Emoniseli 18: kolela makasi —2018-2030

“ Mpe nayokaki mongongo ya moto moko na katikati ya Ulai;

agangaki mpe alobaki ete, Gabriele, limbolá ye emonaneli ” Danyele 8:16.

Note ya ndimbola ya ezipeli

Kobanda likoló tii na nse: Nsango oyo euti na baanzelu misato ya Emoniseli 14.

Wana ezali bosolo misato oyo euti na mokanda ya Danyele oyo emonisami epai ya basantu nsima ya kosambisama ya prɛnta ya mobu 1843 mpe nsima ya oyo ya mokolo ya 22 Ɔkɔtɔbɛ 1844. Kozangaka kotalela mokumba ya Sabata, Baadventiste ya liboso bakokaki te kososola ndimbola ya solo ya bansango yango. Ba Adventistes oyo bazalaki kozela bozongi ya Klisto bakangisaki likambo oyo bakutanaki na yango na " kolela ya minuit " to " katikati ya butu " oyo etangami na lisese ya " ba ngɔndɔ zomi " kobanda na Mat.25:1 kino na 13 epai wapi liyebisi ya " bozongi ya Mobali ya libala ” elobelami.

1-     Motó ya likambo ya kosambisa ekoli na Dan.8:13-14 mpe likambo ya nsango ya anzelu ya liboso na Em.14:7: " Bobanga Nzambe mpe bopesa ye nkembo mpo ngonga ya bosambisi na ye eyei mpe bosambela ye oyo asali." mabele, likoló, mpe maziba ya mai! »: bozongi na mokolo ya samedi, mokolo se moko ya solo ya nsambo ya molongo ya bonzambe, Sabata ya Bayuda mpe mokolo ya bopemi ya poso na poso, esengami na Nzambe na mibeko ya minei kati na mibeko na ye zomi.

2-     Kofunda Loma ya pápa , " liseke moke " mpe " mokonzi ekeseni " ya Danyele 7:8-24 mpe 8:10-23 kino 25, oyo ezwi nkombo " Babilone monene " na nsango ya anzelu ya mibale ya Apo . 14:8 : “ Babilone Monene akwei, akwei! ": mingimingi, mpo na mokolo ya lomingo, "mokolo ya moi" ya kala ezwaki libula epai ya Amperɛrɛ Constantin I oyo atyaki yango na mokolo ya 7 Marsi 321. Kasi maloba oyo " ekweaki " ezali kolongisama na emoniseli ya bomoto na yango ya mabe na Nzambe lokola ye akɔtisaki yango epai ya basaleli na ye ya Lingomba ya Adventiste nsima ya 1843, na 1844, na kozongisaka momeseno ya Sabata oyo esundolamaki. “ Akweyi ” elimboli: “akangami mpe alongi ye.” Nzambe ya solo asakoli bongo elonga na ye na kaa ya lokuta ya mangomba.

3-     Motó ya likambo ya esambiselo ya nsuka epai “ mɔtɔ ya liwa ya mibale ” ebeti batomboki baklisto. Oyo ezali elilingi oyo elakisami na Dan.7:9-10, motó ya likambo ekolisami na Em.20:10-15, mpe ezali likambo ya nsango ya anzelu ya misato na Em.14:9-10: " Mpe mosusu, anzelu ya misato alandaki bango, kolobaka na mongongo makasi: Soko moto asambeli nyama mpe ekeko na ye, mpe azwi elembo na elongi to na loboko na ye, akomela mpe vinyo ya nkanda ya Nzambe, oyo esopami libanda kosangisa na kɔpɔ ya nkanda na ye, mpe akonyokwama na mɔtɔ mpe na soufre, liboso ya baanzelu basantu mpe liboso ya Mwana-Mpate ": Awa, mokolo ya lomingo emonisami na " elembo ya nyama ".

Talá boyokani ndenge moko ya mituya ya bavɛrsɛ oyo etalisami na Danyele 7: 9-10 mpe Emoniseli 14: 9-10 .

Anzelu ya minei : abimi kaka na Apo.18 esika azali kosala bilili ya esakola ya suka ya ba messages misato ya liboso ya ba Adventistes oyo ezuaka litomba na pole nionso ya bonzambe oyo eyei kongenga bango banda 1994 pe tii na suka ya mokili, elingi koloba tii printemps 2030 Oyo ezali rôle oyo mosala oyo esengeli kosala. Pole oyo eyaki kongɛngisa yango ezali komonisa mabunga oyo elandanaká: ya lingomba ya Katolike, banda mobu 538; ya lingomba ya Protesta, banda 1843; mpe institution officielle ya ba Adventistes, banda 1994. Bokweyi nyonso wana ya molimo ezalaki na ntina, na tango na yango: koboya pole oyo Molimo Mosantu ya Nzambe a proposaki na Yesu Klisto. “ Na ntango ya nsuka ” oyo elobelami na Dan.11:40, Lingomba ya Katolike esangisaka na elakeli mabe na yango, bituluku nyonso ya mangomba, ezala baklisto to te, oyo endimi mosala na yango mpe bokonzi na yango; yango na nse ya litambwisi ya boyokani na yango oyo babengi “ecuménique” oyo, nsima ya Lingomba ya Protesta, Lingomba ya Adventisme officiel ekɔtaki na yango na 1995.

2 Bakolinti 4:3-4

“ ...Soki Nsango Malamu na biso ezipami naino, ezipami na baoyo bazali kokufa; mpo na bato oyo bazangi kondima oyo Nzambe ya eleko oyo akangaki miso na bango, na boye ete bamonaka te nkembo ya Nsango Malamu ya nkembo ya Klisto, oyo azali elilingi ya Nzambe . »

“Mpe soki liloba ya esakweli etikali kososolama mabe, ekotikala kaka bongo mpo na baoyo basengeli kobunga”

Lisusu, na bokuse bimoniseli oyo elakisami na mokanda oyo yeba ete, mpo na “ kolongisa bosantu ”, .

uta na eleko ya prɛnta ya mobu 1843 oyo etiamaki na mobeko ya mokeli mpe mokeli mibeko Nzambe ya Danyele 8:14, engebene na “ Nsango Malamu ” na ye ya seko , .

na mabele mobimba, mobali nyonso mpe mwasi nyonso, .

 esengeli kobatisama na nkombo ya Yesu Klisto na kozindisama mobimba mpo na kozwa ngolu ya bonzambe, .

esengeli kotosa mokolo ya Samedi , bopemi ya Sabata ya mokolo ya nsambo, oyo Nzambe asantisami na Genese 2, mpe ya 4 ya mibeko na ye 10 oyo etangami na Exode 20; oyo, mpo na kobatela ngolu na ye, .

esengeli kokumisa mibeko ya Nzambe ya bizaleli malamu mpe mibeko ya bilei oyo epesameli na Biblia Mosantu, na Genese 1:29 mpe na Levitike 11, (bosantu ya nzoto) .

mpe asengeli te “ kotyola liloba na ye ya esakweli ”, mpo ete “ aboma Molimo ya Nzambe ” te (1 Bates.5:20).

Moto nyonso oyo akokisaki masɛngami yango te, Nzambe azwi etumbu ya konyokwama na “ liwa ya mibale ” oyo elobelami na Emoniseli 20 .

Samwele

 EXPLIQUER – NGAI DANIEL NA APOCALYPSE

Pagination ya ba sujets oyo etalisami

Eteni ya liboso: Maloba ya kobongisa

Esalelaka boluki automatique ya ba numéros ya pages ya logiciel oyo basaleli

Lokasa  ya motó ya likambo

07  Bolakisi

12  Nzambe mpe bikelamu na ye

13  Miboko ya solo ya Biblia

16  Note fondamentale : 7 mars 321, mokolo ya lisumu oyo elakelami mabe

26  Litatoli ya Nzambe oyo epesami awa na mabele

28  Liyebisi : Kobulunganisa martiru na etumbu te

29  Genese: bokuse ya esakweli ya ntina mingi

30  Kondima mpe kozanga kondima

33  Bilei mpo na ntango oyo ebongi

37  Lisolo ya Bondimi ya Solo oyo emonisami

39  Maloba ya kobongisa mokanda ya Danyele

41. Ezali na ntina te  Nyonso ebandi na Danyele – BUKU YA DANIEL

42  Danyele 1 - Boyei bwa Danyele o Babilone

45  Danyele 2 - Ekeko ya emonaneli ya mokonzi Nebukadanesala

56  Danyele 3 - Baninga misato na kati ya litumbu

62  Danyele 4 - mokonzi akitisaki pe abongoli motema

69  Danyele 5 - Bosambisi bwa mokonzi Belesasala

74  Danyele 6 - Danyele na libulu ya nkosi

79  Danyele 7 - Ba banyama minei mpe mwa liseke ya pápa

90  Danyele 8 - Bomoto ya Pápa endimami – mobeko ya bonzambe ya Dan.8:14.

103  Danyele 9 - Liyebisi ya tango ya mosala ya Yesu Klisto awa na mabele.

121  Danyele 10 - Lisakoli ya likama monene - Bimonaneli ya likama

127  Danyele 11 - Bitumba nsambo ya Siri.

146  Danyele 12 - Mission universelle ya ba Adventistes oyo elakisami pe ekomamaki na dati.

155  Maloba ya ebandeli ya bilembo ya esakweli

158  Lingomba ya Adventiste

163  Botali ya yambo na Apocalypse

167  Bilembo ya Loma na Esakweli

173  Pole na mokolo ya Saba

176  Mobeko ya Nzambe ya Danyele 8:14

179  Bobongisi mpo na Apocalypse

183  Apocalypse na bokuse

188  Eteni ya mibale: boyekoli ya mozindo ya Apocalypse

188. Ezali na ntina te  Emoniseli 1 : Maloba ya ebandeli-Bozongi ya Klisto-Motó ya likambo ya Adventiste

199. Ezali na ntina te  Emoniseli 2 : Liyangani ya Klisto uta ebandeli na yango kino na 1843

199 Eleko  ya liboso : Efese -  Eleko ya mibale : Smirne - Eleko ya misato : Pergamon - .

4e époque : Tiatira

216  Emoniseli 3 : Likita ya Klisto uta mobu 1843 - bondimi ya boklisto ya bantoma ezongisamaki

216  5e période : Sardis -  6e période : Philadelphie - .

223  Destin ya Adventisme Emonisami na Emonaneli ya Yambo ya Ellen G. White

225  Eleko ya 7 : Laodikia

229  Emoniseli 4 : bosambisi ya lola

232  Liyebisi : MIBEKO YA NZAMBE esakoli

239  Emoniseli 5 : Mwana ya Moto

244  Emoniseli 6 : Basali, bitumbu ya bonzambe pe bilembo ya tango ya eleko ya bakristu - Ba sceau 6 ya liboso

251  Emoniseli 7 : Adventisme ya mokolo ya nsambo ekangami na “ elembo ya Nzambe ” : Sabata mpe “ elembo ya nsambo ” ya sekele.

259  Emoniseli 8 : “ Bakelelo ” minei ya liboso .

268  Emoniseli 9 : “ kelelo ” ya 5 mpe ya 6 .

268  “ kelelo ” ya 5 .

276  “ kelelo ” ya 6 .

286  Emoniseli 10 : “ mokanda moke ya polele ” .

291  Nsuka ya eteni ya yambo ya Emoniseli

Eteni ya mibale: mitó ya makambo oyo ekoli

292  Emoniseli 11 : bokonzi ya pápa - koboya Nzambe ya ekolo - “ kelelo ” ya 7 .

305  Emoniseli 12 : mwango monene ya katikati

313  Emoniseli 13 : bandeko ya lokuta ya lingomba ya boklisto

322  Emoniseli 14 : Ntango ya Adventisme ya Mokolo ya Sambo

333  Emoniseli 15 : Nsuka ya eleko ya bomekoli

336  Emoniseli 16 : Malɔzi nsambo ya nsuka ya nkanda ya Nzambe

345  Emoniseli 17 : mwasi ya ndumba alongolami masque mpe ayebani

356  Emoniseli 18 : mwasi ya ndumba azwi etumbu na ye

368  Emoniseli 19 : etumba ya Armagedone ya Yesu Klisto

375  Emoniseli 20 : mibu nkoto ya mibu nkoto ya 7 mpe bosambisi bwa nsuka

381  Emoniseli 21 : Yelusaleme ya Sika oyo ekumisami ezalaki elilingi

392  Emoniseli 22 : Mokolo ya Boseko oyo ezangi nsuka

405  Mokanda ebomaka kasi Molimo epesaka bomoi

408  Ntango ya mabele ya Yesu Klisto

410  Bosantu mpe bosantu

424  Bokabwani bwa Genese – kobanda Genese 1 kino 22 – 424 .

525  Bokokisi ya bilaka oyo epesamaki na Abrahama: Genese 23 kino...

528  Kobima mpe Moize ya sembo – Kowuta na Biblia na monene – Ngonga ya boponi ya suka – Adventisme ya mokolo ya nsambo: Bokabwani, Nkombo, lisolo – Bisambisi minene ya Nzambe – Bonzambe uta A kino Z – Bobongoli makomi ya Biblia – Molimo azongisaka bosolo.

547  Bobulisi ya nsuka

548 Libiangi ya Nsuka

Liyebisi : mabongoli na minoko ya bapaya ezali kosalema na nzela ya logiciel ya bobongoli automatique, mokomi azali kaka na mokumba ya makomi na Lifalanse, monoko ya version originale ya mikanda.

Limbolá ngai Danyele mpe Emoniseli

Kolakisa

Nabotamaki mpe nafandaka na mboka oyo ya nsɔni mingi, mpamba te Nzambe apesi na elilingi nkombo ya mboka-mokonzi na yango “ Sodoma mpe Ezipito ” na Em.11:8. Modèle na yango ya société, républicaine, envie, e imiter, epalangani mpe e adopter na ba peuples ebele na mokili mobimba; mboka oyo ezali France, mboka oyo ezali koyangela na bokonzi mpe ya mbongwana, komekaka ba Républiques mitano na ba régimes ya kofuta mpako oyo Nzambe akweisamaki. Na lolendo, esakolaka mpe elakisaka ba tableaux na yango ya makoki ya bomoto, oyo ezali kotelemela na ndenge ya nkanda na ba tableaux ya misala ya bomoto oyo ekomami na lolenge ya “mibeko zomi”, na mokeli Nzambe ye moko. Uta ebandeli na yango mpe bokonzi na yango ya liboso, ezwi mokumba ya kobatela monguna na yango, lingomba ya Katolike ya Loma oyo mateya na yango etiki ata moke te kobenga “mabe” oyo Nzambe abengi “malamu” mpe kobenga “malamu” oyo ye abengi “mabe ”. Kokobaki kokweya na yango oyo ekoki kopekisa yango te, Révolution na yango ememaki yango na kondima ete Nzambe azali. Na bongo, lokola ekelamu, nzungu ya mabele, France ezali komipesa na botelemeli oyo ezali kotelemela yango na Nzambe oyo azali na nguya nyonso, nzungu ya solo ya ebende; ndenge oyo ekosuka ezalaki ya kosakola mpe esakolamaki na ye; akokutana na nsuka ya “ Sodoma ” na ngambo ya masumu ndenge moko liboso na ye. Lisoló ya mokili mobimba na boumeli ya mbula 1700 oyo euti koleka to koleka ebongisamaki na bopusi mabe na yango, mingimingi lisungi na yango mpo na bokonzi ya boyangeli ya pápa ya Katolike ya Loma, uta na mokonzi na yango ya liboso, Clovis I, mokonzi ya liboso ya Ba- Franc . Azwaki batisimo na Reims, na mokolo ya 25 décembre na mobu 498. Date oyo ezali na elembo ya molulu ya Noele oyo ekangisaki na Loma, na bosembo te mpe na nkanda, na mokolo ya lokuta ya mbotama ya Yesu Klisto, Nzambe oyo akómaki moto, mokeli ya mokili mpe eloko nyonso oyo ezali na bomoi to oyo ezali; oyo azali koloba na ntina ete azali na titre ya “ Nzambe ya solo ” mpamba te ayinaka “ lokuta oyo ezali na zabolo lokola tata na yango ,” ndenge Yesu asakolaki yango.

Olingi elembeteli oyo ekoki koboya te ete pápa moko ya Loma azali na lotomo ya koloba ete azali mosaleli ya Yesu Klisto? Tala ezali, ya sikisiki mpe ya Biblia: Yesu alobaki na Mat.23:9: “ Mpe kobenga moto moko te tata na yo awa na mabele; mpo tata na bino azali moko, oyo azali na likoló. »

Pápa abengami nini na mabele? Moto nyonso akoki komona yango, “ tata mosantu ”, to kutu, “ tata mosantu mingi ”. Banganga-nzambe ya Katolike babengaka bango mpe “ batata ”. Ezaleli wana ya botomboki esalaka ete ebele ya banganga-nzambe bámitya lokola bakatisi oyo balobaka ete bazali na ntina te kati na Nzambe mpe mosumuki, nzokande Biblia ezali koteya mpo na ye akoki kozwa Nzambe na bonsomi oyo Yesu Klisto apesaki ye ndingisa. Na ndenge wana, kondima ya Katolike ekómisaka bato bana mike mpo bámonana lokola bato oyo bazali na ntina mingi mpe bazali na ntina mingi. Bopengwi oyo uta na bosenga ya semba ya Yesu Klisto ekofundama na Nzambe na esakweli moko, na Dan.8:11-12. Motuna-Eyano : Nani akoki kondima ete mokeli ya nguya Nzambe akokaki kozwa lokola basaleli na ye bato oyo bazali kotosa ye te na “ lolendo ” ya nkanda boye oyo efundami na Dan.7:8 mpe 8:25? Eyano ya biblia na bomwana oyo ya makanisi ya bato ezali na vɛrsɛ oyo euti na Yir.17:5: “ YaHWéH alobi boye: Alakelami mabe moto oyo azali kotyela moto motema , oyo azali kozwa mosuni mpo na lisungi na ye , mpe oyo azali kozongisa motema na ye ya YaHWéH ! »

Lokola ezalaki France nde ebongisi mingi lisolo ya losambo ya eteni monene ya eleko ya boklisto, Nzambe apesaki Mofalanse mission ya kobimisa mokumba na ye oyo elakelami mabe; yango, na kongɛngisa ndimbola ebombami ya bimoniseli na ye ya esakweli oyo ekɔtisami na code moko ya Biblia mpenza.

Na 1975 nazwaki liyebisi ya misio na ngai ya esakweli na nzela ya emonaneli, ndimbola ya solo na yango nasosolaki kaka na 1980, nsima ya libatisi na ngai. Nabatisami na bondimi ya boklisto ya Adventiste ya mokolo ya nsambo, nayebi, uta 2018, ete natiamaki na mosala mpo na ntango ya jubile (7 mbala 7 mibu) oyo ekosuka na printemps ya 2030 na bozongi na nkembo ya Nkolo Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso, Yesu Klisto.

Koyeba bozali ya Nzambe to ya Yesu Klisto ekoki te mpo na kozwa lobiko ya seko .

Namikundoli awa, yambo ya kozonga na lola, Yesu alobelaki bayekoli na ye maloba ya mikapo oyo uta na Mat.28:18 kino 20: “Yesu, apusanaki penepene, alobaki na bango boye: Bokonzi nyonso epesami na ngai na likoló mpe na mabele. Bongo bókende kokómisa bato ya bikólo nyonso bayekoli , kobatisa bango na nkombo ya Tata mpe ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu , mpe koteya bango bátosa nyonso oyo napesaki bino mitindo . Mpe talá, nazali elongo na bino ntango nyonso, kino nsuka ya mokili .” Molimo na ye ya bonzambe epemamaki kati na ntoma Petelo esakola mosusu oyo ya momesano mpe ya lokumu ya Misala 4:12 : “ Lobiko ezali na mosusu te; mpo ezali na nkombo mosusu te na nse ya likoló epesami kati na bato, oyo na nzela na yango tosengeli kobikisama .”

Na yango, bososola, lingomba oyo ezongisaka biso na Nzambe etongami te na libula ya lingomba mpo na bonkoko ya bato. Kondima na mbeka ya bolingi ya bomikabi oyo Nzambe apesaki, na nzela ya liwa na Ye ya bomoto kati na Yesu Klisto, ezali nzela se moko ya kozwa boyokani na biso na bosembo ya kokoka ya bosantu na Ye ya bonzambe. Lisusu, ata soki ozali nani, ezala origine na yo, lingomba na yo ya libula, bato na yo, loposo na yo, langi na yo to monoko na yo, to ata statut na yo na kati ya bato, boyokani na yo na Nzambe eyaka kaka na nzela ya Yesu Klisto mpe bokangami na mateya na ye oyo ye azali koloba epai ya bayekoli na ye kino nsuka ya mokili; lokola emonisami na mokanda oyo.

Liloba “ Tata, Mwana mpe Molimo Mosantu ” ezali kolakisa mikumba misato milandani oyo Nzambe moko azali kosala na mwango na ye ya lobiko oyo apesaki na moto mosumuki oyo azali na ngambo, oyo azwaki etumbu ya “ liwa ya mibale ”. “Bosato” yango ezali te liyangani ya Banzambe misato, ndenge Bamizilma bandimaka, mpe na ndenge yango, ezali kolongisa koboya mateya wana ya boklisto mpe lingomba na yango. Lokola “ Tata ”, Nzambe azali mokeli na biso mpo na bato nyonso; lokola “ Mwana ” amipesaki nzoto ya mosuni mpo na kozipa masumu ya baponami na ye na esika na yango; na “ Molimo Mosantu ”, Nzambe, Molimo ya Klisto oyo asekwi, ayei kosalisa baponami na ye balonga na mbongwana na bango na kozwaka “ bosantu oyo kozanga yango moto moko te akomona Nkolo ”, engebene na oyo ntoma Paulo azali koteya na Ebr.12 : 14, mpe 14; “ kosantisama ” ezali, kotyama pembeni mpo na Nzambe mpe na Nzambe. Ezali kondimisa kondima na ye ya moto oyo aponami mpe ezali komonana na misala ya kondima na ye, na bolingo na ye mpo na Nzambe mpe bosolo na ye ya Biblia oyo epemamaki mpe emonisami.

Kotanga mokanda oyo ezali na ntina mingi mpo na kososola nivo ya elakeli mabe ya likolo mpenza oyo ezali kopesa kilo na bato ya mabele, bibongiseli na bango ya losambo mpe oyo ya mokili ya boklisto ya Mpótó, mingimingi, mpo na ebandeli na bango ya boklisto; mpamba te nzela oyo Yesu Klisto alandi ezali nzela ya kobikisa oyo ekeseni na mosusu mpe oyo ezali kaka moko ya mosala ya Nzambe; yango wana, kondima ya boklisto ezali kaka esika oyo zabolo mpe bademo bazali kobundisa bango.

Na mozindo, mosala ya kobikisa oyo mozalisi Nzambe abongisi ezali pete mpe na ntina. Kasi lingomba ezwi ezaleli ya mindondo mpo ete baye bateyaka yango bakanisaka kaka kolongisa likanisi na bango ya lingomba mpe, kosala masumu, mbala mingi mpo na kozanga boyebi, likanisi oyo ezali lisusu na boyokani te na masengi ya Nzambe. Yango wana, abɛti bango na elakeli mabe na ye oyo balimboli mpo na litomba na bango mpe bayokaka kofinga ya bonzambe te.

Mosala oyo ezali te mpo na kozwa mbano ya mikanda; mpo na Nzambe mozalisi, mokumba na ye se moko ezali ya kotia baponami na ye na momekano ya kondima oyo ekopesa bango nzela ya kozwa bomoi ya seko oyo Yesu Klisto alongi. Okokuta ba répétitions kuna, kasi oyo ezali style oyo Nzambe asalelaka na ko marteler mateya kaka oyo abimisaka na nzela ya bilili mpe bilembo ndenge na ndenge. Ebele ya bozongeli wana ezali elembeteli malamu koleka ya bosolo na yango mpe etatoli ntina oyo apesaki na bosolo ya bililingi oyo etali yango. Masese oyo Yesu ateyaki endimisi konyata mpe kozongela yango.

Okokuta na mosala oyo bimoniseli oyo epesami na mokeli monene Nzambe oyo akendaki kotala biso na nkombo ya moto ya Yesu ya Nazarete, oyo ayaki na titre ya “mopakolami”, to “masiya”, engebene na “mashiah” ya Liebele oyo etangami na Dan .9:25, to “kristo”, euti na “christos” ya Greke ya makomi ya kondimana ya sika. Kati na ye, Nzambe ayaki kopesa bomoi na ye ya peto ya kokoka lokola mbeka ya bolingi, mpo na kondimisa milulu ya mbeka ya banyama oyo ezalaki liboso ya koya na ye uta lisumu ya ebandeli oyo Eva mpe Adama basalaki. Liloba “ mopakolami ” elimboli moto oyo azwi mafuta ya Molimo Mosantu oyo emonisami na mafuta ya banzete ya olive. Emoniseli ya esakweli epesami na Nzambe na nkombo se moko ya Yesu Klisto mpe mosala na ye ya bomikabi ezali kotambwisa baponami na ye na nzela oyo ememaka na bomoi ya seko. Pamba te lobiko na ngolu kaka epekisaka baponami te kokweya na mitambo oyo ye ayebi te. Ezali bongo mpo na kosilisa likabo na ye ya ngolu, ete na nkombo ya Yesu Klisto, Nzambe ayei kobimisa bozali ya mitambo minene oyo epesaka nzela na basaleli na ye ya nsuka ya ntango ya nsuka, mpo na kotalela, kosambisa, mpe kososola polele bato oyo babulungani situation ya religion chrétienne universelle oyo elongi na époque oyo ya suka ya lobiko ya mabele.

Kasi liboso ya kolona, ezali malamu kobuka misisa; mpamba te ezaleli ya Nzambe mozalisi ebebisami mpo na mateya ya mangomba minene ya Nzambe kaka moko oyo epalangani awa na mabele. Bango nyonso bazali na likambo oyo ekokani ete batiaka Nzambe moko na nzela ya bopekisami mpe na bongo batatolaka bokabwani na bango mpe na boyokani nyonso elongo na ye. Bonsomi oyo emonani lokola ekangami na kondima ya boklisto ezali bobele mpo na makambo oyo ezali kosalema na ntango wana, kasi ntango kaka Nzambe apesi nzela na bademo ete básala na bonsomi nyonso, kozanga kondima wana epai ya baoyo bazali kolanda bango te ekobima lisusu. Soki Nzambe alingaki kosala na nzela ya bopekisami, elingaki kokoka mpo na ye, bobele, komisala ete amonana na miso na bango, azwa uta na bikelamu na ye ete batosaka bolingi na ye nyonso. Soki asalaki bongo te, ezali mpo ete koponama na ye ya baponami epemami, bobele , na bonsomi ya kopona kolinga ye to koboya ye; bonsomi ya kopona oyo apesaka na bikelamu na ye nyonso. Mpe soki ezali na bopekisami, ezali kaka oyo ya bizaleli ya bomoto ya baponami oyo bapusama mpe babendami, na bomoto na bango ya bonsomi ya moto na moto, na Nzambe ya bolingo. Mpe kombo oyo bolingo ebongi na yango malamu, mpo ete e sublimer yango, na kopesaka bikelamu na yango elakiseli oyo etiamaki na misala oyo ekomisaka yango incontestable; yango na kopesaka bomoi na ye mpo na kozipa, na bomoto ya Yesu Klisto, mpo na masumu oyo azwaki libula mpe masalemaki na baponami na ye kaka na ntango ya kozanga boyebi mpe botau na bango. Likebi ! Na mabele, liloba oyo bolingo ezuaka kaka lolenge ya mayoki mpe botau na yango. Oyo ya Nzambe ezali makasi mpe ezali sembo mpenza; oyo esalaka bokeseni nyonso mpo ete ezwi lolenge ya etinda epai mayoki etambwisami mobimba. Na yango, lingomba ya solo oyo Nzambe andimi etongami likoló na kokangama na bonsomi nyonso na bomoto na ye, na makanisi na ye mpe na mitinda na ye oyo etyami na mibeko. Bomoi nyonso ya mabele etongami likolo ya mibeko na yango ya nzoto, ya chimique, ya bizaleli malamu, ya makanisi mpe ya molimo. Kaka ndenge likanisi ya kokima mobeko ya gravité ya mabele mpe kosala ete elimwa ekokota te na makanisi ya moto, elimo na ye ekoki bobele kokola na boyokani na limemya mpe botosi.na mibeko mpe mitinda oyo Nzambe mozalisi atye. Mpe maloba oyo ya ntoma Paulo uta na 1 Ko . Kosalela libyangi wana ya ofele esalemi mpo na likambo oyo ete, kati na Biblia, mpe yango moko, Nzambe asili kopesa mpe kobimisa makanisi na ye ya Nzambe. Mpe ezali na ntina tótalela makanisi na ye ntango azali kokokisa mosala ya “ kosantisama ,” engebene Ebr.12:14, “ moto moko te akomona Nkolo .” Tango mosusu likanisi na ye ezuaka lolenge ya ordonnance, kasi ezali na ntembe mingi te koleka oyo epesami na monganga ya mayele oyo moto azali kosala mbangu mpo na kotosa, kokanisaka ete azali kosala mpo na bolamu na ye mpo na bokolongono na ye soki azali na libunga). Nzambe mozalisi azali, mosika koleka nyonso, monganga se moko mpe ya solo ya milimo oyo ayebi na makambo na yango ya mikemike. Esalaka pasi mais ebikisaka chaque fois que situation eza bien. Kasi na nsuka, akobebisa mpe akobebisa bomoi nyonso ya lola mpe ya mabele oyo emonisami ete ezali na makoki te ya kolinga ye mpe na yango, ya kotosa ye.

Na yango, kozanga kondima makambo ya mangomba ezali mbuma oyo emonisaka makambo ya lingomba ya lokuta oyo endimaka Nzambe kaka moko. Ezali ko constituer faute pe lisumu moko très grave po ezo déformer bizaleli ya Nzambe, pe na ko attaquer ye, ezo risquer te kozua lipamboli na ye, ngolu na ye pe lobiko na ye. Kasi, Nzambe asalelaka yango lokola fimbo mpo na kopesa etumbu mpe kobɛta bato oyo bazali kondima te to oyo bazali sembo te. Natie motema awa na litatoli ya biblia mpe ya mambi ya kala. Ya solo, makomi ya kondimana ya kala eteyi biso ete mpo na kopesa etumbu na bozangi bosembo ya bato na ye, ekolo oyo babengi Yisalaele, Nzambe asalelaki bato ya “Bafilistia”, mozalani na ye ya penepene. Na tango na biso peuple oyo azali kokoba action oyo na kombo ya « Palestinien ». Na nsima, ntango alingaki kobimisa etumbu na ye mpe kokweisama na ye ya nsuka mpo na Yisalaele oyo ya mosuni ya mabele, abengaki misala ya Nebukadanesala mokonzi ya Bakaladea; oyo mbala misato. Na ya misato, na – 586, ekolo ebebisamaki mpe bato oyo babikaki bamemamaki na bobengani na Babilone mpo na eleko ya “mbula 70” esakolamaki na Yir.25:11. Na nsima, mpo eboyaki kondima Yesu Klisto lokola masiya na yango, ekólo yango ebebisamaki lisusu na basoda ya Loma oyo etambwisamaki na Tito, mosangoli ya libula ya Amperɛrɛ Vespasien. Na eleko ya boklisto, oyo ezongaki na lisumu na ndenge ya ofele na mobu 321, kondima ya boklisto epesamaki na kozanga kondima ya bapápa kobanda na mobu 538. Mpe kondima wana ya Lingomba ya Katolike oyo ezalaki na bokonzi mingi elukaki koswana na bato ya Moyen-Orient oyo bakómaki Bamizilma na losambo kaka na ekeke ya 6 . Boklisto oyo ezangi kondima emoni kuna monguna ya nsɔmɔ oyo aumelaka libela. Mpamba te botɛmɛli ya losambo ya bakaa yango mibale ezali lokola makonzí, kotɛmɛla mpenza tii na nsuka ya mokili. Moto oyo azali kondima te azali mpe na lolendo mpe alukaka nkembo ya kozala kaka ye moko; lokola azwi yango epai ya Nzambe te, alobi ete ezali ye moko mpe andimaka te ete bátɛmɛla ye. Bolimbisi oyo ya moto na moto ezali komonisa, lisusu na lisanga, bandimi oyo bazali na mayangani ndenge na ndenge mpe basangani esika moko na mangomba ya lokuta ndenge na ndenge. Kokweisa kozanga kondima elimboli te ete Nzambe azali kokanga motema. Kozanga kondima ezali momeseno ya bato oyo epemamaki na kaa ya bademo. Liloba tolerant elakisi likanisi ya intolérance mpe liloba ya kondima ya solo ezali kondima to kozanga kondima engebene na principe biblique "oui, to non." Na ngambo na ye, Nzambe azali kosunga bozali ya mabe kozanga kondima yango; azali ko soutenir yango mpo na tango ya liberté oyo ekanamaki na projet na ye ya kopona ba élus na ye. Yango wana liloba tolerance etali kaka bomoto, mpe liloba yango ebimaki na Edict de Nantes ya Henri IV ya 13 avril 1598. Kasi sima ya suka ya tango ya ngolu, mabe mpe baoyo basalaka yango bakobebisama. Kokanga motema ezwaki esika ya bonsomi ya losambo oyo Nzambe apesaki moto banda na ebandeli.

Menu ya mosala oyo esakolami; bilembeteli bikolakisama mpe bikolakisama na nkasa mobimba.

Nzambe mpe bikelamu na ye

Lexique ya elimo oyo mibali basalelaka na Mpoto Latin ebombaka bansango ya ntina oyo Nzambe azali kopesa. Ezali bongo, libosoliboso, na liloba Apocalypse oyo, na likambo oyo, elamusaka likama monene oyo bato babangaka. Nzokande nsima ya liloba oyo ya kobangisa ezali na libongoli “Emoniseli” oyo ezali komonisa epai ya basaleli na Ye kati na Klisto makambo oyo esengeli mpo na lobiko na bango. Engebene na etinda oyo ezali kopesa mitindo ete esengo ya basusu epesaka mawa ya basusu, baoyo ya kaa oyo ekeseni, bansango oyo ezali na bokeseni mpenza ezali na bozwi mingi na mateya mpe mbala mingi mpenza epesami likanisi na “Emoniseli” ya bule mpenza oyo epesami na ntoma Yoane.

Liloba mosusu, liloba “anzelu” ebombaka mateya ya ntina. Liloba oyo ya Lifalanse euti na Latin “angelus” yango moko ezwami na grec “aggelos” oyo elimboli: motindami. Libongoli oyo ezali komonisa biso motuya oyo Nzambe apesaka na bikelamu na ye, baninga na ye oyo akelaki bango na bonsomi mpe na mwa lipanda. Bomoi oyo Nzambe apesi, lipanda oyo ebatelaka bipekiseli oyo ebongi. Kasi liloba oyo “momemi-nsango” emonisi biso ete Nzambe amonaka baninga na ye ya bonsomi lokola bansango ya bomoi. Na yango, ekelamu moko na moko ezali komonisa nsango oyo esalemi na likambo ya bomoi oyo emonisami na maponi mpe bisika ya moto ye moko oyo ezali kosala oyo Biblia ebengi “molimo”. Ekelamu nyonso ekeseni na mosusu lokola molimo ya bomoi. Pamba te oyo ba homologues celestiaux ya liboso oyo Nzambe akelaki, baye tobengi na bonkoko « ba anzelu », bayebaki te ezali ete oyo apesaki bango bomoi mpe lotomo ya kozala na bomoi akoki kozongisa bango. Bakelamaki mpo na kozala na bomoi ya seko mpe bayebaki ata ndimbola ya liloba liwa te. Ezali mpo na komonisa bango nini liloba liwa elingi koloba ete Nzambe akelaki dimension na biso ya mabele oyo lolenge ya bato, to Adama, ekosala mosala ya moto oyo akufaka nsima ya lisumu ya Elanga ya Edene. Nsango oyo tozali komonisa esepelisaka Nzambe kaka soki eyokani na mibeko na Ye ya bolamu mpe bolamu. Soki nsango oyo ekokisi motindo na yango ya mabe mpe mabe, oyo amemi yango azali ya lolenge ya botomboki oyo ekweli na liwa ya seko, mpo na kobebisama ya nsuka mpe bobebisi ya molimo na ye mobimba.

Miboko ya solo ya Biblia

Nzambe amonaki ete ezali malamu mpe malamu koyebisa, yambo, ebandeli ya ebongiseli na biso ya mabele epai ya Moize, mpo ete moto nyonso ayeba yango. Amonisi kuna, likambo ya liboso ya mateya ya elimo. Na action oyo azali ko présenter biso ba bases ya vérité na ye oyo ebandi na ko réglementer ordre ya temps. Mpo Nzambe azali Nzambe ya molongo mpe ya boyokani ya lokumu. Tokozwa, na bokokanisi na mibeko na yango, likambo ya bozoba mpe ya boyokani te ya molongo na biso ya lelo oyo etiamaki na moto ya masumu. Po ezali vraiment lisumu pe lisumu déjà original nde e changer nionso.

Kasi ezali na ntina mingi kososola liboso ya eloko mosusu nyonso, ete “ ebandeli ” oyo Nzambe atángi na Biblia, mpe liloba ya liboso ya buku oyo babengi “Genese” ezali, “ebandeli”, etali “ ebandeli ” ya bomoi te, kasi kaka oyo ya bokeli na ye ya dimension terrestre na biso mobimba oyo esangisi minzoto ya cosmos celestial nionso ekelamaki na mokolo ya minei sima ya mabele yango moko. Na likanisi oyo na makanisi, tokoki kososola ete ebongiseli oyo ya mabele ya sikisiki, oyo butu mpe mikolo ekolanda moko na mosusu, ekelamaki mpo na kokoma esika wapi Nzambe mpe baponami na ye ya sembo mpe kaa ya monguna ya zabolo bakokutana. Etumba oyo ya bolamu ya bonzambe na mabe ya zabolo, mosumuki ya liboso na lisolo ya bomoi, ezali ntina na ye ya kozala mpe moboko ya emoniseli mobimba ya mosala na ye ya kobikisa ya mokili mobimba mpe ya bato ebele. Na boumeli ya mosala yango, okomona ndimbola ya maloba mosusu ya nkuku oyo Yesu Klisto alobaki na boumeli ya mosala na ye awa na mabele. Okomona bongo boniboni ndimbola boni bazwi na mosala monene oyo ebandisami na Nzambe moko monene, mokeli ya lolenge nyonso ya bomoi mpe ya biloko. Awa nakangi parenthèse oyo ya ntina mpe nazongi na likambo ya ordre ya temps oyo Mokonzi Monene oyo ya bozali atie.

Liboso ya lisumu, Adama ná Eva bazalaki na bomoi na bango ebongisamaki zingazinga ya pɔsɔ ya mikolo nsambo oyo elandanaká. Na boyokani na modèle ya minei ya mibeko zomi (to Decalogue) oyo ekundoli yango , mokolo ya nsambo ezali mokolo oyo esantisami mpo na bopemi na Nzambe mpe na moto, mpe koyeba lelo oyo mosala oyo esakoli, tokoki kososola mpo na nini Nzambe asimbaka bómemya momeseno yango. Na projet na yango ya mobimba oyo ezali kolimbola bantina ya bozalisi oyo ya mabele ya sikisiki, poso, unité ya tango oyo esengami, esakoli mibu nkoto nsambo oyo na boumeli na yango projet monene ya botalisi ya mokili mobimba (mpe ya ndenge na ndenge) ya bolingo mpe bosembo na ye ekokokisama. Na manaka oyo, na bokokanisi na mikolo motoba ya yambo ya poso, mibu nkoto motoba ya yambo ekotia na nse ya elakiseli ya bolingo mpe motema molai na ye. Mpe lokola mokolo ya nsambo, mibu nkoto ya nsambo ekopesama mpo na kofandisa boyengebene na ye ya kokoka. Nakoki koloba na mokuse manaka oyo boye na kolobaka : mikolo motoba (ya mibu nkoto = mibu nkoto motoba) mpo na kobikisa, mpe ya nsambo (= mibu nkoto), mpo na kosambisa mpe koboma batomboki ya mabele mpe ya lola. Projet oyo ya kobikisa ekopema mobimba na mbeka ya expiatoire ya bolingi oyo Nzambe mozalisi asali, na aspect divine ya mabele ya mutu oyo azali na kombo, na volonté divine na ye, Yesu Klisto na version grec to selon le hébreu, Yesu Masiya.

Liboso ya lisumu, na molongo ya bonzambe ya kokoka ya ebandeli, mokolo mobimba esalemi na biteni mibale oyo ekokani; Ngonga 12 ya butu ya sanza elandi na ngonga 12 ya pole ya moi mpe cycle ezongelaka libela. Na ezalela na biso ya lelo, ezalela yango emonanaka kaka mikolo mibale na mbula, na ntango ya équinoxe ya prɛnta mpe ya ɔtɔnɛ. Toyebi ete bileko ya lelo euti na kobalusama ya axe ya mabele, mpe tokoki bongo kososola ete kobalusama wana emonanaki lokola mbano ya lisumu ya ebandeli oyo babalani ya liboso, Adama ná Eva basalaki. Liboso ya lisumu, kozanga ezaleli oyo, mbala na mbala ya molongo ya bonzambe ezalaki ya kokoka.

Kobalukaka mobimba ya mabele zingazinga ya moi elakisi unité ya mbula. Na litatoli na ye, Moize alobeli lisolo ya Kobima ya Baebele oyo Nzambe abikisamaki na boombo ya Ezipito. Mpe kaka mokolo ya kobima oyo, Nzambe alobaki na Moize, na Kob.12:2: “ Sanza oyo ekozala sanza ya liboso ya mbula mpo na yo; ekozala mpo na bino sanza ya liboso .” Kotingama ya ndenge wana etatoli ntina oyo Nzambe apesaka na eloko yango. Manáka ya Liebele ya sanza zomi na mibale ya sanza ezalaki kokita na ntango, mpe nsima ya molɔngɔ ya moi, esengelaki kobakisa sanza mosusu ya zomi na misato mpo na kozongisa boyokani nsima ya bambula mingi ya koyanganisa retard yango. Baebele babimaki na Ezipito " ba Mokolo ya 14 ya sanza ya liboso ya mbula ” oyo na lolenge ya mayele ebandaki na équinoxe ya prɛnta; kombo oyo elakisi précisément “mbala ya liboso”.

Mobeko moye mopesami na Nzambe, “ sanza eye ekozala sanza ya yambo ya mobu mpo na bino ”, ezali ya mpamba te, mpo ete etali bato banso oyo bakoloba lobiko na ye kino nsuka ya mokili ; Yisalaele ya Liebele, mozwi ya Emoniseli ya bonzambe, kozalaka bobele liboso ya mosala monene ya kobikisa mokili mobimba ya manaka na yango ya bonzambe. Ntango na ye ya sanza ekolandama na ntango ya moi ya Klisto oyo na nzela na yango mosala ya kobikisa ya Nzambe emonisami na pole na yango nyonso.

Bozongisi ya kokoka ya mibeko wana ya bonzambe ekokokisama soko moke te na mabele oyo etondi na batomboki mpe bato mabe. Nzokande, etikali likoki, na boyokani ya moto na moto tozali na yango na Nzambe, Molimo oyo ya nguya ya bozalisi oyo emonanaka te oyo azali kokumisa bolingo mingi lokola bosembo. Mpe boyokani nyonso elongo na ye esengeli kobanda na boluki oyo ya motuya na ye mpe ya liboso, oyo ya molongo na ye ya ntango. Oyo ezali mosala ya kondima, ya pete mpenza mpe oyo ezali na ntina moko te; minimum ya kopesa uta na ngambo na biso ya bomoto. Mpe lolenge na biso ya kopusana ezali kosepelisa Ye, boyokani ya bolingo ya ekelamu mpe Mozalisi na yango ekomi likoki. Lola elongamaka te na misala minene to makamwisi, kasi na bilembo ya bokebi ya boyokani, oyo emonisaka bolingo ya solo. Oyo ezali oyo moto nyonso akoki kozwa na mosala ya Yesu Klisto, oyo apesaki bomoi na ye, na bolingi, lokola elembo ya libiangi, mpo na kobikisa kaka molingami na ye oyo aponami.

Nsima ya elilingi oyo ya kokamwa ya molongo ya bonzambe, tika totala likambo ya mawa ya molongo na biso ya bomoto. Kokokanisa yango ezali na ntina mingi mpo ekopesa biso nzela ya kososola maloba ya kofinga oyo Nzambe asakolaki na nzela ya mosakoli na ye Danyele, oyo Yesu na ngonga na ye andimisaki ete azali bongo. Kati na maloba ya kofinga oyo totangi na Dan.7:25: “ Akokana kobongola ntango mpe mibeko .” Nzambe ayebi kaka etinda moko ya makambo yango; oyo ye moko atyaki banda kokela mokili mpe na nsima amonisaki epai ya Moize. Nani azalaki na mpiko ya kosala nkanda ya ndenge wana? Régime dominant oyo azali ko attribuer “ arrogance ” mpe “ succès ya ba astuces na yango ”. Lisusu elobelami lokola “ mokonzi ekeseni ”, synthèse ya critères wana epesi likanisi ya pouvoir religieux. D'ailleurs, afundami na " konyokola basantu ", ba possibilités ya interprétation ekiti mpe ekangami régime papal romain établi, kaka , banda 538 na décret moko en raison ya ampereur Justinien 1er . Kasi Emoniseli oyo babengi Apocalypse ekomonisa likambo oyo ete dati oyo ya mobu 538 ezali bobele mbano mpe bobakisi ya mabe oyo ememamaki na “ ntango mpe mobeko ya Nzambe” kobanda mokolo ya 7 Mársi 321 na Amperɛrɛ Loma Constantin 1st . Mbala mingi mbeba na ye ekokanisama na boyekoli oyo, mpo ete dati oyo ya mabe ememi elakeli mabe na kondima ya peto mpe ya kokoka ya boklisto oyo etiamaki na tango ya bantoma. Kokabola oyo ya ngambo, na relais, ya Loma ya bokonzi ya bapakano mpe Rome ya pápa ya Katolike ya Loma ezali fungola monene ya emoniseli ya esakweli oyo etongamaki na matatoli oyo ekomamaki na Danyele. Mpo amperɛrɛ ya bapakano atyaki bopemi ya mokolo ya liboso, kasi ezali boyangeli ya pápa ya boklisto oyo na lingomba atyaki yango na lolenge na yango “ ebongwanaki ”, ya sikisiki mpe ya bomoto, ya mibeko zomi ya Nzambe.

Note fondamentale: 7 mars 321, mokolo ya lisumu oyo elakelami mabe

Mpe alakelamaki mabe mpenza, mpamba te na mokolo ya 7 Mársi 321, mokolo oyo etikali ya mokolo ya nsambo ya bulɛɛ ya Sabata, na motindo ya mobeko moko ya bokonzi oyo ekomamaki na dati, ezwaki esika ya mokolo ya liboso na ndenge ya ofele. Na tango wana, mokolo oyo ya liboso epesamaki na bapakano na losambo ya Nzambe ya Moyi, le SOL INVICTVS elingi koloba, moyi ya outrageux UNDEFATED, déjà objet ya adoration na ngambo ya ba Egyptiens na tango ya Exode ya Baebele , kasi lisusu, na Amerika, na Ba-Inca mpe Ba-Aztèque, mpe tii lelo na bato ya Japon (mokili ya “moi oyo ebimaka”). Zabolo asalelaka ntango nyonso ba recettes ndenge moko mpo na komema bato na kokweya na ye mpe na condamnation na ye na Nzambe. Ezali ko exploiter superficialité na bango mpe esprit carnal na bango oyo ememaka bango na ko mépriser vie spirituelle mpe ba leçons ya passé historique. Lelo, 8 Mársi 2021, ntango nazali kokoma mokanda oyo, nsango ezali kotatola ntina ya nkanda oyo, lèse-majesté ya solo ya bonzambe, mpe mbala moko lisusu, ntango ya bonzambe ezwi ndimbola na yango mobimba. Mpo na Nzambe ntango ya mbula ebandaka na prɛnta mpe esukaka na nsuka ya eleko ya malili, na manaka na biso ya Baloma ya lelo, kobanda mokolo ya 20 Marsi tii mokolo ya 20 Marsi oyo elandi. Emonani bongo ete le 7 mars 321 ezalaki mpo na Nzambe 7 mars 320, c.a.d., mikolo 13 liboso ya printemps 321. Na yango, mpo na Nzambe, ezalaki mobu 320 oyo etiamaki elembo na nsuka na yango, na mosala ya nsomo oyo esalemaki na bosembo mpe mobeko mosantu ya bonzambe. Engebene ntango ya Nzambe, mobu 2020 ezali mobu ya 17 (17: motango ya kosambisama) na motango ya bikeke uta mobu 320. Yango wana ezali likambo ya kokamwa te ete uta ebandeli ya mobu 2020, elakeli mabe ya Nzambe ekoti na eteni ya makasi na lolenge ya virus contagieux oyo ebimisi panique, na occident, société ya mibali oyo confiance mpe kondima na bango etiemaki mobimba na science mpe na progrès na yango. Kobanga ezali mbano ya kozanga makoki ya kolakisa nkisi to mangwele ya malamu atako mayele ya tekiniki ya likolo ya bato ya siansi ya lelo. Na kopesaka bikeke 17 oyo motuya ya esakweli, nazali ko inventer eloko moko te, mpo mpo na Nzambe mituya ezali na ndimbola ya molimo oyo ye abimisi mpe asaleli na botongi ya bisakweli na ye, mpe na bosikisiki na Emoniseli, mokapo 17 epesameli na motó ya likambo “ . lisambisi ya mwasi ya ndumba oyo afandi na mai mingi .” “ Babilone monene ” ezali nkombo na yango mpe “mai minene ” oyo etali yango ezali kopesa likanisi ya “ Ebale Efrate ” oyo Nzambe azali koluka na nsango ya “ kelelo ya motoba ” ya Emoniseli 9:13, elembo ya Etumba ya Misato ya mokili mobimba oyo ezali koya. Nsima ya bilembo yango ezali na Lingomba ya Katolike ya pápa mpe Europe chrétienne na bosembo te, ba sources mpe ba cibles ya nkanda na ye. Etumba kati na Nzambe mpe bato euti kobanda; nzungu ya ebende na nzungu ya mabele, mbano ya etumba yango ekoki kokanisama liboso; malamu koleka, esakolami mpe ebongisami. Ndenge nini Nzambe alingaki kokanisa mbula nkama ya 17 ya mokolo ya 7 Marsi 320 (320, mpo na ye mpe baponami na ye; 321 mpo na mokili ya mangomba ya lokuta to ya mbindo)? Nandimi uta kala ete ekozala na nzela ya bokoti na etumba ya mokili mobimba, kasi etumba ya mokili mobimba oyo ekosuka na lolenge ya atomike, mpo ete Nzambe asakolaki yango, mbala misato, na Dan.11:40 kino 45, Ezekiele 38 mpe 39, mpe na nsuka , na Em.9:13 kino 21. Etumba oyo Nzambe abandisaki na bomoto ya batomboki banda na printemps 2020 ezali ya lolenge moko na oyo asalaki contre faraon ya Egypte na tango ya Moize ; mpe mbano ya nsuka ekozala ndenge moko; monguna ya Nzambe akobungisa bomoi na ye kuna, lokola Farao oyo, na ntango na ye, amonaki mwana na ye ya liboso akufi mpe abungisaki oyo ya ye. Le 8 mars 2021 oyo, namoni ete ndimbola oyo ekokisamaki te, kasi nalengelamaki mpo na yango uta pene na sanza moko, lokola nasosolaki na bofuli ya bonzambe ete 321 ezalaki mpo na Nzambe 320 mpe ete na ntina na yango, akanaki kolakela mabe, kaka te mokolo ya 7 Marsi 2020, kasi mbula mobimba oyo mokolo oyo elakelami mabe ekangami na yango, esalelami bongo, mpo na etumbu oyo, etinda oyo etangami na Nom.14:34: “Kaka ndenge bolekisi mikolo ntuku minei mpo na kotala mokili, bino ekomema etumbu ya mabe na bino mbula ntuku minei, mbula moko mpo na mokolo mokomoko ".

Kasi na observation oyo, likambo moko ebakisami. Calendrier na biso ya lokuta ezali kaka mabe te mpo na ebandeli ya mbula, ezali mpe mabe mpo na mokolo ya mbotama ya Yesu Klisto. Incorrectement, na 5ème siècle , moine Dionysius le Petite atie yango na oyo ya liwa ya Mokonzi Erode oyo esalemaki vraiment na – 4 ya calendrier na ye. Na mbula 4 oyo, tosengeli kobakisa “ mbula mibale ” oyo Erode akanisaki ete ezali mbula ya Masiya oyo alingaki koboma engebene Mat.2:16: “ Bongo Erode, amoni ete akosaki ye na bato ya mayele , basilikaki mingi, mpe atindaki mpo na koboma bana nyonso kobanda na mbula mibale mpe na nse oyo bazalaki na Beteleme mpe na teritware na yango mobimba, engebene mokolo oyo atunaki na likebi mpenza epai ya bato ya mayele . Donc, tango akotanga ba mbula, Nzambe abakisi mbula 6 na date na biso ya lokuta pe ya kobungisa nzela ya momesano pe mbotama ya Yesu esalemaki na printemps ya mbula wana – 6. Na yango, mbula 320 ezalaki pona ye : 326 pe 17 anniversaire secular ya année na biso 2020 ezalaki pona ye année 2026 depuis vraie moment ya mbotama ya Jésus Christ. Motango oyo 26 ezali motango ya tétragramme “YHWH”, na monoko ya Liebele “Yod, Hé, Wav, Hé”, oyo Nzambe amipesaki nkombo, kolanda motuna ya Moize: “Nkombo na yo nani ? » ; yango, engebene Exode 3:14 . Na yango, Nzambe mozalisi monene azalaki na ntina mosusu ya kotya elembo na elembo na ye moko ya bokonzi mokolo oyo oyo emonisami na elakeli mabe na ye ya bonzambe oyo ezali na nguya nyonso; mpe eye kino nsuka ya mokili. Fimbo ya bokono ya contagieux oyo ebimi na mbula oyo 2026 ya tango ya bonzambe euti ko confirmer continuité ya malédiction oyo ekozua ba formes différentes na ba mbula ya suka ya vie na planète Mabele. Etumba ya Misato ya mokili mobimba ya nikleere ekozala “ nsuka ” ya “ ntango ya bikólo ” oyo Yesu Klisto asakolaki na Mat.24:14: “ Nsango malamu oyo ya bokonzi ekosakolama na mokili mobimba, lokola litatoli mpo na bato nyonso bikólo . Bongo nsuka ekoya .” “ Nsuka ” oyo ekobanda na nsuka ya eleko ya ngolu; likabo ya lobiko ekosila. Momekano ya kondima oyo etongami likoló na limemya mpo na Sabata na ye mosantu ekokabola mpenza kaa ya “ bampate ” na oyo ya “ bantaba ” ya Mat.25:32-33: “ Bikólo nyonso ekoyangana liboso na ye. Akokabola moko na mosusu, ndenge mobateli ya mpate akabolaka bampate na bantaba; mpe akotya bampate na lobɔkɔ na ye ya mobali, mpe bantaba na lobɔkɔ na ye ya mwasi .” Mobeko ya mobeko oyo ekosala ete mokolo ya lomingo ya Loma ezala obligatoire ekosala na nsuka ete basantu ya solo oyo baponami ya Yesu Klisto bázwa etumbu ya liwa. Ezalela oyo ekokokisa maloba oyo ya Dan.12:7: “ Mpe nayokaki moto oyo alati bilamba ya lini, atɛlɛmi likoló ya mai ya ebale; atombolaki loboko na ye ya mobali mpe loboko la ye ya mwasi na lola, mpe alapaki ndai na ye oyo azali na bomoi libela ete ekozala na ntango moko, mpe bantango, mpe ndambo ya ntango, mpe ete makambo maye manso makosila ntango bokasi bwa bato mosantu akobukana mpenza .” Na kotalela bato, ezalela na bango ekozala ya kozanga elikya mpe liwa na bango ekozala pene. Ezali na ntango wana nde maloba oyo ya Yesu Klisto oyo etángamaki na Mat.24:22 ebimi na pole: “ Mpe soki mikolo oyo ekómaki mokuse te, moto moko te alingaki kobika; kasi, mpo na baponami , mikolo oyo ekokóma mokuse .” Mobu 6000 ekosila liboso ya le 3 avril 2036 ya tango ya bonzambe, elingi koloba 3 avril 2030 ya calendrier na biso ya lokuta oyo eyei mbula 2000 sima ya mokolo ya kobaka Yesu Klisto na ekulusu oyo ekokisami na mokolo ya 14 sima ya ebandeli ya printemps 30. Mpe “ mikolo ” oyo esengeli “ kozala mokuse ” to kokitisa. Yango elingi koloba ete mokolo ya bosaleli mobeko ya liwa ekozala liboso ya mokolo oyo. Mpo ezali likambo ya mbalakaka nde esɛngaka Klisto akɔta mbala moko mpo na kobikisa baponami na ye . Tosengeli bongo kotalela likambo ya liboso ya Nzambe ya kokumisa motindo ya " ntango " oyo Ye apesaki na bikelamu na Ye ya mabele. Ezali ye nde akofula batomboki ya mikolo ya nsuka mpo na kopona dati oyo ekoleka na mwa mikolo mokolo ya yambo ya printemps 2030 nsima na yango ekangami mibu 6000 ya lisolo ya mabele. Na nsima, makambo mibale oyo ekoki kosalema ezali komonana: mokolo oyo ekoyebana te tii na nsuka, to mokolo ya 3 Aprili 2030 oyo ezali ndelo oyo ekoki koleka mpe oyo ezali na ntina na elimo. Kanisá ete atako ezali na ntina mingi mpenza, mokolo ya 14 ya mbula ya kobaka Yesu Klisto na ekulusu ebongi te mpo na komonisa nsuka ya mbula 6000 ya lisolo ya mokili, mpe mingimingi ebandeli ya mbula nkóto ya 7 . Yango wana nazali kotya bolingi na ngai mpe bondimi na ngai na mokolo ya prɛnta ya 21 Marsi 2030, mokolo ya ngonga ya esakweli “ ya mokuse ” ya 3 Aprili to mokolo ya katikati. Marqué na nature oyo ekelamaki na Nzambe, printemps ezali décisif tango tolingi kotanga 6000 ans ya histoire ya batu; oyo ekómaka likoki banda ntango Adama ná Eva basalaki lisumu. Na lisolo ya Biblia ya Genese, mikolo oyo ezalaki liboso ya prɛnta oyo ya liboso ezalaki mikolo ya seko. Ntango oyo Nzambe atangi ezali oyo ya mboka ya masumu mpe mibu 6000 oyo poso esakoli ebandi na ebandeli ya eleko ya prɛnta ya yambo mpe ekosuka na nsuka ya eleko ya malili ya nsuka. Ezalaki eleko moko ya prɛnta nde kotánga nsima ya mbula 6000 ebandaki. Na ntina na lisumu, mabele ebalukaki na axe na yango ya 23° 26’ mpe kolandana ya bileko ekokaki kobanda. Na bafɛti ya Bayuda ya kondimana ya kala, bafɛti mibale nde eleki monene: Sabata ya pɔsɔ na pɔsɔ mpe Elekeli. Bafɛti oyo mibale etiamaki na nse ya elembo ya mituya "7, 14 mpe 21" ya mikolo "7e , 14e mpe 21e " oyo ezali komonisa biteni misato ya mwango ya lobiko ya bonzambe: Motó ya likambo ya Saba ya poso na poso ya Em.7 oyo esakoli mbano ya basantu oyo baponami, mpo na “7”; mosala ya bosikoli ya Yesu Klisto oyo ezali nzela ya kopesa mbano oyo, mpo na “14”. Simbá ete na fɛti ya Pasika oyo eumelaka mikolo 7 mokolo ya 15 mpe ya 21 ezali sabata mibale ya kozanga kosala mosala ya mbindo . Mpe misato “7” to “21” ezali kolakisa nsuka ya mibu 7000 ya yambo mpe bokoti na boseko ya bozalisi ya sika ya bonzambe na mabele oyo ezongisami sika engebene na Em.21; motángo oyo 21 ezali elilingi ya kokoka (3) ya kotonda (7) ya mosala ya bomoi oyo ezalaki mokano oyo Nzambe alingaki. Na Emoniseli 3, vɛrsɛ 7 mpe 14 ezali komonisa ebandeli mpe nsuka ya ebongiseli ya Adventiste ya mokolo ya nsambo ; awa lisusu biteni mibale ya likambo moko oyo esantisami. Ndenge moko mpe, Em.7 elobeli likambo ya bokangami ya baponami ya ba Adventistes mpe Em.14 ezali kolakisa bansango ya baanzelu misato oyo ezali koloba na mokuse mission na bango ya mokili mobimba. Na yango, na mobu 30, nsuka ya mibu 4000 ekokisama na eleko ya prɛnta, mpe mpo na bantina ya elilingi kaka, Yesu abakamaki na ekulusu mikolo 14 nsima ya mokolo ya 21 Mársi ya prɛnta oyo ya mobu 30, i.e., 36 mpo na Nzambe . Na nzela ya bandakisa oyo, Nzambe andimisi, “7” ya Sabata mpe “14” ya bosikoli ya masumu ya baponami na Yesu Klisto ezali kokabwana te. Na yango, ntango na nsuka, “7” ya Sabata ebundisami, Klisto Mosikoli ya “14” apumbwaka mpo na kosunga ye mpo na kopesa ye nkembo, “mikolo” 14 oyo eleki monene oyo ekokabola badati mibale ekozala “na mokuse” . to , ekangamaki mpo na kobikisa bandimi na yango ya nsuka oyo baponamaki.

Na kotanga lisusu Mat.24, emonanaki epai na ngai ete nsango ya Klisto epesameli, mingimingi, na bayekoli na ye na nsuka ya mokili, epai na biso oyo tozali kobika na mibu oyo ya nsuka. Vɛrsɛ 1-14 elobeli ntango tii na ntango ya “ nsuka .” Yesu asakoli na ntina ya bitumba oyo elandana, kobima ya basakoli ya lokuta mpe malili ya nsuka na elimo. Na nsima, vɛrsɛ 15 tii 20, na ndenge oyo esalelami mbala mibale, elobeli ezala kobebisama ya Yelusaleme oyo Baloma basalaki na mobu 70 T.B. Nsima ya likambo oyo, vɛrsɛ 21 esakoli " mpasi monene " na bango ya nsuka: " Mpo na ntango wana mpasi monene oyo esalemaki naino te banda ebandeli ya mokili tii sikoyo, mpe ‘ekozala ata mokolo moko te '; Simbá ete bososoli oyo " mpe ekozala ata moke te " epekisi bosaleli mpo na ntango ya bantoma, mpo ete ekozala na bokeseni na mateya ya Dan.12:1. Yango elingi koloba ete maloba nyonso mibale mazali na boyokani na kokokisama moko na momekano ya nsuka ya kondima awa na mabele. Na Dan.12:1 maloba mazali ndenge moko: “ Na ntango wana Mikaele, mokonzi monene, mobateli ya bana ya bato na yo, akotelema; mpe ekozala ntango ya mpasi, oyo ezalaki naino te banda bikólo ezalaki tii na ntango wana . Na tango wana ba oyo ya bato na yo oyo bakozwama ekomami na buku bakobika . ". “ Matungisi ” ekozala monene mpenza na boye ete “ mikolo ” ekosengela “ kokómisama mokuse ” engebene na molongo 22. Molongo 23 ezali kolakisa motindo ya kondima ya solo oyo ekolaka te na komonana ya Klisto na mbalakaka na mabele: “ Soki boye bino alobaki: Tala, azali na esobe, kende kuna te; tala, azali na kati ya bashambrɛ, ndimela yango te .” Kaka na eleko wana ya nsuka, makambo ya elimo ekobakisa “ makamwisi ” na yango mpe bimonaneli na yango ya bokosi mpe ya kobenda ya Klisto ya lokuta, oyo ekokweisa milimo oyo bateyami malamu te: “ Mpo ete Klisto ya lokuta mpe basakoli ya lokuta bakobima; bakosala makamwisi minene mpe makamwisi, kino na kokosa , soki likoki ezalaki, ata baponami ”; oyo endimami na Emon oyo ezalaki na mpota ya mopanga mpe oyo azalaki na bomoi . Vɛrsɛ 27 elamusi komonana ya nguya mpe ya elonga ya Klisto ya bonzambe mpe vɛrsɛ 28 esakoli “ fɛti ” oyo epesami na bandɛkɛ oyo elyaka banyama nsima ya kokɔta na ye. Mpo batomboki oyo bakobika kino koya na ye bakobomama mpe bakopesama na matiti ya koleisa banyama “ na bandeke ya likoló ” lokola Emoniseli 19:17-18 mpe 21 eteyaka yango.

Nazali koloba na mokuse awa, bososoli oyo mobimba ya sika ya bozalisi ya bonzambe. Na kofandisaka poso ya yambo, Nzambe abongisi bomoko ya mokolo oyo esalemi na butu ya molili mpe mokolo ya pole, moi ekongenga yango kaka kobanda mokolo ya 4 . Butu yango esakoli ete lisumu ekosalema awa na mabele mpo na kozanga botosi ya Eva mpe Adama na mikolo mizali koya. Kino na mosala oyo ya lisumu, bikelamu ya mabele ezali komonisa bizaleli ya seko . Lisumu oyo esalemi, makambo ebongwanaka pe compte à remar ya 6000 ans ekoki kobanda, po mabele ebalukaka na axe na yango pe principe ya ba saisons ebandi. Na nsima, bikelamu ya mabele oyo Nzambe alakelaki mabe ezwi ezaleli na yango ya libela oyo toyebi. Mibu 6000 oyo ebandaki na eleko ya prɛnta ya liboso oyo etiamaki elembo na lisumu ekosila na eleko ya prɛnta ya mobu 6001 na bozongi na nkembo ya bonzambe ya Yesu Klisto. Koya na ye ya nsuka ekokokisama na “ mokolo ya liboso ya sanza ya liboso ” ya mbula ya liboso ya mbula nkóto ya 7 .

Yango elobami, mokolo ya 7 Mársi 2021, ya manaka na biso ya lokuta ya bato, euti kozala na elembo ya losambo na botali ya Pápa François epai ya baklisto ya Ɛsti oyo banyokolamaki na Irak na bato ya molende ya Bamizilma. Na likita oyo, akundwelaki ba musulmans ete bazalaki na Nzambe moko, oyo ya Abraham, mpe azalaki kotalela bango lokola “bandeko” na ye. Maloba maye masepelisaka bato bazangi kondima ya Mpótó mazali moke te nkanda monene mpo na Yesu Klisto oyo apesaki bomoi na ye lokola mbeka mpo na bolimbisi ya masumu ya baponami na ye. Mpe bokɔti oyo ya mokambi ya “baoyo bazalaki kala ba croisés” “baklisto” ya Katolike na teritware na bango ekoki bobele kobakisa nkanda ya ba Islamistes. Na yango, likambo wana ya kimya ya pápa ekomema mbuma ya kokamwa oyo esakolamaki na Dan.11:40, bokóli ya “etumba” ya “mokonzi ya sudi” ya Bamizilma na Italie ya pápa mpe baninga na yango ya Mpoto. Mpe na perspective oyo, collapse économique ya France na ba pays occidentaux nionso ya origine chrétienne oyo esalemi na ba dirigeants na bango, mpo na virus ya Covid-19, eko changer équilibre ya pouvoir mpe na suka, eko permettre accomplishment ya « Guerre mondiale ya misato » pousée zonga na suka ya 9 ans oyo eleki oyo ezali kaka liboso na biso. Mpo na kosukisa, tomikundola ete na kobimisi bokono oyo ewutaki na Covid-19 mpe bokoli na yango, Nzambe afungolaki nzela mpo na elakeli mabe oyo esengelaki kozala bizaleli ya mibu zomi ya suka ya lisolo ya bato na mabele.

Kasi, mokolo ya 7 Marsi 2021, bilenge basalaki mobulu kati na bituluku ya bato mabe oyo bazalaki kowelana mpe bakonzi ya bapolisi na bingumba mingi ya France. Yango e confirmer nzela ya confrontation généralisée ; ba positions ya moko na moko kozala irreconciliable mpo ezali incompatible. Oyo ezali conséquence ya clash ya deux cultures diamétriques opposées : liberté seculare occidentale contre société ya ba patrons na ba capos ya ba pays ya sud, d’ailleurs traditionnellement mpe nationalement musulman. Likambo ya mawa ezali kopumbwa lokola Covid-19, na nkisi te.

Mpo na kosilisa observation ya ordre abominable légitime na bomoto, esengeli to noter : changement ya année sima ya 12e mois oyo ememaka kombo ya 10e mois (decembre), na ebandeli ya hiver ; mbongwana ya mokolo na katikati ya butu (midi ya butu); kaka kotánga bangonga na bosikisiki mpe mbala na mbala nde etikalaka malamu. Na bongo, molongo kitoko ya bonzambe esili kolimwa mpo na lisumu, ezwami na esika na yango molongo ya masumu oyo ekolimwa na ngala na yango, ntango mozalisi ya nkembo Nzambe akobima, mpo na kosilisa misolo, elingi koloba na nsuka ya mibu nkoto motoba ya yambo, . na prɛnta ya mobu 2030 , mpo na bato oyo bakosami, to na prɛnta 2036 ya mbotama ya solo ya Nkolo mpe Mobikisi na biso Yesu Klisto, mpo na baponami na ye.

Mobulu oyo etiamaki mpe oyo etalelami etatoli elakeli mabe ya bonzambe oyo ezali kopesa kilo na bomoto. Mpamba te banda mabele ebalukaki, calcul ya ntango ebungisaki bosikisiki mpe mbala na mbala, bangonga ya butu mpe moi ezali kolandana libela na bokóli mpe bokiti.

Molongo oyo Nzambe mozalisi abongisi mwango na ye ya kobikisa ezali komonisa biso lisusu makambo ya motuya ya molimo oyo azali kopesa moto. Aponaki komonisa bolingo na ye ya lokumu na kopesaka bomoi na ye kati na Yesu Klisto lokola lisiko nsima ya mibu 4000 ya makambo ya bato awa na mabele. Na kosaláká bongo, Nzambe alobi na biso ete: “Ya liboso, lakisá ngai botosi na yo mpe nakomonisa yo bolingo na ngai.”

Na mabele, mibali balandi moko na mosusu kobotaka mbuma ya bizaleli ndenge moko, cependant génération ya mbala ya suka oyo tokotaki na 2020 ezali ko présenter particularité moko; sima ya mibu 75 ya kimia na Europe, mpe évolution incroyable ya sika ya science génétique, très logiquement, ba Europeens na ba résultats na bango, wuta USA, Australie na Israël, bandimaki que bakoki ko répondre na ba problèmes nionso ya santé, ba sociétés na bango ezala plus de plus sanitisée. Ezali te attaque ya virus contagieux nde ezali ya sika, ezali comportement ya ba dirigeants ya ba sociétés avancées nde ezali ya sika. Ntina ya comportement oyo ya bobangi ezali exposition na bango na ba peuples ya mabele na nzela ya bombardement ya ba médias, mpe parmi ba médias wana, ba médias ya sika to ba réseaux sociaux oyo ebimaka na web ya araignée oyo e constituer communication internet ya ofele, likolo na yango to koluka ba diffuseurs ya polele mingi to moke. Bomoto ekangami bongo na motambo na yango ya kolekisa ndelo ya bonsomi oyo ekweyi lokola elakeli mabe likolo na yango. Na USA mpe na Europe, mobulu etie ba communautés ethniques contre bango na bango; kuna, ezali elakeli mabe ya likambo ya “ Babele ” oyo ezongisami sika; liteya mosusu ya bonzambe oyo ekoki koboya te oyo eyekolamaki te, mpo ezali mokitani ya babalani moko oyo balobaka mpenza monɔkɔ moko, kino likambo oyo ya mbeba, tozali komona yango tii lelo, bomoto ekabwani na minoko mpe maloba mingi oyo Nzambe akelaki mpe epalangani na bisika nyonso ya mabele. Mpe ɛɛ, Nzambe atikaki kokela te nsima ya mikolo nsambo ya liboso ya bozalisi; akelaki kaka mingi mpo na kolakela mabe mpe ntango mosusu mpo na kopambola baponami na ye, mana oyo epesami na esobe, epai ya bana ya Yisalaele, ezali ndakisa.

Kasi, bonsomi ezali na moboko na yango, likabo kitoko oyo Mozalisi na biso apesi. Ezali likoló na yango nde komipesa na biso ya ofele na likambo na yango etongami . Et kuna, esengeli kondimama, liberté intégrale oyo e impliquer existence ya chance mpo Nzambe a intervenir na ndenge moko te; liloba oyo bandimi mingi bandimaka ata moke te. Mpe bazali na libunga, mpo ete Nzambe atikaka eteni monene na mbalakaka na bozalisi na ye, mpe liboso ya nyonso, mokumba ya kolamusa kati na baponami, botɔndi ya mibeko na ye ya likoló oyo emonisami. Lokola ayebaki baponami na ye, Mozalisi azwi mokumba ya kokamba bango mpe koteya bango bosolo na ye oyo ebongisaka bango mpo na bomoi ya seko na lola. Ba malformations mpe ba monstrosités oyo emonanaki na mbotama ya bikelamu ya bato e prouver action ya chance oyo ebimisaka ba erreurs génétiques na processus ya reproduction ya espèce na ba conséquences plus ou moins graves. Bopanzani ya lolenge ya bikelamu esalemi na nzela ya bokasi ya ba chaînes reproductives oyo ebimisaka mabunga ya boyokani tango na tango; oyo y compris principe ya héritage to indépendamment en raison ya chance ya vie. Na bokuse, soki nazali na nyongo ya bondimi na ngai na libaku ya bomoi ya bonsomi, nazali na nyongo, au contraire, mbano mpe bilei ya bondimi oyo, na bolingo ya Nzambe mpe na misala oyo esi esalemi mpe oyo azali kokoba kosala mpo na kobikisa ngai .

Na lisolo ya bozalisi na ye awa na mabele, mokolo oyo Nzambe akolakelama mabe ekoya liboso na poso; destin na ye ekomami : mokano na ye ekozala ya “ kokabola pole na molili ”. Eponami na bakristu ya lokuta mpo na kotelemela boponi ya Nzambe oyo ezali kosantisa mokolo ya nsambo, mokolo oyo ya yambo ekokokisa mobimba mokumba na yango lokola " elembo " ya kaa ya batomboki oyo bazangi botosi na Em.13:15. Lokola mokolo ya lomingo ya yambo elakelami mabe na Nzambe, Sabata ya mokolo ya nsambo epambolami mpe esantisami na Ye. Mpe mpo na kososola botɛmɛli oyo, tosengeli koyamba likanisi ya Nzambe, oyo ezali elembo ya kosantisama na ye mpe mpo na ye. Sabata etali mokolo ya nsambo mpe motango oyo sambo , “7”, ezali elilingi ya botondi. Na nse ya liloba oyo ya kotonda, Nzambe azali kotia likanisi ya ntina oyo akelaki dimension na biso ya mabele, elingi koloba, réglementation ya lisumu, condamnation na yango, liwa na yango mpe kolimwa na yango. Mpe na mwango oyo, makambo maye makokokisama mobimba na boumeli ya mibu nkoto ya 7 oyo Sabata ya poso na poso esakoli. Yango wana mokano oyo ezali na ntina mingi mpo na Nzambe koleka nzela ya bosikoli oyo na nzela na yango akosikola bomoi ya baponami na mabele mpe oyo akokokisa na miso, kati na Yesu Klisto, na ntalo ya mpasi ya nsɔmɔ.

Tala ntina mosusu oyo Nzambe alobi na Mos.7:8: “ nsuka ya eloko eleki ebandeli na yango .” Na Genese, kolandana na molɔngɔ “butu-mokolo” to “ mpokwa-ntɔngɔ ” endimisi likanisi wana ya Nzambe. Na Yis.14:12, na elamba ya mokonzi ya Babilone, Nzambe alobaki na zabolo ete: “ Talá, okwei longwa na likoló, monzoto ya ntɔngɔ , mwana ya ntɔngɔntɔngɔ! Obwakami na nse na mabele, yo, molongi ya bikolo ! » Maloba oyo Nzambe atángi ye, “ monzoto ya ntɔngɔ ” emonisi ete akokanisi ye na “moi” ya ebongiseli na biso ya mabele. Azalaki ekelamu na ye ya liboso mpe na nse ya ezipeli ya mokonzi ya Tulo, Ezé.28:12 alobeli nkembo na ye ya ebandeli: “ Mwana na moto, bólela mokonzi ya Tulo! Okoloba na ye: Nkolo Yawe alobi boye: Otie elembo na bobongi nie, otondaki na mayele, ozalaki ya kokoka na kitoko . » Bobongi nie oyo esengelaki kolimwa, kozwa esika na bizaleli ya botomboki oyo esalaki ye akoma monguna, zabolo mpe monguna, Satana oyo Nzambe akweisamaki mpo ete vɛrsɛ 15 esakoli ete: “Ozalaki ya kokoka na banzela na yo, banda mokolo oyo ozalaki ekelamaki kino mabe ekozwama kati na bino .” Na yango, moto oyo azalaki kotalelama lokola " monzoto ya ntɔngɔ " apusaki bato oyo bazalaki sembo te mpo na kokumisa lokola bonzambe "monzoto ya ntɔngɔ " ya bozalisi ya bonzambe: "Moi oyo elongi te" oyo ekómaki nzambe longwa na losambo ya Loma oyo pene na mokili mobimba boklisto ya Mpótó esambelaka na ndenge ya bopakano. Nzambe ayebaki, ata liboso ya bozalisi na ye, ete anzelu oyo ya liboso akotombokela ye mpe atako bongo akelaki ye. Ndenge moko mpe, mokolo moko liboso ya liwa na ye, Yesu ayebisaki ete moko kati na bantoma 12 akotɛka ye, mpe alobaki kutu na Yuda mbala moko ete: “ Oyo nyonso osengeli kosala, salá yango nokinoki!” ". Yango epesi biso nzela ya kososola ete Nzambe alukaka te kopekisa bikelamu na ye ete bámonisa maponi na bango, ata soki ekeseni na oyo ya ye. Yesu asɛngaki mpe bantoma na ye bátika ye soki yango ezalaki mposa na bango. Ezali na kotikaka bikelamu na ye bonsomi mobimba ya komimonisa mpe kobimisa lolenge na bango nde akoki kopona baponi na ye mpo na bosembo na bango oyo emonisami mpe na nsuka kobebisa banguna na ye nyonso ya likoló mpe ya mabele, bato oyo babongi te mpe oyo bazangi likebi.

Lisumu ya ebandeli

Mokolo ya yambo oyo etikali ezwi ntina monene na eleko na biso ya boklisto mpo ete ezali “ lisumu ” oyo ezongisamaki uta mokolo ya 7 Mársi 321 mpe ekomi elembo ya kaa oyo ekota na botomboki na kaa ya Nzambe oyo esantisami. Kasi “ lisumu ” oyo esengeli te kotinda biso tóbosana “ lisumu ” ya ebandeli oyo ezali kokweisa bato na liwa na nzela ya libula banda Adama ná Eva. Lokola engengisamaki na Molimo, motó ya likambo oyo ememaki ngai na kozwa mateya ya ntina oyo ebombamaki na mokanda ya Genese. Na niveau ya observation, buku emoniseli biso ebandeli ya bozalisi na mikapo 1, 2, 3. Ndimbola ya elilingi ya mituya oyo ezali naino na ntina mpenza: 1 = unité; 2 = kozanga kokoka; 3 = kozala ya kokoka. Yango ebongi na ndimbola. Gen.1 elobeli bokeli ya mikolo 6 ya liboso. Ndimbola na bango " tongo ya mpokwa " ekozwa kaka ndimbola sima ya lisumu mpe elakeli mabe ya mabele oyo ekomi domaine oyo zabolo azali ko dominer, oyo ekozala thème ya Gen.3 soki ezalaki te expression "tongo ya mpokwa" elingaki kozala na tina te na niveau terrestre. Na kopesaka ndimbola, mokapo 3 etie elembo ya bobongi nie na emoniseli oyo ya bonzambe. Ndenge moko mpe, na Gen.2, motó ya likambo ya Sabata ya mokolo ya nsambo to, na bosikisiki mingi, ya Nzambe mpe moto mosusu na mokolo ya nsambo, mpe ezwi ndimbola na yango kaka nsima ya “lisumu ya ebandeli” oyo Eva. mpe Adama basalaki na Gen.3 oyo epesi yango ntina na yango ya kozala. Na yango, na ndenge ya kokamwa, kozanga bolongi na yango oyo epesami na Gen.3, Sabata oyo esantisami ebongi na elembo na yango ya “2” ya kozanga kokoka. Ebimi na nionso oyo ete mabele ekelamaki na Nzambe mpo na kopesama na zabolo mpe na bademo na ye mpo ete mbuma mabe ya milimo na bango ekoka kozala mosuni mpe komonana na miso ya bato banso, Nzambe, baanzelu mpe bato, mpe ete baanzelu mpe mibali yango baponaka ngámbo na bango.

Analyse oyo ememi ngai na kolakisa que établissement ya mokolo ya sambo oyo esantisami na bopemi esakoli elakeli mabe ya " lisumu " ya mabele oyo etiamaki na Gen.3, pamba te mabele yango moko elakelami mabe na Nzambe, mpe ezali bongo kaka kobanda na tango liwa mpe lolenge na yango ebɛti yango, ntango na yango ya mbula nkóto motoba mpe mbula nkóto ya mbula nkóto ya nsambo ezwi ndimbola, ndimbola, bolongi. Ebongi koyeba likambo oyo: liboso ya bozalisi ya mabele, na lola, etumba esi etie camp ya zabolo na camp ya Nzambe kasi kaka liwa ya Yesu Klisto nde ekosala ete maponi ya moto na moto ezala ya sikisiki; oyo ekomonana na kobengana batomboki oyo bakatelaki banda wana etumbu na likoló mpo na kokufa kati na bozalisi awa na mabelé. Sikawa, na likoló, Nzambe abongisaki bomoi ya baanzelu te na “ na ntɔngɔ ya mpokwa ” oyo ebalukaka , yango mpamba te likoló ezali komonisa momeseno na ye ya seko; oyo ekolonga mpe ekolanda mpo na baponami na yango libela. Face na ba données oyo: ezali boni mpo na mabele liboso ya lisumu? Longola ba alternances “ soirée-tongo ”, norme na yango ezali mpe oyo ya lola, emonani que vie e dérouler na norme ya seko; banyama ya vegan, bato ya vegan mpe kozanga liwa oyo ekozala lifuti ya lisumu, mikolo elandi mikolo mpe ekokaki koumela libela.

Kasi na Gen.2, Nzambe abimisi biso molongo na ye ya ngonga ya poso oyo esukaka na mokolo ya nsambo na bopemi mpo na Nzambe mpe mpo na moto. Liloba oyo ya bopemi euti na verbe “kotika” mpe etali mosala oyo Nzambe asali lokola mpe misala oyo bato basali. Okoki kososola, liboso ya lisumu, ezala Nzambe to bato bakokaki te koyoka kolemba. Nzoto ya Adama ezalaki na maladi, kolɛmba, to mpasi ya lolenge moko te. Sikawa, baposo ya mikolo nsambo elandaki moko na mosusu mpe ebotamaki lokola zingazinga ya seko, longola se ete “ ntongo ya mpokwa ” oyo elandanamaki ezalaki elembo ya bokeseni na etinda ya lola ya bokonzi ya Nzambe. Bokeseni yango ezalaki bongo mpo na komonisa na ndenge ya esakweli programɛ moko oyo Nzambe mozalisi monene abongisaki. Kaka ndenge feti ya “Yom Kippur” to “Mokolo ya Bomikabi” ezalaki kozongisama sika mbula na mbula kati na Baebele mpe esakolaki nsuka ya lisumu na nzela ya bomikabi na yango oyo ekokisamaki na liwa ya Yesu Klisto, ndenge moko mpe Sabata ya poso na poso esakolaka boyei ya mokolo ya nsambo mbula nkóto, ntango Nzambe mpe baponami na ye bakokɔta na bopemi ya solosolo mpamba te batomboki bakokufa mpe bakolonga mabe. Kasi, baponami bazali naino komibanzabanza mpo na " lisumu " mpamba te elongo na Klisto basengeli kosambisa " masumu " mpe basumuki, oyo na ntango wana bakolala na mpɔngi ya kufa. Yango wana, lokola mikolo motoba oyo eleki, ya nsambo etyami na nse ya elembo ya “ lisumu ” oyo ezipi mpe etali mikolo nsambo ya poso mobimba. Mpe ezali bobele na ebandeli ya mibu nkoto mwambe, nsima ya kozikisa basumuki na " mɔ́tɔ ya liwa ya mibale " nde boseko oyo ezangi " lisumu " ekobanda na mabele oyo ezongisami sika. Soki mikolo nsambo etiamaki elembo na masumu mpe basakoli mibu 7000, botangi ya mibu 7000 oyo ekoki kobanda kaka na bofandisi ya masumu oyo emonisami na Gen.3. Na yango, mikolo ya mabele oyo ezangi lisumu ezali te na norme mpe na logique ya succession “ tongo ya mpokwa ” to “ lumière ya molili ” mpe lokola tango oyo ezali sans “ lisumu ”, ekoki te kokota na 7000 ans programmées et prophetiées.mpo na “ lisumu ” na pɔsɔ ya mikolo nsambo.

Mateya oyo ezali kolakisa ntina ya mosala oyo Nzambe azali kopesa na bopapaya ya Loma na Dan.7:25: “ akosala mwango mpo na kobongola tango mpe mibeko ”. " Kobongola ntango " oyo Nzambe atye esalaka ete moto akoki te kozwa ezaleli ya esakweli ya Sabata ya pɔsɔ na pɔsɔ ya “ mobeko ” ya Nzambe . Mpe yango ezali oyo Loma esali banda Constantin I , banda mokolo ya 7 Mársi 321, na kopesaka mitindo ete bápema pɔsɔ na pɔsɔ na mokolo ya liboso na esika ya mokolo ya nsambo. Na kolandaka molongo ya Baloma, mosumuki abikisami te na “ lisumu ” ya ebandeli oyo azwaki epai ya Adama mpe Eva, kasi en plus azwi “ lisumu ” mosusu, mbala oyo na bolingi , oyo ebakisaka ngambo na ye epai ya Nzambe .

Molongo ya ntango “ ntongo ya mpokwa ” to “ pole ya molili ” ezali likanisi oyo Nzambe aponaki mpe kotosa boponi oyo epesaka nzela mpe epesi ndingisa ya kozwa libombami ya esakweli ya Biblia. Eloko moko te etindaka moto azwa boponi oyo mpe elembeteli ezali ete bomoto eponi kotya elembo na mbongwana na yango ya mokolo na minuit, elingi koloba ngonga 6 nsima ya kolala ya moi ya prɛnta; oyo esakoli kaa ya baoyo balamukaka na retare mingi mpo na bozongi ya nkembo ya Klisto, Mobali ya libala na lisese ya bangɔndɔ zomi. Na yango, bansango ya nkuku oyo Nzambe apesi ezali na mayele na ye te. Kasi mpo na baponami na ye, molongo ya ntango ya bonzambe ezali kongɛngisa bisakweli na ye nyonso mpe mingimingi oyo ya Emoniseli na ebandeli oyo Yesu amimonisi lokola azali " alpha mpe omega ", " ebandeli to ebandeli mpe nsuka ". Mokolo moko na moko oyo eleki na bomoi na biso esakoli mwango ya Nzambe oyo azali koloba na mokuse na Gen.1, 2 mpe 3 uta " butu " to " molili " ezali komonisa mikolo motoba ya mbindo oyo elakisami na Gen.1, nzokande bopemi ya bonzambe oyo etiamaki na Gen.2 esakoli ya “ pole ” ntango. Ezali na etinda oyo nde engebene na Dan.8:14, ntango ya eleko ya boklisto ekabolami na biteni mibale: ntango ya “ molili ” ya molimo kati na mobu 321, ntango “ lisumu ” mpo na kotelemela Sabata etiamaki, mpe 1843 epai wapi a ntango ya “ pole ” ebandi mpo na baponami kobanda mokolo oyo kino bozongi ya Yesu Klisto na eleko ya prɛnta ya mobu 2030 epai wapi, lokola na Gen.3, na mozalisi Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso, ayei kosambisa kati na baponami mpe batomboki, “ bampate mpe bantaba ,” lokola asambisaki kati na “ nyoka, mwasi, mpe Adama .” Ndenge moko mpe, na Emoniseli, mitó ya makambo ya “ Mikanda epai ya Mangomba nsambo, ya bilembo nsambo, mpe ya bakelelo nsambo ” esakoli “ molili ” mpo na motoba ya liboso mpe “ pole ” ya bonzambe mpo na degré ya nsambo mpe ya nsuka ya mokomoko ya mitó ya makambo yango .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ezali solo mpenza ete na 1991, koboya ya officiel ya “pole” oyo ya nsuka na Adventisme institutionnel, pole oyo Yesu apesi ngai uta 1982, ememaki ye na koloba, na Mokanda oyo epesamaki na “ Laodicea ” na Em.3 : 17 : “ Mpo olobi: Nazali mozwi, nazali na bozwi, mpe nazali na mposa ya eloko te , mpe mpo oyebi te ete ozali mawa, mawa, mobola, mokufi miso mpe bolumbu ,... ”. Ba Adventistes officiels babosani maloba oyo epesami na 1 Petelo 4:17 : “ Mpo ete oyo ezali ntango oyo kosambisama ekobanda na ndako ya Nzambe . Sikawa, soki ebandi na biso, nsuka ya baoyo bazali kotosa nsango malamu ya Nzambe te ekozala nini? » Institution yango esalemi banda 1863 mpe Yesu apambolaki bokeli na yango na eleko ya " Philadelphie ", na 1873. Engebene na etinda ya bonzambe " tongo ya mpokwa " to " molili ya pole ", eleko ya nsuka mpe ya nsambo oyo emonisami na nkombo “ Laodicea ” esengelaki kozala ntango ya “ pole ” monene ya bonzambe mpe mosala ya lelo ezali elembeteli na yango, “ pole ” monene eyei mpenza mpo na kongɛngisa mabombami oyo esakolamaki, na eleko oyo ya nsuka, na ntalo ya ebongiseli ya Adventiste ya mokili mobimba. Nkombo “ Laodicée ” ebongi mpenza mpamba te elimboli “bato oyo basambisami to bato ya kosambisa”. Ba oyo bazali lisusu ya Nkolo te to bazali lisusu te, ba condamner kosangana na basungi ya “mokolo oyo Nzambe alakelaki mabe”. Komimonisaka ete bazali na makoki te ya kokabola na Nzambe etumbu na ye ya bosembo mpo na “Mokolo ya lomingo” ya Baloma, Saba ekomonana lisusu te epai na bango lokola na ntina lokola na ntango ya lipamboli ya libatisi na bango. Nsango moko oyo Yesu Klisto apesaki na mosali na ye Ellen G. White, na buku na ye "Makomi ya liboso" mpe na emonaneli na ye ya liboso, abongolaki likambo oyo boye: «babungisaki miso, mpe mokano, mpe Yesu... Bazindaki na kati ya mokili mabe mpe tokomona bango lisusu te.”

Genese 2 esakoli ntango ya “ pole ” mpe mokapo oyo ya Genese ebandi na kosantisama ya “ mokolo ya nsambo .” Esukaka na vɛrsɛ oyo 25: “ Mobali ná mwasi na ye bazalaki bolumbu, mpe bayokaki nsɔni te .” Lien entre ba thèmes mibale oyo ezali kolakisa que découverte ya bolumbu na bango ya nzoto ekozala conséquence ya imputation ya “ lisumu ” oyo bakosala mpe oyo elobelami na Gen.3, donc emonani lokola cause ya bolumbu ya molimo ya kufa. Soki tokokanisi liteya oyo na oyo ya “ Laodicée ”, tomoni Saba esanganaki na “ lisumu ” oyo ekomisaka moto “ bolumbu ”. Na contexte oyo ya suka, momesano ya Sabata ezali bongo ekoki lisusu te mpo na kobatela ngolu ya Klisto, mpo na kopesaka pole na yango mobimba ya esakweli na bakonzi ya Adventiste officiel kati na 1982 mpe 1991 bosenga ya Yesu Klisto ebakisami mpe alingi mpo na yango eleko oyo na momesano ya Sabata na ye mosantu baponami oyo abongi na ngolu na ye apesaka bosepeli na ye, ntango na ye, bomoi na ye, mpe molimo na ye mobimba mpo na bimoniseli na ye esakolamaki na Danyele mpe Emoniseli; kasi mpe na Biblia mobimba oyo emonisami oyo ezali “ batatoli mibale ” na yango engebene Emoniseli 11:3.

Litatoli ya Nzambe oyo epesami na mabele

Lokola ezali na ntina, botali ya Nzambe na bomoto na lolenge ya Yesu Klisto esengeli te kotinda biso tobosana botali na Ye ya kala na tango ya Moize. Pamba te ezali na contexte oyo ya mosika nde Nzambe amonisaki ye ebandeli ya dimension terrestre. Mpe lokola emoniseli oyo Nzambe apesi, lisolo ya Genese ezali na ntina mingi lokola oyo ya Emoniseli oyo emonisami epai ya ntoma Yoane. Lolenge oyo Nzambe aponaki mpo na kobongisa bomoi ya mabele esakoli mwango na ye ya bolingo mpo na bikelamu oyo apesi bonsomi mobimba, mpo ete bakoka koyanola na bolingo na ye mpe kofanda elongo na ye libela to koboya yango mpe kolimwa na bozangi ya liwa, na boyokani na mibeko ya offrande na ye ya salutaire.

Soki Adama akelami ye moko, ya liboso, ezali mpo ete alakisami lokola " elilingi ya Nzambe (Gen.1:26-27)" mpo na koluka bolingo uta na moninga ya bonsomi na elilingi na ye, mpo ete ntango nyonso ya boseko na ye ya kala ezalaki moko ya kozala ye moko mpenza. Yango ekómaki koyika mpiko te mpo na ye na boye ete azalaki pene ya komema mbuma ya bonsomi oyo alingaki kopesa na bikelamu na ye ya bomoi. Bokeli ya Eva uta na moko ya mikuwa ya mokɔngɔ ya Adama, ntango azali kozindisama na mpɔngi ya liwa, esakoli bokeli ya Eklezia na ye, Moponami oyo esalemi na baponami na ye ya sembo, mbuma oyo ebukani na bomikabi na ye ya liwa kati na Yesu Klisto; yango ezali kolongisa mokumba ya “ mosungi ” oyo Nzambe azali kopesa na mwasi oyo autaki epai na ye mpe oyo nkombo na ye Eva elimboli “ bomoi ”. Moponami akozala “ na bomoi ” ya seko, mpe na mabele, azali na libiangi ya kopesa Nzambe “ lisalisi ” na ye mpo na kosala elongo na bomoto na kokokisama ya mosala na ye oyo ezali na mokano ya kofandisa bolingo ya kokoka oyo ekabolami mpe oyo etungisami te na ba univers na yango ya seko.

Lisumu ya kozanga botosi ekoti na bomoto na nzela ya Eva to na nzela ya elembo ya “ mwasi ” ya baponami na ye oyo bakozwa libula ya lisumu oyo ya ebandeli. Lisusu, lokola Adama, mpo na bolingo mpo na Eva, kati na Yesu Klisto, Nzambe akomi moto mpo na kokabola mpe komema na esika ya Moponami na ye, etumbu ya liwa oyo masumu na ye ebongi na yango. Lisolo ya Genese ezali bongo litatoli ya lisolo oyo ezali komonisa ebandeli na biso mpe makambo na yango, mpe litatoli ya esakweli oyo ezali komonisa etinda ya kobikisa ya mosala monene ya bolingo ya Nzambe mozalisi ya nguya nyonso.

Nsima ya mikolo motoba ya yambo ya bozalisi oyo elobelami na Genese 1, mikolo motoba oyo esakolaki mibu nkoto motoba oyo Nzambe abombaki mpo na kopona na ye baponami na mabele, na Genese 2, na nse ya elilingi ya Sabata ya seko, mokolo ya nsambo oyo ezangi ndelo ekofungwama mpo na koyamba baponami oyo ba prouvé mpe baponami.

Nzambe ayebi uta ebandeli mbano ya mosala na ye, bankombo ya baponami na ye oyo bakobima na boumeli ya mibu nkoto motoba. Azalaki na nguya mpe bokonzi nyonso mpo na kosambisa mpe kobebisa baanzelu batomboki kozanga ete akela bonene na biso ya mabele. Kasi ezali mpenza mpo azali komemya bikelamu na ye, oyo balingaka ye mpe oyo alingaka, nde abongisaka elakiseli ya mokili mobimba na mabele oyo ekelamaki mpo na ntina yango.

Nzambe atomboli likolo ya nyonso, etinda ya solo. Lokola esakolami na Nz.51:6, Yesu alimboli baponami na ye lokola " babotami lisusu " to "babotami na bosolo" mpo ete bakoka kokokana na motindo ya bosolo ya bonzambe. Engebene Yoane 18:37, ye moko ayaki mpo na “ kopesa litatoli mpo na solo ” mpe amimonisi na Emoniseli 3:14 na nkombo “ Moto ya solo ”. Kotombolama mpe kokumisa oyo ya etinda ya bosolo ezali na bokeseni mpenza na etinda ya lokuta, mpe mitinda mibale mizali na lolenge mingi. Etinda ya lokuta ezali ntango nyonso kobenda bato oyo bafandi na mabele na boumeli ya lisoló na yango mobimba. Na mikolo na biso, lokuta ekómi momeseno ya kozala na bomoi. Ezwami na nse ya liloba “bluff” na makanisi ya mombongo, kasi ezali atako bongo mbuma ya zabolo, “ tata ya lokuta ” engebene Yoane 8:44. Na niveau religieux, lokuta emonanaka na lolenge ya ba faux religieux ebele ndenge na ndenge selon ba peuples na ba endroits na mabele oyo etali. Mpe kondima ya boklisto yango moko ekomi elilingi ya kokoka ya “mobulungano” (= Babele) lokola biloko na yango ya lokuta ya molili ezali mingi mpenza.

Bateyaka lokuta na ndenge ya siansi. Mpamba te na bokeseni na lolenge na yango ya bokonzi, makanisi ya siansi ezali na likoki te ya kopesa bilembeteli ya solosolo ya makanisi na yango ya evolisyo mpo na lolenge ya bikelamu, mpe ya bamilio mpe bamiliare ya bambula oyo bato na yango ya siansi balobaka ete ezali na mabele. Na bokeseni na likanisi oyo ya siansi, litatoli ya mokeli Nzambe epesi bilembeteli mingi ya bosolo na ye, mpamba te lisoló ya mabele ezali litatoli ya misala na ye, oyo mpela ya mai ezali ndakisa ya liboso, oyo etatoli na bozali ya biloko oyo bitikalaki na mai na bisika ya patatalu mpe ata na nsɔngɛ ya bangomba oyo eleki milai na mabele. Babakisaki na litatoli oyo ya bozalisi, litatoli oyo etikalaki na lisolo ya bato, bomoi ya Noa, bomoi ya Abrahama, kosikolama ya Baebele na boombo ya Ezipito mpe kobotama ya bato ya Bayuda, batatoli ya bomoi ya lisoló na yango kino na ntango ya nsuka ya mokili; ezali mpe na litatoli ya bantoma ya Yesu Klisto oyo bamonaki makamwisi na ye, babakamaki na ekulusu mpe lisekwa na ye; yango tii na esika oyo bobangi ya liwa etikaki bango, mpe balandaki na nzela ya martiru, Nkolo na bango mpe Modèle na bango Yesu ya Nazarete.

Na kolamusaka liloba oyo “martiru” esengeli awa nafungola ndimbola.

Note: ko confondre martyrme na punition te

Biloko yango mibale ezali na lolenge moko ya libanda mpe na yango ekoki kobulunganisa yango kozanga mpasi. Kasi, mobulungano oyo ezali na ba conséquences graves puisque action punitive ezali na risque ya kozala imputé na vrai choix ya Nzambe mpe contrairement mwana ya zabolo akoki kozala imputé na martyrdom mpo na Nzambe moko très déceptionnel. Donc, pona komona polele, esengeli tozua na makanisi analyse oyo elandi oyo ebandi na principe oyo ; Ya liboso, totuna motuna oyo: martiru ezali nini? Liloba oyo euti na grec “martus” oyo elimboli: témoin. Motatoli ezali nini? Ezali moto oyo apesaka lapolo na bosembo to te makambo oyo amonaki, ayoki, to oyo asosolaki na likambo moko. Likambo oyo ezali kosepelisa biso awa ezali ya losambo, mpe kati na baoyo bazali kotatola mpo na Nzambe, ezali na batatoli ya solo mpe ya lokuta. Oyo ezali solo ezali ete Nzambe nde asalaka bokeseni kati na makambo yango mibale. Le vrai est connu de lui et il le bénit parce que de son côté, ce vrai témoin s'efforce de se montrer fidèle en pratiquant en « œuvres » toute sa vérité révélée et il persévère dans cette voie jusqu'à l'acceptation de la mowei. Mpe liwa oyo ezali martiru ya solo, mpamba te bomoi oyo epesami na liwa eyokanaki na motindo ya bosantu oyo Nzambe asɛngaki mpo na ntango na ye. Soki bomoi oyo epesami ezali na boyokani oyo te, boye ezali martiru te, ezali etumbu oyo ebetaka ekelamu ya bomoi oyo epesami na zabolo mpo na kobebisama na ye, mpo ete azali kozwa litomba te na libateli mpe na lipamboli ya Nzambe. Na kotalela boyokani na mobeko ya bosolo oyo Nzambe asengi mpo na eleko moko na moko, botalisi ya "martiru" ekopema na boyebi na biso ya bosambisi ya bonzambe oyo emonisami na bisakweli na ye oyo etali ntango ya nsuka; oyo ezali mokano mpe likambo ya mosala oyo.

Ezali na ntina kososola ete solo ezali na makoki te ya kobongola makanisi ya botomboki; likambo oyo anzelu ya liboso oyo akelamaki, oyo Nzambe apesaki nkombo, Satana, akutanaki na yango banda atombokaki, emonisi yango. Solo ezali etinda oyo baponami bakoyoka na lolenge ya bomoto kobendama epai na yango, baye balingaka yango mpe bazali pene ya kobunda pembeni ya Nzambe kati na Yesu Klisto, lokuta oyo ezali kosala ye mabe.

Mpo na kosukisa, Emoniseli ya Bonzambe etongami mokemoke koleka mibu nkoto motoba ya makambo mpe matatoli oyo efandaki na ezalela ya malamu mpe ya mabe koleka. Ntango ya mibu nkoto motoba ekoki komonana mokuse, kasi mpo na moto oyo apesaka bobele bosepeli ya solo na mibu ya bomoi na ye moko, ezali na bosolo ntango molai ekoki oyo epesi Nzambe nzela ya kotandama na bikeke, mpe na bosikisiki koleka mibu nkoto motoba , ba phases différentes ya ba réalisations ya projet na ye ya mokili mobimba. Bobele kati na Yesu Klisto, Nzambe apesi na baponami na ye ya ntango ya nsuka, na oyo etali mabombami mpe misala na ye, bososoli ya polele oyo ebombami mpo na ntango oyo ya nsuka.

Genese: bokuse ya esakweli ya ntina mingi

Na bososoli oyo, lisolo ya Genese epesi bafungola ya moboko ya bisakweli ya Biblia ya Danyele mpe ya Emoniseli; mpe soki bafungola yango ezali te, bososoli yango ekoki kosalema te. Makambo maye makokundolama tango esengeli, na tango ya boyekoli ya esakweli, kasi uta sikoyo, esengeli toyeba ete maloba, " mozindo, mbu, mabele, mwasi ", ekomema likanisi moko ya sikisiki ya makanisi ya bonzambe na emoniseli na yango “Apocalypse”. Bazali na boyokani na bitape misato oyo elandi ya bozalisi ya mabele. “ Libulu mozindo ” elimboli planɛti mabelé ezipami mobimba na mai oyo ezangi bomoi. Na sima, na mokolo ya mibale, oyo ya bokabwani ya biloko, “ mbu ”, lokola synonyme mpe elembo ya liwa, ekozala kaka na banyama ya mai na mokolo ya 5 ; environnement na yango ezali hostile pona batu oyo ba créer pona ko pema mopepe. “ Mabele ” ebimi na “ mbu ” mpe ekozala mpe kofanda na mokolo ya mitano na banyama mpe na nsuka, na mokolo ya motoba, na “ mobali oyo asalemi na elilingi ya Nzambe ” mpe “ mwasi ” oyo akosalema na mokuwa ya mokɔngɔ ya moto. Elongo, mobali ná mwasi bakozwa zemi ya bana mibale. " Abel " ya liboso , type ya oyo aponami na molimo ( Abel = Tata azali Nzambe) akobomama mpo na zuwa na nkulutu na ye " Kaina ", type ya moto ya mosuni, ya matériel (= acquisition) ainsi ko prophetiser destin ya typique aponami , Yesu Klisto mpe baponami na ye, oyo bakonyokwama mpe bakokufa lokola ba martyrs mpo na "Kaina", Bayuda, Bakatolike mpe Baprotesta, bango banso "ba commerçants ya tempelo", oyo zuwa na bango oyo elandana mpe ya makasi emonisami mpe ekokisami na boumeli ya lisolo ya mabele . Liteya oyo Molimo ya Nzambe apesi ezali bongo oyo elandi: uta na “libulu mozindo ” ebimi, na kolandana , “ mbu mpe mabele” bilembo ya mangomba ya boklisto ya lokuta oyo ememaka na libebi ya milimo. Mpo na kopesa nkombo ya liyangani na ye oyo baponami, apesi ye liloba " mwasi " oyo azali, soki azali sembo epai ya Nzambe na ye, " Mwasi ", ya "mwana na mpate " elembo ya elilingi ya Klisto ye moko oyo esakolamaki na liloba " moto » ( Adama ). Soki azali sembo te, atikali “ mwasi ”, kasi azwi elilingi ya “ ndumba ”. Makambo yango nyonso ekondimama na boyekoli ya sikisiki oyo emonisami na mosala oyo mpe ntina na yango ya ntina mingi ekomonana. Okoki kososola na pete, na 2020, makambo oyo esakolamaki na bisakweli ya Danyele mpe ya Emoniseli, mingi mingi, esi ekokisami na lisolo ya bato, mpe eyebani na bato. Kasi bayebanaki te mpo na mokumba ya elimo oyo Nzambe apesaki bango. Bato ya mayele na makambo ya kala bamonisaka makambo ya kala, kasi kaka basakoli ya Nzambe nde bakoki kolimbola yango.

Kondima mpe kozanga kondima

Na bozalisi, bato, uta ebandeli na bango, bazali ya lolenge ya kondima. Kasi kondima ezali kondima te. Moto andimaka ntango nyonso ete Nzambe to banzambe, bilimu oyo eleki oyo basengelaki kosalela mpe oyo basengelaki kosepelisa bango mpo bábeba te mpo na nkanda na bango. Kondima yango ya bozalisi ebandaki na bikeke tii na bikeke mpe bankóto ya bambula tii na bankóto ya bambula tii na mikolo na biso, epai kuna makambo ya siansi oyo bamonaki ezwaki bɔɔngɔ ya moto ya Mpótó oyo banda wana akómi kondima te mpe kondima te. Simbá ete mbongwana yango ezali mingimingi komonisa bato oyo bautá na boklisto. Mpamba te na ntango yango moko, na Ɛsti, na Extrême-Orient mpe na Afrika, bindimeli ya bilimo oyo emonanaka te etikalaki. Yango elimbolami na bimoniseli oyo eleki ya bomoto oyo bato oyo basalaka milulu wana ya losambo bamonaka. Na Afrika, bilembeteli ya polele oyo bimonisi ete bilimu oyo bimonanaka te bizali epekisi kozanga kondima. Kasi oyo bato oyo bayebi te ezali ete milimo oyo ezali komonana na nguya kati na bango ezali na bosolo milimo ya bademo oyo Nzambe mozalisi ya bomoi nyonso aboyaki, mpe bakatelaki yango etumbu ya liwa na ntango ya komekama. Bato yango bazali bazangi kondima te, to bazangi kondima te, lokola bato ya Mpótó, kasi mbuma ezali ndenge moko, mpamba te basalelaka bademo oyo babendaka bango mpe basimbaka bango na nse ya bokonzi na bango ya mobulu. Lingomba na bango ezali ya lolenge ya bapakano ya losambo ya bikeko oyo ezali komonisa bomoto banda ebandeli na yango; Eva azalaki victime na ye ya liboso.

Na mikili ya Mpótó, kozanga kondima ezali mpenza mbuma ya boponi, mpamba te bato moke nde bayebi te ebandeli na bango ya boklisto; mpe kati na bato oyo babatelaka bonsomi ya républicain, ezali na bato oyo bazongeli maloba na Biblia Mosantu, mpe na ndenge yango batatoli ete bayebi te ete ezali. Bazali koyeba te makambo ya nkembo oyo yango ezali kotatola mpo na Nzambe, mpe atako bongo, baponi kotalela yango te. Ezali lolenge oyo ya kozanga kondima nde Molimo abengi bozangi kondima mpe oyo ezali botɛmɛli ya botomboki ya solosolo na kondima ya solo. Pamba te soki azui na makanisi ba preuves oyo vie epesaka ye na mabele mobimba mpe surtout na ba manifestations surnaturelles ya ba peuples africains, mutu azali na possibilité te ya ko justifier incroyance na ye. Yango wana, misala oyo eleki ya bato oyo bademo basalaka ezali kokweisa kozanga kondima ya mikili ya Mpótó. Nzambe mozalisi apesi mpe bilembeteli ya bozali na ye, kosala na nguya na nzela ya makambo oyo ebimisami na bozalisi oyo ezali na nse na ye; koningana ya mabele, kopanzana ya ngomba ya mɔ́tɔ, mbonge ya mai oyo ebebisaka, maladi oyo ebomaka, kasi makambo yango nyonso ezwi sikawa bandimbola ya siansi oyo ezali kozipa mpe kobebisa ebandeli ya bonzambe. Na liso, monguna monene oyo ya kondima, ebakisami ndimbola ya siansi oyo endimisaka bɔɔngɔ ya moto mpe nyonso mibale elendisaka yango na maponi na yango oyo ememaka yango na libebi na yango.

Nzambe azali kozela nini epai ya bikelamu na ye? Akopona kati na bango baoyo bandimaka makanisi na ye mpo na bomoi, elingi koloba baoyo bayambaka makanisi na ye. Kondima ekozala nzela, kasi mokano te. Yango wana “ kondima oyo ezangi misala ”, oyo esengeli komema, balobaka ete “ ekufi ” na Yakobo 2:17. Mpamba te soki kondima ya solo ezali mpenza, kondima ya lokuta ezali mpe. Malamu mpe mabe esalaka bokeseni nyonso, mpe Nzambe azali na mokakatano te mpo na koyeba botosi mpo na kokesenisa yango na kozanga botosi. Ata ndenge nini, atikali kaka mosambisi oyo makanisi na ye ekokata avenire ya seko ya moko na moko ya bikelamu na ye, mpamba te ntina ya koponama na ye ekeseni na mosusu mpe likabo na ye ya bomoi ya seko ezwami bobele na nzela ya Yesu Klisto. Eteni oyo ezali na mabele ezali kaka na ntina mpo na kopesa likoki ya koponama oyo ya baponami ya seko. Kondima ezali te mbuma ya milende mpe bambeka ya nsɔmɔ, kasi ya ezalela ya bozalisi oyo ekelamu ezwi to te uta kobotama na yango. Kasi ntango ezali, esengeli koleisama na Nzambe, soki te ekufaka mpe elimwaka.

Kondima ya solo ezali likambo oyo emonanaka mingi te. Mpamba te na bokeseni na likambo ya bokosi ya lingomba ya boklisto ya Leta, ekoki te kotya ekulusu likoló ya lilita ya ekelamu mpo baporte ya likoló efungwama mpo na ye. Mpe nazali kolakisa likambo oyo mpo ete emonani lokola ete babosanaka yango, Yesu alobaki na Mat.7:13-14: “ Kota na ekuke ya moke. Mpo ekuke ezali monene mpe nzela oyo ememaka na libebi ezali monene , mpe bato mingi bazali kokɔta na yango . Kasi ekuke ezali moke mpe nzela oyo ememaka na bomoi ezali moke , mpe bato moke oyo bazwaka yango. » Mateya oyo endimami lisusu na Biblia na ndakisa ya kobengana Bayuda na Babilone, mpamba te Nzambe amoni ete abongi na koponama na ye bobele Danyele mpe baninga na ye misato mpe bakonzi mitano ya nguya; mpe Ezekiele oyo azali kobika na eleko oyo. Na nsima, tozali kotánga na Ezek.14:13-20 ete: “ Mwana na moto, soki mboka moko esali ngai lisumu na kozanga bosembo, mpe nasemboli lobɔkɔ na ngai mpo na yango, soki nabukaki lingenda ya limpa mpo na yango, soki natindi nzala likoló na yango yango, soki nabebisi moto mpe nyama uta na yango, mpe ezalaki kati na yango bato misato oyo, Noa, Danyele mpe Yobo , balingaki kobikisa milimo na bango na bosembo na bango , elobi Nkolo Yawe. Soki nasali ete banyama ya zamba etambolaka na mboka oyo ekolongola bato na yango, soki ekomi esobe epai moto moko te akoleka mpo na banyama yango, mpe bato misato wana bazalaki na katikati na yango, nalingaki kozala na bomoi! elobi Nkolo Yawe, balingaki kobikisa bana mibali to bana basi te, kasi bango moko balingaki kobikisama , mpe mokili elingaki kokoma esobe. To soki namemaki mopanga na mokili oyo, soki nalobi: Tika mopanga ekende mbangu na mokili! Soki nabomaki bato mpe banyama, mpe bato misato wana bazalaki na katikati na yango, nalingaki kozala na bomoi! elobi Nkolo Yawe, balingaki kobikisa bana mibali to bana basi te, kasi kaka bango nde balingaki kobikisama . To soki natindaki bolɔzi na mokili oyo, soki nasopi nkanda na ngai na yango na nzela ya bokufi, mpo na koboma bato mpe banyama na kati na yango, mpe ezalaki na kati na yango Noa, Danyele mpe Yobo, nazali na bomoi ! elobi Nkolo Yawe, balingaki kobikisa bana mibali to bana basi te, kasi na bosembo bwa bango balingaki kobikisa milimo ya bangomei. » Toyekoli bongo ete na ntango ya mpela ya mai, kaka Noa nde azwamaki abongi na lobiko kati na bato mwambe oyo masuwa ebatelamaki.

Yesu alobaki lisusu na Mat.22:14: “ Mpo bato mingi babengami, kasi baponami moke. » Ntina elimbolami kaka na motindo ya likolo ya bosantu oyo esengami na Nzambe oyo alingi kozwa esika ya liboso na motema na biso to eloko te. Conséquence ya exigences oyo ezali opposée na pensée humaniste sur le monde oyo etie moto likolo ya nionso. Ntoma Yakobo akebisaki biso na botɛmɛli yango, ayebisaki biso ete: “ Bino bakobo! Oyebi te que bolingo ya mokili ezali bonguna na Nzambe ? Yango wana oyo alingi kozala moninga ya mokili amikómisi monguna ya Nzambe . » Yesu ayebisi biso lisusu na Mat.10:37: “ Ye oyo alingi tata na ye to mama na ye koleka ngai abongi na ngai te , mpe ye oyo alingi mwana na ye ya mobali to ya mwasi koleka ngai abongi na ngai te .” Lisusu, soki lokola ngai, obengisi moninga moko ayanola na critère religieux oyo Yesu Klisto asengi, kokamwa te soki abengi yo fanatique; Yango nde ekómelaki ngai, mpe na nsima nasosolaki ete nazalaki kaka na Yesu lokola moninga na ngai ya solo; ye, “ Moto ya Solo ” ya Em.3:7. Tokobenga yo pe fondamentaliste, po omilakisi kozala sembo na Nzambe, légaliste, po olingaka pe okumisaka mobeko na ye oyo eleki mosantu na nzela ya botosi na yo. Yango ekozala, na ndambo, motuya ya bato oyo tosengeli kofuta mpo na kosepelisa Nkolo Yesu, oyo ebongi mpenza na komipesa na biso mpe komipesa na biso mobimba oyo ye azali kosenga.

Kondima epesaka biso nzela ya kozwa epai ya Nzambe makanisi na ye ya kobombana tii ntango tokoyeba bonene ya mosala na ye ya kokamwa. Mpe mpo na kososola mosala na ye mobimba, oyo aponami asengeli kozwa na makanisi bomoi ya lola ya baanzelu oyo ezalaki liboso ya likambo ya mabele. Pamba te na kati ya lisanga oyo ya lola, bokabwani ya bikelamu mpe koponama ya baanzelu malamu oyo bazali sembo epai ya Nzambe esalemaki te na kondima na Klisto oyo babakamaki na ekulusu to na koboya na ye lokola ekozala na mabele. Yango endimisi ete na niveau universel, ekulusu ya Klisto oyo atikalaka na masumu te ezali mpo na Nzambe nzela ya kokweisa zabolo mpe balandi na ye mpe ete na mabele, kondima na Yesu Klisto ezali komonisa nzela oyo Nzambe aponaki mpo na kozala na bolingo oyo azali koyoka mpo na ye baponami oyo balingaka ye mpe basepelaka na ye. Ntina ya elakiseli oyo ya komipesa na ye mobimba ezalaki ya kozala na makoki ya kokweisa na mibeko na liwa bikelamu ya lola mpe ya mabele oyo batomboki oyo bazali na liyoki na ye ya bozali te. Mpe kati na bikelamu na ye ya mabele, aponaka baye bayambaka makanisi na ye, bandimaka misala na ye mpe bikateli na ye mpo ete babongi mpo na kokabola boseko na ye. Na nsuka, akosilisa mokakatano oyo ebimisamaki na bonsomi oyo epesami na bikelamu na ye nyonso ya likoló mpe na mabele, mpamba te soki bonsomi yango ezalaki te, bolingo ya bikelamu oyo aponaki elingaki kozala na ntina te mpe kutu elingaki kosalama te. Ya solo, soki bonsomi ezali te, ekelamu yango ezali kaka robo, oyo ezali na bizaleli oyo esalemaka na masini. Kasi motuya ya bonsomi ekozala, na nsuka, kobomama ya bikelamu ya botomboki ya likoló mpe ya mabele.

Elembeteli epesami bongo ete kondima etongami te na likambo moko ya pete: “ Ndimela Nkolo Yesu mpe okobika ”. Maloba maye ma Biblia matongami na maye verbe “kondima” elingi koloba, elingi koloba kotosa mibeko ya bonzambe oyo ezali komonisa kondima ya solo. Mpo na Nzambe, mokano ezali ya koluka bikelamu oyo batosaka Ye mpo na bolingo. Akutaki basusu kati na banzelu ya lola mpe kati na bikelamu na ye ya bato ya mabele, aponaki basusu mpe akokoba kopona basusu kino na nsuka ya ntango ya ngolu.

Bilei mpo na ntango oyo ebongi

Kaka ndenge nzoto ya moto ezali na mposa ya bilei mpo na koumela bomoi na yango, kondima oyo ebimisami na elimo na yango ezali mpe na mposa ya bilei na yango ya elimo. Moto nyonso oyo azali na boyokani na elakiseli ya bolingo oyo Nzambe apesi kati na Yesu Klisto ayokaka mposa ya kosala na ngala na ye eloko moko mpo na ye. Kasi ndenge nini tokoki kosala likambo oyo ekosepelisa ye soki toyebi te nini azali kozela epai na biso? Ezali eyano na motuna oyo nde ekosala bilei ya bondimi na biso. Pamba te “ kozanga kondima ekoki kosepelisa Nzambe te ” engebene na Ebr.11:6. Kasi kondima yango esengeli naino kokómisama na bomoi mpe kosepelisa mpo na ye na boyokani na yango na bilikya na ye. Mpo Nkolo Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso azali Mosilisi na yango mpe Mosambisi na yango. Ebele ya bandimi baklisto bazali na mposa makasi ya kozala na boyokani malamu na Nzambe ya likoló, kasi boyokani yango ezali kaka likoki te mpo kondima na bango eleisami malamu te. Eyano na mokakatano epesami na biso na Mat.24 mpe 25. Yesu azali kotya likebi na mateya na ye na mikolo na biso ya nsuka oyo ezali mwa moke liboso ya ntango ya komonana na ye ya mibale, mbala oyo, na nkembo ya bonzambe na ye. Alimboli yango na kobakisaka bilili na masese: lisese ya nzete ya figi, na Mat.24:32 kino 34; lisese ya moyibi ya butu, na Mat.24:43 kino 51; lisese ya bangɔndɔ zomi, na Mat.25:1 kino 12; lisese ya batalanta, na Mat.25:13 kino 30; masese ya bampate mpe bantaba, na Mat.25:31 kino 46. Kati na masese oyo, kolobela “ bilei ” emonani mbala mibale: na lisese ya moyibi ya butu mpe na oyo ya bampate mpe bantaba mpo ete, atako appearances, tango Yesu alobi, " Nazalaki na nzala, pe opesaki ngai eloko ya kolia ," azali koloba na biso na ntina ya bilei ya molimo, soki te kondima ya moto ekufaka. “ Mpo moto akobika kaka na mampa te, kasi na liloba nyonso oyo euti na monɔkɔ ya Nzambe . Mat.4:4”. Ntina ya bilei ya bondimi ezali ya kobatela ye na “ liwa ya mibale ” ya Emoniseli 20, oyo esalaka ete moto abungisa lotomo ya kozala na bomoi ya seko.

Lokola eteni ya bomanioli oyo, tinda miso mpe likebi na yo na lisese oyo ya moyibi ya butu:

V.42: “ Na yango, bókeba, mpamba te boyebi te mokolo nini Nkolo na bino akoya .”

Motó ya likambo ya bozongi ya Yesu Klisto elimbolami mpe "kozela" na yango ekobimisa kolamuka ya molimo na Etats-Unis ya Amérique du Nord, kati na 1831 mpe 1844. Ebengami "Adventisme", ba membres ya mouvement oyo bazali bango -bango moko ba désignés na bato ya ntango na bango na liloba “Baadventiste”; liloba oyo euti na Latin “adventus” oyo elimboli: advent.

V.43: “ Yeba likambo oyo malamu, soki nkolo ndako ayebaki na butu nini moyibi asengeli koya, alingaki kokengela mpe kotika te ete bábuka ndako na ye .”

Na vɛrsɛ oyo, “ nkolo ndako ” ezali moyekoli oyo azali kozela Yesu azonga, mpe “ moyibi ” azali kolobela Yesu ye moko. Na nzela ya bokokanisi oyo, Yesu amonisi biso litomba ya koyeba mokolo oyo akozonga. Yango wana alendisi biso tóyeba yango, mpe koyoka toli na biso ekobongisa boyokani na biso na ye.

V.44: “ Yango wana bino mpe bómibongisa, mpo Mwana ya Moto akoya na ngonga oyo bozali kokanisa te .”

Nasembolaki, na vɛrsɛ oyo, ntango ya mikolo mizali koya ya baverbe mpo na Greke ya ebandeli, baverbe yango ezali na ntango ya lelo. Ya solo, maloba yango elobami na Yesu epai na bayekoli ya ntango na ye oyo batunaki ye mituna na likambo yango. Nkolo akosalela, na ntango ya nsuka, motó ya likambo oyo ya “Adventiste” mpo na kopɛtola baklisto na kotiaka bango na komekama ya kondima ya esakweli; mpo na yango, akobongisa na kolandana na boumeli ya ntango, bilikya minei ya “Baadventiste”; mbala nyonso kolongisama na pole ya sika oyo epesami na Molimo, misato ya liboso oyo etali makomi ya esakweli ya Danyele mpe ya Emoniseli.

V.45: “ Bongo nani azali mosaleli ya sembo mpe ya mayele, oyo nkolo na ye atie likolo ya bato na ye, mpo na kopesa bango bilei na ntango esengeli? »

Kebá ete osala libunga te na makanisi na yo, mpamba te “ bilei ” oyo balobeli na vɛrsɛ oyo ezali sikawa liboso ya miso na yo. Ee, ezali mokanda oyo nde napesaki nkombo “Limbola Danyele mpe Emoniseli” nde ezali kosala “ bilei ” oyo ya molimo oyo ezali na ntina mingi mpo na koleisa kondima na yo, mpo ete epesi, uta na Yesu Klisto, biyano nyonso na mituna oyo okoki kotuna na ndenge ya malamu , mpe koleka biyano oyo, bimoniseli oyo tokanisaki te, lokola mokolo ya solo ya bozongi ya Yesu Klisto oyo epesi biso kino na eleko ya prɛnta ya mobu 2030 na “kozela” ya minei mpe ya nsuka “ya Adventiste”.

Lokola nazali komitungisa ngai moko mpo na vɛrsɛ oyo, nazali kolakisa mokanda oyo, mbuma ya bosembo na ngai epai ya Nzambe ya bosolo mpe ya mayele na ngai, mpo nalingi te kokamwa na bozongi ya Yesu Klisto. Yesu amonisi awa mwango na ye ya ntango ya nsuka. Abongisi mpo na ntango oyo, “ bilei ” oyo ebongi mpo na koleisa bondimi ya baponami na ye oyo bazali kozela na bosembo bozongi na ye ya nkembo. Mpe “ bilei ” oyo ezali esakweli.

V.46: “ Esengo na mosali wana, oyo nkolo na ye, tango akokoma , akokuta azali kosala bongo! »

Contexte ya bozongi na ye ya nkembo endimami awa, ezali oyo ya quatrième expectation “adventiste”. Mosali oyo azali na likambo azali solo na esengo mingi mpo na koyeba likanisi oyo emonisami ya Nzambe, esambiselo na ye na kondima ya bato. Kasi esengo oyo ekopanzana mpe ekotungisa baoyo banso, kozwaka pole oyo ya nsuka ya bonzambe, na ngala na bango bakopalanganisa yango mpe bakokabola yango na baponami oyo bapalangani na mabele mobimba, kino bozongi ya malamu ya Yesu Klisto.

V.47: “ Nalobi na bino solo, akotia yango likolo ya biloko na ye nionso. »

Biloko ya Nkolo ekozala na ntina, kino bozongi na ye, motuya ya molimo. Mpe mosaleli akomi mpo na Yesu, mobateli ya bomengo na ye ya elimo; mobombi kaka ya ba oracles na yango mpe pole na yango oyo emonisami. Nsima ya kotanga mokanda oyo mobimba, bokozala na makoki ya komona ete nazali kolekisa ndelo te na kopesaka emoniseli na yango ya esakweli ya Biblia nkombo “bomengo”. Nkombo nini mosusu nakoki kopesa na emoniseli oyo ebatelaka na “ liwa ya mibale ” mpe efungoli nzela ya bomoi ya seko? Pamba te epanzani pe esalaka que e disparaître possibilité ya tembe oyo ezali fatale pona kondima pe lobiko.

V.48: “ Kasi soki ezali mosaleli mabe, oyo alobi na kati na ye: Nkolo na ngai azali kozela koya, ”

Bomoi oyo Nzambe akelaki ezali ya lolenge ya binaire. Eloko nyonso ezali na oyo ekeseni mpenza na yango. Mpe Nzambe alakisaki bato banzela mibale, banzela mibale mpo na kotambwisa maponi na bango: bomoi mpe malamu, liwa mpe mabe; blé mpe matiti ya matiti; bampate mpe ntaba, pole mpe molili . Na molongo oyo, Molimo azali ko cibler mosali mabe, kasi mosali atako bongo, oyo ezali kolakisa bondimi ya lokuta oyo eleisami na Nzambe te mpe likolo ya nionso, bondimi ya lokuta ya boklisto oyo esukaka na kokoma mpe etali bondimi ya Adventiste yango moko, na tango na biso ya suka . Lokola azwaki lisusu pole te epai ya Yesu Klisto mpo ete aboyaki oyo epesamaki epai na ye kati na 1982 mpe 1991 mpe oyo esakolaki boyei na ye mpo na 1994, Adventisme oyo ebimisaki mbuma ya mabe oyo ebimisaki na kongɛnga ya momemi-nsango ya Nzambe na sanza ya zomi na moko 1991. Simbá ete Yesu abimisi makanisi oyo ebombami ya motema: “ oyo alobi kati na ye moko ”. Mpamba te komonana ya bizaleli ya losambo ya libándá ezali kokosa mpenza; formalisme religieux ezwi esika ya kondima ya solo ya bomoi oyo etondi na molende mpo na solo.

V.49: “... soki abandi kobɛta baninga na ye, soki azali kolya mpe komɛla elongo na balangwi masanga, ”

Elilingi ezali mwa kozelama kino lelo, kasi ba rayonnements ezali kolakisa, polele, na tango ya kimia, botɛmɛli mpe etumba oyo ezali kolakisa mpe ezali liboso ya minyoko ya solo oyo ekoya; eza kaka likambo ya tango. Uta 1995, Adventisme institutionnel ezali “ kolia mpe komela elongo na balangwi masanga ” na meko oyo esali boyokani na Baprotesta mpe Bakatolike na kokota na boyokani ya oecuménique. Pamba te na Em.17:2, etali kondima ya Katolike oyo babengi " Babilone Monene ", mpe kondima ya Protesta oyo babengi " mabele ", Molimo alobi : " Ezali elongo na ye nde bakonzi ya mabele bamipesi na pite , mpe ezali na vinyo ya pite na ye nde bafandi na mabele alangwaki masanga .”

V.50: “ ...nkolo ya mosali oyo akoya na mokolo oyo azali kozela te, mpe na ngonga oyo ayebi te, ”

Litomba ya koboya pole oyo etali elikya ya misato ya ba Adventistes, mpe dati 1994, na nsuka emonani na lolenge ya kozanga koyeba ntango ya bozongi ya solo ya Yesu Klisto, elingi koloba, elikya ya minei ya ba Adventistes ya mosala ya bonzambe. Kozanga boyebi oyo ezali mbano ya bopanzani ya boyokani na Yesu Klisto, yango wana tokoki kozwa likambo oyo elandi: ba Adventistes oyo batiyami na ezalela oyo ya mawa bazali lisusu na miso ya Nzambe te to, na bosambisi na ye, “Baadventistes” .

V.51: “ ...akopasola ye na biteni, mpe akopesa ye eteni na ye elongo na bakosi : ekozala na kolela mpe koswa mino. »

Elilingi yango ezali komonisa nkanda oyo Nzambe akopesa basaleli ya lokuta oyo batɛki ye. Namoni na molongo oyo liloba " bakosi " oyo na nzela na yango Molimo azali kobenga bakristu ya lokuta na Dan.11:34, kasi botangi ya monene esengeli mpo na kososola contexte ya tango oyo esakweli etaleli, oyo esangisi bavɛrsɛ 33 mpe 35: “ mpe bato ya mayele mingi kati na bango bakoteya bato mingi. Ezali na bamosusu oyo bakotika mpo na mwa ntango na mopanga mpe na mɔ́tɔ, na bokangami mpe na bopunzi. Na ntango oyo bakolonga, bakosalisa bango mwa moke, mpe mingi ekosangana na bango mpo na bokosi . Bato mosusu ya mayele bakokwea, mpo bápɛtolama, bápɛtolama mpe bákóma mpɛmbɛ, tii na ntango ya nsuka , mpo ekoya te tii ntango oyo etyami. » “ mosaleli mabe ” ezali bongo moto oyo azali kotɛka bilikya ya Nzambe, Nkolo na ye, mpe azali kosangana, “ tii na ntango ya nsuka ”, kaa ya “ bakosi ”. Akabolaka, kobanda wana, elongo na bango, nkanda ya Nzambe oyo ezali kobeta bango kino na esambiselo ya nsuka, epai wapi babebisami, bazikisami na “ laki ya mɔ́tɔ ” oyo epesaka “ liwa ya mibale ” na ndenge ya sikisiki, engebene na Emoniseli 20: 15: “ Moto nyonso oyo azwamaki na mokanda ya bomoi te, abwakama na laki ya mɔtɔ .”

Lisolo ya Kondima ya Solo oyo emonisami

Kondima ya solo

Ezali na makambo mingi ya koloba na likambo ya kondima ya solo, kasi nazali déjà ko proposer aspect oyo oyo emonani na ngai lokola priorité. Celui ou celle qui veut nouer des relations avec Dieu doit savoir que sa conception de la vie sur terre et dans le ciel est, à l'extrême opposée de notre système instauré sur la terre qui est bâti sur les pensées orgueilleuses et méchantes inspirées par le zabolo ; monguna na ye, mpe oyo ya baponami na ye ya solo. Yesu apesaki biso nzela ya koyeba kondima ya solo: “ Bokoyeba bango na mbuma na bango . Tobukaka mbuma ya vinyo na banzubɛ, to figi na banzete ya nzubɛ? ( Mat.7:16 ).” Na moboko ya maloba oyo, bozala na kondima ete baoyo nyonso balobi ete nkombo na ye mpe bamonisaka te, boboto na ye, lisungi na ye, komipesa na ye moko, molimo na ye ya komipesa, bolingo na ye ya bosolo mpe molende na ye ya kotosa mibeko ya Nzambe, bazalaka naino te mpe bakozala basaleli na ye ata mokolo moko te; oyo ezali oyo 1 Kol.13 eteyi biso na kolimbola charisma ya bosantu ya solo; oyo esɛngisami na lisambisi ya sembo ya Nzambe: vɛrsɛ 6: “ asepelaka na kozanga bosembo te, kasi asepelaka na solo ".

Ndenge nini tokoki kondima ete Nzambe asambisaka moto oyo azali konyokwama mpe moto oyo azali konyokola bango? Bokokani nini ezali kati na Yesu Klisto, oyo babakamaki na ekulusu na bolingo na ye moko, mpe inquisition ya pápa ya Loma to John Calvin, oyo atyaki mibali mpe basi minyoko kino liwa na bango? Mpo na komona bokeseni te, tosengeli koboya maloba oyo mapemami na makomi ya Biblia. Ezalaki bongo, liboso ete Biblia epalangana na mokili mobimba, kasi lokola esili kozwama bisika nyonso awa na mabele; ba excuses nini ekoki ko justifier ba erreurs ya jugement ya batu? Ezali na moko te. Yango wana, nkanda ya bonzambe oyo ezali koya ekozala monene mpenza mpe ekoki kopekisa yango te.

Mbula misato na ndambo oyo Yesu asalaki makasi na mosala na ye awa na mabele emonisami epai na biso na Baevanzile, mpo tóyeba motindo ya kondima ya solo na makanisi ya Nzambe; kaka moko oyo ezali na ntina. Bomoi na ye epesami epai na biso lokola ndakisa; ndakisa oyo tosengeli komekola mpo ye ayeba biso lokola bayekoli na ye. adoption oyo elingi koloba que to partager conception na ye ya vie ya seko oyo ye a proposer. Moimi ebengamaka kuna, bakisa mpe lolendo oyo ebebisaka mpe ebebisaka. Esika ya nsɔmɔ mpe mabe ezali te na bomoi ya seko oyo epesami kaka na baponami oyo Yesu Klisto ye moko andimi. Comportement na ye ezalaki révolutionnaire na kimia, mpo ye, Molakisi mpe Nkolo, amikómisaki mosali ya bato banso, kogumbama kino na esika ya kosukola makolo ya bayekoli na ye, mpo na kopesa ndimbola ya solo na condamnation na ye ya ba valeurs ya lolendo oyo emonisami na bakambi.Bato ya mangomba ya Bayuda ya ntango na ye; makambo oyo ezali naino bizaleli ya bato ya mangomba ya Bayuda mpe ya boklisto tii lelo oyo. Na botɛmɛli mpenza, motindo oyo emonisami kati na Yesu Klisto ezali motindo ya bomoi ya seko.

Na kolakisáká basaleli na ye nzela ya komimonisa, banguna na bango, basaleli ya lokuta ya Nzambe, Yesu Klisto asalaki mpo na kobikisa milimo na bango. Mpe elaka na ye ya kozala, kino nsuka ya mokili, “ na katikati ” ya baponami na ye, ekokisami mpe ezali na kongenga mpe kobatela bango na bomoi na bango mobimba ya mabele. Mobeko ya solosolo ya kondima ya solo ezali ete Nzambe atikala elongo na baponami na ye. Balongolami ata moke te pole na ye mpe Molimo Mosantu na ye. Mpe soki Nzambe azongi nsima, ezali mpo ete moto oyo aponami azali lisusu moko te; ezalela na ye ya elimo ebongwanaki na bosambisi ya sembo ya Nzambe. Mpamba te makanisi na ye emesana na bizaleli ya bato. Na niveau individuel, mbongwana etikali possible na ba direction nionso mibale; longwa na malamu kino na mabe to longwa na mabe kino na malamu. Kasi ezali bongo te, na niveau collectif ya ba groupes mpe ba institutions religieuses, oyo ebongwanaka kaka na malamu na mabe, tango ba s’adapter te na ba changements oyo Nzambe atie. Na mateya na ye, Yesu ayebisi biso ete: “ Nzete ya malamu ekoki kobota mbuma mabe te, ndenge nzete ya mabe ekoki kobota mbuma malamu te (Mat.7:18).” Apesaki biso bongo tósosola ete mpo na mbuma na yango ya nsɔni, lingomba ya Katolike ezali “ nzete ya mabe ” mpe ete, na nzela ya mateya na yango ya lokuta, ekotikala bongo, ata ntango, kozanga lisungi ya bokonzi, ekotika.. konyokola bato. Mpe ezali mpe bongo mpo na lingomba ya Anglican oyo Henri VIII akela mpo na kolongisa ekobo na ye mpe makambo na ye ya mabe; motuya nini Nzambe akoki kopesa na bakitani na ye mpe bakonzi oyo bakitani na ye? Yango ezali mpe likambo ya lingomba ya Protesta ya Calvin, mpamba te mobandisi yango, John Calvin, azalaki kobanga, mpo na lokumu ya bizaleli na ye ya makasi mpe ebele ya kobomama tii na liwa oyo apesaki ndingisa na engumba na ye Genève, oyo ekokani mpenza na yango mimeseno ya Lingomba ya Katolike ya ntango na ye, tii na kolekisa yango. Lingomba ya Protesta oyo ezalaki mbala mosusu te kosepelisa Nkolo Yesu Klisto ya elengi, mpe ekoki ata moke te kozwama lokola ndakisa ya kondima ya solo. Ezali solo mpenza ete na emoniseli na ye oyo apesaki Danyele, Nzambe azali koboya mbongwana ya Baprotesta, azali kotalela kaka boyangeli ya pápa oyo eumelaki mbula 1260, mpe ntango ya kotya bansango ya Adventisme ya mokolo ya nsambo , oyo ememaki solo ya Nzambe oyo emonisami, banda 1844 , tii na nsuka ya mokili, oyo ekoya, na 2030.

Ba faux religieux mabe ya histoire nionso ezali na ba aspects ya modèle oyo Nzambe andimi, kasi ekokani ata moke te na yango. Kondima ya solo eleisamaka ntango nyonso na Molimo ya Klisto, kondima ya lokuta ezali te. Kondima ya solo ekoki kolimbola mabombami ya bisakweli ya Nzambe na biblia, kondima ya lokuta ekoki te. Ebele ya bandimbola ya bisakweli ezali kotambola na mokili, moko na moko ezali ya makanisi mpamba koleka oyo ya nsuka. Na bokeseni na bango, bandimbola na ngai ezwamaka bobele na maloba oyo euti na Biblia; nsango yango ezali bongo ya sikisiki, ya kotɛngatɛnga te, ya boyokani mpe eyokani na likanisi ya Nzambe oyo epɛngwi ata moke te na yango; mpe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso azali kokɛngɛla yango.

Maloba ya kobongisa Mokanda ya Danyele

Kombo Daniel elakisi Nzambe azali Zuzi na ngai. Boyebi ya bosambisi ya Nzambe ezali moboko monene ya kondima, mpo ete ememaka ekelamu epai ya botosi na bolingi na ye oyo emonisami mpe esosolami, ezalela se moko mpo na kopambolama na ye na ntango nyonso. Nzambe alukaka bolingo ya bikelamu na ye oyo basalaka yango ya solo mpe bamonisaka yango na nzela ya kondima na bango ya botosi. Yango wana bosambisi ya Nzambe emonisami na nzela ya bisakweli na ye oyo esalelaka bilembo lokola na masese ya Yesu Klisto. Bosambisi ya Nzambe emonisami liboso na mokanda ya Danyele kasi ezali kaka kotia moboko monene ya bosambisi na ye na lisolo ya lingomba ya bakristu oyo ekobima na bozindo na buku Emoniseli.

Na Danyele, Nzambe abimisi makambo mingi te, kasi moke oyo ya motango ezali na ntina monene na lolenge, mpo ete ezali moboko ya Emoniseli ya esakweli mobimba. Bato oyo basalaka ba architectes ya kotonga bandako bayebi ndenge oyo bakozwa ekateli mpe bazwaka ekateli ya kobongisa esika ya kotonga. Na esakweli, oyo ezali mokumba oyo epesami na bimoniseli oyo mosakoli Danyele azwaki. Ya solo, ntango ndimbola na yango esosolami polele, Nzambe akokisaka mokano mibale ya kolakisa bozali na ye mpe kopesa baponami na ye bafungola mpo na kososola nsango oyo Molimo azali kopesa. Na “makambo moke” oyo tozali kokuta nyonso ndenge moko: kosakola ya bolandi ya ampire minei oyo ezali koyangela mokili mobimba banda ntango ya Danyele (Dan.2, 7 mpe 8); dati ya Leta ya mosala ya Yesu Klisto awa na mabele (Dan.9); kosakolama ya lipɛngwi ya baklisto na mobu 321 (Dan.8), boyangeli ya pápa ya mbula 1260 kati na mobu 538 mpe 1798 (Dan.7 mpe 8); mpe boyokani ya “Baadventiste” (Dan. 8 mpe 12) kobanda 1843 (kino 2030). Nabakisi na oyo, Dan.11 oyo, lokola tokomona, emonisi lolenge mpe evolisyo ya Etumba ya mokili mobimba ya nikleere ya nsuka ya mabele oyo etikali naino kokokisama yambo ya bozongi ya nkembo ya Mobikisi Nzambe.

Na mayele mabe, Nkolo Yesu Klisto azongisaki nkombo ya Danyele mpo na komikundola ntina na yango mpo na kondimana ya sika. “ Yango wana, ntango bokomona likambo ya nsɔni ya libebi, oyo mosakoli Danyele alobelaki , etɛlɛmi na esika mosantu, tiká moto oyo azali kotánga yango akeba! (Mat.24:15) »

Soki Yesu apesaki litatoli mpo na Danyele, ezali mpo ete Danyele azwaki mateya oyo etali koya na ye ya liboso mpe bozongi na ye na nkembo, koleka mateya mosusu nyonso liboso na ye. Po maloba na ngai esosolama malamu, esengeli boyeba ete Klisto oyo awutaki lola amilakisaki liboso epai ya Danyele na nkombo “ Mikaele ”, na Dan.10:13-21, 12:3 mpe nkombo oyo ezwami na Yesu -Klisto na Em.12:7. Nkombo yango “ Micaël ” eyebani mingi na lolenge na yango ya Katolike ya Latin Michel, nkombo oyo bapesaki Mont Saint-Michel oyo eyebani mingi na France ya Breton. Mokanda ya Danyele ebakisi makambo ya mituya oyo epesi biso nzela ya koyeba mobu ya koya na ye ya liboso. Nalingi mpe komonisa ete nkombo “ Micaël ” elimboli: Nani azali lokola Nzambe; mpe nkombo “ Yesu ” ebongolami lokola: YaHWéH abikisaka. Nkombo nyonso mibale etali Nzambe mozalisi monene, ya liboso na titre ya selestiale, ya mibale na titre ya mabele.

Emoniseli ya mikolo mizali koya elakisami epai na biso lokola lisano ya botongi ya masolo mingi. Na ebandeli ya cinema, mpo na kosala ba effets ya relief na ba dessins animés, basali ya ba films basalelaki ba plaques ya verre oyo ba modèles na yango ekeseni oyo bapakolaki, mbala moko ba superposer, epesaki image na ba niveaux ebele. Ezali mpe bongo mpo na esakweli oyo Nzambe abongisi.

Nyonso ebandi na Danyele

BUKU YA DANIEL

Bino oyo botangi mosala oyo, boyeba ete Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso oyo azali na ndelo te azali na bomoi, atako abombami. Litatoli oyo ya “ mosakoli Danyele ” ekomamaki mpo na kondimisa bino likambo yango. Ezali na elembo ya litatoli ya kondimana ya kala mpe ya sika mpo ete Yesu alamusaki yango na maloba oyo atindelaki bayekoli na ye. Likambo oyo akutanaki na yango emonisi mosala ya Nzambe oyo ya malamu mpe ya bosembo. Mpe buku oyo epesi biso nzela ya kozwa esambiselo oyo Nzambe azali kokoba na lisolo ya losambo ya bondimi na ye ya Nzambe moko, Moyuda na boyokani ya liboso, na nsima moklisto, na boyokani na ye ya sika, oyo etongami likolo ya makila oyo Yesu Klisto asopaki, na mokolo ya 3 Aprili, 30 ya ye eleko ya ntango. Nani aleki “ Danyele ” akoki komonisa lisambisi ya Nzambe? Nkombo na ye elakisi “Nzambe azali mosambisi na ngai”. Makambo oyo ya bomoi ezali masapo te, kasi litatoli ya lipamboli ya bonzambe ya ndakisa na ye ya bosembo. Nzambe azali kolakisa ye na kati ya bato misato oyo akobikisa na mpasi na Ezek.14:14-20. Lolenge misato oyo ya oyo aponami ezali “ Noa, Danyele mpe Yobo ”. Nsango ya Nzambe eyebisi biso polele ete ata kati na Yesu Klisto, soki tokokani na bandakisa oyo te, ekuke ya lobiko ekotikala kokangama mpo na biso. Nsango oyo endimisi nzela ya moke, nzela ya moke, to ekuke ya moke oyo baponami basengeli koleka mpo na kokota na lola, engebene na mateya ya Yesu Klisto. Lisolo ya “ Danyele ” mpe baninga na ye misato elakisami epai na biso lokola ndakisa ya bosembo oyo Nzambe abikisaka na mikolo ya mpasi.

Kasi ezali mpe na lisolo oyo ya bomoi ya Danyele, mbongwana ya bakonzi misato ya nguya oyo Nzambe alongaki kobɔtɔla na zabolo oyo bazalaki basambeli na kozanga boyebi mobimba. Nzambe asalaki ba ampereurs wana ba porte-parole ya nguya mingi mpo na likambo na ye na histoire ya bato, ya liboso, kasi mpe ya suka, mpo bato wana ya ndakisa bakolimwa mpe lingomba, motuya, bizaleli malamu ekokita kozanga kotika. Mpo na Nzambe, kobɔtɔla molimo ezali etumba molai mpe likambo ya Mokonzi “ Nebukadanesala ” ezali ndakisa ya lolenge na yango oyo ezali komonisa makambo mingi mpenza. Endimisi lisese ya Yesu Klisto, “ Mobateli malamu ” oyo atiki etonga na ye mpo na koluka bampate oyo ebungaki.

Danyele 1

Dan 1:1  Na mbula ya misato ya boyangeli ya Yehoyakime mokonzi ya Yuda, Nebukadanesala mokonzi ya Babilone atambolaki mpo na kobundisa Yelusaleme mpe azingaki yango.

1a-  Mbula ya misato ya bokonzi ya Yehoyakime, mokonzi ya Yuda

Bokonzi ya Yoyakime ya mibu 11 kobanda – 608 kino – 597. Mbula ya misato na – 605.

1b-  Nebukadanesala

Oyo ezali libongoli ya Babilone ya nkombo ya Mokonzi Nebukadanesala, "Nabu abatelaka mwana na ngai ya liboso." Nabu azali nzambe ya Mezopotamia ya boyebi mpe ya kokoma. Tokoki deja kososola ete Nzambe akani ete nguya oyo likolo ya boyebi mpe bokomi ezongisama epai na ye.

Dan 1:2 Mpe Nkolo apesaki na loboko na ye Yoyakime mokonzi ya Yuda, mpe ndambo ya bisaleli ya ndako ya Nzambe. Nebukadanesala amemaki bisaleli na mokili ya Shinare, na ndako ya nzambe na ye, mpe atyaki yango na ndako ya bomengo ya nzambe na ye.

2a-  Nkolo apesaki na maboko na ye Yoyakime, mokonzi ya Yuda 

Kosundola mokonzi ya Bayuda na Nzambe ezali na ntina. 2Nt.36:5: Yoyakime azalaki na mibu ntuku mibale na mitano ntango akómaki mokonzi, mpe ayangelaki mbula zomi na moko na Yelusaleme. Asalaki oyo ezalaki mabe na miso ya Yawe Nzambe na ye .

2b-  Nebukadanesala amemi bisaleli na mokili ya Shinare, na ndako ya nzambe na ye, atiaki yango na ndako ya bomengo ya nzambe na ye.

 Mokonzi oyo aza pagan, ayebi nzambe ya solo te oyo Israël asalelaka mais azali ko soigner kokumisa nzambe na ye: Bel. Nsima ya kobongwana na ye na mikolo ezali koya, akosalela Nzambe ya solo ya Danyele na bosembo motindo moko.

Dan 1:3 Mokonzi atindaki Ashpenaze, mokonzi ya bakube na ye, amema mwa bana ya Yisraele oyo babotamaki na bokonzi to bato ya libota ya lokumu.

Dan 1:4 bilenge mibali oyo bazangi mbeba na nzoto, kitoko na komonana, bapesameli mayele, bososoli mpe mateya, oyo bakoki kosala na ndako ya mokonzi, mpe oyo bakoteyama balɛtrɛ mpe monɔkɔ ya Bakaladea .

4a-  Mokonzi Nebukadanesala amonani na boninga pe mayele, alukaka kaka kosunga bana bayuda ba se intégrer na malonga na société na ye pe na ba valeurs na yango.

Dan 1:5 Mokonzi apesaki bango mokolo na mokolo eteni ya bilei ya mesa na ye mpe ya vinyo oyo azalaki komɛla, na mokano ya kobɔkɔla bango mbula misato, na nsuka na yango, bakozala na mosala ya... mokonzi.

5a-  Mayoki malamu ya mokonzi ezali polele. Akabolaka na bilenge biloko oyo ye moko apesaka, kobanda na banzambe na ye tii na bilei na ye.

Dan 1:6 Kati na bango ezalaki Danyele, Hanania, Mishaele, mpe Azaria ya bana ya Yuda.

6a-  Na bilenge Bayuda banso bamemamaki na Babilone, kaka minei kati na bango nde balakisaki bosembo ya ndakisa. Makambo oyo elandi ebongisami na Nzambe mpo na kolakisa bokeseni na mbuma oyo ememaka na baoyo bazali kosalela ye mpe oyo apambolaka mpe na baoyo bazali kosalela ye te mpe oyo azali koboya.

Dan 1:7 Mpe mokonzi ya bakube apesaki bango bankombo: Danyele Belteshazare, Hanania Shadrake, Mishaele Meshake, mpe Azaria Abedenego.

7a-  Mayele ekabolami na bilenge Bayuda oyo bandimaka komema bankombo ya bapakano oyo molongi atie. Kopesa nkombo ezali elembo ya koleka mpe etinda oyo Nzambe ya solo ateyaka. Gen.2:19: Mpe Yawe Nzambe, oyo asalaki na mabele nyama nyonso ya zamba mpe ndɛkɛ nyonso ya likoló, amemaki yango epai ya moto mpo na komona ndenge akobenga yango, mpe ete ekelamu nyonso ya bomoi ezwa nkombo ya moto alingaki kopesa ye.

7b-  Danyele « Nzambe azali zuzi na ngai » ebongwani nkombo Belteshazar : « Bel akobatela ». Bel azali kopesa nkombo ya zabolo oyo na kozanga boyebi mpenza bato wana ya bapakano bazalaki kosalela mpe kokumisa bango, bato oyo bilimo ya bademo bazwaki mpasi.

 Hananiah « Ngolu to Epesameli uta na YaHWéH » ekomi « Shadrach « inspiré par Aku ». Aku azalaki nzambe ya sanza na Babilone.

 Mishaël “Nani azali bosembo ya Nzambe” akomi Meschac “oyo azali ya Aku”.

 Azaria “Lisungi to Lisalisi ezali YaHWéH” akomi “Abed-Nego” “Mosaleli ya Nego” , mpe kuna deja, nzambe ya moi ya Bakaladi.

Dan 1:8 Danyele azwaki ekateli ya komikómisa mbindo te na bilei ya mokonzi mpe na vinyo oyo mokonzi azalaki komɛla, mpe abondelaki mokube-mokonzi ete amibebisa ye na makasi te.

8a-  Kozala na kombo ya bapakano epesaka problème te tango olongi, kasi komi mbindo na point ya kobwaka soni na Nzambe ezali trop ya kosenga. Bosembo ya bilenge mibali yango etindaki bango báboya vinyo mpe misuni ya mokonzi mpamba te na bonkɔkɔ, bazalaki kopesa biloko yango epai ya banzambe ya bapakano oyo bazalaki kokumisama na Babilone. Bilenge na bango ezangi maturite mpe bazali naino kokanisa te lokola Paulo, motatoli ya sembo ya Klisto oyo azali kotalela banzambe ya lokuta lokola mopepe (Rom.14; 1Co.8). Kasi mpo na kobanga kokamwisa baoyo bazali na bolɛmbu na kondima, asalaka lokola bango. Soki asali makambo mosusu, asali lisumu te, mpamba te makanisi na ye ezali malamu. Nzambe azali kokweisa mbindo oyo esalemi na bolingo na ye moko na boyebi mpe lisosoli nyonso; na ndakisa oyo, koponama na nko mpo na kokumisa banzambe ya bapakano.

Dan 1:9 Nzambe apesaki Danyele boboto mpe ngolu liboso ya mokube monene.

9a-  Kondima ya bilenge emonisami na bobangi na bango ya kosepelisa Nzambe te; Akoki kopambola bango.

Dan 1:10 Mokonzi ya bakube alobaki na Danyele ete: “Nazali kobanga nkolo na ngai mokonzi, oyo apesi yo biloko oyo osengeli kolya mpe komɛla; mpo mpo na nini asengeli komona elongi na yo na mawa koleka oyo ya bilenge ya mbula na yo? Olingaki kobimisa motó na ngai liboso ya mokonzi.

Dan 1:11 Bongo Danyele alobaki na kapita oyo mokumbi mokonzi apesaki ye mokumba ya kokɛngɛla Danyele, Hanania, Mishaele mpe Azaria.

Dan 1:12 Meká basaleli na yo mikolo zomi, mpe pesá biso ndunda ya kolya mpe mai ya komɛla;

Dan 1:13 Bongo okotala bilongi na biso mpe na bilongi ya bilenge mibali oyo bazali kolya bilei ya mokonzi, mpe okosalela basaleli na yo ndenge omoni.

Dan 1:14 Apesaki bango makambo oyo basɛngaki, mpe amekaki bango mikolo zomi.

Dan 1:15 Na nsuka ya mikolo zomi, bazalaki komonana malamu koleka bilenge mibali nyonso oyo bazalaki kolya bilei ya mokonzi.

15a-  Tokoki kosala bokokanisi ya molimo kati ya “ mikolo zomi ” ya likambo ya Danyele mpe baninga na ye misato, na “ mikolo zomi ” ya mibu ya esakweli ya minyoko ya nsango ya eleko ya “ Smirne ” ya Apo. 2:10 . Ya solo, na makambo nyonso mibale, Nzambe amonisi mbuma oyo ebombami ya baoyo balobaka ete bauti na ye.

Dan 1:16 Mokambi alongolaki bilei mpe vinyo oyo ebongisamaki mpo na bango, mpe apesaki bango ndunda.

16a-  Likambo oyo ezali kolakisa ndenge nini Nzambe akoki kosala na makanisi ya bato mpo ete bálinga basaleli na ye engebene na mokano na ye mosantu. Mpamba te likama oyo kapita ya mokonzi azwaki ezalaki monene mpe Nzambe asengelaki kokɔta na likambo yango mpo andima makanisi oyo Danyele apesaki. Likambo ya kondima ezali elonga.

Dan 1:17 Nzambe apesaki bilenge mibali wana minei boyebi, bososoli na mikanda nyonso mpe bwanya; mpe Danyele alimbolaki bimonaneli mpe bandɔtɔ nyonso.

17a-  Nzambe apesaki bilenge minei wana boyebi, mayele na makomi nyonso, mpe mayele

Nyonso ezali likabo ya Nkolo. Ba oyo bayebi ye te bayebi te ndenge nini etali ye soki bazali na mayele mpe na mayele to bayebi mpe bazoba.

1 7 b-  mpe Danyele alimbolaki bimonaneli nyonso mpe bandoto nyonso.

Ya liboso mpo na komonisa bosembo na ye, Danyele akumisami na Nzambe oyo apesi ye likabo ya esakweli. Yango ezalaki litatoli oyo apesaki na ntango na ye epai ya sembo Yozefe, oyo bakangaki na Baezipito. Kati na makabo ya Nzambe, Salomo aponaki mpe bwanya; mpe mpo na boponi boye, Nzambe apesaki ye biloko mosusu nyonso, nkembo mpe bomengo. Danyele akomona na ngala na ye botomboli oyo etongami na Nzambe na ye ya sembo.

Dan 1:18 Na ntango oyo mokonzi aponaki mpo na komema bango epai na ye, mokonzi ya bakube alakisaki yango epai ya Nebukadanesala.

Dan 1:19 Mokonzi asololaki na bango; mpe o ntei ya bilenge mibali baye banso azalaki na moko te lokola Danyele, Hanania, Mishaele, mpe Azaria. Yango wana bandimaki bango na mosala ya mokonzi.

Dan 1:20 Mpo na makambo nyonso oyo esɛngaki mayele mpe bososoli, mpe oyo mokonzi atunaki bango mituna, amonaki ete baleki banganga-nkisi mpe banganga-minzoto nyonso oyo bazalaki na bokonzi na ye mobimba mbala zomi.

20a-  Nzambe alakisi bongo “ bokeseni kati na baye basalelaka ye na baye basalelaka ye te ”, oyo ekomami na Mal.3:18. Nkombo ya Danyele mpe ya baninga na ye ekokota na litatoli ya Biblia Mosantu, mpo ete bimoniseli na bango ya bosembo ekozala lokola ndakisa mpo na kolendisa baponami kino nsuka ya mokili.

Dan 1:21 Danyele azalaki bongo tii na mbula ya liboso ya bokonzi ya mokonzi Sirise.

Danyele 2

Dan 2:1 Na mbula ya mibale ya boyangeli ya Nebukadanesala, Nebukadanesala alotaki bandɔtɔ. Makanisi na ye ezalaki kopema te mpe azalaki kolala mpɔngi te.

1a-  Bongo, na – 604. Nzambe amimonisaka na molimo ya mokonzi.

Dan 2:2 Mokonzi abengaki banganga-nkisi, banganga-minzoto, banganga-nkisi mpe Bakaladea, mpo na koyebisa ye bandɔtɔ na ye. Bayaki mpe bamilakisaki liboso ya mokonzi.

2a-  Na sima mokonzi ya bapakano abalukaka epai ya bato oyo atie motema, kino tango wana, moko na moko azali spécialiste na mosala na ye.

Dan 2:3 Mpe mokonzi alobaki na bango ete: “Nalɔti ndɔtɔ; makanisi na ngai ezali kobulungana, mpe nakolinga koyeba ndoto oyo.

3a-  Mokonzi alobaki malamu: Nalingi koyeba ndoto oyo ; alobelaka ndimbola na yango te.

Dan 2:4 Bakaladea bazongiselaki mokonzi na monoko ya Araméen ete: Ee mokonzi, vivre libela! Yebisá basaleli na yo likambo yango, mpe tokolimbola yango.

Dan 2:5 Mpe mokonzi ayanolaki lisusu, mpe alobaki na Bakaladea ete: “Likambo yango ekimi ngai; Soki bosali ngai nayeba ndoto yango mpe ndimbola na yango te, bokopasuka, mpe bandako na bino ekokóma liboke ya bosɔtɔ.

5a-  Intransigence ya mokonzi mpe mesure extrême oyo azuaka ezali exceptionnelle mpe inspirée na Nzambe oyo azali ko créer ba moyens ya ko confondre charlatanisme pagan mpe ko dévoiler nkembo na ye na nzela ya basali na ye ya sembo.

Dan 2:6 Kasi soki oyebisi ngai ndoto mpe ndimbola na yango, okozwa epai na ngai makabo mpe makabo mpe lokumu monene. Yango wana, yebisa ngai ndoto yango mpe ndimbola na yango.

6a- Makabo  oyo , makabo, mpe lokumu minene , Nzambe abongisaka mpo na baponami na ye ya sembo.

Dan 2:7 Bayanolaki mbala ya mibale: “Tiká mokonzi ayebisa basaleli na ye ndɔtɔ yango, mpe tokolimbola yango.”

Dan 2:8 Mokonzi ayanolaki mpe alobaki ete: “Ya solo, namoni ete ozali koluka kozwa ntango, mpo ozali komona ete likambo yango ekimi ngai.”

8a-  Mokonzi atuni bato na ye ya mayele likambo oyo etunamaki naino te mpe akokisaka yango te.

Dan 2:9 Yango wana soki oyebisi ngai ndɔtɔ te, fraze moko ekozipa bino nyonso; olingi komibongisa mpo na koyebisa ngai lokuta mpe lokuta, wana ozali kozela ntango ebongwana. Yango wana, yebisa ngai ndoto, nakoyeba soki ozali na makoki ya kopesa ngai ndimbola.

9a-  olingi omilengela pona koyebisa ngai lokuta pe lokuta, tango ozali kozela tango ebongwana

 Ezali na etinda oyo nde tii na nsuka ya mokili, bamoni mpe basakoli nyonso ya lokuta bakómaka na bozwi.

9b-  Yango wana, yebisa ngai ndoto, mpe nakoyeba soki ozali na makoki ya kopesa ngai ndimbola

 Mpo na mbala ya liboso makanisi wana ya mayele emonisami na makanisi ya moto. Ba charlatans bazalaka na temps kitoko ya kozala na makoki ya koyebisa eloko nionso na ba clients na bango naïfs mpe trop gullibles. Lisɛngi ya mokonzi ebimisaka ndelo na bango.

Dan 2:10 Bakaladea bazongiselaki mokonzi ete: “Moto moko te na mabele oyo akoki koloba makambo oyo mokonzi azali kosɛnga; mokonzi moko te, ata soki azalaki monene mpe na nguya ndenge nini, asɛngaki ata mokolo moko te likambo ya ndenge wana epai ya nganga-nkisi, nganga-minzoto to Mokaladea.

10a-  Maloba na bango ezali ya solo, pamba te tii tango wana, Nzambe akoti te pona ko démasquer bango, po ba comprendre que azali Nzambe se moko, pe bonzambe na bango ya bapakano ezali eloko mosusu te kaka eloko te pe bikeko oyo etongami na maboko pe na milimo ya bato epesami koleka na bilimo ya bademo.

Dan 2:11 Oyo mokonzi asengi ezali mpasi; ezali na moto moko te oyo akoki koyebisa mokonzi, longola se banzambe, oyo bofandi na bango ezali kati na bato te.

11a-  Bato ya mayele awa bamonisaka bosolo oyo ekoki koboya te. Kasi na kolobaka maloba yango, bandimaka ete bazali na boyokani ata moke te na banzambe , nzokande ntango nyonso, bato oyo bakosama batunaka bango mpe bakanisaka ete bakozwa biyano epai ya banzambe oyo babombami na nzela na bango. Mokakatano oyo mokonzi abandi kobimisa masque na bango. Mpe mpo na kokokisa yango, esengelaki bwanya oyo ekoki kokanisama te mpe oyo ezangi nsuka ya Nzambe ya solo, oyo esilaki komonisama na lolenge ya lokumu epai na Salomo, nkolo oyo ya mayele ya bonzambe.

Dan 2:12 Na yango mokonzi asilikaki, mpe asilikaki mingi. Apesaki mitindo ete bato nyonso ya mayele ya Babilone báboma.

Dan 2:13 Etumbu ebimisamaki, bato ya mayele babomamaki, mpe bazalaki koluka Danyele ná baninga na ye mpo báboma bango.

13a-  Ezali na kotia basali na ye moko liboso ya liwa nde Nzambe akosekwisa bango na nkembo elongo na mokonzi Nebukadanesala. Mwango oyo esakoli likambo ya nsuka ya kondima ya ba Adventistes epai wapi baponami bakozela liwa oyo batomboki bazwaki ekateli na mokolo oyo ekatamaki. Kasi awa lisusu, ezalela ekozonga sima, pamba te bakufi bakozala batomboki wana oyo bakobomana tango Klisto ya nguya mpe ya molongi akobima na lola mpo na kosambisa mpe kokweisa bango.

Dan 2:14 Bongo Danyele alobaki na mayele mpe na mayele na Arjoke, kapitɛni ya bakɛngɛli ya mokonzi, oyo abimaki mpo na koboma bato ya mayele ya Babilone.

Dan 2:15 Mpe ayanolaki mpe alobaki na Arjoke mokonzi ya mokonzi ete: “Mpo na nini etumbu ya mokonzi ezali makasi boye?” Arjoc alimbolaki Danyele likambo yango.

Dan 2:16 Bongo Danyele akendaki epai ya mokonzi, mpe abondelaki ye ete apesa ye ntango ya kopesa mokonzi ndimbola.

16a-  Daniel asalaka selon nature na ye pe expérience religieuse na ye. Ayebi ete makabo na ye ya esakweli epesami na ye na Nzambe, oyo ameseni kotyela motema na ye nyonso. Lokola ayekoli makambo oyo mokonzi atuni, ayebi ete Nzambe azali na biyano, kasi ezali mokano na ye ya koyebisa ye yango?

Dan 2:17 Bongo Danyele akendaki na ndako na ye, mpe ayebisaki Hanania, Mishaele mpe Azaria baninga na ye likambo oyo.

17a-  Bilenge mibali minei bafandaka na ndako ya Danyele. “ Baoyo bazali ndenge moko bayanganaka ” mpe bazali komonisa liyangani ya Nzambe. Déjà liboso ya Yesu Klisto, “ esika bato mibale to misato basangani na nkombo na ngai, ngai nazali kati na bango ” elobi Nkolo. Bolingo ya bondeko esangisaka bilenge wana oyo bamonisaka elimo kitoko ya bomoko.

Dan 2:18 kosɛnga bango básɛnga Nzambe ya likoló ayokela ye mawa, mpo Danyele ná baninga na ye bábomama te elongo na bato mosusu ya mayele ya Babilone.

18a-  Bakutani na likama makasi boye mpo na bomoi na bango, losambo ya molende mpe kokila bilei na bosembo ezali bibundeli se moko ya baponami. Bayebi yango mpe bakozela eyano oyo euti epai ya Nzambe na bango oyo asi apesi bango bilembeteli mingi oyo emonisi ete alingaka bango. Na nsuka ya mokili, baponami ya nsuka oyo mobeko ya liwa esɛngi bakosala mpe ndenge moko.

Dan 2:19 Na nsima, sekele yango emonisami epai ya Danyele na emonaneli na butu. Mpe Danyele apambolaki Nzambe ya likoló.

19a-  Esengami na baponami na ye, Nzambe ya sembo azali wana, mpo ete abongisaki momekano mpo na kotatola bosembo na ye mpo na Danyele mpe baninga na ye misato; mpo na kotombola bango na bisika oyo eleki likoló na guvɛrnema ya mokonzi. Akosala, expérience sima ya expérience, akosala bango indispensable mpo na mokonzi oyo akokamba mpe na suka akobongola. Mbongwana oyo ekozala mbuma ya bizaleli ya sembo mpe ya kozanga kotyola ya bilenge Bayuda minei oyo Nzambe asantisamaki mpo na misio moko ya kokamwa.

Dan 2:20 Danyele ayanolaki mpe alobaki ete: “Nkombo ya Nzambe ekumisama banda libela tii libela.” Mayele mpe makasi ezali ya ye.

20a-  Masanzoli oyo ebongi malamu mpo ete elembeteli ya mayele na ye ezali, na likambo oyo, emonisami na ndenge ya koboya te. Bokasi na ye epesaki Yoyakime epai ya Nebukadanesala mpe atyaki makanisi na ye na makanisi ya mibali oyo basengelaki kosepela na mosala na ye.

Dan 2:21 Ye nde abongoli bantango mpe makambo, moto azali kokweisa mpe kotelemisa bakonzi, oyo apesaka mayele na bato ya mayele, mpe boyebi na baoyo bazali na bososoli.

21a-  Vɛrsɛ oyo ezali komonisa polele bantina nyonso ya kondima mpe kondima Nzambe. Nsukansuka, Nebukadanesala akobongwana ntango akoyeba mpenza makambo yango.

Dan 2:22 Amonisaka oyo ezali mozindo mpe oyo ebombami, ayebi oyo ezali na molili, mpe pole efandi elongo na ye.

22a-  Zabolo akoki pe kobimisa oyo ezali mozindo pe ebombami, kasi pole ezali na kati na ye te. Asalaka yango mpo na kobenda mpe kozongisa bato mosika na Nzambe ya solo oyo, ntango asali bongo, azali kosala mpo na kobikisa baponami na ye na komonisáká bango mitambo ya koboma oyo bademo oyo bakatelaki etumbu ya molili ya mabele batye, uta elonga ya Yesu Klisto likoló na lisumu mpe liwa.

Dan 2:23 Nzambe ya batata na ngai, nazali kokumisa yo mpe nasanzoli yo, mpo opesi ngai mayele mpe makasi, mpe ete oyebisi ngai makambo oyo tosɛngi yo, ete omonisaki biso sekele ya mokonzi.

23a-  Mayele pe makasi ezalaki na Nzambe, na losambo ya Danyele, pe Nzambe apesaki ye yango. Tomoni na likambo oyo etinda oyo Yesu ateyaki ezali kokokisama: “ senga mpe ekopesama na yo ”. Kasi esosolami polele ete mpo na kozwa mbano oyo, bosembo ya mosengi esengeli koyika mpiko na mimekano nyonso. Nguya oyo Danyele akozwa ekozwa lolenge oyo ekosala na makanisi ya mokonzi oyo akozala na elembeteli ya polele oyo ekoki koboya te oyo ekotinda ye na makasi andima bozali ya Nzambe ya Danyele oyo ye mpe bato na ye bayebaki te tii ntango wana               .

Dan 2:24 Nsima na yango Danyele akendaki epai ya Arjoke, oyo mokonzi apesaki mitindo ete báboma bato ya mayele ya Babilone; mpe akendaki mpe alobaki epai ya ye boye: Kobebisa bato ba mayele ba Babilone te! Mema ngai liboso ya mokonzi, mpe nakopesa mokonzi ndimbola.

24a-  Bolingo ya bonzambe etangami na Daniel oyo akanisaka kozwa bomoi mpo na bapakano ya mayele. Oyo ezali lisusu etamboli oyo ezali kotatola Nzambe bolamu mpe mawa na ye, na ezalela ya makanisi ya komikitisa ya kokoka. Nzambe akoki kotonda, mosaleli na ye akumisa ye na misala ya kondima na ye.

Dan 2:25 Arjoke amemi Danyele noki liboso ya mokonzi, mpe alobaki na ye boye: Nakuti na kati ya bakangami ya Yuda moto moko oyo akopesa ndimbola na mokonzi.

25a-  Nzambe asimbi mokonzi na mpasi makasi, mpe elikya mpamba ya kozwa eyano oyo alingaki mingi ekosala ete nkanda na ye ekita mbala moko.

Dan 2:26 Mpe mokonzi ayanolaki mpe alobaki na Danyele, oyo nkombo na ye Belteshazare: “Ozali na makoki ya kolakisa ngai ndɔtɔ oyo nalɔtaki mpe ndimbola na yango?”

26a-  Nkombo ya bapakano oyo bapesi ye ebongoli eloko te. Ezali Danyele kasi Belteshazar te nde akopesa ye eyano oyo azelaki.

Dan 2:27 Danyele ayanolaki liboso ya mokonzi mpe alobaki ete: “Oyo mokonzi azali kosɛnga ezali sekele, oyo bato ya mayele, banganga-minzoto, banganga-nkisi mpe basakoli bakoki koyebisa mokonzi te.”

27a-  Daniel azali kobondela na kombo ya bato ya mayele. Oyo mokonzi asengaki na bango ezalaki na makoki na bango te.

Dan 2:28 Kasi Nzambe azali na likoló oyo abimisaka basekele, mpe ayebisi mokonzi Nebukadanesala makambo oyo ekosalema na nsuka ya ntango. Oyo ezali ndoto na yo mpe ba visions oyo ozalaki na yango na mbeto na yo.

28a-  Ebandeli oyo ya ndimbola ekosala ete Nebukadanesala azala na bokebi, mpo ete likambo ya mikolo mizali koya ezali ntango nyonso konyokola mpe kotungisa bato, mpe elikya ya kozwa biyano na likambo oyo ezali kosepelisa mpe kobɔndisa. Danyele abendi likebi ya mokonzi epai ya Nzambe ya bomoi oyo amonanaka te, oyo ezali likambo ya kokamwa mpo na mokonzi oyo azalaki kosambela banzambe oyo balataki nzoto.

Dan 2:29 Na mbeto na yo, Ee mokonzi, makanisi mayei epai na yo mpo na oyo ekosalema nsima ya ntango oyo; mpe ye oyo abimisi basekele ayebisi bino likambo oyo ekosalema.

Dan 2:30 Soki sekele oyo emonisami epai na ngai, ezali te mpo bwanya oyo eleki oyo ya bato nyonso ya bomoi ezali kati na ngai; kasi ezali ete ndimbola ekoka kopesama na mokonzi, mpe ete oyeba makanisi ma motema na yo.

30a-  ezali te ete ezali na kati na ngai mayele oyo eleki oyo ya bato nyonso ya bomoi; kasi ezali mpo ndimbola epesameli mokonzi

Komikitisa ya kokoka na misala. Danyele akei pembeni, mpe ayebisi mokonzi ete Nzambe oyo amonanaka te azali kosepela na ye; Nzambe oyo azali na nguya mpe na makoki mingi koleka baoyo asalelaki tii ntango wana. Kanisá ndenge oyo maloba yango esalaki likoló na makanisi mpe motema na ye.

30b- .  mpe yeba makanisi ma motema na yo

 Na mangomba ya bapakano, bato babosanaka mitinda ya malamu mpe mabe ya Nzambe ya solo. Batunaka bakonzi mituna ata moke te, mpo babangaka bango mpe babangaka bango mpo nguya na bango ezali monene. Kozwa Nzambe ya solo ekopesa nzela na Nebukadanesala ayeba mokemoke mbeba ya bizaleli na ye; oyo moto moko te alingaki kozala na mpiko ya kosala kati na bato na ye. Liteya yango epesameli mpe epai na biso: tokoki koyeba makanisi ya motema na biso kaka soki Nzambe azali kosala na kati ya lisosoli na biso.

Dan 2:31 Ee mokonzi, otali mpe omoni ekeko moko monene; ekeko oyo ezalaki monene mpenza, mpe na nkembo ya kokamwa; atɛlɛmaki liboso na yo, mpe lolenge na ye ya komonana ezalaki nsɔmɔ.

31a-  omoni ekeko moko monene; ekeko yango ezalaki monene mpenza, mpe na nkembo ya kokamwa

 Ekeko yango ekolakisama na kolandana ya bikonzi minene ya mabele oyo ekolanda moko na mosusu tii ntango Yesu Klisto ekozonga na nkembo, yango wana ekomonana monene mpenza . Nkembo na yango ezali oyo ya bakonzi balandi oyo bazipami na bozwi, nkembo mpe lokumu oyo bato bapesaka.

31b-  atɛlɛmaki liboso na yo, mpe lolenge na ye ezalaki ya nsɔmɔ.

 Avenir oyo ekeko yango esakolaki ezali liboso ya mokonzi kasi nsima na ye te. Likambo na yango ya nsɔmɔ esakoli ebele ya liwa ya bato oyo ekosala, bitumba mpe minyoko oyo ekozala bizaleli ya lisolo ya bato tii na nsuka ya mokili; bakonzi batambolaka likoló ya bibembe.

Dan 2:32 Motó ya ekeko oyo ezalaki wolo ya pɛto; ntolo na ye mpe maboko na ye ezalaki ya palata; libumu na ye mpe makolo na ye ezalaki ya motako;

32a-  Motó ya ekeko oyo ezalaki ya wolo ya pɛto

 Daniel ako confirmer yango na verset 38, mutu ya or ezali mokonzi Nebukadanesala ye moko. Elembo oyo ezali komonisa ye mpo ya liboso, akobongwana mpe akosalela na kondima Nzambe mozalisi ya solo. Wolo ezali elembo ya kondima epɛtolami na 1 Petelo 1:7. Bokonzi na ye ya molai ekozala elembo ya lisoló ya mangomba mpe ekolongisa kolobelama na ye na Biblia. Longola yango, azali mokonzi ya botongi ya biyangeli ya bakonzi awa na mabele. Esakweli ebandi na mobu ya yambo ya bokonzi na ye na – 605.

32b-  ntolo na ye mpe maboko na ye ezalaki ya palata

 Palata ezali na motuya moke koleka wolo. Ebongwanaka, wolo etikalaka kobongwana te. Tozali komona bobebisi ya bizaleli ya bato oyo elandi ndimbola ya ekeko uta likolo kino na nse. Kobanda – 539, bokonzi ya Bamede mpe ya Baperse ekozwa esika ya bokonzi ya Bakaladea.

32c-  libumu na ye mpe makolo na ye ezalaki ya motako

 Motako ezali mpe na motuya moke koleka palata. Ezali alliage ya bibende oyo esalemi na cuivre. Ebebaka mpenza mpe ebongwanaka lolenge ya komonana na boumeli ya ntango. Ezali mpe makasi koleka palata, yango moko ezali makasi koleka wolo oyo yango moko etikalaka très malleable. Kosangisa nzoto ezali na katikati ya elilingi oyo Nzambe aponaki, kasi ezali mpe elilingi ya kobota ya bato. Bokonzi ya Bagreke, lokola ezali solo yango, ekomonisa solo ete ezali na bozwi mingi, ekopesa bato mimeseno na yango ya bapakano oyo ekolanda kino na nsuka ya mokili. Bikeko ya Bagreke oyo esalemi na motako oyo enyangwaki mpe oyo esalemi na motako, bato bakosepela na yango tii na nsuka. Bolumbu ya nzoto emonisami mpe bizaleli na yango ya mbeba ezali na ndelo te; makambo oyo ekomisi bokonzi ya Bagreke elembo ya momesano ya lisumu oyo ekoyika mpiko na boumeli ya bikeke mpe bankóto ya bambula kino bozongi ya Klisto. Na Dan.11:21 kino 31, mokonzi ya grec Antiochos 4 oyo ayebani na kombo ya Epiphane, monyokoli ya bato ya Bayuda na boumeli ya “mbula 7” kati na – 175 mpe – 168, akolakisama lokola elilingi ya monyokoli ya pápa oyo azali liboso na ye na lisolo ya esakweli ya mokapo oyo. Vɛrsɛ oyo 32 esangisaki na molɔngɔ mpe elamusaki bikonzi oyo ememaki na bokonzi ya Loma.

Dan 2:33 makolo na ye ya ebende; makolo na ye, ndambo ya ebende mpe ndambo ya mabele ya lima.

33a-  makolo na ye, ya ebende

 Lokola bokonzi ya minei oyo esakolamaki, oyo ya Loma ezali na bizaleli ya koyeisa makasi mingi oyo emonisami na ebende. Ezali mpe ebende oyo emonanaka mingi oyo e oxyder, e rouille mpe ebebaka. Awa lisusu kobeba e confirmer mpe ezali komata. Baloma bazali bato oyo bandimaka Nzambe mingi; bazwaka banzambe ya banguna oyo balongi. Oyo ezali lolenge lisumu ya Bagreke, na nzela ya bopanzani na yango, ekopanzana na bato nyonso ya bokonzi na yango.

33b-  makolo na ye, ndambo ebende mpe ndambo mabele ya lima

 Na eteni oyo, eteni moko ya mabele ya lima elɛmbisaka bokonzi wana ya makasi. Ndimbola ezali pɛtɛɛ mpe ya lisolo ya bato. Na mobu 395, bokonzi ya Loma ekabwanaki mpe nsima na yango misapi zomi ya makolo ya ekeko yango ekokokisa kotya makonzi zomi ya boklisto oyo ezalaki na lipanda kasi nyonso etyamaki na nse ya bokengeli ya losambo ya Episkɔpɔ ya Loma oyo akokóma Pápa kobanda mobu 538. Bakonzi zomi wana balobelami na Dan.7:7 mpe 24.

Dan 2:34 Ntango bozalaki kotala, libanga moko ekweaki kozanga maboko mpe ebɛtaki makolo ya ebende mpe mabele ya lima ya ekeko, mpe ebukaki yango biteni.

34a-  Elilingi ya libanga oyo ebetaka epemamaki na momesano ya liwa na kokata mabanga. Yango ezalaki motindo mpo na koboma basumuki oyo bazalaki na ngambo na Yisalaele ya kala. Libanga oyo yango eyei mpo na kobwaka mabanga na basumuki ya mabele. Bolɔzi ya suka ya nkanda ya Nzambe ekozala mabanga ya mabanga ya mabanga engebene na Em.16:21. Elilingi oyo esakoli mosala ya Klisto na basumuki na ntango ya bozongi na ye ya bonzambe na nkembo. Na Zec.3:9, Molimo apesi na Klisto elilingi ya libanga, oyo ya monene ya coin, oyo Nzambe abandi na yango kotonga ndako na ye ya molimo: Mpo tala, lokola mpo na libanga oyo natyaki liboso ya Yosua , ezali na miso nsambo na libanga oyo moko; tala, ngaimei nakoyema maye makoyema o kati na yango, elobi Nkolo wa mampinga; mpe nakolongola mabe ma mboka eye na mokolo moko. Na sima totangi na Zac.4:7: Yo ngomba monene, liboso ya Zerubabele, ozali nani? Okozala lissé. Akotia libanga ya munene na kati ya ba acclamations : Grace, grâce pona ye! Kaka na esika oyo, na bavɛrsɛ 42 mpe 47, totangi ete: Alobaki na ngai: Omoni nini? Nayanolaki, natali, mpe tala, ezali na esika ya kongɛnga nyonso ya wolo, na vase moko likoló na yango, mpe esimbaki miinda nsambo, na bapiblisite nsambo mpo na miinda oyo ezali likoló ya esika ya kongɛngisa ; ... Mpo ete baoyo batyoli mokolo ya ebandeli ya bolembu bakosepela ntango bakomona nivo na loboko ya Zerubabele. Oyo nsambo ezali miso ya Nkolo, oyo ezali kolekaleka na mabele mobimba . Mpo na kondimisa nsango oyo, tokokuta na Em.5:6, elilingi oyo, oyo kati na yango miso nsambo ya libanga mpe ya etanda ya mwinda epesameli na Mwana na Mpate ya Nzambe, elingi koloba, Yesu Klisto: Mpe namonaki, na katikati ya kiti ya bokonzi mpe bikelamu minei ya bomoi mpe o katikati ya bankulutu, mwana-mpate moko oyo azalaki kuna lokola nde abomamaki. Azalaki na maseke nsambo mpe miso nsambo, oyo ezali bilimu nsambo ya Nzambe oyo atindamaki na mabele mobimba. Kosambisama ya bato ya masumu ezali kosalema na Nzambe na miso, loboko ya moto moko te ekoti na kati.

Dan 2:35 Bongo ebende, mabele ya lima, motako, palata mpe wolo ebukanaki esika moko, mpe ekómaki lokola matiti ya matiti oyo ebimaka na esika ya kotuta mbuma na eleko ya molunge; mopepe ememaki bango mosika, mpe elembo moko te ezwamaki na bango. Kasi libanga oyo ebɛtaki ekeko yango ekómaki ngomba monene, mpe etondisaki mabele mobimba.

35a-  Bongo ebende, mabele ya lima, motako, palata mpe wolo ebukanaki esika moko, mpe ekomaki lokola matiti ya matiti oyo ebimaka na esika ya kotuta mbuma na eleko ya molunge; mopepe ememaki bango mosika, mpe elembo moko te ezwamaki na bango.

Na bozongi ya Klisto, bakitani ya bato oyo emonisami na wolo, palata, motako, ebende mpe mabele ya lima bango nyonso batikalaki na masumu na bango mpe babongi kobebisama na ye, mpe ekeko esakoli bobebisi oyo.

35b-  Kasi libanga liye libeta ekeko likoma ngomba monene, mpe etondisi mabele mobimba

 Emoniseli ekomonisa ete liyebisi oyo ekokokisama mobimba kaka nsima ya mibu nkoto ya bosambisi ya lola, na botiami ya baponami na mabele oyo ezongisami sika, na Emoniseli 4, 20, 21 mpe 22.             

Dan 2:36 Oyo ezali ndoto. Tokopesa ndimbola liboso ya mokonzi.

36a-  Mokonzi ayoki na suka oyo alotaki. Eyano ya boye ekoki ko inventer te, po ezalaki impossible ya kokosa ye. Yango wana, moto oyo alimboli makambo yango epai na ye, ye moko azwi emonaneli yango. Mpe ayanoli mpe na bosenga ya mokonzi na komimonisi ete azali na makoki ya kolimbola bililingi yango mpe kopesa ndimbola na yango.

Dan 2:37 Ee mokonzi, ozali mokonzi ya bakonzi, mpo Nzambe ya likoló apesi yo bokonzi, nguya, makasi mpe nkembo;

37a-  Nasepeli mpenza na molongo oyo esika tomoni Danyele azali koloba na ndenge ya momesano na mokonzi ya nguya, oyo moto moko te akokaki kozala na mpiko ya kosala na mikolo na biso ya kobeba mpe ya kobeba. Discours informel eza kofinga te, Daniel aza na respect na mokonzi ya ba Calde. Tuinality ezali kaka forme grammatique oyo sujet isolé oyo azali ko exprimer ye na mutu ya misato asalelaka. Mpe “atako mokonzi azali monene, azali moke te moto” ndenge mosani Molière akokaki koloba na ntango na ye. Mpe bopanzani ya bilaka oyo ezali na ntina te ebotamaki na ntango na ye elongo na Louis 14 , “mokonzi ya moi” ya lolendo.

37b-  Ee mokonzi, ozali mokonzi ya bakonzi, mpo Nzambe ya lola apesi yo bokonzi

 Koleka limemya, Danyele amemi epai na mokonzi bondimi ya lola oyo ayebaki te. Kutu, Mokonzi ya bakonzi ya likoló amonisi ete atongaki mokonzi ya bakonzi awa na mabele. Koyangela bakonzi ezali titre ya ampire. Elembo ya bokonzi ezali " mapapu ya mpongo " oyo ekomonisa yango lokola bokonzi ya liboso na Dan.7.

37c-  nguya, .

 Ezali kolakisa lotomo ya kozala na bokonzi likolo ya ebele mpe emekamaka na motango, i.e. masse.             

Ekoki kobalola motó mpe kotondisa mokonzi ya nguya na lolendo. Mokonzi akomitika ntango mosusu na lolendo mpe Nzambe akobikisa ye na nzela ya momekano makasi ya kokitisa oyo emonisami na Dan.4. Asengeli kondima likanisi oyo ete azwaki nguya na ye na makasi na ye moko te, kasi mpo Nzambe ya solo apesaki ye yango. Na Dan.7, nguya oyo ekozwa elilingi ya elilingi ya Urse ya Bamede mpe ya Baperse.

Nguya oyo ezwami, ntango mosusu, na koyokaka mpamba kati na bango moko mpe na bomoi na bango, mibali bamibomaka. Nguya esalaka ete okanisa na makanisi mpo na kozwa esengo monene oyo eyaka te. “Nyonso ya sika, nyonso kitoko” elobi liloba, kasi liyoki oyo eumelaka mpenza te. Na bomoi ya mikolo oyo, ba artistes ya lokumu mpe oyo ba admiré mpe enrichie basukaka na komiboma malgré succès apparente, éblouissant mpe glorieux.

37d-  makasi

 Ezali ko désigner action, pression sous contrainte oyo esalaka que adversaire agumbama na combat. Kasi etumba oyo ekoki kosalema na moto ye moko. Na sima tolobelaka makasi ya bizaleli. Bokasi emekamaka na lolenge mpe na bokasi.

Ezali mpe na elembo na yango : nkosi engebene na Basambisi 14:18 : “ oyo eleki nkosi makasi, oyo eleki mafuta ya nzoi ”. Bokasi ya nkosi ezali na misisa na ye; oyo ya makolo mpe ya manzaka na yango kasi mingimingi oyo ya monɔkɔ na yango oyo esimbaka mpe ekangamaka na bato oyo ezwi mpasi liboso ya kolya bango. Emoniseli oyo epɛngwisi eyano oyo na lisese oyo Samasona apesaki Bafilistia ekokóma mbuma ya likambo oyo asalaki na makasi oyo ekokani na mosusu te epai na ye.

37th-  mpe nkembo .

 Liloba oyo ebongoli ndimbola na makanisi na yango ya mabele mpe ya lola. Nebukadanesala azwaki nkembo ya bato tii na likambo yango. Esengo ya koyangela mpe kozwa ekateli ya nsuka ya bikelamu nyonso oyo ezali awa na mabele. Etikali mpo na ye azwa nkembo ya lola oyo Yesu Klisto akozwa na komikomisa, Nkolo mpe Nkolo, mosali ya basaleli na ye. Mpo na lobiko na ye, nsukansuka akondima nkembo yango mpe ezalela na yango ya likoló.                                         

Dan 2:38 Apesi na loboko na yo, bisika nyonso oyo bafandi, bana ya bato, mpe banyama ya zamba, mpe bandeke ya likoló, mpe akómisi yo mokonzi na bango nyonso: yo ozali moto oyo ozali motó ya wolo.

38a-  Elilingi oyo ekosalelama pona kopesa nkombo ya Nebukadanesala na Dan.4:9.

38b-  ozali motó ya wolo.

 Maloba yango emonisi ete Nzambe ayebi liboso makambo oyo Nebukadanesala akosala. Elembo yango, motó ya wolo , esakoli kosantisama na ye na mikolo ezali koya mpe koponama na ye mpo na lobiko ya seko. Wolo ezali elembo ya kondima epetolami engebene na 1 Petelo 1:7 : mpo ete komekama ya bondimi na bino, ya motuya koleka wolo oyo ebebaka (oyo nzokande emekami na moto), ekoki kobimisa masanzoli, nkembo mpe lokumu, ntango Yesu Klisto akobima . Wolo , ebende yango oyo ekoki kolɛmba, ezali elilingi ya mokonzi monene oyo amitiki ete abongwana na mosala ya Nzambe mozalisi.

Dan 2:39 Nsima na yo bokonzi mosusu ekobima, oyo ekozala moke koleka oyo ya yo; na nsima bokonzi ya misato, oyo ekozala ya motako, mpe ekoyangela mabele mobimba;

39a-  Na tango, qualité ya moto ekobeba; palata ya ntolo mpe mabɔkɔ mibale ya ekeko yango ezali moke koleka wolo ya motó. Lokola Nebukadanesala, Darius Momede akobongwana, Sirise 2 Perse pe selon Esd.1:1 à 4, bango nionso pe balingaka Daniel; mpe nsima na bango Dalio Moperse mpe Artaserzeze 1 engebene na Esd.6 mpe 7. Na mimekano, bakosepela komona Nzambe ya Bayuda koya kosalisa ye moko.

39b-  na nsima bokonzi ya misato, oyo ekozala ya motako, mpe oyo ekoyangela mabele mobimba.

 Awa, ezalela ezali kobeba mpenza mpo na bokonzi ya Grèce. Motako, elembo oyo ezali komonisa yango, ezali komonisa bosɔtɔ, lisumu . Boyekoli ya Dan.10 mpe 11 ekopesa biso nzela ya kososola ntina. Kasi déjà, culture ya peuple ezali en question en tant que inventeur ya liberté républicaine na ba déviations na yango nionso ya perverse pe corrompue oyo selon principe ezali na limite te, yango wana Nzambe alobi na Pro.29:18 : Tango emoniseli ezali te , bato bazali na bopekisami te; Esengo soki abateli mibeko! 

Dan 2:40 Bokonzi ya minei ekozala makasi lokola ebende; ndenge ebende ebukaka mpe ebukaka biloko nyonso, ndenge moko mpe ekobuka mpe ekobuka biloko nyonso, lokola ebende oyo ebukaka biloko nyonso.

40a-  Situation ebebi na bokonzi oyo ya minei oyo ezali oyo ya Rome oyo eko dominer ba empires ya kala pe eko adopter ba divinités na bango nionso, po eko accumule ba caractéristiques na bango nionso ya mabe ememi nouveauté, discipline ya fer ya duresse implacable . Yango esalaka ete ezala malamu mpenza na boye ete ekólo moko te ekoki kotɛmɛla yango; na boye ete bokonzi na ye ekobanda na Angleterre na wɛsti tii na Babilone na ngámbo ya ɛsti. Ebende ezali mpenza elembo na yango, uta na mipanga na yango ya mino mibale, bibundeli na yango mpe nguba na yango, na boye ete ntango bazali kobundisa, limpinga yango ekómaka lokola karapace oyo etondi na bansɔngɛ ya makɔnga, oyo esalaka malamu mpenza mpo na kobundisa bato oyo bazali na mobulu .mpe epalangani longwa na banguna na ye.

Dan 2:41 Mpe lokola omoni makolo mpe misapi ya makolo, ndambo ya mabele ya lima ya moyemi-mbɛki, mpe ndambo ya ebende, bokonzi oyo ekokabolama; kasi ekozala na kati na yango eloko moko ya makasi ya ebende, mpo omoni ebende esangani na mabele ya lima.

41a-  Daniel azali ko préciser yango te kasi image elobaka. Makolo mpe misapi ya makolo ezali komonisa eteni moko ya bokonzi oyo ekolanda bokonzi ya bapakano ya Loma oyo ezali elilingi ya ebende . Soki ekabwani, bokonzi yango ya Loma ekokóma esika ya etumba mpo na makonzi ya mikemike oyo esalemaki nsima ya kokabwana na yango. Boyokani ya ebende mpe mabele ya lima ekela makasi te, kasi bokabwani mpe botau. Totángaka mabele ya lima ya mobɛti-mbɛki . Moyemi-mbɛki azali Nzambe engebene na Yir.18:6: Nakoki kosala epai na yo te lokola moyemi-mbɛki oyo, Ee ndako ya Yisalaele? elobi Nkolo. Tala, lokola mabele ya lima ezali na loboko ya moyemi-mbɛki, yo mpe ozali na loboko na ngai, Ee ndako ya Yisalaele! Mabele ya lima oyo ezali eteni ya kimia ya bomoto oyo Nzambe aponaka na kati na yango baponami na ye mpe akómisi bango bambɛki ya lokumu.

Dan 2:42 Mpe lokola misapi ya makolo ya makolo ezalaki ndambo ya ebende mpe ndambo ya mabele ya lima, ndenge moko mpe bokonzi oyo ekozala makasi mpe ndambo na yango ekolɛmba.

42a-  Amoni ete ebende ya Loma ekobaki kino na nsuka ya mokili, atako Bokonzi ya Loma ebungisaki bomoko na yango mpe bokonzi na yango na mobu 395. Ndimbola ezali na bozongeli na yango ya bokonzi na kobendama ya lingomba ya kondima ya Katolike ya Loma. Yango ezalaki mpo na lisungi ya bibundeli oyo Clovis mpe bakonzi ya Byzance bapesaki na episkɔpɔ ya Loma pene na mobu 500. Batongaki lokumu na ye mpe nguya na ye ya sika ya pápa oyo esalaki ete azala, kasi kaka na miso ya bato, mokambi ya mabele ya lingomba ya boklisto banda mobu 538.

Dan 2:43 Omoni ebende esangani na mabele ya lima, mpo bakosangana na boyokani ya bato; kasi bakosangana te, kaka ndenge ebende esangani na mabele ya lima te.

43a-  Misapi ya makolo, zomi na motango , ekokoma maseke zomi na Dan.7:7 mpe 24. Nsima ya nzoto, mpe makolo, ezali komonisa bikolo ya bakristu ya wɛsti ya Mpoto na ntango ya nsuka, elingi koloba ya biso eleko ya ntango. Na kofundaka boyokani ya bokosi ya bikolo ya Europe, Nzambe abimisaki mibu 2.600 mileki fragilité ya ba accords oyo esangisaka ba peuples ya Europe ya lelo, oyo esangani précisément sur la base ya "Traités ya Rome".

Dan 2:44 Na mikolo ya bakonzi oyo, Nzambe ya lola akotelemisa bokonzi oyo ekobebisama soko moke te, mpe ekoleka te na nse ya bokonzi ya bato mosusu; akobuka mpe akobebisa makonzi nyonso wana, mpe ye moko akoyika mpiko mpo na libela.

44a-  Na tango ya bakonzi baye

 Likambo endimami, misapi ya makolo zomi ezali contemporain na bozongi ya nkembo ya Klisto.

44b-  Nzambe ya lola akotelemisa bokonzi oyo ekobebisama ata moke te

 Boponi ya baponami esalemi na kombo ya Yesu Klisto uta mosala na ye, na tango ya boyei na ye ya yambo na mabele, mpo na kozipa masumu ya baye abikisaka. Kasi na boumeli ya mbula nkóto mibale oyo elandaki mosala yango, koponama yango esalemaki na komikitisa mpe na minyoko oyo eutaki na kaa ya badiabolo. Mpe uta 1843, baoyo Yesu abikisi bazali moke na motango, lokola boyekoli ya Dan.8 mpe 12 ekondimisa yango.

Mibu 6000 ya tango ya boponi ya baponami ekomi na suka, 7e millennium efungoli sabata ya seko kaka na baponami oyo basikolamaki na makila ya Yesu Klisto banda Adama na Eva. Bato banso bakozala baponamaki mpo na bosembo na bango mpo ete Nzambe amemaka elongo na ye bato ya sembo mpe ya botosi, kobikisa zabolo, baanzelu na ye ya botomboki mpe bato ya kozanga botosi na kobebisama mobimba ya milimo na bango.

44c-  mpe oyo ekoleka te na nse ya bokonzi ya bato mosusu

 Mpamba te ezali kosukisa bokonzi mpe kolandana ya bato awa na mabele.

44d-  akobuka mpe akobebisa makonzi maye manso, mpe ye moko akoyika mpiko libela

 Molimo alimboli ndimbola oyo epesi na liloba nsuka; ndimbola ya solosolo. Ekozala na elimination ya bomoto nionso. Mpe Em.20 ekobimisa biso makambo oyo esalemaka na boumeli ya mbula nkóto ya 7 . Tokoyeba bongo programɛ oyo Nzambe akanaki. Na mabele oyo etikali mpamba, zabolo akokangama na bolɔkɔ, kozanga lisangá moko ya likoló to ya mabele. Mpe na likoló, na boumeli ya mbula 1000, baponami bakosambisa bakufi mabe. Na nsuka ya mbula 1000 oyo, bato mabe bakosekwa mpo na kosambisama ya nsuka. Mɔtɔ oyo ekobebisa bango ekopɛtola mabele oyo Nzambe akosala ya sika na kokumisa yango mpo na koyamba kiti na ye ya bokonzi mpe baponami na ye oyo basikolami. Na yango, elilingi ya emonaneli ezali kolobela na mokuse misala ya mindɔndɔmindɔndɔ mingi oyo Apocalypse ya Yesu Klisto ekomonisa.

Dan 2:45 C'est ce qu'indique la pierre que tu as vue se détacher de la montagne sans le secours d'aucune main, et qui a brisé le fer, l'airain, l'argile, l'argent et l 'wolo. Nzambe monene ayebisi mokonzi makambo oyo esengeli kosalema nsima ya likambo oyo. Ndɔtɔ yango ezali solo, mpe ndimbola na yango ezali ya solo.

45a-  Na nsuka, sima ya boyei na ye, Klisto kozala elilingi na libanga , bosambisi ya lola ya mibu nkoto mpe kokokisama na ye ya bosambisi ya nsuka, na mabele ya sika oyo Nzambe azongisaki, ngomba monene oyo esakolamaki na emonaneli ekozwa lolenge mpe esika mpo na ye.seko na seko.

Dan 2:46 Bongo mokonzi Nebukadanesala akweyaki na elongi mpe asambelaki Danyele, mpe apesaki mitindo ete bápesa ye mbeka mpe mpaka ya malasi.

46a-  Naino mopakano, mokonzi azali kosala engebene na bomoto na ye. Lokola azwaki epai ya Danyele nyonso oyo asengaki, afukamaki liboso na ye mpe akumisaki bilaka na ye. Danyele azali koboya te misala ya losambo ya bikeko oyo azali kosala epai na ye. Ezali naino liboso mingi mpo na koboya mpe kotya ntembe na yango. Ntango, oyo ezali ya Nzambe, ekosala mosala na yango.

Dan 2:47 Mpe mokonzi alobaki na Danyele ete: “Ya solo Nzambe na yo azali Nzambe ya banzambe mpe Nkolo ya bakonzi, mpe abimisaka basekele, mpamba te ozali na likoki ya koyeba sekele yango.”

47a-  Oyo ezalaki litambe ya liboso ya mokonzi Nebukadanesala mpo na kobongwana na ye. Akokoka ata moke te kobosana likambo oyo etindi ye andima ete Danyele azali na boyokani na Nzambe ya solo, ya solo, Nzambe ya banzambe mpe Nkolo ya bakonzi . Kasi etuluku ya bapakano oyo bakosalisa ye bakozongisa nsima mbongwana na ye. Maloba na ye etatoli ete mosala ya esakweli esali malamu. Nguya ya Nzambe ya koloba liboso nini ekosalema etie moto ya momesano na efelo ya bilembeteli ya makasi oyo moto oyo aponami amipesi mpe oyo akweyi azali kotelemela.

Dan 2:48 Bongo mokonzi atombolaki Danyele, mpe apesaki ye makabo mingi ya bozwi; apesaki ye bokonzi likoló na etúká mobimba ya Babilone, mpe akómisaki ye mokonzi monene likoló na bato nyonso ya mayele ya Babilone.

48a- .  Nebukadanesala asalaki epai ya Danyele ndenge moko na oyo Farao asalaki liboso na ye epai ya Yozefe. Ntango bazali na mayele mpe bakangami mpe bakangami na motó makasi te, bakambi minene bayebi kosepela na misala ya mosali oyo amemaka bizaleli ya motuya. Bango mpe bato na bango bazali na litomba ya mapamboli ya bonzambe oyo ezali likoló na baponami na ye. Na bongo, bwanya ya Nzambe ya solo epesaka moto nyonso litomba.

Dan 2:49 Danyele asɛngaki mokonzi apesa mosala ya bokambami ya etúká ya Babilone epai ya Shadrake, Meshake mpe Abedenego. Mpe Danyele azalaki na lopango ya mokonzi.

49a-  Bilenge minei wana bakesanaki, na ezaleli na bango ya bosembo mingi epai ya Nzambe, na bilenge Bayuda mosusu oyo bayaki elongo na bango na Babilone. Nsima ya mpasi oyo, oyo ekokaki kokóma likambo ya kokamwa mpo na moto nyonso, kondimama ya Nzambe ya bomoi ezali komonana. Tomoni bongo bokeseni oyo Nzambe azali kosala kati na baoyo basalelaka ye mpe baoyo basalelaka ye te. Atomboli baponami na ye oyo bamimonisaki ete babongi, na miso ya bato banso, na miso ya bato banso.

Danyele 3

Dan 3:1 Mokonzi Nebukadanesala asalaki ekeko ya wolo, bosanda ya mapeko ntuku motoba mpe bonene ya mapeko motoba. Atɛlɛmisaki yango na lobwaku ya Dura, na etúká ya Babilone.

3a-  Mokonzi andimisamaki kasi abongwanaki naino te na Nzambe ya bomoi ya Danyele. Mpe mégalomanie ezali naino bizaleli na ye. Mikóló oyo bazali zingazinga na ye balendisaka ye na nzela oyo ndenge mpongo oyo ezali na lisapo esalaka na korb, basambelaka ye mpe bakumisaka ye lokola nzambe. Lisusu, mokonzi asukaka na komikokanisa na nzambe. Esengeli koloba ete na losambo ya bapakano, kopɛngwa ezali pɛtɛɛ mpamba te banzambe mosusu ya lokuta bazali koningana te mpe bazali na malili na lolenge ya bikeko nzokande ye, mokonzi, lokola azali na bomoi, aleki bango deja. Kasi wolo yango esalelamaka mabe mpenza mpo na kotombola ekeko! Emonani ete emonaneli oyo tomonaki liboso eboti naino mbuma te. Mbala mosusu ata lokumu oyo Nzambe ya banzambe alakisaki ye esalisaki ye abatela mpe kutu akólisa lolendo na ye. Wolo, elembo ya kondima oyo epɛtolami na komekama engebene na 1 Petelo 1:7, ekosalisa komonisa bozali ya lolenge oyo ya kondima ya lokumu epai ya baninga misato ya Danyele, na likambo ya sika oyo elobelami na mokapo oyo. Oyo ezali liteya oyo Nzambe azali koloba mingimingi na baponami na ye na bosambisami ya suka ya ba Adventistes ntango mobeko ya liwa oyo esakolamaki na Em.13:15 ekozala pene ya kozwa bomoi na bango.

Dan 3:2 Mokonzi Nebukadanesala abengisaki basátrape, bakapita mpe baguvɛrnɛrɛ, bazuzi minene, bakɛngɛli ya mosolo, ba avocats, bazuzi, mpe bazuzi nyonso ya bitúká, mpo báya na kobulisa ekeko oyo Mokonzi Nebukadanesala atombolaki.

2a-  Na bokeseni na mpasi ya Danyele na Dan.6, likambo oyo esalemaki ezali te mpo na ba complots ya bato oyo bazingaki mokonzi. Awa, ezali mbuma ya bomoto na ye nde emonisami.

Dan 3:3 Na nsima, basátrape, bakapita mpe baguvɛrnɛrɛ, bakonzi ya basambisi, bakɛngɛli ya mosolo, ba avocats, bazuzi, mpe bazuzi nyonso ya bitúká, bayanganaki mpo na kobulisa ekeko oyo Mokonzi Nebukadanesala atelemisaki . Batɛlɛmaki liboso ya ekeko oyo Nebukadanesala atɛlɛmisaki.

Dan 3:4 Mpe mosakoli moko agangaki na mongongo makasi ete: “Bato, bato, bikólo mpe bato ya minɔkɔ nyonso, bazali kopesa bino mitindo!

Dan 3:5 Ntango bokoyoka lokito ya kelelo, ya pipe, ya guitare, ya sambuque, ya nzembo, ya ba gaita, mpe ya bibɛtɛli ya miziki ya ndenge nyonso, boye bokokwea mpe bokosambela ekeko ya wolo oyo Mokonzi Nebukadanesala atongaki.

5a-  Na tango oyo bokoyoka makelele ya kelelo

 bosambisami ekopesama na lokito ya kelelo , kaka ndenge bozongi ya Yesu Klisto emonisami na Emon.

5b-  okofukama

 Kofukama ezali lolenge ya nzoto ya lokumu oyo epesami. Na Em.13:16, Nzambe azali elilingi na yango na loboko ya bato oyo ekozwa elembo ya nyama, oyo ezali kosalela mpe kokumisa mokolo ya moi ya bapakano oyo ezwaki esika ya Sabata mosantu ya bonzambe .

5c-  pe okolinga yango

 Losambo ezali lolenge ya lokumu oyo epesami na makanisi. Na Em.13:16, Nzambe azali elilingi ya yango na elongi ya moto oyo azwi elembo ya nyama .

 Vɛrsɛ oyo epesi biso nzela ya koyeba bafungola ya bilembo yango oyo etángamaki na Apocalypse ya Yesu Klisto. Elongi mpe loboko ya moto ezali koloba na mokuse makanisi na ye mpe misala na ye mpe kati na baponami, bilembo yango ezwaka elembo ya Nzambe na bokeseni na elembo ya nyama , oyo emonisami na "mokolo ya lomingo" ya Lingomba ya Katolike ya Loma, endimami mpe esungami na Baprotesta banda wana kokota na bango na boyokani ya oecuménique.

 Bobongisi mobimba ya meko oyo etiamaki na Mokonzi Nebukadanesala ekozongisama sika na nsuka ya mokili na momekano ya bosembo mpo na Sabata ya Nzambe mozalisi. Sabata nyonso, koboya kosala mosala ya baponami ekotatola botelemeli na bango na mobeko ya bato. Mpe na mokolo ya lomingo, koboya na bango kosangana na losambo ya bato nyonso oyo esɛngami, ekomonisa ete bazali batomboki oyo basengeli kolongolama. Na nsima, bakopesa etumbu ya liwa. Na yango, mosala yango ekoyokana mpenza na oyo baninga misato ya Danyele bakokutana na yango, bango moko bakopambolama mpenza na Nzambe mpo na bosembo na bango oyo esilaki komonisama.

 Kasi, yambo ya nsuka ya mokili, liteya oyo epesamaki, yambo, na Bayuda ya boyokani ya kala oyo bakutanaki na mpasi ya ndenge moko kati na – 175 mpe – 168, banyokolamaki kino na liwa na mokonzi ya Greke Antiochos 4 oyo ayebanaki na nkombo Epiphanes. Mpe Dan.11 ekotatola ete Bayuda mosusu ya sembo balingaki kobomama na esika ya kosala likambo ya nsɔni liboso ya Nzambe na bango ya solo. Mpamba te na mikolo wana, Nzambe akɔtaki te mpo na kobikisa bango na ndenge ya likamwisi, ndenge moko mpe na nsima mpo na baklisto oyo Loma ebomaki.

Dan 3:6 Moto nyonso oyo akofukama mpe akosambela te, akobwakama mbala moko na litumbu ya mɔ́tɔ.

6a-  Mpo na baninga ya Danyele, likama ezali litumbu ya mɔ́tɔ . Likama oyo ya liwa ezali elilingi ya mobeko ya nsuka ya liwa. Kasi bokeseni ezali kati na makambo mibale oyo esalemaki na ebandeli mpe oyo ya nsuka, mpamba te na nsuka, litumbu ya mɔ́tɔ ekozala etumbu ya etumbu ya nsuka ya babundi oyo banyokolaka basantu oyo Nzambe aponami.

Dan 3:7 Bongo ntango bato nyonso bayokaki lokito ya kelelo, mpe pipe, mpe guitare, mpe sambuque, mpe nzembo, mpe ebɛtɛli nyonso ya miziki, bato nyonso, bikólo mpe bato ya minɔkɔ nyonso akweyaki mpe basambelaki ekeko ya wolo oyo Mokonzi Nebukadanesala atɛlɛmisaki.

7a-  Etamboli oyo ya komikitisa pene na générale mpe na bomoko ya bato mingi na mibeko mpe makuli ya bato ezali naino kosakola bizaleli na bango na ntango ya momekano ya nsuka ya bondimi ya mabele. Guvɛrnema ya nsuka ya mokili mobimba ekotosama na bobangi ndenge moko.

Dan 3:8 Na libaku oyo, mpe na ntango wana, Bakaladea mosusu bayaki mpe bafundaki Bayuda.

8a-  Baponami ya Nzambe bazali ba cibles ya kanda ya zabolo oyo azali koyangela milimo nionso oyo Nzambe ayebi te lokola baponami na ye. Na mabele, koyina wana ya diabolo ezwamaka na lolenge ya zuwa mpe na ntango yango moko, koyina monene. Na sima bazuaka mokumba ya mabe nionso oyo bomoto ezali konyokwama, atako ezali le contraire oyo ezali kolimbola mabe wana oyo ezali kaka ba conséquences ya absence ya protection na bango na Nzambe. Ba oyo bayinaka ba élus basalaka ba complots mpo na kosala bango execration populaire oyo esengeli kolongolama na koboma bango.

Dan 3:9 Bayanolaki mpe balobaki na Mokonzi Nebukadanesala ete: “Ee mokonzi, vivre libela!

­9a-  Ba agents ya zabolo bakoti na scène, complot ekomi polele.

Dan 3:10 Opesi etinda ete moto nyonso oyo akoyoka lokito ya kelelo, ya pipe, ya guitare, ya sambuque, ya nzembo, ya ba gaita, mpe ya bibɛtɛli ya ndenge nyonso, afukama mpe asambela ekeko ya wolo , .

10a-  Bakundolisi mokonzi maloba na ye moko pe molongo ya bokonzi na ye ya bokonzi oyo esengeli kotosa.

Dan 3:11 mpe moto nyonso oyo akofukama mpe akosambela te, akobwakama na litumbu ya mɔtɔ.

11a-  Likama ya liwa ekundolami pe; motambo ekangami na basantu oyo baponami.

Dan 3:12 Sikoyo ezali na Bayuda oyo opesi bango mokumba ya kokamba etuka ya Babilone, Shadrake, Meshake mpe Abedenego, mibali oyo batalelaka yo ata moke te, Ee mokonzi; basalelaka banzambe na yo te, mpe basambelaka ekeko ya wolo oyo otɛlɛmisi te.

12a-  Likambo yango ezalaki prévisible, ba postes ya likolo epesamaki na ba étrangers juifs, jalousie perfidieuse oyo epeli ezalaki pona ko manifester mbuma na yango ya haine ya koboma. Mpe na bongo, baponami ya Nzambe baponamaki mpe bakweisami na bozongisi mabe ya bato mingi.

Dan 3:13 Na nsima, Nebukadanesala, na nkanda mpe na nkanda, apesaki mitindo ete bámema Sadrake, Mesaka ná Abedenego. Mpe bamemaki bato wana liboso ya mokonzi.

13a-  Kobosana te ete bato misato oyo bazwaki epai ya Nebukadanesala bisika ya likolo na bokonzi na ye, mpo bamonanaki epai na ye mayele, mayele koleka bato ya bato na ye. Yango wana ezalela na ye ya “ kosilika mpe ya nkanda ” ekolimbola kobosana na ye mpo na mwa ntango bizaleli na bango ya kokamwa.

Dan 3:14 Nebukadanesala ayanolaki mpe alobaki na bango ete: “Ezali na mokano, Shadrake, Meshake mpe Abedenego, ete bosalela banzambe na ngai te mpe bosambela ekeko ya wolo oyo nazali na yango likoló te?”

14a-  Azelaka kutu te ete bayanola na motuna na ye: Ozali kotosa te na nko mitindo na ngai?

Dan 3:15 Sikoyo bomilengela, mpe ntango bokoyoka lokito ya kelelo, ya pipe, ya guitare, ya sambuque, ya nzembo, ya ba gaita, mpe ya bibɛtɛli ya ndenge nyonso, okofukama mpe okosambela ekeko oyo Nasali; soki osambeli ye te, bakobwaka yo mbala moko na kati ya litumbu ya mɔtɔ. Mpe nani azali nzambe oyo akobikisa yo na lobɔkɔ na ngai?

15a-  Na mbalakaka kososolaka boniboni bato baye bazali na ntina mpo na ye, mokonzi azali pene ya kopesa bango libaku ya sika na kotosaka molongo na ye ya bokonzi ya mokili mobimba.

Motuna oyo batuni ekozwa eyano oyo ekanisamaki te epai ya Nzambe ya solo oyo emonani lokola ete Nebukadanesala abosanaki, oyo ezwamaki na misala ya bomoi na ye ya bokonzi. Lisusu, ezali na eloko moko te oyo ekoki koyeba mokolo oyo likambo yango esalemaki.

Dan 3:16 Shadrake, Meshake na Abedenego bazongiselaki Mokonzi Nebukadanesala ete: “Tosengeli koyanola yo na likambo oyo te.”

16a-  Maloba maye mapesamaki na mokonzi ya nguya mingi ya tango na ye emonani lokola ya nkanda mpe ya kozanga limemya, kasi bato oyo balobaki yango bazali bato ya botomboki te. Kutu, bazali ndakisa ya botosi epai ya Nzambe ya bomoi oyo bazwi ekateli makasi ya kotikala sembo epai na ye.

Dan 3:17 Tala, Nzambe na biso oyo tozali kosalela azali na makoki ya kobikisa biso na litumbu ya mɔ́tɔ, mpe akobikisa biso na lobɔkɔ na yo, Ee mokonzi.

17a-  Na bokeseni na mokonzi, baponami ya sembo babatelaki bilembeteli oyo Nzambe apesaki bango mpo na kolakisa ete azalaki elongo na bango na momekano ya bomoni. Kosangisaka likambo oyo ya moto ye moko na makundoli ya nkembo ya bato na bango oyo babikisamaki uta na Baezipito mpe boombo na bango, na Nzambe oyo kaka ya sembo, batindika mpiko kino na esika ya koboya mokonzi. Détermination na bango ezali totale, ata soki eyaka na coût ya liwa na bango. Kasi, Molimo azali kotinda bango basakola intervention na ye: akobikisa biso na loboko na yo, O mokonzi .

Dan 3:18 Soki te, yeba, Ee mokonzi, ete tokosalela banzambe na yo te, mpe tokosambela ekeko ya wolo oyo otɛlɛmisi te.

18a-  Mpe na likambo oyo ete lisalisi ya Nzambe ekoya te, ezali malamu mpo na bango kokufa lokola baponami ya sembo na esika ya kobika lokola ba traîtres mpe bato ya kobangabanga. Bosembo boye bokozwama na momekano moye monyokoli mogreke atyaki na – 168. Mpe nsima na yango, na eleko mobimba ya boklisto kati na bakristu ya solo oyo kino nsuka ya mokili bakobulunganisa mobeko ya Nzambe te na mobeko ya bato mabe.

Dan 3:19 Na yango, Nebukadanesala atondaki na nkanda, mpe abongolaki elongi na ye, abalusaki elongi na ye liboso ya Shadrake, Meshake mpe Abedenego. Alobaki lisusu mpe apesaki mitindo ete bápelisa mɔtɔ yango mbala nsambo koleka ndenge esengeli kotumba yango.

19a-  Esengeli kososola ete mokonzi oyo ata mokolo moko te na bomoi na ye amonaki to ayokaki moto moko te kotelemela mikano na ye; oyo ezali kolongisa nkanda na ye mpe mbongwana ya lolenge elongi na ye . Zabolo akoti na ye mpo na kokamba ye mpo na koboma baponami ya Nzambe.

Dan 3:20 Na nsima, apesaki mitindo na basoda mosusu ya makasi na limpinga na ye ete bákanga Shadrake, Meshake mpe Abedenego, mpe bábwaka bango na litumbu ya mɔtɔ.

Dan 3:21 Mpe bato yango bakangisamaki na bilamba na bango, na bilamba na bango, na bilamba na bango, mpe bilamba na bango mosusu, mpe babwakami na katikati ya litumbu ya mɔ́tɔ.

21a-  Biloko binso biye bilobelami bizali kozika lokola nzoto na yango ya mosuni.

Dan 3:22 Lokola etinda ya mokonzi ezalaki makasi, mpe litumbu ezalaki kopela makasi, mɔ́tɔ ebomaki bato oyo babwakaki Sadrake, Meshake mpe Abedenego kati na yango.

­22a-  Liwa ya bato oyo etatoli bokasi ya koboma ya moto ya litumbu oyo.

Dan 3:23 Mpe mibali wana misato, Shadrake, Meshake, mpe Abedenego, bakweaki na kati ya litumbu ya mɔ́tɔ.

23a-  Mobeko ya mokonzi ekokisami, ata koboma basali na ye moko.

Dan 3:24 Bongo mokonzi Nebukadanesala abangaki, mpe atɛlɛmaki nokinoki. Mpe ayanolaki mpe alobaki na bapesi-toli na ye ete: Tobwaki bato misato oyo bakangami na katikati ya mɔtɔ te? Bazongiselaki mokonzi ete: Ya solo, Ee mokonzi!

24a-  Mokonzi ya bakonzi ya tango na ye akoki kondima miso na ye te. Makambo oyo azali komona eleki makanisi ya bato. Azali koyoka mposa ya komikitisa na kotunaka bato oyo bazali zingazinga na ye soki likambo ya kobwaka mibali misato na mɔtɔ ya litumbu ezali likambo ya solo. Mpe baoyo bandimisi likambo yango epai na ye: Ezali solo, Ee mokonzi!

Dan 3:25 Ayanolaki mpe alobaki ete: “Malamu, nazali komona bato minei oyo bazangi minyɔlɔlɔ, bazali kotambola na kati ya mɔtɔ, mpe bazali na mabe te; mpe elilingi ya oyo ya minei ekokani na oyo ya mwana ya banzambe.

25a-  Emonani ete kaka mokonzi nde azalaki na emonaneli ya ezaleli ya minei oyo ebangisaki ye. Kondima ya ndakisa ya mibali misato ekumisami mpe eyanolami na Nzambe. Na moto oyo, mokonzi akoki kokesenisa bato mpe amoni elilingi ya pole mpe moto etelemi elongo na bango. Likambo oyo ya sika eleki oyo ya liboso. Bosolo ya Nzambe ya bomoi ezali naino komonana epai na ye.

25b-  mpe elilingi ya minei ekokani na oyo ya mwana ya banzambe

 Ndenge oyo ezaleli wana ya minei ekeseni mpenza na oyo ya bato na boye ete mokonzi amonisi ete azali mwana ya banzambe . Expression yango ezali esengo mpo ezali vraiment intervention directe ya oyo akokoma mpo na bato, Mwana ya Nzambe mpe Mwana ya moto , Yesu Klisto.

Dan 3:26 Bongo Nebukadanesala apusanaki penepene na ekuke ya litumbu ya mɔ́tɔ, mpe alobaki ete: “Sadrake, Meshake mpe Abedenego, basaleli ya Nzambe-Aleki-Likoló, bóbima mpe bóya! Mpe Shadrake, Meshake mpe Abedenego babimaki na kati ya mɔ́tɔ.

26a-  Na mbala oyo lisusu, Nebukadanesala amibongoli mwana ya mpate liboso ya mokonzi ya nkosi oyo aleki ye makasi mpenza. Bokundoli oyo elamusaka litatoli ya bokutani ya bomoni ya kala. Nzambe ya likoló azali kosɛnga ye mbala ya mibale.

Dan 3:27 Basatrape, bakapita, baguvɛrnɛrɛ, mpe bapesi-toli ya mokonzi bayanganaki esika moko; bamonaki ete mɔtɔ ezalaki na nguya te likoló na nzoto ya mibali yango, ete nsuki ya mitó na bango ezikisamaki te, ete pantalon na bango ya nse ebebaki te, mpe nsolo ya mɔtɔ esimbaki bango te.

27a-  Na likambo oyo, Nzambe apesi biso mpe Nebukadanesala bilembeteli ya nguya na ye ya solosolo. Akela mibeko ya mabele oyo e conditionner vie ya batu nionso na ba niama nionso oyo ba vivre na mabele na ye pe na dimension na ye. Kasi awuti komonisa ete ye to baanzelu bazali kotosa mibeko wana ya mabele te. Mokeli ya mibeko ya mokili mobimba, Nzambe azali likolo na yango mpe akoki, na bolingi na ye, kopesa mitindo ya makambo ya makamwisi oyo, na ntango na ye, ekomemela Yesu Klisto nkembo mpe lokumu.

Dan 3:28 Nebukadanesala ayanolaki mpe alobaki ete: “Apambwama Nzambe ya Shadrake mpe Meshake mpe Abedenego, oyo atindaki anzelu na ye mpe abikisaki basaleli na ye oyo batyelaki ye motema, mpe oyo abukaki mobeko ya mokonzi mpe apesaki nzoto na bango na esika ya kosalela mpe kosambela.” nzambe nyonso mosusu oyo ezali Nzambe na bango te!

28a-  Nkanda ya mokonzi esili. Soki azongi na makolo lokola mobali, ayekoli na expérience mpe abimisi ordre oyo ekopekisa likambo yango esalema lisusu. Po expérience eza bololo. Nzambe alakisaki bato ya Babilone ete azali na bomoi, azali na mosala, mpe atondi na makasi mpe na nguya.

28b-  oyo atindaki anzelu na ye mpe abikisaki basali na ye oyo batyaki motema na ye, mpe oyo abukaki etinda ya mokonzi mpe bapesaki nzoto na bango na esika ya kosalela mpe kosambela nzambe mosusu longola se Nzambe na bango!

 Na degré ya lucide ya likolo, mokonzi a comprendre ndenge nini admirable ezali fidélité ya mibali oyo lolendo na ye ya fou elingaki koboma. Tembe ezali te que azali ko réaliser que par raison ya pouvoir na ye, elingaki kozala possible mpo na ye a éviter ordeal oyo ya buzoba oyo ewutaki na lolendo na ye oyo esalaka kaka que asala ba erreurs na risque ya batu innocents.             

Dan 3:29 Sikoyo oyo ezali etinda na ngai: Moto nyonso, ya ekolo, ya ekolo, to ya monoko, oyo akoloba mabe mpo na Nzambe ya Shadrake, Meshake, mpe Abedenego, akokatama biteni, mpe ndako na ye ekokitama liboke ya bosɔtɔ, mpamba te nzambe mosusu oyo akoki kobikisa lokola ye azali te.

29a- .  Na nzela ya esakola wana, Mokonzi Nebukadanesala azali kobatela baponami ya Nzambe.

 En même temps, azali ko menacer mutu nionso oyo alobaka mabe na Nzambe ya Shadrac, Meshac na Abedenego, pe a préciser, akopasola ye na biteni, pe ndaku na ye ekokita na liboke ya bosoto, po asali yango te nzambe mosusu te oyo akoki kobikisa lokola ye. Kokutana na likama oyo, ezali solo ete ntango nyonso oyo Mokonzi Nebukadanesala akoyangela, baponami ya sembo ya Nzambe bakozala na mikakatano te mpo na mayele mabe.

Dan 3:30 Nsima na yango, mokonzi akómisaki Shadrake, Meshake mpe Abedenego bomengo na etúká ya Babilone.

30a-  «Nyonso ezali malamu oyo esukaka malamu» mpo na baponami ya sembo ya Nzambe na bomoi, mokeli ya nionso oyo ezali na bomoi mpe ezali. Mpo baponami na ye bakosekwa na nsuka, mpe bakotambola na mputulu ya bakufi, banguna na bango ya kala, na mabele oyo ezongisami, mpo na libela.

 Na momekano ya nsuka, nsuka wana ya esengo ekozwama mpe. Na yango, momekano ya liboso mpe litomba ya nsuka na intervention directe ya Nzambe ya bomoi na faveur ya baponami na ye oyo aye kobikisa na Yesu Klisto, Mobikisi, lokola kombo na ye Yesu elakisi « YaHWéH abikisaka ».

Danyele 4

Dan 4:1 Nebukadanesala mokonzi epai ya bato nyonso, bikólo nyonso mpe minɔkɔ nyonso, oyo efandi na mabele mobimba. Tika ete kimia epesamela bino ebele!

1a-  Tone na forme e prouver yango, mokonzi oyo alobaka nde abongoli Nzambe ya Daniel. Maloba na yango ekokani na makomi ya mikanda ya kondimana ya sika. Apesi kimia, mpo ye moko azali sikawa na kimia, na motema na ye ya bomoto, elongo na Nzambe ya bolingo mpe ya bosembo, ya solo, ya se moko, oyo ekeseni na mosusu.

Dan 4:2 Emonanaki malamu mpo na ngai kolakisa bilembo mpe makamwisi oyo Nzambe Oyo-Aleki-Likoló asali epai na ngai.

2a-  Mokonzi azali sikoyo kosala ndenge Yesu alobaki na bakufi miso mpe ba bibɔsɔnɔ oyo babikisami na ye, “ bókende komilakisa na tempelo mpe bóyebisa makambo oyo Nzambe asaleli bino ». Mokonzi azali na bomoi na mposa yango oyo epemamaki na Nzambe. Mpamba te mbongwana ekoki kosalema mikolo nyonso, kasi Nzambe apesaka bango nyonso te bopusi ya oyo mokonzi moko ya bakonzi, mokonzi moko ya nguya mpe ya makasi akutanaki na yango.

Dan 4:3 Bilembo na ye ezali monene mpenza! Makamwisi na ye ezali mpenza na nguya! Bokonzi na ye ezali boyangeli ya seko, mpe bokonzi na ye ezali koumela banda na nkola.

3a-  Kososola pe bondimi ya makambo maye epesaka ye kimia pe esengo ya solo oyo esi ezwami awa na se. Mokonzi ayekolaki mpe asosolaki makambo nyonso.

Dan 4:4 Ngai Nebukadanesala, nazalaki kofanda na kimya na ndako na ngai, mpe na esengo na ndako na ngai ya mokonzi.

4a-  Kimya mpe esengo? Ɛɛ, kasi azali kaka mopakano oyo abongwanaki te mpo na Nzambe ya solo.

Dan 4:5 Nalotaki ndɔtɔ oyo ebangisaki ngai; makanisi oyo balandaki ngai na mbeto na ngai mpe bimonaneli ya makanisi na ngai etondisaki ngai na nsɔmɔ.

5a-  Mokonzi oyo Nebukadanesala azali solo kolakisa biso lokola mpate oyo ebunga oyo Nzambe na kati ya Klisto ayei koluka kosunga mpe kobikisa yango na mpasi. Mpo nsima ya ntango oyo ya kimya mpe ya esengo awa na mabele, avenire ya mokonzi ekozala libebi mpe liwa ya seko. Mpo na lobiko na ye ya seko, Nzambe ayei kotungisa mpe konyokola ye.

Dan 4:6 Napesaki mitindo ete bato nyonso ya mayele ya Babilone bámema liboso na ngai, mpo bápesa ngai ndimbola ya ndɔtɔ.

6a-  Ezali polele ete Nebukadanesala azali na mikakatano minene ya bokundoli. Mpo na nini abengi Danyele mbala moko te?

Dan 4:7 Na nsima, banganga-nkisi, banganga-minzoto, Bakaladea mpe basakoli bayaki. Nayebisaki bango ndɔtɔ yango, mpe bapesaki ngai ndimbola yango te.

7a-  Makambo esalemaka lokola na emonaneli ya liboso, basakoli ya bapakano balingaka koyeba bozangi makoki na bango na esika ya koyebisa masapo na mokonzi oyo asi asi kotya bomoi na bango na likama.

Dan 4:8 Nsukansuka, Danyele abimaki liboso na ngai, azwaki nkombo Belesasala na nkombo ya nzambe na ngai , mpe oyo azali na elimo ya banzambe basantu kati na ye. Nayebisaka ye ndoto yango:

8a-  Ntina ya kobosana epesami. Bele azalaki kaka nzambe ya mokonzi. Namikundoli awa ete Dalio Momede, Sirise Moperse, Dalio Moperse, Artaserzese 1er , engebene na Esd.1, 6 mpe 7, bango nyonso na ntango na bango bakosepela na Bayuda oyo baponami mpe Nzambe na bango moko. Esangisi Sirise oyo Nzambe asakoli na ntina na ye na Yis.44:28, alobi: Nalobi mpo na Sirise: Azali mobateli na ngai, mpe akosala mokano na ngai nyonso; akoloba mpo na Yelusaleme: Tika ete etongama lisusu! Mpe ya tempelo: Tika ete etongama! - Mobateli ya mpate oyo asakolami akokokisa mokano ya esakweli ya Nzambe oyo andimi kotosa ye. Mokanda oyo mosusu endimisi mbongwana na ye oyo esakolamaki: Yis.45:2: Nkolo alobi boye na mopakolami na ye, na Sirise , mpe na molongo 13: Ezali ngai nde natelemisi Sirise na boyengebene na ngai, Mpe nakosembola banzela na ye nyonso ; Akotonga lisusu engumba na ngai, mpe akosikola bakangami na ngai, kozanga lisiko to kanyaka, elobi Yehova na mampinga. Mpe kokokisama ya mwango oyo ezali komonana na Esd.6:3 kino 5: Na mobu ya yambo ya mokonzi Sirise, mokonzi Sirise apesaki etinda oyo etali ndako ya Nzambe na Yelusaleme: Tika ndako etongama lisusu, mpo ezala esika wapi bambeka epesami, mpe ete ezali na miboko ya makasi. Ekozala na bolai ya mapeko ntuku motoba, bonene ya mapeko ntuku motoba, milɔngɔ misato ya mabanga oyo bakatá mpe molɔngɔ moko ya mabaya ya sika. Ba frais ekofutama na ndako ya mokonzi . Lisusu, bambɛki ya wolo mpe ya palata ya ndako ya Nzambe, oyo Nebukadanesala azwaki na tempelo na Yelusaleme mpe amemaki na Babilone, ekozongisama, ekomemama na tempelo na Yelusaleme tii na esika oyo ezalaki, mpe ekotya yango na ndako ya Nzambe. Ba frais ekofuta na ndako ya mokonzi. Nzambe apesi ye lokumu oyo apesaki Mokonzi Salomo. Kasi, kebá! Mobeko oyo ekopesa nzela te na kosalela calcul oyo esengami na Dan.9:25 mpo na kozwa mokolo ya koya ya liboso ya Masiya; ekozala oyo ya Mokonzi Atazelezese Moperse. Sirise atindaki ete tempelo etongama lisusu, kasi Atazelezese apesaki ndingisa ya kotonga lisusu bifelo ya Yelusaleme mpe kozonga ya bato nyonso ya Bayuda na mokili na bango ya ekólo.

Dan 4:9 Belteshazare, mokonzi ya banganga-nkisi, oyo nayebi ete azali na elimo ya banzambe basantu kati na yo, mpe oyo sekele ezali mpasi mpo na ye, pesá ngai ndimbola ya bimonaneli oyo namonaki na ndɔtɔ.

9a-  Esengeli tososola esika mokonzi azali. Na makanisi na ye , atikalaki mopakano mpe ayebaki kaka Nzambe ya Danyele lokola nzambe mosusu, longola se ete azalaki na makoki ya kolimbola bandoto. Likanisi ya kozala ete asengeli kobongola banzambe eyaki na makanisi na ye te. Nzambe ya Danyele azalaki kaka nzambe mosusu soki tokokanisi yango na basusu.

Dan 4:10 Wana ezali bimonaneli ya makanisi na ngai ntango nalali. Natalaki, mpe, tala, ezalaki na nzete moko ya molai monene na katikati ya mabele.

10a-  Na bilili oyo Yesu akosalela mpo na kopesa mateya na ye na bato ya molimo oyo alingi koteya, nzete ekozala elilingi ya moto, kobanda na mongenge oyo egumbamaka mpe egumbamaka tii na nzete ya sɛdrɛ ya nguya mpe ya nkembo. Mpe kaka ndenge moto akoki kosepela na mbuma ya elengi ya nzete, Nzambe asepelaka to te na mbuma oyo bikelamu na ye ememaka, kobanda na oyo eleki kosepelisa tii na oyo esepelisaka mingi te, ata mpe ya koyina mpe ya koyina.

Dan 4:11 Nzete oyo ekómaki monene mpe makasi, nsɔngɛ na yango ekómaki tii na likoló, mpe emonanaki uta na nsuka ya mabele mobimba.

11a-  Na emonaneli ya ekeko, mokonzi ya Bakaladea asilaki kokokanisama na nzete engebene na elilingi ya nguya, makasi, mpe bokonzi oyo Nzambe ya solo apesaki ye.

Dan 4:12 Nkasa na yango ezalaki kitoko, mpe mbuma na yango ezalaki mingi; azalaki komema bilei mpo na moto nyonso; banyama ya zamba ebombamaki na nse ya elili na yango, mpe ekelamu nyonso ya bomoi ezalaki kobimisa bilei na yango.

12a-  Mokonzi oyo ya nguya akabolaki na baye banso ya bokonzi na ye bomengo mpe bilei oyo ebimaki na nse ya malako na ye.

12b-  bandeke ya likoló bakómisaki ndako na bango na kati ya bitape na yango, .

 Liloba yango ezali bozongeli ya Dan.2:38. Na ndimbola ya solosolo, bandɛkɛ yango ya likoló ezali komonisa kimya mpe kimya oyo ezali koyangela na nse ya boyangeli na ye. Na ndimbola ya molimo, bazali kolobela baanzelu ya Nzambe ya likoló, kasi na likambo oyo kaka moko oyo euti na Mos.10:20, ezali Nzambe ye moko nde azali na ntembe, mpamba te ye moko azali kolukaluka makanisi ya moto na moto: Kolakela mokonzi mabe te , ata na makanisi na yo, mpe kolakela bazwi mabe te na shambre oyo olali; mpo ndɛkɛ ya likoló ekolongola mongongo na yo, nyama oyo ezali na mapapu ekobimisa maloba na yo . Na mingi ya maloba oyo bazongeli, bandɛkɛ ya likoló elamusaka mpongo mpe bandɛkɛ oyo elyaka banyama mosusu, oyo ezali mingi kati na mitindo ya banyama oyo ezali na mapapu. Bandɛkɛ efandaka epai bilei na bango ezali mingi; yango wana elilingi yango endimisi bozwi mpe kolya.             

Dan 4:13 Na bimonaneli ya molimo na ngai, oyo namonaki ntango nalali, namonaki, mpe talá, moko ya baoyo bazali kokɛngɛla mpe bazali basantu akitaki longwa na likoló.

13a-  Ya solo, baanzelu ya lola bazali na ntina ya kolala te, yango wana bazali na mosala ya libela. Baoyo bazali basantu mpe bazali kosalela Nzambe bakiti uta na lola mpo na komema bansango na Ye epai ya basaleli na Ye ya mabele.

Dan 4:14 Mpe agangaki na makasi, mpe alobaki boye: Kata nzete, mpe kata bitape na yango; ningisa nkasa, mpe panza mbuma; tiká banyama bákima na nse na yango, mpe bandɛkɛ longwa na kati ya bitape na yango!

14a-  Emonaneli esakoli ete mokonzi akobungisa bokonzi na ye mpe bokonzi na ye likolo na ye.

Dan 4:15 Kasi tiká lititi na yango epai misisa ezali na mabele, mpe kangá yango na minyɔlɔlɔ ya ebende mpe motako na kati ya matiti ya elanga. Tika ete azinda na mamwɛ ya likoló, mpe lokola banyama, azala na matiti ya mabele lokola eteni na ye.

15a-  Kasi tika mokuwa na mabele esika misisa ezali

 Mokonzi akotikala na bokonzi na ye; bakobengana ye te.

15b-  mpe kanga ye na minyɔlɔlɔ ya ebende mpe ya motako, na kati ya matiti ya elanga

 Ntina ya minyɔlɔlɔ ya ebende to ya kwivre ezali te, mpamba te Nzambe akosala kaka ete ekelamu na ye oyo ekoki kolɛmba nzoto ebungisa makanisi mpe mayele na ye na makambo na ye nyonso, na nzoto, na makanisi mpe na bizaleli malamu. Mokonzi ya nguya akomizwa lokola nyama ya zamba. Na yango, bato minene ya bokonzi na ye bakotindama na makasi ete bálongola bokonzi likoló na ye.

15c-  Tika ete azala na mamwɛ ya lola, mpe tika ete azala na matiti ya mabele lokola eteni na ye

 Tokoki kokanisa ndenge oyo mikóló na ye bakomona ye azali kolya matiti na mabele, lokola ngombe to mpate. Akoboya bisika ya kofanda oyo ezipami, akolinga kofanda mpe kolala na bilanga.

Dan 4:16 Motema na ye ya bomoto ekolongolama epai na ye, mpe motema ya nyama ekopesama epai na ye; mpe ntango nsambo ekoleka likolo na ye.

 Na likambo oyo , Nzambe apesi lisusu bilembeteli ya nguya na ye ya solosolo. Lokola Mozalisi ya bomoi ya bikelamu na ye nyonso, akoki na ntango nyonso, mpo na nkembo na ye, kosala ete moto azala mayele to, au contraire, akweisa yango baba. Lokola etikalaka komonana te na miso na bango, mibali baboyaka likama oyo oyo ezali ntango nyonso kopesa bango kilo. Kasi ezali solo ete akɔtaka mingi te, mpe ntango akɔtaka, ezali mpo na ntina mpe ntina moko boye.

 Etumbu yango emekamaka. Ekosalela Mokonzi Nebukadanesala mbala nsambo , bobele mbula nsambo. Ezali na légitimité moko te ya kosalela durée oyo na eloko mosusu longola kaka mokonzi ye moko. Awa lisusu, na kosala boponi oyo ya motango “7”, mokeli Nzambe azali ko initialiser na « sceau royal » na ye action oyo elingi ekokisama.

Dan 4:17 Fraze oyo ezali mobeko ya baye bazali kotala, mokano oyo ezali etinda ya basantu, mpo ete moto ya bomoi ayeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali koyangela bokonzi ya bato, mpe apesaka yango na moto nyonso oyo alingi, mpe ete ye atombolaka kuna bato oyo baleki mabe.

17a-  Fraze oyo ezali décret ya baye batalaka

 Molimo azali ko souligner ezaleli ya exceptionnel ya intervention oyo ya bonzambe oyo apesi rôle ya “décret” oyo esengeli na ba oyo bazali kotala . Moto asengeli koyekola ete atako azali komonana na ndenge ya bokosi, bikelamu ya likoló ezali ntango nyonso kotala ye. Nzambe alingi kosala ete ndakisa oyo ezala liteya mpo na bato kino nsuka ya mokili. Na kotanga baye batalaka , abimisi bomoko ya lisanga ya kokoka ya baanzelu ya kaa ya Nzambe oyo esangisi bango na misala na ye mpe misala na ye.

17b- mpo ete moto ya bomoi ayeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali na bokonzi likoló na bokonzi ya bato, ete apesaka yango na moto nyonso oyo alingi

 Nzambe azali kotambwisa makambo nyonso mpe azali kotambwisa makambo nyonso. Mbala mingi, kobosanaka bosolo oyo ebombami, moto amindimaka ete azali nkolo ya destin na ye mpe mikano na ye. Akanisaka ete aponi bakambi na ye, kasi ezali Nzambe nde azali kotia bango na ebonga, engebene na bolingi na ye malamu mpe bosambisi na ye na biloko mpe bikelamu.

17c-  mpe ete azali kotombola kuna bato oyo baleki mabe

 Lisese ezali ya solo : « batu bazalaka na ba dirigeants oyo ba mériter ». Tango peuple abongi na mutu ya mabe lokola leader, Nzambe a imposer yango likolo na bango.

Dan 4:18 Oyo ezali ndoto oyo ngai, mokonzi Nebukadanesala, nalɔtaki. Yo, Belteshasala, pesá ndimbola, mpamba te bato nyonso ya mayele ya bokonzi na ngai bakoki kopesa ngai yango te; okoki, mpo ozali na kati na yo molimo ya banzambe basantu.

18a-  Nebukadanesala azali kokende liboso, kasi azali naino kobongwana te. Amikundolaki naino ete Danyele asalelaka banzambe basantu . Lingomba ya Nzambe moko ezali naino kososolama na ye te.             

Dan 4:19 Bongo Danyele, oyo nkombo na ye Belteshazare, akamwaki mpo na mwa ntango, mpe makanisi na ye etungisaki ye. Mokonzi ayanolaki mpe alobaki ete: “Beleteshasala, tiká ete ndɔtɔ mpe ndimbola etungisa yo te; Mpe Belesasala ayanolaki ete: Nkolo na ngai, tika ete ndoto yango ezala epai ya banguna na yo, mpe ndimbola na yango ezala epai ya banguna na yo!

19a-  Daniel asosoli ndoto pe oyo ekosalema ezali somo mingi pona mokonzi na ndenge Daniel akolinga komona likambo oyo ekokisami likolo ya banguna na ye.

Dan 4:20 Nzete oyo bomonaki, oyo ekolaki monene mpe makasi, oyo nsɔngɛ na yango ekómaki tii na likoló, mpe oyo emonanaki na bisika nyonso ya mabele;

Dan 4:21 Nzete oyo nkasa na yango ezalaki kitoko mpe mbuma na yango ezalaki mingi, oyo ezalaki kobota bilei mpo na bato nyonso, oyo banyama ya zamba ebombamaki na nse na yango, mpe bandɛkɛ ya likoló ekómaki na bitape na yango.

21a-  nkasa ezalaki kitoko

 Lolenge ya nzoto mpe bilamba.

21b-  mpe mbuma mingi

 Ebele ya bozwi.

21c-  oyo amemaki bilei mpo na bato nyonso

 Oyo azalaki ko assurer alimentation alimentaire ya peuple na ye nionso.

21d-  na nse na yango banyama ya zamba bamibombaki

 Mokonzi mobateli ya basaleli na ye.

21st-  mpe kati na bitape na yango bandɛkɛ ya likoló basalaki ndako na bango

 Na nse ya boyangeli na ye, bato na ye bazalaki kofanda na libateli mingi. Bandɛkɛ yango epumbwaka mpe etikaka nzete yango na likama ata moke.

Dan 4:22 Ezali yo, Ee mokonzi, oyo okómi monene mpe makasi, oyo bonene na yo ebakisami mpe etombwami tii na likoló, mpe oyo bokonzi na yo ekómi tii na nsuka ya mabele .

Dan 4:23 Mpe mokonzi amonaki moko ya bakɛngɛli basantu akiti uta na likoló, alobi ete: “Bókata nzete mpe bóbebisa yango; kasi tika mokuwa na mabele esika misisa ezali, mpe kanga yango na minyɔlɔlɔ ya ebende mpe ya motako, na kati ya matiti ya elanga; tika ete atonda na mamwɛ ya likoló, mpe eteni na ye ezala elongo na banyama ya zamba, kino ntango nsambo ekoleka likolo na ye.

Dan 4:24 Oyo ezali ndimbola, Ee mokonzi, oyo ezali mobeko ya Oyo-Aleki-Likoló, oyo ekokokisama na nkolo na ngai mokonzi.

Dan 4:25 Bakobwaka yo libanda na kati ya bato, mpe okofanda elongo na banyama ya zamba, mpe bakopesa yo matiti mpo na kolya lokola bangɔmbɛ; okozindisama na mamwɛ ya likoló, mpe ntango nsambo ekoleka likoló na yo, kino okoyeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali koyangela bokonzi ya bato mpe azali kopesa yango na moto nyonso oyo alingi.

25a-  kino bokoyeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali koyangela bokonzi ya bato mpe apesaka yango na moto oyo alingi.

 Danyele alobeli Nzambe lokola “Aleki-Likoló”. Na bongo, azali kotambwisa makanisi ya mokonzi na ntina na bozali ya Nzambe moko; likanisi oyo mokonzi azali na mokakatano monene mpo na kososola, mpo na ebandeli wana ya banzambe mingi oyo ezwamaki epai ya tata tii na mwana.

Dan 4:26 Motindo ya kotika mokuwa esika misisa ya nzete ezali elakisi ete bokonzi na yo ekotikala elongo na yo tango okoyeba ete Ye oyo azali koyangela azali na lola.

26a-  Tango akoyeba ete oyo azali koyangela azali na lola, expérience ya soni ekosila po mokonzi akondimisama pe akobongwana.

Dan 4:27 Yango wana, Ee mokonzi, tika ete toli na ngai esepelisa yo. Tia nsuka na masumu na yo na kosalelaka bosembo, mpe na mabe na yo na kolakisa mawa epai ya bato ya mawa, mpe esengo na yo ekoki kokoba.

27a-  Tango mokonzi akotia na misala makambo maye Danyele atangi na molongo oyo, akobongwana solo. Kasi ezaleli oyo apesameli na lolendo, nguya na ye oyo ezangi ntembe ekomisi ye capricieux mpe mbala mingi injuste, lokola ba expériences oyo emonanaki liboso eteyaki biso.

Dan 4:28  Makambo nyonso wana ekokisamaki likoló na Mokonzi Nebukadanesala .

28a-  Lisakoli oyo ya Danyele epekisi ndimbola mosusu ya esakweli oyo, oyo ezali kokweisa ete ezali na ntina te miboko ya esakweli oyo bateyaka na Batatoli ya Yehova mpe na etuluku mosusu nyonso ya mangomba oyo ezali kobuka mobeko oyo Daniel alimboli. Lisusu, makambo oyo ezali na mokapo mobimba epesi bilembeteli ya likambo yango. Po lisolo ekoteya biso pona nini mokonzi abetami na elakeli mabe na prophetie ya nzete.

Dan 4:29 Na nsuka ya sanza zomi na mibale, ntango azalaki kotambola na ndako ya mokonzi na Babilone.

29a-  Sanza 12, to mbula moko to “ ntango ” elekaka kati na emonaneli mpe kokokisama na yango.             

Dan 4:30 mokonzi ayanolaki mpe alobaki ete: “Babilone oyo ezali monene te, oyo natongi mpo na efandelo ya bokonzi na nguya na ngai mpe mpo na nkembo ya nkembo na ngai?”

30a-  Oyo ezali tango ya destin oyo mokonzi alingaki kosala malamu azala kimia. Kasi tokoki kososola yango mpamba te Babilone na ye ezalaki solo likamwisi ya peto oyo etangami naino lokola moko ya “makamwisi nsambo ya mokili”. Ba jardins pendus etondi na verdure, ba étangs, ba carrés ya minene na ba murs na carré ya 40 km na ngambo moko na moko. Bifelo oyo likoló na yango ba tanks mibale ekokaki koleka moko na mosusu na bolai mobimba ya bifelo; nzela monene ya ntango wana. Moko ya baporte na yango, oyo etongamaki lisusu na Berlin, ezali na katikati ya bifelo mibale oyo esalemi na mabanga ya langi ya bule oyo esalemi na émail oyo bakati elembo ya mokonzi: nkosi oyo ezali na mapapu ya mpongo oyo Dan.7:4 elobeli. Azalaki na likambo moko oyo asengelaki kozala na lolendo mpo na yango. Kasi Nzambe amonaka lolendo na maloba na ye te, amonaka lolendo kasi surtout kobosana mpe kotyola makambo oyo akutanaki na yango liboso. Na ntembe te, mokonzi oyo azali kaka ekelamu ya lolendo te na mabele, kasi Nzambe atie miso na ye na ye, alingi ye na lola na ye mpe akozala na ye. Yango ebongi kolimbolama: Nzambe asambisaka bikelamu na ye koleka ndenge oyo emonanaka. Alukaka mitema na bango mpe makanisi na bango, mpe ayebi, kozanga ete bákosa bango ata mokolo moko te, bampate oyo babongi na lobiko. Yango ememaka ye na ko insister mpe tango mosusu kosala ba miracles kasi méthode ezali justifiée na qualité ya résultat final oyo ezuami.

Dan 4:31 Tango liloba ezalaki naino na monoko ya mokonzi, mongongo moko ekita uta na likolo: Yoka, Mokonzi Nebukadanesala, ete bokonzi ekolongolama na yo.

31a-  Nebukadanesala azali victime ya bolingo ya Nzambe oyo atyelaki ye motambo pe akebisaki ye na yango na ndoto na ye ya esakweli. Fraze oyo euti na lola ekoki koyokama, kasi tosepela mpo mabe oyo Nzambe akosala ye ekobikisa bomoi na ye mpe ekokómisa yango ya seko.

Dan 4:32 Bakobwaka yo libanda na kati ya bato, okofanda elongo na banyama ya zamba, mpe bakopesa yo matiti mpo na kolya lokola bangɔmbɛ; mpe ntango nsambo ekoleka likolo na bino, kino bokoyeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali koyangela bokonzi ya bato mpe apesaka yango na moto nyonso oyo alingi.

32a-  Na boumeli ya mibu nsambo, mbala nsambo , mokonzi abungisaka lucidité na ye mpe makanisi na ye endimisi ye ete azali kaka nyama.

Dan 4:33 Na tango wana kaka liloba ekokisamaki likolo ya Nebukadanesala. Babwakaki ye na kati ya bato, alyaki matiti lokola bangɔmbɛ, nzoto na ye etondi na mamwɛ ya likoló; kino nsuki na ye ekolaki lokola nsala ya mpongo, mpe nsuki na ye lokola oyo ya bandɛkɛ.

33a-  Mokonzi atatoli ete nionso oyo esakolamaki na emonaneli yango ekokisamaki malamu likoló na ye. Na kokomaka litatoli na ye, mokonzi oyo abongwanaki azali kozongisa likambo oyo ya nsɔni, kolobelaka ye moko na moto ya misato. Nsɔni ezali kaka kotinda ye azonga nsima. Ndimbola mosusu etikali likoki, oyo ezali ete litatoli oyo ekomamaki elongo na mokonzi mpe Danyele, ndeko na ye ya sika kati na Nzambe ya solo.

Dan 4:34 Nsima ya ntango oyo etyamaki, ngai Nebukadanesala natombolaki miso na ngai epai ya likoló, mpe makanisi ezongaki epai na ngai. Napamboli Oyo-Aleki-Likoló, nasanzoli mpe nakumisi ye oyo azali na bomoi libela, oyo bokonzi na ye ezali bokonzi ya seko, mpe oyo bokonzi na ye ezali koumela banda nkola na nkola.

34a-  Nzambe ya mayele pe ya nguya nionso azuaka bolingo ya mpate oyo ebunga. Asangani na etonga na ye, mpe abakisaka masanzoli na ye mpo na nkembo na ye.

34b-  ye oyo bokonzi na ye ezali bokonzi ya seko, mpe oyo bokonzi na ye ekoumela banda nkola na nkola

 Formule etali bokonzi ya 5 , mbala oyo, ya seko, ya emonaneli ya Mwana ya moto ya Dan.7:14: Na ye bapesaki bokonzi, nkembo mpe bokonzi; mpe bato banso, bikolo, mpe bato banso ba nkota nyonso basalelaki ye. Bokonzi na ye ezali bokonzi ya seko oyo ekoleka te, mpe bokonzi na ye ekobebisama soko moke te . Mpe lisusu na emonaneli ya ekeko na Dan.2:44: Na mikolo mya bakonzi baye Nzambe wa lola akotelemisa bokonzi boye bokobebisama soko moke te, mpe ekoleka te o nse ya bokonzi bwa bato basusu; akobuka mpe akobebisa makonzi yango nyonso, mpe ye moko akoyika mpiko mpo na libela .

Dan 4:35 Bato nyonso oyo bafandi na mabele bazali eloko te na miso na ye: asalaka ndenge alingi na mampinga ya likoló mpe na bato oyo bafandi na mabele ye: Ozali kosala nini?

35a-  Nkembo na Nzambe na bomoi! Po mbala oyo mokonzi asosolaki nionso pe abongwani.

Dan 4:36 Na ntango wana makanisi ezongaki epai na ngai; nkembo ya bokonzi na ngai, nkembo na ngai mpe nkembo na ngai ezongisamaki epai na ngai; bapesi-toli na ngai mpe bankulutu na ngai batunaki ngai lisusu; Nazongisamaki na bokonzi na ngai, mpe nguya na ngai ebakisamaki kaka.

36a-  Lokola Yobo sembo mpe sembo, oyo Nzambe apesaki bana mibali, bana basi mpe bakitani na nsuka ya mpasi na ye, mokonzi azongeli elikia ya bato minene na ye mpe azongeli bokonzi na ye ya mayele sikawa kati na bato ya mayele ya solo oyo Nzambe ya bomoi azali kongenga . Likambo yango emonisi ete Nzambe apesaka bokonzi na moto nyonso oyo alingi. Ezalaki ye nde afulamaki na Bakaladea minene mpo na kosenga lisusu mokonzi na bango.

Dan 4:37 Sikawa ngai, Nebukadanesala, nasanzoli mpe natomboli mpe nakumisaka Mokonzi ya likoló, oyo misala na ye nyonso ezali solo mpe oyo banzela na ye ezali sembo, mpe oyo azali na makoki ya kokitisa bato oyo batambolaka na lolendo.

37a-  Akoki koloba yango, po afutaki po azala na makoki ya koloba yango.

 Mpo na kokima makambo ya mabe koleka, kobimisa mino ekoki kosala mpasi mingi; kasi ba enjeux ekoki kolongisa mpasi. Mpo na kozwa boseko, ekoki kozala na ntina koleka na mimekano ya makasi to ya makasi mpenza, kolongolama ya lolendo ekolóngisa bango ntango ekoki kosalema. Connaissant son potentiel, Jésus-Christ a rendu Paul aveugle sur le chemin de Damas, afin que le « persécuteur de ses frères », spirituellement aveugle, devienne son témoin fidèle zélé après avoir retrouvé la vue des yeux, mais surtout, la vue de son makanisi.

Danyele 5

Dan 5:1 Mokonzi Belesasala apesaki bato minene na ye fɛti monene, motángo na bango nkóto moko, mpe amɛlaki vinyo liboso na bango.

1a-  Mokonzi Nebukadanesala alali na kimia ya Nzambe tango akómaki mobange mpenza mpe mwana na ye Nabonide azwaki esika na ye, alingaki te koyangela, yango wana atikaki mwana na ye Belesasala ayangela na esika na ye. Kobulunganisa kombo oyo te oyo elakisi « Bel abatelaka mokonzi », défi oyo Nzambe akani kozua, na oyo Nebukadanesala apesaki Daniel : Belteshazar oyo elakisi « Bel akobatela ». Na ebandeli ya bankombo oyo ezali na losambo ya Bel to Bélial oyo sima na ye ezali seul organisateur ya polythèisme : Satana, zabolo. Ndenge tokomona yango, bakitani ya mokonzi oyo abongwanaki balandaki ye te na nzela yango.

Dan 5:2 Belesasala, ntango amekaki vinyo, amemaki bambɛki ya wolo mpe ya palata oyo tata na ye Nebukadanesala azwaki na tempelo ya Yelusaleme, na boye ete mokonzi mpe bato minene na ye, basi na ye mpe makango na ye, basalelaki yango komela masanga.

2a-  Pona mokonzi oyo ya bapakano, biloko oyo ya wolo pe ya palata ezali kaka biloko oyo ezwamaki epai ya Bayuda. Lokola aponaki koboya Nzambe ya solo oyo Nebukadanesala abongwanaki epai na ye, azali koboya likambo oyo ete Nzambe wana ya bomoi asambisaka misala na ye nyonso. Na kosalelaka mpo na kosalela ya moboko mpe ya mbindo biloko oyo ebulisami mpe esantisami na mosala ya mokeli Nzambe, asali libunga ya nsuka ya bomoi na ye ya mokuse. Na ntango na ye, Nebukadanesala ayebaki kotalela nguya ya mosala ya Nzambe ya Bayuda mpo asosolaki ete banzambe ya bikólo na ye na bosolo bazalaki te. Bato nyonso oyo bazalaki na nse ya bokonzi ya mokonzi ya Babilone bayokaki litatoli na ye ya nguya mpo na kopesa nzela na Mokonzi ya likoló, mingimingi libota na ye ya penepene. Yango wana Nzambe azali na bantina nyonso ya komimonisa sikawa ete azali sembo mpe azangi mawa.

Dan 5:3 Bongo babimisaki bambɛki ya wolo oyo babimisaki na tempelo, na ndako ya Nzambe na Yerusaleme; mpe mokonzi mpe bato minene na ye, basi na ye mpe makango na ye, bazalaki komɛla yango mpo na komɛla.

3a-  Daniel azali ko insister na origine ya ba vases wana oyo elongolamaki uta na tempelo, uta na ndako ya Nzambe na Yelusaleme. Déjà, lokola Nzambe ya Bayuda atikaki ete biloko yango elongolama na tempelo na ye, elenge mokonzi asengelaki kososola ete Nzambe ya solo apesaka etumbu mpe apesaka etumbu makasi na baoyo bazali kosalela ye mabe. Banzambe ya bapakano basalaka makambo ya boye te mpe ba officiants na bango balukaka kaka kosepelisa mibali oyo ba exploiter crédulité na bango.

Dan 5:4 Bamelaki vinyo, mpe bakumisaki banzambe ya wolo, ya palata, ya motako, ya ebende, ya mabaya mpe ya mabanga.

4a-  Kosalela ya mbindo esila, ezali kosalela bikeko, hauteur ya abomination pona Nzambe. Makambo ya ntina, na elakiseli monene ya kozanga bokebi, mokonzi azali kosala fɛti elongo na baninga na ye, nzokande engumba na ye ezali na likama na Bamede mpe Baperse oyo bazali kozinga yango.

Dan 5:5 Na ntango wana, misapi ya lobɔkɔ ya moto moko ebimaki, mpe ekomaki na ngámbo ya etɛlɛmɛlo na mabanga ya calcaire ya efelo ya ndako ya mokonzi. Mokonzi amonaki nsuka oyo ya loboko oyo ezalaki kokoma.

5a-  Makamwa ya tango ya Nebukadanesala esili kotyola, likamwisi oyo ya sika ezali na mokano ya kobongwana te, kasi ya kobebisa bomoi ya bato oyo bazali na ngambo ndenge tokomona. Liboso ya bafundami mabe oyo balingaki liwa ya mosumuki, Yesu Klisto akokoma pe na zelo na mosapi na ye masumu oyo basalaka na kobombana.

Dan 5:6 Bongo mokonzi abongolaki langi na ye, mpe makanisi na ye etungisaki ye; matonga ya mokɔngɔ na ye elɛmbisamaki, mpe mabɔlɔngɔ na ye ebɛtaki moko na mosusu.

6a-  Likamwisi ebimisaka mbala moko mbano na yango. Atako kolangwa masanga, makanisi na ye esalaka, azali kobanga mingi.

Dan 5:7 Mpe mokonzi agangaki na mongongo makasi mpo na banganga-minzoto, Bakaladea mpe basakoli; mpe mokonzi ayanolaki mpe alobaki na bato ya mayele ya Babilone: Moto nyonso oyo akotánga makomi oyo, mpe akopesa ngai ndimbola na yango, akolata elamba ya motane-bulé, mpe akolata nsinga ya wolo na nkingo na ye, mpe akozwa esika ya misato na kati ya guvɛrnema ya bokonzi.

7a-  Encore une fois, Daniel azali ko ignorer; matatoli na ye etyolamaki na bolandi ya bokonzi. Mpe lisusu, na mpasi makasi, elenge mokonzi alaki lokumu ya likolo koleka na moto oyo amonisi ete azali na makoki ya kolimbola nsango oyo ekomami na efelo na lolenge oyo eleki ya bomoto. Oyo akosala boye akozwa esika ya misato na bokonzi mpo Nabonide na Belesazar bazwi esika ya liboso mpe ya mibale.

Dan 5:8 Bato nyonso ya mayele ya mokonzi bakɔtaki; kasi bakokaki te kotánga mokanda yango mpe kopesa mokonzi ndimbola yango.

8a-  Lokola na tango ya Nebukadanesala, yango etikali likoki te mpo na bato ya mayele ya bapakano.

Dan 5:9 Yango wana, mokonzi Belesasala abangaki mingi, mpe abongolaki langi na ye, mpe bato minene na ye bayokaki nsɔmɔ.

Dan 5:10 Mpe mokonzi-mwasi, na ntina ya maloba ma mokonzi mpe bato minene na ye, akoti na ndako ya elambo, mpe alobaki boye: Ee mokonzi, bomoi libela. Tiká ete makanisi na yo etungisa yo te, mpe elongi na yo ebongwana langi te!

Dan 5:11 Ezali na moto moko na bokonzi na yo oyo azali na elimo ya banzambe basantu kati na ye; mpe o mikolo mya tata wa yo ekutanaki kati na ye miinda, bososoli, mpe bwania lokola bwanya bwa banzambe. Lisusu, Mokonzi Nebukadanesala, tata na yo, mokonzi, tata na yo, atyaki ye mokambi ya banganga-nkisi, banganga-minzoto, ya Bakaladea, ya basakoli.

Dan 5:12 mpamba te kati na ye, Danyele, oyo mokonzi Belteshasala apesaki nkombo, azwamaki elimo, boyebi mpe bososoli, likoki ya kolimbola bandoto, kolimbola masese, mpe kosilisa mituna ya mpasi. Yango wana tika ete Danyele abengama, mpe akopesa ndimbola.

12a-  Litatoli oyo euti na mokonzi mwasi ezali kobulunganisa mpe ezali kokweisa libota mobimba ya bokonzi : toyebaki yango... kasi toponaki kozwa yango na makanisi te.

Dan 5:13 Na nsima, bamemaki Danyele liboso ya mokonzi. Mokonzi azongiselaki Danyele ete: “Ozali Danyele oyo, moko ya bakangami ya Yuda, oyo tata na ngai mokonzi abimisaki na Yuda?”

Dan 5:14 Nayoki na yo ete ozali na elimo ya banzambe kati na yo, mpe ete kati na yo ezali na pole, bososoli mpe bwanya ya kokamwa.

Dan 5:15 Bauti komema bato ya mayele mpe banganga-minzoto liboso na ngai, mpo bátánga mokanda oyo mpe bálimbola ngai; kasi bakokaki te kopesa ndimbola ya maloba.

Dan 5:16 Nayekoli ete okoki kopesa bandimbola mpe kosilisa mituna ya mpasi; sikoyo, soki okoki kotanga makomi oyo mpe kopesa ngai ndimbola, okolata bilamba ya motane-bulé, okolata nkingo ya wolo na nkingo na yo, mpe okozala na esika ya misato na boyangeli ya bokonzi.

16a-  Esika ya misato sima ya Nabonide tata na ye pe ye moko.

Dan 5:17 Danyele ayanolaki liboso ya mokonzi ete: “Batelá makabo na yo, mpe pesá moto mosusu makabo na yo; nzokande nakotanga bokomi epai ya mokonzi, mpe nakopesa ye ndimbola.

17a-  Danyele azali mobange mpe apesi ntina te na lokumu to na biloko mpe motuya ya palata mpe wolo, kasi libaku ya kokundolisa elenge mokonzi oyo mabunga na ye, masumu na ye oyo akosengela kofuta mpo na bomoi na ye, epesaka ntina te koboya mpe azali mosali ya Nzambe mpo na lolenge ya action oyo.

Dan 5:18 Ee mokonzi, Nzambe oyo aleki monene apesaki tata na yo Nebukadanesala bokonzi, bonene, nkembo mpe nkembo;

18a-  Bokonzi ya Nebukadanesala ezalaki mosala mpe likabo ya Nzambe ya solo, ndenge moko mpe na nkembo na ye oyo alobaki, na mabe, na makasi na ye moko , mpo na lolendo, liboso ya kozala zoba na Nzambe na boumeli ya mbula nsambo .

Dan 5:19 mpe mpo na bonene oyo apesaki ye, bato nyonso, bikólo nyonso, bato ya minɔkɔ nyonso babangaki mpe baninganaki liboso na ye. Mokonzi abomaki bato oyo alingaki, mpe atikaki bato oyo alingaki bázala na bomoi; atombolaki baoyo alingi, mpe akitisaki baoyo alingi.

19a-  Mokonzi abomaki baye alingaki

 Mingimingi, nguya wana oyo Nzambe apesaki ye ememaki ye na kopesa etumbu na batomboki ya Bayuda mpe koboma bamonisi na bango mingi.

19b-  mpe atikaki bomoi ya baye alingaki

 Danyele ná Bayuda oyo bakangamaki bazwaki matomba.

19c-  abokoli baye alingaki

 Danyele ná baninga na ye misato ya sembo batombolamaki likoló ya Bakaladea na Mokonzi Nebukadanesala.

19d-  mpe akitisaki baye alingaki

 Bato minene ya bokonzi na ye basengelaki kondima kotambwisama na bilenge bapaya oyo bautaki na boombo ya Bayuda. Na loboko na ye ya nguya lolendo ya ekolo ya Bayuda ekitisama mpe ebebisamaki.

Dan 5:20 Kasi ntango motema na ye etombolaki mpe molimo na ye ekómaki makasi mpo na lolendo, babwakaki ye na kiti na ye ya bokonzi mpe balongolaki ye nkembo;

20a-  Likambo ya mokonzi Nebukadanesala epesi biso nzela ya kososola lolendo oyo epesamaki na mokonzi ya pápa ya Dan.7:8. Danyele amonisi mokonzi ete nguya ya mobimba epesami na Nzambe na moto nyonso oyo alingi, engebene programɛ na ye. Kasi, na komikundolaka kokitisa Mokonzi Nebukadanesala, akundweli ye ete ata soki azali na nguya, mokonzi awa na mabele atalelaka nguya oyo ezangi ndelo ya mokonzi ya likoló.

Dan 5:21 Abwakami libanda na kati ya bana ya bato, mpe motema na ye ekomaki lokola motema ya banyama, mpe esika na ye ya kofanda ezalaki na bampunda ya zamba; bapesaki ye matiti mpo na kolia lokola bangɔmbɛ, mpe nzoto na ye etondi na mamwɛ ya lola, kino ayebaki ete Nzambe oyo aleki likoló azali koyangela bokonzi ya bato mpe apesaka yango na moto nyonso oyo alingi.

21a-  Namoni, kaka na molongo oyo, kolobela “ bampunda ya zamba ”. Mpunda ezali elembo ya motó makasi : « motó makasi lokola mpunda », mingi mingi soki ezali « zamba » mpe ezali na ndako te. Ezali elembo oyo ezali komonisa molimo ya moto oyo aboyi koyoka mateya oyo Nzambe apesi na nzela ya makambo oyo akutanaki na yango na bomoi na ye mpe na nzela ya bimoniseli na ye ya Biblia.

Dan 5:22 Mpe yo, Belesasala mwana na ye, okitisaki motema na yo te, atako oyebaki makambo oyo nyonso.

22a-  Kutu, ezalaki Belesasala nde amitambwisaki lokola “mpunda ya zamba” na kotalelaka te likambo oyo “tata” na ye (nkoko na ye) akutanaki na yango.

Dan 5:23 Omitomboli liboso ya Nkolo ya lola; bamemi bambɛki ya ndako na ye liboso na yo, mpe osaleli yango mpo na komɛla vinyo, yo ná mikóló na yo, basi na yo mpe makango na yo; osanzoli banzambe ya palata, ya wolo, ya motako, ya ebende, ya nzete, mpe ya mabanga, oyo bamonaka te, mpe bayokaka te, mpe bayebi eloko te, mpe bakumisi te Nzambe oyo azali na mpema na yo mpe banzela na yo nyonso na loboko na ye.

23a-  Belesasala abebisaki bambɛki ya wolo oyo esantisamaki mpo na mozalisi Nzambe mpo na mosala ya losambo ya tempelo na ye. Kasi na kosaleláká yango mpo na kosanzola banzambe ya lokuta ya bapakano, asili kokokisa bonene ya nsɔni . Elilingi oyo ebongisaka oyo ya Em.17:4: Mwasi oyo alataki bilamba ya motane mpe ya motane, mpe akembisamaki na wolo mpe na mabanga ya ntalo mpe na mayaka. Asimbaki na lobɔkɔ na ye kɔpɔ ya wolo, oyo etondi na biloko ya nsɔni mpe na bosɔtɔ ya kindumba na ye . Azwi nkombo “ Babilone monene ” na vɛrsɛ 5.

Dan 5:24 Yango wana atindaki nsuka oyo ya loboko oyo elandaki mokanda oyo.

24a-  Na ngala na ye, Belesazar a découvrir trop tard existence ya Nzambe ya solo ya bomoi oyo asalaka pe a réagir na ndenge ya likamwisi na comportement ya bato.

Dan 5:25 Oyo ezali mokanda oyo ekomamaki: minnow, minnow, tekel, oupharsin.

25a-  Bobongoli : etangami, etangami, epesameli kilo mpe ekabolami

Dan 5:26 Mpe oyo ezali ndimbola ya maloba oyo. Etángami: Nzambe atángi bokonzi na bino, mpe asilisaki yango.

26a- “  etangami ” ya liboso etali ebandeli ya bokonzi, mpe ya mibale “ etangami ”, nsuka ya bokonzi oyo.

Dan 5:27 Bamemi: Bamekaki yo na balansi, mpe bamoni ete ozali na bozangi.

27a-  Ezalela ezali awa elembo ya bosambisi ya bonzambe . Mibali bazwi yango mpo na kopesa nkombo ya misala ya bosembo; bosembo moko ya kozanga kokoka mpenza. Kasi oyo ya Nzambe ezali ya kokoka mpe na kotalela elilingi ya échelle mibale, azali kopesa kilo na misala ya malamu mpe ya mabe oyo ekelamu oyo asambisami akokisaki . Soki plateau ya bolamu ezali pete koleka oyo ya mabe, condamnation divine ezali justifiée. Mpe ezali bongo mpo na Mokonzi Belesasala.

Dan 5:28 Ekabwani: Bokonzi na yo ekokabolama, mpe ekopesama na Bamede mpe na Baperse.

28a-  Tango azalaki komipesa na masanga ya nsɔni na ndako na ye ya bokonzi, oyo ekambamaki na mokonzi Darius, Bamede bakotaki na Babilone pembeni ya ebale, bapengwisamaki mpo na mwa ntango mpe bakauki.

Dan 5:29 Na mbala moko Belesasala apesaki mitindo, mpe balatisaki Danyele bilamba ya motane-bulé, mpe batyaki nsinga ya wolo na nkingo na ye, mpe esakolamaki ete akozala na esika ya misato na boyangeli ya bokonzi.

Dan 5:30 Kaka na butu wana, Belesasala mokonzi ya Bakaladea abomamaki.

Dan 5:31 Mpe Dalio Momede azwaki bokonzi, azalaki na mibu ntuku motoba na mibale.

31a-  Litatoli oyo ya sikisiki ya Danyele oyo amonaki na miso eyebani te na bato ya mayele na makambo ya kala oyo balobaka ete likambo yango esalemaki na mokonzi ya Perse Sirise 2 monene na – 539.

Danyele 6

 Mateya ya mokapo oyo 6 ekokani na oyo ya Danyele 3. Ezali kolakisa biso, mbala oyo, Danyele na momekano ya bosembo ya ndakisa , mpo na komekola mpe kobota mpo na baponami nyonso oyo Nzambe abengamaki kati na Yesu Klisto. Ba commentaires esalisaka, kasi tanga kaka mpe yekola liteya. Mokonzi Dalio asali lokola Nebukadanesala na ntango na ye mpe, na ngala na ye, na mbula 62 , akoyambola nkembo ya Nzambe na bomoi ya Danyele; mbongwana oyo ezwamaki na litatoli ya Danyele ya bosembo ntango Nzambe abatelaki ye na nkosi . Uta ebandeli ya boyokani na bango, azali na bolingo mpe bosepeli na Danyele oyo asalelaka ye na bosembo mpe na bosembo mpe oyo azali kososola a makanisi oyo eleki likoló .

Dan 6:1 Ezalaki malamu mpo na Dalio kotya bakambi nkama moko na ntuku mibale na bokonzi, oyo basengeli kozala na bokonzi mobimba.

1a-  Mokonzi Darius abimisi mayele na ye na kopesaka boyangeli ya bokonzi na ba gouverneurs 120 oyo batiamaki likolo ya ba provinces 120.

Dan 6:2 Mpe atyaki bakonzi misato likoló na bango, kati na bango Danyele azalaki, mpo ete bakonzi wana bápesa bango biyano, mpe ete mokonzi azwa mpasi ata moke te.

2a-  Daniel azali kaka na kati ya bakambi minene oyo ba superviser ba satraps.

Dan 6:3 Danyele alekaki bankumu mpe bakonzi, mpamba te elimo moko eleki monene ezalaki kati na ye; mpe mokonzi akanisaki kotia yango o bokonzi mobimba.

3a-  Dalio, na ngala na ye, amoni koleka ya Danyele na oyo etali makanisi na ye ya mayele mpe ya mayele. Mpe mwango na ye ya kotya ye likoló na nyonso ekolamwisa zuwa mpe koyina Danyele.

Dan 6:4 Bongo bakonzi mpe bakonzi balukaki libaku ya kofunda Danyele mpo na makambo ya bokonzi. Kasi bakokaki kozwa libaku te, to eloko moko te mpo na kopamela, mpo ete azalaki sembo, mpe mbeba to mabe moko te emonanaki epai na ye.

4a-  Daniel asalelaka Nzambe esika atie ye, po asalela mokonzi na bomipesi pe na bosembo ndenge moko. Emonani bongo lokola likambo oyo ekoki kofundama te ; critère oyo ezwami kati ya Basantu “ya Adventiste ya Mikolo ya Nsuka” engebene na Em.14:5.

Dan 6:5 Bato yango balobaki ete: “Tokokuta likambo moko te mpo na kotɛmɛla Danyele oyo, soki tokokuta moko te na mobeko ya Nzambe na ye.”

5a-  Makanisi maye mazali komonisa makanisi ma kaa ya diabolo ya momekano ya nsuka ya bondimi na mabele oyo, bopemi ya sabata ya mokolo ya nsambo ya mobeko ya Nzambe ekopesa nzela na kobomama ya basali na yango ya sembo, lokola bakondima te kokumisa oyo etikali ya mokolo ya liboso oyo ekómi obligatoire, mokolo ya lomingo na kolanda mibeko ya losambo ya Loma.             

Dan 6:6 Bongo bankumu wana ná bakonzi wana bayaki epai ya mokonzi na mobulu, mpe balobaki na ye boye: Mokonzi Dalio, vivre libela!

6a-  Bokoti oyo ya mobulu ezali na mokano ya kokundolisa mokonzi makasi ya mituya, makoki na yango ya kosala mobulu, mpe na yango bosenga na ye kolendisa bokonzi na ye.             

Dan 6:7 Bakonzi nyonso ya bokonzi, bakapita, basátrape, bapesi-toli, mpe baguvɛrnɛrɛ bazali na makanisi ete esengeli kobimisa mobeko ya mokonzi, na epekiseli makasi, ete moto nyonso oyo azali na boumeli ya mikolo ntuku misato, oyo akobondela moto nyonso nzambe to na moto nyonso, longola se yo mokonzi, okobwakama na libulu ya bankɔsi.

7a-  Kino tango wana, mokonzi Darius alukaki te kotinda bato ya bokonzi na ye na makasi basalela nzambe moko na esika ya kosalela nzambe mosusu. Na banzambe mingi, bonsomi ya losambo ezali mobimba. Mpe mpo na kondimisa ye, bato oyo bazali kosala mayele mabe bazali kofinga ye, bazali kokumisa ye, Mokonzi Dalio, lokola nzambe. Awa lisusu, lokola na bakonzi minene banso, lolendo elamukaka mpe esalaka ete andima molongo oyo, nzokande, eutaki na makanisi na ye te.

Dan 6:8 Sikoyo, Ee mokonzi, ndima epekiseli, mpe komá mobeko, mpo ete ebongwana te, engebene na mobeko ya Bamede mpe ya Baperse, oyo ekoki kobongwana te.

8a-  Mobeko oyo esakoli na ndenge ya kokamwa oyo akosala ete mokolo ya lomingo ya Loma ezala obligatoire na suka ya mikolo. Kasi tóyeba ete ezaleli wana oyo ebongwanaka te ya mobeko ya Bamede mpe ya Baperse oyo bato ya mabunga mpe ya masumu batyaki ezali mpenza na ntina te. Kobongwana te ezali ya Nzambe ya solo mpe ya bomoi, Mozalisi.

Dan 6:9 Na nsima, mokonzi Dalio akomaki mobeko mpe mobeko.

9a-  Litambe oyo ezali na ntina mingi, mpo ete ye moko akomi mobeko mpe bobateli , ekosengela kotosa mobeko oyo ebongwanaka te ya Bamede mpe ya Baperse .

Dan 6:10 Ntango Danyele ayebaki ete mobeko yango ekomamaki, azongaki na ndako na ye, epai maninisa ya ndako ya likoló efungwamaki epai ya Yerusaleme; mpe mbala misato na mokolo afukamaki, azalaki kosambela, mpe azalaki kosanzola Nzambe na ye, lokola asalaki liboso.

10a-  Daniel abongolaka bizaleli na ye te, pe amitiki te azala influencé na mesure oyo ya bomoto. Soki afungoli lininisa na ye, amonisi ete alingi ete bato nyonso báyeba bosembo na ye epai ya Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso. Na tango oyo, Danyele abalukaki na ngambo ya Yelusaleme esika kutu ebebisami, tempelo ya Nzambe ezali. Mpo Molimo Nzambe amimonisaki ntango molai na tempelo mosantu oyo akómisaki ndako na ye, esika na ye ya kofanda awa na mabele.

Dan 6:11 Bongo bato wana bakɔtaki na mobulu, mpe bakutaki Danyele azali kobondela mpe kobelela Nzambe na ye.

11a-  Ba complots balalaki ye na kozela mpe batalaki ye mpo na kokanga ye na mosala ya kozanga botosi na mobeko ya mokonzi ; sikoyo ezali “delicto flagrant”.

Dan 6:12 Mpe batelemaki liboso ya mokonzi, mpe balobaki na ye na ntina ya libateli ya bokonzi ete: “Okomi te libateli ete moto nyonso oyo na mikolo ntuku misato akobondela nzambe moko to epai ya moto moko, moto moko te, longola se yo mokonzi.” babwakami na libulu ya nkosi? Mokonzi ayanolaki ete: Likambo yango ezali solo, engebene na mobeko ya Bamede mpe ya Baperse, oyo ebongwanaka te.

12a-  Mokonzi akoki kondimisa kaka mobeko moye ye moko akomaki mpe atyaki sinyatili.

Dan 6:13 Balobaki lisusu na mokonzi ete: “Danyele, moko na bakangami ya Yuda, ayokaki yo te, Ee mokonzi, to mpe libateli oyo okomi, libondeli mbala misato na mokolo.”

13a-  Akangamaki na mosala, na mosala ya losambo na ye, Daniel azali kofundama. Mokonzi asepelaka na Danyele mpo na bizaleli na ye ya sembo mpe ya bosembo. Akosala mbala moko boyokani kati na ye moko mpe Nzambe oyo azali kosalela na molende mpe na bosembo mingi uta abondelaka ye mbala na mbala mbala misato na mokolo . Yango ezali kolimbola mpasi mpe mpasi oyo kokweisama ya Danyele ekopesa ye mpe ebandeli ya kobongwana na ye oyo ezali koya.

Dan 6:14 Mokonzi ayokaki mpasi mingi ntango ayokaki yango; azwaki yango na motema mpo na kobikisa Danyele, mpe tii moi elalaki asalaki makasi mpo na kobikisa ye.

14a-  Na sima mokonzi amoni ete ba manipuler ye mpe asali makasi mpo na kobikisa Daniel, oyo asepeli na ye mingi. Kasi milende na ye ekozala mpamba mpe mokonzi amoni na mawa nyonso liboso ya nyonso wana: mokanda ebomaka, kasi elimo epesaka bomoi . Na kopesáká bato na nsima elobeli yango, Nzambe amonisi ndelo ya limemya mpo na mibeko. Bomoi ekoki kozala réglementé te na ba lettres ya ba textes ya droit. Na bosambisi na ye ya bonzambe, Nzambe azali kotalela makambo mikemike oyo mokanda oyo ekufá ya mobeko na ye oyo ekomami ezali koboya kotalela mpe bato oyo bazangi Nzambe bazali na mayele te ya kosala mpe bongo.

Dan 6:15 Kasi bato yango batindikaki makasi na mokonzi, mpe balobi na ye ete: “Ee mokonzi, yeba ete mobeko ya Bamede mpe ya Baperse esɛngi ete epekiseli to mobeko nyonso oyo mokonzi andimi ete ekoki kobongwana te.”

15a-  Ba complots ba rappeler nature irrevocable (injustifiée) ya ba décisions oyo mokonzi ya ba Médes na ba Perse bazuaki. Ye moko akangami na mimeseno na ye ya libula. Kasi asosoli ete azwaki likámá mpo na kobundisa Danyele.

Dan 6:16 Na nsima, mokonzi apesaki mitindo ete bámema Danyele mpe bábwaka ye na libulu ya bankɔsi. Mokonzi ayanolaki mpe alobaki na Danyele ete: “Nzambe na yo, oyo ozali kosalela na motema molai, abikisa yo!

16a-  Mokonzi atindami na makasi ete abwakama Danyele na libulu ya nkosi, kasi alingi na motema na ye mobimba ete Nzambe oyo azali kosalela na bosembo boye akota na kati mpo na kobikisa ye.

Dan 6:17 Bamemaki libanga mpe batyaki yango na esika oyo libulu efungwami; mokonzi akangaki yango na lopɛtɛ na ye mpe na lopɛtɛ ya bato minene na ye, mpo eloko moko te ebongwana mpo na Danyele.

17a-  Awa, likambo oyo Danyele a vivre ezali kolakisa bokokani na bokundi ya Klisto, oyo ekuke ya mabanga ya sɛrklɛ na yango ekangamaki mpe mpo na kopekisa bato bákɔta na likambo yango.

Dan 6:18 Bongo mokonzi akendaki na ndako na ye ya mokonzi; alekisaki butu mobimba na kokila bilei, amemeli ye makango te, mpe akokaki kolala mpɔngi te.

18a-  Etamboli oyo ya mokonzi etatoli bosembo na ye. Na kosalaka makambo yango, amonisi ete alingi kosepelisa Nzambe ya Danyele mpe azwa lobiko na ye epai na ye. Oyo ezali ebandeli ya kobongwana na ye na Nzambe moko.

Dan 6:19 Mokonzi atɛlɛmaki na ntɔngɔntɔngɔ, mpe akendaki mbangumbangu na libulu ya bankɔsi.

19a-  Bobongisi ya bopeto elandi na butu ya kozanga mpɔngi mpo na makanisi na ye oyo enyokolami na likanisi ya liwa ya Danyele mpe mbangu oyo epai ya libulu ya nkosi na ntongo ezali te misala oyo mokonzi ya bapakano asalaka kasi oyo ya ndeko oyo alingaka ndeko na ye na Nzambe.

Dan 6:20 Ntango akómaki pene na libulu, abengaki Danyele na mongongo ya mawa. Mokonzi azongiselaki Danyele ete: “Danyele, mosaleli ya Nzambe na bomoi, Nzambe na yo, oyo ozali kosalela na motema molai, akoki kobikisa yo na maboko ya bankɔsi?

20a-  Tango apusanaki pene na libulu, abengaki Daniel na mongongo ya mawa

 Mokonzi azali na elikya kasi azali kobanga mpe azali kobanga oyo eleki mabe mpo na Danyele. Nzokande, elikya na ye emonisami na likambo oyo ete abengi ye mpe atuni ye motuna.

20b-  Danyele, mosali ya Nzambe na bomoi, Nzambe na yo, oyo ozali kosalela na motema molai, akokaki kobikisa yo na maboko ya nkosi?

 Na kobenga ye lokola “ Nzambe ya bomoi ”, Dalio atatoli ebandeli ya kobongwana na ye. Kasi, motuna na ye “ . azalaki na makoki ya kobikisa bino na maboko ya bankosi? » elakisi biso que ayebi ye nanu te. Soki te alingaki koloba “ alingaki kobikisa yo na maboko ya nkosi?” » .

Dan 6:21 Bongo Danyele alobaki na mokonzi ete: “Mokonzi, vivre libela!”

21a-  Na monoko ya bato oyo basalaki mayele mabe, na molongo 6, maloba yango ezalaki na ndimbola moke, kasi na oyo ya Danyele, esakolaki nzela ya kozwa bomoi ya seko oyo ebombamaki mpo na baponami ya Nzambe.

Dan 6:22 Nzambe na ngai atindaki anzelu na ye mpe akangaki minoko ya bankɔsi, oyo asalaki ngai mabe ata moke te, mpo ete namonanaki na mbeba liboso na ye; mpe liboso na yo te, O mokonzi, nasali likambo moko ya mabe.

22a-  Na likambo oyo, Mokonzi Darius azali kososola boniboni zoba, kozanga bosembo mpe kondimama te na likanisi oyo ebongwanaka te ya mibeko ya bokonzi ya bato ezali na Nzambe ya solo ya Bomoi oyo Danyele azali kosalela kozanga kobombana.

Dan 6:23 Bongo mokonzi asepelaki mingi, mpe apesaki mitindo ete bábimisa Danyele na libulu. Babimisaki Danyele na libulu, mpe mpota moko te ezwamaki likoló na ye, mpamba te atyelaki Nzambe na ye motema.

23a-  Bongo mokonzi asepelaki mingi

 Réaction oyo ya esengo naturelle mpe spontanée emonisaka avenir oyo Nzambe aponaki mpo mokonzi azali sikoyo na certitude ya existence na ye mpe ya pouvoir na ye.

23b-  Babimisaki Danyele na libulu, mpe mpota moko te ezwamaki likoló na ye

 Kaka ndenge bilamba ya baninga misato ya Danyele oyo babwakaki na litumbu oyo ezalaki na mɔ́tɔ makasi etumbamaki te.

23c-  po atielaki Nzambe na ye motema

 Confiance wana emonanaki na décision na ye ya kotosa te décret royale oyo elingaki kolongola Nzambe mabondeli na ye; boponi oyo ekoki kosalema te mpe oyo ekoki kokanisama te mpo na ndakisa oyo ya bondimi ya bomoto mpamba.

Dan 6:24 Mokonzi apesaki mitindo ete bámema bato oyo bafundaki Danyele mpe bábwaka bango na libulu ya bankɔsi, bango ná bana na bango mpe basi na bango; mpe liboso ete bákóma na nse ya libulu, bankɔsi bakangaki bango mpe babukaki mikuwa na bango nyonso.

24a-  Nzambe abalusaki ezalela na bato mabe oyo bazalaki kokana mabe. Na ntango ya bakonzi ya Perse oyo bakoya, likambo yango ekozongisama sika mpo na Moyuda Mordekai oyo mokambi Hamane akolinga koboma elongo na bato na ye na ntango ya Mokonzi-mwasi Estere. Kuna mpe, ezali Hamane nde akosuka na kokangama na ekulusu oyo batye mpo na Mordekai.

Dan 6:25 Nsima na yango, mokonzi Dalio akomeli bato nyonso, mpe na bikólo nyonso, mpe na minɔkɔ nyonso, baoyo bafandi na mabele mobimba ete: “Kimya ezala na bino mingi.”

25a-  Mokomi oyo ya sika ewutaki na mokonzi ezali ya moto oyo alongi na Nzambe na bomoi. Lokola azali sikawa na kimia ya kokoka na motema na ye, asaleli esika na ye ya bokonzi mpo na koloba na bato banso ya bokonzi na ye, litatoli ya kimia na ye oyo azwaki epai ya Nzambe ya solo.

Dan 6:26 Napesi mitindo ete na bokonzi na ngai mobimba, bobangi mpe bobangi Nzambe ya Danyele ezala. Mpo azali Nzambe na bomoi, mpe azali koumela libela; bokonzi na ye ekobebisama soko moke te, mpe bokonzi na ye ekoumela tii na nsuka.

26a-  Napesi mitindo yango na bonene mobimba ya bokonzi na ngai

Mokonzi apesi mitindo kasi azali kotinda moto na makasi te.

26b-  kobanga mpe kobanga Nzambe ya Danyele

Kasi lokola azali na bozwi mingi na likambo oyo, atye bobangi mpe bobangi ya Nzambe ya Danyele mpo na kopekisa bakomi ya mwango ya sika oyo ebimisamaki mpo na kotɛmɛla Danyele.

26c-  Pamba té azali Nzambe na bomoyi, pe azali koyika mpiko libela

Azali kolikya ete litatoli oyo ekoyambama na mitema ya bato ya bokonzi, mpe mpo na kosala yango akumisi mpe atomboli yango.

26d-  bokonzi na ye ekobebisama ata moke te, mpe bokonzi na ye ekowumela tii na nsuka

Ezaleli ya seko ya 5ème royaume ya statue esakolami lisusu.

Dan 6:27 Ezali ye oyo abikisaka mpe abikisaka, ye oyo asalaka bilembo mpe makamwisi na likoló mpe na mabele. Ezali ye nde abikisaki Danyele na nguya ya bankɔsi.

27a-  Ezali ye oyo abikisaka pe oyo abikisaka

 Mokonzi atatoli maye amoni kasi bosikoli oyo mpe lobiko oyo etali kaka nzoto ya mosuni, bomoi ya Danyele. Tokozela kozela boyei ya Yesu Klisto mpo na kososola mposa ya Nzambe ya kobikisa mpe kobikisa na masumu. Kasi tómonisa ete na momeseno mokonzi amonaki ete asengeli komipɛtola mpo na kosepelisa Nzambe ya bomoi.

27b-  oyo asalaka bilembo pe makamwisi na lola pe na mabele

 Mokanda ya Danyele etatoli bilembo mpe makamwisi wana, misala oyo eleki ya bomoto oyo Nzambe asalaki, kasi keba, zabolo mpe bademo na ye bakoki mpe kokosa makamwisi mosusu ya bonzambe. Mpo na koyeba kati na bisika mibale oyo ekoki kobima, ekoki kososola nani azali kozwa matomba na nsango oyo epesami. Ezali komema na kotosa Nzambe mozalisi, to na kozanga botosi na ye?

Dan 6:28 Danyele azwaki bomengo na ntango ya bokonzi ya Dalio, mpe na boyangeli ya Sirise Moperse.

28a-  Tososoli, Daniel akozonga na mboka na ye ya ekolo te, kasi mateya oyo Nzambe ateyaki ye na Dan.9 ekosala ete andima sans pasi na destin oyo ekatamaki na Nzambe na ye.

Danyele 7

Dan 7:1 : Na mbula ya liboso ya Belesasala mokonzi ya Babilone, Danyele alotaki mpe amonaki bimonaneli ntango azalaki kolala. Na nsima, akomaki ndɔtɔ yango, mpe alobelaki makambo ya ntina.

1a-  Mbula ya yambo ya Belesasala, mokonzi ya Babilone

 Elingi koloba na – 605. Uta bomoni ya Dan.2, mibu 50 eleki. Liwa, mokonzi monene Nebukadanesala azwi esika ya mwana ya mwana na ye Belesasala.

Dan 7:2 : Danyele abandi koloba ete: “Natalaki na emonaneli na ngai ya butu, mpe talá, mipɛpɛ minei ya likoló epasukaki likoló ya mbu monene.”

2a- .  mipɛpɛ minei ya likoló ekɔtaki

 Wana ezali bitumba ya mokili mobimba oyo ememaka ba dominateurs na ko extend pouvoir na bango na direction ya ba points cardinaux minei , en direction ya Nord, Sud, Est na Ouest.

2b- .   na mbu monene

 Elilingi yango ezali kofinga bato te, mpamba te mbu, ata monene, ezali elembo ya liwa. Ezali te, na projet ya Nzambe, environnement oyo ebongisami pona moto oyo esalemi na image na ye, selon Gen.1. Environnement na yango ezali mabele. Kasi bomoto ebungisi, uta lisumu ya ebandeli, na nzela ya bozangi botosi na yango, elilingi na yango ya bonzambe mpe ezali lisusu te na miso na yango ya peto mpe ya bule koleka banyama ya mai ya mbindo mpe ya kolya mingi oyo ezali kolya moko na mosusu na nse ya bofuli ya zabolo.mpe bademo. Na vision oyo, mer ezali symbole ya masse anonyme ya batu.

 Lisusu, esika oyo esakweli yango elobeli etaleli bato oyo bakangisami na bisika na bango ya libongo oyo ezali na ndelo ya Mbu ya Mediterane. Na yango , mbu ezali na mokumba monene na misala ya bitumba ya ba conquêtes ya ba dominants.

Dan 7:3 Mpe banyama minene minei ebimaki na mbu, oyo ekeseni uta na moko na mosusu.

3a-  Mpe banyama minene minei ebimaki na mbu

Tozali kokuta na emonaneli ya sika liteya oyo epesami na Danyele 2, kasi kuna, banyama ezwi esika ya biteni ya nzoto ya ekeko .

3b- l  e s ekeseni uta na moko na mosusu

 Lokola biloko ya ekeko ya Dan.2.

Dan 7:4 Ya liboso azalaki lokola nkosi , mpe azalaki na mapapu ya mpongo; Nazalaki kotala tii mapapu na ye epasolamaki; atombolaki ye na mabele mpe atelemi na makolo na ye lokola moto, mpe motema ya moto epesamaki epai na ye.

4a-  Ba ya liboso ezalaki lokola nkosi , mpe ezalaki na mapapu ya mpongo

Awa motó ya wolo ya mokonzi ya Bakaladea ya Dan.2 ekomi nkosi oyo ezali na mapapu ya mpongo ; elembo oyo eyemami na mabanga ya bule ya Babilone, lolendo ya Mokonzi Nebukadanesala na Dan.4.

4b-  Natalaki, kino mapapu na ye epasolamaki

Esakweli yango elobeli mbula nsambo to mbala nsambo oyo Nzambe akómisaki Mokonzi Nebukadanesala zoba. Na boumeli ya mibu 7 oyo ( mbala nsambo ) ya nsɔni oyo esakolamaki na Dan.4:16, motema na ye ya moto elongolamaki, ezwaki esika na yango motema ya nyama.

4c- .  atombolaki ye na mabele mpe atelemi na makolo na ye lokola moto, mpe motema ya moto epesamaki epai na ye.

  Kobongwana na ye epai ya mokeli Nzambe endimisami awa. Likambo oyo akutanaki na yango epesi biso nzela ya kososola ete, mpo na Nzambe, moto azali moto kaka ntango motema na ye ememi elilingi ya oyo ya Nzambe. Akomonisa yango na bomoto na ye na Yesu Klisto ndakisa ya bonzambe ya kokoka ya bolingo mpe botosi.

Dan 7:5 Mpe, talá, nyama ya mibale ezalaki lokola urse , mpe etɛlɛmaki na ngámbo moko; azalaki na mikuwa misato ya mokɔngɔ na monɔkɔ na ye na katikati ya mino na ye, mpe balobaki na ye ete: Tɛlɛmá, lia misuni mingi.

5a-  Mpe tala, nyama ya mibale ezalaki lokola ours , mpe etelemaki na ngambo moko

 Nsima ya mokonzi ya Bakaladea, sanduku ya palata mpe mabɔkɔ ya Bamede mpe ya Baperse ekómaki urse . Bosikisiki “ oyo etelemaki na ngambo moko ” ezali komonisa bokonzi ya Perse oyo emonanaki na esika ya mibale nsima ya bokonzi ya Bamede, kasi bolongi na yango oyo Mokonzi Sirise 2 Perse azwaki epesaki yango nguya monene koleka oyo ya Bamede.

5b-  azalaki na mikuwa misato na monoko na ye kati ya mino na ye, mpe balobaki na ye: Telema, lia misuni mingi

Baperse bakoyangela Bamede mpe bakolonga mikili misato: Lydia ya mokonzi ya bozwi Croesus na – 546, Babilone na – 539, mpe Ezipito na – 525.

Dan 7:6 Nsima na yango natali, mpe, talá, mosusu azalaki lokola nkoi , mpe azalaki na mapapu minei na mokɔngɔ na ye lokola ndɛkɛ; nyama yango ezalaki na mitó minei, mpe bokonzi epesamaki na yango.

6a-  Sima ya eye natalaki, pe tala, mosusu azalaki lokola nkoi

Idem, libumu mpe makolo ya motako ya bakonzi ya Bagreke ekómaka nkoi oyo ezali na mapapu minei ya ndɛkɛ ; Matape ya nkoi ya Grɛki esalaka ete ezala elembo ya lisumu .

6b-  mpe azalaki na mapapu minei na mokɔngɔ na ye lokola ndɛkɛ

Mapapu minei ya ndɛkɛ oyo ezali na boyokani na nkoi ezali komonisa mpe kondimisa mbangu mpenza ya kolonga ya elenge mokonzi na yango Alesandala Monene (kati na -336 mpe -323).

6c-  nyama oyo ezalaki na mitó minei, mpe bokonzi epesamaki na yango

 Awa, “ mitó minei ” kasi na Dan.8 ekozala “ maseke minene minei ” oyo ezali komonisa bakonzi ya Bagreke, bakitani ya Alesandala Monene: Séleucus, Ptolémée, Lysimacus, mpe Cassander.

Dan 7:7 Nsima na yango natalaki na bimonaneli na ngai ya butu, mpe, talá, ezalaki na nyama ya minei, ya nsɔmɔ , ya nsɔmɔ, mpe ya makasi mingi; azalaki na mino minene ya ebende, azalaki kolya, kobuka mpe konyata na nse ya makolo oyo etikalaki; ekesanaki na banyama nyonso oyo ezalaki liboso, mpe ezalaki na maseke zomi.

7a-  Nsima ya eye, natalaki na bimonaneli na ngai ya butu, mpe tala, ezalaki na nyama ya minei, ya nsomo , ya nsomo mpe ya makasi ya kokamwa

Awa mpe, makolo ya ebende ya bokonzi ya Loma ekómi nyama mabe oyo ezali na mino ya ebende mpe maseke zomi . Pamba te engebene na Em.13:2, yango moko ememi ba critères ya 3 empires ya kala: Force de la lion , confirmé na verset oyo esika e précisé : extraordinairement fort ; nguya ya ours , mpe mbangu ya nkoi na libula ya lisumu na ye oyo emonisami na litɔnɔ na ye.

7b-  azalaki na mino minene ya ebende, alyaki, abukaki, mpe anyataki na nse ya makolo oyo etikalaki;

 Ba détails wana e attribuer ye carnage mpe massacres oyo esalemaki na symbole ya fer romaine oyo ekolanda tii na suka ya mokili, na domination na ye ya papa.

7c-  ekesanaki na banyama nyonso ya liboso, mpe ezalaki na maseke zomi.

Maseke zomi yango ezali komonisa Ba-Franc, Ba-Lombard, ba Alemanni, ba Anglo-Saxon, ba Visigoth, ba Bourgogne, ba Suevi, ba Heruli, ba Vandales, mpe ba Ostrogoth. Wana ezali makonzi zomi ya bakristu oyo ekosalema sima ya kokweya ya bokonzi ya Roma kobanda mobu 395, engebene na bandimbola oyo anzelu apesaki na Danyele na vɛrsɛ 24.

Dan 7:8 Mpe natalaki maseke, mpe, tala, liseke mosusu ya moke ebimaki na kati na yango, mpe maseke misato ya liboso elongolamaki liboso ya liseke yango; mpe, tala, azalaki na miso lokola miso ya moto, mpe monoko, oyo ezalaki koloba na lolendo.

8a-  Natalaki maseke, mpe tala, liseke mosusu ya moke ebimaki na kati na yango

Liseke moke ebimi na moko ya maseke zomi, oyo ezali kolakisa Italie ya ba Ostrogoths esika engumba ya Rome ezali mpe oyo babengaka "siège Saint" ya pápa, na Palais Lateran na Ngomba Caelius; Nkombo ya Latin ndimbola: lola.

8b-  mpe misato ya maseke ya liboso epasolamaki liboso ya liseke oyo

Maseke oyo epasolami ezali na molɔngɔ ya ntango: bakonzi misato ekitisami uta na vɛrsɛ 24, elingi koloba, ba Heruli kati na mobu 493 mpe 510, na nsima na kolandana, ba Vandale na mobu 533, mpe ba Ostrogoths na mobu 538 oyo babenganaki longwa na Loma na général Belisarius na mitindo ya Justinien 1er, mpe balongamaki mpenza na Ravenna na mobu 540 . Mpamba te tosengeli koyeba mbuma ya maloba oyo ezali liboso ya liseke oyo . Yango elingi koloba ete Liseke ezali na nguya ya basoda ya moto ye moko te mpe ezwa matomba na mampinga ya basoda ya bakonzi oyo babangaka yango mpe nguya na yango ya losambo mpe na bongo balingaka kosunga yango mpe kotosa yango. Raisonnement oyo ekondimama na Dan.8:24 esika tokotanga : nguya na ye ekomata, kasi na makasi na ye moko te mpe verset 25 eko préciser: mpo na bomengo na ye mpe na elonga ya mayele mabe na ye, akozala na lolendo na motema . Na yango, emonisami ete solo ezwamaka bondimi bobele na kosangisaka bansango ya ndenge moko oyo epalangani na mikapo ekeseni ya mokanda ya Danyele mpe na monene koleka ya Biblia mobimba. Ekabwani, mikapo ya buku “ekangi” esakweli mpe bansango na yango, oyo eleki mayele mabe mpe ya ntina mingi etikali kozanga kozwama.

8c-  mpe tala, azalaki na miso lokola miso ya moto

Na Em.9, Molimo azali liboso ya bandimbola na ye na liloba lokola . Na ndenge wana, ezali kopesa likanisi ya bokokani ya komonana oyo ezali likambo ya solo te. Awa, ndenge moko mpe, tosengeli komona bokokani na moto oyo akómaki moto na bobongi nie na ye kati na Yesu Klisto, kasi azali kaka na kosala lokola yango. Kasi ezali na mingi koleka, mpamba te “ miso ” ezali elilingi ya bomoni ya polele ya basakoli oyo Yesu azali mpe ndakisa na yango ya kokoka. Mpe Molimo azali kolobela kosala lokola esakweli ya papa oyo nsukansuka ekotia siège officiel na yango na engumba Vatican, liloba oyo elakisi : kosakola, uta na latin “vaticinare”. Likambo yango ekondimama na Em.2:20, tango Molimo akokanisi lingomba oyo ya Katolike ya Loma na Yezabele oyo atindaki baprofeta ya YaHWéH baboma, mwasi ya mopaya oyo azalaki kosambela Baal, abalaki na Mokonzi Ahab. Kokokanisa yango ezali na ntina mpo ete pápa esalaka ete basakoli ya solo ya Nzambe kati na Klisto bákufa na mbeli ya inquisition.

8d-  mpe monoko, oyo elobaki na lolendo.

Na mokapo oyo 7, Mosali ya bafilme mpe Mokambi ya bonzambe azali kolakisa na “zoom” eleko ya boklisto oyo etali ye mingimingi, eleko oyo ezali kati na nsuka ya bokonzi ya Loma mpe bozongi ya nkembo ya Klisto kati na Mikaele, nkombo na ye ya likoló elongo na Baanzelu. Asakoli boyei ya mokonzi ya lolendo, monyokoli ya basantu ya Oyo-Aleki-Likoló , oyo ezali kobundisa mibeko ya losambo ya bonzambe komekaka kobongola ntango mpe mibeko , mibeko zomi kasi mpe makuli mosusu ya bonzambe. Molimo asakoli etumbu na ye ya nsuka; akozikisama na “ mɔ́tɔ mpo na maloba na ye ya lolendo .” Yango wana, esika ya kosambisama na likoló ya mbula nkóto ya nsambo emonisami mbala moko nsima ya kolobela maloba na ye ya lolendo . Liboso na ye, mokonzi Nebukadanesala mpe alakisaki lolendo kasi na komikitisa nyonso andimaki liteya ya kokitisa oyo Nzambe apesaki ye.

Bosambisi ya Lola

Dan 7:9 Natalaki ntango bakiti ya bokonzi ezalaki kotyama. Mpe Mokolo ya Mikolo afandaki. Elamba na ye ezalaki mpɛmbɛ lokola zɛlo, mpe nsuki na motó na ye ezalaki lokola nsuki ya mpate; kiti na ye ya bokonzi ezalaki lokola milinga ya mɔ́tɔ, mpe bapinɛ lokola mɔ́tɔ oyo ezali kopela.

9a-  Natalaki, ntango bakiti ya bokonzi

Esika oyo ezali komonisa ntango ya kosambisama oyo ekosalema na basantu oyo basikolami ya Yesu Klisto liboso na ye, bafandi na bakiti ya bokonzi , na lola engebene na Em.4, na boumeli ya mibu nkoto oyo etangami na Em.20. Esambiselo oyo ebongisaka makambo mpo na etumbu ya nsuka , oyo kokokisama na yango emonisami na vɛrsɛ 11.

9b-  Mpe moto ya kala ya mikolo afandaki.

 Ezali Klisto oyo akómi nzambe, Nzambe mozalisi bobele moko. Mosala ya verbe kofanda elakisi bosilisi ya mosala ya kotelema, ezali elilingi ya bopemi. Likoló ezali na kimya mpenza. Na mabele, bato mabe babebisamaki na bozongi ya Klisto.

9c-  Elamba na ye ezalaki pembe lokola zɛlo, mpe nsuki ya motó na ye ezalaki lokola nsuki ya pɛto

 Pembe ezali elembo ya bopeto ya kokoka ya Nzambe oyo etali bomoto na ye mobimba na niveau ya bilamba na ye , bilembo ya misala na ye mpe suki ya motó na ye oyo ezali motole ya mayele ya peto mpe ya kokoka oyo ezali na masumu nyonso te .

Vɛrsɛ oyo epesi likanisi ya Yis.1:18: Yaka tóbondela! elobi YaHWéH. Soki masumu na bino ezali lokola motane, ekozala mpɛmbɛ lokola mbula-mpɛmbɛ; soki bazali motane lokola motane-bulé, bakokóma lokola nsuki ya mpate.

9d-  kiti na ye ya bokonzi ezalaki lokola milinga ya mɔtɔ, .

 Kiti ya bokonzi ezali kolakisa esika ya Mosambisi monene, bosambisi ya makanisi ya Nzambe. Etiami na se ya elilingi ya milinga ya moto oyo ekozala miso ya Klisto bosembo na Em.1:14 esika tokuti bandimbola ya molongo oyo. Mɔtɔ ebebisaka, oyo epesi bosambisi oyo ntina ya kobebisa banguna ya Nzambe mpe baponami na ye . Lokola bakufi déjà, etumbu oyo etali liwa ya mibale oyo ekobeta définitivement ba condamnés.

9th-  mpe ba roues lokola moto oyo ezali kopela.

Kiti ya bokonzi ezali na ba roues soki tokokanisi yango na moto ya kopela oyo ekopelisa na mabele: Em.20:14-15: liwa ya mibale ezali laki ya mɔtɔ . Na yango, bapinɛ yango ezali kopesa likanisi ya kolongwa na likoló mpo na kokende na mabele mpo na kokokisama ya bikateli oyo basambisi bakoloba. Nzambe na bomoi, Mosambisi monene, azali kotambola mpe tango mabele ekozongisama sika mpe ekopetola, akotambola lisusu mpo na kotia kiti na ye ya bokonzi kuna engebene na Em.21:2-3.

Dan 7:10 Ebale moko ya mɔtɔ ezalaki kosopana mpe ebimaki liboso na ye. Bato nkóto nkóto basalelaki ye, mpe bamilio nkóto zomi batɛlɛmaki liboso na ye. Bazuzi bafandaki, mpe mikanda efungwamaki.

10a-  Ebale ya moto esopanaki mpe ebimaki liboso na ye

 Mɔtɔ ya kopetola oyo ekokita uta na lola mpo na kolia milimo ya bakufi oyo bakweyaki mpe na nsima basekwi, engebene na Em.20:9: Mpe bamataki na etando ya mabele, mpe bazingaki kaa ya basantu mpe ya ba engumba oyo balingaka mingi . Kasi mɔ́tɔ ekitaki longwa na likoló mpe esilisaki bango .

10b-  Bankoto nkoto basalaki ye

 Elingi koloba milimo milio moko, ya baponami oyo basikolami na mabele.

10c-  mpe ba millions nkoto zomi batelemaki liboso na ye

 Milimo zomi ya mabele oyo Nzambe abengi basekwi mpe ebengami liboso na ye mpe basambisi na ye mpo na konyokwama na etumbu ya bosembo ya bonzambe ya liwa ya mibale , likambo oyo endimami na Luka 19:27 : Mpe oyo etikali, bómema awa banguna na ngai , oyo balingi ngai te mokonzi likoló na bango, mpe boma bango liboso na ngai . Na ndenge wana, Molimo andimisi maloba oyo alobaki na nzela ya Yesu na Mat.22:14: Mpo bato mingi babengami, kasi bato moke nde baponami . Yango ekozala mingi mingi na mikolo ya suka engebene na Luka 18:8 : ... Kasi ntango Mwana ya Moto akoya, akokuta kondima na mabele?

10d-  Bazuzi bafandaki, mpe mikanda mifungwami

 Tribunal suprême ekosambisa na kotalaka ba témoignages oyo epesaki nzela na etumbu mpe ba accusations oyo e adapter moko moko mpo na molimo moko na moko oyo e condamné. Mikanda na ye ezali na bomoi ya ekelamu, oyo Nzambe abombi na bokundoli, na baanzelu ya sembo lokola batatoli, oyo sikawa bato ya Mabele bamonaka te.

Dan 7:11 Bongo natalaki, mpo na maloba ya lolendo oyo liseke ezalaki koloba; mpe ntango nazalaki kotala, nyama yango ebomamaki.

11a-  Bongo natalaki, na ntina ya maloba ya lolendo oyo liseke ebimisaki

Lokola maloba “ mpo na maloba ya lolendo " elakisi, verset oyo elingi kolakisa biso relation cause et effet oyo e définir jugement ya Nzambe. Asambisaka kozanga ntina te.

11b-  mpe ntango nazalaki kotala, nyama yango ebomaki

Soki nyama ya minei oyo ezali komonisa succession, Rome Impériale - bokonzi zomi ya Europe - Rome Papa, ebebisami na moto, ezali mpo na activité orale ya lolendo ya Rome Papal; mosala oyo ekolanda tii na bozongi ya Klisto.

11c-  mpe nzoto na ye ebebisamaki , epesamaki na moto mpo na kotumba

Esambiselo ebeti na tango moko liseke moke mpe maseke zomi ya civil oyo esungaki yango mpe esanganaki na masumu na yango engebene na Em.18:4. Laki ya Mɔtɔ ya liwa ya mibale ekolya mpe ekobebisa bango .

Dan 7:12 Banyama mosusu balongolamaki nguya na bango, kasi bapesaki bango bomoi molai tii na ntango moko boye.

12a-  Banyama mosusu balongolamaki nguya na bango

Awa, lokola na Em.

12b-  kasi bapesaki bango bobakisi ya bomoi tii na ntango moko boye

 Précision oyo elakisi avantage ya ba empires ya kala na ndenge ekutanaki te na suka ya domination na bango na suka ya mokili ndenge ezali mpo na 4e nyama romain sous forme na yango ya suka ya gouvernement chrétien universel na tango ya retour.ya Yesu Klisto. Nsuka ya 4e ezali marqué na destruction na yango mobimba. Sima ya oyo, mabele ekotikala sans forme pe pamba na elilingi ya libulu mozindo ya Gen.1:2.

Yesu Klisto, mwana ya moto

Dan 7:13 Natalaki na bimonaneli ya butu, mpe talá, moto moko lokola mwana ya moto ayaki na mapata ya likoló; ayaki epai ya Mokolo ya Mikolo, mpe bamemaki ye penepene na ye.

13a-  Natalaki na bimonaneli na ngai ya butu, mpe tala, na mapata ya lola ayaki lokola mwana ya moto

Komonana wana ya mwana ya moto ezali kongɛngisa ndimbola oyo epesami na etumbu oyo touti kolobela. Kosambisama ezali ya Klisto. Kasi na ntango ya Danyele, Yesu ayaki naino te, yango wana Nzambe amonisi makambo oyo akokokisa na nzela ya mosala na ye awa na mabele na ntango ya koya na ye mpo na mbala ya liboso awa na mabele.

13b-  ayaki epai ya moto ya kala ya mikolo, mpe bamemaki ye penepene na ye.

Nsima ya liwa na ye, akomisekwisa, mpo na kolakisa boyengebene na ye ya kokoka oyo epesamaki lokola mbeka epai ya Nzambe oyo asilikaki, mpo na kozwa bolimbisi ya baponami na ye ya sembo, oyo akabolamaki mpe aponami ye moko. Elilingi oyo emonisami eteyaka etinda ya lobiko oyo ezwami na nzela ya kondima na mbeka ya bolingi ya Nzambe kati na Klisto. Mpe endimisi bosolo na yango epai ya Nzambe.

Dan 7:14 Mpe bapesaki ye bokonzi, mpe nkembo mpe bokonzi; mpe bato banso, bikolo, mpe bato banso ba nkota nyonso basalelaki ye. Bokonzi bwa ye bozali bokonzi bwa seko boye bokoleka te, mpe bokonzi bwa ye bokobebisama soko moke te.

14a-  Bapesaki ye bokonzi, nkembo pe bokonzi

Ba données ya verset oyo elobami na bokuse na ba versets oyo ya Mat.28:18 tii 20 oyo endimisi ete etumbu ezali solo ya Yesu Klisto : Yesu, lokola apusanaki penepene, alobaki na bango boye: Bokonzi nyonso epesami na ngai na lola mpe na mabele . Bongo bókende mpe bókómisa bato ya bikólo nyonso bayekoli, bóbatisaka bango na nkombo ya Tata mpe ya Mwana mpe ya Molimo Mosantu, mpe koteya bango bátosa nyonso oyo napesaki bino mitindo. Mpe tala, nazali elongo na bino ntango inso, kutu kino na nsuka ya mokili .

14b-  mpe bato nyonso, bikólo nyonso, mpe bato nyonso ya monɔkɔ nyonso bazalaki kosalela ye

 Na maloba ya solosolo, ekozala na mabele ya sika, oyo ya kala ezongisami sika mpe ekumisami nsima ya mibu nkoto ya nsambo. Kasi basikolami bakozala baponamaki kati na bato, bikólo mpe minɔkɔ nyonso na lobiko moko oyo Yesu Klisto azwaki mpo basaleli ye na boumeli ya bomoi na bango. Na Em.10:11 pe 17:15 maloba oyo ezali kolobela Europe chrétienne pe mokili ya occident. Na etuluku oyo tozali kokuta baponami milio moko oyo babikisami oyo bazali kosalela Nzambe na molongo 10.

14c-  mpe bokonzi na ye ekobebisama ata moke te

Makambo ya mikemike oyo etangami na Dan.2:44 oyo etali ye endimami awa: bokonzi na ye ekobebisama ata moke te.

Dan 7:15 Mpo na ngai, Danyele, molimo na ngai etungisamaki na kati na ngai, mpe bimonaneli ya motó na ngai ebangisaki ngai.

15a-  Ngai, Danyele, nazalaki na molimo ya kotungisama na kati na ngai

Mokakatano ya Danyele ezali na ntina, emonaneli esakoli likama mpo na basantu ya Nzambe.

15b-  mpe bimonaneli na motó na ngai ebangisaki ngai.

Noki te, emonaneli na ye ya Mikaele elingaki kozala na bopusi ndenge moko na ye, engebene na Dan.10:8: Natikalaki ngai moko, mpe namonaki emonaneli monene oyo; makasi na ngai elongaki ngai te, elongi na ngai ebongwanaki langi mpe epɔlaki, mpe nabungisaki makasi nyonso. Ndimbola: mwana ya moto mpe Mikaele bazali moto moko ya bonzambe . Kobanga ekozala bizaleli ya bokonzi ya Loma, mpo na bokonzi mibale oyo elandi, ekopesa te bato ya bakonzi basantu lokola Nebukadanesala, Dalio Momede mpe Sirise 2 Perse.

Dan 7:16 Mpe napusanaki penepene na moko ya bato oyo batɛlɛmaki wana, mpe natunaki ye solo na ntina na makambo oyo nyonso. Ayebisaki ngai, mpe apesaki ngai ndimbola oyo:

16a-  Awa kobanda bandimbola ya kobakisa oyo anzelu apesi

Dan 7:17 Nyama minene minei oyo, oyo ezali bakonzi minei oyo bakobima na mabele;

17a-  Simbá ete ndimbola oyo etali mingi ba successions oyo emonisami na Dan.2 na elilingi ya ekeko lokola awa na Dan.7, na oyo ya banyama .

Dan 7:18 Kasi basantu ya Oyo-Aleki-Likoló bakozwa bokonzi, mpe bakozwa bokonzi yango libela, banda libela tii libela.

18a-  Commentaire moko lokola pona ba successions minei. Lisusu, ya mitano etali bokonzi ya seko ya baponami oyo Klisto azali kotonga likolo ya elonga na ye likolo ya lisumu mpe liwa.

Dan 7:19 Bongo nazalaki na mposa ya koyeba solo na ntina na nyama ya minei, oyo ekeseni na banyama mosusu nyonso, ya nsɔmɔ mpenza, oyo ezalaki na mino ya ebende mpe nsuki ya motako, oyo ezalaki kolya mpe kobuka mpe konyata na makolo biloko oyo etikalaki;

19a-  oyo azalaki na mino ya ebende

Tozali kokuta awa, na mino , ebende esilaki elembo ya bokasi ya bokonzi ya Loma oyo epesamaki nkombo na makolo ya ekeko ya Dan.2.

19b-  mpe nsuki ya motako .

Na nsango oyo ebakisami, anzelu amonisi polele: mpe nsuki ya motako . Libula ya lisumu ya Bagreke endimami bongo na eloko oyo ya mbindo, alliage oyo ezalaki elilingi ya bokonzi ya Bagreke na libumu mpe na makolo ya ekeko ya Dan.2.

19c-  oyo alyaki, abukaki, mpe anyataki oyo etikalaki

 Kolia , to ko profiter na biloko oyo elongi, oyo esalaka que ekola – kobuka , kotinda na makasi pe kobebisa – konyata , kotyola pe konyokola – Wana ezali misala oyo ba « Romes » mibale oyo elandi pe basungi na bango ya civil pe ya lingomba bakosala tii na bozongi ya Klisto. Na Em.12:17: Molimo azali kopona “ba Adventiste” ya suka na liloba “ batikali ”.

Dan 7:20 Mpe na maseke zomi oyo ezalaki na motó na ye mpe na mosusu oyo ebimaki mpe misato ekweaki liboso na yango, na liseke oyo ezalaki na miso, monɔkɔ moko ezalaki koloba na lolendo. mpe komonana monene koleka basusu .

20a-  Vɛrsɛ oyo ememi likambo moko ya mikemike oyo ezali na bokeseni na vɛrsɛ 8. Ndenge nini “ liseke moke ” ezwaka awa komonana monene koleka basusu? Oyo nyonso ezali bokeseni na ye na bakonzi mosusu ya maseke zomi . Azali très faible mpe fragile mpe pourtant, na nzela ya crédulité mpe na bobangi ya Nzambe oyo alobi azali ko représenter na mabele, azali ko dominer mpe ko manipuler bango ndenge alingi, sauf na ba exceptions rare.

Dan 7:21 Namonaki liseke oyo ezali kobunda na basantu, mpe ezali kolonga bango.

21a-  Paradoxe ezali kokoba. Alobi ete azali na bosantu oyo eleki likoló mpe Nzambe afundi ye ete azali konyokola basantu na ye. Kaka ndimbola moko bongo: akosaka lokola azali kopema. Elonga na yango ezali oyo ya lokuta monene ya bokosi mpe ya kobebisa , oyo ebebisaka mpenza nzela oyo Yesu Klisto alandaki.

Dan 7:22 kino Mokolo ya Mikolo ayaki mpe apesaki lotomo na basantu ya Oyo-Aleki-Likoló, mpe ntango ekokaki ntango basantu bazwaki bokonzi.

22a-  Likambo ya esengo, nsango malamu endimami. Nsima ya misala ya molili ya Loma ya pápa mpe ya basungi na yango ya civil mpe ya lingomba, elonga ya nsuka ekoya epai ya Klisto mpe baponami na ye.

 Vɛrsɛ 23 mpe 24 emonisi molɔngɔ ya kolandana

Dan 7:23 Alobaki na ngai boye: Nyama ya minei ezali bokonzi ya minei oyo ekozala na mabele, ekeseni na makonzi nyonso, mpe ekolya mabele mobimba, mpe ekonyata yango, mpe ekobuka yango na biteni.

23a-  Bokonzi ya Roma ya bapakano na lolenge na yango ya bokonzi kati ya – 27 na 395.

Dan 7:24 Maseke zomi ezali bakonzi zomi oyo bakobima na bokonzi oyo. Mosusu akobima nsima na bango, akokesana na oyo ya liboso, mpe akokitisa bakonzi misato.

24a-  Ezali na nzela ya bosikisiki oyo nde tokoki koyeba maseke zomi oyo na bokonzi zomi ya boklisto oyo esalemaki na teritware ya wɛsti ya bokonzi ya Loma oyo ekweaki mpe ebukanaki. Territoire oyo ezali oyo ya Europe na biso ya lelo : UE (to UE).

Dan 7:25 Akoloba maloba mpo na Oyo-Aleki-Likoló, mpe akonyokola basantu ya Oyo-Aleki-Likoló, mpe akolikya kobongola ntango mpe mibeko; mpe basantu bakopesama o maboko ma ye mpo ya ntango moko, mpe bantango, mpe ndambo ya ntango.

25a-  Akoloba maloba contre Oyo-Aleki-Likoló

Nzambe azali ko concentrer na verset oyo dénonciation na ye ya masumu oyo azali ko attribuer na régime papa romain mpe na ba episkopo ya Rome oyo bazalaki liboso na yango oyo na nzela na bango mabe oyo esalemaki e populariser, justifié mpe eteyamaki na ebele ya ba ignorants. Molimo azali kotánga bifundeli kobanda na oyo eleki makasi: maloba oyo ezali kotɛmɛla Oyo-Aleki-Likoló ye moko. Likambo ya kokamwa, bapápa balobaka ete basalelaka Nzambe mpe bamonisi ye awa na mabele. Kasi ezali mpenza kosala lokola nde ezali kosala faute mpo Nzambe andimi ata moke te kosala lokola oyo ya pápa. Mpe mpo na yango, makambo nyonso oyo Loma eteyaka na lokuta mpo na Nzambe esimbaka ye na miso.

25b-  akonyokola basantu ya Oyo-Aleki-Likoló

Minyoko ya sembo te ya basantu ya molongo 21 ezali awa rappel mpe confirmé. Bikateli bizali kosakolama na batribinale ya mangomba oyo ezali na nkombo “Inquisition Mosantu”. Basalelaka minyoko mpo na kotinda bato oyo basali eloko te bándima ngambo na bango.

25c-  mpe akozala na elikya ya kobongola ntango mpe mobeko

 Efundeli oyo epesi motángi libaku ya kozongisa bosolo ya moboko ya losambo oyo epesami na Nzambe ya solo, ya bomoi mpe se moko.

Ordre kitoko oyo Nzambe atyaki ebongwanaki na basango ya Loma. Engebene Kobima 12:2 , Nzambe alobaki na Baebele na ntango ya kobima na Ezipito ete: Sanza oyo ekozala sanza ya liboso mpo na bino; ekozala mpo na bino sanza ya liboso ya mbula . Oyo ezali ordre, kasi proposition simple te. Mpe lokola lobiko ewuti na Bayuda engebene na Yesu Klisto, uta Exode, ekelamu nyonso oyo akoti na lobiko akotaka mpe na libota ya Nzambe epai wapi molongo na ye esengeli koyangela mpe kotosama. Oyo ezali liteya ya solo ya lobiko, mpe ezali uta ntango ya bantoma. Na Klisto, Israël ya Nzambe azuaki aspect ya molimo, ezali moins te Israël na ye mpo na yango a établir ordre na ye pe mateya na ye. Engebene na Rom.11:24, moto oyo abongwanaki mopakano azali kokɔtisama na mosisa mpe mokuwa ya Liebele ya Abrahama, kasi na ndenge mosusu te. Akebisami na Paulo na kozanga kondima oyo ekomi koboma mpo na Bayuda batomboki ya kondimana ya kala mpe ekozala kaka koboma mpo na baklisto batomboki ya kondimana ya sika; oyo etali mbala moko kondima ya Katolike ya Loma, mpe boyekoli ya Dan.8 ekondimisa yango, uta 1843, baklisto ya Protesta.

 Tozali kaka na ebandeli ya emoniseli moko ya molai ya esakweli epai wapi efundeli ya bonzambe oyo esalemi na vɛrsɛ oyo ezali bisika nyonso mpo ete mbano na yango ezali ya nsomo mpe ya nsɔmɔ. Ntango oyo Loma ebongwanaki ezali kotungisa:

 1 – bopemi ya sabata ya mobeko ya 4 ya Nzambe. Mokolo ya nsambo esili kozwa esika ya mokolo ya 7 Marsi 321 na mokolo ya liboso, oyo Nzambe asimbaki lokola mokolo ya mokili mpe ebandeli ya poso. Lisusu, mokolo oyo ya liboso etiamaki na Amperɛrɛ ya Loma Constantin I ntango epesamaki na losambo ya "moi oyo elongi te oyo ekoki kokumisama", moi oyo bapakano bakómaki nzambe, oyo esilá kozala na Ezipito, elembo ya lisumu oyo ezali na Biblia . Daniel 5 elakisaki biso ndenge Nzambe apesaka etumbu na ba outrages oyo esalemi na ye, mutu akebisami boye pe ayebi nini ezali kozela ye tango Nzambe asambisaka ye ndenge asambisaki pe abomaki mokonzi Belshazzar. Saba oyo esantisami na Nzambe uta moboko ya mokili ezali na bizaleli mibale ya kozala na ntina ya ntango mpe mobeko ya bonzambe, lokola molongo na biso elobeli.

 2 – Ebandeli ya mobu, oyo esalemaki na ebandeli na eleko ya prɛnta, liloba oyo elakisi mbala ya liboso, ebongwanaki mpo esalema na ebandeli ya eleko ya malili.

3 – Engebene na Nzambe, mbongwana ya mokolo esalemaka na kolala ya moi, na molongo butu moi, kasi na minuit te, mpo ezali rythmique mpe marqué na minzoto oyo ye akela na intention oyo.

Mbongwana na mobeko ekoti na mozindo mingi koleka likambo ya Sabata. Loma ebebisaki mbɛki ya wolo ya tempelo te, emipesaki ndingisa ya kobongola makomi ya ebandeli ya maloba oyo Nzambe akomaki na mosapi na ye na bamesa ya mabanga oyo bapesaki Moize. Makambo ya bulɛɛ mpenza na boye ete mpo na kosimba masuwa, oyo bakutaki yango, Nzambe abetamaki na liwa ya mbala moko.

25c-  mpe basantu bakopesama na maboko ma ye mpo ya ntango, bantango, mpe ndambo ya ntango

 Tango elingi koloba nini ? Likambo ya mokonzi Nebukadanesala epesi biso eyano na Dan.4:23: Bakobengana bino na kati ya bato, bokofanda elongo na banyama ya zamba, bakopesa bino matiti mpo na kolia lokola bangɔmbɛ; mpe ntango nsambo ekoleka likolo na yo , kino okoyeba ete Oyo-Aleki-Likoló azali koyangela bokonzi ya bato mpe apesaka yango na moto nyonso oyo alingi. Nsima ya likambo wana ya mpasi, mokonzi alobaki na vɛrsɛ 34 ete: Nsima ya ntango oyo etyamaki , ngai, Nebukadanesala, natombolaki miso na ngai na likoló, mpe makanisi ezongaki epai na ngai . Napamboli Oyo-Aleki-Likoló, nakumisi mpe nakumisi ye oyo azali na bomoi libela na libela, oyo bokonzi na ye ezali bokonzi ya seko, mpe oyo bokonzi na ye ezali koumela banda nkola na nkola . Tokoki koloba ete mbala nsambo yango ezali komonisa mbula nsambo banda ntango oyo eumelaki ebandi mpe esukaka na boumeli ya bomoi na ye. Oyo Nzambe abengi ntango ezali bongo ntango oyo esengeli mpo mabele esilisa bobaluki moko ya mobimba ya moi. Uta kuna ba messages ebele ebimaka. Nzambe azali elilingi na moi mpe tango ekelamu ebimi na lolendo, mpo na kotia yango na esika na yango, Nzambe alobi na ye : « Cercle autour ya bonzambe na ngai mpe yekola nani nazali ». Mpo na Nebukadanesala, esengeli kobalusa nsambo kasi ezali malamu. Liteya mosusu ekotalelama ntango molai ya boyangeli ya pápa oyo esakolamaki mpe na liloba “ ntango ” na vɛrsɛ oyo. Soki tokokanisi yango na likambo oyo Nebukadanesala akutanaki na yango, Nzambe azali kopesa etumbu na lolendo ya boklisto na ndenge azali kopesa yango na bozoba mpo na ntango moko, bantango moko, mpe ndambo ya ntango ya bambula ya esakweli. Kobanda le 7 mars 321, lolendo mpe kozanga boyebi na bozoba esalaki ete bato bándima kotosa molongo oyo ebongoli mobeko moko ya Nzambe; oyo moombo ya komikitisa ya Klisto akoki kotosa te, soki te alingaki komikata na mobikisi na ye Nzambe.

 Vɛrsɛ oyo ememi biso na koluka motuya ya solosolo mpe badati ya ebandeli mpe nsuka ya ntango oyo esakolamaki. Toko découvrir que ezali ko représenter 3 ans na six mois. Kutu, formule oyo ekobima lisusu na Em.12:14 esika ezali parallèle na formule mikolo 1260 kobanda na verset 6. Kosalela code ya Ezé.4:5-6, mokolo moko mpo na mbula moko, ekosala ete ezala possible mpo na kososola ete oyo ezali mpenza bambula 1260 milai mpe ya nsɔmɔ, ya mpasi mpe ya liwa.             

Dan 7:26 Bongo bosambisi ekoya, mpe bokonzi na ye ekolongolama na ye, mpe ekobebisama mpe ekobebisama libela.

2a-  Ezali ko souligner intérêt ya précision oyo : jugement na suka ya domination ya ba papas esalemaka na tango moko. Yango emonisi ete etumbu oyo balobeli ekobanda te liboso ya kozonga ya Klisto. Na 2021, ba pápa bazali naino na mosala, yango wana etumbu oyo etangami na Danyele ebandaki te na 1844, bandeko Adventiste.

Dan 7:27 Bokonzi mpe bokonzi mpe bonene ya makonzi nyonso oyo ezali na nse ya likoló ekopesama na bato ya basantu ya Oyo-Aleki-Likoló. Bokonzi na ye ezali boyangeli ya seko, mpe bakonzi nyonso bakosalela ye mpe bakotosa ye.

27a-  Bosambisi boye bosalemi malamu sima ya bozongi na nkembo ya Klisto pe bokangami na lola ya baponami na ye.

27b-  mpe bakonzi nyonso bakosalela ye mpe bakotosa ye

 bakonzi misato oyo elakisami na buku oyo: mokonzi ya Bakaladea Nebukadanesala, mokonzi ya Bamede Dalio, mpe mokonzi ya Perse Sirise 2.

Dan 7:28 Talá maloba esukaki. Ngai, Daniel, natungisamaki mingi na makanisi na ngai, nabongoli langi, mpe nabombaki maloba oyo na motema na ngai.

28a-  Mokakatano ya Danyele ezali naino na ntina, mpo na nivo oyo bilembeteli ya bomoto ya Rome papa ezali naino kozanga makasi; identité na ye etikali kaka « hypothèse » déjà très convaincant, kasi nionso ndenge moko, « hypothèse ». Kasi Danyele 7 ezali bobele palaki ya mibale kati na palaki nsambo ya esakweli oyo emonisami na mokanda oyo ya Danyele. Mpe déjà, tosili kozala na makoki ya komona ete ba messages oyo epesami na Dan.2 na Dan.7 ezali identiques mpe complémentaires. Chaque page ya sika eko memela biso ba éléments supplémentaires oyo ekozala superposé na ba études déjà esalemi , eko renforcer pe eko renforcer message ya Nzambe oyo ekokoma bongo plus et plus claire.

 Likanisi oyo ete “ liseke moke ” ya mokapo 7 oyo ezali Loma ya pápa etikali naino kondimama. Likambo yango ekosalema. Kasi tomikundola deja succession historique oyo etali Rome, “ 4e nyama monstrueux na mino ya fer ”. Ezali kopesa nkombo Bokonzi ya Loma oyo elandaki na “ maseke zomi ” ya makonzi ya Mpoto ya bonsomi mpe ya lipanda oyo elandaki, na mobu 538, na “ liseke moke ” oyo ekanisamaki ete ezali ya pápa, “ mokonzi oyo ekeseni ” oyo, liboso na yango “ maseke misato to bakonzi misato ”, . ba Hérules, ba Vandales mpe ba Ostrogoths bakitisami kati na 493 mpe 538 na vɛrsɛ 8 mpe 24.

Danyele 8

Dan 8:1 Na mbula ya misato ya bokonzi ya mokonzi Belteshazare, ngai Danyele namonaki emonaneli moko, longola oyo namonaki liboso.

1a-  Tango eleki : mbula 3. Danyele azwi emonaneli ya sika. Na oyo, ezali kaka na banyama mibale oyo emonisami polele na bavɛrsɛ 20 mpe 21 elongo na Bamede mpe Baperse mpe Bagreke oyo bazalaki na bimonaneli oyo eleki bokonzi ya 2 mpe ya misato ya bolandi oyo esakolamaki. Na boumeli ya ntango, na bimonaneli, banyama yango eyokani mpenza na milulu ya Baebele. Dan.8 azali kolakisa mpate-mobali mpe ntaba ; banyama oyo bazalaki kopesa na mbeka ya Mokolo ya Bomikabi ya molulu ya Bayuda. Tokoki bongo komona elembo ya lisumu na superposition ya empire grec : libumu ya cuivre mpe cuisse ya Dan.2, léopard ya Dan.7 mpe ya ntaba ya Dan.8.

Dan 8:2 Ntango namonaki emonaneli oyo, emonanaki lokola nazali na Shushane, mboka-mokonzi, na etúká ya Elama; mpe na ntango ya emonaneli na ngai nazalaki pene na ebale Ulai.

2a-  Daniel azali na Perse pene na ebale Karoun oyo na tango na ye ezalaki Ulai. Mboka -mokonzi ya Perse mpe elembo ya ebale ya bato moko emonisi esika ya kotalela emonaneli oyo Nzambe akopesa bango. Na yango, bansango ya esakweli epesi makambo ya motuya ya géographie na mokapo oyo oyo ezalaki te na mokapo 2 mpe 7.

Dan 8:3 Mpe natombolaki miso na ngai, mpe natalaki, mpe, talá, mpate-mobali moko etɛlɛmi liboso ya ebale, mpe ezalaki na maseke; maseke yango ezalaki milai, kasi moko elekaki mosusu, mpe etombolaki nsuka.

3a-  Vɛrsɛ oyo ezali kolobela na mokuse lisolo ya Perse oyo emonisami na mpate-mobali oyo liseke na ye oyo eleki likoló ezali komonisa yango mpamba te lokola na ebandeli etambwisamaki na Mede oyo azalaki moninga na yango, etombolaki likoló na yango mpo na nsuka na kokóma na bokonzi ya Mokonzi Sirise 2 Moperse, na mobu 539, moto ya nsuka oyo azalaki na ntango ya Danyele engebene Dan.10:1. Kasi awa, nazali kolakisa mokakatano moko ya dati ya solo, mpo ete bato ya mayele na masolo ya kala baboyaka mpenza litatoli ya Danyele oyo amonaki na miso oyo alobi, na Dan.5:31, bolongi ya Babilone na mokonzi ya Mede Darius oyo abongisaki Babilone na ba satrapies 120 engebene na Dan. 6: 1. . Cyrus azuaki bokonzi sima ya liwa ya Darius, yango wana na 539 te kasi mua sima, to au contraire, conquête ya Darius ekokaki kosalema mua avant date – 539.

3b-  Subtilité moko ya bonzambe ebimi na verset oyo, na forme oyo esalelami pona ko désigner liseke ya muke pe ya munene. Yango endimisi ete liloba “ liseke moke ”, oyo eboyami na bokebi, ekangami mpenzampenza mpe bobele na bomoto ya Loma.

Dan 8:4 Namonaki mpate-mobali yango ezali kobɛta na maseke na ye na wɛsti mpe na nɔrdi mpe na sudi; nyama moko te ekokaki kotɛmɛla ye, mpe moto moko te mpo na kobikisa bato oyo abɛtamaki; asalaki oyo alingaki, mpe akómaki na nguya.

4a-  Elilingi ya verset oyo ezali kolakisa ba phases successives ya ba conquêtes ya Perse oyo ememaka bango epai ya empire, domination ya mokonzi ya bakonzi.

 Na Ouest : Cyrus 2 asalaki alliance na ba Caldea na ba Egyptiens entre – 549 na – 539.

 Na nord : Lydia ya Mokonzi Croesus alongi na – 546

 Na midi : Cyrus alongi Babilone na kokitaka mokonzi ya Mede Darius sima ya – 539 mpe sima mokonzi ya Perse Cambyses 2 akolonga Egypte na – 525.

4b-  mpe akomaki na nguya

 Akokisaki nguya ya bokonzi oyo ekomisaki Perse bokonzi ya liboso oyo esakolamaki na mokapo oyo 8. Ezalaki bokonzi ya 2e na bimonaneli ya Dan.2 mpe Dan.7. Na pouvoir oyo Empire Perse ebandaki tii na mer Méditerranée e attaquer Grèce oyo etelemisaki yango na Marathon na – 490. Bitumba ezongaki.

Dan 8:5 Tango natalaki malamu, talá, ntaba-mwasi moko eutaki na wɛsti, mpe ekendaki mbangu likoló ya mabele mobimba na elongi na yango, kozanga kosimba yango; ntaba yango ezalaki na liseke moko monene kati na miso na yango.

5a-  Vɛrsɛ 21 emonisi polele ntaba: Ntaba azali mokonzi ya Javane, Liseke monene kati na miso na ye ezali mokonzi ya liboso . Javan, ezali nkombo ya kala ya Grèce. Kozangaka kotala bakonzi ya Bagreke oyo bazalaki na bolɛmbu, Molimo etongi emoniseli na yango likoló na molongi monene ya Bagreke Alesandala Monene.

5b-  tala, ntaba moko ewutaki na westi

Ba indications géographiques ezali kaka kopesama. Ntaba yango euti na mikili ya Mpótó na boyokani na bokonzi ya Perse oyo ezwami lokola esika oyo etalelaka makambo ya mabelé.

5c-  mpe atambolaki na mabele mobimba na likolo na yango, kozanga kosimba yango

 Nsango yango ekokani na mapapu minei ya ndɛkɛ ya nkoi ya Dan.7:6. Azali komonisa mbangu mpenza ya kolonga ya elenge mokonzi wana ya Masedonia oyo akokómisa bokonzi na ye tii na Ebale Indus nsima ya mbula zomi.

5d-  ntaba oyo ezalaki na liseke monene kati na miso na yango

 Bomoto epesami na molongo 21: Liseke monene kati na miso na ye ezali mokonzi ya liboso. Mokonzi oyo azali Alesandala Monene (– 543 – 523). Molimo epesi yango lolenge ya Licorne, nyama moko ya masapo ya kokamwa. Azali bongo kotyola makanisi ya kobota oyo esilaka te ya lisanga ya Bagreke oyo ebimisaki masapo oyo esalelami mpo na lingomba mpe oyo elimo na yango ekatisaki bikeke tii na ntango na biso na mikili ya Mpótó oyo ezali na bokosi ya boklisto. Ezali likambo moko ya masumu oyo endimami na elilingi ya ntaba , nyama oyo esalaki mosala ya masumu na molulu mosantu ya mbula na mbula ya "mokolo ya bomikabi". Kobakama na ekulusu ya Masiya Yesu akokisaki na bobongi nie na ye ya bonzambe molulu oyo esengelaki esila sima na ye... na makasi, na nzela ya kobebisa tempelo mpe ekolo ya Bayuda na Baloma na mobu 70.

Dan 8:6 Mpe akómaki epai ya mpate-mobali oyo ezalaki na maseke, oyo namonaki etɛlɛmi liboso ya ebale, mpe akimaki mbangu likoló na ye na nkanda na ye nyonso.

6a-  Alexandre le Grand abandi attaque na ye contre ba Perse oyo mokonzi na bango azali Darius 3. Oyo ya suka alongi na Issus, akimi kotikaka likonga na ye, nguba na ye, na elamba na ye, lokola pe mwasi na ye na héritier na ye, na – 333 .Akobomama na nsima na bato na ye mibale ya minene.

6b-  mpe akimaki mbangu epai na ye na nkanda na ye nyonso

 Nkanda oyo ezali na ntina na lisolo ya bato. Ebandaki liboso na échange oyo entre Darius na Alesandala : « Yambo Alesandala akutana na Darius, mokonzi ya Perse atindelaki ye makabo oyo ezalaki na mokano ya ko souligner ba postes na bango respectives en tant que mokonzi mpe mwana – Alexander azalaki kaka elenge mobali na tango wana.prince novice in the art of etumba (etape I, nsinga 89). Darius atindeli ye lisasi, fimbo, frein ya mpunda mpe sanduku ya palata oyo etondi na wolo. Mokanda oyo ezali elongo na bomengo yango ezali ko glosser ba éléments : balle ezali mpo ete akoba kosakana lokola mwana oyo azali, frein mpo na koteya ye amipekisa, fimbu mpo na kosembola ye mpe wolo ezali komonisa mpako oyo bato ya Macédoine basengeli kofuta mokonzi ya Perse.

Alesandala amonisi elembo moko te ya nkanda, atako bamemi-nsango bazalaki kobanga. Au contraire, asɛngi bango bápesa Dalio longonya mpo na mayele na ye ya kitoko. Darius, alobi, ayebi avenir, puisque apesaki Alexander balle oyo ezali ko représenter avenir conquête na ye ya mokili, frein elakisi que nionso eko soumettre na ye, fimbu ekozala pona ko punir ba oyo ba courageux kotelema contre ye na ba wolo epesi likanisi ya mpako oyo akozwa epai na bato nyonso oyo bakoyangela ye.” Détail prophétique, Alexander azalaki na cheval oyo apesaki kombo « Bucephalus » oyo elakisi, na préfixe augmentatif, « mutu ». Na bitumba na ye nyonso, akozala na “mokonzi” ya basoda na ye, na ebundeli na lobɔkɔ. Mpe akokóma na boumeli ya “mbula zomi” “mokonzi” ya mokili oyo esakweli yango elobeli. Koyebana na yango ekotombola mimeseno ya Bagreke mpe lisumu oyo ezali kotyola yango.

Dan 8:7 Namonaki ye azali kopusana penepene na mpate-mobali mpe azali kosilikela ye; abɛtaki mpate-mobali mpe abukaki maseke na yango mibale, kozanga ete mpate-mobali azala na makasi ya kotɛmɛla ye; abwakaki ye na mabele mpe anyataki ye, mpe moto moko te mpo na kobikisa mpate-mobali yango.

7a-  Etumba ebandisami na Alexandre le Grand : na – 333, na Issus, camp ya ba Perse elongaki.

Dan 8:8 Ntaba ekómaki makasi mpenza; kasi ntango akómaki makasi, liseke na ye monene ebukanaki. Maseke minene minei etɛlɛmaki mpo na kozwa esika na yango, na mipɛpɛ minei ya likoló.

8a-  liseke na ye monene ebukanaki

 Na mobu 323, elenge mokonzi (– 356 – 323) akufaki kozanga mosangoli na mibu 32, na Babilone.

8b-  Maseke minene minei matombolaki mpo na kozwa esika na yango, na mipepe minei ya lola.

 Bato oyo bazwaki esika ya mokonzi oyo akufaki ezalaki ba généraux na ye: ba diadochi. Bazalaki zomi kati na bango ntango Alesandala akufaki mpe na boumeli ya mbula 20 babundaki kati na bango tii na nsuka ya mbula 20, batikalaki kaka bato minei oyo babikaki. Mokomoko na bango abandisaki libota ya bokonzi na mboka oyo azalaki koyangela. Oyo aleki monene ezali Séleucus oyo ayebani na kombo ya Nicator, abandisaki bokonzi ya “Seleucide” oyo ezalaki koyangela bokonzi ya Syrie. Ya mibale ezali Ptolémaios Lagos, ye a fondaki dynastie « Lagid » oyo eyangelaki Egypte. Ya misato ezali Cassandros oyo azali koyangela Grèce, mpe ya minei ezali Lysimachus (nkombo ya Latin) oyo azali koyangela Thrace.

 Nsango ya esakweli oyo euti na géographie ezali kokoba. Ba points cardinaux minei ya mipepe minei ya lola endimisi identité ya ba pays ya ba combattants concernés.

Bozongi ya Loma, liseke moke

Dan 8:9 Liseke moko ya moke ebimaki na moko na yango , oyo ekolaki mingi epai ya sudi, epai ya ɛsti, mpe epai ya mokili oyo eleki kitoko.

9a-  Aspect ya verset oyo ezali kolimbola ba extensions ya bokonzi oyo ekokoma na ngala na yango empire dominant. Kasi, na mateya oyo eleki mpe na lisolo ya mokili bokonzi oyo elandaki Grèce ezali Loma. Boyebi oyo ezali lisusu kolongisama na maloba “liseke ya moke” oyo ezali mbala oyo, na bokeseni na oyo esalemaki mpo na liseke ya Median ya mokuse, oyo etangami polele. Yango epesi biso nzela ya koloba ete “liseke moke” oyo ezali elilingi, na likambo oyo, Loma oyo ezali se kokola ya républicain. Pamba te, e intervenir vers l’est, en tant que ba policiers ya mokili, souvent po ebengami pona ko résoudre conflit locale entre ba opposants. Mpe oyo ezali ntina ya sikisiki oyo ezali kolongisa elilingi oyo elandi.

9b-  Uta na moko na bango, liseke moko ya moke ebimaki

 Ekólo oyo ezalaki liboso na bokonzi ezalaki Grèce, mpe ezali longwa na Grèce nde Loma ekómi koyangela na zone wana ya ɛsti epai Yisalaele ezali; Grèce, moko ya maseke minei.

9c-  oyo epanzani mingi epai ya sudi, epai ya ɛsti, mpe epai ya mikili oyo eleki kitoko.

 liboso na esika oyo ezali na ngámbo ya sudi . Histoire e confirmer yango               , Rome ekoti na ba Guerres Puniques contre Carthage, Tunis ya lelo, vers – 250.

Phase oyo elandi ya prolongation esalemaka vers l’est en intervenir na moko ya ba maseke minei : Grèce, autour ya – 200. Ebengamaki kuna na ligue grecque Étoliaenne mpo na ko soutenir yango contre ligue Achaïenne (Aetolie contre Achaia ). Kokoma na mabele ya Grèce, mampinga ya Roma ekotika yango ata moke te mpe Grèce mobimba ekokoma colonie ya Baloma kobanda – 160.

Kobanda na Grèce, Rome ekolanda bopanzani na yango na kotia makolo na Palestine mpe na Yudea oyo ekokoma na – 63 etuka ya Rome oyo mampinga ya Général Pompée elongaki. Ezali Yudea oyo, oyo Molimo azali kolakisa na nzela ya maloba oyo kitoko: Oyo eleki kitoko na mikili , maloba oyo etangami na Dan.11:16 mpe 42, mpe Ezé.20:6 mpe 15.

Hypothèse endimami, “ liseke moke ” ezali Rome

Na mbala oyo, ntembe epesami lisusu nzela te, boyangeli ya pápa ya Dan.7 elongolami masque, yango wana, koleka bikeke oyo ezali na ntina te, Molimo ememi biso na ngonga ya mawa ntango, esundolami na bakonzi, Loma ezongeli bokonzi na yango na nse ya lolenge ya lingomba ya Emonani ya boklisto oyo azali kopesa misala oyo emonisami na bilembo ya vɛrsɛ 10 oyo elandi. Wana ezali misala ya mokonzi “ ekeseni ” ya Dan.7.

Rome impériale sima Rome Papale ba niokola ba santu

Botangi mibale oyo elandana mpo na vɛrsɛ oyo kaka moko

Dan 8:10 Amataki na mampinga ya likoló, mpe akitisaki ndambo ya limpinga yango mpe mwa minzoto na mabele, mpe anyataki yango na nse ya makolo.

10a-  Atelemaki na limpinga ya lola

 Na kolobaka " ye ", Molimo abatelaka lokola cible identité ya Rome, na séquence chronologique ya ba extensions na yango, sima ya ba formes ndenge na ndenge ya gouvernement oyo azali ko alluder na Rev. 17:10, Rome ekomaki na empire sous règne ya Octavien, mokonzi ya Loma oyo ayebani na nkombo Auguste. Mpe ezalaki na ntango na ye nde Yesu Klisto abotamaki na Molimo, na nzoto ya ngɔndɔ ya Maria, mwasi ya elenge ya Yozefe; bango mibale baponamaki mpo na ntina bobele moko ya kozala na libota ya Mokonzi Davidi. Après sa mort, une fois ressuscité par lui-même comme il l'avait annoncé, Jésus a confié à ses apôtres et ses disciples la mission d'annoncer la bonne nouvelle du salut (l'Evangile) afin de faire des élus sur toute la mabele. Na ntango wana Loma ekutanaki na bopɔlɔ mpe boklisto ya kimya; ye na mokumba ya mobomi-nyama, bayekoli ya Klisto na oyo ya bana ya mpate oyo babomaki. Na ntalo ya makila mingi ya ba martiru oyo esopamaki, kondima ya boklisto epalanganaki na mokili mobimba mpe mingimingi na mboka-mokonzi ya ampire, Loma. Konyokola Loma ya ampire etombolaki bakristo. Na vɛrsɛ 10 oyo, misala mibale ya Loma ekutanaki. Ya liboso etali impérial mpe ya mibale, pápa.

Na régime impérial tokoki déjà ko attribuer ba actions citées na ye :

Atelemaki na limpinga ya lola : akutanaki na bakristu. Nsima ya elobeli yango ya elilingi, oyo azali na bibundeli na likoló , ezali na Moponami ya moklisto oyo Yesu asilaki kopesa nkombo ya bato na ye ya sembo: bana-mboka ya bokonzi ya likoló . Lisusu, Dan.12:3 akokanisi basantu ya solo na minzoto oyo ezali mpe, momboto ya Abraham ya Gen.15:5. Na botangi ya yambo, kozala na mpiko ya koboma bana mibali mpe bana basi ya Nzambe martiru ezali deja mpo na Loma ya bapakano likambo ya lolendo mpe botomboli oyo ebongi te mpe oyo ezali na ntina te . Na botangi ya mibale, koloba ya Episkopo ya Loma mpo na koyangela lokola pápa Moponami ya Yesu Klisto uta mobu 538 ezali mpe likambo ya lolendo, mpe botomboli oyo ebongi te mpe oyo ezali na ntina te .

Asali ete ndambo ya limpinga oyo mpe minzoto ekweya na mabele, mpe anyataki bango : Anyokolaki bango mpe abomaki bango mpo na kopɛngwisa likebi ya bato na ye na bisika na ye ya masano. Banyokoli bazali mingi mingi Néron, Domitien mpe Dioclétien monyokoli ya nsuka ya officiel kati na 303 mpe 313. Na botangi ya yambo, eleko oyo ya nsɔmɔ etalelami na Apo.2 na nse ya bankombo ya elilingi "ya Efese", ntango oyo Yoane azwi Emoniseli na ye ya bonzambe oyo babengi " Apocalypse” mpe “ Smirne ”. Na botangi ya mibale, oyo epesameli na Rome ya papa, misala wana etiamaki na Apo.2 na se ya ba périodes oyo ebengami " Pergame " c.a.d. alliance ya kobukana to ekobo mpe "Thyatira" c.a.d. ba abominations mpe liwa. Kolobaka, mpe anyataki bango, Molimo azali kopesa na Loma nyonso mibale lolenge moko ya misala ya mposa ya makila. Verbe enyatami mpe elobeli na yango enyatami na nse ya makolo elobami ete euti na Loma ya bapakano na Dan.7:19. Kasi mosala ya konyata ekolanda kino na nsuka ya 2300 mpokwa-ntongo ya molongo 14 ya mokapo 8 oyo engebene na maloba ya molongo 13: Kino ntango nini bosantu mpe limpinga ekonyatama ? Action oyo esalemaki na tango ya époque chrétienne mpe esengeli donc to attribuer yango na Rome pápa mpe ba soutiens monarchiques na yango; oyo lisolo ya bato endimisi yango. Atako bongo, tómona bokeseni moko ya ntina mingi. Loma ya bapakano esalaka kaka mpenzampenza ete basantu ya Yesu Klisto bákwea na mabele , nzokande Loma ya pápa, na nzela ya mateya na yango ya losambo ya lokuta, esalaka ete bákwea na mabele na elimo, liboso ya konyokola bango mpenza na ngala na bango.

Minyoko ya sporadique ekobaki na ba alternances ya kimia tee na arrivée ya Ampereur Constantin I oyo asukisaki minyoko contre ba chrétiens na édict ya Milan, capitale na ye ya Roma, na 313, oyo e constituer mandat ya période ya " dix ans " ya minyoko oyo ezali na eleko ya " Smirne " ya Em.2:8. Na nzela ya kimia oyo, kondima ya boklisto ekozwa eloko te, mpe Nzambe akobungisa mingi. Pamba te soki epekiseli ya minyoko ezali te, mikano ya bato oyo babongwanaki te na bondimi oyo ya sika etondi mpe ebakisami na bokonzi mobimba mpe mingimingi na Loma esika makila ya ba martirs esopamaki mingi.

 Yango wana ezali na ntango oyo nde tokoki kokangisa ebandeli ya botángi ya mibale ya vɛrsɛ oyo. Oyo esika wapi Loma ekomi moklisto na kotosaka mitindo ya Amperɛrɛ Constantin oyo, na mobu 321, autaki kobimisa mobeko oyo epesi mitindo ete bábongola mokolo ya bopemi ya pɔsɔ na pɔsɔ: Sabata ya mokolo ya nsambo ezwami na esika ya mokolo ya liboso ya pɔsɔ; na ntango wana, oyo bapakano bazalaki komipesa na losambo ya nzambe “ moi oyo ekumisami oyo elongi te ”. Action oyo eza grave lokola komela na kati ba mbɛki ya wolo ya tempelo , kasi na mbala oyo, Nzambe akosala eloko te, ngonga ya kosambisama ya nsuka ekokoka. Na mokolo na ye ya sika ya bopemi, Loma ekoyeisa monene mateya na yango ya boklisto na bokonzi mobimba, mpe bokonzi na yango ya mboka, episkɔpɔ ya Loma akozwa lokumu mpe lisungi, kino na botomboli ya likolo oyo titre ya pápa epesi ye na nzela ya mobeko, na 533 , ya Byzance mokonzi Justinien I. Ezalaki kaka ntango babenganaki ba Ostrogoths oyo bazalaki banguna nde Pápa ya liboso oyo azalaki koyangela, Vigilius, azwaki kiti na ye ya pápa na Loma, na Ndako monene ya Lateran oyo etongamaki na Ngomba Caelius. Dati 538 mpe boyei ya pápa ya liboso ezali komonisa kokokisama ya misala oyo elobelami na vɛrsɛ 11 oyo elandi. Kasi ezali mpe ebandeli ya mibu 1260 ya mikolo ya bokonzi ya ba pápa mpe makambo nyonso oyo etali bango mpe oyo emonisami na Dan.7. Bokonzi oyo ezali kokoba na boumeli na yango basantu bazali, mbala moko lisusu, konyatama na nse ya makolo , kasi mbala oyo, na bokonzi ya lingomba ya pápa ya Loma mpe na basungi na yango ya civil, bakonzi, mpe na bosanda na yango... na nkombo ya Klisto.

Misala ya sikisiki ya pápa oyo esalemaki na mobu 538

Dan 8:11 Atɛlɛmaki epai ya kapitɛni ya basoda, mpe alongolaki ye mbeka ya seko , mpe akweisaki esika yango moboko ya esika mosantu na ye.

11a-  Atelemaki na mokonzi ya mampinga

 Mokambi oyo ya mampinga azali na lolenge ya mayele mpe na Biblia Yesu Klisto, engebene na Ef.5:23: mpo ete mobali azali motó ya mwasi, lokola Klisto azali motó ya Eklezia , oyo ezali nzoto na ye, mpe oyo azali Mobikisi. Verbe “ asekwaki ” eponami malamu, mpamba te na bosikisiki, na mobu 538, Yesu azali na likoló ntango Pápa azali awa na mabele. Likoló ezali koleka makoki na ye kasi “ atɛlɛmaki ” na kotindaka mibali bándima ete azali kozwa esika na ye awa na mabele. Uta na likoló, Yesu azali na libaku moke ya kokima bato na motambo oyo zabolo atyelaki bango. Lisusu, mpo na nini akosala yango, nzokande ye moko azali kopesa bango na motambo oyo mpe na bilakeli mabe na yango nyonso? Mpo totangi malamu, na Dan.7:25, “ basantu bakopesama na maboko na ye mpo na mwa ntango, mbala (mbala 2) na ndambo ”; babikisami na mokano na Nzambe Klisto, mpo na ntango oyo ebongwanaki mpe mobeko . Mobeko mobongisamaki na 321 na Constantin na oyo etali Sabata, ya solo, kasi likolo ya nyonso, mobeko ebongwanaki na pápa ya Loma, sima ya 538 esika kuna, ezali kaka Sabata te nde esimbami mpe ebundisami, kasi mobeko mobimba oyo esalemi lisusu Loma ya.

11b-  alongolaki ye mbeka ya seko

 Namonisi ete liloba mbeka ezalaki te na makomi ya Liebele ya ebandeli. Yango elobami, présence na yango epesi likanisi ya contexte ya alliance ya kala, kasi ezali bongo te ndenge nawuti kolakisa. Na nse ya kondimana ya sika mbeka mpe likabo esilaki, liwa ya Klisto, na katikati ya poso oyo etangami na Dan.9:27, lokola ekómisaki milulu yango mpamba. Nzokande, eloko moko etikalaki na boyokani ya kala: mosala ya nganga-nzambe monene mpe mobondeli mpo na masumu ya bato oyo basakolaki mpe mosala ya lola oyo Yesu akokisaki mpo na bobele baponami na ye oyo asombamaki na makila na ye banda asekwaki na ye. Klisto azongi na lola, nini etikalaki mpo na kozwa epai na ye? Mosala na ye ya bonganga-nzambe ezali mokumba na ye kaka moko lokola mobondeli mpo na kolimbisa masumu ya baponami na ye. Ya solo, uta mobu 538, botiami na mabele, na Loma, ya mokambi ya Eklezia ya Klisto esalaki ete mosala ya selestiale ya Yesu ezala mpamba mpe na ntina te. Mabondeli elekaka lisusu na kati na ye te mpe basumuki batikali bamemi masumu na bango mpe ya ngambo na bango epai ya Nzambe. Ebr.7:23 endimisi botaleli oyo, alobi ete: “ Kasi ye, lokola azali koumela libela, azali na bonganga-nzambe oyo ekoki kopesama mosusu te .” Mbongwana ya mokonzi na mabele ezali kolongisa mbuma ya nsomo oyo boklisto oyo ememi kozanga Klisto; mbuma oyo Nzambe asakolaki epai ya Danyele. Mpo na nini baklisto babɛtamaki na elakeli mabe wana ya nsɔmɔ? Vɛrsɛ 12 oyo elandi ekopesa eyano: mpo na lisumu .

 Boyebi ya perpétuel oyo euti kosalema ekozala lokola moboko ya ba calculs na kosalelaka ba durées 1290 pe 1335 jour-années oyo eko proposer na Dan.12:11 pe 12; moboko oyo etiamaki ezali dati 538, ntango bonganganzambe ya seko eyibamaki na mokambi ya pápa ya mabele.

11c- .   mpe akweisaki esika yango moboko ya esika mosantu na ye

 Na tina ya contexte ya accord ya sika, entre deux significations possibles ya liloba ya hébreu "mecon" oyo ebongolami na "esika" na gardaki traduction na yango "base" kaka ndenge moko légitime mpe mieux adaptée na contexte ya époque chrétienne ciblée na prophetie .

esika mosantu elobelami mbala mingi , oyo ezali kobulunganisa. Kasi, ekoki kosalema ete bákosama te na kotalela verbe oyo ezali kotya elembo na likambo oyo esalemi na esika mosantu .

 Awa na Dan.7:11: moboko na yango ekweisami na papa.

 Na Dan.11:30: azali mbindo na mokonzi ya Greke monyokoli ya Bayuda Antiochos 4 Epiphanes na – 168.

 Na Dan.8:14 mpe Dan.9:26 ezali likambo ya bosantu te kasi ya bosantu . Liloba ya Liebele “qodesh” ebongolami na ndenge ya mabe na mabongoli nyonso ya mabongoli oyo bato mingi basalelaka. Kasi makomi ya Liebele ya ebandeli ebongwani te mpo na kotatola solo ya ebandeli.

 Osengeli koyeba ete liloba “ esika mosantu ” elimboli kaka esika oyo Nzambe atɛlɛmi na miso. Lokola Yesu asekwaki mpe azongaki na likoló, esika mosantu ezali lisusu te awa na mabele . Kobwaka moboko ya esika mosantu na ye elakisi bongo kobebisa miboko ya mateya oyo etali mosala na ye ya lola oyo ezali kolakisa makambo nyonso ya lobiko. Ya solo, soki azwi batisimo, moto oyo abengami asengeli kozala na likoki ya kozwa matomba na kondimama ya Yesu Klisto oyo asambisaka kondima na ye na misala na ye mpe andimi to te kolimbisa masumu na ye na nkombo ya mbeka na ye. Libatisi ezali elembo ya ebandeli ya likambo oyo moto akutanaki na yango na nse ya bosambisi ya bosembo ya Nzambe kasi nsuka na yango te. Oyo elakisi ete ntango boyokani ya semba kati na baponami na mabele mpe mobondeli na ye ya lola ekatani, lobiko ekoki lisusu te, mpe kondimana mosantu ebukani. Ezali drame ya nsɔmɔ ya molimo oyo bato mingi oyo bakosamaki mpe babendamaki baboyaki yango banda mokolo ya 7 Marsi 321 mpe mobu 538 oyo pápa alongolaki bonganga-nzambe ya libela ya Yesu Klisto mpo na bolamu na ye. Kobwaka moboko ya esika mosantu na ye elakisi mpe kopesa na bantoma 12 oyo bazali komonisa moboko to moboko ya Baponami, ndako ya molimo, liteya ya lokuta ya boklisto oyo ezali kolongisa mpe kopesa nzela na lisumu oyo ezali kotelemela mibeko ya bonzambe; oyo ntoma moko te alingaki kosala.

Dan 8:12 Mpe mampinga mapesamaki na mbeka ya seko mpo na lisumu; liseke ebwakaki bosolo na mabele, mpe elongaki misala na ye.

12a-  Mampinga mabikisamaki na mbeka ya seko

Na monoko ya elilingi mingi expression oyo ezali na ndimbola moko na oyo ya Dan.7:25: armée epesamaki ... Kasi awa Molimo abakisi na oyo ya seko

12b -  mpo na lisumu

 Soit, engebene na 1 Yoane 3:4, mpo na kobuka mobeko ebongwanaki na Dan.7:25. Mpo Yoane alobaki mpe akomaki ete: Moto nyonso oyo asali masumu abuki mobeko, mpe lisumu ezali kobuka mobeko .              Kobuka mobeko oyo ebandaki na mokolo ya 7 Mársi 321 mpe etali, ya liboso, kotika Sabata mosantu ya Nzambe; Sabata oyo esantisami na ye, banda kokela mokili, na “ mokolo ya nsambo ” oyo ekokani na mosusu te mpe ya seko.

12c-  liseke ebwakaki bosolo na mabele

 Solo ezali kaka liloba ya molimo oyo ezali kolakisa mobeko engebene na Nz.119:142-151: Mobeko na yo ezali bosolo...mibeko na yo nyonso ezali bosolo .             

12d-  mpe alongi na misala na ye

 Soki Molimo ya mokeli Nzambe asakolaki yango liboso, boye kokamwa te ete azangaki kotalela bokosi oyo, bokosi ya molimo oyo eleki monene na lisolo nyonso ya bato; kasi lisusu, oyo eleki mabe na mbuma na yango ya kobungisa milimo ya bato mpo na Nzambe. Molongo 24 ekondimisa koloba ete: Nguya na ye ekobakisama, kasi na makasi na ye moko te; akosala dégâts incroyable, akolonga na ba entreprises na ye , akobebisa ba puissants na peuple ya ba santu.

Komibongisa mpo na kosantisama

Na mateya epesami na milulu ya lingomba ya kondimana ya kala likambo oyo ya bolengeli mpo na bosantu ezali komonana ntango nyonso. Ya liboso, kati na ntango ya boombo mpe kokota na Kanana, esengelaki kosala fɛti ya Elekeli mpo na kosantisa bato oyo Nzambe alingaki komema na mabele ya ekólo na ye, Yisalaele, mokili ya elaka. Kutu, esengelaki mbula 40 ya komekama ya kopɛtolama mpe ya kosantisama mpo ete kokɔta na Kanana ekokisama.

Ndenge moko mpe, mpo na Sabata oyo etyami elembo na mokolo ya nsambo kobanda na kolala moko ya moi tii mokolo mosusu, esengelaki ntango ya komibongisa liboso. Mikolo motoba ya misala ya mokili esengelaki kosukola nzoto mpe kobongola bilamba, biloko wana mpe etiamaki likolo ya nganga-nzambe mpo ete akoka, kozanga likama mpo na bomoi na ye, kokota na esika mosantu ya tempelo mpo na kosala molulu na ye ya milulu kuna .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

Poso ya bozalisi ya mikolo nsambo, ngonga 24 elandami na mibu nkoto nsambo ya mwango ya lobiko ya Nzambe. Na boye ete mikolo 6 ya liboso ezala komonisa mibu nkoto 6 ya liboso oyo Nzambe aponi baponami na ye. Mpe mibu nkoto ya 7 mpe ya nsuka ezali Sabata monene oyo na boumeli na yango Nzambe mpe baponami na ye bayanganaki na likoló bazali na bopemi ya solo mpe ya mobimba. Basumuki lokola bakufi mpo na mwa ntango; longola se Satana, oyo atikali ye moko na mabele oyo bato bazangi bato na eleko oyo ya “mbula nkoto” oyo emonisami na Em.20. Liboso ya kokota na “likoló” baponami basengeli kopɛtolama mpe kosantisama. Bopetoli etongami na bondimi na mbeka ya bolingi ya Klisto, kasi bosantu ezwami na lisalisi na ye nsima ya libatisi mpo ete, bopeto etangami, to ezwami liboso na nkombo ya etinda moko ya bondimi, kasi bosantu ezali mbuma oyo ezwami na bosolo na mobimba na ye molimo na baponami na nzela ya boyokani na ye ya solo na Nzambe ya bomoi Yesu Klisto. Ezwamaka na nzela ya etumba oyo azali kobunda na ye moko, na ezaleli na ye ya mabe, mpo na kotelemela lisumu.

Danyele 9:25 ekoteya biso, Yesu Klisto ayaki kokufa na ekulusu mpo na kosala ete baponami na ye básala lisusu masumu te, mpo ayaki kosilisa masumu . Sikawa touti komona na molongo 12, Moponami moklisto apesamaki na bokonzi ya bokonzi ya pápa mpo na lisumu. Bopetoli esengeli bongo mpo na kozwa bosantu oyo kozanga yango moto moko te akomona Nzambe lokola ekomami na Ebr.12:14: Landa kimia elongo na bato banso, mpe bosantu, soki te moto moko te akomona Nkolo .

Esalemi na mibu 2000 ya eleko ya boklisto uta liwa ya Yesu Klisto kino bozongi na ye na 2030, ntango oyo ya bolengeli mpe ya bosantu ekobima na bavɛrsɛ 13 mpe 14 oyo ekolanda. Na bokeseni na bindimeli ya ebandeli ya Baadventiste, eleko oyo ezali te ya kosambisa oyo Danyele 7 elobeli kasi ya kosantisama oyo esalemaki na ntina mpo na libula ya masumu oyo eumelaki bikeke mingi oyo epesamaki nzela na mateya ya nsɔni ya Loma ya pápa. Nazali koyebisa na bosikisiki ete mosala ya Mbongwana oyo ebandaki uta na ekeke ya 13 ekokisaki te bopetoli mpe bosantu oyo esengamaki na bosembo nyonso na Nzambe mobikisi ya bosantu mbala misato mpe ya peto ya kokoka.

Dan 8:13 Nayokaki mosantu moko azali koloba; mpe mosantu mosusu alobaki na ye oyo alobaki ete: “Emonaneli na ntina na mbeka ya seko mpe na ntina ya lisumu ya kobebisa ekokokokisa kino ntango nini?” Esika mosantu mpe basoda bakonyatama tii ntango boni?

13a-  Nayokaki mosantu moko azali koloba; mpe mosantu mosusu alobaki na ye oyo alobaki

 Kaka basantu ya solo nde bayebaka masumu oyo bazwaki uta na Loma. Tokokuta bango lisusu na scène ya vision oyo elakisami na Dan.12.

13b-  Emonaneli ekokokisama kino ntango boni?

 Basantu basɛngaka dati oyo ekomonisa nsuka ya makambo ya nsɔni ya Baloma.

13c-  na mbeka ya seko

 Basantu basengi mokolo oyo ekozala elembo ya bozongisi bonganganzambe ya seko na Klisto.

13d-  mpe na ntina ya lisumu ya kobebisa ?

 Basantu basengi dati oyo ekozala elembo ya bozongi ya Sabata ya mokolo ya nsambo, oyo kobuka mobeko na yango ezwami etumbu na kobebisama ya Baloma mpe oyo ya bitumba; mpe mpo ya babuki mibeko na yango etumbu eye ekowumela kino nsuka ya mokili.

13th-  Esika bosantu mpe mampinga ekonyatama tii ntango boni?

 Basantu bazali kosɛnga dati oyo ekomonisa nsuka ya minyoko ya pápa oyo basalelaki bango, basantu oyo Nzambe aponi.

Dan 8:14 Mpe alobaki na ngai ete: “Nkóto mibale na nkama misato na mpokwa mpe ntɔngɔ; bongo esika mosantu ekopɛtolama.

14a-  Uta 1991, Nzambe akambaki boyekoli na ngai na vɛrsɛ oyo ebongolami malamu te. Talá libongoli na ye ya solosolo ya makomi ya Liebele.

 Mpe alobaki epai ya ngai: Kino mpokwa-ntongo nkoto mibale na nkama misato mpe balongisami ekozala bosantu.

 Bokoki komona, mandat ya 2300 mpokwa-tongo ezali na tina ya kosantisama ya baponami oyo Nzambe aponaki kobanda mokolo oyo ekoyebana mpo na mandat oyo. Bosembo ya seko oyo ezwami na batisimo kino ntango wana ezali na ntembe. Esengeli ya Nzambe mosantu mbala misato, lokola Tata, Mwana mpe Molimo Mosantu, ebongwanaki mpe elendisami na bosenga ya baponami kosala lisusu masumu te na Saba to na makuli mosusu oyo euti na monoko ya Nzambe. Nzela moke ya lobiko oyo Yesu ateyaki ezongisami bongo. Mpe ndakisa ya baponami oyo elakisami na Noa, Danyele, mpe Yobo ezali kolongisamilió oyo baponami mpo na bamiliare zomi oyo bakweaki ya bosambisi ya nsuka ya Dan.7:10.

Dan 8:15 Ntango ngai, Danyele, namonaki emonaneli oyo mpe nalukaki kososola yango, talá, moto moko na lolenge ya moto atɛlɛmaki liboso na ngai.

15a-  Na lolenge ya mayele, Danyele akolinga kososola ndimbola ya emonaneli mpe yango ekozwa ye na Dan.10:12, kondimama ya bosembo uta na Nzambe, kasi akopesama ata moke te mobimba na mposa na ye lokola eyano uta na Nzambe na Dan. 12:9 emonisi yango: Ayanolaki ete: Kende, Danyele, mpo maloba oyo ekobombama na kobombana mpe ekozala na elembo tii na ntango ya nsuka .

Dan 8:16 Nayokaki mongongo ya moto moko na katikati ya Ulai; agangaki mpe alobaki ete: Gabriel, limbolá ye emonaneli.

16a-  Elilingi ya Yesu Klisto na katikati ya Ulai ezali kokanisa liboso liteya oyo epesami na emonaneli ya Dan.12. Anzelu Gabriele, mosaleli ya penepene ya Klisto, azali na mokumba ya kolimbola ndimbola ya emonaneli mobimba uta ebandeli na yango. Na yango, tólanda malamu makambo mosusu oyo ekobima na bavɛrsɛ oyo ekolanda.

Dan 8:17 Bongo akómaki pene na esika oyo nazalaki; mpe ntango azalaki kopusana penepene nabangaki, mpe nakweyaki na elongi na ngai. Alobaki na ngai ete: “Kebá, mwana na moto, mpo emonaneli etali ntango oyo ekozala nsuka.”

17a-  Bomoni ya bikelamu ya lola ekosala tango nionso effet oyo na moto ya mosuni. Kasi tótya likebi ndenge azali kobenga biso tósala yango. Ntango ya nsuka oyo etali yango ekobanda na nsuka ya emonaneli mobimba.

Dan 8:18 Ntango azalaki koloba na ngai, natɛlɛmaki na elongi. Asimbaki ngai, mpe atindaki ngai natelema esika nazalaki.

18a-  Na likambo oyo, Nzambe azali ko souligner elakeli mabe ya mosuni oyo ekokani te na bopeto ya nzoto ya lola ya banzelu ya sembo.

Dan 8:19 Bongo alobaki na ngai ete: “Nakoteya yo makambo oyo ekosalema na nsuka ya nkanda, mpo ntango etyami mpo na nsuka .

19a-  Nsuka ya nkanda ya Nzambe ekoya, kasi nkanda oyo elongisami na kozanga botosi ya bakristu, libula ya mateya ya pápa ya Loma. Bosilisi ya nkanda oyo ya bonzambe oyo esakolamaki ekozala bongo ndambo mpamba te ekosila solo kaka nsima ya kobebisama mobimba ya bomoto na bozongi na nkembo ya Klisto.             

Dan 8:20 Mpate-mobali oyo bomonaki, oyo ezalaki na maseke, ezali bakonzi ya Bamede mpe ya Baperse.

20a-  Ezali motuna ya Nzambe kopesa ba points de référence na ba ponami na ye po ba comprendre principe ya succession ya ba symboles présentés. Bamede mpe Baperse batyaka elembo ya lisolo ya ebandeli ya emoniseli. Na Dan.2 mpe 7 bazalaki na esika ya mibale.

Dan 8:21 Ntaba ezali mokonzi ya Javane, liseke monene kati na miso na ye ezali mokonzi ya liboso.

21a-  Na ngala na yango, Grèce ezali succession ya mibale; ya misato na Dan.2 mpe 7.

21b-  Liseke monene kati na miso na ye ezali mokonzi ya liboso

 Ndenge tomoni yango, etaleli molongi monene ya Grɛki, Alesandala Monene. Liseke monene, elilingi ya ezaleli na yango ya kofinga mpe ya bitumba oyo Mokonzi Darius 3 azalaki na mabe mpo na kokitisa ye, mpo esɛngaki ye bokonzi na ye mpe bomoi na ye. Na kotiaka liseke oyo na elongi te kasi na kati ya miso, Molimo azali kolakisa mposa na ye ya kolonga oyo ekoki kotonda te ete kaka liwa na ye nde ekotika. Kasi miso ezali mpe clairvoyance prophétique, mpe banda mbotama na ye, destin exceptionnelle esakolamaki na ye na clairvoyant mpe andimi destin na ye oyo esakolamaki na bomoi na ye mobimba.

Dan 8:22 Maseke minei oyo ebimi mpo na kozwa esika ya liseke oyo ebukani ezali makonzi minei oyo ekobima na ekolo oyo, kasi ekozala makasi lokola te.

22a-  Tozali kokuta ba dynasties minei ya ba grecs oyo esalemaki na ba généraux minei oyo bazwaki esika ya Alesandala, bazali naino na bomoi nsima ya mibu 20 ya bitumba kati na zomi oyo bazalaki na ebandeli.

Dan 8:23 Na nsuka ya boyangeli na bango, ntango basumuki bakosilisa, mokonzi moko oyo azali na bososoli mpe na mayele mabe akobima.

23a-  Koleka tango ya katikati, anzelu azali kolamusa eleko ya boklisto ya bokonzi ya Rome ya pápa. Kosalaka bongo, amonisi ntina monene ya emoniseli oyo epesami. Kasi ndimbola oyo ememi liteya mosusu oyo ezali komonana na fraze ya liboso ya vɛrsɛ oyo: Na nsuka ya bokonzi na bango, ntango basumuki bakosilisa. Banani bazali basumuki wana oyo basili kosila oyo bazali liboso ya ntango ya boyangeli ya pápa? Wana ezali Bayuda ya ekolo batomboki oyo baboyaki Yesu Klisto lokola Masiya mpe mobikisi, mosikoli, ɛɛ, kasi bobele ya masumu oyo esalemaki mpe bobele mpo na baoyo ayebi na lolenge ya kondima na bango. Basili mpenza na mobu 70 na basoda ya Loma, bango mpe engumba na bango Yelusaleme, mpe yango mpo na mbala ya mibale nsima ya kobebisama oyo esalemaki na nse ya Nebukadanesala na – 586. Na likambo oyo, Nzambe apesaki bilembeteli ete boyokani ya kala esilaki banda wana liwa ya Yesu Klisto epai kuna na Yelusaleme rido ya kokabwana ya tempelo epasolamaki na biteni mibale, banda likoló tii na nse, emonisaki bongo ete likambo yango eutaki epai ya Nzambe ye moko.

23b-  ekobima mokonzi moko ya kozanga mayele mpe ya mayele

 Oyo ezali ndimbola ya Nzambe mpo na pápa oyo emonisami engebene Dan.7:8 na lolendo na yango mpe awa na bozangi bondimi na yango . Abakisi mpe azali na mayele . Artifice ezali ko couvrir vérité mpe kozua apparence ya oyo tozali te. Artifice yango esalelamaka mpo na kokosa moninga, oyo nde ba pápa oyo balandaka basalaka.

Dan 8:24 Nguya na ye ekobakisama, kasi na makasi na ye moko te; akosala mbeba ya kokamwa, akolonga na misala na ye, akobebisa bato ya nguya mpe bato ya basantu.

24a-  Nguya na ye ekobakisama

 Ya solo, elimbolami na Dan.7:8 lokola “ liseke moke ”, vɛrsɛ 20 epesi yango “ komonana monene koleka basusu ”.

24b-  kasi na makasi na ye moko te

 Awa mpe, lisoló ya bato endimisi ete soki bakonzi bazalaki kopesa mabɔkɔ na bibundeli te, boyangeli ya pápa ekokaki kozala te. Lisungi ya liboso ezalaki Clovis mokonzi ya ba Francs ya dynastie mérovingienne mpe sima na ye, oyo ya dynastie carolingen mpe na suka, oyo ya dynastie ya Capétien, lisungi ya bokonzi ya France ezalaki rarement kozanga. Mpe tokomona ete lisungi oyo ezali na motuya ya kofuta. Yango ekosalema lokola ndakisa na kokata motó ya Mokonzi Louis 16 ya France, Mokonzi-mwasi Marie Antoinette, bakonzi ya ndako ya mokonzi mpe bakonzi ya mangomba ya Katolike ya Loma oyo bazalaki mingimingi na mokumba, na guillotine oyo etiamaki na France na bingumba ya engumba-mokonzi mpe ya bitúká, na ba révolutionnaires français kati na 1793 mpe na mobu 1794; bileko mibale ya “Nsɔmɔ” oyo ekomami na balɛtrɛ ya makila mpo na kokanisa bato. Na Em.2:22 etumbu oyo ya bonzambe ekosakolama na maloba oyo: Tala, nakobwaka ye na mbeto, mpe nakotinda bolɔzi monene kozala baoyo basalaka ekobo elongo na ye , longola se soki babongoli mitema na misala na bango. Nakoboma bana na ye ; mpe mangomba manso makoyeba ete nazali ye oyo akolukaka makanisi mpe mitema, mpe nakopesa mbano na moko na moko engebene na misala mya bino.

24c-  akosala dégâts incroyable

 Na mabele, moto moko te akoki kotanga bango, kasi na lola, Nzambe ayebi motango ya sikisiki mpe na ngonga ya etumbu ya etumbu ya nsuka, bango banso bakolongolama, kobanda na oyo eleki moke kino na oyo eleki somo, na bakomi na bango.

24d-  akolonga na misala na ye

 Ndenge nini akokaki kolonga te, nzokande Nzambe apesaki ye mokumba oyo mpo na kopesa etumbu na lisumu oyo esalemi na bato na ye oyo balobaka ete Yesu Klisto alongaki lobiko?

24th-  akobebisa bato ya nguya mpe bato ya basantu

 Na komileka lokola momonisi ya Nzambe na mabele mpe kobangisaka bango ete bakolongola bango na lingomba oyo ekokanga nzela na bango ya kokɔta na lola, bokonzi ya pápa ezwi botosi ya bato minene mpe ya bakonzi ya mabele ya wɛsti, mpe kutu mingi koleka na bato ya mike, ya bozwi to ya babola , kasi bango nyonso bazangi boyebi, mpo na kozanga kondima mpe kozanga komibanzabanza na bango na bosolo ya Nzambe.

 Uta ebandeli ya eleko ya Mbongwana oyo ebandaki banda Peter Valdo na 1170, boyangeli ya pápa esalaki na nkanda makasi na kotindaka basaleli ya sembo ya Nzambe, basantu bobele moko ya solo oyo bazalaki ntango nyonso na kimya mpe na kimya, ba ligues catholique ya koboma oyo esungami na ba tribunaux ya inquisition ya bosantu na ye ya lokuta. Bazuzi oyo balati kapoti oyo bapesaki mitindo ete bányokola basantu mpe bato mosusu na ndenge ya nsɔmɔ, bango nyonso bafundamaki mpo na lipɛngwi epai ya Nzambe mpe Loma, bango nyonso bakosengela kopesa biyano mpo na makambo oyo basɛngaki bango liboso ya Nzambe ya solo na ngonga ya kosambisama ya nsuka oyo esakolamaki kaka.na Dan.7: 9 mpe Em.20:9 kino 15.

Dan 8:25 Na ntina na bozwi na ye mpe bolongi ya mayele na ye, akozala na lolendo na motema na ye, mpe akoboma bato mingi oyo bafandaki na kimya, mpe akomitombola liboso ya mokonzi ya bankumu; kasi ekobukana, kozanga milende ya loboko moko.

25a-  Na tina ya bomengo na ye pe elonga ya mayele mabe na ye

 Prosperité oyo epesi likanisi ya enrichissement na ye oyo verset ezo relier na ba tricks na ye . Tosengeli, ya solo, kosalela mayele mabe , ntango tozali mike mpe na bolɛmbu mpo na kozwa bozwi, mbongo mpe bozwi ya ndenge nyonso oyo Emoniseli 18:12 mpe 13 etángi.

25b-  akozala na lolendo na motema na ye

 Yango, atako liteya epesami na likambo ya Mokonzi Nebukadanesala na Dan.4 mpe oyo, ya mawa mingi koleka, ya mwana ya mwana na ye Belshasala na Dan.5.

25c-  akobebisa bato mingi oyo bafandaki na kimia

 Ezaleli ya kimia ezali mbuma ya boklisto ya solo, kasi kaka tii na 1843. Mpo liboso ya dati wana, mpe mingimingi, tii na nsuka ya Révolution française, na nsuka ya mbula 1260 ya boyangeli ya pápa esakolamaki na Dan.7:25 , kondima ya lokuta ezali na mobulu oyo ebundisaka to eyanolaka na nsɔmɔ. Ezali bobele na bantango oyo nde boboto mpe kimia esalaka bokeseni. Mibeko oyo Yesu atiaki ebongwanaki te banda tango ya bantoma, oyo aponami azali mpate oyo andimi kopesama mbeka, ata moke te mobomi-nyama.

25d-  mpe akotelema na mokonzi ya bakonzi

 Na bosikisiki wana, ntembe epesami lisusu nzela te. Mokambi , oyo atangami na bavɛrsɛ 11 mpe 12, azali solo Yesu Klisto, Mokonzi ya bakonzi mpe Nkolo ya bankolo oyo abimi na nkembo ya bozongi na ye na Em.19:16 . Mpe ezalaki epai na ye nde bonganga-nzambe ya seko oyo ebongi elongolamaki na pápa ya Loma.

Dan 8:26 Mpe emonaneli ya mpokwa mpe ya ntongo oyo elobelami ezali solo. Na ngambo na yo, bomba emonaneli oyo na sekele, mpo ezali na boyokani na bantango ya mosika.

26a-  Mpe emonaneli ya mpokwa mpe ya ntongo, oyo ezali kolobelama, ezali ya solo

 Anzelu atatoli ebandeli ya bonzambe ya esakweli ya “2300 mpokwa-ntongo” ya molongo 14. Yango wana abendi likebi, na nsuka, na enigma oyo esengeli kongenga mpe kososolama na basantu baponami ya Yesu Klisto ntango ntango ekozala akómaki mpo na kosala yango.

26b-  Na ngambo na yo, bomba emonaneli oyo na sekele, po etali tango ya mosika

 Ya solo, kati na eleko ya Danyele mpe ya biso, pene na bikeke 26 eleki. Mpe boye tomimoni na ntango ya nsuka esika wapi libombami oyo esengeli kongenga; likambo yango ekosalema, kasi liboso ya boyekoli ya Dan.9 te oyo ekopesa fungola ya ntina mpo na kosala ba calculs oyo esengami.

Dan 8:27 Ngai Danyele, nazalaki kolɛmba mpe kobɛla mikolo mingi; na nsima natɛlɛmaki mpe nazalaki kotalela makambo ya mokonzi. Nakamwaki na emonaneli yango, mpe moto moko te ayebaki yango.

27a-  Détail oyo etali santé ya Daniel ezali eloko ya mutu te. Ebongoli mpo na biso ntina ya koleka ndelo ya kozwa nsango uta na Nzambe na ntina ya mpokwa-ntongo 2300 oyo esakolamaki; mpamba te kaka ndenge maladi ekoki komema na liwa, kozanga koyeba likambo yango ekokweisa baklisto ya nsuka oyo bakozala na bomoi na ntango ya nsuka na liwa ya seko na elimo .

Danyele 9

Dan 9:1 Na mbula ya liboso ya Dalio mwana ya Ahasueruse, moto ya libota ya Bamede, oyo akómaki mokonzi ya bokonzi ya Bakaladea.

1a-  Engebene na litatoli ya Danyele oyo amonaki na miso, yango wana ekoki koboya te, toyekoli ete mokonzi Darius ya Dan.5:30 azali mwana ya Ahasueruse, ya libota ya Bamede; na yango mokonzi ya Perse Sirise 2 azwi naino esika na ye te. Mbula ya liboso ya boyangeli na ye ezalaki oyo alongaki Babilone, mpe na ndenge yango, azwaki yango na mabɔkɔ ya Bakaladea.

Dan 9:2  o mobu mwa yambo mwa bokonzi bwa ye, ngai, Danyele, namonaki na nzela ya mikanda ete mibu ntuku nsambo misengelaki koleka mpo ya bitika bya Yelusaleme, engebene na motango mwa mibu miye Nkolo alobaki na Yilimia, Profeta.

2a-  Danyele azali kolobela mikanda ya esakweli ya Yilimia, mosakoli. Apesi biso ndakisa kitoko ya bondimi mpe ya bondimi oyo esangisaka basaleli ya Nzambe na nse ya botali na ye. Andimi bongo maloba oyo ya 1 Kol.14:32: Milimo ya basakoli ezali na nse ya basakoli . Danyele afandaki na Babilone na boumeli ya mbula mingi 70 oyo esakolamaki mpo na kobengana bato ya Baebele. Azali mpe kosepela na likambo ya bozongi na ye na Yisalaele oyo, engebene ye, esengeli kozala mpenza penepene. Mpo na kozwa biyano epai ya Nzambe azali koloba na losambo moko ya kokamwa oyo tokoyekola.

Losambo ya ndakisa ya kondima ya mosantu

Liteya ya liboso ya mokapo 9 oyo ya Danyele ezali ya kososola ntina oyo Nzambe alingaki ete ebima na eteni oyo ya mokanda ya Danyele.

Na Dan.8:23 na nzela ya liyebisi ya esakweli ya basumuki oyo basilisi , tozwaki bondimisi ete Bayuda ya ekolo Yisalaele bazwaki lisusu etumbu mpe babebisamaki na mɔ́tɔ na Baloma na mobu 70, mpo na makambo nyonso oyo Danyele akei koyambola na oyo ya ye losambo. Sikawa nani Yisalaele oyo amonisamaki na boyokani ya liboso na Nzambe ya bomoi kobanda na Abalayama kino na bantoma 12 mpe bayekoli ya Yesu Klisto, ye moko azalaki Moyuda? Kaka échantillon ya bomoto nionso, po banda Adam, mibali bazalaki ndenge moko a part couleur ya loposo na bango oyo ebandi na très léger ti na très molili. Kasi ata soki bazali mposo nini, ekólo na bango, makambo oyo epesamaka na nzela ya ba gènes epai ya tata mpe mama tii na bana mibali mpe bana basi, bizaleli na bango ya makanisi ezali ndenge moko. En fonction ya principe ya ko dépouiller nkasa ya marguerite, "Nalingi yo, mua moke, mingi, passionnément, fou, ata muke te", mibali ba reproduire gamme oyo ya ba sentiments envers Nzambe vivant mokeli ya biloko nionso tango a découvrir ya yango kozala na bomoi. Lisusu, Mosambisi monene amoni kati na baoyo balobaka ete bauti na ye, bato ya sembo oyo balingaka ye mpe batosaka ye, basusu oyo balobaka ete balingaka ye, kasi bazali kotosa ye te, basusu oyo bazali kobika lingomba na bango na kozanga komibanzabanza, lisusu basusu oyo bazali kobika yango elongo na a motema makasi mpe ya acerbique oyo ekomisaka bango ba fanatiques mpe na extrême, bakoki kotelemela contradiction te mpe même moins ba reproches mpe ko soutenir koboma adversaire insupportable. Bizaleli yango ezwamaki epai ya Bayuda, lokola ezali tii lelo epai ya bato na planɛti mobimba ya Mabelé mpe na mangomba nyonso oyo, nzokande, ekokani te.

Losambo ya Daniel eyei kotuna yo, na bizaleli nini omiyebaka? Soki ezali te oyo ya moto oyo alingaka Nzambe mpe atosaka ye lokola litatoli ya bosembo na ye, kotya ntembe na likanisi na yo ya kondima; boyamboli mpe bopesa na Nzambe mbuma ya sembo mpe ya solo ya boyamboli lokola Danyele akosala.

Ntina ya mibale ya bozali ya losambo oyo na mokapo oyo 9 ezali ete ntina ya kobebisama ya nsuka ya Yisalaele, na mobu 70 na Baloma, etalelami mpe ekolisami kuna: koya ya liboso ya Masiya na mabele ya bato . Mpe lokola baboyaki Masiya oyo oyo mabunga na ye bobele moko ezalaki bobongi nie ya misala na ye oyo ezalaki kokweisa bango, bakambi ya mangomba balamusaki bato na ye, na bifundeli ya kofinga nyonso elongolamaki mpe etelemelamaki na makambo ya solo. Na yango, batongaki efundeli na bango ya nsuka likoló na solo ya Nzambe, bafundaki ye, moto, ete alobi ete azali Mwana ya Nzambe. Milimo ya bakonzi wana ya mangomba ezalaki moindo lokola makala ya mɔ́tɔ oyo ezali kozika oyo ekosilisa bango na ntango ya nkanda ya sembo. Kasi libunga monene ya Bayuda ezalaki te ete babomaki ye, kasi bayebaki ye te nsima ya lisekwa na ye ya bonzambe. Ekutani na makamwisi mpe misala malamu oyo esalemaki na bantoma na ye zomi na mibale, bamiyeki makasi lokola Farao na ntango na ye mpe batatolaki yango na kobomaka diakono ya sembo Stefano oyo bamibombaki mabanga kozanga ete mbala oyo bákende epai ya Baloma.

Ntina ya misato ya losambo oyo ezali ete ezwi mokumba ya botali ya mawa ya nsuka na nsuka ya likambo moko ya molai oyo moto akutanaki na yango na boyokani na Nzambe ; litatoli, lolenge moko ya litatoli oyo boyokani ya Bayuda etikaki epai ya bato mosusu. Mpo ezali na bobengani oyo na Babilone nde elakiseli oyo Nzambe abongisaki esili. Ezali solo ete Bayuda bakozonga na mabele ya ekolo na bango, mpe ete mpo na mwa ntango Nzambe akokumisama mpe akotosama, kasi bosembo ekolimwa noki, kino na esika oyo kobika na bango ekoki kolongisama bobele lokola momekano na bango ya nsuka ya kondima oyo etongami likoló na liboso koya ya Masiya, mpo ete asengeli kozala, mwana ya Yisalaele, Moyuda kati na Bayuda.

Ntina ya minei ya libondeli oyo etongami likoló na likambo oyo ete mabunga oyo elobelami mpe oyo eyebisami nyonso ekokisami mpe ezongisami sika na baklisto na eleko na bango, kobanda na kotika Sabata na mokolo ya 7 Mársi 321 tii na ntango na biso . Ebongiseli ya nsuka ya Leta oyo epambolamaki banda 1873 mpe mokomoko banda 1844 ekimi te elakeli mabe ya ntango, banda Yesu asanzaki yango na 1994. Boyekoli ya mikapo ya nsuka ya Danyele mpe ya buku Emoniseli ekolimbola badati yango mpe mabombami ya nsuka .

Sikoyo, tóyoka malamu Danyele azali koloba na Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso.

Dan 9:3 Natye elongi na ngai epai ya Nkolo Nzambe, mpo nabaluka na losambo mpe na mabondeli, na kokila bilei mpe na kolata saki mpe mputulu.

3a-  Danyele azali sikoyo mobange, kasi kondima na ye elɛmbi te, mpe boyokani na ye na Nzambe ebatelami, eleisami mpe ebatelami. Na likambo na ye, motema na ye kozalaka na bosembo mpenza, kokila bilei, elamba ya saki mpe mputulu ememaka ndimbola ya solosolo. Mimeseno yango emonisaka makasi ya mposa ya moto ya koyokama mpe kopesama na Nzambe. Kokila bilei emonisaka koleka oyo epesami na eyano ya Nzambe soki tokokanisi yango na bisengo ya kolya. Na approche oyo ezali na idée ya koyebisa Nzambe nalingi lisusu ko vivre sans réponse na yo te, sans kokende tii na komiboma.

Dan 9:4 Nabondelaki Yehova Nzambe na ngai mpe nayambolaki epai na ye ete: Nkolo, Nzambe monene mpe ya nsɔmɔ, oyo abatelaka kondimana na yo mpe ayokelaka baoyo balingaka yo mpe batosaka mibeko na yo mawa.

4a-  Nkolo, Nzambe monene pe ya somo

 Yisalaele azali na boombo na Babilone mpe afutaki mpo na koyeba ete Nzambe azali monene mpe ya nsɔmɔ.

4b-  yo oyo otosaka boyokani na yo pe oyokelaka mawa na baye balingi yo pe babatelaka mibeko na yo!

 Danyele alakisi ete ayebi Nzambe puisque azui ba arguments na ye na texte ya deuxième na kati ya mibeko zomi ya Nzambe, oyo ba catholiques malheureux bayebi te na ba siècles ya molili, po na souverainement, papa azuaki initiative ya kolongola yango na oyo ya ye version ya mibeko zomi, mpo ete mobeko moko oyo etali mingi mosuni ebakisama mpo na kobatela motango na zomi; ndakisa malamu ya kozanga kokanisa mpe ya bokosi oyo elobamaki na mokapo oyo eleki.

Dan 9:5 Tosali masumu, tosali mabe, tozalaki bato mabe mpe batomboki, totiki mibeko na yo mpe bikateli na yo.

5a-  Tokokaki kozala solo mpe polele koleka te mpo ete yango nde mbeba oyo ememaki Yisalaele na bobengani, longola se ete Danyele mpe baninga na ye misato bazalaki na ngambo te mpo na lolenge ya mbeba oyo; yango epekisi ye te kosimba likambo ya bato na ye wana azali komema mokumba ya mbeba na ye.

 Ezali bongo nde esengeli na 2021 tososola ete biso mpe, bakristu, tozali kosalela Nzambe oyo kaka oyo abongwanaka te engebene na esakola na ye na Mal.3:6: Mpo ngai nazali Nkolo, nabongwanaka te; mpe bino, bana ya Yakobo, bosili kosila te . Ekozala malamu koloba “esili naino te”. Mpo lokola Malaki akomaki maloba maye, Klisto abimaki, bana ba Yakobo baboyaki ye mpe babomaki ye, mpe na boyokani na liloba oyo esakolamaki na Dan.8:23, basukaki na kobomama na 70 na Baloma. Mpe soki Nzambe abongwanaki te, yango elakisi ete baklisto oyo bazali sembo te oyo babukaka mibeko na ye, bakisa mpe, liboso ya nyonso, Sabata oyo esantisami, bakobɛtama makasi koleka Baebele mpe Bayuda ya ekólo na ntango na bango.

Dan 9:6 Toyokaki te basaleli na yo basakoli, oyo balobaki na nkombo na yo na bakonzi na biso, na bankumu na biso, na bankɔkɔ na biso, mpe na bato nyonso ya mboka.

6a-  Ezali solo, Baebele bazali na ngambo ya makambo maye, kasi tokoki koloba nini mpo na bakristu oyo, ata na institution ya suka oyo ye atie, bazali na ngambo ya misala ndenge moko?

Dan 9:7 Ee Nkolo, boyengebene ezali ya yo, mpe ya biso ezali nsɔni na mokolo oyo, mpo na bato ya Yuda, mpe bafandi ya Yelusaleme, mpe epai ya Yisraele mobimba, ezala baoyo bazali penepene mpe baoyo bazali mosika. na mikili nyonso oyo olandaki bango mpo na kozanga bosembo oyo bazalaki na ngambo epai na yo.

7a-  Etumbu ya Israël ezalaki somo, liwa ezalaki ebele mpe kaka babiki nde bazwaki libaku ya kobengana bango na Babilone mpe uta kuna kopalangana na mikili nyonso ya bokonzi ya Bakaladi mpe bokonzi ya Perse oyo elandaki ye. Ekolo ya Bayuda epanzani na mikili ya bapaya mpe atako bongo, engebene elaka na ye, mosika te Nzambe akosangisa Bayuda na mabele ya ekolo na bango, mokili ya batata na bango. Oyo nde nguya mpe nguya Nzambe oyo ya bomoi azali na yango! Na libondeli na ye, Danyele amonisi boyamboli nyonso oyo bato yango basengeli komonisa liboso ya kozonga na mokili na bango mosantu, kasi kaka ntango Nzambe azali pembeni na bango.

 Daniel ayamboli infidélité ya bayuda oyo Nzambe apesi etumbu mais alors etumbu nini pona ba chrétiens oyo basalaka ndenge moko? kobengana bango na mboka, to liwa?

Dan 9:8 Nkolo, soni ya elongi na biso, na bakonzi na biso, na bankumu na biso, pe na batata na biso, po tosali yo lisumu.

8a-  Liloba ya nsomo, liloba “lisumu” etangami. Nani akoki kosukisa lisumu oyo ezali kobimisa mpasi monene boye? Mokapo oyo ekopesa eyano. Liteya moko ebongi koyekola mpe komikundola: Yisalaele enyokwamaki na mbano ya maponi mpe bizaleli ya bakonzi, bakambi mpe batata oyo bazalaki koyangela yango. Na yango, talá ndakisa moko epai wapi kozanga botosi epai ya bakambi ya kanyaka ekoki kolendisama mpo na kotikala na lipamboli ya Nzambe. Oyo ezali boponi oyo Daniel na baninga na ye misato basalaki mpe bapambolami mpo na yango.

Dan 9:9 Epayi ya Nkolo Nzambe na biso, motema mawa mpe bolimbisi, mpo tozangaki botosi epai na ye.

10a-  Na situation ya masumu etikali kaka elikia moko; tyá motema na Nzambe malamu mpe ya motema mawa mpo apesa ye bolimbisi. Processus ezali perpétuel, moyuda ya alliance ya kala na chrétien ya ya sika bazali na besoin moko ya bolimbisi. Awa lisusu Nzambe azali kobongisa eyano oyo ekosengela kofuta yango na ntalo mingi.

Dan 9:10 Totosi mongongo ya Yehova Nzambe na biso te, mpo na kolanda mibeko na ye oyo atye liboso na biso na nzela ya basaleli na ye basakoli.

10a-  Ezali mpe bongo mpo na bakristu na mobu 2021.

Dan 9:11 Yisraele mobimba babuki mobeko na yo, mpe batiki koyoka mongongo na yo. Bongo bilakeli mabe mpe kofinga esopamaki likolo na biso, oyo ekomami na mobeko ya Moize, mosaleli ya Nzambe, mpo tosali lisumu na Nzambe.

11a-  Na mobeko ya Moize, Nzambe akebisaki solo Israel na kozanga botosi. Kasi nsima na ye, mosakoli Ezekiele, oyo azalaki na ntango ya Danyele, abenganaki na mboka na ye mbula 13 nsima ya Danyele, elingi koloba, mbula 5 nsima ya Mokonzi Yoyakine, ndeko ya Yoyakime, oyo azwaki esika na ye, amimonaki na boombo na Ebale Kebar oyo ezalaki kati na Ebale Tigre mpe ebale Efrate. Kuna, Nzambe apesaki ye elimo mpe atindaki ye akoma bansango oyo tozali kokuta lelo na Biblia na biso. Et c'est dans Ezé.26 que nous trouvons une succession de châtiments dont le modèle se retrouvent appliqué spirituellement mais pas que, dans les sept trompettes de l'Apocalypse dans Apo.8 et 9. Cette surprenante ressemblance confirme que Dieu ne change vraiment te. Masumu mazwami etumbu na kondimana ya sika lokola ezalaki na kati ya kondimana ya kala.

Dan 9:12 Akokisaki maloba oyo alobaki mpo na biso mpe mpo na bakonzi na biso oyo bazalaki koyangela biso, mpe amemeli biso mpasi monene , oyo esalemaki naino te na nse ya lola mobimba.

12a-  Nzambe alɛmbi te, akokisaka mayebisi na ye mpo na kopambola to kolakela mabe na bokebi ndenge moko, mpe “ likama ” oyo ekwelaki bato ya Danyele ezali na mokano ya kokebisa bikolo oyo bayekolaka makambo maye. Kasi, tozali komona nini? Atako litatoli oyo ekomami na Biblia, liteya yango ezali kaka kozanga kotalela ata na baoyo batángaka yango. Bomikundola nsango oyo: Nzambe azali kobongisa mpo na Bayuda mpe nsima na bango, mpo na bakristu, mawa mosusu mibale ya minene oyo ekobima na mokanda oyo etikali ya Danyele.

Dan 9:13 Lokola ekomami na mobeko ya Moize, mpasi oyo nyonso eyeli biso; mpe tobondeli Yehova Nzambe na biso te, mpe totiki mabe na biso te, mpe toyokaki bosolo na yo te.

13a-  Kotyola makambo oyo Nzambe akomaki na Biblia ezali ya libela, mpe, na 2021 bakristu mpe bazali na ngambo ya mbeba oyo mpe bandimi ete Nzambe akotelemela yango te. Ils ne se détournent pas non plus de leurs iniquités et ne sont pas davantage attentifs à se vérité biblique mais si importante pour notre temps de la fin, sa vérité prophétique révélée intensément et compréhensible, puisque les clés de la compréhension sont dans la Bible elle- ata.

Dan 9:14 Yehova azali kokɛngɛla mpasi oyo, mpe amemeli biso yango; + mpo Yehova Nzambe na biso azali sembo na makambo nyonso oyo asali, kasi biso totosi mongongo na ye te.

14a-  Nini lisusu nakoki koloba? Na bosolo ! Kasi yeba malamu ete likama monene mingi koleka ebongisami na Nzambe mpo na bomoto ya lelo, mpe mpo na ntina moko. Ekoya, kati ya 2021 na 2030, na lolenge ya etumba ya nikleere oyo mission na yango ya bonzambe ezali koboma moko na misato ya bato engebene na Em.9:15.

Dan 9:15 Mpe sikawa, O Nkolo Nzambe wa biso, oyo abimisaki bato ba yo libanda lya mboka ya Ezipito na loboko la yo ya nguya, mpe okomisi nkombo na yo lokola ezali lelo, tosali lisumu, tosali mabe.

15a-  Daniel akundolisi biso pona nini kozanga kondima ezali condamné na Nzambe. Na mabele, bozali ya bato ya Bayuda etatoli likambo oyo ya kokamwa mpo na nguya moko oyo eleki ya bomoto, kobima na Ezipito ya bato ya Baebele. Lisolo na bango mobimba euti na likambo wana ya likamwisi. Tozali na libaku te ya kotatola bobimisi oyo, kasi moto moko te akoki koboya ete bakitani ya likambo oyo bazali naino kati na biso lelo. Mpe mpo na kosalela malamu bomoi yango, Nzambe apesaki bato yango na koyina ya Banazi na boumeli ya Etumba ya Mibale ya mokili mobimba. Likebi ya bomoto epesamaki bongo epai na babiki oyo na 1948 bazwaki bozongisi na bango na mabele ya mboka na bango ya kala oyo ebungaki uta mibu 70. Nzambe atikaki bobele kokweya na mitó na bango maloba ya batata na bango oyo balobaki na guvɛrnɛrɛ ya Loma Ponti Pilato mpo na Yesu , mpo na kozwa liwa na ye, nazongeli maloba “tiká makila na ye ekwea likoló na biso mpe likoló na bana na biso”. Nzambe ayanolaki bango na mokanda. Kasi baklisto ya mangomba nyonso baboyaki likebi na nsɔni nyonso liteya oyo ya bonzambe, mpe tokoki kososola ntina, mpamba te bango nyonso bazali na elakeli mabe na bango. Bayuda baboyaki Masiya, kasi baklisto batyolaki mibeko na ye. Na yango, kokweisama ya Nzambe na makambo nyonso mibale ezali mpenza na ntina.

Dan 9:16 Nkolo, na mawa na yo monene, tika nkanda na yo mpe nkanda na yo elongwa na engumba na yo Yerusaleme, longwa na ngomba na yo mosantu; mpo na ntina ya masumu ma biso mpe mabe ma batata ba biso, Yelusaleme mpe bato ba yo bazali kofinga bato banso nzinganzinga na biso.

16a-  Danyele awa azwi ntembe oyo Moize alakisaki epai ya Nzambe: bato oyo bazali kotatola etumbu ya bato na ye bakoloba nini? Nzambe ayebi mokakatano uta ye moko asakoli na ntina ya Bayuda, na monoko ya Paulo na Rom.2:24: Mpo nkombo ya Nzambe efingami kati na bapakano mpo na bino, lokola ekomami . Azali kolobela makomi ya Eze.16:27: Mpe, tala, nasembolaki loboko na ngai mpo na kobundisa yo, nakitisi eteni oyo napesaki yo, napesi yo na mokano ya banguna na yo, bana basi ya Bafilistia, oyo bayokaki nsɔni mpo na etamboli na bino ya mabe . Na motema mawa na ye, Danyele azali naino na makambo mingi ya koyekola na ntina na etumbu ya Nzambe likoló na engumba na ye Yelusaleme. Kasi ntango alobi ete " Yelusaleme mpe bato na yo bazali kofinga mpo na bato nyonso oyo bazali zingazinga na biso " azali na mabe te, mpo soki etumbu ya Yisalaele ebimisaki epai ya bapakano bobangi ya malamu mpe mposa ya kosalela Nzambe oyo ya solo, etumbu yango elingaki kozala na yango azalaki na bosepeli ya solosolo. kasi likambo wana ya mawa ebotaki mbuma moke, kasi ya ntina te, mpamba te tozali na nyongo ya kobongwana ya Mokonzi Nebukadanesala mpe Mokonzi Dalio Momede. 

Dan 9:17 Na yango, Ee Nzambe na biso, yoka losambo mpe mabondeli ya mosaleli na yo, mpe mpo na bolamu ya Nkolo tika elongi na yo engɛnga na esika mosantu na yo oyo etikali mpamba.

17a-  Oyo Daniel asengi ekopesama kasi te po Nzambe alingi ye, kasi kaka po bozongi oyo na Israel pe botongi lisusu tempelo ezali na projet na ye. Kasi, Danyele ayebi te ete tempelo, oyo ekotongama mpenza, ekobebisama lisusu na mobu 70 na Baloma. Yango wana nsango oyo akozwa na mokapo 9 oyo ekobikisa ye na ntina mpenza ya Bayuda oyo azali kopesa tii lelo na tempelo ya mabanga oyo etongami na Yelusaleme; tempelo ya mosuni ya Klisto mosika te ekokómisa yango mpamba, mpe mpo na ntina oyo ekobebisama lisusu na mobu 70 na mampinga ya Loma.

Dan 9:18 Nzambe na ngai, pesa matoyi mpe yoka! Fungola miso na yo pe tala bitika na biso, tala engumba oyo kombo na yo ebengami likolo na yango! Mpo ezali te mpo na boyengebene na biso nde tozali kopesa bino mabondeli na biso, kasi mpo na ngolu na bino monene.

18a-  Ezali solo ete Nzambe aponaki Yelusaleme mpo na kokómisa yango esika oyo esantisama na bozali na ye ya nkembo. Kasi esika yango ezali mosantu kaka ntango Nzambe atelemi wana, mpe banda mobu – 586, ezalaki lisusu bongo te. Mpe, na kokesana, bitika ya Yelusaleme mpe tempelo na yango etatolaki ete bosembo na ye ezalaki na koponapona te. Liteya oyo ezalaki na ntina mpo na bato kotala Nzambe ya solo lokola ekelamu ya bomoi oyo azali komona, kosambisa, mpe kosala na bokeseni na banzambe ya bapakano oyo basambelaka bikeko oyo bazali bobele na boyokani na baanzelu mabe ya kaa ya zabolo. Moto ya sembo asalelaka Nzambe kasi moto oyo azali sembo te asalelaka Nzambe mpo na komipesa légitimité religieuse envers ba oyo bazali zinga zinga na ye. Mawa ya Nzambe oyo Danyele azali kosenga ezali ya solo mpe mosika te akopesa elembeteli ya kitoko koleka mpo na yango, kati na Yesu Klisto.

Dan 9:19 Nkolo, yoka! Nkolo, limbisa! Nkolo, tyá likebi! Salá mpe kozela te, mpo na bolingo na yo, O Nzambe na ngai! Mpo nkombo na yo ebengami na engumba na yo mpe na bato na yo.

19a-  Bobange ya Danyele ezali kolongisa kotingama na ye mpo ete, lokola Moize, mposa na ye moko ya bolingo mingi ezali ya kozala na makoki ya kokutana na bozongi oyo na mokili na ye “mosantu.” Alingi kotatola botongi lisusu ya tempelo mosantu oyo ekopesa lisusu nkembo na Nzambe mpe na Yisalaele.

Dan 9:20 Nzokande nalobaki, mpe nasambelaki, mpe nayambolaki lisumu na ngai, mpe lisumu ya bato na ngai Yisraele, mpe napesaki mabondeli na ngai epai ya Yehova Nzambe na ngai mpo na ngomba mosantu ya Nzambe na ngai;

20a-  Ezali likambo ya kokamwa te ete Nzambe alingaka Danyele, ezali modèle ya komikitisa oyo ezali ko enchanter ye mpe ekokisaka critère ya bosantu oyo ye azali kosenga. Mobali nionso azali fallible tant que azali ko vivre na nzoto ya mosuni mpe Daniel azali exception te. Ayambolaka masumu na ye, ayebi bolembu na ye ya kolekisa ndelo lokola biso banso tosengeli kosala. Kasi ezaleli na ye ya molimo ekoki te kozipa lisumu ya bato, mpamba te azali kaka moto, ye moko azangi kokoka. Solution ekouta na Nzambe na kati ya Yesu Klisto.

Dan 9:21 Nazalaki kaka koloba na libondeli, ntango mobali Gabriel, oyo namonaki liboso na emonaneli, ayaki kopumbwa epai na ngai na ntango ya likabo ya mpokwa.

21a-  Ntango oyo Nzambe aponaki mpo na botali ya Gabriele ezali oyo ya mbeka ya mpokwa, elingi koloba oyo ya mbeka ya libela ya mwana na mpate oyo esakoli mpokwa mpe ntongo likabo ya bolingi na mikolo mizali koya ya nzoto ya bosantu ya kokoka mpe ya Yesu Klisto oyo ezali na mbeba te. Akokufa na ekulusu mpo na kozipa masumu ya baponami na ye se moko oyo bazali bato na ye se moko ya solo. Lien na emoniseli oyo ekopesama na se, na Danyele, etiamaki bongo.

 Nsuka ya libondeli: Eyano ya Nzambe

Dan 9:22 Ateyaki ngai, mpe asololaki na ngai. Alobaki na ngai: Danyele, nayei sikoyo mpo na kofungola bososoli na yo.

22a-  Liloba «fongola mayele na yo» elakisi ete kino tango wana, mayele ezalaki kokangama. Anzelu alobi na likambo ya mwango ya lobiko ya Nzambe oyo ebombamaki kino ntango ya bokutani na ye na profeta oyo Nzambe aponaki.

Dan 9:23 Tango bobandaki kobondela, liloba ebimaki, pe nayei koyebisa bino; mpo ozali molingami. Tyá likebi na liloba, mpe sosola emonaneli!

23a-  Tango bobandaki kosambela, liloba ebimaki

 Nzambe ya lola abongisaki makambo nyonso, ngonga ya bokutani na ngonga ya libela mpe anzelu Gabriele aponi Klisto na “Liloba” lokola Yoane akosala na ebandeli ya Nsango Malamu na ye: liloba ekómaki mosuni . Anzelu aye kosakola ye “Liloba” elakisi ete ayei kosakola ye boyei ya Klisto esakolamaki uta na Moize engebene na Det.18:15 kino 19: Nkolo, Nzambe na bino, akosekwisa bino kati na bino , ‘kati na bandeko na yo, mosakoli lokola ngai: okoyoka ye! Boye akoyanola na bosenga oyo bosalaki epai ya Yehova Nzambe na bino na Horebe na mokolo ya liyangani, ntango bolobaki ete: Tiká nayoka lisusu mongongo ya Yehova Nzambe na ngai te, mpe tiká namona lisusu mɔtɔ monene oyo te, . mpo na kokufa te. Yawe alobaki na ngai ete: Makambo oyo balobi ezali malamu. Nakotombola mpo na bango uta na bandeko na bango mosakoli lokola yo , nakotia maloba na ngai na monoko na ye, mpe akoloba na bango nyonso oyo nakopesa ye mitindo . Mpe soki moto ayoki maloba na ngai te oyo azali koloba na nkombo na ngai, nakozongisa ye mokumba . Kasi mosakoli oyo azali na mpiko ya koloba na nkombo na ngai liloba oyo napesi ye mitindo te, to oyo azali koloba na nkombo ya banzambe mosusu, mosakoli wana akozwa etumbu ya liwa.

 Mokanda oyo ezali na ntina mingi mpo na kososola ngambo ya Bayuda na koboya na bango Masiya Yesu mpo ete akokisaki masɛngami nyonso oyo esakolamaki mpo na koya na ye. Lokola azwamaki kati na bato mpe motindiki ya liloba ya bonzambe, Yesu akokanaki na ndimbola oyo mpe makamwisi oyo asalaki etatolaki misala ya bonzambe.

23b-  mpo ozali molingami

 Mpo na nini Nzambe alingaka Danyele? Bobele mpo ete Danyele alingaka ye. Bolingo ezali ntina oyo Nzambe akelaki bomoi mpo na bikelamu ya bonsomi liboso na ye. Ezali mposa na ye ya bolingo nde elongisaki motuya monene mpenza oyo akofuta mpo na kozwa yango epai ya bikelamu na ye mosusu oyo bazali bato awa na mabele. Mpe na motuya ya liwa na ye, oyo akosengela kofuta, baoyo akopona bakokoma baninga na ye ya seko.

23c-  Tyá likebi na liloba, mpe sosola emonaneli!

 Liloba nini ezali, liloba ya anzelu to “Liloba” ya bonzambe oyo ebombami kati na Klisto? Oyo ezali ya solo ezali ete nyonso mibale ekoki kosalema mpe ekoki kokokisama mpo ete emonaneli ekotala “Liloba” oyo akoya na mosuni kati na Yesu Klisto. Yango wana, kososola nsango ezali na ntina mingi.

Esakweli ya Pɔsɔ 70

Dan 9:24 Baposo ntuku nsambo epesameli bato na yo mpe mpo na engumba na yo mosantu, mpo na kopekisa mabunga mpe kosilisa masumu, mpo na kozipa mabe mpe komema boyengebene ya seko, mpo na kotya elembo na emonaneli mpe mosakoli, mpe mpo na kopakola mafuta esika Mosantu ya Bisika ya Bosantu.

24a-  Baposo ntuku nsambo ekatamaki na bato na yo mpe na engumba na yo mosantu

 Verbe ya Liebele “hatac” elimboli na ndimbola ya liboso kokata to kokatakata ; mpe bobele na elilingi, “kokata to kobongisa.” Nabateli ndimbola ya liboso, po epesi tina na action oyo ya Abraham oyo a concrétiser alliance na ye na Nzambe na nzela ya sacrifice, na Gen.15:10 : Abram azuaki ba niama oyo nionso, akataki yango na kati, pe atie eteni moko na moko moko epai ya mosusu; kasi azalaki kokabola bandɛkɛ yango te . Molulu yango emonisaki boyokani kati na Nzambe ná mosaleli na ye. Yango wana verbe oyo “kokata” ekozwa ndimbola na yango mobimba na “liyokani oyo esalemi na bato mingi mpo na poso moko” na molongo 27. “Ebele” oyo bazali Bayuda ya ekolo oyo mpo na bolamu na bango, litomba ya kondima na Klisto oyo babakamaki na ekulusu ezali elakisama liboso. Likambo ya mibale ya kosepelisa ya verbe oyo ekata ezali ete baposo 70 ya mibu ya mokapo oyo 9 ekatami na “2300 mpokwa-ntongo” ya Dan.8:14. Mpe liteya moko ebimi na chronologie oyo oyo etie kondima ya boklisto liboso ya kondima ya Bayuda. Na ndenge wana, Nzambe ateyi biso ete na kati ya Yesu Klisto apesi bomoi na ye mpo na kopesa yango lokola bosikoli mpo na mondimi nyonso oyo abongi na lobiko na ye na kati ya bomoto nyonso. Kondimana ya kala esengelaki kolimwa ntango Yesu asopaki makila na ye               mpo na kobuka kondimana na ye ya sika elongo na baponami ya mabele mobimba.

 Mokanda ya Danyele ezali na mokano ya koteya lobiko oyo ya mokili mobimba na kolakisa biso mbongwana ya bakonzi ya ntango ya Danyele; Nebukadanesala, Dalio Momede mpe Sirise Moperse.

Nsango yango ezali likebisi ya lokumu oyo ezali kobangisa bato ya Bayuda mpe engumba na bango mosantu Yelusaleme, oyo bapesi bango mokolo ya nsuka ya pɔsɔ 70. Awa lisusu code ya Ezé.4:5-6 epesi mokolo moko mpo na mbula moko bolai ezali komonisa na mibu 490 nyonso. Daniel asengeli kozala na mokakatano mpo na kososola ndimbola ya likama mpo na engumba na ye oyo esilá kobeba.

24b-  kotika masumu pe kosukisa masumu

 Kanisa nini ezalaki koleka na makanisi ya Danyele koyokaka makambo wana ntango autaki kobelela Nzambe na libondeli mpo na bolimbisi ya masumu na ye mpe masumu ya bato na ye. Akososola nokinoki soki ezali nini. Kasi biso moko tososoli malamu bosenga ya bonzambe oyo emonisami. Nzambe alingi kozwa epai ya baponami na ye ete abikisaka, ete basala lisusu masumu te, ete basukisa bobukami na bango ya mibeko na ye boye kosukisa masumu engebene na oyo ekokomama na ntoma Yoane na 1 Yoane 3 : 4: Moto nyonso oyo asali masumu abuki mobeko, mpe lisumu ezali kobuka mobeko . Mokano oyo etali mibali oyo basengeli kobundisa ezaleli na bango ya mabe mpo na kosala lisumu lisusu te.

24c-  mpo na kozipa mabe mpe komema bosembo ya seko

 Mpo na Moyuda Danyele , nsango oyo ezali kolamusa molulu ya “mokolo ya bomikabi” fɛti ya mbula na mbula epai wapi tosepelaka kolongola masumu na nzela ya mbeka ya ntaba. Elembo oyo ya lisumu ya momesano emonisaki Grèce na Dan.8 mpe bozali na yango etie esakweli na mopepe ya molimo ya "mokolo ya bomikabi" oyo. Kasi ndenge nini liwa ya ntaba ekoki kolongola masumu soki liwa ya banyama mosusu oyo bapesaki mbeka na boumeli ya mbula mobimba elongi te kolongola yango? Eyano na mokakatano oyo epesami na Ebr.10:3 kino 7: Kasi bokundoli ya masumu ezongisamaka sika mbula na mbula na bambeka oyo; mpo ete makila ya bangɔmbɛ mpe bantaba ekoki te kolongola masumu . Yango wana Klisto, akoti o mokili, alobaki: Mbeka mpe likabo olingaki te, kasi nzoto osali mpo ya ngai ; Ondimi te bambeka ya kotumba to bambeka mpo na lisumu. Bongo nalobaki: Tala, nayei (na rulo ya buku elobeli ngai) mpo na kosala, . Ee Nzambe, mokano na yo . Bandimbola oyo ntoma Paulo apesaki ezali mpenza polele mpe ezali na ntina. Elandi ete Nzambe abombi mpo na ye moko, kati na Yesu Klisto, mosala ya bomikabi mpo na masumu oyo anzelu Gabriele asakolaki epai ya Danyele. Kasi Yesu Klisto azalaki wapi kati na molulu wana ya “mokolo ya bomikabi”? Bozangi mbeba na ye ya moto ye moko ya kokoka, oyo na ndenge ya elilingi ekomisaki ye mwana ya mpate ya elekeli ya Nzambe oyo alongolaka masumu ya mokili, ezwaki mokumba ya masumu ya baponami na ye oyo emonisami na ntaba ya molulu ya bomikabi. Mwana ya mpate abombamaki na ntaba na boye ete mwana ya mpate akufa mpo na ntaba oyo ye abatelaki. Na kondimaka liwa na ye na ekulusu mpo na kozipa masumu ya baponami na ye, masumu oyo azalaki na mokumba na yango, kati na Klisto Nzambe apesaki bango elembeteli ya kitoko koleka ya bolingo na ye mpo na bango.

24d-  mpe komema bosembo ya seko

 Oyo ezali mbano ya esengo ya liwa ya mobikisi Masiya. Bosembo oyo moto, uta Adama, akokaki kobimisa te, etangami na baponami mpo ete na nzela ya bondimi na bango na elakiseli oyo ya bolingo ya bonzambe, na ngolu ya peto, bosembo ya kokoka ya Yesu Klisto ekoki kotangama na bango, na ebandeli . , kino etumba ya kondima elongi lisumu. Mpe ntango likambo yango esili mpenza, balobaka ete bosembo ya Klisto epesami. Moyekoli akomi lokola Nkolo na ye. Ezali likoló na miboko wana ya mateya nde kondima ya bantoma ya Yesu etongamaki. Liboso ete ntango mpe nguya ya molili ebongola bango, na bongo koyeisa monene nzela ya moke oyo Yesu Klisto ateyaki. Bosembo oyo ekozala ya seko kaka mpo na baponami ya sembo, baoyo bayokaka mpe bakoyanola na botosi masengi ya bosembo ya Nzambe.

24th-  mpo na kokanga elembo na emonaneli mpe mosakoli

 To, mpo ete emonaneli ekokisama na komonana ya mosakoli oyo asakolamaki. Elembo ya verbe ezali kolobela elembo ya Nzambe oyo epesaka bongo na esakweli mpe na mosakoli oyo akomilakisa bokonzi mpe bondimi ya bonzambe mobimba mpe oyo ekoki kotyelama ntembe te. Mosala oyo elingi kokokisama ekangami na elembo na yango ya bokonzi oyo euti na Nzambe. Motángo ya elilingi ya elembo yango ezali “sambo: 7”. Ezali mpe kolakisa botondi oyo ezali komonisa lolenge ya Nzambe mozalisi mpe oyo ya Molimo na ye. Moboko ya boponi oyo ezali botongi ya projet na ye na boumeli ya mibu nkoto nsambo, yango wana akabolaki ntango na baposo ya mikolo nsambo lokola mibu nkoto nsambo. Esakweli ya baposo 70 epesi bongo mokumba na motango (7), elembo ya Nzambe ya bomoi na Em.7. Bavɛrsɛ oyo ekolanda ekondimisa ntina ya motángo oyo “7”.

24f-  mpe mpo na kopakola Mosantu ya Bosantu

 Oyo ezali kopakolama ya Molimo Mosantu oyo Yesu akozwa na tango ya libatisi na ye. Kasi tósala libunga te, ebenga oyo ekitisaki ye uta na likoló ezalaki kaka na mokano moko, oyo ya kondimisa Yoane ete Yesu azalaki mpenza Masiya oyo asakolamaki; likoló ezali kotatola mpo na ye. Na mabele, Yesu azalaki ntango nyonso Klisto mpe na lolenge ya mituna oyo eponami oyo batunaki banganga-nzambe, mateya na ye na sinagoga ntango azalaki na mbula 12 ezali elembeteli ya likambo yango. Mpo na bato na ye, kati na bango abotamaki mpe akolaki, misio na ye ya Leta ezalaki ya kobanda na libatisi na ye na mbula ya mbula 26 mpe asengelaki kotika bomoi na ye na eleko ya prɛnta ya mobu 30. Titre Mosantu ya Bosantu elakisi na lokumu mpamba te azali kosangisa na lolenge ya mosuni Nzambe ya bomoi oyo azalaki kobangisa Baebele na ntango ya Moize. Kasi Esika Mosantu ya bomoi ezalaki na elembo ya mosuni awa na mabele; esika oyo eleki bosantu to esika mosantu ya tempelo na Yelusaleme. Ezalaki elembo ya lola, dimension oyo ekoki kozuama te na bomoto esika Nzambe na baanzelu na ye batelemi. Kiti ya bosambisi ya bonzambe mpe esika ya kiti na ye ya bokonzi, Nzambe lokola Mosambisi azelaki makila ya Klisto mpo na kondimisa bolimbisi ya masumu ya baponami na boumeli ya mibu nkoto 6 oyo etiamaki mpo na boponi oyo. Na bongo liwa ya Yesu ekokisaki “elambo ya bomikabi” ya nsuka. Bolimbisi ezwami mpe bambeka ya kala oyo Nzambe andimaki, nyonso endimami. Kopakolama na Esika Mosantu ya Bosantu esalemaki na Mokolo ya Bomikabi na kosopa makila ya ntaba oyo babomaki na kiti ya ngolu, etumbelo oyo etiamaki likolo ya sanduku oyo ezalaki na mibeko ya Nzambe oyo ebukamaki. Mpo na likambo yango, mbala moko na mbula, nganga-nzambe monene azwaki ndingisa ya kokɔta na ngambo mosusu ya elamba ya kokabwana, na esika oyo eleki bosantu. Na bongo nsima ya lisekwa na ye, Yesu amemaki na lola bomikabi ya makila na ye mpo na kozwa bokonzi, lotomo ya kobikisa baponami na ye na kofunda bosembo na ye mpe lotomo ya kokweisa basumuki oyo babongoli motema te, bakisa mpe baanzelu mabe mpe mokambi na bango Satana, zabolo . Esika ya bosantu, oyo ezali mpe kolakisa lola, makila oyo Yesu asopaki na mabele, ekopesa ye nzela, na Mikaele, abengana zabolo mpe bademo na ye uta na lola, likambo oyo emonisami na Em.12:9. Na yango, libunga ya bato ya mangomba ya Bayuda ezalaki te ya kososola ezaleli ya esakweli ya “mokolo ya bomikabi” ya mbula na mbula. Bandimaki na mabe ete makila ya nyama oyo epesami na fɛti yango ekokaki kondimisa ndimbola mosusu ya nyama oyo esopamaki na boumeli ya mbula. Moto asalemi na elilingi ya Nzambe; nyama oyo ebimisami na bomoi ya mabele, ndenge nini tokoki kolongisa bokokani ya motuya mpo na mitindo mibale ya banyama?

Lokola azalaki Nzambe, Yesu Klisto azalaki ye moko mafuta ya kopakola lokola Molimo Mosantu mpe na komata na lola amemi elongo na ye mafuta ya mafuta ya ndingisa na ye oyo alongi na mabele.

Fungola ya kosala ba calculs

Dan 9:25 Boye bóyeba, mpe bósosola! Uta ntango liloba esakolaki ete Yelusaleme ekotongama lisusu mpo na Bapakolami, epai ya Mokambi, eleki baposo nsambo mpe poso tuku motoba na mibale, bisika mpe mabulu ekozongisama, kasi na bantango ya mpasi.

25a-  Yeba likambo oyo bongo, mpe sosola!

 Anzelu azali na raison ya kobengisa Danyele na attention mpo azali ko aborder ba données oyo esengaka concentration spirituelle mpe intellectuelle monene; mpo ekosengela kosala ba calculs.

25b-  Uta tango liloba lisakolaki ete Yelusaleme ekotongama lisusu na Bapakolami, na Mokambi

 Bobele eteni oyo ya vɛrsɛ ezali na ntina mingi mpamba te elobeli na mokuse ntina ya emonaneli. Nzambe apesi bato na ye oyo bazali kozela Masiya na bango nzela ya koyeba na mbula nini akomilakisa epai na bango . Mpe ngonga oyo ntango liloba esakolaki ete Yelusaleme ekotongama lisusu esengeli kokatama engebene na boumeli ya mibu 490 oyo esakolamaki. Mpo na mobeko oyo ya kotonga lisusu, na mokanda ya Ezela, tozali kokuta mibeko misato oyo ekoki kozala oyo bakonzi misato ya Perse bapesaki mitindo na molɔngɔ: Sirise, Dalio, mpe Artaserzese. Il se révèle que décret oyo etiamaki na oyo ya suka na – 458, epesi nzela na culmination ya 490 ans na année 26 ya époque na biso. Yango wana ekozala mobeko oyo ya Artaserzeze oyo esengeli kobatelama na kotalela eleko oyo ekomamaki: prɛnta engebene na Esd.7:9: alongwaki na Babilone na mokolo ya liboso ya sanza ya liboso, mpe akomaki na Yelusaleme na mokolo mokolo ya liboso ya sanza ya mitano, lobɔkɔ malamu ya Nzambe na ye ezalaki likoló na ye . Mbula ya mobeko ya mokonzi epesami na Ezela.7:7: Mingi kati na bana ya Yisalaele, banganga-nzambe mpe Balevi, bayembi, bakɛngɛli ya baporte, mpe Banetini, bayaki mpe na Yelusaleme na mbula ya nsambo ya Mokonzi Atazelezese .

 Bolongwi ya mobeko kozalaka liziba, Molimo azali ko cibler mpo na esakweli na yango, Pasika ya liziba esika Yesu Klisto akufaki na ekulusu. Ba calculs eko mema biso na objectif oyo.

25c-  poso sambo na poso ntuku motoba na mibale eleki, bisika mpe mabulu ekozongisama, kasi na tango ya mpasi.

Na ebandeli tozalaka na bapɔsɔ 70. Anzelu yango alamusi pɔsɔ 69; 7 + 62. Ba poso 7 ya liboso esukaka na tango ya bozongisi Yelusaleme pe tempelo, na tango ya mawa po Bayuda basalaka na se ya mpasi ya libela ya ba Arabes oyo bayaki kofanda na esika oyo batikaki bonsomi na bobengani na bango. Vɛrsɛ oyo euti na Neh.4:17 elobeli likambo yango malamu: Baoyo batongaki efelo, mpe baoyo bazalaki komema to kotya mikumba, bazalaki kosala na lobɔkɔ moko mpe bazalaki kosimba ebundeli na lobɔkɔ mosusu . Oyo ezali détail oyo elakisami, kasi oyo ya monene ezwami na poso ya 70 etangami.

 Pɔsɔ ya mbala ya 70

Dan 9:26 Mpe nsima ya pɔsɔ ntuku motoba na mibale, Mopakolami akokatama, mpe akozala na mokitani te , akozala na eloko moko te mpo na ye. Bato ya mokonzi oyo akoya bakobebisa engumba mpe esika mosantu , mpe nsuka na bango ekoya lokola mpela; Ezwami ekateli ete kobebisama ekoumela kino etumba ekosuka.

26a-  Nsima ya baposo ntuku motoba na mibale, Mopakolami moko akokatama

 Ba poso oyo 62 ezali liboso ya poso 7 , elingi koloba ete nsango ya solo ezali "nsima ya baposo 69" mopakolami akokatama , kasi kaka mopakolami nyonso te, oyo asakolami bongo azali na kati ya kopakola mafuta ya bonzambe ye moko. Kosalela formule “ a bapakolami ”, Nzambe abongisaka bato ya Bayuda mpo na bokutani na bango na moto oyo azali komonana lokola moto mpamba, mosika na mikakatano ya Nzambe. Na boyokani na lisese na ye ya baloni vinyo, Mwana ya Moto, mwana ya Nkolo ya elanga ya vinyo, amimonisi epai ya baloni vinyo nsima ya kotinda bamemi-nsango na ye oyo bazalaki liboso na ye mpe oyo basalaki bango mabe. Na kotalela bato, Yesu azali bobele mopakolami oyo amimonisaka nsima ya bapakolami mosusu.

 Anzelu alobaki “ nsima ” boumeli mobimba ya pɔsɔ 69 emonisaki bongo pɔsɔ ya 70 . Na yango, litambe na litambe, ba données ya anzelu ezali ko diriger biso vers Pasika ya printemps ya année 30 oyo ekozala na kati ya semaine oyo ya 70e ya jour-années.

26b-  mpe akozala na mokitani te mpo na ye

 Libongoli oyo ezali mpenza ya kozanga mibeko lokola mokomi na yango, L.Segond, amonisi polele na marge ete libongoli ya solosolo ezali: moto moko te mpo na ye . Mpe mpo na ngai libongoli ya solosolo ebongi na ngai malamu mpenza mpo ete elobi oyo esalemaki mpenza na ngonga ya ekulusu na ye. Biblia etatoli ete bantoma bango moko batikaki kondima ete Yesu azalaki Masiya oyo bazalaki kozela mpo, lokola bato mosusu ya Bayuda, bazalaki kozela masiya mobundi oyo akobwaka Baloma libanda ya mboka.

26c-  Bato ya mokambi oyo akoya bakobebisa engumba mpe bosantu ya esika mosantu

 Yango ezali eyano ya Nzambe na kozanga kondima ya ekólo Bayuda oyo bamonaki: moto moko te mpo na ye . Nkanda ya Nzambe ekofutama mpenza na kobebisama ya Yelusaleme mpe bosantu na yango ya lokuta ; mpamba te banda mobu 30, bosantu ezali lisusu te na mabele ya Bayuda; esika mosantu ezali lisusu moko te. Mpo na likambo yango, Nzambe asalelaki Baloma, baoyo na nzela na bango bakonzi ya mangomba ya Bayuda babakamaki Masiya na ekulusu, bazalaki na mpiko te mpe bazalaki na likoki te ya kosala yango bango moko, nzokande bayebaki, kozanga bango, kobamba diakono Stefano mabanga “mbula misato na sanza motoba " nsima.

26d-  mpe nsuka na yango ekoya lokola mpela

Yango wana ezalaki na mobu 70, nde nsima ya mibu mingi ya kozingama ya Baloma, Yelusaleme ekweyaki na maboko na bango, mpe etondaki na koyina ya kobebisa, oyo epelisami na molende ya bonzambe, babebisaki na nsɔmɔ, lokola esakolamaki, engumba mpe bosantu oyo ezalaki lisusu te, kino kuna etikalaki lisusu libanga moko te likolo ya mosusu lokola Yesu asakolaki liboso ya liwa na ye na Mat.24:2: Kasi alobaki na bango: Bozali komona nyonso oyo? Solo nazali koyebisa bino ete, libanga moko te ekotikala likolo ya mosusu awa oyo ekobukana te .

26e -  ezwami mokano ete kobebisama ekowumela kino nsuka ya etumba

  Na Mat.24:6, Yesu alobaki: Bokoyoka bitumba mpe nsango ya bitumba: bokeba ete botungisama te, mpo makambo oyo esengeli kosalema. Kasi yango ekozala naino nsuka te. Nsima ya Baloma, bitumba ekobaki na boumeli ya mbula nkóto mibale mobimba ya eleko ya boklisto mpe ntango molai ya kimya oyo tozali na yango banda Etumba ya Mibale ya mokili mobimba esilaki ezali ya kokamwa kasi Nzambe nde abongisi yango. Bomoto ekoki bongo kobimisa mbuma ya bobebisi na yango kino na nsuka ya makanisi na yango ya kokanisa liboso ya kofuta motuya na yango na ndenge ya liwa.

 Nzokande, tosengeli kobosana te ntango tozali kolobela Baloma ete bolandi na bango ya pápa ekoyeisa molai misala ya “ mobebisi to mobebisi ” ya bapakano mpe kuna mpe kino na nsuka ya etumba oyo esalemaki na baponami ya Klisto Nzambe.

Dan 9:27 Akosala kondimana makasi na bato mingi na boumeli ya pɔsɔ moko , mpe na boumeli ya ndambo ya pɔsɔ akosilisa mbeka mpe mbeka ya mbuma; Mpe [ekozala] na lipapu ya biloko ya nsɔni ya kobebisama mpe kutu kino na kobomama (to kobebisama mobimba), mpe ekobukana, [ engebene na] oyo epesamaki mobeko, na [mabele] oyo etikali mpamba .

27a-  Akosala boyokani makasi na bato mingi mpo na poso moko

 Molimo asakoli botiami ya boyokani ya sika ; ezali makasi mpo ekomi moboko ya lobiko oyo epesami tii na nsuka ya mokili. Na nse ya liloba mingi, Nzambe azali kopesa motuya na bana mboka ya Bayuda, bantoma na ye mpe bayekoli na ye ya liboso ya Bayuda oyo bakokota na kondimana na ye na boumeli ya mibu nsambo ya nsuka ya mokolo ya suka oyo epesami na ekolo ya Bayuda mpo na kondima to koboya na ndenge ya ofele Masiya oyo babakamaki na ekulusu. Ezali kondimana oyo nde “ ekatami ” na vɛrsɛ 24 kati na Nzambe mpe basumuki Bayuda oyo babongoli motema. Na automne ya 33, suka ya poso oyo eleki ekozala marqué na acte oyo mosusu ya injuste mpe ya koyina oyo emonisami na kobwaka mabanga ya Stephen diacre ya sika. Mabe na ye kaka moko ezalaki ya koyebisa Bayuda makambo ya solo oyo bakokaki kokanga motema te mpo na koyoka, nzokande Yesu atyaki maloba na ye na monɔkɔ na ye. Lokola Yesu amonaki ete alandi moko ya likambo na ye abomami, akomaki ndenge oyo ekólo moko eboyaki kobondela ye. Uta na ɔtɔne ya mobu 33, batomboki Bayuda bapelisaki nkanda ya Baloma oyo esilaki na bloc moko na Yelusaleme na mobu 70.

27b-  mpe na ndambo ya poso akosala ete mbeka mpe likabo esila

 Moment oyo na katikati to ndambo ya poso ezali printemps 30 ciblé na prophetie ya 70 semaines. Oyo ezali ngonga oyo misala nyonso oyo etangami na molongo 24 ekokisami: Nsuka ya lisumu, bomikabi na yango, koya ya mosakoli oyo akokisaka emonaneli na kotiaka bosembo na ye ya seko mpe kopakolama ya Klisto oyo asekwi oyo azali komata na lola Molongi mpe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso . Liwa ya bomikabi ya Masiya elobelami awa na nse ya likambo ya mbano oyo yango esangisi: kotika mpenza mbeka mpe makabo ya banyama oyo esalemaki mpokwa mpe ntɔngɔ na tempelo ya Bayuda, kasi mpe kobanda ntɔngɔ tii na mpokwa , mpo na masumu ya bato. Liwa ya Yesu Klisto ekómisi bilembo ya banyama oyo ezalaki komonisa ye liboso na kondimana ya kala, mpe yango ezali mbongwana ya ntina mingi oyo mbeka na ye ememaki. Kopasola rido ya tempelo oyo Nzambe azali kosala na ngonga oyo Yesu akokufa endimisi bosilisi ya sikisiki ya milulu ya losambo ya mabele, mpe kobebisama ya tempelo, na mobu 70, ezali kolendisa bondimisi oyo. Na ngala na yango, bafɛti ya Bayuda oyo bazalaki kosala mbula na mbula, oyo nyonso ezalaki esakweli ya koya na ye, esengelaki kolimwa; kasi na likambo moko te, momesano ya Sabata ya poso na poso oyo ezwi na liwa oyo ndimbola na yango ya solo: esakoli bopemi ya lola ya mibu nkoto ya nsambo oyo, na nzela ya elonga na ye, Yesu Klisto azwi mpo na Nzambe mpe baponami na ye ya solo oyo azali kotánga na ye ya kokoka bosembo ya seko oyo etángamaki na vɛrsɛ 24.

 Ebandeli ya “ poso ” oyo ya mikolo-mbula esalemi na ɔtɔne ya 26 na libatisi ya Yesu oyo abatisamaki na Yoane Mobatisi.

27c-  Mpe [ekozala] na lipapu ya biloko ya nsomo ya libebi

 Pardon, mais eteni oyo ya verset ebongolami mabe na version ya L.Segond po e interprété mabe. Na kotalaka bimoniseli oyo epesami na Apocalypse ya Yoane, nazali kolakisa libongoli na ngai ya makomi ya Liebele oyo mabongoli mosusu endimisi. Phrase " na lipapu ", elembo ya bizaleli ya lola mpe bokonzi, ezali kopesa likanisi ya mokumba ya lingomba oyo etali mbala moko Loma ya pápa, oyo " emati " na Dan.8:10-11, mpe baninga na yango ya losambo ya mikolo ya nsuka. Mapapu ya mpongo ezali elilingi ya botomboli ya likolo ya titre ya bokonzi, na ndakisa nkosi oyo ezali na mapapu ya mpongo oyo etali Mokonzi Nebukadanesala, to ya Nzambe ye moko, oyo amemaki na mapapu ya mpongo bato na ye ya Baebele oyo abikisaki na boombo ya Ezipito. Ba empires nionso ezui elembo oyo ya aigle , y compris, na 1806, Napoléon 1er , oyo endimami na Apo.8:13, na sima ba ampereurs Prusse na Allemagne, ya suka ezalaki dictateur A.Hitler. Kasi banda wana, USA ezali mpe na aigle impérial oyo na vert ya mbongo na yango ya ekolo : dollar.

 Kotika likambo oyo eleki, Molimo azongi mpo na ko cibler monguna na ye oyo alingaka mingi: Loma. Sima ya mission ya mabele ya Yesu Klisto, acteur ciblé ya ba abominations oyo esalaka désolation finale ya mabele ezali vraiment Rome oyo phase impériale na yango ya pagan ewuti kobebisa Yelusaleme na 70 na verset 26. Mpe action ya kosala " abominations of desolation ” ekosala kobá na ntango tii na nsuka ya mokili. Makambo ya nsomo , na boike, ekoki bongo kozala, liboso ya nyonso, na Loma ya bokonzi oyo ekonyokola baponami ya sembo na kobomaka bango na “ba étapes” ya kokamwa mpo na kosepelisa bato ya Loma oyo bazalaki na mposa ya makila, makambo oyo ekosila na 313. Kasi mosusu likambo ya nsɔni eyaka nsima mpe ezali kosukisa momeseno ya Sabata ya mokolo ya nsambo, 7 Marsi 321; likambo yango ekoki tii lelo oyo Bokonzi ya Loma mpe mokambi na yango ya ampire Constantin I. Elongo na ye, bokonzi ya Loma ekómaki na nse ya bokonzi ya bakonzi ya Byzance. Na mobu 538, na ngala na ye, amperɛrɛ Justinien 1er asalaki likambo mosusu ya nsɔni na ndenge atyaki na kiti na ye ya Loma boyangeli ya pápa ya Vigilius 1er , mpe na nsima, koyeisa molai wana ya makambo ya nsɔni tii na nsuka ya mokili, esengeli na nsima koloba ete euti na eteni oyo ya mobeko ya pápa oyo Nzambe azali na yango efundami banda Dan.7. Tomikundoli ete nkombo “ liseke moke ” ezali kolakisa biteni mibale ya bokonzi ya Loma na Dan.7 mpe Dan.8. Nzambe azali komona na ba phases mibale oyo elandi kaka continuité ya mosala moko ya abominable.             

Boyekoli ya mikapo oyo eleki epesi biso nzela ya koyeba mitindo mikeseni ya makambo ya nsɔni oyo vɛrsɛ oyo ezali kopesa ye.

27d-  mpe kino kobomama (to kobebisama mobimba ) mpe ekobukana , [engebene] oyo epesamaki mobeko, na [mabele] oyo etikali mpamba .

 “ Akobukana [engebene] oyo epesameli mobeko ” mpe emonisami na Dan.7:9-10 mpe Dan.8:25: Na ntina ya bozwi na ye mpe bolongi ya mayele mabe na ye, akozala na lolendo na motema na ye, akosala mingi bato oyo bazalaki kofanda na kimya bakokufa, mpe akotelema na mokonzi ya bakonzi; kasi ekobukana, kozanga milende ya loboko moko.

Makomi ya Liebele epesi likanisi wana ya Nzambe ekeseni na mabongoli ya lelo.

Nuance oyo esalemi na projet ya Nzambe ya kotia faute ya batu na planète Mabele oyo ba vivre; oyo Em.20 eteyi biso. Toyeba likambo oyo ete bondimi ya lokuta ya boklisto ezali koboya mosala oyo ya bonzambe oyo ekozala na koboma bato na etando ya mabele, na bozongi ya nkembo ya Klisto. Kozangaka kotalela bimoniseli oyo epesami na Emoniseli 20, bazali kozela mpamba ete bokonzi ya Klisto etyama awa na mabele. Kasi, kobebisa mobimba ya likolo na yango ekanamaki awa mpe na Em.20. Bozongi na nkembo ya Klisto oyo alongi na bonzambe na ye nyonso ekozonga na mabele lolenge na yango ya mobulu uta ebandeli ya lisolo na yango oyo elimbolami na Genese 1. Koningana ya mabele ya minene ekoningisa yango mpe ekozonga na nse ya nkombo libulu mozindo na ezalela na yango ya mobulu “ ezangi lolenge mpe mpamba ” , “tohu wa bohu”, ebandeli. Mobali ya bomoi akotikala likolo na ye te, kasi akozala boloko ya zabolo oyo ekabwani likolo na ye na boumeli ya mibu nkoto kino ngonga ya liwa na ye.

Na eteni oyo ya boyekoli, esengeli napesa sango mosusu oyo etali libosoliboso “ poso ya 70 ” oyo euti koyekola. Kokokisama na yango na mikolo-mbula ya esakweli esangani na kokokisama ya solosolo. Pamba te na nzela ya litatoli ya manaka ya Bayuda, toyebi configuration ya poso ya Pasika ya mobu 30. Centre na yango ezalaki veille ya mercredi ya Sabata ya tango na tango oyo elongamaki na Pasika ya Bayuda oyo ekweaki na mbula wana na jeudi. Na bongo tokoki kotonga lisusu mobimba nzela ya Elekeli oyo oyo Yesu akufaki. Bakangaki ye mardi na mpokwa, Basambisami na butu, Yesu babakamaki na ekulusu mokolo ya misato na ntongo na ngonga ya 9 heures. Ezali kosila na ngonga ya 3 p.m. Liboso ya ngonga ya 6 p.m., Yozefe ya Arimatea atyaki ebembe na ye na lilita mpe abalusaki libanga oyo ekangaki yango. Sabata ya Pasika ya mokolo ya minei eleki. Na mokolo ya mitano na ntongo, basi ya Nzambe basombaka biloko ya nsolo kitoko oyo babongisaka na moi mpo na kosala embalse na nzoto ya Yesu. Na mpokwa ya mokolo ya mitano na ngonga ya 6 p.m. Sabata ya poso na poso ebandi, butu moko, mokolo moko elekaka na bopemi oyo Nzambe asantisami. Mpe mokolo ya Samedi na mpokwa na ngonga ya 6 p.m., mokolo ya liboso ya pɔsɔ ya mokili ebandi. Butu eleki mpe na pole ya liboso ya ntɔngɔ, basi bakei na lilita na elikya ya kozwa moto oyo akobalusaka libanga yango. Bakuti libanga yango ebalusami mpe lilita efungwami. Kokota na lilita, Maria Magadalena na Maria, mama ya Yesu, bamoni anzelu afandi oyo ayebisi bango ete Yesu asekwi, anzelu ayebisi bango bakende kokebisa bandeko na ye, bantoma na ye. Ntango azali koumela na elanga, Maria Magadalena amoni mobali moko alati bilamba ya mpɛmbɛ oyo azwi lokola mosali ya elanga, na bosangisi yango ayebi Yesu. Mpe awa, likambo moko ya ntina mingi oyo ezali kobebisa bindimeli oyo epalangani mingi, Yesu alobi na Maria ete: “ Nazongi naino epai ya Tata na ngai te ”. Moyibi oyo azalaki na ekulusu na Yesu ye moko akoti na paradis te, bokonzi ya Nzambe, kaka mokolo ya kobaka bango na ekulusu, puisque 3 jours entiers après, nanu Yesu azongi nanu na lola te. Bongo nakoki koloba na kombo ya Nkolo, baoyo bazali na eloko ya koloba te epai na Ye, bazala kimia! Mpo ete mokolo mosusu onyokwama te mpo na kotyola to koyokisa nsɔni.

Eloko ya mibale ezali ya ko profiter na date – 458 oyo ezali liboso elembo ya ebandeli ya ba poso 70 ya mikolo-mbula oyo etiamaki mpo na bato ya Bayuda oyo Nzambe apesaki bango bilembo mibale ya minene ya bomoto: Sabata mpe kokatama ngenga ya mosuni.

Engebene na Rom.11, bapakano oyo babongwanaki oyo bakoti na kondimana ya sika bakotisami na mosisa mpe mokuwa ya Baebele mpe ya Bayuda. Kasi ba bases ya alliance ya sika ezali purement ya bayuda mpe Yesu asali point ya ko rappeler likambo oyo na Yoane 4:22 : Osambelaka oyo oyebi te; tosambelaka oyo toyebi, pamba te lobiko ewuti na Bayuda. Lelo oyo, nsango yango ezwi ntina ya bomoi mpamba te Yesu azali koloba yango epai ya bapakano oyo babongwanaki na lokuta na bileko nyonso. Mpo na kobebisa bango malamu koleka, zabolo atindaki bango báyina Bayuda mpe boyokani na bango; oyo ebalusaki bango mosika na mitindo ya Nzambe mpe Sabata na ye mosantu. Yango wana tosengeli kobongisa libunga oyo mpe kotala kondimana ya sika oyo ezali na bomoto ya Bayuda . Bantoma mpe bayekoli ya sika oyo babongwanaki Bayuda bazali “ mingi ” wana oyo basali boyokani makasi na Yesu , na Dan.9:27, kasi moboko na bango etikali ya Bayuda, bazali mpe komitungisa mpo na ebandeli ya eleko ya “ pɔsɔ 70 ” . oyo Nzambe apesi na ekólo ya Bayuda mpo na kondima to koboya etinda ya kondimana ya sika oyo etongami likoló na makila ya bato oyo Yesu Klisto asopaki na bolingo na ye moko. Na bolongoli na makanisi maye mokolo – 458 ekomi ebandeli ya “2300 mpokwa-ntongo” ya Dan.8:14.

Na nsuka ya ntango molai oyo ya esakweli, mibu 2300, makambo misato esengelaki kosila engebene na Dan.8:13.

1-     bonganganzambe ya seko

2-     lisumu oyo ezali kobebisa

3-     minyoko ya bosantu mpe mampinga.

Makambo misato yango emonisami:

1-     bonganga-nzambe ya seko na mabele ya pápa

2-     mokolo oyo etikali ya mokolo ya liboso ezwaki nkombo mosusu: Dimanche.

3-     Minyoko ya bosantu ya bakristu mpe basantu, bana mboka ya bokonzi ya lola.

Mbongwana yango ezalaki na mokano ya:

1-     Zongela Yesu Klisto bonganganzambe na ye ya selesitiale ya libela ya bule.

2-     Zongisa mobeko mobimba ya bonzambe y compris bopemi ya sabata ya mokolo ya 7 .

3-     Tala nsuka ya minyoko ya bosantu ya boklisto mpe ya basantu.

Calcul oyo e proposer pona « 2300 soirée-tongo » kobanda na date – 458, suka ya durée oyo esukaka na printemps ya 1843 : 2300 – 458 = 1842 +1. Na calcul oyo tozali na 1842 mbula mobimba oyo esengeli tobakisa +1 mpo na ko désigner printemps na ebandeli ya mobu 1843 esika esakolamaki “2300 soirée-tongo” esukaka. Dati oyo ezali ebandeli ya bozongi ya bokɔti ya Nzambe oyo alingi bongo kosikola basantu na ye ya solo na lokuta ya losambo oyo azwaki na Lingomba ya Katolike ya pápa ya Loma na boumeli ya mbula 1260. Na yango, kozwaka mokano ya kokela kolamuka ya molimo na USA epai wapi Baprotesta bazwi ekimelo, Molimo efulaka epai ya William Miller bosepeli na esakweli ya Danyele 8:14 mpe mikolo mibale oyo elandaki oyo esengami esakoli bozongi ya Yesu Klisto , ya yambo mpo na na prɛnta ya mobu 1843, ya mibale mpo na ɔtɔne ya mobu 1844. Mpo na ye, kopɛtola esika mosantu elimboli ete Yesu azongi mpo na kopɛtola mabele. Nsima ya kozanga bosepeli mibale na mikolo oyo ekanamaki, Molimo apesi elembo na baye baleki molende oyo bazwaki esika na mimekano mibale ya bondimi. Emonaneli moko ya lola ezwamaki na ntongo ya 23 octobre 1844 na moko ya basantu oyo azalaki kokatisa bilanga. Lola efungwamaki mpo na esika moko oyo elakisaki Yesu Klisto lokola Nganga Monene oyo azali kosala mosala na esika mosantu ya likoló. Na emonaneli alekaki uta na esika mosantu kino na esika ya bosantu koleka. Na bongo nsima ya mbula 1260 ya molili, Yesu Klisto akómaki lisusu na boyokani na bato na ye ya sembo oyo bakabolamaki na mimekano mibale oyo elandaki.

1-     Kozongela mosala ya libela . Yango wana ezali na nzela ya emonaneli oyo nde Nzambe azongisaki na ndenge ya ofele bokonzi na ye ya bonganganzambe na ye ya likoló oyo ezalaki libela na mokolo ya 23 Ɔkɔtɔbɛ 1844.

2-     Bozongi ya Sabata . Kaka na sanza wana, mosusu ya Basantu abandaki kotosa Saba ya mokolo ya nsambo, nsima ya botali uta na Madame Rachel Oaks oyo apesaki ye mwa buku moko uta na lingomba na ye: “Babatisi ya mokolo ya nsambo.” Moko na moko, na boumeli ya ntango, basantu oyo baponaki na mimekano mibale bazwaki mpe Sabata ya mokolo ya nsambo. Oyo ezali ndenge Nzambe asukisaki lisumu ya kobebisa oyo Loma ya bapakano etyaki, kasi epesamaki na mibeko na Loma ya pápa na nkombo na yango “Dimanche”.

3-     Kotika minyoko . Likambo ya misato etalelaki bosantu mpe baklisto oyo banyokolamaki na boumeli ya mbula 1260. Mpe kuna lisusu, na 1843 mpe 1844, kimya ya losambo eyangelaki bisika nyonso na mokili ya Mpótó oyo esakweli yango etalelaki. Yango ezali bongo mpo France révolutionnaire ekangaki monoko na guillotine na yango baye bazalaki responsables ya ba abuses religieux oyo esalemaki. Na bongo nsima ya bambula ya nsuka ya makila ya etumbu ya bakobo ya lingomba engebene Apo.2:22-23, na nsuka ya mibu 1260 oyo ebandaki na 538, dati oyo ekangisamaki na kolongolama ya libela na kofandisama ya boyangeli ya pápa, . i.e. na 1798, kimia ya lingomba ezali koyangela. Mpe bonsomi ya lisosoli oyo etiamaki epesaka basantu nzela ya kosalela Nzambe engebene na boponi na bango mpe boyebi na bango ete Nzambe akobakisa. Na 1843, bato ya... bosantu mpe limpinga ya basantu , bana-mboka wana ya bokonzi ya likoló oyo Yesu Klisto aponaki, bazali lisusu konyokolama te, ndenge esakweli ya Danyele 8:13-14 esakolaki yango.

Makambo oyo nyonso ebongisamaki mpe etambwisamaki na Nzambe Mozwi-ya-Nguya-Nyonso oyo na bozangi komonana mobimba akambaka makanisi ya bato mpo ete bakokisa miango na ye, manaka na ye mobimba, kino na nsuka ya mokili ntango koponama na ye ya baponami ekozala kosila. Ezali kobima na nionso oyo ete moto aponi te kokumisa Sabata mpe pole na yango, ezali Nzambe nde apesi ye biloko oyo ezali ya ye lokola elembo ya kondimama na ye mpe bolingo na ye ya solo mpo na ye lokola Ezé azali koteya..20:12 -20: Napesaki bango pe ba sabata na ngai lokola elembo kati na ngai na bango, po bayeba éte nazali Nkolo oyo azali kosantisa bango...Bosantisa ba sabata na ngai, pe ezala kati na ngai na bino elembo moko oyo na nzela na yango eyebani ete nazali Yehova Nzambe na bino . Lokola ezali ye nde azali koluka mpate na ye oyo ebungaki, tozala na ntembe te ete moponami moko te akozanga libiangi.

Na Dan.8, na eyano oyo ekeseni na mosusu oyo Nzambe apesi na molongo 14 na motuna oyo ezali na molongo 13, liloba " bosantu " ekokani mpenza mpo ete bosantu etali mingimingi makambo nyonso oyo ezali ya Nzambe mpe oyo etali ye mingimingi. Yango ezalaki likambo ya bonganga-nzambe na ye ya likoló oyo ezalaki seko na seko , ya sabata na ye oyo esantisamaki banda na moboko ya mokili mokolo oyo elandaki kokela Adama, mpe ya basantu na ye , baponami na ye ya sembo.

Makambo oyo esakolamaki na Danyele 8:13-14 ekokisamaki kati na 1843 ntango mobeko ya Nzambe ebandaki kosala mpe na kokweya ya 1844, nyonso mibale etongamaki likoló na elikya ya kozonga ya Yesu Klisto na badati wana, na bongo kotya motema na likanisi ya boyei ya Yesu Klisto, bato ya ntango ya likambo oyo bapesaki basangani oyo bazalaki balandi ya bilikya wana nkombo « Adventiste », uta na latin « adventus » oyo elimboli mpenza « boyei ». Tokokuta likambo oyo ya “Adventiste” na mokapo 12 ya buku oyo ya Danyele, epai wapi Molimo akonyata ntina ya “boyokani” oyo ya nsuka oyo esalemi na mibeko.

Danyele 10

Dan 10:1 Na mbula ya misato ya bokonzi ya Sirise mokonzi ya Perse, liloba moko emonisami epai ya Danyele, nkombo na ye Belteshazare. Liloba oyo, oyo ezali solo, esakoli likama monene. Ayokaki liloba oyo, mpe asosolaki emonaneli.

1a-  Na mbula ya misato ya Sirise, mokonzi ya Perse, liloba moko emonisami epai ya Danyele, oyo nkombo na ye Belteshazare

 Cyrus 2 ayangelaki banda – 539. Na yango, mokolo ya emonaneli ezali – 536.

1b-  Liloba oyo, oyo ezali ya solo, esakoli likama monene.

 Terme oyo, calamité munene, esakoli massacre na échelle munene.

1c-  Ayokaki liloba oyo, pe asosolaki emonaneli.

 Soki Danyele asosolaki ndimbola, biso mpe tokososola yango.

Dan 10:2 Na ntango wana, ngai, Danyele, nalelaki pɔsɔ misato.

 Mawa oyo ya moto ye moko oyo etali Daniel, endimisi lolenge ya matanga ya kobomama oyo ekosalema ntango likama monene oyo esakolamaki ekosalema.

Dan 10:3 Nalyaki ata eloko moko ya kitoko te, ezala misuni to vinyo ekɔtaki na monɔkɔ na ngai te, mpe namipakolaki mafuta te tii pɔsɔ misato esilaki.

 Bobongisi oyo ya Danyele oyo azali koluka bosantu oyo ebakisami esakoli ezalela ya nsɔmɔ oyo anzelu akosakola na Dan.11:30.

Dan 10:4 Na mokolo ya ntuku mibale na minei ya sanza ya liboso, nazalaki pembeni ya ebale monene Hidekele.

 Hiddékel azali na kombo Tigre na français. Oyo ezali ebale oyo ekitisaki mai na Mesopotamia elongo na Efrate oyo ekatisaki mpe epesaki mai na engumba ya Bakaladea ya Babilone mpo na lolendo ya Mokonzi Nebukadanesala oyo ezwaki etumbu. Daniel akokaki kososola yango te, kasi bososoli oyo esalemaki mpo na ngai. Mpamba te ezalaki bobele na 1991 nde nayebisaki bandimbola ya solosolo ya Danyele 12 epai Ebale Tigre ekosala mosala ya “ tigre ” oyo ezali kolya milimo ya bato. Momekano ya kondima emonisami na kokatisa na yango ya likama. Kaka baponami nde bakoki kokatisa yango mpe kokoba mobembo na bango elongo na Yesu Klisto. Ezali lisusu, elilingi oyo ezwamaki kopi uta na kokatisa Mbu Motane na Baebele, kokatisa oyo ekoki kosalema te mpe ya koboma mpo na basumuki ya Ezipito. Kasi oyo Danyele 12 elamusi eponi “Baadventiste” ya nsuka oyo baponami oyo misio na bango ekolanda kino bozongi ya Klisto. Ya nsuka kati na bango akokutana na likama monene ya nsuka , lolenge na yango ya kolekisa ndelo oyo ekosenga intervention ya Klisto na bozongi ya nguya mpe ya nkembo ya lobiko mpe ya kozongisa mabe.

Likama ya liboso oyo esakolamaki epai ya Danyele elobelami na Dan.11:30. Ezali mpo na bato ya Bayuda ya kala, kasi likama mosusu ya ndenge wana ekosakolama na elilingi moko oyo ekokani na yango na Em.1. Yango ekosalema nsima ya Etumba ya Misato ya mokili mobimba oyo ndambo moko likoló na misato ya mibali bakobomama . Mpe matata oyo elakisami na Em.9:13 kino 21 na bilembo, kasi ekolisami na monoko ya polele na mokanda oyo ya Danyele na nsuka ya mokapo 11 na bavɛrsɛ 40 kino 45. Mpo ete tokokuta na molongo, na mokapo oyo 11, likama monene ya Bayuda, bongo na Dan.12:1, likama monene oyo ekozala na ntina na baponami ya boklisto mpe Bayuda ya sembo ya ntango ya nsuka oyo bakobongwana epai ya Klisto Likama oyo elobelami kuna na nse ya maloba “ntango ya mpasi” mpe likambo ya ntina mingi ekozala momeseno ya Sabata oyo Nzambe asantisami.

Kokokanisa bimonaneli mibale ya makama oyo esakolamaki

1-     Na bana ya bato ya Danyele ya kondimana ya kala: Dan.10:5-6.

2-     Na bana ya bato ya Danyele ya kondimana ya sika: Em.1:13-14.

Mpo na kosepela mpenza na bosepeli oyo tosengeli kopesa na makama oyo mibale, tosengeli kososola ete atako elandi moko na mosusu na ntango, ya liboso ezali elilingi oyo esakolaka ya mibale, oyo ekozala na ntina na bozongi ya Yesu Klisto , sembo ya nsuka bana ya Nzambe ya lolenge ya Danyele na baninga na ye misato. Nsima ya bambula mingi ya kimya, oyo elandaki na etumba ya atomike ya nsɔmɔ mpe ya kobebisa mpenza, mokolo ya bopemi ya mokolo ya lomingo ya Loma ekotindama na guvɛrnema ya mokili mobimba oyo ebongisami na bato oyo babikaki na likama yango. Na nsima lisusu, liwa ekoya mpo na kotya bomoi ya baponami ya sembo na likama, lokola na mikolo ya Danyele, Hanania, Mishaele, mpe Azaria; mpe lokola na ntango ya “Bamakabe” na –168, oyo likama esakolaki na mokapo oyo ya Danyele etali; mpe na nsuka, ba Adventistes ya nsuka batikali sembo kino na Sabata ya mokolo ya nsambo na 2029.

Kasi liboso ya mpasi oyo ya nsuka, boyangeli molai ya pápa ya mbula 1260 ekozala esilaki kosala ete ebele ya bikelamu ekufa na nkombo ya Nzambe.

Na bokuse, kososola nsango oyo epesamaki na emonaneli oyo epesami na Danyele ekopesa biso nzela ya kososola ndimbola ya oyo apesi na Yoane na Em.1:13 kino 16.

Dan 10:5 Mpe natombolaki miso na ngai, mpe natali, mpe, tala, mobali moko alataki bilamba ya lini, mpe alati mokaba ya wolo na loketo na ye uta na Ufaze.

 5a-  ezalaki na moto moko alataki bilamba ya lini

 Mosala ya bosembo oyo emonisami na lini ekosalema na Nzambe na nzela ya moto. Na elilingi oyo elimbolami Nzambe azwi komonana ya mokonzi ya Greke Antiochos 4 oyo ayebani na nkombo Epiphane. Akozala monyokoli ya Bayuda kati na – 175 mpe – 164, ntango ya bokonzi na ye.

5b-  kozalaka na loketo mokaba ya wolo ya Ufaze

­ Soki batye yango na ba reins, mokaba yango emonisaka solo oyo esalemi na makasi. Lisusu, wolo oyo esalemi na yango euti na Ufaze, oyo na Yir.10:9 elobeli kosalelama na yango na losambo ya bikeko ya bapakano.

Dan 10:6 Nzoto na ye ezalaki lokola chrysolite, elongi na ye ezalaki kongenga lokola nkake, miso na ye ezalaki lokola milinga ya mɔ́tɔ, mabɔkɔ na ye mpe makolo na ye ezalaki lokola motako oyo epɛtolami, mpe lokito ya mongongo na ye ezalaki lokola makɛlɛlɛ ya ebele ya bato.

6a-  Nzoto na ye ezalaki lokola chrysolite

 Nzambe azali mokomi ya vision kasi asakoli boyei ya nzambe ya bapakano d'où cette glorieux aspect surnaturel.

6b-  elongi na ye engɛngaki lokola nkake

 Bozali ya Bagreke ya Nzambe oyo endimami. Oyo ezali Zeus, nzambe ya Bagreke ya Mokonzi Antiochos 4. Nkake ezali elembo ya nzambe ya Olympique Zeus; nzambe ya banzambe ya Olympique ya masapo ya Bagreke

6c-  miso na ye ezalaki lokola milinga ya mɔ́tɔ

 Akobebisa oyo azali kotala mpe oyo andimi te; miso na ye ekozala na Bayuda engebene na Dan.11:30: ... akotala baoyo basundolaki kondimana mosantu. Makámá eyaka kozanga ntina te, lipɛngwi ekómisaka bato mbindo.

6d-  maboko na ye na makolo ezalaki lokola motako oyo epoli

 Mobomi oyo Nzambe akotinda ye akozala na masumu lokola bato oyo batuni ye. Misala na ye ya kobebisa oyo emonisami na maboko mpe makolo na ye ya motako ezali elembo ya lisumu ya Bagreke na ekeko ya Dan.2.

6th-  mpe lokito ya mongongo na ye ezalaki lokola makelele ya ebele ya bato

 Mokonzi ya Grèce akosala ye moko te. Akozala na nsima mpe liboso na ye ebele ya basoda oyo bazali bapakano lokola ye mpo na kotosa mitindo na ye.

 Nsuka mpe nsuka ya liyebisi oyo ya esakweli ekokóma na ngonga oyo Dan akokokisama 11:31: Basoda bakobima na etinda na ye; bakobebisa esika mosantu, ndako makasi, bakosilisa mbeka ya seko , mpe bakotelemisa eloko ya nsomo ya mobebisi. Mpo na bosembo ya Biblia, nakatisaki liloba mbeka oyo ekomami te na makomi ya Liebele, mpo ete Nzambe apesi mpo na “ libela ” mikumba mibale ekeseni oyo elandi na kondimana ya kala mpe na kondimana ya sika. Na kala ezali kopesa mwana-mpate na mpokwa mpe na ntɔngɔ lokola mbeka ya kotumba. Na lisolo mokuse, ezali kolakisa intercession celestiale ya Yesu Klisto oyo ekundoli mbeka na ye mpo na kobondela mpo na mabondeli ya baponami. Na likambo oyo ya Dan.11:31, oyo ya kondimana ya kala, mokonzi ya Bagreke akosukisa makabo ya seko ya mobeko ya Moize. Na yango, ezali kaka contexte ya tango oyo ezali evoqué nde e déterminer interprétation ya ministère ya intercession libela ya nganga-nzambe ya mabele to ya nganga-nzambe monene ya lola: Yesu Klisto. Yango wana, oyo ya seko ezali na boyokani na mosala ya bato to, na ndenge ya mibale mpe na ndenge ya sikisiki, na mosala ya bonzambe ya likoló ya Yesu Klisto.

Dan 10:7 Ngai Danyele, namonaki emonaneli yango ngai moko, mpe bato oyo bazalaki elongo na ngai bamonaki yango te, kasi babangaki mingi, mpe bakimaki mpe bamibombaki.

7-  Kobanga oyo ya lisanga ezali kaka image faible ya accomplishment ya vision. Mpo na mokolo ya kobomama oyo esakolamaki, moyengebene akosala malamu kokima mpe kobombana, ata soki ezali na libumu ya mabele.

Dan 10:8 Natikalaki ngai moko, mpe namonaki emonaneli monene oyo; makasi na ngai elongaki ngai te, elongi na ngai ebongwanaki langi mpe epɔlaki, mpe nabungisaki makasi nyonso.

8a-  Na nzela ya mayoki na ye, Danyele azali kokoba kosakola mbano ya mpasi oyo ekoya.

Dan 10:9 Nayokaki lokito ya maloba na ye; mpe ntango nayokaki lokito ya maloba na ye, nakweyaki na kokamwa, elongi na nse na mabele.

9a-  Na mokolo ya mawa, mongongo ya mokonzi oyo azali konyokola ekobimisa ba effets ya somo ndenge moko; mabɔlɔngɔ ekokutana mpe makolo ekogumbama, kozanga makoki ya komema nzoto oyo ekokwea na mabele.

Dan 10:10 Mpe, tala, loboko moko esimbaki ngai, mpe eningisaki mabolongo na ngai mpe maboko na ngai.

10a-  Likambo ya esengo mpo na ye, Danyele azali kaka mosakoli oyo azali na mokumba ya kosakola epai ya bato na ye boyei ya likama monene oyo mpe ye moko azali te ciblé na nkanda ya Nzambe ya bosembo.

Dan 10:11 Bongo alobaki na ngai: Danyele, mobali ya bolingo, tyá likebi na maloba oyo nakoloba na yo, mpe telema esika ozali; mpo natindami sikawa epai na bino. Ntango alobaki na ngai boye, natɛlɛmaki na kolɛnga.

11a-  Daniel, moto ya bolingo, tyá likebi na maloba oyo nakoloba na yo, pe telema esika ozali

 Molingami ya Nzambe azali na ntina te ya kobanga ba interventions na ye ya lola. Nkanda ya Nzambe ezali epai ya basumuki mabe mpe ya motema mabe oyo batomboki batomboki. Daniel azali opposé ya batu oyo.Esengeli atikala kotelema mpo ezali mpenza elembo ya bokeseni ya destin oyo na suka ekokweya na ba élus. Ata kolala na mputulu ya liwa ya mabele, bakolamuka mpe bakozongisama na makolo. Bato mabe bakolala mpe bato mabe bakolamuka mpo esambiselo ya nsuka ebomama mpo na libela. Anzelu azali ko préciser “na esika ozali”. Mpe azali wapi? Na nature na rive ya ebale « Hiddekel », na français, Efrate, oyo eko désigner Europe chrétienne ya alliance ya sika na Emoniseli. Liteya ya liboso ezali ete moto akoki kokutana na Nzambe esika nyonso mpe kopambolama na Ye kuna. Liteya oyo elongoli makanisi mabe ya losambo ya bikeko oyo mpo na bato mingi, Nzambe akoki kokutana na ye kaka na bandakonzambe, bandako ya bule, na batempelo, na bitumbelo, kasi awa, ezali na moko te ya yango. Na tango na ye, Yesu akozongisa sika liteya oyo koloba na Yoane 4:21 kino 24: Mwasi, Yesu alobaki na ye, ndimela ngai, ngonga ezali koya oyo ekozala te na ngomba oyo to na Yelusaleme ete okosambela Tata . Osambelaka makambo oyo oyebi te; tosambelaka oyo toyebi, pamba te lobiko ewuti na Bayuda. Kasi ngonga ezali koya, mpe esi ekoki, ntango basambeli ya solo bakosambela Tata na molimo mpe na bosolo; mpo bango bazali basambeli oyo Tata azali kosenga. Nzambe azali Molimo, mpe baoyo bazali kosambela ye basengeli kosambela ye na molimo mpe na bosolo.

 Liteya ya mibale ezali na mayele mabe mingi, etongami na ebale Hiddekel mpo ete Molimo akani kofungola bososoli ya buku na ye kaka epai ya basaleli na ye ya sembo ya nsuka oyo mayele na bango mpe momekano oyo na nzela na yango koponama na bango esalemi emonisami na elilingi ya kokatisa ebale Hiddékel na likama na français, Tigre, lokola nyama ya kombo oyo, mpe na momekano ya kondima, moliaka milimo ya bato.

11b-  mpo ete natindami sikoyo epai na bino. Ntango alobaki na ngai boye, natɛlɛmaki na kolɛnga.

 Bokutani ezali lisusu emonaneli te, ebongwanaka na masolo, bosangisi kati na bikelamu mibale ya Nzambe, moko euti na lola, mosusu ezali kaka uta na mabele.             

Dan 10:12  Alobaki na ngai: Danyele, kobanga te; mpo uta mokolo ya yambo ete otia motema na yo mpo na kososola, mpe komikitisa liboso ya Nzambe na yo, maloba na yo mayokamaki, mpe ezali na ntina ya maloba na yo nde nazali koya .

 Na vɛrsɛ oyo mobimba, nazali kaka na likambo moko ya koloba. Soki olingaki kobungisa mémoire na yo, ata moke te kobosana te verset oyo oyo ezali koyebisa biso ndenge nini tokoki kosepelisa Nzambe mokeli na biso.

 Vɛrsɛ yango ezali ndakisa ya lolenge na yango; molongo ya mayele oyo etongami likoló na likambo oyo ete ntina mokomoko ezali na bopusi na yango epai na Nzambe: mposa ya kososola oyo elongo na komikitisa ya solosolo eyokamaka mpe ekokisami.

Awa ebandi emoniseli moko molai oyo ekosila te kino nsuka ya Buku ya Danyele, oyo ya mokapo 12 .

Dan 10:13 mpe Mokonzi ya bokonzi ya Perse atelemeli ngai mikolo tuku mibale na moko; kasi, tala, Mikaele, moko wa bakambi banene, ayaki mpo na kosunga ngai, mpe natikalaki kuna elongo na bakonzi ba Perse.

13a-  mpe Mokambi ya bokonzi ya Perse atelemeli ngai mikolo tuku mibale na moko

 Anzelu Gabriele asalisaka Cyrus 2 mokonzi ya Perse mpe mission na ye mpo na Nzambe ezali ko influencer ba décisions na ye, po ba actions oyo esalemi ezala contre projet na ye munene te. Ndakisa ya kozanga kokoka wana ya anzelu emonisi ete bikelamu ya Nzambe batikali solo na bonsomi mpe na lipanda mpe na yango bazali na mokumba ya maponi mpe misala na bango nyonso.

13b-  kasi tala, Mikaele, moko ya bakambi minene, ayaki mpo na kosunga ngai

Ndakisa oyo emonisami eteyaka biso mpe ete na cas ya nécessité ya solo “ moko ya bakambi minene, Michael ”, akoki ko intervenir mpo na ko forcer décision. Lisalisi oyo ya likolo ezali lisalisi ya bonzambe uta Mikaele alingi koloba: “Oyo azali lokola Nzambe”. Ezali ye nde akoya na mabele mpo na kozala moto na kati ya Yesu Klisto. Na lola, azalaki mpo na baanzelu elilingi ya Molimo ya Nzambe elongo na bango. Na likambo oyo, maloba “ moko ya bakambi minene ” ekoki kokamwisa biso na ndenge oyo ebongi. Bon, likambo oyo ezali likambo ya kokamwa te, mpo ete komikitisa, boboto, kokabola mpe bolingo oyo Yesu akomonisa awa na mabele, esilaki kotia na misala na bomoi na ye ya lola elongo na baanzelu na ye ya sembo. Mibeko ya lola ezali oyo Ye alakisaki na ntango ya mosala na Ye awa na mabele. Na mabele, akómaki mosaleli ya basaleli na ye. Mpe toyekoli ete na likoló amikómisaki lokola baanzelu minene mosusu.

13c-  mpe natikalaki kuna elongo na bakonzi ya Perse

 Na yango, bokonzi ya libota ya bakonzi ya Perse ekolanda mwa ntango tii ntango Bagreke bakoyangela.

Dan 10:14 Sikoyo nayei kolakisa yo nini ekokómela bato na yo na mikolo ezali koya; mpo emonaneli yango ezali naino kolobela bantango wana.

14a-  Kino nsuka ya mokili, bato ya Danyele bakomibanzabanza, na ya kala lokola na boyokani ya sika, mpo bato na ye bazali Yisalaele oyo Nzambe abikisaka na lisumu ya Ezipito , na lisumu ya Adam na Yesu Klisto mpe ya lisumu etiamaki na Loma na boklisto oyo epɛtolamaki na makila ya Yesu.

 Ntina ya emoniseli oyo anzelu amemaki epai ya Danyele ezali ya kokebisa bato na ye na ntina na makambo ya mawa oyo ekoya. Danyele akoki deja kososola ete oyo emonisami epai na ye etali lisusu ye moko te, kasi azali mpe na ntembe te ete mateya yango ekozala na litomba na mikolo mizali koya mpo na basaleli ya bato na ye mpe na yango mpo na baoyo nyonso Nzambe azali koloba na bango mpe azali kokata yango ye.

Dan 10:15 Ntango azalaki koloba maloba oyo epai na ngai, natalaki epai ya mabele, mpe nafandaki nyɛɛ.

15a-  Yoane azali naino na makanisi na ye emonaneli ya somo ya likama mpe azali koluka komipesa na koyoka oyo ayoki, azali lisusu na mpiko te ya kotombola motó mpo na kotala oyo azali koloba na ye.

Dan 10:16 Mpe, tala, moto moko na lolenge ya bana ya moto asimbaki mbɛbu na ngai. Nafungoli monoko na ngai mpe nalobaki, mpe nalobaki na ye oyo atɛlɛmaki liboso na ngai: Nkolo na ngai, emonaneli etondisi ngai na bobangi, mpe nabungisi makasi nyonso.

1a-  Mpe tala, moko oyo azalaki na lolenge ya bana ya bato asimbaki mbɛbu na ngai

 Atako emonaneli ya nsɔmɔ ezalaki elilingi ya mpambampamba oyo ekelamaki na makanisi ya Danyele, na kokesana, anzelu yango amimonisi na lolenge ya moto oyo ekokani na moto ya mabele. Ya liboso, ye mpe akelamaki na elilingi ya Nzambe, kasi na nzoto ya likoló oyo ezangi mibeko ya mabele. Bozali na ye ya lola epesaka ye accès na ba dimensions nionso mibale na kozalaka na capacité active na moko na moko. Asimbaki mbɛbu ya Daniel oyo ayoki kosimba oyo.

Dan 10:17 Ndenge nini mosaleli ya nkolo na ngai akoki koloba na nkolo na ngai? Sikawa makasi na ngai ezali kolɛmba ngai, mpe nazali lisusu na mpema te.

17a-  Pona moto ya mabele peto, ezalela ekeseni mpenza, mibeko ya mabele etiamaki pe bobangi esali ete abungisa makasi pe mpema na ye.

Dan 10:18 Bongo moto oyo azalaki lokola moto asimbaki ngai lisusu mpe alendisaki ngai.

18a-  Na bokasi ya malembe, anzelu alongi kozongisa makasi na Danyele na kokitisa ye motema.

Dan 10:19 Bongo alobaki na ngai ete: “Banga te, molingami, kimia ezala elongo na yo.” mpiko mpiko ! Mpe ntango azalaki koloba epai ya ngai, nazwaki makasi, mpe nalobaki, Tika nkolo wa ngai alobaka, mpo olendisi ngai.

19a-  Nsango ya kimia! Ekokani na oyo Yesu akoyebisa bayekoli na ye! Eloko moko te lokola kondimisa makanisi oyo ebangaki. Maloba mpiko, mpiko, esalisaka ye akanga mpema mpe azongela makasi na ye.

Dan 10:20 Alobi na ngai ete: “Oyebi mpo na nini nayei epai na yo? Sikawa nazongi mpo na kobunda na mokonzi ya Perse; mpe ntango nakokende, tala, mokonzi wa Javane akoya.

20a-  Sikawa nazongi mpo na kobunda na mokambi ya Perse

 Mokambi oyo ya Perse ezali Sirise 2 Monene oyo Nzambe azali kotalela lokola mopakolami na ye; oyo epekisi ye te ete asengeli kobunda na ye mpo na kotambwisa bikateli na ye na nzela na ye.

20b-  mpe ntango nakokende, tala, mokonzi ya Javane akoya

 Ntango anzelu akotika Sirise 2, kobundisa ya mokambi ya Bagreke ya ntango wana ekofungola bonguna oyo ezali se kokola kati na bokonzi mibale ya Perse mpe ya Bagreke.

Dan 10:21 Kasi nakoyebisa bino makambo oyo ekomami na mokanda ya solo. Moto moko te asalisaka ngai contre ba oyo, sauf Michael, leader na bino.

21a-  Emoniseli oyo Danyele akozwa ebengami mokanda ya bosolo. Lelo na 2021, nakoki kondimisa kokokisama ya nyonso oyo emonisami kati na yango, mpo bososoli na yango epesami mobimba na Molimo oyo ekufaka te ya Mikaele mokambi na biso, mpo na Danyele na kondimana ya kala mpe mpo na ngai, na kondimana ya sika, banda Yesu Klisto azali koloba nkombo oyo mpo na kosambisa bademo oyo bazali naino kosala tii ntango azongaki na Nkembo.

Danyele 11

Likebi ! Atako mokapo ebongwanaki, lisolo kati na anzelu mpe Danyele ezali kokoba kolanda vɛrsɛ ya nsuka ya mokapo 10 .

Dan 11:1 Mpe ngai, na mbula ya liboso ya Dalio Momede, nazalaki elongo na ye mpo na kosalisa mpe kosunga ye.

1a-  Akelamaki na Nzambe mpo na kozala na bomoi ya seko, anzelu oyo azali koloba na Danyele ayebisi ye ete asalisaki mpe asungaki Darius, mokonzi ya Media, oyo akangaki Babilone na mibu 62 mpe oyo azalaki naino koyangela na Dan.6. Mokonzi yango alingaki Danyele mpe Nzambe na ye kasi, na motambo, atyaki bomoi na ye na likama na ndenge apesaki ye na mabɔkɔ ya bankɔsi. Na yango, ye nde akɔtaki mpo na kokanga minoko ya bankɔsi mpe kobikisa bomoi na ye. Na yango, ezalaki mpe ye nde asalisaki mokonzi oyo Dalio asosolaka ete Nzambe ya Danyele azali Nzambe ya solo se moko, mozalisi ya biloko nyonso oyo ezali, oyo azali na bomoi mpe ete mosusu lokola ye azali te.

Dan 11:2 Sikoyo nakoyebisa bino solo. Tala, bakonzi misato bakozala naino na Perse. Ya minei akoyanganisa bozwi mingi koleka basusu nyonso; mpe ntango akozala na nguya na bomengo bwa ye, akotelemisa bato banso na bokonzi bwa Javane.

2a-  Sikoyo nakoyebisa bino bosolo

 Solo eyebani kaka na Nzambe ya Solo pe ezali kombo oyo Nzambe amipesaka na boyokani na ye na baponami na ye ya suka na kati ya Klisto engebene na Em.3:14. Bosolo ezali kaka te mobeko ya bonzambe, makuli na yango mpe mitindo na yango. Ezali mpe kosangisa makambo nyonso oyo Nzambe akani na bokebi nyonso mpe azali kosala ete ekokisama na ntango na Ye. Tozali kaka ko découvrir mikolo nionso ya vie na biso, eteni ya programme monene oyo tokende liboso tii na suka ya bomoi na biso pe na lisanga, tii na suka ya projet ya suka ya kobikisa oyo ekomona ba élects accès éternité.promise.

2b-  Tala, bakonzi misato bakozala kaka na Perse

 1er mokonzi sima ya Cyrus 2 : Cambyses 2 (– 528 – 521) abomi mwana na ye Bardiya oyo ba grecs bapesaki ye surnom Smerdis .

 2ème roi : Smerdis ya lokuta, mage Gaumâta usurper ya kombo Smerdis ayangelaka kaka mua temps.

 ya 3 : Darius 1er Moperse (– 521 – 486) mwana ya Hystape .

2c-  Ya minei akoyanganisa bomengo mingi koleka basusu nionso

 ya 4 : Xerxe 1er ( – 486 – 465). Kaka nsima na ye, Artaserzese I akoyangela mpe akosikola bakangami banso Bayuda na mobu ya nsambo ya bokonzi na ye, na eleko ya prɛnta – 458 engebene na Esd.7:7-9.             

2d-  mpe tango akozala na nguya na bomengo na ye, akotombola nionso contre bokonzi ya Javan

 Xerxes I a reprimer pe a pacifié Ezipito atombokaki sima asali bitumba na Grèce, akoti na Attique pe abebisaki Athènes. Kasi alongamaki na Salami na – 480. Grèce ekobatela bokonzi na territoire na yango. Mpe mokonzi ya Perse atikalaka na Azia, atako bongo abandaki kobundisa oyo emonisaki mposa na ye ya kolonga Grèce.

Dan 11:3 Kasi mokonzi moko ya nguya akobima, oyo akoyangela na nguya monene, mpe akosala nyonso oyo alingi.

3a-  Kolongami na territoire na ye, mokonzi ya Perse oyo balukaki Xerxes I akosuka na kokufa, abomami na bato na ye mibale ya minene. Alongaki na elenge mobali moko oyo asɛkaki ye na bokosi. Grèce eponaki lokola mokonzi na yango, Alexandre le Grand, elenge moko ya Macédoine ya mibu 20 (abotami na – 356, ayangelaki na – 336, – akufaki na – 323). Esakweli elobeli ye lokola mobandisi ya 3ème empire ya ekeko ya Dan.2, nyama ya misato ya Dan.7 mpe nyama ya mibale ya Dan.8.

Dan 11:4 Mpe ntango akotombolama, bokonzi na ye ekobukana mpe ekokabwana epai ya mipepe minei ya lola; ekozala ya bakitani na ye te, mpe ekozala na nguya te lokola ezalaki, mpo ekopasola, mpe ekoleka epai ya basusu koleka ya bango.

4a-  Tokuti kuna, ndimbola ya sikisiki oyo epesami na liseke monene oyo ebukani ya ntaba ya Greke ya Dan.8:8 mpe ndimbola na yango ya molongo 22: Maseke minei oyo ebimaki mpo na kozwa esika ya liseke oyo ebukani, oyo ezali makonzi minei oyo ekobima uta na ekolo oyo, kasi oyo akozala na makasi mingi te .

 Namikundoli nini “ maseke minene minei ” ezali komonisa.

 Liseke ya liboso : bokonzi ya ba Séleucides ya Grèce oyo esalemaki na Syrie na Séleucus 1er Nicator .

 ya 2 : bokonzi ya Bagreke Lagid oyo etongamaki na Ezipito na Ptolémée I Lagos .

 ya 3 : bokonzi ya Bagreke oyo Lysimachus abandisaki na Trace .

 Liseke ya 4 : bokonzi ya ba grecs oyo esalemaki na Macédoine na Cassandra

Dan 11:5 Mokonzi ya sudi akokóma makasi. Kasi moko na bakambi na ye akozala makasi koleka ye, mpe akoyangela; bokonzi na ye ekozala na nguya.

5a-  Mokonzi ya sud akokoma makasi

 Ptolémée I Soter Lagos –383 –285 mokonzi ya Ezipito to “ mokonzi ya sudi ”.

5b-  Kasi moko ya bakambi na ye akozala makasi koleka ye, mpe akoyangela; bokonzi na ye ekozala na nguya.

 Séleucus 1er Nicator –312–281 mokonzi ya Syrie to “ mokonzi ya nord ”.

Dan 11:6 Nsima ya mwa bambula bakosala boyokani, mpe mwana mwasi ya mokonzi ya sudi akoya epai ya mokonzi ya nɔrdi mpo na kozongisa boyokani. Kasi mwasi akobatela makasi ya loboko na ye te, mpe ye akotelemela te, ye to loboko na ye te; akobikisama elongo na baoyo bamemaki ye, elongo na tata na ye mpe na moto oyo azalaki lisungi na ye na ntango wana.

6a-  Esakweli yango eleki bokonzi ya Antiochos I ( –281–261), “ mokonzi ya nord ” ya mibale oyo abandisaki “Etumba ya Syrie” ya liboso (–274-271) contre “ mokonzi ya sud ” Ptolémée 2 Philadelphe (– 282 –286) oyo ezali na kati. Na sima eyei 2e "Guerre ya Syrie" (- 260 - 253) oyo ezali kotelemela ba Egyptiens " mokonzi ya nord " ya sika Antiochos 2 Théos (- 261 - 246).

6b-  Nsima ya mwa bambula bakosala boyokani, mpe mwana mwasi ya mokonzi ya sudi akoya epai ya mokonzi ya nɔrdi mpo na kozongisa boyokani.

 Bizaleli ya scabrous ebandi. Mpo na kobala Berenice, Antiochos 2 abomi libala na mwasi na ye ya malamu na nkombo Laodice. Tata azali kokende elongo na mwana na ye ya mwasi mpe afandaka epai na ye na ndako ya bokilo na ye ya mobali.

6c- .  Kasi mwasi akobatela makasi ya loboko na ye te, mpe ye akotelemela te, ye to loboko na ye te; akobikisama elongo na baoyo bamemaki ye, elongo na tata na ye mpe na moto oyo azalaki lisungi na ye na ntango wana.

 Kasi mwa moke liboso ya liwa na ye, Antiochos 2 alongoli Bérénice libula. Laodicée a venger mpe asali que aboma ye elongo na tata na ye na petite fille na ye ( loboko = mwana). Note : na Em.3:16, Yesu azali kokende koboma libala na mwasi na ye ya adventiste officielle oyo na ndenge ya elilingi nkombo Laodicea; mingi koleka uta Antiochos 2 amibengi “Theos”, Nzambe. Na Angleterre, Mokonzi Henri 8 asalaki malamu koleka, abomaki libala na kokabwana na bokonzi ya losambo ya Rome, akela lingomba na ye ya Anglican mpe asalaki ete basi na ye nsambo bakufa moko nsima na mosusu. Na nsima, eyei 3e “ Etumba ya Syrie” (-246-241).

Dan 11:7 Litape moko oyo euti na misisa na ye ekobima na esika na ye; akoya epai ya basoda, akokɔta na bandako makasi ya mokonzi ya nɔrdi, akobwaka yango ndenge alingi, mpe akomikómisa moto ya nguya.

7a-  Lisasi oyo euti na misisa na yango ekomata na esika na yango

 Ptolémée 3 Evergetes -246-222 ndeko ya Berenice.

7b-  akoya na mampinga, akokota na ba forteresse ya mokonzi ya nord

 Séleucus 2 Kallinicos -246-226

7c-  akobwaka yango ndenge alingi, mpe akomisala na nguya 

 Bokonzi ezali ya mokonzi ya sud. Bokonzi wana ya Ezipito ezali malamu mpo na Bayuda na bokeseni na Bagreke ya Séleucide. Esengeli tososola mbala moko ete kati na bakonzi mibale oyo bazali kotɛmɛla ezali na teritware ya Yisalaele oyo bakaa mibale oyo ezali kobunda esengeli kokatisa na bitumba na bango to na ba retraites na bango.

Dan 11:8 Akolongola mpe akomema na Ezipito banzambe na bango mpe bikeko na bango ya konyangwa, mpe biloko na bango ya motuya ya palata mpe wolo. Na nsima, akotikala mosika na mokonzi ya nɔrdi na boumeli ya mwa bambula.

8a-  Mpo na kondima, Baezipito bakobakisa na nkombo na ye, Ptolémée 3, nkombo “Evergetes” to mosali malamu.

Dan 11:9 Mpe akobunda na bokonzi ya mokonzi ya sudi, mpe akozonga na mokili na ye.

9a-  Eyano ya Séleucus 2 elongaki te tii na ebandeli ya 4e “Etumba ya Syrie” (-219-217) oyo etyaki Antiochos 3 na Ptolémée 4 Philopator .

Dan 11:10 Bana na ye bakobima mpe bakoyanganisa ebele ya basoda; moko na bango akoya liboso, akopanzana lokola ebale, akotondana, na nsima akozonga; mpe bakotindika banguna na esika makasi ya mokonzi ya sudi.

10a-  Antiochos 3 Mégas (-223 -187) contre Ptolémée 4 Philopateur (-222-205). Ba surnoms oyo ebakisami emonisaka état ya koseka ya peuple Lagid, po Philopator elingi koloba na grec, bolingo ya tata; tata oyo Ptolémée abomaki... Encore une fois, ba attaques ya ba Séleucides elongaki te. Domination ekotikala na camp ya mabe.

Dan 11:11 Mokonzi ya sudi akosilika, mpe akobima mpe akobundisa mokonzi ya nɔrdi; akotombola ebele ya bato, mpe mampinga ya mokonzi ya nɔrdi bakopesama na mabɔkɔ na ye.

11a-  Bolongi oyo ya Séleucide ya konyata ezali likambo ya malamu mpo na Bayuda oyo balingaka mingi Baezipito mpo basalelaka bango makambo malamu.

Dan 11:12 Mpe ebele oyo ekozala na lolendo, mpe motema ya mokonzi ekotombolama; akokitisa bankóto ya bato, kasi akolonga te.

12a-  Situation eko changer na 5e « Guerre syrienne » (-202-200) oyo eko pit Antiochos 3 contre Ptolémée 5 Epiphanes (-205 -181) .

Dan 11:13 Mpo mokonzi ya nɔrdi akozonga mpe akoyanganisa ebele ya bato koleka oyo ya liboso; nsima ya mwa ntango, mwa bambula, akobima na limpinga monene mpe na bozwi monene.

13a-  Likambo ya mawa, mpo na Bayuda, ba grecs séleucides bazongaki na territoire na bango mpo na kobundisa Egypte.

Dan 11:14 Na ntango wana bato mingi bakotelema na mokonzi ya sudi, mpe bato ya mobulu kati na bato na yo bakotombokela mpo na kokokisa emonaneli, mpe bakokwea.

14a-  Mokonzi ya sika ya sud ya Egypte Ptolémée 5 Epiphanes - to Illustrious (-205-181) ya mbula mitano atiemaki na difficulté na attaque ya Antiochos 3 oyo esungami na ba opposants. Kasi Bayuda bazali kosunga mokonzi ya Ezipito na kobundisa ba Séleucides. Bazali, balongi mpe babomaki kaka te, kasi bauti kosala ete Bagreke ya Séleucide ya Siri bázala banguna ya kufa mpo na bomoi na bango mobimba.

Botomboki ya Bayuda oyo emonisami na vɛrsɛ oyo ezali kolongisama mpo Bayuda bazalaki kolinga mingi kaa ya Ezipito; bazali bongo banguna na camp ya ba Séleucides oyo ezongeli bokonzi ya situation. Kasi, Nzambe akebisaki bato na ye te na boyokani na Baezipito? “Ezipito, mongenge wana oyo etɔbɔlaka lobɔkɔ ya moto oyo atye motema na yango,” engebene Yis.36:6: “ Talá, otye yango na Ezipito, ozwi moindo oyo ebukani, oyo ekɔtaka na kati mpe etɔbɔlaka lobɔkɔ ya moto nyonso oyo atye motema na yango: oyo azali Farao, mokonzi ya Ezipito, epai ya bato nyonso oyo batyelaka ye motema .” Emonani lokola ete bato ya Bayuda baboyaka likebisi yango mpe boyokani na bango na Nzambe ezali na ndenge ya mabe mpenza; etumbu yango epusani mpe ebɛti. Antiochus 3 asali ete bafuta mbongo mingi mpo na bonguna na bango.

Tosɛngi bino bóyeba : botomboki oyo ya Bayuda ezali na mokano ya “kokokisa emonaneli ” na ndimbola oyo ezali kobongisa mpe kotonga koyina ya Basiria na bato ya Bayuda. Na boye likama monene oyo esakolami na Dan.10:1 ekoya kobeta bango.

Dan 11:15 Mpe mokonzi ya nɔrdi akobima, mpe akotonga baterase, mpe akozwa bingumba ya makasi. Ba troupes ya sud na élite ya mokonzi bakotelemela te, bakozanga makasi ya kotelemela.

15a-  Domination e changer côté libela, ezali na camp séleucide. Liboso na ye, mokonzi ya Ezipito azali kaka na mbula mitano.

Dan 11:16 Moto nyonso oyo akobundisa ye akosala nyonso oyo alingi, mpe moto moko te akotelemela ye; akotika na mboka oyo eleki kitoko, akoboma eloko nyonso oyo ekoya na nse ya lobɔkɔ na ye.

16a-  Antiochos 3 alongi nanu kolonga Egypte pe soif na ye ya conquête esali ye irritée, peuple juif ekomi pasi na ye. Azali ko vidé surplus ya nkanda na ye na ekolo ya Bayuda oyo ezwaki martiru oyo elobelami na maloba " mokili oyo eleki kitoko " lokola na Dan.8:9.

Dan 11:17 Akopesa likanisi ya koya elongo na mampinga nyonso ya bokonzi na ye, mpe kosala kimya na mokonzi ya sudi; akopesa ye mwana na ye ya mwasi mpo azala mwasi, na mokano ya komema libebi na ye; kasi yango ekosalema te, mpe ekolonga te.

17a-  Lokola etumba elongi te, Antiochos 3 ameki nzela ya boyokani na camp Lagid. Mbongwana wana ya mayele ezali na ntina: Loma ekómaki mobateli ya Ezipito. Yango wana ameki kosilisa bokeseni yango na kopesaka mwana na ye ya mwasi Cléopâtre, oyo ya liboso na nkombo yango, na libala na Ptolémée 5. Libala yango esalemi, kasi babalani yango balingi kobatela lipanda na bango na kaa ya Séleucide. Mwango ya Antiochus 3 mpo na kozwa Ezipito elongaki lisusu te.             

Dan 11:18 Akotya miso na ye na bisanga, mpe akozwa mingi na yango; kasi mokambi akosukisa kofinga oyo alingaki kobenda, mpe akosala ete ekwea likolo na ye.

18a-  Akolonga mabele na Asie kasi akosuka na kokuta na nzela na ye mampinga ya Baloma, awa ebengami lokola na Dan.9:26 na liloba “ mokambi ”; yango mpo Rome ezali kaka république oyo etindi ba armées na yango na ba opérations ya pacification musculaire sous direction ya ba Legates oyo bazali ko représenter pouvoir ya ba sénateurs mpe ya peuple, ba plebs. Transition na bokonzi ya impérial eko changer te lolenge oyo ya organisation militaire. Mokambi oyo abengami Lucius Scipio ayebani lokola africain, mokonzi Antiochos azuaki risque ya ko confronter ye mpe alongamaki na bitumba ya Magnésie na 189 mpe a condamner kofuta Rome lokola compensation ya bitumba nyongo monene ya 15.000 talents . Longola yango, mwana na ye ya nsuka, oyo akokóma Antioko 4 Epiphane, monyokoli ya Bayuda oyo akokokisa na vɛrsɛ 31 “ likama ” oyo esakolamaki na Dan.10:1, azwami na boombo na Baloma.

Dan 11:19 Bongo akokende na bisika makasi ya mboka na ye; mpe akobɛta libaku mpe akokwea, mpe akozwama lisusu te.

19a-  Ndoto ya bolongi esukaki na liwa ya mokonzi, azwaki esika na ye mwana na ye ya liboso Séleucus 4 (-187-175).

Dan 11:20 Moto nyonso oyo akozwa esika na ye akomema mosɛngi mbongo na eteni eleki kitoko ya bokonzi, kasi na mikolo moke akobukana, kasi na nkanda to na etumba te.

20a-  Pona kosilisa nyongo oyo esengeli kofutama na Baloma, mokonzi atindi ministre na ye Héliodorus na Yelusaleme mpo na kozwa biloko ya motuya ya tempelo, kasi victime ya emonaneli ya somo na tempelo, atiki mosala oyo ya kobangisa. Mofuti oyo azali Héliodorus oyo na sima akoboma Séleucus 4 oyo afundaki ye na mission na ye na Jérusalem. Mokano yango ebongi kosala, mpe Nzambe asalaki ete afuta mpo na mbindo wana ya tempelo na ye mosantu na liwa ya mokambi na ye oyo, abomamaki, akufaki te na nkanda to na etumba .

Antioko 4 moto oyo amonisaki na elilingi na emonaneli ya likama monene

Dan 11:21 Moto oyo atyolami akozwa esika na ye, kozanga kolata lokumu ya bokonzi; akobima na kati ya kimia, mpe akozwa bokonzi na mayele mabe.

21a-  Oyo ezali Antiochos, mwana ya nsuka ya Antiochos 3. Kangami mpe otage ya Baloma, tokoki kokanisa ba effets oyo ebimaki na bizaleli na ye. Lokola akómaki mokonzi, asengelaki kozongisa mabe mpo na kozwa bomoi. Lisusu, kofanda na ye elongo na Baloma epesaki nzela na bososoli moko boye elongo na bango. Koya na ye na kiti ya bokonzi ya Siri euti na mayele mabe, mpamba te mwana mosusu ya mobali, Demetrio, oyo azalaki mokóló, azalaki na esika ya liboso koleka ye. Lokola bamonaki ete Demetrio asalaki boyokani na Perse, mokonzi ya Masedonia, monguna ya Baloma, bato ya nsuka basepelaki na moninga na bango Antioko mpe batyaki ye na kiti ya bokonzi.

Dan 11:22 Mpe mampinga oyo masopani lokola ebale makozindisa liboso na ye, mpe makobebisama, lokola mokonzi ya kondimana.

22a-  Mampinga maye makopanzana lokola ebale makozinda liboso na ye, mpe makobebisama

Bonguna ebandi lisusu na “Etumba ya Syrie” ya 6 (-170-168 ) .

Na mbala oyo Baloma batikaki Antioko 4 azongela etumba ya tata na ye na kaa ya mabe ya Ezipito. Naino abongi bongo te elembo na ye ya lisumu, grec ezali solo na contexte oyo. Kosambisa nde makambo ya solo, ndenge Nzambe asalaki na ntango wana. Na camp ya Lagid Ptolémée 6 abalani na incestuement na ndeko na ye ya mwasi Cléopâtre 2. Leki na bango Ptolémée 8 oyo ayebani na kombo ya Physcon azali na boyokani na bango. Na nsima, tokoki kososola ntina oyo Nzambe atikaka Antiochus anyata limpinga na bango.

22b-  lokola mpe mokambi ya alliance.

Menelaus, collaborateur ya ba Séleucides, azali na posa ya ebonga ya nganga-nzambe monene Onias oyo azali na mibeko, asali ete Andronique aboma ye, mpe azwi esika na ye. Oyo ezali kaka Yisalaele ya Nzambe? Na drame oyo, Nzambe abandi komikundola misala oyo Loma ekosala na boumeli ya bikeke. Ya solo, Loma ya bokonzi ekoboma Masiya mpe Loma ya Pápa ekolula mpe ekolongola bonganga na Ye ya libela, kaka ndenge Menelaus abomaki Onias mpo na kozwa esika na ye.

Dan 11:23 Mpe nsima ya kosangana na ye, akosalela bokosi; akobima, mpe akolonga na bato moke.

23a-  Antiochus asali ba alliances na mutu nionso, prêt ya kobuka yango soki ezali na intérêt na ye. Bobele ezaleli oyo ezali elilingi ya lisolo ya bakonzi ya France mpe ya Mpoto; boyokani oyo esalemaki, boyokani ebukanaki, mpe bitumba ya makila oyo ekɔtaki na boumeli ya bileko mikuse ya kimya.

 Kasi vɛrsɛ oyo ezali mpe kokoba, na botangi mbala mibale, mpo na kopesa biso eskeche ya boyangeli ya pápa oyo ekonyokola basantu na boumeli ya mbula 120. Pamba te mokonzi ya Grèce na pápa bakokani mpenza: bokosi mpe mayele mabe na nyonso mibale.

Dan 11:24 Akokɔta na kimya na bisika oyo ebotaka mingi na etúká; akosala oyo batata na ye, to batata ya batata na ye, basalaki te; akokabola biloko oyo epunzami, biloko mpe bozwi; akosala ba projets contre ba forteresses, mpe yango pona tango moko boye.

24a-  Esengeli kofuta nyongo monene oyo esengeli kofutama na Baloma. Mpo na yango, Antiochus 4 azali kofuta mpako na bitúká na ye mpe na yango bato ya Bayuda oyo azali koyangela. Azwi esika alonaki te mpe alongoli bozwi na bango na bato oyo bakómaki baombo oyo bakómaki na nse ya bokonzi na ye. Atikaki te mokano na ye ya kolonga Ezipito na nsinga to na nko. Mpe mpo basoda na ye básepela na ye mpe azwa lisungi na bango, akabolaka biloko oyo bapunzaki na basoda na ye mpe akumisaka mingi banzambe na ye ya Bagreke, oyo ya ntina mingi: Zeus ya Olympique, nzambe ya banzambe ya masapo ya Bagreke.

 Na botangi mbala mibale, boyangeli ya pápa ya Loma ekosala mpe bongo. Lokola azali na bolɛmbu na bomoto na ye, asengeli kobenda mpe kopesa bozwi na bato minene ya makonzi mpo báyeba bango mpe básunga bango mpe na mampinga na bango.

Dan 11:25 Na motó ya limpinga monene akosalela makasi na ye mpe molende na ye mpo na kobundisa mokonzi ya sudi. Mpe mokonzi ya sudi akobunda na mampinga ebele mpe ya nguya mingi; kasi akotelemela te, mpo myango mabe mikokana mpo na kobundisa ye.

25a-  Na – 170, Antiochos 4 azwi Pelusium mpe azwi Ezipito mobimba longola se mboka-mokonzi na yango Alexandrie.

Dan 11:26 Baoyo bazali kolya na mesa na ye bakobebisa ye; basoda na ye bakopanzana lokola ebale, mpe bakufi bakokwea na motángo monene.

26a-  Ptolémée 6 sima asali masolo na yaya na ye Antiochos 4. Akoti na camp ya ba Séleucides. Kasi lokola Baezipito bandimaki te, bazwaki esika na ye, na Alexandrie, na ndeko na ye Ptolémée 8, na yango libota na ye batɛkaki ye oyo bazalaki kolya bilei na mesa na ye . Etumba ezali kokoba mpe bakufi bazali kokweya na motángo monene .

Dan 11:27 Bakonzi nyonso mibale bakoluka mabe na mitema na bango, mpe bakoloba lokuta na mesa moko. Kasi likambo yango ekolonga te, mpamba te nsuka ekoya te kino ntango oyo etyami.

27a-  Encore une fois ba intrigues ya Antiochos 4 elongi te. Boyokani na ye na mwana ya ndeko na ye Ptolémée 6 oyo asanganaki na ye euti na bokosi.

27b-  Kasi yango ekolonga te, pamba té suka ekoya kaka na tango oyo etiamaki.

Vɛrsɛ oyo ezali kolobela ntina nini ? Na bosolo, ezali kopesa likanisi ya nsuka mingi mpe ya liboso, nsuka ya etumba kati na Antiochos 3 mpe bana ya ndeko na ye ya ndeko mpe mwana ya ndeko na ye ya Ezipito. Nsuka oyo ekómi pene. Nsuka mosusu ekotala bolai ya mibu 1260 ya bokonzi ya pápa na Dan.12:6 mpe 7 mpe ntango ya nsuka ya vɛrsɛ 40 ya mokapo ya lelo oyo ekomona kokokisama ya Etumba ya Misato ya mokili mobimba oyo ebongisaka contexte mpo na likama monene ya nsuka ya mokili mobimba.

Kasi na vɛrsɛ oyo, elobeli yango ezali na boyokani ya semba te na “ ntango ya nsuka ” oyo etángamaki na vɛrsɛ 40 ndenge tokomona mpe tokomonisa yango. Ebongiseli ya mokapo oyo ezali na mayele ya bokosi na lolenge ya komonana.

Dan 11:28 Akozonga na mokili na ye na bomengo monene; akozala na monguna na motema na ye na alliance mosantu, akosala contre yango, sima azonga na mboka na ye.

28a-  Akozonga na mboka na ye na bomengo monene

 Lokola azali na mokumba ya bozwi oyo bazwaki epai ya Baezipito, Antioko 4 azongi na Antiokia, atikaki Ptolémée 6 oyo atye lokola mokonzi likoló ya ndambo ya Ezipito oyo elongaki. Kasi elonga wana ya ndambo esilikisaka mokonzi oyo asepelaki te.

28b-  Kosilikisa oyo mokonzi akutanaki na yango esalaki ete Bayuda bázala ba cibles ya nkanda na ye. Lisusu, soki akei kotala ndako na bango, akobimisa mwa nkanda yango likoló na bango, kasi akokitisa motema te.             

Dan 11:29 Na ntango oyo etyami, akokende lisusu na sudi; kasi mbala oyo ya nsuka makambo ekosalema te lokola liboso.

29a-  Tozali kokota na mobu ya mpasi monene.

 Na – 168, Antiochos ayebaki ete bana ya ndeko na ye bayokanaki lisusu na ye, Ptolémée 6 asali kimia na ndeko na ye Ptolémée 8. Mabele ya Egypte oyo elongamaki ezongaki na camp ya Egypte. Yango wana abandi lisusu campagne contre ba neveux na ye, déterminé ya kobuka résistance nionso, kasi...

Dan 11:30 Masuwa ya Kitime makoya kobundisa ye; soki alɛmbi nzoto, akozonga nsima. Na nsima, na nkanda makasi mpo na boyokani mosantu, akotikala te kozanga kosala; ntango akozonga, akotala baoyo basundolaki kondimana mosantu.

30a-  Masuwa ya Kitime ekokende liboso mpo na kobundisa ye

 Na bongo, Molimo azali kotya nkombo ya masuwa ya Loma oyo etongami likoló na esanga ya Chypre oyo ezali lelo. Uta kuna, bazali kotambwisa bato ya Mbu Méditerranée mpe bato ya Azia oyo ezali pembenipembeni ya mbu. Nsima ya tata na ye Antiochos 3 azali kokutana na veto ya Baloma. Azali ko souffrir na humiliation oyo eko enrage ye. Popilius Laenas, mosungi ya Loma, abendi sɛrklɛ na mabele zingazinga ya makolo na ye mpe apesi ye malako ete atika yango te longola kaka soki azwi ekateli ya kobunda na Loma to kotosa yango. Antiochos, oyo azalaki kala otage, azwi liteya oyo epesami na tata na ye mpe asengeli koboya kolonga na ye Ezipito, oyo etyamaki mobimba na nse ya bokonzi ya Loma. Na contexte oyo ya kanda ya explosif, ayebi que bayuda, bandimi bakufi, basepelaka mpe basalaka fête. Bakoyekola na ndenge ya somo na ndenge ya mpasi ete azali naino na bomoi mingi.

Dan 11:31 Basoda bakoya na etinda na ye; bakobebisa esika mosantu, ndako makasi, bakosilisa mbeka ya seko , mpe bakotɛlɛmisa eloko ya nsɔni ya mobebisi (to mobebisi).

31a-  Vɛrsɛ oyo endimisi makambo oyo elobelami na lisolo ya apokrife ya 1 Mac.1:43-44-45: Na nsima mokonzi Antiochus akomelaki bokonzi na ye mobimba, mpo bato nyonso bákóma bato moko, mpe ete moto na moto atika mobeko na ye ya sikisiki. Bikólo nyonso endimaki etinda oyo ya Mokonzi Antiochus, mpe mingi na Yisalaele bandimaki bowumbu oyo, bapesaki bikeko mbeka, mpe babukaki (babebisaki) Sabata. Tomoni kati na ndimbola oyo mimekano oyo Danyele ná baninga na ye misato bakutanaki na yango na Babilone. Mpe Nzambe azali kolakisa biso na 1 Makabe, ndimbola ya oyo ekozala likama monene ya nsuka oyo biso baye tozali na bomoi kati na Klisto tokosengela kokutana na yango mwa moke yambo ya bozongi na nkembo ya Yesu Klisto. Kati na ntango na biso mpe oyo ya Bayuda ya Makabe, likama mosusu monene esalaki ete basantu ya Yesu Klisto bákufa mbula 120.

31b-  bakobebisa esika mosantu, ndako makasi, bakosilisa mbeka ya seko , mpe bakotelemisa eloko ya nsomo ya mobebisi (to mobebisi).

 Misala yango ekondimama na litatoli oyo ya lisolo ya bato oyo Josèphe, moto ya mayele na makambo ya kala, Moyuda mpe Loma, amonisaki. Ntina ya likambo yango ezali kolongisa yango, yango wana totala litatoli oyo kati na yango tozali kokuta makambo mikemike oyo ekokani na mobeko ya mokolo ya lomingo ya mikolo ya nsuka oyo esakolamaki na boyangeli ya mokili mobimba oyo esalemaki na bato oyo babikaki na Etumba ya Misato ya mokili mobimba.

Tala version ya liboso ya 1 Macc.1:41 kino 64:

1Ma 1:41 Bongo mokonzi apesaki mitindo ete bato nyonso oyo bazali na bokonzi na ye bákóma bato moko :

1Ma 1:42 moto nyonso asengelaki kotika mimeseno na ye. Bapakano nyonso bamipesaki na mitindo ya mokonzi

1Ma 1:43 mpe ata na Yisraele bato mingi bayambaki losambo na ye: bapesaki bikeko mbeka mpe babebisaki Sabata.

1Ma 1:44 Mokonzi atindaki bamemi-nsango na Yelusaleme mpe na bingumba ya Yuda mpo na komema mitindo na ye kuna: banda sikoyo esengelaki kolanda mimeseno ya bapaya na mboka.

1Ma 1:45 mpo na kotika bambeka ya kotumba ya Tempelo, bambeka mpe makabo ya masanga. Basabata mpe bafɛti esengelaki kobebisama, .

1Ma 1:46 bóbebisa Esika Mosantu mpe biloko nyonso ya bulɛɛ, .

1Ma 1:47 kotombola bitumbelo mpe bisika ya losambo mpe batempelo mpo na bikeko, koboma ngulu mpe banyama ya mbindo.

1Ma 1:48 Basengelaki kotika bana na bango ya mibali bakatama ngenga te, mpe bongo bamikómisa mbindo na lolenge nyonso ya bosɔtɔ mpe ya mbindo.

1Ma 1:49 Na liloba moko, tosengelaki kobosana Mibeko mpe koboya kotosa yango nyonso:

1Ma 1:50 Moto nyonso oyo atosaki mitindo ya mokonzi te, asengeli kobomama.

1Ma 1:51 Boye mikanda ya mokonzi etindamaki na bokonzi na ye mobimba; atyaki bakɛngɛli na bato nyonso mpe apesaki mitindo na bingumba nyonso ya Yuda ete bápesa mbeka.

1Ma 1:52 Bato mingi batosaki, bato nyonso oyo batikaki Mibeko; basalaki mabe na mboka, .

1Ma 1:53 kotindika Yisraele mpo na koluka ekimelo.

1Ma 1:54 Na mokolo ya zomi na mitano ya sanza Kisleu, na mobu 145, mokonzi atɛlɛmisaki Eloko ya nsɔni ya libebi likoló ya etumbelo ya makabo ya kotumba, mpe batombolaki bitumbelo na bingumba ya Yuda oyo ezalaki pembenipembeni.

1Ma 1:55 Bazalaki kotumba mpaka ya malasi na baporte ya bandako mpe na bisika ya bato nyonso, .

1Ma 1:56 Mikanda ya Mibeko epasolamaki mpe ebwakama na mɔ́tɔ ntango bamonaki yango.

1Ma 1:57 Mpe soki buku ya Boyokani ezwamaki na moto, to soki moto atosi mobeko ya Nzambe, bakoboma ye engebene na mobeko ya mokonzi.

1Ma 1:58 Bapesaki Bayisraele etumbu, basanza na sanza na bingumba na bango, .

1Ma 1:59 mpe na mokolo ya 25 ya sanza nyonso, bazalaki kopesa bambeka na etumbelo monene na esika ya etumbelo ya bambeka ya kotumba.

1Ma 1:60 Na kolanda mobeko oyo, babomaki basi oyo bakataki bana na bango ngenga.

1Ma 1:61 bana na bango bakangisami na nkingo; bandeko na bango mpe baoyo basalaki kokatama ngenga babomamaki mpe.

1Ma 1:62 Atako makambo nyonso wana, bato mingi na Yisraele batikalaki sembo mpe bazalaki na mpiko ya kolya bilei ya mbindo te.

1Ma 1:63 Balingaki kokufa na esika ya komikómisa mbindo na bilei oyo ezali kobuka Boyokani Mosantu, mpe ya solo babomamaki.

1Ma 1:64 Ezalaki komekama monene mpo na Yisalaele.

 Na lisolo oyo, totala ba versets 45 kino 47 oyo endimisi bosilisi ya makabo ya intercession ya seko mpe verset 54 oyo etatoli mbindo ya esika mosantu: mokonzi atɛlɛmisaki Eloko ya Nsɔni ya Kobeba likoló ya etumbelo ya makabo ya kotumba.

Na ebandeli ya mabe wana, lipɛngwi oyo ya Yisalaele : 1Ma 1:11  Ezalaki na ntango wana nde nkola moko ya bato oyo babunga nzela ebimaki na Yisalaele oyo bamemaki bato mingi nsima na bango: “Tiká tósala boyokani na bikólo oyo ezali zingazinga na biso,” balobaki, “mpo banda tokabwanaki na bango , makambo mingi ya mabe esalemi epai na biso .” Ba malheurs ezalaki déjà conséquence ya infidélité na bango envers Nzambe mpe bazalaki kokende komema ba malheurs encore plus likolo na bango moko na nzela ya attitude na bango ya botomboki.

 Na likambo oyo ya mawa oyo etondaki makila mingi, bokonzi ya Bagreke elongaki malamu elembo na yango ya lisumu oyo ezalaki bisika nyonso na motako ya ekeko ya Dan.2; nkoi oyo ezali na matata ya Dan.7; mpe ntaba ya nsolo mabe ya Dan.8. Kasi likambo moko ya mikemike esengeli naino koyeba. Moto oyo azali na mokumba ya mission punitive oyo Antiochos 4 atindaki na Yelusaleme na – 168 abengami Apollonius, mpe kombo oyo ya grec oyo elakisi na français « Destructeur » ekoponama na Molimo mpo na ko dénoncer na Apo.9:11, usage destructif ya Biblia Mosantu na nzela ya boklisto ya lokuta, ya Protesta ya mikolo ya nsuka; to, baoyo mpenza bakobongisa likama monene ya nsuka ya nsuka . Apolonius ayaki na Yelusaleme elongo na basoda 22 000 mpe na mokolo ya Sabata , na ntango ya botomboki moko ya kokamwa ya bato nyonso, abomaki Bayuda nyonso oyo bazalaki kotala. Babebisaki Sabata na litomba wana ya mbindo, mpe Nzambe atindaki koboma bango. Mpe nkanda na ye ekiti te mpo nsima ya likambo oyo ya makila, Grèlenisation ya Bayuda epesameli mitindo. Gerontes ya Atene, motindami ya mokonzi, atyaki mpo na bato nyonso ete losambo mpe bizaleli malamu ezala ya Bagreke na Yelusaleme lokola na Samalia . Na ntango wana, tempelo ya Yelusaleme epesamaki epai ya Zeus, moto ya Olympique , mpe oyo ya Ngomba Gerizime epesamaki na Zeusi oyo azalaki koyamba bapaya. Tozali bongo komona ete Nzambe azali kolongola libateli na ye na tempelo na ye moko, na Yelusaleme, mpe na ekólo mobimba. Engumba mosantu etondi na nkanda, moko na moko ezali nsɔni koleka oyo ya nsuka. Kasi ezalaki bobele mokano ya Nzambe nde esalelamaki, boye bopemi ya bizaleli malamu mpe ya losambo ezalaki monene nsima ya likebisi oyo emonisami na bobengani na Babilone.

Dan 11:32 Akosa bateki ya kondimana na maloba ya kofinga. Kasi baoyo bayebi Nzambe na bango bakosala na bokasi, .

32a-  Ako seduire ba traîtres ya alliance na flatterie

 Bososoli oyo endimisi ete etumbu ya bonzambe ebongi mpe elongaki. Na bisika mosantu, kotyola ekómaki momeseno.

32b-  Kasi baye ya bato bayebi Nzambe na bango bakosala na bokasi, .

 Na likambo wana ya mawa, bandimi ya sembo mpe oyo babongi bamikesenisaki na bosembo na bango mpe balingaki kokufa lokola bamartiru na esika ya koboya kokumisa mozalisi Nzambe mpe mibeko na ye ya bule.

 Na mbala oyo lisusu, na botangi ya mibale, likambo oyo ya makila ya mikolo 1090 ya solo ekokani na makambo ya boyangeli ya pápa ya mibu 1260 ya mikolo esakolamaki na kolandana na lolenge ekeseni na Dan.7:25, 12:7 mpe Em.12:6- 14; 11:2-3; 13:5.

Kotala sima na makambo ya lelo na contexte ya antiquité

Pona ko comprendre clairement oyo ezali koleka, nakozua image ya cameraman oyo azali ko filmer na caméra na ye scène oyo azalaki kolanda malamu. Na esika oyo azali kosala zoom ntango azali kozwa molai mpe esika oyo azali kotala ezali kokola mingi mpe mingi. Na boye ete ntango esalelami na lisolo ya lingomba, botali ya Molimo etambwisaka lisolo mobimba ya lingomba ya boklisto, uta na ebandeli na yango ya mike, bangonga na yango ya mpasi, ntango ya bamartiru, kino na nsuka na yango ya nkembo oyo emonisami na bozongi ya Mobikisi oyo azelamaki.

Dan 11:33 mpe bato ya mayele mingi kati na bango bakoteya bato mingi. Ezali na bamosusu oyo bakotika mpo na mwa ntango na mopanga mpe na mɔ́tɔ, na bokangami mpe na bopunzi.

33a-  mpe bato ya mayele mingi kati na bango bakoteya ebele

 Bantoma ya Yesu Klisto, bakisa mpe Paulo ya Talase oyo tozali na nyongo ya mikanda 14 ya kondimana ya sika. Mateya oyo ya sika ya lingomba ezali na nkombo “Nsango Malamu” to, Nsango Malamu ya lobiko oyo epesami na ngolu ya bonzambe epai ya baponami. Na lolenge oyo, Molimo azali kokende liboso na ntango mpe cible ya sika oyo etalelami ekomi bondimi ya boklisto.

33b-  Ezali na basusu oyo bakotika mpo na mwa ntango na mopanga mpe na lolemo, na bokangami mpe na bopunzi.

 Pendant un temps alobaki Molimo na nzela ya anzelu mpe mbala oyo ekozala 1260 ba mbula milayi esakolamaki kasi sous certaines ampereurs romains Caligula, Néron, Domitien na Diocletien kozala chrétien elingaki koloba que asengelaki kokufa lokola martyr. Na Em.13:10, Molimo amikundoli ntango ya bokangami ya pápa ya Baloma, alobi: Soki moto amemi na bokangami, akokende na bokangami; soki moto abomi na mopanga, esengeli koboma ye na mopanga. Oyo ezali molende mpe kondima ya basantu .

Dan 11:34 Na ntango oyo bakozanga te, bakosalisa bango mwa moke, mpe bato mingi bakosangana na bango na bokosi.

34a- .  Ezali solo na tango oyo ya bokonzi ya motema mabe ya pápa nde lisungi ya ba hypocrites ya verset oyo ebimaki. Koyeba bango etongami likoló na kozanga kotalela na bango bizaleli mpe mitindo oyo Yesu Klisto ateyaki, mpe na likambo oyo mpo na eleko oyo etalelama, epekiseli ya koboma na mopanga. Soki ozongeli lisolo ya kala, okoki bongo kososola ete lingomba monene ya Protesta kobanda na ekeke ya 15 kino na ntango na biso, Zuzi Yesu Klisto, sembo, asambisamaki lokola bokosi. Na yango, kosundolama na bango mobimba uta 1843 ekozala mpasi te mpo na kososola mpe kondima.

Dan 11:35 Bato mosusu ya mayele bakokwea, mpo bápɛtolama, bápɛtolama mpe bákóma mpɛmbɛ, tii ntango ya nsuka, mpo ekoya te tii ntango oyo etyami.

35a-  Bato mosusu ya mayele bakokwea, ete bakoka kopɛtolama, kopɛtolama mpe kokóma mpɛmbɛ, kino ntango ya nsuka

 Soki totali maloba oyo, motindo ya bomoi ya moklisto ezali komekama mpe koponama , na likoki ya koyika mpiko mpe konyokwama na minyoko kino nsuka ya mokili. Na ndenge yango, moto ya mikolo na biso oyo ameseni na kimya mpe na boyokani, azali lisusu kokanga ntina ya eloko moko te. Ayebaka bomoi na ye te na kati ya bansango yango. Yango wana bandimbola ekopesama na likambo oyo na Em.7 mpe 9:5-10. Eleko molai ya kimya ya losambo ya mibu 150 ya solo, to “basanza mitano ya esakweli”, ebongisamaki na Nzambe, kasi uta 1995 eleko oyo esili mpe bitumba ya mangomba ebandi lisusu. Islam ebomaka na France mpe bisika mosusu na mokili mobimba; mpe mosala na yango ezali na mokano ya kokóma makasi tii ekopelisa mabele mobimba.

35b-  mpo ekokoma kaka na ngonga oyo epesameli

 Nsuka oyo ekozala ya mokili mpe anzelu ayebisi biso ete elembo moko te ya kimia to etumba epesi nzela na moto moko amona yango koya. Etaleli likambo moko: “ ntango oyo Nzambe atye elembo ”, nsuka ya mbula 6000 oyo epesamaki na koponama na ye ya baponami awa na mabele. Mpe ezali mpo ete tozali na nse ya mibu zomi uta na eleko oyo nde Nzambe apesi biso ngolu ya koyeba mokolo: 20 mars ya printemps oyo ezali liboso ya 3 avril 2030, elingi koloba mibu 2000 sima liwa ya bomikabi ya Klisto. Akomonana lokola azali na nguya mpe alongi mpo na kobikisa baponami na ye mpe koboma batomboki oyo babomaki bato oyo bazalaki na mokano ya koboma bango.

Bokonzi ya pápa ya Katolike ya Loma “ya boklisto”: Monyokoli monene ya lisoló ya losambo ya mokili ya Mpótó.

Ezali epai na ye nde modèle ya Antiochos 4 esengeli ekamba biso. Mec a préparer antitype na ye et tokoki koloba nini pona comparaison oyo? Na ntembe te na bonene ya kokamwa, monyokoli ya Grèce asalaki na boumeli ya mikolo 1090 ya solosolo, kasi pápa ekosilika na boumeli ya pene na mibu 1260 ya solosolo, na bongo ekoleka bandakisa nyonso ya masolo ya kala.

Dan 11:36 Mokonzi akosala oyo alingi; akomitombola, akokumisa likolo ya banzambe nyonso, mpe akoloba makambo ya kokamwa mpo na Nzambe ya banzambe; ekolonga kino nkanda ekosila, mpo ete oyo ekanamaki ekokokisama.

36a-  Maloba ma molongo moye matikali na ndimbola mibale mpe makoki naino kobongisama mpo na mokonzi ya Bagreke mpe mokonzi ya pápa ya Loma. Ebongiseli oyo emonisaka makambo ya esakweli esengeli kobombama na bokebi mpo na batángi ya likolólikoló. Atako bongo, mwa likambo moke ezali komonisa moto oyo pápa azali koluka; ezali bosikisiki : mpo oyo ezwami ekateli ekokokisama. Maloba oyo ezongeli Dan.9:26: Nsima ya baposo ntuku motoba na mibale, Mopakolami akokatama, mpe akozala na eloko te mpo na ye moko. Bato ya mokonzi oyo akoya bakobebisa engumba mpe esika mosantu , mpe nsuka na bango ekoya lokola mpela; Ezwami ekateli ete kobebisama (to bisika oyo ebebisami) ekoumela tii na nsuka ya etumba .

Dan 11:37 Akotosa banzambe ya bankɔkɔ na ye te, mpe nzambe oyo asepelaka na basi te; akomibanzabanza mpo na nzambe moko te, mpo akomikumisa koleka nyonso.

37a-  Akomemya banzambe ya batata na ye te

 Tala ezali, mwa likambo moke oyo ezali kopesa bososoli na mayele na biso. Tozali awa na elembeteli ya momesano ete mokonzi oyo maloba na ye azali ko cibler akoki kozala te Antiochos 4 oyo azalaki na limemya mpo na banzambe ya batata na ye mpe kati na bango oyo aleki monene, Zeus nzambe ya banzambe ya Olympus oyo apesaki tempelo ya Bayuda na Yelusaleme. Tozwi bongo bilembeteli oyo ekoki koboya te ete mokonzi oyo azali kolukama ezali mpenza boyangeli ya pápa ya Loma na eleko ya boklisto. Kobanda sikoyo, maloba manso mamonisami makozala bongo mpo na mokonzi oyo akeseni na Dan.7 mpe na bozangi bososoli mpe na mayele mabe na Dan.8; Nabakisi, mokonzi oyo ya kobebisa to ya kobebisa ya Dan.9:27. “Ba étapes ya fusée” nyonso esimbaka motó ya moto ya pápa , ya moke mpe ya lolendo oyo batye na likoló ya bokonzi.

 Loma ya Pápa ezalaki nde komemya banzambe ya batata na yango? Na ndenge ya ofele te, mpamba te kobongwana na ye na boklisto ememaki ye na kotika bankombo ya banzambe ya bapakano ya Loma. Kasi, abatelaki mitindo mpe lolenge ya losambo na bango: bililingi oyo eyemami, oyo eyemami to oyo esalemi na biloko oyo basambeli na ye bafukama mpe bafukamaka liboso na yango mpo na kobondela. Mpo na kobatela etamboli oyo Nzambe akweisamaki na mibeko na ye nyonso, asalaki ete bato mpamba oyo bakufaka bakoki kokɔta te na Biblia mpe alongolaki mobeko ya mibale kati na mibeko zomi ya Nzambe na bomoi mpo ete epekisi momeseno yango mpe emonisi etumbu oyo ekanamaki mpo na bato oyo babuki mobeko na yango. Nani akoki kolinga kobomba etumbu oyo azwi soki zabolo te? Na yango, bomoto ya boyangeli ya pápa ekwei na kati ya sanduku ya ndimbola oyo epesami na vɛrsɛ oyo.

37b-  to mpe na bonzambe oyo esepelisaka basi

 Ezali na kokanisaka lingomba ya bapakano ya Loma oyo pápa esundolaki nde Molimo ya Nzambe elamusaka likambo yango ya mpasi. Mpamba te apesaki mokɔngɔ na libula na ye ya kosangisa nzoto polele mpo na komonisa bizaleli ya bosantu. Nzambe yango oyo balobaka ete azali Priapus, phallus ya mobali oyo batata ya lingomba ya bapakano ya Loma bakumisaka lokola nzambe. Ezalaki naino libula ya lisumu ya Bagreke. Mpe mpo na kobukana na libula wana ya kosangisa nzoto, azali kolekisa ndelo mpo na kobatela bopeto ya mosuni mpe ya elimo.

Dan 11:38 Nzokande akokumisa nzambe ya mabanga makasi na etɛlɛmɛlo na ye; na nzambe oyo, oyo batata na ye bayebaki te, akopesa lokumu na wolo mpe na palata, na mabanga ya ntalo mpe na biloko ya motuya.

38a-  Nzokande akokumisa nzambe ya ba forteresse na piédestal na ye

 Nzambe ya sika ya bapakano abotami: nzambe ya bisika makasi . Piédestal na yango ezali na makanisi ya bato mpe bosanda na yango ezali likolo lokola impression oyo esalemaki.

Loma ya bapakano etongaki batempelo ya bapakano oyo ezalaki polele mpo na mipɛpɛ nyonso; ba capitales oyo esimbamaki na makonzí ekokaki. Kasi lokola endimi boklisto, Loma ezali na mokano ya kozwa esika ya ndakisa ya Bayuda oyo ebebisamaki. Bayuda bazalaki na tempelo ya kokangama na lolenge ya nguya oyo epesaki bango nkembo mpe lokumu. Yango wana, Loma ekomekola ye mpe na ngala na yango ekotonga bandako-nzambe ya Romanesque oyo ekokani na bandako minene oyo ebatelami, mpamba te kozanga libateli ezali koyangela mpe Bakonzi oyo baleki na bozwi bakokómisa bandako na bango makasi. Loma esalaka mpe bongo. Etongaki bandako-nzambe na yango na lolenge ya makasi tii na ntango ya bandakonzambe, mpe kuna, makambo nyonso ebongwanaki. Ba toits ronds ekomi ba flèches oyo ezo lakisa na lola, pe oyo, likolo pe likolo. Ba façades extérieures ezuaka apparence ya dentelle, ezali enrichie na ba vitraux ya ba couleurs nionso oyo ememaka na kati lumière iridescente oyo e impressionner ba fêtes, ba followers na ba visiteurs.

38b-  na nzambe oyo, oyo batata na ye bayebaki te, akopesa lokumu na wolo mpe na palata, na mabanga ya motuya mpe na biloko ya motuya.

 Mpo na kobenda bango lisusu, bifelo ya kati ekembisami na wolo, palata, mayaka ya motuya, biloko ya ntalo : ndumba Babilone monene ya Em.17:5 ayebi komilakisa mpo na kobenda mpe kobenda bakiliya na ye.

Nzambe ya solo amitika te ete bábenda ye mpo lokumu wana ezali kopesa ye litomba te. Na esakweli na ye azali kofunda Loma oyo ya pápa oyo azali naino na boyokani ata moke te na yango. Mpo na ye, mangomba na ye ya Romanesque to ya Gothique ezali kaka ba divinités paganes mingi oyo esalaka kaka mpo na ko seduire batu ya molimo oyo ebalukaka epai na ye : nzambe ya sika abotami : nzambe ya ba forteresse mpe ye azali ko seduire ebele oyo ba ndimi que bazui Nzambe akoti na ba murs na yango na nse ya ba plafonds ya likolo koleka ndelo.

Dan 11:39  Ezali na nzambe ya bapaya nde akosala contre ba places fortified Pe asala na ba fortifications ya ba forteresses na nzambe ya bapaya pe akotondisa lokumu ba oyo bako reconnaître ye, akosala bango ba dominer likolo ya ebele, akokabola mabele epai na bango mpo na kozwa mbano.

39a-  Mpe asalaka na ba fortifications ya ba forteresse elongo na nzambe ya bapaya

 Mpo na Nzambe, ezali kaka na nzambe moko oyo azali kosala mosala oyo azali kokutana na ye, elingi koloba oyo azali mopaya mpo na ye : ezali zabolo, Satana oyo Yesu Klisto akebisaki bantoma na ye mpe bayekoli na ye mpo na ye. Na makomi ya Liebele, ezali te motuna ya “kosala mabe” kasi ya “kosala na yango”. Nsango yango moko ekotangama na Em.13:3, na lolenge oyo: ...dalagona apesaki ye nguya na ye, mpe kiti na ye ya bokonzi, mpe bokonzi monene . Dragon oyo ezali zabolo na Em.12:9 kasi na tango moko Roma impérial selon Em.12:3 .

 Lisusu, na kobongwana na lingomba ya boklisto, bakonzi ya Loma bazwaki Nzambe ya solo oyo azalaki mopaya na yango mpamba te na ebandeli azalaki Nzambe ya Bayuda, ya Baebele bakitani ya Abalayama.

39b- .  mpe akotondisa na lokumu baoyo bayebi ye

 Lokumu yango ezali ya losambo. Pápa ememaka epai ya bakonzi oyo bandimaka ye lokola momonisi ya Nzambe na mabele, elembo ya bokonzi ya bonzambe mpo na bokonzi na bango moko. Bakonzi bakómaka mpenza bakonzi kaka ntango lingomba ebulisi bango na moko ya bandako makasi na yango oyo ekómi nzambe , na France, Saint-Denis mpe Reims.

39c-  akosala ete ba dominer mingi