Apocalissi 18 : il grond clom 2018-2030
« Ella è crudada, ella è crudada,
Babilonia la Gronda! »
« Sortì dal mez dad ella, miu pievel... »
Samuel preschenta
Expliquescha a mai
Daniel e l'Apocalissi
Las provas profeticas che Dieu exista
Sias ultimas Revelaziuns per sias elets
En quest ovra: Sieu Project - Sieu Judici
Versiun: 01-12-2024
(70-Autun-5995)
« Ed jau hai udì la vusch d'ün um en il mez da l'Ulaï;
el clamet e dischet: Gabriel, expliquescha ad el la visiun » Daniel
8:16.
Nota explicativa da la cuverta
Da sura a bass: Messadis dals trais anghels da l’Apocalissi 14.
Quai èn trais vardads dal cudesch da Daniel reveladas als sants suenter la prova da primavaira
1843 e suenter quella dal 22 d’october 1844. Ignorond il roll dal sabbat, ils emprims
adventists na pudevan betg chapir il ver sens da quests messadis. Ils adventists che spetgavan
il return dal Crist avevan collià lur experientscha cun il « clam da mieznotg » u « mieznotg »
menziunà en la parabola dals « diesch verginas » da Matt.25:1 fin 13 nua ch’è evocada
l’annunzia dal « return dal spus ».
1- Il tema dal giudizi sviluppà en Dan.8:13-14 e suget dal messadi dal emprim angel en
Apo.14:7 : « Tema Dieu e rendai gloria a quel, pertge ch’è arrivada l’ura da sia
sentenza ed adorai quel ch’ha fatg la terra, ils tschiels e las funtaunas d’aua! » : il
return al sonda, sulet ver settavel di da l’urden divin, sabbat dals Gidieus e di dal
repaus emnaunal è exigì da Dieu en il quart da ses diesch cumondaments.
2- La denunzia da la Roma papala, « cornet pitschen » e « retg different » da Daniel
7:8-24 e 8:10-23 fin 25, che retschaiva il num « Babilonia la gronda » en il messadi
dal segund aunghel dad Apo.14:8 : « Ella è crudada, ella è crudada, Babilonia la
Gronda! » : principalmain, pervia da la dumengia, ex « di dal sulegl » eredità da
l’imperatur Constantin 1el che l’ha instituì ils 7 da mars 321. Ma questa expressiun
« ella è crudada » è giustifitgada tras la revelaziun da sia natira maledida da Dieu
uschia ch’el la fa enconuscher a ses servents adventists suenter il 1843, il 1844, en
restablir la pratica dal sabà bandunà. « Ella è crudada » vul dir: « ella è prendida e
victorisada ». Il Dieu da la vardat annunzia uschia sia victoria cunter il champ da la
mendazia religiusa.
3- Il tema dal giudizi final nua « il fieu da la segunda mort » colpescha ils rebels
cristians. Quai è l’imagen preschentada en Dan.7:9-10, il tema è sviluppà en
Apoc.20:10 fin 15, ed è il suget dal messadi dal terz aunghel en Apoc.14:9-10 : « Ed
in auter, in terz aunghel als ha suandà, cun dir cun ina vusch ferma : Sch’in adora la
bestia e sia imatg, e retschaiva ina marca sin sia fatscha u sin sia maun, el bavrà, el
er, dal vin da l’ira da Dieu, versà senza meschdad en la tazza da sia gritta, ed el vegn
tourmentà en il fieu ed il solfrà, avant ils soings aunghels ed avant l’agnè » : Qua, la
dumengia è identifitgada cun la « marca da la bestia ».
Relaischa la correspundenza identica dals nums dals versets visads en Daniel 7:9-10 ed
Apocalissi 14:9-10.
Il quart angel : el comparissi mo en Apo.18 nua ch'el represchenta l'ultima proclamaziun
dals trais messadis adventists precedents che profiteschan da tutta la glisch divina che als
ha illuminà dapi il 1994 e fin la fin dal mund, vul dir, fin l'atun 2030. Quai è il roll che
quest cudesch duai avair. La glisch ch'al ha illuminà mussa las culpabilitads successivas:
da la religiun catolica, dapi il 538; da la religiun protestanta, dapi il 1843; e da l'instituziun
adventista uffiziala, dapi il 1994. Tut questas ruinas spiritualas han sco motiv, en lur
temp: il refus da la glisch proposta da l'Spirt saint da Dieu en Jesus-Christ. «Al temp da la
fin » menziunà en Dan.11:40, la baselgia catolica reunescha en sia maledicziun tut las
gruppas religiusas cristianas u betg che reconoschan ses ministeri e sia autoritad ; quai sut
l’egida da sia allianza tschiffada « ecumenica » che suenter il protestantissem,
l’adventissem uffizial ha rejoinì il 1995.
2 Corinths 4:3-4
« … Sche noss Evangeli è ancamò velà, el è velà per quels che pereschan ; per
ils increduls dal dieu da quest tschientaner ha scurdà l’intelligientscha, per
che els non vesan la splendur da l’Evangeli da la gloria da Christ, ch’è
l’imagen da Dieu. »
« E sch'il pled profetic resta nunchapì, quel resta mo per quels ch'han da sa
pers »
Uschia, en resüm da las revelaziuns preschentadas en quest document
sajast che, per « justifitgar la sanadad »,
dapi l'emnaiver 1843 stabilì dal decret dal Dieu creatur e legislatur da
Daniel 8:14, tenor si « Evangeli etern »,
sin tutta la terra, mintga um e mintga dunna,
stà battagià en num da Jesus-Christ tras immersiun cumpletta per
obtegnair, la grazia divina,
stà observar il sonda, il repaus dal sabà dal settem di, santifitgà da Dieu en
Genesi 2, e 4avel da ses 10 cumonds menziunads en Exod 20; quai, per
mantegnair sia grazia,
stà honurar las leschas divinas moralas e las leschas da nutriment
prescritas en la Bibla santa, en Genesi 1:29 e Levitic 11, (santitad dal corp)
e na duess betg « sprèziar sia plaid profetic », per betg « stüzar l’Spirt da
Dieu » (1 Tess.5:20).
Chi na correspunda betg a quests criteris è condannà da Dieu da patir la
« segunda mort » descritta en l’Apocalissi 20.
Samuel
EXPLITGAI A MI DANIEL E L’APOCALISSI
Paginaziun dals temas tractads
Emprima part : Las annotaziuns preparatorias
Utilisescha la tschertga automatica dals nums da pagina dal software utilisà
Pagina titels
07 Preschentaziun
12 Dieu e sias creaziuns
13 Las basas biblicas da la vardad
16 Nota fundamentala: 7 Mars 321, il di maledì dal pèr
26 Il testimoni da Dieu dà sin terra
28 Nota: Betg confunder martiri cun castitg
29 La Genesi: in condensat profetic vital
30 La fe e l'incredulitad
33 La vivonda per il temp adequat
37 L'istoria revelada da la vera fe
39 Notas preparatorias dal cudesch da Daniel
41 Tut cumenza en Daniel IL CUDESCH DA DANIEL
42 Daniel 1 - Arrivada da Daniel a Babilonia
45 Daniel 2 - La statua da la visiun dal retg Nebucadnetsar
56 Daniel 3 - Ils trais cumpogns en la furnascha
62 Daniel 4 - il retg umilià e convertì
69 Daniel 5 - Il giudizi dal retg Belschatsar
74 Daniel 6 - Daniel en la fossa dals liuns
79 Daniel 7 - Las quatter animals e la pitschna corn papala
90 Daniel 8 - L’identitad papala confermada – il decret divin da Dan.8:14.
103 Daniel 9 - L’annunzia dal temp dal ministeri terren da Jesus-Christ.
121 Daniel 10 - Annunzia da la gronda calamitad - Las visiuns da la calamitad
127 Daniel 11 - Las sett guerras da Siria.
146 Daniel 12 - La missiun universala adventista illustrada e datada.
155 Iniziazion al simbolissem profetic
158 L’adventissem
163 L’emprim guard sin l’Apocaliss
167 Ils simbols da Roma en la profezia
173 Glisch sin il sabbat
176 Il decret da Dieu da Daniel 8:14
179 Preparaziun per l’Apocaliss
183 L’Apocalypse en resüm
188 Segunda part: l’studim detaglià da l’Apocalypse
188 Apocalypse 1 : Prolog-Il return da Crist-Il tema adventist
199 Apocalypse 2 : l’Assamblea da Crist dapi sia partenza enfin 1843
199 1era epoca: Efes - 2ema epoca: Smirna - 3ema epoca: Pergam -
4ema epoca: Tiatira
216 Apocalissi 3 : l'Assamblea da Crist dapi 1843 - la cretta cristiana apostolica
restaurada
216 5ème epoca: Sardes - 6ème epoca: Philadelphie -
223 Il destin da l'adventism revelà en la prima visiun d'Ellen G.White
225 7ème epoca : Laodicée
229 Apocalypse 4 : il giudizi celestial
232 Nota : la LESCHA DIVINA profetisescha
239 Apocalypse 5 : il Figl da l'Uman
244 Apocalypse 6 : Acturs, chastiments divins e segns dal temp da l'era cristiana - Ils
emprims 6 sigills
251 Apocalypse 7 : l'adventissem dal settim di sigillà cun il « sigil da Dieu » : il sabà e
secret « settim sigil ».
259 Apocalypse 8 : Las emprimas quatter « trombetas »
268 Apocalypse 9 : Las 5ème e 6ème « trombetas »
268 la 5ème « trombetta »
276 la 6ème « trombetta »
286 Apocalypse 10 : il « pitschen cudesch avert »
291 Fin da l'emprima part da la Revelaziun
Seconda part : ils themes sviluppads
292 Apocalissi 11 : il regin papal - l'ateissem naziunal - la 7ma « trombetta »
305 Apocalissi 12 : il grond plan central
313 Apocalissi 13 : ils fals frars da la religiun cristiana
322 Apocalissi 14 : il temp da l'adventissem dal 7avel di
333 Apocalypse 15 : La fin dal temp da grazia
336 Apocalypse 16 : ils set ultims flagels da l''ira da Dieu
345 Apocalypse 17 : la prostituta vegn smascrada ed identifitgada
356 Apocalypse 18 : la prostituta retschaiva sia puniziun
368 Apocalypse 19 : il combat Harmaguédon da Jesus-Christ
375 Apocalypse 20 : ils melli onns dal 7avel milleni ed il giudizi final
381 Apocalypse 21 : la Nova Gerusalem glorifitgada simbolisada
392 Apocalypse 22 : il di senza fin da l'eternitad
405 La bustia mata ma l'Spirt vivifitgescha
408 Il temp terren da Jesus-Christ
410 Sontgadad e santificaziun
424 Las separaziuns da la Genesi da la Genesi 1 fin 22
525 Las realisaziuns da las promissiuns fatgas ad Abraham: Genesi 23 fin …
528 L’Exodus ed il fidaivel Moses – Da la Bibla en general L’ura da l’ultima tscherna –
L’adventissem dal settem di: ina separaziun, in num, ina istorgia – Ils principals
giudicis da Dieu Divin d’A fin Z Las deformaziuns dals texts biblics L’Spirt
restaura la vardad.
547 La dedicaziun finala
548 L'ultim appel
Remartga: las translaziuns en linguas estras vegnan fatgas cun agid da software da translaziun
automatica. L'autur na sa respundabel betg per ils texts en linguas estras, mo be per la versiun
originala franzosa.
Expliquesch Daniel e l'Apocaliss
Preschentaziun
Jeu sun naschì e viv en quest pajais extremamain abominabel, perquai che Dieu
numna, simbolicamain, sia chapitala «Sodoma ed Egipta » en Apo.11:8. Ses model da
societad, republican, envidià, è vegnì imità, spargnà e adoptà da blers pievels sin l’entira terra;
quest pajais è la Frantscha, in pajais dominant monarchic e revoluziunar, experimentader da
tschintg republicas cun regims publicans condannads da Dieu. Fieramain, ella proclama e
mussa sias tablas dals dretgs da l’uman, scandalusamain opposadas a las tablas dals duairs da
l’uman scritas en furma da « diesch cumondaments », dal Dieu creator sez. Dapi sia origin e
sia emprima monarchia, ella ha prendì la defensa da sia inimia, la religiun catolica romana,
cun l’instrucziun che n’ha mai chalà da numnar « mal » quai che Dieu numna « bain » e da
numnar « bain » quai ch’el numna « mal ». Cuntinuond sia cascada inexorabla, sia
Revoluziun l’ha manada ad adoptar l’ateissem. Uschia, sco creatira, pignatg da terra, la
Frantscha s’è engaschada en in cumbat che la metta en cuntrast cun il Dieu tutpussant ver
pignatg da fier; l’exitus era previsibel e profetisà dad el; ella vegn a far l’experientscha dal
destin da « Sodoma » culpabel dals medems puccaus avant ella. L'istorgia dal mund dals
ultims 1700 onns, circa, è vegnida furmada da sia influenza malefica, surtut per il sustegn
ch'ella ha dà a l'autoritad dal regimen papal catolic roman, dapi ses emprim monarch, Clovis
1er, il emprim retg dals Francs. El è vegnì battegià a Reims, ils 25 da december l'onn 498.
Questa data porta il segn d'ina festa da Nadal colliada da Roma, injustamain e
scandalusamain, cun ina falsa data da naschientscha da Jesus-Christ, il De incarnà, creatur dal
mund e da tut quai chvivent u exista; il qual pretenda en tutta giustia il titel da « Dieu da
vardad » perquai el abhorrescha « la manzegna che ha per bab il diavel », sco Jesus ha
declerà.
Voust ina prova indeniabla che nagin papa roman n’è legitim da sa pretender
servitur da Jesus-Christ? Qua la vais, precisa e biblica : Jesus ha declerà en Matt.23:9 : « E
nun clomai negün sin terra vos bab ; perche in sul è vos bab, quel chi è en ils tschèls. »
Co vegn il papa numnà sin terra? Mintgin po quai constatar, « sonch bab », u er, « fitg
sonch bab ». Er ils purs catsolics sa laschan numnar « babs ». Questa actitad rebellanta fa che
las multituds da purs sa mettan sco intermediaris pretendids indispensabels tranter Dieu ed il
puccader, entant che la Bibla mussa per el in access liber tar Dieu legitimà tras Jesus-Christ.
Uschia, la cretta catolica infantilisescha ils essers humans per parair indispensabla ed
inevitabla. Questa deviaziun da l’intercessiun directa da Jesus-Christ vegn denunziada da
Dieu en ina profezia, en Dan.8:11-12.Dumonda-Raspunda : Qui po creir che il potent Dieu
creatur pudess prender per serviturs essers humans che gli disubedeschan cun ina
« arroganza » exagerada denunziada en Dan.7:8 e 8:25 ? La resposta biblica a questa
infantilizaziun dals spierts humans è en quest vers da Jer.17:5 : « Uschia discuorra YaHWéH
: Maledì saja l'uman chi sa fida en l'uman, chi prenda la charn per sustegn, e chi disturnia
siu cor da YaHWéH ! »
Perquai ch’è la Frantscha che ha furmà fermamain l’istorgia religiusa d’ina gronda part
da l’epoca cristiana, ha Dieu ad in Franzos la missiun da revelar siu roll maledì; quai, cun
illuminar il senn zuppà da sias revelaziuns profeticas criptadas en in codex strictamain biblic.
J’ai retschavì il 1975 l’annunzia da mia missiun profetica tras ina visiun da la quala
j’hai chapì il ver senn pir il 1980, suenter mi battaisem. Battisà en la cretta cristiana adventista
dal settem di, j’hai savì dapi il 2018 ch’j’hai veg mess en ministeri per il temp dad in
jubileum (7 giadas 7 onns) che vegn a finir en primavaira 2030 cun il return en gloria dal
Segner Dieu Tutpussant, Gesu-Crist.
Retschaiver l’existenza da Dieu u da Gesu-Crist na basta betg per obtegnair la
salidezza eterna.
Jau regorda qua, avant da returnar en tschiel, Gesu ha adressà a ses discepels las pleds
da quests versets da Mat.28:18 fin 20 : « Jesus, essend s’avischinà, ha discurrì uschè: Tut il
pussè è vegnì a mai en tschiel e sin terra. Andait, fagei da tut las naziuns disciples,
battegiand els en il num dal Bab, dal Figl e dal Sonch Spirt, e instructai els dad observar tut
quai ch’jau hai prescrit a vus. E vardai, jau sun cun vus tuts ils dis, enfin la fin dal mund ».
Ses Spiert divin ha inspira a l’apostel Peder questa autra decleraziun formala e solenna
d’Act.4:12 : « I na dat salvaziun en negin auter; perquai ch’i na dat sut tschèl negin auter
num ch’è vegnì dà tranter ils umens, tras il qual nus duain vegnir salvads ».
En consequenza, chapescha, la religiun che nus reconciliescha cun Dieu na sa basa
betg sin ina ereditad religiusa las tradiziuns umanas. La cretta en il sacrifici voluntari
expiatori offert da Dieu, tras sia mort umana en Jesus-Christ, è l’unic mezz d’obtegnair nossa
reconciliaziun cun la perfetta giustia da sia santezza divina. Uschia, tge che ti es, tge che saja
tia derivanza, tia religiun ereditada, tes pievel, tia razza, tia colur u tia lingua, u anc, tes status
tranter ils umans, tia reconciliaziun cun Dieu passa mo tras Jesus-Christ e l’adhesiun a
si’instrucziun ch’el adressa a ses discipls enfin la fin dal mund; sco che testimoniescha quest
document.
L’expressiun « Bap, Figl e Spiert Sonch » designa trais rols successivs tenids dal Dieu
unic en siu plan da salvaziun offrì a l’uman pecantur culpabel, condannà a la « segunda
mort ». Questa « trinitad » na è betg ina collecziun da trais Dieus, sco che ils musulmans
crajan, giustifitgand uschia lur refus da quest dogma cristian e da sia religiun. En « Bap »,
Dieu è per tuts nos creatur ; en « Figl » el s’ha dà in corp da charn per expiar ils puccads da
ses elets en lur lieu ; en « Sontg Spiert », Dieu, Spiert dal Crist resustità, vegn per gidar ses
elets a reussir lur conversiun cun obtegnair « la sanctificaziun senza la quala nagin vegn a
vesair il Segner », tenor quai ch’insegna l’apostel Paul en Ebr.12:14 ; « la sanctificaziun »
vul dir, esser separà per e tras Dieu. Ella conferma sia acceptaziun da l’elet e cumpara en las
ovras da sia fei vul dir, en si’amur per Dieu e sia vardad biblica inspirada e revelada.
La lectura da quest document è indispensabla per chapir il nivel fitg aut da
maledicziun che pesa sin ils pievels da la terra, lur instituziuns religiusas e quels dal mund
occidental cristian, particularmain, en raschun da lur provenienza cristiana ; perquai ch''il via
tracciada da Gesu-Crist furma la via salvadora unic e exclusiv dal project da Dieu; per
consequenza, la cretta cristiana resta la mira privilegiada dals attatgs dal diavel e dals
demunis.
A la basa, il project salvader concepì dal Dieu creatur è simpel e logic. Ma la religiun
pren in caracter complex perquai che quels che l’instrueschan pensan mo a giustifitgar lur
concepziun religiusa e, praticand il puccau, savens per ignoranza, questa concepziun n’è betg
pli confurma als requisits da Dieu. En consequenza, el als colpa cun sia maledicziun ch’els
interpreten a lur avantatg e na sentan betg il rimprovier divin.
Quest cudesch n’ha nagina finamira da retschaiver in premi litterar; per il Dieu creatur,
el ha, be, la funcziun da metter ses elets a la prova da la cretta che vegn a permetter ad els
d’obtegnair la vita eterna gudagnada da Jesus-Christ. Ti chattas repetiziuns, ma quai è il stil
che Dieu utilisescha cun martellar las medemas instrucziuns ch’el revela tras differentas
maletgs e simbols. Questas numerusas repetiziuns furman las meglieras provas da lur
autenticitad e testimonieschan l’impurtanza ch’el dat a las vardads illustradas pertutgadas. Las
parabolas mussadas da Jesus conferman questa insistenza e questas repetiziuns.
Ti chattas en quest cudesch revelaziuns dadas dal grond Dieu creatur che ans ha visità
sut il num uman da Jesus da Nazaret, vegnì cun il titel da « ungt », u « messias », tenor
l’ebraic « mashiah » menziunà en Dan.9:25, u « crist », dal grec « christos » dals texts da la
nova allianza. En el, Dieu è vegnì per offrir sia vita perfetgamain pura en sacrifici voluntari,
per validar ils rits dals sacrificis d’animals che han precedì sia vegnida dapi il pèrchà originel
commess d’Eva ed Adam. Il term « unct » designescha quel chi retschaiva l’uncziun da l’Spirt
sonch simbolisà tras l’ieli dals uliviers. La revelaziun profetica dada da Dieu al sol num da
Jesus-Christus e da sia ovra expiatoria vegn a guidar ses elets sin la via che maina a la vita
eterna. Perquai ch’il salid per grazia suletta na impedescha betg l’elet da crudar en trappas da
las qualas el na savess betg l’existenza. Quai è pia per cumplettar sia offra da grazia, ch’al
num da Jesus-Christus, Dieu vegn a revelar l’existenza dals principals trappas che permettan a
ses ultims serviturs dal temp da la fin, dad analisar, da giuditgar e da chapir cleramain la
situaziun confusa da la religiun cristiana universala che prevala en questa ultima epoca da
salvaziun terestra.
Ma avant da semnar, èsi adequà da stgatschar; perquai che la natira dal Dieu creatur è
deformada tras l’instrucziun da las grondas religiuns monoteisticas sparpagliadas sin la terra.
Ellas han tuttas en commun da far valair il Dieu unic tras la sfurza e testifitgeschan uschia lur
separaziun e da mintga relaziun cun el. L’apparenta libertad liada cun la cretta cristiana è be
dovida a las circumstanzas actualas dal temp, ma uschè spert che Dieu lascharà ils demons
agir libramain, questa intolleranza vers quels che na ls suondan betg reapparairà. Sche Deus
avess vulì agir tras la sfurza, al fissi stà avunda, simplamain, da sa render visibel als lur egls,
per obtegnair da sias creatiras ch’ellas obadeschan a tut sias voluntads. Sch’el n’ha betg agì
uschia, è quai perquai che sia selecziun d’elets sa basa, unicamain, davart la libertad da
tscherner d’amur u da refusar; libertad ch’el dat a tuttas sias creatiras. E sch’i dat ina sfurza, è
quella be quella dal caracter natiral dals elets che vegnan spustads ed attirats, tras lur natira
libra individuala, dal Dieu amur. E quest num amur gli va bain, perquai ch’el al sublimescha,
cun offrir a sias creatiras ina dimostraziun messa en acziun che la renda incontestabla; quai
cun offrir sia vitta per expiar, en la persuna da Jesus-Christ, ils puccads ereditads e commess
da sias sulet elegids al temp da lur ignoranza e da lur debolezza. Attenziun! Sin terra, questa
pleds amur pren be la furma dal sentiment e da sia debolezza. Quai da Dieu è ferm e
perfetamain gist; quai che fa tutta la differenza perquai ch’el pren la furma d’in principi nua
che il sentiment è totalmain dominà. La vaira religiun approvada da Dieu sa basa pia sin
l’adeschun libra a sia persuna, a sias ideas ed a ses principis edificads en leschas. Tuta la vita
terrena è sa sviluppada sin sias leschas fisicas, chimicas, moralas, psichicas e spiritualas.
Uschia sco che betg vegn en il pensar da l’uman l’idea da sa sottrar a la lescha da la
gravitaziun terrena e da la far svanir, ses spiert na po betg sa sviluppar en moda armoniusa
che en il respect e l’ubidientscha a las leschas ed als principis stabilids dal Dieu creatur. E
questas pledas da l’apostel Paul d’1 Cor.10:31 èn uschia perfetamain giustifitgadas: « Sia che
mangias, sia che bevas, sia che fas qualch''autra chaussa, fa tut per la gloria da Dieu».
L’applicaziun da questa libra invitaziun è rendida pussaivla dal fatg che, en la Bibla, e ella
suletta, Dieu ha mess e revelà ses avis divins. Ed è impurtant da tener quint da sia opiniun per
cumpleir l’ovra da « sanctificaziun senza la quala », suondant Ebr.12:14, « nagin na vesairà
il Segner ». Da mintgatant, sia opiniun prenda la furma da l’ordinanza, ma ella n’è betg pli
discutibla che quella che furnescha il docter specialist al qual l’esser uman s’affretta d’ubadir,
pensond uschia d’agir al meglier da ses interess per sia sanadad fisica u mentala (er sch’el
s’engiana). Il Dieu creatur è, bler sur tuts, l’unic e veritabel medic da las olmas ch’el
enconuscha en lur detagls ils pli pitschens. El blessa ma guarischa mintga giada che la
situaziun è favuraivla. Ma a lung, el destruirà e stizzarà tut la vita celesta e terestra ch’è sa
mussada incapazza d’al amar e uschia, d’al ubadir.
L''intolleranza religiusa è pia il frut revelatur da la falsa religiun monoteistica. Ella
furma ina culpa ed in pucà fitg grev perquai ch''ella deformescha il caracter da Dieu, e cun
s''attaccar ad el, ella na rischa betg da cuntanscher sia benedictiun, sia grazia e sia salidezza.
Malgrà quai, Dieu la dovra sco in flagel per castiar e batter l''umanitad incredula u infidela. Je
m''appogia qua sin la testimonianza biblica e storica. En effet, ils scripts da l''allianza veglia
nus mussan che per chastiar l''infideltad da ses pievel, la naziun numnada Israel, Dieu ha
duvrà il pievel «Philistin», ses pli vischin vischin. En nossa epoca quest pievel cuntinuescha
questa acziun sut il num «Palestinais». Pli tard, cur ch''el ha vulì revelar siu giudizi e sia
condemnaziun finala da quest Israel carnal terren, el ha fatg appel als servetschs dal retg
chaldean Nebucadnetsar; quai a trais giadas. A la terza, en 586, la naziun è vegnida
destruida ed ils survivents dal pievel èn vegnids manads en deportaziun a Babel per ina
durada da «70 onns» profetisada en Jer.25:11. Pli tard anc, per ses refus da renconuscher
Jesus-Christus per ses messias, la naziun è puspè vegnida destruida da las truppas romanas
manadas da Titus, l''iertader da l''imperatur Vespasian. Durant l''era cristiana, rechapita
uffizialmain il 321 en il pucà, la cretta cristiana è vegnida surdada a l''intolleranza dals paps a
partir dal 538. E questa cretta catolica dominanta ha tschertgà dispita als pievels dal Orient
mesaun daventads religiosamain musulmans en il medem 6ème tschientaner. Il cristianesem
infedel ha chattà in adversari temibel e perpeten. Perquai, l’opposiziun religiusa dals dus
champs è l’imagen dals pols, totalmain opposta enfin la fin dal mund. L’incredul è era
superbus e tschertga la gloria da l’exclusivitad; betg l’obtgnend da Dieu, el s’attribuescha
quella sez e na tolerescha nagina contestaziun. Questa descripziun da l’individi
caracterisescha era collectivamain ils commembers che appartegnan a las differentas
communitads e s’uneschian en las differentas falsas religius. Condamnar l’intoleranza na vul
betg dir che Dieu saja tolerant. L’intoleranza è ina pratica umana inspirada dal camp
demoniac. Il pled tolerant implitgescha il pensar da l’intoleranza e il pled da la vaira cretta è
approbaziun u reprobaziun tenor il princip biblic «gea, u na». Da sia vart, Dieu sustegna
l’existenza dal mal senza però tolerar quel; el al sustegna per in temp da libertad previs en ses
project per tscherner ses elets. Il pled toleranza sa referescha pia be a l’umanitad, e il term è
cumparì en l’edit da Nantes dad Henri IV dals 13 d’avrigl 1598. Ma suenter la fin dal temp da
grazia, il mal e quels che fan quel vegnan destruids. La toleranza aveva remplazzà la libertad
religiusa dada a l’uman da Dieu, dapi l’entschatta.
Il menu da quest'ouvra vegn annunzià; las provas vegnan preschentadas e
demonstradas a moda successiva.
Dieu e sias creaziuns
Il lexicon spiritual duvrà dals umans en l'Europa latina zuppa messadis essenzials
communitads da Dieu. Uschia è quai, en emprim lieu, dal pled Apocaliss che, sut quest
aspect, evoca la gronda catastrofa temida dals umans. Malgrà quai, davos quest term terribel
sa chatta la translaziun « Revelaziun » che revela a ses serviturs en Christ caussas
indispensablas necessarias per lur salüt. Tenor il principi che vulair che la fortuna d'ina part
fatscha la disgrazia dals auters, quels dal champ cuntrari, ils messadis en cuntradicziun
absoluta èn fitg ritgs d'instrucziun e savens vegnan suggerids en la sanctissima « Revelaziun »
dada a l'apostel Gion.
In auter term, il pled « anghel » zuppa ensenjamaints impurtants. Quest pled franzos
deriva dal latin « angelus » che a sias vart vegn dal grec « aggelos » che signifitga: messadi.
Questa translaziun nus mussa la valur che Dieu dat a sias creatiras, ses visavis ch’el ha creà
libers e relativamain independents. La vita essend dada da Dieu, questa independenza
conserva restricziuns logicas. Ma quest term « messadi » nus mussa che Dieu vesia ses visavis
libers sco messadis vivents. Uschia, mintga creatira represchenta in messadi cumponì dad
in’experientscha da vita marcada dad elecziuns e posiziuns persunalas che furman quai che la
Bibla numna « in’olma ». Mintga creatira è unica sco olma viventa. Perquai che quai ch’ils
emprims visavis celestials creads da Dieu, quels che nus numnain tradiziunalmain « ils
anghels », na savevan, è che quel che ha ad els la vita ed il dretg da viver po quels puspè
prender. Els èn vegnids creads per viver eternamain e na savevan betg il senn dal pled mort. È
per mussar ad els tge che signifitga il pled mort che Dieu ha creà nossa dimensiun terestra en
la quala la spezia umana, u l’Adam, dueva tenir il roll dal mortal suenter il dal gartin
d’Eden. Il messadi che nus represchentain è plaschaivel a Dieuunicamain sch'el saja conform
a sias normas dal bain e dal bun. Sch'il messadi respunda a sias normas dal mal e dal nausch,
quel ch'al porta è dal tip rebell ch'el condamna a la mort eterna u a ina destrucziun finala ed in
annientament da sia olma entira.
Las basas biblicas da la vardad
Dieu ha chattà bun e gist da revelar, en emprim, las originas da noss sistem terren a
Moses, per ch'ogni esser uman saja infurmà. El mussa qua ina prioritad da l'instrucziun
spirituala. En questa acziun, el ans preschenta las basas da sia vardad che cumenzan cun
reglar l’urden dal temp. Perché Dieu es il Dieu da l’urden e da la nobla coherenza. Nus vegnin
a scuprir, tras la cumpareglia cun sias normas, l’aspect stgupid e incoherent da noss urden
actual instaurà dal uman dal puchià. Perquai ch’i es propi il puchià e gia il puchià originel che
mida tut.
Ma i es indispensabel da chapir avant tut auter, che il « cumenzament » menziunà da
Dieu en la Bibla, e emprim pled dal cudesch numnà « Gènesi » saja, « origin », na concerna
betg il « cumenzament » da la vita, mo be quel da sia creaziun da nossa dimensiun terestra
entira che include las stailas dal cosmos celestial creàdas tuttas al quart di suenter la terra
sezza. Tenend quint da questa pensada, nus pudain chapir che quest sistem terester specific,
en il qual las notgs ed ils dis succedan in l’auter, è creà per daventar il mezz nua che Dieu e
ses elets fidels ed il camp inimih dal diavel vegnan a s’affrontar. Quest cumbat dal bain divin
cunter il mal dal diavel, emprim pchadur da l’istorgia da la vita, è sia raschun d’esser ed a la
basa da tut la revelaziun da ses project salvader universal e multiversal. En il decurs da quest
ovra, ti vas scuprir il senn da tschertas pleds enigmantics pronunziads da Jesus-Christ durant
ses ministeri terester. Ti vas uschia constatar, quant els prendan senn en il grond project mess
en moviment da l’unic grond Dieu creatur da tuttas furmas da vidas e da materias. Je serr qua
questa impurtanta parentaisa e reprend il tema da l’urden dal temp stabilì da quest Souveran
suprem da l’existenza.
Avant il pè, Adam ed Eva han lur vita ritmada sin ina successiun da emnas da set dis.
Conform al model dal quart dals diesch commondaments (u decalog) che regorda, il settem
di è in di santifitgà al repos da Dieu e da l’uman, e savend oz tge che questa acziun
profetisescha, nus pudain chapir perche Dieu tegna al respect da questa pratica. En si project
global che explica las raschuns da questa creaziun terrastra specifica, l’emna, unitad dal temp
proposta, profetisescha set milli onns durant ils quals il grond project da la dimostraziun
universala (e multiversala) da si’amur e da sia giustia vegn ad esser cumplitgà. En quest
program, en analogia als prims sis dis da l’emna, ils prims sis millennis vegnan a star sut la
dimostraziun da si’amur e da sia pazienza. E a l’imagen dal settem di, il settem millenni vegn
ad esser consacrà a l’establishment da sia perfetta giustia. Je poss résumer uschia quest
program en dir: sis dis (da milli onns = sis milli onns) per salvar, ed il settem (= milli onns),
per giudicar ed annientar ils rebels terrasters e celestials. Quest project salvader va ad esser
interamain basà sin il sacrifici expiatori voluntari consentì dal Dieu creatur, sut l’aspect divin
terrastar da la persona numnada, da sia divina voluntad, Gesù-Crist en versiun greca u segond
l’ebraic, Gesù il Messias.
Avant il puchi, en l’urden divin perfect original, il di entier è cumponì da duas parts
egualas successivas; 12 uras da notg lunara è suandadas da 12 uras da glisch solar e il ciclus
sa repeta perpetnamain. En nossa cundiziun actuala, questa situaziun na cumpara mo dus dis
per onn, al mument dals equinoxs da primavaira e da atun. Nus savain che las stagiuns
actualas èn dovradas ad ina inclinaziun da l’axa da la terra, e nus pudain uschia chapir, che
questa inclinaziun è cumparida sco consequenza dal puchi original commess dal emprim
couple, Adam ed Eva. Avant il puchi, senza questa inclinaziun, la regularitad da l’urden divin
era perfecta.
Il tour cumplet da la terra enturn il sulegl indica l’unitad da l’onn. En sia
testimonianza, Moses raquinta l’istorgia da l’Exodus dals Hebreics liberads da Dieu da la
sclavitad egipziana. E il di exact da questa sortida, Dieu ha dit a Moses, en Exo.12:2 : « Quest
mais vegn per vus ad esser l’emprim dals mais da l’onn; el vegn ad esser per vus l’emprim
mais ». Ina tala insistenza testimonescha l’impurtanza che Dieu dat a la chaussa. Il chalender
da dudesch mais lunars dals Hebreics fluctuava cun il temp, e en retard sin l’urden solar,
stueva vegnir agiuntà in tredeschavel mais supplementar per retschaiver la concordanza
suenter blers onns dad accumulaziun da quest retard. Ils Hebreics èn sortids da l’Egipta
« il 14avel di da l’emprim mais da l’onn » che cumenzava logicamain sin l’equinoczi da
primavaira; num che significha precis « emprim temp ».
Quest urden da Dieu, « quest mês sarà per vus il emprim mais da l’onnada », n’è
betg casual, perquai ch’el s’adressa a tuts ils umans che vegnan a sa referir a sia salvaziun fin
la fin dal mund; l’Israel ebraic che ha retschavì la Revelaziun divina essend be l’avantguardia
dal grond project salvader universal da ses program divin. A ses temp lunar succederà il temp
solar dal Crist tras il qual il project salvader da Dieu è revelà en tutta sia glisch.
La restauraziun perfetta da questas normas divinas na vegn mai realisada sin ina terra
populada dad essers umans rebels e nauschs. Tutina, ella resta pussaivla, en la relaziun
individuala che nus avain cun Dieu, quest pussaivel Spiert creatur invisibel che
magnifichescha tant l’amur sco er la giustia. Ed mintga relaziun cun el sto cumenzar cun
questa tschertga da ses valurs e en emprimas, quellas da son urden dal temp. Quai è in act da
fede, simplamain e senza merit spezial; in minimum da offrir da nossa vart umana. E nossa
procedura essend agreabla ad el, la relaziun d’amur da la creatura e da seis Creator daventa
pussaivla. Il tschiel na vegn betg gudagnà cun prodezzas u miracls, mabain cun segns
d’attenziuns reciprocas, che expriman l’amur veritabel. Quai è quai che mintgin po scuprir en
l’ovra da Jesus-Christ, che ha donà sia vita, voluntariamain, en segn d’appel, per salvar ses
unics elets ch’el ama.
Suenter questa represchentaziun admirabla da l’urden divin, guardain l’aspect
miserabel da noss urden uman. Questa cumparaziun è tant pli necessaria perquai ch’ella ans
permetta da chapir ils rimprovers che Dieu ha profetisà tras ses profet Daniel, che Geen sia
ura ha autentifà sco tal. Tranter quests rimprovers, nus legin en Dan.7:25 : « El farà il plan da
midar ils temps e la lescha ». Dieu na chatta nagina autra norma da questas chaussas; be
quellas ch’el ha sez stabilì dapi la creaziun dal mund e revelà pli tard a Moses. Tgi ha
l’audacia da commetter in tal ultrazi? In regimen dominant al qual el attribuescha
« l’arroganza » e « il success da sias artas ». Era qualifitgà sco « retg different », la sintesa
da quests criteris suggerescha in poder religius. Ultra da quai, accusà da « persequitar ils
sants », las pussaivladads d’interpretaziuns sa restrenschian e serran il regimen papal roman
stabilì, be, dapi 538 tras in decret da l’imperatur Giustin Ier. Ma la Revelaziun numnada
Apocalypse revelescha il fatg che questa data 538 è be la consequenza e l’extensiun d’in mal
fatg cunter « ils temps e la lescha » divin dès il 7 da mars 321 tras l’imperatur roman
Constantin 1er. Ses fatg vegn savens menziunà en questa studegia, perquai che questa data
malastrigada maina la maledicziun en la cretta cristiana pura e perfetta stabilida al temp dals
apostels. Questa cundivisiun da culpabilitad, en relay, da la Roma imperiala pagana e da la
Roma papala catolica romana è ina clav principala da la revelaziun profetica construida en las
testimonianzas scritas da Daniel. Perquai che l’imperatur pagan ha instaurau il repos dal
emprim di, ma è il regim papal cristian qui l’a, religiosamain, imponì en sia furma « midada »,
particulera ed umana, dals diesch cumonds da Dieu.
Nota fundamentala : ils 7 da mars 321, il di maledì dal puchià
E fermamain maledì, perquai ch'ils 7 da mars 321, il repos dal settim di sant dal sabbat
è vegnì, sin ordinaziun d’in decret imperial datà, uffizialmain remplazzà cun l'emprim di. A
l'epoca, quest emprim di era consacrà dals pagans per l'adoraziun dal dieu sulagl, il SOL
INVICTVS vul dir, il SULAGL INVINCIBEL offensant, gia object da l'adoraziun dals
Egipzians dal temp da l'Exodus dals Hebreics, ma er, en America, dals Incas e dals Aztecs, e
fin oz dals Giapunais (pajais dal «sulagl levont»). Il diavel dovra adina las medemas receptas
per manar ils umans en sia caduta e sia condemnaziun da Dieu. El exploitescha lur
superficialitad e lur spiert carnal che als maina a disprezzar la vita spirituala e las leschas dal
passà istoric. Oz, ils 8 da mars 2021 nua ch'jau redigescha questa nota, l'actualità
testimonescha l'impurtanza da quest'offensa, ina vardadira lesa-majestad divina, e
danovamain, il temp divin prenda sia plena muntada. Per Dieu il temp dad in onn cumenza en
primavaira e finescha a la fin da l'enviern vul dir, en noss chalender roman actual, dals 20 da
mars als 20 da mars proxim. Appar uschia, ch'ils 7 da mars 321 eran per Dieu ils 7 da mars
320 vul dir, 13 dis avant la primavaira 321. En consequenza, per Dieu, è l'onn 320 che vegnì
marcà sin sia fin, cun l'act abominabel fatg cunter sia dretga e santa lescha divina. Tenor il
temp da Dieu, l'onn 2020 furma il 17ème anniversari (17: cifra dal giudizi) en dumber da
tschientaners dapi l’onn 320. Perquai n’è betg surprendent che gia a l’entschatta da l’onn
2020, la maledicziun divina saja entrada en ina fase aggressiva sut furma d’in virus contagius
che ha fatg panica, en l’Occident, en la societad dals umans en la quala la fiduzia e la fe èn
vegnidas messas dal tuttafatg en la scienza e ses progress. La panica è la consequenza da
l’incapacitad da preschentar in remiedi u in vaccin efficaz malgrà l’auta tecnica dals scienziats
actuals. Cun dar a quests 17 tschientaners ina valur profetica, na invent jau nagut, perquai che
per Dieu las cifras han ina muntada spirituala ch’el revelescha e duvra en la construcziun da
sias profezias, e precisamain en l’Apocalissi, il chapitel 17 è consacrà al tema da « judiczi da
la prostituta che sesezza sin las grondas aivas ». « Babilonia la gronda » è ses num e « las
grondas aivas » pertutgadas suggereschan il « flum Eufrat » che Dieu visa en il messadi da la
« sesta trombetta » d’Apo.9:13, simbol da la Terza Guerra Mundial che vegn. Davos quests
symbols sa chattan il catolicissem papal e l’Europa infedelmain cristiana, funtaunas e
objectivs da sia ira. La lutga tranter Dieu e las umanas ha cumenzà uss; il pign d’ier contra il
pign da terra, l’exitus da la cumbat è previsibel; meglier, el è profetisà e programà. Co haja
Dieu da marcar il 17èmecentenari dal 7 da mars 320 (320, per el e ses elets; 321 per il mund
falsamain religios u profan)? Jau hai cret ditg che quai succedess tras l’entrada en ina guerra
mundiala, ma ina guerra mundiala che finiss sut furma atomica, perquai che Dieu l’ha
profetisada, triplamain, en Dan.11:40 fin 45, Ezechiel 38 e 39, e finalmain, en Apo.9:13 fin
21. La lutga engaschada da Dieu cunter l’umanitad rebellusa dapi la primavaira 2020 è dal
medem tip che quella ch’el ha engaschada cunter il faraun da l’Egipta dal temp da Moses; e il
resultat final sarà il medem; l’inimi da Dieu lascharà là sia vita, sco il faraun che, en ses temp,
ha vis murir ses figl primgenitur e ha pers la sia. Quest 8 da mars 2021, jau constat che
questa interpretaziun n’è betg sa realisada, ma jau era preparà per quai dapi in mais circa,
avend realisà tras l’inspiraziun divina che 321 era per Dieu 320 e che perquai el aveva
projectà da smaledir, betg mo il di dal 7 da mars 2020, ma l’entir onn al qual quest di smaledì
è collià, applitgand uschia, per questa puniziun, il princip menziunà en Num.14:34: «Usche
sco vus avais duvrà quaranta dis per explorer il pajais, vus purterai la peina da vossas
iniquitads quaranta onns, in onn per mintga di ».
Ma a questa constataziun, ina chaussa vegn a s''agiuntar. Nos fals chalender n''è betg
mo fals al nivel dal cumenzament da l''onn, el è era fals davart la data da la naschientscha da
Jesus-Christ. En manera errata, al 5avel tschientaner, il muntg Denys-l''Uffant l''ha situada sin
la mort dal retg Herod che sa realisà efectivamain en 4 da ses chalender. A quests 4 onns,
nus stuain agiuntar ils « dus onns » stimads da Herod sco essend l''etad dal Messias ch''el
vuliva far murir tenor Matt.2:16 : « Lura Herod, vesend ch'el era vegnì engulà dals mags, sa
s'irritet fitg, ed el trametet a mazzar tuts ils uffants da dus onnss e pli giuvens ch'eran a
Betleem ed en tut ses territori, suainter la data da la quala el s'era informà
accuratamain tar ils mags ». Uschia, cur ch''el conta ils onns, Dieu agiunta 6 onns a nossa
data usuala falsa e trompusa e la naschientscha da Jesus sa realisà en primavera da quest onn
6. En consequenza da quai, l''onn 320 era per el : 326 ed il 17avel anniversari secular da nossa
annada 2020 è stà per el l’annada 2026 dapi il ver mument da la naschientscha da Jesus-
Christ. Quest numer 26 è il dumber dal tetragram « YHWH », en ebraic « Yod, Hé, Wav,
», tras il qual Dieu s’ha sez numnà, suenter la dumonda da Moses: « Co esch tes num? » ;
quai, tenor Exod 3:14. Il grond Dieu creatur aveva pia ina raschun supplementara per
marcar cun ses sigil personal regi quel di marcà cun sia maledicziun divina tutpussanta; e quai
enfin la fin dal mund. Il flagel da la malsogna contagiusa cumparida en questa annada 2026
dal temp divin ha gist confermà la cuntinuitad da questa maledicziun che vegn a prender
furmas differentas durant las ultimas annadas da la vita sin il planet Terra. Ina Terza Guerra
Mundiala nucleara vegn a marcar « la fin » da « temp dals pievels » annunziada da Gesu-Crist
en Matt.24:14 : « Questa novitad dal reginam vegn preditgada en l''entir mund, per servir sco
testimoni a tuts ils pievels. Lura vegn la fin ». Questa « fin » cumenzarà cun la fin dal temp da
grazia ; l’offerta da salvaziun vegn a finir. Ina prova da basa sin il respect da ses saint sabbat
separarà definitivamain il champ dals « nursas » da quel dals « chavrets » da Matt.25:32-33 :
« Tut las naziuns vegnan ad esser rimnadas avant el. El separarà las inas dad autras, sco il
pastur separa las nursas dals chavrets; e mettarà las nursas a sia dretga, e ils chavrets a sia
sanestra. ». Il decret d’ina lescha che renda obligatori il dumengia roman finirà per far
condanar a mort ils veritabels sants elets da Gesu-Crist. Questa situaziun cumplirà questas
pleds da Dan.12:7 : « Ed jau hai udì l'um vestgì da glin, che steva sur las aua dal flum; el ha
alzà sias mauns dretga e sanestra vers il tschiel, e giurà per quel che viva eternamain che
quai sarà in temp, taimps, e la mesadad d'in temp,e che tut questas chaussas finiràn cura la
forza dal pievel saint sarà entieramain rompida ». A vista umana, lur situaziun sarà
disperada e lur mort imminenta. Quai è alura ch’arrivan a s’illuminar questas pleds da Jesus-
Christ citadas en Matt.24:22 : « E, sch' quels dis nun fissan scurtads, nagin na fiss salvà;
ma, per causa dals elets, quels dis vegnan scurtads ». L’onn 6000 vegn a finir avant il 3
d’avrigl 2036 dal temp divin uschia, ils 3 d’avrigl 2030 da noss fals chalender che vegn 2000
onns suenter il di da la crucificziun da Jesus-Christ cumplitgà ils 14avel di suenter l’entschatta
da la primavaira da l’onn 30. E quests « dis » ston esser « scurtads » vul dir, diminuids. Quai
signifitga che la data d’applicaziun dal decret da mort va precedair questa data. Perquai ch’è
la situaziun d’emergenza che oblighescha Crist d’intervegnir directamain per salvar ses elets.
Nus duain lura prender en consideraziun la prioritad da Dieu che consista da glorifitgar la
norma dal « temp » ch’el ha a sia creaziun terrana. È el che inspirarà als rebels dals ultims
dis la tscherna d’ina data che surpassarà per paucs dis il emprim di da primavaira 2030 davos
il qual sa serran las 6000 onns da l’istorgia terrana. Dusas pussaivladads sa preschentan lura:
ina data che vegn a restar nunenconuschenta enfin la fin, u il 3 d’avrigl 2030 che marca la
cunfin maximal pussaivel e spiritualmain purtader da senn. Considerescha che malgrà sia
extrema impurtanza, il 14avel di da l’onn da la crucificaziun da Jesus Crist n’è betg adattà per
marcar la fin dals 6000 onns da l’istorgia dal mund, e anc main l’entschatta dal 7avel milleni.
Perquai preferescha e craja jau la data da la primavaira dal 21 da mars 2030, data dal temp
profetic « scurtà » dal 3 d’avrigl u d’ina data intermediara. Marcà da la natira creada da Dieu,
la primavaira è decisiva sch’ins vul contar ils 6000 onns da l’istorgia umana; quai che daventa
pussaivel a partir dal mument che Adam ed Eva han pchà. En la raquint biblica da la Genesi,
ils dis che han precedì questa emprima primavaira eran dis eterns. Il temp contà da Dieu è
quel da la terra dal pchà e ils 6000 onns che l’emna profetisescha cumenzan cun l’entschatta
da l’emprima primavaira e finiran cun la fin dad in ultim enviern. È sin ina primavaira che il
contadi enavos dals 6000 onns ha cumenzà. A causa dal pchà, la terra patescha ina inclinaziun
da ses ax da 23° 26’ e las successiuns da las stagiuns han pudì cumenzar. En las festas
giudaicas da l’antica allianza, duas festas èn dominantas: il sabbat settemanal e la Pasqua.
Questas duas festas èn plazzadas sut il simbolissem dals chiffers «7, 14 e 21» dals «7avel,
14avel e 21ème » dis che represchentan las trais fasa dal plan da salvaziun divin: Il sabbat da
mintga emna tema d’Apo.7 che profetisescha la recompensa dals sants elegids, per il « 7 »;
l’ovra redemptiva da Jesus-Christ che constituescha il mez d’offrir questa recompensa, per il
« 14 ». Da remartgar che en la festa da Pascha che dura 7 dis il 15ème e il 21ème di èn dus
sabbats d’inactivitad profana. E il tripl « 7 » uschia « 21 », designescha la fin dals 7000
emprims onns e l’entrada en l’eternitad da la nova creaziun divina sin la terra renovada
suandont Apo.21; quest numer 21 simbolisescha la perfecziun (3) da la plenitud (7) dal
project da vita che era il fin desidrà da Dieu. En Apocalypse 3, ils versets 7 e 14 marcan
respectivamain l’entschatta e la fin da l’instituziun adventista dal 7ème di ; danovamain las
duas fases dad in medem tema sanctifitgà. En la medema moda, Apo.7 tracta il tema dal
sigillà dals elets adventists e Apo.14 preschenta ils messadis dals trais anghels che resuman
lur missiun universala. Uschia, l’onn 30, la fin dals 4000 onns è sa cumplitgà en primavaira, e
per motivs, be simbolics, Jesus è stà crucifitgà 14 dis suenter il 21 da mars da quella
primavaira da l’onn 30 vul dir, 36 per Dieu. A travers quels exempels, Dieu al conferma, il
«7» dal sabbat ed il «14» dal redimer dals puccaus dals elets tras Jesus-Christ èn inseparabels.
Uschia, cur ch’alla fin, il «dal sabbat è attatgà, il Christ redemptur dal «14» svula en agid
per dar gli gloria, ils 14 «dis» maxims che separaran las duas datas vegnan a esser
«scursanids » uschè, stizzads per salvar ses ultims elets fidels.
Cun reler Matt.24, è para a mai che il messadi da Crist sa drizza, spezialmain, a ses
discipels da la fin dal mund, vulair dir, a nus che vivain quests ultims onns. Ils versets 1 enfin
14 cuvran il temp enfin il temp da « la fin ». Jesus profetizescha successiuns da guerras, las
appariziuns dals fals profets ed il refredament spiritual final. Suandant, ils versets 15 enfin 20,
en applicaziun dubletta, concernan tant la destrucziun da Jerusalem cumplitgada dals Romans
l’onn 70 sco er l’agressiun finala da las naziuns cunter la giudaica dals elets che observan il
sonch sabbat da Dieu. Suenter quai, il verset 21 profetizescha lur « granda disgrazia » finala :
« Perquai alura, la disgrazia vegn a esser uschè granda ch’i n’è mai stada ina sumeglianta
dapi l’entschatta dal mund fin oz, e ch’i na vegn mai pli ad esser » ; Remarca che questa
precisiun « e ch’i na vegn mai pli ad esser » interdà l’applicaziun per il temp dals apostels,
perquai che quella fiss cuntradetta da l’instrucziun da Dan.12:1. Quai significha che las duas
citaziuns concernan il medem cumplitg en l’ultima prova da terrestra. En Dan.12:1,
l’expressiun è identica : « En quel temp sa leverà Micaël, il grond capo, il defensor dals
uffants da tieu pievel; e quei vegn ad esser in temp da tribulaziun, tal ch'igl n'ha mai dà ina
sumeglianta dapi ch'i pievels existan enfin quest temp. En quel temp, quels da tieu pievel
che vegnan chattads inscrits en il cudesch vegnan salvads. ». La « tribulaziun » vegn ad esser
uschè gronda che « ils dis » ston vegnir « scursanids » tenor il verset 22. Il verset 23 indica la
norma da la vaira che na crescha betg en las appariziuns spontaneas dal Crist sin la terra :
« Sche pia ins vus di: Vardai, el è nel desert, na jai betg; vardai, el è en las combras, na
crajai betg». En la medema epoca finala, il spiritissem vegn a multiplicar sias « merveiglias »
e sias appariziuns engianivas e seductivas dal fals crist, che vegnan a subjugar las olmas
malinstruidas : « Perquai ch'i vegnan a s'alzar fals Christs e fals profets; els fan grondas
merveiglias e miracls, tant ch'seducir, sch'el fiss pussaivel, er ils elets » ; quai che conferma
Apo.13:14 : « Ella seduciva ils abitants da la terra cun ils prodigis ch'era dat dad operar en
preschientscha da la bestia, dischand als abitants da la terra da far ina maletg da la bestia
che haveva la plaja da la spada e che viveva ». Il verset 27 evoca l’appariziun pussanta e
victoriusa dal divin Crist e il verset 28 profetisescha « il past » offert als rapats suenter sia
intervenziun. Perquai ch'ils rebels che survivran fin a sia vegnida vegnan exterminads e mess
a past « als utschels dal tschiel » sco che mussa Apo.19:17-18 e 21.
Je resum qua, questa tutta nova chapientscha da la creaziun divina. En instituir
l'emprima emna, Dieu fixescha l'unitad dal di che consista dad ina notg stgira ed in di cler, il
sulegl al illuminarà mo a partir dal 4ème di. La notg profetizescha l'instituziun dal peschà sin la
terra pervia da la futura disubidientscha dad Eva ed Adam. Fin quest act da peschà, la
creaziun terrestra preschenta caracteristicaseternas. Il pchà cummetì, las chaussas sa midan
ed il cunt enavos da las 6000 onns po cumenzar, perquai che la terra s''inclinescha sin ses ax
ed il principi da las stagiuns sa metta en moviment. La creaziun terrana maledida da Dieu
prenda alura sia caracteristica perpettna che nus enconuschain. Las 6000 onns cumenzadas al
primavaira marcà dal pchà vegnan a finir al primavaira 6001 cun il return en gloria divina da
Gesu-Crist. Sia finamira finala s'ademplirà sin « l'emprim di da l'emprim mais » da
l'emprima annada dal 7avel milleni.
Quai dit, ils 7 da mars 2021, da noss fals chalender uman, è vegnì marcà religiosamain
d'ina visita dal papa Francisc als cristians orientals persequitads en l'Irak dals extremists
musulmans. En questa renconuschientscha, el ha regurdà als musulmans ch'els avevan il
medem Dieu, quel dad Abraham, ed els tegn per ses « frars ». Questas decleraziuns che
deleitan ils increduls occidentals n'en èn betg main per Jesus-Christus, che ha donà sia vita en
sacrifici per il perdun dals puccads da ses elets, in enorm dischonur dapli. E questa intrusiun
dal schef dals « cristians » catolics « ex-cruschads », sin lur territori na po betg auter che
intensifitgar l'ira dals islamists. Questa acziun pacifica dal papa duai pia purtar consequenzas
dramaticas profetisadas en Dan.11:40, l'intensificaziun dal « choc » dal « retg dal mezdi »
musulman cunter l'Italia papala e ses alliads europeics. E en questa perspectiva, il ruinament
economic da la Frantscha e da tut ils pajais occidentals d'origin cristian provocà da lur
manaders, pervia dal virus Covid-19, duai midar ils rapports da forza e finalmain, permetter
l'adempliment da la « Terza Guerra Mundiala » spustada vers la fin da las 9 ultimas annadas
che èn anc avant nus. En conclusiun, retgains che cun provocar l'epidemia dal Covid-19 e sias
midadas, Dieu ha avert la via da la maledicziun che duess caracterisar las diesch ultimas
annadas da l'istorgia umana terrestra.
Il 7 da mars 2021 è però segnà dad acts da violenza da part da la giuventetgna tranter
bandas rivalas e cunter las autoritads policialas en diversas citads da la Frantscha. Quai
conferma il svilup vers ina confrontaziun generalisada; las posiziuns dad in e l’auter essend
irreconciliablas perquai ch’ellas èn incompatiblas. Quai è la consequenza dal conflict da duas
culturas diametralmain oppostas: la libertad laica occidentala cunter la societad dals caïds e
dals capos dals pajais dal sid, tradiziunalmain e naziunalmain pli musulmans. In drama sa
prepara a l’imagen dal Covid-19, senza remedi.
Per cumpletar la constataziun da l’urden abominabel legitimà da l’umanitad, nus duain
constatar : il midar da l’onn suenter ils 12ème mais che porta il num da 10ème mais (December),
al cumenzament da l’enviern ; il midar da di en mesanotg (mesanotg); mo il calcul precìs e
regular da las uras resta positiv. Uschia, il bel urden divin è svanì pervi dal puchià, remplazzà
dad in urden pchadur che svanirà a sia vart, cur il glorius Dieu creatur sa preschentarà, per il
reglament da conts, uschia al fin dals emprims sis millennis, en primavaira 2030, per ils
umans engulads, u primavaira 2036 da la naschientscha vera da noss Signur e Salvader Jesus-
Christ, per ses elets.
Il disordin stabilì e constatà testimoniescha la maledicziun divina che pesa sin
l’umanità. Dapi che la terra è sclinada, il calcul dal temp ha pers sia stabilitad e regularitad,
las uras da notg e da di essend en perpetua successiun da creschientscha e decreschientscha.
L’urden en il qual il Dieu creatur organisescha si plan da salvaziun ans mussa anc las
prioritads spiritualas ch’el propona a l’uman. El ha tschernì da revelar siu sublime amur cun
dar en rescat sia vita en Jesus-Christus suenter 4000 onns d’experientschas terrenas umanas.
En agir uschia, Dieu ans dis: «En emprim, mussa mai tia obedienscha e jau ta mussarà mieu
amur».
Sin la terra, ils umans sa succedan reproducind ils medems fruits caracteristics, dentant
la generaziun dal temp final en il qual nus esan entrads il 2020 preschenta ina particularitad;
suenter 75 onns da pasch en l'Europa ed ina incredibla recenta evoluziun da la scienza
genetica, fitg logicamain, ils Europeans e lur excrescenzias, dals Stadis Unids, da l'Australia e
d'Israel, han credì da pudair respunder a tut ils problems da sanadad, lur societads essend
adina pli aseptisadas. Betg l'attatga dad in virus contagius è nova, è il comportament dals
dirigents da las societads avanzadas ch'è nov. La causa da quest comportament da tema è lur
exposiziun als pievels da la terra tras il bombardament dals medias, e tranter quests medias, ils
novs medias u raits socialas che s'expriman sin la rait d'aranign che furma la communicaziun
libra da l'internet, sin la quala ins chatta diffusurs pli u main nets. L'umanitad è uschia
praschunada da ses exceds da libertad che sa transforman en maledicziun sin ella. En ils
Stadis Unids ed en l'Europa, la violenza metta las communitads etnicas ina cunter l'autra; là, è
la maledicziun da l'experientscha «Babel » che sa renova; anc ina lescha divina innegabla che
n’è betg vegnida retegnida, perquai ch’ella deriva d’ina suletta pareglia che discurriva
forzatamain la medema lingua, enfin questa experimentaziun culpabla, nus constatain anc oz
che l’umanità è separada da bleras linguas e dialects creads da Dieu e sparpagliads sin l’entira
terra. E gie, Dieu n’ha betg chità da crear suenter ils emprims set dis da la creaziun; el ha anc
creà bler per maledir e per part per benedir ses elets, la manna offrida en il desert als figls
d’Israel n’è in exempel.
Cuntrari, la libertad è a basa, in don merveglius da noss Creator. Sin quella sa basa
noss libra engagement per sia causa. E là, i sto bain admeter, questa libertad integrala
implitgescha l’existenza dal cas perquai che Dieu n’intervegnia en nagina maniera; pled al
qual blers credents na crajan betg dal tut. E els han tort, perquai che Dieu lascha en sia
creaziun ina gronda part al cas, e en emprim lieu, il roll da suschitar tar ils elets l’appreziaziun
da sias normas celestialas reveladas. Avant identifitgà ses elets, il Creator als prenda en
charge per als manar e mussar ad els sias vardats che als prepareschan per la vita eterna
celestiala. Las malformaziuns e monstruitads constatadas a la naschientscha da creatiras
umanas provan l’acziun dal cas che produescha en il process da reproducziun da la spezia
sbagls genetics cun consequenzas pli u main grevas. La proliferaziun da las spezias sa basa
sin la lantschada da chadainas reproductivas che generan da temp en temp sbagls da
conformitad; quai inclus il principi da l’ereditad u en moda independenta dovrada al cas da la
vita. En resum, sche jau ston mia fe al cas da la vita libra, jau ston al cuntrari, la recompensa e
la nutriment da questa fe, a l’amur da Dieu ed a las iniziativas gia prendidas e che el
cuntinuescha da prender per ma salvar.
En il raquint da sia creaziun terestra, il di che vegn maledì da Dieu vegn en emprima
posiziun en l'emna; sia sort è scritta: el ha per fin « separar la glisch da las teniebras ».
Tschernì dals fals cristians per contradir la tschernida da Dieu che sanctifitgescha il settavel
di, quest emprim di ha cumplitgà enteirament sia rolla da « segna » dal champ rebel
disobedient en Apo.13:15. Uschè sco la dumengia dal emprim di è maledida da Dieu, uschè è
il sabbat dal settavel di benedì e sanctifitgà dad el. E per chapir questa opposiziun, nus stuain
adina far nossas reflexiuns tenor il pensar da Dieu, quai ch in segn da sanctificaziun tras e
per el. Il sabbat pertutga il settavel di e quest numer set, «7», è simbol da la plenitud. Sut
quest term plenitud, Dieua metta la pensada dal intent per il qual el ha crnossa dimensiun
terestra, uschè, la reglamentaziun dal pchà, sia condamna, sia mort e sia dispariziun. E en
quest project, questas chaussas vegnan ademplidas en totalitad durant il 7avel milleni che il
sabbat emnaival profetisescha. Perquai,quest intent è per Dieu pli impurtant che il mezz da
la redemziun tras il qual el vegn a redimer la vita dals elets terestrs e ch'el vegn ad ademplir
en persuna, en Jesus-Christ, al pretsch d'atrozas suffrientschas.
Qua è in'autra raschun che maina Dieu a dir en Ecc.7:8: « la fin d’ina chaussa vala
meglier che sia cumenzament». En la Genesi, la successiun en l'urden « notg-di » u « saira-
matg » conferma questa pensada divina. En Esa.14:12, sut il mantel dal retg da Babel, Dieu di
al diavel: « Ti eis crudà giu dal tschiel, staila dal matg, figl da l'aurora! Ti eis smaccà a
terra, ti, il victur da las naziuns! » L'expressiun cun la quala Dieu al designescha, « staila dal
matg » suggerezia ch’el al cumparescha al « sulegl » da noss sistem terrestrial. El è stà sia
emprima creatura e sut la cuverta dal retg da Tiro, Ez.28:12 relata sia gloria originala: « Figl
da l'uman, pronunzia ina lamentaziun davart il retg da Tiro! Ti gias dir ad el: Uschia
discuorra il Segner, YaHWéH: Ti mettevas il sigill a la perfecziun, ti eiras plain da savida,
perfet en bellezza. » Quella perfecziun stueva svanir, remplazzada dad in comportament
rebell che l’ha fatg daventar l’inamic, il diavel e l’adversari, il Satan condannà da Dieu
perquai ch’il verset 15 declera: « Ti es stà integher en tias vias, dal di ch''ti es stà creà enfin
quel di ch''il mal è vegnì chattà en tai». Uschia, quel ch’è vegnì considerà sco « staila dal
matin » ha spustà ils umans infidels ad honurar sco divinitad « l''staila dal matin » da la
creaziun divina: « il sul nunvinciu » divinizà dal cult roman al qual la quasi totalitad da la
cristianad occidentala renda in cult pagan. Dieu ha savì, avant memia sia creaziun, che quest
emprim anghel sa rebellass cunter el e malgrà quai el l’ha creà. Medemamain, la vilia da sia
mort, Gesu ha annunzià che in dals 12 apostels al tradiria, ed el ha dit directamain a Giuda:
« Quai ch''ti has da far, fa el spertamain! ». Quai ans permetta da chapir che Dieu na tenta
betg d’impedir a sias creatiras d’exprimer lur tschernidas, er sch’ellas èn cuntraias a las sias.
Gesu ha era invidà ses apostels da bandunar el sch’uschia fiss lur desideri. È l’idea da laschar
a sias creatiras tota la libertad d’exprimer e revelar lur natira ch’el po tscherner ses elets per
lur fidaivladad demonstrada e destruir a la fin, tut ses inimis celestials e terrenals, ils clamads
indigns ed ils indifferents.
Il pèr originel
Il repaus dal emprim di prenda ina enorme impurtanza en nossa epoca cristiana perquai
ch''el furma il « purtretg » restabilì dapi il 7 da mars 321 e ch''el daventa la marca dal champ
entrà en rebellium cunter il champ santifitgà da Dieu. Ma quest « purtretg » na sto betg da far
ans emblidar, il « purtretg » original che condamna a mort l’umanità per ereditad dapi Adam
ed Eva. Illuminà dal Spiert, quest tema m’ha manà a scuvar lesziuns impurtantas zuppadas en
il cudesch da la Genesi. A nivel da constataziun, il cudesch ans revela l’origin da la creaziun
en ils chapitels 1, 2, 3. Il senn simbolic da quests chiffers è anc perfetgamain giustifitgà: 1 =
unitad; 2 = imperfecziun; 3 = perfecziun. Quai merita ina explicaziun. Gen.1 tracta la creaziun
dals emprims 6 dis. Lur definiziun « saira damaun » na prendrà senn sulettamain suenter il
e la maledicziun da la terra che daventa il domini dominà dal diavel, quai che vegn a furmar il
tema da Gen.3 senza il qual l’expressiun « saira damaun » na ha nagin senn a nivel terren.
Cun dar l’explicaziun, il chapitel 3 met il sigil da la perfecziun sin questa revelaziun divina.
Medemamain, en Gen.2, il tema dal sabbat dal settem di u, pli precis, dal repaus da Dieu e da
l’uman il settem di, na prenda er el ses senn suenter « il » originari commess d’Eva ed
Adam en Gen.3 che gli dat sia raschun d’esser. Uschia, paradoxalmain, senza sia
giustificaziun dada en Gen.3, il sabbat sanctifitgà meritescha ses simbol « 2 » da
l’imperfecziun. Da tut quai resulta che la terra è stada creada da Dieu per vegnair offerta al
diavel e ses demunis per che ils fruits nauschs da lur ormas possian sa concretisar e comparair
als egls da tuts, Dieu, anghels e umans, e che ils anghels e ils umans tschernegnian lur champ.
Questa analisa am maina a remartgar che l’instaurazium dal settavel di santifitgà al
repaus profetisescha la maledicziun dal « purtret » terrestra instaurà en Gen.3, perquai ch’la
terra sezza è maledida da Dieu, e quai è pia be a partir dal mument che la mort e ses process la
colpeschan che ses temp da sis millennis ed ils millennis dal settavel milleni prendan in senn,
ina explicaziun, ina giustificaziun. Ei convengia da relevar quai: avant la creaziun terestra, en
il tschiel, il conflict oppona gia il champ dal diavel cunter il champ da Dieu ma be la mort da
Jesus-Christ renderà las scletgas individualas definitivas; quai che vegn rendì visibel tras
l’expulsiun dal tschiel dals rebels condamnads d’alura da murir en la creaziun terestra. Or, en
il tschiel, Dieu n’ha betg organisà la vita dals anghels sin alternanzas « saira damaun », quai
perquè il tschiel represchenta sia norma eterna; quella che prevalairà e sa prolongherà per ses
elets eternamain. En vista da questas datas: co è la terra avant il puchià? Ordaifer las
alternanzas « saira damaun », sia norma è era quella dal tschiel vul dir, en apparenza la vita
sa sviluppa en ina norma eterna; animals vegetarians, umans vegetarians e senza la mort che
vegn ad esser il salari dal puchià, ils dis suondan als dis e quai pudess durar eternamain.
Ma en Gen.2, Dieu ans revela siu urden dal temp da la emna che finescha il settavel di
cun in repaus per Dieu e per l'uman. Quest pled repaus deriva dal verb « cesser » e
s'applitgescha tant a l'ovra fatga da Dieu sco a las ovras fatgas dals umans. Ti pos chapir,
avant il purtret, ni Dieu, ni l'esser uman na pudevan ressentir fatigia. Il corp dad Adam na
pativa da nagin mal, ni fatigia, ni dolur da nagina sort. Or, las emnas da sett dis succedivan e
sa reproduivan sco in cichel etern, sulettamain che las successiuns « saira damaun »
marcavan la differenza cun la norma celesta dal reginavel da Dieu. Questa differenza aveva
uschia per fin da revelar profeticamain in program concepì dal grond Dieu creatur. Usche sco
la festa dal « Yom Kippur » u « Di da las Expiaziuns » era renovada mintg’onn tar ils
Hebreers e ch’ella profetizava la fin dal r tras sia expiaziun cumplettada tras la mort da
Jesus-Christ, usche il sabbat emna profetizescha la vegnida dal settavel milleni, mument nua
che Dieu ed els elets entran en in veritabel repaus perquai ch’ils rebels èn morts e che la
malizia è vegnida victorisada. Malgrà quai, ils elets èn anc pertutgads dal « purtgà » perquai
cun Crist, els duain giodair ils « purtgads » ed ils puccaders, che vegnan a quel mument a
durmir en il sien mortal. Perquai, sco ils sis dis precedents, il settim è sut il segn dal
« purtgà » che cuvra e concerna ils sett dis da l’entira emna. Ed è mo al cumenzament dal
otavel milleni, suenter che ils puccaders vegnan consumads en « il fieu da la segunda mort »
che l’eternità senza « purtgà » cumenzarà sin la terra renovada. Sch'ils set dis èn marcads dal
puchi e ch'els profetiseschan 7000 onns, il calcul da quests 7000 onns na po betg cumenzar
cun l'instauraziun dal puchi revelà en Gen.3. Uschia, ils dis terresters senza puchi na èn betg
en la norma e la logica da la successiun « saira damaun » u « stgir luschezza » e damai che
quest temp è senza « purtgà », el na po betg entrar en ils 7000 onns programads e profetisads
per il « purtgà » tras la emna da set dis.
Questa instrucziun metta en evidencia l’impurtanza da questa acziun che Dieu
attribuescha al papat roman en Dan.7:25: « el farà il plan da midar ils temps e la lescha ».
« Midar ils temps » instaurads da Dieu ha per consequenza l’impossibilitad da scuprir il
caracter profetic dal sabbat emnal da « la lescha » da Dieu. E quai fa Roma dapi Constantin
1er, dapi ils 7 da mars 321, cun ordinar il repaus emnaivel sin l'emprim di enstagl dal settim.
Suand l'urden roman, il pchader na vegn betg liberà dal « puchià » originel eredità dad Adam
ed Eva, mabain el sa cargescha anc dad in « puchià » supplementar, questa giada vuluntari,
che grevescha sia culpa vers Dieu.
L’urden dal temps « saier damaun » quai è, « stgir lüm » è in concept tschernì da Dieu
e ubadir a questa tschernida favurisescha e autorisescha l’access al misteri profetic da la
Bibla. Nagut obliescha l’uman da adoptar questa tschernida e la prova è che l’umanitad ha
tschernì da marcar sia midada da di a mesa notg, quai è, 6 uras suenter il tramunt dal sulegl
primaveril; quai profetisescha il champ da quels che sa reveglian memia tard per il return
glorius dal Crist, l’Spos da la parabola da las diesch verginas. Ils messadis sutils dads da Dieu
èn uschia or da sia portada intellectuala. Ma per ses elets, l’urden dal temps divin sclerescha
tut sias profezias e surtut quella da l’Apocaliss al cumenzament da la quala Jesus sa
preschenta sco essend « l’alfa e l’omega », « il cumenzament u principi e la fin ». Mintga di
che passa en nossas vidas profetisescha il project da Dieu ch'el resuma en Gen.1, 2 e 3 damai
che « la notg » u « stgir » represchenta ils sis dis profans preschentads en Gen.1, entant che il
repos divin instituì en Gen.2 annunzia il temp « lüm ». È sin quest principi che tenor
Dan.8:14, il temp da l'era cristiana è partì en duas parts: in temp da « stgir » spiritualas tranter
321, nua che « il puchià » cunter il sabbat è instituì, e 1843 nua in temp « lüm » cumenza per
ils elets da questa data fin il return da Jesus-Crist en primavaira 2030 nua, sco en Gen.3, en
Dieu creadur Tutpussant, el vegn per giudicar tranter elets e rebels, « nursas e buobs », sco el
ha giudicà tranter il « serp, la dunna, ed Adam ». Uschia era, en l'Apocaliss, ils temas dals
« Lettres a las set Baselgias, dals set sigills, e dals set trombettas » profetiseschan « stgir »
per ils prims sis e la « lüm » divina per il settim ed ultim grad da mintga tema. Quai è uschè
ver, che il 1991, il refus uffizial da questa ultima « glisch » da l’adventissem instituziunal,
glisch che Jesus ha a mai dapi il 1982, al maina ad ir a dir, en la Letra adressada a
« Laodicea » en Apo.3:17: « Perquai cha disch : Jau sun rich, jau m’hai arichì,e jau na
dovra nagot, e perquai che ti na sas betg che ti es infelic, miserabel, pauper, orv e nu, ».
Ils adventists uffizials han emblidà questa citaziun en 1 Piet.4:17: « Perquai che ei il
mument che il giudici vegn a cumenzar cun la casa da Deus. Or, sch'ei cumenza cun nus, tge
vegn a esser la fin da quels che na obedeischan betg al Evangeli da Deus? » L’instituziun è
en post dapi il 1863 e Jesus ha benedì sia installaziun al temp « Filadelfia », en 1873. Tenor il
princip divin « sera damaun » u « stgiradetg glischemprima », l’ultima e settima epoca
simbolisada cun il num « Laodicea » stueva esser in temp da grond « glisch » divina ed il
preschent ovra furma la prova, ina grond « glisch » è propi arrivada per sclerir ils misteris
profetisads, en questa epoca finala, a spessas da l’instituziun adventista uffiziala mundiala. Il
num « Laodicea » è propi gistifitgà perquai ch’el munta « pievel giuditgà u pievel dal giudizi
». Quels che n’appartegnan betg u betg pli al Segner èn condannads da returnar tar ils
partisans dal « di maledì da Dieu ». Essend incapabels da partir cun Dieu sia gista condanna
dal « dumengia » roman, il sabà na vegn a parair pli uschè impurtant sco en il temp benedì da
lur battaisem. In messadi da Jesus-Christ a sia serventa Ellen G.White, en si’ovra « Prims
scrits » ed en sia emprima visiun, ha translatà uschia questa situaziun: « els han pers da vesair,
ed il scopo, e Jesus… Els èn crudads en il mund malizius e n’ins ils ha pli vis. »
Gienesi 2 profetescha il temp « glisch » e quest capitel da la Gienesi cumenza cun
la santificaziun dal « settavel di ». El finescha cun quest vers 25: « L'um e sia dunna eran
tuts dus nus, e els n'avevan nagina vergogna». La colliaziun tranter quests dus themes mussa
che la scuverta da lur nuditad fisica vegn ad esser la consequenza da l’imputaziun dal
« purtretg » ch’els van a commetter e che vegn rapportà en Gen.3, uschia che cumpara sco
causa d’ina nuditad spirituala mortala. Cun cumpareglier questa instrucziun cun quella da
« Laodicée », nus chattain il sabbat associà cun « purtgà » che renda « nud ». En quest
context final, la pratica dal sabbat na basta per mantegnair la grazia da Cristo, perquai
ch’en proponand sia plena glisch profetica a las autoritads uffizialas adventistas tranter 1982 e
1991 l’exigenza da Gesu-Crist es augmentada ed el vul per questa epoca ch’cun la pratica da
ses saint sabbat l’elegì dign da sia grazia dia ses interess, ses temp, sia vita e tutta sia olma per
sias revelaziuns profetizadas en Daniel ed Apocaliss; ma era en tutta la Bibbia revelada che
furma ses « dus testimonis » suainter Apo.11:3.
Il testimoni da Dieu dat sin terra
Usché impurtant ch’ella saja, la visita da l’umanità da Dieu sut l’aspect da Jesus-Christ
na duess betg far nus emblidar sia visita precedenta al temp da Moses. Perquai ch’è en quest
context allontanà ch’Dieu ha revelà ad el las originas da la dimensiun terrena. E sco
revelaziun dada da Dieu, il raquint da la Genesi è uschè impurtant sco quel da l’Apocaliss
revelà a l’apostel Gion. La furma tschernida da Dieu per organisar la vita terrena profetisescha
ses project d’amur per creatiras a las qualas el dat ina libertad cumpletta, uschia ch’ellas pon
respunder a si’amur e viver cun el eternamain u al refusar e svanir en il nient da la mort,
conformamain a las cundiziuns da sia offra salvifica.
Sche Adam è creà sulet, en emprim, quai è perquai ch'el è preschentà sco « l’imagen
da Dieu (Gen.1:26-27) » en tschertga d’amur dad in visavi liber a sia imatg, perquai che tut il
temp da sia eternità passada era quel dad ina solitud absoluta. Quaida è daventada
insupportabla per el al punct ch'el era pront da portar las consequenzas da la libertad ch'el
allura dava a sias creatiras viventas. La creaziun dad Eva da ina da las costas dad Adam,
entant ch'el è plungià en in sien da mort, profetizescha la creaziun da sia Baselgia, l'eletta
cumponida da ses elets fidels, frut cuglì tras sia mort expiatoria en Jesus-Christ; quai
justifiescha il roll d'« agid » che Dieu attribuescha à la dunna sortida dad el e dal qual num
Eva signifitga « vita ». L’Eletta va « viver » eternamain, e sin terra, ella ha la vocaziun da
offrir a Dieu, ses « agid », per collaborar umanamain cun l’adempliment da ses project che
visa ad instaurar l’amur perfect spartì e senza disturbi en ses univers eterns.
Il pè da disubidientscha entra en l'umanitad tras Eva, vul dir, tras la « donna » simbol
da ses elets che van a eritar da quest originel. Uschia, sco Adam, per amur vers Eva, en
Jesus-Christ, Dieu daventa uman per partiar e portar en lieu da sia Elegida, il chastì mortal
che meritan ses pès. Il raquint da la Genesi è uschia a medem temp, in testimoni istoric che
revela nossas originas e lur circumstanzas, ed in testimoni profetic che revela il princip
salvader dal grond project d'amur dal tutpussant Dieu creatur.
Suenter ils emprims sis dis da la creaziun menziunads en la Genesi 1, sis dis che
profetizeschan ils sis millennis resalvads da Dieu per sia selecziun d’elets terresters, en la
Genesi 2, sut l’imagi d’in sabat etern, s’avra il settavel di illimità per accoglier ils elets
provads e selecziunads.
Dieu enconuscha dal cumenzament, l’exitus da ses project, ils nums da ses elets che
vegnan a cumparair durant ils sis millennis. El aveva tutta la pussanza e l’autoritad per
giuditgar e destruir ils anghels rebels senza stuair crear nossa dimensiun terrestra. Ma è precis
perquai ch’el respecta sias creatiras, che l’aman e ch’el ama, ch’el organisescha ina
demonstraziun universala sin la terra creada en quest intent.
Dieu elevescha sur tut, il principi da la vardad. Sco annunzià en Ps.51:6, Jesus
definescha ses elets sco « da nov » uschia, « naschids da la vardad » per che els vegnian
rendids conforms a la norma da la vardad divina. Tenor Gion 18:37, el è sez vegnì per « dar
testimoni a la vardad » e sa preschenta en Apoc.3:14 sut il num dal « Vera ». Questa
exaltaziun e glorificaziun dal principi da vardad è en opposiziun absoluta al principi da la
mendazchia, e ils dus principis prendan furmas multiplas. Il principi da la mendazchia ha
seducì adina puspè ils abitants da la terra durant sia istorgia. En il temp modern, la
mendazchia è daventada la norma da l’existenza. Ella vegn adoptada sut il term « bluff » en
l’ispirt commerzial, ma ella n’è betg perquai il frut dal diavel, « bab da la mendatscha »
suondar Giuan 8:44. En il plan religius, la mendatscha cumpara sut l’aspect da bleras
falsificaziuns religiusas differentas tenor ils pievels ed ils lieus pertutgants da la terra. E la
cretta cristiana è sezza daventada l’imagen perfetta da la « confusiun » (= Babel) uschè bleras
ch’èn sias falsificaziuns tenebrusas.
La mendazia vegn mussada en moda scientifica. Cuntrari a sia procedura autoritara, il
pensar scientific n’è betg abel da furnir ina prova reala da sias teorias da l’evoluziun da las
spezias e da las milliuns e milliardas d’onns che ses scienziads attribueschan a l’existenza da
la terra. En cuntrast cun quest pensar scientific, il testimoni dal Dieu creatur offra bleras
provas da sia realitad, perquai ch’istorgia terestra testimoniescha sias acziuns, nua che il
diluvi d’aua furma l’emprim exempel, confermà tras la preschientscha da fossils marins en las
planiras e fin sin las cimas da las pli autas muntognas da la terra. A quest testimoni natiral
sajunscha il testimoni ch’è vegnì laschà da l’istorgia umana, la vita da Noe, la vita
d’Abraham, la liberaziun dals Ebreus da la sclavitad egipziana e la naschientscha dal pievel
gidieu, testimoni ocular vivent da sia istorgia fin al temp da la fin dal mund; sajunscha anc il
testimoni ocular dals apostels da Jesus Crist che han assistì a ses miraculs, sia crucificaziun e
sia resurrecziun; quai al punct che la tema da la mort ils ha bandunà e ch’els han suandà sin la
via dal martiri, lur Maester e lur Model Jesus da Nazaret.
En discurrend da quest pled «martiri» stögl jau qua avrir ina explicaziun.
Remartga: na confunder betg martiri cun castitg
Las duas chaussas han il medem aspect exteriur e pon uschia vegnir confusas
facilmain. Tuttina porta questa confusiun grevas consequenzas, damai che l’acziun punitiva
rischia dad esser imputada al veritabel elegi da Dieu e, al cuntrari, il figl dal diavel po vegnir
imputà in martiri per Dieu fitg trompus. Lura, per vesair cler, sto ins prender en consideraziun
l’analisa suandanta che parta da quest princip; en emprim lieu, tschentain la dumonda: tge è il
martiri? Quest pled deriva dal grec «martus» che munta: testimoni. Tge è in testimoni? Quel è
che rapporta fidaivlamain u betg quai ch’el ha vis, udì u chapì davart in tema. Il tema che nus
interessa qua è religius, or tranter quels che testimonien per Dieu, datti testimonis vers e fals.
Quai ch’è segir, è che Dieu, el, fa la differenza tranter ils dus. Il vers è enconuschent dad el ed
el al benedescha perquai che da sia vart, quest vers testimoni sa sforza da sa mussar fidaivel
en practicond en «ovras » tota sia vardad revelada ed el perservera en questa via enfin
l’acceptaziun da la mort. E questa mort è il ver martiri, perquai ch’ils vitas offerts a la mort
eran conforms a la norma da la santezza exigida da Dieu per sia epoca. Sche la vita offerta n’è
betg en questa conformitad, alura n’è betg martiri, mabain in chastì che trai in esser vivent lià
al diavel per sia destrucziun, perquai ch’el na profitescha betg da la protecziun e da la
benedictiun da Dieu. Dependenta da la conformitad cun la norma da la vardad exigida da
Dieu per mintga epoca, l’identificaziun dal «martiri» sa basarà sin nossa conuschientscha dal
giudizi divin revelà en sias profezias che tanschan al temp da la fin; quai ch’è il scopo ed il
subject da quest’ovra.
Ei impurtont da chapir che la vardet na ha betg la pussaivladad da convertir in spiert
rebell; l''experientscha dal prim anghel creà, numnà da Dieu, Satan, dapi sia rebellia, la prova.
La vardet ei in principi vers il qual vegnan attirà, naturalmain, ils elets, quels che l''aman e sun
pronts da cumbatter cun Dieu en Jesus-Christ, la manzegna che gli fa donn.
En conclusiun, la Revelaziun Divina ei construida en moda progressiva sin sis milla
onns d''experientschas e testemonis vivids en las meglras e las pli nauschas cundiziuns. In
temp da sis milla onns po parair curt, ma per l''uman che dat ver interess mo als onns da sia
propia vita, ei en realitad in temp aschi lung che permetta a Dieu d''extender sin tschientaners,
e pli precis sin sis milla onns, las differentas fasas dals cumplettaments da ses project global.
En moda exclusiva en Jesus-Christ, Dieu dat a ses elets dal temp da la fin, davart ses misteris
e sias ovras, ina clera chapientscha reservada per quest temp final.
La Genesi: in condensat profetic vital
En questa chapientscha, il raquint da la Genesi las clavs fundamentalas da las
profezias biblicas da Daniel e Apocaliss; e senza questas clavs, questa chapientscha è
impossibla. Questas chaussas vegnan regurdadas cura che quai è necessari, durant l’studì
profetic, ma uss gia è da savair che las pleds, « abîm, mar, terra, dunna », portan in’idea
specifica dal pensar divin en sia revelaziun « Apocaliss ». Els èn colliads cun trais stgalims
successivs da la creaziun terestra. « L’abîm » designescha la planetta terra interamain cuverta
cun aua senza nagina vita. Suand, il secund di, quel da la separaziun dals elements, « la mar »,
sco sinonim e simbol da mort, vegn populada mo cun animals marins il 5ème di; ses ambient è
ostil per l’esser uman creà per respirar aria. « La terra » sorta da « la mar » e vegn abitada er
il tschintgavel di d’animals e finalmain, il sisavel di, da « l’um formà a l’imagen da Dieu» e
«la dunna» che vegn furmada sin ina costa da l’uman. Ensemen, l’uman e la dunna van
concepir dus uffants. Il emprim «Abel», tip da l’elecziun spirituala (Abel = Bab è Dieu) vegn
mazzà per geluscha da ses frar pli vegl «Caïn» tip da l’uman carnal, materialistic (= acquist)
profetizond uschia il destin da l’elecziun tip, Gesu-Crist e ses elets, che van patir e murir sco
martirs per causa dals «Cain», gidieus, catolics e protestants, tuts «mercantants dal tempel»,
da las qualas geluschas successivas ed aggressivas èn mussadas e cumplitas durant l’istorgia
terrana. La lescha dal Spiert da Dieu è uschia la suandanta: da «l’abîm »
sortan, successivamain, « la mar e la terra »simbols da las falsas religiuns cristianas che
mainan a la perdiziun da las olmas. Per designar sia assemblada Elegida, el dat a quella il pled
« dunna » che è, sch'ella è fidela a ses Dieu, l’ « Spusa », da « l’agnè » simbol figurà dal Crist
profetizà el sez tras il pled « um » (l’Adam). Sch'ella è infidela, ella resta ina « dunna », ma
prenda l'imatg d'ina « prostituada ». Questas chaussas vegnan tuttas confermadas en l’studì
detaglià preschentà en quest ovra e lur impurtanza vitala apparairà. Ti pos chapir facilmain, en
2020, ils eveniments profetisads en las profezias da Daniel ed Apocalissi èn, en la gronda
part, gia sa cumplitgs en l’istorgia, ed els èn enconuschents dals umans. Ma els n’èn betg
stads identifitgads per il roul spiritual che Dieu ha dat ad els. Ils istoriografs registran fats
istorics, mo be ils profets da Dieu pon els interpritar.
La fe e l’incredulitad
Da natira, l’esser uman, dapi sias originas è dal tip credent. Ma la cretta na è betg la fe.
L’uman ha adina credì en l’existenza da Dieu u da divinitads, spierts superiurs als quals els
duain servir e als quals i stuai plaschair per betg stuair patir donns causads da lur ira. Questa
cretta natirala sa è prolungada da tschientaners en tschientaners e da millennis en millennis
enfin ils temps moderns, nua che las scuvridas scientificas han piglià possess dal tscharvè da
l’uman occidental daventà dapi incredul e increzibel. Remartgain che questa midada
caracterisescha principalmain pievels d’originas cristiana. Perquai ch’en il medem temp, en
l’Orient, en l’Extrem Orient ed en Africa, las crettas en spierts invisibels èn restadas. La
chaussa s’explitgescha tras manifestaziuns sur-natiralas da las qualas èn testimonis ils pievels
che practitgeschan quests rits religius. En Africa, provas evidentas da l’existenza dals spierts
invisibels scumondan l’incretta. Ma quai che quests pievels na san betg, è che ils spierts che
sa manifestan cun pussanza tranter els, èn en realitad spierts demonics scatschads dal Dieu
creatur da tuta vita, e condemnads a mort en suspens. Quests pievels na èn ni increduls ni
increzibels, sco ils occidentals, ma il resultat è il medem, perquai ch’els servan a demuns che
ls’engianan e ls’han sut lur dominaziun tirannica. Lur religiositad è dal tip pagan idolatric che
ha caracterisà l’umanitad dapi sias originas; Eva essend stada sia emprima victima.
En l'Occident, l'incredeivladad è propi il frutg d'ina tscernida, perquai ch'i dat paucas
persunas che na san nagut da lur ragischs cristiaunas; e tranter ils defensurs da la libertad
republicana, sa chattan persunas che citan pleds da la Bibla santa, uschia attestond ch'els na
san nagut da sia existenza. Els na san nagut dals fats glorius ch'ella testimonia per Dieu, e
tuttina, els tschernan da na far cas da quai. Quai è quel tip d'incredeivladad che l'Spirt numna
incredeivladad e che è l'opposiziun rebellanta absoluta da la vaira cretta. Perquai sch'el fa cas
dals indicis che la vita gli dat sin tutta la terra e spezialmain en las manifestaziuns sur-
naturalas dals pievels africans, l'uman n'ha nagina pussaivladad da giustifitgar sia
incredeivladad. Las acziuns sur-naturalas operadas dals demunis condemnan uschia
l'incredeivladad occidentala. Il Dieu creatur dat el era indicias da sia existenza, agind cun
pussanza tras fenomenis producids da la natira che gli è sutmissa; terratrembels, erupziuns
vulcanicas, undas gigantas destructivas, epidemias mortalas, ma tut quai retschaiva uss
explicaziuns scientificas che maschadain e destrueschan l'origin divin. A l'egl, quel grond
inimih da la cretta, s'augmenta l'explicaziun scientifica che convainscha il tscharvè uman e
tutts dus l'encurageschan en sias tscernidas che mainan el a sia perdiziun.
Tge spetga Dieu da sias creatiras? El va tscherner tranter ellas, quellas che
approvan ses concepziuns da la vita uschia, che spusan si'idea. La cretta vegn ad esser il med,
ma betg il fin. Perquai, « la fe senza las ovras », ch'ella duai purtar, vegn numnada « morta »
en Jac.2:17. Perche sch'i dat bain la varda cretta, dat i er la falsa cretta. Il ver e il fals fan tutta
la differenza, e Dieu n'ha nagina difficultad d'identifitgar l'ubedientscha per la distinguer da la
disubedientscha. En mintga cas, el resta l'unic giuvestg, da l'opiniun dal qual vegn decidì
l'avegnir etern da mintga sia creatira, damai che il fin da sia selecziun è unic e che sia offerta
da vita eterna s'obtegna exclusivamain tras Jesus-Christ. Il passagi sin terra è giustifitgà mo
per offrir la pussaivladad da questa selecziun d'elegids eterns. La cretta n'è betg il frut dad
sforzs formidabels e sacrificis, mabain quel dad in stadi natiral obtegnì u betg da la creatira
gia da sia naschientscha. Ma sch'ella exista, ella sto vegnir nudrida da Dieu, altriment ella
mora e svanescha.
La la vera fe è ina chausa rara. Perquai, cuntrari a l’aspect enganader da la religiun
cristiana uffiziala, n’è betg avunda da metter ina crusch sur la sepultura d’ina creatura per che
las portas dal tschiel vegnian aviertas per ella. E jau fas remartgar quai perquai che la chausa
para ignorada, Jesus ha declerà en Matt.7:13-14: « Intret per la porta stretga. Perquai
che lada è la porta, spazius è il chamin che mainan a la perdiziun, e i dat blers che entran
per là. Ma stretga è la porta, stretg il chamin che mainan a la vita, e i n’ha paucs chi
chattan. » Quest’instrucziun è anc confirmada en la Bibla en l’exempel da la deportaziun dals
Gidieus a Babilonia, perquai che Dieu chatta degns da sia elecziun mo Daniel e ses trais
cumpogns e tschintg puissants retgs; ed Ezechiel che viva en quella epoca. Lura, nus legin en
Ez.14:13 fin 20: « Figl da l’uman, sch’in pajais fesscha cunter mai cun sa render infidels, e
ch’jau stendess mia maun sin el, sch’jau rompess per el il bastun dal paun, sch’jau trametess
la fam ad el, sch’jau sterminess ils umans ed ils animals, e ch’i fissan en mez dad el quests
trais umans, Noè, Daniel e Giob, els salvaran lur olma cun lur giustia, di il Segner,
YaHWéH. Sch’jau laschess ir bestias feras tras il pajais per al spopular, sch’el daventass in
desert nua che nagin passass pervia da questas bestias, e ch’i fissan en mez dad el quests
trais umans, jau sun viv! di il Segner, YaHWéH, els na salvassan nagins uffants ne figlias,
mo els sols fissan salvads, et il pajais daventass ün desert. U sch’j’amness la spada cunter
quest pajais, sch’j’dis: Ch’la spada traversa il pajais! Sch’j’sterminess ils umans e las
bestias, e ch’i fissan in mez ad el quests trais umans, jau sun viv! dis il Segner, YaHWéH,els
na salvassan nagins uffants ne figlias, mo els sols fissan salvads. U sch’j’trametess la
pestilenza in quest pajais, sch’j’spandess cunter el mia furia cun la mortalitad, per sterminar
ils umans e las bestias, e ch’i fissan in mez ad elNoè, Daniel e Giob, jeu sun viv! disch il
Segner, YaHWéH, els na salvassan nagins uffants ne figlias, mo els salvassan lur olma cun
lur giustia. » Nus imprendain uschia, ch’al temp dal diluvi da l’aua, be Noe è vegnì chattà
dign dal salüt tranter las ot persunas protegidas da l’arca.
Jesus ha puspè dit en Matt.22:14: « Perquai ch'el ha blers clamads, ma paucs elegs. »
La raschun s’explitgescha simplamain tras l’aut grad da la norma da la sanctad pretendida da
Dieu che vul prender il prim lieu en noss cor u nagot. La consequenza da questa pretensiun sa
metta en cuntradicziun cun la pensada umanistica dal mund che metta, ella, l’uman sur tut.
L’apostel Giacum ans ha avertì cunter questa opposiziun, ans dischond: « Adulteras che vus
es! Na savez vus betg che l'amur dal mund è inimitad cunter Dieu ? Quel pia che vul esser
ami dal mund sa renda inimit da Dieu. » Jesus ans dis anc in Matt.10:37 : «Quel che ama ses
bab u sia mamma pli che mai n'è betg dign da mai, e quel che ama ses figl u sia figlia pli che
mai n’è betg dign da mai ». Era, sch’ invidesch in ami da respunder a quest criter religius
exigì da Jesus-Crist, na stu esser surprais sch’ el ta tracta da fanatic; quai es succedì a mai, ed
hai alura chapì ch’ jau n’aveva mo Jesus sco veritabel ami; el, « il Veritabel » dad Apo.3:7.
vegns era qualifitgà sco integrist, perquai ch’ ta mussas vers Dieu, integher, da legalist,
perquai ch’ amas ed onureschas cun tia obediència sia sanctissima lescha. Quai vegn ad
esser, en part, il pretsch uman da pajar per plaschair al Segner Jesus, tant dign da nossa
abnegaziun e da nossa entira devoziun ch’ el exigescha.
La cretta permetta da retschaiver da Dieu, sias pensadas secretas enfin da chattar l’entir
da ses project stupent. E per chapir ses project global, stà l’elegì da considerar la vita
celestiala dals anghels che ha precedì l’experientscha terrana. Perquai che en questa societad
celestiala, la divisiun da las creatiras e la selecziun dals anghels fidels vers Dieu n’han betg gì
lieu sin basa da la cretta en il Crist crucifitgà u sin sia refusa, sco che quai vegn ad esser il cas
sin la terra. Quai conferma ch’a nivel universal, la crucifichiun dal Crist senza puchià è per
Dieuil mez da condamnar il diavel e ses aderents e che sin la terra, la feda en Jesus-Christ
represchenta il mez tschernì da Dieu per far enconuscher l'amur ch'el senta per ses elets che
l'aman e l'apprezieschan. Il but da questa dimostraziun da sia totala abnegaziun era da pudair
legalmain condamnar a mort las creatiras celestialas e terrestras rebellas che na partageschan
betg ses senn da l'existenza. E tranter ses creatiras terrestras, el tscerna quellas che spusan
si'idea, approvan sias acziuns e sias sentenzias perquai ch'ellas èn attas da partagiar sia
eternità. Al final, el avrà reglà il problem creà da la libertad dada a tuttas sias creatiras
celestialas e terrestras, perquai che senza questa libertad, l'amur da sias creatiras tschernidas
fiss senza valur e memia rendì nunpussaivel. En effet, senza la libertad, la creatira n'è pli che
in robot, cun in comportament automatisà. Ma il pretsch da la libertad sarà, alla fin,
l'exterminaziun da las creatiras rebellas celestialas e terrestras.
La prova è uschia data che la fei na sa basa betg sin in simpl : « Craja en il Segner
Jesus e ti vegns salvà ». Questas pleds biblics sa basan sin quai che implitgescha il verb «
crair » uschia, l’obedientscha a las leschas divinas che caracterisescha la vera fei. Per Dieu, il
but è da chattar creatiras che gli obdischan per amur. El ha chattà quellas tar ils anghels
celestials e tranter sias creatiras umanas terrenas, el ha selecziunà e selecziunarà anc fin la fin
dal temp da grazia.
La vivonda per il temp adequà
Uschè sco per prolungar sia vita, il corp uman ha basegn d’esser nudrì, la cretta
producida en siu spiert ha er basegn da sia vivonda spirituala. Mintga esser uman sensibel a la
dimostraziun d’amur dada da Dieu en Jesus-Christa senta il desideri da far a si’atgna vouta
insatge per el. Ma co far insatge che saja agreabel a el sch’ins ignora quai ch’el spetga da nus?
È la resposta a questa dumonda che va a constituir la vivonda da nossa cretta. Perche «senza
la cretta è impossibel d’esser aggradabels a Dieu » suondar Heb.11:6. Ma sto questa fe
vegnir viventa e plaschaivla per el tras sia conformitad cun sia spetga. Perche il Segner Dieu
tutpussant è sia fin e sia derschader. Blers credents cristians aspiran da mantegnair bunas
relaziuns cun il Dieu dal tschiel, ma questa relaziun resta impossibla perquai che lur fe n’è
betg vegnida nudrida a moda convenianta. La resposta al problem ans vegn dà en Matt.24 e
25. Jesus porta si’instrucziun sin noss ultims dis che precedan be pauc il temp da sia segunda
apparientscha, questa giada, en la gloria da sia divinitad. El la descriva en multiplicar las
maletgas en parabolas : parabola dal figher, en Matt.24:32 fin 34 ; parabola dal lader notgurn,
en Matt.24:43 fin 51 ; parabola da las diesch verginas, en Matt.25:1 fin 12 ; parabola dals
talents, en Matt.25:13 fin 30 ; parabolas dals nurs e dals buobs, en Matt.25:31 fin 46. Tranter
questas parabolas, la menziun da la « mangiativas » cumpara dus giadas: en la parabola dal
lader notturn e en quella dallas nursas e dals buocs perquai che, malgrado las apparenzas, cur
Jesus di, « j’ai stà fam, e vus m’avais dat da mangiar», el ans discuorra da mangiativa
spirituala, senza la quala la cretta da l’uman mora. « Perche l’uman na vivarà betg mo da
paun, mabain da mintga pled che sorta da la bucca da Dieu. Matt.4:4 ». La mangiativa da la
cretta ha per fin da proteger el cunter la « segunda mort » d’Apo.20, quella che fa perder il
dretg da viver eternamain.
En connex cun questa reflexiun, dirigescha tes guard ed attenziun sin questa parabola
dal lader notturn:
V.42: «Veglias pia, damai che vus na savez betg en tge di che vos Segner vegn».
Il tema dal return da Jesus-Christ è definì e sia «spetga» vegn a provocar in resvegl
spiritual en ils Stadis Unids da l’America dal Nord, tranter 1831 e 1844. I vegn numnà
«adventissem», ils commembers da quest moviment essend els medems designads da lur
contemporans cun il term «adventists»; pleds derivads dal latin «adventus» che signifitga:
advent.
V.43 : « Sapi ch’il patrun da chasa savess tge ur’il lader vegn, el vegness a far
guardia e na laschess betg sfraccar sia chasa ».
En quest vers, il « patrun da chasa» è il discipel che spetga il return da Jesus, ed il
« ladrun » designescha Jesus sez. Cun questa cumparsa, Jesus ans mussa l’avantatg da
conuscher la data da sia returnada. El ans incuragia uschia da la chattar, e nossa udida da ses
cussegl va a condiziunar nossa relaziun cun el.
V.44 : «Perquai, vus era, stais pronts, perquai il Figl da l'um vegn a l'ura cura cha vus
na pensais betg ad ella».
Jau hai corregià, en quest vers, il temp futur dals verbs perquai en l'original grec,
quests verbs èn al preschent. En effet, quests discurs èn tenids da Gesu a ses contemporans
discipels chi l'interrogan a quest tema. Il Segner va, al temp da la fin, far diever da quest tema
« adventist » per criblar ils christians en els mettent a la prova da la fe profetica; en quest
intent, el va successivamain organisar en il temp, quatter spetgas « adventistas »; mintga giada
justifitgadas dad in nov spler da l'Spirt, las trais emprimas concernent ils texts profetics da
Daniel ed Apocaliss.
V.45 : « Qual è pura il servitur fidèl e prudent, ch’il patrun ha mess sur ses umans,
per dar els da mangiar al temp giust? »
Stai attenta da betg sbagliar en tes giudizi, perquai che la « nutriment » da la quala è
dumonda en quest verset è uss sut tes egls. Gie, è quest document al qual jau hai dat il num «
Explique-moi Daniel e Apocalypse » che furma questa « nutriment » spirituala indispensabla
per nudrir tia cretta, perquai ch'ella porta da vart da Jesus-Christ, tut las respostas a las
dumondas che ti pos legitimamain far, e pli lunsch che questas respostas, revelaziuns
insperadas, sco la data vera dal return da Jesus-Christ che ans engascha enfin la primavaira
2030 en la quarta ed ultima « spetga » « adventista ».
Essend persunalmain concernà da quest verset, jau preschent quest document frut da
mia fidelitad vers il Dieu da vardad e da mia prudenza, perquai ch’jau na vögl betg esser
surprais dal return da Gesu-Crist. Gesu revela qua seis project concernent il temp da la fin. El
ha previst per quest temp, ina « nutriment » che convain per nudrir la fe da seis elets che
spetgan cun fidelitad seis return glorius. E questa « nutriment » è profetica.
V.46 : « Beà quel servitur, che ses patrun, a sia arrivada, chatta uschè fatg ! »
Il context da sia returnada gloriusa è qua confermà, quel da la quarta spetativa «
adventista ». Il servitur concernì è gia fitg beà da conuscher la pensada revelada da Dieu, vul
dir, sia sentenzia davart la cretta dals umans. Ma questa beadezza va sa derasar e concernar
tuts quels che, retschevand questa ultima glisch divina, van a lur turna la propagar e la far
partagiar als elets sparpagliads sin l’entira terra, enfin il return efectiv da Jesus-Christ.
V.47 : « Eu vus di la vardad, el il stabilirà sin tut ses bains. »
Ils bains dal Segner van a concerner, enfin che el returna, valurs spiritualas. E il
servitur daventa per Jesus, il guardia da ses tesaur spiritual; il depositari exclusiv da sias
oraclas e da sia glisch revelada. Suenter la lectura entira da quest document, ti pos constatar
ch’eu na exagere betg en dar a sia revelaziun profetica biblica il num da « tesaur ». Tge auter
num pudess jau dar ad ina revelaziun che protegia da la « segunda mort » e avra la via che
maina a la vita eterna? Perche ella scancella e fa svanir la pussaivladad dal dubi fatal per la
cretta e la salid.
V.48 : « Ma, sch'el è in servitur malizius, che dija en sez: Mes patrun tardescha da
vegnir, »
La vita creada da Dieu è dal tip binari. Tota chaussa ha ses cuntrari absolut. E Dieu ha
preschentà als umens dus chemins, duas vias per manar sias tschernidas: la vita ed il bain, la
mort ed il mal; il bun gran ed l’ivraia; la nursa ed il boc, la glisch ed las stgiraschurasEn
quest vers, l’Spirt visa il servitur malvagi, ma servitur tuttina, quai che designescha la faussa
cretta betg nudrida da Dieu e surtut, la faussa cretta cristiana che finescha per cuntanscher e
concerner la cretta adventista sezza, en noss temp da la fin. Betg pli retschevind glisch da part
da Jesus-Christus perquai ch’el ha refusà quella che gli è vegnida preschentada tranter il 1982
e il 1991 e che annunziava sia vegnida per il 1994, quest adventissem là, produescha in frut da
malizia che s’è manifestà cun la radiaziun dal messadi da Dieu en November 1991.
Remartgain che Jesus revela las pensadas zuppadas dal cour: «chi disa en el sez ». Perquai las
apparenzas dals comportaments religius exteriurs èn extremamain trompusas; il formalissem
religius remplazescha la vaira cretta viventa plaina da zel per la vardad.
V.49 : « … s’el cumenza a batter ses cumpogns, s’el mangia e baiva cun ils ivrunts, »
L’imagen è oz in pau per in pau anticipada, ma la radiaziun exprima, cleramain, en
temps da pasch, l’opposiziun e la cumbat ch’expriman e precedan la vaira persecuziun che
vegn; è mo ina dumonda da temp. Dapi il 1995, l’adventissem institziunal « mangia e baiva
cun ils ivrunts » en la mesira ch’el ha fatg allianza cun ils protestants ed ils catolics en entrar
en l’allianza ecumenica. Perquai ch’en Apo.17:2, prendind la mira sin la fe catolica numnada
« Babilonia la Gronda », e la cretta protestanta numnada « terra », l’Spirt di: « È cun ella che
ils retgs da la terra sa han a l’impudicizia, ed è vin da sia impudicizia che ils abitants da
la terra sa han enivrà ».
V.50 : « il patrun da quest servitur vegn il di ch’el na spetga betg ed a l’ura ch’el
na sa betg, »
La consequenza dal refusar da la glisch concernent la terza spetgativa adventista, e la
data 1994, cumpara finalmain en furma da l’ignoranza dal temp dal ver return da Gesu-Crist,
vul dir, la quarta spetgativa adventista dal project divin. Questa ignoranza è la consequenza da
la ruptura da la relaziun cun Gesu-Crist, uschia ch’ins po deducir il suandant: ils adventists
ch’èn en questa situaziun tragica n’èn pli en ils egls da Dieu, vul dir en siu giudizi, «
adventists ».
V.51 : « el al romperà en tocs, e darà ad el sia part cun ils ipocrits : vegn ad
esser pleds e stridar da dents. »
L’imagen exprima la ira che Dieu va far patir als fals serviturs che l’han tradì. Je releva
en quest verset, il term « ipocrits » tras il qual l’Spirit designescha ils fals cristians en
Dan.11:34, però ina lectura pli vasta è necessaria per chapir il context dal temp visà da la
profezia, quai che include ils versets 33 e 35 : « e ils pli savis tranter els darann instrucziun a
la multitud. I n’ha da quels chi vegnan a succumber per in temp a la spada ed al fieu, a la
captivitad ed al sacchegi. En il temp nua ch’els succomban, els vegnan un pa sustegnids,
eblers s’uniran cun els cun ipocrisia. Tscherts dals umans savis succumberan, per ch’els
vegnian purifitgads, netads e alvs, fin al temp da la fin, perquai ch’ella na vegn betg avant il
temp fixà. » Il « nausch servitur » è pia uschè quel chi tradescha la spetga da Dieu, seis
Patrun, ed el sa unescha cun « fin al temp da la fin », il champ dals « ipocrits ». El partaescha,
uschia, cun els, l’ira da Dieu chi’ls colpescha enfin il giudizi final, nua ch’els vegnan stizzads,
consumads en « la tana dal fieu » chi dat « la segunda mort » definitiva, suainter Apo.20:15:
« Tgi ch’è betg vegnì chattà scrit en il cudesch da la vita è vegnì schlià en la tana dal fieu ».
L’istorgia revelada da la vaira cretta
La vaira cretta
I dat bleras chaussas da dir davart il tema da la vaira cretta, ma jau propon gia quest
aspect che am para prioritari. Quel u quella che vul relaziuns cun Dieu sto savair che sia
concepziun da la vita sin terra e en tschiel è, a l’extrem oppost da noss sistem instaurà sin la
terra che è basà sin las pensadas superbas e nauschas inspidal diavel; ses inimih, e quel da
ses vairs elets. Jesus ans ha dat il med per identifitgar la vaira cretta: «Vus ils
recognoschaivels tras lur fruits. Cuglian ins uva da spinas u figias da
cardunculus? (Matt.7:16)». En basa a questa decleraziun, sii segir che tuts quels che sa
numnan da ses num e che na mussan betg sia dulcezza, sia gidada, sia renunzia, sia
disposiziun al sacrifici, sia amur per la vardad e sia zel per l’ubedientscha als cumonds da
Dieu, n’han mai stà e na vegnan mai a stà ses serviturs; quai è quai che 1 Cor.13 ans mussa
cun definir il carisma da la vardadira santezza; quella che è exigida dal dretg giudizi da Dieu:
verset 6: «ella na sa legra betg da l''injustia, ma ella sa legra da la vardad ».
Co po ins creder ch''il persequità ed il persequitader vegnian giuditgads da Dieu en la
medema moda? Tge è la sumeglientscha tranter Jesus-Crist, voluntarmain crucifitgà, e
l''inquisiziun papala romana u Jean Calvin, che han suttamess umens e dunans a la tortura, fin
lur mort? Per betg vesair la differenza, sto ins ignorar las pleds inspirà dals scripts biblics.
Quai è stà il cas, avant che la Bibla saja spargnada en il mund, ma dapi ch''ella è disponibla
dapertut sin la terra; tge scusas pon giustifitgar las sbagls da giudizi dals essers umans? I n''ha
naginas. Perquai, l''ira divina che vegn sarà fitg gronda e incontrolabla.
Ils trais onns e mez che Jesus ha lavurà en siu ministeri terren nus vegnan mussads en
ils Evangels, per che nus cognoschain la norma da la vaira cretta da l’opiniun da Dieu; l’unica
che conta. Sia vita nus vegn proposta sco model; in model che nus stuain imitar per vegnir
renconuschìs dad el sco ses scolasts. Questa adoziun implitgescha che nus partaglin sia
concepziun da la vita eterna ch’el proposta. L’egoissem è bandì, sco era l’orgogli devastant e
destructiv. I na dat nagin lieu per la brutalitad e la malizia en la vita eterna offrida als sols
elets renconuschìs da Jesus-Christ sez. Sia cumpurtanza era revoluziunara en pasch, perquai
ch’el, il Maester e Segner, è sa fatg servitur da tuts, s’abassond enfin da lavar ils peis da ses
scolasts, per dar in senn concret a sia condemnaziun dals valurs orgoglius manifestads dals
manaders religius gidieus da sia epoca; caussas che caracteriseschan anc oz ils religius gidieus
e cristians. En opposiziun absoluta, la norma mussada en Jesus-Christ è la norma da la vita
eterna.
En indicond als ses serviturs il med per identifitgar els sezs lur inimis, ils fals serviturs
da Dieu, Gesu-Crist ha agì per salvar lur olmas. E sia promessa dad esser, enfin la fin dal
mund, « en mesad » dals ses elets, è mantegnida e consista dad illuminar els e proteger els
durant tut il temp da lur vita terrena. Il criter absolut da la vaira cretta è che Dieu resta cun ses
elets. Els na vegnan mai privads da sia glisch e da ses S. Spirt. E scha Dieu sa retira, quai è
perquai ch’l elect n’è betg pli in; sia posiziun spirituala è midada en il dretg giudizi da Dieu.
Perquai che ses giudizi s’adatta als comportaments da l’uman. A nivel individual, las midadas
restan pussaivlas en omaduas direcziuns; dal bain vers il mal u dal mal vers il bain. Ma quai
n’è betg il cas, a nivel collectiv dals grups religius e da las instituziuns, che na mideschan betg
auter che dal bain vers il mal, sch’els na s’adattan betg als midadas instauradas da Dieu. En
si’instrucziun, Gesu ans discha: « In bun crap po betg portar frut nausch, sco eir in nausch
crap po betg portar frut bun (Matt.7:18)». El ans ha da chapir, ch’en razun da ses frutgs
abominabels, la religiun catolica è in « nausch crap » e ch’ella va, tras sia falsa doctrina, da
restar uschè, er sch’ella, privada dal sustegn monarchic, cessa da persequitar las persunas. Ed
il medem è il cas da la religiun anglicana creada dad Henri VIII per giustifitgar ses adulteris e
ses crims; tge valur po Dieus dar a ses descendents successurs monarchs? Quai è er il cas da
la religiun protestanta calvinistica, damai che quel fundatur, Jean Calvin, era temì, en razun da
la reputaziun da sia durezza da caracter e da las bleras execuziuns a mort ch’el legitimava en
sia citad da Genevra, en ina moda fitg sumeglianta cun las praticas catolicas da sia epoca,
enfin da las surpassar. Quel protestantissem n’aveva nagina schanza da plaschair al dulsch
Segner Jesus-Christ, e n’è en nagin cas da vegnir prendì sco model da la vaira cretta. Quai è
uschè vair, che en sia revelaziun dada a Daniel, Dieus fa l’impassa sin la refurmaziun
protestanta, en visar mo il regim papal da 1260 onns, ed il temp da l’instauraziun dals
messadis da l’adventissem dal settem di, purtader da las vardats divinas reveladas, dapi il
1844, enfin la fin dal mund, che vegn, il 2030.
Las falsificaziuns religiusas dal diavel istoricas preschentan tuttas aspects che resgian
il model approvà da Dieu, ma ellas na l'egualgeschan mai. La vaira cretta vegn adina nudrida
da l'Spirt da Crist, la falsa betg. La vaira cretta po explitgar ils misteris da las profezias
divinas biblicas, la falsa cretta na po betg. Mults interpretaziuns da las profezias circulan en il
mund, tuttas pli fantasiusas che las autras. Cuntrari a quellas, mias interpretaziuns vegnan be
retschavidas da las citaziuns da la Bibla; il messadi è uschia precìs, stabil, coherent e conform
a la pensada da Dieu da la quala el na s'allontanescha mai; ed il Tutpussant veglia vi.
Notas preparatorias dal cudesch da Daniel
Il num Daniel significha Dieu è miu Giudisch. La savida dal giudizi da Dieu è ina basa
principala da la cretta, perquai ch'ella manescha la creatura vers l'ubbidientscha a sia voluntà
revelada e chapida, suletta cundiziun per esser benedida dad el en mintga mument. Dieu
tschertga l'amur da sias creatiras che quel concretiseschan e demonstreschan cun lur cretta
ubbidientscha. Il giudizi da Dieu è uschia revelà tras il medium da sias profezias che
utiliseschan simbols sco en las parabolas da Jesus-Christ. Il giudizi da Dieu è revelà en
emprim lieu tras il cudesch da Daniel ma el na posa mo las basas principalas da ses giudizi sin
l'istorgia religiusa cristiana che vegnà revelada en detagl en il cudesch Apocalypse.
En Daniel, Dieu revela paucas chaussas, ma quest pauc quantitativ è d’ina granda
importanza qualitativa, perquai ch’el furma il fundament da la Revelaziun profetica globala.
Ils architects dals edificis san quant decisiva e determinanta è la preparaziun dal terren da la
construcziun. En la profezia, quai è il roll attribuì a las revelaziuns retschetidas dal profet
Daniel. En effet, cura che lur muntadas èn claramain chapidas, Dieu cuntanscha il dubel
intentda provar sia existenza et da dar a ses elets las clavs da la chapientscha dal messadi
tramess dal Spiert. En quest « paucas chaussas » sa chattan tuttina : l’annunzia d’ina
successiun da quatter imperis dominaturs universals dapi l’epoca da Daniel (Dan.2, 7 e 8) ; la
dataziun uffiziala dal ministeri terren da Jesus-Christ (Dan.9) ; l’annunzia da l’apostasia
cristiana il 321 (Dan.8), il reginavel papal da 1260 onns tranter 538 e 1798 (Dan.7 e 8) ; e
l’allianza « adventista » (Dan.8 e 12) a partir dal 1843 (fin a 2030). J’augiunt a quai, Dan.11
che, nus lez vesain, revela la furma e l’evoluziun da l’ultima Guerra Mundiala terrena
nucleara che resta ancra da s’accomplir avant il return glorius dal Dieu Salvader.
Sutilmain, il Segner Jesus-Christ ha menziunà il num da Daniel per remartgar
l’impurtanza per la nova allianza. « Perquai, cura che vus veseis l’abominaziun da la
desolaziun, da qual ha discurrì il profet Daniel, stabilida en lieu saint, che quel che legia
fetscha attenziun! (Mat.24:15) »
Sche Jesus ha testimonia a favur da Daniel, è perquai che Daniel aveva retschet dad el
ils enseignaments che concernavan sia emprima vegnida e sia returnada gloriusa, pli che tut
auters avant el. Per che mes pled vegnian bain chapids, è da savair che il Christ vegnì dal
tschiel s’è preschentà avant a Daniel sut il num « Micaël », en Dan.10:13-21, 12:3 e quest
num vegn repetì da Gesù-Crist en Apo.12:7. Quest num « Micaël » è pli enconuschent sut sia
furma catolica latina Michel, num dà al celebêr Mont Saint-Michel en la Bretagna franzosa. Il
cudesch da Daniel giunta precisaziuns numericas che permetten da savair l’onn da sia
emprima vegnida. Je precisesch anc che il num « Micaël » munta : Chi è sco Dieu ; e il num
da « Jésus » sa tradueesch per : YaHWéH salva. Ils dus nums concernan il grond Dieu
creatur, l’emprim sut titel celestial, il secund sut titel terren.
La revelaziun dal futur vegn preschentada sco in gieu da construcziun cun plirs niveis.
Al cumenzament dal film, per crear effects da relief en ils maletgs animads, ils filmmakers
duvravan plattas da vaider cun differents motifs pittads, che ina giada superpostas davantavan
ina maletg cun plirs niveis. Quai è uschia er per la profezia concepida da Dieu.
Tutt cumenza en Daniel
IL CUDESCH DA DANIEL
chi legias quest ouvra, sajast che il Dieu Tutpussant illimità è viv, malgrà ch'el sa
zuppa. Quest testimoni dal « profet Daniel » è scrit per ta persvader. El porta il sigl dal
testimoni da l'antica e da la nova allianza perquai ch'Jesus l'ha menziunà en las pleds dirigids
a ses discepels. Sia experientscha revela l'actiun da quest Dieu bun e gist. E quest cudesch ans
permetta da scuprir il giudizi che Dieu porta sin l'istorgia religiusa da ses monoteissem, gidieu
en in'emprima allianza, lura cristian, en sia nova allianza, construida sin il saung versà da
Jesus-Crist, ils 3 d'avrigl 30 da sia era. Chi po meglier che « Daniel » revelar il giudizi da
Dieu? Ses num signifitga «Dieu è mes giudice». Questas experientschas vividas n’èn betg
favlas, mabain la testimonianza da la benedictiun divina da ses model da fidelitad. Dieu al
preschenta tranter las trais persunas ch’el salvassia en la disgrazia en Ez.14:14-20. Questas
trais tipas d’elets èn « Noe, Daniel e Giob ». Il messadi da Dieu ans dis claramain che er en
Jesus-Christ, sch’nus na resguardain betg a quests models, la porta da la salvaziun ans restarà
serrada. Quest messadi conferma la via stretga, il senter stretg u la porta stretga tras la quala
l’elet sto passar per entrar en tschiel, tenor l’instrucziun da Jesus-Christ. L’istorgia da
« Daniel » e ses trais cumpogns vegnan preschentads sco il model da fidaivladad che Dieu
salvescha en ils dis da tribulaziun.
Ma i dat era en questa istorgia da la vita da Daniel la conversiun da trais puissants
retgs che Dieu reussescha da trair ord ils mauns dal diavel dal qual els eran adoraturs en tutta
ignoranza. Dieu ha fatg da quests imperaturs ils pli puissants purtavuschs da sia causa en
l''istorgia umana, ils emprims, ma era, ils ultims, perquai che quests umens models van a
svanir e la religiun, las valurs, la moralitad, van a declinar senza interrupziun. Per Dieu, trair
in''olma ord ils mauns dal diavel è ina lungia battaglia ed il cas dal retg « Nebucadnetsar » è
in model dal gener extremamain revelader. El conferma la parabola da Jesus-Christ, quel
« Bun Pastur » che lascha sias nursas per tschertgar la nursa smarida.
Daniel 1
Dan 1:1 En il terz onn dal reginavel da Jojakim, retg da Juda, Nebucadnetsar, retg da
Babilonia, marschà cunter Jerusalem e l'ha assediada.
1a- En il terz onn dal reginavel da Jojakim, retg da Juda
Regenza da Jojakim dad 11 onns da 608 a.C. a 597 a.C. 3a onn en 605 a.C.
1b- Nebucadnetsar
Quai è la translaziun babilonica dal num dal retg Nebucadnetsar, vul dir «Nabu
protegia mes figl vegl». Nabu è il dieu mesopotamic dal savair e da la scrittira. Igl è gia cler
che Dieu vul puspè avair il controll sur il savair e la scrittira.
Dan 1:2 Il Segner ha mess en sias mauns Jojakim, retg da Juda, ed ina part dals
utensils da la chasa da Dieu. Nebucadnetsar ha manà ils utensils en il pajais da Schinear, en
la chasa da ses dieu, e ls ha mess en la chasa dal tesaur da ses dieu.
2a- Il Segner ha mess en sias mauns Jojakim, retg da Juda
L'abandon dal retg gidieu da Dieu è gistifitgà. 2Cr.36:5: Jojakim aveva ventitsch
tschintg onns cura ch'el è daventà retg, ed el ha regnà undesch onns a Jerusalem. El ha fatg
quai ch'è nausch als egls da Yahweh, ses Dieu.
2b- Nebucadnetsar ha purtà ils utensils en il pajais da Schinear, en la casa da ses dieu, el
ils ha mess en la casa dal tesaur da ses dieu.
Quest retg è pagan, el na conuscha betg il ver Diu che Israel serva, ma el ha cura
d'honorar ses dieu: Bel. Suenter sia conversiun futura, el servarà il ver Diu da Daniel cun la
medema fidaivladad.
Dan 1:3 Il retg ha l'urden ad Aschpenaz, schef da ses eunucs, da manar intgins dals
uffants d'Israel da razza regala u da famiglia nobla,
Dan 1:4 giuvens senza mancanza corporala, bels da fatscha, dotads cun savida,
intelligientscha ed instrucziun, abels da servir en il palaz dal retg, e als quals ins mussass las
scrittiras e la lingua dals Chaldeers.
4a- Il retg Nebucadnetsar sa mussa amiaivel ed intelligient, el emprova mo d''agiutar ils
uffants giudaics a reussir lur integraziun en sia societad e sias valurs.
Dan 1:5 Il retg als ha attribuì mintga di ina part da las vivondas da sia meisa e dal vin ch'el
beveva, vulond als elevar durant trais onns, suenter ils quals els duevan star a servetsch dal
retg.
5a- Ils buns sentiments dal retg èn evidents. El fa partagliar als giuvens quai ch'el
s'offrescha a sez, dals ses dieus fin a sia nutriment.
Dan 1:6 Ils aveva tranter els, dals uffants da Juda, Daniel, Hanania, Mischaël ed Azaria.
6a- Da l’entir grupp da giuvens gidieus manads a Babilonia, be quatter dad els fan prova
d’ina fidaivladad model. Ils fatgs che suondan èn organisads da Dieu per mussar la differenza
dals fruits portads da quels che al servan e ch’el benedescha e da quels che n’al servan betg e
ch’el ignora.
Dan 1:7 Il schef dals eunucs ha dau ad els nums: a Daniel quel da Beltschatsar, a Hanania
quel da Schadrac, a Mischaël quel da Méschac ed a Azaria quel d’Abed-Nego.
7a- L’intelligientscha è partagiada da quests givens giuvels che acceptan da portar nums
pagans imponids dal victur. Attribuir in num è in segn da superioritad ed in principi mussà dal
ver Dieu. Gen.2:19: E Yahweh Dieu, ch’aveva furmà dal sol tuts ils animals dals champs e
tuts ils utschels dal tschiel, als fet vegnir vers l’uman per vesair co el ils numnassia, e per che
mintga esser vivent portass il num ch’el dettia ad el.
7b- Daniel « Dieu est mon juge » è renumnà Beltshatsar : « Bel protegia ». Bel
designescha il diavel che quels pievels pagans servivan ed onuravan en tutta ignoranza,
victimas dals spirts demonics.
Hanania « Grazia u Dà da YaHWéH » daventa « Shadrac « inspirà da Aku ». Aku era
il dieu da la glina a Babilonia.
Mishaël « Chi è rectitud da Dieu » daventa Meschac « chi apartegna ad Aku ».
Azaria « L’Agid u l’Agid è YaHWéH » daventa « Abed-Négo » « Servitur da Négo »,
e là gia, il dieu solar dals chaldeers.
Dan 1:8 Daniel ha decidì da betg sa sutschar cun las vivondas dal retg e cun il vin ch'il retg
beva, ed ha pregà il schef dals eunuchs da betg l'obligar da sa sutschar.
8a- Portar in num pagan na fa betg problem cura ch'ins è battì, ma sa sutschar tant da
metter in dischonur Dieu, quai è memia dumandar. La fidaivladad dals giuvens als maina da
s'astgnerdals vins e charns dal retg perquai che questas chaussas èn tradiziunalmain
preschentadas a las divinitads paganas onoradas a Babilonia. Lur giuventetgna manca da
maturitad e els na resguardan anc betg sco Paul, il testimoni fidè dal Crist che tegna per nia
las falsas divinitads (Rom.14; 1Co.8). Ma per tema da schocar ils flaivels en la fe, el agescha
sco els. Sch'el agescha en ina moda cuntraria, el na fa betg perquai in puchià, perquai che si
resguard è giust. Dieu condamna la sutschezza commessa voluntarmain en tutta savida e
conscienza; en quest exempel, la tschernida intenziunala d'onorar ils dieus pagans.
Dan 1:9 Dieu ha fatg chattar a Daniel favur e grazia avant il schef dals eunuchs.
9a- La cretta dals giuvens è demonstrada tras lur tema da displaschair a Dieu; El als po
benedir.
Dan 1:10 Il schef dals eunuchs ha dit a Daniel: Jau tem mes signur il retg, il qual ha fixà
quai che vus duais mangiar e baiver; perquai percur ch'el vesess vossa fatscha pli abattida
che quella dals giuvens da vossa vegliadetgna? Vus exposessas mia testa avant il retg.
Dan 1:11 Lura Daniel ha dit al intendant, al qual il cap dals eunucs aveva confidà la
surveglianza da Daniel, Hanania, Mischaël ed Azaria:
Dan 1:12 Emprova tes serviturs durant diesch dis, e lascha’ns mangiar legums e baiver aua;
Dan 1:13 po guardaràs noss vis e quel dals giuvens che mangian ils plats dal retg, e t’agiras
cun tes serviturs tenor quai che t’has vis.
Dan 1:14 El ha concedì quai ch'els dumandavan, e als ha provà durant diesch dis.
Dan 1:15 Suenter diesch dis, els avevan ina fatscha pli bella e pli corpulenta che tut ils
giuvens che mangiavan ils mangiativs dal retg.
15a- Sa far ina cumparegliaziun spirituala tranter ils « diesch dis » da l'experientscha da
Daniel e ses trais cumpogns, cun ils « diesch dis » d'onnadas profeticas da persecuziun dal
messadi da l'epoca « Smyrna » d’Apo.2:10. En effet, en las duas experientschas, Dieu fa
comparair il frutg zuppà da quels che sa decleran dad el.
Dan 1:16 L’administratur purtava davent las vivondas ed il vin che eran destinads ad els, ed
el als dava legums.
16a- Questa experientscha mussa co Dieu po agir sin las mentadiras dals umans per ch’els
favuriseschan ses serviturs tenor sia santa voluntad. Perquai ch’il ristg prendì dal
administratur dal retg era grond ed era necessari che Dieu intervenia per ch’el acceptia las
proposiziuns fatgas da Daniel. L’experientscha da fè è in success.
Dan 1:17 Dieu ha concedì a quists quatter giuvens savida, intelligientscha en tuottas las
scrittiras e sapienza; e Daniel explitgava tuottas las visiuns e tuots ils söms.
17a- Dieu ha concedì a quists quatter giuvens savida, intelligientscha en tuottas las
scrittiras e sapienza
Tuott es dun dal Segner. Quels chi nu 'l enconuschan, ignuran quant els dependan da el
per esser intelligiaints e sapiaints u ignorants e stüpids.
17b- e Daniel explitgava tut las visiuns e tut ils sogns.
Emprim da mussar sia fidaivladad, Daniel è onurà da Dieu che gli dat il don da
profezia. Quai era la testimonianza ch’el ha dat en ses temp, al fidaivel Joseph captiv dals
Egipzians. Tranter las offras da Dieu, Salomon ha tschernì, el er, la saviesa; e per questa
tschernida, Dieu gli ha dat tut il rest, la gloria e la ritgezza. Daniel vivrà, a sia vouta, questa
elevaziun construida da ses Dieu fidaivel.
Dan 1:18 A la fin dal temp fidal retg per far als manar avant, il schef dals eunucs als
preschentet a Nebucadnetsar.
Dan 1:19 Il retg ha discurrì cun els; e tranter tuts quels giuvens, n''i ha gnanc in che saja stà
sco Daniel, Hanania, Mischaël ed Azaria. Els èn pia vegnids admess en il servetsch dal retg.
Dan 1:20 Davart tut las chaussas che pretendevan savida e persvasiun, e davart las qualas il
retg als dumandava, el als chattava diesch giadas superiurs a tuts ils maghers ed astronoms
ch''eran en tut ses reginavel.
20a- Dieu mussa uschia « la differenza tranter quels ch'al servan e quels ch'al na servan
betg », quai ch'è scrit en Mal.3:18. Ils nums da Daniel e da ses cumpogns vegnan a far part dal
testimoni da la Bibla sacra, perquai ch'ellas demonstras da fedeltad servan sco model per
animar ils elets enfin la fin dal mund.
Dan 1:21 Uschia è stà Daniel enfin l'emprima ann dal retg Cyrus.
Daniel 2
Dan 2:1 En la segunda annada dal reginà da Nebucadnetsar, Nebucadnetsar ha fat sögns.
El aveva l’spirt agità e na pudeva betg dormir.
1a- Uschia, en l’onn – 604. Dieu sa manifesta en l’spirt dal retg.
Dan 2:2 Il retg ha fat clamar ils maghers, ils astrologs, ils encantaders ed ils Chaldeers per
ch’els al dischan ses sögns. Els èn vegnids e sa preschentads avant il retg.
2a- Il retg pagan sa volta alura vers las persunas a las qualas el ha, enfin qua, fatg fida,
mintga ina essend ina spezialista en ses domini.
Dan 2:3 Il retg ha dit a quels: Jau hai vis in sogn; mes spiert è agità, e jau less savair quest
sogn.
3a- Il retg di bain: Jau less savair quest sogn; el na discuorra betg da sia muntada.
Dan 2:4 Ils Chaldeans han respundì al retg en lingua aramaica: O retg, viva eternamain!
Dis il sogn a tes serviturs, e nus darain l'explicaziun.
Dan 2:5 Il retg ha puspè piglià la pled e dit als Chaldeers: La chaussa m'è svanida; scha vus
non am fatg cugnuscher il sömi e sia explicaziun, vus vegnis mis en pezas, e vossas chasas
vegnan reducidas en in mun da spürschna.
5a- L’intransigenza dal retg e la mesira extrema ch'el prenda èn extraordinarias ed
inspiradas da Dieu, il qual crea qua il med per confunder il charlatanissem pagan e per revelar
sia gloria tras ses serviturs fidels.
Dan 2:6 Ma scha vus am dits il sömi e sia explicaziun, vus vegnits a retschaiver dad me
donaziuns e preschaints, e grands onurs. Perquai, dit am il sömi e sia explicaziun.
6a- Quests donaziuns, preschaints, e grands onurs, Dieu ils prepares per ses elets fidels.
Dan 2:7 Els han respondì per la segunda giada: Ch''il retg dia il sömi a ses serviturs, e nus
darain l''explicaziun.
Dan 2:8 Il retg ha puspè piglià la pled e dit: Jau ves realitad, che vus vulais gudagnar temp,
perquai che vus vesais che la chaussa m'è sfuggida.
8a- Il retg dumonda als sieus sages ina chaussa che n'è mai stada dumandada e el na la
realisescha betg.
Dan 2:9 Sche ussa vus na savais betg da far enconuscher il sogn, la medema sentenza vegn a
s'envulper tuts; vus vulais sa preparar per dir manzegnas e falsitads, en spetgond che ils
temps sa midian. Perquai, ditgai mai il sogn, ed eu vegn a savair sche vus esch capabels da
dar l'explicaziun.
9a- vus vulais sa preparar per dir manzegnas e falsitads, en spetgond che ils temps sa
midian
Quai è il principi che fin la fin dal mund, tut ils fals vidents e devins s’archentan.
9b- Perquai, ditgemi il sogn, ed eu vegn a savair sche vus esses abels da dar
l’explicaziun.
Per l’emprima giada quest razionament logic sa manifesta en il pensar d’in um. Ils
charlatans han bun giug per pudair raquintar tge che saja a lur clients naivs e memia credulus.
La dumonda dal retg demascha lur limit.
Dan 2:10 Ils Chaldeers han respundieu al retg: I na dat ina persuna sin la terra che possia
dir quai che dumonda il retg; mai in retg, per grond e pussant ch'el saja stà, n'ha giavischà
ina tala chauss d'in magician, astrolog u Chaldeer.
10a- Lur pleds èn vairs, perquai ch’enfin uss, Dieu n’era intervegnì per als demascrar, per
ch’els chapian ch’el è l’unic Dieu, e che lur divinitads paganicas n’èn nagut auter che nia e
iduls construids tras las mauns ed ils spierts dals umans surdads als spierts demonics.
Dan 2:11 Quai che il retg dumonda ei difficil; i na dat negin che possi dir quei al retg, mo ils
dieus, lur abitaziun na ei betg tranter ils umens.
11a- Ils sages expriman ina vardad indeniabla. Ma cun quels plaids els confessan che els
n''han nagina relaziun cun ils dieus, entant che els vegnan consultads da gents enguladas che
pensan da retschaiver tras els rispostas da las divinitads zuppadas. Il defi lantschà dal retg ils
demascha. E per reussir a far quai, era necessaria l''impredictibla ed infinita savida dal ver
Dieu, gia sublimamain revelada en Salomon, quel maester da la savida divina.
Dan 2:12 Lura il retg sa smanatscha e sa irrita violentamain. El comonda che tut ils savis da
Babel vegnian mess a mort.
Dan 2:13 La sentenzia vegn publitgada, ils savis vegnan mess a mort, e Daniel e ses
cumpogns vegnan tschertgads per als far murir.
13a- È mettend ses propers serviturs avant la mort che Dieu als va exalter en gliergia tar il
retg Nebucadnetsar. Questa strategia profetizescha l’ultima experientscha da fe adventista nua
che ils elets spetgaràn la mort decretada dals rebels per ina data decidida. Ma puspè, la
situaziun vegnà invertida, perquai ch’ils morts vegnan a esser quels rebels che s’entruman cur
che il Crist pussant e victorius comparà en il tschiel per als giuditgar e condannar.
Dan 2:14 Lura Daniel ha discurrì cun prudenza e saviezza cun Arjoc, il chau dals guardians
dal retg, ch'era ì ora per exequir ils sabis da Babel.
Dan 2:15 El ha prendì la pled e dit ad Arjoc, il cumandant dal retg: Pertge è la sentenzia dal
retg uschè severa? Arjoc ha exposà la chaussa a Daniel.
Dan 2:16 E Daniel è ì tar il retg e l'ha supplichà da dar gli temp per pudair explitgar al retg
la soluziun.
16a- Daniel agescha tenor sia natira e sia experientscha religiusa. El sa che ses duns
profetics vegnan dad Dieu, en il qual el ha l’abitudine da metter tut sia confidanza. Udind quai
che il retg dumonda, el sa che Dieu ha las respostas, ma è el en sia voluntad da far ch’el las
vegnia a savair?
Dan 2:17 Lura Daniel è ì en sia chasa, ed el ha instruì da questa affara Hanania, Mischaël
ed Azaria, ses cumpogns,
17a- Ils quatter giuvens vivan en la chasa da Daniel. « Quels che sa sumeglian
s’assemblan » e represchentan l’assembrada da Dieu. Gia avant Jesu-Crist, « là nua che dus u
trais s’assemblan en mes num, jau sun en mes dad els » di il Segner. L’amur fraternal uni
quests giuvens che testimonien in bel spiert da solidaritad.
Dan 2:18 als engaschant da supplicar la misericordia dal Dieu dals tschiels, per che Daniel
e ses cumpogns na vegnian betg pers cun il rest dals sages da Babilonia.
18a- Davant ina menazza uschè ferma cunter lur vidas, la devoziun ferventa ed il gieun
sincer èn las sulettas armas dals elets. Els san quai e van a spetgar la resposta da lur Dieu, il
qual ha gia dat tantas provas ch’els amescha. A la fin dal mund, ils ultims elets visads dal
decret da mort agiran uschè era.
Dan 2:19 Lura il secret è vegnì revelà a Daniel en ina visiun durant la notg. E Daniel ha
benedì il Dieu dals tschiels.
19a- Dumondà dals sieus elets, il Dieu fidè è al rendevous, perquè el ha organisà la prova
per testimoniar sia fideltad per Daniel e ses trais cumpogns; per als elevar als posts ils pli auts
dal guvern dal retg. El va, experientscha suenter experientscha, als render indispensabels per
quest retg ch'el va manar e finalmain convertir. Questa conversiun vegn ad esser il frut dal
comportament fidè ed irreprochabel dals quatter givens Judeus santifitgads da Dieu per ina
missiun excepziunala.
Dan 2:20 Daniel ha piglià la pled e dit: Benedì saja il num da Dieu, dad eternità en eternità!
A el appartegnan la saviezza e la forza.
20a- Ina laudaziun bain giustifitgada perquai ch'la prova da sia saviezza è, en questa
experientscha, indubitablamain demonstrada. Sia forza ha mess Jojakim en ils mauns da
Nebucadnetsar ed ha imponì sias ideas en l’spirit dals umens che stuevan favorisar ses project.
Dan 2:21 El è quel che mida ils temps e las circumstanzas, che deposescha e che stabilescha
ils retgs, che dat la sapienza als sages e la scienza a quels ch''han intelligientscha.
21a- Quest vers exprima claramain tut las raschuns da crair en e a Dieu. Nebucadnetsar
vegn a sa convertir cura ch''el ha realisà cumplettamain questas chaussas.
Dan 2:22 El revela quai ch''è profund e zuppà, el conoscha quai ch''è en las teniebras, e la
glisch abitescha cun el.
22a- Il diavel po era revelar quai ch''è profund e zuppà, ma la glisch na è betg en el. El fa
quai per seducir e disturnar ils umans dal ver Dieu, il qual, cura ch''el fa quai, agescha per
salvar ses elets en revelar ad els las trappas mortantas preparadas dals demunis condannads a
las stgirezzas terrenas, dapi la victoria da Jesus Crist sin il puccà e la mort.
Dan 2:23 Dieu da mes babuns, jau ta glorifitgesch e laud per quai ch''has a mai la
saviesa e la forza, e per quai ch''has fatg enconuscher a mai quai ch''nus t''avain dumandà,
per quai ch''has revelà a nus il secret dal retg.
23a- La saviezza e la forza eran en Dieu, en l'uraziun da Daniel, e Dieu gl'ha dat quai. Nus
vesain en questa experientsa s'ademplir il princip mussà da Jesus: « dumandai e vegnies dar ».
Ma ei è bain chapì che per cuntanscher quest resultat, la fidaivladad dal dumandader sto
resistar a tuttas las provas. La forza retschavida da Daniel vegn a prender ina furma
agischanta sin la pensada dal retg che vegn a vegnir sutmissà ad ina prova evidenta innegabla
che vegn a l'obligar da admeter l'existenza dal Dieu da Daniel nunenconuschent ad el e a siu
pievel enfin qua.
Dan 2:24 Suenter quai, Daniel è ì tar Arjoc, al qual il retg aveva cumandà da far murir ils
savis da Babel; el è ì e gli ha discurrì uschia: Na far betg murir ils savis da Babel! Mana mei
avant il retg, e jau vegn a dar al retg l’explicaziun.
24a- L’amur divin sa leger en Daniel che pensa da gudagnar la vita per ils savis pagans.
Quai è anc ina giada in cumportament che testimonescha per Dieu da sia buntad e da sia
compassiun, en in stadi d’anima d’ina perfetta umiltad. Dieu po esser cuntent, ses servitur al
glorifitgescha tras las ovras da sia fe.
Dan 2:25 Arjoc ha manà Daniel spertamain avant il retg, e ha discurrì uschia: Jau hai
chattà tranter ils praschuniers da Juda in um che darà l'explicaziun al retg.
25a- Dieu tegna il retg en ina gronda anguoscha, e l'unic prospect d'obtegnair la resposta
ch'el ha tant desiderà, va far crudar si'ira immediat.
Dan 2:26 Il retg ha prendì la plaid e dit a Daniel, che vegniva numnà Beltschatsar: Es ti
abel da far ma savair il sogn che jau hai gì e sia explicaziun?
26a- Il num pagan ch''el ha retschavì na midada nagutta. È Daniel e betg Beltschatsar che
vegn a dar la resposta spetgada.
Dan 2:27 Daniel ha respondì en preschientscha dal retg e dit: Quai che il retg dumonda è in
secret che ils savis, ils astrologs, ils maghers e ils devins na pon betg decuvrir al retg.
27a- Daniel interceda a favur dals savis. Quai che il retg ha dumandà ad els era ordaifer lur
portada.
Dan 2:28 Ma i dat en tschiel in Dieu che revelescha ils secrets, ed ha fatg enconuscher al
retg Nebucadnetsar quai che vegn a succeder en il decurs dal temp. Vesa tes sogni e las
visiuns che ti has gì sin tia letg.
28a- Quest cumenzament d’explicaziun vegn a render Nebucadnetsar attent, perquai ch’il
tema dal futur ha adina tormentà ed anguschià ils umans, e la perspectiva d’obtegnir respostas
davart quest tema è excitanta e reconfortanta. Daniel direcziun l’attenziun dal retg sin il Dieu
vivent invisibel, quai che è surprendent per il retg adoratur da divinitads materialisadas.
Dan 2:29 Sur tia letg, ô retg, è vegnì a tai pensaments davart quai ch’è davos quest temp; e
quel ch’è revela ils secrets t’ha fatg enconuscher quai ch’arrivarà.
Dan 2:30 Sche quest secret è vegnì revelà a mai, quai na è betg perquai ch’i saja en mai ina
savida superiura a quella da tuts ils vivents; ma è perquai ch’il spiegaziun saja dada al retg,
e che ti enconuschias ils pensaments da tes cor.
30a- quai n''è betg ch''i saja en mai ina savida superiura a quella da tuts ils vivents; ma è
perquai ch''il spiegaziun vegnia dada al retg
L''umiltad perfetta en acziun. Daniel sa sbassa ed instruescha al retg che quest Dieu
invisibel s''interessescha ad el; quest Dieu pli pussant ed efficaz che quels ch''el ha servì enfin
uss. Imaginatescha l''effect da questas pleds sin ses spiert e cor.
30b- e che ti cognoschas las pensadas da tes cor
En la religiun pagana, las normas dal bain e dal mal dal ver Diu vegnan ignoradas. Ils
retgs na vegnan mai contestads, perquai ch’els vegnan temids e resguardads cun grond respect
per lur pussanza. La scuverta dal ver Diu va pussibilitar a Nebucadnetsar da scuvira a moda
progressiva sias mancanzas da caracter; quai che nagin avess gì il coratg da far tar la glieud da
ses pievel. La lesciun è era adressada a nus nus na pudainconuscher ils pensamaints da noss
cor che sch’il Diu agescha en nossa conscienza.
Dan 2:31 O retg, ti guardavas e vesevas ina statua grond; questa statua era immensa e d'ina
splendur extraordinaria; ella era stada avant te e sia fatscha era terribla.
31a- ti vesevas ina statua grond; questa statua era immensa e d'ina splendur
extraordinaria
La statua illustrescha las successiuns dals grond imperis terresters che vegnan a
succeder enfin il return en gloria da Jesus Crist, da quai ses aspect immensa. Sia splendur è
quella dals dominaturs successivs cuverts da ritgezzas, gloria ed onurs rendids dals umens.
31b- ella era en pes avant te, e sia apparientscha era terribla.
L’avegnir profetisà da la statua sa chatta bain avant il ret e betg davos el. Sia
apparientscha terribla profetisescha las multituds da morts umanas che van provocar, las
guerras e las persecuziuns che van caracterisar l’istorgia umana enfin la fin dal mund; ils
dominaturs marcheschan sin ils cadavers.
Dan 2:32 Il chau da questa statua era d'aur pur; sia pèz e ses brats eran d'argient; ses
ventre e ses chommas eran d'aram;
32a- Il chau da questa statua era d'aur pur
Daniel va confirmar quai al verset 38, la testa d’aur quai es il retg Nebucadnetsar en
persuna. Quest simbol al caracterisescha perquai ch'el è, en emprim, sa convertì e servì cun fei
il ver Dieu creatur. L'aur è il simbol da la fei purifitgada en 1 Pievel 1:7. Sieu reginavel lung
va marcar l'istorgia religiusa e giustifitgar sia menziun en la Bibla. Ultra da quai, el furma
la testa da la construcziun da las successiuns dals dominaturs terren. La profezia cumenza sin
l'emprim onn da sieu reginavel en -605.
32b- siu pèz e ses brats eran d’argient
L’argient è da valur pli bassa che l’aur. El s’alterescha, l’aur resta inalterabel. Nus
vesain ina degradaziun da las valurs umanas che suonda da l’aut vers il bass la descripziun da
la statua. A partir da 539, l’imperi dals Meds e Persians vegn a succeder a l’imperi chaldeic.
32c- siu venter e ses chomis eran d’aram
L’aram è eir da pli pauca valur che l’argient. Ei in alloy da metals cun base da ram. El
sa mida terriblamain e mida sia fatscha cun il temps. El è eir pli dur che l’argient, sez pli dur
che l’aur che resta il sulet fitg malleabel. La sexualitad è al center da l’imagin tschernì da
Dieu, ma ei era l’imagin da la reproducziun umana. L’imperi grec, pertgei ei è propi da quel,
vegn a sa mussar fitg prolific, cun dar a l’umanitad sia cultura pagana che vegn a durar enfin
la fin dal mund. Las statuas grecas en aram fusi e molidas vegnan a far l’admiraziun dals
pievels enfin la fin. La nuditad dals corps è revelada e sias modas depravadas èn senza cunfin;
quistas caussas fan da l’imperi grec in simbol tip dal puccau che vegn a traversar ils seculs ed
ils millennis enfin il return da Crist. En Dan.11:21 fin 31, il retg grec Antiochos 4 dit Epifan
persecutur dal pievel giuieu durant « 7 onns » tranter 175 e 168, vegn a vegnir preschentà
sco in tip dal persecutur papal ch’el preceda en la raquint profetica da quest capitul. Quest
verset 32 ha reunì ed evocà successivamain ils imperis che manan a l’imperi roman.
Dan 2:33 sias chommas, da fier; sias peis, parzialmain da fier e parzialmain da terra.
33a- sias chommas, da fier
En il quart imperi profetizà, quel da Roma sa caracterisescha per in induriment
maximal represchentà dal fier. Quai è era il pli vulgar dals metals che s’ossida, ruginescha e
sa destruescha. Anc ina giada la degradaziun è confermada e sa s’intensifitgescha. Ils Romans
èn politeists; els adopteschan ils dieus dals enemics victorisads. Uschia il puccà grec va tras
lur extensiun s’extender sin tuts ils pievels da ses imperi.
33b- ses peis, in part da fier ed in part da terra cotta
En questa fase, ina part da terra cotta fragilisescha questa dominaziun dura.
L'explicaziun è simpla e istorica. En 395, l'imperi roman eclata e suenter el ils diesch detgs
dals pes da la statua van a realisar l'instaurazziun da diesch reginavels cristians independents
ma tuts sut la tutela religiusa da l'uvestg da Roma che daventarà il papa a partir da 538.
Quests diesch retgs èn menziunads en Dan.7:7 e 24.
Dan 2:34 Ti guardavas, cur ina crapa sa separà senza agid dad ina maun, battet ils pes da
fier ed argila da la statua e ils fet en pezas.
34a- L’imagin da la crapa che batta sa inspira da la pratica da la execuziun cun lapidaziun.
Quai è la norma da l’execuziun dals puccants culpabels en l’antich Israel. Quista crapa vegn
uschia a lapidar ils puccants terrens. L’ultim flagel da l’ira da Dieu vegn a esser crapas da
glatsch suondont Apo.16:21. Quista imagin profetisescha l’acziun dal Crist cunter ils puccants
al temp da sia returnada divina gloriusa. En Zac.3:9, l’Spirit dat al Crist l’imagin d’ina crapa,
la principala da l’angul, quella tras la quala Dieu cumenza la construcziun da si’edifizi
spiritual:Perche vusche, per quai che pertgira la crapa ch''eu hai mess avant Josua, ei setg
egls sin questa suletta crapa; vusche, jeu sez gravarai quai che sto vegnir gravau sin ella, di
il Segnier dals exercits; e jeu allontanarai la malvagadad da quest pajais, en in di. Puis nous
lisons dans Zac.4:7 : Tge es ti, gronda muntogna, avant Zorobabel? Ti vegns a vegnir
planada. El metterà la crapa principala en mesira dals jubels: Grazia, grazia per ella! Dans
ce même endroit, aux versets 42 et 47, nous lisons : El mi dumonda: Tge vesas ti? Jau hai
rispondiu: Jau guard, e vusche, ei in candelier tut d''aur, cun in vas sin si e che porta setg
lomps,cun set conduits per las lampas che èn sin la tschima dal chandeli; Perquai che
quels che disprezzavan il di dals debels cumenzaments s'allegran vesend il nivel en la maun
da Zorobabel.Quests set èn ils egls dal Segner, che scorran per l'entira terra. Pour
confirmer ce message, nous allons retrouver dans Apo.5:6, cette image, dans laquelle les sept
yeux de la pierre et du chandelier sont attribués à l’Agneau de Dieu, soit, Jésus-Christ : E jau
hai vis, en mes il tron e las quatter creatiras viventas e en mes ils vegls, in agnè che era là sco
mazzà. El aveva set cornas e set egls, che ènils set spierts da Dieu tramess per tut la terra. Le
jugement des peuples pécheurs étant effectué par Dieu en personne, nagina maun humaine
n’intervient.
Dan 2:35 Lura il fier, la terra cotga, il bronz, l'argient ed l'aur ein vegnids sfraccads
ensemen ed ein daventads sco la glina che svanescha d'ina era en stad; il vent ils ha purtads
davent e nagin indizi n'è restà. Ma la crap che aveva colpì la statua è daventada ina gronda
muntogna ed ha emplenì tutta la terra.
35a- Lura il fier, la terra cotga, il bronz, l'argient ed l'aur ein vegnids sfraccads ensemen
ed ein daventads sco la glina che svanescha d'ina era en stad; il vent ils ha purtads davent e
nagin indizi n'è restà.
Cura il return da Crist, ils descendents dals pievels simbolisads cun l’aur, l’argient,
l’aram, il fier e l’argila èn tuts restads en lur puccaus e degns dad esser destruids dad el, e
l’imagen profetisescha questa annihilaziun.
35b- Ma la crapa che aveva colpì la statua è daventada ina gronda muntogna e ha emplenì
tutta la terra
L’Apocalissi rivelerà che questa annunzia na s’cumplescha betg cumplettamain
suenter ils milli onns dal giudizi celestial, cun l’installaziun dals elets sin la terra renovada, en
Apo.4, 20, 21 e 22.
Dan 2:36 Quai è il sogn. Nus darain l’explicaziun avant il retg.
36a- Il retg auda enfin tge el ha sognà. Ina tala resposta na sa chatta betg, perquai ch’era
impussibel da l’engianar. Quai che gli descriva questas chaussas ha pia survegnì sez la
medema visiun. Ed el respunda era a la dumonda dal retg cun sa mussar abel d’interpreter las
maletgs e da dar lur muntada.
Dan 2:37 O retg, ti es il retg dals retgs, perquai ch’il Dieu dals tschiels t’ha dat l’imperi, la
pussanza, la forza e la gloria;
37a- Jau appreziel bler quest vers, nua ch''ins ves Daniel tutoyer il puissant retg, tge che
nagin uman giavüschessa da far en noss temps pervertids e corrumps. Il tutoiar n''eis betg
insultant, Daniel ha respect per il retg chaldeic. Il tutoiar n''eis mo la furma gramaticala
duvrada d''in subject isolà chi s''exprima ad in terz unic. E «per grond che saja il retg, el n''eis
betg main uman» sco il comedian Molière ha savì dir en siu temp. E la deriva dal vusar
nunjustifitgà ei naschida en siu temp tar Louis 14, l''orguglius «retg sulegl».
37b- O retg, ti es il retg dals retgs, perche il Dieu dals tschiels t'ha dat l'imperi
Dapli che respect, Daniel porta al retg ina renconuschientscha celestiala ch'el
ignorava. En effet, il Retg dals retgs celestial attestescha d'avair construì il retg dals retgs
terren. Regnar sin retgs constituescha il titel imperial. Il simbol da l'imperi è « las alas
d'evla » che al caracteriseschan sco emprim imperi en Dan.7.
37c- la pussanza,
Ella designescha il dretg da dominar, sin bleras multituds e sa mesira en quantitad u,
en massa.
Ella po far virar il chau e remplir d’orgugl in pussant retg. Al retg vegn da ceder a
l’orgugl e Dieu al guarirà da quai cun ina severa prova d’umiliaziun revelada en Dan.4. El sto
acceptar l’idea ch’el n’ha betg obtegnì sia pussanza tras sia propia forza, mabain perquai ch’il
ver Dieu l’ha dada ad el. En Dan.7, questa pussanza prendrà l’imagen simbolica da
l’Uors dals Meds e dals Persians.
Il poder vegn cuntanschì, da voltas, cun ressentir in vid en els e en lur vita, ed umans
sa suicideschan. Il poder fa fantasiar la cuntanscha dad ina gronda felicitad che na sa
preschenta betg. « Tut nov, tut bel » disch il proverbi, ma quest sentiment na dura betg ditg.
En la vita moderna, artists renumnads ed admirats ed enritgids finiseschan per sa suicideschar
malgrà ina success apparent, eclatant e glorius.
37d- la forza
Ella designescha l’acziun, la pressiun sut la cunstrenscha che fa curvar l’adversari en
in cumbat. Ma quest cumbat po esser manà cunter sez. Ins discuorra alura da forza da
caracter. La forza vegn mesurada en qualitad ed efficienza.
Ella ha era ses simbol : il lion suondont Giuraders 14:18 : « tge è pli ferm che il lion,
tge è pli dultsch che il mel ». La forza dal liun è en ses muschels; quels da sias zampras e da
sias urtgas, ma surtut quels da sia bucca che serra e suffoca sias victimas avant da las devorar.
La revelaziun deviada da questa resposta a l’enigma preschentada als Filistins da Samson
daventa la consequenza dad in’acziun da forza senza paragun da sia vart cunter els.
37e- e la gloria.
Questa pled midà il sieu senn en sias concepziuns terrenas e celestialas. Nebucadnetsar
ha gudagnà fin qua questa experientscha d’ina gloria umana. Il plaschair da dominar e da
decider il destin da tut las creatiras da la terra. Ad el resta da scuprir la gloria celestiala che
Jesus-Christ va a gudagnar s’essend, el, il Maester ed il Segner, il servitur da ses serviturs. Per
sia salidezza, el finirà per acceptar questa gloria e sias cundiziuns celestialas.
Dan 2:38 el ha mess en tias mans, en qualunque lieu ch'els habitan, ils uffants dals umans,
las bestias dals champs ed ils utschels dal tschiel, e t'ha fatg dominar sur tuts quels: es ti che
es la testa d'aur.
38a- Questa imatg vegn reprisa per designar Nebucadnetsar en Dan.4:9.
38b- es ti che es la testa d'aur.
Questas plaidas mussan che Dieu enconuscha d'avant las scletgas che Nebucadnetsar
va far. Quest simbol,la testa d’aur, profetisescha sia sanctificaziun futura e sia elecziun, per la
salidezza eterna. L’aur è il simbol da la cretta purifitgada tenor 1 Pievel 1:7: per che la prova
da vossa cretta, pli preziusa che l’aur peritur (che vegn dentant provà dal fieu), resultia en
ludada, gloria ed onur, cura che Jesus Christ comparà. L’aur, quest metal malleabel è propi
l’imagin da quest grond retg che sa lascha transformar tras l’ovra dal Dieu creatur.
Dan 2:39 Suenter tai vegn in auter reginavel, pli pitschen che tes; e lura in terz reginavel,
che sarà da bronz e che dominarà sur l’entira terra;
39a- Cun il temp, la qualitad umana vegn a sa degradar; l’argient dal pèz e las duas
bratschas da la statua èn pli pitschens che l’aur da la testa. Sco Nebucadnetsar, Darius il Med
sa convertirà, Cyrus 2 il Perser er segund Esd.1:1 fin 4, tuts amond Daniel; e suenter els
Darius il Perser ed Artaxerxes 1er second Esd.6 e 7. En las provas, els sa rallegran da vesair il
Dieu dals Gidieus gnir en agid da ses.
39b- poi in terz reginavel, che sarà da bronz, e che dominarà sur tutta la terra.
Qua, la situaziun sa pegiurescha seriusamain per l’imperi grec. Il bronz, simbol che al
represchenta, designescha l’immundezia uschia, il puchi. L’studis da Dan.10 e 11 ans
permettarà da chapir perqué. Ma gia, la cultura dal pievel è en causa sco inventur da la
libertad republicana e da tuttas sias deviaziuns perversas e corruttas che, tenor il principi,
n’han nagina limita, perquai ch’il Diem disch en Pro.29:18: Cur ch'ei na datga revelaziun, il
pievel ei senza fren; Beaus, sch'el observa la lescha!
Dan 2:40 Igl vegn a esser in quart reginavel, ferm sco fier; sco il fier rompa e sfracca tut, el
vegn a romper e sfraccar tut, sco il fier che metta tut en pezas.
40a- La situaziun empescha cun quest quart reginavel che ei quel da Roma che vegn a
dominar ils imperis precedents e ad adoptar tut lur divinitads, uschia ch'el vegn a cumular tut
lur caracteristics negatifs purtond ina novadad,ina disciplina da fer d’ina fermezza implacabla.
Quai al renda uschè efficaz che nagin pajais na po resistar a quel; a tal punt che ses imperi va
s’extender da l’Engalterra a l’occident fin a Babilonia dal vestg oriental. Il fer è propi ses
simbol, dapi ses spadas cun duos tagls, ses armaduras e ses scuts, uschia che en attatga,
l’armada prenda l’aspect d’ina carapatscha cun punctas da lanzas, terriblamain efficazas
cunter las attatgas disordinadas e sparpagliadas da ses inimis.
Dan 2:41 E sco che ti has vis ils peis ed ils dets en part da terra da pignatter ed en part da
fer, quest reginavel vegn dividì; ma el vegn ad avair in toc da la forza dal fer, perquai che ti
has vis il fer mesclà cun la terra.
41a- Daniel na precisa betg quai, ma l'imagina discurra.Ils peis ed ils dets represchentan ina
fase dominanta che succedà a l'imperi roman pagan represchentà dalfer. Dividì, quest'imperi
roman vegn a daventar il champ da battaglia dals pitschens reginavelts formads suenter sia
sfradiziun. L'allianza dal fer e da l’argila na fa betg la forza, mabain la divisiun e la
debolezza. Nus lein argila da vaschè. Il vaschè è Dieu suondont Jer.18:6: Na poss jau betg far
cun vus sco quest vaschè, chasa d'Israel? Disch il Segner. Vardai, sco l'argila è en il maun
dal vaschè, uschia es vus en mes maun, chasa d'Israel! Questa terra è la componenta
paschaivla da l'umanitad en la quala Dieu tscerna ses elets dals quals el fa vaschs d'onur.
Dan 2:42 E sco ch'ils dets dals peis eran part da fer e part d'argila, quest reginavel sarà part
ferm e part fragil.
42a- Relatescha che il ferroman sa extenda fin la fin dal mund, malgrà che l'imperi roman
haja pers sia unitad e dominaziun il 395. L'explicaziun sa chatta en sia represcha da la
dominaziun tras la seducziun religiusa da la fe catholica romana. Quai è stà pussaivel grazia al
sustegn militar da Clovis ed ils imperaturs bizantins al eveschel da Roma vers il 500. Els
han construì sia reputaziun ed il nov poder papal che fa dad el, mo be als egls dals umans, il
schef terren da la baselgia cristiana dapi il 538.
Dan 2:43 Ti has vis il fier mesclà cun l'argila, perquai ch'els sa mesclaran cun allianzas
umanas; ma els na vegnan betg unids in cun l'auter, uschè sco il fier na sa allia betg cun
l'argila.
43a- Las dits dals peis, al dumber da diesch, vegnan diesch cornas en Dan.7:7 e 24. Suenter
il corp e ils pes, els represchentan las naziuns cristianas occidentalas da l'Europa dal temp
final, vul dir, nossa epoca. Denunziand las allianzas ipocritas da las naziuns europeicas, Dieu
ha revelà avant 2600 onns la fragilitad dals contracts che uneschan ils pievels da l'Europa
actuala, precis unids sin la basa dals «contracts da Roma».
Dan 2:44 En il temp da quests retgs, il Dieu dals tschiels vegn a stabilir in reginavel che na
vegn mai a vegnir destruì e che na vegn mai a passar sut la dominaziun dad in auter pievel; el
vegn a rumper ed a stgatschar tut quests reginavels e sez vegn a durar eternamain.
44a- En il temp da quests retgs
La chaussa è confermada, ils diesch dets èn contemporanis cun il return glorius dal
Crist.
44b- il Dieu dals tschiels suschitescha in reginavel che na vegn mai destruì
La selecziun dals elets succeda sut il num da Jesus Crist dapi sia emprima vegnida sin
terra per expiar ils puccads da quels ch'el salvescha. Ma durant ils dus millennis suenter quest
ministeri, questa selecziun succeda en l'umiltad e la persecuziun dal champ diabolic. E dapi il
1843, quels che Jesus salvescha èn paucs, sco che l'studì da Dan.8 e 12 confermescha.
Ils 6000 onns dal temp da selecziun dals elets s'achevond, il 7avel milleni cumenza il
sabbat da l'eternitad als sulets elets redents tras il saung da Jesus-Christ dapi Adam ed Eva.
Tut vegnan stads selecziunads precis per lur fedeltad perquai che Dieu prenda cun el umans
fidaivels ed ubadients, bandunond il diavel, ses anghels rebels ed ils umans disubedients a la
destrucziun cumpletta da lur olma.
44c- e che na passaran betg sut la dominaziun dad in auter pievel
Perquai ch’el metta fin a las dominaziuns e successiuns umanas terranas.
44d- el rompa e stizzia tut quests reginavel-là, ed el sez durarà eternamain
L’Spirt explitgescha il senn ch’el dat al pled fin; in senn absolut. I vegn ad esser ina
eliminaziun da l’entira umanitad. Ed Apo.20 ans mussarà tge che capita durant il 7ème milleni.
Nus vegnin uschia a scuvertar il program previst da Dieu. Sin la terra devastada, il diavel
vegn retgì praschunier, senza nagina cumpagnia celestiala u terrana. E en il tschiel, durant
1000 onns, ils elets vegnan a giuditgar ils malvants morts. A la fin da quests 1000 onns, ils
malvants vegnan ressurrects per il giudizi final. Il fieu che als destruirà purifitgescha la terra
che Dieu farà nova en glorifitgond ella per accoglier ses tron e ses elets redents. L’imagin da
la vista resuma uschia acziuns pli complexas che l’Apocaliss da Jesus-Christ revelarà.
Dan 2:45 Quai è quai ch'la crapa che ti has vis s'separar da la muntogna senza agid dad
inga maun ha mussà, e ch'ha sfraccà il fier, il bronz, l'argilla, l'argient ed l'aur. Il grond Dieu
ha fatg savair al retg quai ch'ha da succeder suenter quai. Il sogn è veritabel, e sia
explicaziun è certa.
45a- Finalmain, suenter sia vegnida, Crist essend simbolisà tras la crap, il giudizi celestial
da milli onns e sia execuziun dal giudizi final, sin la nova terra restaurada da Dieu, la gronda
muntogna annunziada en la visiun prendra furma e plazza per l’eternità.
Dan 2:46 Lura il retg Nebucadnetsar è crudà sin sia fatscha e s’è prosternà avant Daniel, ed
el ha ordinà ch’i vegnia offert sacrificis ed incens ad el.
46a- Ancora pagan, il retg reagescha tenor sia natira. Avend retschavì da Daniel tut quai
ch’el aveva dumandà, el sa prosterna avant el ed honurescha ses engaschaments. Daniel na sa
contradir als acts idolatrics ch’el practica vers el. È anc memia baul per il contradir e metter
en dubi. Il temp, che apartegna a Dieu, farà sia ovra.
Dan 2:47 Il retg ha discurrì cun Daniel ed ha dit: En vardad, vos Deu è il Deu dals dieus ed
il Segner dals retgs, ed el revela ils secrets, damai che ti has pudì scuviar quest secret.
47a- Quai è stà l’emprim pass dal retg Nebucadnetsar vers sia conversiun. El na vegn mai a
pudair emblidar questa experientscha che l’oblighescha da admeter che Daniel è en connex
cun il ver Deu, en effet, il Dieu dals dieus e Segner dals retgs. Ma l’enturn pagan che l’assista
va a retardar sia conversiun. Ses pleds testimonzan l’efficacitad da l’ovra profetica. Il pusser
da Dieu da dir avant co che succedra, metta l’uman normal davant in’evidenza cuntrastanta, a
la quala l’elett cedescha e il decadì resistescha.
Dan 2:48 Lura il retg ha elevà Daniel e gli ha fatg numerus e ritgs preschaints; el gli ha dat
il cumond da l’entira provinza da Babilonia e l’ha nominà schef suprem da tut ils savis da
Babilonia.
48a- Nebucadnetsar ha agì envers Daniel en la medema maniera sco far Faraon avant el cun
Joseph. Cur ch''els èn intelligents e betg obstinadamain serrads e bloccads, ils gronds
manaders san apprezziar ils servetschs d''in servitur che porta qualitads preziusas. Els e lur
pievels profiteschan da las benedicziuns divinas che reposan sin ses elets. La savida dal ver
Dieu profitescha uschia a tuts.
Dan 2:49 Daniel ha dumondà al retg da surdar l’administraziun da la provinza da Babel a
Schadrac, Meschac ed Abed Nego. E Daniel era a la curt dal retg.
49a- Quests quatter giuvens sa distinguettan, cun lur actitad spezialmain fidaivla vers Dieu,
dals auters giuvens Gidieus ch’èn vegnids cun els a Babel. Suenter questa prova ch’avess pudì
daventar dramatica per tuts, sa mussa l’approvaziun dal Dieu vivent. Uschia ins vesair la
differenza che Dieu fa tranter quels ch’al servan e quels ch’al na servan betg. El elevescha ses
elets ch’èn sa mussads digns da quai, publicamain, als egls da tuts ils pievels.
Daniel 3
Dan 3:1 Il retg Nebucadnetsar ha fatg ina statua d'aur, auta 60 cubits e lada 6 cubits. El ha
la erigida en la val da Dura, en la provinza da Babel.
3a- Il retg è vegnì convint ma anc betg convertì dal Dieu vivent da Daniel. E la
megalomania al caracterisescha anc. Ils gronds che l'envodeschan l'encurageschan en questa
via sco la vulp da la fabla fa cun il corv, els l'adulaneschan e venereschan sco in dieu. Uschia,
il retg finisescha el sez da sa cumparar cun in dieu. I sto dir che en il paganissem, la deriva è
simpla perquai che las autras divinitads falsas èn immobilas e fixadas sut furma da statuas lura
ch'el, il retg, essend vivent, è gia superiur a ellas. Ma che quest aur è mal duvrà en l'erecziun
d'ina statua! Evidentamain, la visiun precedenta n'ha anc betg purtà ses frut. Forsa er che las
honurs che il Dieu dals dieus gli ha mussà han contribuì da mantegnair e er far crescher
si'orgugl. L'aur simbol da la cretta purifitgada tras la prova suenter 1 Piet 1:7, vegn a
pussibilitar da revelar la preschientscha da quest tip da cretta sublima en ils trais cumpogns da
Daniel, en la nova experientscha relatada en quest capitel. Quai è ina lescha che Dieu adressa
en spezial, a ses elets da l'ultima prova adventista cura che in decret da mort profetisà en
Apoc.13:15 vegn a stuair prender lur veta.
Dan 3:2 Il retg Nebucadnetsar ha fatg convocar ils satraps, ils intendants ed ils guvernaturs,
ils gronds derschaders, ils tesauriers, ils giurists, ils derschaders, e tuts ils magistrats da las
provinzas, per ch'els sa rendian a la dedicaziun da la statua ch'il retg Nebucadnetsar aveva
erigì.
2a- En cuntrast cun la prova da Daniel en Dan.6, l'experienza na è betg il resultat da
cospiraziuns dals umens che envodeschan il retg. Qua è il frut da sia persunalitad ch'è revelà.
Dan 3:3 Lura ils satraps, ils intendents ed ils guvernaturs, ils gronds giudischs, ils tesaurers,
ils giurists, ils giudis ed tuts ils magistrats da las provinzas sa radunettan per la dedicaziun
da la statua ch’il retg Nebucadnetsar aveva erigì. Els sa mettettan avant la statua ch’il retg
Nebucadnetsar aveva erigì.
Dan 3:4 In banderier clamet cun auta vusch: Quai è quai ch’i vegn cumandà a vus, pievels,
naziuns, umens da tuttas linguas!
Dan 3:5 En il mument che vus udis il sun da la trombetta, dal chalumeau, da la guitarra, da
la sambuca, dal psalteri, da la cornamusa e da tuttas sorts d’instruments da musica, vus as
prosternais e adorais la statua d’aur ch’il retg Nebucadnetsar ha erigì.
5a- En il mument che vus udis il sun da la trombetta
Il signal da la prova vegnà dat da il tun da la trombetta, uschè sco il return da Jesus-
Christ è simbolisà en Apo.11:15 da il tun da la 7avda trombetta, e che ils sis chastisaments
precedents èn era simbolisads tras trombettas.
5b- vus as prosternerà
La prosternaziun è la furma fisica da l’onur rendì. En Apo.13:16, Dieu la
simbolisescha tras la man dals umans che va retgier la marca da la bestia, che consista en
practicar e honurar il di dal sulegl pagan che ha remplazzà il saint sabbat divin.
5c- e vus adurà
L’aduraziun è la furma mentala da l’onur rendì. En Apo.13:16, Dieu la represchenta
cun il frunt da l’uman che retschaiva la marca da la bestia.
Quest verset permetta da decuvrir las clavs da quests simbols menziunads en
l’Apocaliss da Jesus-Christ. Il frunt e la maun da l’uman resuman sia pensada e sias ovras e
tar ils elets, quests simbols retschaivan il sigl da Dieu en cuntrast cun la marca da la bestia,
identifitgada cun la « dumengia » dal catolicissem roman, acceptada e sustegnida dals
protestants dapi lur entrada en l’allianza ecumenica.
L’entira organisaziun da questa mesira imponida dal retg Nebucadnetsar vegn a
renovar sez a la fin dal mund en la prova da la fidelitad per il sabbat dal Dieu creatur. Mintga
sabbat, il refus da lavurar dals elets testifitgescha lur resistenza encunter la lescha dals umans.
E la dumengia, lur refus da participar als cults communs imponids als identifitgescha sco
rebels dals quals ins sto spidar. Ina condemnaziun a mort vegn lura pronunziada. Il process
vegn uschia ad esser perfetgamain conform a quai che vivran ils trais cumpogns da Daniel, els
sezs essend benedids plainamain da Dieu per lur fidelitad gia demonstrada.
Tuttavia, avant la fin dal mund, questa lesiun è vegnida proponida, en emprim, als
Gidieus da l’allianza veglia che èn stads suttamess a ina prova sumeglianta tranter 175 e
168, persequitads a mort dal retg grec Antiochos 4 dit Epifan. E Dan.11 testimonarà da quai
che tscherts gidieus fidels han preferì vegnir mazzads plitost che commetter in’abominaziun
avant lur ver Dieu. Perquai, en quels dis, Dieu n’è intervegnì betg per als salvar
miraculusamain, na pli ch’el n’ha fatg, suandamain, per ils cristians mazzads da Roma.
Dan 3:6 Tgi che na s'inclina betg e na adora betg vegnà schlià immediatamain en mes dad
ina furnascha ardenta.
6a- Per ils cumpogns da Daniel, la minazza è la forn ardenta. Questa minazza da mort è
l'imag dal decret da mort final. Ma i ha ina differenza tranter las duas experientschas dal
cumenzament e quella da la fin, perquai che a la fin, la furnascha ardenta vegn a esser il chastì
dal giudizi final dals aggressurs persequitaders dals sants elegids da Dieu.
Dan 3:7 Perquai, cura che tuts ils pievels han udì il tun da la trombetta, dal flaut, da la
ghitara, da la sambuca, dal psalteri e da tuttas sorts d'instruments da musica, tuts ils pievels,
las naziuns, ils umens da tuttas linguas sa prosternettan e adorettan la statua d'aur ch'il retg
Nebucadnetsar aveva erigì.
7a- Quest comportament da sottomissiun da las massas quasi general ed unanim a las
leschas ed ordinaziuns umanas profetisescha anc lur comportaments al temp da l'ultima prova
da fei terrena. L'ultim guvern universal da la terra vegn ad esser obedi cun la medema tema.
Dan 3:8 En questa occasiun ed al medem temp, intgins Chaldeers s'approchettan ed
accusettan ils Gidieus.
8a- Ils elets da Dieu èn las miras da l'ira dal diavel che dominescha sur tut las ormas che
Dieu na recognoscha betg sco ses elets. Sin la terra, quest odi diabolic pren furma sut l'aspect
da la gelusia ed al medem temp, d'in grond dispreczi. Els vegnan alura prendids per
responsabels da tut ils mals che suffrescha l'umanitad, malgrà che saja il cuntrari che explica
quests mals che èn simplamain las consequenzas da l'absenza da lur protecziun da Dieu.
Quels che odian ils elets, fan intrigas per far dad els l'execraziun populara da la quala ins sto
sbaratschar cun als mazzar.
Dan 3:9 Els han piglià la pled e dit al retg Nebucadnetsar: O retg, viva eternamain!
9a- Ils agents dal diavel entran en scena, il complot sa precisa.
Dan 3:10 Ti has dat in urdir tenor il qual tuts quels che udissan il tun da la trombetta, dal
chalumeau, da la guitarra, da la sambuca, dal psalteri, da la cornamusa e da tuttas sorts
d'instruments, duessan sa prosternar e adorar la statua d'aur,
10a- Els regordan al retg, sias propiras pleds e l''urden da sia autoritad regia a la quala
l''ubbidientscha è exigida.
Dan 3:11 e tenor il qual mintgin che na sa prosternass betg e na adurass betg vegniss schlià
en mes dad ina furnascha ardenta.
11a- La smanatscha da mort è era regurdada; la trapla sa serra sin ils sants elegids.
Dan 3:12 Uschia, i ha Gidieus als quals ti has confidà l''administraziun da la provinza da
Babel, Schadrac, Meschac ed Abed-Nego, umens che na resguardan nagut tai, o retg; els na
servan betg tes dieus e na aduran betg la statua d''aur che ti has erigì.
12a- La chaussa era previsibla, essend ch'ils posts auts eran confids als strangers Jews, la
gelosia perfida allumada stueva manifestar ses fruits d'odì assassin. E uschia, ils elets da Dieu
èn designads e condannads da la vindicta populara.
Dan 3:13 Lura Nebucadnetsar, irrità e furius, ha dat l'ordin da manar Schadrac, Meschac
ed Abed Nego. E quests umans èn vegnids manads avant il retg.
13a- Regorda che quests trais umans han obtegnì da Nebucadnetsar las pli autas posiziuns
da ses reginavel, perquai ch’els èn parids ad el pli savis, pli intelligents che la glieud da ses
pievel. Perquai sia condiziun « irrità e furius » va explitgar si’empermischun mumentana da
lur qualitats excepziunalas.
Dan 3:14 Nebucadnetsar ha prendì la pled e ha dit ad els: È propon deliberà, Schadrac,
Meschac ed Abed Nego, che vus na servais betg mes dieus e che vus na adorais betg la statua
d’aur ch’jau hai erigì?
14a- El na spetga gnanc che els respuondan a sia dumonda: È deliberadamain che vus
disobedischas a mes comonds?
Dan 3:15 Ussa stais pronts, e al mument che vus udis il tun da la trombetta, dal chalumeau,
da la guitarra, da la sambuca, dal psalteri, da la cornamusa, e da tuttas sorts d'instruments,
vus prosternais e adorais la statua che jau hai fatg; scha vus na l'adorais betg, vus vegnis
catapultats immediatamain en miez ina furnascha ardenta. E qual è il dieu che vus
deliberescha da mia maun?
15a- Realizeschond subitamain, quant ches umens gli sajan utilas, il retg è pront dad offrir
ad els ina nova schanza en obedienscha a si'ordin imperiala universala.
La dumonda fatga vegn a retschaiver ina resposta nunspetgada da vart dal ver Dieu
che Nebucadnetsar para avair emblidà, occupà cun las activitads da sia vita imperiala. Ultra
da quai, nu'è nagut che permettia da situar la data da l'affera.
Dan 3:16 Schadrac, Meschac ed Abed-Nego han replicà al retg Nebucadnetsar: Nus n'avain
betg basegn da ta respunder en quest connex.
16a- Quests pleds dirigids al retg il pli pussant da sia epoca para sfidants e mancant da
respect, ma quests umens che ls pronunzieschan n’èn betg persunas rebellas. Al cuntrari, els
furman models d’ubidientscha al Dieu vivent al qual els han decidì da restar fidels cun
fermezza.
Dan 3:17 Varda, noss Dieu che nus servain po ans deliberar dal forn ardent, ed el ans
deliberarà da tia maun, o retg.
17a- Al cuntrari dal retg, ils elets fidels han retschet las provas che Dieus ha ad els per
mussar ch’el è stà cun els en la prova da la visiun. Associond questa experientscha persunala
cun las regurdanzas gloriusas da lur pievel liberà dals egipters e da lur sclavitad, da quest
medem Dieu fidè, els van fin a sfidar il retg. L’ur da lur decisiun è total, foss’el anc il pretsch
da lur mort. Ma, l’Spirit als fa profetisar sia intervenziun:el ans deliberescha da tia maun, o
retg.
Dan 3:18 Scha bain betg, sappi, o retg, che nus na servin betg tes dieus e che nus na adorin
betg la statua d'aur che ti has erigì.
18a- E sch’il cas ch’il agid da Dieu na sa preschaintass, ais ad els pli preferibel da murir sco
elets fidels che da survivar sco traditurs e latschs. Questa fidelited sa chattarà en la prova
imponida dal persecutur grec en 168. E suenter quai, durant l’entira epoca cristiana tar ils
veritabels cristians che fin la fin dal mund na confundran betg la lescha da Dieu cun la lescha
dals umans diabolics.
Dan 3:19 Lura Nabucadnetsar è vegnì plain da rabia ed ha midà sia fatscha, guardond
cunter Schadrac, Meschac ed Abed-Nego. El ha puspè piglià la pled ed ha cumandà da
scaldar la furnas set giadas pli che n'era necessari da la scaldar.
19a- Igl sto vegnir chapì, quest retg n'ha mai en sia vita vis ed udì ina persuna che sa
opponeva a sias decisiuns; quai che giustifitgescha sia furia e la midada da l'aspect da sia
fatscha. Il diavel entra en el per al manar el a mazzar ils elets da Dieu.
Dan 3:20 Puis il commanda à quelques-uns des plus vigoureux soldats de son armée de lier
Schadrac, Méschac et Abed Nego, et de les jeter dans la fournaise ardente.
Dan 3:21 Quests umens èn vegnids ligads cun lur chalcons, lur tunicas, lur mantels ed auters
vestgids, e schliats en mesadad dal fieu ardent.
21a- Tut quests materials numnads èn combustibels sco er lur corp da charn.
Dan 3:22 Sco l'urden dal retg era sever e la furnas era straurdinariamain scaldada, la
flomma ha mazzà ils umans che havevan schitschà Schadrac, Meschac ed Abed Nego en ella.
22a- La mort dad quests umans testimonescha l'efficienza mortala dal fieu da questa furnas.
Dan 3:23 E quests trais umans, Schadrac, Meschac ed Abed Nego, èn crudads ligads en
mesadad da la furnas ardenta.
23a- L’urden dal retg vegn exequì e mazza er ses propis serviturs.
Dan 3:24 Lura il retg Nebucadnetsar è stà spaventà e s’alzà spertamain. El ha piglià la
plaid e dit a ses cussegls: N’avain nus betg schlià trais umens en il fieu? Els han respundì al
retg: Certamain, ô retg!
24a- Il retg dals retgs da sia epoca na crai betg ses egls. Quai ch’el ves surpassa tut
imaginaziun umana. El senta il basegn da s’assicurar dumandond a quels ch’el ha enturn, sche
l’acziun da schliar trais umens en il fieu da la furnascha saja ina realitad. E quels conferman
ad el la chaussa:Ei es segir, ô retg!
Dan 3:25 El ha respondì e dit: Be, jau ves quatter umens senza ligioms, che caminan en mes
dal fieu, e che n'han nagin donn; e la figura dal quart ressembla a quella d'un figl dals dieus.
25a- Parei che mo il retg hagi vis la visiun dal quart persunal che l'atterrescha. La fe
exemplara dals trais umens vegn onorada e exaudida da Dieu. En quest fieu, il retg po
distinguer ils umens e el ves in persunal da glisch e fieu che stat cun els. Questa nova
experientsa surpassa l'emprima. La realitad dal Dieu vivent gli vegn anc provada.
25b- e la figura dal quart ha ina sumeglientscha cun in figl dals dieus
L’aspect da quest quart persunagi è uschè different da quel dals umans ch’il retg al
identifitgescha cun in figl dals dieus. L’expressiun è fitg adattada perquai ch’i sa tracta
effektivamain dad ina intervenziun directa da quel che daventà per ils umans, il Figl da
Dieu e Figl da l’uman vul dir, Gesu-Crist.
Dan 3:26 Lura Nebucadnetsar s'approvet da l'entrada da la furnascha ardenta, e pigliand la
pled, el disch: Schadrac, Méschac ed Abed Nego, serviturs dal Dieu suprem, sorti e vegni! E
Schadrac, Méschac ed Abed Nego sortettan or dal miez dal fieu.
26a- Ina giada dapli, Nébucadnetsar sa transfurma en agnè cunfrantà cun in retg liun
immensamain pli ferm che el. Questa puntada da regurdientscha resveglia la testimonianza da
l'experientscha da la visiun precedenta. Il Dieu dals tschiels al trametta in segund appel.
Dan 3:27 Ils satraps, ils intendents, ils guvernaturs ed ils cusseglhers dal retg sa radunan;
els vesettan che il fiug n''aveva nagin poder sin il corp da quests umens, che ils chavels da lur
chau n''eran betg stads bruschads, che lur chalcons n''eran betg stads donnadiads, e che
l''odur dal fiug n''ils aveva betg tucchads.
27a- En questa experientscha, Dieu ans dat la prova, a nus sco er a Nebucadnetsar, da sia
reala tutpussanza. El ha creà leschas terranas che condiziuneschan la vita da tuts essers umans
e da tuts animals che vivan sin sia terra e en sia dimensiun. Ma el ha gist provà, nagin el,
nagins anguels, n''èn suttamess a questas reglas terranas. Creator da las leschas universalas,
Dieu è sur ellas e po a ses plaschair, ordinar cas miraculus che faran, en ses temp, la gloria e
la reputaziun da Jesus-Christ.
Dan 3:28 Nebucadnetsar ha piglià la paloura e dit: Benedì saja il Dieu da Schadrac, da
Méschac e d'Abed Nego, il qual ha tramess ses anghel e liberà ses serviturs che han fidà en
el, e che han violà l'urden dal retg e surdà lur corp plitost che servir ed adorar in auter dieu
che lur Dieu!
28a- La cullera dal retg è svulada. Ina giada puspè sin ses pezs d'uman, el traia leschun da
l'experientscha e dat in urden che impedescha che la chaussa possia succeder danovamain.
Perquai che l'experientscha è dolorusa. Dieu ha mussà als Babilonais ch'el è viv, activ e plain
da forza e pussanza.
28b- il qual ha tramess si anghel e liberà si serviturs che han fidà en el, e che han violà
l'urden dal retg e surpurtà lur corp plitost che servir ed adorar in auter dieu che lur Deus!
En in aut grad da luciditad, il retg realisescha quant admirabla è la fidelitad dals umens
che si stolz uffensiv vulava far murir. Nagin dubi ch'el realisescha, ch'en vista da sia pussanza,
al fiss stà pussaivel d'evitar questa prova stgüra causada da si stolz uffensiv che na gli fa
commetter auter che sbagls a privel da persunas innochentas.
Dan 3:29 Qua ais l'urden ch'eu dun: Mintga uman, da tge pövel, naziun u lingua ch'el saja,
chi discurra mal dal Dieu da Schadrac, da Meschac e dad Abed Nego, vegn miss en parts, e
sia chasa vegn reducida en in munster d'immundizias, perquai ch'i na dat nagin auter dieu
chi possia liberar sco el.
29a- Cun questa decleraziun, il retg Nebucadnetsar porscha sia protecziun als elets da Dieu.
Al medem temp, el smanatscha mintgin che discuorra mal dal Dieu da Schadrac, da
Meschac e dad Abed Nego, ed el precisescha, el vegnà mis en pezas, e sia chasa vegnà
reducida en in mun da schertga, perquai ch'i na dat nagin auter dieu che possia liberar sco
el.Davant questa smanatscha, è segir, uschè ditg che il retg Nebucadnetsar regia, ils elets
fidaivels da Dieu na vegnan betg ad avair problems pervi da cumpromiss.
Dan 3:30 Suenter quai, il retg ha promovì Schadrac, Meschac ed Abed Nego en la provinza
da Babel.
30a- « Tut va bain, sch’i finescha bain » per ils elets fidaivels dal Dieu vivent, il creatur da
tut quai che viva ed exista. Perquai ch’els elets sa leveran ils ultims, e marcheschan sin la
pulvra dals morts, lur vegls inimis, sin la terra restaurada, durant l’eternità.
En l’ultima prova, questa fin flegra vegn er cuntanschida. Uschia, la emprima prova e
l’ultima profiteschan da l’intervenziun directa dal Dieu vivent en favur dals ses elets ch’el
vegn a salvar en Jesus-Christ, il Salvader, damai che ses num Jesus munta « YaHWéH salva
».
Daniel 4
Dan 4:1 Nebucadnetsar, retg, a tut ils pievels, a las naziuns, als umens da tuttas linguas, che
habitan sin tutta la terra. Ch’la pasch vegnia a vus donada cun abundanza!
1a- Il tun e la furma lo provan, il retg che s’exprima è quel che s’è convertì al Dieu da
Daniel. Sias expressiuns resalvan als scrits da las epistlas da la nova allianza. El offra la
pasch, perquai ch’el è ussa sez en pasch, en siu cor d’uman, cun il Dieu d’amur e da giustia, il
ver, il sulet, l’unic.
Dan 4:2 M'ha parì bun da far enconuscher ils segns e las merveglias che il Dieu suprem ha
fatg envers mai.
2a- Il retg agescha ussa sco Jesus disava als orbs ed invalids guarids dad el, « andà a
mussar al tempel e fa savair quai che Dieu ha fatg per tai ». Il retg è animà dal medem
desideri inspida Dieu. Perquai che conversions èn pussaivlas mintga di, ma Dieu na dat a
tuttas il reson da quella che vegn vivìda dad in retg dals retgs, in imperatur pussant e ferm.
Dan 4:3 Quant grond ch''els signs! Quant pussaunts ch''els miraculs! Sieu reginavel è in
reginavel etern, e sia dominanza dura da generaziun en generaziun.
3a- La chapientscha e la segirezza da quistas chaussas gli dat la pasch ed il ver gudogn gia
disponibel qua giu. Il ret ha imprendì e chapì tut.
Dan 4:4 Jau, Nebucadnetsar, viveva tranquil en mia chasa e cuntent en mi palaz.
4a- Tranquil e cuntent? Gea, ma anc ina persuna betg convertida al ver Dieu.
Dan 4:5 Jau hai fatg in sömi che m'ha spaventà; las pensadas che m'han persequità sin mia
letg e las visiuns da mieu spiert m'han emplenì cun tema.
5a- Quest retg Nebucadnetsar vegn preschentà a nus sco la nursa persa che Dieu en Crist
vain a tschertgar per gidar e salvar da la disgrazia. Suenter quest temp terren tranquil e
cuntent, l'avegnir dal retg fiss la perdiziun e la mort eterna. Per sia salvaziun eterna, Dieu vain
a disturbarlo e tormentarlo.
Dan 4:6 Jau hai cumandà ch’i vegnan avant mai tuts ils savis da Babel, per ch’els possian
dar mai l’explicaziun dal sömi.
6a- Evidentamain, Nebucadnetsar ha problems grevs da memoria. Pertge na dumonda el
betg immediat Daniel?
Dan 4:7 Lura ein vegnids ils maghers, ils astrologs, ils Chaldeers ed ils devins. Jau hai dit
ad els il sömi, ed els n’han betg dà l’explicaziun.
7a- Las chaussas succedan sco per l'emprima visiun, ils devins pagans prefereschan
reconuscher lur incapacitad pli che raquintar favlas al retg che ha gia manatschà lur vidas.
Dan 4:8 En ultim lieu, è sa preschentà avant mai Daniel, numnà Beltschatsarsuainter il num
da mes dieu, e che ha en el l'spirit dals dieus saints. Jau hai dit ad el il sogn:
8a- La raschun da l'emblidada è dada. Bel era anc il dieu dal retg. Jau regorda qua che
Darius il Med, Cyrus il Pers, Darius il Pers, Artaxerxes 1er, tenor Esd.1, 6 e 7, tuts en lur temp
appreziavan ils elets Gidieus e s’adattavan a lur Deus unic. D’il qual Cyrus sin il qual Deus
profetisescha en Esa.44:28, disch: Jau dis da Cyrus: El è mes pastur, ed el cumplettà tut mia
voluntad; el dirà da Jerusalem: Ch’ella vegnia reconstruida! E dal tempel: Ch’el vegnia
fundà! - Il pastur profetisà vegn ad ademplir la voluntad profetic da Dieu al qual el
reconoscha d’ubadir. Quest auter text conferma sia conversiun profetisada: Esa.45:2: Uschia
discuorra l'Eternel a ses unts, a Cyrus, e al verset 13: Jau hai manà Cyrus en mia giustia, E
jau farà planier tutas sias vias; El reconstruirà mia citad, e liberarà mes praschuniers, Senza
rescat ni preschaints, Disch l'Eternel dals exercits. Ed l’adempliment da quest project
comparescha en Esd.6:3 fin 5: Emprim onn dal retg Cyrus, il retg Cyrus ha dat quest cumond
davart la chasa da Dieu a Jerusalem: Che la chasa saja reconstruida, per esser in lieu nua
ch'ins offrescha sacrificis, e ch'ella hagia fundaments solids. Ella vegn ad avair sessanta
cubits d'autezza, sessanta cubits da ladezza, trais rehas da crap da taglia ed ina reha da lain
nov. Ils custs vegnan pajads tras la chasa dal retg. Ultra quai, ils utensils d'aur ed d'argient
da la chasa da Dieu, che Nebucadnetsar ha manà davent dal tempel da Jerusalem e
transportà a Babel, vegnan restituids, manads al tempel da Jerusalem en il lieu nua ch'els
eran e deponids en la chasa da Dieu.Ils custs vegnan pajads tras la chasa dal retg. Dieu al
conceda ils onurs ch’el aveva dat al retg Salomon. Però attenziun! Quest decret na permettà
betg dad utilisar il calcul proponì en Dan.9:25 per obtegnair la data da l’emprima vegnida dal
Messias; quel vegn dal retg Artaxerxes il Pers. Cyrus fa reconstruir il tempel, ma Artaxerxes
autorisescha la reconstrucziun dals mirs da Jerusalem ed il return da l’entir pievel gidieu sin
sia terra naziunala.
Dan 4:9 Beltschatsar, schef dals maghers, en il qual è, sco jau sai, il spiert dals sants dieus e
per il qual nagin secret n'è difficil, a mai l'explicaziun da las visiuns che jau hai vis en
sien.
9a- Nus stuainta chapir nua ch''il retg sa chatta. En siu chau, el era restà pagan e na
reconuscheva il Dieu da Daniel mo sco in dieu dapli, sulettamain ch''el era abel d''explitgar ils
sogns. Ad el na gli è gnanc vegnì en ment l''idea da stuair far in midada da dieu. Il Dieu da
Daniel era mo in dieu sper ils auters.
Dan 4:10 Quaistas èn las visiuns da mieu spiert, durant ch''jau era sin mia letg. Jau
guardava, ed eau, là en mesad da la terra era in arbel d''ina auta autezza.
10a- En las maletgs che Gesu reprenda per dar sias lescuns a las persunas spiritualas ch'el
vuless instruir, l'arbel vegn ad esser l'ima da l'uman, dal rösel che s'inclina e sa curvar fin al
zeder pussaunt e majestus. E sco che l'uman po gudagnar il frut gustus dad in arbel, Dieu
appreziescha u betg il frut purtà da sias creatiras, dal pli agreabel al main agreabel,
eventualmain detestabel e repugnant.
Dan 4:11 Quest arbel era daventà grond e ferm, sia tschima sa levava fin als tschiels, e
vegniva vis dals cunfins da tut la terra.
11a- En la visiun da la statua, il ret chaldeic era gia vegnì cumpareglià cun in arbel tenor
l’imagin da la pussanza, da la forza e da l’imperi ch’eran vegnids dads ad el dal ver Dieu.
Dan 4:12 Sia feglia era bella, e ses fruits abundants; el purtava nutriment per tuts; las
bestias dals champs sa tegnivan en si’ombra, et ogni creatura viventa traeva da el sia
nutriment.
12a- Quest potente retg faceva partagliar a tuts quels da si empire, la richezia e la nutriment
producida sut sias directivas.
12b- ils utschels dal tschiel fagevan lur abitaziun tranter sias ramas,
L’expressiun è ina represcha da Dan.2:38. Al senn literal, quests utschels dal tschiel
simboliseschan la pasch e la serenitad che regnan sut sia regenza. Al senn spiritual, els
designeschan ils anghels celestial da Dieu, ma en questa sola referenza d’Ecc.10:20, è da Dieu
sez che sa tracta, perche el mo scrutescha las pensadas da mintgin : Na smaledir il retg, er
betg en tes pensaments, e na smaledir il ritg en la chombra nua che ti dormas; perquai
che l'utschè dal tschiel purtassia davent tia vusch, l'animal alà publichassia tias pleds. En la
gronda part da las citaziuns, ils utschels dal tschiel evocan las evlas ed ils rapasts, dominaturs
en la spezia alada. Ils utschels s’installan nua ch’els chattan bler da magliar; l’imagen
conferma uschia la prosperitad ed il satollament alimentar.
Dan 4:13 En las visiuns da mia olma, ch’j’aveva sin mia letg, j’ai guardà, ed eau, in da
quels ch’èn sants è descendì dal tschiel.
13a- En effet, ils anghels celestials n’han nagin basegn da durmir, els èn adina en activitad.
Quels chi sun sants e al servetsch da Dieu descendan dal tschiel per transmetter ses messadis
a ses serviturs sin terra.
Dan 4:14 El ha clamà cun forza e discurrì uschia: Abattè l'arbul, e tagliè sias ragischs;
scussè il fegl, e sparpagliè ils fruts; las bestias fugian da sut, e las utschels dal mezs da sias
ragischs!
14a- La visiun annunzia che il retg va a perder, si reginavel e sia dominaziun sur el.
Dan 4:15 Ma laschè en terra il trunc nua ch'èn las ragischs, e ligiè cun chadainas d'ier e
d'aram, tranter l'erba dals champs. Ch'el saja bagnà da la rujada dal tschiel, e ch'el haja, sco
las bestias, l'erba da la terra per part.
15a- Ma laschai en terra il tronc nua ch''èn las ragischs
Il retg vegn a restar en ses reginavel; el na vegn betg stgatschà ora.
15b- e ligiai el cun chadainas da fier e da bronz, tranter l''erva dals champs
I na datiers chadainas da fier u d’aurical, perque Dieu va simplamain far perder sia
raschun e ses bun sen a sia creatira malleabla en tut ses aspects, fisics, mentals e morals. Il
puissant retg va sa s’impitschnir sez per ina bestia dals champs. Ils gronds da ses reginavel
vegnan uschia sfurzads dad al retrair la dominaziun dal reginavel.
15c- Ch’el saja bagnà cun la rugada dal tschiel, e ch’el hagia, sco las bestias, l’erba da la
terra per part
S''imaginescha la consternaziun da ses gronds che van al vesair mangiar l''erba dal
terren, sco ina vacca u ina nursa. El va a refusar las abitaziuns cuvertas preferind da viver e
durmir en ils champs.
Dan 4:16 Il cor d''uman vegn a vegnir gudagnà dad el, ed in cor d''animal vegn a vegnir dat
ad el; e set tempas vegnan a passar sur el.
En questa experientscha, Dieu dat anc ina prova da sia reala tutpussanza. Perquai ch''el
è il Creatur da las vidas da tuttas sias creatiras, el po en mintga mument, per sia gloria, render
ina intelligenta u al cuntrari l''abrutir. Perquai ch''el resta invisibel a lur egls, ils umans ignoran
questa minatscha che pesa constantamain sin els. Ma è vaira ch''el intervegn mo rar, e cura
ch''el fa quai, è per ina raschun ed in intent precis.
La puniziun è mesurada. Ella vegn applitgada al retg Nebucadnetsar durant set
temps vul dir, set onns suletts. I na dat nagina legitimaziun dad utilisar questa durada per auter
che per il retg sez. Anc ina giada, cun tscherner il chiffra «7», il dieu creatur sigilla cun ses
«sigl retgic» l’acziun che vegn realisada.
Dan 4:17 Questa sentenza è in decret da quels che surveglian, questa resoluziun è in cumond
dals sogns, per che ils vivents sappian che l’Aultissim dominescha il reginavel dals umans,
ch’el al dat a quel ch’al plascha, e ch’el alza là il pli bass dals umans.
17a- Questa sentenza è un decret da quels che veglian
L’Spirt sotglinescha il caracter excepziunal da questa intervenziun divina a la quala el
dat ina rolla da «decret» dovì a quels che veglian. L’um sto imprender che malgrà las
apparenzas engianantas, el è adina surveglià dals essers celestials. Dieu vul far dad aquest
exempel, ina leschun adressada als essers umans enfin la fin dal mund. En citar quels che
veglian, el revela l’unitad collectiva perfetta dals anghels dal champ da Dieu che ls’associa en
ses projects e sias acziuns. Ultra da quai, quest verset conferma che Dieu attribuescha al
numer 17 ina muntada da giudizi, vesair era l’Apocalissi 17.
17b- per che ils vivents sajan che l’Altissim dominescha il reginavel dals umans, ch’el al dat
a tgi ch’al plascha
Dieu dirigezia tut e controlla tut. Savens, emblidond questa realitad zuppada, l’uman
sa cregia patrun da sia sort e da sias decisiuns. El pensa da tscherner ses dirigents, ma è Dieu
che als metta en post, tenor sia buna voluntad e sias sentenzias davart las caussas e las
creatiras.
17c- e ch'el metta sin il pli bass dals umans
Il proverbi disch giust: «ils pievels han ils manaders che els meritan». Cur ch'il pievel
merita per manader in um bass, Dieu gl'impona quel.
Dan 4:18 Quai è il sogn che jau, il retg Nebucadnetsar, hai fatg. Ti, Beltschatsar,
l'explicaziun, damai che tuts ils sages da miu reginavel na pon betg dar la a mi; ti pos,
perquai che ti has en tai l'spirit dals dieus saints.
18a- Nebucadnetsar è en progress, ma el n’è anc betg convertì. El ha però retgì che Daniel
serva dals dieus saints. Il monoteissem n’è anc betg chapì da el.
Dan 4:19 Lura Daniel, numnà Beltschatsar, è stà per in mument stupefat, e sias pensadas al
turbavan. Il retg ha reprendì e dit: Beltschatsar, che il sogn e l’explicaziun na ta turbian
betg! E Beltschatsar ha respondì: Mes signur, che il sogn saja per tes inimis, e sia explicaziun
per tes adversaris!
19a- Daniel ha la chapientscha dal sömi e quai che va ad avair lieu è uschè terribel per il
retg che Daniel preferissia vair la chosa s'ademplir sin ses inimis.
Dan 4:20 L'arbust che ti has vis, ch'era daventà grond e ferm, dal qual la tschima s'alsava
fin als tschiels, e ch'ins vesaiva da tuts ils puncts da la terra;
Dan 4:21 quest arbust, dal qual il fegl è bel e ils fruits abundants, ch'era portader da
vivonda per tuts, sut il qual s'aschettavan las bestias dals champs, e tranter ils roms dal qual
ils utschels dal tschiel fagevan lur abitaziun,
21a- il fegl era bel
L’aspect fisic ed ils vestgids.
21b- ed ils fruits abundants
L’abundanza da la prosperitad.
21c- che purtava nutriment per tuts
Che garantiva la sussistenza alimentara da tut ses pievel.
21d- sut il qual s’abritavan las bestias dals champs
Il retg protectur da ses serviturs.
21e- e tranter ils mauns dal qual ils utschels dal tschiel fagevan lur abitaziun
Sut sia dominaziun, ses pievel viveva en ina gronda segirezza. Ils utschels svuleschan
e bandunan l’arbust al pli pitschen privel.
Dan 4:22 es ti, o retg, che es daventà grond e ferm, da la quala grandezza è creschida ed è
sa levada fin als tschiels, e da la quala dominaziun sa stenda fin als cunfins da la terra.
Dan 4:23 Il retg ha vis in dals guardians e sants che descendan dal tschiel e dir: Taglia giu
l'arbust e destruid el; ma laschai en terra il trung cun las ragischs e ligai el cun chadainas
d'aur ed aram, tranter l'erba dals champs; ch'el saja bagnà cun la rugada dal tschiel e ch'el
parta la sort cun las bestias dals champs, enfin che sett tempss passan sur el.
Dan 4:24 Quaist ais l''explicaziun, o retg, quaist ais il decret dal Altissem, chi s''cumplescha
sin mes signur il retg.
Dan 4:25vegnast chatschà davent dals umans, tia abitaziun vegn a esser cun las bestias
dals champs, e tü vegnast a mangiar erva sco ils bovs; tü vegnast bagnà cun la rösa dal tschê,
e set temp passaran sur tai, fin cha sapchast cha l''Altissem dominescha il reginam dals
umans e cha el al dat a chi cha el vul.
25a- fina ch''''el savessas ch''''il Altissim dominescha il reginavel dals umans e ch''''el al dat
a quel ch''''al plascha.
Daniel menziunescha Dieu designond el cun l''''expressiun «il Altissim». El dirigescha
uschia la pensada dal retg sin l''''existenza dal Dieu unic; idea ch''''il retg ha blera difficultad
da chapir, pervi da sias originas politeisticas ereditadas da bab en figl.
Dan 4:26 L''''urden da laschar il tronc nua ch''''èn las ragischs da l''''arbel significha ch''''il
tieu reginavel vegn a restar a tai cur ch''''ti reconoschas che quel ch''''dominescha è en ils
tschiels.
26a- Cura ch’el recognoscha che quel che dominescha è en tschiel, l’experientscha
d’umiliaziun vegn a finir perquai ch’il ret vegn a sa persvader e sa convertir.
Dan 4:27 Perquai, o ret, che mes cussegl ti plaschia! Metta fin a tes puccads cun pratitgar la
giustia, e a tias iniquitads cun usar compassiun vers ils maluraivels, e tia ventira po sa
prolongar.
27a- Cura il retg metta en pratica las chaussas che Daniel enumerescha en quest verset, el
vegn a vegnir efectivamain convertì. Ma questa persuna è dada a l’orgueil, si’autoritad
incontestada l’ha rendì capricius e savens injust sco las experientschas precedainas reveladas
nus han mussà.
Dan 4:28 Tut questas chaussas èn succedidas al retg Nebucadnetsar.
28a- Questa decleraziun da Daniel scumonda mint’autra interpretaziun da questa profezia,
quai che condemna a nulla las basas profeticas mussadas dals Testimonis da Jehova e da
mint’autra gruppa religiusa che cuntervegnia a la regla definida da Daniel. D’autra vart il
cuntegn da l’entir chapitel porta la prova. Perquai che la raquintanza va a mussar perquai che
il retg è colpà d’ina maledicziun en la profezia da l’arbre.
Dan 4:29 Suenter dudesch mais, cur ch'el sa promeneva en il palaz real a Babilonia,
29a- 12 mais, uschè in onn u « in temp » passa tranter la visiun e sia realisaziun.
Dan 4:30 il ret ha prendì la pled e dit: N'è quai betg qua Babilonia la gronda, che jau hai
construì sco residenza reala, tras la pussanza da mia forza e per la gloria da mia
magnificenza?
30a- Qua è il mument decisiv cura il retg avess meglier taquì. Ma ins po chapir, perquai sia
Babilonia era efectivamain ina merveglia absoluta, anc oz numnada ina da las «set
merveiglias dal mund». Jertgs suspes cun verduras luxuriantas, bassins, plazzas spaziusas e
mirs sin in quadrat da 40 km da vart. Mirs sin ils quals dus chars pudevan sa cruzar sin tutta la
lunghezza dals mirs; l’autostrada da quel temp. Ina da sias portas reconstruida a Berlin è al
center da duas muraias cumponidas da crap smaltà blau sin las qualas l’emblema dal retg è
gravà: in liun cun alas d’utschè che Dan.7:4 menziuna. El aveva da vegnir fier. Ma Dieu na
ves betg fieria en sias pledas, el ves superbia, ma surtut emblidanza e dispretsch per sias
experientschas precedantas. Cert, quest retg n’è betg l’unic esser superbi sin terra, ma Dieu ha
tschernì el, el al vul en sieu tschiel e l’avrà. Quai merita explicaziun: Dieu giuditgescha sias
creatiras ultra da las apparenzas. El scrutinescha lur cor e lur pensada, e reconuscha senza
sbagliar mai, la nursa digna da la salvezza. Quai al maina da insistir e da far miracles aunc
dapli, ma il method è giustifitgà per la qualitad dal resultat final ch’è cuntanschì.
Dan 4:31 Il pled era anc'ina bucca dal retg, ch'ina vusch è daventada giu dal tschiel: 'Ve a
savair, retg Nebucadnetsar, ch'il reginam vegn tratg davent da tai.'
31a- Nebucadnetsar è victima da l'amur da Dieu, che gli ha tschentà ina trapla e l'ha avertì
en siu sogn profetic. La sentenza dal tschiel po sa far udir, ma allegrain-nus perquai ch'il mal
che Dieu va a far a gli va a salvar sia vita e la render eterna.
Dan 4:32 Ti vegn chatschà davent dals umans, tia abitaziun vegn a star cun las bestias dal
champ, a ti vegn a vegnir dà erva da magliar sco als bovs; e set tempels vegnan a passar sur
tai, enfin che ti savras che l’Aultissim dominescha il reginavel dals umans e ch’el al dat a chi
ch’al plascha.
32a- Durant set onns uschia, set temps, il ret perda sia luciditad e sia spiert al persvada ch’el
n’è betg auter ch’ina bestia.
Dan 4:33 En il medem mument la pled s''ha cumplit sin Nebucadnetsar. El è vegnì chaschà
or dals umans, el ha maglià erva sco ils bovs, ses corp è vegnì bagnà da la rujada dal tschiel;
enfin che ses chavels èn creschids sco las plumas dals evlas, e ses ungles sco quels dals
utschels.
33a- Il ret testimoniescha che tut quai ch''era vegnì annunzià en la visiun s''ha efectivamain
cumplit sin el. En scrivend ses testimoni, il ret convertì evoca questa experientsa umilianta,
discurrind da sez en la terza persuna. La vergugna al sprona anc da prender distanza. In''autra
explicaziun resta pussaivla, è che quest testimoni saja vegnì scrit ensemen dal ret e Daniel ses
nov frar en il ver Dieu.
Dan 4:34 Suenter il temp designà, jau, Nebucadnetsar, hai levà ils egls vers il tschiel, e la
raschun è turnada a mai. Jau hai benedì l'Altissim, hai ludà e glorifichià quel che viva
eternamain, quel da cui la dominaziun è ina dominaziun eterna, e da cui il reginavel persista
da generaziun en generaziun.
34a- Il dieu savi e tutpussant obtegnia l''amur dalla nursa smarida. Ella ha reunì sia
tschurma, e multipliescha sias laudaziuns per sia gloria.
34b- quel, la dominaziun dal qual è ina dominaziun eterna, e dal qual il reginavel persista
da generaziun en generaziun
La formula concerna il 5avel reginavel, questa giada, etern, dalla visiun dal Figl da
l’uman da Dan.7:14 : A gli vegn dada la dominaziun, la gloria ed il reginavel; e tuts ils
pievels, las naziuns ed ils umans da mintga lingua al servan. Sia dominaziun è ina
dominaziun eterna che na passerà betg, e si reginavel na vegn mai destruì. Ed era nella visiun
dalla statua en Dan.2:44 : En il temp da quests retgs, il Dieu dals tschiels suschitarà in
reginavel che na vegn mai destruì e che na passerà sut la dominaziun dad in auter pievel; el
sfraccarà ed annichilarà tuts quests reginavels, e el sez subsistará eternamain.
Dan 4:35 Tut ils abitants da la terra n'èn betg pli che nagut als ses ögls: el fa sco ch'el vul
cun l'armada dal tschèl e cun ils abitants da la terra, e n'è nagin che possia resister a sia
maun e che gli disch: Tge fas ti?
35a- Gloria al Dieu vivent! Perche questa giada il retg ha chapì tut ed è convertì.
Dan 4:36 En quel temp, la raschun è turnada a mai; la gloria da mieu reginavel, mia
magnificenza e mia splendur èn stadas rendidas a mai; mes cusseglers e mes grands han
dumandà danovamain per mai; jau sun stà restabilì en mieu reginavel, e mia pussanza è be
creschida.
36a- Scu sco il gist ed integher Giob, al qual Dieu ha puspè fils, figlias ed ina posterità
alla fin da sia prova, il retg catta puspè la fidanza da ses gronds e reprenda siu reginadi uss
savi tranter ils veritabels sages illuminads dal Dieu vivent. Questa experientsa prova che Dieu
dat il reginadi a tgi ch'el vul. El è quel ch'ha inspirà ils gronds chaldeics a dumandar puspè lur
retg.
Dan 4:37 Usa, jau, Nebucadnetsar, laud, exalt e glorifitg il retg dals tschiels, da qui tut las
ovras èn vairas e las vias gistas, e che po sbassar quels che cuorran cun superbia.
37a- El po dir quai, perquai ch''el ha pajà per pudair dir quai.
Per evitar il pèr, l''extracziun d''in dent po far mal fitg; ma la scommessa po gistifitgar
la sufferenza. Per gudagnar l''eternitad, po esser necessari da passar per provas duras u fitg
duras, l''extracziun da l''orgugl va las gistifitgar cura che la chausa è pussaivla. Enconuschent
ses potenzial, Gesu-Crist ha rendì Paul cec sin la via da Damasco, per che il «persecutur da
ses frars», spiritualmain cec, daventia ses testimoni fidèl zelus suenter avair retschavì la vista
dals egls, ma surtut, la vista da ses spirt.
Daniel 5
Dan 5:1 Il retg Belschatsar ha fatg in grond festin a ses grands en il dumber da milli, ed el
ha bavì vin en lur preschientscha.
1a- Il retg Nebucadnetsar s’endorma en la pasch da Dieu aschi vegl e ses figl Nabonid gli
ha succedì pauc inclin da reger, uschia ch’el ha laschà ses figl Belschatsar reger en sia plazza.
Na confunder quest num che signifitga «Bel protegia il retg», in defi che Dieu auda da
relevar, cun quel che Nebucadnetsar ha a Daniel: Beltschatsar che signifitga «Bel
protegiarà». A l’origin da quests nums sa chatta l’adoren da Bel u Bélial davos il qual sa
chatta l’unic organisatur dal politeissem: Satan, il diavel. Nus vegnin a vesair, ils successurs
dal retg convertì n’al han betg suandà en questa via.
Dan 5:2 Belschatsar, cura ch'el ha gudagnà il vin, ha fatg manar ils vaschs d'aur ed
d'argient che ses bab Nebucadnetsar aveva piglià dal tempel da Jerusalem, per che il retg e
ses grands, sias dunna ed sias concubinas, s'adovressan dad els per baiver.
2a- Per quest retg pagan, quests vaschs d'aur ed d'argient n'èn betg auter che preja pigliada
als Gidieus. Avend tschernì d'ignorar il ver Dieu al qual Nébucadnetsar s'era convertì, el na
prenda betg en consideraziun che quest Dieu vivent giuditgescha tut sias acziuns. En utilisond
per in diever vils e profans, questas caussas consacradas e sanctifitgadas al servetsch dal Dieu
creatur, el fa l'ultima sbagl da sia curta vita. En ses temp, Nébucadnetsar aveva savì prender
en consideraziun la pussanza activa dal Dieu dals Gidieus perquai ch'el aveva chapì che ses
dieus naziunals en vardad n'existavan betg. Tut ils pievels sutmiss al retg da Babel avevan udì
sia ferma testimonianza en favur dal Retg dals tschiels, a pli grond motiv sia famiglia
proxima. Deus ha uschia tut motiv da sa mussar ussa gist ed impitusaivel.
Dan 5:3 Lura han purtà ils vaschs d’aur ch’eran vegnids tschents davent dal tempel, da la
chasa da Dieu a Jerusalem; ed il retg e ses grands, sias dunna ed sias concubinas, s’han
servids da quels per baiver.
3a- Daniel insistescha sin la provenienza da quests vaschs ch’èn vegnids tschents
davent dal tempel, da la chasa da Dieu a Jerusalem. Gia, vesend che il Dieu gidieu ha permess
che questas chaussas vegnian tschentadas davent da ses tempel, il giuven retg avess stuvi
capir che il ver Dieu punescha e chastia severamain quels ch’al servan mal. Ils dieus pagans
na fan betg tals chaussas ed lur serviturs na tschertgan betg auter che da plaschair als umans
dals quals els exploitgeschan la credulitad.
Dan 5:4 Els han bavì vin, ed els han lodà ils dieus d’aur, d’argient, da ram, da fier, da lain e
da crap.
4a- L’utilisaziun profana è superada, sa tracta da l’utilisaziun idolatra, il culmen da
l’abominaziun per Dieu. Detagl impurtant, en ina gronda demonstraziun d’inschientscha, il
retg fa festa cun ses amis, entant che sia citad è menatschada dals Meds e Persians che
l’assedian.
Dan 5:5 En quest mument, èn comparids ils dits dad ina maun d'uman, ed els han scrit,
visavi il chandelier, sin la chaltschina dal mur dal palaz regi. Il retg ha vis questa extremitad
da maun che scriva.
5a- Ils miraculs da l'epoca da Nebucadnetsar essend vegnids disprezzads, quest nov
miracul n'ha betg per fin da convertir, mabain quel da destruir la vita dals culpabels sco nus
vesain. Davant malvoglents accusaturs che vulivan la mort dad ina pchadura, Jesus-Christ
scriva era el en la sablun cun ses det ils pchads che quels cumettan en secret.
Dan 5:6 Lura il retg ha midà colur, e sias pensadas l'han turbà; las giunturas da ses renns
sa relaxettan, e ses schanuglias sa sbattettan in l'ün cun l'auter.
6a- Il miracul produa immediat ses effects. Malgrà l'ivresse, ses spiert reagescha, el è
terrurisà.
Dan 5:7 Il retg ha clamà cun forza da far vegnir ils astrologs, ils Chaldeers ed ils devins; ed
il retg ha prendì la pled ed ha dit als sages da Babel: Mintgin chi legia questa scrittira e'm dà
l'explicaziun vegn vestgì cun purpur, portarà in collier d'aur a ses culiez, ed avrà la terza
posiziun en il guvern dal reginavel.
7a- Ina giada pli, Daniel vegn ignorà; sias testimonianzas èn stadas disprezzadas da la
successiun regala. E danovamain, en l'anguscha extrema, il giuven retg prometta ils pli auts
onurs per quel che sa mussarà abel da decifrar il messadi scrit sin il mir d'ina maniera
surtutgada. Quel che farà quai obtegnia la terza plazza dal reginavel perquai che Nabonid e
Belschatsar occupan la emprima e la segunda plazza.
Dan 5:8 Tuts ils sages dal retg èn entrads; ma els n'han betg pudì leger la scrittira e dar al
retg l'explicaziun.
8a- Sco sut Nebucadnetsar, la chaussa resta impossibla per ils sages pagans.
Dan 5:9 Lura il retg Belschatsar è vegnì fitg smarveglià, el ha midà colur, e ses grands èn
stads consternads.
Dan 5:10 La regina, pervia da las pleds dal retg e da ses grands, è entrada en la sala dal
festin, e ha prendì la pleds uschia: O retg, viva eternamain! Che tias pensadas na ta
smarveglian betg, e che tia fatscha na midia betg colur!
Dan 5:11 Igl ha en tes reginavel in um che ha en el l’spiert dals dieus saints; e dal temp da
tes bab, ins ha chattà en el lums, intelligientscha, e ina savida sumeglianta a la savida dals
dieus. Uschia ha il retg Nebucadnetsar, tes bab, il retg, tes bab, el nominà schef dals
maghers, dals astrologs, dals Chaldeers, dals devins,
Dan 5:12 perquai ch’ins ha chattà en el, en Daniel, numnà dal retg Beltschatsar, in spiert
superiur, scienza ed intelligientscha, la facultad d’interpreter ils sogns, d’explitgar las
enigmas, e da resolver las dumondas difficilas. Ch’Daniel vegnia dumandà, ed el darà
l’explitgaziun.
12a- Quest testimoni da la regina è stupefacient e condamna tutta la famiglia reala: ins
saveva che … ma ins ha tschernì da betg far cas da quai.
Dan 5:13 Lura Daniel è vegnì manà avant il retg. Il retg ha prendì la plaid e dit a Daniel: Es
ti quest Daniel, in dals praschuniers da Juda, che il retg, miu bab, ha manà da Juda?
Dan 5:14 Jau hai udì da tai che ti has en tai il spiert dals dieus, e che s''ha chattà en tai
glischa, intelligientscha ed ina sabidunia extraordinara.
Dan 5:15 Ils han manà avant mai ils savis ed ils astrologs, per che els legian questa scrittira
ed ans dessan l'explicaziun; ma els n'han betg pudì dar l'explicaziun dals pleds.
Dan 5:16 Jau hai udì che ti pos dar explicaziuns e resolver dumondas difficilas; ussa, sche ti
pos leger questa scrittira e ans dar l'explicaziun, ti vegns vestgì cun purpur, ti portaras in
collier d'aur enturn tieu culiez, e ti vegns ad avair la terza posiziun en il reginavel.
16a- Il terz post suenter Nabonid ses bab ed el sez.
Dan 5:17 Daniel ha respundì en preschientscha dal retg: Tegnia tes duns, e ad auter tes
preschients; jau vegn a leger l’scrittira al retg, e jau vegn a dar l’explicaziun.
17a- Daniel è vegl e na dat betg impurtanza als onurs u als bains e valurs d’argient ed aur,
ma l’occasiun per regurdar a quest giuven retg, ses sbagls, ses puccaus ch’el sto pagar cun sia
vita, na sa refusa betg ed el è il servitur da Dieu per quest tip d’acziun.
Dan 5:18 O retg, il Dieu suprem aveva dat a Nebucadnetsar, tes bab, l'imperi, la grandezza,
la gloria e la magnificenza;
18a- Il reginavel da Nebucadnetsar era stà l'ovra ed il don dal ver Dieu, sco era
sia magnificenza ch'el aveva attribuì, a sbagl, a sia propria forza, per orghel, avant dad esser
abassà da Dieu durant set onns.
Dan 5:19 e pervia da la grandeur ch'el gli haveva dat, tuts ils pievels, las naziuns, ils umens
da tuttas linguas eran en tema e tremblavan avant el. Il retg fascheva murir quels ch'el
vuleva, e el laschava la vita a quels ch'el vuleva; el alzava quels ch'el vuleva, e el sbassava
quels ch'el vuleva.
19a- Il retg fascheva murir quels ch'el vuleva
Particularmain, quest poder dat da Dieu l'ha manà a punir il pievel giudic rebel e a far
murir blers da ses representants.
19b- ed el laschava la vita a quels ch'el vuliva
Daniel ed ils Judeus captivs han profità da quai.
19c- el elevava quels ch'el vuliva
Daniel ed ses trais cumpagns fidels vegnettan levads dal retg Nebucadnetsar sur ils
Chaldeers.
19d- ed el sbassava quels ch''el vuliva
Ils gronds da ses reginam stovettan consentir da vegnir manads da giuvens esters da la
captivitad giudaica. Tras sia pussanta maun, l''orghel naziunal giudaic vegniva sbassà e
destruì.
Dan 5:20 Ma cur ch''el ha alzà siu cor ed indurì siu spirt fin a la superbia, el vegn precipità
da ses tron retal e privà da sia gloria;
20a- L’experientscha dal retg Nebucadnetsar ans permetta da chapir l’arroganza attribuida
al retg papal da Dan.7:8. Daniel mussa al retg, che il pusser absolut è dat da Dieu a quel ch’al
plascha, tenor ses program. Ma, cun regurdar l’aviliment dal retg Nebucadnetsar, al regorda
ch’usché pussant ch’el saja, in retg terren dependa dal pusser illimità dal retg celestial.
Dan 5:21 el è vegnì chatschà or da la glieud, siu cor è daventà sco quel dals animals, e sia
abitaziun è stada cun ils asens selvadis; a gli è vegnì erva da magliar sco als bovs, e sia
corp è vegnì bagnà da la rugada dal tschiel, enfin ch’el ha reconuschì che il Dieu suprem
dominescha il reginavel dals umans e che el al dat a chi ch’al plascha.
21a- Jau relev, en questa singula versiun, la menziun « asegns selvadis ». L’asen è in
simbol tipic da la testardetgna: « testard sco in asen », surtut sch’el è anc « selvadi » e betg
domesticà. El è il simbol che represchenta l’ispirit da l’uman che refusa da udir las leschas
dadas da Dieu tras las experientschas da sia vita e tras sias revelaziuns biblicas.
Dan 5:22 E ti, Belschatsar, ses figl, n''has betg umilià tiu cor, schabain che ti savessas tuttas
questas chaussas.
22a- En effet, è Belschatsar che s''è comportà sco in «asegn selvadi» en na prendind nagut
en consideraziun da l''experienza vivida da ses «bap» (ses bab grond).
Dan 5:23 Ti t''es elevà cunter il Segner dals tschiels; ils vaschs da sia chasa èn vegnids
manads avant te, e vus v''ais servids da quels per baiver vin, ti e tes grands, tias dunnaas e
tias concubinas; ti has ludà ils dieus d''argient, d''aur, d''aram, da fier, da lain e da crap, che
na vesan betg, che na audan betg e che na san nagut, e n''has betg glorifitgà il Dieu che ha en
sia maun tes suffel e tuttas tias vias.
23a- Belschatsar ha profanà ils vaschs d’aur ch’èn vegnids santifitgads per il Dieu creatur
per il servetsch religius da ses tempel. Ma cun als utilisar per ludar ils fals dieus pagans, el ha
cumplitg il culmen da l’abominaziun. Questa maletg preparescha quella d’Apo.17:4 : Questa
dunna era vestida da purpur e scarlat, e parada cun aur, crap prezius e perlas. Ella tegneva
en sia maun ina tazza d'aur, plaina d'abominaziuns e da las immundizias da sia
prostituziun. Ella retschaiva il num « Babilonia la gronda » en il verset 5.
Dan 5:24 Perquai ha el tramess questa extremitad da maun che ha scrit quest scritt.
24a- A sia vart, Belschatsar scuverna memia tard l'existenza dal ver Dieu vivent che
agescha e reagescha en moda miraculusa als comportaments dals umens.
Dan 5:25 Qua è la scrittura ch'è stada traçada: méné, méné, thékel, oupharsin.
25a- Traduziun: enumerà, enumerà, pesà e dividì
Dan 5:26 Ed eis l'explicaziun da quests pleds. Enumerà: Dieu ha enumerà tia regenza, ed ha
mess fin ad ella.
26a- Il prim « enumerà » tschenta il cumenzament da la regenza, ed il segund « enumerà »,
la fin da questa regenza.
Dan 5:27 Pesà: Ti es stà pesà en la balanza, e ti es stà chattà lev.
27a- La balanza è qua il simbol dal giudizi divin. Ils umans l’han adoptà per designar ils
servetschs da la giustia; ina giustia bain imperfetta. Ma quella da Dieu è perfetta e basada sin
l’imagin d’ina balanza cun dus platels, el pesa las acziuns dal bain e dal mal che l’esser
giudicà ha cumplit. Sche il platel dal bain è pli lev che quel dal mal, la condemnaziun divina è
giustifitgada. E quai è il cas dal retg Belschatsar.
Dan 5:28 Dividì: Tes reginam vegn dividì e dà als Meds ed als Persians.
28a- Mentre ch’el sa laschava ir a terriblas bevarias en ses palaz real, manads dal ret
Darius, ils Meds entravan a Babilonia tras il letg dal flum, temporarmain devià e schitschà.
Dan 5:29 Spert Belschatsar ha dat urdens, e Daniel è vegnì vestgì cun purpur, in collier
d’aur è vegnì mess aintorn dal culiez, ed è vegnì declerà ch’el avess la terza posiziun en il
guvern dal reginam.
Dan 5:30 Quella medema notg, Belschatsar, retg dals Chaldeers, è vegnì mazzà.
Dan 5:31 E Darius, il Med, ha conquistà il reginavel, cun l'etad da 62 onns.
31a- Quest testimoni ocular precìs da Daniel n'è betg renconuschì dals istorics che
attribueschan questa acziun al retg persian Cyrus 2 il grond en l'ann 539 a.C.
Daniel 6
L’insegnament da quest capitel 6 è identic a quel da Daniel 3. El ans preschenta,
questa giada, Daniel en ina prova da fidaivladad modela, da imitar e da reproduir per tuts ils
elets clomads da Dieu en Jesus-Christ. Ils commentaris èn utils, ma basta da leger e
retscheiver la lescha. Il retg Darius agescha sco Nebucadnetsar en ses temp e, a sia
vouta, d’ina vegliadetgna da 62 onns, el confessescha la gloria dal Dieu vivent da Daniel; ina
conversiun obtegnida tras il testimoni da fidaivladad da Daniel cura che Dieu l’ha protegì
dals liuns. Dal cumenzament da lur relaziun, el ha affecziun ed interess per Daniel, che al
serva fidaivlamain ed onestamain e tar il qual el discuerna in spiert superiur.
Dan 6:1 Darius ha chattà bun dad'instituir sur il reginavel tschient e ventg satraps, che
duain esser en tut il reginavel.
1a- Il retg Darius mussa sia saviezza cun confidar la regenza dal reginavel a 120
guvernaturs instituids sin 120 provinzas.
Dan 6:2 El ha mess a lur chau trais schefs, tranter ils quals era Daniel, per che quels
satraps rendian quint ad els, e che il retg na patissia nagin donn.
2a- Daniel è ancura tranter ils chaus principals che superviseschan ils satraps.
Dan 6:3 Daniel surpassava ils chaus ed ils satraps, perquai ch’i aveva en el in spiert
superiur; ed il retg pensava dad el stabilir sin tut il reginavel.
3a- Darius, a sia vart, remartga la superioritad da Daniel a nivel da ses spiert intellighent e
savi. E ses project dad el stabilir sur tuts va provocher la gelosia ed l’odì cunter Daniel.
Dan 6:4 Lura ils schefs ed ils satraps han tschertgà ina occasiun per accusar Daniel en
connex cun las affars dal reginavel. Ma els n’han betg chattà nagina occasiun, ni nagut da
reprochar, perquai ch’el era fidaivel, e ch’i na sa laschava vesair nagina mancanza, ni nagut
mal en el.
4a- Daniel serva Dieu nua ch’el è mess, uschia ch’el serva il retg cun il medem
devozium e la medema fidaivladad. El cumpara uschia irreprensibel; in criteri chattà tar ils
sants « adventists » dals ultims dis suainter Apo.14:5.
Dan 6:5 E quists umans han dit: Nus na chattain nagina occasiun cunter quest Daniel,
sch''el na saja ina en la lescha da ses Dieu.
5a- Quests resguardaments reveglan il pensar dal champ diabolic da l''ultima prova da
terrena, nua ch''il repaus sabatic dal settem di da la lescha da Dieu permetta da mazzar ses
serviturs fidaivels, damai ch''els na consentschan betg d''honurar il repaus dal emprim di rendì
obligator, la dumengia da la lescha religiusa romana.
Dan 6:6 Lura quests schefs e satraps ein ids tumultuosamain tar il retg e han discurrì
uschia: Retg Darius, che ti vivias eternamain!
6a- Questa entrada tumultuosa ha per fin da rammentar al retg la forza dal dumber, sia
capacitad da crear disturbis, e perquai la necessitad per el da fermar sia dominanza.
Dan 6:7 Tuts ils schefs dal reginavel, ils intendents, ils satraps, ils cussegls e guvernaturs èn
da l’avis che vegnia publitgà in edict regal cun ina defensiun severa, che mintgin, en il spazi
da trenta dis, adressescha oraziuns a qualchi dieu u uman, sulettamain a tai, o retg, vegnia
mess en la fossa dals liuns.
7a- Fin ussa, il retg Darius n’ha betg empruvà da sfurzar ils umens da ses reginavel da
servir in dieu plitost che in auter. En il politeissem, la libertad religiusa è entira. E per il
persvader, ils cunspiraturs al flatteschan, en l’onurond, el il retg Darius, sco in dieu. Là puspè,
sco tar tut ils gronds dominaturs, l’orghel sa sveglia e va al far approvar questa ordinanza che
n’è però betg vegnida da ses spiert.
Dan 6:8 Usa, ô retg, conferma la defensiun, e scriva il decret, per ch'el saja irrevocabel,
suainter la lescha dals Meds e dals Persians, la quala è immutabla.
8a- Quest decret profetizescha admiraivlamain quel che rendrà obligatoric il dumengia
roman alla fin dals dis. Ma remartgain nus che quest caracter immutabel da la lescha dals
Meds e dals Persians stabilida d'umans fallibels e puccants è totalmain nunjustifitgà.
L'immutabilitad appartegna al ver Dieu vivent, il Creator.
Dan 6:9 Lura il retg Darius ha scrit il decret e la defensiun.
9a- Questa fasa è essenziala, perquai ch'el ha sez scrit il decret e la defensiun, la lescha
dals Meds e dals Persians immutabel sto vegnir resguardada.
Dan 6:10 Cur Daniel ha udì che il decret era scrit, el è sa retratg en sia chasa, nua che las
fanestras da la stanza superiura eran avertas en la direcziun da Jerusalem; e trais giadas al
di el sa metteva sin schanuglias, el pregava e laudava ses Dieu, sco el aveva fatg avant.
10a- Daniel na midà betg ses cumportament e na sa lascha betg influenzar da questa mesira
umana. En avrind ses fanestra, el mussa ch’el vulair che sia fidaivladad al Dieu Tutpussent
saja enconuschenta da tuts. A quella epoca, Daniel sa volva en la direcziun da Jerusalem nua
che er sch’el è destruì, il tempel da Dieu sa chatta. Perquai che il Dieu Spiert s’è manifestà
ditg en quest tempel saint ch’el aveva fatg sia abitaziun, sia chasa terrena.
Dan 6:11 Lura quels umens ein entrads cun tumult, ed han chattà Daniel che rugava ed
invocava ses Dieu.
11a- Ils conspiraturs observavan e survegliavan el per il prender en plena actiun da
disubedientscha al decret real; actualmain in «flagrant delit».
Dan 6:12 Puis els s'han preschentà avant il retg, ed han dit ad el davart la defensiun reala:
N'has ti betg scrit ina defensiun che mintgin entaifer 30 dis dovess adressar sias rugaschas ad
in dieu u ad in um, excepziun fatga a tai, o retg, saja mess en la fossa dals liuns? Il retg ha
respondì: La chaussa ei certa, suenter la lescha dals Meds e Persians, che ei immutabla.
12a- Il retg na po betg auter che confermar il decret ch''el ha sez scrit e suttascrit.
Dan 6:13 Els han puspè prend la pledscha e ditg al retg: Daniel, in dals praschuniers da
Juda, n''ha betg resguardà a tai, o retg, ni al cumond che ti has scrit, ed el fa si’oraziun trais
giadas il di.
13a- Pritg en flagrant delict, en l’acziun da sia oraziun, Daniel vegn denunzià. Il retg
appreziescha Daniel per si’actitad fidaivla ed honesta. El va immediat far la colliaziun tranter
el e quest Dieu ch''el serva cun tant zel e fidaivladad damai ch''el al prega regularmain.trais
giadas al di. Quai è quai che explica il dolur e l’afflicziun che la condemnaziun da Daniel
duai causar ad el ed il cumenzament da sia conversiun che vegn.
Dan 6:14 Il retg era fitg afflontschà cura ch'el ha udì quai; el ha prendì a cor da deliberar
Daniel, e fin al tramuntar dal sulegl el ha fatg sforzs per al salvar.
14a- Il retg realisescha alura ch'el è stà manipulà ed el sa metta en peina per salvar Daniel,
il qual el apprezescha fitg. Ma ses sforzs vegnan ad esser vanads ed il retg cun tristezza
scuverna avant tuts che:la littera mata, ma l’spirit vivifitgeschaEn dar pli tard als umans
questa expressiun, Dieu mussa la limita dal respect a las leschas. La vita na po betg vegnir
reglamentada sin lasteras da texts da lescha. En si' sentenzia divina, Dieu prenda en
consideraziun detagls che la letra morta da sia lescha scritta ignora ed ils umans senza Dieu
n'han betg la savida per far il medem.
Dan 6:15 Ma quels umans insistettan tar il retg e dischevan: «Saja a tai enconuschent, o
retg, ch’il dretg dals Meds e Persians vulai ch’ina defensiun u decreto confermà dal retg saja
irrevocabel.»
15a- Ils conspiraturs regordan la natira irrevocabla (nunjustifitgada) da las decisiuns
prendidas dal retg dals Meds e Persians. El è sez prins en la trapra da sia cultura ereditada. Ma
el chapescha ch’el è stà victima d’ina conspiraziun dirigida cunter Daniel.
Dan 6:16 Lura il retg ha dat l'urden da manar Daniel e da trer el en la fossa dals liuns. Il
retg ha prendì la plaid e dit a Daniel: Che tes Dieu, il qual ti servas cun perseveranza, ta
delibereschia!
16a- Il retg è obligà da far trer Daniel en la fossa dals liuns, ma el giavischa da tut cor che il
Dieu ch'el serva cun tanta fidaivladad intervenia per al salvar.
Dan 6:17 Igl vegn portà ina crapa e messa sin l’avertura da la fossa; il retg la sigilletta cun
ses anè e cun l’anè dals seus grands, per che nagut vegnia midà regard Daniel.
17a- Qua, l’experientscha vivida da Daniel preschenta similituds cun la messa en foss dal
Crist, da la quala era la porta circulara da crapa vegnida sigillada per impedir intervents
umans.
Dan 6:18 Il retg sa rendet lura en ses palaz; el ha passà la notg a giun, el n’ha fatg vegnir
nagina concubina tar el, e n’ha betg pudì sa render al sien.
18a- Quest comportament dal retg testimonia sia sinceritad. Cun far quistas caussas, el
mussa ch’el vul plaschair al Dieu da Daniel ed obtegnair da quel sia salidezza. Quai è
l’entschatta da sia conversiun al Dieu unic.
Dan 6:19 Il retg sa levet al spuntar dal di, cun l’alva, ed el s’approfitget cun premura vers la
fossa dals liuns.
19a- Ina preparaziun da purezza suandada d’ina notg alva pervia da siu spiert tormentà dal
pensar a la mort da Daniel e questa premura vers la fossa dals liuns gia cun l’alva n’èn betg
las acziuns practicadas d’in retg pagan ma quellas d’in frar che ama ses frar en Dieu.
Dan 6:20 En s'approchant da la fossa, el ha clamà Daniel cun ina vusch trista. Il ret ha
piglià la pled e dit a Daniel: Daniel, servitur dal Dieu vivent, tes Dieu, che ti servas cun
perseveranza, ha el pudì te liberar dals liuns?
20a- En s'approchant da la fossa, el ha clamà Daniel cun ina vusch trista
Il ret spera ma el temma e tema il pèssim per Daniel. Tutavia, sia speranza è mussada
dal fatg ch’el al cloma e gli fa ina dumonda.
20b- Daniel, servitur dal Dieu vivent, tes Dieu, che ti serveschas cun perseveranza, ha el
pudì te liberar dals liuns?
En designond el sco « Dieu vivent », Darius testimonia l’entschatta da sia conversiun.
Malgrà quai, sia dumonda « ha el pudì te liberar dals liuns? » ans mussa ch’el al cognoscha
anc betg. Altrimenti el avess ditg « ha el vulì te liberar dals liuns? ».
Dan 6:21 E Daniel ha dit al retg: Retg, viva a perpetadad!
21a- En la bucca dals conspiraturs, al verset 6, l’expressiun aveva pauc senn, ma en quella
da Daniel, ella profetizescha in access a la vita eterna reservada als elets da Dieu.
Dan 6:22 Mieu Dieu ha tramess ses anghel e serrà la bucca dals liuns, ils quals n’han fatg
nagin mal a mai, perquai ch’jau sun vegnì chattà innocent davant el; e davant tai era, o retg,
jau n’hai fatg nagin mal.
22a- En questa experientscha, il retg Darius realisescha quant stupida, nunjustifitgada e
disappruvada dal ver Dieu Vivent che Daniel serva senza sa zuppar è la concepziun
immutabla dals decrets retgs umans.
Dan 6:23 Lura il retg era fitg allegher, ed el ha ordinà che Daniel vegnia manà or da la
fossa. Daniel è vegnì retratg da la fossa, e nus n’avain chattà nagina blessura sin el, perquai
ch’el aveva fidanza en ses Dieu.
23a- Lura il retg era fitg legher
Questa reacziun da legher natirala e spontanea reveglia in futur elegià da Dieu perquai
ch'il retg ha ussa la certezza da sia existenza e da sia pussanza.
23b- Daniel è vegnì tratg ora da la fossa e n'han chattà nagina blessura sin el
Uschia sco ils vestgids dals trais cumpogns da Daniel chatschads en la furnas
surstgagliada n'eren betg bruschlads.
23c- perqu'el aveva fidanza en siu Dieus
Questa confidenza è vegnida revelada en sia decisiun da betg obadir al decret regin
che avess privà Dieu da sias uraris; ina tscherna impossibla ed inconcepibla per quest uman
model da la cretta puramente umana.
Dan 6:24 Il retg ha ordinà che quels umens che avevan accusà Daniel vegnian manads e
schitschads en la fossa dals liuns, els, lur uffants e lur dunna; e avant ch''els eran arrivads al
fund da la fossa, ils liuns ils han tschiffà e tuts lur oss fracturà.
24a- Dieu ha returnà la situaziun cunter ils malvagiats che projectavan il mal. Durant ils
temps dals retgs Persians che vegnan, l’experienza vegn renovada per il Gidieu Mardoché che
il schef Haman vuless far murir cun sia pievel al temp da la regina Esther. era, è Haman
che finirà pendì sin la forca preparada per Mardoché.
Dan 6:25 Suenter quai, il retg Darius ha scrit a tuts ils pievels, a tuttas las naziuns, als
umens da tuttas linguas, che habitavan sin tutta la terra: Che la pasch saja data a vus cun
abundanza!
25a- Quest nov scrit dal retg è quel d’in um conquistà dal Dieu vivent. Essend ussa en
pasch perfetta en siu cor, el utilisescha sia posiziun dominanta, per adressar a tuts ils umens
da siu reginavel, la testimonianza da sia pasch ch’el ha retschavì dal ver Dieu.
Dan 6:26 Jau ordineschia che, en l’entir extender da mieu reginavel, ins hagia tema e
spavent per il Dieu da Daniel. Perquai ch’el è il Dieu vivent, e ch’el exista eternamain; siu
reginavel na vegn mai destruì, e sia dominaziun dura fin la fin.
26a- Jau cumond che, en tut il territori da mes reginavel
Il retg cumonda ma el na constrenscha nagin.
26b- ins hagi tema e spavent dal Dieu da Daniel
Ma enritgì da questa experientscha, el impona la tema e spavent dal Dieu da Daniel
per dissuader ils auturs dad in nov complot cunter Daniel.
26c- Perquai ch'el è il Dieu vivent, e ch'el exista eternamain
El spera che questa testimonianza vegnia retschavida en ils cors dals umens dal
reginavel, e per far quai, el al laudescha e al exaltech.
26d- siu reginavel na vegn mai destruì, e sia dominanza dura fin la fin
Il caracter etern dal 5avel reginavel da la statua vegn puspè proclamà.
Dan 6:27 El è quel che deliberescha e che salva, che fa sains e miraculs en tschiel e sin
terra. El è quel che ha deliberà Daniel dal pussêr dals liuns.
27a- El è quel chi liberescha e salva
Il ret testimoniescha quai ch’el ha constatà ma questa liberaziun e questa salvaziun
concernan mo il corp fisic, la vita da Daniel. I stu spetgar la vegnida da Jesus-Christ per
chapir il desideri da Dieu da liberar e da salvar dal puchià. Ma remartgain nus, il ret ha provà
naturalmain il basegn da sa purifichar per plaschair al Dieu vivent.
27b- chi operescha segns e miraculs en il tschiel e sin la terra
Le livre de Daniel témoigne de ces signes et prodiges, actions surnaturelles que Dieu a
réalisées, mais attention, le diable et ses démons peuvent eux-aussi contrefaire certains
miracles divins. Pour identifier entre les deux origines possibles, il suffit de comprendre à qui
le message délivré profite. Conduit-il à l’obéissance au Dieu créateur, ou à sa
désobéissance ?
Dan 6:28 Daniel ha prosperà sut il reginavel da Darius e sut il reginavel da Cyrus, il Pers.
28a- Nus chapin, Daniel na returnarà betg en sia patria naziunala, ma las leschas che Dieu
ha mussà ad el en Dan.9 l’han fatg acceptar senza suffriment questa sort decidida da ses Dieu.
Daniel 7
Dan 7:1: L'emprima onn da Belschatsar, retg da Babilonia, Daniel ha in sogn e visiuns èn sa
mussadas a si'olma, durant ch'el era sin sia letg. Suandant el ha scrit il sogn e raquintà las
chaussas principalas.
1a- L'emprima onn da Belschatsar, retg da Babilonia
Quai voul dir en 605. Dapi la visiun da Dan.2, 50 onns èn passads. Mort, il grond
retg Nebucadnetsar è remplazzà da ses figliolet Belschatsar.
Dan 7:2 : Daniel ha cumenzà e ha ditg : Jau guardava durant mia visiun notturna, e vuschea,
ils quatter vents dals tschiels han fatg irrupziun sin la gronda mar.
2a- ils quatter vents dals tschiels han fatg irrupziun
Quai èn las guerras universalas che manan dominaturs per extender lur pussanza en la
direcziun dals quatter puncts cardinal, vers il Nord, il Sid, l’Ost ed il Vest.
2b- sin la granda mar
L’imagina na è betg flattaivla per l’umanitad, perquai ch’la mar, er sch’ella è gronda, è
in simbol da mort. Ella na è betg, en il project da Dieu, il ambient preparà per l’uman fatg a
sia imatg, suenter Gen.1. Sieu ambient è la terra. Ma l’umanitad ha pers, dapi il pèr originel,
tras sia disubedientscha, sia imatg divina e ella na è pli en ses egls purs e saints che animals
marins impurs e voraxs che sa devoran in l’auter sut las inspiraziuns dal diavel e dals
demunis. En questa visiun, la mar simbolisescha la massa anonima dals essers umans.
Dapli, la zona cuverta da la profezia concerna pievels colliads tras lur aspects costiers
situads vi da la Mar Mediterrana. La mar gioga uschia in grond roll en las acziuns da guerra
da las conquistas dals dominaturs.
Dan 7:3 E quatter grondas bestias eis sortidas da la mar, differentas ina da laa autra.
3a- E quatter grondas bestias eis sortidas da la mar
Nus retrovain en ina nova visiun l’instrucziun dà en Daniel 2, ma là, animals remplazzeschan
las parts dal corp da la statua.
3b- differents les in da l’auter
Scu ils materials da la statua da Dan.2.
Dan 7:4 Il emprim era simpel a in liun, et aveva alas d'evla; jau guardet, enfin che sias alas
ein stadas sfladadas; el ei staus levaus ord la terra e mess sin sias combas sco in um, ed in
cor d'um gli ei vegnius dau.
4a- Il emprim era simiglont a in liun, et aveva alas d'evla
Qua, la testa d’aurdal retg caldeic da Dan.2 daventa in liun cun alas d’evla; emblema
gravada sin las pretras blaus da Babilonia, l'orgugl dal retg Nebucadnetsar en Dan.4.
4b- jau hai guardà, fin ch’sias alas ein stadas sfladadas
La profezia evoca ils set onns u set temps durant ils quals il retg Nébucadnetsar è stà
umilià da Dieu. Durant quests 7 onns (set temps) d’umiliaziun profetisada en Dan.4:16,siu cor
d’uman è stà tratg davent, remplazzà cun in cor d’animal.
4c- el vegnì levà da terra e mess sü sin ses peis sco in um, e in cor d'um gli vegnì dat.
Sia conversiun al Dieu creatur è qua confermada. Sia experientsa ans permetta da
chapir che, per Dieu, l'um è um be sch'il ses cor porta l'imagia da quel da Dieu. El al revelarà
en sia incarnaziun en Jesus-Christ il model divin perfet da l'amur e da l'ubbidienza.
Dan 7:5 E vardà, in secund animal era simila a in urs, e sa tegniva sin ina vart; el aveva tra
costas en la bucca tranter ils dents, e vegniva ditg ad el: Levat, maglia bler charn.
5a- Ed eis, in secund animal era simila a in urs, e sa tegniva sin ina vart
Suenter il retg chaldeic, il pèz e bratschs d’argientdals Meds e dals Persians
daventan in urs. La precisiun « che sa tegniva sin ina vart » illustrescha la dominaziun
persiana che è apparsa en segunda suenter la dominaziun meda, ma sias conquistas
cuntanschidas dal retg Cyrus 2 il Persian han ad el ina pussanza bler pli gronda che quella
dals Meds.
5b- el aveva trais costas en la bucca tranter ils dents, e i vegniva dit: 'Lèves, mangia bler
charn'
Ils Persians vegnan a dominar ils Meders e conquistar trais pajais: La Lidia dal ritg
retg Cresus en 546, la Babilonia en 539, e l’Egipta en – 525.
Dan 7:6 Suenter quai jau hai guardà, ed eis, in auter era similiar ain liopard, e veva sin
quatter alas sin il dies sco in utschè; quest animal veva quatter chaus, e la dominanza gli è
vegnida dada.
6a- Suenter quai jau guardet, e varda, in auter era simila a in liopard
Idem, il venter e las chommas da bronz ils dominaturs Grecs daventan in liopard furnì
cun quatter alas d'utschè; las maclas dal liopard grec fan in simbol dal pchà.
6b- e aveva sin qatter alas sin il diesch sco in utschè
Las quatter alas d'utschèassociadas cun liopardillustran e conferman l'extrema
sveltezza da las conquistas da ses giuven retg Alexander il Grond (tra -336 e -323).
6c- quest animal aveva quatter chaus, e la dominaziun gli è vegnida dada
Qua, « quatter chaus » ma en Dan.8 quai sarà « quatter grondas cornas » che
designan ils dominaturs grecs successurs d'Alexander il Grond: Seleucos, Ptolemeus,
Lysimach, e Cassander.
Dan 7:7 Suenter quai, jau guardeva durant mias visiuns notturnas, ed eis ch''el aveva in
quart animal, terribel, terribel e straordinariamain ferm; el aveva grondas dents da fier,
magliava, rompeva e sminuzava quai ch''era restà; el era different da tuts ils animals
precedents ed aveva diesch cornas.
7a- Suenter quai, jau guardeva durant mias visiuns notturnas, ed eis ch'el erain quart
animal, terribel, spaventus e straordinariamain ferm
L'emprova anclas chommas da fier da l'Imperi roman daventan in monstrumcun dents
da fier e diesch cornas. Perquai ch'apud Apo.13:2, el port'els criteris dals 3 imperis
precedents: La forza dalliun, confermada en quest vers nua ch'el è precisà:straordinariamain
ferm; la pussanza dal'urs, e la sveltezza dal liopard cun l'ierta da ses puccà simbolisà tras
sias maclas.
7b- el aveva grondas dents da fier, el mangiava, rompeva, e el pestava cun ils pes quai
ch'era restà;
Quistas precisiuns gli attribueschan massacres e sfracass fatgs dal simbol dal ferroman
che va a sa lung fin al muond, tras sia dominaziun papal.
7c- el era different da tuts ils animals precedents, ed el aveva diesch cornas.
Las diesch cornasrappresenteschan, ils Francs, ils Longobards, ils Alamans, ils Anglo-
Saxons, ils Visigots, ils Burgunds, ils Suebs, ils Eruls, ils Vandals ed ils Ostrogots. Quels èn
ils dieschreginavels cristians che sa furman suenter il crudar da l'imperi roman a partir dal
395, suainter las explicaziuns dadas da l'angel a Daniel en il verset 24.
Dan 7:8 Jau guardeva las cornas, ed eau, ina autra pitschna corn'è sortida dal mezs da
ellas, e trais da las emprimas cornas èn stadas sradicadas avant questa corn'; ed eau, ella
aveva egls sco egls d'uman, ed ina bucca, che discurriva cun superbia.
8a- Jau guardeva las cornas, ed eau, ina autra pitschna corn'è sortida dal mezs da ellas
La pitschna corna sorta dad ina da las diesch corns, quai designescha l''Italia dals
Ostrogoths nua ch''è sita la citad da Roma ed il pretes «saint sedia» papal, al palaz dal Lateran
sin il munt Caelius; num latin che signifitga: il tschiel.
8b- e trais da las emprimas corns furan stradas davent avant questa corna
Las cornas sguizzadas èn cronologicamain: ils trais retgs sbassads dal verset 24 vul
dir, ils Eruls tranter 493 e 510, lura successivamain, ils Vandals il 533, ed ils Ostrogoths il
538 ch''èn vegnids chatschads da Roma dal general Belisari als urdens da Giustin Iel, e
definitivamainc sconfits a Ravenna l’onn 540. Perquai sto ins relevar la consequenza da
l’expressiun avant questa corn. Quai signifitga che la corn na ha nagina pussanza militara
persunala e che ella profitescha da la forza armada dals monarcs che la teman e teman sia
pussanza religiusa e prefereschan uschia da la sustegnair e d’ubadir. Quest resun vegn
confermà en Dan.8:24 nua che nus lein: sia pussanza crescharà, ma betg tras sia atgna
forza ed il verset 25 precisarà: pervia da sia prosperitad e dal success da sias artas, el avrà
arroganza en il cor. Quai vegn mussà che la vardà retschaiva confirmaziun mo cun
reunir ils messadis sumegliants sparpagliads en ils differents chapitels dal cudesch da
Daniel e pli larg da la Bibla entira. Separads, ils chapitels dal cudesch « sigillan » la
profezia e ses messadis, ils pli subtils ed impurtants restan inaccessibels.
8c- e varda, ella aveva egls sco egls d'uman
En Apo.9, l'Spirt fa preceder sias descripziuns dal term scu. En questa moda, el
suggerescha ina sumegliantscha d'apparientscha che n'è betg ina realitad. Qua, medemamain,
sto vegnir resalientà la sumegliantscha cun l'uman incarnà en sia perfeziun en Jesus-Crist, ma
el n’ha betg auter che la pretenziun. Ma i dat dapli, perquai che ils « egls » èn simbolics per la
vesida dals profets, da la quala Jesus è er il model perfet. E l’Spirit fa allusiun a la pretenziun
profetica da la papatgia che finirà per installar sia sedia uffiziala en la citad dal Vatican, pled
che signifitgescha: profetisar, dal latin « vaticinare ». La chaussa vegn confermada en Apoc.
2:20, cura che l’Spirit comparescha questa baselgia catolica romana cun la Jezabel che ha fatg
mazzar ils profets da YaHWéH, la dunna estra adoratura dals Baals, maridada cun il ret
Achab. La comparaziun è giustifitgada perquai che il papissem fa murir sin las stgiaschas da
l'inquisiziun ils veritabels profets da Dieu en Christus.
8d- ed ina bucca, che discurriva cun superbia.
En quest capitel 7, il divin Regisseur e Mettader en scena preschenta en «zoom»
l'epoca cristiana che'l concerna particularmain, il period tranter la fin da l'imperi roman ed il
return glorius da Christus en Micaël, ses num celestial tar ils anghels. El annunzia la vegnida
dad inretg arrogant, persequitader dals sants dal Aultissem, chi s’attatga a las normas
religiusas divinas per emprovar da midar ils temps e la lescha, dals diesch cumonds ma er
d’autras ordinaziuns divinas. L’Spirt annunzia sia chastidad finala; el vegn « consumà dal
fieu pervia da sias pledadas arrogantas ». Perquai, la scena dal giudizi celestial dal settavel
milleni vegn preschentada immediat suenter la menziun da sias pledadas arrogantas. Avant
ella, il retg Nebucadnetsar aveva era fatg prova d’arroganza ma el ha acceptà cun umiltad la
lescha d’umiliaziun che Dieu gli ha dada.
Il giudizi celestial
Dan 7:9 Jau guardava, entant ch''ins plaçava trons. E l''antich da dis si sedet. Sieu vestgì era
alv sco la naiv, e ils chavels da sia testa eran sco lana pura; sieu tron era sco flommas da
fieu, e las rodas sco in fieu ardent.
9a- Jau guardava, entant ch''ins plaçava trons
Questa scena represchenta il temp dal giudizi che vegn fatg dals sants redents da
Jesus-Christ en sia preschientscha, sedì sin trons, en il tschiel tenor Apo.4, durant ils milli
onns citads en Apo.20. Quest giudizi preparescha las cundiziuns dal giudizi final che
l''execuziun è represchentada en il vers 11.
9b- E l''antiqu dad dis s''asetta.
Quai è il Crist divinizà, l''unic Dieu creatur. L''acziun dal verb assit indica
l''interrupziun d''ina activitad en pe, è l''imagen dal repos. Il tschiel è en ina pasch absoluta.
Sin terra, ils malvads èn stads destruids al return dal Crist.
9c- Sia vesta era alva sco la naiv, e ils chavels da sia chau eran sco lana pura
Il alv è il simbol da la perfetta purezza da Dieu che concerna sia natira entira a nivel
da sias vestas, simbols da sias ovras e dals chavels da sia chau che èn ina curuna da savida
pura e perfetta exempta da tut purtad.
Quest verset suggerescha Esa.1:18 : Vegni e discutain! disch YaHWéH. Sch'ils vos pchads èn
sco il cramoisi, els dvaintaran alvs sco la naiv; sch'els èn cotschens sco la purpur, els
dvaintaran sco la lana.
9d- siu tron era sco flommas da fieu,
Il tron designescha il lieu dal grond Giuradur, vul dir, il giudizi dal pensar da Dieu. El
è collocà sut l'imatg dals flommas da fieu che vegnan a gl'egls dal Crist giustizier en Apo.1:14
nua ch'ins chatta las descripziuns da quest verset. Il fieu destruì, quai dat a quest giudizi il but
da destruir ils inimis da Dieu e da ses elets. Perquai che quels èn gia morts, quest giudizi
concerna la segunda mort che colpirà definitivamain ils condannads.
9e- e las rodas sco in fieu ardent.
Il tron ha rodas cumparegliadas cun in fieu ardent che vegn justamain enzundà sin la
terra: Apo.20:14-15: la segunda mort è la tana dal fieu. Las rodas mussan uschia il
spustament dals derschaders dal tschiel vers la terra per l’execuziun dals verdets pronunziads.
Il Dieu vivent, il grond Derschader, sa sposta e cura che la terra vegn renovada e purifitgada,
el sa sposta anc per installar ses tron real tenor Apo.21:2-3.
Dan 7:10 In flüm da vaiva e sortiva davant el. Milli milli al servivan, e diesch milli milli
stavan en sia preschientscha. Ils derschaders s'han sentà, e ils cudeschs èran avierts.
10a- In flüm da fö vaiva e sortiva davant el
Il purifitgader che vegn dal tschiel per devorar las olmas dals decads morts puspè
resuscitads, suondont Apo.20:9 : E els èn montads sin la surfatscha da la terra, ed els han
investì il champ dals sants e la citad amada. Ma in fieu è daventà giu dal tschiel e ls ha
devorads.
10b- Milli milli al servivan
Quai è, in milliun d’olmas, dalselets rediments da la terra.
10c- e diesch milli milli èn stadsen sia preschientscha
Diesch milliardas d’olmas terrestrasclamadas da Dieu sun resuscitadas e convocadas
avant el e ses derschaders per subir la sentenza divina giusta da la segunda mort, chaussà
confirmà en Luc 19:27: Al rest, manai qua mes enemigs, che n’han betg vulì ch’jau regia sur
els, e mazai els en mia preschientscha. Uschia, l’Spirt conferma las pleds ch’el ha dit tras
Jesus en Matt.22:14: Perquai ch'ei blers clamai, ma paucs tschernii. Quai sa
particularmain il cas en ils ultims dis segund Luc 18:8: Mo, cura ch'il Figl dell'um vegn,
chatt'el la fei sin la terra?
10d- Ils derschaders s'asezettan, e las cudeschas vegnittan avertas
Il tribunal suprem vegn a giuditgar sin basa dals testimonis ch'han permess il giudizi e
las acusaziuns adaptadas individualmain per mintga olma condannada.
Sescudeschs cuntegnan la vita dad ina creatira, tegnida en memoria da Dieu, cun per
testimonis ils anghels fidels, actualmain invisibels per ils Terran.
Dan 7:11 Jau guardavi lura, pervia da las pleds superbs che pronunziava il corn; e entant
che jau guardavi, l’animal vegnì mazzà.
11a- Jau guardavi lura, pervia da las pleds superbs che pronunziava il corn
Sco ils terms « pervi da las parolas arrogantas» sco che las indicaziuns mussan, quest
verset vul mussar nus il rapport da causa ed effect che definescha la sentenzia da Dieu. El na
sentenziescha betg senza motiv.
11b- e entant che je guardava, l'animal vegnì tuà
Sche il quart animal represchentant la successiun, Roma imperiala diesch reginavels
europeics Roma papala, è destruì dal fieu, quai è pervia da l’activitad orala arroganta da la
Roma papala; activitad che va sa prolongar enfin il return da Cristus.
11c- e ses corp è stà strizzà, mess al fieu per esser brusché
Il giudizi colpescha a medem temp la pitschna corn e las diesch corns civiles che l’han
sustegnì e participà a ses puccads tenor Apo.18:4. Il Laitg da fieu da la segunda
mort va devorar e las sterminar.
Dan 7:12 Las autras bestias èn vegnidas privadas da lur pussanza, ma ina prolongaziun da
vita è vegnida concedida ad ellas fin a in tschert temp.
12a- Las autras animals èn perdì lur pussanza
Qua, sco en Apo.19:20 e 21, l’Spirit revela ch’in destin different è previst per ils
pchaders ordinaris dal paganissem, essend erets dal pchà originel transmess dapi Adam a las
massas umanas da l’entira istorgia terestra.
12b- ma ina prolongaziun da vita è vegnida concedida ad els fin a in tschert temp
Questa precisiun vul dir l’avantatg dals imperis precedents da n’avair betg vivì la fin
da lur dominaziun a la fin dal mund sco ch’è il cas per il 4ème animal roman sut sia ultima
furma da regenza universala cristiana al temp dal return da Gesu-Crist. La fin dal 4ème è
marcada da sia destrucziun cumpletta. Suenter quai, la terra restarà senza furma e vida en
imatg da l’abiss da Gen.1:2.
Gesu-Crist, il figl da l’uman
Dan 7:13 Jau guardava durant mias visiuns notturnas, ed eis ch’arrivava sin las nivels dal
tschiel ina persuna sumeglianta ad in figl d’uman; el s’avanzet vers l’antiquissem dals dis, ed
el vegnì fatg avischinar ad el.
13a- Jau guardeva durant mias visiuns notturnas, ed eis, sin las nivels dals tschiels arrivà
ina persuna sumeglianta ad in figl da l'uman
Questa appariziun dal figl da l'uman vegn per illuminar il senn dà al giudici ch'è vegnì
menziunà. Il giudici appartegna al Crist. Ma al temp da Daniel, Gesù n'era anc betg arrivà,
uschia Dieu metta en imatg quai ch'el cuntinuarà cun si ministeri terren durant sia emprima
vegnida sin la terra dals umans.
13b- el s'approvetg vers il vegl dals dis, ed el vegnì manà tar el.
Suenter sia mort, el s'alvà puspè, per preschentar sia perfetta giustia ch'è stada
sacrificada sco offrenda al Deu offais, per obtegnair il perdun da ses elets fidels, tschernids e
selecziunads da el sez. La maletgia preschentada mussa il principi da la salvaziun obtegnida
tras la fai en il sacrifici voluntari da Deu en Cristus. E quella conferma sia valitad tar Deu.
Dan 7:14 A gli è vegnida dada la dominaziun, la gloria ed il reginavel; e tuts ils pievels, las
naziuns ed ils umens da tuttas linguas al han servì. Sia dominaziun è ina dominaziun eterna
che na passerà betg, e siu reginavel na vegn mai destruì.
14a- A gli è vegnida dada la dominaziun, la gloria ed il reginavel
Las datas da quest vers sa chattan resumadas en quests vers da Matt.28:18 fin 20 che
conferman che la sentenza appartegna propi a Jesus-Christ:Jesus, s'approchant, els ha dit
uschia: Tut il pussèr è stà a mai en tschiel e sin terra.. Andai, fai da tuttas las naziuns
discipels, battegiand els en il num dal Bab, dal Figl e dal Spiert Sonch, e mussai ad els da
observar tut quai ch'jau hai cumandà a vus. E vaira, jau sun cun vus mintga di, enfin la fin
dal mund..
14b- e tut ils pievels, las naziuns ed ils umens da tuttas linguas alservivan
En l'absolut, quai vegn a daventar sin la nova terra, la veglia renovada e glorifitgada
suenter il settavel milleni. Ma ils rediments vegnan tschernids da tuts ils pievels, las naziuns
ed ils umens da tuttas linguastras l'unic salvadi acquistà tras Gesu-Crist perquai ch'els
l'han servì durant lur vita. En Apoc.10:11 e 17:15 questa expressiun designa l'Europa ed il
mund occidental christianisà. Nus chattain en questa gruppa il milliun dals elets salvads che
servan a Dieu en il vers 10.
14c- e si reginavel na vegn mai destruì
Las precisiuns menziunadas en Dan.2:44 concernond el èn confermadas qua: si
reginavel na vegn mai destruì.
Dan 7:15 Jau, Daniel, evel l’spirt disturbà en mai, e las visiuns da mia chau m’han
spaventà.
15a- Jau, Daniel, eau vevel l’spiert turbel en meglier da mei
Il turbel da Daniel è giustifitgà, la visiun annunzia in privel per ils sants da Dieu.
15b- e las visiuns da mia chau m’han spaventà.
Bainprest, sia visiun da Micaël vegn ad avair il medem effect sin el, tenor Dan.10:8:Je
sun restà sulet, e hai vis questa grond visiun; las forzas m'han mancà, mia fatscha ha midà
colur ed era decomposta, e hai pers tuta vigur.Explicaziun: il figl da l’uman e Micaël èn ina
sola e medema persuna divina. La tema vegn a caracterisar il reginavel da Roma, perquai che
en questas duas dominaziuns successivas, ella na darà betg als pievels dominaturs saints sco
Nébucadnetsar, Darius il Med e Cyrus 2 il Pers.
Dan 7:16 Jeu m’approvet dad in da quels che eran là, e je l’hai dumandà la vardet davart tut
questas chaussas. El m’ha dit quai, e m’ha dà l’explicaziun:
16a- Qua cumenzan las explicaziuns complementaras dadas da l’angel
Dan 7:17 Quests quatter animals gronds, èn quatter retgs che sa leveran da la terra;
17a- Remarca che questa definiziun sa applitgescha tant a las successiuns reveladas en
Dan.2 tras l'imaun da la statua sco qua en Dan.7, tras quella dals animals.
Dan 7:18 ma ils sants dal Aultissim vegnan a retschaiver il reginavel, ed els possedan il
reginavel eternamain, dad eternità en eternità.
18a- Medem commentari sco per las quatter successiuns. puspè, la tschintgavla
concerna il reginavel etern dals elets che Cristo construescha sin sia victoria sin il puccà e la
mort.
Dan 7:19 Lura hai jau gudognà da savair la vardad davart il quart animal, ch'era different
da tuts ils auters, extremamain terribel, che haveva dents da fier ed unglias da bronzin, che
mangiava, rompeva e sgratava quai che restava;
19a- che haveva dents da fier
Qua chattan nus, en las dents, il fer gia simbol da la durezza da l'imperi roman designà
tras las chommas da la statua da Dan.2.
19b- ed ungls d'aram.
En questa infurmaziun supplementara, l'angel precisescha: e dals unguals
d’aram. L’iertà dal pchà grec vegn uschia confermà tras quest material impur, alliatg che
simbolisava l'imperi grec en il venter e las chommas da la statua da Dan.2.
19c- chia magliava, rompeva, e pistava quai ch’era restà
Magliar, uschè profitar da las chaussas conquistadas, quai ch’augmenta
romper uschè, sfurzar e destruir scharpar uschè, disprezzar e persequitar Quaistas èn las
acziuns che las duas « Roma » successivas e lur sustegns civils e religius van a practicar enfin
il return da Crist. En Apo.12:17 : l’Spirt designa ils ultims « adventists » cun il pled « rest ».
Dan 7:20 e sin las diesch cornas ch'el aveva sin la testa, e sin l'autra ch'era sortida e davant
la quala trais eran crudadas, sin quella corna ch'aveva egls, ina bucca che discurriva cun
superbia, e ina apparientscha pli gronda che las autras.
20a- Quest verset aporta al verset 8 in detagli contradictori. Co la « pitschna corn » prenda
ella qua ina pli gronda apparientscha che las autras? Quai è tut sia differenza cun las
autras retgs dals diesch corns. Ella è fitg flaivla e fragila e tuttina, tras la credulitad e tema da
Dieu ch'ella pretenda da represchentar sin la terra, ella las dominescha e las manipulescha a
ses gugent, forsa en paucas excepziuns.
Dan 7:21 e jau hai vis questa corn far la guerra als sogns, e surpassar els,
21a- Il paradox cuntinuescha. Ella pretenda d'incarnar la pli auta sanadad e Dieu l'accusa da
persequitar ses sogns. Ina suletta explicaziun lura: ella menta sco ch'ella respira.
Si'aschiavaziun è quella dad in immens mintgì engianader e devastatur, fitg destructiv dal
chamin tratg da Gesu-Crist.
Dan 7:22 fin al mument che l'antist dad dis è vegnì per dar dretg als sogns dal Plì Ault, ed il
temp è arrivà cura che ils sogns èn stads en possessiun dal reginavel.
22a- Fortunadamain, la buna novitad è confermada. Suenter las acziuns stgiras da la Roma
papala e ses sustegns civils e religius, la victoria finala vegn a returnar al Crist ed a ses elets.
Ils versets 23 e 24 precisan l’urden da las successiuns
Dan 7:23 El ha discurrì uschia cun mai: Il quart animal è in quart reginavel che existarà sin
la terra, different da tut ils auters reginavels, e che devorarà l’entira terra, la pestgarà e la
romperà.
23a- L’imperi roman pagan en sia furma imperiala tranter – 27 e 395.
Dan 7:24 Las diesch cornas, quai è diesch retgs che vegnan a s’alzar da quest reginavel. In
auter vegnà suenter els, el vegn ad esser different dals emprims, ed el vegn a sbassar trais
retgs.
24a- È grazia a questa precisiun che nus pudain identifitgar quists diesch cornas cun
ils diesch reginavels cristians furmads sin il territori occidental da l’imperi roman ruinà e
spartgì. Quest territori è quel da nossa Europa actuala: l’U.E (u E.U.).
Dan 7:25 El vegn a pronunziar pleds cunter l’Aultissem, el vegn a opprimar ils sonchs da
l’Aultissem, ed el spera da midar ils temps e la lescha; e ils sonchs vegnan mess en sias
mauns per in temp, temps e mez temp.
25a- El vegn a pronunziar pleds cunter l’Aultissem
Dieu concentrescha en quest verset sia denunzia dals puccads ch’el imputa al regimen
papal roman ed a ses antecessurs, ils uvestgs da Roma, tras ils quals il mal commess è vegnì
vulgarisà, gjustifitgà ed instruì a las multituds ignorantas. L’Spirit enumerescha las
accusaziuns cumanzand cun la pli greva:parolas cunter l’Aultissemel sez. Paradoxalmain, ils
papas pretendan da servir Dieu e da represchentar el sin la terra. Ma exactamain questa
pretensiun furma la culpa, perquai che Dieu n’approva en nagut questa pretensiun papal. E per
consequenza, tut quai che Roma mussa falsamain davart Dieu al tocca en persuna.
25b- el opprimarà ils soings da l’Aultissem
La persecuziun iniquadals sants dal verset 21 è qua menziunà e confermà. Sentenzas
vegnan pronunziadas da tribunals religius cun il num da «santa Inquisiziun». La tortura vegn
duvrada per manar ils innocents a reconuscher lur culpa.
25c- e el spetgescha da midar ils temps e la lescha
Questa acusaziun dat al lectur l’oportunitad da restabilir las vardads fundamentalas dal
cult rendì al ver Dieu vivent e unic.
Il bel urden stabilì da Dieu è vegnì midà dals religius romans. Tenor Exod 12:2, ha
Dieu dit als Ebreus cun la sortida da l’Egipta: Quest mês sarà per vus il emprim dals mais; el
sarà per vus il emprim dals mais da l'onn. Quai è in urden, betg simplamain ina proposta. E
damai ch’il salit vegn dals Gidieus tenor Jesus-Christ, dapi l’Exodus, mintga esser che entra
en il salit entra era en la famiglia da Dieu nua ch’il sieu urden sto reger ed esser respectà. La
vaira doctrina dal salit è quai, e quai è stà uschia dapi il temp dals apostels. En Christ, l’Israel
da Dieu ha prendì in aspect spiritual, ma n’è betg dapli ses Israel per il qual el ha instaurà ses
urden e sias doctrinas. Tenor Rom.11:24, il pagan convertì è entà en la ragisch ed il trutg
ebraic d’Abraham, e betg il cuntrari. El è avertì da Paul cunter l’incredulitad ch’è daventada
fatala pels Gidieus rebels da l’antica allianza e la vegn ad esser uschè er pels cristians rebels
da la nova; quai concerna directamain la fe catholica romana, e l’studì da Dan.8 confermerà
quai, dapi il 1843, ils cristians protestants.
Nus n’en essan betg anc al cumenzament dad ina lunga revelaziun profetica nua
ch’il’accusaziun divina portada en quest verset è omnipreschenta uschè terriblas e dramaticas
che las consequenzas. Ils temp midads da Roma concernan:
1 il repaus sabatic dal 4avel cumond da Dieu. Il settavel di è remplazzà dapi il 7 da
mars 321 cun l'emprim di, considerà sco di profan e cumenzament da l'emna da Dieu. Ultra da
quai, quest emprim di è stà imponì da l'imperatur roman Constantino 1avel cura ch’el era
consacrà a l’adorenza dal « sulai venerabel invincì », il sulai divinizà dals pagans, gia en
l’Egipta, simbol biblic dal puchià. Daniel 5 ans ha mussà co Deus chastescha las offensas che
vegnan fatgas a sai, l’uman è uschia avertì e sa tge che l’aspetta cura che Deus al giuditgescha
sco ch’el ha giuditgà e fatg murir il retg Belschatsar.Il sabbat santifitgà da Dieu dapi la
fundaziun dal mund ha la caracteristica dubella da concerner il temp e la lescha divina, sco
che noss vers menziuna.
2 Il cumenzament da l’onn, che vegniva effectuà originarmain en primavaira, pled
che significha emprim temp, è vegnì midà per avair lieu a l’entschatta da l’enviern.
3 Tenor Dieu, la midada dal di succeda al tramuntar dal sulegl, en l’urden notg di,
betg a mesa notg, perquai ch’el è ritmà e marcà dals asters ch’el ha creà en questa intenziun.
Il cambiament da la lescha va bler pli lunsch che il tema dal sabbat. Roma n'ha betg
profanà vaschs d'aur dal tempel, ella s'è autorisada da midar il text original da las pleds scritts
da Dieu cun ses det sin las tavlas da crap surdadas a Moses. Causas uschè saintas che tucher
l'archa, en la quala ellas sa chattavan, era colpà da Dieu cun la mort immediata.
25c- e ils saints vegnan surdads en sias mauns durant in temp, temps e mez in temp
Tge signifitga in temp ? L’experientscha dal retg Nebucadnetsar ans dat la resposta en
Dan.4:23 : Ti vegns chatschà or dal mezs dals umans, ti vegns ad avair tia abitaziun cun las
bestias dal champ, a ti vegns a mangiar erva sco ils bovs; e set tempels passaran sur tei,
enfin che ti savessas che l'Altissim dominescha il reginavel dals umans e ch'el al dat a chi
ch'al plascha. Suenter questa greva experientscha, il retg di en il verset 34 : Suenter il temp
fixà, jeu, Nebucadnetsar, hai levà ils egls vers il tschiel, e la raschun è turnada a mai. Hai
benedì l'Altissim, hai ludà e glorifitgà quel che viva eternamain, quel da cui la dominaziun è
ina dominaziun eterna, e da cui il reginavel dura da generaziun en generaziun. Nus pudain
deducir che quests set taimps represchentan set onns damai che la durada cumenza e finescha
en il curs da sia vita. Quai che Dieu numna in taimp è pia il temp che la terra metta per far in
gir cumplet dal sulegl. Da qua derivan blers messadis. Dieu è simbolisà dal sulegl e cura che
ina creatura s’auza en l’orgugl, per la metter en sia plazza, Dieu li di : « Fa il gir da mia
divinitad e imprend tge ch’eau sun ». Per Nebucadnetsar, set girs èn necessaris ma efficazs.
In’autra lescha concerna la durada dal reginavel papal er profetisada cun il term « taimp » en
quest vers. En cumpareglia cun l’experientscha da Nebucadnetsar, Dieu chastia l’orghel
cristian cun al liverar ad in abrutiment durant in taimp, taimps, ed in mez taimp d’onnadas
profeticas. Dapi ils 7 da mars 321, l’orghel e l’ignoranza en la stultezza fan che umans
acceptan da respectar l’urden che mida in cumond da Dieu; quai a che il umil sclav da Crist
na po betg obbedir senza sa separar da ses Dieu salvader.
Quest verset ans maina a tschertgar la valur reala e las datas dal cumenzament e da la
fin da questa durada profetisada. Nus vegnin a scuprir ch'ella represchenta 3 onns e sis mais.
En effet, questa formula reapparairà en Apo.12:14 nua ch'ella è messa en paralleel cun la
formula 1260 dis dal verset 6. L’applicaziun dal code d’Ezé.4:5-6, in di per in onn, permetta
da chapir ch’i sa tracta efectivamain da 1260 lungas e terriblas onns, da suffrientscha e
mort.
Dan 7:26 Poi vegn il giudizi, e sia pussanza vegn tratga davent, la quala vegn destruida ed
annientada per adina.
2a- Resalva l’interess da questa precisiun: il giudizi e la fin da la dominaziun dals paps
succedan al medem mument. Quai prova che il giudizi menziunà na cumenza betg avant il
return dal Crist. En 2021, ils paps èn anc en activitad, uschia che il giudizi cità en Daniel n’ha
betg cumenzà en 1844, frars adventists.
Dan 7:27 Il reginavel, la pussanza e la grandezza da tut ils reginavels sut il tschiel vegnan
dads al pievel dals sants dal Aultissim. Ses reginavel è in reginavel etern, e tuts ils
dominaturs al servan ed obadeschan ad el.
27a- Il giudizi vegn pia realisà suenter il return en gloria dal Christus ed il levament en
tschiel dals elets da quel.
27b- e tuts ils dominaturs al servan ed obadeschan ad el
En exempels, Dieu ans mussa ils trais dominaders preschaints en quest cudesch: il retg
chaldean Nebucadnetsar, il retg med Darius, ed il retg pers Cyrus 2.
Dan 7:28 Qua finettan las pleds. Jau, Daniel, e sun stà extremamain turbà da mes
pensaments, hai midà colur, e hai conservà quests pleds en mes cor.
28a- Il turbel da Daniel è ancra giustifitgà, perquai ch'a quest nivel las provas da l'identitad
da la Roma papala mancan ancra da forza; sia identitad resta ancra ina «ipotesa» gia fitg
convainchenta, ma tuttina, ina «ipotesa». Ma Daniel 7 furma mo la segunda da las sett tavlas
profeticas preschaintadas en quest cudesch da Daniel. E gia, nus avain puconstatar che ils
messadis dads en Dan.2 e Dan.7 èn identics e complementars. Mintga nova tavla ans purterà
elements supplementars che, s'augmentant sin las studegias gia fatgas, conferman e rinforzan
il messadi da Dieu che daventarà uschia adina pli cler.
L’ipotesa che la « pitschna corn» da quest capitol 7 saja la Roma papala, resta da
confermar. Quai vegn fatg. Ma tegnain bain en memoria questa successiun istorica che
pertutga Roma, « il 4avel animal monstrus cun dents da fier ». El designa l’Imperi roman
suandà dals « diesch corns » dals reginavels europeics libers ed independents als quals
succeda, il 538, la « pitschna corn» presuntiva papala, questa « retg different », davant la
quala « trais corns u trais retgs », ils Eruls, ils Vandals ed ils Ostrogots vegnan sbassads
tranter il 493 ed il 538 en ils versets 8 e 24.
Daniel 8
Dan 8:1 En la terza annada dal reginavel dal retg Belsazar, jau, Daniel, hai ina visiun,
ultra quella ch''aveva già avant.
1a- Il temp è passà: 3 onns. Daniel retschaiva ina nova visiun. En quella, n''èn pli che dus
animals che vegnan identifitgads cleramain en ils versets 20 e 21 alsMedas e Persas e als
Grecs che eran en las visiuns precedainas ils 2avel e 3avel Imperis da las successiuns
profetisadas. Cun il temp, en las visiuns, ils animals èn adina pli cleramain conforms als rits
dals Hebreers. Dan.8 preschenta in mulet ed in boc; ils animals offrids en il sacrifici dal di da
l'expiaziun dal rit gidieu. Uschia sa po remartgar il simbol dal puchià en la superposiziun da
l’imperi grec: il venter e las chommas da bronz da Dan.2, il liopard da Dan.7 e il bocda
Dan.8.
Dan 8:2 Cura ch''eu hai questa visiun, am paraiva d''esser a Susa, la chapitala, en la
provincia d''Elam; e durant mia visiun, jau era sper il flum Ulaï.
2a- Daniel è en Persia sper il flum Karoun che al è da ses temp l’Ulaï. La chapitala Persia
ed il flum simbol d’in pievel inditgeschan in lieu geografic da referenza per la visiun che
Dieus va dar a el. Ils messadis profetics portan uschia en quest chapitel preziusas datas
geograficas che mancavan en ils chapitels 2 e 7.
Dan 8:3 Jau hai levà ils egls, hai guardà, e ves', in mulet stat avant il flum, ed el aveva
cornas; questas cornas eran autas, ma ina era pli auta che l’autra, ed ella è sa levada
l’ultima.
3a- Quest verset resuma l'istorgia da la Persia represchentada da quest muvel dal qual la
corna la pli auta la represchenta perquai ch'ella è stada en emprims temps dominada da sia
alliada Media, ma s'è alzada sur quella en ultim tras l'arrivada al poder dal retg Cyrus 2 il
Pers, l'onn 539, l'ultim contemporan da Daniel tenor Dan.10:1. Ma qua jau inditgesch in
problem da data reala, perquai ch'ils istoriografs ignoreschan cumplettamain il testimoni
ocular da Daniel che attribuescha, en Dan.5:31, la conquista da Babel al retg med Darius, il
qual organisescha Babel en 120 satrapias tenor Dan.6:1. Cyrus è arrivà al poder suenter la
mort da Darius uschia betg l'onn 539 in pau pli tard, u alura al cuntrari, la conquista da
Darius avess pudì avair gì lieu in pau avant la data 539.
3b- Ina subtilitad divina cumpara en questa versiun, en la furma utilisada per designar ina
pitschna ed ina gronda corna. Quai conferma che l’expressiun « pitschna corna », accurat
evitada, è specificamain ed exclusivamain colliada cun l’identitad da Roma.
Dan 8:4 Jau hai vis il muvel che batteva cun sias cornas vers l’occident, il nord ed il sid;
nagin animal n’era bun da resistar a quel, e n’i aveva nagin che pudess liberar sias victimas;
el fascheva quai ch’el vuliva, ed el è daventà pussant.
4a- L’imagen da quest vers illustrescha las fasas successivas da las conquistas dals Persers
che las manan vers l’imperi, la dominaziun dal retg dals retgs.
A l’occident : Cyrus 2 fa Allianza cun ils Chaldeers ed ils Egipters tranter 549 e
539.
Al septentrion : la Lydia dal retg Cresus vegn conquistada en 546
Al mezdi : Cyrus conquista la Babilonia en succedind al retg Med Darius suenter
539 e pli tard il retg pers Cambyse 2 conquista l’Egipta en – 525.
4b- e el daventet pussant
El cuntanscha la pussanza imperiala che fa da la Persia il emprim imperi profetisà en
quest capitel 8. Quai era il 2avel imperi en las visiuns da Dan.2 e Dan.7. En questa pussanza
l’imperi pers s’extendet fin al mar Mediterrana e attacca la Grezia che la stoppa a Marathon
en 490. Las guerras reprenan.
Dan 8:5 Cura che jau guardava attentamain, varda, in boc vegniva da l''occident, e
traversava tutta la terra sin sia surfatscha, senza la tucher; quest boc aveva ina gronda corn
tranter ils egls.
5a- Il verset 21 identifitga claramain il boc: Il bouc, quel è il retg da Javan, La grond'
corn tranter ses ögls, quel è il emprim retg. Javan, è l''antich num da la Grezia. Ignorond ils
retgs grecs flaivels, l''Spirt construescha sia revelaziun sin il grond conquerider grec
Alexander il Grond.
5b- guardai, ün bouc gniva da l'occident
Las indicaziuns geograficas èn ancra dadas. Il bouc vain da l'occident respectiv al
imperi persian prendü sco lieu geografic da referenza.
5c- e curreva sur tutta la terra a sia surfatscha, senza la tucher
Il messadi è analog a las quatter alas d'utschè dal leopard da Dan.7:6. El sottalinescha
l'extrema sveltezza da las conquistas da quest giuven retg macedon ch'al va ad extender sia
dominanza fin al flum Indus in diesch onns.
5d- quest chavretg aveva ina grond corn tranter ils egls
L’identitad è data en il verset 21: La gronda corn tranter ses egls, è il emprim retg.
Quest retg è Alexander il grond ( 543 523). L’Spirit gli dat l’aspect da la Licorna, animal
fabulus mitic. El denunzia uschia l’imaginaziun fertila inexausta d’ina societad greca che ha
inventà las favlas applitgadas a la religiun e da la quala l’spirit ha traversà ils seculs fin a
nossa epoca en l’occident engianadamaing cristian. Quai è in aspect dal peccà che vegn
confermà da l’imagen dal chavra, l’animal che tschentava il roll dal purtretg en il rit annual
sacher dal « di dals expiazis ». La crucifixiun dal Messias Jesus ha cumplit en sia perfecziun
divina quest rit duess cessar suenter el a forza, tras la destrucziun dal tempel e da la naziun
giudaica dals Romans il 70.
Dan 8:6 El è arrifin al mulet ch'aveva las corns, e ch'jau aveva vis stà davant al flum, ed
el è cursu sin el en tutta sia furia.
6a- Alexander il Grond lantscha sia attacca cunter ils Persers dal qual il retg è Darius 3.
Quest ultim è vegnì battà a Issos, el è fugì laschand sin lieu ses arc, ses scut, e ses mantel, sco
era sia dunna e ses eredi, en 333. El vegnà mazzà pli tard da dus da ses grands.
6b- ed el è currid si su cun tutta sia furia
Questa furia è storicamente giustifitgada. Ella è stada precedida da questa scumbegl
tranter Darius ed Alexander: « Avant che Alexander na rencontras Darius, il retg persian al fa
trametter dons destinads a suttalaiar lur posiziuns respectivas da retg e uffant Alexander è
anc oz in giuven prinzi noviz en l’art da la guerra (ram I, lascha 89). Darius al trametta ina
balla, ina frusta, in fren da chaval ed ina chascha d’argient plaina d’aur. Ina brev che
accompogna il tesaur explitgescha ils elements: la balla è per ch’el cuntinuescha a giugar sco
uffant ch’el è, il fren per al mussar a sa dominar, la frusta per al corregiar e l’aur represchenta
il tribut che ils Macedonians ston pajar a l’imperatur persian.
Alexandar na mussa betg in segn da rabia, malgrà la tema dals messatgers. El als dumonda al
cuntrari da felicitar Darius per sia finadad. Darius, disch el, enconuscha l’avegnir, damai ch’el
ha dat ad Alexandar ina balla che represchenta sia futura conquista dal mund, il fren
signifitgescha che tuts s’suttamettan ad el, il fustg sarà per punir quels che giaschan da sa
lever cunter el ed l’aur suggerescha il tribut ch’el vegn a retschaiver da tut ses sudits. Detagl
profetic, Alexandar aveva in chaval al qual el ha dat il num « Bucéphale » quai che
signifitgescha, cun in prefix augmentativ, « chau ». En tut ses cumbats, el sarà en « chau » da
sia armada, l’arma en maun. Ed el vegn a daventar durant « diesch onns » il « chau » dirigent
dal mund cuvert da la profezia. Sia notorietà va a favurisar la cultura greca ed il puchià qua la
stigmatisescha.
Dan 8:7 Jau hai vis ch'el s'approvava dal muntun e s'irritava cunter el; el ha battì il muntun
e gli ha rupt las duas corns, senza che il muntun hagia la forza da resister; el l'ha schlantschà
per terra e l'ha calpestà, e n'era nagin per liberar il muntun.
7a- La guerra cumenzada dad Alexander il Grond: en 333, ad Issos, il champ persian è
vegnì battì.
Dan 8:8 Il chavrè vegnì fitg pussaunt; ma cura ch'el era pussaunt, si' grond corn s'ha rut.
Quatter gronds corns èn sajads per remplazzar quel, vers ils quatter vents dal tschiel.
8a- si' grond corn s'ha rut
En 323, il giuven retg ( 356 323) mora senza eretiers a 32 onns, a Babilonia.
8b- Quatter gronds corns èn sajads per remplazzar quel, vers ils quatter vents dal tschiel.
Ils remplazzants dal retg mort eran ses generals: ils diadocs. Els eran diesch cun la
mort d’Alexander e durant 20 onns els van sa cumbatter in cun l’auter al punct che suenter 20
onns restavan be quatter survivents. Mintgin d’els ha fundà ina dinastia reala en il pajais sin il
qual el dominava. Il pli grond è Seleucos dit Nicator, el ha fundà la dinastia « seleucida » che
regnava sur il reginavel da Siria. Il secund è Ptolemeus Lagos, el ha fundà la dinastia « lagida
» che regnava sur l’Egipta. Il terz è Cassandros che regnava sur la Grezia, ed il quart è
Lysimach (num latin) che regnava sur la Tracia.
Il messadi profetic basà sin la geografia sa prolunga. Ils quatter puncts cardinals dals
quatter vents dals tschiels conferman l'identitad dals pajais dals combattants concernids.
Il return da Roma, la pitschna corn
Dan 8:9 Dad ina da quellas è sortida ina pitschna corn, che sa sbassa fitg vers il mezdi, vers
l'ost e vers il pli bel pajais.
9a- L'aspect da quest vers descriva las extensiuns dad in reginavel che daventa a sira in
imperi dominant. En las lecziuns precedentes e en l'istorgia dal mund, il reginavel successur
da la Grezia è Roma. Questa identificaziun è plitost justifitgada tras l'expressiun «pitschna
corn» che è questa giada, cuntrari a quai ch'è vegnì fatg per la corn Media pli curta, claramain
menziunada. Quai ans permetta da dir che questa «pitschna corn» simbolisescha, en quest
connex, la Roma republicana en creschientscha. Perquai ch'ella intervena vers l'ost, sco
gendarms dal mund, savens perquai ch'ella è clamada per reglar in conflict local tranter
opposants. E quai è la raschun precisa che justifiescha l'ima che suonda.
9b- Da l’ina da quellas è sortida ina pitschna corn
Il dominatur precedent era la Grezia, ed è da la Grezia che Roma vegn a dominar en
questa zona orientala nua che Israel sa chatta; la Grezia, ina da las quatter corns.
9c- che sa sviluppa fitg vers il mezdi, vers l’ost, e vers il pli bel dals pajais.
Il creschiment roman cumenza da sia posiziun geografica vers il mezdi emprimamain.
L'istorgia confermescha la chaussa, Roma entrand en Guerras punicas cunter Carthago,
l'actuala Tunisia, vers 250.
La fasa d'extensiun suandanta s'effectuescha vers l’ost cun intervegnir tar ina da las
quatter cornas : la Grezia, vers 200. Ella è vegnida clamada dalla lia greca etolica per la
sustegnair cunter la lia acheica (Etolia cunter Achaia). Arrivada sin il terren grec, l'armada
romana na al bandunà pli e l'entira Grezia daventà ina colonia romana a partir da 160.
Dapi la Grezia, Roma va cuntinuar sia extensiun cun metter pe en Palestina ed en
Judea, che daventarà en 63 ina provinzia da Roma conquistada da las armadas dal general
Pompeius. Quai è questa Judea, che l’Spirit designescha cun questa bella expressiun: Il pli bel
pajais, expressiun menziunada en Dan.11:16 e 42, ed Ez.20:6 e 15.
L’ipotesa è confermada, la « pitschna corna » è Roma
Questa giada, il dubi n’è betg pli permess, il regim papal da Dan.7 è demascà, uschia,
saltond ils seculs nunnecessaris, l’Spirt ans maina a l’ura tragica nua che, abbandunada dals
imperaturs, Roma reprenda sia dominaziun sut ina furma religiusa d’apparenza cristiana a la
quala el attribuescha las acziuns reveladas dals simbols dal verset 10 che vegn. Quai èn las
acziuns dal retg « different » da Dan.7.
Imperial Rome and then papal Rome persecute the saints
Two successive readings for this single verse
Dan 8:10 It rose up to the host of heaven, cast down to earth some of the host and some of
the stars, and trampled them.
10a- It rose up to the host of heaven
By saying "ella", the Spirit keeps Rome as its target, in the chronological sequence of
its extensions, after various forms of government to which it alludes in Rev.17:10. Rome
reached empire under the reign of the Roman emperor Octavian, called Augustus. And it was
during his time that Jesus Christ was born of the Spirit, in the still-virgin body of Mary, the
young wife of Joseph; both chosen for the sole reason of their belonging to the lineage of
King David. After his death, once resurrected by himself as he had foretold, Jesus entrusted
his apostles and disciples with the mission of proclaiming the good news of salvation (the
Gospel) to make elects throughout the earth. At that time, Rome confronted the gentleness
and pacifism of Christianity; it in the role of the butcher, Christ's disciples in that of
slaughtered lambs. At the cost of much martyr's blood shed, the Christian faith spread
throughout the world and particularly in the capital of the empire, Rome. Persecuting Imperial
Rome rises against Christians. In this verse 10, two actions of Rome overlap. The first
concerns the imperial and the second, the papal.
En regimen imperial nus pudain gia attribuir a ella las acziuns menziunadas:
Ella s'alset enfin l'armada dals tschiels: ella s'affrontet cun ils cristians. Davos questa
expressiun simbolica,armada dals tschiels, sa chatta l'Eletta cristiana tenor che Jesus aveva
gia numnà ses fidels:citadins dal reginavel dals tschiels. Ultra da quai, Dan.12:3 comparescha
ils veritabelssontgs cun ilssteilas che èn er,la posteritad dad Abraham da Gen.15:5. En
emprima lectura, audazia da martirizar ils figls e figlias da Dieu furma gia per la Roma
pagana in'acziun arrogant e inaelevaziunindegna e nunjustifitgada. En segunda lectura, la
pretensiun da l’uvestg da Roma da diriger sco papa l’Eletta da Jesus-Christ a partir da 538 è
era in’acziun arrogantta, ed ina elevaziunancora pli indegna e nunjustifitgada.
ella ha fatg crudar ina part da questa armada e las steilas, ed ella las ha pestadas :
Ella ils persequitescha e fa morir per distrair sia populaziun en sias arenas. Ils persequiturs èn
principalmain Nero, Domitian e Diocletian, l’ultim persequitur uffizial tranter 303 e 313. En
emprima lectura, questa perioda dramatica è cuverta en Apo.2 sut ils nums simbolics «
d’Efes », epoca nua che Gion retscha sia Revelaziun divina numnada « Apocalypse » e da
« Smyrna ». En segunda lectura, attribuidas a la Roma papala, questas acziuns èn plazzadas en
Apo.2 sut las periodas numnadas « Pergam » uschè, allianza violada u adulteri e « Thyatira »
uschè, abominaziuns e morts. En dischond, e ella ls'' ha calcà, l’Spirt imputescha ad omaduas
Roma il medem tip d’acziuns sanguinaras. Il verb calcà e sia expressiun calcava als peis sa
chattan imputads a la Roma pagana en Dan.7:19. Ma l’acziun da calcar va sa prolongar enfin
il termin dals 2300 saira-matg dal verset 14 da quest chapitel 8 tenor l’enconter dal verset 13
: Fina cura vegnan la sanctadad e l''armada a foulads ? Questa acziun là s’acumplescha en il
temp da l’era cristiana e nus stuain perquai l’imputar a la Roma papala e ses sustegns
monarchics; quai che l’istorgia conferma. Mussain dentant ina differenza impurtanta. La
Roma pagana fa be crudar a terra literalmain ils sants da Jesus-Christ, entant che la Roma
papala, tras sia falsa instrucziun religiusa, ils fa crudar a terra spiritualmain, avant da ls''
persequitar a sia vart literalmain.
Las persecuziuns sporadicas sa prolongheschan cun alternanzas da pasch fin l’arrivada da
l’imperatur Constantin 1er che metta fin a las persecuziuns cunter ils cristians cun l’edict da
Milano, sia chapitala romana, l’onn 313, che furma il termin dal temp dals « diesch onns » da
persecuziuns che caracteriseschan l’epoca « Smyrna » dad Apo.2:8. Cun questa pasch, la
cretta cristiana na va a gudagnar nagut, e Dieu, el, va a perder bler. Perquai che senza la
barriera da las persecuziuns, ils engagements dals nun convertids per questa nova cretta
pulluleschan e sa multiplian en tut l’imperi e surtut a Roma nua che il sang dals martirs è
currid il pli.
Quai è pür a quella epoca cha nus pudain colliar il cumenz da la segunda lectura da
quest vers. Quella nua che Roma daventa cristiana ubadind als urdens da l'imperatur
Constantin, il qual, l'onn 321, ha fatg in edict che cumonda il midar dal di da repaus
settemanal: il sabbat dal settem di vegn remplazzà cun l'emprim di da l'emna; a l'epoca,
consacrà dals pagans per l'adoraziun dal dieu «sulegl venerabel invincì ». Questa acziun è
uschè greva sco il fatg da baiver en ils vaschs d’aur dal tempel, ma questa giada, Dieu na
reagirà betg, l’ura dal giudizi final sufficescha. Cun ses nov di da repaus, Roma va extender
sia doctrina cristiana en tut l’imperi, e sia autoritad locala, l’uvestg da Roma va gudagnar en
prestigi e sustegn, enfin l’elevaziun suprema il titel papal che gli dat per decret, en 533,
l’imperatur bizantin Giustin 1er. Igl sto vegnir spetgà l’expulsiun dals Ostrogots ostils per che
il emprim papa en titel, Vigili, s’installescha sin ses sedia papal, a Roma, al palaz dal Lateran
construì sin il munt Caelius. La data 538 e l’arrivada dal emprim papa marcan l’adempliment
dals actschuns descrittas en il vers 11 che suonda. Ma quai è era, il cumenzament dals 1260
dis-anns da reginavel dals paps e da tut quai che als pertutga e ch’è vegnì revelà en Dan.7. In
reginavel continu durant il qual ils sants èn, danovamain, squitschads sut pe, ma questa giada,
tras la dominaziun religiusa papala romana e ses sustegns civils, ils monarcs, e l’apice en
num da Crist.
Las acziuns specificas dal papismo stabilì en 538
Dan 8:11 Ella s'augmentet enfin al chau da l'armada, al privet dal sacrifici perpeten, e
smantelà il lieu la basa da ses sanctuari.
11a- Ella s'augmentet enfin al chau da l'armada
Quest chau da l'armada è logicamain e biblicamain Gesu-Crist, suondont Ef.5:23
: perquai ch’il um è il chau da la dunna, scu Christ è il chau da l’Baselgia, che è ses corp, e
dal qual el è il Salvader. Il verb « ella s’alzet» è ben tschernì, perquai exactamain, en 538,
Jesus sa chatta en tschiel entant che la papatà è, ella, sin la terra. Il tschiel è or da sia portada
ma «ella s’alzet» cun far creder als umans ch'ella al remplaziescha sin la terra. Dapi il tschiel,
Jesus ha paucas chaussas d'evitar als umans la trapla tendida sin lur pass dal diavel. Ultra da
quai, perqué el fiss el, entant ch'el als libra el sez a questa trapla ed a tuttas sias maledicziuns?
Perquai nus avain ben legì, en Dan.7:25, «ils sants vegnan mess en sias mauns per in temp,
dus temps ed in mez temp » ; els vegnan deliberadamain surtads dal Dieu Crist, pervi
dals temp e da la lescha midada. La lescha midada il 321 da Constantin davart il sabbat,
naturalmain, ma surtut, la lescha midada dal papissem roman, suenter il 538 nua che quai n’è
betg mo il sabbat ch’è tocà ed attatgà, mabain la lescha entira ch’è renvidada versiun Roma.
11b- al giet davent il sacrifici perpeten
Jau inditgesch l’absenza dal pled sacrifici en il text ebraic original. Quai dit, sia
preschientscha suggerescha il context da l’antica allianza, ma quai n’è betg il cas sco jau hai
mussà. Sut la nova allianzail sacrifici e l’offerta han cessà, la mort da Crist, en mesemna da
l’emna menziunada en Dan.9:27, avend rendì quests rits nunnecessaris. Malgrà quai, è restà
qualchosa da l’allianza veglia: il ministeri dal sumer sacerdot ed intercessur per ils puccaus
dal pievel che profetizava era el il ministeri celestial che Gesu cumplescha en favur da ses
elets redents tras ses sang dapi sia resurrecziun. Crist è returnà en tschiel che restava alura
da li levar? Sia funcziun sacerdotala, vul dir, sia rolla exclusiva d’intercessur per perdonar ils
puccaus da ses elets. En effet, dapi il 538, l’instituziun sin terra, a Roma, d’in schef da la
Baselgia da Crist ha rendì il ministeri celestial da Gesu van ed inutil. Las uraris na passan pli
tras el ed ils puccaders restan portaders da lur puccaus e da lur culpabilitad vers Dieu.
Heb.7:23 conferma questa analisa, schend: «Ma el, perquai ch’el resta eternamain, posseda
in sacerdoci che n’è betg transmessibel ». Il cambiament dal chau sin la terra justifiescha ils
fruits abominabels purtads da quest cristianissem senza Crist; fruits profetisads da Dieu a
Daniel. Pertge èn ils cristians stads colps dad questa terribla maledicziun? Il verset 12 che
vegn a dar la resposta: pervi da la puccà.
L'identificaziun dal perpetuel ch'è vegnida fatga servirà sco basa per ils calculs che
duvran las duratas 1290 e 1335 dis-ons che vegnan proponids en Dan.12:11 e 12; la basa
stabilida essend la data 538, mument nua che il sacerdozi perpetuel vegn suttraì dal chau
papal terren.
11c- e sbüttà il lieu la basa da sia sanctuari
A causa dal context da la nova allianza, tranter las duas muntadas pussaivlas dal pled
ebraic «mecon» translatà sco «lieu» hai jau tschentà sia translaziun «basa» tut uschè legitima
e meglier adattada al context da l’epoca cristiana visada da la profezia.
Ina lectura svelta na ves nagut, ma in studi accurà guidà dal Spiert avra ils egls sin las
subtilitads dal cudesch da Daniel nua ch’i vegn savens discurrì da santieri, quai che porta a
confusiun. Malgrà quai, èsi pussaivel da betg laschar engianar en funcziun dal verb che marca
l’acziun che vegn fatga al santieri.
Qua in Dan.7:11 : sia basa vegn stgulada tras la papat.
En Dan.11:30 : el è profanà dal retg grec persecutur dals Gidieus Antiochos 4 Epifan
en 168.
En Dan.8:14 e Dan.9:26 na sa tracta betg da santieri ma da santitad. Il pled ebraic «
qodesh » è tradì mal sistematicamain en tuttas las translaziuns da las versiuns las pli
derasadas. Ma il text original ebraic resta immudà per testimoniar la vardat originala.
Igl sto savair che il term « santuary » designa exclusivamain il lieu nua che Dieu sa
chatta en persuna. Dapi che Jesus è resustità ed è returnà en tschiel, n’exista pli sin terra
nagin santuary. Sbaratar la basa da ses santuary significha pia saper ils fundamentals
doctrinals che concernan siu ministeri celestial, il qual illustra tut las cundiziuns da la
salidezza. En effet, ina giada battagià, l’appellà sto pudair profitar da l’approbaziun da Jesus-
Christ che giuditgescha sia fe sin sias ovras e consent u betg da perdonar ses puccaus en num
da siu sacrifici. Il battem marca l’entschatta d’ina experientscha vivì sut il dretg giudizi da
Dieu e betg sia fin. Quai significha che cura che la relaziun directa tranter l’elets terresters e
siu intercessur celestial è interrutta, la salidezza n’è pli pussaivla, e l’allianza santa è rutta.
Quai è in terribel drama spiritual ignorà da las massas umanas engianadas e seducidas dapi il
7 da mars 321 e l’onn 538 en il qual il sacerdoci perpeten da Gesu Crist è vegnì levà dal papa
per siu agen profit. Sbaratar la basa da ses santuary, quai è era attribuir als 12 apostels, che
represchentan la basa u il fundament da l’Elgia, chasa spirituala, ina doctrina falsamain
cristiana che giustifitgescha e legalisescha il puchià cunter la lescha divina; quai che nagin
apostel avess fatg.
Dan 8:12 L'armada è vegnida surdada cun il sacrifici perpeten, pervi dal puccau; la corn ha
schlantschà la vardad per terra, ed ha reussì en sias interpresas.
12a- L'armada è vegnida surdada cun il sacrifici perpeten
En in linguatg pli simbolic questa expressiun ha la medema muntada sco quella da
Dan.7:25 : l'armada è vegnida surdada Ma qua il Spiert agiuntescha cun il perpeten
12b- pervi dal puchià
Uschia, suainter 1 Gion 3:4, pervi da la transgreschiun da la lescha midada en
Dan.7:25. Perche Gion ha dit e scrit: Tgi che fa puchià transgredescha la lescha, e il puchià è
la transgreschiun da la lescha. Questa transgreschiun dat enavos al 7 da mars 321 e
concerne, en emprim lieu, l'abandon dal sonch sabbat da Dieu; il sabbat santifitgà dad el, dapi
la creaziun dal mund, sin l'unic e perpeten « settem di ».
12c- la corna ha sbüttà la vardad per terra
La vardad è anc in pled spiritual che designescha la lescha suondont Ps.119:142-151
: Tia lescha è la vardad …tuts tes cumonds èn la vardad.
12d- e reussì en sias interpresas
Sche il Spiert dal Dieu creatur ha annunzià quai avant, alura na t’emprovas betg
d’avair ignorà questa supercheria, la pli gronda escroquerie spirituala da tutta l’istorgia dals
umans; ma er, la pli greva en sias consequenzas da perditas d’olmas umanas per Dieu. Il
verset 24 confermerà schend : Sa pussanza crescherà, ma betg tras sia atgna forza; el farà
devastaziuns incrediblas, el reussirà en sias interpresas, el destruirà ils pussants ed il pievel
dals sants.
La preparaziun per la santificaziun
En las leschuns dadas tras ils rits religius da l’allianza veglia quest tema da la
preparaziun per la santificaziun cumpara adina puspè. En emprim lieu, tranter il temp da la
sclavitad e l’entrada en Canaan, la celebraziun da la Pascha era necessaria per santifitgar il
pievel che Dieu duaja manar vers ses territori naziunal, Israel, la terra promessa. En effet, è
stà necessari 40 onns da prova da purificaziun e santificaziun per che l’entrada en Canaan
possia succeder.
Uschia, davart il sabbat marcà il settem di dad in tramuntar dal sulegl a l’auter, era
necessari in temp precedent da preparaziun. Ils sis dis d’activitads profanas pretendevan in
lavadi dal corp ed in midada da vestgadira, quistas chaussas eran er impostas al sacrificatur
per che el possia, senza privel per sia vita, entrar en il lieu saint dal tempel per exequir ses
servetsch ritual.
La emna da sett dis da 24 uras da la creaziun è construida sin il model dals sett milli
onns dal project da salüt preparà da Dieu. Uschia che ils 6 emprims dis represchentan ils 6
emprims millennis durant ils quals Dieu tscerna ses elets. Ed il 7ème ed il ultim milleni
constituescha il grond sabbat durant il qual Dieu ed ses elets reunids en tschiel savureschan in
ver e cumplet repos. Ils puccants essend provisoricamain tuts morts; excepziun Satan, che
resta isolà sin ina terra spopolada durant questa perioda da «mill anns» revelada en Apo.20.
Avant dad entrar en il «tschiel» ils elets ston esser purifitgads e santifitgads. La purificaziun
sa basa sin la fede al sacrifici voluntari da Crist, ma la santificaziun s’obtigna cun sia agid
suenter il battaisem perquai che la purificaziun è imputada, vul dir obtegnida en avantatg en
num dad in principi da fede, ma la santificaziun è il frut obtegnì en realitad en sia olma entira
da l’elet tras sia reala cooperaziun cun il Dieu vivent Jesus-Crist. Ella s’obtigna tras in cumbat
ch’el maina cunter sez, cunter sia natira nauscha, per resistar al puccà.
Daniel 9:25 ans mussa dir, Gesu-Crist ais vegnì per murir sin ina crusch per obtegnair
da ses elets ch'els na pchagian betg pli, perquai ch'el ais vegnì metter fin al pchà. Usche sco
nus vein vis al verset 12, l'Eletta cristiana ais stada messa sut il despotissem papal pervia dal
pchà. Uschia eis necessaria ina purificaziun per obtegnair la sanctificaziun senza la quala
nagin na vesairà Dieu sco ch'ei scrit en Ebr.12:14: Tschertget la pasch cun tuts, e la
sanctificaziun, senza la quala nagin na vesairà il Segner.
Applità als 2000 onns da l’era cristiana dapi la mort da Jesus-Christ enfin sia returnada
il 2030, quest temp da preparaziun e da sanctificaziun vegn a vegnir revelà en las versiuns 13
e 14 che suondan. En cuntrast cun la cretta originala dals adventists, questa epoca n’è betg
quella dal giudizi che Daniel 7 descriva, mabain quella da la sanctificaziun rendida necessaria
pervi da l’ierta seculara dals puccads legitimads tras l’ensegnament abominabel da la Roma
papala. Je precisescha, che l’ovra da la Reforma engaschada a partir dal 13avel tschientaner,
n’ha betg realisà la purificaziun e la sanctificaziun che vegn pretendida en tutta giustia dal
Dieu salvader trais giadas saint e perfetgamain pur.
Dan 8:13 Jau hai udì in saint discurrir; ed in auter saint ha dit a quel che discurriva: Durant
quant temp vegn la visiun davart il sacrifici perpeten e davart il puccà devastatur? Fina a
cura vegnan il sanctuari e l’armada a vegnir sutsurnads?
13a- Jau hai udî in san discurrir; ed in auter san ha dit a quel che discurriva
Be ils veritabels saints prendan conscienza dals pchads ereditads da Roma. Nus ils
chattain puspè en la scena da la visiun preschentada en Dan.12.
13b- Duraunt tge temp s'ademplirà la visiun
Ils saints dumondan ina data che marcarà la fin dallas abominaziuns romanas.
13c- sur il sacrifici perpet
Ils sants dumandan ina data che marcarà la represcha dal sacerdoci perpet da Crist.
13d- e sin il pchà devastatur?
Ils sants dumandan ina data che marcarà il return dal sabbat dal settem di, da la quala
la transgressiun è punida cun la devastaziun romana e quella da las guerras; e per ses
transgressurs, questa puniziun durarà enfin la fin dal mund.
13e- Fina cura vegnan il sanctuari e l'armada calpestads?
Ils sants dumandan ina data che marcarà la fin da las persecuziuns
papalas applitgadas cunter els, ils sants elets da Dieu.
Dan 8:14 Ed el ha dit a mai: Duemila tschient e trenta sairas e damauns; lura vegn il
sanctuari a vegnir purifitgà.
14a- Dapi il 1991, Dieu ha manà mia studegia davart quest vers mal translatà. Qua è sia
vaira translaziun dal text ebraic.
Ed el ha dit a mai: Fin saira-damaun duemila tschient e trenta e giustifitgada vegn
a vegnir la santezza.
Ti pos constatar, il termin dals 2300 saira-damaun ha per fin la sanctificaziun dals
elets tschernids da Dieu a partir da la data che vegn determinada per quest termin. La giustia
eterna cuntanschida tras il battem fin vegn messa en dumonda. L’exigenza dal Dieu trais
giadas saint, en Bab, Figl e Sonch Spirt ha mie sa rinforzada tras la necessitad ch’ils elets
na pèchan pli ni cunter il sabbat, ni cunter mintga autra ordinanza sortida da la bucca da Dieu.
Il via stretga da la salidezza mussà da Gesu è uschia restaura. E il model da l’elect preschentà
en Noe, Daniel, e Giob justifiescha il milliun d’elets per ils diesch milliards decadids dal
giudizi final da Dan.7:10.
Dan 8:15 E cur ch’eu, Daniel, havis quella visiun e stuevis chapir, eis ei staus ina persuna
cun l’apparientscha d’in um che steva avant mai.
15a- Logicamain, Daniel vuless chapir il muntada da la visiun e quai al vala en Dan.10:12
in’approbaziun da Dieu justifitgada, ma el na vegn mai ad esser exaudì dal tuttafatg en siu
giavisch sco la resposta da Dieu en Dan.12:9 mussa:El ha respundì: Va, Daniel, perquai che
questas pledas vegnan tegnidas secretas e sigilladasfin al temp da la fin.
Dan 8:16 Ed jau hai udì la vusch d’in um en miez l’Ulaï; el ha clamà e dit: Gabriel,
explitgescha ad el la visiun.
16a- L’imagen da Jesus Crist en miez l’Ulaï anticipescha la lescha dada en la visiun da
Dan.12. L’angel Gabriel, servitur vischin dal Crist, è incumbensà d’explitgar la muntada da la
visiun entira dapi ses cumenzament. Suandain uschia cun attenziun las infurmaziuns
supplementaras che vegnan reveladas en ils versets che suondan.
Dan 8:17 El è lura arrivà davant al lieu nua ch’jau era; e cun sia approachada, jau sun stà
spaventà e sun crudà sin mia fatscha. El ha dit: Sta attent, figl da l’uman, perquai che la
visiun concerna in temp che vegn a esser la fin.
17a- La visiun dals essers celestial provocherà adina quest effect sin l’uman da charn. Ma
stain attent sco el ans invita. Il temp da la fin concernà cumenzarà sin la fin da la visiun entira.
Dan 8:18 Cura ch'el discurriva cun mai, eau sun stà sturnì, la fatscha vi vers terra. El ha
tuchà mai e fatg che eau possia star en pe là nua ch'eau sun.
18a- En questa experientscha, Dieu accentuescha la maledicziun da la charn che na po betg
cumparegliar la purezza dals chörps celestials dals anguls fidels.
Dan 8:19 Lura el ha ditg a mai: Eau vegn a t'instruir, quai ch'arrivarà al termin da
l'ira, perquai i dat in temp fixà per la fin.
19a- Il termin da l'ira da Dieu vegn, ma questa ira è giustifitgada da la disubedientscha
cristiana ereditada da la doctrina papala romana. L'arrest da questa ira divina profetisada sarà
uschia parziala damai ch'ella na cessarà veramain sulettamain suenter la destrucziun
cumpletta da l'umanitad al return en gloria dal Crist.
Dan 8:20 Il mulet ch'tu has vis, e ch'aveva corns, quels èn ils retgs dals Meds e dals
Persians.
20a- Quai è per Dieu da dar segns a ses elets per ch’els chapeschian il principi da la
successiun dals simbols preschentads. Ils Meds ed ils Persers marcan il cuntext istoric dal
cumenzament da la revelaziun. En Dan.2 e 7 els sa chattavan en segunda posiziun.
Dan 8:21 Il buoch, quel è il retg da la Grezia, La grond’corna tranter ses egls, quel è il
emprim retg.
21a- A sia vouta la Grezia è la segunda successiun; la terza en Dan.2 e7.
21b- La grond corn tranter ses ögls, esch il prüm retg
Nus l’avain vis, sa tracta dal grond conquistader grec, Alexander il grond. La grond
corn, represchenta seis caracter offensiv e bellic, il qual il retg Darius 3 ha sbaglià da umiliar,
perquai ch’el ha custà ad el ses reginam e sia vita. En mettant questa corn betg sin la frunt,
mabain tranter ils ögls, l’Spirt mussa sia brama d’ina conquista insaziabla, che stoppà be cun
sia mort. Ma ils ögls èn era la vegada profetica, e dapi sia naschientscha, in destin excepziunal
gli è stà annunzià dad in vegent ed el cretta a ses destin profetizà durant tota sia vita.
Dan 8:22 Las quatter cornas che sa chattan per remplazzar quella corn rompida, quellas èn
quatter reginavels che vegnan da quella naziun, ma che na vegnan betg ad avair tanta forza.
22a- Nus chattain puspè las quatter dinastias grecas fundadas dals quatter generals
successurs d’Alexander, anc vivents suenter 20 onns da guerras tranter ils diesch ch’els eran
al cumenzament.
Dan 8:23 A la fin da lur dominanza, cura che ils puccaders vegnan consumads, vegn a sa
lever in retg sfaccià ed artificius.
23a- Saltond ils temps intermedis, l'angel evoca l'epoca cristiana da la dominaziun da la
Roma papala. Agind uschia, el inditgescha il intent principal da la revelaziun dada. Ma questa
explicaziun porta in'autra instrucziun che cumpara en l'emprima frasa da quest verset:A la fin
da lur dominanza, cur ch'ils puccaders vegnan consumads.Tgi èn pia quels puccants
consumads che precedan il temp dal regim papal? Quels èn ils Gidieus naziunals rebels che
han refusà Jesus-Crist sco Messias e salvader, liberatur, ge, mo be dals puccads commess e be
en favur da quels ch'el recognoscha tras la qualitad da lur cretta. Els èn stads
effectivamain consumadsen 70 tras las truppas da Roma, els e lur citad da Jerusalem, e quai
per la segunda giada suenter la destrucziun effectuada sut Nébucadnetsar en 586. Cun
questa acziun ha Dieu dà la prova che l’allianza veglia era ida a fin dapi la mort da Jesus-
Christus, nua ch’a Jerusalem il vel da separaziun dal tempel sa schliet en duas parts, dal ault
fin al bass, mussand uschia che l’acziun vegniva da Dieu sez.
23b- s'alzarà in re sfaccià e artificius
Quai è la descripziun che Dieu dat dal papissem caracterisà tenor Dan.7:8 per sia
sfacciadetgna e qua per sia sfacciadetgna. El agiuntescha e artificius. L'artifizi consista a
velar la vardad e prender l'apparenza da quai ch'ins n'è betg. L'artifizi serva a trompar ses
proxims, quai ch'ils papes successivs fan.
Dan 8:24 Sa pussanza crescherà, ma betg tras sia atgna forza; el farà devastaziuns
incrediblas, el reussirà en sias interpresas, el destruirà ils pussants ed il pievel dals sants.
24a- Sa pussanza crescherà
En effet, descrit en Dan.7:8 sco ina « pitschna corn », il verset 20 gli attribuescha
« ina apparientscha pli gronda che las autras ».
24b- ma betg tras sia propia forza
Ancura ina giada, la historia quai conferma, senza il sustegn militar dals monarcs, il
regimen papal na fiss betg stà en cas da survivir. Il emprim sustegn è stà Clovis, il retg dals
Francs da la dinastia merovingica e suenter quella, quel da la dinastia carolingica ed enfin,
quel da la dinastia capetingia. Il sustegn da la monarchia franzosa gli è savens mancà. E nus
vesain che quest sustegn ha in pretsch da pajar. Quai vegn fatg sco exempel tras la
decapitaziun dal retg franzos Louis 16, da la regina Marie-Antoinette, dals cortisans
monarchistics e dal clerus catolic roman principalmain responsabel, tras la guillotina
installada en Frantscha en la chapitala e las citads da provinza, tras ils revoluziunars franzos
tranter 1793 e 1794; duas epocas da «Terror» inscrittas en letras da sang en la memoria da
l’umanitad. En Apo.2:22 questa puniziun divina vegn profetisada en quests terms:Vezzi, jau
vegn a la metter sin in letg, e trametter ina granda tribulaziun a quels che cumettan
adulteri cun ella, sch'els nu' sa pentan da lur ovras. Jau vegn a far murir da mort ses
uffants; e tut las baselgias savran ch'jau sun quel ch'explorescha ils reins e ils cors, e jau
vegn a retscheiver a mintgin tenor sias ovras.
24c- el farà devastaziuns incrediblas
Sin la terra, nagin po els enumerar, ma en tschiel, Dieu en conuscha il dumber exact ed
a l’ura dal chastì dal giudizi final, els vegnan tuts expiads, dal pli pitschen enfin il pli terribel,
tras lur auturs.
24d- el reussirà en sias interpresas
Co na reussissass’el betg, cura che Dieu gli ha dat questa rolla per punir il puccà
commess da ses pievel che sa recloma dal salit gudagnà tras Jesus-Christ?
24e- el destruirà ils pussants ed il pievel dals sants
Cun far passar per il represchentant da Dieu sin la terra e cun smanatschar cun
excommunicaziun che als serraria l’entrada en il tschiel, la papatgna obtegn la sottomissiun
dals gronds e dals monarcs da la terra occidentala, e plitost anc dapli dals pitschens, riches u
povrets, ma tuts ignurants, pervia da lur incredulitad ed indifferenza per las vardads divinas.
Dapi l’entschatta da l’epoca da la Reforma cumenzada cun Pierre Valdo il 1170, il
regim papal ha reagì cun furia cun sblundergiar ils serviturs fidels da Dieu, ils sulets
veritabels sants adina paschaivels e pacifics, las ligas catolicas mazzaderas sustegnidas dals
tribunals da l’inquisiziun da sia falsa sanadad. Ils derschaders cun capufts che han uschia
ordinà torturas terriblas als sants ed ad auters, tuts accusads d’eretgia envers Dieu e Roma,
duain tuts render quint da lur excepziuns avant il ver Dieu a l'ura dal dretg ultim giudizi
profetizà en Dan.7:9 ed Apo.20:9 a 15.
Dan 8:25 Pervia da sia prosperitad e dal success da sias artimanas, el vegn ad avair
arroganza en il cor, el farà perir blers umans che vivevan paschivlamain, ed el s'alzarà
cunter il chau dals chaus; ma el vegn sfraccà, senza l'effort da nagina maun.
25a- A causa da sia prosperitad e dal success da sias artas
Questa prosperitad suggerescha sia arrichement che il verset collia cun sias artas. Igl
è, effectivamain, da duvrar la arta, cur ch’ins è pitschen e flaivel per obtegnair daners, daners
e ritgezzas da mintga generaziun che Apo.18:12 e 13 enumereschan.
25b- el vegn ad avair arroganza en il cor
Quai, malgrà la lescha dada da l’experientscha dal retg Nebucadnetsar en Dan.4 e
quella, pli tragica, da ses nev Belschatsar en Dan.5.
25c- el farà perir blers umans che vivevan en pasch
Il caracter paschivel è in frut dal ver cristianissem, mo be enfin 1843. Pir avant questa
data, e principalmein enfin la fin da la Revoluziun franzosa, al term dals 1260 onns dal
reginavel papal profetisà en Dan.7:25, la falsa cretta sa caracterisescha per la brutalitad che
attatga u respunda a la brutalitad. È be en questas epocas che la dulschur e la pasch fan la
differenza. Las reglas fixadas da Jesus n’han betg midà dapi il temp apostolic, l’elec è ina
nursa che accepta d’esser sacrificada, mai in mazzader.
25d- e el s'alzarà cunter il chau dals chaus
Cun questa precisiun, il dubi na è pli pussaivel. Il chau, menziunà en las vargadas 11 e
12, è pro Gesu-Crist, il Retg dals retgs e Segner dals segners che cumpara en la gloria da sia
returnada en Apo.19:16. Ed è ad el che il sacerdoci perpétuel legitim è vegnì tratg davent dal
papissem roman.
Dan 8:26 E la visiun da las sairas e da las damauns, da la quala i sa tracta, è veritabla. Per
tai, tegna secret questa visiun, perquai ch'ella sa referescha a tempss lontans.
26a- E la visiun da las sairas e da las damauns, da la quala i sa tracta, è veritabla
L'angel attestescha l'origin divina da la profezia dals «2300 saira-damaun» dal verset
14. El attira uschia, per fin, l'attenziun sin questa enigma che duess vegnir sclerida e chapida
dals sants elegids da Jesus-Christ cura che il temp sarà arrivà per far quai.
26b- Per tai, tegna secret questa visiun, perquai ch'ella sa referescha a tempss lontans
En effet, tranter l'epoca da Daniel e la nossa, è passà cirka 26 seculs. E nus ans trovain
uschia en il temp da la fin nua che quest misteri sto vegnir sclerì; la chaussa vegn fatga, ma
betg avant l'studì da Dan.9 che vegn a dar la clav indispensabla per realisar ils calculs
proposts.
Dan 8:27 Jau, Daniel, e sun stà blers dis flaivel e malsaun; lura mi sun levà e mi sun occupà
dals affars dal retg. Jau era stupefà da la visiun, e nagin n’ha enconuschientscha da quai.
27a- Quest detagl che concerna la sanadad da Daniel n’ha nagut da persunal. El mussa per
nus l’extrema impurtanza da retschaiver da Dieu l’infurmaziun concernent ils 2300 saira-matg
profetisads; perquai che sco la malsogna po manar a la mort, l’ignoranza da l’enigma
condemnarà a la mort spirituala eterna ils ultims cristians che vivran altemp da la fin.
Daniel 9
Dan 9:1 L'emprima onn da Darius, figl d'Assuérus, da la razza dals Meds, il qual era
daventà retg dal reginavel dals Chaldeers,
1a- Suainter il testimoni ocular da Daniel, uschia incontestabel, nus apprendain che il retg
Darius da Dan.5:30 è il figl d'Assuérus, da la razza dals Meds; il retg persian Cyrus 2 n'al ha
pia anc betg remplazzà. L'emprima onn da siu reginavel è quella ch'el ha conquistà Babel,
prendida uschia als Chaldeers.
Dan 9:2 en l'emprima onn da ses reginà, jau, Daniel, hai vis tras ils cudeschs ch'i stuess
passar settanta onns per las ruinas da Jerusalem, tenor il dumber d'onnas che l'Etern ha
discurrì cun Jeremia, il profet.
2a- Daniel sa referescha als scrits profetics da Jeremia, il profet. El ans dat ina bella
exempel da fidaivladad e confidanza che unescha ils serviturs da Dieu sut ses egls. El
conferma uschia questas pleds dad 1 Cor.14:32:Las spiertas dals profets èn sutmissas als
profets. Daniel ha vivì a Babilonia, ina gronda part dals 70 onns profetisads per la deportaziun
dal pievel ebraic. Uschia s''interessesch''el al tema da sia returnada en Israel che duess esser
segund el bain prest. Per obtegnair da Dieu respostas, el adressesch''a Dieu ina magnifica urari
che nus vegnin a studegiar.
L''urari model da la fe d''in sonch
La emprima lesiun da quest capitel 9 da Daniel consista da chapir perche Dieu ha
vulì ch''ella compareschia en questa part dal cudesch da Daniel.
En Dan.8:23 tras l’annunziaziun profetica dals pchadurs consumads, nus avain
retschavì la conferma che ils Gidieus da la naziun Israel èn puspè vegnids condamnads e
destruids dal fieu dals Romans l’onn 70, pervia da tut las chaussas che Daniel confessescha en
sia uriziun. Or, tge era quest Israel preschentà en emprima allianza cun il Dieu vivent dapi
Abraham enfin ils 12 apostels e disciples da Jesus-Christ, el sez essend gidieu? Be in exempel
da l’entira umanitad, perquai che dapi Adam, ils umans èn ils medems ordaifer lur colur da la
pel che va dal fitg cler al fitg stgir. Ma independentamain da lur razza, etnia, chaussas
transmissas geneticamain da bab e mamma a figls e figlias, lur comportament mental è
identic. Tenor il principi da sfugliar la margherita, «jau ta am, in pau, bler, cun passiun, cun
follia, nagut», ils umans reproducan quest ventagl da sentiments envers il Dieu vivent creatur
da tut las chaussas cura ch’el scuverna sia existenza. Uschia, il grond Giudesch ves’ tranter
quels che sa decleran dad el, gents fidaivels che l’aman e l’ubadischan, auters che pretendan
d’al amar, ma al desubadischan, auters che vivan lur religiun en l’indifferenza, auters anc che
la vivan cun in cor dir e asch che als renda fanatics e en l’extrem, els na sustegnan betg la
contradicziun e anc main ils rimprovers e sustegnan la mort da l’opponent insupportabel.
Quests comportaments sa chattavan tar ils Gidieus, sco els sa chattan anc tar ils umans sin
l’entira planet Terra e en tut las religiuns che però na valan betg tuttas il medem.
La urari da Daniel vegn a t''interrogar, en tge d''quest comportaments ti reconoschas?
Sch''i na è betg quel da quel ch''ama Dieu e gli obdischa en testimoni da sia fidaivladad, metta
en dumonda tia concepziun da la fe; pentescha''t e a Dieu in frut da pentenzia sincer e real
sco Daniel va a far.
La segunda raschun da la preschientscha da questa urari en quest capitel 9 è che
la causa da l''ultima destrucziun d''Israel, l''onn 70 dals Romans, è tractada e
sviluppada: l''emprima vegnida dal Messias sin la terra dals umansE avend refusà quel
Messias, dal qual las sulettas mancanzas eran la perfecziun da sias ovras che als condannavan,
ils manaders religius han stgatschà il pievel cunter el cun accusas calumniusas, tuttas disfatgas
e cuntraditgas dals fatgs. Uschia han els fundà lur accusa finala sin ina vardad divina,
accusond el, in um, da pretender d'esser il Figl da Dieu. L'olma da quels manaders religius era
naira sco charbun dad in foe ardent che als consumerà al temp da la gusta ira. Ma la pli
gronda culpa dals Gidieus n'è betg dad avair al mazzà, mabain da betg al avair enconuschì
suenter sia divina resurrecziun. Davant ils miraculs e las bunas ovras che s'effectuavan tras
ses dudesch apostels, els sa son indurids sco Farao en ses temps ed han testimoni da quai
cun far murir il fideivel diacon Stefan, ch'els han lapidà els medems senza recurrer questa
giada als Romans.
La terza raschun da questa urari è ch'ella prenda il roll d'ina constataziun finala
trista suenter ina lungia experientscha vivìda en connex cun Dieu; in testimoni, ina sorta
da testament laschà da l'allianza giudaica al rest da l'umanitad. Perquai, è en questa
deportaziun a Babilonia che la dimostraziun preparada da Dieu cessa. È vaira che ils Gidieus
returnaran en lur pajais natal, e che per in temp, Dieu vegn honurà e ubadì, ma la fidelità
svanirà svelt, tant che lur survivenza po be esser giustifitgada per lur ultima prova da
fidaivladad fundada sin l'emprima vegnida dal Messias, perquai ch'el sto esser, in figl d'Israel,
gidieu tranter ils Gidieus.
La quarta raschun da questa urari sa basa sin il fatg che las mancanzas
decleradas e confessadas èn tuttas stadas cumplitgadas e renovadas dals cristians en lur
epoca, dapi l'abandon dal sabbat ils 7 da mars 321 fin a nossa epoca. L'ultima instituziun
uffiziala benedida dapi il 1873 ed individualmain dapi il 1844 n'è betg stada sparida da la
maledicziun dal temp, perquai che Gesu l'ha vomitada il 1994. L'studis dals ultims chapitels
da Daniel e dal cudesch Apocalissi explitgeschan questas datas ed ils ultims misteris.
Ussa scultain cun attenziun Daniel discuorra cun il Dieu Tutpussant.
Dan 9:3 Jau hai voltà mia fatscha vers il Segner Dieu, per recurrer a l’uraziun ed a las
supplicaziuns, cun giunar e cun prender il sac e la tschendra.
3a- Daniel è uss vegl, ma sia feivla betg e sia colliaziun cun Dieu è mantegnida, nudrida e
tgirada. En ses cas, essend siu cor profundamain sincer, il giunar, il sac e la tschaira portan
ina vaira muntada. Questas praticas mussan la forza da sia brama d'esser udì e exaudì da Dieu.
Jejunar mussa la prioritad dada a la resposta da Dieu en cumpareglia cun ils plaschars da
magliar. I dat en questa procedura l'idea da dir a Dieu: «Je na gl plü viver senza tia
resposta», senza però ir fin al suïcidi.
Dan 9:4 Jau hai pregà l'Etern, mieu Dieu, e jau hai fat questa confessiun: Segner, Dieu
grond e terribel, ti che guardas tia allianza e che fas misericordia a quels che t'amman e che
observan tes cumondaments!
4a- Signur, Dieu grond e temibel
Israel è en deportaziun a Babilonia ed ha uschia pajà per emprender che Dieu è grond
e temibel.
4b- ti che guardas tia allianza e fas misericordia a quels che t’aman e che observan tes
cumandaments!
Daniel mussa ch’el enconuscha Dieu damai ch’el traia ses arguments dal text dal
secund dals diesch cumandaments da Dieu, che ils infelices catolics na enconuschan betg tras
ils seculs da stgirezza, perquai ch’il papat ha, en moda sovrana, prendì l’initiativa da
supprimer quel da sia versiun dals diesch cumandaments, perquai ch’in cumandament orientà
sin la charn è vegnì agiuntà per mantegnair il dumber a diesch; in bel exempel d’impudenza e
da tromperia denunzià en il chapitel precedent.
Dan 9:5 Nus avain pchà, nus avain fat l'iniquitad, nus essan stads malvagiads e rebels, nus
essan sturnads davent da tes cumonds e da tes ordinaziuns.
5a- I na sa betg esser pli ver e pli cler perquai che quai èn quels sbagls che han manà
Israel en deportaziun, sulettamain che Daniel e trais da ses cumpogns na eran betg culpabels
da talas mancanzas; quai al impedescha betg dad epuser la causa da ses pievel en purtand cun
el il fardè da sia culpabilitad.
Quai è alura ch’nus stuain en 2021 realisar ch’nus servain, nus era, cristians, quest
medem Dieu che na sa midia tenor sia decleraziun en Mal.3:6: Perche jeu sun il Segner, jeu
na midel; e vus, uffants da Jacob, vus na sez betg consumads. I saressa da dir «ancora betg
consumads». Dapi che Malachia ha scrit questas pleds, è il Crist sa preschentà, ils uffants da
Jacob l’han refusà e fat murir, e conformamain a la pled profetisà en Dan.8:23, els èn enfin
vegnids consumads en 70 dals Romans. E sch’il Dieu na sa midia, quai vul dir ch’ils cristians
infidels trasgressurs da ses cumondaments, tranter auter il sabà santifitgà, vegnan colpids anc
pli grev che ils Hebreers ed ils Gidieus naziunals en lur temp.
Dan 9:6 Nus n’avain betg udì tes serviturs, ils profets, che han discurrì en tes num a noss
retgs, a noss schefs, a noss babuns ed a tut il pievel dal pajais.
6a- Ei gl’è ver, ils Hebrews ein culpabels da quellas caussas, mo tge dir dals christians che
fin en l’ultima instituziun instaurada dad el, ein culpabels da las medemas acziuns?
Dan 9:7 A tai, Signur, è la giustia, e a nus la confusiun da fatscha, en quest di, als umens da
Juda, als abitants da Jerusalem, e a tut Israel, a quels che sun datiers e a quels che sun
lunsch, en tuts ils pajais nua che ti has stgatschà els pervi da las infideltads cun las qualas els
èn sa rendids culpabels envers tai.
7a- Il chastì d’Israel è stà terribel, i ha dà blers morts e mo ils survivents han gì la schanza
d’esser deportads a Babilonia e da dispersads en tuts ils pajais da l’imperi caldeic e da
l’imperi persian che gli è succedì. La naziun giudaica è stada dissolvida en pajais esters e
tuttina, tenor sia promessa, Dieu vegna prest a regruppar ils Gidieus sin lur territori naziunal,
la terra da lur babuns. Tge pussanza e tge pussanza n’ha betg quest Dieu vivent! En sia
uraziun, Daniel exprima tutta la pentenzia da la quala quest pievel sto far prova avant da
returnar sin sia terra, santa, ma cura che Dieu è a ses latgs, be alura.
Daniel confessesch l’infideltad giudaica punida da Dieu, ma allura tge castig per ils
cristians che fan il medem? la deportaziun, u la mort?
Dan 9:8 Signur, a nus la confusiun da fatscha, a noss retgs, a noss manaders, e a noss
babuns, perquai che nus avain pichà cunter tai.
8a- Il pled terribel, il pled «pichà» è menziunà. Chi pudrà metter fin al pichà che chaussa
tals grondas suffrientschas? Quest chapitel darà la resposta. Ina lescha merita d’esser retratga
e retegnida: Israel ha subì las consequenzas da las scletas e dal comportament dals retgs, dals
manaders e dals babuns che al manavan. Quai è uschia in exempel nua che la disubedientscha
vers manaders corrumputs po vegnir encuragiada per restar en la benedictiun da Dieu. Quai è
la scleta che Daniel e ses trais cumpogns han fatg ed els en benedids.
Dan 9:9 Taravant il Segner, noss Dieu, è la misericordia ed il perdun, perquai nus essan
stads rebels cunter el.
10a- En situaziun da puccà na resta mo ina sola speranza; sa render al Dieu bun,
misericordius per ch’el concedia siu perdun. La procedura è perpetna, il Gidieu da l’allianza
veglia ed il cristian da la nova han il medem basegn dal perdun. puspè Dieu preparescha
ina resposta ch’el sto pagar cun sia persuna fitg char.
Dan 9:10 Nus n’avain betg tadlà la vusch da l’Etern, noss Dieu, per suandar sias leschas
ch’el aveva mess avant nus tras ses servients, ils profets.
10a- Quai vala er per ils cristians dal 2021.
Dan 9:11 Tut Israel ha transgressà tia lescha e sa disturnà per betg tadlar tia vusch. Lura èn
sa derasadas sin nus las maledicziuns e las imprecaziuns ch’èn scritas en la lescha da Moses,
servient da Dieu, perquai ch’nus avain pità cunter Dieu.
11a- En la lescha da Moses, Dieu ha efectivamain avertì Israel da la disubedienza. Ma
suenter el, il profet Ezechiel, contemporan da Daniel deportà 13 onns suenter Daniel, uschè 5
onns suenter il retg Jojakin, frar da Jojakim al qual el ha succedì, è daventà praschunier al
flum Kébar situà tranter il Tigris e l’Eufrat. Dieu ha inspira el e fatg scriver messadis che
nus chattain oz en nossa Bibla. Ed è en Ez.26 che nus chattain ina successiun da
chastisaments il model dals quals è applitgà spiritualmain ma betg mo quai, en las sett
trombettas da l’Apocaliss en Apoc.8 e 9. Questa surprendenta sumeglia conferma che Dieu na
midia propi betg. Ils puchads èn punids en la nova allianza sco els èn stads en la veglia.
Dan 9:12 El ha cumplit las pledas ch'el aveva pronunzià cunter nus e cunter noss duants
ch'ans han gudernà, el ha manà sin nus ina gronda disgrazia, e mai na è arrivada sut l'entir
tschiel ina tala sco quella ch'è arrivada a Jerusalem.
12a- Dieu n'ha betg flaivlentà, el cumplescha sias annunzias per benedir u maledir cun il
medem quit, e la « calamitad » ch'ha colpì il pievel da Daniel ha per fin d'avisar las naziuns
ch'apprendan questas chaussas. Ma tge constatain nus? Malgrà il testimoni scrit en la Bibla,
questa lescha resta ignorada er da quels ch'ella leschan. Retegn quest messadi : Dieu prepares
per ils gidieus e suenter els, per ils christians duas autras grandas calamitads che vegnan
reveladas en la continuaziun dal cudesch da Daniel.
Dan 9:13 Scu ch'è scrit en la lescha da Moses, tutta questa calamitad è vegnida sin nus; e
nus n'avain betg supplicà l'Eternel, noss Dieu, nus n'eschan betg sa disturnads da nossas
iniquitads, nus n'eschan betg stads attents a tia vardad.
13a- Il dispretsch per las chaussas che Dieu ha fatg scriver en la Bibla è perpeten, er el, en
2021 ils cristians èn er culpabels da questa falta e els crajan che Dieu na va betg contradir els.
Els na sa disturnan betg da lur iniquitads e n''èn betg pli attentivs a sia vardad biblica ma
uschè impurtanta per noss temp da la fin, sia vardad profetica revelada intensivamain e
chapibla, damai che las clavs da la chapientscha èn en la Bibla sezza.
Dan 9:14 L'Éternel ha surveglià questa calamità, e l'ha fatg vegnir sin nus; perquai che
l'Éternel, noss Dieu, è giust en tut las chaussas ch'el ha fatg, ma nus n'avain betg udida sia
vusch.
14a- Tge dir dapli? En vardad! Ma sappi bain ch'ina calamità bler pli gronda è vegnida
preparada da Dieu per l'umanitad actuala, e per la medema caussa. Ella vegnà, tranter 2021 e
2030, en furma d'ina guerra nucleara che ha per missiun divinada mazzar il terz dals
umans suondar Apo.9:15.
Dan 9:15 E ussa, Segner, noss Dieu, ti che has manà tieu pievel or da l'Egipta cun tia
pussanta maun, e t'has fatg in num sco el è oz, nus avain pchà, nus avain fatg l'iniquitad.
15a- Daniel ans regorda perche l'incredeivladad è condannabla da Dieu. Sin la terra,
l'existenza dal pievel gidieu, testimonia da quest fatg extraordinari duvrà ad ina pussanza
surnaturala, la sortida d'Egipta dal pievel ebreic. Tota lur istorgia sa basa sin quest fatg
miraculus. Nus n'avain betg la pussaivladad d'assister a quest exodus, ma nagin po betg negar
che ils descendents da questa experientsa èn anc oz tar nus. E per meglier explotar questa
existenza, Dieu ha mess quest pievel en l'odio nazi durant la Segunda Guerra Mundiala.
L'attenziun da l'umanitad è uschia stada dirigida sin ils survivents che han obtegnì il 1948 lur
reinstalaziun sin il terren da lur veglia patria persa dapi 70. Dieu n'ha betg auter che laschar
crudar sin lur chaus ils pleds da lur babuns che havevan dit al guvernatur roman Pontius
Pilatus a proposit da Jesus, per obtegnair sia condanna a mort, jau citesch « che ses saung
cruda sin nus e sin noss uffants ». Dieu ils ha exaudids a la littera. Ma ils cristians da tuttas
confessiuns han indegnamain ignorà questa lescha divina, e sa chapescha perche, damai ch'els
partageschan tuts lur maledicziun. Ils Gidieus han refusà il Messias, ma ils cristians han
disprezzà sias leschas. La condanna dals dus da Dieu è uschia perfetgamain giustifitgada.
Dan 9:16 Signur, suainter tia granda misericordia, cha tia ira e tia furia sa disturnan da tia
citad da Jerusalem, da tia muntogna santa; perche, per causa da noss pecads e da las
iniquitads da noss babuns, Jerusalem e tieus pievel sun in opprobri a tuts quels chi ans
circondan.
16a- Daniel reprenda qua in argument che Moses aveva preschaintà a Dieu: che dian dir ils
pievels chi assistan a la puniziun da sieu pievel? Dieu ha conscienza dal problem perche el
declera el sez davart ils Gidieus, tras la bucca da Paul en Rom.2:24:Perche il num da Dieu è
per causa da vus blasfemà tranter ils pagans, sco quai è scrit. El fa allusiun al text dad
Ezé.16:27: E vesai, jau hai stendì mia maun cunter tai, jau hai diminuì la part che jau t’aveva
assignada,jau t’hai librada a la voluntad da tes inimis, las figlias dals Filistins, che han
rujentà da tia conducta criminala. En sia compassiun, Daniel ha anc bleras chaussas dad
emprender davart il giudizi che Dieu porta sin sia citad Jerusalem. Ma cur ch''el di «Jerusalem
e tes pievel èn en opprobri a tuts quels che nus entuornan » el n''ha betg tort, perquai ch''il
chastiment d''Israel avess producì tar ils pagans ina tema salutaivla ed il desideri da servir
quest ver Dieu, il chastiment avess in interess real. ma questa trista experientscha ha purtà
paucs fruits, betg da sminuir, perquai ch''ins li duai la conversiun dal retg Nebucadnetsar e dal
retg Darius il Med.
Dan 9:17 Usa dunque, o noss Dieu, auda l’uraziun e las supplicaziuns da tes servitur, e, per
l’amur dal Segner, fa splendurar tia fatscha sin tes sanctuari devastà!
17a- Quai che Daniel dumonda vegn exaudì, betg perquai che Dieu l’ha char, mo
simplamain perquai che questa returnada en Israel ed il relaschament dal tempel èn en ses
project. Daniel però na sa betg che il tempel che vegn efectivamain reconstruì, vegn puspè
destruì l’onn 70 dals Romans. Perquai las infurmaziuns ch’el vegn a retschaiver en quest
chapitel 9 al guariran da l’impurtanza, fitg giudaica, ch’el dat anc al tempel da crap construì a
Jerusalem; il tempel da charn da Crist al renderà prest vain, e per questa raschun vegn el
puspè destruì l’onn 70 dals armadas romanas.
Dan 9:18 Mieu Dieu, tenda l'ureglia e t'auda! Avra ils egls e guarda nossas ruinas, guarda
la citad sin la quala tes num è invocà! Perquai ch'è betg pervia da nossa giustia che nus ta
preschentain nossas supplicaziuns, è pervia da tias grondas compassiuns.
18a- È vaira che Dieu aveva tschernì Jerusalem per far in lieu sanctifit da sia gloriusa
preschientscha. Ma il lieu è saint be sch'El è là, e dapi l'onn 586 a.C., quai n'era betg pli il cas.
E, al cuntrari, las ruinas da Jerusalem e da ses templ testimoniaivan l'imparzialitad da sia
giustia. Questa leschun era necessaria per che ils umans reguardian il ver Dieu sco in esser
vivent che ves', giuditgescha e reagescha, al cuntrari dals dieus pagans idolaters che n'han
relaziun be cun ils nauschs anguels dal champ dal diavel. L'uman fidaivel serva a Dieu, ma
l'uman infidaivel sa serva da Dieu per sa dar ina legitimaziun religiusa vers si enturn.
Lacompassiun da Dieu a la quala Daniel fa appel è reala ed el va prest dar la pli bella da las
provas, en Jesus-Christ.
Dan 9:19 Signur, auda! Signur, perduna! Signur, sa attenta! Agescha e na tardar betg, per
amur da tai, o miu Dieu! Perche tes num è invocà sin tia citad e sin tes pievel.
19a- L’etad avanzada da Daniel justifiescha sia insistenza perquai che, sco Moises, siu pli
char giavisch persunal, è da pudair viver questa returnada sin sia terra «santa». El giavischa
d’assister al relèvament dal tempel saint che farà danovamain la gloria da Dieu e d’Israel.
Dan 9:20 Jau discurriva anc, jau pregava, jau confessava mes puccau e il puccau da mes
pievel d'Israel, e jau presentava mes supplicaziuns al Segner, mes Dieu, per la muntogna
santa da mes Dieu;
20a- I na stuonna betg che Dieu amia Daniel, el è in model d'umilitad che l'enchanta e
correspunda al criteri da la santezza ch'el pretenda. Mintga uman è fallibel uschè ditg ch'el
viva en in corp da charn e Daniel na fa nagina excepziun. El confessia ses puccaus, conscient
da sia extrema flaivlezza sco nus tuts stuain far. Ma sia qualitad spirituala persunala na po
betg cuvrir il puccau dal pievel, perquai ch'el è mo in uman, el sez imperfect. La soluziun
vegnà da Dieu en Jesus-Christ.
Dan 9:21 je discuriva ancura en mia urariun, cur cha l'uman, Gabriel, che j'aveva vis avant
en ina visiun, s'approchet da mai cun in svelt sgol, al mument da l'offerta da saira.
21a- Il mument tschernì da Dieu per la visita da Gabriel è quel da l'offerta da saira uschia,
quel dal sacrifici perpétuel dad in agnè che profetisescha saìr e damaun la futura offerta
voluntaria dal corp perfetamain sant ed innocent da Jesus-Crist. El murirà crucifitgà per
expiar ils puccads da ses sols elets che furman ses sols veritabels pievel. La colliaziun cun la
revelaziun che vegn dada qua suand, a Daniel, è uschia stabilida.
Fin da l'oraziun : la resposta da Dieu
Dan 9:22 El m'ha instruì e discurrì cun mai. El ha dit: Daniel, jau sun vegnì uss per avrir tia
intelligientscha.
22a- L'expressiun «avrir tia intelligientscha» vul dir che enfin uss, l'intelligientscha era
serrada. L'angel discuorra dal project salvader da Dieu ch'era restà zuppà enfin il mument da
sia renconter cun il profet tschernà da Dieu.
Dan 9:23 Cura che ti has cumenzà a pregher, il pled è sortì, e jau vegn per t'annunziar quel;
perche ti es in beneamà. Sii attentiv al pled, e chapescha la visiun!
23a- Cura che ti has cumenzà a pregher, il pled è sortì
Il Dieu dals tschiels aveva organisà tut, il mument da la renconta a l'ura dal perpeten
ed l'angel Gabriel designescha il Crist cun «la Plaiv» sco che farà Gion al cumenzament da siu
Evangeli: la plaiv è davada charn. L'angel vegn ad annunziar a el «la Plaiv» quai che
signifitga ch'el vegn ad annunziar a el la vegnida dal Crist profetisà dapi Moses tenor
Deut.18:15 fin 19: Il Segner, tes Dieu, ta suschitterà or da mesat da tai, d'enter tes frars, in
profet sco jau: vus l'audirets!El respondrà uschia a la dumonda che ti has fatg a l’Eternel,
tes Dieu, a Horeb, il di da l’assembla, cur che ti disas: Ch’eu na auda betg pli la vusch da
l’Eternel, mes Dieu, e ch’eu na vesa betg pli quest grond fieu, per betg murir. L’Eternel ma
dis: Quai ch’els han dit è bun.Jeu als suschitarà dal miez da lur frars in profet sco ti, jeu
mettà mia pleds en sia bucca, ed el als dirà tut quai che jeu gli cumanderai. E sch ina
persuna na auda betg mes pleds ch'el dirà en mes num, eis jeu che pretenderà quint da quai.
Ma il profet che ha l’audacia da dir en mes num in pled che jau n’hai betg cumandà da dir, u
che discurra en num d’auters dieus, quel profet vegn punì cun la mort.
Quest text è fundamental per chapir la culpabilitad dals Gidieus en lur refus dal
Messias Jesus, perquai ch'el respundiva a tut ils criteris profetisads davart sia vegnida. Piglià
dal miez dals umans e transmetter da la pleda divina, Jesus correspundava a questa
descripziun ed ils miraculs ch'el realisava testifitgavan l'acziun divina.
23b- perche ti es in car
Perchè ama Dieu Daniel? Simplement perque Daniel l’ama. L’amur è la raschun per la
quala Dieu ha creà la vita da creaturas liblas en vista dad el. È ses basegn d’amur che ha
gistifitgà il pretsch fitg char ch’el duai pajar per l’obtegnair da tschertas da sias creaturas
terrenas umanas. E al pretsch da sia mort tras la quala el sto pajar, quels ch’el va tscherner
vegnan a daventar ses cumpogns d’eternità.
23c- Sii attentiv a la pled, e chapescha la visiun!
Da tge pled sa tracti? Dal pled da l'angel u da «la Pled» divina zuppada en Crist? Quai
ch'è segir è che las duas opziuns èn pussaivlas e complementaras, perquai che la visiun va a
concernar «la Pled» che vegn a vegnir en charn en Jesus Crist. La chapientscha dal messadi è
uschia da la pli auta impurtanza.
La profezia da las 70 emnas
Dan 9:24 Settanta emnas èn vegnidas fixadas sin tes pievel e sin tia citad santa, per far
cesser las transgressiuns e metter fin als puccaus, per expiar l'iniquitad e manar la giustia
eterna, per sigillar la visiun ed il profet, e per unscher il Sonch dals sonchs.
24a- Settanta emnas èn vegnidas tagliadas sin tes pievel e sin tia citad santa
Il verb ebraic «hatac» signifitga en emprim senn tagliar u trancar; e mo en senn
figurativ, «determinar u fixar». Je retegn l'emprim senn, perquai ch'el dat ina significaziun a
questa acziun dad Abraham che concretisescha sia allianza cun Dieu tras in sacrifici, en
Gen.15:10:Abram ha piglià tuts quests animals, ils ha partgì en mesadad ed ha mess mintga
toc in visavi l’auter; ma els ha betg dividì ils utschèls.. Quest rituel illustrava l’allianza fatga
tranter Dieu e ses servitur. Perquai, quest verb « tagliar » prenda tut ses senn en « l’allianza
fatga cun blers per ina emna » en il vers 27. Quests « blers » èn ils Gidieus naziunals a favur
dals quals il benefizi da la cretta en il Crist crucifitgà vegn preschentà en emprim lieu. Il
segund interess da quest verb tagliar è che las 70 emnas d’onns da quest chapitel 9 èn
tagliadas sin las « 2300 saira-matg » da Dan.8:14. E ina lescha sa deducescha da questa
cronologia che metta la cretta cristiana avant la cretta gidieua. En questa moda, Dieu ans
mussa ch’en Jesus-Christ el dat sia vita per l’offrir en redimziun da mintga cretta digna da sia
salvaziun en l’umanitad entira. L’antica allianza stueva uschia svanir cura che Jesus ha versà
ses sang per far ina nova allianza cun ils elets da tutta la terra.
Il cudesch da Daniel ha l’intent dad instruir quest salid universal cun preschentar las
conversiuns dals retgs contemporans da Daniel: Nebucadnetsar, Darius il Med e Cyrus il Pers.
Il messadi è in avertiment solenni che smanatscha il pievel giudaic e sia citad santa
Jerusalem, als quals è concedì in termin da 70 emnas. Qua puspè il code dad Ez.4:5-6 dat in di
per in onn, la durada represchenta en tut 490 onns. Daniel sto avair difficultad da chapir il
senn d’ina smanatscha cunter sia citad ch’è gia en ruinas.
24b- per far cessar las transgressiuns e metter fin als pchads
Imagina quai che passa en la ment da Daniel en udir quistas caussas mentre ch'el ha
gist invocà Dieu en sia uratiun per obtegnair il perdun da ses pchads e dals pchads da ses
pievel. El vegn prest a chapir da tge che tractà. Ma nus sezs chapain bain l'exigenza divina
exprimida. Dieu vul obtegnir da ses elets ch'el salva, ch'els na pchadian pli, ch'els mettian fin
a lur transgressiuns da sias leschas mettend uschia fin als pchads conformamain a quai che
vegn scrit da l'apostel Joan en 1 Joan 3:4:Tgi che fa puchià transgressescha la lescha, e il
puchià è la transgressiun da la lescha. Quest objectif è adressà als umens che ston cumbatter
lur mala natira per betg pli far puchià.
24c- per expiar l'iniquitad e manar la giustia eterna
Per il Gidieu Daniel, quest messadi evoca il rit dal «di d'expiazisuns» ina festa annuala
nua ch'ina celebra l'allontanament dals puchiads tras il sacrifici dad in boc. Quest simbol tip
dal puchià represchentava la Grezia en Dan.8 e sia preschientscha plaçava la profezia en
l'atmosfera spirituala da quest «di d'expiazisuns». Ma, en tge, po la mort dad in boc allontanar
ils puchiads scha la mort dals auters animals sacrificads durant l'onn n'ha betg reussì da als
allontanar? La resposta a quest dilema, è data en Ebr.10:3 a 7: Ma il regurd dals puccads vegn
renovà mintga onn cun quels sacrificis; perquai ch'è impossibel che il saung dals turs e dals
buocs allontanescha ils puccads. Perquai Christ, cur ch'el è entrà en il mund, ha dit: Ti n'has
vulì nagin sacrifici ni offrenda, ma ti has formà in corp; Ti n'has acceptà nagins holocausts
ni sacrificis per il puccà. Lura hai jau dit: Varda, eu vegn(En il cudesch dal cudesch è scrit
da mai) per far, o Dieu, tia voluntad.Las explicaziuns dad l’apostel Paul èn fitg claras e
logicas. Da quai resulta che Dieu ha reservà per el, en Jesus-Christ, l’ovra da l’expiaziun dals
pucads annunziads da l’angel Gabriel a Daniel. Ma nua era Jesus-Christ en quest rituel dal «di
dals expiazis»? Sia perfetta innozienza persunala, che l’ha fatg simbolicamain l’agnè pasqual
da Dieu che prenda davent ils pucads dal mund, è sa chargià dals pucads da ses elets
simbolisads dal boc dal rituel dals expiazis. L’agnè era zuppà dal boc uschia che l’agnè è mort
per il boc dal qual el s’era chargià. En acceptar sia mort sin la crusch per expiar ils pucads da
ses elets, pucads dals quals el s’è chargià, en Christ Dieu ha dà ad els la pli bella prova da
si’amur per els.
24d- e manar la giustia eterna
Quai è la consequenza felice da la mort dal Messias salvader. Quella giustia che
l’uman, dapi Adam, na pudeva betg producir vegn imputada als elets per che tras lur cretta en
questa demonstratiun d’amur divin, per pura grazia, la giustia perfetta da Jesus-Christ vegnia
ad els imputada, en in emprim temp, enfin che il cumbat da la cretta sfracca il puccà. E cura
che quel svanescha entiramain, la giustia da Crist vegn numnada impartida. Il scolar daventa
sco ses Maester. Sin questas basas doctrinals è stada construida la cretta dals apostels da
Jesus. Avant che il temp e las pussanzas tenebrusas las transformeschan, allargond uschia la
via stretga mussada da Jesus-Christ. Quellajustia sera eterna be solum per ils elets fidels,
quels audan e respuondan cun obediència als justs exigences da Dieu.
24e- per sigillar la visiun ed il profet
Uschia, per che la visiun s’adempi tras l’appariziun dal profet annunzià. Il verb sigillar
fa allusiun al sigil da Dieu che dat uschia a la profezia ed al profet che va sa preschentar
in’autoritad ed ina legitimaziun divina entira ed incontestabla. L’ovra che va s’ademplir è
sigillada cun ses sigil regal divin. Il numer simbolica da quest sigil è il « set : 7 ». El designa
era la plenitud che caracterisescha la natira dal Dieu creatur e quella da ses Spiert. A la basa
da questa tschernida, i dat la construcziun da ses project sin set milli onns, perquai ch’el ha
dividì il temp en emnas da set dis a l’imagi dals set milli onns. La profezia dals 70 emnas, dat
uschia in roll al numer (7) il sigil dal Dieu vivent en Apo.7. Ils vers che suondan conferman
l’impurtanza da quest numer « 7 ».
24f- e per ungir il Sonch dals sonchs
Quai è l'ungziun dal Sonch Spirt che Gesuà vegn a retschaiver al mument da sia
battaischa. Ma na s'ingannain nus, la columba ch'è sa posada sin el vegnend dal tschiel aveva
mo in intent, quel da conventscher Gion ch'il Gesuà era propi il Messias annunzià; il tschiel al
renda testimoni. Sin la terra, Gesuà è adina stà il Cristus e sut furma da dumondas tschernidas
fatgas als purs, si'instrucziun en la sinagoga a l'egl da 12 onns è la prova. Per siu pievel, en il
qual el è naschì e creschì, sia missiun uffiziala stueva cumenzar a sia battaischa en l'atun da
l'onn 26 ed el stueva surdar sia vita en la primavaira da l'onn 30. Il titel Sonch dals sonchs al
designescha dignamain perquai ch'el incarna en furma da charn il Dieus vivent ch'ha terrorisà
ils Hebreers al temp da Moses. Ma il Sonch dals sonchs vivent aveva sin la terra in simbol
material; il lieu fitg sonch u sanctuari dal tempel da Jerusalem. Quai era in simbol dal tschiel,
questa dimensiun inaccessibla a l'umanitad nua ch'è Dieus ed ses anghels. Sedia dal giudizi
divin e lieu da siu tron, Dieus en Giudice spetgava il saung dal Cristus per validar il perdun
dals puccads dals elets tschernids durant ils 6 millennis fixads per questa tschernida. La mort
da Gesuà ha uschia cumplenì l'ultima "festa d'expiaziun". Il perdun è vegnì retschavì ed ils
vegls sacrificis acceptads da Dieus èn tuts vegnids validads. L'ungziun dal Sonch dals sonchs
vegniva fatga al di d'expiaziun tras l'asperziun dal saung dal boc mazzà sin il propiziatori,
altar mess sur l'arca cuntegnend ils cumonds da Dieus transgressads. Per questa acziun, ina
giada l'onn, il sovran sacerdot era autorisà da penetrar ultra dal vel da separaziun, en il lieu
fitg sonch. Uschia suenter sia resurrecziun, Gesuà ha purtà en il tschiel l'expiaziun da siu
saung per retschaiver la dominaziun, la legitimaziun da salvar ses elets tras l'imputaziun da sia
giustia ed il dretg da condannar ils puccaders impenitents, tranter ils quals ils anghels nauschs
ed lur schef Satan, il diavel. Il Sonch dals sonchs, designond era il tschiel, il saung versà da
Gesuà sin la terra, al permetterà, en Micaël, da chatschar dal tschiel il diavel ed ses demunis,
chaussà revelà en Apo.12:9. Uschia, l'errur dals religius giudeus è stà da na chapir betg il
caracter profetic dal "di d'expiaziun" annual. Els han cret a tort ch'il saung animal offert en
questa celebraziun pudess validar in auter senn animal versà durant l'onn. L'uman fatg a
l'imagia da Dieus; l'animal producì da la vita terrestra, co justifitgar ina egualitad da valur per
las duas spezias?
Essend Dieu, Gesu-Crist era el sez l’uogli da l’uncziun sco Spiert Sonch e cun returnar en
tschiel el maina cun el l’uncziun da sia legitimità gudagnada sin terra.
La clav dals calculs
Dan 9:25 Sapias pia e chapescha! Dal mument che la plaid ha annunzià che Jerusalem vegn
reconstruida enfin l’Untgì, al Conductur, èn set emnas e sessantaduos emnas, las plazzas e
las fossas vegnan restabilidas, ma en temps difficils.
25a- Sapi quai, e chapescha!
L'angel ha perfetgamain raschun da pretender l'attenziun da Daniel, perquai ch'el
tracta datas che basegnan ina concentraziun spirituala ed intellectuala gronda; perquai ch'i
vegnan fatgs calculs.
25b- Dapi il mument che la plaid ha annunzià che Jerusalem vegn reconstruidafin al
Untgì, al Conductur
Questa part suletta dal verset è d'ina impurtanza capitala perquai ch'ella resuma il but
da la visiun.Dieu dat a siu pievel che spetga ses Messias, il med per savair en tge onn el sa
preschenta a el. E quel mument cura la pled ha annunzià che Jerusalem vegn reconstruida sto
vegnir determinà tenor la durata dals 490 onns profetisads. Per quest decret da reconstrucziun,
en il cudesch d’Esdra, nus chattain trais decrets possibels ordinads successivamain da trais
retgs persians: Cyrus, Darius, ed Artaxerxes. I dat che il decret stabilì dal davos en 458,
permetta la finiziun dals 490 onns en l’onn 26 da nossa era. Quai vegn pia ad esser quest
decret d’Artaxerxes che convgnairà da retschaiver en consideraziun la stagiun cura ch’el è
vegnì redigì: la primavaira tenor Esd.7:9:el era partì da Babilonia il prim di dal prim mais, ed
el è arrivà a Jerusalem il prim di dal tschintgavel mais, cun la buna maun da ses Dieu sin el.
L’onn dal decret dal retg è dat en Esd.7:7 : Blers dals uffants d'Israel, dals sacerdots e dals
Levits, dals chantadurs, dals portiers e dals Netinims, èn er arrivads a Jerusalem, en la
settavel ann dal retg Artaxerxes.
Il cumenzament dal decret essend ina primavaira, l'Spirt visa per sia profezia la Pasqua
da primavaira nua che Gesu Crist è mort crucifitgà. Ils calculs ans manaran vers quest
objectiv.
25c- i dat esser sett emblidons e fossats vegnan restabilids, ma en temps difficils.
Nus avain a l'entschatta 70 emnas. L'angel menziuna 69 emnas uschia; 7 + 62. Las
emprimas 7 emnas mainan al temp da restauraziun da Jerusalem e dal tempel, en temps
difficils perquai ch'ils Gidieus lavuran sut l'adversitad permanenta dals Arabs ch'èn arrivads
per s'installar en la zona bandunada tras lur deportaziun. Quest vers da Neh.4:17 descriva bain
la situaziun:Quels che construivan il mir, e quels che purtavan u chargiavan ils fardels,
lavuraivan cun ina maun e tegnivan in'arma cun l'autra. Quai è in detagl ch'è precisà, ma il
principal sa chatta en la 70a emna calculada.
La 70a emna
Dan 9:26 Suenter las sessantaduas emnas, in Untg sarà smanatschià, ed el na vegn nagin
successur a avair nagut per el. Il pievel d'in schef che vegn a destruir la citad eil sanctuari la
santezza, e sia fin arriva sco per ina inundaziun; ei ei fixau che las devastaziuns duran enfin
la fin da la guerra.
26a- Suenter las sessantaduas emnas, in Unct vegn separà
Quests 62 emnas ein precedidas da 7 emnas, quai che significha che il messadi real ei
« suenter las 69 emnas »in untg vegn supprimì, ma betg mintga unct, quel che ei annunziau
uschia incarna el sez l'uncziun divina. En utilisond la formula «in untg », Dieu prepares il
pievel giudaic per sia renconter cun in uman d’apparenza ordinaria, lunsch da las restricziuns
divinas. Conform a sia parabola dals viticulturs, il Figl da l’uman, figl dal Patrun da la vigna,
sa preschenta als viticulturs suenter l’invì da ses messagers che l’han precedì e ch’els han
maltractà. A vista umana, Jesus n’è betg auter che in ung che sa preschenta suenter auters
unts.
L'angel ha dit « suenter » la durada totala da 69 emnas indicond uschia la 70avel.
Uschia, pass per pass, las datas da l'angel nus manan vers la Pasqua dal primaver da l'onn 30
che vegn a sa chattar en mesadad da questa 70avel emna da dis-onns.
26b- ed el na vegn betg avair nagin successur nagin per el
Questa translaziun è tant pli illegitima che si autor, L.Segond, precisescha en margine
che la translaziun litterala è: nagin per el. E per mai la translaziun litterala ma convain
perfetamain perquai ch'ella di quai ch'è realmain succedì al mument da sia crucificziun. La
Bibla testimoniescha quai, ils apostels sezs avevan chalà da crair che Gesu saja il Messias
spetgà perquai che, sco il rest dal pievel gidieu, els spetgavan in messias guerrier che avess
stgatschà ils Romans or dal pajais.
26c- Il pievel d'in schef che vegn a destruir la citad eil sanctuari la sanctitad
Quai è la resposta da Dieu tar l'incredulitad naziunala giudaica constatada: nagin per
el. L'offensa envers Dieu vegn a vegnir definitivamain pajada cun la destrucziun da Jerusalem
e da sia falsa santitad; perquai ch'il davos santitad sin terren giudaic è stà l'onn 30; il sanctuari
na n'è pli in. Per questa acziun, Dieu ha utilisà ils Romans, quels tras ils quals ils schefs
religius giudaics avevan fatg crucifitgar il Messias senza avair il coraz d'al far els sasezs,
cumbain ch'ils han savì senza els lapidar il diacon Stefan « trais onns e sis mais » pli tard.
26d- e sia fin arriva sco per ina inundaziun
Uschia è l’onn 70, suenter blers onns d’assedium roman, Jerusalem crudada en lur
mauns, e plain d’odiu destructiv, animads cun in zeli divin, els han destruì freneticamain, sco
annunzià,la citad e la sanetad che na l’era betg pli, enfin ch’elna resta pli crap sin crap sco
Jesus l’aveva annunzià avant sia mort en Matt.24:2:Ma el ha dit a els: Vesais vus tut quai?
Jau vi disch en vardad, ch''i na resta betg crap sin crap che na vegnia betg smatschà giu.
26e- ei decretau che las devastaziuns duran enfin la fin da la guerra
En Matt.24:6, Jesus haveva dit: Vus udirets discuors da guerras e tun da guerras:
guardai da vegnir turbai, perquai che quai sto succeder. Ma quai na sarà betg anc la
fin. Suenter ils Romans, las guerras han cuntinuà durant tut ils dus millennis da l''era cristiana
ed il lung temp da pasch dal qual nus profitain dapi la fin da la Segunda Guerra Mundiala ei
excepziunal, ma programmà da Dieu. L''umanità po uschia producir ils fruits da sia perversiun
enfin la fin da sias fantasias avant da pajar mortalmain il pretsch.
Tuttavia, nus na stuvain betg emblidar en discurrind dals Romans che lur successiun
papal va a prolongar las ovras dal « devastant u desolant » pagan e er fin al termin da la
guerra fatga als elets da Crist Dieu.
Dan 9:27 El farà ina ferma allianza cun blers per ina emna, e durant la mesadad da
l'emna el farà cessar il sacrifici e l'offerta; E [i vegn] sin l'ala da las abominaziuns da la
desolaziun e enfin ina exterminaziun (u ina destrucziun cumpletta), e quella vegn
rompida, [second] quai ch'è decretà, sin la [terra] disconsolà.
27a- El farà ina ferma allianza cun blers per ina emna
L’Spirt profetisescha l’instaurazium da la nova allianza; ella è solid perquai ch’ella
daventa la basa da la salvaziun offrida enfin la fin dal mund. Sut il term blers, Dieu visa
citadins gidieus, ses apostels e ses emprims disciples gidieus che vegnan a entrar en
si allianza durant las ultimas set onns dal termin concedì a la naziun giudaica per acceptar u
refusar uffizialmain il Messias crucifitgà. Quai è questa allianza ch'è « trancada » en il verset
24 tranter Dieu ed ils pchaders pentids giudaics. En l'atun 33, la fin da questa ultima emna
vegn marcada da quest auter act injust ed odius che represchenta la lapidaziun da Stefan il nov
diacon. Ses sulet tort è stà da dir als Gidieus vardats ch'els na sustegnevan betg dad udir,
entant che Jesus metteva sias pleds en sia bucca. En vesair mazzar in discipel da sia causa,
Jesus ha registrà il refus uffizial naziunal da sia intercessiun. A partir da l'atun da l'onn 33, ils
rebels giudaics han stizzà la cullera romana che s'è svuada d'ina giada sin Jerusalem en l'onn
70.
27b- e durant la mesadad da l'emna el farà cesser il sacrifici e l'offerta
Quest mument dal mez u mesadad da l'emna è la primavaira 30 visada da la profezia
da las 70 emnas. È il mument en il qual s'adempleschan tut las acziuns menziunadas en il
verset 24: La fin dal puchià, sia expiacziun, la vegnida dal profet che cumplescha la
visiun en instaurar sia giustia eterna e l'ungüraziun dal Crist resüstà che turna en
tschiel Victorius e Tutpussant. La mort expiatoria dal Messias è evocada qua sut l'aspect
d'ina consequenza ch'ella trai suenter: l'interrupziun definitiva dals sacrificis d’animals e
dals offertas fatgs saira e damaun en il templ giudaic, però er dal damaun fin la saira, per ils
puccaus dal pievel. La mort da Jesus-Christ renda superflus ils simbols animals che l’han
prefigurà en l’allianza veglia, e quai è l’essenzial da la midada ch’el ha manà cun siu sacrifici.
La sfarsada dal vel dal templ che Dieu effectuescha al mument che Jesus expira conferma
l’interrupziun definitiva dals ritus religius terresters, e la destrucziun dal templ, l’onn 70,
rinforza questa conferma. A lur turn, las festas giudaicas annualas, tuttas profeticas da sia
vegnida, stuevan svanir; ma en nagin cas la pratica dal sabbat emnaunal che retschaiva en
questa mort sia varda significanza: el profetizescha il repus celestial dal settim milleni che,
tras sia victoria, Jesus-Christ acquista per Dieu e ses veritabels elets als quals el attribuescha
sia giustia eterna perfetta menziunada al vers 24.
L'entschatta da questa « emna » da dis-onns ha lieu en l'atun 26 cun il battaisem da
Gesü ch'è stà battagià da Giovan il battader.
27c- E [i vegn] sin l'ala dallas abominaziuns da la desolaziun
Perdona, ma questa part dal vers è mal translatada en la versiun L.Segond perquai ch'è
mal interpretada. Tenend quint da las revelaziuns preschentadas en l'Apocalissi da Gion, jau
preschent mia translaziun dal text ebraic che autras translaziuns conferman. L'expressiun « sin
l’ala », simbol dal caracter celestial e da la dominaziun, suggerescha ina responsabladad
religiusa che tira directamain sin la Roma papala, che « s’auza » en Dan.8:10-11, e ses alliats
religius dals ultims dis. Las alas d’utschè simboliseschan l’auzada suprema dal titel imperial,
per exempel il liun cun alas d’utschè che pertutga il retg Nebucadnetsar, u da Dieu sez, che ha
purtà sin d’alas d’utschè ses pievel ebraic ch’el ha deliberà da la sclavitad egipziana. Tut ils
imperis han reprendì quest simbol da l’utschè dal qual, l’onn 1806, Napoleon 1er, quai che
confermerà Apo.8:13, puspè ils imperaturs prussians e tudestgs, l’ultim essend il dictator
A.Hitler. Ma dapi lura, ils Stadis Unids han era quest aigl imperial sin il bilet verd da lur
valuta naziunala: il dollar.
Bandunond il tema precedaint, l’Spirt returna per prender en mira sia inimica
preferida: Roma. Suenter la missiun terrana da Jesus-Christ, l’actur visà dalsabominaziuns che
causan la desolaziunfinala da la terra è propi Roma, da la quala la fase imperiala pagana ha
gist destruì Gerusalem il 70 en il verset 26. E l’acziun da commetter «da abominaziuns da la
desolaziun » va sa cuntinuar en il temp fin la fin dal mund. Las abominaziuns, al plural, èn
uschia attribuiblas, en emprim lieu, a la Roma imperiala che va persequitar ils elets fidels cun
als metter a mort en «missas en scena» spectaculeras per divertir il pievel roman setg da
saung, chaussas che van a cessar en 313. Ma in'autra abominaziun vegn suandant e quella
consista da far cessar la pratica dal sabbat dal settem di, ils 7 da mars 321; questa acziun è anc
attribuibla a l'imperi roman ed a ses schef imperial Constantin 1.er. Cun el, l'imperi roman
passa sut la dominaziun dals imperaturs bizantins. En 538, a sia vouta, l'imperatur Justin
1er commetta in'autra abominaziun en instituind sin seseg romaun il regim papal da Vigil 1er, e
questa prolongaziun dals abominaziuns enfin la fin dal mund sto alura vegnir attribuida a
questa fasa papala che Dieu denunzia gia da Dan.7. Ins sa regurdar che il num « pitschna
corn » designescha las duas fasas dominatricas da Roma en Dan.7 e Dan.8. Dieu ves en
questas duas fasas successivas be la continuitad d'ina medema ovra abominabla.
L’studis dals chapitels precedents ans ha permess d’identifitgar las differentas sorts
d’abominaziuns che quest verset al imputa.
27d- e fin a ina exterminaziun (u ina destrucziun cumpletta) e ella vegn
rompida, [second] quai ch'è decretà, sin la [terra] desolada.
« Ella vegn rompida [second] quai ch'è decretà » e revelà en Dan.7:9-10 e Dan.8:25
: Pervia da sia prosperitad e dal success da sias artimanas, el avrà arroganza en il cor, el
farà perir blers umans che vivevan paschabelmain, e el s'alzarà cunter il schef dals schefs;ma
el vegn ruptà, senza l'effort da nagina maun.
Il text ebraic propona questa pensada divina differenta da las translaziuns correntas.
Questa sfumatura sa basa sin il project da Dieu da far crudar la culpa dals umans sin la
planet Terra sin la quala els vivan; quai ch'Apo.20 ans mussa. Remartgain il fatg che la falsa
cretta cristiana ignora quest project divin che consistarà d'exterminar ils umans da la
surfatscha da la terra, al return glorius dal Crist. Ignorond las revelaziuns dadas en
Apocalypse 20, els spetgan en van l'instauraziun dal reginavel dal Crist sin la terra. Tutina, ina
destrucziun cumpletta da sia surfatscha è qua ed en Apo.20 programada. Il return en gloria dal
Crist victorius en sia divinitad tutta renderà alla terra ses aspect chaotic dal cumenzament da
sia istoria descrit en Genesi 1. Tremblents da terra gigantics la scussan ed ella chattarà sut il
numabiss ses stadi chaotic « inform e vid », « tohu wa bohu », inizial. I na resta nagin uman
viv sin ella, ma ella vegn ad esser la prischun dal diavel isolà sin ella durant milli onns enfin
l’ura da sia mort.
A quest stadi da l’examèn, jau sto apportar infurmaziuns supplementaras concernent
emprimamain la « 70avel emna » che vegn d’esser examinada. Sia realisaziun en dis-onns
profetics sa radoppia cun ina realisaziun litterala. Grazia al testimoni d’in chalender gidieu,
nus enconuschain la configuraziun da l’emna paschala da l’onn 30. Ella aveva per center, in
mesemna avant il sabbat occasional justifitgà da la Pascha gidieua che tucava quest ann il
gievgia. Uschia nus pudain reconstituir da maniera cumpletta il decurs da questa Pascha en la
quala Jesus è mort. Arrestà la damaun da mesemna, giuditla notg, Jesus è crucifitgà il
mesemna damaun a las 9 uras. El expira a las 15 uras. Avant las 18 uras, Joseph d’Arimathée
metta ses corp en il sepulcr e rulla la crapa che l’serra. Il sabbat paschal dal gievgia passa. La
damaun da venderdi, las dunnas pietusas cumpran aromas ch’ellas prepareschan durant il di
per embalsamar il corp da Jesus. La saira da venderdi a las 18 uras il sabbat emnaual
cumenza, ina notg, in di passa en il repaus santifitgà da Dieu. E la saira da sonda a las 18 uras,
il emprim di da l’emna profan cumenza. La notg passa e cun las emprimas glischas da l’alba,
las dunnas van al sepulcr sperond da chattar insatge per rullar la crapa. Ellas chattan la crapa
rullada ed il sepulcr avert. Entrand en il sepulcr, Maria da Magdala e Maria, la mamma da
Jesus, vesan in anghel sesì che las infurma che Jesus è resuscità, l’anghel di ad ellas dad ir a
preavisar ses frars, ses apostels. En restond pli ditg en il gartin, Maria da Magdala ves’in um
vestì da alv ch’ella prenda per in gartinier, en l’intercambi cumenzà, ella reconuscha Jesus. E
qua, detagl impurtantissim che destruescha ina cretta fitg derasada, Jesus di a Maria: « Jau n’è
anc betg returnà tar mes Bab ». Il bandit che era sin la crusch e Gesu sez nun èn entrads en
paravis, en il reginavel da Dieu, il medem di da lur crucificziun, damai che 3 dis entirs pli
tard, Gesu n’è anc adina betg returnà en tschiel. Uschia poss jau dir en num dal Segner, che
quels che n’han nagut da dir da sia vart, taçian! Per betg avair da patir in di dal ridicul u da la
vergogna.
La segunda chaussa consista a trair profit da la data 458 che marca en emprim il
cumenzament da las 70 emnas da dis-onns fixadas per il pievel gidieu al qual Dieu ha dat dus
segns d'identitad principals: il sabbat e la circumcisiun da la charn.
Tenor Rom.11, ils pagans convertids entrads en la nova allianza vegn enflads sin la ragisch ed
il trutg ebraic e gidieu. Ma las basas da la nova allianza èn, ellas, pur ebraicas e Jesus ha vulì
far regurdar quai en Gion 4:22:Vus adorai quai che vus na cognoschai betg; nus, nus adorain
quai che nus cognoschain, perquai ch’il salid vegn dals Gidieus. Oz, quest messadi prend ina
actualitad vivanta perquai Jesus al s'adressescha als pagans falsamain convertids en tuttas las
epocas. Per meglier als perder, il diavel als ha spustà d'odiar ils gidieus e lur allianza; quai als
ha disturnà dals cumondaments da Dieu e da ses sonch sabbat. Igl è ussa da rectifitgar questa
errur e guardar la nova allianza cun ina identitad giudaica. Ils apostels ed ils novs
discepels gidieus convertids èn quels « blers » che fan cun Jesus ina ferma allianza, en
Dan.9:27, ma lur basa resta giudaica, els èn er concernids dal cumenzament dal termin dals
« 70 emnas » dad Dieu a la naziun giudaica per acceptar u refusar la norma da la nova allianza
fundada sin il sang uman versà voluntarmain da Gesù-Crist. En deducziun da quests
resunaments la data 458 daventa il cumenzament dals « 2300 saira-matg » da Dan.8:14.
A la fin da questa lunga durada profetica vul dir, 2300 onns, trais chaussas duain esser
terminadas tenor Dan.8:13.
1- il sacerdoci perpeten
2- il puccà devastant
3- la persecuziun da la sanadad e l’armada.
Las trais chaussas èn identifitgadas:
1- il sacerdoci perpetuel terren dal papa
2- il repaus dal emprim di renumnà: dumengia.
3- La persecuziun da la sanctad e dals sants cristians, ils burgais dal reginavel dals
tschiels.
Questas midadas avevan l'intenziun da:
1- Restituir a Gesu-Crist seis sacerdoci perpetuel celestial.
2- Restaurar la lescha divina entegra cun il repaus sabatic dal 7avel di.
3- Far cesser las persecuziuns da la sanctad e dals sants cristians.
Il calcul proponì per ils «2300 saira-matg» cun partenza da la data 458, il termin da questa
durada arriva en primavaira 1843: 2300 458 = 1842 +1. En quest calcul nus avain bain 1842
onns entirs als quals sto vegnir agiuntà +1 per designar la primavaira dal cumenzament da
l’onn 1843 nua che fineschan ils «2300 saira-matg» profetisads. Questa data marca il
cumenzament d’in return da l’intervenziun da Dieu che vul uschia liberar ses veritabels sants
dals manzegnas religius ereditads dal catolicissem papal roman durant 1260 onns. Uschia,
prendend l’initiativa per crear in resvegl spiritual, en ils USA nua che ils protestants han
chattà refugi, l’Spirt inspira a William Miller in interess per la profezia da Daniel 8:14 e duas
datas successivas proponidas annunzian il return da Jesus-Christ, l’emprima per la primavaira
1843, la segunda per l’atun 1844. Per el, la purificaziun dal sanctuari significha che Jesus
returna per purifitgar la terra. Suenter duas dischavantatgs a las datas previsas, l’Spirt dat in
segn als pli perseverants che han prendì part a las duas provas da fei. Ina visiun celestiala è
vegnida retschetga la damaun dal 23 d’october 1844 dad in dals sants che traversava ils
champs. Il tschiel s’ha avert sin ina scena che mussa Jesus-Christ sco Souverain sacerdot che
officia en il sanctuari celestial. En la visiun, el passava dal lieu saint al lieu pli saint. Uschia
suenter 1260 onns da stgiranza, Jesus-Christ reprenda contact cun ses fidels tschernids tras las
duas provas successivas.
1- La represcha dal perpetuel. Uschia ha Dieu puspè surpiglià uffizialmain siu
sacerdoci perpetuel celest ils 23 d'october 1844.
2- Il return dal sabbat. En il medem mais, in auter dals sants ha cumenzà ad observar il
sabbat dal settim di, suenter la visita da la Sgn. Rachel Oaks che gli ha tramess in
broschür da sia baselgia: «Ils Battists dal Settim Di». Igl èn suandads in suenter l'auter,
col temp, ils sants tschernids tras las duas provas ed han er adoptà il sabbat dal settim
di. Uschia ha Dieu mess fin al puccà devastant instaurà da la Roma pagana, ma
legalisà da la Roma papala sut ses num «dumengia».
3- L’interrupziun da las persecuziuns. Il terz tema concernava la sanadad ed ils
cristians persequitads durant 1260 onns. E danovamain, en 1843 e 1844, la pasch
religiusa regna per tut il mund occidental concernà da la profezia. Quai perquai che la
Frantscha revoluziunara ha fatg tacer cun sia ghigliottina ils responsabels dals excess
religius cumess. Uschia suenter las ultimas onns saguants dal chastiment
dals adulteris religius tenor Apo.2:22-23, a la fin da las 1260 onns cumenzadas il 538,
data colliada cun l’allontanament dal perpétuel tras l’instaurazion dal regim papal,
uschia il 1798, regna la pasch religiusa. E la libertat da conscienza instaurada permetta
als sants da servir Dieu tenor lur elecziun e lur savida che Dieu va augmentar. Il
1843, la santitad e l’armada dals saints, quests burgais dal reginavel dal tschiel
tschernids da Jesus-Christ, na vegnan betg pli persequitads, sco la profezia da Daniel
8:13-14 l’aveva annunzià.
Tut questas experientschas èn vegnidas organisadas e guidadas dal Dieu Tutpussant che en ina
totala invisibilitad pilota ils spierts dals umans per ch’els cumpleschan ses intents, tut ses
program, enfin la fin dal mund nua che sia selecziun d’elets avrà cuntanschì la fin. Da tut quai
resulta che l’uman na tscherna betg d’honurar il sabbat e sia glisch, è Dieu che dat a quel
questas chaussas che gli appartegnan en segn da sia approbaziun e da siu veritabel amur per el
sco che mussa Ez.20:12-20 :Jeu hai era dau ad els mes sabbats sco in segn tranter mai e els,
per ch'els enconuschian che jeu sun l'Eternel che ls sanctifitgescha Sanctifitgai mes
sabbats, e ch'els sajan tranter mai e vus in segn nua ch'ins enconuscha che jeu sun l'Eternel,
vos Diu. Perquè el es quel che tschertga sia nursa smarida, essan segirs che nagin elegi mancà
a l'appel.
En Dan.8, en la resposta unica che Dieu dat al verset 14 a la dumonda dal verset 13, il pled
« santedad » sa cumpona perfetgamain perquai la santedad concerna globalmain tut quai ch'è
proprietad da Dieu e ch'al tocca particularmain. Quai era il cas da ses
sacerdozi perpettèn celestial, da ses sabbat santifitgà dapi la fundaziun dal mund il di suenter
la creaziun d'Adam, e da ses sants, ses elets fidels.
Las experientschas profetisadas en Daniel 8:13-14 sa cumplettan tranter il 1843 data d'entrada
en applicaziun dal decret divin e l'atun 1844, tuttas duas fundadas sin l'aspectativa dal return
da Jesus-Christ per questas datas, era s'appuiand sin l'idea da l'avèniment da Jesus-Christ, ils
contemporanis da questa experientscha han als participants aderents da questas
aspectativas il num «adventist», dal latin «adventus» che significha precis «avèniment». Nus
chattain questa experientscha «adventista» en il chapitel 12 da quest cudesch da Daniel, nua
ch'il Spirt vegn a suttastritgar l'impurtanza da questa ultima «allianza» uffizialisada.
Daniel 10
Dan 10:1 En il terz onn da Cyrus, retg da Persia, in pled è vegnì revelà a Daniel, il qual
vegniva numnà Beltschatsar. Quest pled, il qual è veritabel, annunzia ina granda disgrazia.
El è stà attent a quest pled ed ha chapì la visiun.
1a- En il terz onn da Cyrus, retg da Persia, in pled è vegnì revelà a Daniel, il qual
vegniva numnà Beltschatsar
Cyrus 2 ha regnà a partir da 539. La data da la visiun è pia 536.
1b- Questa pled, che è veritabel, annunzia ina grond calamitad.
Quest termin, grond calamitad, annunzia il massacrament en ina grond'extensiun.
1c- El è stà attentiv a questa pled ed ha chapì la visiun.
Sche Daniel ha chapì il senn da quai, nus vegnin era a chapir.
Dan 10:2 En quel temps, jau, Daniel, sun stà trais emnas en lament.
Quest lament privà che tocca Daniel, conferma il caracter funebar dal massacri che
vegn fatg cura che la gronda disgrazia annunziada s’adempia.
Dan 10:3 Jau na hai betg maglià nagins plats delicats, ni charn ni vin n’è entrà en mia
bucca, e jau na m’hai betg unts enfin che las trais emnas eran cumplettas.
Questa preparaziun da Daniel che tschertga ina santezza augmentada profetizescha la
situaziun dramatica che l’angel vegn a profetisar en Dan.11:30.
Dan 10:4 Il ventiquatteravel di dal emprim mais, jau era sin la riva dal grond flum che è
Hiddékel.
Hiddékel porta en Franzos il num Tigre. Quai è il flum che irrigava la Mesopotamia
cun l’Eufrat che traversava ed irrigava la citad chaldeica Babilonia causa da l’orgugl punì dal
retg Nebucadnetsar. Daniel na pudeva betg chapir quai, ma questa precisiun era destinada a
mai. Per che è be en 1991 ch’jau hai fatg enconuscher las vairas explicaziuns da Daniel 12
nua che quest flum Tigris vegn a giugar il roll d’in « tigher » magliaders d’olmas umanas.
Ina prova da cretta è represchentada tras sia traversada perigliusa. Mo ils elets pon la traversar
e cuntinuar lur via cun Jesus-Christ. Quai è anc ina maletg copiada sin la traversada dal mar
cotschna dals Hebreers, traversada impossibla e mortala per ils pchadurs egiptians. Ma quella
che Daniel 12 evoca tschern ils ultims elets « adventists » da lur missiun che vegn a cuntinuar
enfin il return dal Christ. Ils ultims dad els vegnan a viver l’ultima granda calamitad, sia
furma extrema che va pretender l’intervenziun dal Crist en in return puissant e glorius
salvader e vinditgader.
L’emprima calamitad annunziada a Daniel è evocada en Dan.11:30. Ella concerna il pievel
gidieu da l’antica, ma in’autracalamità sumeglianta vegn annunziada tras in’analoga imatg en
Apo.1. Quella s’ademplirà suenter la Terza Guerra Mundiala en la qualain terz dals umans
vegn morts. E quest conflict vegn preschentà en Apo.9:13 fin 21 cun simbols, ma el vegn
sviluppà en linguatg cler en quest cudesch da Daniel alla fin dal chapitel 11 en las viersets 40
fin 45. Uschia che nus vegnin a chattar successivamain, en quest chapitel 11, la gronda
calamità dals Gidieus, e lura en Dan.12:1, la gronda calamità che prendrà per objectiv ils elets
dal cristianissem ed ils Gidieus fidels dal temp da la fin che sa convertiran al Crist. Questa
calamità vegn evocada sut ils terms «temp da distress» ed il objectiv principal sarà la pratica
dal sabbat sanctifitgà da Dieu.
Cumparegliaziun da las duas visiuns da las calamitàs annunziadas
1- Als uffants dal pievel da Daniel da l’allianza veglia :Dan.10:5-6.
2- Als uffants dal pievel da Daniel da la nova allianza : Apo.1:13-14.
Per apprezziar cumplettamain l’interess che nus stuain dar a questas duas calamitàs, è da
chapir che malgrà ch’ellas succedan in temp, la prima è in tip che profetizescha la segunda, la
quala avrà per objectiv, al return da Jesus-Christ, ils ultims uffants fidels da Dieu dal tip da
Daniel e da ses trais cumpogns. Suenter decennis da pasch, suandads d’ina guerra atomica
terriblamain destructiva, il di da repaus da la dumengia romana vegn imponì dal guvern
universal organisà dals survivents dal disastr. Lura danovamain, la mort vegn a minacciar la
vita dals elets fidels, sco al temp da Daniel, d’Hananias, Mischaël, e Azaria ; e sco al temp
dals « Maccabéens » en 168, che lacalamitad annunziada en quest capitol da Daniel tgira; ed
alla fin, ils ultims adventists ch’èn restads fidaivels al sabbat dal settem di en 2029.
Ma avant questa ultima prova, il lung regin papal da 1260 onns avrà gia fatg murir en
num da Dieu bleras creatiras.
En resum, la chapientscha dal messadi da questa visiun data a Daniel ans permetta
da chapir il senn da quella ch’el dat a Gion en Apoc.1:13 fin 16.
Dan 10:5 Jau hai levà ils egls, hai guardà, ed eis, era in um vestgì cun lin, ed avend sin ils
renschs ina cintura d’aur d’Uphaz.
5a- era in um vestgì cun lin
In’ovra da giustia simbolisada dal lin vegn manada da Dieu tras in esser uman. En la
descripziun prenda Dieu l’aspect dal retg grec Antiochos 4 dit Epifan. El vegn ad esser il
persecutur dals Gidieus tranter 175 e 164, durant sia regenza.
5b- cun ina curtegia d'aur d'Uphaz sin las renas
La curtegia sin las renas designescha la vardad sfurzada. Ultra da quai, l'aur da la
quala ella è fatga, vegn d'Uphaz, quai che munta en Jer.10:9 si'utilisaziun idolatrica pagana.
Dan 10:6 Sieus corp era sco crisolit, sieu vis alv sco il lamp, sieus egls sco flammas da fieu,
sieus bratschs e peis sumegliavan bronz pulid, e la vusch da sia vusch era sco il tun d'ina
multitud.
6a- Sieus corp era sco crisolit
Dieu è l’autur da la visiun ma el annunzia la vegnida dad in dieu pagan d’uschia che
quest aspect glorius surtut natiral.
6b- sia fatscha splendurava sco l’elektra
L’identitad greca da quest Dieu è confermada. Quai è Zeus, il dieu grec dal retg
Antiochos 4. L’elektra è il simbol dal dieu Zeus olimpic; il dieu dals dieus olimpics da la
mitologia greca
6c- ses egls eran sco flammas da fieu
El destruirà quai ch’el guarda e n’approvarà betg; ses regards sa dirigan als Gidieus
tenor Dan.11:30: el guarderà sin quels che han bandunà l'allianza santa. La disgrazia na
vegn betg senza motiv, l'apostasia tschiffa il pievel.
6d- sias bratschas e sias peis sumegliavan a bronz pulit
L'executur che vegn tramess da Dieu sarà er pchadur sco sias victimas. Sias acziuns
destructivas simbolisadas da sias bratschas e peis èn da bronz, simbol dal pchad grec en la
statua da Dan.2.
6e- e il tun da sia vusch era sco il tun d'ina multitud
Il retg grec na vegn betg ad agir sulet. El vegn ad avair davos e davant el ina multitud
da schuldads er pagans sco el per obadir a sias urdens.
Il punct culminant ed il zenit da questa annunzia profetica vegn ad esser cuntanschà a
l'ura dal cumplit da Dan.11:31:Truppas vegnan a sa preschentar sin ses urden; els
profaneschan il sanctuari, la fortificaziun, els fan cesser il sacrifici perpeten, e mettan si
l'abominaziun dal devastader. Per onestad biblica, hai jau stizzà il pled sacrifici che n'è betg
scrit en il text ebraic, perquai che Dieu ha previst per il «perpeten » dus rols differents
successivs en l’allianza veglia ed en la nova. En la veglia el consista da offrir saira e damaun
in agnè en holocaust. En la nova, el designescha l’intercessiun celestiala da Jesus-Christ che
regorda siu sacrifici per interceder per las uraris dals elets. En quest context da Dan.11:31,
quel da l’allianza veglia, il retg grec va far cesser las offras dal perpeten da la lescha da
Moses. Uschia, è be il context dal temp nua ch’el è evocà che determina l’interpretaziun dal
ministeri da l’intercessiun perpetua d’in sacerdot terren u quella dal suprem sacerdot celestial
: Jesus-Christ. Il perpeten è pia uschè collià cun in ministeri uman u, en segund e
definitivamain, cun il ministeri divin celestial da Gesu-Crist.
Dan 10:7 Jau, Daniel, hai vis sulet la visiun, e las persunas ch'eran cun mai n'han betg vis
quai, però els èn stads surprais dad ina gronda tema ed èn fugids per sa zuppar.
7- Questa tema collectiva è be ina pauta maletg da l'adempliment da la visiun. Perche il
di dal carnadi annunzià, ils gists fan bain da fugir e da sa zuppar, fossan els fin en il venter da
la terra.
Dan 10:8 Jeu è restà sulet, ed hai vis questa gronda visiun; las forzas m'han mancà, mia
fatscha ha midà colur ed è sa disfatga, ed hai pers tuta vigur.
8a- Tras ses sentiments, Daniel cuntinuescha da profetisar las consequenzas dal dischur
che vegn.
Dan 10:9 Jau hai udì il tun da sias pleds; e cura ch''jau hai udì il tun da sias pleds, sun jau
crudà sturnì, cun la fatscha vi terra.
9a- Il di dal malur, la vusch dal retg persecutur provocherà las medemas effects terrifants;
ils schanuglias s''entrechattaran e las chommas flaunchan, incapables da purtar ils chörps che
crudaran sin terra.
Dan 10:10 Ed eau, ina maun ha tucà mai, e scussà mes schanuglias e mias mauns.
10a- Fortunadamain per el, Daniel n’è betg auter che il profet incumbensà d’annunziar a ses
pievel l’arrivada da questa granda disgrazia ed el n’è betg sez visà da la giusta ira da Dieu.
Dan 10:11 Lura el am disch: Daniel, um char, sa attenta a las pleds che jau vai da ta dir, e
ta tegna en pe nua che ti es; perquai ch’eau sun uss tramess a tai. Cur ch’el ha uschia
discurrì cun mai, eau sun restà en pe tremblond.
11a- Daniel, um charetschì, sa attentiv als pleds ch’eau ta di, e resta en pe là nua che ti es
In charetschì da Dieu n’ha nagina raschun da temer sias intervenziuns celestialas. La
ira da Dieu è cunter ils puccaders rebels aggressivs malizius e crudels. Daniel è al cuntrari da
quellas persunas. El sto restar en pe perquai ch’è il segn da la differenza da la sort che vegn
als elets. Schizunt sch’els èn culcats en la pulvra da la mort terrena, els vegnan svegliads e
mess en pe sin lur peis. Ils malizius restaran culcats ed ils pli malizius vegnan svegliads per il
giudizi final per esser annihilads per adina. L’angel precisescha « nua che ti es ». E nua è
el? En la natira sper il flum « Hiddékel », en franzos, l’Eufrat, che designescha l’Europa
cristiana da la nova allianza en l’Apocalissi. La emprima leschun è che l’um po s’incontrar
cun Dieu n’impurtà nua e vegnir benedì dad el. Questa leschun sfalsa ils prejudizis idolaters
che vulan che per blers umans, Dieu po be vegnir renconuschì en baselgias, edifizis sacrals,
tempels, altars, ma qua n’è nagut da quai. En siu temp, Jesus vegn a rennovar questa leschun
cun dir en Gion 4:21 fin 24:Dunna, ha dit Jesus, crei a mai, l'ura vegn, ch'ei na vegn ni sin
questa muntogna ni a Jerusalem d'adorar il Bab.. Vus adoreis quei che vus non saveis; nus,
nus adorein quei che nus savein, perquei ch'il salit vegn dals Gidieus. Ma l'ura vegn, e quella
ei gia arrivada, che ils veraders adoraders adoraran il Bab en spirt e en vardad; perquei
ch'els ein quels adoraders che il Bab dumonda. Dieu esch Spirt, e quels che l'adoreschan,
ston l'adorar en spirt e en vardad.
La segunda leschun è pli subtila, sa basa sin il flum Hiddékel perquai che L’Spirit ha
previs dad avrir la chapientscha da siu cudesch mo a ses ultims serviturs fidaivels, dals quals
l’experientscha e la prova tras la quala lur selecziun vegn illustrada cun l’imagin da la
traversada periculusa dal flum Hiddékel en franzos, il Tigre, sco l’animal da quel num, era el
en la prova da fede, magliader d’olmas d’umans.
11b- perche jau sun ussà tramess vers te. Cur el ha uschè discurrì cun mai, jau sun stà en
pe fermond e tremblond.
La renconta na è betg pli be ina visiun, ella sa transfurma en in dialog, in scambi
tranter duas creatiras da Dieu, ina ch’a vegn dal tschiel, l’autra anc da la terra.
Dan 10:12 El ha dit a mai: Daniel, na temer nagot; perche dal prim di ch’ti has hagì il cor
da chapir e da t’umiliar avant tes Dieu, tias pleds ein vegnids udids, ed è pervia da tes pleds
ch’jau vegn.
Davart quest verset entir, hai nagut auter da dir. Sche ti perdessas la memoria,
retegn'almain quest verset che nus mussa la via per plaschair a noss Dieu creatur.
Il verset ei in exempel dal gener; ina successiun logicabasa sin il fatg che mintga
caussa porta siu effect tar Dieu: la setg da chapir cun la vera umiltad ei udida e exaudida.
Qua cumenza ina lunga revelaziun che na finescha betg avant la fin dal Cudesch da
Daniel, quella dal chapitel 12.
Dan 10:13 e il capo del regno di Persia mi ha resistito ventun giorni; ma ecco, Michele, uno
dei capi principali, è venuto in mio aiuto, e io sono rimasto lì presso i re di Persia.
13a- e il capo del regno di Persia mi ha resistito ventun giorni
L’angelo Gabriele assiste Ciro 2, il re persiano, e la sua missione per Dio consiste
nell’influenzare le sue decisioni, affinché le azioni condotte non si oppongano al suo grande
progetto. L’esempio di questo fallimento dell’angelo dimostra che le creature di Dio sono
lasciate libere e indipendenti e quindi responsabili di tutte le loro scelte e opere.
13b- ma quaist, Micaël, in dals princips commaders, ais gnü per gidar mai
L’exempel revelà ans mussa eir ch’en cas da necessitad reala « in dals principals
chaus, Micaël », po intervegnir per sfurzar la decisiun. Quest agid superiur ais in agid divin
damai che Micaël signifitga: « Chi es sco Dieu ». El ais quel chi vegn sin terra per s’incarnar
en Jesus-Crist. En tschêl, el era per ils anguels la represchentaziun da l’Spirt da Dieu tar els.
En quest cas, l’expressiun « in dals principals chaus » po legitimamain nus surprenda. E bain,
quai n’ha perque nagut da surprendent, perquai l’umiltad, la dulcezza, la part e l’amur che
Jesus va demonstrar sin la terra, eran gia mess en pratica en sia vita celestial cun ses anguels
fidels. Las leschas dal tschiel èn quellas ch’el ha demonstrà durant ses ministeri terren. Sin
terra, el s’è fatg servitur da ses serviturs. E nus emprendain ch’en tschiel el s’è fatg l’egual
d’auters chaus d’anguels.
13c- e jau sun restà là tar ils retgs da la Persia
La dominaziun da la dinastia dals retgs persians vegn uss a sa prolongar anc in pau fin
a la dominaziun greca.
Dan 10:14 Jau vegn uss per ta far savair quai che sto avvenir a tes pievel en il temp che
vegn; perquai ch’il maletg pertutga anc quels temps.
14a- Fin che la fin dal mund, il pievel da Daniel vegn ad esser pertutgà, tant en l’allianza
veglia sco en la nova, perquai ch’il sieu pievel è l’Israel che Dieu salvescha dal purt
egiptian, dal purtgà dad Adam tras Jesus-Christ e dal purtgà instaurà da Roma en il
cristianissem purifitgà tras il saung da Jesus.
Il intent da la revelaziun purtada dad l’angel a Daniel è d’avvertir il sieu pievel dals
dramas che vegnan. Daniel po gia chapir che quai ch’è revelà ad el na’l pertutga betg pli
persunalmain, ma el è er cert che quests mussaments vegnan ad esser profitabels en il futur als
servients da ses pievel e uschia a tuts quels als quals Dieu als adressa e destinescha tras el.
Dan 10:15 Mentre ch'el discurriva cun mei, jau hai dirigì mes egls vers terra e hai tschentà
silenzi.
15a- Gion ha anc'ina la ment la terribla visiun da la disgrazia e emprova da sa concentrar
sin udir quai ch'el auda, el n'auda betg pli da levar il chau per guardar quel ch'el discurra cun
el.
Dan 10:16 Ed eis ch'ina persuna cun l'aspect d'ums dals figls dals umans ha tucà mes lefs.
Jau hai avvert la bucca, hai discurrì e dit a quel ch'era avant mei: Mes signur, la visiun m'ha
emplenì cun tema e jau hai pers tuta forza.
1a- E varda, ina persuna cun l'apparientscha d'figls d'umans ha tucà mes lavels
Mentre che la terribla visiun era ina maletg fictiv nirreala creada en l’spiert da Daniel,
al cuntrari, l’angel sa preschenta sut ina furma umana identica a l’uman terrestre. En emprim,
el era er stà creà a l’imagen da Dieu, ma en in corp celestial liber visavi las leschas terrestres.
Sia natira celestiala gli access a las duas dimensiuns cun avair en mintga ina capacitad
activa. El tucca ils lavels da Daniel che senta quest contact.
Dan 10:17 Co ch' il servitur da mes segner possia discurrer cun mes segner? Usa las mias
forzas ma mancan, e jau n' hai pli flad.
17a- Per l'uman unicamain terren, la situaziun è bain differenta, las leschas terrenas
s'impunan e la tema gli ha fatg perder sias forzas e siu sufflada.
Dan 10:18 Lura quel che haveva l'apparenza d'in uman ma ha tocà danovamain e ma
rinforzà.
18a- Cun ina dulscha insistenza, l'angel reussescha da dar danovamain forzas a Daniel cun
al tranquilisar.
Dan 10:19 Lura el ha dit: "Na temma nagot, car uman charetschà, la pasch saja cun te!
Corag, corag!" E cur ch'el discurriva cun mai, hai returnà a survegnir forzas, ed hai dit:
"Ch'el discuorra, mes signur, perche ti has fortifichià mai."
19a- In messadi da pasch! Istess sco quel che Gesu ha tramess a ses discipuls! Nagot nu fa
uschè bain per tranquilizar in spiert spaventà. Las pleds "corag, corag" l'ajan a turnar a
survegnir alen e a retschaiver sias forzas.
Dan 10:20 El am di' : Sais-tu perche ch'eu sun vegnì tar tai? Usa return per cumbatter cun il
prinzi da la Persia; e cura ch'eu part, varda, il prinzi da Javan vegn.
20a- Usa return per cumbatter cun il prinzi da la Persia
Quest prinzi da la Persia è Cyrus 2 il Grand, che Dieu tegna per sieu untgì; quai na
impedescha betg ch'el hagia da cumbatter cunter el per orientar sias decisiuns en ses senn.
20b- e cura che jeu partess, varda, il schef da Javan vegn
Cura che l'angel banduna Cyrus 2, in attatg dal schef grec da quel temp avra l'ostilitad
creschenta tranter las duas dominaziuns persas e grecas.
Dan 10:21 Ma jeu vuless ta far savair quai ch'è scrit en il cudesch da la vardad. Nagin ma
gida cunter quels, sulettamain Micaël, vos schef.
21a- Questa revelaziun che Daniel vegn a retschaiver è numnada il cudesch da la vardad.
Oz en 2021, pos jau confermar l'adempliment da tut quai ch'è revelà là, perquai che sia
chapientscha è vegnida dada dal tuttafatg da l'Spirt immortal da Micaël noss schef, per Daniel
en l'antica allianza e per mai, en la nova allianza, damai che Jesus-Christ pretenda quest num
per giuditgar ils demuns anc actifs enfin si return glorius.
Daniel 11
Attenziun ! Malgrà il cambiament da chapitel, la discussiun tranter l’angel e Daniel
cuntinuescha en cuntinuitad cun l’ultim verset dal chapitel 10.
Dan 11:1 E jau, l’emprima annada da Darius, il Med, jau era tar el per l’agidar e
sustegnair.
1a- Creà da Dieu per viver eternamain, l’angel che discurra cun Daniel gli mussa ch’el
agidava e sustegneva Darius, il retg med, che ha conquistà Babilonia a l’età da 62 onns e che
regnava anc en Dan.6. Quest retg amava Daniel e ses Dieu ma, encurclà, el aveva mess sia
vita en privel cun il tradir als liuns. Quai è pia el, anc, che è intervegnì per serrar la bucca dals
liuns e salvar sia vita. Quai è pia era el che ha agidà quest retg Darius a chapir che il Dieu da
Daniel è l’unic ver Dieu creatur da tut quai ch’è, che viva e ch’i n’exista nagin auter da
sumegliant a el.
Dan 11:2 Usa, jau vegn a ta far enconuscher la vardad. Vesà, quai vegn ad esser anc trais
retgs en Persia. Il quart vegn a radunar dapli ritgezzas che tuts ils auters; e cur ch'el vegn a
esser pussant tras sias ritgezzas, el vegn a svegliar tut cunter il reginavel da Javan.
2a- Usa, jau vegn a ta far enconuscher la vardad
La vardad n’è betg enconuschenta mo dal Dieu Veritabel e quai è il num che Dieu sa
descriva en sia relaziun cun ses ultims elets selecziunads en Crist tenor Apo.3:14. La vardad
n’è betg mo la lescha divina, sias ordinaziuns e sias cumondas. Ella cumpiglia era, tut quai
che Dieu programmescha e fa exactamain cumplitgar en ses temp. Nus na faschain betg auter
che scuvertar mintga di da nossa vita, ina part da quest grond program en il qual nus
progressain enfin la fin da nossa vita e collectivamain, enfin la fin dal project salvader final
che vegn a vesair ils elets acceder a l’eternità promessa.
2b- Vezzi, vegn a haver anc trais retgs en Persia
1er retg suenter Cyrus 2: Cambyse 2 ( 528 521) mazza ses figl Bardiya numnà
Smerdis dals Grecs.
2ème retg: il fals Smerdis, il mag Gaumâta usurpadur dal num Smerdis regna mo pauc
temp.
3ème retg: Darius 1er il Pers ( 521 486) figl d’Hystape.
2c- Il quart accumuleirà dapli richezzas che tut ils auters
4ème retg : Xerxes 1er ( 486 465). Suenter el, Artaxerxes 1er regnarà e liberarà tut ils
praschuniers gidieusla settima annada da ses reginavel, en primavera 458 tenor Esd.7:7-
9.
2d- e cur ch'el sarà pussant tras sias richezzas, el s'alzarà cunter il reginavel da Javan
Xerxès 1er ha repressà e pacifità l’Egipta revoltada ed ha lura engià la guerra cunter la
Grezia, ha invadì l’Attica ed ha ruinà Athenas. Ma el è vegnì battì a Salamina en 480. La
Grezia va mantegnair la dominaziun sin ses territori. Ed il retg persian resta en Asia
lantschond tuttina attaccas che proveschan ses desideri da conquistar la Grezia.
Dan 11:3 Ma s’alvà in retg valent, che dominarà cun ina gronda pussanza, e farà quai ch’el
vulairà.
3a- Vincì sin ses territori, il retg persian Xerxès 1er persequità vegn a finir per chattar la
mort, assassinà da dus umens da ses grands. El è vegnì battì dad in giuven dal qual el s’era
sbaglià da burlar. La Grezia s’è dada per retg, Alexander il Grond, in giuven macedon da 20
onns (naschì en 356, regenza en 336, mort en 323). La profezia al evoca sco fundatur
dal 3ème empire da la statua da Dan.2, terz animal da Dan.7 e secund animal da Dan.8.
Dan 11:4 E cur ch'el sa s'alza, ses reginam sa rompa e vegn dividì vers ils quatter vents dals
tschiels; el na vegn betg ad appartegnair a ses descendents, e na vegn betg ad esser uschè
pussant sco ch'el era, perquai ch'el vegn sfraccà, e vegn a passar ad auters che ad els.
4a- Nus chattain qua, la definiziun exacta dà davart la grond' corn rompida dal crapun grec
da Dan.8:8 e sia explicaziun dal verset 22:Las quatter cornas che sa levettan per remplazzar
quella corn rompida, quai èn quatter reginavels che sa leveran da quella naziun, ma che na
vegnan betg ad avair tant forza.
Je regorda tge che represchentan las « quatter grondas cornas ».
1era corn: la dinastia greca seleucida fundada en Siria da Seleucos 1er Nicator.
2ème corne : la dinastia greca lagida fundada en Egipta da Ptolemeu 1er Lagos.
3ème corne : la dinastia greca fundada en Trazia da Lisimac.
4ème corne : la dinastia greca fundada en Macedonia da Cassander
Dan 11:5 Il retg dal mezdi vegn ferm. Ma in dals ses commaders vegn a esser pli ferm che el
e dominarà; sia dominaziun vegn a esser pussanta.
5a- Il retg dal mezdi daventarà ferm
Ptolemeus 1er Sôter Lagos 383 –285 retg d’Egipta u « retg dal mezdi ».
5b- Ma in dals ses manaders sarà pli ferm che el, e dominarà; sia dominaziun sarà
pussanta.
Seleucos 1er Nicator 312281 retg da Siria u « retg dal nord ».
Dan 11:6 Suenter paucs onns els s’alliaran, e la figlia dal retg dal mezdi vegnà vers il retg
dal nord per restabilir la concordia. Ma ella na conservarà betg la forza da siu bratsch, ed el
na resistarà betg, ni el, ni siu bratsch; ella vegnà messa cun quels che l’han manada, cun ses
bab e cun quel che è stà si sustegn en quel temp.
6a- La profezia salta il regin d’Antiochos 1er (281261), il segund « retg dal nord » che
ha engaschà la emprima « Guerra da Siria » (-274-271) cunter il « retg dal sid » Ptolemeus
2 Philadelphe ( 282 286). Suonda la 2ème « Guerra da Siria » (- 260 - 253) che metta en
cuntrast als egipzians il nov « retg dal nord » Antiochos 2 Theos ( 261 246).
6b- Suenter in pèr onns els s''allian, e la figlia dal retg dal mezdi vegn vers il retg dal
nord per restabilir la concordia.
Ils comportaments scandalus cumenzan. Per maridar Bérénice, Antiochos 2 divoziar
da sia dunna legitima numnada Laodice. Il bab accompogna sia figlia e resta cun ella tar ses
gener.
6c- Ma ella na conservarà betg la forza da ses bratsch, ed el na resistarà betg, ni el, ni
ses bratsch; ella vegn messa cun quels che l’han manada, cun ses bab e cun quel ch’è stà ses
sustegn en quel temp.
Ma gist avant sia mort, Antiochos 2 disereda Bérénice. Laodicea sa venditga e la fa
mazzar cun ses bab e sia pitschna figlia (il bratsch = uffant). Da remartgar : en Apo.3:16,
Jesus va divorziar da sia dunna adventista uffiziala numnada simbolicamain Laodicea; quai
tant pli che Antiochos 2 sa lascha numnar «Theos», Dieu. En l’Engalterra, il retg Henri 8 farà
meglier, el divorziescha separand se da l’autoritad religiusa da Roma, creescha sia baselgia
anglicana e fa murir l’ina suenter l’autra sias set dunna. Suandond vegn la 3avel « Guerra da
Siria » (-246-241).
Dan 11:7 In pum da sias ragischs vegn a sa lever en siu lieu; el vegn a l'armada, el entrà en
las fortificaziuns dal retg dal nord, el las disponrà a siu gust, e el daventà pussant.
7a- In pum da sias ragischs vegn a sa lever en siu lieu
Ptolemeus 3 Evergetes -246-222 frar da Berenice.
7b- el vegn a l'armada, el entrerà en las fortificaziuns dal retg dal nord
Seleucos 2 Kallinicos -246-226
7c- el disponrà tenor sias ideas, e s'augmentarà en pussanza
La dominaziun è al retg dal mezdi. Questa dominaziun egipziana è favuraivla als
Gidius en cuntrast cun ils Grecs seleucids. Igl è necessari da chapir immediat che tranter ils
dus dominaturs opsts sa chatta il territori d’Israel, il qual ils dus champs en guerra ston
traversar en lur offensivas u en lur retratgas.
Dan 11:8 El prendrà e transportarà en Egipta lur dieus e lur imagens da metall, e lur
objects prezius d’argient ed aur. Poi el restarà paucs onns lontan dal retg dal nord.
8a- En recognoscenza, ils Egiptians vegnan ad agiuntar a ses num, Ptolemeo 3, il num
«Evergete» vul dir, benefactor.
Dan 11:9 E quel marcharà cunter il reginavel dal retg dal mezdi, e returnarà en ses pajais.
9a- La resposta da Seleucos 2 falla enfin che la 4avel « Guerra da Siria » (-219-217) che
mettarà Antiochos 3 cunter Ptolemeus 4 Philopator.
Dan 11:10 Sezs figls vegnan a far campagna e radunan ina gronda quantitad da truppas; in
dad els avanza, s’extenda sco in torren, surpassa, e returna; e els cuntinueschan las
hostilitads enfin la fortificaziun dal retg dal sid.
10a- Antiochos 3 Mégas (-223 -187) cunter Ptolémée 4 Philopator (-222-205). Ils surnoms
agiuntads reveleschan il stadi da derisiun dal pievel lagid, perquai che Philopator vul dir en
grec, amur dal bab; in bab che Ptolémée ha fatg mazzar Ina giada dapli, las attaccas
seleucidas n’han betg success. La dominaziun vegn a restar en il champ lagid.
Dan 11:11 Il retg dal mezdi sa stgirarà, el sortirà ed attatgarà il retg dal settentriun; el
alzarà ina gronda multitut, e las truppas dal retg dal settentriun vegnan messas en sias
mauns.
11a- Questa defaita dolorusa dals seleucids ei ina buna caussa per ils Gidieus che
prefereschan ils egiptians perquai ch'els als tractan bain.
Dan 11:12 Questa multitut vegn a sa sentir fiera, ed il cor dil retg vegn a s'emplenir
d'orgogli; el vegn a far crudar millis, ma el na vegn betg a triumfar.
12a- La situaziun vegn a midar cun la 5avel « Guerra da Siria » (-202-200) che vegn a
metter en cuntrast Antiochos 3 cun Ptolemeus 5 Epiphanes (-205 -181).
Dan 11:13 Perquè il retg dal nord vegn a returnar e rimnà ina massa pli gronda che la
emprima; suenter in tschert temp, suenter blers onns, el vegn a marscher cun ina gronda
armada e bleras ritgezzas.
13a- Hélas, per ils Gidieus, ils Grecs seleucids repassan sin lur territori per attaccar
l’Egipta.
Dan 11:14 En quel temp, plirs s'alzaràn cunter il retg dal mezdi, ed umens violents entaifer
tieu pievel sa rivoltaran per cumpleir la visiun, ed els succomberan.
14a- Il nov retg dal mezdi egiptian Ptolemeus 5 Epiphanes - u Illuster (-205-181) dad 5
onns è mess en difficultad tras l'attacca dad Antiochus 3 sustegnì dad opposants. Ma Gidieus
portan lur sustegn al retg egiptian cumbattand ils seleucids. Els èn, betg mo sulett, battids e
mazzads, m’han fatg dals grecs seleucids sirians inimitgs mortals per totta la vita.
La revoluziun giudaica revelada en quest vers è giustifitgada d’ina preferenza dals
Gieus per il champ egiptian; els èn uschia ostils al champ seleucid che reprenda la dominanza
da la situaziun. Ma, ha Dieu betg avertì ses pievel cunter allianzas cun ils Egiptians?
«L’Egipta, questa canna che traversa la maun da quel che sa fida ad ella», tenor Esa.36:6:
«Varda, ti l’has messa en l’Egipta, ti has prendì per sustegn questa canna rutta, che
penetrescha e travescha la maun da mintgin che s’appoja sin ella: tal è Faraun, retg da
l’Egipta, per tuts quels che sa fidan en el ». Questa avertiment para ignorada dal pievel
giudaic e sia relaziun cun Dieu è al pli nauscha; il chastim s’approximescha e colpescha.
Antiochos 3 als fa pagar char lur ostilitad.
Da remartgar : questa revoluziun giudaica ha per fin « d'ademplir la visiun » en il
senn ch'ella preparescha e construescha l'odì dals Sirs encunter il pievel gidieu. Uschia
la gronda disgrazia annunziada en Dan.10:1 vegn a colpir els.
Dan 11:15 Il retg dal nord vegn a s'avanzar, el vegn a eriger terrassas e a s'impadronir da
las citads fortifitgadas. Las truppas dal sid ed l'elita dal retg na vegnan betg a resistar, els na
vegnan betg ad avair la forza per resistar.
15a- La dominaziun ha midà da champ permanentamain, ella è tar il champ seleucid. En
vista da quel, il retg egiptian ha be tschintg onns.
Dan 11:16 Quel che marscharà cunter el farà quai ch'el vulairà, e nagin al resistarà; el
s'arresterà en il pli bel dals pajais, exterminond quai che crudarà en sias mauns.
16a- Antiochos 3 na reussescha adina betg a conquistar l'Egipta e sia setg da conquista al
renda irrità, il pievel gidieu daventa ses suffriment. El svuoda il surplus da sia ira sin la naziun
gidiea martirizada designada cun l'expressiun «il pli bel pajais » sco en Dan.8:9.
Dan 11:17 El vegn a proponer da vegnir cun tut las forzas da ses reginam e da far la pasch
cun il retg dal mezdi; el darà sia figlia per muglier, cun l''intenziun da manar a sia ruina; ma
quai na succederà betg e na reussirà betg ad el.
17a- Dado che la guerra na reussescha betg, Antiochos 3 emprova la via da l''allianza cun il
champ lagid. Quest midadament da strategia ha ina causa: Roma è daventà il protector da
l''Egipta. Uschia emprova el da reglar ils conflicts cun dar sia figlia Cleopatra, la emprima dal
num, en matrimoni cun Ptolemeus 5. Il matrimoni ha lieu, ma la pareja maridada vul
mantegnair sia independenza vers il champ seleucid. Il project da Antiochos 3 da s''appropriar
l''Egipta è puspè stà senza success.
Dan 11:18 El vegn a volver sias vias vers las inslas e prendrà bleras; ma in capitan metta fin
a l'opprovi ch'el vuliva far a si, e quel vegn a turnar sin el.
18a- El conquista terras en Asia ma fin finala s'encuntra cun l'armada romana, qua
designada sco en Dan.9:26 cun il term « schef »; quai perquai che Roma è anc'ina republica
che trametta sias armadas en operaziuns da pacificaziun cun forza sut la direcziun dals Legats
che represchentan il pussè dals senators e dal pievel, la plebe. Il passagi al regimen imperial
na midarà betg quest tip d'organisaziun militara. Quest capitan ha num Lucius Scipion dit
l'Africain, il retg Antiochos ha prendì il risc da l'affrontar ed è vegnì battì a la battaglia da
Magnesia il 189 ed è veg condannà da pajar a Roma sco indemnisaziun da guerra ina
gronda summa da 15000 talents. Ultra da quai, ses figl pli giuven, il futur Antiochos 4
Epiphanes persecutur dals Gidieus che vegn a cumplit al verset 31 la « calamitad » profetisà
en Dan.10:1, vegn prendì en ostagi dals Romans.
Dan 11:19 El vegn poi vers las fortificaziuns da ses pajais; e el vacilla, el croda, e n’ins al
chatta pli.
19a- Ils sogns da conquista fineschan cun la mort dal retg, remplazzà da ses figl primogenit
Seleucos 4 (-187-175).
Dan 11:20 Quel che al remplazzà vegn a trametter in exactur en la pli bella part dal
reginavel, ma en paucs dis el vegn a vegnir sfraccà, e quai na vegn ni per ira ni per guerra.
20a- Per resolver la debita als Romans, il retg trametta ses minister Heliodor a Jerusalem
per s’appropriar dals tesors dal tempel, ma victima dad ina terribla visiun en il tempel, el
banduna quest project cun tema. Quest exactader è Heliodor che suondamaint fa assassinar
Seleucos 4 che l’aveva incumbensà cun sia missiun a Jerusalem. L’intenziun vala l’acziun, e
Dieu ha fatg pajar questa profanaziun da ses sonch tempel cun la mort da ses ordinatur che,
mort assassinà, n’èmort ni per l'ira ni per la guerra.
Antiochos 4 l'uman represchentà en la visiun da la granda disgrazia
Dan 11:21 In um disprezzà prendrà sia plazza, senza esser vestì cun la dignitad regala; el
comparirà en mesir da la pasch, e s'appropriarà dal reginam cun intrigas.
21a- Quai è Antiochos, il pli giuven dals figls d'Antiochos 3. Praschunier ed ostagi dals
Romans, ins po imaginar ils effects en siu caracter. Daventà retg, el aveva ina revendicaziun
da prender sin la vita. D'autra vart, siu soggiorn cun ils Romans ha permess ina tscherta
cumprensiun cun els. Sia arrivada sin il tron da la Siria sa basa sin intrigas, perquai ch'in auter
figl, Demetrius, pli vegl, aveva ina prioritad sur el. Vesend che Demetrius fa patgs cun
Perseus, il retg da la Macedonia inimì dals Romans, quels favuriseschan e mettan sin il tron
Antiochos, lur ami.
Dan 11:22 Las truppas che s'extendan sco in torrent vegnan submersas davant el e
destruidas, sco era in schef da l'allianza.
22a- Las truppas che s'extendan sco in torrent vegnan submersas davant el e destruidas
L'ostilitad reprend cun la 6avel « Guerra da Siria » (-170-168).
Questa giada ils Romans laschan Antiochos 4 reprender la guerra da ses bab cunter il
champ lagid da l'Egipta. Ella n'ha mai uschè bain merità ses simbol dal puccà, grec è propi en
quest connex. Giaja plitost ils fatgs, sco Dieu ha fatg a l'epoca. En il champ lagid Ptolemaios
6 è maridà incestuosamain cun sia sora Cleopatra 2. Lur frar giuven Ptolemaios 8 dit Physcon
è associà cun els. Ins po alura chapir perqué Dieu lascha Antiochos sfraccar lur armada.
22b- usche in cap da l'allianza.
Menelas, collavuratur dals seleucids, giavischa la posiziun dal sacerdot suprem legitim
Onias, al fa assassinar dad Andronicus e prenda siu lieu. È quai anc uss l'Israel da Dieu? En
quest drama, Dieu cumenza a regurdar acziuns che Roma vegn a cumplettar en il decurs dals
tschientaners. En effet, la Roma imperiala vegn a murdar il Messias e la Roma papala
giavischar e gudagnar siu sacerdoci perpetuel, exact sco Menelas ha mazzà Onias per al
remplazzar.
Dan 11:23 Suenter ch'el è s'unì cun el, el duvrarà ingian; el s'metterà en moviment, ed el
avrà il suramaun cun pauca glieud.
23a- Antiochos fa allianzas cun tut il mund, pront per las romper sch'è sia vantatg. Quest
persunagi è per se medem ina maletg da l'istorgia dals retgs da la Frantscha e da l'Europa;
allianzas fatgas, allianzas ruptas, e guerras sangluntas intercaladas cun curts temps da pasch.
Ma quest verset cuntinuescha era, en lectura dubpla, da ans dar in portrait robot dal
regim papal che va persequitar ils saints durant 120 onns. Perquai ch'il retg grec ed il
papissem èn fitg sumegliants: trompadiras e stratagems tar tuts dus.
Dan 11:24 El entrerà, en il mezz da la pasch, en ils lieus ils pli fertils da la provinza; el farà
quai che n'avevan betg fat si babuns, ni ils babuns da si babuns; el repartirà la preda, las
spuognas e las ritgezzas; el farà plans cunter las fortificaziuns, e quai durant in tschert temp.
24a- Il debet enorm als Romans sto esser pajà. Per quest intent, Antiochos 4 cargia cun
taglias sias provinzias e uschia il pievel giudaic sin il qual el dominescha. El prenda nua
ch'el n'ha betg semnà e spoglía da lur ritgezzas ils pievels sclavads ch'èn vegnids sut sia
dominanza. El n'ha betg bandunà sia finamira da conquistar l'Egipta da buna veglia u cun
forza. E per esser stimà da ses schuldads e per obtegnair lur sustegn, el reparta il butin cun
sias truppas e el honurescha prodigalmain sias divinitads grecas, da las qualas la principala: il
Zeus olimpic, il dieu dals dieus da la mitologia greca.
En lectura dubletta, il regimen papal roman agirà uschè. Perquè flaivel per natira, el
sto seducir e enritgir ils gronds dals reginavels per vegnir renconuschì e sustegnì dad els e lur
forzas armadas.
Dan 11:25 A la testa dad ina gronda armada el duvrarà sia forza e sia ardiment cunter il
retg dal mezdi. E il retg dal mezdi s'engascharà en la guerra cun ina armada numerusa e fitg
pussanta; ma el na resistarà betg, perquè ins meditescha cunter el mals designs.
25a- En 170, Antiochos 4 prend Péluse e conquista l’entira Egipta cun excepziun da sia
chapitala Alexandria.
Dan 11:26 Quels che mangian da sias vivondas causaran sia perdiziun; sias truppas
s’extendan sco in torren, e blers morts crudan.
26a- Ptolemeus 6 cumenza alura negotiaziuns cun ses aug Antiochos 4. El sa unescha al
camp seleucid. Ma disapprubà dals Egipters, el vegn remplazzà ad Alexandria da ses frar
Ptolemeus 8, uschia tradì da sia famiglia chemangia da sia meisa. La guerra cuntinuescha e ils
morts crodan en grondas quantitats.
Dan 11:27 Ils dus retgs tschertgan en lur cor da far il mal, e a la medema meisa els
discurran cun falsità. Ma quai na reussirà betg, perquai ch''il fin na vegn betg avant il temp
fixà.
27a- Ina giada dapli las intrigas dad Antiochos 4 na reusseschan betg. Sia relaziun cun ses
nev Ptolémée 6, ch''al ha rejoinì, è basada sin la tromperia.
27b- Ma quai na reussir betg, perquè la fin na vegn mo al temp fixà.
Da tge fin discuorra quest verset? En vardad, el suggerescha plirs fins ed en emprima,
la fin da la guerra che contrasts Antiochos 3 cun ses nevus e sia nezza egipzians. Quella fin
è vischin. Auters fins van concerner la durada dals 1260 onns dal reginavel papal en Dan.12:6
e 7 ed il temp da la fin dal verset 40 dal capitel actual che vegn a vesair l'adempliment da la
Terza guerra mundiala che preparescha il context da l'ultima granda calamitad universala.
Ma en quest vers, questa expressiun n''ha nagin connex direct cun « il temp da la fin »
menziunà en il vers 40 sco che nus vegnin a scuvertar e demonstrar. La structura da quest
capitel è saviudamain d''aspect enganader.
Dan 11:28 El returnarà en ses pajais cun grondas ritgezzas; el sarà en ses cor ostil a
l''allianza santa, el agirà cunter quella, e returnarà puspè en ses pajais.
28a- El returnescha en ses pajais cun grondas ritgezzas
Chargià cun las ritgezzas prendidas dals Egipzians, Antiochos 4 reprenda la via dal
return vers Antiochia, laschand davos el Ptolemeo 6 ch''el ha mess sco retg sin la mesadad da
l''Egipta conquistada. Ma questa mez victoria irritescha il retg betg cuntent.
28b- La contrarietad ch''il retg ha incontrà fa dals Gidieus las miras da sia ira. Uschia, en
passar tar els, el va svuadar sin els ina part da questa ira, ma el na vegn betg perquai
pacifitgà.
Dan 11:29 A temp fixà, el turnarà ancunter il mezdi; ma questa ultima giada las chaussas na
succedan betg sco avant.
29a- Nus entrain en l’onn da la granda calamitad.
En 168, Antiochos vegn a savair che ses nevots èn puspè sa reconcilads cunter el,
Ptolemeus 6 ha fatg pasch cun ses frar Ptolemeus 8. Las terras egipzias conquistadas èn
turnadas en il champ egipzian. El parta puspè en campagna cunter ses nevots ferm resolvì da
rumper mintga resistenza, ma …
Dan 11:30 Navs da Kittim vegnan cunter el; sgulantà, el turnarà enavos. Lura, cun rabia
cunter l'allianza santa, el na restarà betg inactiv; cun sia returnada, el guardarà sin quels
ch’han bandunà l'allianza santa.
30a- Navs da Kittim vegnan cunter el
L’Spirit designescha uschia la flotta romana che sa chatta sin l’insla da Cipra actuala.
Da els controlleschan ils pievels da la Mar Mediterrana e las populaziuns da la costa da
l’Asia. Suenter ses bab Antiochos 3 è confrontà cun il veto roman. El subescha in’umiliaziun
che al metta en furia. Il legat roman Popilius Laenas tragescha in circul enturn ses peis e gli
cumonda da betg sortir senza la decisiun da cumbatter Roma u d’ubidir ad ella. Antiochos,
l’ex ostaggi ha retgì la lescha dada a ses bab e sto renunziar a sia conquista da l’Egipta entira
suttamessa al protectorat roman. En quest context da collera explosiva, el auda che ils
credents morts, ils Gidieus, sa allegran e fan festa. Els vegnan a savair terriblamain a lur cust
ch’el è anc adina bain viv.
Dan 11:31 Truppas vegnan a sa preschentar suondond si'ordin; ellas profanaran il
sanctuari, la fortessa, ellas faran cesser il sacrifici perpeten, e mettan l'abominaziun dal
devastatur.
31a- Quest vers confirma ils fatgs relatads en il raquint apocrif da 1 Macc.1:43-44-45
: Lura il retg Antiochus ha scrit a tut ses reginavel, per che tuts furmian in sol pievel e che
mintgin bandunassia sia lescha particulara. Tut las naziuns han consentì a quest ordin dal
retg Antiochus, e blers en Israel han consentì a questa servitüd, sacrificà als idols e violà
(sutgirà) il sabbat.Nus chattain en questa descripziun las provas vividas da Daniel e ses trais
cumpogns a Babilonia. E Dieu ans preschenta en 1 Maccabé, ina descripziun da quai che vegn
a esser l'ultima granda calamitad che nus ils vivents en Crist sturain affruntar gist avant il
return en gloria da Jesus-Crist. Tranter nossa epoca e quella dals gidieus maccabéens, in'autra
granda calamitad ha fatg murir ils sants da Jesus-Crist durant 120 onns.
31b- els profanaran il sanctuari, la fortessa, els faran cessar il sacrifici perpeten, e
dresseran l'abominaziun dal devastader.
Questas acziuns vegnan confermadas en questa testimonianza istorica documentada da
l’istoriacher gidieu e roman Josephus. L’impurtanza da la chaussa la giustifitgescha, guardain
uss questa testimonianza en la quala sa chattan detagls identics a la lescha duminiala dals
ultims dis proclamada dal regimen universal furmà dals survivents da la Terza Guerra
Mundiala.
Qua ina emprima versiun da 1 Macc.1:41 fin 64 :
1Ma 1:41 Il retg ha puspè dà urdens che tuts en siu imperi na fissan pli che in pievel sulet:
1Ma 1:42 minchadün stuess renunziar a sias costums. Tut ils pagans sa suttamettan als
urdens dal retg
1Ma 1:43 e er en Israel, blers geniturs han fatg buna accoglienza a siu cult: els
sacrificavan als idols e profanavan il sabbat.
1Ma 1:44 Il retg ha tramess messaders a Jerusalem ed a las citads da Juda per purtar ses
urdens: i stuess d'ora enavant suandar costums estras al pajais,
1Ma 1:45 far cessar ils holocausts dal Tempel, ils sacrificis e las libaziuns. I stueva
profanar ils sabbats e las festas,
1Ma 1:46 sutschar il Sanctuari e tut quai ch''è saint,
1Ma 1:47 eriger altars, lieus da cult e tempels per las idolas, sacrificar portgs ed animals
impurs.
1Ma 1:48 Ils duain laschar ils figls senza circumcisiun e s''attirar uschia l''odi cun tuttas
sorts d''impuritads e profanaziuns.
1Ma 1:49 En in pled, els duain emblidar la Lescha e negliger tuttas sias prescripziuns:
1Ma 1:50 quel ch''i nu obbedescha als cumonds dal retg vegnia mess a mort.
1Ma 1:51 Uschè s''exprimavan las brevias dal retg tramessas a tut ses reginavel; el ha
stabilì inspectors sin tut il pievel e cumandà a tutas las citads da Juda d''offrir sacrificis.
1Ma 1:52 Blers entaifer il pievel han obedi, tuts quels ch''han bandunà la Lescha; els han
fatg mal nel pajais,
1Ma 1:53 obligond Israel da tschertgar refugis.
1Ma 1:54 Il 15avel di dal mais da Kisleu, en l’onn 145, il retg ha erigì l’Abominaziun da la
Desolaziun sin l’autar dals holocausts, e vegnivan erigids autars en las citads
vischinantas da Juda.
1Ma 1:55 I vegniva bruschià incens a la porta da las chasas e sin las plazzas,
1Ma 1:56 ils cudeschs da la Lescha vegnivan schliats e bittads en il fieu cura ch’els
vegnivan chattads,
1Ma 1:57 e sch’ins chattava tar ina persuna in cudesch da l’Allianza u sch’ina persuna
obedeva a la Lescha da Dieu, ins al mazzava tenor il decret dal retg.
1Ma 1:58 Ins puniva ils Israelites ch’ins prendeva en cuntravenziun mais suenter mais en lur
citads,
1Ma 1:59 e ils 25 da mintga mais ins offriva sacrifizis sin l’autar erigì al lieu da l’autar dals
holocausts.
1Ma 1:60 Ils han mazzà tenor questa lesch las dunnas chi avevan fat circoncider lur uffants,
1Ma 1:61 cun lur infants pendids al culiez; els han mazzà er las persunas da lur famiglia e
quels chi avevan fat la circoncisiun.
1Ma 1:62 Malgrà tuot quai, blers en Israel èn restads fidaivels e fuort avuonda per betg
mangiar vivonda impura.
1Ma 1:63 Els preferivan pli da murir che da sa render impurs cun mangiativas che
cuntravenivan a l’Allianza santa, ed effectivamain els vegnittan mess a mort.
1Ma 1:64 Quai è stà ina gronda prova per Israel.
En quest raquint, relevain ils versets 45 fin 47 che conferman l’interrupziun dals
offrendas da l’intercessiun dal perpétuel ed il verset 54 che testifitgescha da la profanaziun
dal sanctuari: il retg ha erigì l’Abominaziun da la Desolaziun sin l’auter dals holocausts.
A l’origin da quests mals, questa apostasia d’Israel : 1Ma 1:11 Quai è il temp cura ch’è sa
sviluppada en Israel ina generaziun da persunas deviadias che ha manà blers suenter els:
“Fain allianza cun las naziuns che nus circondan, disch’els, perquai ch’apiè che nus ans
essan separads da ellas, èn arrivads blers malurs a nus.” Ils malurs eran gia la consequenza
da lur infideltads vers Dieu ed els vegnivan ad attirar sin els anc dapli malurs cun lur actitud
rebellica.
En questa tragèdia sanglanta, la dominaziun greca ha bain giustifitgà ses simbol da
puchi omnipresent en l'aram da la statua da Dan.2; il liopard taclà da Dan.7; e il boc puentà
da Dan.8. Ma in detagl è anc da remartgar. Il incumbensà da missiun punitiva tramess dad
Antiochos 4 a Jerusalem en 168 sa numna Apollonius, e quest num grec che signifitga en
franzos « Destructur » vegn tschernì dad l’Spirt per denunziar en Apo.9:11, l’utilisaziun
destructiva da la Bibla sacra dal fals cristianissem protestant dals ultims dis; quai è, quels
medems che van ad organisar l’ultimagranda calamitad final. Appolonius è arrivà a
Jerusalem cun 22000 schuldads e in di da sabbat, durant ina spectaculosa demonstraziun
publica d'armas, el fa massacrar tut ils giudeus spectaturs. Els contaminavan il sabbat cun
quest interess profan, e Dieu als ha fatg mazzar. E sia ira na cala betg perquai che davos quest
fatg sanglant l'ellenisaziun dals Giudeus è ordinada. L’Atenian Geronte, il delegà dal retg,
impona per tut il pievel l’ellenisaziun dal cult e dals costums a Jerusalem sco en Samaria.
Il templ da Jerusalem vegn alura deditgà a Zeus Olimpic e quel dal munt Garizim a Zeus
ospitalier. Nus vesain uschia Dieu retrair sia protecziun da ses agen templ, da Jerusalem e da
l’entira naziun. La citad santa è satolla d’offensas pli abominablas l’ina che l’autra. Ma quai
era mo la voluntad da Dieu che sa manifestava, uschè grond ch’era il relaschament moral e
religius suenter l’avertiment che furmava la deportaziun a Babilonia.
Dan 11:32 El seducirà cun flatterias ils traditurs da l'allianza. Ma quels dal pievel che
enconuschan lur Dieu agiran cun fermezza,
32a- El seducirà cun flatterias ils traditurs da l'allianza
Questa precisiun conferma che la puniziun divina era meritada e giustifitgada. En lieus
saints, la profanaziun era daventada la norma.
32b- Ma quels dal pievel che enconuschan lur Dieu agiran cun fermezza,
En questa tragèdia, ils crettaivels sincers e digns sa distinguan tras lur fidaivladad e
preferan murir sco martirs che da renunziar a l'onnur dal Dieu creatur e sias s. lezs.
Ina giada dapli, en segund lectura, questa sanglant'experientscha da 1090 dis reals
ressumiglia a las cundiziuns dal reginavel papal da 1260 dis-onns profetisads successivamain
sut differentas furmas en Dan.7:25, 12:7 e Apoc.12:6-14 ; 11:2-3 ; 13:5.
Il reguard sinzivlaziun davart l''actualitad dal context da l''antiquitad
Per chapir bain quai ch''i succeda, vegn jau a prender l''imagin d''in cameraman che filma cun
sia camera ina scena ch''el ha persequità da vicin. A quest stadi el effectuescha in zoom
enavos cun prender aultura ed il champ guardà s''allarga pli e pli. Uschia ch''applicada a
l''istorgia religiusa, il reguard da l''Spirt supervisescha l''entira istorgia religiusa dal
cristianissem, dapi ses emprims cumenzaments, sias uras da suffriment, temp dals martirs,
enfin sia fin gloriusa marcada dal return dal Salvader spetgà.
Dan 11:33 e ils pli savis enta els darann instrucziun a la multitud. Igl è quels che
succumbaran per in temp a la spada ed a la flomma, a la captivitad ed al sacchegi.
33a- e ils pli savis enta els darann instrucziun a la multitud
Ils apostels da Jesus-Christ, sco era Paul da Tars al qual nus duain 14 epistlas da la
nova allianza. Questa nova instrucziun religiusa porta in num « l’Evangeli » uschia, la Buna
Novella da la salid offerta tras grazia divina als elets. En questa moda, l’Spirit ans fa avanzar
en il temp e la nova finamira examinada daventa la cretta cristiana.
33b- Igl èn tschels che vegnan a succumber per in temp a la spada ed al fieu, a la
captivitad ed al sacchegi.
Per in temp disch l’Spirit tras l’angel e quest temp vegn a durar 1260 onns profetisads,
ma sut tscherts imperaturs romans sco Caligula, Nerun, Domizian e Dioclezian esser cristian
muntava murir sco martir. En Apo.13:10, l’Spirit evoca ils temps dals exacziuns romanas
papalas, cun dir:Sch' inschünü portà en captivitad, quel va en captivitad; sch' inschünü mazza
cun la spada, sto el vegnir mazzà cun la spada. Qua è la perseveranza e la fe dals sants.
Dan 11:34 En il temp ch'els succumberan, vegnan els gidà in pau, e blers s'uniran cun els
cun ipocrisia.
34a- Efectivamain, en quest temp da la dominaziun crudela da la papatad èn cumparids ils
agids dals ipocrits da quest vers. Lur identificaziun sa basa sin lur disprezi dals valurs e dals
urdens mussads da Gesu-Crist, e en quest cas per quella epoca visada, la scumondada da
mazzar cun la spada. Cun revisitar l'istorgia, pos ti alura chapir che la vasta moviment
protestant dal 15avel tschientan fin oz noss temps è vegnì giuditgà sco ipocrits dal giust giudice
Gesu-Crist. Lur abandun cumplet dapi il 1843 vegn uss a vegnir pli facil da chapir ed
acceptar.
Dan 11:35 Tgins dals umens savis vegnan a crudar, per ch'els vegnian purifitgads, netads e
alvs fin al temps da la fin, perquai ch'ella na vegn betg avant il temps fixà.
35a- Tgins dals umens savis vegnan a crudar, per ch'els vegnian purifitgads, netads e alvs
fin al temps da la fin
A giuditgar da questa decleraziun, la norma da la vita cristiana è la prova e la
selecziun, tras la capacitad da resister e da patir las persecuziuns enfin la fin dal mund.
Uschia, l'uman modern abituà a la pasch e la toleranza na chapescha pli nagut. El na
reconoscha betg sia vita en quests messadis. Perquai vegnan explicaschuns a vegnir dadas a
quest regard en Apo.7 e 9:5-10. In lung temp da pasch religiusa da 150 onns reals u « tschintg
mais » profetics è vegnì programmà da Dieu, ma dapi il 1995 è quest termin sa serrà e las
guerras religiusas han cumenzà danovamain. L'islam mazza en Frantscha e dad auters lieus
sin tutta la terra; e sia acziun ha la vocaziun da s'intensifiar enfin d'encender l'entira terra.
35b- perquai ella na vegnirà betg enfin ch’il temp designà
Questa fin sarà quella dal mund e l’angel ans discha che nagin segn da pasch u da
guerra permetta a nagin da la vesair vegnir. Ella dependa dad in sulet factor: il « temp marcà »
da Dieu, il termin dals 6000 onns consacrads a sia selecziun d’elets terresters. Ed è perquai
che nus essan be pli da main che diesch onns da quest termin che Dieu ans ha fat la grazia da
conuscher la data: ils 20 da mars dal primavaira che preceda ils 3 d’avrigl 2030, uschia 2000
onns suenter la mort expiatoria dal Crist. El comparirà pussant e victorius per salvar ses elets
e destruir ils rebels assassins che avevan l’intenziun da als mazzar.
Il regimen papal catolic da la Roma «christiana»: Il grond persecutur da l’istorgia
religiusa dal mund occidental.
Vers el duai il model Antiochos 4 nus manar. Il tip ha preparà ses antitip e che dir da questa
cumparaziun? Cert cun ina dimensiun fenomenala, il persecutur grec ha agì durant 1090 dis
reals, ma il papissem, quel, va a far valair sias pretensiuns durant quasi 1260 onns reals,
uschia ch’el surpassa tut ils models da l’istorgia.
Dan 11:36 Il retg farà quai ch'el vul; el s'alzarà, s'engrandirà sur tut ils dieus e dirà
causchas incrediblas cunter il Dieu dals dieus; el prosperarà enfin che l'ira è consumada,
perquai quai ch'è fixà vegn ademplì.
36a- Las pleds da quest verset restan ambiguas e pon anc adattar al retg grec ed al retg
papal roman. Igl è necessari da mascharar bain la structura revelativa da la profezia per ils
lecturs superficials. In pitschen detagl designa però la finamira papala; quai è la
precisiun:perquai che quai ch''è fixà s''ademplirà. Questa citaziun fa eir a Dan.9:26 : Suenter
las sessantaduas emnas, in Untg sarà stgatschà, ed el na vegn ad avair nagut per el. Il pievel
d''in chau che vegn a destruir la citad e il santuari la sanadad, e sia fin vegn sco ina
inundaziun; el è decidì che las devastaziuns (u desolaziuns) duran fin la fin da la guerra.
Dan 11:37 El na vegn a resguardar nagins dieus da ses babuns, nagina divinitad che fa la
gioia da las dunnas; el na vegn a resguardar nagin dieu, perquai ch'el sa glorifitghera sur
tuts.
37a- El na vegn a resguardar nagins dieus da ses babuns
Vezzi qua il pitschen detagl che sclerescha nossa intelligientscha. Nus avain qua la
prova clera che il retg visà cun sias pleds na po betg esser Antiochos 4, il qual ha resguardà ils
dieus da ses babuns e tranter quels il pli grond, Zeus il dieu dals dieus da l'Olimp, al qual el ha
offert il tempel gidieu da Jerusalem. Nus obtgnain uschia la prova incontestabla che il retg
visà è propi il regim papal roman da l'era cristiana. D'uschenà, tut las pleds reveladas vegnan a
concerner questretg different da Dan.7 e sfaccià e rus da Dan.8; jau agiunt, quai retg
devastader u desolatur da Dan.9:27. Las « stgadis da la rachetta » sustegnan tuts
la tschef d’uman papala, pitschna e sfacciada messa al culmine da las dominaziuns.
Ha la Roma papala resguard pels dieus da ses babuns? Uffizialmain na, perquai ch’ella
è sa convertida al cristianissem ed ha bandunà ils nums dals dieus pagans romans. Malgrà
quai, ella ha mantegnì las furmas ed il stil da lur adoraziun: las maletgas tagliadas, sculptadas
u fundidas davant las qualas ses adoraturs s’inclinan e s’engranegian per pregar. Per
mantegnair quest cumportament condemnà da Dieu en tuttas sias leschas, ella ha rendì la
Bibbia inaccessibla al pievel simpel ed ha stizzà il segund dals diesch cumandaments dal Dieu
vivent perquai ch’el interdischa questa pratica e mussa il chastì previst per ses transgrediturs.
Tgi vul cuzinar il chastì sch’il diavel? La persunalitad dal regim papal entrescha uschia en la
definiziun proposta en quest verset.
37b- ni à la divinitad che fa las delizias da las dunnas
È pensond à la religiun romana pagana bandunada dal papissem che l’Spirt da Dieu
evoca quest tema scabrus. Perquai ch’ella ha voltà ils dies vers ses eredi sexual avert per
mussar valurs da sanadad. Questa divinitad suggerida è Priap, il fallus masculin onurà sco
divinitad dals babans pagans da la baselgia da Roma. Quai era anc in eredi dal pchà grec. E
per rumper cun quest eredi sexual, ella defenda cun exces la purezza da la charn e da l’spirt.
Dan 11:38 El vegn però a honurar il dieu dals chastels sin ses pedestal; a quest dieu, che ses
babuns n’han betg enconuschent, el renda omagis cun aur ed argient, cun preziusas e cun
objects da valur.
38a- El vegn però a honurar il dieu dals chastels sin ses pedestal
In nov dieu pagan è naschì: il dieu dals chastès. Ses pedestal è en las mentals umanas
e sia autezza è a l’autezza da l’impressiun subida.
La Roma pagana construiva tempels pagans averts a tuts ils vents; capitals portads da
colonnas bastavan. Ma cun l’accessiun al cristianissem, Roma visa a remplazzar il model
gidieu destruì. Ils Gidieus avevan in tempel serrà en appariziun pussanta che fascheva sia
gloria e prestigi. Roma duai ussa l’imitgar e construir a sia vouta baselgias romanicas che
resguardan chastès, perquai ch’insicurezza regia ed ils Signurs ils pli ritgs fortifitgavan lur
abitaziuns. Roma fa il medem. Ella construescha sias baselgias en stil auster enfin il temp da
las catedralas, e là, tut mida. Ils tetgs arcuai daventan spizas puntadas vers il tschiel, e quai,
adina pli aut. Las facciadas exteriuras prendan l’aspect da la dentella, ellas enritgidas da
vitrals da tuttas colurs che fan penetrar en l’intern ina glisch iridescenta che impressescha ils
officiants, ils aderents ed ils visitaders.
38b- a quel dieu, che ses babuns na conuschevan betg, el renda omagi cun aur ed argient,
cun preziusas e cun objects da valur.
Per las render anc pli seducantas, las mirs internas sa genitur d’aur, d’argient, da
perlas preziusas, d’objects da valur : la prostituta Babilonia la gronda dad Apo.17:5 sa sa
metter en valur per attirar e seducar ses clients.
Il ver Dieu nun sa lascha seducir perquai che questa magnificenza na gli profitescha betg. El
denunzia en sia profezia, questa Roma papala cun la quala el n''ha maignanc ina relaziun. Per
el, sias baselgias romanas u goticas n''èn betg auter che divinitads paganlas dapli che servan
mo per seducir persunas spiritualas che ella allontanescha da el: in nov dieu è naschì: il dieu
da las fortificaziuns ed el seducescha multituds che crajan da chattar Dieu entrand en sias
miras sut plafonds smisradamain auts.
Dan 11:39 El agirà cun il dieu ester cunter ils lieus fortifitgads Ed el ha lavurà a las
fortificaziuns da las fortezzas cun il dieu ester ed el farà onur a quels ch’il reconoschan, els
domineschan blers, el distribuescha terras sco regal.
39a- Ed el ha lavurà a las fortificaziuns da las fortezzas cun il dieu ester
Per Dieu, exista mo in dieu activ davant el, vul dir ch’el saja ester: è il diavel, Satan
cun il qual Gesu-Crist ha avertì ses apostels e ses discipels. En il text ebraic, n’è betg « d’agir
cunter » mabain da « far a ». Il medem messadi vegn leen Apo.13:3, sut la furma: il
dragun ha dau ad el sia pussanza, e ses tron, ed ina gronda autoritad. Il dragun che è il
diavel en Apo.12:9 ma al medem temp la Roma imperiala tenor Apo.12:3.
Pli che quai, cun sa convertir a la religiun cristiana, l’autoritad romana ha adoptà il ver
Dieus ch’era strangier per ella, damai ch’i sa tracta en l’origin dal Dieus dals Gidieus, dals
Hebreics descendents dad Abraham.
39b- e el honurescha quels che el recognoscha
Quests honurs èn religius. Il papissem porta als retgs che el recognoscha sco
represchentant da Dieu sin terra, il sigl da l’autoritad divina per lur atgna autoritad. Ils retgs
daventan propi retgs mo cura che la baselgia ils ha consacrads en ina da
sias fortezzas divinadas, en Frantscha, Saint-Denis e Reims.
39c- els farà dominar sur plirs
Il papissem conferescha il titel imperial che designa in retg suzeran dominatur sur
auters retgs vassals. Ils pli famus: Carl il Grant, Carles Quint, Napoleon 1el, Hitler.
39d- els distribuirà terras per recompensa.
Quest superpoder temporal terren e celestial, tenor sia pretensiun, arrangiava bain ils
retgs da la terra. Perquai ch'el decideva lur conflicts, spezialmain davart terras conquistadas u
scuvertas. Uschia è l'onn 1494, Alexander 6 Borgia, il pli nausch dals papas, in assassin en
uffizi, vegnì manà a fixar ina lingia meridian per repartir tranter la Spagna e il Portugal
l'attribuziun e la possessiun dal territori da l'America dal Sid scuverta danovamain dapi
l'antica.
La Terza Guerra Mundiala u 6a trombetta dad Apo.9.
Ella reduescha l’umanità da in terz da sia populaziun e mettend fin a las independenzas
naziunalas, ella preparescha il regimen universal che va instaurar l’ultima gronda calamità
annunziada en Apo.1. Tranter ils acturs aggressivs sa chatta l’islam dals pajais muslimans
uschia che jau ta propogn il reguard biblic sin quest tema.
Il roll da l’islam
L’islam exista perquai Dieu ha basegn dad el. Betg per salvar, questa rolla sa
basa exclusivamain sin la grazia purtada da Gesu Crist, mabain per batter, mazzar, massacrar,
ses inimis. Gia, en l’allianza veglia, per castigar l’infideltad d’Israel, Dieu ha duvrà il pievel «
Filistin ». En la nova, per castigar l’infideltad cristiana, el fa appel als musulmans. A l’origin
dals musulmans e dals Arabs, sa chatta Ismael, il figl d’Abraham e d’Agar la serventa
egipziana da Sarah sia dunna. E gia a quella epoca, Ismael era en dispita cun Isaac il figl
legitim. Quai a tal punt che cun l’approvaziun da Dieu, suondant la dumonda da Sarah, Agar
ed Ismael vegnittan chatschads dal champ dad Abraham. E Dieu ha tgirà dals scacciads, ils
quals descendents, mez-frars, han mantegnì in’actitad hostila envers la posteritad dad
Abraham; la emprima, gidieu; la segunda, en Gesu Crist, cristiana. Qua èn ils terms cun ils
quals Dieu ha profetisà davart Ismael e sia descendenza araba en Gen.16:12: «El vegn a esser
sco in asen selvadi; sia maun vegn a star encunter tuts, e la maun da tuts encunter el; ed el
habitescha visavi a tuts ses frars ». Dieu vulair far enconuscher siu pensar e siu giudizi davart
las chaussas. Ils elets da Crist ston enconuscher e partagiar quest intent da Dieu che
utilisescha ils pievels e las pussanzas da la terra tenor sia voluntad suprema. Ei convegnient
da remarcar, il profet Mahomet, fundatur da l’islam, ei naschius alla fin dal 6avel tschientaner
suenter l’instaurazium dal papissem catolic roman de 538. L’islam ei comparì per colpir il
catolicissem pagan e ils christians en general cura ch’els ein colpai dalla maledicziun da Dieu.
E quai ei il cas dapi il 7 Mars 321, dapi che l’imperatur Constantin 1avel ha fatg bandunar il
repaus dal sabbat dal settem di en favur da ses emprim di dedicà al « sulegl nunvincì» (Sol
Invictvs) noss actual dumengia. Sco blers cristians ozendi, Constantin vuliva sbaglià marcar
ina ruptura tranter cristians e gidieus. El ha reproschà als cristians da sia epoca da gidaisar en
honurant il sonch sabbat da Dieu. Quest giudizi nunjustifitgà vegnì dad in retg pagan, è stà
pajà e va a cuntinuar da l’esser fin la fin cun ils chastis dals «set trombettas » reveladas en
Apocalissi 8 e 9 vul dir, ina successiun interrutta da disgrazias e dramas. La ultima puniziun
vegn en furma dad ina terribla disillusiun, cur Jesus-Crist comparescha per prender sias elets
da la terra. Ma il tema che vegn d’esser tractà, quel da la « Terza Guerra Mundiala » è el sez,
il sisavel da quests castigs divins profetisads en il qual l’islam è in actur impurtant. Perche
Dieu aveva era profetisà sin Ismael, dischend en Gen.17:20 : « A regard dad Ismael, jau hai
exaudì tai. Varda, jau il benedesch, jau il rendel fructus e jau il multiplich infinitamain; el
engendrescha dudesch princis, e jau far dad el ina gronda naziun ». Je referme questa
parentaisa per reprender l’studì en Dan.11:40.
Dan 11:40 Al temp da la fin, il retg dal mezdi battarà cunter el. Ed il retg dal
nord girarà sur el sco ina tempesta, cun chars e cavaliers, e cun bleras navs; el s'avanzarà en
las terras, s'extendarà sco in torrènt e surpassarà.
40a- Al temp da la fin
Quai è propi, questa giada, da la fin da l'istorgia umana; la fin dal temp da las naziuns
actualas da la terra. Jesus ha annunzià quest temp, dischand en Matt.24:24: Questa buna
novella dal regin vegn preditgada en tut il mund, per servir sco testimoni a tut las naziuns.
Lura vegn la fin.
40b- il retg dal mezdis'encunterà cunter el
Qua, nus stuain admirer l’immensa subtilitad divina che permetta a ses serviturs da
chapir quai che resta zuppà ad auters essers umans. En apparenza, ma be en apparenza, il
conflict tranter ils retgs seleucids ed ils retgs lagids para da reprender e cuntinuar en quest
verset, che po betg esser pli engianaivel. En realitad, nus avain bandunà quest context dapi ils
versets 34 fin 36 ed il temp da la fin da questa nova cunfrontaziun concerna l’era cristiana dal
regimen catolic papal e dal protestantissem universal ch’è entrà en sia allianza ecumenica.
Quest midadament da context nus obliescha a redistribuir ils rols.
En il roll da « el » : l’Europa catolica papal e sias religiuns cristianas alliadas.
En il roll dal « retg dal mezdi » : l’islam conquistader che sto convertir ils umans cun
la forza u als metter en sclavitad, suondant las acziuns manadas da ses fundatur Mahomet.
Remartgà qua, la tschernida dal verb: sbatter; en ebraic, « nagah » che significha
tschiffar cun sias cornas. Sco adjectiv, el designescha in aggressur furius che tschiffa savens.
Quest verb sa adattar perfetgamain a l’islam arab aggressiv cunter il mund occidental senza
interrupziun dapi la fin da la Segunda Guerra Mundial. Ils verbs « battaglia, cumbatter,
sbatter » pussaivlas inditgeschan ina proximitad fitg stretga, da quai l''idea da vischinadi
naziunal u vischinadi da citads e vias. Las duas pussaivlitads conferman l''islam, bain
implantà en l''Europa pervi dal disinteress religiùs dals Europeans. Las lutgas
s''intensifitgeschan dapi il return dals Gidieus en la Palestina il 1948. Il destin dals
Palestinians ha mess ils pievels muslims cunter ils colonials occidentals cristians. E, il 2021,
las aggressiuns islamisticas augmentan e crean insegirezza tranter ils pievels europeics, en
emprima lingia la Frantscha, l''antìg colonisatur dals pievels nord-africans ed africans. Ina pli
gronda collisiun da tip naziunal duai succeder? Forsa, ma betg avant che la situaziun interna
sa degradia tant ch''ella produescha cunflicts brutals tranter gruppas sin il territori da la
metropola sezza. La Frantscha vegn quel di en situaziun da guerra civila; en realitad, da
guerra autenticamain religiùsa: l''islam cunter il cristianissem u ils miscreants senza Dieu.
40c- E il retg dal nord turnescharà cunter el scu ina tempesta, cun chars e cavaliers, e cun
bleras navs
En Ez.38:1, quest retg dal nord vegn numnà Magog, prinzi da Rosch (Russia) da
Meschec (Moscau) e Tubal (Tobolsk) e nus legin al vers 9: E ti vegns si, ti vegns scò ina
tempesta, ti vegns sco ina nivola per cuvrir il pajais, ti e tuts tes schumans, e blers pievels cun
tai.
Redistribuziun dals rôls: En il rôl dal « retg dal nord », la Russia ortodossa e ses
pievels alliads muslims. Anc ina giada, la tscherna dal verb « turnescha sin el » suggerescha
in’atacca surpresa subitana massiva ch’arriva da l’aria. Moscau chapitala da la Russia è
effektivamain a buna distanza da Bruxellas la chapitala europeica e da Paris ses fier da
lantscha militar. La prosperitad europeica ha rendì ses manaders orbs, al punct da suttastimar
il potenzial militar da la pussanta Russia. Ella vegn a lantschar en sia aggressiun, aviuns e
millis chars sin las vias terrestas e multituds da navs da guerra marinas e sutmarinas. E per
che la puniziun s’exprima cun forza, quests manaders europeics n’han betg chalà d’umiliar la
Russia e ses schefs dal fervent Vladimir Jirinovski fin a ses nov « Zar » actual, Vladimir Putin
(Vladimir: prinzi dal mund en russ).
Ils acturs essend identifitgads, ils trais « retgs » pertutgads van sa cumbatter en quai
che prenda l’aspect d’ina 7ème « Guerra da Siria » en la quala, il nov Israel naziunal vegn ad
esser implicà; quai che la suandanta versiun conferma. Ma per il mument, il « retg » (el)
aggressà da la Russia, è l’Europa dal contract da Roma.
40d- el s’avanzarà en las terras, s’extendarà sco in torrent e surpassarà ils cunfins. La
superiuritad militara écrasanta da la Russia permetta dad invader l’Europa e da l’occupar en
tutta sia extensiun territoriala. En cuntrast cun ella, las truppas franzosas na fan betg il pais;
ellas vegnan écrasadas e destruidas.
Dan 11:41 El entrerà en il pli bel pajais, e blers succumberan; ma Edom, Moab ed ils
princips dals uffants d’Ammon vegnan liberads da sia maun.
41a- El entrerà en il pli bel pajais, e blers succumberan
L’extensiun russa s’effectuescha vers ses Sidua nua che sa chatta Israel, l’allià dals
pajais occidentals che vegn a sia vouta invadì da las truppas russas; blers Gidieus vegnan anc
a murir.
41b- ma Edom, Moab ed ils principals dals uffants d’Ammon vegnan liberads da sia maun
Quai è ina consequenza dallas allianzas militaras che vegnan a metter quests nums che
represchentan la Jordania moderna dal vart russa. En 2021, la Russia è gia l’alliada uffiziala
da la Siria ch’ella arma e protegia.
Dan 11:42 El extenderà sia maun sin divers pajais, e la terra d'Egipta na fugirà betg.
42a- Quai è sulettamain dapi 1979 che questa configuraziun politica ha confermà la
profezia. Perquai che quel onn, a Camp David en ils Stadis Unids, il president egiptian
Anouar El Sadate ha fatg uffizialmain allianza cun il primminister d'Israel Menahem Begin.
La scelta strategica e politica fatga en quel temp era da sustegnair la causa dal pli ferm dal
mument, perquai che Israel era fermamain sustegnì dals Stadis Unids. En quest senn ch'il
Spiert da Dieu gli attribuescha l'iniziativa da provar «da sfugir » a la ruina ed al disast. Ma
cun il temp, il gieu cambia da maun, ed Israel ed l’Egipta sa chattan, dapi il 2021, quasi
bandunads dals Stadis Unids. En la zona da la Siria, la Russia impona sia lescha.
Dan 11:43 El vegn a dominar ils tesors d’aur ed d’argient, e da tuttas las chaussas preziusas
da l’Egipta; ils Libics ed ils Etiops vegnan a seguir el.
43a- El vegn a dominar ils tesors d’aur ed d’argient, e da tuttas las chaussas preziusas da
l’Egipta
Grazia als entradas dals pedagis pajadas per duvrar il canal da Suez, l’Egipta è sa ritga
fermamain. Ma questa ritgezza vala mo en temp da pasch, perquai ch’en temp da guerra las
vias commerzialas daventan vaschas. L’Egipta è sa ritga tras il turissem. Da tuttas parts dal
mund vegn ins per contemplar sias piramidas, sias museums ritgadas tras novas scuvertas
continuas da tombas egipzias zuppadas sut terra dapi l’antica. En questas tombas, quella dal
giuven retg Tutankhamon ha revelà objects d’aur massiv d’ina valur nunstimada. La Russia
chattarà pia en Egipta quai ch’è necessari per satisfar sia gula da preda da guerra.
En fin du sabbat dal 22 da schaner 2022, l’Spirit ma purtà in argument che
conferma senza discussiun pussaivla, l’interpretaziun ch’eu dun a Daniel 11. Mussain en ils
dus versets 42 e 43, l’impurtanza da la menziun clera betg codada, dal num « Egipta » che è
en quest context in pajais different da quel che vegn numnà « retg dal mezdi ». Or, en ils
versets 5 fin 32, « l’Egipta » lagid dals Ptolomé era maschrada ma identificada sco « retg dal
mezdi ». Il midà dal context istoric è uschia confermà e provà en ina moda irrevutabla.
Cumanzand cun il context da l’antica, il raquint da Daniel 11 sa chatta sin « il temp da la fin »
dal mund, en il qual, « l’Egipta », alliada dal camp occidental cristian ed agnostic dapi il
1979, è la mira dal nov « retg dal mezdi » vul dir, l’islam guerrier, e surtut quella
dal nov « retg dal nord », l’ortodoxia russa.
43b- ils Libics ed ils Etiops vegnan a seguir el
Il translatur ha translatà bain las pleds « Puth e Cush » da la profezia che designeschan
per la « Libia », ils pajais musulmans situads al nord dal Sahara, ils pajais da la costa africana
e per l’Etiopia, l’Africa naira, tut ils pajais situads al sid dal Sahara. In grond dumber dad els
ha era acceptà ed adoptà l’islam; en il cas da la Costa d’Ivur, cun la complicità dal president
franzos Nicolas Sarkozy, al qual nus duain era, il chaos libic.
Uschia, colpida da la Russia, « l’Egipta » daventa la preda da tut ils predaturs, e ils
volturs muslims, ses frars, sa sbattan sin ella, per netgar ses cadavre e prender lur part dal
butin che resta anc, suenter la prelevaziun russa.
En citar cleramain « la Libia e l’Etiopia » l’Spirit designa alliads religius africans dal
« retg dal mezdi» che sa laschan identifitgar cun l’Arabia, nua che il profet Mahomet è
cumparì il 632, per spargnar, da la Mecca, sia nova religiun numnada islam. El è sustegnì da
la pussanta Turchia returnada, en quest context final, ad in engagement religius muslim
integralistic, conquistader e vindicativ, suenter l’umiliaziun da sia suttamissiun temporara als
valurs laics occidentals. Ma auters pajais muslims, betg situads al « mezdi », sco l’Iran, il
Pakistan, l’Indonesia, pon sa participar al « retg dal mezdi » per cumbatter ils pievels
occidental cun valurs moralas ch’èn odiadas da tut ils pievels muslims. Quest odi n’è en
vardad nagut auter che quel dal ver Dieu Jesus-Christ disprezzà dals cristians occidentals. El
chastia uschia tras l’islam e l’ortodossia l’infideltad giudaica, catolica, ortodossa, protestanta
e er adventista dal mund occidental; tut la cretta monoteistica culponta envers el.
Dan 11:44 Novitads da l’ost e dal nord vegnan a l’impauradar, ed el parta cun ina gronda
furia per destruir e sterminar bleras glieud.
44a- Novitads da l’ost e dal nord vegnan a l’impauradar
Questas duas direcziuns cardinalas « orient e settentriun » concernan mo il pajais russ,
tenor ch’el è menziunà da l’Europa papala u da l’Israel, perquai ch’il profetia als designescha
sco attatgads successivamain da la Russia en las vargadas 40 e 41. Quai significha che
l’impauradamain menziunà vegn dal territori russ, ma tge ch’è capità en ses pajais per
l’impauradar uschè fitg? La resposta n’è betg en il cudesch da Daniel, mabain en l’Apocalissi
9, che revelescha e tschenta en il center la religiun protestanta, cun ses center mundial en ils
Stadis Unids. Il misteri vegn a s’illuminar, prendend en consideraziun l’existenza dals Stadis
Unids. Dapi l’onn 1917, cura che la Russia ha adoptà ses sistem socialist e communistic, in
fossà l’ha separà dals Stadis Unids imperialistics e capitalistics. Ina persuna na po betg
s’enritgar sin il dies dals auters sch’ella è communistic; perquai che las duas opziuns èn
irreconciliablas. Sut la tschendra da la pasch, il fieu d’odiu cova e vul mo s’exprimer. Mo la
concurrenza e la minazza nucleara han reussì d’evitar il pire. Quai era l’equilibri da la Terur
nucleara. Mo uss, senza utilisar las armas nuclearas, la Russia vegn a s’appropriar l’Europa,
l’Israel e l’Egipta. Essend che ils equilibris èn rumantschads, ils Stadis Unids vegnan a sa
sentir engianads e smanatschads, e perquai, per reducir il dumber da lur morts, els vegnan a
s’engaschar en la guerra, cun attatgar per emprims cun tutta la forza. Ina destrucziun nucleara
da la Russia vegn a causar l’impauradamain da las armadas russas sparpagliadas sin ils
territoris occupads.
44b- e el partarà cun ina gronda furia per destruir ed exterminar bleras multituds.
Fin a quel mument, la Russia sarà en spiert da conquista e da pigliada da butin, ma
d’ina colta, sia disposiziun spiertala sa midarà, l’armada russa na vegbetg pli ad avair ina
patria per returnar e sia disperaziun sa transformarà en in desideri da « destruir e exterminar
multituds » ; quai che vegn a esser il « terz dals umans mazzats » da la 6èmetrombetta d’Apo.9.
Tut las naziuns equipadas cun l’arma nucleara vegnan uschia constrenschidas dals fatgs dad
utilisar quellas cunter lur inimis potenzials personals.
Dan 11:45 El metterà las tendas da sia palaz tranter las mars, vers la glorioza e santa
muntogna; alura el arriverà a la fin, senza che in gli gida.
45a- El metterà las tendas da sia palaz tranter las mars, vers la glorioza e santa muntogna
Des tendas tranter ils mars, perquai che ses palasts n'èn betg pli sin terra. La situaziun
disperada da las truppas russas è descritta cleramain da l'Spirt che l'ha condannada a subir
quest destin. Sot il fieu dals adversaris ellas vegnan stgatschadas fin sin la terra d'Israel.
Odidas da tuts, ellas na profiteschan da nagin sustegn ni da nagina compassiun e vegnan
exterminadas en terra giudaica. La Russia duai pajar uschia in grev debet che Dieu la
reprotescha dapi ses sustegn als inimis spirituals d'Israel en l'antica allianza, al temp da sia
deportaziun a Babilonia. Ella vendeva chavals al pievel da Tyrus, citad da luxus pagan.
Ez.27:13-14 conferma, Dieu disch a Tyrus: Javan, Tubal (Tobolsk) e
Méschec (Moscou) trafficavan cun tai; els davain sclavs ed utensils da bronz en scumbia da
tes merz. Quels da la chasa da Togarma (Armenia) provevan tes martgs cun chavals,
cavaliers e muls. Ella era era er ina crap da smaccada commerziala per ils Gidieus che
trafficavan era cun ella: Ez.27:17: Juda ed il pajais d'Israel trafficavan cun tai; els davain il
frument da Minnith, pastizaria, mel, oli e balsam, en scumbia da tes merz. Tiro è pia
s’enritgida a lur custs. Plinavant, en Ez.28:12, sut il titel da « retg da Tiro », Dieu discurra
directamain cun Satan. Ins chapescha ch’el era quel che traeva profit dal lux e da las ritgezzas
accumuladas en las grondas citads paganicas che al servivan sut l’aspect dals multiples dieus
pagans, plitost inconscaintamain, ma adina e dapertut en furmas culticas che Dieu tegna per
abominablas. El porta sin ses cor il pais d’ina frustraziun accumulada, era, sin la lunghezza
dals tschientaners e millennis da l’istorgia umana. Questa frustraziun giustifitgescha sia ira
che sa svuida parzialmain sut la furma da quest ultim conflict internaziunal terriblamain
destructiv.
Ma questa ira divina cunter il traffic mercantil da l’epoca da l’antichità ans invida da
chapir tge che Dieu po pensar dals traffic internaziunals contemporans en in context
internaziunal entir construì sin l’economia da martgà. Jau pens che la destrucziun dals turms
dal World Trade Center a New-York ils 11 da settember 2001 saja ina resposta. Tant pli che,
en Apo.18, la profezia sutglinescha il roll nefast da l’enritgiment grazia al commerzi ed als
scambis internaziunals davant ils quals mintga regla u dretg religius divin sa smancha uschè
grond che l’impietad è.
A la fin da Dan.11, l’adversari ereditaris dals Stadis Unids, la Russia, è destruida. Quai va pia
offrir ad els in pussanza absoluta sin tut ils survivents dal conflict internaziunal. Guai al
vintschieu! El sto s’inclinar e subir la lescha dal victur nua ch’el saja sin la terra, en survivar.
Daniel 12
Dan 12:1 En quel temp sa leverà Micaël, il grond chau, il defensor dals uffants da tieu
pievel; e quei vegn ad esser ina epoca da disgrazia, tal ch’i n’ha mai existì ina sumeglianta
dapi che las naziuns existan enfin questa epoca. En quel temp, quels da tieu pievel che vegnan
chattads inscrits en il cudesch vegnan salvads.
1a- En quel temp s'alzarà Micaël,
Quel temp es quel da la fin dal mund nua ch'avond il pled final, Gesù-Crist turna en la
gloria e la pussanza da sia divinità lung temp contestada da las religiuns concurrentas. Ins
legerà en Apo.1:7:Guardai, el vegn cun las nivlas. E mintga eglda il vesairà, er quels ch’il
han trapassà; e tuttas las tribus da la terra sa lamenteran per el. Gie. Amen! Igl è necessari
da s'habitgar a questa idea, perquai ch'ina vart per mintga sias rollas, Dieu s'è in num
different, perquai en Daniel ed Apo.12:7 el sa preschenta scoMicael, il schef suprem da la vita
celestiala angielica che gli dat autoritad sur il diavel ed ils demunis. Ses num, Gesù-Crist, al
represchenta mo per ils elets da la terra ch'el è vegnì per salvar sut quest num.
1b- il grond capo,
Quai grond chau è pia YaHWéH Micael Gesu-Crist ed è ad el che, en sia sfacciatgna
caracterisada, il regimen papal ha retratg per siatg profit sia missiun d’intercessur
celestial perpeten enfin 1843, quai dapi l’onn 538, data da l’entschatta dal regimen papal e da
sia installaziun en la citad da Roma, al palaz dal Lateran sin il munt Caelius. Quest tema era
tractà en Daniel 8.
1c- il defensor dals uffants da tieu pievel;
In defensor interveneschan sch’i dat in’attatga. E quai vegn ad esser il cas dallas
ultimas uras da vita terrena dals elets ch’èn restads fidaivels, er condemnads a mort dals
ultims rebels. Qua pudain nus chattar tut ils models preschentads en las raquintas da Daniel
perquai ch’els s’adempleschan en ina ultima tragica situaziun. En questa ultima granda
disgrazia, nus vivar danovamain las intervenziuns miraculusas descrittas en Dan.3,
la fornasa e ses quatter persunagis vivents, en Dan.5, la pigliada da Babilonia la gronda da
Dieu, en Dan.6, ils liuns rendids inoffensivs ma er la fin da la gronda disgrazia prefigurada da
quella che ha colpì ils Gidieus en -168, ils 15 Kisleu vul dir, ils 18 December, en in di da
sabbat.
1d- e quai sarà in temp da tribulaziun, tal sco mai n’è stà da che las naziuns existan fin a
quest temp.
A giudicar da questa decleraziun, l’ultima gronda disgrazia surpassarà quella dals
Gidieus organisada dals Grecs. En effet, ils Grecs attaccavan be ils Gidieus ch’els chattavan
en las vias u en lur chasas. A la fin dal mund, las chaussas èn fitg differentas, e la tecnica
moderna permetta in controll absolut sin las persunas che vivan sin la terra. Cun las
tecnologias da detecziun umana, ins po uschia chattar mintgin n’importa nua, en qualunque
lieu ch’el sa zuppia. Listas da persunas resistentas a las ordinaziuns decretadas pon uschia
vegnir fatgas exactamain. En quest context final, l’eradicaziun dals elets sarà humanamain
rendida pussaivla. Malgrà piena fe e speranza en lur deliberaziun, ils elets vivaran uras
peniblas; per quels che saràn anc libers, privads da tut, ils auters essend en las preschuns dals
rebels en l’aspectativa da lur execuziun. La tribulaziun regnarà en ils cors dals elets
maltrattads schizunt mazzads.
1e- En quel temp, quels da tieu pievel che vegnan chattads inscrits en il cudesch vegnan
salvads.
Quai è il cudesch da vita, pertgeir senza computer, Diev ha era fatg la glista da tut las
creatiras che Adam ed Eva ed lur descendents han engendrà. A la fin da la vita da mintgin, il
destin final è vegnì decidì da Diev che ha retschet duas glistas: quella dals elets e quella dals
perduts, conform als dus chamins preschentads a l'umanitad en Deut.30:19-20:Jau prend oz il
tschiel e la terra per testimonis cunter vus: jau hai mess avant tai la vita e la mort, la
benedictiun e la maledictiun. Tscherna la vita, per che ti vives, ti e tia descendenza, per amar
il Segner, tes Dieu, per obbedir a sia vusch e per ta tegnair stret a el: da quai dependan tia
vita e la lunghezza da tes dis Quai dependa da sia elecziun per il mal che la sort finala dal
papissem roman, brusché en il fieu, nus vegn revelà en Dan.7:9-10 ; quai pervia sias pledadas
arrogantas vers il Dieu dals dieus suondont Dan.11:36.
En Apo.20:5, il return da Cristo s’accompogna cun la resurrecziun dals morts en
Cristo che vegn numnada, la emprima resurrecziun : Beà e saints quels che prendan part a la
emprima resurrecziun perquai che la segunda mort na ha nagin poder sur els.
Dan 12:2 Blers da quels che dorman en la pulvra da la terra vegnan a sa svegliar, ina part
per la vita eterna, e l’autra per il dischonur, per la vergogna eterna.
2a- Blers da quels che dorman en la pulvra da la terra vegnan a sa svegliar, ina part per
la vita eterna,
Remartgain en emprim che en la normalitad communa, ils morts
dormeschan bain en la pulvra da la terra e betg en in paradis merveglius u in enfer ardant sco
che las falsas religiuns cristianas u paganicas al mussan e creian. Questa precisiun restituescha
il ver stadi dals morts sco che Ecc.9:5-6-10 al mussa:Per tuts quels che vivan, i ha speranza; e
fin ina chatta viventa vala pli che in liun mort. Ils vivents, perquai, san ch'els mouran; ma ils
morts na san nagut, e n'han nagina paja pli, perquai che lur memoria ei stada emblidada. E
lur amur, lur odi e lur invidia ein gia idas a perder; e n'han mai pli nagina part en tut quei
che succeda sut il sulegl.. Tut quai che tia maun chatta da far cun tia forza, fa quel;
perquai ch'ei na dat nagina ovra, nagina pensada, nagina savida, nagina sapienscha en il
lieu dals morts, nua che ti vas.(Lieus dals morts ch'el la pulvra da la terra).
I na dat nagina pensada suenter la mort perquai che la pensada viva en il tscharvè da
l'uman, mo sch'el è anc viv e nutrì dal sang tramess dal battar da siu cor. E quest sang sto el
sez vegnir purifitgà tras la respiraziun pulmonara. Dieu n'ha mai dit auter, damai ch'el ha dit
ad Adam, daventà pchadur tras disubedienza, en Gen.3:19:È cun il sudur da tia fatscha che ti
mangias paun, enfin che ti returnas en la terra, da nua che ti es vegnì prendì; per esch
polvra, e turnarast en la polvra. Per confermar quest stadi da nagot dal mort, nus legin en
Ps.30:9: Tge gügnast cun versar mieu saung, cun manar mai giu en la fossa? Ha la polvra
lodas per tai? Raquinta ella tia fidaivladad?Na, perquai ch'ella n'è betg abla tenor
Ps.115:17: Ils morts na celebreschan betg l'Eternel, nagin da quels che descendan en il lieu
dal silenzi. Ma quai n'impeda betg a Dieu da pudair resveglier danovamain ina vita che ha
existì avant e quai è il pusser creatur che'l fa Dieu e betg anghel u uman.
Las duas vias han duas finamiras finalas e l'Apo.20 ans mussa ch'ellas èn separadas
tras ilsmilli anns dal settim milleni. Mentre che tutta la vita umana svanescha da la surfatscha
da la terra gia dal cumenzament da quests milli anns, ils decadents vegnan resustitads
sulettamain suenter lur giudizi fat dals sants e da Jesus-Christ en siu reginavel celestial. Cun
quest messadi collià cun la 7avel trombetta, Apo.11:18 conferma, disch: Las naziuns èn sa
stgagliadas; e tia ira è vegnida, ed il temp è arrivà da giuditgar ils morts, da remunerar tes
serviturs ils profets, ils sants e quels che teman tes num, ils pitschens e ils gronds, e da
destruir quels che destrueschan la terra. En quest verset, il giuditg dals morts maina Dieu a
resustitar, en emprim lieu, ses elets fidels morts per ch’els possian giudicar ils malvogliads
tegnids en l’stadi da mort.
2b- e las autras per l'opprobre, per la vergogna eterna.
L'eternità appartegnairà mo als vivents. Suenter lur annientament final dal giudizi
davos, l'opprobre e la vergogna dals decads restarà mo en la memoria eterna dals elets, dals
anghels e da Dieu.
Dan 12:3 Quels che èn stads intelligents resplendiran sco la splendur dal tschiel, e quels che
han mussà la giustia a la multitud, resplendiran sco las stailas, ad adina ed a perpetuitad.
3a- Quels chi èn stads intelligents splenduran sco la splendur dal tschiel
L’intelligenza eleva l’uman sur ils animals. Ella sa manifesta tras sia abilitad da
raschunar, da trair conclusiuns tras constatar fats u simplamain tras deduziun. Sche ils umans
na fissan betg rebels en la libertad che Dieu ha dat ad els, l’intelligenza manaria l’entira
umanitad vers la medema renconuschientscha da l’existenza da Dieu e da sias leschas. Dapi
Mose ha Dieu fatg registrar per scrit ils eveniments ils pli impurtants da sia revelaziun als
umans. Vesait, il itinerari dal raschunament da suandar. La cretta monoteistica è apparsa en
l’istorgia dal pievel ebraic. Ses testimonis e ses scrits èn pia prioritars sin tut autras scrittiras
attribuidas a quest medem Dieu unic. Che il pievel da Dieu saja cumbattì resta ina
pussaivladad normala, ma che las scrittiras sanctas lo sajan daventa in’ovra diabolica. La
cretta instaurada da Gesu-Crist prenda sias funtaunas e sias referenzas en las scrittiras ebraicas
da l’allianza veglia, quai che fa sia legitimaziun. Ma la doctrina catolica romana na respecta
betg quest principi, perquai ch’ella ni il Coran da l’islam na pon betg sa reclamar dal Dieu
vivent creatur da tut quai che viva e che exista. Gesu ha confermà il principi en regurdar en
Gion 4:22, cheil salüt vegn dals Gidieus : Vus adorai quai che vus na cognoschai betg; nus,
nus adorain quai che nus cognoschain, perquai ch'il salüt vegn dals Gidieus.
En questa emprima gruppa d'elets, Dieu designescha ils umans salvads senza
enconuschientscha particulara pervia da lur fidaivladad manifestada en privel da lur vita dapi
Adam ed Eva; e quai enfin il 1843. Els èn salvads perquai che lur ovras han testimonia da lur
intelligientscha e da lur accoglienza da las leschas divinas manifestada tras lur obedienscha.
En questa gruppa, ils protestants ils pli fidaivels e ils pli paschaivels han gudagnà fin a la
primavaira 1843 da la pazienza da Dieu che n’ha rendì obligatòria la pratica da ses sonch
sabbat be a partir da quella data. Apo.2:24-25 confermerà questa excepziun: A vus, a tuts ils
auters da Thyatira, che na recevan betg questa doctrina, e che n’han betg enconuschì las
profunditads da Satan, sco els las numnan, jau vi a dir: Je na mett sinzur autra
carga; be, quai ch'avais, tegnai el enfin ch'eu vegn.
3b- e quels ch'an mussà la giustia, a la multitud splenduran sco las stailas, ad adina ed a
perpetnadad
Questa segunda gruppa vegn separada pervia dal aut nivel da santificaziun ch'ella
represchenta sin terra dapi il 1843. Tschernida tras ina prova da cardientscha, basada l'emprim
sin la speranza dal return da Jesus-Christ, successivamain per la primavaira 1843 ed il atun
1844, sia santificaziun da Dieu vegn uffizialisada tras sia restauraziun dal sabbat ch'ella
practitgescha danovamain, suenter lungas tschientaners da stgirezza, d'emblidanza e disprezi
per el.
En questa divisiun en dus grups, quai che fa lur differenza è lur situaziun vers la
giustia da Dieu, vul dir, lur status vers ses diesch cumondaments e sias autras ordinaziuns
sanitaras ed autras. En ses text original dad Exo.20:5-6, il segund cumondament supprimì da
Roma, revela cleramain l’impurtanza che Dieu dat a l’ubadientscha a ses cumondaments ed el
renviescha als dus chamins e als dus sorts finals opposts: jeu sun in Dieu gelus
chi punesch l’iniquitad dals babsin sin ils uffants enfin la terza e la quarta generaziun sin
quels chi m’han en ödi e trasgredeschan mes cumonds, e chi fatsch misericordia enfin milli
generaziuns per quels chi m’han char e chi observan mes cumonds.
En quest vers, l’Spirt revela la raschun da l’existenza dals stailas en nossa creaziun
terrana. Els n’han betg raschun d’exister auter che per servir da simbol dals elets terrans
tschernids da Dieu; ed es Gen.1:17 chi revela lur messadi: Dieu las ha mess en l'extensiun dal
tschiel, per illuminar la terra.Lura Dieu las utilisescha per mussar ad Abraham la multitud
da sia descendenza en Gen.15:5: Enconta las stailas dal tschiel sche ti pos las enconter;
uschè vegn a esser tia descendenza.
Tuttina, il status da questas stailas spiritualas po midar en funcziun da las ovras fatgas
dal credent redentà. Cun crudar spiritualmain tras sia disubedientscha, la staila chada,
ella crada giu dal tschiel. L'immagini vegn evocada per illustrar la caduta da la cretta
protestanta il 1843, annunziada dad in segn celestial real il 1833, en il 6avel sigil d'Apo.6:13: e
las stailas dal tschiel èn crudadas sin la terra, sco cura che in figher scuflà d’in vent violent
schmetta sias figas verds.E danovamain en Apo.12:4: Sia cua ha tratg giu la terz part da las
stailas dal tschiel e las ha schlantschadas sin la terra.Quest messadi renova quel da
Dan.8:10: Ella sa levet fin a l’armada dals tschiels, ella ha fatg crudar ina part da questa
armada e las stailas sin terra e las ha pestadas. L'Spirt attribuescha al regim papal roman la
caduta spirituala d'in terz dals credents redents; persunas engianadas che van a crer en van en
la salvaziun dal Crist e sa declerar da sia giustia.
Dan 12:4 Ti, Daniel, tegna secretas questas pleds, e sigilla il cudesch enfin il temp da la fin.
Blers alura legran quel, e la savida augmentarà.
4a- Quai temp da la finconuscha pliras fases successivas ma ha cumenzà, uffizialmain, en
primavera 1843, cun l'entrada en vigur dal decret divin pre-scrit en Dan.8:14: Fin a saira-
matg 2300 e la santedet vegn justifitgada. En 1994, il secund temp da la fin è vegnì marcà
tras la condanna da l'instituziun adventista universala. Dapi 1843, il cudesch da Daniel è vegnì
legì, ma n'è mai vegnì interprecorrectamain avant quest ovra che jau preparesch anc en
2021 e quai dapi 2020. Quai è pia questa data che marca l'apogée da sia enconuschientscha e
perquai, il ver ultim temp da la fin che vegn a finir cun il ver return da Jesus-Christ,
enconuschent e spetgà, per la primavaira 2030. Nus vesain che quest onn 2020 è gia stà segnà
fermamain da Dieu, damai che l’entira umanità è colpida da la mortalitad dal Virus Covid-19
apparì en China gia il 2019, ma en l’Europa catolica papala, be dapi il 2020. En il 2021, ils
virus muteschan e cuntinueschan a colpir l’umanità culpabla e rebellanta.
La prova da fei adventista illustrada
Dan 12:5 E jau, Daniel, hai guardà, ed eis, dus auters umans stevan là, in da quest’ur dal
flum, e l’auter da l’auter ur dal flum.
5a- Regorda! Daniel è a l’ur dal flum «Hiddékel», il Tigris, quel maglia-umans. Or, precis
dus umans sa chattan da mintga vart dal flum, quai che significha che in haja pudì traversar e
che l’auter saja pront per far quai. Gia en Dan.8:13, ina discussiun sa scumbinava tranter dus
sants.
Dan 12:6 In d'ün da quels ha dit a l'uman vestgì da lin, chi steva sur las auas dal flum: Cur
vegn la fin da quests prodigis?
6a- En Dan.8:14 las dumondas dals saints avevan retschavì da Dieu la resposta dals 2300
sair-matin che determinavan la data 1843. La procedura vegn qua reprendida e la dumonda
concerna uss la fin dal mund; il mument nua la profezia vegn a cessar d'esser utila. La
dumonda vegn adressada al Christus represchentà da questum vestgì da lin che sa tegnair sur
il flum en observaziun da sia traversada dals umans. Dieu reprenda l’imagen da la traversada
da la Mar Cotschna che ha salvà ils Hebreics ma smatschà lur inimis egipzians.
Dan 12:7 Ed jau hai udì l’um vestgì da lin, che sa tegniva sur las aua dal flum; el ha alzà
vers il tschiel sia bratscha dretga e sia bratscha sanestra, ed el ha gurà per quel che viva
eternamain che quai avrà lieu en in temp, taimps ed in mez temp, e che tut questas chaussas
finiràn cura che la forza dal pievel saint vegn cumplettamain smatschada.
7a- Ed jau hai udì l'um vestgì da li, che steva sur las auals dal flum; el ha levà vers il
tschiel sia bratscha dretga e sia bratscha sanestra,
En posiziun da Giavisch Arbitral, Gesu-Crist ha levà vers il tschiel sia bratscha dretga
benedicenta e sia bratscha sanestra punitiva per far ina decleraziun solenna.
7b- ed el ha gurà per quel che viva eternamain che quai vegn ad esser in temp, temps, e la
mesadad dad in temp
En citond la durada profetica dal regin papal, il Crist mussa e regorda siu giudimi che
ha, en il passà, condannà sia baselgia da patir las exacziuns dal regimen papal e las
maledicziuns dals invasiuns barbaras che l’han precedì; quai pervia da l’abandon dal sabbat
dapi ils 7 da mars 321. Ils credents dals temps dals emprovas adventistas vegnan uschia
avertids. Ma ina segunda raschun maina Dieu a evocar quest regin papal; quai è la data da sia
cumenzanza vul dir, 538 da nossa era. La tschernida è giudiziusa damai che questa data 538
duai servir da basa als calculs che la profezia va a proponer a nus preschentond novas duratas
profeticas en ils versets 11 e 12.
7c- e che tut questas chaussas finiràn cura la forza dal pievel saint sarà entieramain
romanda
Questa curta frasa resuma bain questa giada il ver moment da la fin : quel cura al
termin da l'ultima granda calamitad, ils elegids s'chattaran sin il punct d'esser sterminads,
eradichads da la surfatscha da la terra ; remarca la precisiun : entirament sfraccada.
Dan 12:8 Jau hai udì, ma jau na hai betg chapì; e jau hai dit: Meser, tge vegn ad esser la fin
da quistas chaussas?
8a- Pover Daniel! Sche la chapientscha da ses cudesch è anc ina misteri per quels che
vivan en 2021, quant ch’era questa chapientscha or da sia portada e nunutila per sia propia
salidezza!
Dan 12:9 El ha respundì: Va, Daniel, perquai che quistas pleds vegnan tegnids secret e
sigillà enfin il temp da la fin.
9a- La resposta da l'angel vegn a laschar Daniel sin sia fom, ma el conferma il cumplit
tardiv da la profezia reservà per il temp da la fin da l'era cristiana.
Dan 12:10 Plusieurs seront purifiés, blanchis et épurés ; les méchants feront le mal et aucun
des méchants ne comprendra, mais ceux qui auront de l'intelligence comprendront.
10a- Blers vegnan purifitgads, alvs e raffinai
En reprendend qua l'exacta citaziun a pled per pled da Dan.11:35, l'angel conferma
l'identitad papal dal retg arrogant e despota che s'augmenta sur tut las divinitads e memma
dal sulet verdader Dieu, en il vers 36.
10b- ils malvagi faran il mal e nagin dals malvagi chapirà,
L'angel evoca in principi che va sa prolongar enfin la fin dal mund, la prolongaziun
dal mal è represchentada en las profezias da Daniel tras il prolongament da « il bronz » dal
pèchè grec e da « fer » da la forza romana enfin il return da Cristo. Ils malvoglients vegnan
impedids dubelmain da chapir: emprimamain tras lur dischinteress persunal, e secundamain,
tras ina pussanza d'errur dada da Dieu che als renda abels da creder a la mendazgia tenor 2
Th.2:11-12 : Uschia Dieu als trametta ina pussanza d'errur, per ch'els crejan a la
mendatscha, per che tuts quels che n'han betg credì a la vardad, mabain ch'han gudagnà
plaschair nell'injustia, vegnan condannads.
10c- ma quels che vegnan ad avair intelligientscha chapiran.
Quest exempel prova quai, l’intelligenzaspirituala è in don spezial da Dieu, ma è
precedì dad in bun diever da l’intelligenzada basa dada a tut las persunas normalas. Perche er
en questa norma, ils umans confundan l'instrucziun e ses diplomas cun l’intelligenza. Eau
rappel era questa differenza: l’instrucziun permetta da memorisar datas en la memoria umana,
mo be l’intelligenza permetta lur buna e saggia utilisaziun.
Dan 12:11 Dapi il temp che vegn interrut il sacrifici perpeten, e che vegn stabilì ina
abominabla desolaziun, vegn a durar milli duschent novanta dis.
11a- Dapi il temp cura che finescha il sacrifici perpeten
Jau stun anc a regurdar, però il pled « sacrifici » na cumpara betg en il text ebraic
original. E questa precisiun è capitala perquai che quest perpétuel concerna il sacerdoci
celestial da Jesus-Christ. En reproducent sia intercessiun sin la terra, il papissem prenda a
Jesus-Christ sia rolla d’intercessur per ils puccaus da ses elets.
Quest ministeri parallel terren usurpà cumenza il 538; data nua Vigilius 1er, il emprim papa
cun titel s'installa a Roma, al palaz dal Lateran, sin il mont Caelius (il tschiel).
11b- e nua vegn stabilida ina abominabla desolaziun
Uschia, dapi il 538, data nua cumenza il regin roman papal menziunà en Dan.9:27:e
quai vegn sin l’ala dals abominaziuns da la desolaziun, enfin ina exterminaziun e quella
vegn rutta [second]quai ch’è vegnì decretà, sin la [terra]desolada.
En quest vers, che tschenta la data 538, l’Spirt na visa pli che la Roma papala, quai che
explica la metta al singular dal pled «abominaziun». Quai n’era betg il cas en Dan.9:27, nua
che las duas fasas da Roma, pagana e lura papala, eran concernidas.
Remartgain l’interess e l’impurtanza da la gruppaziun en quest vers dals dus fatgs:
« l’allontanament dal perpeten » al Crist en Dan.8:11 e « l’ala » papal che porta
« l’abominabla desolaziun » menziunà en Dan.9:27. Cun colliar questas duas acziuns cun la
medema data 538 e la medema entitad, l’Spirt conferma e prova che l’autur da quests malfats
è efectivamain il papissem roman.
En Dan.11:31, l’acziun attribuida al retg grec Antiochos 4 ans ha preschentà il model
tipic da quai che Dieu numna « l’abominaziun da la desolaziun ». Il papissem al
reproducescha, ma durant 1260 lungas annadas ensanguinadas.
11c- i vegn ad esser milli duschent e novanta dis.
Per render infalsifitgablas las duratas profeticas menziunadas che concernan il temp da
la fin, l’unitad vegn messa avant il dumber en tut las profezias da Daniel: dis 1290 ; dis
1335 (verset suandant) ; Dan.8:14 : sera-damaun 2300 ; e gia en Dan.9:24 : emnas 70.
Nus n’avain mo in calcul fitg simpel da far : 538 + 1290 = 1828.
L’interess da questa data 1828 è da dar a la prova adventista in caracter universal
perquai ch’ella tschenta sin la terza da las tschintg onns da las conferenzas adventistas fatgas
ad Albury Park a Londra en preschientscha da la famiglia reala da l’Engalterra.
Dan 12:12 Be ventireivel quel che spetga, e che arrivarà enfin 1335 dis!
12a- Be quest verset ans dat la muntada da questas duas duratas profeticas. Il tema è quel
da spetgar il return da Cristus, ma ina spetga speziala basada sin propostas cifradas da la
Bibla. In nov calcul è necessari: 538 + 1335 = 1873. L’aungel ans preschenta duas datas che
marcan respectivamain l’entschatta e la fin da la prova da fe adventista realisada tranter ils
onns 1828 e 1873. Uschia, nossa attenziun è dirigida sin las datas 1843 e 1844 ch’èn stadas
precis las causas da duas spetgas successivas dal return glorius da Jesus Crist en ils Stadis
Unids, pia en terra protestanta.
En l'ima da la traversada dal flum « Tigre », il tigr magliadur d'olmas umanas è questas datas
1843-1844 che fan passar da la vita spirituala a la mort spirituala il protestant reprovà. A
l'oppost, quel ch'ha reussì la prova ressort viv e benedì da Dieu da questa traversada periclusa.
El obtegn da Dieu, ina benedictiun specifica: « Beà quel che cuntinuescha fin 1873 ! »
Dan 12:13 E ti, va vers tia fin; ti ta reposaràs, e ti staràs en pe per tia ereditad a la fin dals
dis.
13a- Daniel vegnirà a savair suenter l''emprima resurrecziun, en la quala el vegn resuscità,
il senn da tut las chaussas ch''el ans ha transmiss. Ma per l''adventist anc vivent, si'instrucziun
vegn anc a sa cumplettar cun las revelaziuns cuntegnidas en l''Apocaliss da Gion.
Il cudesch da Daniel zuppa bain sia enorme ritgezza. Nus avain relevà las leschuns
d''incoragiamaint ch''il Segner adressa a ses elets dals ultims dis, perquai che quests ultims dis
vegnan a retrovar la norma da tema e d''insicurezza ch''ha prevalì durant l''entira istorgia
umana terrana. Ina giada dapli, ma l''ultima, ils elets vegnan signalads e tegnids per
respunsabels dals malurs ch''han da s''appesantir sin ils scampants rebels da la Terza Guerra
Mundiala annunziada en Dan.11:40-45 ed Apo.9:13. Ezechiel 14 preschenta ils models tipics
da la fe: Noe, Daniel e Giob. Sco Noe, nus stuain scappar e resister al current da pensada dal
mund cun construir nossa archa da fidelitad vers Dieu. Sco Daniel, nus stuain restar
fermamain attachads a far noss dever d''elets cun refusar la norma stabilida da la falsa
religiun. E sco Giob, nus stuain acceptar da patir fisicamain e mentalmain mintga giada che
Dieu lo permetta, avend sur Giob in avantatg: tras sia experientscha, nus avain appris perquai
che Dieu permetta questas emprovas.
Il cudesch da Daniel ans ha era permess da chapir meglier la vita celestiala invisibla. Quai,
cun scuvertar questa figura numnada Gabriel, num che significha « quel che vesair la fatscha
da Dieu ». El è preschent en tut las missiuns impurtantas dal plan da salvadi divin. E nus
stuvischan realisar che, en il reginavel celestial da Dieu, el e tut ils buns anguels èn stads
privads da la preschientscha da Micaël, l’expressiun angelica da Dieu, durant il temp da sia
incarnaziun terrena, vul dir, 35 onns. En in grond spartg d’amur, Micaël spartgescha era sia
autoritad, acceptond da be esser « in dals principals manaders ». Ma Gabriel al ha era
preschaintà a Daniel, l’elec tranter ils elecs, sco « il Manader da tieu pievel ». E Dan.9 ans
mussa fitg cleramain tut quai che Jesus vegn a cumplir per salvar ses elecs fidels. Il project da
salvadi divin è uschia cleramain annunzià, lura cumplit ils 3 d’avrigl 30 tras la crucificaziun
da Jesus-Christ.
Il cudesch da Daniel ans ha mussà che la fei è demonstrabila mo tras in adult. E che tenor
Dieu, l’uffant daventa adult cun entrar en sia tredeschavla onn. Uschia pudain nus mo
constatar il frut amar portà dal battaisem dals uffants e l’ierta natala religiusa en tuttas las
falsas religius. Jesus ha declerà en Marc 16:16 : quel ch'creja e ch'vain battegià vegn salvà;
quel ch'na creja betg vegn condannà. Quai signifitga pia ch’avant il battaisem, la cretta sto
esser preschenta e mussada. Suenter il battaisem, Dieu la metta a prova. Era, autra perla
revelada en Daniel, questas pleds da Jesus da Matt.7:13 èn confermads: Intret tras la porta
stretga. Pertge che largia è la porta, spazius è il chamin che maina a la perdiziun e blers
passan tras ; ed era en Matt.22:14: Pertge ch'i dat blers clamads, ma paucs elets; tenor
Dan.7:9, diesch milliards clamads da render quint a Dieu per, be, in milliun elets redents
salvads, perquai ch’els avran realmain bain servì il Dieu creatur, en Crist en il Spiert Sonch.
Il chapitel 12 ha giust fixà las basas da la structura dal cudesch Apocaliss cun regurdar
las datas 538, 1798, 1828, 1843-1844 zuppada e suggerida ma fundamentala per la partiziun
dal temp en l'Apocaliss, e 1873. In'autra data, 1994, vegn construida là per la disgrazia d'uns e
la ventira d'aters.
Initiaziun al simbolissem profetic
En tut las parablas biblicas, l’Spirt utilisescha elements terresters dals quals tscherts
criteris pon simbolisar entitats anonimas che preschentan criteris communs. Mintga simbol
duvrà sto perquai vegnir examinà sut tut ses aspects, per retrair dad el, las leschas zuppadas da
Dieu. Prendain per exempel, il pled « mar ». Tenor Gen.1:20, Dieu la populescha cun animals
da mintga sort, innumerabels ed anonims. Sieu ambient è fatal per l’uman che viva tras sia
respiratiun en l’aria. Ella daventa uschia in simbol da mort per l’uman che, cun raschun, po
era temair sia salinitad che renda la terra sterila. Visiblamein, quest simbol n’è betg favuraivel
per l’umanitad e, pervia da ses senn da mort, Dieu va a dar ses num a la tina d’abluziuns dals
ebreics che prefigurescha las auals dal battaisch. Or baptisar significha immerger uschia,
murir negà per reviver en Jesus-Christ. Il vegl uman injustifitgà sa leva portader da la giustia
da Christ. Nus vesain qua, tut la ritgezza dad in singul element da la creaziun divina : la mar.
Sut questa instrucziun, chapirein nus meglier il senn che Dieus dat a quest vers da Daniel 7:2-
3: « e varda, ils quatter vents dal tschiel han fatg irrupziun sin la gronda mar. E quatter
grond animals ein sortids da la mar, differents in l''un da l''auter ». Saja enconuschent che
« ils quatter vents dal tschiel » suggereschan las guerras universalas che manan al poder
dominant ils pievels victorius. Qua, « la gronda mar » simbolisescha las massas umanas dals
pievels pagans che, nun honurond Dieus, èn, en ses egls, eguals als animals da « la mar ». En
l’expressiun, « quatter vents dal tschiel », « quatter» represchenta ils 4 puncts cardinal da las
direcziuns Nord, Sid, Ost ed Vest. Ils « vents dal tschiel » mainan midadas en l’aspect dal
tschiel, spingend las nivlas, els provocheschan tempestas e mainan la plievgia; allontanond las
nivlas, els favuriseschan il sulegl. Uschia er, las guerras provocheschan grondas midadas
politicas socialas, sconvolviments enorms che dan la dominanza al nov pievel victorius
tschernì da Dieu, ma senza ch’el saja perquai benedì dad el. Perquai designà sco « animal »,
el n’ha betg il dretg a las benedicziuns previsas per vegnir offertas als veritabels umens; ses
elets fidaivels che marcheschan en la glisch divina dapi Adam ed Eva, e quai enfin la fin dal
mund. E tgi èn ses elets? Quels en els quals el reconoscha sia imatg perquai che l’uman è
vegnì fatg a l’imatg da Dieu tenor Gen.1:26. Resalva questa differenza: l’uman è fatg u creà
da Dieu a sia imatg, entant che l’animal è product tras ses ambient, maritim, terrestre u
celestial, tras l’urden dà da Dieu. La tschernida dal verb marquescha la differenza dal status.
En il segund exempel, prendain il pled « terra ». Tenor Gen.1:9-10, quest num
« terra » è dat al terren stgir che è sortì da la « mar »; ina imatg che Dieu duvra en Apo.13 per
simbolisar la cretta protestanta ch'è sortida da la cretta catolica. Ma examinain anc auters
aspects da la « terra ». Ella è favuraivla per l'uman cura ch'ella l'alimenta, ma sfavuraivla cura
ch'ella prenda l'aspect dad in desert sitg. Ella dependa pia dad in bun arvadament dal tschiel
per esser ina benediziun per l'uman. Quest arvadament po vegnir er dals flums e dals rais che
la traversan; perquai è la plaid da Dieu sez cumparegliada cun « ina funtauna d’auas vivas »
en la Bibla. Quai è la preschientscha u l’absentscha da questa « aua » che determinescha la
natira da la « terra », e spiritualmain, la qualitad da la cretta da l’uman fatg da 75% d’aua.
En terz exempel, prenain ils asters dal tschiel. En emprim, « il sulegl », vart positiva, el
illuminescha; tenor Gen.1:16, quel è il luminar dal « di », el scaldà e favurisescha la
creschientscha da las plantas da las qualas l’uman fa si’aliment. Dal vart negativ, el bruscha
las raccoltas tras excedents da chalur u mancanzas da plievgia. Galilei aveva raschun, el è en
il center da noss univers e tut las planetas da ses sistem giran enturn el. E surtut el è il pli
grond, la Bibla al designescha sco « il pli grond » en Gen.1:16, il pli chaud ed el n’è betg
accessibel. Tut quests criteris fan dad el l’imaina perfetta da Dieu en il qual tut questas
caracteristicas sa chattan. Nagin po vesair Dieu e viver, uschè pauc sco el po metter ses peis
sin il « sulegl » ; l''unic astre masculin, ils auters essan tut planets u asters feminisads. Suenter
el, « la glina », « il pli pitschen » : tenor Gen.1:16, quel es il luminar da la notg, da las
teniebras sin las qualas el preseda. « La glina » na ha pia mo in messadi negativ per ella.
Malgrà ch''el es il pli datiers da nus, quest ast ha mantegnì ditg il misteri da sia fatscha
zuppada. El na brilla betg da sez, mabain sco tut las autras planets, el ans renvia, en ciclus
progressivs, ina flaivla glisch ch''el retschaiva dal « sulegl ». Tras l''entir dad quests criteris, «
la glina » es il simbol perfet per represchentar, en emprima lingia, la religiun giudaica, ed en
segunda lingia, la falsa religiun cristiana dal papissem catolic roman, da 538 fin oz, e dal
protestantissem luteran, calvinistic ed anglican, dapi 1843. Ei dat era en il tschiel ils
« stailas » che tenor Gen.1:14-15-17 han duas funcziuns ch’ellas partgeschan cun « il sulegl e
la glina ».Quella da « marcar las epocas, ils dis ed ils onns », e quella « d’illuminar la
terra ». Ellas n’enclaran, per la gronda part, mo durant il temp da stgirezza, la notg. Quai è il
simbol ideal per represchentar ils serviturs da Dieu, ils vers, enfin che la profezia als
attribuescha ina caduta; quai che mussa in midada da lur status spiritual. Quai vegn a esser il
messadi che Dieu duvra per evocar la caduta dal cristianissem victima da la mendazgia
romana en Dan.8:10 ed Apo.12:4; e la caduta dal protestantissem universal en Apo.6:13 e
8:12. Isolada, « la staila » designescha la papatgada catolica en Apo.8:10-11, la cretta
protestanta en Apo.9:1 ; e reunidas en curuna al dumber da 12, l’Assamblea Elegida
victoriusa, en Apo.12:1. Dan.12:3 las designescha sco il simbol da « quels che han mussà la
giustia a la multitud », uschia, « quels che illuminan la terra » da la glisch dada da Dieu.
Questas tschintg simbolas vegnan a giugar ina rolla impurtanta en la profezia da
l’Apocaliss. Ti pos uschia t’exerziar a scuvertar ils messadis zuppads e purtads dals criteris
dals simbols preschentads. Ma tscherts sajan difficils da scuvertar, uschia, Dieu indica el sez
la clav dal misteri, en versets da la Bibla, sco las plaid « tschêf e cua » che na pon vegnir
chapids mo cun il senn che Dieus als dat en Esa.9:14, nua che nus legin: « il magistrat u
l’anteriur quel è il tschêf, il profet che mussa la manzegna, quel è la cua ». Ma il verset 13
propona en parallela, uschia purtader dals medems senns, « la rama da palma ed il channa »;
« in rösch » che vegn a represchentar la papatadad romana en Apo.11:1.
I dat era er ina muntada simbolica dals chiffers e dals nums. Sco regla basa, nus avain
en l''urden creschent:
Per il chiffra «1»: l''unicità (divina u numerica)
Per il chiffra «2»: l''imperfeziun.
Per il chiffra «3»: la perfeziun.
Per il chiffra «4»: l''universalità (4 puncts cardinals)
Per il chiffra «5»: l''uman (l''esser uman masculin u feminin).
Per il chiffra « 6 » : l’angel celestial (l’esser u messagier celestial).
Per il numer « 7 » : la plenitud. (Era : sigil dal dieu creatur)
Survart da quest numer, nus avain cumminziuns dad addiziun dals set emprims
numerals da basa ; exempels : 8 =6+2 ; 9 =6+3 ; 10 =7+3 ; 11 =6+5 e 7+4 ; 12 =7+5 e 6+6 ;
13 =7+6. Questas tschernidas han in senn spiritual en connex cun ils temas tractads en quests
chapitels da l’Apocaliss. En il cudesch da Daniel, nus chattain ils messadis profetics
concernent l’epoca cristiana messianica en ils chapitels 2, 7, 8, 9, 11 e 12.
En il cudesch Apocalypse revelà al apostel Gion, il code simbolic dals nums dals
chapitels è extremamain revelader. L’epoca cristiana è dividida en duas parts istoricas
principalas.
L’emprima, colliada cun la cifra « 2 », cuvra il temp principal da « l’imperfecziun »
doctrinara da la cretta cristiana represchentada a partir da 538 dal papissem catolic roman,
ereditader da la norma religiosa instaurada dapi il 7 da mars 321 da l’imperatur roman pagan
Constantin 1er. Il capitel 2 cuvra l’entir temp cumpres tranter 94 e 1843.
La segunda part represchentada cun la cifra «3» concerna, a partir da 1843, il temp
«adventist», temp nua che Dieu pretenda «la perfecziun» doctrinara apostolica restaurada
conform al program profetisà dal decret divin menziunà en Dan.8:14. Questa perfecziun vegn
cuntanschida a moda progressiva fin il return da Crist spetgà per la primavaira 2030.
Survart il cifra 7, il cifra 8 vul dir, 2+6, evoca il temp da l’imperfeziun (2) da las ovras
diabolicas (6). Il cifra 9 vul dir, 3+6, indica il temp da la perfeziun (3) e las ovras er diabolicas
(6). Il cifra 10 vul dir, 3+7, profetizescha per il temp da la perfeziun (3), la plenitud (7) da
l’ovra divina.
Il cifra « 11 » vul dir, principalmain, 5+6, tschenta il temp da l’ateissem franzès en il
qual, l’uman (5) è associà cun il diavel (6).
Il numer « 12 » vul dir, 5+7, reveglia l’associaziun da l’uman (5) cun il Dieu creatur (7
= la plenitud e ses sigil real).
Il numer « 13 » vul dir, 7+6, designescha la plenitud (7) da la religiun cristiana
associada cun il diavel (6); papal en emprima lingia (mar) e protestant (terra) en ils ultims dis.
Il numer « 14 » vul dir 7+7, pertutga l’ovra adventista e ses messadis universals
(Evangeli eternal).
Il numer « 15 » vul dir, 5+5+5 u 3x5, evoca il temp da la perfecziun (3) umana (5).
Quai è quel che marca la fin dal temp da grazia. Il « fruma » spiritual è madir per vegnir
raccolì e magazinnà en ils magasins celestials. La preparaziun dals elets s’achabatta perquai
ch’els han cuntanschì il nivel pretendì da Dieu.
Il numer « 16 » concerne en l’Apocaliss, il temp nua che Dieu versa « las set ultimas
copas da sia ira » sin ils inimis religius, il cristianissem infidèl dal capitol 13.
Il chiffra « 17 » prenda sia muntada, sco il precedent, en il tema che Dieu dat ad el en
sia profezia uschia, en l’Apocalissi 17, il simbol dal « güdici da la granda prostitüda » da
Dieu. En la Bibla, l’emprim diever da questa cifra simbolica concerna la emna paschala che
cumenza ils 10avel di dal emprim mais da l’onn e finescha ils 17avel di. Cumplida exactamain a
nivel dals dis per la mort da « l’agnè da Dieu » Gesù-Crist, la Pasqua è profetisada en dis-
onns en la 70avel dals « 70 emnas » d’onns da Dan.9:24 fin 27. La profezia da la 70avel emna
dal verset 27 cuvra pia il temp dals set onns cumpres tranter las datas 26 e 33. La finamira
indicada da la profezia è la Pasqua situada en primavaira, « en mez » da quests set onns da
l’emna profetica menziunada en Dan.9:27.
Per ils ultims veritabels « adventists », il numer 17 va concernar 17 seculs da practica
da la dumengia romana, pchà instituì ils 7 da mars 321. Data anniversaria dal termin da quests
17 seculs, ils 7 da mars 2021 ha avert il « temp da la fin » profetisà en Dan.11:40. Quest
« temp » è favuraivel per l’adempliment da quest ultim chastiment d’avertiment che,
designond la Terza Guerra Mundiala, è era profetisà da Dieu tras la « sesta trombetta »
revelada en Apo.9:13 fin 21. La ruina economica provocada dal virus Covid-19 marca l’onn
2020 (20 Mars 2020 al 20 Mars 2021) sco quella dal cumenzament dals chastiments divins.
Il chapitel « 18 » ha per tema il chastiment da « Babilonia la Gronda ».
Il chapitel « 19 » sa drizza vers il cuntext dal return en gloria da Jesus-Christ e sia
cunfrontaziun cun ils umans rebels.
Il chapitel « 20 » tracta dal settim milleni, sin la terra devastada nua che il diavel è
tegnì praschunier ed en il tschiel, nua che ils elets procedan al giudizi da las vidas e las ovras
dals malvags rebels morts rejectads da Dieu.
Il chapitel « 21 » returna a la simbolica 3x7 vul dir, la perfecziun (3) da la
sanctificaziun divina (7) reproducida en ses elets redents da la terra.
Ins observain nus che la profezia prenda per tema ils elets da l'adventissem en Apo.3,
7, 14 =2x7 e 21 =3x7 (creschientscha vers la perfecziun da la sanctificaziun).
Il chapitel « 22 » inaugurescha il temp nua, sin la terra regenerada e renovada, Dieu
installa ses tron ed ils elets da ses reginavel
etern.
L’adventisme
Tgi èn dun quests figls e figlias da Dieu? Per dir immediat, damai che quest document
furnescha tuttas las provas necessarias, questa Revelaziun divina è adressada da Dieu a
cristians «adventists». Sche quai plascha u betg, la voluntad da Dieu è sovrana, e dapi
l’emnaiver 1843, data da l’entrada en vigur d’in decret profetisà en Daniel 8:14, la norma
«adventista da la setemna giada» è il chanal exclusiv che collia anc Dieu cun ses serviturs
umans. Ma atenzium! Questa norma sa sviluppa adina puspè, e il refus da questa evoluziun,
vulida da Dieu, ha manà ch’ils 1994 sia represchentanza institziunala uffiziala è vegnida
sputada or da Gesu-Crist. Tge è l’adventism? Quest pled deriva dal latin «adventus» che
signifitga: arrivada. Quella da Gesu-Crist, per si’ultima returnada en la gloria dal Bab, è
vegnida spetgada l’emnaiver 1843, l’atun 1844 e l’atun 1994. Questas falsas speranzas
previstas en il project da Dieu n’han betg manà a consequenzas spiritualas tragicas per quels
che han disprezzà questas annunzias profeticas e lur spetgas, perquai ch’ellas eran
organisadas, sovranamain, dal grond Dieu creatur. Uschia, mintgin che reconoscha en quest
document las glischas proposadas da Gesu-Crist daventa, per consequenza directa, in
«adventist», «da la setemna giada», sch’el n’è betg quai tar ils umans, almain tar Dieu; quai,
immediat cura ch’el banduna il repaus religius dal emprim di per practicar il repaus da la
setemna giada, numnà sabbat, santifitgà da Dieu dapi la creaziun dal mund.
L’appartegnientscha a Dieu implitga pretensiuns divinas complementaras; cun il sabbat,
l’elecziun adventista sto realisar che ses corp fisic è era la proprietad da Dieu, e perquai el sto
nutrir e tgirar quel sco ina possessiun divina preziusa, in sanctuari da charn. Perquai che Dieu
ha prescrit per l’uman, en Gen.1:29, si’alimentaziun ideala: «E Dieu ha dit: Guardai, jau vi
dun tut l'erba che porta sem e che è sin la surfatscha da tut la terra, e tut arv ch'ha en el il
frut d'arv e che porta sem: quai vegn a star vossa nutriment. ».
Il pensar adventist è inseparabel dal project cristian revelà da Dieu. Il return da Jesus-
Christ è menziunà en bleras citaziuns biblicas: Ps.50:3: « El vain, noss Dieu, el na resta betg
en silenzi; avant el è in fieu devorant, enturn el ina violenta tempesta » ; Ps.96:13: « … avant
l''Etern! Perquai ch''el vain, perche el vegn per giuditgar la terra; el giuditgherà il mund cun
giustia, e las pievels tenor sia fidaivladad. » ; Esa.35:4: « a quels che han il cor turbà:
Prendi curaç, na temai betg; vuschs vos Deis, la vendetga vegn, la retribuziun da Deis;El
vegn sez, e vus salvarà » ; Ose.6:3 : « Conuschain, tscherchain da conuscher l'Etern;sia
vegnida è uschè certa sco quella da l'aurora. El vegn per nus sco la plievgia, sco la
plievgiada primavaira ch'arrova la terra » ; en las scrittas da la nova allianza, nus legin :
Matt.21:40 : « Usa, cur ch'il patrun da la vigna vegn, che farà el cun quests viticulturs? » ;
24:50 : « il patrun da quest servitur vegn il di ch'el na s'aspetta betg ed a l'ura ch'el na
savess betg, » ; 25:31 : « Cur ch'il Figl da l'uman vegn en sia gloria, cun tuts ils anguels, el
s'asetterà sin il tron da sia gloria. » ; Jea.7:27 : «Ma quest, nus savain d'inua ch'el è; ma il
Crist, cur ch'el vegn, nagin sa savair dad'el nua ch'el è. » ; 7:31 : « Blers en la turba han
credì en el, e dischevan: Il Crist, cur ch'el vegn, farà el dapli miraculs che quel ch'ha fat
quest? » ; Héb.10:37 : « Anc in pa, in pa dad'ura: quel ch'ha da vegnir vegnarà, ed el na
tardarà betg ». L'ultim testimoni da Jesus : Jea.14:3 : « E, cur ch'eu sun id davent, e ch'eu hai
preparà in lieu per vus, eu turnarà, e eu prendarà vus cun mai, acciò che nua ch'eu sun
vus vegnias er » ; Il testimoni dals anghels : Act.1:11 : « e dischet: Oms Galileans, perche
fermais vus per guardar en tschiel?Quest Jesus, chi es stà levà en tschiel da tar vus, vegnarà
en la medema maniera sco vus l'avais vis ir en tschiel. ». Il project adventist dal Messias
cumpara en : Esa.61:1-2 : « L'ispirt dal Segner, YaHWéH, è sin mai, perquai che YaHWéH
m'ha unts per purtar bunas novas als afflits; El m'ha tramess per sanar quels chi han il cour
rupt, per proclamar als captivs la libertà, ed als praschuniers la deliberanza; per publitgar in
onn da grazia da YaHWéH, … » Qua, legind quest text sinagoga da Nazaret, Jesus ha interrut
sia lectura e serrà il cudesch, perquai ch''il rest, concernent il « di da vendetga » na duess''
s''ademplir che 2003 onns pli tard, per sia returnada divina gloriusa: « e in di da vendetga da
noss Dieu; per cunfuar tuts ils afflicts; »
L'adventissem ha oz ina multitud da fatschas, e en emprim lieu, l'aspect institziunal
uffizial che ha refusà l'onn 1991 las ultimas glischs che Gesu ha proponì a quel, tras l'umil
instrument uman che jau sun. Ils detagls vegnan a cumparair nua che quai è adequat en
quest document. Blers gruppas adventistas dissidentas existan sparpagliadas sin la terra.
Questa glisch è adressada a quellas en prioritad. Ella furma la «gronda glisch» vers la quala
nossa sœur spirituala veglia, Ellen White, vuliva manar il pievel adventist. Ella ha preschentà
sia ovra sco la «pitschna glisch» che manà vers la «gronda». E en siu ultim messadi public,
brandind en l'aria cun duas mauns la Bibla santa, ella ha declerà: «Fratgs, jau vi recumandar a
vus quest cudesch». Siu giavisch è oz exaudì; Daniel e l'Apocaliss èn decifrads entirman tras
ina stretga applicaziun dals codes biblics. Ina perfetta harmonia revela la gronda sapienza da
Dieu. Lectur, lectura, tge che ti es, jau t'exhort da betg commetter las sbagls dal passà, è ti che
stos t'adattar al project divin, perquai ch'il Tutpussant na s'adattarà betg a tes punct da vista. Il
refus da la glisch è in mortal senza nagin remedi; il saung versà da Jesus-Christ na'l cuvra
betg. Jau serr questa impurtanta parentaisa e return sin la «calamità » annunziada.
Avant dad approdar al raquint da l’Apocalypse, jau sto t’explitgar perche, en general,
las profezias inspiradas da Dieu èn per nus, ils essers umans, vitalas al pli aut grad, damai che
lur enconuschientscha u lur disprezi ha per consequenza la vita eterna u la mort definitiva. La
raschun è la suandanta: l’esser uman ama la stabilitad e perquai ch’el tema ils midads. En
consequenza, el protegia questa stabilitad e transforma sia religiun en tradiziun, mettend da
vart tut quai che sa preschenta en in aspect da novadad. Uschia han agì, per lur perdiziun, en
emprims lieu, ils gidieus da l’antica allianza divina che Jesus n’hesitescha betg da denunziar
sco essend «ina sinagoga da Satan » en Apo.2:8 e 3:9. S’ancrant en la tradiziun dals babuns,
els han credì che cun quest med vi lur relaziun cun Dieu vegnia protegida. Ma tge succeda en
tal cas? L’uman na sculta pli Dieu cura ch’el al discuorra, ma dumonda che Dieu al sculti
discurrer. En questa situaziun, Dieu na chatta pli si’approvaziun, e quai tant pli che, sch’el è
en si’essenza e siu giudizi inalterabel e perpeten, èsi er vair ch’el sviluppa adina novs projects
e mida perpetenamain. In vers suffitgescha per confermar questa idea: « Il sentier dals gists è
sco la glisch splenduranta, da la quala la splendur crescha enfin mezdi. (Pro 4:18) ». Il
« sentier » da quest vers equivala al « via » incarnà en Jesus-Crist. Quai prova che la vardet
da la cretta en Crist sa sviluppa er ella col temp, tenor la tscherna da Dieu, conform a ses
projects. Ils candidats per l’eternità duessan dar a las pleds da Jesus il senn che als revena cur
ch’els di: « A quel che guarda enfin la fin mes ovras, jau dun… (Apo.2:26)». Blers pensan
ch’i basta da mantegnair il cumenzament enfin la fin; e quai è gia stà l’errur dals gidieus
naziunals e la lescha da Jesus en sia parabola dals talents. Ma quai è da smancher che la varda
cretta è ina relaziun permanenta cun l’Spirit dal Dieu vivent che varga da dar a ses uffants
quella nutriment che sorta da sia bucca en mintga mument. La pleds da Dieu na sa restrenscha
betg als scrits saints da la Bibla, suenter quella, resta adina il « Logos » vivent, la Pleds
temporarmain fatg charn, il Crist agind en Spirt Sonch per cuntinuar ses dialog cun quels ch’il
aman e ch’il tschertgan cun tut lur olma. Jau poss far testimoni da quistas caussas damai
ch’jau hai persunalmain profità da quest apport da novas glischs ch’jau fatsch partajar a quels
ch’il aman tant sco jau. La novità retschavida dal tschiel meglierescha adina nossa
chapientscha da ses projects revelà e sto savair decider e bandunar las interpretaziuns
surpassadas cur ch’ellas daventan antiquadas. La Bibla ans invita d’agir uschia: « Examinai
tuttas chaussas; tegnai quai ch'è bun; (1Th.5:21)».
Il giudizi da Dieu è adina adattà a questa evoluziun progressiva da la glisch inspirà e
revelada als elets depositadis da sias oraclas. Uschia, il respect strict da la tradiziun provoca la
perdita, perquai ch'el impedescha l'esser uman dad s'adattar a l'evoluziun dal program salvader
revelà progressivamain enfin la fin dal mund. Ei ina expressiun che pren sia valur entira en il
domini religius, quai è: la vardad dal temp preschent u la vardad preschenta. Per meglder
entender questa pensada, nus ston guardar en il passà, nua ch’avevan en il temp dals apostels
ina doctrina da fe perfetga. Pli tard, en temps dad extrema stgirezza profetisada, la doctrina
dals apostels è vegnida remplazzada da quellas da las duas « Roma »; l’imperiala e la papal,
las duas fasa d’in medem project divin preparà per il diavel. Dapi lura, l’ovra da refurma
justifiescha ses num, perquai ch’i sa tracta dad arrancar las falsas doctrinas e da replantar las
bunas semnas destruidas da la doctrina apostolica. Cun bler patientia, ha Dieu temp, bler
temp, per che sia glisch vegnia restaurada enfin ses cumplettamaint integral. A la differenza
dals dieus pagans che na reageschan betg, perquai ch’els na existan betg, il Dieu creatur, el,
viva eternamain, e el mussa ch’el exista, tras sias reactiuns e sias acziuns inimitablas; malgrà
per l’uman, sut l’aspect dad grevs chastiamaints. Quel che cumonda a la natira, che dirigescha
la saiv, il tun ed ils splendurs, che sveglia ils vulcans e als fa spidar fieu sin l’umanità
culpabla, che suschitescha ils terratrembels e provoca ils raz-de-marée destructurs, è era quel
che vegn a murmurar en l’ispazi dals elets, l’avanzament da ses project, quai ch’el è per far,
sco el l’aveva annunzià avant, ditg avant. «Perche il Segner, l'Eternel, na fa nagot senza avair
revelà ses secret a ses serviturs ils profets », suondar Amos 3:7.
L'emprim mira sin l'Apocalipsa
En sia preschentaziun, Gion, l'apostel dal Segner Jesus-Christ, ans descriva las maletgs
che Dieu gli dat en visiun ed ils messadis ch'el auda. En apparenza, mo be en apparenza, la
Revelaziun, translaziun dal grec «apocalupsis», na revela nagot, perquai ch'ella mantegna sia
fatscha misteriusa incomprensibla per las multituds da creists che la leschan. Il misteri als
decuragescha, ed els èn reducids a ignorar ils secrets revelads.
Dieu n’agit pas ainsi sans raison. En agissant de la sorte, Il nous enseigne combien sa
Révélation est sainte et, qu’à ce titre, elle est destinée uniquement à ses élus. Et c’est qu’il
convient d’être clair sur le sujet, ses élus ne sont pas ceux qui prétendent l’être, mais
exclusivement ceux qu’il reconnaît lui-même comme ses serviteurs, parce qu’ils se
distinguent, des faux croyants, par leur fidélité et leur obéissance.
« Revelaziun da Jesus Christ, che Dieu ha ad el per mussar a ses serviturs las
chaussas che duain avvenair spertamain, e ch'el ha fatg enconuschent, cun trametter ses
anghel, a ses servitur Gion, il qual ha attestà la plaid da Dieu ed il testimoni da Jesus Christ,
tut quai ch'el ha vis. (Apo.1:1-2) ».
Uschia, quel che ha declerà en Gion 14:6, « Jeu sun la via, la vardad e la vita; nagin
na vegn tar il Bab senza mei.», vegn, tras sia Apocalipsa, sia Revelaziun, mussar a ses
serviturs il camin da la vardad che als permetta d'obtegnair la vita eterna offrida e proposta en
ses num. Na l'obtegnaran pia mo quels ch'el giuditgescha degns da la retschaiver. Suenter
avair mussà concretamain tras ses ministeri terren quai che furma il model da la vaira cretta,
Jesus vegn a renconuscher quels che sun degns dad el e da ses sacrifici expiatori voluntari, en
quai ch'els s'èn realmain engaschads en quest camin model en il qual el è ì avant els. Sia
consacraziun plaina ed entira al servetsch da Dieu è la norma proposta. Sche il Maester ha dit
a Pilat: « jeu sun vegnì en il mund per render testimonianza a la vardad (Gion 18:37) »,
en quest medem mund, ses elets ston far il medem.
Mintga misteri ha sia explicaziun, ma per l’obtegnair, sto ins utilisar las clavs che
avran e serran l’access als secrets. Ma helas per ils curios superficials, ina clav principala è
Deus sez, en persuna. A plaschair e tenor siu giudizi infallibel e perfetgamain gist, el avra u
serra l’intelligenza umana. Quest emprim obstacle renda il cudesch revelà incomprensibel e la
Bibla santa en general daventa, cur ch’ella è sutmissa a la lectura dals fals credents, ina
collecziun d’artitgels d’alibis religius. E quels èn blers, quests fals credents, perquai ch’ils
avertiments da Jesus davart ils fals cristus che comparissian enfin la fin dal mund, tenor
Matt.24:5-11-24 e Matt.7:21 fin 23, nua ch’el metta en guardia cunter las falsas pretensiuns da
quels che sa declaran dapertot da sia part.
L’Apocalypse è pia la revelaziun da l’istorgia da la vaira cretta renconuschida da
Gesu-Crist en Bab e en Spiert Sonter sortì dal Bab, l’unic Dieu creatur. Questa vaira cretta
qualifitgescha ses elets che traversan tras ils seculs stgirants dals temps da confusiun religiusa
extrema. Questa situaziun justifiescha il simbol d’stailas che Dieu attribuescha als elets ch’el
renconuscha, er mumentanemain, perquai che sco ellas, tenor Gen.1:15, els spluntan en las
stgirettas, « per illuminar la terra. »
La segunda clav da l’Apocaliss è zuppada en il cudesch dal profet Daniel, in dals
cudeschs da l’allianza veglia, la quala furma il prim dals « dus testimonis » da Dieu
menziunads en Apo.11:3; il secund essend l’Apocaliss e ils cudeschs da la nova allianza.
Durant siu ministeri terren, Jesus ha attirà l’attenziun da ses disciples sin quest profet Daniel,
il qual testimoni è classà en ils cudeschs istorics en la santa « Thora » giudaica.
La revelaziun divina prenda l’aspect da duas colonnas spiritualas. Quai è uschè ver,
che ils cudeschs da Daniel e quel da l’Apocaliss a Gian èn interdependents e
complementars per portar, sco duas colonnas, il chapitel d’ina revelaziun divina celestiala.
L’Apocaliss è pia l’istorgia da la vaira cretta che Dieu definescha en quest verset:
« Beà quel che legia e quels che audan las pleds da la profezia, e che observan las chaussas
che èn scritas là! Perquai ch’il temp è vischin (Apoc.1:3) ».
Il verb « leger » ha per Dieu in senn precìs che gli associa il fat da chapir il messadi
legì. Questa pensada è exprimida en Esa.29:11-12 : « Tutta la revelaziun è per vus sco las
pleds dad in cudesch sigillà che vegn dà ad in um che sa leger, cun dir: Legia pia quai! E che
respunda: Je na pos betg, perquai ch’el è sigillà; u sco in cudesch che vegn ad in um che
na sa betg leger, cun dir: Legia pia quai! E che respunda: Je na sai betg leger». Cun questas
cumparaziuns, l’Spirt conferma l’impossibilitad da chapir ils messadis divins codads per quels
che « l’honureschan cun la bucca e las levras, ma ils cors èn lunsch dad El», tenor Esa.29:13 :
« Il Segner di: Cur che quest pievel s’approvescha da mai,El m’honurescha cun la bucca e
las levras; ma siu cor è lunsch da mai, e la tema ch’el ha da mai n’èbe in precet da tradiziun
umana ».
Ina terza clav sa junta cun l’emprima. Ella sa chatta era en Dieu che tscherna suveran
tranter ses elets, quel ch’el va render abel da « leger » la profezia per illuminar ses frars e sors
en Jesus-Christ. Perche Paul ha regurdà en 1 Cor.12:28-29 : «E Dieu ha stabilì en l''Baselgia
emprimamain apostels, secundaramain profets, terzamain docturs, suandants quels che han il
don dals miracls, lura quels che han ils dons da guarir, da gidar, da reger, da discurrer
diversas linguas. Eschan tuts apostels? Eschan tuts profets? Eschan tuts docturs? ».
En l''urden dirigì da Dieu, ins na s''improvisescha betg profet per decisiun umana
persunala. Tut succeda sco Jesus l''ha mussà en parabola, nus na duain betg nus sbrinzlar per
prender l''emprima plazza davant la scena, ma al contrari, nus duain s''asezar en il fund da la
sala, e spetgar, sch''i sto succeder, che Dieu n''invitescha d''ir en l''emprim rang. Jau na haveva
nagina ambiziun per ina rolla speziala en si''ouvra, e jau n''aveva per mai, mo in grond appetit
dal giavisch da chapir las muntadas da quests messadis stranis, che jau legiva en l''Apocaliss.
Ed è Dieu che, avant che jau chapeschia il senn, m''ha tramess in appel en ina visiun. Na stuai
dentant betg esser surprais dal caracter extraordinariamain cler dals ovras che jau preschent;
quel è il frut d''ina missiun autenticamain apostolica.
L’incapacitad temporara da chapir ses secrets revelads en moda codifitgada è uschia
normala e previsa en l’urden stabilì da Dieu. L’ignoranza na furma betg ina culpa, uschè ditg
ch’ella na resulta betg d’in refus da la glisch dada. En cas da refusar quai ch’el revela tras ils
profets ch’el incumbenschescha per questa lavur, la sentenzia divina è immediata: è la ruptura
da relaziun, protecziun e speranza. Uschia, in profet incumbenscho, Gion, ha retschavì da
Dieu ina visiun codifitgada, al temp da la fin, in auter profet incumbenscho ta preschenta oz
las visiuns decodifitgadas da Daniel e l’Apocaliss, ta porschond tut las garanzias da la
benediziun divina tras lur sublime claritad. Per quest decodifitgar, ina suletta funtauna: la
Bibla, nagut auter che la Bibla, ma l’entira Bibla, sut l’illuminaziun dal Spiert Sant.
L’attenziun da Dieu e si’amur èn dirigidas sin las creatiras umanas las pli simplas a l’exempel
d’uffants ubidients, daventads rars al temp da la fin. La chapientscha da la pensada divina na
po betg sa realisar che en ina collavuraziun stretga e intensiva da Dieu e da ses servitur. La
vardà na po betg vegnir engulada; ella vegn meritada. Ella vegn retschavida da quels che
l’aman sco in’emanaziun divina, in frut, in’essenza dal Segner binamà e adorà.
La construcziun cumpletta da la gronda Revelaziun purtada en moda complementara
tras ils cudeschs Daniel ed Apocaliss è giganta e trompusamain complexa. En effet, Dieu
menziunescha savens las medemas tematicas sut aspects e precisaziuns differentas e
complementaras. Cun il grad da masteranza che j’ai uss dal tema, l’istorgia religiusa revelada
è en realitad fitg simpla da resumar.
I resta anc ina quarta clav: quai esan nus sezs. Nus stuain esser elets, perquai che nossa
olma e nossa entira persunalitad sto cundivider cun Dieu sias concepziuns dal bain e dal mal.
Sch’in na gli apartegna betg, è segir ch’el vegn a contestar sia doctrina sin in punct u l’auter.
La gloriusa Revelaziun apparischa cler mo en l’ispirt santifitgà dals elets. La vardad è uschia
fatga ch’ella na sa mercanta betg, ella na sa negocia betg, la stuain prender uschia u la
bandunar. Sco Jesus ha mussà, tut sa regla tras « gea » u « na ». E quai ch’il uman agiuntescha
vegn dal Malign.
Igl resta anc in criteri fundamental che vegn pretendì da Dieu : l’umilitad totala. La
fierezza d’ina ovra è legitima ma l’orgogli na vegn mai ad esser : « Dieu resistescha als
orgoglius ma el fa grazia als umils(Jac.4:6) ». Essend l’orgogli la ragisch dal mal che ha
causà la perdita dal diavel cun sias monstrusas consequenzas per el sez e per tut las creatiras
celestialas e terrenas da Dieu, è impossibel per in esser orgoglius da cuntanscher l’elecziun en
Christus.
L'umiltad, la vera, consista en reconuscher nossa debolezza umana e crer las pleds dal
Cristus cur el ans disch: «senza mai, vus na pudais far nagut (Gion 15:5)». En quest «nagut»
sa chatta, en emprima lingia, la pussaivladad da chapir il senn da ses messadis profetics
codads. Eu vegn a ta dir perqué e a ta dar l'explicaziun. En sia savida, sia sapienza divina, il
Segner ha inspirà a Daniel sias profezias en elements separads da decennis. Avant ch'el m'ha
inspirà l'idea da far la sintesa comparativa da l'entir da questas profezias separadas en
chapitels, nagin ha fatg quai avant mai. Perquai ch'è sulettamain cun questa tecnica che las
acusaziuns preschentadas da Dieu gudognan en precisiun e clarezza. Il secret da la glisch sa
basa sin la sintesa da l'entir dals texts profetics, da l'studim parallel da las datas da ses
chapitels separads, e surtut da tschertgar en l'entira Bibla la muntada spirituala dals symbols
chattads. Tant che questa metoda n'è betg stada utilisada, il cudesch da Daniel, senza il qual la
profezia da l'Apocaliss resta totalmain incomprensibla, las acusaziuns divinas menziunadas
n'han betg inquietà memia quels ch'ellas concernan. È per midar questa situaziun, che il Sonch
Spiert da Jesus-Cristus m'ha inspi per render cler quai ch'era tegnì, enfin qua, obscur.
L'identificaziun da las quatter tschernautas principalas da l'ira divina è uschia revelada en
moda indiscutabla. Dieu na reconoscha nagina autra autoritad che quella da sia pleda scritta,
ed è ella che denunzia ed accusa, al titel da ses «dus testimonis » suainter Apo.11:3, ils
pchaders terrasters e celestials. Guardain ussa questa istorgia profetica revelada en resüm.
Emprima part : l’istorgia d’Israel en deportaziun dapi – 605
Daniel arriva a Babilonia (-605) Dan.1
Las visiuns da Daniel dals dominaturs successivs
1-L’imperi Chaldeic : Dan.2:32-37-38 ; 7:4.
2-L’imperi Med e Persian : Dan.2:32-39 ; 7:5 ; 8:20.
3-L’imperi Grec : Dan.2:32-39 ; 7:6 ; 8:21 ; 11:3-4-21.
4-L’imperi Roman : Dan.2:33-40 ; 7:7 ; 8:9 ; 9:26 ; 11:18-30.
5-Il reginavel europeic : Dan.2:33 ; 7:7-20-24.
6-Il regimen papal : . . . . . . . . . . . . . . . . Dan.7:8 ; 8:10 ; 9:27 ; 11:36.
Seconda part : Daniel + Apocaliss
Profezia davart l'emprima vegnida dal Messias refusada dals gidieus : Daniel 9.
Persecuziuns dals Gidieus dal retg grec Antiochos IV Epifan (-168) : annunzia
d'ina granda disgrazia : Dan.10:1. L'adempliment : Dan.11:31. Las persecuziuns romanas
(70) : Dan.9:26.
Suenter ils Caldeers, ils Meds e Persians, ils Grecs, la dominaziun da Roma, imperiala,
puspè papala, a partir da 538. En Roma, la cretta cristiana s'encuntertga cun sia inimia mortala
en sias duas fasas successivas imperiala e papala : Dan.2:40 fin 43 ; 7:7-8-19 fin 26 ; 8:9 fin
12 ; 11:36 fin 40 ; 12:7 ; Apoc.2 ; 8:8 fin 11 ; 11:2 ; 12:3 fin 6-13 fin 16 ; 13:1 fin 10 ; 14:8.
A partir da 1170 (Pierre Valdo), l’ovra da refurma enfin al return dal Crist : Apo.2:19-
20-24 enfin 29 ; 3:1 enfin 3 ; 9:1 enfin 12 ; 13:11 enfin 18.
Entre 1789 e 1798, l’acziun punitiva da l’ateissem revoluziunar franzos : Apo.2:22 ;
8:12 ; 11:7 a 13.
L’imperi da Napoleon 1er : Apo.8:13.
A partir da 1843, la prova da la fe adventista e sias consequenzas : Daniel 8:14 ; 12:11-
12 ; Apo.3. Crudada dal protestantissem tradiziunal : Apo.3:1 a 3 ; siu chastiment : Apo.9:1 a
12 (la 5ème trombetta). Ils pioniers adventistas benedids : Apo.3:4 a 6.
A partir da 1873, la benediziun uffiziala da l’instituziun adventista dal settim di
universala : Daniel 12:12 ; Apo.3:7 ; il sigl da Dieu : Apo.7 ; sia missiun universala u
messadis da trais anghels : Apo.14:7 a 13.
A partir da 1994, sutmetgida a ina prova da fe profetica, la fe adventista institucionala
croda : Apo.3:14 a 19. La consequenza : ella sa collia cun il camp protestant refusà dapi 1844
: Apo.9:5-10. Sieu chastiment : Apo.14:10 (el beivra, el er, …).
Tra il 2021 e il 2029, la Terza Guerra Mondiale: Daniel 11:40 a 45; Apo.9:13 a 19 (la
6a trombetta).
En il 2029, la fin dal temp da grazia collectiva ed individuala: Apo.15.
La prova universala da la fei: la lescha duminicla imponida: Apo.12:17; 13:11 a 18;
17:12 a 14; ils ultims set flagels: Apo.16.
En la primavaira 2030, « Harmaghedon » : decret da mort e return glorius dal Crist :
Daniel 2:34-35-44-45 ; 12:1 ; Apo.13:15 ; 16:16. La settima trombetta : Apo.1:7 ; 11:15 à 19 ;
19:11 à 19. Il settim ultim flagel : Apo.16:17. La racolta u l’enlevaziun dals elets : Apo.14:14
à 16. La vendemmia u il chastì dals fals magisters religius : Apo.14:17 à 20 ; 16:19 ; 17 ; 18 ;
19:20-21.
A partir dal primavaira 2030, il settim milleni u il grond sabbat per Dieu e ses elets:
battì, Satan è enchainà sin la terra desolada durant melli onns : Apo.20:1 a 3. En tschiel, ils
elets giuditgeschan ils decaduts: Daniel 7:9 ; Apo.4 ; 11:18 ; 20:4 a 6.
Vers 3030, il Giudizi final: la gloria dals elets: Apo.21. La segunda mort sin la terra:
Daniel 7:11 ; 20:7 a 15. Sin la terra renovada: Apo.22 ; Dan.2:35-44 ; 7:22-27.
Ils simbols da Roma en la profezia
L’aspect obscur da las profezias sa basa sin l’utilisaziun da simbols differents entant
ch’els concernan la medema entitad. Els daventan, uschia, complementars, enstagl da
s’excluir. Quai permet a Dieu da mantegnair l’aspect misterius dals texts e da construir en
portret-robot, ils aspects differents dal subject visà. Uschia è quai da sia finamira principala:
Roma.
En Dan.2, en la visiun da la statua, ella è il quart imperi cun il simbol « las chommas
da fier ». Il « fier » correspunda a sia caracteristica dura e sia devisa latina « DVRA LEX
SED LEX », translatada sco: « la lescha è dura, ma la lescha è la lescha ». Ultra da quai, ils
« chommas da fier » fan pensar a l’aspect dals legionaris romans cuverts da cuirassas da fier
sin il pèz, sin la testa, sin las spatlas, sin ils bratschs e sin las chommas, avanzond a pe en
lungias colonnas organisadas e disciplinadas.
En Dan.7, Roma, en sias duas fasas paganas, la republicana e l’imperiala, è ancura il
quart imperi descrit sco « in monstrum terribel cun dents da fier ». Il fier da sias dents la
collia cun las chommas da fier da Dan.2. El ha era « diesch cornas » che represchentan diesch
reginavels europeics independents che sa furman suenter la crudada da l’imperi roman. Quai è
l’ensegnament dat en Dan.7:24.
Dan.7:8 descriva l''appariziun d''ina undeschavla « corna » che vegn a daventar en la
profezia il center principal da tut l''ira divina. Ella retschaiva il num da « pitschna corna » ma,
paradoxalmain, Dan.7:20 attribuescha ad ella « ina pli gronda apparientscha che las autras ».
L''explicaziun vegn dada en Dan.8:23-24, « quest retg sfaccià ed artificius reussescha en
sias interpresas; el destruescha ils pussants ed il pievel dals sants». Quai è mo ina part da las
acziuns che Dieu attribuescha a questa segunda dominaziun romana, che s''ademplescha a
partir da 538, cun l''instaurazziun dal regim papal che impona la fe catholica romana tras
l''autoritad imperiala da Giustin Iel. Nus duain avair da manar ora tut las acusaziuns che Dieu
preschenta en moda sparpagliada, en tutta la profezia, cunter quest regim autocratic e
despotic, ma religios, che represchenta il papissem roman. Sch’il Dan.7:24 al dis « different
dals emprims », quai è precisamain perquai ch’il sieu pussè è religios e sa basa sin la
credulitad dals pussants che al teman e teman sia influenza tar Dieu; quai che Dan.8:25
imputa al « success da sias artas ». Tscherts pudessan chattar anormal ch’jau colliaziuneschi
il retg da Daniel 7 cun il retg da Daniel 8. Jau stun perquai da mussar la giustificaziun da
questa colliaziun.
En Dan.8, n’ins chattan betg pli las quatter successiuns imperialas da Dan.2 e 7, mo be
duas da quests imperis, identifitgadas cleramain en il text: l’imperi Med e Pers, designà tras in
« muvel » e l’imperi Grec represchentà tras in « chaura » che preceda l’imperi Roman. En
323, il grond conquistader grec Alexander il grond mora, « la grond corn da la chaura sa
rompa ». Ma senza ereditad, seis imperi vegn partgì tranter ses generals. Suenter 20 onns da
guerra tranter els, restan mo 4 reginavels « quatter corns s’alzettan vers ils quatter vents dal
tschiel per la remplazzar ». Questas quatter cornas èn l’Egipta, la Siria, la Grezia e la Tracia.
En quest chapitel 8, l’Spirt ans preschtainta la naschientscha da quest quart imperi che, al
cumenzament, è mo ina citad occidentala, d’emprima monarchica, puspè republicana dapi
510. È en ses sistem republican che Roma cuntanscha a moda progressiva pussanza tras
transformar en colonias romanas ils pievels che cloman per agid. Uschia, al verset 9, sut il
num « pitschna corn » che designescha, gia, il regim papal roman en Dan.7, l’arrivada da la
Roma republicana en l’istorgia da l’Orient nua che sa chatta Israel, s’ademplescha tras sia
intervenziun en Grezia, « ina da las quatter corns ». Sco che jau hai ditg, ella è vegnida
clamada en 214 per reglar in different che cumbatteva duas lias grecas, la lia achea e la lia
etolica, ed il resultat è stà per la Grezia, la perdita da sia independenza, ed il sfruttament
colonial dals Romans en 146. Il verset 9 evoca las conquistas successivas che van a far da
questa pitschna citad da l’Italia, il quart imperi represchentà tras « il fier » en las profezias
precedainas. Il lieu geografic dal resunament è quel da l’Italia nua ch’è Roma. La
naschientscha da ses fundaturs Romulus e Remus metta en scena ina lufa che als avess alvsà.
En latin il pled Lufa sa di « lupa » che signifitgescha lufa ma er prostituta. Uschia gia da sia
creaziun questa citad è stada segnada da Dieu per ses destin dubel profetic. Ella vegn a
returnar sco luf en la nursaria da Jesus, che la cumpararà cun ina prostituta en Apo.17. Puspè,
sia extensiun vers ses « mezdi », s’è realisada cunquistond l’Italia dal Sid (– 496 fin 272),
perpoi sortir victoriusa dals guerras cunter Carthago, l’actuala Tunisia, a partir dal 264 avant
noss’era. La proxima fasa vers sia « ost » è quela da sia intervenziun en Grezia sco che nus
avain gia vis. È ch’ella vegn descritta sco « s’alzond dad ina da las quatter corns » da
l’imperi grec spartì eredità dad Alexander il Grond. Sempre pli pussanta, en 63, Roma vegn
a finalmain imponer sia preschientscha e sia pussanza coloniala en la Judea che l’Spirt numna
« il pli bel pajais » perquè el è sia ouvra dapi sia creaziun suenter la sortida da sia pievel da
l’Egipta. Questa expressiun vegn repetida en Ezé.20:6-15. Precisiun istorica: ina giada dapli,
Roma è vegnida clamada da Hyrcan en cumbat cun ses frar Aristobule. Las trais conquistas
romanas descrittas, sut la medema furma geografica che quellas dal « muvel » medo-persian
dal medem chapitel, correspundan al testimoni istoric. Il fin fixà da Dieu è uschia cuntanschì:
l’expressiun « pitschna corn » da Dan.7:8 e Dan.8:9 concerna, en ambas referenzas,
l’identitad romana. La chaussa è demonstrada e incontestabla. Sin questa certezza, l’Spirt
divin po cumplettar si’instrucziun e sias accusas cunter quest sistem religios papal, che
concentra sin el tut las fulminaziuns dal tschiel. La successiun da la Roma papala a la Roma
imperiala essend stada demonstrada en Dan.7, qua, en Dan.8, l’Spirt salta ils tschientaners che
las separan, e gia dal verset 10, el reprenda sco objectiv l’entitad papala, sia enemica mortala
preferida; e betg senza motiv. Perquai ch’ella acceda a la religiun cristiana dals burgais dal
reginavel dals tschiels unids da Jesus-Christ: « s’alzet enfin l’armada dal tschiel ». La chaussa
vegn realisada il 538 cun il decret imperial da Giustin Iel che offra a Vigil Iel, l’autoritad
religiusa ed il tron papal dal Vatican. Ma cun questa pussanza, el agescha cunter ils sants da
Dieu, ils quals el persequitescha en num da la religiun cristiana, sco faran ses successurs
istorics per bundant 1260 onns (traunter 538 e 1789-1793). Ina precisiun istorica conferma
l’exactadad da questa durada, considerond che il decret è vegnì scrit il 533. Ils 1260 onns èn
uschia, en quest calcul, finids il 1793, l’onn en il qual durant la «Terrur» revoluziunara,
l’aboliziun da la baselgia romana è vegnida decretada. « Ella ha sbüttà in terra ina part da las
stailas e las ha pestà ». L’imagen vegn reprenda en Apo.12:4 : « Sia cua ha tratg giu il terz
da las stailas dal tschiel e las ha schlittà sin la terra ». Las clavs vegnan dadas en la Bibla.
Concernent las stailas, ellas èn en Gen.1:15 : « Dieu las ha messas en l’extensiun dal tschiel
per illuminar la terra » ; en Gen.15:5, ellas vegnan cumparegliadas cun la posteritat
d’Abraham : « Guarda vers il tschiel e numerescha las stailas, sch’ ti pos las numerar; quai
vegn a esser tia descendenza » ; en Dan.12:3 : « quels ch'instrueschan la giustia alla multitud
splenduran scu las stailas, adina ed a perpetnadad ». Il pled « cua » prendrà ina gronda
impurtanza en l’Apocalissi da Jesus-Christ, perquai ch’el simbolisescha e designescha « il
profet ch'instruescha la manzegna », sco Isaia 9:14 ans revela, uschia avrind nossa
intelligientscha dal messadi codà divin. Il regim papal da Roma è pia, tras ils seculs da sia
dominaziun e dapi sia origin, dirigì da fals profets, suandant il sonch e gist giudici revelà da
Dieu.
En Dan.8:11, Dieu accusescha la papatia da s'alzar cunter Gesu-Crist, l'unic « Chau
dals chaus », sco il vers 25 precisarà, era cità sco « Retg dals retgs e Segner dals segners », en
Apoc.17:14 ; 19:16. Nus legin : « Ella sa levet fin al chau da l’armada, al privet dal perpeten
e smantelget la basa da ses sanctuari ». Questa translaziun differa da las translaziuns usualas,
ma ha il merit da respectar, strictamain, il text ebraic original. E sut questa furma il messadi
da Dieu prenda consistenza e precisiun. Il term « perpeten » na sa referescha betg al «
sacrifici », perquai che questa pled na vegn betg scrit en il text ebraic, sia preschientscha è
illegitima e nunjustifitgada; ultra da quai, ella falsifitgescha il senn da la profezia. En effet, la
profezia prenda per mira l’epoca cristiana en la quala, tenor Dan.9:26, ils sacrificis e las
offras èn vegnids abolids. Quest term « perpeten » sa referescha ad ina proprietad exclusiva
da Jesus-Christus che è siu sacerdoci, vul dir, sia pussanza d’intercessur en favur da ses elets
che el identifitgescha e tschernida. Or, en s’appropriar questa pretensiun, il regim papal
benedescha ils maledis e maledescha ils benedis da Dieu che el accusa falsamain d’eresia,
s’erigent el sez sco model da la fe divina; ina pretensiun totalmain contestada da Dieu en sia
revelaziun profetica che l’accusa, en Dan.7:25, da « furmar il plan da midar ils temps e la
lescha ». L’eresia è pia en l’ovra entira dal regimen papal, rendì uschè indign da purtar u da
render in giudizi religius qualunque. Il perpeten è uschia conform als enseignaments dad
Héb.7:24, il « sacerdozi intransmissibel » da Jesus-Christ. Perquai, il papissem na po betg
pretender ina transmissiun da sia pussanza e da sia autoritad tras Dieu en Jesus-Christ; el na
pudeva uschia betg auter che al schular illegalmain cun tut las consequenzas ch’avran, per el e
quels ch’el seducescha, in tal schul. Questas consequenzas èn reveladas en Dan.7:11. Al
giudizi final, el subirà la « segunda mort, schlià viv en la tana da fieu e da sulfur», dal qual el
ha lungatg menatschà, el sez, ils monarcs e tuts ils umans, per ch’els al servian e temian:
« Jau guardavi lura pervia da las pledas superbas che la corn pronunziava, e cuntrari a quai
ch'jau guardavi, l'animal vegnì mazzà, e ses corp vegnì destruì, surdà al fieu per esser
bruschià ». A sia vart, la Revelaziun da l’Apocaliss confermerà questa sentenza dal dretg
giudizi dal ver Dieu offais e frustrà, en Apo.17:16; 18:8; 19:20. Jau hai tschernì da translatar
cun « e smantellà la basa da ses sanctuari » pervia dal caracter spiritual dals actens
d’accusaziun cunter il regimen papal. En effet, il pled ebraic « mecon » po vegnir translatà
sco: lieu o basa. E en il cas che sa preschenta, è propi la basa dal sanctuari spiritual che vegn
sturnà. Quest term « basa » concerna, tenor Eph.2:20-21, Gesu-Crist sez, « piz principala da
l’angul », ma er, l’entir fundament apostolic cumpareglià cun in edifizi spiritual uschia, in
« sanctuari » proprietad da Gesu-Crist, construì da Dieu sin el. L’ierta pretendida da Sontg
Peder è uschia contradetta da Dieu en persuna. Per il papissem, l’uniqa ierta da Peder è la
prolongaziun da l’ovra dals ses bourreaux che l’han crucifitgà suenter ses divin Maester. Ses
regim da l’inquisiziun ha reproducì fedelmain il model pagan inizial. Avend « midà ils temps
e la lescha » che Dieu ha instituì, quest regim intolerant e crudel, da tgeunas chau papals eran
assassins, criminals notoris, sco Alexander VI Borgia e ses figl Cesar, executur e Cardinal,
testimoniescha la natira diabolica integrala da l’instituziun papala catolica romana. Enorms
massacres da glieud paschaivla èn vegnids provocads da questa autoritad religiusa, tras las
conversiuns forzadas, sut paina da mort, e las urdens religiusas da las crusadas manadas
cunter ils muslims che occupavan la terra d’Israel; ina terra maledida da Dieu dapi l’onn 70,
nua ch’ils Romans èn vegnids per destruir « la citad e la sanctad », conform a quai ch’è
annunzià, en Dan.9:26, en consequenza dal refus dal Messias dals gidieus. La « basa da ses
sanctuari » concerna tut las vardats doctrinals retschetidas dals apostels che las han
transmissas a las generaziuns futurras tras las scrittiras da la nova allianza ; il segund dals
« duos testimonis » da Dieu, suainter Ap.11:3. Da quest testimoni silenzius, il papissem ha
retschet mo ils nums dals erox da la cretta biblica ch’el fa adorar e servir en multitud da sias
multituds d’adepts. La vardat suainter Roma è consignada, en part, en siu « missel » (il gidar
da la messa), che remplazza las « duos testimonis » da Dieu; ils scritgs da l’allianza veglia e
nova che furman ensemen la Bibla santa ch’ella ha cumbattì cun dar la mort a ses aderents
fidels.
Il vers 12 da Dan.8, ans mussarà, perquai, che Dieu sez è stà obligà da susitar questa
odiusa e detestabla religiun. « L’armada vegniva messa a disposiziun cun il perpet pervia dal
puchià ». Uschia las orriblas ed abominablas acziuns da quest regimen han existì, tras il
desideri da Dieu, per punir il « puchià » che è, tenor 1 Gion 3:4, la transgressiun da la lescha.
E quai è in’acziun imputabla gia a Roma ma en sia fase imperiala pagana, perquai ch’il puccà
uschè grev, che meritescha ina tala puniziun, ha tucà Dieu en dus puncts extremamain
sensibels: sia gloria da Dieu creatur e da victur en Crist. Nus vesain en Apoc.8:7-8, che
l’instituziun dal regim papal, l’onn 538, furma il secund chastiment, inflitgà da Dieu, e
profetisà tras il simbol avertider da la « segunda trombetta ». In auter chastih la preceda, fatg
tras las invasiuns barbaras da l’Europa daventada infidèlmain cristiana. Questas acziuns
s’extendan tranter 395 e 476, la causa dals chastihs infligids sa chatta anc avant 395. Uschia,
sa conferma la data dal 7 da mars 321, en la quala, l’imperatur roman pagan, Constantin 1er,
tras il qual la pasch è vegnida offerta als cristians da l’imperi, ha ordinà tras decret l’abbandun
da la pratica dal sabbat ch’el ha remplazzà cun il repaus dal emprim di. Or, quest emprim di
era consacrà al cult pagan dal sulai invincì divinizà. Dieu pativa uschia in dubel ultragi: la
perdita da ses sabbat, memorial da sia ovra da creatur e da sia victoria finala sur tut ses inimis,
ma er, en ses lieu, l’extensiun da l’onur pagan rendì al emprim di, en las rangadas medemas
dals disciples da Jesus-Christ. Paucs genzs van a chapir l’impurtanza da la culpa, perquai ch’i
sto esser realisà che Dieu n’è betg mo creatur da la vita, el è er creatur ed organisatur dal
temp, ed è mo per quest intent ch’el ha creà las stailas dal tschiel. Il sulai cumpara il quart di
per marcar ils dis, la glina, per marcar la notg, ed il sulai anc e las stailas per marcar ils onns.
Ma l’emna n’è betg marcada tras las stailas, ella sa basa mo sin ina decisiun sovrana dal Dieu
creatur. Ella represchenta uschia il segn da sia autoritad e Dieu vegn a vegliar sur quai.
Lumegn sin il sabbat
L’organisaziun interna da l’emna è era ella l’expressiun da sia voluntad divina e Dieu
al regordarà a temp giust en il text da ses quart cumond: « Regorda il di dal repos per al
sanctifitgar. Ti has sis dis per far tut tes lavur, ma il settavel è il di da YaHWéH, tes Dieu, ti
na faras en quel di nagin lavur, ni ti, ni tia dunna, ni tes uffants, ni tes animals, ni l’ester ch’è
en tes portas, perquai che YaHWéH ha fatg il tschiel, la terra, la mar e tut quai ch’els
cuntegnan en sis dis; perquai ha el benedì il settavel di e l’ha santifichà ».
Guarda bain, in questa citaziun, ei tracta mo dals numerals « sis e set » ; il pled sabbat
na vegn ni schizanc menziunà. E sut sia furma « settavel », numer ordinal, il Creatur
Legislatur insistescha sin la posiziun che quest settavel di occupescha. Pertge questa
insistenza? Jeu vegn a dar in motiv per midar, sch'ei è necessari, tia vista sin quest cumond.
Deus ha vulì renovar l'urden dal temp ch'el ha stabilì dapi la fundaziun dal mund. E sch'el
insistescha uschè fitg, ei perquai ch'la emna ei construida a l'imatg dal temp cumplet da siu
project salvader : 7000 onns u pli precis, 6000 + 1000 onns. Per avair deformà siu project da
salid, en traperar dus giadas la crapa d'Horeb, Moses ei stà impedì dad entrar en la Canaan
terrena. Quella ei stada la lescha che Deus ha vulì dar davart sia disubedientscha. Dapi 1843-
44, il repos dal prim di porta las medemas consequenzas, ma questa giada, el impedescha
l'entrada en la Canaan celestiala, la recompensa da la cretta dals elets offerta tras la mort
expiatoria da Jesus-Christ. Quest giudizi divin croda sin ils rebels, perquai che, sco l'actiun da
Moses, il repos dal prim di n'ei betg conform al project programmà da Deus. Ils nums pon
vegnir midads senza bleras consequenzas, ma il caracter dals chiffers è lur immutabilitad. Per
il Dieu creatur, che surveglia sia creaziun, il decurs progressiv dal temp s'effectuescha tras ina
successiun da emnas da set dis. En moda immutabla, il emprim di restarà il emprim di ed il
« settavel» restarà il « settavel». Mintga di vegn a mantegnir perpetnamain la valur che Dieu
ha dà ad el, dapi l'entschatta. E la Genesi ans mussa, en il chapitel 2, che il settem di è l'object
d'ina sort particulara: el è « santifitgà » saja, mess dadora. Fin ussa, l'umanitad ha ignorà la
vair motiv da questa valur speziala, ma oz, en ses num, jau dun l'explicaziun da Dieu. A sia
glisch, la tschernida da Dieu s'illumina e sa justifiescha: il settavel di profetizescha il settavel
milleni dal project global divin da 7000 onns solars, dals quals ils ultims « milli onns »
menziunads en Apo.20, vesairàn ils elets da Jesus-Christ entrar en l'allegria e la
preschientscha da lur Maister charezzà. E questa recompensa vegn ad esser stada
cuntanschida grazia a la victoria da Jesus sin il puccà e la mort. Il sabbat sanctifichà n'è betg
pli be il memorial da la creaziun da noss univers terren da Dieu, el marca era mintga emna
l'avanzament vers l'entrada en il reginavel dals tschèls nua che, tenor Gion.14:2-3, Jesus
« prepara in lieu » per ses elets charezzai. Qua ha ina bella raschun per l’amar e l’honurar
quest sonch settavel di, cur ch’el sa preschenta per marcar la fin da nossas emnas, al tramontar
dal sulegl, a la fin dal 6avel di.
D'ora inavant, cura che ti legias u audas las pleds da quest quart cumond, stos tadlar
davos ils pleds dal text, Dieu dir a l'esser uman: «Ti has 6000 onns per producir las ovras da
fe dals elets, perche arrivà a la fin da quest temp, il temp dals 1000 onns dal settim milleni na
ta pertocca pli; el na sa prolonghescha betg auter che per mes elets entrads en mia eternitad
celestiala, tras il mezs da la vera fe renconuschida da Jesus-Christ».
Il sabbat cumpara uschia sco in segn simbolich e profetic da la vita eterna reservada als
rediments da la terra. Uschia, Gesù l'ha represchentà cun « la perla da grond priv » da sia
parabola menziunada en Matt.13:45-46 : « Il reginavel dal tschiel è puspè simpel ad in
marcadaunt che tschertga bellas perlas. El ha chattà ina perla da grond priv; ed el è ì a
vender tut quai ch’el aveva, e l’ha cumprà ». Quest verset po avair duas explicaziuns
inversadas. L'expressiun « reginavel dal tschiel » designescha il project salvader da Dieu. En
represchentar ses project, Gesù-Crist sa cumpara ad in « marcadaunt » da « perlas » che
tschertga la perla, la pli bella, la pli perfetta e uschia quella che prenda il pli grond prezi. Per
chattar questa perla rara, e perquai preziusa, Gesu ha bandunà il tschiel e sia gloria e sin terra
al prezi da sia mort terribla, el ha redent quistas perlas spiritualas per che ellas daventan sia
proprietad per l'eternitad. Ma inversamain, il marchent è l'elecziun che ha setg da l'absolut, da
la perfecziun divina che vegn ad esser la renumaziun da la vaira cretta. Anc ina giada per
gudagnar quest prezi da la vocaziun celestiala, el banduna las valurs terrenas vanas ed injustas
per sa deditgar a render al Dieu creatur in cult che saja plascheivel ad el. En questa versiun,
la perla da grond priv è la vita eterna offerta da Gesù-Crist a ses elets en la primavaira da
l’onn 2030.
Questa perla da grond prez na po betg concerner auter che l’ultima epoca da
l’adventissem; quella dals ultims representants che vivran enfin il ver return da Gesu-Crist.
Perquai, questa perla da grond premi cumplegna il sabbat, il return dal Crist e la sanadad dals
ultims elets. La perfecziun doctrinara chattada en questa ultima epoca dà als sants l’imagin da
la perla. Lur experientscha specifica dad entrar vivs en l’eternitad conferma questa imagin
da perla. E lur attatgament al sabbat dal settem di ch’els san profetisar il settem milleni dat al
sabbat ed al settem milleni l’imagin d’in gioiel prezius unic al qual nagut na po vegnir
cumpareglià ina « perla da grond premi ». Quest’idea vegn ad apparair en Apo.21:21 :
« Las dudesch portas eran dudesch perlas ; mincha porta era d'ina suletta perla. La plazza
da la citad era d'aur pur, sco vaider transparent ». Quest vers accentuescha l’unicità da la
norma da la sanctificaziun exigida da Dieu, ed al medem temp, l’unica renumera che consista
en l’obtegniment da la vita eterna tras lur entrada en il sabbat dal settem milleni tras
« portas » simbolics che represchentan las provas da fe adventistas. Ils ultims redents n’èn
betg meglers che quels che ls han precedids. È sulettamain la vardad doctrinara che Dieu als
ha fatg enconuscher che justifiescha lur imatg da perla che suonda quellas dals pierras
preziusas tagliadas. Dieu na fa mai excepziun per las persunas, ma en funcziun dal temp
pertutgà, el s’è reservà il dretg da far excepziun davart la norma da la santezza exigida per
obtegnair la salvaziun. L’epoca cristiana examinada pertutga principalmain il temp mardal
return dal puchià religiusamain uffizialisà dapi l’instaurazziun dal regimen papal roman vul
dir, dapi 538. Era, ils cumenzaments da la Reforma èn cuverts da sia compassiun e sia
misericordia, e la transgressiun dal sabbat na è betg stada imputada avant che il decret da
Dan.8:14 entri en vigur vul dir, dapi l’emna primavera 1843. En allusiun subtila, l’acquist da
la perla è proponì da Jesus en Apo.3:18 : « ja ta cussagl da cumprar da mai d'aur provà dal
fieu, per che ti dvaintas ritg, e vestgadiras alvas, per che ti ses vestgì e che la vergugna da tia
nuditad na cumpara betg, ed in colir per unscher tes egls, per che ti veguas ». Questas
caussas, che Gesu propausa a quels che n’han betg, furman ils elements che dan a l’elets ses
aspect simbolic da « perla » regardond e giuditgond il Segner Gesu-Crist. La « perla » sto
esser « cumprà » dad El, ella n’è betg obtegnida gratuitamain. Il pretsch è quel da la renunzia
a sasez, basa da la battaglia da la cretta. En l’urden respectiv, Gesu propausa da vender ina
cretta provada tras la prova che dat a l’elets sia ritgezza spirituala; sia giustia pura e senza
macla che cuvra la nuditad spirituala dal puccader grazià; l’agid dal Sonch-Spirit che avra ils
egls e l’intelligientscha da l’uman puccader sin il project revelà da Dieu en sias Sonchas
Scrittiras da la Bibla.
En il temp dals 6000 onns da l’era cristiana, Dieu ha patientà enfin la fin da quest
cichel terren per far discuverir a ses ultims elets la magnificenza da ses settavel di sant u
sabbat sanctifitgà per siu repos. Ils elets che chapeschan il senn han ussa tutta raschun d’al
amar e d’al honurar sco in regal da Jesus-Christ. Quant a quels che n’al aman betg e l’han
cumbattì, els han ed avran tuttas las raschuns d’al detestar perquai ch’el marcarà la fin da lur
existenza terrena animala.
Il decret da Daniel 8:14
Dan.8:12 cuntinuescha, dischind: « la corna ha bittà la vardad en terra, ed ha reussì
en sias interpresas ». La « vardad » è, suainter Ps.119:142, « la lescha ». Ma è er l’opposit
absolut dal « manzegna» che, suainter Esa.9:14, caracterisescha il « fals profet » papal cun il
term « cua » che l’accusa directamain en Apoc.12:4. En effet, ella sbitta la vardad per terra
per installar en ses lieu ses « manzegna » religius. Ses « interpresas» na pudevan betg auter
che « reussir», perquè Die sez ha provocà sia apparientscha per punir l’infideltad cristiana
praticada dapi ils 7 da mars 321.
Ils versets 13 e 14 vegnan a prender ina muntada vitala enfin la fin dal mund. En il
verset 13, ils soings sa dumondan quant temp la extorsiun dal « perpétuel » e quel dal « péché
dévastateur »; caus chaussas cha nus vain da identifitgar. Ma restain in pau sin quest « péché
dévastateur ». La devastaziun en dumonda è quella dallas ormas u vidas umanas. A lunga
vista, l’umanitad entira decimada vain a laschar, durant ils « mille ans» dal settavel milleni, la
planet terra en sia furma d’origin « informe e vid » che li valairà, en Apo.9:2-11, 11:7, 17:8 e
20:1-3, il num « abîme » da Gen.1:2.
Las « saints » dumandan era per quant temp la « santad e l'armada » cristiana « èn
ellas schanatschadas? ». En questa scena, questas « saints » sa comportan sco fidels serviturs
da Dieu, animads sco Daniel, che vegn sco exempel en Dan.10:12, dal desideri legitim
« da chapir » il project divin. Els obtegnan per ils trais sujets menziunads, ina suletta resposta
data en il verset 14.
Tenor las correcturas e las meliuradiras che Dieu m'ha manà da far a partir dal text
original ebraic, la resposta data è: « Fin a saira e damaun, duemil tschient, e vegn justifitgà la
santezza ». Quaist nbetg pli il text obscur da la tradiziun: « Fin a duemil tschient sairas e
damauns e il sanctuari vegn purifitgà ». Quaist n'è betg pli ina dumonda da sanctuari mabain
da santezza; ultra da quai, il verb « purifitgà » è remplazzà cun « justifitgà », e la terza
midada concerna l’expressiun « saira damaun » ch’è effettivamain al singular en il text
ebraic. Uschia, Dieu allontanescha mintga giustificaziun a quels che taidan da midar il
dumber total dividind el per dus, pretendind da separar las sairas dals matgs. Sia procedura
consista a preschentar l’unitad dal calcul « saira damaun » che definescha in di da 24 uras en
Gen.1. Suandamain, il Spiert revelescha il dumber da questa unitad: « 2300 ». Il dumber total
dals dis profetics menziunads è uschia protegì. Il verb « justifit» ha per radisch, en l’ebraic
il pled « giustia » « tsédèq ». La translaziun che jau proponi è uschia sezza giustifitgada. Lura,
ina sbagl davart il pled ebraic « qodèsh » renda quest term per « sanctuari » che è en ebraic «
miqdash ». Il pled « sanctuari » è ben translatà en il verset 11 da Daniel 8, ma el n’ha betg sia
plazza en ils versets 13 e 14 nua che l’Spirt dovra il pled « qodèsh » che sto vegnir translatà
per « santezza ».
Cura ch’ins sa che il « purtgà devastant » tschenta specificamain l’abandun dal sabbat,
el sez object d’ina sanctificaziun divina speziala, questa pled « santitad » sclerescha
considerablamain il senn dal messadi profetic. Dieu annunzia, ch’al termin dals « 2300 saira
damaun » menziunads, il respect dal repaus da ses ver « settem di » vegn pretais dad el, da
mintga persuna che pretendia a la santezza ed a la « dretgira eterna » cuntanschida tras Jesus-
Christ. La fin dal « purtgà devastant » implitgescha la renunzia al cult religios da
dumengia ex-di dal sulegl stabilì da Constantin 1er, l’imperatur pagan. Dieu reestablish uschia,
a sia vart, las normas doctrinas da salüt che valevan al temp dals apostels. Quest pled
« santitad » cumprenda per sai tut las vardets doctrinals da las basas da la cretta cristiana.
Avend sco model ed origin l’instrucziun dada als gidieus, la cretta cristiana na porta da nov,
che il remplazzament dals sacrificis d’animals, tras il saung versà da Gesu-Crist sin il
propiziatori zuppà en ina grotta sotterra situada sut ses peis a Golgota, sco ch’al plascheva a
noss Salvader da revelar e mussar, a ses servitur Ron Wyatt, l’onn 1982. La scuverta dals
sujets concernads dal pled « santitad » è progressiva e s’allunga sur il temp d’ina vita, ma
dapi il 2018, quest temp è calculà e limità, e oz, en il 2020, restan mo 9 onns per restaurar tut
ils aspects.
Daniel 8:14 è in decret che mata l’olma, perquai il midar dal giudizi da Dieu ha per
consequenza la perdita da l’offerta da salvaziun da Crist per tuts ils praticants cristians dal di
da dumengia catolic roman. L’spiert da la tradiziun ereditada va uschia a causar la mort eterna
da las multituds, che savens na san betg da lur condanna da Dieu. Qua è che la dimostraziun
da l’amur per la vardat permetta a Dieu da marcar «la differenza », davart il destin che tocca
« quels che al servan e quels che al na servan betg (Mal.3:18) ».
Tscherts spierts rebels van vulair contestar l’idea medema dad in midad attribuibel a
Dieu che declera el sez: « Je na midà », en Mal.3:6. Lura ch’i sto realisar, il midad fatg en
1843-44, na consista betg betg auter che da restabilir ina norma originala daditg deformada e
transformada. Perquai, la benediziun dals elegids da la Reforma, attribuida malgrà lur ovras
imperfettas, preschenta in caracter d’excepziun, dal qual l’aspect doctrinal na po betg vegnir
preschentà sco il model da la vaira cretta. Quest giudizi particular per ils emprims reformaders
è uschè excepziunal che Dieu al releva e al revela en Apo.2:24 nua ch’el di als protestants,
avant il 1843, « Je na mett betg auter fardel sin tai, mo be, tge che ti has, tegna quel fin ch’eu
vegn».
Il «disgrazia » collià cun l’entrada en vigur da quest decret da Dan.8:14 è uschè
«grond », che Dieu al designescha cun l’annonza da trais «gronds disgrazias» en Apo.8:13. E
cun consequenzas uschè grevas, è urgent da conuscher la data da sia entrada en vigur. Quai
era precisamain, la premura dals «sontgs » da Dan.8:13. La durada è ussa revelada « 2300
dis » profetics vul dir, 2300 onns solars reals, suainter il codeh a Ezechiel, in profet
contemporan da Daniel (Ez.4:5-6). Quest chapitel 8, dal qual il tema consista da metter fin al
« purtgà » roman, vegn a chattar ils elements che mancan en Dan.9 nua che, e là, vegn er a
vegnir discurrì da « metter fin al purtgà », ma questa giada, al « purtgà » original che ha fatg
perder la vita eterna, dapi Adam ed Eva. L’operaziun vegn a sa basar sin il ministeri terren dal
Messias Jesus e sin l’offerta en sacrifici voluntari da sia vita perfetta, en riscat dals puccaus da
ses elets, e jau precisesch bain, da quels sulets. Il temp da sia vegnida tranter ils umens è fixà
tras la profezia en dis profetics. Il messadi concerna il pievel gidieu prioritari essend en
allianza cun Dieu. El dat al pievel gidieu, per « metter fin al purtgà », in temp da « settanta
emnas » che represchentan 490 dis-onn realas. Ma el inditgescha era il med per datar il punct
da partenza dal calcul. « Dapi che la pled ha annunzià che Jerusalem vegn reconstruida, enfin
l’unschì, i dat (7 + 62 = 69 emnas) ». Trais retgs persians han questa auturisaziun, mo
be il terz, Artaxerxes 1er, l’ha cumplettà entir tenor Esdras 7:7. Ses decret real è vegnì
promulgà en primavaira 458 avant nossa epoca. La fin da las 69 emnas situescha l’entschatta
dal ministeri da Jesus-Christ en l’onn 26. Cun sa concentrar spezialmain sin las ultimas « set
onns » reservadas per l’ovra da Jesus, che stabilescha, cun sia mort expiatoria, las basas da la
nova allianza, l’Spirit preschenta al verset 27 da Dan.9, questa « emna » da dis-onns « en
mesadad » da la quala, cun sia mort voluntaria, « el fa cessar il sacrifici e l’offerta »; las
chaussas offridas enfin Gesu-Crist, per l’expiaziun dals puccaus. Ma sia mort vegn avant tut
« metter fin al purtgà ». Co duai ins chapir quest messadi? Dieu offra ina dimostraziun da
si’amur che va a captar ils cors da ses elets che, cun return d’amur e da regraziament, van a
lutgar cun sia agid cunter il puccau. 1 Gion 3:6 conferma, schend: « Tgi che resta en el na
practitgescha betg il purtgà; tgi che fa purtgà n’al ha betg vis, e n’al ha betg enconuschì». Ed
el rinforza ses messadi cun numerusas autras citaziuns.
En il nivel doctrinal, la nova allianza construida da Gesu-Crist na vegn betg che per
remplazzar la veglia. Uschia, las duas allianzas sa basan sin la medema basa profetica
revelada en Dan.9:25. La data 458 po pia servir sco basa per il calcul da las 70 emnas
fixadas per il pievel gidieu, ma er per quel dals 2300 dis-onns reals da Dan.8:14 che
concernan la cretta cristiana. Grazia a questa precisiun datada, nus pudain stabilir per l’onn 30
la mort dal Messias e per l’onn 1843 l’entrada en vigur dal decret da Dan.8:14. Ils dus
messadis vegnan « metter fin al puchià » cun consequenzas mortalas eternas per quels che
persistan dad ignorar quai, l’in sco l’auter, enfin che la mort ils colpescha, u suenter la fin dal
temp da grazia collectiva ed individuala che va preceder il return glorius da Jesus-Christ.
Enfin quest punct final, la vita permetta conversiuns sinceras che pussibilitan d’acceder al
status d’elecziun.
Preparaziun per l’Apocaliss
La redacziun dal cudesch è realisada dal tuttafatg da Dieu. El è quel che tschern ils
pleds e en Apo.22:18-19, el avisescha ils translaturs ed ils scribas che vegnan a sa charger da
transmetter u trascriver il raquint original, da generaziun en generaziun, che la minima midada
dals pleds als custarà la perdita da la salvaziun. Nus avain uschia in’ovra fitg particulara
d’auta santezza. Jau la poss cumparar cun in gigant « puzzle » dal qual il montadi na pudess
betg vegnir terminà sche la minima part originala fiss midada. L’ovra è uschia divinamain
colossal e tenor sia natira, tut quai che Dieu di è ver, ma ver per la finamira da ses project
salvader; perquai ch’el adressa questa profezia a ses « serviturs », pli precis, « ses sclavs », da
la fin dal mund. La profezia na vegn betg interpretada enfin ch’ils elements profetisads èn per
s’ademplir u, per la gronda part, ademplids.
La lunghezza dal temp global, che duess durar il project salvader divin, è adina stada
ignorada dals umans. Uschia, adina, il servitur da Dieu pudeva sperar da participar a la fin dal
mund, e Paul testimoniescha quai cun sias pledas: « Quai ch'eu di, frars, il temp es curt; che
d'ora enavant quels che han dunas sajan sco sche els na las hagnian betg, quels che pliran
sco sche els na plirian betg, quels che s'allegran sco sche els na s'allegrissan betg, quels che
cumpran sco sche els na possedian betg, e quels che duvran il mund sco sche els na
l'duvrissan betg, perquai ch'la figura da quest mund passa (1 Cor.7:29 à 31) ».
Nus avain, davart Paul, l'avantadi da esser en quest temp nua che Dieu va metter fin a
sia selecziun d'elets eternals. Ed oz, ses cussegl inspirà duess vegnir mess en pratica dals
veritabels elets da noss temp final. Il mund va passar, e mo la vita eterna dals elets va sa
prolongar. Uschia, las pleds da Dieu en Crist, « jau vegn spert », en Apo.1:3, èn veritads,
perfetgamain giustifitgadas ed adattadas per quest temp final ch’è il noss; a nov onns da sia
returnada, al mument che jau scriv quest text.
Nus avain vis en Dan.7:25 che Roma aveva per intent da « midar ils temps e la
lescha » divina. La chapientscha dals misteris da l’Apocaliss da Jesus-Christ, dada a l’apostel
Joan detegnì sin l’insla da Patmos, sa basa essenzialmain sin la savida dal ver temp stabilì da
Dieu. Il tema dal temp è uschè fundamental per chapir l’Apocaliss, che Dieu structura sin
questa noziun dal temp. El va uschia a giugar sin l’imprecisiun da questa data per che il
cudesch mantegnia sia caracteristica misteriusa inoffensiva che gli permetta da traversar ils 20
tschientaners da nossa epoca senza vegnir destruì da las entitats accusadas e denunziadas. Ils
temps midads, e surtut il chalender stabilì da Roma sin ina falsa data colliada cun la
naschientscha da Jesus, n’han betg permess da trar ils elets en errur cura ch’els interpreten las
profezias divinas; quai perquai che Dieu preschenta en sias profezias, duradas dal
cumenzament e la fin che sa basan sin acziuns istoricas facilmain identifitgablas e datadas
dals istoriographs spezialists.
Ma en l’Apocaliss, la noziun dal temp è fundamentala, perquai che l’entira structura
dal cudesch sa basa sin ella. Uschia, per consequenza, sia chapientscha dependevat da la
correcta interpretaziun dal sabbat pretendì e restituì da Dieu, il 1844. Mes ministeri, cumenzà
il 1980, aveva per finamira da revelar l’impurtanza dal roll profetic dal sabbat, che
profetizescha il grond repos dal settim milleni, da Dieu e da ses elets, il tema d’Apo.20. Tenor
il vers 2Pie.3:8, «in di è sco milli onns, e milli onns èn sco in di », il colli stabilì tran l’imagen
dals set dis da la creaziun revelads en Gen.1 e 2 e las set milli onns dal temp global dal project
divin, ha be rendì pussaivla mia chapientscha da la structura dal cudesch. Cun questa savida,
la profezia s’illumina e regala, perla per perla, tuts ses secrets.
Uschia, la profezia prenda vita ed efficienza, be sch’il messadi po vegnir collià cun ina
data da l’istorgia da l’era cristiana. Quai è quai ch’inspiraziun dal Spert Sonch da Dieu en
Jesus-Christ ha permess a mai da realisar. Uschia, poss jau declerar quest « pitschen cudesch,
avert », cunfarmer l’adempliment dal project divin annunzià en Apo.5:5 e 10:2.
A nivel da sia architectura, la visiun Apocalypse cuvra il temp da l’era cristiana
cumprais tranter la fin dal temp apostolic, vers il 94 e la fin dal settim milleni che succederà al
return final da Jesus-Christus il 2030. Ella partagescha uschia cun ils chapitels 2, 7, 8, 9, 11 e
12 da Daniel il survol da l’era cristiana. Per ils cristians, l’instrucziun principala obtegnida
tras l’étude da quest cudesch è la data charnièra da la primavaira 1843 stabilida da Dan.8:14,
ma er da l’atun 1844 en la quala la prova da la cretta ha prendì fin. È anc a partir da l’atun
1844 che Dieu ha post las basas da la cretta adventista dal settim di. Questas duas datas èn
uschè importantas che Dieu las utilisescha per structurar sia visiun Apocalypse. Per chapir
bain la valur da questas duas datas vischinas, è necessari da laschar colliar a 1843 il
cumenzament d’ina prova da la cretta per la pled profetic. Las emprimas victimas spiritualas
crudan gia da questa data tras lur refus meprisant da l’emprim annunzi adventista da William
Miller. Ma il temp da la prova lur offra ina segunda schanza cun sia segunda annunzia dal
return da Jesus per ils 22 d’october 1844. Ils 23 d’october la prova prenda fin ed il giudici da
Dieu po uschia vegnir formulà e revelà. Il test collectiv è finì, ma la conversiun individuala
resta adina pussaivla. Dapli, en ils fatgs, ils adventists observan tuts il repaus da la dumengia
romana anc betg identifitgada sco in puchià. Ed il sabbat è adoptà progressivamain dals
adventists en moda individuala, senza che sia rolla principala saja realisada da l’entir dals
adventists. Quest resunamain ma maina a privilegiar per la fin da la falsa cretta protestanta, la
data da la primavaira 1843 e per il cumenzament da l’adventismus benedì da Dieu, la data
autunnala dals 23 d’october 1844. Gia tar ils Hebreers, la primavaira e l’atun eran colliads en
dar lieu a festas che celebravan temas complementars diametralmain opposads; la dretgira
eterna da « l’agnè » sacrificà da la « Pasqua » da primavaira, d’ina vart, e la fin dal puccà da
« chavrì » mazzà per « il di dals perduns » dals puccaus, da l’atun, da l’autra vart. Las duas
festas religiusas han chattà lur cumplettamaint en la Pasqua da l’onn 30 en la quala il Messias
Jesus ha dat sia vita. Il primavaira 1843 ed il 22 d’october 1844 èn uschia er els colliads tras il
senn perquai ch’il intent da la prova da fe è propi da « metter fin al puccà » tenor Dan.7:24;
quel che furma la pratica odiusa dal repos emnaivel sin l’emprim di, entant che Dieu ha ordinà
quel per il settim che El ha er santifitgà per questa fin, dapi la fin da l’emprima emna da la
creaziun terestra; l’onn 2021, 5991 onns avant nus.
Ins po era privilegiar la data dal decret da Daniel 8:14 che definescha la data dal
primavaira 1843. Per giustifitgar questa tschernida, sto ins considerar che quest mument
interrumpa tut las relaziuns stabilidas enfin qua tranter Dieu e sias creatiras; Dieu che
cumenza, dapi questa data, ina ultima selecziun basada sin dus annunzis adventists successivs.
Dal primavaira 1843, il sabbat è exigibel, ma Dieu al darà als victurs da la prova be a partir da
l’atun 1844, en segn bene e santifitgà ch’els appartegnan ad el, conformamain a
l’instrucziun biblica da Ez.20:12-20, sco nus avain vis pli baud.
En quest cudesch, il chapitel 5 ha per fin da nus regurdar che, senza la victoria pagada
uschè char da Gesu-Crist, « l’Agnè da Dieu », mintga agid divin, mintga glisch revelada fiss
stada impossibla, e perquai, nagina olma umana fiss pudida vegnir salvada. Sia glisch
profetica salva tant ses elets sco sia crucificziun voluntariamain acceptada. La fede en siu
sacrifici nus attribuescha sia « giustia eterna » suondont Dan.7:24, ma sia Revelaziun
illuminescha noss via e nus mussa las trappas spiritualas preparadas dal diavel, per far nus
partegipar da sia terribla sort. En quest cas, il salid prend ina furma concretna.
Qua in eschamples da quists engians sutils. La Bibla vegn guardada e considerada cun
raschun sco la Plaid scritta da Dieu. Però questa plaid è vegnida redactada d’umans immers
nel context da lur epoca. Uschia, sch’il Dieu na mid’ins betg, ses inimih il diavel, Satan,
mid’ins però opportunamain da strategia e comportamaint vers ils elets da Dieu cun il temp.
Perquai il diavel agescha en « dragun » ima da sia guerra averta persecutrica, en sia epoca,
mo be per quella epoca, Gion pudeva declerar en 1Gion 4:1 fin 3 : « Chars, na credai betg a
mintga spiert; ma provai ils spierts per savair sch’els èn da Dieu, pertge che blers fals profets
ein vegnids en il mund. Enconuschei qua l’Spirt da Dieu: mintga spiert che confesshescha
Jesus Crist vegnì en la charn è da Dieu; e mintga spiert che na confesshescha betg Jesus n’è
betg da Dieu, quel è da l’antichrist, dal qual vus haveis udì ch’el vegn, e che ussa è gia en il
mund. » En sias decleraziuns, Gion precisescha « gnieu en charn » be per identifitgar il Crist
da sia testimonianza oculara. Ma sia affirmaziun « minchad spiert che confessescha Jesus
Christ gnieu en charn è da Dieu » ha pers sia valur dapi che la religiun cristiana è crudada en
l’apostasia ed il puccà a partir dal 7 da mars 321, en bandunar la pratica dal ver sabat dal ver
settem di sanctifitgà da Dieu. La pratica dal pucha, enfin 1843, reducì la valur dal fatg da
« confessar Jesus-Christ gnieu en charn » e dapi quella medema data, ella ha privà da tut
valur; ils ultims inimis da Jesus Crist sa refereschan a sieus « num » sco el ha annunzià en
Matt.7:21 fin 23: « Quels che mi dischan: Segner, Segner, na vegnan betg tuts en il reginavel
dals tschiels, mo quel sulet che fa la voluntad da mes Bab ch'è en ils tschiels. Blers mi vegnan
a dir en quel di: Segner, Segner, n'avain nus betg profetisà en tes num? N'avain nus betg
stgatschà demunis en tes num ? E n'avain nus betg fatg blers miraculs en tes num ? Lura jau
vegn a dir ad els avertamain: Jau n'hai mai enconuschi, allontanai-vus da mai, vus che
faschas l'iniquitad ». « Mai enconuschi » ! Quests « miraculs » eran pia realisads dal diavel e
ses demunis.
L’Apocaliss en resüm
En il prolog dal capitel 1, il cumenzament da sia gloriusa Revelaziun, l’Spirt ans
preschaintescha il menu dal festin preparà. I sa chatta il tema da l’annunzia dal return glorius
da Jesus-Christ, organisà gia il 1843 e 1844, per provar la fe protestanta universala e
principalmain americana; quest tema è omnipresent: vers 3, Perché il temp è vischin; vers
7, ecco el vegn cun las nivolas…; vers 10, Je sun stà piglià dal Spirt al di dal Signur e hai
udì davos me ina vusch ferma sco il tun d’ina trombetta. Transportà da l’Spirt, Jean sa chatta
al di dal return glorius da Jesus, al Di dal Signur, « di grond e temevol » tenor Mal.4:5, ed el
ha davos el, il passà istoric da l’epoca cristiana preschentà sut il simbol da set numns prendids
da set citads da l’Asia (la Tirchia odierna). Suand, sco en Daniel, ils trais temas letras, sigills
e trombrettas van cuvrir l’entira epoca cristiana en parallel, ma mintgin da quels è partì en dus
chapitels. L’studì detaglià va revelar che questa partiziun succeda sin la data centrala da 1843
stabilida en Dan.8:14. En l’intern da mintga tema, messadis adattads a las normas spiritualas
stabilidas en Daniel, per las epocas visadas, vegnan a marcar 7 muments dal temp cuvert; 7, il
dumber da la sanctificaziun divin che gli serve da « sigl » e che sarà il tema d’Apo.7.
L’explicaziun che vegna na fu mai rendida efficaza perquai che la noziun dal temp è
revelada unicamain tras la muntada dals nums da las « set baselgias » menziunadas en il
emprim chapitel. En il tema da las brev, dad Apo.2 e 3, na chatt’ins nagina precisiun sut la
furma: « l’emprim anghel, il segund anghel …etc. »; sco che quai vegn ad esser il cas per « ils
sigills, las trombetas e ils set ultims flagels da l’ira da Dieu ». Uschia han tscherts pudì crer
che ils messadis eran adressads, realmain e literalmain, a cristians vivants en quellas citads da
l’antica Cappadocia, da l’atuala Tirchia. L’urden, en il qual la profezia preschenta quests
nums da citad, suonda cronologicamain l’urden en il qual ils fatgs istorics religius èn sa
cumplitgs tras l’era cristiana. Ed è en funcziun da las revelaziuns gia obtegnidas tras il
cudesch da Daniel, che Dieu definescha il caracter ch’el dat a mintga epoca tras la muntada
dal num da sia citad. Successivamain, l’urden revelà sa traduescha uschia:
1-Efes : muntada : lantschada (quella da l’Assamblea u sanctuari da Dieu).
2-Smyrna : muntada : mirra (odur agreabel e embalsamaziun dals morts per Dieu ;
persecuziuns romanas dals elets fidaivels tranter 303 e 313).
3-Pergame : muntada : adulteri (dapi l’abbandun dal sabbat, ils 7 da mars 321. En 538,
il regim papal instaura uffizialmain il repos dal prim di renumnà dumengia).
4-Thyatire : muntada : abominaziun e suffriment mortal (designescha l’epoca da la
Reforma protestanta che denunzia avertamain la natira diabolica da la fe catholica ; epoca
concernenta il 16avel tschientaner nua che grazia a l’imprenta mecanica, la dispersiun da la
Bibla è favorisada).
5-Sardes : muntadas dubles e cuntrarias : convulsiv e crap prezius. (Ella revela il
giudizi che Dieu porta sin la prova da fe da 1843-1844 : il senn convulsiv concerna la fe
protestanta regetada : « Ti es mort», e la pedra preziusa designescha ils elets victurs da la
prova: «els marcharan cun mei en vestgadiras alvas perquai ch’els ne èn digns».)
6-Filadelfia: muntada: Amur fraternal (las pedras preziusas daSardesèn reunidas en
l’instituziun adventista dal settim di dapi il 1863; il messadi è conferì per l’onn 1873 definì da
Dan.12:12. Benedida a quella epoca, ella è dentant avertida cunter il privel da sa far «pigliar
si' curuna »).
7-Laodicea : muntada : pievel giuditgà : « fraid, bullent ma
tebi » Filadelfia che sa fa « pigliar sia curuna » : « Ti es disfortunà, miserabel, pauper,
orv e nud». L’instituziun n’aveva betg imaginà ch’ella vegnia testada e provada, tranter 1980
e 1994, dad ina prova da fe identica a quella che valet lur benediziun divina als ses pioniers da
1844 : en 1994, l’instituziun croda, ma il messadi cuntinuescha tras adventists sparpagliads
che Dieu identifitgescha e tscerna tras lur amur per sia glisch profetica revelada, e tramite la
natira dolça e suttamessa che caracterisescha ils ver disciples da Jesus-Christ en tuttas las
epocas).
«En la suita» dal temp terren ch'ha finì cun il return glorius dal Crist Dieu, Apo.4
represchentarà cun il simbol da «24 truns», ina scena dal giudizi celestial (en il tschiel) nua
Dieu reunescha ses elets per ch’els giuditgeschan ils malvivents morts. En paralleel cun
Apo.20, quest chapitel cuvra ils « milli onns » dal settavel milleni. Precisaziun: perche 24, e
betg 12, trons? Pervia da la partiziun da l’era cristiana en duas parts sin las datas 1843-1844
dal cumenzament e da la fin da la prova da fei da l’epoca.
Lura, sco in’impurtanta parentaisa, Apo.5 va metter en evidientscha l’impurtanza da la
chapientscha dal cudesch da las profezias; quai che vegn rendì pussaivel mo tras la victoria
cuntanschida da noss divin Segner e Salvader Jesus-Christ.
Il temp da l’epoca cristiana vegn puspè survulà en Apo.6 e 7 sut l’egida d’in nov tema;
quel dals «set sagels». Ils emprims sis preschentan ils acturs principals mess en scena e las
segnas dal temp che caracteriseschan las duas parts da la divisiun da l’epoca cristiana: enfin
1844, per Apo.6; e a partir da 1844, per Apo.7.
Suonda il tema dals «trombetas» che simboliseschan castigs d’avertiment per las
emprimas sis d’Apo.8 e 9, e da castig definitiv, per «la settima trombetta », adina separada, en
Apo.11:15 fin 19.
Davos Apo.9, Apo.10 visa il temp da la fin dal mund, cun evocar la situaziun spirituala
dals dus gronds inimis da Jesus-Christ che sa reclaman dad el : la fe catholica e la fe
protestanta, rejoinidas dad l’adventissem uffizial decadì dapi 1994. Il chapitel 10 serra la
prima part da las revelaziuns dal cudesch. Ma sujects principals impurtants vegnan tractads e
sviluppads en ils chapitels che suondan.
Uschia Apo.11 reprenda il survuol da l’era cristiana e sviluppescha, principalmain, il
roll impurtant da la Revoluziun franzosa, da la quala l’ateissem naziunal instaurà vegn utilisà
da Dieu, sut il num simbolic da « la bestia che monta da l’abiss », per destruir la pussanza dal
regim catolic da « la bestia che monta dal mar », en Apo.13:1. La pasch religiusa universala,
evocada en Apo.7, vegn uschia obtgnida e constatada il 1844. Lura, prendand quest regim
revoluziunar sco imatg da l’imminenta Terza Guerra Mundiala u « 6ème trombetta »
d’Apo.9:13, che furma il ver « seconda disgrazia » tras l’annunzia da Apo.8:13, il tema final
da la « settima trombetta », che s’ademplescha cun il return en gloria da Jesus-Christ, vegn
preschentà.
En Apo.12, l’Spirit ans preschenta in’autra survista da l’epoca cristiana. El
cumpletescha sias infurmaziuns, spezialmain davart la situaziun dal diavel e da ses partisans
angels. El ans nu fa savair ch’après sia victoria sin la crusch, en il num celestial da Micaël gia
menziunà en Dan.10:13, 12:1, num ch’el purtava en il tschiel avant sia incarnaziun umana en
Jesus, noss Signur ha netgà il tschiel da lur preschanza maliziusa e ch’els han pers per adina
l’access a las dimensiuns celestialas creadas da Dieu. Quai è ina buna nova! La victoria da
Jesus ha consequenzas celestialas fortunadas per noss frars celestials liberads da las
tentaziuns e las pensadas dals demunis. Els èn, dapi questa expulsiun, confinads sin nossa
dimensiun terestra, nua ch’els vegnan mazzads cun ils inimis terestrals da Dieu, il 2030 al
return glorius dal Crist Dieu. En quest survista, l’Spirt represchenta las successiuns dal
« dragun » e dal « serp » che designan, respectivamain, las duas strategias dal cumbat dal
diavel: la guerra averta, da la Roma imperiala u papala denunziada, e la seducziun religiusa
trompusa da la papadad vaticana romana, betg demascrada, quasi umanista. En maletgs subtils
emprestads a las experientschas dals ebreics, « la terra avra sia bucca » per engulir
l’agressiun papala da las lias catolicas. Sco nus avain gia vis, l’ovra vegn realisada dals
revoluziunaris franzos atees. Ma ella vegn era cumenzada da las truppas protestantas d’in fals
cristianesim aggressiv guerrier. Il survuol vegn a finir cun l’evocaziun dal « rest da la
posterited da la dunna ». L’Spirt dat allura sia definiziun dals veritabels sants dal temp final:
« Qua è la perseveranza dals sants che tegnan ils cumonds da Dieu e mantegnan la
testimonianza da Jesus ». L’Spirt designescha en quests terms quels che, sco jau, sa tegnan
ferm a sia Revelaziun profetica e na laschan betg che qualchün la prendia davent, cugliont
enfin la fin las perlas donadas dal tschiel.
Il chapitel 13 preschenta ils dus inimis religius aggressivs che portan la cretta cristiana.
En questa funcziun, els vegnan represchentads cun dus « bestias » da las qualas la segunda è
sortida da l’emprima sco che suggerescha la relaziun dals pleds « mar e terra » dal raquint da
la Genesi che als defineschan en quest chapitel 13. L’emprima ha agì avant il 1844 e la
segunda na cumparirà betg avant l’ultim onn dal temp terren, marcand uschia la fin dal temp
da grazia offrit als umans. Questas duas « bestias » èn, per l’emprima, catolica, la baselgia
mama, e per la segunda, las baselgias refurmadas protestantas sortidas da quella, sias figlias.
Cuvrind mo la segunda part da l’era cristiana dapi 1844, Apo.14 evoca ils trais
messadis da las vardads adventistas dal settem di a las cundiziuns eternas: la gloria da Dieu
che pretenda la restauraziun da la pratica da siu sonch sabbat, sia condanna dal catolicissem
roman, e sia condanna dal protestantissem che honurescha siu dumenia ch’el designescha sco
« marca » da l’autoritad umana e diabolica da las duas Roma imperiala e papala. Cur il temp
da la missiun preparatoria vegn a finir successivamain, cun il « la messa» da la surventscha
dals sants elegids, e la destrucziun dals magisters rebels e da tuts ils increduls, accziuns
represchentadas tras « la vendemmia », la terra returnarà a esser « l’abiss » sco il emprim di
da la creaziun, privada da mintga furma da vita terrana. Ella mantegnà però en vita durant
« milli anns », in abitant d’elecziun, Satan, il diavel sez, en spetga da sia destrucziun dal
giudizi final uschè sco tuts ils auters rebels umans ed anghels.
Apo.15 sa concentra sin il mument da la fin dal temp da grazia.
Apo.16 revelan « ils sett ultims flagels da l’ira da Dieu » che colpeschan, suenter la fin
dal temp da grazia, ils ultims rebels increduls che daventan adina pli aggressivs, enfin da
decretar la mort dals observaturs dal sabbat divin avant il settim flagel.
Apo.17 è entir consacrà a l’identificaziun da la « gronda prostituta » numnada
« Babilonia la Gronda ». Quai èn quels terms che l’Spirt designescha la « gronda citad »
imperiala e papala, Roma. Il giudizi che Dieu fa da ella è uschia cleramain revelà. Il chapitel
annunzia era ses futur giudizi e sia destrucziun tras il fieu, perquai ch’il Agnè ed ses elets
fidels la vaincran.
Apo.18 tschenta il mument da la « vendemgia » u chastì da « Babylone la Granda ».
Apo.19 metta en scena il return glorius da Jesus-Christ e sia confrontaziun cun las
forzas rebelas terranas terrorisadas.
Apo.20 visa il temp da milli onns dal settavel milleni vivì fitg differentamain, en il
tschiel dals elegids, e sin la terra devastada, en moda isolada da Satan. Sin la fin dals milli
onns, Dieu va organisar il giudizi final: l'annientament tras il fieu celestial e sotterran terran
da tuts ils rebels umans terrans e angels celestials.
Apo.21 metta en maletg la gloria da l’Assamblea furmada tras la rimnada dals elets
redimids dal saun da Jesus-Christ. La perfecziun dals elets tschernids è illustrada
cumparegliada cun quai che la terra offra il pli prezius als egls dals umens: aur, argient, perlas
e crapas preziusas.
Apo.22 evoca en maletg il return a l’Eden pers, chattà puspè e installà per l’eternità sin
la terra dal puchià regenerada e transformada per daventar il tron universal dal sulet e unic
grond Dieu, creatur, legislatur e redemptur che dominescha sin tuts ses univers cun ses
redimids terresters.
Qua s'acquista questa survista svelta dal cudesch Apocalypse, da l'studì detaglià che
confermerà e rinforzarà quai ch'è vegnì dit.
Jau agiuntesch questa explicaziun fitg spirituala che revela il resunamaint zuppà dal
pensar da Dieu. El libera messadis insuspettabels cun allusiuns sutvas che la Bibla ans va a
sclerir. En suandand, en la construcziun da l'Apocalypse, ils medems procediments ch'el ha
duvrà per la construcziun da sias revelaziuns dadas a Daniel, Dieu conferma ch'el « na
midada betg » e ch’el vegn « eternamain il medem ». Uschia, hai jau chattà en l’Apocaliss la
medema metoda da metter en parallela trais temas che èn ils « scrittas a las Assambleas », ils
« sigs » ed ils « trombetas ». Tenor Apo.5, nua che l’Apocaliss è represchentada dad in
cudesch serrà cun « set sigs », mo l’avertura dal « settavel sig » va autorisar l’access a las
provas che van a confermar en ils chapitels 8 fin 22, las interpretaziuns ed ils suspets emess
tras l’studì dals chapitels 1 fin 6. Il chapitel 7 è uschia la clav per entrar en la chapientscha
dals misteris revelads. E na t’emprova betg, perquai che ses tema è precis il sabbat, che fa
tutta la differenza tranter la varda e la falsa sanadad dapi il 1843. Nus chattain uschia en
Apo.7, la gronda vardad che ha criblà la religiun protestanta en la primavaira 1843.
L’Apocaliss na farà mo da confermar quest fundament revelà a Daniel. Ma per l’adventissem,
ch’è sortì a quella data, sco victur, l’Apocaliss va a revelar per il 1994, ina prova che va a
criblar el a sia vart. Questa nova glisch va, ina giada dapli, « danovamain », far « la differenza
tranter quels che servan a Dieu e quels che na 'l servan betg », u dapli.
Segunda partida: il studi detaglià da l'Apocalissi
Apocalypse 1 : Prolog Il return da Crist
il tema adventist
La preschentaziun
Vers 1 : « Revelaziun da Jesus Crist, che Dieu ha ad el per muossar a
ses serviturs sclafs las chaussas che duain avair lieu spertamain, e ch’el ha fatg
enconuscher, cun trametter ses anghel, a ses servitur Gion, … ».
Gion, l’apostel che Jesus amava, è il depositari da questa divina Revelaziun ch’el
obtegn dal Bab en num da Jesus-Crist. Gion, en ebraic « Yohan », signifitga : Dieu ha ; e
quai è era mes emprim prenum. Ha Jesus betg ditg : « a quel ch’ha » ? Quest messadi è « »
da « Dieu » il Bab, uschia cun in cuntegn illimità. Dapi sia resurrecziun, Gesu-Crist ha puspè
retschert ses attributs divins, ed è sco Bab celestial ch’el po, dal tschiel, agir en favur da ses
serviturs u pli precis ses « sclavs ». Tenor il proverbi, « in um avert vala dus ». Dieu è da
questa opiniun ed el lo prova, cun adressar a ses serviturs revelaziuns davent l’avegnir.
L’expressiun « quai che duai avair lieu spert » po stuonar cura ch’ins sa che il messadi è
vegnì dat l’onn 94 da nossa era e che nus essan oz en il 2020-2021, epoca da la scrittira da
quest document. Ma en scuvernind ses messadis, nus vegnin a chapir che quest « spert »
prend in senn literal, perquai che lur destinatars vegnan a star en il medem temp dal return
glorius da Jesus-Christ. Quest tema vegn a star omnipresent en l’Apocalipsa, perquai ch’ella è
adressada als ultims « adventists » tschernids da Dieu, tras la fida demonstrada en in’ultima
prova fundada sin las datas d’Apo.9:1 fin 12, che tractan dal tema da la « trombetta tschintg ».
En quest capitel, ils versets 5 e 10 menziunan ina perioda profetica da « tschintg mais »
malchapida enfin a mai. En mia studegiada da quest tema, questa durada ha determinà ina
nova data supponida d’annunziar il return da Jesus per il 1994, veritabel onn 2000 da la varda
naschientscha dal Crist. Questa prova da cretta ha scrutà, per l’ultima giada, l’adventissem
uffizial daventà tebi e formalistic che sa preparava da s’engaschar en in patg cun quels che
Dieu revela esser ses inimis en sia Apocalissi. Dapi il 2018, jau conoscha la data dal ver
return da Jesus-Christ e quella na sa basa sin naginas datas da las profezias da Daniel ed
Apocalissi, da las qualas las duradas cifradas èn tuttas stadas ademplidas cun remplir lur roll
scrutader als temps fixads. Il ver return da Jesus po vegnir chapì a partir dal raquint da la
Genesi, en creir che las set emnas da nossas emnas èn construidas sin l’imagi dals 7000 onns
dal project entir concepì da Dieu, per eliminar il puccà ed ils puccaders, e far entrar en sia
eternitad ses elets preferids tschernids durant ils emprims 6000 onns. A l’imagi da las
proporziuns dal sanctuari u tabernacel ebraic, il temp dals 6000 onns è cumponì da trais terzs
da 2000 onns. Il cumenzament dal davos terz è stà marcà, ils 3 d’avrigl 30, tras la mort
expiatoria da noss Salvader Jesus-Christ. In chalender gidieu conferma questa data. Ses return
è pia fixà per la primavaira 2030 uschia, 2000 onns pli tard. Savend che il return dal Crist è
avant nus, uschè datiers, il pled « spert » las pleds da Jesus è perfetamain giustifitgà. Uschia,
malgrà ch’el è restà enconuschent e legì durant ils tschientaners, il cudesch Apocalypse è restà
serrà, schelà, sigillà, enfin il temp da la fin, che pertutga nossa generaziun.
Vers 2: « il qual ha attestà la plaid da Dieu ed il testimoni da Jesus Crist, tut quai
ch''el ha vis ».
Gian attestescha ch''el ha retschavì sia visiun da Dieu. Ina visiun che furma il testimoni
da Jesus-Christus che Apo.19:10 definescha sco « l’spiert da la profezia ». Il messadi sa basa
sin maletgs « vistas » e plaidas udidas. Gian è vegnì tratg davent da las cuntingenzias terrenas
tras l''Spirt da Dieu che gli ha revelà en maletgs ils grands tems da l''istorgia religiusa da l''era
cristiana; quella vegn a finir cun sia returnada gloriusa e temida per ses inimis.
Vers 3: « Beà quel chi legia e quels chi audan las pleds da la profezia, e chi tegnan las
chaussas ch’èn scritas là! Perquai ch’il temp è datiers ».
Jeu prend per mai la part ch’a mi reven, la benediziun per « quel chi legia » ils pleds
da la profezia, perquai ch’il Segner dat al verb leger in senn logic precis. El dat l’explicaziun
en Esa.29:11-12: « Tutta la revelaziun è per vus sco las pleds dad in cudesch sigillà ch'è dat
ad in um che sa leger, cun dir: Legia pia quai! E quel che respunda: Jeu na poss betg,
perquai ch'el è sigillà; u sco in cudesch ch'è dat ad in um che na sa betg leger, cun dir: Legia
pia quai! E quel che respunda: Jeu na sai betg leger». Il vers 13, che suonda, revela la causa
da questa incapacitad : « Il Segner di: Cur che quest pievel s'approximescha da mai, el
m'honurescha cun la bucca e cun ils levs; ma siu cor è lontan da mai, e la tema ch'el ha da
mai n'è betg auter ch'in precet da tradiziun umana ». Il term « siglà » u sigillà descriva
l’aspect da l’Apocaliss, ilegibel perquai sigillà. Uschia è per l’avrir e desigillar
cumplettamain, che jau, in auter Gion dal temp final, sun stà clamà da Dieu; quai per che tuts
ses veritabels elegids, « audan e tegnan » las vardads reveladas en las pleds e las maletgs da
la profezia. Quests verbs signifitgeschan « chapir e metter en pratica ». En quest vers, Dieu
avisescha ses elegids ch’els van a retschaiver, dad in da lur frars en Christus, « quel che
legia », la glisch che explica ils misteris da la profezia per che els possian, a lur volta, sa
rallegrar e metter si’instrucziun en pratica. Sco al temp da Gesu, la cretta, la fidanza e
l’umiltad vegnan pia ad esser necessarias. Cun questa metoda, Dieu cribla e scarta las
persunas memia superbas per sa laschar instruir. Uschia, jau disch als elets: « Emblidà
l’uman, quest pitschen funcziari translatur e transmetter, e guardà il ver Autor: l’onnipotaint
Dieu Gesu-Crist ».
Vers 4: «Gian a las set baselgias ch’èn en l’Asia: ch’i vegnan grazia e pasch da quel
ch’è, ch’era e ch’ha da vegnir, e da las set spiertas ch’èn avant ses tron,…»
L’evocaziun da «set Assambleas» è suspetga, perquai ch’ilAssambleacun in A
maiuscul è, ina, perpetnamain. «Set Assambleas» designescha pia, obligatoriamain,
l’Assambleaunifitgada da Jesus-Crist en set epocas marcadas e successivas. La chaussa vegn a
vegnir confermada e nus savain gia che Dieu parta l’era cristiana en 7 temp specifics. La
referenza a l’Asia è utila e giustifitgada, damai che ils nums preschentads al verset 11 èn quels
da citads che existan en Asia minura, en l’antica Anatolia situada a l’ovest da la Tirchia
actuala. L’Spirt confermescha gia la cunfin da l’Europa ed il cumenzament dal continent
asiatic. Ma il pledAsia sco che il pled Anatolia zuppa in messadi spiritual. Els
signifitgeschan: sulegl levont en accadic e grec, e suggereschan uschia il champ da Dieu
visità da Jesus-Christ, il « sulegl levont », en Luc 1:78-79: « Grazia a las entraglias da la
misericordia da noss Diu, en virtud da la quala il sulegl levont ans ha visità da l’aut, per
illuminar quels che sesan en las stgirezzas e en l’ombra da la mort, per diriger noss pass sin
la via da la pasch. ». El è era il « sulegl da la giustia » da Mal.4:2: « Ma per vus che temain
miu num, sa leverà il sulegl da la giustia, e la sanaziun sarà sut sias alas; vus sortiras, e
saltaras sco ils vadrets dad ina stalla, ». La formula da la salutaziun è conforma a las
chaschetas che ils cristians s’intercambiavan al temp da Gion. Tutina, Dieu è designà cun
in’expressiun nova, nunenconuschenta enfin qua: « da part da quel ch'è, ch'era, e che vegn ».
Questa expressiun na fa betg auter che render, en la lingua greca originala ed autras
translaziuns, la muntada dal num ebraic da Dieu: «YaHWéH». Quai è il verb «esser» conjugà
a la terza persuna singular dal temp imperfet da l’ebraic. Quest temp numnà imperfet exprima
l’accomplì che sa prolonghescha en il temp, perquai ch’il temp present n’exista betg en la
conjugaziun da l’ebraic. «e che vegn», conferma anc il tema dal return da Gesu-Crist,
l’adventissem. L’avertura da la cretta cristiana als pagans è uschia confermada; per els Dieu
adatta ses num. Suenter, in’autra novitad cumpara per designar il Sonch-Spirit: «ils set Spierts
che ènan avant siu tron ». Questa citazion compararà en Apo.5:6. Il numer 7 designescha la
sanctificaziun, en quest cas, quella da l’Spirt divin spandì en sias creatiras uschia, « avant siu
tron ». En Apo.5:6, « l’agnè mazzà » è collià cun quests symbols, la profezia conferma uschia
l’onnipotenza divina da Jesus-Christ. Ils « set spierts da Dieu » èn simbolisads tras « il
chandelièr a set bratschs » dal tabernacel ebraic che profetisescha il plan da salvaziun dal
project da Dieu. Ses program era uschia claramain traçà. Dapi Adam, 4000 onns, e tras sia
mort Jesus expia ils puccads dals elegids ils 3 d’avrigl 30, el squarza uschia il vel dal puce
avra l’access dal tschiel als elegids redents durant ils dus milli ultims dals sis milli onns previs
per la selecziun dals elegids sparpagliads, enfin la fin dal mund, tranter las naziuns da l’entira
terra.
Vers 5: « e da part da Jesus-Christ, il testimoni fidèl, il primnà dals morts, e il
prinzi dals retgs da la terra! A quel ch’ans ama, ch’ans ha deliberà dals noss pchads cun seis
sang, ».
Il num « Gesu Crist » è collià cun il ministeri terren che Dieu è vegnì a cumplettar sin
la terra. Quest vers ans regorda sias ovras cumplettadas per obtegnair la salvaziun per grazia
ch’el offra a ses sols elets. En sia perfetta fedeltad vers Dieu e sias valurs, Jesus è s« il
testimoni fidaivel » propost sco model da suandar, a ses apostels e ses discipels da tuts temps,
inclusiv il noss. Sia mort è stada profetizada tras la mort dal prim animal mazzà per vestir la
nuditad dad Adam ed Eva suenter lur puccà. Tras el, el è pia stà il « primgenitur dals morts ».
Ma el è er, pervia da sia importanza divina, che sia mort suletta aveva l’efficacia ed il pudair
da condamnar il diavel, il puccà ed ils puccaders. El resta il « primgenitur» sur tut ils «
primgenits » da l’istorgia religiusa. È pensond a sia mort rendida necessaria per redimer il
puccà da ses elets, che Dieu ha fat murir tut ils « primgeniturs » umans ed animals da l’Egipta
rebellanta, maletg dal puchià, per « liberar » ses pievel ebraic da la sclavitad, gia simbol ed
maletg dal « purtgau ». Sco « primgenitur », il dretg da primogenitura spirituala gli
appartegna. En sa preschentar sco « prinzi dals retgs da la terra » Jesus sa fa servitur da ses
rediments. Ils « retgs da la terra » èn quels che entran en ses reginam rediments tras ses
saung; els eritaran la terra renovada. Ei ina chaussa stupenta da chattar il nivel da l’umiltad,
da la compassiun, da l’amitg, da la fraternitad e da l’amur dals essers celestial restads
fidaivels a las normas divinas da la vita celestiala. Sin terra, Jesus ha lavà ils pes dals apostels,
cun confermar ch’el è « il Mastral ed il Segner ». En tschiel, el sarà eternamain « il prinzi» da
ses « retgs ». Ma « ils retgs » vegnan era ad esser serviturs da lur frars. Era, cun sa dar il titel
da « prinzi », Jesus sa metta al nivel dal diavel, ses adversari e cuncurrent battì, ch’el numna,
« il prinzi da quest mund ». L’incarnaziun da Dieu en Jesus era motivada dal visavi dals dus
« prinzis » ; il destin dal mund e quel da sias creaturas dependan dal pussanza dal grond
victurus Jesus Micaël YaHWéH. Ma Gesu na stoppa sia victoria mo parzialmain a sia
divinitad, perquai ch'el ha cumbattì cunter il diavel cun medemas armas, en in corp da charn
identic al noss, 4000 onns suenter la battaglia persa dal emprim Adam. Sia mentalitad e sia
determinaziun da victorisar per salvar ses elets han be a gli sia victoria. El ha avert la via
als ses elets mussond che in « agnè » ubidient po victorisar « ils lufs » devoraders da charns e
spierts, cun l'agid dal Dieu fidaivel e veritabel.
Vers 6: « e quel ha fatg da nus in reginavel, sacerdots per Dieu ses Bab, ad el saja la
gloria e la pussanza, en ils tschancels dals tschancels! Amen! »
È Gion che definescha tge che constituescha l'Assemblada dals elets. En Jesus Crist,
l'Israel vegl sa prolunghescha sut furmas spiritualas profetisadas en ils rits da l'antica allianza.
En servir il « Retg dals retgs e Segner dals segners », ils veritabels elets partageschan sia
regenza, e cun el, els constitueschan ils burgais dal reginavel dals tschiels. Els èn er
« sacrificaturs » spiertuals, perquai ch'els offizieschan en il tempel da lur corp, en il qual els
servan a Dieu, s'offrend els sezs en la santezza per siu servetsch. E tras lur uraris ch'els
adresseschan a Dieu, els relaschan ils profums offrids sin l'autar dals profums dal vegl tempel
da Jerusalem. La separaziun tranter Jesus e il Bab è engianaivla, ma ella correspunda a la
concepziun che blers fals cristians han da quest tema. Quai fin al punct da pretender «onerar»
il Figl a spessas dal Bab. Quai è la culpa, u il puccà, da la cretta cristiana dapi il 7 da mars
321. Per blers, il repaus dal sabbat è in'ordinanza che concernava mo ils gidieus da l'antica
allianza, dispensaziun dal Bab. Il Bab e Jesus essend mo ina sola persuna, els patiran l'ira da
Jesus ch'els pensavan d'onorar. En sia natira divina da Bab, Jesus detegna, e per l'eternitad,
« la gloria e la pussanza, tschientaners dals tschientaners! Amen! » « Amen » che signifitga:
è vaira! En vaira!
Il tema adventist
Vers 7: « Varda, el vegn cun las nivlas. E mintga eghel il vesairà, er quels che l'han
trapassà; e tuttas las tribus da la terra sa lamenteràn per el. Gie. Amen!»
Quai è precisamain, cur ch’el vegn a returnar, che Jesus vegn a mussar sia gloria e sia
pussanza. Tenor Acts 1:11, el returna « da la medema maniera ch’el è montà en tschiel», ma
per sia returnada, quai vegn a esser en ina gloria celestiala extrema che spaventa ses inimis;
« quels ch’han trapassà el » en s’opponend a ses ver project. Perquai che questa expressiun
concerna unicamain ils essers humans contemporanis da sia vegnida. Cur che ses serviturs èn
menatschads da mort u mess a mort, Jesus partaescha lur sort perquai ch’el s’identifitgescha
cun els: « E il retg vegn a responder ad els: Jau vi discuorrer a vus en vardad, mintga giada
che vus haveis fat quistas caussas ad in da quests pli pitschens da mes frars, è a mai che vus
las haveis fat.(Matt.25:40) ». Ils Gidieus ed ils soldats romans che l’han crucifitgà na vegnan
betg pertutgads en quest messadi. Il Spiert da Dieu imputescha questa acziun a tuts ils umans
che sfarschan si’ovra da salvaziun e fan naufragiar per els ed auters si’offerta da grazia e da
salvaziun eterna. Cun citar « las tribus da la terra », Jesus visa ils fals cristians tras ils quals
las tribus d’Israel duain vegnir prolungadas en la nova allianza. Discuvernond a siu return
ch’els eran pronts a mazzar ses veritgels elets, els avran bunas raschuns da sa lamentar, en sa
discuvernond enemigs dal Dieu che duai als salvar. Ils detagls dal program dals ultims dis
vegnan revelads en moda sparpagliada en ils chapitels dal cudesch Apocaliss. Ma jau poss dir
ch’Apo.6:15-16 descriva la scena en quests terms: « Ils retgs da la terra, ils gronds, ils schefs
militars, ils riches, ils pussants, tut ils sclavs ed ils umens libers, sa zuppettan en las cavernas
ed en las crapas da las muntognas. E els dischevan a las muntognas ed a las crapas: Crudai
sin nus, e zuppai nus avant la fatscha da quel ch’è sesì sin il tron, e avant l’ira da l’agnè; ».
Verset 8: « Jau sun l'alpha e l'omega, disch il Segner Dieu, quel chi es, chi era e chi
vegn, l'Onnipotent. »
Quel chi s'exprima uschè è il dultsch Jesus chi ha retròvà en tschiel sia gloria divina, el
è « l'Onnipotaint ». Bastia da colliar quest verset cun quels dad Apo.22:13-16 per avair la
prova: « Jau sun l'alpha ed l'omega, il emprim ed il davos, il cumenzament ed la fin… /… Jau,
Jesus, hai tramess mes anghel per attestar quistas chaussas en las baselgias. Jau sun il
descendaint ed la descendienza da David, la staila splenduranta dal matg ». Sco en il verset
4, Jesus sa preschenta sut ils attributs dal Dieu creatur, l'ami da Moses, dal qual il num ebraic
è « YaHWéH » suainter Exo.3:14. Ma jau precisesch che il num da Dieu mida segund che è el
che sa numna u che ils umans al numnan: « Jau sun » daventa « El è » en la furma «
YaHWéH ».
Nota agiuntada il 2022: L'expressiun « alpha ed omega » resuma la revelaziun entira
offrida da Dieu en sia Bibla, da Genesi 1 fin Apocalissi 22. Dapi il 2018, la muntada profetica
da « sis milli » onns dà als sis dis da l'emna è stada confermada senza metter en dubi sia valur
da sis dis reals, durant ils quals Dieu ha creà la terra e la vita ch'ella duai purtar. Ma, cun
retschaiver lur senn profetic, quests sis dis u « 6000 » onns han permess da definir per la
primavaira 2030 il return victorius final da Jesus-Crist ed il levament da ses sants fidaivels.
Cun l'expressiun « alpha ed omega », Gesu dat a ses sants dals ultims dis, ina clav che va
pussibilitar da decuvrir il temp real da sia segunda vegnida. Ma igl è stà necessari d’aspettar
fin l’atun 2018 per chapir co duvrar quests 6000 onns, e ils 28 da schaner 2022, per als
associar cun questas expressiuns: « l’alpha e l’omega », « il cumenzament e la fin ».
Vers 9 : « Jau Gion, vos frar, e che partagesch cun vus la tribulaziun, il reginavel e la
perseveranza en Jesus, era jau sin l'insula numnada Patmos pervia da la plaid da Dieu e dal
testimoni da Jesus. »
Per in ver sclav da Jesus-Christus, questas trais chaussas èn colliadas: la part en la
tribulaziun, la part en il reginavel e la part en la perseveranza en Jesus. Gion testimoniescha
dal context nua ch'el retschaiva sia visiun divina. Ils Romans, ch'al chattavan apparentamain
indistruttibel, l'han finalamain isolà en exili sin l'insula da Patmos per limitar ses testimonis
tar ils umens. Durant tutta sia vita, el n'ha mai cessà da far testimoni per la plaid da Dieu per
glorifitgar Jesus-Christus. Ma ins po era chapir ch'Gion è vegnì manà a Patmos per
retschaiver, en tranquillitad, il testimoni da Jesus che furma la Revelaziun, ch'el retschaiva da
Dieu.
Remartgain ch’ils dus auturs da las duas profezias, Daniel e l’Apocaliss, èn vegnids
miraculusamain protegids da Dieu; Daniel è vegnì salvà dals dents dals liuns e Gion è sortì
indem d’ina tina plaina d’oli bollent. Lur experientscha ans transmetta ina lescha: Dieu fa la
differenza tranter ses serviturs, protegjend d’ina moda pussanta e surtut natirala quels ch’al
glorifitgeschan il pli e preschentan l’aspect d’in model ch’el vul particulermain encorajar. Il
ministeri profetic è uschia designà en 1Cor.12:31 sco la « via la pli excellenta ». Ma i dat
profets e profets. Betg tut ils profets èn clamads da retschaiver da Dieu vesiuns u profezias.
Ma tut ils elecziuns èn exhurtads da profetisar, vulair dir da far testimonianza, da las vardads
dal Signur a lur proxim per als manar a la salidezza.
La vesiun da Gion dal temp adventist
Vers 10: « Jeu sun stà portà en spiert il di dal Signur, ed jeu hai udì davos me ina
vusch ferma, sco il tun d’ina tromba, »
L’expressiun « di dal Signur » va favurisar interpretaziuns tragicas. En sia translaziun
da la Bibla, J.N. Darby n’hesitescha betg da traduir quel cun il pled « dumengia », che Dieu
tegna per « marca » stgazianta da « la bestia » manada dal diavel en Apo.13:16 ; quai
s’opponind directamain a ses « sigl » regal, ses settavel di dal repaus sanctifitgà.
Etimologicamain, il pled « dumengia » munta propi « di dal Segner », ma il problem derivà
dal fatg ch’el consacrescha l’emprim di da l’emna al repaus, quai che Dieu n’ha mai ordinà,
avend per sia part, en moda perpetna, sanctifitgà per quest intent il settavel di. Tge
designescha realmain « il di dal Signur » menziunà en quest verset? Ma la resposta è gia stada
dada en il verset 7 cun dir: « Guardai, el vegn cun las nivlas. » Qua è il « di dal Signur » visà
da Dieu: « Guardai, jau vi a trametter Elia, il profet, avant che il di da YaHWéH arrivi, quel
di grond e temibel. (Mal.3:5)»; quel ch’ha fatg l’adventissem e sias trais « spetgas » dal return
da Jesus, gia cumplitgidas cun tut las consequenzas bunas e nauschas purtadas da questas trais
provas, en 1843, 1844 e 1994. Uschia vivond en il 94, Gion è transportà da l’Spirit al
cumenzament dal settim milleni, nua che Jesus returna en sia gloria divina. Che ha el alura
« davos » el? Tut il passà istoric da l’era cristiana; dapi la mort da Jesus, 2000 onns da
religiun cristiana; 2000 onns durant las qualas Jesus è stà en mes dad ses elets, gidand els, en
il Sonch Spiert, a surmuntar il mal sco ch’el sez aveva surmuntà il diavel, il puccà e la mort.
« La vusch ferma » udida « davos » ad el è quella da Jesus che sco « ina tromba » intervegn,
per avisar ses elets e revelar ad els la natira dals latschs religius diabolics ch’els vegnan a
renconter en lur vidas en tuttas las « set » epocas che il verset seguent va numnar.
Vers 11: « che discheva: Quai che ti vesas, scriva quel en in cudesch e trametta quel a
las set baselgias, ad Ephesus, a Smyrna, a Pergamum, a Thyatira, a Sardis, a Philadelphia e
a Laodicea. ».
La furma apparenta dal text pareva preschentar sco destinataris, en moda litterala, las
citads numnadas da l’Asia dal temp da Gion; a mintga ina ses messadi. Ma quai era mo in
aspect engianaivel che vuleva zuppentar il ver sens che Jesus dat a ses messadis. En l’entira
Bibla, ils nums propers attribuids als umans han ina muntada zuppada en lur ragisch, da
l’ebraic, dal chaldeic u dal grec. Quest princip vala er per ils nums grecs da questas sett citads.
Mintga num revela il caracter da l’epoca che el represchenta. E l’urden, en il qual quests nums
vegnan preschentads, correspunda a l’urden da l’avanzament en il temp programà da Dieu.
Nus vesain en l’studì d’Ap.2 e 3 nua l’urden da quests nums è respectà e confermà, la
muntada da quests sett nums, ma quels da la prima e da l’ultima, «Efes e Laodicea », mussan
per sai sols l’utilisaziun che l’Spirit fa dad els. Significond, respectivamain, « lantschar » e «
pievel giuditgà », nus chattain « l’alfa e l’omega, il cumenzament e la fin, » da l’epoca da la
grazia cristiana. I na stuona betg che Gesu sa preschenteschia al verset 8, sut questa
definiziun: « Jeu sun l’alpha e l’omega». El inscrischa uschia sia preschènta tar ses sclavs
fidels, durant l’entir temp da l’epoca cristiana.
Vers 12: «Jeu m’hai turnà per savair tge vusch che discurriva cun mai. E, suenter
avair sa turnà, hai vis set candeliers d’aur,»
L’acziun da «sa voltar», manescha Gion da guardar sin l’entira era cristiana, damai
ch’el è sez veg transportà al mument dal return en gloria da Jesus. Suenter la precisiun
«davos», nus avain qua «jau ma sun voltà», e puspè, «e, suenter avair ma voltà »; l’Spirt
insista fermamain sin questa guardada vers il passà, per che nus al suandain en sia logica. E
che ves’alura Gion? « Set chandelièrs d’aur ». Era qua la chausa è suspetga sco las « set
Assambleas ». Perquai che il « chandelièr » model sa chattava en il tabernacel ebraic ed el
aveva set bratschs che simbolisavan gia, ensemen, la sanctificaziun da l’Spirt da Dieu e da sia
glisch. Questa constataziun munta che, sco las « set Assambleas », las « set chandeleirs »
symboliseschan la sanctificaziun da la glisch da Dieu, ma en set muments marcads durant
l’entira era cristiana. Il chandelièr represchenta ils elets dad in’epoca, el retschaiva l’ieli da
l’Spirt da Dieu dal qual el dependa per illuminar ils elets cun sia glisch.
Annunzia d’ina gronda calamitad
Vers 13: « e, en mes dad ils set chandeleirs, ina persuna che sumegliava in figl da
l’uman, vestì cun ina lunga rauba, e cun ina cintura d’aur sin il pèz.»
Qua cumenza la descripziun simbolica dal Segner Jesus Crist. Questa scena
represchenta las promissiuns da Jesus: Luc 17:21: « I na vegn ditg: El è qua, u: El è là.
Perquai ch’il reginavel da Dieu è en mesat dad’vus. » ; Matt.28:20 : « e mussai ad els da
observar tut quai ch’jau hai cumandà a vus. E vardai, jau sun cun vus mintga di, enfin la fin
dal mund. ». Questa visiun è fitg sumeglianta cun quella da Daniel 10 nua il verset 1 la
preschenta sco l’annunzia d’ina « granda disgrazia » per ses pievel gidieu. Quella
d’Apocalissi 1 annunzia uschia era ella, ina « granda disgrazia », ma questa giada, per
l’Assamblea cristiana. La cumparaziun da las duas visiuns è fitg edificanta, perquai che
detagls èn adattads a mintgin dals dus cuntests istorics fitg differents. Las descripziuns
simbolicas che vegnan preschentadas concernan Jesus-Crist en il cuntest da sia returnada
gloriusa finala. Las duas « disgrazias » han in cumün da s’ademplir sin la fin las duas
allianzas stabilidas successivamain da Dieu. Cunpariain ussa las duas visiuns: «… in figl
d’uman » da quest verset era « in uman » en Daniel, perquai che Dieu na s’era betg anc
incarnà en Jesus. Al cuntrari, en « figl d’uman », chattain nus puspè il « figl da l’uman » che
Jesus numna adina cur ch’el discuorra da sez en ils Evangels. Sche Dieu ha insistì uschè ferm
sin questa expressiun, è quai perquai ch’ella legitimescha sia attitudine da salvar umans. El è
qua « vestgì cun ina rauba lunga», « vestgì da lin» en Daniel. La clav da la muntada da
questa rauba lunga vegn data en Apo.7:13-14. Ella vegn portada da quels che moran sco
martirs da la vaira cretta: « Ed in dals vegls ha piglià la pleds e dit a mai: Quels ch’èn
vestgids cun raubas alvas, tgi èn els, e d’inua èn els vegnids? Jau hai dit ad el: Mes signur, ti
sas. Ed el ha dit a mai: Quels èn quels ch’èn vegnids da la granda tribulaziun; els han lavà
lur raubas, e las han alvadas en il saung da l’agnè. ». Jesus porta « in cinturon d’aur sin sia
pèz » uschia, sin ses cor, ma « sin ils reins », simbols da forza, en Daniel. E la « curtina
d’aur » simbolisescha la vardad tenor Eph.6:14: « Tegni pia ferm : abbi sin vos reins la
vardad per curtina ; mettevi la curatscha da la giustia ; ». Sco Jesus, la vardet na vegn betg
onurada mo da quels che l’am.
Vers 14 : « Sia chau e ses chavels eran alvs sco la lana alva, sco la naiv ; ses egls eran
sco ina flomma da fieu ; »
Il alv, simbol da la purezza perfetta, caracterisescha il Dieu Gesu-Crist che, en
consequenza, ha horror dal puccau. Uschia, l’annunzia d’ina « granda calamitad » na po betg
auter intent che da punir ils puccaders. Questa caussa concerna las duas calamitads, uschia
che nus chattain qua ed en Daniel Dieu, il grond Giuvest, dal qual ils « egls èn sco flommas da
fieu ». Siu guard consumescha il puccà u il puccader, ma l’elecziun da Gesu tscherna da
renunziar al puccà, en cuntrast cun il fals gidieu e fals cristian rebel che il giudizi da Gesu-
Crist finirà per consumar. E il context final da questa « calamitad » designa ses enemics
istorics, tuts identifitgads en ils chapitels da quest cudesch, ed en quel da Daniel. Apo.13 ils
preschenta sut l’aspect da duas « bestias » identifitgads tras lur nums « mar e terra » che
designescha la fe catholica e la fe protestanta sortida da quella, sco lur nums suggereschan
tenor Gen.1:9-10. A si return, las duas bestias alliadas na fan pli che ina, unidas per cumbatter
si sabbat e ses fidels. Ses inimis vegnan a esser terrifitgads, tenor Apo.6:16, e els na
subsistaran betg.
Vers 15: « ses peis eran simils a bronz ardent, sco sch’el fiss en ina furnal; e sia vusch
era sco il tun da grondas auals. »
Ils peis da Gesu eran er purs sco il rest da ses corp, ma en questa maletg, els sa
sbrinzlan en pestgant il sang dals pchaders rebels. Sco en Dan.2:32, « il bronz », metal d’allià
impur, simbolisescha il pchà. En Apo.10:2 nus legin: « El tegneva en sia maun in pitschen
cudesch avert. El ha mess sieu pe dretg sin la mar, e sieu pe sanester sin la terra ; ».
Apo.14:17 à 20 dat a questa acziun il num « vendemgia » ; in tema sviluppà en Esaia 63. Las
« auas grondas » simboliseschan, en Apo.17:15, « dals pievels, da las turbas, da las naziuns
e da las linguas » che fan allianza cun « la prostituta Babilonia la Gronda » ; num che
designescha l’eglaisa catolica papala romana. Questa allianza da l’ultima urà als unirà per
s’opponer al sabbat santifitgà da Dieu. Els iran fin a decider da mazzar ses fidels observaders.
S’impatescha uschia ils simbols da sia colera giusta. En la visiun, Jesus mussa a ses elets che
sia suletta « vusch » persunala divina è pli pussanta che quella da tuts ils pievels da la terra
reunids.
Vers 16: «El aveva en sia dretga maun set stailas. Da sia bucca sortiva ina spada
taglienta, cun dus tagls; e sia fatscha era sco il sulegl cura ch'el splenda en sia forza. »
Il simbol dals « set stailas » tegnids « en sia man dretga » regorda sia dominanza
permanenta che pudeva mo dar la benedicziun da Dieu; uschè savens e massivamain
pretendida a nausch dals ses inimis infidels. La staila è il simbol dal messadi religius uschia
sco la staila da Gen.1:15, sia funcziun è « d’illuminar la terra», en ses cas, da la giustia
divina. Il di da sia returnada, Gesu va resustar (resustar, vulair dir sustar danovamain suenter
in total anientament mumentan numnà mort) ses elets da tuttas las epocas simbolisadas dals
nums dals set Assambleas. En quest context glorius, per el e ses elets fidels, el sa preschenta
sco « Pled da Dieu» dal qual il simbol « d’ina spada taglienta cun dus tagls » è menziunà en
Ebr.4:12. Quai è l’ura cura che questa spada darà vita e mort, tenor la fe testimoniada a questa
paraula divina scritta en la Bibla che Apo.11:3 simbolisescha sco essend « ils dus testimonis »
da Dieu. Tar ils essers umans, be l’aspect dal vis als identifitgescha e permetta da ls’
differenziar; è pia l’element da l’identificaziun per excellenza. En questa visiun, Dieu adatta
era ses vis al context visà. En Daniel, en la visiun, Dieu simbolisescha ses vis cun « il sglat »
simbol tip dal dieu grec Zeus, perquai ch’il inimih da la profezia vegn a esser il pievel grec
seleucid dal retg Antiochos IV, che ha cumplitg la profezia en 168. En la visiun da
l’Apocalissi, il vis da Jesus pren era l’aspect da ses inimih che è questa giada « il sulegl cur
ch’el splenda en sia forza ». Igl è vai che questa ultima tentativa, dad erradicar da la terra tut
observatur dal sonch sabbat divin, furma il culmin dal cumbat rebel favurà al respect dal « di
dal sulegl invincì » instaurà ils 7 da mars 321, da l’imperatur Constantino 1er. Quest camp
rebel chattarà en vista « il sulegl da la giustia divina » en sia entira pussanza divina, e quai, il
prim di da la primavaira 2030.
Vers 17: «Cura ch’jau l’hai vis, sun jau crudà als ses peis sco mort. El ha mess si’a
maun dretta sin mai e dit: Na temmai betg!»
En reagind uschè, Gian na fa betg auter che prevesair il destin da quels che s’affrontan
cun el, en l’ura da sia returnada. Daniel aveva agì en la medema moda, ed en ils dus cas, Jesus
raschgüra e fermescha ses servitur, ses sclav, fidaivel. « Sia maun dretga » conferma sia
benediziun e en sia fidaivladad, en cuntrast cun ils rebels da l’autra vart, l’elec na n’ha nagina
raschun da temair Dieu che vegn per al salvar per amur. L’expressiun « na temmai betg »
conferma il context final caracterisà dapi il 1843 tras quest messadi adventist dal prim anghel
dad Apo.14:7 : « El ha dit cun ina vusch ferma: Temei Dieu, e dai ad el gloria, perquai ch'è
arrivada l'ura da sia sentenzcha; e s'inclinet avant quel ch'ha fatg il tschiel, e la terra, e la
mar, e las funtaunas d'aua. » ; vul dir, il dieu creatur.
Vers 18: « Jau sun il emprim e l'ultim, e quel ch'è viv. Jau era mort; e vesai, jau sun
viv per tut l'eternitad. Jau tegna las clavs da la mort e dal lieu dals morts.»
Quai es propi Jesus, il victur sin il diavel, il puccau e la mort, che s’exprima en quests
terms. Sias pleds « il emprim e l''ultim » conferman il messadi dal cumenzament e da la fin
dal temp cuvert da la profezia, ma al medem temp, Jesus conferma sia divinitad che ha dat la
vita da sia emprima fin a l’ultima da sias creatiras umanas. Quel che « tegna las clavs da la
mort » ha il dretg da decider tgi sto viver e tgi sto murir. L’ura da sia returnada es quella nua
che ses sants vegnan resustads en la « emprima resurrecziun» reservada als « beads morts en
Crist» tenor Apo.20:6. Evacuain tut ils mitus da las tradiziuns dal fals cristianissem d’ierta
greca e romana, e chapescha che « il lieu dals morts» è simplamain il suol da la terra che ha
retschet ils morts transfurmads en pulvra, tenor scrit en Gen.3:19: « È cun la suada da tia
fatscha che ti mangias paun, enfin che ti returnes en la terra, da nua che ti es vegnì prendì;
perche ti es pulvra, e ti returnaràs en la pulvra. ». Quests restants na vegnan mai pli ad esser
dad utilitad, perquai che lur Creatur als resussitescha cun lur entira persunalitad gravada en sia
memoria divina, en in corp celestial incorruptibel (1Cor.15:42) identic a quel dals anghels
ch''èn restads fidels a Dieu: «Perquai, a la resurrecziun, ils umens na prendran betg dunna, e
las dunna betg marì, mabain els vegnan ad esser sco ils anghels da Dieu en
tschiel. Matt.22:30 ».
Il messadi profetic davart l’avegnir è confermà
Vers 19: «Scriva pia las chaussas che ti has vis, e quellas che èn, e quellas che duain
succeder suenter ellas,»
En questa definiziun, Jesus conferma la cuverta profetica dal temp global da l’epoca
cristiana che vegn a finir cun sia returnada en gloria. Il temp apostolic è concernì da
l’expressiun «che ti has vis » e Dieu designescha uschia Gion sco in testmoni ocular autentic
dal ministeri apostolic. El è stà testmoni dal « emprim amur » da l’Eletta menziunà en Ap.2:4.
«… quellas che sun » concerna la fin da quest temp apostolic en il qual Gion resta viv e en
activitad. « , e quellas che duain arrivar suenter ellas » designescha ils eveniments religius
che vegnan a s’ademplir enfin il temp dal return da Jesus-Christ, e pli lunsch, enfin la fin dal
settavel milleni.
Vers 20: « il misteri da las sett stailas che ti has vis en mia dretga maun, e da las sett
candelabers d'aur. Las sett stailas èn ils anguels da las sett baselgias, e las sett candelabers
èn las sett baselgias. ».
« Ils anghels da las set Assambleas » èn ils elets da tuttas questas set epocas. Perquai
ch'il pled « anghel », dal grec « aggelos », significha messadi, ed el designescha ils anghels
celestials mo sche il pled « celestials » vegn per precisar. Medemamain, ils « set chandailas »
ed ils « set Assambleas » suspetschads en mes commentari èn qua reunids. L'Spirt conferma
pia mia interpretaziun: ils « set chandailas » represchentan la sanctificaziun da la glisch da
Dieu en las set epocas designadas tras ils nums dals « set Assambleas ».
Apocaliss 2: l’Assamblea da Crist
dapi sia partenza enfin 1843
En il tema dals letras, nus chattain en Apoc.2, quatter messadis che tanschan il temp
tranter 94 e 1843, ed en Apoc.3, trais messadis che cuvran il temp da 1843-44 enfin 2030.
Remartgain cun interess questa precisiun revelativa concernent ils numens da la prima e da
l’ultima letra : « Efes e Laodicea » che signifitgeschan, respectivamain : lantschar, e pievel
giuditgà; l’entschatta e la fin da l’epoca da la grazia cristiana. En Apo.2, sin la fin dal chapitel,
l’Spirit evoca l’entschatta dal tema « adventist dal return dal Crist » che targhet la data 1828
predefinida en Dan.12:11. Era, en successiun dal temp, l’entschatta dal chapitel 3
d’Apocalypse po esser legitimamain collià cun la data 1843 che ha marcà l’entschatta da la
prova da fei adventista. In messadi adattà sancischescha la fei protestanta provada : « Ti es
mort ». Questas explicaziuns eran necessarias per confermar la colliaziun dals messadis cun
las datas stabilidas en Daniel. Ma la visiun da l’Apocaliss porta davart l’entschatta da l’era
cristiana revelaziuns che Daniel n’ha betg sviluppà. Las letras u messadis che Jesus adressa a
ses serviturs durant nossa era dissipan il malentendì religios dallas falsas e ingannantas
illusziuns che concernan blers credents cristians. I sa chatta il ver Jesus cun sias pretensiuns
legitimas e sias criticas adina giustifitgadas. Las quatter letras d’Apo.2 tschentan,
successivamain, quatter epocas situadas tranter 94 e 1843.
1era epoca: Efes
En 94, l'ultim testimoni dal lantschament da l'Assamblea da Crist
Vers 1: «Scri a l'angel da l'Assamblea d'Efes: Quai che di quel che tegna las set
stailas en sia dretga, quel che passa en mes dals set candeliers d'aur:»
Tras il numEfes, da la prima, translaziun dal grec «Efesis» che signifitga lantschar,
Dieu discuorra cun ses serviturs dal temp dal lantschament da l'Assamblea da Crist, al temp
da l'imperatur roman Domizian (81-96). L'Spirt visa uschia l'epoca nua che Gion retschaiva
da Dieu la revelaziun ch'el ans descriva. El es l'ultim apostel restà miraculusamain viv e
represchenta per sai sulet, l'ultim testimoni ocular dal lantschament da l'Assamblea da Jesus-
Crist. Dieu regorda sia pussanza divina; è el sulet che «tegna en sia dretga maun », simbol da
sia benediziun, la vita da ses elets, ils « stailas », da las qualas el giuditga las ovras, fruits da
lur cretta. Segund il cas, el benedescha u maledescha. Dieu « caminar », chapescha ch’el
avanza en il temp da ses project cun accompagnar, generaziun suenter generaziun, la vita da
ses elets ed ils eveniments dal mund ch’el organisescha u cumbatta: « e mussai ad els da
observar tut quai ch’jau hai cumandà a vus. E vardai, jau sun cun vus mintga di, enfin la fin
dal mund. Matt.28:20 ». Fin la fin dal mund, ses elets ston realisar las ovras ch’el ha preparà
per els: « Perquai che nus essan sia ovra, creads en Jesus Crist per bunas ovras, che Dieu ha
preparà avant, per che nus las pratitgain.Eph.2:10 ». E els ston duair s’adattar a las
cundiziuns spezialas pretendidas en mintga epoca da las set. Perquai ch’il mussament dat en
« Efes » vala per las set epocas; ils « set stailas che vegnan tegnidas en sia dretga maun » el
po las laschar crudar e croller a terra, quellas che concernan cristians rebels. Tegn en memoria
l’idea, ch’in « chandeli » è util mo sch’el sclerescha, e per sclerir, sto el esser emplenì cun
ulei, simbol da l’Spirt divin.
Vers 2: « Jau conoscha tias ovras, tes lavur e tia perseveranza. Jau sai che ti na pos
betg tolerar ils malvagiads; che ti has provà quels che sa decleran apostels e na èn betg, e
che ti als has chattà manaders; »
Attenziun! Ils temps da conjugaziun dals verbs èn extremamain impurtants, perquai
ch’els determineschan il mument visà da l’epoca apostolica. En quest vers il verb conjugà al
preschent designa l’onn 94, entant che quels ch’èn al passà concernan l’epoca da las
persecuziuns infligidas da l’imperatur roman Nero, tranter l’onn 65 e 68.
En 94, ils cristians aman la vardet ch anc'ina intacta e betg deformada, e els odian ils
« nauschs » pagans e spezialmain tranter els, ils Romans dominants da l'epoca. I dat ina
raschun per quai, è che l'apostel Gion è anc'ina en vita uschia sco blers auters vegls testimonis
da la vardet mussada da Gesu-Crist. Ils « manzegners » vegnan uschia facilman smascrads.
Perche en mintga epoca, la zizzania betg convertida emprova da sa mesclar cun il bun gran,
perquai ch'il temi da Dieu è anc'ina grond, e che il messadi da la salvaziun è seducent e
attractiv. Els introducan en la doctrina ideas falsas. Ma en la prova da l'amur per la vardet, els
faliran e vegnan smascrads dals veritabels elets illuminads. Uschia er, concernent il passà da
l'epoca apostolica, « ti has provà », l’Spirt regorda co l’prova da la mort ha fat crudar las
mascras engianairas dals fals cristiauns, ils veritabels « manzegners » visads en quest vers,
tranter 65 e 68, cur che Nero ha tradì ils Elegids da Crist a las fiastgas en ses Coliseum, per
offrir in spectacul sanglant als abitants da Roma. Ma remartgain nus, Jesus evoquescha quest
zel dad in’epoca passada.
Vers 3: « ch’ti has perseveranza, ch’ti has patì per mia num, e ch’ti n’es betg stà
lomà. »
Qua era, attenziun als temps da las conjugaziuns dals verbs!
Sche il testimoni da la perseveranza è anc conservà, quel da la sufferenza n’è betg pli.
E Dieu è obligà da regurdar l’acceptaziun da la sufferenza ch’è stada manifestada e
sublimamain honurada circa 30 onns avant, tranter 65 e 68, cur il Roman sanguinar, Nero, ha
mess ils cristians a la mort, offrida en spectacle, a ses pievel pervers e corrutt. È be a quella
epoca ch’il champ Elegi « ha patì » en son « num » e n’è betg « betg stgomi ».
Vers 4 : « Ma quai ch’jau hai cunter tai, è che ti has bandunà tieu emprim amur. »
La minazza suggerida sa precisa ed ella è confermada. A quella epoca ils cristians èn
fidaivels, ma il zel demonstrà sut Nero è sa sminuì u n’exista betg pli; quai che Gesu numna
« perder ses prim amur », suggerind uschia per l’epoca 94, l’existenza d’in segund amur, bler
inferiur al prim.
Vers 5 : « Regorda dunqua da nua che ti es crudà, pentiti, e practitges tias emprimas
ovras; autramain, eu vegn a tai, e jau vegn a trair tia candeila da ses lieu, sch’il che ti na
t’penteschas betg. »
Il respect simpla u la recognoscenza simpla da la vardad na fan betg la salidezza. Dieu
pretenda dapli da quels ch’el salva per far els ses cumpogns dad eternità. La cretta en la vita
eterna implitgescha la svalitaziun da la primavita. Il messadi da Jesus resta adina il medem
tenor Matt.16:24 fin 26 : « Lura Jesus ha ditg a ses discipels: Sch’in vul seguir a mi, ch’el
banduna sez, prenda siu crapitsch e suonda a mi. Perque quel chi vul salvar sia vitta la
perda, mo quel chi la perda per amur da mi la chatta. E che gudogn füss a l’uman da
gudagnar il muond entir, sch’el perdess sia olma? U che dess l’uman dar in scambi da sia
olma? » La minazza da retrair sieu Spiert, simbolisà dal « chandelier », mussa che, per Dieu,
la vera feivla è lunsch dad esser simplamain in’etichetta collada sin in’olma. A l’epoca
d’Efes, il chandelièr simbolic dal Spiert da Dieu era en l’Orient, a Jerusalem nua che la feivla
cristiana è naschida e las baselgias creadas da Paul en Grezia ed en la Tirchia actuala. Il center
religiùs vegn prest spustà vers l’occident e principalmain a Roma en l’Italia.
Vers 6: « Ti has però quai, ch'è che ti odias las ovras dals Nicolaïtes, ovras ch'eu odi
eir. »
En questa brev, ils Romans vegnan numnads simbolicamain, suenter « ils malvads » :
« ils Nicolaitas », quai che significha, pievel victorius u pievel da la Vittoria uschia, ils
dominaturs da l’epoca. En grec, il term « Niké » è il num da la victoria personifitgada. Co èn
pia « las ovras dals Nicolaitas » odiadas da Dieu e ses elets? Il paganissem ed il sincretissem
religius. Els honoreschan ina massa da divinitads paganàs, da las qualas las pli grondas han in
di da l’emna che lur è dedicà. Nos chalender actual, che attribuescha als set dis da l’emna ils
nums dals set asters, planetas u la staila, da noss sistem solar, è ina directa ereditad da la
religiun romana. Ed il cult dal emprim di dedicà al « sulegl invincì » darà col temp, a partir
dal 321, ina raschun speziala al Dieu creatur dad odiar « las ovras » religiuns dals Romans.
Vers 7 : « Que quel chi ha ureglias auda quai che l'Spirt diç a las Baselgias: A quel
chi vainquera jau darai da mangiar da l'arbur da la vita, ch'è en il paradis da Dieu. »
Dus messadis en quest vers evocan il temp terren da la victoria, « quel chi vaincha »,
ed il temp celestial da sia recompensa.
Questa formula è l'ultim messadi che Gesu adressa a ses serviturs dad ina da las sett
epocas visadas da la profezia. L'Spirt l'adatta a las cundiziuns spezialas da mintga epoca.
Quella d'Efes marquescha l'entschatta dal temp cuvert da la profezia, uschè che Dieu
preschaintescha ad ella la salvaziun eterna sut la furma dal cumenzament da l'istorgia terrana.
L'immagini da Gesu era evocada sut quella da l’arber da vita dal gartin terran che Dieu aveva
creà per metter l'uman innocent e pur. Apo.22 profetizescha questa restauraziun dad in Eden
renovà per la felicitad dals elets victorius sin la nova terra. La formula preschentada concerna
mintga giada in aspect da la vita eterna offrida da Gesu-Crist a ses sols elets.
2a epoca : Smyrna
Tranter 303 e 313, l’ultima persecuziun « imperiala » romana
Vers 8 : « Scri a l’angel da l’Assemblada da Smyrna : Quai ch’il emprim e l’ultim di,
quel ch’era mort e ch’è turnà en vita : »
Cun il num « Smyrna » da la segunda brev, translatà dal pled grec « smurna » che
designescha la « mirra », Dieu visa l’epoca d’ina terribla persecuziun dirigida da l’imperatur
roman Diocletian. La « mirra » es in profum che ha profumà ils pes da Jesus pauc avant sia
mort e che gli è vegnì portà en offrenda a sia naschientscha dals mags vegnids da l’Orient.
Jesus chatta en questa prova il zel da la fe reala ch’el na chattava betg pli en 94. Quels che
acceptan da murir en ses num ston saver che Jesus ha battì la mort, e che da nov vivent, el po
als resustitar sco ch’el ha fatg per sez. La profezia sa dirigezza be als cristians da las qualas
Jesus è sez il « emprim » represchentant. En assimilond sia persuna cun la vita da ses
serviturs, el vegn era represchentà tras « l'ultim » cristian.
Vers 9: « Jau conosch tia tribulaziun e tia povradad (malgrà che ti es rich), e las
calumnias da quels che sa declaran Gidieus e n'èn betg, ma ch'èn ina sinagoga da Satan. »
Persequitads dals Romans, ils cristians èn privads da lur bains e savens mess a mort.
Ma questas povradats materiala e carnala als rendan spiritualmain ritgs tenor ils criteris da la
cretta dal giudizi da Dieu. D’autra vart, el na zuppenta betg ses giudizi e revela, en terms fitg
clers, la valur ch’el dat a la religiun giudaica che ha refusà la norma divina da la salvaziun, en
betg renconuschond Jesus-Crist sco Messia profetisà tras las scrittiras sanctas. Bandunads da
Dieu, ils Gidieus èn surpigliads dal diavel e ses demunis e daventan per Dieu e ses veritabels
elegids, «ina sinagoga da Satan ».
Vers 10 : « Na temma betg quai che ti vas patir. Guarda, il diavel metterà tanschant
da vus en praschun, per che vus vegnidas provadas, e vus avras ina tribulaziun da diesch dis.
Sii fidel enfin la mort, e jau ta dun la curuna da la vita. »
En quest vers, il diavel sa numna Diocletian, quest imperatur roman crudel ha cun ses
« tetrarchs » associads ina odi feroz cunter ils cristians ch’els vulevan exterminar. La
persecuziun u « tribulaziun » annunziada s’è prolungada, durant « diesch dis » vul dir, «
diesch onns » reals cumprids tranter 303 e 313. Ad in part dad els ch’èn stads « fideivels enfin
la mort » en martirs fitg benedis, Jesus darà « la curuna da vita »; la vita eterna segn da lur
victoria.
Vers 11: « Que quel ch’ha uregls auda quai ch’il Spiert di a las Baselgias: Quel
ch’vaincra na stu patir la segunda mort. »
Il messadi da fin d’epoca ha per tema: la mort. Qua, l’Spirt evoca la salvaziun en
regurdond che quels che n’acceptan betg l’emprima mort dal martiri per Dieu, ston patir,
senza pudair s’alontanar, « la segunda mort » da « la tana dal fieu » dal giudizi final. Ina
« segunda mort » che na toccherà betg ils elets perquai ch’els èn entrads per adina en la vita
eterna.
3a epoca : Pergamo
En 538, l’instauration dal regim papal da Roma
Vers 12: « Scri a l’angel da l’Assamblea da Pergam: Quai dis quel ch’ha la spada
taglienta, cun dus tagls: »
Cun il num Pergame, Dieu evoca il temp da l’adulteri spiritual. En il num Pergame,
duas ragischs grecas, « pérao, e gamos », sa tradueschan en « transgressar il matrimoni ».
Quai è l’ura fatala dal cumenzament dals disgrazias che vegnan a colpir ils pievels cristians
enfin la fin dal mund. En visar la data 313, l’epoca precedenta ha suggerì l’access al poder ed
il regin pagan da l’imperatur Constantino 1el, figl dal tetrarch Constanzi Chlore, e victor
cunter Maxenz. Cun decret imperial dal 7 da mars 321, el ha fatg bandunar il repaus emna dal
sabà sant dal settem di divin, noss actual sonda, preferind il prim di dedicà, a quella epoca, al
cult pagan dal dieu solar, il «Sol Invictus», il Sul nunvinciu. En obediir a quel, ils cristians
han commess «l’adulteri spiritual», che daventà a partir dal 538 la norma uffiziala dal
papissem roman collià a l’epocaPergame. Ils cristians infidels suondan Vigil, il nov chau
religiös stabilì da l’imperatur Justin 1el. Quest intrigant ha profità da sia relaziun cun Teodora,
la prostituta maridada cun l’imperatur, per obtegnair questa posiziun papala engrandida cun
siu nov pusser universal religiös, vul dir catolic. Uschia, sut il num Pergame, Dieu denunzia
la pratica da la « dumengia », nov num e motiv d’in adulteri spiritual, sut il qual l’anteriur «
di dal sulegl » eredità da Constantin cuntinuescha dad esser onurà d’ina baselgia cristiana
romana. Ella sa declera dad esser da Gesu-Crist e la pretenda, tras il titel da ses chau papal, «
vicari dal Figl da Dieu » (Sustituì u supplement dal Figl da Dieu), en latin « VICARIVS FILII
DEI », dal qual il dumber da las bustabs è « 666 »; ina cifra che correspunda a quella che
Apo.13:18 attribuescha a l’element religios da « la bestia». L’epoca
numnada Pergame cumenza uschia cun il regin papal intolerant ed usurpatur che prenda a
Jesus-Christ, il Dieu omnipotent incarnà, ses titel da Chaf da l’Assemblada, suainter
Dan.8:11; Ef.5:23: « perche il um es il cap da la dunna, sco Christus es il cap da la baselgia,
la quala è ses corp, e da la quala el è il Salvader. » Ma attenziun! Quest’acziun è inspirada da
Dieu sez. En realitad, è el che sa retira e lascha al regimen papal la cretta cristiana daventada
uffizialmain infidela. L’sfacciatadad da quest regimen, denunziada en Dan.8:23, va enfin
ch''el prenda l''initiativa da « midar ils temps e la lescha » stabilids da Dieu, en persuna,
suainter Dan.7:25. E plinavant, disprezzond ses avertiment da betg numnar, spiritualmain, «
bab », negin esser uman, el sa lascha adorar sut il titel da « Bab il pli saint », s''elevond uschia
el sez sur il Dieu legislatur creatur, ed el al descuvrirà in di, remuneratur : « E na clomai negin
sin terra vos bab; perche in sulet es vos Bab, quel ch'è en tschiel. (Mat.23:9) ». Quest retg
uman ha successurs tras ils quals il regimen e sias exageraziuns vegnan a sa prolongar enfin il
di dal giudizi programà dal pli grond, il pli ferm ed il pli gist, il veritabel « Bab il pli saint
celestial ».
L’imperatur Giustinien 1er instaura uschia quest regimen religius che Dieu tegna per «
adulteri» vers el. L’impurtanza da l’offensa stueva uschia vegnir marcada e gravada en
l’istorgia. En 535 e 536, durant ses reginam, dattan duas gigantas erupziuns vulcanicas che
van a smatgir l’atmosfera e provocar en 541 ina epidemica mortala da pestilenza che na vegn
a finir betg avant 767, cun in punct maximal d’attatga en 592. La maledicziun divina na
pudeva betg prender ina pli terribla furma, e detagls davart quest tema vegnan preschentads en
il vers che suonda.
Vers 13 : « Jau sai nua che ti habitas, jau sai che è il tron da Satan. Ti tegni ferm
miu num, e ti n’has betg renconuschì mia cretta, er betg en ils dis d’Antipas, miu testimoni
fidaivel, ch’è vegnì mazzà tar vus, là nua che Satan ha sia abitaziun. »
La profezia insistescha sin il « tron » ed il lieu da sia posiziun pervia da sia celebritad
e dals onurs che ils puccaders al rendan anc oz. È anc « Roma » che reprenda sia dominanza,
questa giada, sut quest aspect religios falsamain cristian ed integraivlamain pagan. Quel che
sa pretendia sco ses « remplazzant » (u vicari), il papa, na reussescha betg gnanc che Dieu
s’adressescha persunalmain ad el. Il destinatari da la profezia è in elegi, betg in decadì, ni in
usurpatur che glorifitgescha ils rits pagans. Quest lieu aut da la cretta catolica romana ha
siu tron papal a Roma, en il palaz dal Lateran che, generusamain, Constantin 1er ha offert al
eveschel da Roma. Quest palaz dal Lateran sa chatta sin il mont Caelius, ina da las « set
collinas da Roma » che è situada al sidost da la citad; il num Caelius signifitga: tschiel.
Questa collina è la pli lunga e la pli gronda da las set, en surfatscha. Sper la baselgia dal
Lateran, che represchenta anc oz, per la papat e ses cler, la pli impurtanta baselgia catolica dal
mund, sa leva il pli grond obelisch ch’exista a Roma nua ch’i n’èn 13, damai ch’el cuntanscha
in’autezza da 47 meters. Chattà sut 7 meters da terra e rut en trais parts, el è vegnì mess en
posiziun l’onn 1588, dal papa Sixtus V che va, parallelamain, organisar la dominaziun da
l’Stadi dal Vatican en l’epoca profetica suandanta numnada Tiatira. Quest simbol dal cult
solar egipzian porta sin la stela ina gronda inscripziun che regorda l'offerta da Constantin. En
realitad, è ses figl Constance II che, suenter la mort da ses bab, l'ha fatg vegnir da l'Egipzia a
Roma, per cumplettar en part ina giavisch da ses bab che vulai purtar a Constantinopel.
Questa dedica a la gloria da Constantin 1er è plitost dovida al giavisch da Dieu che al figl da
Constantin. Perche l'entir obelisc cun ses aut pedestal conferma la colliaziun profetizada, che
fa da Constantin 1er l’autoritad civila che installa il repos dal « di dal sulegl », e dal papa, a
l’epoca simplamain eveschel da la baselgia cristiana da Roma, l’autoritad religiusa, che va
imponer, religiusamain, quest di pagan sut il num « dumengia » vul dir, di dal Segner. Sin la
tschima da quest obelisc sa chattan quatter simbols reveladers che sa suandaran en quest
urden ascendenta: 4 liuns sesids sin sia punta, orientads vers ils quatter puncts cardinals, sur
ils quals sa chattan quatter muntognas surmuntadas da rais solars, e sur quest’unitad
dominescha ina crusch cristiana. Dirigids vers ils quatter puncts cardinals, il simbol dals liuns
designescha la regenza en sia forza universala; quai conferma, sia descripziun revelada en
Dan.7 e 8. Apo.17:18 confermerà dischind a proposit da Roma: « E la dunna che ti has vis, ei
la gronda citad che ha la regenza sin ils retgs da la terra. » Ultra da quai, il cartusch egiptian
gravà sin l’obelisch evoca « il vot impur ch’in retg fa ad Amon » il dieu solar. Tut quistas
chaussas revelan la natira reala da la cretta cristiana che dominescha a Roma dapi Constantin
1er vul dir, dapi il 313, data da sia victoria. Quest obelisch, e ils simbols ch’el porta,
testimonien da « il success » dal servitur dal diavel profetisà en Dan.8:25, il qual, tras
Constantin 1er, è reussì da dar a la cretta cristiana l’aspect dad in sincretissem religius
condamnà fermamain da Dieu en Jesus-Christ. Je resumesch il messadi da quests simbols : «
crusch » : cretta cristiana ; « ragis solaras » : cult solar ; « muntognas » : pussanza terrana ; «
quatter liuns » : regalitad e forza universala ; « obelisc » : Egipta vul dir, puccau, dapi la
rebellium dal Faraun da l’exodus, e per il puccau che consista en l’aduraziun idolatra dal dieu
solar Amon. Dieu attribuescha quests criteris a la fe catholica romana sviluppada da
Constantin 1er. E a quests simbols, tras il cartusch egiptian, el augmenta siu giudizi davart
l’engaschament religius dals uvestgs da Roma ch’el considerà tuts dus impurs ; els èn gia
numnads « papas » dals frars religius da la citad. L’associaziun da la fe cristiana cun il cult
solar gia praticà ed onurà da Constantin sez, è l’origin d’ina terribla maledicziun che
l’umanità duai pajar, cuntinuadamain, enfin la fin dal mund. Quai tron dal Lateran na vegn
betg concurrenzà dals imperaturs romans, perquai ch’a partir da Constantin Ier, els na residan
pli a Roma, mabain en l’ost da l’imperi, a Constantinopel. Uschia, cun ignorar la revelaziun
profetica che Gesu Crist ha a Gion, èn blers essers umans victimas da la pli gronda
supercheria religiusa da tuts temps. Ma lur ignoranza è culpabla perquai ch’els na aman betg
la vardad e vegnan uschia, da Dieu sez, surdads a las mendas ed als mendaders da mintga
sorts. La mancanza d’instrucziun da las populaziuns da quel temp Pergam explitgescha il
success dal regimen papal imponì e sustegdals imperaturs romans successivs da quel temp.
Quai na impedescha betg ad tscherts veritabels elegids da refusar e renviar questa nova
autoritad illegitima; quai che maina Jesus a las renconuscher sco ses veritabels serviturs.
Essend ch’ils elegids èn stads localisads a Roma, remartga che l’Spirit chatta en 538
serviturs che han mantegnì la fai en il num da Jesus cun honurar il dumengia. Malgrà quai, en
quest lieu da Roma, ils ultims martirs u «testimonis fidaivels» n’èn betg stads vischinsch’al
temp da Nero, en 65-68 ed a quel da Diocletian tranter 303 e 313. En visar la citad da Roma,
l’Spirit regorda la fidaivladad «d’Antipas » è « testimoni fidè » dal temp passà. Quest num
grec signifitga: cunter tuts. El para designar l’apostel Paul, il prim annunziader da l’Evangeli
da Jesus-Christ en questa citad nua ch’el è mort martir, decapità, l’onn 65, sut l’imperatur
Nero. Dieu contestescha uschia il titel fals e engianaivel « vicari dal Figl da Dieu » dals papas.
Il ver vicari era il fidaivel Paul, e betg l’infidaivel Vigil, ni negin da ses successurs.
Il dieu creatur tutpussent ha gravà en la natira, ils muments impurtants da l'istorgia
religiusa da l'era cristiana; muments nua che la maledicziun prenda in caracter intens cun
grevas consequenzas per il pievel cristian. Gia durant ses ministeri terren, ha Jesus-Christus
a ses dudesch apostels smarvegliads e surprais, la prova da sia maestria d'ina tempesta sin
il lac da Galilea; ina tempesta ch'el ha calmà en in mument, sin ses urden. Durant nossa era, il
period tranter 533 e 538 ha prendì quest caracter particularmain maledì, damai ch'en instaurar
il regim papal tras l'imperatur Justin 1el, Dieu vuliva punir ils cristians che obedeivan al decret
promulgà da l’imperatur Constantin 1el, che rendeva obligatori il repos dal « di dal sulagl
Invincì » dal emprim di da la emna, dapi ils 7 da mars 321. En questa perioda maledida da el,
Dieu ha stimulà il svigliar da dus vulcans che han asfixià l’emisfera Nord dal planet e lasc
traccias sin l’emisfera Sid er fin en l’Antarctica. A paucs mais dad interval, situads als
antipods in da l’auter sin la zona da l’equatur, la diffusiun da las stgirettas è stada fitg efficaza
e fitg mortala. Miliardas da tonnas da pulvra sa son spandidas en l’atmosfera, privond ils
umens da glisch e da lur raccoltas da vivonda abitualas. Il sulagl a siu zenit offrend la
medema glisch sco la glina plaina che è svanida ella sezza entirament. Ils istorics han registrà
questa testimonianza tenor la quala, las armadas da Justinian han reprendì Roma als Ostrogots
a favur dad ina tempesta da naiv en plein fanadur. Il emprim vulcan numnà « Krakatoa » è
situà en Indonesia e sa sviglia en october 535 cun ina dimensiun inimaginabla transformond
sin 50 km ina zona muntagnusa en ina zona maritima. E il secund, num« Ilopango » sa
chatta en America centrala ed el è entrà en erupziun en favrer 536.
Vers 14 : « Ma jau hai ina tscherta chauss' encunter tai, ed es ei che ti has là persunas
che sa tegnan alla doctrina da Balaam, il qual mussava a Balak da metter ina crapa
d'empatsch als filgs d'Israel, per ch'els mangian carn sacrificada als idols e sa laschan ir a
l'impudicizia. »
L'Spirt descriva la situaziun spirituala stabilida a Roma. Dapi il 538, ils elets fidels da
quel temps vesan l'instauraziun dad in'autoritad religiusa che Dieu comparescha al profet
« Balaam ». Quest um serviva a Dieu ma sa laschava seducir dal guadogn e dals bains
terresters; tuttas chaussas cundivididas dal regim papal roman. Ultra da quai, « Balaam » ha
chaschunà la perdita d’Israel cun revelar a « Balak» il med tras il qual el pudeva far al crudar:
bastaiva da l’incitar ad acceptar matrimonis tranter gidieus e pagans; chaussas che Dieu
condamnava fermamain. Cun il cumparegliar cun « Balaam », Dieu ans dat ina descripziun
precisa dal regim papal. L’elegì cumprenda alura il senn dals actschuns che Dieu sez fa
exequir dal diavel e ses partenaris celestials e terresters. La maledicziun da la baselgia
cristiana sa basa sin l’adopziun dal « di dal sul invincì » pagan, observà dapi il 321 dals
cristians infidels. E il regim papal, sco « Balaam », va lavurar per lur perdiziun e intensifitgar
lur maledicziun divina. « Las charns sacrificadas als idols » èn be l’imagen cumparegliada
cun il « di dal sulegl » pagan. Roma maina il paganissem en la religiun cristiana. Ma quai che
ti stos chapir, è ch’ellas èn da la medema natira e portan sut il giudidi da Dieu las medemas
grevas consequenzas… . Tant pli che las maledicziuns generadas dal « Balaam » da l’epoca
cristiana vegnan a sa prolongar enfin la fin dal mund, marcada dal return en gloria da Jesus-
Christ. L’infideltad dals cristians è er cumparegliada cun quella dals ebreics che sa deditgettan
a « l’impudicizia » suenter che Dieu als ha fatg udir ses diesch cumonds. Tranter 321 e 538,
ils cristians infidels han agì sco els. E questa acziun sa prolonghescha anc oz.
Vers 15: «Uschia era, ti has persunas che sa tegnan a la doctrina dals Nicolaitas.»
En quest messadi, il num dals « Nicolaïtes » menziunà en Ephèse cumpara puspè en
questa brev. Ma « las ovras » che als concerna en Efes daventan qua « la doctrina ». Tscherts
Romans èn efectivamain, dapi Efes, daventà cristians, pura cristians infidels dapi 321, e quai,
en moda religiusa uffiziala dapi 538, en honurond « la doctrina » catolica papala romana.
Vers 16: « Penti ati; altrarai, eu vegn a tai spertamain, e cumbat cun la spada da mia
bucca. »
En evochond, « la cumbat » manà da sia « Plaid », « la spada da sia bucca », l’Spirt
preparescha il context dal quart messadi che vegn. Quel vegn dal 16avel avel tschientaner, nua
che la Bibla, sia sonchia plaid scrit, sias « dus testimonis » suondont Apoc.11:3, spargnarà la
vardad divina e smascrarà la falsa cretta catolica romana.
Vers 17: «Quei chi ha ureglias auda que che l’Spirit diç a las baselgias: A quel chi
vaincrai jau darai da la manna zuppada, e jau darai ad el in crap alv; e sin quest crap è scrit
in nom nov, che nagin na conuscha, sch’el na è quel chi al retschaiva.»
Scu mintgatant, l’Spirit evoca in aspect da la vita eterna. Qua el ans la preschenta sut
l’imagin profetisada da la manna dada als Hebreus famads en il desert arid, sterila e sitg. Dieu
musset lura ch’el pudeva proteger e prolungar la vita da ses elets cun sia pussanza creativa;
que ch’el cuntinescha cun dar la vita eterna a ses elets redents. Quai sarà la finamira da tut ses
project salvader.
L’elecziun da quel temp vegn a survegnir sco regal la vita eterna che l’Spirt descriva
cun maletgs. « La manna » maletg da la vivonda celestiala è zuppà en il reginavel dals
tschiels, Dieu sez essend ses productur. En il simbolissem antic, la manna era en il lieu
sacratissem che simbolisava gia il tschiel nua che Dieu regia sin ses tron supremamain. En las
praticas romanas, il « pèrla alva » represchentava il « gea » dal vot, il nair designava il « na ».
Il « pèrla alva » designa era la purezza da la vita da l’elegì ch’è dvantà etern. Sia vita eterna è
in « gea » divin che tradua in accueil entusiast e massiv da part da Dieu. Perquai ch’l’eleè
resuscità en in corp celestial, sia nova condiziun è cumparada cun in « num nov ». E questa
natira celestiala, è per ses elegìs, perpetenamain misteriusa ed individuala: « nagin n''al sa ». I
stu perquai eritar ed entrar en questa natira per scuprir tge ch’ella è.
4avel temp : Thyatira
Tra 1500 e 1800, las guerras da religiun
Vers 18 : « Scri a l''angel da l''Assemblada da Thyatira : Quai disch il Figl da Dieu,
quel ch''ha ils egls sco ina flomma da fieu, e cun peis simils a bronz ardent : »
La quarta charta evoca sut il num « Thyatire » ina epoca nua la cretta cristiana da las
lias catolicas e protestantas offra in spectacul abominabel tras lur cunfronts sanglant. Ma
quest messadi reserva enormas surpresas. En il num Thyatire, duas ragischs grecas « thuao,
téiro » traducan « l’abominaziun e dar la mort cun suffrients ». Il term grec che justifiescha
questa interpretaziun d’abominaziun designescha, en il dicziunari grec Bailly, il portg u il
tgaun selvadi cura ch’els èn en rut. E là, precisaziuns èn necessarias. Il 16ème tschientaner è
marcà dal resvegl dals protestants che contesteschan l’autoritad dal regim papal roman. Era,
per rinforzar sia autoritad temporala, la papatà represchentada dal papa Sixtus Quint instaura
ses stadi dal Vatican che gli conferescha ina legitimaziun civila colliada a sia autoritad
religiusa. Perquai, dapi il 16ème tschientaner, il regim papal ha transferì sia sedia, situada enfin
al palaz dal Lateran, vers sia possessiun dal Vatican che furmava gia in stadi independent
pontifical. Ma quest transferiment è mo engion, perquai che quel che sa declera da l’Stadi
Vatican sedia adina al palaz dal Lateran; perquai ch’è là, al Lateran, che ils papas accuglian
ils emissaris dals stadis esters che al visitan. Ed uschia, l’onn 1587, è veg scuvert sut 7
meters da terra ed en trais parts, l’obelisc reparà reerigà visavi al palaz dal Lateran dapi il 3
d’avust 1588. L’Stadi dal Vatican sa chatta or da Roma, sin la collina Vaticanus, sin la riva
occidentala dal Tiber che cunfina la citad dal Nord al Sid. Mentre che nus guardavan il plan
da questa citad vaticana, jau fui stupefat en scuvert a quella la furma d’ina chau da portg, las
ureglias al Nord, ed il mus al Sidvest. Il messadi dal grec « thuao » è uschia dubelmaing
confermà e giustifitgà da Dieu, l’organisader da questas chaussas. La cretta catolica ereditada
dapi Pergame cuntanscha il culmine da sias abominaziuns. Ella reagescha cun violenza, odi e
crudeltad cunter quels che, illuminads da la Bibla, finalmain diffundida grazia a l’imprenta,
denunzian ses puccads e sias exacziuns. Anc meglier, fin uss, guardiana da las scrittiras sacras
ch’ella las far reproduir dals ses muntschs en ils clausters ed abazias, ella persequitescha la
Bibla che denunzia sia iniquitad. E ella fa metter a mort ils denunziaders tras il pussè dals
monarcs orbs e complaschents; ils docils executurs da sia voluntad. Las expressiuns sut las
qualas Jesus sa preschenta citond, « quel ch’ha ils egls sco ina flomma da fieu e cun peis
simils a bronz ardaint», reveglan sia acziun punitiva vers ses inimis religius ch’el destruirà
cun sia returnada sin terra. Quai èn precis las duas ideologias cristianas che sa han cumbattì a
mort « cun la spada » ed las armas da fieu en quest context istoric da l’epoca Thyatire. « Seis
peis » sa mettan alura sin « la mar e sin la terra » simbol da la fe catholica e da la fe
protestanta en Apo.10:5 ed Apo.13:1-11. Il catholicissem ed il protestantissem, tuts dus
pchaders (pchà = bronz), nun pentieu, vegnan descrits sco « il bronz ardaint » che tira la ira
dal giudizi dal Dieu Gesu-Crist. Reprendend questa imatg cun la qual el annunzia la gronda
« disgrazia » en Apo.1:15, Dieu revela l'ura cura che ils ultims persecuturs unids cunter ses
uffants fidels sa cumbattan a mort sco « bestias » selvadias che als van a simbolisar en tut la
profezia. Dapi Francesc Ier enfin Louis XIV las guerras da religius sa succedan. E sto vegnir
remarcà co Dieu revela la maledicziun dal pievel franzos sustegn armà da la papatia dapi
Clovis il emprim retg dals Francs. Per marcar l'apogeu da questa maledicziun, Dieu ha mess
sin il tron da la Frantscha, il giuven Louis XIV dad « tschintg » onns. Quest verset da la Bibla
d'Ecc.10:16, exprima ses messadi : « Guai a tai, pajais dal qual il retg è in uffant, e dals
princis che mangian dal matg! » Louis XIV ha ruinà la Frantscha cun sias spessas suntuosas
dal chastè da Versailles e sias guerras custusas. El ha laschà davos ina Frantscha plungiada en
la miseria e ses successur Louis XV ha vivì mo per il libertinadi cundivìs cun ses inseparabel
cumpogn da debauchery, il cardinal Dubois. Persuna abominabla, Louis XV s’è totalmain
disinteressà dal destin da ses pievel e la ira populara provocada dueva crudar sin ses
successur, il retg lavurant, il pacific Louis XVI. En prendind per objectiv da questa ira in um
bun e pacific, Dieu ha revelà sia intenziun da colpir il regimen monarchic ereditari, per la
fidaunza orba ch’el ha accordà injustamain a las pretensiuns religiusas papalas dapi Clovis.
Vers 19: « Jau conoscha tias ovras, tia charitad, tia cretta, tia servetsch fidela, tia
perseveranza, e tias ultimas ovras pli numerusas che las emprimas. »
Quests pleds, Dieu als adressa a ses serviturs « fidels enfin la mort », s'offrend al
sacrifici a l'egual da lur Maester; lur « ovras » èn approvadas da Dieu perquai ch'ellas
testimonieschan lur autentica « amur » per lur Salvader. Lur « fegl » vegn justifitgada damai
ch'ella è accompagnada d'ina « servetsch fidels ». Il pled « perseveranza », qua cità, pren ina
impurtanza istorica considerabla. È en « la tur da Constanza » da la citad d’Aigues-mortes che
Marie Durand ha vivì, sco model da la fe, sia captivitad durant 40 onns lungs e privels. Blers
auters cristians han dà il medem testimoni, savens restà nunenconuschents per l’istorgia. Quai
perquà ch’il dumber dals martirs crescheva cun il temp. Las ultimas ovras concernan il temp
dal reginavel (1643 enfin 1715) dal retg Louis XIV sut il qual las « dragonnades » dal corp
constituì per questa acziun, persequitavan ils cristians protestants fidaivels retratgs en las
guaudas ed ils lieus deserts. Fa attenziun, il roll revelatur dal num « dragun » che designa « il
diavel » e l’acziun aggressiva averta da la Roma imperiala e da la Roma papala en Apo.12:9-
4-13-16. Quel che s’ha fatg numnar il « retg sulegl » ha purtà a si’apogè il cumbat dal
catolicissem defensur dal « di da sulegl » eredità dapi Constantin 1el. Tuttina per testimoniar
cunter el, Dieu ha plungià la durada cumpletta da si reginadi lung en las stgiradiras, refusond
a el la chalur e la plena glisch dal ver sulegl cun grevas consequenzas per l’alimentaziun dal
pievel franzos.
Vers 20: «Ma quai ch’jau hai cunter tai, es che ti laschas la dunna Jézabel, che sa
numna profetessa, mussar e seducir mes serviturs, per ch’els sa rendian a l’impudestia e
ch’els mangian charn sacrificada als iduls.»
L’onn 1170, Dieu ha fatg translatar la Bibla en lingua provenzala tras Pierre Vaudès.
El è stà il emprim cristian che ha retschavì la doctrina da la vardad apostolica integrala,
respect dal ver sabbat inclus e l’adopziun dal vegetarianissem. Enconuschent sut il num Pierre
Valdo, el è l’origin dals «Vaudois» che sa stabilittan en il Piemont talian alpin. L’ovra da
refurma ch’els represchentavan è stada cumbattida dal papissem ed il messadi è svanì. Uschia
che Dieu ha mess en man l’Europa entira a in’invasiun mongolica sanguinusa suandada d’ina
terribla epidemia da pest provocada dals Mongols che ha destruì a partir da 1348, il terz e
quasi la mesadad da sia populaziun. Il messadi da quest verset, « ti laschas la dunna Jézabel
», è in rimprover dirigì als reformaturs che n’han betg dà a l’ovra da Pierre Valdo
l’impurtanza ch’ella meritava, perquai ch’ella era perfetta. Tranter 1170 e 1517, els han
ignorà la perfetta doctrina da la vardà dal salid cristian e lur Reforma entrepresa sin la fin da
quest’epoca è parziala e fitg incompleta.
Remartga : la perfecziun doctrinala chapida ed applitgada da Pierre Valdo mussa
ch’en el, Dieu ha preschentà il program cumplet da la Refurma ch’era da realisar. En
realitad, las chaussas èn succedidas en dus pass, l’exigenza dal sabbat ha cumenzà pir en
1843-1844, conformamain al temp marcà dal decret da Dan.8:14.
Per descriver la fe catholica romana papala, Dieu la cumparescha cun la consorta estra
dal retg Achab, la terribla « Jézabel » che mazzava ils profets da Dieu e versava il saun
innocent. La copia è conforma al model ed ella ha er il dischavantatg da durar bler pli ditg en
activitad. En la numnond « profetessa », Dieu visa il num dal nov lieu da ses « tron » :
Vatican, che signifitgescha en vegl franzos ed en latin, « vaticinare » : profetisar. Detagls
istorics davart il lieu èn extremamain revelaturs. A l’origin, quest lieu era marcà tras la
preschientscha dad in tempel roman dedicà al dieu « serp » Esculape. Quest simbol
designescha il diavel ed il regim papal en Apo.12:9-14-15. L’imperatur Nero ha collocà qua
sias cursas da chars, e « Simon il mag » è vegnì sepulì en in santeri. Apparentamain è sia
restanza quella che vegn onorada sco quella da l’apostel Petrus crucifitgà a Roma. Anc ina
giada, ina basilica regalada da Constantin celebrava la gloria cristiana. La zona era
originarmain paludusa. La mendatscha uschia construida va a giustifitgar il nov num da
questa basilica dal Vatican che, extendida ed embellida al 15ème tschientaner, vegn a prender il
num enganader da « baselica da Son Gieri da Roma ». Quest onur, rendì en realitad ad
in mag ed al « serp » Esculap, vegn a giustifitgar il num da « magia » che l’Spirt attribuescha
als rits religius catolics romans en Apo.18:23 nua che la versiun biblica Darby ans dis : « E la
glisch da la lampa na splendra pli en tai; e la vusch dal spus e da la spusa na vegn pli udida
en tai; perquai che tes commerziants eran ils gronds da la terra; perquai che, per tia magia,
tut las naziuns ein stadas smaridas.» Precis, la finiziun dals lavurs da questa baselica « Son
Gieri da Roma », che necessitava enormas summas da daners, vegn a manar il prelat Tetzel a
vender sias « indulgenzas ». En vesair il perdun dals puccads vendì per daners, il frar magister
Martin Luther ha scuvert la vera natira da sia baselica catolica romana. El vegn uschia, a
denunziar sia natira diabolica e tschertas da sias sbagls en affissar il 1517 sias famusas 95
tesis sin la porta da la baselica tudestga d’Augsburg. El ha uschia uffizialisà, l’ovra da la
Reforma proposta da Dieu a Pierre Valdo dapi il 1170.
Discuorrend directamain cun ses serviturs refurmads da l’epoca, ils vers, las victimas
pacificas resignadas, l’Spirit als reproscha da laschar Jézabel mussar e seducar ses serviturs.
Nus pudain leger en quest reproscha tutta l’imperfeziun doctrinala da quest cumenzament da
refurma. Ella « mussar e seducar » ses « serviturs », quels da Jesus, quai che fa dad ella ina
baselgia cristiana. Ma si’instrucziun è quella da l’epoca Pergamo nua che l’acusaziun
« d’impudicizia » e l’imagen dals « charne sacrificada als idols » eran gia denunziadas.
Malgrà las apparenzas engianas, en quest vers l’entitad impurtanta n’è betg « la dunna
Jézabel » ma il protestant sez. Dal cumenzament en dir a el « ti laschas la dunna Jézabel »
l’Spirt suggerescha sbagls cundivis dals emprims protestants. El revela lura il caracter da
quest sbagl: l’idolatria pagana. Cun quai, el mussa la natira dal « fardel » ch’el na gli impona
betg ancamai, en quel temp, ma ch’el pretenda a partir dal 1843. E en quest messadi, il Dieu
creatur visa il « dumengia » roman, il qual pratitgar è en ses egls in’ovra idolatrica pagana che
honorescha ina falsa divinitad solar dal paganissem il pli vegl da l’istorgia umana. A partir dal
1843, el stuà renunziar al « dumengia » u a sia relaziun cun Jesus-Christ, l’unic Salvader dals
puccaders terresters.
Vers 21: « Jau hai dat a ella temp, per ch’ella sa pentia, e ella na vul betg sa pentir da
sia impudicizia. »
Quest temp è revelà da Dan.7:25 ed è confermà sut trais furmas en l’Apocaliss en ils
chapitels 11,12, e 13. Quai è las expressiuns: « in temp dals temps e la mesadad dad in temp;
1260 dis, u 42 mais » che designan tut il regin papal intolerant en acziun tranter il 538 e il
1798. La propagaziun da la vardad tras la Bibla e la predicaziun dals ver refurmaders ha offert
a la cretta catolica sia ultima schanza da sa pentir e d’abbandunar ses puccaus. Ella n’ha betg
fatg quai ed ha persequità e torturà, en num da sia pussanza inquisitorica, ils messatgers
paschaivels dal Dieu vivent. Uschia, ella ha reproducì las ovras rebellas dal pievel gidieu,
dand a la parabola da Jesus in secund cumplitg: quai è la parabola dals vitgars che mazzan ils
emprims tramess da Dieu e mazzan lura, cur ch’el sa preschenta a els, il figl dal patrun da la
vigna per s’appropriar da sia ereditad.
Vers 22: « Guardai, jau la metter sin in letg e trametter ina granda tribulaziun a quels
che cummetan adulteri cun ella, sch'els na sa pentan betg da lur ovras. »
Dieu la tractarà sco « prostituada » « sbuccada sin in letg », quai che ans permetta da
colliar « la dunna Jézabel » da quest tema cun « la prostituada Babilonia la gronda » dad
Apo.17:1. La « gronda tribulaziun » annunziada vegn suenter il fracass da la proclamaziun
biblica. Quest medem messadi confermerà l’identificaziun da questa « gronda tribulaziun »
cun « la bestia che sa leva da l’abiss » en Apo.11:7. Ella sa mova suenter l’ovra dals « dus
testimonis » da Dieu che èn las scrittiras da l’antica e nova allianza divina da la Bibla sacra.
« L’adulteri » spiritual è confermà e numnà e « quels » che Dieu accusa da commetter
cun « Jézabel » èn ils monarcs ed ils monarchists franzos. Cun ils purs catholics, ils
monarchists vegnan a daventar las finamiras principalas da l’ira da l’ateissem naziunal
revoluziunar che n’era betg auter che l’expressiun da l’ira dal Dieu omnipotent Jesus-Christ.
Els n’èn betg sa pentids, uschia che la dobla ira als ha colpì al temp fixà da Dieu sin la fin dal
reginavel papal tranter 1793 e 1798.
Il pled « tribulaziun » designa la consequenza da la maledicziun divina tenor Rom.2:19
: « Tribulaziun e anguoscha sin mintga olma d'uman che fa il mal, sin il Gidieu per emprim,
lura sin il Grec! ». Ma la « tribulaziun » che punescha ils puccads da la monarchia catolica e
da sia alliada l’eglaisa catolica romana simbolisada en Apo.17:5, cun il num « Babilonia
la gronda », è, logicamain, ina « gronda tribulaziun ».
Vers 23: « Jeu far morir da mort ses uffants; e tuttas las baselgias savran ch'eu sun
quel che scrutescha ils reins e ils cors, e jeu vegn a render a mintgin tenor sias ovras. »
« Moir da mort » es l’expressiun che l’Spirt utilisescha per evocar las duas « terrors »
dal regimen revoluziunar da 1793 e 1794. Cun questa expressiun, el elimina mintga idea d’ina
mort simplamain spirituala che concernarà ils protestants il 1843 en il messadi tramess a
l’angel da l’epoca « Sardes » en Apo.3:1. L’umanità n’ha mai enconuschì in’ovra uschè
sanguinusa realisada cun maschinas da mazzar, inventadas dal doctur Louis, ma appreziadas
dal doctur Guillotin dal qual il num è vegnì attribuì a l’instrument sez, numnà d’alura enavant:
la guillotina. Sentenzas summaricas han alura pronunzià ina multitad d’ordinaziuns da mort,
cun en pli il princip da colpir a mort ils derschaders ed ils accusaders da l’emna precedenta.
Suenter quest princip, l’umanità pareva svanir ed è per questa raschun che Dieu ha numnà
« abiss » quest regimen revoluziunar exterminatur. A lung termin, el avess fatg da la terra,
« l’abiss » senza nagina furma da vita dal emprim di da la Creaziun, tenor Gen.1:2. Ma è be,
en il tschiel, durant il giudizi celestial exequì dals elets reunids che « tut las Baselgias (u
Assambleas) » vul dir, ils elets da las set epocas, vegnan a decuvrir quests fatgs istorics cun il
senn che Dieus ha a quels. La giustia da Dieus è perfetta; quels che giuditgavan falsamain
èn stads colpads da sia giustia, « second lur » propers « ovras ». Els mazzavan injustamain e
vegnan colpads da mort a lur turn da la perfetga giustia divina: « e jau vegn a render a
mintgin second vossas ovras ».
Vers 24: « A vus, a tuts ils auters da Thyatira, che na reschan betg questa doctrina, e
che n’han betg enconuschentà las profunditads da Satan, sco els las numnan, jau disch a vus:
Jau na mett betg auter fardel sin vus; »
Quels che denunzieschan la fe catholica e dan a ses rituals religius il num da
« profunditads da Satan » na pon betg esser auters che ils reformaturs cumparids dapi circa
1200 enfin la revoluziun franzosa dal 1789. Tge che saja stà lur comportament, lur doctrina
era lunsch davent da la pura vardad mussada dal Spiert als apostels ed als discipels da Jesus-
Christ. S’enconuschan en lur favur be trais chaussas positivias: la fe en l’unic sacrifici da
Jesus, la fidanza data a la Bibla suletta, ed il don da lur persuna e da lur vita; tut ils auters
puncts doctrinals eran ereditads dal catolicissem e uschia suttamess a vegnir contestads.
Uschia, malgrà ch’els eran imperfets a nivel da la doctrina da la vardad da la fe cristiana, ils
elets reformaturs han savì surdar lur vidas offridas a Dieu en sacrificis vivents ed en spetgond
il 1844, data da l’entrada en vigur dal decret da Dan.8:14, Dieu ha acceptà provisoricamain
lur servetsch. Quai ch’el exprima cleramain cun dir: « Jeu na met sin vus auter fardel ». La
situaziun d’in giudiment divin d’excepziun resplenda claramain en quests pled.
Vers 25: « be, quai che vus haveis, tegnai fin ch’eu vegn. »
Las raschuns che permettan a Dieu da benedir la cretta protestanta imperfetta duain
vegnir tegnidas e praticadas dals elets fin il return da Jesus-Christ.
Verset 26 : « A quel ch’a vinca, e ch’observa enfin mes ovras, jau darà pussanza sur
las naziuns. »
Quest verset revela quai che va causar la perdiziun da la salvaziun da quest temp da la
Refurmaziun enfin il return da Crist. Ils elets ston tegnair enfin ils ovras preparadas e
reveladas da Gesu-Crist en moda cuntinua enfin la fin dal mund. Ils clamads crodan en refusar
las novas exigennas da Dieu. Malgrà quai, el n’ha mai zuppà sia intenziun da far crescher
progressivamain sia glisch enfin il temp da sia vegnida en gloria. « Il sentier dals gists è sco
la glisch splenduranta, che crescha fin al mezdi. (Pro.4:18) » ; quest vers da la Bibla prova
quai. E perquai è el en il context da ses project, che a partir dal 1844, las pretensiuns divinas
cumparan a las datas previsas e profetizadas da sia vusch profetica exclusivamain biblica. È
be sco gindesch celestial che l’elett vegn a retschaiver da Dieu « autoritad sin las naziuns ».
Vers 27: « El pastüra quels cun ina verga da fier, sco ch’ins rompa ils vaschs d’argila,
uschè sco jau sez hai retschavì il pusser da miu Bab. »
Questa expressiun suggerescha il dretg da condamnar a mort. Dretg che ils elets
cundivideran cun Jesus-Christus en lur giudizi dals malvagiads stabilì per il giudizi final,
durant ils « milli anns » dal grond sabbat dal settim milleni.
Vers 28 : « E jau darà ad el la staila dal matin. »
Dieu li darà sia plena glisch divina simbolisada sin nossa terra actuala da quella dal
sulegl. Ma Jesus ha dit: « Jeu sun la glisch ». El annunzia uschia la glisch da la vita celestiala,
nua che Dieu è sez la funtauna da la glisch che na dependa pli dad in astel celestial sco noss
sulegl.
Verset 29 : « Quei che ha ureglias auda quai che l'Spirit dii a las baselgias! »
La construcziun da l'Apocaliss è simila a ina tur cumponida da set plazs, il settim sarà
il temp da la renconuschientscha da Dieu. En questa construcziun, ils chapitels 2 e 3 furman la
basa da l'entira epoca cristiana cumpresa tranter 94 e 2030. Tut ils themes menziunads en
l'Apocaliss chattan lur plaz en questa basa. Ma en questa basa ils emprims plazs giogan mo il
roll da scalinas che mainan al plaz superiur. L'impurtanza da la revelaziun cumpara al nivel 3
numnà Pergam. Questa impurtanza sa rinforza anc a nivel 4 numnà Thyatire. Ei en questa
epoca che la cretta cristiana daventa confusa e trompusa. Il giudizi da Dieu sin la situaziun
spirituala da questa epoca vegn a purtar consequenzas enfin la fin dal mund. Perquai, per
cunfirmar tia chapientscha da quest giudizi, vegn jau a far in resumè da quest messadi adressà
da Dieu a ses elets protestants dal reginavel da Louis XIV.
Il resum : A l’epoca da la Reformaziun, ils comportaments cristians èn multiples. I sa
chatta veritabels sants persequitads, ma adina paschaivels, e glieud che confunda la religiun
cun la politica, che s’armeschan e rendan colp per colp, a las armadas catolicas realas. En
Daniel 11:34, l’Spirit als designescha sco «ipocrits». Paucs religius han chapì che esser
cristian significha imitar Jesus en tuttas chaussas, obadir a sias ordinaziuns e suttametter a sias
interdicziuns; l’utilisaziun d’armas è ina da quellas, e quai è stà sia ultima lescha data a l’ura
da sia arrestaziun. Il rimprovier da Jesus sa justifiescha tras il fatg che, cuntinuond a pratitgar
ereditads catolicas, ils protestants favuriseschan els sezs, tras lur exempel, l’instrucziun e la
seducziun che appartegnan a la Jézabel catolic. Lur pratica religiusa imperfetta als
discreditescha en il giudizi da Dieu ch’els dischuran davant ses inimis. Questa fase dal
cumenzament da la Refurma al maina a far il giudizi d’excepziun; quai ch’el sutlinescha cun
dir: « je na mett betg sinzauter fardel sin vus, mo sulettamain, quai ch'avais, tegnai el fin
ch'eu vegn ». Ma l’imperfeziun doctrinala è legitima en quest cumenzament e Dieu accepta il
servetsch da quels ch’acceptan la persecuziun e la mort en ses num. Els na pudevan betg dar
dapli, cun dar il maximum: lur vita. Dieu sutlinescha quest spiert da sacrifici ch’el
designescha sco « ovras pli numerusas che las emprimas (verset 19)». Il paganissem dal
catolicissem roman è vegnì comparà cun las vivonda sacrificada als idols. La denunzia da
l’engian romana ha cumenzà cun las ovras perfetg illuminadas da Pierre Valdo (Vaudés) che,
gia l’onn 1170, ha scrit ina versiun da la Bibla en in’autra lingua che il latin, il provenzal. Ses
savair e sia chapientscha da las pretensiuns divinas èn stadas surprendentamain cumpletas e
suenter el, la cretta protestanta è sa degradada. Sut l’inspiraziun da Jean Calvin, la cretta
protestanta è sa midada fin a prender l’imagen da ses adversari catolic. E l’expressiun «
Guerras da Religiun » testimonescha dad in’abominaziun per Dieu, perquai ch’ils elets da
Jesus-Christ, ils vers, na rendan betg ils colps ch’els han survegnì. Lur vendetga vegn dal
Segner sez. En s’armar, ils protestants, cun la devisa « sola scriptura », « la Scrittira suletta »,
han mussà in disprezi per la Bibla che interdischa lur violenza. Jesus è ì lunsch en quest
champ cun mussar a ses disciples ch’els ston porscher « l’autra massella » a quel che als bat.
Questa epoca nua che la persecuziun catolica fa murir ils serviturs fidaivels da Jesus è
triplamain accentuada en l'Apocaliss, qua en questa epocaTiatira, ma era en il 5avel sigil dal
chapitel 6 e en la 3avel trombetta dal capitel 8. Qua, al verset 22, Jesus encuragia ses serviturs
martirs, annunziand lur sia intenziun da vegiar lur mort u lur suffrientschas infligidas da
Roma e ses serviturs regals. Il pled-clav zuppà en il num Pergam cumpara cler, la religiun
catolica è culpabla d’adulteri vers Dieu, e quels che il cummetan cun ella, ils monarcs
catolics, lur ligias e lur falsa nobiltad duain pajar, sut la guillotina dals revoluziunars franzos,
il saung injustamain versà. Apo.2:22-23 : « Guardai, jau la metter sin letg e trametter ina
gronda tribulaziun a quels che cummetten adulteri cun ella, sch'els na sa pentan betg da lur
ovras. Jau farà murir da mort ses uffants; e tuttas baselgias savran ch'jau sun quel che
scrutescha ils reins ed ils cors, e jau als renderà a mintgin tenor vossas ovras ». Ma stai
attent! Perche suenter il 1843, « quels che cummetten adulteri cun ella » vegnan era ils
protestants, uschè che Dieus preparescha cun la « terza guerra mundiala » nucleara, in nov
chastiment per l’adulteri catolic, ortodox, anglican, protestant ed adventist. Parallelamain,
l’Spirit di en la 5avel sigill : Apo 6:9 fin 11 : « Cura el ha avertì il tschintgavel sigill, jau hai
vis sut l'altar las olmas da quels ch'èn stats mazzads pervia da la plæd da Dieu e pervia da la
testimonianza ch'els havevan dau. Els han clamà cun ina vusch ferma, dischond: Fina cura,
Mastral sonch e veritabel, tardas ti a giuditgar e a prender vendetga da noss sang sin ils
abitants da la terra? Ina vesta alva è vegnida dada a mintgin dad els; ed els èn vegnids dits
da restar en pasch anc in r, enfin che fiss cumplettà il dumber da lur cumpogns da
servetsch e da lur frars che duain vegnir mazzads sco els.».
Questa scena dal 5ème sigillo dar ad intender in mal moed e sviar ina ment mal
illuminada. Ch’i saja cler, questa imegna nus mussa il pensar secret da Dieu, perquai che,
suondond Ecc.9:5-6-10, ils morts en Crist durmian en in stadi nua lur memoria è emblidada,
na prendan pli nagina part a tuot quai ch''è fatg sut il sulegl. La Bibla dat a la prima mort il
senn dad in annientament da l’esser entir; il mort è sco sch’el n’avess mai existì cun questa
differenza, ch’essend existì, sia existenza entira resta gravada en il pensar da Dieu. È pia a ses
serviturs vivents che Dieu adressa quest messadi da consolaziun per als incuragiar. El als
regorda che, suondond sias promissiuns, suenter il sien da la mort, i dat in temp previs per lur
svegliar, cura ch’els vegnan, dad el, resustads. Els avran lura l’occasiun da giuditgar, sut
l’eglia e la sentenzia da Dieu en Jesus-Crist, lur torturaders er resustads, ma a la fin dals melli
onns. En il messadi da Tiatira, la mort annunziada per quels che cummetan
adulteri cun Jezabel la catolica vegn ad avair in dupl cumplitg. Sin terra, l’ovra dals
revoluziunaris è la prima fase, ma suenter quella, vegn, en ses temp ed en segunda fase, la
segunda mort dal giudizi final, ura nua che « tuottas las Assambleas » cristianas infidellas u
fidellas da tuttas las epocas da l’era cristiana vegnan a vesair s’applicar il giust giudizi da
Dieu cunter l’adulteri spiertual.
En sia imatg simbolica, la 4ème trombetta dal chapitel 8 conferma l’acziun da la
« granda tribulaziun » programada per chastiar l’adulteri dal papissem e dals monarchists che
l’han sustegnì. Il sulegl, la glisch divina, la glina, la religiun catolica tenebrusa, e las stailas,
las persunas religiusas, èn colpadas in terz uschia, parzialmain, tras la persecuziun da
l’ateissem dals revoluziunars franzos en 1793 e 1794.
A la fin dal messadi adressà als protestants pacifists, l’Spirt conferma sia
condemnaziun da l’utilisaziun d’armas en regurdand che quai è mo per il giudizi final preparà
durant il giudizi celestial dal settim milleni che l’elegerà vegnì vendicà. El n’è dunque betg
autorisà da sa vendar sez, avant quest giudizi celestial nua ch’el giudichescha alura ses
persecuturs, cun Jesus-Crist, e participescha al verdict da lur condemnaziun a mort. «El als
pastgirà cun ina verga da fier, sco ch’ins rompa ils vas d’argila ». L’intent da questa
sentenza sarà da determinar il temp da suffriment dals culpabels condannads a la segunda
mort dal giudizi final. Il verset 29 evoca: la staila dal matin. « E jau darà ad el la staila dal
matin ». Questa expressiun designescha il sulegl, imatg da la glisch divina. Il victur entrerà
per l’eternità en la glisch divina. Ma avant quest context etern, quest term preparescha la
tschintgavla brev che vegn. La staila dal matin è menziunada en 2 Pie.1:19-20-21: « E nus
tegnain per tant pli segir la pleds profetica, a la quala vus fas bain da prestar attenziun, sco
ad ina glisch che splenda en in lieu stgir, enfin che il di vegnia a parair e che la staila dal
matins’alviescha en vos cors; savend tut per l’emprim sezs che nagina profezia da la Scrittira
na po esser in object d’interpretaziun particulara, perquai ch’i na è betg tras ina voluntad
d’uman ch’ina profezia è mai vegnida purtada, mabain ch’i èn stads spustads dal Sonch
Spiert che umans han discurrì da vart da Dieu ». Quest vers sottalinescha l’impurtanza da la
plaid profetic perquai ch’il context da l’epoca che vegn vegn a vegnir condiziunà
spiritualmain tras l’entrada en vigur dal decret divin profetisà en Dan.8:14. « Fin a 2300
saira-matg e la santezza vegn justifitgada ». Ma a l’epoca, quest vers n’era enconuschent che
sut la translaziun : « Fin a 2300 sairas e matgs ed il sanctuari vegn purifitgà ». Era sut questa
translaziun, il messadi da Dieu era il medem, ma main precìs, el ha pudì sut questa furma
vegnir interpretà sco annunziant la fin dal mund tras il return en gloria da noss Signur e
Salvader Gesu Crist. Dieu ha utilisà il protestant american William Miller per cumplitg las
duas provas da fe adventistas da la primavaira 1843 e da l’atun 1844. Sco Daniel 12:11-12 ans
ha mussà, tranter questas duas datas, il 1843, il decret divin retira als protestants decadids, la
giustezza salvifica offerta da Gesu Crist; perquai ch’els n’èn betg pli en la norma da la nova
sanadad exigida da Dieu. La giustezza da Gesu è eterna, ma ella profitescha mo als ver elects
selecziunads da Gesu sez, e quai, en tut ils temps e fin la fin dal mund.
Qua, tranter Tiatira e Sardes, il prim di da primavaira 1843, il decret da Dan.8:14 entra
en vigur e nus vegnin a scuprir las consequenzas en ils messadis tramess dal Spiert als
cristians da quella data.
Apocalypse 3 : L’Assemblée dapi 1843
la cretta cristiana apostolica restaurada
5ème epoca : Sardes
Il giudizi pronunzià da Gesù-Crist suenter las provas adventistas da primavaira
1843 e dal 22 d’october 1844
Vers 1 : « Scri a l’angel da l’Assemblée da Sardes : Quai ch’i dit quel ch’ha ils set
spierts da Dieu e las set stailas : Jau sai tias ovras. Jau sai che ti passas per esser viv, e ti es
mort. »
L’epoca « Sardes », tema da la tschintgavla brev metta en evidientscha dus
comportaments cristians protestants, opposads attribuids : als decaduts, als quals Jesus declera
: « Ti passes per esser viv, e ti es mort » ; e als elegids, en il vers 4 : « els marcharan cun mei
en vestgadiras alvas perquai ch’els en èn digns ». A l’imagen dal cuntegn da quests dus
messadis, il num « Sardes » porta ina dupla muntada cun sens oppost absolut. Je retegn las
ideas principalas da questa ragisch greca : convulsiv e crap prezius uschia, la mort e la vita.
Grimassant e convulsiv definescha in ri sardon ; en grec, il sardonion è la corda superiura d’in
filet da chatschà ; la sardina è in pesch ; e en il sens oppost, il sardo e la sardoina èn crap
prezius ; la sardoina essend ina varietad da calcédoinas brinas. Al cumenzament da questa
brev, Jesus sa preschenta sco « quel ch’ha ils set spierts da Dieu e las set stailas » uschè, la
santificaziun da l’Spirt e la sentenza sin ses serviturs da las set epocas. Sco en Dan.12, el sa
tegn sper il flum mazzader, la prova da la fe adventistica, e renda qua sia sentenza.
Remartgain il tutegiament che mussa che ses interlocutur è in en il senn collectiv. L’entira
norma protestanta è pertutgada. Jesus metta fin a l’excepziun protestanta menziunada en il
messadi da Thyatire. Il nov « fardun » (tenor la concepziun dals credents rebels) è ussa
imponì e pretendì. La pratica da la dumengia romana sto vegnir bandunada e remplazzada cun
il sabbat da la sonda. Quest decret da Dan.8:14 revochescha la situaziun stabilida dapi il 7 da
mars 321 da l’imperatur Constantin 1er. En 1833, 11 onns avant 1844, tras ina plievgia da
stgellas filantas cuntinuanta, prolungada da mesanotg enfin las 5 uras dal matg, e visibla sin
l’entir territori american, Dieu aveva illustrà e profetisà la crudada massiva dals cristians
protestants. Per ta persvader da questa interpretaziun, Dieu aveva mussà las stgellas dal tschiel
ad Abraham, dischond a el: « Quai vegn a esser tia descendenza ». La crudada dals stgellas
dal 1833 profetisava uschia ina crudada massiva da questa posteritad d’Abraham. Quest sign
celest è menziunà en il tema dal 6avel sigil en Apo.6:13. Jesus ha dit: « ti fas per esser viv e ti
es mort ». Quella ch’el menziogna ha pia la reputaziun da represchentar Dieu, e quest detagl
correspunda al protestantissem che, cun cretta en sia Refurma, pensa d’esser sa reconcilia cun
Dieu. Il verdet divin croda: « Jau conoscha tias ovras », « e ti es mort ». Ei vegn da Dieu sez,
il grond Giuradi, quest giudicazi. Il protestant po ignorar quest giudicazi, ma el na po betg
sfugir a sias consequenzas. En 1843, il decret da Daniel 8:14 è entrà en vigur e nagin cristian
na duess ignorar la lescha dal Dieu vivent. Questa ignoranza è dovrada al disprezi per la plaid
profetic biblic per la quala l’apostel Pietro n’exhorta da dar tutta nossa attenziun en 2
Pie.1:19-20: « E nus tegnain per anc pli certa la pleds profetics, als quals vus fas bein da
prestar attenziun, sco ad ina glisch che splenda en in lieu stgir, enfin che il di vegnia a
cumparair e che la staila dal matg sa leva en voss cors; savend surtut vus sezs che nagina
profezia da la Scrittira na po esser in object d''interpretaziun particulara.» Passant inaperçus
au milieu da tut ils texts da la Bibla da la nova allianza, quests versets fan, spezialmain a
partir dal 1843, la differenza tranter la vita e la mort.
Vers 2: « Sii vigili, e fermescha il rest ch''è per murir; perquai ch''jau n''hai betg
chattà tias ovras perfettas avant mes Dieu. »
Sch''els n''entran betg en la nova norma da la sanctadad, « il rest » dal protestantissem
va « murir ». Perquai, Dieu al condamna per duas raschuns. L''emprima è la pratica da la
dumengia romana condamnada da l''entrada en applicaziun dal decret da Dan.8:14; la segunda
è il disinteress per la plaid profetic, perquai ch''els na prendan betg en consideraziun la lescha
dada da Dieu tras l''experientscha adventista, ils descendents protestants van a portar la
culpabilitad ereditada da lur babuns. Davart ils dus puncts, Jesus disch: « je n’ai betg chattà
tias ovras perfettas avant mes Dieu ». En disant « avant mes Dieu », Jesus recuorda als
protestants la norma dals diesch cumonds scritts dal det da Dieu, il Bab ch’els disprezzan a
favur dal Figl ch’è supponì da salvar els. Sia fe obedienta perfetgamain, ch’el ha sco
model, n’ha nagut en cumina cun la fe protestanta ereditada da blers puccads catolics, tranter
auter il repos emna dal emprim di. La porta da la salvaziun sa serra per adina sin la norma
religiusa protestanta collectiva, ils « stailas » du « sisavel sigill » tombent.
Vers 3 : « Regorda pia co ti has recepì e udì, e tegna e pentati. Sche ti na veglias betg,
vegn jeu sco in lader, e ti na savras betg a tge urà che jeu vegn sin tai. »
Quest verb, « regorda », implicha ina meditaziun critica davart las ovras dal passà. Ma
be ils veritabels elets èn avunda umils per criticar lur atgnas ovras. Ultra da quai, quest ordin
« regorda » evoca il « regorda » dal cumenzament dal quart cumondament che ordinescha il
repos sanctifitgà dal settem di. Anc ina giada, dubel, il protestantissem uffizial è invità da
reconsiderar l’accoglienza ch’el ha fatg als messadis profetics lantschads da William Miller
en primavaira 1843 ed en atun 1844, ma er, al text dal 4avel dals 10 cumonds da Dieu ch'el
transgressa en pchà mortal dapi il 1843. La pli greva consequenza da sia ruptura cun Jesus-
Christ è formulada: « Sche ti na viglias betg, vegn jau sco in lader, e ti na savras betg tge
ur'jau vegn sin tai. » Nus vesain co dapi il 2018, quest messadi ha piglià ina viva realitad. Sin
viglianza, ni pentiensiun e frut da pentiensiun, la fe protestanta è definitivamain morta.
Vers 4: « Tuttavia, a Sardes has in pau umans che n'han betg sutsurà lur vestgads; els
marcharan cun mai en vestgads alvs, perquai ch'els ne èn digns. »
Ina nova santezza vegn a nascher. En quest messadi, Jesus sa contenta da testimoniar
l'existenza da « qualche uman », suondant las precisiuns reveladas ad Ellen.G.White, la quala
era dal dumber, 50 umans sulettamain han retschavì l'approbaziun da Dieu. Quests « qualche
uman » designescha umans e dunna che vegnan approvads e benedids, individualmain, per il
testimoni da lur cretta conforma a l’aspettativa dal Segner. Jesus disch: « Tuttavia ti è qualche
uman a Sardes chi na han betg suts-chà lur vestgads; e els marcharan cun me en [vestgads]
alvs, perquai ch'els èn digns da quai ». Tgi po contestar ina dignitad renconuschida da Jesus-
Christ sez? Als victurs dals emprovas da cretta da 1843 e 1844, Jesus prometta la vita eterna
ed ina renconuschientscha terrana cumpletta che prenda furma uffiziala en il messadi
da Filadelfia che vegn. La sutschezza dal « vestgad » vegn attribuì al comportament liber da
l’uman. Il « vestgad » essend la giustia attribuida da Gesu-Crist, en quest cas « alv », sia
sutschezza designescha la perdita da questa giustia per il camp protestant tradiziunal. Qua, al
contrari, l’absenza da sutschezza designescha la prolongaziun da l’attribuziun da la « dretgira
eterna » da Gesu-Crist suondont Dan.9:24. Bainprest, la savida e la pratica dal sabà, va a dar
ad els ina santezza reala, frut e segn da la giustia conferida da Gesu-Crist. Questa tscherna
saggia ed intelligenta als rendrà bainprest eterns en la santificaziun e glorificaziun celestiala
represchentada dals « vestgads alvs » dal verset 5 che vegn. L’Spirt va als declarar
« irreprensibels » : « e en lur bucca na s'è betg chattà nagina manzegna, perquai ch'els èn
irreprensibels (Apo.14:5)». Els van retrovar, « la pasch cun tuts e la sanctificaziun, senza la
quala nagina charnà vegn a vesair il Segner », suondont Paul, en Héb.12:14. Cuncretamain,
quests « vestgadiras alvas » van prender la furma dal retratg dal pchà che consista en la
pratica da la dumengia romana. Perquai ch’els l’han spetgà fidaivlamain duas giadas, en sia
plazza, en segn da sia approbaziun, il sigil da Dieu als è dat tras il Sabbath che vegn a alvagar
ils elets dal Segner che conservan sia giustia. Uschia s’ademplescha la « purificaziun dal
sanctuari », furma sut la quala Daniel 8:14 era translatà a l’epoca. Sut questa perspectiva, dal
23 d’october 1844, Jesus ha dat en visiun celestiala als elets victorius l’imagen da sia passada
dal lieu-saint al lieu-très-saint dal sanctuari terren. El regurdava uschia en illustraziun, il
mument cur ch’el è mort sin la crusch, il pchà da ses elets era expià, ademplind uschia il « di
d'expiaziuns », il « Yom kippour » ebraic. Quest eveniment essend gia succedì, il
renovelament da l’acziun en la visiun aveva mo l’intent da metter en dubi il emprim acquist
da la giustia eterna obtegnida tras la mort da Jesus. Quai ch’è s’ademplì literalmain per ils
decadents da Sardes, da la quala la fede demonstrada è insatisfactoria per il Dieu creatur. Per
duas raschuns, Dieu po als refusar per mancanza d’amur per sia vardad profetica proclamada,
e per la transgressiun dal sabbat daventà exigibel dapi il 1843 tras l’entrada en vigur dal
decret da Daniel 8:14.
Vers 5: « Quel chi vaincha vegn vestgì uschia cun vestgadiras alvas; jau na stizzel
betg siu num ord il cudesch da la vita, e jau confessel siu num avant miu Bab ed avant ses
anghels. »
L’elecziun redimida da Gesu-Crist è in esser ubedient, conscient da stuair sia vita e sia
eternitat al Dieu creatur, bun, savi e gist. Quai è il secret da sia victoria. El na po betg entrar
en cuntestaziun cun el, perquai ch’el approva tut quai ch’el di e fa. Uschia fa el sez la glegria
da ses Salvader che al reconoscha e cloma per siu num, dapi la fundaziun dal mund nua ch’el
l’ha vis tras sia prescienza. Quest vers mussa quant ch’ils fals pretendiments dals fals religius
èn vanis e trompus er per quels che ls’exprimeschan. L’ultima pleda vegn ad appartegnair a
Gesu-Crist che di a tuts: « Jau conoscha tias ovras ». En funcziun da questas ovras, el
spartescha siu tschér, mettend a sia dretga, sias nursas, ed a sia sanestra, ils buocs rebels e
las lufs rapinaiders destinads al fieu da la segunda mort dal giudizi final.
Vers 6 : « Quei chi ha ureglias audescha tge che l'Spirt di a las Baselgias! »
Sche tuts pövel po litteralmain udir las pleds profetics da l’Spirt, al cuntrari, mo ses
elets, ch’el inspira ed educhescha, pon chapir il senn. L’Spirt sa referescha a fats precis,
cumplitgads en il temp istoric, uschia ch’l’elet sto s’interessar per l’istorgia religiusa, profana,
e per la Bibla entira cumposta da raquints da testimonis, lodas, e profezias.
Remartga : en il verset 3, Gesu-Crist ha dit al protestant decadì : « Regorda uschia co
ti has recepì e udì, e tegna e pentiti. Sche ti na veglias betg, eu vegn sco in lader, e ti na
savras betg a tge ur'eu vegn sin tai ». Al cuntrari, per ils erets dals victurs, dapi la primavaira
2018, quest messadi sa transfurma en: « Sche ti fastizias, jau na vegn betg sco in sgarber, e ti
savras a tge ur' jau vegn a tai ». E'l Signur ha tschentà sias promissiuns, uschia che oz en
2020, ses elets han survegnì la savida da la data da sia varda return revelada per la primavaira
2030. Ma, la cretta protestanta è condamnada dad ignorar questa precisiun, reservada,
sulettamain, da Gesu, a ses elets. Perquai ch'al cuntrari da sia cumpurtanza envers ils malvasts
serviturs, « il Segner fa nagut senza avisar ses serviturs ils profets » Amo.3:7.
6avel epoca : Filadelfia
L’adventissem enta en missiun universala
Entre 1843 e 1873, il sabat divin da suandetg, ver settavel di ordinà da Dieu, vegn
restituì ed adoptà dals pioniers da l’adventissem dal settavel di che ha prendì la furma dad ina
instituziun religiusa cristiana americana uffiziala numnada dapi 1863: «la baselgia adventista
dal settavel di». Conformamain a l’instrucziun preparada en Dan.12:12, il messadi da Jesus è
adressà a ses elets santifitgads tras il repaus dal sabat, a la data da l’onn 1873. En parallel,
quests elets profiteschan da la benedictiun da Dan.12:12: «Beà quel chi spetga, enfin 1335
dis! ».
Las novas normas stabilidas dapi 1843 daventan universala en 1873
Vers 7: « Scriva a l'angel da l'Assemblada da Filadelfia: Quai dis il Sonch, il
Veritabel, quel che ha la clav da David, quel che avra, e nagin serra, quel che serra, e nagin
avra : »
Tras il num « Filadelfia », Jesus mussa si' Ellet. El ha declerà: « A quai tuts vegnan a
savair che vus es mes discepels, sche vus avais amur in per l'auter. Gion13:35» E quai è il cas
da Filadelfia da las qualas las ragischs grecas signifitgeschan: amur fraternal. El ha tschernì
ils elets che la cumponan, mettend lur fe a prova, e per quels victurs, si' amur surfluescha. El
sa preschenta en quest messadi, dischand: « quai che di il Sonch, il Veritabel ». Il Sonch,
perquai ch in temp nua la santificaziun dal sabbat e quella da l'elect è exigida dal decret da
Dan.8:14 entrà en vigur dapi la primavaira 1843. Il Veritabel, perche en questa ur'ora
profetica, la lescha da vardad vegn restaurada; Dieu chatta puspè la santezza da ses
4avel cumond sfurzà dals christians dapi il 7 da mars 321. El dis anc: « quai che ha la clav da
David ». Quai n'è betg las clavs da Sogn Peder pretendidas sco possessiun da Roma. « La clav
da David » appartegna al « figl da David », Gesu, el sez, en persuna. Nagin auter ch'el po
conceder la salidezza eterna, perche questa clav el l'ha cuntanschì en la purtar « sin sia
spatla » sut la furma da sia crusch, tenor Esa.22:22 : « Jau metterà sin sia spatla la clav da la
chasa da David: cur el avra, nagin na serra; cur el serra, nagin na avra ». Questa clav
designond la crusch da siu suffriment, en cumplitg dad quest verset, nus legin qua : « quel che
avra, e nagin na serra, quel che serra, e nagin na avra ». L’ustia da la salidezza è vegnida
averta a l’adventissem dal settem di en construcziun e serrada als aderents religius dal di da
dumengia roman dapi la primavaira 1843. Perquai ch’els han acceptà da s’suttametter a las
vardats doctrinaras preschentadas ed han honurà cun lur fei sia plaid profetic, l’Spirt da Jesus
di als soings dal temp Filadelfia: « Jau conoscha tias ovras. Vesai, perquai che ti has pauca
pussanza, e che ti has mantegnì mia plaid, e che ti n''has betg renconuschì mes num, jau hai
mess avant tai ina porta averta, che nagin na po serrar ». Quest pitschêl grup religius era,
uffizialmain, be american dapi il 1863. Ma il 1873, durant ina conferenza generala a Battle-
Creek, l’Spirit al avra ina porta missionara universala che sto cuntinuar enfin il ver return da
Jesus-Christ. Nagin na l’impedescha e Dieu vegn a survegnir. Igl è da remartgar che tut quai
che Jesus releva da bain tar ils veritabels sants, definescha er las raschuns per las qualas la
cretta protestanta è crudada, il 1843. Quest messadi è exactamain l’invers da quai che Jesus
adressa als decadents da Sardes en il vers 3, perquai las ovras targadas èn ellas medemas
inversadas.
Las 12 tribus d’Apo.7 en creschientscha
Vers 8: « Jau conoscha tias ovras. Vesai, perquai che ti has pauca pussanza, e che ti
has mantegnì mia plaid, e che ti n’has betg renconuschì mes num, jau hai mess avant te ina
porta averta, che nagin po serrar. »
L’elec da l’epoca è giuditgà favuraivelmain sin sias ovras che Gesu gli imputa a
giustia. Ses « pauc da pussanza » conferma la naschientscha dal grup fundà sin las « intgins
umens » dal verset 4. En 1873, Jesus annunzia als adventists lur avanzament vers sia returnada
tras il simbol da la porta averta celestiala che s’avrirà en primavaira 2030 uschia en 157 onns.
En il messadi che suonda, quel che è adressà a Laodicea, Jesus starà avant questa porta,
indicond uschia la proximitad imminenta da sia returnada: « Varda, jau stun sper l’usch, e eu
bat. Sch’in udescha mia vusch ed avra l’usch, jau vegn en tar el, jau tschains cun el ed el cun
mai. Apo.3:20 »
L’access da la cretta cristiana permetgì als Gidieus
Vers 9: « Varda, jau dun da quels da la sinagoga da Satan, che sa numnan Gidieus e
n’èn betg, ma che mentschan; varda, jau als far vegnir, s’inclinar avant tes peis e savair
ch’jau t’hai car. »
En citond l'entrada dals veritabels gidieus tenor la razza e la charn en il grup adventist,
quest verset conferma la restauraziun dal repaus dal sabbat; la dumengia na fa pli obstacle a
lur conversiun. Dapi il 321, sia renunzia ha er manà a l'impediment che gidieus sincers
adopteschan la cretta cristiana. Sieu giudizi davart ils gidieus da razza na era betg ina opiniun
persunala da Paul, il testimoni fidaivel; quai era quel da Jesus-Christus che el conferma en
questa Revelaziun, gia en Apo.2:9, en il messadi adressà a ses serviturs calumniads dals
gidieus e persequitads dals Romans da quel temp.Smyrne. Remartgà che ils Gidieus da razza
ston reconuscher la salvaziun cristiana en la norma adventista per profitar da la grazia da
Dieu. L’adventissem universal porta sulet, la glisch divina da la quala el è daventà il
depositari uffizial exclusiv dapi il 1873. Ma attenziun! Questa glisch, sia doctrina e sias
missivas èn la proprietad exclusiva da Gesu-Crist; nagin uman e nagina instituziun na pon
refusar sia evoluziun senza metter en privel lur salvaziun. En il davos en quest vers, Gesu
precisescha « ch’jau t’hai amà ». Serait-ce à dire qu’après cette époque de bénédiction, il
pourrait ne plus l’aimer ? Oui, et ce sera le sens du message décerné à « Laodicea ».
I cumonds da Dieu e la fe da Jesus
Vers 10 : « Perquai che ti has mantegnì la plaid da la pazienza en mei, eau ta
mantegnì eir en l’ura da la prova che vegn sin la terra enconuschenta, per provar ils abitants
da la terra. »
Il term patience conferma il context da l’attendenza adventista menziunada en Daniel
12:12: « Beà quel che spetga, e che vegn fin a milli trais tschient trentatsch tschintg dis! ». La
prova concerna la fe dals « abitants da la terra», quels che abitentan la « terra
enconuschenta » vul dir, renconuschida da Jesus-Christ, il Dieu creatur. Ella vegna per testar
la voluntad umana e demascrar l’anim rebell dal champ « ecumenic » che designescha cun il
grec « oikomèné » la « terra enconuschenta » da quest verset.
Questa promessa s'engascha Gesu be cun la suletta cundiziun che l'instituziun
conservia la qualitad da la fe dal cumenzament. Sche il messadi adventist sto sa prolongar fin
al temp da l'ultima prova da fe universala profetisada en quest verset, quai na vegn betg
necessariamain sut ina furma institucionala. Perquai che la minatscha pendescha en quest
messadi en il verset 11 che suonda, fin qua totalmain positiv e benedì da Dieu. La promessa
da Gesu va a concerner sia posteritad restada viventa en 2030. A quella epoca, ils veritabels
elegids da 1873 sa seran endurmids «en il Signur » tenor Apo.14:13 : « E jau hai udì dal
tschiel ina vusch che discheva: Scriva: Beaus d'uschsavi ils morts che mouren en il Signur!
Gie, disch l'Spirt, per ch'els possian reposar da lur lavurs, perquai ch'ellas als suondan. »
Quai è pia ina segunda beatezza conferida da Gesu-Crist a questa Elita exemplarica. Ma quai
che Gesu benedescha è in comportament testimonià cun ovras. Ils eritiers da « Filadelfia »
reproduiran fedelmain, en 2030, sias ovras, sia cretta, sia acceptaziun da las vardads dadas dal
Dieu dal tschiel sut las ultimas furmas ch’el als avrà dadas; perquai ch’ellas vegnan a subir
grondas midadas enfin la fin nua la chapientscha dal project divin vegn a esser perfetta.
La promessa adventista da Jesus-Christ e sia avertimenta
Vers 11: «Jau vegnspert. Tegnia quai che ti has, per che nagin prenda tia curuna.»
Il messadi « Je viens spert » è dal tip adventist. Jesus conferma uschia l’abbandun da
mintga autra confessiun religiusa. L’aspectativa da sia returnada en gloria, vegn a restar enfin
la fin dal mund, in dals criteris principals che identifitgeschan ses veritabels elets. Ma la
continuaziun dal messadi, metta en peis ina greva minatscha: « Tegn quai che ti has, per che
nagin na prendia tia curuna.» E chi po prender sia curuna auter che ses inimis? Ses
descendents ston uschia, en emprim lieu, als identificar, ed è perquai ch’els n’han betg fatg
quai ch’els, victimas da lur spiert umanistic, vegnan a far allianza cun els, a partir dal 1966.
Vers 12: « Quel che vaincha, jau farà dad el ina colonna en il tempel da mes Dieu, ed
el na sortarà pli; jau scrivarà sin el il num da mes Dieu, ed il num da la citad da mes Dieu,
da la nova Jerusalem che descend dal tschiel da tar mes Dieu, e mes num nov. »
En sias ultimas pleds da benedicziun dedicads als vainchaders, Jesus gruppa tut las
maletgs dal salit ch’è vegnì gudagnà. « Ina colonna en il tempel da mes Dieu », ssignifitga : in
sustegn ferm per purtar mia vardad en mia Assamblea, l’Eletta. « ed el na sortirà betg
pli da » : sia salid sarà eterna. « ; jau scriverà sin el il num da mes Dieu » : jau vegn a
gravar en el l’imagen dal caracter da Dieu pers en Eden. « ed il num da la citad da mes
Dieu » : el vegn a parta la glorificaziun da l’Eletta descritta en Apo.21. « da la nova
Jerusalem che descend dal tschiel da tar mes Dieu, » : La « nova Gerusalem » è il num da la
rimnada dals elets glorifitgads daventads dal tut celestials sco ils anghels celestials da Dieu.
Apo.21 la descriva en imatg simbolica da crapas preziusas e perlas che testimoneschan la
forza da l’amur che Dieu senta per ses redents da la terra. Ella descend sin la terra renovada
per viver eternamain en la preschientscha da Dieu che vi installa siu tron. « e mes num
nouf » : Jesus associa il midada da ses num a ses passagi da la natira terrana a la natira
celestiala. L’elec salvà, restà viv u resuscità, va viver la medema experientscha e retschaiver
in corp celestial, glorifitgà, incorruptibel ed etern.
En questa citaziun, l’insistenza da la cumparaziun cun Dieu sa justifiescha tras il fatg
che Gesu sez vegn chattà dals elets sut ses aspect divin.
Vers 13: « Quei chi ha ureglias auda que che l’Spirit dixa a las baselgias! »
L’elegi ha chapì la leschun, ma el è l’unic che la po chapir. Ei vaira che quest messadi
è vegnì preparà mo per el. Quest messadi conferma il fatg che l’interpretaziun e la
chapientscha dals misteris revelads dependan sulettamain da Dieu che metta a prova e tscerna
ses serviturs.
L’adventissem uffizial dal temp da la fin n’ha betg retschavì la lescha ed è vegnì
giuditgà da Gesu, el è vomità suenter ses refus dal messadi da la 3a spetgativa
adventistica
« Jau vegn spert. Tegnia quai che ti has, per che nagin prendia tia curuna ». Hélas,
per l’adventissem uffizial da quel temp, la fin è anc lunsch, e cun l’usura dal temp, 150 onns
pli tard, la fe na vegn betg pli ad esser la medema. L’avertiment da Gesu era gistifitgà, ma el
n’è betg vegnì resguardà ni chapì. E l’onn 1994, l’instituziun adventistica va effectivamain a
perder sia « curuna », en rejetond l’ultima « grond glisch » tuttina profetisada dad Ellen G.
White, la messagera da Gesu-Crist en siu cudesch « Prims scritts » en il chapitel « Mia
emprima visiun », a las paginas 14 e 15: Il text che suonda è in extract da questas paginas. Jau
precisesch anc a siu riguard ch’el profetisescha il destin da l’ovra adventista e resuma ad el
sulet tut l''ensegnament preschentà dals trais Assambleas d''Apo.3 : 1843-44Sardes,
1873Filadelfia, 1994Laodicea.
Il destin da l''adventissem
revelà en la emprima visiun dad Ellen G. White
« Durant che jau pregava en il cult da famiglia, il Spiert Sonch è sa fermà sin mai, e a
mi pareva da m''alzar adina pli aut sur quest mund da stgirezza. Jau ma volvett per vesair mes
frars adventists ch''eran restads en quest mund bass, ma jau na ls''hai betg chattà. Ina vusch ha
alura dit: « Guarda anc ina giada, ma in pau pli aut. » Jau hai alzà mes egls ed hai vis in senter
strentg e stiv, fitg aut sur quest mund. avanzavan ils adventists vers la citad santa. Davos
els, al cumenzament dal senter, era ina glisch clera, che l''aungel ha numnà il crit da mieznotg.
Questa glisch illuminava il senter per sia lunghezza entera per che lur peis na sbattian betg.
Jesus marchava davant per als manar; e fin ch''els guardavan vers el, els eran segirs. »
Ma prest qualchün as fastidjet e dischet che la citad era ancura bler lunsch e ch’els
avaivan pensà da rivar pli baud. Lura Gesu als animet cun alzar siu bratsch dret glorius, dal
qual emanava ina glisch che sa spandet sin ils adventists. Quels sclamettan: «Alleluia!» Ma
tscherts d’els refusettan cun sfidanza questa glisch, dischond che betg Dieu als avaiva
manads. La glisch ch’era davos els s’extinguet finalmain, ed els sa chattettan lura en
profundas tenebras. Els s’impigliettan e persettan da vair tant la finamira sco Gesu, lura
crodettan giu dal sentier e sfundrettan en il malmund ch’era sut quels.»
Il raquint da questa emprima visiun dada da Dieu a la giuvna Ellen Gould-Harmon
furma ina profezia codada che ha uschè bler valur sco quellas da Daniel u l’Apocaliss. Ma per
pudair trar profit da quai, nus duain interpretar la correctamain. Jau vegn pia a dar
l’explicaziun.
L’expressiun « clam da mieznotg » designa l’annunzia da la vegnida dal spus en « la
parabola da las diesch verginas » da Matt.25:1 fin 13. La prova da l’aspectativa dal return da
Crist da la primavaira 1843 e quella da l’atun 1844 han furmà l’emprim ed il secund
adempliment; ensemen, questas duas aspectativas represchentan la « emprima glisch » dal
raquint ch’è « davos » il grup dals « adventists dal settem di » che avanzavan en il temp, sin il
sentier u via benedida da Jesus-Crist. Per ils pioniers adventists 1844 represchentava la data
da la fin dal mund e l’ultima data biblica che la pled profetic pudeva proponer als elets da
quel temp. Avend surpassà questa data ultima, els aspectavan il return da Jesus pensant ch’el
fiss imminent. Ma il temp passava e Jesus na turnava betg anc; quai che la visiun evoca en dir:
« els chattavan che la citad era fitg allontanada e ch’els avevan pensà d’arrivar pli baud »;
uschia, en 1844 u pauc suenter questa data. Era uschè, il discouragi als ha gudagnà enfin vers
l’onn 1980 nua ch’jau entr en scena, retscheivand questa nova e gloriusa glisch che
construescha la terza spetativa adventista. Questa giada il return da Jesus è fixà per l’Atun
1994. Cert, la proclamaziun da quest messadi ha concernà be in microcosm da l’adventissem
universal siten Frantscha a Valence-sur-Rhône. La tscherna da Dieu per questa pitschna
citad dal sidost da la Frantscha ha sia explicaziun. Qua è mort il papa Pius VI en detenziun,
l’onn 1799, cumplitgand il fatg profetisà en Apo.13:3. Ultra da quai, Valence era la citad nua
che Dieu ha instituì sia emprima baselgia adventista sin terra franzosa. Qua ha el pia purtà sia
divina gloriusa ultima glisch e alla fin dal 2020, jau conferm d’avair retschì constantamain e
fidaivlamain da sia vart sias ultimas revelaziuns las pli pretiusas che jau preschent en quest
document. Il microcosm adventistic valentinais ha servì sco scena universal per far cumplitgar
la part che concerna l’ultima gloriusa glisch en la visiun da nossa sora Ellen. Questa visiun
ans revela il giudiment che Jesus porta sur l’experientscha vivìa a Valence, vul dir, in terz
cumplitgament da la parabola da las diesch verginas. Jesus reconoscha il ver adventist dal
comportament ch’el ha envers la glisch preschentada. Il ver adventist exprima sia glegria cun
« Alléluia! »; benedì da l’Spirit, el ha emplenì si vas d’ieli. Al cuntrari, ils fals adventists «
repussan sfacciadamain questa glisch ». Quest refus da la glisch divina als è fatal, perquai che
Dieu als ha avertì cunter questa reacziun negativa en messadis inspirads, destinads a sia
messagera; els vegnan a daventar vas vids privads da l’ieli che produescha « la glisch » da la
lampa. La consequenza inevitabla è annunziada: « la glisch ch’era davos els finescha per
s’extinguer »; els renconuschan betg las basas dal fundament da l’adventissem. Jesus
applitgescha si principi: « Perquai a quel chi ha, vegn darà, ed el vegn ad avair abundanza,
ma a quel chi na ha betg, vegn er tschessà quai ch'el ha. Matt.25:29 ». « … els han pers finala
la vista tant dal scopo sco da Jesus », els devenan insensibels als messadis adventists che
annunzian il return da Crist, uschia ch’els renconoschan betg pli il scopo dal moviment
adventist inscrit gia en il num sez «adventist»; «po èn els crudads giu dal sentier e sun
sbattads en il malmund che era sutvart», l’onn 1995, els s’engaschan uffizialmain en l’allianza
protestanta e l’ecumenissem. Uschia han els pers Jesus, e l’entrada en il tschiel ch’era il scopo
da la cretta adventista. Els han gudagnà tenor Dan.11:29, «ils ipocrits », e « ils bubents », sco
Jesus ha annunzià en Matt.24:50; chaussas demonstradas al cumenzament da l’ovra.
Oz, questas pleds profetics èn cumplitgs. Els èn sa cumplitgs tranter il 1844, data da la
emprima glisch « situada davos els », ed il 1994, data da la gronda glisch profetica refusada
da l’emprima baselgia adventista fundada en Frantscha, en la citad da Valence-sur-Rhône, che
Dieu ha utili per sia demonstraziun. Oz, l’adventissem uffizial è en las « profundas
stgiradiras » da l’ecumenissem cun ils inimis da la vardad, protestants e catolics.
7a epoca : Laodicea
La fin da l’adventissem institziunal – il refus da la terza spetga adventista.
Vers 14 : « Scri a l’angel da l’Assemblada da Laodicea : Quai che di l’Amen, il
testimoni fidaivel e veritabel, il cumenzament da la creaziun da Dieu : »
Laodicea è il num da la settima ed ultima epoca; quella da la fin da la benedictiun da
l’adventissem institziunal. Quest num ha duas ragischs grecas « laos, dikéia » che
signifitgeschan : « pievel giuditgà ». Avant mai, ils adventists translataivan : « pievel dal
giudizi », ma l’instituziun ignorava che quest giudizi cumenzass cun ella, sco che mussa 1
Pie.4:17 : « Perquè è il mument che la sentenzia cumenza cun la chasa da Dieu.E sche ella
cumenza cun nus, tge sala fin da quels che na obedeschan betg al Evangeli da Dieu? »
Jesus sa preschenta cun dir: « Quai che di l’Amen, il testimoni fidaivel e veritabel, il
cumenzament da la creaziun da Dieu: » Il pled Amen munta en ebraic: en vardad. Suainter la
testimonianza da l’apostel Gion, Jesus l’ha duvrà savens (25 giadas), repetond el duas giadas,
al cumenzament, avant sias decleraziuns. Ma en la pratica religiusa tradiziunala, el è daventà
il term per punctuar la fin dals uraris u decleraziuns. El vegn alura savens interpretà en il senn
dal « uschia saja » eredità dal catolicissem. E l’Spirt sa serva da questa concepziun « en
vardad » per dar al pled Amen ses dubel senn perfetgamain giustifitgà. Laodicea è l’ura nua
che Jesus propona ina gronda glisch per illuminar integralmain las profezias preparadas per il
temp da la fin. L’ovra che ti leschas è la prova da quai. Quai che va provocar la ruptura,
tranter Jesus e l’instituziun adventista uffiziala, è in refus da sia glisch. En ina tscherna logica
e giustifitgada, Dieu ha sutmiss, tranter il 1980 ed il 1994, l’adventissem ad ina prova da
fidaivladad modelada sin il model che aveva, per resultat, la perdita dals protestants e la
benediziun dals pioniers adventists. La prova sa basava gia sin la fidaivladad en il return da
Jesus annunzià per la primavaira 1843, lura per l’atun 1844. A mia vart, dapi il 1983, hai
cumenzà a far partitgar in’annunzia dal return da Jesus per il 1994, avend utilisà las « tschintg
mais » menziunà en il messadi da la « tschintgavla trombetta » en Apo.9:5-10. En attribuir
questa tema, a la maledicziun dal protestantissem dal 1844, il term da « tschintg mais »
menziunà, 150 onns reals, manava al 1994. Vesend mo il return da Jesus-Christus per marcar
la fin da quest term, e parzialmain scurià da Dieu sin in detagl dal text, jau hai defendì quai
ch’jau tegniva per ina vardad divina. Suenter avertiments uffizials, l’instituziun ha pronunzià
mia radiaziun en November 1991; quai, cun ch’i restavan anc trais onns per provar e smentir
mes annunzis. Be pli tard, vers il 1996, è il ver sens da questa experientsa s’apparis claramain
a mai. Ils discurs fatgs da Jesus en sia brev a « Laodicea » vegnivan da s’ademplir e
prendevan uss in senn precìs. En 1991, ils adventists ch’eran daventads teids na amavan pli la
vardad tant sco en 1873. Il mund modern ils ha era flaivlentads cun ils seducir e cun gudagnar
lur cors. Sco en l’epoca « Efes », l’adventissem uffizial ha pers siu « emprim amur ». E Jesus,
el « retira siu candelier e sia curuna », perquai ch’ella era na n’è pli digna. A la glisch da
quests fatgs, il messadi daventa cler sco la glina. Il pled « Amen » conferma l’exigenza d’ina
vardad entira e la fin d’ina relaziun benedida. Il « testimoni fidel e veritabel » refusa l’Eletta
infidela e mendaz. « Il principi da la creaziun da Dieu », uschia il creatur, vegn a serrar
collectivamain l’intelligienza da l’indegn ed avrir individualmain quella da ses elets sin las
vardads cuntegnidas e zuppadas en il raquint da la Genesi. A medem temp, en evocar « il
principi da la creaziun da Dieu » ch’el associa al pled « Amen », l’Spirt conferma in return
final da Jesus-Christ fitg vischin: « spertamain ». 36 onns vegnan tuttina a passar tranter il
1994 ed il 2030, data da la fin da l’umanitad sin la terra.
La teidezza mortala
Vers 15: « Jau conoscha tias ovras. Jau sai che ti n'es ni fraid ni buglient. Che ti fissas
fraid u buglient! »
Il tutegiar s'adressa a l'instituziun. Quai è il frut da las religiuns ereditadas da bab en
figl e figlia, nua che la cretta daventa tradiziunala, formalistica, rutinara e temerusa envers
mintga novadad; il stadi en il qual Jesus na po betg pli la benedir cun quants ch'el ha da novas
glischas da far cundivider.
Vers 16: « Uschia, perquai che ti es tebi e che ti n'es ni fraid ni bollent, jau vomitg tei
ord mia bucca. »
Il constat è fatg da Gesu en November 1991, cur che il profet purtader da sia messa è
radià da l'instituziun uffiziala. En primavera 1994, ella vegn vomitada, sco Gesu ha annunzià.
Ella furnirà la prova sezza cun entrar, en 1995, en l'allianza ecumenica organisada da la
baselgia catolica, nua ch'ella sa unescha cun ils protestants rebels, damai ch'ella partaisscha
uss lur maledicziun.
Las illuschiuns engianivas basadas sin l’ierta spirituala
Vers 17 : « Perquai che ti disch: Jeu sun rich, jeu m’hai enritgì, e jeu n’hai basegn da
nagot, e perquai che ti nu savais che ti es miserabel, pauper, orf e nud, »
« ritg », l’Eletta adventista l’era l’onn 1873, e las bleras revelaziuns dadas ad Ellen
G.White l’han anc enritgì spiritualmain. Ma sin il plan profetic, las interpretaziuns da l’epoca
èn vegnidas svelt surpassadas, sco che James White, il consort da la messagera dal Segner,
pensava cun raschun. Jesus-Christ, il Dieu vivent, ha concepì sias profezias per lur cumpless
final perfet e irreprochabel. Perquai, il temp che passa, manond cun sai enormas midadas en il
mund, justifiescha ina dumonda permanenta davart las interpretaziuns retschavidas e
mussadas. La benedictiun dal Segner è reservada; Jesus disch: « à quel chi guarda, enfin, mes
ovras ». Or, en 1991, data da sia refus da la glisch, la fin era ancra lunsch. Ella stueva pia
esser attentiva a mintga nova glisch proposta dal Segner tras il med ch’el haja sez tschernì.
Tge contrast tranter las illusiums da l’instituziun e la situaziun en la quala Gesù la ves’e la
giuditgescha! Da tut ils terms menziunads, il pled « nu » è il pli grev per in’instituziun,
perquai ch’el munta che Gesù haja retratg sia giustia eterna, è en sia bucca ina condemnaziun
a mort ed a la segunda mort dal giudizi final; tenor quai ch’è scrit en 2 Cor.5:3 : « Us
suspiretan era in questa tenda, desiderond da vestir nossa abitaziun celestiala, sch’almain
nus essan chattads vestidse betg nuschs. »
Il cussegl dal testimoni fidè e veritabel
Vers 18: «jau ta cussegl da cumprar da mai aur provà dal fieu, per che ti dvaintas
ritg, e vestgadiras alvas, per che ti sjas vestgì e che la vergugna da tia nuditad na cumpara
betg, ed in colir per unscher tes egls, per che ti vesa.»
Suenter il constat dal 1991, l’instituziun aveva anc trais onns per sa midar e purtar in
frut da pentiment che n’è betg arrivà. E al cuntrari da quai, ses liauns cun ils protestants
decadids èn sa stretgs fin a far in’allianza uffiziala publitgada il 1995. Jesus sa preschenta sco
commerziant exclusiv da la vaira cretta, « aur provà dal fieu» da la prova. La prova da sia
condemnaziun da la baselgia cumpara en l’absenza dals « vestgadiras alvas » dals quals eran
« dignas » ses pionniers en Apo.3:4. Cun questa comparaziun, Jesus illustrescha il fatg ch’el
sottametta, avant il 1994, ils adventists da « Laodicea » ad ina spetgada adventista identica a
quellas che han precedì las datas 1843 e 1844; per metter a prova la fedeivladad en las trais
experientschas, sco che mussa il messadi adressà il 1844 als adventists da « Sardes ». En
in’attituda rebelada serrada, l’instituziun na pudeva betg chapir quai che Jesus la reproschava;
ella era « orv », sco ils fariseis dal ministeri terren da Jesus. Ella na pudeva betg chapir
l''invitaziun dal Christ che la exhortava da cumprar « la perla da grond prezi » da la parabola
da Matt.13:45-46 che definescha l''imagen da la norma da la vita eterna exigida da Dieu
revelada en quest verset 18 d''Apo.3.
L’appel misericordius
Vers 19: «Jau reprend e chatgesch tuts quels ch’jau am. Hai pia zel e pentiti.»
Il chatiment è per quels che Gesu amafin ch’el als vomescha. L’appel lantschà, ina
invitaziun a la pentenzia, n’è betg vegnì udì. E l’amur na s’ierta betg, el sa meritescha cun la
dignitad. L’instituziun essend s’endurida, Gesu lantscha in appel individual cun dir als
candidats da la vocaziun celestiala:
L’appel universal
Vers 20: « Varda, jau stun a la porta e bat. Sch’in udescha mia vusch ed avra la porta,
jau vegn en tar el, jau cen cun el ed el cun mai.».
En l’Apocaliss, il pled « ischa » cumpara en Apoc.3:8, qua en Apoc.3:20, en Apoc.4:1
ed en Apoc.21:21. Apoc.3:8 ans regorda che las ischas avran e serran in access. Quellas
daventan uschia il simbol dals exams da cretta che avran u serran l’access al Christus, a sia
giustia ed a sia grazia.
En quest verset 20, il pled « ischa » ha trais muntadas differentas ma complementaras.
El designescha Gesu en persuna : « Jau sun l’ischa. Gion 10:9 » ; l’ischa dal tschiel averta en
Apoc 4:1 : « Ina porta era averta en il tschiel. » ; e la porta dal cor uman cunter la quala Gesu
vegn a batter per invitar l’elec d’avrir siu cor per dar ina prova da siu amur.
Basta che sia creatura avra siu cor a sia vardad revelada per che vegnia pussaivla ina
intima communiun tranter ella e siu divin creatur. Il tschernasa partgescha la saira, cura che la
notg metta fin a las ovras dal di. L’umanitad vegn prest a entrar en quest tip da notg « nua che
nagin na po lavorar pli. (Gion 9:4) ». La fin dal temp da grazia fixescha per adina las ultimas
sceltas religiusas dals essers umans, umens e dunnas er responsabels e strictamain
complementars a nivel da la chaura.
En cumpareglia cun il messadi da Filadelfia, l’elec è en l’epoca Laodicea, en
l’imminenza dal return da Gesu-Crist. La « porta averta en il tschiel » vegn a s’avrir en la
cuntinuitad da quest messadi en Apoc.4:1.
L’ultima exhortaziun da l’Spirt
Al victur individual, Jesus declera:
Vers 21: « Quel chi vaincha, jau al farai seder cun mai sin mieu tron, sco jau hai vict e
m''hai sedì cun mieu Bab sin ses tron. »
El annunzia uschia l''activitad dal giudizi celestial che suonda quest messadi e che
vegn a esser il tema dad Apo.4. Ma questa promissa l''oblighescha mo vers in veritabel elect
victur.
Vers 22: « Quei chi ha ureglias auda quai ch’il Spiert di alle baselgias! »
Il tema dals « letras » sa cumpletta cun quest nov naufragi institziunal. L’ultim, perquà
d’uschenavant, la glisch vegn portada dad in um inspira, puspè dad in pitschen grup. Ella
vegn transmessa individualmain da persuna a persuna e tras il medium d’internet che Gesù
sez vegn a diriger en manar ses elets vers la funtauna da la diffusiuun da sias ultimas vardads,
uschè sacras sco sia divina persuna. Uschia, nua ch’el saja sin la terra: « Que quel chi ha
ureglias auda quai che l’Spirt diç a las cuminanzas!»
Il proxim tema avrà per cuntest il milleni celestial dal giudizi dals malvags fatg dals
sants. Il suject cumplet sa basa sin instrucziuns sparpagliadas en Apo.4, 11, e 20. Ma Apo.4
conferma cleramain il cuntest celestial da questa activitad che suonda cronologicamain a
l’ultima epoca da l’Eletta terestra.
Apocalypse 4: il giudizi celestial
Vers 1: « Suenter quai, jau guardet, e veset, in’utschè era averta en il tschiel. La
emprima vusch ch’jau haveva udì, scò il tun d’ina trombetta, e che discurriva cun mai, ha
dit: Munta qua, e jau ta mussarai quai che sto avvenir en il futur ».
Cun dir, « L’emprima vusch ch’j’aveva udì, sco il tun d’ina trombetta », l’Spirt
definesh il messadi da questa epoca « Laodicea » sco quella nua ch’el ha transportà Gion en
Apoc.1:10 : « J’è stà portà en spirt il di dal Segner, ed j’auziva davos me ina vusch
ferma, scò il tun d'ina trombetta ». Laodiceaè pia propi l’epoca da la quala la fin è segnada
dal « di dal Signur », quel da sia returnada gloriusa.
En sias decleraziuns, l'Spirt sustegna fermamain l'idea da la successiun da quest tema
cun il messadi da Laodicea. Questa precisiun è impurtanta, perquai ch'il'instituziun n'ha mai
pudì provar a ses contraditurs sias doctrinas dal giudizi celestial. Oz jau port la prova, rendida
pussaivla tras la buna definiziun da las datas colliadas als messadis dals scrittiras d’Apo.2 e 3.
Tranter Laodicea e Apo.4, cun la « settima trombetta » d’Apo.11, Jesus ha tschentà al diavel
ed als umans rebels lur « dominaziun dal reginavel dal mund » terren. Cun « la messa »
d’Apo.14, el ha tschentà ses elets vers il tschiel e lur confida il tgirar da giuditgar cun el, la
vita terrena passada dals malvads morts. Quai è alura « quel che vaincha pastüra las naziuns
cun ina verga da fier » sco annunzià en Apo.2:27. Sche ils persecutaders avessan, sco jau, la
certezza dal destin che als è reservà, nagina dubita ch’els midassan lur cundotta. Ma
precisamain, lur ferra voluntad da betg prender en consideraziun nagin avertiment als maina a
las piras acziuns e s’apprestan uschia, per els sasezs, il piz chastì betg reproducibel en las
cundiziuns terrenas actualas. Turnain pia en il text da quest capitel 4. « La emprima vusch
ch''eu aveva udì, sco il tun d''ina trombetta, e che discurriva cun mai, ha dit: Muntà ensi, e
jeu ta mussarai quai ch''ha da succeder pli tard ». Jean fa referenza al verset 10 d’Apo.1 :
« Eu sun stà portà en spirt al di dal Segner, ed hai udì davos mai ina vusch ferma, sco il tun
d''ina trombetta, ». Quest tema dal return en gloria da Cristo è gia evocà en il verset 7 nua
ch’è scrit : « Varda, el vegn cun las nüvlas. E mintga ögl il vesairà, er quels chi l'han
trapassà; e tuottas las tribus da la terra s' lamenterà per causa dad el. Gni! Amen! » La
colliaziun proposta da quests trais texts conferma il context final glorius dal di dal return dal
Segner Jesus, numnà era Micael da ses elets initiads e ses anghels fidaivels. Sche la vusch da
Jesus è comparada cun ina trombetta, è quai perquai che, sco quest instrument sonor dals
armadas, al chau da ses armadas anghelicals celestialas, Jesus suna ses truppas per lantschar il
cumbat. Ultra da quai, sco ina trombetta, sia vusch n’ha betg chà d’avvertir ses elets per als
metter en guardia per als preparar a victorisar sco el sez ha victorisà il puchià e la mort. En
evozionand questa plaid « trombetta », Jesus ans mussa il tema il pli misterius ed impurtant da
tut sia Revelaziun. Ed è vaira che per ses ultims serviturs, quest tema zuppava ina prova
eliminativa. Qua, en Apoc.4:1, la scena descritta è nuncumpletta perquai ch’ella tira mo ses
elets ch’el vegn a salvar da la mort. Il comportament dals malvads en quest medem context
vegn descrit en Apoc.6:16 en quests terms reveladers: « E els dischevan als munts e las
crapas: Crudà sün nus, e zuppà nus davent la fatscha da quel chi es sentà sün il trun, e
davent l'ira da l'agnè; perche il grand di da sia ira es gnü, e chi po resister? » A questa
dumonda suspesa, apparentamain, senza resposta, Dieu va preschentar en il chapitel 7 che
suonda quels che pon resistar : ils elets sigillads simbolisads dal numer 144 000, ina multitud
da 12 al quadrat, vul dir 144. Ma sa tracta qua be dals elets restads vivents al return dal Crist.
Or, en quest context d’Apo.4, l’enlevament al tschiel concerna er ils elets morts dapi Abel che
Jesus resveglia per dar a els er, la recompensa promessa per lur fe : la vita eterna. Uschia, cura
che Jesus disch a Gian : « Munta si! », l’Spirt na fa betg auter che anticipar, cun questa
imauni, la muntada vers il reginavel celestial da Dieu da tuts ils elets redents dal saung da
Gesu-Crist. Questa muntada en tschiel marca la fin da la natira terrena umana, ils elets
resusseschan sumegliants als anghels fidaivels da Dieu, conformamain a l’instrucziun da Gesu
da Matt.22:30. La charn e sia maledicziun, quai è finì, els laschan quai senza regrèt davos els.
Quest mument da l’istorgia umana è uschè desiderabel che Gesu al regorda adina puspè en sia
revelaziun dapi Daniel. Sco la terra, maledida pervi da l’uman, ils veritabels elets suspiran
suenter lur deliberaziun. Il verset 2 para copià sin Apo.1:10; en effet, l’Spirt conferma pli
fermamain la colliaziun dals dus che fan referenza al medem eveniment da l’istorgia dal
project da Dieu, sia returnada en ses « di grond » profetisà en Apo.16:16.
Vers 2: « Spertamain e sun stà transportà en spiert. Ed eau, i aveva in tron en tschiel,
e sin quel tron insaqualchün era sesentà ».
Sco nell’experienza da Gion, l’ascensiun dals elets al « tschel » ils « transportà en
spiert » ed els vegnan projettads en la dimensiun celestiala ch’è restada perpetenamain
inaccessibla als umans, perquai che Dieu regna là e ch’el è visibel.
Verset 3 : « Quel ch’era sedì aveva l’apparientscha d’ina crapa da jaspi e da
sardonix; e il tron era circumdà d’in artg da sanestra simpel a smaragd ».
Là, els sa chattan en fatscha al tron da Dieu, sin il qual il Dieu creatur unifurm sesezza
gloriusamain. Questa gloria celestiala indescriptibla è però exprimida cun crapas preziusas a
las qualas ils umans èn sensibels. Ils « pierras da jaspe » prendan aspects e colurs fitg
differents, represchentand uschia la multiplicità da la natira divina. Da colur cotschna, la
« sardonix » al resgia a quel. « L’arc-en-tschiel » è in fenomen da la natira che ha adina
emprovischà ils umans, ma sto ins anc retegnair l’origin. El era il segn da l’allianza cun il qual
Dieu ha promiss a l’umanitad da betg pli la destruir cun las auas dal diluvi, tenor Gen.9:9 fin
17. Uschia, mintga giada che la plievgia s’incontra cun il sulegl, imatg simbolica da Dieu,
l’artg en tschiel cumpara per tranquilisar sias creatiras terranas. Ma cun evocar il diluvi
d’auas, Petar regorda che in « diluvi da fieu e da sulfur » è nel project divin (2Pie.3:7).
Precisamain per quest « diluvi da fieu » exterminatur, che Dieu organisescha, en ses tschiel, in
giudizi dals malvads, dals quals ils giudichers vegnan a esser ils elets redents e Jesus, lur
Redemptur.
Vers 4: « Enturn il tron jau hai visch ventgatter trons, e sin quests trons ventgatter
vegls sesi, vestgids cun vestgadiras alvas, e sin lur chaus curunas d'aur ».
Qua èn pia, simbolisads tras 24 vegls, ils redimads da las duas epocas profeticas
reveladas tenor il principi suandant: tranter 94 e 1843, il fundament dals 12 apostels; tranter
1843 e 2030, l'Israel spiritual «adventist» dals «12 tribus» sigilladas dal «sigl da Dieu », il
sabbat dal 7a di, en Apo.7. Questa configuraziun vegn confermada, en Apo.21, en la
descripziun da la « Nova Gerusalem che descenda dal tschiel » per s’installar sin la terra
renovada; ils « 12 tribus » vegnan represchentads qua tras « 12 portas » sut l’aspect da 12
« perlas ». Il tema dal giudizi è definì en Apo.20:4, nua che nus legin: « E jau hai vis trons; e
a quels che s'han sentà sin quels è vegnì dada la pussanza da giuditgar. E jau hai vis las
olmas da quels ch'èn stads decapitads pervia dal testimoni da Jesus e pervia dal pled da
Dieu, e da quels che n'han betg adorà la bestia ni sia imatg, e che n'han betg retschavì la
marca sin lur frunt e sin lur maun. Els èn turnads en vita, ed els han regnà cun Crist durant
milli onns ». Il reginavel dals elets è in reginavel da derschaders. Ma tgi ch’ins derschatta?
Apo.11:18 ans la resposta: « Las naziuns èn sa stgurdadas; e tia ira è arrivada, e l'ura è
arrivada da giuditgar ils morts, da remunerar tes serviturs ils profets, ils sants e quels che
teman tes num, ils pitschens e ils gronds, e da destruir quels che destrueschan la terra ». In
questa vartgada, l’Spirt regorda la successiun da trais temas revelads per il temp da la fin : «
la sesta trombetta » per « las naziuns stgurdadas », il temp dals « set ultims flagels » per « tia
ira è arrivada », ed il giudizi celestial dals « milli anns » per, « il temp è arrivà da giudicar
ils morts ». La fin da la vartgada descriva il program final che vegnà cumplit tras il giudizi
final da la tana da fieu e da sulfur che destruirà ils malvagi. Quels prendran tuts part a
la segund resurrecziun suggerida, a la fin dals « milli onns », suainter Apo.20:5 : « Ils auters
morts n’èn betg turnads en vita enfin che ils milli onns èn stads cumplenids ». L’Spirt ans
sia definiziun dals malvags : « quels che destrueschan la terra ». Davos questa acziun sa
chatta « il puccà devastant u desolant » menziunà en Dan.8:13 ; il puccà che provoca la mort
e la devastaziun da la terra ; che ha manà Dieu a dar il cristianissem al regim crudel papal
roman tranter 538 e 1798 ; che dat in terz dals umans al fieu nuclear suenter u en 2021. Nagin
avess imaginà che, dapi il 7 da mars 321, la transgressiun dal sonch sabbat dal ver settavel di
purtass tantas terriblas e tragicas consequenzas. Ils 24 vegls na vegn differenzià mo a nivel dal
decret da Daniel 8:14, perquai ch’els han en cuminaivel dad esser salvads dal medem saung
da Jesus-Christ. Perquai, chattads digns, suainter Apo.3:5, portan els tuts ils « vestgadiras
alvas », e la « curuna da vita » promessa als victors dal cumbat da la fe, en Apo.2:10.
« L’aur » dals curunas simbolisescha la fe purifitgada tras la prova suainter 1 Pie.1:7.
En quest capitol 4, il term « sess » cumpara 3 giadas. Il numer 3 essend in segn da
perfecziun, l’Spirt metta quest tema dal giudizi dal settim milleni sut il segn dal repos perfet
dals victurs, suainter ch’è scrit: « Sesescha a mia dretga enfin ch’eu fatscha dals tes inimis tes
passaporta » Ps.110:1 e Mat.22:44. Quel e quels che sesan en repaus e cun questa maletg,
l’Spirt preschenta bain il settim milleni sco il grond sabbat u repos profetizà, dapi la creaziun,
tras il repos sanctifitgà da la settima giada da nossas emnas.
Vers 5: « Dal tron sortan sfulmins, vuschs e tunets. Avant il tron ardan set lampas
ardentas, che sun ils set spierts da Dieu ».
Las manifestaziuns che « sortan dal tron » vegnan attribuidas directamain al Dieu
creatur sez. Tenor Exo.19:16, quests fenomenis avevan gia marcà, en la terur dal pievel
ebraic, la preschientscha da Dieu sin il munt Sinai. Questa suggestiun regorda uschia il roll
che las diesch cumondas da Dieu vegnan a tegner en questa acziun dal giudizi dals morts
malvags. Quest regurdar evoca era il fatg ch’invisibel al privel da mort inevitabel per sias
creatiras en il passà, Dieu che n’ha betg midà da natira è vis senza privel dals ses elets redents
resustads e glorifitgads. Attenziun! Questa curta frasa, uss interpretada, vegn a daventar
in punct da referenza en la structura dal cudesch Apocaliss. Mintga giada ch'ella
cumpara, il lectur sto chapir che la profezia evoca il context dal cumenzament dal
giudizi dal settavel milleni che vegn martras l'intervenziun directa e visibla da Dieu
en Micaël, Gesu-Crist. Par quest möd, la structura dal cudesch entir ans propona survistas
successivas da l’era cristiana sut differents temas separads da questa expressiun clav: « i ha
durà sfulminaziuns, vuschs e tun ». La chattain nua Apo.8:5 nua « in terratrembel » vegn
agiuntà a la clav. Ella vegn a separar il tema da l’intercessiun perpetua celesta da Gesu-Crist
dal tema dals trombetas. Puspè, en Apo.11:19, « in ferm chalavel » vegn agiuntada a la clav.
L’explicaziun compararà en Apo.16:21 nua questa « gross chalavel » serra il tema da il
settavel dals ultims sett flagels da Dieu. Medemamain, « il terratrembel » daventa, en
Apo.16:18, « in grond terratrembel ». Questa clav è fundamentala per emprender a manar las
ensenhanzas dal cudesch Apocalypse e chapir il principi da sia structura.
Turnond a noss vers 5, nus relevain che, mess quest giada « avant il tron », sa chattan
« set lampas ardentas che bratschan ». Els simboliseschan ils « set spierts da Dieu ». Il
numer « set » simbolisescha la sanctificaziun, qua, quella da l’Spirt da Dieu. E tras ses Spirt
che cuntegna tutta la vita che Dieu controlla tut sias creatiras; el è en ellas, e las metta « avant
ses tron », perquai ch’el las ha creadas libras, en visavi ad el. L’imagen dals « set lampas
ardentas » symbolisescha la sanctificaziun da la glisch divina ; sia glisch perfetta ed intensa
eliminescha tuta pussaivladad da stgirezza. Perquai ch''i na dat nagin lieu per stgirezza en la
vita eterna dals redents.
Vers 6 : « I dat anc avant il tron sco ina mar da vaider, simila a cristal. En mesadad
dal tron ed enturn il tron, i dat quatter essers vivents plain d''egls davant e davos ».
L’Spirt ans discuorra en siu linguatg simbolic. Quai ch’è « avant il tron » designescha
sias creatiras celestialas che gidan ma na participeschan betg al giudizi. En grond dumber,
quellas prendan l’aspect d’ina mar da la quala la purezza dal caracter è uschè pura ch’el la
cumpara cun cristal. Quai è il caracter da basa da las creatiras celestialas e terrestras ch’èn
restadas fidas al Dieu creatur. Suenter, l’Spirt fa appel ad in auter simbol che concerna Dieu,
en mes dal tron, e sias creatiras celestialas dad auters munds, e dad autras dimensiuns, enturn
il tron ; enturn designescha creatiras sparpagliadas sut l’egliada dal Dieu sesent sin il tron.
L’expressiun « quatter essers vivents » designescha la norma universala dals essers vivents.
La multitud d’egls sa justifiescha tras il pled multitud, e lur posiziun « avant e davos »
simbolisescha pliras chaussas. En emprim, quai dat a questas essers vivents in’egliada
multidirecziunala uschia, multidimensiunala. Ma pli spiritual, l’expressiun « avant e davos »
fa referenza a la lescha divina gravada dal det da Dieu sin il munt Sinai, sin las quatter
fatschas da las duas tavlas da crap. L’Spirit comparescha la vita universala cun la lescha
universala. Las duas èn l’ovra da Dieu che grava sin crap, sin charn, u en ils spierts, la norma
da la vita perfetta per la ventira da sias creatiras che la chapeschian e che l’amain. Questas
multituds d’egls guardan e suondan cun passiun e compassiun quai che capita sin la terra. En
1 Cor.4:9, Paul declera: « Perque Dieu, sco i para, ha fatg da nus, apostels, ils ultims dals
umans, condannads a mort en tscherta maniera, damai che nus essan stads en spectacle al
mund, als anghels ed als umans ». Il pled « mund » da quest vers è il grec « cosmos ». Quai
cosmos che jau definesch sco munds multidimensiunals. Sin terra ils elets ed lur cumbats
vegnan observads da spectaturs invisibels che ls aman cun l’istess amur divin revelà da Jesus-
Christ. Els s’allegran da lur allegria e pliran cun quels che pliran uschè grev e dolorus che è il
cumbat. Ma quest cosmos designa er il mund incredul sco il pievel roman, spectatur da la
mort dals cristians fidels en lur arenas.
Apocalypse 5 ans preschenta quests trais gruppas da spectaturs celestials: ils quatter
essers vivents, ils anghels, e las veglias, tuts victurus, els sun reunids sut l’egliada d’amur dal
grond Dieu creatur per l’eternità.
La lia che collia la « multitù d’uègls » cun la lescha divina è en il num « testimoni »
che Dieu dat a sia lescha dals diesch cumonds. Ins sa regurdar che questa lescha era
conservada en il « lieuzaun grond » exclusivamain reservà a Dieu e scumandà als umans cun
excepziun per la festa dal « di dals Expiations ». La lescha restava tar Dieu sco « testimoni » e
sias « duas tavlas » van dar in segund senn als simbols « duas testimonis » menziunads en
Apo.11:3. » En questa leschun, la « multitù d’uègls » revela l’existenza d’ina multitud da
testimonis invisibels che han assistì als eveniments terrens. En la pensada divina, il pled
testimoni è inseparabel dal pled fidelitad. Il pled grec « martus » translatà sco « martir » al
definescha perfetgamain, perquai che la fidelitad exigida da Dieu n’ha nagins limits. E
almain, in « testimoni » da Jesus sto honurar la lescha divina da ses diesch cumonds als quals
Dieu al cumpara e al giuditgescha.
La LESCHA DIVINA profetisescha
Qua, jau avèrt ina parentaisa, per evocar la glisch divina retschavida en primavaira
2018. Ella pertutga la lescha da las diesch cumondas da Dieu. L’Spirit m’ha manà a realisar
l’impurtanza da la precisiun suandanta: « Moïse returnet e descendet da la muntogna, las
duas tablas dal testimoni en sia maun; las tablas eran scritas dals dus varts, ellas eran
scritas da l'ina e da l'autra vart. Las tablas eran l'ovra da Dieu, e la scrittira era la scrittira
da Dieu, gravada sin las tablas (Exo.32:15-16) ». Jau sun stà surprais ch’ins n’haja mai
tschentà attenziun a questa precisiun, tenor la quala las tavlas originalas da la lescha eran
scritas sin lur quatter varts, vul dir « avant e davos » sco « ils egls dals quatter essers
vivents » dal vers precedent studià. Questa precisiun menziunada cun insistenza aveva ina
raschun che l’Spirit ha permess da chattar. Il text entir era originarmain repartì en moda
regulara ed equilibrada sin las quatter faccias da las duas tavlas da crap. Il recto da l’emprim
mussava l’emprim cumond e la mesadad dal segund; ses verso purtava la segunda part dal
segund e l’entir terz. Sin la segunda tavla, il recto mussava il quart cumond entir; ses verso
purtava ils ultims sis cumonds. En questa configuraziun, ils dus rectos visibels ans
preschentan l’emprim cumond ed il segund, en mesadad, ed il quart che concerna il repos
sanctifitgà dal settem di. In’egliada sin questas chaussas metta en evidenza quests trais
cumonds che èn segns da sanctad en 1843, cura che il sabbat è restauraì e pretendì da Dieu. A
quella data, ils protestants crudan victimas dal dumengia roman eredità. Las consequenzas da
la tschernida adventista e da la tschernida protestanta vegnan uschia mussadas sin il verso da
las duas tavlas. Appar che, senza il respect dal sabbat, dapi il 1843, il terz cumond è era
transgressà: « Il num da Dieu è pritschà en van », literalmein « mintgadamaing», da quels chi
l’invoquan senza la giustia da Cristo u suenter avair la persa. Els renoveschan uschia la culpa
commessa dals gidieus, ils quals pretensiun d’appartegnair a Dieu è revelada sco ina
manzegna da Gesu-Crist en Apo.3:9 : « quels da la sinagoga da Satan, chi sa decleran
Gidieus e na èn betg, ma chi mentan ». En 1843, quai è stà il cas dals protestants, ereds dals
catolics. Ma avant il terz cumond, la segunda part dal segund revela il giudizi che Dieu porta
sin las duas parts principalas oppostas. Als protestants, ereds dal catolicissem roman, Dieu di :
« jau sun in Dieu gelus, chi chastescha la malizia dals babsin sin ils uffants enfin la terza e la
quarta generaziun da quels chi ma hajan »; hélas per el, l’adventissem uffizial « vomità » en
1994 partagescha lur sort; ma el di era, al cuntrari, als sogns che van a tegner siu sonch sabbat
e sia glisch profetica dapi 1843 enfin 2030: « e chi fatscha grazia enfin milli generaziuns a
quels chi am han e chi observan mes cumondaments ». Il numer « milli » menziunà evoca
sutigl las « milli onns » dal settavel milleni d’Apo.20 che vegnan a esser la recompensa dals
elets victorius entrads en l’eternità. In’autra lescha sa manifestescha. Privads da l’agid dal
Sonch Spirt da Jesus-Christ, en consequenza, ils protestants ed ils adventists bandunads da
Dieu successivamain en 1843 e 1994 na vegnan a pudair honurar ils ultims sis cumonds
scritgs sin il davos da la tavla 2, dal qual il davant è consacrà al divin repos dal settavel di. Al
cuntrari, ils observaders da quest repos, obtegnan l’agid da Jesus-Christ per obbedir a quests
cumonds che concernan ils duairs da l’uman vers ses proxim uman. Las ovras da Dieu uschè
lunschanas sco la consegna da las tavlas da la lescha a Moses prendan al temp da la fin, en
2018, in senn, ina rolla, ed in’utilisaziun uschè surprendenta sco inaspectada. E il messadi che
visa a la restauraziun dal sabbat è, tras quest med, rinforzà e confermà dal Dieu Tutpussant
Jesus-Christ.
Vus qua, ussa, la furma sut la quala ils diesch cumandaments sa preschentan.
Tabla 1 Recto : las ordinaziuns
Dieu sa preschenta
« Jau sun YaHWéH, tes Dieu, che t’hai manà or dal pajais d’Egipta, da la chasa da
sclavitù ». (Tuts ils elets stgatschads dal puccau e salvads tras il saun expiatori versà da Jesus-
Christ èn concernids ; la chasa da servitüd è il puccau ; il frut imità dal diavel).
1er cumondamaint: pchà catolic dapi 538, protestant dapi 1843, ed adventist dapi
1994).
« Na tegna nagins auters dieus avant mia fatscha ».
2ème cumondamaint: 1ère part: pchà catolic dapi 538.
« Na ta far nagina sculpida, ni represchentaziun da quai ch'è si en tschiel, sut terra u
en l'aua. Na s'ingianugliar avant ellas e na las servir; ».
Tabella 1 Verso : Las consequenzas
2ème cumond : 2ème part.
« per che jau, YaHWéH, tes Dieu, sun in Dieu gelus, che punesch l’iniquità dals
babsin sin ils uffants enfin la terza e la quarta generaziun da quels che m’han en
stgomi, (cattolics dapi 538 ; protestants dapi 1843 ; adventists dapi 1994) e ch''eu fatsch
misericordia enfin milli generaziuns a quels ch''am han char e ch''observan mes cumonds.
(Adventists da la setemna di, dapi 1843; ils ultims, dapi 1994 ».
3tier cumond: transgredì dals catolics dapi 538, dals protestants dapi 1843, e dals
adventists, dapi 1994).
« Na prenda betg il num da YaHWéH, tes Dieu, en van; perche YaHWéH na lascha
betg impuni quel ch''emprenda ses num en van. »
Tabella 2 Recto : ordinanza
4ème cumondament : sia transgressiun da l’Assamblea cristiana dapi 321 al fa il
« purtgà devastant » da Dan.8:13; el è transgressà da la cretta catolica dapi 538, e la cretta
protestanta dapi 1843. Ma el è onurà da la cretta adventista dal settim di dapi 1843 e 1873.
« Regorda il di dal repos, per al sanctifitgar. Lavura sis dis, e fa tut tes lavur. Ma il
settavel di eis il di da repaus da YaHWéH, tes Dieu: na fa nagina lavur, nagin te, nagin tes
figl, nagin tia figlia, nagin tes servitur, nagin tia serventa, nagin tes muvel, nagin l'ester ch'ei
en tes portas. Perche en sis dis YaHWéH ha fatg ils tschiels, la terra e la mara, e tut quai
ch'ei cuntegnì en els, ed el sa reposau il settavel di : perquai YaHWéH ha benedì il di da
repaus ed al ha santifitgau. »
Tabella 2 : Vers : las consequenzas : Quest ultims sis cumonds vegnan transgredids
da la cretta cristiana dapi 321; da la cretta catolica dapi 538; da la cretta protestanta, dapi
1843, e da la cretta adventista « vomida » il 1994. Ma els vegnan respectads en la cretta
adventista dal settem di benedida dal Spiert Sonch da Jesus-Christus, dapi 1843 e 1873; ils «
ultims » dapi 1994 enfin 2030.
5a cumond
« Onura tes bab e tia mamma, per che tes dis sa prolongheschan en il pajais che
YaHWéH, tes Dieu, ta dat. »
6ème cumond
« Ti na mazzas betg. Na cumetter betg mazzament ». (dal tip crim crapul assassin u en
num da la falsa religiun)
7ème cumond
« Na far nagina adulteri. »
8ème cumond
« Na rubar nagot. »
9ème cumond
« Na dar nagins fals testimonys cunter tes proxim.. »
10ème cumond
« Na bramar la chasa da tes proxim; na bramar la dunna da tes proxim, ni ses
servitur, ni sia serva, ni ses bov, ni ses asen, ni nagina autra chosa che apartegna a tes
proxim. »
Jau serr qua questa parentaisa sublime e d’impurtanza vitala.
Vers 7: « Il prim esser vivent è simpel a in liun, il segund esser vivent è simpel a in
vadretg, il terz esser vivent ha la fatscha d’in uman, e il quart esser vivent è simpel a in evla
che svoula. ».
Disain uss immediat, quai èn mo simbols. Il medem messadi è preschentà en Ez.1:6
cun variantas en la descripziun. Là sa chattan quatter animals identics che han mintgin quatter
fatschas differentas. Qua, nus avain anc quatter animals, ma mintgin ha mo ina fatscha,
differenta tar ils quatter animals. Questas bestias n’èn pia betg realas, ma lur messadi simbolic
è sublime. Mintgin da quels preschenta ina norma da la vita universala eterna che concerna,
sco nus avain vis, Dieu en persuna e sias creatiras universalas multidimensiunalas. Quel che
ha incarnà en sia perfecziun divina, quests quatter criteris da la vita universala, è Gesu-Crist,
en il qual sa chattan, la regenza e la forza dalliun segond Jug.14:18; l’spiert da sacrifici e da
servetsch dal vadè ; l’imagen da Dieu da l’uman; e la dominanza da l’elevaziun suprema
celestiala da l’evla che sgola. Quests quatter criteris sa chattan en tutta la vita universala
eterna celestiala. Els furman la norma che explica la reussida dal project divin cumbattì dals
spierts rebels. E Jesus ha preschentà il model perfet a ses apostels e ses discipls durant siu
ministeri terren; fin a lavar ils peis dals discipls, avant da surdar ses corp al suplici da la
crucifixiun, per expiar, en lur lieu, sco in « vadè », ils pchads da tuts ses elets. Uschea,
ch’inspectescha mintgin per savair sch’il renunzia da questa norma da la vita eterna è
conforma a sia natira, a sias aspiraziuns ed a ses giavischs. Quai è la norma da l’offerta da la
salidezza da prender u da refusar.
Vers 8 : « Las quatter creatiras vivas han mintgin sis alas, e sun plenas d’egls tut
enturn e dadains. Els na chittan betg da dir di e notg: Sonch, sonch, sonch è il Segner Dieu, il
Tutpussant, ch’era, ch’è e ch’arriva! »
En il context dal giudizi celestial, questa scena illustra principis applitgads
perpetnamain en il tschiel e sin la terra dals essers ch’èn restads fidaivels a Dieu.
Ils corps celestials da las creaturas d’auters munds n’han nagin basegn d’alas per sa
mover perquai ch’els n’èn betg sutjects a las leschas da la dimensiun terestra. Ma l’Spirit
adopta simbols teresters che l’uman po chapir. En attribuir a els « sis alas », el ans revela la
valur simbolica dal chiffra 6 che daventa il chiffra dal caracter celestial e quel dals anghels. El
concerna ils munds ch’èn restads senza puccà ed ils anghels dals quals Satan, l’anghel rebellà,
è stà il emprim creà. Dieu s’è attribuì il chiffra « set » per « sigl » regal persunal, il chiffra 6
po vegnir considerà sco il « sigl », u en il cas dal diavel, « la marca », da sia persunalitad, ma
el parta quest chiffra 6 cun ils munds ch’èn restads purs e tut ils angels creads da Dieu, ils
buns ed ils nauschs. Sot l’angel vegn l’uman cun il numer «5», giustifitgà tras ses 5 sens, ils 5
dets da la maun ed ils 5 dets dal pe. Sot vegn il numer 4 dal caracter universal designà tras ils
4 puncts cardinals, il Nord, il Sid, l’Ost ed il Vest. Sot vegn il numer 3 da la perfecziun, lura il
2 da l’imperfeziun, ed il 1 da l’unitad, u da l’uniun perfetga. Ils egls dals quatter essers
vivents èn «tutt enturn e dadains », e pli, « avant e davos ». Nagut na po scappar al guard da
questa vita universala multidimensiunala celestiala che l’Spirt divin scrutinescha en sia
integritad perquai ch’sia derivanza è en el. Quest’instrucziun è utila perquai che, sin la terra
actuala, pervi dal e dalla malizia dals pècheraders, en guardar « dadains » dad el, l’um po
zuppar, ad auters umans, sias pensadas secretas e ses projects malvogliads dirigids cunter ses
proxim. En la vita celestiala, talas chaussas èn impossiblas. La vita celestiala è transparenta
sco il cristall dapi che la malizia è vegnida stgatschada, ensemen cun il diavel e ses anguels
nauschs, precipitads sin la terra, suondant Apo.12:9, suenter la victoria da Jesus sin il e la
mort. La proclamaziun da la sanctad da Dieu è cumplitgada en sia perfecziun (3 giadas: saint)
dals abitants da quests munts purs. Ma questa proclamaziun na vegn betg realisada cun pleds;
è la perfecziun da lur sanctadad individuala e collectiva che proclama en ovras permanents la
perfecziun da la sanctadad dal Dieu che ls ha creads. Dieu revela sia natira e ses num en la
furma menziunada en Apo.1:8: « Jau sun l'alpha e l'omega, di il Segner Dieu, quel chi es, chi
era e chi vegn, il Tutpussent ». L’expressiun « chi es, chi era e chi vegn » definescha
perfetgamain la natira eterna dal Dieu creatur. Refusond d’al numnar cun il num ch’el s’è
attribuì, « YaHWéH », ils umans l’enumnan « l’Eternel ». È vaira, che Dieu n’aveva betg
basegn d’in num, essend unic e senza concurrent divin, el n’ha betg basegn dad in num per al
distinguer dals auters dieus che n’existan betg. Dieu ha acceptà tuttina da respunder a la
dumonda da Moïses ch’el amava e che l’amava. Uschia s’è el il num « YaHWéH » che sa
traduescha cun il verb « esser », conjugà a la terza persuna dal singular da l’imperfet ebraic.
Quest temp « imperfet » designescha in cumplitg che sa prolonghescha en il temp, uschia, in
temp pli vast che noss futur, la furma « che è, che era, e che vegn a esser » traduescha
perfetgamain il senn da quest imperfet ebraic. La formula « quel chi es, chi era e chi vegn » è
pia da vart da Dieu il med per translatar ses num ebraic « YaHWéH », cura ch’el sto l’adattar
a las linguas occidentalas, u autras, che l’ebraic. La part « e che vegn » designa la fase
adventista finala da la cretta cristiana, stabilida en il project da Dieu tras il decret da Dan.8:14
dapi il 1843. È pia en la chavagl dels adventists elegids ch’i vegn cumplitgà la proclamaziun
da la tripla santezza da Dieu. La divinitad da Jesus-Christ è savens vegnida contestada, ma
ella è incontestabla. La Bibla di a quest regard en Ebr.1:8 : « Ma el ha dit al Figl: Tes tron, o
Dieu, es etern; il sceptre da tia regenza es in sceptre da giustia; ». E a Philippe che dumonda
a Jesus da mussar al Bab, Jesus respunda : « Tant temp ch'jau sun cun vus, e ti n'has betg
enconuschieu, Filippus!Quel ch'ha vis me ha vis il Bab; co dis ti: Mussans il Bab? (Gion
14:9) ».
Versets 9-10-11: « Cur ch'ils essers vivents rendan gloria ed onur ed azziuns da grazia
a quel ch'è sentà sin il tron, a quel ch'è viv per tut l'eternitad, ils ventgquatter vegls crodan
avant quel ch'è sentà sin il tron ed els aduran s'inclinan avant quel ch'è viv per tut l'eternitad,
ed els jetten lur curunas avant il tron, dischond: Ti es dignus, noss Segner e noss Dieu, da
retschaiver la gloria e l'onur e la pussanza; perquai ch'has cread tuttas chaussas, e per tia
voluntad existan e sun stadas creadas ».
Il capitel 4 sa cumpletta cun ina scena da glorificaziun dal Dieu creatur. Questa scena
mussa che l'exigenza divina, « temai Dieu e dai gloria ad el », exprimida en il messadi dal
emprim aungel dad Apo.14:7 è vegnida udida e bain chapida dals ultims elets selecziunads
dapi il 1843; ma surtut, dals elets che èn restads vivents al mument dal return en gloria da
Jesus-Christ; perquai ch'è sulettamain per els che la Revelaziun Apocalypse è vegnida
preparada ed illuminada integralmain al temp tschernì da Dieu uschia, dapi la primavaira
2018. Ils rediments expriman uschia en l'aduranza e las laudaziuns, lur entira
reconuschientscha envers Jesus-Christ, la furma sut la quala, l'Onnipotent ils ha visitads per
als salvar dal puchià e dalla mort, ses salari. L'umanitad incredula crea mo quai ch'ella ves',
sco l'apostel Thomas, e perquai ch'Dieu è invisibel, ella è condamnada dad ignorar sia
extrema flaivlezza che na fa dad ella mo in gieu ch'el manipulescha tenor sia divina voluntad.
Ella ha almain la scusa, che na la giustifitgescha betg perquai, da betg avair enconuschì Dieu,
ina scusa che Satan n'ha betg, perquai ch'enconuschent Dieu, el ha tschernì dad entrar en
cumbat cun el; è a malpauc credeivel, ma vair, e quai concerna er ils nauschs aungels che
l'han suandà. Paradoxalmain, ils multiples fruits differents u fin opposts da la libre tschernida
testimonienzan da l'autentica e totala libertad che Dieu ha a sias creatiras celestialas e
terrenas.
Apocaliss 5: il Figl da l’Uman
Cur ch’el ha preschentà Gesu alla glieud, Pilat ha dit: «Qua è l’Uman». Stovet esser
che Dieu sez prenda furma da la charn, per che comparia «l’Uman» tenor ses cor e ses
giavischs. La mort haveva colpì il emprim pèr d’umans, pervi dal puccà da disubedientscha
vers Dieu. En segn da lur nov stadi vergugnaivel, Dieu als haveva fatg descuvrir lur nuditad
fisica che era mo in segn esteriur da lur nuditad spirituala interiura. Da quel emprim mument,
l’emprim annunzi da lur redemziun è vegnì realisà cun dar ad els vestgadiras da pel d’animal.
Uschia è vegnì mazzà l’emprim animal da l’istorgia umana, ins po pensar ch’i sa tractavi d’in
giuven mulet u d’in agnell pervi dal simbolissem. 4000 onns pli tard, l’Agnè da Dieu, che
tschantscha davent ils puccads dal mund, è vegnì per offrir sia vita legalmain perfetta per
redimer ils elets tranter l’umanitad. Questa salvaziun offerta en pura grazia da Dieu sa basa
uschia dal tuttafatg sin la mort da Gesu che fa gudagnar ses elets da sia perfetta giustia; e al
medem temp, sia mort expia lur puccads dals quals el è daventà il portader voluntari. Dapi
lura, Gesu-Crist è daventà l’unic num che po salvar in puccader sin nossa terra entira, e sia
salvaziun è applitgada dapi Adam ed Eva.
Per tut questas raschuns, quest capitol 5, che sa posiziona sut la cifra da « l’Uman », è
dedicà ad el. Betg mo che Jesus salvescha ses elets cun sia mort expiatoria, mabain el als
salvescha er cun als proteger durant lur viadi da vita terrena. Ed è per quest intent ch’el als
averta dals privels spirituals che il diavel ha mess sin lur via. Sia tecnica n’è betg midada: sco
al temp dals apostels, Jesus discuorra cun els en parablas, per che il mund auda ma na
chapescha betg; quai che na vala betg per ses elets che, sco ils apostels, retiran directamain da
el sias explicaziuns. Sia revelaziun « Apocalypse » resta sut quest num grec betg translatà,
questa giganta parabla che il mund na duess betg chapir. Ma per ses elets, questa profezia è
propi sia « Revelaziun ».
Vers 1 : « Lura hai jau vis en la dretga da quel che sedeva sin il tron in cudesch scrit
dadens e dadora, sigillà cun sett sigills ».
Sin il tron stat Dieu ed el ha en sia dretga, uschia sut sia benedictiun, in cudesch scrit
en « denter e davent ». Quai ch'è scrit « denter » è il messadi decriptà reservà per ses elets che
resta serrà e nunchapì dals umens dal mund inimis da Dieu. Quai ch'è scrit « davent » es il
text criptà, visibel ma incomprensibel per la multitud humana. Il cudesch Apocalypse è sigillà
cun « set sigills ». En questa precisiun, Dieu ans discha che mo l’avertura dal « settem sigill »
permetterà sia avertura cumpletta. Pertant ch’i resta in sigill per il sigillar, il cudesch na po
betg vegnir avert. L’avertura entira dal cudesch dependa uschia dal temp fixà da Dieu per il
tema dal « settem sigill ». El vegnà menziunà sut il titel da « sigl dal Dieu vivent » en Apo.7,
nua che designescha il repos dal settem di, ses sonch sabbat, sia restauraziun vegn colliada
cun la data 1843 che vegn uschia era l'ura da l'avertura dal « settim sigl » che porta, en la
pedagogia dal cudesch, il tema dals « sett trombettas », uschè impurtant per nus, ses elets.
Vers 2: «E jau hai vis in anghel pussant, che clomava cun ina vusch ferma: Chi è
dignus dad avrir il cudesch e da rumper sias siglas?»
Questa scena è ina parentaisa en la colliaziun da la profezia. Quai n’è betg en il tschiel,
il cuntest dal chapitel 4 precedenta, che il cudesch Apocaliss sto vegnir avrì. Ils elets han
basegn da quel avant il return da Jesus Crist, entant ch’els èn exposads als latschs dal diavel.
La pussanza è en il champ da Dieu, e l’anghel pussant è l’anghel da YaHWéH, vul dir Dieu
en sia furma angelica da Micaël. Il cudesch sigillà è extremamain impurtant e saint, damai
ch’el pretenda ina dignitad fitg auta per rumper sias siglas e l’avrir.
Vers 3 : « E nagin en tschiel, ni sin la terra, ni sut la terra, na pudeva avrir il cudesch
ni guardar en el. »
Scrit da Dieu sez, il cudesch na po betg vegnir avrì da nagina da sias creatiras
celestialas u terranas.
Vers 4 : « E jau hai bargì fitg perquai che nagin na fuva chattà degn dad avrir il
cudesch ni da guardar en el. »
Gion è sco nus ina creatira terrana e sias larmas expriman il smarriment da l’umanitad
messa en fatscha dals latschs preparads dal diavel. El sembra da dir a nus: «senza revelaziun,
chi po vegnir salvà?». El mussa uschia il grad tragic aut da l’ignoranza da ses cuntegn, e sia
consequenza fatala: la mort dubletta.
Vers 5: « Ed in dals vegls ha ditg a mai: Na bargia betg; vesà, il liun da la tribù da
Juda, il descendaint da David, ha gudagnà per avrir il cudesch e sias set sigillias. »
Ils « vegls » redimids da la terra tras Gesu sun bain plazzads per alzar sur tut las
creatiras vivantas il num da Jesus-Crist. Els al reconoschan la dominaziun ch'el ha sez declerà
d'avair retschavì dal Bab e dals essers celestialas en Matt.28:18: « Jesus, s'approximond, ha
discurrì uschè : Tut pussanza m'è vegnida dada en tschiel e sin terra ». È cun la mira sin sia
incarnaziun en Jesus, che Dieu ha inspirà Jacob, il qual, profetizond davart ses figls, ha dit
davart Juda: « Juda è in giuven liun. Ti turnas dal carnadi, miu figl! El s'enguota, el sa cuorra
sco in liun, sco ina liunessa: tgi al farà levar? Il sceptrum na s'allontanarà betg da Juda, ni il
bastun sovran dals ses peis, enfin che vegna il Schilo, e che ils pievels al obadeschan. El ligia
sia sumeglia alla vite, ed al meglier tratsch il pitschen da sia sumeglia; El lava sias
vestgaduras en vin, ed en il sang d'uvas si mantel. El ha ils egls cotschens da vin, e las dents
alvas da latg (Gen.49:8 fin 12)». Il sang da las uvas vegn ad esser il tema da la « vendemgia »
annunziada en Apoc.14:17 fin 20, la quala è er profetizada en Isaia 63. Davart il « figl da
David », nus legin en Isa.11:1 fin 5: « Allura in ram vegn a sortir dal tron dad Isaia, ed in figl
nascharà da sias ragischs. L’Spirt dal Segner vegn a reposar sin el: Spirt da saviesa e
d’intelligenza, Spirt da cussegl e da forza, Spirt da conuschientscha e da tema dal Segner. El
respirarà la tema dal Segner; El na giuditgarà betg sin l’apparenza, El na pronunziarà betg
sin in udir dir. Ma el giuditgarà ils paurs cun equitad, ed el pronunziarà cun dretgadad
davart ils disfortünads da la terra; El battarà la terra cun sia plaid sco cun ina verga, e cun il
suffel da sias levras el farà murir il malizius. La giustia vegn a esser la curtegia da ses flancs,
e la fidaivladad la curtegia da ses renschs. ». La victoria da Jesus sin il puchià e la mort, sia
paja, gli conferescha il dretg legal e legitim dad avrir il cudesch da l'Apocalissi, per che ses
elegs vegnian avertids e protegids cunter las trappas religiusas mortalas ch'el fa tender, tras il
diavel, per seducir ils increduls. Il cudesch vegn pia ad esser entirman avrì a l'ura che il decret
da Daniel 8:14 vegn ad entrar en vigur, vul dir, il prim di da primavaira da l'onn 1843; malgrà
che sia chapientscha imperfetta vegn a pretender remissiuns en il decurs dal temp, enfin il
2018.
Vers 6: « E jau hai vis, en mes il tron e las quatter creatiras viventas e en mes ils
vegls, in agnè che era sco sch’el fiss stà mazzà. El aveva setg cornas e setg egls, che èn ils
setg spierts da Dieu tramess per tut la terra. »
Igl è da remartgar la preschientscha da l’agnè « en mesadad dal tron », perquai ch’el è
Dieu en sia sanctificaziun multifurma, essend a medem temp il Dieu creatur unic, l’archangel
Micaël, Gesu-Crist l’Agnè da Dieu, ed il Spiert Sonch u « set spierts da Dieu tramess per
l’entira terra ». Ses « set cornas » simboliseschan la sanctificaziun da sia pussanza e ses « set
egls », la sanctificaziun da siu guard, che scrut’a fond ils pensiers e las acziuns da sias
creatiras.
Vers 7: « El è vegnì e ha piglià il cudesch da la man dretga da quel ch'era sentà sin il
tron. »
Questa scena illustra las pleds d’Apo.1:1 : « Revelaziun da Jesus-Christ che Dieu ha
dat ad el per mussar a ses sclafs quai che sto avvenir spertamain, e ch’el ha fatg
enconuscher, cun trametter ses anghel, a ses sclaf Joan ». Quest messadi ha per fin da dir a
nus che il cuntegn da la Revelaziun sarà illimità giacché el è dat da Dieu, il Bab, el sez; e
quai cun avair mess sin ella, sia benediziun entegra indicada tras sia « maun dretg ».
Vers 8: « Cura ch'el ha piglià il cudesch, ils quatter essers vivents ed ils ventgquatter
vegls sa prosternan avant l'agnè, tenind mintga ina arpa e scadinas d'aur plainas da profums,
che èn las urasziuns dals sants. »
Retegnain da quest verset, questa clav simbolica: « taschs d’aur plainas da profums,
che èn las urasziuns dals saints ». Tut las creatiras celestialas e terrenas tschernidas per lur
fidaivladad sa prosternan avant « l’agnè» Gesu-Crist per l’adurar. Las « harpas »
simboliseschan l’armonia universala da las laudaziuns e da l’aduraziun collectiva.
Vers 9: «E chantavan in chant nouf, dischond: Ti es dign da prender il cudesch e
d’avrir ses sigills; perquai ch’ti es stà sacrificà e has redentà per Dieu cun tes sang umans da
mintga tribù, mintga lingua, mintga pievel e mintga naziun;»
Quest «chant nouf» celebrescha la liberaziun dal pèr e, provisoricamain, la dispariziun
dals instigaturs da la revolta. Perquai ch’els na spariran per adina che suenter il giudizi final.
Ils redents da Jesus-Christ vegnan da tuttas las originas, tuttas las colurs e las razas umanas,
«da mintga tribù, da mintga lingua, da mintga pievel e da mintga naziun» ; quai che prova
che il project salvader è propost mo en il num da Gesu-Crist, conform a quai che declera
Act.4:11-12 : « Gesu è la crapa ch'è vegnida schlantschada da vus che construis, ed è
daventada la crapa principala dal angul. I na dat salvaziun en nagin auter; perquai ch'i na
dat sut tschiel nagin auter num ch'è vegnì tranter ils umens, tras il qual nus stuain vegnir
salvads.». Tut las autras religiuns èn perquai illegitimas e engiontas illusorias dal diavel. En
cuntrast cun las falsas religiuns, la vaira cretta cristiana è organisada da Dieu en ina moda
coerent e logic. Ei scrit che Dieu na fa nagina differenza tranter las persunas; sias pretensiuns
èn las medemas per tut sias creatiras, ed il salit ch’el ha propost aveva in pretsch ch’el è vegnì
a pajar sez. Avend patì per questa redempziun, el na salvescha mo las persunas ch’el
giuditgescha dignas da profitar da siu martiri.
Vers 10: « ti has fatg dad els in reginavel e sacerdots per noss Dieu, ed els regnaran
sin la terra ».
Il reginavel dals tschiels predit da Jesus, ha prendì furma. Retschevind « il dretg
da giuditgar », ils elets vegnan comparads cun retgs tenor Apoc.20:4. En lur activitads da
l’allianza veglia, ils « sacerdots » offrivan per il puccà, victimas simbolicas animalas. Durant
ils « milli onns » dal giudizi celestial, ils elegids van, els era, tras lur giudizi, preparar las
ultimas victimas dad in grond sacrifici universal, che destruirà, en ina suletta giada, tut las
creaturas decadidas celestialas e terrenas. Il fieu da « il lai da fieu da la segunda mort » als
eliminarà il di dal giudizi final. Sulettamain suenter questa destrucziun che, regenerada da
Dieu, la terra renovada vegn a retschaiver ils elegids redents. Quai è alura, sulettamain, che
cun Jesus-Christ, il Retg dals retgs e Segner dals segners d’Apo.19:16, « els regnaran sin la
terra ».
Vers 11: « Jau hai guardà ed udì la vusch da blers anghels enturn il tron e las
creatiras viventas e ils vegls, ed il lur dumber era milliadas da milliadas e milliuns da
milliuns ».
Quest verset nus preschientscha, unids, ils trais gruppas da spectaturs che assistan als
cumbats spirituals terresters. L’Spirt menziunescha questa giada cleramain ils anguels sco ina
gruppa speziala dal qual il dumber è fitg aut: « miriadis da miriadis e milliuns da milliuns ».
Ils anguels dal Segner èn actualmain cumbattants vischinants, mess en servetsch da ses
rediments, ses elets terresters, che els guardan, protegian ed instrueschan en ses num. En
emprima lingia, quests emprims testimonis per Dieu registreschan l’istorgia individuala e
collectiva da la vita sin terra.
Vers 12: « Els dischevan cun ina vusch ferma: L’agnè ch’è stà mazzà è degn da
retschaiver la pussanza, la ritgezza, la savida, la forza, l’onur, la gloria e la laud. »
Ils anguels han assistì sin terra al ministeri da lur schef Micaël, ch’ha bandunà tut sias
pussaunzas divinas per daventar l’Uman perfet, ch’ha s’offrì alla fin da siu ministeri sco
sacrifici voluntari per redimer ils puccads commess da ses elets. A la fin da sia offerta da
grazia, ils elets resustads ed entrads en l’eternità promessa, ils anguels restitueschan al Crist
divin da Dieu tut ils attributs ch’el aveva en Micaël: « la pussanza, la richezza, la saviezza, la
forza, l’onur, la gloria e la laud. »
Vers 13: « E tut las creaturas ch’èn en tschiel, sin terra, sut terra, sin mar, e tut quai
ch’i dat, hai udì dir: A quel ch’è ses sin il tron, ed al agnè, saja la laud, l’onur, la gloria e la
forza, en ils seculs dals seculs! »
Las creaturas da Dieu èn unanimas. Tut han amà la dimostraziun da si’amur
manifestada tras il don da sia persuna en Jesus Crist. Il project concepì da Dieu è in success
glorius. Sia selecziun d’essers amants è cumplitgada. Il vers reprenda la furma dal messadi dal
prim anghel d’Apo.14:7: « El dischiva cun ina vusch ferma: Temai Dieu e dai gloria a el,
perquai ch'è arrivada l'ura da sia sentenzia; e prosternai-vs avant quel ch'ha fatg il tschiel, la
terra, la mar e las funtaunas d'aua. ». La ultima selecziun effectuada dapi il 1843 ha sa
basada sin la chapientscha da quest vers. E ils elegids han udì e respundì en restablir en la
cretta cristiana la pratica dal repaus dal settem di praticada dals apostels e dals disciples da
Jesus enfin sia renunzia dapi ils 7 da mars 321. Il Dieu creatur è stà onurà tras il respect dal
quart cumondament che gli è car. Quai resulta en ina scena da gloria celestiala nua che tuttas
sias creatiras, suandant a la littera il messadi dal prim anghel dad Apo.14:7, dian: « A quel
ch'è ses sin il tron ed al agnè, saja la laudaziun, l'onur, la gloria e la forza, per tuttas las
generaziuns!». Remarca, che las pleds reprendan, en senn invers ils pleds menziunads dals
anghels en il verset 13 precedent. Dapi sia resurrecziun, Jesus ha retschavì puspè sia vita
celestiala: « sia pussanza, sia richezia e sia saviesa » divina. Sin terra ses ultims inimis al
refusavan « la laudaziun, l'onur, la gloria e la forza » che gli eran dovids sco Dieu creatur.
Faschend appel a « sia forza », el als ha finalmain tuts victorisà e sdratschà sut ses peis.
Uschia, plenas d’amur e reconuschientscha, ensemen, sias creatiras sanctas e puras al
restitueschan legitimamain ses objects da gloria.
Vers 14: « E las quatter creatiras vivas dischevan: Amen! E ils vegls s’avanzavan e
s’inchinnavan ».
Ils abitants dals munds purs approvan questa restituziun, dischond: « En verdad! Quai
è vaira E ils elets terresters redimids tras l’amur sublimà s’inchinnan davant lur Dieu
tutpussant creadur ch’è sa incarnà en Jesus-Christ.
Apocalypse 6 : Acturs, chastiments divins
e segns dals temps da l’era cristiana
Je regordan la lescha dada en Apo.5 : il cudesch na po betg vegnir avert che schabegn
il « settim sigil » vegn allontanà. Per effectuar questa avertura, l’elett dal Crist
sto imperativamain approvar la pratica dal sabbat dal settem di ; e questa tschernida
spirituala al qualifitgescha, per retschaiver da Dieu che l’approva, sia savida e sia
perspicazitad spirituala e profetica. Uschia, senza che il text sez precisescha quai, l’elett va,
identifitgar il « sigil da Dieu » menziunà en Apo.7:2, al « settim sigil », che serra ancamò il
cudesch Apocaliss, ed el vegn ad associar, a quests dus « sigils », il settem di sanctifitgà al
repaus da Dieu. La cretta fa la differenza tranter la glisch e las stgirezzas. Uschia, per mintgin
che na sanctifitgescha betg il sabbat, la profezia vegn a restar in cudesch serrà, ermetic. El
pudrà bain reconuscher tscherts sugets evidents, ma las revelaziuns vitalas e taglientas che fan
la differenza tranter la vita e la mort, el na las chapirà betg. L'impurtanza dal « settim sigil »
vegn a comparair en Apo.8:1-2 nua ch’l Spiert al dat la funcziun dad avrir il tema dals « sett
trombettas ». Ed exactamain en ils messadis da quests « sett trombettas » vegn il project da
Dieu a s’illuminar. Perquai ch’il tema dals trombettas dad Apo.8 e 9 vegn, en parallel, a
cumplettar las vardads profetizadas en ils temas dals « letras » dad Apo.2 e 3; e dals « sigils »
dad Apo.6 e 7. La strategia divina è identica a quella ch’el ha utilisà per construir sia
revelaziun profetica dada a Daniel. Essend qualifitgà per questa funcziun tras mia acceptaziun
da la pratica dal sabbat sanctifitgà e tras ses elecziun sovrana, l’Spiert m’ha avert il cudesch
da sias Revelaziuns en desigillond il « settim sigil ». Chattain ussa l’identitad da ses « sigils ».
Vers 1 : « Jau guardet, cura l’agnel ha avert in dals sett sigils, e jau udit in dals
quatter essers vivents che discheva cun ina vusch da tun: Vai. »
Quest emprim « esser vivent » designescha la regenza e la forza dal « liun » dad
Apo.4:7, suainter Jug.14:18. Quaista vusch da tun è divina e sorta dal tron da Dieu en
Apo.4:5. Uschè è il Dieu Tutpussant che sa exprima. L’avertura da mintga « sigl » è
in’invitaziun che Dieu am fa per che jau vesa e chapescha il messadi da la visiun. Jesus aveva
gia dit a Filippus : « Vegni e veza » per l’incitar da suandar el.
Vers 2: «Jau hai guardà, ed eis ch’i compariva in chaval alv. Quel ch’era sin el aveva
in arc; ina curuna gli è vegnida dada, ed el è partì sco victur e per victorisar».
Le alv indica sia perfetta purezza; il chaval è l’immagine dal pievel elegì ch’el dirige
ed instrua tenor Jac.3:3: « Sche nus mettain il fren en la bucca dals chavals per ch’els ans
obadeschan, nus manovrain era lur corp entir »; siu « artg » simbolisescha las frizzas da sia
divina plaid; sia « curuna » è « la curuna da vita » cuntanschida tras siu martiri acceptà
voluntarmain dad el; sia victoria era decidida dapi sia creaziun dal emprim visavi; nagin dubi
che questa descripziun è quella dal Dieu Tutpussant Gesu-Crist. Sia victoria finala è certa
perquai ch’el ha gia, a Golgota, battì il diavel, il puccau e la mort. Zacharias 10:3-4 conferma
questas imatgs dischind: « Mia ira s’è inflommada cunter ils pasturs, e jau chastiglia ils
crapuns; perquai ch’YaHWéH dals exercits visita sia tropa, la chasa da Juda, ed el la farà
sco ses chaval da gliergia en la battaglia; dad el vegn l’angul, dad el il clav, dad el l’artg da
guerra; da el vegnan ora tuts ils manaders ensemen. » La victoria dal divin Crist è vegnida
proclamada tras la « sanctificaziun dal settavel di » da nossas emnas, dapi la creaziun dal
mund; il sabbat, profetizond il repos dal « settavel » milleni, numnà « milli onns » en
Apo.20:4-6-7, en il qual, tras sia victoria, Jesus farà entrar ses elets per l’eternità.
L’instituziun dal sabbat dapi la fundaziun dal mund terren conferma questa expressiun: « partì
sco victur ». Il sabbat è il segn annunziader profetic da questa victoria divina ed umana cunter
il pèr e il diavel e per quest motiv, è sin el che Dieu basa tut si program da « sanctificaziun »
uschè, da quai ch’appartegna ad el e ch’el strappa al diavel.
Vers 3: «Cura ch’el ha avertì il segund sigill, hai jau udì la segunda creatira viventa
che discheva: Vai ».
Il «segund esser vivent» designescha «il vadretg» dals sacrificis dad Apo.4:7. L’spiert
dal sacrifici animava Gesu-Crist ed ses veritabels disciples als quals el ha declerà: «Sch’in vul
seguir me, ch’el renunzia a sasez, ch’el porta sia crusch e ch’el saja suenter a me ».
Vers 4 : « Ed ei sortit in auter chaval, cotschen. Quel che cavalcava ha retschet il
pussanza da prender la pasch da la terra, per che ils umans s’mazzian in l’auter; ed ina
gronda spada gli è vegnida dada».
Il « cotschen », u « cotschen da fieu », designescha il pchà promovì dal Destructur
principal ch’è Satan, en l’imagen da « l’Abbadon Apollyon » dad Apo.9:11 ; « il fieu » essend
il med e il simbol da la destrucziun. El dirigeja era siu champ dal mal cumponì d’angels
nausch crudads e da pussanzas terranas seducidas e manipuladas. El n’è betg auter co ina
creatira che « retschaiva » da Dieu « il pusser da levar la pasch da la terra, per che ils umans
s’mazzian in l’auter ». Quest’acziun vegn attribuida a Roma, « la dunna prostituta Babilonia
la gronda » en Apo.18:24 : « et perquai ch''è vegnì chattà tar ella il saung dals profets e dals
saints e da tuts quels ch''èn vegnids sgozzads sin la terra ». Il « Destruider » dals cristians
fidels è uschia identifitgà sco sias victimas. « La spada » ch’el retschaiva, designescha il
emprim dals quatter chastis terribels divins menziunads en Ezé.14:21-22 : « Gea, uschia
discuorra il Segner, YaHWéH : Malgra ch''eu trametta cunter Jerusalem mes quatter chastis
terribels, la spada, la fam, las bestias feras e la pestilenza, per sterminar ils umans e las
bestias, vegn ad esser adina in rest ch''escapia, ch''al sorta or, figls e figlias ».
Vers 5: «Cura ch'el ha avertì il terz sigill, jau hai udì il terz esser vivent che discheva:
Vegn. Jau hai guardà, e varda, è cumparì in chaval nair. Quell che'l muntava tegniva ina
balanza en sia maun».
Il «terz esser vivent » è «l’uman» fatg a l'imatg da Dieu dad Apo.4:7. Quest persunagi
è fictiv, ma el furma il secund chastim divin dal puchià suondont Ezé.14:20. Agind cunter
l'alimentaziun dals umans, sa tracta questa giada dala fam. Durant nossa era, ella vegn
imponida tant literalmain sco spiritualmain. Ella porta en las duas applicaziuns consequenzas
mortalas, ma en ses sens spiritual da privaziun da glisch divina, ella ha per consequenza
directa, la mort da la « segunda mort » reservada als decaduts, al giudizi final. Il messadi da
quest terz chavaler sa resuma uschia: damai che l’uman na è betg pli a l’imagen da Dieu,
mabain a quella dals animals, jau al priv da quai che al fa viver : sia nutriment charnala e sia
nutriment spirituala. La balanza è il simbol da la giustia, qua quella da Dieu che giuditgescha
las ovras da la fe dals cristians.
Vers 6: « E j’au udì en mez als quatter essers vivents ina vusch che discheva: Ina
mesira da frument per in denar, e trais mesiras d’ordi per in denar; ma na far nagin donn a
l’ieli ed al vin. ».
Questa vusch è quella dal Christ disprezzà e frustrà da l’infideletad dals fals credents.
Sa constatescha per il medem pretsch ina quantitad da frument pli pitschna che per l’orgia.
Davos questa offerta generusa d’orgia in messadi da nivel spiritual fitg aut sa zuppa. En effet,
en Nom.5:15, la lescha preschenta in'offerta « d’orgia » per reglar in problem
da gelusia sentida d'in um vers sia dunna. Legia pia en detagl, integralmain, questa procedura
descritta en ils versets 12 fin 31 sche ti vuls chapir. A sia glisch, j’ai chapì che Dieu
sez, l’Spos en Jesus-Christ da l'Assemblea, ses spusa, deposa qua ina plainta per « suspett da
gelusia » ; quai che vegn confermà tras la menziun dals « auas amaras » menziunads en la
« terza trombetta » en Apo.8:11. En la procedura da Numbers 5, la dunna stueva baiver aua
pulverusa, senza consequenzas, sch'ella era innocenta ma, sche culpabla, l'aua daventava
amargiada ed ella vegniva colpada da maledicziun. L’adulteri da l'Engadi era denunzià en
Apo.2:12 (maschadà tras il num Pergam : transgredir il matrimoni) ed Apo.2:22, e quai vegn
uss puspè confermà tras ina colliaziun stabilida tranter il 3avel sigill e la 3avel trombetta. Gia, en
Daniel, la medema procedura fascheva « confermar » tras Daniel 8, l’identitad romana da la
« pitschna corn » da Dan.7 preschentada sco « ipotesa ». Questa colliaziun tranter Daniel 2, 7
e 8 era la novitad che m’ha permess da provar l’identificaziun romana; quai per l’emprima
giada dapi l’existenza da l’adventissem. Qua, en l’Apocalissi, las chaussas sa preschentan en
la medema moda. Jau muss il survul da l’epoca cristiana parallel dals trais temas principals,
da las letras, dals sigills e da las trombetas. E en l’Apocalissi, il tema dals « trombettas »
remplescha il medem rol sco Daniel 8 per il cudesch da Daniel. Quests dus elements portan
provas senza las qualas la profezia offrissia mo il « suspett » che jau hai numnà « ipotesa » en
l’studì da Daniel. Uschia, quests pleds, « suspet da gelosia » revelads en Num.5:14,
s’applicheschan per Dieu e l’Assemblada da Apo.1 fin Apo.6; suandà cun l’avertura dal
cudesch rendida pussaivla tras l’identificaziun dal « settim sigil » al sabbat dal settem di, tema
d’Apo.7, « il suspet dad adulteri » da l’Assemblea vegn « confermà » en il tema dals
« trombetas » e dals chapitels 10 enfin 22 che suondan. L’Spirit dat uschia, en il chapitel 7, il
roll d’ina posta da duana, nua ch’il permess d’entrar sto vegnir retschavì. En il cas da
l’Apocaliss, questa autoritad è Gesù-Crist, il Dieu Tutpussant e Spirt Sonch, el sez. La porta
d’access è averta per quel, ch’el dis, che « auda mia vusch » chi am avra sche eu bat a si
porta (la porta dal cor), e chi cena cun mai e eu cun el », suond Apo.3:20. « Il vin e l’oli » èn
ils simbols respectivs dal saung versà da Gesu-Crist e da l’Spirt da Dieu. Ultra da quai, els èn
tuts dus utilisads per medegiar plajas. L’urden dad « betg far donn ad els » munta che Dieu
chastia, ma el lo fa anc cun in mischdad da sia misericordia. Quai na vegn betg ad esser il cas
per ils « settims ultims flagels » da sia « ira » dals ultims dis terrasters suond Apo.16:1 e
14:10.
Vers 7: « Cura ch’el ha avrà il quart sigil, jau hai udì la vusch dal quart esser vivent
che discheva: Vai. »
Il « quart esser vivent » è « l’evla » da l’elevaziun suprema celestia. El annunzia
l’appariziun dal quart chastiment da Dieu: la mortalitad.
Vers 8: « Jau guardet, e veset, ch’apparit in chaval dad ina colur palida. Quel che
l’era sin el aveva num la mort, ed il lieu dals morts l’accompagnava. Els han survegnì il
dretg sin in quart da la terra, da far murir ils umans cun la spada, cun la fom, cun la
pestilenza e cun las bestias selvadias da la terra.».
L’annunzia è confermada, sa tracta propi da « la mort », ma en ses sens da mortalitad
imponida en chastis circumstanzials. La mort tucha tut l’umanità dapi il originel, ma qua
« il quart da la terra » be è colpà dad ella, « per la spada, la fam, la mortalitad » a
malsognas epidemics, ed als « bestias selvadgas » tant animals sco umans. Quest « quart da
la terra » prenda per mira l’Europa infedelmain cristiana e las pussantas naziuns che vegnan a
sortir da ella vers il 16avel tschientaner : ils dus continents americans e l’Australia.
Vers 9 : « Cura ch’el ha aviert il tschintgavel sigil, jau hai vis sut l’altar las olmas da
quels ch’eran stads mazzads pervia da la plaid da Dieu e pervia da la testimonianza ch’els
avevan dada ».
Quai èn las victimas da las acziuns « bestialas » commessas en num da la falsa cretta
cristiana. Ella vegn mussada dal regimen catolic papal roman, gia simbolisà en Apo.2:20,
da la dunna Jezabel a la quala l’Spirt attribuescha l’acziun d’instruir ses serviturs u
literalmain: « ses sclavs ». Els èn mess « sut l’altar », uschia sut l’egida da la crusch da Crist
che als fa gudagnar sia « justia eterna » (vesair Dan.9:24). Sco che Apo.13:10 mussarà, ils
elegids èn martirs victimas e mai bourreaux, ni mazzaders d’essers umans. Ils elegids
concernids en quest verset, renconuschids da Jesus, l’han imità fin en la mort sco martirs:
« per la plaid da Dieu e per la testimonianza ch’els avevan rendì » ; perche la vaira cretta è
activa, mai simplamain ina etichetta falsamain segiranta. Lur « testimonianza » ha consistì
precisamain da render lur vita per la gloria da Dieu.
Vers 10 : « Els han clamà cun ina vusch ferma, dischond: Fina cura, Segner sant e
veritabel, tardas ti da giuditgar e da prender vendetga da noss sang sin ils abitants da la
terra? »
Che questa imauna na t'engianescha betg, perquai ch'è unicamain lur sang versà sin la
terra che cloma vendetga en las ureglias da Dieu, sco che fascheva il sang d'Abel mazzà da
ses frar Cain tenor Gen.4:10: « E Dieu ha dit: Tge has ti fatg? La vusch dal sang da tes frar
cloma da la terra enfin a mai. ». Il ver stadi dals morts è revelà en Ecc.9:5-6-10. Or d'Enoc,
da Moses, d'Elia e dals sants ch'èn vegnids ressurrects al mument da la mort da Jesus-Christ,
ils auters n'han « pli part a tut quai ch'è fatg sut il sulegl, perquai che lur pensada e lur
memoria èn idas a perder ». « I na dat nagina savida, nagin pensar, nagina scienza en il lieu
dals morts perquai che lur memoria è emblidada ». Quai èn ils criteris inspirads da
Dieu davart la mort. Ils credents fals èn victimas da las doctrinas falsas ereditadas dal
paganissem dal filosof grec Platon, cun l'opiniun davart la mort ch'ha nagina plazza en la
cretta cristiana fidela al Dieu da vardad. Dain a Platon quai ch'al apartegna ed a Dieu quai
ch'al apartegna: la vardad davart tut, e saja logic, perquai la mort è l'opposit absolut da la vita,
e betg ina nova furma d'existenza.
Vers 11: « Ina vesta alva è vegnida dada a mintgin dad els; ed è vegnì dit ad els da
restar en pas anc in pau, enfin che il dumber dals lur cumpogns da servetsch e dals lur frars,
che duain vegnir mazzads sco els, saja cumplett ».
La « vestgida alva » è il simbol da la purezza dals martirs che Gesu ha purtà per
emprim en Apo.1:13. La « vestgida alva » è l’imagen da sia giustia imputada en il temp da las
persecuziuns religiusas. Il temp dals martirs va da l’epoca da Gesu enfin 1798. Sin la fin da
questa perioda, tenor Apo.11:7, « la bestia che sa leva da l'abiss », simbol da la Revoluziun
franzosa e da sias terrors ateas da 1793 e 1794, metta fin a las persecuziuns organisadas da la
monarchia e dal papissem catolic designads, els medems, sco « bestia che sa leva da la mar»
en Apo.13:1. Suenter l’ecatomba revoluziunara, la pasch religiusa vegn instaurada en il mund
cristian. Nus legin anc: « ed els han survegnì l'infurmaziun da restar en pasch anc in pau, fin
che il dumber da lur cumpogns da servetsch e da lur frars, che duain vegnir mess a mort sco
els, saja cumplettà ». Il repaus dals morts en Crist vegn a sa prolongar enfin sia returnada
gloriusa finala. En supponend che il messadi da quest « tschintgavel sigil » è adressà als
protestants persequitads da l’inquisiziun papala catolica da quel temp « Thyatira », il temp da
metter a mort ils elets vegn a finir pervi da l’acziun revoluziunara franzosa che vegn prest,
tranter il 1789 ed il 1798, a destruir la pussanza aggressiva da la coaliziun da la papatad e da
la monarchia franzosa. Il « sisavel sigil » che vegn a s’avrir concerna uschia quest regimen
revoluziunar franzos che Apo.2:22 e 7:14 numnan « granda tribulaziun ». En l'imperfeziun
doctrinara che la caracterisescha, la cretta protestanta vegn era ad esser victima da
l'intolleranza dal regimen revoluziunari ateistic. Tras sia acziun vegn il dumber da quels che
duain vegnir mess a mort ad esser cuntanschì.
Vers 12: « Jau hai guardà, cur ch''el ha avert il sisavel sigil; e i ha in grond
terratrembel, il sulegr è daventà nair sco in sac da crin, la glina entera è daventada sco
sang, ».
Il « terratrembel » per segn da l''ura dal « 6avel sigill », ans permetta da situar
l''acziun il Sonda 1er November 1755 vers las 10h dal matg. El ha gì geograficamain per
center la citad autamain catolica da Lisbona, en la quala sa chattavan 120 baselgias catolicas.
Dieu ha uschia inditgà las finamiras da sia ira, che quest « terratrembel » ha era profetisà en
imatga spirituala. L’acziun profetisada vegn a sa cumplitgar il 1789 cun la revoluziun dal
pievel franzos cunter sia monarchia; Dieu l’ha condannada uschia sco ses allià il papissem
catolic roman, tuts dus colpads a mort il 1793 e 1794; datas da las « duas Terras »
revoluziunaras. En Apo.11:13 l’acziun revoluziunara franzosa vegn cumparegliada cun in
« terratrembel ». Cun pudair datar las acziuns menziunadas, la profezia daventa pli precisa.
«… il sulegl è daventà nair sco in sac da crin », ils 19 da Matg 1780, e quest fenomen vivì en
America dal Nord ha retschavì il num da « di stgir ». Quai è stà in di senza nagina glisch dal
sulegl che profetizava, el er, l’acziun manada da l’ateissem revoluziunar franzos cunter la
glisch da la plaid da Dieu scrit simbolisà qua tras il « sulegl »; la Bibla santa è stada brusada
en autodafé. « La luna entira è daventada sco sang », alla fin da quel di stgir, las spessas
nuvlas han laschà apparair la glina en ina colur cotschna pronunziada. Cun questa maletg ha
Dieu confermà il destin reservà al champ da las stgirnadads papal-royal, tranter il 1793 e il
1794. Lur sang dueva vegnir versà abundantamain tras la lama affilada da la guillotina
revoluziunara.
Remartga : En Apo.8:12, cun colpir « la terz part dal sulegl, la terz part da la glina e
la terz part dals stailas », il messadi da la « quarta trombetta » va confermar il fatg che las
victimas dals revoluziunaris vegnan ad esser veritabels elegids e descendents refusads da Dieu
en Jesus-Christ. Quai conferma er il senn dal messadi dal « tschintgavel sigil » che nus avain
gist vis. È propi tras l’acziun da l’ateissem che las ultimas execuziuns dals elegids fidaivels
vegnan ad avair lieu.
Vers 13: « e las stailas dal tschiel èn crudadas sin la terra, sco cura ch’in figher scuflà
d’in vent violent schmetta sias figas verds. »
Quest terz sign dals temps, ussa celest, s’ha cumplit literalmain ils 13 da november
1833, visibel da l’entir territori dals USA da mesa notg fin las 5 dal matg. Ma sco il sign
precedent, el annunziava in eveniment spiritual d’ina dimensiun inimaginabla. Tgi avess pudì
contar il dumber da questas stailas crudadas en furma da paraplieva sur l’entir tschiel da mesa
notg fin las 5 dal matg? Quai è l’imagin che Dieu ans dat da la caduta dals crettaivels
protestants ils 1843, data cura ch’els èn victimas dal decret da Dan.8:14 entrà en vigur.
Tranter 1828 e 1873, l’acziun dal flum « Tigris » (Dan.10:4), num dal predatur mazzader
d’umans è uschia confermà en Dan.12:5 fin 12. En quest vers il « figer » represchenta la
fedeltad dal pievel da Dieu, sulettamain che questa fedeltad vegn contestada tras l’imagi dals
« figs verds » schliadas sin terra. Medemamain, la cretta protestanta è vegnida accettada da
Dieu cun reservas e cundiziuns provisoricas, ma il disprezi pels messadis profetics da William
Miller ed il refus da la restauraziun dal sabbat han provocà sia caduta il 1843. Tras quest refus
è la « fig » restada « verd », refusond da madirar en acceptond la glisch da Dieu, ella mora da
quai. Ella restarà en quest status, privada da la grazia dal Segner enfin il mument da sia return
glorius, il 2030. Ma attenziun, tras ses refus dallas ultimas glischs, dapi il 1994, l’adventissem
uffizial è daventà, « el era », ina « fig verd » destinada a murir duas voutas.
Vers 14 : « Il tschêl sa retraget sco in cudesch chi vegn rullà; e tuttas las muntognas e
las inslas vegnan spustadas da lur lòs. »
Quest terratrembel è ussa universal. A l’ura da sia appariziun gloriusa, Dieu va a
scussentar la terra e tut quai ch’ella porta en umans ed animals. Quest’acziun va a succeder al
mument dal « settavel dals sett ultims flagels da l’ira da Dieu », suond Apo.16:18. Quai vegn
ad esser per ils veritabels elets l’ura da lur resurrecziun, « l’emprima », quella dals « beà »,
suond Apo.20:6.
Vers 15 : « Ils retgs da la terra, ils gronds, ils schefs militars, ils riches, ils pussants,
tut ils sclavs ed ils umens libers, sa zuppettan en las cavernas ed en las crapas da las
muntognas. »
Cur che il dieu creatur cumpara en tutta sia gloria e pussanza, nagina pussanza umana
po subsister, e nagin refugi po proteger ses inimis da sia colera giusta. Quest vers indichescha
quai: la giustia da Dieu terrorisescha tut las categorias culpablas da l'umanitad.
Vers 16: «E els dischevan a las muntognas ed a las crapas: Crudà sin nus, e zuppà nus
avant la fatscha da quel chi es sentà sin il tron, e avant la colera dal agnè;»
È l’agnè sezess svess che sesezza sin il tron divin, ma a questa ura n’è betg pli l’agnè
immolà che sa preschenta a els, è il « Retg dals retgs e Segner dals segners » che vegn a
schliantar ses inimis dals ultims dis.
Vers 17 : « perquai ch’è arrivà il grond di da sia ira, e tgi po resister? »
L’objectiv è propi da « subsister », vulair dir da survivar suenter l’intervenziun
giustiziera da Dieu.
Quels che pon « subsister » in questa urta terribla èn quels che stavan per murir,
conformamain al project dal decret dominical evocà in Apo.13:15, segund il qual ils
observaders dal saint sabbat divin stavan d’esser stritgs sin la terra. Il terro d’quels che ls
stavan per mazzar, revelà nel vers precedent, s’explitgescha. E uschia quels che pon subsister
al di dal return en gloria da Jesus-Christ vegnan ad esser il tema d’Apo.7, en il qual Dieu ans
va revelar ina part da ses project che ls concerna.
Apocalypse 7 : L’adventissem dal settem di
siglà cun il sigil da Dieu : il sabbat
Vers 1 : « Suenter quai, jau hai vis quatter anguls che stevan sin las quatter chombras
da la terra; els retgavan ils quatter vents da la terra, per che nagin vent na sufflass sin la
terra, ni sin la mar, ni sin nagin arv. »
Quests « quatter anghels » èn ils anghels celestials da Dieu engaschads en in’acziun
universala simbolisada tras ils « quatter chauss da la terra ». Ils « quatter vents »
simboliseschan las guerras universalas, ils conflicts; els èn uschia « retgids », impedids,
bloccads, quai ha per resultat la pasch religiusa universala. « La mar » simbol dal catolicissem
e « la terra » simbol da la cretta refurmada èn en pasch in vers l’auter. E questa pasch
pertutga er « l’arbel », maletg da l’uman sco individ. L’istorgia ans mussa che questa pasch è
vegnida imponida tras il sflaivel dal pussa papal sfraccà tras l’ateissem naziunal franzos
tranter 1793 e 1799, data cur ch’il papa Pius VI è mort en praschun en la Citadella a Valence-
sur-Rhône, nua ch’eu sun naschì e viv. Quest’acziun è attribuida a « la bestia che munta da
l’abiss » en Apo.11:7. Ella è era numnada era « 4a trombetta » en Apo.8:12. Suenter ella, en
Frantscha, il regimen imperial da Napoleon 1er simbolisà tras « in egla » en Apo.8:13, va
mantegnair sia autoritad sin la religiun catolica reabilitada tras il Concordat.
Vers 2: « E j’ai vis in auter anghel, che muntava dal lö dal sulegl levant, e che tegniva
il sigl dal Dieu vivent; el ha clamà cun ina vusch ferma als quatter anghels als quals era
vegnì dà da far donn a la terra ed a la mar, ed el ha dit: ».
Il « sulegl levont » designava Dieu visitond, en Jesus-Christ, siu trop terrestre en Luc
1:78. Il « sigil dal Dieu vivent » cumpara en il champ celestial da Jesus-Christ. Dad ina
« vusch ferma » che conferma sia autoritad, l’angel dat in urden a las pussanzas angelicas
demonicas universalas che han retschaivì da Dieu l’autorisaziun « da far donn », a « la terra »
ed a « la mar » vul dir, a la cretta protestanta ed a la cretta catolica romana. Questas
interpretaziuns spiritualas n’impedeschan betg in’applicaziun litterala che concerna « la terra,
la mar e las plantas» da nossa creaziun; quai che fissi difficilmain evitabel cun l’utilisaziun
da las armas nuclearas al temp da la « sesta trombetta » d’Apo.9:13 à 21.
Vers 3 : « Na faschai donn ni a la terra, ni a la mar, ni a las plantas, enfin che nus
avain marcà cun il sigil il frunt dals serviturs da noss Dieu. »
Quest detagl nus permetta da situar il cumenzament da l’acziun dal sigillar dals elets
dal primavaira 1843 fin l’atun 1844. Ei suenter il 22 d’october 1844, ch’il emprim adventist, il
capitani Joseph Bates, è vegnì sigillà cun adoptar, individualmain, il repos dal sabbat dal
settem di. El dueva prest vegnir imità, progressivamain, da tut ses frars e sors adventists da
quel temp. Il sigillar ha cumenzà suenter il 22 d’october 1844, e dueva sa prolongar durant
« tschintg mais » profetisà en Apo.9:5-10 ; « tschintg mais » quai è, 150 onns reals suand il
code dal di-onn dad Ezé.4:5-6. Quests 150 onns eran profetisads per la pasch religiusa. La
pasch instaurada ha favurisà la proclamaziun ed il svilup universal dal messadi « adventist da
la settemna giada », represchentà oz en tut ils pajais occidentals e nua che quai è stà pussaivel.
La missiun adventista è universala, e per quai, ella dependa exclusivamain da Dieu. Ella na ha
pia nagut da retschaiver dad autras confessiuns cristianas e sto, per esser benedida, sa basar
unicamain sin l’inspiraziun dada da Gesu-Crist ses Chapitani dals chapitans, celestial, che dat
l’intelligientscha da la lectura da la « Bibla santa » ; la Bibla, plaid scrit da Dieu che
represchenta ses « dus testimonis » en Apo.11:3. Cumenzà en 1844, il temp da la pasch
garantida da Dieu vegn a finir en l’atun 1994 sco che l’studì d’Apo.9 mussarà.
Nota impurtanta davart il « sigil da Dieu »: Il sabbat sulet na basta betg per
giustifitgar sia rolla sco « sigl da Dieu ». Il sigillar suppona ch’el saja accompagnà dals ovrs
preparads da Gesu per ses sants: l’amur per la vardad e da la vardad profetica, ed il
testimoni dal frut preschentà en 1 Cor.13. Blers da quels che tegnan il sabbat senza respunder
a quests criteris al bandunaran cura che la minazza da mort per sia pratica cumparà. Il sabbat
na s’eritescha betg, è Dieu che al dat a l’elec, en segn ch’el appartegna ad el. Second
Ezé.20:12-20: « Jau hai era dau ad els mes sabbats sco in segn tranter mai e els, per ch’els
savessan ch’eau sun il Segner che ls sanctifitgescha…/…Sanctifitgai mes sabbats, e ch’els
sajan tranter mai e vus in segn, per ch’ins conuschia ch’eau sun il Segner, vos Dieu. ». Senza
contradir, quai ch’è vegnì dit, ma plitost per confirmar, nus legin en 2 Tim.2:19: « Malgrà
quai, il solid fundament da Dieu resta en pe, cun questas pleds che gli servan sco sigl: Il
Segner enconuscha quels che gli apartegnan ; e: Mintgin che pronunzia il num dal Segner,
ch'el s'allontania da l'iniquitad. »
Vers 4: « Ed jau udiva il dumber da quels ch'era stads segnads cun il sigl, tschient e
quaranta-quatter milli, da tuttas las tribus dals filgs d'Israel:»
L’apostel Paul ha mussà en Rom.11, cun ina maletg, che ils pagans convertids èn entà
la ragisch dal patriarch Abraham dal qual ils Gidieus sa recloman. Salvads tras la cretta, sco
el, quests pagans convertids prolungan spiritualmain las 12 tribus d’Israel. L’Israel carnal, dal
qual il segn era la circumcisiun, è crudà, surdà al diavel, per sia refusa dal Messias Jesus. La
cretta cristiana crudada en l’apostasia dapi il 7 Mars 321 è era ella in Israel spiritual decadì
dapi quella data. Qua, Dieu ans preschenta in veritabel Israel spiritual benedì dad el a partir da
1843. Quai è quel che porta la missiun universala da l’adventissem dal settem di. E gia, la
cifra, «144000 », cità, merita ina explicaziun. El na po betg vegnir prendì al sens literal,
perquai ch’avend cumpareglià la posteritad dad Abraham cun ils « steilas dal tschiel », il
dumber para esser bler memia pitschen. Per il Dieu creatur ils chiffers discurran tant sco las
bustabs. Quai è alura ch’i nus stuain chapir che il term « dumber » da quest vers na sto betg
vegnir interpretà sco ina quantitad numerica, mabain sco in code spiritual cifrà che
designescha in comportament religius che Dieu benedescha e metta a part (ch’el
sanctifitgescha). Uschia « 144 000 » s’explitgescha da la suandanta maniera: 144 = 12 x 12, e
12 = 7, il numer da Dieu + 5, il numer da l’uman = allianza tranter Dieu e l’uman. Il cub da
quest numer è il simbol da la perfecziun e ses quadrat, quel da sia surfatscha. Questas
proporziuns vegnan ad esser quellas da la nova Jerusalem descritta en Apo.21:16 en in code
spiritual. Il term « melli » che vegn suandant simbolisescha ina multitud nunenumerabla. En
effet « 144 000 » munta ina multitud d’umans redents perfets che fa allianza cun Dieu. Questa
referenza a las tribus d’Israel na sto betg surprender nus perquai che Dieu n’ha betg bandunà
ses project malgrà ils insuccess successivs da sias allianzas cun ils umans. Il model gidieu
preschentà dapi la sortida d’Egipta n’è betg sa prolungà enfin il Crist senza raschun. E tras sia
vardad cristiana ed il respect da tut ses cumondaments, da quel dal Sabbat en spezial, e da sias
ordinaziuns moralas, sanitaras ed autras, restauradas, Dieu chatta, en l’adventissem dissident
fidaivel dals ultims dis, il model da l’Israel conform a si’ideal. Agiuntain che en il text dal
4avel commandement, Dieu dit au sujet du Sabbat à son Elue : « Ti has sis dis per far tut tes
lavur mais le 7avel è il di da YaHWéH, tes Dieu ». Igl è uschè che 6 dis da 24 uras fan en
total 144 uras. Nus pudain uschia deducir che ils 144 000 sigillà èn observaturs fidaivels da
questa ordinanza divina. Lur vita è ritmada da quest respect dals sis dis autorisads per lur
ovras profanas. Ma il 7ème di els onureschan il repos sanctifitgà object da quest
commandament. Il caracter spiritual da quest Israel « adventist » vegn a vegnir demonstrad en
las versiuns 5 fin 8 che suondan. Ils nums dals patriarchs ebreics menziunads n’èn betg quels
che cumponavan l’Israel carnal. Quels che Dieu ha tschernì èn mo per purtar in messadi
zuppà en la justificaziun da lur origin. Sco per ils nums dals « set schemas », quels da
« dudesch tribus » portan in messadi dubel. Il pli simpel è revelà tras lur translaziun. Ma il pli
ritg e pli complex sa basa sin las decleraziuns fatas da mintga mamma cura ch'ella justifiescha
da dar in num a lur uffant.
Vers 5: « da la triba da Juda, dudesch milli marcads cun il sigil; da la triba da Ruben,
dudesch milli; da la triba da Gad, dudesch milli; »
Per mintga num, il numer « dudesch milli marcads cun il sigil » signifitga: ina multitud
d’umans alliads cun Dieu sigillads tras il sabbat.
Juda : Lod a YaHWéH; propostas maternas da Gen.29:35: « Je lod YaHWéH ».
Ruben : Vesai in figl ; propostas maternas da Gen.29:32 : « YaHWéH ha vis mia
umiliaziun »
Gad : Fortuna ; propostas maternas da Gen.30:11 : « Tge fortuna! »
Vers 6 : « da la tribu d'Aser, dudesch milli ; da la tribu da Nephthali, dudesch milli ;
da la tribu da Manassé, dudesch milli ; »
Per mintga num, il numer « dudesch milli segnads cun il sigil » signifitga: ina multitud
d’umans alliads cun Dieu sgirads tras il sabbat.
Aser : Fortunà: propostas maternas da Gen.30:13: « Quont fich che sun fortuna! »
Nephthali : Lutgant: propostas maternas da Gen.30:8: « Jau hai lutdivinamain cun
mia sora e jau hai gudagnà ».
Manassé : Emblidar : pled patern da Gen.41:51 : « Dieu ha fatg emblidar tut mes
dolurs ».
Vers 7 : « da la tribu da Simeon, dudesch milli; da la tribu da Levi, dudesch milli; da
la tribu d'Issacar, dudesch milli; » Per mintga num, il numer « dudesch milli segnads cun il
sagel » munta : ina multitud d'umans alliads cun Dieu sgirads tras il sabbat.
Siméon : Udir : propostas maternas da Gen.29:33 : « YaHWéH ha udì ch’eu n’era betg
amada ».
Lévi : Attachà : propostas maternas da Gen.29:34 : « Per questa giada, miu marià
s’attacherà a mai ».
Issacar : Pagament : propostas maternas da Gen.30:18 : « Dieu ha dat mai me
pagament ».
Vers 8 : « da la tribu da Zabulon, dudesch milli ; da la tribu da Joseph, dudesch milli ;
da la tribu da Benjamin, dudesch milli segnads cun il sigil. »
Per mintga num, il numer « dudesch milli sigillads » signifitga: ina multitud d’umens
alliads cun Dieu sigillads tras il sabbat.
Zabulon : Abitaziun: propostas maternas da Gen.30:20: « Questa giada mes mari
abitara cun mai ».
Joseph : El allontana (u el augmenta): propostas maternas da Gen.30:23-24: « Dieu ha
allontanà mia disonur… / (… che YaHWéH ma augmenta in auter figl) »
Benjamin : Figl da la dretga : propostas maternas e paternas da Gen.35:18 : « E sco
ch''ella era per render l''olma perquai ch''ella era moribunda, ella ha dat ad el il num da Ben-
oni (Figl da mia dolur) ma il bab l''ha numnà Benjamin (Figl da la dretga).
Questas 12 numns, e propostas maternas e paternas, expriman l''experientscha vivida
da l''ultima assemblea dals adventists tschernids da Dieu; « la dunna preparada » per siu spus
Crist en Apo.19:7. Sut l’ultim num preschentà, quel da « Benjamin », Dieu profetisescha la
situaziun finala da sia Sontga minatschada da mort dals umans rebels. Il midada da num
imponì dal bab, Israel, profetisescha l’intervenziun da Dieu en favur da ses elets. Si return
glorius fa inversar la situaziun. Quels che stuevan murir vegnan glorifitgads e levads en il
tschiel nua ch’els reuneschian Gesu-Crist, il Dieu creatur tutpussant e glorius. L’expressiun «
Figl da la dretga » ha tut si senn profetic: la dretga era l’Elia, u ultim Israel spiritual, e ses
figls, ils rediments elets che la cumponan. Era, quels èn las nursas messas a la dretga dal
Segner (Matt.25:33).
Vers 9: « Suenter quai, jau hai guardà, ed eis ina gronda massa da glieud, che nagin
na pudeva enumerar, da mintga naziun, mintga tribu, mintga pievel e mintga linguatg. Els
stevan avant il tron ed avant l’agnè, vestids cun vestgias alvas e palmas en lur mauns. »
Questa « gronda massa, che nagin na pudeva enumerar » conferma il caracter
simbolic spiritualmain codà dals « numerus » « 144000 » e « 12000 » menziunads en ils
versets precedents. Ultra da quai, in'allusiun vegn fatga a la posteritad d'Abraham tras
l'expressiun: « nagin na pudeva els enumerar »; sco per « las stailas dal tschiel » che Dieu
aveva mussà ad el cun dir: « uschia vegn tia descendenza ». Lur origines èn multiplas, da
tuttas naziuns, da tuttas tribus, da tuts pievels e da tuttas linguas, e da tuttas las epocas.
Malgrà quai, il tema da quest chapitel sa concentra spezialmain sin l'ultim messadi adventista
cun caracter universal dà da Dieu. Els portan « vestgias alvas » perquai els eran pronts a murir
sco martirs, essend condemnads a mort tras in decret promulgà dals ultims rebels tenor
Apo.13:15. Ils « palmas » tegnidas en lur mauns simboliseschan lur victoria cunter il champ
dals puccaders.
Vers 10: « E els clomavan cun ina vusch ferma, dischond: La salid è tar noss Dieu
ch'è ses sin il tron, e tar l'agnè. »
L'acziun evoca il context dal return en gloria da Jesus-Christ, en parallel cun la
descripziun da las reacziuns dal camp rebel descrit en Apo.6:15-16. Qua, ils pleds manads
dals elets salvads èn en opposiziun absoluta a quels dals rebels. Lontan da ls'incutinar, il
return da Christ als allegra, als raschgura e als salva. La dumonda fatga dals rebels « Chi po
surviver? » retschaiva qua sia resposta: ils adventists ch''han mantegnì la fidelitad a la missiun
che Dieu ha confidà ad els fin la fin dal mund cun privel da lur vitta, sch''i sto esser. Questa
fidelitad sa basa sin lur attatgament al respect dal sonch sabbat santifitgà da Dieu dapi la
fundaziun dal mund, e lur amur manifestà per sia plaid profetic. Quai tant pli, damai ch''els
san ussa che il sabbat profetizescha il grond repaus dal settavel milleni en il qual, victorius
suenter Gesu-Crist, els vegnan a pudair entrar cun retschaiver la vita eterna promessa en ses
num.
Vers 11: « E tut ils angels stevan enturn il tron e ils vegls e ils quatter essers vivents; e
s’han prosternà sin lur fatscha avant il tron, avant Dieu, »
La scena che nus vegn preschentada evoca l’entrada en il grond repos celestial da
Dieu. Nus chattain puspè las maletgs dals chapitels 4 e 5 che tractan quest tema.
Vers 12: « en disant : Amen ! La laudaziun, la gloria, la sapienza, l'aziun da grazia,
l'onur, la pussanza e la forza saja a noss Dieu, per tuttas las generaziuns! Amen!»
Contents da questa bella fin da l'experientscha da la salvaziun terrena, ils anguels
expriman lur allegria e lur regraziament vers il Dieu da buntad che è noss Creator, il lur, il
noss, quel che ha prendì l'iniziativa dal redimiment dals puccads dals elets terrens, cun vegnir
s'incarnar en la debolezza da la carn umana, per patir ina mort terribila pretendida da sia
giustia. Questas multituds d'uègls invisibels han observà tut las fasa da quest plan da
salvaziun e s'èn meravigliads davant la sublime dimostraziun da l'amur da Dieu. Il emprim
plaid ch'els pronunzieschan è «Amen! En vardad! Quai es vair! Perche Dieu es il Dieu da la
vardad, il Veritabel. Il segund pled è « la laus » era quel era il emprim num dals 12 tribus:
« Juda » = Laud. Il terz pled è « la gloria » e Dieu tegna ferm a sia gloria cun raschun, perche
el va a puspè dumandar quai en Apoc. 14:7, sco Dieu unic creatur, da quels che sa decleran da
sia salidezza dapi il 1843. Il quart pled è « la saviesa ». L’étude da quest document ha per
finamira da la far enconuscher a tuts ses elets. Questa sapienza divina surpassa nossa
imaginaziun. Sfinessa, gieus d’spiert, tut è en format divin. En tschintgavel vegn « l’action da
grazia ». Ella è la furma religiusa dal ringraziament che sa cumplescha en pled e en ovras
sanctas. En sisavel vegn « l’onur ». Quai è quai chels rebels han pli frustrà Dieu. Els l’han
tractà cun disprezi en contestar sia voluntad revelada. A l’oppost, ils elets gli han rendì, en la
mesira da lur pussaivladad, l’onur ch’al è legitimamain duai. En settavel ed otgavel vegnan
« la pussanza e la forza ». Questas duas chaussas cuntrastantas èn stadas necessarias per
abatter ils tirans da la terra, per sfraccar ils rebels uschè arrogants durant ch’els dominavan
anc sin la terra. Senza questa pussanza e questa forza, ils ultims elets fissan morts sco tants
auters martirs durant l’era cristiana.
Vers 13 : « Ed in dals vegls ha piglià la pled e ma dit : Quels che sun vestids cun
raubas alvas, tgi èn els, e d’inua èn els vegnids? »
La dumonda fatga ha per fin da mussar la particularitad dal simbol dals « vestgids
alvs » respect als vestgids « alvs » dad Apo.3:4 ed al « lain fin » che designescha, en
Apo.19:8, « las ovras gistas dals sants » da « la spusa preparada » dals ultims temps uschè,
l’adventissem fidaivel dal temp final pront per sia levada en tschiel.
Vers 14: « Jau hai dit a el: Meser, ti sas. Ed el ha dit a mai: Quels èn quels che vegnan
da la granda tribulaziun; els han lavà lur vestgadiras e las han alvadas en il sang dell'agnè. »
Las « vestgias alvas » essend portadas da tscherts vegls, Gian po, en effet, sperar ina
resposta da part dad in dad els. E la resposta spetgada vegn: « Quels sun quels che vegnan da
la granda tribulaziun », uschè, ils elets, victuras e martirs da las guerras religiusas e da
l’ateissem sco che nus ha revelà il « 5avel sigil», en Apo.6:9 fin 11 : « Ina vestgia alva è
vegnida dada a mintgin dad els; ed è vegnì dit dad els da restar en pasch anc in pau, enfin
che fiss cumplett il dumber da lur cumpogns da servetsch e da lur frars che duain vegnir
mazzads sco els. » En Apo.2:22, la « granda tribulaziun » designescha l’hécatombe dal
regimen revoluziunari ateistic franzès realisà tranter 1793 e 1794. En conferma, en
Apo.11:13, nus legin : « …settemila umans èn vegnids mazzads en quest terratrembel »
; « Siat » per religius, e « milli » per multitud. La Revoluziun franzosa è sco in terratrembel
ch’ha maz er serviturs da Dieu. Ma questa « granda tribulaziun » n’era betg auter che
l’emprima furma da quest’adempliment. La segunda furma vegn ademplida tras la « 6a
trombetta » dad Apo.9, ina subtilitad dal montadi en Apo.11 va revelar quest fatg. Mults
cristians infidels vegnan mess a mort durant la terza guerra mundiala che la « 6a trombetta »
simbolisescha e conferma. Ma dapi il 1843, Dieu tscerna elets ch’el sanctifitgescha ed ils
ultims ch’el metta a part èn memia prezius per ses egls per vegnir destruids. El ils preparescha
per l’ultim testimoni da l’istorgia da la salvaziun terestra; in testimoni da fidelitad ch’els al
rendan en restar fidels a ses sabbat dal settem di, er sch’els èn smanatschads da mort dal camp
rebel. Quest’ultima prova dal project da Dieu è revelada en il messadi a « Filadelfia » en
Ap.3:10 ed en Ap.13:15 (decret da mort). Per Dieu, l'intenziun vala l'aziun, e en la mesira che,
mess a prova, els acceptan il privel da la mort, els vegnan assimilads da el al grup dals martirs
e survegnan uschia imputada la « vestgada alva » dals ver martirs. Els van sfugir a la mort be
pervia da l'intervenziun salvifica da Jesus-Christ. En questa ultima prova, suenter la segunda
« granda tribulaziun », tras il testimoni da lur fidelitad, els van, a lur turn, « lavar lur
vestgadas e alvantar las en il saung d’agnè » en restond fidels enfin la mort da la quala els
vegnan smanatschads. A la fin da questa ultima prova da fe, il dumber da quels che duain
uschia murir sco martirs vegn a esser cumplett e il « repaus » mortal dals sants martirisads dal
« tschintgavel sigil » vegn a finir cun lur resurrecziun. Dapi il 1843 e surtut dapi il 1994,
l’ovra da santificaziun cumenzada da Dieu renda superflua la mort dals veritabels elets restads
vivs e fidels enfin l’ura da sia returnada e la fin dal temp da grazia che la preceda la renda anc
pli superflua.
Vers 15: « Perquai èn els avant il tron da Dieu e al servan di e notg en ses tempel.
Quel ch’è ses sin il tron metterà sia tenda sur els; »
Sa chapir cha per Dieu, questa sorta d’elets represchenta in’elita particularmain
elevada. El concederà ad els onurs spezials. En quest vers, l’Spirt fa diever da dus temp da
conjugaziun, il preschent ed il futur. Ils verbs conjugads al preschent « els èn » e « al servan »
revelan la continuitad da lur comportament en lur corp da charn ch’è il tempel da Dieu che
abitescha en els. E questa acziun vegn prolungada en il tschiel suenter lur levada tras Jesus-
Christ. Al temp futur, Dieu dat sia resposta a lur fidaivladad: « Quel chi è sin il tron farà sia
tenda sin els » per l’eternità.
Vers 16: « els na vegnan betg pli ad avair fom, els na vegnan betg pli ad avair said, e
il sulegl na ls colpirà betg, ni nagina chalur. »
Quests pled signifitgeschan pels elets adventists da la fin ch’els han « fame » essend
stads privads da vivonda e « setg » perquai privads d’aua da lur torturaders e lur
guardachamins. « Il fieu dal sulegl », da la « chalur » è intensivada en il quart dals set ultims
flagels da Dieu, ils ha bruschà e fat patir. Ma è er tras il fieu dals bügls da l’inquisiziun
papala, l’autra sorta da « chalur » che ils martirs dal « tschintgavel sigil » èn vegnids
consumads u torturads. Il pled « chalur » concerna er il fieu dals armaments convenziunals ed
atomics duvrads en il context da la sisavel trombetta. Ils survivents da quest ultim conflict èn
passads tras il fieu. Questas chaussas na succedan mai pli en la vita eterna nua ch’ils elets, els
sulets, entran.
Vers 17: « Perquè l'agnè che è in mez al tron als pasturerà e als manarà a las
funtaunas da l'aqua da la vita, e Dieu aschugherà mintga larma da lur ögls. »
« L’agnè » è in effet, era, il Bun Pastur che pasturerà sias nuorsas charezzadas. Sia
divinità è qua anc affirmada da sia posiziun « en mes dal tron ». Sia pussanza divina maina
ses elets « a las funtaunas da las auas da la vita », maletg simbolich da la vita eterna. E
visand il context final en il qual, cun sia returnada, ses ultims elets vegnan a plirar, el
« suotarà via tuttas las larmas da lur egls ». Ma ils plirs èn era stads la part da tut ses elets
maltratads e persequitads en l’entira istorgia da l’era cristiana, savens fin lur ultim suffel.
Remartga : Malgrà las apparenzas enganadivas observadas en nossa epoca 2020, en la
quala la vera fede sembla esser svanida, Dievel profetisescha la conversiun ed il salid da
«multituds» che vegnan da tuttas las originas razzialas, etnicas e linguisticalas da la terra. Ei
in ver privilegi ch'el dat a ses elets da savair che, suand Apoc.9:5-10, il temp d'entenziun e
pasch religiusa universala è vegnì programmà da el mo per «150» onns (u tschintg
mais profetics) cumpresas tranter 1844 e 1994. Quest criter distinctiv dals elets vers è
menziunà dal Spiert en si messadi dad Apo.17:8: «La bestia che ti has vis era, e ella n’è betg
pli. Ella sto sa lever da l’abiss, e ir a la perdiziun. E ils abitants da la terra, quels che lur
num na era betg scrit dapi la fundaziun dal mund en il cudesch da la
vita, s'astonneran vesend la bestia, perquai ch’ella era, e ch’ella n’è betg pli, e ch’ella vegn
a reparair. » Las elets veritabels, els, na vegnan betg a s'astonnar en vesend s’ademplir las
chaussas che Dieu ha annunzià ad els tras sia plaid profetic.
Apocalypse 8: Las primas quatter trombetas
Las primas quatter chastis da Dieu
Vers 1: « Cura ch'el ha avertì il settim sigill, ei era en tschiel in silenzi dad ina
mez'ura. »
L’avertura dal « settim sigill » è extremamain importanta, perquai ch’ella autorisescha
l’avertura cumpletta dal cudesch Apocalypse « sigillà cun sett sigills » suenter Apo.5:1. Il
silenzi che caracterisescha questa avertura dat a l’acziun ina solennitad excepziunala. El ha
duas raschuns. La prima è l’idea da la ruptura da la relaziun tranter tschiel e terra,
chaschunada dad abandonar il Sabbat ils 7 da mars 321. La segunda s’explitga uschia: tras la
cretta, jau identifitgesch quest « settim sigill » al « sigill dal Dieu vivent » dal capitel 7 che
designescha, tenor me, il sonch sabbat sanctifitgà da Dieu dapi la fundaziun dal mund. El ha
renvidà sia impurtanza cun far dad el il suget dal quart dals diesch cumonds. E là, hai jau
chattà proves che reveglian sia extrema impurtanza per Dieu, noss sublim Creatur. Ma gia en
la raquintaziun da la Genesi, hai jau remarcà che il settem di era preschentà a part en il capitel
2. Ils emprims sis dis èn tractads en il capitel 1. Ultra da quai, il settem di n’è betg serrà, sco
quels avant, cun la formula « i ha saira e damaun ». Questa particulartad sa justifiescha
tras ses roll profetic dal settavel milleni dal project salvader da Dieu. Posiziunà sut il segn da
l’eternità dals elets redents tras il saung da Jesus-Christ, il settavel milleni è sez sco in di
senza fin. En conferma da quistas chaussas, en sia preschentaziun en la Bibla en ebraic, la
Torah, il text dal quart cumond è separà dals auters e precedì d’in segn che pretenda in temp
da silenzi respectus. Quest segn è la bustabla « » da l’ebraic e uschia isolà marcand ina
separaziun dal text, el prenda il num « pétuhot ». Il repaus sabatic dal settavel di ha pia tutta la
giustificaziun dad esser marcà da Dieu d’ina maniera particulra. Dapi la primavaira 1843, el
ha chaschunà la perdita da la cretta protestanta tradiziunala ereditada da la « dumengia »
catolica. E dapi la medema prova, ma en atun 1844, el è davantà puspè il segn d’appartenenza
a Dieu ch’Ezé.20:12-20 gli dat: « Jau hai era dau ad els mes sabbats sco in sign tranter mai
ed els, per ch’els savessan ch’eau sun YaHWéH che ls sanctifitgescha…/…Sanctifitgai mes
sabbats, e ch’els sajan tranter mai e vus in sign tras il qual ins conoscha ch’eau sun
YaHWéH, vos Dieu. » Be è mo sulet tras el, che l’elett po alura entrar en il secret da Dieu e
scuvertar il program precis da ses project revelà.
Quai ditg, en il capitel 8, Dieu evoca ina seria da messadis da maledicziun. Quai am
maina da guardar la vardad dal sabbat sut l’aspect dals maledicziuns che sia bandischa, dals
cristians dapi il 7 da mars 321, ha manà en chadainas durant l’epoca cristiana. Quai è er quai
che il verset che vegn a confirmar cun colliar il tema dal sabbat cun ils « set trombettas »,
simbols da « set chastis » divins che van a colpir l’infideltad cristiana dal 7 da mars 321.
Vers 2: «E jau hai vis ils set anguels che statan avant Dieu, e ad els ein vegnidas
dadas set trombettas.»
Il emprim dals privilegis ch’ins ha cuntanschì tras la sanctificaziun dal sabbat dal
settem di, sanctifitgà sez da Dieu, è da chapir il senn ch’el dat al tema dals «set trombetas».
Tras la furma da l’approcci ch’è vegnì a quel, quest tema avra dal tuttafatg
l’intelligientscha da l’elecziun. Perquai ch’el porta la prova da l’accusaziun dal «pchà »
menziunà en Dan.8:12 cunter l’Assamblea cristiana, da Dieu. En effet, quests « set
chastisaments » na vegnian betg inflids da Dieu sch’i quest pèché na existiss betg. Ultra da
quai, en la glisch da Levitic 26, quests chastisaments èn giustifitgads tras l’odiar da sias
cumondas. En l’allianza veglia, Dieu aveva gia adoptà il medem principi, per chastiar
l’iniquità da l’Israel charnal infidel e corrutt. Il Dieu creatur e legislatur che na midia betg, ans
dat qua, ina bella prova. Las duas allianzas èn sutmissas a las medemas pretensiuns
d’obedienza e fidelità.
L’access al tema dals « trombetas » vegn a pussibilitar da mussar las condemnaziuns
successivas da tuttas las religiuns cristianas: catolicas, ortodoxas, protestantas dapi il 1843,
ma er adventistas dapi il 1994. El revela er il chastiment universal da la « sesta trombetta »
che vegn a las colpir ensemen avant la fin dal temp da grazia. Uschia sa po mesirar sia
impurtanza. La « settima trombetta » colliada cun il return dal Crist saja, l’acziun directa da
Dieu vegn tractada separadamain, sco il sabbat, en il chapitel 11, per vegnir lura sviluppada
vastamain en ils chapitels 18 e 19.
Dai ultims 17 tschientaners dapi il 321, u pli precis 1709 onns, 1522 onns èn stads
segnads dals maledicziuns chaschunadas da la transgressiun dal sabbat enfin sia restauraziun
programada per l’onn 1843 en il decret da Dan.8:14. E dapi questa data da sia restauraziun
enfin il return da Jesus-Christ il 2030, il sabbat ha porschiu sia benedicziun durant be 187
onns. Il sabbat ha uschia fatg pli ditg donn als umans infidels che bain als elets fidels. La
maledicziun prevala e quest tema ha perquai sia plazza en quest chapitel 8 che preschenta las
maledicziuns divinas.
Vers 3 : « Ed in auter anguel è vegnì, ed el è stà sin l’altar, cun in turibul d’aur; i è
vegnì dat blers profums, per ch’el ils offriss, cun las uras da tuts ils sogns, sin l’altar d’aur
ch’è avant il tron. »
En Daniel 8:13, suenter avair cità « il puobà spiert », ils sogns da la visiun evocavan il
« perpeten » che concernava il « sagrestia » celestial « intransmissibel » da Gesu-Crist,
segond Ebr.7:23. Sin la terra, dapi 538, il regim papal ha quel prendì a el segond Dan.8:11. En
1843, la reconciliaziun cun Gesu-Crist pretenda sia restituziun. Quai è il tema che nus tractain
en quest vers 3 che avra il tschiel e nus mussa Gesu-Crist en siu roll simbolich da suprem
sacerdot celestial intercessur per ils puccads da ses elets, e da quels suletts. Tegna en ment,
che sin la terra, tranter 538 e 1843, questa scena e quest roll èn parodiads e usurpads da
l’activitad dals paps catolics romans che succedan in l’auter en il temp, frustrand
cuntinuamain Dieu da ses legitims dretgs sovrans suprems.
Perquai ch'el vegn preschentà en quest capitel 8 e perquai ch'el ha cessà ensemen cun
l'abandun dal sabbat, quest tema da l'intercessiun da Jesus-Crist ans vegn preschentà, el er, sut
l'aspect da la maledicziun da l'arrêt da questa intercessiun per las multituds cristianas victimas
inconscia dal «di dal sulegl» pagan roman; quai, er e surtut, suenter sia midada da num
trompus e seducent: «dumengia»: di dal Segner. Ge, ma da tge segner? Hélas! Quell dad
ensut.
Vers 4 : « Il füm dals profums è sa stendì, cun las uras dals sants, da la maun da
l’angel avant Dieu. »
Las « parfums » che accompagnan « las uras dals sants » simboliseschan l’odur
agreabel dal sacrifici da Jesus-Christ. È sia dimostraziun d’amur e fedeltad che renda las uras
da ses elets agreabels per siu giudizi divin. Igl è da remartgar en quest vers l’impurtanza da
l’associaziun dals pleds « fumeglia » e « uras dals sants ». Quest detagl vegn utilisà en
Apo.9:2 per designar las uras dals fals cristians protestants, dapi la situaziun nova stabilida il
1843.
Quai che Dieu evozescha en quest verset è la situaziun che prevala tranter il temp
apostolic e la data maledetta dal 7 da mars 321. Avant l'abandon dal sabbat, Jesus retschaiva
las uras dals elets e interceda en ses num per els. Ella è ina maletga pedagogica che munta che
la relaziun verticala tranter Dieu e ses elets è mantegnida. Ella vegn ad esser uschia fin ch'els
testimonien fedeltad per sia persuna e si'instrucziun da vardad, vul dir, enfin il 321. En 1843,
il sacerdoci da Jesus va repigliar tutta sia activitad benedida en favur dals sants elets
adventists. Tuttina, tranter 321 e 1843, refurmaturs han profità da sia grazia, sco quels da
l’epoca da Tiatira.
Vers 5: « E l’angel ha piglià l’incenser, al ha emplenì cun il fieu da l’altar e l’ha
schitschà sin la terra. E i ha dà vuschs, tun, splendurs ed in terratrembel. »
L’aziun descritta è claramain violenta. Quai è quella da Jesus-Christ alla fin da siu
ministeri intercessur cur ch’arriva l’ura da la fin dal temp da grazia. Il roll da « l’altar » pren
fin, e « il fieu », imatg da la mort expiatoria da Jesus-Christ, è « schlià sin la terra »,
pretendend il chastiment da quels che l’han svalità, e per tscherts, disprezzà. La fin dal mund
marcada da l’intervenziun directa da Dieu è evocada qua tras la formula-clav revelada en
Apo.4:5 e Exo.19:16. Il survuolv da l’era cristiana s’achatta sin quest avveniment « adventist
» da Jesus-Christ.
Sco per il sabbat, il tema da l’intercessiun celestiala da Jesus-Christ vegn preschentà
sut l’aspect da la maledicziun da sia sentenzia tranter 321 e 1843. Ils sants che dumondan
l’Spirt davart el, en Dan.8:13, avevan bunas raschuns da vulair enconuscher il temp en il qual
il sacerdoci « perpeten » vegnia reprendì da Jesus-Christ.
Nota : Senza metter en dubi l’interpretaziun precedenta, ina segunda explicaziun
prenda tut ses sens. En questa segunda interpretaziun, la fin dal tema da l’intercessiun da
Jesus-Christ po vegnir colliada cun la data dal 7 da mars 321, mument nua l’abbandun dal
sabbat dals christians maina Dieu en ina gritta che vegn expiada tras il christianissem
occidental, tras ils « set trombettas » che vegnan a partir dal verset 6 che suonda. Questa
dubletta explicaziun è tant pli giustifitgada che l’abbandun dal sabbat porta consequenzas fin
la fin dal mund, en 2030, onn nua tras sia returnada visibla gloriusa, Jesus-Christ prendrà per
adina al regimen papal roman e si ultim sustegn protestant american, lur falsa pretensiun da
l’al servir e represchentar. Jesus reprendrà alura ses titel da « Chef » da l’Baselgia usurpà da la
papat. Infatti, cuntrari als elets fidels, ils cristians infidels decadids van ignorar il decret da
Dan.8:14 e sias consequenzas enfin la fin dal mund; quai giustifescha lur terur cura che Jesus
returna tenor l’instrucziun dad Apo.6:15-16. Avant 2030, las sis emprimas « trombetas »
s’ademplan tranter 321 e 2029. Tras la « sesta trombetta », ultim chastiment d’avertiment avant
l’exterminaziun finala, Dieu chastia fitg sever ils cristians rebels. Suenter quest sest
chastiment, el organisarà las cundiziuns da l’ultima prova da fe universala e en quest connex,
la glisch revelada vegn proclamada e enconuschenta da tut ils survivents. È davant ina vardad
demonstrada che ils elets ed ils decadids van alura cun lur libera tscherna avanzar davant ina
minaccia da mort vers lur sort finala che vegn a esser: la vita eterna per ils elets, la mort
definitiva ed absoluta per ils decadids.
Vers 6 : « E las set anghels che avevan las set trombetas sa preparan per sunar. »
A partir da quest vers, l’Spirit ans propon in nov survuol da l’era cristiana, prendend
sco tema ils « set trombettas » vul dir, « set chastis » successivs repartids durant l’era cristiana
dapi il 7 da mars 321, onn en il qual « il puccau » è stà uffizialmain e civilmain instaurà. Je
remartgescha che nel prolog da l’Apocalissi 1, « la vusch » da Crist è ella medema gia
cumparada al sun d’ina « trombetta ». Quest instrument duvrà per avisar il pievel, en Israel,
porta en el medem tutta la muntada da la revelaziun Apocalissi. L’avis metta en guardia
cunter las trappas dressadas da l’inimi.
Vers 7: « Il emprim sonet. E daventat chaltschina ed igl cun fieu mesclà cun saung,
ch’èn vegnì schitschads sin la terra; e la terz part da la terra è vegnida bruschada, e la terz
part dals utschels è vegnida bruschada, e mintga erva verda è vegnida bruschada. »
Emprim chastì: quai è succedì tranter 321 e 538, tras diversas invasiuns da l’imperi
roman da pievels numnads «barbars». Je retegn spezialmain il pievel dals «Huns» dal qual il
schef Attila sa numnava, cun raschun, il «flagel da Dieu». In flagel che ha mess ina part da
l’Europa a fieu e saung; il nord da la Gallia, il nord da l’Italia e la Pannonia (Croazia ed il vest
da l’Ungaria). El aveva per devisa, Ò quant famusa! «Là nua che miu chaval passa, l’erva na
crescha betg pli». Sias acziuns èn perfetgamain resumadas en quest vers 7; na manca nagut,
tut è là. « La glatsch » è il simbol da la devastaziun da las ragischs e « il fieu » quel da la
destrucziun da las materias consumablas. E naturalmain, « il sang schizzà sin la terra » è il
simbol da las vidas umanas mazzadas cun violenza. Il verb « schittà » indica la gritta dal Dieu
creatur, legislatur e salveder ch’inspirescha e dirigescha l’acziun suenter avair « schittà il fieu
da l’altar » en il vers 5.
En parallel, en Lev.26:14 fin 17, nus legin: «Ma scha vus non m’udais betg e non
metteis en pratica tuts quels cumonds, scha vus disprezais mas leschas, e scha vossa olma ha
en horur mas ordinaziuns, uschia ch’vus non pratichais tuts mes cumonds e ch’vus rompais
mia allianza, quai è lura quai ch’eu farà a vus. Eu trametterà sin vus la terrada, la
consumaziun e la fevra, che rendaran voss egls languischants e vossa olma suffrenta; e vus
semnarets en van vossas semenzas: vos inimis las mangiaràn. Eu volverà mia fatscha cunter
vus, e vus vegnits battids avant vos inimis; quels che vus odian dominaran sur vus, e vus
fugirets senza che in vus persequitescha.»
Vers 8 : « Il segund sunet. E quai che resembla ina gronda muntogna en flommas dal
fieu vegn lantschà en il mar; e la terz part dal mar daventa sang, »
Segund chastih : la clav da questas maletgs è en Jer.51:24-25 : « Je returnarà a
Babilonia ed a tuts ils abitants da la Caldea tut il mal ch'els han fatg a Sion sut tes egls, di
YaHWéH. Varda, jai hai resentiment cunter tai, muntogna da destrucziun, di YaHWéH, A tai
che destruivas tut la terra! Jai stendrà mia maun sin tai, Je tai rularà giu dals crap, Ed jai
farà da tai ina muntogna enflommada. » È en quest vers 8, che l’Spirit evoca il regimen
papal roman sut ses num simbolic da « Babilonia » che vegn ad apparair sut la furma
« Babilonia la gronda » en Apo.14:8, 17:5 e 18:2. « Il fieu » correspunda a sia persunalitad,
evocand tant quel che la consumarà al return dal Crist ed al giudizi final, sco er quel ch’ella
utilisescha per inflamar d’odì quels che l’approvan e la sustegnan: ils monarcs europeics ed
lur pievels catolics. Qua sco en Daniel, « la mar » represchenta l’umanitad concernada da la
cuverta profetica; l’umanitad dals pievels anonims essenzialmain restads pagans malgrà las
conversiuns cristianas apparentas realisadas. La prima consequenza da l’instituziun dal
regimen papal, il 538, è dad aggressar pievels per als convertir cun la forza militara armada. Il
pled « muntogna » designescha ina potenta difficultad geografica. Quai è quel ch’è adattà per
definir il regimen papal che, inimih da Dieu, è tuttina stà suscità da sia voluntad divina; quai
per dar ina induriziun a la vita religiusa dals cristians infidels tradì tras persecuziuns,
suffrientschas e morts tranter els e ils pövels esters da religius differentas. La religiusa
sfurzada è ina novitad dovrada a la transgressiun dal sonch sabbat da Dieu. Ad el èn da
resguardar ils massachers inutilas dals conversions sfurzadas fatgas da Charlemagne e las
urdens da las Cruschadas dirigidas cunter ils pövels musulmans, lantschadas dal papa Urban
II; tuttas chaussas profetisadas en questa « segunda trumba ».
Vers 9: « e la terz part da las creatiras ch’eran en la mar e ch’avevan vita è morta, e
la terz part dals navs è peri ».
Las consequenzas èn universalas e vegnan a durar fin la fin dal mund. Las pleds
« mar » e « navs » vegnan a chattar lur senn en ils cumbats cun ils musulmans da la Mar
Mediterrana, ma er cun ils pievels africans e sud-americans nua che la fe catholica
conquistanta imponida darà lieu a terribels massacres dals populaziuns indigenas.
En parallel nus lein en Lev.26:18 fin 20: « Sche, malgrà quai, vus na m'udais betg, jau
chastiarà set giadas pli per voss pchàds. Jau romperà l'orghel da vossa forza, jau renderà
voss tschiel sco fier, e vossa terra sco aram. Vossa forza s'extingarà inutilmain, vossa terra
na darà betg ses products, e las plantas da la terra na daràn betg lur fruits.» En quest verset,
Dieu annunzia in induriment religiös che en l’epoca cristiana s’ademplescha tras il passadi da
Roma dal paganissem al papissem. Remartgain l’interess che en l’occasiun da questa midada,
la dominaziun romana banduna il « Capitol » per installar la papatad en il palaz dal Lateran
situà precisamain sin il « Caelius », vul dir, il tschiel. Il regim dur papal conferma
l’induriment religiös profetisà. Il frut da la cretta cristiana è midà. La dolcezza dal Crist è
remplazzada cun l’agressivitad e la crudeltad; e la fidaivladad per la vardad sa transfurma en
infidaivladad ed en zel per la mendazia religiussa.
Vers 10: « Il terz sunet. E crudet dal tschiel ina gronda staila ardenta sco in fanal; e
ella crudet sin il terz dals flums e sin las funtaunas da las auas. »
Tertg chastiment : Il mal generà s’intensifitgescha e cuntanscha si’apogè vers la fin dal
temp medieval. Ils progress da l’imprenta meccanica favuriseschan la publicaziun da la Bibla
santa. Cura ch’els la leschan, els elets chattan las vardads ch’ella mussa. Ella justifiescha
uschia il roll dals « dus testimonis » che Dieu dat ad ella en Apo.11:3 : « Jau darà a mes dus
testimonis il pussibel da profetisar, vestgids cun sacs, durant milli duschent sessanta dis. »
Favurend sias atgnas dogmas religiusas, la fe catholica, sa basa sin la Bibla mo per
justifieschar ils nums dals sants ch’ella fa adorar dals ses sudits. Perquai ch’il possess d’ina
Bibla è condemnà da quella ed ella expona il possessur a la tortura ed a la mort. È la scuverta
da la vardad biblica che justifiescha l’imagin en quest verset : « Ed el è crudà dal tschiel
ina gronda staila ardenta sco ina flomma». Il fieu è ancura tar l’imagen da Roma simbolisada
questa giada d’ina « gronda staila ardenta » sco la « gronda muntogna enflommada ». Il pled
« staila» revela sia pretensiun da « illuminar la terra » religiosamain tenor Gen.1:15; e quai
en num da Jesus-Christ dal qual ella sa recloma a l’imagen dal ver « flomma », purtader da
glisch al qual el è cumpareglià en Apo.21:23. Ella è adina era « gronda» sco a ses
cumenzaments, ma ses fieu persecutur è sa rinforzà, passond da la situaziun « enflommà » a
quel dad’ « ardent». L’explicaziun è simpla, denunziada da la Bibla, sia ira è tant pli gronda
ch’ella è sfurzada da s’opponer avertamain ad elets da Dieu. Quai che tenor Apo.12:15-16 la
sfurza da passar da la strategia dal « serpaint » rus e trompus, a quella dal « dragun »
avertamain persecutur. Ses adversaris n’èn betg mo ils elets pacifics ed ubidients da Dieu, i
dat era e surtut en vista da quella, in fals protestantissem, pli politic che religius, perquai ch’el
ignora las ordinaziuns dadas da Gesu-Crist e prendend armas, el mazza, massacra tant sco il
champ catolic. Il « terz dals flums » uschè, ina part da las populaziuns da l’Europa cristiana,
subescha l’agressiun catolica sco era « las funtaunas da l'aua ». Il model da questas funtaunas
d’aua è Dieu sez tenor Jer.2:13 : « Perche mia pievel ha commess in pèr pchads: Els m'han
bandunà, jau che sun ina funtauna d'aua viva, per sa cavar tschintgiras, tschintgiras
sfraccadas, che na tegnan betg l'aua. » Al plural, en quest verset, l’Spirit designescha cun
« las funtaunas da l'aua » ils elets furmads a l’imagen da Dieu. Gion 7:38 conferma, cun dir :
« Quel che crea en mai, flums d'aua viva vegnan a scular da ses sain, sco che disch la
Scrittira. » Questa expressiun mussa er cun il det la pratica dal battaisem dals uffants che gia
da lur naschientscha, senza vegnir consultads, retschaivan in’etichetta religiusa che vegn a far
dad els ils subjects d’ina causa religiusa betg tschernida. Creschend, els vegnan in di a prender
armas e a mazzar adversaris perquai che lur etichetta religiusa pretenda quai da els. La Bibla
condamna quest principi perquai ch’ella declera : « Quel chi craja e chi vegn batagà vegn
salvà, ma quel chi na craja betg vegn condannà (Marc 16:16) ».
Vers 11: « Il num da questa staila è Absint; e la terz part da las auas è daventada
absint, e blers umans sun morts per las auas, perquai ch'ellas eran daventadas amaras. »
En cuntrast cun l'aua pura e dischadenta che designescha la Bibla, pleds scritts da
Dieu, l'instrucziun catolica è cumparegliada cun « l’absint », in bever amar, toxich, e
finamortgant; quai è giustifitgà perquai la fin da quest'instrucziun sarà il fieu da la « segunda
mort dal giudizi final ». Ina part, « il terz » dals umans, è transfurmada tras l'instrucziun
catolica u falsamain protestanta retschavida. « Las aualas » èn tant ils umans sco er
l'instrucziun biblica. En il 16avel a tschientaner, ils gruppas protestantas armadas fan in
nausch diever da la Bibla e da sia instrucziun, e en l'imatge da quest verset, ils umans vegnan
mazzads dals umans e dal fals instrucziun religius. Quai, perquai che ils umans e l'instrucziun
religius èn daventads amars. En declerar che las « las aualas eran daventadas amaras », Dieu
apporta ina resposta ad in’accusaziun dal « suspet da gelusia » restada en suspens dapi
Apo.6:6 en il 3. sigill. El conferma, a l’ura nua sia plaid scrit vegn a far quai, l’accusaziun
d’adulteri ch’el porta cunter l’Assamblea dapi il 7 Mars 321 che precedeva l’epoca da
l’adulteri uffizialisà religiosamain numnada Pergame en Apo.2:12 per 538.
En parallel, nus lein en Lev.26:21-22 : « Sche vus resistais a mai e na vulessas betg ma
tadlar, eu vus colpess set giadas dapli tenor voss puccaus. Eu tramettess cunter vus ils
animals dals champs, ils quals vus privian da voss uffants, destruian voss muvel e vus
redugian ad in pitschen dumber; e voss vias daventian desertas. » L’studim parallel da
Lev.26 e da la 3. trombetta d’Apocaliss revela il giudizi che Dieu porta sin l’entschatta dal
temp da la Reforma. Ses elets veritabels restan pacifics e resignads, acceptond la mort u la
captivitad sco martirs veritabels. Ma ordaifer lur exempel sublim, el na ves betg auter che
« bestias » crudels che s''affrontan, il pli savens, per orghel persunal, e che mazzan umens cun
la ferocia dals fiars carnivors. Questa idea prendrà furma en Apo.13:1 e 11. Quai è l''apogè dal
temp nua che, en la norma da l’afflicziun, l''Eletta è manada « en il desert » (= prova) en
Apo.12:6-14 cun ils « dus testimonis » biblics scritts da Dieu d''Apo.11:3. Il reginam
intolerant da la papatà profetisà per 1260 onns va a finir.
Vers 12: « Il quart ha sunà. E la terz part dal sulegl è stada colpida, e la terz part da
la glina, e la terz part dals stailgs, per che la terz part saja stada stgirida, e che il di perda
ina terz part da sia clarità, e la notg medemamain. »
Quart chastiment: L’Spirit met qua en maletg la « granda tribulaziun » annunziada en
Apo.2:22. En simbols, el ans revela ses effects: en part, « il sulegl », simbol da la glisch da
Dieu è colpì. Era, en part, « la glina », simbol dal champ religiùs da las tenebras che pertutga,
en 1793, catolics e protestants ipocrits, è eri colpì. Sut il simbol « stailas », ina part dals
cristians numnads per illuminar la terra è individualmain eri colpida. Tgi po alura uschia
colpir la varda e la falsa glisch religiùsa cristiana? Resposta : l'ideologia da l'ateissem
considerada sco la granda glisch da l'epoca. Sia glisch eclipsescha tut las autras. Ils scritturs
che scrivan cudeschs davart quest tema èn stimads fitg e numnads els sezs « glischs », sco
Voltaire e Montesquieu. Malgrà quai, questa glisch destruescha, en emprim lieu, vidas
umanas en massa cun versar sang a flums. Suenter la testa dal retg Louis XVI e quella da sia
dunna Marie-Antoinette, quellas dals praticants catolics e protestants crudan a lur turn sut las
ghigliotinas dals revoluziunars. Quest act da giustia divina na giustifitgescha betg l'ateissem ;
ma la fin giustifitgescha ils meds, e Dieu na po batter ils tirans che cun opposar ina tirannia
superiura, pli pussanta e pli ferma. « La pussanza e la forza » è al Signur in Apo.7:12.
En parallel, nus legin in Lev.26:23 fin 25 : « Sche quests chastisaments na vus
corregian betg e scha vus resisteis a mai, eau resistarà era a vus e vus colparà set giadas pli
per voss pucaus. Jau farà vegnir cunter vus la spada, che vegn a far vendetga da mia
allianza ; cura cha vus assembler in vossas citads, jau trametterà la pestilenza tar vus, e vus
vegnits mess en ils mauns da l’inimitg. ». « La spada che vegn a far vendetga da mia
allianza », quai è propi il roll che Dieu ha dat al regimen ateistic naziunal franzos en
cuntrastar las testas culpablas d’adulteri spiritual commess envers el. Sco la pestilenza dal
verset, quest regimen ateistic ha mess en moviment in principi d’execuziun massiva uschia
che ils butchers dad ina veta daventavan las victimas dal di suandant. Suenter quest principi,
quest regimen infernal pareva da devorar l’entira umanitad en la mort. Perquai, Dieu va a dar
ad el il num « abiss », la « bestia che monta or da l’abiss », in Apo.11:7 nua el sviluppa ses
tema. Quai perquai en Gen.1:2, quest num designescha la terra senza vita, senza furma,
caotica e che a lunga vista, la destrucziun sistematica empreisa dal regim atei reproduiria. A
titel d’exempel, nus chattain il destin da la Vendée catolica e monarchista renumnada « Vengé
» dals revoluziunaris, ils quals avevan il project da far ina terra desolada e nunabitada.
Vers 13: «Jau guardet e udit ina evla che sgulava en mez il tschiel, dischand cun ina
vusch ferma: Guai, guai, guai als abitants da la terra, pervi dals auters suns da la trombetta
dals trais anguels che van a sunar!»
La Revoluziun Franzosa ha produc ses effects mortals, ma ella ha cuntanschì il intent
vulì da Dieu. Ella ha fatg cesser la tirannia religiusa, e suenter ella, la toleranza è sa mussada.
Quai è il mument nua, tenor Apo.13:3, « la bestia dal mar » catolic è stà « blessada a mort
ma sanada » pervia da la pussanta autoritad da « l’evla » napoleonic, preschentà en quest
verset, che l’ha reabilità cun ses Concordat. « in utschè che sgulava en mez al tschiel»
simbolisescha l’apogè da la dominaziun da l’imperatur Napoleon 1er. El ha extendì sia
dominaziun sin tuts ils pievels europeics ed ha dà enzatge enavant cunter la Russia. Questa
tschernida ans propona ina granda precisiun davart la dataziun dals eveniments, il period 1800
fin 1814 è uschia suggerì. Las enormas consequenzas da quest reginavel furman in ferm punct
da referenza che giustifitgescha uschia l’arrivada sin la data centrala da Daniel 8:14, 1843.
Quest impurtant reginavel da l’istorgia dal pajais da la Frantscha daventa, per Dieu, purtader
d’ina terribla annunzia, damai ch’après el, la cretta cristiana universala vegn ad entrar en il
temp nua ch’ella vegn ad esser colpada da Dieu tras trais grondas « disgrazias ». Repetì trais
giadas, quai è la perfecziun dal « disgrazia » ; quai perquai ch’entrand en l’onn 1843, sco
Apo.3:2 mussa, Dieu pretenda dals cristians, che pretendan la salvaziun da Jesus-Christ,
ch’els finiseschan, enfin, la Reforma cumenzada dapi 1170, data nua che Pierre Valdo ha
restituì integraivlamain la vardad biblica, e ch’els produeschan « ovras perfettas » ; questa
perfecziun essend pretendida en Apo.3:2 e dal decret da Daniel 8:14. Las consequenzas da sia
entrada en applicaziun cumparan qua sut la furma da trais grond « disgrazias » che nus vegnin
ussa a studegar separadamain. Jau precisesch anc che quai che fa da questa perioda da pasch
religiusa, paradoxalmain, in grond « disgrazia », è l’ierta da l’ateissem naziunal franzos che
penetrescha e va, enfin la fin dal mund, penetrar las mentas umanas occidentalas. Quai na va
betg ad als gidar per realisar las refurmas pretendidas da Dieu a partir da 1843. Ma gia, il
« sisavel sigil » d’Apo.6:13 aveva illustrà il emprim da quests « disgrazias » tras l’imagen
d’ina « crudada da stailas » cumparegliadas cun « figs verds », uschia ch’els n’han betg
acceptà la madireziun spirituala cumpletta pretendida da Dieu a partir dal 1843. E il segn
celestial d’avertiment da Dieu è vegnì dat ils 13 da november 1833 parallelamain al temp
propost per l’annunzia da las trais grondas « disgrazias » dal verset studegà.
En sia revelaziun, l’Spirt evoca l’expressiun «abitants da la terra» per designar ils
umans visads dals trais grond « disgrazias» profetisads. Essend separads da Dieu e dividids
per lur incredulitad e lur puccau, l’Spirt als collia cun «la terra ». Al cuntrari, Gesu
designescha ses veras elets fidels cun l’expressiun « citadins dal reginavel dals tschiels » ; lur
patria n’è betg « la terra » ma « il tschiel » nua che Gesu ha « preparà in lieu » suondont
Gion 14:2-3. Uschia mintga giada che questa expressiun « abitants da la terra » vegn
menziunada en l’Apocaliss, è quai per designar l’umanitad rebellanta separada da Dieu en
Jesus-Christ.
Apocaliss 9: las 5avel e 6avel trombetas
Il « emprim » ed il « segund grond maletg »
La 5ème trombetta : Le « emprim grond malur »
per ils protestants (1843) ed ils adventists (1994)
Remartga : En emprima lectura, quest tema da la « 5ème trompeta » preschenta en
maletgs simbolics il giudizi che Dieu fa davart las religiuns protestantas ch’èn crudadas en
disgrazia dapi la primavaira 1843. Ma el porta ulteriuras instrucziuns che conferman las
annunzias profeticas dadas a nossa sora adventista dal settem di, madama Ellen Gould White
che Jesus aveva tschernida per messagera. Sia ovra profetica illuminava spezialmain il temp
da l’ultima prova da fe finala; sias prediczuns vegnan a vegnir confermadas en quest messadi.
Ma quai che nossa sora na saveva betg, è che ina terza spetgna adventista era programada da
Dieu per metter a prova la baselgia adventista dal settem di sezza. Cert, questa terza spetgna
n’ha betg prendì il svilup public da las duas precedantas, ma l’amplezza da las novas vardads
reveladas che èn colliadas cun ella cumpensan questa apparenta flaivlezza. Perquai, essend
stada testada da Jesus-Christus tranter 1983 e 1991 a Valence-sur-Rhône, en Frantscha, e sin
l’Illa da Mauritius, suenter ses refus da sias ultimas glischs profeticas, l’adventissem
institziunal uffizial docent è stà « vomì » dal Salvader dals anims il 1994, data construida tras
l’utilisaziun dals « tschintg mais » profetics dals versets 5 e 10 da quest capitel 9. Perquai, en
segunda lectura, quest giudizi imaginà fatg dal Segner cunter ils divers aspects da la cretta
protestanta s’applica a l’adventissem dal settem di institucional ch’è crudà en l’apostasia, a sia
vouta, tras in refus da la glisch profetica divina; quai, malgrà ils avertiments dads d’Ellen G.
White en il capitel « il refus da la glisch » da si’ovra adressada als magisters adventists « Il
Ministeri Evangelic ». Il 1995, l’allianza uffiziala da l’adventissem cun il protestantissem è
vegnida a confermar il giust giudizi profetizà da Dieu. Da remartgar il fatg che las duas ruinas
han la medema causa: il refus ed il disprezi per la plaid profetica proposta da Dieu, tras in
servitur ch’el ha tschernì per questa lavur.
Il « disgrazia » è l’ura dal mal dal qual l’instigator ed inspiratur è Satan l’inimic da
Gesù e da ses sants elets. L’Spirt ans rivelerà en imatg, co che daventa in discipel da Gesù-
Crist cur ch’el è refusà da el per vegnir lià al diavel; quai che constituescha alura, in ver grond
« disgrazia ».
Vers 1: « Il quint sunet. E jau hai vis ina staila ch'era crudada dal tschiel sin la terra.
La clav da la funtana dal abiss gli è vegnida dada, »
In « tschintgavel », ma in grond avertiment è adressà als elets da Cristo separads dapi il
1844. « La staila ch’era crudada dal tschiel » n’è betg « la staila Assenz » dal capitul
precedent che n’è betg « crudada », « sin la terra », ma
« sin las flums e las funtaunas d’auas ». Quella è quella da l’epoca « Sardes » nua che Gesuà
regorda ch’el « tegna las set stailas en sias mans ». Per ses « ovras » decleradas
« imperfettas », Gesuà ha schlitschà giu, « la staila » dal messagier protestant.
La prova adventista è stada marcada en primavaira 1843 cun la fin d’ina emprima
spetgada dal return da Gesu-Crist. Ina segunda spetgada da quest return ha prendì fin ils 22
d’october 1844. Be suenter questa segunda prova ha Dieu als victurs la savida e la pratica
da ses sonch sabbat da sonda. Quest sabbat ha alura prendì il roll dal « sigil da Dieu» che
vegn cità en il vers 4 da quest capitel 9. Il sigillar da ses serviturs ha uschia cumenzà suenter
la fin da la segunda prova, en l’atun 1844. L’idea è la suandanta: l’expressiun «che era
crudada» tschenta la data da la primavaira 1843, fin dal decret da Dan.8:14 e fin da la primera
prova adventistica, en cuntrast cun quella da l’atun 1844 che marca il cumenzament dal
sigillar dals elets victurs e quel dal tema da questa «5a trombetta», dal qual intent per Dieu è
da revelar la caduta da la cretta protestanta e quella da l’adventissem che farà allianza cun el
suenter il 1994, fin dals «tschintg mais » profetisà en ils versets 5 e 10. Uschia, cura che ils «
tschintg mais » da quest tema cumenzan en l’atun 1844, cuntest dal cumenzament dal sigill,
en tema principal, la cretta protestanta « era crudada » avant questa data, dal primavaira
1843. Ins consta allura quant ch’il revelaziun divina respecta en moda precisa ils fatgs istorics
realisads. Las duas datas 1843 e 1844 han mintga ina rolla precisa che è colliada cun ellas.
Laschada da Gesu che la libra al diavel, la cretta protestanta è crudada en il «puz» u
«las profunditads da Satan» catolics che ils Reformaders denunziavan els sezs al temp da la
Reforma en Apo.2:24. Sutilmain, en dir ch'ella cruda «sin la terra», l'Spirt conferma
l'identitad da la cretta protestanta simbolisada dal pled «terra » che regorda sia sortida dal
catolicissem numnà « mar » en Apo.13 e 10:2. En il messadi da « Filadelfia», Jesus
preschenta « portas » avertas u serradas. Qua, ina clav als avra in via bler differenta perquai
ch’ella als fa cuntanscher « l’abiss » simbol da la dispariziun da la vita. Ei l’ura, per els, « la
glisch daventa stgir » e « ils stgirs daventan glisch ». Adoptond en ereditad ils principis da las
pensadas filosoficas republicanas, els perdan da vista la santezza reala da la fei purifitgada dal
saung da Jesus-Christ. Remartgain la precisiun « a gli vegnì ». Quel che dat a mintgin
tenor sias ovras, è Gesu-Crist il güdisch divin. Perche el è er quel, il guardiand da las clavs;
« la clav da David » per ils elets benedids il 1873 e 1994, suainter Apoc.3:7, e « la clav da
l’abiss » per ils decaduts dal 1843 e 1994.
Vers 2: « ed ella ha avert il pozz da l’abiss. E dal pozz è sortida ina fumeglia, sco la
fumeglia d’ina gronda furnascha; e il sulegl e l’aria èn stads stgirants da la fumeglia dal
pozz. »
La cretta protestanta midà patrun e destin, e sias ovras èn er midadas. Uschia ella catta
il destin pauc envidabel da stuair patir la destrucziun dal giudizi final tras il « fieu » da la
« segunda mort » che vegnà menziunà en Apo.19:20 e 20:10. Prend l’imagen « d’in lag da
fieu e sulfur » quest « fieu » dal giudizi final vegn ad esser ina « gronda furnascha » che
minatescha ils transgressurs dals cumonds da Dieu dapi lur proclamaziun sin il munt Sinai
tenor Exo.19:18: « Il munt da Sinaï era tut en fum, perquai ch’il Eternel era ids giu en mes-
tgira dal fieu; questa fum sa levava sco la fum dad ina furnascha, e tut il munt tremblava
cun violenza.» L’Spirt utilisescha puspè la tecnica cinematografica numnada « flash-back », il
return enavos, che revela las ovras realisadas durant che, anc en vita, ils decadids servivan al
diavel. Il pled « fum » ha qua in dupl sens : quel dal fieu da « la gronda furnascha » davart il
qual nus legin en Apo.14:11 : « E la fum da lur turmaint sa leva en ils tschancels dals
tschancels; e els n’han nagin repaus ni di ni notg, quels che aduran la bestia e sia imatg, e
mintgin che retschaiva la marca da ses num », ma er quel dals « uraziuns dals sants » tenor
Apo.5:8, qua, quellas dals fals sants. Perche ina abundanta activitad religiusa manifestada tras
uraris justifiescha questas pleds che Jesus ad ella s'adressescha en Sardes, l'onn 1843 : « Ti
passes per esser vivent; e ti es mort ». Mort, e duas giadas mort, damai che la mort suggerida
è « la segunda mort » dal « güdizi final ». Questa activitad religiusa engiana tuts suletra Dieu
e ses elets ch’el illuminescha. Questa enganna generalisada è « l’intox » sco che disch il mund
modern. Ed è propi l’idea d’ina intoxication che l’Spirit suggerescha cun l’imagen da « la
fum » che sa spargia en « l’aria » enfin da smatgirar « il sulegl ». Sche quest ultim è il simbol
da la dretga glisch divina, quel da « l’aria » designescha il domini reservà dal diavel, numnà
« il prinzi da la pussanza da l’aria » en Eph.2:2, e che Gesum numna « il prinzi da quest
mund » en Gion 12:31 e 16:11. En il mund, l’intox ha per fin da mascharar vardets che ston
restar secretas. Sin il plan religius, è la medema chaussa : la vardet è mo per l’elecziun. La
multiplicaziun dals grupps protestants ha en effect l’efficienza da mascharar l’existenza da
la fei adventista dal settem di ; quai enfin il 1995 cura ch’els l’han accogliada en lur rang per
sia « grand malura ». En questa nova situaziun spirituala, els vegnan ad esser las victimas da
la segunda mort che transformescha en furnas ardent la surfatscha da la terra. Il messadi è
terrifiant e sa chapir che Dieu n’al ha betg preschentà cleramain. El è reservà als elegids per
ch’els chapeschan a tge sort ch’els èn sfuggids.
Vers 3: « Da la fum ein sortidas cavalettas, che sa repartan sin la terra; e ad ellas eis
dat ina pussanza sco la pussanza che han ils scorpius da la terra.»
Las uraris simbolisadas tras « la fum » sortan da las buochas e da las mentals dals
protestants decaduts, uschia d'umans e dunans simbolisads sco « saltagrillas » pervia da lur
grond dumber. Quai èn effectivamain multituds da creatiras umanas che sun crudadas il 1843
e jau al regord, il 1833, diesch onns pli baud, il Segner aveva dat ina idea da questa multitud
tras « la crudada da las stailas » realisada la notg dal 13 da november 1833 entre mesa notg e
las 5 dal matg, tenor il testimoni ocular istoric. Anc ina giada, l'expressiun « sin la terra »
porta il dubel senn da l’extensiun terestra e da l’identitad protestanta. Tgi che apprezescha las
« saltagrillas » devastantas e ravagiusas? Betg ils agriculturs, e Dieus n’apprezescha betg pli
ils credents che al tradan e lavuran cun l’adversari per destruir sia ragisch d’elets, perquai
ch’il simbol vegn applitgà a quels. Lura, en Ezechieel 2, quest curt capitel da 10 versets, il
pled « rebel » vegn menziunà 6 giadas per designar las « rebel» Gidieus che Dieu tracta
« d’spinas, d’spazzas e d’scorpions». Qua, quest term « scorpion» concerna ils rebels
protestants. En il verset 3, l'allusiun a si poder preparescha l'utilisaziun d'in simbol subtil dals
pli impurtants. Il poder dals « scorpions» è da pichar mortalmain lur victimas cun il stgavel da
lur « cua». E quest pled « cua » prend en la pensada divina, ina muntada fundamentala
revelada en Isaia 9:14 : « il profet che mussa la manzegna è la cua ». Ils animals utiliseschan
lur « cua» per chatschar e sflizar las muscas ed auters insects parasits che ls’infastideschan.
Qua sa chatta l’imagin da la falsa « profetessa Jezabel» che passa ses temp a sflizar e far patir
Dieu e ses serviturs infidels engianads. La pratica da l’autoflagellaziun per expiar il puchià fa
part dals enseignaments da la fe catholica. En Apo.11:1, l’Spirt conferma questa comparaziun
cun utilisar il pled « canna» al qual la clav Esaïe 9:14 dat la medema muntada sco il pled
« cua». Questa maletg da la baselgia papala vala er, dapi il 1844, per ils cretgs protestants
decadids daventads per Dieu profets che mussan la manzegna uschia, fals profets. Il pled
« cua » vegnà suggerì vegn claramain cità en il vers 10.
La construcziun da la 3a spetgada adventistica
(questa giada, dal settem di)
Vers 4: «Als è vegnì ditg da nu far donn a l’erba da la terra, ni a nagina verdura, ni a
nagin utschè, mabain be als umans che n’avevan betg il sigil da Dieu sin la frunt. »
Quests « sauterellas» nu devoran betg la verdura, mabain els èn nuschaivels per ils
umans che n’èn betg protegids dal « sigil da Dieu». Questa menziun dal «sigil da Dieu»
conferma il context da l’epoca gia pertutgada en Apo.7. Ils messadis èn uschia parallel, il
chapitel 7 pertutgant ils elets sigillads ed il chapitel 9, ils decaduts bandunads. Je regorda che
tenor Matt.24:24, è impossibel da seducir in elec autentic. Ils fals profets sa seducan uschia in
l’auter.
La precisiun, «il sigil da Dieu sin la fatscha», indica il cumenzament dal sigillar dals
serviturs adventists elegids da Dieu uschia, ils 23 d'october 1844. Il detagl è menziunà exact
avant la citaziun dal period dals «tschintg mais» profetics dal vers che suonda; ina durada da
150 onns reals che vegnan a sa basar sin questa data.
Vers 5: « Igl è vegnì ad els, betg da ls mazzar, mabain da ls tormentar
durant tschintg mais; e il torment ch'ellas causavan era sco il torment ch'in scorpion causa,
cur ch'el punga in uman. »
Il messadi da Dieu rimna en sia maletga acziuns cumplitgadas en temp differents; quai
confunda e renda difficila l'interpretaziun maletgada. Ma cura che questa tecnica è chapida e
recepida, il messadi daventa fitg cler. Quest vers 5 è stà la basa da mia annunzia dal return da
Jesus-Christ per il 1994. Ins chatta qua ils prezius « tschintg mais » profetics che, cumenzond
en 1844, pussibiliteschan da stabilir la data 1994. Malgra quai, per realisar il project da Dieu,
jau stovet absolutamain colliar cun questa data il return glorius da Jesus-Christ. Uschia,
parzialmain cecà davart ina precisiun dal text che avess rendì questa speranza impossibla, jau
hai perserverà en la direcziun vulida da mes Creatur. En effet, il text precisa: « els han
survegnì, betg da als mazzar, mabain da als tormentar durant tschintg mais ». La precisiun
« betg dad els mazzar » na permetteva betg d’incluir il tema da la « 6avel trombetta », ina
guerra monstrosa ch’mazza, en il temp cuvert da la «5avel trombetta »; il temp da 150 onns
reals. Ma en ses temp, William Miller era gia parzialmain scursanì per cumplitgar in’acziun
vulida da Dieu; scuprir ina sbaglia che pussibilitescha da reanimar la speranza dal return dal
Crist per l’atun 1844; ina sbaglia falsa, damai che ils calculs inizials che stabilischan l’atun
1843 èn confermads oz en noss ultims calculs. La voluntad e la pussanza da Dieu èn
suveranas e fortunadamain per ses elets, nagut e nagin na po impedir ses project. Il fatg è che
questa sbaglia d’annunzia ha manà l’adventissem uffizial a testimoniar, il 1991, in’attitudina
da disprezi vers ina speranza dal return da Jesus-Christ annunzià per il 1994. E il pli nausch
per ils adventists è dad esser stads privads da l’ultima glisch profetica che sclerescha,
integralmain, ils 34 chapitels dals cudeschs Daniel e Apocalypse, sco che mintgin po oz avair
la prova cun leger il preschent document. Cun quai, els èn er privads da las autras novas
glischs che Dieu m’ha dadas dapi l’atun 2018 davart sia lescha e davart il return dal Crist che
returnarà, nus savain ussa, l’atun 2030; e quai sin novas basas separadas da la construcziun
profetica da Daniel e Apocalypse. Tranter 1982 e 1991, per mai, ils tschintg mais eran
colliads a l’activitad dals fals profets che duain cuntinuar fin il return da Jesus-Christ.
Cunvints da quest motiv, d’autra vart giustifitgà, jau n’hai betg vis la restricziun dal temp che
l’interdicziun « da mazzar » imponava. E a quella epoca la data 1994 represchentava l’onn
2000 da la varda naschientscha da Jesus-Christ. Jau agiunt che nagin, avant mai, n’ha
identifitgà la causa da mia sbagl; quai che conferma in adempliment conform a la voluntad da
Dieu. Puspè portain nossa attenziun sin la precisiun « ma dad els turmentar durant tschintg
mais ». La formula è extremamainta engiana perquai ch’il « turment » dal qual è discurrì na
vegn betg patì da las victimas durant ils « tschintg mais » profetisads. Il « turment » al qual
l’Spirit fa allusiun vegn infligì als decaduts durant il giudizi final, nua ch’el vegn causà da las
brusadas da « la tana dal fieu », castitg da la « la segunda mort ». Quest « turment » è
annunzià en il messadi dal terz anghel dad Apo.14:10-11 che il vers precedent evocava cun
citar « la fum » « da lur turment » ; in messadi che ils adventists enconuschan bain perquai
ch'el furma in element da lur missiun universala. Enconuschent avant maun la decadenza da
quest adventissem uffizial, sutigl, l'Spirit di en quest messadi « el beivra, el era, dal vin da la
furia da Dieu versà senza mesclada en la scadiola da sia ira, ed el vegn turmentà en il fieu ed
en il solfrà avant ils soings anghels ed avant l’Agnè ». Questa precisiun « el era » tschenta
successivamain la fida protestanta, lura l'adventissem uffizial infidel rejectà il 1994 da Jesus-
Christ sez. Dapi questa data, en confirmaziun da sia maledicziun, quest nov « rebel» ha unì a
l’allianza ecumenica che regruppa ils catolics e ils protestants gia separads da Dieu. Ma avant
la caduta da l’adventissem uffizial, la formula « el era » s’applicava als protestants decaduts,
perquai ch’els eran crudads il 1844 ed avevan da uss enavant da partir la sort dals catolics,
dals ortodoxs e dals fals Jews. En effet, « el era » concerna tut ils non-catolics che onureschan
la baselgia catolica da Roma, entrand en sia allianza ecumenica ed onurand las ordinanzas da
Constantin 1el : ses « di da sul » dominicai, e natal, (nadal dals 25 da december). Cun
tscherner la furma dal singular « el era », plitost che ses plural « els era », l’Spirt ans regorda
che la tscherna religiusa è ina tscherna individuala che responsabilisescha, giustifitgescha u
culpabilisescha vers Dieu, l’individi, e betg, la communitad ; sco « Noe, Daniel e Giobchi na
salvassan nagins uffants ne figlias » suondant Ez.14:18.
Ils tourments da la segunda mort dal giudizi final
Vers 6: «En quels dis, ils umans tschertaran la mort, e na la chattan betg; els
desideran murir, e la mort fugia dad els.»
Las ideas sa sequenzan logicamain. Suand ch’el ha menziunà ils « turmaints da la
segunda mort », il Spiert profetizescha en quest verset 6, davart ils dis da sia applicaziun, che
vegnan a la fin dal 7avelème milleni, visads cun l’expressiun « en quels dis- ». El ans revela
alura las particularitads da quest castig final temì al pli aut grad. « Ils umans tschertaran la
mort, ma els na chattaran betg; els desideran da murir, e la mort fugirà lontan dad els ».
Quai ch’ils essers umans na san betg è che il corp da la resurrecziun dals malvads avra
caracteristicas fitg differentas da quellas dals corps carnals actuals. Per lur castig final, il Dieu
creatur recrearà lur vita rendend la abla da sa prolongar en in stadi conschent fin la
destrucziun da lur ultim atom. Ultra da quai, la lunghezza dal temp da suffriment vegn
adattada individualmain per mintga individi, en funcziun dal verdict pronunzià davart sia
culpabilitad individuala. Marc 9:47-48 conferma en quests terms: « esser schliettà en la
gehenna, nua che lur verm na mora mai, e nua che il fieu na s'extingua mai.» Igl è da
remartgar che la cretta protestanta parta cun la baselgia catolica blers dogmas religius
mendazhs, ultra da la dumengia, emprim di consacrà al repaus, dat la cretta en l’immortalitad
da l’olma, che maina ils protestants a crer en l’existenza da l’infern mussà dals catolics.
Uschia, la minazza catolica da l’infern nua che, eternamain, ils damnads èn tormentads en il
fieu, minazza che ha suttamess tut ils monarcs da las terras cristianas, aveva in pau da vair,
ma surtut bler da fals. Perquai che, en emprim lieu, l’infern preparà da Dieu na prendrà furma
che a la fin dals « milli onns » dal giudizi celestial dals malvadis tras ils sogns. E en segund,
ils suffriments na vegnan betg ad esser eterns, malgrà prolongads, en cumpareglia cun las
cundiziuns terrenas actualas. Tranter quels che vegnan a vesair la mort fugir davent da els, sa
chattan ils aderents e fervents defensurs dal dogma grec pagan da l’immortalitad da l’olma.
Dieus va uschia offrir ad els l’experientscha d’imaginar tge che fiss lur sort sche lur olma fiss
stada efectivamain immortala. Ma è surtut ils adoraturs dal « di dal sulegl invincì » che
vegnan a rencontrar lur divinitad; la terra sezza che ls purtava, essend daventada in « sulegl »
tras la fusiun dal magma da fieu e da sulfur.
L’apparientscha mortalmain engianada
Vers 7: « Quests cavalgs sumegliavan a chavals preparads per cumbat; sin lur chaus
havain sco curunas sumegliantas ad aur, e lur fatschas eran sco fatschas d'umans. »
Cun ses simbols, il vers 7 illustrescha il project d'acziun dal camp protestant decadì. Ils
grups religius (chavals) èn rimnads per in « cumbat » spiritual che s'ademplirà be a la fin dal
temp da grazia, ma il finamira è bel là. Quest cumbat vegn numnà en Apo.16:16
« Harmaghedon ». Suandt convain da resguardar l’insistenza da l’Spirt sin sia cumparaziun
cun la realitad da las chaussas; quai ch’el fa cun multiplicar l’utilisaziun dal term « scu ».
Quai è sia maniera da negar las falsas pretensiuns dals pievels religius concernids. Tut è mo
apparenza engianaivla: la « curuna » promessa al victur da la fe, e la fe (l’aur) sezza che ha
mo ina « sumiglianza » cun la vera fe. Las « visats » da quests fals credents èn els stess
engianaivels damai ch’a els resta mo in’apparenza umana. Quel che exprima quest giudizi
scrutescha ils reins ed ils cors. El enconuscha las pensadas secretas dals essers umans e fa
partitgar sia visiun da la realitad a ses elets.
Vers 8: « Els avevan chavels sco chavels da dunna, e lur dents eran sco dents da
liuns. »
Tenor 1Cor.11:15, ils chavels da las dunnas servan a quellas da vel. E la funcziun d’in
vel è da mascharar il visazi u l’identitad dal subject velà. Quest vers 8 denunzia cun ses
simbols l’apparenza trompusa dals grups religius cristians. Els han uschia l’apparenza
exteriura (ils chavels) d’baselgias (dunnas, en Eph.5:23-32), ma lur spierts èn animads cun la
ferocitad (las dents) dals « liuns ». Sa chapescha meglier uschia perche lur vestschas han mo
in’apparenza umana. I na è betg senza motiv che Jesus als comparescha cun liuns. El regorda
uschia la mentalitad dal pievel roman che laschava devorar ils emprims cristians dals liuns en
lur arenas. E questa comparaziun è giustifitgada damai ch’alla fin dal mund els vulan,
danovamain, far murir ils davos veritabels elegids da Jesus-Christ.
Vers 9: « Els avevan curassas sco curassas da fier, ed il tun da lur alas era sco il tun
da chars cun blers chavals che curran en la battaglia. »
Quest vers sa drizza vers la falsificaziun da l'equipament dal ver suldà da Gesu Crist
che porta la « cuirassa » da la giustia (Ef.6:14), ma qua, questa giustia è dura sco « il fier »
gia simbel da l’imperi roman en Daniel. Las « sigliras » fan brat cun « lur alas » cura ch’ellas
s’activeschan. La cumparaziun che vegn pertoca uschia l’acziun. La precisiun che suonda
conferma la colliaziun cun Roma, nua che las curas da chars cun « blers chavals » allegravan
ils Romans en lur circuits. En questa imegna, « blers chavals » signifitga: plirs gruppas
religiusas unids per trair il « char» roman vul dir, per glorifitgar l’autoritad da Roma; Roma
che ha savì manipular ils auters manaders religius per ils suttametter cun sias seducziuns.
Uschia resuma l’Spirt l’acziun dal camp rebel. E quest radun en favur da Roma als
preparescha per il « combat d’Harmagedon » final dirigà cunter ils adversaris da la dumengia,
observaturs fidels dal sabbat sanctifitgà da Dieu, e en moda inconscia, cunter Crist, lur
Defensor Protectur.
Vers 10 : « Els avevan coas simlas a scorpions e aguiglions, ed era en lur coas ch’era
il pusser da far donn als umans durant tschintg mais. »
Quest verset alza il vel dal verset 3, nua il pled « cua » era suggerì sco « pussanza
dals scorpions ». El è cità claramain malgrà che sia muntada na saja betg clera per quel che na
va betg a tschertgar ella en Isaia 9:14. Quai n’è betg il cas per mai, uschia che jau regorda
questa impurtanta clav: « il profet che mussa la mendatscha è la cua ». Jau clarifitgesch il
messadi codà en quests terms: quests gruppas avevan profets mendacius (cuas) e rebels
(scorpions) e linguas mendas (aguilhas), e quai era en quels fals profets (cuas) che era il
pussair da far mal als umanssaja, da seducir els e da persuadir els d''honurar la dumengia
romana durant 150 onns (tschintg mais) da pasch religiusa garantida da Dieu; quai als expona
irremediabelmain als « torments da la segunda mort» dal giudizi final alla fin dal 7avel milleni.
Sch''jau pens che blers na vesan betg l''impurtanza dal di da repos! Sche els crajessan en quest
messadi revelà decodà, els midassan idea.
Vers 11: «Ellas avevan sur ellas sco retg l'angel da l'abiss, numnà en ebraic Abaddon,
e en grec Apollyon.»
Adina pli precisa, l’accusaziun divina cuntanscha siu culmine: quests gruppas
religiusas han per retg, Satan, « l’angel da l’abiss» che vegnà ligà sin la terra desolada durant
« milli onns » suainter Apo.20:3. Il pled « abiss» designescha, en Gen.1:2, la terra avant
ch’ella purti il pli pitschen segn da vita. Quest term designescha uschia la terra rendida
desolada, tuttas furmas da vita essend annichiladas dal return glorius dal Crist. Ella vegn ad
esser en quest stadi durant « milli onns», cun mo sulet abitont, l’angel Satan retgì praschunier
sin ella. Quel che Dieu cloma en Apo.12, il « dragun, ed il serp, il diavel e Satan», retschaiva
qua il num Destructur, muntada dals pleds « ebraic e grec, Abaddon e Apollyon ».
Sutiglmain, l’Spirt ans mussa co quest angel proceda per destruir l’ovra da Dieu ch’el combat.
« L’ebraic e il grec» èn las linguas da la scrittira biblica originala. Uschia, dapi che la cretta
protestanta è crudada uss è, en 1844, cumenzament dal tema da questa « 5avel trombetta», il
diavel l’ha recuperada cun ses interess notori per la Bibla sacra. Ma en cuntrast culs glorius
cumenzaments da la Reformaziun, ella vegn uss utilisada per destruir il project da Dieu. Satan
applica cun la cretta refurmada decadida, questa giada cun success, quai ch’el aveva empruvà
en van per far crudar il Crist sez, a l’ura da sia prova da resistenza.
Vers 12: «Il prim disgrazia è passada. Qua vegnan anc duas disgrazias suenter quai.
Qua finescha, al vers 12, quest tema fitg particular da la «5ème trombetta». Quest
mument indica che l’umanità è entrada en l’onn 1994 da ses chalender usual. Fin là, la pasch
religiusa è durà tranter tut las religiuns monoteisticas. Nagin è veg mazzà per motivs
spirituals d’engaschament religius. La scumonda da mazzar dal vers 5 è uschia vegnida
resguardada e cumplitgida sco Dieu aveva annunzià.
Ma a partir dal 3 d'avust 1994, il prim attentat religius muslim dal GIA ha mazzà
tschintg funcziunaris franzos vischin l'ambassada da la Frantscha ad Alger, suandà la véspera
da Nadal cristian ils 24 da december 1994, dad in attentat cunter in avion franzos, che ha
mazzà trais persunas ad Alger, in tranter els in franzos. L'atun suandant, ils gruppas armadas
islamistas dal GIA algerian han lantschà attatgas mortalas en il RER da Paris, la chapitala
franzosa. E l'onn 1996, 7 prers cattolics franzos èn vegnids decapitads a Tibhirine en Algeria.
Questas testimonianzas dan uschia la prova che las «tschintg mais » profetisads èn vegnids
surpassads. Las guerras religiusas pon pia reprender e sa prolongar enfin la fin dal mund
marcada dal return dal Christ glorifitgà.
La 6avel trombetta : Il segund grond « maletg »
Sisavel chastiment da tutta la falsa santezza cristiana
La Terza Guerra Mundiala
Vers 13 : « Il sisavel sunet. E jau hai udì ina vusch che vegniva da las quatter cornas
da l’altar d’aur ch’è avant Dieu, »
Quest sisavel chastiment d’avertiment furma il « segund » grond « disgrazia »
annunzià en Apo.8:13. El preceda la fin dal temp da la grazia collectiva ed individuala e va
uschia a s''ademplir tranter 2021 e 2029. Cun quest verset 13, l''entrada en il tema da la «
6a trombetta » va confermar il return da la guerra e l''autorisaziun « da mazzar ». Quest nov
tema concerna las medemas gruppas religiusas sco quellas da la « 5a trombetta » precedenta.
Ils simbols utilisads èn identics. Uschia las chaussas s''explitgeschan uschia : ils pievels da la
« 5a trombetta » s’han abituà a « betg mazzar », arrivant fin a scumandar la pena da mort, en
Europa ed en tscherts stadis dals USA. Els han chattà il med per far funcziunar avantagius il
commerzi internaziunal che als ha enritgids. Uschia n’èn els betg pli aderents da la guerra, mè
defensurs da la pasch a tut pretsch. La guerra tranter pievels cristians paregia uschia exclusa,
mè, hélas, ina terza religiun monoteistica è bler main pacifica, quai è l’islam che va sin duas
chommas: quella dals terrorist che ageschan e quella dals auters aderents che applaudeschan a
lur acziuns mazzantas. Quest interlocutur renda uschia la perspectiva d’ina pasch duratura
impossibla, e basterà, al Dieu creatur, da « suner » sia autorisaziun per che il conflict da las
civilisaziuns e las religiuns succeda cun effects mortals considerabels. Sin il rest da la terra,
mintga pievel avrà era ses inimì tradiziunal, las divisiuns preparadas dal diavel e ses demons
concernent l’entira planeta.
Qua però, la profezia sa drizza vers in territori specific, l'occident cristian infedel.
Il ultim chastiment, avant ils « set ultims flagels » che precedan il return da Cristo, sa
preschenta sut il num da la « 6avel trombetta ». Gia, avant d'entrar en ils detagls dal tema, nus
savain che quest tema è efectivamain il secund dals « gronds maletgs » annunziads da
« l’evla » da l'imperi napoleonic en Apo.8:13. Or, en in montadi adaptà per questa intenziun,
la profezia d'Apo.11 attribuescha quest num « segund maletg » a la Revoluziun Franzosa
numnada « la bestia che munta da l’abiss ». Ella è era il tema da la « 4tgatrombetta » d’Apo.8.
L’Spirt ans suggerescha uschia l’existenza d’ina stretga relaziun tranter ils eveniments
concernads da la « 4tga e la 6tga trombetta ». Nus vegnin a scuprir tge relaziuns che quai è.
Cur la « 6tga trombetta » suna, la vusch dal Crist, intercessur avant l’altar dals profums
exprima in urden. (Suainter l’imagen dal tabernacul terren che profetisava sia rolla futura
celesta d’intercessur per las uraris dals elets).
L’Europa occidentala terget da l’ira da Jesus Crist
Vers 14: « e ditg al sisavel anghel che haveva la trombetta: Desliga ils quatter anghels
che èn ligads sin il grond flum da l'Eufrat. »
Jesus-Christ declera: « Deslia ils quatter anghels che èn ligads sin il flum grond
l’Eufrat »: liberescha las pussanzas demonicas universalas centradas sin l'Europa simbolisada
dal num Eufrat; l'Europa occidentala e sias extensiuns americanas ed australianas nua ch'ellas
èn tegnidas enavant dapi il 1844, tenor Apo.7:2; quai èn las quatter anghels als quals è stà dà
da far donn a la terra ed a la mar. Las clavs d’interpretaziun èn simplas e logicas. «
L’Euphrat » è il flum ch’irrigava la Babilonia antica da Daniel. En Apo.17, « la prostituida »
numnada « Babilonia la gronda » sedia « sin grondas aua », simbols « da pievels, naziuns e
linguas ». « Babilonia » designond Roma, ils pievels concernads èn ils pievels europeics. En
designond l’Europa per finamira principala da sia ira mazzadura, il Crist Dieu, intenda
chastiar quels ch’al tradan e fan uschè pauc cas da las suffrientsas ch’el ha endurà sin sia
dolorusa crusch, che il vers precedent vegn da remartgar, en citond il pled « altar », che la
profetisava en ils rituals simbolics da l’allianza veglia.
En tschertgar l’Europa, l’Spirt mussa sia vendetga cunter dus pajais che
concentreschan lur culpabilitad vers el. Quai è la fe catholica, la baselgia mama, e la figlia
veglia, sco ella numna la Frantscha che l’ha sustegnì tant durant ils seculs, dapi ses
cumenzament, tras Clovis, il 1er retg dals Francs.
Il emprim colliaziun cun la « 4ème trombetta » cumpara, quai è la Frantscha, pievel
revoluziunari che ha semnà sia semenza d’incredulitad tranter tut las naziuns cristianas da la
terra, en spargnand las scrittiras da ses filosofs, pensaders libers atees. Ma è er, la Roma
papala, che la Revoluziun dals Franzos duess destruir e reducir al silenzi. Ina studegiada
comparativa dals trombettas cun ils chastis d’avertiments preschentads als ebreics en
Leviticus 26 dat al quart il roll d’ina « spada » divin qui « vendicha sia allianza ». Quai giada,
tras la « 6ème trombetta », Gesu va vindichar sia allianza el sez en colpind las duas naziuns
culpablas e lur alliads europeics. Scheguard Apoc.11, l’ateissem franzese aveva « allegrà » e
plungi en « l’allegria » ils pievels d’inturn : « els s’envian regals in pèr » legin en
Apoc.11:10. A sia vouta, il divin Crist, va purtar ad els ses regals : bombas convenziunalas ed
atomicas ; il tut precedi dad in virus contagius mortal apparì alla fin 2019 en Europa. Tranter
ils regals da remartgar, sa chatta l’offerta da la statua da la libertad da la Frantscha a la citad
da New-York dals Stadis Unids. Il model era uschè merveglius che suenter la Frantscha,
auters pajais europeics èn daventads republicas. En 1917, la Russia reprendrà il model cun la
medema hécatombe.
La guerra nucleara mundiala
Vers 15 : « E ils quatter anghels ch’eran pronts per l’ura, il di, il mais e l’onn, èn
vegnids scioltschads per mazzar il terz dals umans. »
Preparads per « far mal a la terra ed a la mar » tenor Apo.7:2, « ils quatter anguels
vegnan libers per mazzar il terz dals umans » e l’acziun è programada e spetgada dapi ditg,
sco che mussa quest detagl : « ch’eran pronts per l’ura, il di, il mais e l’onn ». Dapi cura è
quest chastiment daventà necessari? Dapi il 7 da mars 321, data nua che l’adopziun dal di dal
sulegl imposta da Constantin 1er è sa cumplit. Tenor Apo.17, dal qual il tema è « il giudizi da
la prostituta Babilonia la Gronda », il numer 17 simbolisescha il giudizi divin. Applitgà en
dumber da tschientaners a partir dal 7 da mars 321, quest numer 17 maina al 7 da mars 2021;
a partir da questa data, las 9 ultimas onns da la maledicziun divina vegnan a pussibilitar il
cumplit da la « 6ème trombetta » d’Apo.9:13.
Remartgain nus la menziun « da la terz part dals umans » che regorda che, per terribel
ch’el saja, quest terz conflict mundial destructur ha anc in caracter parzial (da la terz part)
d’avisch; el è pia util per provocar conversiuns religiusas e manar ils elets a s’engaschar
entiramain en l’ovra adventista guidada da Gesu-Crist. Questa destrucziun vegn a chastiar e
invitar a la pentenzia, l’umanitad che ha profità da « 150 onns reals » da pasch religiusa,
profetisada dals « tschintg mais » da la « tschintgavla trumba ».
Per chapir meglier il senn da questa puniziun, terza da las guerras mundialas dapi il
1914, nus stuain la metter en parallela e la cumparegliar cun la terza deportaziun dals Gidieus
a Babilonia. En questa ultima intervenziun guerriera, en 586, il retg Nebucadnetsar ha fatg
destruir il reginavel da Juda, l’ultim rest da la naziun Israel; Jerusalem e ses sonch tempel èn
daventads ruinas.Las ruinas laschadas da la terza guerra mundiala vegnan a porscher la prova
che l’allianza cristiana ha apostasià tant sco l’allianza giudaica dal pievel ebraic. Uschia,
suenter questa demonstraziun, ils survivents increduels u religius vegnan sutmess a l’ultima
prova da feda universala che dat in’ultima schanza da salvament als credents da tuttas las
religiuns monoteisticas; ma il Dieu creatur mussa mo ina sola vardad che concerna Gesu-Crist
e ses sonch sabbat da sonda, l’unic ver settavel di.
L’ecatomba annunziada per questa guerra universala furma in’autra vart da « segund
disgrazia » che la collia cun quella da l’ateissem revoluziunari franzès da la « quarta
trombetta ». La Frantscha e surtut sia chapitala, Paris, è en il mir dal Dieu tutpussant. En
Apo.11:8, el attribuescha ad ella ils nums « Sodoma ed Egipta », nums dals enemics vegls
destruids per exempel d’ina moda inblivibla da Dieu, l’ina cun il fieu dal tschiel, l’autra cun
sia pussanza abluccanta. Quai ans permetta da chapir ch’el vegn ad agir cunter ella da la
medema moda terribla e definitiva. Igl è da prender enconuschientscha da sia enorme
responsabladad en la dispariziun da la vaira cretta. Suenter avair prendì en odi la religiun, il
regimen republican è crudà en ils mauns despots da Napoleon 1er per il qual la religiun era mo
in instrument util per sia gloria persunala. A sia superbia ed opportunissem che la fe catholica
sto sia survivanza tras l'instaurazion dal Concordat ch'è stà il destructur dal principi da la
vardad divina.
Ina precisiun demografica: duscents milliuns combatants
Vers 16: «Il dumber dals chavaliers da l'armada era da duas miriadas da miriadas:
jau hai udì il dumber. »
Il verset 16 ans ina impurtanta precisiun davart il dumber dals cumbattants che
participeschan al conflict engaschà: « duas myriadas da myriadas » vul dir, dus tschient
milliuns schuldads. Fin en 2021, cura che jau redigescher quest document, nagina guerra n'ha
cuntanschì quest effectiv en sias cuntraversas. Oz però, cun ina demografia mundiala da set
milliardas e mez essers umans, la profezia po sa realisar. La precisiun furnida da quest vers
condemnà tuttas las interpretaziuns che han attribuì quest conflict ad acziuns dal passà.
Ina guerra ideologica
Vers 17: «E uschè eau vazet ils chavals en la visiun, e quels che ls muntavan, cun
curassas dal colur dal fieu, da giacint e da sulfur. Las chaussas dals chavals eran sco
chaussas da liuns; e da lur buccas sortiva fieu, fum e sulfur.»
En quest vers 17, cifra dal giudizi divin, nus chattain ils simbols da la «
5ème trompette » : ils grups (chavals) e quels che ls cumondan (ils cavaliers). Els n’han per
giustia (cuirassa) che l’acziun da bruschar tras il fieu, e tge fieu! Il fieu nuclear
cumparegliabel al fieu dal magma sotterran terrestrial. L’Spirit als attribuescha las
caracteristicas da la Hyacinthe che correspunda en la repetiziun da l’expressiun en la fin dal
vers a la fum. Quai simbolisescha gia las uraris dals saints en il tema precedent, è il caracter
da ses parfum che nus duain retscheiver, e là, nus chapain tge che sia menziun signifitgescha.
Questa planta è toxica, irritanta per la pel, e ses odur dat mal al chau. Quest ensembel da
criteris definescha quel dals uraris dals cumbattants engaschads. Nagina da questas uraris na
vegn recepida dal Dieu creatur; ellas li dan nausa e inspireschan in profund fastidi. Igl è da
chapir che en quest conflict essenzialmain religius ed ideologic èn engaschadas sulettamain
religius totalmain separadas dad el, ma monoteisticas tuttina principalmain: giudaissem,
catolicissem, protestantissem, ortodoxia, islam. In nov simbol clav dad Esaia 9:14 è cità qua:
«la testa es il magistrat u l’anteriur ». Quai è a la testa dals grups che s’affrontan magistrats
numnads oz « presidents » en las republicas. E quels presidents èn dotads cun la forza dal
« liun », il retg dals animals e retg da la Jungle. Il senn da forza è dat ad el en Judges 14:18.
En si messadi, l’Spirt profetisescha in engagement guerrier manà a distanza da schefs d’Stadi
fitg potents, autoritars e religiosamain engaschads, damai ch’è da lur « bucca » che sortan lur
uraris represchentads tras il pled « fum ». Da lur medem « bucca » sortan a la giada cumonds
da destrucziun tras il « fieu », uraris tras la « fum », ed annihilaziuns da massa, cun ordrar
l’utilisaziun da bombas nuclearas represchentadas tras il « sulfur ». Evidentamain, l’Spirt vul
metter en evidenza l’impurtanza da questa forza nucleara che è a disposiziun d’ina sola
persuna. Mai en il decurs da l’istorgia da la terra ha in tal pusser destructiv dependì da la
decisiun d’ina singula persuna. La chausa è perquai remartgabla e digna dad esser sutlinyada.
Ma per nus che vivain en quest tip d’organisaziun politica, questas enormitads na nus
smuovan pli. Nus essan tuts victimas d’ina sorta da follia collectiva.
Vers 18 : « Il terz dals umans vegnì morts da quests trais flagels, dal fieu, da la fum e
dal sulfur, che sortivan da lur buccas. »
Il vers 18 insistescha sin questa infurmaziun dal vers precedent che precisa che il
« fieu, la fum ed il sulfur » furman flagels vulids da Dieu; quai che il vers ha confermà
attribuind a Crist il cumond da mazzar il terz dals umans.
La pussanza nucleara dals schefs da las naziuns
Vers 19: « Perquai ch''il poder dals chavals era en lur buccas ed en lur cuas; lur cuas
eran simils a serpents cun chaus, e cun quellas els faschevan donn. »
Il verset 19 conferma il caracter ideologic-religius dal conflict cun dir: Perquai ch''il
pussanza dals gruppas combatentas (ils chavals) era en lur pleds (lurs buccas) ed en lur fals
profets (ils cuas) che parevan seducturs ( serps) influents sin ils schefs d''stadi, ils magistrats
(ils chaus) tras ils quals els (ils combatents) faschevan donn. Il principi uschia definì
correspunda exactamain a l''organisaziun dals pievels che prevala oz al temp da la fin.
Questa Terza Guerra Mundiala che vegn sarrar il tema dals « trombetas » u chastis
d’avertiment è uschè impurtant che Dieu l’ha annunzià per emprim als Gidieus da l’antica
allianza, successivamain en Dan.11:40-45 ed Ezechieel 38 e 39, e lura, als cristians da la nova
allianza, en quest cudesch Apocaliss sco « sesta trombetta », sco ultim avertiment divin avant
la fin dal temp da grazia. Chattain uss qua quests riches enseignaments complementars.
Daniel 11:40-45
L’expressiun, « temp da la fin », ans maina a studegiar quest ultim conflict da las
naziuns, revelà e sviluppà en la profezia da Dan.11:40 fin 45. Nus chattain las fasa principala
da sia organisaziun. En l’origin, en gronda part installà sin il territori da l’Europa occidentala,
l’islam aggressiv numnà « retg dal mezdi» s''affronta cun il pievel europeic catolic en gronda
maioritad; la fe catolica papala romana essend il suget che la profezia visa dapi Dan.11:36. Il
chau papal roman visà enfin qua è preschentà sut il term « el »; sut il titel da « retg », el è
aggressà dal « retg dal mezdi », l''islam che sa « battra cun el ». La tschernida dal verb
« batter » è precisa e giudiziusa, perquai ch''i na sa « battan » mo quels che sa chattan sin il
medem territori. È lura ch''approfitond da l''occasiun offerta, la situaziun avend plun
l''Europa occidentala en plein disperaziun e panica, il « retg dal nord» (u nord) « girarà sco
ina tempesta » sin questa preda messa en difficultad, per s’impadronir e l’occupar. El
utilisescha da « blers navs », « da chars » e combattants che na èn pli che « chavaliers » e
viva al nord, e betg al nord da l’Europa occidentala, mabain al nord dal continent euro-asiatic.
E pli precis al nord d’Israel che il verset 41 suggerescha cun numnar el « il pli bel pajais ». La
Russia concernida è in pievel da « chavaliers » (ils cossacs), elevader e furnitur da chavals als
inimis istorics d’Israel. Questa giada, en funcziun da tut questas datas, daventa facil dad
identifitgar quest « retg dal nord » cun la pussanta Russia ortodossa, adversaria religiusa
orientala dal romanissem papal occidental dapi il schisma religius cristian uffizial dal 1054.
Nus avain gist chattà ina part dals belligerants acturs da la terza guerra mundiala. Ma
l’Europa ha alliads potents che l’han in pau bandunà pervi da la concurrenza economica
daventada desastrosa dapi l’arrivada d’in virus, il coronavirus covid-19. Exsanguas, las
economias lutgan per lur survivienza, mintga pievel sa retrahend sin sez medem adina dapli.
Tuttavia cura che il conflict vegn engascen Europa, l’allià american spetgarà sia urà per
agir.
En l’Europa, las truppas russas chattan pauca resistenza. In successiun, ils pievels
europeics dal nord vegnan occupads. Be la Frantscha oppona ina resistenza militara debila e
las armadas russas vegnan tegnidas enavos en la part nordica dal pajais. La part meridiunala
ha problems grevs cun l’islam gia installà en quantitad en questa zona. Ina sorta d’acord
d’interess commun collia ils combatants muslims ed ils Russ. Omadus èn avids da preder e la
Frantscha è in pajais ritg, er sch’ella è economicament ruinada. Ils Arabs èn sachchegiaders
per tradiziun ereditaria.
Dal vart d’Israel è la situaziun catastrophala, il pajais è occupà. Ils pievels arabs
musulmans che l’envodeschan èn sparagnads: Edom, Moab, ils uffants d’Ammon: la Jordania
actuala.
Ina chaussa che n’era betg pussaivla avant l’onn 1979, cura che l’Egipta ha bandunà il
champ arab per far allianza cun Israel, la decisiun prendida en quel temp, cun il ferm sustegn
dals Stadis Unids, sa revoltescha cunter ella; ella è occupada dals Russ. E cun precisar « ella
na sfugirà betg », l’Spirt revela il caracter opportunist da la decisiun prendida il 1979. Cun
s’alliar cun ils pli puissants da quel temp, ella credeva da sfugir al malur che la catta. E il
malur è grond, ella è spogliada da sias ritgezzas dals Russ occupants. E sco sch’i quai na fiss
betg avunda, Libyers ed Etiops la sacheschan era suenter ils Russ.
La fase nucleara dal conflict mundial
Il verset 44 marca in grond cambiament en la situaziun da las chaussas. Durant ch’ellas
occupeschan l’Europa occidentala, Israel e l’Egipta, las truppas russas èn spavantadas da
« novitads » che concernan lur agen territori russ. L’Spirit cita « l’ost » en referenza a
l’occupaziun da l’Europa occidentala ma er « il nord » en referenza a l’occupaziun d’Israel; la
Russia sa chattond a « l’ost » da la prima e « al nord » da la segunda. La nova è uschè greva
ch'ella provoca ina follia mazzanta. Qua èn ils Stadis Unids che entran en la battaglia,
tschernegn da destruir cun il fieu nuclear il territori russ. La fase nucleara dal conflict è lura
engaschada. Champignons mortals s'auschan en blers lieus, per annientar e
« exterminar multituds » da vidas umanas ed animals. È en questa acziun che « il terz dals
umans vegn mazzà » conformamain a l'annonza da la « 6a trombetta ». Repussadas enfin sin
« las muntognas » dad Israel, las truppas russas dal « retg dal nord » vegnan annichiladas
senza retschaiver il pli pitschen agid: « senza che nagin gli saja gnanc in agid ».
Ezechiel 38 e 39
Ezechiel 38 e 39 menziunan eir els a lur moda quest ultim conflict da l’istorgia. Ins
chatta detagls interessants sco questa precisiun che revela l’intenziun da Dieu da « metter
ina lippa en la mascella » dal retg russ per l’attirar e l’engaschar en il conflict. Questa maletg
illustra in’occasiun tentanta da s’enritgir cun ses pievel, a la quala el na pudrà betg resister.
En questa lungia profezia, l’Spirit ans dat per orientaziun nums: Gog, Magog,
Rosch (Russ), Méschec (Moscau), Tubal (Tobolsk). Il context dals ultims dis è confermà dad
in detagl concernent ils pievels attatgads: « Ti vegns a dir: Jau vegn a muntar cunter in pajais
avert, jau vegn sin umans tranquils, segirs en lur abitaziuns, tut en abitaziuns senza miras, e
senza fermadiras ni portas (Ez.38:11) ». Las citads modernas èn efectivamain entiras avertas.
E las forzas che s’opponan èn tragicamain inegalas. L’Spirit metta qua en la bucca dal « retg
dal nord » da Daniel, ussa il verb « jau vegn » che suggerescha in’agressiun massiva, svelta
ed aeria tenor il verb e l’imagin « girarà sco ina tempesta » da Dan.11:40, a partir dad in lieu
aschia lunsch. En questa profezia dad Ezechiel, i na dat nagin misteri davart ils pajais
concernids; la Russia ed Israel èn claramain identifitgads. Il misteri era be en Dan.11:36 fin
45 nua ch’el concerniva la papatia romana ed il ses territori europeic. E cun dar il num da
« retg dal nord» a la Russia che attacca l’Europa catolica papala, Dieu fa referenza a sia
revelaziun data a Ezechieel. Perquai ch’eu regorda, è principalmain en connex cun la
situaziun geografica d’Israel che la Russia sa chatta al « nord ». En effet, ella sa chatta a
« l’ost » da la posiziun da l’Europa occidentala papala catolica romana. Uschia è per
confirmar la posiziun da las truppas russas en questa Europa papala ch’ellas occupan e
dominan, che l’Spirt situescha l’arrivada da las novas nauschas dapi « l’ost ». « Je farà plover
il fiuc e il sulfur sin el e sias truppas (Ezé.38:22) » ; « Je trametterà il fiuc en Magog »,
legioma en Ezé.39:6. Quai è pia la causa da la mala nova che metta en furia il « retg dal
nord » da Dan.11:44. Sco en Daniel, l'agressur russ vegn acculà e destruì sin las muntognas
d'Israel : « Ti cascharas sin las muntognas d’Israel, ti e tut tias truppas (Ezé.39:4) ». Ma il
misteri cuvra l'identitad dals USA che èn l'origin da questa acziun. Jau chatta en Ezé.39:9 in
detagl fitg interessant. Il text evozia la pussaivladad da far fieu durant « set onns » cun
bruschar las armas utilisadas en quest terribel conflict mundial. Il lain na è betg pli la materia
primara da las armas modernas, ma ils « set onns » menziunads tradueschan l’intensità da
questa guerra e la quantitad da las armas. Dapi ils 7 da mars 2021, restan be nov onns fin il
return da Crist; las ultimas 9 onns da la maledicziun da Dieu, durant las qualas s’ademplirà
l’ultim conflict internaziunal; ina guerra terriblamain destructiva da vidas e da bains. Tenor il
verset 12, ils cadavers russics vegnan sepulids durant « set mais ».
La giustia divina terribla ed implacabla
Ils cadavers vegnan ad esser blers e Dieu ans preschenta en Ezechieel 9 in’idea da la
selvadgina massacranta ch’el va organisar. Perquai che la terza guerra mundiala spetgada per
l’epoca cumprisa tranter 2021 e 2029 è l’antityp da la 3a guerra manada da bucadnetsar
cunter l’anteriur Israel en 586. Quai è uschè quai che comonda il grond Dieu creatur frustrà
e disprezzà da ses pievel en Ezé.9:1 fin 11:
« Ezé.9:1 Lura el ha clamà cun ina vusch ferma en mes uregls: Approvais, vus che
duais chastiar la citad, mintgin cun ses instrument da destrucziun en maun!
Ezé.9:2 E vardai, sis umans èn arrivads tras la via da la porta superiura dal chantun
dal nord, mintgin cun ses instrument da destrucziun en maun. In um vestgì da glina cun ina
scrittira a la chintga era tranter els. Els èn sa posiziunads sper l’autar da bronz.
Ezé.9:3 La gloria dal Dieu d’Israel è sa levada dal cherubin sin il qual ella era, ed è
sa dirigida vers la sögla da la chasa; ed el ha clamà l’um vestgì da glina, che purtava ina
scrittira a la chintga.
Ezé.9:4 L'Éternel gli ha dit: Passa en mez la citad, en mez Jerusalem, e fa ina marca
sin il frunt dals umans che suspiran e ch'engian per causa da tut las abominaziuns che
vegnan fatgas là.
Ezé.9:5 E, a mes ureglias, el ha dit als auters: Passai suenter el en la citad, e battai;
che vos egl saja senza pietad, e na betg misericordia!
Ezé.9:6 Mazè, destruì ils vegls, ils giuvens, las verginas, ils uffants e las dunnas; ma
nun s''avischinà a chi ch''ha la marca; e cumenzà cun mieu santuari! Els han cumenzà cun ils
vegls ch''eran avant la chasa.
Ezé.9:7 El ha dit a quels: Sgraziai la chasa e emplenit las curtins cun morts! Sorti!...
Els èn sortids ed han battì en la citad.
Ezé.9:8 Cura ch'els battevan e ch'jau era anc aua, sun jau crudà sin mia fatscha ed
hai clamà: Ah! Segner Eternal, destruast ti tut quai ch'è restà dad Israel, cun spander tia
furia sin Jerusalem?
Ezé.9:9 El ha respundì a mai: La malvagadad da la chasa dad Israel e da Juda è
gronda, excessiva; il pajais è emplenì cun mazzaments, la citad è plaina d'injustia, perquai
ch'els dischan: L'Eternal ha bandunà il pajais, l'Eternal na ves'ina.
Ezé.9:10 Eau n’hai eir empau, e n’hai nagina misericordia; jeu vegnel a metter sias
ovras sin lur chau.
Ezé.9:11 Ed ussa, l’um vestgì cun lin, e portond ina scrittira sin la chintga, ha
respondì: Jau hai fatg quai che ti has cumondau a mai.»
Tuts quels che vegnan mazzai per motivs religius n’èn betg martirs da la fe. I dat en
questa categoria blers fanatics pronts da dar lur vita, eventualmain, per lur religiun, ma era per
mintgatina ideologia politica u autra. Il ver martir da la fe è, emprimamain, exclusivamain, en
Jesus-Christ. Lura, è el, obligatoricamain, in elegi che sia vita offrida en sacrifici n’è betg
agreabla al Dieu creatur, sch’el n’ha betg vivì conformamain a sias pretensiun reveladas per
ses temp.
Retruvain ussa ussà, en il tema da la « 6a trombetta » l’evocaziun dal context moral
dals temps che suondan la guerra.
L’impentenza dals survivents
Cuntrari a quai che pensan e teman la gronda part dals umans, uschè destructivas
ch’ellas saja, las armas nuclearas na sterminan betg l’umanitad; perquai ch’« survivants »
restaran suenter la fin dal conflict. Davart las guerras, ha Jesus declerà en Matt.24:6 : « Vus
udirets discuors da guerra e rumurs da guerra: guardai da vegnir turbai, perquai che quai
sto succeder. Ma quai na sarà betg anc la fin. » L’annientament da l’umanità vegn dad esser
effect da l’acziun dal Dieu creatur suenter sia returnada gloriusa en la persuna da Jesus-Christ.
Perquai ch’ils survivents ston vegnir suttamess a in’ultima prova da fè. Dapi il 1945, data da
l’emprima utilisaziun da l’arma atomara, èn vegnidas realisadas dapli che dus milli
explosiums per tests da las pussanzas terranas che la possedan; è vaira, successivamain, sur in
temp da 75 onns e la terra è vasta, malgrà ch’ella è limitada, ella resistescha e suppuorta ils
colps che l’umanità li infligescha. En la guerra nucleara che vegn, al cuntrari, vegnan ad avair
lieu bleras explosiums en in curt temp e la dispersiun da la radioactivitad renda impossibel il
prolongament da la vita sin la terra. Cun sia returnada metta il divin Christ fin a las
suffrientschas da l’umanità rebelanta agonisanta.
Vers 20: «Ils auters umans che n’èn betg stads mazzads da questas plagas na sa
pentivan betg da las ovras da lur mauns, per betg adorar ils demunis e las idolas d’aur,
d’argient, d’aram, da crap e da lain, che na pon ni vesair, ni udir, ni caminar;»
Al verset 20, l’Spirt profetisescha l’induriment dals pievels survivents. « Ils auters
umans che nun vegnettan mazzads da quists flagels nun sa pentittan betg da las ovras da lur
mauns ». Il « segund disgrazia» annunzià al temp da l’imperi furma propi in « flagel» divin,
ma el preceda ils « set davos» che vegnan a crudar sin ils puccants culpabels, suenter la fin dal
temp da grazia d’Apo.15. Sto ins anc qua quintar, quests « flagels » puneschan tut l’agressiun
romana cunter l’urden dal temp creà dal Tutpussant Dieu creatur.
« …els nun chittettan dad adorar ils demunis e las idolas d’aur, d’argient, d’aram, da
crap e da lain, che na pon ni vesair, ni udir, ni ir ».
En questa enumeraziun, l’Spirt visa las imaginas culticas da la fe catholica che sun
objects d’adorenza dals aderents da questa religiun idolatra. Questas effigias represchentan, en
emprima lingia, la « Vergina Maria », e davos ella, en grondas quantitads, sants pli u main
anonims, perquai ch’ella lascha a mintgin bler libertad da tscherner ses sant preferì. Il grond
martgà è avert 24 uras al di. I vegnan offerts cussinets per tut ils s-chamins, da tuts stils e
tuttas midadas. E quest tip da pratica irrita particularmain quel che ha patì sin la crusch da
Golgota; perquai, sia vendetga sarà terribla. E gia, suenter avair fatg enconuschent en 2018 a
ses elets sia pussanta e gloriusa returnada per l’onn 2030, gia en 2019, el colpescha ils
pchaders da la terra cun in virus contagius mortal. Quai è be in pitschen segn da sia ira futura,
ma el ha gia l’efficacia per el, damai ch’i gli è gia debitada ina ruina economica senza
precedent en l’istorgia da l’Occident d’origin cristiana. E cur ch’ellas èn ruinadas, las naziuns
sa barattan, alura sa cumbattan e sa cumbattan.
Il rimprover fatg da Dieu è anc pli giustifitgà che sut l’apparenza da Jesus-Christ, il ver
Dieu è vegnì en la carn, en mesad dals umans e sco in dad els, el ha « vis, udì e caminà »,
en cuntrast cun las idulas tagliadas u fundidas che na pon betg far quai.
Vers 21: « e els na sa pentettan betg da lur assassinadis, ni da lur magias, ni da lur
impudicizia ni da lur furtinas. »
Cun il vers 21, il tema sa serra. En evochond « lur mazzaments », l’Spirit descriva la
mortala lesch duminiala che, a lunga, pretenda la mort dals fidels observaders dal sonch
sabbat santifitgà da Dieu. En citond « lur enchantaments», El prenda per mira las messas
catolicas onuradas da quels che justifieschan sia « dumengia », quel fals di dal Segner ed
autentic « di dal sulegl » pagan. En regurdond « lur impudicità », l’Spirit mussa cun det la
cretta protestanta ereditara da « limpudicità » catolica da la falsa « profetessa Jezabel » dad
Apo.2:20. E cun attribuir ad els « lurs ruinas », el suggerescha ils ruaus spirituals cumplitgs,
en emprim lieu, cunter Gesu-Crist sez, al qual, tenor Dan.8:11, il retg papal « allontanet il
perpeten » sacerdoci ed il titel legitim justifitgà da « Schef da l'Assemblea », dad Eph.5:23 ;
ma er, si’ordinaziun dal « temp e sia lescha », tenor Dan.7:25. Questas interpretaziuns fitg
spiritualas na excludan betg applicaziuns litteralas ordinarias, ma las surpassan bler en il
giudizi da Dieu e sias consequenzas per ils auturs culpants.
Apocaliss 10: il pitschen cudesch avert
Return dal Crist e chastì dals rebels
Il pitschen cudesch avert e sias consequenzas
Return dal Crist a la fin da la quarta spetgna adventista
Vers 1: « Jau hai vis in auter anghel pussant, che descendiva dal tschiel, involt en ina
niv; sur sia chau era l'arch en tschiel, e sia fatscha era sco il sulegl, e ses peis sco colonnas
da fieu. »
Il capitel 10 conferma simplamain la situaziun spirituala stabilida fin ussà. Il Crist
apparà sut l’aspect dal Dieu da l’allianza divina, sut l’imagi da « l’arc-en-ciel » suenter il
diluvi a Noè e ses descendents. Quai era il segn da la promessa da Dieu da betg pli destruir la
vita sin terra cun las auas diluvialas. Dieu tegna sia promessa, ma tras la bucca da Pietro ha el
annunzià che la terra d’usè è « reservada per il fieu » ; in diluvi da fieu. Quai succederà mo
per il giudizi final dal settim milleni. Il fieu n’ha betg finì da destruir vidas, perquai ch’è
in’arma che Dieu ha gia duvrà cunter las citads da la val da Sodoma e Gomorra. En quest curt
chapitel, l’Spirt illustra brefmain ils eveniments che suondan la « 6ème trombetta ». L’avertura
dal chapitel cumenza cun l’imagen dal return glorius dal Crist vindicatur.
La profezia entira descuverta
Vers 2 : « El tegneva en sia maun in pitschen cudesch avert. El ha mess siu pe dretg
sin la mar, e siu pe sanester sin la terra; »
Dapi l’entschatta dal cudesch, suondont Apo.1:16, Jesus vegna per cumbatter ils
adoraturs dal « sulegl » divinà. Il roll dals simbols sa precisa : « sia fatscha era sco il sulegl »
e che vegnan a daventar ses inimis, ils adoraturs dal « sulegl »? Resposta: ses passadis, e guai
a els! Perquai che « ses peis èn sco colonnas da fieu ». Quest verset da la Bibla, lura,
s’ademplirà: « Seda a mia dretga enfin ch’eu fatsch da tes inimis tes passaport (Sal.110:1;
Matt.22:44) ». Lur culpabilità è creschida dal fatg che avant sia returnada, Gesu ha « avrì il
pitschen cudesch » da la Revelaziun en deschigliand, dapi il 1844, il « settim sigill » che al
tegniva anc sarà en Apo.5:1 fin 7. Tranter il 1844 ed il 2030, onn dal context evocà en quest
capitel 10, la chapientscha ed il senn dal sabbat èn sa sviluppads enfin la plena glisch. Uschia,
ils umans da quella epoca, èn els, senza scusa, cura ch’els tschernan da betg l’honurar. Il
« pitschen cudesch » è lura stà « aviert » dal Spiert Sonch da Crist e ils adoraturs dal sulegl na
fan nagut cun quai. En il vers 2, lur sort è illustrada. Per chapir il senn dals simbols « mar e
terra » chattads en quest vers, nus stuain studegiar Apo.13 nua che Dieu ils collia cun duas
« bestias » spiritualas che vegnan a cumparair en las 2000 onns da l’era cristiana. La emprima
« bestia, che sauta ora dal mar», simbolisescha il regim inuman, uschia bestial, da la
coaliziun dals poders civils e religius, en lur emprima furma istorica da las monarchias e dal
papissem catolic roman. Questas monarchias èn simbolisadas tras ils « diesch cornas »
associadas cun il simbol che designa Roma en Dan.7 tras « la pitschna corna » e Apo.12, 13 e
17 tras « las sett chauas ». Questa « bestia », suenter il giudizi dals valurs divins, mussa ils
symbols menziunads en Daniel 7 : ils imperis predecessurs da l’imperi roman, en urden invers
da quel da Dan.7 : liopard, urs, liun. « La bestia » è pia ella sezza il monstri roman da
Dan.7:7. Ma qua, en Apo.13, il simbol da la « pitschna corna » papal, che succeda als
« diesch cornas », è remplazzà cun quels dals « sett chauas » da l’identitad romana. E l’Spirt
al attribuescha « blasfemias » vul dir, mendas religiusas. La preschientscha da « curunas » sin
ils « diesch cornas » indica l’epoca cura che ils « diesch cornas » da Dan.7:24 èn entrads en
reginavel. Quai è pia era l’epoca cura che la « pitschna corna » u « retg different » è sezza en
activitad. « La bestia » identifitgada, la proxima annunzia ses avignir. Ella agirà libramain
durant « in temp, temps (2 temp) e mez temp ». Questa expressiun designescha 3 onns e mez
profetics vul dir, 1260 onns reals, en Dan.7:25 ed Apo.12:14; ins la chatta sut la furma da
« 1260 dis »-onns u « 42 mais » profetics en Apo.11:2-3, 12:6 ed Apo.13:5. Ma al verset 3 da
quest chapitel 13, l’Spirt annunzia ch’ella vegn colpada e « scu sco blessada a mort »,
precisamain tras l’ateissem franzos tranter 1789 e 1798. E grazia al Concordat da Napoleon
1er, « sia blessura mortala vegn guarida ». Uschia, quels chi nun aman la vardad divina ponan
cuntinuar a honurar las mendas chi mazzan l’olma ed il corp.
A la fin dals dis, vegn ad apparair ina maletg da l'emprim « bestia che muntava da la
mar ». Questa nova bestia sa distingua per il fatg ch'ella va, questa giada, « muntar da la
terra ». S'appegiand sin l'imatg da la Genesi, nua « la terra » sort da la « mar », subtilmain,
l’Spirits ans dis cha sta segunda « bestia » es sortida da la prima, designond uschia la baselgia
catolica pretendida refurmada; definiziun exacta da la cretta refurmada protestanta. En 2021,
ella represchenta gia la pli gronda pussanza militara da la planetta terra e fa autorità dapi sia
victoria cunter il Giapun e la Germania nazistica en 1944-45. Quai è naturalmain ils Stadis
Unids, a l’origin surtut protestants, ma in gronda part catolics ozendi, pervi da la ferma
emigraziun ispanica accuglida. En l’accusar da far « adurar l’emprima bestia en sia
preschientscha », l’Spirt denunzia sia ereditad da la dumengia romana. Quai vulair dir, sche
las etiquettas religiusas èn engianivas. La cretta protestanta moderna è uschè attachada a
questa ereditad romana, ch’ella irà enfin da proclamar ina lescha obligatorica, che renda il
repos dumengial obligatoric sut paina da sancziuns: il boicot commerzial en emprima lingia,
ed ina condemnaziun a mort, a lung termin. La dumengia è designada sco la « marca » da
l’autoritad da « la bestia » romana, la emprima « bestia ». E il numer « 666 » è la summa
ch’ins obtegn cun las bustabs dal titel « VICARIVS FILII DEI », quai ch’il Spiert numna « il
numer da la bestia ». Fa il calcul, il numer è là:
V I C I V I L I I D I
5 + 1 + 100 + 1 + 5 = 112 + 1 + 50 + 1 + 1 = 53 + 500 + 1 = 501
112 + 53 + 501 = 666
Ina precisiun impurtanta: La marca n’è betg retschavida « sin la man » u « sin il
frunt », mo be en la mesira che « la man » simbolisescha l’ovra, l’acziun, e « il frunt »
designescha, quel, la voluntad persunala da mintga creatura libra da sias sceltas sco Ez.3:8 nus
l’inditgescha: « jau vegn a endurir tes frunt per che ti al possias opponer a lur frunt ».
Qua sun dunque bain identifitgads ils futurs « scalins » da Jesus-Christ, il Giust divin
Giuradi. E sutiglmain, tras l'indicaziun dal « pe dretg » prioritari u dal « pe sanester », l'Spirt
indica tge el tegna per pli culpant. Il « pe dretg » inflamà è per la fe catholica papala romana a
la quala Dieu imputescha il versada dal saung da « tuts quels ch’èn stads sgozzads sin la
terra », suondant Apo.18:24. Sia priorità per l'ira è perquai meritada. Suenter, er culpabla, per
avairla a siu turn imitada, en creond « l’imagen » da la prim’«bestia » catolica, la fe
protestanta, numnada « la terra », retschaiva il fieu dal « pe sinistra » da Jesus-Christ che sa
venditga uschia il saung dals ultims sants elegids che fiss stà versà senza sia intervenziun
salvifica.
Vers 3: « e el ha clamà cun ina vusch ferma, sco rugescha in liun. Cur ch'el ha clamà,
ils set tun han fatg udir lur vuschs. »
Il secret zuppà u sigillà en ils vers 4 fin 7, proclamà da « la vusch dals set tun » è
uschiglio revelà oz. « La vusch » da Dieu è uschia comparada cun il tun da « tun » associà cun
il numer « set » che simbolisescha sia sanctificaziun. Questa vusch proclama in messadi ditg
zuppà e ignorà dals umans. Quai è l'onn dal return en gloria da noss divin e sublime Segner
Jesus-Christ. La data è vegnida revelada a ses elets il 2018; quai è la primavaira 2030, en la
quala vegn a finir, dapi la mort expiatorica da Jesus ils 3 d'avrigl 30, il terz terz da 2000 onns
dals 6000 onns programmads da Dieu per sia selecziun d'elets.
Vers 4 : « E cur cha ils set tun han fatg udir lur vuschs, jau stueva scriver; e jau hai
udì dal tschiel ina vusch chi dischva: Sigilla quai ch''han dit ils set tun, e na ''l scriver betg. »
En questa scena, Dieu persequitescha dus finamiras. L''emprim è che ses elets ston
savair che Dieu ha fixà in temp per la fin dal mund; el n''è betg veramain zuppà, damai ch''el
dependa da nossa cretta al program dals 6000 onns profetisads tras ils sis dis profans da
nossas emnas. La segunda finamira è da decuragiar la tschertga da questa data enfin il temp
nua ch''el avrà, el sez, avert la via da la chapientscha. Quai ch''è succedì per mintga da las trais
provas adventistas nizzaivlas per criblar e tscherner ils elets chattads digns da profitar da la
giustia eterna offerta da Jesus-Christus, en 1843, 1844 e 1994.
Vers 5: « E l’angel, che jau veseva star sin la mar e sin la terra, ha alzà sia maun
dretta vers il tschiel, »
En questa actitad da grond güdisch victorius, cun ses peis sin ses inimis, Gesu-Crist va
a far in giurament solenni che l’oblighescha divinamain.
Vers 6: « e ha giurà per quel che viva en ils seculs dals seculs, che ha cril tschiel e
las chaussas che èn là, la terra e las chaussas che èn là, e la mar e las chaussas che èn là,
ch’i na vegnia betg pli temp, »
Il giurament da Gesu-Crist è fatg en num dal Dieu creatur ed è adressà a ses elets che
onureschan l’urden dal prim anghel d’Apo.14:7; quai, mussond cun lur obediència, lur
« tema » da Dieu, cun l’observanza da ses quart cumondament che renda gloria a si’act
creativ. La decleraziun « ch'i na betg pli temp » conferma che en si program ha Dieu previst
las trais spetgas adventistas vanas dal 1843, 1844 e 1994. Sco che jau hai gia expressà,
questas spetgas vanas eran nizzaivlas per criblar ils creists. Malgrà ch’ellas eran vanas, lur
consequenzas èn stadas per quels ch’ellas han provà, dramaticas e spiritualmain mortalas u,
per ils elets, motivs da lur benediziun e sanctificaziun da Dieu.
Annunzia dal 3avel grond maletg profetisà en Apo.8:13.
Vers 7: « ma ch'ils dis da la vusch dal settavel anghel, cur ch'el sunarà (la trombetta),
il misteri da Dieu vegn ad esser cumplit, sco el ha annunzià a ses serviturs, ils profets. »
Il temp da las construcziuns da las datas profeticas è finì. Quellas ch'èn vegnidas
stabilidas tras las datas profetisadas han cumplit lur roll, per metter a prova successivamain la
fe dals protestants en 1843-44 e quella dals adventists en 1994. D'ura enlà na vegnan pli ni
datas falsas ni spetgas falsas; la nova, cumenzada dapi il 2018, sarà quella giusta, e ils elegs
udran, per lur salid, il tun da la « settima trombetta » che marcarà l’intervenziun dal Crist da
la giustia divina; l’ura suainter Ap.11:15 : « il reginavel dal mund è surdà a noss Signur ed a
ses Crist », e uschiglià levà al diavel.
Las consequenzas e l’epoca dal ministeri profetic
Vers 8: « E la vusch, che j’aveva udì dal tschiel, ha puspè discurrì cun mai e dit: Va,
prenda il pitschen cudesch avert en la maun da l’angel che stat sin la mar e sin la terra. »
Ils vers 8 enfin 11 illustreschan l’experientscha da la missiun dal servitur incumbensà
da preschentar en cler la profezia codada.
Vers 9: « E jau sun ì tar l’angel e l’hai dumandà da dar mai il pitschen cudesch. El ha
dit: Prenda el e l’engula; el vegn a esser amar en tes intestins, ma en tia bucca el vegn a
esser dultsch sco mel. ».
Vegnind en emprims, « ils dolurs dals intestins » represchentan fitg bain ils
suffriments e l’afflicziun provocada dal refusar da la glisch proposta da vart dals cristians
rebels. Quests suffriments cuntanschan lur culm per l’ultima prova da fe, a l’ura da la lescha
duminicla, nua che la vita dals elegs vegn smanatschada da mort. Perfin enfin, la glisch e ses
depositars vegnan cumbattids dal diavel e ses demunis celestials e terresters, alliads
conscients u inconscients da quest « Destruider », « l’Abaddon u Apollyon » d’Apo.9:11. « La
dulcezza dal mèl » represchenta era perfetgamain la ventira da chapir ils misteris da Dieu
ch’el fa parta cun ses veritabels elets sitgents da vardad. Sin la terra nagin auter product na
concentrescha sco el, sia dolcezza naturalmain zutrada. En la normalitad, l’esser uman
appreziescha e tschertga quest gust zutrà che gli è agreabel. Era l’elet da Crist tschertga en
Dieu la dolcezza d’ina relaziun amanta e paschaivla sco era sias instrucziuns.
Cun dar a sia revelaziun «Apocalypse» (= Revelaziun) «la dulschur dal mèl », l’Spirit
da Dieu la cumpara cun «la manna celestia» che aveva «il gust dal mèl» e che ha nudrì ils
Ebreics, en il desert, durant las 40 onns avant lur entrada en la terra promessa prenda dals
Cananeics. Uschia sco in Ebreic n’avess betg pudì survivar senza consumar questa «manna »,
dapi 1994, term dals « tschintg mais » profetisads en Apo.9:5-10, la fe adventista na surviva
betg senza nutrir se da questa ultima « nutriment » (Matt.24:45) spirituala profetica « preparà
per il temp adequat da la vegnida » gloriusa da Jesus-Christ. Quest’instrucziun che il Dieu da
vardet am dat da realisar be quest matg da sabbat a la 4ème ura dals 16 da schaner 2021 (ma
2026 per Dieu) fiss stada utila per responder a quel che ma dumandava in di davart l’studis da
las profezias « Tge po quai purtar a mai ? » la resposta da Jesus è curta e simpla : la vita
spirituala per sfugir a la mort spirituala. Sche l’Spirt na reprenda betg l’imagin d’in « torta »,
mo sulettamain « la dulschur dal mèl », quai perquai la vita fisica dals Hebreers era
pertutgada da questa nutriment da « manna ». En connex cun la Revelaziun, la nutriment è
sulettamain per l’spiert dals elets. Ma, en questa cumparaziun, ella cumpara uschè necessaria,
indispensabla e pretendida dal Dieu vivent sco ina cundiziun per mantegnair la vita spirituala.
E questa pretensiun è logicla, perquai che Dieu n’ha betg preparà questa nutriment per ch’ella
saja ignorada e sdegnada dals sieus serviturs dals ultims dis. Ella furma l’element il pli
sanctifitgà dapi il sacrifici da Jesus-Christ e l’ultima furma ed il cumplettament final da la
Soncha Tschaina »; Jesus dand als sieus elets per nutriment, ses corp e sia instrucziun
profetica.
Vers 10 : « Jau hai piglià il pitschen cudesch da la maun da l'angel, e jau l'hai
inghiottì; el era en mia bucca dultsch sco mèl, ma cura ch'jau l'hai inghiottì, mes intestins
eran plain d'amaritudine. »
En l'experientscha vivida, ha il servient chattà en la solitarietad la glisch profetizada da
Jesus ed ha effectivamain chattà per emprim « la dulschur dal mel », in agreabel plaschair
cumpareglià cun la dulzur dal mel. Ma la freddura manifestada dals commembers ed
instruiders adventists als quals jau hai vulì la preschentar, ha producì en mes corp dolurs
autenticas dal venter numnadas colitgas. Jau testifitgeschia pia dal cumplitgament spiritual e
literal da questas chaussas.
Però, in'autra explicaziun concerna l'epoca finala en la quala la glisch profetica è
illuminada. Ella cumenza en in temp da pasch, ma va a finir en in temp da guerra e da terroir
mortala. Dan.12:1 l'ha profetisada sco « ina epoca da privel tal ch’i na datti nagina
sumeglianta, dapi ch’ils pievels existan enfin questa epoca »; quai è qua per provocar « dolurs
en las intestinas ». Tanto pli che nus legin en Lam.1:20: « YaHWéH, guarda mia privel! Mias
intestinas boglan, mes cor è sturnì en mei, perquè jau sun stà rebell. Dadora la spada ha
fatg ses devastaziuns, dadens la mort. » Era en Jer.4:19: « Mias intestinas ! Mes entraglias :
jau suffrel en l’intern da me cor, il cor bat per me, jau na pos betg tacer ; perquai che ti
audas, mia olma, il tun da la trombetta, il crit da guerra. » L'amarezza dals « entraglias »
stabilescha ina cumparegliaziun tranter la missiun adventista finala e quella che è vegnida
confidada al profet Jeremia. En omadus experientschas, ils elets lavuran en l’ostilitad
ambientala dals dominaturs rebels da lur epoca. Jeremia ed ils ultims veritabels adventists
denunzian ils puccads commess dals manaders civils e religius da lur temp e cun agir uschia,
la ira dals culpabels sa volva cunter els, enfin la fin dal mund marcada dal return en gloria da
Jesus-Christ, il « Retg dals retgs e Segner dals segners » da Apo.19:16.
La fin d’ina emprima part da la Revelaziun
En questa emprima part, nus avain chattà il prolog ed ils trais temas parallelas, da las
Letras adressadas als anghels da las set Baselgias, dals set sigills u segns dal temp, e da las sis
trombetas u castitgs d’avertiment provocads da l’indignaziun da Dieu.
Vers 11: « Lura i vegn dit: Ti stos anc proffetisar danovamain sin blers pievels,
naziuns, linguas e retgs. »
Il vers 11 conferma la cuvertura entira dals ultims 2000 dals 6000 onns dal program
preparà da Dieu. Arrivà al temp dal return glorius da Jesus-Christ, l’evocaziun da la profezia
va reprender il survuol da l’era cristiana en il chapitel 11 sut in tema different: « Ti stos
prophetisar danovamain sin blers pievels, naziuns, linguas e retgs ».
Avertura da la segunda part da la Revelaziun
En questa segunda part, en survagli parallel da l’era cristiana, l’Spirt va fixar
eveniments impurtants gia menziunads en la prima part dal cudesch, ma qua, en la segunda
part, el ans va revelar siu giudizi en ina moda pli sviluppada per mintga tema. Anc ina giada,
mintga capitel va utilisar simbols e maletgs differents ma adina complementars. Tras il
gruppament da tut quests enseignaments che la profezia identifitgescha ils sujets visads. Dapi
il cudesch da Daniel, quest principi da metter en parallel ils chapitels da las profezias è
applitgà da l’Spirt revelatur, sco che ti pos constatar.
Apocalypse 11, 12 e 13
Quest trais chapitels tractan parallelamain il temp da l’era cristiana cun metter en
evidenza eveniments differents, ma che restan adina fitg complementars. Jeu vegn a resumar e
lura detagliar ils temas.
Apocalypse 11
Il regin papal L’ateissem naziunal La settima trombetta
Versets 1 a 2: il regin dal fals profet papal catolic dad 1260 onns: Il persecutur.
Versets 3 a 6: durant quest regin intolerant e persecutur « ils dus testimonis » da Dieu,
las scrittiras sanctas da las duas allianzas vegnan afflittas e persequitadas da « la bestia », la
coaliziun religiusa romana alliada cun las monarchias da l’Europa occidentala.
Ils versets 7 à 13 han per object « la bestia che sa leva da l’abiss » uschè, la «
Revoluziun Franzosa » e ses ateissem naziunal che cumpara per l’emprima giada en l’istorgia
da l’umanitad.
Ils versets 15 à 19 vegnan ad avair per tema in svilup parzial da la « settima
trombetta ».
Il roll dal regin papal represchentà
Vers 1 : « Ils haun dat ina canna simila a ina verga, cun dir: Leva si e mesira il tempel
da Dieu, l’altar e quels ch’èn là per adorar. »
L’epoca visada è in temp da puniziun reve tras il pled « verga ». La puniziun è
giustifitgada « pervi dal puchià » restablì civilmain dapi 321 e religiosamain dapi 538. Dapi
questa segunda data, il puccau è imponì dal regimen papal simbolisà qua tras « il palì » che
designescha « il fals profet che mussa la mendazgia » en Esa.9:13-14. Quest messadi
represchenta quel da Dan.8:12 : « l’armada è stada surdada cun il perpetuel pervi dal
puchià », en il qual, « l’armada » designescha l’Assamblea cristiana, « il perpet », il
sacerdozi da Gesu ch’è vegnì stritgà dal regim papal, e « il pchià », l’abbandun dal sabà dapi
321. Quai è mo ina represchentaziun dad in messadi repetì pliras giadas cun aspects e simbols
differents. El conferma il roul punitiv ch’Dieu dat a l’instauraziun dal regim papal roman. Il
verb « mesira » signifitga « giudesch ». La puniziun è uschia il resultà d’in giudizi da Dieu
cunter « il tempel da Dieu », l’Assamblea collectiva dal Crist, « l’altar » simbol da la crusch
da siu sacrifici, e « quels chi aduran là » vul dir, ils cristians che sa recloman da sia salvaziun.
Vers 2 : « Ma la curt externa dal tempel, lascha la dador, e na la mesirescha betg ;
perquai ch’ella è vegnida dada a las naziuns, e ellas trantaran la citad santa durant 42
mais. »
Il pled impurtant da quest vers è « exteriur ». El designescha per sai la fe superfiziala
dal catolicissem roman concernà en l’imagen da siu reginavel da 1260 dis-onns preschentads
qua sut la furma « 42 mais ». « La citad santa » imatg dals veritabels elegids « vegni pistada
dals pievels » colliads cun il regimen despot papal vul dir ils retgs dals reginavels europeics
« che commettan adulteri cun » la « Jezabel » catolica durant siu lung reginavel intolerant da
1260 onns reals tranter 538 e 1798. En quest verset, Dieu marca la differenza tranter la vera e
la falsa fe cun sa basar sin il simbolissem dal sanctuari ebraic: il tabernacel da Moses ed il
templ edificà da Salomon. Ins chatta en ils dus cas sin « il vestibul, or dal tempel », rituals
religius carnals: l’altar dals sacrificis e la tina dals lavacres. La santedad spirituala vera sa
chatta en l’intern dal tempel: en il lieu saint nua èn: il chandlier cun setg lampas, la mesa dals
12 pans da proposta, e l’altar dals profums mess avant il vel che cuvra il lieu saintissim, imatg
dal tschiel nua che Dieu sesezza sin ses tron regal. La sinceritad dals candidats per la
salvaziun cristiana è enconuschenta be da Dieu, e sin la terra, l’umanitad è engulada da la
religiu da facciata « exteriura » che la fe catholica romana represchenta en emprima en
l’istorgia da la religiun cristiana da nossa epoca.
La Bibla santa, il pled da Dieu, persequitada
Vers 3 : « Jau dun a mes dus testimonis il pussibel da profetisar, vestgids cun sachs,
durant milli duschent sessanta dis. »
Durant quest reginà lung confirmà qua sut la furma « 1260 dis », la Bibla simbolisada
tras ils « dus testimonis » vegn ad esser parzialmain ignorada enfin il temp da la Reformaziun
nua ch’ella è er persequitada tras las lias catolicas favuraivlas als papas ch’ellas sustegnan cun
spadas. L’imagi « vestids da sac » designescha in stadi d’afflicziun che la Bibla vegn a patir
enfin 1798. Perquai ch’alla fin da questa perioda, l’ateissem revoluziunar franzos la bruscha
en plazzas publicas, empruvond era da la far svanir dal tut.
Vers 4: « Quai èn ils dus uliviers ed ils dus chandliers che statan avant il Segnier da la
terra. »
Quests « duas uliviers e duas chandailas » èn ils simbols da las duas allianzas
successivas che Dieu ha organisà en siu plan da salvament. Dus dispensaziuns religiusas
consecutivas portaderas da ses Spirt, dal qual l’iertà laschada è la Bibla e ses texts da las duas
allianzas. Il project da las duas allianzas era profetisà en Zac.4:11 fin 14, tras « duas uliviers
plazzads a dretga ed a sanestra da la chandaila ». E gia, avant « ils dus testimonis » dal
verset 3, Dieu ha dit dad els en il testimoni da Zacharia: « Quels èn ils dus figls da l’ieli che
statan avant il Segnier da tutta la terra. » En quest simbolissem « l’uèglia » designescha
l’Spirt divin. « Il chandeli » profetisescha Jesus-Christ che en in corp uman vegn a purtar la
glisch da l’Spirt en sia sanctificaziun (= 7) e a spander la savida tranter ils umens, uschè sco il
chandelier simbolic diffunda la glisch cun ardar l’ieli cuntegnì en sias « set » vases.
Da remartgar : « Il chandelier » a « set » lampas è centrà sin il vas dal mez; quai, a
l’imagen dal mez da la emna che fa, dal 4avelavel di da la emna pascula, il di en il qual, tras sia
mort expiatoria, Gesu-Crist ha fatg « cessar il sacrifici e l''offerta », il ritus religios ebraic,
conformamain al project divin profetisà en Dan.9:27. Il « chandelier » cun set lampas purtava
uschia era in messadi profetic.
Vers 5: «Sche qualchün vuless far mal a quels, föegia sorta da lur bucca e devora lur
inimis; e sche qualchün vuless far mal a quels, sto el esser mazzà da questa manera.»
Qua, sco en Apo.13:10, Dieu conferma a ses ver ellets sia interdicziun da punir els sezs
il mal fatg a la Bibla ed a sia causa. Quai è in''acziun ch''el sa reserva en exclusiva. Ils mals
sortiran da la bucca dal Dieu creatur. Dieu s''identifitgescha cun la Bibla che vegn numnada
«il pled da Dieu », uschia che quel chi fa mal ad ella s’adressa directamain a sia persuna.
Vers 6: « Els han il pussêr da serrar il tschêl, uschia ch’i nu croda nagina plievgia
durant ils dis da lur profezia; e els han il pussêr da midar l’aua en saun e da batter la terra
cun mincha sort plaja, mintga giada ch’els vulan. »
L’Spirit menziuna fatschentas rapportadas en la Bibla. En sia epoca, il profet Elia ha
retschavì da Dieu ch’i nu croda plievgia auter ch’a ses pled; avant el ha Moses retschavì da
Dieu il pussêr da midar l’aua en saun e da batter la terra cun 10 plajas. Questas testimonianzas
biblicas èn tant pli impurtantas che en ils ultims dis, il dispretsch per il pled da Dieu scrit ed
inspirà vegn chastità cun flagels dal medem tip, suondont Apoc.16.
L’ateissem naziunal da la Revoluziun Franzosa
Las glischs stgiras
Vers 7: « Cura ch’els hauran finì lur testimoni, la bestia che sa leva da l’abiss farà
guerra cunter els, als vaincharà e als mazzarà. »
L’Spirt ans revela qua ina chausa impurtanta da remartgar; la data 1793 marca la fin
dal testimoni biblic, ma per tgi? Per ses inimis da l’epoca che avevan persequità la Bibla
refusand sia autoritad divina en materia da sustegn da la fe; vul dir, ils monarcs, ils aristocrats
monarchists, il regim papal catolic roman e tut si clerus. A questa data, Dieu condamna era ils
fals credents protestants che en la pratica na tegnevan gia betg quint da sias instrucziuns. En
Dan.11:34, en siu giudizi, Dieu als imputa « l’ipocrisia » : « En il temp cura ch’els
succumban, els vegnan gidà in pitschna mesira, e blers s’uneschàn cun els cun ipocrisia. »
Quai è be la prima part da la testimonianza da la Bibla che s’acabescha, perquai ch’en 1843,
sia rolla vegn a reprender ina impurtanza vitala en invitar ils elets a scuprir las profezias
adventistas. L’instaurazion da l’ateissem naziunal en Frantscha va a tscherner la Bibla e
provar da la far svanir. L’utilisaziun sanglonta abundanta da « sia guillotina » la fa propi ina
nova « bestia » che, questa giada, stueva « s’alzar da l’abiss ». Cun quest term emprestà al
raquint da la creaziun en Genesi 1:2, l’Spirt regorda che sch’il Dieu, ses Creatur, na existess
betg, nagina vita sa sviluppass sin la terra. « L’abiss » è il simbol da la terra privada
d’abitants, cur ch’ella è « inform e vid ». Ella era uschia « al cumenzament », tenor Gen.1:2,
ed ella returnarà puspè durant « milli onns », a la fin dal mund, suenter il return glorius da
Jesus-Christ, che è il tema che suonda quest en quest capitel 11. Questa cumparegliaziun cun
il chaos originari è bain meritada per in regimen republican che nascha en il chaos politic ed il
pli grond dischurden. Perquai ch’ils umans rebels san s’unir per destruir ma els èn fitg
dividids davart las furmas che duain vegnir dadas a la reconstrucziun. Quest testimoni offra
suenter el la dimostraziun dal frut che l’umanità po purtar cur ch’ella è entirament separada da
Dieu; privada da sia benefica acziun.
Ma cun numnar la « abiss » l’Spirt da Dieu il creatur suggerescha era il context e la
situaziun da la creaziun originala da nossa terra. Uschia, cun fixar il prim di da questa
creaziun, el ans mussa ina terra immersa en ils « stgir » absolutas perquà a quel moment, Dieu
n’ha ancura dat a la terra la glisch da negin astre. E questa idea, collia spiritualmain questa
« bestia che sorta da l’abiss » cun il « quart sigil » d’Apo.6:12 descrit sco in « sulegl nair sco
in sac da crin ». La colliaziun è er fatga cun la « 4a trombetta » d’Apo.8:12 descritta tras las
« colps dal terz, dal sulegl, dal terz da la glina, e dal terz dallas stailas». Cun questas
maletgs, l’Spirt li attribuescha in caracter spezialmain « stgir ». Malgrà quai è en quest aspect
e quest stadi « stgir » che la Frantscha vegn a glorifitgar ses pensaders libers cun attribuir ad
els il titel da « lischs». Ins sa regurdar allura da las pleds da Jesus-Christ citads en Matt.6:23 :
« ma scha tes egl è en mala condiziun, tut tes corp sarà en stgir.Sche pia la glisch che è en
tai è stgir, quant grondas saràn quistas stgirezzas! » Uschia la pensada libra tenebrosa entra
en guerra cunter l’spiert religius e quest spiert nov libertar vegn a sa prolongar en il temp e sa
extender sin il mund occidental dit cristian ed el vegn a mantegnair sia influenza malefica
enfin la fin dal mund. Cun la Revoluziun franzosa, las «tenebras» s’installan a perpetuitad cun
il puccau. Perquai, cun ella, cumparan ils cudeschs scritts dals filosofs da la pensada libra;
quai che la collia cun il «puccau» che caracterisescha la Grezia en las profezias da Daniel 2-7-
8. Quests novs cudeschs van concurrenzar la Bibla e reussir a suffocar ella, en ina proporziun
enorma. La « guerra » denunziada è perquai surtut ideologica. Suenter la Revoluziun e
suenter la Segunda Guerra Mundiala, questas stgirezzas prendran l’aspect da l’umanissem il
pli elevà contrastant e rompent uschia cun l’intoleranza d’origin, ma la « guerra » ideologica
sa prolonghescha. Ils umans occidentals seran pronts a sacrificar tut per questa « libertad ».
En effet, els sacrificheran lur naziuns, lur segirezza, e na scapparan betg perquai, a la mort
programada da Dieu.
Vers 8: «E lur chadaivs vegnan a star sin la plazza da la gronda citad, che vegn
numnada, en in senn spiritual, Sodoma ed Egipta, là nua che lur Segner è stà crucifitgà.»
Ils « chadaivs » menziunads èn quels dals « dus testimonis » dals quals ils emprims
aggressurs èn er executads sin la « plazza» da la medema « citad ». Questa « citad » è Paris, e
la « plazza» menziunada sa numnava successivamain « plazza Louis XIV », « plazza Louis
XV », « plazza da la Revoluziun », e designa l’actuala « plazza da la Concorde ». L’ateissem
na fa naginas favurs a nagina furma religiusa. Las victimas ghigliottinadas èn giustamain
colpadas per in’appartenientscha religiusa. E sco il messadi da la « 4a trombetta » l’ensaina,
las destinataras èn la vair alv (sulegl), la falsa collectiva (glina), e mintga messadi religius
individual (staila). Ultra da quai, tschertas furmas religiusas corruttas èn acceptadas a la
cundiziun ch’ellas s’adatteschan a las normas da l’ateissem dominant. Tscherts purs dretgs
vegnan uschia numnads « defroqués » en scherm. L’Spirt cumparescha Paris, la chapitala
franzosa, cun « Sodoma » e cun « l’Egipta ». Ils emprims fruits da la libertad èn stads ils
excess sexuals cun la ruptura da las convenziuns socialas e familialas tradiziunalas. Questa
cumparegliaziun duai purtar en il temp consequenzas tragicas. L’Spirt ans inditgescha che
questa citad subissia il destin da « Sodoma » e quel da « l’Egipta » daventada per Dieu il
simbol tip dal pchià e da la rebellia cunter el. La colliaziun stabilida pli aut cun il « purtretg »
filosofic « grec » denunzià en Daniel 2-7-8 è qua confermada. Per chapir bain questa
stigmatisaziun divina dal pchià grec, tegnain quint dal fat che, empruvond dad utilisar la plaid
filosofica per preschentar l’Evangeli als abitants d’Atenas, l’apostel Paul ha fallì ed è vegnì
chaschà dal lieu. Perquai la pensada filosofica vegn a restar perpetenamain l’inimica dal Dieu
creatur. En il decurs dal temp e fin sia fin, questa cità numnada « Paris » vegn a tegnair, e
testimoniar cun sias acziuns, da la correctad da sia colliaziun cun quests dus nums, symbols
dal pchià sexual e religius. Davos ses num « Paris » sa chatta l’ierta dals « Parisii », plaid che
ha si’origin celtica e munta « quels dal chaudron », num dramaticamain profetic. En l’epoca
romana il lieu era in feudi dals adoraders pagans d’Isis la dea dals egiptians, precis, ma er,
l’imagen scenica e cinica da Paris, il figl dal retg da Troja, il vegl Priam. Autur dad in adulteri
cun la bella Helena dunna dal retg grec Menelas, el vegn a esser responsabel dad ina guerra
cun la Grezia. Suenter in assedi infructuus, ils Grecs sa retiran laschand sin la plaja in enorm
chaval da lain. Pensond ch’i saja in dieu grec, ils Trojans introdueschan il chaval en la cità. E
en mesanot, cur che il vin e la festa finivan, schuldads grecs sortan dal chaval ed avran las
portas a las truppas grecas returnadas silenziusamain; e tut ils abitants da la cità vegnan
massacrads, dal retg fin l’ultim dals sudits. Quest’acziun trojana causarà la perdita da Paris en
ils ultims dis perquai ch’ignorond la leschun, ella reproducrà sias sbagls en laschar installar
sin ses territori ses inimis ch’ella aveva colonisà. Avant da prender il num Paris, la cità sa
numnava « Lutèce » quai che munta « palì fetg »; tut il program da ses trist destin. La
colliaziun cun « l’Egipta » è giustifitgà perquai, cun adopter il regimen republican, la
Frantscha daventa uffizialmain il emprim regimen da puccà dal mund occidental. Questa
interpretaziun vegn confermada en Apo.17:3 tras la colur « scarlatina » da la « bestia »,
maletg da las coaliziuns monarchicas e republicanas dals ultims dis, construidas sin il model
da la Frantscha. Cun dir : « nua che lur Segner è stà crucifitgà », l’Spirit stabilescha la
comparaziun tranter il refus da la cretta cristiana da l’ateissem franzos ed il refus naziunal
gidieu dal Messias Jesus-Christus ; perquai che las duas situaziuns èn identicas e ellas van a
purtar las medemas consequenzas e las medemas fritgs d’impietad e d’iniquitad. Questa
comparaziun vegn a cuntinuar en ils versets che suondan.
En numnand sia chapitala « Egipta », Dieu comparescha la Frantscha cun il Faraon,
model tipic da la resistenza umana opposta a sia voluntad. Ella va mantegnair fin a sia
destrucziun questa posiziun rebelliva. I na vegn mai da sia vart ina pentenzia. Numond « il
mal bain ed il bain mal », ella vegn a commetter il pli nausch dals pchads schuschads da
Dieu; quai cun numnar « glisch », ils « stgirs » pensaders fundaturs dals « ses dretgs da
l’uman », che sa mideschan als dretgs da Dieu. E da blers pievels, ses model vegn imità, er, il
1917, da la pussanta Russia che la destruirà cun in tir atomic al temp da la « sesta trombetta »,
quai che profetizava ses num « Parisii » en lingua celtica, che signifitga « quels dal pign ».
Ella vegn uschia a restar enfin sia fin incapazla da vesair Dieu en las emprovas che la vegnan
a ruinar enfin la destruir. Perquai ch’el l’ha tschertgada sco objectiv ed el na la bandunarà
betg avant ch’ella na saja pli.
Vers 9: «Umans tranter ils pievels, las tribus, las linguas e las naziuns vesan lur
cadavers durant trais dis e mez, e na permettan betg che lur cadavers vegnian mess en in
sepulcr.»
En Frantscha, il pievel è entrà en Revoluziun il 1789, ed il 1793, el executescha ses
retg e lura sia regina, tuts dus decapitads publicamain sin la plazza centrala da la citad
numnada successivamain «plazza Louis XV», «plazza da la Revoluziun» ed actualmain
«plazza da la Concordia». En imputond «trais dis e mez » al temp da l’acziun destructiva,
l’Spirt sembla incluir la battaglia da Valmy nua che il 1792, ils revoluziunaris han cunfrantà e
battì las armadas roialistas dals reginads europeics che han aggressi la Frantscha republicana,
inclus l’Austria, pajais da la famiglia d’origin da la regina Marie-Antoinette. Per chapir
l’origin da quest odi, è da tegnair en ment che 1260 onns d’exacziuns da tut gener da la
coaliziun papal-roiala han enfin irrità il pievel franzos exploità, maltratgà, persecutà e
cumplettamain ruinà. Las duas ultimas regenzas da Louis XIV cun sia fasta odiusa e Louis
XV, retg debauchà e corrutt, han enfin emplenì la tazza da la paschientscha da Dieu e quella
dals umans. Attenziun! La Republica n’è betg e na vegn betg ad esser ina benedicziun per la
Frantscha. Ella va enfin, sut sia tschintgavla furma, a purtar las maledicziuns da Dieu e
commetter sez las sbagls che provocheschan sia perdiziun. Quest regimen sanguinar, a sia
origin, vegn a daventar il pajais dals « dretgs da l’uman » e da l’umanissem che finirà per
defender il culpabel e frustrar, tras sia injustia, la victima. El vegn finamain a accogliar ses
inimis e als installar sin ses territori, imitond, enfin il pli nausch, l’exempel famus da la citad
troiana famusa per l’introducziun dal chaval da lain ch’ils grecs han laschà, sco vis avant.
Vers 10: « E per causa da quels vegnan ils abitants da la terra a sa rallegrar e star en
allegria, e s’envian regals in pèr l’auter, perquai che quests dus profets han tormentà ils
abitants da la terra. »
En quest vers, l’Spirt visa il temp nua che, sco la gangrena u il cancer, il mal filosofic
franzos sa spargna e sa spargna sco pestilenza en las autras naziuns occidentals. El marca « il
sign dals temps » dal « 6avel sigil » ; quel dal « sulegl daventa nair sco in sac da crin » : la
glisch da la Bibla svanescha suffocada dals cudeschs filosofics dals librepensaders.
En lectura spirituala, cuntrari « als burgais dal reginavel dal tschiel » che definescha
ils elets da Jesus, « ils abitants da la terra » designeschan ils protestants americans e pli
generalmain, ils umans rebels vers Dieu e sia vardad. Ils pievels dals reginavels europeics e
pli anc ils americans guardan vers la Frantscha. Là, in pievel smanatscha sia monarchia e la
religiun cristiana catolica che smanatscha ils pievels che legian la bibla, ils « dus testimonis »,
dals « torments » da ses « infern »; dals « torments » reals che peèn reservads sulettamain
per il giudizi final, per annientar ils fals religius che utiliseschan sezs enganiusamain questa
sorta da minatscha, suondond Apo.14:10-11. Ils esters, els era, victimas da las medemas
exacziuns ordaifer la Frantscha, cumenzan a sperar da pudair profitar da questa iniziativa.
Quai, tant pli che cun il sustegn franzos accordà da Louis XVI, en il mund, paucs onns pli
baud, ils novs Stadis Unids da l'America dal Nord han chattà lur independenza, liberond se da
la dominaziun da l'Engalterra. La libertà è en moviment e vegn prest a gudagnar blers pievels.
En segn da questa amicizia, « els s'envievan presents in l'oter ». In dals dad preschaints è stà
il don franzos als Americans da la «Statua da la Libertad» erigida il 1886 sin in’insla visavi da
New York. Ils Americans han rendì il gest cun regalar ina replica che, erigida il 1889, sa
chatta a Paris sin in’insla en mes la Seine visavi la Tour Eiffel. Dieu visa quest tip da regal
che mussa la part e l’intercanvi che furma la maledicziun da la libertad extremna che visa da
ignorar sias leschas spiritualas.
Vers 11: « Suenter ils trais dis e mez, in spiert da vita, vegnent da Dieu, è entrà en els,
ed els èn sa stads sin lur peis; ed ina gronda tema ha pigli quels che ls'han vis. »
Ils 20 d'Avrigl 1792, la Frantscha è menatschada da l'Austria e la Prussia e scuvierza
ses retg, Louis XVI, ils 10 d'Avust 1792. Ils Revoluziunaris vegnan a victorisar a Valmy ils
20 da Settember 1792. Il retg Louis XVI è guillotinà ils 21 da Schaner 1793. Il dictator
Robespierre e ses amis èn guillotinads a lur turn ils 28 da Fanadur 1794. La «Convenziun» è
remplazzada dal «Directori» ils 25 d'October 1795. Las duas «Terrors» da 1793 e 1794 n'han
durà ensemen mo in onn. Tranter ils 20 d'Avrigl 1792 ed ils 25 d'October 1795, jau chattel
cun exactezza questa perioda da «trais dis e mez » profetisà sco « trais onns e mez » reals. Ma
jau pens che la durada porta en pli, in messadi spiritual. Questa perioda represchenta la
mesadad d’ina emna, quai che po evocar ina allusiun al ministeri terren da Jesus-Christ che ha
durà precis « trais dis e mez » profetics e s’ha terminà cun la mort dal Messias Jesus-Christ.
L’Spirit cumpara sia acziun cun quella da la Bibla, ses « dus testimonis », che els era, han agì
ed instruì avant d’esser bruschads sin la plazza da la Revoluziun a Paris. Cun questa
cumparaziun, la Bibla è, questa fe, identificada cun Jesus-Christ che è, en ella, danov
crucifichà e « trafì » sco che mussa Apo.1:7. Il flot da sang versà ha enfin spaventà il pievel
franzos. Uschia, suenter avair executà il schef da la Convenziun sanguinara, Maximilien
Robespierre, e ses amis Couthon e Saint-Just, las execuziuns sumarias e sistematicas èn
cessadas. L’Spirt da Dieu ha sveglià la setg spirituala dals umans e la pratica da la religiun è
daventada puspè legala, e surtut, libra. La saluta « tema da Dieu » è reapparida e l’interess per
la Bibla è stà puspè manifestà, ma ella vegn fin la fin dal mund cumbattida e concurrenzada
dals cudeschs filosofics scritts dals libers pensaders, dal qual il model grec è la funtauna da
tuttas sias diversas furmas.
Vers 12: « Ed els udin da tschiel ina vusch che als discheva: Muntai qua su! Ed els
muntettan en tschiel en la nivola; ed ils lur inimis als vettan. »
Questa decleraziun divina sa referescha als « dus testimonis » biblics, suenter il 1798.
La cumparaziun cun Jesus cuntinuescha, perquai ch'el è quel che ses elets han vis
(suenter il profet Elia) muntar en tschiel sut lur guarda. Ma, a lur turn, ses elets dal temp final
faran il medem. Lurs inimis als vesran, els er, muntar en tschiel en la nivola nua che Jesus als
trairà tar el. Il sustegn che Dieu dat a sia causa è il medem, per Jesus-Christ, ses elets, ed en
quest connex da la Revoluziun franzosa, la Bibla suenter il 1798. Per confermar la fin da la
durada profetizada dals «1260 dis»-onn, il 1799, il papa Pius VI è mort detegnì a Valence-sur-
Rhône, uschia rendend pussaivel, tranter il 1843-44 e il 1994, in lung temp da pasch da 150
onns profetisà sut la furma «tschintg mais» en Apo.9:5-10. La mort da Louis XVI,
l’interrupziun da la monarchia, e la mort dad in papa preschunier porta in colp mortal a
l’intolleranza religiusa da «la bestia che monta ord il mar» en Apo.13:1-3. Il Concordat dal
Directori guarischa sia plaja ma ella na profitescha pli dal sustegn real destruì, ella na
persequitescha pli enfin il temp da la fin nua che l’intolleranza protestanta cumpararà sut il
num da «la bestia che monta ord la terra » en Apo.13:11.
Vers 13: « A quella ur'ha, ei fu in grond terratrembel, ed il decim part da la citad,
crudet; sett milli umens vegnittan mazzai en quest terratrembel, ed ils auters vegnittan
spaventai e dettan gloria al Dieu dal tschiel. »
En questa epoca (quella urà) s’è cumplit, en furma spirituala, il « terratrembel » gia
profetisà tras il cumpliment da quel da Lisbona il 1755, concernì en il tema dal « sisavel
sigil » dad Apo.6:12. Tenor l’Spirit da Dieu, la citad da Paris ha pers « ina decima part » da
sia populaziun. Ma in auter senn po concernar tenor Dan.7:24 ed Apo.13:1, la decima part
dals « diesch cornas » u reginavels cristians occidentals sutmiss al catolicissem papal roman.
La Frantscha considerada da Roma sco « la figlia veglia » da la baselgia catolica romana
croda en l’ateissem, la priva da ses sustegn, e va enfin a destruir sia autoritad. La
4aveltrombetta ha revelà, « il terz dal sulegl è colpà » ; il messadi « setg milli umans èn
vegnids mazzads en quest terratrembel » conferma la chosa cun dir: ina multitud (milli) d’
« umans » religius (setg: sanctificaziun religiusa da l’epoca), vegnettan mazzads en quest
terratrembel politic-social.
Vers 14: « Il secund dischavantg è passà. Vesà, il terz dischavantg vegn spert ».
Uschia, l’intens sversament dal sang ha revivì la tema da Dieu, e la « Terror » è
cessada, remplazzada da l’imperi da Napoleon 1er, « l’evla » annunziader da las trais ultimas
« trombetas », trais « gronds malurs » per ils abitants da la terra. Vist che l’annunzia suonda
la Revoluziun Franzosa dal 1789 al 1798, « il segund malur » che gli vegn attribuì al verset 14
na po betg sa referir directamain a quella. Ma per l’Spirt, quai es il med per ans dir che ina
nova furma da la Revoluziun Franzosa cumparairà gist avant il return en gloria da Jesus-
Christ. Or, tenor Apo.8:13, il « segund malur » concerne claramain il tema da la
6ème trombetta dad Apo.9:13 che va, precisamain, « mazzar il terz dals umens » avant che
Jesus-Christ returnia per vegiar l’injusta condemnaziun da ses sants fidels serviturs cun
exterminar lur inimis mortals, ils ultims rebels. Ins po chapir ch’a l’imagen da l’hecatomba
provocada dals Revoluziunars franzos, Dieu organisescha l’hecatomba da la Terza Guerra
Mundiala, questa giada nucleara, che redura, considerablamain, il dumber dals abitants da la
terra, avant sia eliminaziun cumpletta che gli redarà ses aspect « abiss » originel, suenter
l’intervenziun finala destructiva da Jesus-Christ.
Il dubel sens dal « second maletg » collia la quarta trombetta cun la sisavel per ina
raschun spirituala. La structura da l’Apocaliss separa en duas parts il temp da l’era cristiana.
En l’emprima, il « malur » chastia ils culpabels punids avant il 1844 ed en la segunda, quels
che vegnan punids suenter il 1844, gist avant la fin dal mund. Or, las duas acziuns punitivas
partageschan il sens che Dieus dat a si quart chastiment da Levitic 26:25 : « jau trametterà la
spada che vegn a far vendetga da mia allianza ». Il prüm chastiment ha colpì las persunas chi
n’han betg retschavì il messadi da la Reformaziun, ovra preparada da Gesu per ses elets, ed
il secund, quels che n’han betg respundì a l’exigenza da Dieu da finir questa Reformaziun a
partir dal 1843. La glisch revelada tras la quala Dieu construescha questa permanenta
Reformaziun vegn preschentada fin l’ura en la quala il temp da grazia s’acquista.
En reprend las chaussas e las acziuns che Dieu ha imputà als umens da la Revoluziun
Franzosa dal 1789 fin il 1795, nus chattain quellas ch’el po imputar als umens occidentals
dals ultims dis. Nus chattain il medem dispretsch, la medema empietad e l’odì dals urdens
religius e da quels che ils mussan; comportament che resulta questa giada dal svilup
extraordinar da la scienza e da las tecnologias. Durant ils onns da pasch, l’ateissem e la falsa
religiun han conquistà il mund occidental. Dieu ha pia ina buna raschun da ns’offrir, per quest
tema, ina lectura dubletta; il comportament dals «survivents » che fa la differenza principala
tranter l’epoca revoluziunara ed il temp scientific dals ultims dis da l’umanitad. Per esser pli
cler, suainter Apo.11:11 à 13, « ils survivents » da la emprima lectura che pertutga la « quarta
trombetta » « sa pentieu », entant che « ils survivents » da la segunda che pertutga la « sesta
trombetta » « na sa pentieu betg », suainter Apo.9:20-21.
Il terz « grand malur » (per ils pchaders) : Il return glorius dal Crist giustizier
Vers 15 : « L’anghel settim ha sunà (la trombetta). Ed è stà en tschiel vuschs fermas
che dischevan : Il reginavel dal mund è mess en noss Signur ed en ses Crist ; ed el regnarà en
ils seculs dals seculs. »
Il ultim tema dal capitel è quel da la « settima trombetta» che designescha, jeu al
regorda, il mument nua il Dieu creatur invisibel sa renda visibel als egls da ses inimis
confermond Apoc.1:7 : « Vardai, el vegn cun las nivlas ed ogni egl il vesairà;er quels che
l’han trafì ». « Quels che l’han trafì », che han trapassà Gesu, èn ses inimis da tuttas las
epocas da l’era cristiana inclus quels da l’ultima. Els l’han trapassà, en persequitond ses
discepels fidels, davart ils quals el ha declerà : « mincha giada che vus haveis fat quistas
caussas ad in da quests pli pitschens da mes frars, è a mai che vus las haveis fat (Matt.25:40)
». Dal tschiel, vuschs fermas s’auzan per celebrar l’eveniment. Quellas èn quellas dals
abitants dal tschiel che sa han gia exprimidas per festegiar l’expulsiun dal tschiel dal diavel e
da ses demons dal Crist victorius, numnà « Micael » en Apo.12:7 a 12. Els prendan part a la
glegria dals elets, a lur vart liberads e victorius tras Jesus-Christ. L’istorgia dal terren va
cessar per mancanza da pchaders destruids tras la bucca dal Crist divin. Il diavel, « prinzi da
quest mund » suondant Jesus, perda sia possessiun dal mund pchader annihilà da Dieu. El va
subsister anc milli ans sin la terra devastada senza nuschar a nagin, en spetgar sia eliminaziun
totala al giudizi final cun tuts ils auters pchaders che Dieu resussitescha per quest intent.
Il grond bainstar celestial dals elets redents tras il saung da Jesus-Christ
Vers 16: «E ils 24 vegls, che eran sesi avant Dieu sin lur trons, s’han prosternà sin lur
fatschas ed han adorà Dieu, »
Ils elets èn entrads en il reginavel celestial da Dieu, sesi sin trons en preschientscha da
Dieu, els van a regnar u güdischar ils malvagiads tenor Apo.20:4. Quest verset evoca il
context dal cumenzament celestial dals redents d’Apo.4. Quest verset preschenta la furma che
duai prender la vera adoraziun da Dieu. La prosternaziun, en schanuglias, fatscha cunter terra,
è la furma legitimada da Dieu.
Vers 17: « en dischond: Nus renchain grazias, Segner Dieu tutpussent, che es, e che
eiras, da quai che ti has tschentà tia gronda pussanza e prendì possess da tes reginavel. »
Ils redimids rennovan lur ringraziamaints e s’inclinan avant Jesu-Christ, « il Dieu
tutpussant che es e che eiras » « e che è arrivà », sco Apo.1:4 l’annunziava. « Ti has chapà
tia grond’ pussanza » a la quala ti avivas renunzià per salvar tes elets e expiar cun tia mort il
pretsch da lur puccaus en tes ministeri « d’agnè » ; « l’agnè da Dieu che tschantscha davent
ils puchads dal mund ». Ti has « piglià possess da tia regenza » ; il cuntext inditgà è propi
quel nua l’Spirit ha purtà Gion en Apo.1:10 ; l’istorgia da l’Assamblea da Crist sin terra è dal
passà. A quest stadi, ils « setta cuminanzas » èn davos ils elets. Il reginavel da Gesu object da
la speranza da la fe dals elets è daventà ina realitad.
Vers 18: « Las naziuns èn sa stgagliadas; e tia ira è gnida, ed il temp è arrivà da
giuditgar ils morts, da remunerar tes serviturs ils profets, ils soings e quels che teman tes
num, ils pitschens e ils gronds, e da destruir quels che destrueschan la terra. »
In quest verset 18 sa chatta ina infurmaziun fitg utila davart la successiun dals
eveniments profetisads. La 6ème trombettaamazzà il terz dals umensquai è, «Las naziuns eran
sa stadas irritadas», e sut noss egls, en 2020-2021, nus vesain las causas da questa irritaziun:
la Covid-19 e la ruina economica provocada, l'agressiun islamica, e spert, l'offensiva russa
cun ses alliads. Suenter quest conflict terribel e destructiv, suenter la promulgaziun da la
dretgira da la dumengia da la «bestia da la terra » uschè, la coaliziun protestanta e catolica
dals survivents americans ed europeics, Dieu ha versà sin els « ils set ultims flagels da sia
ira» descrits en Apo.16. Al mument dal settavel, Jesus è cumparì per salvar ses elets e destruir
ils decadids. Suonda alura il program preparà per ils « milli anns » dal settavel milleni. En il
tschiel, tenor Apo.4:1, il giudizi dals malvagi vegn a s’effectuar : « e il temp è arrivà da
giuditgar ils morts ». Ils sants obtegnan lur recompensa : la vita eterna promessa da Jesus-
Christ a ses elets. Els obtegnan enfin la stella dal matg e la curuna promessas als elets chattads
victorius en il cumbat da la fe : « da retribuir tes serviturs ils profets ». Dieu chatta qua
l’impurtanza da la profezia per tut las epocas (Seguond 2 Pie.1:19) e pli particularmain en ils
ultims dis. « Ils sants e quels ch’han tema tes num » quai è, quels chi han respundì
positivamain als messadis dals trais anghels d’Apo.14:7 fin 13 ; dal qual il emprim regorda la
saviezza chi consista da temair el, d’ubadir ad el e da betg contestar ses cumondaments, cun
dir : « Temei Dieu e dai gli gloria », en si’aspect da Dieu creatur, « perche l’ura da sia
sentenza è arrivada, e adorai quel ch’ha fatg il tschiel, la mar, la terra, e las funtaunas
d’aua ».
Vers 19: « E il tempel da Dieu en il tschiel è vegnì avert, e l’arca da sia allianza è
apparsa en ses tempel. E quai è stà eclairs, vuschs, tun, in terratrembel, ed ina ferma glera. »
Tots ils themes evocads en quest cudesch Apocaliss cunvegnan vers quest mument
istoric dal grond return glorius da noss divin Segner Jesus Crist. Quest vers targetescha il
context nua ch’èn cumplettads e finids ils suandants themes:
Apo.1 : l’adventissem:
Vers 4 : « Gian a las sett Assambleas che èn en Asia: che la grazia e la pasch
vegnan datas da vart da quel ch’è, ch’era, e che vegn, e da la part dals set spierts che
statan avant ses tron, »
Vers 7: « Vardai, el vegn cun las nivlas. Ed ogni egl il vesairà, er quels ch’il
han trafì; e tuttas las tribus da la terra sa lamentaran per el. Gie. Amen! »
Vers 8: « Jau sun l’alpha e l’omega, di il Segner Dieu, quel che è, quel che
era, e ch'el vegn, il Tutpussent. »
Vers 10 : « Jeu sun stà portà en spiert il di dal Segner, ed hai udì davos me
ina vusch ferma, sco il tun d''ina trombetta, »
Apo.3 : La settima cuminanza : fin da l''epoca « Laodicea » (= pievel giuditgà).
Apo.6:17 : Il grond di da l''ira da Dieu cunter ils umans rebels « perche il grond
di sia ira è arrivà, e chi po star ferm? »
Apo.13 : « la bestia che monta da la terra » (coaliziun protestanta e catolica) e
sia lescha duminiala; verset 15 : « Ed i è vegnì ad ella da dar vita a l'immagina da
la bestia, acciò che l'immagina da la bestia discurrì, e che ella fetsch che tuts quels
che na adurassan betg l'immagina da la bestia vegnian mazzads. »
Apo.14 : Ils dus temas da « la messida » (fin dal mund e levada dals elets) e da
« la vendemmia » (massacres dals fals pasturs da lur aderents seducids e engianads).
Apo.16 : Verset 16 : « il grond di da la battaglia da Harmagedon »
En quest verset 19, nus chattain puspè la formula cla per l’intervenziun directa e
visibla da Dieu, « e i ha dà saettas, vuschs, tun, in terratrembel », gia menziunada en Apo.4:5
e 8:5. Ma qua l’Spirt agiuntescha « e ina ferma tschajera »; ina « tschajera » cun la quala sa
conclüt il tema dal settavel dals « set ultims flagels » en Apo.16:21.
Il context dal return da Jesus-Christus è uschia marcà dal ultim tema adventistic che
porta questa giada, en primavaira 2030, la varda salvaziun offerta als elets, cuntanschida tras
il saung versà da Jesus-Christus. È l’ura da sia cunfrontaziun cun ils rebels che sa
prepareschan a mazzar ses elets che refusan la dumengia romana e mantegnan lur fidelitad per
il sabbat santifitgà da Dieu dapi l’emprima emna da sia creaziun dal mund. Il « sisavel sigil »
d’Apo.6 illustrescha il comportament ed il disorient da quels rebels pigliads dal Segner en
flagrant delit intenziunel da genocidi da ses beinsventiraivels e benamads elets. Il tema da la
discordia vegn menziunà en quest verset 19. Quai è la lescha divina conservada en « l’archa
dal testimoni » en il lieu sanctissim dal tabernacul e dal « temple » ebraic. L’arca na ha sia
prestischa e sia auta sanctitad che perquai ch’ella cuntegna las tavlas da la lescha gravadas dal
det da Dieu sez, en persuna, en preschientscha da Moses, ses fidè servitur. La Bibla permetta
da chapir quai ch’effectivescha la terrada dals rebels a l’ura dal return da Jesus-Christ. Perquai
ch’ecco quai che decleran ils versets 1 fin 6 dal Psalm 50 :
« Psalm d’Asaf. Dieu, Dieu, YaHWéH, discuorra, e cloma la terra, dal sulegl levont
enfin al sulegl curclont. Da Sion, bellezza perfetta, Dieu resplendescha. El vegn, noss Dieu, el
na resta betg en silenzi;avant el è in fieu devorant, enturn el ina tempesta violenta. El cloma
vers ils tschiels en ault, e vers la terra,per giuditgar ses pievel: Radunai per mai mes fidels,
ils quals han fatg allianza cun mei tras il sacrifici! - Eils tschels publitgeschan sia giustia,
perche quel è Dieu chi giuditgescha. »
En in context da terrore, ils rebels vesairan s’affitschar en il tschiel il text dal quart dals
diesch cumonds da Dieu en letras da fieu. E tras questa acziun divina, els savran che Dieu als
condamna a la prima e la « segunda mort ».
Quest ultim vers dal tema da la « settima trombetta » revela e conferma l’impurtanza
che Dieu dat a sia lescha contestada dal fals cristianesim rebel. La lescha divina è stada
sminuita cun il pretext d’ina pretendida opposiziun tranter la lescha e la grazia. Questa errur
resulta d’ina lectura sbagliada dals discurs fatgs da l’apostel Paul en sias brevets. Uschia vögl
jau qua dissipar il dubi cun porscher explicaziuns claras e simplas. En Rom.6, Paul oppona
quels che èn « sut la lescha » a quels chi sun « sut la grazia », sulettamain, pervia dal context
da sia epoca nua l’allianza nova cumenza. Cun la formula « sut la lescha », el designescha ils
gidieus da l’allianza veglia che refusan l’allianza nova fundada sin la giustia perfetta da Jesus-
Christ. Ed el designescha ils elets che entran en questa allianza nova cun la formula « cun la
lescha ». Perquai ch’è qua il profit ch’apporta la grazia, en num da la quala Jesus-Christ, en
Sontg-Spirt, gida ses elet ed al mussa d’amar ed obadir a la santa lescha divina. En obadind ad
el, el è alura « cun la lescha » e essend « sut la grazia », el n’è era betg, « sut la lescha ». Je
regorda anc che Paul disch da la lescha divina ch’ella è « sainta e che il cumondamaint è gist
e bun »; quai ch’je partagesch cun el en Jesus-Christ. Mentre che Paul crititga il puccà,
empruvond da persvader ses lecturs ch’els na duain betg pli puccar essend en Christ, ils rebels
moderns utiliseschan ses texts per contradir el en faschend da Jesus-Christ dal qual els sa
recloman, in « minister dal puchià » stabilì da Roma ils 7 da mars 321. Mentre che Paul ha
declerà en Gal.2:17: « Ma, entant che nus tschertain da vegnir gistifitgads tras Crist, sche nus
fissan er nus sasezs chattads pchadurs, Füss Crist in minister dal puchià ? Lunsch da
quai ! » Levain l’impurtanza da la precisiun, « lunsch da quai », che condamna la
concepziun religiusa da la falsa cretta rebella cristiana moderna, e quai dapi il 7 da mars 321,
data cura che il « puchià » roman è entrà en la cretta cristiana occidentala ed orientala tras
l’autoritad d’in imperatur roman pagan, Constantin 1er.
En quest context da la « settavla trombetta » s’acaban las sis milli prims onns
tschernids dad Dieu per sia selecziun d’elets terresters, en si’entira project da sett milli onns.
Il settavel milleni, u « milli onns » dad Apo.20, s’avra lura, consacrà al giudizi celestial dals
rebels tras ils elets redimids da Jesus-Christ, tema dad Apo.4.
Apocalissi 12: Il grond plan central
La dunna L’agressur roman – La dunna en il desert Parentesa: ina cumbatta en il
tschiel La dunna en il desert La Reforma L’ateissem-
Il rest adventist
La dunna victoriusa, spusa da Crist, l’Agnè da Dieu
Vers 1: « In grond segn è cumparì en il tschiel: ina dunna involvida cun il sulegl, la
glina sut ses peis, ed ina curuna da dudesch stailas sin ses chau. »
Qua anc ina giada, plirs themes sa suondan en pliras maletgs u scenas. Il emprim
maletg illustrescha l’Assamblea Elegida che vegn a profitar da la victoria da Jesus-Christ, ses
unic Chapitani, tenor Ef.5:23. Sut il simbol d’ina « dunna », « l’Spusa » da Crist è envulupada
dal « sulegl da la giustia » profetisà en Mal.4:2. En applicaziun dubbla, « la glina » simbol da
las stgiranzas è « sut ses peis ». Quests inimis èn storicamain e en l’urden cronologic, ils
Gidieus da l’antica allianza, e ils cristians decaduts, catolics, ortodoxs, protestants ed
adventists, da la nova. Sin sia testa, « ina curuna da dudesch stailas » simbolisescha sia
victoria en l’allianza da Dieu, il 7, cun l’uman, il 5, muntada dal numer 12.
La dunna persequitada avant la victoria finala
Vers 2 : « Era gravida, e clomava, essend en lavur ed en las dolurs dal part. »
Al vers 2, ils « dolurs dal part » evocheschan la persecuziun terrana che ha precedì il
temp da la gloria celestiala. Questa imegna è vegnida duvrada da Gesu en Gion 16:21-22 :
« La dunna, cura ch'ella parturescha, senta tristezza, perquai ch'igl è arrivada sia ura; ma
cura ch'ella ha mess en il mund l'uffant, ella na sa regorda pli da la dolur, pervia dalla legria
ch'ella ha da quai ch'in uman è naschì en il mund. Vus uss'era, vus esses uss' en tristezza; ma
jau vegn a vesair vus danovamain, e vos cour vegn a sa rallegrar, e nagin na vegn a vus
raubar vossa legria.»
Il persecutur pagan da la dunna: Roma, la gronda citad imperiala
Vers 3: « In segn auter è cumparì anc’in tschiel; e varda, quel era in grond dragun
cotschen, cun set chaus e diesch cornas, e sin sias chaus set diadems. »
Il vers 3 identifitgescha ses persecutader: il diavel, per lura, ma el agescha tras
pussanzas terrenas carnalas che persequiteschan ils elets, tenor sia voluntad. En sia acziun, el
utilisescha duas strategias successivas; quella dal « dragun » e quella dal « serp ». La prüma,
quella dal « dragun » è l’attatga averta duvrada da la Roma imperiala pagana. Nus chattain
uss ils simbols gia vis en Dan.7:7 nua che Roma cumpariva sut l’aspect d’in quart animal
monstrus furnì cun « diesch cornas ». Il context pagan è confermà tras la preschientscha dals
« diadems » che vegnan qua mess sin las « set tschessas », il simbol da la citad romana tenor
Apo.17. Questa precisiun merita nossa intêra attenziun, perquai ch’ella ans indica, mintga
giada che questa imatg è preschentada, tras l’emplazament dals « diadems », il context istoric
profetizà.
Il persequitader religius da la dunna : la Roma catolica papala
Vers 4 : « Sa cua traiva il terz dals stailgs dal tschiel, e ls sbittava sin la terra. Il
dragun sa tegniva avant la dunna che duai parturir, per devorar ses uffant, cura ch'ella avess
parturì. »
Quest verset reprend sut novas simbolas, il messadi d’Apo.11:1 fin 3 nua la Roma
papala è autorisada da Dieu, sut il titel da « verga », da « pestgar la citad sainta durant 42
mais ».
En Daniel, als « diesch cornas » da l’imperi roman dueva succeder « la pitschna corn »
papala (a partir da 538 enfin 1798). Questa successiun è confermada qua en Apo.12, en il
verset 4.
Il term « cua » che tschentra la falsa « profetessa Jezabel » d’Apo.2:20, illustrescha
questa successiun da la Roma religiusa papala falsamain cristiana. L’accusaziun menziunada
en Dan.8:10 vegn qua renovada. Las victimas da sias artas e da sias seducziuns dignas dal
« serp » da la Genesi, vegnan calcadas sut il simbol d’ « stailas dal tschiel » uschia, al titel da
« citadins dal reginavel dals tschiels » che Jesus attribuescha a ses discepels. « Il terz vegn
traï en sia caduta ». Il terz na vegn betg menziunà per siu senn literal, mabain, sco adina en la
profezia, sco ina part impurtanta dal total dals cristians provads. Las victimas pon er surpassar
questa proportiun dad in terz literal.
Vers 5: « Ella ha mess al mund in figl, il qual sto pastirar tut las naziuns cun ina verga
da fier. E ses uffant è vegnì levà vers Dieu e vers ses tron. »
En ina dupla applicaziun, la profezia regorda co il diavel ha cumbattì la causa dal
Messias dapi sia naschientscha fin a sia mort victoriusa. Ma questa victoria, è quella dal
primnà suenter il qual, tuts ses elets van a succeder, per cuntinuar il medem cumbat fin a
l’obtenziun da la victoria finala. A quel mument, retschavint in corp celestial, els van a partir
cun el, siu giudicaziun dals malvagi e là, ensemen, « els pasturan las naziuns cun ina verga
da fier » che darà il verdetto dals « torments da la segunda mort » dal giudizi final.
L’experienza dal Crist e quella da ses elets sa fondan en in’experienza cumina, e l’imagen da
« l’uffant chatschà vers Dieu e vers ses tron», pia en tschiel, è quella da « la liberaziun »
terrena dals elets che s’ademplirà il 2030, cun il return dal Crist vindicatur. Els vegnan
liberads dals « dolurs da l’enfantament ». L’uffant è il simbol dad ina conversiun cristiana
autentica reussida e victoriusa.
Vers 6: «E la dunna fugia en il desert, nua ch’ella aveva in lieu preparà da Dieu, per
ch’ella fiss nudrida là durant milli duschent sessanta dis.»
L’Assamblea persecutada è pacifica e disarmada, sia suletta arma essend la Bibla, la
plaid da Dieu, la spada da l’Spirit, ella na po betg auter che fugir avant ses aggressurs. Il vers
6 regorda il temp dal regin papal persecutader durant «1260 dis » profetics saja, 1260 onns
reals tenor il code dad Ezé.4:5-6. Quest temp è per la cretta cristiana in temp da prova
dolorusa suggerì tras la menziun dal pled « desert » nua ch’ella è « manada da Dieu ». Ella
parta uschia l’afflicziun dals « dus testimonis » dad Apo.11:3. En Dan.8:12, questa sentenza
divina era formulada uschia: « l’armada vegniva surrada cun il perpetuel pervi dal puccau »;
il pchà commess tras l’abbandun dal respect dal di da repaus sabatic dapi il 7 da mars 321.
Avertura da la parentaisa: ina cumbatta en il tschiel
Vers 7: « E i ha guerra en tschiel. Michael ed ses anguels han cumbattì cunter il
dragun. Ed il dragun ed ses anguels han cumbattì, »
Il sglavament annunzià dals sants merita ina explicaziun che l’Spirit ans preschenta en
ina sorta da parentais. La chaussa vegn rendida pussaivla grazia a la victoria da Jesus-Christ
sin il puccau e sin la mort. Questa victoria è vegnida confermada suenter sia resurrecziun, ma
l’Spirit ans revela qua las consequenzas ch’ella ha per ils abitants dal tschiel che
cunvivevan cun ils demunis e Satan sez enfin quest mument.
Fitg impurtant : quest conflict celestial ch''è restà invisibel als egls umans metta en
evidientscha il senn da las pliras enigmaticas pronunziadas da Gesu cura ch''el era sin terra.
En Gion 14:1 fin 3, Gesu ha ditg : « Cha vos cour na sa smuvia betg. Credai en Dieu, e credai
en mei. I dat bleras abitaziuns en la chasa da mes Bab. Sch''i na fiss betg uschia, jau avess
ditg a vus quai. Jau vai per ir a vus preparar in lieu. E, cura ch'eu sun id davent, e ch'eu
hai preparà in lieu, eu turn, e eu prend cun mai, per che là nua ch'eu sun, vus sejas er là.» Il
senn dà a la « preparaziun » da questa « lieu » vegn a cumparair en il verset che suonda.
Vers 8: «ma els n'han betg pudì far valair, elur lieun'è betg pli stada chattada en
tschiel.»
Questa guerra celestiala n'ha nagut da far cun nossas guerras terrenas; ella na fa betg
immediat morts, e las duas parts che s'affrontan n'èn betg egualas. Il grond Dieu creatur che sa
preschenta sut l'aspect umil e fratern da l'archangel «Micaël » è tuttina il Dieu tutpussant
davant il qual tuttas sias creatiras duessan s'inclinar ed ubadir. Satan ed ses demuns èn da
questas creatiras rebellas, che na ubadeschan mo sut cunstrenscha, e finalmain, ellas na pon
betg resistar ed èn constrenschas d'ubadir, cura che il grond Dieu las chatscha or dal tschiel
cun sia tutpussanza. Durant ses ministeri terren, Jesus era temì dals anguels nauschs che l'han
ubadì ed han testifitgà ch'el era propi il « Figl da Dieu » dal project divin, en al designar
uschia.
En quest vers l’Spirt precisescha: « lur plazza na fu betg pli chattada en il tschiel ».
Questa « plazza » occupada dals rebels celestials en il reginavel da Dieu stueva vegnir
liberada per che quest reginavel celestial saja « purifitgà » e « preparà » per retschaiver ils
elets da Crist al di da sia ultima battaglia cunter ils rebels terresters cun sia vegnida en gloria.
Lura, prendend ses elets cun el, « els vegnan ad esser adina cun el, là nua ch'el vegn ad esser »
saja, en il tschiel purifitgà uschia « preparà » per als retschaiver. La part da la terra vegn alura
ad esser la desolaziun dal tip profetisà tras il pled « abim » dapi Gen.1:2. En la glisch da
questa battaglia, il project salvader divin s’illuminescha ed ogni pled-clav da ses plan revela
ses senn. Quai è uschia da quests vers citads, en Ebr.9:23 : « Era dunqua necessari, sche las
maletgs da las chaussas che èn en ils tschiels duessan esser purifitgadas en questa moda,
che las chaussas celestialas sezzas fissan stadas tras sacrificis pli excellents che quels. »
Uschia, il « sacrifici pli excellent » necessari è stà quel da la mort voluntaria dal Messias
numnà Jesus, offrì per expiar ils puccads da ses elets, ma avant tut, per obtegnair envers sias
creatiras ed envers el sez il dretg legal legitim da condamnar a mort ils rebels celestials e
terresters. Quai è en questa moda che il « santuary celestial da Dieu fu « purifitgà », en
emprim e suand, al return dal Crist victorius, que vegn il turn da la terra ch'el designescha sco
sia « scabel » ma betg sco sia « sanctuari » en Esa.66:1-2 : « Uschia discuorra l'Eternel : Il
tschiel è mia sedia regala, e la terra mia sutapè. Tge chasa pudessas vus construir a mai, e
tge liug pudessas vus dar per habitar? Tut questas chaussas, mia maun las ha fatg, e tut han
retschavì l'existenza, di YaHWéH. Guardai sin tge jau vegn a guardar: sin quel che patischa e
che ha l'spirt abattì, sin quel che tema mia plaid. » ; uschia, tenor Ezé.9:4, sin « quels che
suspiran e s'plainan pervi dallas abominaziuns » commessas.
Vers 9: « Et el è vegnì precipità, il grond dragun, il serp vegl, numnà il diavel e Satan,
quel che sedusch tutta la terra, el è vegnì precipità sin la terra, e ses anghels èn vegnì
precipitads cun el. »
Las creatiras celestialas èn stadas las emprimas da profitar da la purificaziun spirituala
entrepresa dal Crist victorius. El ha chatschà dal tschiel, il diavel e ses demunis anghelicals
che èn vegnids « precipitads » per dus milli onns sin la terra. Il diavel sa uschia, « il temp »
che al resta persunalmainter a el ed a ses demunis per agir cunter ils sants elets e la vardad
divina.
Da remartgar : Jesus n’ha betg mo mussà il caracter da Dieu a l’umanitad, el ha era
preschentà a quella quest terribel persunagi ch’è il diavel, dal qual l’antica allianza na
dischiva pauc, quasi al laschand ignurà. Dapi la victoria da Jesus cunter il diavel, la cumbatta
che opposescha las duas parts s’è augmentà pervia dal confinament dals demunis che vivan
en ina moda invisibla ussa en mesadad dals umans sin la terra e en nossa dimensiun terrana
che include las planetas e las stailas dal tschiel. Quai èn ils sulets extraterresters da nossa
dimensiun terrana.
Jau sto qua far regurdar che la correcta chapientscha dal project salvader global dal
program concepì da Dieu è in privilegi exclusiv reservà a ses elets. Perquai che la falsa cretta
sa reconoscha en quai ch’ella sbaglia adina en sias interpretaziuns da ses project. La
demonstratiun è fatga dapi ils Gidieus che han attribuì al Messias profetisà en las scrittiras
sanctas il roll da purtar ina deliberaziun carnala, entant che Dieu aveva programmà mo ina
deliberaziun spirituala; quella dal puchià. Uschia er oz, la falsa cretta cristiana spetga cun il
return da Jesus-Christ, l’establishment da siu reginavel e da sia pussanza sin la terra; chaussas
che Dieu n’ha betg mess en siu program sco sia Revelaziun profetica ans mussa. Tut al
cuntrari, sia vegnida gloriusa marcarà il termin da lur vita restada portadura da lur puchiads e
da lur culpabilitad envers el.
L’elecziun da Crist sa che la vita libra ha cumenzà en il tschiel e che suenter la
parentaisa terestra rendida necessaria per la dimostraziun perfetta da sia amur e da sia giustia,
il Dieu creatur prolongherà la vita da sias creatiras restadas fidellas en il tschiel e sin la terra,
eternamain en sia furma tschiela. Ils rebels tschiels e terestrs vegnan allura güdicads, destruids
ed annihilads.
Il reginavel dal tschiel è liberà
Vers 10: « Ed jau hai udì en il tschiel ina vusch ferma che discheva: Uscha è arrivà la
salvaziun, e la pussanza, ed il reginavel da noss Dieu, e l’autoritad da ses Christus; perquai
ch’el è stà precipità, l’accusatur da noss frars, quel che ls accusava avant noss Dieu di e
notg. »
Quai « Usa » tschenta la data dal 7 d'avrigl 30, emprim di da la emna che suonda la
mesemna 3 d'avrigl, en il qual acceptond la crusch, Jesus ha battì il diavel, il puccau e la mort.
Quai emprim di da la emna, el ha declerà a Maria: « Ma tucca betg mai; jau n’hai anc betg
ascendì tar mes Bab ». Sia victoria stueva anc vegnir uffizialisada en tschiel e da quel
mument, en sia tutta pussanza divina, sut ses num d'angel « Micael » chattà danovamain, el ha
chatschà il diavel e ses demunis dal tschiel. I sto resguardar la citaziun « l’accusatur da noss
fraars, quel che als accusava avant noss Diu di e notg ». Ella ans revela l’immensa fraternitad
universala dal champ da Dieu che parta ses refus dal champ rebell cun ils elets da la terra.
Quals èn quels « fratgs » ? Quels dal tschiel e quels da la terra, sco Giob che vegn surdà
parzialmain al diavel per al provar che sias « acusaziuns » èn infundadas.
Vers 11: «Els han battì quel pervia dal sang da l’agnè e pervia da la plæd da lur
testimoni, e els n’han betg amà lur vita fin a temair la mort.»
Il model menziunà en quest vers sa chatta en il messadi da l’epoca «Smyrne», e quest
messadi indica la norma da la cretta exigida da Gesu-Crist per tut las epocas profetizadas fin a
sia returnada gloriusa.
La victoria da « Micaël », num divin celestial da noss Salvader Gesu-Crist, justifiescha
sias solennas decleraziuns fatgas en Matt.28:18 fin 20 : « Gesu, essend s'approximà, ha
discurrì uschia cun els: Tut il pussanza è stada a mai en il tschiel e sin la terra. Andait,
fetg dad tuttas las naziuns discipls, battegiand els en il num dal Bab, dal Figl e dal Sonch
Spirt, ed instruind els dad observar tut quai ch'jau hai prescrit a vus. E vardà, jau sun cun vus
tuts ils dis, fin la fin dal mund. »
Uschia, en il fundament da sia emprima allianza, ha Dieu revelà a Moses l’istorgia dals
origins da nossa dimensiun terestra, ma è be a nus che vivain ils ultims dis da l’umanitad,
ch’el revela la chapientscha da ses project salvader global, serrand la parentaisa da
l’experientscha dal puccà terest che duvrà durar enfin sis millennis. Nus partagìn uschia cun
Dieu l’aspectativa d’ina reunida eterna da tuts ses elets fidels celestials e teresters. È uschia in
privilegi d’elet da porter a nossa vouta nossa attenziun sin il tschiel e ses abitants. Da lur vart,
els n’han betg chalà da s’interessar al destin dals elets e nossa istorgia terestra, dapi la
Creaziun enfin la fin dal mund, tenor scrit en 1Cor.4:9: «Perche Dieu, sco eu ves, ha fatg da
nus, apostels, ils ultims dals umans, condemnads a mort en tscherta maniera, damai che nus
essan stads en spectacle al mund, als anghels e als umans. »
La situaziun da la terra è agravada
Vers 12 : « Perquai allegreivus, tschiels, e vus che habitais en ils tschiels. Guai a la
terra ed a la mar! Perche il diavel è sa sbassà vers vus, animà cun ina gronda ira, savend
ch'el ha pauc temp.» »
Ils « abitants dal tschiel » èn stads ils prums da s'« rallegrar » da la victoria dal Crist.
Ma la cuntrapart da questa allegria è l'intensificaziun dal « disgrazia » per ils « abitants da la
terra ». Perquai ch'il diavel sa ch'el è in condannà a mort sursitari, e ch'el ha « pauc temp »
per agir cunter ses project da salüt. Las acziuns manadas durant 2000 onns dal champ
demonic cunfinà sin la terra èn tuttas reveladas da Gesu-Crist en sia Revelaziun u Apocaliss.
Quai è l'object da quest ovra ch'jau scriv per tai. E dapi il 2018, ils elets da Gesu-Crist
partgeschan questa savida dal termin dal temp reservà al diavel per si'ovra da seducziun; el
s'achapà en la primavaira 2030 cun il return glorius da lur divin Maester. La parentaisa da
quest tema sa serra cun il verset 12.
Serrar la parentaisa da la battaglia en il tschiel
Reprenda dal tema da la dunna manada en il desert
Vers 13: « Cura il dragun ha vis ch'el era stà precipità sin la terra, el ha persequità la
dunna ch'aveva parturì il figl mas-cel. »
Questa parentaisa permetta a l’Spirt da reprender il tema dal regin papal dal vers 6. Il
term « dragun » da quest vers designa anc il diavel, Satan sez. Ma sia cumbat cunter « la
dunna » s’effectuescha tras l’acziun romana, successivamain, imperiala, puspè papala.
Vers 14 : « E las duas alas da la gronda evla vegnan dadas a la dunna, per ch’ella
possia svular en il desert, vers ses lieu, nua ch’ella vegn nudrida in temp, temps e mez in
temp, lunsch da la fatscha dal serpent. »
En quest vers 14, el reprend il messadi inditgond la durada dal regin papal sut la furma
dals « trais onns e mez », « in temp, temps ed in mez temp », gia duvrada en Dan.7:25. En
questa represchaziun, novs detagls vegnan a vegnir revelads en sequenza cronologica dals
eveniments. In detagl sto vegnir remartgà: « il dragun » dal vers 4 vegn remplazzà cun il
« serp » en la medema moda sco ch’al « dragun » dal vers 3 succeda la « cua ». Ils terms
« serp e cua » nus revelan in cambiament da tactica activa che Dieu, il « granda evla »,
inspirescha al diavel e ses demuns. Suenter l’agressiun averta dal « dragun » suonda la
finziun ed il mintgira religiùs dal « serp » che s’ademplescha tras il reginavel papal da 1260
onns profetisads. La menziun dal « serp » permetta a Dieu da suggerir ina comparaziun cun
las circumstanzas dal pèr originel. Usche sco Eva è vegnida seducida da « il serp » tras il qual
il diavel sa exprimava; « la dunna », « la spusa » da Crist, è suttamessa a la prova da las pleds
mendacs che il diavel al preschenta tras « la bucca » da ses agents dal catolicissem papal
roman.
Vers 15 : « E, da sia bucca, il serp ha tschentà ora aua sco in flum davos la dunna, per
la trair cun il flum. »
Il verset 15 illustrescha la persecuziun catolica a la quala la cretta cristiana infedela è
sutmissa; sco « l’aua d’in flum » che « traina » tut quai ch’è a sia portada. La « bucca »
papala catolica romana ha lantschà sias ligias catolicas, fanaticas e crudels cunter lur
adversaris religius. L’adempliment perfet da questa acziun è la creaziun dal corp dals «
draguns » da Louis XIV cusseglià dal uvestg Le Tellier. Quest corp militar, creà per
persequitar la resistenza protestanta pacifica, aveva per fin « da trair » tut ils debels e dols
elets da Crist en sias dogmas, cun sfurzar els da tscherner tranter, sa convertar al catolicissem
u vegnir manads en captivitad u a la mort suenter terriblas torturas e suffrientschas.
Vers 16: « E la terra ha gidà la dunna, e la terra ha avert sia bucca ed ha engulì il
flum che il dragun aveva lantschà da sia bucca. »
L’Spirit ans propose dus interpretaziuns superponidas per quest sol verset. Remarcain
che « la dunna » e « la terra » èn qua duas entitads distinctas, e che « la terre » po simbolisar
la fe protestanta u la terra litterala, il suol da nossa planeta. Quai va dar a quest verset dus
interpretaziuns che sa suondan cronologicamain en la Revelaziun divina.
1er messadi : il fals protestantissem bestial : En l'urden cronologic, en emprim, « la
dunna » correspunda a la descripziun figurativa dals protestants pacifics da la Refurmaziun,
da la quala la « bucca » uffiziala (quella da Martin Luther il 1517) ha denunzià ils puccads
catolics; quai che ha gistifitgà lur num: « protestant » vul dir, quels che protestan cunter
l'injustia religiusa catolica che pucchescha cunter Dieu e mazza ses serviturs veritabels.
In'autra componenta ipocrita dal protestantissem simbolisada tras il pled « terra » ha era
averta sia « bucca » per denunziar la fe catholica, ma ella ha piglià las armas e sias colps
violents han « engulida » ina part impurtanta dals combatants da las lias catholicas. Il pled
« terra » simbolisescha qua ils famus « huguenots », combatants protestants da las Cévennes,
e quels dals lieus fortifitgads militars sco La Rochelle durant las « guerras da religiuns » en
las qualas Dieu na era ni servì ni onurà dals dus gruppas da combatants oppostas.
2avel messadi : la spada vindicativa da l’ateissem naziunal franzos. En segunda
lectura ed en l’urden cronologic, quest verset 16 revela co la Revoluziun Franzosa va engulir
en totalitad l’agressiun papala da las monarchias catolicas. Quai è il messadi principal da
quest verset. Ed è quel che Dieu dat al roll da la « 4ème trombetta » d’Apo.8:12, e « bestia che
monta da l’abiss » d’Apo.11:7, en analogia cun Lév.26:25, ella vegn, disch Dieu, uschia « ina
spada, vinditgar mes allianza » tradida dals pchaders rebels catolics. Questa imegna sa basa
sin il chastì dal rebel « Corè » en Nom.16:32 : « La terra ha avert siu bucca, e ils ha
engulids, els e lur chasas, cun tuts ils umans da Corè e tuts lur bains ». En perfetta
cunfurmitad cun la Revelaziun divina e l’adempliment istoric, questa imegna cumparativa
regorda il refus da la lescha divina dals rebels en las duas situaziuns.
Ultim inimì dal dragun : il rest adventist da la dunna
Vers 17 : « E il dragun era irrità cunter la dunna, ed el è partì per far guerra als
restants da sia posterità, a quels che observan ils cumonds da Dieu e che han la
testimonianza da Jesus. »
Schanegond ils 150 onns da l’actività dals protestants colpads da la maledicziun
divina, tema da la « 5. trombatta », l’Spirit evoca l’ultim cumbat terren dal diavel e da ses
aderents celestials e terrens, e el ans mussa las finamiras da lur odi cuminaivel. Questas
ultimas finamiras vegnan a esser ils Elects, ultims descendents ed erets dals pioniers
adventists dal 1873 als quals questa ultima prova è vegnida annunziada suondant Apoc.3:10.
Dals pioniers che els vegnan a cumpigliar la missiun, purtaders da la medema benedicziun
divina. Els vegnan a stuair sustegnair fermamain e fidelmaint l’ovra che Jesus ha confidà a
els: refusar d’onurar en quala manera « la marca da la bestia » uschè, la dumengia
rumantscha, mantegnind, fedelmain, e quai ch’il cust possia, la pratica dal repos sabatic,
durant il sonda, il ver settavel di da l’emna, dal temp organisà ed instituì dal grond ed
omnipotent Dieu creatur. Quai è questa vardad che cumpara en questa descripziun dal « rest
da la descendenza da la dunna » en quest verset: « quels che tegnan ils cumonds da Dieu »,
ils diesch e betg ils nov; « e che mantegnan il testimoni da Jesus », perquai ch’els na laschan
nagin als arracher; ni « ils draguns », ni « ils serps ». E quest « testimoni da Jesus » es quai
ch’exista da pli prezius, uschia sco Apo.19:10 disch : « il testimoni da Jesus è l’spiert da la
profezia ». Es quest testimoni profetic che fa ch’el è « impussibel per il diavel da seducir in
veritabel elegi » da Cristo, il Dieu da vardad, sco Matt.24:24 mussa : « Perquai ch’i vegnan a
s’alzar fals Christs e fals profets; els fan grondas merveglas e miracls, tant ch’els
seduceschan, sche fiss pussaivel, er ils elegids. ».
Ina victoria da Satan quasi … cumpletta
Vers 18: «Ed el è sa stà sin la sablun da la mar.»
Quest ultim vers nus mussa in diavel triumfant ch'ha reussì da trair en sia caduta e sia
condemnaziun mortala,la totalitad da las instituziuns religiusas cristianasch'el dominescha
e tegna sut sia autoritad. En Isa. 10:22, Dieu declera: «Cura che tieu pievel, o Israel, fiss sco
la sablun dal mar, be in rest returnarà; la destrucziun è decidida, ella farà surfluitar la
giustia.» Uschia, suainter questa profezia, alla fin dal mund, be adventists dissidents, furmant
«il rest da la dunna», «l’Eletta, la Spusa da Crist» e «l’Israel » spiertual da Dieu, sfugeschan
a questa dominaziun satanica. Je regorda che sut il num « adventist », l’Spirt definescha la
norma da fe dal salüt dals ultims elets selecziunads dapi il 1843; en il 2020, è in
comportament religius, ma betg pli in’instituziun che Dieu ha giuditgada, condamnada e
regetada (« vomada ») il 1994.
Apocalypse 13: Ils fals frars da la religiun cristiana
La bestia dal mar La bestia da la terra
Il numer 13 represchenta per las persunas superstiziusas idolatras ina purtadurta u ina
purtamalaura tenor las opiniuns da mintgin e ils pajais. Qua, en sia gloriusa Revelaziun, Dieu
ans revela ses agen codex dals numers, basà sin las cifras 1 fin 7 e lur differentas
combinaziuns. La cifra 13 vegn obtegnida tras l’addiziun da la cifra «6» cifra da l’angel Satan
e da la cifra «7», cifra da Dieu e uschia da la religiun legitima rendida al Dieu creatur en
Jesus-Christ. Nus vegnin uschia a chattar en quest chapit ils «fals frars da la religiun
cristiana» ma veritabels inimis mortals dals elects veritabels. Quella «ivraia » sa zuppa en
mes dal « bun graun » sut aspets religius engianaivels che quest capitel vegn a demascherar.
L'emprima bestia : che munta da la mar
L'emprim cumbat dal dragun-serp
Vers 1 : « Lura hai vis muntar da la mar ina bestia che haveva diesch cornas e sett
chaus, e sin sias cornas diesch diadems, e sin sias chaus nums da blasfemia ».
Sco nus avain vis en l’study d’Apo.10, nus chattain in quest chapitel, las duas
« bestias » numnadas cristianas da nossa epoca. La prima, « che munta giu dal mar », sco in
Dan.7:2, concerna la fe catholica e siu reginam persecutur da « 42 mais » profetics, vul dir,
1260 onns reals. Reprendand ils simbols dals imperis che la precedan in Dan.7, nus chattain il
reginam da la « pitschna corn » che dueva apparair suenter che las « diesch corns » hajan
retschavì lur reginavels tenor Dan.7:24. Las « diadems » plazzadas sin las « diesch corns »
mussan che quest context istoric è l’objectiv. Qua, la Roma papala è simbolisada tras « set
chaus » che la caracteriseschan spezialmain en dus sens. Il pli literal è quel da « set collinas »
sin las qualas Roma è edificada tenor Apo.17:9. L’auter, pli spiritual, è prioritari; l’expressiun
« set chaus » designescha la sanctificaziun da la magistratura: « set » essend il numer da la
sanctificaziun, e « chaus » designond il magistrat u l’anteriur en Esa.9:14. Questa
magistratura superiura è imputabla a la Roma papala perquai ch’ella sa preschenta sut la
furma dad in stadi independent tant civil sco religius dal qual il schef è il papa. L’Spirt
precisescha: « e sin sias chaus nums da blasfemia ». Il pled « blasfemia » è al singular e nus
stuain translatar cun: « nums da la manzegna », tenor il significat dal pled « blasfemia ».
Jesus-Christ attribuescha il « manzegna » al regimen papal roman. El gli attribuescha uschia il
titel da « bab da la manzegna » cun il qual el ha designà il diavel, Satan en persuna en Gion
8:44 : « Vus avais per bab il diavel, e vulais cumplir ils desideris da vos bab. El è stà
mazzader dal principi, e el na sa tegn betg en la vardad, perquai ch'i na dat nagina vardad en
el. Cur ch'el profirescha la manzegna, el discuorra da si agen fundamen;perche el è mendaz
e il bab dal mendaz ».
Vers 2: «La bestia che jau hai vis era simila ain liopard; ses peis eran sco quels dadin
urs, e sia bucca sco ina bucca daleon. Il dragun ha dau ad ella sia pussanza, e ses tron, ed
ina gronda autoritad.»
Il « quarta bestia » da Dan.7:7 disch « terribla, spaventusa, e straordinariamain
ferma » retschaiva qua ina descripziun pli precisa. En effet el preschenta per sez ils criteris
dals trais imperis che l’han precedà dapi l’imperi chaldeic. El posseda l’agilitad dal
« leopard », la pussanza schiaccianta da « l’urs » e la forza crudel carnivora dal « liun ». En
Apo.12:3, « il dragun » dal verset 3, nua che « ils diadems » eran sin las « set chaus »
represchentava Roma en sia fase pagana imperiala persequitanta dals emprims cristians.
Uschia, sco era la « pitschna corn » da Dan.7:8-24 suonda quella da Dan.8:9, qua, la papatgna
retschaiva sia pussanza da l’imperi roman; quai che la cronica conferma cun il decret imperial
da Justinien 1er en 533 (scrittira) e 538 (applicaziun). Ma, attenziun! Il « dragun »
designescha era « il diavel » en Apo.12:9, quai che signifitga che la papatgna retschaiva sia
pussanza, « sia pussanza, sia tron e sia gronda autoritad » dal diavel sez. Sa chapescha
perquai che Dieu fa da las duas entitats ils « babs da la mendazgia » en il vers precedent.
Remartga : Dal punct da vista militar, la Roma papala conserva la forza e la pussanza
da sia furma imperiala, perquai che las armadas realas europeanas la servan e satisfan a sias
decisiuns. Sco Dan.8:23 fin 25 mussa, sia forza sa basa sin « il success da sias artas» che
consistan a pretender da represchentar Dieu sin la terra, e per quest motiv, pudair avrir u
serrar l’access a la vita eterna proponida en l’Evangeli dal Crist: «A la fin da lur dominaziun,
cura ch'ils puccaders vegnan consumads, s'alzain retg sfaccià ed artificius.Sa pussanza
crescharà, ma betg tras sia propia forza; el farà devastaziuns incrediblas,el vegn a reussir
en sias interpresas, el destruirà ils pussants ed il pievel dals sants.Pervia da sia prosperitad e
dal success da sias artas, el vegn ad avair arroganza en il cor, el vegn a far perir blers
umans che vivevan paschal, e s''alzará cunter il prinzi dals prinzs; ma el vegn a vegnir
sfraccà, senza l''effort da nagina maun.»
A la fin dals 1260 onns, l''ateissem da la Revoluziun Franzosa metta fin a si poder
despot stabilì dapi il 538.
Verse 3: « E jau hai vis ina da sias chausas sco blessada a mort; ma sia blessura
mortala è vegnida sanada. E l’entira terra era en admiraziun davos la bestia. »
Mai pentida da tutta sia istorgia, è tras la sfurza che la magistratura papala sto
renunziar a siu poder persecutur. Quai vegn ad emplir a partir dal 1792 nua che la monarchia,
siu sustegn armà, è renversada e decapitada da l’ateissem franzos. Sco annunzià en Apo.2:22,
questa « granda tribulaziun » l’ateist vul abolir il poder religius roman da « la dunna
Jezabel » e sias destinaziuns èn « quels che commettan adulteri cun ella »; ils monarcs, ils
monarchists ed ils prers catolics. Uschia ch’ella duess esser « scu blessada a mort ». Ma per
motivs oportunistics, l’imperatur Napoleon 1er la vegn a reinstallar il 1801 en num da si
Concordat. Ella na persequitescha mai pli directamain. Ma si poder seductur vegn a cuntinuar
per blers credents catolics che van a crer a sias manzegnas e pretenziuns enfin il return en
gloria da Jesus-Christ: « E tut la terra era en l'admiraziun davos la bestia ». « La terra entira
ha suandà la bestia », e quist pled terra, en dubel senn, pertutga la planeta, ma era la cretta
protestanta refurmada ch'è sortida dad ella. L'allianza ecumenica (= terestra, en grec) realisada
dapi conferma questa annunzia. Sche l'Spirit avess vulì exprimer en linguatg cler quest
messadi, nus lessan legiar: « la religiun protestanta entira ha suandà la religiun catolica
intolleranta ». Questa decleraziun vegn confermada da l'studida da la segunda « bestia » che
questa giada « munta da la terra » en il verset 11 da quest chapitel 13.
Vers 4: « E els adoravan il dragun, perquai ch'el aveva l'auturitad a la bestia; els
adoravan la bestia, dischond: Chi è simigliont a la bestia, e chi po batter cunter ella? »
Designond tant Roma imperiala sco er Satana, suainter Apo.12:9, il dragun, uschia il
diavel el sez, è adorà dad quels che honoreschan il regimen papal; quai per consequenza ed en
tutta ignoranza, damai ch'è el che ha « sia pussanza alla bestia ». Uschia, la « success da
l’interpresa» papala profetisada en Dan.8:24 vegn confermada da l’istorgia. Ella reginescha
sur ils retgs cun siu puter religius, en moda absoluta, ditg betg contestada. Ella attribuescha
terras e honurescha cun titels quels che la servan per als remunerar, sco che ins po leger en
Dan.11:39: « È cun il dieu ester ch'el agirà cunter ils lieus fortifitgads; ed el emplenirà
d'honurs quels che'l recognoschan, el als farà dominar sur blers,el als distribuirà terrens per
recompensa ». La chaussa s’è cumplitgada literalmain en moda enconuschenta cur il papa
Alexander VI Borgia (assassin notori) ha partì la terra il 1494 ed attribuì al Portugal, la punta
avanzada ost dal Brasil e l’India, ed a la Spagna, il rest da las novas terras chattadas. L’Spirt
insista. L’elecziun da Jesus Crist sto esser cumplettamain persvadida che la fe catholica è
diabolica, e che tut sias acziuns aggressivas u umanistas èn dirigidas da Satan,
l’adversari da Dieu e dals elecziuns. Questa insistenza è giustificata poiché profetizza in
Dan.8:25, « la reussida da sias interpresas ed il success da sias artas ». Sia autorità religiosa
recognoschida dals retgs, ils pussants e las pievels cristians da l’Europa gli conferescha in
prestigi basà sin la confidanza, uschia en realitad extremamain fragil. Ma cura che Dieu ed il
diavel s’associeschan per in’acziun punitiva, las massas, las gruppas umanas dals pievels
suondan docilmain il fals chamin traçà e surtut imponì. Sin la terra, la pussanza cloma la
pussanza, perquai che ils pievels aman sa sentir pussants, e en il domini, il regim papal che
pretenda da represchentar Dieu, è in maester dal gener. Sco en Apo.6, il tema posescha ina
dumonda: « Tgi è similiar a la bestia, e tgi po cumbatter cunter ella? ». Ils chapitels 11 e 12
han la resposta : Dieu en Christ che va suschitar en 1793, l’ateissem revoluziunar franzès
che va l’engloutir en in bogn da sang. Ma enfin l’appariziun da questa « spada vindicativa »
(rol attribuì al 4ème chastiment en Lev.26:25), gia, ils protestants armads la cumbattan, però
senza pudair la vagnir. Umuns, protestants, franzès e tudestgs, e anglicans, tuts era ferms sco
ella, van la cumbatter a partir dal 16ème tschientaner, li rendind sias colps mortals, perquai che
lur fei è avant tut, politica.
Vers 5: «Ed i vegnèt dada ina bucca che profirava plaids superbs e blasfems; ed i
vegnèt dada la pussanza d'agir durant 42 mais.»
Quests plaids èn identics a quels che nus pudain leger en Dan.7:8 che concernan « la
pitschna corna » papala romana che s'augmenta suenter ils « diesch corns » dals reginavels
europeics. Nus chattain qua sia « superbia » ma qua l'Spirit li agiunta « blasfemas » vul dir,
pretensiuns falsas e manzegnas religiusas sin las qualas « sia success » s’è construida. Dieu
conferma siu reginavel da « 1260 » onns reals preschentads sut la furma profetica biblica
« quarantadus mais », suainter il codex « in di per in onn » dad Ezé.4:5-6.
Vers 6 : « Ed ella ha avert siu bucca per professar blasfemias cunter Dieu, per
blasfemar ses num, e ses tabernacul, e quels che habitan en tschiel. »
Jau sto qua attirar l’attenziun sin il senn commun che l’umanità dat al pled
« blasfemia » vul dir, l’insult. Questa concepziun è engianaivla perquai che designond las
mendas, las « blasfemias » na prendan nagut l’aspect da l’insult, e per quels che Dieu imputa
a la Roma papala, els han tut al cuntrari l’apparenza d’ina falsa e engianaivla santezza.
La bucca papala « profescha blasfemias cunter Dieu »; quai conferma sia identitad en
Dan.11:36 nua cha nus lein leger: « Il retg farà quai ch'el vul; el s'alzarà, s'engrandirà sur tut
las divinitads, ed el dirà caussas increiblas cunter il Dieu dals dieus; el prosperarà enfin che
la ira saja cumplettada, perquai quai ch'è decretà vegn ademplì.» L’Spirt imputa al regimen
papal mendatgs, u « blasfemias », che caracteriseschan tut sias doctrinas religiusas; « cunter
Dieu, per blasfemar ses num », ella prenda en van il num da Dieu, deformescha ses caracter,
attribuind ad el sias acziuns diabolicas mazzaderas; « ses tabernacul », uschia, ses sanctuari
spiritual che è sia Assemblada, sia Elegida; « e quels che habitan en tschiel », perqu’ella
preschenta il tschiel e ses abitants a sia moda mendatscha, evocond en sias dogmas ils infierns
celestials, ereditad dals grecs che ls situavan els sut terra, il paradis ed il purgatori. « Ils
abitants dal tschiel », purs e saints, patan e sun indignads dal fatg che il model da malizia e
crudeltad inspirà als umans dal champ demoniac terrestrial, els vegnan imputads injustamain.
Vers 7: « E gli è vegnì da far guerra als sants e da ls'avanter. E gli è vegnì
autoritad sin mintga tribu, mintga pievel, mintga lingua e mintga naziun. »
Quest vers conferma il messadi da Dan.7:21: « Jau hai vis questa corn far la guerra
als sogns, e gudagnar sur els ». Il cristianissem europeic e mundial è propi il objectiv, damai
che la fe catholica romana è vegnida imponida a tuts ils pievels europeics compognids, en
effet, « da tribus, da pievels, da linguas e da naziuns» independentas civilmain. Ses
« autoritad sur mintga tribu, mintg pievel, mintga lingua e mintga naziun » conferma sia
imatg da « prostituida Babilonia la gronda », dad Apo.17:1 che la preschenta « sesezada sin
grondas auals » ; dals « auals » che simboliseschan « dals pievels, da las masnadas, da las
naziuns e da las linguas » tenor Apo.17:15. Ins po constatar, cun interess, l’absenza dal pled
« tribu » en quest capitel 17. La raschun è il context final da l’epoca visada che concerna
l’Europa ed il cristianissem occidental en ils quals la furma tribala è vegnida remplazzada tras
las differentas furmas naziunalas.
En cuntrari, en il context dal cumenzament da l'instaurazziun dal regim papal, las
populaziuns europeas èn organisadas principalmain en « tribus » a l’exempel da la Gallia
romana disunida e partagiada tras « linguas » e dialects differents. Cronologicamain, l’Europa
era populada da « tribus », puspè da « pövels » sutmes a retgs, ed enfin, cun il
18avel avel tschientaner, a « naziuns » republicanas, sco ils Stadis Unids da l’America dal Nord
che furman sia impurtanta extensiun. La constituziun dals « pievels » è resultada da la
suttamissiun al regimen papal roman, perquai ch’el è quel che recognoscha e fa l’autoritad
dals retgs da l’Europa cristiana, dapi Clovis 1avel retg dals Francs.
Vers 8: « E tuots ils abitants da la terra l'adoraran, quels che lur num n'è betg scrit
dapi la fundaziun dal mund en il cudesch da vita da l'agnè ch'è stà mazzà. »
Al temp da la fin, nua che il simbol « terra » designescha la cretta protestanta, quest
messadi prenda in senn precis: tuots ils protestants adoraran la cretta catolica; tuots, excepziun
fatga dals elets als quals l'Spirt dat sutigl quest'definiziun: « quels il num na ha betg scrit dapi
la fundaziun dal mund en il cudesch da vita da l’agnè che è stà mazzà.» E jau suncler quai
qua, ses elets èn ils « burgais dal reginavel dals tschiels » en cuntrast cun ils rebels ch’èn, els,
ils « abitants da la terra ». Ils fatgs testimonien da la vardad da questa annunzia profetica
formulada da l’Spirt da Dieu. Dapi l’entschatta da la Reformaziun, excepziun fatga per il cas
da Pierre Valdo il 1170, ils protestants han adorà la fe catholica en honurond ses « dumengia
» eredità da l’imperatur pagan Constantin 1er dapi ils 7 da mars 321. Questa accusa
preparescha il tema da la segunda « bestia » preschentada en il vers 11.
Vers 9: « Sche qualchün ha ureglias, ch’el auda! »
Quel che ha l’ « ureglia » da la perspicazza averta da Dieu vegn a chapir il messadi
proponì da l’Spirt.
Annunzia da la puniziun exequida da la spada vindicativa da l’ateissem naziunal
franzos
Vers 10 : « Sch’inconduja en captivitad, el va en captivitad; sch’in mata cun la spada,
sto el vegnir mazzà cun la spada. Qua è la perseveranza e la fe dals sants. »
Gesu-Crist regorda la docilitad pacifica ch’el pretenda da ses elets en tuts temps. A
l’imagen dals emprims martirs, ils elets dal regin crudel papal ston acceptar il destin che Dieu
ha preparà per els. Ma el annunzia tge che vegn sia giustia che chastiarà al temp destinà, las
exacziuns religiusas dals retgs e dals papas sco era lur clerus. Avend « manà » ils elets en
captivitat, els vegnan els sezs en las preschuns dals revoluziunars franzos. E cun « mazzà cun
la spada » dals elets che Gesu ha amà, els vegnan els sezs mazzads da « la spada »
vindicativa da Dieu, il qual roll vegn cumplit tras la guillotina dals medems revoluziunars
franzos. Tras la Revoluziun franzosa respunda Dieu al giavisch da vendetga exprimì tras il
saun dals martirs en Apo.6:10: « Els han clamà cun ina vusch auta, dischand: Fina cura,
Segner saint e veritabel, tardas ti da giuditgar e da trair vendetga da noss sang sin ils
abitants da la terra?». E la guillotina revoluziunara « battarà cun la mort ils uffants »
catolics da la monarchia e dal cler roman papal sco annunzen Apo.2:22. Ma tar il dumber
da sias victimas vegn ins a chattar er protestants ipocrits che han confundì la fe cun las
opiniuns politicas civilas ed han defendì, « la spada » en maun, lur opiniuns persunalas e lur
eretg religiös e material. Quest comportament è stà quel da Jean Calvin e da ses sinisters e
sanguinus collavuraturs da Genevra. Evocond las acziuns realisadas il 1793 e 1794, la
profezia ans maina en il context da la lunga pasch religiosa instaurada per las « 150 » onnas
profetizadas dals « tschintg mais » profetics d’Apo.9:5-10. Ma suenter il 1994, fin da questa
durada, dapi il 1995, il dretg « da mazzar » per motivs religius è restabilì. L’inimì potencial
daventa alura cleramain la religiun islamica fin a sia extensiun guerriera che va manar a la «
Terza Guerra Mundiala » tranter il 2021 ed il 2029. Pauc temp avant il return dal Crist spetgà
per la primavaira 2030 comparairà la segunda « bestia » preschentada en quest capitol 13.
La segunda bestia: che munta da la terra
L''ultim combat dal dragun-agnè
Vers 11: « Poi hai vis che da la terra muntava in auter animal, che haveva duas
cornas similas a quellas dad in agnè e che discurriva sco in dragun. »
La clav da l'identificaziun dal pled « terra » sa chatta en Gen.1:9-10 : « Dieu ha ditg :
Las auaas che èn sut tschiel sa radunan en in lieu, e che la terra sa mussa. E quai è stà
uschia. Dieu ha numnà la terra terra, ed el ha numnà la massa da las auaas mars. Dieu ha
vis ch'quai era bun. »
Uschia, sco « la terra » sècha è sortida da « la mar » al secund di da la creaziun
terestra, questa segunda « bestia » è sortida da l'emprima. Questa emprima « bestia »
designond la religiun catolica, la segunda, sortida dad ella, concerna la religiun protestanta
uschia, la baselgia refurmada. Questa surprenanta revelaziun na duess betg pli ans stupentar,
uschia che las studis dals chapiters precedents ans han revelà, en manera complementara, il
status spiritual che Dieu dat en siu giudizi divin a questa religiun protestanta che, suenter
l'epoca numnada « Thyatira », na consenta betg da finir la Refurma cumenzada. Tutavia
questa finiziun è vegnida pretendida dal decret da Dan.8:14, al qual ella sto il messadi da Dieu
dad Apo.3:1: « Ti passes per esser vivent; e ti es mort ». Questa mort spirituala la metta en ils
mauns dal diavel che la preparescha cun sia inspiraziun per sia « combat d’Harmagedon »,
dad Apo.16:16, da l’ultima ura dal pèr terrestre. È en l’ura da questa ultima prova da cretta,
profetisada en il messadi adressà a ses serviturs adventists da l’epoca Filadelfia, ch’ella va
prender iniziativas intollerantas che van far dad ella, la « bestia che monta da la terra ». Ella
ha « duas cornas » che il verset 12 che vegn justifitgescha ed identifitgescha. Perquai che
unidas en l’allianza ecumenica, las religiuns protestantas e catolicas èn unidas en lur cumbat
cunter il di da repos santifitgà da Dieu sin il settavel di autentic da la emna; il sonda u sabbat
dals Gidieus, ma er dad Adam, da Noè, da Moses, e da Jesus-Christ che n’al ha betg mess en
dumonda durant si ministeri e si’instrucziun sin la terra perquai ch’ils accusaziuns da
transgressiun dal sabbat fatgas cunter Jesus dals Gidieus rebels eran infundadas e
nunjustifitgadas. En far intenziunalmain miraculs il di dal Sabbat, sia motivaziun ha vis a
redefinir la concepziun divina reala dal repos sabbatic. Questas duas religiuns, che sa
reclaman dal salit acquistà tras « l’agnè che tschantscha sco il dragun », meritan bain, per lur
criteris descriptivs, l’imagin d’in « agnè che tschantscha sco il dragun ». Perquai ch’els fan
valair l’intoleranza envers ils observaturs dal sabbat ch’els iran fin a condannar a mort, è
propi la guerra averta, strategia dal « dragun », che reappar.
Vers 12: «Ella exequiva tut l’autoritad da la prima bestia en sia preschientscha, e
fascheva che la terra e ses abitants aduravan la prima bestia, da la quala la plaja mortala
era vegnida sanada.»
Nus asistain a ina sorta da relai, la fe catholica na dominescha pli, ma sia veglia
autoritad è dada a la religiun protestanta. Quai, perquai che questa religiun protestanta è
uffizialmain quella dal pajais il pli pussant da la terra: ils Stadis Unids da l’America dal Nord
u U.S.A. La fusiun da las religiuns protestantas europeicas ed americanas è gia vegnida
realisada, inclusa finamain l’instituziun adventista dal settem di, dapi il 1995. Las novas
«Babel » da la terra èn obligadas al mischazi religius uschè lunsch sco ellas sa construeschan
cun accoglier immigrants da diversas confessiuns religiusas. Sche ils umans chattan questas
chaussas normalas, pervia da lur spiert superficial e lur dischinteress religius, per sia part, il
Dieu creatur che na mida betg, na mida era betg d’avis, e el punescha questa disubidientscha
che ignora sias leschas istoricas testifitgadas en la Bibla. En defendend a sia vouta, la
dumengia romana dal emprim di, di da repaus stabilì da Constantin 1er, la segunda « bestia »
protestanta « fa adorar l'emprima bestia » catolica che ha reconuschì in ella in status religius
uffizial e dat ad ella ses num « dumengia » engianaivel. L’Spirt regorda che questa ultima
allianza tranter protestants e catolics è stada pussaivla perquai che « la blessura mortala »
infligida da la « bestia che monta da l'abiss » è stada « sanada ». El regorda quai perquai che
la segunda bestia na vegn betg ad avair questa schanza dad esser sanada. Ella vegn destruida
tras l’arriv glorius da Jesus-Christ.
Vers 13: « Ella operava grond prodigis, fin a far crudar fieu dal tschiel sin la terra, en
vista dals umans. »
Dapi sia victoria cunter il Giapun il 1945, l'America protestanta è daventada la pli
gronda pussanza nucleara da la terra. Sia tecnologia fitg avanzada vegn adina imitada ma mai
egualada; ella ha adina ina mesira dad avantatg sin ses concurrents u adversaris. Questa
primautad vegn confermada en il context da la « Terza Guerra Mundiala » nua che tenor
Dan.11:44, ella destruirà sia inimica, la Russia, pajais dal « retg dal nord » en questa profezia.
Ses prestigi sarà alura immens, e ils survivents dal conflict, stupefats ed admirativs,
cunfideran ad ella lur vidas e renconuschan sia autoritad sin tuta vita umana. « Il fieu dal
tschiel » appartegneva mo a Dieu, ma dapi il 1945, l’America al posseda e dominescha. Ella
sto ad el sia victoria e tut siu prestigi actual che crescherà anc cun sia victoria en la guerra
nucleara che vegn.
Vers 14: « E ella seduciva ils abitants da la terra cun ils prodigis ch’i vegniva dat ad
ella da far en preschientscha da la bestia, dischond als abitants da la terra da far ina maletg
a la bestia che haveva la plaja da la spada e che viveva. »
Las « prodigis » techniques operadas èn innumerablas. Las « abitants da la terra » èn
daventads dependents da tut sias invenziuns che absorbeschan lur vidas e lur pensaments.
Uschè ditg che l'America na dumonda betg dad els da sa privar da quests gadgets che
occupeschan lur ormas, sco drogodependents, las « abitants da la terra » èn prontas da
legitimar l'intoleranza religiusa vers in « pitschen grup », il « rest da la dunna » dad
Apo.12:17. « far ina maletg a la bestia » consista da copiar las acziuns da la religiun
catolica e da las reproducir sut l'autoritad protestanta. Quest return a la durezza dals spierts sa
basarà sin duas acziuns. Las « survivents » avran survivì a fats da guerra terribels, e Dieu als
colpirà cuntinuadamain e gradaivlamain cun ils « set ultims flagels da sia ira », descrits en
Apo.16.
Il decret da mort duminiala
Vers 15: « Ed el è vegnì dà da dar vita a l''imagen da la bestia, per che l''imagen da la
bestia discurrì e per che ella fetschia che tuts quels che na adorassan betg l''imagen da la
bestia vegnian mazzads. »
Il project dal diavel, inspirà da Dieu, prenderà furma e s''ademplirà. L''Spirt revela la
furma da la mesira extrema che vegn prendida durant il sest dals « set ultims flagels ». Cun in
decret uffizial acceptà da tuts ils rebels survivents da la terra, vegn decidì che ina data situada
tranter l''entschatta da la primavaira ed il 3 d''avrigl 2030, ils ultims adventists observaders dal
sabat dal settem di vegnian mazzads. En perfetta logica, questa data marca l''onn dal return en
gloria da Jesus-Christ. La primavaira da quest onn 2030 è obligatoricamain il mument nua
ch''el intervena per impedir che il project funest dals rebels s''ademplia cunter ses elets ch''el
vegn per salvar en « abreviand ils dis » da lur « granda distressa » (Matt.24:22).
Vers 16: « Ed ella ha fatg che tuts, pitschens e gronds, ritgs e paupers, libers e sclavs,
retschevan ina marca sin lur maun dretga u sin lur frunt,»
La mesira adoptada divida ils survivents da l’epoca en dus champs. Quella dals rebels
s’identifitgescha tras « ina marca » da l’autoritad umana che designescha « la dumengia »
catolica, vegl « di dal sul invincì » imponì dad in da ses adoraturs, l’imperatur roman
Constantino Ier, dapi ils 7 da mars 321. La « marca » vegn retschetga « sin la maun », perquai
ch’ella furma « in’ovra » umana che Jesus giuditgescha e condamna. Ella vegn era retschetga
« sin la frunt » che simbolisescha la voluntad persunala da mintga creatira umana, da la quala
la responsabladad è uschia cumplettamain suttamessa al dretg giudizi dal Dieu creatur. Per
autentifitgar cun la Bibla questa interpretaziun dal simbolissem da la « maun » e dal « frunt »,
i dat quest vers da Deut.6:8, nua che Dieu dis davart ses cumonds : « Ti als ligias sco in
segn sin tes mauns, ed els vegnan ad esser scu fronteals tranter tes egls.»
Las represalias precedainas
Vers 17 : « e che nagin na pudess cumprar ni vender, senza avair la marca, il num da
la bestia u il dumber da ses num. »
Davos questa pled « persuna » sa chatta il champ dals sants adventists ch’èn restads
fidaivels al sabbat santifitgà da Dieu. Perquai ch’els refusan dad’honorar « la marca », la
dumengia, dal repos dal emprim di pagan, els vegnan mess a l’ur. En in emprim temp, els èn
victimas dad’in « boycott » enconuschent en las mesiras americanas cunter ils adversaris che
lur resistan. Per avair dretg al commerzi, sto’s honorar « la marca », la dumengia, quai che
pertutga ils protestants, « il num da la bestia », « il vicari dal Figl da Dieu », quai che pertutga
ils catolics, u « il numer da ses num », uschia il numer 666.
Vers 18: « Quai è la saviesa. Quei che ha intelligientscha calculeschia il numer da la
bestia. Perquai ch'ei è in numer d'uman, e ses numer è sis tschient sessanta sis. »
La sapienscha umana na basta betg per chapir il messadi da l’Spirt da Dieu. Igl è
obligatoric da l’eritar da el, sco il cas da Salomon, da sia sapienscha che surpassava quella da
tuts ils umans e che ha fatg sia reputaziun sin tutta la terra enconuschenta. Avant l’adopziun
dals chiffers arabs, tar ils Hebreers, ils Grecs ed ils Romans, las letras da lur alfabet avevan er
valur da chiffers, uschia che l’addiziun dals valurs da las letras che cumponan in pled,
determinescha ses numer. Igl vegn obtignì tras in « calcul » sco che il verset precisescha. «
il dumber da ses num » es « 666 », quai, il numer obtegnì tras l’addiziun dal valur cifrà da
las letras romanas cuntegnidas en ses num latin « VICARIVS FILII DEI » ; chaussà
demonstrà en l’studì dal chapitel 10. Quest num constituescha en sez il pli grond « blasfema»
u « mendaz », da sias pretensiuns, perquai ch’en nagina maniera, Jesus s’ha in «
remplazzant », muntada dal pled « vicaire ».
Apocalypse 14: il temp da l'adventissem dal settim di
I messadis dals trais anghels la messaglia la vendemmia
È in capitol che tira a mira il temp tranter il 1843 ed il 2030.
L'onn 1843, l'utilisaziun speziala da la profezia da Dan.8:14 maneschan ils
«adventists» a spetgar il return da Jesus-Christ fixà per la primavaira da quella data. Quai è
l'entschatta d'ina successiun da provas da fe u l'interess per l'spirit da la profezia saja, «il
testimoni da Jesus » tenor Apo.19:10, vegn demonstrà individualmain dals cristians che sa
decleran dal salid da Jesus-Christ sut diversas etichettas religiusas. Las « ovras » demonstrà
permetten mo la selecziun u betg. Questas ovras sa resuman en duas sceltas pussaivlas:
l’acceptaziun u il refus da la glisch retschavida e da sias pretensiuns divinas.
En 1844, suenter in’autra spetga fixada per l’atun 1844, Jesus va manar ses elets
selecziunads vers ina missiun da finiziun da l’ovra da la Reforma che cumenza cun la
restauraziun da la pratica dal sabbat santifitgà da Dieu dapi la creaziun dal mund. Quai è il
suget il pli impurtant da la « santitad » che è « justifitgada » a partir dal 1844, data cura che
questa transgressiun vegn renumnada a la savida da ses serviturs. Questa translaziun da
Dan.8:14, translatada enfin mes ministeri cun: « dua milli tretschient saira damaun ed il
sanctuari vegn purifitgà », è autenticamain, conform al text original ebraic: « dua milli
tretschient saira damaun e la santitad vegn justifitgada ». Mintgin po scuprir che la
transgressiun dal sabbat divin dapi il 321, s’accompogna da blers auters abanduns da vardads
doctrinals stabilidas da Dieu al temp dals apostels. Suenter 1260 onns da regnums mendacants
successurs destructurs da la fe, il papissem ha laschà en la doctrina protestanta blers mendacis
insupportabels per il Dieu da vardad. Perquai, en quest capitul 14, l’Spirit preschenta trais
temas principals che èn, successivamain: la missiun adventista u messadi dals « trais
anghels » ; « la messa » da la fin dal mund, l’urden ed il manar davent dals elets ; « la
vendemgia » dals uvas da l’ira, il chastih final dals fals pasturs, fals magisters religius dal
cristianissem.
Emprendida, dapi il 1844, per retrair ils elets da l’ira divina, la prova finala è reservada
per la fin extrem dal temp concedì a l’umanitad per se posiziunar tranter la voluntad divina
revelada e l’exigenza umana rebellada crudada en l’apostasia la pli totala. Ma, la scelta fatga
ha consequenzas per tuts quels che moran dapi il 1844. Be ils elets illuminads e fidaivels
« muran en il Segner » tenor l’ensegnament dal verset 13 nua ch’els èn declarads « beà »
uschè, beneficis da la grazia da Crist, cun tut sia benediziun gia confermada en il messadi
adressà a l’angel da « Filadelfia » che als concerna, perquai ch’i na basta betg d’esser battegià
« adventist » per vegnir considerà, da Dieu, sco in elegi.
Sche ils detagls dals abanduns restan da descuvrir, d’autra vart, ils puncts essenzials èn
accentuads e resumads da l’Spirit sut la furma dals « messadis da trais anghels » dals versets 7
enfin 11. Quests messadis s’enchaschan per successiun da consequenzas.
Jeu regorda qua, suenter la nota davart la cuverta a la pagina 2 da quest ovra, quests
trais messadis mettan en evidienza trais messadis gia revelads en maletgs simbolics en il
cudesch da Daniel en Dan.7 e 8. Lur regurdar, en quest capitel 14 da l'Apocaliss, sottalainia e
conferma l'extrema impurtanza che Dieus dat ad els.
Ils redimids adventists victorius
Vers 1: « Jeu guardet, e varda, l'agnel steva sin il munt da Sion, e cun el tschient e
quatteranta-quatter milli [persunas], che avevan ses num ed il num da ses Bab scrit sin lur
frunts. »
« La muntogna da Sion » designescha il lieu d’Israel nua Jerusalem è vegnida
construida. Ella simbolisescha la speranza da la salidezza e la furma che questa salidezza
prendrà alla fin da las provas da la cretta terrastra e celestia. Quest project vegn ademplir
entiramain al renovelament da tuttas chaussas, concernent la terra ed il tschiel suainter
Apo.21:1. Ils « 144 000 [persunas] » simboliseschan ils elets da Cristo tschernids tranter
1843 e 2030 vul dir, cristians adventists testads, emprovas e approvads da Jesus-Crist, dal
qual giudizi s’applica collectivamain ed individualmain. Il giudizi collectiv giuditgescha
l’instituziun ed il giudizi individual concerna mintga creatira. Ils « 144000 [persunas] »
represchent ils elets tschernids da Gesu-Crist tranter ils aderents da la cretta adventista. Quest
numer è strictamain simbolich ed il numer real dals elets tschernids è in secret enconuschent e
tgirà da Dieu. La raschun da lur tschernida po vegnir chapida a la definiziun da l'immagini
proposta. « Sin lur frunt » simbol da lur voluntad e lur pensada, « il num da l’agnè », Gesu, e
« quell da ses Bab », il Dieu revelà en l'antica allianza, èn inscrits. Quai significha ch'els han
chattà e reproduì l'immagini da Dieu che il Dieu creatur aveva dat al prim uman avant il
puccà, cur ch'el l'ha furmà e gli ha dà vita; e questa immagini è quella da ses caracter. Els
furman il frutt che Dieu vuliva cuntanscher cun redimer en Gesu-Crist ils puccads da ses sols
elets fidels. Appar ch'en il frunt dals elets tschernids, vul dir, en lur spiert, lur pensada e lur
voluntad sa chattan, il sigil da Dieu dad Apo.7:3 vul dir, il sabbat dal quart cumondament dal
decalog ed il caracter inseparabel da l'agGesu-Crist e quel da sia revelaziun en l'antica
allianza sco Bab vul dir, Dieu creatur. Uschia la vera cretta cristiana na metta betg en cuntrast
las normas religiusas colliadas cun il Figl ed il Bab sco che fan ils aderents da la dumengia
romana, almain betg en pled, ma en actiun.
Vers 2 : « Ed jau hai udì dal tschiel ina vusch, sco il tun d’auas grondas, sco il tun
d’in grond tun; e la vusch ch’jau hai udì era sco quella da sunaders d’arfa che sunavan lur
arfas. »
Ils caracters contradictoris menziunads en quest vers èn en realitad complementars. Ils
« auas grondas » simboliseschan multituds da creatiras viventas che, cur ch'ellas
s'exprimeschan, prendan l'aspect d'ina « tun grond ». En cuntrast, cun l'imatg da las « harp »,
Dieu revela l'armonia perfetta che unescha sias creatiras victoriusas.
Vers 3: « E els chantavan in cantich nov avant il tron, e avant ils quatter essers vivents
ed ils vegls. E nagin na pudeva emprender il cantich, nun ch'ils tschient e quaraunta-quatter
milli, ch'ean stads redemps da la terra. »
Dieu conferma e suttastritga qua la sanctificaziun fitg auta da la cretta « adventista »
instaurada dapi 1843-44. Ses elets sa distinguan dals auters gruppas simbolisads; « il tron, ils
quatter essers vivents ed ils vegls »; quests ultims designond l'ensembel dals redemps da
l'experientscha vivida sin la terra. Ma la Revelaziun divina numnada Apocalypse visa
unicamain las duas milli annadas da la cretta cristiana che il decret da Dan.8:14 separa en
duas fases successivas. Fin 1843-44, ils elets èn simbolisads tras 12 « vegls » sin ils « 24 »
menziunads en Apo.4:4. Ils auters 12 « vegls » èn ils « 12 tribus » adventists « sigladas » en
Apo.7:3 fin 8 a partir da 1843-44.
Vers 4: « Quels èn quels che nun èn sa sutschets cun dunans, perquai ch'els èn virgins;
els suondan l'agnèl nua ch'el va. Els èn stads redemps tranter ils umens, sco primizias per
Dieu e per l'agnèl; »
Las pledas da quest vers s’applican mo en in senn spiritual; il pled « dunnas »
designescha baselgias cristianas ch’èn crudadas en apostasia dapi lur origin, sco la cretta
catolica romana, u dapi 1843-44 per la cretta protestanta, e dapi 1994 per la cretta
instituziunala adventista. La « sutscheanza » menziunada visa il puccau che resulta da la
transgressiun da la lescha divina e dal qual « il salari è la mort », tenor Rom.6:23. Per als trair
davent da la pratica dal puccau ha Jesus-Christ santifitgà u mess a part ils simbolics « 144 000
[persunas] ». Lur « virginitad » è era spirituala e ella als designescha sco essers « purs » dals
quals la giustia è stada alvada dal sang versà da Gesu-Crist en lur favur. Ereds dal pchà e da
sia sutschegna, sco tuts ils descendents dad Adam ed Eva, lur fegnanza renconuschida da
Gesu-Crist als ha perfetgamain « purifitgads ». Ma per che questa fegnanza saja
effectivamain renconuschida da Gesu-Crist, questa purificaziun sto esser reala e concretisada
en lur « ovras ». Quai implitgescha pia l’abandon dals pchads ereditads da las falsas religiuns
cristianas u giudaicas u pli vast, monoteisticas. E en sia revelaziun profetica, Dieu metta en
evidenza spezialmain il fatg da betg respectar l’urden dal temp ch’el ha stabilì gia la emprima
emna da sia creaziun da la terra e da ses sistem celestial.
Davos l'immagini da « chantar in nov chanzun » sa chatta ina experientscha specifica
vivida mo dals « 144 000 [persunas] » sigillads. Suenter « il cantich da Moses » che
celebrava la gloriusa sortida da l'Egipta simbol dal puccà, « il cantich » dals « 144 000 »
elegids celebra lur liberaziun dal puccà perquai ch'els han obedi al decret da Dan.8:14 e han
collavurà a lur sanctificaziun vulida, e finamain pretendida, da Dieu dapi 1843-44. A quella
data, ina visiun celestiala ha regurdà la purificaziun dals puccads realisada sin la crusch da
Golgota tras la mort da Jesus-Christ. Quest messadi era a medem temp in rimprovier ed ina
instrucziun che Dieu preschentava ad in tip da credents protestants ereds da la dumengia
romana e da tschert auters ses puccads da mentida. En la tipologia dals rituals ebreics, questa
« purificaziun dals puchiads » era in autun ina festa religiusa durant la quala il sang dal crap
mazzà era purtà en il lieu saintissim sin il propiziatori ch’era situà en quest lieu inaccessibel e
scumandà durant il rest da l’onn. Il sang da quest crap, imatg simbolica dal pucà, profetisava
il sang da Jesus Crist ch’è daventà el sez il purtader dals pucads da ses elets per expiar en lur
lieu il chastì ch’els meritan; Jesus era el sez fatg pucà. En questa ceremonia, il crap
represchenta il pucà e betg il Crist ch’al porta. È a quest spustament fisic dal sovran sacerdot
che passa dal lieu saint autorisà al lieu saintissim scumandà il rest da l’onn che quest verset
alluda en dir: « els suondan l’agnè ordaifer nua ch’el va ». En rememorond questa scena en la
visiun dal 23 d'october 1844, l'Spirt da Crist ha renumnà a ses elets eretgs inconscents da las
falsedads doctrinals, la scumonda da puchar. Uschia, a partir da 1844, il puchiàd’origin
voluntari praticà, quai ch’è il cas da la dumengia romana, renda impossibla la relaziun cun
Dieu, e il puchar bandunà permetta il prolungament da questa relaziun che maina l'elect
concernì a la plenituda da sia sanctificaziun tras la recepziun, la chapientscha e la messa en
acziun da la vardad divina revelada.
Essend considerads sco «primizias per Dieu e per l'agnè», els furman quai che Dieu ha
chattà da meglier en sia selecziun d’elets terrasters. En ils rits ebreics, «las primizias » eran
declaradas « santas ». Offertas da questas primizias animals u vegetalas eran reservadas per
Dieu per l’onurar e per marcar la reconuschientscha umana vers sia buntad e sias largias.
In’autra raschun, en fatg dals « primizias santas », è lur recepziun da la glisch divina che lur è
revelada en sia integralitad perquai ch’els vivan il temp da la fin nua che la glisch revelada
cuntanscha si’apogea, siu zenit spiritual.
Vers 5: « e en lur bucca n’è betg vegnì chattà ina mendazia, perquai ch’els èn
irreprehensibels. »
Il ver elect, quel ch’è naschì da la vardad tras la nova naschientscha na po betg auter
che detestar il « mendaz » en il qual el na chatta nagin gudogn. La mendazia è odiusa perquai
ch’ella porta mo consequenzas nuschaivlas e fa patir las persunas bunas. Quai che cretta al
« mendaz » enconuscha lura la suffrientscha da la dischillusiun, l’amarezza d’esser engulà.
Nagin elect da Crist sa po allegrar da seducir ed engular ses frars umans. Al cuntrari, la
vardad reassegurescha, ella construescha positivamain relaziuns cun ils veritabels frars, ma
surtut en emprim lieu cun il Dieu creatur e redemptur da nossa salidezza che revenditgescha
ed exaltescha ses num sut il titel da « Dieus da vardà ». Uschia, betg pli praticond il puchià
doctrinal, en obediència a la vardà revelada, l’elec è giuditgà « irreprensibel » dal Dieus da
vardà sez.
Messadi dal prim anghel
Vers 6: « Jau hai vis in auter anghel che sgulava tras mesadad dal tschiel, avend in
Evangeli etern, per l’annunziar als abitants da la terra, a mintga naziun, mintga tribu, mintga
linguatg e mintga pievel. »
« In auter anghel » saja in auter messadi procloma ina glisch divina cumpletta
simbolisada tras « il mez dal tschiel » u il zenit dal sulegl. Questa glisch è en connex cun
« l’Evangeli » u « la buna nova » da la salüd purtada da Gesu-Crist. El è qualifitgà « d’etern »
perquai ch’il sieu messadi è autentic e na cognoscha nagina midada en il temp. En questa
moda, Dieu al certifichescha conform a quel ch’è vegnì mussà als apostels da Gesu-Crist.
Quest return a la vardad vegn a partir da 1843 suenter las bleras deformaziuns ereditadas da la
cretta catolica romana. La proclamaziun è universala en analogia cun il messadi preschentà en
Daniel 12:12 che revela la benediziun divina da l’ovra adventista. « LEvangeli etern » vegn
discurrì qua sut l’aspect dal veritabel frut da la cretta, suand l’exigenza divina revelada dal
decret da Daniel 8:14. L’interess per la pled profetic è in frut legitim da la norma da «
l’Evangeli etern ».
Vers 7: « El ha dit cun ina vusch ferma: Temai Dieu e dai gloria a el, perquai ch’è
arrivada l’ura da sia sentenzia; e adorai quel ch’ha fatg il tschiel, la terra, la mar e las
funtaunas d’aua. »
En il vers 7, il prim anghel denunzia la transgressiun dal sabbat che glorifitgescha, en il
decalog divin, la gloria dal Dieu creatur. El pretenda uschia sia restauraziun a partir d’october
1844, ma attribuescha sia transgressiun als Protestants, dapi la primavaira 1843.
Messadi dal segund anghel
Vers 8: « Ed in auter, in segund anghel ha suandà, dischond: Ella è crudada, ella è
crudada, Babilonia la gronda, che ha abrivà tut las naziuns cun il vin da la furia da sia
impudicizia! »
Al vers 8, il segund anghel fa discuvern l’enorma culpabladad da la baselgia catolica
romana papala che ha seducì e ingannà ils umens en rebattezzond « il di dal sulegl » pagan da
Constantin 1er dal num « di dal Segner » translaziun dal mont latin ch''è l''origin da sia «
dumengia »: dies dominica. Repetida duas giadas, l''expressiun, « Ella è crudada, ella è
crudada Babilonia la Gronda », conferma che per ella e quels che eretan da ella, il temp da la
patienza divina ha definitivamain finì. Individualmain, la conversiun resta pussaivla, ma al
pretsch d''ina producziun da fruits uschia, « d’ovras » da pentiment, exclusivamain.
Regurdar: « ella è crudada » vul dir: ella è pigliada e sconfitta dal Dieu da veritad scu
ina citad che croda en ils mauns da ses inimis. El alza ed illuminescha suenter il 1843, tranter
il 1844 e il 1873, per ses serviturs fidels adventists da la settemna di, il « misteri » che la
caracterisescha en Apo.17:5. La seduziun da ses mintginas perda sia efficazia.
En il vers 8, la sentenzia fatga en ils messadis precedents vegn confermada, cun ina
terribla avertiment. La tscherna conscia e voluntari dal di da repaus instituì da Constantin
1er il 321, renda dapi il 1844 ils rebels che l'han giustifitgà, passivs da la condemnaziun divina
dals torments da la segunda mort dal giudizi final. Per zuppentar sia accusa cunter la
dumengia, Dieu la zuppa sut il num da « marqua » infam che sa oppona a ses agen « sigl »
divin. Quest sign d’ina autoritad umana, che metta en dubi sia ordinaziun dal temp, furma in
enorm dischonur degn dad esser chastigià dad El. E il chastim annunzià sarà, effetivamain,
terribel: « el sarà tormentà en il fieu ed il sulfur » che destruirà ils rebels, mo be al mument
dal giudizi final.
Messadi dal terz anghel
Vers 9: « Ed in auter, in terz anghel als ha suandà, cun dir cun ina vusch ferma:
Sch''in adora (s''inclinescha avant) la bestia e sia imatg, e retschaiva in segn sin sia fatscha u
sin sia maun, »
Il caracter complementar e successiv da quest terz messadi cun ils dus precedents è
precisà tras la formula « ils ha suandà ». La « vusch ferma » conferma l'auturitad divina fitg
auta da quel che al proclama.
La minazza è adressada als rebels umans che sustegnan e approvan il regimen da la
« bestia che sa mova ord la terra » e che adoptan e honoreschan, tras lur obediència, la
dumengia, la « marca » da sia autoritad, menziunada en Apo.13:16 uschia, actualmain, la
totalitad da las populaziuns cristianas.
L’opposiziun directa da questa « marca » al « sigl da Dieu » vul dir, da la dumengia
dal emprim di al sabbat dal settem di, è confermada dal fatg che l’ina e l’autra vegnan
retschets « sin la frunt », sedia da la voluntad, suondont Apo.7:3 e 13:16. Remartgain che il
« sigl da Dieu » da Apo.7:3 daventa en Apo.14:1 : « il num da l’Agnè ed il num da ses Bab ».
La retschaivanza « sin la maun » s’illumina tras quests versets da Deut.6:4 fin 9 :
« Tegia, Israel! YaHWéH, noss Dieu, es l'unic YaHWéH. Ti vegns a amar YaHWéH,
tes Dieu, cun tut tes cor, cun tut tia olma e cun tut tia forza. E quests cumonds, ch’eau ta
dun oz, vegnan en teis cour. Ti als mussas a tes uffants, e ti discurras da quels cura che ti
esch en tia chasa, cura che ti vas en viadi, cura che ti vas a letg e cura che ti s'levas. Ti als
ligias sc’in segn sin tias mauns, ed els vegnan ad esser sc’in frontals tranter tes ögls. Ti als
scrivas sin las palantschas da tia chasa e sin tias portas. » La « maun » designescha l’acziun,
la pratica, ed il « frunt», la voluntad da la pensada. En quest vers, l’Spirt di : « amast
YaHWéH tes Dieu cun tot teis cour, cun tota tia olma e cun tutta tia forza » ; quai che Jesus
cita en Matt.22:37 e che el preschenta sco « emprim e plü grand cumond ». Ils elets portaders
dal « sigl da Dieu » ston dentar perquai da respunder a quests trais criteris: « Amer Dieu cun
tot lur cour »; honurar cun pratichar il repos dal sabbat da ses settavel di sanctifitgà; ed avair
« il nom da l’Agnè» Jesus Crist « e quel da ses Bab» YaHWéH en sia pensada. En precisar « e
il num da ses Bab », l’Spirt conferma la necessitad dad obbedir als diesch cumonds da Dieu
ed als precepts ed ordinaziuns che favuriseschan la sanctad da l’elegià en l’allianza veglia.
Gia en sia epoca, l’apostel Gion ha confermà questas caussas cun dir en 1 Gion 5:3-4:
« Perche l'amur da Dieu consista da tegair sias cumondas. E sias cumondas n'èn betg
grevas, perche tut quai ch'è naschì da Dieu triumpha dal mund; e la victoria ch triumpha dal
mund, è nossa fe.»
Vers 10: « el beivrà, el er, dal vin da la furia da Dieu, versà senza mescletg en la tazza
da sia ira, ed el vegn tourmentà en il fieu e en il sulfur, avant ils soings anghels e avant
l'agnè. »
L'ira da Dieu vegn giustifitgada a moda ampla perquai che quels che retschevan la
« segna da la bestia » onureschan il puccà uman e pretendan al medem temp la giustia da
Jesus Crist. En l'Apocalissi 6:15 fin 17 ha l'Spirit mussà en furma d'ina maletg las
consequenzas da lur cunfront final cun l'ira destructiva da Jesus Crist.
Remartga extremamain impurtanta : Per chapir meglier questa ira divina, nus
stuvischan realisar perquai che il disprezi per il sonch sabbat provochia uschè bler ira da Dieu.
I dat puccads venials, ma la Bibla nus avisescha davart il puccà cunter il Sonch Spirt e mussa
che n pli nagin sacrifici per retschaiver il perdun divin. Al temp dals apostels è l'unica
exempel da quest tip da puccà il refus dal Crist dad in cristian che s'è convertì. Ma quai è mo
in exempel, perquai che en realitad il blasfemia cunter il Sonch Spirt consista da negar e
refusar in testimoni da l'Spirt da Dieu. Per cunvintscher e mussar ils essers umans, ha
l'Spirt inspirà las scrittiras sonchas da la Bibla. Uschia commetta quel che contestescha il
testimoni da l'Spirt en la Bibla gia il blasfemia cunter l'Spirt da Dieu. Po Dieu far meglier
per far enconuscher sia voluntad che manar ils clamads vers la Bibla e ses texts? Po el
exprimer pli cler sia voluntad, sia pensada e siu giudizi sovran? Al 16ème tschientaner, quest
dispretsch per la Bibla, cun la quala ella ha fatg guerra, ha marcà la fin definitiva da la
patienza da Dieu per la religiun catolica romana; la fin da sia patienza per ina doctrina ch’el
n’ha mai recognoschida. Lura, l’onn 1843, il dispretsch per la pled profetic ha marcà la fin da
retscheiver da la cretta protestanta sut tuttas sias multiplas furmas ereditadas dal dumengia
roman, vul dir da « la marca da la bestia ». E finalmain, a sia vart, l’adventissem ha commess
il blasfemia cunter il Sonch Spirt cun refusar l’ultima revelaziun profetica che Gesu ha
preschentà ad ella tras ses umil servitur che jau incarna; blasfemia ch’è vegnida confermada
ed amplifitgada tras lur allianza cun ils observaders dal dumengia dapi il 1995. Il blasfemia
cunter il Spirt retscha mintga giada da vart da Dieu la resposta giusta ch’el merita; ina
sentenza giusta da condamna a la prima e la « segunda mort » confermà en quest verset 10.
Verset 11 : « E la fumada da lur turment munta als seculs dals seculs; e els n'han
nagin repaus ni di ni notg, quels che aduran la bestia e sia imatg, e mintgin che retschaiva la
marca da ses num. »
La « fum » na sarà betg enfin il temp dal giudizi final, ura ch'ils decaduts rebels vegnan
a « turmaintads en il fieu ed il sulfur » da « la tana da fieu » dad Apo.19:20 e 20:14; quai, alla
fin dal settavel milleni. Ma gia avant quest mument terribel, l'ura dal return glorius da Jesus-
Christ confermerà lur sort final. Il messadi da quest verset evoca il suget dal « repaus ». Per
lur part, ils elets èn attentivs al temp dal repos sanctifitgà da Dieu, ma ils decaduts n’han, al
cuntrari, betg la medema premura, perquai ch’els na dan betg a las decleraziuns divinas
l’impurtanza e la serietad ch’ellas meritan. Perquai, en resposta a lur disprezi, a l’ura da lur
chastiment final, Dieu na concederà ad els nagin repos per adolcir lur suffriment.
Vers 12: « Quai è la perseveranza dals sogns, che observan ils cumonds da Dieu e la
fe da Jesus. »
Las pleds « perseveranza u pazienza » caracteriseschan ils veritabels sogns dal messias
divin Jesus dapi 1843-44 enfin sia returnada en gloria. En quest vers, « il num dal Bab » dal
vers 1 daventa « ils cumonds da Dieu », e « il num da l’Agnè» vegn remplazzà cun « la cretta
da Jesus ». L’urden da las prioritads è era midà. En quest vers, l’Spirit menziuna en emprim
lieu « ils cumonds da Dieu », ed en segund lieu, « la cretta da Jesus »; quai è storicamain ed a
nivel da valur l’urden approvà da Dieu en ses project da salvaziun. Il vers 1 dava la prioritad
al « num da l’Agnè » per colliar ils « 144 000» elegids cun la cretta cristiana.
Vers 13: «Ed jau hai udì dal tschiel ina vusch che discheva: Scriva: Beai d’uschia
ennà ils morts che moran en il Segner! Gie, disch l’Spirt, per ch’els sa reposan da lur lavurs,
perquai chelur ovras ils suondan.»
L’expressiun « d’uschia ennà » merita in’explicaziun detagliada uschè impurtanta
ch’ella è. Perquai ch’ella tschenta il focus sin la data da la primavaira 1843 e quella da l’atun
1844 en la quala, respectivamain, il decret da Daniel 8:14 entra en vigur, e las duas provas
adventistas organisadas da William Miller fineschan.
Cun il temp, l’adventissem uffizial institziunal, ha pers da vista las implicaziuns da
questa formula « d’ora enavant ». Mo sulett ils fundaturs pioniers da la cretta adventista han
chapì las consequenzas da l’exigenza dal sabbat da Dieu dapi il 1843. Per adopter questa
pratica dal settem di, els eran manads a realisar che la dumengia praticada enfin lura era
maledida da Dieu. Suenter els, l’adventissem eredità è daventà tradiziunal e formalistic, e per
la gronda part dals aderents e dals magisters, la dumengia ed il sabbat èn
stads injustamain mess sin in nivel d’egualitad. Questa perdita dal senn dal sacer e da la varda
santezza ha manà al dischinteress per la plaid profetica ed il terz messadi adventist che jau hai
annunzià tranter il 1983 ed il 1994. Dapi quest dispretsch manifestà en l’adventissem da la
Frantscha, l’instituziun adventista mundiala ha fatg a partir dal 1995 in’allianza cun il clan
ecumenic, per sia pli gronda maledicziun. La minazza dals « torments » dal verset 10 la
concerneva a sia vouta, tras la suggestiun da l’expressiun « el beivra el era » ; dapi 1994,
l’adventissem institziunal, suenter la cretta protestanta, giuditgada e condannada dapi 1843.
Sco che quest verset suggerescha, il decret da Daniel 8:14 provoca la separaziun dals
cristians protestants da 1843 en dus champs dals quals il grup adventist, beneficiari da la
benedictiun pronunziada : « Beaus uss’avant ils morts che mouren en il Segner! ». Igl è
evident che Jesus annunziand en « Laodicea » ch’el duaja « vomitar », l’instituziun
adventista, mess official dal Christus il 1991, data dal refus uffizial da la glisch, disch « nud »
na po betg pli uss’avant profitar da questa benedictiun.
Il temp da la ragisch
Vers 14: « Jau hai guardà, e varda, i era ina nivola alva, e sin la nivola era setgà ina
persuna che sumegliava ad in figl da l'uman, cun ina curuna d'aur sin ses chau ed ina falz
affilada en sia maun. »
Questa descripziun evoca Gesu-Crist al mument da sia returnada gloriusa. La « niv
alv » regorda las cundiziuns da sia partenza e da sia ascensiun en tschiel vivì da duemila onns
avant. La « niv alv » designescha sia purezza, sia « curuna d’aur » simbolisescha sia fe
victoriusa, e « la falz taglienta » represchenta la « plaid taglient » da Dieu dad Héb.4:12,
messa en ovra tras « sia maun ».
Vers 15 : « Ed in auter anguel sortet dal tempel, clomand cun ina vusch ferma a quel
ch’era ses sin la niv : Lantscha tia falz e seglia; perche l’ura da seglir è arrivada, perche la
seglia da la terra è madira. »
Sut l’aspect da « la mess », sco en sia parabola, Jesus regorda che en quella vegniss il
temp da separar definitivamain « il bun gran da l’ivraia ». Tras sia Revelaziun, el ans fa
descuvrir quest tema che separa las duas parts: il sabbat dals elets e la dumengia dals
decaduts, perquai che davos quest num religios sa zuppa l’adoren e l’autoritad dad ina
divinitad solara pagana. E malgrà las evoluziuns dal temp uman, Dieu cuntinuescha a guardar
per quai ch’el è realmain per el. Las opiniuns differentas dals umans n’influenzeschan betg siu
giudizi; en si’urden dal temp, il prim di è profan, el na po en nagin cas revestir la santezza
divina. Quella è colliada exclusivamain al settem di santifitgà en si’urden dal temp gravà dal
cumenzament dal temp terrestre perpetuel; quai per ina durada da 6000 onns solars.
Vers 16: « E quel ch’era sentà sin la nivola ha schlantschà sia faltsch sin la terra. E la
terra è stada messada. »
L’Spirt conferma il cumplitg futur da « la racolta da la terra ». Il Crist Salvader e
Vendicatur vegn a survegnir e cumplir quai conform a sia annunzia fatga en parabola, a ses
apostels, en Matt.13:30 fin 43. La « racolta » concerne principalmain l’enlevament en tschiel
dals sants elegids ch’èn restads fidaivels al Dieu creatur.
Il temp da la vendemmia (e da la vendetga)
Vers 17: « Ed in auter anguel è sortì dal tempel ch''è en tschiel, aviand, el era, ina falz
affilada. »
Sche « l’angel » precedenta aveva ina missiun favuraivla als elets, al cuntrari, quest
« auter angel » ha ina missiun punitiva dirigida cunter ils rebels decadids. Questa segunda
« fauss » symbolisescha, ella era, la « plaid taglient da Dieu » missa en acziun tras sia
voluntad, ma betg tras sia maun perquai che, cuntrari a la mess, per la vendemgia,
l’expressiun « en sia maun » è absenta. L’acziun punitiva vegn uschia confiada ad agents
executurs da la voluntad divina; en effet, las victimas da sias seducziuns.
Vers 18: « Ed in auter anghel, che haveva pussanza sur il fieu, e sortet da l’altar, e
s’adresset cun ina vusch ferma a quel che haveva la faltsch tranchant, dischand: Lantscha tia
faltsch tranchant, e vendescha las grappas da la vitegna da la terra; perquai ch’ils raisins da
la terra sun madirs. »
Suonda, suenter il levament dals elets en tschiel, il mument da « la vendemmia ». En
Esa.63:1 fin 6, l’Spirt sviluppa l’acziun visada cun quest term simbolic. En la Bibla, il zutg da
raisin cotschen vegn cumpareglià cun il sang uman. Sia utilisaziun da Gesu, en la Soncha
Tschaina conferma questa idea. Ma « la vendemmia » è colliada cun « l’ira da Dieu » ed ella
vegn a concernar quels che han operà en ina moda indigna sut l’aspect da ses serviturs,
perquai che il saung versà voluntarmain dal Crist na meritava betg lur bleras tradiments.
Perquai che Jesus po sa sentir tradì da quels che deformeschan ses project salvader al punct da
justifitgar il puccau per il qual el ha sia vita e purtà la suffrenza per che sia pratica cessia.
Ils transgressurs voluntaris da sia lescha han uschia quintas da render ad el. En lur follia orba,
els iran enfin da vulair far murir ses veritabels elegids, per eradicar da la terra, la pratica dal
sabbat dal settem di sanctifitgà e pretendì da Dieu dapi 1843-44. Ils elegids n’avevan betg
l’autorisaziun da Dieu dad utilisar la forza cunter lur inimis religius; Dieu s’era reservà en
moda exclusiva questa acziun. « A mai la vendetga, a mai, la retribuziun » ha el declerà a ses
elegids, ed il mument è arrivà da metter en execuziun questa vendetga.
En quest capitel 14, ils versets 17 fin 20 evocan quest tema da la « vendemgia ». Las
uvas pchaders vegnan decleradas madiras perquai ch'ellas han cumplettamain mussà cun lur
ovras lur vaira natira. Lur sang va currer sco il zus d'uvas en ina tina cura ch'ellas vegnan
pitschnadas dals peis dals vendemgiaders.
Vers 19 : « E l'angel ha schlantschà sia falz sin la terra. Ed el ha vendemgià la vitg da
la terra, e schlantschà la vendemgia en la gronda tina da l'ira da Dieu. »
L’acziun è certificada da questa annunzia revelada da questa scena. Dieu profetisescha
en certitud la puniziun da l’arroganza catolica e protestanta. Els van subir las consequenzas da
l’ira da Dieu, represchentada cun la tina en la quala las uvas vendemgiadas èn stritgadas dals
peis dals pigliaders.
Vers 20 : « E la tina è stada pigliada or da la citad; e sang è sortì da la tina, fin als
mors dals chavals, sin ina distanza da mill sischent stadis. »
Esa.63:3 precisa: « Jau sun stà sulet per trer il vin; nagin um n’era cun mai ». La
vendemgia cumpletescha il chastiment da Babilonia la Gronda citad en Apo.16:19. Ella ha
emplenì la tazza da l’ira divina ch’ella sto uss baiver enfin al fund. « Il tino è vegnì tratg or da
la citad » quai è, senza la preschientscha dals elets gia levads al tschiel. A Jerusalem, las
execuziuns dals condamnads a mort vegnivan fatgas or dals mirs da la citad santa per betg la
sutschar. Quai è stà il cas per la crucificaziun da Jesus-Christ che regorda, cun quest messadi,
il pretsch da pajar per quels che han suttastimà sia propia mort. Il temp è arrivà per ses inimis
da versar a lur turn lur sang per expiar els sezs lur blers puccads. « E sang è sortì dal tino fin
als mors dals chavals ». Las destinataris da la ira èn ils magisters religius cristians, e Dieu ils
designescha cun l’imagen dal « mors » chels cavaliers mettan « en la bucca dals chavals »,
per als manar. Questa imagen vegn proposta en Jac.3:3, dal qual il tema è precisamain: ils
magisters religius. Giacum specifiescha gia a l’entschatta dal chapitel 3: « Mes frars, ch’i na
saja betg in grond dumber dad enseignants tranter vus, perquai cha nus savain cha nus
vegnin giuditgads pli severamain ». L’acziun da la « vendemgia » justifiescha quest
avertiment savi. En precisond « fin als mors dals chavals », l’Spirit suggerescha che la tina
concerna, en emprim lieu, il clerus catolic-roman da « Babilonia la Gronda », ma ch’ella
s’extenda fin als magisters protestants che, dapi il 1843, fan in diever « destructiv » da la
Bibla sacra tenor l’accusaziun preschentada da l’Spirit en Apo.9:11. Nus chattain qua
l’applicaziun da l’avertiment dat en Apo.14:10 : « el beivra, el era, vin da l’ira da Dieu versà
senza mesiraziun en la tazza da sia cullera … ».
Per il messadi « sin ina extensiun da mille ses tschient stadi », en cuntinuitad cun il
messadi precedent, il chastì s’extenda a la cretta refurmada dapi il 16avel tschientaner al qual il
dumber 1600 fa allusiun. Quai è l’epoca en la quala Martin Luther ha uffizialisà l’accusaziun
cunter la cretta catolica il 1517. Ma è er, en quest 16avel tschientaner, che sa furman las
doctrinas protestantas dals « fals crist » e fals cristians che han legitimà la violenza e la spada
scumandadas da Jesus-Christ. L’Apocalissi offra sias atgnas clavs d’interpretaziun e quest
16avel Secul è designà en Apo.2:18 fin 29 sut il num simbolich da l’epoca « Tiatira ». Il pled
« stadi » revela lur activitad religiusa, lur participaziun a la cursa dal qual il prezi en gieu, è la
curuna da la victoria promessa al victur. Quai è l’instrucziun da Paul en 1 Cor.9:24 : « Na
saveis vus betg che quels che curran en il stadi, curran tuts, ma che in sulet gudogna il
premi? Currai uschia che vus al gudognas ». Il prezi da la vocaziun celestiala na vegn dentant
betg gudagnà en mintga maniera ; la fidelitad e la perseveranza en l’obedientscha è l’unica
maniera da victorisar en il cumbat da la fe. El conferma en Fil.3:14 cun dir : « Jau cur vers la
finamira, per gudagnar il premi da la vocaziun celestiala da Dieu en Jesus-Christ ». A l’ura
da la « vendemgia » vegnan confirmadas questas pledas da Jesus : « Perchei ha blers
clamads, mo paucs tschernids (Mat.22:14)».
Apocalissi 15: La fin dal temp da grazia
Avant che la « missar e vendemgia » s’adempian vegn il mument temì, da la fin dal
temp da grazia. Quai è il mument nua che las scletas umanas èn inscrittas en il marmel dal
temp, senza pussaivladad da returnar sin questas scletas. En quel mument, l’offerta da salid en
Crist finescha. Quai è il tema da quest curtissem chapitel 15 da l’Apocalissi da Jesus-Christ.
La fin dal temp da grazia succeda suenter las primas sis « trombetas » dals capítels 8 e 9, e
avant « ils set ultims flagels da Dieu » dal capítel 16. Quai va da sez, ch’ella suonda a l’ultima
tscherna dal diever che Dieus dat a l’uman da far. Sut l’egida autoritara da « la bestia che
sauta ord la terra » d’Apo.13:11 fin 18, ils ultims dus dievers mainan, l’ina, al sonda u sabbat
santifitgà da Dieus, l’autra, al dumengia, da l’autoritad papal romana. Mai las tschernas
tranter la vita ed il bain, la mort ed il mal, n’èn stadas uschè claras. Tge tem’ l’uman il pli?
Dieus, u l’uman? Quai è la data da la situaziun. Ma pos dir era: Tge ama l’uman il pli? Dieus
u l’uman? Ils elegids respuendran en ils dus cas: Dieus, enconuschent tras sia revelaziun
profetica ils detagls davart la fin da ses project. La vita eterna sarà lura fitg vischina, a
pussanza da lur maun.
Vers 1: « Lura hai vis en il tschiel in auter segn, grond e admirabel: set anguels, che
tenevan set flagels, ils ultims, perquai ch’els cuntineschan l’ira da Dieu. »
Quest vers preschenta ils « set ultims flagels » che van a colpir ils fals credents per lur
elecziun dal di da dumengia roman. Il tema da quest capitol, la fin dal temp da grazia, avra il
temp dals « set ultims flagels da l'ira da Dieu ».
Vers 2: « E jau hai vis sco ina mar da vaider, mesclada cun fieu, e quels ch’han battì
la bestia, sia imatg e il dumber da ses num, stants sin la mar da vaider, cun arfas da Dieu.»
Per animar ses serviturs, ses elets, il Segner preschenta lura ina scena che evitescha lur
victoria imminenta tras diversas maletgs prendids dad auters passadis da la profezia. « Sin la
mar da vaider, mesclada cun fieu, els stattan », perquai els han traversà ina prova da fedeva
nua ch'els èn stads persequitads (mesclada cun fieu) e n'èn sortids victorius. La « mar da
vaidera » designescha la purtezza dal pievel elegì, sco en Apo.4:1.
Vers 3 : « E els chantan il cant da Moses, il servitur da Dieu, e il cant da l'agnè, cun
dir: Tias ovras èn grondas e admirablas, Segner Dieu tutpussant! Tias vias èn giustas e
veritablas, retg da las naziuns!»
« Il cant da Moses » celebrava la gloriose sortida d’Israel da l’Egipta, terra e simbol
tipic dal pecchà. Lentrada en il Canaan terren che suondava 40 onns pli tard prefigura
l’entrada dals ultims elegids en il Canaan celest. A sia vouta, suenter avair sia vita per
expiar ils pecchads dals elegids, Jesus, « l'agnè », è montà en tschiel, en sia gloria e sia
pussanza divina celesta. Ils ultims testis fidels da Jesus, tut adventists da fe e d’ovra,
experimentein a lur vouta l’ascensiun vers il tschiel cura che Jesus turna per salvar els.
Exaltant, ses « ovras grondas e admirablas », ils elets rendan gloria al Dieu creatur che ha
incarnà sias valurs en Jesus-Christ: sia perfetta « giustia » e sia « verità ». L’evocaziun dal
pled « veritabel » collia il context da l’acziun cun la fin da l’epoca « Laodicea » en la quala el
è sa preschentà sco « l’Amen ed il Veritabel ». Lura è l’ura da « la liberaziun » che marca la
fin dal temp da « il part della dunna » d’Apo.12:2. « L’uffant » vegn mess al mund en furma
da la purezza dal caracter celestial revelà en e tras Jesus-Christ. Ils elets pon ludar Dieu per
sia stadi « onnipotent » perquai è a questa pussanza divina ch'els duain lur salüt e lur
deliberanza. Aviond rime tschernì sias persunas redemptas tranter tut las naziuns terranas,
Gesu-Crist è propi il « Retg da las naziuns ». Quellas che sa han oppostas ad el ed a ses elets
na existan pli.
Vers 4: «Chi na temessia, Segner, e na glorifitgessia tes num? Perche ti es il sulet
sonch. E tuttas las naziuns vegnan e s’inclinaran avant te, perquai che tes giudicis èn vegnids
manifestads.»
En cler, quai signifitga: Chi refusassia da temair te, Dieu creatur, ed audassia da
frustrar te da tia gloria legitima cun refusar d’honurar tes sonch sabat dal settem di? Perchemo
ti esch saint e suletg has sanctifitg tia setgima giada e quels als quals ti l''has dau, en segn da
lur approbaziun e d''appartegnientscha a tia sanctad. En effet, en evocond « sia tema », l''Spirit
fa allusiun al messadi dal emprim « aunghel » d''Apo.14:7 : « Temei Dieu e dai ad el gliergia
perquai ch’il temp da ses giudici è arrivà; e adorai (s’inclinet avant) quel ch’ha fatg il tschiel
e la terra e la mar e las funtaunas d’auas». En il project da Dieu, las naziuns rebellas
destruidas vegnan resustadas cun in dubel intent : quel da s''umiliar avant Dieu e da render gli
gloria, e quel da subir sia giusta ultima puniziun che las annichilescha definitivamain, en « il
laghet da fieu e sufrir » dal giudizi final, annunzià en il messadi dal « terz anghel » dad
Apo.14:10. Avant che quistas chaussas s’effectueschan, ils elets vegnan a stuair traversar il
temp dals giudicis divins che vegnan a vegnir manifestads tras l’acziun dals « set plagas »
annunziads en l’emprim verset.
Vers 5: « Suenter quai, jau hai guardà, e il tempel dal tabernacel dal testimoni è vegnì
avert en il tschiel.»
Questa avertura dal « temple » celestial signalescha la fin da l’intercessiun da Jesus-
Christ, perquai ch’il temp da l’appel da la salidezza è finì. « La testimonianza » designescha
ils diesch cumondaments da Dieu che vegnivan mess en l’arca santa. Uschia, a partir da quest
mument, la separaziun tranter ils elets e ils pers è definitiva. Sin la terra, ils rebels han decì,
cun in decret da lescha, l’obligaziun da respectar il repos emna dal prim di stabilì civilmain e
confermà religiosamain successivamain dals imperaturs romans, Constantin 1er, e Giustin
1er che ha fatg da Vigil 1er il emprim papa, schef temporel da la cretta cristiana universala vul
dir, catolica, l’onn 538. Il ultim decret da mort era profetisà en Apoc.13:15 fin 17 e mess sut
l’acziun dominanta da la cretta protestanta americana sustegnida da la cretta catolica
europeica.
Vers 6: « E ils set anguels che tenevan ils set flagels ein sortids dal tempel, vestids cun
in lini pur, splendurant, e cun cinturas d’aur enturn il pèz.»
En il simbolissem da la profezia, ils « set anghels » represchentan Gesu Crist sulet u
« set anghels » fidels da siu camp simils ad el. « Il lin pur, splendurant » imatg « las ovras
giustas dals sants » en Apo.19:8. La « curtina d’aur enturn il pèz », uschia a l’autezza dal cor,
evoca l’amur per la vardad gia menziunada en l’imatg da Crist preschentà en Apo.1:13. Il
Dieu da vardad sa prepara a chastiar il camp da la mendazchia. Cun quest regurdar, l’Spirit
suggerescha « la gronda calamitad » che la furma era revelada tras sia fatscha cumparegliada
cun « sulegl cur ch’el splenda en sia forza ». L’ura dal cuntrast final tranter Jesus-Christus ed
ils rebels aduratur dal sulegl pagan è arrivada.
Vers 7 : « Ed in dals quatter essers vivents ha dat als set anghels set tazas d’aur,
plainas cun l’ira da Dieu che viva en ils tschancels dals tschancels. »
Jesus era sez il medem model represchentà dals « quatter essers vivents » dad Apo.4.
El è era, « il Dieus che viva en ils tschancunadis dals tschancunadis » mess en « ira ». Sia
divinitad gli attribuescha uschia tut ils ruols: Creator, Redemptur, Intercessur, e en moda
permanenta, Giudisch, e lura, cur ch'el metta fin a sia intercessiun, el daventa il Dieu
giustizier che colpescha e punescha cun la mort ses adversaris rebels, perquai ch'els han
emplenì « la tazza » da sia « ira » giusta. « La tazza » è ussa plaina, e questa ira prendrà la
furma dals « set ultims » chastiments en ils quals la misericordia divina na vegn betg pli ad
avair lieu.
Vers 8: « E l’temple è vegnì emplenì cun füm, pervia da la gloria da Dieu e da sia
pussanza; e nagin n’è stà abel dad entrar en il temple, enfin che ils set flagels dals set
anguels èn vegnids cumpletts.»
Per illustrar quest tema da l'interrupziun da la grazia, l'Spirt preschenta en quest verset,
l'imatga d'in « templ emplenì cun fum pervia da » la preschientscha « da Dieu » ed el
precisescha : « e nagin n’ha pudì entrar en il templ, enfin che ils set flagels dals set anguels
saja cumplit ». Dieu avisa uschia ses elets ch'els van a restar sin la terra durant il temp dals
« set ultims flagels » da sia ira. Ils ultims elets van a reviver l'experientscha dals Hebreics a
l'ura dals « diesch plajas » che han colpì l'Egipta rebellanta. Las flagels n'èn betg per els,
mabain per ils rebels, objectivs da l'ira divina. Ma l'imminenza da lur entrada en il « templ » è
uschè confermada, la pussaivladad vegn dada, suenter la fin dals « set ultims flagels ».
Apocalissi 16: ils set ultims flagels
da l'ira da Dieu
Il chapitel 16 preschenta il versament da quests « set ultims flagels » tras ils quals
« l'ira da Dieu » s’exprima.
L’étude dal chapitel entir va quel confermar, ma i sto vegnir remarcà, las destinataras
da « l’ira da Dieu » van ad esser identicas a quellas ch’èn stadas colpadas dals chastis dals
emprims sis « trombetas ». L’Spirit revela uschia che ils chastis dals « set ultims flagels » e
quels des « set trombetas » puneschan il medem pchà : la transgressiun dal repaus sabatic dal
« setavel di santifitgà » da Dieu dapi la fundaziun dal mund.
Jau avèrt qua, tardivamain, ina parentaisa. Remarca bain la differenza che
caracterisescha ils « trombetas » e « las plagas u maladis » divins. Las « trombetas » èn tut
mazzacrischs umans mess en accziun dals umans ma ordinads da Dieu, la tschintgavla essend
da natira spirituala. Las « plagas » èn accziuns displaschaivlas impostas directamain da Dieu
tras ils meds natirals da sia creaziun viventa. Apocalypse 16 ans preschenta las
« set ultims plagas », quai che ans suggerescha, sutigl, ch’els èn stads precedids dad auters
« plagas » patids dals umans avant la fin dal temp da grazia che separa, spiritualmain, en duas
parts, « il temp da la fin » menziunà en Dan.11:40. En l'emprima, questa fin è quella dal temp
dals pievels, e en la segunda, quella dal temp dal guvern mundial universal organisà sut la
tutela e l'iniziativa dals Stadis Unids. En questa actualisaziun, effectuada il sabbat 18
December 2021, pos confermar questa explicaziun, damai che dapi l'entschatta da l'onn 2020,
l'umanitad entira è colpada da ruina economica pervi d'in virus contagius, il Coronavirus
Covid-19, apparì per l'emprima giada en China. En in context d'intercambi e da savida
mundialista, amplifitgond mentalmain ses effects reals, panichads, ils dirigents dals pievels
han stoppà immediat, il svilup e la creschida cuntinuanta da l'entira economia europeica ed
americana. Considerada, injustamain, sco pandemia, l'occident, che pensava da surmuntar in
di la mort, è consternà e disperà. En la panica, ils senza-Deu s'han corp ed olma a la nova
religiun che la remplazza: la tutta pussanta scienza medica. E il pajais dals fraudaders, ils pli
riches da la terra, han profità da l'occasiun per render ils umans captivs ed esclavs da lur
diagnostics, da lur vaccins, da lur remiedis e da lur decisiuns corporativas. Al medem temp,
ins auda en Frantscha directivas, per dir il meins paradoxalas, che resum uschia: « è cussiglià
d'averar ils appartaments e da portar durant uras la mascra protectora davos la quala, il
portader s'asfixia ». Mussà il « bun senn » dals giuvens guvernants da la Frantscha e dals
auters pajais imitaders. Remartgà cun interess che il pajais manader da quest comportament
destructiv è stà en emprim Israel; il emprim pajais maledì da Dieu, da l'istorgia religiusa. Il
port da la mascra, interdit en emprim lieu cura ch'el n'era betg disponibel, è lura vegnì rendì
obligatoric, per proteger cunter ina malsogna che concerna il sistem respiratoric. La
maledicziun da Dieu porta fritgs inaspectads, ma destructivamain fitg efficients. Sun persuas,
che tranter 2021 ed il cumenzament da la « sesta trombetta », la Terza Guerra Mundiala,
auters « plagas da Dieu » vegnan a colpir l’umanità culpabla en differents lieus sin la terra, e
spezialmain en l’occident ruinà; « flagels » sco « la fam » ed autras realas pandemias
universalas, gia enconuschentas sco la pestilenza ed il colera. Dieu reclama quest tip da castig
en Ez.14:21: « Gea, uschia discur il Segner, YaHWéH : Malgrà ch’jau tramett cunter
Jerusalem mes quatter chastis terribels, la spada, la fam, las bestias feras e la pestilenza, per
sterminar ils umans e las bestias, ». Remarca che questa glista n’è betg exhaustiva, perquai
ch’en ils temps moderns ils castigs divins prendan multiples furmas: Cancer, Sida,
Chikungunya, Alzheimer ... etc... Je releva era l’appariziun d’ina tema dovida al scaldament
climatic. Massas umanas èn spaventadas e panichadas per l’idea da la fuschiun da las
glatschas e las inundaziuns che pudessan resultar. Anc ina giada, in frut da la maledicziun
divina che colpa ils spierts umans e construescha mirs da separaziun e d’odì. Je serra questa
parentaisa per reprender l’étude en quest context da l’après-fin da grazia che caracterisescha
ils « setultims flagels da l'ira da Dieu ».
In'autra raschun justifiescha la tscherna dals objectivs. Ils « set ultims flagels »
cumplettan la destrucziun da la creaziun da la fin dal mund. Per Dieu, il Creatur, l'ura è per la
destrucziun da si'ovra. Uschia suonda el il process da la creaziun, ma enstagl da crear, el
destruescha. Cun « il settavel ultim flagel », sin la terra, la vita umana s'extingua, laschand
davos ella, la terra turnada « abiss » en in stadi chaotic, cun mo l’abitant, Satan, l’autur dal
pchà; la terra devastada vegn ad esser sia praschun durant « milli onns » enfin il giudizi final
nua ch’el cun tuts ils auters rebels vegn annihilà suainter Apo.20.
Vers 1: « Ed jau hai udì ina vusch ferma che vegniva dal tempel e che discheva als sett
anghels: Andai e versai sin la terra las sett scadiolas da l''ira da Dieu. »
Questa « vusch ferma che vegniva dal tempel » è quella dal Dieu creatur frustrà en ses
dretg il pli legitim. Sco Dieu creatur, sia autoritad ha in caracter suprem e n''è ni gist ni savi da
contestar ses giavisch da vegnir adorà e glorifitgà tras l''observanza dal di da repos ch''el ha
« santifitgà » per quest intent. En sia gronda e divina saviezza, Diev ha fatg uschia che quel
che contestescha ses dretgs e sia autoritad vegn a ignorar ses pli impurtants secrets avant da
expiar en la « segunda mort » il pretsch da sias offensas envers il Dieu Tutpussent.
Vers 2: « Il emprim è ì e ha versà siu bocal sin la terra. Ed in ulcer malign e dolorus
ha colpì ils umans che avevan il segn da la bestia e che adoravan sia imatg. »
Essend la pussanza dominanta e l’autoritad dirigenta da l’ultima rebellium, la finamira
prioritara è en quest connex « la terra » simbol da la cretta protestanta decadida.
Il emprim flagel è « in ulcer malign » che provocha suffrientschas fisicas als corps dals
rebels che han fatg la tscherna d’ubadir al di da repaus imposts dals umans. Las finamiras èn
ils catolics e protestants survivents dal conflict nuclear che han, cun questa tscherna dal
emprim di, la dumengia romana, « la marca da la bestia ».
Vers 3 : « Il secund ha versà siu bichêr en il mar. Ed el è daventà sang, sco quel d’in
mort; e tut las creatiras viventas èn mortas, tut quai ch’era en il mar. »
Il « second » colpescha « la mar » ch’el transforma en « sang », sco ch’el ha fatg cun il
Nil egiptian al temp da Moses; « la mar », simbol dal catolicissem roman, quai che tschenta
en mira la Mar Mediterrana. En quest mument, Dieu annienta tut las vidas animalas da « la
mar ». El metta en moviment il process da la creaziun a l’invers, a lunga vista, « la terra »
vegn a returnar a daventar « informa e voda »; ella vegn a chattar puspè ses stadi « abiss »
original.
Vers 4: « Il terz ha versà siu bocal en ils flums e las funtaunas d’aua. E els èn
daventads sang. »
Il « terz » colpa « l’aua » dultscha dals « flums e funtaunas d’aua » che daventan
subitamain a lur turn, dal « sang ». Nagina pli aua per stizzar la said. Il chastì è dir e merità
perquai ch’els eran pronts a versar il « sang » dals elets. Quest chastì è stà il emprim che Dieu
ha infligì cun il bastun da Moses als Egyptians, « beventers dal sang » dals Hebreers che eran
tractads sco animals en il grev sclavadi nua che blers muravan.
Vers 5: «E j’au udì l’angel da l’aua che discheva: Ti es gist, ti che es, e che eiras; ti es
saint, perquai che ti has exequì quest judici.»
Remarca gia, en quest vers, ils terms «giust» e «soing» che conferman mia buna
translaziun dal text dal decret da Dan.8:14: «2300 saira damaun e la soinchadad vegn
justifitgada » ; la « santadad » cumpigliand tut quai che Dieu tegna per saint. En quest
context final, l’attatga da ses sabbat « santifitgà » meritescha en tutta giustia il giudizi da Dieu
che fa midar « l’aua » da baiver en « sang ». Il pled « auas » designescha simbolicamain e
dublamain massas umanas ed instrucziun religiusa. Pervertidas da la Roma papala, en
Apo.8:11, ils dus èn vegnids midads en « absint ». En dir « ti es gist perquai che ti has
exequì questa sentenzia » l’angel justifiescha la mesira exigida da la vaira giustia perfetta che
Dieu sulet po realisar. Cun finezza e precisiun extrema, l’Spirt fa svanir dal num da Dieu, la
furma « e che vegn », perquai ch’el è arrivà; e sia appariziun avra in present permanent per el
e ses redents, senza emblidar ils munids restads purs ed ils soings anguels che gli èn restads
fidaivels.
Vers 6: « Perquai ch’els han versà il sang dals sants e dals profets, e ti has dau ad els
sang da baiver: els èn digns da quai. »
Ils rebels essend pronts da mazzar ils elets che na ston lur salüt betg auter che a
l’intervenziun da Jesus, uschè Dieu imputa ad els ils crims ch’els eran per commetter. Per las
medemas raschuns, els èn uschia tractads sco ils egipters da l’Exodus. Quai è la segunda giada
che Dieu di: « els en digns da quai ». En questa fasa finala, nus chattain sco aggressur dals
elets adventists, il messadi da Sardes al qual Jesus aveva dit: « Ti passes per esser viv, e ti es
mort ». Ma en la medema epoca, el disch dals elets da 1843-1844: « els marcharan cun mai,
en vestgadiras alvas, perquai ch’els en èn digns ». Uschia, a mintgin la dignitad che gli
revena tenor las ovras da sia fe: « vestgadiras alvas » per ils elets fidaivels, dal « sang» da
baiver per ils rebels decaduts infidaivels.
Verset 7: «E j’auzi da l’altar in auter anghel che discheva: Gea, Segner Dieu
Tutpussant, tes giudicis èn veritabels e gists.»
Questa vusch che vegn da «l’altar», simbol da la crusch, è quella dal Christus
crucifitgà che ha particularmain motivs d’approvar quest giudizi. Perquai ch’aquels ch’el
chastia en quest mument han gì l’audacia da sa referir a sia salvaziun, entant ch’els han
giustifitgà in puccà odius, preferind obadir ad in cumond d’uman; quai malgrà las avertiments
da las Scrittiras sanctas: en Esa.29:13 «Il Segner di : Sch’il pievel sa approscha da mai, el
m’onurescha cun la bucca e las leivs; ma seis cor è lunsch da mai, e la tema ch’el ha da
mai è mo in precet da tradiziun umana ». Mat.15:19 : « Ei vain enzitge ch’els m’onureschan,
cun mussar precets che èn cumonds d’umans.»
Vers 8: «Il quart ha versà siu taz sin il sulegl. E gli è vegnì da bruschar ils umens
cun fieu;»
Il quart agescha «sin il sulegl» e al fa scaldar pli che da solit. Las carns dals rebels èn
«brusadas» da questa intensa chalur. Suenter avair chastà la transgressiun da la «santitad»,
Dieus va ussa chastar l’idolatria dal «di dal sulegl» eredità da Constantin 1er. « Il sulegl » che
blers honureschan actualmain senza saver sa metta a « brusar » la pel dals rebels. Dieu fa
turnar l’idol cunter ils idolaters. Quai è il punct culminant da la « granda calamitad »
annunziada en Apo.1. Il mument nua quel che cumonda al « sulegl », l’utilisescha per punir
ses adoraturs.
Vers 9: « e ils umans èn stats bruschs dad ina gronda chalur, ed els han blasfemà il
num da Dieu che ha l'auturitad sura da questas plagas, e els n'han betg sa pentì per dar gli
gloria. »
En il nivel da smanatscha ch'els han cuntanschì, ils rebels na sa pentan betg da lur
culpa e na s'umilian betg avanti Dieu, mabain els l'insultan en « blasfemond » son « num ».
Quai era gia en lur natira in comportament abitual, che sa chatta tar ils credents superficial; els
na tschertgan betg da conuscher sia vardad ed interpreten a lur avantatg siu silenzi sdegnus. E
cura che las difficultads sa preschentan, els maledian siu « num ». L’incapacitad da sa
« pentenzia » conferma il context dals « survivents » da la « sesta trombetta » d’Apo.9:20-21.
Ils incredels rebels èn glieud religiusa u betg che na creian betg al Dieu creatur Tutpussant. Ls
œls èn stads per els ina trapla mortala.
Vers 10: « Il tschintgavel ha versà siu cupp sin il tron da la bestia. E siu reginavel è
stà cuvert da stgirezza; e las umanas sa mordevan la lingua per dolur,»
Il « tschintgavel » prenda per objectif specific, « il tron da la bestia » quai è, la regiun
da Roma nua ch’è situà il Vatican, pitschen stadi religios dal papismo nua ch’è situada la
baselica da Son Peder. Malgrà quai, nus l’avain vis, il ver « tron » dal papa sa chatta en la
Roma veglia, sin il munt Caelius en la baselgia mum da tut las baselgias dal mund, la baselgia
Son Gion da Lateran. Dieu al plazza en « stgirezza » d’anera che mettan mintga vesair en la
situaziun dad in orb. L’effect è terriblamain dolorus, ma per questa basa da partenza da la
mendazia religiusa preschentada sco glisch dal Dieu unic ed en num da Jesus-Christus, è quai
entiramain merità e gistifitgà. Il « pentiment » n’è betg pli pussaivel, ma Dieu suttastritscha
l’endurir dals spierts da sias vischinas vivas.
Vers 11: « ed els han blasfemà il Dieu dal tschiel, pervi da lur dolurs e da lur ulceras,
e els n’han betg sa pentì da lur ovras. »
Quest vers permetta da chapir che ils flagels s’augmentan e na sa ferman betg. Ma cun
insistir sin l’absenza dal « pentiment » e sin la cuntinuitad dals « blasfemas », l’Spirt ans fa
chapir che l’ira e la malizia dals rebels na crescha betg auter. Quai è l’intent da Dieu che als
sprona enfin ch’els decreteschan la mort dals elets.
Vers 12: « Il sisavel ha versà siu babel sin il flum grond, l’Eufrat. E si’aua s’è
schentada, per che la via dals retgs che vegnan da l’ost saja preparada. »
Il « sisavel » prend per tgat l’Europa designada tras il num simbolic dal « flum Eufrat »
che designa uschia, a la glisch da l’imagin d’Apo.17:1-15, ils pievels adoraturs da « la
prostituta Babilonia la Gronda », la Roma papala catolica. Il « sguizzada da sia aua » pudess
suggerir l’annientament da sia populaziun che è d’autra part imminent ma è anc memia baud
per che quai saja il cas. En effet, la chaussa è in regurd istoric, damai ch’è stà tras l’assutgada
parziala dal « flum Euphrat » che il retg med Darius ha conquistà la « Babilonia » caldaica. Il
messadi da l’Spirt è uschia l’annunzia da la defatta cumpletta imminenta da la « Babilonia »
catolica romana che conserva anc’in sustegns e defensurs, ma per pauc temp. « Babilonia la
gronda », va questa giada, propi « crudar », victa dal Dieu Tutpussent Jesus-Christ.
La consultaziun dals trais spierts ners
Vers 13: « E jau hai vis sortir da la bucca dal dragun, e da la bucca da la bestia, e da
la bucca dal fals profet, trais spierts ners, simils a ranas. »
Ils vers 13 fin 16 illustreschan ils preparatifs dal « combat d’Harmaguédon » che
simbolisescha la decisiun da mazzar ils observaturs dal sabbat recalcitrants, irreductibels e
fidaivels vers il dieu creatur. En l''origin, tras il spiritissem, il diavel simulescha la persuna da
Jesus-Christ per apparair per conventscher ils rebels che lur tschernida da la dumengia è
giustifitgada. El als incitescha uschia da prender la vita dals resistents fidaivels che
honoreschan il sabbat. Il trio diabolic reunescha uschia en la medema battaglia, il diavel, la fe
catholica e la fe protestanta, vul dir « il dragun, la bestia e il fals profet ». Qua s’cumple il
« combat » menziunà en Apo.9:7-9. La menziun dals « buccas » conferma ils discurs dals
cussagls che mainan a decretar la mort dals veritabels elets; quai ch’els ignoran u contestan
totalmain. Ils « ranas » èn incontestablamain, per Dieu, animals classificads sco nimpurs, ma
en quest messadi, l’Spirit fa allusiun als gronds salts che quest animal è abel da far. Tranter
« la bestia » europeica e « il fals profet » american, ei dat l’ocean Atlantic vast e l’incontrada
dals dus implitga da far salts gronds. Tar ils Englais ed Americans, ils Franzos vegnan
caricaturads sco « granottas » e « magliaders da granottas ». L’impur è ina specialitad da la
Frantscha, en la quala las valurs moralas èn crudadas cun il temp, dapi sia Revoluziun dal
1789 nua ch’ella ha piazzà la libertad sur tut. L’spiert impur che anima il trio è quel da la
libertad che na vul « ni Dieu ni Maester ». Els han tuts resistì a la voluntad divina ed a sia
autoritad, e perquai èn els unids en quest tema. Els s’assemblan perquai ch’els sa resguardan.
Vers 14: « Perquai quels sun spierts da demunis, che fan prodigis, e van tar ils retgs
da tutta la terra, per als rimnar per il combat dal grond di dal Dieu tutpussent. »
Dapi la maledicziun dal decret da Dan.8:14, ils spierts dals demunis sa manifestan cun
bler success en l’Engalterra ed ils Stadis Unids. Il spiritissem era en moda en quel temp, ed ils
umans sa han abituads a quel tip da relaziun cun spierts invisibels, ma activs. En la cretta
protestanta, gruppas religiusas bleras mantegnan relaziuns cun ils demunis, credend d’avair
relaziun cun Gesu ed ses anghels. Ils demunis han blera facilitad per engianar cristians
rejetads da Dieu, ed els pudaran anc facilmain als conventscher da sa rimnar per mazzar, enfin
l’ultim, ils cristians ed ils gidieus pieus, observaders dal sabat. Questa mesira extrema che
minazza da mort ils dus grupps als unirà en la benedicziun da Gesu-Crist. Per Dieu, quest
rimnar ha per fin reunir ils rebels « per la battaglia dal grond di da Dieu Tutpussant ».
Questa radunanza ha per fin da dar als rebels ina intenziun da metter a mort che als renderà
els stess degns da patir la mort da quels che èn stads seducids e engianads da lur mendas
religiuss. La raschun principala dal cumbat engiajà era, precisamain, la tscherna dal di da
repaus, e sutilemaint, l’Spirt fa remartgar che ils dis proponids n’èn betg eguals. Perquai che
quel che pertutga il sabbat santifitgà è nagut main tenor sia natira che « il grond di da Dieu
Tutpussant ». Ils dis nun èn eguals e las forzas che s’opponan na betg era. Sco ch’el ha
scaccià il diavel e ses demunis dal tschiel, Jesus-Christ en pussant « Micael », va imponer sia
victoria a ses inimis.
Vers 15 : « Varda, eu vegn sco in lader. Beà quel che veglia e che guarda ses vestgids,
per che el na marchescha betg nüd e che ins na vesa betg sia vergogna!»
Il champ che combat cunter ils observaturs dal sabbat divin è quel dals fals cristians
infidels, inclus quels dal protestantissem, als quals Jesus ha dit, en Apo.3:3: « Regorda uschia
co tü has retschavì e udì, e tegna e pentescha't. Scha nun veglias, eu vegn sco in lader, e tü
nun savrast a tge ur'eu vegn sün tai ». En cuntrast, l’Spirt declera als elets adventists che
profiteschan da sia plena glisch profetica en l’epoca finala da « Laodicea »: « Beà quel chi
veglia, e chi tegna sias vestgadiras », e cun far allusiun a l’instituziun adventista vomida dapi
il 1994, el di era: « per ch'el nun marchia nüd e ch'ün nun vesa sia vergugna! ». Declarada e
restada « nuda », al return dal Christ, ella vegn a star en il champ da la vergogna e dal refus,
conform a 2 Cor.5:2-3: « Uschia nus suspiran in questa tenda, bramond da revestir nossa
abitaziun celestiala, sch’almaina nus esan ins-chattads vestids e betg nu ».
Vers 16: « Els ils han rimnà en il lieu numnà en ebraic Harmaghedon. »
Il « rimnà » dal qual vegn discurrì na concerna betg in lieu geografic, perquai ch’è in «
rimnà » spiritual che regruppa en siu project mortal il champ dals inimis da Dieu. Ultra da
quai, il pled « har » munta muntogna e i dat effectivamain en Israel ina val da Meguiddo, ma
nagina muntogna cun quest num.
Il num « Harmaghedon » signifitga: « muntagna preziusa », in num che designescha,
per Gesu-Crist, sia Assamblea, sia Elita che raduna tuts ses elets. E il verset 14 ans ha revelà
quasi cleramein en tge consista il cumbat « Harmaghedon » ; per ils rebels, la finamira è il
sabbat divin e ses observaturs; ma per Dieu, la finamira è ils inimis da ses elets fidels.
Questa « muntagna preziusa » designescha, al medem temp, la « muntagna dal Sinai »
da la quala, Dieu ha proclamà sia lescha ad Israel per l’emprima giada suenter la sortida da
l’Egipta. Perquai che la finamira dals rebels è propi, a medem temp, il sabbat dal settem di
santifitgà da ses quart cumond e ses observaturs fidels. Per Dieu, il caracter « prezius » da
questa « muntagna » è senza discussiun pussaivla, perquai ch’ella n’ha nagin egual en l’entira
istorgia umana. Per la proteger cunter l’idolatria umana, Dieu ha laschà ignorar dals umans, il
lieu real da sia posiziun. Faussamain situada al Sid da la peninsula egipziana en la tradiziun,
ella sa chatta en vardad, al Nord-Ost da « Madian », nua che viveva « Jéthro » il bab da
« Séphora », la consorta da Moses, quai è al nord da l’Arabia Saudita odierna. Ses abitants
dan al ver munt Sinai il num « al Lawz » che signifitgescha « la Lescha »; in num giustifitgà
che testimonescha a favur dal raquint biblic scrit da Moses. Ma quai n’è betg sin quest « lieu »
geografic che ils rebels van cunfruntar il glorius e divin Crist victorius. Perquai che questa
pled « lieu » è engianaivel e prenda en la realitad in aspect universal, damai che ils elegids èn,
en quest mument, anc dispers sin tutta la terra. Ils elegids vivents e quels che èn resustads van
esser « rimnads » dals buns anghels da Jesus-Crist per unir se cun Jesus sin las nivels dal
tschiel.
Verse 17: « Il settim ha versà siu cop en l'aria. Ed ei è sortì dal tempel, dal tron, ina
vusch ferma che discheva: Ei è fatg! »
Sut il segn dal « settim flagel versà en l’aria », avant che ils rebels execiteschan lur
intent criminal, Jesus-Christ, il ver, appar tutpussent e glorius, en ina gloria celestiala
inimitabla, accompagnà da miriadis d’angels. Nus chattain puspè il mument da la « settima
trombetta » nua che, suainter Apo.11:15, Gesu-Crist, il Deus Tutpussent, prenda al diavel il
reginavel dal mund. En Eph.2:2, Paul designescha Satan cun il titel da « prinzi da la pussanza
da l’aria ». « L’aria » è l’element da la spartiziun da l’entira umanitad terestra sur la quala el
dominescha enfin il return en gloria da Gesu-Crist. Il mument da sia vegnida gloriusa è quel
en il qual sia pussanza divina prenda al diavel questa dominaziun e sia pussanza sin ils essers
umans ed el metta fin a quai.
Realisescha la pazienza da Dieu che spetga dapi 6000 onns il mument ch’el va dir:
« Quai es fatg! » e chapescha alura la valur ch’el dat al « settim di santifitgà » che
profetizescha la vegnida da quest mument nua la libertad laschada a sias creatiras infidellas va
cessar. Las creatiras rebellas van cessar da l’irritar, da l’offendar e da l’onurar mal perquai
ch’ellas vegnan destruidas. En Dan.12:1 l’Spirit ha profetizà quest glorius avveniment ch’el
attribuescha a « Micaël », il num angelic celestial da Jesus-Christ : « En quel temp sa
leverà Micaël, il grond capo, il defensor dals uffants da tieu pievel; e quella vegn ad esser in
temp da tribulaziun, sco mai n'stà da che las naziuns existan enfin quest temp. En quel
temp, quels da tieu pievel che vegnan chattà inscrits en il cudesch vegnan salvads». Dieu na
facilitescha betg la chapientscha da ses project da salvament perquai ch''la Bibla na fa betg
menziun dal num « Jesus » per designar il Messias ed ella dat ad el nums simbolics che
reveleschan sia divinitad zuppada : « Emmanuel » (Dieu cun nus) Esa.7:14 : « Perquai il
Segner sez vegn a dar a vus in segn, vardai, la giuvna vegn ad esser gravida, ella vegn a
parturir in figl, ed ella vegn a dar ad el il num daEmmanuel » ; « Bap etern » en Esa.9:5 :
« Car un enfant nous est né, un fils nous est donné, et la domination reposera sur son épaule ;
on l'appellera Admirable, Conseiller, Dieu puissant, Bap etern, Prince de la paix».
Vers 18: « Ed i ha sgargiuns, vuschs, tun, ed in grond terratrembel, uschè grond
ch’i n’è mai stà in tal dapi ch’i umans èn sin terra. »
Nus chattain qua la frasa dal verset-clav da referenza dad Apo.4:5 renovelada en
Apo.8:5. Dieu è sortì da sia invisibilitad, credents infidels ed increduls, ma er, elets adventists
fidels, pon vesair il Dieu creatur Jesus-Christ en la gloria da sia returnada. Apo.6 e 7 ans han
revelà ils comportaments opposads dals dus champs en quest context terribel e glorius.
Et subissant un puissant tremblement de terre, ils assistent terrifiés à la première
résurrection réservée aux élus du Christ, selon Apo.20:5, et à leur enlèvement dans le ciel
ils rejoignent Jésus. Les choses se passent comme elles ont été annoncées dans 1 Thes.4:15 à
17 : « Vus qua, effetivamain, nus vus declerain suainter la plaid dal Segner : nus ils vivents,
restads per l'arrivada dal Segner, nus na surpassain betg quels chi sun morts. Perquai ch'il
Segner sez, a in segn dat, a la vusch dad in archangel, ed al sun da la trombetta da Dieu,
descendrà dal tschiel, ed ils morts en Crist ressurgan per emprim. Lura, nus ils vivents, chi
restaran, nus vegnin tuts ensemen levads cun els sin nuvlas, a la renconter dal Segner en
l'aria, e uschia nus essan adina cun il Segner ». Je profite de ce verset pour y relever la
conception apostolique de l’état des « morts » : « nus ils vivents, restads per l'arrivada dal
Segner, nus na surpassain betg quels ch'èn morts ». Paul et ses contemporains ne pensaient
pas comme les faux chrétiens aujourd’hui que les élus « morts » eran en la preschientscha dal
Crist, perquai ch’sia reflexiun mussa ch’al cuntrari, tuts pensavan ch’ils elegids « vivents »
entrarian en il tschiel avant ils « morts ».
Vers 19: « E la gronda citad è vegnida dividida en trais parts, e las citads da las
naziuns èn crudadas, e Dieu ha s'impissà da Babilonia la gronda, per dar ad ella la tazza dal
vin da sia ferventa ira. »
Las « trais parts » concernan « il dragun, la bestia ed il fals profet » reunids al verset
13 da quest capitol. Ina segunda interpretaziun sa basa sin quest text da Zac.11:8 : « Jau extirp
las trais pasturs in in mais; mia olma era impazienta per els, e lur olma aveva era disgust per
mai ». En quest cas, las « trais pasturs » represchentan las trais componentas dal pievel
d’Israel : il retg, il clerus ed ils profets. Tenind quint dal context final, nua che la cretta
protestanta e la cretta catolica èn alliadas ed unifitgadas, « las trais parts » s’identifitgeschan
per : « il dragun » = il diavel ; « la bestia » = ils pievels catolics e protestants seducids ; « il
fals profet » = ils clerics catolics e protestants.
En il camp battì, la bella acordanza cessa, « la gronda citad è vegnida dividida en trais
parts »; tar las victimas engianadas e seducidas, ils camps da la bestia e dal fals profet, l’odio
e il rancur inspireschan la vendetga cunter ils seducturs engianaders responsabels per lur
perdita da la salvezza. Lura s’ademplescha il tema da la « vendemgia » tras in reglament da
cont sangunì, dal qual las destinatarias principalas èn, en tutta logica e giustia, ils magisters
religius. Quest avertiment da Jac.3:1 prenda lura tut ses senn: « Mes frars, ch'i na saja betg in
grond dumber da persunas tranter vus che cumenzan ad instruir, perquai che vus saveis che
nus vegnin giuditgads pli severamain ». En quest temp dals « flagels », questa acziun vegn
menziunada cun questa citaziun: « E Dieu s'ha regurdà da Babilonia la Gronda per dar ad
ella la tazza dal vin da sia ardenta ira ». Apo.18 vegn ad esser integramain dedi a
l'evocaziun da quest castig dals religius empis.
Vers 20: « E tuttas las insulas èn fugidas, e las muntognas n'èn betg stadas
chattadas. »
Quest vers resuma il midada da la terra che, sutmissa a grondas scussidas, prenda in
aspect da chaos universal, gia « inform » e prest « vid » uschia, « desolà ». Quai è il resultà, la
consequenza, dal « purtretg desolatur » denunzià en Daniel 8:13 e dal qual il chastih final è
profetisà en Dan.9:27.
Vers 21 : « Ed ina gronda tschajera, cun tschajeras che pesavan in talent, è crudada
dal tschiel sin ils umans; ed ils umans han blasfemà Dieu, pervia dal flagel da la tschajera,
perquai che quest flagel era fitg grond. »
Lur ovra sinistra cumplitgada, ils abitants da la terra vegnan, a lur turn, stritgs dad in
flagel al qual els na pon betg sfugir: crapuns da « tschajera » vegnan a crudar sin els. L’Spirit
als attribuescha il pais d’« in talent » vul dir, 44,8 kg. Ma questa pled « talent » è plitost ina
resposta spirituala basa sin « la parabola dals talents ». En questa moda, el attribuescha als
decaduts il roll da quels che n’han betg fatg fructificar il « talent » saja, ils duns, che Dieu ha
dat ad els en la parabola. E quest comportament nausch fin finalmaing per custar ad els la vita,
la emprima, e la secunda che era accessibla be als ver elects. Fin lur ultim suffel da vita, els
cuntinueschan a « blasfemar » (insultar) il « Dieu » dal tschiel che ls punescha.
« La parabola dals talents » vegn alura ademplida literalmain. Dieu darà a mintgin
tenor la testimonianza da las ovras da sia cretta; als cristians infidels, el darà la mort e sa
mussarà uschè dir e crudel sco els il pensavan e giuditgavan. E als elets fidels, el darà la vita
eterna tenor la cretta ch’els avevan mess en si’amur e sia fidelitad perfegta magnificada en
Jesus-Christ per els; tut quai tenor il princip menziunà da Jesus en Mat.8:13: « ch’i saja fatg
tenor tia cretta ».
Suenter quest ultim flagel, la terra daventa deserta, privada da mintga furma da vita
umana. Ella retrova uschia la caracteristica « abiss » da Gen.1:2.
Chapitel 17 : La prostituta è demascrada ed identifitgada
Vers 1 : « Lura in dals set anguels che tenevan las set scadinas è vegnì, ed el ha
discurrì cun mai, dischind : Va, jau ta muss il giudizi da la gronda prostituta che sesezza sin
las grondas auals. »
Dapi quest emprim verset, l’Spirt indica il scopo da quest capitel 17: il « giudizi » da la
« granda prostituta » che è « sentada sin grondas auals » vul dir, che dominescha, tenor il
verset 15, « dals pievels, da las massas, da las naziuns e da las linguas » che, sut il simbol
« Eufrat », designava gia l’Europa e sias extensiuns planetaras da la religiun cristiana en la
« sesta trombetta » d’Apo.9:14: ils USA, l’America dal Sid, l’Africa e l’Australia. L’ovra dal
giudizi è colliada al context dals « set ultims flagels », u « set scutellas » versadas dals « set
anghels » en il capitul 16 precedent.
Questa muntada numerica dal « giudizi » dal numer 17 è confermada da Daniel 4:17 :
« Questa sentenza è in decret da quels che veglian, questa resoluziun è un ordine dai
sants, per che ils vivents sappian che l'Altissim dominescha sur il reginavel dals
umans, ch'el al dat a chi ch'al plascha, e ch'el alza il pli bass dals umans »
Il « güdic » dal qual vegn discurrì, è quel che porta il Dieu Tutpussant al qual mintga
creatura en tschiel e sin terra ha e vegn ad avair quint da render; quai mussa tge impurtant
ch’è quest chapitel. Nus avain vis en il messadi dal 3avel anghel dal chapitel 14 che questa
identificaziun ha per consequenza la vita u la mort eterna. Il context da quest « güdic » è pia
quel da la « bestia che sorta da la terra » en il chapitel 13.
Malgrà ils avis istorics e profetics, successivamain, la cretta protestanta en 1843 e la
cretta adventista uffiziala en 1994 èn vegnidas giudicadas da Dieu nundegnias da la salvaziun
offerta da Gesu-Crist. En conferma da quest güdic, ellas èn entras omaduas en l’allianza
ecumenica proposta da la cretta catolica romana, entant che ils pioniers dals dus grups avevan
denunzià sia natira diabolica. Per evitar questa sbagl, l’eleger stà imperativamain esser
convint da l’identitad da l’inimitg principal da Gesu-Crist: Roma, en sia entira istorgia pagana
e papala. La culpabladad da las religiuns protestantas ed adventistas è anc pli gronda, damai
che ils pioniers da l’ina e da l’autra han denunzià ed instruì questa natira diabolica dal
catolicissem roman. Questa midada da las duas furma in act da tradiment vers Gesu-Crist
l’unic Salvader e grond Giuvest. Co è quai daventà pussaivel? Las duas religiuns han
impurtanza be a la pasch terrena ed a la buna cumprensiun tranter ils umens; uschia, sch’il
catolicissem na persequitescha pli, el daventa per els, frequentabel schizunt meglier,
associabel enfin da far patg e allianza cun ella. L’opiniun ed il giudesch giust da Dieu revelà
vegnan uschia disprezzads e sdrutads sut pe. L’errur era da crair che Dieu tschertga surtut la
pasch tranter ils umans, perquai ch’el condamna en vardad ils torts che vegnan fatgs a sia
persuna, a sia lescha ed a ses principis dal bain revelads en sias ordinaziuns. Il fatg è anc pli
grev, damai che Jesus ha sa expressà fitg cleramain en quest connex cun dir en Mat.10:34 fin
36: «Na crai betg ch’eu saja vegnì per portar la pasch sin terra; eu n’hai betg vegnì per
portar la pasch, mabain la spada. Perquai ch’eu sun vegnì per metter divisiun tranter l’uman
e ses bab, tranter la figlia e sia mamma, tranter la nora e sia buna; e l’uman vegn ad avair
per inimis las persunas da sia chasa.». Per sia part, l’adventissem uffizial n’ha betg udì
l’Spirit da Dieu che, tras sia restauraziun dal sabbat dal settem di tranter il 1843 e il 1873, al
mussava la dumengia romana ch’el numna « segna da la bestia» dapi sia introducziun ils 7 da
mars 321. La missiun da l’adventissem institucional ha nagut perquai ch’en avanzar en il
temp, siu giudizi davart la dumengia romana è daventà amiaivel e fraternal, cuntrari a quel da
Dieu che resta invariablemain il medem, la dumengia cristiana ereditada dal paganissem
solar furma la caussa principala da sia ira. L’unic giudizi che impurtescha è quel da Dieu e sia
Revelaziun profetica ha per fin da n’associar cun siu giudizi. En consequenza da quai, la
pascha na sto betg maschar l’irritaziun legitima dal Dieu vivent. E nus stuain giuditgar sco el
giuditgescha e identifitgar ils regims civils u religius tenor siu reguard divin. En consequenza
da questa procedura, nus vesain « la bestia » e sias acziuns, er en temps da pasch engulada.
Vers 2: « Cun ella han ils retgs da la terra fat impudicizia, ed è dal vin da sia
impudicizia ch'ils abitants da la terra èn s'enivrà. »
En quest vers, ina colliaziun è stabilida cun las acziuns da la « dunna Jezabel »
accusada da Jesus-Christ da far baiver in « vin d’impudicizia (u da debaucheria)» spirituala a
ses serviturs en Apoc.2:20; chaussas confermadas en Apoc.18:3. Questas acziuns collian era
« la prostituta » a « la stella Absinta» dad Apo.8:10-11; l’absinta essend il sieu vin toxic al
qual l’Spirt comparescha si’instrucziun religiusa catolica romana.
En quest verset, il rimprover ch’il Dieu fa cunter la religiun catolica è giustifitgà er en
noss temp da pasch, perquai ch’il sbagl rimproverà attacca sia autoritad divina. Ils scripts da
la Bibla santa che constitueschan sias « dus testimonis », testifieschan cunter l’instrucziun
religiusa mendatscha da questa religiun romana. Ma ei è ver che sia falsa instrucziun vegn ad
avair per sias victimas sedusas la pli nauscha consequenza: la mort eterna; quai che
justifiescha lur acziun vindicativa da la « vendetga » d’Apo.14:18 a 20.
Vers 3 : « El m’ha transportà en spirt en in desert. E jau hai viu ina dunna sesezada
sin ina bestia scarlatina, plaina da nums da blasfemia, cun set chaus e diesch cornas. »
«… en in desert », simbol da la prova da cretta ma er dal clima spiritual «arid»
dal context da nossa «temp da la fin (Dan.11:40)», questa giada, l’ultima prova da cretta da
l’istorgia terestra, l’Spirt illustra la situaziun spirituala che prevala en quest context final. «La
dunna dominescha ina bestia scarlata ». En questa maletg, Roma dominescha la «bestia che
sa leventa da la terra » che designescha ils USA protestants al mument ch’els fan «adurar la
marca da la bestia» catolic cun imponer ses di da repaus eredità da l’imperatur Constantin 1er.
En quest cuntest final, i na dat pli corunas, ni sin las « set chaus» da la Roma religiusa, ni sin
las « diesch cornas» simbols, en quest cas, dals dominaturs civils dals pievels cristians
europeics e mundials ch'ella manipulescha. Ma l'entir da questa associaziun è da la colur dal
puccau: « scarlata ».
En Apo.13:3 nus legin: «E jau hai vis ina da sias chausas sco blessada a mort;
ma sia blessura mortala è vegnida sanada. E l’entira terra era en admiraziun davos la
bestia». Nus savain che questa sanaziun è dovra al Concordat da Napoleon 1er. A partir da
quel mument, il papissem catolic roman na persequitescha pli, però, resaltain l’impurtanza,
Dieu cuntinuescha a la numnar «la bestia»: «E tut la terra era en admiraziun davos la
bestia». Quai conferma l’explicaziun pli ault. L’inimica da Dieu resta sia inimica perquai
che ses puccaus cunter sia lescha na cessan betg, ni en temp da pasch ni en temp da guerra. E
l’inimica da Dieu è uschia er quella dals ses elets fidels en temp da pasch u da guerra.
Vers 4: « Questa dunna era vestida da purpur e scarlat, e adornada cun aur,
crap prezius e perlas. Ella teneva en sia maun ina tazza d'aur, plena d'abominaziuns e
d'impuritads da sia prostituziun. »
Qua anc, la descripziun preschentada visa sbagls spirituals doctrinals. Dieu condamna
ses rits religius; sias missas e sias odiusas eucharistias e en emprim, sias gust per luxus e
ritgezzas che la maina a cumprovisaziuns desiradas dals retgs, nobels e tuts ils riches da la
terra. La « prostituada » sto satisfar ses « clients » u ses amants.
Questa colur « scarlata » ha sia origina tar la « prostituta » sezza: « purpur e
scarlata ». Il term « donna » designond ina « baselgia », ina radunanza religiusa, suainter
Ef.5:23 ma er, « la gronda citad che ha la regenza sur ils retgs da la terra », sco che mussa il
vers 18 da quest capitel 17. En sintesa, nus pudain reconuscher las colurs dals uniforms « dals
cardinals e dals evescs » dal Vatican roman. Dieu met en maletg las messas catolicas, cun
l’utilisaziun dal calice « d’aur » en il qual in vin alcolisà duess rappreschentar il sang da
Gesu-Crist. Ma tge pensa il Segner? El ans disch: enstagl da ses sang redentur, el na ves qua
las « abominaziuns e las immundizias da sia prostituziun ». En Dan.11:38, « l’aur » era
menziunà sco parada da sias baselgias che l’Spirt imputa a la « dieu dals fortins ».
Vers 5: « Sin sia fatscha era scrit in num, in misteri : Babilonia la gronda, la mamma
dals impudents e dallas abominaziuns da la terra. »
Il « misteri » che vegn menziunà en quest vers è in « misteri » mo per quels che l’Spirt
da Jesus-Christus na sclerescha betg ; quels èn er, hélas, ils pli blers. Perquai che « il success e
la reussida dals intrigs » dal regim papal annunzià dapi Dan.8:24-25 vegnan confermà enfin
l’ura da sia sentenza, a la fin dal mund. Per Dieu, sa tracta dal « misteri d’iniquitat » ch’era
annunzià e gia mess en pratica dal diavel al temp dals apostels, suainter 2 Thes.2:7 : « Perche
il misteri da l’iniquitat agescha gia; sto mo che quel che al retegna anc a saja svanì». Il
« misteri » è collià cun il num « Babilonia » sez, quai ch’è logic, damai che la citad antica da
quest num n’exista pli. Ma Pierr aveva gia datg, spiritualmain, quest num a Roma, en 1
Pie.5:13 e, malura per las massas engianadas, be ils elets èn attents a questa precisiun offerta
da la Bibla. Attenziun al dubel senn dal pled « terra » che designa era qua l’obedienza
protestanta, perquai sco la fe catholica è unifitgada, uschè è la fe protestanta multipla, per
vegnir designada sco « prostitutas », figlias da lur « mamma » catholica. Las figlias
partgeschan las « abominaziuns » da lur « mamma ». E la principala da questas
« abominaziuns » è la dumengia, « la marca » da sia autoritad religiusa che è colliada cun
ella.
Il senn literal dal pled « terra » è era giustifitgà perquai che l’intolleranza religiusa
catolica è l’instigatura dallas grondas aggressiuns religiusas internaziunalas. Ella ha
sutschentà e fatg odiar la cretta cristiana cun incitar ils retgs a convertir a sia obedienscha ils
pievels da la terra. Ma suenter avair pers siu poder, sias « abominaziuns » sa cuntinuà en
benedeschind quels che Dieu maledescha e maledeschind quels ch'el benedescha. Sia natira
pagana sa reveila cura ch'ella numna « frar » ils muslims, da lur religiun che preschenta Jesus-
Christ sco in dals pli pitschens profets.
Vers 6: « E jau hai vis questa dunna stgina dal sang dals sants e dal sang dals
testimonis da Jesus. E, cur ch'jau l'hai vis, jau fui surprais dad in grond stupur. »
Quest verset reprend ina citaziun da Dan.7:21 precisond qua che, « ils sogns » ch’ella
cumbatta e dominescha, èn propi ils « testimonis da Jesus ». Quai clarescha fitg il misteri da
« Babilonia la Gronda ». La religiun romana baiva « il sang » dals elets enfin l’ivresse. Tgi
suspetgescha ina baselgia cristiana, sco la Roma papala dals temps moderns, dad esser questa
« prostituada » rendida « ivra dal sang versà dals testimonis da Jesus » ? Ils elets, ma els
sulets. Perquai ch’il Spiert als ha fatg enconuscher, tras la profezia, ils plans mazzaders da lur
enemitga. Quest return a sia natira malvoglida e crudela sarà la consequenza visibla da la fin
dal temp da grazia. Ma questa malvoglienza sarà surtut, en ina moda anc pli stupefacenta, la
natira da la cretta protestanta dominanta da quest temp da la fin dal mund. Il Spiert menziuna
separadamain « ils sontgs » e « ils testimonis da Jesus ». Ils emprims « sontgs » han patì las
persecuziuns romanas paganicas republicanas ed imperialas; « ils testimonis da Jesus », els,
vegnan colpits da la Roma pagana imperiala e papala. Perquai che la prostituta è ina citad:
Roma; « la gronda citad ch'ha la regenza sur ils retgs da la terra » dapi sia arrivada en Israel,
en Judea en 63, tenor Dan.8:9: « il pli bel dals pajais ». L'istorgia da la salvaziun va a finir
cun ina prova da fe en la quala « ils testimonis da Jesus » vegnan a cumparair ed agir per
giustifitgar questa expressiun; els van uschia a dar a Dieu ina buna raschun per intervegnir per
als salvar da la mort programada. A sia epoca, Gion aveva bunas raschuns per esser surprais
dal « misteri » che concerniva la citad da Roma. El la conuscheva mo sut ses aspets imperials
pagans, durs e spietads, che l’avevan tramess en praschun sin l’insla da Patmos. Ils simbols
religius sco la « tazza d’aur » tegnida da la « prostituada » pudevan perquai cun raschun
l’estonar.
Vers 7: « E l'angel ha dit a mai: Pertge t'astonias? Jeu ta di il misteri da la dunna e da
la bestia che la porta, che ha las set chaus e las diesch cornas. »
Il « misteri » n’ha betg la vocaziun da durar adina, e a partir dal verset 7, l’Spirt va dar
detagls che van permetter a Gion e a nus da levar il « misteri » e d’identifitgar cleramain, la
citad da Roma, e ses roll en l’imagen dal verset 3 dals quals ils simbols èn, danovamain,
menziunads.
« La dunna » designescha la natira religiusa da la Roma papala, sia pretenziun dad
esser « la consorta dell’Agnè », Gesu Crist. Ma Dieu nega questa pretensiun cun numnar la
« prostituida ».
« La bestia che la porta » represchenta ils regims ed ils pievels che reconoschan e
legitimeschan sias pretensiuns religiusas. Els han per origin istorica ils « diesch cornas » dals
reginavels furmads en Europa suenter ch’els èn vegnids liberads da la dominaziun da la Roma
imperiala conformamain a l’imagin dada en Dan.7:24. Els succedan a la Roma imperiala dal
« quatter animal ». E quests territoris pertutgants restan enfin ils medems. Las frontieras sa
movan, ils regims sa mideschan, passond da la monarchia a las republicas ma la norma dal
fals cristianissem papal roman ils unescha per il piz. Durant il 20ème tschientaner, questa uniun
sut l’egida romana è concretisada tras l’Uniun Europea actuada sin « ils contracts da Roma »
dal 25 da mars 1957 e 2004.
Vers 8: « La bestia che ti has vis era, e ella n'è betg pli. Ella sto ir si da l'abiss, e ir a
la perdiziun. E ils abitants da la terra, quels che lur num n'è betg stà scrit dapi la fundaziun
dal mund en il cudesch da la vita, s'astonaràn en vesair la bestia, perquai ch'ella era, e
ch'ella n'è betg pli, e ch'ella repararà. »
« La bestia che ti has vis era e ella n’è betg pli ». Translaziun: l'intoleranza religiusa
cristiana era dapi 538, e ella n'è betg pli, dapi 1798. L'ispirit suggerescha la durada profetisada
sut furmas differentas per il reginavel papal intoleront dapi Dan.7:25: « in temp, temps, ed in
mez temp; 42 mais; 1260 dis ». Malgrà che sia intolleranza hagi finì tras l’acziun da « la
bestia che munta da l’abiss », che designa la Revoluziun franzosa e ses ateissem naziunal en
Apo.11:7, qua il term « abîm » vegn preschentà sco activitad liada al diavel, il « Destruider »,
che destruescha las vidas e disumanisescha il planet terra, e che Apo.9:11 numna « l’angel da
l’abîm ». Apo.20:1 darà l’explicaziun: il « diavel » vegnà ligià durant « milli onns » sin la
terra disumanisada numnada « abîm ». En attribuind sias originas en « l’abîm », Dieu revela
che questa citad na ha mai mai avì ina relaziun cun el; saja durant sia dominaziun pagana,
quai ch'è logic, ma er durant sia activitad religiusa papala, cuntrari a quai che blers umans
engianads crajan per lur perdiziun, perquai ch'els van a partir cun ella, sia « perdiziun »
finala qua revelada. Avend disprezzà la plaid profetic, las victimas da las seducziuns da
Roma, van a restar surpresas perquai ch'intolleranza religiusa va a « recomparair » en quest
cuntest final annunzià e revelà. Dieu regorda uschia, ch’el enconuscha il num dals elets, dapi
« la fundaziun dal mund ». Lur « nums » eran inscrits en « il cudesch da vita da l’Agnè» Gesu
Crist. E per als salvar, el ha avert lur intelligientscha sin ils misteris da sias profezias biblicas.
Jau proponi qua ina segunda analisa da quest verset davart il pled « abiss ». En questa
reflexiun, jau tegna quint dal context final visà da l’Spirt tenor sia descripziun da la « bestia
scarlata » dal verset 3. Nus l’avain vis, l’absenza dals « diadems » sin ils « diesch cornas » e
las « set chaus » la situa en « il temp da la fin » ; quel da nossa epoca. Jau hai considerà ditg
che la noziun « bestia » na pudeva betg concerner auter che in’acziun intoleranta e despota, e
che perquai na pudeva betg vegnir attribuida al regime intolerant dals ultims dis marcads da
l’ultima prova da universala. Ma en effet, en questa fin da l’enviern 2020 dal temp divin,
in’autra idea m’è inspirada. La « bestia » in effect mazza adina las olmas umanas, e las
victimas da sias doctrinas umanisticas exageradas ed extremas èn bleras pli numerusas che
quellas ch’era fatg tras sia intolleranza. D’inua vegn quest nov comportament umanistic
seducent e trompus? El è il frut da l’iertadi dal pensar liber sortì dals filosofs revoluziunars
che Dieu visa en Apo.11:7 sut il num da la « bestia che sauta or dal abiss ». La colur
« scarlatin » colliada cun la « bestia » da noss temp, dal verset 3 da quest capitol, denunzia il
pchà generà da l’excess da libertad ch’l’uman s’è concedì. Tge represchenta ella? Ils
dominants occidentals d’origin cristiana, ils quals basa religiusa è ereditada dal catolicissem
europeic: ils Stadis Unids e l’Europa entira sducads da la religiun catolica. La « bestia » che
Dieu ans mussa è il resultat final dals actziuns profetisads en il messadi da la « la tschintgavla
trombetta ». La cretta protestanta, seducida da la cretta catolica rendida pacifica, reunescha il
protestantissem ed il catolicissem maledids da Dieu, reünids cun l’adventissem uffizial
institucional il 1994, per « la preparaziun dal cumbat » d’Apo.9:7-9, « d’Harmagedon »,
suainter Apo.16:16, ch’els van ensemen, suenter la « la sisavla trombetta », manar cunter ils
ultims fidels serviturs da Dieu, che tegnan e practitgeschan ses sabbat; il repaus dal settem di
ordinà dal quart da ses diesch cumandaments. En il temp da la pasch, lur discurs exalteschan
l’amur fraternal e la libertat da conscienza. Ma questa libertat outragiusa e mendaziusa
rendida libertina maina a la « la segunda mort » las multituds che populeschan il mund
occidental; il qual sa caracterisescha, en part, per l’ateissem, en part, per l’indifferenza, ed en
pli pitschna part, per engagements religius rendids senza valur, perquai ch’els sun condannads
da Dieu, pervia da lur magisters religius mendazs. Uschia, questa « bestia » umanistica ha
bain piglia sias originas en « l’abiss » sco ch’il Spiert il revela en quest vers, en il senn che la
religiun cristiana è daventada l’imagen e l’applicaziun dal pensar umanistic dals filosofs,
grecs, revoluziunars franzos u esters. Sco il basch da Judas per Gesu, il fals amur
umanistic seductiv dal temp da la pasch mata dapli che la spada. La « bestia » da nossa
epoca da pasch inheritescha era il caracter « stgira » che il pled « abiss » gli conferescha en
Gen.1:2 : « La terra era senza furma e voda: i era da las stgiras sin la surfatscha da l’abiss,
e l’spiert da Dieu sa mova sur las aua ». E quest caracter « stgira » da las societads d’origin
cristiana è sez paradoxalmain eredità dals « glisch », num als pensaders libers
revoluziunars franzos.
En proponend questa sintesa, l’Spiert cuntanscha ses intent che consista a revelar a ses
fidels serviturs ses giudizi davart noss mund occidental e las reproschas ch’el adressa a quel.
El denunzia uschia ses blers puccads e sias tradiments vers Gesu-Crist, l’unic Salvader che lur
accziuns dischonoreschan.
Vers 9: « Quai è l’intelligienza che ha saviezza: las sett chaus èn sett muntognas, sin
las qualas la dunna è sesida. »
Quest vers confermescha l’expressiun cun la quala Roma è vegnida designada ditg:
« Roma, la citad cun las sett collinas ». J’ai chatquesta denominaziun menziunada en in
vegl Atlas geografic scolastic dal 1958. Ma la chausa n’è betg contestabla; las
« sett muntognas» numnadas «collinas» restan anc oz portant ils nums: Capitol, Palatin,
Caelius, Aventin, Viminal, Esquilin e Quirinal. En sia fase pagana, questas collinas «lieus
elevads» han tuttas purtà temples dedicads a las idolas divinizadas condannadas da Dieu. E
per honurar «il dieu dals chastels», la fe catholica ha erigì a sia vouta sia basilica, sin il
Caelius designond «il tschiel» tenor Roma. Sin il Capitol, la «chau», sa leva il palaz da la
vischnanca, aspect civil da la magistratura. Precisain che l’alliada dals ultims dis, l’America,
dominescha ella era a partir d’in «Capitol» situà a Washington. puspè, il simbol «chau» è
giustifitgà da questa auta magistratura che vegn a remplazzar Roma, e dominar, a sia vouta,
ils abitants da la terra, «en sia preschientscha » suainter Apo.13:12.
Vers 10: « Quai èn era set retgs: tschintg èn crudads, in exista, l’auter n’è anc betg
arrivà, e cur ch’el vegn, el sto restar pauc temp. »
En quest vers, cun l’expressiun « setg retgs », l’Spirit attribuescha a Roma « setg »
regims da govern che succedan successivamain, per ils prims sis: la monarchia dapi 753 fin
510; la Republica, il Consulat, la Dictatura, il Triumvirat, l’Imperi dapi Octave, Cesar
August sut il qual Gesu è naschì, e la Tetrarchia (4 imperaturs associads) en settima posiziun
tranter 284 e 324, quai che conferma la precisiun « el sto durar pauc temp »; en effet 30 onns.
Il nov imperatur Constantin 1er va spert bandunar Roma e s’installar en l’Orient a Byzanz
(Constantinopel renumnada Istanbul dals Turks). Ma gia l’onn 476, l’imperi occidental da
Roma sa rompa e las « diesch cornas » da Daniel e da l’Apocaliss prendan lur independenza
cun furmar ils reginavels da l’Europa occidentala. Dapi l’onn 476, Roma resta sut
l’occupaziun dals barbars Ostrogots, da la quala ella vegn liberada l’onn 538, dal general
Belisari tramess cun sias armadas da l’imperatur Justinian che residia en l’Orient a
Constantinopel.
Vers 11: « E la bestia che era, e che n'è betg pli, è ella medema in otavel retg, ed ella è
dal dumber dals setg, ed ella va a la perdiziun. »
Il « otavel retg » è la regenza religiusa papala stabilida il 538 cun il decret imperial
favuraivel da l'imperatur Giustin 1.er. El ha respundì a questa dumonda da sia dunna
Theodora, in avant temp ina « prostituida », che ha intervenì en favur da Vigile, in da ses
amis. Sco che il verset 11 precisa, il regim papal cumpara durant ils « set » guverns
menziunads, ma furma ina nova furma nunenconuschenta che Daniel ha inditgà sco in retg
« different ». Quai che exista gia durant ils « set » retgs precedents, è il titel dal schef religios
roman che vegn attribuì a ses imperaturs dapi l’entschatta: « Pontifex Maximus »,
in’expressiun latina translatada sco « Souverain Pontife », che è er, dapi il 538, il titel uffizial
dal Papa catolic roman. Il regim roman che exista al mument che Jean retschaiva la visiun, è
l’Imperi, vul dir la sisavla guvernanza romana; ed a sia epoca, il titel da « souverain pontife »
è portà da l’imperatur sez.
Il return da Roma sin la scena istorica è stà grazia al retg franc Clovis 1er, «convertì» a
la falsa cretta cristiana da quel temp, l''onn 496; vulair dir al catolicissem roman che aveva
obedi a Constantin 1er e che era gia stà colpì da la maledicziun da Dieu dapi il 7 da mars 321.
Suenter la dominaziun imperiala, Roma è stà invadida e dominada da pievels esters arrivads
en migraziuns massivas. Il malchapir da las linguas differentas e da las culturas è la basa dals
problems e da las lutgas internas che han destruì l’unitad e la forza romana.Questa acziun
vegn applitgada da Dieu ozendi en l'Europa per la sfraccar e la surdar a ses inimis. La
maledicziun da l'experientscha da la «turm da Babel» mantegna uschia tras ils tschientaners e
millennis tut ses effects e sia efficacia per manar l'umanitad en ils maletgs. Quant a Roma,
ella è daventada en ultim sut la dominaziun dals Ostrogots arians, che eran doctrinarmain
opposads a la cretta catolica romana sustegnida dals imperaturs bizantins. Ella stueva pia
vegnir liberada da questa dominaziun per che la constituziun dal regim papal roman possia
vegnir realisada sin ses territori l'onn 538. Per realisar quai conform a Dan.7:8-20, «trais
cornas èn stadas sbassadas » davant il papissem (la pitschna corna) ; èn vegnan pertutgats
pievels ostils al catolicissem roman dals Uvestgs da Roma, successivamain, il 476, ils Eruls, il
534, ils Vandals, ed ils 10 da fanadur 538, « tras ina tempesta da naiv », liberada da
l’occupaziun dals Ostrogots tras il general Belisar tramess da Giustin 1er, Roma pudeva entrar
en ses regim papal exclusiv, dominatur ed intolerant, instituì da quest imperatur, sin dumonda
da l’intrigant Vigil, il emprim papa en titel. Da quest mument, Roma è redaventada « la
gronda citad che ha la regenza sur ils retgs da la terra », dal vers 18, chi va a la
« perdiziun », sco che l’Spirt precisescha, qua, ina segunda giada, suenter il vers 8.
Il papissem na derivi betg da Sontg Gieri sco ch'el pretenda, mabain dal decret da
Giustin Ier l'imperatur bizantin che gli ha dat ses titel e sia autoritad religiusa. Uschia, la
dumengia è vegnida ordinada da l'imperatur roman Constant Ier ils 7 da mars 321 e il
papissem che la giustifitgescha è vegnì installà da l'imperatur bizantin Giustin Ier l'onn 538;
duas datas cun las consequenzas las pli terriblas per l'umanitad entira. Era l'onn 538 ha
l'uvestg da Roma per l'emprima giada prendì il titel da papa.
Vers 12: « Las diesch corns che ti has vis èn diesch retgs, che n’han betg anc retgì in
reginavel, ma che retgan autoritad sco retgs per in’ura cun la bestia. »
Qua, cuntrari a Dan.7:24, il messadi sa drizza sin in temp fitg curt sitsin la fin dal
« temp da la fin ».
Sco al temp da Daniel, al temp da Gion, ils « diesch cornas » da l’imperi roman na
avevan anc betg piglià u puspè retschavì lur independenza. Ma, il context visà en quest capitel
17 essend quel da la fin dal mund, è il roll che las « diesch cornas » tegnan en quest context
precis ch’è evocà dal Spiert, sco ils versets che suondan van a confirmar. « L'ura » profetisada
designescha il temp da l’ultima prova da fei annunziada, en Apo.3:10, als pioniers fidels da
l’adventissem dal settem di dal 1873. Il messadi era per nus, lur erets, ils fidels da la glisch
adventista dada da Jesus-Crist, a ses elets, il 2020.
Tenor il code profetic dà al profet Ezechiel (Ez.4:5-6), « in di » profetic vala « in onn »
real, e uschia, ina « ura » profetica vala 15 dis reals. La gronda insistenza dal messadi da
l'Spirt che vegn a citar trais giadas l'expressiun « en in’ura suletta » en il chapitel 18, ma
maina a deducir che questa « ura » tschenta il temp cumpres tranter l'entschatta dal 6avel dals
« set ultims flagels » e la returnada en gloria da noss Signer divin Jesus che returna en la
gloria da l’archangel « Micael » per trair sias elecziuns da la mort programada. Quista « ura »
è uschia quella che dura il « combat Harmaguédon ».
Vers 13 : « Els han in medem intent, e dan lur pussanza e lur autoritad a la bestia. »
Tschentà sin l'epoca da questa ultima prova, l'Spirt di dals « diesch corns » : « Els han
il medem intent, e dan lur pussanza e lur autoritad alla bestia ». Quest intent ch'els
partgeschan consista da far respectar il repos duminicai da tuts ils survivents da la terza guerra
mundiala nuclear. La ruina ha bler reducì la pussanza militara dals antigas naziuns europeicas.
Ma ils victors dal conflict, ils protestants americans obtegnan dals survivents, in abandun total
da lur suveranitad. Il motiv è diabolic, ma ils decads l'ignoran, e lur spirts liads a Satan na pon
betg auter che cumplir sia voluntad.
È be a partir da la coaliziun dal « dragun », da la « bestia » e dal « fals-profeta», che
ils « diesch cornas » bandunan lur autoritad a la « bestia ». E quest rencontschament è causà
dad l’intensità dals suffriments che ils flagels da Dieu als fan passar. Tranter la proclamaziun
dal decret da mort e sia applicaziun, in termin da 15 dis è dat als observaders dal sabbat per
adopter « la marca da la bestia », ses « dumengia » romana maculada dal cult solar pagan. Il
return da Jesus-Christ essend previst per la primavaira avant il 3 d'avrigl 2030, cun excepziun
d'errur en l'interpretaziun dal term « ura », il decret da mort duess esser promulgà per quella
data u ina data situada tranter quella ed il di da primavaira 2030 da noss chalender actual.
Per chapir bain tge che vegn a esser la situaziun dal temp final, tegna quint dals fatgs
suandants. La fin dal temp da grazia n’è identifitgabla mo dals elets che la collian cun la
promulgaziun da la lesch duminicla; pli precis, suenter quella. Per il ramass dals pievels
increduls e rebels anc en vita, la promulgaziun da la lesch duminicla na cumpara mo sco ina
mesira d’interess general senza consequenzas per els. E è mo suenter avair patì ils emprims
tschintg flagels, che lur ira vindicativa als maina a approvar entiramain la decisiun da
« mazzar » quels che vegnan preschentads sco responsabels per lur puniziun celestia.
Vers 14: « Els cumbattan cunter l’agnè, e l’agnè als vaincha, perquai ch’el è il Segner
dals segners ed il Retg dals retgs, e las clamadas, las elets e las fidels che èn cun el als
vainchan era. »
« Els cumbattan cunter l’Agnè, e l’Agnè als vaincha …», perquai ch’el è il Dieu
tutpussant al qual nagina pussanza po resistar. « Il Retg dals retgs e Segner dals segners » va
imponer sia forza divina als retgs e signurs, ils pli pussants, da la terra. E ils elets che han
chapì la chaussa vaincran cun el. L’Spirt regorda qua ils trais criteris exigids da Dieu da vart
da quels ch’el salva e che sa sun engaschads sin la via da la salvaziun che cumenza per els cun
il status spiritual « d’appellà » e che sa transforma pli tard, sch’i è il cas, en status « d’elec »,
tras « la fidelitad » manifestada vers il Dieu creatur e tutta sia glisch biblica. Il cumbat visà è
il cumbat « d’Harmaghedon », d’Apo.16:16 ; « l’ura » nua la « fideivladad » dals
« tschernids » « clamads » è messa a prova. En Apo.9:7-9, l’Spirit ha revelà la preparaziun da
la cretta protestanta per quest « cumbat » spiritual. Condannads a murir, pervia da lur fidelitad
al sabbat, ils elets fan testimonianza da la confidanza messa en las promessas profetizadas da
Dieu e quest testimoni ch’è rendì ad el, al dat la « gliergia » ch’el pretenda en il messadi dal
prim anghel d’Apo.14:7. Ils defensurs ed aderents da la dumengia obligatora chattaran, en
questa experientscha, la mort ch’els s’apprestan a dar als elets da Jesus-Christ. Je regorda qua,
a quel ch’è sceptic e dubita che Dieu detga tanta importanza a dis da repaus, che nossa
umanitad ha pers sia eternitad pervia da l’importanza ch’el aveva dà a « dus arvets » dal gartin
terren. « Harmagedon » sa basa sin il medem principi en remplazzament dals « dus arbers »
nus avain oz « il di da la cogniziun dal bain e dal mal », la dumengia, e « il di da la vita
sanctifitgada », il sabbat u sonda.
Vers 15: « Ed el ha dit a mai: Las aualas che ti has vis, sin las qualas la prostituta è
sesida, quellas èn pievels, turbas, naziuns e linguas. »
Il vers 15 ans la clav che pussibilitescha d’attribuir als « auas » sin las qualas « la
prostitueida è sesida », l’identitad dals pievels europeics numnads « cristians », ma surtut,
falsamain e ingianusamain « cristians ». L’Europa ha la caracteristica da reunir pievels che
discurran « linguas » differentas; quai fragilisescha las uniuns e las allianzas realisadas. Ma en
ils ultims temps, la lingua englaisa serva sco punt e favurisescha ils exchangis internaziunals;
l’instrucziun generalisada dals essers umans reduescha l’efficienza da l’arma da la
maledicziun divina e s’oppona al design da ses Creator. Sia resposta sarà pia pli terribla: la
mort tras la guerra ed a la fin, tras l’éclat da sia gloriusa arrivada.
Vers 16: « Las diesch cornas che ti has vis e la bestia vegnan a odiar la prostituta, la
spoglian e la mettan a nuda, mangian sias carns e la consuman cun il fieu.»
Il vers 16 annunzia il program dal capitol 18 che vegn. El conferma il returnament dals
«diesch cornas e da la bestia» che, suenter avair la sustegnida e approvada, finischan per
destruir «la prostituta». Je fastg qua che «la bestia» è il regim da l’associaziun dals poders
civils e religius e che ella designa en quest context, la pussanza dal pievel american
uffizialmain protestant e dals pievels europeics catolics e protestants, entant che «la
prostituta » designescha il clerus uschè, las autoritads docentas dal pievel religius catolic: ils
munis, ils preirs, ils uvestgs, ils cardinals ed il Papa. Uschia, en la conversiun, ils pievels
europeics catolics ed il pievel american protestant uschè, las duas victimas da la mendazgia
romana, sa levan cunter il clerus dal catolicissem papal roman. E els « la consumeran cun il
fieu » cura che tras sia intervenziun gloriusa, Jesus abattra sia mascra seductiva engianatga
diabolica. Las « diesch cornas », « la spoglian e la mettan nuda » perqu'ella viveva en il
luxus, ella vegn despogliada, e perqu'ella s'ha vestida cun in'apparenza da sanadad, ella vegn a
parair « nuda » vul dir, en la vergogna spirituala, senza nagina giustia celestiala per la vestir.
La precisiun, « ellas mangian sia charn », exprima la ferocia sanguinusa da sia puniziun.
Quest vers conferma il tema da la « vendemgia » dad Apo.14:18 fin 20 : Guai als uvals da
l'ira!
Vers 17: « Perche Dieu ha mess en lur cors dad exequir ses intent e dad exequir in
medem intent, e da dar lur reginavel a la bestia, enfin che las pleds da Dieu sajan
cumplitgs. »
Il verset 17, sut la cifra dal giudizi, ans revela ina impurtanta pensada dal Dieu celestial
che ils umans han tort da disprezzar u da tractar cun indifferenza. Dieu insistescha qua, per
che ses elets sajan persuadids, ch’el è l’unic Maester dal « gieu terribel » che vegn a metter en
il temp previs. Il program n’è betg stà concepì dal diavel, mabain da Dieu sez. Tut quai ch’el
ha annunzià en sia gronda e sublime Revelaziun che concerna Daniel ed Apocalissi è, u gia
cumplit, u resta da cumplir. E perquai che « la fin d’ina chaussa val pli bain che sia
cumenzanza » tenor Ecc.7:8, Dieu visa per nus, questa ultima prova da fidelitad che ans
separa dals cristians fals e ans renda digns dad entrar en sia eternitad celestial suenter la
destrucziun nucleara da la Terza Guerra Mundiala. Nus n’avain pia betg auter che d’aspettar
cun fidanza damai che tut quai ch’è organisà sin terra è in « plan » concepì da Dieu sez. E
sch’è Dieu per nus, tgi sarà cunter nus, sch’ils betg quels ch’han « plans » ils mazzaders sa
returnaran cunter els?
Tge munta la precisiun « fin ch''ils pleds da Dieu vegnan ademplids »? L’Spirit fa
referenza al destin final reservà a la « pitschna corn » papal sco ch’el è gia profetisà, en
Dan.7:11: « Jau guardava lura, pervia dals pleds superbs che la corn pronunziava; e cun che
jau guardava, l''animal vegnì mazzà, e ses corp vegnì destruì, surdà al fieu per vegnir
bruschlà »; en Dan.7:26: « Lura vegn il giudizi, e sia pussanza vegnì tschantschada davent,
la quala vegn destruida ed eliminada per adina »; e Dan.8:25: « Pervia da sia prosperitad e
dal success da sias artas, el ha superbia en il cor, el farà murir blers umans che vivevan en
pasch, e s''alzarà cunter il Schef dals schefs; ma el vegn ruptà, senza l'effort da nagina
maun ». Il rest dals « pleds da Dieu » concernent la fin da Roma vegn preschentà en Apo.18,
19 e 20.
Vers 18: « E la dunna che ti has vis, è la gronda citad che ha la regenza sur ils retgs
da la terra.»
Il vers 18 ans offra la prova la pli convincentiva che «la gronda citad» è propi Roma.
Realisain quai, l'angel sa rivolga a Gion persunalmain. Era, cun dir a el: «E la dunna
che ti has vis, è la gronda citad che ha la regenza sur ils retgs da la terra», Gion è manà a
chapir che l'angel discuorra da Roma, «la citad cun las sett collinas», che, en sia epoca,
dominescha en moda imperiala ils differents reginavelts da tut siu immens imperi colonial.
Sut ses aspect imperial, ella ha gia «la regenza sur ils retgs da la terra » e la mantegna sut sia
dominaziun papal.
En quest capitel 17, ti pos constatar, Dieu ha concentrà sias revelaziuns per pudair
identifitgar cun segirezza la « prostituada », sia inimica da « la tragèdia dals seculs »
cristians. El dat uschia al numer 17 in veritabel senn da siu giudizi. Quest constat è quai che
m’ha manà a valurisar l’anniversari dal 17ème tschientenari da l’instituziun dal pchà che
consista en l’adopziun dal di dal sulegl dals 7 da mars 321 (data uffiziala ma 320 per Dieu)
che nus avain vivì en quest onn 2020 ussà passà. Nus pudain constatar che Dieu l’ha
effettivamain marcada cun ina maledicziun senza precedents en l’istorgia da l’era cristiana
(Covid-19) che ha provocà ina crisa economica mundiala pli disastrosa che la Segunda Guerra
Mundiala. Las autras maledicziuns dal giust judici divin vegnan suandadas, nus las
descoverain, di per di.
Apocalypse 18 : la prostituada retschaiva sia puniziun
Suenter avair revelà ils detagls che permettan l’identificaziun da la prostitüada, il
chapitel 18 ans manarà en il cuntest, fitg particular, da la fin dal « cumbat d’Harmaghedon ».
Pleds en revelan il cuntegn: « l’ura dal chastiment da Babilonia la gronda, la mamma da las
prostitüadas da la terra »; l’ura da la « vendemmia » saguinanta.
Vers 1: « Suenter quai, jau hai vis in auter anghel daventar dal tschiel, che haveva ina
gronda autoritad; e la terra è vegnida illuminada da sia gloria. »
L’anghel che porta ina gronda autoritad è dal champ da Dieu, en effet, Dieu sez.
Micaël, schef dals anghels, è in auter num che Gesu-Crist ha portà en il tschiel avant ses
ministeri sin terra. Suta quest num, e cun l’autoritad che è vegnida renconuschida dals anghels
saints, el ha scaccià dal tschiel il diavel e ses demons, suenter sia victoria sin la crusch. Uschia
è el suttas quests dus nums ch’el returna vers la terra, en la gloria dal Bab, per retrair ses elets
prezius; prezius perquai ch’els èn fidaivels e che questa fidaivladad messa a prova è vegnida
demonstrada. En quest context el vegn per honurar cun sia fidaivladad quels che han obedi
sagiament en dar a el la « gliergia » ch’el pretendiva dapi il 1844 suainter Apo.14:7. Cun
tegnair il sabbat, ses elets l’han glorifit sco Dieu creatur, titel ch’el posseda sulettamain
legitimamain dapi sia creaziun da las vidas celestialas e terrenas.
Vers 2 : « El ha clamà cun ina vusch ferma, dischènd : Ella è crudada, ella è crudada,
Babilonia la gronda! Ella è daventada in’abitaziun da demunis, in refugi da mintga spiert
immund, in refugi da mintga utschè immund ed odius, »
« Ella è crudada, è crudada, Babilonia la gronda! ». Nus chattain la citaziun dad
Apo.14:8 en quest verset 2, ma questa giada, ella na vegn betg declerada sco profezia, mabain
perquai ch'ellas proves da sia caduta vegnan dadas als umans survivents da quest ultim
mument da sia activitad seductiva e fraudulenta. La mascra da santezza da la Babilonia papala
romana cruda er ella. Ella è en effet « in abitaziun da demunis, in refugi da mintga spiert
immund, in refugi da mintga utschè immund ed odius, ». La menziun da « l’utschè » ans
regorda che davos las acziuns terrenas sa chattan las inspiraziuns celestialas dals anguels
nauschs dal champ da Satan, lur schef, e prim rebell da la creaziun divina.
Vers 3: «perquai che tut las naziuns han vin da la furia da sia impudicizia, e che ils
retgs da la terra sa han dà cun ella a l'impudicizia, e che ils commerziants da la terra sa han
enritgì tras la pussanza da sia luxus.»
«… perquai che tut las naziuns han vin da la furia da sia impudicitad,… »
L’agressivitad religiusa è apparsa sin l’instigaziun dal pusser papal catolic roman che,
pretendend da star al servetsch da Gesu-Crist, ha mussà in disprezi total per las leschas da
cumportament ch’el ha mussà sin terra a ses discipls e ses apostels. Gesu plain da dulcezza, ils
paps plains da furia; Gesu, model d’umiltad, ils paps, models da vanitad ed orghel, Gesu
vivent en la povradad materiala, ils paps vivents en il lux e las ritgezzas. Gesu ha salvà vidas,
ils paps han fatg murir injustamain ed inutilmain ina multitud nunmerabla da vidas umanas.
Quest cristianissem catolic papal roman n’aveva pia negina sumeglientscha cun la fe dat sco
model da Jesus. En Daniel, Dieu ha profetizà « il success da sias artas », ma pertge è quest
success vegnì cuntanschì? La resposta è simpla: perquai che Dieu l’ha dat a el. Perquai nus
duain ansar che è sco castig per « la segunda trumbetta » d’Apo.8:8, ch’el ha mess si quest
regim crudel e dir per castigar la transgressiun dal sabbat bandunà dapi il 7 da mars 321. En
ina studegada cumpareglia cun ils flagels che duain colpir Israel per sia infideltad vers ils
cumonds da Dieu, en Lev.26:19, Dieu discheva: « Je romper l’orgl da vossa forza, je
render voss tschiel scu fer, e vossa terra scu bronz ». En la nova allianza, il regimen papal è
vegnì suschità per cumplitgar questas medemas maledicziuns. En ses project, Dieu è a medem
temp Victima, Giuradi e Boja per satisfar las pretensiuns da sia lescha d’amur e da sia perfetta
giustia. La transgressiun dal sabbat ha custà, dapi il 321, fitg char a l’umanitad, che ha pajà
ses tribut, en guerras e massacras inutilas, ed en epidemias mortiferas devastantas creadas dal
Dieu creatur. En quest verset, « l’impudicizia » (u « la deboscha ») è spirituala, ed ella
qualifitgescha in comportament religius indign. Il « vin » simbolisescha si’instrucziun che
distilla, en num da Crist, « la furia » ed l’odia diabolica tranter tut ils pievels daventads,
pervia da quella, victimas aggressadas u aggressurs.
La culpabladad da l’ensegnament catolic na sto betg zuppar la culpabladad da l’entira
umanitad che, en sia quasi totalitad na parta betg las valurs exaltadas da Gesu-Crist. Sche ils
retgs da la terra han baivà « il vin d’impudichetad» (debauha) da « Babilonia », quai perquai
sco « prostituada», sia suletta preoccupaziun era da plaschair als clients; quai è la regla, il
client sto esser cuntent altriment el na turna betg. E il catolicissem ha exaltà al pli aut nivel
l’aviditad, fin al crim, e l’amur per las ritgezzas e per la vita luxuriusa. Sco Jesus ha mussà,
quels che sa resgordan sa radunan. Ils umens malvagi e superbi sa svessan pers tut tenor cun
ella u senza ella. Regurdar: la malvagitad è entrada en la vita umana tras Cain il mazzader da
ses frar Abel gia dal cumenzament da l’istorgia terrena. « I commerziants da la terra sa han
enritgì cun la pussanza da sia luxus ». Quai explica il success dal regimen catolic papal
roman. Ils commerziants da la terra na crajan betg en daners, els na fan betg partida da
fanatics religius, ma sche la religlia als renda ritgs, daventa ella in partenari acceptabel e
finamira appreziabel. Il context final dal tema ma porta ad identifitgar principalmain ils
commerziants protestants americans, damai che la terra designescha spiritualmain la cretta
protestanta. Dapi il 16avel tschientaner, ha l’America dal nord, essenzialmain protestanta en sia
origina, accogli hispanics catolics e dapi lura, la cretta catolica è uschè represchentada sco la
cretta protestanta. Per quest pajais, nua che mo il «business» conta, las differenzas religiusas
n’han nagina muntada pli. Gudagnads dal plaschair da s’enritgar che il reformatur da
Genevra, Jean Calvin, encurajava, ils commerziants protestants chattan en la cretta catolica il
med da s’enritgar che la norma protestanta originala na porscha betg. Ils temples dals
protestants èn vids cun mirs nus, entant che las baselgias catolicas èn surchargiadas cun
reliquias fatgas en materials prezius, aur, argient, ivur, tuts materials che quest tema enumera
al verset 12. Las ritgezzas dals cults catolics èn pia, per il Segner Dieu, l’explicaziun dal
sbassament da la cretta protestanta americana. Il Dollar, nov Mammon, è vegnì per
remplazzar Dieu en ils cors, ed il tema da las doctrinas ha pers tut interess. L’opposiziun
exista, ma mo sut furma politica.
Vers 4: «Ed jau hai udì da tschiel in’autra vusch che discheva: Bandunai ella, mes
pievel, per che vus na participiais betg a ses puccaus e na survegnias nagina part da ses
flagels.»
Il vers 4 evoca il mument da l’ultima separaziun: «Sorti or da quella, mes pievel»; è
l’ura cura che ils elets vegnan levads en tschiel per ir a la scuntra da Jesus. Quai che quest
vers illustrescha, è il mument da la «missaglia », tema da Apo.14:14 fin 16. Els vegnan
levads, perquai sco che il verset precisescha, els na ston betg « avair part » als « flagels » che
van a colpir la Roma papala e ses cler. Ma, il text precisescha che per esser dal dumber dals
elets levads, i na sto betg avair « partschipà a ses pchàds ». E sco che il puccà principal è il
repaus duminicla, « marcha da la bestia » onurada dals catolics e dals protestants en l’ultima
prova da fe, ils credents da quests dus grups religius principals na pon betg participar a la
levada dals elets. La necessità da « Sortir da Babilonia » è costanta, però in questa vers,
l’Spirt visa il mument ch’è preschaint l’ultima pussaivladad d’ubadir a quest urden da
Dieu perquai ch’la proclamaziun da la lescha da dumengia marca la fin dal temp da grazia.
Questa proclamaziun favurisescha la preschientscha da tut ils survivents da la « sesta
trumba » (Tierza Guerra Mundiala) quai ch’responsabilisescha lur tschernida sut l’eglia
attenta dal Dieu creatur.
Vers 5: « Perche ses pchàds èn sa radunads fin al tschiel, e Dieu s’è regurdà da ses
iniquitads. »
En sias pledas, l’Spirit suggerescha l’imagin da la « tor da Babel » dal qual il num sa
chatta en la ragisch da quel da « Babilonia ». Dapi 321 e 538, Roma, « la gronda citad » nua
la « prostituida » ha ses « tron », ses « saint » sedia papal dapi 538, ha multiplicà sias
mancanzas cunter Dieu. Dapi il tschiel, el ha tegnì il quint ed ha registrà ses puccads
accumulads durant 1709 onns (dapi 321). Tras sia returnada gloriusa, Jesus ha demascà il
regim papal e per Roma e sia falsa sanctadad, è l’ura da pajar lur crims.
Vers 6 : « Pagai a ella sco ch'ella ha pagà, e rendai ad ella il dubel tenor sias ovras.
En la tazza nua ch'ella ha versà, versai ad ella il dubel. »
Suand la progressiun dals temas dad Apo.14, suenter la racolta vegn la vendemmia. Ed
è a las pli nauschas victimas catolicas e protestantas dals manzegns dal catolicissem che Dieu
s'adressa cun sias pleds: « Pagaila sco ch'ella ha pajà, e rendai ad ella il dubel tenor sias
ovras ». Da l'istorgia sa retegn che sias ovras eran las stgagliettas e las torturas da ses
tribunals inquisitorials. Uschia è quest tip da sort che ils magisters religius catolics vegnan a
patir en dubel, sch'ina tala chaussa è pussaivla. Il medem messadi vegn repetì sut la furma:
« En la tazza nua ch'ella ha versà, versai ad ella il dubel ». L’imagen da la tazza da baiver era
utilisada da Gesu, per designar la tortura che ses corp duess patir, enfin l’agonia finala sin ina
crusch, gia dressada da Roma, al pe dal mont Golgota. Cun quest med, Gesu regorda che la fe
catholica ha demonstri in odi disprezi per las suffrientschas ch’el ha acceptà da patir, uschia, è
sia vart da las experimentar. In vegl proverbi prenda en quest mument sia plena valur: na far
mai als auters quai che vus na vulessas betg che ins fa a vus. En questa acziun, Dieu
applitgescha la lescha dal talion: egl per egl, dent per dent; ina lescha perfetamain giusta da la
quala el ha reservà l’utilisaziun individuala. Ma a nivel collectiv, sia applicaziun era
autorisada als umans, ils quals però l’han condamnada, pensond da pudair esser pli giusts e
buns che Dieu. La consequenza è disastrusa, il mal e ses spiert rebel èn sa pegiurats e
dominan ils pievels occidentals d’origin cristian.
En Apo.17:5, « Babylona la gronda », « la prostituta », « tegniva ina tazza d’aur
plaina da sias abominaziuns ». Questa precisiun targia sia activitad religiusa e ses diever
particular da la tazza da l'eucharistia. Siu mancanza da respect per quest ritual sacrà mussà e
santifitgà da Gesu-Crist li vala da sia vart in chastiment er particular. Il Dieu amur fa plaz al
Dieu giustia e la pensada da siu giudici è claramain revelada als umans.
Vers 7: «Uschè sco ella s’ha glorifitgada e sfundrada en il luxus, uschè dat a ella
torment e dulur. Perquai ch’ella di en siu cor: Jeu sesa sco regina, jeu nun sun vidua e nun
vesel nagina dulur!»
En il vers 7, l’Spirt metta en evidientscha l’opposiziun da la vita e da la mort. La vita
betg tocada dal malstar da la mort è legra, senza quitaus, frivola, en la tschertga da novs
plaschars. La «Babylona» romana papala tschertgava la rauba che cumpro la vita da luxus. E
per l’obtegnair dals pussants e dals retgs, ella ha utilisà e utilisescha anc oz il num da Jesus-
Christ per vender en «indulgenzas» il perdun dals puccads. Quai è in detagl che pesa fitg grev
en la balantscha dal giudizi da Dieu ch’ella sto expiar ussa en moda psichica e fisica. Il
rimprovier da questa rauba e da quest luxus sa basa sin il fatg che Jesus e ses apostels
vivevan, els, pauperamain, cuntentants dal necessari. Il «torment » e « dolur » remplazzan
uschia « la ritgezza ed il luxus » dal clerus catolic papal roman.
Durant sia activitad engianaira, Babilonia disch en siu cor: « Jeu sesa en regina » ;
quai conferma « sia regenza sin ils retgs da la terra» dad Apo.17:18. E suainter Apo.2:7 e 20,
sia « tron » è al Vatican (vaticinar = profetisar), a Roma. « Jeu na sun nagina vdova» ; siu
spus, Crist, dal qual ella pretenda d’esser la spusa, è viv. « E jeu na vesel nagin lutt». Or da la
Baselgia nagin salüt, disch'ella a tuts ses adversaris. Ella l'ha tants giada repetì ch'ella ha fin
finalmain da crair en quai. Ed ella è propi persvasa ch'ia reginavel va durar eternamain. Dapi
ch'ella è là, n'han ins betg a Roma il num da « citad eterna »? Ultra da quai, essend
sustegnida da las pussanzas occidentalas da la terra, ella aveva bunas raschuns da sa crair
umanmain intutgabla ed invulnerabla. Ella na temeva er betg la pussanza da Dieu, damai
ch'ella pretendiva da servir el e da represchentar el sin la terra.
Vers 8: «Perquai, en il medem di, vegnan sias plagas, la mort, il lutt e la fam, ed ella
vegn consumada dal fieu. Perche el è pussant, il Segner Dieu che l'ha giuditgada.»
Quest verset metta fin a tut sias illusiums: « perquai, en il medem di »; quel nua Jesus
returnarà en gloria, « ses flaivs vegnan » vul dir, il chastì da Dieu vegnarà; « la mort, il dolur,
e la fam » en effet, è en l'urden invers che las chaussas s'ademplan. I na mora betg da fom en
in sol di, uschia, en emprima, « la fomina » spirituala è la perdita dal paun da vita che è la
basa da la cretta religiusa cristiana. Puspè « il dolur » è portà per marcar la mort da las
persunas che nus èn vischinas, cun las qualas nus partaglin sentiments familiars. E finalmain,
« la mort » colpa il pchadur culpant, damai che « il salari dal puchià, è la mort », suainter
Rom.6:23. « Ed ella vegn consumada dal fieu », conform als annunzis profetics repetids en
Daniel ed Apocaliss. Ella ha fatg bruschar sin ses stiarlas tantas creatiras, injustamain,
ch’è nella perfetta giustia divina ch’ella perescha ella sezza en il fieu. « Perchè el è
pussant, il Segner che l’ha giuditgada » ; durant sia activitad seducenta, la fe catholica ha
rendì cult a Maria, la mamma da Jesus che na cumpariva che sut la furma dal pitschen infant
ch'ella tegneva tranter ses bratschs. Quest aspect seduciva ils spierts umans suttamess a la
sensibilitad. Ina dunna, meglier, ina mamma, quant che la religiun daventava segira! Ma è
l'ura da la vardad, ed il Crist che l'ha giuditgà è uss cumparì en la gloria dal Dieu Tutpussent;
e questa pussanza divina da Jesus-Christ, che l'ha smascrada, la destruescha, cun la liverar a
l'ira vindicativa da sias victimas enguladas.
Vers 9: « E tut ils retgs da la terra, che sa han cun ella a l’impudicizia ed al luxus,
plonschan e sa lamentan per causa da ella, cura ch’els vesan la fumada da sia embrassada. »
Quest verset revela il comportament dals « rets dals pajais che sa han laschads ir cun
ella en l'impudichedad ed il luxus». Qua èn pertutgads ils rets, ils presidents, ils dictators, tut
ils manaders da las naziuns che han favurisà il success e l'activitad da la fe catholica, e che, en
l'ultima prova, han approvà la decisiun da mazzar ils observaturs dal sabbat. Els « pliran e sa
lamentaran pervia da quella, cura ch’els vesan la fumada da sia conflagraziun ».
Visiblamein, ils rets da la terra vesan la situaziun als sfugir. Els na maneschan plà nagin e
constatan be l'incendi da Roma alvà dals victims engianads, instruments executurs da la
vendetga divina. Lurs pleds e lamentaziuns èn giustifitgads dal fatg che las valurs dal mund,
che als han manà al pli aut poder, sa sfrancan brutalmein.
Vers 10: «S’alontanond, per tema da sia tortura, els diran: Guai! Guai! La gronda
citad, Babilonia, la citad pussanta! En in’ura saja arrivà tiu giudizi!»
La «citad eterna» mora, ella flamba eils retgs da la terra s’alontanond da Roma. Els
teman ussa da stuair partir ses sorts. Quai ch’arriva constituescha,per els, in enorm disgrazia:
« Disgrazia! Disgrazia! La gronda citad, Babilonia », disgrazia vegn repetì dus giadas sco,
« ella è crudada, ella è crudada, Babilonia la gronda ». « La citad pussanta! »; uschè
pussanta ch'ella manava il mund tras sia influenza sin ils manaders da las naziuns cristianas;
precisamain pervia da questa colliaziun condannada da Dieu, ch'il retg Louis XVI e sia
consorta austriaca Marie-Antoinette èn ids sin il patibul da la guillotina, sco era lur partisans,
victuras da la « gronda tribulaziun », sco l’Spirit aveva annunzià, en Apo.2:22-23. « En in'ura
sola è vegnì tiu giudizi! » ; il return da Jesus vegn per marcar il temp da la fin dal mund.
L’ultima prova ha marcà « ina ura » simbolica profetisada en Apo.3:10, ma basta ch’Jesus-
Christ appari, per che tut la situaziun actuala saja revoluziunada, e questa giada, « ina ura »
en il senn literal vegn a bastar per obtener questa surprenenta midada.
Vers 11: «E ils commerziants da la terra bargen e fan lutto per ella, perquai che nagin
na cumprova plü lur chargia,»
L’Spirt visa questa giada « ils marchands da la terra » visond spezialmain l’spirt
mercantil american adoptà dals survivents sin tutta la terra sco quai ch’è vegnì menziunà en
l’stud dal chapitel 17 precedent. Els era « pliran e sun en dol per ella, perquai che nagin na
cumprova pli lur chargia ; ». Quest vers accentuescha la culpabilitad da l’affecziun dals
protestants per la fe catholica da la quala el porta il dol, testimoniand uschia lur attatgament
persunal a ella per interess economic. Lura, en cuntrari absolut, l’ovra da refurma è vegnida
suscitada da Dieu per denunziar la culpabilitad catholica papal-romana e restabilir las vardads
chapidas; quai ch’han fatg en lur temp ils veritabels refurmaders sco Pierre Valdo, John
Wicleff e Martin Luther. Ils commerziants vesan cun tristezza, els era, las valurs ch’els
affezioneschan crudar sut lur egls, damai ch’els vivan mo per il plaschair da s’enritgir tras lur
activitats commercialas; far affars resuma las allegrias da lur existenza.
Vers 12: «chargia d’aur, d’argient, da pretschusas, da perlas, da fin li, da purpur, da
saida, da scarlat, da mintga spezia da lain odorant, da mintga spezia d’objects d’ivur, da
mintga spezia d’objects en lain fitg pretschus, en bronz, en fier ed en marmel,»
Avant da numerar ils differents materials che furman la basa da la religiun idolatrica
catolica romana, jau regorda qua quest punct particular da la vaira cretta mussada da Gesu-
Crist. El aveva declerà a la dunna samaritana: « Dunna, ha dit Jesus, crei a mai, l’ura vegn en
la quala vus na adurerà betg ni sin questa muntogna ni a Jerusalem il Bab. Vus adurà quai
che vus na cognoschà betg ; nus, nus adurain quai che nus cognoschain, pertge ch'il salid
vegn dals Jews. Ma l'ura vegn, e ella è gia arrivada, nua che ils veraders adoraturs adoraran
il Bab en spirt e en vardad; pertge quels èn ils adoraturs che il Bab dumonda. Deus è Spirt,
e i sto che quels che l'adoren, l'adoren en spirt e en vardad. (Gion 4:21-23) ». Uschia, la vaira
cretta na dovra nagin material ni utensili, perquai ch'ella sa basa mo sin in stadi d’anima. E
per consequenza, questa vaira cretta interessa pauc al mund avar e lader, perquai ch'ella na
rinforza nagin, ella, nia auter che, spiritualmain, ils elegids. Ils elegids aduran Dieu en spirt,
uschia en lur pensada, ma era, en vardad, quai vul dir che lur pensadas sto sa basar sin la
norma inditgada da Dieu. Tut quai che n’è betg en questa norma è ina furma da paganissem
idolatric nua che il ver Dieu vegn servì sco in idol. En il curs da sias conquistas, la Roma
republicana ha adoptà las religiuns dals pajais victorisads. E ina gronda part da ses dogmas
religius eran d’origin grec, la emprima gronda civilisaziun da l’antiquitad. En nossa epoca, sut
la furma papala, s’chatta tut quest eretg unì als novs «sontgs» «cristians» cumanzand cun ils
12 apostels dal Segner. Ma, essend ida enfin da supprimer il secund cumond da Dieu che
condamna questa pratica idolatrica, la fe catholica perpetuescha l’adurasiun da las maletgas
tagliadas, pintgadas u che cumparan en visiuns demonicas. Quai è pia en ils rits da ses cults
che nus chattain quests idols tagliads che basegnan material, per prender furma; material dal
qual Dieu preschenta el sez la glista: «…; chargiada d’aur, d’argient, da preziusas, da
perlas, da fin lin, da purpur, da saida, da scarlat, da mintga sorta laina odoranta, da mintga
sorta ovratschs d’ivur, da mintga sorta ovratschs en laina fitg preziusa, en bronz, en fier ed
en marmel, ». « L’aur, l’argient, las preziusas, ed objects da valur» « rendan omagi al dieu
dals chastels » dal retg papal da Dan.11:38. Lura, « la purpur ed il scarlat » revestan la
prostituta Babilonia la Gronda en Apo.17:4 ; « l’aur, las preziusas e las perlas » èn
sias paruras ; « il fin lin » designa sia pretenziun a la santezza, suainter Apo.19:8 : « Perquè il
fin lin, quai èn las ovras justas dals sants ». Las autras materialas menziunadas èn quellas da
las qualas ella fa sias idolas tagliadas. Questas materialas da lux expriman il nivel aut da
devoziun da l’adoratur catolic idolatr.
Vers 13: «da cinnamom, d’aromats, da profums, da mirra, d’encens, da vin, d’oli, da
farina fina, da frument, da bovs, da nursas, da chavals, da chars, da corps e d’olmas
d’umans.»
Las «parfums, da mirra, d’incens, il vin e l’ieli, » menziunadas suggereschan ses rits
religius. Las autras chaussas èn elements nutritivs e bains che fan allusiun al reginavel da
Salomon, il figl da David, constructur dal emprim templ edificà per Dieu, tenor 1 Regs 4:20
fin 28. Uschia, l’Spirt denunzia sia tentativa illegitima da reproducir la construcziun dal
«temple da Dieu » ch’ella « blasfemia », en Apo.13:6, e ch’ella « sbrinza », en Dan.8:11. La
precisiun finala dal vers, concernent « ils corps e las olmas d’umans », denunzia sia
collavuraziun cun ils monarcs cun ils quals ella partaescha, illegalmain, il puter temporal. En
num da Crist, ella ha giustifitgà religiosamain acziuns abominablas, sco la sclavitù, la tortura
e la mort da las creatiras da Dieu; tge che Dieu sa reserva en il domini religios; quai al punct
ch’el resuma sias acziuns en quests terms: « ins ha chattà tar ella, il sang da tuts quels ch’èn
stats sgoffads sin la terra », al vers 18 da quest capitel 18. Cun citar « las olmas d’umans »,
Dieu la renda responsabla per la perdita dals « olmas » surregnadas al diavel tras sia activitad
e sias pretensiuns religiusas falsas.
Regurdientscha : En la Bibla e la pensada divina, il pled « olma » designescha ina
persuna en tut ses aspects, ses corp fisic e sia pensada mentala u psichica, ses intellect e ses
sentiments. La teoria che preschenta « l’olma » sco in element da vita, che sa separa dal corp
cun la mort e gli surviva, è d’origin pajan grec. En l’allianza veglia, Dieu identifitgescha «
l’olma cun il sang » da sias creatiras umanas u animals : Lev.17:14 : « Perquai ch’l’olma da
mintga charn, è ses sang, il qual è en ella. Perquai hai jau dit als uffants d’Israel : vus na
mangiais il sang da nagina charn ; perquai l'olma da mintga charn è ses sang : quai mangia
quai vegn supprimà. ». El prend uschia il cuntrari da las futuras teorias grecas e preparescha
ina paraida biblica cunter las pensadas filosoficas che vegnan a nascher en ils pievels pagans.
La vita umana ed animala sa basa sin il funcziunament dal sang. Versà, u suts-chaffà, il sang
na furnescha pli oxigen als elements dal corp fisic, inclus il tscharvè, sustegn dal pensar. E
sch’el na vegn betg oxigenà, il principi dal pensar sa ferma e nagut na resta en vita suenter
quest ultim stadi; sche betg il regord da la cumposiziun da « l'olma » morta en la pensada
eterna da Dieu en vista da sia futura « resurrecziun », cur ch’el la « resveglierà » uschia, cur
ch’el la « farà reviver danovamain », tenor il cas, per la vita eterna u per la destrucziun finala
da la « segunda mort ».
Vers 14 : « Las fruchts che tia olma desiderava èn idas lontan da tai; e tut las caussas
delicadas e magnificas èn persas per tai, e ti na las chattaras pli.»
En confirmaziun da quai ch'è vegnì explitgà en il vers precedent, l'Spirt imputa las
« desideris » da la Roma papala a sia « olma », sia persunalitad seducenta e trompusa. Ereda
da las filosofias grecas, la fe catholica è stada la emprima da metter en dumonda l’attribuziun
da l’olma als animals ed als umans chattads sin las novas terras. En effet la dumonda ha sia
resposta; ella sa basa sin la tscherna dal verb auxiliar correct: l’uman na in betg in’olma,
perquai ch’el è in’olma.
L’Spirt resuma las consequenzas da la varda mort ch’el ha stabilidas e reveladas en
Ecc.9:5-6-10. Questas precisiuns na vegnan betg renovadas en las scrittiras da la nova
allianza. Ins vescha uschia l’impurtanza da l’studì da la Bibla entira. Destruida, « Babilonia»
ha « pers » per adina « ils fruits che sia olma desiderava » e « tut las caussas delicatas e
magnificas » ch’ella apprezze tschertgà. Ma l’Spirt precisescha era : « per tai»; perquai ils
elets, en cuntrast cun ella, vegnan a pudair prolungar, eternamain, l’appreziaziun da las
merveiglias che Dieu va a lur offrir en part.
Vers 15: «Ils commerziants da questas caussas, che sa han enritgì tras ella, sa tegnan
lunsch, per tema da sia tormenta; els vegnan a plir e a star en lutto,»
En ils versets 15 fin 19, l’Spirit prenda per objectiv « ils commerchants chi s'èn
arichids tras ella ». Repetiziuns mussan ina insistenza sin l’expressiun « en in'ura suletta »,
repetida trais giadas en quest capitel, sco era il crit « Guai! Guai! ». Il numer 3 simbolisescha
la perfecziun. Dieu insista uschia, per affirmar il caracter irrevocabel da l’annunzia profetica;
quest chastiment vegn ad esser cumplit en sia entira perfecziun divina. Il crit, « Guai! Guai! »,
lantschà dals commerziants, fa ecol al crit d’avertiment lantschà da ses elets en Apo.14:8:
« Ella è crudada! Ella è crudada! Babilonia la Gronda ». Quest commerziants vesan da
lunsch sia destrucziun, « en tema da sia tormenta ». Ed els han perfetgamain raschun da
temair quest frut da la colera giusta dal Dieu vivent, perquai ch’els, regrettond sia destrucziun,
sa mettan en sia vart e vegnan a lur turn a vegnir destruids da la colera mazzadura umana da
las victuras inconzolablas da la tromperia religiusa. Quest vers ans fa prender
enconuschientscha da l’enorma responsabladad dals interess commerzials en il success
cuntanschì da la baselgia catolica romana. Ils « commerchants » han sustegnì la prostituta e
sias pèras decisiuns crudelas e despoticas, be per appetit per l’enritgiment finanzial e material.
Els han serrà ils egls davant tut sias exacziuns fitg abominablas e meritan da partir ses sorts
finals. In exempel istoric concerna ils Parisians che han prendì part per la fe catholica cunter
la fe reformada dal cumenzament da la Reforma al temp dal retg François 1er e suenter el.
Vers 16: «e diran: Guai! Guai! La gronda citad, ch'era vestida cun fin lin, purpur e
scarlat, e parada cun aur, pretschusas e perlas! En in'ura suletta tantas ritgezzas èn vegnidas
destruidas!»
Quest vers confirma la finamira; « Babilonia la gronda, vestida cun fin lin, purpur e
scarlat »; ils culurs dals mantels dals retgs, damai ch'è a quest titul ch'ils schuldads romans
burlus han cuvert las spatlas da Jesus cun in mantel da « purpur ». Els na pudevan betg
imaginar il senn che Dieva ha dat a lur acziun: sco victima expiatoria, Jesus è daventà
purtader dals puccaus da ses elets designads da questas culurs, il cramesin, u la
purpura, suainter Esa.1:18. « Ina suletta ura » basta per destruir Roma, ses papa, e ses clerus,
suenter il return en gloria da Jesus-Christ che vegn per impedir la mort da ses elets. En questa
prova finala, lur fidelitad farà tutta la differenza, uschia ch'ins po chapir perqué Dieva
insistescha particularmain per rinforzar lur fe e la confidanza absoluta ch'els duain s'habitgar a
metter en el. Durant lung temp, l'uman na pudeva betg esser convint ch'ina tala destrucziun
« en ina suletta ura » sa smanava d’in miracul e perquai d’ina intervenziun directa da Dieu,
sco per Sodoma e Gomorra. En nossa epoca, cura che l’uman dominescha il fieu nuclear, la
chaussa è main surprendenta.
Vers 17: « E tut ils pilots, tuts quels che navigheschan vers quest lieu, ils mariners, e
tuts quels che explotgeschan la mar, sa tegnavan lunsch, »
Quest vers targetescha spezialmain « quels che explotgeschan la mar, ils pilots, ils
mariners che navigheschan vers quest lieu, tuts sa tegnavan lunsch ». È profitond dal giavisch
dals retgs da s’enritgir, che la baselgia papala è s’enritgida sezza. Ella ha sustegnì e giustifitgà
la conquista da terras nunenconuschentas dals umans enfin l’epoca da lur scuerta, nua che ses
serviturs catolics han practicà terribels massacres da populaziuns en il num da Jesus-Christ.
Quai è stà il cas principalmain da l’America dal Sid e da las expediziuns saguinantas manadas
dal general Cortés. L’aur sfurzà da quests territoris è returnà en l’Europa per enritgir ils retgs
catolics e la papautà complice. Ultra da quai, l’insistenza sin l’aspect marin regorda che è sco
regim da la « bestia che munta da la mar » che sia lur connex cun « ils mariners » sa raffermà
per lur enritgiment commun.
Vers 18 : « e els clamavan, vesend la fumada da sia conflagraziun : Tge citad era
simila a la gronda citad ? »
« Tge citad era simila a la gronda citad? » cridan ils mariners vesend « il füm da sia
cumbustium ». La resposta è simpla e svelta: nagina. Perquai, nagina citad ha concentrà uschè
bler pussanza, civila sco citad imperiala, puspè religiusa dapi 538. Il catolicissem è veg
exportà en tut las terras dal planet forsa en la Russia nua che la cretta ortodossa orientala l’ha
refusà. Suenter avair el accogliì, la China l’ha era cumbattì e persequità. Ma el dominescha
anc oz tut l’Occident e sias excreschenzas da l’America, da l’Africa e da l’Australia. Quel è il
emprim lieu religius turistic dal mund che attira visitaders da tut il mund. Ils ines vegnan per
vesair « ruinas anticas », ils auters van per vesair il lieu nua che residan il Papa e ses
cardinals.
Vers 19: « Els schittavan pulvra sin lur chaus, els plagnavan e eran en dolur, els
clamavan e dischavan: Guai! Guai! La gronda citad, nua che tuts quels che han navs sin la
mar sa rinforzan cun sia opulenza, en in’ura suletta ella è vegnida destruida!»
Quai è la terza represchentaziun nua che tut las expressiuns precedainas èn reunidas,
sco era la precisiun « en ina suletta ura, ella è vegnida destruida ». « La gronda citad nua
ch''èn s''archentads tras sia opulenza, tuts quels ch''han navs sin la mar». L’accusaziun
daventa fitg clera, è propi tras l’opulenza dal regimen papal ch’ils armaders marins sa
enrichids cun purtar a Roma, las ritgezzas dal mund. Ses enrichiment, Roma al obtegn da sia
partiziun dals bens da ses adversaris mazzads da ses allià perpeten, il pusser monarchic civil,
ses bratsch armà. Sco exempel istoric, nus avain la mort dals « Templiers », dals quals ils
bens èn vegnids partids tranter la curuna da Philippe Le Bel ed il cler catholic roman. Pli tard
quai sarà il cas dals « Protestants ».
Vers 20: «Tschiel, allegra tai davart ella! E vus, ils sants, ils apostels, e ils profets,
allegraiv ussa era! Perche Dieu ha fatg giustia a vus cun la giuditgar.»
L''Spirt invida ils abitants dal tschiel e ils veritabels sants, ils apostels, e ils profets, da
la terra, da s''allegrar da la destrucziun da la Babilonia romana. L''allegria vegn ad esser a
l''autezza dal dolur e da las suffrientsas ch''ella ha fatg endirar u vuliva far suffrir als serviturs
dal Dieu da vardad, per quai che pertutga ils ultims elets fidels al sabbat santifitgà.
Vers 21: « Lura in anghel pussaunt ha piglia ina crapa simila ad ina gronda mola, e
l'ha bittada en il mar, schend: Uschia vegn Babylonia, la gronda citad, sbrinzada giu cun
forza, e na vegn betg pli chattada. »
La cumparaziun da Roma cun ina « piera » suggerescha trais ideas. Emprim, il
papismus concurrenzia Gesu-Crist che è sez simbolisà dad ina « piera » en Dan.2:34: «Ti
guardavas, cur ina piera sa separava senza agid dad inguna maun, ha battì ils peis da fier ed
argila da la statua, e ils ha fatg en tocs. » Auters versets da la Bibla attribueschan era quest
simbol da « piera » en Zac.4:7 ; « principala da l’angul » en Psa.118:22 ; Mat.21:42 ; ed
Act.4:11 : « Jesus è la piera refusada da vus che construis, ed è daventada la principala da
l’angul ». La segunda idea è l’allusiun a la pretensiun papala da succeder a l’apostel « Piera »
; la caussa principala da « il success da sias interpresas e dal success da sias astuzias »,
chaussas denunziadas da Dieu en Dan.8:25. Quai tant pli che l’apostel Petar n’ha mai mai stà
il schef da l’Baselgia cristiana perquai che quest titel revain a Jesus-Christ sez. La « fintga »
papala è uschè era in « mendaz ». La terza proposta concerna il num dal feud religius papal,
sia basilica prestigiusa numnada « Sonch-Peder da Roma », da la quala la construcziun fitg
custusa ha fatg adopter la vendita da las « indulgenzas » che l’han smascrada als egls dal
muntg reformatur Martin Luther. Questa explicaziun resta en stretga relaziun cun la segunda
idea. Il lieu dal Vatican ha servì sco santeri ma il tun presuntiv da Peder l’apostel dal Segner
era en realità quel da « Simon Peder il mag », in adoratur e sacerdot dal dieu serp numnà
Esculap.
Returnond a nossa epoca, l’Spirt profetisescha cunter la « Babilonia » romana. El
comparescha sia destrucziun futura cun l’imagin d’ina « granda mola » da « pietra » ch’ina
« anghel getta in la mar ». Cun questa illustraziun, el porta cunter Roma in’accusaziun
identifitgada en Matt.18:6 : « Ma, sch’in scandalisescha ün da quists pitschens chi crajan in
mai, saja meglier per el ch’ün al pendess al cul üna mola da mulin, e ch’ün al gettess al fond
da la mar ». E en ses cas, ella n’ha betg scandalà in singul da quels pitschens che creian en el,
mabain multituds. Ina chauss’ resta segira, è ch’ina giada « destruida, la na sarà plü
chattada ». Ella na farà plü mai mal a nagin.
Vers 22: « E na vegna pli a udir tar tai ils suns dals gieus d'arpas, dals musicists, dals
gieus da flauta e dals gieus da trombetta, na vegn pli a chattar tar tai nagin artischan dad in
mistgir qualunque, na vegn pli a udir tar tai il tun da la mola, »
L’Spirt evoca alura ils suns musicals che exprimavan la dischuranza e las allegrias dals
abitants da Roma. Ina giada destruida, na vegnan quels betg pli ad esser udids là. En in senn
spiritual el fa allusiun als messaders da Dieu, tge che lur pleds èn vegnids udids cun il medem
effect sco ils suns musicals dals « giodaders da flauta u da trombetta »; ina maletgada en
parabola en Matt.11:17. El evoca er ils « runzis » fatgs dals artisans surchargiads cun
cumondas da lavurs, perquai che dad ina veglia citad na sortivan mo « runzis » d’activitads
professiunalas tranter las qualas, « il tun da la mola » che girava per muliner il gran dals
cereals, u per aguzzar ils instruments tagliants sco la falç e la fauç, ils cutels e las spadas;
quai, gia en la Babilonia chaldeica antica, tenor Jer.25:10.
Vers 23: « la glisch da la lampa na splendra pli tar tai, e la vusch dal spus e da la
spusa na vegn pli udida tar tai, perquai che tes commerziants eran ils gronds da la terra,
perquai che tut las naziuns èn stadas seducidas da tes enchantaments, »
« La glisch da la lomgia na brilla pli en tia casa. » En linguatg spiritual, l’Spirt averta
Roma che la glisch da la Bibla na vegn pli a porscher ad ella la schanza d’esser illuminada per
conuscher la vardad tenor Dieu. Las maletgs da Jer.25:10 vegnan represas ma « ils chanz dal
spus e da la spusa » daventan qua « la vusch dal spus e da la spusa che na vegnan betg pli
udids en tia casa». Spiritualmain, quai èn las vuschs dals appels tramess da Crist e sia
Assamblea Elegida vers las olmas persas per ch'ellas sa convertan e sajan salvadas. Quista
pussaivladad avrà sparì per adina, suenter sia destrucziun. « Perquai che tes commerziants
eran ils gronds da la terra ». Ella ha pudì extender sia religiun catolica sin blers pievels da la
terra grazia a sia seducziun dals gronds da la terra. Ella ha duvrà quels sco represchentants da
ses commerzi religius. E il resultat è che « tut las naziuns èn vegnidas seducidas da tes
enchantaments ». Qua, Dieu qualifitga las messas catolicas sco « enchantaments » che
caracteriseschan ils cults pagans dals striuns e strias diabolics. Ei gl’è ver che, utilisond
formulas repetitivas formalisticas, vanas reditas, la religiun catolica lascha pauc spazi al Dieu
creatur per s’exprimer. El na emprova betg memia da far quai, perquai ch’el attribuescha ad el
in « dieu ester » en Dan.11:39 e n’ha mai renconuschì ella sco serventa; il « vicari dal Figl da
Dieu », titel dal Papa, n’è pia betg ses vicari. Il verset seguent va a dar la raschun.
Vers 24: «e perquai ch'èn vegnids chattads en ella il saung dals profets e dals saints e
da tuts quels ch'èn vegnids sgozzads sin la terra.»
«… et perquai nus avain chattà en ella il saung dals profets, dals sogns,» : Dura,
inflexibla, insensibla e crudela en totta sia istorgia, Roma ha fatg sieu viadi en il saun da sias
victimas. Quai è stà ver per la Roma pagana, ma era per la Roma papala, che ha laschà mazzar
dals retgs ses adversaris, ils serviturs illuminads da Dieu che han il curaschi da denunziar
sia natira diabolica. Tscherts èn stads protegids da Dieu sco Valdo, Wyclif e Luther, auters
n’èn betg stads protegids ed èn morts sco martirs da la cretta, sin stiass, blocs, piloris u forcas.
La perspectiva profetica da vair cuzzar definitivamain sia accziun po mo allegrar ils abitants
dal tschiel ed ils veritabels sogns sin la terra. «… e da tuts quels ch'èn stats mazzads sin la
terra » : Quel chi emetta questa sentenza sa da tge el discuorra, perquai ch'el observa las
acziuns da Roma dapi sia fundaziun il 747 avant Crist. La situaziun mundiala dals ultims dis è
l'ultim frut ch'è naschì da l'occident conquistader e dominatur dals auters pievels da la terra.
La Roma monarchica e pli tard republicana ha devorà ils pievels da la terra ch'ella ha
suttamess. Il model da questa societad è restà quel da 2000 onns da ver e fals cristianissem.
Suenter, la Roma pagana, la Roma papala ha destruì l'immagin da la pasch da Crist ed ha
privà l'umanitad dal model che avess fatg la felicitad dals pievels. Cun giustifitgar
l'egorgiament dals verds agneals, ils disciples da Jesus-Christ, ella ha avert la via als cuntrasts
religius che manan l'umanitad vers ina terza guerra mundiala terribila e genocidara. Nbetg
senza motiv che la norma da l'egorgiament vegn mussada publicamain da gruppas armadas
islamicas. Quest odi da l'islam è ina resposta tardiva a las guerras da las crusadas lantschadas
dad Urban II a partir da Clermont-Ferrand ils 27 da november 1095.
Apocalypse 19 : Le cumbat Harmaghedon da Jesus-Christ
Vers 1 : « Suenter quai, j’au udì en tschiel ina vusch ferma d’ina gronda massa che
discheva : Alleluja ! La salid, la gloria e la pussanza èn da noss Dieu, »
En cuntinuaziun dal chapitel 18 precedent, ils elets redents salvads sa chattan en
tschiel, purtaders dal « nov num » che designescha lur nova natira celestiala. La legria e
l’allegria regnan ed ils anguels celestials fidaivels exalteschan il Dieu salvader. Questa
« folla numerusa » sa differenzia da la « folla che nagin na pudeva enumerar » menziunada
en Apo.7:9. Ella represchenta ina reunida dals sants anghels celestials da Dieu che exaltan sia
« gloria » perquai ch’al vers 4, ils elets terrasters simbolisads tras ils « 24 vegls » respuendran
e conferman lur adesiun als discurs fatgs, cun dir: « Amen! » Quai che signifitga: En vardad!
L’urden dals terms « salid, gloria, pussanza » ha sia logica. Il « salid » è vegnì als
elets terresters ed als soings anghels che han « gloria » al Dieu creatur che, per als salvar,
ha fatg appel a sia « pussanza » divina per destruir ils inimis communabels.
Vers 2: « perquai sias sentenzas sun veritablas e giustas; el ha güdichà la granda
prostituta che ha corumpì la terra cun sia impudicizia, ed ha vendichà il saung da ses
serviturs dumandand el da sia maun. »
Ils elets che avevan en commun la setg da la vardad e da la varda giustia èn uss
pleinamain satisfats e cuntents. En sia follia orba, l’umanità separada da Dieu ha pensà da
pudair far la felicitad dals ultims pievels cun adular la norma da sia giustia; mo il mal ha
profità da questa tschernida e sco la gangrena, el ha invadì tut il corp da l’umanità. Il Dieu
bun e misericordius mussa en siu güdizi da « Babilonia la gronda » che quel chi la mort
stoja patir la mort. Quai n’è betg in act da malizia, mabain ina acziun da giustia. Uschia, cur
ch’ella na sa betg pli chastiar il culpabel, la giustia daventa l’injustia.
Vers 3 : « Ed els han dit ina segunda giada: Alleluja! ...e sia fumeglia munta als
tschancs dals tschancs. »
L’imagen è engianaivla, perquai che « la fumada » dal fieu che destruescha Roma va a
sparir suenter sia destrucziun. Ils « seculs dals seculs » designescha il principi da l’eternità
che concerna be ils victurs dals proves universals celestials e terresters. En questa expressiun,
il pled « fumada » suggerescha la destrucziun e l’expressiun « seculs dals seculs » li
conferescha in effect etern, vul dir ina destrucziun definitiva; ella na sa leverà mai pli. En
effet, al pli nausch, « la fumada » po montar en las mentas dals vivents sco regurdientscha dad
in’acziun divina gloriusa realisada da Dieu cunter Roma, l’inimitga sanguinara.
Vers 4: « E ils 24 vegls e las quatter creatiras viventas sa prosternettan ed adorettan
Dieu sesent sin il tron, dischond: Amen! Alleluia!»
En vardad! Lod a YaHWéH! dian ensemen ils rediments da la terra e ils munids
ch’èn restads purs. L’adoraziun da Dieu è segnada da la prosternaziun; ina furma legitima
ch’è resalvada ad el en moda exclusiva.
Verset 5 : « Ed ina vusch è sortida dal trono, dischind : Lodai noss Dieu, vus tuts ses
serviturs, vus ch’il temais, pitschens e gronds! »
Questa vusch è quella da « Micaël », Gesu-Crist saja, las duas expressiuns celestialas e
terrenas sut las qualas Dieu sa revela a sias creatiras. Gesu disch : « vus chi 'l temevas », el
regorda uschia la « tema » da Dieu exigida en il messadi dal prim anghel d’Apo.14:7. La
« tema da Dieu » na fa betg auter che resümar l’attituda intelligenta d’ina creatura vers ses
Creator, il qual ha pussanza da vita e mort sur ella. Sco la Bibla mussa en 1 Gion 4:17-18 :
« l'amur perfet bandescha la tema » : «Uschè el è, uschè eschan nus era in quest mund: quai
è l'amur perfet en nus, per ch' nus avain fidaivladad il di dal giudici. La tema n'è betg en
l'amur, ma l'amur perfet bandescha la tema; perquai ch' la tema suppona in chastì, e quel chi
tema n'è betg perfet en l'amur ». Uschia, pli grond ch’il elegt ama Dieu, pli obediaint ch’el è,
e pli pauc ch’el ha motivs da temair el. Els elets vegnan tschernids da Dieu tranter ils
pitschens, sco ils apostels ed ils dischibels umils, ma er tranter ils gronds sco il grond retg
Nebucadnetsar. Quest retg dals retgs da sia epoca è in exempel perfet da quai ch’er sch’el è
grond tar ils umans, in retg è mo ina flaivla creatura vers il Dieu creator Tutpussant.
Vers 6: « Ed jau hai udì sco ina vusch dad ina gronda massa, sco il tun dad aua grond
e sco il tun dad ferms tun, che disch: Alleluja! Perche il Segner noss Dieu tutpussent è entrà
en siu reginavel. »
Quest vers unescha expressiuns gia visias. La « folla numerusa » cumparegliada cun il
« rumur da grondas auals » è represchentada da ses Creator en Apo.1:15. Ils « vusch » che
s’exprimeschan èn uschè « numerusas » ch’ellas na pon betg vegnidas cumparegliadas cun ils
romurs, il « rumur dal tun ». « Alleluia! Perche il Segner noss Dieu tutpussent è entrà en siu
reginavel. » Quest messadi ha marcà l’acziun da la « settima trombetta » en Apo.11:17 : « en
dischond: Nus ren grazia, Segner Dieu tutpussant, che es e che eiras, perquai che ti has
piglià tia grond pussanza e prendì possessiun da tes reginavel ».
Vers 7: « Allegranschain e giodain, e dassain gli'la gloria; perche las nozzas dell'agnè
sun arrivadas, e sia spusa s'ha preparada, »
La « allegria » e « la gioia » sun perfetgamain giustifitgadas, perche il temp da
« combat » è surpassà. En la « gloria » celestiala, « la sposa », l'Assamblea dals elets
rediments da la terra ha aa ses « Spos », Crist, il Dieu vivent « Micaël», YaHWéH. En
preschientscha da tut lur amis celestials, ils redimids e Gesu-Crist vegnan a celebrar la festa
dals « nözas » che als unescha. « La sposa s'è preparada» en restituind tut las vardads divinas
che la fe catholica ha fatg svanir en sia versiun da la fe cristiana. La « preparaziun » è stada
lunga, construida sin 17 tschientaners d’istorgia religiusa, ma surtut dapi il 1843 data dal
cumenzament da l’exigenza divina da las diversas restituziuns davantadas indispensablas, vul
dir tut las vardads betg restituidas dals reformaturs protestants persecutads. L’acabament da
questa preparaziun è vegnì realisà dals ultims adventists da la settemna di dissidents restads
en l’approbaziun da Dieu e la glisch che Gesu ha a sai fin la fin e gia fin en quest
cumenzament 2021 nua ch’jau redigescha questa versiun da sias glischs.
Vers 8: « e i è stà dat da sa vestir cun in lin fin, splendurant, pur. Perquai ch'il lin fin
èn las ovras giustas dals saints.»
«Il lin fin» designa «las ovras giustas dals» ver ultims «sontgs ». Quests « ovras » che
Dieu numna « giustas » èn il frut da las revelaziuns divinas purtadas successivamain dapi il
1843 e 1994. Il preschent ovra è l’ultim frut che revela las inspiraziuns divinas dadas dapi il
2018 a quels ch’el ama e benedescha e « prepara » per ils « nazis » menziunadas en quest
verset. Sche Deus benedescha ils « ovras giustas » cun ses veritabels « sontgs », en cuntrari,
el ha maledì e cumbattì, enfin al destruir, il champ dals fals sants dals quals « las ovras » eran
« nunziusts ».
Vers 9: « E l'angel ma dit: Scriva: Beinventurai quels ch'èn clamads al festin dals
nazis dal agnè! E el ma dit: Questas pleds èn las vardadiras pleds da Dieu»
Questa benediziun è concedida als saints redents tras il saung da Jesus-Christ, ils
precursurs da la quala eran concernids da quella da Dan.12:12 (Beats quels che spetgan enfin
1335 dis) dals precursurs che vegnan precis a vegnir simbolisads tras ils « 144 000 » u 12 X
12 X 1000 d’Apo.7. Entrar en il tschiel per l’eternità è efectivamain in motiv da grond gaudi
che renderà divinamain « beats » quels che avran questa schanza. La schanza n’è betg l’unic
factor per profitar da quest privilegi, mabain l’offerta da la salvaziun è porschida da Dieu sco
ina « segunda schanza » suenter l’ierta e la condemnaziun dal pchà originel. La promissiun da
la salvaziun e dals gaudis celestials futurs è certificada sco quella dal pled oral da Dieu degn
da nossa fe perquai ch’el tegna permanentamain sias promissiuns. Las provas dals ultims dis
pretendan certitads en las qualas il dubi na ha pli lieu. Ils elegids ston sa basar sin la fidaivlad
construida sin las promissiuns da Dieu reveladas, perquai ch’il scrit è avant dit. Perquai la
Bibla, la Scrittira sancta è numnada: la Parola da Dieu.
Vers 10: « E jau sun crudà giu als ses peis per l'adorar; ma el ha dit: Guarda da far
quai! Jau sun tes cumpogn da servetsch e quel da tes frars che han la testimonianza da Jesus.
Adora Dieu. Perquai che la testimonianza da Jesus è l’ispirt da la profezia. »
Dieu utilisescha l’errur da Gian per ans revelar sia condemnaziun da la fe catholica che
mussa a ses commembers quest tip d’adoraziun da la creatira. Ma, el visa era la fe protestanta
che fa era questa sbagl cun honurar « il di dal sulegl » pagan ch’è vegnì da Roma. L’angel che
gli discuorra è probabel « Gabriel » il incumbensà da missiun divina vischin a Dieu ch’è gia
comparì a Daniel e Maria, la mamma « purtadura » da Jesus. Uschè aut situà ch’el saja, «
Gabriel » testimonescha da la medema umiltà sco Jesus. El na pretenda betg auter che il titel
da « cumpogn da servetsch » da Jean enfin als ultims elets adventists dissidents dal temp final.
Dapi il 1843, ils elets han cun els « la testimonianza da Jesus » che designa tenor quest verset
« l’spiert da la profezia ». Adventists han, per lur propria perdita, limità quest « spiert da
profezia » a l’ovra cumplettada dad Ellen G. White la messagera dal Segner tranter il 1843 ed
il 1915. Els han uschia els medems fixà ina limita a la glisch dada da Jesus. Ma, « l’spiert da
profezia » è in don permanent che resulta dad ina autentica relaziun tranter Jesus e ses
discepels e che sa basa avant tut sin sia decisiun da confidar ina missiun ad in servitur ch’el
tscerna cun tutta l’autoritad da sia divinitad. Il preschent ovra testimonia da quai, « l’spiert da
profezia » è anc oz fitg activ e po sa extender enfin la fin dal mund.
Vers 11: « Lura hai jau vis il tschiel avert, e varda, è comparì in chaval alv. Quel ch’al
munta vegn numnà Fidel e Veritabel, e el giuditgescha e cumbatta cun giustia.»
En questa scena, l’Spirt ans manar enavos, sin la terra, avant la victoria finala e la
destrucziun da « Babilonia la gronda ». L’Spirt illustrescha il mument, cura che, cun sia
returnada, il Crist glorius sfida ils rebels terresters. En Jesus-Christ glorifitgà, Dieu sorta da
sia invisibilitad: « il tschiel è aviert ». El para en l’imagen dal « emprim sigil » dad Apo.6:2,
en cavalier uschia, Conductur, partì « en victur e per victar » muntà sin in « chaval alv »
imagen da siu camp marcà cun la purezza e la santezza. Il num « fidaivel e Veritabel » ch’el
sa dat en questa scena situescha l’acziun en la prolongaziun dal ultin temp profetisà dal num
« Laodicea » en Apo.3:14. Quest num signifitga « pievel giuditgà » quai che conferma qua la
precisiun : « El giuditgescha ». En precisond ch’el « combatta cun giustia », l’Spirt evoca il
mument dal « combat dad Harmaghedon » d’Apo.16:16, en il qual el cumbatta cunter il camp
da l’injustia dirigì dal diavel e unifitgà tras l’onur rendì al « di dal sulegl » eredità da
Constantin 1er e dals papas catolics romans.
Vers 12: « Ses egls eran sco ina flomma da fieu; sin sia chaua eran plirs diadems; el
aveva in num scrit, che nagin na conuscha, nun ch’el sez; »
Enconuschent il context da la scena, ins po chapir che « ses egls » cumparegliads cun
ina « flomma da fieu » guardan las finamiras da sia ira, ils rebels unifitgads « preparads per il
cumbat » dapi Apo.9:7-9 vul dir, dapi 1843. Il senn da « blers diadems » purtads sin « sia
chau » vegn al verset 16 da quest capitel: el è il « Retg dals retgs e Segner dals segners ».
Ses « num scrit che nagin enconuscha auter ch'el sez » designescha sia natira divina eterna.
Vers 13: « ed el era vestgì cun in vestgì tinct cun sang. Ses num è la Plaiv da Dieu. »
Quest « vestiment tinct da sang » designescha duas chaussas. L'emprima è sia giustia
ch'el ha cuntanschà cun versar ses agen « sang » per il riscat da ses elets. Ma quest sacrifici
fatg voluntariamain per el per salvar ses elets pretenda la mort dals agressurs e persecuturs da
quels. Ses « vestgì » vegn a sa cuvrir danovamain cun « sang », ma questa giada quel dals
inimis « calpads en la tina da vendemmia dals raisins da l’ira da Dieu » tenor Esaia 63 ed
Apoc.14:17 fin 20. Quest num « la Plaiv da Dieu » reveglia l’impurtanza vitala dal ministeri
terren da Jesus e da sias revelaziuns dadas successivamain sin la terra e dal tschiel suenter sia
resurrecziun. Nos Salvader era Dieu sez zuppà en in’apparientscha terrena. Sia instrucziun
permanenta retschavida da ses elets vegn a far tutta la differenza tranter il champ salvà ed il
champ pers.
Vers 14: « Las armadas che èn en il tschiel al suandavan sin chavals alvs, vestgidas
cun in lin fin, alv, pur. »
L’imagen è gloriusa, il « alv » da la purezza caracterisescha la santezza dal champ da
Dieu e da sias multituds d’angels restads fidaivels. Il « lin fin » revela lur « ovras giustas » e
puras.
Vers 15 : « Da sia bucca sortiva ina spada aguzza, per ferir las naziuns; el las
pasturerà cun ina verga da fier; ed el tratterà la tina dal vin da l’ardenta ira dal Dieu
tutpussant ».
La « plaid da Dieu » designava la Bibla, sia santa « plaid » che reuniva sias
instrucziuns che guidavan l’elec en sia vardad divina. En il di da sia return, la « Plaid da
Dieu » vegn sco ina « spada taglienta » dar la mort a ses inimis rebels, contestataris,
discutaders, pronts a versar il sang da ses ultims elets. La destrucziun da ses inimis sclerescha
l’expressiun « el als pastgirà cun ina verga da fier » che designa era l’ovra dal giudizi
realisada dals elets che vegnan a victa tenor Apo.2:27. Il project da la vendetga divina num
« vendemmia » en Apo.14:17 fin 20 è anc qua confermà. Quest tema è sviluppà en Esa.63 nua
che l’Spirt precisescha che Dieu agescha sulet senza nagin uman cun el. La raschun è che ils
elets gia manads en tschiel na participeschan betg al drama che colpescha ils rebels.
Vers 16: « El aveva sin sia vestgadira e sin sia cuissa in num scrit: Retg dals retgs e
Segner dals segners. »
Il « vestgadigna » designescha las ovras dad in esser vivent e « sia coissa »
suggerescha sia forza e sia pussanza, perquai ch’in detagl impurtant, el cumpara sco chavalier,
e per sa tegnair sin in chaval, ils musculs dals « coissas », ils pli grondas da l’uman, vegnan
mess a prova e rendan l’acziun pussaivla u betg. Sia figura da chavalgar era significativa en il
passà perquai ch’era l’aspect che ils combattants guerriers prendevan. Ozendi, nus avain il
simbolissem da questa figura che nus disch che il chavalgar è in magister che dominescha in
grupp d’essers umans simbolisà dal « chaval » muntà. Quai che Jesus munta concerna ses
elets sparpagliads actualmain sin tutta la terra. Ses num « Retg dals retgs e Segner dals
segners » furma il tema dad ina vaira consolaziun per ses elets ch’èn suttamess al dictat injust
dals retgs e dals signurs da la terra. Quest tema merita scleriments. Il model da la regenza
terrana na è betg vegnì concepì sin ils princips approvads da Dieu. En effet Dieu ha concedì
ad Israel, suainter sia dumonda, dad esser manà sin la terra d’in retg, jau citesch, « sco las
autras naziuns » paganicas ch’existevan en quel temp. Dieu ha be respundì a la dumonda da
lur cors malvagi. Per che sin la terra, il meglier dals retgs è mo in esser « abominabel » che
« cuglia nua ch'el n'ha betg semnà » e quel chi enconuscha Dieu na spetga betg dad esser
sturnà da ses pievel per sa reformar sez. Il model preschentà da Jesus condamna il model
transmess sin la terra da generaziun en generaziun da pievels stults, ignurants e nauschs. En il
mund celestial da Dieu, il schef è servitur da ses pievel, e el retira da quai sia gliergia entira.
La clav da la ventira perfetta è là, perquai ch’i na dat nagin esser vivent che patescha pervia
da ses semblont. En si return glorius, Jesus vegn per destruir ils retgs e signurs nauschs, e lur
nauschadad, che els imputan ad el cun pretender che lur regenza saja in dretg divin. Jesus va
ad als mussar ch’i n’è betg uschia; ad els, ma er a las massas umanas che justifieschan lur
injustia. Quai è l’explicaziun da « la parabola dals talents » che vegn alura ademplida ed
applitgada.
Suenter la cunfrontaziun
Vers 17: «E jau hai vis in anghel che steva en il sulegl. Ed el ha clamà cun ina vusch
ferma, dischand a tuts ils utschèls che volavan per mes il tschiel: Vegnì, rimnà per il grond
festin da Dieu,»
Jesus-Christ « Micaël » vegn en l’imagen dal sulegl simbol da la glisch divina per
cumbatter ils fals cristians adoradurs dal dieu sulegl che justifiescha il midar dal di da repaus
fatg da l’imperatur Constantin 1er. En lur cunfront cun il Christ Dieu, els vegnan a scuprir che
il Dieu vivent è pli temibel che lur dieu sulegl. Cun ina vusch ferma, Jesus-Christ convoca in
radun dals utschels carnivors.
Nota : Jau sto qua anc inavant precisar ch'ils rebels na vulan betg adorar la divinitad
dal sulegl en moda conschenta e voluntaria, ma els sottastiman il fatg che per Dieu, il emprim
di ch'els honoreschan per lur repaus emnaivel conserva la sutschezza da sia utilisaziun pagana
dal passà. Uschia, lur tschernida reveglia in grond dispretsch per l'urden dal temp ch'el ha
instituì dal cumenzament da sia creaziun da la terra. Dieu quintescha ils dis marcads tras la
rotaziun da la terra sin ses ax. Durant sias intervenziuns per ses pievel Israel, el ha regurdà
l'urden da l'emna cun indicar, numnond el, il settavel di numnà «sabbat». Blers crajan da
pudair vegnir gistifitgads da Dieu pervi da lur sinceritad. Ni la sinceritad, ni la convicziun
n'han valur per quels che contesteschan la vardad claramain exprimida da Dieu. Sia vardad è
l'unica norma che permetta la reconciliaziun tras il med da la fai en il sacrifici voluntari da
Jesus-Christ. Las opiniuns persunalas na vegnan betg udidas ni renconuschidas dal Dieu
creatur, la Bibla conferma quest principi cun quest vers d'Isaia 8:20: «A la lescha ed al
testimoni! Sch’ins na discuorra betg uschia, na vegn betg alba per il pievel ».
Dus « festins » èn preparads da Dieu: il « festin da nozas da l’Agnè » dals quals ils
invidads èn ils elets sezs sco individis, damai che, collectivamain, els represchentan
« l’Sposa ». Il secund « festin » è dal tip macaber ed ils beneficis da quel èn mo « ils
utschels » da preda, ils utschels da preda, ils condors, ils milans ed autras spezias dal gener.
Vers 18: « per mangiar la charn dals retgs, la charn dals manaders militars, la charn
dals pussants, la charn dals chavals e da quels che ls muntan, la charn da tuts, libers e sclavs,
pitschens e gronds.»
Suenter la destrucziun da l''umanitad entira, na restarà nagin per metter ils chauss sut
terra e segond Jer.16:4, « els vegnan stendids sco stgomi sin la terra ». Chattain il verset entir
che nus mussa il destin che Dieu reserva a quels ch''el maledescha: « Els moriran consumads
da la malsogna; ins na darà naginas larmas ni sepultura; els vegnan sco stgomi sin la terra;
els periran tras la spada e la fam; e lur cadavers serviran a pascher als utschels dal tschiel
ed a las bestias da la terra». Suondant l''enumeraziun preschentada dal Spirt en quest verset
18, nagin uman sfugescha la mort. Je regorda che ils « chavals» simboliseschan ils pievels
manads da lur manaders civils e religius segond Jac.3:3: « Sche nus mettain il fren en la bucca
dals chavals per ch'els ans obadeschan, nus manain era lur corp entir. »
Vers 19: « E jau hai vis la bestia, ils retgs da la terra e lur armadas rimnads per far la
guerra a quel ch'era ses sin il chaval ed a sia armada. »
Nus avain vis che il « combat d’Harmaghedon » era spiritual e che sin la terra, sia
apparientscha consistiva da decretar la mort da tuts ils davos veritabels sclavs da Jesus-Christ.
La decisiun da quest decret ha lieu avant il return da Jesus-Christ ed ils rebels eran segirs
da lur tschernida. Ma al mument da sia entrada en vigur, il tschiel s'ha avert mussand il divin
Christ vindicatur e sias armadas angelicas. Da qua davent npussaivel nagin cumbat.
Nagin na po cumbatter cun Dieu cura ch'el para ed il resultat è quel che Apo.6:15 fin 17 nus
ha revelà: « Ils retgs da la terra, ils gronds, ils schefs militarics, ils riches, ils pussants, tut ils
sclavs ed ils umens libers, sa zuppettan en las cavernas ed en las crapas da las muntognas. E
dischevan a las muntognas ed a las crapas : Crudai sin nus, e zuppain nus avant la fatscha da
quel che sesa sin il tron, ed avant l’ira da l’agnè ; perquai ch’il grond di da sia ira è arrivà, e
chi po resister ? » A la davosa dumonda, la resposta è : ils elets che duain vegnir mazzads
dals rebels ; elets santifitgads tras lur fidaivladad al sonch sabbat che profetisava la victoria da
Jesus sin tut ses inimis e quels da ses redents.
Vers 20 : « E la bestia è vegnida tschiffada, e cun ella il fals profet, il qual aveva fatg
avant ella ils miraculs tras ils quals el aveva seducì quels che avevan prendì la marca da la
bestia e adorà sia imatg. Els èn tuts dus stgagliats vivs en la tana ardent da fieu e da sulfur.»
Attenziun! L’Spirit ans revela il destin final dal giudizi final sco che Dieu il prepara
per « la bestia ed il fals profet » uschia la fe catholica e la fe protestanta unida dals fals
adventists dapi il 1994. Perquai che « il lach ardent da fieu e da sulfur » cuvrirà la terra be
solit a la fin dal settavel milleni per destruir ed annientar ils pchaders, definitivamain, suenter
il giudizi final. Quest verset ans revela il merveglius senn da la perfetta giustia da noss Dieu
creatur. El stabilescha la differenza tranter ils veritabels responsabels e las victimas
engianadas ma culpablas perquai responsablas da lur tschernida. Ils dominaturs religius èn
« schliettads vifs en il lach da fieu » perquai tenor Apo.14:9, els han incità ils umans e las
dunnas da la terra d'honorar « la marca da la bestia » dont la punizion era annunziada.
Vers 21 : « Ed ils auters vegnivan mazzads cun la spada che sortiva da la bucca da
quel ch'era sesì sin il chaval; e tut ils utschels sa saturan da lur charn»
Quests « auters » concernan umans nun-cristians u nun-crettaivels che han suandà il
moviment internaziunal ed obediì a l'urden general senza engagement persunal en l'acziun
cumplettada dals rebels religius cristians. Essend betg cuverts da la giustia dal sang versà da
Gesu-Crist, els na survivan betg al return dal Crist ma vegnan tuttina mazzads da sia plaid
simbolisà tras « la spada che sortiva da sia bucca ». Quests essers decadents testimonis
oculars da l’appariziun dal ver Dieu vegnan al giudizi final, ma els na patiran betg la
suffriment da la mort prolungada da « la tana dal fieu » reservada als gronds culpabels
religius activs en la rebellium. Suenter avair cunfruntà la gloria dal grond Dieu creatur, il
Grand Giudesch, els vegnan annihilads subitamain.
Apocalypse 20 :
ils milli onns dal settavel milleni
e la dretgira finala
Il castig dal diavel
Vers 1 : « Lura hai vist daventar giu dal tschiel in anghel, che aveva la clav da l'abiss
ed ina gronda chadaina en sia maun. »
« In anghel » u messadi da Dieu « descenda dal tschiel » sin la terra che privada da
mintga furma da vita terestra, umana ed animala prenda qua puspè ses num « abiss» che la
designescha en Gen.1:2. «La clav» avra u serra l’access a questa terra devastada. E «la
gronda chadaina» tegnida en «sia maun» lascha chapir ch’in esser vivent vegn enchainà sin
la terra devastada che daventa sia praschun.
Vers 2: «El prendet il dragun, il serp vegl, che è il diavel e Satan, e l’ha ligà per milli
onns.»
Las expressiuns che designeschan « Satan » l’angel rebell, en Apo.12:9 vegnan qua
puspè citadas. Ellas ans regordan sia responsabilitad fitg auta en las suffrientschas generadas
da sia caracteristica rebellanta; suffrientschas e dolurs fisicas e moralas imponidas als essers
humans dals dominaturs sutmiss a sias inspiraziuns ed influenzas perquai ch’els eran era
uschè nauschs sco el. En « dragun » el ha dirigì la Roma pagana imperiala, ed en « serp », la
Roma cristiana papala ma demascada al temp da la Reformaziun, el sa cumportà danovamain
en « dragun » servì da las lias catolicas e protestantas armadas e las « dragonnades » da Louis
XIV. Dal champ dals anghels demoniacs, « Satan » è l’unic survivent, en spetgar sia mort
expiatoria dal giudizi final, el vegn a restar viv anc « milli anns » isolà, senza nagin contact
cun nagina creatura, sin la terra daventada ina preschun desertica senza furma e vida, be
populada da cadavers en decomposiziun e d’ossaments d’umans ed animals.
L’aungel da l’abiss sin la terra devastada: il Destruider dad Apo.9:11.
Vers 3: « El ha el schitschà en l’abiss, serrà e sigillà l’entrada sur el, per che el na
pudescha betg pli seducir las naziuns, enfin che ils milli anns saja cumplitg. Suenter quai, sto
el vegnir liberà per in pitschen temp.»
L’imagin è precisa, Satan è collocà sin la terra devastada sut in cuvierg che
l’impedescha d’accender al tschiel; uschia ch’el sa chatta suttamess sez a las limitaziuns da la
norma umana da la quala el ha causà u animà la perdita. Las autras creatiras viventas, aungels
celestiales ed umans daventads aungels a lur turn èn sur el u en il tschiel al qual el n’ha pli
access dapi la victoria da Jesus Crist sin il puccà e la mort. Ma sia situaziun è emprurada
perquai ch’el n’ha pli nagina cumpagnia, ni aungel, ni uman. En il tschiel èn «las naziuns »
che quest verset menziuna senza la citaziun « da la terra ». Quai per la raschun che ils
rediments da questas naziuns èn tuts en tschiel en il reginavel da Dieu. Il roll da la
« chadaina » è uschia revelà; ella l'oblighescha da restar sulet ed isolà sin la terra. En il
program divin, il diavel vegn a restar praschunier durant « milli onns » al termin dals quals el
vegn liberà, avond access e contact cun ils morts malvargs resuscitads en ina segunda
resurrecziun, per la « segunda mort » dal giudizi final, sin la terra che vegn alura,
temporarmain, puspè populada. El suttametterà puspè las naziuns rebellantas condannadas per
empruvar en van da cumbatter cunter ils anghels santims redents e Gesù-Crist il grond
Giudesch.
Ils redents giuditgeschan ils malvags
Vers 4: « E jau hai vis trons; e a quels che s'han sedì sin quels è vegnì la pussanza
da giuditgar. E jau hai vis las olmas da quels ch'èn stads decapitads pervia dal testimoni da
Gesù e pervia dal pled da Dieu, e da quels che n'avevan betg adurà la bestia ni sia imatg, e
che n'avevan betg retschavì la marca sin lur frunt e sin lur maun. Els èn turnads en vita, ed
els han reginà cun Crist durant milli onns».
« Quels che s’assegnan sin ils trons » han il « pussanza » regal « da giuditgar ». Quai
è ina clav impurtanta che pussibilitescha da chapir il senn che Dieus dat al pled « retg ». Or,
en siu reginavel, en Jesus-Christ « Micaël », Dieus partagescha siu giudici cun tut sias
creatiras umanas redimidas da la terra. Il giudici dals malvagi terresters e celestials vegn a
esser collectiv e partagà cun Dieus. Quai è l’unic aspect da la regenza dals elets redimids. La
dominaziun n’è betg reservada ad ina categoria d’elets, mabain a tuts, e l’Spirt regorda che en
il temp che è passà sin la terra, èn stadas en emprim terriblas persecuziuns mazzantas ch’el
evoca cun citar: « las olmas da quels ch’eran stads decapitads pervia dal testimoni da Jesus e
pervia da la plaid da Dieu » ; Paul era in da quels. L’Spirit evoca uschia las victimas
cristianas dal paganissem roman e da la fe intoleranta papalica romana activas tranter l’onn 30
e 1843. Suenter el prenda mira, ils ultims elets smanatschads da mort da la « bestia che sa
leva da la terra » d’Apo.13:11-15, en l’ultima ura dal temp terrestra; durant l’onn 2029 enfin
al prim di da primavaira che preceda la Pasqua da l’onn 2030.
Conform a l’annunzia da la « settima trombetta » en Apo.11:18, « il temp è arrivà da
giuditgar ils morts » e quai è l’utilitad dal temp dals « milli onns » menziunà en quest verset
4. Quai sarà l’occupaziun dals redents entrads en l’eternitad celestiala da Dieu. Els stuvaran
« giuditgar » ils umans malvads ed ils anghels celestials decaduts. Paul declera en 1 Cor.6:3 :
« Na savez-vus betg che nus giuditgain ils anghels? E nus na giuditgassan betg, a pli ferma
raschun, las chaussas da questa vita? »
La segunda resurrecziun per ils rebels decaduts
Vers 5 : « Ils auters morts n'èn turnettan betg enavos fin ch'ils milli onns fuven
cumplettads. Quai è la emprima resurrecziun.»
Attenziun al latschin! La frasa « Ils auters morts n''han betg returnà la vita enfin che
ils milli onns eran cumplit » furma ina parentaisa e l'expressiun che suonda « Quai è la
emprima resurrecziun », concerna propi ils emprims morts en Christ resurrets al
cumenzament dals « milli onns » menziunads. La parentaisa evoza senza la numnar l'annunzia
d'ina segunda « resurrecziun » reservada als morts malvoglents che vegnan a resüsitar a la fin
dals « milli onns » per il giudizi final ed il chastiment mortal da « il lag da fieu e da sulfur » ;
quai ch''effectuescha la « segunda mort ».
Vers 6 : « Beà e sants quels che han part a la emprima resurrecziun! La segunda mort
na ha nagin pussanza sur els; ma els vegnan a esser sacerdots da Dieu e da Christ, e regnan
cun el durant milli onns. »
Quest verset resuma fitg simplamain il dretg giudizi revelà da Dieu. La beadezza è
adressada als veraders elets che participan al cumenzament dals « milli onns » a la
« resurrecziun dals morts en Crist ». Els na vegnan betg en giudizi ma vegnan els sezs ad
esser ils giudischs en il giudizi organisà da Dieu, en il tschiel, durant « milli onns ». Il
« reginavel » da « milli onns » annunzià n’è betg auter co in « reginavel » d’activitad da
derschader ed è limità a quests « milli onns ». Entrads en l’eternitad ils elegids n’han betg da
temair u da patir « la segunda mort », damai ch’al contrari, els èn quels che la fan patir als
morts malvargs giuditschads. E nus savain ch’ils culpabels religius èn ils pli gronds e pli
malvargs, crudels e mazzaders. Ils elegids derschaders ston determinar la lunghezza dal temp
da suffriment che mintga esser giuditschà sto provar en il process da sia destrucziun da « la
segunda mort », che n’ha nagut da far cun l’emprima mort terestra actuala. Perquai ch’è il
creatur divin che dat al fieu la furma da sia acziun destructiva. Il fieu è senza effect cunter ils
corps celestials e ils corps terestrs protegids da Dieu sco l’experientscha dals trais cumpogns
da Daniel mussa en Daniel 3. Per il giudizi final, il corp da la resurrecziun vegn a reagir en ina
moda differenta dal corp terestrer actual. En Marc 9:48, Jesus ans revela sia particularitad
dischond: « nua il verm na mora mai, e nua il fieu na s'stüzza mai ». Scu sco che ils anels dal
corp d’ina lombrica restan animads individualmain, il corp dals damnads vegn ad avair vita
enfin ses ultim atom. La sveltezza da lur consumaziun dependa uschia da la lunghezza dal
temp da suffriment decidì dals sants giuraders e da Gesu-Crist.
L'ultima cunfrontaziun
Vers 7: « Cur ch'ils milli ans vegnan cumplettads, Satan vegn relaschà da sia
praschun.»
A la fin dals « milli ans », per pauc temp, el va retruvar cumpagnia. Quai è il mument
da la segunda « resurrecziun» reservada als rebels terresters.
Verset 8 : « Ed el vegn ora per seducir las naziuns che èn als quatter chants da la
terra, Gog e Magog, per las rimnar per la guerra; lur dumber è sco la sablun dal mar. »
Questa cumpagnia è quella dals « naziuns » ressurrectads sin l’entira terra sco che
mussa la formula dals « quatter chauss da la terra » u quatter puncts cardinals che dan a
l’acziun in caracter universal. In tal rimnada n’ha nagut da cumparegliar, schebain ch’a nivel
da la strategia da guerra saja ina sumeglientscha cun il conflict da la Terza Guerra Mundiala
da la « sesta trombetta » d’Apo.9:13. Quai è questa comparaziun che maina Dieu a dar als
radunads dal giudizi final ils nums « Gog e Magog » menziunads originarmain en Ezé.38:2, e
avant quai en Gen.10:2 nua che « Magog » è il segund figl da Japhet; ma in pitschen detagl
revela l’aspect comparativ be da questa evocaziun, perquai ch’en Ezechie, Magog è il pajais
da Gog, ed el designescha la Russia che vegn a metter en acziun, durant la terza guerra
mundiala, il pli grond dumber da schuldads da tutta l’istorgia guerriera umana; quai che
justifiescha sia enorme expansiun e sia conquista svelta da las terras dal continent europeic
occidental.
L’Spirt ils cumparescha al « sablun dal mar » suttastgand uschia l’impurtanza dal
dumber da las victimas dal giudizi final. Quai è era in allusiun a lur suttamissiun al diavel e
ses agents umans revelada en Apo.12:18 u 13:1 (suainter la versiun biblica) : discurrind dal
« dragun » nus legin : « Ed el è sa stà sin la riva da la mar. »
Rebel incorregibel, Satan s'impaisa danovamain da pudair batter l'armada da Dieu ed el
seduscha ils auters condannads cun als persvader da s'engaschar en in cumbat cunter Dieu e
ses elets.
Vers 9: « E els èn sa stuschads sin la surfatscha da la terra, ed els han investì il champ
dals sants e la citad amada. Ma in fieu è daventà giu dal tschiel, e ils ha consumà. » Ma ina
conquista da terren na vul dir nagut pli sche ins na po betg cuzzar l'adversari perquai ch'el è
daventà intatgabel; sco ils cumpogns da Daniel, na pon nì il fieu nì auter causar donn ad els. E
al cuntrari, «il fieu dal tschiel » ils colpschan fin en « il champ dals sogns » sin effect n'ha
nagin. Ma quest fieu « devora » ils inimis da Dieu e da ses elets. En Zacharias 14, l'Spirt
profetizescha las duas guerras separadas dals « milli onns ». Quella che preceda e
s'ademplescha tras la « sesta trombetta » vegn preschentada en ils versets 1 fin 3, la suita
concerna la segunda guerra manada a l'ura dal giudizi final, e suenter el, l'orden universal
stabilì sin la nova terra. Al verset 4, la profezia evoca la descendida sin la terra dal Christus e
da ses elets en quests terms: « Ses peis vegnan a posar quel di sin il munt dals uliviers, ch’è
visavi da Jerusalem, dal maun da l’ost; il munt dals uliviers sa sparta per mez, vers ost e vers
vest, e sa furma ina val profundissima: ina mesadad dal munt sa retra vers nord ed ina
mesadad vers sid. » Il champ dals sants dal giudizi final è uschè identifitgà e localisà.
Remartgain bain ch’è be alla fin dals « milli onns » celestials che las « peis » da Gesu « sa
posaran » sin la terra, « sin la muntogna dals uliviers che è visavi da Jerusalem, dal vart da
l’ost ». Mal interpità, quest vers ha existenza a la cretta errata dal regin terrestar da Gesu-
Crist durant il « milleni ».
Vers 10: « E il diavel, che als ha seducids, è vegnì schitschà en la tana da fieu e da
sulfur, nua ch’èn la bestia e il fals profet. E els vegnan a vegnir tormentads di e notg, en ils
tschientaners dals tschientaners. »
L’ura è arrivada per metter en applicaziun il giudizi dals rebels religius revelà en
Apo.19:20. Conformamain a l’annunzia da quest verset, «il diavel, la bestia, e il fals profet »
èn insembel, « schliatschs vifs en la tana da fieu e sulfur » che resulta da l’acziun dal « fieu
dal tschiel » al qual s’augmenta il magma sotterran en fuschiun liberà tras las fracturas da la
crusta da la terra sin tutta la surfatscha dal planet. La terra prenda lura l’aspect dal « sulegl »
dal qual « il fieu » devora las carns dals rebels, els essend adoraturs (inconscients ma
culpabels) dal sulegl creà da Dieu. È en questa acziun che ils culpabels terresters e celestials
subeschan las « torments » da la « segonda mort » profetizà dapi Apo.9:5-6. Il sustegn
injustamain al fals di da repaus ha causà questa terribla fin. Per fortuna per ils condannads,
uschè lung ch'ella saja, la « segonda mort » ha era ina fin. E l'expressiun « en ils seculs dals
seculs » na s'applitgescha betg als « torments » els sezs mabain a las consequenzas
destructivas dal « fieu » che las provoca, perquai che quellas èn las consequenzas che vegnan
ad esser definitivas ed eternas.
Ils princips dal giudizi final
Vers 11: « Lura hai jau vis in grond tron alv, e quel che era sesent sin el. La terra ed il
tschiel èn fugids davant sia fatscha, e n'è betg pli stà chattà in lieu per els».
« Alv » da purezza perfetta, ses « gron trono » è l'immagin dal caracter perfetamain pur
e saint dal Dieu creatur da tut las vidas e chaussas. Sia perfecziun na po betg tolerar la
preschientscha da « la terra » sut ses aspect devastà e consumà che il giudizi final ha a
quel. Ultra da quai, ils malvagiants da tuttas originas essend stads destruids, il temp dals
simbols è passà e l'univers celestial e ses milliards da stailas n'han pli nagina raschun d'existir;
« il tschiel » da nossa dimensiun terestra e tut quai ch’ella cuntegna vegn uschia eliminà,
svanì en il nient. L’ura è per la vita eterna en in di etern.
Vers 12: « E jau hai vis ils morts, ils gronds e ils pitschens, che stevan avant il tron.
Cudeschs èn vegnids averts. Ed in auter cudesch è vegnì avert, quel ch’è il cudesch da la vita.
E ils morts èn vegnids giuditgads tenor lur ovras, suainter quai ch’era scrit en quests
cudeschs.»
Quests « morts » giuditgads sco culpabels èn vegnids resustads per il giudizi final.
Dieu na fa nagina excepziun da persuna, sia giusta sentenza tocca ils « gronds » e las
« pitschens », ils riches e ils povers ed els impona ina medema sort, la mort, per l'emprima
giada da lur vidas, egalitara.
Quests vers che suondan portan detagls davart l'acziun dal giudizi davos. Gia profetisà
en Dan.7:10, las « cudeschs » dals testimonis dals anguels èn « avèrts » e quests testimonis
invisibels han relevà las mancanzas ed ils crims commess dals condamnads e suenter il
giudizi da mintga cas dals elets e Jesus-Christ, in verdet final definitiv irrevocabel è vegnì
adoptà a l'unanimitad. A l'ura dal giudizi davos il verdet pronunzià vegn exequì.
Vers 13: « La mar ha rendì ils morts ch’eran en ella, la mort ed il lieu dals morts han
rendì ils morts ch’eran en els; e mintgin è vegnì giuditgà tenor sias ovras. »
Il principi definì en quest vers vala per las duas resurrecziuns. Ils « mort » sparan en
« mar » u sin la « terra »; quellas èn las duas pussaivladads designadas en quest vers.
Remartgain la furma « lieu dals morts » tras la quala, l’entitad « terra » vegn evocada. En
effet, quest num è giustifitgà, essend che Dieu ha declerà al uman peccader: « Ti es pulvra e
turnaràs a la pulvra» en Gen.3:19. Il « lieu dals morts » è uschia la « pulvra» da la « terra ».
La mort ha a savens consumà cun il fieu essers umans che n’èn betg « turnads a la pulvra »
tenor il ritus d’enterrar normal. Perquai, senza excluder quest cas, l’Spirt precisescha che « la
mort » sezza rendrà quels ch’ella ha colpì en tut las furmas pussaivlas; cumprenend la
disintegrazziun causada dal fieu nuclear che na lascha naginas traccias dad in corp uman entir
disintegrà.
Vers 14: «E la mort ed il lieu dals morts èn stads schliats en la tana dal fieu. Quai è la
segunda mort, la tana dal fieu.»
«La mort» era in principi absolutamain oppost a quel da la vita ed aveva per fin
d'eliminar creatiras, las qualas lur experientscha da vita era vegnida giuditgada e condannada
da Dieu. La vita ha mo il intent da preschentar a Dieu ina nova candidatura per sia selecziun
d'amics eterns. Cun questa selecziun essend succedida ed ils malvads essend destruids, «la
mort » e « la terra » « soggiorn dals morts » n’han pli nagina raschun d’esser. Ils principis
destructivs da questas duas chaussas èn els medems destruids da Dieu. Suenter « la tana dal
fieu », lieu è fatg a la vita ed a la glisch divina che illuminescha sias creatiras.
Vers 15: « Mintgin che na fu betg chattà scrit en il cudesch da la vita fu bittà en la
tana dal fieu. »
Quest verset al conferma, Dieu n’ha propi mità avant l’uman be dus chamins, dus
tschernidas, dus sorts, dus destins (Deu.30:19). Ils nums dals elegids èn enconuschs da Dieu
dapi la fundaziun dal mund u ancra pli lunsch, dapi la programmaziun da ses project per sa
dar per cumpagnia creatiras libras ed independentas. Questa tschernida al custescha terriblas
suffrientschas en in corp da charn, ma ses desideri d’amur essend pli grond che sia tema, el ha
lantschà ses project e ha enconuschì l’adempliment detaglà da nossa istorgia da la vita
celestiala e da la vita terrana. El ha savì che sia emprima creatura daventass in di ses inimì
mortal. Malgrà questa savida, el ha dat a quella tuttas sas chanzas da renunziar a ses project.
El saveva che la chaussa era impossibla, ma el ha laschà ch’ella s’ademplissia. Uschia el ha
enconuschì ils nums dals elegids, lur acziuns, la testimonianza da lur vita entira e als ha
manads vers el mintgin en ses temp ed epoca. Ina suletta chaussa è impossibla per Dieu: la
surpraisa.
El ha era er enconuschent ils nums da las multituds da creatiras umanas indifferentas,
rebellas, idolatras che il process da la reproducziun umana ha creà. La differenza dal giudizi
da Dieu revelada en Apo.19:19-20 s’applica per tuttas sias creatiras. Tschertas dad ellas main
culpablas vegnan mazzadas cun « il pled da Dieu » senza enconuscher « ils tourments dal fieu
da la segunda mort» che vegnan destinadas exclusivamain als culpabels religius cristians e
gidieus. Ma la segunda « resurrecziun » concerna tut las sias creatiras umanas naschidas sin la
terra ed anghelas creadas en ils tschiels, perquai che Dieu ha declerà en Rom.14:11 :
« Perquai ch'è scrit: Jeu viv, disch il Segner, mintga schanuglia s'engianterà avant mai, e
mintga lingu'ans darà gloria a Dieu ».
Apocalypse 21: la Nova Jerusalem glorifitgada simbolisada
Vers 1: « Lura hai vist jau in nov tschiel ed ina nova terra; perquai ch'il emprim
tschiel e l'emprima terra eran svanids, e la mar na era pli. »
L’Spirt ans fa partaschar ils sentiments ch’el ha cura da l’instauraziun dal nov urden
multidimensiunal suenter la fin dal 7ème milleni. Da quel mument, il temp na vegn betg pli
calculà, tut quai ch’exista entra en l’eternità senza fin. Tut è nov u pli precis renovà. « Il
tschiel e la terra » da l’epoca dal pèr han svanì, e simbol da la « mort », la « mar » na exista
pli. Sco Creator, Dieu ha mi l’aspect dal planet terra, fachend svanir tut quai che
represchentava in privel u in privel per ses abitants; uschia nagins oceans pli, naginas
muntognas cun pizs ruinus. Ella è daventada in grond jardin sco il emprim « Eden » nua che
tut è gloria e pasch; quai che vegn confermà en Apo.22.
Vers 2: « E jau hai vis descender dal tschiel, da Dieu, la citad santa, la nova
Jerusalem, preparada sco ina spusa che s'ha parada per ses spus. »
Questa nova recreaziun vegn a accoglier l'assembrada dals sants elets rediments da la
terra numnada en quest vers « citad santa », sco en Apo.11:2, « Nova Jerusalem », « la
spusa » da Gesu-Crist ses « spus ». Ella « descenda dal tschiel », dal reginavel da Dieu nua
ch'ella è entrada cun il return en gloria da ses Salvader. Ella è lura descendida sin terra ina
emprima giada a la fin dals « milli onns » dal giudizi celestial per il giudizi final. Suenter
quai, returnada en tschiel, ella ha spetgà che ils « nov tschiel e la nova terra » sajan pronts per
la retschaiver. Remartgain che il pled « tschiel» è al singular, perquai ch'el evoca l'unitad
perfetta, en opposiziun al plural, « tschiels », che suggeriva en Gen.1:1, la divisiun dals essers
celestials en dus champs adversaris.
Vers 3: « Ed jau hai udì dal tron ina ferma vusch che discheva: Qua è il tabernacel da
Dieu cun ils umens! El habitescha cun els, e els vegnan a ses pievel, e Dieu sez vegn a star
cun els.»
La « nova terra » accoglia in ospit da marcà, damai che « Dieu sez», bandunond ses
vegl tron celestial, vegn a stabilir ses nov tron sin la terra nua ch'el ha battì il diavel, il puchià
e la mort. « Il tabernacul da Dieu » designescha il corp celestial dal Dieu Gesu-Crist
« Micaël » (= che è sco Dieu). Ma è er il simbol da l'Assamblea dals elets sin la quala regia
l'Spirt da Gesu-Crist. « Tabernacul, tempel, sinagoga, baselgia », tuts quels terms èn simbols
dal pievel dals sants redimits avant d'esser edifizis construids dals umans; mintgin d'els marca
in stadi da l'avanzament dal project divin. E per emprim, « il tabernacul » designescha la
sortida d’Egipta dals Hebreics guidads e manads al desert da Dieu manifestà visibelmain tras
la nivula che descendiva sco ina colonna sin la tenda sacra. El era lura gia « cun ils umens »;
quai justifiescha l’utilisaziun da quest term en quest verset. Suandant il « tempel »
marquescha la construcziun en ferm dal « tabernacul »; ovra ordinada e realisada sut il retg
Salomon. En ebraic, exclusivamain, il pled « sinagoga » munta: assemblada. En Apo.2:9 e
3:9, l’Spirt dal Crist designescha la naziun giudaica rebellanta cun l’expressiun « sinagoga da
Satan ». Il pled ultim « baselgia » designescha l’assembla en grec (ecclésia); la lingua da la
diffusium da l’instrucziun cristiana da la Bibla. Jesus ha cumpareglià « siu chierp » cun il
« tempel » da « Gerusalem », e suainter Ef.5:23, l’Assembla, sia « Baselgia », è « siu
chierp »: « perche il um ei il schef da la dunna, sco Christus ei il schef da la Baselgia, che ei
siu chierp, e dal qual el ei il Salvader ». Ins sa regorda da la tristezza ch’ils apostels da Jesus
han provà cur ch’el als ha bandunà per ir en tschiel. Uschia, « miu um habitescha cun mei »
po dir l’Eletta en sia installaziun sin la « nova terra ». E’ in quest context che ils messadis
dals dudesch nums dals « dudisch tribus » dad Apo.7 pon exprimer l’allegria e la ventira
senza mesclada da lur victoria.
Vers 4: « El vegn a stizzar mintga larma da lur egls, e la mort na vegn pli ad esser, e
na vegn pli ad esser ni larmas, ni crits, ni dolur, perquei che las emprimas caussas ein idas.»
La colliaziun cun Apo.7:17 è confermada qua cun retschaiver la promissiun divina cun
la quala Apo.7 finescha: « El vegn a stgatschar mintga larma da lur egls ». Il remiedi cunter
las larmas è l’allegria e la gioia. Nus evochain l’ura en la quala las promissiuns da Dieu
vegnan mantegnidas e cumplitgadas. Guarda bain quest futur merveglius, perquai che davant
nus è il temp programà per « la mort, il lutt, ils crits, las dolurs » che na vegnan betg pli, be al
renovel da tuttas chaussas tras noss Dieu creatur sublim e merveglius. Jau precisesch che
questas chaussas terriblas na spariran betg avant il giudizi final che s’effectuescha alla fin dals
« milli onns ». Per ils elets, mo per els sulets, ils effects dal mal cessaran cun il return en
gloria dal Segner Dieu tutpussant.
Vers 5: « E quel ch’era ses sin il tron ha dit: Vuschsai, jau fas tuotas caussas novas.
Ed el ha dit: Scriva; perquai che questas pleds èn certs e vaira.»
Il Dieu creatur, en persuna, s’engascha cun promissa, ed el attestescha questa pleds
profetics: «Varda, jau fatsch tuot novas chaussas ». Inutil da tschertgar ina maletg en nossa
actualitad terrana per empruvar da sa far ina idea da quai che Dieu preparescha, perquai che
quai ch’è nov na po betg vegnir descrit. E fin là, Dieu nus ha be regurcaussas peniblas da
noss temp cun ans dir ch’ellas na vegnan betg pli en la «nova terra e il nov tschiel » che
conservan uschè lur misteri e sias surpresas. L’angel augmenta questa decleraziun: « perquai
che questas pleds sun certs e vairs ». L’appel da la grazia lantschà da Dieu en Jesus-Christ
pretenda ina fègn ferma per obtegnair la recompensa da las promissiuns divinas. Quai è in via
difficila che va cunter las normas dal mund. El pretenda in grond spiert da sacrifici, da
renunzia a sasez, en l’umiltad d’in sclav suttamess a ses Signur. Ils sforzs da Dieu per
rinforzar nossa confidenza èn pia bain giustifitgads: « la segirezza en la vardad revelada ed
exprimida » è la norma da la vaira fègn.
Vers 6: « Ed el am disch: Quai es fatg! Jau sun l'alpha e l'omega, il cumenzament e la
fin. A quel chi ha set jau dun da la funtauna da l'aua da la vita, gratuitamain».
Il Dieu creatur Gesu-Crist creescha « tut las chaussas novas ». « Quai es fatg!» ;
Ps.33:9 : « Perquai el di e la chaussa succeda; el comonda ed ella exista ». Sia pled creativ sa
cumplescha uschè che las pleds sortan da sia bucca. Dapi l’onn 30, davos nus, il program da
l’epoca cristiana revelà en Daniel ed Apocaliss sa cumplit fin en ils detagls pli pitschens. Dieu
ans propona da guardar anc en il futur ch’el ha preparà per ses elets; las chaussas annunziadas
sa cumpliran en la medema moda, en tuta segirezza. Jesus ans dis sco en Apo.1:8: « Jau sun
l'alpha ed l'omega, il cumenzament e la fin ». L’idea da « cumenzament e da fin » na ha betg
auter senn che en nossa experientscha dal puccà terren che vegn a finir cumplettamain tar la
« fin » dal settavel milleni suenter la destrucziun dals puccaders e da la mort. Als figls da Dieu
sparpagliads sin ina terra commerziala, Jesus offra, « gratuitamain », « da la funtauna da
l'aua da la vita ». El è sez, « la funtauna » da questa « aua da la vita » che simbolisescha la
vita eterna. Il don da Dieu è gratuit, questa precisiun condamnescha la vendita da las «
indulgenzas » catolicas romanas che designavan in perdun chattà cun daners tar la papat.
Vers 7: « Quai ch'ha victa survegn questas chaussas; jau vegn a esser ses Dieu, ed el
vegn a esser mes figl».
Ils elets da Dieu sun coierets da Jesus-Christ. En emprim, tras sia propria « victoria »,
Jesus ha « ertà » d’ina gloria regiala renconuschida da tuttas sias creatiras celestialas. Suenter
el, ses elets, era « vinciders », ma per sia « victoria », « ertaran quistas chaussas novas »
creadas spezialmain da Dieu per els. Jesus ha confermà sia divinitad a l’apostel Philippe, en
Gion 14:9 : « Gesu ha dit ad el: Ei è ussà ditg ch' jeu sun cun vus, e ti n'has betg enconuschiu,
Filippus! Quel ch' ha vis mei ha vis il Bab; co dis ti: Mussai ans il Bab?» L’uman messia s’ha
preschentà sco essend il « Bab etern », confermand uschia l’annunzia profetisada en Esa.9:6(u
5) che la concerneva. Jesus-Christus è uschia per ses elets, a medem temp, lur frar e lur Bab.
E els èn els medems ses frars e ses figls. Ma l’appel è individual, uschia l’Spirit di, sco a la fin
da las 7 epocas dal tema da las « Letras » : « à quel chi vaincha », « el vegnà miu figl ». La
victoria sin il puchiè è exigida per profitar dal status da « figl » dal Dieu vivent.
Verset 8: « Ma per ils pauros, ils increduls, ils abominabels, ils mazzaders, ils
impudics, ils maghers, ils idolaters e tuts ils manzegners, lur part vegn en la tana ardent da
fieu e da sulfur, quai ch’è la segunda mort.»
Quest criteris da caracter uman sa chattan en tut l’umanitad pagan, dentant, l’Spirt visa
qua ils fruits da la falsa religiun cristiana; la condamna da la religiun giudaica essend
claramain exprimada e revelada da Gesu en Apo.2:9 e 3:9.
Second Apo.19:20, « il lagun ardent da fieu e da sulfur » vegn, al giudizi final, ad
esser la part reservada a la « bestia e al fals profet » : la fe catholica e la fe protestanta. La
falsa religiun cristiana na è betg differenta da la falsa religiun giudaica. Ses valurs prioritarias
èn en cuntrari cun quellas da Dieu. Uschia, entant che ils Gidieus farisejs han reproschà als
discepels da Jesus da betg lavar ils mauns avant da magliar (Mat.15:2), Jesus n’als aveva mai
fatg quest reprosch ed el di lura, en Mat.15:17 fin 20: « Na chapais vus betg che tut quai che
entra en la bucca va en il venter, e lura vegn schlià en ils lieus secrets? Ma quai che sorta da
la bucca vegn dal cor, e quai è quai che smaladia l'uman. Perquai ch'è dal cor che vegnan las
malas pensadas, ils mazzaments, ils adulteris, las impudestias, ils furtins, ils fals testimonis,
las calumnias. Quaistas èn las chaussas che smaladían l'uman; ma magliar senza avair lavà
ils mauns, quai na smanatscha betg l’uman ». Medemamain, la religiun cristiana falsa
maschera ses puccaus cunter l’Spirt cun crititgar en emprima lingia ils puccaus da la charn.
Jesus ha sia opiniun cun dir als gidieus en Mat.21:3: « ils publicans e las prostitutas
vegnan avant vus en il reginavel dal tschiel »; evidentamain, sut condiziun che tuts sa pentian
e sa converteschan a Dieu ed a sia puritad. È a la religiun falsa che Jesus tracta da « guidants
orvs » ch’el reproscha en Mat.23:24, da « filtrar il mustg e engulir il chameel », u bain, da
« vesair la palì en l’egl dal proxim senza vesair la travi en il tes » suondont Luc 6:42 e
Mat.7:3 fin 5.
I dat pauca speranza per mintgin che sa reconoscha en l’entir cumplex da quests
criteris da persunalitad che Jesus enumerescha. Sche in sol correspunda a tia natira, stos ti
cumbatter cunter ella e surmuntar tes mancament. Il emprim cumbat da la cretta è cunter
sasez; e quai è l’adversitad la pli difficila da surmuntar.
En questa enumeraziun, privilegiand lur senn spiritual, Gesu-Crist, il grond giud divin,
menziuna las mancanzas reproschadas alla falsa cretta cristiana dal tip dal catolicissem papal
roman. En visar « ils paurs », el designescha quels che refusan da victorisar en lur cumbat da
la fe, perquai che sias promissiuns èn tuttas reservadas « a quel che vaincha ». Ma, i na dat
nagina victoria pussaivla per quel che refusa da cumbatter. Il « testimoni fidaivel » sto esser
curaius; exit il paur. « Senza la fe è impossibel d’esser agreabel a Dieu » (Héb.11:6); exit,
« l’incredul ». E la cretta che nun è conforma alla cretta da Jesus sco model da suandar, è
be incraidezza. « Las abominaziuns » èn odiadas da Dieu e restan ils fruits dals pagans; exit,
« l’abominabel ». Quai è in fatg imputà a « Babilonia la gronda, la mamma da las prostitutas
e da las abominaziuns da la terra » suainter Apo.17:4-5. « Las mazzaders » transgressan il
sisavel cumond; exit, « il mazzader ». L’assassinat è imputà alla cretta catolica ed alla cretta
protestanta dals « ipocrits » tenor Dan.11:34. Ils « impudics » pon midar lur cundotta e
surmuntar lur nausch, altriment; exit « l’impudic ». Ma « l’impudicitad » spirituala imputada a
la fe catholica cumparegliada cun ina « prostituta » als serra totalmain la porta dal tschiel.
Ultra da quai, Dieu condamna tar ella « l’impudicitad » che maina a « l’adulteri » spiritual: il
commerzi cun il diavel. « Ils maghers » èn ils preirs catholics ed ils protestants aderents dal
spiritissem demoniac; exit, « il magher » ; questa acziun è attribuida a « Babilonia la
gronda » en Apo.18:23. « Ils idolatras» designan era la fe catholica, sias idolas sculptadas
object d’adoren e pregheras ; exit, « l’idolatra ». E per ultim, Jesus cita « ils manzegns» che
han per bab spiritual « il diavel, manzegn e mazzader dal principi e bab da la manzegna »
tenor Gion 8:44 ; exit « il manzegn ».
Vers 9: « Lura in dals set anguels che tenevan las set scadinas plainas dals set ultims
flagels è vegnì e ha discurrì cun mai, dischond: Vai, jau ta muss la spusa, la dunna da
l’agnè. »
En quest vers, l’Spirit adressa in messadi d’incoragiamaint als elets che van traversar
victoriusamain il temp tragic e terribel dals « set ultims flagels » divins. Lur recompensa vegn
ad esser da vesair jau ta muss ») la gloria reservada als elets victorius che constitueschan e
represchentan, en questa ultima fase istorica da la terra dal pè, « la spusa, la dunna da
l’Agnè », Gesù-Crist.
Ils « set anghels che tegnevan las set scutellas plenas dals set ultims flagels » han
tschernì per object ils essers humans che correspundan als criteris da la falsa religiun cristiana
menziunads en il vers precedent. Quests « set ultims flagels » eran la part che Dieu darà prest
al camp decadì. El mussarà uss, en maletgs simbolics, la part che vegn als elets victorius. En
in simbolism che revela ils sentiments che Dieu ha per els, l’angel mussarà ils elets che
furman, ensemen, « la spusa da l’agnè ». En precisond, « la dunna da l’agnè », l’Spirt
conferma la scola dada en Efes 5:22 enfin 32. L’apostel Paul descriva ina relaziun ideal
tranter um e dunna che, hélas, vegn a sa realisar mo en la relaziun da l’Eletta cun Crist. E nus
stuain emprender a leger puspè il raquint da la Genesi a la glisch da questa lescha dada da
l’Spirt dal Dieu vivent, creatur da tutta la vita ed inventur genial da sias valurs perfectas. Il
pled « dunna » relie « la spusa », « l’Eletta » dal Crist a l’imagen da la « dunna »
preschentada en Apocalypse 12.
La descripziun generala da l’Eletta glorifitgada
Vers 10 : « E el m'ha transportà en spirt sin ina grond' e auta muntogna. E el m'ha
mussà la citad santa, Jerusalem, che descendiva dal tschiel da Dieu, cun la gloria da Dieu.»
En spirt, Gion è transportà al mument che Gesu-Crist e ses elets descendan dal tschiel
suenter il giudizi celestial dals «milli onns» dal settavel milleni. En Apoc.14:1, ils «144000»
adventists «siglids» dals «dudesch tribus» spirituals cristians eran mussads sin «la muntogna
da Sion ». Suenter ils « milli onns » la chosa profetisada s’ademplescha en la realitad da la
« nova terra ». Dapi il return da Jesus-Crist, ils elets han retschavì da Dieu in corp celestial
glorifitgà rendì etern. Els refletgeschan uschia « la gloria da Dieu ». Questa transformaziun è
annunziada da l’apostel Paul en 1 Cor.15:40 fin 44 : « I dat er era corps celestials e corps
terresters; ma auter è il splendur dals corps celestials, auter quel dals corps terresters. Auter
è il splendur dal sulegl, auter quel da la glina, ed auter quel dallas stailas; era ina staila
differescha en splendur dad in''autra staila. Uschia è era la resurrecziun dals morts. Il corp è
semnà corruptibel; el ressurgescha incorruptibel; el è semnà disprezzabel, el ressurgescha
glorius; el è semnà infirm, el ressurgescha plain da forza; el è semnà corp animal, el
ressurgescha corp spiritual. Sch''i dat in corp animal, i dat era in corp spiritual. ».
Vers 11 : « Sieu splendur era simpel a quel dad ina petra fitg preziusa, d''ina petra da
jaspe transparenta sco cristal. »
Menziunada en il vers precedent, « la gloria da Dieu » che la caracterisescha è
confermada damai che la « pitsch da jaspe » designescha era l''aspect da « Quel ch’è sesì sin il
tron » en Apo.4:3. Tranter ils dus vers, in constatescha ina differenza damai che en Apo.4, per
il context dal giudizi, questa « pitsch da jaspe » che simbolisescha Dieu ha era l’aspect d’ina
« sardonix ». Qua, il problem dal pchà essend stà schlià, l’Eletta sa preschenta en in aspect da
purezza perfetta « transparenta sco cristal ».
Vers 12 : « Ella aveva ina gronda ed auta mir. Ella aveva dudesch portas, e sin las
portas dudesch anghels, e nums scritgs, quels da las dudesch tribus dals figls d’Israel: »
L’imagen proposta dal Spiert da Jesus-Christ sa basa sin il simbolissem dal
« temple saint» spiritual menziunà en Ef.2:20 fin 22. : « Vus esch stats edificads sin il
fundament dals apostels e profets, Gesu Crist essend la crapa angulaira. En el tut l'edifizi,
bain coordinà, sa levescha per esser in temple saint en il Segner. En el vus esch era edificads
per esser ina abitaziun da Dieu en Spirt. ». Ma questa definiziun concernava be l’Eletta dal
temp apostolic. La « auta miraglia » illustrescha l’evoluziun da la cretta cristiana dal 30 fin il
1843; remartgain che fin a questa data, la norma da la vardad chapida ed instruida dals
apostels resta invariada. Perquai, il midar dal di da repaus stabilì il 321
vegn romper l’allianza santa patgada cun Dieu tras il saung da Jesus-Christ. Concernant ils
veraders destinatars da la Revelaziun da questa profezia, ils simbols che represchentan la fe
adventista, separada da Dieu dapi il 1843, èn represchentads tras « dudisch portas »,
« aviertas » avant ils elets da « Filadelfia » (Apoc.3:7) e « serradas » avant ils decaduts
« morts vivents » da « Sardes » (Apoc.3:1). Els « portan ils nums dals 12 tribus sigilladas cun
il sigil da Dieu » en Apoc.7.
Vers 13: « a l'ost trais portas, al nord trais portas, al mezdi trais portas e a l'occident
trais portas.»
Questa orientaziun dals «portas » als quatter puncts cardinals illustrescha ses caracter
universal; quai che condamna e renda illegitima la religiun che pretenda a l'universalissem
translatà tras la radica greca «katholikos» vul dir, «catolic». Uschia, dapi il 1843, per Dieu,
l'adventissem è lasulet religiun cristiana a la qual el ha confidà siu « Evangeli etern »
(Apoc.14:6) per ina missiun universala d’instrucziun da las populaziuns da la terra. Fora da la
vardad ch'el revela a sia Elletga spirituala enfin la fin dal mund, i na dat nagina salvaziun.
L’adventissem è naschì sut la furma dad in moviment da resvegl religius motivà tras
l’annunzia dal return da Jesus-Christ expectà, la emprima giada, per la primavaira 1843; e sto
mantegnair quest caracter enfin al ver return final da Jesus-Christ previst per la primavaira
2030. Perche in «moviment» è in’activitad en constante evoluziun, altriment n’è betg pli in
«moviment», mabain ina «instituziun bloccada» e morta, che privilegescha la tradiziun e il
formalissem religius; quai è tut quai che Dieu odia e condamna; ed ha gia condamnà tar ils
gidieus rebels, ils emprims increduls.
La descripziun detagliada en l'urden cronologic
Las basas da la cretta cristiana
Vers 14: « La muralla da la citad aveva dudesch fundamentas, e sin quels ils dudesch
nums dals dudesch apostels da l'agnè. »
Quest verset represchenta la cretta cristiana apostolica che cuvra, sco nus avain vis, il
period da temp tranter 30 e 1843, e cun l'instrucziun che è stada deformada da Roma en 321 e
538. La «auta muralla » è furmeda tras l’uniun seculara dals « pierras vivas » suainter 1
Pie.2:4-5 : « Approximai a el, pierra viva, refusada dals umans, ma tschernida e preziusa
avant Dieu; e vus sezs, scu pierras vivas, construì vus per furmar ina chasa spirituala, in
sacerdoci sant, per offrir victimas spiritualas, agreablas a Dieu tras Jesus Christ ».
Vers 15: « Quel che discurrava cun mai aveva per mesira ina canna d''aur, per
mesirar la citad, sias portas e sia mir.»
Qua, sco en Ap.11:1, è quaistium da «mesirar» vul dir, da far in giudizi davart la valur
da l''Eletta glorifitgada, davart l''epoca adventistica (las 12 portas), e davart la fe apostolica (il
fundament e la muralla). Sch'il « canna » dad Apo.11:1 era « simila a ina verga », instrument
da chastiment, en opposiziun absoluta, quel da quest verset è in « canna d’aur »; « l’aur »
essend il simbol da « la fe purifitgada tras la prova », tenor 1 Pie.1:7: « per che la prova da
vossa fe, pli pretiusa che l’aur passagier (che vegn dentant provà cun fieu), resultia en laud,
gloria ed onur, cura che Jesus Crist comparà ». La cretta è pia la mesira dal giudizi da Dieu.
Vers 16: « La citad aveva la furma d’in quadrat, e sia lunghezza era egala a sia
ladezza. El ha mesirà la citad cun il romer e chattà dudesch milli stadis; la lunghezza, la
ladezza e l’autezza eran egualas.»
Il « quadrat » è en surfatscha la furma ideala perfetta. Sa chatta en l’origin en l’aspect
dal « lieu saint dals saints » u « lieu fitg saint » dal tabernacul construì al temp da Moses. La
furma dal « quadrat » è la prova d’ina participaziun intelligenta, la natira na preschenta nagin
« quadrat » perfet. L’intelligientscha da Dieu cumpara en las dimensiuns dal sanctuari ebraic
ch’era furmà dad in alliniament da trais « quadrats ». Dus vegnivan utilisads per il « lieu
sant » ed il terz, per « il sant dals sants » u « lieu fitg sant », ch''era exclusivamain reservà per
la preschientscha da Dieu e perquai separà tras « in vel », maletg dal pchà che Gesù va expiar
en sia uras. Questas proporziuns dals trais terzs eran in maletg dals 6000 u trais giadas 2000
onns consacrads a la selecziun dals elets en il project da salvament concepì da Dieu. A la fin
da questa selecziun, ils elets retegnids èn uschia represchentads tras il « quadrat » dal « lieu
fitg sant » che profetizava la finam dal project da salvaziun; quest lieu spiritual daventond
accessibel pervia da la reconciliaziun effectuada tras l'allianza en Crist. E il « quadrat »
spiritual dal templ descrit ha uschia retschavì si fundament ils 3 d'avrigl 30, cur ch'il salvaziun
ha cumenzà cun la mort voluntaria expiatorica da nos Redemptor Jesus-Christ. L'imatg dal
« quadrat » na basta betg per perfecziunar questa definiziun da la vaira perfecziun, dal qual il
numer simbolic è il « trais ». Uschia, è quella d’in « cub » che vegn preschentada a nus.
Avend la medema mesira, en « longhezza, ladezza ed autezza », nus avain questa giada il
simbol « trais » da la perfetta perfecziun « cubica », da l’assembrada dals elets redents da
Gesu-Crist. En 2030, la construcziun da « la citad quadrada, (e memma cubica: « sia
autezza »), siu fundament e sias dudesch portas » vegnan finids. Cun attribuir ad ella ina
furma cubica, l’Spirit scumonda l’interpretaziun litterala da « citad » che blers fan ad ella.
Il numer mesirà, « 12000 stadi », ha la medema muntada sco las « 12000 sigillà »
d’Apo.7. Per regurdar : 5 + 7 x 1000 vul dir, uman (5) + Dieu (7) x en multitud (1000). Il pled
« stadi » suggerezia lur participaziun a la cursa, il but da la quala è « gudagnar il premi da la
vocaziun celestiala » tenor l’instrucziun da Paul en Fil.3:14: « jau cur vers il but, per
gudagnar il premi da la vocaziun celestiala da Dieu en Jesus Christ. »; ed en 1 Cor.9:24:
« Na savez-vus betg che quels che curran en il stadi curran tuts, mo be in remporta il premi?
Currai uschè che vus al remportai. » Ils elets victorius han currid ed han gudagnà il premi
concedì da Dieu en Jesus Crist.
Vers 17: « El ha mesirà la mir, e chattà 144 cubits, mesira d'uman, che era quella da
l'angel. »
Davos ils « cuas », mesiras engianadras, Dieu ans revela sia sentenzia e ans mussa
ch'èn entrà en la cumposiziun da l'Eletta be umans simbolisads cun la cifra «5» che han fatg
allianza cun Dieu, da la quala la cifra è «7». La summa da questas duas cifras dat «1che,
«al quadrat», dat il numer «144». La precisiun « mesira d’uman » conferma il giudizi
« d’umans » elets redents dal sang versà da Gesu-Crist. Il chiffra « 12 » è uschia preschent en
tut las fasa dal project da l’allianza santa conclut cun Dieu: 12 patriarchs ebreics, 12 apostels
da Gesu-Crist, e 12 tribus per represchentar la fe adventista instaurada dapi 1843-1844.
Vers 18: « La murraglia era construida en jaspe, e la citad era d’aur pur, simila a
vidri pur. »
Cun quests simbols, Dieu revela sia appreziaziun per la fe demonstrada da ses elets
tschernids enfin il 1843. Els avevan savens pauca glisch, ma lur testimoni vers Dieu,
compensava e l''empleniva d''amur. « L’aur pur ed il vitg pur » da quest verset illustreschan la
purezza da lur olmas. Els han savens renunzià a lur vita en num dalla confidanza ch''els han
mess en las promissiuns da Dieu reveladas tras Jesus-Christ. La confidanza messa en el na
vegn betg sbagliada, el als accoglierà sez a « la emprima resurrecziun », quella dals ver
« morts en Crist », en primavaira 2030.
Il fundament apostolic
Vers 19: « Ils fundaments dal mir da la citad eran adornads cun preziusas da mincha
sort: il emprim fundament era da jaspe, il secund da saphir, il terz da calcedonia, il quart da
smerald, »
Vers 20: « il tschintgavel da sardonyx, il sisavel da sardonix, il settavel da crisolit, il
otgavel da berill, il novavel da topas, il dieschavel da crisopras, il undeschavel da giacint, il
dudeschavel da ametist. »
Dieu enconuscha las pensadas dals essers umans e quai ch’els ressentan en admirond la
bellezza da las preziusas craps cura ch’ellas èn tagliadas u pulidas. Per acquistar questas
chaussas, tscherns spendan ina fortuna enfin da sa ruinar tant lur affecziun per ellas è gronda.
En la medema procedura, Dieu duvra quest ressentiment uman per exprimer ils sentiments
ch’el ha per ses bainvolids e benedids elets.
Quests differentas « pierras preziusas » nus mussan che ils elets n’èn betg clones
identics, perquai che mintga persuna ha sia atgna persunalitad, sin il plan fisic, evidentamain,
ma surtut sin il plan spiritual, al nivel da ses caracter. L’exempel dà dals « dudesch apostels »
da Jesus conferma questa pensada. Tranter Gion e Peder, tge differenza! Malgrà quai Jesus als
amava tuts dus cun e per lur differenza. La vaira ritgezza da la vita creada da Dieu sa chatta
en questas diversitads da persunalitad che han tuttas savì dar ad el il prim lieu en lur cor e lur
entira olma.
L’adventissem
Vers 21: « Las dudesch portas eran dudesch perlus; mintga porta era dad ina sola
perla. La plazza da la citad era d’aur pur, sco vaider transparent.»
Dapi il 1843, ils elets tschernids n’han betg demonstrad ina fe superiura a quella da
quels che ls han precedids en il giudizi dal Salvader Giuradi. Il simbol da «ina sola perla » è
dovieu a l’access da l’adventism benedì a la plena chapientscha dal project da la salvaziun
divina. Per Dieu, dapi il 1843, ils elets adventists selecziunads sa mussan degns da retschaiver
tutta sia glisch. Ma essend che quella vegn messa a disposiziun en creschientscha constanta,
be ils ultims adventists dissidents retschaivan la furma finala perfetta da las explicaziuns
profeticas. Quai che jau vögl dir, è che l’ultim adventist selecziunà na vegn ad avair ina valur
superiura als auters redents dal temp apostolic. La « perla » signalescha la fin dal project
salvader mess en moviment da Dieu. Ella reveglia ina experientscha specifica che consista da
restituir tuttas las vardads doctrinals deformadas ed attaccadas da la cretta catolica romana
papal e da la cretta protestanta crudada en l’apostasia. E per finir, ella ans reveglia l’immensa
impurtanza che Dieu dat a l’entrada en applicaziun dal decret da Daniel 8:14 en primavera
1843: « Fin a dus milli e trais tschient saira damaun e la sanetad vegn justifitgada ». « La
perla » è l’imagen da questa « sanetad justifitgada » che en cuntrast cun las autras preziusas
na sto betg esser tagliada per mussar sia bellezza. En quest context final l’assembla dals elets
santifitgads cumpara harmoniusa, « irreprensibel » tenor Apo.14:5, donnond a Dieu tutta la
gloria ch’el merita. Il sabbat profetic ed il settim milleni profetizà da quel sa uneschan e
s’adempleschan en tutta la perfecziun dal project da salvament concepì dal grond Dieu
creatur. Sia « perla da grond pretsch » da Matt.13:45-46 exprima tutta la splendur ch’el ha
vulì dar ad ella.
Las grondas midadas da la nova Jerusalem
L’Spirit precisa: « il lieu da la citad era d’aur pur, sco vaider transparent. » En
citond questa « lieu d’aur pur » vul dir, da fe pura, el suggereescha ina cumpareglia cun
quella da Paris che porta l’imagen dal puchià en retscheivend ils nums « Sodoma ed Egipta »
en Apo.11:8.
Vers 22: « Je n’hai betg visch in tempel en la citad; perquai ch’il Segner Dieu
tutpussant è ses tempel, uschia era l’agnè.»
Il temp dals simbols è passà, ils elets èn entrads en l’adempliment veritabel dal project
salvader divin. Uschia sco nus il concepain oz sin la terra, « il tempel » da la reunida na vegn
betg pli ad avair nagina utilitad. L’entrada en l’eternitad e la realitad renda nunutilas « las
umbras » che las prophetisavan tenor Col.2:16-17 : « Ch’insa nu giuditgescha uschè per
tschantschar u baiver, u per ina festa, ina nova glina u ils sabbats: quai era l’umbra las
chaussas che vegnan, ma il corp è en Christus ». Attenziun! En quest verset, la formula « dals
sabbats » concerna « ils sabbats » provocads da las festas religiusas e betg « il sabbat »
instaurà e santifitgà da Dieu sin il settem di dapi la creaziun dal mund. Usche sco l’emprima
vegnida dal Christ ha rendì nunutilas las festas che l’han profetisà en l’antica allianza,
l’entrada en l’eternità vegn a render superflus ils simbols terrens e permetterà als elets da
vesair, da udir e da suandar l’Agnè, vul dir Gesu-Christ, il ver « tempel » divin che vegn ad
esser, eternamain, l’expressiun visibla da l’Spirt creatur.
Vers 23: « La citad na dovra nagin sulagl e nagina glina per l’illuminar; perquai che
la gloria da Dieu l’illuminescha, e l’agnè è si flom.»
En l’eternità divina, ils elets vivan en ina glisch permanenta senza funtauna da glisch
sco noss sulegl actual, il qual exista mo pervia da l’alternanza « di e notg »; « notg u stgir »
giustifitgadas pervia dal puchià. Il puchià schlià e svanì, resta mo plaz per « la glisch » che
Dieu aveva declerà « bun » en Gen.1:4.
L’Spirt da Dieu resta invisibel e Gesu-Crist es l’aspect sut il qual sias creatiras pon al
vesair. Quai es per quai ch’el vegn preschentà sco « il fladè » dal Dieu invisibel.
Ma l’interpretaziun spirituala revela in grond midad. Entras en tschiel, ils elets vegnan
directamain instruids da Gesu, els na dovran alura pli il « sulegl », simbol da la nova allianza,
ni da la « glina » simbol da l’allianza veglia giudaica ; tuts dus essend, suainter Apo.11:3, en
Scrittira, ils « dus testimonis » biblics da Dieu, utilisabels per illuminar ils umens en lur
scuverta e lur chapientscha da ses project salvader. En resumà, ils elegids na vegnan betg pli
ad avair basegn da la Bibla sacra.
Vers 24: « Las naziuns vegnan a caminar a sia glisch, ed ils retgs da la terra portan
lur gloria là. »
« Las naziuns » pertutgadas èn las « naziuns » celestialas u daventadas celestialas. La
« nova terra » essend daventada, era, il nov reginavel da Dieu, è che mintga creatira
viventa po chattar il Dieu creatur. « Ils retgs da la terra » che furman ils elegids van « portar
la gloria » da lur purezza d’olma en questa vita eterna installada sin la « nova terra ». Questa
expressiun « rets da la terra » che tschenta il pli savens, pegiurativamain, las autoritads
terranas rebellas, designescha, en ina moda subtila, ils elegids en Apo.4:4 e 20:4 nua ch'els
vegnan preschentads « sedi » sin « trons ». Medemamain, nus legin en Apo.5:10 : « ti has fatg
dad els in reginavel e sacerdots per noss Diu, e els regnaran sin la terra ».
Vers 25: « Sias portas na sa serran betg di, perquà là na vegn nagina notg. »
Il messadi metta en evidencia la dispariziun da l’insicurezza actuala. La pasch e la
segirezza vegnan a esser perfettas en la glisch dad in di etern senza fin. En l’istorgia da la vita,
l’imagin da las stgirezzas è vegnida creada sulettamain sin la terra pervi da la cumbat che duai
opponer la « glisch » divina als « stgir » dal champ dal diavel.
Vers 26 : « Là vegn manada la gloria e l’onur da las naziuns. »
Durant 6000 onns ils umans sa organisads en tribus, en pievels ed en naziuns. En
l’epoca cristiana, en l’Occident, ils pievels han midad lur reginavels en naziuns ed ils elets
cristians èn vegnids tschernids tranter els pervia da « la gloria e l’onur » ch’els han rendieu a
Dieu, en Jesus-Christ.
Vers 27 : « I na vegn nagut contaminà en ella, ni nagin che sa deditgescha a
l’abominaziun ed a la mendatscha; mo quels ch’èn scritgs en il cudesch da vita da l’agnè ».
Dieu conferma, la salvaziun è ina gronda exigenza da sia vart. Mo las olmas
perfettamain puras, che testimonieschan l’amur per la vardad divina, pon vegnir tschernidas
per obtegnair la vita eterna. Anc ina giada, l’Spirt renova siu refus dal « sutgì » che
designescha la cretta protestanta decadida en il messadi da « Sardes » en Apo.3:4, e la cretta
catolica da la quala l’adept « sa deditgescha a l’abominaziun ed a la mendatscha » religius e
civils. Perquai, quels che na apartegnan betg a Dieu sa laschan manipular dal diavel e ses
demunis.
Ina giada dapli, l’Spirt ans regorda, las surpresas èn reservadas als umans perquai che
Dieu, el, enconuscha dapi la fundaziun dal mund ils nums da ses elets perquai ch’els « èn
scritgs en ses cudesch da vita ». E precisond « en il cudesch da vita da l’agnè », Dieu excluda
mintga religiun betg cristiana da ses project da salidezza. Avend revelà en sia Apocalipsa
l’exclusiun da las falsas religiuns cristianas, il camin da la salidezza cumpara era « stretg e
stretg » sco Jesus l’ha declerà en Mat.7:13-14 : « Entrez per la porta stretga. Perquè lada è la
porta, spazius è il camin che mainan a la perdiziun, ed i dat blers che entran per là.
Ma stretga è la porta, strett il camin che maina a la vita, ed i dat paucs che chattan quels ».
Apocalypse 22: Il di senza fin da l’eternità
La perfecziun dal temp terren da la selecziun divina è finida cun Apo.21: 7 x 3. Il
numer 22 marca paradoxalmain in cumenzament d’istorgia malgrà ch’el furmia, en quest
cudesch, siu epilog. Quest renouvè, che concerna « tut » suainter Dieu, è collià cun la « nova
terra e al nov tschiel », tuts dus, eternals.
Vers 1 : « Ed el am ha mussà in flum d’aua da la vita, cler sco cristal, che sortiva dal
tron da Dieu e da l’agnè.»
En questa sublime imatg vivifitganta da frestga, l’Spirt ans regorda che l’assembla dals
elets daventada eterna, represchentada dal « flum d’aua da la vita », è ina creaziun, in’ovra da
Dieu recreada spiritualmain en Crist, da la quala la preschientscha visibla è suggerida da ses
« tron»; e quai, tras il sacrifici da « l’agnè », Gesu-Crist; l’eternità essend il frut da la nova
naschientscha che quest sacrifici ha producì tar ils elets.
«Il flum » è in scorriment d’aua dolcza cun in grond debit. El represchenta la vita che,
sco el, è en activitad constanta. L’aua dolcza cumpona il 75 % da nos corp uman terren; quai
mussa quant indispensabla che l’aua dolcza è per nus, ed è perquai che Dieu comparescha sia
plaid, medemamain indispensabel per obtegnair la vita eterna, cun « ina funtauna da las auas
da la vita » suainter Apo.7:17, essend el sez questa « source d’eau vive » suainter Jer.2:13. En
sia Revelaziun, nus avain vis en Apo.17:15 che las « auas » simboliseschan « pövels » ; qua,
il « flum » è in simbol dals elets redents daventads eterns.
Vers 2 : « En mesadad da la plazza da la citad e sin las duas rivas dal flum, i aveva in
arbur da vita, che produaiva dudesch giadas fritgs, rendent ses fritgs mintga mais, e cun fegls
che servivan per la sanaziun da las naziuns. »
En questa segunda maletga, Gesu-Crist, « l’alb da vita » sa chatta « en mesad » da sia
assemblada d’elets regrupads enturn el sin « il lieu » dal radun. El è « en mesad » dad els ma
er sin lur varts, represchentads tras ils « duas rivas dal flum ». Perquai ch’il Spiert divin da
Gesu-Crist è omnipresent; present dapertut e en tuts. Il frutg da quest « alb » è « la vita » che
vegn renovada, adina puspè, perquai ch’« siu früt » vegn obtegnì en mintga « 12 mais » da
nossa atgna onn terestra. Quai è in’autra bella maletg da la vita eterna ed in regurdar ch’ella
vegn mantegnida eterna tras la voluntad da Dieu.
Jesus ha savens cumpareglià l’uman cun « dals arbul » fruttivs che « sa giuditgescha a
lur fruits ». El s’è attribuì sez, dal principi en Gen.2:9, l’imagen simbolica dad in « arbul da
vita ». Or ils utschels han per « vestgadira », la parada da lur « feglias ». Per Jesus, ses
« vestgadira » simbolisescha sias ovras giustas e uschia sias redempziun dals puccaus da ses
elets che gli duain lur salüt. Uschia sco las « feglias » dals « arbuls » cureschan malsognas,
las ovras giustas realisadas da Jesus-Christ « sanaschan » la malsogna mortala dal pchà
originel eredità dals elets dapi Adam ed Eva che avevan duvrà « feglias » d’arbuls per cuvrir
lur nuditad fisica e spirituala scuverta tras l’experientscha dal pchà.
Verset 3 : « I na vegnà plü anatema. Il tron da Dieu e da l’agnel vegn a star en la
citad; ses serviturs al serviran e vesan sia fatscha,»
A partir da quest verset, l’Spirit sa exprima al futur, donnant a ses messadi il senn d’in
animaziun per ils elets che ston anc combatter il mal e sias consequenzas enfin il return dal
Christ e lur levada da la terra dal puchià.
Quai è « l’anatema », la maledicziun dal puchià commess dad Eva ed Adam, che
aveva rendì Dieu invisibel per ils regards umans. La creaziun da l’Israel da l’antica allianza
n’aveva nagut midà, perquai che il puchià rendeva ancra Dieu invisibel. El stueva ancra sa
zuppar sut l’aspect dad ina nivlada da di ch’era flammanta da notg. Il lieu saintissim dal
sanctuari era exclusivamain reservà ad el, sut paina da mort per in cuntravenient. Ma questas
cundiziuns terranas n’existan pli. Sin la nova terra, Dieu è visibel per tuts ses serviturs, quai
che sarà lur servetsch resta ancra in misteri, ma els avran contact cun el sco che ils apostels
eran en contact cun Jesus-Christus e discurrivan cun el; fatscha a fatscha.
Vers 4 : « e ses num vegn a star sin lur frunts. »
Il num da Dieu furma il ver « sigl dal Dieu vivent ». Il repaus dal sabbat n’è betg auter
che « il segn » exteriur. Perquai che il « num » da Dieu designescha ses caracter che el
simbolisescha cun las fatschas dals « quatter animals » : « il liun, il vadretg, l'uman, e l'evla»
che illustreschan perfetgamain ils contrasts harmonius dal caracter da Dieu : regal e ferm, ma
pront al sacrifici, aspect uman, ma natira celestiala. Las pleds da Jesus èn sa cumplit; quels
che sa resguardan sa radunan. Uschia, quels che parteschan las valurs divinas èn vegnids
tschernids da Dieu per la vita eterna e els èn radunads tar el. Il « fronza » abitescha il tscharvè
da l’uman, il center motor da sia pensada e da sia persunalitad. E quest tscharvè animà
studegia, refletta e el approva u refusa la norma da la vardad che Dieu gli preschenta per al
salvar. Ils tscharvè dals elegids han amà la demonstratiun d’amur organisada da Dieu en
Jesus-Christ ed els han cumbattì, tenor las reglas fixadas, per victorisar il mal cun sia agid, per
obtegnair il dretg da viver tar el.
Finalmain, tuts quels che partageschan il caracter da Dieu revelà da Jesus-Christ sa
chattan tar el per al servir eternamain. La preschientscha dal « num » da Dieu « scrit sin lur
fronts » explitgescha lur victoria; e quai, spezialmain, en l'ultima prova da fei adventista en la
quala, ils umans han stuì tscherner d'inscriver sin « lur frunt », « il num da Dieu » u quel da la
« bestia » rebel.
Vers 5: « I na vegn nagina notg pli; e els na dovran nagina glisch ni lüm, perquai ch’il
Segner Dieu als illuminarà. E els regnaràn en ils seculs dals seculs. »
Suondont Gen.1:5, davos il pled « notg » sa chatta il pled « stgiranza » simbol dal
puchià e dal mal. La « lampa » designescha la Bibla, la sancla plaid scrit da Dieu che revela la
norma da « sia glisch », quella dal bain e dal bun. Ella na vegn betg pli ad esser utilisada, ils
elets han access directamain a ses inspiratur divin, ma ella conserva actualmain, sin la terra
dal puccau, ses roll « illuminond » indispensabel che manescha, sulet, a la vita eterna.
Vers 6 : « Ed el ha dit a mai : Questas pleds èn segirs e vairs ; ed il Segner, il Dieu
dals spierts dals profets, ha tramess ses anghel per mussar a ses serviturs quai che sto
avvenir spertamain ».
Per la segunda giada, nus chattain questa affirmaziun divina: « Quests pleds èn segirs e
vairs ». Dieu sa sforscha da conventscher il lectur da la profezia, perquai ch’sia vita eterna è
en giu dals sieus tschernidas. En vista da sias affirmaziuns divinas, l’esser uman è condiziunà
dals tschintg sens ch’il Creatur ha dat ad el. Las tentaziuns èn numerusas ed efficazas per
l’allontanar da la spiritualitad. L’insistenza da Dieu sa justifiescha pia enteirament. Il privel
per las olmas è real ed omnipresent.
Igl è da modernar nossa lectura da quest verset che preschenta in caracter literal rar en
questa profezia. I na dat en quest verset nagin simbol, mo l’affirmaziun che Dieu è l’inspiratur
dals profets che han scrit ils cudeschs da la Bibla e che en l’ultima revelaziun, el ha tramess «
Gabriel » tar Gion, per ch’el al revelescha en maletg quai che, il 2020, duai succeder
« spertamain », u è gia sa cumplit, en gronda part. Ma tranter il 2020 ed il 2030, la pli terribla
dallas epocas sto vegnir traversada; tempests terribels marcads da la mort, la destrucziun
nucleara e las terriblas « set ultims flagels da l’ira da Dieu » ; l’uman e la natira vegnan a
patir terriblamain enfin cha dispara.
Vers 7 : « E varda, jau vegn spertamain. Beà quel che tegna las pleds da la profezia
da quest cudesch! »
Il return da Gesu è annunzià per la primavaira 2030. La beada è per nus, en la mesira
che nus « guardain », fin a la fin, « las pleds da la profezia da quest cudesch » Apocalypse.
L’adverbi « spert » definescha l’appariziun subita dal Crist a l’ura da sia returnada,
perquai ch’il temp, el, s’scurra regularmain senza acceleraziun u ritard. Dapi Daniel 8:19,
Dieu ans regorda : « i dat in temp fixà per la fin » : « Lura el am diç: Eu vegn a t'insegner,
quai che succedrà al termin da l'ira, perquai ch'i dat in temp fixà per la fin ». Ella na po betg
avair lieu avant la fin da las 6000 onns programadas da Dieu per sia selecziun d’elets, vul dir,
il prim di da primavera avant il 3 d’avrigl 2030.
Vers 8: « Jeu sun Gion, che hai udì e vis quistas chaussas. E cur ch'eu hai udì e vis,
sun jeu crudà als peis da l'angel che am las mussava, per l'adorar ma prosternar avant el. »
Per la segunda giada, l’Spirt vegn a nus cun sia avertiment. En ils texts grecs originals
il verb «proskunéo» sa tradir cun «s’inclinar davant». Il verb «adorar» è ina ereditad da la
versiun latina numnada «Vulgata». Senza che nus ans rendan quint, questa mala traduziun ha
preparà la via per bandunar la prosternaziun fisica en la pratica religiusa dal cristianissem
apostat fin al punct da pregar «en pe», causa dad in’autra falsa traduziun dal verb grec
«istémi», en Marc 11:25. En il text, sia furma «stékété» ha il senn da «rester ferm u
perseverar», ma la traduziun Oltramare reprendida en la versiun L.Segond, l’ha traduì en
«stasis» che signifitgescha literalmain «en pe». Ina falsa traduziun da la Bibla legitimescha
uschia, enganusamain, ina actitad indigna, arroganta ed offensiva envers il grond Dieu
creatur, l’Onnipotent, da vart da glieud che perda il senn dal ver sacrà. E quai n’è betg l’unic
… Perquai nossa actitad envers las traduziuns biblicas sto esser suspetga e prudenta, quai tant
pli che en Apo.9:11, Dieu revela l’utilisaziun «destructur» (Abaddon-Apollyon), da la Bibla
scritta « en ebraic ed en grec ». La vardet na sa chatta mo en ils texts originals, conservads en
ebraic ma sparits e remplazzads per ils texts grecs da la nova allianza. E là, i sto vegnir
renconuschì, l’uraziun « en pe » è apparsa tar ils cretants protestants, visada tras las pleds
divins da la « 5ème trombetta ». Perquai, paradoxalmain, l’uraziun sin schanuglias è sa
mantegnida pli lung tar ils catolics, ma na stu ins sa surstar, perquai ch’è en questa religiun
catolica ch’il diavel man’a ses aderents e victimas da s’inclinar avant las imagias tagliadas
scumandadas dal secund dals diesch cumonds da Dieu; cumond che ils catolics ignoran,
damai ch’en la versiun romana, el è stà supprimì e remplazzà.
Vers 9 : « Ma el m’ha dit: Gvarda da far quai! Jau sun tes cumpogn da servetsch, e
quel da tes frars ils profets, e da quels che tegnan las pleds da quest cudesch.Adora Davant
Dieu prosternescha tai.»
La culpa commessa da Gion è proposta da Dieu sco ina avertiment adressà a ses elets:
«fai attenziun da betg crudar en l’idolatria!» quai che constituescha la culpa principala da las
religiuns cristianas regetadas da Dieu en Jesus-Christ. El organisescha questa scena en la
medema moda ch’el ha organisà sia ultima lescha en ordinond a ses apostels da prender lur
armas per l’ura da sia arrestaziun. Al mument giust, el ha interdit dad utilisar quellas. La
lescha era data e discheva: «Güarda da far quai ». En quest vers, Gion retschaiva
l’explicaziun : « Jau sun tes cumpagn da servetsch ». Ils « aunghels », dals quals « Gabriel »,
èn, sco ils umans, creatiras dal Dieu creatur che ha scumandà en il segund da ses diesch
cumonds da s’inclinar avant sias creatiras, avant imatgs tagliads u imatgs pintgads; tuttas las
furmas che l’idol po prender. Ins po uschia trair lescha da quest vers cun observar ils
comportaments opposts dals anghels. Qua Gabriel, la creatira celestiala la pli digna suenter
Micaël, scumonda da s’inclinar avant el. Da l’autra vart, Satan, en sias appariziuns
seducantas, sut ils trats da la « Vergina », pretenda ch’ins al erigescha monuments e lieus da
cult per l’adurar e servir… la mascra luminozza da las teniebras croda.
L’aunghel precisescha anc « e quel da tes frars, ils profets e da quels che tegnan las
pleds da quest cudesch ». Tranter questa frasa e quella d’Apo.1:3 sa chatta la differenza
pervia dal temp passà tranter l’entschatta da l’epoca dal decriptadi, 1980, e quella da la
versiun actuala dal 2020. Tranter questas duas datas, « quai che legia » ha fat partagiar ad
auters uffants da Dieu la glisch decriptada ed els sun entrads a lur turn en l’ovra dals
« profets ». Questa multiplicaziun permetta anc ad in pli grond dumber d’auters clamads
d’arrivar a l’elecziun en udind la vardat revelada, e en la mettend en pratica concretamain.
Vers 10: « E el am ha dit: Na sigillar betg las pleds da la profezia da quest cudesch.
Perquai ch'il temp es vischin.»
Il messadi è engianaivel, perquai ch'el s'adressa a Gion, che Dieu ha transportà a nossa
epoca finala dal cumenzament dal cudesch, suondant Apoc.1:10. Uschia, nus stuain chapir
ch'il cumond da betg sigillar las pleds dal cudesch è adressà directamain a mai al temp cura
che il cudesch è entièremaint desigillà; el daventa alura il «cudeschin pitschen avert »
d’Apo.10:5. E cur ch’el è « avert » cun l’agid e l’autorisaziun da Dieu, na sa tracta pli da
serrar el cun « sigills ». E quai, « perche il temp è datiers »; en primavera 2021, restan 9 onns
avant il return glorius dal Segner Dieu Gesu-Crist.
Tuttina, l’emprima avertura dal « pitschen cudesch » ha cumenzà suenter il decret da
Dan.8:14 vul dir, suenter 1843 e 1844; perche la chapientscha impurtanta dal tema da l’ultima
prova da fei adventista è stada pussibla grazia a las revelaziuns dadas directamain da Gesu-
Crist sez, u da ses anghel, a nossa sora Ellen.G.White, durant ses ministeri.
Vers 11: « Que quel chi è injust resta ancra injust, que quel chi è suts-chà s’ensuts-
chia ancra; e que il giust pratitgescha ancra la giustia, e que quel chi è saint sa santifitgescha
ancra. »
En emprima lectura, quest vers conferma l’entrada en applicaziun dal decret da
Dan.8:14. La separaziun dals adventists tschernids da Dieu tranter 1843 e 1844 conferma il
messadi da « Sardes » nua ch’i sa chatta ils protestants « vivs » ma « morts» e « sguitschads »
spiritualmain, e ils pioniers adventists « digns da la blancur » numnà en quest verset « giustia
e santificaziun ». Ma l’avertura dal « pitschen cudesch » è progressiva sco « il sentier dal gist
che va creschend sco la glisch dal di, dapi l'alva fin a ses zenit ». E ils pioniers adventists na
savevan betg ch’ina prova da cretta als avess da criblar tranter il 1991 ed il 1994 sco l’studida
da la « 5aveltrombetta » ans ha revelà. Uschia autras lecturas da quest verset daventan
pussaivlas.
Il temp dal sigill è per finir, uschia che nus legin en Apo.7:3: «Nu far nagut a la terra,
ni a la mar, ni als arbs, enfin che nus avain segnà cun il sigil il frunt dals serviturs da noss
Dieu.» Nua sto ins plazzar l'autorisaziun da far donn a la terra, a la mar ed als utschels? Dusas
pussaivladads existan. Avant la «sesta trombetta » u avant las « set ultims flagels » ? La
« sesta trombetta » furmond in sest chastiment d’avertiment dat da Dieu als pchaders
terresters, a mi para logic en quest cas, da retgnair la segunda pussaivladad. Perquai las « set
ultims flagels da l’ira da Dieu » han efectivamain per objectiv, « la terra » protestanta e « la
mar » catolica. Considerain che las destrucziuns effectuadas da la « sesta trombetta »
n’impedeschan betg, mabain favuriseschan la conversiun dals elets clamads rediments tras il
saung da Jesus-Christ.
Quai è pia, suenter la « sesta trombetta » e gist avant ils « set ultims flagells », ed a
l’ura da l’interrupziun dal sigillar che marca la fin dal temp da grazia collectiva ed
individuala, che nus pudain anc posar las pleds da quest verset: « Que quel chi è injust resta
ancra injust, que quel chi è contaminà sa contamina ancra; e que il giust pratitgescha ancra
la giustia, e que quel chi è saint sa santifitgescha ancra. » Mintga persuna po constatar qua la
maniera co l’Spirt confermescha en quest vers la buna translaziun ch’jau hai preschentà per il
vers fundamental « adventist » che è Daniel 8:14: « la santezza vegn justifitgada ». Ils
pleds « giustiae saint » vegnan fermamain accentuads e uschia confermads da Dieu. Quest
messadi anticipa pia l’ura da la fin dal temp da grazia, ma in’autra explicaziun è la suandanta.
Arrivond alla fin dal cudesch, l’Spirt prenda en mira il temp nua il cudesch decifrà
cumplettamain daventa il « pitschen cudesch avert » e a partir da quel mument, sia
l’acceptaziun sia il refus van a far la differenza tranter « quel chi è giust e quel chi sa
contamina » e noss Signur invita « il sant da sa santifichar anc ». Je fastèg anc ina giada che
la « smunschida » era attribuida al Protestantissem en il messadi da « Sardes ». L’Spirt visa
cun sias pledadas quest protestantissem e l’adventissem institziunal che partaescha sia
maledicziun dapi il 1994, data cura ch’el è s’unì cun el en l’allianza ecumenica. L’acceptaziun
dal messadi decifrà da quest cudesch va uschia « ina giada, ma l'ultima, far la differenza
tranter quel che serva a Dieu e quel che na'l serva betg » suand Mal.3:18.
Je resumescha pia las leschas da quest verset. En emprim, el conferma la separaziun
adventista dal protestantissem tranter il 1843 ed il 1844. En segunda lectura, el s'applitga
cunter l'adventissem uffizial che returna en l'allianza protestanta ed ecumenica suenter il
1994. E je propon ina terza lectura che s'applitgherà alla fin dal temp da grazia il 2029 avant il
return da Jesus-Christ fixà per l'entschatta da la primavaira che vegn avant il 3 d'avrigl da la
Pasqua 2030.
I nus resta suenter questas explicaschuns da chapir che la causa da la caduta da
l’adventissem instituziunal, che al maina ad esser « vomi » da Gesu-Crist en siu messadi
adressà a Laodicea, è plitost betg il refus da crair a sia returnada per il 1994, che il refus da
prender en consideraziun la glisch ch’è vegnida per illuminar la varda translaziun da Daniel
8:14; ina glisch demonstrada d’ina moda incontestabla dal text biblic ebraic original sez.
Quest puchià na pudeva betg esser auter che condannà dal Dieu da giustia che na tegna betg il
culpabel per innozaint.
Vers 12 : « Vuscha, eu vegn spert, e mia retribuziun è cun mai, per render a mintgin
tenor sia ovra ».
En 9 onns, Jesus vegn a returnar en ina gloria divina indescriptibla. En Apo.16 fin 20,
Dieu ans ha revelà la natira da la part da sia retribuziun reservada als rebels pecaders catolics,
protestants ed adventists injusts ed intolerants. El ans ha era preschentà la part reservada per
ses elets adventists ch’èn restads fidaivels che honoreschan sia plaid profetic e siu sonch
sabbat dal settem di, en Apo.7, 14, 21 e 22. « La retribuziun » va « render a mintgin tenor
quai ch’è sia ovra », quai lascha pauc spazi als culpabels per sa giustifitgar als egls dal Crist.
Las pleds d’auto-giustifitgaziun daventan inutilas perquai ch’alura è memia tard per
transformar las sbagls dals tscherns dal passà.
Vers 13: « Jeu sun l'alpha e l'omega, il emprim e l'ultim, il cumenzament e la fin. »
Quai ha in cumenzament ha era ina fin. Quest princip s’applica a la durada dal temp
terren previst da Dieu per sia selecziun d’elets. Tranter l’alpha e l’omega, 6000 onns vegnan a
passar. L’onn 30 ils 3 d’avrigl, la mort expiatoria voluntaria da Jesus-Crist ha era marcà il
temp alpha da l’allianza cristiana da 2000 onns; la primavaira 2030 vegn a sunar en pussanza
ses temp omega.
Ma l’alpha, è er 1844 cun ses oméga 1994. E per finiziun, l’alpha è per mai e ils ultims
elets, 1995 cun l’oméga, 2030.
Vers 14: « Beinventirai quels che tegnan sias cumondas (e betg lavan lur vestgadira),
per avair dretg a l’arber da la vita, e d’entrar tras las portas en la citad!»
La segunda furma da la « gronda tribulaziun » è avant nus cun ses corollar da morts en
massa. Uschia, daventa urgent d’obtegnair la protecziun e l’agid da Dieu tras Jesus-Christ.
Sco l’imagen mussa, il pchader sto « mantegnair sias cumondas »; quels da Dieu e quels da
Jesus, «l’agnè da Dieu» quai vul dir ch’el sto renunziar a tuttas las furmas che il pèchi
po prender. La translaziun velada da quest vers conservada en nossas Biblias actualas è
dovida al catolicissem roman dirigì dal Vatican. Ils auters manuscrits, ils pli vegls e uschia pli
fidaivels, proponan: « Beats quels che mantegnan sias cumondas ». E sco che il puccà è la
transgressiun da la lescha, il messadi è deformà e remplazzescha l’obedienza necessaria e
vitala cun la simpla pretensiun d’appartegnientscha cristiana. A chi profitescha il crim? A
quels che van a cumbatter il sabbat enfin il return glorius da Jesus-Christ. Il ver messadi sa
resumescha uschia: « Beà quel che obeschia a ses Creator ». Quest messadi na fa che repetar
quel che è cità en l’Apocalissi 12:17 e 14:12, vul dir: « quels che mantegnan las cumondas da
Dieu e la fe da Jesus ». Quels sun ils ils destinatars dal ultim messadi tramess da Gesu. Quel
che giuditgescha il resultà obtegnì è Gesu-Crist sez, e sia pretensiun è a l’autezza da las
sufferenzas patidas en siu martiri. La recompensa dals elets selecziunads sarà fitg gronda; els
obtegnan l’immortalitad, ed entran en la vita eterna tras la via adventista simbolisada dals
« dudesch portas » da la simbolica « nova Jerusalem».
Vers 15: « Or’ils chauts, ils maghers, ils impudents, ils mazzaders, ils idolaters, e
mintgin chi ama e practitgescha la mendatscha!»
Quai èn quels che Gesum nomna uschè? Questa accusa mascrada concerna tutta la
cretta cristiana ch'ha apostasià; la cretta catolica, la cretta protestanta multifurma cun la cretta
adventista ch'è entrada en sia allianza dapi il 1994; la cretta adventista uschè ritgamaing
benedida dad el al cumenzament da sia existenza, e anc dapli per quai che pertutga ses ultims
represchentants sfurzads a la dissidenza. Ils « chauns » èn ils pagans ma er, e surtut, quels che
pretendan dad esser ses frars e al tradir. Quest term « chauns » è paradoxalmain per ils
umans occidentals contemporans quel da l’animal considerà sco simbol da la fidaivladad, ma
per ils Orientals l’imagen medema da l’execraziun. E qua, Jesus contestescha fin lur natira
umana e ils tegna per animals pauc delicats. Ils auters terms conferman quest giudizi. Jesus
conferma las discurs tegnidas en Apo.21:8 e qua, l’agiunta dal term « chauns » exprima ses
giudizi persunal. Suenter la sublima demonstraziun d’amur ch’el ha als umans, nagut n’è
pli terribel che da vegnir tradì da quels che sa recloman dad el e da ses sacrifici.
Lura, Gesu als tracta sco « maghi » pervia da lur commerzi cun ils anghels nauschs, il
spiritissem, che ha sedu en emprima lingia la fe catholica cun las appariziuns da la «
Vergina Maria », ina chaussas biblicamain impossibla. Ma ils miraculs realisads dals demuns
èn simils a quai ch’han fatg ils « maghi » dal Faraun avant Moses ed Aaron.
En ils numnond, « impudicas », Jesus condemna la liberaziun dals costums ma surtut
las allianzas religiusas cunter-natura che vegnan realisadas da las baselgias protestantas cun la
fe catholica denunziada dals profets da Dieu sco serviturs dal diavel. Ellas reproducan, « en
figlias », « l’impudicizia » da lur « mamma prostituida Babilonia la Gronda,» denunziada en
Apo.17:5.
Ils apostats èn era « mazzaders » che sa preparan per mazzar ils elets da Jesus sch’el na
intervegn betg per impedir quai cun sia gloriusa vegnida.
Els èn « idolâtres » perquai ch’els dan pli impurtanza a la vita materiala che a la vita
spirituala. Els restan indifferents cur che Dieu lur propausa sia glisch che els refusan
sfacciadamain en demonisond ses ver messagers.
E per finir quest verset, el precisescha: «et quiconque aime et pratique le mensonge ! »
Cun quai, el denunzia quels che han ina natira attatgada al mintgira, tant ch’els èn totalmain
insensibels a la vardad. Ins ha dit dals gust ed dals culurs ch’els na sa discuteschan betg; è
uschia cun l’amur per la vardad u per il mintgira. Ma per sia eternited, Dieu tscerna,
exclusivamain, tranter sias creatiras che la reproducziun umana suschitescha, quellas che han
quest amur per la vardad.
Le bilan final du plan du salut conçu par Dieu est terrible. Sont jetés dehors,
successivement, les antédiluviens pécheurs endurcis irrépentants, l’ancienne alliance juive
incrédule, la foi catholique papale romaine abominable, la foi orthodoxe idolâtre, la foi
protestante au caractère calviniste, et en dernière, la foi adventiste institutionnelle, dernière
victime de l’esprit de la tradition que les précédentes ont toutes également privilégié.
Il messadi « adventist » ha consequenzas fatalas, emprimamain per ils Gidieus, chi
sun crudads per lur refus da crair a l'emprima vegnida dal Messias annunziada en Dan.9:24
fin 27. Secundamain, ils cristians stgatschads or da Gesu chi partschan tuts la culpablad dad
attestar in dischinteress per l’ultim messadi « adventist » chi annunzia sia segunda vegnida.
Lur mancanza d’amur per sia vardad ais per els fatal. En 2020, questas grondas religiuns
uffizialas partschan tut quest terribel messadi chi Gesu ha adressà en 1843 al protestantissem
da l’epoca « Sardes » en Apoc.3:1 : « Ti passes per esser viv, e ti es mort ».
Vers 16 : « Jeu, Jesus, hai tramess mes anghel per attestar quistas chaussas en las
Baselgias. Jeu sun il germ e la descendenza da David, la staila splenduranta dal matg.»
Jesus ha tramess ses anghel Gabriel tar Gion, e tras Gion tar nus, ses serviturs fidaivels
dals ultims dis. Perquai ch’è mo oz che quest messadi decifrà dal tuttafatg ans permessa da
chapir ils messadis ch’el adressa a ses serviturs e discipuls da las sett epocas u sett
Assambleas. Jesus leventa il dubi davart sia evocaziun simbolica d’Apoc.5 : « il descendaint e
la posteritat da David ». El aggiunscha: « la staila splenduranta dal matg ». Questa staila è il
sulegl, ma el s’identifitgescha cun el mo sco simbol. Perquai che, en moda inconscienta,
essers sincers che aman Jesus-Christus per siu sacrifici onureschan noss sulegl, questa staila
divinizada dals pagans. Sche blers n’èn betg conscients da quai, blers, er illuminads en questa
dumonda, n’èn betg pronts ni abels da chapir la gravitad da questa accziun idolatrica pagana.
L’uman stu s’emblidar sez per sa metter en il lieu da Dieu, che resenta las chaussas en moda
fitg differenta perquai che siu spiert ha gia observà las acziuns dals umans durant bundant
6000 onns. El identifitgescha mintga accziun per quai ch’ella represchenta realmain; quai che
n’è betg il cas dals umans, da lur vita curta che sa preoccupa surtut da satisfar lur desideris,
principalmain carnals e terrens, ma quai vala er per quels ch’èn spirituals e fitg religius e che
restan bloccads per respect per las tradiziuns dals babuns.
A la fin dal messadi da Thyatira, l’Spirit ha dit a « quel chi vainza » : « E jau li darà la
staila dal matin ». Qua Jesus sa preschenta el sez sco essend « la staila dal matin ». Il
victurus obtegnia uschia Jesus e cun el tutta la glisch da la vita che ha en el sia funtauna. Il
regurdar da quest term suggerescha tutta l’attenziun dals veraders ultims « adventists » sin
quests versets dad 1 Pie.2:19-20-21 : « E nus tegnain per anc pli certa la pleds profetics, als
quals vus faschet bain da prestar attenziun, sco ad ina glisch che splenda en in lieu stgir,
enfin che il di vegnia a parair e che la staila dal matin sa leva en vos cors; savend surtut sezs
che nagina profezia da la Scrittura po esser in object d''interpretaziun particulara, perquai
ch''ella n''è betg vegnida portada tras ina voluntad d''uman, mabain èn stats spustads dal
Sonch Spiert che umans han discurrì da vart da Dieu.» I na sa dir meglier. Suenter avair udì
questas pleds, l’elec las transforma en ovras prendidas en consideraziun da Jesus-Christ.
Vers 17 : « E l’Spirt e la spusa dian : Vegn. E quel che auda daja dir : Vegn. E quel
ch’ha said vegnia; quel che vul, prenda da l’aua da la vita, gratuitamain».
Dapi l’entschatta da sia lavur terrena, Jesus fa quest appel : «Vegn ». Ma cun prender
l’imagin da la «sait », el sa che quel che n’ha betg «sait » na vegn betg a baiver. Ses appel
vegn udì be da quels ch’han «sait » da questa vita eterna che sia sia justia perfetta nus
propona tras sia grazia suletta, sco ina segunda schanza. Gesu sulet ha pail pretsch; el
l’offra uschia « gratuitamain ». Nagina « indulgenza » catolica u divina permetta da l’obtener
cun daners. Quest appel universal preparescha in radun d’elets da tuttas las naziuns e da tuttas
las derivanzas. L’appel « Vegn » daventa la clav da quest radun d’elets che la prova da fe dals
ultims dis va crear. Ma els vivran la prova sparpagliads sin la terra e vegnan radunads mo cura
che Gesu-Crist returnescha en sia gloria per als prender davent da la terra dal puchià.
Vers 18: « Jau decler quai a mintgin che auda las pleds da la profezia da quest
cudesch: Sch’in agiuntescha insatge, Dieu il colpescha cun ils flagels descrits en quest
cudesch;»
L’Apocaliss n’è betg in cudesch biblic ordinari. Ella è in’ovra litterara divinamain
codada en in linguatg biblic che quels che scruteschan la Bibla dal cumenzamain a la fin pon
enconuscher. Expressiuns daventan familiars tras lecturas repetidas. E las «concordanzias
biblicas» pussibilitan da chattar expressiuns analogas. Ma precis perquai che ses code è fitg
precis, ils translaturs ed auturs èn avisads: «Sche qualchün aggionda qualchosa, Dieu al
colpirà cun ils flagels descrits in quest cudesch ».
Vers 19 : « e sche qualchün trai davent qualchosa da las pleds dal cudesch da questa
profezia, Dieu trairà davent sia part da l’arber da la vita e da la citad santa, descrits in quest
cudesch. »
Per las medemas raschuns, Dieu minatscha quel chi «tiglia davent insatge da las pleds
dal cudesch da questa profezia ». Quel chi prendrà quest ristg è era avertgì : « Dieu vegn a
tigliar davent sia part da l’arber da la vita e da la citad sainta, descritts in quest cudesch ».
Ils midads chattads han uschè terriblas consequenzas per quels chi las han fatgs.
J’attiresch tia attenziun sin questa leschun. Sch’il midadar da quest cudesch cifrà
incomprensibel è punì da Gesu-Crist cun questas duas maneras rigurusas, co sarà per quel chi
refüsarà siu messadi decodà perfetamain comprensibel?
Dieu ha bunas raschuns per preschentar claramain questa avertiment, perquai che
questa Revelaziun, cun pleds tschernids dad el, ha la medema valur sco il text da sias «diesch
cumondaments» «gravads cun ses det sin tavlas da crap». Or, en Dan.7:25, el ha profetisà che
sia «lescha» regiala vegnia «midada» uschia er il «temp». L’acziun s’è cumplettada, nus
l’avain vis, tras l’autoritad romana successivamain imperiala il 321, lura papal, il 538.
Quest’acziun ch’el ha giuditgà «arroganta » vegn punida cun la mort, e Dieu ans exhortescha
da betg repetir, envers la profezia, quest tip da sbagl ch’el condamna fermamain.
L’ovra da Dieu resta sia ovra independentamain dal temp en il qual ella vegn realisada.
Il decifrar da sia profezia è impossibel senza sia direcziun. Quai munta che l’ovra decifrada ha
la medema valur sco quella che è cifrada. Prenda pia enconuschientscha che quest’ouvra, en
la quala il pensar da Dieu è revelà en cler, è d’ina « santadad ». Ella furma l’ultima
« testimoni da Jesus » che Dieu adressescha a ses ultims serviturs adventists dal settem di
dissidents; e al medem temp, cun la pratica dal ver sabbat da sonda, è en 2021, l’ultima
« santadad justifitgada » programada dapi l’entrada en applicaziun dal decret da Dan.8:14 en
1843.
Vers 20: « Quai che attestescha questas chaussas di: Gea, eu vegn spert. Amen ! Vegn,
Segner Jesus ! »
Perquai ch’el cuntegna las ultimas pleds che Jesus-Christ ha adressà a ses discipels,
quest cudesch Apocalypse è d’ina auta saintadad. En el, nus chattain l’equivalent da las tavlas
da la lescha, gravadas cun il det da Dieu e surdadas a Moses. Jesus attestescha; chi giavüscha
da contestar questa attestaziun divina? Tut è dit, tut è revelà, el n’ha pli nagut da dir schebain:
« Gie, jau vegn spert ». In simpl « Gie » che s'engascha cun sia entira persuna divina, quai
vulair dir ch'el vegn prest perche el renova sia promissiun: « jau vegn spert »; in « spert » datà
che prenda tut ses sens: en primavaira 2030. E el conferma sia decleraziun cun dir « Amen »;
quai vulair dir: « En vardad ».
Chi disch alura: « Vegna, Segner Jesus »? Tenor il verset 17 da quest capitel, quai èn
« l’Spirt e la spusa ».
Verset 21: « Ch’il grazia dal Segner Jesus saja cun tuts ils saints! »
Quest ultim verset da l'Apocaliss serra il cudesch cun evocar « la grazia dal Segner
Jesus ». Quai è in tema che vegniva savens oppost a la lescha, al cumenzament da
l'Assamblea cristiana. En quella epoca, la grazia vegniva opposta a la lescha da quels che
refusavan l'offerta dal Crist. L'iertadi da la lescha dals gidieus fascheva ch'els vesavan la
giustia divina mo tras quella. Jesus na vulleva betg als sutrar a l'ubadientscha da la lescha,
mabain el è vegnì « cumplir » quai ch'ils sacrificis d'animals avevan profetisà enfin ad el.
Perquai ha el dit en Mat.5:17: « Na crajai ch'eu saja vegnì per abolir la lescha u ils profets;
eu sun vegnì betg per abolir, dimperse per cumplir ».
Il pli stupent è da udir cristians opponer la lescha e la grazia. Pertge, sco l'apostel Paul
explitgescha, la grazia ha per fin d'agiutar l'uman da cumplir la lescha al punct che Jesus
declera en Gion 15:5: «Jau sun la stgaglia, vus esses ils ramus. Quel che resta en mai e en
qual jau resta porta blers fruits, perche senza mai vus na pudais far nagot». Da tge chaussas
da «far» discuorra el e da tge «fruit » sa tracta? Dal respectar la lescha che sia grazia renda
pussaivel grazia a sia agid en il Sonch-Spirt.
Sareva stà giavüschabel e salutaivel che « la grazia dal Segner Jesus saja », e ch’ella
avess pudì agir, « en tuts »; ma quest vers deformà exprima mo in giavüsch irrealisabel.
Giavüschein gia tuts, ch’els sajan blers; il pli blers pussaivel; noss admirabel Dieu, Creator e
Salvader al merita; el n’è supremamain dign. En precisar « cun tuts ils sants », il text original
leva tut ambiguitad ; la grazia dal Signur na po betg profitar exclusivamain ad els, quels
« ch’el sanctifitgescha tras sia vardad » (Gion 17:17). E a quels che pensan da cuntanscher la
vita eterna cun prender il camin dal qual Jesus-Crist sa reclama, jau regord che tranter « via »
e « vita », i dat l’inconturnabel « veritad », suondont Gion 14:6. Na displascha als rebels che
sa reclaman da la benediziun da quest verset, dapi il 1843, la grazia dal Signur na profitescha
betg auter che a quels ch’el sanctifitgescha tras la restauraziun da siu repos dal Sontg Sabbath
il sonda. Quai è l’acziun che associada cun la testimonianza d’amur per sia « veritad » fa ils
elets ils sants digns da la grazia da la quala è discurrì. Uschia la grazia na po betg esser
deditada a « tuts ». Attenziun uschia a las malsegras translaziuns trompusas da la Bibla, che
manan a ina terribla disillusiun finala quels che per lur disgrazia sa fidan a quellas!
La Revelaziun divina preschentada en quest ovra è vegnida per confermar las leschas
profetizadas en il raquint da la Genesi da las qualas nus avain pudì constatar l’impurtanza
vitala. A la fin da quest ovra, am para util da ramintar questas leschas principalas. Quai sa
justifiescha e precisesch anc che en noss mund contemporan, la cretta cristiana è massivamain
preschentada sut ina furma deformada grazia a l’ierta cultica dal catolicissem roman. La
veritad pretendida da Dieu è restada en il stadi simpl e logic chapì dals emprims apostels da
Jesus-Christ, ma questa simplicitad savens ignorada daventa, tras ses caracter minoritari,
complexa per ils nuninizads. En effet, per identifitgar ils davos soings da Jesus-Christ dals
davos dis e la structura spirituala da l’Apocalissi, il decret da Daniel 8:14 è indispensabel. Ma
per identifitgar quest decret, l’étude dal cudesch entir da Daniel ed il decifrar da sias profezias
èn er indispensabels. Questas chaussas chapidas, l’Apocalissi ans lascha ses secrets. Questas
studiis necessarias explitgeschan la difficultà ch’ins chatta cura ch’ins sa sforza da
convainscher l’uman da nossa epoca incredul en l’Occident, e surtut, en Frantscha.
Jesus ha dit che nagin po vegnir tar el sch’il Bab n’al maina e qu’el ha dit er, davart ses
elets, ch’els ston esser naschids d’aua e da Spirt. Questas duas doctrinas significhan en mod
complementar che Dieu enconuscha la natira spirituala dals ses elets tranter tutas sias
creatiras. En consequenza, mintga ina da quellas reagirà tenor questa natira che li è propria;
uschia quel che ha prejudizis favuraivels al sabbat gia praticà dals Jews acceptarà senza
memia difficultad las revelaziuns profeticas che mussan ch’el è exigì da Dieu dapi il 1843. Al
contrari, quel che ha prejudizis sfavuraivels davart el, refusa tuts ils arguments biblics
preschentads e chattarà bunas raschuns per giustifitgar sia refusa. Chapir quest princip ans
protegia cunter mintga disillusiun davart quels als quals nus preschentain la vardad da Christ.
En revelond la vardad dal pensar divin, la profezia dat tut sia pussanza a « l’Evangeli etern »
che ils disciples da Jesus ston « instruir las naziuns enfin la fin dal mund ».
Las « bestias » da l’Apocaliss
Cronologicamain e successivamain ils inimis da Dieu e da ses elets èn cumparids en
furma da « bestias ».
La emprima designescha la Roma imperiala represchentada dal « dragun cun diesch
cornas e set chaus portant diadems », en Apo.12:3 ; « Ils Nicolaïts » en Apo.2:6 ; « il diavel »
en Apo.2:10.
La segunda pertutga la Roma catolica papala represchentada da « la bestia che munta
da la mar, cun las diesch cornas che portan diadems e set chaus » d’Apo.13:1 ; « il trono da
Satan » en Apo.2:13 ; « la dunna Jezabel » en Apo.2:20 ; « la glina tinctada da sang » en
Apo.6:12 ; « il terz colpì da la glina » da la « quarta trombetta » en Apo.8:12 ; « la mar » en
Apo.10:2 ; « il schenal simila a ina verga » en Apo.11:1 ; « la cua » dal « dragun » en
Apo.12:4 ; « il serpent » en Apo.12:14 ; e « dragun » dals versets 13, 16 e 17 ; « Babilonia la
gronda » en Apo.14:8 e 17:5.
La terza tschenta l’ateissem revoluziunar franzos, represchentà da la « bestia che sorta
da l’abiss » en Apo.11:7 ; la « granda tribulaziun » en Apo.2:22 ; la « quarta trombetta » en
Apo.8:12 ; « la bucca che engulischa il flum » che simbolisescha il pievel catolic, en
Apo.12:16. Quai pertgira la emprima furma dal « segund maletg » menziunà en Apo.11:14.
Sia segunda furma vegn ademplida tras la « sesta trombetta » dad Apo.9:13, uschia sco
Apo.8:13 sut il titel « segund maletg », tranter il 7 da mars 2021 e 2029, sut l’aspect real d’ina
Terza Guerra Mundiala che finescha en ina guerra nuclear. Il genocidi uman che spopulescha
la terra (l’abiss) è la colliaziun stabilida tranter « la quarta e la sesta trombetta ». Ils detagls
davart il svilup da questa guerra vegnan revelads en Dan.11:40 fin 45.
La quarta « bestia » designescha la fe protestanta e la fe catolica, sia alliada, en
l’ultima prova da fe da l’istorgia terrana. Ella « s'leva da la terra », en Apo.13:11 ; quai
signifitga ch’ella è sezza, sortida da la cretta catolica simbolisada tras « la mar ». En gronda
maioritad, l’epoca da la Reforma ha instituì ina religiun protestanta, cun aspects multiples,
marcada da l’apostasia, testimoniand en las ovras da Jean Calvin, in caracter guerrier, dir,
crudel e persecutur. L’entrada en vigur dal decret da Dan.8:14, la condamna globalmain a
partir da la primavaira 1843.
La cretta adventista institziunala, sortida viventa da la prova da cretta protestanta da
1843-1844, è crudada enavos e returnada vers il status da la cretta protestanta e sia
maledicziun divina dapi l'atun 1994; quai pervia dal refus uffizial da la glisch profetica divina
revelada en quest ovra gia il 1991. Questa mort spirituala da la furma institziunala è
profetisada en Apoc.3:16: « jeu ta vomitg da mia bucca ».
Ils ultims cumpiments da las profezias èn avant nus, e la cretta da mintgin vegn ad
esser provada. Il Segner Jesus-Christ recognoscha, tranter tuts ils essers umans, quels e
quellas che gli appartegnan, vul dir, quels che accuglian sias revelaziuns vitalas frut da l’amur
divin, cun legria e fidaivladad reconuschenta.
A l’ura da l’ultima tscherna, ils elets sa distingueran tras il fatg ch’els savran perquai
ch’ils decadids crudan, la Revelaziun divina farà uschia la differenza tranter ils salvads e ils
pers als quals dapi l’epoca apostolica « Efes », en Apo.2:5, Dieu ha dit : « regorda dunqua da
nua che ti es crudà » ; e l’onn 1843, en l’epoca « Sardes », el ha dit er als protestants, en
Apo.3:3 : « regorda co che ti has retschavì e udì ; e tegna e pentiti » ; quai fin als adventists
decaduts dapi 1994, che malgrà ch’els observan il sabbat, retschaivan da Jesus, quest messadi
d’Apo.3:19 : « Jau reprend e chastiesch tuts quels ch’jau am; hai pia zel e pentescha tai ».
En preparar questa Revelaziun profetica, il Dieu creatur, enconuschì en la persuna da
Jesus-Christ, ha sasez il intent da pussibilitar a ses elets dad identifitgar claramain lur
inimis; la chaussa è fatga ed il intent da Dieu è cuntanschì. Uschia enritgida spiritualmain, sia
Elegida daventa « l’Sposa preparada per il past da Nözas da l’Agnè ». El l’ha « vestida da lin
fin alv ch’èn las ovras justas dals sants » en Apo.19:7. Ti che has prendì enconuschientscha
dal cuntegn da quest ovra, sche ti has la ventira e la benedictiun dad esser da lur dumber,
« prepara’t per la renconter da tes Dieu » (Amos 4:12), en sia vardad!
Mentre che il decifrar da las profezias misteriusas da Daniel e Apocaliss è
cumpletamain effectuà e che il temp dal ver return da Crist è ussa enconuschent per nus,
questa dumonda da Jesus-Crist citada en Luc 18:8 lascha planer in dubi un paung anguschant:
« Jau vi disch, el als farà spert giustia. Ma, cura ch'il Figl da l'uman vegn, chatta el la feda
sin la terra? ». Perquè l’abundanza da la savida intellectuala da la vardad na po betg
remplazzar la debolezza da la qualitad da questa cretta. L’umanitad che vegn ad esser
cunfrontada cun il return da Jesus-Crist s’è sviluppada en in clima favuraivel a tuttas furmas
da l’egoissem fermamain promovì. La reussida individuala è daventada il fin d’alcanzar a
mintga pretsch, foss’e schi cun smancunar ses proxim e quai durant in lung temp da pasch
mundiala da dapli che 70 onns. Sch’ins sa che las valurs dal tschiel propostas da Jesus-Crist
èn en opposiziun absoluta a questa norma da nossa epoca, sia dumonda para tragicamain
giustifitgada, perquè ella po concernar persunas che sa credevan « tschernidas », ma na
restaran per lur disgrazia che « clamadas »; perquè Jesus na chattà betg tar els la qualitad da la
cretta exigida per esser digns da sia grazia.
La littera mazza, ma il Spirt dat vita
Quest ultim capitel cumpletescha la decifraziun da la Revelaziun Apocalipsa. En effet,
jau hai preschentà ils codes biblics che permettan d’identifitgar ils simbols che Dieu
utilisescha en sias profezias, ma cumbain che lur intent è da revelar sia exigenza dal return dal
sabbat dapi 1843-1844, il pled sabbat na cumpara nagina giada en quests texts profetics da
Daniel u d’Apocalipsa. El è adina suggerì ma betg menziunà cleramain. La raschun da betg al
numnar cleramain è che la pratica dal sabbat è ina normalitad da basa da la cretta cristiana
apostolica, damai che mintgin po constatar che il tema dal sabbat n’è mai stà object da
cuntraversa tranter ils Gidieus ed ils emprims apostels, disciples da Jesus-Christ. Malgrà quai,
il diavel n’ha betg chità d’al attatgar, en incitand, en emprims ils Gidieus a l’« insaguinar », e
pli tard ils Cristians, a l’« ignorar » dal tut. Per cuntanscher quest resultat, el ha inspirà falsas
translaziuns dals texts originals che al menziunavan. Era, questa preschentaziun da la vardad
divina na fiss betg cumpletta senza la denunzia da quests odius malfats, da las qualas las
victimas èn, en emprims, Dieu en Jesus-Christ, e pli tard quels als quals sia mort expiatoria
avess pudì offrir la vita eterna.
Jau affirm, avant Dieu, ch’i na datta en las scrittiras da l’allianza veglia e nova, vul dir,
la Bibla entira, nagin vers che mussa in midadament dal status dal sabà dal quart dals diesch
cumandaments; plinavant, santifitgà da Dieu, dapi l’entschatta da sia creaziun da noss mund
terren.
Dapi l’apostasia protestanta grazia a l’entrada en vigur dal decret da Daniel 8:14,
en primavaira 1843 fin oz, la lectura da la Bibla mata. Jau precisesch, quai n’è betg la
Bibla che mata voluntarmain, è l’utilisaziun che vegn fatga a partir sbagls da
translaziun che cumparan en las versiuns translatadas dals texts originals « ebraics e
grecs » ; ma è surtut era in problem pervi da mals interpretaziuns. Dieu conferma el sez
la chaussa, en imatg, en Apo.9:11 : « Els avevan sin els sco retg l’angel da l’abiss, numnà en
ebraic Abaddon, e en grec Apollyon ». Je regorda qua il messadi zuppà en quest verset :
« Abbadon e Apollyon » signifitgan, « en ebraic e en grec » : Destructur. « L’angel da
l’abiss » destruescha la cretta cun utilisar ils « duos testimonis » biblics d’Apo.11:3.
Era dapi il 1843, ils credents fals han fatg duas sbagls en lur lectura dal testimoni
istoric da la Bibla. L’emprim è da avair pli impurtanza a la naschientscha da Jesus-Christ
che a sia mort, e la segunda rinforza questa sbagl, cun dar pli impurtanza a sia resurrecziun
che a sia mort. Questa sbagla dubletta testimonia cunter els, perquai che la dimostraziun da
l’amur da Dieu per sias creatiras sa basa, essenzialmain, sin sia decisiun voluntaria da dar, en
Christ, sia vita per il riscat da ses elets. Dar la prioritad a la resurrecziun da Jesus consista a
deformar il project salvader da Dieu, e quai ha per ils culpabels la consequenza da sa separar
dad el e da rumper sia allianza santa, giusta e buna. La victoria da Christ sa basa sin sia
acceptaziun da la mort, sia resurrecziun è mo la consequenza flegra e giusta da sia perfecziun
divina.
Colossians 2:16-17: « Ch’ünna pür nu’s giüdicha per mangiar u baiver, neir per üna
festa, üna nova glüna u ils sabbats: quai era l’umbra da las chaussas ch’han da gnir, ma il
corp ais in Christus.»
Quest verset vegn savens duvrà per giustifichar l’interrupziun da la pratica dal
« sabbat » emnaivla. Duas raschuns condamneschan questa tscherna. La prüma ais cha
l’expressiun « dals sabbats » designescha « ils sabbats » causads dals « festas » religiusas
annualas ordinadas da Dieu en Levitic 23. Quai è « sabbats » movents che sa posan al
cumenzament e da voltas a la fin dal temp dals « festas » religiusas. Els vegnan menziunads
cun l’expressiun « vus na farà nagina ovra servila en quel di ». Els n’han nagina relaziun cun
« il sabbat » emnaial sulettamain lur num « sabbat » che signifitga « cesser, sa reposar » e che
cumpara per l’emprima giada en Gen.2:2 : « Dieu sa repauset ». Igl è da remartgar che il pled
« sabbat » menziunà en il text ebraic dal quart cumondamaint na cumpara betg en la
translaziun L.Segond che al designescha be sut il num da « di da repaus » u « settem di ».
Malgrà quai, el reprend sia radica dal verb menziunà en Gen.2:2: « il repaus » vul dir, « il
sabbat » che la versiun J.N.Darby da la Bibla numna cleramain.
La segunda raschun è la suandanta: Paul ha dit davart « dallas festas e dals sabbats »
ch’els èn « sumbrivas da las chaussas che vegnan » vul dir, chaussas che profetizeschan ina
realitad che dueva u va vegnir. En supponend che il « sabbat dal settim di » saja pertutgà en
questa versiun, resta ina « umbriva da vegnir » enfin che vegn il settim milleni ch'el
profetisescha. La mort da Jesus Crist ha revelà il senn dal « sabbat da la settemna giada » che
profetisescha, pervia da sia victoria sin il puccà e la mort, ils « milli onns » celestials durant
ils quals ses elets giuditgeschan ils morts terrenals e celestials decaduts.
En quest verset, « las fiastas, las novas lunas » e lur « sabbats » eran colliadas cun
l’existenza da la furma naziunala da l’Israel da l’antica allianza. Cun instaurar, cun sia mort,
la nova allianza, Gesu-Crist ha rendì quistas chaussas profeticas nunutilas; ellas stuevan
cesser e svanir sco ina « sumbriva » che sa sbassa davant la realitad da ses ministeri terren
cumplit. Mentre che il « sabbat » emnaquel spetga, el, la vegnida dal settem milleni per
chattar sia realitad profetizada e perder sia utilitad.
Paul citescha era « il mangiar ed il baiver ». Sco servitur fidaivel, el sa che Dieu ha
expressà sias opiniuns davart quistas chaussas en Levitic 11 e Deuteronomi 14 nua ch'el
prescriva ils mangiativas purs permess e quels impurs scumandads. Ils discuors da Paul na
visan betg a contestar questas ordinaziuns divinas, mo be las opiniuns umanas (che nagin…)
expressadas davart quest tema ch'el svilupparà en Romans 14 ed 1 Cor.8 nua ch'il siu pensar
para pli cler. Il tema concerna ils mangiativas sacrificads als idols ed als fals dieus. El regorda
als elets che furman l'Israel spiritual da Dieu, lur obligaziuns envers el, dischand en 1
Cor.10:31 : « Sia pia che vus mangias, sia che vus bevas, sia che vus faschiat qualch’autra
chaussa, faschait tut per la gloria da Dieu ». Es Dieu glorifitgà da quels che ignuran e
disprezzan sias ordinaziuns reveladas davart quests sujets?
È Giacum, il frar da Jesus che s’exprima en num dals apostelsdavart la circumcisiun,
en Acts 15:19-20-21: «Perquai jau sun da l'avis da betg inquietar quels da las naziuns che sa
volvan vers Dieu, mabain da scriver ad els ch'els sa astegnan da las sutschels dals idols, e da
la fornicaziun, e da quai ch'è suffocà, e dal sang; perquai Moses, dapi las generaziuns
veglias, ha en mintga citad quels ch'al predgian, essend legì en las sinagogasmintga
sabbat ».
Savens duvrads per giustifitgar la libertad dals pagans convertids vers il sabbat, quests
versets furman al cuntrari la meglra prova da sia pratica encuragida e mussada dals apostels.
En effet, Jacques stimma ch'i na saja betg necessari d'impunar ad els la circumcisiun ed el
resuma ils princips essentials perquai ch'il instrucziun religiusa profundada vegn preschentada
a els cur ch'els sa rendan «mincha sabbat » en las sinagogas giudaicas da lur localitads.
Auter pretext per giustifitgar la cessaziun da la classificaziun pura e nimpura dals
vivonda: la visiun dada a Pierre en Acts 10. Sia explicaziun è sviluppada en Acts 11 nua ch'el
identifitgescha ils «animals nimpurs» da la visiun cun ils «umans» pagans ch'èn vegnids per
supplitgar el d'ir tar il centurion roman «Cornelius». En questa visiun, Dieu illustra la natira
nimpura dals pagans che na al servan betg e servan falsas divinitads. Malgrà quai, la mort e la
resurrecziun da Jesus-Christ porta in grond midad per els, perquai ch'els pon ussa gudagnar la
grazia tras la fidaivladad en il sacrifici expiatori da Jesus-Christ. È tras questa visiun ch'God
instruescha Pierre da questa novitad. En consequenza, la classificaziun pura e nimpura
stabilida da Dieu en Leviticus 11 resta valaivla fin la fin dal mund. Sulet ch'api 1843, cun il
decret da Dan.8:14, l'alimentaziun dals essers umans returna a la norma da la «santificaziun »
originella stabilida ed ordinada en Gen.1:29 : « E Dieu ha dit: Guardai, jau hai dat a vus
mintga planta che porta sem, ch'è sin la fatscha da tut la terra, e mintga arbel en il qual i dat
ina poma d'arbel, che porta sem; quai vegn a vus per nutriment. ».
Jesus ha donà sia vita en la tortura fisica e mentala per salvar ses elets. Na dubites betg
dal nivel fitg aut da sanadad che questa mort passiunada pretenda en return da la part da quel
u quella ch'el salva. En vardad!
Il temp terren da Gesu-Crist
La perla dal sabbat dals 20 da mars 2021
Dapi l'entschatta da mia lavur spirituala, jau era persvas, e jau hai chantà, che «Gesu è
naschì en primavaira». En quest sabbat dals 20 da mars 2021, l'equinoczi da primavaira è stà a
las 10h 37min al cumenzament dad ina reunium spirituala. L'Spirit ha alura manà a tschertgar
las provas da quai che fin qua era be ina simpla persvasiun da cretta. In chalender gidieu ans
ha permess da situar il mument da l'equinoczi da primavaira da l'onn 6 avant nossa dataziun
uffiziala cristiana da la naschientscha da noss Salvader, al «sabbat» dals 21 da mars.
Perché l’an – 6 ?
Perché nossa dataziun uffiziala da la naschientscha da Gesu Crist è vegnida construida
sin duas sbagls. È be en il 6ème tschientaner da nossa era, che il mung catolic Denys il pitschen
ha empruvà da stabilir in chalender. En mancanza da precisiuns biblicas u istoricas, el ha
collocà questa naschientscha sin la data da la mort dal retg Herod che el ha collocà en 753 da
la fundaziun da Roma. Dapi ils istorics han confermà ina sbagl da 4 onns en ses calcul; quai
colloca la mort dad Herod en 749 da la fundaziun da Roma. Ma, Gesu è naschì avant la mort
dad Herod e Matt.2:16 ans porta ina precisiun che cifra a « dus onns » l’età da Gesu al
mument dal « massacro dals innozents » ordinà dal retg Erode irrità, perquai ch’el pativa e
sentiva vegnir la mort che al stgatscheva dals gudogns dal poder. Il detagl è impurtant,
perquai ch’il text precisescha, « dus onns, suainter la data da la quala el s’era accuratamain
informà tar ils mags ». Agiuntà als quatter onns da l’errur precedenta, l’onn 6, u 747 da la
fundaziun da Roma, è stabilida biblicamain.
L’equinox da primavera da l’onn – 6
Ch’ella è crudada sin in sabbat, en quest ann 6, la Bibla ans mussa ch’in anguel è sa
preschentà a « pasturs che guardavan lur muvels ». Il sabbat scumonda il commerzi ma betg
la tgira e la cura dals animals ; Jesus ha confermà quai cun dir : « qual da vus, sche el ha ina
nursa che croda en ina fossa, na vegn betg a la deliberar, er betg in di da sabà ? ». Uschia è
la naschientscha dal « Bun Pastur », salvader e gida da las nursas umanas, vegnida
annunziada, per emprim, als pasturs umans guardians protecturs da las nursas animals.
L’anguel ha precisà : « … perche oz, en la citad da David, è naschì a vus in salveder, che è il
Crist, il Segner ». Quest « oz » era pia il di da sabbat e l''annunzia essend fatg da notg, la
naschientscha da Jesus sa chatta tranter las 18 uras, cumenzament dal sabbat, e l''ura notturna
da l''annunzia fatga da l''angel als pasturs. Nus stuain ussa stabilir l''ura exacta u, en il
quadrant d''uras d''Israel, l''equinozi da primavaira da l''onn 6 è sa cumplitg. Ma quai n''è anc
betg pussaivel perquai che nus na disponain da naginas infurmaziuns davart quella epoca.
La naschientscha da Gesu in di da sabà renda il project salvader divin luminus e
perfetamain logic. Gesu ha declerà d’esser el, il « Figl de l’Uman », « il Maester dal sabbat ».
Perquai il sabbat è provisori e sia utilitad sa prolonghescha enfin il di da sia segunda vegnida,
questa giada pussanta e gloriusa. Jesus dat al sabbat tut si senn perquai ch'el profetizescha il
repos dal settavel milleni gudagnà per ses sols elets tras sia victoria sin il puccau e sin la mort.
Per marcar sia entrada en l’etad adulta, d’« dudesch onns », Jesus intervenescha
spiritualmain tar ils religius ch’el dumonda davart il Messias annunzià en las scrittiras sanctas.
Separà da ses geniturs che al tschertgan durant trais dis, el testifitgescha da sia independenza
divina e da sia conscienza da sia missiun en favur dals umans terresters.
Vegn suenter il temp da sia activitad terrena uffiziala. Ils enseignaments da Daniel
9:27 al preschentan sut la furma d’ina « allianza » d«ina emna » che simbolisescha set onns
tranter l’atun 26 e l’atun 33. Tranter quests dus atuns sa chatta, en posiziun centrala, la
primavaira e la festa da Pasqua da l’onn 30 nua, a las 15 uras, « en mez la emna » pasquala,
ils 3 d’avrigl 30 Gesu-Crist ha fatg « cessar il sacrifici e l’offerta » animals dal ritual ebraic,
cun offrir sia vita per expiar ils puccads da ses elets sulets. Il di da sia mort, Gesu aveva 35
onns e 13 dis. Morind victorius sin il puccà e sin la mort, Gesu pudeva render siu spiert a
Dieu, schend: « Tuot è cumplit ». Sia victoria sin la mort è stada confermada pli tard tras sia
resurrecziun. El ha uschia accompagnà ed instruì ses apostels e ses discipuls fin che, sut lur
guardadas, el è puspè pussà en tschiel avant la festa da Pentecosta, tenor la testimonianza data
en Acts 1:1 fin 11. Ma ils anguels han preparà en questa occasiun l'annonza da sia returnada
gloriusa, schend: « Umans galileans, pertge tegnan vus qua, guardant vers il tschiel?Quest
Gesù, ch'è vegnì levà dad ora cun vus en il tschiel,vegnaen la medema modach'i avais vis
ch'el partiva en il tschiel ». A Pentecosta, el ha cumenzà siu ministeri celestial da «Spirt
Sonch» che gli permetta d’agir enfin la fin dal mund, al medem mument, en l’spirt da mintgin
da ses elets spargnids sin la terra. Qua è che ses num profetisà en Esa.7:14, 8:8 e Matt.1:23,
«Emmanuel» che signifitga, «Dieu cun nus», prenda, anc pli, ses ver sens.
Las precisiuns menziunadas en quest document furman regals che Gesù dat a ses elets
sco segn d'appreziaziun per lur demonstraziun da fè. Uschia che la data da sia mort ans
permetta da conuscher e da cundivider cun el quella da sia returnada finala gloriusa ch'el ha
programà per l'emprim di da primavaira da l'onn 2030; vul dir, 2000 onns suenter la
primavaira da sia crucificaziun ils 3 d'avrigl 30.
Sontgadad e santificaziun
La sontgadad e la santificaziun èn inseparablas e cundiziuns da la salidezza offrida
da Dieu en Jesus-Christ. Paul al regorda en Ebr.12:14 : « Tschertge la pasch cun tuts, e la
santificaziun, senza la quala nagin vesairà il Segner ».
Quest concept divin da « sanctificaziun » sto vegnir perfetgamain chapì perquai ch'el
concerna « tut quai ch'appartegna a Dieu » e sco tut ils proprietaris, el na sa lascha betg
spossessar senza consequenzas per quels ch'audeschan da far quai. Oz, inutil da recensar e
d'établir la glista da las chaussas ch'al appartegnan; Creator da la vita e da tut quai ch'ella
cuntegna, tut al appartegna. El ha pia dretg da vita e da mort sin tut sias creatiras viventas.
Malgrà quai laschond a tuts, il dretg da viver cun el u da murir senza el, ses elets al sajan units
tras ina tscherna libra e voluntaria per appartegnair a el eternamain. Questa reconciliaziun cun
el fa da ses elets sia proprietad. Quels ch'el accuglia e recognoscha entran en ses concept
da sanctificaziun che concerniva gia tut las leschs a las qualas la vita sin terra è sotmissa. La
sanctificaziun consista pia dad acceptar da suttametter a las leschas fisicas e moralas
stabilidas, e uschia approvadas, da Dieu. È a quest dubel titel, che il sabbat ed ils diesch
cumondaments expriman concretamain questa sanctificaziun divina, da la quala la
transgressiun va pretender la mort dal Messias Jesus.
Quest concept da la sanctificaziun è uschè fundamental che Dieu ha chattà bain da
definir gia al cumenzament da la Bibla en Gen.2:3, cun sanctifitgar il settem di. Npia betg
surprendent che quest numer sett daventia ses "sigl real" en tutta la Bibla e pli particular en
Apo.7:2: "E j’hai vis in auter anghel, che muntava dal da l’sulegl levant, e che tegneva il
sigl dal Dieu vivent; el ha clamà cun ina vusch ferma als quatter anghels als quals era stà
da far donn a la terra ed a la mar, ed el ha dit : ». Quels ch’han ureglias per udir la
suggestiun da l’Spirt sutigl da Dieu hauran observà che quest « sigl dal Dieu vivent » è cità en
quest capitel « 7 » da l’Apocaliss.
En quest di da Pasqua e sabà dal 3 d'avrigl 2021, anniversari da la mort da noss
Salvader Gesu Crist, l'Spirt da Dieu ha dirigì mia pensada sin il sanctuari ebraic da Moses ed
il Temple construì dal retg Salomon a Jerusalem. Jau hai chattà in detagl che conferma
fermamain l'interpretaziun ch'jau hai da quest sanctuari; numnadamain, in roll profetic dal
grond project da salvament preparà pels elets redents da Dieu.
Dapi il 1948, adina purtaders da la maledicziun divina pervia da lur refus da
renconuscher Jesus-Crist sco il « Messias » tramess da Dieu, ils Gidieus han retrovà lur terra
naziunala. Dapi lura, in'idea, ina suletta pensada als obseda: reconstruir il Temple da
Jerusalem. Per disgrazia per els, quai na succedà mai, perquai che Dieu ha ina buna raschun
per impedir quai; sia funcziun è finida cun la mort e la resurrecziun da Jesus-Crist. La
santezza dal temple ha chattà si cumplain adempliment en l'olma dal « Messias », en sia charn
ed en si spiert, perfets e senza nagin defect. Jesus ha revelà questa leschun cun dir en Gion
2:14, en discurrind da ses corp: « destruì quest templ, ed in trais dis jau al leverà puspè ».
La fin da l’utilitad dal templ è vegnida confermada da Dieu en diversas manieras. En
emprim lieu, el ha fatg destruir el l’onn 70 tras las truppas romanas da Titus, conformamain a
l’annunzia profetisada en Daniel 9:26. Suandamain, cun chatschà ils Gidieus, el ha mess a
disposiziun il lieu dal templ a la religiuun da l’islam che ha erigì duas moscheas; la pli veglia
« Al-Aqsa » ed il dom da la Crapa. Israel n’ha pia, da vart da Dieu, ni la pussaivladad, ni
l’autorisaziun da reconstruir ses templ. Perquai che questa reconstrucziun falsifitgassia ses
project da salvaziun profetisà.
Il temp da validità dal tempel da Jerusalem era gravà en la furma da sia construcziun.
Ma per vesair pli cleramain, nus stuain gia examinar ils detagls revelads da quest edifizi
religius portader da la santezza. Remartgain che il tempel duess vegnir construì dal retg David
che exprimava il desideri ed aveva tschernì Jerusalem per l’accoglier; Dieu era d’accord. Per
far quai, el aveva embellì e fortifitgà questa veglia citad numnada «Jebus» dal temp dad
Abraham. Uschia, tranter David ed «il figl da David», il «Messias», è passà «milli onns». Ma
Dieu na l’ha betg permess, ed el al ha fatg enconuscher la raschun; el era daventà in um da
sang en far mazzar ses servitur fidaivel «Uria il Hetheer» per prender sia dunna, «Bath-
Scheba», daventada pli tard la mamma dal retg Salomon. Uschia David ha portà il pretsch da
sia culpa, punida cun la mort da ses emprim figl, naschì da Bath-Scheba, suandant, avend fatg
senza l’urden da Dieu l’enumeraziun da ses pievel, el è vegnì punì e Dieu gli ha proponì da
tscherner sia puniziun tranter trais tschernas. Tenor 2 Sam.24:15, el ha tschernì la mortalitad
da la pestilenza epidemica che ha fatg en trais dis 70 000 victimas colpadas da mort.
En 1 Regs 6, chattain nus la descripziun dal tempel construì da Salomon. El dat ad el il
num « chasa a YaHWéH ». Quest term « chasa » suggerescha in lieu da reuniun familiala. La
chasa construida profetizescha la famiglia dal Dieu creatur redentur. Ella consista da dus
elements contigus: il sanctuari ed il tempel.
Sin la terra s’ademplan ritus religius che vegnan pratitgads en la zona autorisada per
l’uman. Salomon la numna: tempel. En il prolongament dal lieu sanctissim, ch’el numna
sanctuari, e dal qual el è separà mo tras in vel, la stanza dal tempel è da quaranta cubits da
lunghezza, uschia duas giadas pli gronda che il sanctuari. Il tempel cuvra uschia ils 2/3 da
l’entira chasa.
Malgrà ch’el patg è vegnì construì pli tard al temp da Moses, l’allianza giudaica è
cumplettamain sut l’egida da l’allianza conclutta tranter Dieu ed Abraham al cumenzament
dal terz milleni dapi Adam. Il « Messias » vegn a sa preschentar al pievel giudaic al
cumenzament dal tschintgavel milleni, vul dir 2000 onns pli tard. Or, il temp concedì da Dieu
a la terra per sia selecziun d’elets è da 6000 onns. Nus chattain uschia per il temp, la
proporziun 2/3 + 1/3 da la chasa da YaHWéH. E en questa cumparaziun, ils 2/3 da l’allianza
d’Abraham correspundan als 2/3 da la chasa da YaHWéH che sa concludan sin il sguard
separatur. Quest sguard gioga ina rolla principala perquai ch’el marca il passagi dal terren al
celestial; quai en savair che questa midada marca la finiziun da la rolla profetica dal tempel
terren. Questas noziuns dan al sguard separatur il senn dal pèchià che separa il Dieu celestial
perfet da l’uman terren imperfet e pchadur dapi Adam ed Eva. Il sguard separatur ha in
caracter dubel, perquai ch’el sto esser conform a la perfecziun celestiala ed a l’imperfeziun
terrena da las duas parts colliadas. È alura che la rolla dal Messias cumpara, perquai ch’el
incarna perfetamain questa caracteristica. En sia perfecziun divina, Gesu-Crist è daventà
pèchià en purtar quels da ses elets a lur plazza per als expiar ed en pajar il pretsch mortal.
Questa analisi ans man porta a vesair en il santuari l’imagen d’ina successiun profetica
da las grondas fasas spiritualas marcadas mintga 2000 onns: 1er sacrifici offrì da Adam
Sacrifici offrì da Abraham sin il Mont Morija futur Golgota Sacrifici da Crist al pe dal Mont
Golgota Sacrifici dals ultims elets impedì dal return glorius dal salvader Gesu-Crist en
Micael.
Per Dieu per il qual tenor 2 Piet 3:8, « in di è sco milli onns, e milli onns sco in di »,
(vesair era Psalma 90:4), il program terren sa basa sin l’imagi da la emna en ina successiun
da: 2 dis + 2 dis + 2 dis. E davos questa successiun s’avra in « settavel di » etern.
Il cuntegn da las duas parts da la chasa santa è extremamain revelatur.
Il sanctuari u lieu sacratissim
Ils dus cherubins cun las alas spandidas
Il santuari numnà lieu saintissim mesira 20 cubits da lunghezza e 20 cubits da ladezza.
Quai è in quadrat perfet. E sia autezza è er 20 cubits; quai fa in cub; la tripla imatg da la
perfecziun (= 3 : L = l = H); quai sco la descripziun da la « nova Jerusalem che descend dal
tschiel da Dieu » en Apo.20. Quest lieu saintissim è scumandà da Dieu als umans sut paina da
mort. La raschun è simpla e logica; quest lieu po be accoglier Dieu perquai ch’el
simbolisescha il tschiel e represchenta il caracter celestial da Dieu. En sia pensada sa chatta
ses plan da salvament en il qual tut ils elements simbolics che vegnan installads en quest
santuari giogan lur roll. La realitad è en Dieu en la dimensiun celestiala, e sin terra el dat tras
simbols l’illustraziun da questa realitad. J’arriva uschia a tractar il tema da questa scuverta
specifica da questa Pasqua 2021. Nus legin en 1 Regs 6:23 fin 27: « El ha fatg en il sanctuari
dus cherubins da lain d'uliv selvadi, cun ina autezza da diesch cubits. Mintga ina da las duas
alas d'in dals cherubins aveva tschintg cubits, quai che fascheva diesch cubits da l'extremitad
d'ina da sias alas fin a l'extremitad da l'autra. Il secund cherubin aveva era diesch cubits. La
mesira e la furma eran las medemas per ils dus cherubins. L'autezza da mintga in dals dus
cherubins era da diesch cubits. Salomon ha piazzà ils cherubins en il center da la chasa, en
l'intern. Lur alas eran stendidas: l'ala dal emprim tocava in dals mirs, e l'ala dal secund
tocava l'auter mir; e lur autras alas sa incuntravan per l'extremitad en il center da la chasa ».
Quests cherubins na existivan betg en il tabernacul da Moses, ma cun els vegnir
plazzads en il tempel da Salomon, Dieu sclerescha il senn da quest lieu sacratissim. En il senn
da sia ladezza, la chombra vegn traversada da las duas pèras d''alas dals dus cherubins, dand
uschia ina norma celestiala, efectivamain inaccessibla per l''esser uman che viva mo sin la
terra. Jau profitesch qua per denunziar e restabilir ina vardad concernent quests cherubins als
quals, en in delir mystic pagan, picturs uschè famus sco «Michel Ange» han l''aspect da
uffants alads che giogan d''instruments u tiran frizzas cun l''arc. I na dat en il tschiel nagins
uffants. E per Dieu, tenor Ps.51:5 u 7: «Vezzi, jeu sun naschì en l'iniquitad, E mia mamma
m'ha conceen il pchau », e Rom.3:23 : « Perche tuts han pchà e sun privats da la gloria da
Dieu », i na datga ina creatira innozenta u pura, perche dapi Adam l'uman nascha pchader per
ereditad. Ils anghels celestials ein tuts stads creats sco giuvens, sco Adam sin terra. Els na
vegnan betg vegls e restan adina ils medems. La vegliadetgna ei ina caracteristica
exclusivamain terrana, consequenza dal pchau e dalla mort, sia paga finala, suenter Rom.6:23.
L’archa da l’Allianza Sacra
1 Regs 8:9: « I na vegniva betg pli che las duas tavlas da crap en l’archa, che Moses
ha mess là sin Horeb, cura che il Segner ha fatg l’allianza cun ils uffants d’Israel, cura ch’els
èn ids ora dal pajais d’Egipta ».
En il sanctuari u lieu puspè saint sa chattan uss duas grondas cherubins cun las alas
spandidas, simbols dal caracter activ celestial, ma er e surtut, l’archa da l’allianza ch''è
collocada al center da la chombra tranter ils dus gronds cherubins. Perquai ch''è per proteger
quella ch''è construida la chasa. En l''urden en il qual Dieu mussa a Moises las caussas
religiusas ch''el duai far realisar, sa chatta en emprima, l''archa da l''allianza. Ma quest cuntegn
è main prezius che sieu cuntegn: las duas tavlas da crap sin las qualas cun sieu det Dieu ha
gravà sia ultra sainta lesch dals diesch cumondaments. Ella è il reflex da sia pensada, da sia
norma, da sieu caracter immutabel. En in studi separat (2018-2030, l''ultima spetga
adventistica), hai gia mussà sieu caracter profetic per l''era cristiana. En il sanctuari, nus
legain la pensada secreta da Dieu. sa chattan ils elements che favuriseschan e rendan
pussaivla la communiun cun el. Uschia ch''il puccader che resta in trasgressur voluntari dals
sieus diesch cumondaments s''ingianna sez sche el cregia da pudair sa reclamar da sia
salidezza. La relaziun sa basa exclusivamain sin la fida collocada sin las realitads
simbolisadas chattadas en quest lieu ultra saint. En diesch cumondaments, Dieu resuma sia
norma da la vita prescritta per ils essers umans furmads a sia imatg; quai signifitga che Dieu
sez honurescha e metta en pratica ses cumondaments. La vita dada a l''uman sa basa sin il
respect da quests cumondaments. E lur transgressiun naschientscha al puccà punì cun la
mort dal culpabel. E dapi Adam ed Eva, la disubedientscha ha collocà l''entira umanitad sut
questa condiziun mortala. La mort è uschia crudada sin ils umans sco ina malsogna senza
remedi per guarir.
Il propiziatori
En il sanctuari, sur il propiziatori, imatg simbolica da l’altar sin il qual l’agnè da Dieu
sto vegnir immolà, dus auters anghels pli pitschens guardan vers l’altar e lur alas sa uneschan
en il mez. En questa imatg, Dieu mussa l’interess che ils anghels fidaivels dan al plan da
salvaziun che sa basa sin la mort expiatoria da Jesus-Christus. Perquai che Jesus è daventà giu
dal tschiel per prender l’aspect d’in uman pitschen. Quel che ha donà sia vita sin la crusch da
Golgota è stà en emprim lur ami celestial «Micaël», schef dals anghels e expressiun celestiala
visibla dal Dieu Spiert creatur ed ils anghels sa dan a raschun quel da «compagns da
servetsch » da ses elegids.
En il lieu sanctissim, l’archa cuverta dal propiziatori sa chatta sut las alas dals dus
gronds e dals pli pitschens cherubins. En questa maletg, nus chattain l’illustraziun da quest
vers da Mal.4:2: « Ma per vus che temeis mes num, vegn a levarsi il sulegl da la giustia, e la
sanaziun vegn a star sut sias alas ; vus vegnis ora, e saltas sco ils vadels dad ina stalla ». Il
propiziatori, simbol che prefigurescha la crusch sin la quala Jesus è stà crucifitgà, purterà
effectivamain la sanaziun cunter la malsogna mortala dal puchià. Jesus è mort per deliberar
dal puchià e s’è resustità per deliberar ses elets da las mans nauschas dals puchiaders
impenitents e rebels. La transgressiun da la lescha cuntegnida en l’archa valet la mort per
tutas las creatiras umanas terrenas. E per ils elets tschernids da Dieu en Christ, per els sulets,
il propiziatori plazzà sur l’archa cuntegnent la lescha transgressada ha fatg triumfar la vita
eterna en la quala els entran a l’ura da l’emprima resurrecziun; quella dals sants redents dal
sang versà da Jesus-Christ sin quest propiziatori. Lour sanaziun da la mort sarà lura totala.
Tenor Mal.4:2, ils cherubins èn l’imagen dal Dieu Spirt celestial che Apo.4 designescha cun il
simbol dals « quatter essers vivents ». Perquai, la sanaziun liada al propiziatori ei bain
plazzada sut las duas alas centralas dals dus gronds cherubins.
Scu en il ritus ebraic annual dil « di dils expiazis », il sang animal dal boc vegniva
purtà cun aspersiun sin la fatscha e sin il propiziatori, vers l’Ost, ei stau necessari che il sang
da Jesus-Christ vegni era realmein a scular sin quest medem propiziatori. Per questa fin, Deus
na ha betg fatg appel al servetsch dad in sacrificatur uman. El haveva tut previs ed organisà
avantmaun, cun far transportar, al temp dal profet Jeremia, l’archa e las caussas sanctas dal
lieu sanctissim e dal lieu sant en ina grotta situada en il suterren al pe dal mont Golgotha, sut
in terren roccus, a sis meters profundadad, exact sut la cavitad cubica da 50 cm, cavada en la
surfatscha en la rocca, en la quala ils soldats romans han drizà la crusch sin la quala Jesus ei
stau crucifitgaus. Tras ina lunga e profunda faglia creada dal terratrembel menziunà en la
Bibla, ses sang ei literalmein sculaus sin il vart sanestra dal propiziatori, vul dir, sin il vart
dretga da Christus crucifitgaus. Uschia, ei betg senza raschun che Matt.27:51 dat testimoni da
quellas caussas: « Et eis che, il vel dal tempel sa schlianda en dus, dal ault fin giu, la terra
trembla, las crapas sa fendettan, …». En 1982, in examen scientific ha revelà che il sangh
sütgì cuncoltà da Ron Wyatt era anormalmain cumponì da 23 cromosoms X e dad in solit e
unic cromosom Y. Il creatur divin ha vulì laschar davos, ina prova da sia natira divina che
s’augmenta a sia santa sindone sin la quala l’imagen da sia fatscha e da seis corp cumparan en
negativ. Uschia, la lescha transgredida cuntegnida en l’archa ha obtegnì sia reparaziun
cumpletta en retschevant sin ses altar il sangh realmain pur da mintga puccà da noss Salvader
Gesu-Crist. Perquai che en revelar questas chaussas a Ron Wyatt, Dieu n’ha betg tschertgà da
satisfar ina curiositad umana, mabain el ha vulì rinforzar la doctrina da la sanctificaziun da sia
divinitad en Gesu-Crist. Perquai ch’aviond in sangh different dals auters umans, el dat ina
raschun da crair a sia natira perfetta e pura, exempta da mintga furma dal puccà. El conferma
uschia ch’el è vegnì per incarnar in nov u « ultim Adam » sco che Paul dis en 1 Cor.15:45,
perquai malgrà ch’el era vis, udì e mazzà en in corp da charn sumegliant al noss, el era senza
nagina colliaziun genetica cun la spezia umana. In tal reguard per ils detagls en l’adempliment
da ses project salvader mussa l’impurtanza che Dieu dat als simbols da si’instrucziun. E
s’impaisa meglier perquai che Moses è vegnì castigà per avair falsifitgà quest project salvader
divin cun avair battì duas giadas la crapa d’Horeb. La segunda giada, suondant l’urden dad
Dieu, el duess mo discurrer cun ella per obtegnair l’aua.
La verga da Moses, la manna, il rotulus da Moses
Num.17:10 : « YaHWéH disch a Moses : Reporta la verga d'Aaron avant il testimoni,
per esser conservada sco in segn per ils uffants da rebellium, per che ti fas cessar davant me
lur murmurs e ch'els na morian betg ».
Exo.16:33-34 : « E Moises ha dit ad Aaron: Prenda in vascha, metta en ina manna
plein in omer, e depona quel avant YaHWéH, per che quel vegnia conservà per vos
descendents. Suand l'ordin dada da YaHWéH a Moises, Aaron l'ha deponì avant il testimoni,
per che quel vegnia conservà ».
Deut.31 :26 : « Prendai quest cudesch da la lescha, e mettei quel sper l'archa da
l'allianza da YaHWéH, vos Dieu, ed el vegn là sco testimoni cunter tai ».
Sin basa da quests versets, perdunain a l’apostel Paul si’errur che l’ha manà a metter
quests elements en l’archa e betg sper u davant ella, en Ebr.9:3-4 : « Davos il segund vel era
la part dal tabernacel numnada il santeri dals santeris, cuntegnent l'altar d'aur per ils
parfums, e l'archa da l'allianza, cumplettamain cuverta d'aur. Igl era en avant l'archa in vas
d'aur cuntegnent la manna, la verga d'Aaron, ch'era flurida, e las tavlas da l'allianza ». Era
l’auter dals profums na era betg en il santeri ma dal vart tempel davant il vel. Ma ils elements
deponids sper l’archa eran per testimoniar ils miraculs fatgs da Dieu per ses pievel ebraic
daventà Israel, ina naziun libra e responsabla.
Davos l'archa, la verga da Moses e d'Aaron, pretenda la fidanza als ver profets da
Dieu. Tenor Deu.8:3, la manna regorda als elets avant Jesus che « l’uman na vivra betg mo da
paun e d’aua, mabain da mintga pled che sorta da la bucca da YaHWéH ». E questa pled è
era represchentada sut furma dal rot scrit da Moses, sut la dictada da Dieu. Sur l'archa, l'altar
dal propiziari mussa che senza la fai nel sacrifici voluntari da la vita da Jesus-Christ, la
colliaziun cun Dieu è impossibla. Questa gruppa da chaussas furma la basa teologica da la
nova allianza fatga sin il sang uman versà da Jesus-Christ. E fitg logicamain, il di che, en el, il
project da Dieu è vegnì cuntanschì e cumplitg, il roll dals simbols e da la festa dal « Yom
Kippur » u « di d'expiaziuns » che l'ha profetisà è daventà antiquà e inutil. Davant la realitad
las sumbras svanescha. Perquai il tempel, en il qual ils rits profetics eran pratitgads, stueva
svanir e mai pli reaparair. Sco Jesus ha mussà, l'adoratur da Dieu sto l'adorar « en spiert e en
vardad », aviand « in access liber » a seis Spiert celest tras la mediaziun da Jesus-Crist. E
questa adoraziun na è betg colliada cun in lieu terren, na a Samaria, na a Jerusalem, e tant
main a Roma, Santiago de Compostela, Lourdes u Mecca.
Malgrà che betg colliada ad in lieu terren, la cretta è demonstrada tras ovras che Dieu
ha preparà avant per ses elets durant ch’els vivan sin la terra. Il simbolissem dal sanctuari è
cessà al cumenzament dal tschintgavel milleni suenter 4000 onns da temp dal pèr. E sch’il
project da Dieu fiss stà construì sin 4000 onns, ils elets fissan entràs en il repaus da Dieu
profetisà tras il sabbat emna. Ma quai n’è betg stà il cas, perquai che dapi Zacharia, Dieu
profetisescha duas allianzas. El dat precisiuns davart la segunda, disand en Zac.2:11: «Blers
pievels sa ligan cun YaHWéH en quel di e daventan mes pievel; jau habit en mesat da tai e ti
savras che YaHWéH dals armadas m'ha tramess a tai. » Las duas allianzas èn
represchentadas da « duas ulivas » en Zac.4:11 fin 14 : « Jau hai piglià la plaid e jau hai dit
ad el: Tge muntan questas duas ulivas, a la dretga dal chandelier ed a sia sanestra?J''ai
piglià la pleda per la segunda giada, et j''ai dit : Tge signifitchan ils dus ramus d''uliva,
ch''èn vis als dus canals d''aur nua ch''or sgarra? El ha respundì : Na sast betg tge ch''els
signifitchan? J''ai dit: Na, mes signur. Ed el ha dit : Quels èn ils dus unts ch''èn avant il
Segner da tut la terra ». La lectura da quests versets am fa scuprir ina subtilitad sublime dal
Dieu creatur, Spiert Sonch inspiratur da la plaid biblica. Zacharia sto dumandar dus
giadas tge che signifitgeschan ils « dus ulivs » per che Dieu gli respuonda. Quai perquai ch'il
project da l'allianza divina vegn a cunuscher dus fasas successivas ma che la segunda fasa
vegn mussada tras las lecziuns da l'emprima. Quellas èn duas, ma en realitad èn ellas be ina,
perquai che la segunda è be la culminaziun da l'emprima. En effet, tge vala la veglia allianza
senza la mort expiatoria dal Messias Jesus? Nagut, betg memia la cua dad ina pair, sco l'avess
dit il muni Martin Luther. E quai è la causa dal drama che tocca anc oz ils Gidieus naziunals.
En quests versets Dieu profetisescha era lur refus da la nova allianza tras la resposta che
Zacharia dat a la dumonda « Na sast betg tge ch''els signifitchan? J''ai dit : Na, meser ».
Perquai effectivamain, ils Jews naziunals van ad ignorar questa muntada enfin il mument da
l'ultima prova avant il return da Jesus-Crist, nua ch'els sa convertan u conferman lur refus al
pretsch da lur existenza.
Evidentamain, la conversiun cristiana dals pievels pagans ha mussà che il plan divin è
sa cumplitgì en la persuna da Jesus-Christ ed è l''unic sign che Dieu offra anc als Gidieus
naziunals per restar en sia allianza santa. Uschia confermada, questa segunda u nova allianza
duess s''extender sur l''ultim terz dals 6000 onns dal temp dal pèsch terren. E è mo cun sia
returnada gloriusa finala che Jesus-Christ marcarà il temp da la finiziun da la segunda
allianza; perquai fin a questa returnada, l''instrucziun profetizada tras ils symbols resta utila
per chapir il project global preparà da Dieu, damai che nus al duain la savida dal temp da sia
returnada gloriusa: l''entschatta da la primavaira 2030. Uschia, il 1844, cun dar il sabbat a ses
elets tschernids, Dieu sa basa sin las leschuns inscrittas en il simbolissem dal sanctuari ebraic
e dal templ da Salomon. El denunzia il pèsch da la dumengia catolica eredità da l''imperatur
Constantin dapi il 7 da mars 321, cun suggerir il basegn d''ina nova «purificaziun dal
sanctuari» che è efectivamain sa cumplitgida ina giada per adina en Jesus-Christ crucifitgà e
resustità. Dieu ha effectivamain spetgà l''onn 1844 per denunziar pli cler sia condemnaziun da
la «dumengia romana». Perquai ch''ella ha puspè mess la fe cristiana originarmain pura sut la
maledicziun dal pèsch che rumpa la relaziun cun Dieu, conformamain a l''annunzia data en
Dan.8:12.
La sanctificaziun implitgescha uschia obligatoricamain il respect dal sonch sabbat, sez
sanctifitgà da Dieu suenter la fin da l'emprima emna da sia creaziun dal sistem terren. Tant pli
ch'el profetisescha l'entrada dals elets en il repos cuntanschì tras la victoria da Gesu e ch'el è
preschant en il quart dals diesch cumonds da Dieu cuntegnids en l'archa dal testimoni en il
lieu pli sonch, il sanctuari, simbol da l'Spirit dal Dieu celestial trais giadas sonch, vul dir
sonch en la perfecziun da ses trais rols successivs da Bab, Figl e Sonch Spirt. Tut las chaussas
che s'chattan èn charas al cor da Dieu e duain esser uschè er en las pensadas e cors dals
sieus elets, ses uffants, glieud da sia "chasa". La selecziun da l'autentica sonchadad dals elets
è uschia stabilida ed identifitgada.
Cuntrari a la lescha da Moses che subescha adattaziuns tenor il progress dal project da
Dieu, quai ch'è engravà sin crapatscha prenda ina valur perpetua enfin la fin dal mund. E quai
è il cas dals ses diesch cumonds, dals quals nagin dals diesch po vegnir midà e anc main
stizzà, sco che la Roma papala ha l'audacia da far cun il segund da quests diesch cumonds.
L'intenziun diabolica da trombar ils candidats per l'eternità sa manifesta en l'agiunta dad in
cumond per mantegnair il dumber da diesch. Ma l'interdicziun divina da s'inclinar avant
creatiras, maletgs tagliads u represchentaziuns è effektivamain vegnida stizzada. Ins po
regrettar talas chaussas, ma quai permetta tuttavia da smascharar la falsa cretta. Quai ch'è
superficial e na tschertga betg da chapir subescha logicamain las consequenzas da ses agir; el
ignora las modalitads da sia sentenza enfin sia condanna da Dieu.
Il tempel u lieu sacher
Laschain l’aspect celestial religios vis dal tschiel per al guardar sut quel che la santed
religiusa gli dat sin la terra. Al chattan en ils elements mess en la part « tempel » da la « chasa
a YaHWéH ». En il tabernacul dal temp da Moses, questa chombra era la tenda d’assignaziun.
Els èn trais, quests elements e concernan la mesa dals pauns da proposta, il chandlier a set
conducturs e set lampas e l’autar dals profums mess dret avant il vel en mesadad da la
chombra. En vegnend da davent, la mesa dals pauns è a sanestra, al Nord ed il chandlier è a
dretga, al Sid. Quests simbols èn quels d’ina realitad che prenda furma en la vita dals elets
redents dal saung versà da Jesus-Christ. Els èn perfetamain complementars ed inseparabels.
Il candelier d’aur cun setg lampas
Exo.26:35: « Ti mettas la mesa davent dal veli, e il candelier en vischinanza da la
mesa, al lat meridiunal dal tabernacel; e ti mettas la mesa al lat settentriunal ».
En il tempel, el è collocà a sanestra, dal lat Sid. La lectura dals simbols succeda en il
temp, dal Sid vers il Nord. Il candelier represchenta l’Spirt e la glisch da Dieu dapi
l’entschatta da l’allianza veglia. L’allianza sainta sa basa gia sin il sacrifici da « l’agnè da
Dieu » paschal simbolisà e precedì d’agnels u giuvens muvels offerts en sacrifici dapi Adam.
En Apo.5:6 ils symbols dal chandelier èn colliads cun el: « setg egls che èn ils setg spierts da
Dieu tramess per tut la terra » e « setg cornas » che gli attribueschan la sanctificaziun da la
pussanza.
Il chandelier è per respunder al basegn da glisch dals elets. Els l’obtegnan en num
da Jesus-Christ en il qual sa chatta la sanctificaziun (= 7 ) da la glisch divina. Questa
sanctificaziun è simbolisada dal numer « setg » preschent en la revelaziun biblica dapi la
creaziun da la emna da setg dis dal cumenzament. En Zacharia, l’Spiert imputa « setg ögls » a
la crapa principala sin la quala Zorobabel vegn a reconstruir il templi da Salomon destruì dals
Babilonais. E el di da quests « setg ögls » : « Quests setg sun ils ögls da YaHWéH, chi
scorran per l’entira terra. » En Apo.5:6, quest messadi è attribuì a Gesu-Crist, « l’agnè da
Dieu » : « E jau vazet, in mez al tron e als quatter essers vivents e in mez als vegls, in agnè
chi era là sco mazzà.El aveva setg cornas e setg ögls, chi sun ils setg spierts da Dieu tramess
per l’entira terra.». Quest verset affirmescha, cun fermezza, la sanctificaziun da la divinitad
dal Messias Gesu. Il grond Dieu creatur s’ha tramess sez sin la terra per realisar en Gesu ses
sacrifici expiatori voluntari. È a l’acziun da quest Spiert divin ch’jau duai las explicaziuns
preschentadas en mes ovras. La glisch è progressiva e la savida crescha cun il temp. Nus al
duain nossa cumplessiun da sias pleds profetics.
L’altar dals profums
Cun offrir seis corp corporal a la mort, tenor la norma perfetta da seis spiert e da sia
entira olma, Gesu-Crist porta avant Dieu in agreabel odur chi vegn simbolisà dal ritus ebraic
cun profums. Crist vegn represchantà en quests profums, ma era en il roll da l’uffiziant chi
ls’offra.
Gist avant il veli, e visavi l’archa da testimoni e da sia cuverta da reconciliaziun, sa
chatta l’autel dals profums che conferescha al celebrant, il sumer sacerdot, sia rolla
d’intercessur per las culpas commessas mo da ses elets. Perche Jesus n’ha betg prendì sin el
ils puccads da l’entir mund, mabain mo quels da ses elets als quals el dat segns da sia
reconuschientscha. Sin la terra ha il sumer sacerdot mo ina valur simbolica profetica, perquai
ch’il dretg d’intercessiun appartegna mo al Christ Salvader. L’intercessiun è ses dretg
exclusiv ed ha in caracter «perpétuel » tenor l’urden da Melchisedec sco quai è precisà en
moda complementara en Dan.8:11-12 : « Ella s'è levada enfin al chau da l'armada, gli ha
tschantschà davent il sacrifici perpétuel, ed ha sbüttà giu il lieu da sia baselgia. L'armada è
vegnida surdada cun il sacrifici perpétuel, pervi dal puccau; la corn ha schlantschà la vardad
per terra, ed ha reussì en sias interpresas » ; ed en Ebr.7:23. Las pleds « sacrifici » barrats
n’èn betg citads en il text ebraic original. En quest verset, Dieu denunzia las consequenzas da
la dominaziun papala romana. La relaziun directa dal cristian cun Gesu è disturnada a favur
dal schef papal; Dieu perda ses serviturs che perdan lur olma. En sia perfecziun divina, mo
Dieu en Crist po legitimar sia intercessiun, perquai ch’el offrescha, en rescat per quels per ils
quals el interceda, siu sacrifici voluntari compassiun che porta in agreabel odur per il Dieu
giudesch Amur e Giustia ch’el represchenta a medem temp. Sia intercessiun n’ha nagut
d’automatic, el la exercescha u betg, tenor che il supplicant la merita u betg. L’intercessiun da
Jesus-Crist è motivada da sia compassiun per las debilezzas naturalas carnalas da ses elets, ma
nagin po il trompar, el giuditgescha e cumbatta cun giustia e dretgadad e reconuscha ses ver
adoraturs e sclavs; quai che èn ses ver disciples. En il ritual, ils parfums simboliseschan
l’agreabel odur da Jesus che po uschia a quest titel offrir las uraris da ses sants fidels cun siu
parfum persunal agreabel per Dieu. Il princip è simpel al condiment d’in plat che duai vegnir
consumà. Maletg profetic dal Crist victurus, il Souverain sacerdot terren daventa caduc e sto
svanir uschia sco il tempel en il qual el practitgescha ses ritus religius. Il princip da
l’intercessiun resta suenter quai, perquai che las uraris adressadas a Dieu dals sants èn
presentadas en il num e tras ils merits da Jesus-Crist intercessur celestial e Dieu en plenitud a
medem temp.
La mesa dals pans da proposta
En il tempel, ella è situada a dretga, dal vart Nord. Ils pans da proposta represchentan
la nutrimenta spirituala che furma la vita da Jesus-Crist, la manna celestiala als elets. I dat
dudesch pans sco ch'i dat dudesch tribus en l'allianza divina ed umana cumplenida en Jesus-
Crist entir Dieu (= 7) ed entir Um (= 5); il numer dudesch essend il numer da questa allianza
tranter Dieu e l'um, Jesus-Crist n'è l'applicaziun ed il model perfet. È sin el che Dieu basa sias
allianzas sin ils 12 patriarchs, ils 12 apostels da Jesus, las 12 tribus sigilladas en Apo.7. En la
lectura da sia orientaziun vers il nord dal «tempel», questa tavla sa chatta dal vart da la nova
allianza e dal vart dal grond Cherubin ch''è plazzà a sanestra en il santuari.
Il curtin
L''altar dals sacrificis
En l'Apocaliss 11:2, l'Spirt imputa al « parvis » dal sanctuari, in destin particular:
« Ma il parvis exteriur dal tempel, lascha el or, e na mesira betg el; perquai ch'el è vegnì dà a
las naziuns, e ellas trantunan la citad santa durant 42 mais ». Il « parvis » designescha la curt
exteriura situada avant l'entrada dal lieu saint u tempel cuvert. Nus chattain elements dal
ritual religios che concernan l'aspect fisic dals essers. En emprim, sa preschenta l'autel dals
sacrificis sin il qual ils animals sacrificads vegnan bruschads. Dapi la vegnida da Jesus-Christ
ch'è vegnì per cumplitgar il sacrifici perfet, quest ritual è daventà antiquà ed ha finì
conformamain a la profezia da Dan.9:27: « El farà ina ferma allianza cun blers per ina emna,
e durant la mesadad da l'emnael farà cesser il sacrifici e l'offerta; il devastatur farà las
caussas las pli abominablas, enfin che la ruina e quai ch'è vegnì decidì sa sbassa sin il
devastatur ». En Heb.10:6 a 9, la chaussa è confermada : « Ti n'has acceptà ni holocausts ni
sacrificis per il pèr. Lura jau hai dit: Varda, jau vegn (En il cudesch è menziun da mai) Per
far, ô Dieu, tia voluntad. Suenter avair dit en emprim: Ti n''has betg vulì e n''has betg
acceptà ni sacrificis ni offras, Ni offras da brens ni sacrificis per il puccà (quai ch'è offrì
tenor la lescha), el di lura: Varda, jau vegn per far tia voluntad. El abolescha uschia
l'emprim per stabilir il secund. È en virtud da questa voluntad che nus essan santifitgads, tras
l'offerta dal corp da Jesus Christ, ina giada per adina». Sembra che Paul, l’autur presumì da
questa epistla adressada als « Hebreus », l’haja scritta sut la dictada da Jesus-Christ ; quai che
giustifitgescha sia immensa glisch e sia inparaglabla precisiun. En effet, mo Jesus-Christ en
persuna pudeva dir a el : « (En il cudesch è menziun da mai) ». Ma il verset 8 dal text dal
Psalm 40 di : « cun il cudesch scrit per mai ». Questa midada po dunque esser giustifitgada da
questa acziun persunala dal Christ tar Paul, ch’è restà isolà trais onns en Arabia, preparà ed
instruì directamain da l’Spirt. E jau al regord, quai è gia stà il cas dal rotulus scrit da Moses
ch’el l’ha scrit sut la dictada da Dieu.
La mar, tina da lavada
Il secund element dal curt è la tina da lavada, prefiguraziun dal ritual dal battaisem.
Dieus dat ad ella il num « mar ». En l’experientscha umana la mar è synonyma da « mort ».
Ella ha engulà ils antediluvis cun ses diluvi e fatg murir cun suffocar, tut la cavalleria dal
Farao che persequitava Moises e ses pievel ebreic. En il battaisem, obligatoricamain en
immersiun totala, il vegl um puccant è supponì da murir per ressortir da l’aua en nova creatura
redenta e regenerada da Jesus-Christus che gli attribuescha sia perfetta giustia. Ma, quai è be
in princip teoric da l’applicaziun che dependa da la natira dal candidat che sa preschenta.
Vegn el, sco Jesus, al battaisem, per far la voluntad da Dieus? La resposta è individuala e
Jesus attribuescha u n’attribuescha betg sia giustia segund il cas. Quai ch’è segir, è che quel
che vul far sia voluntad, va respectar cun legria e regraziament, la santa lescha divina da la
quala la transgressiun constituescha il puccà. Sche quel sto murir en l’aua dal battaisem, è el
or da dumonda ch’el renaia en il servetsch da Christus, sche betg accidentalmain pervia da la
flaivlezza carnala da l’esser uman.
Uschia, lavà dad ses puccaus e vestgì cun la giustia imputada da Gesu-Crist, sco il
sacerdot da l’antica allianza, l’elec cristian po entrar en il lieu saint u tempel per servir Dieu
en Gesu-Crist. Il camin da la vaira religiun divina è uschia revelà tras questa construcziun
imaginada, perquai ch’els èn mo simbols, la realitad vegn a cumparair en las ovras che l’elec
justifitgà vegn a purtar avant ils umens, ils anghels e il Dieu creatur.
Il project da Dieu profetisà en maletgs
En ses project, Dieu ha allontanà il da las elets tras il saung da Jesus-Christ purtà
sin il propiziatori dal sanctuari u lieu saintissim. Profitond dad ina autorisaziun da
scavadaziuns excepziunalas sin il lieu dal Mont Golgota a Jerusalem enfin il 1982, l’infermier
adventista archeolog Ron Wyatt ha revelà che il saung da Jesus è efectivamain curì sin la vart
sanestra dal propiziatori situà en ina grotta sotterraina a sis meters sut la crusch da la
crucificaziun dal Crist; la chaussa è succedida al pe dal mont Golgota. En il rit sacerdotal, il
sacrificader situà en il lieu saint guarda vers il propiziatori e las chaussas celestialas
installadas en il lieu saintissim, il sanctuari. Perquai, quai ch’è a sanestra da l’uman sa chatta a
la dretga da Dieu. Medemamain, la scrittura da l’Ebraic vegn fatga da la dretga vers la
sanestra da l’uman, prendond la direcziun Nord-Sud uschia, da la sanestra vers la dretga da
Dieu. Uschia, il project da las duas allianzas è scrit en la lectura da quest lieu saintissim, da la
dretga da l’uman vers sia sanestra; uschia l’invers per Dieu. Ils Gidieus da l’allianza veglia
han servì Dieu sut l’imagen simbolica dal cherubin situà en il sanctuari a lur dretga. Durant
lur allianza, il saung dal boc mazzà il «di d’expiacions» era purtà tras aspersiun sin il davant e
sin il propiziatori. L’aspersiun era fatga set giadas cun ses det dal suprem sacrificader en
direcziun da l’Orient. È ver che l’allianza veglia era la fase orientala da ses project salvader.
Ils pchaders da perdonar eran els medems en l’Orient, a Jerusalem. Il di che Jesus ha versà ses
saung, quel è crudà sin quest medem propiziatori, e la nova allianza actada sin ses saung e sia
giustia ha cumenzà sut il segn dal segund cherubin situà a sanestra, vart Sid. Uschia, vista da
Dieu, questa progressiun è succedida da sia sanestra verssia « dretga », davart sia benediziun,
sco ch'è scrit en Psalms 110:1 : « Da David. Psalm. Plaid da YaHWéH a miu Signur : Assea
tai a ma dretga, Fin ch''eu fatscha dals inimis tes pass ». E confermand Heb.7:17, ils versets
4 fin 7 preciseschan : « YaHWéH ha giurà, e el nu sa pentirà : Ti es sacerdot per adina, A la
moda da Melchisedec. Il Signer, a tia dretga, rompa rags al di da sia ira. El exequescha la
giustia tranter las naziuns : tut è plain da cadavers ; el rompa chaus sin tutta l''extensiun dal
pajais. El baiva al flum durant la marscha : perquai el alza la chau ». Uschia, il dulsch, ma
gist, Gesu-Christ fa pajar als moccaders ed als rebels il pretsch da lur disprezi per il testimoni
sublime da siu amur compassionel per ses elets redents.
Per che entrand en il parvis u il tempel, ils ebreis presentan lur dies al « sulegl levant »
adorà da tut temps dals pagans en differents lieus sin la terra, Dieu ha vulì che il sanctuari saja
construì, en sia lunghezza, en l’ax Ost-Vest. En sia larghezza, il mir da dretg dal lieu
saintissim era pia situà al « Nord » ed il mir da sanestra era dal vart dal « Sid ».
En Matt.23:37, Jesus s’è sez l’imagen d’una « pulsa che protegia sut sias alas ses
pulschins » : « Jerusalem, Jerusalem, che tu mazzas ils profets e che tu lapidas quels ch''en
vegn tramess a tai, tge savens hai jau vulì rimnar tes uffants, sco ina gaglina rimna ses
pulschains sut sias alas, e vus na vus laschais betg vulair!». Quai è qu’ils mussan, per mintga
allianza successiva, las alas spandidas dals dus cherubins. Tenor Exo.19:4, Dieu sa cumpara el
sez ad in « evla » : « Vus avais vis quai ch''jau hai fatg cun l''Egipta, e co jau vus hai purtà
sin alas d''evla e manà tar mai ». En Apo.12:14, el precisescha « gronda evla » : « E las duas
alas da la gronda evla vegnidan dadas a la dunna, per ch''ella svuless en il desert, vers ses
lieu, nua ch''ella vegn nudrida in temp, temps, e la mesadad dad in temp, lunsch da la fatscha
dal serpent ». Questas maletgas illustreschan la medema realitad : Dieu protegia quels ch’el
ama perquai ch’els l’aman, en las duas allianzas successivas, avant e suenter Jesus-Christ.
Enfin, simbolicamain, il templ ebraic represchentava il corp da Crist, quel da l’elec e
collectivamain, la Sposa da Crist, sia Elec, l’assembla dals elecs. Per tut questas raschuns,
Dieu ha fixà reglas alimentaras sanitaras per che questas diversas furmas dal templ sajan
santifitgadas e respectadas; 1Cor.6:19: « Na saveis vus che vos corp è il templ dal Spiert
Sonch chi è en vus, che vus haveis retschaì da Dieu, e che vus na apartegneis betg a vus
sezs? »
Dad aur, nagut auter co dad aur
I sto anc relevar l’impurtanza da quest criter: tut il mobilier ed ils utensils, ils
cherubins ed las parets internas sezs èn dad aur u cuverts cun aur battì. La caracteristica dad
aur è sia caracteristica inalterabla; quai è l’unic valur che Dieus dat ad el. N’è betg
surprendent ch’el fetschia dad aur il simbol da la fe perfetga, dal qual il model unic e perfet è
stà Gesu-Crist. L’intern dal tempel e dal sanctuari represchentan l’aspect intern da l’spiert da
Gesu-Crist abità da la sanctificaziun, la purezza dal Spert Sonch da Dieus; sia caracteristica
era inalterabla e quai è stà la causa da sia victoria sin il puccà e sin la mort. L’exempel da
Gesu è preschentà da Dieus sco il model da imitar per tuts ses elets; quai è sia exigenza, l’unic
cundiziun per daventar individualmain e colectivamain compatibel cun la vita celestiala
eterna, salari e recompensa dals victurs. Las valurs ch’eran las sias ston daventar las nossas,
nus ston resgular ad el sco clones, tenor quai ch’è scrit en 1 Gion 2:6: «Quel che di ch'el resta
en el sto era ir sco ch'el è ì el sez ». La muntada da l’aur ans vegn en 1 Pietar 1:7: « per
che la prova da tia cretta, pli pretiusa che l'or ch'al va a perder (ma ch'è dentant provà dal
fieu), hagia per resultat la laudaziun, la gloria e l'onur, cura che Gesu Crist compararà, ».
Dieu metta a prova la cretta dals elets. Malgrà ch’el è inalterabel, l’aur po cuntegnair traccas
da material nètg, e per al purifitgar, sto el vegnir scaldà e fusi. Las scorias u las nètgas sa
movan lura sin la surfatscha e pon vegnir allontanadas. Quai è l’imagin da l’experientscha da
la vita terrana dals discipels redents, durant la quala Crist trai ora il mal e als purifitgescha,
cun als suttametter a diversas provas. E mo sut la cundiziun da lur victoria en la prova, ch’al
fin da lur vita, lur destin etern vegn decidì dal grond Giuvest Jesus-Christ. Questa victoria po
vegnir cuntanschida mo cun sia sustegn ed agid, sco ch’el ha declerà en Gion 15:5-6 e 10 fin
14: « Jau sun la vitg, vus esses ils pampels. Quel chi resta en mai ed en qual jau resta porta
bler fruct, perche senza mai vus non pudais far nagot. Scha ina persuna non resta en mai, ella
vegn bittada or, sco il pampel, ed ella sescha; lura ins ramassa ils pampels, ins ils bitta en il
fieu, ed els bruschan. ». L'obedientscha als cumonds divins è exigida: « Sche vus observais
mes cumonds, vus restais en mia charitad, usche sco jau hai observà ils cumonds da mes Bab,
e sco jau resta en sia charitad. ». Murir per ses amis daventa l'apogè perfet da la norma da
sia amur sublimà: « Quai è miu cumond: Amai vus in pèr, sco jau hai amà vus. I na dat nagin
pli grond amur co da dar sia vita per ses amis.». Ma questa renconuschientscha da Gesu è
cun cundiziuns: « Vus es mes amis,schi vus fas quai ch''jau cumond a vus ».
Per sia part, il chandelier cun setg lums era fatg d''aur massiv. El na pudeva lura
simbolisar che la perfecziun da Jesus-Christ. L''aur chattà suandant en las baselgias dal
catolicissem roman è a l''imagen da la pretensiun da sia falsa cretta. Perquai, a l''oppost, ils
temples protestants eran spogliads da tuts ornaments, umils e austers. En il simbolissem dal
sanctuari e dal tempel, la preschientscha da l''aur prova che il sanctuari na po represchentar
che il divin Jesus-Christ. Ma per extensiun, è scrit ch''el è il Chapitani, il chau da l''Baselgia
ch''è ses corp en Eph.5:23-24: «perche il um es il schef da la dunna, sco Christ es il schef da
l'Baselgia, la quala es ses corp, e dal qual el es il Salvader. Uschia sco l'Baselgia es sutmissa
a Christ, uschia er las dunnas ston esser a lur umens en tuttas chaussas.» Ma puspè il Spiert
precisa : « Umens, amai vossas dunnas, sco Christ ha amà l'Baselgia, e s'ha sacrificà sez per
ella, per la sanctifitgar cun la plaid, suenter avair la purifitgada cun il battaisem d'aua, per
far comparair avant el questa baselgia gloriusa, senza macla, ni ruga, ni nagut da quel
gener, ma santa e irreprehensibla ». Qua è ussa, cleramain exprimì, en tge consista la religiun
cristiana veritabla. Sia norma n’è betg mo teoretica perquai ch’è ina pratica messa en ovra en
tutta sia realitad. L’accord cun la norma da sia « plaid » revelada è exigì; quai che implitga il
respect dals cumonds e dals ordinaziuns da Dieu e la conuschientscha dals misteris revelads
en sias profezias da la Bibla. Quest criter, « irreprehensibla o irreprochabla » dals elets, vegn
menziunà e confermà en Apo.14:5 nua ch'el vegn attribuì als sants « adventists » dal ver
return final da Crist. Els vegnan designads cun il simbol dals « 144 000 » sigillads cun il
« sigil da Dieu » en Apo.7. Lur experientscha è quella da l’entira santificaziun. Questa studi
mussa che il tabernacul, il sanctuari, il tempel e tut lur simbols han profetisà il grond project
salvader da Dieu. Els han chattà lur fin ed adempliment en la manifestaziun dal ministeri
terren da Jesus-Crist revelà als essers umans. Uschia, la relaziun che l'elect mantegna cun el è
da natira e caracter profetic; l'uman ignorant sa remetta al Dieu creatur che sa tut; che
construescha ses futur e al revela.
L’étude dal templ edificà dal ret Salomon ans ha mussà ch’i na sto betg confunder la
part «templ» accessibla als umans cun il «sanctuari» reservà exclusivamain al Dieu celestial.
En consequenza da quai, il pled «sanctuari» duvrà enstagl dal pled «santitad» en Dan.8:14
perda questa giada tutta legitimità, perquai ch’el concerna in lieu celestial nua ch’i na dovra
nagina purificaziun en 1843. E al contrari, il pled «santitad» concerna ils sants che ston
romper cun la pratica dal sin la terra per esser santifitgads u tschernids per l’elecziun da
Dieu.
Cura la mort da Jesus-Christ, il vel che separava il "templ" dal "santieri" è stà schlià da
Dieu, ma be las urasziuns dals sants han pudì acceder spiritualmain al santieri celestial nua
che Jesus duvrava interceder per els. La part templ stueva cuntinuar sia funcziun da chasa da
radunanza dals elets sin la terra. Igl è il medem il 1843, il principi sa renova. Il "templ" dals
sants resta sin la terra e nel "santieri", be celestial, l'intercessiun da Crist repiglia uffizialmain
a favur dals sulets elets adventists tschernids. Quai vuldir ch'i na dat pli "santieri" sin la terra
en la nova allianza nua che ses simbol svanescha. Igl resta mo il "templ" spiritual dals elets
redents.
Las sulettas maculas che necessitavan ina purificaziun concernavan ils puccads dals
umens sin la terra, perche nagin da lur puccads n’è arrivà a macular il tschiel. Sulettamain la
presenzia dal diavel e da ses demunis rebels pudevan far quai, perquai ch’il victorius, en
Micaël, Gesu-Crist ils ha chatschà dal tschiel e schliats sin la terra dal puccà nua ch’els ston
restar enfin lur mort.
Rest’ina chaussa da chapir suenter avair evocà il simbolissem da la sanadad. Uschè
sants che quests simbols sajan, quai èn mo chaussas materialas. La varda sanadad è en il
vivent, perquai ch’Gesu-Crist era dapli che il tempel che sez existiva mo per abitar la lescha
da Dieu, imatg da sia caracteristica e da sia giustia offaisa dal puccader terren. È sulettamain
per servir sco sustegn a l’instrucziun da ses elets che Dieu ha laschà realisar questas chaussas
tras Moises e ses lavurants. È per evitar comportaments idolaters che Dieu ha autorisà in um,
ses servitur, Ron Wyatt, da retrovar e da tutgar l’archa da ses testimoni en 1982. Perquai ch’il
«testimoni da Jesus » qui « è l’spiert da profezia » el è bler meglier e pli util dapi ch’el è
vegnì en persuna per revelar il senn dal project salvader preparà per ses elets tschernids sin la
terra. Ron Wyatt è vegnì autorisà da filmar ils diesch cumonds sortids da l’archa d’angels, ma
el ha refusà da tegnair il film. Quests fatgs al provan, Dieus saveva gia da sia refusa, ma
questa tschernida ans protegia da l’idolatria che tal registraziun avess pudì producir tar
tscherts dals ses elets pli vulnerabels. Questa realitad ans è vegnida revelada, per che nus la
tegnian en las pensadas da noss cors sco in dulsch privilegi donà da noss Dieu Amur.
Las separaziuns da la Genesi
Mentre che l’studì da quest ovra ans ha revelà ils secrets zuppads en las profezias da
Daniel e Apocaliss, jau stoss ussa far ta decuvrir las profezias ch’eran reveladas en il cudesch
da la Genesi, pled che signifitescha «cumenzament».
Attenziun !!! Il testimoni che nus vegnin a relevar en questa studia dal cudesch da la
Genesi è sortì directamain ord la bucca da Dieu che l’ha dictà a seis servitur Moses. Betg crer
a quest raquint constituescha il pli grond oltraggi che possia vegnir fatg a Dieu directamain, in
oltraggi che serra definitivamain la porta dal tschiel perquai che el revela l’absenza totala da
« la cretta, senza la quala è impossibel d’esser aggradabel a Dieu », tenor Ebreus 11:6.
En il prolog da sia Apocalissi, Gesu ha insistì fermamain sin questa expressiun: « Jau
sun l'alpha ed l'omega, il cumenzament ed la fin » ch’el menziuna puspè a la fin da sia
Revelaziun en Apoc.22:13. Nus avain gia relevà il caracter profetic dal cudesch da la Genesi,
spezialmain davart l’emna da set dis che profetiseschan set millennis. Qua, j’approfesch quest
cudesch da la Genesi sut l’aspect dal tema da la « separaziun » che al caracterisescha
particularmain sco nus vesain.
Ginesi 1
L'1er di
Ginesi 1:1: « En il cumenzament, Dieu ha creà ils tschiels e la terra»
Sco che la pled « entschatta » mussa, la « terra » è efectivamain stada creada da Dieu
sco center e basa dad ina nova dimensiun, parallel a las furmas da la vita celestiala che l'ha
precedida. Per reprender l'imagina dad in pictur, sa tracta per el da crear e metter en ovra la
realisaziun dad in nov maletg. Ma remartgain gia che, dapi lur origina, « ils tschiels e la
terra » èn separads. Las « tschiels » designeschan il cosmos intersidar vid, stgir ed infinì; e la
« terra » sa preschenta alura sut l’aspect d’ina balla cuverta da l’aua. La « terra » na veva
nagina preexistenza avant l’emna da la creaziun, damai ch’ella è creada al cumenzament u
« entschatta » da la creaziun da questa dimensiun terestra specifica. Ella sorta dal nient e
prenda furma suletamain cun l’urden da Dieu per cumplitgar in roll ch’è daventà necessari
pervia da la libertad ch’è a l’origin dal pchà commess en il tschiel da sia emprima creatira;
quel che Esaia 14:12 designescha cun ils nums « staila da la damaun » e « figl da l’alba » è
daventà Satan dapi sia contestaziun da l’autoritad da Dieu. El è dapi lura, il capo dal champ
rebel celestial existent e dal champ terren da vegnir.
Gen.1:2 : « La terra era senza furma e voda: i aveva teniebras sin la surfatscha da
l'abiss, e l'spirt da Dieu sa movaiva sur las aua ».
Scu sco in pittur cumenza cun applitgar sin la tela il stratsch da fund, Dieu preschenta
la situaziun che prevala en la vita celestiala gia creeda e la vita terestra ch'el va crear. El
designescha uschia cun il pled « stgira » tut quai che n'è betg en sia approbaziun ch'el va
numnar « glisch » en opposiziun absoluta. Remartgà il liom che quest verset stabilescha
tranter il pled « stgira », adina al pluriel tant che ses aspects èn multiples, ed il pled « abiss»
che designescha la terra purtadura da nagina furma da vita. Dieu ha utilisà quest simbol per
designar ses inimis: ils « senza Dieu » revoluziunaris e pensaders libers en Apo.11:7 ed ils
rebels dal catolicissem papal en Apo.17:8. Ma, ils protestants rebels als suondan il 1843 cun
passar e els sut la dominaziun da Satan, « l’angel da l’abiss » d’Apo.9:11; ils quals vegnan
rejoinads da l’adventissem infidel il 1995.
En l’imagen proposta en quest verset, nus vesain che « stgir » separan « l’spiert da
Dieu » cun « las aua » che profetiseschan en simbol, en Daniel ed Apocaliss, massas da
« pövels, naziuns e linguas » sut ils simbols « mar » en Dan.7:2-3 ed Apo.13:1, e sut quel da
« flums » en Apo.8:10, 9:14, 16:12, 17:1-15. La separaziun vegn prest imputada al
« puchià » original che vegn commess dad Eva ed Adam. Sco en l’imagen data, Dieu cunfinia
cun il mund da las teniebras liadas als anghels rebels che suondan Satan en sia tschernida da
contestar l’autoritad da Dieu.
Gen.1:3 : « Dieu ha ditg: Ch’al vegnia glisch! E glisch è stada »
Dieu stabilescha sia norma dal « bain » tenor si’atgna e sovrana sentenza. Questa
opziun dal « bain » è colliada cun il pled « glisch » pervia da sia aspect glorius, visibel per
tuts e da tuts, perquai il bain na generescha betg la « vergogna » che manescha l’uman da sa
zuppar per cumplettar sias ovras malas. Questa « vergogna » vegn sentida dad Adam suenter
il puccau tenor Gen.3, en cumpareglia cun Gen.2:25.
Gen.1:4 : « Dieu ha vis ch’la glisch era buna ; e Dieu separà la glisch da las
teniebras ».
Quai è l'emprim giudizi exprimì da Dieu. El revela sia tschernida dal bain evocà dal
pled « glisch » e sia condamna dal mal designà dal pled « teniebras ».
Dieu ans revela il intent da sia creaziun terestra e uschia il resultat final che ses project
permetta d'obtegnair: la separaziun definitiva da quels che aman sia « glisch » da quels che
prefereschan las « stgirezza ». « Glisch e stgirezza » èn las duas opziuns pussaivlas grazia al
princip da libertad che Dieu ha vulì dar a tuttas sias creatiras celestialas e terranas. Quests dus
champs cuntraris han finalmain dus chaus; Gesu-Crist per la « glisch » e Satan per las
« stgirezza ». E quests dus champs cuntraris, sco ils dus pols da la terra, vegnan ad avair er
duas finas differentas absolutas; ils elegids vivaran eternamain en la glischa da Dieu tenor
Apo.21:23; e destruids dal return da Crist, ils rebels finiran en stadi da « polvra » sin la terra
devastada turnada puspè « l’abiss » da Gen.1:2. Resustads per il giudizi, els vegnan
definitivamain annichilads essend consumads en « il lag da fieu » da la « segonda mort »
suainter Apo.20:15.
Gen.1:5 : « Dieu ha clamà la glisch di, ed el ha clamà las stgiras notg. Uschia, ei è
stada ina saira, ed ei è stà in damaun: quai è stà l’emprim di ».
Quest « emprim di » da la Creaziun è consacrà a la separaziun definitiva dals dus
champs furmads dals tscherns « glisch e stgirezza » che vegnan a s’affrontar sin la terra enfin
la victoria finala da Jesus-Christ ed il renovelament da la creaziun terestra. Il « emprim di » è
uschia « marchentà » tras l’autorisaziun che Dieu dat als rebels da cumbatter el durant ils «
set milla » onns profetisads da la emna entira. El è uschia perfetamain adattà per daventar il
segn, vul dir, la « marca » da la falsa adoraziun divina ch’è sa mussada durant ils sis millennis
tar ils pievels pagans u gidieus infidels, ma spezialmain en l’epoca cristiana, dapi l’adopziun
dal « di dal sul invincì » sco di da repaus settemanal imponì da l’autoritad imperiala da
Constantin 1er, ils 7 da mars 321. Usche dapi quella data, l’atual dumengia « cristiana »
daventa la « marca da la bestia » suenter il sustegn religius ch’ella retschaiva da la fe
catholica romana papala a partir da 538. Evidentamain, « l’alpha » da la Genesi aveva bler da
offrir als serviturs fidaivels da Jesus-Christ dal temp « omega ». E quai n’è betg finì.
Il 2avel di
Gen.1:6 : « Dieu ha dit : Ch’i saja in spazi tranter las aualas, e ch’el separescha las
aualas dad aualas ».
Qua e darcheu sa tracta da separaziun : « las aualas dad aualas ». L’acziun
profetizescha la separaziun da las creatiras da Dieu simbolisadas tras las « aualas ». Quest
vers confirma la separaziun natirala da la vita celestiala cun la vita terestra e en las duas,
la separaziun dals «figls da Dieu» dals «figls dal diavel» numnads tuttina da coabitar
ensemen fin il giudizi marcà, tras la mort da Jesus Crist per ils anguels nausch rebels, e fin il
return en gloria da Jesus Crist per ils Terraners. Quai separaziun va gistifitgar il fatg che
l’uman vegn creà dad in pau pli bass che ils anguels celestials damai che la dimensiun
celestiala vegn ad esser inaccessibla per el. L’istorgia da la terra vegn ad esser quella dad in
lung tri fin sia fin. Il pèsch ha stabilì il disordin e Dieu organisescha quest disordin cun in tri
selectiv.
Gen.1:7 : « E Dieu ha fatg l'extensiun, ed el separà las aualas che sa chattan sut
l'extensiun dad aualas che sa chattan sur l'extensiun. E quai è uschia daventà ».
L'imagina separà la vita terestra profetisada tras las « auas che èn sut » cun la vita
celestiala che è « sur l’extensiun ».
Gen.1:8 : « Dieu ha numnà l’extensiun tschiel. Uschia, è stà ina saira, ed è stà ina
damaun: quai era il secund di ».
Quest tschiel, designa la strata atmosferica che, furmada dals 2 gas (l’idrogen e
l’oxigen) che cumponen l’aua, envirà tutta la surfatscha da la terra e che n’è betg accessibla
naturalmain a l’uman. Dieu la collia cun la preschientscha d’ina vita celestiala invisibla quai
ch’è il cas perquai ch’il diavel sez vegn a retschaiver il num da « prinzi da la pussanza da
l’aria » en Eph.2:2 : « en ils quals vus caminavais avant, suand la moda da quest mund,
suand il prinzi da la pussanza da l’aria, da l’spirit che agescha ussa en ils filgs da la
rebellium » ; actitud ch’el aveva gia en il mund celestial.
Le 3ème di
Gen.1:9 : « Dieu ha dit: Ch''ellas auaas chi sun sut il tschêl sa radunan in in sol lieu, e
ch''il sitg appari. E quai è stà uschia.».
Fin a quel mument, « las aualas » cuvrevan la totalitad da la terra ma ellas na
cuntegnan anc nagina furma da la vita marina animala che vegn creada il 5avel di. Questa
precisiun darà sia autenticitad a l''acziun dal diluvi da Genesi 6 che vegn a pudair, el, spander
la furma da la vita marina animala sin la terra sumergida; quai justifitgà da chattar pli tard
fossils marins e cunchegls.
Gen.1:10 : « Dieu ha clamà il sitg terra, ed el ha clamà la massa da las aualas mars.
Dieu ha vis chai era bun ».
Questa nova separaziun vegn giuditgada « buna » da Dieu perquai ch’ultra ils oceans
ed ils continents, el dat a quests dus terms « mar e terra » il roll da dus simbols che vegnan a
designar respectivamain la baselgia cristiana catolica e la baselgia cristiana protestanta sortida
da la prima sut il num da baselgia refurmada. Lur separaziun effectuada tranter 1170 e 1843
è uschia giuditgada « buna » da Dieu. E sias incuragiaments per ses serviturs fidels dal temp
da la Reforma èn vegnids revelads en Apo.2:18 fin 29. En quests versets, sa chatta questa
precisiun impurtanta dals versets 24 e 25 che testimonizeschan ina situaziun provisorica
excepziunala: « A vus, a tuts ils auters da Thyatira, che na receivan betg questa doctrina e
che n’han betg enconuschi las profunditads da Satan, sco els las numnan, jau disch a vus: Je
na mett sin via auter fardel ; be quai che vus have, tegnai pia fin ch'eu vegn ». Ina giada
dapli, cun questa gruppaziun, Dieu metta urden en il dischurdi creà dals spierts rebels angels e
umans. Remartgain quest auter magisteri, la « terra » darà ses num a l’entira planeta perquè il
« sitg » è preparà per esser il mezz natural da la vita da l’uman per il qual questa creaziun è
fatga da Dieu. Essend la surfatscha marina quatter giadas pli gronda che la surfatscha da la
terra sutta, la planeta avess pudì prender il num « mar » meglier merità ma betg justifitgà en il
project divin. Las pleds da quest « ditg » : « chi sa raduna sa sumeglia e chi sa sumeglia sa
raduna », sa chattan en quests radunaments. Uschia, tranter 1170 e 1843, ils protestants fidels
e pacifists èn stads salvads tras la giustia da Crist che è stada attribuida ad els
excepziunalmain senza l’ubadientscha al repaus sabatic dal ver settim di : il sonda. Ed è
l’exigenza da quest repaus che fa da la « terra » il simbol d’ina falsa cretta cristiana a partir
dal 1843, suainter Dan.8:14. La prova da quest giudizi divin cumpara en Apo.10:5 damai che
Jesus metta « ses peis » sin la « mar e la terra » per als sfraccar cun sia ira.
Gen.1:11 : « Lura Dieu ha dit: Ch'la terra produeschia verdura, erva che porta
semenza, pomiers che dan frutg tenor lur spezia ed han en els lur semenza sin la terra. E quai
è uschia daventà. »
La prioritad dada da Dieu a la terra sitga è confermada: en emprima, ella retschaiva il
pusser da « produir » « verdura, erva cun semenza, plantas da fretg che portan fretg tenor lur
spezia »; tuttas chaussas produidas en emprim per ils basegns da l’uman, e secundarmain per
ils animals terresters e celestials che vegnan ad el enturn. Questas producziuns da la terra
vegnan duvradas da Dieu sco maletgs simbolics per revelar sias leschas a ses serviturs.
L’uman sco « l'planta » vegn a purtar frut, bun u nausch.
Gen.1:12 : «La terra ha produì verdura, erva cun semenza tenor sia spezia, e plantas
da fretg che portan fretg e han en ellas lur semenza tenor lur spezia. Dieu ha vis ch'igl era
bun.»
En quest 3avel di, nagina sbagl n entrà en l'ovra creada da Dieu, la natira è perfetta e
vegn giuditgada «buna ». En ina purezza atmosferica e terestra perfetta, la terra multipliescha
sias producziuns. Ils fruits èn destinads als essers che vivran sin la terra: umans ed animals
che a lur turn produciran fruits tenor lur persunalitad.
Gen.1:13 : « Uschia, i ha dà ina saira, ed i ha dà ina damaun: quai è stà il terz di ».
Il 4avel di
Gen.1:14 : « Dieu ha dit: Ch''igl saja lums en l''extensiun dal tschiel
per separar separar il di da la notg; ch''els servian sco segns per indicar las epocas, ils dis ed
ils onns ».
Ina nova separaziun cumpara: « il di da la notg ». Finca quel quart di, la glisch dal di
na vegniva betg obtegnida tras in astel celestial. La separaziun dal di e da la notg existiva gia
en ina furma virtuala creada da Dieu. Per render sia creaziun independenta da sia presenzia,
Dieu creescha al quart di astrals celestials che permetten als umans d''elavurar chalenders
basads sin la posiziun da quests astrals en il cosmos interstelar. Uschia cumparan ils segns dal
zodiac, l''astrologia avant l''ura ma senza la divinaziun actuala che vegn colliada cun ella, vul
dir l''astronomia.
Gen.1:15 : « e ch'els servan sco glischs en l'extensiun dal tschiel, per illuminar la
terra. E quai è uschia daventà ».
La « terra » sto esser illuminada da « di » sco da « notg », ma la « glisch » dal « di »
sto surpassar quella da la « notg » perquai ch’ella è l’imagen simbolica dal Dieu da vardad
creador da tut quai ch’exista. E la successiun en l’urden « notg di » profetisescha sia victoria
finala cunter tut ses inimis ch’èn er quels da ses benevents e benedis elets. Quest roll che
consista a « illuminar la terra» va dar a quests asters in senn simbolic da l’acziun religiusa
instructiva da las vardads u las manzegnas preschentadas en num dal Dieu creador.
Gen.1:16 : «Dieu ha fatg ils dus gronds luminars, il pli grond luminar per presidar al
di, ed il pli pitschen luminar per presidar a la notg; el ha era fatg las stailas».
Fa attenziun a quest detagl: cun evocar «il sulegl» e «la glina», «ils dus gronds
luminars», Dieu designescha il sulegl cun l’expressiun «il pli grond » uschè che las eclipsas
las provan, ils dus dischs solar e lunar nus apparan sut la medema grondezza, l’in cuvrend
l’auter reciprocamain. Ma Dieu ch’al ha creà sa avant l’uman che sia pitschna apparenza è
dovrada a sia distanza da la terra, il sol essend 400 giadas pli grond ma 400 giadas pli lunsch
che la glina. Cun questa precisiun el conferma ed afferma ses titel suprem da Dieu creatur.
Ultra da quai, sin il plan spiritual, el revela sia incomparabla « grandeur » cumparegliada cun
la pitschnadad da la glina, simbol da la notg e da las teniebras. L’applicaziun da quests rols
simbolics va concernar Jesus-Crist numnà « glisch » en Gion 1:9 : « Questa glisch era la
glisch vera, che, cur ch’ella è vegnida en il mund, illuminescha mintga uman ». Remarcain
nus, l’allianza veglia dal pievel gidieu charnal fundada sin in chalender lunar era sut il segn
d’ina epoca « stgira » ; quai enfin a l’emprima e la segunda vegnida dal Christus. Exact sco la
celebraziun da las « fiastas da las novas lunas », mument nua che la luna svanind daventa
invisibla, profetizava la vegnida da l’era solarica dal Christus, che Mal.4:2 comparescha cun
in « sulegl da giustia » : « Ma per vus che temeis mes num, vegn a levarsi il sulegl da la
giustia, e la sanaziun sarà sut sias alas; vus vegnis ora e saltas sco ils vadels dad ina
stalla,… ». Suenter l’allianza giudaica veglia, « la glina » è daventà il simbol da la falsa
cretta cristiana, successivamain, catolica dapi 321 e 538, puspè protestanta dapi 1843, e
adventista instituziunala dapi 1994.
Il vers menziunescha era « las stailas ». Lur glisch è debla ma els èn tant blers ch’els
illuminan tuttina il tschiel da las notgs terrestrialas. « La staila » daventa uschia il simbol dals
messaders religius che restan en pe u che crodan sco il segn dal « 6avel sigil » d’Apo.6:13 en il
qual chà da las stailas è vegnì a profetisar ils 13 da november 1833 als elets, la chàda massiva
dal protestantissem per l’onn 1843. Questa chàda concerniva parallelamain ils messaders da
Crist destinatars dal messadi da « Sardes » als quals Jesus declera: « ti passes per esser viv e ti
es mort ». Questa chàda è menziunada en Apo.9:1: « Il tschintgavel anghel sunet la trombetta.
E jau hai vis ina staila ch'era crudada dal tschiel sin la terra. La clav dal puoz da l'abiss gli
è vegnida dada ». Avant la chàda dals protestants, Apo.8:10 e 11 evoca quella dal
catolicissem definitivamain condamnà da Dieu: « Il terz anghel sunet la trombetta. Et il
tomba dal tschiel ina gronda staila ardenta sco in flom; ed ella è crudada sin il terz dals
flums e sin las funtaunas da l'aua. » Il verset 11 al attribuescha il num « Absint » : « Il num
da questa staila è Absint; ed il terz da las auas è vegnì midà en absint, e blers umans èn
morts per las auas, perquai ch'ellas eran daventadas amaras ». La chaussa è confermada en
Apo.12:4 : « Siua cua ha tratg il terz da las stailas dal tschiel, e las ha schizzà sin la terra. Il
dragun è sa postà davant la dunna che duai parturir, per devorar ses uffant, cura ch'ella
avess parturì ». Ils messagers religius van lura daventar victimas da las execuziuns dals
revoluziunars franzos en Apo.8:12 : « Il quart anghel ha sunà la trombetta. E la terz part dal
sulegl è stada colpida, e la terz part da la glina, e la terz part dallas stailas, per che la terz
part daventass stgira, e che il di perda ina terz part da sia clarità, e la notg medemamain ».
Las finamiras dals revoluziunars librepensaders ostils envers tuttas furmas da la religiusa èn
er, adina parzialmain (la terz part), « il sulegl » e la « glina ».
En Gen.15:5, las « steilas » simboliseschan la « descendenza » promessa ad Abraham :
« E suenter avair el manà or, el ha dit : Guarda vers il tschiel, e conta las steilas, sche ti pos
las contar. Ed el ha dit ad el : Uschè vegn ad esser tia descendenza ». Attenziun ! Il messadi
indica ina quantitad grondabut na di nagut davart la qualitad da la cretta da questa multitud en
la quala Dieu va a chattar « blers clamads ma paucs elegids » tenor Matt.22:14. Las
« steilas » simboliseschan anc ils elegids en Dan.12:3 : « Quels che vegnan ad esser stads
intelligents vegnan a splendurar sco la splendur dal tschiel, e quels ch’han mussà la giustia,
a la multitud splenduran sco las stailas, adina ed a perpetnadad ».
Gen.1:17 : « Dieu ha mess quels en l’extensiun dal tschiel, per illuminar la terra, »
Nus vesain qua per ina raschun spirituala l’insistenza da Dieu sin questa rolla dals
asters : « per illuminar la terra ».
Gen.1:18 : « per presidier al di ed alla notg, e per separar la glisch da las teniebras.
Dieu ha vis ch'ella era buna ».
Qua Dieu conferma il ruol simbolich spiritual da questas stailas cun colliar ensemen
« il di e la glisch » d’ina vart, e « la notg e las teniebras » da l’autra vart.
Gen.1:19 : « Uschia, ei è stada ina saira, e ei è stada ina damaun : quai era il quart
di ».
La terra po uss profitar da la glisch e da la chalira dal sulegl per garantir sia fertilitad e
sia producziun da vivonda vegetala. Ma il ruol dal sulegl na prendrà ina impurtanza che
suenter il puccau che Eva ed Adam van a commetter. La vita sa basa fin a quel mument tragic
sin la pussanza miraculusa dal pusser creatur da Dieu. La vita terestra è organisada da Dieu
per quel temp nua che il puccau va a colpir la terra cun tut sia maledicziun.
Le 5ème di
Gen.1:20 : « Dieu dit : Que les eaux produisent en abondance des animaux vivants, e
que des utschèls volen sur la terra vers l'estendua dal tschiel».
En quest 5avel di, Dieu dat als « auas » il poder da « produir en abundanza animals
vivents » uschè blers e divers che la scienza moderna ha difficultad da tuts registrar. En il
profund dals abissems en l’obscuritad totala, ins descuorra ina furma da vita
nunenconuschenta d’animals pitschens fluorescents che flaschan, clignan e mideschan
l’intensitad da glisch e finamain colur. Uschia, l’extensiun dal tschiel vegn a recepir
l’animaziun dal vol dals « utschè». Qua cumpara il simbol dals « alas » che permetten il
moviment en l’aria als animals charnals alads. Il simbol vegn associà als spirts celestials che
n’han betg basegn da quai perquai ch’els n’èn betg suttamess a las leschas fisicas terrenas e
celestias. E en la spezia alada da la terra, Dieu va s’attribuir l’imagen da « l’evla » che sa
levescha il pli aut en l’autadad tranter tut las spezias d’utschels e d’animals volants. « L’evla »
daventa era il simbol da l’imperi, dal retg Nebucadnetsar en Dan.7:4 e quel da Napoleon
1er en Apo.8:13 : « Jau guardet, e jau udit in evla che sgulava en mez il tschiel, ditgond cun
ina vusch ferma: Disgrazia, disgrazia, disgrazia als abitants da la terra, pervia dals auters
suns da la trombetta dals trais anguels che van a sunar!» L'appariziun da quest regim
imperial ha profetisà ils trais grond « disgrazias » che van a colpir ils abitants dals pajais
occidentals sut il simbol dals ultims trais « trombrettas » d'Apo. 9 e 11, a partir da 1843, data
nua che il decret da Dan.8:14 è entrà en vigur.
Ordaifer « l’utschè », las autras « utschè dal tschiel » van a simbolisar ils anguels
celestials, ils buns e ils nauschs.
Gen.1:21 : « Dieu ha creà ils gronds peschs e tuts ils animals vivants che sa movan, e
che las aua ha produì en abundanza tenor lur spezia; el ha era creà mintga utschè alà tenor
sia spezia. Dieu ha vis ch’i quai era bun. ».
Dieu preparescha la vita marina per la cundiziun dal puchià, il temp nua ils pli
« gronds peschs » faran dals pli pitschens lur nutriment, quai è il destin programà e l’utilitad
da lur abundanza en mintga spezia. Ils « utschès alads » na scappan betg da quest princip
perquai ch’els s’entren mazzan era per sa nutrir. Ma avant il puchià, nagin animal marin u
utschè na fa donn a l’auter, la vita als anima tuts ed els coabiteschan en perfetta harmonia.
Perquai, Dieu giuditgescha la situaziun « buna ». Ils « animals » marins ed ils « ils utschès »
vegnan a tener in roll simbol suenter il puchià. Ils cumbats mortals tranter las spezias dattan
alura a la « mar » il senn da « mort » che Dieu dat ad el en il ritual da las abluziuns dals
sacrificaturs ebreics. La tina duvrada per questa finamira vegn a survegnir il num da « mar »
en regurdientscha da la traversada da la « mar cotschna », las duas chaussas essend ina
prefiguraziun dal battem cristian. Uschia, cun dar ad el per num, « bestia che sa leva da la
mar » en Apo.13:1, Dieu identifitgescha la religiun catolica romana e la monarchia che la
sustegna cun ina radunanza da « morts » che mazzan e devoran lur proxim sco ils peschs da la
« mar ». Medem ils utschès, ils sparviers ed ils falcuns maglian ils columbs ed ils colombas,
pervi dal pchà d’Eva e d’Adam e da quels, en bler pli grond dumber, da lur descendents
umans enfin il return en gloria dal Crist.
Gen.1:22 : « Dieu ils benedescha, cun dir: Essai feconds, multiplicai, ed emplenai las
auaas dals mars; e ch'ils utschels multiplian sin la terra. ».
La benediziun da Dieu sa concretisescha tras la multiplicaziun, en quest connex quella
dals animals marins e dals utschels, mo era prest, quella dals essers umans. La Baselgia da
Cristo vegn era clamada da multiplicar il dumber dals ses aderents, mo là, la benediziun da
Dieu na basta betg, perquai ch'Dieu cloma, ma el na sfurza nagin da respunder a sia offra da
salid.
Gen.1:23 : « Uschia, i fu ina saira, e i fu ina damaun: quai fu il tschintgavel di ».
Remartgain che la vita marina vegn creada il tschintgavel di uschia separada da la
creaziun da la vita terrestra, pervia da ses simbolissem spiritual che concerna l'emprima furma
dal cristianesim maledì ed apostat; quai che la religiun catolica da Roma represchenta dapi il 7
da mars 321, data da l'adopziun dal fals di da repaus pagan, l'emprim di e «di dal sulegl»,
renumnà pli tard: dumengia vul dir, di dal Segner. Questa explicaziun vegn confermada da
l'appariziun dal catolicissem roman durant il 5avel milleni ed quella dal protestantissem che
cumpara durant il 6avel milleni.
Il 6avel di
Gen.1:24 : « Dieu ha dit : Ch’la terra produeschia animals vivents tenor lur spezia,
bestial, reptils ed animals terresters, tenor lur spezia. E quai è stà uschia ».
Il 6ème di è marcà dalla creaziun da la vita terrestra che, a sia vouta, suenter la mar,
« produit animals vivents second lur spezia, bestial, reptils ed animals terresters, second lur
spezia ». Dieu metta en moviment in process da reproducziun da tut questas creatiras
viventas. Ellas vegnan a sa spander sin la terra emergida.
Gen.1:25 : « Dieu ha fatg ils animals da la terra second lur spezia, il bestial second
sia spezia, e tut ils reptils da la terra second lur spezia. Dieu ha vis ch'igl era bun ».
Quest verset conferma l’acziun ordinada en il precedent. Remartgain questa giada che
Dieu è il creatur ed il realisatur da questa vita animalica terrastra producida sin la terra. Sco
per quels da la mar, ils animals terrasters vivran en harmonia enfin il temp dal pchà uman.
Dieu chatta « buna » questa creaziun animalica en la quala rols simbolics èn creads ed el ils
utilisarà en ses messadis profetics suenter l’instituziun dal pchà. Tranter ils reptils, « il serp »
vegn a tener ina rolla principala sco medium instigator dal pchà utilidal diavel. Suenter il
pchà, ils animals da la terra sa destruiran spezia cunter spezia. E questa aggressivitad va
justifitgar, en Apo.13:11, il num da « bestia che monta da la terra » che designescha la
religiun protestanta en siu ultim stat maledì da Dieu en il context da l’ultima prova da cretta
adventista justifitgada dal ver return da Jesus-Christ previs per la primavaira 2030. Tutavia,
remartgain che il protestantissem porta questa maledicziun ignorada da las multituds dapi il
1843.
Gen.1:26 : « Lura Dieu ha dit: Fain l'uman a nossa imatg, tenor nossa
sumeglientscha, e ch'el dominescha sin ils peschs da la mar, sin ils utschels dal tschiel, sin il
muvel, sin tutta la terra, e sin tuts ils reptils che rampan sin la terra ».
En disant « Faisons », Dieu associa a sia ovra creativa il mund angelic fidaivel che
assistia a sia acziun e l’envodescha plain d’entusiasme. Sut il tema da la séparation, sa chatta
qua, unids en il 6avel ème di, la creaziun dals animals terresters e quella da l’uman che vegn
menziunà en quest verset 26, numer dal num da Dieu, numer ch’è vegnì cuntà tras l’addiziun
da las quatter bustabs ebraics « Yod = 10 +, Hé = 5 +, Wav = 6 +, = 5 = 26 »; bustabs che
cumponan ses num transliterà « YaHWéH ». Questa tscernida è tant pli giustifitgada che « fait
à l’image de Dieu », « l’homme » Adam vegn a represchentar simbolicamain en la creaziun
terestra sco ina maletg da Crist. Dieus al dat sia apparientscha fisica e mentala, vul dir
l'abilitad da giuditgar tranter il bain ed il mal che vegn ad al responsabilsar. Creà il medem di
sco ils animals, « l’homme » vegn a retschaiver la tscherna da sia « ressemblance » : Dieus u
l'animal vul dir, « la bête ». Ma è precis cun sa laschar seducir dad « in animal », « il serp »,
ch'Eva ed Adam vegnan a sa separar da Dieus e a perder sia « resemblanza ». En donnant à
l’homme la domination sur « ils reptils che rampeschan sin la terra », Dieu invite l’homme à
dominer sur « le serpent » et donc à ne pas se laisser enseigner par lui. Hélas pour l’humanité,
Eve sera isolée et séparée d’Adam quand elle sera séduite et rendue coupable du péché de
désobéissance.
Dieu confida a l’uman tutta sia creaziun terrestra cun las vidas ch’ella cuntegna e
produescha en las mars, sin la terra e en il tschiel.
Gen.1:27 : « Dieu ha creà l’uman a sia imatg, el l’ha creà a l’imatg da Dieu, el ha
creà l’uman e la dunna ».
Il 6ème di dura sco ils auters, 24 uras e para che las creaziuns da l’uman e da la dunna
sajan qua gruppadas per fin pedagogic da resumar lur creaziun. En effet, Gen.2 reprend questa
creaziun da l’uman en revelar bleras acziuns ch’èn probablamain succedidas sur plirs dis. Il
raquint da quest capitol 1 prenda uschia in caracter normativ revelatur dals valurs simbolics
che Dieu ha vulì dar als emprims sis dis da l’emna.
Questa emna ha anc pli valur simbolica perquai che represchenta il project salvader da
Dieu. «L’uman» simbolisescha e profetisescha Crist e «la dunna», «la baselgia tschernida»
che vegn manada a partir dad el. Ultra da quai, avant il puccà, il temp efectiv n’ha betg
muntada perquai che en il stadi da perfecziun, il temp n’è betg calculà ed il cunt enavos dals
«6000 onns» cumenza en l’emprim primaver marcà dal emprim puccà uman. En ina perfetta
regularitad, las notgs da 12 uras ed ils dis da 12 uras succedan cuntinuadamain. En quest vers,
Dieu insistescha sin la sumeglientscha da l’uman creà conform a sia atgna imatg. Adam n’è
betg flaivel, el è plain da forza ed è vegnì creà abel da resistar a las tentaziuns dal diavel.
Gen.1:28 : « Dieu ils ha benedì, e Dieu ha dit ad els: Siat feconds, multiplicai,
emplenit la terra, e la suttamettai; e dominai sin ils peschs da la mar, sin ils utschels dal
tschiel, e sin tut animal che sa mova sin la terra.».
Il messadi è adressà da Dieu a tutta l’umanità, da la quala Adam ed Eva èn ils models
originals. Sco ils animals, els èn a lur turn benedids ed encuragiads da procrear per multiplicar
essers umans. L’um obtegn da Dieu la dominaziun sin las creatiras animalas, quai che
significha ch’el na sto betg laschar dominar dad ellas, per sensibilitad e debolezza
sentimental. El na sto betg far mal ad ellas, ma viver en harmonia cun ellas. Quai, en il
context che preceda la maledicziun dal puchià.
Gen.1:29 : « E Dieu ha dit: Guardai, jeu dun a vus mintga erva che porta sem e che è
sin la surfatscha da tut la terra, e mintga arbur ch’ha en el il frut d’arbur e che porta sem:
quai vegn a esser vossa nutriment. ».
En sia creaziun vegetala, Dieu revela sia buntad e generusadad cun multiplicar il
dumber da las semnas da mintga spezia da vegetals, arburs da frut, cereals, ervas e legums.
Dieu propona a l’uman il model da l’alimentaziun perfetta che favurisescha ina buna sanadad
fisica e mentala favureivla per tut l’organism e l’olma umana, anc oz sco al temp dad Adam.
Quest tema è vegnì preschentà dapi il 1843 da Dieu sco ina pretensiun envers ses elets e
prenda in’impurtanza anc pli gronda en noss ultims dis nua che l’alimentaziun è victima da la
chimia, engrais, pesticids ed auters che destrueschan la vita empè da la favurir.
Gen.1:30 : « E a mintg'animal da la terra, a mintg'utschè dal tschiel, e a tut quai che
sa mova sin la terra, avend en sai in suffel da vita, jau dun tuta erva verda per mangiar. E
quai è stà uschia. ».
Quest verset preschenta la clav che justifiescha la pussaivladad da questa vita
armoniusa. Tut las creatiras viventas èn vegeterianas, uschia ch'ellas n'han nagina raschun da
sa far mal. Suenter il puccà, ils animals s'attaquaran il pli savens per sa nudrir, la mort als
colparà lura tuts d'ina manera u d'in'autra.
Gen.1:31 : « Dieu ha vis tut quai ch''el haveva fat e varda, quai era fitg bun. Uschè, i
ha stà ina saira, ed i ha stà ina damaun: quai era il sisavel di ».
A la fin dal 6avel di, Dieu è cuntent cun sia creaziun che, cun la preschientscha da
l''uman sin la terra, è giuditgada uss « fitg buna », entant ch''ella era mo « buna » a la fin dal
5tschintgavel di.
L'intenziun da Dieu da separar ils emprims 6 dis da la emna da 7avel è demonstrada
tras lur gruppaziun en quest capitel 1 da la Genesi. El preparescha uschia la structura dal
4avel cumond da sia lescha divina ch'el preschaintarà en lur temp als Hebreics liberads da la
sclavitad egipziana. L'esser uman ha, dapi Adam, 6 dis sin 7, mintga emna, per s'occupar da
sias activitads terrenas. Per Adam, las chaussas han cumenzà bain, ma suenter esser stada
creada dad el, la dunna, sia «agid » dada da Dieu, va far entrar il pchà en la creaziun terestra
sco Gen.3 va revelar. Per amur per sia dunna, a sia vouta Adam va magliar il frut scumandà
ed il couple entir va sa chattar colpà da la maledicziun dal pchà. En questa acziun, Adam
profetisescha Crist che vegn a partir e pagar en sia plazza la culpa da sia baselgia eletta e
chara. Sia mort sin la crusch, al pe dal munt Golgota, va redimer la culpa commessa e victur
dal pchà e da la mort, Jesus-Crist obtegna il dretg da far profitar ses elets da sia giustia
perfetta. El po uschia offrir ad els la vita eterna persa dapi Adam ed Eva. Ils elets entraran
ensemen al medem mument en questa vita eterna al cumenzament dal 7ème milleni, è alura che
il roll profetic dal sabbat vegn ademplì. Ti pos uschia chapir, perquai, che quest tema dal
repos dal 7ème di è preschentà en il capitel 2 da la Genesi, separà dals 6 emprims dis gruppads
en il capitel 1.
Gènesi 2
Il settem di
Gen.2:1: «Uschia èn ils ciels e la terra e tut lur armada finids».
Las primas sis dis èn separads dal «settavel» perquai ch’l’ovra creativa da Dieu da la
terra e dals ciels s’acabescha. Quai è stà vair per la basa da la vita creada en l’emprima emna,
ma anc pli per ils 7000 onns ch’ella profetizescha er. Las primas sis dis annunzian che Dieu
vegn a lavurar en l’adversità cunfrontà al champ dal diavel e sias acziuns destructivas durant
6000 onns. Sia ovra consista da trair vers el ses elets per als tscherner en mesdadad da tuts ils
essers umans. El vegn a dar a moda diversa proveschas da si’amur e retegnair quels ch’il
aman e l’approvan en tut sias aspects e tut ils dominis. Perquai che quels che na faran betg
uschia, vegnan a sa unir al champ maledì dal diavel. «L’armada » citada designescha las
forzas vivas dals dus champs che vegnan a s’opponer e a sa cumbatter sin « la terra » e en
« ils tschiels » nua che las « steilas dal tschiel » las simboliseschan. E questa cumbatta per la
selecziun vegn a durar 6000 onns.
Gen.2:2 : « Dieu ha finì il settavel di si’ovra, ch’el aveva fatg : ed el sa repauset il
settavel di da tutta si’ovra, ch’el aveva fatg ».
En questa fin da l'emprima emna da l'istorgia terestra, il repaus da Dieu mussa
in'emprima lescha: Adam ed Eva n'han anc betg pichà; quai explitgescha la pussaivladad per
Dieu da viver in ver repaus. Il repaus da Dieu è pia condiziunà da l'absenza dal pichà tar sias
creatiras.
La segunda lescha è pli subtila e sa zuppa en l'aspect profetic da quest « settem di »
che è ina maletg dal « settem » millenar dal grond project salvader programà da Dieu.
L’entrada en il « settim » millenari, numnà « milli anns » en Apo.20:4-6-7, marcarà la
fin da la selecziun dals elets. E per Dieu e ses elets salvads vivs u resustits, ma tuts
glorifitgads, il repaus obtegnì sarà la consequenza da la victoria da Dieu en Jesus-Crist sin tuts
ses inimis. En il text ebraic, il verb « sa repausà » è « shavat » da la medema ragisch sco il
pled « sabbat ».
Gen.2:3 : « Dieu ha benedì il settim di e l’ha santifitgà, perquai ch’en quest di el sa
repausà da tut sia ovra ch’el aveva creà en la far ».
Il pled sabbat n’è betg menziunà ma sia imatg sa chatta gia en la santificaziun dal
« settem di ». Chapescha pia bain la raschun da questa santificaziun da Dieu. Ella
profetizescha il mument nua che siu sacrifici en Jesus-Christ vegn a retschaiver sia finala
renumneraziun : la ventira dad esser enturnà da tuts ses elets che han testimonia en lur temp
da lur fidelitad en il martiri, las suffrientschas, la privaziun, il pli savens, enfin la mort. E al
cumenzament dal « settem » milleni, els vegnan tuts a viver e na dovran betg pli temair la
mort. Per Dieu ed sia squadra fidela, sa ins imaginar ina causa da pli grond « repaus » che
quai? Dieu na vesairà pli quels che l’amain a suffrir, el na stuess pli cundivider lur
suffrientscha, è quest « repaus » ch’el fa celebrar mintga « sabbat dal settem di » da nossas
emnas perpetuas. Quest frut da sia victoria finala vegn ad esser gudagnà tras la victoria da
Jesus-Crist sin il puccau e la mort. En el, sin la terra e en mesdadals auters umans, el ha
realisà in’ovra strusch credibla: el ha prendì sin sasez la mort per crear ses pievel elegì ed il
sabbat annunziava dapi Adam a l’umanità ch’el vegnia a surmuntar il puccau per offrir sia
giustia e la vita eterna a quels che l’amain e l’obedeschan fidelmaint; tge che Apo.6:2
proclama e conferma: « Jau hai guardà, ed eis, comparit in chaval alv. Quel che cavalcava
aveva in arc; ina curuna gli è vegnida dada, e el è partì sco victur e per victorisar ».
L’entrada en il settem milleni marquescha l’entrada dals elets en l’eternità da Dieu,
perquai, en questa raquint divin, il settem di n’è betg serrà cun l’expressiun « i ha ina
saira, i ha ina damaun, quai era il …di ». En sia Apocalipsa dada a Gion, Crist evocarà
quest settavel milleni e rivelerà ch’el sarà eir el cumponì da « milli onns » suondond
Apoc.20:2-4, sco ils prims sis che l’han precedì. Quai sarà in temp da giudizi celestial durant
il qual ils elets stovran giuditgar ils morts dal champ maledì. Il regord dal pèchià sarà uschia
mantegnì en quests ultims « milli onns » dal grond sabbat profetizà mintga fin da emna. Mo il
giudizi final permetterà da finir cun la pensada dal pèchià cur, sin la fin dal settavel milleni,
tut ils decadids vegnan destruids en « il lai da fieu da la segunda mort ».
Dieu dat explicaziuns davart sia creaziun terestra
Avertiment: Persunas mal inspiradas semnan il dubi cun preschentar questa part da
Genesi 2 sco in secund testimoni che contradiria quel dal raquint da Genesi 1. Questas
persunas n’han betg chapì la metoda narrativa utilisada da Dieu. El preschenta en Genesi 1, la
globalitad dals prims sis dis da sia creaziun. Lura, a partir da Gen.2:4, el returna per apportar
detagls complementars sin tscherts subjects betg explitgads en Genesi 1.
Gen.2:4 : « Quaist èn las urigens dals tschêls e da la terra, cura ch'els èn vegnids
creads »
Quaistas explicaziuns supplementaras èn absolutamain necessarias perquai ch'il tema
dal puchià sto retschaiver sias atgnas explicaziuns. E nus l'avain vis, quest tema dal puchià è
omnipresent en las furmas ch'Dieu ha a sias realisaziuns terrenas e celestialas. La
construcziun da la emna da set dis è sezza purtadra da blers misteris che mo il temp va a
revelar als elets da Crist.
Gen.2:5 : « Cura YaHWéH Dieu ha fatg ina terra e tschêls, nagin utschè dals champs
n'era anc sin la terra, e nagina erva dals champs na germinava anc: perquai che YaHWéH
Dieu n'aveva betg fatg plover sin la terra, e n'aveva nagin um per cultivar il sol ».
Evidenzia l'appariziun dal num « YaHWéH » tras il qual Dieu s'ha sez numnà a la
dumonda da Moïses tenor Exod 3:14-15. Moïses scriva questa revelaziun sut la dictada da
Dieu ch'el numna « YaHWéH ». La revelaziun divina prenda qua sia referenza istorica da la
sortida d’Egipta e da la creaziun da la naziun Israel.
Davos questas precisziuns apparentamain fitg logicas sa zuppan ideas profetisadas.
Dieu evoca la creschientscha da la vita vegetala, « arbust e erva dals champs », als quals el
unescha la « plievgia » e la preschientscha da « l’uman » che va « cultivar il terren ». En
1656, suenter il puccà d’Adam, en Gen.7:11, « la plievgia » dal « diluvi » destruirà la vita
vegetala, « arbust e erva dals champs » sco era « l’uman » e ses « culturas » pervia da
l’intensificaziun dal puchià.
Gen.2:6 : « Ma ina vapur è sa levada da la terra ed ha bagl’entira surfatscha dal
terren ».
Avant da destruir, avant il puchi, Dieu fa « sbuccar la terra sin tutta sia surfatscha
tras ina vapur ». L’acziun è dulscha ed efficazta ed adattada a la vita senza puchi, gloriusa e
perfetamain pura. Suenter il puchi, il tschiel trametterà tempestas e plievgias torrentialas
destructivas en segn da sia maledicziun.
La furmaziun da l’uman
Gen.2:7 : «YaHWéH Dieu ha furmà l’uman da la pulvra da la terra, el ha sufflà en
sias narinas in suffel da vita e l’uman è daventà in esser vivent ».
La creaziun da l’um sa basa sin ina nova separaziun : quella da la « polvra da la
terra » da la quala ina part vegn tschentada per furmar ina vita fatga a l’imagen da Dieu. En
questa acziun, Dieu revela ses project d’obtegnair e da tscherner a lunga vista els elets
d’origin terrenal ch’el renda eterns.
Cur Dieu al creescha, l’um è l’object d’attenziuns spezialas da ses Creatur. Fa
attenziun ch’el al « furma » da « la pulvra da la terra » e questa suletta provenienza
profetisescha, ses puccà, sia mort, e sia returnada en il stadi da « pulvra ». Quest’acziun
divina è cumparabla cun quella d’in « vaschè » che metta en furma in « vas d’argila »; imatg
che Dieu revenditgescha en Jer.18:6 e Rom.9:21. Ultra da quai, la vita da « l’uman » vegn a
dependar da ses « suffel » che Dieu insuffla en sias « naras ». Quai è pia propi il « suffel »
pulmonar e betg dal suffel spirt al qual blers pensan. Tut quests detagls èn revelads per ans
rappelar quant fragila è la vita da l’uman, dependenta da Dieu per sia prolongaziun. Ella resta
il frut d’in miracel permanent perquai che la vita sa chatta mo en Dieu e en el sulet. È tras sia
voluntad divina che « l’uman è daventà ina creatira viventa ». Sche la vita da l’uman bun u
mal vegn prolungada, quai è mo perquai che Dieu al permetta. E cur ch’al mora, è ancra sia
decisiun che vegn en dumonda.
Avant il puccà, Adam è creà perfet ed innocent, el posseda ina pussanta vitalitad ed
entra en ina vita eterna, enturnà da caussas eternas. Mo la furma da sia creaziun profetizescha
sia terribla sort.
Gen.2:8 : « Puis YaHWéH Dieu planta un jardin en Éden, du côté de l'orient, et il y
mit l'homme qu'il avait formé ».
Un jardin est l’image du lieu idéal pour l’homme qui y trouve rassemblés tous ses
éléments nutritifs et visuels enchanteurs ; des fleurs magnifiques qui ne se fanent pas et ne
perdent jamais leurs parfums d’agréables odeurs multipliées à l’infini. Cette nourriture offerte
dans le jardin ne construit pas sa vie qui est, avant le péché, non dépendante de l’alimentation.
La nourriture est donc consommée par l’homme pour son unique plaisir. La précision « Dieu
ha piantà in gartgin » testimoniescha siu amur per sia creatura. El daventa gartginiader per
offrir a l’uman quest lieu da vita merveglius.
Il pled Eden signifitga « gartgin dals deleits » e prendent Israel sco punct da referenza
central, Dieu situescha quest Eden a l’ost da Israel. Per ses « deleits », l’uman è collocà en
quest gartgin delizius da Dieu, ses Creatur.
Gen.2:9 : « YaHWéH Dieu ha fatg crescher dal terren arbres da mintga sorta,
plaschaivels da vesair e buns da magliar, e l'arbel da la vita en mesadad dal gartin, e l'arbel
da la conuschientscha dal bain e dal mal ».
Il caracter d’in gartin è la preschientscha dals arbres da pum che offran il «pront da
magliar» che furman lur fruits cun lur multiplas savurs dulgias e zucradas. Els èn tuts per il
sol plaschair dad Adam, anc sulet.
En il jardin sa chattan era duas plantas cun caracteristicas diametralmain oppostas:
« l’arb da vita » che occupa la plazza centrala, « en mesad dal gartin ». Uschia il jardin e
si'offerta luxurianta èn interiomai colliads cun el. Davant ad el sa chatta « l’arb da la
conuschientscha dal bain e dal nausch ». Gia en sia denominaziun, il pled « nausch »
profetizescha l'access al puccà. Ins po alura chapir che questas duas plantas èn las imaginas
dals dus champs che vegnan a s'affrontar sin la terra dal puccà: il champ da Jesus-Christ
represchentà da « l’albér da vita » cunter il champ dal diavel che, sco il num da « l’albér »
inditgescha, ha experimentà successivamain il « bain » dapi sia creaziun enfin il di che il
« mal » l’ha fatg entrar en rebellia cunter ses Creator; quai che Dieu numna « far pchà cunter
el ». Jeu ta regorda che quests principis « dal bain e dal mal » èn ils dus extremas scrittiras u
dus fruits pussaivels che la libertad totala d’in « esser vivent » produescha. Sche il prim
anghel n’avess betg fatg quai, auters anghels fissan tutina entrads en rebellia sco
l’experientscha terrena dals comportaments umans haja ussa gia pruvà.
En tut l’offerta generusa dal curtgin preparà da Dieu per Adam sa chatta quest albér
« da la cogniziun dal bain e dal mal » ch’è per metter a prova la fideltad da l’uman. Quest
term « cogniziun » sto vegnir chapì bain perquai che per Dieu il verb « enconuscher » pren in
senn extrem dad experimentar « il bain u il mal » che vegnan a sa basar sin ils acts
d’ubidientscha u da disubidientscha. L’arber dal gartin è mo il sustegn material dal test
d’ubidientscha e ses fruit na transmettan il mal mo perquai che Dieu ha attribuì a quel questa
funcziun cun preschentar quel sco ina defensiun. Il pèchà n’è betg en il fruit, mabain en il fatg
da mangiar quel en savend che Dieu l’ha scumandà.
Gen.2:10 : « In flum sortiva dad Eden per irrar il gartin, e da el sa divida en
quatter bratschs ».
In nov messadi da separaziun vegn preschentà, sco era il flum che sorta dad Eden sa
divida en « quatter bratschs », questa imatgina profetizescha la naschientscha da l’umanitad
cun descendents che sa spargnan universalmain sin ils quatter puncts cardinals u quatter vents
dals tschiels, sin tutta la terra. Il « flum » è il simbol d’ina populaziun, l’aua essend il simbol
da las vidas umanas. Tras questa divisiun « en quatter bratschs », il flum sortì da l’Eden va a
spargnair sia aua da la vita sin tutta la terra e questa idea profetisescha il giavisch da Dieu da
spargnair sia savida sin tutta sia surfatscha. Ses project vegn ademplì tenor Gen.10 tras la
separaziun da Noè e da ses trais figls suenter la fin dal diluvi d’auas. Questas testimonis dal
diluvi van a trametter da generaziun en generaziun il regurd dal terribel chastiment divin.
Nus na savain betg co che la terra sa preschentava visivlmain avant il diluvi, ma avant
las separaziuns dals pievels, la terra abitada duess esser stada in continent sulet irribe da
quella funtauna d’aua che sgorgava dal gartin d’Eden. Las mars internas actualas na existivan
betg e ellas èn ina consequenza dal diluvi ch’è vegnì a cuvrir tutta la terra durant in onn. Fin
al diluvi era pia l’entir continent irrigà da quels quatter flums e lur affluents distribuivan l’aua
dultscha sin l’entira surfatscha da la terra sitga. Durant il diluvi èn il stretg da Gibraltar e quel
da la Mar Cotschna crudads ensemen, preparand uschia la furmaziun da la Mar Mediterrana e
da la Mar Cotschna invadidas da l’aua salada dals oceans. Sapias che sin la nova terra nua che
Dieu stabilirà siu reginavel, na vegn a dar nagina mar suondont Apo.21:1 sco ch’i na vegn a
dar pli nagina mort. La divisiun è la consequenza dal puccà e la furma la pli intensiva da quel
vegn chastiada tras las auas destructivas dal diluvi. Legind quest messadi, sut ses sulet aspect
profetic, ils « « quatter bratschs » dal flum designeschan quatter pievels che caracteriseschan
l’umanitad.
Gen.2:11 : « Il num dal emprim è Pischon; quel è quel che circumda tut il pajais da
Havila, nua ch’è l’aur ».
Il num dal emprim flum numnà Pischon u Phison munta: abundanza d’aua. La zona
nua ch’era l’Eden plantà da Dieu duess esser nua che il Tigre ed l’Eufrat actuals prendan
lur funtauna; per l’Eufrat al mont Ararat e per il Tigre al Taurus. A l’ost ed en il center da la
Tirchia sa chatta anc l’immens lac da Van che furma ina enorme reserva d’aua dultscha. Cun
sia benediziun divina, l’aua abundanta favurisava l’extrema fertilitad dal gartin da Dieu. Il
pajais da Havila renomà per si’aur era segond tscherts situà al nord-ost da la Tirchia actuala.
El s’allungava fin la costa da l’actuala Georgia. Ma questa interpretaziun posescha in problem
perquai che segond Gen.10:7, « Havila » è in « figl da Cush », el sez « figl da Cham », e
designa l’Etiopia situada al sid da l’Egipta. Quai ma porta a situar quest pajais « da Havila »
en Etiopia, u al Yemen, nua ch’eran las minas d’aur che la regina da Saba ha regalà al retg
Salomon.
Gen.2:12 : « L’aur da quest pajais è pur; s’chatta era il bdellium e la crapa d’onix ».
« L’aur » è il simbol da la cretta e Dieu profetisescha per l’Etiopia, ina cretta pura.
Ella è gia l’unic pajais al mund che ha mantegnì l’ierta religiusa da la regina da Saba suenter
sia visita tar il retg Salomon. Aggiuntan anc a ses avantatgs, che en sia independenza
mantegnida durant ils tschancs tschancs da stgirezza religiusa che han caracterisà ils pievels
da l’Europa occidentala « cristiana », ils Etiopians han mantegnì la cretta cristiana ed han
pratitgà il ver sabbat retschavì tras l’incontra cun Salomon. L’apostel Filippus ha battegià il
emprim cristian etiopic sco che quai è revelà en Acts 8:27 fin 39. Quai era in eunuc minister
da la regina Candace ed il pievel entir ha retschavì si’instrucziun religiusa. In auter detagl
testimonescha la benediziun da quest pievel, Dieu l’ha protegì cunter ses inimis tras l’acziun
guerriera engaschada e decidida voluntarmain dal famus navigatur Vasco da Gama.
Confirmond la colur naira da la pel dals Ethiopians, « la crapa d’onix » è da colur «
naira » ed ella è cumponida da diossid da silici; ina ritgezza supplementara per quest pajais;
perquai ch’ella vegn duvrada per la producziun da transistors la renda particularmain
appreziada ozendi.
Gen.2:13 : « Il num dal secund flum è Guihon; quel è quel che circumda tut il pajais
da Cusch ».
Emblain nus ils « flums » e mettain a lur plazza, ils pievels ch'els simboliseschan.
Quest secund pievel « enturn il pajais da Cush » vul dir, l'Etiopia. La descendenza da Sem sa
sviluppescha sin la terra da l'Arabia e fin en Persia. Ella entuorna effectivamain il territori da
l'Etiopia, ella po dunque vegnir simbolisada e designada cun il num dal « flum » « Guihon ».
En noss ultims dis, quest entuorn è « musulman » religius da l'Arabia e da la Persia. Uschia la
configuraziun dal cumenzament da la creaziun vegn reproducida a la fin dals temps.
Gen.2:14 : « Il num dal terz è Hiddékel; quel è quel che scorra vers l'ost da l'Assiria.
Il quart flum è l'Eufrat ».
« Hiddékel » designescha il « flum Tigris », ed il pievel designà fiss l’India
simbolisada dal « tigher dal Bengal »; l’Asia e sia civilisaziun orientala designada falsamain
sco « la razza melna » è pia profetisada e concernida e sa chatta effektivamain « a l’orient da
l’Assiria ». En Dan.12, Dieu ha utilisà il simbol da quest « flum » « Tigher » magliader
d’umans per illustrar la prova adventista cumplettada tranter 1828 e 1873, en raschun da las
multituds da morts spiritualas ch’ella ha provocà.
Il num « Euphrat » signifitga: flurì, fecond. En la profezia Apocalissi, « l’Euphrat »
simbolisescha l’Europa occidentala e sias extensiuns, las Americas e l’Australia, che Dieu
preschenta dominadas dal regimen religius papal roman ch’el numna cun sia citad,
« Babylona la gronda ». Questa descendenza da Noè vegn ad esser quella da Japhet che
s’extenda vers l’occident en la Grezia e l’Europa, e vers il nord en la Russia. L’Europa è stada
il terren nua che la cretta cristiana ha enconuschì tut sias bunas e nauschas sviluppaziuns
suenter la caduta naziunala d’Israel; ils adjectivs « flurì, fecond » èn giustifitgads e tenor il
presagi, ils figls da Lea, la dunna mal amada vegnan ad esser pli blers che quels da Rachel, la
dunna che Jacob amava.
Ei fa plaschera da chattar en quest messadi il remartg che malgrà tuttas lur divisiuns
religiusas finalas, quests quatter tips da civilisaziuns terranas han avair il medem Dieu creatur
per Bab, per giustifitgar lur existenzas.
Gen.2:15: « YaHWéH Dieu ha priu l'uman, e l'ha mess en il gartin d'Eden per al
cultivar e per al guardar ».
Dieu offra ad Adam ina occupaziun che consista da « cultivar e guardar » il giardin.
La furma da questa cultura nus è inconscida ma ella s’effectuava senza nagina fadiga avant il
pchà. Medemamain, senza nagina furma d’aggressivitad en tut la creaziun, sia guarda era
simplifitgada a l’extrema. Tutina quest roll da guarda sutentendiva l’existenza dad in privel
che prendrà prest in aspect real e precis : la seducziun diabolica da la pensada umana en quest
medem giardin.
Gen.2 :16 : « YaHWéH Dieu ha dat quest cumond a l’uman: Ti pos mangiar da tut ils
guauds dal gartin; »
Blers guauds cun fritgs vegnan mess a disposiziun libra dad Adam. Dieu al surpaischa
pli che ses basegns che consistan da satisfar ils giavischs alimentars cun variar ils gust ed
aroms. L’offerta da Dieu è agreabla, ma quai è mo l’emprima part d’in « urden » ch’el dat ad
Adam. La segunda part da quest « urden » vegn suenter.
Gen.2:17: « ma ti na betg magliar da l'arbust dal enconuschientscha dal bain e dal
mal, perquai ch'il di ch'i ti magliast da quel, ti murast ».
En « l’urden » da Dieu, questa part è fitg seria, perquai ch'il smanatsch presentà vegn
applitgà senza misericordia uschè spert ch'il mancanza d'ubedientscha, il frut dal puchià, vegn
consumà e cumplit. E na l'emblida betg, per che il project dal reglament universal dal puchià
possia sa cumplir, sto Adam crudar. Per chapir meglier quai ch'arrivarà, retgnain che Adam è
anc sulet cura che Dieu al metta en guarda cun preschentar ses « urden » da betg magliar da
« l’arbel da la cogniziun dal bain e dal mal » vul dir, da betg vegnir nudrì dals ideas dal
diavel. Ultra da quai, en in connex cun la vita eterna, ha Dieus stuì spiegar ad el tge che vul
dir: « murir ». Perquai ch’il privel è là, en quest « ti muras ». En resumè, Dieus offra ad Adam
in guaud ma al interdita in sulet arbre. E per tschertas persunas è quest sulet scumond
insupportabel, lura ch’il arbre zuppa il guaud, sco che mussa il proverbi. Magliar da « l’arbel
da la cogniziun dal bain e dal mal » signifitga : sa nutrir da l’instrucziun dal diavel gia animà
dad in spiert da rebellia cunter Dieu e sia giustia. Perquai che « l’arbre » scumond mess en il
gartin è ina maletg da sia persuna, sco era « l’arbre da vita» è ina maletg dal persunagi Gesu-
Crist.
Gen.2:18 : «YaHWéH Dieu dit : Igl n’è betg bain che l’uman saja sulet; jau vegn a far
in agid sumegliant ad el ».
Dieu ha creà la terra e l’uman per revelar sia buntad e la nauscha veglia dal diavel. Ses
project da salvaziun ans vegn revelà en las chaussas che suondan. Per chapir, sajai che l’uman
tegna il roll da Dieu en persuna che al fa pensar, agir e discurrer sco el sez pensa, agescha e
discuorra. Quest emprim Adam è ina maletga profetica dal Christ che Paul preschentarà sco il
nov Adam.
Per revelar la malizia dal diavel e la buntad da Dieu, è necessari che l’Adam pecchia
perquai che la terra saja dominada dal diavel e che sias ovras malas sajan reveladas
universalmain. La noziun dal pèr exista mo sin la terra creada per il puchià, perquai che il duo
uschia furmà è per ina raschun spirituala che profetizescha la relaziun dal Crist divin cun sia
Spusa che designescha ses elets. L’Eletta sto savair ch’ella è a la giada la victima e la
beneficiara dal plan salvatur projectà da Dieu; ella è victima dal puchià rendì necessari per
Dieu perquai ch’el possia a lunga condemnar il diavel, e beneficiara da sia grazia salvadora
perquai che, conscient da sia responsabladad per l’existenza dal puchià, el va a pajar el
medem il pretsch da l’expiaziun dal puchià en Jesus-Christ. Uschia, en emprim, Dieu ha
chattà la solitudina betg buna e sia necessitad d’amur era uschè gronda ch’el era pront a pajar
char il pretsch per l’obtegnair. Questa cumpagnia, quest vis-à-vis, che permetta la part, Dieu
la numna «agid » e l’um vegn a reprender il term cun evocar ses visavi uman feminin. En
effet d’agid, ella vegn a far el crudar e a trair el per amur en il puccau. Ma quest amur dad
Adam per Eva è a l’imagen da l’amur dal Crist per ses elets chattads puccants, vul dir, digns
da mort eterna.
Gen.2:19 : « YaHWéH Dieu ha formà da la terra tuts ils animals dals champs e tuts ils
utschels dal tschiel, ed el als ha manà vers l’um, per vesair co el als numnassia, e per che
mintga esser vivent portia il num che l’um als dettia ».
Il superiur dat il num a quai ch’è inferiur. Dieu ha dat a sez il num e cun dar ad Adam
quest dretg, el conferma uschia la dominaziun da l’uman sin tut quai ch’è viv sin la terra. En
questa emprima furma da la creaziun terestra, las spezias dals animals dals champs e dals
utschèls dal tschiel èn reducidas e Dieu las fa vegnir vers Adam, exact sco ch’el las manarà
avant il diluvi per pèrs vers Noè.
Gen.2:20 : « E l’uman ha nums a tut il muvel, als utschels dal tschiel ed a tuts ils
animals dals champs; ma per l’uman, el n’ha betg chattà agid simila ad el.». Ils monstres dit
preistorics ein stads creats suenter il per intensifitgar las consequenzas da la maledicziun
divina che va a colpir la terra entira inclus la mar. En il temp da l’innocenza, la vita animala è
cumponida da « il muvel » utila per l’uman, « ils utschels dal tschiel » e « ils animals dals
champs » pli independents. Ma en questa preschentaziun, el n’ha betg chattà in visavi uman
perquai ch’i n’existiva anc betg.
Gen.2:21 : « Lura YaHWéH Dieu ha fatg crudar in profund sien sin l'uman, che
s'endorma; el ha prendì ina da sias costas, ed ha serrà la charn en ses lieu ».
La furma dada a questa operaziun chirurgica revela anc il project salvader. En Micaël,
Dieu s'elimina dals tschiels, el banduna e sa separa da ses buns anguels quai ch'è la norma dal
« sien profund » en il qual Adam vegn plungià. En Jesus-Christ naschì en la chaura, la costa
divina vegn tiglia davent e suenter sia mort e resurrecziun, sin ses dudesch apostels, el
creescha sia « agid », da la quala el ha prendì l’aspect carnal e ses puccaus e a la quala el dat
ses « Spert Sonch ». La muntada spirituala da questa pled « agid » è gronda perquai ch’el dat
a sia Baselgia, sia Elegida, il roll d’ina « agid » en sia realisaziun dal plan da salvament e dal
reglament global universal dal puccau e dal destin dals puccaders.
Gen.2:22 : «YaHWéH Dieu ha furmà ina dunna da la costa ch'el aveva piglià da
l'uman, e l'ha manà vers l'uman».
Uschia, la furmaziun da la dunna profetizescha quella da l'Elgia dal Christ. Perquai
ch'è cun vegnir en la charn che Dieu furma sia baselgia fidela victima da sia natira charnala.
Per salvar ils elgids da la charn, Dieu stueva prender furma en la charn. E er, possedent en sez
la vita eterna, el è vegnì per la far partagiar a ses elgids.
Gen.2:23 : « E l'um ha dit: Quaista giada è quai ch'è oss da mes oss e charn da mia
charn! Ella vegn numnada dunna, perquai ch'ella è vegnida prendida da l'um. ».
Dieu è vegnì sin terra per spusar la norma terrana per pudair dir davart sia Elegida quai
ch'Adam ha dit davart sia cumpagna feminina, a la quala el dat il num « dunna ». La chaussa
è pli evidenta en ebraic, perquai ch'il pled per um, « ish », daventa « isha » per il pled dunna.
En questa acziun, el confermescha sia dominanza sur ella. Ma essend vegnida prendida dad el,
questa « dunna » vegn a daventar indispensabla per el sco sche la « cost » prendida davent da
ses corp vuless returnar en el e reprender sia plazza. En questa experientscha unica, Adam va
resentar per sia dunna ils sentiments che la mamma va avair per l’uffant ch’ella metta al mund
suenter avair al purtà en ses venter. E questa experientscha è er vivida da Dieu perquai che las
creatiras vivas ch’el creescha enturn el èn uffants che sortan da el; quai che al renda tant
Mamma sco Bab.
Gen.2:24 : « Perquai l'um lascharà ses bab e sia mamma, e s'attacherà a sia dunna, e
els dvaintaran ina sul'tschaira ».
Dieu exprima in quest verset ses project per ses elets che stuvaran savens romper
relaziuns familialas charnalas per sa lier cun l’Eletta benedida da Dieu. E na la smanchescha
betg, en emprim, en Jesus-Christ, Micaël ha bandunà ses status da Bab celestial per vegnir
gudagnar l’amur da ses discipels elets sin la terra; quai en la mesira ch’el ha renunzià a far
diever da sia pussanza divina per lutgar cunter il puchià ed il diavel. Qua, nus chapain che ils
themes separaziun e comuniun èn inseparabels. Sin la terra, l’eleger stò
esser separà carnalmain dad quels ch’el ama per entrar en comuniun spiritualmain e far « in
» cun Crist e tuts ses elets, e ses buns anghels fidaivels.
Il desideri da la « costa » da reprender sia plazza iniziala chatta ses senn en
l’accomunanza sexuala dals essers umans, act da charn ed spiert nua che l’um e la dunna
furman fisicamain ina suletta charn.
Gen.2:25 : « L'um e sia dunna eran tuts dus nus, e els n'avevan nagina vergogna ».
La nuditad fisica na mitta betg a disagi tuts. I dat aderents dal naturissem. E al
cumenzament da l'istorgia umana, la nuditad fisica na provocava betg da « vergogna ».
L'appariziun da la « vergogna » vegn a daventar il resultà dal puccà, sco sch'il fatg da mangiar
da « l’albero della conoscenza del bene e del male » pudess avrir la ment umana cun far sentir
effects fin qua inconuschents ed ignorads. En realitad, il frut da l'albisch scumandà na vegn
betg ad esser l'autur da questa midada, el na vegn betg ad esser auter che il med, perquai che
quel che fa midar las valurs da las chaussas e la conscienza, è Dieu e be el. El è quel che vegn
a suschitar il sentiment da « vergogna » che la coppia peccatrice proverà nel suo spirito
riguardo alla sua nudità fisica che non sarà responsabile; perché la colpa sarà morale e
riguarderà unicamente la disobbedienza messa in atto, constatata da Dio.
Riassumendo l’insegnamento della Genesi 2, Dio ci ha presentato per prima la
santificazione del riposo o sabato del settimo giorno che profetizza il grande riposo che sarà
dato al settimo millennio tanto a Dio quanto ai suoi eletti fedeli. Ma questo riposo doveva
essere guadagnato attraverso il combattimento terrestre che Dio intraprenderà contro il
peccato e il diavolo, incarnandosi in Gesù Cristo. L’esperienza terrestre di Adamo ha
rappresentato questo piano salvifico concepito da Dio. In Cristo, egli è diventato carne per
creare la sua Eletta di carne che riceverà infine un corpo celeste simile a quello degli angeli.
Genezi 3
La separaziun dal puccau
Gen.3:1 : « Il serp era il pli astut da tuts ils animals dals champs, ch''il Segner Dieu
aveva fatg. El ha ditg a la dunna : Ha Dieu propi ditg : Vus na mangiais betg da tuts ils
guauds dal gartin? »
Il pauper « serp » ha la disgrazia d''esser utilisà sco medium dal pli « furb » dals
anguels creads da Dieu. Ils animals dals quals ils reptils sco il « serp » na parlavan betg; il
linguatg era ina particularitad da l’imagen da Dieu dada a l’uman. Tschertga il bain, il diavel
al fa discurrer cun la dunna en in mument ch’ella è separada da ses um. Quest isolament vegn
ad esser fatal per ella, damai che en preschada dad Adam, il diavel avess stuì avair pli
difficultads per manar l’esser uman a disubedir l’urden da Dieu.
Jesus-Christ ha revelà l’existenza dal diavel ch’el designescha cun dir en Gion
8:44, ch’el è « il bab dal maletg ed assassin dapi l''entschatta ». Ses propos han per fin da
sbatter las certitads umanas ed al « Gia u Na » exigì da Dieu, el agiuntescha il « ma » u il «
fors’è che » che tiran davent las certitads che dan sia forza a la vardad. L’urden da Dieu è
vegnì retschavì dad Adam ch’al ha transmiss suandant a sia dunna, ma ella n’ha betg udì la
vusch da Dieu ch’ha l’urden. Uschia, ses dubi sa basa sin ses um, da la sorta: « ha el bain
chapì quai che Dieu gli ha dit? »
Gen.3:2 : « La dunna ha respundì al serpent : Nus mangain dal frut dals arbs dal gartin ».
Las indicaziuns paran da dar raschun a las pledas dal diavel; el raschuna e discuorra en
ina moda intelligenta. La « dunna » fa sia emprima sbagl cun respunder al « serp » che
discuorra; quai ch''è betg en la normalitad da las chaussas. En in emprim mument, ella
justifiescha la buntad da Dieu ch''ha als la pussaivladad da mangiar da tuts ils arbs,
sulettamain betg da quel ch''è scumandà.
Gen.3:3 : « Ma quant al frut da l'arbel ch'è en mes dal gartin, Dieu ha dit: Vus na
mangiais betg dad el e na tucciais betg, per tema ch'i nu murias ».
La transmissiun tras Adam dal messadi da l'urden divin cumpara en l'expressiun « per
tema che vus na murrias ». Quai n'èn betg las pleds exacts che Dieu ha dit, perquai ch'el ha dit
ad Adam: « il di che ti mangias da quel, ti moras ». L'indebliment dals pleds divins va
favurisar la consumaziun dal puccau. En giustifitgand sia obediència a Dieu per in motiv
« tema » la « dunna » dat al diavel la pussaivladad da confermar questa « tema » che segond
el n’è betg giustifitgada.
Gen.3:4 : « Lura il serpent ha ditg a la dunna: Vus na moris betg ; »
E il Menti principal sa revela en questa affirmaziun che contradice las pleds da Dieu:
« vus na murir betg ».
Gen.3:5 : « ma Dieu sa che, il di ch’vus mangiais da quai, vos egls s’avriran, e ch’vus
vegnissas sco dieus, enconuschent il bain ed il mal ».
El sto ussa gistifitgar l’urden da Dieu al qual el attribuescha ina nauscha ed
egoistica pensada: Dieu vul tegnair vus en la bassadad ed inferioritad. El vul egoisticamain
impedir ch’vus dvaintias sco el. El preschenta la conuschientscha dal bain e dal mal sco in
avantatg che Dieu vul tegnair per el sulet. Ma sch’i dat avantatg en la conuschientscha dal
bain, nua è l’avantatg da conuscher il mal? Il bain ed il mal èn opposits absoluts sco il di e la
notg, la glisch e las stgiradiras e per Dieu la conuschientscha consista en experimentar u da
passar a l’acziun. En realitad, Dieu aveva gia dà a l’uman la conuschientschaintellectuala dal
bun e dal mal en autorisant ils arbres dal gartin e en interdisant quel che represchenta « il
bun e il mal »; perquai ch'el è ina maletga simbolica dal diavel che ha concretamain
experimentà successivamain, « il bun » e puspè « il mal » en sa rebellond cunter ses Creator.
Gen.3:6 : « La dunna ha vis ch’il pom era bun da mangiar e piaceivel a guardar, e
ch’el era prezius per avrir l’intelligenza; ella ha prendì da ses frutg e mangia quel; ella ha
era dà a ses um, ch’era tar ella, ed el ha mangia quel.».
Las pleds sortidas dal serpent produeschan lur effect, il dubi svanescha e la dunna è
adina pli convinta ch’il serpent ha dit la vardad a ella. Il frutg als para bun e piaceivel
visualmain, ma surtut ella giuditgescha quel «pretgius per avrir l'intelligientscha ». Il diavel
cuntanscha il resultat giavischà, el ha gist reclutà ina adepta da sia actitad rebellanta. E cun
magliar il frut scumandà, ella daventa sezza ina planta da la savida dal mal. Plain d’amur per
sia dunna, da la quala el n’è betg pront dad acceptar dad esser separà, Adam preferescha
partir sia sort funesta perquai ch’el sa che Dieu applitgescha sia sancziun mortala. E magliand
a sia vada dal frut scumandà, è la pareglia entira che vegn a subir la dominaziun tirannica dal
diavel. Malgrà tut, paradoxalmain, quest amur passionel è l’imagen da quel che Crist vegn a
sentir per sia Sposa, acceptand el era da murir per ella. Uschia, Dieu po chapir Adam.
Gen.3:7 : « Ils egls da l’in e da l’auter s’han avertgì, els han enconuschì ch’els eran
nus, e cuschent fegls da figier, els han fatg cinturas ».
En quel mument, cura che il è vegnì cumplit dal couple uman, il contegn a davos
dals 6000 onns previst da Dieu ha cumenzà. En emprim, lur conscienza è midada da Dieu. Ils
egls ch’eran stads responsabels per la gula dal früt « plaischant a guardar » èn vans dad in
nov giudizi da las chaussas. E l’avantatg spetgà e tschertgà sa transfurma en in dischavantatg,
damai ch’els resentan « vergogna » davart lur nuditad che n’aveva fin qua mussà nagin
problem, ni vers els, ni vers Dieu. La nuditad fisica scuverta n’era betg auter che l’aspect
carnal da la nuditad spirituala en la quala il couplet disubedient sa chattava. Questa nuditad
spirituala als privava da la giustia divina e la sancziun da la mort è entrada en els, uschia che
la scuverta da lur nuditad è stada l’emprim effect da la mort dada da Dieu. Uschia, la mort è
stada la consequenza da la cugnuschientscha experimentada dal mal; quai che Paul mussa cun
dir en Rom.6:23 : « perche il salari dal puchià ei la mort ». Per cuvrir lur nüdità, ils consorts
rebels han fatg diever dad ina iniziativa umana che consista « a cusir fegls da figier » per s’en
far « curtinas ». Quest’acziun illustra spiritualmain la tentativa umana da s’autojustifitgar. La
« curtina » daventa il simbol da « la vardad » en Ef.6:14. La « curtina » fatga en « fegls da
figier » dad Adam è uschia en opposiziun, in simbol dal mendaz davos il qual il pchader sa
zuppa per sa tranquilisar.
Gen.3:8: «Lura els udivan la vusch da YaHWéH Dieu, che scorreva il gartin vers la
saira, e l'uman e sia dunna sa zuppettan lunsch dal fatg da YaHWéH Dieu, en mesadad dals
arbs dal gartin».
Quel chi scruta ils reins ed ils cors saz quai ch’è succedì e chi è conform al siev project
salvader. Quai è mo l’emprima fasa che va offrir al diavel in domini per revelar sias pensadas
e sia natira maliziusa. Ma el sto renconter l’uman perquai ch’el ha bler da dir ad el. L’uman
però na sa betg sbrigaziun da renconter Dieu, ses bab, ses creatur, il qual el emprova uss be da
sfugir, uschè grond ch’el tema da udir sias reprimendas. E nua sa zuppar en quest guardin dal
guard da Dieu? Anc ina giada, crair che «ils guauds dal gartin » pon cuzinar da sia fatscha,
testimonia da la situaziun mentala en la quala Adam è crudà dapi ch’el è daventà pchadur.
Gen.3:9 : « Ma YaHWéH Dieu ha clamà l’um, e gli ha dit: Nua es ti? »
Dieu sa perfetgamain nua Adam sa zuppa, ma el gli fa la dumonda, « nua es ti? » per
al tender ina maun agidanta e l’attirar vers la confessiun da sia culpa.
Gen.3:10 : « El ha respundì: Jau hai udieu tia vusch en il gartin, e jau hai temì,
perquai ch’jau sun nud, e jau m’hai zuppà. ».
La resposta dada dad Adam è en sezza ina confessiun da sia disubedientscha e Dieu va
ad exploitar sias pleds per obtegnair sia maniera da preschentar l’experientscha dal puchià.
Gen.3:11 : « E YaHWéH Dieu ha dit: Tgi t’ha mussà ch’ti es nud? Has ti maglià da
l’arbust dal qual jau t’aveva scumandà da magliar? »
Dieu vul arracher ad Adam l’aveu da sia culpa. Da deducziun en deducziun el finescha
per far claramain la dumonda: « Has ti maglià da l’arbust dal qual jau t’aveva scumandà da
magliar? ».
Gen.3:12 : « L’uman ha respundì: La dunna che ti has messa tar mai m’ha dat da
l’arbust, e jau n’hai maglià ».
Malgrà che la resposta dad Adam saja vera, ella n’è betg gloriusa. El porta en sasez la
marca dal diavel e na sa pli respunder cun « gea » u « na », mabain a moda dal Satan, el
respunda en ina moda deturnada per betg confessar simplamain sia propia e gronda
culpabilitad. El va fin a regurdar a Dieu sia part en l’experientscha, damai ch’el ha dat a sia
dunna, l’emprima culpabla, pens’el avant el. Il pli ferm da l’istorgia è che tut è ver e Dieu na
l’ignorescha betg, damai che il pèr era necessari en ses project. Ma nua ch’el s’engiana, è
ch’en suandand l’exempel da la dunna, el ha marcà sia preferenza per ella a detriment da
Dieu, e quai è stà sia pli gronda culpa. Per ch’ils emprims temps, Dieu aveva per exigientscha
d’esser amà sur tut e sur tuts.
Gen.3:13 : « E l’Eternel Dieu ha dit à la dunna: Pertge has ti fat quai? La dunna ha
respondì: Il serpent m’ha seducì, ed jau hai maglià da quai ».
Il grond Giuradi sa volva allura vers la dunna accusada da l’uman e era la resposta
da la dunna è conforma a la realitad dals fatgs: « Il serpent m’ha seducì, ed jau hai maglià da
quai ». Ella è uschia sa laschada seduir e quai è sia culpa mortala.
Gen.3:14 : « Il Segner Dieu ha dit al serpent: Perquai che ti has fat quai, ti vegns
maledì tranter tut il muvel e tranter tuts ils animals dals champs, ti marcharàs sin tes venter,
e ti magliaras pulvra tuts ils dis da tia vita ».
Questa giada, Dieu na dumonda betg al « serp » perquai ch’el ha fat quai, perquai che
Dieu na sa betg ch’el è vegnì duvrà sco medium da Satan, il diabul. Il destin che Dieu dat al
« serp » sa referescha en realitad al diavel sez. Per « il serp » l’applicaziun è stada immediata,
ma per il diavel quai è stà be ina profezia che s’adempiglia suenter la victoria da Jesus-
Christus sin il puccau e la mort. Tenor Apo.12:9, la prima furma da questa applicaziun è stada
sia expulsiun dal reginavel dals tschiels e medemamain ils anguels nauschs da sia truppa. Els
èn stads precipitads sin la terra che els na bandunan pli enfin lur mort e durant milli onns,
isolà sin la terra devastada, Satan rampa en la pulvra che ha accogli quels che sun morts
pervia dad el e da la libertad ch’el ha abusà. Sin la terra maledida da Dieu, els vegnan a sa
cumportar sco serpents tant temids che prudents perquai ch’els èn vegnids battids da Jesus-
Christus e fugan davent l’uman daventà lur inimih. Els faran mal als umans zuppads en
l’invisibilitad da lur corps celestics als mettend gli in cunter l’auter.
Gen.3:15 : « Jau metterai inimitad tranter tai e la dunna, tranter tia descendenza e sia
descendenza: quella ta smaccherà il chau, e ti la blesseras il calcagn ».
Applità al « serp », questa sentenza conferma la realitad vivìa e constatada. Sia
applicaziun al diavel è pli subtila. L’inimitad tranter ses schaders e l’umanitad è confermada e
renconuschida. « La posterità da la dunna che schiatscha sia chau » sarà quella del Crist e da
ses elets fidels. Ella finirà per l'annientar, ma avant quai, ils demuns han la pussaivladad
perpetua da « blesser il talun » da « la dunna », l'Eletta dal Crist represchentà el sez, en
emprim, da quest « talun ». Perquai che « il talun » è il punct d'appui dal corp uman sco « la
crapa angulara » è la crapa sin la quala il tempel spiritual da Dieu è vegconstruì.
Gen.3:16 : « El ha dit a la dunna: Jau augmentarà il dulur da tes gravidezzas, ti
parturiràs cun dolur, e tes desideris sa dirigan vers tes um, ma el dominarà sur tai ».
Avant dad esser deliberada tras sia mort, la dunna sto « patir en sias gravidezzas »;
ella « parturescha cun dolur », tuttas chaussas cumplitas literalmain e constatadas. Ma qua
era, il senn profetic da l’imagin è da remartgar. En Gion 16:21 ed Apoc.12:2 « la dunna en las
dolurs dal part» simbolisescha la baselgia da Crist en las persecuziuns imperialas romanas e
pli tard papalas da l’epoca cristiana.
Gen.3:17 : «El ha dit a l’um: Dapi che ti has tadlà la vusch da tia dunna e has maglià
da l’arber davart il qual jau t’aveva cumandà: Ti na duessas betg magliar da quel! Il terren
vegn maledì per tai. Cun grondas stentas vegns ti a retrair tia nutriment da quel tut ils dis da
tia vita,»
Turnond vers l’um, Dieu gli preschaint la vardadra descripziun da sia situaziun ch’el
aveva vergugliusamain empruvà da zuppar. Sia culpabladad è cumpletta ed Adam vegn a
scuvertar el era che avant da vegnir liberà, sia mort vegn precedida dad ina retscha da
maledicziuns che manaran tscherts a preferir la mort a la vita. La maledicziun dal terren è ina
terribla chaussa ed Adam vegn a l’apprender cun la suada da sia frunt.
Gen.3:18 : « el ta produir spinas e spinats, e ti mangias l'erba dals champs ».
Finida la cultura simpla dal gartin d'Eden, ella è remplazzada cun la lutga incessanta
cunter las ervas nauschas, « las spinas, las spinaças » e las ervas nauschas che sa
multiplieschan en il terren da la terra. Tant pli che questa maledicziun dal terren va accelerar
la mort da l'umanità perquai che, cun il « progress » scientific, l'uman dals ultims dis
s'empoissonescha mettend en il terren da sias culturas il poison chimic, per eliminar las ervas
nauschas ed ils insects nausch. La vivonda abundanta e d'access facil na vegn betg pli a
disponer or dal gartin dal qual el vegn chaschà ora ensemen cun sia dunna preferida a Dieu.
Gen.3:19: « Cun il sudur da tia fatscha ti mangias paun, enfin che ti returnas en la
terra, da nua che ti es vegnì tratg; perche ti es pulvra, e ti returnaràs en la pulvra ».
Quest destin che croda sin l’uman justifitgescha la furma sut la quala Dieu ha revelà
sia creaziun e sia furmaziun precisamain, a partir da « la pulvra da la terra ». Adam imprenda
a ses custs ed als noss che cosa che la mort menziunada da Dieu consista. Remartgain bain
che l’uman mort n’è pli che « pulvra » e ch’el na resta betg or da questa « pulvra » in spiert
vivent sortì da quest corp mort. Eccl.9 ed autras citaziuns conferman quest status da l’stadi
mortal.
Gen.3:20 : « Adam ha dat a sia dunna il num d’Eva: perquai ch’ella è stada la
mamma da tuts ils vivents ».
Anc ina giada, Adam marquescha sia dominanza sur « la dunna » cun dar ad ella ses
num « Eva » uschè « Vita » ; in num giustifitgà sco ina realitad da basa da l'istorgia umana.
Nus essan tuts descendents lontans, naschids dad Eva la dunna seducida dad Adam tras la
quala la maledicziun da la mort è vegnida transmissa e vegn ad esser fin il return en gloria da
Jesus-Christ al cumenzament da la primavaira 2030.
Gen.3:21 : « YaHWéH Dieu ha fatg ad Adam ed a sia dunna vestgadiras da pel, ed el
als ha revestì cun quellas »
Dieu n’oublia betg che il pèr dals consorts terrens fava part da ses project da salvament
che prenda ussa ina furma demonstrada. Suenter il pèr, il perdun divin daventa disponibel en
num dal Crist che vegn sacrificà ed crucifitgà dals schuldads romans. En questa acziun, in
esser innocent, exempt da mintga pèr, accepta da murir per expiar, en lur lieu, ils pèrs da ses
unics elets fidels. Dapi l’origin, animals innocents vegnan mazzads da Dieu per che lur
« pelts » vegnan a cuvrir la nuditad dad Adam ed Eva. En questa acziun, el remplazza « la
giustia » imaginada dal esser uman cun quella che ses plan da salvaziun gli attribuescha tras
la fe. La « giustia » imaginada da l’uman era mo ina mendazza engianusa ed en ses lieu, Dieu
attribuescha ad els « in vestgì » simbolica da « sia giustia » autentica, « la curteja da sia
vardad » che sa basa sin il sacrifici voluntari dal Crist e l’offerta da sia vita per il riscat da
quels che l’amain fidaivlamain.
Gen.3:22 : « YaHWéH Dieu dit : Vesà, l'uman è daventà sco in da nus, per la savida
dal bain e dal mal. Impedischain el uss da stender sia maun, da prender da l'arbel da la vita,
da mangiar da quel, e da viver eternamain ».
En Micaël, Dieu s'adressa a ses buns anguels che assistan al drama ch'è succedì sin la
terra. El disch ad els : « Vardai, l'uman è daventà sco in da nus, per la savida dal bain e dal
mal ». La vigilia da sia mort, Jesus-Christ duvrarà la medema expressiun vers Judas, il traditur
ch’ha stuì tradar el als gidieus religius ed als Romans per esser crucifitgà, quai en Gion 6:70 :
« Jesus ha respundì ad els: N'ai jau betg tschernì vus, ils dudesch? Ed in da vus è in
demon! ». Il « nus » daventa en quest verset « vus » pervia dal cuntext different, ma la
procedura da Dieu è la medema. L’expressiun « in da nus » designa Satan ch’ha anc in access
liber ed in spustament liber en il reginavel celestial da Dieu tranter tut ils anguels creads al
cumenzament da la creaziun terestra.
La necessitad d'impedir ch'il uman mangia da « la planta da vita » era ina pretensiun
da la vardad a la quala Jesus è vegnì per dar testimoni segund sias pleds dirigids al prefet
roman Pontius Pilatus. « La planta da vita » era l’imagen dal Crist redentur e da mangiar quel
mument significava nutrir se da si’instrucziun e da tutta sia persunalitad spirituala, vulair dir,
da prender el sco substitut e salvatgar persunal. Quai era l’unic cundiziun che avess pudì
gistifitgar la consumaziun da quest « planta da vita ». Il pusser da viver na era betg en
l’albom ma en quel che l’albom simbolisava: Crist. Ultra da quai, quest albom cundizionava
la vita eterna e suenter il puchià original questa vita eterna era persa per perpet fin al return
final da Dieu en Crist ed en Micaël. « La planta da vita » e las autras plantas pudevan uschè
svanir sco era il giardin da Dieu.
Gen.3:23 : « E YaHH Dieu l'ha chatschà or dal giardin d'Eden, per ch'el
cultivassia la terra, da nua ch'el era vegnì prendì ».
Al Creator na resta nagut auter che stgatschar or dal giardin merveglius il pèr uman
che, furmà a partir dal emprim Adam (plaid che designescha la spezia umana: il cotschen = il
sanguin), s'è mussà nundegna tras sia disubedientscha. E davent dal giardin, la vita penibla, en
in corp fisicamain e mentalmain sbassà, cumenzarà per el. Il return vers ina terra daventada
dura e rebellius vegn a rappelar als essers umans lur origin « polvra ».
Gen.3:24 : « Uschè ha el chatschà Adam; ed el ha mess a l'ost dal gartin d'Eden ils
cherubins che movan ina spada flambanta, per guardar il camin da l'arba da la vita ».
Betg pli Adam che guarda il gartin, anguels che impedeschan ch'el entri. Il gartin
vegn a svanir in pau avant il diluvi succedì en 1656 dapi il pèr d'Eva e quel d'Adam.
Nus avain in quest verset ina precisiun utila per situar l’emplazament dal gartin
d’Eden. Ils anguels guardians èn collocads « a l’ost dal gartin » che sa chatta pia sez a
l’occident dal lieu nua Adam ed Eva sa retiran. La zona supponida preschentada al
cumenzament da quest chapitel è conforma a questa precisiun : Adam ed Eva sa retiran en la
terra situada al sid dal munt Ararat ed il gartin interdit è situà en la zona da las « aua
abondantas » da la Tirchia sper il lac da Van, uschia a l’occident da lur posiziun.
Gènesi 4
La separaziun tras la mort
Quest capitol 4 ans permetta da chapir meglier perqué ch''era necessari per Dieu da
porscher a Satan e ses demuns rebels in laboratori da demonstraziun che revela l''entir da lur
malizia.
En il tschiel, la malizia aveva ses limits perquai ch''ils essers celestials n''avevan betg il
pudair da s''entrenuder; pertge ch''els eran tuts temporarmain immortals. Questa situaziun na
permetteva betg a Dieu da revelar il nivel aut da malizia e crudeltad dal qual ses inimis eran
capabels. La terra è uschia stada creada cun l''intenziun da permetter la mort en sias furmas las
pli crudelas che l''engien d''in esser sco Satan po imaginar.
Quest capitol 4, situà sut la muntada simbolica da quest numer 4 che represchenta
l’universalitad, evochescha uss las circumstanzas dals emprims morts da l’umanitad terrana;
la mort essend sia caracteristica universal particulara e unica tranter tut las creaturas fatgas da
Dieu. Suenter il puccà d’Adam ed Eva, la vita terrana è stada « en spectacle al mund ed als
anghels » sco che ha dit en 1 Cor.4:9, l’inspirà e fidaivel testimoni Paul, ex-Saul da Tars il
emprim persecutur incumbensà da la baselgia da Crist.
Gen.4:1 : « Adam ha enconuschì Eva, sia dunna; ella è restada gravida ed ha mess al
mund Cain ed ha dit: Jau hai creà in um cun l’agid da YaHWéH ».
En quest verset, Dieu ans revela il senn ch’el dat al verb « enconuscher » e quest punct
è vital en il principi da la justificaziun tras la feglia sco ch’è scrit en Gion 17:3 : « Or, la vita
eterna, è ch’els ta enconuschan, ti, l’unic ver Dieu, e quel che ti has tramess, Jesus Crist ».
Enconuscher Dieu significha s’engaschar en ina relaziun d’amur cun el, spirituala en quest
cas, ma carnala en il cas dad Adam ed Eva. Suandond anc quest model dal emprim couple, in
« uffant » è naschì da quest amur carnal; e bain in « uffant » sto era renascher en nossa
relaziun d’amur spirituala vivì cun Dieu. Questa nova naschientscha dovrada a la
« enconuschientscha » reala da Dieu è revelada en Apo.12:2-5: « Ella era gravida, e clomava,
essend en lavur ed en las dolurs dal part. Ella ha parturì in figl, il qual sto pastir tut las
naziuns cun ina verga da fier. E ses uffant è vegnì levà vers Dieu e vers ses tron ». L’uffant
naschì da Dieu sto reproduir il caracter da ses Bab ma quai n’è betg stà il cas dal emprim figl
naschì dals umans.
Il num Cain signifitga acquist. Quest num gli predestina ina sort carnala e terrana, en
cuntrast cun l'um spiertal che vegn a esser ses frar pli giuven Abel.
Remartgain che a l'entschatta da l'istorgia da l'umanitad, la mamma che parturescha
associescha Dieu a questa naschientscha perquai ch'ella è conscia che la creaziun da questa
nova vita è la consequenza dad in miracul realisà dal grond Dieu creatur YaHWéH. En noss
ultims dis quai n'è betg pli u be darar il cas.
Gen.4:2 : « Ella ha ancura mess en veta ses frar Abel. Abel era pastur, e Cain era
lavurant da champ ».
Abel signifitescha sufflada. Dapli che Cain, l’uffant Abel è preschentà sco copia dad
Adam, il emprim che ha retschavì da Dieu il suffel pulmonar. En effet, tras sia mort, assassinà
da ses frar, el represchenta l’imagen da Jesus-Christ, il ver Filg da Dieu salvader dals elets
ch’el va redimer cun ses sang.
Las professiuns dals dus frars conferman lur natiras oppostas. Sco il Christ, « Abel era
pastur » e sco l’incredul materialist terren, « Cain era lavurer ». Quest emprims uffants da
l’istorgia umana annunzian il destin profetisà da Dieu. E els vegnan per dar precisiuns davart
ses project salvader.
Gen.4:3 : « Suenter in tschert temp, Cain ha fatg in’offerta a YaHWéH dals fruits da la
terra; »
Cain sa che Dieu exista e per mussar ch’el vul l’honorar, el fa « in offrenda dals fruits
da la terra » quai, las chaussas che sia activitad ha producì. El prenda en questa rolla,
l’imagen da la multitud da persunas religiusas giudaicas, cristianas u musulmanas che mettan
lur ovras bunas en evidenza senza sa preoccupar da tschertgar e chapir quai che Dieu ama e
spetga da els. Ils regals han be interess sch’els èn appreziads da quel che als retschaiva.
Gen.4:4 : « et Abel, da sia vart, ha fatg ina dals primnaschs da siu trop ed da lur
grassa. YaHWéH ha guardà cun favur sin Abel e sin sia offrenda; »
Abel imitescha ses frar, e pervia da siu mistregn da pastur, el fa a Dieu ina offrenda
« dals emprims naschids da siu trop ed da lur grassa ». La chaussa è plaschaivla per Dieu
perquai ch’el ves en il sacrifici da quests « primgenitur » l’imagin anticipada e profetisada da
ses agen sacrifici en Jesus-Christ. En Apo.1:5, nus legin: « e da la part da Jesus Crist, il
testimoni fidaivel, il primgenitur dals morts, ed il prinzi dals retgs da la terra! A quel che ans
ama, che ans ha deliberà da noss pchads cun ses sang, ». Dieu vesair siu project salvader
en l’offerta d’Abel e na po betg auter che la chattar agreabla.
Gen.4:5 : « ma el na ha betg resguardà favuraivel Cain e sia offrenda. Cain è stà fetg
irrità, e sia fatscha è stada abattida. »
Cumpareglià cun l’offrenda dad Abel, è logic che Dieu detga pauc interess a l’offrenda
da Cain che tut uschè logicamain na po betg esser auter che delus e trist. « Si visa è svanida »,
ma remartgain che la contrarietad al maina a « s’irritar fermamain » e quai n’è betg normal
perquai che questa reacziun è in frut da l’orgugli delus. L’irritaziun e l’orgugli produciran
prest in frut pli grev: il mazzament da ses frar Abel object da sia gelosia.
Gen.4:6 : « E YaHWéH ha dit a Cain: Pertge es ti irrità, e pertge tia visa è svanida? »
Dieu è sulet da conuscher la raschun da sia preferenza per l’offerta d’Abel. Cain na po
betg chattar giusta la reacziun da Dieu, ma enstagl da s’irritar, el duessia supplicar el da
permetter ad el da chapir la raschun da questa tschernida apparentamain injusta. Dieu ha ina
savida cumpletta da la natira da Cain che inconscia tschenta per el il roll dal servitur malizius
da Matt.24:48-49 : « Ma, sch’el è in nausch servitur, che disch en sez: Mes patrun tardescha
da vegnir, s'el cumenza a batter ses cumpogns, sch’el mangia e baiva cun ils ivrunts,…».
Dieu al poses ina dumonda da la quala el sa exactamain la resposta, ma anc uss cun agir
uschia el dat a Cain ina occasiun da far part la causa da sia suffrientscha. Questas dumondas
restaran senza resposta da Cain, uschia, Dieu al metta en guardia cunter il mal che vegn a
s’impadronir dad el.
Gen.4:7 : « Certan, sche ti ageschas bain, ti leveras tia fatscha, e sche ti ageschas
mal, il puchià sa cuoza a l'uschetta, e sias smanias van vers tai : ma ti, dominescha sur el. »
Suenter ch'Eva ed Adam han maglià e prendì il status dal diavel cun avair
« enconuschent il bien ed il mal », quel reappar per spustar Cain a mazzar ses frar Abel. Ils
dus tscherns, « bien e mal », èn avant el; « il bien » al maina a resignar e acceptar la
tschernida da Dieu sch’el na la chapescha betg. Ma la tschernida « dal mal » al farà pichar
cunter Dieu, cun far ch’el transgredeschia ses sisavel cumond: « Ti na commettas betg
mazzament »; e betg « ti na mazzas betg » sco ils translaturas l’han preschentà. Il cumond da
Dieu condamna il crim, betg la mort dals criminels culpants ch’el ha rendì legala cun l’ordinar
e sin quest cas, la vegnida da Jesus Crist na ha nagut midadà en quest giudizi gist da Dieu.
Leva si la furma sut la quala Dieu evoca « il puchià » sco sch’el discurress d’ina
dunna, tenor ch’el aveva dit ad Eva en Gen.3:16 : « tes giavischs vegnan vers tes um, ma el
vegn a dominar sur tai ». Per Dieu la tentaziun « dal puchià » è simila a quella d’ina dunna
che vul seducir ses um e quel na sto betg sa laschar « dominar » da ella, ni dad el. Uschia ha
Dieu dat a l’um l’urden da betg laschar seducir da « il puchià » represchentà da la dunna.
Gen.4:8 : « Ma Cain ha discurrì cun ses frar Abel; ma cura ch’els eran sin il champ,
Cain è sa slantschà sin ses frar Abel e l’ha mazzà. »
Malgrà quest avertiment divin, la natira da Cain vegn a producir ses fruits. Suenter in
scumgi da pleds cun Abel, Cain, mazzader en siu spiert dal cumenzament sco ses bab
spiritual, il diavel, « se jeta sin ses frar Abel, e al mazzet ». Questa experientscha
profetisescha il destin da l’umanitad nua il frar vegn a mazzar ses frar, savens per geluscha
profana u religiusa enfin la fin dal mund.
Gen.4:9 : « YaHWéH ha dit a Cain: Nua es tes frar Abel? El ha respondì: Jeu na sai;
ess jeu il guardian da mes frar? »
Sco ch'el aveva dit ad Adam che sa zuppava dad el « Nua es ti? », Dieu ha dit a Cain
« Nua es tes frar Abel? », adina per dar ad el l'occasiun da confessar sia culpa. Ma
stupidamain, perquai ch'el na po betg ignorar che Dieu sa ch'el l'ha mazzà, el responda cun
sfidanza « Jeu na sai betg », e cun ina increivla arroganza, a sia vart el posescha a Dieu ina
dumonda: « es jeu il guardian da mes frar? »
Gen.4:10 : « E Dieu ha dit: Tge has ti fat? La vusch dal sang da tes frar cloma da la
terra enfin a mai »
Dieu dat sia resposta che signifitga: ti n’es betg ses guardian perquai che ti es ses
mazzader. Dieu sa bain tge ch’el ha fat e el preschenta la chausa en maletg: « la vusch dal
sang da tes frar cloma da la terra fin tar mai ». Questa formula imaginativa che al sangue
versà ina vusch che cloma vers Dieu vegn utilisada en Apo.6 per evocar en il « 5avel sigil », il
clom dals martirs mazzads tras las persecuziuns papal-romanas da la religiun catolica:
Apo.6:9-10 : « Cura ch'el ha avert il tschintgavel sigl, jau hai vis sut l'altar las olmas da
quels ch'èn stats mazzads pervia da la plaid da Dieu e pervia da la testimonianza ch'els
havevan dau. Els han clamà cun ina vusch ferma, dischond: Fina cura, Segner saint e
veritabel, tardas ti da giuditgar e da prender vendetga da noss sang sin ils abitants da la
terra? ». Uschia, il sang versà senza raschun pretenda vendetga sin ils culpants. Questa
vendetga legitima vegn, ma è ina chauss’ che Dieu sa reserva exclusivamain. El declera en
Deu.32:35 : « A mai la vendetga e la retribuziun, cur che lur pe zoppega! Perche il di da lur
disgrazia è vischin, e quai che als spetga na tardarà betg ». In Esa.61:2, unì cun « l’onn da
grazia », « il di da la vendetga » è nel program dal messias Gesu-Crist : «…el m’ha tramess
per proclamar in onn da grazia da YaHWéH, e in di da vendetga da noss Dieu ; per
cunfortar tuts ils afflicts ; …». Nagin avess pudì chapir che la « publicaziun » da questa « onn
da grazia» stueva esser separada dal « di da vendetga » per 2000 onns.
Uschia, ils morts na pon betg pli crider che en il regurdar da Dieu, la memoria dal qual
è illimitada.
Il crim commess da Cain meritescha ina justa puniziun.
Gen.4:11: «Oz, ti vegns maledì da la terra che ha avert sia bucca per retschaiver da
tia maun il sang da tes frar. »
Caïn vegnà maledì da la terra e na vegnà betg mazzà. Per giustifitgar questa
indulgenza divina, sto ins admeter che quest emprim crim n’ha betg in precedent. Caïn na
saveva betg tge che vul dir dar la mort, ed è l’ira che ha scurdà mintga sentiment da raschun
ch’al ha manà a la brutalitad fatala. Usche che ses frar è mort, l’umanitad na pudrà pli dir
ch’ella na saveva betg tge che la mort è. La lescha instaurada da Dieu en Exo.21:12 prendrà
alura effect: «Quel chi batta in mort un um vegn punì cun la mort ».
Quest vers preschenta era questa expressiun: « la terra che ha avert siu bucca per
retschaiver da tia maun il saung da tes frar ». Dieu personifitgescha la terra cun attribuir ad
ella ina bucca che absorba il sang versà sin ella. Lura questa bucca discuorra cun ella e
regorda l’act mortal che l’ha contaminada. Questa imegna vegn reprenda en Deu.26:10 : « La
terra ha avert siu bucca, ed ils ha engulì cun Koré, cur ch’èn morts quels ch’èn sa radunads,
e ch’il fieu ha consumà ils duscenttschunconta umens: els èn stads ina avertiment per il
pievel ». Poi en Apo.12:16 : « E la terra ha gidà la dunna, e la terra ha avertgì si' bucca ed
ha engulì il flum che il dragun aveva lantschà da siu bucca ». Il « flum » simbolisescha las
lias monarchicas catolicas franzosas, dal qual il corp militar dals « draguns » creà spezialmain
persequitava ils protestants fidels e ls’encurscheva fin en las muntognas dal pajais. Quest vers
ha ina dupla muntada : la resistenza armada protestanta, e la Revoluziun franzosa sanglantta.
En omadus cas l’expressiun « la terra ha avertgì si' bucca » l’imagi sco accogliand il saung
da bleras persunas.
Gen.4:12 : « Cura che ti cultiveschas il terren, el na ta darà plu sia ritgezza. Ti vegns
a esser errant e vagabund sin la terra.»
Il chastì da Cain è limità a la terra ch'el ha emprim suts-chaffà cun versar sin ella sang
uman; quel da l'uman ch'è vegnì creà originarmain a l'imagia da Dieu. Dapi il puccà, el
conserva da Dieu sias caracteristicas ma na posseda plu sia perfetta purezza. L'activitad da
l'uman consistiva principalmain da producir nutriment cun lavurar la terra. Cain stuvarà
uschia chattar auters meds per vegnir nudrì.
Gen.4:13 : « Caïn dit à YaHWéH : Mon châtiment est trop grand pour être supporté ».
Quest signifitga : en questas cundiziuns, val pli bain ch'jau ma suicideschi.
Gen.4:14 : « Varda, ti'm stuschas oz da questa terra; jau vegn a gnir zuppà lunsch da
tia fatscha, jau vegn a gnir errant e vagabund sin la terra, e mintga chi'm chatta'm
mazzarà. ».
El è ussa fitg tschantschus e resuma sia situaziun sco ina condemnaziun a mort.
Gen.4:15 : « YaHWéH gli ha dit : Sch''in ins matess Cain, Cain vegniss venditgà set
ga. E YaHWéH ha mess in segn sin Cain per che nagin chi al chattass al matess betg ».
Decidì da sparagnar la vita da Cain per las raschuns gia visas, Dieu gli ha dit che sia
mort fiss pajada sche, « vendicada », « set giadas ». Lura el evoca « in segn » che va al
proteger. En questa mesira, Dieu profetizescha il valur simbolica dal numer « set » che va
designar il sabbat e la sanctificaziun dal repaus che, profetizà alla fin da las emnas, va chattar
si cumplain adempliment en il settavel milleni da ses project salvader. Il sabbat vegn ad esser
il segn d''appartenenza al Dieu creatur en Ezé.20:14-20. E en Ezé.9 « in segn » è mess sin
quels che apartegnan a Dieu per che els na vegnian betg mazzads a l'ura dal chastiment divin.
Finalmain, per confermar quest principi da separaziun protegida, en Apo.7, « in segn », « il
sigil dal Dieu vivent », vegn « sigillar la fatscha » dals serviturs da Dieu, e quest « sigil e
segn » è siu sabbat dal settem di.
Gen.4:16 : « Lura, Cain sa allontanet da la fatscha da YaHWéH ed habitet en la terra
da Nod, a l'ost da Eden ».
Quai era gia a l'ost dad Eden che Adam ed Eva sa retirettan suenter esser stads
chatschads ord il gartin da Dieu. Questa terra retschaiva qua il num Nod che munta:
suffriment. La vita da Cain vegn uss marcada dal suffriment mental e corporal perquai che
vegnir bandischà lunsch da la fatscha da Dieu lascha traccas er en il cor dir da Cain che
haveva dit al verset 13, cun temair quai: « jau vegn a vegnir zuppà lunsch da tia fatscha ».
Gen.4:17 : « Cain ha enconuschì sia dunna; ella è daventada gravida ed ha mess al
mund Enoc. El ha lura construì ina citad ed ha dau a questa citad il num da ses figl Enoc ».
Cain vegn a daventar il patriarca da la populaziun d’ina citad a la quala el dat il num
da ses emprim figl: Enoc che signifitga: iniziar, instruir, exequir e cumenzar a sa servir dad
ina chaussa. Quest num resuma tut quai che represchentan quests verbs ed el è ben portà
perquai che Cain e sia descendenza inaugureschan in tip da societad senza Dieu che vegn a sa
prolongar enfin la fin dal mund.
Gen.4:18 : « Henoc ha generà Irad, Irad ha generà Mehujaël, Mehujaël ha generà
Metuschaël, e Metuschaël ha generà Lemec. »
Questa curta genealogia s'arrasta intenziunalmain sin il persunagi numnà Lemec, dal
qual il senn exact resta nunenconuschent, però il pled da questa ragisch concerna l'instrucziun
sco il num Henoc, ed era ina noziun da pussanza.
Gen.4:19 : « Lemec ha prendì duas dunnauns: il num da l'ina era Ada, ed il num da
l'autra Tsilla. »
Nus chattain tar quest Lémec in emprim segn da la ruptura cun Dieu suainter il qual
« l'um banduna ses bab e sia mamma per s'attatgar a sia dunna, e ils dus vegnan ina suletta
chaglia » (vesair Gen.2:24). Ma tar Lémec l'um s'attatga a duas dunna e ils trais na vegnan
betg mo ina suletta chaglia. Visiblamein la separaziun da Dieu è totala.
Gen.4:20 : « Ada parturit Jabal : el fu il bab da quels che habitan sut tendas e sper ils
nurs ».
Jabal es il patriarch dals pasturs nomads sco tscherts pievels arabs anc ozendi.
Gen.4:21 : « Il num da ses frar era Jubal: el fu il bab da tuts quels che sunan l'arpia
ed il chalumeau. »
Jubal fu il patriarch da tuts ils musicists che han ina posiziun impurtanta en las
civilisaziuns senza Dieu, anc ozendi nua che la cultura, il savair e l'artista èn ils fundamentals
da nossas societads modernas.
Gen.4:22 : « Tsilla, da sia vart, ha parturì Tubal Caïn, il qual fabritgava tuts ils
instruments da ram e da fier. La sora da Tubal Caïn era Naama. »
Quest verset contradì ils enseignaments uffizials dals istoriographs che supponan in
edà dal bronz avant l’edà dal fier. En vardad tenor Dieu ils emprims umans han savì fabritgar
il fier, e forsa dapi Adam sez perquai ch’il text na di betg da Tubal Caïn ch’el saja stà il bab
da quels che fabritgan il fier. Ma questas precisiuns reveladas ans vegnan dadas perquai che
nus chapian che la civilisaziun ha existì dapi ils emprims umans. Lur culturas senza Dieu
n’eran betg main raffinadas che las nossas ozendi.
Gen.4:23 : « Lémec ha dit a sias duonnas: Ada e Tsilla, tadlai mia vusch! Duonnas da
Lémec, tadlai mia pled! Jau hai mazzà in um per mia plaja, ed in giuven per mia contusiun. »
Lémec sa vanta tar sias duas duonnas d’avair mazin um quai ch’al blessescha en il
giudizi da Dieu. Ma cun arroganza e sburla, el agiuntescha ch’el ha anc mazzà in giuven quai
ch’aggravescha ses cas en il giudizi da Dieu e ch’al fa in autentic « mazzader » recidivant.
Gen.4:24 : « Cain vegn vinditgà set giadas, e Lamec settanta-sett giadas. »
El prenda alura a schmaladir la clemenza che Dieu ha mussà vers Cain. Suenter avair
mazzà in um e in giuven, Lamec vegnà vinditgà da Dieu « settanta-sett giadas ». Impussibel
da tschintschar ina tala abominaziun. E Dieu ha vulì mussar a l’umanitad che ses emprims
represchentants da la segunda generaziun, quella da Cain enfin la settima, quella da Lamec,
aveva cuntanschì il pli aut nivel d’impietad. E quai è sia dimostraziun da las consequenzas
dad esser separà dad el.
Gen.4:25 : « Adam ha anc enconuschì sia dunna; ella ha mess al mund in figl e l'ha
numnà Seth, perquai ch'ella ha dit: Dieus ha dà a mai in'autra semenza enstagl d'Abel, il qual
Cain ha mazzà. ».
Il num Seth, pronunzià «cheth» en ebraic, designescha il fundament dal corp uman.
Tscherts al tradueschan cun «equivalent u restituziun», ma jau n'hai betg chattà ina
giustificaziun per questa proposta en l'ebraic. Perquai retegn jau «il fundament dal corp»,
perquai che Seth daventà la ragisch u fundament da basa da la lingia fidaivla che Gen.6
designescha cun l'expressiun «figls da Dieu », laschand a las « dunna » descendents rebellas
da la lingia da Cain che las seduceschan, en opposiziun, la denominaziun da « figlias dals
umans ».
En Seth, Dieu semna e fa crescher ina nova « semenza » en la quala il settavel
descendaint, in auter Enoc, è dat sco exempel en Gen.5:21 fin 24. El ha gudagnà il privilegi
dad entrar en tschiel viv, senza passar tras la mort, suenter 365 onns da vita terrena vivìs en la
fidelitad vers il Dieu creatur. Quest Enoc ha portà bain ses num perquai che sia « instrucziun
» era per la gloria da Dieu en cuntrast cun ses omonim, figl da Lamec, figl da la lingia da
Cain. E ils dus, Lamec il rebell ed Enoc il gist, eran il « settavel » descendaint da lur lingia.
Gen.4:26 : « Seth ha eir in figl, ed el ha numnà quel Enosch. Lura han ins cumenzà a
clomar il num da YaHWéH. »
Enosch munta: l'uman, il mortal, il malizius. Quest num è collià al mument ch'ins ha
cumenzà a clomar il num da YaHWéH. Quai che Dieu vul dir cun colliar questas duas
chaussas, è che l'uman da la lingia fidela ha realisà la malizia da sia natira ch'è er mortal. E
questa realisaziun l'ha manà a tschertgar ses Creator per l'honurar e render gli fidamain in cult
che plascha ad el.
Gènesi 5
La separaziun tras la sanctificaziun
En quest capitel 5, Dieu ha reunì la descendenza che gli è restada fidaivla. Je ta
preschent l’studegi detaglià dals emprims versets che permetten da chapir la raschun da questa
enumeraziun che cuvra il temp tranter Adam ed il famus Noè.
Gen.5:1 : « Quaist è il cudesch da la descendenza d’Adam. Cur che Dieu ha creà
l’uman, el l'ha fatg a la sumeglientscha da Dieu ».
Quest vers fixescha la norma retegnida per la glista dals nums dals umens menziunads.
Tut sa basa sin quest regurdar: « Cur che Dieu ha creà l'uman, el l'ha fatg a la
sumeglientscha da Dieu ». Nus stuain uschia chapir che per entrar en questa glista l'um sto
avair mantegnida sia « sumeglientscha da Dieu ». Nus pudain uschia chapir perqué nums
uschè impurtants sco quel da Cain na fan betg part da questa glista. Perquai ch'i na sa tracta
betg d'ina sumeglientscha fisica mabain d'ina sumeglientscha da caracter, e il chapitel 4 ans ha
mussà precis quel da Cain e da sia descendenza.
Gen.5:2 : « El ha creà l'uman e la dunna, els ha benedì, e els ha numnà cun il num
d'uman, cura ch'els èn stads creads ».
Qua era, il regurdar da la benediziun da Dieu da l'uman e la dunna signifitgescha che
ils nums che vegnan menziunads èn stads benedids da Dieu. L'insistenza da lur creaziun da
Dieu metta en evidientscha l'impurtanza ch'el dat d'esser renconuschì sco Dieu creatur che
metta a part, sanctifitgescha ses serviturs, tras il segn dal sabbat, il repos observà durant la
settemna giada da tuttas lur emnas. Mantegnair la benediziun da Dieu cun la sanctificaziun dal
sabbat e la sumeglientscha da ses caracter èn las cundiziuns pretendidas da Dieu per che
l'esser uman resta degn d'esser numnà « um ». Ordaifer da quels fruits, l’uman davainta en siu
giudemi in « animal » pli sviluppà ed instruì che las autras spezias.
Gen.5:3 : « Adam, vegnì da tschient e trenta onns, ha generà in figl a sia sumeglia,
tenor sia imatg, ed el ha dau ad el il num da Seth ».
Evidentamain tranter Adam e Seth, mancan dus nums : quels da Cain (che n’è betg da
la lingia fidela) e d’Abel (che è mort senza descendenza). La norma da la selecziun benedida è
uschia demonstrada. Quai vala er per tut ils auters nums menziunads.
Gen.5:4 : « Ils dis d’Adam, suenter la naschientscha da Seth, èn stads otg tschient
onns; ed el ha generà figls e figlias ».
Quai che nus duain chapir, è che Adam ha « engendrà figls e figlias », avant la
naschientscha da « Set » e suenter quella, ma quels n’han betg manifestà la fe dal bab u quella
da « Seth ». Els èn sa unids cun ils « umans animals » infidels e mancanzs da respect vers il
Dieu vivent. Uschia, tranter tuts quels e quellas ch’èn naschids dad el, suenter la mort dad
Abel, « Set » è stà il emprim da sa distinguer tras sia cretta e sia fedeltad vers il Dieu
YaHWéH che ha creà e furmà ses bab terren. Auters suenter el, restads anonims, pon avair
suandà ses exempel, ma els restan en l’anonimat perquai che la glista tschernida da Dieu sa
basa sin la successiun dals emprims umans fidaivels da mintga descendenza preschentada.
Questa explicaziun renda chapibel l’età gia auta, « 130 onns » per Adam cura che ses figl «
Seth » è naschì. E quest princip vala per mintgin dals elegids menziunads en la lunga glista
che sa ferma sin Noe, perquai che ses trais figls: Sem, Cham e Japhet na vegnan betg ad esser
elegids, essend betg da sia sumeglia spirituala.
Gen.5:5 : « Tut ils dis ch’Adam ha vièran da nov tschient trenta onns; alura el è
mort ».
Jau pass directamain al settim elegi che sa numna Enoc; in Enoc dal caracter
absolutamain cuntrari a l’Enoc figl da Cain.
Gen.5:21 : « Enoc, en l’etad da sessantatsch onns, ha engendrà Metuschelach ».
Gen.5:22 : «Hénoc, suenter la naschientscha da Metuschélah, ha marchà cun Dieu
trais tschient onns; ed el ha engendrà figls e figlias ».
Gen.5:23 : «Tut ils dis d’Hénoc èn stads trais tschient sessanta tschintg onns ».
Gen.5:24 : « Hénoc ha marchà cun Dieu; lura el n’è betg pli stà, perquai che Dieu
l’ha prendì ».
È cun questa expressiun specifica dal cas Hénoc che Dieu ans al revela: ils antediluvis
han er els lur « Elia» vegnì levà en tschiel senza passar tras la mort. En effet, la formula da
quest verset sa differenzia da tut las autras che fineschan sco per la vita d’Adam, cun las pleds
« lura el è mort ».
Suonda Metuschelach, l'uman ch'ha vivì il pli ditg sin terra, numnadamain 969 onns;
lura in auter Lemec da questa descendenza benedida da Dieu.
Gen :5:28 : « Lemec, en l'etad da 182 onns, ha generà in figl »
Gen :5:29 : « El ha dat ad el il num Noe, cun dir: Questi ans cunfarà da nossas
fatigias e dal lavur grev da nossas mauns, resultond da questa terra che YaHWéH ha
maledì ».
Per chapir il senn da quest vers, sto savair che il num Noé signifitga: repos. Lémec na
s'imaginescha cert betg quant fitg sias pleds duain sa cumpleir, perquai ch'el veseva « la terra
maledida » mo sut l'angul da « nos fatigias e dal lavur grev da nossas mans » ha el dit. Ma al
temp da Noé, Dieu la destruirà pervi da la malizia dals umans ch'ella porta, sco la Genesi 6
ans lascha chapir. Malgrà quai, Lémec bab da Noé era in elegià che, sco ils paucs elegids da
ses temp, stueva sa tristegiar da vesair crescher la malizia dals umans enturn els.
Gen.5:30: « Lémec ha vivì, suenter la naschientscha da Noè, tschintg tschient
novantatschintg onns; ed el ha generà figls e figlias »
Gen.5:31: « Tots ils dis da Lémec èn stads set tschient settantaset onns; alura el è
mort »
Gen.5:32: « Noè, vegl da tschintg tschient onns, ha generà Sem, Cham e Japhet »
Gènesi 6
La separaziun na reussescha betg
Gen.6:1 : « Cura che ils umans han cumenzà a sa multiplicar sin la fatscha da la
terra, e che figlias èn naschidas a quels, »
Tenor las leschas apprisas avant, questa multitud humana è la norma animala che
disprezza Dieu, il qual ha uschia bunas raschuns da als refusar er els. La seduziun dad Adam
tras sia dunna Eva sa repeta en tutta questa umanitad ed è la normalitad tenor la chaura: las
figlias seduceschan ils umans ed obtegnan dad els quai ch’ellas vulan.
Gen.6:2 : « ils figls da Dieu han vis che las figlias dals umans eran bellas, ed els han
piglia per dunna quellas ch''els han tschernì »
Qua è che las caussas sa sfraclan. La separaziun tranter ils sanctifichads ed ils
mecreants irreligius fin finala svanescha. Ils sanctifichads numnads qua logicamain « ils figls
da Dieu » crodan sut la seducziun « dallas figlias dals umans » vul dir, dal grup uman «
animal ». Allianzas tras matrimoni daventan uschia la causa dal sfraclament da
la separaziun vulida e tschertada da Dieu. Quai è questa inubliable experientsa che al manarà
pli tard a scumandar als figls d’Israel da prender per dunna dunna estra. Il diluvi che vegn ad
esser la consequenza mussa quanta che questa scumonda duess vegnir obeditada. A mintga
regla, i dat excepziuns, perquai che tschertas dunna prendeivan il ver Dieu cun il mari Giuieu
sco Ruth. Il privel n’è betg che la dunna saja estra, mabain ch’ella mania in « figls da Dieu » a
l’apostasia pagana cun la far adopter la religiun pagana tradiziunala da sias originas. D’autra
vart, l’invers è uschè interdit perquai ch’ina dunna « figlia da Dieu » sa metta en privel mortal
cun maridar in « figl dals umans » « animals », e da falsa religiun, quai ch’è anc pli privlus
per ella. Perquai che mintga « dunna » u « figlia » n’è « dunna » mo durant sia vita sin la
terra, e las elegidas tranter ellas vegnan a retschaiver sco ils umans in corp celestial asessual
sumegliant als anghels da Dieu. L’eternità è unisex e maletg dal caracter da Jesus-Christ, il
model divin perfet.
Il problem dal matrimoni è anc oz actual. Quai che spusa ina persuna che n’è betg da
sia religiun testimoniescha cunter sia propia cretta, saja ella giusta u falsa. Ultra da quai,
questa acziun testimoniescha in’indifferenza envers la religiun e uschia envers Dieu sez.
L’eleger stima Dieu sur tut per esser dign da l’elecziun. Uschia, l’allianza cun l’ester u l’estra
n’al plascha betg, l’eleger che la contracta daventa indign da l’elecziun e sia cretta daventa
presuntuusa, ina illuschiun che finirà en ina terribla disilluschiun. Resta da trair in’ultima
deducziun. Sche il matrimoni posescha anc quest problem, è quai perquai che la societad
umana moderna sa chatta en il medem stadi d’immoralitad sco quels da l’epoca da Noe. Quest
messadi è uschia per noss temp final nua che la mendazia dominescha ils spierts umans che
daventan totalmain serrads a la «veritad» divina.
Pervia sia impurtanza per nossa « temp da fin », Dieu m’ha manà a sviluppar en ultim
quest messadi revelà en questa raquint da la Genesi. Perquai, l’experientscha dals elets
antediluvis sa resuma cun in feliz « cumenzament » ed ina tragica « fin » en l’apostasia e
l’abominaziun. Ma, questa experientscha resuma era quella da sia ultima baselgia sut sia
furma institziunala « adventista da la setemna di », benedida uffizialmain e storicamain il
1863 ma spiritualmain il 1873, en « Filadelfia », in Apo.3:7, for its « cumenzament », and
« vomità » by Jesus-Christ in Apo.3:14, in « Laodicea » in 1994, on its « fin », because of its
formalist lukewarmness and because of its alliance with the ecumenical enemy camp in 1995.
The time of God’s approval for this Christian religious institution is thus fixed by «
a entschatta and a fin ». But just as the Jewish covenant was extended by the twelve apostles
chosen by Jesus, the Adventist work extends through me and all those who, receiving this
prophetic testimony, reproduce the works of faith that God originally blessed in the pioneers
of Adventism in 1843 and 1844. I specify that God blessed the motivations of their faith and
not the standard of their prophetic interpretations, which had to be later questioned. The
practice of the Sabbath becoming potentially formalist and traditional, the sieve of God’s
judgment now only blesses the love of truth found in His elect, « da l'entschatta enfin la fin »
uschè, enfin il return glorius da Cristo, fixà per questa ultima giada en primavaira 2030.
En sa presentaziun en Apo.1:8 sco « l’alpha e l’omega », Gesu-Crist ans revela ina
clav per chapir la structura e l'aspect sut ils quals el ans revela en tutta la Bibla, si « giudizi »,
El sa basa adina sin in resguard da la situaziun dal « entschatta » e sin quel che cumpara a la
« fin », dad ina vita, dad in’allianza u dad ina baselgia. Quest princip cumpara en Dan.5 nua
che las pliras scritas sin il mir da Dieu, « calculà, calculà », suandadas da « ponderà e
dividì », represchentan il « entschatta » da la vita dal retg Belschatsar e l’ura da sia « fin ».
Uschia, Dieu conferma che siu giudizi sa basa sin il controll permanent dal object giuditgà. El
è stà sut sia observaziun dapi ses « entschatta », u « alpha » enfin sia « fin », sia « omega ».
En il cudesch Apocalypse ed en il tema da las brevs adressadas als « setg baselgias »,
il medem princip fixescha « l’entschatta e la fin » da tut las « baselgias » pertutgadas. En
emprima, nus chattain la baselgia apostolica, da la quala il « entschatta » glorius vegn
commemorà en il messadi tramess a « Efes » e nua che sia « fin » la metta sut la minaccia da
perder il Spiert da Dieu pervia da sia mancanza da zel. Fortunadamain, il messadi tramess a
« Smyrna » avant 303 testimonescha che l’appel da Crist a la pentenzia vegn udì per la gloria
da Dieu. Suandamain, la baselgia catolica romana papala cumenza en « Pergam », en 538, e
finescha en « Tiatira », al temp da la Refurmaziun protestanta ma surtut uffizialmain quel da
la mort dal papa Pius 6 retgì en praschun a Valence, en mia citad, en Frantscha, en 1799.
Suonda il cas da la cretta protestanta, da la quala l’approbaziun da Dieu è era limitada en il
temp. Sia « cumenzament » è menziunada en « Thyatira » e sia « fin » è revelada en
« Sardis » en 1843 pervia da sia pratica da la dumengia ereditada da la religiun romana. Jesus
na po betg esser pli cler ses messadi, « ti es mort », na presta betg a confusiun. E en terz sut
« Filadelfia e Laodicea » il cas da l’adventissem institziunal che nus avain vis avant serra il
tema dals messadis adressads als « set baselgias » ed il temp dals temps ch’ellas
simboliseschan.
En nus reveland oz, co el ha giuditgà las chaussas gia realisadas, e dal
« cumenzament » sco la Genesi, Dieu ans dat las clavs per chapir co el giuditga ils fatgs e las
baselgias en nossa epoca. Il « giudizi » che resulta da nossa studi è uschia purtader dal
« Sigil » da l’Spirit da sia divinitad.
Gen.6:3 : « Allura YaHWéH ha dit: Mia spiert na resterà betg per adina en l'uman,
perquè l'uman è mo charn, e ses dis vegnan ad esser da tschient e ventg onns. »
A manca da 10 onns dal return da Crist, quest messadi pren oz in caracter d'actualità
surprenent. L'spiert da vita da Dieu « ne restera betg adina en l'uman, perquè l'uman è
moartg e ses dis vegnan a tschient ventgt nov onns ». En effet, quai na era betg il senn che
Dieu ha dà a sias pleds. Chapescha mai, e chapescha El: Dieu na rinunzia betg a ses project da
sis milla onns d'appel e selecziun dals elets. Ses problem è la giganta lunghezza da vita ch'el
ha dà als antediluvians dapi Adam ch'è mort a 930 onns, suenter el, in auter Metuschelà vivrà,
el, enfin 969 onns. Scha s'tracta da 930 onns da fedeltad, la chausa è supportabla e finamai
agreabla per Dieu, ma scha s'tracta dad in Lemec arrogant ed abominabel, Dieu valitescha che
il supporter durant 120 onns en media sarà amplamain suffizient. Questa interpretaziun è
confermada da l'istorgia, perquè dapi la fin dal diluvi, la lunghezza da la vita umana s'è
reducida enfin las 80 onns en media da nossa epoca.
Gen.6:4 : « Ils gigants eran sin la terra en quels temps, e er suenter che ils figls da
Dieu eran vegnids tar las figlias dals umans, e ch'ellas als avevan uffants: quels èn ils
eroxs che eran famus en l'antiquitad ».
Jau hai stuì agiuntar la precisiun « e era » dal text ebraic, perquai ch'il senn dal
messadi è midà. Dieu ans revela che sia emprima creaziun antediluviana era d'ina norma
giganta, Adam sez duess avair mesirà circha 4 u 5 meters d'autezza. La gestiun da la
surfatscha da la terra è midada e reducida. In sol pass da quels « gigants » valaivan tschintg da
noss, ed el stueva trair da la terra tschintg giada dapli nutriment che in uman dad oz. La terra
originala era ussà svelt populada ed abitada sin sia surfatscha entira. La precisiun « e era »
ans mussa che questa norma dals « gigants » n’è betg stada midada tras las allianzas dals
sanctifichads e dals refusads, « ils figls da Dieu» e « las figlias dals umans ». Noe era uschia
sez in gigant da 4 a 5 meters sco era ses uffants e lur consorts. A l’epoca da Moses, questas
normas antediluvianas sa chattavan anc sin la terra da Canaan, e quels eran ils gigants, ils «
Anakims », ch’han spaventà ils spions ebreics tramess en il pajais.
Gen.6:5: «YaHWéH ha vis ch’il mal dels umans era grond sin la terra, e che tuttas las
pensadas da lur cor eran mintga di be per il mal».
In tal constat renda sia decisiun comprehensibla. Je rappel ch’el ha creà la terra e
l’uman per revelar quest mal zuppà en las pensadas da sias creatiras celestialas e terrenas. La
dimostraziun vulida era uschia cuntanschìa damai che «tut las pensadas da lur cor sa
dirigivan mintga dià be pervers ».
Gen.6:6 : « YaHWéH sa pentit d'avair fatg l'uman sin la terra, ed el era affliz in ses
cor ».
Savair avant co che succeda è ina chauss, ma viver si l'accompliment è in'autra. E
cunfrontà cun la realitad dal mal dominatur, la pensada dal pentiment, u pli precis dal regret,
po mumentanim nascher en l'spirit da Dieu, tant ch'el patischa davant quest disastr moral.
Gen.6:7 : « Et YaHWéH dit : J'exterminerai de la face de la terre l'homme que j'ai
créé, depuis l'homme jusqu'au bétail, aux reptiles, et aux oiseaux du ciel ; car je me repens de
les avoir faits ».
Juste avant le déluge, Dieu constate le triomphe de Satan et ses démons sur la terre et
ses habitants. Pour lui, l’épreuve est terrible mais il a obtenu la démonstration qu’il voulait
obtenir. Il ne lui reste plus qu’à détruire cette première forme de la vie dans laquelle, les
hommes vivent trop longtemps et sont trop puissants en tailles de géants. Les animaux de la
terre proches de l’homme tel le bétail, les reptiles et les oiseaux du ciel vont devoir disparaître
pour toujours avec eux.
Gen.6:8 : « Ma Noè ha chattà grazia els ögls da YaHWéH ».
E segund Ezé.14 el è stà il sol a chattar grazia avant Dieu, ses uffants e lur consorts
essend, els, betg digns dad esser salvads.
Gen.6:9 : « Qua è la descendenza da Noè. Noè era in um gist e integher en sia epoca;
Noè caminava cun Dieu ».
Scò vegn Job, Noè è giuditgà « gist ed integher » da Dieu. E sco il gist Enoc avant el,
Dieu gli imputa da « marscher » cun el.
Gen.6:10 : « Noé ha generà trais fils: Sem, Cham e Japhet ».
Aged 500 ans suainter Gen.5:22, « Noé ha engendrà trais fils: Sem, Cham e Japhet ».
Quests fils vegnan a crescher, daventar umens e prender consorts. Noé vegn dunque sustegnì
ed agidà da ses fils cur ch’el sto construir l’arca. Tranter il mument da lur naschientscha ed il
diluvi vegn a passar 100 onns. Quai prova che ils « 120 onns » dal verset 3 na concernan betg
il temp ch’el ha per realisar sia construcziun.
Gen.6:11: « La terra era corrumpida davant Dieu, la terra era plena da violenza ».
La corrupziun n’è betg obligatoriamain violenta, ma cur che la violenza la marca e la
caracterisescha, la suffriment dal Dieu amur daventa intensa e insupportabla. Questa violenza
arrivada a si’apogada è dal tip da quella da la quala mec sa vantaiva en Gen.4:23: « Jau hai
mazzà in um per mia blessura, ed in giuven per mia contusiun ».
Gen.6:12 : « Dieu ha guardà la terra, e varda, ella era corrutta; pertge che tut la carn
aveva corrumpì sia via sin la terra ».
En dapli che 10 onns, Dieu guardarà la terra danov e la chattarà en il medem stadi sco
al temp dal diluvi, « tutta la chadain ha corrutt sia via ». Ma ti stos chapir tge che Dieu vul
dir cura ch’el discurra da corrupziun. Pertge che sch’il referiment da questa pled è uman, las
respostas èn uschè numerusas sco las opiniuns davart il tema. Cun il Dieu creatur, la resposta
è simpla e precisa. El numna corrupziun tut las perversiuns manadas d’uman e dunna a
l’urden ed a las reglas ch’el ha stabilì: En la corrupziun, l’uman na remplazza pli ses roll
d’uman, ni la dunna ses roll da dunna. Il cas da Lémec, bigam, descendenta da Cain, è in
exempel, pertge che la norma divina gli disch: « l’um lascha ses bab e sia mamma per
s’attaccar a sia dunna ». L’aspect da la structura da lur corp revela il roll da l’uman e quel da
la dunna. Ma per chapir meglier il roll da quella che vegn dà sco « agid » ad Adam, sia imatg
simbolica da la Baselgia da Crist ans dat la resposta. Tge « agid » po la Baselgia purtar a
Crist? Sieu roll consista dad augmentar il dumber dals elets salvads e dad acceptar da patir per
el. Igl è il medem per la dunna dà ad Adam. Privada da la pussanza musculara dad Adam, sieu
roll è da far naschier e dad allevar ses uffants fin ch’els a lur turn fondan ina famiglia e uschia
la terra vegn populada, tenor l’urden cumandà da Dieu en Gen.1:28 : « Dieu als benedescha, e
Dieu als disch: Essai feconds, multiplichai, emplenai la terra, e la suttamettai; e dominè sin
ils peschs da la mar, sin ils utschels dal tschiel, e sin tut ils animals che sa movan sin la
terra ». En sia perversiun, la vita moderna ha voltà il dies a questa norma. La vita concentrada
en las citads ed il lavur industrial han ensemen creà il basegn da daners en augment constant.
Quai ha manà las dunnas da bandunar lur roll da mamma per ir a lavurar en fabricas u en
commerz. Mal allevads, ils uffants èn daventads caprizius e pretensius e produeschan il 2021
in frut da violenza e correspundan perfetgamain a la descripziun che Paul ha a Timotheus
en 2 Tim.3:1 fin 9. Jau t’exhortesch da prender il temp per leger, cun tutta l’attenziun che
meritan, entiras, las duas epistlas ch’el adressescha a Timotheus, per chattar en questas
scrittiras las normas fixadas da Dieu, dapi l’entschatta, savend ch’el na mida betg e na mida
betg fin sia returnada en gloria, en primavera 2030.
Gen.6:13 : « Lura Dieu ha dit a Noè: La fin da tut la charn è fixada avant mai;
perquai els han emplenì la terra cun violenza; guardai, jeu als destruir cun la terra. ».
Il mal essend installà d’ina maniera irreversibla, la destrucziun dals abitants da la terra
resta l’unic ch’i Dieu po far. Dieu fa enconuscher a ses sulet ami terren, ses terribel project
perquai che sia decisiun è prendida e fixada definitivamain. I sto resguardar il cas spezial che
Dieu dat ad Enoc, l’unic che entra en l’eternitad senza passar tras la mort, e Noè, l’unic uman
ch’è vegnì chattà dign da survivar al diluvi exterminatur. Perquai en sias pleds Dieu di
« els han » e « jau vai ils destruir ». Perquè el è restà fidè, Noè n’è betg visà da la decisiun
da Dieu.
Gen.6:14 : « Fa't ina arca da lain resinus; ti disponeras questa arca en cellas, e ti la
enduiràs da pez en dadens e en dadora ».
Noè sto survivir e betg mo el perquè Dieu vul che la vita da sia creaziun sa
prolonghescha enfin la fin dals 6000 onns da selecziun da ses project. Per preservar la vida
selecziunada durant il diluvi d’auas, ina arca flottanta sto vegnir construida. Dieu dat sias
directivas a Noè. El utilisarà lain resinus resistent a l’aua e l’arca vegn rendida stagna tras ina
enducziun da pez, la resina traida dal pin u dal pign. El construirà cellas per che mintga spezia
viva separadamain per evitar confrontaziuns stressantas per ils animals embarcads. Il soggiorn
en l’arca vegn a sa prolongar durant in onn entir, ma l’ovra è dirigida da Dieu al qual nagut
n’è impossible.
Gen.6:15 : « Qua ch'el duai far: l'arca vegn ad avair trais tschient auns da lunghezza,
tschinquanta auns da ladezza e trenta auns d'autezza. ».
Sche la « cudada » era quella dad in gigant, ella pudeva esser tschintg giadas quella
dals Hebreers che fascheva circa 55 cm. Dieu ha revelà questas dimensiuns en la norma
enconuschenta dals Hebreers e Moses che retschaiva da Dieu quest raquint. L'arca construida
fascheva uschia 165 m da lunghezza sin 27,5 m da ladezza e 16,5 m d'autezza. L'arca en
furma da chascha rettangulera era uschia d'ina grondezza imponenta, ma ella è vegnida
construida d'umens che avevan ina grondezza en rapport cun ella. Pertge che nus chattain, per
si'autezza, trais planchers da circa tschintg meters per umens che mesiravan els medems
tranter 4 e 5 meters d'autezza.
Gen.6:16 : « Ti faras a l'arca ina fanestra, che ti reduiras a ina cudada en aut; ti
stabiliras ina porta sin il vart da l'arca; e ti construiras in nivel inferiur, in secund e in terz. »
Suenter questa descripziun, l'unica « porta » da l'arca era plazzada al nivel dal prim
nivel « sin il vart da l’archa ». L’archa era tutta serrada, e sut la tetga dal terz nivel, ina
suletta fanestra da 55 cm d’aut e da ladezza stueva vegnir tegnida serrada enfin la fin dal
diluvi, tenor Gen.8:6. Ils abitants da l’archa han vivì en l’stgirezza e la glisch artificiala da
lampas d’ieli durant tut il temp ch’ha durà il diluvi, vul dir, .
Gen.6:17 : « E jau, jau vegn a manar il diluvi d’aua sin la terra, per destruir tuta
chaura ch’ha alen da vita sut il tschiel; tut quai ch’è sin la terra vegn a perir ».
Dieu vulair laschar cun questa destrucziun in messadi d’avertiment als umans che
vegnan a repopular la terra suenter il diluvi e fin il return en gloria da Jesus-Christ a la fin dals
6000 onns dal project divin. Tota vita va a svanir cun sia norma antediluviana. Perquai
ch’suenter il diluvi, Dieu va progressivamain reducir la grondezza dals essers vivents, umans
ed animals fin la grondezza dals Pigmeus africans.
Gen.6:18 : «Ma jau stabilesch mia allianza cun tai; ti vegns a entrar en l'arca, ti e tes
filgs, tia dunna e las dunnas da tes filgs cun tai. »
Ei èn otg quels salvads dal diluvi che vegn, ma set dad els profiteschan ecceziunalmain
da la benediziun speziala ed individuala da Noe. La prova cumpara en Ez.14:19-20 nua che
Dieu di: «O sch’jau tramess la pestilenza en quest pajais, sch’jau spandieu cunter el mia
furia cun la mortalitad, per exterminar ils umans e las bestias, e ch’i fissan en mez ad el Noè,
Daniel e Giob, jau viv! di il Segner, YaHWéH, els na salvassan nagins uffants, ma els
salvassan lur olma cun lur giustia ». Els vegnan ad esser nizzaivels per il repuplar da la terra,
ma essend betg dal nivel spiritual da Noe, els manan en il nov mund lur imperfecziun che na
tardarà betg da purtar ses nauschs fruits.
Gen.6:19 : « Da tut quai ch’è viv, da tut la carn, ti fas entrar en l’arca dus da mintga
spezia, per conservar els en vita cun tai: i vegn ad esser in maschel ed in femella ».
Ina parella per spezia « da tut quai che viva » uschè, be la norma necessaria per la
reproducziun, quels vegnan ad esser ils unics survivents tar il gener animal terrestrial.
Gen.6:20 : « Utschels tenor lur spezia, muvel tenor sia spezia, e da tuts ils reptils da la
terra tenor lur spezia, dus da mintga spezia vegnan tar tai, per che ti possias conservar ad els
la vita ».
En quest verset, en sia enumeraziun, Dieu na menziunescha betg ils animals selvadis,
ma els vegnan numnads sco embarcads en l’arca en Gen.7:14.
Gen.6:21 : « E ti, prenda da tut ils aliments che vegnan mangia, e fa ina provisiun tar
tai, per ch'els servan a tai sco nutriment e ad els ».
Ils aliments necessaris per nutrir durant in on otg persunas e tut ils animals embarcads
stuevan occupar in grond spazi en l'arca.
Gen.6:22 : « Quai ha Noè fatg: el ha exequì tut quai che Dieu gli aveva ordinà ».
Fidai e sustegnì da Dieu, Noè e ses figls cumplettan la lavur che Dieu ha cumandà ad
el. E qua, i sto saver che la terra era in continent sulet irrigà be da flums e ravinas. En la zona
dal munt Ararat nua che Noè e ses figls habitavan, i na era nagina mar, mo be ina planira. Ses
contemporans vesan uschia Noè construir ina construcziun natanta en mesadad dad in
continent senza mar. Ins po imaginar las burlas, ils sarcasms e las injurias cun las qualas els
inundavan il pitschen grup benedì da Dieu. Ma ils burligaders vegnan prest a smetter da
burlentar l’elett e vegnan a vegnir stgavads en las auas dal diluvi al qual els na vulevan betg
crer.
Genesi 7
La separaziun finala dal diluvi
Gen.7:1 : « YaHWéH ha dit a Noè: Va en l'arca, ti e tutta tia chasa; perquai ch'jau
t'hai vis gist avant me en questa generaziun. »
Il mument da la vardad arrivà e l'ultima separaziun da la creaziun s'ademplescha. En
« entrant en l’archa », las vidas da Noè e da sia famiglia vegnan salvadas. I dat ina colliaziun
tranter il pled « archa » e la « giustia » che Dieu attribuescha a Noè. Questa colliaziun passa
tras la futura « archa dal testimoni » che vegn ad esser la chista sacra cuntegnent la « giustia »
da Dieu, exprimida sut furma da las duas tavlas sin las qualas ses det vegn a gravar sias
« diesch cumandaments». En questa comparaziun, Noè ed ses cumpogns vegnan mussads sco
eguals en la mesira che tuts profiteschan dal salvament cun entrar en l’archa, schizun ch’è
Noè l’unic degn d’esser identifitgà cun questa lescha divina sco che la precisiun divina
inditgescha: « Jau t’hai visch giust ». Noé era pia en perfetta conformità cun la lescha divina
gia mussada en ses principis a ses serviturs antediluvi.
Gen.7:2 : « Ti prendras tar tai sett pèrs da tuts ils animals purs, il mascul e sia
femella; ina pèr dals animals che n’èn betg purs, il mascul e sia femella; »
Nus essan en in context antediluvian e Dieu evoca la distincziun tranter l’animal
classificà « pur u impur ». Questa norma è uschè veglia sco la creaziun terestra e en Leviticus
11, Dieu ha be mussà danovamain questas normas ch’el ha stabilì dal cumenzament. Dieu ha
uschia, sco « il sabbat », bunas raschuns per pretender dals sieus elets, ozendi, il respect da
questas chaussas che glorifitgeschan si’urden stabilì per l’uman. En tscherner « set pèrs
puras » per in sulet « impur », Dieu mussa sia preferenza per la purezza ch’el marca cun siu «
sigil », la cifra « 7 » da la sanctificaziun dal temp da siu project terren.
Gen.7:3 : « set pèrs er d’utschels dal tschiel, maschel e femella, per mantegnair lur
razza en vita sin la fatscha da tut la terra ».
En consequenza da lur imatg da la vita celestiala angialica, « set pèrs » dals « utschels
dal tschiel » èn els era salvads.
Gen.7:4 : « Perquai, anc set dis, e jau farà plover sin la terra 40 dis e 40 notgs, e jau
sterminarà da la fatscha da la terra tut las creatiras ch’jau hai fatg ».
Il numer « set » (7) è anc menziunà designond « set dis » che separan, il mument da
l’entrada dals animals e dals umans en l’arca, da las emprimas chaussas d’aua. Dieu va
provocar ina plievgia incessanta durant « 40 dis e 40 notgs ». Quest numer « 40 » è quel da la
prova. El concernerà ils « 40 dis » da l’invì dals spions ebreics en terra da Canaan e dals « 40
onns » da vita e mort en il desert en consequenza da lur refus d’entrar en la terra populada da
gigants. E cun entrar en siu ministeri terren, Jesus vegn mess a la tentaziun dal diavel suenter
« 40 dis e 40 notgs » da fastar. I vegn era a passar « 40 dis » tranter la resurrecziun da Crist e
l'effusiun dal Spert Sonch da la Pentecosta.
Per Dieu, il intent da questa plievgia torrenziala è da destruir ils « essers ch’el ha
fatg ». El regorda uschia che sco Dieu creatur, las vidas da tuttas sias creatiras gli
appartegnan, per las salvar u las destruir. El vul dar a las generaziuns futuras ina lescha
dolorusa ch'ellas na duain betg emblidar.
Gen.7:5 : « Noé ha exequì tut quai che YaHWéH gli aveva cumandà ».
Fidel ed ubadient, Noé na deluda betg Dieu ed el exequescha tut quai ch’el gli ha
cumandà da far.
Gen.7:6 : « Noé aveva sis tschient onns, cura che il diluvi d’aua è stà sin la terra. »
Autras precisiuns davart il temp vegnan a vegnir dadas ma quest verset situa gia il
diluvi en la 600aavel onn da la vita da Noè. Dapi la naschientscha da ses emprim figl en sia
500avel onn, 100 onns èn passads.
Gen.7:7 : « E Noè è entrà en l''arca cun ses figls, sia dunna e las dunnas da ses figls,
per sfugir a las auas dal diluvi ».
Quai èn be otg persunas che van a sfugir al diluvi.
Gen.7:8 : « Dals animals purs e dals animals che n''èn betg purs, ils utschels e tut quai
che sa mova sin la terra, »
Dieu es affirmativ. Entra en l’arca, in pèr da « tut quai sa mova sin la terra » per
vegnir salvà. Ma da tge « terra », antediluviana u postdiluviana? Il temp preschent dal verb
« meut » suggerescha la terra postdiluviana dal temp da Moses al qual Dieu s’adressa en
si’explicaziun. Questa subtilitad pudess gistifitgar l’abbandun e l’exterminaziun cumpletta da
tschertas spezias monstrusas, betg desidradas sin la terra repopulada, sch’ellas existivan gia
avant il diluvi.
Gen.7:9 : « el è entrà en l’archa tar Noè, dus a dus, in mastgel ed in femella, sco che
Dieu ha cumandà a Noè »
Il principi pertutga ils animals ma er ils trais pèrs umans furmads da ses trais fils e lur
dunans e ses atgn che al pertutga cun sia dunna. La tschernida da Dieu da selecziunar be pèrs
ans mussa il roll che Dieu als darà: sa reproducher e sa multiplicar.
Gen.7:10 : « Set di suenter, las auas dal diluvi èran sin la terra ».
Tenor questa precisiun, l'entrada en l'arca ha lieu il decim di dal secund mais dal
600ème onn da la vita da Noè, vul dir, 7 dis avant il 17ème inditgà en il verset 11 che vegn. È en
quest decim di che Diev ha serrà el sez « l'utschè » da l'arca sin tuts ses occupants, tenor la
precisiun menziunada en il verset 16 da quest capitel 7.
Gen.7:11 : « L'onn 600 da la vita da Noè, il segund mais, il dissetavel di dal mais, en
quel di tut las funtaunas dal grond abiss è sburcladas, e las s-chiattas dal tschiel èn
s'avradas »
Dieu ha tschernì il « decisett di dal segund mais » da la 600ème onn da Noè per « avrir
las sclusas dal tschiel ». Il numer 17 simbolisescha il giudict en siu code numeric da la Bibla
e da sias profezias.
Il calcul stabilì tras las successiuns dals elets da Gen.6 situescha il diluvi l’onn 1656,
dapi il puccà d’Eva ed Adam, vul dir, 4345 onns avant l’emnaiver da l’onn 6001 da la fin dal
mund che vegn ad avair lieu en noss chalender usual l’emnaiver 2030, e 2345 onns avant la
mort expiatoria da Jesus-Crist ch’è succedida ils 3 d’avrigl 30 da noss chalender uman fals e
trompader.
L’explicaziun che suonda vegn renovada en Gen.8:2. Cun evocar il roll complementar
dals « funtaunas da l’abiss », en quest verset, Dieu ans revela che il diluvi n’è betg stà
provocà mo da la plievgia che vegn dal tschiel. Savend che « l’abiss » designescha la terra
cuverta dal tuttafatg da l’aua dal emprim di da la creaziun, sias « funtaunas » suggerescha in
augment dal nivel da l’aua provocà da la mar sezza. Quest fenomen vegn cuntanschì tras ina
midada dal nivel dal fund dals oceans che, cun sa alzar, augmentan il nivel da l’aua fin che
quel cuntanscha il nivel che cuvreva tutta la terra il emprim di. È tras l’affundament dals abiss
dals oceans che la terra sitga è sortida da l’aua al 3avel di e cun in’acziun inversa ch’il sitg è
vegnì cuvert dals fluts dal diluvi. La plievgia numnada « sclusa dals tschiels » è stada utila
mo per inditgar che la puniziun vegniva dal tschiel, da vart dal Dieu celestial. Pli tard questa
imatga « sclusa dal tschiel » vegn a prender il roll invers da benediziuns che vegnan dal
medem Dieu celestial.
Gen.7:12 : « La plieva è crudada sin la terra quaranta dis e quaranta notgs ».
Quest fenomen duess surprender ils pchaders increduls. Tant pli che la plieva era
inexistanta avant quest diluvi. La terra antediluviana era irrigada ed arvada da ses flums e ses
ravinas; la plieva na era betg necessaria, ina rugada dal matg la remplazzava. E quai explitga
perquai ch'ils increduls avevan difficultad da crair al diluvi d'auas annunzià da Noé, uschè en
pledas sco en act cunquai ch'el construiva l'arca sin la terra sutta.
Le temps de « 40 dis e 40 notgs » tschenta in temp d’emprova. A sia vart, l’Israel
charnel a pauc sortì da l’Egipta vegn ad esser emprovà durant l’absenza da Moses retgì da
Dieu tar el durant questa perioda. Il resultat vegn ad esser « il vadè d’aur » fusi cun
l’approvaziun dad Aaron, il frar charnel da Moses. I vegn ad esser alura las « 40 dis e 40
notgs » da l’exploraziun da la terra da Canaan cun, sco resultat, il refus dal pievel dad entrar
pervi dals gigants che l’abiteschan. A sia vart, Jesus vegn ad esser emprovà durant « 40 dis
e 40 notgs », ma questa giada, malgrà ch’el saja stà indebelì da quest lung fasti, el resisterà al
diavel che al tentarà ed al finirà per al laschar senza avair cuntanschì sia victoria. Quella era
per Gesu quai che rendeva sia lavur terrena pussaivla e legitima.
Gen.7:13 : « Quest medem di entretten nell’archa Noe, Sem, Cham e Japhet, figls da
Noe, la dunna da Noe e las trais dunna da ses figls cun els: »
Quest verset metta en evidencia la selecziun dals dus sexs dals essers umans terresters.
Mintga um è accompagnà da « sia gida », sia femna numnada « femna ». Uschia, mintga
couple è represchentà a l’imagen da Crist e sia baselgia, « sia gida », sia Elegida ch’el va
salvar. Perquai ch’il refugi da « l’arca » è la prima imatga da la salvaziun ch’el va revelar als
essers umans.
Gen.7:14 : « els, e tut ils animals tenor lur spezia, tut il muvel tenor sia spezia, tut ils
reptils che rampan sin la terra tenor lur spezia, tut ils utschels tenor lur spezia, tut las
pitschnas utschelas, tut quai ch’ha alas ».
En insistond sin il pled « spezia », Dieu regorda las leschas da sia natura che
l’umanitad da noss temp final gauda da contestar, transgressar e metter en dubi per ils animals
e finamain per las spezias umanas. I na sa chattar nagin pli grond defensor da la puritad da la
spezia ch’el. E pretenda dals ses elets ch’els partageschan sia opiniun divina davart quest tema
perquai ch’la perfecziun da sia creaziun originala era en questa puritad e
questa separaziun absoluta da las spezias.
En insistand fermamain sin las spezias aladas, Dieu suggerescha la terra e l’aura dal pè
sco reginam sutmiss al Diavel, el sez numnà « princip da la pussanza da l’aura » en Ef. 2:2.
Gen.7:15 : « Els èn entrads en l’arca tar Noe, da dus a dus, da tut la chaura cun alv
da vita ».
Mintga pèr tschernì da Dieu se separà da quels da sia spezia per che sia vita sa
prolonghescha suenter il diluvi. En questa separaziun definitiva, Dieu metta en accziun il
principi dals dus chamins ch'el metta avant la libertad da tscherna umana: quel dal bain maina
a la vita ma quel dal nausch dirigescha vers la mort.
Gen.7:16 : « El è intra, maschel e femella, da tut la charn, sco Dieu aveva ordinà a
Noè. Puis YaHWéH ha serrà la porta sin el. »
Il but da la reproducziun dals « spezias » è qua confermà tras la menziun « mascul e
feminin ».
Vezzi, l’acziun che dat a questa experientscha tutta sia impurtanza e sia caracteristica
profetica da la fin dal temp da grazia divina: « Lura YaHWéH ha serrà l'usa sin el ». Quai è il
mument en il qual il destin da vita e quel da mort sa sparteschan senza pussaivladad da
midada. Il medem succederà il 2029, cur ch'ils survivents da l'epoca avran fat la decisiun
d'honurar Dieu e ses sabbat dal settem di, vul dir, ils sonda, u d'honurar Roma e ses dumengia
dal emprim di, tenor l'ultimatum preschentà en furma da decret da l'umanitad rebellanta. Anc
ina giada « l'usa da la grazia » vegn serrada da Dieu, « quel che avra e quel che serra »
suondant Apo.3:7.
Gen.7:17 : « Il diluvi è stà 40 dis sin la terra. Las auguas èn creschidas e han alzà
l'arca, e quella è s'alzada sur la terra ».
L'arca vegn alzada.
Gen.7:18 : « Las auguas è creschidas e augmentadas fitg sin la terra, e l’archa
flottava sin la surfatscha da las auguas ».
L’archa flotta.
Gen.7:19 : « Las auguas è creschidas adina dapli, e tut las autas muntognas che èn sut
l’entir tschiel èn stadas cuvertas ».
Il terren sitg svanescha universalmain submers da las auguas.
Gen.7:20 : « Las auguas èn sa levadas da 15 cubits sur las muntognas, las qualas èn
stadas cuvertas ».
La pli auta muntogna da quel temp è cuverta da var 8 meters d’aua.
Gen.7:21 : « Tut quai ch’as mova sin la terra è mort, tant ils utschels sco il muvel e las
bestias, tut quai ch’as reptila sin la terra, e tuts ils umans ».
Tut las bestias ch’inspiran aria muran negadas. La precisiun concernant ils utschels è
tant pli interessanta che il diluvi è in’imagen profetica dal giudizi final, en il qual ils essers
celestials, sco Satan, vegnan annihilads cun ils essers terresters.
Gen.7:22 : « Tut quai haveva respiratiun, suffel da vita en sias narinas, e che era sin
la terra secca, mort ».
Tuts ils essers vivents creads sco l’uman, da la quala la vita sa basa sin ses suffel,
mortan negads. Quai è l’unica sumbriva sin il castitg dal diluvi, perquai ch’il culp è
strictamain sin l’uman e en tschert lieus, la mort dals animals innocents è injusta. Ma per
negar entiramain l’umanitad rebellanta, Dieus è obligà da far murir cun els quels dals animals
che respiran sco els l’aria da l’atmosfera terrastra. Perfin per chapir questa decisiun, tegni en
consideraziun che Dieus ha creà la terra per l’uman fatg a sia imatg e betg per l’animal creà
per l’enturnar, l’acumpagnar e, en cas dal muvel, per al servir.
Gen.7:23 : « Tut las creatiras ch’eran sin la fatscha da la terra vegnivan stgatschadas,
dapi l’uman enfin il muvel, ils reptils ed ils utschels dal tschiel: els vegnivan stgatschads da
la terra. N’è restà be Noe, e quai ch’era cun el en l’archa ».
Quest vers conferma la differenza che Dieu fa tranter Noe e ses cumpogns umans che
sa chattan gruppads cun ils animals, tuts menziunads e concernids en « quai ch’era cun el en
l’archa ».
Gen.7:24 : « Las auaas èn stadas grondas sin la terra durant tschient tschinquanta
dis ».
Las « tschient tschinquanta dis » aveva cumenzà suenter ils 40 dis e 40 notgs da
plievgia incessanta ch’ha creà il diluvi. Arrivadas a l’autezza maximala da « 15 mezs» vul dir,
circa 8 m sur « la pli auta da las muntognas » da l’epoca, il nivel da l’aua è restà stabil durant
« 150 dis ». Poi el va progressivamain diminuar enfin che Dieu ha vulì ch’el sa sequia.
Remartga : Dieu ha creà la vita en ina norma giganta che concernava ils umans ed ils
animals antediluvians. Ma suenter il diluvi, ses project visa da reducir la grondezza da tut sias
creatiras en moda proporziunala, uschia che vidas naschan en la norma postdiluviana. En
entrar en Canaan, ils spions ebreics han testimonia d’avair vis cun lur egls grappas da raisins
uschè grondas che duos umans da lur grondezza eran necessaris per las portar. La reducziun
da las grondezzas concerna uschia er, necessariamain, ils arvuls, ils fruits e las charniras.
Uschia, il Creator na cessa mai da crear, pertge che durant il temp, el modifitgescha ed adatta
sia creaziun terrestra a las novas cundiziuns da vita che s’impunan. El ha creà, la
pigmentaziun naira da la pel dals umans che vivan exposads ad in ferm radisaziun solarica en
las regiuns tropicalas ed equatorialas da la terra nua che ils rais dal sulegl batten la terra a 90
grads. Las autras colurs da pels èn pli u main alvas u palids e pli u main cuivradas tenor
l’amplezza da l’ensoleglament. Ma il cotschen da basa da l’Adam (il Cotschen) dovrà al
saung sa chatta en tuts essers umans.
La Bibla na precisa betg ils nums detagliads dals animals vivents antediluvians. Dieu
lascha questa tema misteriusa, senza revelaziun speziala, e mintgin è libar da s'imaginar las
chaussas a moda propia. Tuttina, jau suppogn che, avend vulì dar a questa emprima furma da
la vita terrena in caracter perfet, Dieu n'aveva betg creà, a quella epoca, ils monstres
preistorics dals quals ossaments vegnan chattads ozendi dals scienziats en il sol da la terra.
Era, jau suppogn questa pussaivladad ch'els saja stads creads da Dieu suenter il diluvi, per
intensifitgar la maledicziun da la terra per ils essers umans che, spert, sa disturnan
danovamain dad el. En sa separar dad el, els van uschia a perder lur intelligientscha e la
gronda savida che Dieu aveva dà d'Adam enfin Noè. Quai, al punt che en tscherts lieus da la
terra, l'um sa chatta en il stadi degradà da «l'um da las cavernas» aggressà e smanatschà
d'animals ferocs, che en gruppa el vegn tuttina a savair destruir cun l'agid prezius dals
intemperis natirals e da la bun'volontà compassiunala da Dieu.
Gènesi 8
La separaziun temporara dals abitants da l’archa
Gen.8:1 : « Dieu s’ha regurdà da Noè, da tuts ils animals e da tut il muvel ch’era cun
el en l’archa; e Dieu ha fatg passar in vent sur la terra, e las aua s’han calmà ».
Tranquillisescha, el n’ha mai emblidà, ma è vaira che questa unica rimnada da vidas
serradas en l’archa flottanta dat a l’umanitad ed a las spezias animals in aspect uschè reducì
ch’ellas paran bandunadas da Dieu. En effet, questas vidas èn en perfetta segirezza perquai
che Dieu veglia sur ellas sco sur in tesaur. Ellas èn quai ch’el ha da pli prezius: primizias per
repopular la terra e sa spander sin sia surfatscha.
Gen.8:2 : « Las funtaunas da l'abiss e las s-chiattas dal tschiel èn vegnidas serradas, e
la plievgia na è betg pli crudada dal tschiel »
Dieu creescha las auas dal diluvi tenor sias basegns. D'inua vegnan ellas? Dal tschiel,
ma surtut dal pusser creativ da Dieu. Prendent l'imagina d'in s-chiattader, el ha avert las portas
celestas simbolicas e vegn il mument nua ch'el las serra puspè.
En evochant il roll complementar dals « funtaunas da l’abiss », en quest verset, Dieu
ans reveglia che il diluvi na è betg stà provocà mo da la plievgia che vegn dal tschiel. Savend
che « l’abiss » designescha la terra cuverta entirament da las auas dal prim di da la creaziun,
sias « funtaunas » suggereschan in augment dal nivel da las auas provocà da la mar sezza.
Quest fenomen vegn cuntanschì tras ina midada dal nivel dal fund dals oceans che, cun sa
alzar, augmentan il nivel da l’aua fin a returnar al nivel che cuverta tut la terra il prim di. Tras
l’affundament dals abiss dals oceans è la terra sutta sortida da l’aua al 3avel di e cun in’acziun
inversa ch’il sitg è vegnì cuvert dals fluts dal diluvi. La plievgia numnada « sclusa dals
tschiels » è stada utila mo per indicar che il chastiment vegniva dal tschiel, da vart dal Dieu
celestial. Pli tard questa imatg « sclusa dal tschiel » vegn a prender il roll invers da
benedictiuns che vegnan dal medem Dieu celestial.
Essind creatur, Die avess pudì crear il diluvi en in batter d’egl, tenor sia voluntad. El
ha però preferì agir progressivamain sin sia creaziun gia fatga. El mussa uschia a l’umanità
che la natira è en sias mans ina pussanta arma, in pussant mezz ch’el manipulescha per offrir
sia benediziun u sia maledicziun tenor che quella marchescha en il bain u en il mal.
Gen.8:3: «Las aua sa retretten da la terra, s''allontanettan e sa diminuettan suenter
150 dis.».
Suenter 40 dis e 40 notgs da plievgia ininterrutta e 150 dis da stabiladad al nivel
maximal da l''aua, la retraida cumenza. A moda lenta, il nivel da las profunditads marinas sa
sbassa, ma betg uschè profund sco avant il diluvi.
Gen.8:4 : « Il settavel mais, il dieschsettavel di dal mais, l''arca sa fermet sin las
muntognas d''Ararat. ».
Suenter tschintg mais, exact il di, « il dieschasetavel dal settavel mais », l’archa cessa
da flottar; ella sa ferma sin la muntogna la pli auta da l’Ararat. Quest numer « dieschset »
conferma la fin da l’act da giudizi divin. Da questa precisiun resulta che, durant il diluvi,
l’archa na sa è betg allontanada da la zona nua ch’ella è vegnida construida da Noè e ses figls.
E Diev ha vulì che questa prova dal diluvi resta visibla fin la fin dal mund, sin quest medem
culiez dal munt Ararat, l’access al qual è stà e resta interdit da las autoritads russas e turcas.
Ma al temp tschernì da El, Diev ha favurisà la realisaziun da fotografias aereas che han
confermà la preschientscha d’in toc da l’archa preschaint en la glatsch e la naiv. Oz,
l’observaziun via satelit pudess confermar cun forza questa preschientscha. Ma las autoritads
terrenas n’èn betg exactamain en tschertga da glorifitgar il Dieu creatur; els sa cumportan sco
inimis vers El, e en tutta giustia, Dieu als renda quai, cun als colpar cun ina epidemia ed
aggressiuns terroristas.
Gen.8:5 : « Las auaas èn sa diminuidas enfin il dieschavel mais. Il dieschavel mais, il
emprim di dal mais, èn cumparids ils cumbels da las muntognas »
La reducziun da las auaas è limitada perquai ch’aprè il diluvi il nivel da l’aua vegn ad
esser pli aut che quel da la terra ante diluvi. Veglias vals vegnan a restar sut l’aua e prendan
l’apparientscha dals mars interiors actuals sco la Mar Mediterrana, la Caspica, la Mar
Cotschna, la Mar Naira, etc.
Gen.8:6 : « Suenter 40 dis, Noè ha avertgì la fanestra ch'el aveva fatg en l'arca ».
Suenter ils 150 dis da stabilitad e 40 dis d'aspectativa, per l'emprima giada, Noè avra la
pitschna fanestra. Sia pitschna dimensiun, ina cubita vul dir, 55 cm, era giustifitgada damai
che sia suletta utilisaziun era da laschar ir utschels che pudettan uschia sortir da l'arca da vita.
Gen.8:7 : « El ha laschà il corv, che è sortì, partind e turnond, fin che las aujas èn
stadas schizzadas sin la terra ».
La scuverta da la terra schizzada è evocada tenor l’urden « stgir e glisch » u « notg e
di » dal cumenzament da la creaziun. Era, il emprim scuvert tramess è il « tgaper » nimpur,
cun il pail « nair » sco la « notg ». El agescha libramain independent vers Noè, l’elec da
Dieu. El simblescha uschia las religiuns stgiras che van ad s’activar senza nagina relaziun cun
Dieu.
En ina moda pli precisa el simbolisescha l'Israel charnel da l'antica allianza vers il qual
Dieu ha tramess repetidamain, sco ils ir e vegnir dal corv, ses profets per empruvar da trair siu
pievel ord las praticas dal puchià. Sco « il corv », quest Israel finalmain refusà da Dieu ha
persequità sia istoria separà dad el.
Gen.8:8 : « El ha era laschà giu er la columba, per vesair sch’igl aua era diminuida
sin la surfatscha da la terra ».
En il medem urden, « la columba » pura, cun il plom « alv » sco la naiv vegn
tramessa en recognoscenza. Ella è situada sut il segn dal « di e dalla glisch ». En questa
funcziun, ella profetizescha la nova allianza fundada sin il sang versà da Jesus Crist.
Gen.8:9 : « Ma la columba n'ha chattà nagin lieu per metter si' pe, ed ella è turnada
tar el en l'archa, perquai ch'i era aua sin tutta la terra. El ha stendì si' maun, l'ha piglada en
si, e l'ha manada en l'archa tar el ».
Al contrari dal « corv » nair independent, la « columba » alva è en stretga relaziun cun
Noè che offrescha « sia maun per la prender e la far entrar en l’archa » tar lui. Quai ei ina
maletg dal liom che collia l’elec cun il Dieus dal tschiel. La « columba » vegn a sa posar in di
sin Jesus-Christ cur ch’el sa preschenta avant Gion Battista per vegnir battegià dad el.
Je ta propon da cumparegliar questas duas citaziuns biblicas ; quella da quest verset :
« Ma la columba n'ha chattà nagin lieu per metter la planta da ses pe » cun quest verset da
Mat.8:20 : « Jesus gli ha respundì: Las vulps han tana, e las utschels dal tschiel han nids; ma
il Figl da l'uman na ha nagin nua per reposar sia testa » ; e quests versets da Gion 1:5 e 11,
nua ch'el discuorra dal Crist incarnaziun da « la glisch » divina « da la vita », el di : « La
glisch splenda en l'urizi, e l'urizi na l'ha betg chapì…/…Ella è vegnida tar ses, e ses na l'han
betg acceptada». Usche sco la « columba » è turnada tar Noè laschand sa prender dad el, en
« sia maun », resustità, il Redemptur Gesu-Crist è returnà en tschiel tar sia divinitad da Bab
celestial, avend laschà sin terra davos el il messadi da la redenziun da ses elets, sia buna
novitad numnada « Evangeli etern » en Apo.14:6. E en Apo.1:20 : el las tegnarà « en sia
maun » en las « set epocas » profetisadas dals « set Baselgias» nua ch'el fa partaifer en
sanctificaziun divina sia « glisch » represchentada tras las « set chandliers ».
Gen.8:10: «El ha spetgà anc set auters dis, e lura ha el puspè laschà ora la columba
ord l'archa».
Quest dubel regurdar dals « set di » ans mussa che per Noe, sco per nus oz, la vita è
vegnida stabilida ed ordinada da Dieu sin l'unitad da la emna da « set di », era unitad
simbolica dals « set milli» onns da ses grond project salvader. Questa insistenza sin la
menziun da quest numer « set » ans permetta da chapir l'impurtanza che Dieu dat ad el; quai
che gjustifitgescha ch'el vegnia attatgà particularmain dal diavel enfin il return en gloria da
Crist che metta fin a sia dominaziun terestra.
Gen.8:11 : «La columba è turnada tar el la saira; ed eau, ina feglia d'uliva sdrutada
era en ses pichel. Noè ha uschia enconuschì che las aua era diminuida sin la terra.».
Suenter lung temp da «stgiradad» annunz tras il pled «saira», la speranza da
salvaziun e l'allegria da la liberaziun dal puccà vegnan sut l'imatg da «l’uliv », successivamain
da l’allianza veglia e da la nova allianza. Sco Noé ha enconuschì tras ina « feglia d’uliv » che
la terra sperada e spetgada era pronta per al accoglier, ils « figl da Dieu » vegnan ad
emprender e chapir che il reginavel dal tschiel è aviert per els tras l’envì dal tschiel Gesu
Crist.
Questa « feu d’uliva » testimoniava a Noè che la germinaziun e la creschientscha dals
arbs era puspè pussaivla.
Gen.8:12 : « El ha spetgà anc set auters dis; e ha laschà ir la columba. Ma ella è betg
pli turnada tar el ».
Quest segn è stà decisiv, perquai ch’el ha mussà che « la columba » aveva tschernì da
restar en la natira che gli porschiva danovamain nutriment.
Usche la « columba » svanescha suenter avair tramess siu messadi da speranza,
suenter avair data sia vita sin terra per redimer ses elets, Gesu-Crist, il « Prinzi da la pasch »,
va bandunar la terra e ses disciples, als laschand libers ed independents per manar lur vita
enfin siu return glorius final.
Gen.8:13 : « L'onn siscent e in, il prim mais, il prim di dal mais, las aua eran stadas
sitgas sin la terra. Noe ha tratg davent la cuverta da l'archa: el ha guardà, e vesà, la
surfatscha da la terra era sitga. ».
Il sguardar da la terra è anc'ina part ma promettent, uschè Noè cumenza dad avrir il
tetg da l'archa per guardar or da l'archa e savend ch'ella è arrivada sin la tschima dal munt
Ararat, sia vista sa extendiva fitg lunsch e fitg vast sin l'orizont. En l'experientscha dal diluvi,
l'archa prenda l'immagini dad in ov ch'è stà covà. Al mument da sia eclosiun, il pulschin
romp el sez la crusch en la quala el era serrà. Noè fa il medem; el « allontanescha la cuverta
da l’arca » che na vegn pli ad esser utilisabel per proteger el dal diluvi. Remartgain che Dieu
na vegn betg ad avrir la porta da l’arca ch’el aveva serrà sez; quai munta ch’el na metta betg
en dumonda e na midia betg la norma da si’ sentenza envers ils rebels terresters per ils quals
la porta da la salvaziun e dal tschiel vegn ad esser adina serrada.
Gen.8:14 : « Il secund mais, il ventisetavel di dal mais, la terra era stgaffida ».
La terra daventa puspè abitabla suenter in serrament total en l’archa da 377 dis dapi il
di da l’embarcaziun e da la serrada da la porta da Dieu.
Gen.8:15 : « Lura Dieu ha discurrì cun Noè, dischond : »
Gen.8:16 : « Sorta or da l’archa, ti e tia dunna, tes fils e las dunna da tes fils cun tai ».
È ancra Dieu che dat il signal per sortir da « l’archa », el che aveva serrà l’unica
« porta » sin ses occupants avant il diluvi.
Gen.8:17 : « Fa sortir cun tai tuts ils animals da mincha chaura che èn cun tai, tant ils
utschels sco il muvel e tuts ils reptils che rampan sin la terra: ch’els sa spargnan sin la terra,
ch’els sajan feconds e sa multiplichan sin la terra ».
La scena resgia a quella dal tschintgavel di da la emna da la creaziun, ma na sa tracta
betg dad ina nova creaziun, perquai ch’suenter il diluvi il repuplament da la terra è ina fasa
dal project profetisà per las 6000 emprimas onns da l’istorgia terestra. Questa fasa, Dieu la
vuleva terribla e dissuasiva. El ha dat a l’umanitad ina prova mortala dals effects da siu
giudizi divin. Ina prova che vegn menziunada anc en 2 Pietru 3:5 fin 8: « Ils vulan ignorar, en
effet, ch’ils tschêls existettan autras voutas tras la pled da Dieu, sco era ina terra traida da
l’aua e furmada cun l’aua, e che tras quai il mund da lura è perì, sutterrà da l’aua, entant
che tras la medema pled ils tschêls e la terra d’ozendi èn tegnids en guardia e reservads per il
fieu, per il di dal giudizi e da la ruina dals umans empis. Ma ina chaussa, chars, na stais betg
ignorar: che davant al Segner in di è sco milli onns, e milli onns èn sco in di. ». Il diluvi da
fieu annunzià s’cumplirà alla fin dal settim milleni cun l’occasiun dal giudizi final, cun
l’avertura da las funtaunas enflammadas dal magma sotterra che vegn a cuvrir tutta la
surfatscha da la terra. Quest « lac da fieu » menziunà en Apo.20:14-15, consumarà la
surfatscha da la terra cun ses abitants rebels infidels sco era cun lur ovras ch’els han vulì
privilegiar en disprezzar l’amur demonstrà da Dieu. E quest settim milleni era profetisà tras il
settim di da la emna, quai suainter la definiziun « in di e sco milli onns e milli onns sco in
di ».
Gen.8:18 : « E Noe è sortì cun ses figls, sia dunna e las dunnas da ses figls ».
Ils animals sortids, ils represchentants da la nova umanità sortan a lur turn da l’archa.
Els chattan puspè la glisch dal sulegl e l’spazi vast e quasi illimità che la natura offra a els,
suenter 377 dis e notgs da confinamaint en in spazi serrà stretg e stgir.
Gen.8:19 : « Tuts ils animals, tuts ils reptils, tuts ils utschels, tut quai che sa mova sin
la terra, tenor lur spezias, èn sortids da l’archa ».
La sortida da l’archa profetisescha l’entrada dals elets en il reginavel dals tschiels, ma
na vegnan dentant betg entras quels che vegnan giuditgads purs da Dieu. Al temp da Noe,
quai n’è betg anc il cas, damai che purs e nunpurs vivan ensemen, sin la medema terra,
cumbattand in cunter l’auter enfin la fin dal mund.
Gen.8:20 : « Nha construì in altar a YaHWéH; el ha piglià da tut las bestias puras
e da tut ils utschèls purs, ed ha offert holocausts sin l'altar ».
L'holocaust è in act cun il qual l'elet Noé mussa a Dieu sia reconuschientscha. La mort
d'ina victima innocenta, en quest cas animala, regorda al Dieu creatur il med da tras il qual, en
Jesus-Christ el vegn a redimer las olmas da ses elets. Las bestias puras èn dignas da
represchentar il sacrifici da Christ che vegn a incarnar la perfetta purezza en sia olma, corp e
spiert.
Gen.8:21 : « L'Eternel ha sentì in odur agreabel, e YaHWéH ha dit en siu cor: Jeu na
maledirà pli la terra, per causa da l'uman, perquai ch'ils pensaments dal cor da l'uman èn
mals da sia giuventetgna; e jeu na colpirà pli tut quai ch'è vivent, sco jau hai fatg ».
L'holocaust offert da Noé è in act autentic da cretta, e da cretta obadienta. Perquai,
sch'el offera in sacrifici a Dieu, è quai en resposta ad in ritus sacrifical ch'el ha cumandà ad el,
ditg avant d'al mussar als Hebreus sortids d'Egipta. L'expressiun « flad agreabel » na
concerne betg il flad divin mabain ses Spiert divin che appreziescha tant l’ubbidientscha da
ses elets fidels sco era la vista profetica che quest ritu dat a ses futur sacrifici da compassiun,
en Jesus-Christ.
Fin al giudizi final, na vegn betg pli ad esser in diluvi destructiv. L’experientscha ha
mussà che l’uman è naturalmain ed ereditarmain « nausch », sco Jesus ha dit dals apostels en
Matt.7:11 : « Sche pia, nauschs sco che vus es, savez dar bunas chaussas a voss uffants, co
pli fermamain vegn vos Bab ch’è en tschiel a dar bunas chaussas a quels che las dumondan ».
Dieu sto dunqua duvrà amanschar quest « animal » « nausch », opiniun che Paul partaescha
en 1 Cor.2:14, e mussond en Jesus-Christ la pussanza da si’amur per els, tscherts
dals clamads « nauschs » vegnan a daventar tschernids umans fidels ed ubadients.
Gen.8:22 : « Fin ch' la terra exista, semnar e ragir, fraid e chalur, stadi e enviern, di e
notg na cessaran betg ».
Quest chapitel otg s'achatta cun il regurdar dals alternanzas dals cuntravis absoluts che
reglan las cundiziuns da la vita terestra dapi l'emprim di da la creaziun en il qual, tras sia
constituziun « notg e di », Dieu ha revelà il cumbat terren tranter « las stgiras » e « la glisch »
che finalmaing vaincra tras Gesu-Crist. El enumerescha en quest vers quellas alternanzas
extremas che derivan dal pèchi sez sco consequenza da la libertad da decisiun dada a questas
creatiras celestialas e terrenas che uschia èn libres d’al amar e d’al servir u d’al refusar enfin
d’al odiar. Ma la consequenza da questa libertad sarà la vita per ils partisans dal bain e la mort
e l’annientament per quels dal mal sco il diluvi ha gist mussà.
Las tematicas menziunadas portan tuttas in messadi spiritual:
« Las semnas e la mess» : suggereschan l’entschatta da l’Evangelisaziun e la fin dal
mund; maletgs repres da Jesus Crist en sias parablas spezialmain en Matt.13:37 fin 39: « El ha
respondì: Quel che semna la buna sem, è il Figl da l’uman; il champ, è il mund; la buna sem,
è ils figls dal reginavel; la zizzania, è ils figls dal mal; l’inimi che l’ha semnada, è il diavel;la
seghezza, quai es la fin dal mund ; ils seghers, quels sun ils anghels ».
« Il fraid e la chalur » : la « chalur » es menziunada en Apo.7:16 : « Els na vegnan
betg pli ad avair fom, els na vegnan betg pli ad avair said, e il sulegl na ls colpirà betg, ni
nagina chalur ». Ma en cuntrari absolut, il « fraid » es era el ina consequenza da la
maledicziun dal puccà.
« L’atun e l’enviern » : quellas èn las duas stagiuns extremas, uschè displaschaivlas
l’ina sco l’autra per lur excedent.
« Il di e la notg » : Dieu las numna en l’urden che l’uman al dat, perquai che en ses
project, en Christ vegn il temp dal di, quel da l’appel per entrar en sia grazia, ma suenter quest
temp vegn quel da « la notg nua nagin po lavurar » tenor Gion 9:4 vul dir, midar ses destin
perquai ch’el è definitivamain fixà per la vita u per la mort suenter la fin dal temp da grazia.
Gienesi 9
La separaziun da la norma da la vita
Gen.9:1 : « Dieu benedescha Noè e ses figls, e disch ad els: Siat feconds, multiplicai e
emplenit la terra. »
Quai vegn ad esser l'emprim roll che Dieu dat als essers vivents tschernids e salvads
tras l'arca construida dals umens: Noè e ses trais figls.
Gen.9:2 : « Vus vegnis a esser tema e spavent per mintga animal da la terra, per
mintga utschè dal tschiel, per tut quai che sa mova sin la terra e per tuts ils peschs da la mar:
els èn mess en vossas mauns.
La vita animala sto a l’uman sia survivenza, perquai, anc dapli che avant il diluvi,
l’uman po dominar ils animals. Excepziun fa sch’in animal perda il controll tras tema u
irritaziun, en regla generala, tuts ils animals han tema da l’uman e emprovan da fugir cur
ch’els al incuntran.
Gen.9:3 : « Tut quai ch''es mova e ch''ha vus duvrarà sco nutriment : jau dun a vus
tut quai sco l''erba verda ».
Quest midad dal regim alimentar ha pliras justificaziuns. Senza dar memia impurtanza
a l''urden preschentà, en emprim, jau citesch l''absenza immediata da nutriment vegetal
exhaust durant il diluvi e la terra cuverta d''auas saladas daventada parzialmain sterila na vegn
a recuperar che progressivamain sia plena ed entira fertilitad e sia productivitad. Ultra da quai,
la messa en vigur dals ritus sacrificals ebreics pretendrà, en ses temp, la consumaziun da la
charn da la victima sacrificada en visiun profetica da la Sonchia Tschaina nua ch''il pan vegn
mangà en simbol dal corp da Jesus-Christ, e il zutg da l''uva baivà sco simbol da ses sang. Ina
terza raschun, main confessabla, ma betg main vardaivla, è che Dieu vul scursanir il temp da
vita da l''uman; e la consumaziun da la charn ch''es corrumpa e porta en il corp uman elements
destructurs da la vita vegn a star a la basa dal success da sias intenziuns e da sia decisiun. Mo
l''experientscha dal regim vegetarian u veganal en porta la conferma persunala. Per rinforzar
questa pensada, remarca che Dieu na scumonda betg a l''uman la consumaziun dals
animals nettgs, tuttina nuschaivel per sia sanadad.
Gen.9:4: « Be, vus na mangiais nagut charn cun sia olma, cun ses sang ».
Questa interdicziun restarà valaivla en l’allianza veglia tenor Lev.17:10-11 : « Sche in
um da la chasa d’Israel u dals esters che soggiornan tar els mangia sang d''ina spezia
qualunque, jau vegn a volver mia fatscha cunter quel che mangia il sang, e jau al stritg ora
dal mez da ses pievel.» e en la nova, tenor Acts 15:19 fin 21 : « Perquai jau sun da l''avis che
ins na creescha betg difficultads a quels dals pagans che sa converteschan a Dieu, mabain
ch''ins scriva ad els d''as abstenir da las sutschegnas dals idols, da l''impudicizia, dals
animals suffocads e dal sang. Perquai, dapi bleras generaziuns, Moses ha en mintga citad
persunas che al predgian, damai ch'el vegn legi mintga di da sonda en las sinagogas ».
Dieu cloma « olma » la creatira entira fatga dad in corp da charn ed in spiert
entiramain dependenta da la charn. En questa charn, l'organ motor è il tscharvè nutrì dal sang
sez che vegn purifitgà ad ogni respiraziun tras l'oxigen ch'ils pulmuns aspiran. En l'istadi
vivent, il tscharvè crea ils signals electrics che genereschan il pensar e la memoria ed el
administrescha il funcziunament da tuts ils auters organs da charn che cumponan il corp fisic.
Il roll dal « sang » che è, ultra da quai, tras il genom, unic per mintga olma viventa, na sto
betg vegnir consumà per motivs sanitaris, perquai ch'el transporta las scossas e las impuritads
creadas en tut il corp, e per in motiv spiritual. Dieu s'è reservà en moda exclusiva absoluta,
per si'instrucziun religiusa, il principi da baiver il sang dal Christus, mo sulettamain sut la
furma simbolisada dal gust d'uvas. Sche la vita è en il sang, quel che baiva il sang dal Christus
sa reconstruescha en sia natira santa e perfetta, tenor il principi real che vulair che il corp è
fatg da quai da quai ch'el sa nutrescha.
Gen.9:5 : « Sapchai era er, jau dumond il saung da vossas olmas, jau il dumond a
mintga animal; e jau dumond l'olma da l'uman a l'uman, a l'uman ch'è ses frar.
La vita è la chaussa la pli impurtanta per il dieu creatur ch'ha creà quella. I sto esser a
sia udida per realisar l'offaisa che il crim constituescha envers el, il ver patrun da la vita
levada. A quest titel, el è sulet da pudair legitimar l'urden da levar la vita. Al vers precedent,
Dieu ha autorisà l'uman da prender la vita animala per far sia nutriment, ma qua, sa tracta dal
crim, dal mazzament che metta fin a ina vita umana en moda definitiva. Questa vita levada na
vegn betg pli l'occasiun da s'approximar a Dieu, ni da testifitgar in midament da conduida
sche fin uss ella n'era betg stada conforma a sia norma da salid. Dieu metta qua las basas da la
lescha dal talion, « egl per egl, dent per dent, vita per vita ». L'animal pagarà il mazzament
d'in uman cun sia propria mort e l'uman dal stil Cain vegn mazzà sch'el mazza ses propri
« frar » dal sang dal tip Abel.
Gen.9:6 : « Sch’ins verscha il saung da l’uman, tras l’uman vegn sia saung versà;
perquai ch’Dieu ha fatg l’uman a sia imatg.
Dieu na tschertga betg dad augmentar il dumber dals morts, pertge che al contrari, cun
autorisar da dar la mort a in mazzader, el conta sin in effect dissuasiv e che pervia dal ristg
ch’ins prenda, la gronda part dals essers umans imprendia da controllar sia aggressivitad, per
betg daventar in assassin, a si’olma, degn da mort.
Be sol, quel chi è animà dad ina fede reala ed autentica po realisar tge che signifitga
« Dieu ha fatg l'uman a sia imatge ». Surpand cura l'umanità daventa monstrosa ed
abominabla sco ch'è il cas oz en il mund occidental e dapertut sin la terra seducida dal savair
scientific.
Gen.9:7 : « E vus, essai feconds e multiplicai, spandais sin la terra e multiplicai sin
ella
Dieu tegna propi a questa multiplicaziun, e per motiv, il dumber dals elegids è uschè
reducì, er en rapport cun ils clamads che crodan en via, che pli grond che sarà il dumber da
sias creatiras, pli bler ch’el pudrà tranter ellas chattar e tscherner ses elegids; perquai che
tenor la precisiun menziunada en Dan.7:9, la proporziun è dad in milliun d’elegids per diesch
milliards d’appelads vul dir 1 per 10 000.
Gen.9:8 : « Dieu ha discurrì anc cun Noè e cun ses figls cun el, e ditg : »
Dieu s’adressa als quatter umens, damai ch’el dat la dominaziun al represchentant
masculin da la spezia umana. Quels vegnan tegnids per responsabels per quai ch’els han
laschà far da las dunnas e dals uffants che sa chattan sut lur autoritad. La dominaziun è in
segn da confidenza offert da Dieu als umens, ma quai als responsabilisescha entiramain
davant sia fatscha e siu giudizi.
Gen.9:9 : « Vus vesais, jau stabilesch mia allianza cun vus e cun vossa descendenza
suenter vus; »
Ei è impurtant per nus, oz, da realisar che nus essan questa « posteritad » cun la quala
Dieu ha stabilì sia « allianza ». La vita moderna e sias invenziuns seducantas na mideschan
nagut a nossas originas umanas. Nus essan ils ereds dal nov cumenzament che Dieu ha dat a
l'umanitad suenter il terribel diluvi. L'allianza stabilida cun Noè e ses trais fils è specifica. Ella
s'engascha Dieu a betg destruir pli l'umanitad entira cun las auas dal diluvi. Suenter ella vegn
l'allianza che Dieu va a stabilir cun Abraham, che s'accomplirà sut ses dus aspects successivs
orientads, literalmain en il temp e spiritualmain, sin il ministeri redemptor da Jesus-Christ.
Questa allianza vegn a esser fundamentalmain individuala sco il status da salvaziun che è en
caussa. Durant ils 16 tschientaners che precedan sia emprima vegnida, Dieu va revelar si plan
da salvaziun tras ils rits religius ordinads al pievel ebraic. Puis, suenter l’adempliment en
Jesus-Christ da quest plan revelà en tutta sia glisch, durant ancra 16 tschientaners circa
l’infideletad va succeder a la fideletad e durant 1260 onns, las stgiranzas las pli nairas van
reger sut l’egida dal papissem roman. Dapi l’onn 1170, nua che Pierre Valdo ha pudì practicar
danovamain la fe cristiana pura e fidela cun l’observanza dal ver sabbat inclussa, elects mains
illuminads èn stads, suenter el, tschernids en l’ovra da la Reforma engaschada ma betg finida.
Uschia, è be a partir da 1843 che, tras ina dobla prova da fe, Dieu ha pudì retschavar tranter
ils pioniers da l’adventissem, elects fidels. Ma era anc memia baud per ch’els chapeschian
integramental ils misteris revelads en sias profezias. Il segn da l’allianza cun Dieu è da tut
temps l’apport e la recepziun da sia glisch, perquai, l’ovra che jau redigesch en si num, per
illuminar ses elects, constituescha al titel da «testimoni da Jesus », sia ultima furma, il segn
che sia allianza è bain reala e confermada.
Gen.9:10 : « cun tut las creatiras vivas che èn cun vus, tant ils utschels sco il muvel e
tuts ils animals da la terra, uschia cun tuts quels ch’èn sortids da l’archa, sco cun tuts ils
animals da la terra
L’allianza preschentada da Dieu concerna er ils animals uschia, tut quai che viva e va
a sa multiplicar sin la terra.
Gen.9:11 : « Jau stabilesch mia allianza cun vus: nagina charnà na vegn pli
exterminada tras las auas dal diluvi, e na vegn dad esser nagin diluvi per destruir la terra
La lescha dada dal diluvi sto restar unica. Dieus va uss s'engaschar en in cumbat stretg
perquai ch'el vul conquistar ils cors da ses elets.
Gen.9:12 : « E Dieus ha dit: Quai è il segn da l'allianza ch'jau stabilesch tranter mai e
vus, e tuts ils essers vivents ch'èn cun vus, per las generaziuns per adina: »
Quest sign che Dieu dat concerna tut quai ch''è viv en pur ed en impur. Quai n''è anc
betg il sign d''appartenenza a sia persuna, quai ch''il sabbat dal settem di vegn a esser. Quest
sign amorda als essers vivents l''engaschament ch''el ha prendì da mai pli als destruir cun las
auas dal diluvi; quai è sia limita.
Gen.9:13 : « jau hai mess mes arc en la nivola, ed el serva sco sign d''allianza tranter
mai e la terra »
La scienza vegn a spiegar la causa fisica da l’existenza da l’arc en ciel. Quai è ina
decomposiziun dal spectrum luminus da la glisch dal sulegl che sa posa sin strats suts d’aua u
d’auta umiditad. Mintgin ha pudì constatar che l’arc en ciel cumpara cur ch’i plova e che il
sulegl spargia ses ragis luminus. I na resta betg main che la plievgia regorda il diluvi e la
glisch dal sulegl represchenta la glisch appreziabla, benefica e paschaivla da Dieu.
Gen.9:14 : « Cura ch’eau hai radunà nüvlas sur la terra, l’arch comparairà en la
nüvla; »
Las nüvlas èn pia stadas inventadas da Dieu per crear plievgias sulettamain suenter il
diluvi e a medem temp cun il principi da l’arch en tschêl. Malgrà quai, en nossa epoca
abominabla, umans e dunnas empis han deformà e sutschentà quest tema da l’arch-en-tschêl
cun reprender quest simbol da l’allianza divina per far in segn e simbol da la radunanza dals
pervers sexuals. Dieu sto chattar ina buna raschun per colpar questa umanità odiusa e
mancanta da respect vers el e la spezia umana. Ils ultims segns da sia ira na tarderan betg da
cumparair, bruschant sco il fieu e destructiv sco la mort.
Gen.9:15 : « e jau ma regord da mia allianza tranter mai e vus, e tut las creatiras
viventas, da tut la charn, e las aualas na vegnan pli ad esser in diluvi per destruir tut la
charn
Cun leger questas pleds da buntad sortids ord la bucca da Dieu, jau mesir il paradox en
pensar als discurs ch’el po far oz pervi da la perversitad umana che returna al nivel dals
antediluvians.
Dieu tegna pled, el na vegn betg pli ad avair in diluvi d’aua, ma a tut ils rebels è
reservà in diluvi da fieu per il di dal giudizi final; quai che l’apostel Peter ans ha regurdà en 2
Peter 3:7. Ma avant quest giudizi final, e avant il return da Crist, il fieu nuclear da la Terza
Guerra Mundial u « 6aveltrombetta» d’Apo.9:13 a 21, vegn, sut la furma da multiples e
sinistras «champignons» mortals, purtar davent ils refugis d’iniquitad ch’èn daventadas las
grondas citads, chapitalas u betg, dal planet Terra.
Gen.9:16: «L’arc vegn a star en la nüvla; e jau guard quel, per am regordar da
l’allianza perpetua tranter Dieu e tuts ils essers vivents, da tut la charn ch’è sin la terra»»
Quel temps è bunamain lunsch dad nus ed el pudeva laschar als novs representants
da l'umanitad la granda speranza d'evitar las sbagls commessas dals antediluvians. Ma oz la
speranza na è betg plü permessa perquai ch'il früt dals antediluvians cumpara dapertut tar nus.
Gen.9:17 : « E Dieu ha dit a Noè: Quai è il segn da l'allianza ch'jau stabilesch tranter
mai e mincha creatira ch'è sin la terra
Dieu insistesch sin il caracter da questa allianza che vegn stabilida cun «tutta chaura».
Quai è ina allianza che concerna adina l'umanitad en il senn collectiv.
Gen.9:18 : «Ils figls da Noè, che ein sortids da l'archa, eran Sem, Cham e Japhet.
Cham è stà il bab da Canaan.
Ina precisiun nus vegn dada: «Cham es stà il bab da Canaan ». Regorda, Noè e ses
figls èn tuts gigants che han mantegnì la grondezza dals antediluvis. Uschia, ils gigants van a
cuntinuar a sa multiplicar, spezialmain sin la terra da «Canaan», sin la quala ils Hebreics
sortids da l'Egipta als van a scuprir per lur disgrazia, damai che la tema provocada da lur
grondezza als va a condannar a vagar durant 40 onns en il desert e là a murir.
Gen.9:19 : « Quaists sun ils trais figls da Noè, ed è lur descendenza ch'ha populà tutta
la terra
Reguarda, a l'origin, ils antediluvians avevan tuts in sol uman per lur origin: Adam. La
nova vita postdiluviana sa basa però sin trais persunas, Sem, Cham e Japhet. Ils pievels da lur
descendents vegnan perquai separads e dividids. Mintga naschientscha nova vegn associada
cun ses patriarch, Sem, Cham u Japhet. L'spirit da divisiun sa basarà sin questas differentas
originas per metter in cuntrast ils umans attachads a lur tradiziuns ancestralas.
Gen.9:20 : « Noè ha cumenzà a cultivar la terra e ha plantà vin
Questa activitad, en fin tut, normala, vegn tuttina ad avair consequenzas grevas.
Perquai ch'à la fin da sia cultura, Noè culegia las uvas ed il zutg pressà essend s'ossidà, el ha
bì alcohol.
Gen.9:21 : « El ha bì vin, s'è sbragià e s'è scuvert en mesacla da sia tenda.»
En perdent il controll da sias acziuns, Noé sa senta sulet, el sa scuverta e sa denuda dal
tuttafatg.
Gen.9:22 : « Cham, bab da Canaan, ha vis la nuditad da ses bab, ed el ha rapportà
quai davent a ses dus frars.»
A l’epoca, l’spiert uman è anc’ina vouta fitg sensibel a questa nuditad scuverta dal
Adam pechadur. E Cham, divertì e probablamain in pau burlesc, ha la mala idea da rapportar
a ses dus frars sia experientscha visuala.
Gen.9:23 : « Lura Sem e Japhet han piglià il mantel, l’han mess sin lur spatlas, ein ids
a terga e han cuvert la nuditad da lur bab; essend che lur vista era voltada, els n’han betg vis
la nuditad da lur bab.
Cun tut las precauziuns necessarias, ils dus frars cuvern il corp nud da lur bab.
Gen.9:24 : « Cura che Nsa reveglia da sia sbornia, el haja savens tge che ses figl
pli giuven ha fatg ad el.
Dunqua ha stuvi che ils dus frars gli al fan savair. E questa denunzia vegn a svegliar
Noè che sa senta smanatschà en sia honur da Bab. El n’aveva betg beviu alcol voluntariamain
ed era stà victima d’ina reacziun natirala dal giug d’uva che s’oxida col temp e dal qual il
zutger sa transfurma en alcol.
Gen.9:25 : «Ed el ha ditg: Maledì sei Canaan! Ch’el saja il sclav dals sclavs da ses
frars!»
En effet, questa experientscha serva mo sco pretext al dieu creatur per prophetisar
davart ils descendents dals figls da Noè. Perquai ch’Canaan n’aveva sez nagut da far cun
l’acziun da ses bab Cham; el era pia innocents da sia culpa. E Noè al maledescha, el, che
n’aveva fatg nagut. La situaziun stabilida cumenza a mussar in principi dal giudizi da Dieu
che cumpara en il segund da ses diesch cumonds legibel en Exo.20:5: « Ti na t'ingianteras
betg davant ellas e na las servas betg; perche jeu, YaHWéH, tes Dieu, sun in Dieu gelus, che
chastescha la malizia dals babsin sin ils uffants fin a la terza e la quarta generaziun da
quels che m'han en odi, ». En questa apparenta injustia sa zuppa tutta la saviezza da Dieu.
Perquai, pensa, la liaziun tranter figl e bab è natirala ed il figl prendrà adina il part da ses bab
cur ch’el è attatgà; cun paucas excepziuns. Sche Dieu colpescha il bab, il figl al odiarà ed el
defendarà ses bab. Cun maledir il figl, Canaan, Noè punescha Cham, il bab premurus per il
success da sia descendenza. E Canaan, da sia vart guardarà sin el las consequenzas dad esser
il figl da Cham. El vegn pia a provar a lung temp resentiment cunter Noè ed ils dus figls ch’el
benedescha: Sem e Japhet. Nus savain gia che ils descendents da Canaan vegnan destruids da
Dieu per offrir ad Israel, ses pievel liberà da la sclavitad egipziana (auter figl da Cham:
Mitsraïm), ses territori naziunal.
Gen.9:26 : « El ha dit anc: Benedìgias YaHWéH, Dieu da Sem, e che Canaan saja lur
sclav! »
Noè profetisescha sin ses figls il project che Dieu ha per mintgin dad els. Uschia, la
descendenza da Canaan vegn ad esser la sclav da la descendenza da Sem. Cham va sa derasar
vers il sid e colonisar il continent african fin la terra d’Israel actuala. Sem va sa derasar vers
l’ost ed il sidost, colonisond ils pajais musulmans arabs actuals. Da la Chaldaea, l’actual Iraq
vegn Abraham, in pur semit. L’istorgia conferma, l’Africa da Canaan è stada effettivamain la
sclav dals Arabs descendents da Sem.
Gen.9:27 : « Ch’i Dieu extenda las possessiuns da Japhet, ch’el abitescha en las
tendas da Sem, e ch’Canaan saja lur sclav!»
Japhet va s’extender vers il nord, vers l’ost e l’ovest. Daditg, il nord va dominar il sid.
Ils pajais dal nord cristianisads van cugnuscher in svilup tecnich e scientific che va permetter
ad els d’exploitar ils pajais arabs dal sid e metter en sclavonia ils pievels da l’Africa,
descendents da Canaan.
Gen.9:28 : « Noè ha vivì, suenter il diluvi, trais tschient e tschinquanta onns
Durant 350 onns, Noè ha pudì testimoniar dal diluvi tar ses contemporans e ls’avertir
cunter las mancanzas dals antediluvians.
Gen.9:29 : « Tuts ils dis da Noè èn stads da nov tschient e tschinquanta onns; alura el
è mort
En 1656, onn dal diluvi dapi Adam, Noè aveva 600 onns, el è pia mort en 2006 dapi il
puccà d’Adam, cun l’età da 950 onns. Tenor Gen.10:25, a la naschientscha da « Péleg », en
1757, « la terra è vegnida partida », da Dieu pervia l’experientscha da la revolta dal retg
Nimrod e sia tor da Babel. La partiziun, u separaziun, è stada la consequenza da las linguas
differentas che Dieu ha dat als pievels per ch’els sa separan e na furmian pli in bloc unì avant
sia fatscha e sia voluntad. Noè ha uschia vivì l’eveniment ed el aveva en quel mument 757
onns.
Cura la mort da Noè, Abram era gia naschì (en 1948 uschè, 2052 onns avant la mort
da Jesus-Crist situada en l’onn 30 da nossa era da noss fals chalender usual), ma el sa chattava
a Ur, en Chaldaea, lunsch da Noè che viveva al nord vers il munt Ararat.
Naschì en 1948, cura che ses bab Térach ha 70 onns, Abram banduna Charan, per
respunder a l’urden da Dieu, a l’etad da 75 onns en 2023 uschè, 17 onns suenter la mort da
Noè en 2006. Il relai spiritual da l’allianza è uschia garantì e cumplit.
A l’etad da 100 onns, en 2048, Abram daventa bab dad Isaac. El mora a l’etad da 175
onns en 2123.
A l’etad da 60 onns, en 2108, Isaac daventa bab dals gieus Esaü e Jacob, tenor
Gen.25:26.
Ginesi 10
La separaziun dals pievels
Quest chapitel mussa ils descendents dals trais figls da Noè. Questa revelaziun sarà
utila perquai che en sias profezias, Dieu farà adina referenza als numers originals dals
territoris pertutgads. Tscherts da quests nums èn facilmain identifitgabels cun nums actuals
perquai ch’els han mantegnì las ragischs principalas, exempels: « Madaï » per Meda,
« Tubal » per Tobolsk, « Méschec » per Moscau.
Gen.10:1 : « Quaista è la descendenza dals figls da Noè, Sem, Cham e Japhet. Els han
gì figls suenter il diluvi. »
Ils figls da Japhet
Gen.10:2 : « Ils figls da Japhet eran : Gomer, Magog, Madaï, Javan, Tubal, Méschec
e Tiras. »
« Madaï » è la Media; « Javan », la Grezia; « Tubal », Tobolsk, « schec »,
Moscau.
Gen.10:3 : « Igls fils da Gomer: Aschkenaz, Riphat e Togarma. »
Gen.10:4 : « Igls fils da Javan: Élischa, Tarsis, Kittim e Dodanim. »
« Tarsis » designescha Tarsus; « Kittim », Cipra.
Gen.10:5 : « Dad els èn vegnidas populadas las inslas da las naziuns tenor lur
terras, tenor la lingua da mintgin, tenor lur famiglias, tenor lur naziuns. »
L’expressiun « las inslas da las naziuns » designescha las naziuns occidentalas da
l’Europa actuala e lur extensiuns grondas sco las Americas e l’Australia.
La precisiun « second la lingua da mintgin » chattà sia explicaziun en l’experientscha
da la tur da Babel revelada en Gen.11.
Ils fils da Cham
Gen.10:6 : « Ils fils da Cham eran : Cusch, Mitsraïm, Puth e Canaan. »
Cush designa l’Etiopia ; « Mitsraïm », l’Egipta ; « Puth », la Libia ; e « Canaan »,
l’actual Israel u l’anteriura Palestina.
Gen.10:7 : « Ils figls da Cusch: Saba, Havila, Sabta, Raema e Sabteca. Ils figls da
Raema: Séba e Dedan. »
Gen.10:8: « Cusch ha engendrà era Nimrod; el è quel ch'ha cumenzà ad esser pussant
sin la terra. »
Quest retg « Nimrod » vegn ad esser il constructur da la « tur da Babel », motiv da
la separaziun da las linguas tras Dieu che separanet isoleschan ils umens en pievels e
naziuns tenor Gen.11.
Gen.10:9 : «El era in chatschader valent avant YaHWéH; perquai ch' ins di: Sco
Nimrod, chatschader valent avant YaHWéH.»
Gen.10:10 : «El ha regì primar sur Babel, Érec, Accad e Calné, en il pajais da
Schinear.»
« Babel » designescha l’antica Babilonia; « Accad », l’antica Akkadia e la citad
actuala Baghdad; « Schinear », l’Iraq.
Gen.10:11 : « Da quel pajais è sort Assur; el ha construì Ninive, Rehoboth Hir,
Calach, »
« Assur » designescha l’Assiria. « Ninive » è daventada l’actual Mossul.
Gen.10:12 : « e Resen tranter Ninive e Calach; quai era la gronda citad. »
Quistas trais citads eran situadas en l'Iraq actual al nord ed along il flum « Tigris ».
Gen.10:13 : « Mitsraïm ha engendrà ils Ludim, ils Anamim, ils Lehabim, ils
Naphtuhim, »
Gen.10:14 : « ils Patrusim, ils Casluhim, d'inaua èn sortids ils Filistins, ed ils
Caphtorim. »
Ils « Philistins » designeschan ils Palestinais actuals, adina en guerra cunter Israel sco
en l’allianza veglia. Els èn ils figls da l’Egipta, in auter inimic istoric da Israel enfin il 1979
cura che l’Egipta ha fatg allianza cun Israel.
Gen.10:15 : « Canaan ha generà Sidon, ses primgenitur, e Heth; »
Gen.10:16 : « e ils Jebusits, ils Amoreans, ils Girgasits, »
« Jebus » designescha Jerusalem; ils « Amorits » eran ils emprims abitants dal territori
dat da Dieu ad Israel. Malgrà ch’els èn restads en la norma giganta, Dieu als fa murir ed als
stgatscha cun frelons velenus avant ses pievel per liberar il lieu.
Gen.10:17 : « ils Hevits, ils Arkits, ils Sinits, »
« Sin » designescha la China.
Gen.10:18 : « ils Arvadis, ils Tsemaris, ils Hamathis. Suandet, las famiglias dals
Cananais sa sparpagliettan. »
Gen.10:19 : « Las cunfins dals Cananais vegnivan da Sidon, vers Guérar, fin Gaza, e
vers Sodoma, Gomorra, Adma e Tseboïm, fin Lescha. »
Quests vegls nums delimiteschan la terra d’Israel vers vest dal nord nua ch’è Sidon al
sid nua ch’è anc oz Gaza, e vers ost dal sid, tenor l’implantaziun da Sodoma e Gomorra sin il
lieu da la « mar morta », al nord nua ch’è Tséboïm.
Gen.10:20 : « Quai èn ils figls da Cham, tenor lur famiglias, tenor lur linguas, tenor
lur pajais, tenor lur naziuns. »
Ils figls da Sem
Gen.10:21 : « È naschì er figls a Sem, bab da tuts ils figls d'Eber, e frar da Japhet il
pli vegl. »
Gen.10:22 : « Ils figls da Sem èn stads: Elam, Assur, Arpacsad, Lud ed Aram. »
« Elam » designescha l’antica populaziun persa da l’Iran actual, sco era ils Arians da
l’India dal nord; « Assur », l’antica Assiria da l’Iraq actual; « Lud », eventualmain Lod en
Israel; « Aram », ils Arameics da la Siria.
Gen.10:23 : « Ils figls d’Aram : Uts, Hul, Guéter e Masch. »
Gen.10:24 : « Arpacschad ha engendrà Schélach; e Schélach ha engendrà Héber. »
Gen.10:25 : « A Héber èn naschì dus figls: il num dad in era Péleg, perquai ch’en ses
temps la terra è stada spartida, ed il num da ses frar era Jokthan. »
Nus chattain in quest verset la precisiun : « perquai ch’en sia temp la terra è stada
spartida ». Ad el duain nus la pussaivladad da datar, en l’onn 1757 dal puccà dad Adam,
la separaziun dals linguatgs consequenta a la tentativa da l’unificaziun rebellanta tras
l’auzada da la tor da Babel. Quai è pia l’epoca dal regin dal retg Nimrod.
Gen.10:26 : « Jokthan ha engendrà Almodad, Schéleph, Hatsarmaveth, Jérach, »
Gen.10:27 : « Hadoram, Uzal, Dikla, »
Gen.10:28 : « Obal, Abimaël, Séba, »
Gen.10:29 : « Ophir, Havila e Jobab. Tut quels eran figls da Jokthan. »
Gen.10:30 : « Els habitavan da Méscha, vers Sephar, fin la muntogna da l'ost. »
Gen.10:31 : « Quaists eran ils figls da Sem, tenor lur famiglias, lur linguas, lur pajais,
lur naziuns. »
Gen.10:32 : « Quaistas èn las famiglias dals figls da Noe, tenor lur generaziuns, tenor
lur naziuns. E da quels èn sortidas las naziuns che sa spandivan sin la terra suenter il
diluvi. »
Ginesi 11
La separaziun tras las linguas
Gen.11:1 : « Tutta la terra aveva ina singula lingua e las medemas pleds ».
Dieu rappella qua la consequenza logica dal fatg che l’umanità entira deriva d’in
singul couple: Adam ed Eva. Il linguatg parlà era uschia transmiss a tuts ils descendents.
Gen.11:2 : « Cur ch’els eran partids da l’ost, els han chattà ina planira en il pajais da
Schinear, ed els han habità là ».
A « l’ost » dal pajais da « Schinear » en l’Iraq actual sa chattava l’Iran actual.
Bandunand zonas pli autas, ils umans sa radunan en ina planira, bain irrigada dals dus flums
gronds, « l’Euphrat ed il Tigris » (ebraic: Phrat e Hiddékel) e fertila. En sia epoca, Lot il nevà
d’Abraham va tscherner, el er, quest lieu per s’installar là, cur ch’el va sa separar da ses aug.
La gronda planira va favorisar la construcziun d’ina gronda citad, « Babel », che vegn a restar
famus enfin la fin dal mund.
Gen.11:3 : « Els han dit in a l’auter: Ans! Fain matgias e cuginain ellas en il fieu. E la
matgia ha servì ad els sco crap, ed il bitum sco ciment. ».
Las persunas reunidas na vivan pli sut tendas, els scuain la fabricaziun da matgias
cuschinedas che permettan da construir abitaziuns permanents. Questa scuerta è l’origin da
tuttas las citads. Durant lur sclavitad en l’Egipta, la fabricaziun da questas matgias, per
construir Ramsès per il Faraon, vegn ad esser la causa da las suffrientschas dals Hebreers. A
la differenza che lur matgias na vegnan betg cuschinedas en il fieu, mabain fatgas da terra e
da palì, ellas vegnan stgagliadas al sulegl ardent da l’Egipta.
Gen.11:4 : « Els han dit anc: Ansem! Construin ans ina citad ed ina tur cun il tschêl
che tucca al tschêl, e fain ans in num, per che nus na vegnian betg sparpagliads sin la fatscha
da tutta la terra ».
Ils figls da Noè e ses descendents vivevan sparpagliads sin la terra, en nomads, e adina
sut tendas adattadas a lur spustaziuns. Dieu visa en questa revelaziun il mument nua per
l'emprima giada en l'istorgia umana, ils umans decidan da sa fixar en in lieu ed en abitaziuns
fixas, furmand uschia ils emprims sedentaris. E quest emprim radun als maina a s'unir per
empruvar da sfugir a la separaziun che provochia dispitas, cumbats e morts. Els han appris
tras Noé, la malizia e la violenza dals antediluvians; tant che Die ha stuvi als annientar. E per
meglier controllar il risk da far las medemas sbagls, els pensan che cun s'unir stretg en in lieu,
els vegnan a reussir d'evitar questas violenzas. Il ditg di: l'uniun fa la forza. Dapi l'epoca da
Babel, tut ils gronds dominaturs e las grondas dominaziuns han basà lur forza sin l'uniun e la
rimnada. Il chapitel precedent ha menziunà il retg Nimrod che fuva, apparentamain, il emprim
schef unificatur da l'umanitad da sia epoca, precisamain, cun construir Babel e sia tur.
Il text precisescha: « ina tur cun il tschup che tutga il tschiel ». Questa idea da «
tutgar il tschiel » indica l'intenziun da gudagnar Dieu en il tschiel per mussar ad el che ils
umans sajan bainspert senza el e ch'els han ideas per evitar e reglar els medems lur problems.
Quai n'è ni pli ni main ch'in defi lantschà al Dieu creatur.
Gen.11:5: « YaHWéH è daventà giu per vesair la citad e la tur che construivan ils
figls dals umans ».
Quai è mo ina maletga che ans mussa che Dieu enconuscha il project d’ina umanità
animada danovamain da pensadas rebellas.
Gen.11:6 : « E YaHWéH ha dit: Guardai, els furman in singul pievel ed han tuts la
medema lingua, e quai è quai ch’els han empruvà; ussa nagut na pudess impedir els da far tut
quai ch’els avessan projectà. ».
La situaziun da l’epoca da Babel è envidada dals universalists contemporans che sa
smanatschan da quest ideal: furmar in singul pievel e discurrer ina singula lingua. E noss
universalists, sco quels che Nimrod aveva rimnà, na sa preoccupan betg da tge che Dieu pensa
davart quest tema. Malgrà quai, l’onn 1747 suenter il puccà d’Adam, Dieu ha discurrì e
exprimì sia opiniun. Sco che sias pledas mussan, l’idea dal project uman na gli plascha betg e
al conturba. I n’è però betg la question dad als annientar danovamain. Ma remartgain che
Dieu na contestescha betg l’efficienza da la procedura da l’umanitad rebellanta. Ella ha mo in
inconvenient ed è per el: pli che s’assemblan, pli che al refusan, al servan betg pli, u anc pli
nausch, servan a falsas divinitads en sia fatscha.
Gen.11:7 : « Ansem ! Nus descendain, e confundain lur linguas, per ch'els na
chapeschian plü la lingua in l'oter. ».
Dieu ha sia soluziun : « confundain lur linguatg, per ch'els na chapeschian pli la
lingua in da l'auter ». Questa acziun visa a metter en ovra in miracul divin. En in mument, ils
umans s'expriman en linguas differentas e na s'entenndan plü, els èn sfurzads da s'allontanar
in da l'oter. L'unitad tschertada è rupta. La separaziun dals umans, tema da questa
studegiada, è anc là, bain realisada.
Gen.11:8 : « E YaHWéH als ha sparpaglià dad sin la fatscha da tutta la terra; ed
els han chità da construir la citad ».
Quels che discurran la medema lingua sa radunan e sa allontaneschan dals auters.
Uschia è suenter questa experientscha « las linguas» che ils pievels van a sa fixar en divers
lieus nua els van a fundar citads en crap ed en crap cotg. Las naziuns van a sa furmar e per
punir lur sbagls, Dieu pudrà als metter in cunter l’auter. La tentativa da « Babel » dad estabilir
ina pasch universala ha manà a nagut.
Gen.11:9 : « Perquai è ella vegnida numnada Babel, perquai che ha YaHWéH
confundì la lingua da tutta la terra, e da ha YaHWéH ils dispersà sin la fatscha da tutta la
terra ».
Il num « Babel » che signifitga « confusiun » vala la pena d’esser enconuschent
perquai ch’el testimoniescha als umans co che Dieu ha reagì cun lur tentativa d’uniun
universala: « la confusiun da las linguas ». La lescha era destinada d’avair attent l’umanitad,
enfin la fin dal mund, uschia che Dieu ha vulì revelar questa experientscha en ses testimoni,
dictà a Moses che ha scrit uschia ils emprims cudeschs da sia Bibla santa che nus lein anc oz.
Uschia Dieu n’ha betg stuì duvrar violenza cunter ils rebels da quel temp. Ma quai na vegn
betg ad esser il cas, enfin la fin dal mund nua che, reproducend quest radun universal
condamnà da Dieu, ils ultims rebels survivents suenter la Terza Guerra Mundiala vegnan
destruids dal return glorius da Jesus-Christ. Els vegnan alura ad avair da far cun « sia ira »
avend, en pli, prendì la decisiun da mazzar ses ultims elets perquai ch’els èn restads fidaivels
a ses sabbat santifitgà dapi sia creaziun dal mund. La lescha dada da Dieu n’è mai stada
observada da l’umanitad e constantamain dapertut sin la terra, grondas citads èn vegnidas
furmadas enfin che Dieu las ha laschà destruir d’auters pievels u d’epidemias mortalas
d’extensiun gronda.
Ils descendents da Sem
Vers Abraham il bab dals credents e da las religiuns monoteisticas actualas
Gen.11:10 : « Qua è la posteritat da Sem. Sem, vegl da tschient onns, ha generà
Arpacschad, dus onns suenter il diluvi ».
Figl da Sem, Arpacshad è naschì l'onn 1658 (1656 + 2)
Gen.11:11 : « Sem ha vivì, suenter la naschientscha d'Arpacschad, tschintg tschient
onns; ed el ha generà figls e figlias ».
Sem è mort en 2158 cun 600 onns (100 + 500)
Gen.11:12 : « Arpacschad, cun 35 onns, ha engendrà Schélach ».
Figl d’Arpacschad, Schélach è naschì en 1693 (1658 + 35).
Gen.11:13 : « Arpacschad ha vivì, suenter la naschientscha da Schélach, 403 onns; ed
el ha engendrà figls e figlias ».
Arpacschad è mort en 2096 cun 438 onns (35 + 403)
Gen.11:14 : « Schélach, vegnì da trenta onns, ha generà Héber ».
Héber è naschì en 1723 (1693 + 30)
Gen.11:15 : « Schélach ha vivì, suenter la naschientscha d'Héber, quattertschient trais
onns; ed el ha generà figls e figlias ».
Schélach è mort en 2126 (1723 + 403) vegnì da 433 onns (30 + 403)
Gen.11:16 : « Héber, vegnì d''età da trentaquatter onns, ha engendrà Péleg ».
Péleg è naschì en 1757 (1723 + 34). Al mument da sia naschientscha, suainter
Gen.10:25, « la terra è vegnida partida » tras las linguas parladas creadas da Dieu per
divider e separar ils umans reunids en Babel.
Gen.11:17 : « Héber ha vivì, suenter la naschientscha da Péleg, quattertschient trenta
onns; ed el ha engendrà figls e figlias ».
Héber es mort en 2187 (1757 + 430) vegl da 464 onns (34 + 430)
Gen.11:18 : « Péleg, vegl da trenta onns, ha engendrà Rehu ».
Rehu es naschì en 1787 (1757 + 30)
Gen.11:19 : « Péleg ha vivì, suenter la naschientscha da Rehu, dus tschient e nov
onns; ed el ha engendrà figls e figlias ».
Péleg es mort en 1996 (1787 + 209) vegl da 239 onns (30 + 209). Remartga il
scursaniment brutal da la vita probablamain duvì a la rebellada da la tor da Babel realisada en
ses temp.
Gen.11:20 : « Rehu, vegnì da trentadus onns, ha generà Serug ».
Serug è naschì en 1819 (1787 + 32)
Gen.11:21 : « Rehu ha vivì, suenter la naschientscha da Serug, dus tschient e set onns;
ed el ha generà figls e figlias ».
Rehu è mort en 2096 (1819 + 207) vegnì da 239 onns (32 + 207)
Gen.11:22 : « Serug, vegnì da trenta onns, ha generà Nachor ».
Nachor è naschì en 1849 (1819 + 30)
Gen.11:23 : « Serug ha vivì, suenter la naschientscha da Nachor, dus tschient onns; ed
el ha generà figls e figlias ».
Serug è mort en 2049 (1849 + 200) cun l’etad da 230 onns (30 + 200)
Gen.11:24 : « Nachor, cun l’etad da ventinov onns, ha generà Térach ».
Térach è naschì en 1878 (1849 + 29)
Gen.11:25 : « Nachor ha vivì, suenter la naschientscha da Térach, tschient e
dieschnov onns; ed el ha engendrà figls e figlias ».
Nachor è mort en 1968 (1849 + 119) cun l’etad da 148 onns (29 + 119)
Gen.11:26 : « Térach, cun l’etad da settanta onns, ha engendrà Abram, Nachor e
Haran ».
Abram è naschì en 1948 (1878 + 70)
Abram vegn ad avair ses emprim figl legitim, Isaac, cur ch’el vegn ad avair 100
onns, en 2048, segund Gen.21:5 : « Abraham aveva tschient onns, cun la naschientscha da
Isaac, ses figl ».
Abram murà en 2123 cun 175 onns, segund Gen.25:7 : « Quaists èn ils dis dals onns
da la vita d'Abraham : el ha vivì tschient sessanta tschintg onns ».
Gen.11:27 : « Quai è la descendenza da Térach. Térach ha generà Abram, Nachor e
Haran. Haran ha generà Lot ».
Remartga che Abram è il figl pli vegl dals trais figls da Terach. El è pia naschì cur
ch''il bab Terach aveva 70 onns, sco che menziunescha il verset 26 precedent.
Gen.11:28 : « E Haran è mort en preschientscha da Terach, ses bab, en il pajais da
sia naschientscha, ad Ur en Caldea ».
Questa mort explitgescha perqué Lot accompognarà pli tard Abram en sias viadis.
Abram l''ha prendì sut sia protecziun.
È ad Ur en Chaldaea ch’Abram è naschì e è a Babilonia en Chaldaea ch’l’Israel rebel
vegn manà en captivitad al temp dal profet Jeremia e dal profet Daniel.
Gen.11:29 : « Abram e Nachor han prendì mugliers : il num da la dunna d’Abram era
Saraï, e il num da la dunna da Nachor era Milca, figlia d’Haran, bab da Milca e bab da
Jisca ».
Las allianzas da quel temp eran fitg consanguinas : Nachor ha maridà Milca, la figlia
da ses frar Haran. Quai era la norma e l’obedientscha ad in dever che aveva per intent da
preservar la purezza da la raza dals descendents. A sia vouta, Isaac trametterà ses servitur per
tschertgar ina dunna per ses figl Isaac en la famiglia vischina da Laban l’arameic.
Gen.11:30 : « Saraï era sterila : ella n'aveva nagins uffants ».
Questa sterilitad va dar al Dieu creatur da revelar sia pussanza creativa ; quai en la
rendent abla da metter al mund in uffant cura ch'ella vegn ad avair pressapèr tschient onns sco
ses um Abram. Questa sterilitad era necessaria sin il plan profetic, perquai ch'Isaac è
preschentà sco il tip dal nov Adam che vegn incarnà en ses temp da Gesu-Crist ; ils dus
umens èn stads en lur temp ils « figl da la promissiun » divin. Quai è pia, adina pervia da sia
rolla profetica da « figl da Dieu » ch’el na tschertga betg sez sia dunna, perquai ch’en Jesus
charn, è Dieu che tschertga ses apostels e ses dischipels, vul dir, il Bab Spiert ch’è en el e
ch’al animescha.
Gen.11:31 : « Térach ha piglià Abram, ses figl, e Lot, figl d’Haran, figl da ses figl, e
Saraï, sia nora, dunna d’Abram, ses figl. Els èn ids ensemen or d’Ur en Chaldäa, per ir en il
pajais da Canaan. Els èn arrivads fin a Charan, e là èn els restads. ».
La famiglia entira, inclus Abram, sa stabilescha al nord dal pajais, a Charan. Quest
prim spustament als maina a s’avischinar al lieu da naschientscha da l’umanitad. Els
sa separan dallas grondas citads gia fitg populadas e gia fitg rebellantas da la planira fertila e
prospera.
Gen.11:32 : « Ils dis da Térach èran da dus tschient e tschintg onns; e Térach mort a
Charan ».
Naschì l'onn 1878, Térach mora all'edà da 205 onns l'onn 2083.
A la fin da l'studì da quest capitol, ans remartga che il project da reducir il temp da vita
enfin 120 onns è sin bun via da reussir. Tranter ils « 600 onns » da Sem ed ils « 148 onns » da
Nachor u ils « 175 onns » dad Abraham, il scursanir da la vita è evident. En circha 4 seculs pli
tard, Moïses vivrà durant exactamain 120 onns. Il dumber menziunà da Dieu vegn cuntanschì
sco model realisà.
En l’experientscha dad Abraham, Dieu met en scena quai ch’el è pront da far sez per
redimer la vita da ses elets, ch’el tscerna tranter tut sias creatiras umanas tenor quai ch’els
conservan da el, sia imatg. En questa scena istorica, Abraham è Dieu sco Bab, Isaac, Dieu sco
Figl e l’adempliment vegn fatg en Jesus-Christus e sin ses sacrifici voluntari nascha la nova
allianza.
Gènesi 12
La separaziun da la famiglia terrana
Gen.12:1 : « YaHWéH ha dit ad Abram : Va davent da tes pajais, da tia patria e da la
chasa da tes bab, en il pajais che jau ta mussarai ».
Sin l’urden da Dieu, Abram sto bandunar sia famiglia terrana, la chasa da ses bab, e
nus stuain vesair en quest urden il senn spiritual che Dieu ha dat en Gen.2:24, a sias pleds che
dischevan : « Perquai l’um lascha ses bab e sia mamma, e sa ligha a sia dunna, e els
dvaintan ina sulazza carn ». Abram sto « laschar ses bab e sia mamma » per entrar en il roll
spiritual profetic dal Crist per il qual mo « l’Sposa », sia assemblada d’elets, vala. Ils liams
carnals èn obstacles per l’avanzament spiritual che ils elets ston evitar, per reussir da far, en
imatg simbolica, « ina sulazza carn » cun Jesus-Crist il Dieu creador YaHWéH.
Gen.12:2 : « Je farai da tai in grond pievel, e jeu te benedesch; jeu rendarai tes num
grond, e ti vegns ad esser ina funtauna da benediziun ».
Abram daventa il emprim dals Patriarchs da la Bibla, renconuschì dals monoteists sco
il « bab dals credents ». È er en la Bibla, il emprim servitur da Dieu dals quals ils detagls da
sia vita vegnan a vegnir suandads e revelads a lung.
Gen.12:3 : « Jeu benedesch quels chi te benedeschan, e jeu maledesch quels chi te
maledeschan; e tuottas las famiglias da la terra vegnan benedidas en tai ».
Ils viadis e las encontras dad Abram portaran las provas e gia en Egipta cur il Faraon
ha vulì cuir cun Saraï, credend ch'ella saja sia sora suainter quai ch'Abram ha dit per proteger
sia vita. En ina visiun, Dieu al ha fatg savair che Sara era la dunna dad in profet ed el è stà per
murir.
La segunda part da quest verset, « tut las famiglias da la terra vegnan benedidas en
tai », vegn a s''ademplir en Jesus-Christ, figl da David da la tribu da Juda, figl d''Israel, figl
d''Isaac, figl d''Abram. È sur Abram che Dieu va construir sias duas allianzas successivas che
presentan las normas da sia salvaziun. Quistas normas stuevan sa sviluppar per passar dal tip
simbolic al tip real; tenor che l''uman pecader viva avant Christ u suenter el.
Gen.12:4 : « Abram è partì, sco YaHWéH al aveva dit, e Lot è partì cun el. Abram
aveva 75 onns, cura ch’el è partì da Charan. ».
A 75 onns, Abram ha gia ina lunga experientscha da la vita. Igl è necessari d’acquistar
questa experientscha per tadlar e tschertgar Dieu; quai succeda suenter avair scuvert las
maledicziuns da l’umanitad separada dad el. Sche Dieu l’ha clamà, è perquai ch’Abram al
tschertgava era, e cura che Dieu sa revela ad el, el s’affatgescha d’ubadir. E questa
ubadientscha salutaivla vegn confermada e regurdada a ses figl Isaac en quest vers cità en
Gen.26:5 : « perquai ch’Abraham ha obedià a mia vusch, e ch’el ha observà mes cumonds,
mes commonds, mes statuts e mes leges ». Abram na betg avair tegnì quistas chaussas
sch’il Diev n’al ha betg preschentà ellas. Quest testimoni da Dieu ans mussa che bleras
chaussas betg menziunadas en la Bibla èn sa cumplitgas. La Bibla ans preschenta mo in resüm
da las lungas existenzas da las vidas umanas. Ed ina vita d’uman da 175 onns, mo Dieu po dir
tge ch’ella ha vivì minuta per minuta, secunda per secunda, ma per nus, in resüm da
l’essenzial basta.
Uschia, la benediziun da Dieu dada ad Abram sa basa sin sia obedienscha, e tutta
nossa studiada da la Bibla e da sias profezias fiss inutila scha nus na chapissain betg
l'impurtanza da questa obedienscha perquai ch'Jesus Crist ans ha la sia sco exempel
dischand en Gion 8:29: « Quel chi m'ha tramess è cun mai; el na m'ha betg laschà sulet,
perquai ch'eu fatsch adina quai ch'è plaschaivel ad el ». Igl è il medem cun mintgin; mintga
buna relaziun s'obtegna cun far « quai ch'è plaschaivel » a quel u quella a qual ins vul
plaschair. Perquai, la fei saja, la vairala religiun, n'è betg ina chaussa cumplexa, mabain in
simpel tip da relaziun rendida agreabla per Dieu e per sasez.
En noss temps da la fin, il segn che cumpara è quel da la disubidientscha dals uffants
vers lur geniturs e vers las autoritads naziunalas. Dieu organisescha questas chaussas per far
chattar als adults rebels, ingrats u indifferents vers el, quai ch'el senta sez pervia da lur
malizia. Uschia, las acziuns creadas da Dieu cridan bler pli ferm che las urlas e discurs, per
exprimer sia giusta indignaziun e sias giustas reproschas.
Gen.12:5 : « Abram ha piglià Sarai, sia dunna, e Lot, il figl da ses frar, cun tuts ils
bains ch'els possedevan ed ils serviturs ch'els avevan acquistà a Charan. Els èn partids per ir
en il pajais da Canaan, ed els èn arrivads en il pajais da Canaan. ».
Charan sa chatta al nord-ost da Canaan. Abram sa diregia uschia da Charan vers
l'ovest e puspè vers il sid, ed el entra en Canaan.
Gen.12:6 : « Abram ha traversà il pajais enfin al lieu numnà Sichem, enfin als rasts da
Moré. Ils Cananeers eran lura en il pajais ».
Sto ins quintar? « Ils Cananeers » èn gigants, ma co era Abram sez? Perquè il diluvi
era anc tut datiers ed Abram avess pudì esser da la grondezza d’in gigant. En entrar en
Canaan, el na betg signalescha la preschientscha da quests gigants, quai ch’è logic sch’el era
anc sez en questa norma. Descendend vers il sid, Abram traversa la Galilea actuala ed arriva
en l’actuala Samaria, a Sichem. Questa terra da Samaria vegn a daventar in lieu
d’evangelisaziun privilegià da Jesus-Christ. Là, el chattà la fe en la « Samaritana » e sia
famiglia tar la quala, per l’emprima giada, a lur grond’emprova, in gidieu s’è autorisà
d’entrar.
Gen.12:7 : « YaHWéH è appari a Abram, e ha dit : Je dun quel pajais a tia
descendenza. E Abram ha construì là in altar a YaHWéH, chi gli era appari ».
Dieu ha tschernì per emprim l’actuala Samaria per sa mussar a Abram, che
sanctifitgescha questa renconuschientscha cun construir in altar, simbol profetic da la crusch
dal suffriment da Crist. Questa tschernida suggerescha in colliaziun cun l’evangelisaziun
futura dal pajais da Gesu-Crist e ses apostels. È da quel lieu che Dieu gli annunzia ch’el dun
quel pajais a sia descendenza. Ma quala, la gidica u la cristiana? Malgrà ils fatgs istorics a
favur dals Gidieus, questa promessa para concerner ils elets da Crist per in adempliment sin la
nova terra ; perquai ch’ils elets da Crist èn er els, suainter il principi da la justificaziun tras la
fe, la descendenza promessa ad Abram.
Gen.12:8 : « El è sa movì da vers la muntogna, a l'ost da Betel, ed ha tschentà sias
tendas, cun Betel a l'uvest ed Ai a l'ost. El ha era construì in auter a YaHWéH, ed ha
invocà il num da YaHWéH ».
Descendend vers il sid, Abram campa en la muntogna tranter Betel ed Ai. Dieu
precisa l'orientaziun da las duas citads. Betel significha « chasa da Dieu » ed Abram la situa
sin l'uvest vul dir, en l'orientaziun che vegn dada al tabernacul ed al tempel da Jerusalem, per
che en entrand vers la santezza da Dieu vul dir, sia chasa, ils uffizials volgian il dies al sulegl
levant che sa leva a l'ost, l'orient. A l'ost sa chatta la citad Ai da la quala la ragisch significha:
cum da crap, ruina u collina e monument. Dieu ans revela siu giudizi: a l'oppost da l'entrada
dals elets en la chasa da Dieu na sa chattan vers l'ost che ruinas e cums da craps. En questa
imaish, Abram aveva las duas vias da la libertad avertas avant el: a l'uvest, Betel e la vita u, a
l'ost, Ai e la mort. El aveva fortunadamain gia tschernì la vita cun YaHWéH.
Gen.12:9 : « Abram ha cuntinuà sias marschas, avanzand vers il mezdi ».
Remartgà che en questa emprima traversada da Canaan, Abram na va betg a « Jébus »,
il num da la futura citad da David: Jerusalem, che è uschia totalmain ignorada dad el.
Gen.12:10 : « I ha ina fam en il pajais; ed Abram è ì giu en l'Egipta per star là,
perquai che la fam era gronda en il pajais ».
Scu ch’el vegn a daventar il cas, al temp che Joseph, figl da Jacob, vul dir Israel,
daventa il emprim vizir da l’Egipta, è stada la fam che ha manà Abram en Egipta. Las
experientschas ch’el ha vivì là èn descrittas en la continuaziun dals versets da quest capitel.
Abram è in um pacific e memia temerari. Temend da vegnir mazzà per prender sia
dunna Saraï, che era fitg bella, el ha decidì da la preschentar sco sia sora, ina mezveritad. Cun
quest stratagema, il Faraon è stà agreabel vers el e l’ha cuvert cun bains che gli han
ritgezza e pussanza. Suenter avair cuntanschì quai, Dieu ha colpì il Faraon cun plajas ed el ha
chapì che Saraï è sia dunna. El ha alura chatschà Abram, che ha bandunà l’Egipta ritg e
pussant. Questa experientscha profetizescha il soggiorn dals Hebreers che, suesser stads ils
sclavs da l’Egipta, la bandunan portand cun els ses aur e sias ritgezzas. E questa pussanza gli
vegn a prest ad esser fitg utila.
Gènesi 13
La separaziun dad Abram da Lot
Turnond da l’Egipta, Abram, sia famiglia e Lot, ses nev, returnan vers Betel al lieu
nua ch’el aveva erigì in altar per invocar Dieu. Mentre ch’els èn tuts en quest lieu situà tranter
Betel ed Ai, vul dir tranter « la chasa da Dieu » e la « ruina ». Suenter tschertas dispitas
tranter lur serviturs, Abram sa separa da Lot al qual el dat la tscherna da la direcziun ch’el vul
prender. E Lot profitescha per tscherner la planira e sia fertilitad promettenta da prosperitad. Il
verset 10 precisescha: « Lot ha levà ils égls e ha vis l’entira planira dal Giordan, ch’era tuta
irrigada. Avant che YaHWéH destruìa Sodoma e Gomorra, quella era, fin a Tsoar, sco in
jardin dal Segner, sco il pajais d’Egipta ». En far quai, el tschernia la « ruina » e scuprirà quai
cura Dieu batrà cun fieu e solfra las citads da questa valada oz en part cuverta da la « mar
Morta »; castig dal qual el sfugirà cun sias duas figlias, grazia a la misericordia da Dieu che
trametterà dus anghels per al avisar e far ir da Sodoma nua ch’el habitescha. Nus legin al
verset 13: « Las persunas da Sodom eran nauschas e grond pecaders cunter YaHWéH ».
Abram resta pia el, sper Betel, « la chasa da Dieu » en la muntogna.
Gen.13:14 a 18 : « YaHWéH ha dit ad Abram, suenter che Lot sa ha separà dad el:
Leva ils egls e, dal lieu nua che ti es, guarda vers il nord ed il mezdi, vers l'ost ed il vest;
perche tut il pajais che ti vesas, jau al dun a tai ed a tia descendenza per adina. Eu rend tia
descendenza sco la pulvra da la terra, uschia che, sche qualchün po contar la pulvra da la
terra, tia descendenza vegn era numnada. Leva tai, traversa il pajais en lunghezza ed en
larghezza; perquai ch'eu vi dar a tai. Abram ha levà sias tendas ed è vegnì ad abitar tranter
ils glischs da Mamre, ch'èn vischin ad Hebron. Ed el ha construì là in altar a YaHWéH».
Avend laschà la tscherna a Lot, Abram retschaiva la part che Dieu vul dar a tai e
danovamain el renova sias benediziuns e sias promissiuns. La comparaziun da sia
«posteritad » cun la « polvra da la terra », origin e fin da l’olma umana corp e spiert,
suondant Gen.2:7, vegn confermada da quella dals « stailas dal tschiel » en Gen.15:5.
Ginesi 14
La separaziun tras la pussanza
Quatter retgs vegnids da l’ost vegnan per far guerra als tschintg retgs da la valada nua
ch’è Sodoma en la quala Lot viva. Ils tschintg retgs vegnan battids e fatg praschuniers uschia
sco Lot. Avisà, Abram sa porta a siu agid ed el liberescha tut ils ostagis captivs. Remartgain
l’interess dal verset che suonda.
Gen.14:16 : « El ha returnà tut las ritgezzas; el ha era returnà Lot, ses frar, cun ses
bains, sco era las dunnas ed il pievel ».
En realitad, quai era mo per Lot ch''Abram è intervegnì. Ma en rapportar ils fatgs,
Dieu mascha questa realitad per evocar ses reprosch vers Lot, ch''ha fatg la mala tschernida da
viver en la citad dals malvagiads.
Gen.14:17 : « Suenter ch''Abram è returnà victorius da Kedorlaomer e dals retgs
ch''eran cun el, il retg da Sodom è sortì per l''incontrar en la val da Schawéh, ch''è la val dal
retg ».
Il victur sto esser ringrazià. Il pled «Shawéh» signifitga: planira; precisamain, quai che
ha seducì Lot ed influenzà sia tscherna.
Gen.14:18: «Melchisedec, retg da Salem, ha fatg purtar paun e vin: el era sacerdot
dal Dieu il pli Ault».
Quest retg da Salem era «sacrificatur dal Dieu Aultissem». Sieu num signifitga: «mes
Retg è Gistia». Sia preschanscha ed intervenziun porschan la prova d''ina cuntinuitad dal cult
dal ver Dieu sin la terra dapi la fin dal diluvi che resta ancra bain preschant en las pensadas
dals umens da l''epoca dad Abram. Ma quests adoraturs dal ver Dieu enconuschan nagut dal
project salvader che Dieu va a revelar tras las experientschas profeticas vividas dad Abram e
ses descendents.
Gen.14:19 : « El benedescha Abram, e disch : Benedì saja Abram dal Dieu Aultissem,
patrun dal tschiel e da la terra! »
La benediziun da quest represchentant uffizial da Dieu conferma ancra la benediziun
che Dieu ha data directamain en persuna ad Abram.
Gen.14:20 : « Benedì saja il Dieu Aultissem, che ha mess tes inimis en tes mauns! E
Abram ha dau ad el la decima da tut ».
Melchisedek benedescha Abram ma el sa guarda bain dad attribuir sia victoria; el
l'attribuescha al « Dieu il pli Ault che ha livrà ses inimis en sias mauns ». E, nus avain in
exempel concret da l'ubbidientscha dad Abram a las leschas da Dieu damai ch'el « ha dat la
decima da tut » a Melchisedek, il qual num signifitgescha: « Mes Retg è Gistia ». Questa
lescha da la decima existiva pia gia dapi la fin dal diluvi sin la terra e probablamain, era avant
il « diluvi ».
Gen.14:21: «Il retg da Sodoma ha dit ad Abram: a mi las persunas, e prenda per
tai las ritgezzas».
Il retg da Sodoma è obli vers Abram, che ha liberà sias persunas. El vul pajar
regalmain si servetsch.
Gen.14:22: «Abram ha respundì al retg da Sodoma: Jeu levo la maun vers YaHWéH,
il Dieu il pli Ault, patrun dal tschiel e da la terra:»
Abram profitescha da la situaziun per regurdar al retg pervers l’existenza da
« YaHWéH il Dieu Aultissem », l’unic « Maester dal tschiel e da la terra » ; quai che fa dad
el, l’unic possessur da tut las ritgezzas che il retg obtegna cun sia malizia.
Gen.14:23 : « jeu na prendrai nagut da tut quai ch’è a tai, nagut memia in fil, ni in
cordun da chalzer, per che ti na possas betg dir: J’ai enrichì Abram. Nagut per mai! »
En questa actitad, Abram testimoniescha al retg da Sodoma ch’el è vegnì en questa
guerra mo per salvar ses nev Lot. Abram condamna sco Dieu quest retg che viva en il mal, la
perversiun e la violenza. E el al fa claramain chapir cun refusar sias ritgezzas malonestamain
acquistadas.
Gen.14:24 : « Be quai ch’ils giuvens han maglià, e la part dals umens che han marchà
cun mai, Aner, Eschcol e Mamré: els, prendran lur part. ».
Ma questa scelta d’Abram riguarda be el, l’um servitur da Dieu, e ses serviturs pon
prender lur part da las ritgezzas proposadas.
Gènesi 15
La separaziun tras l’allianza
Gen.15:1 : « Suenter quests eveniments, il pled da YaHWéH è vegnì adressà ad Abram
en ina visiun, ed el ha ditg: Abram, tema betg; jau sun tes scut, e tia recompensa vegn ad
esser fitg gronda ».
Abram è in um pacific che viva en in mund brutal, uschia en ina visiun Dieu, ses ami
YaHWéH, vegn per al raschgüdar: « jau sun tes scut, e tia recompensa vegn ad esser fitg
gronda ».
Gen.15:2 : « Abram ha respondì : Segner YaHWéH, tge voust ti dar a mai? Jau vai
senza uffants; ed l'iertavel da mia chasa, quel è Eliézer da Damasco ».
Dapi ditg, Abram patischa da n'avair betg pudì esser bab pervi da la sterilitad da Saraï
sia dunna legitima. Ed el sa che a sia mort, in parent datiers vegn ad eritar sias raubas :
« Eliezer da Damasco ». Remartgà in passà quant antica è questa citad « Damasco » en Siria.
Gen.15:3 : « E Abram ha dit: Ves, ti n’has betg a mi descendenza, e quel ch’è
naschì en mia casa vegn a esser mes heir ».
Abram na chapescha betg las promissiuns fatgas per sia descendenza perquai ch’el
n’en ha nagina, essend senza uffants.
Gen.15:4 : « Allura la pled da YaHWéH gli è vegnida adressada uschia: Betg el vegn
a esser tes heir, mabain quel che sorta da tes intestins vegn a esser tes heir ».
Dieu gli annunzia ch’el daventà efectivamain bab dad in uffant.
Gen.15:5 : «E suenter avair manà el ora, el ha dit: Guarda vers il tschiel, e conta las
stailas, sche ti pos las contar. Ed el ha dit a gli: Uschè vegn a esser tia descendenza».
A l’occasiun da questa visiun dada ad Abram, Dieu ans reveglia ina clav simbolica dal
senn ch’el dat spiritualmain al pled « staila ». Citada originarmain en Gen.1:15, « la staila »
ha per roll, « d’illuminar la terra » e quest roll è gia quel dad Abram che Dieu ha clamà e
mess a part per quest intent, ma quel sarà er da tuts ils credents che sa decleran da sia fe e da
sia lavur per Dieu. Da remartgar che tenor Dan.12:3, il status « d’stailas » vegnà dat als elets
cun lur entrada en l’eternità : « Quels che vegnan intelligents vegnan a splendurar sco la
splendur dal tschiel, e quels che vegnan mussà la giustia, a la multitud vegnan a splendurar
sco las stailas, per adina e perpetnamain ». L’imagi da « la staila » ais simplamain attribuida
ad els pervia da lur selecziun da Dieu.
Gen.15:6 : « Abram ha fidà en YaHWéH, il qual ha imputà quai a giustia ».
Quest verset constituescha l’element uffizial da la definiziun da la cretta e dal principi
da la giustificaziun tras la cretta. Perquai ch’la cretta na è auter che la fiduzia illuminada,
giustifitgada e digna. La fiduzia en Dieu è legitima mo en connex cun ina savida illuminada
da sia voluntad e da tut quai ch’è plaschaivel a el, altrari ella daventa illegitima. La fiduzia en
Dieu consista da crair ch’el benedescha mo quels che gli obedeschan, a l’exempel d’Abram ed
al perfet exempel da Jesus-Christ.
Quest giudizi da Dieu sin Abram profetizescha quel ch'el va portar sin tuts quels che
van agir sco el, en la medema obediència a la vardad divina proposta e pretendida en lur temp.
Gen.15:7 : « YaHWéH gli ha dit anc: Jau sun YaHWéH, che t'hai fatg sortir d'Ur en
Chaldaea, per ta dar en possessiun quest pajais ».
En preambel da la presentaziun da sia allianza cun Abram, Dieu regorda ad Abram
ch'el l'ha fatg sortir d'Ur en Chaldaea. Questa formula è copiada sin la presentaziun dal
emprim dals « diesch cumonds » da Dieu cità en Exo.20:2 : « Jau sun YaHWéH, tes Dieu,
chi t''hai manà ora dal pajais d''Egipta, da la chasa da servitüd ».
Gen.15:8 : « Abram ha respundì : Segner YaHWéH, a co vegn jau a savair ch''jau l''ha
da posessiun? »
Abram dumonda in segn a YaHWéH.
Gen.15:9 : « E YaHWéH ha dit ad el : Prenda ina giuvna vacca da trais onns, ina
chaura da trais onns, in mulet da trais onns, ina turturella ed ina giuvna columba ».
Gen.15:10 : « Abram ha piglià tuts quists animals, ils ha taglià per mez, ed ha mess
mintga pezz l’in visavi da l’auter; ma el na ha betg partì ils utschels ».
La resposta dada da Dieu e l’acziun dad Abram basegnan ina explicaziun. Questa
ceremonia sacrificala sa basa sin l’idea da la partiziun che pertutga las duas parts che
s’engaschan en in’allianza, vul dir: fem part a dus. Ils animals tagliads per mez
simboliseschan il corp da Crist che, essend in, vegn partì spiritualmain tranter Dieu e ses elets.
Ils animals da nursas èn l’imagin da l’uman e da Crist, ma ils utschels n’han betg questa
imagin da l’uman che vegn a esser Crist tramess da Dieu. Perquai, en simbol celestial, els
cumparan en l’allianza ma na vegnan betg tagliads. L’expiaziun dal pèr tras Jesus vegn a esser
favuraivla be pels elets terresters, betg pels anghels celestials.
Gen 15:11: « Las utschels da preda sa sbattan sin ils cadavers; ed Abram ils
chaschet ».
En il project profetisà da Dieu, mo ils cadavers dals malvagi e rebels vegnan mess a
nutriment per las utschels da preda al return en gloria dal Christ salvaider. Al temp da la fin,
questa sort na concerna betg quels che fan allianza cun Dieu en Christ e tras sias leschas.
Perquai ch'ils cadavers dals animals uschia exposads èn d'ina grondissima sanadad per Dieu e
per Abram. Il gest dad Abram è gistifitgà perquai ch'ils fatgs na ston betg far mentir la
profezia che concerna la sort futura e finala da la sanadad dal Christ.
Gen.15:12 : « A la s-chüra dal sulai, ün profond sömi ais crudà sün Abram; ed eau,
üna tema ed üna granda stgüretà sun gnidas per l’assaglir ».
Quest sömi nun ais normal. Quai ais ün « sonn profund », sco quel nel qual Dieu ha
plungià Adam per formar üna duonna, sia « agid », davart üna da sias costas. En il quadern da
l’allianza ch’el fa cun Abram, Dieu al revelerà il senn profetic dat a questa « agid » che vegn
l’object da l’amur da Dieu en Crist. En effet, en apparenza mo, Dieu al fa murir per entrar en
sia preschanza eterna anticipand uschia sia entrada en la vita eterna, uschiglio en la vardadira
vita, suainter il principi che nagin uman po vair Dieu e viver.
La « gronda stgirezza » munta che Dieu al renda orv envers la vita terrana per
construir en siu spirt maletgs virtuals cun caracter profetic che cumpiglian l’aspect e la
preschanza da Dieu sez. Uschia sfundrà en l’stgirezza Abram resenta ina legitima « tema ».
Ultra da quai, ella sutegn il caracter temibel dal Dieu creatur che gli discuorra.
Gen.15:13 : « E YaHWéH ha dit ad Abram: Sapcha che tes descendents vegnan ad
esser esters en in pajais che na vegn betg ad esser ad els; els vegnan ad esser sclavs e
vegnan opprimads durant quatter tschient onns. ».
Dieu annunzia ad Abram l’avegnir, il destin reservà a ses descendents.
« … tes descendents vegnan a star esters en in pajais che na vegn betg ad esser lur » :
quai è l’Egipta.
« els vegnan a vegnir asservids » : cun il cambiament dad in nov Faraon che
n’aveva betg enconuschent Joseph, l’Ebreu daventà grond vizir da ses predecessur. Quest
asserviment vegn a s’ademplir al temp da Moses.
« e vegnan opprimads durant quatter tschient onns » : Quai na sa referescha betg
mo a l’oppressiun egipziana, mabain pli vastamain a l’oppressiun che vegn a tucar ils
descendents d’Abram fin ch’els possedan en Canaan, lur terra naziunala promessa da Dieu.
Gen.15:14 : « Ma jau giuditgherà la naziun a la quala els vegnan asservids, e
suondamain els sortiran cun grondas ritgezzas ».
La naziun visada è questa giada be l’Egipta ch’els bandunan cun purtar, effectivamain,
tut sias ritgezzas. Remarca che en quest vers, Dieu na attribuescha betg a l’Egipta, «
l’oppressiun » menziunada en il vers precedent. Quai conferma il fatg che las « quatter
tschient onns » menziunads na sa refereschan betg be a l’Egipta.
Gen.15:15 : « Ti, vegns a ir en pasch tar tes babuns, vegns a vegnir sepulì suenter ina
vegliadetgna ventireivla ».
Tut vegn a sa cumpleir sco Dieu ha annunzià ad el. El vegn a vegnir sepulì a Hebron
en la caverna da Macpela sin in terren cumprà da Abram durant sia vita dad in Hethiter.
Gen.15:16 : « A la quarta generaziun, els returnaran qua; perquai ch’il mal dels
Amoreers n’è anc betg arrivà a sia culminaziun ».
Tranter quels Amoréens, ils Héthiens han bunas relaziuns cun Abram ch'els tegna per
in represchentant dal grond Dieu. Era acceptan els da vender ad el la terra per sia fossa. Ma en
« quatter generaziuns » uschia, « quatter tschient onns », la situaziun sarà differenta e las
pövels cananaics avran cuntanschì il sguard da la rebelliun betg supportada da Dieu ed els
vegnan tuts stizzads per laschar lur terra als Ebreics che faran lur territori naziunal.
Per chapir meglier quest project funest per ils Cananeers, sto ins sa regurdar che Noe
haveva maledì Canaan, il emprim figl da ses figl Cham. La terra promessa era pia populada da
questa descendenza da Cham maledida da Noe e da Dieu. Lur destrucziun era be ina dumonda
da temp fixada da Dieu per realisar ses projects sin la terra.
Gen.15:17 : « Cura il sulegl era idà giu, ei daventà ina stgira profundna; e vesà, ei
era ina furnascha fumegionta, e flommas han passà tranter las bestias partidas ».
En questa ceremonia, il fiug allumà da l’uman è scumandà. Per guder da transgredir
quest principi, ils dus figls d’Aaron vegnan in di consumads da Dieu. Abram aveva dumandà
in segn da Dieu e quel vegn sut furma dal fiug celestial che passa tranter las bestias tagliadas
en dus. Ei è en questa moda che Dieu dat testimoni per ses serviturs sco il profet Elia davant
ils profets dals Baals sustegnids da la regina estra e dunna dal retg Achab, numnada Jezabel.
Sieu altar stgavà en l’aua, il fiug tramess da Dieu consumarà l’altar e l’aua preparada da Elia,
ma l’altar dals fals-profeets vegn ignorà da ses fiug.
Gen.15:18 : « En quel di, YaHWéH ha fatg ina allianza cun Abram, e dit: Je dun
questa terra a tia descendenza, dal flum d'Egipta enfin al grond flum, al flum da l'Eufrat, »
A la fin da quest capitol 15, quest verset al conferma, ses tema principal è propi quel
da l'allianza che separa ils elets dals auters umens per che els partageschan questa allianza
cun Dieu e che els al servan.
Las cunfins da la terra promessa als Hebreers surpassan quellas che la naziun occuparà
suenter la conquista da Canaan. Ma Dieu incleda en si'offerta ils immens deserts da Siria e
d'Arabia che cunfinan cun « l’Eufrat » vers l'ost uschè sco il desert da Shur che separa
« l’Egipta » dad Israel. Tranter quests deserts, la terra promissa prenda l'aspect d'un curtgin da
Dieu.
En lectura spirituala profetica, ils « flums » simboliseschan pievels, uschè Dieu po
profetisar davart la posteritat d’Abram uschia, davart Crist che chattà ses adoraturs e ses elets
ultra dad Israel e l’Egipta, a l’occident en « l’Europa » simbolisada en l’Apocalissi 9:14 sut il
num dal « flum grond Eufrat ».
Gen.15:19 : « il pajais dals Keneers, dals Keniziers, dals Kadmoniers, »
Gen.15:20 : « dals Hittits, dals Periziers, dals Refaims, »
Gen.15:21 : « dals Amoreers, dals Cananeers, dals Girgaschters e dals Jebusiters ».
A l’epoca dad Abram, quests nums designeschan las famiglias reunidas en citads che
cumponan e populeschan la terra da Canaan. Tranter els, èn ils Refaims che hauran mantegnì
pli che ils auters la norma giganta dals antediluvis cur Josuè prendrà il territori « quatter
generaziuns » u « quatter tschient onns » pli tard.
Abram è il patriarch dals dus patgs dal project da Dieu. Sia descendenza tras la charn
engendra blers descendents che naschan en il pievel tschernì da Dieu, ma betg elegì dad el.
Perquai, quest emprim patg basà sin la charn deformescha ses project salvader e confunda sia
chapientscha, perquai ch’il salid sa basa exclusivamain sin l’act da fede en ils dus patgs. La
circumcisiun da la charn na salvava betg l’uman ebreic, schizunt sch’ella era exigida da Dieu.
Quai ch’al permetteva d’esser salvà, eran sias ovras ubidientas che revelevan e confermavan
sia fede e sia confidenza en Dieu. Ed è la medema chaussa che condiziunescha il salid en il
nov patg, en il qual la fede en Crist vegn rendida viventa tras las ovras d’ubidientscha als
cumonds, als ordinaziuns ed als principis divins revelets da Dieu, en la Bibla entira. En ina
relaziun cun Dieu cumplettada, l’instrucziun da la bustga è illuminada da l’intelligientscha da
l’spiert; perquai ha Jesus ditg: « la charta mazza, ma l’spiert vivifitgescha ».
Gienesi 16
La separaziun tras la legitimitat
Gien.16:1 : « Saraï, dunna dad Abram, n’aveva betg dau ad el uffants. Ella aveva ina
servitutra Egiptiana, numnada Agar ».
Gien.16:2 : « E Saraï ha dit ad Abram: Vesai, YaHWéH m’ha rendida sterila; vegni,
t’engrazchel, tar mia servitutra; fors’hai jo tras ella uffants. Abram ha udiu la vusch da
Saraï ».
Gen.16:3 : « Lura Saraï, dunna d’Abram, ha piglià Agar, l’Egiptiana, sia serventa, e
l’ha dada per dunna ad Abram, ses um, suenter ch’Abram ha vivì diesch onns en il pajais da
Canaan. ».
Ei nus è facil da criticar questa mala scelta ch’è resultada da l’initiativa da Saraï, ma
guardai la situaziun sco ch’ella era preschentada al couple benedì.
Dieu ha ditg ad Abram ch’in uffant naschessi da ses venter. Ma el n’ha betg discurrì
da Saraï sia spusa che era sterila. Ultra da quai, Abram n’ha betg dumandà siu Creator per
pliras precisiuns davart sias annunzias. El ha spetgà che Dieu discurrissi cun el tenor sia
voluntad sovrana. E qua nus stuain chapir che questa mancanza d’explicaziun aveva
precisamain l’intent da provocar questa iniziativa umana, tras la quala Dieu creescha in visavi
illegitim sin il plan da la promessa da la benediziun, ma util per metter en visavi al futur Israel
construì sin Isaac, ina concurrenza bellicusa e contestatara, adversaria e finamain inimica.
Dieu ha chapì che sper las duas vias, il bain ed il mal mess avant las sceltas da l’uman, « la
carotta ed il bastun » eran uschè necessaris l’un sco l’auter per far avanzar « l’asen »
recalcitrant. La naschientscha d’Ismael, era figl d’Abram, va favorisar la furmaziun dal bastun
arab fin a sia ultima furma da l’istorgia, religiusa, l’islam (la sottomissiun; ina cumprova per
quest pievel natiralmain ed ereditarmain rebell).
Gen.16:4 : « El è ì a Agar, e la dvantet gravida. Cura ch'ella s'observet gravida, ella
guardet sia patruna cun disprezi. ».
Questa actitud dispreziusa d'Agar, l'egipziana vers sia patruna, caracterisescha anc oz
ils pievels arabs musulmans. E cun far quai, els n'han betg entir tort, perquè il mund
occidental ha disprezà l'immens privilegi d'esser stà evangelisà en num dal divin Crist Gesu.
Uschia che questa falsa religia araba cuntinuescha a proclamar che Dieu è grond, cura che
l'occident l'ha stizzà dals registers da sias pensadas.
L’imagen en quest verset descriva la situaziun exacta da nossa epoca da la fin,
perquai che il cristianissem occidental, er deformà, sco Saraï na metta al mund pli figls e sa
persa en la sterilitad spirituala da las teniebras. E il proverbi di: en il pajais dals orvs, ils
guerchs èn retgs.
Gen.16:5 : « E Saraï ha dit ad Abram: L’offensa che vegn fatga a mai crappa sin tai.
Jau hai mess mia serventa en tes bratsch; e, cura ch’ella ha vis ch’ella era gravida, ella ma
guardava cun disprecz. Che YaHWéH saja giudesch tranter mai e tai! »
Gen.16:6 : « Abram ha respundì a Saraï: Varda, tia serventa è en tia pussanza,
agescha vers ella sco che ti chattas bun. Lura Saraï l'ha maltrattada; e Agar è fugida davent
da ella ».
Abram prenda si’a responsabladad, e el na reprocha betg a Saraï dad esser
l’inspiratrica da questa naschientscha illegitima. Uschia, gia dal cumenzament, la legitimitad
impona sia lescha a l’illegitimitad e suenter questa leschun, d’uschenavant ils matrimonis
uniran be persunas da la medema famiglia stretga fin en l’Israel dal futur e sia furma
naziunala ch’è vegnida suenter la sortida da l’Egipta sclavagista.
Gen.16:7 : « L’angel da YaHWéH la chattà sper ina funtauna d’aua en il desert, sper
la funtauna ch’è sin la via da Schur ».
Questa interaziun directa tranter Dieu ed Agar è pussaivla mo grazia al status benedì
dad Abram. Dieu la chatta en il desert da Schur, che daventà il domini d''abitaziun dals Arabs
nomads che vivan sut tendas en tschertga constanta da vivonda per lur nursas e chameels. La
funtauna d''aua era il med da survivar per Agar ed ella incontra la «funtana da las auas da la
vita», che la incuragia dad acceptar ses status da serventa e ses destin prolific.
Gen.16:8 : « El ha dit: Agar, serventa da Saraï, d’inua vegnas ti, e nua vas ti? Ella ha
respondì: Eu fug davent da Saraï, mia patruna ».
Agar responda a las duas dumondas: nua vas ti? Resposta: Eu fug. D’inua vegnas ti?
Resposta: da tar Saraï, mia patruna.
Gen.16:9 : « L’angel da YaHWéH ha dit ad ella: Turna tar tia patruna, e s’umilia sut
sia maun ».
Il grond güdisch na lascha betg la tscherna ad ella, el comonda il return e l’umiltad,
perquai ch’il problem ver è stà causà dal dispretsch mussà a sia patruna che, or da sia
sterilitad, resta sia patruna legitima e sto vegnir servida e respectada.
Gen.16:10 : « L'angel da YaHWéH al disch: Jau vegn a multiplicar tia descendenza,
ed ella vegn ad esser uschè numerusa ch'ün na la po betg annumerar ».
YaHWéH l'encuragescha cun offrir ina « carotta ». El al prometta ina descendenza
« tant numerusa ch'ün na po betg la enumerar ». I na sto betg s'engianar, questa multitud
vegn ad esser carnala e betg spirituala. Perquai ch'ils oraculs da Dieu vegnan portads fin
l'instauraziaun da la nova allianza, be dals descendents ebreics. Ma bain sûr, mintg'arab sincer
po entrar en l'allianza da Dieu cun acceptar sias normas scritas dals Ebreics en la Bibla. E dapi
sia appariziun, il Coran musulman na correspunda betg a quest criter. El accusescha,
crititgescha e deformescha las vardads biblicas autentifitgadas da Gesu-Crist.
Reprendind per Ismael l’expressiun gia duvrada per Abram, « usché bleras ch’ins na
las po betg annumerar », chapain nus ch’i na sa tracta betg dad elecziuns tschernidas per la
vita eterna, mabain da proliferaziuns umanas. Las cumparaischas proposadas da Dieu èn adina
suttamessas a cundiziuns che ston vegnir ademplidas. Exempel: ils « stailas dal tschiel »
concerna mintga activitad religiusa che consista a « illuminar la terra ». Ma da tge glisch? Be
la glisch da la vardad legitimada da Dieu fa d’ina « staila » dign da « splender per adina » en
ils tschiels, tenor Dan.12:3, perquai ch’els vegnan a effectivamain « intelligents » ed
a effectivamain « instruì la giustia » tenor Dieu.
Gen.16:11 : « L’aungel da YaHH ha ditg ad ella: Varda, ti es gravida, e ti
partureschas in figl, al qual ti duai dar il num dad Ismael; perquai che YaHWéH t’ha udida
en tia afflicziun ».
Gen.16:12 : « El vegn ad esser sco in asen selvadi; sia maun vegn ad esser cunter tuts,
e la maun da tuts vegn ad esser cunter el; ed el vegn ad abitar en vista da tuts ses frars ».
Dieu comparescha Ismael, e sia descendenza araba, cun in « asen selvadi », l’animal
renomà per siu caracter recalcitrant e testard; e dapli, brutal perquai che vegn dit « selvadi ».
El na sa lascha ni domar, ni domesticar, ni amaduir. En bref, el na veglia betg ed è betg
schanà d’amar, e porta en ses gens ina ereditad aggressiva vers ses propers frars e vers ils
esters. Quest giudizi stabilì e revelà da Dieu è d’ina gronda impurtanza, en quest temp da la
fin, per chapir il roll punitader, per Dieu, da la religiuun da l’islam che è vegnida cumbattida
dal fals cristianissem en ils temps nua che la « glisch » cristiana na era betg auter che
« teniebras ». Dapi chel return sin il terren dals antenats, Israel è puspè daventà sia finamira,
sco era l’occident cun etichetta cristiana protedal poder american, che els numnan, senza
sbagliar bler, « il grond Satan ». Ei vaira che in pitschen « Satan » po reconuscher « il grond
».
Cun far nascher Ismael, num che munta « Deus ha exaudì », l’uffant da la dispita,
Deus creescha ina separaziun supplementara en la famiglia d'Abram. Ella vegn ad augmentar
la maledicziun da las linguas creadas en l'experientscha da Babel. Ma sch'el preparescha il
med per chastiar, è quai perquai ch'el enconuscha gia il comportament rebell dals umans en
sias duas allianzas successivas fin la fin dal mund.
Gen.16:13: «Ella ha numnà Atta El roï il num da YaHWéH che ha discurrì cun ella;
perquai ch'ella ha dit: Hai jau vis qua in pau suenter ch'el m'ha vis?»
Il num Atta El roï signifitga: Ti es il Dieu vesair. Ma gia, questa iniziativa da dar a
Dieu in num è in'offensa cunter sia superioritad. Il rest da quest vers tradotg en bleras maniras
differentas sa resuma en questa pensada. Agar na revaina betg. Ella, la pitschna servitutra è
stada l'object da l'attenziun dal grond Dieu creatur che vesair il destin e al revela. Suenter
questa experientsa che po ella temair?
Gen 16:14 « Perquai han numnà questa funtauna la funtauna da Lachaï roï; ella è
tranter Kadès e Bared ».
I lieus terrens nua che Dieu s’è manifestà èn prestigus, ma ils onurs che ils umans
rendan ad els èn savens causads da lur spiert idolàtric, quai che na’ls reconcilia betg cun El.
Gen 16:15 « Agar ha parturì in figl ad Abram; ed Abram ha dat il num Ismaël al figl
ch’Agar ha parturì ad el ».
Ismaël è propi il figl autentic d’Abram, e surtut ses emprim uffant al qual el vegn
naturalmain s’attatgar. Ma el n’è betg il figl da la promessa annunziada da Dieu avant. Malgrà
tschentà da Dieu, il num « Ismaël » ch’è dà ad el u « Dieu ha exaudà » sa basa sin l’afflicziun
d’Agar en emprima lingia, victima da las decisiuns prendidas da sia patruna e ses patrun. Ma
en segund senn, el sa basa era sin l’errur d’Abram e da Saraï d’avair credì per in mument che
quest figl concepì da Agar, l’Egiptiana, saja la conferma u, « l’exaudiment », e l’adempliment
da l’annunzia da Dieu. L’errur vegn ad avair consequenzas sanglantas enfin la fin dal mund.
Dieu è entrà en il gieu dal pensar uman e per el l’essenzial è cumplit: l’uffant da la
dispita e da la separaziun conflictuala è viv.
Gen.16:16: « Abram aveva otgantaseis onns cur Agar ha parturì Ismaël ad Abram ».
« Ismaël » è naschì uschia en 2034 (1948 + 86) cur Abram aveva 86 onns.
Gènesi 17
La separaziun tras la circumcisiun: in segn en la chaura
Gen.17:1: «Cura che Abram aveva 99 onns, YaHWéH è cumparì ad Abram e ha dit:
Jeu sun il Dieu tutpussent. Va avant mia fatscha e sa integher.».
En 2047, cun 99 onns ed Ismaël cun 13 onns, Abram è visità en spirt da Dieu che sa
preschenta ad el per l'emprima giada sut il titel da «Dieu tutpussant ». Dieu prepares in’acziun
che va revelar quest caracter « tutpussant ». L’appariziun da Dieu è principalmain da l’urden
verbala ed auditiva perquai che sia gloria resta invisibla ma ina imatg simila da sia persuna po
vegnir vis senza murir.
Gen.17:2 : « J’établisch mia allianza tranter mai e tai, e jau ta multiplicherai a
l’infinit ».
Dieu renova la promessa da sia multiplicaziun, precisond questa giada « a l’infinit »
uschè sco « la pulvra da la terra » e « las stailas dal tschiel » che « nagin po contar ».
Gen.17:3 : « Abram è crudà sin sia fatscha; e Dieu ha discurrì cun el, dischond: »
Realiseschond che quel che gli discuorra è il « Dieu tutpussant », Abram cruda sin sia
fatscha per betg guardar Dieu, ma el auda sias pleds che enchantan sia olma entira.
Gen.17:4 : « Quaist es mia allianza, che jeu fatsch cun tai. Ti dvaintaras bab dad ina
multitud da naziuns. »
L’allianza fatga tranter Dieu ed Abram è quel di renforzada : « Ti dvaintaras bab dad
ina multitud da naziuns ».
Gen.17:5 : « Ti na vegns betg pli numnà Abram; mo tes num vegn ad esser Abraham,
perquai ch’eu ta rend bab dad ina multitud da naziuns. »
Il cambiament da num dad Abram en Abraham è decisiv e en ses temp farà Gesu il
medem cun midar ils nums da ses apostels.
Gen.17:6 : « Jeu ta rend fertile a l'infini, jeu farà da tai naziuns; e retgs vegnan or da
tai. »
Abram è en emprim bab da las naziuns arabas en Ismael, en Isaac, el sarà il bab dals
Hebreers, ils figls d'Israel; e en Madian, el sarà il bab dals descendents da Madian; nua che
Moses chattà sia dunna Séphora figlia da Jethro.
Gen.17:7 : « Jau stabilisch mia allianza tranter mai e tai, e tes descendents suenter
tai, tenor lur generaziuns : quella vegn ad esser ina allianza perpetna, en virtüd da la quala
jau vegn ad esser tes Dieu e quel da tia posteritad suenter tai ».
Dieu tschernida sutilmain ils pleds da sia allianza che vegn ad esser « perpetna » ma
betg eterna. Quai signifitgescha che l'allianza cun sia descendenza carnala vegn ad avair ina
durada limitada. E questa fin vegn ad esser cuntanschida cura che, en sia emprima vegnida e
sia incarnaziun umana, il Crist divin stabilescha sin sia mort voluntaria expiatoria, la basa da
la nova allianza che vegn ad avair, quella, consequenzas eternas.
A questa stadi, i sto da realisar, tuts ils primgeniturs dals umans tschentads e numnads
dapi l'entschatta perdan lur legitimaziun. Quai è stà il cas da Cain, primgenitur dad Adam,
dad'Ismael, primgenitur ma illegitim figl dad Abram, e suenter el, quai sarà il cas dad Esau,
primgenitur dad Isaac. Quest princip d'ina mancanza dal primgenitur profetizescha la
mancanza da l'allianza carnala giudaica. La segunda allianza sarà spirituala e gudagnarà be als
pagans realmain convertids, malgrà las apparenzas engianantas causadas da las falsas
pretenziuns umanas.
Gen.17:8 : « Je tai darà, e a tes descendents suenter tai, il pajais che ti abiteschas sco
ester, tut il pajais da Canaan, en possessiun perpetna, e jau vegn a lur esser Dieu.
Il medem, il pajais da Canaan vegnà dat « en possess perpetna » uschia, uschè ditg che
Dieu vegn a star lià tras sia allianza. E il refus dal Messias Jesus la rendrà nunvalaiva, er, 40
onns suenter quest'offensa, la naziun e sia chapitala Jerusalem vegnan destruidas dals
schuldads romans, e ils Gidieus survivents vegnan sparpagliads en ils divers pajais dal mund.
Perche Dieu precisa ina cundiziun da l'allianza : « Jau vegn a lur esser Dieu ». Uschia, cura
sco tramess da Dieu, Gesu vegn refusà uffizialmain da la naziun, po Dieu romper si’allianza
en tutta legitimità.
Gen.17:9 : « Dieu ha dit ad Abraham: Ti, ti guardaras mia allianza, ti e tes
descendents suenter tei, tenor lur generaziuns ».
Quest verset rompa il cul a tut questas pretensiuns religiusas che fan da Dieu il Dieu
da las religiuns monoteisticas unidas en l’allianza ecumenica malgrà lur docrinas
incompatiblas ed oppostas. Dieu è lià mo tras sias atgnas pleds che mussan las basas da sia
allianza, ina sorta da contract fat cun quels che gli obedeschan exclusivamain. Sche l’um
guarda sia allianza, el la valida e la prolunghescha. Ma l’um sto suandar Dieu en ses project
construì sin duas fasa successivas; la prima essend carnala, la segunda essend spirituala. E
quest passagi da la prima a la segunda metta a prova la cretta individuala dals umans, ed en
emprim lieu, quella dals Gidieus. Cun refusar il Crist, la naziun gidieua rompa sia allianza cun
Dieu che avra la porta als pagans, e tranter quels quels che sa converteschan al Crist vegnan
adoptads dad el e imputads sco figls spirituals ad Abraham. Uschia, tuts quels che guardan sia
allianza èn carnalmain u spiritualmain figls u figlias d’Abraham.
En quest vers, nus vesain cha Israel, la futura naziun da quest num, ha sia funtauna en
Abraham. Dieu decida da far da ses descendents in pievel « separà » per ina demonstraziun
terrena. Quai n’è betg in pievel salvà, mabain la constituziun d’ina collecziun umana che
represchenta ils candidats terrens per la selecziun dals elets salvads tras la futura grazia da
Dieu che vegn obtgnida tras Jesus-Christ.
Gen.17:10 : « Qua è mia allianza, che vus guardarets tranter mai e vus, e tia posterità
suenter tai: tut mascul tranter vus vegn circumcis ».
La circumcisiun è in segn da l’allianza conclutta tranter Dieu, Abraham e sia posterità
vul dir, sia descendenza charnala. Sia debolezza è sia furma collectiva che s’applica a tuts ses
descendents animads da la cretta u betg, obediaints u betg. Al cuntrari, en la nova allianza, la
selecziun tras la cretta messa a la prova vegn vivìda en moda individuala dals elets che
cuntanschan alura la vita eterna en giug da questa allianza. I sto agiuntar a la circumcisiun, ina
consequenza disfortunada: ils Muslims èn er circumcis dapi lur patriarch Ismael e dan a
questa circumcisiun ina valur spirituala che als maina a pretender in dretg a l’eternità. Or, la
circumcisiun n’ha che effects charnals perpetuels e betg eterns.
Gen.17:11 : « Vus vus circumcidais; e quai vegn a esser in segn da patg tranter mai e
vus ».
Quai è propi in segn da patg cun Dieu, ma sia efficacia è be carnala ed ils versets 7, 8,
e il verset 13 che conferman sia applicaziun be « perpetna ».
Gen.17:12 : « A l’etad d’otg dis, mintga maschel tranter vus vegn circumdà, tenor
vossas generaziuns, ch’el saja naschì en casa u ch’el saja acquistà cun daners da mintga figl
d’estrer, senza appartegnair a tia razza ».
Caussa anc fitg surprenenta, ma malgrà sia caracteristica perpetna, ella n''è betg main
ina profezia che revela il project da Dieu dal 8avelème milleni. Quai è la raschun per la
tschernida da « otg dis », perquai che ils emprims set dis simboliseschan il temp terren da la
selecziun dals elets da sis millennis ed il giudizi dal setavel milleni. Cun organisar, sin la
terra, ina allianza stretga cun la naziun giudaica e ses embrion dal cumenzament, Abram, Dieu
revela l''imagen da la futura eternitad dals elets liberads da la debolezza sexuala carnala
concentrada sin il prepuzi taglià als masculs. Puspè, sco che ils elets vegnan da tut las originas
dals pievels da la terra, mo be en Crist, en l''allianza veglia, la circumcisiun sto vegnir
applitgada er als esters cura ch''els vulan viver cun il champ tschernì da Dieu.
L’idea principala da la circumcisiun è dad instruir che, en il reginavel etern da Dieu,
ils umans na sa reproduiran pli e che ils desideris carnals na vegnan pli a pussibel. Ultra da
quai, l’apostel Paul comparescha la circumcisiun da la chadaina da l’antica allianza cun quella
dal cor dals elets en la nova. En questa perspectiva, el suggerescha la purezza da la chadaina e
quella dal cor che sa dat al Crist.
Circumcidir signifitga tagliar enturn e questa idea revela che Dieu vul establecer in
sia creatura ina relaziun unica. En Dieu « gelus », el pretenda l’exclusivitad e la prioritad da
l’amur da ses elets che ston, sche necessari, tagliar enturn dad els las relaziuns umanas
nuschaivlas per lur salidezza e rumper ils lioms cun las chaussas e las persunas che
nuscheschan a lur relaziun cun el. En imatg prophetica pedagogica, quest princip concerneva
ses Israel charnel, en emprim lieu, e ses Israel spiritual da tut temps che sa revela en Jesus-
Christ en sia perfecziun.
Gen.17:13 : « Igl duai vegnir circumcis quel ch'è naschì en casa e quel ch'è acquistà
cun daner; e mia allianza vegn ad esser en vossa carn ina allianza perpetna ».
Dieu insista sin questa idea: pon s'attaccar a el il figl legitim e il figl illegitim perquai
ch'el profetisescha uschia las duas allianzas da ses project salvader... Puspè, l'insistenza
marcada dal return da l'expressiun « acquistà cun daners » profetisescha Jesus il Crist ch’à
vegn stimà a 30 deners dals Gidieus religius rebels. Ed uschia, per 30 deners, Dieu offrescha
sia vita umana en redemziun dals elets gidieus e pagans en num da sia santa allianza. Ma la
natira « perpetna » dal segn da la circumcisiun vegn renumnada e la precisiun « en vossa
charn » conferma ses caracter temporar. Perquai che questa allianza che cumenza qua avrà ina
fin cur il Messias sa preschentarà « per metter fin al puccà », suond Dan.7:24.
Gen.17:14 : « In um incirconcis, che na vegn betg circoncis en sia charn, vegn
sterminà da ses pievel : el ha violà mia allianza »
Il respect da las reglas fixadas da Dieu è fitg strict e na admetta nagina excepziun
perquai che lur transgressiuns deformeschan ses project profetic, ed el mussarà cun impedir a
Moses dad entrar en Canaan che questa falta è fitg gronda. L'incirconcis da charn n'è betg pli
legitim da viver en il pievel giudaic terren che l'incirconcis da cor na fiss en il futur reginavel
celestial etern da Dieu.
Gen.17:15 : « Dieu ha dit ad Abraham: Ti na pos darast pli a Saraï, tia dunna, il num
da Saraï; mo ses num vegn a esser Sarah ».
Abram vul dir bab dad in pievel, mo Abraham vul dir bab dad ina multitud. Uschia
era, Saraï vul dir nobel, mo Sarah vul dir princessa.
Abram è gia bab dad Ismael, ma il midad dal num en Abraham è giustifitgà sin la
multiplicaziun da sia descendenza en Isaac il figl che Dieu annunzierà ad el, betg sin Ismael.
Per la medema raschun, la sterila Saraï vegn a procrear ed a parturir tras Isaac ses figl
multituds e ses num daventa Sarah.
Gen.17:16 : « Je la benedescha, e je ta dun dad ella in figl; je la benedescha, ed ella
daventa naziuns; retgs da pievels vegnan ord ella. ».
Abram marchescha cun Dieu, ma sia vita quotidiana è terrana e basa sin las cundiziuns
natiralas terranas, betg sin ils miraculs divins. Era en sias reflexiuns, el dat a las pleds da Dieu
il senn d’ina benediziun dal mezz tras il qual Saraï ha obtignì in figl tras Agar sia serventa.
Gen.17:17 : « Abraham è crudà giu sin sia fatscha; el ha rì e dit en siu cor: Duvess in
figl naschar ad in um da tschient onns? E Sara, d''otganta onns, duvess ella parturir? »
Realitgond che Dieu pudess vulair dir che Saraï daventass abla da parturir cun esser
sterila e gia d'' 99 onns, el ha en siu cor. La situaziun è uschè inimaginabla dal punct da
vista uman ch''i para natiral quest reflex en sia pensada. Ed el dat in senn a sia reflexiun.
Gen.17:18 : « Ed Abraham ha dit a Dieu: Oh! ch'Ismael viva avant tia fatscha! »
Ei glisch che Abraham raschuna carnalmain e ch'el concepescha sia multiplicaziun mo
tras Ismael, il figl gia naschì e vegl da 13 onns.
Gen.17:19 : « Dieu ha dit: Certamain Sara, tia dunna, ta parturescha in figl; e ti al
clomaras cun il num d'Isaac. Jau stabilisch mia allianza cun el sco ina allianza perpetna per
sia descendenza suenter el ».
Cugnuschent il pensar d’Abraham, Dieu al reprenda e gli renova l’annunzia senza
laschar la pli pitschna schanza per ina sbagl d’interpretaziun.
Il dubi manifestà da Abraham davart la naschida miraculusa d’Isaac profetizescha il
dubi e l’incredulitad che l’umanitad va a manifestar vers Jesus-Christ. E il dubi prendrà la
furma dad in refus uffizial da part da la posteritad carnala d’Abraham.
Gen 17:20 A regard dad Ismaël, jau hai exaudì. Vesai, jau il benedesch, jau il rend
fecund, e jau il multiplich infinidamain; el generarà dudesch prinzs, e jau farà dad el ina
gronda naziun. ».
Ismaël munta Dieus ha exaudì, uschè, en questa intervenziun, Dieus giustificha anc il
num ch’el ha dà ad el. Dieus il renderà fecund, el vegn multiplicà e furmarà la gronda naziun
araba cumponida da «dudesch prinzs». Quest numer 12 è similiar als 12 fegls da Jacob da sia
santa allianza als quals succederan ils 12 apostels da Jesus-Christ, ma similiar na vul betg dir
identic perquai ch’el conferma in agid divin ma betg ina allianza salvifica concernent ses
project da vita eterna. Ultra da quai, Ismaël e ses descendents vegnan a star ostils envers tuts
quels che entran en la santa allianza da Dieus, successivamain gidieus e lura cristians. Quest
roll nefast sancirà ina naschita illegitima tras proceduras er’ ellas illegitimas imaginadas da la
mamma sterila e dal bab memia complaischant. Perquai, ils fegls carnels dad Abraham
vegnan a portar la medema maledicziun e subiran da Dieus finalmain il medem reject.
Avend enconuschent Dieu e sias valurs, ils descendents d’Ismaël pon tscherner da
viver tenor sias reglas enfin da entrar en l’allianza giudaica, ma questa tscherna restarà
individuala sco la salvaziun eterna che vegn offerta als elets. Uschia era, sco ad auters umans
da tuttas derivanzas, la salvaziun en Crist vegn proposta ad els ed il camin da l’eternità vegn
aviert ad els, mo sulettamain sin la norma obbedienta dal Crist salvader, crucifitgà, mort e
resustità.
Gen.17:21 : « Jau stabilisch mia allianza cun Isaac, che Sarah ta parturescha a quest
temp chi da l'onn proxim ».
Ismael aviand 13 onns al mument da questa visiun tenor il verset 27, el avrà pia 14
onns a la naschientscha d'Isaac. Ma Dieu insistescha sin quest punct: sia allianza vegn
stabilida cun Isaac, betg cun Ismael. E quel vegn parturi da Sarah.
Gen.17:22 : « Cura ch'el ha finì da discuorrer cun el, Dieu sa levet sur Abraham ».
Las appariziuns da Dieu èn raras e excepziunalas, e quai è la raschun per la quala
l’uman na s’abitua betg al miracul divin e che, sco Abraham, ses resunaments restan
condiziunads da las leschas natiralas da la vita terestra. Ses messadi tramess, Dieu sa retira.
Gen.17:23 : « Abraham ha piglià Ismael, ses figl, tuts quels ch’èn naschids en sia
chasa e tuts quels ch’el aveva acquistà cun daner, tuts ils masculs tranter la glieud da la
chasa d’Abraham; e el ils ha circumcis quel medem di, suainter l’urden che Dieu gli aveva
dat ».
L’urden dadà da Dieu vegn immediatamain exequì. Sia obedienza justifiescha sia
allianza cun Dieu. Quest potent patrun da l’antica cumprova serviturs ed il status d’sclav
existiva e na vegniva betg contestà. En effet, quai che renda il tema contestabel, è l’utilisaziun
da violenza ed il fatg da maltrattar ils serviturs.Il status d’sclav è d’autra vart quel da tuts
ils redents da Jesus-Christ, anc ozendi..
Gen.17:24 : « Abraham aveva novanta-nov onns, cur ch'el è vegnì circumcis ».
Questa precisiun ans regorda che l'ubbidientscha è exigida da Dieu dals umans,
indiferent da lur vegliadetgna; dal pli giuven al pli vegl.
Gen.17:25 : « Ismael, ses figl, aveva tredesch onns cur ch'el è vegnì circumcis ».
El avrà uschia 14 onns dapli che ses frar Isaac, quai che gli garantirà ina capacitad
reala da nuscha sin ses pli giuven frar figl da la dunna legitima.
Gen.17:26 : « Il medem di, Abraham è vegnì circumcis, sco era Ismael, ses figl ».
Dieu regorda la legitimità dad Ismael vers Abraham, che è ses bab. Lur circumcisiun
cumina èn uschè engianaivlas sco las pretensiuns da lur descendents che sa decleran dal
medem Dieu. Perquai ch’i na basta betg d’avair il medem bab carnal ancestral per sa declerar
da Dieu. E cura che ils Gidieus increduls pretendan questa colliaziun cun Dieu pervia da lur
bab Abraham, refüsà Jesus quest argument e attribuescha ad els sco bab il diavel, Satan, bab
da la mendatscha e mazzader dal principi. Quai ch’Jesus ha dit als Gidieus rebels da sia
epoca, vala er per las pretensiuns arabas e musulmanas da nossa epoca.
Gen.17:27 : « E tut las persunas da sia chasa, naschidas en sia chasa u acquistadas
cun daners dals esters, èn stadas circumcisas cun el ».
Suenter quest model d'ubbidientscha, vesain che ils maletgs dals Hebreers sortids
d'Egipta vegnan ad ir adina da lur svalitaziun da questa ubbidientscha che Dieu pretenda en
l'absolut, en mintga epoca e fin la fin dal mund.
Genesi 18
La separaziun dals frars enemics
Gen.18:1 : « YaHWéH gli è appars tranter ils chaschs da Mamré, sco ch'el era sentà a
l'entrada da sia tenda, durant la chalur dal di ».
Gen.18:2 : « El ha alzà ils egls e guardà: ed eis-chà, trais umens stavan sper el. Cur
ch'el ils ha vis, el è curì davent a l'entrada da sia tenda e s'è prosternà a terra ».
Abraham è in um vegl da tschient onns, el sa ch'el è vegl ussa ma mantegna ina buna
furma fisica, damai ch'el « curra a l'incontra » dals visitaders. Ha el enconuschì en els
messadis celestials, ins poassa pensar uschè pertge el « s'inchina a terra » davant els. Ma quai
ch'el ves', è « trais umens » e lura ins poassa vesair en sia reacziun, ses senn per l'hospitalitad
spontana ch'è il frut da sia natira amurusa.
Gen.18:3 : « Ed el disch : Segner, sch'jau hai chattà grazia tar tes egls, na passar
betg, jau ta dumond, lunsch da tes servitur ».
Chamar in visitader « signur » era il resultat da la gronda umiltad d’Abraham e qua era
nagut che mussa ch’el pensava da s’adressar a Dieu. Quai, questa visita da Dieu sut
in’apparientscha totalmain umana è excepziunala, damai che er Moses na vegn betg autorisà
da vesair « la gloria » la fatscha da Dieu tenor Exo.33:20 fin 23: « YaHWéH dit: Ti na pos
betg vesair mia fatscha, perquai ch’il um na po betg ma vesair e viver. YaHWéH dit: Qua è in
lieu sper mai; ti ta tegni sin la crapa. Cur che mia gloria passa, vi eu ta metter en ina tana da
la crapa, e vi eu ta cuvrir cun mia maun enfin ch’eu hai passà. E cura ch’eu return mia maun,
ti ma vesairas da davos, ma mia fatscha na po betg vegnir vise ». Sche la visiun da « la
gloria » da Dieu è scumandada, el s’interdischa betg da prender in’apparientscha umana per
s’avischinar a sias creatiras. Dieu fa quai per visitar Abraham, ses ami, e el farà quai anc ina
giada sut la furma da Jesus Crist da sia concepziun embrionala fin sias mort expiatoria.
Gen.18:4 : « Laschai ch’i maina in pau aua per lavar ils pes; e reposai sut quest ar ».
Il vers 1 ha precisà ch’i fa chalur, e la transpiracziun dals pes cuverts cun pulvra
terrosa justifitgescha il lavadi dals pes dals visitaders. Quai è in’offerta agreabla ch’è fatga a
els. E questa attenziun è dal tut a l’onur dad Abraham.
Gen.18:5 : « Jau vegn a prender in toc paun per rinforzar vos cor; suenter quai,
vegnis a cuntinuar via; perquai ch’è per quai ch’i passais sper vos servitur. Els han respondì:
Fa sco ti has dit ».
Qua nus vesain ch’Abraham n’ha betg identifitgà quests visitaders sco essers celestial.
Las attenziuns ch’el mussa vers els èn uschia in testimoni da sias qualitads umanas natiralas.
El è umil, amiaivel, dultsch, generus, gidant ed ospitalier; chaussas che fan ch’el vegnia
apprezià da Dieu. Sut quest aspect uman, Dieu approva ed accepta tut sias proposiziuns.
Gen.18:6 : « Abraham è lura i spert en sia tenda tar Sara ed ha ditg : Spert, trais
mesiras da farina fina, pastga e fa pastetgs ».
La vivonda è utila per il corp charnel e vesair trais corps da charn davant el, Abraham
fa preparar vivonda per renovar las forzas fisicas da ses visitaders.
Gen.18:7 : « E Abraham curret tar sia muaglia, prendet in vadè tender e bun, e al det
ad in servitur, che s'affrettet da l'apprestar. ».
La tschernida dad in vadè tender mussa anc sia generusadad e sia natirala
benevolentia; sia gaudida da far plaschair al proxim. Per cuntanscher quest resultat el offra il
meglier a ses visitaders.
Gen.18:8 : « El ha era ancra crema e latg, cun il vadè ch’ins aveva preparà, ed el ha
mess quels avant els. El sez è stà sper els sut l’arbel. Ed els han maglià ».
Questas vivondas appetituses vegnan preschentadas a strangiers da passadi, a glieud
ch’el na cognoscha betg ma che el tracta sco commembers da sia atgna famiglia.
L’incarnaziun dals visitaders è fitg reala, damai ch’els maglian las vivondas fatgas per
l’uman.
Gen.18:9 : « Lura els han dit: Nua è Sarah, tia dunna? El ha respundì: Ella è qua, en
la tenda ».
Il test dal hospitant essend in success per la gloria da Dieu e per sia atgna, ils visitaders
reveleschan lur natira veraiva cun numnar il num da sia dunna, «Sarah», che Dieu ha attribuì a
el durant sia visiun precedenta.
Gen.18:10 : « In dals disch: Je turnarai tar tai a questa medema epoca; e varda, Sara,
tia dunna, vegn ad avair in figl. Sara tadlava a l'entrada da la tenda, ch'era davos el ».
Remartgain che en l'apparientscha dals trais visitaders, nagut na permettia dad
identifitgar YaHWéh dals dus anghels che l'accompagnavan. La vita celestiala è qua
manifestada e revela il senn egalitar che regna là.
Mentr' che in dals trais visitaders annunzia il proxim part da Sara, quella tadla da
l'entrada da la tenda quai ch'è dit ed il text precisescha che « era davos el » ; quai signifitga
ch'el na la vesaiva betg e ch'el na pudeva betg esser conschent da sia preschanza. Ma els na
eran betg umans.
Gen.18:11 : « Abraham e Sarah eran vegls, avanzads en etad : e Sarah na pudeva pli
sperar d'avair uffants ».
Il vers definescha cundiziuns umanas normalas communas a l'entira umanitad.
Gen.18:12 : « Ella rir en sezassa, ditgind : Usa ch’eau sun veglia, avess eau anc
desiras? Meser è eir el vegl ».
Muss’insister sin la precisiun : « Ella rir en sezassa » ; uschia che nagin ha udì ella rir
or’il Dieu vivent che scrutescha ils pensiers ed ils cors.
Gen.18:13 : « YaHWéH dit ad Abraham : Pertge pia ha Sarah rir, ditgind : Duvess
eau propi avair in uffant, eau che sun veglia? »
Dieu profitescha per revelar sia identitad divina, quai che justifiescha la menziun da
YaHWéH perquai ch''el è propi el che discuorra sut questa apparenza umana cun Abraham.
Mo Dieu po enconuscher il pensier zuppà da Sarah ed ussa Abraham sa che Dieu discuorra
cun el.
Gen.18:14 : « È quai ina chaussada stramba da vart da YaHWéH? Al temp fixà vegn
jau a returnar tar tai, a la medema perioda; e Sarah vegn ad avair in figl ».
Dieu dvainta autoritar e renouvella si' prediczun cleramain en il num YaHWéH da sia
divinitad.
Gen.18:15 : « Sarah ha mentì, schend: Jeu n'hai betg rìs. Pertge ch'ella ha temì. Ma el
ha dit: Al cuntrari, ti has rìs ».
« Sarah ha mentì » diçh il text pertge Dieu ha udì si' pensar secret, ma nagin rir n
sortì da sia bucca; quai era pia be in pitschen manzegn vers Dieu ma betg vers l'uman. E scha
Dieu la reprenda, è perquai ch'ella n'admettia betg che Dieu haja il controll da sias pensadas.
Ella dat la prova fin a gli manzir. Perquai el insistescha schend: « Al contrari fals), ti has
». N’oublions betg che l’uman benedì da Dieu, è Abraham e betg Sarah sia dunna legitima
che profitescha mo da la benediziun da ses um. Sias ideas han gia manà a la maledicziun da la
naschientscha d’Ismael, il futur inimic ereditari e concurrent d’Israel; è vaira per realisar in
project divin.
Gen.18:16 : « Quests umans sa levettan per partir, e guardettan vers Sodoma.
Abraham è ì cun els per als accompagnar ».
Dischadetgids, nudrids e cun la conferma a Abraham e Sara da la futura naschientscha
dal figl legitim Isaac, ils visitaders celestials revelan ad Abraham che lur visita sin terra ha era
in auter intent: quel concerna Sodoma.
Gen.18:17 : « Lura YaHWéH disch: Vögl jau zuppar ad Abraham quai ch'jau vögl
far?... »
Nus avain qua l'applicaziun exacta da quest vers d'Amos 3:7 : « Perche il Segner,
YaHWéH, na fa nagut senza avair revelà ses secret a ses serviturs ils profets ».
Gen.18:18 : « Abraham vegn definitivamain ad esser ina naziun gronda e pussanta, e
en el vegnan benedidas tuttas las naziuns da la terra ».
En consequenza da la perdita da senn usuala che vegn applitgada a l’adverb
« certanamein », jau regorda che quai munta: en moda certa ed absoluta. Avant da revelar ses
project destruir, Dieu s’affatgescha da reassicurar Abraham davart ses agen statut davant sia
fatscha ed el renova las benedictiuns ch’el va ad accordar a el. Dieu cumenza a discurrer
d’Abraham a la terza persuna per l’elever al rang d’in grond persunagi istoric da l’umanitad.
Agind uschia, el mussa a sia descendenza carnala e spirituala il model ch’el benedescha e
ch’el regorda e definescha en il verset che vegn.
Gen.18:19 : « Perquè jau hai tschernì, per ch'el comondi a ses filgs ed a sia chasa
suenter el da tegni la via da YaHWéH, cun pratitgar la dretgira e la giustia, e che uschia
YaHWéH cuntentescha en favur dad Abraham las promissiuns ch'el ha fatg ad el... »
Quai che Dieu descriva en quest verset fa tutta la differenza cun Sodoma ch'el va
destruir. Fina alla fin dal mund, ses elets vegnan a correspunder a questa descripziun: tegni la
via da YaHWéH consista da pratitgar la dretgira e la giustia; la vera dretgira e la vera giustia
che Dieu va stabilir sin texts da lescha per instruir ses pievel Israel. Il respect da questas
chaussas vegn a esser la condiziun che Dieu respectia da sia vart sias promissiuns da
benedictiuns.
Gen.18:20 : « Et YaHH dit : Il clam cunter Sodoma e Gomorra è creschì, e lur
pchà è enorm ».
Dieu porta quest giudizi cunter Sodoma e Gomorra, las citads dals retgs ch’Abraham
era vegnì per gidar cura ch’els eran vegnids attatgads. Ma è era a Sodoma ch’il sieu nev Lot
aveva tschernì da s’installar, cun sia famiglia e ses serviturs. Enconuschent la liun
d’attachament ch’Abraham porta a sieu nev, Dieu multiplica las furmas d’attenziun vers il
vegl um per annunziar a quel sias intenziuns. E per far quai, el s’abassa al nivel da l’uman per
s’umanisar il pli pussaivel per sa metter al nivel dal resunament uman d’Abraham, ses
servitur.
Gen.18:21 : « Perquai jau vegn a daventar giu, e jau vesa sche els han agì dal
tuttafatg tenor il tun che è arrivà tar mai; e sch’i na è betg uschia, jau vegn a savair ».
Quests plaids contrastschan cun la savida dal pensar da Sara, perquai che Dieu na po
betg ignorar il nivel da l’immoralitad ch’è vegnì cuntanschì en questas duas citads da la
planira e lur abundanta prosperitad. Questa reacziun mussa la premura ch’el ha per far
acceptar da ses servitur fidelt la sentenza giusta da siu giudicament.
Gen.18:22 : « Ils umans s''allontanet e van vers Sodoma. Ma Abraham è restà ancura
en preschientscha da YaHWéH ».
Qua, la separaziun dals visitaders permetta ad Abraham dad identifitgar tranter els il
Dieu vivent, YaHWéH, preschent tar el sut ina simpla apparientscha umana che favurisescha
ils scumbrivels da las pleds. Abraham va sa sentir pli coragius fin a s''engaschar cun Dieu en
ina spezia da mercantadi per obtegnair la salvezza da las duas citads, da las qualas ina è abità
da ses char nevot Lot.
Gen.18:23 : « Abraham s'approcha, e dit : Destrueschas ti er il gist cun il malvag? »
La dumonda fatga da Abraham sa justifiescha, perquai ch'en sias acziuns collectivas
da giustia, l'umanitad provoca la mort da victimas innochentas numnadas donn collaterals. Ma
sch' l'umanitad n'è betg abla da far la differenza, Dieu, el, po far quai. Ed el va a porscher la
prova ad Abraham e a nus che lein ses testimoni biblic.
Gen.18:24 : « Forsa ch’i ha 50 giusts en il mez da la citad: als faras-tu ir a perder er,
e na perdonas-tu betg a la citad pervia dals 50 giusts ch’èn en il mez dad ella? »
En si’olma dulscha e plaina d’amur, Abraham è plain d’illusium ed el s’imaginescha
ch’i saja pussaivel da chattar almain 50 giusts en questas duas citads ed el invochescha quests
50 giusts pussaivels per obtegnair da Dieu la grazia da las duas citads en il num da sia perfetta
giustia che na po betg colpar l’innocent ensemen cun il culpabel.
Gen.18:25 : « Far murir il gist cun il malvag, uschia ch’i saja dal gist sco dal malvag,
lontan da tai questa maniera d’agir! Lontan da tai! Quel che giuditga tut la terra na dovra
betg exercitar la giustia? »
Abraham pensa uschia da reglar il problem cun regurdar a Dieu quai ch’el na po betg
far senza renunziar a sia persunalitad ch’è uschè attachada al senn da la perfetta giustia.
Gen.18:26 : « E YaHWéH ha dit: Sch’jau chatta in Sodoma tschintganta gists en miez
la citad, jau perdon a tutta la citad per lur amur. ».
Cun pazienza e buntad, YaHWéH ha laschà discuorrer Abraham e sia resposta gli dat
raschun: per 50 gists las citads na vegnan betg destruidas.
Gen.18:27 : « Abraham ha repiglià e dit: Vezzi, jau hai gì il coraǧ da discuorrer cun il
Segner, jau che sun mo pulvra e tschendra. ».
Est-ce la pensée de « la pulvra e la tschendra » qu’il va rester des hommes impies
après la destruction des deux villes dans la vallée ? Toujours est-il qu’Abraham confesse
n’être lui-même que « pulvra e tschendra ».
Gen.18:28 : « Forsan dals tschinquanta gists mancaran tschintg : per tschintg,
destruas ti l'entira citad? E YaHWéH dit : Jeu na la destruir betg, sch'jau chatt quaranta
tschintg gists ».
L'ardiment d’Abraham al vegn a purtar el da cuntinuar sia negociaziun cun reducir
mintga giada il dumber d’elets eventualmain chattads ed el s'arrêtera al verset 32 sin il
dumber da diesch gists. E mintga giada Dieu conceda sia grazia pervia dal dumber proposà da
Abraham.
Gen.18:29 : « Abraham ha cuntinuà da discurrer cun el ed ha dit: Forsa s’chatta là 40
gists. E YaHWéH ha dit: Je na farà nagot per causa da quests 40 ».
Gen.18:30 : « Abraham ha dit: Ch’il Segner sa stgüsa betg e jau discuorr. Forsa
s’chatta là 30 gists. E YaHWéH ha dit: Je na farà nagot, sch’jau chatt 30 gists ».
Gen.18:31 : « Abraham dit: Guardai, jau hai audazi da discurrer cun il Segner.
Forsa s’chatta ventg gists. E YaHWéH dit: Jau na la destruirà betg per causa da quests
ventg. ».
Gen.18:32 : « Abraham dit: Che il Segner na s’iritescha betg, e jau na discurrà pli che
questa giada. Forsa s’chatta diesch gists. E YaHWéH dit: Jau na la destruirà betg per
causa da quests diesch gists. ».
Qua s’interrumpa la tratga d’Abraham, el chapescha ch’i dat ina limit da fixar, sur la
quala sia insistenza fissi nàra. El s’interrumpa al dumber da diesch gists. El pensa cun
optimissem che quest dumber da gists duess esser en questas duas citads corruptas, schebain
be cuntanschant Lot e ses parens.
Gen.18:33 : « YaHWéH es partì cun el avair finì da discurrer cun Abraham. E
Abraham turnet en sia abitaziun ».
La renconter terrena da dus amis, in celestial e Dieu tutpussant e l’auter, um, pulvra da
la terra, s’achabatta, e mintgin returna vers sias activitads. Abraham vers sia abitaziun e
YaHWéH vers Sodoma e Gomorra sin las qualas ses giudizi destructiv vegn a crudar.
En ses discurs cun Dieu, Abraham ha revelà ses caracter ch’è a l’imagen da Dieu,
premurus da vesair s’ademplir la vaira giustia entant che dat a la vita sia valur preziusa.
Perquai, il mercantadi da ses servitur na pudeva betg auter che gudagnar e rallegrar il cor da
Dieu che partagescha entiramain ses sentiments.
Gènesi 19
La separaziun en urgenza
Gen.19:1 : « Ils dus anguels èn arrivettan a Sodoma vers saira; e Lot era sentà a la
porta da Sodoma. Cur ch'el ha vis ils anguels, el s'è levà per ir a rencontrar els e s'è
prosternà cun la fatscha vi da terra ».
En quest comportament insajan nus la buna influenza d'Abraham sin ses nev Lot,
damai ch'el manifesta la medema premura vers ils visitaders da passadi. E quai el fa cun anc
dapli attenziun, perquai ch'el conuscha las mals costums dals abitants da la citad da Sodoma,
nua ch'el s'è stabilì per viver.
Gen.19:2 : « Puis el ha dit: Vesaitg, mes signurs, entraid, per plaschair, en la chasa
da vos servitur, e passai la notg là; lavai-vos ils pes; vus als leverais da buna matin, e
cuntinuais via. Na, han els respundì, nus passain la notg sin la via. ».
Lot sa fa in dever dad accoglier en sia chasa las persunas da passadi per las proteger da
las acziuns impudicas e malvagliadas dals abitants corrumputs. Nus chattain las medemas
pledas dad accoglienza ch’Abram aveva duvrà envers ses trais visitaders. Lot è propi in giust
che n’è betg sa laschà corrumper da sia convivenza cun las creatiras perversas da questa citad.
Ils dus anguels èn vegnids per destruir la citad, ma avant da la destruir, els vulan cunfunder la
malizia dals abitants cun ils prender en flagrant delit, vul dir, cun in’activadad che mussa lur
malizia. E per cuntanscher quest intent, basta ad els da passar la notg sin la via per vegnir
attaccads dals Sodomits.
Gen.19:3 : « Ma Lot als ha tant insistì ch'els ein vegnì tar el ed ein entrads en sia
chasa. El ha preparà in festin per els ed ha cuschinà pauns senza levam. Ed els han maglià ».
Lot ha uschia reussì da als conventscher, ed els acceptan sia hospitalitad; quai dat ad el
anc la pussaivladad da testifitgar da sia generusitad sco Abraham l’aveva fatg avant el.
L’experientscha als mussa da scuvertar la bella olma da Lot, in giust en mesdad dals injusts.
Gen.19:4 : « Ils n'étaient pas encore couchés que les gens de la ville, les gens de
Sodome, entourèrent la maison, depuis les enfants jusqu'aux vieillards; toute la population
était accourue ».
La démonstration de la méchanceté des habitants va au-delà de l’attente des deux
anges, puisqu’ils viennent les chercher jusque dans la maison Lot les a accueillis. Relève,
le niveau de la contagion de cette méchanceté : « dals uffants enfin als vegls ». Il giudizi da
YaHWéH è uschè entiramain giustifitgà.
Gen.19:5 : « Els han clamà Lot e dit ad el: Nua èn ils umens ch’èn entrads tar tai
questa notg? Fa quels sortir tar nus, per che nus als enconuschain ».
Las persunas naivas pon vegnir enguladas dallas intenziuns dals Sodomits, perquai
ch’i na sa tracta betg dad ina dumonda da far enconuschientscha mabain dad enconuscher en
il senn biblic dal term sco per exempel « Adam ha enconuschì sia dunna ed ella ha mess al
mund in figl ». La depravaziun da quests umens è uschè totala e senza remiedi.
Gen.19:6 : « Lot es sortì vers els a l’entrada da la chasa, ed ha serrà la porta davos
el ».
Curaschus Lot chi s’affatgescha d’ir sez avant als essers abominabels e chi prenda
quint da serrar la porta da sia abitaziun davos el per proteger ses visitaders.
Gen.19:7 : « Ed el ha dit: Mes frars, jau rog, na fatschant betg il mal! »
L’uman bun, exhortescha ils malvadads da betg far il mal. Els cloma « frars » perquai
ch’els èn umans sco el e ch’el ha mantegnì en el la speranza d’arracher in pèr dad els da la
mort vers la quala lur cundotta als maina.
Gen.19:8 : « Vus vesait, jau hai duas figlias che n'han mai enconuschent in um; jau las
manarai ora a vus, e vus faras a quellas quai ch'a vus plascha. Mo na faschai nagut a quests
ums, damai ch'els ein vegnids sut la protecziun da mia chasa ».
Per Lot, il comportament dals Sodomits cuntanscha en questa experientsa in nivel mai
vis avant. E per proteger ses dus visitaders, el propona fin a sias duas figlias anc verginas en
lur lieu.
Gen.19:9 : « Els han dit: Va t''en! Els han dit anc: Quist ei vegnius sco ester, e el vul
far il giuvest! Bein, nus vegnin a far pli nausch a tei che ad els. E, sforzond Lot cun violenza,
els sa avansettan per rumper la porta ».
Las pleds da Lot nu calman la rudada radunada, e quests essers monstros, sa
prepareschan els a far pli nausch a el che ad els. Els emprovan lura da rumper la porta.
Gen.19:10 : « Ils umans han stendì la maun, han fatg entrar Lot vers els en la chasa, e
han serrà l'ustiera ».
Il coragius Lot essend sez en privel, ils anguels intervenan e fan entrar Lot en l'intern
da la chasa.
Gen.19:11 : « Ed els han colpà da cecitad las persunas ch'eran a l'entrada da la
chasa, dal pli pitschen fin al pli grond, uschia ch'els han ina fadia inutila per chattar
l'ustiera ».
Davent la chasa, ils agitads ils pli vicins vegnan colpads dad orbientscha; ils abitants
da la chasa èn uschia protegids.
Gen.19:12 : « Ils umans han dit a Lot: Tge has ti anc qua? Gener, figls e figlias, e tut
quai che t’appartegna en la citad, fai als sortir da quest lieu ».
Lot ha chattà grazia als égls dals anghels e da Dieu chi als ha tramess. Per che sia vita
saja salva, el sto « sortir » da la citad e da la valada da la planira perquai ch'ils anghels van a
destruir ils abitants da questa valada che vegn a daventar ina zona da ruinas sco la citad Aï.
L'offerta dals anghels s'estenda a tut quai ch'al apartegna en creatiras umanas viventas.
En quest tema da la separaziun l'urden divin da « sortir » è permanent. Perquè el
prema sias creaturas da sa separar dal mal sut tut sias furmas sco las falsas baselgias
cristianas. En Apo.18:4 el comonda a ses elets da « sortir » da « Babilonia la gronda », quai
che concerne en emprima lingia la religiun catolica ed en segunda lingia la religiun
protestanta multifurma, sut l'influenza da las qualas els èn restads enfin quest mument. E sco
per Lot, lur vidas na vegnan salvadas che cun obbedir immediatamain al cumond da Dieu.
Perquè, suenter la promulgaziun da la lescha che rendrà obligator il repos duminical dal
emprim di, la fin dal temp da grazia vegn a finir. E alura vegn a esser memia tard per midar
d'opiniun e posiziun envers quest problem.
J’attiresch qua tia attenziun sin il privel che represchenta il fatg da retardar la decisiun
necessaria. Nossa vita è fragila, nus pudain murir per ina malsogna, in accident u in’agressiun,
chaussas che pon succeder scha Dieu na appreziescha betg nossa lentadad da reagir, e en
quest cas, la fin dal temp da grazia collectiva perda sia impurtanza, perquai che quel che mora
avant ella, mora en sia injustia e sia condemnaziun da Dieu. Conscient da quest problem, Paul
dis en Ebr.3:7-8 : « Oz, sche vus audas sia vusch, na smatschai betg vos cors sco en il temp
da la revolta ». Igl è adina urgenza da respunder a l’offerta fatga da Dieu, e Paul è da
quest’avis tenor Ebr.4:1 : « Tema pia, entant che la promissiun dad entrar en siu repaus è anc
adina preschenta, che nagin da vus na para dad esser arrivà memia tard ».
Gen.19:13 : « Perquai nus destruin quest lieu, perquai che il clam cunter ses abitants
è grond avant YaHWéH. YaHWéH ans ha tramess per al destruir ».
Questa giada, il temp pressa, ils angials fan savair a Lot la raschun da lur
preschientscha tar el. La citad sto vegnir destruida spert suondant la decisiun da YaHWéH.
Gen.19:14 : «Lot è sortì e ha discurrì cun ses gener ch’avevan maridà sias figlias:
«Levais-vus», ha el dit, «sortì da quest lieu; perquai che YaHWéH va a destruir la citad.» Ma
als egls da ses gener, el pareva da far ina scherzada.».
Ils gener da Lot n’eran segir betg dal nivel da malizia dals auters sodomits, ma per la
salvezza conta mo la cretta. E visiblamein, els na l’avevan betg. Las cretgas da lur sogn bab
na las avevan betg interessadas, e l’idea subitania che il dieu YaHWéH era pront a destruir la
citad era per els simplamein incredibla.
Gen.19:15 : « Dal matgieu, ils anghels han insistà tar Lot, dischond: Levate, prenda
tia dunna e tias duas figlias che sa chattan qua, per tema che ti na pereschas en la ruina da la
citad ».
La destrucziun da Sodoma lieu a separaziuns dolurusas che reveglian la fe e
l’absenza da fe. Las figlias da Lot han da tscherner entre suandar lur bab u lur um.
Gen.19:16 : « E cur ch'el tardava, ils umans al han tschiffà per la maun, el, sia dunna
e sias duas figlias, perquai ch'YaHWéH vuliva al sparagnar; els al han manà davent e laschà
or da la citad ».
En questa acziun, Dieu ans mussa « in tizun tratg fuor dal fieu ». Ina giada dapli è per
il gist Lot che Dieu salva, cun el, sias duas figlias e sia dunna. Uschia, sglatschads ord la
citad, els sa chattan a l'esteriur, libers e vivs.
Gen.19:17 : « Suenter avair als fatg sortir, in dad els ha dit : Salva tai, per tia vita ;
na guardar betg enavos, e na fermar betg en l’entira planira ; salva tai vers la muntogna, per
ch’i nu pereschas ».
Il salid sarà en la muntogna, la tschernida laschada ad Abraham. Lot po uschia chapir
e regrettar sia sbagl da havair tschernì la planira e sia prosperitad. Sia vita è en giug, ed el sto
sa sbrigar sche el vul esser en segirezza cura che il fieu da Dieu batarà la valada. Ad el è
cumandà da betg guardar enavos. L’urden vala tant literal sco er figuradamain. L’avegnir e la
vita èn avant ils salvads da Sodoma, perquai ch’enavos dad els na vegn prest a restar auter che
ruinas ardantas inflamadas da crap da suffre schlià dal tschiel.
Gen.19:18 : « Lot lur ha dit : Oh ! na, Signur ! »
L’urden dat da l’angel spaventa Lot.
Gen.19:19 : « Varda, jau hai chattà grazia en tes ögls, e ti has mussà la grandezza da
tia misericordia envers mai, en conservond mia vita; ma jau na poss betg salvar mai sin la
muntogna, avant che il disastr ma tanscha, e jau vegn a perir. ».
Lot conoscha questa regiun nua ch’el viva e el sa che per arrivar a la muntogna el
dovra bler temp. Perquai, el supplichia l’angel e gli propona in’autra soluziun.
Gen.19:20 : « Varda, questa citad è suficientamain vicina per ch’eu possia sa refugiar
là, ed ella è pitschna. Oh! ch’eu possia sa salvar là,... n’è ella betg pitschna?... e ch’mia olma
viva! »
Al fin da la val sa chatta Tsoar, in pled che signifitga pitschna. Ella ha survivì al drama
da la val per servir sco refugi per Lot e sia famiglia.
Gen.19:21 : « Ed el ha dit ad el: Varda, jau t’accord anc questa grazia, e jau na
destruir betg la citad da la quala ti discurras ».
La preschientscha da questa citad testimoniescha ancra da quest episodi dramatic che
ha tuchà las citads da la valada da la planira nua ch’eran las duas citads Sodoma e Gomorra.
Gen.19:22 : « Sbriga da ta refugiar là, perquè jau na poss far nagot enfin che ti has
arrivà là. Perquai è questa citad vegnida numnada Tsoar ».
L’angel è uss dependenta da si’approvaziun ed el spetga che Lot entri a Tsoar avant da
colpar la valada.
Gen.19:23 : « Il sulegl muntava sin la terra, cura Lot è entrà a Tsoar ».
Per ils Sodomits ina nova di pareva s’annunziar sut in bel levar dal sulegl ; ina di sco
las autras …
Gen.19:24 : « Lura YaHWéH ha fatg plover dal tschiel sin Sodoma e Gomorra sulfur e
fieu, da vart da YaHWéH ».
Questa acziun divina miraculusa ha retschavì in testimoni potent tras las scuvertas da
l’archeolog adventist Ron Wyatt. El ha identifitgà il lieu da la citad da Gomorra, nua che las
abitaziuns sa sustegnevan ina cun l’autra cunter il versant occidental da la muntogna che
cunfinescha questa val. Il terren da quest lieu è fatg da crap da sulfur che, exposà al fieu,
s’enflammescha anc oz. Il miracul divin è uschia confermà entiramain e dign da la fe dals
elets.
Cuntrari a quai ch''è vegnì savens pensà e dit, Dieu n''ha betg duvrà la pussanza
nucleara per destruir questa val, mabain crap da sulfur e sulfur pur, stimà a 90% da purtezza,
quai ch''è excepziunal tenor ils spezialists. Il tschiel na porta betg nuvs da sulfur, uschia ch''eu
poss dir che questa destrucziun è l''ovra dal Dieu creatur. El po crear tenor sias basegns
mintga materia, damai ch''el ha creà la terra, il tschiel e tut quai ch''els cuntegnan.
Gen.19:25 : « El ha destruì quellas citads, l’entira planira e tuts ils abitants da las
citads, e las plantas da la terra ».
Tge po restar en in lieu ch’è stà suttamess a ina plievgia da crap da sulfur ardend?
Nagot, sulettamain crap e crap da sulfur anc preschent.
Gen.19:26 : « La dunna da Lot ha guardà enavos, ed ella è daventada ina statua da
sal ».
Quest guardar enavos da la dunna da Lot mussa regrets ed in interess mantegnì per
quest lieu maledì. Quest stadi d’animi na plascha betg a Dieu ed el al fa savair cun
transformar ses corp en ina statua da sal, l’imagen da la sterilitad spirituala absoluta.
Gen.19:27 : « Abraham sa levà da bun di per ir al lieu nua ch'el era stà en
preschientscha da YaHWéH ».
Senza savair il drama ch'è succedì, Abraham vain al chaschan da Mamnua ch'el ha
accogli sias trais visitaduras.
Gen.19:28 : « El ha dirigì sias guardadas vers Sodoma e Gomorra e sur l'entir
territori da la planira; e varda, el ha vis s'alzar da la terra ina fumeglia, sco la fumeglia dad
ina furnas ».
La muntogna è in observaturi excellent. Da l’autezza nua el sa chattar, Abraham
dominescha la regiun ed el sa nua sa chatta la val da Sodoma e Gomorra. Sch’il terren dal lieu
è anc in fieu ardent, en autezza s’alza ina fumada acra provocada dal sulfur e da la
consumaziun da tuts ils materials rimnads en ina citad da l’uman. Il lieu è condamnà a la
sterilitad enfin la fin dal mund. I sa chattan mo crap, crapats, crapats da sulfur e sal, bler sal
che favurisescha la sterilitad dal terren.
Gen.19:29 : « Cura Dieu ha destruì las citads da la planira, el ha pensà ad Abraham;
ed el ha fatg svanir Lot dal miez dal disastar, tras il qual el ha scombütg las citads nua che
Lot aveva stabilì sia abitaziun. ».
Questa precisiun è impurtanta perquai ch'ella ans mussa che Dieu ha salvà Lot be per
far plaschair ad Abraham, ses fideivel servitur. El n'aveva pia betg chatschà da far reproschas
per sia tschernida per la valada prosperusa e sias citads corruttas. E quai conferma ch'el è stà
efectivamain salvà dal destin da Sodoma sco « in tizun tratg or dal fieu » uschia, d'extrema
justessa.
Gen.19:30 : « Lot ha bandunà Tsoar per la muntogna, e sa stabilì sin la muntogna,
cun sias duas figlias, perquai ch'el temeva da restar a Tsoar. El ha abità en ina caverna, el e
sias duas figlias ».
La necessitad da la separaziun cumpara ussa cleramain a Lot. Ed è el che decida da
betg restar a Tsoar che, malgrà ch'era « pitschna », era populada da gens corrumps e puccants
avant Dieu. A sira, el va sin la muntogna e lontan da tut confort abitescha cun sias duas figlias
ina caverna, vul dir, in agl segir natiral offert da la creaziun da Dieu.
Gen.19:31 : « La pli veglia ha dit a la pli giuvna : Nos bab è vegl ; e i na dat nagin
uman en la contrada, per vegnir vers nus, suand l'usanza da tuts ils pajais ».
I na dat nagin chaussa scandalusa en las iniziativas prendidas da las duas figlias da
Lot. Lur motivaziun è giustifitgada e approvada da Dieu perquai ch'ellas ageschan en vista da
dar ina posteritad a lur bab. Senza questa motivaziun l'iniziativa fiss incestusa.
Gen.19:32 : « Vegn, laschain bubar vin a nos bab, e durmains cun el, per che nus
conservain la razza da nos bab ».
Gen.19:33 : « Ellas han pia fatg bubar vin a lur bab quella notg; e la pli veglia è ida a
durmir cun ses bab: el na ha betg realisà ni cura ch'ella è sa messa a letg, ni cura ch'ella è sa
levada ».
Gen.19:34 : « L'emna suandanta, la pli veglia ha ditg a la pli giuvna: Varda, jau hai
durmì cun mes bab la notg passada; laschain al bubar vin anc oznotg, e va a durmir cun
el, per che nus conservain la razza da nos bab ».
Gen.19:35 : «Ellas han puspè fatg baiver vin a lur bab quella notg; e la pli giuvna è
ida a cuir cun el: el na ha betg realisà ni cura ch'ella è sa cuida, ni cura ch'ella è sa levada».
La mancanza totala da conscienza da Lot en questa acziun dat a la procedura
l'immagina da l'inseminaziun artificiala applitgada per ils animals ed essers umans en noss
temp final. I na dat nagina tschertga da plaschair e la chaussa n'è betg pli schoccanta che
l'acziun dals frars e sors dal cumenzament da l'umanitad.
Gen.19:36 : « Las duas figlias da Lot èn daventadas gravidas da lur bab ».
En questas duas figlias da Lot sa chatta qualitads excepziunalas da renunzia a favur da
l’onur da lur bab. Sco mamas solas ellas vegnan a crescher lur uffant, uffizialmain senza bab e
ellas renunzian uschia a prender in um, in spus, in cumpogn.
Gen.19:37 : « La pli veglia ha mess al mund in figl, ch’ella ha numnà Moab: quel è il
bab dals Moabits, fin oz ».
Gen.19:38 : « La pli giuvna ha era mess al mund in figl, ch'ella ha numnà Ben Ammi:
quel è il bab dals Ammonits, enfin oz. ».
En la profezia da Daniel 11:41 sa chatta la menziun dals descendents dals dus figls:
« El entrerà en il pli bel pajais, e blers succomberan; ma Edom, Moab, ed ils principals dals
uffants da Ammon vegnan liberads da sia maun ». Ina colliaziun carnala e spirituala unescha
uschia quests descendents cun l'Israel fundà sin Abraham, ragisch suenter Eber dal pievel
ebraic. Ma questas ragischs communas vegnan a provocar dispitas e metter quests
descendents cunter la naziun Israel. En Sofonia 2:8 e 9, Dieu profetizescha disgrazias per
Moab ed ils uffants d'Ammon: « Jau hai udì las injurias da Moab ed ils ultrajs dals uffants
d'Ammon, cura ch'els han insultà mia glieud e sa levavan cun superbia cunter sias frontieras.
Perquai, jau sun viv! disch il Segner dals exercits, il Dieu d'Israel, Moab vegn ad esser sco
Sodoma, ed ils uffants d'Ammon sco Gomorra, in lieu cuvert cun spinas, ina mina da sal, in
desert per adina; il rest da mia glieud als sachatscharà, il rest da mia naziun als
possederà. ».
Quai prova che la benediziun da Dieu era be sin Abraham e na betg sin ses frars,
naschids dal medem bab, Terach. Sche Lot ha pudì profitar da l’exempel dad Abraham, quai
na vala betg per sia descendenza naschida da sias duas figlias.
Gienesi 20
La separaziun tras il status da profet da Dieu
Repetind l’experienza cun Farao descritta en Gienesi 12, Abraham preschenta sia
dunna Sarah sco sia sora ad Abimelech, retg da Guerar (Palestina actuala vischin Gaza). Anc
ina giada, la reacziun da Dieu che al castia al fa capir che il mari da Sarah è ses profet. La
pussanza e tema dad Abraham sa spargnan uschia en tutta la regiun.
Gènesi 21
La separaziun dal legitim e da l’illegitim
La separaziun tras il sacrifici da quai ch’ins ama
Gen.21:1 : « E YaHWéH ha visità Sara sco el aveva dit, e YaHWéH ha fatg a Sara sco
el aveva discurrì. »
En questa visita, Dieu metta fin a la lunga sterilitad da Sara.
Gen.21:2 : « E Sara è restada en cussaida, ed ha parturì ad Abraham in figl en sia
vegliadetgna, al temp fixà che Dieu aveva discurrì cun ella. »
Esa.55:11 il conferma : « Uschia è quai cun mia plaid, che sorta da mia bucca : el na
returna betg a mai senza effect, senza avair exequì mia voluntad e cuntanschì mes intents » ;
la promessa fatga ad Abraham è mantegnida, il verset è uschia giustifitgà. Quest figl vegn al
mund suenter che Dieu ha annunzià sia naschientscha. La Bibla al preschenta sco il « figl da
la promessa », quai che fa dad Isaac in tip profetic dal « Figl da Dieu » messianic : Gesu.
Gen.21:3 : « E Abraham ha clamà il num da ses figl ch’è naschì ad el, che Sara ha
parturì ad el, Isaac. »
Il num Isaac munta: el rida. Abraham e Sara han tuts dus ridì cur ch’els han udì Dieu
annunziar lur futur figl. Sch’il rir da gudogn è positiv, quai n’è betg il cas dal rir sbeffard. En
effet, ils dus consorts han la medema reacziun essend victimas dals prejudicis umans.
Perquai ch’els ridivan a l’idea da las reacziuns umanas da lur enturn. Dapi il diluvi, il temp da
vita è sa reducì fitg e per ils umans, l’età da 100 onns marca la vegliadetgna avanzada; quella
nua ch’ins spetga paucas caussas da la vita. Ma l’età na vul dir nagut en il quadar d’ina
relaziun cun il Dieu creatur che fixescha las cunfins da tuttas caussas. E Abraham scuaischa
quai en sia experientsa ed el retschaiva, tras Dieu, ritgezza, honur, e paternitad, questa giada,
legitima.
Gen.21:4 : « Ed Abraham ha circumcis Isaac, ses figl, a l'edat da otg dis, sco che Dieu
ha cumandà ad el. »
A sia vouta, il figl legitim vegn circumcis. L'urden da Dieu vegn obedi.
Gen.21:5 : « Ed Abraham aveva 100 onns cura che Isaac, ses figl, è naschì ad el. »
La chaussa è remartgabla, ma betg sche ins la cumpara cun las normas antediluvianas.
Gen.21:6 : « E Sarah ha dit: Dieu m'ha dat motiv da rir; mintgin chi auda quai, rirà
cun mai. »
Sarah chatta la situaziun ridicla perquai ch'ella è umana e victima dals prejudizis
umans. Ma questa gula da rir mussa era ina gieia inaspectada. Sco Abraham, ses um, ella
obtegn la pussaivladad d'engreziar ad ina vegliadetgna nua che quai n'è betg pli imaginabel
tenor las normas umanas.
Gen.21:7 : « Et ella ha dit: Chi avess dit ad Abraham: Sara allattarà figls? Perché jau
hai parturì ad el in figl en sia vegliadetgna. »
La chaussa è efectivamain excepziunala e dal tut miraculusa. Guardond questas pleds
da Sarah sin in nivel profetic, nus pudain vesair en Isaac, il figl che profetizescha la nova
allianza en Christ, entant che Ismael profetizescha il figl da la prima allianza. Tras ses refus
dal Christ Jesus, quest figl natiral naschì tenor la charn cun il segn da la circumcisiun vegn
refusà da Dieu a favur dal figl cristian tschernì tras il med da la cretta. Sco Isaac, il Christ
fundatur da la nova allianza nascharà miraculusamain per revelar e represchentar Dieu sut ina
apparientscha umana. Al cuntrari, Ismael è concepus sulettamain sin basa carnala e cun acords
strictamain umans.
Gen.21:8 : « E l’uffant è creschì e vegnì svezzà; ed Abraham ha fatg in grond festin il
di che Isaac è vegnì svezzà. »
Il tatg ch’è stà al sen daventa aduleschent, e per il bab Abraham s’avra in futur plain
da promissiuns e felicità ch’el festegia cun allegria.
Gen.21:9 : « E Sara ha vis il figl d’Agar, l’Egiptiana, ch’ella haveva parturì ad
Abraham, a rir; ed ella ha dit ad Abraham: »
Decisamain, il ri prend ina gronda plazza en la vita dal couple benedi. L’animositad e
la gelosia dad Ismael vers Isaac, il figl legitim, al maina a rir en s’engignar dad el. Per Sarah,
il limit dal supportabel è cuntanschì: suenter las engignas da la mamma vegnan quellas dal
figl; quai è memia.
Gen.21:10 : « Chatscha questa serventa e ses figl; perquai che il figl da questa
serventa na vegn betg a eritar cun mes figl, cun Isaac. »
On po chapir l’exasperaziun da Sarah ma guarda cun mai pli aut. Sarah profetisescha
l’indignitad da la prima allianza che na vegn betg a far ereditad cun ils elets da la nova,
basada, quella, sin la fede en la giustia da Cristus Jesus.
Gen.21:11 : « E quai è stà fitg nausch als egls d’Abraham, pervia da ses figl. »
Abraham na reagescha betg sco Sarah perquai ch’els sentiments sa spartan tranter ses
dus figls. La naschientscha dad Isaac na eliminescha betg ils 14 onns d’affecziun che al lian
cun Ismael.
Gen.21:12 : « E Dieu ha dit ad Abraham: Che quai na saja betg nausch als tes ögls
pervia dal uffant e pervia da tia serventa. En tut quai che Sarah t'ha dit, auda sia vusch:
perquai en Isaac vegn a vegnir clamada ina semenza. »
En quest messadi, Dieu prepares Abraham dad acceptar l'allontanament dad Ismael,
ses figl pli vegl. Quai separaziun è en il project profetic da Dieu; damai ch'el profetizescha il
fracass da la veglia allianza mosaica. En consolaziun, en Isaac, El va a multiplicar sia
descendenza. E l'adempliment da questa plaid divin vegn a succeder tras l'instauraziun da la
nova allianza nua che ils « tschernids » vegnan « clamads » tras il messadi da l’Evangeli etern
da Dieu en Jesus-Christ.
Uschia, paradoxalmain, Isaac daventa patriarch da l’allianza veglia ed è surtut en
Jacob, ses figl segund la carn ed il segn da la circumcisiun, ch’Israel da Dieu vegn stabilì sin
ses fundament. Ma il paradox consista en quai che quest medem Isaac profetisescha be
lecziuns concernent la nova allianza en Christ.
Gen.21:13 : « E farà eir daventar ina naziun il figl da la serventa, perquai ch''el è tia
samenta. »
Ismael è il patriarc da blers pievels dal Orient mesaun. Fin che il Crist comparà per si
minister terrest salvader, la legitimità spirituala appartegneva be als descendents da quests dus
figls d''Abraham. Il mund occidental viveva en las multiplas furmas dal paganissem, ignorond
l''existenza dal grond Dieu creatur.
Gen.21:14 : « E Abraham sa levà da bun di e prendet paun ed ina buocha d’aua, als
det ad Agar, als mettet sin ses spatla, det ad ella il uffant e la scaccià. Ed ella partì e svaghet
en il desert da Beër-Shéba. »
L’intervenziun da Dieu ha quietà Abraham. El sa che Dieu sez veglia a survegnir Agar
ed Ismaël ed el consentà da sa separar dad els, perquai ch’el ha fidaunza en Dieu per
proteger e manar els. Perquai ch’el è sez stà protegì e manà fin qua da El.
Gen.21:15 : « E l’aua da l’outra essend stada consumada, ella ha schittà il sulet sut in
dals arbusts, »
En il desert da Beër-Shéba, l’aua purtada è prest consumada e senza aua, Agar na ves
betg auter che la mort sco soluziun finala per sia situaziun difficila.
Gen.21:16 : « è ida davent e sa sededa en vischinanza, a la distanza d’in tir d’arch;
perquai ch’ella ha dit: Ch’eu na stetti betg a guardar il sulet murir. Ed ella sa sedet en
vischinanza ed ha alzà sia vusch e plirà. »
En questa situaziun extrema, per la segunda giada, Agar versa sias larmas avant la
fatscha da Dieu.
Gen.21:17 : « E Dieu ha udì la vusch dal uffant, e l'Agnel da Dieu ha clamà dal tschiel
Agar, e ha dit: Tge has ti, Agar? Na temer betg, perquai che Dieu ha udì la vusch dal uffant,
là nua ch'el è. »
E per la segunda giada, Dieu intervenes e discuorra cun ella per la raschgüra.
Gen.21:18 : « Lève-te, leva l’uffant e prend’el cun tia maun; perquai ch’eu il farai
daventar ina gronda naziun. »
Eu quintel puspè, l’uffant Ismael è in adolescent dad 15 fin 17 onns, ma el è tuttina in
uffant sutmiss a sia mamma Agar ed ils dus n’han pli aua da baiver. Dieu vul ch’ella sustegnia
ses figl perquai ch’in destin potent gli è reservà.
Gen.21:19 : « E Dieu ha avertgì ses egls, ed ella ha vis ina funtauna d’aua; ed ella è
ida ed ha emplenì l’auta cun aua, ed ha fatg baiver il uffant. »
Fritg d’in miracel u betg, questa funtauna d’aua cumpara al mument necessari per
redar ad Agar e ses figl il gust da viver. E els ston lur vita al pussant Creator che avra u serra
la vesida e l’intelligientscha da las chaussas.
Gen.21:20 : « Et Dieu fut cun l'uffant, ed el creschì, ed abitè en il desert ed dvantè
tiratur d'artg. »
Il desert n'era pia betg vid, damai che Ismael chatschava animals ch'el mazzava cun
ses artg per mangiar.
Gen.21:21 : « Ed el abitè en il desert da Paran; e sia mamma gli prendet ina dunna
dal pajais d'Egipta. »
La colliaziun tranter ils Ismaelits ed ils Egipters vegn uschia a sa rinforzar e col temp,
la rivalitad d'Ismael vers Isaac vegn a s'amplifitgar enfin che daventan enemics natirals
permanents.
Gen.21:22 : « Et es è capitâ, in quel temp, che Abimélec, e Picol, capo da sia armada,
han discurrì cun Abraham, dischond: Dieu è cun tai en tut quai che ti fas. »
Las experientschas provocadas dalla preschentaziun da Sarah sco sia sora, chaussas
relatas in Gen.20, han mussà ad Abimélec che Abraham era il profet da Dieu. El è ussa temì e
resguardà.
Gen.21:23 : « E ussa, giura qua a mai, per Dieu, che ti na faras nagut fals ni cun mai,
ni cun mes uffants, ni cun mes affons: tenor la buntad ch'jau hai mussà cun tai, faras er ti cun
mai e cun il pajais nua che ti has sejournà. »
Abimelech na vul pli esser victima dals stratagems dad Abraham e giavischa da
retschaiver da quel ferms e resoluts engaschaments d'allianza paschaivla.
Gen.21:24 : «E Abraham ha dit: Eu giur. »
Abraham n’ha nagina mala intenziun vers Abimélec e po uschia dar si’approvaziun
per quest patg.
Gen.21:25 : « E Abraham ha reprimandà Abimélec pervia d’in puits d’aua, dal qual
ils serviturs d’Abimélec s’eran appropriads cun forza. »
Gen.21:26 : « E Abimélec ha dit: Jeu na sai betg chi ha fatg quai, e er ti n’has betg
m’avisà, e jeu n’hai udì discurrer da quai mo oz. »
Gen.21:27 : « Ed Abraham ha piglià pitschna e gronda muaglia, e l'ha dat ad
Abimelech, ed els han fatg ina allianza, els dus. »
Gen.21:28 : « Ed Abraham ha separà set giuvnas nursas dal muvel;»
La tschernida da Abraham da « set nursas » testimonescha sia lia cun il Dieu creatur
ch'el vul uschia associar a si'ovra. Abraham sa è stabilì en in pajais ester, ma el vul che il frut
da si lavur resta sia proprietad.
Gen.21:29 : « et Abimélec ha dit ad Abraham: Tge èn quistas sett giuvnas nursas che
ti has mess apart? »
Gen.21:30 : « Et el ha respondì: Quai è per che ti prendas da mia maun quistas sett
giuvnas nursas, per che mi servan per testimoni ch''jau hai cavà quest puz. »
Gen.21:31 : « Perquai han numnà quel lieu Beër-Shéba, perquai ch''els han fatg
giuramaint là, ils dus. »
Il pute dal conflict ha retschavì il num dal pled «shéba» che è la ragisch dal numer
«set» en ebraic, e che ins chatta era nel pled «schabbat» che designescha la settima giada,
nossa sonda sanctifitgada al repos settemanal da Dieu dapi l''entschatta da sia creaziun
terestra. Per conservar il regord da questa allianza, il pute è vegnì uschia numnà «il pute dals
set».
Gen.21:32 : «Ed els han fatg allianza a Beër-Shéba. Ed Abimélec è sa levà, e Picol,
schef da sia armada, ed els èn returnads en il pajais dals Filistins.»
Gen.21:33 : « Ed Abraham ha plantà in tamarisc a Beër-Shéba; e el ha invocà il
num da YaHWéH, il Dieu dad eternità. »
Gen.21:34 : « Ed Abraham ha sejournà ditg en il pajais dals Filistins. »
Dieu aveva organisà per si servitur cundiziuns da pasch e tranquillità.
Genesi 22
La separaziun dal bab e dal figl unic sacrificà
Quest capitel 22 preschenta il tema profetic dal Crist offrì en sacrifici da Dieu sco Bab.
El metta en scena il principi da la salidezza preparada en il secret da Dieu dapi l’origin da sia
decisiun da crear en vista dad el visavis libers, intelligents ed autonoms. Quest sacrifici vegn a
esser il pretsch da pajar per obtegnair in return d’amur da vart da sias creatiras. Ils elegids
vegnan a esser quels che hajan respundì a l’aspectativa da Dieu en tutta libertad da tscherna.
Gen.22:1 : « Suenter quistas chaussas, Dieu ha provà Abraham e ha dit: Abraham! Ed
el ha respundì: Eau sun qua! »
Abraham è fitg obediient vers Dieu, ma fin nua po ir questa obediientscha? Dieu sa gia
la resposta, ma Abraham sto laschar davos el, en testimoni per tuts ils elets, ina prova concreta
da sia obediientscha exemplarica che al renda tant dign da l’amur da ses Dieu che fa dad el il
patriarcha da la quala la posterità vegn sublimada tras la naschientscha da Cristus Jesus.
Gen.22:2 : « Dieu dit : Prends tes figl, tes unic, quel che ti amas, Isaac; va en il pajais
da Morija, e là offreschel sco offrenda sin ina da las muntognas che jau vegn a dir a tei. »
Dieu accentiescha voluntarmain sin quai che fa mal, al limit dal sopportabel per quest
vegl um da dapli che 100 onns. Dieu ha concedì ad el tras miracul la gaudientscha d’avair in
figl naschì dad el e da Sarah sia dunna legitima. Uschia, va el a zuppentar a ses enturn la
dumonda incredibla da Dieu: « Offra tes figl unic en sacrifici». E la resposta positiva dad
Abraham vegn ad avair per l’umanitad entira consequenzas eternas. Pertge, suenter
ch’Abraham ha consentì da offrir ses figl, Dieu sez na vegn betg pli a pudair renunziar a ses
project salvader; sch’el avess pudì considerar da renunziar.
Remartgà l’interess da la precisiun: «sin ina da las muntognas che jau ta di». Quest
lieu precis è programmà per retschaiver il sang da Crist.
Gen.22:3 : « Abraham s'è levà da bun di, ha selses asen, e ha piglià cun el dus
serviturs e ses figl Isaac. El ha taglià laina per il sacrifici, ed è partì per ir al lieu che Dieu
gli aveva dit. »
Abraham ha decidì d'ubadir a questa extrema e cun la mort en l'olma, el organisescha
la preparaziun da la ceremonia sanguinusa ordinada da Dieu.
Gen.22:4 : « Il terz di, Abraham, alzand ils egls, ha vis il lieu da lunsch.»
Il pajais da Morija è a trais dis da marsch dal lieu nua ch'el abitescha.
Gen.22:5 : « Ed Abraham disch a ses serviturs: Restai qua cun l'asen; jau ed il giuven,
nus ir fin là per adorar, e nus turnain tar vus. »
L’acziun terribla ch'el è pront a commetter na dovra betg teschtimonis.
El se separà uschia da ses dus serviturs che ston spetgar si return.
Gen.22:6 : « Abraham ha piglià la laina per il sacrifici, l'ha messa sin ses figl Isaac, e
portava en sia maun il fieu ed il cutè. E els èn ids tuts dus ensemen. »
En questa scena profetica, sco Crist sto transportar il grev « patibulum » sin il qual ses
polsgns vegnan clavads, Isaac è chargià cun la laina che, enflommada, consumarà ses corp
sacrificà.
Gen.22:7 : « Lura Isaac ha discurrì cun Abraham, ses bab, e ha dit: Bab! Ed el ha
respundì: Eau sun qua, mes figl! Isaac ha cuntinuà: Qua è il fieu e la laina; ma nua è l’agnè
per il sacrifici da bransch? »
Isaac ha assistì a blers sacrificis religius ed el ha perfetga raschun d’esser surprais da
l’absenza da l’animal che sto vegnir sacrificà.
Gen.22:8 : «Abraham ha respundì: Mes figl, Dieu s’arrangia sez cun l’agnè per il
sacrifici da bransch. E els èn ids tuts dus ensemen. »
Questa resposta dad Abraham era directamain inspirada da Dieu perquai ella
profetizescha magnificamain l’enorm sacrifici che Dieu va consentir cun s’offrir a la
crucifixiun en ina charn umana, porschand uschia il basegn dals elets pchaders d’in Salvader
efficaz e gist en la perfecziun divina. Ma Abraham, el, na ves quest futur salvader, quest roll
dal Crist Salvader profetisà tras l’animal sacrificà a YaHWéH, il tutpussant Dieu creatur. Per
el, questa resposta gli permetta simplamain da gudagnar temp, uschè grond ch’el guarda cun
horrur il crim che el sto commetter.
Gen.22:9 : « Cura ch'els eran arrivads al lieu che Dieu gli haveva dit, Abraham ha
erigì in altar là, ed ha mess en urden la laina. El ha ligà ses figl Isaac, ed al ha mess sin
l'altar, sur la laina. »
Purtret per Abraham davant l'altar, n'è betg pli pussaivel da zuppar ad Isaac ch'el è
quel che vegn ad esser la nursa dal sacrifici. Sche il bab Abraham ha mussà ina sublimitad en
questa acceptaziun extraordinara, il comportament docil d'Isaac è l'imatg da quai che vegn ad
esser en ses temp Gesu-Crist: sublim en sia obedienscha e sia abnegaziun.
Gen.22:10 : « Puis Abraham ha stendì la maun, e ha piglià il cutè, per sgozzar ses
figl. »
Remarca che per reagir, Die spetga fin l’ultim moment da la prova per dar al testimoni
da ses elets ina valur ed autenticitad reala. Il « cutè en maun » ; na resta pli che da sgozzar
Isaac sco las numerusas nursas gia sacrificadas.
Gen.22:11 : « Lura l'angel da YaHWéH al clomet dal tschiel, e disch: Abraham!
Abraham! Ed el respuonda: Eau sun qua!»
La dimostraziun da la fede ubbedienta d’Abraham è fatga e perfetg realisada. Dieu met
fin a la prova dal vegl e quella da ses figl uschè dign da el e da sia charitad.
Alva el, mintga giada ch’el è clomà da Dieu u da ses figl, Abraham respuonda adina
cun dir: «Qua sun jau». Questa resposta spontanea che sorta dad el testimonescha da sia natira
generusa ed averta vers ses proxim. Ultra da quai, ella contrasta cun l’attituda da l’Adam
piglià en situaziun da puccà che sa zuppava da Dieu, al punt che Dieu era obligà da dir ad el:
«Nua es ti? ».
Gen.22:12 : « L'angel ha dit: Betg stender tia maun sin l'uffant e betg far ad el
insatge; perquè jau sai ussa che ti temas Dieu e che ti n'has betg refusà tes figl, tes unif. »
Cun la dimostraziun da sia fede fidela ed ubadienta, Abraham po esser als egls da tuts,
e fin la fin dal mund, vegnir mussà sco model da la vaira fede, da Dieu, fin la vegnida dal
Crist che l'incarnarà a sia vart en la perfecziun divina. En quest model dad ubadientscha
irreproschabla daventa Abraham il bab spiritual dals veritabels credents salvads tras il saung
versà da Jesus-Christ. En questa experientscha, Abraham ha gist giuil roll da Dieu il Bab
che va ad offrir en sacrifici real e mortal, ses figl unicum numnà Jesus da Nazaret.
Gen.22:13 : « Abraham ha levà ils égls e ha vis davos el in muletg tegnì en in guott
tras las corns; e Abraham è ì a prender il muletg e l’ha offerì sco offrenda da bruschar
enstagl da ses figl. »
En quel mument, Abraham po realisar che sia resposta ad Isaac, « mon figl, Dieu
s'provvezia el sez da l'agnè per il holocaust», gli era stada inspirada da Dieu, perquai che
« l'agnè », en effet, « il giuven muntun », è propi « provvezi » da Dieu e offerì da el. Remarca
che ils animals sacrificads a YaHWéH èn adina maschels pervia da la responsabladad e la
dominanza dadas a l’um, l’Adam maschel. Il Crist redemptur sarà, el era, dal sex masculin.
Gen.22:14 : «Abraham ha datg a quest lieu il num da YaHWéH Jiré. Perquai ins di oz:
Sin la muntogna da YaHWéH vegn el vis.»
Il num «YaHWéh Jiré» munta: YaHWéH vegn vis. L'adopziun da quest num è ina
varda profezia che annunzia che en il pajais da Morija, il grond Dieu invisibel che inspirescha
tema e respect vegn vis sut in'apparientscha umana main terribla, per purtar ed obtegnair la
salidezza dals elets. E l'origin da questa numnaziun, l'offerta d'Isaac en sacrifici, conferma il
ministeri terren da «l’Agnè da Dieu che tschantscha ils puccaus dal mund ». Cunuschent
l’interess da Dieu per siu respect dals tips e models reproducids e repetids, è probabel e quasi
segir che Abraham haja offert siu sacrifici sin il medem lieu nua che, 19 tschientaners pli tard,
Jesus vegn crucifitgà, vul dir, al pe dal munt Golgota, or da Jerusalem, la citad, per in temp
mo, sancta.
Gen.22:15: « L'angel da YaHWéH ha clamà Abraham per la segunda giada dal
tschiel, »
Questa prova terribila sarà l'ultima ch'Abraham duarra da patir. Dieu ha chattà en el il
degn patriarch model da la fede ubbedienta, e el al fa savair quai.
Gen.22:16 : « e dit : Eu giur per me sez, pled da YaHWéH ! Perquai che ti has fat
quai, e che ti n'has betg refusà tes figl, tes unicum, »
Dieu appuie sur ces mots « ton fils, ton unique », car ils prophétisent son futur
sacrifice en Jésus-Christ selon Jean 3:16 : « Dieu a tant aimé le monde, qu'il a donné son Fils
unique, afin que quiconque croit en lui ne périsse pas, mais qu'il ait la vie éternelle ».
Gen.22:17 : « je te bénirai et je multiplierai ta postérité, comme les étoiles du ciel et
comme le sable qui est sur le bord de la mer; et ta postérité possédera la porte de ses
ennemis. »
Attenziun! La benediziun d’Abraham na s’eritescha betg, ella è mo per el e mintga
uman u dunna da sia descendenza sto, a sia vart, meritar la benediziun da Dieu. Perquai che
Dieu al prometta ina descendenza numerusa, ma tranter questa descendenza, mo ils elets che
agiran cun la medema fidaivladad e la medema obediènza vegnan benedids da Dieu. Ti pos
alura mesirar l’entira ignoranza spirituala dals Gidieus che pretendevan fieramain dad esser
figls d’Abraham e perquai figls che meritavan l’ierta da sias benediziuns. Jesus als ha
contradit cun mussar a els crap e cun dir che da quests craps, Dieu po dar ina descendenza a
Abraham. Ed el als ha attribuì sco bab, betg Abraham, mabain il diavel.
En sia conquista da la terra da Canaan, Josuè possedairà la porta da ses inimis da la
quala la emprima a crudar è stada la citad da Jericho. En ultims, cun Dieu, ils sants elegids
possedaran la porta da l’ultima inimia: « Babilonia la Gronda » suenter divers mussaments
revelads en l’Apocalissi da Jesus-Christ.
Gen.22:18 : « Tut las naziuns da la terra vegnan benedidas en tia descendenza,
perquai che ti has obedi à mia vusch. »
Quai è propi « tuots ils pievels da la terra », perquai ch’il offerta da salvaziun en Crist
vegn proposta a tuts ils essers umans, da tuttas originas e da tuts ils pievels. Ma questas
naziuns ston era ad Abraham il fatg da pudair scuviar ils oraculs divins revelads al pievel
Ebreu sortì dal pajais d’Egipta. La salvaziun en Crist vegn obtgnida tras la dubbla benediziun
d’Abraham e da sia posteritad che represchentan il pievel Ebreu e Jesus da Nazaret, vul dir,
Jesus-Christ.
Igl è gugent da remartgar bain, en quest verset, la benedictiun e sia causa:
l’ubedientscha approvada da Dieu.
Gen.22:19: «Abraham essend returnà tar ses serviturs, els s’alzettan e s’en andettan
ensemen a Beer Schéba; perquai ch’Abraham habitava a Beer Schéba.»
Gen.22:20: «Suenter quistas chaussas, ins ha rapportà ad Abraham, cun dir: Vezzi,
Milca ha era parturì figls a Nachor, tes frar:»
Ils vers che seguon han per fin da preparar il collià cun « Rebecca » che vegn a
daventar la dunna ideala tschernida da Dieu per il fidèl e ubidient Isaac. Ella vegn prendida en
la famiglia vischina d’Abraham en la descendenza da ses frar Nachor.
Gen.22:21 : « Uts, ses primgenitur, Buz, ses frar, Kemuel, bab dad Aram, »
Gen.22:22 : « Késed, Hazo, Pildasch, Jidlaph e Bethuel. »
Gen.22:23 : « Bethuel ha engrendrà Rebecca. Quaists sun ils otg figls che Milca ha
parturì a Nachor, frar d'Abraham. »
Gen.22:24 : « Sia concubina, numnada Réuma, ha era parturì Thébach, Gaham,
Tahasch e Maaca. ».
Las realisaziuns da las promissiuns fatgas ad Abraham
Genesi 23 relata la mort ed il sepeli da Sara sia dunna ad Hebron, en la caverna da
Macpela. Abraham pren possessiun d’in lieu da sepultura sin il terren da Canaan en spetgond
che Dieu detga l’entir pajais a sia descendenza var 400 onns pli tard.
Suandant, en Gen.24, Abraham mantegna anc il roll da Dieu. Per restar separà dals
pievels locals pagans, el va trametter ses servitur en in lieu allontanà, en sia famiglia stretga,
per chattar ina dunna per ses figl Isaac e els van laschar Dieu tscherner en lur lieu. En la
medema moda, Dieu va tscherner ils elegids che van furmar la dunna da Crist, il Figl da Dieu.
En questa selecziun, l’uman n’è per nagut pertge che l’initiativa ed il giudizi apartegnan a
Dieu. La tscherna da Dieu è perfetta, irreprochabla ed effizienta, a l’imagen da Rebecca la
dunna tschernida, amanta, intelligenta e bella da figura, e surtut, spirituala e fidela; la perla
che tuts umans spirituals che vulan prender dunna duessian tschertgar.
Jacob ed Esau
Pli tard, tenor Gen.25, Rebecca è originarmain sterila sco avant ella, Saraï la dunna
d’Abram. Questa sterilitad partagada è dovrada al fatg che las duas duonnas van portar la
posterità benedida enfin Crist che vegn sez furmà da Dieu en il venter d’ina giuvna feglia
vergina numnada Maria. Uschia, la lingia dal project salvader da Dieu è marcada da sia acziun
miraculusa. Suffrend da questa sterilitad natirala Rebecca cloma YaHWéH ed ella obtegn dad
el, dus gemenchs che sa battan en ses venter. Inquieta, ella dumonda Dieu davart questa
chaussa: «E YaHH ha ditg ad el : Dus pievels èn en tes venter, e dus pievels sa separaran
cura ch’els sortan da tes intestins; in da quests pievels vegn ad esser pli ferm che l’auter, e il
pli grond vegn ad esser suttamess al pli pitschen. » Ella met a mund dus giamels. Pervia da
sia intensa pilositad, ed el era entiramain « cotschen », d’ua il num « Edom » dat a sia
posteritad, il vegl è num« Esau », num che signifitga « pailus ». Il pli giuven vegn numnà
« Jacob », num che signifitga: « Trompader ». Gia ils dus nums profetiseschan lur destin. «
Pailus » vendra ses dretg da primogenitur al pli giuven per in pat succulent da « cotschen »
vul dir, da lentschlas cotschnas. El venda quest dretg da primogenitur, perquai ch’el
sottavalitescha sia valur. En cuntrari absolut, il spiritual « Trompader » tschenta ils egls sin
quest titel che n’è betg mo d’onur, perquai ch’i è colliada la benediziun da Dieu. « Trompader
» è dal tip da quels violents che vulan a mintga pretsch sforzar il reginavel dal tschiel per
s’appropriar da quel ed è en pensar a el che Jesus ha discurrì a quest tema. E en vesair quest
zel ardent, il cor da Dieu è fermamain allegrà. Uschia, tant meglier per « Trompader »,
perquai ch’è el che daventarà « Israel », per la decisiun da Dieu. Na s’engianar betg, Jacob n’è
betg in trompader ordinari ed è in um remarcabel, perquai ch’i n’è auter exempel biblic che
testimonescha sia determinaziun d’obtegnair la benediziun da Dieu, ed è be per cuntanscher
quest intent ch’el « trompa ». Nus pudain uschia tuts l’imitgar ed il tschiel fidaivel en vegn
allegrà. Per sia part, Esau avrà per descendenza il pievel d’« Edom », num che signifitga
« cotschen », da la medema ragisch e senn sco Adam, quest pievel vegn ad esser in adversari
d’Israel sco la profezia divina ha annunzià.
Jau precisescha che la colur « cotschen » designescha il puccau, exclusivamain, en las
maletgas profeticas dal project da salvament revelà da Dieu e quest criterium s’applica,
exclusivamain, als acturs da sias messas en scena, sco « Esau ». En ils temps stgirs dal Middle
Ev, ins mazzava ils uffants cotschnids considerads sco diabolics. Perquai, jau lo precisescha,
la colur cotschen na fa betg l’uman ordinari pli puccant che la brina u la blonda, perquai che il
puccatur è identifitgà tras las ovras nauschas da sia cretta. Quai è pia exclusivamain, en valur
simbolica, che il « cotschen », colur dal sang uman, è simbol dal puccau, tenor Esa.1:18 :
« Vegni e plaidain! disch YaHWéH. Sche voss pchads èn sco il cramoisi, els vegnan alvs sco
la naiv; sch'els èn cotschens sco la purpura, els vegnan sco la lana. » Uschè era, en sia
Apocalipsa, sia Revelaziun, Jesus collia la colur cotschen cun ils instruments umans che
servan inconscjaintamain u betg, il diavel, Satan il emprim pchader da la vita creada da Dieu;
exempels: il « chaval cotschen» d’Apo.6:4, il « dragun cotschen u cotschen da fieu »
d’Apo.12:3, e la « bestia scarlata » d’Apo.17:3.
Usa ch'el ha quest dretg da primogenitur, Jacob va, a sia vart, viver experientschas da
vita che profetizeschan ils projects da Dieu, sco successur d'Abraham.
El ha bandunà sia famiglia per tema davent la gritta da ses frar Esau, cun raschun,
tenor Gen.27:24, perquai ch'el aveva decidì d'al mazzar, suenter l'absenn da la benediziun da
ses bab moribund, « engulà » d'ina finta sortida da l'spirit da Rebecca sia dunna. En quest
rapiment, ils dus nums dals gemels reveleschan lur impurtanza. Perquai, il « Trompeur » ha
utilisà ina pel pailusa per engianar Isaac davent orv, fasend passar per ses frar pli vegl
naturalmain « Pailus ». Las persunas spiritualas sa sustegnan e Rebecca sa sumegliava pli a
Jacob che ad Esau. En questa acziun, Dieu contradice la scelta umana e carnala dad Isaac che
preferiva Esau il chatschader che al purtava selvadi ch'el appreziava. E Dieu fa gudagnar il
dretg da primogenitur a quel che n'è il pli dignus: Jacob il Trompeur.
Arrivà tar Laban, ses barba aramaic frar da Rebeca, per lavurar per el, Jacob
s’inamurescha da Rachel, la pli giuvna ma la pli bella dallas figlias da Laban. Quai ch’el na sa
betg è che en sia vita reala, Dieu gli fa giodair in roll profetic che sto profetisar ses project
salvader. Era suenter « set onns » da lavur per cuntanscher sia amada Rachel, Laban gli
impona sia figlia pli veglia « Lea » e la gli dat per dunna. Per cuntanscher e maridar Rachel, el
stuvarà lavurar anc « set onns » per ses barba. En questa experientscha, « Jacob »
profetisescha quai che Dieu sto passar en ses project salvader. Perquai ch’el era sto far ina
emprima allianza betg conforma al desideri da ses cor, perquai ch’l’experientscha dad in
Israel carnal e naziunal na vegn betg marcada dal success e da la gloria che sia buntat merita.
Las successiuns dals « derschaders » e dals « retgs » fineschan adina mal, malgrau intginas
raras excepziuns. E la dunna desidrada digna da sia amur, el la cuntanscha mo en segunda
allianza suenter avair mussà sia amur e revelà ses plan da salvament en il ministeri da Jesus-
Christ; si’instrucziun, sia mort e sia resurrecziun. Remartga bain che las preferenzas umanas e
divinas èn interamain inversadas. L’amada da Jacob è la sterila Rachel, ma quella da Dieu è la
prolifica Lea. Cun dar a Jacob, en emprim, per dunna, Lea, Dieu fa viver a ses profet, la
dischillusiun ch’els vegnan a resgitar, tuts dus, en lur emprima allianza. En questa
experientscha, Dieu annunzia che sia emprima allianza vegn a esser in terribel naufragi. E il
refus dal Messias Jesus da ses descendents ha confermà quest messadi profetic. Lea che na era
betg l’amada tschernida dal spus è in’imagen che profetisescha ils elets da la nova allianza
che, d’origin pagan, han vivì ditg en l’ignoranza da l’existenza dal Dieu creatur unic. Tutina,
la natira prolifica da Lea profetisava in’allianza che purtass blers fruits a la gloria da Dieu. Ed
Isaia 54:1 conferma, dischond: « Allegra, sterila, ti che na partureschas pli! Fa eclatar tia
allegria e tia gioia, ti che n’has pli dolurs! Perquai ch’ils figls da la bandunada vegnan ad
esser pli blers che quels da quella ch’è maridada, disch YaHWéH. ». Qua la bandunada
profetisescha, tras Léa, la nova allianza, e quella ch’era maridada, tras Rachel, la veglia
allianza ebraica.
Jacob daventa Israel
Partì da casa da Laban ritg e prosperus, Jacob e quels ch’appartegnan ad el returnan tar
ses frar Esaü, dal qual el temma la giusta ira vindicativa. Ina notg, Dieu sa preschenta ad el ed
els cumbattan l’un cunter l’auter enfin l’alva. Dieu al blessa finalmain a l’anca e gli disch
ch’el vegn a numnarse d’uschenavant « Israel », perquai ch’el è sortì victorius en cumbattant
Dieu ed ils umens. En questa experientscha, Dieu ha vulì metter en scena l’imagi da l’olma
cumbattanta da Jacob en ses cumbat da la fei. Numnà da Dieu Israel, el obtegn quai ch’el
desiderava e tschertgiava cun premura: sia benediziun da Dieu. La benediziun d’Abraham en
Isaac ha uschia prendì furma tras la constituziun da l’Israel charnal che, fundà sin Jacob
daventà Israel, vegn prest ad esser ina naziun temida, suenter la sortida da l’Egipta
sclavagista. La grazia da Dieu avend preparà Esaü, ils dus frars sa chattan en la pasch e la
gioia.
Cun sias duas dunans e lur duas servituras, Jacob daventa il bab da 12 mats e ina
suletta feglia. Sterila a l’entschatta sco Saraï e Rebecca, ma idolatra, Rachel obtegnia da Dieu
dus uffants, Joseph il pli vegl e Benjamin il pli giuven. Ella mora en metter en il mund ses
segund uffant. Ella profetizescha uschia la fin da l’allianza veglia che vegn a finir cun
l’instauraziaun da la nova basa sin il saung expiatori da Jesus-Christ. Ma en ina segunda
applicaziaun, questas circumstanzas mortalas profetizeschan il destin final da ses elets che
vegnan salvads tras sia intervenziun fortunada cura ch’el returnescha en si’aspect divin
glorius en Micaël Jesus-Christ. Questa midada da la situaziaun dals ultims elets è profetisada
tras il midar il num da l’uffant che vegn numnà « Ben-Oni » uschè, « figl da mia dolur », da la
mamma moribunda, vegn renumnà da Jacob, il bab, « Benjamin » uschè, « figl da dretga »
(vart dretga) uschè, figl benedì. En conferma, en Matt.25:33, Jesus-Christ metterà « sias
nursas a sia dretga e ils buocs a sia sanestra ». Quest num « Benjamin » è vegnì tschernì da
Dieu, be per ses project profetic, uschia per nus, perquai che per Jacob el n’aveva strusch in
senn; e per Dieu, l’idolatra Rachel na meritava betg il qualificativ da « dretga ». Questas
chaussas concernent la fin dal mund èn sviluppadas en las explicaziuns d’Apo.7:8.
L’admirabel Joseph
En l’istorgia d’Israel, il roll che Deus dat a Joseph al maina a dominar ses frars che,
exasperads da sia dominanza spirituala, al vendan a commerziants arabs. En l’Egipta, sia
honestad e sia fidelitad fan ch’el vegn stimà, ma la dunna da ses patrun vulond abusar dad el,
essend el resistì, Joseph sa chatta en praschun. Là, explitgond sogns, ils eveniments al mainan
al pli aut grad sut il faraon: emprim vizir. Questa elevaziun sa basa sin si don profetic sco per
Daniel suenter el. Quest don al fa vegnir stimà dal faraon che al confida l’Egipta. En cas da
ina fam, ils frars da Jacob sa rendan en l’Egipta e là, Joseph sa reconcilia cun ses nauschs
frars. Jacob e Benjamin als suondan ed uschia s’installan ils Hebreers en l’Egipta en la regiun
da Gosen.
L’Exodus ed il fidèl Moses
Mettids en sclavitù, ils Hebreics van a chattar en Moses, l’uffant hebreic dal qual il
num signifitga « salvà da las auals », dal Nil, allevà ed adoptà da la figlia dal Faraon, il
liberatur preparà da Dieu.
Mentras che las cundiziuns da lur sclavitù sa smorzian ed augmentan, per defender in
Hebreic, Moses mazza in Egiptian, ed el fugia or da l’Egipta. Si viadi al maina a Madian, en
l’Arabia Saudita nua che vivan ils descendents d’Abraham e Kétura sia segunda dunna,
maridada suenter la mort da Sara. Maridond Séphora, la figlia pli veglia da ses söcer Jethro,
40 onns pli tard, Moses incontra Dieu en pasturand sias nursas vers la muntogna da l’Horeb. Il
creatur al cumpara sut furma dad ina macchia ardenta che bratscha ma na sa consuma betg. El
al revela ses project per Israel ed al trametta en Egipta per guidar la sortida da ses pievel.
Dix plagas vegnan ad esser necessarias per sfurzar il faraon da laschar ir libers ses
sclavs prezius. Ma è la decima che prenda ina impurtanza profetica da prim rang. Perché Dieu
fa murir tut ils primgenits da l’Egipta, umans ed animals. E il medem di, ils Hebreics
celebreschan l’emprima Pasqua da lur istorgia. La Pasqua profetizava la mort dal Messias
Jesus, il « primgenitur » e « l’Agnè da Dieu » purs e senza macla offrids en sacrifici sco
« l’agnè » immolà il di da la sortida da l’Egipta. Suenter il sacrifici da Isaac dumandà da Dieu
ad Abraham, la Pasqua da la sortida d’Egipta è la segunda annunzia profetica da la mort dal
Messias (Unt) Jesus, vul dir, en terms grecs, da Jesus il Crist. La sortida d’Egipta è succedida
ils 14avel di dal emprim mais da l’onn, vers il 15avel tschientaner avant nossa era, vul dir, vers
2500 onns suenter il puccà d’Eva e d’Adam. Questas cifras conferman il temp da « 400 onns
» dals « quatter generaziuns » dat da Dieu als termin als Amorits, abitants da la terra da
Canaan.
L’orgueil e l’spirit rebel da Faraon va a svanir cun sia armada en las auas da la « mar
cotschna » che chatta uschia sia muntada, perquai ch’ella sa serra sura da els suenter avair
s’avverta per permetter als Ebreics dad entrar sin la terra da l’Arabia Saudita, tras l’extremitad
meridiunala da la peninsla egipziana. Evitond Madian, Dieu mania sia pievel tras il desert
vers il munt Sinai nua ch’el al preschaintarà sia lescha dals « diesch cumonds ». Avant l’unic
ver Dieu, Israel è ussa ina naziun instruida ch’el sto metter a prova. A questa fin, Moses è
clamà tar el, sin la muntogna dal Sinai e Dieu al tegn uschia durant 40 dis e notgs. El al remet
las duas tavlas da la lescha gravadas cun ses det divin. En il champ dal pievel ebreic,
l’absenza prolongada da Moses favurisescha ils spirits rebels che fan pressiun sin Aaron e
finiseschan per al far acceptar la fusiun ed il modelar dad in « vadè d’aur ». Questa
experientscha resuma, per sai suletta, il comportament vers Dieu dals umans rebels da tuttas
las epocas. Lur refus da sa suttametter a sia autoritad als maina a preferir dubitar da sia
existenza. E las multiplas puniziuns da Dieu na fan nagut per midar quai. Suenter quests 40
dis e notgs da prova, la tema dals gigants da Canaan condemnarà il pievel a vagar en il desert
durant 40 onns e, sulets da questa generaziun provada, Josua e Caleb pudran entrar en la terra
promessa offerta da Dieu vers il 2540 dapi il pè da Adam.
Las figuras principalas dal raquint da la Genesi èn ils acturs dad ina messa en scena
organisada dal Dieu creatur. Mintgin dad els transmett, cun finamira profetica u betg, ina
lescha, e questa idea da spectacul è vegnida confermada da l’apostel Paul che disch en 1
Cor.4:9: « Perquai che Dieu, sco a mi para, ha fatg da nus, apostels, ils ultims dals umans,
sentenziads a mort in tschert senn, damai che nus essan stads en spectacul al mund, als
anghels ed als umans. » Dapi lura, la messagera dal Segner, Ellen G.White, ha scrit siu
cudesch famus cun il titel « la Tragedia dals Seculs ». L’idea dal « spectacle » è uschè
confermà, ma suenter las « stailas, las stailas » dal cudesch saint, è il turn dad ì mintgin da nus
da giugar sia rolla propi, savend ch’instruids da lur experientschas, eschan nus mess en il
dever dad imitar lur ovras bunas, senza reproducir lur sbagls. Per nus, sco per Daniel (Mes
Giudesch è Dieu), Dieu resta « nos Giudesch », cumpatziun, cert, ma « Il Giudesch » che na
fa nagina excepziun per nagin.
L’experientscha da l’Israel naziunal giudaic è disastrusa, ma ella n’è betg pli
disastrusa che quella da la cretta cristiana da nossa epoca che sa sfracca en in’apostasia
generalisada. I na sto betg surprender questa sumeglientscha, perquai ch’l’Israel da l’allianza
veglia era mo in microcosmos, in exempel dals essers umans che populeschan l’entira terra.
Perquai era la vaira cretta uschè rara sco en la nova allianza construida sin il Salvader e
«Testim Fidaivel » Gesu Crist.
Da la Bibla en general
Tota la Bibla, dictada puspè inspirada da Dieu a ses serviturs umans, porta lesziuns
profeticas; da la Genesis fin l’Apocaliss. Ils acturs tschernids da Dieu ans vegnan
preschentads sco ch’els eran realmain en lur vaira natira. Ma per construir messadis profetics
en quest spectacul perpeten, il Dieu creatur daventa l’Organisatur dals eveniments. Suenter la
sortida d’Egipta, Dieu dat ad Israel l’aspect liber da sia lescha celestiala durant 300 onns, il
temp dals « derschaders » che sa concludesch vers il 2840. E en questa libertad, il return vers
il puccà, obligescha Dieu a punir « set giadas » ses pievel ch’el libra al final als Filistins, lur
enemics ereditars. E « set giadas », el suschitescha « liberaturs ». La Bibla di che, en questa
epoca, « cminchadun fascheva quai ch'el vuliva ». E quel temp da libertad totala era necessari
per che il frutg purtà da mintgin vegn revelà. Igl è il medem en nossa « temp da la fin ». Quest
trais tschient onns da libertad marcads dal return constant dals Hebreics al puchià, Dieu ans
propona da als cumparegliar cun ils trais tschient onns da la vita dal gist Enoc ch’el ans
preschenta sco model exemplaric da ses elets, cun dir: « Henoc ha marchà trais tschient onns
cun Dieu, e lura el na era plu perquai ch'Dieu l'ha piglià »; cun el, cun al far entrar per
emprim en sia eternitat sco, suenter el, Moses ed Elia, e ils sants resuscitads a la mort da
Jesus, avant tuts ils auters elets, tranter ils quals ils apostels da Jesus-Crist; els vegnan tuts
transmudads u resuscitads l’ultim di.
Suenter quel dals «derschaders», è arrivà il temp dals retgs e era, Dieu dat a ses
emprims dus acturs in roll profetic che conferma il messadi da la progressiundal mal vers il
bienfinal saja, da la notg, u stgirezza, vers la glisch. Uschia èn quests dus umens, Saul e
David, profetisà il project global dal plan da salüt preparà pels elets terresters, saja las duas
fasa u las duas santezas allianzas successivas. Relaschà cun mai, David daventa retg be cun la
mort dal retg Saul, sco era la mort da l'antica allianza perpetua permetta a Crist d'instaurar sia
nova allianza, si reginavel e sia dominaziun eterna.
Jai gia menziunà quest tema, ma jau al regord, las monarchias terranas na han nagina
legitimaziun divina perquai ch'ils Hebreics han dumandà a Dieu d'avair in retg « scu las
autras naziuns » terrans, ellas, « paganas ». Quai vul dir che il model da quests retgs è dal tip
dals valurs satanics e betg divins. Uschè, per Dieu, il retg è dultsch, umil dal cor, plain
d'abnegaziun e compassiun, fasend il servitur da tuts, uschè quel dal diavel è dir, superbi,
egoist e sdegnus, e pretenda d'esser servì da tuts. Blessà injustamain da sia refusa da vart da
ses pievel, Dieu ha exaudì sia dumonda e per sia disgrazia, al ha dat in retg tenor ils criteris
dal diavel e tut sias injustizias. Dapi lura, per ses pievel Israel, mo el sulet, la regalità ha
obtegnì sia legitimitad divina.
La pled verbala u scritta è il med da scambi tranter duas persunas individualas. La
Bibla è la pled da Dieu en il senn che per transmetter sias leschas a sias creatiras terrenas,
Dieu ha rimnà testimonis dictads u inspirà a ses serviturs; testimonis tschernids, selecziunads
e gruppads dad el en il decurs dal temp. I na sto betg surprender, sche nus constatain
l'imperfecziun da la giustia stabilida sin terra, perquai che separads da Dieu, ils umans na pon
stabilir lur giustia che sin la littera da la lescha. Or, Dieu ans disa tras Jesus che « la charta
mazza ma l''ispirt vivifitgescha », questa letra. Las scritturas sanctas da la Bibla pon dunque
mo esser « testimonis » sco che mussa Apo.11:3 ma en nagin cas « derschaders ». En
renconuschent che la letra da la lescha è incapaz da render in giudesch giust, Dieu fa apparair
ina vardad che sa basa mo sin la natira divina da sia persuna. El po mo render in giudesch
giust, perquai che sia abilitad dad analisar ils pensaments secrets da l’spirt da sias creatiras gli
permetta da conuscher las motivaziuns da quels ch’el giuditgescha, chaussas zuppadas ed
ignoradas da las autras creatiras. La Bibla propona dunque mo la basa dals testimonis utilisads
per il giudesch. Durant ils « milli onns » dal giudizi celestial, ils sants elegids vegnan a savair
las motivaziuns dals anims giuditgads. Cun Jesus-Christ, els pon uschia render in giudizi
perfet ch’è necessari perquai ch’il verditg final stabilescha la lunghezza dal temp da
suffriment en la segunda mort. Questa savida da la motivaziun reala dal culpabel ans permetta
da chapir meglier la clemenza da Dieu vers Cain, il prim mazzader terren. Tenor l’unic
testimoni preschentà en scritt en la Bibla, Cain è vegnì manà en la gelosia tras la tschernida da
Dieu da benedir l’offerta d’Abel e da sdegnar quella da Cain, senza che Cain savess la
raschun da questa differenza ch’era spirituala e anc ignorada. Las causas èn uschia, la vita è
constituida dad innumerabels parameters e cundiziuns che mo Deus po identifitgar e giuditgar
en savida. Quai ditg, la Bibla resta per ils umans, l’unic cudesch che preschenta en scritt las
basas da la lescha che giuditga lur acziuns, en spetgond ch’en tschiel lur pensadas secretas
vegnian reveladas als sants elegids. Or il roll da la scritt è da condannar u giuditgar l’acziun.
Perquai, en sia Apocalissi, Jesus regorda als umans l’impurtanza da lur « ovras » e el
discuorra darar da lur cretta. En Jac.2:17, l’apostel Giacum ha regurdà che « senza ovras la
cretta ei morta», era confermand questa opiniun, Jesus na discuorra mo dals « ovras » bunas u
nauschas engendradas da la cretta. E per esser engendradas da la cretta, questas ovras èn
exclusivamain quellas che la Bibla mussa sco leschas divinas. Las bunas acziuns stimadas da
la baselgia catolica na vegnan betg prendidas en consideraziun, perquai ch’ellas èn ovras da
caracter ed inspiraziun umanisticas.
Al temp da la fin, la Bibla vegn totalmain disprezzada e la societad umana preschenta
in aspect globalisà, mendaz e mistifitgant. Lura il pled « vairtad » che caracterisescha la Bibla
santa, plaid dal Dieu vivent, e pli vastamain ses project universal global, prenda sia plena
muntada. Perquai che il disprezzi da questa unica « vairtad » manescha l’umanitad da sa
construir sin las mendas en tut ils dominis relaziunals, profans, religius, politics u economics.
Quest artitgel essend scrit il sabbat dals 14 d'Avust 2021, damaun vul dir ils 15
d'Avust, en grondas radunanzas, las victimas enguladas da la falsa religiun rendan omagi a la
misticaziun satanica la pli reussida da sia carriera, dapi ch'ella ha utilisà il « serp » sco
medium en « Eden » : sia appariziun sut l'imatg da la « verga Maria ». La vaira, ella, na era
betg pli verga, perquai ch'ella ha parturì figls e figlias suenter Jesus; frars e sors da Jesus. Ma
la manzegna ha ina vita dura e resista er als meglers arguments biblics. N'importa, suenter
quest 15 d'Avust, restaran per quest ultrazi al pli otg celebracziuns per irritar Dieu e sminuar
sia gusta ira che vegn a crudar sin ils chaus dals culpants. Remartgain che en questa
appariziun, uffants èn vegnids tschernids per autentifitgar la visiun da la « verga ». Eschan els
uschè innocents sco ins pretenda? Nads pchaders, l'innocenza als vegn attribuida a sbagl, ma
ins na po betg perquai als incolpar da cumplicitad. La visiun recepida da quests uffants era
bain reala, ma il diavel è era in spiert rebel bain real e Jesus-Christ ha consacrà bleras da sias
pleds per avisar ses serviturs davart el. L'istorgia testimonescha da sia pussanza seductiva
engulanta che maina a la « segunda mort » ses victimas sedusas e engianadas. L’adoren dal
diavel tras l’eglisa catolica papala e romana vegn denunziada da Dieu, en quest vers
d’Apo.13:4 : « E els adoravan il dragun, perquai ch''el aveva dà l''autoritad a la bestia ; els
adoravan la bestia, dischand : Chi è similiar a la bestia, e chi po cumbatter cunter ella ? ».
En realitad, è be suenter la fin da questa « adoration » da « la bestia » cun forza e
persecutanta dals veritabels sants elegids da Jesus-Christ che, en in temp da toleranza che las
circumstanzas han imponì, questa adoren s’è prolungada tras il med da seducziun dallas
appariziuns da la « vergina » diabolica; ina « donna » per remplazzar il « serp » suenter che il
« serp » ha seducì la « donna » che ha seducì siu spus. Il principi resta il medem ed è adina
uschè efficaz.
L’ura da l’ultima tscherna
Questa studegiada da las revelaziuns divinas s’acquista cun l’analisa dal cudesch da la
Genesi che ans ha revelà tgi è Dieu sut tut ses aspects da caracter. Nus avain gist vis co el è
resolvì en sia pretensiun d’ubedientscha da vart da sias creatiras en sotmetter Abram ad ina
prova da fida extraordinaria cura ch’el aveva gist ina tschientaner; questa pretensiun divina
n’è pia betg pli da mussar.
Al mument da l’ultima tscherna proposta da Dieu dapi la primavaira 1843, e pli
precisamain pretendida dapi ils 22 d’october 1844, l’observanza dal sabbat è pretendida da
Dieu sco prova da l’amur ch’i vegn rendì a seis veritabels sants elegids. La situaziun spirituala
universala sa preschenta uschia sut furma d’ina suletta dumonda che vegn adressada a l’entir
dals commembers dals organisaziuns religiusas, cristianas, exclusivamain.
La dumonda che mazza u fa viver eternamain
In in imperatur, in retg u in papa, è el autorisà e permess da midar las pleds
pronunziadas e scritas da Dieu, u sut sia dictada sco ha fatg Moses?
Avend previs tut, er questa dumonda, Jesus ha dat avant sia resposta, cun dir en
Mat.5:17-18: « Na crai betg ch’eu saja vegnì per abolir la lescha u ils profets; eu sun vegnì
betg per abolir, mabain per cumplir. Perquai, jau vi discurrir cun vus en vardad, entant che
tschiel e terra na passan betg, i nu vegn a sparir da la lescha nagin iota u nagin tratg da
letra, enfin che tut è arrivà. » Il medem Jesus ha era annunzià che sias pleds ch’el ha dit ans
güdicharan, en Gion 12:47 fin 49: « Sch'in udescha mias pleds e na'ls tegna betg, n'è betg jau
che'l giuditgescha; perquai ch'jau sun vegnì betg per giuditgar il mund, mabain per salvar il
mund. Quel che'm refusa e che na'ls accepta betg, ha ses giudicatur; la pleds ch’jau
annunzià, es quella che giudichà el l’ultim di. Perquai ch'jau n'hai betg plaidà da mai sasez;
mabain il Bab, ch'am ha tramess, ha' m prescrit el sasez quai ch'jau hai da dir e
d'annunziar.»
Quai es la concepziun che Dieu ha da sia lescha. Ma Dan.7:25 ha revelà
che l’intenziun da la « midar » duess apparair en l’epoca cristiana, schend davart il papissem
catolic roman: « El pronunzierà pleds cunter l’Altissem, el opprimarà ils sants da
l’Altissem, e el sperarà da midar ils temps e la lescha ; e ils sants vegnan mess en sias mauns
per in temp, temps e mez temp. » In’offensa che vegn a finir e ch’el sapgiustamain punir
tenor il verset 26 che suonda: « Lura vegn il giudizi, e sia pussanza vegn tratga davent, la
quala vegn destruida ed annientada per adina. » Questas « temp » u onns profetics annunzian
si reginà persecutur cumplit durant 1260 onns, dapi 538 enfin 1798.
Quest « giudizi » s’cumplescha en pliras fases.
La prima fase è preparatoria; quai è l’ovra da la separaziun e da la sanctificaziun da la cretta
« adventista » instaurada da Dieu dapi la primavaira 1843. L’adventissem è separà da las
religiuns catolicas e protestantas. En l’Apocalissi, questa fase concerna las epocas « Sardes,
Filadelfia e Laodicea » en Apoc.3:1-7-14.
La segunda fase è executiva: « a gli vegn tratg davent sia dominanza ». Quai è il
return glorius da Jesus-Christ expectà per la primavaira 2030. Ils elets adventists entran en
l’eternità separads dals rebels catolics, protestants ed adventists indigns che moran sin la
terra. L’acziun s’acomplescha sin la fin da l’epoca « Laodicea » dad Apo.3:14.
La terza fase è quella dal giudiment dals morts decaduts, mess en acziun dals elets
entrads en il reginavel celestial da Dieu. Las victimas èn daventadas ils giudischs e en
moda separada, la vita da mintga rebelli vegn giuditgada ed ina sentenza finala
proportziunada a lur culpabilitad vegn pronunziada. Questas sentenzas determineschan la
lunghezza dal temp dals « torments » che vegn provocà da l’acziun da lur « segunda mort ».
En l’Apocalissi, quest tema è l’object d’Apo.4 ; 11:18 e 20:4 ; quai a partir da Dan.7:9-10.
En quarta, sin la fin dal settavel milleni, il grond sabbat per Dieu e ses elets en Crist,
vegn la fase executiva da las sentenzas rendidas da Crist e ses elets. Sin la terra dal peschà nua
ch’els èn resustads, ils rebels condamnads vegnan annichilads, « per adina », par « il fieu da
la segunda mort ». En l’Apocaliss, quest judizi executiv u « judizi final » è il tema dad
Apo.20:11 enfin 15.
A l’ura da l’ultima tschernida, sa separan definitivamain duas concepziuns religiusas
inconciliablas, perquai extremamain opposadas ina a l’autra. Ils elets dal Christ audan sia
vusch e s’adattan a sias pretensiuns dal temp nua ch’el als discurra e als cloma. En l’autra
posiziun, sa chattan ils cristians che suondan tradiziuns religiusamain stabilidas dapi
tschientaners sco sche la vardad fiss ina dumonda da temp e betg d’intelligienza, da
raschunament e da testimoni. Questa glieud n’ha betg chapì tge che represchenta « la nova
allianza » annunzià dal profet Geremia en Ger.31:31 fin 34 : « Vardai, ils dis vegnan, dit
YaHWéH, nua ch'jau farai cun la chasa d'Israel e la chasa da Juda ina allianza nova, betg
sco l'allianza ch'jau hai fatg cun lur babuns, il di ch'jau als hai piglià per la maun per als
manar or dal pajais d'Egipta, allianza ch'els han violada, malgrà ch'jau fussi lur patrun, dit
YaHWéH. Ma vardai l'allianza ch'jau farai cun la chasa d'Israel, suenter quels dis, dit
YaHWéH: Je metterai mia lescha en els, je la scriverai en lur cor ; et je serai lur Dieu, et els
vegnan a esser miu pievel. In quaist nun mussa plü instruir ses proxim, ne ses frar, cun dir:
Conuschai YaHWéH ! Perche tuts ma cugnuoschan, dal plü pitschen fin al plü grand, disch
YaHWéH ; Perche jau perdon lur iniquitat, e jau na'm impaissi plü da lur puccau. » Co chà
Dieu reussescha da « scriver en il cor » da l’uman l’amur per sia santa lescha, ina chaussa che
la norma da l’allianza veglia n’aveva betg reussì da cuntanscher? La resposta a questa
dumonda, e l’unic differenza tranter las duas allianzas, vegn sut l’aspect da la dimostraziun da
l’amur divin realisà tras la mort expiatoria dal substitut Jesus-Crist en il qual el s’è incarnà e
revelà. Or la mort da Jesus n’è betg vegnida per metter fin a l’ubedientscha ma al cuntrari, ella
ha als elets motivs per sa mussar anc pli ubiedients vers il Dieu capabel d’amar uschè
fermamain. E cur ch’el gudogna il cor da l’uman, il intent persequità da Dieu è cuntanschà; el
obtegn in elect abel e dign da partegnair sia eternità.
L'ultim messadi che Dieu t'ha preschentà en quest ovra è il tema da la separaziun.
Quai è il punct vital che fa tutta la differenza tranter l'elec e l'appellà. En sia natira normala,
l'uman na vul betg vegnir disturbà en sias abitudinas e concepziuns da las chaussas. Tuttina,
quest disturb è necessari perquai ch'habità a la mendatscha stabilida, per daventar ses elec,
l'uman sto vegnir sblundergià e disturnà per s'adattar a la vardà che Dieu gli mussa. Lura la
separaziun da quai e da quels che Dieu na approva betg è rendida necessaria. L’elett sto
demostrar sia abilitad da metter en dubi concretamain sias ideas, sias abitidins e sias relaziuns
charnalas cun essers dal qual destin na sarà mai la vita eterna.
Per ils elects, la prioritad religiusa è verticala; l’intent è da crear in liom solid cun il
Dieu creatur, fossan er a scapito da las relaziuns umanas. Per ils perduts, la religiun è
horizontal; els dan la prioritad al liom stabilì cun auters umans, fissan er a scapito da Dieu.
L’adventisme da la settemna : ina separaziun, in num, ina istorgia
Ils ultims elets da la cretta cristiana èn radunads spiritualmain per furmar l’Israel dals
« 12 tribus » dad Apo.7. L’elecziun da quels è succedida tras ina seria da provas da cretta
basadas sin l’interess mussà per la pled profetic che annunzia en Dan.8:14 la data 1843. Ella
duess marcar la represcha en maun da Dieu dal cristianissem, fin qua represchentà tras la
cretta catolica dapi 538 e tras la cretta protestanta derivada dal temp da la Refurmaziun dapi
1170. Il vers da Dan.8:14 è vegnì interpretà sco annunzi dal return glorius dal Crist, sia
vegnida che ha provocà sia « spetga », en latin « adventus » d’inua il num adventist ch’è
vegnì dà a l’experientscha e ses aderents tranter 1843 e 1844. En apparenza, quest messadi na
discurriva betg dal sabbat, mo be en apparenza, perquai ch'il return da Crist vegn a marcar
l'entrada en il settavel milleni, vul dir, il grond sabbat profetizà, mintga emna, dal sabbat dal
settavel di: il sonda dals Gidieus. Ignorond questa colliaziun, ils emprims adventists n'han
betg enconuschì l'impurtanza che Dieu dat al sabbat suenter quest temp da prova. E cura ch'els
han chapì, ils pioniers han mussà fermamain la vardà dal sabbat menziunada en il num da la
baselgia fundada, «dal settavel di». Ma cun il temp, ils erets da l'ovra n'han betg pli al
sabbat l'impurtanza che Dieu dat ad el, quai colliand sia exigibiltad al temp dal return da
Jesus-Christ empè da la colliar cun la data 1843 indicada da la profezia da Daniel. Repussar
pli tard ina tala exigenza divina fundamental ha furmà ina sbagl, e la consequenza è stada, il
1994, il refus da Dieu da l'organisaziun e da ses commembers ch'el ha mess en il camp rebel
gia condannà dad el dapi il 1843. Questa trista experientscha e questa disfatta da l'ultima
instituziun uffiziala da la cretta cristiana testimonieschan da questa incapacitad dal fals
cristianissem dad acceptarla separaziun dals lioms umans. L’absenza d’amur per la vardad
divina e uschia per Dieu sez è en caussa, e quai è là, la lescha finala da l’istorgia da la cretta
cristiana che jau pos ta spiegar, per ta mussar e ta avertir, en num dal Dieu Tutpussant,
YaHWéH-Micaël-Gesu-Crist.
Finalma, adina en quest medem tema, perquai ch''el m''ha custà il pretsch d''ina
penibla separaziun spirituala, jau ta regord quest vers da Matt.10:37 e, perquai ch''ils vers che
precedan resuman cleramain il caracter separatur da la vaira cretta cristiana, jau
ls''enumeresch tuts dal vers 34 fin al vers 38:
« Na chreir betg ch''eu saja vegnì per portar la pasch sin la terra; eu n''hai betg vegnì
per portar la pasch, mabain la spada. Perquai ch''eu sun vegnì per metter la divisiun tranter
l''uman e ses bab, tranter la figlia e sia mamma, tranter la nora e sia buna; e l''uman vegn ad
avair per inimis las persunas da sia chasa.Quel che ama ses bab u sia mamma pli che mai
n''è betg dign da mai., e quel ch'aima ses figl u figlia pli che mei n'è betg dign da mei; quel
che na prenda betg sia crusch e na suonda betg a mai, n'betg dign da mai.» Quest vers 37
justifies la benedictiun d’Abraham; el ha testifitgà ch’el amava Dieu pli che ses figl carnal. E
cun regurdar ses duver ad in frar adventist, cun citar quest vers, nossas vias s’han separà ed
j’hai retschavì da vart da Dieu ina benedictiun speziala. Jau era allura tractà da quest «frar»
sco fanatic e dapi questa experientscha, el aveva suandà la via tradiziunala adventista. El che
m’aveva fatg descuvrir l’adventissem ed ils bains dal vegetarianissem è mort suandant da la
malsogna d’Alzheimer, entant che jau sun anc en buna sanadad, vivent ed activ en servetsch
da mes Dieu, cun 77 onns, e n’avond nagins medis ni docturs. Al Dieu creatur ed ses prezius
cussegls revain tutta la gloria. En vardad!
Per resumairl’istorgia da l’adventissemi sto retscheiver ils suandants fatgs. Sut quest
num «adventist» regruppa Dieu ses ultims sants suenter ina lunga dominaziun da la cretta
catolica che ha legitimàreligiusamainla dumengia stabilida sut ses num pagan «di dal sul
invincì» da Constantin 1erils 7 da mars 321. Ma ils emprims adventists eran protestants u
catolics che honuravan devotamain la dumengia cristiana ereditada. Els èn pia vegnids
tschernids da Dieu tras lur comportament essend stads allegers dal return da Jesus-Christus
ch'els ha survegnì successivamain per la primavaira 1843 ed ils 22 d'october 1844. Suenter
questa selecziun è pir vegnida preschentada ad els la glisch dal sabbat. Era lur interpretaziuns
da las profezias da Daniel ed Apocalypse cuntegnevan grondas sbagls che jau rectifitgesch en
quest ovra. Senza la savida dal sabbat han ils pioniers construì la teoria dal giudici dit
«investigativ» ch'els n'han mai savì metter en dubi; er suenter ch'els han survegnì la glisch
davart il sabbat. Per quels che n'en san nagut, jau regord che tenor questa teoria, dapi 1843,
puspè 1844, en il tschiel Jesus examinescha ils cudeschs dals testimonis per tscherner ses
ultims elets che duain vegnir salvads. Tutavia, l'identificaziun clera dal pèr da la dumengia
haja in senn precìs al messadi da Dan.8:14, er sut sia furma mal translatada da
«purificaziun dal sanctuari ». E questa mala translaziun ha creà controverschas insolublas,
perquai che questa expressiun sa referiva en emprima lingia al cumplettament tras la mort
expiatoria da Jesus Crist tenor Ebr.9:23: « Era pia necessari, damai che las maletgs da las
chaussas che èn en tschiel stettan vegnir purifitgadas da questa maniera, che las chaussas
celestialas sezzas fussan cun sacrificis pli excellents che quels. Perche Crist n’è betg entrà en
in santuariofatg da maun d'uman, en imitaziun dal veritabel, ma el è entrà en il tschiel sez,
per comparair ussa per nus avant la fatscha da Dieu.» Uschia, tut quai ch’era da purifitgar en
il tschiel, è stà purifittras la mort da Jesus Crist: il giudizi investigativ n’ha pia nagin senn
logic pli. Suenter la mort e la resurrecziun da Jesus, nagin puchià ni pchadur na va en il tschiel
per al contaminar danovamain, perquai che Jesus ha netgà sia aria celestiala cun scacciar, vers
la terra, Satan ed ses partisans angelics, tenor Apoc.12:7 fin 12 e surtut al verset 9: « Ed el è
vegnì precipità, il grond dragun, la serp veglia, numnà il diavel e Satan, quel che seduc tut la
terra, el è vegnì precipità sin la terra, e ses anghels èn vegnids precipitads cun el. »
La segunda sbagl da l'adventissem uffizial è vegnida, era ella, da l'ignoranza originara
dal roll dal sabbat ed ella ha prendì ina gronda impurtanza bler pli tard. Ils adventists han
abusivamain fixà lur attenziun sin il temp da l'ultima, la davosa, prova da cretta che na
concernà en realitad mo quels che vegnan anc a viver al temp dal ver return da Jesus-Christ.
En spezial, els han, a sbagl, pensà che la dumengia daventass « la marca da la bestia » be
sulettamain a l’ura da questa ultima prova, e quai è quai che explica la tschertga da l’amizia
cun practitants da la dumengia maledida da Dieu, en realitad, dapi sia origina. La prova ch’eu
dun è l’existenza da las « sett trombettas » d’Apo.8, 9 e 11 da las qualas las primas sis
averteschan suenter 321, durant l’entira epoca cristiana, il pievel da sia pratica dal pèr dal
dumengia condannà da Dieu. Quai che Dan.8:12 aveva gia revelà en dischond : « L'armada
vegniva messa cun il sacrifici perpeten, pervi dal puccau; la corn ha sbittà la vardad per
terra, ed ha reussì en sias interpresas. » Quai « puccau » era gia, la pratica da dumengia
ereditada civilmain da Constantin 1er dapi 321 e giustifitgada religiosamain da la Roma papala
dapi 538, « la marca da la bestia » menziunada en Apo.13:15 ; 14:9-11 ; 16:2. En 1995,
suenter avair mussà in refus da la glisch profetica che jau hai proponì tranter 1982 e 1991,
l’adventissem uffizial ha fatg la gronda sbaglia da far allianza cun ils inimis declerads e
revelads da Dieu. L’exempel dals blers rimprovers che Dieu ha adressà al vegl Israel per sias
allianzas cun l’Egipta, maletg simbol dal puccà tipic, è, en questa acziun, entiramain ignorà ;
quai che renda la sbaglia adventista anc pli gronda.
En effet, suenter avair realisà il roll dal sabbat e l'impurtanza ch'el dat a quel sco Dieu
creatur, il pievel adventist avess stuì identifitgar cleramain ses inimis religius e sa tegnair
davent da mintga allianza fraterna cun els. Perquai, il sabbat dal sonda essend il « sigl dal
Dieu vivent » dad Apo.7:2 uschè, la marca regala dal Dieu creatur, ses adversari, il dumengia,
na pudeva betg esser auter che « la marca da la bestia » dad Apo.13:15.
Je rappel qua che las causas da la caduta da l’adventissem uffizial institziunal èn
multiplas, ma las principalas e las pli grevas concernan il refus dals lums purtads sin la vair
translaziun da Daniel 8:14 ed il disprezi manifestà envers la tutta nova explicaziun da Daniel
12, da la quala la lescha consista da metter en evidientscha la legitimità divina da
l'adventissem dal 7e di. Suonda la culpa da betg avair mess lur speranza nel return da Jesus-
Christ annunzià per 1994; sco che ils pioniers da l'ovra l'avevan fatg il 1843 e 1844.
Las sentenzas principalas da Dieu
Sia creaziun da la terra e dals tschiels finida, al sisavel di Dieu metta l’uman sin la
terra. Ed è pervia dal comportament disubedient da l’umanitad, uschia dal puchià, che Dieu la
sotmetta, successivamain, durant sia istorgia da set milli onns, a ses blers giudicis. A mintgin
da quests giudicis vegnan fatgs midadas e percepids en moda concreta e visibla. Las derivas
suandadas da l’umanitad pretendan questas intervenziuns divinas che han per finamira da la
replazzar sin la via da vardad approvada da sia suprem giudizi.
Ils giudicis da l’allianza veglia.
1er giudizi : Dieu giudit il puccà commess da Eva ed Adam, che vegnan maledits e
chatschads or dal « Gart d’Eden ».
2ème giudizi : Dieu destruescha l’umanità rebellanta cun las auas dal « diluvi »
mundial.
3ème giudizi : Dieu separates ils umans cun linguas differentas suenter lur elevaziun da
la « turm da Babel ».
4ème giudizi : Dieu fa allianza cun Abram che daventa Abraham. En quel temp, Dieu
destruescha Sodoma e Gomorra, las citads nua che vegn practicà il extrem; l’odiusa ed
abominabla « conuschientscha ».
5ème giudizi : Dieu liberescha Israel da la sclavitad da l’Egipta, Israel daventa ina
naziun libra ed independenta a la quala Dieu preschenta sias leschas.
6ème giudizi : Durant 300 onns, sut sia direcziun e cun l’acziun da 7 derschaders
liberaturs, Dieu liberescha Israel ch’è vegnì invadì dals inimis pervi dal puccà.
7ème giudizi : A la dumonda dal pievel, e per sia maledicziun, Dieu vegn remplazzà
dals rais terrens e lur lungas dinastias (Rais da Juda e rais d’Israel).
8ème giudizi : Israel vegn deportà a Babilonia.
9ème giudizi : Israel refüsa il divin « Messias » Gesu Fin da l’allianza veglia. La nova
allianza cumenza sin basas doctrinas perfettas.
10ème giudizi : L’Stad naziunal d’Israel vegn destruì dals Romans l’onn 70.
Ils giudizis da la nova allianza.
Quels vegnan menziunads en l’Apocaliss cun ils « setg trombettas ».
1er giudizi : Invasiuns barbaras suenter 321 tranter 395 e 538.
2ème giudizi : Instauraziaun dal sistem religios papal dominatur il 538.
3ème giudizi : las Guerras da Religiun : ellas oppognan ils Catolics als protestants
refurmaders disapprovads da Dieu: « ils ipocrits » da Dan.11:34.
4ème giudizi : L’ateissem revoluziunar franzos sfarscha la monarchia e metta fin al
despotissem catolic roman.
5ème giudizi : 1843-1844 e 1994.
L’entschatta : Il decret da Dan.8:14 entra en vigur el pretenda la finiziun da l’ovra
cumenzada da la Refurma dapi Pierre Valdo, l’exempel perfet, dapi 1170. La cretta
protestanta cruda e l’adventissem nascha victoriusamain : La pratica religiusa da la dumengia
romana è condannada e quella dal sabbat da samda è justifitgada e pretendida da Dieu en
Jesus-Christ dapi 1843. L’ovra da refurma è uschia cumplettada e finida.
La fin : « vomida » da Gesu, ella mora institucionalmain en 1994, conform al
messadi tramess a « Laodicea ». Il giudizi da Dieu ha cumenzà cun sia chasa sutmissa ad ina
prova da fede profetica fatala. Disapprovada, l’ex-eletta sa unescha cun il camp dals rebels
catolics e protestants.
6ème giudizi : La « 6ème trompette » s’ademplescha sut la furma da la Terza Guerra
Mundiala, questa giada nucleara, descritta en Dan.11:40 fin 45. Ils survivents organiseschan
l’ultim guvern universal e rendan il repos dal emprim di obligator cun in decret. En
consequenza, il repos dal sabat dal settem di, il sonda, è interdit, scumandà sut paina da
sancziuns socialas en emprima lingia, e finalmain punì cun la mort tras in nov decret.
7ème giudizi : precedal temp dals set ultims flagels descrits en Apo.16, en primavera
2030, il return glorius dal Crist metta fin a la preschientscha da la civilisaziun terestra umana.
L’umanitad è exterminada. Mo Satan restarà preschunier sin la terra devastada, « l’abiss »
d’Apo.20, durant « mille ans ».
8ème giudizi: Levads en tschiel da Gesu-Crist, ses elets procedan al giudizi dals
malvivs morts. Quai è il giudizi menziunà en Apo.11:18.
9ème giudizi: Il giudizi final; ils malvivs morts vegnan resustads per subir la norma da
la « segunda mort » dovrada a « il lagh da fieu » che cuvra la terra e consuma cun els tuttas
las ovras dal pè.
10ème giudizi : La terra ed ils ciels contaminads vegnan renovads e
glorifitgads. Bainvegni als elets en il nov reginavel etern da Dieu!
Divin d’A a Z, d’Alef a Tav, d’alpha a omega
La Bibla na ha nagut en commun cun auters cudeschs scritts d’umans, forsa mo sia
apparenza visibla da surfatscha. En realitad, nus vesain mo sia surfatscha che nus leggain
tenor las convenziuns da scrittira da las linguas ebraica e greca, en las qualas ils texts originals
èn vegnids transmess. Ma en la redacziun da la Bibla, Moses ha utilisà l’ebraic archaic cun
letras dad alphabet differentas da las letras actualas ellas èn vegnidas remplazzadas letra per
letra durant l’exili a Babel, senza problems. Ma las letras eran colladas ina cunter l’autra
senza spazis tranter ils pleds, quai che na facilitava betg la lectura. Ma davos quest
inconvenient sa chatta l’avantatg da furmar pleds differents en funcziun da la tscherna da la
letra tschernida per marcar sia partenza. La chaussa è pussaivla ed è vegnida mussada, quai
che prova che la Bibla è realmain lura da las pussaivladads da l’imaginaziun e da la
realisaziun umana. Mo il pensar e la memoria dal Dieu creator illimità han pudì concepir ina
tala ovra. Quest constat da lecturas multiplas da la Bibla revela che mintga pled che cumpara
en ella è vegnì tschernì ed inspirà da Dieu als divers auturs da ses cudeschs en il decurs dal
temp enfin l’ultim, sia Revelaziun u Apocaliss.
Vers 1890, in mathematicher russ Yvan Panin ha demonstred l'existenza da figuras
numericlas en divers aspects da la construcziun dals texts biblics. Perquai ch'il ebraic ed il
grec han en commun il fatg che las letras da lur alfabets vegnan er utilisadas sco cifras e
nums. Las demonstras fatgas da Yvan Panin han aggravà considerablamain la culpabladad
dals umans che na prendan betg la Bibla da Dieu a cor. Sche questas chattadas n'han nagin
effect per render ils umans abels d'amar Dieu, els na han tuttina nagina legitimaziun da betg
crer en sia existenza. Yvan Panin ha demonstred quant ch'il num "set" era omnipresent en
l'entira construcziun da la Bibla e quai spezialmain en il emprim verset da quella, en Gen.1:1.
Avend jau er demonstred che il sabbat dal settem di è il "sigl dal Dieu vivent » d’Apo.7:2,
quest ouvra na fa betg auter che confermar evidentzas chattadas da quest genial
mathematician che ha offert als scienziats exigents, da sia epoca e da la nossa, provas
scientificas incontestablas.
Dapi Yvan Panin, l’informatica moderna ha analisà ils 304805 segns da las letras che
cumponan la Scrittira da l’antica allianza e in software propausa lecturas differentas
innumerableas en mettent mintga letra sin in immens damier da las pussaivladads
d’allignaments che cumenzan cun ina singula lingia horizontala dals 304805 letras enfin
arrivar a finalmain, ina singula lingia verticala da quests 304805 letras ; e tranter quests dus
allignaments extremas tut las innumerableas combinaziuns intermediaras. Ins chatta messadis
concernent il mund terren, ses eveniments internaziunals ed ils nums da las persunas anticas e
modernas e las pussaivladads èn immensas perquai ch’il sol imperativ è da conservar in spazi
identic (da 1 a n…) tranter mintga letra dals pleds furmads. En pli dals allignaments
horizontals e verticals, i dat la multitud dals allignaments obliquis, da sura a sut e da sut a
sura, da dretga a sanestra e da sanestra a dretga.
Perquai, prendand l’imagen da l’ocean, jau conferm che nossa savida da la Bibla è dal
nivel da sia surfatscha. Quai ch’è stà zuppà, vegn revelà als elets durant l’eternità en la quala
els entran. E Dieus surprendrà anc ses bainvolids cun sia immensa pussanza illimitada.
Quellas splenduras demonstraschan, helas, la mancanza da pussanza da midar ils cors
dals essers humans per ch’els arrivian ad amar Dieus « da tut lur cor, da tut lur olma, da tut
lur forza, da tut lur pensada » (Deu.6:5 ; Mat.22:37) ; tenor sia justa dumonda.
L’experientscha terestra l’ha mussà, ils rimprovers, las reprimandas e las puniziuns na
mideschan betg ils umans, perquai ch’il project salvader da Dieus sa basa dapi l’entschatta da
la vita libra sin quest verset : « l'amur perfet bandescha la tema» (1 Gion 4:18). La selecziun
dals elegids sa basa sin lur demonstrar in amur perfet per Dieu, lur Bab celestial. En quest
« amur perfet », n’è betg pli basegn da lescha, ni da cumondaments, ed il emprim che ha
chapì questa chaussa è stà il vegl Enoc che ha mussà a Dieu ses amur en « marschant cun » el,
premurus da far nagut che al displascha. Perquai ch’ubadir vul dir amar e amar consista dad
ubadir cun l’intent da dar plaschair e gugent a la persuna amada. En sia perfecziun divina,
Gesù è vegnì a sia vart per confermar questa lescha d’amur « veritabel » suenter ils emprims
models umans, Abraham, Moses, Elia, Daniel, Giob ed blers auters che Dieu mo enconuscha
ils nums.
Las deformaziuns causadas dal temp
I na dat sin terra nagina lingua che n'haja betg experimentà midadas e transformaziuns
causadas dal spiert pervers da l'umanitad. En quest connex, l'ebraic n'è betg stà preservà da
questa perversiun umana, uschia che il text ebraic che nus considerain sco original, n'è pli che
l'original dals scripts da Moses en in stadi parcialmain deformà. Jau stun questa scuverta als
lavurs dad Ivan Panin ed al fatg che en la versiun dal text ebraic ch'el ha utilisà il 1890, en
Gen.1:1, el numarisescha il pled Dieu cun il term ebraic «élohim». En ebraic, «élohim» è il
plural dad «éloha» che significha dieu al singular. Ina terza furma exista: «Él». Ella vegn
utilisada per colliar il pled Dieu cun nums: Daniel; Samuel; Betel; etc Quests terms che
designeschan il ver Dieu ricevan en nossas translaziuns ina majuscula per marcar la differenza
tranter il ver Dieu ed ils fals dieus pagans dals umans.
La Bibla accentuescha cun raschun e cun insistenza il fatg che Dieu è « in », quai che
fa dad el in « éloha », l’unic ver « éloha ». Perquai, cun s’attribuir il pled « élohim » al plural,
en Genesi 1 ed en auters lieus, Dieu ans adressa in messadi cun il qual el revendica cun
raschun dad esser gia Bab da multituds da vidas che preexistivan a la creaziun da noss sistem
u dimensiun terren, e da tut las vidas che vegnan ad apparair sin la terra. Questas vidas
celestialas gia creadas eran gia divididas dal pèchià apparì en sia emprima creatura libra. Cun
sa designar cun il pled « élohim », il Dieu creatur affirmescha sia autoritad sin tut quai che
viva e che è naschì dad el. È cun quest titul ch’el pudrà pli tard, en Jesus-Christ, portar ils
pèchiads da la multitud dals sieus elets e salvar, cun sia mort expiatoria suletta, multituds da
vidas umanas. Il pled « élohim », al plural, designescha uschia Dieu en sia pussanza creativa
da tut quai che viva. Quest term profetizescha er ils multiples rôls ch’el vegn a tegnair en ses
project da salvament en il qual el è gia principalmain e successivamain, « Bab, Figl e Spiert
Sonch » che vegn a agir suenter il battaisem per purifitgar e santifitgar la vita da ses elets.
Quest plural sa referescha er als divers nums che Dieu vegn a portar: Micaël per ses anghels;
Gesù-Crist per ses elets umans redents tras ses sang.
Per exempel da las deformaziuns ch’èn resultadas da la perversiun umana, dun quel
dal verb « benedir », exprimà en ebraic cun la radica « brq » e dal qual la tscherna da las
vocalas duvradas vegn a sa tradir en « benedir » u « maledir ». Questa deformaziun perversa
deformescha il senn dal messadi concernent Giob, al qual sia dunna dis realmain
« benedescha Dieu e mora », e betg « maledì Dieu e mora », sco che ils translaturs proponan.
Auter exempel d’in midadà insidius pervers, en lingua franzosa l’expressiun « certainement »
che munta oriundamain en moda certa ed absoluta ha survegnì en la pensada umana il senn da
« forsa », totalmain cuntrari. E quest ultim exempel merita dad esser menziunà perquai ch’el
vegn a prender importanza e purtar grevas consequenzas. En il dicziunari « petit Larousse »
hai jau constatà in midaconcernent la definiziun dal pled « dumengia ». Preschentà sco
emprim di da l’emna en la versiun 1980, el è daventà il settavel di en la versiun da l’onn
suandant. Ils uffants dal Dieu da la vardad ston perquai sa guardar da las convenziuns
evolutivas stabilidas dals umans perquai ch’en sia vart, cuntrariamain ad els, il grond Dieu
creatur na mida betg e sias valurs na varireschan betg, uschè sco l’urden da las chaussas e dal
temp ch’el ha stabilì dapi sia fundaziun dal mund.
Las ovras perversas da l’umanità han marcà fin al text ebraic da la Bibla, nua che las
vocalas èn attribuidas injustamain senza consequenzas per la salvezza, ma per proteger sia
versiun uffiziala, Dieu ha preparà tras la metoda numerica, il med per identifitgar il text ver
dal fals. Quai che ans permetta da verifitgar e constatar l’existenza da bleras figuras
numericas che caracteriseschan unicamain la versiun biblica autentica, tant en l’ebraic sco en
il grec, ils quals segns n’èn betg vegnids modifitgads dapi il 2ème tschientaner avant Gesu
Crist.
L’Spirt restorescha la vardet davart la justificaziun tras la cretta (tras sia cretta)
Jau hai gist menziunà las deformaziuns dal text biblic; chaussas ch’èn resultadas dals
blers translaturs dals texts originals. Per illuminar sieu pievel dal temp da la fin, l’Spirt da
vardet restorescha sia vardet, dirigind l’spirt dals sieus elets vers ils texts nua che
deformaziuns impurtantas èn anc preschentas. Quai è quai ch’è gist succedì en quest sabbat
dals 4 da settember 2021 al punct ch’jau hai dau ad el il num da «sabbat cristal». Jau havevi
laschà la tschernida dal tema d’studiar a ina sour rutandaise cun la quala nus partaigin en
lingia il decurs dals noss sabbats. Ella ha proponì «la justificaziun tras la cretta». L’studì ans
ha purtà impurtantas scuvertas che rendan fitg clera la cumprendientscha da quest tema.
En la Bibla, en 1 Pi.1:7, l’Spirt simbolisescha la fe tras l’aur purifitgà: « per che la
prova da vossa fe, pli preziusa che l’aur passagier, il qual dentant vegn provà tras il fieu,
hagi per resultat la laudaziun, la gliergia e l’onur, cura che Jesus Christ comparà ». Nus
chapain gia tras questa cumparaziun che la fe, la vera, ei ina chaussa extremamain rara, ins
chatta pertut sass e crap, quai che n’ei betg il cas cun l’aur.
Lura, da vers a vers, avain nus emprim retgì che: « senza la fei ei impossibel d’esser
aggradabels a Deus », tenor Ebr.11:6: « Mo senza la fei ei impossibel d’esser aggradabels ad
el; perquei sto quel che s’approximescha a Deus crer che Deus exista, e ch’el è il
remuneratur da quels che al tschertgan. » Dus instrucziuns èn colliadas cun la fe: la cretta en
sia existenza, ma era la certezza ch'el benedescha « quels che al tschertgan », sinceramain, in
detagl impurtant sin il qual el na po betg vegnir engulà. E damai ch'il intent da la fe è da
plaschair a Dieu, l'elegerà respunderà a l'amur da Dieu cun obbedir a tut sias ordinaziuns e
cumondaments ch'el preschenta en il num da siu amur per sias creatiras. Il frut da questa
colliaziun d'amur, che uni sco in magnet quels che s'aman e aman Dieu en Crist, ans vegn
preschentà en il famus instrucziun menziunà en 1 Cor.13 che descriva il ver amur plaschaivel
a Dieu. Suenter questa lectura, hai jau pensà al medemamein famus messadi dat en Habacuc
2:4: « il gist vivrà tras sia fei ». Ma, en questa versiun la translaziun proposta da Louis
Segond ans dis : « Varda, sia olma s'è gonfiada, ella n'è betg dretga en el; mo il gist vivrà
tras sia cretta. » Dapi ditg, questa versiun ma pussava in problem che jau n’aveva betg
empruvà da resolver. Co po in um « gonfià » d’orgugl vegnir giuditgà « gist » da Dieu? El
che, tenor Pro.3:34, Jac.4:6 e 1 Pie 5:5, « resista als superbs, mo fa grazia als umils »? La
soluziun è cumparida en chattand en il text ebraic il pled « incredul » enstagl dal pled
« gonfiada » menziunà tar Segond e cun surpresa avain nus chattà, en ina versiun Vigouroux
« catolica », la correcta e uschè logica translaziun che renda il messadi da l’Spirt perfetamain
cler. En effet, l’Spirt inspira ad Habakuk in messadi en in stil gia inspirà al retg Salomon en la
furma da sias proverbiàs en las qualas el metta en cuntrast parameters da cuntraists absoluts;
qua, en Habakuk, « l'incredulitad » e « la cretta ». E segund Vigouroux e la Vulgata latina
basa da sia translaziun, il verset sa legia uschia: « Varda, quel chi è incredul na ha(ura) betg
(ina) l'olma dretga en el; mo il gist vivràtrassia cretta. » En attribuind las duas parts dal
verset al medem subject, Louis Segond deformescha il messadi da l’Spirt e ses lecturs vegnan
impedids da chapir il ver messadi dat da Dieu. La chaussà essend reparada, nus avain ussa da
scuprir co Habakuk descriva exactamain las provas « adventistas » da 1843-1844, da 1994, e
da la data finala che concerna il ver return final da Cristo, la primavaira 2030. En effet, questa
nova glisch che fixescha il return da Cristo per 2030 ans permetta da chapir meglier e
d’autentifitgar las experientschas adventistas successivas gia confermadas, en Apo.10:6-7,
tras l’expressiun: « i na vegn betg pli dad empermèrma il misteri da Dieu vegn ad avair
lieu ». Per questa dimostraziun, eu reprend il text da Habakuk 2 dapi ses cumenzament,
intercalond ils commemtaris explicativs.
Versiun L.Segond modifitgada da mes agens
Vers 1: « Jau vegn a star a mia postaziun e a star sin la tur; jau vegn a far guardia
per vesair tge che YaHWéH vegn a dir a mai e tge che jau vegn a respunder en mia
argumentaziun. »
Resalitescha l’attituda da « spetga » dal profet che vegn a caracterisar la prova
adventistica, l’Spirt ans disch en il messadi da Dan.12:12: « Beàquel chi spetga enfin 1335
dis ». Per chapir bain, il senn da questa « argumentaziun » ans vain dat en il chapitel
precedent nua il problem ch’Habakuk ha descrit è la prolongaziun da la prosperitad dals
malvads sin la terra: « Vegn el perquai a svuadar sia rait, e a mazzar adina las naziuns, senza
sparagnar? » (Hab 1:17). En questa reflexiun e questa dumonda, Habakuk illustra il
comportament da tuts ils umans che fan la medema constataziun enfin la fin dal mund.
Uschia, Dieu vegn a preschentar sia resposta cun suggerir profeticamain il tema dal return da
Jesus-Christ, che metterà fin, definitivamain, a la dominaziun dals malvads, disprezzaders,
increduls, infidels e rebels.
Vers 2: « YaHWéH ha discurrì cun mai, ed ha dit: Scriva la profezia: inscrifa la sin
tavlas, per che vegnia legida fluentamain. »
Tra 1831 e 1844, William Miller ha preschentà tabellas recapitulond sias annunzias
che profetizavan il return da Jesus-Christ per la primavaira 1843 en emprim, e lura per l’atun
1844. Tra 1982 e 1994, jau hai era proponì e propon anc als adventists ed als auters umans,
sin quatter tabellas, il resumè da las novas glischs profeticas inspiradas dal Segner da la
Vardad per nossa « temp da la fin ». Sche las consequenzas effectivas colliadas cun questa
prova dal 1994 èn vegnidas chapidas mo suenter il temp marcà, sco ch’è succedì il 1844, la
data ed il calcul èn oz confirmads da l’Spirt dal Dieu vivent.
Vers 3: « Perquai ch’ella è ina profezia, dal qual il temp è gia fixà, »
Quest temp fixà da Dieu è vegnì revelà dapi il 2018. Cun la mira sin la data dal return
da Jesus-Crist, quest temp fixà è la primavaira 2030.
« Ella va vers sia fin, e ella na menta betg; »
Il return dal Crist victurius vegn a succeder en sia uras, e la profezia che l’annunzia
« na menta betg ». Jesus Crist vegn a returnar cun segirezza en primavera 2030.
« Sche ella tardescha, spetga la, perquai ch’ella vegn a succeder, ella vegn a succeder
segiramain. »
Sche la data è vegnida fixada da Dieu, per el, il ver return dal Crist vegn a succeder a
quella uras fixada ch’el era il sulet da enconuscher enfin il 2018. Il retard supponì, « sch'ella
tardescha », po betg dunque che concerner ils umans, perquai che Dieu sa reserva il dretg dad
utilisar annunzias falsas dal return da Jesus-Christ che vegnan ad el da provar,
successivamain, en 1843, 1844, 1994 e fin en nossa temp finala, la fe dals cristians che sa
recloman da sia salvaziun, quai che ad el permetta da tscherner ses elets. Questas annunzias
falsas anticipadas dal return da Jesus-Christ vegnan utilisadas da Dieu, per separar enfin fin
dal mund, « il bun gran da l’ivraia, las nursas dals buocs », ils fidels dals infidels, « ils
credents dals increduls », ils elets dals decaduts.
Il verset conferma il parameter da « l’aspectativa » adventist che resta in element
descriptiv dals ultims sants separads e sigillads tras la pratica dal ver sabà dal settem di dapi
l’atun 1844, termin da la segunda prova adventista. En quest verset, l’Spirt insista sin la
noziun da certanza che caracterisescha questa returnada da Crist victurus, liberatur e
vindicatur.
Versiun Vigouroux
Vers 4: « Varda, quel chi nun crei na ha(ura) betg (in’orma) l’olma dretga en el; mo
il gist viva tras sia fida. »
Quest messadi revela il giudizi che Dieu porta sin ils umans sutmetgids a las quatter
provas adventistas colliadas cun las datas 1843, 1844, 1994 e 2030. Il verditg da Dieu è
taglient en mintga epoca. Tras l’annunzia profetica Dieu demascha ils cristians « ipocrits »
che revelan lur natira « incredul », en dispreziar las annunzias profeticas da ses messatgers
elegids, vul dir, da ses profets. En opposiziun absoluta, l’elegì dat gloria a Dieu en retschevind
ses messadis profetics ed en obedi a las directivas novas ch’els revelan. Questa obedienscha,
giuditgada da Dieu, « piaceivel », è, parallelamain, giuditgada digna da conservar la giustia
imputada al num da Jesus-Christ.
Be sulettamain questa cretta ubedienta « per amur » per Dieu vegn giuditgada digna
dad entrar en l’eternità che vegn. Sulet quel che il saung da Crist lava da ses puccaus è salvà
« par sa fe ». Perquai ch’il respost da la cretta è persunala, perquai Jesus adressescha ses
messadis, individualmain, a ses elets, exempel : Matt.24:13 : « Ma quel chi perserverà enfin
vainchà salvà ». La cretta po daventar collectiva sche ella respunda a ina suletta e medema
norma. Ma, attenziun ! Las pretensiuns umanas èn engianadiras, perquai che Jesus sulet
decida tgi duai vegnir salvà u pers segund siu giudizi da la cretta demonstrada dals candidats
desiderus dad entrar en tschiel.
En resüm, in quests vers d’Habakuk, l’Spirt revela e conferma la stretga colliaziun
e inseparabel da « la fida » e « las ovras » ch’ella engendra; chaussa gia menziunada dal
apostel Giacum (Jac.2:17 : « Igl è uschè cun la fida: sch'ella ha buca ovras, ella è morta en
sezza ».); quai che implitgescha il fatg che dal cumenzament da l’evangelisaziun, il tema da la
fe era malchapì e malinterpretà. Tscherts, sco oz, al n’han collià ch’il aspect da cretta,
schabetgind il testimoni da las ovras che dan a quella sia valur e sia vita. Il comportament dals
umans, als quals Dieu fa enconuscher sias annunzias dal return da Jesus-Christ, revela la vaira
natira da lur fe. Ed en l’ura che Dieu spargna sia gronda glisch sin ses ultims serviturs, n’i dat
pli nagina scusa per quel che na chapescha betg las novas pretensiuns instauradas da Dieu
dapi il 1843. Il salid per grazia sa prolonghescha, ma dapi questa data, el n’è util che als elets
tschernids da Jesus-Christ, tras il testimoni da las demonstraziuns realas da l’amur ch’els al
rendan. En emprima lingia, il sabbat è stà il segn da questa benediziun divina, ma dapi il
1844, el n’ha mai basta per sai, perche l'amur da sia vardet profetica, revelada tranter il 1843 e
enfin il 2030, è era adina stà pretendì da Dieu. En effet, las novas glischs retschevidas dapi il
2018 han ina stretga colliaziun cun il sabbat dal settem di ch'è daventà l'ima profetica dal
settem milleni che cumenzarà cun il return da Jesus-Christus en primavaira 2030. Dapi il
2018, «la justificaziun tras la cretta» sa concretisescha e profitescha als clamads che daventan
elets en manifestond lur amur per Dieu e tuttas sias glischs veglias e novas reveladas en il
num da Jesus-Christus sco che mussa Matt.13:52: «Et el ha dit a els: Perquai, mintga scriba
instruì davart il reginavel dal tschiel è simpel a in patrun da chasa che trai da ses tesaur
caussas novas e caussas veglias ». Quel che ames Dieu na po che amar da scuvrir ses progets
e ses secrets ch'èn restads a lung temp scondids e ignorads dals umans.
Habakuk e la emprima vegnida dal Messias
Questa profezia ha era chattà in adempliment per l'Israel naziunal gidieu, al qual ella
annunziava l'emprima vegnida dal Messias. Il temp da questa vegnida era fixà e annunzen
Dan.9:25. E la clav da ses calcul sa chattava en il cudesch d'Esdras, al chapitel 7. Igl è uschia
che ils Gidievs mettevan il cudesch da Daniel tar ils cudeschs istorics, ed el precedeva il
cudesch d'Esdras. Ma uschia sia rolla profetica era reducida e main visibla per il lectur. Jesus
è stà l'emprim profet che ha attirà l'attenziun da ses apostels e ses disciples sin las profezias da
Daniel.
Il retard annunzià, « sch'ella tardescha, spetga per ella », ha eir sia realisaziun, perquai ch'ils
Gidieus spetgavan in messias vinditgader e liberatur dals Romans, sa basond sin Esaia 61 nua
che l'Spirit di davart il Crist en il vers 1: « L'ispirt dal Segner, YaHWéH, è sin mai, Perquai
che YaHWéH m'ha untschi per purtar bunas novas als disfortünats; El m'ha tramess per
sanar quels cun il cour rupt, Per proclamar als captivs la libertad, E als preschuniers la
liberaziun; ». En il vers 2, l'Spirit precisescha: « Per publitgar in onn da grazia da YaHWéH,
e in di da vendetga da noss Dieu ; Per cunfortar tuts ils afflits; ». Ils Gidieus na savevan betg
ch'entre « l’onn da grazia » e « il di da vendetga », 2000 onns duain anc passar per manar il
pievel al return dal Crist victurus, liberatur e vinditgader, suainter Esaia 61:2. Questa lescha
cumpara claramein en la testimonianza citada en Luca 4:16 fin 21: « El è ì a Nazaret, nua
ch’el era vegnì allevà, e, tenor sia usitanza, el è entrà en la sinagoga il di da sabat. El è levà
per far la lectura, e i ha ad el il cudesch dal profet Esaja. Avend el svilupà il cudesch, el
ha chattà il lieu nua ch’era scrit: L’Spirt dal Segner è sin mai, Perquai ch’el m’ha unts per
annunziar ina buna novella als paupers; El m’ha tramess per guarir quels che han il cor rupt,
per proclamar als captivs la deliberanza, ed als orbs il recuperar da la vista, per trametter
libers ils opprimids, per publitgar in’onn da grazia dal Segner. Suand, el ha rullà il cudesch,
l’ha rendì al servitur, e s’ha sentà.» Cun interrumper qua sia lectura, el ha confermà che sia
emprima vegnida concerniva mo questa « onn da grazia » annunziada dal profet Esaia. Il vers
21 cuntinuescha, dischond: « Tots quels ch’eran sin la sinagoga guardavan el fixamain. Lura
el cumenzet a dir ad els: Oz è questa scrittura, che vus haveis udì, ademplida. » Il « di da
vendetga » ignorà e nunleger era fixà da Dieu, per la primavaira 2030, per sia segunda
vegnida, questa giada, en tutta sia pussanza divina. Ma avant questa returnada, la profezia
d’Habakuk stueva s’ademplir en « tardond », tras las provas « adventistas », en 1843-1844 e
1994, sco nus vein gia vis.
La dedicaziun finala
Guardar la vardad en fatscha
En primavera 2021, l’entschatta da l’onn divin, l’umanitad occidentala ritga ma
falsamain cristiana ha mussà sia voluntad da preservar la vita dals vegls, schizunt cun il privel
d’ina ruina economica naziunala. Perquai, Dieu la bandunescha a la Terza Guerra Mundiala,
che vegn a prender bleras vidas da persunas da tuttas edads, damai ch’i n’ha nagin remedi ni
vaccin cunter questa segunda puniziun divina. Avant nus, en 8 onns, vegn l’onn 6000 da la
creaziun terrestra, la fin da la quala vegn segnada dal return da Jesus-Christus. Triumphal e
victorius, el manarà sias persunas redentas, sias elets vivents e quels ch’el ressuscitescha, en
siu reginavel celestial e destruirà tutta vita umana sin la terra, sin la quala el lascharà sulet,
isolà en las stgiradinas, l’angel rebell dal cumenzament, Satan, il diavel.
La cretta en il principi dals 6000 onns è indispensabla per acceptar quest program. Ils
calculs preciss a partir dals chiffers dads en la Bibla èn vegnids rendids impossibels pervi d’in
«flou» concernent la data da naschientscha dad Abraham (ina suletta data per ils trais figls da
Térach: Gen.11:26). Ma, la successiun da las generaziuns umanas d’Adam enfin il return da
Crist conferma l’approximaziun da quest chiffra 6000. Cun dar nossa cretta a quest chiffra
exact, attribuin nus questa tschernida ad in esser «intelligent» uschia, al Dieu creatur funtauna
da tuta intelligientscha e vita. Suainter il principi dal «sabbat» menziunà en ses quart cumond,
ha Dieu dat a l’uman «sis dis» e sis millis onns per far si’ovra, ma il settavel di ed il settavel
milleni èn temp da repaus «sanctifitgà» (separà) per Dieu e ses elets.
Il cuntegn da quest'ovra ha mussà che la feda aggradabla a Dieu è construida dad in
comportament « intelligent u savi » da ses elets che tragan profit da tut quai che Dieu di,
profetisescha u pensa (vesair Daniel 12:3 : « E ils savis vegnan a splendurar sco la splendur
dal firmament, e quels che han mussà la giustia a la multitud, sco las stailas, per adina e per
perpetnadad ». Agind uschia, els justifieschan la tschernida da Dieu da far els gudagnar sia
giustia redemptiva manifestada en Jesus-Christ.
Per concluir quest'ouvra, gist avant il drama che vegn, jau vuless deditgar, a mia vart, a
tuts ils ver infants da Dieu che legeran quai, e l'accuglian cun fe e legria, quest vers da Gion
16:33 che m'è stà deditgà da duas funtaunas differentas a l'occasiun da mi batten ils 14 da
zercladur 1980; in sin mi certificat da batten da vart da l'instituziun, l'auter sin la prefaziun dal
cudesch «Jesus-Christ» che m'è stà regalà en quella occasiun da mi cumpogn da servetsch da
quel temp, quasi a l'onta che Jesus ha offert sia vita en sacrifici: «Jau hai dit quistas chaussas,
per ch'avais pasch en mai. Vus avras tribulaziuns en il mund; ma piglia curazi, jau hai
victorisà il mund.».
Samuel, il beà servitur da Jesus-Christ, « En vardad » !
L'ultim appel
A l'ura ch'jau scriv quest messadi, alla fin dal 2021, il mund gioda anc ina pasch
religiusa universala appreziabla ed appreziada. Malgrà quai, basond sin mia conuschientscha
da las revelaziuns profeticas decriptadas preparadas da Dieu, jau affirm, senza il pli pitschen
dubi, ch'ina Guerra Mundiala terribla è en preparaziun ed en via da s'accomplir en ils 3 a 5
onns che vegnan. En la preschentar sut il num simbolic da « sesta trombetta » en Apo.9,
l’Spirt ans regorda che gia tschintg chastis terribels èn gia vegnids per punir l’abandon da la
fidelitad vers ses sonch sabbat e sias autras ordinanzas n’èn betg respectadas dapi il 7 da mars
321. Quests chastis dal Dieu immortal èn sa derasads sur 1600 onns d’istorgia umana
organisada sin in program divin religios. Ses sisavel chastim vegn per avisar, ina davosa
giada, la cristianadà culpabla d’infidelitad vers el. Ordaifer Dieu e ses project salvader, la vita
umana n’ha nagin senn. Perquai, las « trombetas » avair in caracter gradual revelà tras
analogia en Leviticus 26, l’intensità mortala da la « sesta » vegn a cuntanscher cimas
d’horrurs che l’umanità ha temì e temà ditg. La « sesta trombetta » concerna l’ultima Guerra
Mundiala che vegn a sterminar mültituds d’essers umans, « il terz dals umans » suainter
Apoc.9:15. E questa proporziun po literalmain vegnir cuntanschada en ina guerra nua che
vegnan a cumbatter 200 000 000 schuldads professiunals armads, furmads ed equipads,
suainter la precisiun data en Apoc.9:16: « Il dumber dals chavaliers da l'armada era da duas
miriadas da miriadas: jau hai udì il dumber » ; quai è, 2 x 10000 x 10000. Avant quest ultim
conflict, durant il 20avelème tschientaner, las duas guerras mundialas da 1914-1918 e 1939-
1945 èn stads segns annunziaders dal grond chastiment che vegn per metter fin al temp da las
naziuns libras ed independentas. Dieu n'ha betg previs citads refugi per ses elets, ma el ans ha
laschà indicaziuns suffizientamain claras per che nus fugian las zonas visadas en prioritad da
sia colera divina. El dirigiarà ils colps che duain vegnir manads dad essers umans clamads per
questa lavur. Ma nagin dad els sarà in dals ses elets. Ils rebels increduels u incredents
sparpagliads sin tutta la terra vegnan a esser ils instruments e las victimas da sia colera divina.
La Segunda Guerra Mundiala ha oppost pievels occidentals, da las qualas las religiuns eran
cristianas e concurrentas. Ma en la Terza che vegn, il motiv dals cunfronts sarà essenzialmain
religios, opponend religiuns concurrentas che n'han mai stà doctrinarmain compatiblas ina cun
l'autra. Suletamain la pasch ed il commerzi han laschà crescher questa illusium. Ma a l'ura
tschernida da Dieu, tenor Apo.7:2-3, l'universalitad demoniaca retgida dals anghels da Dieu
vegn liberada per « far mal a la terra ed a la mar » uschè, ils simbols essend decodads, « per
far mal » « als Protestants ed als Catholics » infidels vers Gesu-Crist. Fitg logicamain, la
cretta cristiana infidela furma la mira principala da l’ira dal dretg giudesch Gesu-Crist; sco era
en l’allianza veglia, Israel è vegnì castigà per sias infideltads constantas enfin sia destrucziun
naziunala l’onn 70. En parallel cun questa « sesta trombetta », la profezia da Dan.11:40 fin
45, conferma, en evozion « trais retgs », l’implicaziun da las trais religiuns dal monoteissem:
il catolicissem europeic, l’islam arab e maghrebin, e l’ortodossia russa. Il conflict sa
concluscha cun in revirement da la situaziun grazia a l’intervenziun dal protestantissem
american, betg numnà sco retg, supponì, sco ini potenzial tradiziunal da la Russia.
L’eliminaziun da las pussanzas concurrentas al avra l’access a sia ultima dominaziun sut il
titel da « la bestia che sauta ora da la terra », descrit en Apo.13:11. Precisain che en quest
context final, la cretta protestanta americana è daventada minoritaria, la cretta catolica romana
essend ella maioritaria, pervi da las immigraziuns successivas hispanas. En 2022, ses
president d’origin irlandais è el sez catolic, sco John Kennedy il president assassinà.
En Apo.18:4, en Dieu Tutpussant, Jesus-Christ comonda a tuts quels che crajan ed
speran en el, ses elets, da « sortir da Babilonia la Gronda ». Identifitgada cun provas en quest
ovra a l’eglaisa catolica papala romana, « Babilonia » è giuditgada e condamnada pervia da
« ses puccaus ». Par eredit istoric da « ses puccaus », la culpabladad dal catolicissem sa
extenda als Protestants ed als Ortodoxs che giustifitgeschan cun lur pratica religiusa, il repus
dominicà eredità da Roma. La sortida da Babilonia implitgescha l'abandun da « ses puccaus »,
dal qual il pli impurtant, perquai che Dieu al fa ina « segna » identificanta: il di da repus
emnaul, emprim di da l'emna da l'urden divin, il di da dumengia roman.
En quest messadi, considerond l''urgienza dal temp, jau spron ils figs e figlias da Dieu
da bandunar la zona nord da la Frantscha cun ses center a Paris. Quella vegn prest colpada
dad ir''ur da Dieu, subind il « fieu dal tschiel », ussa nuclear, sco la citad da « Sodoma » cun la
quala el la cumpara, en sia Revelaziun, en Apo.11:8. El la designescha era cun il num
« Egipta », imatg simbolica dal « puchià », pervia da l’attituda rebellanta da sia participaziun
irreligiusa che sa metta en cuntradicziun cun Dieu, a moda dal faraun dal raquint istoric da
l’Exodus dal pievel ebraic. En situaziun da guerra, cun las vias interrutas e scumandadas,
vegn ad esser impussibel da bandunar la zona visada e da sfugir al drama mortal.
Samuel servitur dal Dieu vivent, Gesu-Crist
Quels che vulan scuprir, per emprims, quai che sa preschenta alla fin da l’ovra actuala,
avran difficultad da chapir perquai ch’eu sun uschè persuadì dal caracter irrevocabel da la
destrucziun imminenta da la Frantscha e da l’Europa. Ma quels che l’han legì, dal
cumenzament fin a la fin, avran rimnà, en il decurs da la lectura, las provas che sa muntan,
cuntinuadamain, tant ch’els vegnan a pudair partir, finalmain, la ferma persuasiun ch’il Spiert
da Dieu ha edificà en mai ed en tuts quels che gli apartegnan; en vardad. A EGLI revenda tut
la GLORIA.
Las malsortidas na vegnan betg a quels che s’entetan da betg vulair reconuscher sia
pussanza senza par, ils pli blers, e sia capacitad da manar mintga chaussas tenor ses project
enfin si’adempliment perfet.
Jau serr qua quest ovra, ma l’inspiraziun che Jesus cuntinuescha da dar a mai, è
registrada e conservada perpetnamain en furma da messadis preschentads en l’ovra « La
manna celestiala dals ultims marchaders adventists ».