Yirali 18: Kulekanba —saan 2018-2030
“A benna, a benna, Babilonɛba !” »
«Aw ye bɔ ​​a ra, ne ta mɔgɔw...»
Samuyɛli be .
A’ ye Daniyɛli ni Yirali ɲɛfɔ n ye .
Kiraya minw b’a yira ko Ala be yen
A ka yiracogo labanw ye a ka mɔgɔ sugandininw ye
O baara kɔnɔ: A ka poroze - a ka kiti .
A bɔra: 23 -09 -202 3 (7 - 7nan -5994)
 
“ Ne ka cɛ dɔ kan mɛn Ulayi dugu kɔnɔ ;
a kulela k’a fɔ ko: «Gabiriyɛli, yelifɛn ɲɛfɔ a ye » Daniyɛli 8:16.
 
 
Ɲɛfɔli sɛbɛnin be gafe ɲɛɛ fɔlɔ kan .
Ka bɔ sanfɛ ka taga duguma : Yirali 14 ka mɛlɛkɛ saba ka cikanw. 
Nin ye tiɲɛ saba ye minw bɔra Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, minw yirala mɔgɔ senumanw na saan 1843, sɛnɛkalo ka gwɛlɛyaw kɔ ani saan 1844 , ɔkutɔburukalo tile 22nan kɔ . Komi Adventiste fɔlɔw tun t’a lɔn lafiɲɛlon lɔyɔrɔ ye min ye, u tun tɛ se k’o cikanw kɔrɔ tigitigi faamu. Adventiste minw tun be Krista ka kɔsegi makɔnɔna, olu tun y’u ka koow siri ni “ suu tilancɛ kulekan ” ye wala “ suu tilancɛ kulekan ” ye min kofɔra “ sunguru tan ” ka ntalen kɔnɔ Mat.         
1- Kititigɛ barokun yiriwara Dan.8:13-14 kɔnɔ ani mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan barokun Yir.14:7 kɔnɔ : “ Aw ka Ala siran k’a bonya, bari a ka kiti wagati sera , aw ka dugukolo ni sankolo ani jii bɔyɔrɔw danbaga bato ! » : ka kɔsegi sibirilon ma , o min ye Ala ka sariya tile wolonfilanan kelenpe ye tiɲɛn na, Yahutuw ka lafiɲɛlon ani lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon , Ala b’o lo ɲini a ka cifɔni tan kɔnɔ .          
2- Pape ka Ɔrɔmu jalaki , “ biɲɛ fitinin ” ani “ masacɛ wɛrɛ ” Daniyɛli 7:8-24 ani 8:10-23 ka taga se 25 ma , min tɔgɔ sɔrɔla “ Babilonɛba ” mɛlɛkɛ filanan ka cikan kɔnɔ Yir . » : kɛrɛnkɛrɛnniya la , dimansi loon kosɔn , min tun be weele fɔlɔ la ko “ tile loon ”, min sɔrɔla ka bɔ masacɛ Kɔnsitantɛn fɔlɔ la min y’a sigi marisikalo tile 7, saan 321. Nka o kumaden “ a benna ” be joo sɔrɔ a danganin cogoya yiracogo fɛ Ala fɛ i n’a fɔ a y’a yira cogo min na a ka Adventistew ka kɛwalew la resto by4010 kɔ. . " A benna " kɔrɔ ye : " a minɛna ka see sɔrɔ a kan ." O cogo la, tiɲɛntigi Ala b’a fɔ ko a ye see sɔrɔ diinanw ka ngalonfin kanpaɲi kan.                         
3- Kiti laban barokun min na “ saya filanan tasuma ” be kerecɛn murutininw minɛ. Nin ye jaa ye min be sɔrɔ Dan.7:9-10 kɔnɔ , barokun be yiriwa Yir. 20:10-15, ani o ye mɛlɛkɛ sabanan ka cikan barokun ye Yirali 14: 9-10 kɔnɔ : " Mɛlɛkɛ sabanan wɛrɛ tugura u kɔ, a b'a fɔra ni kaanba ye ko : "Ni mɔgɔ min ye wara nin ja bato, n'a y'a ka tagamasiɲɛ sɔrɔ a teen na, walima n'a bolo la, Ala ka tagamasiɲɛ b'a kan , o tigi ye Ala ka tagamasiɲɛ sɔrɔ a teen na . ɲagaminin don a ka dimi tasa kɔnɔ ;              
Vɛrise minw kofɔra Daniyɛli 7: 9-10 ani Yirali 14: 9-10 kɔnɔ , u jatidenw be taga ɲɔgɔn fɛ cogo min na, i k’o kɔrɔsi.
 
Mɛlɛkɛ naaninan : a be sɔrɔ Yirali 18 dɔrɔn kɔnɔ yɔrɔ min na a be Adventist ka cikan saba minw kɔnna ka kɔn, olu ka welekan laban yira minw be nafa sɔrɔ Ala ka yeelen bɛɛ la min nana k’u yeelen kabini saan 1994 ani fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, o kɔrɔ, fɔɔ ka taga se saan 2030 ka tilema ma baara min ka kan ka kɛ. Yeelen min nana k’a yeelen, o b’a yira ko jurumu minw tugura ɲɔgɔn kɔ : Katoliki diinɛ ta, kabini saan 538 ; porotesitantiw ka diinan kɔnɔ, kabini saan 1843 ; ani Adventistw ka tɔnba, kabini saan 1994. O hakilimaya benw bɛɛ tun be ni sababu ye, u ka wagati la : Ala ka Nii Senuman ye yeelen min laɲini Yezu Krista la, o banni ye. " Laban wagati la " min kofɔra Dan 11:40 kɔnɔ, Katoliki Egilizi be diinanw bɛɛ fara ɲɔgɔn kan a ka dangali kɔnɔ, kerecɛnw wala kerecɛnw tɛ, minw b'a ka cidenyabaara n'a ka kuntigiya lɔn ; o kɛra a ka jɛnɲɔgɔnya min be weele ko “ ecumenical ” ka dɛmɛ kɔnɔ , min , Porotɛstan diinɛ kɔ, Adventisimu diinɛ donna a la saan 1995.          
 
 
2 Korɛntikaw 4: 3-4 kalan.
“ ... Ni an ka Kibaru Duman dogonin lo, a dogonin lo tunubagaw le ye ; sabu minw ma la a ra, nin dunuɲa ta ala ka o hakiri fiyen, janko Kibaro Diman yeelen kana bɔ o ra, min ye Kirisita ta nɔɔrɔ ye, min ye Ala ja ye . »  
" Ani ni kiraya kuma tora ka faamu cogo bɛnbali la, a bena to ten mɔgɔ minw ka kan ka tunu dɔrɔn lo ye "  
Ani fana , yiracogo minw kofɔra sɛbɛ nin kɔnɔ , u surunyana , a lɔn ko , ka “ senuya tilen ”, .   
 kabini saan 1843, sɛnɛkalo la, a sigira danbaga ani sariya sigibaga Ala ka sariya fɛ Daniyɛli 8:14 kɔnɔ, ka kɛɲɛ n’a ka “ Kibaru Duman banbali ”, ye.   
 dugukolo bɛɛ kan, cɛɛw ni musow bɛɛ .
 ka kan ka batize   Yezu Krista tɔgɔ la k’a su jii la pewu walisa ka Ala ka nɛɛma sɔrɔ,
 
ka kan ka sibirilon labato , o min ye tile wolonfilanan lafiɲɛlon ye , Ala ye min saniya Zɛnɛzi 2 kɔnɔ , ani a ka cikan 10nan 4nan min kofɔra Ɛkizɔdi 20 kɔnɔ ; nin, walisa k’a ka nɛɛma mara , .  
 
ka kan ka bonya la Ala ka jogo sariyaw kan ani dumuniko sariyaw kan minw kofɔra Bibulu senuman kɔnɔ , Zɛnɛzi 1:29 ani Levitiki 11 kɔnɔ , (farikolo senuya) .
 
ani a man kan ka “ a ka kiraya kuma dɔgɔya , ” walisa a kana “ Ala ka Nii faga ” (1 Tes.5:20) .            
 
Mɔgɔ o mɔgɔ tɛ o sariyaw labato, Ala b’o tigi jalaki ko a bena “ saya filanan ” sɔrɔ min kofɔra Yirali 20 kɔnɔ .                           
Samuyɛli
 
 
  ƝƐFƆLI – NE DANIYELI NI APOKALIPISI .
Barokun minw kofɔra, u ɲɛɛw
Tilanyɔrɔ fɔlɔ : Labɛn sɛbɛw . 
A be baara kɛ ni porogramu min be baara kɛ n’a ye, o lozisiyɛli ɲɛɛ nimɔrɔw ɲinini yɛrɛ yɛrɛ la .
Gafe ɲɛɛ 10nan. lakanali
07 Yirali
1 2 Ala n’a ka danfɛnw .
13  Bibulu basiginin lo tiɲɛn kan
1 6 Kumakunba : Saan 321, marisikalo tile 7, jurumu danganin loon .
26 Ala ka seereya min kɛra dugukolo kan .
2 8 Kɔlɔsili : Kana martiri ni ɲangili ɲagami ɲɔgɔn na.
29 Zɛnɛzi: Kiraya kuma nafamanba dɔ
30 Lanaya ni lannayabali .
33 Dumuni min be di wagati bɛnnin na .
37 Lanaya sɔbɛ ka maana min yirala .
39 Daniyɛli ka kitabu labɛnnin kumaw
4 1  A bɛɛ daminɛna Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ – DANIYƐLI KITA .
42 Daniyɛli 1 - Daniyɛli nali Babilɔni
45 Daniyɛli 2 - Masacɛ Nebukadinɛsari ka yelifɛn jaa
56 Daniyɛli 3 - Teri saba minw be tasuma kɔnɔ .
62 Daniyɛli 4 - Masacɛ maloyara ani a yɛlɛmana
69 Daniyɛli 5 - Masacɛ Balitazari ka kiti .
74 Daniyɛli 6nan - Daniyɛli be jaraw ka yɔrɔ la
79 Daniyɛli 7 - Bɛgɛn naani ni papa ka biɲɛ fitinin .
90 Daniyɛli 8 - Papa ka danbe sabatira – Ala ka sariya Dan.8:14 kɔnɔ.
103 Daniyɛli 9 - Yesu Kirisita ta baara wagati fɔra dugukolo kan.
1 21 Daniyɛli 10 - Balawoba laseli - Balawo yelifɛnw .
127 Daniyɛli 11 - Siri kɛlɛ wolonfila.
146 Daniyɛli 12 - Adventistew ka cidenyabaara min be diɲɛ bɛɛ kɔnɔ, o ɲɛyiraliw ani loonw.
155 Kiraya tagamasiɲɛw daminɛ .
158 Advɛntisimu
163 Apokalipisi ka kitabu lajɛ fɔlɔ .
167 Ɔrɔmu ka tagamasiɲɛw kiraya kuma kɔnɔ
173 Yeelen be lafiɲɛlon na
176 Ala ka cikan min be sɔrɔ Daniyɛli 8:14 kɔnɔ.
1 79 Labɛn kɛra Apokalipisi kama
1 83 Apokalipisi kuma surunyana .
1 8 8 Tilanyɔrɔ filanan : Apokalipisi ka kalan fɛsɛfɛsɛnin .  
188  Yirali 1 : Daminɛ kuma-Krista kɔsegi-Adventistew ka barokun .
199  Yirali 2nan : Krista ka lajɛnba k’a ta a daminɛ na ka taga se saan 1843 ma .
199 Wagati fɔlɔ : Ɛfɛzi -  Wagati 2nan : Simirina -  Wagati 3nan : Pɛrigamu -
Wagati 4nan : Tiyatiri .
21 6 Yirali 3nan : Krista ka lajɛnba kabini saan 1843 - Kerecɛnw ka cidenw ka limaniya lakurayara .                 
21 6 5nan wagati : Saridi - .   6nan wagati : Filadɛlifi - .
223 Adventisme ka siniɲɛsigi yirala Ellen G. White ka yelifɛn fɔlɔ kɔnɔ .
2 25 Wagati 7nan : Lawodise .
22 9 Yirali 4nan : Sankolola kiti .
232 Kɔlɔsili : ALA ka sariya be kiraya kɛ .
23 9 Yirali 5 : Mɔgɔ Dencɛ .
244 Yirali 6 : Kokɛlaw, Ala ka ɲangiliw ani kerecɛnw ka wagati tagamasiɲɛw - Tagamasiɲɛ fɔlɔ 6 .
251 Yirali 7nan : Tile wolonfilanan ka diinan be tagamasiɲɛ kɛ ni “ Ala ka tagamasiɲɛ ” ye : lafiɲɛlon ani gundo “ tagamasiɲɛ wolonfilanan .”      
25 9 Yirali 8 : “ Buru ” fɔlɔ naani .   
26 8 Yirali 9nan : “ Buru ” 5nan ani 6nan .   
26 8 “ burufiyɛkan ” 5nan .  
27 6 “ burufiyɛkan ” 6nan .  
28 6 Yirali 10nan : “ Gafenin dayɛlɛnin ” .   
2 91 Yirali kitabu yɔrɔ fɔlɔ laban .
Tilanyɔrɔ filanan : barokun minw yiriwara .
292 Yirali 11nan : Pape ka masaya - Jamana Alalɔnbaliya - " Buru " 7nan .   
305 Yirali 12nan : Cɛmancɛ labɛnba . 
313 Yirali 13 : Kerecɛnw ka diinan ka ngalon balimaw .
322 Yirali 14nan : Tile wolonfilanan wagati .
3 3 3 Yirali 15 : Kɔrɔbɔli laban .
33 6 Yirali 16 : Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila .
34 5 Yirali 17 : Jatɔmuso ɲɛda bɔra ani u y’a lɔn .
35 6 Yirali 18 : Jatɔmuso y’a ka ɲangili sɔrɔ .
3 6 8 Yirali 19 : Yezu Krista ka H Arimagedɔn kɛlɛ .
37 5 Yirali 20 : Saan waa kelen saan waa kelen 7nan ani kiti laban .
3 8 1 Yirali 21 : Zeruzalɛmu kura min be nɔɔrɔ la, o tagamasiɲɛ lo .
39 2 Yirali 22 : Abada loon min tɛ ban .
40 5 Sariya bɛ mɔgɔ faga, nka Nin Saninman bɛ ɲanamanya di .
40 8 Yezu Krista ka dugukolo kan wagati .
4 10 Sanuya ani saniya .
42 4 Zɛnɛzi kitabu tilanninw – Zɛnɛzi 1 ka taga se 22 ma –
52 5 Layidu minw tara Ibrayima ye, u dafara : Zɛnɛzi 23 ka taga se ... 
52 8 Bɔli ni Musa kantigiman – Ka bɔ Bibulu kɔnɔ ka ban – Sugandili laban wagati – Tile wolonfilanan : Danfara, tɔgɔ, tariki – Ala ka kiti jɔnjɔnw – Alako k’a ta A la ka taga a bila Z la – Bibulu sɛbɛninw yɛlɛmaniw – Niin be tiɲɛn lasegin. 
5 4 7 Ladili laban .
5 4 8 Weele laban .     
 
 
 
Kɔlɔsili: komi bayɛlɛmani minw be kɛ jamana wɛrɛw ka kanw na, u be kɛ ni porogramu dɔ ye min be bayɛlɛmani kɛ a yɛrɛ ma, sɛbɛrikɛla be sɛbɛninw dɔrɔn lo ɲɛnabɔ faransɛkan na, o min ye sɛbɛw ka yɛlɛmani fɔlɔw ka kaan ye.

A’ ye Daniyɛli ni Yirali ɲɛfɔ n ye .
Dantigɛkan
N’ wolola ani n’ be jamana nin kɔnɔ min ka ɲi kosɔbɛ , sabu Ala y’a faaba tɔgɔ la “ Sodɔmu ni Ezipiti ” la Yir. a ka sigida misaliya , repibiliki , ɲangoya , jamana caaman y ' a ladegi , k' a jɛnsɛn ani k' a ta diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la ; O jamana ye Faransi ye, masacɛ ni yɛlɛmanibaw ka fanga be jamana min na , min be Repibliki duuru sɛgɛsɛgɛ ni marabolow ye minw jalakilen don Ala fɛ . Ni bonya ye, a b’a ka adamaden ka hakɛw tabali fɔ ani k’u yira, a be sɔsɔli kɛ ni adamadenw ka baara tabali ye minw sɛbɛra “ cikan tan ” cogoya la danbaga Ala yɛrɛ fɛ. Kabi a bɔyɔrɔ n’a ka masaya fɔlɔ la, a y’a jugu lafasa, o min ye Ɔrɔmu Katoliki diinan ye, min ka kalan ma ban abada ka Ala be min weele ko “ juguman ” ani k’a weele ko “ ɲuman ” a be min weele ko “ juguman .” Ka taga ɲɛ n’a ka benni ye min tɛ se ka bali, a ka Yɛlɛmani y’a to a y’a daminɛ ka Alakow lɔn. O la, i n’a fɔ danfɛn, bɔgɔdaga, Faransi y’a yɛrɛ don kɛlɛ la ni sebagayabɛɛtigi Ala ye, nɛgɛdaga lakika ; a laban tun be se ka fɔ ka kɔn ani a tun be kiraya kɛ ; a bɛna « Sodɔmu » ka danbe lɔn , min ka jurumun kelenw kɛra a ɲɛfɛ . Duniɲa ka tariki min kɛra saan 1 700 ɲɔgɔn kɔnɔ, o yɛlɛmana a ka nɔɔ juguw fɛ, kɛrɛnkɛrɛnniya la, a ka dɛmɛ min tun be Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka fanga la , k’a ta a ka masacɛ fɔlɔ ma , Clovis I , min tun ye Franki masacɛ fɔlɔ ye. A batizera Reims dugu la, desanburukalo tile 25, saan 498. O loon be tagamasiɲɛ yira min b’a yira ko Ɔrɔmu tun be Nowɛli fɛti dɔ kɛra, tilenbaliyako la ani cogo jugu la, Yezu Krista wololon ngalonman dɔ la, Ala min kɛra farisogo ye, min ye duniɲa ni fɛɛn bɛɛ danbaga ye, wala min be yen ; min b'a fɔ ni joo ye ko a ye " tiɲɛ Ala " ye bari a be " ngalon kɔniya min facɛ ye jinɛ ye " i n' a fɔ Yezu y' a fɔ cogo min na .                       
Yala i b’a fɛ ka dalilu dɔw sɔrɔ minw tɛ se ka sɔsɔ ko Ɔrɔmu ka pape si tɛ sariya kɔnɔ k’a fɔ ko ale ye Yezu Krista ka baarakɛla ye wa ? A ye nin ye, a tigitigi ani a be bɛn ni Bibulu ye : Yezu y’a fɔ Mat.23:9 kɔnɔ ko: “ Aw kana mɔgɔ si weele ko aw facɛ dugukolo kan. sabu aw Fa kelenpe le bɛ aw sankolo ra. »    
Pape be weele cogo di dugukolo kan ? Bɛɛ be se k’a ye, “ facɛ senuman ” , wala hali, “ facɛ senumanba ”. Katolikiw ka sarakalasebagaw fana be weele ko “ facɛw . ” O murutili miiriya b’a to sarakalasebagaw jamaba b’u yɛrɛ kɛ i n’a fɔ mɔgɔ minw be Ala ni jurumunkɛla cɛ, k’a sɔrɔ Bibulu b’a kalan ko a be se ka Ala sɔrɔ gwansan, Yezu Krista ye min daga. O cogo la, Katolikiw ka limaniya be adamadenw kɛ denmisɛnw ye walisa u ka kɛ i n’a fɔ u tɛ se ka bɔ yen ani u tɛ se ka bɔ yen. O yɛlɛmani min kɛra ka bɔ Yezu Krista ka delili tilennin na, Ala bena o sɔsɔ kiraya kuma dɔ kɔnɔ, Dan 8:11-12 kɔnɔ. Ɲiningali-Jaabi : Jɔn lo be se ka la a la ko Danbaga Ala barikaman be se ka adamadenw minɛ k’u kɛ baaradenw ye minw tɛ mɛnni kɛ a fɛ ni “ kuncɛbaya ” jugu ye min kofɔra Dan.7:8 ani 8:25 kɔnɔ ?  Bibulu ka jaabili min be adamadenw ka hakili denmisɛnya nin koo la, o be sɔrɔ nin vɛrise kɔnɔ min bɔra Zer 17:5 kɔnɔ: “ Matigi ko : “ Mɔgɔ min b’a jigi la adamaden kan , min be farisogo kɛ a ka fanga ye , ani min dusukun be bɔ Matigi la , o tigi danganin lo !” »                
Komi Faransi lo ye kerecɛnw ka wagati fanba ka diinɛ tariki yɛlɛma kosɛbɛ, Ala ye baara di Faransi mɔgɔ dɔ ma k’a ka lɔyɔrɔ danganin yira ; o, a kɛtɔ ka yeelen bɔ a ka kiraya kumaw kɔrɔ dogonin kan minw dogonin be Bibulu ka sariyaw kɔnɔ. 
saan 1975 , n ye n ka kiraya baara laseli sɔrɔ yeli dɔ sababu la , n ma min kɔrɔ tigitigi faamu fɔɔ saan 1980 , n batizenin kɔ . Batizera tile wolonfilanan kerecɛnw ka limaniya la, n b’a lɔn , kabini saan 2018 , ko n bilala cidenya baara la zubile wagati la (saan 7 siɲɛ 7) min bena ban saan 2030 sɛnɛkalo la ni Matigi Ala Sebagayabɛɛtigi ka kɔsegi ye nɔɔrɔ la , Yezu Krista.
Ka sɔn a ma ko Ala wala Yezu Krista be yen, o dɔrɔn tɛ bɔri kɛ walisa ka kisili banbali sɔrɔ .
N hakili b’a la yan ko, sanni a ka kɔsegi sankolo la, Yezu ye vɛrise nunu ka kuma nunu fɔ a ka kalandenw ye k’a ta Matiyu 28:18 ka taga se 20 ma : “ Yezu gwɛrɛla u la ani a y’a fɔ u ye ko : Fanga bɛɛ dira ne ma sankolo la ani dugukolo kan. o la , aw ye taga siyaw bɛɛ kɛ ne ka kalandenw ye , aw k'u batize Faa ni Dencɛ ni Nii Senuman tɔgɔ la , k'u kalan u ka ne ka cikanw bɛɛ labato . Ne be n’aw ye tuma bɛɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma . A ka Alako Nii ye ciden Piyɛri lasun a ka nin kuma wɛrɛ fɔ cogo bɛnnin na ani ni bonya ye Kɛwaliw 4:12 kɔnɔ : “ Kisili fana tɛ mɔgɔ wɛrɛ fɛ; sabu tɔgɔ wɛrɛ ma di adamadenw ma sankolo jukɔrɔ, an ka kan ka kisi min fɛ .      
O la, aw k’o faamu , diinan min b’an ni Ala bɛn, o tɛ basigi diinan ciyɛn dɔ kan adamadenw ka landakow kosɔn. Lanaya Ala ka saraka min kɛra a yɛrɛ sago la , a ka adamaden saya sababu la Yezu Krista la , o dɔrɔn lo be se k’an dɛmɛ ka bɛn sɔrɔ n’a ka Alako senuya tilenninya dafanin ye. Ani fana, i mana kɛ mɔgɔ o mɔgɔ ye, i bɔyɔrɔ mana kɛ min o min ye , i bɔyɔrɔ mana kɛ min o min ye, i ka diinan mana kɛ min o min ye , i ka jamana mana kɛ min o min ye, i ka siya mana kɛ min o min ye, i ka kulɛri wala i ka kaan mana kɛ min o min ye , wala hali i ka lɔyɔrɔ mana kɛ min o min ye adamadenw cɛma, i ka bɛn ni Ala ye, o be sɔrɔ Yezu Krista dɔrɔn lo fɛ ani n’i be tugu a ka kalan kɔ, a be min fɔra a ka kalandenw ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma ; i n’a fɔ sɛbɛ nin b’a yira cogo min na .  
Kumaden nin " Faa , Dencɛ ani Nii Senuman " b' a yira ko Ala kelenpe tun be baara saba minw kɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ , a ka kisili labɛn kɔnɔ , a tun be min di jurumunkɛla jalakibaga ma , min jalakilen don " saya filanan na . o « saba » tɛ Ala saba ka lajɛn ye i n' a fɔ silamɛw b' a miiri cogo min na , o la , u b' u ban kerecɛnw ka kalan n' a ka diinan na . Komi Ala ye “ Faa ” ye , ale lo ye an danbaga ye bɛɛ ye ; i n’a fɔ “ Dencɛ ” a y’a yɛrɛ di farisogo ma walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafa u nɔɔ na ; " Nii Senuman " kɔnɔ , Ala , Krista min kununa ka bɔ saya la, ale be na k'a ka mɔgɔ sugandininw dɛmɛ u ka se ka yɛlɛma, u kɛtɔ ka " saninyali sɔrɔ, n'o tɛ mɔgɔ si tɛna Matigi ye ", ka kɛɲɛ ni ciden Pol ka kalan ye min be sɔrɔ Eburuw 12:14 kɔnɔ ; “ saniyali ” wala ka danfara kɛ Ala ye ani Ala lo fɛ. A b'a sɛmɛntiya ko a sɔnna mɔgɔ sugandinin ma ani a b'a yɛrɛ yira a ka limaniya baaraw la , o kɔrɔ , a be Ala kanu ani a ka Bibulu ka tiɲɛn min bɔra ni hakili senu ye .                     
Nin sɛbɛn kalanni nafa ka bon kosɛbɛ ka dangali hakɛba faamu min be dugukolo mɔgɔw kan , u ka diinanw kan ani tilebenyanfan kerecɛnw kan, kɛrɛnkɛrɛnninya la, u ka kerecɛnw bɔyɔrɔ kosɔn ; sabu Yesu Kirisita ka sira min tagama, o le ye Ala ta laɲinita kisili sira ye min kelenpe tɛ ; O kama, kerecɛnw ka limaniya bele ye jinɛw ni jinaw ka kɛlɛbolo fɔlɔ ye.    
A kɔnɔnakow la, Danbaga Ala ye kisili labɛn min labɛn, o ka nɔgɔ ani a be bɛn. Nka diinan be kɛ cogo gɛlɛn dɔ la sabu minw b’a kalan, olu be miiri dɔrɔn k’u ka diinan miiriya tiɲɛtigiya ani , ka jurumu kɛ , tuma caaman na kunfinya sababu fɛ , o miiriya tɛ bɛn tugun fewu ni Ala ka laɲinitaw ye. O kama, a b’u bugɔ n’a ka dangali ye, u b’o kɔrɔ fɔ u ka nafa kama ani u tɛ Ala ka nɛni mɛn.
Nin baara nin tɛ ni welekan ye ka sɛbɛnni sara sɔrɔ ; danbaga Ala fɛ, a ka baara kelenpe ye k’a ka mɔgɔ sugandininw kɔrɔbɔ limaniya la min bena a to u be se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ Yezu Krista fɛ. I bena segikanniw sɔrɔ yen , nka Ala be baara kɛ ni cogo min ye ka kalan kelenw yira mɔgɔw la , a be minw yira jaaw ni tagamasiɲɛ sifa caaman fɛ . O segikanni caaman lo b’a yira ko u ye tiɲɛn ye ani u b’a yira ko a be tiɲɛnkow jati minw kofɔra, u kɔrɔtanin lo kosɔbɛ . Yezu ye ntalen minw kalan, u b’o sinsinni n’o segikanniw tiɲɛntigiya. 
I bena yiraliw sɔrɔ nin baara kɔnɔ minw dira danbagaba Ala fɛ min nana bɔ an ye ni adamaden tɔgɔ ye min ye Yezu Nazarɛtika ye, min nana ni tɔgɔ ye min ye “ mɔgɔ mɔnin ” , walama “ masiya ” ye, ka kɛɲɛ ni heburukan “ mashiah ” ye min fɔra Dan.9:25 kɔnɔ , walama “ chritos ” , min bɔra covenant ka “ the new chris ” la . Ale kɔnɔ, Ala nana k’a ka niin saniyanin dafanin di saraka ye a yɛrɛ ma , ka bɛgɛn saraka landakow tiɲɛtigiya minw tun be yen ka kɔn a ka nali ɲɛ kabini Awa ni Adama ye jurumu fɔlɔ min kɛ. Kumaden « mɔnin » b’a yira ko mɔgɔ min bɛ Nin Saninman mɔnin sɔrɔ, min tagamasiɲɛ ye oliviyeyiriw tulu ye. Ala ka kiraya yira min di Yesu Kirisita kelenpe tɔgɔ ra, ani a ta jurumunyafa baara, o bɛ na ka a ta mɔgɔ sugandininw bilasira sira kan, min bɛ taga ɲanamanya banbari ra. Sabu kisili min bɛ sɔrɔ nɛɛma dɔrɔn le ra, o tɛ mɔgɔ sugandininw bali ka ben nɛgɛw ra, a tun tɛna minw lɔn. O la, k’a ka nɛɛma saraka dafa, Yezu Krista tɔgɔ la, Ala be na nɛgɛkunbɛnnanbaw ka kɛli yira, minw b’a to a ka wagati laban baarakɛla labanw be se ka sɛgɛsɛgɛri kɛ, ka kiti tigɛ ani ka faamu ka gwɛ kerecɛnw ka diinɛ ɲagaminin min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, o min be fanga la dugukolo kan kisili wagati laban nin na.               
nka sanni a ka danni kɛ , a ka kan ka bɔ a lili la ; sabu Ala kelenpe diinanbaw ka kalan min jɛnsɛnna dugukolo kan, o bɛ danbaga Ala cogoya yɛlɛmana . U bɛɛ be ni fɛɛn kelen ye: Ala kelenpe lo be mɔgɔw lasun u ka koo dɔ kɛ ani o cogo la, u be seereya kɛ u ka faranfasi n’u ka jɛnɲɔgɔnya sifa o sifa koo la n’a ye. Hɔɔrɔnya min be komi kerecɛnw ka limaniya be sɔrɔ o wagati ka koow cogoya dɔrɔn lo la, nka ni Ala y’a to jinaw be koow kɛ u yɛrɛ ma dɔrɔn , o muɲubaliya bena bɔ kɛnɛ kan tugun mɔgɔ minw tɛ tugu u kɔ. Ni Ala tun b’a fɛ ka koow kɛ ni fanga ye, o tun bena bɔ a la k’a yɛrɛ yira u ɲɛɛ na dɔrɔn , walisa k’a ɲini a ka danfɛnw fɛ u k’a sago bɛɛ labato . N'a m'o kɛ , o ye ko a ka mɔgɔ sugandininw sugandili basiginin lo , dɔrɔn , hɔrɔnya sugandili kan k'a kanu walima k'a ban ; a be hɔɔrɔnya min di a ka danfɛnw bɛɛ ma. Ani ni gɛlɛya dɔ be yen, o ye mɔgɔ sugandininw ka jogo dɔrɔn lo ye minw be ɲɔndi ani ka sama , u kelen kelen ka hɔɔrɔnya fɛ , kanuya Ala fɛ. O tɔgɔ kanuya bɛnna a ma kosɛbɛ , bari a b’a sanfɛla, k’a ka danfɛnw yiracogo dɔ di min b’a to a be se ka sɔsɔ ; o kɛra k’a niin di walisa ka jurumuw yafa, Yezu Krista tɔgɔ la, a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo ye jurumu minw sɔrɔ ani u y’u kɛ u ka kunfinya n’u ka barikantanya wagati la . Kɔlɔsili ! Dugukolo kan, o kanuya kumaden be dusukunnakow n’u ka barikantanya dɔrɔn lo ta. Ala ta fanga ka bon, a tilennin lo ; min be danfara bɛɛ lawuli sabu a be kɛ sariyakolo dɔ ye yɔrɔ min na dusukunnakow be mara pewu. O kama, Ala sɔnna diinan sɔbɛ min ma, o basiginin lo a ka jogo, a ka miiriyaw n’a ka sariyakolow labatoli kan hɔɔrɔnya la minw lɔra sariyaw kɔnɔ. Dugukolo kan ɲɛnamaya bɛɛ basiginin lo a farikolo , kemikali, jogo, hakili ani Alako sariyaw lo kan . I n’a fɔ a tun tɛna don adamaden hakili la abada ka bɔ dugukolo ka gɛrɛntɛ sariya kɔrɔ ani k’a to a be tunu , a ka hakili be se ka yiriwa dɔrɔn ni bɛn ye ka sariyaw ni sariyakolow bonya ani ka mɛnni kɛ u fɛ Danbaga Ala ye minw sigi. Ani, ciden Pol ka kuma nunu minw be sɔrɔ 1 Kor.10:31 kɔnɔ, u dafanin lo o cogo la .        justified : “ O la, aw be dumuni kɛ wo, aw be minni kɛ wo, aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k’o bɛɛ kɛ ka Ala bonya . O welekan gwansan waleyali be se ka kɛ sabu Bibulu kɔnɔ , ani Bibulu dɔrɔn kɔnɔ, Ala y’a ka Alako ladili di ani k’a yira. Ani, a kɔrɔtanin lo an k’a ka miiriya jati walisa ka baara kɛ min ye “ saniyali ye, ” ka kɛɲɛ ni Eburuw 12:14 ye, “ mɔgɔ si tɛna Matigi ye .” Tuma dɔw la, a ka miiriya be kɛ fura sɛbɛcogo ye, nka siga t’a la ka tɛmɛ dɔgɔtɔrɔcɛ min ka miiriya kan, adamaden be teliya ka mɛnni kɛ min fɛ, k’a miiri k’o cogo la a be koow kɛra a yɛrɛ nafa kama a farikolo wala a hakili kɛnɛyako kama (hali n’a filila) . Danbaga Ala lo, ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, ale kelenpe lo ye niinw furakɛbaga sɔbɛ ye, a b’u lɔn u ka koo fitininw na. A be mɔgɔ dimi nka a be kɛnɛya tuma o tuma ni koow ka ɲi . Nka a laban, sankolola ni dugukolo kan fɛɛn minw y’a yira ko u tɛ se k’a kanu ani o la, u tɛ se ka mɛnni kɛ a fɛ, a bena olu bɛɛ halaki ani k’u halaki.        
O kama, diinanw ka muɲubaliya lo ye ngalon diinan min be Ala kelen lo bato, o yiriden min b’a yira. O ye jurumu ni jurumuba ye kosɛbɛ bari a be Ala jogo yɛlɛma, ani n’a y’a kɛlɛ, a t’a yɛrɛ bila farati la k’a ka dugawu sɔrɔ, k’a ka nɛɛma sɔrɔ ani k’a ka kisili sɔrɔ. Nka, Ala b’o kɛ i n’a fɔ bugɔli ye walisa ka adamaden lannabaliw wala kantigibaliw ɲangi ani k’u bugɔ. N’ be n’ jigi la Bibulu ni tariki ka seereya lo kan yan. Tiɲɛ na, jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ sɛbɛninw b’an kalan ko walisa k’a ka mɔgɔw ɲangi, o siya min be weele ko Isirayɛli, Ala ye baara kɛ ni “ Filisikaw ” mɔgɔw ye , o minw ye a sigiɲɔgɔnw ye minw ka surun a la kosɔbɛ. An ka wagati la , o mɔgɔw be taga n'o wale nin ye ni tɔgɔ ye ko " Palɛsitinikaw " . Kɔfɛ, tuma min na a tun b’a fɛ k’a ka kiti n’a ka jalaki laban yira nin dugukolo kan Izirayɛli farisogo ta fan fɛ, a ka Kalide masacɛ Nabukodonozɔri ka baara weele ; o kɛra siɲaga saba. A sabanan na, saan -586 la, jamana halakira ani jama minw tora niin na, u y’u minɛ ka taga n’u ye Babilonɛ wagati la “ saan 70 ” kɔnɔ , kiraya kuma min fɔra Zer . 25:11 kɔnɔ . Kɔfɛ fana, komi u banna ka Yezu Krista jati u ka masiya ye, Ɔrɔmu sɔrɔdasiw y’o jamana halaki tugun, masacɛ Vespasien ka ciyɛntabaga Titi lo tun b’u ɲɛminɛna. Kerecɛnw ka wagati la, min tun be jurumun na tugun saan 321, kerecɛnw ka limaniya tun be papew ka muɲubaliya bolo kabi saan 538. Ani, o Katolikiw ka limaniya min tun be fanga la, o tun b’a fɛ ka kɛlɛ kɛ ni Moyɛn Azi jamana mɔgɔw ye minw tun kɛra silamɛw ye diinankow la o saan kɛmɛkulu 6nan kelen na . Kerecɛnya kafiriw ye jugu barikaman dɔ sɔrɔ yen tuma bɛɛ. Sabu o jɛnkulu fila ka diinankow be ɲɔgɔn sɔsɔ cogo min na, o be komi lɔgɔw, u be ɲɔgɔn sɔsɔ pewu fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma . Lanabali fana be waso ani a be bonya ɲini a kelenpe fɛ ; k’a sɔrɔ a m’a sɔrɔ Ala fɛ, a b’a fɔ ko ale yɛrɛ lo y’o sɔrɔ ani a tɛ sɔn mɔgɔw k’a sɔsɔ. O mɔgɔ kelen kelen ka ɲɛfɔli be mɔgɔ minw be lajɛnba sifa caaman na ani u be ngalon diinan sifa caaman kɔnɔ, olu fana yira ɲɔgɔn fɛ . Ka muɲubali jalaki, o kɔrɔ tɛ ko Ala be muɲu. Muɲubali ye adamadenw ka kɛwale dɔ ye min bɔra jinaw ka kanpaɲi la. Muɲuli kumaden b’a yira ko muɲubali miiriya ani limaniya sɔbɛ kumaden .         ye ka sɔn wala ka ban ka kɛɲɛ ni Bibulu ka sariyakolo ye min ko “ ɔnhɔn wala ɔnhɔn .” A ta fan fɛ, Ala be juguman ka kɛli dɛmɛ k’a sɔrɔ a t’a sɔn o ma ; a b’a dɛmɛ hɔɔrɔnya wagati dɔ la min labɛnna a ka poroze kɔnɔ k’a ka mɔgɔ sugandininw sugandi. O kama, muɲuli kumaden ɲɛsinna adamadenw dɔrɔn lo ma ani o kumaden bɔra Henri IV ka Nantes sariya kɔnɔ saan 1598, awirilikalo tile 13. Nka nɛɛma wagati bannin kɔ, juguya n’a kɛbagaw bena halaki. Ala tun ye hɔɔrɔnya min di adamadenw ma diinankow la kabi a daminɛ na, muɲuli tun y’o nɔɔ ta.    
O baara ka menu be fɔ ; dalilu minw be yen, u bena yira ani k’u yira gafe ɲɛɛw bɛɛ kɔnɔ. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ala n’a ka danfɛnw .
 
Cɛɛw be baara kɛ ni Alako daɲɛgafe min ye Erɔpu Latɛn jamanaw na, o be cikan jɔnjɔnw dogo Ala be minw fɔ. O ye ko ye , fɔlɔ , ni Apokalipisi kumaden ye min , o fan fɛ , be kasaaraba lawuli adamadenw be siran min ɲɛ . O bɛɛ n’a ta, o kumaden siranyabanin kɔ, bayɛlɛmani min tɔgɔ ko “ Yirali ” be yen , o min b’a yira a ka baarakɛlaw la Krista la, minw ka ɲi ka kɛ u ka kisili kama. Ka kɛɲɛ ni sariyakolo ye min b’a fɔ ko dɔw ka ninsɔndiya be dɔw ka bɔnɛ kɛ , minw be ɲɔgɔn sɔsɔ, cikan minw be ɲɔgɔn sɔsɔ pewu, kalan caaman be sɔrɔ u la ani u ka teli ka ladili di “ Yirali ” senumanba kɔnɔ min dira ciden Zan ma.    
Kumaden wɛrɛ, o min ye “ mɛlɛkɛ ” ye, o be kalan nafamanw dogo. O faransɛkan kumaden bɔra latɛnkan “ angelus ” yɛrɛ la min bɔra gɛrɛkikan “ aggelos ” la min kɔrɔ ko : ciden. Ala be nafa min di a ka danfɛnw ma, a ɲɔgɔnna minw danna hɔɔrɔnya la ani u be u yɛrɛ minɛ dɔɔni, o bayɛlɛmani b’o yira an na. Komi Ala lo ye ɲɛnamaya di, o yɛrɛmahɔrɔnya be dansigininw mara minw be bɛn n’an ye. Nka o kumaden “ ciden ” b’a yira an na ko Ala b’a hɔɔrɔnya ɲɔgɔnw jati i n’a fɔ cikan ɲɛnamaw. O la, danfɛn kelen kelen bɛɛ be cikan dɔ lo yira min be bɔ ɲɛnamaya koo dɔ la min be tagamasiɲɛ kɛ mɔgɔ yɛrɛ ka desizɔnw n’a ka lɔyɔrɔw fɛ minw be Bibulu be min weele ko “ niin .” Danfɛn kelen kelen bɛɛ tɛ kelen ye i n’a fɔ niin ɲɛnama. Sabu sankolola mɔgɔ fɔlɔ minw danna Ala fɛ, an bɛ minw wele laada ra ko " mɛlɛkɛw ", o tun tɛ min lɔn, o ye ko min ka ɲanamaya di o ma, ka ɲanamaya di o ma, o bɛ se k’u ta ka segi o ma. U danna ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada ani u tun tɛ saya kumaden kɔrɔ lɔn. O tun ye k’a yira u la saya kumaden kɔrɔ ye min ye, Ala y’an ka dugukolo dan min kɔnɔ adamaden sifa , wala Adama , tun bena kɛ mɔgɔ satɔ lɔyɔrɔ ye Edɛn nankɔ ka jurumun kɔ. An be cikan min yira, o ka di Ala ye dɔrɔn n’a be bɛn n’a ka sariyaw ye minw ɲɛsinna ɲuman ni tilenninya ma. N’o cikan be bɛn n’a ka sariya ye min ɲɛsinna juguman ni juguman ma, min b’a ta, o tigi ye murutinin sifa dɔ ye, a be min jalaki saya banbali la, o kɔrɔ, a niin bɛɛ bena halaki ani k’u halaki.             
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bibulu basiginin lo tiɲɛn kan
 
Ala y’a ye ko a bɛnnin lo ani a bɛnnin lo k’an ka dugukoloko bɔyɔrɔ yira Musa la fɔlɔ , walisa adamadenw bɛɛ k’o lɔn. O yɔrɔ la, a y’a yira ko Alako kalan lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan . O kɛwale kɔnɔ, a b’a ka tiɲɛ jusigilanw yira an na minw be daminɛ ni wagati sigicogo labɛnni ye. Sabu Ala ye Ala ye min bɛ labɛn, ani min bɛ bɛn ɲɔgɔn ma. An bena a lɔn, n’an y’o suma n’a ka sariyaw ye, an ka sisan ka koow labɛnnin lo cogo min na, o ye nalomanya ni bɛnbaliya ye, jurumunkɛla ye min sigi. Sabu jurumun ani jurumun fɔlɔ ka ban, o le bɛ fɛn bɛɛ yɛlɛma.
 
Nka a ka kan k’a faamu ka kɔn fɛɛn wɛrɛ ɲɛ , ko “ daminɛ ” min kofɔra Ala fɛ Bibulu kɔnɔ , ani gafe ka kumaden fɔlɔ min be weele ko “ Zɛnɛzi ” , o ye, “ bɔyɔrɔ ”, o tɛ ɲɛnamaya “ daminɛ ” koo ye, nka a ka danni dɔrɔn lo be an ka dugukolo bɛɛ dancogo la min be lolow ladon tile naaninan kɔ. N’an y’o miiriya jati, an be se k’a faamu ko nin dugukoloko kɛrɛnkɛrɛnnin , suuw ni tile bena tugu ɲɔgɔn kɔ min kɔnɔ, o danna walisa ka kɛ yɔrɔ ye Ala n’a ka mɔgɔ kantigiman sugandininw ani jinɛ ka juguw ka jɛnkulu bena ɲɔgɔn kunbɛn yɔrɔ min na . O kɛlɛ min be ala ka ɲumanya ni jinɛ ka juguman cɛ , jurumunkɛla fɔlɔ ɲɛnamaya tariki kɔnɔ , o lo y’a ka kɛli sababu ye ani a ka diɲɛ bɛɛ ni diɲɛ caaman kisili poroze ka yiracogo bɛɛ jusigilan ye. Yezu Krista ye kuma minw fɔ a ka cidenya baara wagati la dugukolo kan , i bena u kɔrɔ lɔn gafe nin kɔnɔ . O la, i bena a ye u kɔrɔtanin lo kosɔbɛ baaraba min na, Ala kelenpe min ye ɲɛnamaya sifa bɛɛ ni fɛɛn sifa bɛɛ dan . N’ be nin parantezi kɔrɔtanin datugu yan ani n’ be kɔsegi wagati sigicogo koo la, o ɲɛnamaya Masacɛba ye min sigi.        
 
Sanni jurumu ka kɛ, Adama ni Awa tun be lɔgɔkun wolonfila kɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Ka kɛɲɛ ni cikan tannan naaninan ( walima decalogue ) ka misaliya ye min b’a hakili jigi , tile wolonfilanan ye loon ye min saniyanin lo lafiɲɛ kama Ala fɛ ani adamaden fɛ , ani n’an b’a lɔn bi ko nin wale be kiraya min kɛra, an be se k’a faamu fɛɛn min kama Ala b’a sinsin a kan k’o kɛcogo bonya. A ka poroze bɛɛ la min be dugukolo danfɛn kɛrɛnkɛrɛnnin nin kuunw ɲɛfɔ, lɔgɔkun , wagati hakɛ min laɲinina , o be kiraya kɛ saan waa wolonfila koo la, o min kɔnɔ porozeba min ye duniɲa kuru bɛɛ (ani duniɲa caaman) ka kanuya n’a ka tilenninya yiracogo ye, o bena dafa. O porogramu kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni lɔgɔkun tile wɔɔrɔ fɔlɔw ye, saan waa wɔɔrɔ fɔlɔw bena bila a ka kanuya n’a ka muɲuli yiracogo kɔrɔ. Ani, i n’a fɔ tile wolonfilanan, saan waa wolonfilanan bena kɛ a ka tilenninya dafanin sigili ye. N be se ka nin porogaramu nin surunya k’a fɔ ko : tile wɔɔrɔ (san waa kelen = saan waa wɔɔrɔ) ka kisi, ani tile wolonfilanan (= saan waa kelen), ka dugukolo kan ni sankolo murutininw kiti ani k’u halaki. O kisili poroze bena basigi pewu saraka bɔli kan min sɔnna danbaga Ala ma , mɔgɔ min tɔgɔ fɔra , a ka Ala sago fɛ, Yezu Krista ka dugukolo kan alako jukɔrɔ Grɛkikan na wala ka kɛɲɛ ni heburukan ye, Yezu Masiya. 
Sanni jurumu ka kɛ , Alako dafanin fɔlɔ la , tile kuru bɛɛ be kɛ ni yɔrɔ fila ye minw be tugu ɲɔgɔn kɔ ; Kalo lɛrɛ 12 sufɛ, tile yeelen be tugu lɛrɛ 12 kɔ ani o yɛlɛmani be segi ka kɛ tuma bɛɛ. An ka bi cogoya la, o koo be kɛ tile fila dɔrɔn lo la saan kɔnɔ, tilema ni tilema wagati la. An b’a lɔn ko wagati minw be yen bi, u sababu bɔra dugukolo ka yɛlɛmani dɔ la ani o cogo la, an be se k’a faamu ko o yɛlɛmani bɔra furuɲɔgɔn fɔlɔ Adama ni Awa ka jurumu fɔlɔ lo kosɔn. Sanni jurumu ka kɛ, n’o miiriya tun tɛ yen, Ala ka labɛn tun dafanin lo. 
Dugukolo be tile lamini cogo min na pewu, o b’a yira saan hakɛ min na. A ka seereya kɔnɔ , Musa ye Heburuw bɔli kofɔ, Ala ye minw kisi ka bɔ Ezipiti jɔnya la. O bɔli loon yɛrɛ la, Ala y’a fɔ Musa ye, Ɛkiz.12 : 2 kɔnɔ : “ Nin kalo bena kɛ saan kalo fɔlɔ ye aw fɛ ; o bɛna kɛ kalo fɔlɔ ta ye . O sinsinni b’a yira ko Ala b’o fɛɛn jati fɛɛn nafamanba ye. Heburuw ka kalo tan ni fila ka kaloladon tun be yɛlɛmayɛlɛma wagati ni wagati la , ani komi a tun be tile ka kalolabɔ kɔ , a tun ka ɲi ka kalo tan ni sabanan wɛrɛ fara a kan walisa ka bɛnbaliya sɔrɔ tugun saan caaman o mɛɛnni lajɛnnin kɔ. Heburuw bɔra Ezipiti jamana na " saan kalo fɔlɔ tile 14nan na " min tun be daminɛ tilefɛ tilefɛ ; tɔgɔ min kɔrɔ tigitigi ye ko “ siɲɛ fɔlɔ ” .          
Ala ye nin cikan min di , ko : « nin kalo bena kɛ aw ye saan kalo fɔlɔ ye » , o tɛ fɛn gwansan ye , bari a ɲɛsinna cɛɛw bɛɛ ma minw bena a ka kisili ɲini fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma ; Yahutu Israɛl, min ye Ala ka Yirali sɔrɔ, k’a sɔrɔ a ka Ala ka porogramu ka duniɲa kisili baaraba ɲɛminɛbaga dɔrɔn lo . A ka kalo wagati bɛna tugu Kirisita ta tere wagati kɔ, o min sababu ra Ala ta kisili labɛn bɛ yira a yeelen bɛɛ ra.   
O Ala ka sariyaw labɛnni dafanin tɛna kɛ abada dugukolo kan, adamaden murutininw ni mɔgɔ juguw lo be min kan. Nka, a be se ka kɛ, an kelen kelen bɛɛ ka jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ ni Ala ye , o danfɛn yebali barikaman min be kanuya bonya i n’a fɔ tilenninya . Ani, jɛnɲɔgɔnya o jɛnɲɔgɔnya be yen n’a ye, o ka ɲi ka daminɛ n’o ɲinini ye a ka jogow koo la ani fɔlɔ, a ka wagati sigicogo ta. O ye limaniya wale ye, min ka nɔgɔ kosɔbɛ ani min tɛ ni nafa kɛrɛnkɛrɛnnin ye ; a ka dɔgɔ min ka kan ka di ka bɔ an ka adamaden fan fɛ. Ani, komi an ka tagamacogo ka di a ye, kanuya min be danfɛn n’a Danbaga cɛ, o be se ka kɛ. Sankolo tɛ sɔrɔ ni kabakow wala kabakow ye, nka tagamasiɲɛw lo b’a yira ko u be ɲɔgɔn minɛ , o min be kanuya sɔbɛ yira. O ye min ye bɛɛ be se ka min lɔn Yezu Krista ka baara la, ale min y’a niin di, a yɛrɛ ma, i n’a fɔ welekan tagamasiɲɛ, walisa k’a ka kanulen kelenpe sugandininw kisi. 
Ala ka labɛn jaa kabakoman nin kɔ, an k’an ka adamadenw ka labɛn yɔrɔ min ka jugu, o lajɛ. O sangali ka ɲi ka tɛmɛ fɔlɔ kan sabu o bena a to an be Ala ka kiraya kɛ ka nɛni minw fɔ a ka kira Daniyɛli sababu fɛ, Yezu y’olu yira a ka wagati la k’olu lo. O nɛni kumaw cɛma, an b’u kalan Dan 7:25 kɔnɔ ko: “ A bena wagatiw ni sariyaw yɛlɛma .” Ala bɛ o fɛnw sariya kelen dɔrɔn le lɔn ; a yɛrɛ ka minw sigi kabini diɲɛ dantuma , ka o yira Musa ra . Jɔɔn lo y'a jaa gwɛlɛya ka nin dimi ɲɔgɔn kɛ ? Fanga min be fanga la ani a b’a fɔ ko “ kuncɛbaya ” ani “ a ka fɛɛrɛw ka ɲɛtaga ” sababu lo. A be weele fana ko “ masacɛ wɛrɛ , ” o sariyakolow lajɛnnin b’a yira ko diinanw ka fanga be yen. Ka fara o kan, u y’a jalaki ko a be “ mɔgɔ senumanw tɔɔrɔla ”, o sababuw be dɔgɔya ani u be Ɔrɔmu ka papa ka fanga min sigira sen kan, dɔrɔn , kabini saan 538 la, sariya dɔ fɛ min tun ka kan ka bɔ masacɛ Justinien I fɛ. Nka Yirali min be weele ko Apokalipisi, o bena a yira ko nin loon 538 ye kojugu dɔ nɔfɛko dɔrɔn lo ye min kɛra “ waatiw ni Ala ka sariya” kama k’a ta saan 321, marisikalo tile 7 ma, Ɔrɔmu masacɛ Kɔnsitantini fɔlɔ fɛ. A ka kojugu min kɛra, an bena an hakili jigi o la tuma caaman na kalan nin na, sabu o loon jugu be dangali don kerecɛnw ka limaniya saniyanin dafanin na min tun sigira sen kan cidenw ka wagati la . O jalaki tilanni, ka ɲɔgɔn sɔsɔ, kafiriw ka masacɛ Ɔrɔmu ni Ɔrɔmu Katolikiw ka pape ka Ɔrɔmu cɛ, o ye kiraya yiracogo kunba ye min lɔra Daniyɛli ka seereyaw kɔnɔ. Sabu kafiriw ka masacɛ le ka loon fɔlɔ tɔ sigi, nka kerecɛnw ka papa fanga lo y’a sigi diinɛ sira fɛ a ka “ yɛlɛmani ” , kɛrɛnkɛrɛnnin ani adamaden cogoya la, Ala ka cifɔni tanw na.                  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kumakunba : Saan 321, marisikalo tile 7, jurumu danganin loon . 
 
Ani, u y’a danga kosɔbɛ, sabu saan 321, marisikalo tile 7nan na, masacɛ ka sariya dɔ ka yamaruya fɛ, u y’o yɛlɛma ka kɛ loon fɔlɔ ye. O wagati la, o loon fɔlɔ tun be di kafiriw ma tile Ala batoli kama, SOL INVICTVS, wala tile UNVAINCURED outrageous , min tun be Ezipitikaw ka batolifɛn ye ka ban Heburuw ka bɔli wagati la, nka fana, Ameriki jamana na, Inkaw fɛ ani Zapɔnkaw fɛ o loon na tile wulitɔ “ , Aztɛkiw fɛ tile wulitɔ ( ) . Tuma bɛɛ, jinɛ be baara kɛ ni furakisɛ kelenw ye walisa ka adamadenw bila a ka benni n’a ka jalaki la Ala fɛ. A be tɔnɔ bɔ u ka sanfɛla koow n’u ka farisogo miiriya la min b’a to u be hakilimaya ɲɛnamaya ni tariki tɛmɛninw ka kalanw mafiɲɛya. Bi , marisikalo tile 8 , saan 2021 , n’ be nin sɛbɛri kɛra tuma min na , bi koow be seereya kɛ o dimi nafa kan , lèse- majesté alako lakika, ani siɲɛ kelen tugun , alako wagati b’a kɔrɔ bɛɛ ta. Ala fɛ, saan wagati be daminɛ sɛnɛ wagati la ani a be ban nɛnɛ wagati laban na, o kɔrɔ, an ka Ɔrɔmukaw ka kaloladonnan na, k’a ta marisikalo tile 20 ma ka taga se marisikalo tile 20 ma . O la, a be komi saan 321, marisikalo tile 7nan tun ye Ala fɛ marisikalo tile 7nan ye, saan 320, o kɔrɔ, tile 13 ka kɔn saan 321 ka tilema ɲɛ . Ka kɛɲɛ ni Ala ka wagati ye , saan 2020 be kɛ saan 17nan ye ( 17 : kiti hakɛ) saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ kabi saan 320. O kama, a ma bari an na k’a ye ko kabi saan 2020 daminɛ na, banakisɛ jugu donna tileben fan fɛ cogo dɔ la min be weele ko aggressive in . ciety of men minw ka jigiya n’u ka limaniya tun be lɔnnikow n’u ka ɲɛtaga lo kan. Siranya ye fura wala boloci ɲuman sɔrɔbaliya kɔlɔlɔ ye hali ni bi lɔnnikɛlaw ka fɛɛrɛw ka bon .      N’ be kiraya nafa di nin saan kɛmɛkulu 17 nunu ma, n’ tɛ foyi labɛnna, bari Ala fɛ, jatidenw be ni hakilimaya kɔrɔ ye a be min yira ani a be baara kɛ n’o ye a ka kiraya kumaw lɔli la, ani Yirali kɔnɔ tigitigi , sapitiri 17nan ɲɛsinna “ sits on many prostitute who ” ka barokun ma . " Babilonɛba " ye a tɔgɔ ye ani " jiba " min kofɔra, o b' a yira ko " Efarati baji " ye Ala be min laɲinina " buru wɔɔrɔnan " cikan na Yir . 9:13 kɔnɔ , min ye diɲɛ kɛlɛba sabanan nata tagamasiɲɛ ye . O tagamasiɲɛw kɔfɛ , papaw ka Katoliki diinɛ ani Erɔpu kerecɛnw minw tɛ kantigiya kɛ , olu lo y' a ka dimi bɔyɔrɔw n' a laɲiniw ye . Ala ni adamadenw ka kɛlɛ daminɛna sisan ; nɛgɛdaga be bɔgɔdaga kan, kɛlɛ laban be se ka fɔ ka bila ; min ka fisa, a be kiraya kɛ ani a be porogramu kɛ. Ala tun bena saan kɛmɛkulu 17nan dafa cogo di saan 320, marisikalo tile 7nan na (320, ale n’a ka mɔgɔ sugandininw ye ; 321 ye ngalon diinanw wala duniɲa nɔgɔninw ye) ? Ne tun lanin b’a la kabini wagatijan ko a bena kɛ ni donni ye duniɲa kɛlɛ dɔ la, nka duniɲa kɛlɛ min bena ban ni atomu ye, bari Ala y’o kiraya fɔ , siɲɛ saba , Dan. i n'a fɔ a ye min kɛ Misira masacɛ la Musa ka wagati la ; ani a laban bɛna kɛ kelen ye ; Ala jugu bɛna bɔnɛ a niin na o yɔrɔ ra, i n’a fɔ Farawona min, a ta wagati ra, a ka dencɛ fɔlɔ satɔ ye, k’a yɛrɛ ta bɔnɛ a ra. Nin marisikalo tile 8, saan 2021, n’ y’a kɔrɔsi ko o kɔrɔfɔli ma dafa, nka n’ tun be n’ yɛrɛ labɛnna a kama kalo kelen ɲɔgɔn kɔnɔ, n’ y’a faamu Ala ka hakili senu fɛ ko 321 tun ye 320 ye Ala ta fan fɛ ani ko o kama, a tun y’a latigɛ ka danga, a ma kɛ marisikalo tile 7 loon kelenpe ye , saan 2020 ka danga ye , ishment , o ye sariyakolo ye min kofɔra Nɔnb.                    : “ I ko aw ye jamana sɛgɛsɛgɛ tile bi naani kɔnɔ cogo min na, aw bena aw ka jurumuw muɲu saan bi naani kɔnɔ, saan kelen loon kelen kelen bɛɛ kama .  
Nka o kɔrɔsili kan, koo kelen be fara a kan. An ka ngalon kalandriye tɛ saan daminɛ dɔrɔn lo fɔ, a be Yezu Krista wololon fana fɔ. Saan kɛmɛkulu 5nan na , mɔnpɛri Dionysius le Petit y’a sɛbɛ ka fili masacɛ Erɔdi ka saya loon na, o min kɛra tiɲɛn na a ka kaloladon saan -4nan na. O saan 4 nunu kan, an ka ɲi ka “ saan fila ” fara a kan , Erɔdi y’a jati ko a tun b’a fɛ ka Masiya min faga, ale ka saanw ye ka kɛɲɛ ni Mat . a tun ye min ɲininga hakilitigiw fɛ . " O la, n’an be saanw jati, Ala be saan 6 fara an ka delinanko ngalon ani lafili loon kan ani Yezu wololon dafara ɲinan tilema wagati la – 6 . O kama, saan 320 tun ye ale ta ye : 326 ani an ka saan 2020 ka diɲɛlatigɛ saan 17nan tun ye saan 2026 ye ale fɛ ka bɔ Yezu Krista wolotuma yɛrɛ yɛrɛ la. O jateden 26 ye tetaragaramu jateden ye " YHWH " , heburukan na " Yod, He, Wav, He " , Ala y'a tɔgɔ la min fɛ, ka tugu Musa ka ɲiningali kɔ : " I tɔgɔ ye mun ye ? » ; nin , ka kɛɲɛ ni Ɛkizɔdi 3:14 ye. O la, danbagaba Ala tun be ni kuun kelen wɛrɛ ye ka tagamasiɲɛ kɛ n’a yɛrɛ ka masaya tagamasiɲɛ ye nin loon na min be tagamasiɲɛ kɛ n’a ka Ala ka dangali ye min be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ ; o kɛra fɔ ka taga se dunuɲa laban ma. Banakisɛ min be mɔgɔ minɛ, o bana min bɔra nin saan 2026 la, Ala ka wagati la, o y’a yira sisan ko o dangali min bena kɛ cogoya caaman na dugukolo kan ɲɛnamaya saan labanw na, o be taga ɲɛ. Diɲɛ kɛlɛba sabanan bena kɛ “ siya wɛrɛ mɔgɔw ka wagati ” laban ye, Yezu Krista y’o min kofɔ Mat. O kɔ, laban bena se .” O “ laban ” bena daminɛ ni nɛɛma wagati laban ye .                          ; kisiri saraka bɛna ban. Limaniya kɔrɔbɔli min basiginin lo a ka lafiɲɛlon senuman bonya kan, o bena “ saga ” ni “ bakɔrɔn ” ka yɔrɔ bɔ ɲɔgɔn na pewu Mat. 25:32-33 : “ Siyaw bɛɛ bena lajɛn a ɲɛfɛ. A bɛna o bɔ ɲɔgɔn na i ko sagagbɛnbaga bɛ sagaw ni bakɔrɔnw bɔ ɲɔgɔn na cogo min na ; A bena sagaw bila a kinin fɛ, ka bakɔrɔnw bila a numanbolo la .” Sariya min be Ɔrɔmukaw ka dimansilon kɛ wajibi ye, o sariya bena laban ka Yezu Krista ka mɔgɔ senuman sugandininw jalaki saya la. O koo nin bena Dan.12:7 ka kuma nunu dafa : “ Ne ye cɛɛ min tun be lɛnfani donna, ale mɛnna baji jii sanfɛ ; A y’a kininbolo n’a numanbolo kɔrɔta sankolo la, ka kali Ala min be niin na fɔɔ abada, ko wagati dɔ, wagati fila ani wagati tilancɛ bena kɛ, ani ko o koo nunu bɛɛ bena ban tuma min na jama senuman ka sebagaya tiɲɛna pewu . Ka kɛɲɛ ni adamadenw ka miiriya ye, u ka koow cogoya tɛna kɛ jigitigɛ ye ani u ka saya bena surunya. O tuma na, Yezu Krista ka kuma nunu be bɔ kɛnɛ kan Mat. 24:22 kɔnɔ : “ Ni o loonw tun ma surunya, mɔgɔ si tun tɛna kisi . nka Ala ta mɔgɔ ɲanawolomaninw kosɔn , o lonw bɛna surunya .» Saan 6000 bena ban ka kɔn saan 2036, awirilikalo tile 3 ɲɛ , o min ye Ala ka wagati ye, o kɔrɔ, saan 2030, awirilikalo tile 3, an ka ngalon kalolabɛn kɔnɔ min be na saan 2000 Yezu Krista ka kuruwa kan loon min dafara tile 14nan na saan 30 ka sɛnɛ daminɛ kɔ . Ani, o “ loonw ” ka ɲi ka “ surunya ” o kɔrɔ , ka dɔgɔya . O kɔrɔ ko saya sariya be baara kɛ loon min na , o bena kɔn o loon ɲɛ . Sabu o kɔrɔtɔko lo be Krista waajibiya k’a bolo don a yɛrɛ la walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi . O la, an ka ɲi k’a jati ko Ala ka ɲi ka bonya la “ wagati ” kan , a ye min di a ka danfɛnw ma dugukolo kan. Ale lo bena loon labanw ka murutininw lasun u ka loon dɔ sugandi min bena tɛmɛ tile damadɔ kan saan 2030 ka tilema loon fɔlɔ la , dugukolo ka tariki saan 6000 be ban min kɔ . Fila                        o kɔ, sekow b’u yɛrɛ yira : loon min tɛna lɔn fɔɔ ka taga se a laban ma, wala saan 2030 , awirilikalo tile 3nan , o min be dan min yira ani min kɔrɔtanin lo Alako ta fan fɛ. A b' a jati ko hali n' a nafa ka bon kosɛbɛ , Yezu Krista ka kuruwa kan saan tile 14nan ma bɛn ka kɛ diɲɛ tariki saan 6000 laban ye , ani hali saan waa 7nan daminɛ . O kama , n’ be n’ ka fɛta n’ n’ ka limaniya bila saan 2030 marisikalo tile 21nan ka sɛnɛkalo la , o min ye kiraya wagati “ surunnin ” loon ye awirilikalo tile 3nan na wala loon dɔ min be ɲɔgɔn cɛmancɛ la . Ala ye danfɛn minw dan, n’an b’a fɛ ka adamadenw ka tariki saan 6000 jati , sɛnɛfɛnw lo b’u latigɛ ; min be se ka kɛ kabini wagati min na Adama ni Awa ye jurumu kɛ. Bibulu ka Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ, loon minw tun be kɔn o sɛnɛ fɔlɔ ɲɛ , olu tun ye loon banbaliw ye. Ala ye wagati min jati , o ye jurumun jamana ta ye ani saan 6000 minw kofɔra lɔgɔkun kɔnɔ, u be daminɛ sɛnɛ fɔlɔ daminɛ na ani u bena ban nɛnɛ wagati laban dɔ laban na . O saan 6 000 jate daminɛna sɛnɛ wagati dɔ la . Jurumu kosɔn, dugukolo yɛlɛmana ka kɛ 23 ° 26’ ye ani wagatiw ka tugu ɲɔgɔn kɔ tun be se ka daminɛ . Yahutuw ka layiri kɔrɔ ka fɛtiw la, fɛti fila lo be kɛ : lɔgɔkun o lɔgɔkun lafiɲɛlon ani Tɛmɛnkan seli. O fɛti fila nunu be bila tile " 7nan , 14nan ani 21nan " jatedenw " 7 , 14 ani 21 " tagamasiɲɛ jukɔrɔ minw be Ala ka kisili labɛn faan saba yira : Lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon barokun min be sɔrɔ Yirali 7 kɔnɔ min be kiraya kɛ lafiɲɛlonw ka sara koo la " , 7 ye ; Yezu Krista ka kunmabɔli baara min ye o sara dicogo ye , bari “ 14 .                      ". A kɔrɔsi ko Tɛmɛnkan seli min be kɛ tile 7 kɔnɔ, tile 15nan ni tile 21nan ye lafiɲɛlon fila ye, baara nɔgɔnin tɛ minw na. Ani " 7 " walima " 21 " saba , o b'a yira ko saan 7000 fɔlɔw laban ani Ala ka danfɛn kura donni banbali la dugukolo kura kan ka kɛɲɛ ni Yirali 21 ye ; O jatiden 21 be ɲɛnamaya poroze dafanin (3) dafanin (7) tagamasiɲɛ yira min tun ye Ala ka laɲinita ye . Yirali 3nan na, vɛrise 7nan ani 14nan be tile wolonfilanan ka sariya daminɛ n’a laban yira ; yan fana , barokun senuman kelen ka faan fila . O cogo kelen na, Yirali 7nan be kuma Adventist sugandininw ka tagamasiɲɛ koo la ani Yirali 14nan be mɛlɛkɛ saba nunu ka cikanw yira minw b’u ka baara surunya duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. O la, saan 30nan na, saan 4000 laban dafara sɛnɛkalo la , ani tagamasiɲɛw dɔrɔn lo kosɔn , u ye Yezu gengen yiri kan tile 14 tɛmɛnin kɔ marisikalo tile 21nan na saan 30nan sɛnɛkalo la, wala saan 36 Ala kama . O misaliyaw sababu fɛ, Ala b’a yira ko lafiɲɛlon ka “ 7 ” ani Yezu Krista ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kunmabɔli “ 14 ” tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na . O la, ni laban na, lafiɲɛlon ka “ 7 ” binna, “ 14 ” ka Krista kunmabɔbaga be pan ka taga a dɛmɛ walisa ka nɔɔrɔ di a ma, “ tile ” 14 minw bena loon fila nunu danfara, u bena “ surunya ” o kɔrɔ, k’u datugu walisa k’a ka kantigiya laban sugandininw kisi .                     
N’ ye Matiyu 24 kalan tugun, a kɛra n’ ye ko Krista ka cikan ɲɛsinna , kɛrɛnkɛrɛnniya la , a ka kalandenw ma duniɲa laban na , o kɔrɔ, an minw be nin saan labanw na. Vɛrise 1-14 be wagati min kofɔ fɔɔ ka taga se “ laban ” wagati ma . Yezu be kiraya kɛ kɛlɛw koo la minw bena kɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ, ngalon kiraw ka bɔli ani nɛnɛ laban min bena kɛ Alako ta fan fɛ. O kɔ, vɛrise 15-20 , minw be baara kɛ cogo fila la, u be kuma Zeruzalɛmu halakili koo la Ɔrɔmukaw ye min kɛ saan 70 la ani siyaw ka kɛlɛ laban min kɛra Yahutuya koo la, o min be Ala ka lafiɲɛlon senuman labato . O kɔ , vɛrise 21nan be kiraya kɛ u ka “ tɔɔrɔba ” laban koo la : “ Sabu o wagati la, tɔɔrɔba bena kɛ, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini diɲɛ dantuma na fɔɔ ka na se bi ma, min ɲɔgɔn tɛna kɛ tugun ” ; A kɔrɔsi ko o tigitigi " ani ko a tɛna kɛ abada " b'a bali ka baara kɛ ni cidenw ka wagati ye, bari o tun bena sɔsɔ ni Dan.12:1 ka kalan ye. O kɔrɔ ko o kuma fila bɛɛ be kuma koo kelen lo koo la min kɛra dugukolo kan limaniya kɔrɔbɔli laban na . Dan.12:1 kɔnɔ , o kumaden bɛ kelen ye : " O wagati ra, Mikayɛli bɛna wuli, kuntigiba min bɛ lɔ i ta mɔgɔw denw kosɔn; ani tɔɔrɔ wagati dɔ bena kɛ, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini siya dɔ danna fɔɔ ka na se o wagati ma . O wagati la, i ka mɔgɔw bena kisi, minw tɔgɔ sɛbɛra kitabu kɔnɔ . » . “ Gɛlɛya ” bena juguya fɔɔ “ loonw ” bena “ surunya ” ka kɛɲɛ ni vɛrise 22nan ye . Vɛrise 23nan b’a yira limaniya sɔbɛ ka sariya min tɛ la a la ko Krista bena bɔ dugukolo kan a yɛrɛ ma : “ O la, n’u y’a fɔ aw ye ko: ‘A filɛ, a be kongokolon kɔnɔ, aw kana taga yen . A flɛ, a bɛ bon kɔnɔ, aw kana la a ra .» O wagati laban kelen na , jinamoriya bena a ka “ kabakofɛnw ” caya ani a ka Krista ngalonman yiracogo minw be mɔgɔ lafili ani k’a lafili , o min bena niinw mara minw ma kalan ka ɲɛ : “                              Sabu Krista ngalontigɛlaw ni kira ngalontigɛlaw bena bɔ ; o bɛna tagamasiyɛnbaw ni kabakobaw kɛ, janko ka hali mɔgɔ sugandininw lafili , ni o bɛ se ka kɛ " ; min b'a sinsin Yirali 13:14 fɛ : " A tun be dugukolo kan mɔgɔw lafili ni kabako minw ye , a tun be se k'u kɛ wara ɲɛɛ kɔrɔ, a b'a fɔ dugukolo kan mɔgɔw ye k'u ka ja dilan wara ma, muru joli tun b'a la, nka a tora niin na ." Vɛrise 27nan be kuma Krista alaman ka sebagaya n’a ka see sɔrɔli koo la ani vɛrise 28nan be kiraya kɛ ko “ fɛti ” min be kɛ kɔnɔw ye a ka baara kɔ. Sabu murutinin minw tora niin na fɔɔ ka taga se a natuma ma, olu bena halaki ka kɛ dumuni ye " sankolo kɔnɔw fɛ " i n'a fɔ Yir. 19:17-18 ani 21 b'a yira cogo min na.          
N’ be Ala ka danni faamuyali kura nin surunyana yan. Lɔgɔkun fɔlɔ sigili fɛ , Ala be tile kelen sigi min be kɛ ni dibi suu ye ani yeelen tile ye, tile bena yeelen bɔ a la dɔrɔn k’a ta tile 4nan ma . Suu be kiraya kɛ ko jurumun bena sigi dugukolo kan Awa ni Adama ka kanminɛbaliya kosɔn sini ma. Ka kɔn o jurumu wale ɲɛ, dugukolo kan danfɛnw be jogo banbaliw yira . Ni jurumun kɛra ka ban, koow be yɛlɛma ani saan 6000 jate be se ka daminɛ, sabu dugukolo be yɛlɛma a ka yɔrɔ la ani wagatiw ka sariya be lawuli. Ala ye dugukolo danfɛn minw danga, o kɔ, u b’u ka jogo banbali ta , an b’o min lɔn. Saan 6000 minw daminɛna sɛnɛ fɔlɔ la, jurumu tun be min na, u bena ban saan 6001 sɛnɛ la ni Yezu Krista ka kɔsegi ye Alako nɔɔrɔ la. A ka nali laban bena kɛ saan waa 7nan saan fɔlɔ “ kalo fɔlɔ loon fɔlɔ ” la .     
O fɔra, marisikalo tile 7, saan 2021 , an ka ngalon adamadenw ka kalolabɛn kɔnɔ , a ma mɛɛn, Pape François ka viziti kɛra kɔrɔnfɛ kerecɛnw fɛ, silamɛ farimanw tun be minw tɔɔrɔla Iraki jamana na. O lajɛn na, a ye silamɛw hakili jigi ko u ka Ala kelen lo, Ibrayima ta , wa a b'u jati a ka " balimaw " ye . O kumaw minw be tubabu lannabaliw ninsɔndiya, o bɛɛ n’a ta, u ye dimiba ye Yezu Krista fɛ, ale min y’a niin di saraka ye walisa a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw ka yafa. Ani nin " ex-crusader " katolik " kerecɛnw " ɲɛmɔgɔ ka donni u ka mara kɔnɔ, o be se ka silamɛw ka dimi juguya dɔrɔn. O la, Pape ka nin hɛɛrɛko bena na ni kɔlɔlɔ kabakomanw ye, i n’a fɔ kiraya kuma min fɔra Dan 11:40 kɔnɔ, o ye silamɛw ka “ kɛlɛ ” juguyali ye ni Pape ka Itali n’a ka Erɔpu teriw ye. Ani o jateminɛ na, Faransi ka sɔrɔko binkanni ani tubabu jamanaw bɛɛ minw bɔra kerecɛnw na, u ka ɲɛmɔgɔw y’o bila, kovidi-19 banakisɛ sababu la, o bena fanga hakɛ yɛlɛma ani laban na, k’a to " diɲɛ kɛlɛba sabanan " ka dafa min ɲɔndira ka taga saan 9 labanw laban na minw bele be an ɲɛfɛ. A laban na, an k'an hakili to a la ko ni kovidi-19 banakisɛ n'a yiriwaliw sababu ye, Ala ye dangali sira dayɛlɛ min tun ka kan ka kɛ adamadenw ka saan tan labanw na dugukolo kan.              
Nga, marisikalo tile 7, saan 2021, kanbelew ni sunguruw ye fangafin kɛ kɛlɛbolow cɛ ani ka polisiw ka ɲɛmɔgɔw kɛlɛ Faransi dugu caaman kɔnɔ . O b' a sɛmɛntiya ko yɛlɛma min be kɛra ka taga kɛlɛba dɔ la ; fan kelen kelen bɛɛ ka lɔyɔrɔw tɛ bɛn sabu u tɛ bɛn ɲɔgɔn ma . O ye seko ni lɔnko fila ka kɛlɛ kɔlɔlɔ ye : tubabuw ka hɔɔrɔnya diinankow ni woroduguyanfan jamanaw ka benkannikɛlaw ni kapow ka jamakulu kan, minw ka silamɛw ka ca laada ni jamana na. Kasara dɔ be kɛra i n’a fɔ kovidi-19, fura tɛ min na.  
 
Ka adamadenw ka sariya haramunin kɔlɔsili dafa , an ka kan k’a kɔrɔsi : saan yɛlɛmani kalo 12nan kɔ min be kalo 10nan tɔgɔ la ( desanburukalo), nɛnɛ daminɛ na ; tile yɛlɛmani su tilancɛ la (su tilancɛ) ; lɛrɛw jate cogo tigitigi ani tuma o tuma dɔrɔn lo be to ka kɛ ɲuman ye. O la, Ala ka labɛn cɛɲumannin tununa jurumun kosɔn , a nɔnabilara ni jurumu labɛn ye min bena tunu a nɔɔ na , tuma min na danbaga nɔɔrɔman Ala y’a yɛrɛ yira , jatebɔw labɛnni kama , walima saan waa wɔɔrɔ fɔlɔw laban na, saan 2030 ka sɛnɛkalo la ani saan 2030 ka sɛnɛkalo la. Krista, a ka mɔgɔ sugandininw kosɔn.   
Tiɲɛni min sigira sen kan ani min kɔlɔsira, o be seereya kɛ Ala ka dangali min be adamadenw kan. Sabu kabini dugukolo yɛlɛmana, wagati jatebɔ tɛ basigi tugun ani a tɛ to ka kɛ cogo bɛnnin na tugun, suu ni tile lɛrɛw be to ka bonya ka taga ani ka dɔgɔya.
Danbaga Ala b’a ka kisili labɛn labɛn cogo min na, o b’a yira an na tugun ko a be min laɲini adamadenw ye Alako ta fan fɛ. A y’a latigɛ k’a ka kanuyaba yira k’a niin di i n’a fɔ kunmabɔsara Yezu Krista la adamadenw ka dugukolo kan saan 4000 tɛmɛnin kɔ. O kɛtɔ, Ala b’a fɔra an ye ko: “ Fɔlɔ , aw k’aw ka lamɛnni yira ne la ani ne bena ne ka kanuya yira aw la . ”   
Dugukolo kan, cɛɛw be ɲɔgɔn nɔnabila ka yiriden jogo kelenw wolo, o bɛɛ n’a ta, an donna wagati laban min na saan 2020, o bɔnsɔn be kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ yira ; Saan 7,5 hɛɛrɛ kɔ Erɔpu jamanaw na, ani yɛlɛmani kabakoman min kɛra kɔsa nin na joli bɔyɔrɔ la, o bɛnnin lo kosɔbɛ, Erɔpukaw n’u bɔyɔrɔw, ka bɔ Etazini, Ɔsitarali ani Isirayɛli, tun lanin b’a la k’u be se ka kɛnɛyako gɛlɛyaw bɛɛ jaabi, u ka sigidaw be saniya ka taga. Banakisɛ banakisɛ dɔ ka binkanni tɛ koo kura ye , jamana yiriwalenw ka ɲɛmɔgɔw ka kɛwalew lo ye koo kura ye. O siranya jogo sababu ye u ka yiracogo ye dugukolo kan mɔgɔw ɲɛɛ na kunnafonifalen bɔnbuw fɛ, ani o kunnafonifalenyɔrɔw cɛma, kunnafonifalen kuraw walima ɲɔgɔnyebolo minw be bɔ nɛgɛjuru kan min ye ɛntɛrinɛti kumaɲɔgɔnya gwansan ye, an be kunnafoni jɛnsɛlikɛlaw sɔrɔ minw kan ka caya walima ka dɔgɔ. O la, adamadenw be jɔrɔla u ka hɔɔrɔnya dantɛmɛniw fɛ minw be ben u kan tugun i n’a fɔ dangali. Etazini ni Erɔpu jamanaw na, fangafin be siyaw bila ɲɔgɔn na ; yan , o ye “ Babɛli ” ka dangali ye min be kuraya ; hali bi, Ala ka kalan wɛrɛ min tɛ se ka sɔsɔ, o ma kalan, bari a bɔra furuɲɔgɔn kelen na minw be kaan kelen fɔ wajibi la , fɔɔ ka taga se nin jalaki koo ma , an bele b’a yera bi , adamadenw be danfara ka bɔ ɲɔgɔn na ni kaan caaman ye ani kaan caaman danna Ala fɛ ani u jɛnsɛnna yɔrɔ bɛɛ la. Ani ɔnhɔn, Ala ma danni dabila danni tile wolonwula fɔlɔ kɔ ; A ye fɛn caman dan fana ka danga ani tuma dɔw la k’a ka mɔgɔ sugandininw duga, mana min tun be saraka bɔ kongokolon kɔnɔ , Israɛldenw ye , o ye misaliya ye.        
Nka, hɔɔrɔnya ye an Danbaga ka nilifɛn ɲuman ye . An ka jijaliba min be kɛ a ka baara la, o be bɔ o lo kan . Ani yen , a ka kan ka sɔn a ma, o hɔɔrɔnya dafanin b’a yira ko fɛnw be sɔrɔ cogoya dɔ la bari Ala t’a bolo don o la cogo si la ; kuma min lanabagaw caman tɛ la a ra fiyo. Ani u be filila , sabu Ala b’a ka danfɛnw fanba to mɔgɔw bolo, ani fɔlɔ, a lɔyɔrɔ ye ka mɔgɔ sugandininw lawuli u ka waleɲumanlɔn yira a ka sankolola sariyaw koo la . A ka mɔgɔ sugandininw lɔnnin kɔ , Danbaga b’u ɲɛminɛ k’u ɲɛminɛ ani k’a ka tiɲɛnkow kalan u ma minw b’u labɛn sankolola ɲɛnamaya banbali kama. Fɛɛn juguw ani fɛn jugu minw yera adamadenw ka wolotuma na, olu b’a yira ko danfɛnw be fili minw kɛ danfɛnw wolocogo la ani u kɔlɔlɔw ka jugu kosɔbɛ. Suguyaw cayali basiginin be wololi cakɛda fanga kan min be bɛnkan filiw lawuli tuma o tuma ; o b’a to cɛɛya sariyakolo be yen wala yɛrɛmahɔrɔnya ka sababu kɛ ɲɛnamaya sababu ye. A ka surun, ni n’ ka limaniya be n’ ka hɔɔrɔnya ɲɛnamaya sababu la , n’ be n’ ka limaniya sara n’a balo , Ala ka kanuya kosɔn ani fɛɛrɛ minw kɛra ka ban ani a be to ka minw kɛ walisa ka ne kisi.  
a ka dugukolo danni maana kɔnɔ , Ala bena loon min danga , o lo be na fɔlɔ lɔgɔkun kɔnɔ ; a ka siniɲɛsigi sɛbɛra : a ka laɲinita bena kɛ ka “ yeelen ni dibi bɔ ɲɔgɔn na .” Ngalon kerecɛnw y’a sugandi ka Ala ka sugandili sɔsɔ ka tile wolonfilanan saniya, o loon fɔlɔ bena kɛ k’a lɔyɔrɔ dafa ka ban i n’a fɔ murutininw ka jɛnkulu “ tagamasiɲɛ ” min be sɔrɔ Yir. 13:15 kɔnɔ. Ala ye dimansi loon fɔlɔ danga cogo min na, o cogo kelen na, tile wolonfilanan lafiɲɛlon fana be barikada ani k’a saniya. Ani, walisa k’o kɛlɛ faamu , an ka ɲi ka sɔn Ala ka miiriya ma , o min ye tagamasiɲɛ ye min b’a yira ko an be saniya ale lo fɛ ani a lo kosɔn. Lafiɲɛlon ɲɛsinna tile wolonfilanan ma ani o jatiden wolonfila , “ 7 ” ye dafa tagamasiɲɛ ye. O dafalen kumaden nin jukɔrɔ, Ala b’an ka dugukolo yɔrɔ dan kuun min kama, o miiriya bila o la, o min ye jurumun ka sigiyɔrɔ ye, a ka jalaki, a ka saya n’a ka tununi. Ani, o baara la, o koo nunu bena dafa ka ban saan waa 7nan na , lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon be kiraya kɛ min koo la. O lo kama, o laɲinita kɔrɔtanin lo Ala fɛ ka tɛmɛ kunmabɔli fɛɛrɛ kan , a bena min kɛ ka dugukolo kan mɔgɔ sugandininw niin kunmabɔ ani a bena o kɛ a yɛrɛ ma, Yezu Krista la, ni tɔɔrɔbaw sara .        
Nin ye kuun wɛrɛ ye min kama Ala ko Waajulikɛla 7:8 kɔnɔ ko : « Fɛɛn laban ka fisa n' a daminɛ ye . » Zɛnɛzi kitabu kɔnɔ, “ suu-tile ” wala “ wulafɛ-sɔgɔma ” be tugu ɲɔgɔn kɔ cogo min na, o b’o Ala ka miiriya tiɲɛntigiya. Es.14:12 kɔnɔ , Babilɔni masacɛ ka yɛlɛma kɔnɔ , Ala y'a fɔ jinɛ ye ko : « I benna ka bɔ sankolo la cogo di sɔgɔmada fɛ , e fajiri dencɛ ! E min ye see sɔrɔ siyaw kan , i jigira duguma ! “ Ala b’a weele cogo min na ko “ sɔgɔma lolo ” o b’a yira ko a b’a suma n’an ka dugukolo ka “ tile ” ye. A tun ye a ka danfɛn fɔlɔ ye ani Tiri masacɛ ka fani jukɔrɔ, Ezek.28: 12 b’a ka nɔɔrɔ fɔlɔ lakali : “ Adamaden, i ka kasikan fɔ Tiri masacɛ kan! Aw ye a fɔ a ye ko: ‹Matigi Ala ko : ‹ Ele tun ye dafanin tagamasiyɛn ye, hakiritigiya tun fanin lo, cɛɲumanya dafanin lo . " O dafalenya tun ka kan ka tunu , murutili jogo dɔ lo y'a nɔnabila min y'a to a kɛra jugu ye, jinɛ ani jugu ye , Sutana min jalakilen don Ala fɛ bari vɛrise 15nan b'a fɔ ko: " I tun dafanin lo i ka siraw la k'a ta loon min na i danna fɔɔ ka taga se jurumu sɔrɔli ma i kɔnɔ . " O la, min tun jatelen don i n’a fɔ “ sɔgɔma lolo ” ye kafiriw lasun u ka bonya la Ala ka danfɛnw ka “ sɔgɔma lolo ” kan i n’a fɔ ala : Ɔrɔmukaw ka batoli “ Tile min ma se ka see sɔrɔ ” min kɛra ala ye, tilebenyanfan kerecɛnw fanba be kafiriw ka bato min kɛ. Ala tun b’a lɔn, hali sanni a ka dan, ko o mɛlɛkɛ fɔlɔ bena muruti ale ma ani o bɛɛ n’a ta, a y’a dan. O cogo kelen na, a ka saya loon wulafɛ , Yezu y’a fɔ ko ciden 12 nunu dɔ bena ale janfa ani a yɛrɛ y’a fɔ Zuda ye ka gwɛ ko: “ I ka ɲi ka min kɛ, o kɛ joona joona !” ". O b' a to an b' a faamu ko Ala t' a ɲini k' a danfɛnw bali k' u ka desizɔnw fɔ , .                                hali n’u be sɔsɔli don ale yɛrɛ ta la. Yezu y’a fɔ a ka cidenw ye fana ko n’o lo b’u fɛ, u ka bɔ ale kɔ. N’a y’a to a ka danfɛnw be se k’u ka miiriya fɔ ani k’u cogoya yira, o lo b’a to a be se k’a ka mɔgɔ sugandininw sugandi u ka kantigiya yiranin kosɔn ani a laban, k’a juguw bɛɛ halaki minw be sankolo la ani dugukolo kan, minw man kan n’u ye ani minw t’u janto u la.
 
 
 
Jurumu fɔlɔ
Loon fɔlɔ tɔ be nafaba sɔrɔ an ka kerecɛnw ka wagati la sabu o lo ye “ jurumu ” ye min sigira sen kan tugun kabini saan 321, marisikalo tile 7 ani a be kɛ yɔrɔ min donna murutili la Ala ka yɔrɔ senuman kama, o tagamasiɲɛ ye. Nka o " jurumun " man kan ka kɛ sababu ye an be ɲinɛ " jurumun " fɔlɔ kɔ min be adamadenw jalaki saya la tiɲɛn fɛ kabini Adama ni Awa. Niin ye yeelen bɔ minkɛ, o barokun y’a to n’ ye kalan nafamanw sɔrɔ minw dogonin be Zɛnɛzi kitabu kɔnɔ. Kɔlɔsili hakɛ la, gafe b’a yira an na danni bɔyɔrɔ la sapitiri 1, 2, 3. O jatedenw kɔrɔ tagamasiɲɛ bele be tiɲɛn fɔ : 1 = kelenya ; 2 = dafabaliya ; 3 = dafalenya. O koo ka kan ni ɲɛfɔli ye. Zɛnɛzi 1nan be tile 6 fɔlɔw dancogo kofɔ. U ka ɲɛfɔli min ko " wulafɛ sɔgɔma " , o bena kɔrɔ sɔrɔ dɔrɔn jurumu ni dugukolo dangali kɔ min kɛra jinɛ ka mara ye , o min bena kɛ Zɛnɛzi 3 ka barokun ye , n'o tɛ , kumaden " wulafɛ sɔgɔma " kɔrɔ tɛ dugukolo kan . Ka ɲɛfɔli kɛ, sapitiri 3nan be dafalenya tagamasiɲɛ bila o Ala ka yiracogo kan. O cogo kelen na, Zɛnɛzi 2nan na, tile wolonfilanan lafiɲɛlon barokun walima , ka fɔ ka gwɛ , Ala ni adamaden lafiɲɛ tile wolonfilanan na , o fana b’a kɔrɔ sɔrɔ dɔrɔn Awa ni Adama ye “ jurumun ” fɔlɔ min kɛ Zɛnɛzi 3nan na, o min b’a to a be yen. O la, min be sɔsɔli don, n’a ka joli tɛ yen min be sɔrɔ Zɛnɛzi 3nan na, lafiɲɛlon senuman ka kan n’a ka tagamasiɲɛ “ 2 ” ye min b’a yira ko a tɛ dafa. O bɛɛ b’a yira ka gwɛ ko dugukolo danna Ala fɛ ka kɛ saraka ye jinɛ n’a ka jinaw ma walisa u niin yiriden juguw ka se ka tiɲɛtigiya ani ka bɔ bɛɛ ɲɛɛ na, Ala, mɛlɛkɛw ni mɔgɔw, ani ko mɛlɛkɛw ni mɔgɔw ka se k’u ka fan sugandi.                    
O sɛgɛsɛgɛri b’a to n’ b’a yira ko tile wolonfilanan sigili min saniyanin lo ni lafiɲɛ ye, o be dugukolo ka “ jurumu ” dangali kofɔ min siginin be Zɛnɛzi 3 kɔnɔ , sabu dugukolo yɛrɛ danganin lo Ala fɛ, ani o la, kabini wagati min na saya n’a ka tagamacogo be se a ma, o lo be saan waa wolonfila ni saan waa wɔɔrɔ bɔ. lanation, o ye joo ye. A ka kan ka nin kɔrɔsi : sanni dugukolo ka dan, sankolo la, kɛlɛ tun be jinɛ ka kanpaɲi kɛlɛla ka ban Ala ka kanpaɲi kan, nka Yezu Krista ka saya dɔrɔn lo bena a to mɔgɔ kelen kelen ka sugandiliw be kɛ dantigɛli ye ; min bena ye ka gwɛ murutininw gwɛnni fɛ ka bɔ sankolo la, minw jalakilen tun lo ka sa dugukolo danfɛnw na k’a ta o wagati ma. Sisan, sankolo la, Ala ma mɛlɛkɛw ka ɲanamaya labɛn " wulafɛ ni sɔgɔma " yɛlɛmani kan , o kɛra bari sankolo b'a ka sariya banbali yira ; min bɛna se sɔrɔ, ka to a ta mɔgɔ sugandininw ye fɔ abada. Ka ɲɛsin nin kunnafoniw ma : dugukolo be cogo di ka kɔn jurumu ɲɛ ? Ka fara " wulafɛ -sɔgɔma " yɛlɛmaniw kan , a ka sariya fana ye sankolo ta ye, o kɔrɔ, a be komi ɲɛnamaya be kɛ sariya banbali dɔ kɔnɔ ; bɛgɛn minw tɛ sogo dumu, adamaden minw tɛ sogo dumu ani saya tɛ min bena kɛ jurumu sara ye, loonw be tugu loonw kɔ ani a tun be se ka to abada.              
Nka Zɛnɛzi 2 kɔnɔ, Ala b’a ka wagati sigicogo yira an na lɔgɔkun kɔnɔ min be ban tile wolonfilanan na ni lafiɲɛ ye Ala ni adamadenw ye. O lafiɲɛ kumaden bɔra waleden " ka dabila " la ani a ɲɛsinna Ala ka baara ma ani adamadenw ka baara ma. I be se k’a faamu ko sanni jurumun ka kɛ, Ala ni adamadenw tun tɛ se ka sɛgɛ. Koo si ma kɛ Adama fari la, a ma sɛgɛ ani dimi sifa si ma sɔrɔ a la. Sisan, tile wolonfila lɔgɔkunw tun be tugu ɲɔgɔn kɔ ani u tun be wolo i n’a fɔ yɛlɛmani banbali, fɔɔ “ wulafɛ -sɔgɔma ” tuguɲɔgɔnna tun be danfara yira ni Ala ka masaya sankolola sariya ye. O kama, o danfara tun laɲinina ka porogramu dɔ yira kiraya la min labɛnna danbagaba Ala fɛ. I n’a fɔ “ Yom Kippur ” walima “ Jurumuw yafa loon ” tun be kɛ saan o saan heburuw cɛma ani u tun be kiraya kɛ ko jurumu banna a ka yafali sababu fɛ min be kɛ Yezu Krista ka saya sababu fɛ, o cogo kelen na, lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon be kiraya kɛ saan waa wolonfilanan na koo la sabu wagati min na Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw bena kiti . ated. Nka, mɔgɔ sugandininw bele be hami " jurumun " la bari u ka kan ka " jurumunw " ni jurumunkɛlaw kiti ni Krista ye , minw bena sinɔgɔ o wagati la saya sinɔgɔ la. O la, i n’a fɔ tile wɔɔrɔ tɛmɛninw, tile wolonfilanan be bila “ jurumu ” tagamasiɲɛ jukɔrɔ min be lɔgɔkun kuru bɛɛ ka tile wolonfila datugu ani k’u ɲɛsin o ma . Ani, saan waa seeginan daminɛ na dɔrɔn, jurumunkɛlaw tununin kɔ “ saya filanan tasuma ” kɔnɔ, abada “ jurumun ” tɛ min na , o bena daminɛ dugukolo kura kan. Ni tile wolonfila nunu be ni jurumun ye ani u be kiraya kɛ saan 7000 koo la, o saan 7000 jate be se ka daminɛ dɔrɔn ni jurumun sigili ye min yirala Zɛnɛzi 3 kɔnɔ. O la, dugukolo kan loon minw na jurumun tɛ yen, olu tɛ “ wulafɛ sɔgɔma ” wala “ dibi yeelen ” ka tuguɲɔgɔnna sariya n’a ka miiriya kɔnɔ ani komi o wagati tɛ “ jurumu ” ye , a tɛ se ka don saan 7000 kɔnɔ minw labɛnna ani u kiraya kɛra “ jurumu ” kama tile wolonfila lɔgɔkun kɔnɔ.                              
O kalan b’a yira ko Ala be min jati Ɔrɔmu ka papa ye, o nafa ka bon Dan 7:25 kɔnɔ : “ a bena wagatiw ni sariyaw yɛlɛma .” Ala ye “ wagatiw yɛlɛma ” min latigɛ, o b’a to an tɛ se ka Ala ka “ sariya ” ka lɔgɔkun o lɔgɔkun lafiɲɛlon ka kiraya kɛcogo lɔn . Ani, Ɔrɔmu tun be min kɛra kabi Kɔnsitantin fɔlɔ , kabi saan 321, marisikalo tile 7nan na, o lo y’a to u ye yamaruya di ko lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛ loon fɔlɔ la sanni ka lafiɲɛ loon wolonfilanan na. Ni jurumunkɛla be tugu Ɔrɔmukaw ka cikan kɔ, a tɛ kisi ka bɔ “ jurumu ” fɔlɔ la min sɔrɔla Adama ni Awa fɛ, nka ka fara o kan, a be “ jurumu ” wɛrɛ ta , sisan , a be kɛ a yɛrɛ sago la , o min be dɔ fara a ka jalaki kan Ala ɲɛɛ kɔrɔ.           
Wagati sigicogo " wulafɛ sɔgɔma " walima " dibi yeelen " ye miiriya ye Ala ye min sugandi ani ka mɛnni kɛ o sugandili kan, o be Bibulu ka kiraya gundo sɔrɔ ani k’a to a be se ka sɔrɔ. Foyi tɛ adamaden jagoya k’o sugandili ta ani o dalilu ye ko adamadenw y’a sugandi k’u ka tile yɛlɛmani tagamasiɲɛ kɛ suu tilancɛ la, o kɔrɔ , lɛrɛ 6 sɛnɛ tileben kɔ ; min be kiraya kɛ mɔgɔ minw be kunu ka kɔn Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ ɲɛ, o min ye sunguru tan ka ntalen ka furucɛ ye . O la, Ala be cikan dogoninw minw di, a ka hakili tɛ se k’u faamu. Nka a ka mɔgɔ sugandininw fɛ, Ala ka wagati sigicogo b’a ka kiraya kumaw bɛɛ yeelen ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, Yirali min daminɛ na, Yezu b’a yɛrɛ yira ko ale lo ye “ alfa ni omega ” ye, “ daminɛ wala daminɛ ani laban ”. Loon o loon min be tɛmɛ an ka ɲɛnamaya kɔnɔ, o be kiraya kɛ Ala ka laɲinita koo la, a b’o min lajɛ ka surunya Zɛnɛzi 1, 2 ani 3 kɔnɔ sabu “ suu ” wala “ dibi ” be tile nɔgɔnin wɔɔrɔ lo yira Zɛnɛzi 1 kɔnɔ , k’a sɔrɔ Ala ka lafiɲɛ min sigira Zɛnɛzi 2 kɔnɔ, o be “ yeelen ” wagati kofɔ . O sariyakolo lo kan, ka kɛɲɛ ni Dan.8:14 ye, kerecɛnw ka wagati tilanin lo yɔrɔ fila la : hakilimaya “ dibi ” wagati min be saan 321 cɛ , yɔrɔ min na “ jurumun ” be sigi lafiɲɛlon kan, ani saan 1843 yɔrɔ min na “ yeelen ” wagati be daminɛ mɔgɔ sugandininw fɛ k’a ta o loon ma fɔɔ ka taga se saan 1840 ma. y Danbaga Ala, a nana kiti tigɛ mɔgɔ sugandininw ni murutininw cɛ , " sagaw ni bakɔrɔnw " , i n'a fɔ a ye kiti tigɛ " saa, muso ni Adama cɛ " cogo min na . O cogo kelen na, Yirali kitabu kɔnɔ, " Bataki minw cira Egilizi wolonfila ma, tagamasiɲɛ wolonfila, ani burufiyɛ wolonfila " be kiraya kɛ " dibi " ye mɔgɔ wɔɔrɔ fɔlɔw ye ani Ala ka " yeelen " ye o barokun kelen kelen bɛɛ ka degere wolonfilanan ni laban ye. O ye tiɲɛn ye fɔɔ saan 1991, Adventisme institutionnel ka banni min kɛra o “yeelen” laban na, yeelen min Yezu ye min di n’ ma kabi saan 1982 , o y’a to a y’a fɔ a ye, a ka lɛtɛrɛ kɔnɔ min cira “ Laodise ” ma.                                        Yirali 3:17 kɔnɔ: “ Sabu i ko: ‹ Ne ye nafolotigi ye, ko ne ka nafolo ka ca, ko ne mako tɛ foyi ra ; Adventistes officiels ɲinɛna nin kuma nin kɔ min fɔra 1 Piyɛri 4:17 kɔnɔ : « Sabu wagati sera , kiti ka kan ka daminɛ Ala ka soo kɔnɔ . Ayiwa, ni kiti daminana an le fɛ fɔlɔ, o tuma mɔgɔ minw ma sɔn Ala ta Kibaro Diman ma, olugu laban bɛna kɛ mun le ye sa? » O baarada tun be yen kabi saan 1863 ani Yezu y’a sigili duga wagati la “ Filadɛlifi ” wagati la , saan 1873. Ka kɛɲɛ ni Ala ka sariyakolo ye “ wulafɛ sɔgɔma ” wala “ dibi yeelen ” , wagati laban ani wolonfilanan min tagamasiɲɛ be sɔrɔ prostitutes ka baara la “ the present of “ nin, " yeelen " ba dɔ nana tiɲɛ na ka kiraya kuma gundow yeelen bɔ , nin wagati laban na , ka kɛɲɛ ni diɲɛ bɛɛ ka Adventistw ka tɔnba ye . Tɔgɔ “ Lawodise ” be bɛn kosɔbɛ sabu a kɔrɔ ko “ mɔgɔ minw kiti tigɛra wala kiti tigɛbagaw .” Minw tɛ Matigi ta ye wala minw tɛ Matigi ta ye tugun , olu jalakilen lo ka fara " Ala ka loon danganin " ka tugubagaw kan . Komi u y’a yira k’u tɛ se ka Ala ka jalaki tilennin fɔ Ɔrɔmukaw ka “ dimansi ” koo la, lafiɲɛlon tɛna kɛ u ɲɛɛ na tugun i n’a fɔ u ka batɛmu wagati barikaman na. Yezu Krista ye cikan min di a ka baaraden Ellen G. White ma , a ka gafe kɔnɔ min tɔgɔ ko “ Sɛbɛri fɔlɔw ” ani a ka yelifɛn fɔlɔ la, a y’o koo bayɛlɛma ten : “ u ɲɛɛ bɔra laɲinita ni Yezu fila bɛɛ la ... U benna duniɲa jugu kɔnɔ ani u ma ye tugun .”                                  
Zɛnɛzi 2nan be kiraya kɛ “ yeelen ” wagati koo la ani Zɛnɛzi sapitiri nin be daminɛ ni “ tile wolonfilanan ” ka saniyali ye . A be ban ni vɛrise 25nan ye ko: “ Cɛɛ n’a muso fila bɛɛ fari lakolon lo, u tun tɛ maloya .” Jɛnɲɔgɔnya min be o barokun fila cɛ, o b’a yira ko u ka farikolo lakolon sɔrɔli bena kɛ u bena “ jurumu ” min kɛ ani min lakalinin be Zɛnɛzi 3nan na, o cogo la, o be bɔ i n’a fɔ o sababu ye ka lankolon saya dɔ lawuli hakilimaya ta fan fɛ. N’an y’o kalan ni “ Lawodise ” ka kalan suma , an b’a ye ko lafiɲɛlon be taga ni “ jurumu ” ye min b’a to mɔgɔ be kɛ “ lankolon ye ”. O la , lafiɲɛlon kɛcogo tɛ se ka Krista ka nɛɛma mara tugun , sabu n’a y’a ka kiraya yeelen dafanin fɔ Adventistw ka ɲɛmɔgɔw ye saan 1982 ni saan 1991 cɛ, Yezu Krista ka laɲinita dɔ farala a kan ani a b’a fɛ o wagati la , a ka lafiɲɛlon senuman kɛli k’a ka wagati sugandi, ul a ka yiraliw kosɔn minw kiraya kɛra Daniyɛli ni Yirali kɔnɔ ; nka Bibulu min yirala, o bɛɛ kɔnɔ fana min ye a ka “ seereya fila ” ye ka kɛɲɛ ni Yir. 11:3 ye.                  
 
 
 
Ala ka seereya min kɛra dugukolo kan .
 
A kɔrɔtanin lo cogo min na, Ala ka viziti min kɛra adamadenw fɛ Yezu Krista cogoya la, o man kan k’a to an be ɲinɛ a ka viziti tɛmɛnin kɔ Musa ka wagati la. Sabu o yɔrɔjan le ra Ala ka dugukolo yɔrɔ bɔyɔrɔ yira a ra. Ani, komi Ala y’a yira , Zɛnɛzi ka maana kɔrɔtanin lo i n’a fɔ Yirali min yirala ciden Zan na. Ala ye cogo min sugandi ka dugukolo kan ɲɛnamaya labɛn , o b' a ka kanuya labɛn kiraya kɛ danfɛnw koo la , a be hɔɔrɔnya dafalen di minw ma , walisa u ka se k' a ka kanuya jaabi ani ka balo n' a ye abada walima k' a ban ani ka tunu saya ka fukolon kɔnɔ , ka kɛɲɛ n ' a ka saraka saratiw ye .
Ni Adama danna a kelen, fɔlɔ, o ye ko a yirala i n'a fɔ " Ala jaa (Zɛnɛzi 1:26-27)" ka kanuya ɲini hɔɔrɔn dɔ fɛ a jaa la, bari a ka banbali tɛmɛnin wagati bɛɛ tun ye a kelenpe pewu wagati ye. O koo tun tɛ se ka muɲu a fɛ fɔɔ a tun labɛnnin lo ka hɔɔrɔnya min di a ka danfɛn ɲɛnamaw ma , o kɔlɔlɔw muɲu . Awa danni ka bɔ Adama kɔkolo dɔ la , k’a to saya sinɔgɔ la , o be kiraya kɛ a ka Egilizi danni koo la, Sugandili min be kɛ a ka mɔgɔ sugandininw kantigiw fɛ, yiriden minw tigɛra a ka jurumu sara saya fɛ Yezu Krista la ; O b'a yira ko Ala be " dɛmɛbaga " lɔyɔrɔ min di muso ma min bɔra a la ani a tɔgɔ ko Awa kɔrɔ ko " ɲanamaya ". Sugandili bena " balo " abada , ani dugukolo kan, a be ni welekan ye k'a ka " dɛmɛ " di Ala ma , ka baara kɛ ɲɔgɔn fɛ adamadenya la a ka poroze dafali la min ka laɲini ye ka kanuya dafanin sigi sen kan min be tilan ani gɛlɛya tɛ min na a ka duniɲa banbaliw kɔnɔ.              
Lamɛnnibali jurumu donna adamadenw na Awa sababu la , o kɔrɔ , “ muso ” sababu la , a ka mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ min bena o jurumu fɔlɔ sɔrɔ. Ani fana, i n’a fɔ Adama, kanuya kosɔn Awa fɛ , Yezu Krista la , Ala kɛra adamaden ye walisa k’a tilan ani k’a Sugandili nɔɔ ta , a ka jurumuw ka kan ni ɲangili saya min ye . O la, Zɛnɛzi ka maana ye tariki seereya ye min b’an bɔyɔrɔ n’u ka cogoyaw yira , ani kiraya seereya min b’a yira danbaga Ala ka kanuya porozeba kisili sariyakolo la.  
Danni tile wɔɔrɔ fɔlɔw kɔ, minw kofɔra Zɛnɛzi 1nan na, tile wɔɔrɔ minw be kiraya kɛ saan waa wɔɔrɔ koo la, Ala ye minw mara a ka dugukolo kan mɔgɔ sugandininw sugandi kama, Zɛnɛzi 2nan na, lafiɲɛlon banbali jaa kɔrɔ, tile wolonfilanan dan tɛ min na, o bena dayɛlɛ ka mɔgɔ sugandininw bisimila minw kɔrɔbɔra ani minw sugandira.
Ala b’a ka laɲinita laban lɔn kabini a daminɛ na, a ka mɔgɔ sugandininw tɔgɔ minw bena bɔ kɛnɛ kan saan waa wɔɔrɔ kɔnɔ. Fanga ni kuntigiya bɛɛ tun b’a bolo ka kiti tigɛ ani ka mɛlɛkɛ murutininw halaki k’a sɔrɔ a tun tɛ an ka dugukolo dan. Nka komi a b’a ka danfɛnw bonya, minw b’a kanu ani a be minw kanu, o lo y’a to a be duniɲa kuru bɛɛ ka ɲɛyirali dɔ labɛn dugukolo kan min danna o kama.
Ala be tiɲɛn sariyakolo kɔrɔta ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. I ko a fɔra cogo min na Zaburuw 51:6 kɔnɔ, Yezu y’a fɔ ko a ka mɔgɔ sugandininw “ wolola kokura ” wala, “ u wolola tiɲɛn na ” walisa u ka kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka tiɲɛn sariya ye . Ka kɛɲɛ ni Zan 18:37 ye, ale yɛrɛ nana “ tiɲɛn seereya kɛ ” ani a y’a yɛrɛ yira Yir. 3:14 kɔnɔ ni “ Tiɲɛn ” tɔgɔ ye . O tiɲɛn sariyakolo kɔrɔtali n’a bonyali be sɔsɔ pewu ni ngalon sariyakolo ye ani o sariyakolo fila bɛɛ be kɛ cogo caaman na. Ngalon sariyakolo be dugukolo mɔgɔw lafili tuma bɛɛ a ka tariki kɔnɔ. Bi bi la, ngalontigɛ kɛra mɔgɔw ka koo ye. A be ta ni kumaden “ bluff ” ye jagokɛcogo la, nka o bɛɛ n’a ta, a ye jinɛ ka yiriden ye, “ ngalon facɛ ” ka kɛɲɛ ni Zan 8:44 ye. Diinɛ ta fan fɛ, ngalon be bɔ diinan galonman caaman cogoya la minw tɛ kelen ye ka kɛɲɛ ni siyaw ni yɔrɔw ye minw ɲɛsinna dugukolo kan. Ani kerecɛnw ka limaniya yɛrɛ kɛra “ ɲagami ” (= Babɛli) ja dafanin ye fɔɔ a ka galon dibimanw ka ca kojugu .                
Ngalon tigɛli be kalan lɔnnikow sira fɛ. Sabu ka kɛɲɛ n’a ka fangatigiw ka miiriya ye, lɔnnikow tɛ se ka dalilu sɔbɛw di a ka miiriyaw koo la minw ɲɛsinna fɛɛn sifaw ma , ani saan miliyɔn caaman ni miliyari caaman minw kosɔn a ka lɔnnikɛlaw b’a fɔ ko dugukolo be yen. O lɔnniya miiriya tɛ kelen ye, danbaga Ala ka seereya be dalilu caaman di a ka tiɲɛn koo la , sabu dugukolo ka tariki b’a ka kɛwalew seereya, o min na jii ka jiginin lo ye misaliya fɔlɔ ye , min be seereya kɛ ni baji kɔnɔ fɛnɲɛnamafagalanw sɔrɔli ye kɛnɛbaw kan ani hali ear mountains sanfɛyɔrɔw la. Adamadenw ka tariki ye seereya min to, Nuhun ka ɲɛnamaya, Ibrayima ka ɲɛnamaya, yahutuw ka hɔɔrɔnya ka bɔ Ezipiti jɔnya la ani yahutuw ka jamana wololi , u ka tariki seere ɲɛnamaw fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma , o farala o seereya yɛrɛ yɛrɛ kan ; O kɔ, Yezu Krista ka cidenw ka seereya min y’a ɲɛɛw ye, olu minw y’a ka kabakow ye, a ka kuruwa kan ani a ka kununi ; fɔɔ saya siranya y’u bila, ani u tugura martiri sira kɔ , u ka Matigi n’u ka ɲɛyirali Yezu Nazarɛtika .  
O kumaden " martyrdom " lawulili la, ne ka kan ka ɲɛfɔli dɔ dayɛlɛ yan.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kɔlɔsili : kana martiri ni ɲangili ɲagami ɲɔgɔn na. 
 
O fɛɛn fila kɛnɛmayɔrɔ ye kelen ye ani o lo kama u be se ka ɲagami nɔgɔman na. Nka, o ɲagami be ni kɔlɔlɔ juguw ye sabu ɲangili wale be se ka kɛ Ala ka mɔgɔ sugandinin yɛrɛ yɛrɛ lo ye ani o cogo kelen na, jinɛ den be se ka kɛ mɔgɔ lafilibaga ye Ala kama . O la, walisa k’o ye ka ɲɛ, an ka kan ka sɛgɛsɛgɛli nin jate min be daminɛ ni sariyakolo nin ye ; A fɔlɔ , an k ' an yɛrɛ ɲininga : martiri ye mun ye ? O kumaden bɔra Gɛrɛkikan “ martus ” la min kɔrɔ ko : seereya . Seere ye mun ye ? A ye min ye, a ye min mɛn wala a ye min faamu barokun dɔ kan, ale lo b’o lakali ni kantigiya ye wala a t’o lakali. Barokun min ka di an ye yan, o ye diinankow ye ani minw be seereya kɛ Ala koo la , seereya tiɲɛntigiw ni ngalontigɛlaw be yen . Min ye tiɲɛn ye, o ye ko Ala lo be danfara don u fila cɛ. Tiɲɛ lɔnna a fɛ ani a b’a duga sabu ale ta fan fɛ, o seere lakika b’a jija k’a yɛrɛ yira ko a ye kantigi ye k’a ka tiɲɛ yiraninw bɛɛ labato “ baaraw ” la ani a be muɲu o cogo la fɔɔ ka taga se saya sɔnni ma . Ani, o saya ye martiri lakika ye, bari ɲɛnamaya min tun be saraka saya ma, o tun bɛnnin lo ni Ala tun be senuya sariya min ɲini a ka wagati la. Ni ɲanamaya min saraka, o tɛ o bɛnkan ye, o tuma na, o tɛ saraka ye, o ye ɲangili ye min be mɔgɔ ɲɛnama dɔ minɛ k’a di jinɛ ma a ka halakili kama, bari a tɛ nafa sɔrɔ Ala ka latanga n’a ka dugawu la. Ka kɛɲɛ ni tiɲɛn sariya ye min ɲini Ala fɛ saan kelen kelen bɛɛ la, " martiri " lɔnniya bena sinsin an ka lɔnniya kan Ala ka kiti min yirala a ka kiraya kumaw na minw ɲɛsinna laban wagati ma ; min ye baara nin kun ye ani a barokun ye.               
 
A ka kan k' a faamu ko tiɲɛ tɛ se ka murutinin hakili yɛlɛma ; mɛlɛkɛ fɔlɔ min danna, Ala y’a tɔgɔ la ko Sutana , min kɛra kabini a murutira, o b’o lo yira. Tiɲɛ ye sariyakolo ye, mɔgɔ sugandininw, minw b’a kanu ani u labɛnnin lo ka kɛlɛ kɛ Ala kɛrɛfɛ Yezu Krista la, ngalon min be tɔɔrɔ lase a ma, olu bena sɔn o ma u yɛrɛ ma. 
A laban, Ala ka Yirali be lɔ dɔɔni dɔɔni saan waa wɔɔrɔ kɔnɔ koow ni seereya minw kɛra cogoya ɲumanw ni cogoya juguw la. Saan waa wɔɔrɔ wagati be se ka kɛ komi a ka surun, nka mɔgɔ min b’a mako don a yɛrɛ ka ɲɛnamaya saanw dɔrɔn na, tiɲɛn na, o ye wagati ye min be se ka Ala dɛmɛ ka saan kɛmɛkulu caaman kɛ , ani ka tɛmɛ saan waa wɔɔrɔ kan , a ka duniɲa kuru bɛɛ ka poroze ka baara kɛcogo sifa caaman na . Yezu Krista dɔrɔn lo la, Ala b’a ka mɔgɔ sugandininw di wagati laban ma, a ka gundow n’a ka baaraw koo la , faamuyali gwɛnin min maranin be wagati laban nin kama.
 
 
 
 
 
 
 
Zɛnɛzi : Kiraya kitabu nafamanba dɔ . 
 
O faamuyali la, Zɛnɛzi ka maana be Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kuma jɔnjɔnw yira ; ani ni o kilɛw tɛ, o faamuyali tɛ se ka kɛ. O koo nunu bena hakili jigi n’a ka ɲi, kiraya kalan wagati la, nka kabini sisan, a ka ɲi k’a lɔn ko kumaden nunu , “ dingɛ , baji, dugukolo, muso ”, bena kɛ Ala ka miiriya miiriya kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ tabaga ye a ka yiracogo “ Apokalipisi ” kɔnɔ. U be taga ɲɔgɔn fɛ ni dugukolo dancogo saba ye minw tugura ɲɔgɔn kɔ. " Dingɛ " ye dugukolo ye min datugunin lo pewu ni jii ye ani ɲɛnamaya si tɛ yen. O kɔ, tile filanan na, min ye fɛnw faranfarannin ye, " baji " , min kɔrɔ ye saya tagamasiɲɛ ye, baji kɔnɔfɛnw dɔrɔn lo bena sigi yen tile 5nan na ; a lamini ye juguya ye adamaden ma min danna ka fiɲɛ sama. " Dugukolo " bɔra " baji " kɔnɔ ani fana tile duurunan na , bɛgɛnw bena sigi yen ani a laban, tile wɔɔrɔnan na, " cɛɛ min dilanna Ala jaa la " ani " muso " min bena dilan cɛɛ nɛgɛkunbɛnnan dɔ kan. O cɛɛ ni muso bena deen fila kɔnɔ ta ɲɔgɔn fɛ. Fɔlɔ " Abel ", hakilimaya sugandili sifa ( Abel = Faa ye Ala ye) bena faga koniya fɛ a ka diinan mɔgɔkɔrɔ " Kayɛn " sifa farisogo, bololafɛnw ɲinibaga (= sɔrɔli) o cogo la a be kiraya kɛ mɔgɔ sugandinin kelen ka siniɲɛsigi koo la, Yezu Krista n'a ka mɔgɔ sugandininw, minw bena tɔɔrɔ ani ka sa Catho , " Alabatosoba jagokɛlaw " bɛɛ , minw ka keliya ka tugu ɲɔgɔn kɔ ani u ka juguya be yira ani ka dafa dugukolo ka tariki kɔnɔ . O la, Ala ka Nii be kalan min di, o ye nin ye : ka bɔ « dingɛ » kɔnɔ , ka tugu ɲɔgɔn kɔ , « baji ni dugukolo » , kerecɛnw ka ngalon diinanw tagamasiɲɛw minw be na ni niinw tununi ye . Ka a ka jama Sugandili tɔgɔ fɔ, a be kumaden “ muso ” di a ma, o min ye , .                                      ni a ye kantigiya kɛ a ka Ala ye, " Kɔɲɔmuso " , min ye " sagaden " ja tagamasiɲɛ ye min ye Krista yɛrɛ ka kiraya kuma ye " cɛɛ " ( Adama ). N'a ma kantigiya kɛ, a be to " muso " ye , nka a be " kakalamuso " ja ta . O koow bɛɛ bena sabati kalan fɛsɛfɛsɛnin kɔnɔ min be sɔrɔ baara nin kɔnɔ ani u nafaba bena gwɛya. I be se k’a faamu nɔgɔman na ko saan 2020 la, koo minw kofɔra Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kumaw na , u fanba dafara ka ban tariki kɔnɔ , ani adamadenw b’u lɔn. Nka Ala tun ye baara min kalifa u ma Alako ta fan fɛ, u tun t’o lɔn. Tarikulɔnbagaw be tarikikow sɛbɛ , nka Ala ka kiraw dɔrɔn lo be se k’u kɔrɔ fɔ .          
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Lanaya ni lannayabali .
 
Ka kɛɲɛ n’u dancogo ye, adamadenw, kabini u bɔyɔrɔ, u ye limaniyabagaw ye. Nka limaniya tɛ limaniya ye. Tuma bɛɛ, adamadenw tun lanin b’a la ko Ala wala alaw be yen, o ye jinaw ye minw ka bon n’u tɔɔw ye ani u tun ka ɲi k’u bato ani k’u diyabɔ walisa u kana tɔɔrɔ u ka dimi sababu fɛ. O danbe lannaya tora sen na kabi saan kɛmɛkulu caaman ani saan waa caaman fɔɔ ka taga se bi ma, tuma min na lɔnnikow ye tubabu mɔgɔ kunsɛmɛ minɛ, min kɛra lannayabali ani lannabali ye kabi o wagati. A ka ɲi k’a lɔn ko o yɛlɛmani be kɛra kerecɛnw bɔyɔrɔ ka siya minw na, olu lo be kɛra ka tɛmɛ. Sabu o wagati kelen na, kɔrɔn fan fɛ, kɔrɔn fan fɛ ani Afiriki jamanaw na, mɔgɔw tun be to ka la jina yebaliw la. O be ɲɛfɔ ni kabako dɔw ye minw be kɛ mɔgɔw fɛ minw be o diinankow kɛ. Farafinna, dalilu gwɛnin minw b’a yira ko mɛlɛkɛ yebaliw be yen, u b’an bali ka la a la. Nka nin mɔgɔw tɛ min lɔn , o ye ko jinaw minw b' u yɛrɛ yira ni fanga ye u cɛma , olu ye jinaw ye tiɲɛ na , Ala min ye niin bɛɛ dan , ale y' u ban , ani u jalakilen don saya la . O mɔgɔw tɛ lannabaliw ye , u tɛ kafiriw fana ye i n’a fɔ tubabuw, nka u nɔɔ ye kelen ye, sabu u be baara kɛ jinaw ye minw b’u lafili ani k’u minɛ u ka fanga jugu kɔrɔ. U ka diinankow ye kafiriw ka boliw batoli sugu ye min ye adamadenw ka jogo ye kabini u bɔyɔrɔ ; Awa lo tun ye a ka mɔgɔ fɔlɔ ye.  
Tilebenyanfan na, lannayabaliya ye sugandili nɔɔ ye tiɲɛ na, bari mɔgɔ damadɔ lo t’u ka kerecɛnya bɔyɔrɔ lɔn ; ani repibliki ka hɔɔrɔnya lafasabagaw cɛma, mɔgɔ dɔw be yen minw be Bibulu Senuman ka kuma dɔw fɔ , o cogo la u b’a yira k’u t’a lɔn ko Bibulu be yen. A be seereya kɛ Ala koo la nɔɔrɔ min koo la, u t’o lɔn ani o bɛɛ n’a ta, u b’a latigɛ k’u jati. O lanayabali sugu le, Nii b’a weele ko lanayabali, ani min ye murutili kɛlɛ ye pewu lanaya lakika kama. Sabu n’a ye dalilu minw jate, ɲɛnamaya be minw di a ma dugukolo bɛɛ kan ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, farafinw ka mɔgɔw ka danfɛnw yiracogow la, adamaden tɛ se k’a ka lannayabaliya jalaki. O kama, jinaw be koo kabakoman minw kɛ, u be tubabuw ka lannaya jalaki. Danbaga Ala fana b' a ka ɲɛnamaya dalilu di , a be baara kɛ ni fanga ye fɛnw fɛ minw be bɔ danfɛnw na minw be a ka mara kɔnɔ ; dugukoloyɛrɛyɛrɛw , tasumaji wulitɔw , bajiba minw be mɔgɔ faga , banajugu minw be mɔgɔ faga , nka o koow bɛɛ be lɔnnikow ɲɛfɔra sisan minw be Ala ka bɔyɔrɔ dibi ani k’a tiɲɛ . Ɲɛ na, o limaniya juguba nin, lɔnniya ɲɛfɔli be fara a kan min be adamaden kunsɛmɛ lasun ani u fila bɛɛ b’a jija a ka sugandiliw la minw b’a bila a ka halakili la.  
Ala be mun lo ɲini a ka danfɛnw fɛ ? Minw sɔnna a ka ɲɛnamaya miiriya ma , o kɔrɔ, minw sɔnna a ka miiriya ma , a bena olu sugandi u cɛma . Lanaya bena kɛ sababu ye, nka a tɛna kɛ laban ye. O la, “ limaniya min tɛ ni kɛwalew ye , ” min ka kan ka bɔ a la , a fɔra ko o “ sanin lo ” Zaki 2:17 kɔnɔ. Sabu ni lanaya can le bɛ yi, faninya lanaya fana bɛ yi. Tiɲɛn ni juguman lo be danfara bɛɛ kɛ ani Ala tɛ gwɛlɛya foyi sɔrɔ ka lamɛnni lɔn walisa k’a ni kanminɛbaliya danfara. A mana kɛ cogo o cogo, ale kelenpe lo be to kititigɛla ye min ka miiriya lo bena a ka danfɛn kelen kelen bɛɛ ka siniɲasigi banbali latigɛ , sabu a ka sugandili kuun tɛ kelen ye ani a be ɲɛnamaya banbali min di , o be sɔrɔ Yezu Krista dɔrɔn lo sababu fɛ . Dugukolo kan yɔrɔ min be tɛmɛ, o be se ka kɛ sababu ye dɔrɔn ka mɔgɔ sugandininw sugandi fɔɔ abada. Limaniya tɛ jijalibaw ni saraka caaman nɔɔ ye , nka danfɛn be min sɔrɔ wala min t’a sɔrɔ kabini a wolotuma. Nka n’a be yen, Ala ka ɲi k’a balo, n’o tɛ, a be sa ani a be tunu.      
Limaniya sɔbɛ man teli ka sɔrɔ. Sabu ka kɛɲɛ ni kerecɛnw ka diinan ye min be mɔgɔ lafili , n’an be kuruwa bila danfɛn dɔ ka kaburu sanfɛ walisa sankolo daaw ka yɛlɛ a ye, o tɛ bɔri kɛ. Ani ne b’o yira sabu a be komi mɔgɔw tɛ miiri o la , Yezu y’a fɔ Mat.7:13-14 kɔnɔ ko: “ Aw ka don da dɔgɔmannin fɛ. Sabu halakili daa ka bon ani sira min be taga , o ka bon , mɔgɔ caaman be don o fɛ . Nka da min be taga ɲɛnamaya la , o ka dɔgɔ ani a ka gwɛlɛ , ani minw b’a sɔrɔ, olu man ca. " O kalan be sabati tugun Bibulu kɔnɔ Yahutuw gwɛnni ka taga Babilɔni misaliya la , bari Ala y'a ye ko Daniyɛli n'a teri saba ani masacɛ barikaman duuru dɔrɔn lo ka kan n'a ka sugandili ye ; ani Ezekiyɛli min be ɲɛnamaya kɛra o wagati la . O kɔ , an b’a kalan Ezek . ALA . Ni ne tun ka kongosogow bila ka tɛmɛ jamana kɔnɔ, ka jamana mɔgɔw bɛɛ faga, ka kɛ kongokolon ye, mɔgɔ si tɛ se ka tɛmɛ min kɔnɔ kongosogow kosɔn, ani nin cɛ saba tun bɛ jamana kɔnɔ, i n’a fɔ ne bɛ ɲanamaya kɛ cogo min na , . Matigi Ala ko : « O tun tɛna dencɛw ni denmusow kisi, o dɔrɔn le tun bɛna kisi , jamana tun bɛna kɛ kongokolon ye. Walima ni ne nana ni murujan ye jamana nin kama , k'a fɔ ko , murujan ka tɛmɛ jamana kɔnɔ , . Ni ne tun ka mɔgɔw ni bɛganw halaki ka bɔ a ra, ni nin mɔgɔ saba tun bɛ a cɛ ra, ne bɛ ɲanamaya ra ! Matigi Ala ko : « O tun tɛna dencɛw ni denmusow kisi, nka olugu dɔrɔn le tun bɛna kisi . Walima ni ne ka banajugu dɔ ci o jamana ra, ka ne ta dimi bɔn a kan ni banajugu ye, ka adamadenw ni bɛganw halaki, Nuhun ni Daniyɛli ni Zɔbu tun bɛ jamana ra , ne bɛ ɲanamaya ra ! Matigi Ala ko : «O tun tɛna dencɛw ni denmusow kisi, nka o tun bɛna o nin kisi o ta terenninya le ra. " An b'a lɔn o cogo la ko sanjiba wagati la .        of waters , Nuhun kelenpe lo tun ka kan ni kisili ye mɔgɔ seegi cɛma minw tun latanganin lo kurun fɛ.
Yezu y’a fɔ tugun Mat.22:14 kɔnɔ ko: “ Sabu mɔgɔ minw welera, u ka ca, nka minw sugandira, u ka dɔgɔ. "O sababu ɲɛfɔra dɔrɔn ni senuya sariya hakɛba ye Ala min b'a fɛ ka yɔrɔ fɔlɔ ta an dusukun na walima foyi tɛ." O waajibi kɔlɔlɔ be sɔsɔ ni diɲɛ ka adamadenya miiriya ye min be adamaden bila fɛɛn bɛɛ sanfɛ. Ciden Zaki y’an lasɔmi o kɛlɛ koo la, a ko , “ Aw kakalayakɛlaw! Aw m'a lɔn ko ka dunuɲa teriw kɛ, o ye Ala jugu ye wa ? O kama, mɔgɔ o mɔgɔ b’a fɛ ka kɛ duniɲa teri ye, o tigi b’a yɛrɛ kɛ Ala jugu ye . » Yezu y’a fɔ an ye tugun Mat. 10:37 kɔnɔ ko: “ Mɔgɔ min b’a facɛ walama a bamuso kanu ka tɛmɛ ne kan , o tigi man kan ni ne ye .  O la, n’i y’i teri dɔ weele i n’a fɔ ne, a ka Yezu Krista ka diinan sariya nin dafa, kana kabakoya n’a y’i weele ko fanatiki ; Nin le kɛra ne ra, ne y’a faamu o tuma na ko Yesu dɔrɔn le bɛ ne fɛ i n’a fɔ teri sɔbɛ ; ale, “ Tiɲɛn ” min kofɔra Yir. 3: 7 kɔnɔ . I bɛna wele fana ko integriste, sabu i b’a yira ko i ye mɔgɔ terennin ye Ala ɲa kɔrɔ, sabu i b’a ka sariya saninman kanu, k’a bonya i ka lamɛnni fɛ; O bena kɛ, a fanba ye, adamaden ka ɲi ka min sara walisa ka Matigi Yezu diyabɔ, o min ka kan n’an ka yɛrɛminɛ ye ani an ka batoli bɛɛ ye min b’a ɲini an fɛ .             
Lanaya b’a to an b’a ka gundo miiriyaw sɔrɔ Ala fɛ fɔɔ ka taga se k’a lɔn a ka baaraba bonya ye min ye. Ani, walisa k’a ka laɲinita bɛɛ faamu, mɔgɔ sugandinin ka ɲi ka mɛlɛkɛw ka sankolola ɲɛnamaya jati min tun be yen ka kɔn dugukolo kan koow ɲɛ. Sabu nin sankolola jamakulu kɔnɔ, danfɛnw tilannin ani mɛlɛkɛ ɲumanw sugandili minw be kantigiya kɛ Ala ye, u ma kɛ limaniya kosɔn Krista min gwengwenna yiri kan, wala u banna a la i n’a fɔ a bena kɛ cogo min na dugukolo kan . O b’a sɛmɛntiya ko duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ , Krista jurumubali ka kuruwa ye Ala ka fɛɛrɛ ye ka jinɛ n’a kɔmɔgɔw jalaki ani ko dugukolo kan, limaniya min be Yezu Krista la, o ye Ala ka fɛɛrɛ sugandinin ye min b’a yira ko a be kanuya min yira a ka mɔgɔ sugandininw na minw b’a kanu ani k’a waleɲuman lɔn. A ka yɛrɛminɛ pewu yiracogo nin kuun tun ye ka se ka sankolola ni dugukolokan danfɛn murutininw jalaki saya la sariya sira fɛ ani u tɛ i n’a fɔ ale ka ɲɛnamaya miiriya. Ani, a ka dugukolo kan danfɛnw cɛma, a be minw sugandi minw sɔnna a ka miiriya ma , minw sɔnna a ka kɛwalew n’a ka kitiw ma sabu u ka ɲi k’a ka ɲɛnamaya banbali tilan . A laban na, hɔɔrɔnya min dira a ka sankolola ni dugukolo kan danfɛnw bɛɛ ma, a bena gɛlɛya min dan, a bena o ɲɛnabɔ , bari n’o hɔɔrɔnya tun tɛ yen, a ka danfɛn sugandininw ka kanuya tun bena kɛ nafantan ye ani a yɛrɛ tun bena kɛ fɛɛn ye min tɛ se ka kɛ. Tiɲɛn na, ni hɔɔrɔnya tɛ yen, o danfɛn tɛ foyi ye ni robo tɛ , min be koow kɛ a yɛrɛ ma. Nka hɔɔrɔnya sɔngɔ bena kɛ , a laban na , sankolo ni dugukolo danfɛn murutininw halakili ye.
 
O b’a yira ko limaniya basiginin tɛ koo nɔgɔman dɔ kan : “ La Matigi Yezu la ani i bena kisi . ” O Bibulu kumadenw basiginin lo walekɛcogo “ ka la ” kɔrɔ lo kan, o min ye ka Ala ka sariyaw labato min be limaniya sɔbɛ yira . Ala fɛ, laɲinita ye ka danfɛnw sɔrɔ minw be mɛnni kɛ a fɛ kanuya kosɔn. A ye dɔw sɔrɔ sankolo mɛlɛkɛw cɛma ani a ka dugukolo kan adamadenw cɛma, a ye dɔw sugandi ani a bena to ka dɔw sugandi fɔɔ ka taga se nɛɛma wagati laban ma.         
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dumuni min be di wagati bɛnnin na .
 
I ko adamaden farikolo mako be balo la walisa k’a sii janya cogo min na, limaniya min be sɔrɔ a hakili la, o fana mako be balo la Alako ta fan fɛ . Adamaden o adamaden min b’a janto Ala ka kanuya yiracogo la Yezu Krista la, o b’a fɛ ka koo dɔ kɛ a ye a nɔɔ na. Nka an be se ka koo dɔ kɛ cogo di min ka di a ye n’an t’a lɔn a be min ɲini an fɛ ? O ɲiningali jaabili lo bena kɛ an ka limaniya balocogo ye. Sabu “ ni limaniya tɛ, mɔgɔ tɛ se ka Ala diyabɔ ” ka kɛɲɛ ni Eburuw 11:6 ye. Nka a bele ka kan k’o limaniya kɛ ɲɛnamaya ye ani k’a diyabɔ a ka bɛn n’a ka jigiyaw ye. Sabu Matigi Ala, Fangatigi Ala le bɛna a labanbaga ye, ani a kititigɛbaga. Kerecɛn limaniyabaga caaman b’a fɛ ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni sankolola Ala ye, nka o jɛnɲɔgɔnya bele tɛ se ka kɛ sabu u ka limaniya ma balo ka ɲɛ. O gwɛlɛya jaabili be sɔrɔ Mat. 24 ani 25. Yezu b’a ka kalan ta ka taga an ka loon labanw na, minw be kɔn a ka yiracogo filanan ɲɛ dɔɔni, sisan, a ka Alaya nɔɔrɔ kɔnɔ. A b’o ɲɛfɔ ni jaaw cayali ye ntalenw na : ntalen yiriden kan, Mat.24:32 ka taga se 34 ma ; sufɛ sonyanikɛla ka ntalen, Mat.24:43 ka taga se 51 ma ; ntalen min fɔra sunguru tan koo la, Mat. 25 :1 ka taga se 12 ma ; talanw koo la, Mat.25:13 ka taga se 30 ma ; ntalen minw be kuma sagaw ni bakɔrɔnw koo la, o be sɔrɔ Mat. 25:31 ka taga se 46 ma . ’ ka limaniya be sa . “ Sabu adamaden tɛ balo ni domuni dɔrɔn ye, nka kuma minw bɛɛ bɛ bɔ Ala da ra .” Mat.4:4 ». Lanaya dumuni laɲini ye k’a tanga “ saya filanan ” ma min be sɔrɔ Yir. 20 kɔnɔ , o min b’a to a be bɔnɛ joo la a ka ɲɛnamaya banbali la.                  
O miiriya kɔnɔ, i k’i ɲɛɛw n’i hakili ɲɛsin nin ntalen ma min be kuma sufɛ sonyani koo la : 
V.42 : “ O la, aw k’aw yɛrɛ kɔrɔsi, bari aw t’a lɔn aw Matigi bena na loon min na .   
Yezu Krista ka kɔsegi barokun ɲɛfɔra ani a ka " jigiya " bena lawuli hakilimaya la Ameriki woroduguyanfan jamana na, saan 1831 ni saan 1844 cɛ . kumaden min bɔra latɛnkan na “ adventus ” min kɔrɔ ko : nali.          
V.43 : “ Nka aw k’a lɔn ko ni bontigi tun b’a lɔn sonyani bɛna na sufɛ wagati min na, a tun bɛna sinɔgɔ, a tun tɛna a to mɔgɔw ye don a ta bon kɔnɔ .  
Vɛrise nin na, “ sotigi ” ye kalanden ye min be Yezu ka kɔsegi makɔnɔna ani “ sonyanikɛla ” ye Yezu yɛrɛ lo ye. O sangali fɛ, Yezu b’a yira an na ko nafa b’a la k’a kɔsegi loon lɔn. O kama, a b’an jija k’o lɔn ani n’an b’a ka ladiliw lamɛn, o bena an ka jɛnɲɔgɔnya labɛn n’a ye.      
V.44 : “ O la, aw fana labɛnnin ka to, bari aw tɛ miiri wagati min na , Mɔgɔ Dencɛ bena na .  
N’ ye , vɛrise nin kɔnɔ , walekɛcogow ka wagati nataw latilen sabu Grɛkikan fɔlɔ la, o walekɛcogow be bi wagati la. Tiɲɛn na, Yezu y’o kumaw fɔ a ka wagati ka kalandenw ye minw b’a ɲininga o koo la. Matigi bena, wagati laban na, tɛmɛ nin “ Adventist ” barokun fɛ ka kerecɛnw sɛgɛsɛgɛ k’u kɔrɔbɔ kiraya limaniya la; o kama , a bena labɛn kɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ wagati dɔ kɔnɔ , “ Adventiste ” jigiya naani ; tuma o tuma, a be jati mɔgɔ tilennin ye ni yeelen kura ye min be di Nii barika la, o saba fɔlɔw ɲɛsinna Daniyɛli ni Yirali ka kiraya sɛbɛw ma.      
V.45 : “ O tuma na, jɔn lo ye baaraden kantigiman hakilitigi ye, min matigi y’a sigi a ka baaradenw kunna, k’u ka dumuni di u ma a waati la? »  
I janto i kana fili i ka kititigɛcogo la, sabu “ dumuni ” min kofɔra vɛrise nin na, o b’i ɲɛɛ kɔrɔ. Ɔnhɔn, ne ye sɛbɛ nin tɔgɔ di min ma ko “Aw ka Daniyɛli ni Yirali ɲɛfɔ ne ye ” min ye nin hakilimaya “ dumuni ” ye min ka ɲi ka kɛ walisa k’aw ka limaniya balo, sabu a be na ni ɲiningaliw bɛɛ jaabili ye ka bɔ Yezu Krista fɛ, aw be se ka minw ɲininga cogo bɛnnin na, ani ka tɛmɛ o jaabiliw kan, minw be tiɲɛn yira Krista la i n’a fɔ Krista ka yiraliw. 030 kɔnɔna naaninan ani laban " Adventiste " " kɔnɔni " kɔnɔ.          
Komi nin vɛrise be ne yɛrɛ hakili ɲagami, ne be nin sɛbɛ nin di, min ye ne ka kantigiya yiriw ye tiɲɛtigi Ala ma ani ne ka hakilitigiya ma , bari ne t’a fɛ Yezu Krista ka kɔsegi ka n kabakoya. Yezu b’a ka laɲinita yira yan wagati laban koo la. A ye “ dumuni ” labɛn o wagati kama min bɛnnin lo k’a ka mɔgɔ sugandininw ka limaniya balo, minw b’a ka kɔsegi nɔɔrɔ kɔnɔna ni kantigiya ye. Ani, o “ dumuni ” ye kiraya kuma ye.    
V.4 6 : “ Ni a matigi nana , a y’a sɔrɔ a b’o kɛra, o baaraden ye dugawu ye ! »   
A ka kɔsegi nɔɔrɔman kɔnɔkow be sinsin yan, o ye “ Adventiste ” ka jigiya naaninan ye. Tiɲɛn na, baaraden min koo be fɔra, ale ninsɔn ka di kosɔbɛ ka Ala ka miiriya yiranin lɔn , o kɔrɔ, a ka kiti min tigɛra adamadenw ka limaniya kan. Nka nin hɛɛrɛ bena yɛlɛma ani k’a minɛ mɔgɔ minw bɛɛ fɛ , n’u ye nin Alako yeelen laban sɔrɔ , u bena a jɛnsɛn ani k’a tilan ni mɔgɔ sugandininw ye minw jɛnsɛnnin be dugukolo yɔrɔ bɛɛ la , fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi ma cogo ɲuman na.  
V.4 7 : “ Tiɲɛ na, ne b’a fɔ aw ye ko a matigi bena a sigi a ka nafolo bɛɛ kunna. »  
Matigi ka nafolo bena ɲɛsin, fɔɔ a ka kɔsegi ma, Alako ta fan fɛ. O baaraden be kɛ Yezu fɛ a ka hakilimaya nafolo marabaga ye ; a ka kumaw n’a ka yeelen min yirala, o marayɔrɔ kelenpe . I kɛnin kɔ ka sɛbɛ nin bɛɛ kalan, i bena a faamu ko n’ tɛ danbe kɛra k’a fɔ ko a ye Bibulu ka kiraya kuma minw yira, u ye “ nafolo .” Ne tun be se ka tɔgɔ wɛrɛ juman di yiracogo dɔ ma min be mɔgɔ tanga “ saya filanan ” ma ani ka sira dayɛlɛ min be taga ɲɛnamaya banbali la ? Sabu a be sigasiga min be se ka limaniya ni kisili faga, o be tunu ani k’a to a be tunu .      
V.4 8 : “ Nka ni baaraden jugu lo, k’a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko ‹Ne matigicɛ bɛna mɛɛn ka na › .   
Ala ye ɲɛnamaya min dan, o ye sifa fila ye. Fɛɛn bɛɛ n’a ɲɔgɔn tɛ. Ani Ala ye sira fila yira adamadenw na, sira fila minw b’a ka sugandiliw ɲɛminɛ : ɲɛnamaya ni ɲumanya, saya ni juguman ; alikama ni mugu ; saga ni bakɔrɔn , yeelen ni dibi . Nin vɛrise kɔnɔ, Nii be baaraden jugu lo laɲini, nka baaraden lo o bɛɛ n’a ta, o min be ngalon limaniya yira min ma balo Ala fɛ ani ka tɛmɛ o bɛɛ kan, kerecɛnw ka ngalon limaniya min be laban ka se ani ka ɲɛsin Adventist limaniya yɛrɛ ma, an ka wagati laban na. A ma yeelen sɔrɔ tugun ka bɔ Yezu Krista fɛ sabu a banna min tun yirala a la saan 1982 ni saan 1991 cɛ ani min tun b’a fɔra ko a bena na saan 1994 kama , o Adventisme be yen, o be juguya yiriden dɔ bɔ min be na ni Ala ka ciden ka yeelen ye novanburukalo la saan 1991. Let us the reveys the " . Sabu kɛnɛma diinɛ jogo yecogo be mɔgɔ lafili kojugu ; Diinɛkow be limaniya ɲɛnama sɔbɛ nɔɔ ta min fanin be kisɛya la tiɲɛn koo la.       
V.49 : “... n’a y’a daminɛ k’a tɔɲɔgɔnw bugɔ, n’a be dumuni kɛ ka minni kɛ ni dɔrɔminbagaw ye, ”  
Jaa nin makɔnɔna dɔɔnin nin wagati la , nka tilebɔ b'a yira ka gwɛ , hɛɛrɛ wagati la , kɛlɛ ni kɛlɛ min b'a yira ani a be kɔn tɔɔrɔ lakika min bena na ; O ye wagati dɔrɔn lo ye. Kabi saan 1995, Adventisme institutionnel tun be " dumuni kɛ ani ka minni kɛ ni dɔrɔminbagaw ye " fɔɔ a ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Porotɛstanw ni Katolikiw ye k'a don ɲɔgɔnyeba la. Sabu Yirali 17:2 kɔnɔ, ka Katolikiw ka limaniya min be weele ko “ Babilonɛba , ” ani Porotɛstanw ka limaniya min be weele ko “ dugukolo ” , Nii ko : “ Dugukolo masacɛw ye kakalaya kɛ n’a ye , dugukolo mɔgɔw ye dɔrɔ min n’a ye . ”             
V.5 0 : “ ... o baaraden matigi bena na loon min na, a ma miiri min na, ani wagati min na a ma lɔn, ”  
Yeelen banni min ɲɛsinna Adventistew ka jigiya sabanan ma , ani saan 1994 loon, o nɔfɛko labanna ka bɔ kɛnɛ kan Yezu Krista ka segili tiɲɛn wagati lɔnbaliya cogoya la , o kɔrɔ, Adventistew ka jigiya naaninan Ala ka laɲinita koo la. O kunfinya ye jɛnɲɔgɔnya tiɲɛni kɔlɔlɔ ye ni Yezu Krista ye, o la an be se ka nin miiriya nin bɔ : Adventiste minw bilara o koo jugu nin na, olu tɛ Ala ɲɛɛ kɔrɔ tugun, o kɔrɔ, a ka kititigɛ la, " Adventistes " .    
V.51 : “ ...a bena a tigɛtigɛ, k’a bila filankafow cɛma : kasi ni ɲin ɲimi bena kɛ yen. »  
Ala bena dimi min lase ngalon baaradenw ma minw y’a janfa, o jaa b’o lo yira. N b'a kɔrɔsi nin vɛrise kɔnɔ ko " filankafow ", Nii be kerecɛn ngalonmanw kofɔ min fɛ Dan 11:34 kɔnɔ, nka kalanba dɔ ka kan ka kɛ walisa ka kiraya kuma ɲɛsinna wagati min ma, o kɔnɔkow faamu, o min be vɛrise 33 ni 35 kɔnɔ : " ani hakilitigi minw ka bon n'u bɛɛ ye, olu bena jama kalan. Mɔgɔ dɔw bɛ yen minw bɛna sɔn murujan ni tasuma ma, jɔnya ni bololafɛnw ma wagati dɔ kɔnɔ. U bena ben wagati min na, u bena dɛmɛ dɔɔni ani mɔgɔ caaman bena fara u kan filankafoya sababu fɛ . Hakilitigi dɔw bɛna ben, janko o ye saniya, ka saninya, ka kɛ gwɛ ye, fɔ ka taga se wagati laban ma ; » O la, « baaraden jugu » ye mɔgɔ ye min be Ala , a Matigi ka jigiyaw janfa , ani a be fara a kan, « fɔɔ ka taga se wagati laban ma », « filankafow » ka kanpaɲi la . A be Ala ka dimi min b'u kan fɔɔ ka taga se kiti laban ma , a b'o tilan n'u ye , yɔrɔ min na u be halaki ka tunu " tasuma baji " kɔnɔ min be " saya filanan " dantigɛlen di , ka kɛɲɛ ni Yirali 20:15 ye : " Mɔgɔ o mɔgɔ ma sɔrɔ a sɛbɛra tasuma kitabu kɔnɔ " ɲɛnamaya gafe kɔnɔ .                   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Lanaya sɔbɛ ka maana min yirala .
 
Lanaya sɔbɛ
Fɛɛn caaman be yen minw ka kan ka fɔ limaniya sɔbɛ koo la, nka n’ be nin yɔrɔ nin laɲini ka ban, o min be komi n’ ka ɲi ka min kɛ fɔlɔ ye. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ ka jɛɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye , o ka kan k'a lɔn ko a ka miiriya min be dugukolo kan ani sankolo la ɲɛnamaya koo la , o ye an ka dugukolo kan sigicogo ɲɔgɔn tɛ pewu min lɔra jinɛ ka miiriya juguw kan ; a jugu, ani a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw ta. Yezu y’a yira an na cogo min na an be se ka limaniya sɔbɛ lɔn : “ Aw bena u lɔn u ka kɛwalew fɛ .” Yala mɔgɔw bɛ rɛzɛnmɔ tigɛ ŋanisunw le ra wa? (Mat.7.16)». O kuma nin kan, aw ka la a la ko mɔgɔ o mɔgɔ b’a tɔgɔ fɔ , ani minw t’a ka dususuman, a ka dɛmɛ, a ka yɛrɛminɛ, a ka sarakabɔ hakili, a ka tiɲɛ kanuya ani a ka kisɛya yira Ala ka cikanw labatoli la, olu bɛɛ ma deli ka kɛ a ka baarakɛlaw ye ani u tɛna kɛ a ka baarakɛlaw ye abada ; O ye 1 Kor. 13 b’an kalan ni senuya lakika ka karisima ɲɛfɔli ye ; min ɲinina Ala ka kiti tilennin fɛ : vɛrise 6nan : “ a tɛ nisɔndiya tilenbaliyako la, nka a be nisɔndiya tiɲɛn na .”        
An be se ka la a la cogo di ko tɔɔrɔbaga ni tɔɔrɔbaga be kiti tigɛ cogo kelen na Ala fɛ ? Yezu Krista min y’a yɛrɛ sago gengen yiri kan, ale ni Ɔrɔmu ka pape ka kititigɛsoba wala Zan Kalivini min tun be cɛɛw ni musow tɔɔrɔ fɔɔ ka taga sa, bɔɲɔgɔnya juman lo b’u ni ɲɔgɔn cɛ ? Walisa mɔgɔ kana danfara ye u ni ɲɔgɔn cɛ, a ka ɲi k’a ɲɛɛ tugu Bibulu sɛbɛninw ka kumaw kan minw be sɔrɔ hakili senu barika la. O tun be ten, sanni Bibulu ka jɛnsɛn duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, nka komi a be sɔrɔ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la ; Kuma jumanw lo be se ka adamadenw ka filiw jalaki ? O si tɛ yen. O kama, Ala ka dimi min be na, o bena kɛ kosɔbɛ ani a tɛ se ka minɛ.    
Yezu ye baara kɛ saan saba ni tilan min kɔnɔ a ka dugukolo kan baara la, o yirala an na Kibaru Dumanw kɔnɔ, walisa an ka se ka limaniya lakika sariya lɔn Ala ka miiriya la ; o kelenpe lo kɔrɔtanin lo. A ka ɲanamaya dira an ma i n'a fɔ misaliya ; an ka ɲi ka min ladegi walisa a k’a lɔn ko an y’a ka kalandenw ye. O ladonni b’a yira ko a be ɲɛnamaya banbali miiriya min laɲini, an b’o ɲɔgɔn lo kɛ. Yɛrɛɲini be gwɛn yen, ani waso min be mɔgɔ tiɲɛ ani k’a halaki. Juruya ni juguya tɛ yen ɲanamaya banbali kɔnɔ min dira mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ma, Yezu Krista yɛrɛ y’u lɔn. A ka kɛwalew tun ye hɛɛrɛ yɛlɛmani ye, bari ale, Matigi ni Matigi, y’a yɛrɛ kɛ bɛɛ ka baaraden ye, k’a yɛrɛ jigi fɔɔ ka taga se a ka kalandenw senw ko ma, walisa ka kɔrɔ tigitigi di a ka jalaki ma, a ka wagati la, yahutuw ka diinɛ ɲɛmɔgɔw tun be min yira ; koo minw bele be Yahutuw ni kerecɛnw ka diinankow la bi. O sɔsɔli pewu, sariya min yirala Yezu Krista la, o ye ɲɛnamaya banbali sariya ye.   
Yezu Krista kɛtɔ k’a yira a sagokɛlaw la cogo min na u bena se k’u juguw lɔn, o minw ye Ala ka ngalon sagokɛlaw ye, a ye koo dɔ kɛ walisa k’u niin kisi. Ani a ka layidu min tara ko a bena kɛ, fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, " a ka mɔgɔ sugandininw cɛma ", o be dafa ani o ye k'u yeelen ani k'u latanga u ka dugukolo kan ɲɛnamaya wagati bɛɛ la. Limaniya sɔbɛ ka sariyakolo dafanin ye ko Ala ka to n’a ka mɔgɔ sugandininw ye. U tɛ bɔ a ka yeelen n’a ka Nii Senuman na abada. Ni Ala y'a yɛrɛ bɔ, o ye ko mɔgɔ min sugandira, o tɛ kelen ye tugu ; a ka Alako ta fan fɛ, o yɛlɛmana Ala ta kiti terennin na. Sabu a ka kiti be bɛn ka kɛɲɛ ni adamaden ka kɛwalew ye. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ la, yɛlɛma be se ka kɛ sira fila bɛɛ la ; ka bɔ ɲuman na ka taga juguman na, walama ka bɔ juguman na ka taga ɲuman na. Nka o tɛ kɛ diinanw ni baarakɛyɔrɔw ka jɛnkuluw la, minw be yɛlɛma dɔrɔn ka bɔ ɲuman na ka kɛ juguman ye, n’u tɛ u yɛrɛ degera Ala ka yɛlɛmaniw na. A ka kalan na, Yezu b’a fɔ an ye ko : “ Yiri ɲuman tɛ se ka yiriden jugu bɔ i n’a fɔ yiri jugu tɛ se ka yiriden ɲuman bɔ cogo min na (Mat.7:18).” O cogo la, a y’a to an y’a faamu ko, a ka yiriden haramuninw kosɔn, Katoliki diinan ye “ yiri jugu ” ye ani ko a bena to ten, a ka ngalon kalan sababu fɛ, hali n’a bɔra masacɛ ka dɛmɛ na, a bena mɔgɔw tɔɔrɔ dabila. Ani o cogo kelen na , Anglikan diinan min danna Henri VIII fɛ k' a ka kakalayakow n' a ka kojuguw jalaki ; Ala be se ka nafa juman lo di a bɔnsɔnw ma, masacɛ minw bena sigi u nɔɔ na ? O lo kɛra porotesitantiw ka diinan min be weele ko Kalivini, sabu u tun be siran a sigibaga Zan Kalivi ɲɛ sabu a tɔgɔ tun bɔra a ka jogo jugu kosɔn ani a tun be mɔgɔ caaman faga cogo min na a ka dugu la, o min be weele ko Zɛnɛzi, cogo dɔ la min bɔnin be Katolikiw ka kɛwalew ma kosɔbɛ a ka wagati la, fɔɔ a tun be tɛmɛ u kan . O Porotɛstan diinɛ tun tɛna diya Matigi Yezu Krista ɲuman ye ani cogo si la, an tɛ se k’a jati limaniya sɔbɛ ka ɲɛyirali ye. O ye tiɲɛ ye fɔɔ a ka jirali la Daniyɛli ma, Ala ma sɔn porotesitantiw ka yɛlɛmani ma, k’a sinsin papa ka fanga dɔrɔn lo kan min kɛra saan 1260 kɔnɔ, ani tile wolonfilanan ka cikanw sigi wagati, Ala ka tiɲɛn yiraninw ta, k’a ta saan 1844 la, fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma saan 2000 la.           
 
Tariku kɔnɔ, jinɛw ka diinan galonmanw bɛɛ faan dɔw bɔnin be Ala ka ɲɛyirali ma min sɔnna a ma, nka u tɛ bɛn n’o ye abada. Lanaya lakika be balo tuma bɛɛ Krista ka Nii fɛ, ngalon limaniya tɛ balo. Limaniya sɔbɛ be se ka Ala ka Bibulu ka kiraya kumaw gundow ɲɛfɔ, ngalon limaniya tɛ se k’o kɛ. Kiraya kumaw kɔrɔ caaman be jɛnsɛnna duniɲa kɔnɔ ani u kelen kelen bɛɛ be mɔgɔ hakili ɲagami ka tɛmɛ labanw kan. N’ ka kɔrɔfɔliw tɛ i n’a fɔ olu, u be sɔrɔ Bibulu ka kumaden dɔw dɔrɔn lo fɛ ; o la, cikan ye tiɲɛn ye, a basiginin lo, a be bɛn ani a be bɛn ni Ala ka miiriya ye, a tɛ bɔ min na abada ; Sebagayabɛɛtigi le b’a janto o ra.  
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli ka kitabu labɛnnin kumaw
 
 
Daniyɛli tɔgɔ kɔrɔ ko Ala ye ne ka kititigɛla ye. Ala ka kiti lɔnniya ye limaniya jusigilan jɔnjɔn ye, bari o be danfɛnw bila ka mɛnni kɛ a sago la min yirala ani min faamuna, o min ye sarati kelenpe ye min b’a to a be duga sɔrɔ tuma bɛɛ. Ala be kanuya ɲini a ka danfɛnw fɛ minw b’a kɛ tiɲɛn ye ani k’a yira u ka limaniya lamɛnni fɛ. O la, Ala ka kiti be yira a ka kiraya kumaw fɛ minw be baara kɛ ni tagamasiɲɛw ye i n’a fɔ Yezu Krista ka ntalenw na cogo min na. Ala ka kiti yira fɔlɔ Daniyɛli kitabu kɔnɔ nka a be a ka kiti jusigilanw dɔrɔn lo sigi kerecɛnw ka diinɛ tariki kan min bena yira ka gwɛ Yirali kitabu kɔnɔ.
Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, Ala be koo dɔɔni dɔrɔn lo yira, nka o koo dɔɔni dɔrɔn lo yira, o nafa ka bon kosɔbɛ sifa ta fan fɛ , sabu ale lo ye kiraya kumaw bɛɛ jusigilan ye. So lɔbagaw b’a lɔn ko boon lɔyɔrɔ labɛnnin lo ani k’a latigɛ cogo min na. Kiraya kumaw na, kira Daniyɛli ye yiraliw minw sɔrɔ, o lɔyɔrɔ lo. Tiɲɛn na, n’u kɔrɔ faamura ka ɲɛ, Ala be laɲinita fila dafa : k’a yira ko a be yen ani k’a ka mɔgɔ sugandininw di u ma walisa u ka se ka Nii Senuman ka cikan faamu . O " fɛn fitinin " kɔnɔ, an be fɛɛn kelen lo sɔrɔ : masaya naani minw be fanga di duniɲa bɛɛ kan, olu ka tuguɲɔgɔnna laseli kabini Daniyɛli ka wagati la (Dan. 2, 7 ani 8); Yezu Krista ka cidenya baara kɛra dugukolo kan loon min na, o ye sariya ye (Dan. 9) ; kerecɛnw ka murutili kofɔli saan 321 (Dan. 8), o min ye papa ka masaya ye saan 1260 kɔnɔ saan 538 ni saan 1798 cɛ (Dan. 7 ani 8); ani “ Adventiste ” ka jɛnkulu (Dan. 8 ani 12) k’a ta saan 1843 la (fo ka taga se saan 2030 ma). N b’a fara o kan, Dan 11 min, i n’a fɔ an bena a ye cogo min na, o be dugukolo kan kɛlɛba nukeleyɛri laban cogoya n’a ɲɛtaga yira min bele ka kan ka kɛ sanni Kisibaga Ala ka segi ka na ni nɔɔrɔ ye.         
Matigi Yezu Krista ye Daniyɛli tɔgɔ fɔ cogo nɔgɔman na walisa k’a hakili jigi a nafa la jɛnɲɔgɔnya kura koo la. “ O la, n’aw ye fɛn haramunin ye min be mɔgɔ halaki, kira Daniyɛli tun y’o min fɔ , o lɔnin be yɔrɔ senuman na, mɔgɔ o mɔgɔ be kalan kɛra, o tigi k’a faamu. ( Mat. 24:15 ) »   
 
Ni Yesu ka seereya kɛ Daniyɛli tɔgɔ ra, o kɛra sabu Daniyɛli tun ka kalan minw sɔrɔ a fɛ a ta na fɔlɔ n’a ta segi nɔɔrɔman na, o ka ca ni kalan minw bɛɛ ye ka kɔn a ɲɛ. Walisa ne ka kumaw ka faamu ka ɲɛ, a ka kan k’a lɔn ko Kirisita min bɔra sankolo la, ale kɔnna k’a yɛrɛ yira Daniyɛli la ni tɔgɔ ye min tɔgɔ ye ko “ Mikayɛli ” , Dan.10:13-21, 12:3 kɔnɔ ani o tɔgɔ be ta Yezu Krista fɛ Yir.12:7 kɔnɔ. O tɔgɔ “ Micaël ” lɔnnin lo kosɔbɛ a ka Katolikiw ka latɛnkan na Michel, o min be di Mɔn Saint-Michel kulu tɔgɔtigi ma Faransi Breton jamana na. Daniyɛli ka kitabu be jateden dɔw fara a kan minw b’a to an b’a lɔn a nana fɔlɔ saan min na. N b’a fɛ k’a yira ko “ Mikayɛli ” tɔgɔ kɔrɔ ye : Min be i n’a fɔ Ala ; ani tɔgɔ “ Yezu ” kɔrɔ ko : YaHWéH be kisi. O tɔgɔ fila bɛɛ ɲɛsinna danbaga Alaba ma, fɔlɔ be ni sankolola tɔgɔ ye, filanan be ni dugukolo tɔgɔ ye.           
Siniɲɛsigi yiracogo be yira an na i n’a fɔ boon lɔli tulon min be kɛ etazi caaman kɔnɔ. Sinema daminɛ tuma na, walisa ka fɛnw labɛn desɛnw na, filimu dilanbagaw tun be baara kɛ ni vɛɛri ye minw ka desɛn sifa caaman, n’u tun be ɲɔgɔn kan, o tun be jaa dɔ di yɔrɔ caaman na. Ala ye kiraya kuma min miiri, o fana be ten.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O bɛɛ daminɛna Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ .
 
DANIYƐLI KA KITAB
 
Aw minw be nin baara kalanna, aw k’a lɔn ko dan tɛ Ala min na, ale be nii na, hali n’a b’a yɛrɛ dogora. “ Kira Daniyɛli ” ka seereya nin sɛbɛra walisa k’i lasun ka la o la. Layidu kɔrɔ ni layidu kura ka seereya tagamasiɲɛ b’a kan sabu Yezu y’o koo fɔ a ka kalandenw ye kuma minw na. A ka koo b’a yira o Ala ɲuman ni tilenninya ye min kɛ. Ani nin gafe b’a to an ka kiti min tigɛ Ala be min di a ka Alakelenbatoli diinɛ tariki ma , Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ la, o kɔ, kerecɛnw , a ka jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ , min lɔra Yezu Krista ka joli bɔnni kan , awirilikalo tile 3, a ka wagati la. Jɔɔn lo be se ka Ala ka kiti yira ka tɛmɛ “ Daniyɛli ” kan ? A tɔgɔ kɔrɔ ko “ Ala ye ne ka kititigɛla ye ” . O koo minw kɛra mɔgɔw ka ɲɛnamaya kɔnɔ, u tɛ nsiirinw ye , nka u be seereya kɛ Ala ka dugawu koo la a ka kantigiya misaliya koo la. Ala b’a yira ko a tun bena mɔgɔ saba minw kisi balawo la, u dɔ lo Ezek 14:14-20 kɔnɔ. O mɔgɔ sifa saba minw sugandira, olu ye “ Nuhun, Daniyɛli ani Zɔbu ” ye . Ala ka cikan b’a fɔ an ye ka gwɛ ko hali Yezu Krista la, n’an ma kɛ i n’a fɔ o misaliyaw, kisili daa bena to ka datugu an ye. Nin cikan bɛ sirafitinin, sirafitinin walama dofitinin min fɛ, mɔgɔ ɲanawolomaninw ka kan ka tɛmɛ ka don sankolo ra, ka kaɲa ni Yesu Kirisita ta karan ye, o le bɛ yira. " Daniyɛli " n'a teri saba ka maana be yira an na i n'a fɔ Ala be kantigiya min kisi tɔɔrɔ loonw na, o misaliya ye .           
Nka masacɛ saba minw tun bɛ batora, Ala sera ka minw bɔsi jina ra, o tun tɛ o lɔn pewu, o fana bɛ Daniyɛli ta ɲanamaya ko nin kɔnɔ. Ala y’o masacɛw kɛ a ka koo fɔbaga barikamanw ye adamadenw ka tariki kɔnɔ, fɔlɔw, nka labanw fana, bari o misaliya cɛɛw bena tunu ani diinan, jogow, jogow, bena dɔgɔya tuma bɛɛ. Ala fɛ , ka mɔgɔ niin minɛ , o ye kɛlɛ jan ye ani masacɛ Nabukodonozɔri ka koo ye misaliya ye min be mɔgɔ lasun ka koo caaman kɛ. A be Yezu Krista ka ntalen tiɲɛntigiya, o “ sagadɛndɛla ɲuman ” min b’a ka sagakulu to yen ka taga saga tununinw ɲini.    
 
 
 
 
 
Daniyɛli 1
 
Dan 1:1 Zuda masacɛ Yehoyakimu ta masaya san sabanan na, Babilɔni masacɛ Nebukadinɛsari nana Zeruzalɛmu dugu lamini. 
1a- O kɛra Zuda masacɛ Yehoyakimu ta masaya san sabanan na
Yoyakimu ka masaya kɛra saan 11 kɔnɔ k’a ta saan 608 la ka taga se saan 597 ma .
1b- Nabukodonozɔri
Nin ye masacɛ Nabukodonozɔri tɔgɔ bayɛlɛmani ye Babilɔnikan na, o kɔrɔ ko: “ Nabu be ne dencɛ fɔlɔ latanga .” Nabu ye Mɛzopotami ka lɔnniya ni sɛbɛri ala ye. An be se k’a faamu ka ban ko Ala b’a fɛ k’a ye ko o fanga be segi a ma lɔnniya ni sɛbɛri kan.  
Dan 1:2   Matigi Ala ka Zuda masacɛ Yoyakimu ni Ala ta batoso minan dɔw di a ma. Nebukadinɛsari tagara ni o minanw ye Sinehari jamana ra, a ta ala ta batoso kɔnɔ, ka taga o bla a ta ala ta naforobon kɔnɔ.
2a- Matigi Ala ka Zuda masacɛ Yehoyakimu don a boro 
Ala ye Yahutuw ka masacɛ to yen minkɛ, o bɛnnin lo. 2Ch.36:5 : Joj a Kim tun be ni saan mugan ni duuru ye tuma min na a kɛra masaya ye, a ye saan tan ni kelen kɛ masaya la Zeruzalɛmu. A ka kojugu kɛ Matigi Ala, a ta Ala ɲa kɔrɔ .  
2b- Nebukadinɛsari tagara ni o minanw ye Sinehari jamana ra, a ta ala ta batoso kɔnɔ, ka taga o bla a ta ala ta naforobon kɔnɔ.
 Nin masacɛ ye kafiri ye, Izirayɛlimɔgɔw bɛ Ala min bato, a t’o lɔn nka a b’a janto k’a ka ala bonya : Bel. A ka yɛlɛmani kɔ sini ma, a bena baara kɛ Daniyɛli ka Ala sɔbɛ ye ni kantigiya kelen ye.   
Dan 1:3   O kɔ, masacɛ y'a fɔ a ka baarakɛla kuntigi Asipenazi ye ko a ka Isirayɛliden dɔw weele, minw bɔra masacɛw ni mɔgɔba dɔw la.
Dan 1:4   kanbelen minw tɛ ni fiɲɛ ye, minw ka di mɔgɔw ye, minw ye hakiritigiw ye, minw bɛ faamu, minw ka kalan ka bon, minw bɛ se ka baara kɛ masacɛ ta so kɔnɔ, minw tun bɛna Kalidekaw ta sɛbɛw ni o ta kanw kalan.
4a- Masacɛ Nebukadnezar be komi a be mɔgɔw minɛ ni hakilitigi ye, ani a b’a fɛ ka Yahutu denmisɛnw dɛmɛ dɔrɔn u ka se ka don a ka jamana n’a ka jogow la.
Dan 1:5   Masacɛ tun ka dumuni ni diwɛn min min, o ka kan ka o di o ma lon o lon, janko o ye se ka o lamɔ san saba kɔnɔ, o saanw laban na, o ka kan ka baara kɛ masacɛ ye.
5a- Masacɛ dusukunnakow b’a yira ka gwɛ. A be min saraka a yɛrɛ ye, k’a ta a ka alaw ma ka taga a bila a ka dumunifɛnw na, a b’o tilan ni kanbelew ni sunguruw ye.
Dan 1:6   Daniyɛli, ani Hananiya, ani Misayɛli, ani Azariya, olugu dɔw tun ye Zuda ta mɔgɔw ye.
6a- Yahutu kanbele minw bɛɛ minɛna ka taga n’u ye Babilɔni, u naani dɔrɔn lo tun bena kantigiya yira. Koo minw be tugu o kɔ, Ala y’u labɛn walisa k’a yira ko minw be baara kɛ a ye ani a be minw duga, ani minw tɛ baara kɛ a ye ani a t’u janto u la, olu be yiridenw bɔ ɲɔgɔn na.
Dan 1:7   O kɔ, baaradenw kuntigi y'u tɔgɔw la: Daniyɛli tɔgɔ ko Bɛlisasari, Hananiya tɔgɔ ko Sadiraki, Misayɛli tɔgɔ ko Mesaki, Azariya tɔgɔ ko Abɛdinego.
7a- Hakili be sɔrɔ o Yahutu kanbelew ni sunguruw fɛ minw sɔnna ka kafiri tɔgɔw ta, see sɔrɔbaga y’u bila u la. Ka tɔgɔ di mɔgɔ ma, o b’a yira ko mɔgɔ wɛrɛ ka bon ani tiɲɛn Ala be min kalan, o ye sariyakolo ye. Gen.2:19 : Matigi Ala min tun ka kongosogow bɛɛ ni kɔnɔw bɛɛ dan ka bɔ dugukolo ra, a nana ni o ye adamaden fɛ, janko a ye tɔgɔ min la o kan, o ye o ye. 
7b- Daniyɛli “ Ala ye ne ka kititigɛla ye ” tɔgɔ yɛlɛmana ka kɛ Bɛlisazari ye : “ Bɛli bena n tanga ”. O kafiriw tun be baara kɛra ani u tun be bonya la min kan u ka kunfinya bɛɛ la, Bɛli b’o lo yira, jinaw ka jinaw tun be min tɔɔrɔla.     
 Hananiya “ YaHWéH ka nɛɛma wala nilifɛn ” kɛra “ Sadiraki ” ye min bɔra Aku ka hakili senu fɛ . Aku tun ye kalo ala ye Babilɔni.      
 Misayɛli “ min ye Ala ka tilenninya ye ” kɛra Mesaki ye “ min ye Aku ta ye ”.     
 Azariya " Dɛmɛbaga walima dɛmɛbaga ye YaHWéH ye " kɛra " Abed-Négo " " Nego ka baarakɛla " ye , ani yen ka ban, Kalidekaw ka tile ala.      
Dan 1:8   Daniyɛli y’a latigɛ ko a tɛna a yɛrɛ nɔgɔ ni masacɛ ka dumuni ye, ani masacɛ be minni kɛ ni duvɛn ye, ani a ye masacɛ kuntigi deli ko a kana a yɛrɛ nɔgɔ.
8a- A man ɲi ka kafiri tɔgɔ ta n’i ye see sɔrɔ, nka k’i yɛrɛ nɔgɔ fɔɔ ka maloya bila Ala la, o ye koo caaman ɲini ye. Kanbelew ka kantigiya b’u lasun u k’u yɛrɛ tanga masacɛ ka diwɛnw n’a ka sogow ma sabu laada la, o fɛɛnw be di kafiriw ka alaw ma minw be bonya la Babilonɛ. U ka kanbelenya ma kɔgɔ ani u tɛ miiri fɔlɔ i n’a fɔ Pɔli, Krista ka seere kantigiman min be ngalon alaw jati foyi ye (Ɔrɔm. 14 ; 1 Kor. 8). Nka komi a be siran k’olu kabakoya, a be koow kɛ i n’a fɔ olu. N’a be koow kɛ cogo wɛrɛ la, a tɛ jurumun kɛ, bari a ka miiriyaw ka ɲi. Ala be nɔgɔ min kɛ a yɛrɛ sago la ni lɔnniya ni dusukun ye ; misaliya nin na, u y’a latigɛ ka kafiriw ka alaw bonya.  
Dan 1:9   Ala ka Daniyɛli diyabɔ, ka ɲumanya kɛ a ta baaradenw kuntigi ye.
9a- Kanbelew ni sunguruw ka limaniya b' a yira u ka siranya fɛ ka Ala dusu tiɲɛ ; A be se k’u duga. 
Dan 1:10   O kɔ, baaradenw kuntigi y'a fɔ Daniyɛli ye ko: «Ne be siran ne matigicɛ masacɛ ɲɛ, ale lo y'a fɔ aw ye ko aw ka kan ka min dumu ani ka min. sabu mun kosɔn a bɛna i ɲada ye i ɲada ra ka tɛmɛ i san kanbelenw ta kan? I tun bena ne kungolo yira masacɛ la.
Dan 1:11   O kɔ, Daniyɛli y'a fɔ baaraden kuntigi min ye, Daniyɛli ni Ananiya ni Misayɛli ani Azariya fɛ.
Dan 1:12   I ka i ka baaradenw kɔrɔbɔ tile tan kɔnɔ, an ye binw dumu, ka ji min.
Dan 1:13   O kɔ, i ka an ɲada filɛ, ani kanbelen minw be masacɛ ka dumuni dumu, ani i be min ye, i k’o kɛ i ka baaradenw ye.
Dan 1:14   U ye min ɲini, a y'o di u ma, k'u kɔrɔbɔ tile tan kɔnɔ.
Dan 1:15   Tile tan tɛmɛnin kɔ, u tun be cɛɲumanya ani u tun ka bon ka tɛmɛ kanbelenw bɛɛ kan minw tun be masacɛ ka dumuni dumu.
15a- Alako ta fan fɛ, an be se ka Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn saba ka koow suma ni “ tile tan ” ye minw be sɔrɔ kiraya saanw na, minw be sɔrɔ “Smirine” ka cikan kɔnɔ Yir . 2:10 kɔnɔ. Tiɲɛn na, o koo fila bɛɛ la, Ala be mɔgɔ minw b’a fɔ k’olu ye ale kɔmɔgɔw ye, u ka deen dogoninw yira.      
Dan 1:16   Kuntigi y'u ka dumuni n'u ka diwɛn bɔ u la, ka nakɔfɛnw di u ma.
16a- Nin ko min kɛra, o b’a yira cogo min na Ala bɛ se ka baara kɛ adamadenw hakiri ra, janko o ye a ta baarakɛlaw diyabɔ ka kaɲa ni a sago saninman ye. Sabu farati min tun be masacɛ ka baarakɛla fɛ, o tun ka bon ani Ala tun ka ɲi k’a bolo don o koo la walisa a ka sɔn Daniyɛli ka laɲinitaw ma. Limaniya koow be ɲɛtaga sɔrɔ.
Dan 1:17   Ala ka lɔnniya ni faamuyali ni hakiritigiya di o kanbelen naani ma. Daniyɛli ka fɛn minw ye, ani siko minw bɛɛ ye, a ka o bɛɛ fɔ a ye.
17a- Ala ka lɔnniya di o kanbelen naani ma, ka faamuri kɛ sɛbɛw bɛɛ ra, ka hakiritigiya di o kanbelen naani ma.
Fɛɛn bɛɛ ye Masaba ka nilifɛn ye. Minw t’a lɔn, olu t’a lɔn a be bɔ a la cogo min na n’u ye hakilitigiw ni hakilitigiw ye wala n’u ye kunfinyatigiw ye n’u ye nalomanw ye.
1 7 b- Daniyɛli ka fɛn minw ye, ani siko minw bɛɛ ye, a ka o bɛɛ fɔ a ye.
Fɔlɔ min y’a ka kantigiya yira, Ala ye bonya la Daniyɛli kan min ye kiraya kuma di a ma. O ye seereya ye a ye min kɛ a ka wagati la, Yusufu kantigiman ye, min tun minɛna jɔnya la Ezipitikaw fɛ. Ala ka saraka minw di, Sulemani fana ka hakiritigiya sugandi ; ani o sugandili kosɔn, Ala ka fɛn tɔw bɛɛ di a ma, nɔɔrɔ ni naforo. Daniyɛli bena o sanfɛla ye, a ka Ala kantigiman y’o min lɔ. 
Dan 1:18   Masacɛ tun y’a fɔ wagati min na ko u ka na n’u ye, baaradenw kuntigi y’u yira Nabukodonozɔri la.
Dan 1:19   Masacɛ kumana o fɛ; o kanbelenw bɛɛ cɛ ra, mɔgɔ si ma kɛ i n’a fɔ Daniyɛli, ani Hananiya, ani Misayɛli, ani Azariya. O kosɔn o tun sɔnna ka taga masacɛ ta baara ra.
Dan 1:20   Masacɛ ye hakilitigiya ni faamuyali koo minw bɛɛ ɲininga u fɛ, a y’a ye k’u ka fisa ni jinamoriyakɛlaw ni lolow lɔnbagaw bɛɛ ye siɲɛ tan a ka mara kɔnɔ.
20a- O cogo la, Ala b’a yira ko “ minw be baara kɛ a ye ani minw tɛ baara kɛ a ye ,” o min sɛbɛra Mal 3:18 kɔnɔ . Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔnw tɔgɔ bena don Bibulu senuman ka seereya kɔnɔ, bari u ka kantigiya yiracogow bena kɛ ɲɛyirali ye ka mɔgɔ sugandininw jija fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.  
Dan 1:21   Daniyɛli tun be ten fɔɔ ka taga se masacɛ Sirusi ka masaya saan fɔlɔ ma.
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 2
 
 
Dan 2:1   Nebukadinɛsari ka masaya saan filanan na, Nebukadinɛsari ye siko kɛ. A hakili tun siginin tɛ, a tun tɛ se ka sinɔgɔ.
1a- O la, saan – 604. Ala b’a yɛrɛ yira masacɛ hakili la.
Dan 2:2   O kɔ, masacɛ ye mɔgɔ ci ka taga jinamoriyakɛlaw, ani lolow lɔnbagaw, ani jinamoriyakɛlaw ani Kalidekaw weele k'u ka siko fɔ a ye. O nana o yɛrɛ yira masacɛ ra.
2a- O kɔ, kafiri masacɛ be taga mɔgɔw fɛ, a tun lanin be minw na fɔɔ ka taga se o wagati ma, u kelen kelen bɛɛ ye lɔnbaga ye u ka baara la.
Dan 2:3   Masacɛ ko o ma ko: «Ne ka siko dɔ kɛ. Ne hakiri ɲagaminin lo, ne b’a fɛ ka nin siko lɔn.
3a- Masacɛ ko : n b'a fɛ ka nin siko lɔn ; a tɛ kuma a kɔrɔ ra.  
Dan 2:4   Kalidekaw ye masacɛ jaabi Aramikan na ko: «Masacɛ, i ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada!» A fɔ i ta jɔnw ye, an bɛna a kɔrɔ fɔ i ye.»
Dan 2:5   Masacɛ kumana, k’a fɔ Babilɔnikaw ye ko: «Koo nin bɔra ne kɔrɔ. Ni aw ma ne ta siko ni a kɔrɔ fɔ ne ye, aw bɛna cici, aw ta bonw bɛna kɛ nɔgɔkurun ye.
5a- Masacɛ ka yɛlɛmani n’a ka jateminɛ kɛcogo dantɛmɛnin be dan na ani Ala lo y’o kɛ min be fɛɛrɛw dan yen walisa ka kafiriw ka charlatanism ɲagami ani k’a ka nɔɔrɔ yira a ka baarakɛla kantigiw sababu fɛ.
Dan 2:6   Nka ni aw ka siko fɔ ne ye, k’a kɔrɔ fɔ ne ye, ne bɛna aw di aw ma, ka aw sara, ka bonya caman di aw ma. O ra, aw ye siko ni a kɔrɔ fɔ ne ye.»
6a- O nilifɛnw, nilifɛnw ani bonyabaw , Ala b’u labɛn a ka mɔgɔ kantigiman sugandininw ye.
Dan 2:7   U y'a jaabi siɲɛ filanan na ko: «Masacɛ, a ka siko fɔ a ka baaradenw ye, an bena a kɔrɔ fɔ a ye.»
Dan 2:8   Masacɛ ko: «Ne k’a ye ko aw bɛ wagati le kɛra, sabu aw k’a ye ko nin ko ma bɔ ne kɔrɔ.
8a- Masacɛ be fɛɛn dɔ ɲini a ka lɔnnikɛlaw fɛ, mɔgɔ si ma deli k’o ɲini a fɛ ani a m’o kɛ.
Dan 2:9   O ra, ni aw ma siko fɔ ne ye, kiti kelen le bɛna aw bɛɛ lamini . i b’a fɛ k’i yɛrɛ labɛn ka faninya ni faninya fɔ ne ye, k’a sɔrɔ i bɛ wagati yɛlɛma makɔnɔna. O ra, aw ye siko fɔ ne ye, ne bɛna a lɔn ni aw bɛ se k’a kɔrɔ fɔ ne ye.»
9a- i b’a fɛ k’i yɛrɛ labɛn ka ngalon ni faninya fɔ ne ye, k’a sɔrɔ i be wagati yɛlɛmani makɔnɔna .
 O sariyakolo lo kan, fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, ngalon yelikɛlaw ni jinamoriyakɛlaw bɛɛ be kɛ nafolotigiw ye.
9b- O ra, aw ye siko fɔ ne ye, ne bɛna a lɔn ni aw bɛ se k’a kɔrɔ fɔ ne ye.»
 A siɲɛ fɔlɔ lo nin ye nin ye, o miiriya ɲuman b’a yɛrɛ yira cɛɛ ka miiriyaw la. Charlatanw be se ka fɛɛn o fɛɛn fɔ u ka kiliyanw ye minw tɛ foyi lɔn ani u be la mɔgɔ la kojugu. Masacɛ ye min ɲini, o b’a yira u daan be min na.
Dan 2:10   Kalidekaw ka masacɛ jaabi ko: «Mɔgɔ si tɛ dugukolo kan min bɛ se ka masacɛ ta kuma fɔ. masacɛ si ma deli ka o ɲɔgɔn ɲini jinamoriyakɛla, lolow lɔnbaga, walima Kalideka fɛ.
10a- U ka kumaw ye tiɲɛ ye, bari fɔɔ ka taga se o wagati ma, Ala tun ma don u ka koow la k’u ɲɛda bɔ, walisa u k’a faamu ko ale kelenpe lo, ani ko u ka kafiriw ka alaw ye fɛɛn gwansanw ye ani boliw ye minw lɔra adamadenw bolow n’u hakiliw fɛ minw dira jinaw ka jinaw ma.
Dan 2:11   Masacɛ ka min ɲini, o ka gwɛlɛ; Mɔgɔ si tɛ se ka o fɔ masacɛ ye, ni alaw tɛ, sabu o sigiyɔrɔ tɛ adamadenw cɛ ra.
11a- Hakilitigiw be tiɲɛn dɔ fɔ yan min tɛ se ka sɔsɔ. Nka o kumaw fɔtɔ, u be sɔn a ma ko jɛnɲɔgɔnya si t’u ni alaw cɛ , k’a sɔrɔ wagati bɛɛ la, mɔgɔ nanbaraninw lo b’u ɲininga ani u b’a miiri k’u bena jaabiliw sɔrɔ ala dogoninw fɛ u sababu fɛ. Masacɛ ka sɔsɔli y’u ɲɛɛ bɔ kɛnɛ kan. Ani, walisa k’o sɔrɔ, a tun ka ɲi ka kɛ ni Ala sɔbɛ ka hakilitigiya ye min tɛ se ka fɔ ani min tɛ se ka dan, o min tun yirala ka ban Sulemani fɛ, o min ye Ala ka hakilitigiya tigi ye.
Dan 2:12   O tuma na, masacɛ dimina kosɔbɛ. A ko o ye Babilɔni lɔnnikɛbagaw bɛɛ halaki.
Dan 2:13   O kiti fɔra minkɛ, o ka hakiritigiw faga, o ka Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔnw ɲini k’u faga.
13a- Ala bɛna a yɛrɛ ta baaradenw bila saya ɲa fɛ minkɛ, o le kosɔn Ala bɛna o lakunu nɔɔrɔ ra ni masacɛ Nabukodonozɔri ye. O fɛɛrɛ be kiraya kɛ Adventistw ka limaniya laban koo la yɔrɔ min na mɔgɔ sugandininw bena saya kɔnɔ min latigɛra murutininw fɛ loon dɔ la. Nka yan fana, koow bena yɛlɛma, bari suuw bena kɛ murutininw ye minw bena ɲɔgɔn faga tuma min na Krista barikaman ani seetigi bena bɔ sankolo la ka kiti tigɛ u kan ani k’u jalaki.
Dan 2:14   O kɔ, Daniyɛli ye kuma ni hakilitigiya ni hakilitigiya ye masacɛ kɔlɔsibagaw kuntigi Ariyɔki fɛ, min tun bɔra ka taga Babilɔni lɔnnikɛlaw faga.
Dan 2:15   O kɔ, a y'a fɔ masacɛ ka kuntigi Ariyɔki ye ko: «Mun na masacɛ ka kiti gwɛlɛya ten?» Arjoc y’o koo ɲɛfɔ Daniel ye.
Dan 2:16   Daniyɛli tagara masacɛ fɛ, k’a ɲini a fɛ, a ye wagati di a ma, janko a ye kuma kɔrɔ fɔ masacɛ ye.
16a- Daniyɛli be koow kɛ ka kɛɲɛ n’a ka cogoya n’a ka diinankow ye. A b’a lɔn ko Ala le ka a ta kiraya nilifɛnw di a ma, a delila k’a jigi bɛɛ la min kan. Masacɛ be min ɲininga, a y’o lɔn minkɛ, a b’a lɔn ko Ala be ni jaabiliw ye, nka yala a b’a fɛ k’u lɔn a ye wa ? 
Dan 2:17   O kɔ, Daniyɛli tagara soo, ka taga o koo fɔ a teriw Hananiya, ani Misayɛli, ani Azariya ye.
17a- Kanbele naani nunu siginin be Daniyɛli ka soo kɔnɔ. “ Kɔnɔ minw be ni siɲɛ kelen ye, olu be ɲɔgɔn lajɛn ” ani u be Ala ka lajɛn lo yira. Hali ka kɔn Yezu Krista ɲɛ, " yɔrɔ min na mɔgɔ fila walama mɔgɔ saba lajɛnna ne tɔgɔ la, ne be yen u cɛma " Matigi ko ten. Balimaya kanuya b’o kanbelew ni sunguruw jɛn ka kɛ kelen ye ani u be ɲɔgɔndɛmɛ hakili ɲuman yira.    
Dan 2:18   ka sankolola Ala deli a ka makari a la, janko Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔnw kana halaki ni Babilɔni lɔnnikɛla tɔɔw ye.
18a- Komi faratiba b’u niin na ten, delili gwɛlɛ ani sunɔgɔ sɔbɛ lo ye mɔgɔ sugandininw ka kɛlɛkɛminanw dɔrɔn lo ye. U b’o lɔn ani u bena jaabili makɔnɔ u ka Ala fɛ min ye dalilu caaman di u ma ka ban ko a b’u kanu. Duniɲa laban na, saya sariya bena mɔgɔ laban minw sugandi, olu fana bena koow kɛ o cogo kelen na.
Dan 2:19   O kɔ, o gundo yira Daniyɛli la yelifɛn dɔ kɔnɔ sufɛ. Daniyɛli ka sankolo tigi Ala tando.
19a- A ka mɔgɔ sugandininw y’a ɲininga, Ala kantigiman be yen, bari ale lo ye kɔrɔbɔli labɛn walisa k’a ka kantigiya seereya Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn saba ye ; janko k’u kɔrɔta ka taga masacɛ ta lɔyɔrɔbaw ra. A bena, koow lɔn ka tugu ɲɔgɔn kɔ, k’u kɛ fɛɛn nafamanw ye masacɛ nin fɛ, a bena min ɲɛminɛ ani a laban, a bena min yɛlɛma. O yɛlɛmani bena kɛ Yahutu kanbele naani minw saniyanin lo baara kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ kama, olu ka kantigiya n’u ka jogo kantigimanw ni jalakibaliw nɔɔ ye. 
Dan 2:20 O kɔ,   Daniyɛli y'a fɔ ko: «Ala tɔgɔ ka tanu fɔɔ abada, fɔɔ abada. Hakiritigiya ni baraka ye ale ta le ye.
20a- Tandoli min be kɛ ni joo ye sabu a ka hakilitigiya dalilu b’a yira, o koo la, siga t’a la. A ka fanga ye Yoyakimu kisi Nebukadnezar ma ani a y’a ka miiriyaw don cɛɛw hakili la minw tun ka ɲi k’a ka baara sɔn.
Dan 2:21   A bɛ wagatiw ni wagatiw yɛlɛma, ka masacɛw bɔ fanga ra, ka masacɛw sigi, ka hakiritigiya di hakiritigiw ma, ka lɔnniya di faamuyabagaw ma.
21a- O vɛrise b’a yira ka gwɛ fɛɛn minw bɛɛ kama an ka ɲi ka la Ala la ani k’a la. Nebukadnezar bena laban ka yɛlɛma n’a y’o koo nunu faamu ka ɲɛ.
Dan 2:22   Fɛɛn minw be dibi kɔnɔ, a b'u lɔn, yeelen be to n'a ye.
22a- Fɛɛn minw ka dun ani minw dogonin lo, jinɛ fana be se k'olu yira, nga yeelen t'a la. A b’o kɛ walisa ka adamadenw lafili ani k’u bɔ tiɲɛn Ala la, ale min, n’a y’o kɛ, a be koow kɛ walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi a kɛtɔ ka jinaw ka nɛgɛrifɛn juguw yira u la, minw jalakilen don dugukolo dibi la, kabini Yezu Krista ye see sɔrɔ jurumu ni saya kan.
Dan 2:23   E, ne bɛmaw ta Ala, ne bɛna i bonya, ka i tando, sabu i ka hakiritigiya ni sebagaya di ne ma, ani an tun bɛ min ɲini i fɛ, i ka o fɔ ne ye, ka masacɛ ta gundo fɔ an ye.
23a- Hakiritigiya ni fanga tun bɛ Ala le ra, Daniyɛli ta daariri ra, Ala ka o di a ma. An b' a ye o koo la ko Yezu ye sariyakolo min kalan : " aw ka delili kɛ , aw bena o sɔrɔ ." Nka a faamunin lo ko walisa k’o jaabi sɔrɔ, mɔgɔ min b’o ɲini, ale ka kantigiya ka ɲi ka kɔrɔbɔli bɛɛ muɲu. Daniyɛli ye fanga min sɔrɔ, o bena kɛ masacɛ ka miiriyaw ye min bena kɛ dalilu gwɛnin dɔ ye min tɛ se ka sɔsɔ, o min bena a jagoya a ka sɔn a ma ko Daniyɛli ka Ala be yen, ale n’a ka mɔgɔw tun t’o lɔn fɔɔ o wagati la.                
Dan 2:24   O kɔ, Daniyɛli tagara Ariyɔki fɛ, masacɛ tun ye min ci ko a ka Babilɔni lɔnnikɛlaw faga ; a tagara a fɔ a ye ten : I kana Babilɔni hakiritigiw halaki! Aw ye taga ni ne ye masacɛ fɛ, ne bɛna a kɔrɔ fɔ a ye.»
24a- Ala ka kanuya be ye Daniyɛli la, ale min b’a miirila ka kafiri lɔnnikɛlaw niin sɔrɔ. O ye jogo ye tugun min be Ala ka ɲumanya n’a ka makari seereya, majigilenya dafanin hakili la. Ala be se ka diyabɔ, a ka baarakɛla b’a bonya a ka limaniya baaraw fɛ.
Dan 2:25   Ariyɔki nana ni Daniyɛli ye masacɛ fɛ joona joona, k’a fɔ a ye ko: «Ne ka mɔgɔ dɔ sɔrɔ Zuda mara jɔnw cɛ ra, min bɛna masacɛ kɔrɔ fɔ.»
25a- Ala be masacɛ dusukasi kosɔbɛ ani a jigi tun b’a la ka jaabili min sɔrɔ, o yɛrɛ bena a to a ka dimi be ban o yɔrɔnin bɛɛ.
Dan 2:26   Masacɛ y'a fɔ Daniyɛli ye, min tɔgɔ ko Bɛlisasari, ko: «Ne ye siko min ye, n'a kɔrɔ fɔ ne ye wa, yala i be se k'o fɔ ne ye wa?»
26a- Kafiri tɔgɔ min lara a kan, o tɛ foyi yɛlɛma. Daniyɛli lo bena jaabili di a ma, Bɛlitazari tɛ.
Dan 2:27   Daniyɛli y'a jaabi masacɛ ɲakɔrɔ ko: «Masacɛ ye gundo min ɲini, lɔnnikɛlaw, ani lolow lɔnbagaw, ani jinamoriyakɛlaw, ani jinamoriyakɛlaw si tɛ se k'o fɔ masacɛ ye.»
27a- Daniyɛli ye Ala deli hakilitigiw tɔgɔ la. Masacɛ tun ye min ɲini u fɛ, u tun tɛ se k’o kɛ.
Dan 2:28   Nka Ala dɔ bɛ sankolo ra, min bɛ gundow yira masacɛ Nabukodonozɔri ra, min bɛna kɛ lon labanw na. Nin ye i ta siko le ye, ani i ka fɛn minw ye i ta lanan kan.
28a- O ɲɛfɔli daminɛ bena Nabukodonozɔri lasun a k’a janto a la, sabu siniɲasigi koo be mɔgɔw tɔɔrɔ ani k’u dusukasi tuma bɛɛ ani jigiya min b’a la ka jaabiliw sɔrɔ o koo la, o be mɔgɔ ninsɔndiya ani k’a dusu saalo. Daniyɛli be masacɛ hakili sama ka taga Ala ɲɛnaman yebali ma, o min be masacɛ kabakoya min be alaw bato minw be farikolo la.
Dan 2:29   Masacɛ, i tun lanin be tuma min na, miiriyaw nana i hakili la ko min bena kɛ nin wagati tɛmɛnin kɔ ; Min bɛ gundow bɔ kɛnɛ kan, ale le ka ko minw bɛna kɛ, o yira i ra.
Dan 2:30   O gundo ma fɔ ne ye bari ne ka hakilitigiya ka bon ni mɔgɔ ɲanamanw bɛɛ ye . nka janko ne ye o kuma kɔrɔ fɔ masacɛ ye, janko i ye se ka i jusukun miiriyaw lɔn.»
30a- a ma kɛ ko hakiritigiya dɔ bɛ ne ra min ka bon ni fɛnɲanamanw bɛɛ ta ye; nka o kɛra ten, o kɔrɔfɔli bɛ di masacɛ ma .
Majigilenya dafanin be kɛwalew la . Daniyɛli bɔra gɛrɛfɛ k'a fɔ masacɛ ye ko nin Ala yebali nin b'a mako don ale la ; o Ala ka sebagaya ni a ta baara ka bon ka tɛmɛ a tun bɛ baara kɛra minw kan fɔ ka na se o wagati ma. Miiri k’a filɛ o kumaw ye nɔɔ min to a hakili n’a dusukun kan. 
30b-   ani janko aw ye aw jusukun miiriyaw lɔn .
 Kafiriw ka diinanw kɔnɔ, tiɲɛn Ala ka sariyakolo minw ɲɛsinna ɲuman ni juguman ma, u t’u janto u la. Masacɛw tɛ ɲiningali kɛ abada, bari mɔgɔw be siran u ɲɛ ani u ka sebagaya ka bon kosɔbɛ. Tiɲɛ Ala lɔnni bena a to Nabukodonozɔri b’a ka jogo fiɲɛw lɔn dɔɔni dɔɔni; o min kɛra a ta mɔgɔw cɛ ra, mɔgɔ si tun tɛna o ja gbɛlɛya ka o kɛ. Kalan min be sɔrɔ o la, o ɲɛsinna an ma fana: an be se k’an dusukun ka miiriyaw lɔn dɔrɔn ni Ala be koow kɛ an dusukun na. 
Dan 2:31   E, masacɛ, i ka ja belebeleba dɔ ye. O yiriden tun ka bon, a bonya tun ka bon kosɔbɛ; a lɔnin tun bɛ aw ɲa fɛ, a cogoya tun bɛ siranya bila mɔgɔw ra.
31a- aw ka yiridenba dɔ ye; Nin ja tun ka bon kosɔbɛ, a cɛɲa tun ka bon kosɔbɛ
 O ja bena dugukolo masayabaw ka tuguɲɔgɔnna yira minw bena tugu ɲɔgɔn kɔ fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ ma, o lo kama a yecogo belebeleba . A ka nɔɔrɔ ye kuntigiw ta ye minw tugura ɲɔgɔn kɔ ani u fanin be nafolo, nɔɔrɔ ani bonya la adamadenw fɛ.
31b- a lɔnin tun bɛ aw ɲa fɛ, a cogoya tun bɛ siranya bila mɔgɔw ra.
 Jaa be siniɲasigi min kofɔra, o be masacɛ ɲɛfɛ , a kɔfɛ tɛ. A yecogo jugu b' adamaden saya caman kofɔ minw bɛna kɛ kɛlɛw ni tɔɔrɔw fɛ minw bɛna kɛ adamadenw ka tariki kɔnɔ fo ka taga se diɲɛ laban ma ; Fangatigiw be tagama suuw kan. 
Dan 2:32   O ja kunkolo tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ le ye; a disi n'a bolow tun ye warijɛ ye ; a kɔnɔbara n'a woto tun ye zira ye ;
32a- O jaa kuun tun dilanna ni sanu yɛrɛworo ye .
 Daniyɛli bena o koo sɛmɛntiya vɛrise 38nan na, sanu kungolo ye masacɛ Nabukodonozɔri yɛrɛ lo ye. O tagamasiɲɛ b’a yira sabu fɔlɔ , a bena Ala danbaga sɔbɛ yɛlɛma ani ka baara kɛ ni limaniya ye. Sanu ye limaniya saniyanin tagamasiɲɛ ye min be sɔrɔ 1 Piyɛri 1:7 kɔnɔ . A ka masaya wagatijan bena diinanw ka tariki yira ani k’a to a kofɔra Bibulu kɔnɔ. Ka fara o kan, dugukolo kan kuntigiw ka tuguɲɔgɔnna lɔli kuntigi lo . Kiraya kuma daminɛna a ka masaya saan fɔlɔ la saan 605 la.
32b- a disi n'a bolow tun ye warigwɛ ye
 Wari nafa ka dɔgɔ ni sanu ye. A be tiɲɛ, sanu tɛ yɛlɛma. An be adamadenw ka jogow tiɲɛni yera min be tugu yiriden ɲɛfɔli kɔ k’a ta sanfɛ ka taga se duguma. K’a ta saan – 539 ma, Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ka masaya bena kɛ Kalidekaw ka masaya nɔɔ na.
32c- a kɔnɔbara ni a woto tun ye siranɛgɛ ye .
 Zira fana nafa ka dɔgɔ ni warigwɛ ye. O ye nɛgɛ ye min be bɔ zira la. A be tiɲɛ kosɔbɛ ani a be yɛlɛma wagati be tɛmɛna. A ka gwɛlɛ fana ka tɛmɛ warigwɛ kan, o min yɛrɛ ka gwɛlɛ ka tɛmɛ sanu kan, o min kelenpe lo be to ka yɛlɛma kosɔbɛ. Cɛnimusoya be Ala ka ja sugandinin cɛmancɛ la, nka a be adamadenw ka wololi ja fana yira. Gɛrɛkiw ka masaya, bari o lo, tiɲɛn na, a bena a yira ko a be sɔrɔ kosɔbɛ, k’a ka kafiriw ka laada di adamadenw ma min bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma. Grɛkiw ka yiriw minw dilanna ni zira ye ani u dilanna, jama bena u kabakoya fɔɔ ka taga se a laban ma. Farikolow ka lankolonya be yira ani a ka jogo kolonw tɛ dan ; O koo nunu b’a to Grɛkiw ka masaya be kɛ jurumu tagamasiɲɛ ye min bena to ka kɛ saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma. Dan.11: 21 ka taga se 31 ma, Gɛrɛki masacɛ Antiyɔsi 4 min be weele ko Epifani, min tun be Yahutuw ka jama tɔɔrɔla " saan 7 " kɔnɔ -175 ni -168 cɛ, o bena yira i n'a fɔ papa tɔɔrɔbaga misaliya min tun be yen ka kɔn nin sapitiri ka kiraya kuma lakalicogo ɲɛ. Nin vɛrise 32nan ye masaya minw be taga ni Ɔrɔmu masaya ye, u lajɛnna ka tugu ɲɔgɔn kɔ.   
Dan 2:33   a senw tun ye nɛgɛ ye; a senw fanba tun ye nɛgɛ ye, fan dɔ tun ye bɔgɔ ye.
33a- a senw, nɛgɛ .
 Komi Ɔrɔmu ta ye masaya naaninan ye min kofɔra kiraya la, a ka fanga ka bon kosɔbɛ i n’a fɔ nɛgɛ. O fana ye nɛgɛw la min ka ca min be oksidi kɛ, ka nɔgɔ bɔ ani k’a yɛrɛ tiɲɛ. Yan fana, tiɲɛni be sabati ani a be dɔ farala a kan. Ɔrɔmukaw ye ala caaman batobagaw ye ; Jugu minw ye see sɔrɔ u kan, u b’olu ka alaw ta. O cogo ra, Grɛkiw ta jurumun bɛna jɛnsɛn a ta masaya siyaw bɛɛ ra, a ta caya sababu fɛ. 
33b- a senw yɔrɔ dɔ ye nɛgɛ ye, a yɔrɔ dɔ ye bɔgɔ ye .
 O faan fɛ, bɔgɔ yɔrɔ dɔ b’o kuntigiya gwɛlɛ barika ka dɔgɔya. A ɲɛfɔli ka nɔgɔ ani a be tariki lo yira. Ka bɛn saan 395, Ɔrɔmu masaya tiɲɛna ani o kɔ, yiriden senkunnaden tan tun bena kerecɛn masaya tan sigi sen kan nka u bɛɛ tun be bila Ɔrɔmu ka Eveki ka diinankow kɔrɔ min tun bena kɛ Pape ye ka bɔ saan 538. O masacɛ tan nunu kofɔra Dan:7 kɔnɔ.
Dan 2:34   I tun be filɛli kɛra tuma min na, kabakuru dɔ tigɛra, mɔgɔ bolo m'o kɛ, ka kabakuru nin gosi a senw na, minw tun ye nɛgɛ ni bɔgɔ ye, k'u cici.
34a- Kabakuru min be mɔgɔ faga, o jaa bɔra mɔgɔ fagali la ni kabakuruw ye. O lo ye sariya ye min tun be kɛ ka jurumukɛlaw faga Israɛl jamana na galen. O ra, nin kabakuru bɛ ​​na dugukolo kan jurumunkɛlaw bon ni kabakuru ye. Ala ka dimi tɔɔrɔ laban bena kɛ sanbɛrɛ ye ka kɛɲɛ ni Yir. 16:21 ye. O ja be kiraya kɛ Krista bena min kɛ jurumunkɛlaw kama a ka Alako ta nɔɔrɔ wagati la. Zek.3:9 kɔnɔ, Nii Senuman be kabakuru jaa di Krista ma, kabakuru min be boon sanfɛla la, Ala b’a ka hakilimaya boon lɔli daminɛ n’o ye : Sabu ne ye kabakuru min bila Yosuwe ɲɛfɛ, ɲɛɛ wolonfila be kabakuru kelen kɔnɔ . Fɛɛn minw ka kan ka sɛbɛ a kan, ne yɛrɛ le bɛna o sɛbɛ, Fangatigi Ala ko ten ; Ne bɛna nin jamana ta terenbariyakow ban lon kelen na.» O kɔ, an b’a kalan Zek.4:7 kɔnɔ ko : E kuluba, ele ye jɔn ye Zorobabɛli ɲa kɔrɔ? I bena pɛtɛ. A bɛna kabakuruba sigi nisɔndiya cɛ ra: Nɛɛma, nɛɛma a ye! O yɔrɔ kelen na, vɛrise 42nan ni 47nan na, an b’a kalan ko : A ko ne ma : I bɛ mun le yera? Ne ko : ‹Ne ka fitinɛ sanuman dɔ ye, tasa dɔ tun b'a kan, lanpan wolonfla tun b'a kan, ani fitinɛ wolonfla minw tun be fitinɛ sanfɛ ; ... Sabu minw tun ka fɛn fitininw daminɛ loon mafiyɛnya, olugu bɛna nisɔndiya ni o ka plɔnti ye Zorobabɛli bolo. O ɲa wolonfla ye Matigi Ala ɲadenw ye, minw bɛ yaala dugukolo bɛɛ kan . Walisa k’o cikan sabati, an bena o ja sɔrɔ Yirali 5:6 kɔnɔ, min kɔnɔ, kabakuru ni lanpan ɲɛɛ wolonfila be Ala ka Sagaden ta ye, o min ye Yezu Krista ye : Ne ye masasigilan ni danfɛn ɲɛnaman naani cɛma, ani sagaden naani faganinw cɛma, i n’a fɔ diinan mɔgɔkɔrɔw lɔnin be yen. Gɔɔn wolonwula tun b'a fɛ, ani ɲaden wolonwula, o minw ye Ala ka Nii wolonwula ye, minw cira ka taga dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Siya jurumutɔw ka kiti be kɛra Ala yɛrɛ lo fɛ, adamaden bolo si tɛ don o la.        
Dan 2:35   O tuma na, nɛgɛ, bɔgɔ, zira, warigwɛ ani sanu, u bɛɛ tigɛra ɲɔgɔn fɛ, u kɛra i n’a fɔ samiɲa ɲɔtigɛyɔrɔw ka mugu. fɔɲɔ ka o ta ka taga ni o ye, o yɔrɔ si ma ye. Nka kabakuru min k’a ben o kabakuru kan, o kɛra kuru belebeleba ye ka dugukolo yɔrɔ bɛɛ fa.
35a- O kɛra minkɛ, nɛgɛ ni bɔgɔ ni siranɛgɛ ni warigbɛ ni sanin bɛɛ cicira ɲɔgɔn fɛ, ka kɛ i ko samiɲa ta simangbasiyɔrɔ buguri; fɔɲɔ ka o ta ka taga ni o ye, o yɔrɔ si ma ye.
Krista kɔsegi tuma na, siya minw tagamasiɲɛ be sanu, warigwɛ, zira, nɛgɛ ani bɔgɔ la, olu bɔnsɔnw bɛɛ tora u ka jurumunw na ani u ka kan ni halakili ye ale fɛ , ani ja be kiraya kɛ o halakili koo la.
35b- Nka kabakuru min k’a ben o kabakuru kan, o kɛra kuruba ye, ka dugukolo yɔrɔ bɛɛ fa .
 Apokalipisi bena a yira ko o laseli tɛna dafa pewu fɔɔ sankolo kiti saan waa kelen tɛmɛnin kɔ , ani mɔgɔ sugandininw sigili dugukolo kura kan, Yir. 4:20, 21 ani 22 kɔnɔ.             
Dan 2:36   Nin ye siko ye. An bɛna o kɔrɔ fɔ masacɛ ɲa kɔrɔ.
36a- Masacɛ ye siko min kɛ, a labanna k’o mɛn. O jaabili ɲɔgɔn tɛ se ka labɛn, bari a tun tɛ se ka lafili. O la, mɔgɔ min y’o koow lakali a ye, ale yɛrɛ y’o yelifɛn kelen lo ye. Ani, a be masacɛ ka delili jaabi fana k’a yira ko a be se ka jaaw kɔrɔ fɔ ani k’u kɔrɔ fɔ.
Dan 2:37   Masacɛ, ele ye masacɛw ta masacɛ ye, sabu sankolotigi Ala ka masaya ni sebagaya ni fanga ni nɔɔrɔ di i ma.
37a- N’ be nin vɛrise waleɲuman lɔn kosɔbɛ yɔrɔ min na an be Daniyɛli ye a be kumana masacɛ barikaman fɛ cogoya dɔ la, mɔgɔ si tɛna ja gwɛlɛya k’o kɛ an ka wagati tiɲɛninw ni sɔngɔ gwɛlɛw na. O cogoya min lɔnnin lo, o tɛ mɔgɔ nɛni ye Daniyɛli fɛ, a b’a miiri ko a be bonya la Kalide masacɛ kan. Ladɛrɛsi min tɛ fɔ cogo bɛnnin na, o ye sariyakolo dɔrɔn lo ye min be fɔ mɔgɔ dɔ fɛ min be kuma mɔgɔ sabanan kelen fɛ. Ani " masacɛ ka bon cogo o cogo, a ma dɔgɔya mɔgɔ la " i n'a fɔ kokɛla Molière tun be se k'a fɔ cogo min na a ka wagati la. Ani, mɔgɔw ka koow kɛcogo min tɛ tiɲɛn ye, o wolola a ka wagati la ni Luwizi 14 ye , o min tun ye “ tile masacɛ ” wasobaga ye .    
37b- E, masacɛ, ele le ye masacɛ bɛɛ ta masacɛ ye, sabu sankolo tigi Ala ka fanga di i ma
 Ka fara bonya kan, Daniyɛli be sankolola lɔnniya dɔ lase masacɛ ma, a tun t’o lɔn. Tiɲɛn na, Masacɛw ka Masacɛ min be Sankolo la, ale lo ye dugukolo kan Masacɛw ka Masacɛ lɔ. Ka masacɛw mara, o ye masaya tɔgɔ ye. Masaya tagamasiɲɛ ye " kongokolon kamanw " ye min bena a yira ko a ye masaya fɔlɔ ye Dan.7 kɔnɔ.  
37c- fanga,
 A be joo yira min be mɔgɔ fɛ ka kuntigiya kɛ jamaba kan ani a be suma hakɛ la, o kɔrɔ, a ka caya la.             
A be se ka masacɛ barikaman dɔ kuun yɛlɛma ani ka bonya la a kan. Masacɛ bena laban k’a yɛrɛ di waso ma ani Ala bena a kɛnɛya o la maloya kɔrɔbɔli jugu dɔ sababu fɛ min yirala Dan 4 kɔnɔ. A ka kan ka sɔn o miiriya ma ko a m’a ka fanga sɔrɔ a yɛrɛ ka fanga sababu la, nka sabu tiɲɛn Ala lo y’o di a ma. Dan.7 kɔnɔ, o fanga bɛna Medikaw ni Pɛrɛsikaw ta kongokolon ja ta .
Fanga min be sɔrɔ, tuma dɔw la, n’u b’a miiri ko yɔrɔ dɔ be u yɛrɛ la ani u ka ɲɛnamaya kɔnɔ, cɛɛw b’u yɛrɛ faga. Fanga b’a miiri ko a bena ninsɔndiyaba sɔrɔ min tɛ sɔrɔ abada. " Kura kura, kura kura " o lo fɔra, nka o dusukunnakow tɛ mɛn. Bi bi la, dɔnkilidala tɔgɔtigiw ani mɔgɔw be minw kanu ani u be nafolo sɔrɔ, olu be laban k’u yɛrɛ faga hali k’a sɔrɔ u be se ka ɲɛtaga sɔrɔ cogo min na, u ka lɔnniya ani u ka nɔɔrɔ.  
37d- fanga
 A be wale yira, o min ye degun ye min be jugu bila ka yɛlɛ kɛlɛ la. Nka o kɛlɛ be se ka kɛ mɔgɔ yɛrɛ lo kama. O kɔ, an be kuma jogo barikaman koo la. Fanga be suma ni ɲumanya n’a ka baarakɛcogo ɲuman ye.
A ka tagamasiɲɛ fana b'a la : jara ka kɛɲɛ ni Kiritigɛlaw 14:18 ye : " min ka fanga ka bon ni jara ye, min ka di ka tɛmɛ li kan ." Jara fanga bɛ a fasaw le ra ; a senw n’a bolokunnandenw nka sanko a daa min b’a ka mɔgɔw lamini ani k’u nɔgɔ sanni k’u dumu. Samusɔn ye ntalen min fɔ Filisikaw ye, o jaabili min yirala cogo tilennin na, o bena kɛ a ka fanga dɔ nɔɔ ye min ɲɔgɔn tɛ yen a fɛ u kama.      
37nan- ani nɔɔrɔ .
 O kumaden be kɔrɔ yɛlɛma a ka dugukoloko n’a ka sankolola miiriyaw la. Nebukadnezar ye adamadenw ka bonya sɔrɔ fɔɔ ka taga se o koo ma. Dugukolo kan danfɛnw bɛɛ ka kuntigiya n’u ka siniɲasigi latigɛli ka diya. Yezu Krista bena sankolo nɔɔrɔ min sɔrɔ n’a y’a yɛrɛ kɛ a ka baarakɛlaw ka Matigi ani Matigi ye, a ka ɲi k’o lɔn. A ka kisili kama, a bena laban ka sɔn o nɔɔrɔ n’a ka sankolola cogoyaw ma.                                         
Dan 2:38   A ka adamadenw, ani kongosogow, ani kɔnɔw bɛɛ don i boro, ka i kɛ o bɛɛ kuntigi ye , ele le ye sanu kunkolo ye.
38a- O ja bɛna kɛ ka Nabukodonozɔri tɔgɔ fɔ Dan.4:9 kɔnɔ.
38b- Ele ye sanulaman ye.
 O kumaw b’a yira ko Nabukodonozɔri bena desizɔn minw ta, Ala be kɔn k’u lɔn. O tagamasiɲɛ, min ye sanu kungolo ye , o b’a ka saniyali n’a ka sugandili koo fɔra sini ma, kisili banbali kama. Sanu ye limaniya saniyanin tagamasiɲɛ ye ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 1:7 ye : janko aw ka limaniya kɔrɔbɔli ka fisa ni sanu ye min be tunu, hali n’a kɔrɔbɔra tasuma fɛ, o ka se ka tanuli ni nɔɔrɔ ni bonya sɔrɔ Yezu Krista ka yiratuma na . Sanu , o nɛgɛ min be se ka yɛlɛma , o ye masacɛba nin jaa dafanin lo ye min b’a to danbaga Ala ka baara b’a yɛrɛ yɛlɛma. 
Dan 2:39   Masaya wɛrɛ bena wuli i kɔ, min ka dɔgɔ i ta ma . o kɔ, masaya sabanan bɛna bɔ zira ra, min bɛna dugukolo bɛɛ mara ;  
39a- Wagati be tɛmɛna, adamaden ka jogo bena nagasi ; warigbɛ min bɛ ja kɛsu ra, ani a boro fla, o ka dɔgɔ ni kunkolo sanin ta ye. I ko Nabukodonozɔri , Dariyusi Mɛdikaw bena yɛlɛma, Sirusi 2 Pɛrɛsi fana ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi 1:1 ka taga se 4 ma , u bɛɛ fana be Daniyɛli kanu ; o kɔ , Dariyusi min tun ye Pɛrɛsi ye ani Aritasɛrisɛsi fɔlɔ ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi 6 ani 7 ye . Kɔrɔbɔli wagati la, u bena ninsɔndiya k’a ye ko Yahutuw ka Ala be na a yɛrɛ ka Ala dɛmɛ .    
39b- o kɔ, siranɛgɛra masaya sabanan bɛna sigi dunuɲa bɛɛ kunna.
 Yan, koow be juguyara kosɔbɛ Grɛkiw ka masaya kama. Zira, o min b’a yira, o b’a yira ko nɔgɔ, o kɔrɔ, jurumu . Dan. 10 ani 11 ka kalan bena a to an b’a faamu fɛɛn min kama. Nka ka ban, jama ka seko ni lɔnko be ɲiningali kɛra i n’a fɔ repibliki hɔɔrɔnya danbaga n’a ka yɛlɛmani juguw n’a ka yɛlɛmani juguw bɛɛ minw ka kɛɲɛ ni sariyakolo ye dan tɛ u la , o le kosɔn Ala b’a fɔ Talenw 29:18 kɔnɔ ko : Yɔrɔ min na jirali tɛ yen, jama tɛ se ka jɔrɔ; Mɔgɔ min bɛ sariya sira tagama, o tigi ta ɲana!   
Dan 2:40   Masaya naaninan bɛna na, min barika ka bon i ko nɛgɛ. i n’a fɔ nɛgɛ bɛ fɛn bɛɛ cici k’a cici cogo min na, ale fana bɛna fɛn bɛɛ cici k’a cici, i ko nɛgɛ bɛ fɛn bɛɛ faranfaran cogo min na.
40a- Koo be juguya ni nin masaya naaninan ye min ye Ɔrɔmu ta ye min bena masaya tɛmɛninw mara ani k’u ka alayaw bɛɛ ta, walisa a k’u ka jogo juguw bɛɛ lajɛn ka na ni koo kura dɔ ye, nɛgɛ kololi min ka gwɛlɛ ani a tɛ se ka yɛlɛma. O b'a to a be nɔɔ bɔ fo jamana si tɛ se k'a kɛlɛ ; fɔɔ a ka masaya tun bena daminɛ Angletɛri tileben fan fɛ ka taga se Babilonɛ ma kɔrɔn fan fɛ. Nɛgɛ lo y’a ka tagamasiɲɛ ye tiɲɛn na, k’a ta a ka muruw ma minw be ni da fila ye, a ka kɛlɛkɛminanw n’a ka nɛgɛkunbɛnnanw na, fɔɔ kɛlɛ la , sɔrɔdasiw be kɛ i n’a fɔ karapaci min be ni tanki nɛgɛw ye, min be siranya bila a juguw ka kɛlɛw la minw labɛnnin tɛ ani u jɛnsɛnnin lo.   
Dan 2:41   I ye senw ni senkunnadenw ye cogo min na, u fanba ye bɔgɔ ye, u fanba ye nɛgɛ ye, masaya bena tilan ten . nka fɛn dɔ bɛna kɛ a kɔnɔ min baraka bɛ i ko nɛgɛ, sabu i ka nɛgɛ ɲagaminin ye bɔgɔ ra.
41a- Daniyɛli m’o fɔ ka gwɛ nka jaa lo be kuma. Senw ni senkunnadenw be fanga dɔ lo yira min bena Ɔrɔmu kafiriw ka masaya nɔɔ ta nɛgɛ fɛ . O Ɔrɔmu masaya min tilannin lo, o bena kɛ masaya misɛn minw sigira sen kan a tiɲɛnin kɔ, olu ka kɛlɛyɔrɔ ye. Nɛgɛ ni bɔgɔ ka jɛnɲɔgɔnya tɛ fanga di, nka a be tilanni ni barikantanya di. An be bɔgɔdaga dilanbaga ka bɔgɔ kalan . Dagadilanbaga ye Ala ye ka kɛɲɛ ni Yer.18:6 ye : Yala ne tɛ se ka aw kɛ i n’a fɔ nin dagadilanbaga nin, aw Izirayɛlimɔgɔw wa ? Matigi Ala ko ten. A flɛ, bɔgɔ bɛ dagalalagabaga boro cogo min na, aw fana bɛ ne boro ten, aw Izirayɛlimɔgɔw. O bɔgɔ lo ye adamadenw ka hɛɛrɛ yɔrɔ ye, Ala b’a ka mɔgɔ sugandininw sugandi min kɔnɔ, k’u kɛ minanw ye minw be bonya la mɔgɔw kan .  
Dan 2:42   I n’a fɔ senkunnadenw fanba tun ye nɛgɛ ye, fan dɔ tun ye bɔgɔ ye, o cogo kelen na, masaya fan dɔ bena barikaman sɔrɔ, a fanba bena barikaman.
42a- A kɔrɔsi ko Ɔrɔmu ka masaya tora fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, hali k’a sɔrɔ Ɔrɔmu ka masaya bɔnɛna a ka kelenya n’a ka fanga la saan 395. O ɲɛfɔli be sɔrɔ a ka fanga daminɛni na tugun Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan lafili sababu fɛ. O sababu bɔra Clovis ni Bizansi masacɛw ka marifa dɛmɛ na Ɔrɔmu ka Evɛri ma saan 500 ɲɔgɔn na. U y’a ka bonya n’a ka papa fanga kura labɛn min y’a to a kɛra kerecɛnw ka legilizi kuntigi ye dugukolo kan kabi saan 538.
Dan 2:43   I ye nɛgɛ ni bɔgɔ ɲagaminin ye, bari u bena ɲagami mɔgɔw ka furu sababu la . nka o tɛna jɛn ɲɔgɔn na i ko nɛgɛ tɛ jɛn ni bɔgɔ ye cogo min na.
43a- Senkunnadenw , minw hakɛ ye tan ye , u bena kɛ biɲɛ tan ye Dan.7:7 ani 24. Farikolo, ani senw kɔ, u be Erɔpu tilebenyanfan kerecɛn jamanaw lo yira wagati laban na, o kɔrɔ, an ka wagati la. Erɔpu jamanaw ka filankafoya jɛnɲɔgɔnya sɔsɔli la, Ala y’a yira a saan 2600 ye nin ye ko bɛnkan minw be bi Erɔpu jamanaw jɛn, minw jɛnna tigitigi ka kɛɲɛ ni “ Ɔrɔmu bɛnkanw ” ye, olu barika ka dɔgɔ.  
Dan 2:44   O masacɛw ka wagati la, sankolotigi Ala bena masaya dɔ sigi, min tɛna tiɲɛ abada, a tɛna to siya wɛrɛw bolo . a bɛna o masayaw bɛɛ cici k’u halaki, k’a sɔrɔ ale yɛrɛ bɛna lɔ wagati bɛɛ.
44a- O masacɛw ta wagati ra .
 O koo sabatira, senkunnaden tan nunu be wagati kelen na ni Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ye.
44b- sankolo tigi Ala bɛna masaya dɔ sigi min tɛna halaki fiyewu;
 Sugandili kɛra Yezu Krista tɔgɔ la kabini a ka cidenya baara la, tuma min na a nana dugukolo kan fɔlɔ, walisa a ka mɔgɔ minw kisi, u ka jurumuw yafa. Nka saan waa fila minw tugura o cidenyabaara kɔ, o sugandili kɛra majigilenya ni tɔɔrɔw fɛ jinɛw ka jɛnkulu fɛ. Ani, kabi saan 1843, Yezu be mɔgɔ minw kisi, u man ca i ko Dan 8 ani 12 kalan bena a yira cogo min na.
Saan 6000 min na mɔgɔ sugandininw ka sugandi wagati be banna, saan waa 7nan be banbali lafiɲɛlon dayɛlɛ mɔgɔ kelenpe min kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ kabi Adama ni Awa. O bɛɛ bena sugandi u ka kantigiya kosɔn sabu Ala be adamaden kantigiw ni lamɛnnikɛlaw ta n’a ye , ka jinɛ, a ka mɛlɛkɛ murutininw ani adamaden murutininw kisi u niin halakili ma pewu.
44c- min tɛna don siya wɛrɛ ta fanga kɔrɔ .
 Sabu o be daan sigi adamadenw ka kuntigiya n’u ka tugu ɲɔgɔn kɔ dugukolo kan.
44d- a bɛna o masayaw bɛɛ cici k’u halaki, k’a sɔrɔ ale yɛrɛ bɛna lɔ wagati bɛɛ .
 Niin bɛ kumaden laban kɔrɔ min fɔ ; kɔrɔ dafanin dɔ. Adamadenw bɛɛ bena tunu. Ani, min bena kɛ saan waa 7nan na, Yir. 20 bena o yira an na . O la, Ala ye porogramu min labɛn, an bena o lɔn. Kongokolon kan, jinɛ bena minɛ kaso la, sankolola wala dugukoloko teri tɛ yen. Ani sankolo la, saan 1000 kɔnɔ, mɔgɔ sugandininw bena kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan minw sara. O saan 1000 laban na, mɔgɔjuguw bena kunu kiti laban kama. Tasuma min bɛna o halaki, o bɛna dugukolo saninya, Ala bɛna dugukolo min kɛ kura ye, k’a bonya k’a ta masasiginan ni a ta mɔgɔ sugandininw bisimila. O kama, yelifɛn jaa be koo gwɛlɛmanw lajɛ ka surunya, Yezu Krista ka Apokalipisi bena minw yira. 
Dan 2:45   I ye kabakuru min ye, o tigɛra ka bɔ kulu kan, mɔgɔ bolo tɛ min na, ka nɛgɛ ni zira ni bɔgɔ ni warijɛ ni sanu tigɛtigɛ, o kɔrɔ ye nin ye. Ko minw ka kan ka kɛ nin kow kɔ fɛ, Alaba le ka o yira masacɛ ra. O siko ye can ye, a kɔrɔ fana tɛ se ka fɔ.»
45a- A laban, a nanin kɔ, Krista tagamasiɲɛ be kɛ ni kabakuru ye , saan waa kelen sankolola kiti ani a ka kiti laban kɛli, dugukolo kura kan Ala bena min labɛn kokura, kuluba min kofɔra yelifɛn na, o bena cogoya sɔrɔ ani a bena sigi fɔɔ abada.
Dan 2:46   O kɔ, masacɛ Nabukodonozɔri k’a ɲa biri duguma ka Daniyɛli bato, k’a fɔ ko o ye saraka ni wusunan bɔ Daniyɛli ye.
46a- Hali k’a sɔrɔ masacɛ tun ye kafiri ye, a be koow kɛ ka kɛɲɛ n’a ka cogoya ye. Komi Daniyɛli tun ye fɛɛn minw bɛɛ ɲini, a y’u bɛɛ sɔrɔ minkɛ, a y’a kunbiri gwan a kɔrɔ ani k’a ka layiduw labato. Daniyɛli be bolibatoli koo minw kɛra a la, a t’u sɔsɔ. A bele ka surun an ma k’o sɔsɔ ani k’o sigasiga. Wagati min ye Ala ta ye, ale lo bena a ka baara kɛ.
Dan 2:47   Masacɛ ko Daniyɛli ma ko : «Tiɲɛ na, aw ka Ala ye alaw bɛɛ ta Ala ye, masacɛw ta Matigi, ani a bɛ gundow yira.
47a- O lo tun ye masacɛ Nabukodonozɔri ka koo fɔlɔ ye walisa k’a yɛrɛ yɛlɛma. A tɛna se ka ɲinɛ o koo kɔ abada min b’a waajibiya ka sɔn a ma ko Daniyɛli be jɛnɲɔgɔnya la ni tiɲɛn Ala ye , tiɲɛn na, alaw ka Ala ani masacɛw ka Matigi . Nka kafiriw ka jɛnkulu min b’a dɛmɛ, o bena a ka yɛlɛmani lalɔ ka sumaya. A ka kumaw b’a yira ko kiraya baara be nɔɔ bɔ. Ala ka sebagaya min b’a to a be kɔn k’a fɔ min bena kɛ, o be mɔgɔ gwansan bila dalilu barikaman kogo la, mɔgɔ sugandinin be sɔn min ma ani mɔgɔ min benna, ale b’o kɛlɛ.
Dan 2:48   O kɔ, masacɛ ye Daniyɛli kɔrɔta, ka nilifɛnba caaman di a ma ; a k’a sigi Babilɔni mara bɛɛ kunna, k’a kɛ Babilɔni lɔnnikɛbagaw bɛɛ kunna.
48a-  Farawona tun ka Yusufu min kɛ a ɲa kɔrɔ, Nebukadinɛsari ka o ɲɔgɔn le kɛ Daniyɛli ra. N’u hakili ka di ani n’u tɛ tugu ani n’u be nɔrɔ ɲɔgɔn na ni tulonkɛfɛnw ye, ɲɛminɛbagabaw b’a lɔn baaraden min be ni jogo nafamanw ye, u ka ɲi k’o waleɲuman lɔn cogo min na. Ala ka dugawu minw be sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw kan, olu n’u ka mɔgɔw be nafa sɔrɔ u la. O la, tiɲɛn Ala ka hakilitigiya be bɛɛ nafa.
Dan 2:49   Daniyɛli ye masacɛ ɲininga ko a ka Babilɔni mara mara di Sadiraki ni Mesaki ani Abɛdi Nego ma. O y’a sɔrɔ Daniyɛli tun bɛ masaso lu kɔnɔ.
49a- O kanbele naani tun be dan na ni Yahutu kanbele tɔɔw ye minw tun nana n’u ye Babilɔni, u ka kantigiya kɛrɛnkɛrɛnnin fɛ Ala koo la. O tɔɔrɔ kɔ min tun be se ka kɛ kabako ye bɛɛ fɛ, Ala ɲanaman ka sɔnni be bɔ kɛnɛ kan. O la, an b’a ye faranfasi min be Ala batobagaw ni minw t’a batobagaw cɛ. A bɛ a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw kɔrɔta, minw k’a yira ko o ka kan ni o ye, jama bɛɛ ɲa na, siyaw bɛɛ ɲa na.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 3
 
 
Dan 3:1   O kɔ, masacɛ Nabukodonozɔri ye ja dɔ dilan ni sanu ye, a janya tun ye mɛtɛrɛ biwɔɔrɔ ye, a bonya tun ye mɛtɛrɛ wɔɔrɔ ye. A k’a lɔ Dura kɛnɛgbɛ ra, Babilɔni mara ra.
3a- Masacɛ tun lanin b’a la nka Daniyɛli ka Ala ɲanaman tun ma yɛlɛma fɔlɔ. Ani, megalomani bele b’a la. Cɛɛba minw b’a lamini na, olu b’a jija o sira kan i n’a fɔ kongokolon min be ntalen kɔnɔ, ale b’a kɛ cogo min na ni kongokolon ye, u b’a bonya ani k’a bonya i n’a fɔ ala. O kama, masacɛ labanna k’a yɛrɛ suma ni ala dɔ ye. A ka kan ka fɔ ko kafiriw ka batoli la, a ka nɔgɔ ka yɛlɛma sabu ngalon ala tɔw tɛ yɛlɛma ani u be nɛnɛ i n’a fɔ jaaw, k’a sɔrɔ ale masacɛ be niin na, a ka bon n’u ye ka ban. Nka, u be baara jugu kɛ n’o sanu ye ka ja lɔ! A be komi yelifɛn tɛmɛnin ma den fɔlɔ. N’a sɔrɔ hali alaw ka Ala tun be bonya minw la a kan, o y’a dɛmɛ k’a ka bonya mara ani ka dɔ fara a kan yɛrɛ. Sanu, limaniya tagamasiɲɛ min saniyanin lo kɔrɔbɔli fɛ ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 1:7 ye, o bena a yira ko o limaniya ɲɔgɔn be Daniyɛli teri saba la, koo kura min kofɔra sapitiri nin kɔnɔ. Nin ye kalan ye Ala bɛ min fɔ kɛrɛnkɛrɛnnin na a ka mɔgɔ sugandininw ye Adventistw ka kiti laban na, tuma min na saya sariya min kofɔra Yirali 13:15 kɔnɔ, o bɛna o niin bɔsi. 
Dan 3:2   O tuma na, masacɛ Nabukodonozɔri ye mɔgɔ ci ka taga masacɛw, ni jamanatigiw, ni jamanatigiw, ni kititigɛlaw, ni nafolo marabagaw, ni kititigɛlaw, ani kititigɛlaw, ani maraw kuntigiw bɛɛ lajɛn, janko u ka na ja min lɔ, Nebukadinɛsari tun ye min lɔ, o sarakabɔlon na.
2a- O koo tɛ i n’a fɔ Daniyɛli ka tɔɔrɔ min sɔrɔla Dan.6 kɔnɔ, o ma bɔ masacɛ lamini mɔgɔw ka bɛnbaliyakow la. Yan, a ka jogo deen lo be yira.
Dan 3:3   O kɔ, masacɛ Nabukodonozɔri tun ka ja min lɔ, masacɛw, ani jamanatigiw, ani kititigɛlaw, ani warimarabagaw, ani kititigɛlaw, ani kititigɛlaw, ani maraw kuntigiw bɛɛ lajɛnna ka o ja labɔ. Nebukadinɛsari tun ka batofɛn min lalaga, olugu lɔra o ɲa fɛ.
Dan 3:4   O kɔ, kibaro diiman fɔbaga dɔ pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Aw siyaw, aw siyaw, ani aw kaanw, nin ye cifɔni ye min dira aw ma.
Dan 3:5   Ni aw ka burufiyɛkanw mɛn, ani burufiyɛnanw, ani nɛgɛkunbɛnnanw, ani nɛgɛkunbɛnnanw, ani nɛgɛkunbɛnnanw, ani dɔnkili suguya bɛɛ, o tuma na, masacɛ Nabukodonozɔri ka ja saninlaman min lɔ, aw bɛna o bato.
5a- Ni aw ka burufiyɛkan mɛn .
 Kɔrɔbɔli tagamasiɲɛ bena di ni burufiyɛkan ye , i n’a fɔ Yezu Krista ka kɔsegi tagamasiɲɛ be yira Yir. 11:15 kɔnɔ cogo min na ni burufiyɛkan 7nan ye , ani ɲangili wɔɔrɔ minw tɛmɛna, olu fana be yira ni burufiyɛkanw ye cogo min na.
5b- aw bɛna aw kinbiri gban
 Sujudu ye bonya min be di mɔgɔ ma farikolo ta fan fɛ. Yir. 13:16 kɔnɔ, Ala b’o tagamasiɲɛ yira mɔgɔw bolo la minw bena wara ka tagamasiɲɛ sɔrɔ, o min ye ka kafiriw ka tile loon labato ani k’a bonya, o min tun be Ala ka lafiɲɛlon senuman nɔɔ na .
5c- ani i bena a kanu .
 Batoli ye bonya min be di mɔgɔ ma hakilimaya la. Yir. 13:16 kɔnɔ, Ala b’o jaa yira cɛɛ min be kongofɛn tagamasiɲɛ sɔrɔ, o tigi teen na .
 O vɛrise b’a to an b’o tagamasiɲɛw kunbaw lɔn, minw kofɔra Yezu Krista ka Yirali Kitabu kɔnɔ. Adamaden teen na n’a bolo b’a ka miiriyaw n’a ka baaraw lajɛ ani mɔgɔ sugandininw cɛma, o tagamasiɲɛw be Ala ka tagamasiɲɛ sɔrɔ ka kɛlɛ kɛ ni kongosogo tagamasiɲɛ ye , min be lɔn ni Ɔrɔmu Katolikiw ka “ dimansi ” ye, Porotɛstanw sɔnna min ma ani k’a dɛmɛ kabini u donna ekumeniki jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ.  
 Masacɛ Nabukodonozɔri ye nin sariya min sigi, o labɛnnin bɛɛ bena kurakuraya diɲɛ laban na, Danbaga Ala ka lafiɲɛlon kɔrɔbɔli la. Lafiɲɛlon o lafiɲɛlon, mɔgɔ sugandininw banna baara la minkɛ, o bena a yira k’u be adamadenw ka sariya kɛlɛla. Ani, dimansilon, n’u banna k’u sen don jama ka batoli la min waajibiyara u ma, o bena a yira k’u ye murutininw ye minw ka ɲi ka gwɛn ka bɔ yen. O kɔ, saya kiti bena tigɛ a kan. O kama, o koo bena kɛ ka kɛɲɛ ni Daniyɛli teri saba bena min sɔrɔ, u yɛrɛ bena duga sɔrɔ Ala fɛ kosɔbɛ u ka kantigiya kosɔn min y’a yira ka ban.
 Nka, sanni diɲɛ ka ban, o kalan tun laɲinina, fɔlɔ, jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ yahutuw ye minw tun be kɔrɔbɔli ɲɔgɔn na – saan 175 ni – saan 168 cɛ, Gɛrɛki masacɛ Antiyɔsi 4 min be weele ko Epifani, ale y’u tɔɔrɔ fɔɔ ka taga sa. Ani Dan.11 bena seereya kɛ ko Yahutu kantigi dɔw tun b’a fɛ u ka faga sanni u ka koo haramunin dɔ kɛ u ka Ala yɛrɛ ɲakɔrɔ. Sabu o wagatiw la, Ala ma sɔn k’u kisi kabako dɔ la, i n’a fɔ a y’a kɛ cogo min na kɔfɛ kerecɛnw na minw fagara Ɔrɔmu fɛ.
Dan 3:6   Mɔgɔ o mɔgɔ ma ben duguma k’a bato, o tigi bena fili tasuma kɔnɔ yɔrɔnin kelen.
6a- Daniyɛli teriw fɛ, farati min be yen, o ye tasuma tasumaman ye . O saya siranya ye saya sariya laban jaa ye. Nka danfara be daminɛ koo fila ni laban koo fila cɛ, bari a laban na, tasuma tasuma bena kɛ kɛlɛkɛlaw ka kiti laban ɲangili ye, minw be Ala ka mɔgɔ senuman sugandininw tɔɔrɔla.
Dan 3:7   O kosɔn, jama bɛɛ ka burufiyɛnanw, ani burufiyɛkanw, ani nɛgɛkunbɛnnanw, ani fɔlifɛn sifa bɛɛ mankan mɛn tuma min na, siyaw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, ani kaanw bɛɛ benna ka sanin ja bato, masacɛ Nabukodonozɔri tun ka min lɔ.
7a- O jogo min be se ka kɛ bɛɛ fɛ ani min be kɛ ni bɛɛ ye, o min ye ka jamaba kolo adamadenw ka sariyaw n’u ka sariyakolow ma, o bele be kiraya kɛ u ka jogo koo la dugukolo kan limaniya kɔrɔbɔli laban wagati la. Duniɲa kuru bɛɛ ka gofɛrɛnɛman laban bena mɛnni kɛ n’o siranya kelen ye.
Dan 3:8   O wagati ra, Babilɔnika dɔw nana Yahutuw jalaki.
8a- Ala ka mɔgɔ sugandininw le ye jinɛ ka dimi kuntigiw ye, ale min be mara kɛ niinw bɛɛ kan, Ala t’u jati a ka mɔgɔ sugandininw ye. Dugukolo kan, o jinɛ ka kɔniya be kɛ koniya ye ani o wagati kelen na, a be kɛ kɔniyaba ye. O kɔ, adamadenw be tɔɔrɔ minw bɛɛ sɔrɔ, u b’u jalaki, hali n’o jugumanw ɲɛfɔra minw ye Ala ka latangabaliya kɔlɔlɔw dɔrɔn ye, o lo b’u kunko yɛlɛma. Minw be mɔgɔ sugandininw kɔniya, olu be labɛn kɛ k’u kɛ jama ka mɔgɔw fagali ye min ka kan ka bɔ yen n’u fagali ye.
Dan 3:9   O ka masacɛ Nabukodonozɔri fɔ ko : «Masacɛ, i ye ɲanamanya fɔ abada!
 9a- Sutana ka baarakɛlaw donna o yɔrɔ la, o koo be gwɛya ka taga.
Dan 3:10   I ye ci di ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ye burufiyɛkan, ni burufiyɛnan, ni burufiyɛnan, ni fɔlifɛn, ni fɔlifɛn sifa bɛɛ mankan mɛn, o tigi ka kan ka ben ka sanu ja bato.
10a- U be masacɛ hakili jigi a yɛrɛ ka kumaw n’a ka masaya sigicogo la, a ka ɲi ka mɛnni kɛ min fɛ.
Dan 3:11   ani ko mɔgɔ o mɔgɔ tun tɛna a kunbiri gwan ka bato, o tigi bɛna fili tasuma tasuma kɔnɔ.
11a- Saya siranya fana be hakili jigi ; nɛgɛ bɛ datugu mɔgɔ saninmanw kan. 
Dan 3:12   I ye Babilɔni mara kuntigiw sigi Yahutu minw bolo, olu ye Sadiraki, ani Mesaki ani Abɛdi Nego ye, u tɛ i jati masacɛ ye . o tɛ i ta alaw bato, i ka batofɛn saninlaman min lalaga, o fana tɛ o kinbiri gban.
12a- O koo tun be se ka fɔ ka kɔn, lɔyɔrɔbaw tun be kalifa jamana wɛrɛ Yahutuw ma, koniya janfaman min tun be kɛra, o tun ka ɲi k’a ka mɔgɔfaga kɔniya yiriw yira. Ani o la, Ala ka mɔgɔ sugandininw be sugandi ani u be jalaki jama ka jurusara kuun fɛ.
Dan 3:13   O tuma na, Nabukodonozɔri dimina kosɔbɛ, a y'a fɔ ko u ka Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego weele ka na. O tagara ni o mɔgɔw ye masacɛ fɛ.
13a- Aw ye aw hakiri to a ra ko nin mɔgɔ saba nunu ye lɔyɔrɔbaw sɔrɔ Nabukodonozɔri fɛ a ka masaya kɔnɔ, bari u tun be komi u ka hakilitigiw, u ka hakilitigiw ka tɛmɛ a yɛrɛ ka mɔgɔw kan. O lo kama, k’a bila “ dimi ni dimi ” cogoya la, o bena a ka ɲinan wagati dɔɔni kɔnɔ u ka jogow danfaraninw kɔ ɲɛfɔ .  
Dan 3:14   Nabukodonozɔri y'a fɔ u ye ko: «Aw Sadiraki, ani Mesaki, ani Abɛdi Nego, aw tɛ ne ka alaw bato, ne ka sanin ja min lɔ, aw tɛ o bato wa?
14a- A yɛrɛ tɛ kɔnɔni kɛ u k'a ka ɲiningali jaabi : Yala aw b'a fɛ ka ne ka cikanw tiɲɛ wa ?  
Dan 3:15   O la, aw labɛnnin lo tuma min na, n'aw ye burufiyɛkanw, ni burufiyɛkanw, ni burufilɛkanw, ni sambukew, ni burufilɛkanw, ni burufilɛkanw, ani fɔlifɛn sifa bɛɛ mankan mɛn tuma min na, aw k'aw kunbiri gwan ka ne ka ja bato. N’i ​​m’a bato, u bena i fili tasumaba kɔnɔ yɔrɔnin kelen. Ala juman le bɛna aw bɔsi ka bɔ ne boro?
15a- Masacɛ y’a faamu yɔrɔnin kelen ko o cɛɛw nafa ka bon ale fɛ kosɔbɛ minkɛ, a labɛnnin lo ka sababu wɛrɛ di u ma n’a be mɛnni kɛ a ka masaya sariya fɛ min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ.
Ɲiningali min kɛra, a bena jaabili sɔrɔ tiɲɛn Ala fɛ a ma miiri min na, a be komi Nebukadnezar ɲinɛna o kɔ, a ka masaya baaraw y’a minɛ. Ka fara o kan, kunnafoni si tɛ yen min b’a to an ka se k’a lɔn o kiti tigɛra loon min na.
Dan 3:16   O kɔ, Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego ye masacɛ Nabukodonozɔri jaabi ko: «An mako t’a la k’i jaabi nin koo la.
16a- O kuma minw fɔra a ka wagati ka masacɛ ye, a be komi u be mɔgɔ dusu tiɲɛ ani u tɛ bonya la mɔgɔ kan, nka o cɛɛ minw b’o fɔra, olu tɛ mɔgɔ murutininw ye. Nka, u ye Ala ɲɛnaman ka kanminɛli ɲɛyiraliw ye, u y’a latigɛ kosɔbɛ ka to kantigiya la min ye.
Dan 3:17   An be Ala min bato, ale be se k’an kisi tasuma tasumaman ma, a bena an kisi i bolo fana, masacɛ.
17a- Ala ye dalilu minw di u ma walisa k’a yira ko ale tun be n’u ye yelifɛn kɔrɔbɔli la, mɔgɔ kantigiman minw sugandira, olu tɛ i n’a fɔ masacɛ. N’u y’o yɛrɛ ka koow fara ɲɔgɔn kan n’u ka mɔgɔw ka hakilijigi nɔɔrɔmanw ye minw kisira ka bɔ Ezipitikaw bolo ani u ka jɔnya la, o Ala kantigi kelen lo y’u dɛmɛ, u b’u ka jagwɛlɛya wuli fɔɔ ka taga se masacɛ sɔsɔli ma. U ka ŋaniya dafanin lo, hali n’u ka ɲi k’u faga. Nka Nin Saninman b’a to o be kiraya kɛ a ka dɛmɛ koo la : a bena an kisi ka bɔ i bolo, masacɛ . 
Dan 3:18   Nka n’o tɛ, masacɛ, i k’a lɔn ko an tɛna i ta alaw bato, i ka ja sanulaman min lɔ, an tɛna o bato.
18a- Ani, ni Ala ka dɛmɛ ma na, a ka fisa u ka sa i n’a fɔ mɔgɔ sugandinin kantigimanw, sanni u ka to niin na i n’a fɔ janfakɛlaw ani siranbagatɔw. O kantigiya bena sɔrɔ kɔrɔbɔli la min kɛra Grɛkiw ka tɔɔrɔbaga fɛ saan - 168. Ani o kɔ, kerecɛnw ka wagati bɛɛ la kerecɛn sɔbɛw cɛma minw tɛna Ala ka sariya ni jinɛw ka sariya ɲagami fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.
Dan 3:19   O tuma na, Nabukodonozɔri dimina kosɔbɛ, a ɲada yɛlɛmana Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego kama. A kumana tugun, k’a fɔ ko o ye tasuma kalaya fɔ siɲaga wolonfla ka tɛmɛ tasuma kan.
19a- A ka kan ka faamu ko masacɛ nin ma mɔgɔ si ye walima ka mɔgɔ si mɛn a ka latigɛliw kɛlɛli la a ka ɲɛnamaya kɔnɔ ; min b'a ka dimi n'a ɲɛda cogoya yɛlɛma . Setana donna a kɔnɔ janko k’a lasun a ye Ala ta mɔgɔ ɲanawolomaninw faga. 
Dan 3:20   O kɔ, a y'a fɔ a ka kɛlɛbolo cɛ barikaman dɔw ye ko u ka Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego siri k'u fili tasuma kɔnɔ.
Dan 3:21   O ye o cɛɛw siri, n’u ka pantalɔnw, n’u ka fanikolonw n’u ka faniw ye, ka u fili tasuma kɔnɔ.
21a- O fɛɛn minw bɛɛ kofɔra, u be se ka jɛni i n’a fɔ u sogow.
Dan 3:22   Masacɛ ka cifɔni tun ka gwɛlɛ, ani tasuma tun ka gwɛlɛ kojugu minkɛ, cɛ minw tun ka Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdinego fili tasuma kɔnɔ, tasuma ka olugu faga.
 22a- O cɛɛw ka saya b’a yira ko tasuma min be o tasuma kɔnɔ, o be se ka mɔgɔ faga.
Dan 3:23   O mɔgɔ saba nunu, Sadiraki ni Mesaki ani Abɛdi Nego, u benna tasuma kɔnɔ, u sirinin lo.
23a- Masacɛ ka cikan dafara, hali k’a yɛrɛ ka baaradenw faga.
Dan 3:24   O tuma na, masacɛ Nabukodonozɔri siranna, a wilila joona joona. A k’a fɔ a ta ladibagaw ye ko: «An ma cɛ saba le siri ka o firi tasuma ra wa?» O ka masacɛ jaabi ko: «Can lo, masacɛ!
24a- A ka wagati masacɛw ka masacɛ tɛ se ka la a ɲɛɛ na. A ɲɛɛ be min na, adamadenw tɛ se ka miiri o la. A b’a miiri ko a mako b’a la k’a yɛrɛ hakili sigi k’a lamini mɔgɔw ɲininga n’o koo min kɛra ka cɛɛ saba fili tasuma kɔnɔ, o ye tiɲɛn ye. O ka o kuma sabati a ye : Tiɲɛ lo, masacɛ !  
Dan 3:25   A ko: «Ne bɛ cɛ naani ye, o bɛ tagamana tasuma cɛ ra, foyi ma foyi sɔrɔ o ra. a naaninan ja bɔnin bɛ alaw dencɛ ta ma.
25a- A be komi masacɛ dɔrɔn lo ye yelifɛn naaninan ye min b’a siranya bila. O cɛɛ saba ka limaniya min ye ɲɛyirali ɲuman ye, Ala b’o bonya ani k’u jaabi. O tasuma kɔnɔ, masacɛ be se ka cɛɛw danfara ani a be yeelen ni tasuma jogo dɔ ye min lɔnin be n’u ye. O koo kura be tɛmɛ fɔlɔ kan. Ala ɲanaman ye tiɲɛn ye, o b’a yira a la tugun.
25b- naaninan ta ja bɔnin be ala dencɛ ta ma .
 O mɔgɔ naaninan yecogo ni adamadenw ta tɛ kelen ye fɔɔ masacɛ y' a yira ko a ye ala dencɛ dɔ ye . O kumaden be mɔgɔ nafa sabu tiɲɛn na, mɔgɔ min bena kɛ Ala Dencɛ ani Mɔgɔ Dencɛ ye adamadenw fɛ , o min ye Yezu Krista ye, ale lo y’o kuma fɔ ka ɲɛ.
Dan 3:26   O kɔ, Nabukodonozɔri gwɛrɛla tasumaba daa la k'a fɔ ko: «Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego, Ala Kɔrɔtaninba baaradenw, aw ye bɔ ​​ka na yan.» Sadaraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego bɔra tasuma cɛ ma.
26a- Siɲɛ kelen tugun, Nabukodonozɔri y’a yɛrɛ kɛ sagadennin ye jara masacɛ dɔ ɲɛfɛ min fanga ka bon n’a ye kosɔbɛ. O hakilijigi be yelifɛn tɛmɛnin ka koow seereya kunu. Sankolo tigi Ala y'a wele a siɲɛ filanan na.
Dan 3:27   O kɔ, masacɛw, ani jamanatigiw, ani jamanatigiw, ani masacɛ ladibagaw ka ɲɔgɔn lajɛn. U y’a ye ko tasuma tɛ se o cɛɛw fariw ma, ko u kunsigiw ma sɔgɔ, u ka fanikolonw ma tiɲɛ, ani ko tasuma kasa ma se u ma.
27a- O koo la, Ala be dalilu di an ma, an ni Nabukodonozɔri fɛ, ko a be se ka koo bɛɛ kɛ tiɲɛn na . A ye dugukolo sariyaw dan minw be adamadenw bɛɛ ni bɛgɛnw bɛɛ ka ɲɛnamaya labɛn, minw be balo a ka dugukolo kan ani a ka bonya kɔnɔ. Nka a y’a yira sisan ko ale ni mɛlɛkɛw si tɛ dugukolo ka sariya nunu kɔrɔ. Duniɲa sariyaw danbaga, Ala be u sanfɛ ani a be se ka kabakokow labɛn, n’a diyara a ye, minw bena nɔɔrɔ ni tɔgɔba lase Yezu Krista ma a ka wagati la.
Dan 3:28   Nabukodonozɔri kumana ko : «Sadiraki, ni Mesaki, ani Abɛdi Nego ka Ala tando, ale min y’a ka mɛlɛkɛ ci ka na a ka baaradenw kisi, minw y’u jigi la a kan, ani u ye masacɛ ka cifɔni tiɲɛ, ani u y’u yɛrɛ di, janko u kana taga Ala si bato.
28a- Masacɛ ta dimi wurira ka taga. A kɔsegira a ka adamaden senw kan tugun, a be kalan sɔrɔ o koo la ani a be cikan dɔ di min bena o koo bali ka kɛ tugun. Sabu o koo be mɔgɔ tɔɔrɔ. Ala y’a yira Babilɔnikaw la ko ale be niin na, ko ale be baara kɛra, ani ko fanga ni sebagaya b’a la.
28b- ale min k’a ta mɛlɛkɛ ci ka na a ta baaradenw kisi, minw tun bɛ o yɛrɛ ta Ala kan, minw tun ka masacɛ ta ci fɔ, ka o yɛrɛ di, ka o yɛrɛ di ala wɛrɛ ma, k’a bato o ta Ala kɔ!
 A ka kuncɛbaya fatɔ tun b’a fɛ ka cɛɛ minw faga, masacɛ y’a faamu ko a ka kantigiya be mɔgɔ kabakoya kosɔbɛ. Siga t’a la, a b’a faamu ko, a ka sebagaya kosɔn, a tun bena se k’a yɛrɛ tanga o gwɛlɛya hakilintan ma min be sɔrɔ a ka waso fɛ min b’a to a be fili dɔrɔn mɔgɔ jalakibaliw ka farati la.             
Dan 3:29   Ne bɛ ci min di, o ye nin ye: Ni mɔgɔ o siya, walama ni kan o kan ka kuma jugu fɔ Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego ta Ala ma, o tigi ka kan ka tigɛtigɛ, k’a ta bon kɛ nɔgɔ ye, sabu ala wɛrɛ tɛ yen min bɛ se ka kisi i n’a fɔ ale.
29a-  O kuma fɛ, masacɛ Nabukodonozɔri b’a ka tanga di Ala ka mɔgɔ wolomaninw ma.
 O wagati kelen na, a be mɔgɔ o mɔgɔ lasiran ko a be kuma jugu fɔ Sadiraki, Mesaki ani Abɛdinego ka Ala koo la, ani a b’a fɔ ka gwɛ ko a bena tigɛtigɛ, a ka soo bena kɛ nɔgɔ kuru ye, bari ala wɛrɛ tɛ yen min be se ka mɔgɔ kisi i n’a fɔ ale. O farati ɲɛfɛ , siga t’a la , ni masacɛ Nabukodonozɔri be masaya kɛra tuma min na, Ala ka mɔgɔ kantigiman sugandininw tɛna gwɛlɛya foyi sɔrɔ nɛgɛrifɛnw kosɔn.
Dan 3:30   O kɔ, masacɛ ka Sadiraki ni Mesaki ni Abɛdi Nego kɔrɔta Babilɔni mara ra.
30a- “ All’s well that ends well ” Ala ɲanaman ka sugandili kantigiw kama, min ye fɛɛn ɲɛnamanw ni fɛɛn bɛɛ danbaga ye. Sabu a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw bɛna kunu laban na, o bɛna tagama suw buguri kan, o jugu kɔrɔw, dugukolo kura kan, fɔ abada.  
 Kɔrɔbɔli laban na, o hɛɛrɛ laban fana bena sɔrɔ. O la, kɔrɔbɔli fɔlɔ ani nafa laban min be sɔrɔ Ala ɲɛnama ka dɛmɛ fɛ a ka mɔgɔ sugandininw nafa kama, a be na minw kisi Yezu Krista la, Kisibaga, bari a tɔgɔ Yezu kɔrɔ ko “ YaHWéH be kisi .”  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 4
 
Dan 4:1   Masacɛ Nabukodonozɔri ye ci jamanaw bɛɛ ma, ani siyaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ, minw siginin be dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. Hɛrɛ ka kɛ aw ye ka caya!
1a- A kumakan n’a cogoya b’o lo yira, masacɛ min be kumana, ale lo y’a yɛrɛ yɛlɛma Daniyɛli ka Ala ma. A ka kumaw bɔnin be jɛnɲɔgɔnya kura ka lɛtɛrɛw sɛbɛcogo ma. A be hɛɛrɛ di, bari ale yɛrɛ be hɛɛrɛ la sisan, a ka adamaden dusukun na, ni kanuya ni tilenninya Ala ye, min ye tiɲɛn ye, ale kelenpe, min ɲɔgɔn tɛ yen.
Dan 4:2   Ala Kɔrɔtaninba ye tagamasiɲɛw ni kabako minw kɛ ne ye, a diyara ne ye k’u fɔ mɔgɔw ye.
2a- Masacɛ be koow kɛ sisan i n’a fɔ Yezu y’a fɔ cogo min na fiyentɔw ni senkolow ye a ye minw kɛnɛya, “ aw ka taga Alabatosoba kɔnɔ ka Ala ye min kɛ aw ye, aw k’o fɔ mɔgɔw ye .” O nege kelen lo be masacɛ lasun a ka Ala ka hakili senu sɔrɔ. Sabu mɔgɔw be se ka yɛlɛma loon o loon, nka masacɛw ka masacɛ, masacɛ barikaman ani barikaman be min sɔrɔ, Ala t’o nɔɔ di u bɛɛ ma.  
Dan 4:3   A ka tagamasiɲɛw ka bon dɛ ! A ta kabakow baraka ka bon dɛ! A ta masaya ye masaya banbari le ye, a ta fanga bɛ to a nɔ ra tuma bɛɛ.
3a- N’a b’o koo nunu faamu ani n’a lanin b’a la, o be hɛɛrɛ ni ninsɔndiya sɔbɛ di a ma min be sɔrɔ yan duguman ka ban. Masacɛ ye koo bɛɛ kalan ani k’a faamu.
Dan 4:4   Ne, Nabukodonozɔri, ne tun bɛ hɛra ra ne ta bon kɔnɔ, ne tun bɛ nisɔndiya ne ta masaso kɔnɔ.
4a- A hakili siginin lo ani a ninsɔndiyanin lo wa ? Ɔnhɔn, nka o bɛɛ n’a ta, kafiri dɔ lo min ma sɔn tiɲɛn Ala ma. 
Dan 4:5   Ne ye siko dɔ kɛ min ye siranya bila ne la; miiriya minw tun bɛ ne nɔfɛ ne ta lanan kan, ani ne ta hakiri ra, o tun bɛ siranya bila ne ra.
5a- O masacɛ Nabukodonozɔri yirala an na tiɲɛ na, i n’a fɔ saga tununin, Ala bɛ na min ɲini Kirisita ra, k’a kisi, k’a kisi balawo ma. Sabu o dugukolo kan hɛɛrɛ ni ninsɔndiya wagati tɛmɛnin kɔ, masacɛ ka siniɲasigi tun bena kɛ halakili ni saya ye fɔɔ abada. A ka kisili banbali kama, Ala be na k’a hakili ɲagami ani k’a tɔɔrɔ.
Dan 4:6   O kɔ, ne y'a fɔ ko u ka na ni Babilɔni lɔnnikɛlaw bɛɛ ye ne ɲakɔrɔ, u ka siko kɔrɔ fɔ ne ye.
6a- A be komi Nabukodonozɔri hakili be gwɛlɛya kosɔbɛ. Mun na a ma Daniyɛli weele joona joona ? 
Dan 4:7   O kɔ, jinamoriyakɛlaw, ani lolow lɔnbagaw, ani jinamoriyakɛlaw, ani jinamoriyakɛlaw nana. Ne ka ne ta siko fɔ o ye, nka o ma a kɔrɔ fɔ ne ye.
7a- Koow be kɛ i n’a fɔ yelifɛn fɔlɔ la cogo min na, kafiriw ka jinamoriyakɛlaw b’a fɛ ka sɔn a ma k’u tɛ se ka foyi kɛ sanni ka ntalenw fɔ masacɛ ye min y’u niin bila farati la ka ban.
Dan 4:8   A laban, Daniyɛli, min tɔgɔ ko Bɛlisasari , ka kɛɲɛ ni ne ka ala tɔgɔ ye , ale nana ne ɲafɛ, ala senumanw ka hakili tun b’a la. Ne ka siko fɔ a ye;
8a- Kuun min kama u y’o fɔ, o fɔra. Bɛli bele tun ye masacɛ ka ala ye. N’ hakili b’a la yan ko Dariyusi min tun be Mɛdi, Sirusi min tun be Pɛrɛsi, Dariyusi min tun be Pɛrɛsi , Aritasɛrisɛsi fɔlɔ , ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi ka fɔta ye. 1, 6 ani 7 , u bɛɛ bena Yahutuw ka mɔgɔ sugandininw n’u ka Ala kelenpe waleɲuman lɔn u ka wagati la. Sirusi Ala ka kiraya kuma min fɔ Es.44:28 kɔnɔ, a ko: Ne b’a fɔ Sirusi ta ko ra ko ale le ye ne ta sagagbɛnbaga ye, a bɛna ne sago bɛɛ dafa ; a bɛna a fɔ Zeruzalɛmu ta ko ra ko: «A ye a lɔ kokura!» Ani Alabatosoba koo la: A ka lɔ! - Sagagwɛla min kofɔra, ale bena Ala ka kiraya sago dafa , a b’a lɔn ko a be mɛnni kɛ min fɛ. Nin sɛbɛnin wɛrɛ b’a ka yɛlɛmani min fɔra kiraya la , o b’o sɛmɛntiya : Es.45:2: Matigi b’a fɔ a ka mɔgɔ mɔnin ye ten, Sirusi , ani vɛrise 13nan na : Ne le ka Sirusi lawuli ne ka tilenninya ra, ne bɛna a ta siraw bɛɛ tilen; Fangatigi Ala ko ten, a bɛna ne ta dugu lɔ kokura, ka ne ta mɔgɔ minaninw labla. Ani, o baara dafacogo b’a yira Ɛsidirasi 6:3-5 kɔnɔ: Masacɛ Sirusi ka masaya saan fɔlɔ la, masacɛ Sirusi ye cikan nin di Ala ka soo koo la min be Zeruzalɛmu, ko: «Ala ka soo lɔ kokura, saraka bɔyɔrɔ ye, ani a jusigilan ka sabati. A janya ka kan ka kɛ nɔngɔn ɲa biwɔɔrɔ, k’a bonya kɛ nɔngɔn ɲa biwɔɔrɔ, kabakuru lɛsɛninw ka kan ka kɛ sira saba ye, ani yirikuraw sira kelen. Masacɛ ka soo bena o musakaw sara . Ayiwa, Nebukadinɛsari tun ka Ala ta batoso ta minan saninlaman ni warigbɛraman minw ta Alabatosoba kɔnɔ Zeruzalɛmu ka taga ni o ye Babilɔni, o bɛna lalaga tuun; A musakaw bɛna di masacɛ ta somɔgɔw le ma.  Ala tun ka bonya minw la masacɛ Sulemani kan, Ala ka o bonya di a ma. Nka aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! O sariya tɛna a to jatebɔ min labɛnna Dan.9:25 kɔnɔ , o ka kɛ sababu ye ka Masiya nalon fɔlɔ sɔrɔ ; o bɛna kɛ Pɛrɛsi masacɛ Aritasɛrisɛsi ta ye . Sirusi ka Alabatosoba lɔ kokura, nka Aritasɛrisɛsi ka sira di ko o ye Zeruzalɛmu kogow lɔ kokura, ka Yahudiyaw bɛɛ ta jamana ra.       
Dan 4:9   Bɛlisasari, jinamoriyakɛlaw kuntigi, bari ne b’a lɔn ko ala saninmanw ka hakili be i kɔnɔ, ko gundo si tɛ gwɛlɛya i ma, ne ye yelifɛn minw ye n’ ka siko la, i k’u kɔrɔ fɔ ne ye.
9a- An ka ɲi k’a faamu masacɛ be yɔrɔ min na. A hakili la, a tun tora kafiri ye ani a tun b’a lɔn ko Daniyɛli ka Ala ye ala wɛrɛ dɔrɔn lo ye, fɔɔ a tun be se ka siko ɲɛfɔ. A ma don a hakili la ko a ka ɲi ka alaw yɛlɛma. Daniyɛli ka Ala tun ye ala wɛrɛ dɔrɔn lo ye.
Dan 4:10   Nin ye yelifɛn minw ye ne hakiri ra, ne tun bɛ ne ta layɔrɔ ra. Ne ka flɛri kɛ, ka yiri jamanjanba dɔ ye dugukolo cɛ ma.
10a- Yezu bena baara kɛ ni jaaw minw ye walisa k’a ka kalanw di Alako ta fan fɛ mɔgɔw ma, a b’a fɛ ka minw kalan, yiri bena kɛ adamaden jaa ye, k’a ta bɔgɔdaga ma min be yɛlɛma ani ka yɛlɛma ka taga a bila sɛdiriyiri barikaman ani bonya la. Ani, i n’a fɔ adamaden be se ka yiriden dimanw waleɲuman lɔn cogo min na, Ala fana b’a ka danfɛnw yiridenw waleɲuman lɔn wala a t’u waleɲuman lɔn, k’a ta yiriden minw ka di ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan ka taga a bila minw ka di kosɔbɛ, hali minw man di ani minw man di. 
Dan 4:11   Yiri nin bonya ka bon, ka fanga sɔrɔ, a janya sera sankolo ra, a yera dugukolo bɛɛ dan na.
11a- Ja yelifɛn na, Kalide masacɛ tun be sumana ni yiri ye ka ban ka kɛɲɛ ni sebagaya, fanga ani masaya jaa ye, Ala tiɲɛ tun ye min di a ma.
Dan 4:12   A yiridenw tun ka ɲi, a yiridenw tun ka ca. a tun bɛ domuni ta bɛɛ ye; kongosogow tun bɛ dogo a suma kɔrɔ, fɛnɲanamanw bɛɛ tun bɛ o ta domuni sɔrɔ a ra.
12a- O masacɛ barikaman tun be nafolo ni dumunifɛn minw sɔrɔ a ka mara kɔnɔ, a tun b’u tilan n’u bɛɛ ye.
12b- Kɔnɔw tagara sigi a yiriborow cɛ ra;
 O kumaden ye Dan 2:38 ka kumaden dɔ lo ye. Tiɲɛn na, o sankolo kɔnɔw be hɛɛrɛ ni lafiya lo yira min be yen a ka mara kɔnɔ. Alako ta fan fɛ, u be Ala ka sankolola mɛlɛkɛw lo yira, nka nin yɔrɔ kelen min be sɔrɔ Waaj . sabu sankolo kɔnɔnin tun bɛna i kaan ta, kongosogo min bɛ ni kamanw ye , o tun bɛna i ta kuma fɔ . Kumaden minw fɔra, u fanba la, sankolo kɔnɔw be sankolola kɔnɔw ni kɔnɔw lawuli, minw ka ca ni kɔnɔw ye minw be ni kamanw ye. Kɔnɔw be sigi u ka dumuni ka ca yɔrɔ min na ; O kama, jaa b’a yira ko mɔgɔw be ɲɛtaga sɔrɔ ani ko dumuni be wasa.               
Dan 4:13   Ne tun lanin be ne ka dilan kan, ne tun be yelifɛn minw na ne hakili la, ne ye yelifɛn dɔw ye, minw tun be kɔrɔsili kɛra ani mɔgɔ senumanw dɔ tun be jigira ka bɔ sankolo la.
13a- Tiɲɛn na, sankolola mɛlɛkɛw mako t’a la ka sinɔgɔ, o kama u be baara kɛ kudayi. Minw ye mɔgɔ senumanw ye ani u be Ala ka baara la, olu be jigi ka bɔ sankolo la ka taga a ka cikanw lase a ka dugukolo kan baarakɛlaw ma.
Dan 4:14   A pɛrɛnna ko: «Aw ye yiri tigɛ, k’a bolow tigɛ. aw ye yiriburuw yuguyugu, ka yiridenw jɛnsɛn; bɛganw ye bori ka bɔ a jukɔrɔ, kɔnɔw ye bori ka bɔ a yiriborow cɛ ra!
14a- O yelifɛn b’a yira ko masacɛ bena bɔnɛ a ka masaya la ani a ka fanga bena bɔsi a kan.
Dan 4:15   Nka aw ye yiribolo to a liliw be dugukolo kan yɔrɔ min na, k’a siri ni nɛgɛjɔrɔkɔ ni zira ye kongo kɔnɔ binw cɛma. Sankolo gɔmiji ye a ɲigi, dugukolo binw ye kɛ a ninyɔrɔ ye i ko bɛganw.
15a- Nka yiribolo to liliw be yɔrɔ min na dugukolo kɔnɔ .
 Masacɛ bɛna to a ta masaya ra ; a tɛna gbɛn. 
15b- aw ye a siri ni nɛgɛjɔrɔkɔ ni siranɛgɛjɔrɔkɔ ye kongo kɔnɔ binw cɛ ra .
 Nɛgɛ wala zira jɔlɔkɔw mako t’a la, sabu Ala bena a to dɔrɔn a ka danfɛn nɔgɔman be bɔnɛ a ka hakili n’a ka hakilimaya la a faan bɛɛ la, farikolo, hakili ani jogo ta fan fɛ. Masacɛ barakaman bɛna a yɛrɛ jate kongosogow le ye. O ra, a ta masaya mɔgɔbaw bɛna jagoya k’a ta masaya fanga bɔ a kan.
15c- Sankolo gɔmiji ye a ɲigi, dugukolo binw ye kɛ a ninyɔrɔ ye i ko bɛganw.
 An be se k’a miiri a diinan mɔgɔkɔrɔw bena kabakoya cogo min na n’u bena a ye a be dugukolo binw dumuna i n’a fɔ misi wala saga. A bena ban boonw na minw datugunin lo, a bena diya a ye ka sigi ani ka sinɔgɔ kongo kɔnɔ.
Dan 4:16   A ka adamaden dusukun bɛna bɔ a ra, ka bɛgan dusukun di a ma. Wagati wolonfla bɛna tɛmɛ a kan.»
 O koo la , Ala be dalilu wɛrɛ di min b’a yira ko a be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ tiɲɛn na. Komi ale lo y’a ka danfɛnw bɛɛ ka ɲɛnamaya Danbaga ye, a be se ka mɔgɔ kɛ hakilitigi ye wagati o wagati, a ka nɔɔrɔ kama wala k’a kɛ naloman ye wagati o wagati. Komi a be to u ɲɛɛ na, cɛɛw t’u janto o farati la min be u kan tuma bɛɛ. Nka tiɲɛn lo ko a b’a bolo don koow la tuma dɔɔni dɔrɔn ani n’a b’o kɛ, kuun ni kuun tigitigi dɔ lo kama.
 O ɲangili be suma. A bena ɲɛsin masacɛ Nabukodonozɔri ma fɔɔ wagati wolonfila , o kɔrɔ, saan wolonfila dɔrɔn. Sariya si t’a la ka baara kɛ n’o wagati ye koo wɛrɛ kama ni masacɛ yɛrɛ tɛ. Yan fana, n’an ye jatiden “ 7 ” sugandi, danbaga Ala b’a daminɛ n’a ka “ masaya tagamasiɲɛ ” ye wale min bena kɛ.   
Dan 4:17   Nin ye kɔrɔsilikɛlaw ka kuma ye, ani mɔgɔ senumanw ka cifɔni ye, janko mɔgɔ ɲanamanw k’a lɔn ko Alaba le be adamadenw ka masaya mara, ani a b’a di mɔgɔ o mɔgɔ ma, ani a be mɔgɔ min ka dɔgɔ ni bɛɛ ye, ale lo sigi a kunna.
17a- Minw be filɛli kɛra, olu ka sariya ye nin kumaden ye .
 Niin b’a yira ko Ala ka baara min kɛra, o danfaranin lo ani a be “ sariya ” lɔyɔrɔ di min ma min ka kan ka kɛ filɛlikɛlaw ye . Adamaden ka ɲi k’a lɔn ko hali n’a be mɔgɔw lafili, sankolola danfɛnw b’a filɛra tuma bɛɛ. Ala b’a fɛ ka nin misaliya kɛ kalan ye min ɲɛsinna adamadenw ma fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. Minw be filɛli kɛra , a kɛtɔ k’u tɔgɔ fɔ , a b’a yira ko Ala ka kanpaɲi ka mɛlɛkɛw ka jɛnɲɔgɔnya dafanin lo ani u b’u jɛn a ka porozew n’a ka kɛwalew la.   
17b-  janko mɔgɔ ɲanamanw k’a lɔn ko Ala Kɔrɔtaninba le bɛ adamadenw ka masaya mara, ko a ka di a ye min ye, a b’a di o tigi ma .
 Ala lo be koo bɛɛ ɲɛminɛ ani a be koo bɛɛ mara. Tuma caaman na, ka ɲinɛ o tiɲɛn dogonin kɔ, adamaden b’a miiri ko ale lo b’a ka siniɲasigi n’a ka desizɔnw mara. A b’a miiri ko ale le bɛ a ta kuntigiw sugandi, nka Ala le bɛ o sigi baara ra, ka kaɲa ni a sago ɲuman ye, ka kaɲa ni a ta kiti ye fɛnw ni danfɛnw kan.
17c- ani ko a bɛ adamadenw bɛɛ ra mɔgɔjuguw lawuri o yɔrɔ ra .
 O kuma ye tiɲɛ ye : " Mɔgɔw ​​be ɲɛmɔgɔw sɔrɔ minw ka kan n'u ye ." Tuma min na jama ka kan ni mɔgɔ jugu dɔ ye k’a kɛ u ɲɛmɔgɔ ye, Ala b’o tigi waajibiya u kan.   
Dan 4:18   Ne masacɛ Nebukadinɛsari ka siko min ye, o le ye nin ye. E, Bɛlisasari, ele le bɛ o ɲɛfɔ, sabu ne ta masaya hakiritigiw bɛɛ tɛ se k’a fɔ ne ye ; aw bɛ se ka o kɛ, sabu ala saninmanw ta hakiri le bɛ aw kɔnɔ.
18a- Nebukadnezar be fisayara, nka a bele ma yɛlɛma. A tun b’a miiri ko Daniyɛli be ala senumanw batora . Ala kelenpe batoli ma faamu fɔlɔ a fɛ.             
Dan 4:19   O tuma na, Daniyɛli min tɔgɔ ko Bɛlisasari, ale kabakoyara wagati dɔɔni kɔnɔ, a ka miiriyaw y’a hakili ɲagami. Masacɛ k’a jaabi ko: «Bɛlisasari, siko ni a kɔrɔ kana i hakiri ɲagami! Bɛlisasari k’a jaabi ko: «Ne matigicɛ, nin siko ni a kɔrɔ ye kɛ i juguw le ye.»
19a- Daniyɛli y’o siko faamu ani min bena kɛ, o ye siranyako ye masacɛ fɛ fɔɔ a tun bena diya Daniyɛli ye k’a ye k’o siko kɛ a juguw kan.
Dan 4:20   I ye yiri min ye, o yiri tun ka bon, ka fanga sɔrɔ, a janya tun bɛ se sankolo ma, a tun bɛ se ka ye dugukolo yɔrɔ bɛɛ ra.
Dan 4:21   O yiri min furaburuw tun ka ɲi, yiridenw tun ka ca, a tun be dumuni di bɛɛ ma, kongosogow tun be sigi a jukɔrɔ, kɔnɔw tun be sigi a bolow cɛma.
21a- yiriburuw tun cɛ ka ɲi
 Farikolo cogoya n’a ka faniw.
21b- ani yiriden caman .
 Nafolo sɔrɔli caya.
21c- min tun be dumuni ta bɛɛ ye
 Ale min tun bɛ domuni di a ta mɔgɔw bɛɛ ma.
21d- kongosogow tun bɛ dogo min jukɔrɔ .
 Masacɛ min b’a ka baaradenw tanga.
21nan- Kɔnɔw tun siginin bɛ o yiriborow le ra .
 A ka kuntigiya wagati la, a ka mɔgɔw tun be lafiya la kosɔbɛ. Kɔnɔw be pan ka taga ani farati dɔɔni be yen ka bɔ yiri kan.
Dan 4:22   E masacɛ, i kɛra mɔgɔba ye, i ka fanga ka bon, i ka bonya cayara ka taga se sankolo ma, i ka fanga sera dugukolo dan na.
Dan 4:23   Masacɛ ye kɔrɔsilikɛlaw ni mɔgɔ saninmanw dɔ ye, a be jigira ka bɔ sankolo la, k'a fɔ ko : «Aw ka yiri tigɛ k'a halaki . nka aw ye yiribolo to a liliw bɛ yɔrɔ min na dugukolo ra, k’a siri ni nɛgɛ ni zira jɔlɔkɔ ye kongo binw cɛ ra ; gɔmiji ye a ɲigi, k’a ninyɔrɔ to kongosogow cɛma fɔɔ wagati wolonwula ka tɛmɛ a kan.»
Dan 4:24 Masacɛ, Ala ka sariya min bɛna na ne matigicɛ masacɛ kan,   o kɔrɔ le ye nin ye.
Dan 4:25   U bena i gwɛn ka bɔ mɔgɔw cɛma, i bena sigi kongosogow cɛma, i bena bin dumu i n’a fɔ misiw . sankolo gɔmiji bɛna i ɲigi, fɔ wagati wolonfla bɛna tɛmɛ i kan, fɔ ka taga a lɔn ko Ala Kɔrɔtaninba le bɛ adamadenw ta masaya kunna, ko a bɛ masaya di a ma.
25a- fɔ i ye a lɔn ko Ala kɔrɔtaninba le bɛ adamadenw ta masaya kunna, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka di a ye, a b’a di o tigi ma.
 Daniyɛli be Ala kofɔ a kɛtɔ k’a tɔgɔ fɔ ni kumaden nunu ye: “ Ala Kɔrɔtaninba ” . O cogo la, a be masacɛ ka miiriya ɲɛsin Ala kelenpe ka ɲɛnamaya ma ; miiriya min faamuyali ka gwɛlɛ masacɛ ma kosɔbɛ, o ala caaman batoli bɔyɔrɔw kosɔn minw be sɔrɔ facɛ fɛ ka taga dencɛ fɛ.   
Dan 4:26   Cikan min fɔra ko i ka yiribolo to yiri liliw be yɔrɔ min na, o kɔrɔ ko i ka masaya bena kɛ i ta ye n’i y’a lɔn ko min be kuntigiya kɛra, ale be sankolo la.
26a- N’a y’a faamu ko min be kuntigiya kɛra, ale be sankolo la, maloya koo bena ban sabu masacɛ bena la a la ani a bena yɛlɛma.
Dan 4:27   O ra, masacɛ, ne ta ladili ye diya i ye. Aw ye aw ta jurumunw ban, ka terenninya kɛ, ka aw ta jurumunw ban, ka makari mɔgɔ tɔɔrɔninw na, o la, aw ka nisɔndiya bena mɛn.
27a- Daniyɛli ye koo minw kofɔ vɛrise nin na, ni masacɛ y’u sira tagama, a bena yɛlɛma tiɲɛn na. Nka o jogo nin be di waso ma, a ka sebagaya min tɛ sɔsɔ, o y’a to a be yɛlɛmayɛlɛma ani tuma caaman na, a be tilenbaliyakow kɛ i n’a fɔ koo tɛmɛninw y’an kalan cogo min na.
Dan 4:28 O koow bɛɛ dafara masacɛ Nabukodonozɔri kan . 
28a- Daniyɛli ka kuma nin be kiraya kuma nin kɔrɔ wɛrɛ bali, o min be Jehova Seerew ni diinan tɔɔw ka kiraya kuma basigininw jalaki minw bena sɔsɔ Daniyɛli ka sariya ma. Ka fara o kan, sapitiri kuru bɛɛ kɔnɔkow b’o lo yira. Sabu maana bɛna a yira an na, mun na masacɛ bugɔra ni dangali ye yiri ta kiraya kuma kɔnɔ.
Dan 4:29   Kalo tan ni fila tɛmɛnin kɔ, a tun be tagamana masaso kɔnɔ Babilɔni.
29a- Kalo 12, wala saan kelen wala “ wagati ” be tɛmɛ yelifɛn n’a dafali cɛ.               
Dan 4:30   Masacɛ ko: «Ne ka Babilɔni belebele min lɔ ka kɛ masabon ye ni ne ta sebagaya ye, ani ne ta masaya bonya ye, o tɛ nin ye wa?
30a- Nin ye wagati jugu ye, masacɛ tun bena min kɛ, a ka fisa n’a y’a makumu. Nka an be se k’a faamu sabu a ka Babilɔni tun ye kabako saniyanin ye tiɲɛn na, min bele be jati “ diɲɛ kabako wolonfila ” dɔ ye. Nakɔw be yɛlɛmayɛlɛma ni yiridenw ye, bajiw, kɛnɛbaw ani kogow be kɛnɛba dɔ kan min janya ye kilomɛtɛrɛ 40 ye fan kelen kelen bɛɛ la. Kogo minw sanfɛ wotoro fila tun be se ka tɛmɛ ɲɔgɔn kan kogo janya bɛɛ la ; o wagati ka siraba. A ka daa dɔ, min lɔra kokura Bɛrilɛn, o be kogo fila cɛmancɛ la minw dilanna ni kabakuru bulamanw ye minw be masacɛ ka tagamasiɲɛ sɛbɛnin kan : jara min be ni kongokolon kamanw ye, Dan.7:4 be min kofɔ. Fɛɛn dɔ tun b’a fɛ k’a yɛrɛ bonya. Nka Ala tɛ waso ye a ka kumaw na, a be waso ye nka min ka bon n’o bɛɛ ye, o ye ɲinan ani kɔniya ye a ka koo tɛmɛninw na . Tiɲɛ na, nin masacɛ kelen tɛ wasobaga ye dugukolo kan, nka Ala y’a ɲɛɛ sin a ma, a b’a fɛ a ka to a ka sankolo la ani a bena kɛ a fɛ. Nin ka kan ni ɲɛfɔli ye : Ala b’a ka danfɛnw kiti ka tɛmɛ u yecogo kan. A b’u dusukunw n’u ka miiriyaw sɛgɛsɛgɛ, ani a b’a lɔn k’a sɔrɔ a ma fili abada, saga minw ka kan ni kisili ye. O b’a to a be sinsin a kan ani tuma dɔw la a be kabakow kɛ, nka o fɛɛrɛ be jati fɛɛn laban min sɔrɔla, o ka ɲi.     
Dan 4:31   Tuma min na kuma tun be masacɛ daa la, kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «Masacɛ Nabukodonozɔri, masaya bɔra i bolo.»
31a- Ala ka kanuya ye Nabukodonozɔri tɔɔrɔ, o min ye nɛgɛrifɛn dɔ sigi a ye ani k’a lasɔmi o koo la a ka kiraya siko la. Sankolo kiti be se ka mɛn, nka an ka nisɔndiya bari Ala bena kojugu min kɛ a la, o bena a niin kisi ani k’a kɛ banbali ye.
Dan 4:32   O bɛna aw gbɛn ka bɔ mɔgɔw cɛ ra, aw bɛna sigi kongosogow cɛ ra, o bɛna aw kɛ bin ye i ko misiw. Wagati wolonfla bɛna tɛmɛ i kan, fɔ i ye a lɔn ko Ala kɔrɔtaninba le bɛ adamadenw ta masaya kunna, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka di a ye, a b’a di o tigi ma.
32a- Saan wolonfila kɔnɔ, wala siɲɛ wolonfila , masacɛ tɛ se ka koow faamu tugun ani a hakili b’a lasun k’a miiri ko ale ye bɛgɛn dɔrɔn lo ye.
Dan 4:33   O yɔrɔnin bɛɛ, kuma min tun fɔra Nabukodonozɔri koo la, o dafara. A gbɛnna ka bɔ adamadenw cɛ ra, a tun bɛ bin domu i ko misiw, sankolo gɔmiji tun b’a fari ɲigi; fɔ a kunsigiw nana bonya i ko kɔnɔw ta, a kunsigiw nana bonya i ko kɔnɔw ta.
33a- Masacɛ be seereya kɛ ko koo minw bɛɛ tun fɔra yelifɛn na, u bɛɛ dafara ale fɛ tiɲɛn na. Masacɛ min yɛlɛmana ka kɛ kerecɛn ye, ale y’o maloyako lawuli a ka seereya sɛbɛtɔ, a y’a yɛrɛ kofɔ mɔgɔ sabanan ye. Maloya bele b’a lasunna ka kɔsegi dɔɔni. Ɲɛfɔli wɛrɛ be se ka kɛ hali bi, ko masacɛ n’a balimacɛ kura Daniyɛli lo y’o seereya sɛbɛ ɲɔgɔn fɛ tiɲɛn Ala kɔnɔ. 
Dan 4:34   Wagati latigɛnin bannin kɔ, ne Nebukadinɛsari, ne ka ne ɲa kɔrɔta sankolo ra, ne ka o sababuw lɔn. Ne ka Ala kɔrɔtaninba tando , k’a tando, k’a bonya, ale min ɲanaman lo banbari, ale min ta sebagaya tɛ ban, a ta masaya bɛ to a nɔ ra wagati bɛɛ, wagati bɛɛ.
34a- Ala hakilitigi ani sebagayabɛɛtigi be saga tununinw ka kanuya sɔrɔ. A farala a ta sagakulu kan, k’a tando caya a ta nɔɔrɔ kosɔn.
34b- ale ta fanga ye banbari ye, a ta masaya bɛ to fɔ wagati bɛɛ .
 O fɔrimili ɲɛsinna masaya 5nan ma , nin wagati la, masaya banbali, Dan ka Mɔgɔ Dencɛ ka yelifɛn na.7 :14 : O kɔ, fanga ni nɔɔrɔ ni masaya dira a ma; Siyaw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ tun bɛ baara kɛ a ye. A ka fanga ye fanga banbali ye, min tɛna tunu, a ka masaya fana tɛna halaki . Ani fana, ja yeli min kɛra Dan.2:44 kɔnɔ : O masacɛw ka wagati la, sankolotigi Ala bena masaya dɔ sigi, masaya min tɛna tiɲɛ abada, a tɛna to siya wɛrɛ bolo . a bɛna nin masayaw bɛɛ cici, ka o halaki, ale yɛrɛ le bɛna lɔ fɔ abada .  
Dan 4:35   Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ bɛ i n’a fɔ foyi tɛ a ɲa kɔrɔ, a b’a sago kɛ sankolo ta kɛrɛkɛdenw cɛ ra, ani dugukolo kan mɔgɔw cɛ ra, mɔgɔ si tɛ se k’a bolo lalɔ, k’a fɔ a ye ko: «I bɛ mun le kɛra?»
35a- Bonya ka kɛ Ala ɲanaman ye ! Sabu nin sen fɛ, masacɛ ye koo bɛɛ faamu ani a yɛlɛmana. 
Dan 4:36   O wagati la, ne hakili segira ka na ; ne ta masaya bonya, ani ne ta bonya ni ne ta nɔɔrɔ sekɔra ne ma; ne ta ladibagaw, ani ne ta mɔgɔbaw ka ne ɲininka tuun; Ne tun be n’ ka masaya la tugun ani dɔ tun be farala n’ ka fanga kan.
36a- I n’a fɔ Zɔbu min tun ye mɔgɔ tilennin ani mɔgɔ tilennin ye, Ala ye dencɛw, denmusow ani bɔnsɔnw di a ma a ka gwɛlɛya laban na, masacɛ y’a ka kuntigiw jigi la a kan tugun ani a y’a daminɛ tugun ka masaya kɛ hakilitigi lakikaw cɛma, Ala ɲanaman ye minw yeelen. O koo b’a yira ko Ala b’a fɛ ka masaya di min ma, a b’o di o tigi ma . Ale le ka Babilɔnikaw lasun k’u ka masacɛ ɲini.
Dan 4:37   Sisan, ne Nabukodonozɔri, ne bɛ sankolo masacɛ tando, k’a bonya, k’a bonya, min ta kɛwalew bɛɛ ye tiɲɛ ye, a ta siraw bɛɛ ye terenninya ye, minw bɛɛ bɛ tagama ni bonya ye, a bɛ se ka olugu majigi.
37a- A be se k’o fɔ sabu a ye wari sara walisa ka se k’o fɔ.
 Walisa ka jugumanba bali, ɲin bɔli be se ka mɔgɔ tɔɔrɔ kosɔbɛ ; nka yiriw bɛ se ka tɔɔrɔ jate. Walisa ka banbali sɔrɔ, n’a sɔrɔ a ka ɲi ka tɛmɛ kɔrɔbɔli gwɛlɛw fɛ wala kɔrɔbɔli gwɛlɛw fɛ kosɔbɛ, kuncɛbaya bɔli bena u joo di n’a be se ka kɛ. Komi Yezu Krista tun b’a lɔn ko a be se ka koo caaman kɛ, a ye Pol kɛ fiyentɔ ye Damasi sira kan, walisa “ a balimaw tɔɔrɔbaga ” min fiyentɔ lo Alako ta fan fɛ, ale ka kɛ a ka seereya kantigiman ani kisɛman ye a ɲɛɛw yeli kɛnin kɔ tugun, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, a ka hakilimaya yeli kɛ.   
Daniyɛli 5
 
 
Dan 5:1   O tuma na, masacɛ Balitazari ye dumuniba dɔ kɛ a ka kuntigiw ye, minw hakɛ tun ye mɔgɔ waa kelen ye, ka duvɛn min u ɲɛfɛ.
1a- Masacɛ Nabukodonozɔri sinɔgɔra Ala ka hɛɛrɛ kɔnɔ tuma min na a kɔrɔla kosɔbɛ ani a dencɛ Nabonidisi y’a nɔbila, ale min tun tɛ sɔn ka masaya kɛ, o kama a y’a to a dencɛ Balitazari ye masaya kɛ a nɔɔ na. Kana nin tɔgɔ ɲagami min kɔrɔ ye " Bɛli be masacɛ latanga ", gɛlɛya min Ala b'a fɛ ka min ta, ni Nabukodonozɔri ye min di Daniyɛli ma : Bɛlisazari min kɔrɔ ye " Bɛli bena latanga ". O tɔgɔw bɔyɔrɔ la, Bɛli walima Beliyali batoli be sɔrɔ min kɔ, ala caamanbatoli labɛnbaga kelenpe lo be yen : Sutana, jinɛ. I ko an bena a ye cogo min na, masacɛ min yɛlɛmana ka kɛ kerecɛnw ye, ale nɔɔ na, ​​olu ma tugu a kɔ o sira kan.      
Dan 5:2   Balitazari ka diwɛn nɛnɛ tuma min na, a facɛ Nebukadinɛsari tun ye minan sanulamanw ni warigwɛ minan minw ta Alabatosoba kɔnɔ Zeruzalɛmu, a cira ka na n'u ye, walisa masacɛ n'a ka kuntigiw n'a ka musow n'a ka furumusow ka minni kɛ u kɔnɔ.
2a- O masacɛ kafiri fɛ, o sanu ni warigwɛ minanw ye bololafɛnw dɔrɔn lo ye minw bɔra Yahutuw bolo. Komi a y’a latigɛ ka ban tiɲɛn Ala la, Nabukodonozɔri tun y’a yɛrɛ yɛlɛma min na, a t’a jati ko o Ala ɲɛnaman lo b’a ka kɛwalew bɛɛ kiti. N’a be baara kɛ n’o fɛɛnw ye minw saniyanin lo ani u saniyanin lo Danbaga Ala ka baara la, a be fili laban lo kɛ a ka ɲɛnamaya surun kɔnɔ. A ka wagati la, Nabukodonozɔri tun b’a lɔn a ka ɲi ka Yahutuw ka Ala ka sebagaya jati cogo min na sabu a tun b’a faamu ko a ka jamana ka alaw tɛ yen tiɲɛn na. Siya minw bɛɛ tun be Babilɔni masacɛ ka mara kɔnɔ, olu tun y’a ka seereya barikaman mɛn sankolo Masacɛ koo la, ka tɛmɛ a somɔgɔw kan. O kama, kuun caaman be Ala fɛ k’a yira sisan ko ale tilennin lo ani ko a tɛ makari mɔgɔw la.
Dan 5:3   O kɔ, u tun ye sanu minan minw bɔ Alabatosoba kɔnɔ, Ala ka soo min be Zeruzalɛmu, u y’u ta ka bɔ n’u ye. masacɛ ni a ta jamana ɲamɔgɔw, ani a ta musow, ani a jɔnmusow tun bɛ minni kɛ o ji ra.
3a- Daniyɛli b’a sinsin o minanw bɔyɔrɔ kan, minw bɔra Alabatosoba kɔnɔ, Ala ta batoso kɔnɔ Zeruzalɛmu. Kabi sisan, komi Yahutuw ka Ala y’a to u y’o fɛɛnw bɔ a ka batoso kɔnɔ, masacɛ kanbele tun ka ɲi k’a faamu ko minw be baara kɛ a ye cogo jugu la, tiɲɛn Ala b’olu ɲangi ani k’u ɲangi kosɔbɛ. Kafiriw ka alaw t’o ɲɔgɔn kɛ ani u ka kuntigiw b’a ɲini ka cɛɛw diyabɔ dɔrɔn, u be tɔnɔ bɔ minw ka lannaya la.
Dan 5:4   O ka duvɛn min, ka sanu ni warijɛ ni siranɛgɛ ni nɛgɛ ni yiri ni kabakuru alaw tando.
4a- Fɛɛn kolonw kɛli ka kɔrɔ, o ye boliw batoli ye, o ye koo haramunin ye Ala ɲɛɛ kɔrɔ. Min kɔrɔtanin lo, o ye ko masacɛ y’a yira ko a tɛ a janto a yɛrɛ la kosɔbɛ ani a be dumuni kɛra n’a teriw ye, k’a sɔrɔ Medikaw ni Pɛrɛsikaw minw b’a laminina, olu b’a ka dugu lafilila.
Dan 5:5   O wagati ra, mɔgɔ dɔ bolokunnaden dɔw bɔra ka sɛbɛri kɛ masaso kogow kan, minw tun bɛ nɛgɛdaga kan. Masacɛ ka bolo kun min tun bɛ sɛbɛri kɛra, o yera.
5a- Nebukadnezar ka wagati kabako minw kɛra, u y’u mafiɲɛya minkɛ, o kabako kura ka laɲinita tɛ ka mɔgɔ yɛlɛma, nka ka mɔgɔ jalakibagaw niin halaki i n’a fɔ an bena a ye cogo min na. Jalakibaga jugu minw tun b’a fɛ ka jurumunkɛla faga, Yezu Krista fana ye jurumu minw kɛ dogo la, a y’u sɛbɛ bɔgɔ kan n’a boloden ye.
Dan 5:6   O tuma na, masacɛ ɲada yɛlɛmana, a hakili ɲagamina. a cɛmancɛ yɔrɔw bɔra, a ɲɔngiriw tun bɛ ɲɔgɔn bugɔra.
6a- O kabako b’a nɔɔ bɔ o yɔrɔnin bɛɛ. Hali ni a ye dɔrɔ min, a hakili be koow kɛ, a be siranna.
Dan 5:7   Masacɛ pɛrɛnna ko a ye lolow lɔnbagaw, ani Kalidekaw, ani jinamoriyakɛlaw weele ka na. Masacɛ k’a fɔ Babilɔni lɔnnikɛbagaw ye ko: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka nin sɛbɛri karan, k’a kɔrɔ fɔ ne ye, o tigi bɛna deregeba don o tigi ra, ka sanin don a kan na, ka o tigi kɛ jamana kuntigi sabanan ye.»
7a- Siɲɛ kelen tugun, Daniyɛli ma jate ; Masacɛ nɔnabila mɔgɔw m’a ka seereyakow jati. Ani tugun, ni dusukasiba ye, masacɛ kanbele be layidu ta ko mɔgɔ o mɔgɔ bena se ka cikan min sɛbɛra kogo kan, o faamu cogo kabakoman na, a bena bonyaba la a kan. Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka o kɛ, o tigi bɛna sigiyɔrɔ sabanan sɔrɔ masaya ra, sabu Nabonidi ni Balitazari bɛ yɔrɔ fɔlɔ ni yɔrɔ flanan na. 
Dan 5:8   O kɔ, masacɛ ka hakiritigiw bɛɛ donna; nka o ma se ka sɛbɛri karan, k’a kɔrɔ fɔ masacɛ ye.
8a- I ko Nebukadnezar ka wagati la, o koo bele tɛ se ka kɛ kafiri hakilitigiw fɛ.
Dan 5:9   O tuma na, masacɛ Balitazari siranna kosɔbɛ, a ɲada yɛlɛmana, a ka kuntigiw siranna.
Dan 5:10   Masacɛ n'a ka kuntigiw ka kumaw kosɔn, masamuso donna dumunibon kɔnɔ k'a fɔ ko: «Masacɛ, i ka ɲanamaya fɔ abada! Aw ta miiriyaw kana aw tɔɔrɔ, aw ɲada fana kana yɛlɛma!
Dan 5:11   Cɛɛ dɔ be i ka masaya kɔnɔ, ala senumanw ka hakili be min kɔnɔ. i facɛ ta wagati ra, hakiritigiya ni hakiritigiya tun bɛ a fɛ i ko ala tɔw ta hakiritigiya. O le kosɔn masacɛ Nebukadinɛsari, aw bɛmacɛ, masacɛ, aw facɛ, ale ka ale le kɛ jinamoriw, ani lagbɛrikɛbagaw, ani Babilɔnikaw, ani lagbɛrikɛbagaw bɛɛ kuntigi ye.
Dan 5:12   sabu hakiliba, lɔnniya ni faamuyali, siko kɔrɔfɔli, kuma dibimanw kɔrɔfɔli, ani ɲiningali gwɛlɛw ɲɛfɔli, hali Daniyɛli, masacɛ Bɛlisasari tun ye min tɔgɔ fɔ. Ayiwa, o ye Daniyɛli wele ka na o kɔrɔ fɔ an ye.»
12a- Nin seereya min bɔra Masamuso fɛ, o be mɔgɔ kabakoya ani a be masacɛ denbaya bɛɛ jalaki : an tun b’o lɔn... nka an y’a latigɛ k’o jate. 
Dan 5:13   O kɔ, u ye Daniyɛli ladon masacɛ fɛ. Masacɛ kumana Daniyɛli fɛ, k’a fɔ Daniyɛli ye ko: «Ne facɛ tun ka mɔgɔ minw mina ka bɔ Zuda mara ra, Daniyɛli min minara Zuda mara ra, ele lo wa?»
Dan 5:14   Ne y'a mɛn ko alaw ka hakili b'i la, ko yeelen, faamuyali ani hakilitigiyaba sɔrɔla i la.
Dan 5:15   Sisan, o nana ni hakiritigiw ni lolow lɔnbagaw ye ne ɲa kɔrɔ, janko o ye nin sɛbɛnin kalan, k’a kɔrɔ fɔ ne ye. nka o ma se ka o kumaw kɔrɔ fɔ.
Dan 5:16   Ne y’a mɛn ko i be se ka ɲiningali gwɛlɛw ɲɛfɔ ani k’u ɲɛnabɔ; Ayiwa, sisan, ni i sera ka nin sɛbɛri karan, k’a kɔrɔ fɔ ne ye, i bɛna deregeba wuleman le don i ra, ka sanin don i kan na, ka lɔyɔrɔ sabanan sɔrɔ masaya ra.»
16a- A tun be yɔrɔ sabanan na a facɛ Nabonide n’a yɛrɛ kɔ.
Dan 5:17   Daniyɛli y'a jaabi masacɛ ɲakɔrɔ ko: «I ka nilifɛnw mara, k'i ka sara di mɔgɔ wɛrɛ ma. Nka o bɛɛ n’a ta, ne bɛna nin sɛbɛri karan masacɛ ye, k’a kɔrɔ fɔ a ye.»
17a- Daniyɛli kɔrɔla ani a tɛ bonya wala nafolo ni warigwɛ ni sanu nafaw jati fɛɛn nafamanba ye, nka sababu min b’a fɛ ka masacɛ kanbele nin hakili jigi a ka jurumuw na, a ka jurumuw na, a bena minw sara n’a niin ye, o tɛ se ka ban ani ale lo ye Ala ka baaraden ye o kɛwale sugu nin kama.
Dan 5:18   Masacɛ, Ala Kɔrɔtaninba ye masaya di i facɛ Nebukadinɛsari ma, ani bonya, ani bonya, ani masaya.
18a- Nabukodonozɔri ka masaya tun kɛra tiɲɛn Ala ka baara n’a ka nilifɛn ye, i n’a fɔ a ka bonya , a tun ye min fɔ ka juguya ko a yɛrɛ ka fanga lo y’o sɔrɔ , waso sababu fɛ, sanni Ala k’a kabakoya saan wolonfila kɔnɔ.
Dan 5:19   A tun ka bonya min di a ma, o kosɔn, siyaw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ tun bɛ siran a ɲa, ka yɛrɛyɛrɛ a ɲa kɔrɔ. Masacɛ tun b’a fɛ ka mɔgɔ min faga, a tun b’a fɛ ka mɔgɔ min faga, a tun bɛ o tigi kisi; A tun b’a fɛ ka min kɔrɔta, a tun b’a fɛ ka min jigi.
19a- Masacɛ tun bɛ mɔgɔ o mɔgɔ faga .
 Kɛrɛnkɛrɛnniya la, o fanga min dira Ala ma, o y’a to a ye Yahutuw ka siya murutinin ɲangi ani k’u ka lasigiden caaman faga.
19b- a tun bɛ mɔgɔ minw fɛ, a ka olugu niin kisi .
 Daniyɛli ni Yahutu minw tun be jɔnya la, olu ye nafa sɔrɔ o la.
19c- a tun b'a fɛ ka minw lamɔ
 Masacɛ Nabukodonozɔri ye Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn kantigi saba kɔrɔta ka tɛmɛ Babilɔnikaw kan.
19d- a tun b’a fɛ ka minw majigi, a ka olugu majigi .
 A ka masaya mɔgɔbaw tun ka ɲi ka sɔn ko kanbele lonan minw bɔra Yahutuw ka jɔnya la, olu lo k’u mara. A bolo barikaman sababu fɛ, Yahutuw ka jamana ka bonya majigi ani k’a halaki.
Dan 5:20   Nka tuma min na a jusukun tun bɛ yɛrɛbonyara, k’a jusukun gbɛlɛya ka waso, o ka a labɔ a ta masasiginan kan, ka a ta nɔɔrɔ bɔsi a ra.
20a- Masacɛ Nabukodonozɔri ka koo b’an dɛmɛ k’a faamu kuncɛbaya min fɔra papa masacɛ la Dan.7:8 kɔnɔ. Daniyɛli y’a yira masacɛ la ko Ala be sebagaya dafanin di mɔgɔ o mɔgɔ ma, ka kɛɲɛ n’a ka porogramu ye. Nka, k’a hakili jigi masacɛ Nabukodonozɔri ka maloya la, a b’a hakili jigi ko a ka fanga mana kɛ min o min ye, dugukolo kan masacɛ be jigi la sankolo masacɛ ka fanga dantan lo kan.
Dan 5:21   A gwɛnna ka bɔ adamadenw cɛma, a dusukun kɛra i n’a fɔ bɛganw, a siginin bɛ kongo faliw fɛ. bin tun bɛ di a ma k’a domu i ko misiw, k’a fari ɲigi sankolo gɔmiji fɛ, fɔ a k’a lɔn ko Ala Kɔrɔtaninba le bɛ adamadenw ta masaya kuntigiya ra, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka di a ye, a bɛ masaya di o tigi ma.
21a- N’ b’a kɔrɔsi, vɛrise nin dɔrɔn kɔnɔ, ko “ kongokolon faliw ” kofɔra . Fali ye tulonkɛ tagamasiɲɛ ye : " tulonkɛ i n'a fɔ fali ", sanko n'a fana ye " kongofɛn " ye, n'a ma mara sokɔnɔfɛn ye. O ye tagamasiɲɛ ye min be adamaden hakili yira, min be ban ka Ala ka kalanw lamɛn a ka ɲɛnamaya kɔnɔkow fɛ ani a ka Bibulu ka yiraliw fɛ.       
Dan 5:22   Ele, a dencɛ Balitazari, i ma i jusukun majigi, hali ni i tun bɛ nin kow bɛɛ lɔn.
22a- Tiɲɛn na, Balitazari lo y’a yɛrɛ kɛ i n’a fɔ “ kongokolon fali ” k’a ɲɛɛ tugu a “ facɛ ” (a mamacɛ) ka koow la .    
Dan 5:23   I y’i yɛrɛ kɔrɔta sankolo Matigi kama; o nana ni a ta so minanw ye i ɲa kɔrɔ, i ka duvɛn min ni o ye, ele ni i ta mɔgɔbaw, ani i ta musow, ani i ta jɔnmusow; Ala minw lalagara ni warigbɛ ye, ani sanin, ani siranɛgɛ, ani yiri, ani kabakuru, ala minw tɛ yeri kɛ, o tɛ mɛnni kɛ, o fana tɛ foyi lɔn, aw ma o Ala bonya;
23a- Minan sanulaman minw tun saniyanin lo Danbaga Ala ye a ka batoso kɔnɔ diinankow kama, Balitazari y’olu nɔgɔ. Nka a kɛtɔ k’u kɛ ka ngalon kafiriw ka alaw tando, a ye koo haramuninba dɔ kɛ . Nin ja bɛ Apo.17:4 ta labɛn : O muso tun bɛ fani wulemanw ni fani wulemanw donna, a tun masirinin lo ni sanu, ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw, ani nɛgɛw ye. A tun be ni tasa sanulaman dɔ ye a bolo min tun fanin be koo haramuninw n’a ka kakalaya nɔgɔw la . O yɔrɔ la, a tɔgɔ ko “ Babilonɛba ” vɛrise 5nan na.    
Dan 5:24   O kosɔn, a ka bolo yɔrɔ nin ci, min tun bɛ nin sɛbɛri kɛra.
24a- O kɔ, Balitazari y’a ye ka kɔn o ɲɛ ko Ala ɲɛnaman sɔbɛ be yen min be koow kɛ ani ka koow kɛ cogo kabakoman na ka kɛɲɛ ni adamadenw ka kɛwalew ye.
Dan 5:25   Sɛbɛri min sɛbɛra, o ye nin ye: Mene, Mene, Tekɛli, Ufarisin.
25a- Bayɛlɛmani : jate, jate, girinya ani tilan . 
Dan 5:26   O kumaw kɔrɔ ye nin ye. Jate: Ala ka i ta masaya jate, k’a ban.
26a- " Jate " fɔlɔ be masaya daminɛ lo ɲɛsinna, " jate " filanan be masaya nin laban lo kofɔ.    
Dan 5:27   A be suma: O be aw suma ni peseli ye, aw y’a ye ko aw ka dɔgɔ.
27a- Peseli min be yan, o ye Ala ka kiti tagamasiɲɛ ye. Cɛɛw y' a ta ka kititigɛsoba tɔgɔ fɔ ; tilenninya dafanin lo kosɔbɛ. Nka Ala ta dafanin lo ani a basiginin lo sumalan ja kan , a be ɲuman ni juguman kɛwalew suma, mɔgɔ min be kiti tigɛra, ale ye minw kɛ. Ni ɲumanya hakɛ ka nɔgɔ ka tɛmɛ juguman hakɛ kan, Ala ka jalaki be bɛn. Ani, masacɛ Balitazari ka koo lo. 
Dan 5:28   Tilannin: I ka masaya bena tilan, ka di Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ma.
28a- Tuma min na a tun be dɔrɔ minna cogo kolon na a ka masaso kɔnɔ, masacɛ Dariyusi tun b’a ɲɛminɛna, Mɛdikaw donna Babilɔni baji daa fɛ, o min tun yɛlɛmana wagati dɔɔni kɔnɔ ani a tun jalen lo.
Dan 5:29   O kɔ, Balitazari ye ci di ko u ka Daniyɛli ka fani wuleman don, ka sanu jɔlɔkɔ siri a kan na, k’a fɔ ko ale lo bena kɛ masaya kuntigi sabanan ye.
Dan 5:30   O suu kelen na, u ye Kalidekaw ka masacɛ Balitazari faga.
Dan 5:31   Mɛdika Dariyusi ye masaya minɛ k'a to saan biwɔɔrɔ ni fila la.
31a- O seereya tigitigi min kɛra Daniyɛli ɲɛɛ na, tarikilɔnbagaw t’o lɔn ani u b’a fɔ ko Pɛrɛsi masacɛ Sirusi 2 belebele lo y’o koo kɛ saan 539 la.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 6
 
 Nin sapitiri 6nan ka kalan ni Daniyɛli 3nan ka kalan be taga ɲɔgɔn fɛ: Nin sen fɛ, a be Daniyɛli yira kantigiya misaliya kɔrɔbɔli la , min ka kan ka ladegi ani ka wolo mɔgɔ sugandininw bɛɛ fɛ, Ala ye minw weele Yezu Krista la. Lagamuli be mɔgɔ dɛmɛ, nka i ka kalan kalan dɔrɔn ani i hakili to o la. Masacɛ Dariyusi ye koow kɛ i n’a fɔ Nebukadnezar y’a kɛ cogo min na a ka wagati la ani , a saan 62nan na , a tagara Daniyɛli ka Ala ɲɛnaman ka nɔɔrɔ fɔ ; yɛlɛmani min sɔrɔla Daniyɛli ka kantigiya seereya fɛ tuma min na Ala y’a tanga jaraw ma . Kabi u ka jɛnɲɔgɔnya daminɛ na, a be Daniyɛli kanu ani a b’a mako don a la min be baara kɛ a ye ni kantigiya ni kɔnɔgwɛ ye ani a b’a ye ko hakili min ka bon n’a bɛɛ ye . 
 
Dan 6:1   Dariyusi sɔnna ka kuntigi kɛmɛ ni mugan sigi a ta jamana kunna, olugu tun bɛna sigi a ta jamana bɛɛ ra.
1a- Masacɛ Dariyusi y’a ka hakilitigiya yira a kɛtɔ ka masaya mara kalifa gɔfɛrɛnaman 120 ma minw sigira mara 120 kan.
Dan 6:2   A ka kuntigi saba sigi o kuntigiw kan, Daniyɛli fana tun b’u cɛma, janko kuntigiw ye o jatebɔ, masacɛ kana bɔnɛ foyi ra.
2a- Kuntigiba minw be kuntigiw kɔrɔsira, Daniyɛli bele b’olu cɛma.
Dan 6:3   Daniyɛli tun ka bon ni kuntigiw ni kuntigiw ye, bari hakili min tun ka bon n’a bɛɛ ye, o tun b’a la ; Masacɛ tun b’a fɛ k’a sigi masaya bɛɛ kunna.
3a- Dariyusi fana y’a kɔrɔsi ko Daniyɛli ka fisa ni tɔɔw ye a ka hakilitigiya n’a ka hakilitigiya kosɔn. Ani, a ka laɲinita min ye k’a sigi fɛɛn bɛɛ kunna, o bena keliya ni kɔniya lawuli Daniyɛli kama.
Dan 6:4   O tuma na, kuntigiw ni kuntigiw tun be sababu ɲinina ka Daniyɛli jalaki masaya koo la. Nka o ma sababu sɔrɔ ka a jaraki, walama kuma si, sabu a tun ye kankelentigi ye, jarakiyɔrɔ, walama kojugu si ma ye a ra.
4a- Daniyɛli ka Ala bato yɔrɔ o yɔrɔ, o la, a be baara kɛ masacɛ ye ni kantigiya ni kantigiya kelen ye. O cogo la , a b' i n'a fɔ mɔgɔ min tɛ se ka jalaki ; sariyakolo dɔ min be sɔrɔ Adventistew ka mɔgɔw cɛma ka kɛɲɛ ni Yir . 14:5 ye.   
Dan 6:5   O cɛɛw ko: «An tɛna sababu si sɔrɔ ka Daniyɛli jalaki, fɔɔ n’an y’o sɔrɔ a ka Ala ka sariya kɔnɔ.»
5a- O miiriya nunu b’a yira ko jinɛw ka kanpaɲi tun be miiri min na dugukolo kan limaniya kɔrɔbɔli laban na, o min na Ala ka sariya tile wolonfilanan lafiɲɛlon bena a to u ka se k’a sagokɛla kantigiw faga, sabu u tɛna sɔn ka tile fɔlɔ tɔɔ bonya min kɛra wajibi ye, o min ye Ɔrɔmu ka diinan sariya ka dimansilon ye.             
Dan 6:6   O kɔ, o kuntigiw ni kuntigiw nana masacɛ fɛ ni mankan ye, ka kuma a fɛ ko: «Masacɛ Dariyusi, i ka ɲanamaya fɔ abada!
6a- O donni mankanba nin laɲini ye ka masacɛ hakili jigi jatedenw ka fanga la, a be se ka murutiliw lawuli ani o la, a mako b’a la k’a ka fanga sabati.             
Dan 6:7   Masaya kuntigiw bɛɛ, ani jamanatigiw, ani masacɛw, ani ladilikɛlaw, ani jamanatigiw bɛɛ bɛnna a ma ko masacɛ ka kan ka sariya dɔ bɔ, min ye sariya gwɛlɛman ye, ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka ala wala mɔgɔ dɔ deli tile bisaba kɔnɔ, fɔ ele masacɛ, o tigi ka kan ka jaraw fili dingɛ kɔnɔ.
7a- Ka kɔn o wagati ɲɛ, masacɛ Dariyusi tun m’a ɲini k’a ka jamana mɔgɔw waajibiya u ka ala dɔ bato sanni ka dɔ wɛrɛ bato. Ala caaman batoli la, diinankow hɔɔrɔnya dafanin lo. Ani, walisa k’a lasun a ka sɔn o ma, labɛnkɛlaw y’a lɔgɔbɔ, k’a bonya, masacɛ Dariyusi, i n’a fɔ ala. Yan fana, i n’a fɔ kuntigibaw bɛɛ, waso b’a lawuli ani k’a to a be sɔn o cikan ma, nka, o ma bɔ a hakili la.
Dan 6:8   Sisan, masacɛ, i ka nin sariya sabati, k’a sɛbɛ, janko a kana yɛlɛma, i n’a fɔ Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ka sariya min tɛ yɛlɛma.
8a- O sariya be kiraya kɛ cogo kabakoman na mɔgɔ min bena Ɔrɔmukaw ka dimansi kɛ wajibi ye tile laban na. Nka an k’a kɔrɔsi ko Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ka sariya min sigira mɔgɔ filibaliw ni jurumunkɛlaw fɛ, o sariya min tɛ se ka yɛlɛma, o tɛ tiɲɛn ye fewu. Fɛɛn min tɛ se ka yɛlɛma, o ye Ala ɲɛnaman sɔbɛ ta ye, o min ye Danbaga ye.
Dan 6:9   O kɔ, masacɛ Dariyusi ka sariya ni sariya sɛbɛ.
9a- O koo kɔrɔtanin lo, sabu komi ale yɛrɛ lo ye sariya ni lafasali sɛbɛ , Medikaw ni Pɛrɛsikaw ka sariya min tɛ se ka yɛlɛma , u ka ɲi k’o labato.
Dan 6:10   Daniyɛli y'a mɛn tuma min na ko sariya sɛbɛra, a tagara a ka soo, sanfɛbon ka finɛtiriw tun dayɛlɛnin lo ka ɲɛsin Zeruzalɛmu ma. a tun bɛ kinbiri gban dugu ma siɲaga saba lon o lon, ka Ala daari k’a ta Ala tando, i n’a fɔ a tun derira k’a kɛ cogo min na fɔlɔfɔlɔ.
10a- Daniyɛli t’a ka jogo yɛlɛma, ani a t’a to o adamadenw ka sumanin k’a nɔɔ to a kan. A kɛtɔ k’a ka finɛtiri yɛlɛ, a b’a yira ko a b’a fɛ bɛɛ k’a lɔn ko a be kantigiya kɛ Sebagayabɛɛtigi Ala ye. O wagati ra, Daniyɛli ka a yɛrɛ yɛlɛma Zeruzalɛmu fan fɛ, Ala ta batoso bɛ yɔrɔ min na, hali ni a halakira. Sabu Nin Ala k’a yɛrɛ yira wagatijan kɔnɔ nin Alabatosoba saninman kɔnɔ, a tun ka min kɛ a sigiyɔrɔ ye, a sigiyɔrɔ dugukolo kan.
Dan 6:11   O kɔ, cɛɛw donna ni mankan ye, u ye Daniyɛli sɔrɔ a be delili kɛra ani a be a ka Ala weele.
11a- Lafilibagaw tun b' a laminina k' a filɛ k' a minɛ masacɛ ka sariya tiɲɛni kosɔn ; sisan, o ye “ kojuguba ye ”.   
Dan 6:12   O kɔ, u tagara masacɛ fɛ ka masacɛ ka sariya fɔ a ye ko: «Yala i ma sariya sɛbɛ ko tile bisaba kɔnɔ, ni mɔgɔ o mɔgɔ mana Ala wala mɔgɔ wɛrɛ deli tile bisaba kɔnɔ, n’i tɛ masacɛ ye, o tigi ka kan ka fili jaraw ka dingɛ kɔnɔ wa?» Masacɛ y'a jaabi ko: «O koo ye tiɲɛ ye ka kɛɲɛ ni Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ka sariya ye, min tɛ se ka yɛlɛma.»
12a- Masacɛ yɛrɛ ye sariya min sɛbɛ ani k’a bolonɔ bila o la, ale be se k’o sariya tiɲɛntigiya dɔrɔn lo kɛ.
Dan 6:13   O kumana masacɛ fɛ tugun ko: «Daniyɛli min bɔra Zuda mara ra, ale ma i jate, masacɛ, i ka sariya min sɛbɛ, a ma sɔn o ma, nka a bɛ Ala deli siɲaga saba lon o lon.»
13a- Komi u ye Daniyɛli jalaki a ka delili kɛtɔ, u y’a jalaki. Masacɛ be Daniyɛli waleɲuman lɔn a ka kantigiya n’a ka hɔɔrɔnya kosɔn. A bena jɛnɲɔgɔnya kɛ yɔrɔnin kelen ale ni o Ala cɛ a be baara kɛ min ye ni kisɛya ani kantigiya ye sabu a b’a deli tuma o tuma siɲɛ saba loon o loon . O b’a yira ko Daniyɛli ka kiti bena dimi ni tɔɔrɔ min lase a ma, ani a ka yɛlɛmani daminɛ min bena kɛ. 
Dan 6:14   Masacɛ ka o mɛn minkɛ, a nisɔngoyara kosɛbɛ; a k’a latigɛ ka Daniyɛli kisi, fɔ ka taga tere ben, a ka jija k’a kisi.
14a- O kɔ, masacɛ y’a faamu ko u y’ale lafili ani a y’a daminɛ ka Daniyɛli kisi, a be min waleɲuman lɔn kosɔbɛ. Nka a ka jijali bena kɛ gwansan ye ani masacɛ y’a ye ni dusukasi ye o bɛɛ ɲɛfɛ ko : lɛtɛrɛ be mɔgɔ faga, nka hakili be ɲɛnamaya di . Kɔfɛ, Ala y’o kumaden di cɛɛw ma minkɛ, a b’a yira ko sariyaw bonya be dan min na. Ɲɛnamaya tɛ se ka labɛn sariya sɛbɛw ka lɛtɛrɛw kan. A ka Ala ka kiti tigɛtuma na, Ala be koo misɛnninw jati, a ka sariya sɛbɛnin ka lɛtɛrɛ salen tɛ minw jati ani Ala tɛ mɔgɔ minw fɛ, hakilitigiya t’u fɛ k’o ɲɔgɔn kɛ. 
Dan 6:15   Nka o mɔgɔw ka masacɛ jija k’a fɔ a ye ko: «Masacɛ, i k’a lɔn ko Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ta sariya b’a fɔ ko masacɛ bɛ sariya o sariya latigɛ, o ka kan ka kɛ sariya laban ye.»
15a- O labɛnkɛlaw hakili b’a la ko Mɛdi ni Pɛrɛsi masacɛ ye desizɔn minw ta, u tɛ se ka yɛlɛma (u tɛ tiɲɛn ye) . A yɛrɛ be nɛgɛrifɛnw na a ka ciyɛn ka landakow la. Nka a y’a faamu ko mɔgɔ dɔ y’ale lo lafili Daniyɛli kama.
Dan 6:16   O kɔ, masacɛ ye ci di ko u ka Daniyɛli minɛ ka na n'a ye, k'a fili jaraw ka dingɛ kɔnɔ. Masacɛ kumana k’a fɔ Daniyɛli ye ko: «I bɛ i ta Ala min batora tuma bɛɛ, o ye i kisi!
16a- Masacɛ waajibiyara ka Daniyɛli fili jaraw ka dingɛ kɔnɔ, nka a b’a fɛ n’a dusu bɛɛ ye ko a be Ala min bato ni kantigiya ye, o k’a bolo don o koow la k’a kisi.
Dan 6:17   O nana ni kabakuru dɔ ye, k’a la dingɛ daa ra. Masacɛ k’a yɛrɛ ta tagamasiyɛnnɛgɛ tagamasiyɛn la a kan, ani a ta kuntigiw ta tagamasiyɛn na, janko foyi kana yɛlɛma Daniyɛli ta ko ra.
17a- Yan, Daniyɛli ka koo be taga ɲɔgɔn fɛ ni Krista suu doncogo ye, o min ka kabakuru daa koorinin fana tun datugunin lo walisa adamadenw kana don o la.
Dan 6:18   O kɔ, masacɛ donna a ta masabon kɔnɔ; a ka su bɛɛ kɛ sunɔgɔ ra, a ma jɔnmuso dɔ wele ka na a fɛ, a fana ma se k’a yɛrɛ di sunɔgɔ ma.
18a- Masacɛ ka kɛwale nin b’a yira ko a ye mɔgɔ kɔnɔgwɛ ye. O koow kɛtɔ, a b’a yira ko a b’a fɛ ka Daniyɛli ka Ala koo diya ani k’a ka kisili sɔrɔ a fɛ. O le kɛra a ta yɛlɛmani damina ye ka taga Ala kelenpe ra.
Dan 6:19   Masacɛ wurira sɔgɔmada joona, ka teliya ka taga jaraw ta dingɛ ra.
19a- Sanuya labɛnnin min tugura o kɔ ni sinɔgɔ ye suu dɔ la sabu a hakili tɔɔrɔnin lo Daniyɛli ka saya miiriya fɛ ani o boli ka taga jaraw ka yɔrɔ la fajiri fɛ, o tɛ masacɛ kafiri dɔ ka kɛwalew ye, nka balimacɛ min b’a balimacɛ kanu Ala kɔnɔ, o lo.
Dan 6:20   A gwɛrɛla dingɛ la ka Daniyɛli weele ni nisɔngoyakan ye. Masacɛ kumana Daniyɛli fɛ k’a fɔ a ye ko: «Daniyɛli, Ala ɲanaman ta baaraden, i bɛ Ala min bato tuma bɛɛ, yala o sera ka i kisi jaraw ma wa?
20a- A surunyana dingɛ la tuma min na, a ye Daniyɛli weele ni dusukasikan ye .
 Masacɛ jigi b’a la nka a be siranna ani a be siranna min ka jugu ka tɛmɛ Daniyɛli kan. Nka, a jigi b’a yira ko a y’a weele k’a ɲininga.
20b- Daniyɛli, Ala ɲanaman ta baaraden, i bɛ i ta Ala min batora tuma bɛɛ, yala ale sera ka i bɔsi jaraw boro wa?
 Dariyusi y’a weele ko “ Ala ɲɛnaman ” minkɛ, a b’a yira ko a y’a daminɛ ka yɛlɛma. Nka, a ka ɲiningali ko " yala a sera ka aw kisi jaraw ma wa? " b'a yira an na ko a m'a lɔn fɔlɔ. N'o tɛ, a tun bena a fɔ ko: « Yala a tun b'a fɛ ka aw kisi jaraw ma wa ? » .       
Dan 6:21   Daniyɛli ko masacɛ ma ko: «Masacɛ, i ka ɲanamaya fɔ abada . 
21a- Lafasabagaw daa la, vɛrise 6nan na, o kumaden kɔrɔ tun tɛ foyi la, nka Daniyɛli ta la, a be kiraya kɛ ko Ala ka mɔgɔ sugandininw bena se ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ.
Dan 6:22   Ne ta Ala ka a ta mɛlɛkɛ ci ka na jaraw daa datugu, janko o ma foyi kɛ ne ra, sabu ne ye ne jalakibali ye a ɲa kɔrɔ. E fana ɲa kɔrɔ, masacɛ, ne ma kojugu si kɛ.»
22a- O koo la, masacɛ Dariyusi y’a faamu ko adamadenw ka masacɛw ka sariyaw labɛnnin tɛ cogo min na, o ye naloman ye, tiɲɛn tɛ ani ko a tɛ sɔn Ala ɲɛnaman tiɲɛn na, Daniyɛli be baara kɛra min ye k’a sɔrɔ a ma dogo.
Dan 6:23   O tuma na, masacɛ ninsɔn diyara kosɔbɛ, a y'a fɔ ko u ka Daniyɛli bɔ dingɛ kɔnɔ. O ka Daniyɛli sama ka bɔ dinga kɔnɔ, a ma foyi ye a ra, sabu a tun k’a jigi la a ta Ala kan.
23a- O kɔ, masacɛ jusu diyara kosɛbɛ .
 O ninsɔndiya min be sɔrɔ a yɛrɛ ma ani min be sɔrɔ a yɛrɛ ma, o b’a yira ko Ala bena mɔgɔ dɔ sugandi sini ma sabu masacɛ lanin b’a la sisan ko a be yen ani ko a ka sebagaya be yen.
23b- O ka Daniyɛli sama ka bɔ dinga kɔnɔ, jori foyi ma ye a fari ra.
 I n’a fɔ Daniyɛli teri saba minw tun filila tasuma gwansan kɔnɔ, u ka faniw ma jɛni cogo min na.
23c- sabu a tun k’a jigi la a ta Ala kan
 O lannaya y' a yira a ka latigɛli la ko a ma masacɛ ka sariya labato min tun bɛna Ala bɔ a ka deliliw la ; sugandili min tɛ se ka kɛ ani min tɛ se ka miiri o mɔgɔ ɲɛyirali fɛ min limaniyanin lo adamaden dɔrɔn lo la.  
Dan 6:24   Masacɛ y'a fɔ ko mɔgɔ minw tun ye Daniyɛli jalaki, u ka na n'u ye, k'u fili jaraw ka dingɛ kɔnɔ, olu n'u deenw n'u musow . sani o ye se dinga jukɔrɔ, jaraw ka o mina ka o kolow bɛɛ karikari.
24a- Mɔgɔjugu minw tun bɛ kojugu labɛnna, Ala ka olugu yɛlɛma. Pɛrɛsi masacɛ minw tun bena na, olu ka wagati la, o koo tun bena segi ka kɛ Yahutu Maridose ye tugun, kuntigi Aman tun b’a fɛ ka min faga n’a ka mɔgɔw ye masamuso Ɛsitɛri ka wagati la. O yɔrɔ la fana , Aman lo bena laban ka nɔrɔ yiri la min lɔra Maridose ye.
Dan 6:25   O kɔ, masacɛ Dariyusi ka sɛbɛ dɔ ci jamanaw bɛɛ ma, ani siyaw bɛɛ ma, ani kanw bɛɛ ma, minw siginin bɛ dugukolo bɛɛ kan .
25a- Masacɛ ka sɛbɛri kura nin ye cɛɛ dɔ ta ye, Ala ɲanaman ye see sɔrɔ a kan. Sisan, komi a be hɛɛrɛ dafanin na a dusukun na, a be tɛmɛ a ka kuntigi lɔyɔrɔ fɛ k’a ka hɛɛrɛ seereya kɛ a ka masaya mɔgɔw bɛɛ ye, a ye min sɔrɔ tiɲɛn Ala fɛ. 
Dan 6:26   Ne b’a fɔ ko ne ta masaya bɛɛ ra, ko siranya ni siranya ka kan ka kɛ Daniyɛli ta Ala ɲa. Sabu ale le ye Ala ɲanaman ye, a bɛ to wagati bɛɛ; a ta masaya tɛna cɛn fiyewu, a ta fanga bɛna to fɔ ka taga se a laban ma.
26a- Ne bɛ o fɔ ne ta masaya yɔrɔ bɛɛ ra .
Masacɛ be yamaruya di nka a tɛ mɔgɔ si waajibiya.
26b- An bɛ siran, ka siran Daniyɛli ta Ala ɲa
Nka o koo y’a nafa minkɛ, a ye siranya ni siranya bila Daniyɛli ka Ala ɲɛ walisa ka fɛɛrɛ kura dɔ sɛbɛbagaw lasun u ka ban Daniyɛli kama.
26c- Sabu ale le ye Ala ɲanaman ye, a bɛ to wagati bɛɛ.
A jigi b’a kan ko o seereya bɛna sɔn masaya mɔgɔw jusukun na, o le kosɔn a b’a tando, k’a kɔrɔta.
26d- a ta masaya tɛna cɛn fiyewu, a ta fanga bɛna to fɔ ka taga se a laban ma .
Ja masaya 5nan ka jogo banbali be fɔra tugun.
Dan 6:27   Ale le ye kisibaga ni kisibaga ye, min bɛ tagamasiyɛnw ni kabakow kɛ sankolo ni dugukolo kan. Ale lo ye Daniyɛli kisi ka bɔ jaraw bolo.
27a- Ale le bɛ an kisi, ka an kisi .
 Masacɛ ye min ye, a y’o seereya kɛ, nka o kisili ni kisili ɲɛsinna farikolo dɔrɔn lo ma, o min ye Daniyɛli ka ɲanamaya ye. A bɛna kɛ wajibi ye ka Yesu Kirisita nali makɔnɔ, janko Ala b’a fɛ ka kisi ani ka kisi ka bɔ jurumun na cogo min na, o faamu. Nka an k’a yira ko masacɛ tun b’a miiri ko a mako b’a la k’a yɛrɛ saniya walisa ka Ala ɲanaman diyabɔ.
27b- ale le bɛ tagamasiyɛnw ni kabakow kɛ sankolo ra, ani dugukolo kan .
 Daniyɛli ka kitabu be seereya kɛ o tagamasiɲɛw ni kabakow koo la, Ala ye koo minw kɛ minw tɛ se ka kɛ, nka aw k’aw yɛrɛ kɔrɔsi, jinɛ n’a ka jinaw fana be se ka Ala ka kabako dɔw lafili. Walisa k’a lɔn o bɔyɔrɔ fila cɛ, a ka ɲi k’a faamu jɔn lo be nafa sɔrɔ cikan min be fɔra. Yala o be mɔgɔ lasun ka mɛnni kɛ Danbaga Ala fɛ wa, wala ka mɛnni kɛ ? 
Dan 6:28   Daniyɛli tun be ɲɛtaga sɔrɔla Dariyusi ka masaya wagati la ani Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka masaya wagati la.
28a- An b’a faamu ko Daniyɛli tɛna kɔsegi a wolodugu ra, nka Ala ka kalan minw di a ma Dan.9 kɔnɔ, o bɛna kɛ sababu ye k’a sɔn k’a sɔrɔ a ma tɔɔrɔ sɔrɔ o dannatigɛ ra, a ta Ala ka min latigɛ.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 7
 
Dan 7:1 Babilɔni masacɛ Balitazari ta masaya san fɔlɔ ra, Daniyɛli ka siko dɔ kɛ, ka yelifɛn dɔw don a hakiri ra, k’a to lanin na a ta dilan kan. O kɔ, a ye siko sɛbɛ, ka koo jɔnjɔnw lakali. 
1a- Babilɔni masacɛ Balitazari ta masaya san fɔlɔ
 O kɔrɔ, saan – 605. Kabini Dan.2 ka yelifɛn na, saan 50 tɛmɛna. Masacɛba Nabukodonozɔri sanin kɔ, a mamaden Balitazari sigira a nɔɔ na.
Dan 7:2 : Daniyɛli y'a daminɛ k'a fɔ ko : «Ne ye yelifɛn dɔ ye sufɛ, sankolo fɔɲɔ naani be ɲɔgɔn kɛlɛla kɔgɔjiba kan. 
2a-  sankolo fɔɲɔ naani pɛrɛnna
 Duniɲa kuru bɛɛ ka kɛlɛw lo b’a to fangatigiw b’u ka fanga bonya yɔrɔ naani fan fɛ , ka taga worodugu fan fɛ , worodugu fan fɛ, kɔrɔn fan fɛ ani tileben fan fɛ.
2b-   kɔgɔjiba kan
 O ja tɛ adamadenw bonya, bari baji, hali n’a ka bon, o ye saya tagamasiɲɛ ye. Nin tɛ, Ala ka laɲinita la, lamini labɛnnin ye adamaden ye min danna a jaa la, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1 ye. A lamini ye dugukolo ye. Nka adamadenw bɔnɛna, kabini jurumun fɔlɔ, u ka kanminɛbaliya sababu la, u ka alako jaa la ani a tɛ foyi ye tugun a ɲɛɛ saniyanin ni senuman na fɔɔ baji kɔnɔ bɛgɛn nɔgɔninw ani fɛnɲɛnamanw minw be ɲɔgɔn dumu jinɛ ni jinaw ka hakilimaya kɔrɔ. O yelifɛn kɔnɔ, baji ye adamadenw ka jamaba tagamasiɲɛ ye min tɔgɔ tɛ fɔ.
 Ka fara o kan, kiraya kuma be yɔrɔ min kofɔ, o ɲɛsinna mɔgɔw ma minw be ɲɔgɔn minɛ u ka baji daa la minw be Mediterane baji daa la . O kama, baji be lɔyɔrɔba ta fangatigiw ka kɛlɛkɛcogo la, minw be kɛ ka kɛlɛw kɛ .
Dan 7:3 O kɔ, kongosogo belebele naani bɔra baji kɔnɔ, u ni ɲɔgɔn tɛ kelen ye .
3a- Sogo belebeleba naani bɔra kɔgɔji ra .
An be kalan min sɔrɔ Daniyɛli 2nan na, an b’o sɔrɔ yeli kura dɔ la, nka yan, bɛgɛnw be ja farikolo yɔrɔw nɔɔ ta .
3b- danfara ka bɔ ɲɔgɔn na .
 I n’a fɔ Dan.2 .
Dan 7:4 Fɔlɔ tun bɛ i n’a fɔ jara , a tun bɛ ni kongokolon kamanw ye. Ne tun b’a filɛra fɔɔ a ka kamanw tigɛra ; a wurira ka bɔ dugukolo kan, ka lɔ a sen kan i ko adamaden, ka adamaden jusukun di a ma.
4a- Fɔlɔ tun be komi jara , ani kongokolon kamanw tun b’a la.
Yan, Dan masacɛ Kalidekaw kunkolo sanulaman.2 kɛra jara ye min be ni kongokolon kamanw ye ; tagamasiɲɛ min sɛbɛra Babilɔni kabakuru bulamanw kan , o ye masacɛ Nabukodonozɔri ka bonya ye Dan.4 kɔnɔ.
4b- N’ y’a filɛ fɔɔ a kamanw tigɛra .
Kiraya kuma be kuma saan wolonfila wala wagati wolonfila koo la, Ala ye masacɛ Nabukodonozɔri kɛ naloman ye. O maloya saan 7 ( siɲɛ wolonfila ) kɔnɔ, min kofɔra Dan.4:16 kɔnɔ, a ka adamaden dusukun bɔra , kongosogo dusukun lo y’a nɔɔ ta.
4c-  a wurira ka bɔ dugukolo kan, ka lɔ a sen kan i ko adamaden, ka adamaden jusukun di a ma.
  A ka yɛlɛmani ka kɛ Danbaga Ala ye, o b’a yira yan. A ka koow b’a to an b’a faamu ko , Ala fɛ, adamaden ye adamaden ye dɔrɔn n’a dusukun be Ala jaa ta. A bena o yira a ka farisogo sɔrɔli la Yezu Krista la, min ye kanuya ni lamɛnni kɛcogo dafanin ye Ala fɛ. 
Dan 7:5   O kɔ, wara filanan lɔnin tun be yɔrɔ kelen na, i n'a fɔ urusi . A kɔkolo saba tun b'a da ra a ɲinw cɛ, o ko a ma : Wuli, sogo caman dumu.
5a- O kɔ, wara flanan tun lɔnin bɛ a fan kelen na, i n’a fɔ uraba.
 Kalidekaw masacɛ kɔ, Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ka warigwɛ kɛsu n’u bolow kɛra urusi ye . Tiɲɛn " min tun lɔnin be fan kelen na " b'a yira ko Pɛrɛsiw ka fanga tun be yɔrɔ filanan na Mɛdiw ka fanga kɔ, nka masacɛ Sirusi ye min sɔrɔ 2 Pɛrɛsiw fɛ, o ye fanga di a ma min ka bon ni Mɛdiw ta ye kosɔbɛ.  
5b- a kɔkolo saba tun b'a da ra a ɲinw cɛ, o ko a ma : Wuli, sogo caman dumu .
Pɛrɛsikaw bena Medikaw mara ani ka jamana saba minɛ : Masacɛ nafolotigi Kɔrɔsi ka Lidi saan – 546, Babilɔni saan – 539, ani Ezipiti saan – 525. 
Dan 7:6   O kɔ, ne ye filɛri kɛ, ka dɔ wɛrɛ ye min bɔnin be kongowuluw ma , kaman naani tun b'a kɔfɛ i n'a fɔ kɔnɔnin . O bɛgɛn tun be ni kungolo naani ye ani kuntigiya tun dira a ma.
6a- O kɔ, ne ka flɛri kɛ, ka dɔ wɛrɛ ye, min tun bɛ i ko jara .
O cogo kelen na, Grɛkiw ka kuntigiw kɔnɔbara n’u woto ziralamanw be kɛ kongokolon ye min be ni kɔnɔnin kaman naani ye ; Grɛkiw ka kongokolon nɔgɔw b’a to a be kɛ jurumu tagamasiɲɛ ye .  
6b- kaman naani tun b’a kɔfɛ i n’a fɔ kɔnɔ ta .
Kɔnɔnin kaman naani minw be taga ni kongowuluw ye , olu b’a yira ani u b’a yira ko a ka masacɛ kanbele Alɛkisandiriba tun be kɛlɛw kɛra joona kojugu (saan -336 ni -323 cɛ). 
6c- O bɛgɛn tun be ni kungolo naani ye ani kuntigiya tun dira a ma .
 Yan, " kunkolo naani " nka Dan.8 kɔnɔ, a bena kɛ " biɲɛ belebele naani " ye min be Grɛkiw ka kuntigiw yira minw bena Alɛkisandiriba nɔnabila : Selewusi , Ptolemy, Lisimaki ani Kasander.     
Dan 7:7   O kɔ, ne ye yelifɛnw ye sufɛ, kongosogo naaninan ye, min tun be siranya bila mɔgɔ la, min tun be siranya bila mɔgɔ la, min barika ka bon kosɔbɛ. nɛgɛ ɲiinw tun b’a la, a tun be dumuni kɛ, ka min tora, a tun b’o tigɛtigɛ ; Bɛgɛn minw tun be yen ka kɔn ale ɲɛ, u tun tɛ kelen ye ani gɔɔn tan tun b’a la.
7a- O kɔ, ne ye wara naaninan ye, min tun be siranya bila mɔgɔ la , a tun be siranya bila mɔgɔw la, a barika ka bon kosɔbɛ .
Yan fana, Ɔrɔmu masaya nɛgɛsenw kɛra fɛn jugu ye min ɲinw be nɛgɛ la ani a be ni biɲɛ tan ye . Sabu ka kɛɲɛ ni Apo.13:2 ye, ale kelen lo be masaya 3 tɛmɛninw ka sariyaw ta : Jara fanga , min sinsinna nin vɛrise kɔnɔ yɔrɔ min na a fɔra ko : fanga kabakoman ; kongokolon ka fanga , ani kongokolon ka teliya n’a ka jurumu ciyɛn ye min tagamasiɲɛ b’a ka yɔrɔw fɛ.       
7b- nɛgɛɲinw tun b’a ra, a tun bɛ domuni kɛ, ka fɛn tɔw kari, ka min tora, a tun b’o talon a senw kɔrɔ;
 O kunnafoniw b’a yira ko a ye mɔgɔfaga ni mɔgɔfaga minw kɛ Ɔrɔmu ka nɛgɛ tagamasiɲɛ fɛ min bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, a ka papa ka fanga sababu fɛ.
7c- Bɛgɛn minw tun be yen ka kɔn ale ɲɛ, u tun tɛ kelen ye ani gɔɔn tan tun b’a la.
O biɲɛ tan nunu be Frankiw, Lombardiw, Alamaniw, Anglo-Saxonw, Vizigɔtiw , Burgundiyaw, Suebiw, Heruliw, Vandalikaw ani Ɔsitorogɔtiw lo yira. O ye kerecɛnw ka masaya tan ye minw bena sigi Ɔrɔmu ka masaya bennin kɔ ka bɔ saan 395 la, ka kɛɲɛ ni mɛlɛkɛ ye ɲɛfɔli minw kɛ Daniyɛli ye vɛrise 24nan na. 
Dan 7:8   Ne ka bingow filɛ minkɛ, ne ka bingonnin dɔ wɛrɛ bɔ o cɛ ra, bingo fɔlɔ saba tun bɔra o bingonnin ɲa fɛ. A k’a ye ko a ɲadenw tun bɛ i ko cɛ ɲadenw, a da tun bɛ yɛrɛbonya kumaw fɔ.
8a- Ne ka o gbanw flɛ minkɛ, ne ka gban fitini dɔ wɛrɛ bɔ o cɛ ra .
O biɲɛ fitinin bɔra biɲɛ tan nunu dɔ la , o min b' a yira ko Ostrogoth ka Itali yɔrɔ la , Ɔrɔmu dugu ni min be weele ko papa ka " sigiyɔrɔ senuman " be yɔrɔ min na , Lateran masaso la Caelian kulu kan ; Latɛn tɔgɔ kɔrɔ ye : sankolo.       
8b- Gban fɔlɔw ra saba bɔnna o gban ɲa fɛ .
Biɲɛw faraninw be kɛ ka kɛɲɛ ni wagatiw ye : masacɛ saba minw bɔra masaya la vɛrise 24nan na, o ye, Heruliw ye saan 493 ni saan 510 cɛ, o kɔ, u tugura ɲɔgɔn kɔ, Vandalw saan 533, ani Ostrogothw saan 538 minw gwɛnna ka bɔ Ɔrɔmu zenerali Belisarius fɛ ka kɛɲɛ ni Justinian definite ani saan 500 ye . Sabu an ka ɲi k’a kɔrɔsi ko kumaden min fɔra o bugɔli ɲɛfɛ, o be na ni min ye . O kɔrɔ ko sɔrɔdasi fanga tɛ Horn yɛrɛ la ani a be nafa sɔrɔ masacɛw ka kɛlɛbolo la minw be siran a ɲɛ ani u be siran a ka diinan fanga ɲɛ ani o la, u b’a fɛ k’a dɛmɛ ani k’a mɛnni kɛ. O miiriya bena sinsin Dan.8:24 kɔnɔ yɔrɔ min na an bena kalan kɛ ko : a ka sebagaya bena caya, nka a yɛrɛ ka sebagaya tɛ ani vɛrise 25nan bena a yira ka gwɛ ko : a ka nafolotigiya n’a ka nanbarakow ka ɲɛtaga kosɔn, kuncɛbaya bena kɛ a dusukun na . O la, a b’a yira ko tiɲɛn be sabati dɔrɔn n’an be cikan ɲɔgɔnw lajɛn ɲɔgɔn kan minw jɛnsɛnnin be Daniyɛli ka kitabu sapitiri sifa caaman kɔnɔ ani Bibulu kuru bɛɛ kɔnɔ. Ni u farala ɲɔgɔn kan, gafe sapitiriw be kiraya kuma n’a ka cikanw “ datugu ” , minw ka gwɛlɛ ani u kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan, u tɛ se ka sɔrɔ.         
8c- A ɲadenw tun bɛ i ko adamaden ɲadenw
Yirali 9nan na, Niin b’a ka ɲɛfɔliw daminɛ ni kumaden nin ye i n’a fɔ . O cogo la, a be yecogo bɔɲɔgɔnko dɔ yira min tɛ tiɲɛn ye. Yan fana , an ka kan k’a kɔrɔsi ko mɔgɔ min kɛra farikolo ye, o bɔnin be ɲɔgɔn ma a ka dafalen na Yezu Krista la, nka a be ni yɛlɛmani dɔrɔn lo ye. Nka a ka ca n'o ye, bari " ɲakiliw " ye kiraw ka yelikɛcogo gwɛnin tagamasiɲɛ ye, Yezu fana ye min ka ɲɛyirali dafanin ye. Ani Niin b'a yira ko kiraya kɛra papaya la min bena laban k'a ka sigiyɔrɔ sigi Vatikan dugu kɔnɔ, kumaden min kɔrɔ ye : ka kiraya kɛ, ka bɔ latɛnkan na " vaticinare " . O bɛna sinsin Yirali 2:20 kɔnɔ, tuma min na Nin Saninman bɛ nin Ɔrɔmu Katolikiw ka legilizi suma ni Zezabɛli ye, min ka YaHWéH ka kiraw faga , o min ye jamana wɛrɛ muso ye min tun bɛ Baaliw batora , min tun furunin lo masacɛ Akabu ma. O sangali be bɛn sabu papasi be Ala ka kira sɔbɛw faga Inkizisiyɔn ka yiriw kan Krista la.      
8d- ani da min bɛ kuma ni yɛrɛbonya ye.
Nin sapitiri 7nan na, Ala ka filimudilanbaga n’a ɲɛminɛbaga be kerecɛnw ka wagati yira " zoom " kɔnɔ min b’a hakili ɲagami kɛrɛnkɛrɛnnin na, wagati min be Ɔrɔmu masaya laban ni Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ cɛ Mikayɛli kɔnɔ, a ka sankolola tɔgɔ min be mɛlɛkɛw cɛma. A be masacɛ kuncɛbayabaga dɔ ka nali kofɔ , min be Ala ka Ala ka mɔgɔ senumanw tɔɔrɔ , min be Ala ka diinankow kɛlɛ, k’a ɲini ka wagatiw ni sariya yɛlɛma , cikan tan nka Ala ka sariya wɛrɛw fana. Niin b'a ka ɲangili laban fɔ ; a bena “ jɛni tasuma kɔnɔ a ka kuncɛbaya kumaw kosɔn .” O kama, sankolo kiti min bena tigɛ saan waa wolonfilanan na, o koo be yira yɔrɔnin kelen a ka kuncɛbaya kumaw fɔnin kɔ . Ka kɔn ale ɲɛ, masacɛ Nabukodonozɔri fana tun ye kuncɛbaya yira nka Ala ye maloya kalan min di a ma, a sɔnna o ma ni majigilenya ye.        
 
Sankolola kiti .
 
Dan 7:9   Ne tun be filɛli kɛra masasigilanw lɔyɔrɔ la. O kɔ, cɛkɔrɔba sigira. A ka fani tun gwɛra i ko nɛzi, a kunsigi tun bɛ i ko wuluwulu saninyanin ; a ta masasiginan tun bɛ i ko tasumamana, a senw tun bɛ i ko tasumamana.
9a- Ne tun be masasigilanw bilanin filɛra .
O yɔrɔ be kiti wagati yira min bena kɛ Yezu Krista ka mɔgɔ senumanw fɛ minw kunmabɔra a ɲɛɛ kɔrɔ, u siginin be masasigilanw kan , sankolo la ka kɛɲɛ ni Yirali 4nan ye, saan waa kelen kɔnɔ min kofɔra Yirali 20nan na. O kiti be kiti laban labɛn , o min be kɛ cogo min na, o ɲɛfɔra vɛrise 11nan na.   
9b- O kɔ, cɛkɔrɔba sigira.
 O ye Kirisita ye min kɛra ala ye, Ala kelenpe min ye danbaga ye. Sigi wale b’a yira ko baara dɔ jɔra, o ye lafiɲɛ jaa ye. Sankolo be hɛɛrɛ la pewu. Dugukolo kan, mɔgɔjuguw halakira Krista kɔsegi tuma na.
9c- A ta faniw tun gbɛra i ko neje, a kunsigi tun bɛ i ko sagasi yɛrɛ yɛrɛ
 Gwɛman ye Ala ka saniya dafanin tagamasiɲɛ ye min ɲɛsinna a ka cogoya bɛɛ ma a ka faniw hakɛ la , a ka baaraw tagamasiɲɛw n' a kunsigi min ye hakilitigiya saniyanin dafanin masafugula ye , jurumu bɛɛ tɛ min na .
Nin vɛrise b’a yira ko Es.1:18 : Aw ka na, an ka ɲɔgɔn sɔsɔ! Matigi Ala ko ten. Hali ni aw ta jurumunw wulennin lo, o bɛna gwɛ i ko neje; Hali ni o wulennin lo i ko sagasi wulenman, o bɛna kɛ i ko sagasi sagasi. 
 9d- a ta masasiginan tun bɛ i ko tasumamana;
 Sigiyɔrɔ be Kititigɛlaba lɔyɔrɔ yira, o kɔrɔ, Ala ka miiriya ka kiti tigɛyɔrɔ . A be bila tasuma yeelen ja jukɔrɔ min bena kɛ Krista tilenninyabaga ɲɛɛw ye Yir. 1:14 kɔnɔ, an be vɛrise nin ɲɛfɔliw sɔrɔ yɔrɔ min na. Tasuma bɛ halaki, min bɛ nin kiti laɲinita di, ka Ala juguw ni a ta mɔgɔ sugandininw halaki . Komi o mɔgɔw sara ka ban, o kiti ɲɛsinna saya filanan ma min bɛna mɔgɔ jalakilenw sɔrɔ pewu.
9nan- o senw bɛ i ko tasuma mananin.
Masasigilan senw be yen i n'a fɔ tasuma min be mɛnɛ dugukolo kan : Yir. 20:14-15 : saya filanan ye tasuma baji ye . O kama, nɛgɛw b’a yira ko kititigɛlaw ka ɲi ka bɔ sankolo la ka na dugukolo kan walisa ka kiti minw tigɛ, u k’u labato . Ala ɲanaman , Kiritigɛlaba , be tagama ani ni dugukolo kurakurayara ani ka saniya , a bena tagama tugun k’a ka Masaya sigiyɔrɔ sigi ka kɛɲɛ ni Yirali 21:2-3 ye .  
Dan 7:10   Tasuma baji dɔ tun be bɔra a ɲɛfɛ. Mɔgɔ waga waga kelen le tun bɛ baara kɛra a ye, mɔgɔ waga tan ni waga tan tun bɛ lɔ a ɲa kɔrɔ. Kititigɛbagaw sigira, kitabuw dayɛlɛra.
10a- Tasumaji dɔ tun bɛ woyora ka bɔ a ɲa fɛ .
 Tasuma saniyanin min bena jigi ka bɔ sankolo la ka mɔgɔ saninw niinw jɛni, ka sɔrɔ ka kunu, ka kɛɲɛ ni Yirali 20:9 ye : O yɛlɛla dugukolo kan, ka mɔgɔ senumanw ka sigiyɔrɔ lamini ani dugu kanulen . Nka tasuma jigira ka bɔ sankolo ra ka o jɛni . 
10b- Mɔgɔ waga kelen le tun bɛ baara kɛ a ye .
 O kɔrɔ, mɔgɔ miliyɔn kelen, mɔgɔ sugandininw minw kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan.
10c- mɔgɔ miliyɔn waga tan lɔra a ɲa kɔrɔ .
 Ala ye dugukolo kan mɔgɔ miliyari tan minw weele , olu be kunu ka bɔ saya la ani u be weele ale n’a ka kititigɛlaw ɲɛfɛ walisa ka Ala ka kiti tilennin tigɛ , o min ye saya filanan ye , o min sɛmɛnin lo Luka 19:27 kɔnɔ : A laban, ne jugu minw t’a fɛ ne ka masaya kɛ u kan, u ka na n’ ɲɛfɛ yan k’u faga . O cogo ra, Nin Saninman bɛ kuma minw fɔ Yesu sababu ra Mat.22:14 kɔnɔ , o bɛ o kumaw sabati : Sabu mɔgɔ caman welera, nka mɔgɔ damadɔ sugandira . O bena kɛ kɛrɛnkɛrɛnnin na loon labanw na ka kɛɲɛ ni Luka 18:8 ye : ... Nka, ni Mɔgɔ Dencɛ nana tuma min na, yala a bena limaniya sɔrɔ dugukolo kan wa?    
10d- Kititigɛbagaw sigira, o ka kitabuw dayɛlɛ .
 Kititigɛsoba bena kiti tigɛ ka kɛɲɛ ni seereya minw y’a to kiti tigɛra ani jalaki sɛbɛw minw yɛlɛmana ka kɛɲɛ ni mɔgɔ jalakilen kelen kelen bɛɛ ye. A ka gafew kɔnɔ, danfɛn dɔ ka ɲɛnamaya be sɔrɔ, Ala b’a hakili to a la, ani mɛlɛkɛ kantigiw lo y’o seerew ye, dugukolo mɔgɔw tɛ se k’o ye sisan. 
Dan 7:11   O kɔ, ne y'a filɛ, o biɲɛ tun be kumaba minw fɔra, o kosɔn. ne tun bɛ flɛra minkɛ, bɛgan fagara.
11a- Ne y'a filɛ o tuma na, kuncɛbaya kuma minw fɔra, o kosɔn .
I ko kumaden “ kuncɛbaya kumaw kosɔn ” b’a yira cogo min na, o vɛrise laɲini ye k’a yira an na sababu ni nɔfɛko min be Ala ka kiti yira. A tɛ kiti tigɛ gwansan.  
11b- ne tun bɛ flɛra minkɛ, o ka bɛgan faga .
Ni bɛgɛn naaninan min be nɔnabila yira, Ɔrɔmu masacɛ - Erɔpu masaya tan - Ɔrɔmu Papa, o tiɲɛna tasuma fɛ, o ye Ɔrɔmu Papa ka dakun baara kuncɛbaya kosɔn ; baara min bɛna kɛ fɔ ka taga se Kirisita kɔsegi wagati ma. 
11c- o y'a farikolo halaki , k'a di tasuma ma k'a jɛni .
Kiti be biɲɛ fitinin ni siwili biɲɛ tan minw tun b’a dɛmɛ ani k’u niin don a ka jurumuw na ka kɛɲɛ ni Yir. 18:4 ye, u bugɔ o wagati kelen na. Saya filanan ka tasumaji bena u halaki ani k’u halaki .
Dan 7:12   O ka bɛgan tɔw ta fanga bɔsi o ra, nka o ka si janya wagati dɔ ra.
12a- Bɛgɛn tɔɔw ka fanga bɔra u la .
Yan, i n’a fɔ a fɔra cogo min na Yir. 19:20 ani 21 kɔnɔ, Nii Senuman b’a yira ko kafiriw ka jurumunkɛla gansanw ka danbe tɛ kelen ye , u ye jurumu fɔlɔ min bɔra Adama la ka taga adamadenw bɛɛ la dugukolo tariki bɛɛ kɔnɔ, o ciyɛntalaw ye.
12b- nka u y’a to u ka sii janya wagati dɔ la .
 O tiɲɛn fɔli laɲini ye ka masaya tɛmɛninw ka nafa yira, k’u ma u ka fanga ban diɲɛ laban na i n’a fɔ a kɛra cogo min na Ɔrɔmu ka bɛgɛn 4nan na a ka diɲɛ bɛɛ kerecɛnw ka gofɛrɛnɛman laban kɔrɔ, Yezu Krista kɔsegi wagati la. Saan kɛmɛkulu 4nan laban na, a halakira pewu. O kɔ, dugukolo bena to yɔrɔ lakolon ye, i n’a fɔ dingɛ dunba min kofɔra Zɛnɛzi 1:2 kɔnɔ.
 
Yesu Kirisita, min ye Adamaden ye
Dan 7:13   Ne ye yelifɛnw ye sufɛ, ne ye mɔgɔ dɔ ye min bɔnin be Mɔgɔ Dencɛ ma, a be nana ni sankaba sankabaw ye. a gwɛrɛla Cɛkɔrɔba la, u y'a gwɛrɛ a la.
13a- Sufɛ, ne ka siko dɔ ye, min tun bɛ sankabaw kunna, ne ka mɔgɔ dɔ natɔ ye sankaba kan, min tun bɛ i ko Adamaden .
Mɔgɔ Dencɛ ka nin yecogo be yeelen bɔ kiti min kofɔra sisan, o kɔrɔ kan. Kiti be Kirisita lo bolo. Nka Daniyɛli ka wagati la, Yezu tun ma na fɔlɔ, o kama Ala b’a miiri a bena min kɛ a ka cidenya baara sababu fɛ dugukolo kan a ka nali fɔlɔ la dugukolo kan adamadenw cɛma.
13b- a gwɛrɛla Cɛkɔrɔba la, u y'a gwɛrɛ a la.
A sanin kɔ, a bena a yɛrɛ kunu, k’a ka tilenninya dafanin yira min saraka ye Ala ye min dusu tiɲɛna, walisa k’a ka mɔgɔ kantigiman sugandininw ka yafa sɔrɔ, a yɛrɛ lo y’u sugandi ani k’u sugandi. Jaa min yirala, o be kisili sariyakolo kalan min be sɔrɔ limaniya fɛ Ala ka saraka min kɛra a yɛrɛ sago la Krista la. Ani, a b’a yira ko a be tiɲɛn fɔra Ala ɲɛɛ kɔrɔ.
Dan 7:14   O kɔ, fanga ni nɔɔrɔ ni masaya dira a ma. Siyaw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ tun bɛ baara kɛ a ye. A ta fanga ye banbari le ye, a ta fanga tɛna ban, a ta masaya fana tɛna cɛn.
14a- O ka sebagaya ni nɔɔrɔ ni masaya di a ma.
Nin vɛrise ka kunnafoniw lajɛnin lo vɛrise nunu kɔnɔ k’a ta Mat.28:18 la ka taga se 20 ma minw b’a yira ko kiti be Yezu Krista lo kan: Yezu gwɛrɛla u la tuma min na, a y’a fɔ u ye ko: Fanga bɛɛ dira ne ma sankolo la ani dugukolo kan . O la, aw ye taga siyaw bɛɛ kɛ ne ka kalandenw ye k'u batize Faa, ni Dencɛ ni Nii Senuman tɔgɔ la, k'u kalan u ka ne ka kumaw bɛɛ bato. Ne be n’aw ye tuma bɛɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma . 
14b- Siyaw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ tun bɛ baara kɛ a ye .
 Ni an b’a fɔ ka gwɛ, a bena kɛ dugukolo kura kan, dugukolo kɔrɔ min bena kurakuraya ani ka nɔɔrɔ sɔrɔ saan waa wolonfilanan kɔ. Nka mɔgɔ minw kunmabɔra, olu bena kɛ ka sugandi ka bɔ jamanaw bɛɛ la, siyaw bɛɛ la ani kaanw bɛɛ la, Yezu Krista ye kisili min sɔrɔ, o ɲɔgɔn tɛ yen sabu u ye baara kɛ a ye u ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Yir. 10:11 ani 17:15 kɔnɔ, o kumaden be Erɔpu jamanaw ani tubabu jamanaw lo yira minw kɛra kerecɛnw ye. An be mɔgɔ miliyɔn caaman sɔrɔ o jɛnkulu kɔnɔ minw kisira ani u be baara kɛ Ala ye vɛrise 10nan na.
14c- a ta masaya fana tɛna cɛn fiyewu .
Fɛɛn minw fɔra Dan.2:44 kɔnɔ a koo la, u be sabati yan : a ka masaya tɛna halaki abada. 
Dan 7:15   Ne Daniyɛli, ne hakili ɲagamina, ne ye yelifɛn minw ye, o ye ne hakili ɲagami.
15a- Ne Daniyɛli, ne jusu tun ɲagaminin lo .
Daniyɛli ka tɔɔrɔ bɛnnin lo, yelifɛn bɛ farati dɔ kofɔra Ala ta mɔgɔ saninmanw na.
15b- ne tun bɛ fɛn minw yera, o ka siranya bila ne ra.
Yanni dɔɔni, a ka yelifɛn min ye Mikayɛli koo la, o bena nɔɔ kelen to a kan, ka kɛɲɛ ni Dan.10:8 ye : Ne kelen tora, ka nin yelifɛnba ye. ne fanga banna, ne ɲada yɛlɛmana ka toli, ne fanga banna. Ɲɛfɔli : Mɔgɔ Dencɛ ni Mikayɛli ye ala kelen ye . Siranya bena kɛ Ɔrɔmu ka masaya wagati la, bari o fanga fila nunu na minw tugura ɲɔgɔn kɔ, a tɛna fanga senumanw di jama ma i n’a fɔ Nabukodonozɔri, Mɛdika Dariyusi ani Pɛrɛsi Sirusi II.  
Dan 7:16   Ne sera mɔgɔ minw tun lɔnin be yen, n’ y’a ɲininga o koow bɛɛ tiɲɛn na . A y’o fɔ n’ ye, ani a y’o ɲɛfɔ n’ ye:
16a- Mɛlɛkɛ ye ɲɛfɔli wɛrɛ minw kɛ, u be daminɛ yan.
 
Dan 7:17   Nin bɛganba naani, o ye masacɛ naani ye, minw bɛna bɔ dugukolo kan .
17a- A kɔrɔsi ko nin ɲɛfɔli ɲɛsinna tuguɲɔgɔnnakow ma minw yirala Dan.2 kɔnɔ jaa jaa fɛ i n’a fɔ yan Dan.7 kɔnɔ, bɛgɛnw ta fɛ .
Dan 7:18   Nka Ala Kɔrɔtaninba ta mɔgɔ saninmanw bɛna masaya ta, masaya bɛna kɛ o ta ye fɔ abada, fɔ abada, fɔ abada.
18a- O kuma kelen lo fɔra yɔrɔ naani minw tugura ɲɔgɔn kɔ. O la fana, a duurunan ɲɛsinna mɔgɔ sugandininw ka masaya banbali ma, Krista be min lɔ a ka see sɔrɔli kan jurumun ni saya kan.
Dan 7:19   O tuma na, ne tun b’a fɛ ka wara naaninan ka tiɲɛ lɔn, min ni tɔw bɛɛ tɛ kelen ye, a tun ka jugu kosɛbɛ, a ɲinw ye nɛgɛ ye, a senkalaw ye zira ye, min bɛ dumuni kɛ, ka fɛn tɔw tigɛtigɛ , ka fɛn tɔw gosi a sen kɔrɔ ;
19a- nɛgɛ ɲiin tun be min na
Yan, an b’a ye, ɲinw kɔnɔ , nɛgɛ min tun be Ɔrɔmu masaya gɛlɛya tagamasiɲɛ yira ka ban, min tun be Dan.2 ka ja senw fɛ.
19b- ani zira nɛgɛw .
O kunnafoni wɛrɛw kɔnɔ, mɛlɛkɛ y’a yira ka gwɛ ko : ani zira pɔtɔpɔtɔw . O la, Grɛkiw ka jurumun ka ciyɛn be sabati o fɛn nɔgɔnin fɛ, o min ye nɛgɛ ye min tun be Grɛkiw ka masaya tagamasiɲɛ yira Dan.2 jaa kɔnɔbara n’a seenw na . 
19c- min tun b’a domu, k’a karikari , ka min tɔ dɔndɔn a sen kɔrɔ
 Ka dumuni kɛ , walima ka nafa sɔrɔ fɛnw na minw ye se sɔrɔ, minw be yiriwali kɛ – ka kari , walima ka mɔgɔw bali ani ka halaki – ka mɔgɔw talon sen kɔrɔ , walima ka mɔgɔw mafiɲɛya ani ka mɔgɔw tɔɔrɔ – O ye kɛwalew ye “ Ɔrɔmukaw ” fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ ani u ka siwili ni diinɛ dɛmɛ bena minw kɛ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma . Yirali 12:17 kɔnɔ : Nii Senuman be “ Adventiste ” labanw tɔgɔ fɔ ni “ tɔɔ ” kumaden ye.       
Dan 7:20   ani biɲɛ tan minw tun b’a kuun na, ani tɔ kelen min bɔra, biɲɛ saba benna o ɲafɛ, o min tun bɛ ni ɲadenw ye, ani daa min tun bɛ kumabaw fɔ, ani a ɲada tun ka bon ni tɔw ye .
20a- O vɛrise be koo dɔ fɔ min be sɔsɔli don vɛrise 8nan na. “ Biɲɛ fitinin ” min be yan, o be kɛ cogo di ka bonya ka tɛmɛ tɔɔw kan ? O yɔrɔ lo la a ni masacɛ tɔɔw tɛ kelen ye . A barika ka dɔgɔ kosɔbɛ ani a ka barika ka dɔgɔ ani o bɛɛ n’a ta , a be Ala min yira dugukolo kan, a ka lannaya n’a ka siranya sababu fɛ, a b’u mara ani k’u lafili a sago la, fɔɔ ni koo dɔw lo be kɛ.    
Dan 7:21   Ne ye o biɲɛ kelen ye, a be kɛlɛ kɛra ni mɔgɔ senumanw ye, ka see sɔrɔ u kan.
21a- O sɔsɔli be to ka kɛ. A b’a fɔ ko ale lo be ni senuyaba ye ani Ala b’a jalaki ko a b’a ka mɔgɔ senumanw tɔɔrɔla. Ɲɛfɔli kelen dɔrɔn lo o tuma na : a be galon tigɛ i n’a fɔ a be ninakilila. A ka ɲɛtaga ye ngalon belebeleba dɔ ye min be mɔgɔ lafili ani k’a tiɲɛ , min be Yezu Krista ka sira tiɲɛ kosɔbɛ. 
Dan 7:22   fɔɔ ka taga se wagati kɔrɔw ma, ka kiti tigɛ Alaba ka mɔgɔ senumanw kan, ani wagati sera, masaya bena kɛ mɔgɔ senumanw ta ye.
22a- A diyara an ye ko kibaro diiman be sabati. Pape Ɔrɔmu n’a ka jamanadenw n’a ka diinankow dɛmɛbagaw ka dibi kɛwalew kɔ, see laban bena kɛ Krista n’a ka mɔgɔ sugandininw lo fɛ.
 
 Vɛrise 23nan ani 24nan b’a yira u tun be tugu ɲɔgɔn kɔ cogo min na.
Dan 7:23   A y'a fɔ ne ye ten : Baran naaninan ye masaya naaninan ye min bena kɛ dugukolo kan, min ni masaya tɔw bɛɛ tɛ kelen ye, a bena dugukolo bɛɛ dumu, k'a talon, k'a ci.
23a - Ɔrɔmu kafiriw ka masaya a ka masaya cogoya la – 27 ni 395 cɛ.
Dan 7:24   O biɲɛ tan nunu ye masacɛ tan ye minw bena bɔ o masaya kɔnɔ. Dɔ wɛrɛ bɛna wuri o kɔ fɛ, min ni fɔlɔtaw ta tɛ kelen ye, ka masacɛ saba mina a ta fanga kɔrɔ.
24a- O tiɲɛn lo sababu fɛ, an be se k’o biɲɛ tan nunu lɔn ni kerecɛnw ka masaya tan ye minw sigira sen kan Ɔrɔmu masaya tileben fan fɛ min tun benna ani a tiɲɛna. O mara ye an ka Erɔpu jamana ta ye sisan : UE (walima UE) . 
Dan 7:25   A bɛna kuma fɔ Alaba ye , ka Alaba ta mɔgɔ saninmanw tɔɔrɔ, ka miiri ka wagatiw ni sariyaw yɛlɛma. Ala ta mɔgɔ saninmanw bɛna don a boro ka wagati kelen, ani wagati fla, ani wagati tarancɛ.»
25a- A bɛna kumaw fɔ Ala Kɔrɔtaninba ma .
Ala b’a ka jurumu minw jalaki Ɔrɔmu ka papa ka fanga kan ani Ɔrɔmu ka evɛri minw tun be yen ka kɔn a ɲɛ, olu ka jurumuw sɔsɔli sinsin nin vɛrise kɔnɔ, olu lo ye kojugu min kɛ, u y’o jɛnsɛn, k’a tilen ani k’a kalan jamaba kuntanw na. Niin be jalaki minw fɔ, u b’u sɛbɛ, k’a daminɛ ni minw ka jugu ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan : kuma minw fɔra Alaba yɛrɛ kama. A be mɔgɔ kabakoya k’a ye ko papew b’a fɔ k’u be baara kɛ Ala ye ani k’u b’a lɔyɔrɔ fa dugukolo kan. Nka o yɛlɛmani yɛrɛ yɛrɛ lo be mɔgɔ jalaki sabu Ala tɛ sɔn papa ka yɛlɛmani ma cogo si la . Ani o kama , Ɔrɔmu be ngalon kalan min bɛɛ kɛ Ala koo la, o be nɔɔ to ale yɛrɛ lo kan. 
25b- a bɛna Ala Kɔrɔtaninba ta mɔgɔ saninmanw tɔɔrɔ;
Mɔgɔ saninmanw ka tɔɔrɔ tilenbaliya min kofɔra vɛrise 21nan na, o be an hakili jigi yan ani o be sinsin a kan. Diinɛ kititigɛso minw be kiti tigɛ, olu lo be kiti tigɛ ani u be weele ko “ Inquisition Sainte .” Tɔɔrɔ be kɛ walisa ka mɔgɔ jalakibaliw waajibiya u ka sɔn u ka jalaki ma.   
25c- ani a jigi b’a la ka wagatiw ni sariyaw yɛlɛma .
 O jalaki be sababu di kalanden ma a ka tiɲɛn jɔnjɔnw sigi sen kan tugun, minw ɲɛsinna Ala sɔbɛ ani ɲɛnama kelenpe batoli ma.
Ala tun ye labɛn cɛɲuman min sigi, Ɔrɔmu ka diinanmɔgɔw y’o yɛlɛma. Ka kɛɲɛ ni Ɛkizɔdi 12:2 ye, Ala y’a fɔ Heburuw ye tuma min na u bɔra Ezipiti : Nin kalo bena kɛ kalow daminɛ ye aw fɛ; o bena kɛ saan kalo fɔlɔ ye aw fɛ . Nin ye cikan ye, ladili gwansan tɛ. Ani komi kisili be bɔ Yahutuw fɛ ka kɛɲɛ ni Yezu Krista ye, kabini bɔli, danfɛn o danfɛn min be don kisili la, o fana be don Ala ka denbaya kɔnɔ yɔrɔ min na a ka sariya ka kan ka masaya kɛ ani ka bonya la a kan. Kisili kalan lakika ye nin ye , ani a be ten kabini cidenw ka wagati la. Krista la, Ala ka Isirayɛli ye hakilimaya ta fan fɛ, o bɛɛ n’a ta, a y’a ka sariya n’a ka kalanw sigi a ka Isirayɛli lo kama. Ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm. Pol y' a lasɔmi lannayabaliya la min kɛra saya ye layidu kɔrɔ ka Yahutu murutininw fɛ ani a bena kɛ saya ye o cogo kelen na kerecɛn kura murutininw fɛ ; min ɲɛsinna Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya ma tigitigi, ani Dan.8 kalan bena o tiɲɛtigiya, kabini saan 1843, Porotɛstan kerecɛnw fɛ.  
 An be kiraya kuma jan dɔ daminɛ dɔrɔn lo la yɔrɔ min na Ala ka jalaki min fɔra vɛrise nin na, o be yɔrɔ bɛɛ la fɔɔ a kɔlɔlɔw ka jugu ani u be mɔgɔ kabakoya. Wagati minw yɛlɛmana Ɔrɔmu ka haminankow fɛ : 
 1 – Ala ta cikan 4nan lafiɲɛlon . Kabi saan 321, marisikalo tile 7, tile wolonfilanan yɛlɛmana ka kɛ loon fɔlɔ ye, Ala b’a jati loon nɔgɔnin ye ani lɔgɔkun daminɛ ye. Ka fara o kan, o loon fɔlɔ tun siginin lo Ɔrɔmu masacɛ Kɔnsitantini fɔlɔ fɛ tuma min na a tun be kɛ “ tile bonyalen min ma se ka see sɔrɔ ” batoli kama , tile min tun be kɛ ala ye kafiriw fɛ, min tun be Ezipiti jamana na ka ban, o min ye jurumu tagamasiɲɛ ye Bibulu kɔnɔ. Daniyɛli 5 y’a yira an na cogo min na Ala be ɲangili kɛ dimi minw kɛra a la, adamaden be lasɔmi o cogo la ani a b’a lɔn min b’a kɔnɔna tuma min na Ala bena kiti tigɛ a kan i n’a fɔ a ye masacɛ Balitazari kiti cogo min na ani k’a faga cogo min na. Ala ye lafiɲɛlon min saniya kabini diɲɛ dantuma, o be ni jogo fila ye minw ɲɛsinna wagati ni Ala ka sariya ma, i n’a fɔ an ka vɛrise b’a fɔ cogo min na.   
 2 – Saan daminɛ , min tun be kɛ fɔlɔ la sɛnɛ tuma na , kumaden min kɔrɔ ye siɲɛ fɔlɔ , o yɛlɛmana ka kɛ nɛnɛ daminɛ na.
3 – Ala ka fɔ la, tile yɛlɛmani be kɛ tileben tuma na, suu ni tile ka tugu ɲɔgɔn kɔ , suu tilancɛ tɛ, bari a ye lolo minw dan o kama, u b’a yira ani u b’a tagamasiɲɛ kɛ .
Yɛlɛmani min kɛra sariya kɔnɔ, o tɛ dan lafiɲɛlon koo ma dɔrɔn. Ala tun ye kuma minw sɛbɛ n’a boloden ye kabakurukuruw kan, Ɔrɔmu ma olu nɔgɔ, a y’a to u y’u sɛbɛ fɔlɔ yɛlɛma. Fɛɛn senumanw fɔɔ n’u tun be kurun min kɔnɔ, n’u tun magara o la, Ala tun bena u faga o yɔrɔnin bɛɛ.
25c- Ala ta mɔgɔ saninmanw bɛna don a boro ka wagati kelen, ani wagati fla, ani wagati tarancɛ .
 Wagati kɔrɔ ye mun ye ? Masacɛ Nabukodonozɔri ka ko minw kɛra, o bɛ o jaabili di an ma Dan 4:23 kɔnɔ : O bɛna aw gbɛn ka bɔ mɔgɔw cɛ ra, o bɛna aw sigi kongosogow fɛ i ko misiw; ani wagati wolonfila bena tɛmɛ i kan , fɔɔ i k’a lɔn ko Ala Kɔrɔtaninba be adamadenw ka masaya kunna ani ko a b’a di mɔgɔ o mɔgɔ ma. O koo gwɛlɛ kɔ, masacɛ y’a fɔ vɛrise 34nan na ko : Wagati latigɛnin tɛmɛnin kɔ , ne Nabukodonozɔri ye n’ ɲɛɛ kɔrɔta sankolo la, n’ hakili segira ka na . Ne ye Alaba tando , ne ye Ala tando ani k’a bonya, ale min be niin na fɔɔ abada, ale min ka masaya be to fɔɔ abada, ani a ka masaya be to yen fɔɔ abada . An be se k’a fɔ ko o wagati wolonfila be saan wolonfila lo yira kabini o wagati be daminɛ ani a be ban mɔgɔ ka ɲɛnamaya kɔnɔ. O kama, Ala be min weele ko wagati , o ye wagati ye dugukolo be min ta ka tile yɛlɛma yɔrɔ kelen na. Cikan caaman be bɔ o la. Ala tagamasiɲɛ ye tile ye ani ni danfɛn dɔ wulila ni bonya ye, k'a bila a nɔɔ na, ​​Ala b'a fɔ a ye ko : " Taga ne ka alaya lamini k'a lɔn ne ye mɔgɔ min ye ." Nebukadnezar fɛ, a ka ɲi ka yɛlɛmani wolonfila kɛ nka a be nɔɔ bɔ. Kalansen wɛrɛ bena ɲɛsin papa ka masaya wagati ma min kofɔra fana “ wagati ” kumaden fɛ vɛrise nin kɔnɔ. N’an y’o suma ni Nabukodonozɔri ka koow ye, Ala be kerecɛnw ka bonya ɲangi a kɛtɔ k’u bila yɔrɔ dɔ la , wagati caaman ani wagati tilancɛ kɔnɔ, kiraya saanw kɔnɔ. Kabini marisikalo tile 7 , saan 321, waso ni kunfinya nalomanya la y’a to mɔgɔw sɔnna ka sariya bonya min ye Ala ka cikan dɔ yɛlɛma ; min Kirisita ta jɔn majiginin tɛ se ka mɛnni kɛ, n’o tɛ, a tun bɛna a yɛrɛ tigɛ ka bɔ a kisibaga Ala ra.          
 O vɛrise b’an lasun k’a ɲini ka nafa tigitigi min sɔrɔ ani o wagati min kofɔra kiraya la, o daminɛ n’a laban loon minw na. An bena a ye ko a be saan 3 ni kalo wɔɔrɔ lo yira. Tiɲɛn na, o fɔrimili be sɔrɔ tugun Yir. 12:14 kɔnɔ yɔrɔ min na a bilara ɲɔgɔn fɛ ni fɔrimili tile 1260 ye min be sɔrɔ vɛrise 6nan na.Ezekiyɛli 4:5-6 ka sariya labatoli , tile kelen be kɛ saan kelen ye, o bena an dɛmɛ k’a faamu ko tiɲɛn na, o ye saan 1260 ye minw ka jan ani u be mɔgɔ tɔɔrɔ, tɔɔrɔw lo.              
Dan 7:26   O kɔ, kiti bena na, u bena a ka fanga bɔsi a la, a bena halaki ka ban pewu.
2a- O tigitigi nafa kɔrɔsi : kiti ni papew ka fanga banni be kɛ wagati kelen na. O b’a yira ko kiti min kofɔra, o tɛna daminɛ ni Kirisita kɔsegira ka na. Kabini saan 2021, papew bele be baara la, o kama kiti min kofɔra Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, o ma daminɛ saan 1844 la, balimaw Adventistw. 
Dan 7:27   Masaya ni fanga, ani masaya bonya min bɛ sankolo jukɔrɔ, o bɛna di mɔgɔw ma, Ala Saninmanba ta mɔgɔ saninmanw. A ta masaya ye masaya banbari le ye, kuntigiw bɛɛ bɛna baara kɛ a ye, ka mɛnni kɛ a fɛ.
27a- O la, kiti be tigɛ ka ɲɛ Krista kɔseginin kɔ ni nɔɔrɔ ye ani a ka mɔgɔ sugandininw yɛlɛnin kɔ sankolo la.
27b- fagamaw bɛɛ bɛna baara kɛ a ye, ka mɛnni kɛ a fɛ .
 Ɲɛyirali fɛ, Ala be kuntigi saba minw kofɔra gafe nin kɔnɔ , u yira an na : Kalide masacɛ Nabukodonozɔri, Mɛdi masacɛ Dariyusi ani Pɛrɛsi masacɛ Sirusi 2. 
Dan 7:28   O kumaw banna yan. Ne Daniyɛli hakiri ɲagamina kosɛbɛ ne ta miiriyaw kosɔn, fɔ ka ne ɲada yɛlɛma, ka nin kumaw mara ne jusukun na.
28a- Daniyɛli ka ɲagami bele be se ka tiɲɛtigiya, bari o nivo nin na, dalilu minw b’a yira ko Ɔrɔmu ye papa ye, fanga tɛ yen hali bi ; A ka danbe bele ye " hypothèse " ye min be mɔgɔ lasun ka la a la kosɔbɛ, nka a bele ye " hypothèse " ye. Nka Daniyɛli 7 ye kiraya sɛbɛ wolonfila minw kofɔra Daniyɛli kitabu nin kɔnɔ, o filanan dɔrɔn lo ye. Ani ka ban, an sera k’a ye ko cikan minw fɔra Dan.2 ni Dan.7 kɔnɔ, u be taga ɲɔgɔn fɛ ani u be ɲɔgɔn dafa. Tablo kura kelen kelen bɛɛ bena na ni fɛɛn wɛrɛw ye an fɛ minw, n’u y’u yɛrɛ bila kalan minw kɛra ka ban , u bena Ala ka cikan sabati ani k’a sabati min bena gwɛya ka taga.     
 
 Hakilina min b’a yira ko nin sapitiri 7nan ka “ biɲɛ fitinin ” ye papa ka Ɔrɔmu ye, o ma se ka tiɲɛtigiya. O koo bena kɛ. Nka an k’an hakili to o tariki tuguɲɔgɔnna na ka ban min ɲɛsinna Ɔrɔmu ma, “ bɛgɛn jugu 4nan min ɲinw be nɛgɛ la ”. A be Ɔrɔmu masaya yira min tugura Erɔpu masaya hɔrɔnyalenw ni yɛrɛmahɔrɔnyalenw ka “ biɲɛ tan ” kɔ minw nɔnabila, saan 538, ni papa ka “ biɲɛ fitinin ” ye min tun be jati, o “ masacɛ danfaranin ” lo, min ɲɛfɛ “ biɲɛ saba walima masacɛ saba ” , Heruli , Vandaliw ani Ostrogoti majigininw tun be saan 1949 cɛ.             
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 8
 
Dan 8:1   Masacɛ Bɛlisasari ka masaya saan sabanan na, ne Daniyɛli ye yelifɛn dɔ ye, ka fara ne tun ye min ye fɔlɔ la.
1a- Wagati tɛmɛna : saan 3. Daniyɛli ye yelifɛn kura dɔ ye. Nin kelen kɔnɔ, bɛgɛn fila dɔrɔn lo be yen minw yirala ka gwɛ vɛrise 20nan ni 21nan na ni Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw ani Grɛkiw ye minw tun be yelifɛn tɛmɛninw na masaya 2nan ni 3nan na , kiraya kuma fɔra minw na. Wagati tɛmɛnin kɔ, yelifɛnw na, bɛgɛnw be to ka bɛn ni yahutuw ka landakow ye. Dan.8 be sagajigi ni bakɔrɔn yira ; bɛgan minw tun bɛ saraka bɔ Yahutuw ta jurumunw yafa lon na, ka kaɲa ni Yahutuw ta landa ye. O la , an be se ka jurumun tagamasiɲɛ kɔrɔsi Grɛkiw ka masaya yɔrɔ la : Dan.2 kɔnɔbara n’a woto ziralaman , kongowuluw Dan.7 ani bakɔrɔn Dan.8.           
Dan 8:2   Ne ka nin yelifɛn ye tuma min na, a kɛra ne ye i n’a fɔ ne tun bɛ Suzi masaso ra, Elamu mara ra. ne ka siko ra, ne tun bɛ Ulayi kɔda ra.
2a- Daniyɛli be Pɛrɛsi jamana na, Karun baji gɛrɛfɛ min be weele ko Ulayi baji a ka wagati la. Pɛrɛsi jamana ka faaba ani baji min be jamana dɔ tagamasiɲɛ yira, o b’a yira dugukolo yɔrɔ min na Ala bena yelifɛn min di u ma, u bena taga yɔrɔ min na. O kama, kiraya kumaw be dugukoloko kunnafoni nafamanw di sapitiri nin kɔnɔ, minw tun tɛ sapitiri 2nan ni 7nan na.
Dan 8:3   Ne ka ne ɲa kɔrɔta ka sagajigi dɔ lɔnin ye baji daa ra, biɲɛ fila b’a ra. O gbanw tun ka jan, nka kelen tun ka jan ni tɔ kelen ye, ale le wurira kɔ fɛ.
3a- Nin vɛrise be Pɛrɛsi jamana ka tariki lajɛ ka surunya min yirala sagajigi nin fɛ min ka biɲɛ janba b’a yira sabu a daminɛ na, a tericɛ Mɛdikaw lo tun b’a marala, a labanna ka Pɛrɛsi masacɛ Sirusi 2 masacɛ ka fanga sɔrɔ, saan 539, min tun ye Daniyɛli ka wagati laban ye ka kɛɲɛ ni Dan.10:1. Nka yan, ne be gɛlɛya dɔ yira min be sɔrɔ wagati yɛrɛ yɛrɛ la, bari tarikikow sɛbɛbagaw tɛ miiri pewu Daniyɛli ka seereya la min y’a fɔ ko, Dan.5:31 kɔnɔ, ko Babilɔni minɛna Medi masacɛ Dariyusi fɛ min ye Babilɔni labɛn ka kɛ satrapi 120 ye ka kɛɲɛ ni Dan.6:1 ye. Sirusi nana fanga sɔrɔ Dariyusi sanin kɔ o la, a ma kɛ saan 539 la nka dɔɔni o kɔ, wala o tɛ, Dariyusi ka kɛlɛ tun be se ka kɛ dɔɔni ka kɔn o saan ɲɛ – saan 539.
3b- Ala ka fɛɛrɛ dɔ be sɔrɔ o vɛrise kɔnɔ, o min be kɛ ka biɲɛ fitinin ni biɲɛ belebele yira. O b’a yira ko kumaden " biɲɛ fitinin ", min be ban ni hakiliman ye, o ɲɛsinna Ɔrɔmu ka tagamasiɲɛ ma kɛrɛnkɛrɛnnin na ani a dɔrɔn lo.  
Dan 8:4   Ne ka sagadennin ye a bɛ yɛlɛla ka taga tilebenyanfan na, ani woroduguyanfan na, ani woroduguyanfan na. bɛgan si tun tɛ se k’a kɛlɛ, mɔgɔ si tun tɛ yen min tun bɛ se k’a ta mɔgɔw kisi; a tun b’a fɛ ka min kɛ, a ka sebagaya sɔrɔ.
4a- Nin vɛrise ja b’a yira Pɛrɛsikaw ka kɛlɛ minw kɛra ka tugu ɲɔgɔn kɔ, o min b’u bila ka taga masaya fan fɛ, masacɛw ka masacɛ ka fanga.
 Tileben fan fɛ : Sirusi II ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Kalidekaw ni Ezipitikaw ye saan – 549 ni – 539 cɛ. 
 Wotoron fan fɛ : Masacɛ Croesus ka Lidiya minɛna saan – 546 .   
 Woroduguyanfan na : Sirusi ye Babilɔni minɛ, ka Medi masacɛ Dariyusi nɔbila – saan 539 kɔ ani kɔfɛ Pɛrɛsi masacɛ Kambizi 2 bena Ezipiti minɛ saan – 525. 
4b- a kɛra fangatigi ye .
 A be masaya fanga sɔrɔ min b’a to Pɛrɛsi be kɛ masaya fɔlɔ ye min kofɔra kiraya kuma nin na sapitiri 8nan na . O fanga kɔnɔ, Pɛrɛsi masaya sera Mediterane baji ma ani a ye Gɛrɛsi kɛlɛ, o min y’a lalɔ Maratɔn saan 490 KRISTA TILE ɲɛ Kɛlɛw daminɛna tugun. 
Dan 8:5   Ne tun be filɛli kɛra koɲuman minkɛ, bakɔrɔn dɔ bɔra tileben fan fɛ ka na, a tun be yaala dugukolo bɛɛ kan, nka a ma maga a la. Gban belebeleba dɔ tun b’o bakɔrɔn ɲadenw cɛ.
5a- Vɛrise 21nan b’a yira ka gwɛ ko bakɔrɔn ye : Bakɔrɔn ye Yavan masacɛ ye, ani biɲɛ belebele min b’a ɲɛɛw cɛ, o ye masacɛ fɔlɔ ye . Javan, o ye Gɛrɛsi tɔgɔ kɔrɔ ye. Ka Gɛrɛki masacɛ barikamanw jate, Nin Saninman b’a ka jiraliw sigi Grɛkiw ka setigiba Alɛkisandiriba kan. 
5b- A flɛ, bakɔrɔnin dɔ nana ka bɔ terebenyanfan na
Dugukolo tagamasiɲɛw bele be di. Bakɔrɔn bɔra Tileben fan fɛ ka taga Pɛrɛsi masaya la min be jati dugukoloko yɔrɔ ye.
5c- a tagara dugukolo bɛɛ yaala, a ma maga a ra .
 O cikan be taga ni kongowuluw kaman naani ye minw be sɔrɔ Dan.7:6 kɔnɔ. A y’a sinsin o Maseduwani masacɛ kanbele min tun ka ɲi k’a ka fanga lase Ɛndi baji ma saan tan kɔnɔ, ale ka kɛlɛw tun be teliya kojugu.
5d- Gban belebele dɔ tun be bakɔrɔnin nin ɲɛɛw cɛ .
 O tagamasiɲɛ be sɔrɔ vɛrise 21nan na : Biɲɛ belebele min b’a ɲɛɛw cɛ, o ye masacɛ fɔlɔ ye. O masacɛ ye Alɛkisandiriba ye (– saan 543 – saan 523). Niin b’a to a be kɛ i n’a fɔ Unicorn, o min ye ntalenw ka bɛgɛn ye min be mɔgɔ kabakoya. O cogo la, a be Grɛkiw ka jamakulu dɔ ka miiriya ɲuman min tɛ se ka ban, o sɔsɔ, o min ye ntalenw labɛn minw ɲɛsinna diinankow ma ani u ka miiriya ye saan kɛmɛkulu caaman tɛmɛ fɔɔ ka na se an ka wagati ma, kerecɛnw ka tileben fan fɛ minw be mɔgɔw lafili. O ye jurumu faan dɔ ye min be sabati ni bakɔrɔn jaa ye , o min tun be jurumu lɔyɔrɔ ta saan o saan landa senuman na min be weele ko “ jurumuw yafa loon .” Masiya ka kuruwa kan Yezu ye min kɛ a ka alako dafalen na, o landa tun ka kan ka dabila a kɔ ... fanga la, Alabatosoba ni Yahutuw ka jamana halakili fɛ Ɔrɔmukaw fɛ saan 70.     
Dan 8:6   A gwɛrɛla sagaden min na, ne tun ye min ye, a lɔnin be baji daa la, a bolila ka ben a kan ni dimi ye.
6a- Alɛkisandiriba y’a ka kɛlɛ daminɛ Pɛrɛsikaw kan, min ka masacɛ tun ye Dariyusi III ye O laban ye see sɔrɔ a kan Isusi, a bolila, k’a ka kala, a ka nɛgɛkunbɛnnan, n’a ka fanikolon to yen, ani fana a ka muso n’a ka ciyɛntabaga, saan 333 KRISTA TILE ɲɛ A fagara kɔfɛ a ka mɔgɔba fila fɛ.
6b- a borira ka ben a kan ni a ta jusugban bɛɛ ye .
 O dimi be se ka jati tariki kɔnɔ. A ka kɔn o yɛlɛmani ɲɛ Dariyusi ni Alɛkisandiri cɛ : " Sanni Alɛkisandiri ka Dariyusi kunbɛn, Pɛrɛsi masacɛ ye nilifɛnw ci a ma minw tun laɲinina k'u kelen kelen bɛɛ ka lɔyɔrɔw yira i n'a fɔ masacɛ ni denmisɛn - Alɛkisandiri tun ye masacɛ kanbele ye o wagati la min tun be kɛlɛko lɔnna (bolobolo fɔlɔ, yɔrɔ 89nan). Dariyusi ye balɔn, bugɔli, soo nɛgɛ ani warigwɛ kɛsu dɔ ci a ma min fanin be sanu na. Bataki min be n’o nafolo ye, o b’a kɔnɔfɛnw kofɔ ka gwɛ: balɔn be kɛ walisa a ka to ka tulon kɛ i n’a fɔ denmisɛn, nɛgɛkunbɛnnan be kɛ walisa k’a kalan yɛrɛminɛ na, bugɔli be kɛ walisa k’a latilen ani sanu b’a yira ko Maseduwanikaw ka ɲi ka lanpo min sara Pɛrɛsi masacɛ ye.  
Alɛkisandiri ma dimi tagamasiɲɛ si yira, hali ni cidenw tun be siranna. Nka, a y’a ɲini u fɛ u ka Dariyusi fo a ka lɔnniya kosɔn. A ko Dariyusi be siniɲasigi lɔn, komi a ye bɔlɔ dɔ di Alɛkisandiri ma min b’a yira ko a bena duniɲa minɛ sini ma, nɛgɛkunbɛnnan b’a yira ko bɛɛ bena kolo ale ma, nɛgɛkunbɛnnan bena kɛ ka mɔgɔ minw ja gwɛlɛya ka wuli a kama, olu ɲangi ani sanu b’a yira a bena sara min sɔrɔ a ka maradenw bɛɛ fɛ. Kiraya kumaw, Alɛkisandiri tun be ni so dɔ ye a y’a tɔgɔ di min ma ko “ Bucephalus ” min kɔrɔ ko, ni yɛlɛmani ye, “ kungolo ”. A ka kɛlɛw bɛɛ la, a bena kɛ a ka kɛlɛbolo " kunfɛ ", marifa b'a bolo. Ani, a bena kɛ “ saan tan ” kɔnɔ duniɲa min be kiraya kuma kofɔra, o mara “ kunkolo ” ye. A tɔgɔba bena Grɛkiw ka landakow ni jurumu min b’u tɔgɔ tiɲɛ, o bena yiriwa.          
Dan 8:7   Ne y'a ye a be gwɛrɛla sagaden na, ne dimina a kɔrɔ. a ka sagajigi bugɔ k’a gban fla karikari, nka sagajigi baraka ma se a ma; a k’a ben dugu ma k’a dɔndɔn, mɔgɔ si ma sɔrɔ ka sagajigi bɔsi.
7a- Kɛlɛ min daminɛna Alɛkisandiriba fɛ : saan – 333, Issus dugu la, Pɛrɛsikaw ka kɛlɛbolo ye see sɔrɔ. 
Dan 8:8   Bakɔrɔn fanga tun ka bon kosɛbɛ; nka a baraka nana minkɛ, a gban belebele karira. Gban belebele naani wilila a nɔɔ na sankolo fan naani na.
8a- a biɲɛba karikara
 Saan 323, masacɛ kanbelenin (– 356 – 323) sara k’a sɔrɔ a ma cɛnta sɔrɔ a saan 32nan na, Babilɔni dugu kɔnɔ.
8b- Gban belebele naani wilila a nɔɔ na sankolo fan naani na.
 Masacɛ sanin nɔnabilabagaw tun ye a ka zeneraliw ye : Diadochi. U tun ye mɔgɔ tan ye tuma min na Alɛkisandiri sara ani saan 20 kɔnɔ, u ye kɛlɛ kɛ u ni ɲɔgɔn cɛ fɔɔ saan 20 laban na, mɔgɔ naani dɔrɔn lo tora niin na. O bɛɛ kelen kelen ka masacɛya gba dɔ sigi o jamana ra, o tun bɛ jamana min kun na. A bɛɛ la belebele ye Seleucus ye, min be weele ko Nicator, ale lo ye " Seleucid " masaya sigi min be Siri masaya mara. A filanan ye Ptolemaios Lagos ye, ale lo ye " Lagid " masaya sigi min be mara kɛ Ezipiti kan. A sabanan ye Kasandro ye min tun be Gɛrɛsi mara la, a naaninan ye Lisimaki ye (Latɛnkan tɔgɔ) min tun be Trasi mara la.     
 Kiraya kuma min basiginin lo dugukoloko kan, o be taga ɲɛ. Sankolo fiɲɛ naani ka yɔrɔ jɔnjɔn naani b’a yira ko kɛlɛkɛlaw ka jamana minw kofɔra, olu ye mɔgɔ sifa minw ye.
 
Ɔrɔmu ka kɔsegi, o ye biɲɛ fitinin ye .
Dan 8:9 O kɔ, biɲɛ fitinin   dɔ bɔra o dɔ la , ka bonya ka taga worodugu fan fɛ, ani kɔrɔn fan fɛ, ani jamana nɔɔrɔman fan fɛ.
9a- O vɛrise faan be masaya dɔ ka bonya kofɔra min bena kɛ masaya ye min be fanga la. Sisan, kalan tɛmɛninw na ani diɲɛ tariki kɔnɔ, Gɛrɛsi masaya min bena tugu Ɔrɔmu kɔ, o ye Ɔrɔmu ye. O danfara be se ka tiɲɛtigiya tugun ni kumaden nin ye " biɲɛ fitinin " min ye nin wagati ye, min kɛra Mediyan biɲɛ surunnin ye, o tɛ kelen ye, o min kofɔra ka gwɛ. O b’a to an b’a fɔ ko nin “ biɲɛnin ” be tagamasiɲɛ yira, o yɔrɔ la, Ɔrɔmu min be yiriwara. Sabu a be don kɔrɔn fan fɛ, i n’a fɔ diɲɛ polisi, tuma caaman na sabu a be weele ka sigida kɛlɛ dɔ ɲɛnabɔ kɛlɛkɛlaw ni ɲɔgɔn cɛ. Ani, o lo ye kuun tigitigi ye min b’a to jaa min be tugu ɲɔgɔn kɔ, o be joo sɔrɔ.    
9b- Gban fitini dɔ bɔra o dɔ ra .
 Fangatigi fɔlɔ tun ye Gɛrɛsi ye, ani Gɛrɛsi lo la Ɔrɔmu be na fanga sɔrɔ nin kɔrɔnfan yɔrɔ nin na, Isirayɛli be yɔrɔ min na ; Gɛrɛsi, o ye biɲɛ naani dɔ ye. 
9c- min bɛ bonya kosɛbɛ ka taga woroduguyanfan na, ka taga terebɔyanfan na, ka taga jamana cɛɲumanw bɛɛ ra.
 Ɔrɔmukaw ka yiriwali be daminɛ a ka dugukolo yɔrɔ la worodugu fan fɛ fɔlɔ. Tariku b’o tiɲɛntigiya , Ɔrɔmu donna Puniki kɛlɛw la ni Karitazi ye, min be weele bi ko Tunisi, saan 250 ɲɔgɔn KRISTA TILE ɲɛ.             
O yiriwali yɔrɔ min tugura o kɔ, o kɛra kɔrɔn fan fɛ , ka don yɔrɔ naani nunu dɔ la : Gɛrɛsi, saan 200 ɲɔgɔn KRISTA TILE ɲɛ A weelera yen Gɛrɛsi Aetoli Ligi fɛ k’a dɛmɛ ka kɛlɛ kɛ ni Akayi ye (Aetoliya kɛlɛ). Ni Ɔrɔmu sɔrɔdasiw sera Gɛrɛsi dugukolo kan, u tun tɛna bɔ yen tugun ani Gɛrɛsi bɛɛ tun bena kɛ Ɔrɔmu ka mara ye k’a ta saan 160 KRISTA TILE ɲɛ. 
Ka bɔ Gɛrɛsi jamana na, Ɔrɔmu tora a ka yiriwali la k’a seen don Palɛsitini ni Zude mara la, o min kɛra Ɔrɔmu mara dɔ ye saan 63 KRISTA TILE ɲɛ, zɛnɛrali Pompey ka sɔrɔdasiw ye min minɛ. O Zude mara lo, Nii b’a yira ni nin kumaden cɛɲumanba ye : Jamana min ka ɲi ka tɛmɛ jamana bɛɛ kan , kumaden min fɔra Dan.11:16 ani 42, ani Ezek.20:6 ani 15 kɔnɔ. 
O miiriya sinsinna ko “ biɲɛ fitinin ” ye Ɔrɔmu ye .  
 
O wagati la, siga t’a la tugun, Dan. 7 ka pape ka fanga be bɔ kɛnɛ kan, ani fana, ka tɛmɛ saan kɛmɛkulu nafantanw kan, Nii b’an bila wagati jugu la tuma min na, masacɛw y’a to yen, Ɔrɔmu y’a ka fanga daminɛ tugun kerecɛnw ka diinɛ sifa dɔ kɔnɔ min be tugu a kɔ. O ye Dan masacɛ “ danfaranin ” ka kɛwalew ye.7.   
 
Ɔrɔmu masacɛ ani o kɔ, Ɔrɔmu Pape be mɔgɔ senumanw tɔɔrɔ .
O vɛrise kelen kalan fila tugura ɲɔgɔn kɔ .
Dan 8:10   A y’a yɛrɛ kɔrɔta ka taga se sankolo kɛlɛbolo ma, ka kɛlɛbolo dɔw ni lolo dɔw fili dugukolo kan, k’u talon.
10a- A wulila ka taga sankolo kɛlɛbolo fɛ .
 A fɔtɔ ko " she ", Niin be Ɔrɔmu ka tagamasiɲɛ mara i n'a fɔ laɲinita, a ka wagatiw tugutugu ɲɔgɔn kɔ, gofɛrɛnɛman sifa caaman kɔ, a be kuma minw koo la Yir. 17:10 kɔnɔ, Ɔrɔmu sera masaya la Ɔrɔmu masacɛ Octavien ka masaya wagati la min be weele ko Ogusiti. O wagati le ra, Yesu Kirisita wolora Nin Saninman fɛ, Yusufu muso sungurunin Mariyamu farikolo ra, min tun ye sungurunin ye ; o fla bɛɛ sugandira ka bɔ masacɛ Dawuda bɔnsɔn kelenpe kosɔn. A sanin kɔ, tuma min na a kununna a yɛrɛ ma i n’a fɔ a tun y’a fɔ cogo min na, Yezu y’a ka cidenw n’a ka kalandenw ka kisili kibaro diiman (Kibaru Duman) fɔ mɔgɔw ye walisa ka mɔgɔ sugandininw kɛ dugukolo bɛɛ kan. O wagati la , Ɔrɔmu tun be kerecɛnw ka dususuman ni hɛɛrɛko kunbɛnna ; ale tun be sogofeerebaga lɔyɔrɔ la, Krista ka kalandenw tun be sagaden faganinw lɔyɔrɔ la. Kerecɛnw ka limaniya jɛnsɛnna duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, masaya faaba Ɔrɔmu la, o kɛra sababu ye ka mɔgɔ caaman faga. Ɔrɔmu masacɛ min tun be tɔɔrɔla, ale wulila ka kerecɛnw kɛlɛ. Vɛrise 10nan na, Ɔrɔmu ka koo fila be ɲɔgɔn kunbɛn. A fɔlɔ ɲɛsinna masacɛ ma ani a filanan ye papa ka koo ye.    
Masacɛ ka fanga kɔnɔ, an be se ka kɛwale minw kofɔra a ye, an b’u jati ka ban : 
A wulila ka taga sankolo kɛlɛbolo fɛ : a ye kerecɛnw kunbɛn. O tagamasiɲɛ kumaden kɔ, sankolo ka kɛlɛbolo , Kerecɛn Sugandili lo be yen, Yezu tun y’a ka kantigiw tɔgɔ la min kan ka ban : sankolo masaya jamanadenw . Ka fara o kan, Dan.12:3 be mɔgɔ senumanw suma ni lolow ye minw fana ye Ibrayima bɔnsɔn ye Zɛnɛzi 15:5 kɔnɔ. A kalan fɔlɔ la, ka jagwɛlɛya kɛ ka Ala dencɛw n’a denmusow faga u ka limaniya kosɔn, o ye kuncɛbayako ye ka ban Ɔrɔmu kafiriw fɛ ani o ye bonya ye min man kan ani min tɛ tiɲɛn ye . Kalan filanan na, Ɔrɔmu ka Evɛri y’a fɔ ko a bena ɲɛminɛ i n’a fɔ Pape Yezu Krista ka mɔgɔ sugandinin ka bɔ saan 538 la, o fana ye kuncɛbayako ye, ani yɛlɛmani min ka kan n’a ye ani min tɛ tiɲɛn ye .  
A y’a to nin kɛlɛbolo fanba ni lolow benna duguma, k’u talon : A b’u tɔɔrɔ ani k’u faga walisa k’a ka jamanadenw hakili ɲagami a ka ɲɔgɔndanw na. Tɔɔrɔbaga minw tun be yen, olu fanba ye Nero, Domitien ani Dioclétien ye, min tun ye tɔɔrɔbaga laban ye saan 303 ni saan 313 cɛ . Kalan filanan na, min be jati papa ka Ɔrɔmu ye, o kɛwale nunu be bila Apo 2 kɔnɔ wagati minw tɔgɔ ko “ Pɛrigamu ” wala, jɛnɲɔgɔnya tiɲɛna wala kakalaya ani “ Tiyatiri ” wala, koo haramuninw ni saya. A fɔtɔ, ani a y’u talon, Nii Senuman be jolibɔko sifa kelen lo jati Ɔrɔmu fila nunu ye. Wale min ye trampled ye ani a kumaden trampled, o be sɔrɔ Ɔrɔmu kafiriw lo fɛ Dan.7:19 kɔnɔ. Nka sennatigɛ wale bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se 2300 wulafɛ-sɔgɔma laban ma nin sapitiri 8nan ka vɛrise 14nan na ka kɛɲɛ ni vɛrise 13nan ka kuma ye : Sanuya ni kɛlɛbolo bena sennatigɛ fɔɔ tuma jumɛn ? O wale nin kɛra kerecɛnw ka wagati la ani o la an ka kan k' a jate pape Ɔrɔmu n'a ka masaya dɛmɛbagaw ye ; min tariki b’o lo yira. O bɛɛ n’a ta, an k’a kɔrɔsi ko danfara kɔrɔtanin dɔ be yen. Ɔrɔmu kafiriw be Yezu Krista ka mɔgɔ senumanw jigi tiɲɛn tiɲɛn na dɔrɔn, k’a sɔrɔ Ɔrɔmu min ye pape ye, a ka ngalon diinan kalan sababu fɛ, b’u jigi Alako ta fan fɛ, sanni k’u tɔɔrɔ u nɔɔ na tiɲɛn tiɲɛn na.              
 
O tɔɔrɔw tora sen na ni hɛɛrɛ yɛlɛmaniw ye fɔɔ ka taga se masacɛ Kɔnsitantin fɔlɔ ka nali ma min ye tɔɔrɔw ban kerecɛnw kan ni Milan sariya ye, a ka Ɔrɔmu faaba, saan 313, o min ye tɔɔrɔw wagati laban ye " saan tan " min be " Rev " wagati yira : 8. O hɛɛrɛ sababu la, kerecɛnw ka lanaya tɛna foyi sɔrɔ, Ala fana bena bɔnɛ fɛɛn caaman na. Sabu ni tɔɔrɔ barikada tɛ yen, mɔgɔ minw ma yɛlɛma ka don o limaniya kura la, olu ka layiduw be caya ani u be caya masaya yɔrɔ bɛɛ la ani sanko Ɔrɔmu dugu la, mɔgɔ minw sara u ka limaniya kosɔn, olu joli bɔra yɔrɔ min na ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan.    
 O la, an be se ka vɛrise nin kalan filanan daminɛ nɔrɔ o wagati lo la. O min kɛra yɔrɔ min na Ɔrɔmu kɛra kerecɛn ye masacɛ Kɔnsitantin ka cikanw labatoli fɛ min tun ye sariya dɔ bɔ sisan saan 321 la min tun b’a fɔra ko lɔgɔkun lafiɲɛlon ka yɛlɛma : tile wolonfilanan lafiɲɛlon yɛlɛmana ka kɛ lɔgɔkun loon fɔlɔ ye ; o wagati la, kafiriw tun b’a di ala batoli ma min tɔgɔ ko “ tile bonyalen min ma se ka see sɔrɔ ”. O kɛwale ka jugu i n’a fɔ ka minni kɛ Alabatosoba sanu minanw na , nka sisan, Ala tɛna foyi kɛ, kiti laban wagati bena bɔ. Ni a ka lafiɲɛlon kura tun be yen, Ɔrɔmu tun bena a ka kerecɛn kalan jɛnsɛn masaya bɛɛ kɔnɔ ani a ka yɔrɔ ka kuntigi, Ɔrɔmu ka Eveki, tun bena bonya sɔrɔ ani ka dɛmɛ sɔrɔ, fɔɔ ka taga se papa ka lɔyɔrɔba ma min tun dira a ma saan 533 la Bizansi masacɛ Justinien fɔlɔ fɛ. Ostrogoth juguw gwɛnnin lo tuma min na, Pape fɔlɔ min tun be masaya la, o min tɔgɔ ko Vigilius, ale y’a ka papa sigiyɔrɔ ta Ɔrɔmu, Lateran masaso la min lɔra Caelian kulu kan. Loon 538 ani pape fɔlɔ ka nali b’a yira ko koo minw kofɔra vɛrise 11nan na min be tugu o kɔ, u kɛra. Nka o fana ye tile-saan 1260 daminɛ ye, minw ye papew ka masaya ye ani minw bɛɛ ɲɛsinna u ma ani minw yirala Dan.7 kɔnɔ. Masaya min be to ka kɛ, mɔgɔ senumanw be, siɲɛ kelen tugun, u be sennatigɛ , nka sisan, Ɔrɔmu ka papa ka diinɛ fanga n’a ka siwili dɛmɛbagaw fɛ, masacɛw, ani min ka fisa ni bɛɛ ye... Krista tɔgɔ la.    
 
Papew ka wale kɛrɛnkɛrɛnninw sigira sen kan saan 538 la .
Dan 8:11   A y'a yɛrɛ bonya fɔɔ ka taga se kɛlɛdenw kuntigi ma, ka saraka min bɔ a la loon o loon , k'a ka yɔrɔ senuman n'a ka sigiyɔrɔ ci.
11a- A wulila ka kɛ sɔrɔdasiw kuntigi ye .
 O kɛlɛbolo kuntigi ye Yezu Krista ye ka kɛɲɛ ni miiriya ye ani Bibulu ka fɔta ye, ka kɛɲɛ ni Efɛz.5:23 ye : bari cɛɛ ye muso kuntigi ye i n’a fɔ Krista ye egilisi kuntigi ye cogo min na , o min ye a farikolo ye, ale ye min kisibaga ye. Wale min fɔra ko " she rose up ", o sugandira ka ɲɛ, bari tigitigi, saan 538, Yezu be sankolo la k’a sɔrɔ papaya be dugukolo kan. Sankolo tɛ se a ma nka " a wulila " k'a to cɛɛw b'a miiri ko ale lo b'a nɔnabila dugukolo kan. Ka bɔ sankolo la, Yezu be se ka cɛɛw kisi jina ka nɛgɛrifɛn min ma, a ka dɔgɔ o ma. Ka fara o kan, mun na a ka kan k’o kɛ, k’a sɔrɔ ale yɛrɛ le bɛ o bila nin nɛgɛ ra, ani a dangali bɛɛ ra ? Sabu an y'a kalan ka ɲɛ, Dan.7:25 kɔnɔ, ko " mɔgɔ senumanw bena don a bolo wagati dɔ, wagati fila (waati 2) ani wagati tilancɛ " ; Ala Krista b’u kisi ni ŋaniya jugu ye, wagati yɛlɛmaniw ni sariya yɛlɛmaniw kosɔn . Sariya min yɛlɛmana saan 321 la Kɔnsitanti fɛ lafiɲɛlon koo la, tiɲɛn lo, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, sariya min yɛlɛmana Ɔrɔmu ka papismu fɛ, saan 538 kɔ yɔrɔ min na yen, lafiɲɛlon dɔrɔn lo tɛ nɔɔ to a kan ani k’a kɛlɛ, nka sariya bɛɛ lo be baara kɛ tugun Ɔrɔmukaw ka sɛbɛri kɔnɔ.         
11b- a ka saraka banbari bɔsi .
 N’ b’a yira ko saraka kumaden tɛ heburukan sɛbɛnin fɔlɔ kɔnɔ. O fɔra, a ka kɛli b’a yira ko jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ tun be cogo min na, nka o tɛ i n’a fɔ n’ y’a yira cogo min na sisan. Layidu kura wagati la, saraka ni saraka banna, Krista ka saya, lɔgɔkun cɛmancɛ la min kofɔra Dan 9:27 kɔnɔ, o y’a to o landakow tun tɛ mako ɲɛ. Nka, fɛɛn dɔ tora jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ la : sarakalasebagaw kuntigiba ka baara ani jama ka jurumuw ɲinibaga min fana tun be kiraya kɛra sankolo baara koo la, Yezu ye min kɛ a ka mɔgɔ kelenpe sugandininw nafa kama minw kunmabɔra a joli fɛ kabini a kununa ka bɔ saya la. Krista yɛlɛla ka taga sankolo la, o la, mun lo tora ka bɔ a la ? A ka sarakalasebagaya baara ye a kelenpe lo ka kɛ delilikɛla ye walisa a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw ka yafa u ma. Tiɲɛn na, kabini saan 538, Krista ka Egilizi kuntigi dɔ sigili dugukolo kan, Ɔrɔmu dugu la, o y’a to Yezu ka sankolola baara kɛra gwansan ye ani nafa t’a la. Deliliw tɛ tɛmɛ a fɛ tugu ani jurumunkɛlaw be to u ka jurumuw n’u ka jalaki tabaga ye Ala ɲɛɛ kɔrɔ. Heburuw 7:23 b’o sɛgɛsɛgɛri tiɲɛntigiya k’a fɔ ko , “ Nka ale be to yen fɔɔ abada, a ka sarakalasebagaya tɛ yɛlɛma .” Ɲɛmɔgɔ yɛlɛmani dugukolo kan , o be yiriden haramuninw tilen , o kerecɛnya be minw bɔ ni Krista tɛ yen ; yiriden minw Ala tun ka kiraya kɛ Daniyɛli ye. Mun na o dangali jugu ye kerecɛnw minɛ ? Vɛrise 12nan min be na, o bena jaabili di : jurumu kosɔn .       
 Perpetuel min kɛra sisan, o lɔnniya bena kɛ sababu ye ka jatebɔw kɛ ni tile-saan 1290 ani 1335 ye minw bena laɲini Dan.12:11 ani 12 kɔnɔ ; jusigilan min siginin lo, o ye saan 538 ye, wagati min na dugukolo kan papa ɲɛmɔgɔ ye sarakalasebagaya banbali sonya. 
11c-   a ka a ta yɔrɔ saninman jusiginan benben
 Layidu kura ka koow cogoya kosɔn, heburukan kumaden “ mecon ” min bayɛlɛmana ko “ yɔrɔ ” kɔrɔ fila cɛma, ne y’a bayɛlɛmani “ basi ” mara min be bɛn sariya ma ani a be bɛn ka ɲɛ ni kerecɛnw ka wagati ye, kiraya kuma be min laɲinina.      
Kalan teliman tɛ foyi ye fɔɔ kalan ɲuman min ɲɛminɛna ni Nii Senuman ye, o be ɲɛɛ yɛlɛ Daniyɛli ka kitabu ka koo dogoninw na yɔrɔ min na a be to ka yɔrɔ senuman kofɔ , o min be na ni ɲagami ye. Nka, a be se ka kɛ ko mɔgɔ tɛ lafili ka kɛɲɛ ni wale min be koo min kɛra yɔrɔ senuman na, o tagamasiɲɛ yira .
 Yan, Dan.7:11 kɔnɔ : a jusigilan benna papaya fɛ. 
 Dan.11 :30 kɔnɔ : a nɔgɔra Grɛki masacɛ min tun be Yahutuw tɔɔrɔla Antiyɔsi 4 Epifani fɛ – 168 kɔnɔ.  
 Dan.8:14 ani Dan.9:26 kɔnɔ, a tɛ yɔrɔ saninman koo ye , nka a be kuma senuman koo la . Heburukan daɲɛ " qodesh " be bayɛlɛma cogo bɛnbali la tuma bɛɛ bayɛlɛmaniw bɛɛ la minw ka ca. Nka Heburukan sɛbɛnin fɔlɔw ma yɛlɛma walisa ka seereya kɛ tiɲɛn fɔlɔw koo la.  
 A ka kan ka fɔ ko kumaden “ yɔrɔ senuman ” be Ala lɔnin be yɔrɔ min na a yɛrɛ ma, o dɔrɔn lo yira. Kabi Yezu kununa ka bɔ saya la ani a tagara sankolo la, yɔrɔ senuman si tun tɛ dugukolo kan . O la, k’a ka yɔrɔ saninman jusigilan ben, o kɔrɔ ye ka kalan jusigilanw tiɲɛ, minw ɲɛsinna a ka sankolola baara ma, minw be kisili cogoyaw bɛɛ yira. Tiɲɛn na, n’a tigi batizera ka ban, a ka ɲi ka se ka nafa sɔrɔ Yezu Krista ka sɔnni na min b’a ka limaniya jati a ka kɛwalew kan ani a be sɔn wala a tɛ sɔn k’a ka jurumuw yafa a ka saraka tɔgɔ la. Batɛmu ye koo dɔ daminɛ ye min be kɛ Ala ka kiti tilennin kɔrɔ, a laban tɛ. O kɔrɔ ko ni jɛnɲɔgɔnya tilennin min be dugukolo kan mɔgɔ sugandininw n’a ka sankolola delilikɛla cɛ, o tigɛra, kisili tɛ se ka kɛ tugun, ani jɛnɲɔgɔnya senuman be tiɲɛ. O ye Alako ta fan fɛ teyatiri jugu ye min ma jate adamaden caaman fɛ minw lafilila ani u y’u lafili kabi saan 321, marisikalo tile 7 ani saan 538, o min na Yezu Krista ka sarakalasebagaya banbali bɔra pape fɛ a yɛrɛ nafa kama. Ka mɔgɔ ka yɔrɔ senuman jusigilan ben, o fana ye ka ciden 12 minw ye Sugandili jusigilan walima a jusigilan ye, o ye hakilimaya bon ye, o ye kerecɛnw ka ngalon kalan ye min be jurumu kɛ ka Ala ka sariya tilen ani k’a jati sariya ye ; ciraden si tun tɛna o min kɛ.   
Dan 8:12   Jatigi tun bɛ saraka min bɔ lon o lon, jurumun kosɔn; biɲɛ ye tiɲɛ fili duguma, ka se sɔrɔ a ka baaraw la.
12a- Sɔrɔdasiw kisira ni saraka banbali ye .
Tagamasiɲɛkan wɛrɛ la, o kumaden kɔrɔ ye kelen ye ni Dan.7:25 : sɔrɔdasiw dira ... Nka yan, Nii Senuman be dɔ fara a kan ni perpetuel ye . 
12b - jurumun kosɔn
 O kɔrɔ, ka kɛɲɛ ni 1 Yuhana 3:4 ye, sariya tiɲɛni kosɔn min yɛlɛmana Dan.7:25 kɔnɔ. Sabu Yuhana y’a fɔ ani k’a sɛbɛ ko : Mɔgɔ o mɔgɔ be jurumun kɛ, o tigi be sariya tiɲɛ, jurumun ye sariya tiɲɛ ye . O sariya tiɲɛni daminɛna saan 321, marisikalo tile 7nan na, ani a ɲɛsinna, fɔlɔ, Ala ka lafiɲɛlon senuman bilali ma ; lafiɲɛlon min saniyanin lo a fɛ, kabini diɲɛ dantuma na, o ye “ tile wolonfilanan ” kelen ye min be to abada.                  
12c- biɲɛ ye tiɲɛ fili duguma .
 Tiɲɛ ye hakilimaya kuma ye tugun min be sariya yira ka kɛɲɛ ni Zaburuw 119:142-151 ye : I ka sariya ye tiɲɛ ye...i ka cikanw bɛɛ ye tiɲɛ ye .              
12d- ani a be ɲɛtaga sɔrɔ a ka baaraw la .
 Ni Danbaga Ala ka Nin y’o fɔ ka kɔn, o tuma na, kana kabakoya k’i janto o nanbara la, o min ye nanbaraba ye min ka bon ni nanbara bɛɛ ye adamadenw ka tariki kɔnɔ ; nka min ka jugu ka tɛmɛ o bɛɛ kan, o ye adamadenw niin bɔnɛ ye Ala kosɔn. Vɛrise 24nan bena a sinsin a kan ko : A ka sebagaya bena caya, nka a yɛrɛ ka sebagaya tɛ; a bena tiɲɛni kɛ min tɛ se ka la a la, a bena ɲɛtaga sɔrɔ a ka baaraw la , a bena fangatigiw ni mɔgɔ senumanw ka mɔgɔw halaki.  
 
Labɛn ka kɛ saniyali ye .
Layidu kɔrɔ ka diinankow be kalan minw di, o labɛnnin koo be bɔ senuman koo la tuma bɛɛ. A fɔlɔ, jɔnya wagati ni Kanaan jamana donni cɛ, Tɛmɛnkan seli tun ka ɲi ka kɛ walisa ka mɔgɔw saniya, Ala tun bena minw ɲɛminɛ ka taga n’u ye u ka jamana na, n’o ye Israɛl ye, o min ye layidu jamana ye. Tiɲɛn na, saan 40 lo tun be kɛ ka saniyako ni saniyako kɔrɔbɔli kɛ walisa ka don Kanaan jamana na.
O cogo kelen na, lafiɲɛlon min tun be kɛ tile wolonfilanan na k’a ta tileben ma ka taga se tileben ma, o tun ka ɲi ka kɔn ka labɛn kɛ. Tile wɔɔrɔ baara minw tun be kɛ, u tun be farikolo ko ani ka fani yɛlɛma, o koo nunu fana tun be sarakalasebaga kan walisa a ka se ka don Alabatosoba yɔrɔ senuman kɔnɔ k’a ka landakow kɛ, k’a sɔrɔ farati t’a niin na.
Danni lɔgɔkun min be kɛ tile wolonfila ni lɛrɛ 24 kɔnɔ, o be kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka kisili labɛn ye saan waa wolonfila kɔnɔ. O la, tile 6 fɔlɔw ye saan waa 6 fɔlɔw ye, Ala be minw sugandi a ka mɔgɔ sugandininw na. Ani, saan baa 7nan ani saan waa kelen laban ye lafiɲɛlonba ye, Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw be lafiɲɛ sɔbɛ min na sankolo la. Jurumunkɛlaw bɛɛ sara wagati dɔɔni kɔnɔ ; fɔɔ Sutana, min be to a kelen na dugukolo kan, mɔgɔ si tɛ yen o “ saan waa kelen ” wagati la, min kofɔra Yir. Sanni mɔgɔ sugandininw ka don “ sankolo la ” u ka ɲi ka saniya ani ka saniya. Saniyali basiginin be limaniya kan Krista ka saraka min kɛra a yɛrɛ sago la, nka saniyali be sɔrɔ a ka dɛmɛ fɛ batɛmu kɔ sabu, saniyali be jati, o kɔrɔ, a be sɔrɔ ka kɔn limaniya sariyakolo dɔ tɔgɔ la, nka saniyali ye yiriden ye min be sɔrɔ tiɲɛn na a niin bɛɛ la mɔgɔ sugandinin fɛ ni Yezu Krista ye a ka jɛnɲɔgɔnya yɛrɛ yɛrɛ sababu fɛ. A be sɔrɔ kɛlɛ dɔ fɛ min be kɛra a yɛrɛ kama, a ka jogo jugu kama walisa ka se ka jurumu kɛlɛ.     
Daniyɛli 9:25 bena an kalan ko Yezu Krista nana sa kuruwa kan walisa k’a sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw fɛ u kana jurumun kɛ tugun, bari a nana ka jurumun ban . Sisan, an y’a ye sisan vɛrise 12nan na, ko Kerecɛn Sugandili dira papa ka fanga ma jurumu kosɔn. O la, saniyako ka kan ka kɛ walisa ka senuya sɔrɔ, n’o tɛ, mɔgɔ si tɛna Ala ye ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra Eburuw 12:14 kɔnɔ : Aw ka hɛɛrɛ ɲini ni mɔgɔ bɛɛ ye, ani senuya ɲini, n’o tɛ, mɔgɔ si tɛna Matigi ye . 
O labɛnni n’a saniya wagati bena yira kerecɛnw ka wagati la saan 2000 kɔnɔ k’a ta Yezu Krista ka saya ma ka taga a bila a ka kɔsegi la saan 2030. O wagati bena yira vɛrise 13nan ani 14nan na minw be tugu o kɔ. Ka kɛɲɛ ni Adventistew ka lannaya fɔlɔ ye, nin wagati tɛ kiti wagati ye i n’a fɔ a ɲɛfɔra cogo min na Daniyɛli 7nan na, nka o ye saniya wagati ye min kɛra wajibi ye sabu jurumu minw tun be yen kabi saan kɛmɛkulu caaman, u tun be sariya kɔnɔ ni pape ka Ɔrɔmu ka kalan haramunin ye. N b’a fɛ k’a yira ko yɛlɛmani baara min kɛra k’a ta saan kɛmɛkulu 13nan na ka taga a bila o la, o ma saniya ni saniyako min ɲini tilenninya bɛɛ la, Kisibaga Ala min tun ye senuya saba ye ani a saniyanin lo dafanin na, o tun b’o dafa.
 
Dan 8:13   Ne ka mɔgɔ saninman dɔ kuma mɛn; mɔgɔ senuman wɛrɛ y'a fɔ min tun be kumana ko: « Lon o loon saraka ni jurumun min be mɔgɔw halaki, o yelifɛn bena dafa fɔɔ tuma juman?» O bɛna yɔrɔ saninman ni kɛrɛkɛjama dɔnkolon fɔ wagati juman le sa?
13a- Ne ka mɔgɔ saninman dɔ ta kuma mɛn; ani mɔgɔ senuman wɛrɛ y’a fɔ mɔgɔ min tun be kumana .
 Jurumun minw sɔrɔla Ɔrɔmu fɛ, mɔgɔ senuman sɔbɛw dɔrɔn lo b’u lɔn. An bena u sɔrɔ tugun yelifɛn min kofɔra Dan.12 kɔnɔ.
13b- O yelifɛn bena dafa fɔɔ tuma juman?
 Mɔgɔ senumanw be loon dɔ ɲini min bena Ɔrɔmukaw ka koo haramuninw ban.
13c- saraka banbali kan .
 Mɔgɔ senumanw be loon dɔ ɲini min bena Krista ka sarakalasebagaya daminɛ tugun tuma bɛɛ .
13d- ani jurumun min be mɔgɔ halaki ?
 Mɔgɔ senumanw be loon dɔ ɲini min bena kɛ tile wolonfilanan lafiɲɛlon kɔsegi ye, o loon tiɲɛni be ɲangi ni Ɔrɔmukaw ka tiɲɛni ni kɛlɛw ye ; a ta sariya cɛnbagaw ta fana, o ɲangi bɛna to fɔ ka taga se dunuɲa laban ma. 
13nan- O bɛna yɔrɔ saninman ni kɛrɛkɛjama dɔnkolon fɔ wagati juman le sa?
 Mɔgɔ senumanw be loon dɔ ɲini min bena kɛ sababu ye ka papa ka tɔɔrɔw ban u kan, Ala ka mɔgɔ senuman sugandininw.
Dan 8:14   A ko ne ma ko: «Tile waa fla ni kɛmɛ saba; o kɔ, yɔrɔ saninman bɛna saninya.
14a- Kabi saan 1991, Ala lo be n’ ɲɛminɛna n’ ka vɛrise kalan na min bayɛlɛmana cogo bɛnbali la. A ka heburukan sɛbɛnin bayɛlɛmani yɛrɛ yɛrɛ filɛ nin ye.
 A ko ne ma : Fo wulafɛ ni sɔgɔma, mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ saba ani mɔgɔ tilenninninw bena kɛ senuya ye. 
 I b’a ye ko 2300 wulafɛ-sɔgɔma wagati ka laɲinita ye ka Ala ka mɔgɔ sugandininw saninya k’a ta loon min na, o wagati bena latigɛ o wagati kama. Tilenninya banbali min sɔrɔla batɛmu sababu fɛ fɔɔ ka taga se o wagati ma, o be sɔsɔli lawuli. Ala saninman min ka kan ka kɛ siɲɛ saba, Faa, Dencɛ ani Nii Senuman na, ale ka waajibi yɛlɛmana ani a barika bonyana, sabu mɔgɔ sugandininw ka kan ka jurumun kɛ Nɛnɛkirilon na tugun, ani sariya wɛrɛ min be bɔ Ala daa la. O cogo la, Yezu tun ye kisili sira dɔgɔmannin min kalan, o be labɛn kokura . Ani, mɔgɔ sugandininw ka misaliya min yirala Nuhun, Daniyɛli ani Zɔbu ka kitabuw kɔnɔ , o be mɔgɔ miliyɔn kelen minw sugandi, olu jati mɔgɔ miliyari tan ye minw benna Dan.7:10 ka kiti laban na.
Dan 8:15   Ne Daniyɛli tun bɛ nin yelifɛn yera, ne tun b’a fɛ k’a faamu tuma min na, ne ye mɔgɔ dɔ lɔ ne ɲa kɔrɔ, min bɔnin bɛ mɔgɔ ma.
15a- O la, Daniyɛli tun b’a fɛ ka yelifɛn kɔrɔ faamu ani o bena a to a be sɔn Ala fɛ cogo bɛnnin na Dan.10 :12 kɔnɔ, nka a tɛna a sago dafa abada i n’a fɔ Ala ka jaabili min be Dan.12:9 kɔnɔ b’a yira cogo min na : A ko: «Daniyɛli, taga i ka sira kan, sabu kumaw datugunin lo ani u datugunin lo fɔɔ ka taga se wagati ma .  
Dan 8:16   Ne ka mɔgɔ dɔ mankan mɛn Ulayi kuru cɛmancɛ ra. a pɛrɛnna k’a fɔ ko: Gabiriyɛli, yelifɛn kɔrɔ fɔ a ye.
16a- Yezu Krista ja min be Ulayi baji cɛma, o be kalan min di Dan.12 ka yelifɛn na, o be kɔn ka kalan min sɔrɔ. Krista ka baarakɛla sɔbɛ mɛlɛkɛ Gabiriyɛli lo kalifara a ma k’o yelifɛn bɛɛ kɔrɔ ɲɛfɔ kabi a daminɛ na. O kama, an ka tugu kunnafoni wɛrɛw kɔ koɲuman minw bena bɔ kɛnɛ kan vɛrise minw be tugu ɲɔgɔn kɔ.
Dan 8:17   A gwɛrɛla ne tun be yɔrɔ min na. a nana gwɛrɛ minkɛ, ne siranna fɔ ne benna ka ne ɲa biri dugu ma. A k’a fɔ ne ye ko: «Adamaden, i toro malɔ, sabu nin yelifɛn bɛ wagati laban le le fɔra.
17a- Sankolola danfɛnw ka yelifɛn bena nɔɔ to farisogo mɔgɔ kan tuma bɛɛ. Nka an k’an janto a la i n’a fɔ a b’an weele cogo min na. O laban wagati min ɲɛsinna o ma, o bena daminɛ yelifɛn bɛɛ laban na.
Dan 8:18   A tun be kumana ne fɛ tuma min na, ne tun lanin be yen ni yɛrɛyɛrɛba ye, ne ɲada tun be duguma. A magara ne ra ka ne lɔ ne lɔyɔrɔ ra.
18a- O koo la, Ala be sinsin farisogo dangali kan min tɛ bɛn ni mɛlɛkɛ kantigiw ka sankolo farikolow saniyanin ye.
Dan 8:19   A ko ne ma ko: «Ne bɛna min kɛ Ala ta dimi laban na, o yira i ra, sabu laban wagati latigɛra .
19a- Ala ka dimi wagati bena se, nka o dimi be joo sɔrɔ kerecɛnw ka kanminɛbaliya kosɔn, o min ye Ɔrɔmu ka papa ka kalanw ciyɛn ye. O la, Ala ka dimi min kofɔra kiraya la, o banni bena kɛ yɔrɔ dɔ la sabu a bena ban tiɲɛn na adamadenw halakili pewu kɔ dɔrɔn Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman na.             
Dan 8:20   I ye sagaden min ye, biɲɛ fila b'a la, o ye Mɛdi ni Pɛrɛsi masacɛw ye.
20a- Ala ka ɲi ka yɔrɔ dɔw di a ka mɔgɔ sugandininw ma walisa u ka tagamasiɲɛw ka tugutugu ɲɔgɔn kɔ sariyakolo faamu. Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw be tariki min yira, o ye yirali daminɛyɔrɔ ye. Dan.2 ani 7 kɔnɔ, u tun be yɔrɔ filanan na.
Dan 8:21   Bakɔrɔn ye Yavan masacɛ ye, biɲɛ belebele min b’a ɲɛɛw cɛ, o ye masacɛ fɔlɔ ye.
21a- O kɔfɛ Gɛrɛsi ye yɔrɔ filanan ye ; a sabanan be sɔrɔ Dan.2 ani 7 kɔnɔ. 
21b- Gɔɔn belebele min b’a ɲɛɛw cɛ, o ye masacɛ fɔlɔ ye .
 I ko an y’a ye cogo min na, a be kuma Grɛkiw ka see sɔrɔbagaba Alɛkisandiriba koo la. Biɲɛba, a ka kɛlɛkɛcogo n’a ka kɛlɛkɛcogo jaa, masacɛ Dariyusi 3nan tun filila k’o maloya, bari o y’a ka masaya n’a niin bɔnɛ a la. N’a y’o biɲɛ bila a teen na, nka a y’a bila ɲɛɛw cɛma, o b’a yira ko a ka see sɔrɔli nege tɛ wasa, a saya dɔrɔn lo bena a lalɔ. Nka ɲɛɛw fana ye kiraya ye, ani kabini a wolotuma, danbe dɔ fɔra a ye min ɲɔgɔn tɛ yen ani a lanin b’a ka kiraya kuma la a ka ɲɛnamaya bɛɛ la.
Dan 8:22   Biɲɛ naani minw bɔra biɲɛ karinin nɔɔ na, ​​masaya naani bena bɔ o siya la, nka u tɛna fanga sɔrɔ i n’a fɔ o.
22a- An be Grɛkiw ka masaya naani sɔrɔ, sɔrɔdasi kuntigi naani minw sigira Alɛkisandiri nɔɔ na, ​​olu lo y’u sigi, u bele be niin na saan 20 kɛlɛw kɔ, u tun be masaya tan minw na a daminɛ na.
Dan 8:23   U ka masaya laban na, ni jurumunkɛlaw halakira tuma min na, masacɛ dɔ bena wuli min be mɔgɔ lafili ani min be nanbara kɛ.
23a- Ka tɛmɛ wagati cɛmancɛw kan, mɛlɛkɛ be kerecɛnw ka wagati lawuli, o min na Ɔrɔmu ka papa tun be fanga la. O kɛtɔ, a b’a yira ko yirali min kɛra, o kuun jɔnjɔn ye min ye. Nka nin ɲɛfɔli be na ni kalan wɛrɛ ye min be sɔrɔ nin vɛrise ka kumasen fɔlɔ kɔnɔ : U ka fanga laban na, wagati min na jurumunkɛlaw bena tunu. O jurumunkɛla minw tununa ka kɔn papa ka fanga ɲɛ, olu ye jɔn lo ye ? Yahutu jamana murutininw lo tun banna Yezu Krista la i n’a fɔ Masiya ani kisibaga, hɔɔrɔnyabaga, ɔnhɔn, nka jurumu minw kɛra dɔrɔn ani a be minw lɔn u ka limaniya sifa fɛ, olu dɔrɔn lo ka nafa kama. U tun be faga tiɲɛn na saan 70 la Ɔrɔmu ka sɔrɔdasiw fɛ, olu n’u ka Zeruzalɛmu dugu, ani o kɛra siɲɛ filanan ye halakili kɔ min kɛra Nabukodonozɔri ka wagati la saan -586 la. wale bɔra Ala yɛrɛ le ra.  
23b- masacɛ fariman ani nanbarakɛla dɔ bena wuli .
 Nin ye Ala ka papismu ɲɛfɔli ye, min be lɔn ka kɛɲɛ ni Dan.7:8 ye a ka kuncɛbaya fɛ ani yan, a ka nɔgɔya fɛ . A be dɔ fara a kan ani artifisiyɛli . Artifice ye ka tiɲɛn datugu ani ka kɛ mɔgɔ ye min tɛ mɔgɔ ye. O fɛɛrɛ ye k’i mɔgɔɲɔgɔn lafili, pape minw be tugu ɲɔgɔn kɔ, olu lo b’o lo kɛ.
Dan 8:24   A ka sebagaya bɛna caya, nka a yɛrɛ ta sebagaya tɛ; a bɛna cɛnribaw kɛ, a bɛna se sɔrɔ a ta baaraw ra, a bɛna fangatigiw ni mɔgɔ saninmanw ta mɔgɔw halaki.
24a- Dɔ farala a ta sebagaya kan .
 Tiɲɛn na, min kofɔra Dan.7:8 kɔnɔ i n’a fɔ “ biɲɛ fitinin ,” vɛrise 20nan b’a fɔ ko a “ ka bon ni tɔɔw ta ye .”    
24b- nka o ma kɛ a yɛrɛ ta sebagaya sababu ra .
 Yan fana, tariki b’a yira ko ni masacɛw tun tɛ ni kɛlɛkɛminanw ye, papa ka fanga tun tɛna se ka to yen. Komi dɛmɛ fɔlɔ tun ye Clovis ye, min tun ye Frankiw ka masacɛ ye, min tun be Merovingianw ka masaya kɔnɔ ani o kɔ, Karolingiw ka masacɛ ani a laban, Kapetianw ka masacɛ, Faransi masacɛ ka dɛmɛ ma deli ka dɛsɛ a la. Ani, an bena a ye ko o dɛmɛ be ni sɔngɔ ye. O bena kɛ misaliya ye ni Faransi masakɛ Louis XVI, masamuso Marie Antoinette, masacɛ ka masacɛ mɔgɔw ani Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan mɔgɔkɔrɔw kungolo tigɛli ye, ni gilotini ye min sigira Faransi faaba ni marabolow ka duguw kɔnɔ, Faransi ka yɛlɛmanikɛlaw fɛ saan 1793 ni 1794 cɛ ; wagati fila " Siranya " min sɛbɛra joli sɛbɛninw na adamadenw hakili la. Yirali 2:22 kɔnɔ, o Ala ka ɲangili bena kiraya kɛ ni nin kuma nunu ye : A filɛ, ne bena a fili dilan kan, ani minw be kakalaya kɛ n’a ye , olu bena tɔɔrɔba lase u ma , n’u ma nimisa u ka kɛwalew la. Ne bɛna a denw faga ; ni o kɛra, lanabagaw ta jɛnkuruw bɛɛ bɛna a lɔn ko ne le bɛ mɔgɔw ta hakiriw, ani o jusukunnakow sɛgɛsɛgɛ.     
24c- a bɛna cɛnriba le kɛ
 Dugukolo kan mɔgɔ si tɛ se k’u jati, nka sankolo la, Ala b’u hakɛ tigitigi lɔn ani kiti laban ɲangili wagati la, u bɛɛ bena yafa, k’a ta fitininw ma ka taga a bila jugumanw na, u sɛbɛbagaw fɛ.
24d- a bɛna se sɔrɔ a ta kow ra
 A tun tɛna se ka kɛ cogo di, k’a sɔrɔ Ala y’o lɔyɔrɔ di a ma walisa a k’a ka mɔgɔw ka jurumu ɲangi, minw b’a fɔ ko kisili sɔrɔla Yezu Krista fɛ ? 
24nan- a bɛna barakatigiw halaki, ani mɔgɔ saninmanw ta mɔgɔw;
 N’a y’a yɛrɛ kɛ Ala ka lasigiden ye dugukolo kan ani k’u lasiran k’u gwɛn ka bɔ diinan na, o min tun bena u ka sankolo donyɔrɔ datugu, papaya be tileben jamana mɔgɔbaw ni masacɛw ka kololi sɔrɔ, ani hali ka tɛmɛ o kan, mɔgɔ fitininw, nafolotigiw wala fantanw fɛ, nka u bɛɛ tɛ foyi lɔn, u ka lannayabaliya n’u ka tiɲɛnbaliya kosɔn.
 Kabi yɛlɛmani wagati daminɛ na, min daminɛna Peter Waldo fɛ saan 1170, pape ka fanga y’o koo minɛ ni dusu dimi ye k’a to Ala sagokɛla kantigimanw, minw ye mɔgɔ senuman sɔbɛw dɔrɔn lo ye minw be hɛɛrɛ la ani u be mɛnni kɛ tuma bɛɛ, Katolikiw ka jɛnkuluw kɛlɛ minw be dɛmɛ don u ka kititigɛsoba la. Kititigɛla minw tun be ni fugulanw ye ani u ye yamaruya di o tɔɔrɔ juguw ma mɔgɔ senumanw ni mɔgɔ wɛrɛw ma, u bɛɛ jalakilen lo ka Ala ni Ɔrɔmu kɛlɛ, u bɛɛ bena u ka sarakow jate tiɲɛn Ala ɲɛɛ kɔrɔ kiti laban tilennin wagati la, min kofɔra Dan.7:9 ani Yir.20:9 ka taga se 15 ma.
Dan 8:25   A ka nafolotigiya n’a ka nanbarakow kosɔn, a bena yɛrɛbonya kɛ a dusukun na, ka mɔgɔ caaman halaki minw tun be hɛɛrɛ la, ka wuli ka kuntigiw ka kuntigi kɛlɛ. nka a bɛna kari, k’a sɔrɔ mɔgɔ si tɛna o kɛ.
25a- A ka nafolotigiya n’a ka fɛɛrɛw ɲɛtaga kosɔn .
 O nafolo sɔrɔli b’a yira ko a ye nafolo sɔrɔ min vɛrise be taga n’a ka nanbarakow ye . Tiɲɛn na, a ka ɲi ka baara kɛ ni nanbara ye , n’a tigi ka dɔgɔ ani a barika ka dɔgɔ, walisa ka wari ni nafolo sifa bɛɛ sɔrɔ nafolotigiw fɛ, Yir. 18:12 ani 13 be minw kofɔ.
25b- yɛrɛbonya bɛna kɛ a jusukun na .
 O kɛra hali ni masacɛ Nabukodonozɔri ka koo min kɛra Dan 4nan na ani a mamaden Balitazari ka koo min kɛra dan 5nan na, o be kalan min di an ma.
25c- Cɛ minw tun siginin bɛ hɛra ra, a bɛna olugu caman halaki;
 Hɛɛrɛ ye kerecɛnya lakika yiriden ye, nka fɔɔ saan 1843. Sabu sanni o loon ka se, ani kɛrɛnkɛrɛnniya la fɔɔ Faransi ka kɛlɛba laban na, saan 1260 laban na, min kofɔra Dan 7:25 kɔnɔ, ngalon limaniya be lɔn ni fangafin ye min be kɛlɛ kɛ wala ka jaabi di. O wagatiw dɔrɔn lo la, dususuman ni hɛɛrɛ be nɔɔ to mɔgɔw kan. Yezu ye sariya minw sigi, u ma yɛlɛma kabini cidenw ka wagati la, min sugandira, o ye saga ye min sɔnna ka saraka bɔ, a tɛ sogofeerebaga ye abada. 
25d- a bɛna wuri kuntigiw kuntigi kama .
 Ni o tiɲɛn fɔra, siga t’a la tugun. Kuntigi , min kofɔra vɛrise 11nan ni 12nan na, o ye Yezu Krista ye tiɲɛn na, masacɛw ka Masacɛ ani matigiw ka Matigi min y’a yɛrɛ yira a ka kɔsegi nɔɔrɔ la Yir. Ani, Ɔrɔmu ka papaw ka sarakalasebagaya min tun be sariya kɔnɔ tuma bɛɛ , o y’o bɔ ale lo la .
Dan 8:26   Sufɛ ni sɔgɔma yelifɛn min kofɔra, o ye tiɲɛ ye. Aw k’o yelifɛn dogo aw la, bari a be wagati tɛmɛninw lo kofɔra.
26a- Ani, wulafɛ ni sɔgɔma yelifɛn min kofɔra, o ye tiɲɛn ye .
 Mɛlɛkɛ be seereya kɛ ko kiraya kuma min fɔra " 2300 wulafɛ-sɔgɔma " la, o bɔra Ala lo la, o min be sɔrɔ vɛrise 14nan na. O la, a b'an hakili sama, a laban na, o nɛgɛrifɛn kan min ka kan ka gwɛ ani ka faamu Yezu Krista ka mɔgɔ senuman sugandininw fɛ n'o wagati sera.  
26b- Aw ta fan fɛ, aw ye o yelifɛn dogo, sabu a ɲɛsinna wagati tɛmɛninw ma.
 Tiɲɛn na, saan kɛmɛkulu 26 ɲɔgɔn tɛmɛna Daniyɛli ka wagati n’an ka wagati cɛ. O la , an b'an yɛrɛ sɔrɔ laban wagati la , o gundo ka kan ka yeelen bɔ yɔrɔ min na ; o koo bena kɛ, nka a ma kɛ sanni Dan.9 kalan ka kɛ min bena kɛ sababu ye ka jatebɔw kɛ minw labɛnna. 
Dan 8:27   Ne Daniyɛli, ne tun sɛgɛnin lo, ne banana tile caman kɔnɔ. O kɔ, ne wurira ka taga masacɛ ta baara kɛ. O yelifɛn ye ne kabakoya, mɔgɔ si ma bɔ a kala ma.
27a- O koo min ɲɛsinna Daniyɛli ka kɛnɛyako ma, o tɛ mɔgɔ yɛrɛ ka koo ye. A b’a yira an na ko a nafa ka bon kosɔbɛ ka kunnafoni sɔrɔ Ala fɛ min ɲɛsinna 2300 kiraya kuma wulafɛ-sɔgɔma ma ; sabu i n’a fɔ bana be se ka mɔgɔ faga cogo min na, kerecɛn laban minw bena ɲɛnamaya kɛ laban wagati la , n’u tɛ o ntalen lɔn, u bena sa Alako ta fan fɛ fɔɔ abada . 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 9
 
 
Dan 9:1   O tun ye Asuerus dencɛ Dariyusi ka masaya saan fɔlɔ ye, min bɔra Mɛdikaw bɔnsɔn na, ale min sigira masaya la Kalidekaw ka masaya kunna.
1a- Ka kɛɲɛ ni Daniyɛli ka seereya ye min y’a yɛrɛ ye, o la, sɔsɔli tɛ se ka kɛ, an b’a lɔn ko Dan masacɛ Dariyusi.5 :30 ye Asuerus dencɛ ye, min bɔra Mɛdikaw bɔnsɔn na ; Pɛrɛsi masacɛ Sirusi 2nan ma sigi a nɔɔ na fɔlɔ. A ka masaya saan fɔlɔ lo ye saan ye min na a ye Babilonɛ minɛ, o cogo la k’a bɔsi Kalidekaw bolo.  
Dan 9:2 A ka masaya saan fɔlɔ la, ne Daniyɛli y’a ye gafew kɔnɔ ko Zeruzalɛmu dugu bena kɛ lakolon ye saan bi wolonwula kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni saan hakɛ min ye, Masaba tun ye min fɔ kira Yeremi ye. 
2a- Daniyɛli bɛ cira Yeremi ta cirayakumaw le fɔra. A be limaniya ni lannaya ɲɛyirali ɲuman di an ma yan min be Ala sagokɛlaw jɛn a ka filɛri kɔrɔ. O cogo la, a be 1 Kor. 14:32 ka kuma nunu tiɲɛtigiya : Kiraw ka hakili be kiraw ka fanga kɔrɔ . Kiraya tun fɔra ko Yahutuw bena gwɛn ka bɔ jamana wɛrɛ la saan 70 minw na, Daniyɛli y’u fanba kɛ Babilɔni. A b’a mako don fana a ka kɔsegi koo la Israɛl jamana na, a lanin b’a la ko o bena kɛ yanni dɔɔni. Walisa ka jaabiliw sɔrɔ Ala fɛ, a be delili cɛɲumanba dɔ ɲɛsin a ma, an bena min kalan.  
 
Mɔgɔ senuman ka limaniya delili misaliya
 
Daniyɛli sapitiri 9nan ka kalan fɔlɔ ye k’a faamu fɛɛn min kama Ala tun b’a fɛ a ka bɔ Daniyɛli ka kitabu yɔrɔ nin na.
Dan.8:23 kɔnɔ, jurumunkɛlaw minw tununa , olu ka kiraya kuma fɛ , an ye sɛgɛsɛgɛri sɔrɔ ko Isirayɛli siya Yahutuw jalaki tugun ani u halakira tasuma fɛ Ɔrɔmukaw fɛ saan 70, Daniyɛli bena sɔn koo minw bɛɛ ma a ka delili kɔnɔ. Sisan, o Israɛldenw tun ye jɔn lo ye min tun be jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ la ni Ala ɲɛnaman ye k’a ta Ibrayima ma ka taga a bila Yezu Krista ka cidenw n’a ka kalandenw 12 la, ale yɛrɛ tun ye Yahutu ye ? Adamadenw bɛɛ ka misaliya dɔrɔn, bari kabini Adama, cɛɛw ye kelen ye ka bɔ u fari kulɛri la min be bɔ yeelenba la ka taga se dibiba ma. Nka u ka siya mana kɛ min o min ye, u ka siya mana kɛ min o min ye, fɛɛn minw be yɛlɛma ka bɔ facɛ ni bamuso la ka taga dencɛw ni denmusow fɛ, u ka miiriya be taga ɲɔgɔn fɛ. Ka kɛɲɛ ni marguerite ka fɛnɲɛnamafagalanw ka sariya ye, " N b'i kanu, dɔɔnin, caman, ni kanuya ye, ni fatɔya ye, n t'i kanu fiyo ", cɛɛw b'o dusukunnakow sugu lawuli ka ɲɛsin Ala ɲanaman ma, fɛɛn bɛɛ danbaga, n'a y'a lɔn ko a be yen. Ani fana, Kiritigɛlaba b’a ye ko mɔgɔ kantigiw cɛma minw b’a kanu ani u be mɛnni kɛ a fɛ, mɔgɔ wɛrɛw b’a fɔ k’u b’a kanu, nka u tɛ mɛnni kɛ a fɛ, mɔgɔ wɛrɛw b’u ka diinan ɲɛnamaya kɛ ni dusukun gwɛlɛ ye min b’u kɛ fanatikiw ye ani u tɛ se ka ɲɔgɔn sɔsɔ ani k’u dɛmɛ . ent. O jogow tun be sɔrɔ Yahutuw cɛma, i n’a fɔ u be sɔrɔ cogo min na hali bi adamadenw cɛma dugukolo yɔrɔ bɛɛ la ani diinanw bɛɛ la minw, nka, u tɛ kelen ye.    
Daniyɛli ka delili be na k’i ɲininga, i b’i yɛrɛ lɔn jogo jumanw na ? Ni mɔgɔ min be Ala kanu ani a be mɛnni kɛ a fɛ k’a kɛ a ka kantigiya seereya ye, o tigi ta tɛ, sigasiga i ka limaniya miiriya la ; nimisa ani ka nimisa sɔbɛ ani sɔbɛ yiriden di Ala ma i n’a fɔ Daniyɛli bena a kɛ cogo min na.  
Kuun filanan min b’a to nin delili be sɔrɔ nin sapitiri 9nan na, o ye ko Isirayɛli ka halakili laban sababu, saan 70 la Ɔrɔmukaw fɛ, o be furakɛ ani ka yiriwa yen : Masiya ka na fɔlɔ adamadenw ka dugukolo kan . Ani, komi u banna o Masiya la, min ka jurumuw dɔrɔn lo tun ye a ka baara dafanin ye min tun b’u jalaki, diinan kuntigiw ye jama lawuli a kama, ni jalaki juguw ye minw bɛɛ tiɲɛna ani u sɔsɔra ni koow ye. O kama, u y’u ka jalaki laban basigi tiɲɛn dɔ kan min bɔra Ala yɔrɔ, k’ale jalaki, adamaden, ko a b’a fɔra ko ale ye Ala Dencɛ ye. O diinan kuntigiw niinw tun be fin i n’a fɔ tasuma jeninin min bena u jɛni tilenninya dimi wagati la. Nka Yahutuw ka jurumuba tun tɛ k’a faga, nka k’u m’a lɔn a kununin kɔ ka bɔ saya la Alako ta fan fɛ. A ka ciden tan ni fila tun be kabako ni baara ɲuman minw kɛra, u y’u ɲɛɛ tugu u kan minkɛ, u y’u yɛrɛ gwɛlɛya i n’a fɔ Farahuna a ka wagati la ani u y’o seereya kɛ u kɛtɔ ka diinan mɔgɔkɔrɔ kantigi Etiyɛni faga, u yɛrɛ y’a bon ni kabakuruw ye k’a sɔrɔ u ma taga Ɔrɔmukaw fɛ sisan. 
O delili kun sabanan ye ko a be baara kɛ i n’a fɔ kɔrɔsili laban, min be mɔgɔ dusukasi, koo jan dɔ laban na min kɛra ka ɲɛsin Ala ma ; seereya, Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya ye seereya sugu min to adamaden tɔw ye. Sabu Ala ka yiracogo min labɛn, o bɛ ban o jɔnya min kɛra Babilɔni, o le ra. Tiɲɛ lo, Yahutuw bena kɔsegi u ka jamana na, ani ko wagati dɔ la, Ala bena bonya la a kan ani k’a mɛnni kɛ, nka kantigiya bena tunu joona, fɔɔ u ka kisili be se ka jate u ka limaniya kɔrɔbɔli laban dɔrɔn lo fɛ min basiginin lo Masiya ka na fɔlɔ kan, bari a ka ɲi ka kɛ, Yahutu dencɛ ye, Yahutu dɔ. 
O delili kuun naaninan basiginin lo a kan ko jurumu minw fɔra ani u sɔnna minw ma, kerecɛnw y’u bɛɛ dafa ani k’u kurakuraya u ka wagati la, k’a ta lafiɲɛlon bilali ma saan 321, marisikalo tile 7nan na fɔɔ ka taga se an ka wagati ma . Faamanw ka baarabolo laban min duga kabini saan 1873 ani mɔgɔ kelen kelen bɛɛ kabini saan 1844, o ma bɔ wagati ka dangali la, kabini Yezu y’a fɔnɔ saan 1994. Daniyɛli sapitiri labanw ni Yirali kitabu kalan bena o loonw ni gundo labanw ɲɛfɔ.
Sisan, an k’a lamɛn koɲuman tuma min na Daniyɛli be kumana Sebagayabɛɛtigi Ala fɛ.
 
 
Dan 9:3   O kɔ, ne ka ne ɲasin Matigi Ala ma, ka delili kɛ, ka delili kɛ, ka sunɔgɔ, ka bɔrɔfaniw don, ka bugurimugu don.
3a- Daniyɛli kɔrɔla sisan, nka a ka limaniya ma nagasi ani jɛnɲɔgɔnya min b’a ni Ala cɛ, o be mara, a be balo ani a be sabati. A ta fan fɛ, komi a dusukun tun be tiɲɛn fɔra, sunɔgɔ, bɔrɔfani ani buguri be ni kɔrɔ sɔbɛ ye. O kɛwalew b’a yira ko a b’a fɛ kosɔbɛ Ala k’a ka kumaw lamɛn ani k’u jaabi. Sunɔgɔ b’a yira ko Ala ka jaabili ka bon ni dumuni diyanyew ye. O fɛɛrɛ kɔnɔ, miiriya dɔ be yen min b’a to n’ b’a fɔ Ala ye ko n’ t’a fɛ ka balo tugun n’i ka jaabili tɛ yen, n’ ma taga fɔɔ ka taga se n’ yɛrɛ faga ma.
Dan 9:4 O kɔ,   ne ye Matigi Ala, ne ta Ala daari, k’a fɔ ko: «E, Matigi Ala, Alaba, Ala min bɛ siranya bila mɔgɔ ra, i bɛ i ka jɛnɲɔgɔnya sabati, ka i ka kanuya labato ni minw ye, minw b’i ka cifɔniw labato.
4a- Matigi Ala, Alaba, Ala kabakoman
 Israɛldenw be jɔnya la ka taga Babilɔni ani o cogo la, u y’u sara walisa k’a lɔn ko Ala ka bon ani ko a be siranya bila mɔgɔw la.
4b- Ele min bɛ i ta jɛnɲɔgɔnya* sira tagama, ka hina i kanubagaw ra, ka i ta cifɔninw sira tagama!
 Daniyɛli b’a yira ko a be Ala lɔn kabini a b’a ka sɔsɔliw bɔ Ala ka cikan tan filanan sɛbɛnin na, Katoliki minw ma nisɔndiya, olu t’o lɔn saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ dibi kɔnɔ, bari masacɛya la, papaya y’a latigɛ k’a bɔ a ka cikan tan ka yɛlɛmani na, bari cikan dɔ tun be sinsinna ad te number the number to number ; ɲɛyirali ɲuman lo min b’a yira ko mɔgɔw tɛ bonya la mɔgɔw kan ani u be mɔgɔw lafili, an y’o min kɔrɔfɔ sapitiri tɛmɛninw na. 
Dan 9:5   An ye jurumun kɛ, an ye kojugu kɛ, an ye koo juguw kɛ, an murutira, an y’an yɛrɛ mabɔ i ka cifɔniw n’i ka sariyaw la.
5a- A tun tɛ se ka kɛ tiɲɛ ye ani ka gwɛ ka tɛmɛ o kan bari o jurumuw lo y’a to Isirayɛlidenw gwɛnna ka bɔ jamana na, fɔɔ Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn saba tun tɛ nin jurumu sugu nin kɛ ; O t’a bali k’a ka mɔgɔw ka koo lafasa k’a sɔrɔ a b’a ka jurumu doni ta n’a ye. 
 O wagati le ra, an ka kan k’a faamu saan 2021 kɔnɔ, ko anw fana, kerecɛnw, an bɛ baara kɛ o Ala kelen ye, min tɛ yɛlɛma ka kɛɲɛ n’a ka fɔta ye Mal. 3:6 kɔnɔ : Sabu ne le ye Matigi Ala ye, ne tɛ yɛlɛma; ani aw, Yakuba denw, aw ma tunu . A tun bena bɛn k’a fɔ ko “ a ma dumu fɔlɔ ”. Sabu kabini Malaki ka nin kumaw sɛbɛ, Kirisita nana, Yakuba denw banna a ra, k’a faga, ka kaɲa ni kuma min fɔra Dan.8:23 kɔnɔ, o labanna ka halaki saan 70 kɔnɔ Ɔrɔmukaw fɛ. Ani, ni Ala ma yɛlɛma, o kɔrɔ ko kerecɛn kantigibali minw b’a ka cifɔniw tiɲɛ, fɔlɔ la, lafiɲɛlon senuman, u bena bugɔ ka tɛmɛ Eburuw ni siya Yahutuw kan u ka wagati la.   
Dan 9:6   An ma i ta baaradenw, ciraw lamɛn, minw tun bɛ kuma an ta masacɛw, an ta kuntigiw, an bɛmaw, ani jamana mɔgɔw bɛɛ fɛ i tɔgɔ ra.
6a- Tiɲɛ lo, heburuw be jalaki o koo nunu na, nka kerecɛnw be cogo di, hali a ye sigiyɔrɔ laban min sigi, u be jalaki o koo kelenw na ? 
Dan 9:7   E, Matigi Ala, terenninya ye ele ta le ye, nka bi, Zuda ta mɔgɔw, ani Zeruzalɛmu dugumɔgɔw, ani Izirayɛlimɔgɔw bɛɛ, minw ka surun ani minw ka jan, i ka o gbɛn jamana minw bɛɛ ra, o ta jurumunw kosɔn, o bɛ maloya bi an na.
7a- Isirayɛlidenw ka ɲangili tun ka jugu, mɔgɔ caaman sara ani mɔgɔ minw tora niin na, olu dɔrɔn lo ye kunnadiya sɔrɔ ka gwɛn ka taga Babilɔni ani ka bɔ yen ka jɛnsɛn Kalide mara jamanaw bɛɛ la ani Pɛrɛsi mara min nana a kɔ. Yahutuw ka siya tununa jamana wɛrɛw la ani o bɛɛ n’a ta, ka kɛɲɛ n’a ka layidu ye, yanni dɔɔni, Ala bena Yahutuw lajɛn tugun u ka jamana dugukolo kan, u bɛnbaw ka jamana na. Ala ɲanaman nin ka sebagaya ni sebagaya jumɛn le bɛ ! Nin jama ka kan ka nimisa min bɛɛ kɛ ka sɔrɔ ka kɔsegi o ta jamana saninman na, Daniyɛli k’o bɛɛ fɔ a ta delili kɔnɔ, nka ni Ala bɛ o kɛrɛ fɛ dɔrɔn. 
 Daniyɛli sɔnna Yahutuw ka kantigiya ma Ala y’u ɲangi, nka o kɔ, ɲangili juman lo bena sɔrɔ kerecɛnw fɛ minw b’o ɲɔgɔn kɛ ? mɔgɔw gwɛn ka bɔ jamana na, walima saya ?  
Dan 9:8   Matigi Ala, maloya bɛ anw ni an ta masacɛw, ani an ta kuntigiw, ani an bɛmaw ra, sabu an ka jurumun kɛ i kɔrɔ.
8a- Kumaden jugu, kumaden “ jurumu ” lo be fɔra. Jurumun min be nin tɔɔrɔba lase mɔgɔw ma, jɔn lo be se k'o ban ? Sapitiri nin bena o jaabili di an ma. Kalan kelen ka kan ka kalan ani k’an hakili to a la : Masacɛw, ɲɛmɔgɔw ani facɛ minw tun be mara kɛra Israɛl kan, olu ka sugandiliw n’u ka kɛwalew nɔfɛkow y’u tɔɔrɔ. O la, ɲɛyirali dɔ filɛ nin ye min be se ka dusu don mɔgɔw la u ka ban ka mɛnni kɛ ɲɛmɔgɔw fɛ minw be mɔgɔw lafili walisa ka to Ala ka dugawu kɔnɔ. O ye Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn saba ye min sugandi ani u be duga sɔrɔ o kosɔn.    
Dan 9:9   Matigi Ala, hina ni yafa bɛ Matigi Ala ta le fɛ, sabu an murutira a ma.
10a- Jurumuko la , jigiya kelen dɔrɔn lo be to ; ka jigi la Ala ɲuman kan, min be makari an na, walisa a ka yafa an ma. O koo be kɛ tuma bɛɛ, Yahutu min be layidu kɔrɔ kɔnɔ ani kerecɛn min be layidu kura kɔnɔ, olu mako be yafali la cogo kelen na. Yan fana, Ala be jaabili dɔ labɛnna min kama a yɛrɛ bena wari caaman sara. 
Dan 9:10   An ma Matigi Ala, an ta Ala kan lamɛn, ka tugu a ta sariyaw kɔ, a ka minw fɔ an ye a ta baaradenw fɛ, minw ye kiraw ye.
10a- O lo bena kɛ kerecɛnw fɛ fana saan 2021 kɔnɔ.
Dan 9:11   Isirayɛlidenw bɛɛ ye i ka sariya tiɲɛ, u y'u yɛrɛ mabɔ i ka kuma lamɛnni na. O kɔ, danga ni kumajugu minw sɛbɛra Ala ta baaraden Musa ta sariya ra, o bɛɛ benna an kan, sabu an ka Ala hakɛ ta.
11a- Musa ka sariya kɔnɔ, Ala ye Isirayɛlidenw lasɔmi tiɲɛn na, u kana mɛnni kɛ. Nka a kɔ, kira Ezekiyɛli min tun be Daniyɛli ka wagati la, ale y’a gwɛn ka bɔ jamana na saan 13 Daniyɛli kɔ, o kɔrɔ, saan 5 o kɔ, masacɛ Yoyakimu balimacɛ Yoyakimu, min tun be masacɛ nɔɔ na, ​​ale y’a yɛrɛ sɔrɔ jɔnya la Kebari baji daa la min be Tigiri ni Efarati baji cɛ. O yɔrɔ la, Ala y’a lasun ka cikan dɔw sɛbɛ, an be minw sɔrɔ an ka Bibulu kɔnɔ bi. Ani, Ezekiyɛli 26 kɔnɔ, an be ɲangiliw tugutugu ɲɔgɔn kɔ minw ka misaliya sɔrɔla ka baara kɛ n’u ye Alako ta fan fɛ nka o dɔrɔn tɛ, Apokalipisi ka burufiyɛnan wolonfila minw be sɔrɔ Yirali 8 ani 9. O bɔɲɔgɔnya kabakoman b’a yira ko Ala tɛ yɛlɛma tiɲɛn na. Jurumunw ɲangira jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ i n’a fɔ a tun bɛ kɛ cogo min na layiri kɔrɔ ra.
Dan 9:12   A tun ka kuma minw fɔ anw ni an kuntigiw kama, minw tun bɛ an kunna, a ka o kumaw dafa, ka balawoba dɔ lase an ma , min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ sankolo bɛɛ jukɔrɔ i n’a fɔ min kɛra Zeruzalɛmu kan.
12a- Ala ma barika dɔgɔya, a b'a ka laseliw dafa ka dugawu walima ka danga ni janto kelen ye, ani " balawo " min ye Daniyɛli ka mɔgɔw sɔrɔ, o laɲini ye ka siyaw lasɔmi minw be o koo nunu kalan. Nka an be mun lo yera ? Hali ni seereya sɛbɛnin be Bibulu kɔnɔ, hali minw b’a kalan, olu tɛ miiri o kalan na. Aw ye aw hakiri to nin cikan na : Ala bɛ balawoba fila wɛrɛ labɛn Yahudiyaw ye ani o kɔ, kerecɛnw ye, minw bɛna yira Daniyɛli ta kitabu tɔ ra.     
Dan 9:13   I n’a fɔ a sɛbɛra Musa ta sariya kɔnɔ cogo min na, nin kojuguw bɛɛ benna an kan. an ma Matigi Ala, an ta Ala daari, an ma an ta terenbariyakow dabla, an ma an toro malɔ i ta kankelentigiya ra.
13a- Ala tun ye fɛɛn minw sɛbɛ Bibulu kɔnɔ, u kɔniyali be to yen tuma bɛɛ, o fana, saan 2021 kerecɛnw fana jalakinin lo o jalaki la ani u lanin b’a la ko Ala tɛna u sɔsɔ. U fana t’u yɛrɛ mabɔ u ka kojuguw la ani k’u janto kosɔbɛ Bibulu ka tiɲɛn nin na, min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ an ka wagati labanw na, a ka kiraya tiɲɛn yiranin lo kosɔbɛ ani a be faamu, sabu faamuyali kunbaw be sɔrɔ Bibulu yɛrɛ kɔnɔ.
Dan 9:14   Matigi Ala ka nin tɔɔrɔ kɔrɔsi, ka o lase an ma. sabu Matigi Ala, an ta Ala ka ko minw bɛɛ kɛ, a terennin lo, nka an ma sɔn k’a kan mina.»
14a- Ne bɛ se ka mun le fɔ tuguni ? Tiɲɛn lo ! Nka aw k’a lɔn koɲuman ko Ala ka balawo dɔ labɛn min ka bon ni nin ye ka tɛmɛ o kan bi adamadenw kama, ani o sababu kelen kosɔn. A bena na, saan 2021 ni saan 2030 cɛ, kɛlɛ nukeleyɛri cogoya la min ka baara ye Ala ka ci ye ka adamadenw tilan sabanan faga ka kɛɲɛ ni Yirali 9:15 ye.  
Dan 9:15   Sisan, an Matigi Ala, ele min ka i ta mɔgɔw bɔ Misiran jamana ra ni i ta sebagaya ye, ka i tɔgɔ bɔ i n’a fɔ a bɛ cogo min na bi, an ka jurumun kɛ, an ka kojugu kɛ.
15a- Daniyɛli b’an hakili jigi fɛɛn min kama Ala be lannayabali jalaki. Dugukolo kan, Yahutuw ka jamana ka ɲɛnamaya b’o koo kabakoman seereya, fanga dɔ sababu la min ka bon ni adamadenw ta ye, o min ye Yahutuw ka jamana bɔli ye Ezipiti jamana na. U ka maana bɛɛ basiginin lo o kabako koo lo kan. An ma sababu sɔrɔ k’o bɔli ye, nka mɔgɔ si tɛ se ka sɔsɔ ko o koo bɔnsɔnw bele be an cɛma bi. Ani, walisa ka nafa sɔrɔ o ɲɛnamaya la ka ɲɛ, Ala y’o mɔgɔw kisi Naziw ka kɔniya ma kɛlɛba filanan wagati la. O la, adamadenw ka miiriya tun ɲɛsinna mɔgɔ minw ma, olu minw tun be niin na ani u y’u ka jamana kɔrɔ dugukolo kan saan 1948. Ala ma foyi wɛrɛ kɛ fɔɔ u bɛnbaw ka kuma minw tun fɔra Ɔrɔmu ka gɔfɛrɛnaman kuntigi Pɔnsi Pilati ye ko an ka Yezu faga, walisa k’a deenw faga .” Ala y'u jaabi fɔɔ ka taga se lɛtɛrɛ ma. Nka kerecɛn minw be diinanw bɛɛ la, olu y’u janto o Ala ka kalan na maloya kosɔn ani mɔgɔ be se k’a faamu mun na, sabu u bɛɛ ka dangali be ɲɔgɔn fɛ. Yahutuw banna Masiya la, nka kerecɛnw y’a ka sariyaw mafiɲɛya. O kama, Ala ye kiti min tigɛ u fila bɛɛ kan, o bɛnnin lo kosɔbɛ.  
Dan 9:16   Matigi Ala, i ta hinuba kosɔn, i ta dimi ni i ta dimi ka bɔ i ta dugu Zeruzalɛmu kan, i ta kuru senuman kan. sabu an ta jurumunw, ani an bɛmaw ta terenbariyakow kosɔn, Zeruzalɛmu ni ele ta mɔgɔw kɛra mafiyɛnyarifɛn ye an lamini mɔgɔw bɛɛ fɛ.
16a- Daniyɛli be sɔsɔli dɔ ta yan , Musa tun ye min yira Ala la : jama minw be a ka mɔgɔw ɲangili yera , olu bena mun lo fɔ ? Ala b’o gɛlɛya lɔn kabini ale yɛrɛ le ka Yahutuw ta ko fɔ, Pol da ra Ɔrɔm 2:24 kɔnɔ : Sabu siya wɛrɛ mɔgɔw bɛ Ala tɔgɔ nɛni aw kosɔn, i n’a fɔ a sɛbɛra cogo min na . He is referring to the text of Ezek.16:27 : Ne ye ne bolo wuli i kama, ka yɔrɔ min di i ma, ne y’o dɔgɔya, ka i di i juguw ma, Filisikaw denmusow, minw ɲɛjiyara i ka kɛwale juguw kosɔn . A ka makari kosɔn, Ala be kiti min tigɛra a ka dugu Zeruzalɛmu kan, Daniyɛli bele ka ɲi ka koo caaman lɔn o koo la. Nka ni a ko: « Zeruzalɛmu n’i ka mɔgɔw ye maloya ye an lamini mɔgɔw bɛɛ fɛ », a ma fili, sabu ni Izirayɛlimɔgɔw ka ɲangili tun ye siranya ɲuman ni nege don siya wɛrɛw la ka baara kɛ o Ala lakika ye, o ɲangili tun bɛna nafa sɔrɔ tiɲɛn na. nka o koo dusukasiman ma nɔɔ foyi bɔ, nka a ma kɛ koo gwansan ye sabu masacɛ Nabukodonozɔri ni Mɛdi masacɛ Dariyusi y’u yɛrɛ yɛlɛma.       
Dan 9:17   O la, an ka Ala, i ka i ka baaraden ka delili n'a ka delili lamɛn, k'i ɲɛda yeelen bɔ i ka yɔrɔ senuman kan, min tiɲɛna, Matigi Ala kosɔn.
17a- Daniyɛli be min ɲini, a bena o sɔrɔ, nka Ala b’a kanu minkɛ, o tɛ kɛ sabu o kɔsegi Izirayɛli jamana na ani Alabatosoba lɔli kokura b’a ka laɲinita kɔnɔ dɔrɔn. Nka, Daniyɛli t’a lɔn ko Alabatosoba min bena lɔ kokura tiɲɛn na, Ɔrɔmukaw bena o tiɲɛ tugun saan 70 la. O kosɔn, a bɛna kunnafoni minw sɔrɔ nin sapitiri 9nan na, o bɛna a kɛnɛya, nafa min na, Yahutuya kosɔn, a bɛ min di kabakurun Alabatosoba ma min lɔra Zeruzalɛmu ; Krista farisogo ka batoso bena a kɛ gwansan ye yanni dɔɔni, ani o lo kama, Ɔrɔmukaw ka sɔrɔdasiw y’a halaki tugun saan 70 la. 
Dan 9:18   E, ne ta Ala, i tulo malɔ, ka mɛnni kɛ! I ɲa yɛlɛ ka an ta yɔrɔ lakolonw flɛ, i tɔgɔ bɛ dugu min kan, i ye o flɛ! Sabu an bɛ an ta makarikanw lase i ma an ta terenninya kosɔn, nka i ta ɲumanyaba le kosɔn.
18a- Tiɲɛ lo ko Ala tun ye Zeruzalɛmu sugandi k'a kɛ yɔrɔ ye min saniyanin lo a ka nɔɔrɔ barika la. Nka o yɔrɔ saninyanin lo ni Ala bɛ yi dɔrɔn, ani kabini saan – 586, o tun tɛ ten tugu. Ani, Zeruzalɛmu n’a ka batoso tiɲɛninw b’a yira ko a ka tilenninya tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. O kalan tun ka ɲi ka kɛ walisa adamadenw ka tiɲɛn Ala filɛ i n’a fɔ fɛɛn ɲɛnaman min be koow ye, a be kiti tigɛ ani a be koow kɛ cogo min na, o tɛ i n’a fɔ kafiriw ka ala minw be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni jinɛ ka yɔrɔ ka mɛlɛkɛ juguw dɔrɔn lo ye. Cɛɛ kantigiman be baara kɛ Ala ye nka cɛɛ kantigibali be baara kɛ ni Ala ye walisa k’a yɛrɛ di diinankow ma n’a lamini mɔgɔw ye. Ala ka hinɛ min kofɔra Daniyɛli fɛ, o ye tiɲɛn ye ani yanni dɔɔni, a bena o dalilu ɲumanba di, o min ye Yezu Krista ye.
Dan 9:19   Matigi, i ka mɛnni kɛ! Matigi Ala, yafa an ma! Matigi Ala, i ɲa kɔrɔta! I ka koow kɛ, i kana wagati jan kɛ, i ka kanuya kosɔn, ne ka Ala! Sabu i tɔgɔ le bɛ i ta dugu ni i ta mɔgɔw le ra.
19a- Daniyɛli ka kɔrɔya b’a to a be sinsin a kan sabu i n’a fɔ Musa, a yɛrɛ ka nege min ka di a ye kosɔbɛ, o ye ka se ka o kɔsegi ɲɔgɔn sɔrɔ a ka jamana “ senuman ” kɔnɔ. A b’a fɛ ka Alabatosoba saninman kununi ye min bɛna Ala ni Izirayɛlimɔgɔw bonya kokura.  
Dan 9:20   Tuma min na ne tun bɛ kumana, ka Ala daari, ka ne ta jurumunw ni ne ta mɔgɔw, Izirayɛlimɔgɔw ta jurumunw fɔ, ka ne ta delili kɛ Matigi Ala, ne ta Ala ye, ne ta Ala ta kulu senuman kosɔn.
20a- A ma bari an na k’a ye ko Ala be Daniyɛli kanu; Cɛɛ bɛɛ be fili n’a be balola farisogo la ani Daniyɛli fana tɛ o dɔ ye. A b’a ka jurumuw fɔ, k’a lɔn ko a barika ka dɔgɔ kojugu i ko an bɛɛ ka ɲi k’a kɛ cogo min na. Nka a yɛrɛ ka hakilimaya jogo tɛ se ka jama ka jurumun datugu, bari a ye adamaden dɔrɔn lo ye, a yɛrɛ dafanin tɛ. O fura bena bɔ Ala fɛ Yezu Krista sababu la.
Dan 9:21   Ka ne to delili ra, ne tun ka Gabiriyɛli min ye yeli ra ka kɔrɔ, o panna ka na ne fɛ joona joona wulafɛ saraka wagati ra.
21a- Ala ye wagati min sugandi Gabiriyɛli ka na bɔ a ye, o ye wulafɛ saraka ye, o kɔrɔ, sagaden saraka banbali min be kiraya kɛ wulafɛ ni sɔgɔma, Yezu Krista farikolo dafanin, min ma foyi kɛ, o saraka min bena bɔ a yɛrɛ sago la. A bena sa yiri kan walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafa, minw ye a ka jama kelenpe ye tiɲɛn na. O la, jɛnɲɔgɔnya min be yen ni yiracogo min bena di duguma, Daniyɛli ma, o be sigi sen kan.
 
 Delili laban : Ala ka jaabili . 
Dan 9:22   A ye ne kalan, ka baro kɛ ni ne ye. A ko ne ma ko: Daniyɛli, ne nana sisan ka na i ta hakiri dayɛlɛ.
22a- Kumaden min ko " i ka hakili dayɛlɛ " o kɔrɔ ko fɔɔ ka taga se o wagati ma, hakili tun datugunin lo. Mɛlɛkɛ be kuma Ala ka kisili labɛn koo la min tun dogonin lo fɔɔ ka taga se a ka ɲɔgɔnye wagati ma ni Ala ka kira sugandinin ye.  
Dan 9:23   Tuma min na i y'a daminɛ ka delili kɛ, kuma bɔra, ne nana k'o fɔ i ye. sabu aw ye mɔgɔ kanuninw le ye. Aw ye aw janto kuma ra, ka yelifɛn faamu!
23a- I y’a daminɛ ka delili kɛ tuma min na, kuma bɔra .
 Sankolo Ala tun ka fɛn bɛɛ labɛn, lajɛn wagati la, wagati min bɛ kɛ tuma bɛɛ ani mɛlɛkɛ Gabiriyɛli bɛ Kirisita tɔgɔ fɔ ni « Kuma » ye i ko Yuhana bɛna a kɛ cogo min na a ta Kibaru Duman daminɛ na : kuma kɛra farisogo ye . Mɛlɛkɛ nana " Kuma " lase a ma min kɔrɔ ye ko a nana Kirisita nali lase a ma min kiraya kɛra kabini Musa ka kɛɲɛ ni Deter . O bɛna kɛ ka kaɲa ni aw ka Matigi Ala, aw ta Ala daari Horɛbu kuru yɔrɔ min na, aw ka ɲɔgɔn lajɛn lon min na, k’a fɔ ko: ‹Aw kana a to ne ye Matigi Ala, ne ta Ala kumakan mɛn tuun, walama ka nin tasumaba ye tuun, janko ne kana sa. Matigi Ala k’a fɔ ne ye ko: «O ka min fɔ, o ka ɲi. Ne bɛna kira dɔ lawuri o ye o balemaw cɛ ra , i n’a fɔ ele , ka ne ta kumaw don a da ra, ne bɛna ci minw bɛɛ fɔ a ye, a bɛna o bɛɛ fɔ o ye . Ni mɔgɔ min ma ne ta kumaw lamɛn ne tɔgɔ ra, ne bɛna o tigi ɲininka . Nka ni cira min k’a yɛrɛ bonya ka kuma dɔ fɔ ne tɔgɔ ra, ne ma min fɔ a ye, walama ni a ka kuma dɔ fɔ batofɛn wɛrɛw tɔgɔ ra, o cira ka kan ka faga.      
 Nin sɛbɛnin kɔrɔtanin lo kosɔbɛ walisa ka Yahutuw ka jalaki faamu u ka banbaliya la Masiya Yezu koo la sabu a tun be sariyaw bɛɛ labato minw tun fɔra kiraya kuma na a ka nali koo la. Yezu bɔra adamadenw cɛma ani Ala ka kuma lasebaga ma, a tun be bɛn n’o ɲɛfɔli ye ani a tun be kabako minw kɛ, u tun be seereya kɛ Ala ka baara koo la.
23b- sabu ele ye mɔgɔ kanunin le ye .
 Mun na Ala be Daniyɛli kanu ? Sabu Daniyɛli b’a kanu dɔrɔn. Kanuya lo y’a to Ala ye danfɛn hɔɔrɔnw ka ɲɛnamaya dan a ɲɛfɛ. A mako be kanuya la minkɛ, o lo y’a to a bena sɔngɔ gwɛlɛba min sara walisa k’o sɔrɔ a ka dugukolo kan danfɛn dɔw fɛ. Ani, a ka saya sɔngɔ la, a bena minw sugandi, a bena minw sugandi, olu bena kɛ a teriw ye fɔɔ abada. 
23c- Aw ye aw janto kuma ra, ka yelifɛn faamu!
 O kumaden juman lo, mɛlɛkɛ ka kuma wala Ala ka “ Kuma ” min dogonin be Krista la ? Min ye tiɲɛn ye, o ye ko u fila bɛɛ be se ka kɛ ani u be ɲɔgɔn dafa sabu yelifɛn bena ɲɛsin “ Kuma ” ma min bena na farisogo la Yezu Krista la. O kama, ka cikan faamu, o lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan.     
 
Lɔgɔkun 70 ka kiraya kuma
Dan 9:24   Lɔgɔkun biwolonfla le latigɛra i ta mɔgɔw ni i ta dugu saninman ye, ka jurumuw ban, ka jurumunw ban, ka jurumunw yafa, ka tilenninya banbali lase, ka yelifɛnw ni kiraya kumaw datugu, ka turu saninman kɛ yɔrɔ senuman na.
24a- Lɔgɔkun biwolonfla bɔra i ta mɔgɔw ni i ta dugu saninman na .
 Heburukan wale " hatac " kɔrɔ fɔlɔ ye ka tigɛ walima ka tigɛ ; ani a kɔrɔ dɔrɔn lo la, “ ka latigɛ wala k’a labɛn ”. N be kɔrɔ fɔlɔ mara , bari a be kɔrɔ di Ibrayima ka nin kɛwale ma min b’a ka jɛnɲɔgɔnya yira ni Ala ye saraka fɛ, Zɛnɛzi 15:10 kɔnɔ : Ibrayima ye nin bɛgɛnw bɛɛ ta, k’u tigɛ fila, k’u kelen kelen bɛɛ bila ɲɔgɔn ɲɛfɛ ; nka a ma kɔnɔw tilan . O landa tun be jɛnɲɔgɔnya min kɛra Ala n’a ka baarakɛla cɛ, o lo yira. O lo kama nin wale " coup er " bena a kɔrɔ bɛɛ ta " jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni mɔgɔ caman ye lɔgɔkun kelen kɔnɔ " vɛrise 27. O " caman " ye jamana Yahutuw ye, minw ka nafa kama, limaniya nafa min be sɔrɔ Krista la, min gwengwenna yiri kan, o be yira fɔlɔ. Nin wale tigɛli nafa filanan ye ko lɔgɔkun 70 minw be sɔrɔ nin sapitiri 9nan na, u tigɛra Dan.8:14 ka " 2300 wulafɛ-sɔgɔma " la. Ani, kalan dɔ be bɔ o wagatiw labɛncogo la min be kerecɛnw ka limaniya bila Yahutuw ka limaniya ɲɛ. O cogo la, Ala b’an kalan ko Yezu Krista barika la, a b’a niin di k’a kɛ kunmabɔsara ye lanabagaw bɛɛ ye minw ka kan n’a ka kisili ye adamadenw bɛɛ cɛma . O la, jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ tun ka kan ka tunu tuma min na Yezu y’a joli bɔn walisa k’a ka jɛnɲɔgɔnya kura tigɛ ni dugukolo bɛɛ ka mɔgɔ sugandininw ye.                              
 Daniyɛli ka kitabu ka laɲini ye ka o diɲɛ bɛɛ kisili kalan an na k'a yira an na masacɛ minw tun be Daniyɛli ka wagati la , olu ka yɛlɛmaniw ; olugu tun ye Nebukadinɛsari ye, ani Mɛdikacɛ Dariyusi, ani Pɛrɛsikacɛ Sirusi. 
O cikan ye lasɔmini kuma ye min be Yahutuw ka jamana n’u ka dugu senuman Zeruzalɛmu lasiran, lɔgɔkun 70 lo be fɔra min na. Yan fana, Ezekiyɛli 4:5-6 ka sariya be loon kelen kofɔ saan kelen ye, o min be saan 490 bɛɛ yira. Siga t’a la, a tun ka gwɛlɛ Daniyɛli ma ka farati dɔ kɔrɔ faamu a ka dugu min tun tiɲɛna ka ban.
24b- ka kojuguw ban ani ka jurumunw ban .
 Miiri k’a filɛ, min tun be Daniyɛli hakili la tuma min na a y’o kumaw mɛn, a kɛnin kɔ ka Ala weele delili la ko a k’a ka jurumuw n’a ka mɔgɔw ka jurumuw yafa a ma. A bena a faamu joona a be kuma min koo la. Nka Ala ka waajibi min kofɔra, an yɛrɛ b’o faamu koɲuman. Ala b’a fɛ k’a sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw fɛ, a be kisi, u kana jurumun kɛ tugun, u k’u ka sariyaw tiɲɛni ban o cogo la, u ka jurumunw ban ka kɛɲɛ ni ciden Zan bena min sɛbɛ 1 Zan 3:4 kɔnɔ : Mɔgɔ o mɔgɔ be jurumun kɛ, o tigi be sariya tiɲɛ, jurumun fana ye sariya tiɲɛni ye . O laɲinita ɲɛsinna cɛɛw ma minw ka ɲi k’u ka jogo juguw kɛlɛ walisa u kana jurumun kɛ tugun. 
24c- ka kojugu yafa, ka tilenninya banbali lase .
 Yahutu Daniyɛli fɛ , o cikan be “ jurumuw yafa loon ” ka landakow lawuli , o min ye saan o saan fɛti ye, jurumuw bɔli be kɛ yɔrɔ min na ni bakɔrɔn saraka ye. O jurumu tagamasiɲɛ tigitigi tun be Gɛrɛsi lo yira Dan 8 kɔnɔ ani a ka kɛli tun be kiraya kuma bila o “ jurumu yafa loon ” ka hakilimaya la . Nka bakɔrɔn saya be se ka jurumuw bɔ mɔgɔ la cogo di ni bɛgɛn tɔɔ minw saraka saan kɔnɔ , olu saya ma se k'u bɔ mɔgɔ la ? O gɛlɛya jaabi be sɔrɔ Eburuw 10:3-7 kɔnɔ : Nka o saraka nunu na, hakilijigi be kɛ jurumunw na saan o saan ; sabu misiw ni bakɔrɔnw joli tɛ se ka jurumuw bɔ mɔgɔ la . O ra, tuma min na Kirisita nana dunuɲa ra, a ko : I ma saraka ni saraka fɛ, nka i ye farikolo dɔ labɛn ne ye ; Saraka jɛnitaw, ani jurumunyafa sarakaw, o ma diya i ye. O kɔ, ne ko : A filɛ, ne be nana (a sɛbɛra ne koo la gafe kɔnɔ) ka na i sago kɛ, Ala . Ciden Pol ye ɲɛfɔli minw kɛ, u gwɛnin lo kosɔbɛ ani u bɛnnin lo. O kɔ, Ala ka jurumunw yafa baara mara a yɛrɛ ye, Yesu Kirisita ra, mɛlɛkɛ Gabiriyɛli ka min fɔ Daniyɛli ye. Nka Yezu Krista tun be min o “ jurumu yafa loon ” ka landakow la ? A yɛrɛ ka jalakibaliya dafanin, min y’a to a kɛra tagamasiɲɛ ye Ala ka Paska sagaden ye min be duniɲa ka jurumuw bɔ yen, a y’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw ta a yɛrɛ kan, minw tagamasiɲɛ ye bakɔrɔn ye min be jurumuw yafa. Sagaden dogora bakɔrɔn kɔrɔ fɔɔ sagaden sara bakɔrɔn min marala. A sɔnna a ka saya ma kuruwa kan ka a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumunw yafa, a ka jurumun minw ta a yɛrɛ kan, Kirisita ra Ala ka a ka kanuya dalilu ɲumanba di o ma Kirisita ra.           
24d- ani ka na ni tilenninya banbali ye .
 O ye Kisibaga Masiya saya kɔlɔlɔ ninsɔndiyaman ye. O tilenninya min tun tɛ se ka kɛ adamaden fɛ kabini Adama, o be jati mɔgɔ sugandininw ye walisa u ka limaniya fɛ Ala ka kanuya yiracogo nin na, nɛɛma saniyanin sababu la, Yezu Krista ka tilenninya dafanin be jati u ye , a daminɛ na , fɔɔ ka taga se limaniya kɛlɛ ma ka see sɔrɔ jurumu kan. Ani, n’o tununa pewu, a fɔra ko Krista ka tilenninya be di mɔgɔw ma. Kalanden be kɛ i n’a fɔ a Matigi. Yezu ka cidenw ka lanaya sinsinna o kalan jusigilanw lo kan. Sanni wagati ni dibi fanga k’u yɛlɛma, o cogo la, Yezu Krista ye sira dɔgɔmannin min kalan, o be bonya. O tilenninya bena kɛ abada mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo ye, minw be Ala ka ɲiningali tilenninw lamɛn ani k’u jaabi ni lamɛnni ye.
24nan- ka tagamasiɲɛ yira yelifɛn ni kira kan .
 O kɔrɔ, janko yelifɛn ka dafa kira min kofɔra, ale ka nali fɛ. Wale min fɔra ka tagamasiɲɛ bila, o b’a yira ko Ala ka tagamasiɲɛ b’a yira o cogo la, o be kiraya kuma di ani kira min bena fanga ni Ala ka sariya yira a yɛrɛ la, o dafanin lo ani sɔsɔli tɛ se ka kɛ a la. Baara min be ɲini ka ban, a ka masaya tagamasiɲɛ alaman lo y’o baara yira. O tagamasiɲɛ tagamasiɲɛ ye “ wolonfila :7 ” ye. A be dafalen fana yira, min be danbaga Ala n’a ka Nii cogoya yira. O sugandili jusigilan kan, a ka poroze lɔli be yen saan waa wolonfila kɔnɔ, o lo kama a ye wagati tilan lɔgɔkunw na tile wolonfila kɔnɔ i n’a fɔ saan waa wolonfila. O la, lɔgɔkun 70 ka kiraya kuma be lɔyɔrɔ dɔ di jatiden (7) ma min ye Ala ɲɛnaman ka tagamasiɲɛ ye Yir. Vɛrise nunu bena a yira ko o jatiden “ 7 ” nafa ka bon.     
24f- ani ka turu saninman* mun yɔrɔ saninmanba* kɔnɔ .
 O ye Nii Senuman ka mɔli ye Yezu bena min sɔrɔ a ka batɛmu tuma na. Nka an kana fili, kongokolon min jigira a kan ka bɔ sankolo la, laɲinita kelen dɔrɔn lo tun b’a la, o ye ka Zan lasɔn ko Yezu lo ye Masiya ye min kofɔra tiɲɛn na ; Sankolo be seereya kɛ a koo la. Dugukolo kan, Yezu tun ye Krista ye tuma bɛɛ ani ɲiningali sugandinin minw tun be kɛ sarakalasebagaw fɛ, a ka kalan min tun be kɛra batoso kɔnɔ a saan 12nan na, o b’o lo yira. A ka mɔgɔw fɛ, a wolola ani a lamɔna minw cɛma, a ka baara tun ye ka daminɛ a ka batɛmu tuma na saan 26nan tilema na ani a tun ka ɲi k’a niin di saan 30nan tilema na . Nka yɔrɔ senuman ɲanaman tun be ni tagamasiɲɛ ye dugukolo kan ; Zeruzalɛmu Alabatosoba yɔrɔ saninmanba, walama yɔrɔ saninmanba. O tun ye sankolo tagamasiɲɛ ye, o yɔrɔ min adamadenw tɛ se ka se Ala n’a ka mɛlɛkɛw be yɔrɔ min na. Ala ka kititigɛyɔrɔ n’a ka masasigilan lɔyɔrɔ, Ala min ye kititigɛla ye, ale tun be Krista joli kɔnɔna walisa ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafali sabati saan waa 6 kɔnɔ minw tun latigɛra o sugandili kama. O cogo la, Yezu ka saya ye “ jurumu yafa fɛti ” laban dafa. Yafa sɔrɔla ani saraka kɔrɔ minw tun sɔnna Ala fɛ, u bɛɛ tiɲɛtigiya. O yɔrɔ senumanba tun be kɛ jurumuw yafa loon na, u tun be bakɔrɔn faganin joli bɔn jurumuw yafayɔrɔ kan, o min ye sarakabɔlan ye min tun be bila kɛsu sanfɛ, Ala ka cikan minw tiɲɛna, u tun be min kɔnɔ. O kosɔn, sarakalasebagaw kuntigiba tun bɛ se ka tɛmɛ cɛtigɛfani kɔ fɛ ka don yɔrɔ saninmanba kɔnɔ siɲaga kelen san o san. O kama, Yezu kununin kɔ ka bɔ saya la, a y’a joli ka jurumu yafa ta ka taga n’a ye sankolo la walisa ka setigiya sɔrɔ, ka sariya sɔrɔ k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi a ka tilenninya jateli fɛ ani ka jurumunkɛlaw jalaki minw ma nimisa, i n’a fɔ mɛlɛkɛ juguw n’u ɲɛminɛbaga Sutana, o min ye jinɛ ye. Sankololayɔrɔ senuman, min fana be sankolo yira, Yezu joli min bɔnna dugukolo kan, o bena a to a be, Mikayɛli fɛ, ka jinɛ n’a ka jinaw gwɛn ka bɔ sankolo la, o ye koo dɔ ye min yirala Yir. 12:9 kɔnɔ. O la, Yahutuw ka diinan mɔgɔkɔrɔw ka fili tun ye k’a faamu ko saan o saan “ jurumu yafa loon ” be kiraya kɛ. U tun b’a miiri ko bɛgɛn joli min be bɔ o fɛti la, o be se ka bɛgɛn joli wɛrɛ bɔn saan kɔnɔ. Adamaden danna Ala jaa ra ; bɛgɛn min bɔra dugukolo kan , an be se ka joo di cogo di ka nafa kelen sɔrɔ o suguya fila cɛ ?        
Komi Yezu Krista tun ye Ala ye, ale yɛrɛ tun ye Nii Senuman ye ani a yɛlɛli la sankolo la, a be na n’a ka sariyako tulu ye min sɔrɔla dugukolo kan. 
 
Jateminɛw kunba .
Dan 9:25   O ra, aw k’a lɔn, k’a faamu. K’a ta wagati min na a fɔra ko Zeruzalɛmu dugu lɔra ka taga se wagati min na, o bɛna kɛ lɔgɔkun wolonfla ni lɔgɔkun biwɔɔrɔ ni fla ye.
25a- O ra, aw ye nin lɔn, ka faamuyali kɛ!
 Mɛlɛkɛ ye tiɲɛ fɔ ka Daniyɛli weele k' a janto a la sabu a be baara kɛra ni kunnafoniw ye minw be hakilimaya ni hakilimayako caaman ɲini ; sabu jatebɔw bɛna kɛ. 
25b- K’a ta wagati min na a fɔra ko Zeruzalɛmu bɛna lɔ kokura, fɔ ka na se Ala saninman* ma, min ye Kuntigi ye .
 O vɛrise yɔrɔ dɔrɔn lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan sabu a be yelifɛn kuun yira ka surunya. Ala b'a ka mɔgɔw dɛmɛ u k'a lɔn saan min na a bena bɔ u ɲɛfɛ . Ani, nin wagati la, kuma min fɔra ko Zeruzalɛmu bena lɔ kokura, o ka ɲi ka latigɛ ka kɛɲɛ ni saan 490 ye min tun fɔra kiraya la. O sariya min tun be boon lɔ kokura , Ɛsidirasi ka kitabu kɔnɔ, an be sariya saba sɔrɔ minw tun be se ka kɛ Pɛrɛsi masacɛ saba fɛ minw tun be tugu ɲɔgɔn kɔ : Sirusi, Dariyusi ani Aritasɛrisɛsi. A be komi sariya min sigira sen kan saan -458 la, o b’a to saan 490 be dafa an ka wagati saan 26nan na. O la, Aritasɛrisɛsi ka sariya nin lo bena to yen, n’an y’a jati ko a sɛbɛra wagati min na : sɛnɛ wagati ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi 7:9 ye : a bɔra Babilɔni kalo fɔlɔ loon fɔlɔ la, a sera Zeruzalɛmu kalo duurunan loon fɔlɔ la, a ka Ala bolo ɲuman tun b’a kan . Masacɛ ka sariya bɔra saan min na, o fɔra Ɛsidirasi 7:7 kɔnɔ : Izirayɛlimɔgɔw caman, sarakalasebagaw, ani Levi ta mɔgɔw, ani dɔnkililabagaw, ani Alabatoso daa kɔrɔsibagaw, ani Alabatosoba baaradenw, o nana Zeruzalɛmu masacɛ Aritasɛrisɛsi ka masaya san wolonfilanan na .    
 O sariya bɔra minkɛ, o ye jibolisira ye, Nii b’a fɛ k’a ka kiraya kuma fɔ, o ye jibolisira Tɛmɛnkan seli ye , Yezu Krista sara yɔrɔ min na ka gwengwen lɔgɔ kan . Jatebɔw bena an bila o laɲinita la.
25c- lɔgɔkun wolonfila ni lɔgɔkun biwɔɔrɔ ni fila le bɛ yen, siraw ni jibolisiraw bɛna labɛn kokura, nka wagati gwɛlɛw le ra.
An b’a daminɛ ni lɔgɔkun 70 ye. Mɛlɛkɛ be kuma lɔgɔkun 69 koo la ; 7 + 62. Lɔgɔkun 7 fɔlɔw be ban ni Zeruzalɛmu ni Alabatosoba labɛnni wagati ye, wagati gwɛlɛw la sabu Yahutuw be baara kɛ Arabuw ka gwɛlɛya banbaliw kɔrɔ, minw nana sigi yɔrɔ min na u gwɛnna ka bɔ jamana na. Nin vɛrise min be sɔrɔ Neh. O ye koo dɔ ye min ɲɛfɔra ka gwɛ, nka min kɔrɔtanin lo, o ye lɔgɔkun 70nan na min jatera.  
 
 Lɔgɔkun 70nan .
Dan 9:26   Lɔgɔkun biwɔɔrɔ ni fila tɛmɛnin kɔ, mɔgɔ min mɔnna, o bɛna tigɛ, mɔgɔ si tɛna to a nɔ ra. Kuntigi dɔ ka jama min bɛna na, o bɛna dugu ni yɔrɔ saninman , yɔrɔ saninman halaki, o laban bɛna na i ko sanjiba; A latigɛra ko o tiɲɛni bena to ka kɛ fɔɔ kɛlɛ ka ban.
26a- Lɔgɔkun biwɔɔrɔ ni fila tɛmɛnin kɔ, Mɔgɔ mɔlen dɔ bena tigɛ .
 O lɔgɔkun 62 nunu be kɔn lɔgɔkun 7 ɲɛ , o kɔrɔ ko cikan yɛrɛ yɛrɛ ye ko “ lɔgɔkun 69 tɛmɛnin kɔ ” mɔgɔ mɔlen dɔ bena tigɛ , nka mɔgɔ mɔnin si dɔrɔn tɛ, min kofɔra o cogo la, o tigi be Ala ka mɔni yɛrɛ lo yira. Ala be baara kɛ ni fɔrimili nin ye ko " mɔgɔ mɔnin " , a be Yahutuw ka jama labɛn u ka ɲɔgɔn kunbɛn ni mɔgɔ gwansan dɔ ye, min yɔrɔ ka jan Ala ka fanga la. Ka kɛɲɛ n’a ka ntalen ye ɛrɛzɛnforo baarakɛlaw koo la, Mɔgɔ Dencɛ , ɛrɛzɛnforotigi dencɛ , y’a yɛrɛ yira ɛrɛzɛnforo baarakɛlaw la a kɛnin kɔ k’a ka cidenw ci ka kɔn ale ɲɛ ani u ye minw tɔɔrɔ. Adamadenw ka miiriya la, Yezu ye mɔlen dɔrɔn lo ye min be na mɔlen tɔɔw kɔ.     
 Mɛlɛkɛ y’a fɔ ko “ o kɔ ” lɔgɔkun 69 bɛɛ lajɛnnin lo, o min b’a yira ko lɔgɔkun 70nan lo . O la, yɔrɔnin kelen, mɛlɛkɛ ka kunnafoniw b’an ɲɛsin saan 30nan ka tilema Paki ma min bena kɛ tile-saan lɔgɔkun 70nan cɛmancɛ la .  
26b- a nɔnabilabaga tɛna sɔrɔ .
 O bayɛlɛmani tɛ sariya kɔnɔ tugun sabu a sɛbɛbaga L. Segond y’a yira a gɛrɛfɛ ko bayɛlɛmani yɛrɛ yɛrɛ ye : mɔgɔ si tɛ ale fɛ . Ani ne fɛ, bayɛlɛmani yɛrɛ yɛrɛ bɛnnin lo ne ma kosɔbɛ sabu min kɛra tiɲɛn na a gwengwen wagati la, o lo b’o fɔ. Bibulu b’a seereya ko cidenw yɛrɛ tun lanin t’a la tugun ko Yezu lo ye Masiya ye min tun be kɔnɔna, sabu , i n’a fɔ Yahutuw ka jama tɔɔ, u tun be masiya kɛlɛkɛla dɔ kɔnɔna min bena Ɔrɔmukaw gwɛn ka bɔ jamana na. 
26c- Kuntigi min bɛna na, ale ta mɔgɔw bɛna dugu nin halaki, ka yɔrɔ saninman min ye yɔrɔ saninman ye .
 Nin ye Ala ka jaabili ye Yahutuw ka jamana ka lannaya ma : mɔgɔ si tɛ ale ye . Ala ka dimi min be yen , o sara bena sara pewu Zeruzalɛmu halakili fɛ ani a ka ngalon senuya fɛ ; sabu kabini saan 30 , senuya ma kɛ Yahutuw ka dugukolo kan tugu ; yɔrɔ saninman tɛ kelen ye tugun . O kɛwale kama, Ala ye baara kɛ ni Ɔrɔmukaw ye, Yahutuw ka diinan ɲɛmɔgɔw ye Masiya gwengwen minw sababu la, u ma jagwɛlɛya ani u yɛrɛ ma se k’o kɛ , k’a sɔrɔ u tun b’a lɔn , n’u tɛ yen , u bena dikɔn Etiyɛni bon cogo min na “ saan saba ni kalo wɔɔrɔ ” o kɔ .      
26d- A laban bɛna na i ko sanjiba .
O la, saan 70 la, Ɔrɔmukaw ye Zeruzalɛmu lamini saan caaman kɔnɔ , Zeruzalɛmu benna u bolo , ani a tun fanin be kɔniya tiɲɛni na, min tun be ni Ala ka fanga ye, u ye dugu ni senuya min tun tɛ yen tugun, u y’o tiɲɛ ni farifaga ye fɔɔ ka taga se kabakuru kelen ma to u ɲɛfɛ i n’a fɔ Mat. nin fɛnw wa? Tiɲɛn na, ne b’a fɔ aw ye ko kabakuru si tɛna to yan kabakuru dɔ kan, kabakuru bɛɛ bena ci . 
26nan - A latigɛra ko o tiɲɛni bena to ka kɛ fɔɔ kɛlɛ ka ban.
  Mat.24:6 kɔnɔ, Yezu ko : Aw bena kɛlɛw mɛn, ani kɛlɛw kibaruya , aw kana siran, bari o koo nunu bɛɛ ka kan ka kɛ. Nka nin tɛna kɛ laban ye fɔlɔ. Ɔrɔmukaw kɔ, kɛlɛw tora sen na kerecɛnw ka wagati la saan waa fila bɛɛ kɔnɔ ani hɛɛrɛ wagati jan min be yen kabi kɛlɛba filanan banna, o ye koo ye min ɲɔgɔn tɛ yen nka Ala lo y’o labɛn. O la, adamadenw be se k’u ka yɛlɛmaniw yiriw bɔ fɔɔ ka taga se u ka miiriyaw laban ma sanni u ka saya sɔngɔ sara. 
 Nka, an man kan ka ɲinɛ n’an be kumana Ɔrɔmukaw koo la ko u ka papa nɔnabila bena kafiriw ka baaraw janya ka taga “ tiɲɛnikɛla walima tiɲɛnikɛla ” ani yen fana fɔɔ ka taga se kɛlɛ laban ma min kɛra Krista Ala ka mɔgɔ sugandininw kama.   
Dan 9:27   A bɛna jɛnɲɔgɔnya dɔ sigi ni mɔgɔ caman ye lɔgɔkun kelen kɔnɔ , lɔgɔkun cɛmancɛ ra , a bɛna sarakaw ni sarakaw lalɔ . Ani [o bena] kɛ fɛn haramuninw ye minw be mɔgɔ halaki ani hali ka halaki (walima ka halaki pewu), ani a bena kari , [ka kɛɲɛ ni] min latigɛra, [jamana] lakolon kan .
27a- A bena jɛnɲɔgɔnya barikaman kɛ ni mɔgɔ caaman ye lɔgɔkun kelen kɔnɔ .
 Nin Saninman bɛ jɛnɲɔgɔnya kura sigili kofɔra ; a barika ka bon sabu a be kɛ kisili jusigilan ye min be di fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. Under the term many , Ala be Yahutuw ka jamanadenw , a ka cidenw n’a ka Yahutuw ka kalanden fɔlɔw lo laɲinina minw bena don a ka jɛnɲɔgɔnya la saan wolonfila labanw na , wagati min dira Yahutuw ka siya ma ka sɔn wala ka ban Masiya min gwengwenna yiri kan. O jɛnɲɔgɔnya lo “ tigɛra ” vɛrise 24nan na Ala ni Yahutu jurumunkɛlaw cɛ minw nimisara. , saan 33 tilemafɛ , nin lɔgɔkun laban laban bena kɛ o koo tilenbali ni koo jugu wɛrɛ ye min be diinan mɔgɔkɔrɔ kura Etiyɛni faga ni kabakuruw ye. A ka jurumu kelenpe tun ye ka tiɲɛn kumaw fɔ Yahutuw ye, u tun tɛ se ka minw muɲu k’u mɛn, k’a sɔrɔ Yezu tun b’a ka kumaw donna a daa la. Komi Yezu y’a ye ko a ka kalanden dɔ fagara , a y’a sɛbɛ ko jamanadenw banna a ka delili ma. Kabi saan 33 tilema na , Yahutu murutininw ye Ɔrɔmukaw ka dimi lawuli, o dimi bɔra Zeruzalɛmu kan jamaba la saan 70 la.     
27b- ani lɔgɔkun cɛmancɛ la , a bena sarakabɔli ni sarakabɔli dabila .
 O lɔgɔkun cɛmancɛ wala lɔgɔkun cɛmancɛ wagati ye saan 30 ka sɛnɛ wagati ye, lɔgɔkun 70 ka kiraya kuma be min laɲinina. O wagati lo la, kɛwale minw bɛɛ kofɔra vɛrise 24nan na, u bɛɛ be dafa : jurumu banni, a ka jurumu yafa, kira min be yelifɛn dafa n’a ka tilenninya banbali sigili ye, ale ka nali ani Krista min kununa ka bɔ saya la, ale min be yɛlɛ sankolo la ni Setigi ye ani Sebagayabɛɛtigi ye .  Masiya ka yafa saya kofɔra yan a ka nɔfɛko dɔ la : bɛgɛn sarakaw ni saraka minw tun be kɛ wulafɛ ni sɔgɔma Yahutuw ka batoso kɔnɔ , nka k'a ta sɔgɔma fɔɔ wulafɛ , jama ka jurumuw kosɔn . Yezu Krista ka saya b’a to bɛgɛn tagamasiɲɛ minw tun b’a yira layidu kɔrɔ kɔnɔ, u tɛ baara kɛ tugun ani o lo ye yɛlɛmani jɔnjɔn ye a ka saraka sababu fɛ. Ala be Alabatosoba ka fani min tigɛ wagati min na Yezu sara, o b’a yira ko dugukolo kan diinankow banna pewu ani Alabatosoba halakili min kɛra saan 70 la, o b’o sabati. O kɔ, Yahutuw ka saan o saan fɛtiw bɛɛ minw tun be kiraya kɛ a ka nali koo la, u tun ka ɲi ka tunu ; nka cogo si la, lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon kɛcogo tɛ a kɔrɔ lakika sɔrɔ nin saya nin na : a be sankolo lafiɲɛ koo fɔra saan waa wolonfilanan na , Yezu Krista be min sɔrɔ a ka see sɔrɔli fɛ Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw ye tiɲɛn na , a be minw jati a ka tilenninya banbali dafanin ye min kofɔra vɛrise 24nan na .      
 O tile-saan " lɔgɔkun " daminɛ be kɛ saan 26 tileben tuma na ni Yezu ka batɛmu ye min batizera Yuhana Batizelikɛla fɛ.  
27c- Tiɲɛnifɛn haramuninw bena kɛ a kaman kan .
 Yafa n ma, nka vɛrise nin yɔrɔ bayɛlɛmana cogo bɛnbali la L.Segond ka sɛbɛri kɔnɔ sabu u y’a kɔrɔ fɔ cogo bɛnbali la. Ka kɛɲɛ ni yiraliw ye minw dira Zan ka Apokalipisi kɔnɔ, n’ be n’ ka heburukan sɛbɛnin bayɛlɛmani yira , bayɛlɛmani wɛrɛw b’o min tiɲɛntigiya . Kumaden min ko : “ Kaman kan , ” min be sankolola jogo n’a ka fanga tagamasiɲɛ yira , o be diinan kunkanbaara dɔ yira min ɲɛsinna Ɔrɔmu min be “ wuli ” Dan 8:10-11 kɔnɔ, ani a ka diinan jɛnɲɔgɔnw ma loon labanw na . Sankololafɛnw kamanw be masacɛya lɔyɔrɔba yira , misali la, jara min be ni sankololamanw kamanw ye min ɲɛsinna masacɛ Nabukodonozɔri ma, wala Ala yɛrɛ ta, min y’a ka yahutuw kamanw ta , a ye minw kisi ka bɔ Ezipiti jɔnya la. Masayaw bɛɛ ye o kongokolon tagamasiɲɛ ta , i n’a fɔ, saan 1806, Napoleon I , min bena sinsin Yirali 8:13 kan, o kɔ, Prusse ni Alemaɲi masacɛw, laban ye dictateur A. Hitler ye. Nka kabini o wagati, Etazini fana ye nin masacɛ kongokolon sɔrɔ a ka jamana warigwɛ : dɔrɔmɛ.      
 Ka barokun tɛmɛnin to yen, Niin kɔsegira ka taga a jugu kanulen : Ɔrɔmu. Yezu Krista ka dugukolo kan cidenyabaara kɔ , koo haramuninw minw be dugukolo lakolon laban kɛ , olu kɛbaga ye Ɔrɔmu ye tiɲɛn na , min ka kafiriw ka masaya wagati ye Zeruzalɛmu halaki sisan saan 70nan na vɛrise 26nan na . Ani " fɛn haramuninw " kɛli wale bena to ka kɛ wagati dɔ kɔnɔ fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma . O la, koo haramuninw , minw ka ca, u be se ka kɛ , fɔlɔ , Ɔrɔmu masacɛ ye min bena mɔgɔ kantigimanw tɔɔrɔ k’u faga “ koow ” la minw be mɔgɔ jolibɔ, o koo minw bena ban saan 313. Nka koo haramunin wɛrɛ be kɛ saan 313nan na. 7, 321 ; O koo kɛra hali bi Ɔrɔmu masaya n’a ka masacɛ ɲɛmɔgɔ Kɔnsitanti fɔlɔ lo y’o kɛ. Ale lo fɛ, Ɔrɔmu masaya donna Bizansi masacɛw ka mara kɔnɔ . Saan 538 la , masacɛ Justinien fɔlɔ ye koo haramunin wɛrɛ kɛ k' a ka Ɔrɔmu sigiyɔrɔ la , a ye Vigilius fɔlɔ ka papa ka fanga sigi , ani o koo haramuninw janya fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma , o ka kan ka kɛ o wagati la , Ala tun be min sɔsɔra kabini Dan7 . An hakili b’a la ko tɔgɔ min ko “ biɲɛ fitinin ” b’a yira ko Ɔrɔmu ka fanga tun be yɔrɔ fila minw na Dan.7 ani Dan.8 kɔnɔ. Ala be baara haramunin kelen ka tagamacogo dɔrɔn lo yera o yɔrɔ fila nunu na minw tugura ɲɔgɔn kɔ.                        
Sapitiri tɛmɛninw ka kalan y’a to an y’a lɔn koo haramunin sifa caaman minw kofɔra a koo la.
27d- ani ka taga halaki (walima ka halaki pewu ) ani a bena kari , [ka kɛɲɛ ni] min latigɛra , [jamana] lakolon kan .
 “ A bena kari [ka kɛɲɛ ni] min latigɛra ” ani a yirala Dan.7:9-10 ani Dan . 8:25 A ka nafolotigiya n’a ka fɛɛrɛw ɲɛtaga kosɔn, a bena yɛrɛbonya kɛ a dusukun na, ka mɔgɔ caaman halaki minw tun be hɛɛrɛ la, ka wuli ka kuntigiw ka kuntigi kɛlɛ ; nka a bɛna kari, k’a sɔrɔ mɔgɔ si tɛna o kɛ.    
Heburukan sɛbɛninw b’o Ala ka miiriya di cogo wɛrɛ la min ni sisan ka bayɛlɛmaniw tɛ kelen ye .
O nuance sinsinnin be Ala ka laɲini kan ka adamadenw ka jurumu ben dugukolo kan u be min kan ; Yirali 20 b’an kalan min na. An k’a kɔrɔsi ko kerecɛnw ka ngalon limaniya tɛ miiri o Ala ka baara la min bena kɛ ka adamadenw halaki ka bɔ dugukolo kan, Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman na. U tɛ u janto yiraliw la minw dira Yirali 20nan na, u be Krista ka masaya sigili makɔnɔna gwansan dugukolo kan. Nka, a sanfɛla tiɲɛni pewu porogramu kɛra yan ani Apo.20 kɔnɔ . Krista min ye see sɔrɔ, ale ka kɔsegi nɔɔrɔman na a ka alaya bɛɛ la, o bena a ka ɲagamini yecogo lase dugukolo ma a ka tariki daminɛ na , min ɲɛfɔra Zɛnɛzi 1 kɔnɔ . Cɛɛ si tɛna to a kan ɲanamaya la, nka a bena kɛ jinɛ ka kaso ye min be a kelen na saan waa kelen kɔnɔ fɔɔ ka taga se a saya wagati ma.      
 
Nin kalan yɔrɔ la, n ka kan ka kunnafoni wɛrɛw di ka ɲɛsin fɔlɔ " lɔgɔkun 70nan " ma min kalanna sisan. A dafali min be kɛ kiraya kumaw ka loonw ni saanw na, o be dafa siɲɛ fila ni dafali yɛrɛ yɛrɛ ye. Sabu Yahutuw ka kalolabɛn dɔ ka seereya sababu fɛ , an b’a lɔn Paki lɔgɔkun tun be cogo min na saan 30. A tun be n’a cɛmancɛ ye, arabalon dɔ min tun be kɛ tuma o tuma ani Yahutuw ka Tɛmɛnkan seli min tun be kɛ ɲinan jumalon na, o tun be tilenninya di o ma. O cogo la, an be se ka Tɛmɛnkan seli nin daminɛcogo labɛn kokura pewu, Yezu sara min na. U ye Yezu minɛ talatalon wulafɛ, u y’a kiti tigɛ a kan sufɛ, u y’a gwengwe yiri kan arabalon sɔgɔma lɛrɛ 9 wagati la. A be ban 3 h.m. Sanni 6 h.m , Yusufu min bɔra Arimate, ale y’a suu bila kaburu kɔnɔ ani kabakuru min tun b’a datugu, a y’o yɛlɛma. Paki lafiɲɛlon min be kɛ jumalon, o be tɛmɛ. Jumalon sɔgɔma, muso minw be Ala bato, olu be kɛfɛnw san u be minw labɛn tilefɛ walisa ka Yezu suu nɔgɔ. Jumalon wulafɛ 6 h.m., lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon be daminɛ, suu dɔ, tile kelen be tɛmɛ lafiɲɛlon na min saniyanin lo Ala fɛ. Ani, sibirilon wulafɛ lɛrɛ 6 la, lɔgɔkun ka loon fɔlɔ be daminɛ. Suu tɛmɛna ani fajiri yeelen fɔlɔ la, musow tagara kaburu la k’a jigi la mɔgɔ dɔ kan min bena kabakuru bɔ yen. U y’a ye ko kabakuru kolonna ka bɔ yen ani kaburu dayɛlɛnin lo. Ka don kaburu kɔnɔ, Mariyamu ni Yezu bamuso Mariyamu ye mɛlɛkɛ dɔ siginin ye min y’a fɔ u ye ko Yezu kununa, mɛlɛkɛ y’a fɔ u ye ko u ka taga a balimaw lasɔmi, o min ye a ka cidenw ye. Ka Mariyamu Magadalaka to nanko kɔnɔ, a ye cɛɛ dɔ ye min ka fani gwɛman lo ani a y’a jati nanko baarakɛla ye yɛlɛmani min kɛra o kɔ, a ye Yezu lɔn; Ani yan, koo kɔrɔtaninba dɔ min be lannaya dɔ tiɲɛ min jɛnsɛnna kosɔbɛ, Yezu y’a fɔ Mariyamu ye ko : “ Ne ma yɛlɛ n Faa fɛ fɔlɔ .” Sonyani min tun be kuruwa kan ani Yezu yɛrɛ ma don alijɛnɛ kɔnɔ, Ala ka masaya la, u ka kuruwa kan loon yɛrɛ la, bari tile 3 dafanin o kɔ, Yezu tun ma yɛlɛ sankolo la fɔlɔ. O la, ne be se k’a fɔ Matigi tɔgɔ la ko minw tɛ se ka kuma a fɛ, u k’u daa tugu ! Walisa loon dɔ, a kana tɔɔrɔ wala ka maloya.       
 
Fɛɛn filanan ye ka nafa sɔrɔ loon na – 458 min be lɔgɔkun 70 daminɛ yira fɔlɔ, tile-saan minw tun latigɛra Yahutuw ka jama ye, Ala ye tagamasiɲɛ jɔnjɔn fila di minw ma k’u lɔn : lafiɲɛlon ani farisogo kɛnɛkɛnɛli. 
Ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm. Nka jɛnɲɔgɔnya kura jusigilanw ye yahutuw ta ye dɔrɔn ani Yezu tun b’a fɛ k’an hakili jigi o la Zan 4:22 kɔnɔ : Aw be min bato aw tɛ min lɔn ; An bɛ min bato, an bɛ min lɔn, sabu kisiri bɛ bɔ Yahudiyaw le ra. Bi, o cikan be nafa sɔrɔ kosɔbɛ sabu Yezu b’o cikan ɲɛsinna kafiriw ma minw ye ngalon tigɛ ka kɛ diinan mɔgɔkɔrɔw ye saanw bɛɛ la. Walisa k’u halaki ka ɲɛ, jinɛ y’u lasun u ka Yahutuw n’u ka jɛnɲɔgɔnya kɔniya ; min tun ka o labɔ Ala ta sariyaw ni a ta Nɛnɛkirilon saninman na. O la , an ka kan ka o fili latilen ani ka jɛnɲɔgɔnya kura lajɛ min be ni yahutuw ka tagamasiɲɛ ye . Cidenw ni Yahutuw ka kalanden kura minw yɛlɛmana, olu ye mɔgɔ caaman ye minw be jɛnɲɔgɔnya barikaman kɛ ni Yezu ye , Dan.9:27 kɔnɔ, nka u ka sigiyɔrɔ be to Yahutuw lo ye, u fana be hami “ lɔgɔkun 70 ” wagati daminɛ na, Ala ye min di Yahutuw ka siya ma walisa u ka sɔn wala ka ban sariya la min basiginin lo Krista ka joli kura kan. Ka bɔ o miiriya la, loon – 458 be kɛ “ 2300 wulafɛ-sɔgɔma ” daminɛ ye Dan.8:14 kɔnɔ.          
O kiraya wagati jan laban na, saan 2300, koo saba tun ka ɲi ka ban ka kɛɲɛ ni Dan 8:13 ye.
1- sarakalasebagaya banbali .    
2- jurumun min be mɔgɔ halaki .       
3- senuya ni sɔrɔdasi tɔɔrɔ.    
O koo saba nunu lo be yira : 
1- dugukolo kan sarakalasebagaya banbali pape ka .      
2- loon fɔlɔ tɔ tɔgɔ yɛlɛmana ka kɛ : dimansi.        
3- Sankolo masaya jamanadenw ka senuya ni kerecɛn senumanw tɔɔrɔli.    
O yɛlɛmaniw tun ɲɛsinna : 
1- A ka sankolola sarakalasebagaya senuman min be to sen na tuma bɛɛ, o lase Yezu Krista ma.    
2- Ala ka sariya bɛɛ lasegin a ma, ka fara tile 7nan lafiɲɛlon kan .    
3- Kerecɛnw ka senuya n’u ka mɔgɔ senumanw tɔɔrɔw ka ban.    
 
Jatebɔ min labɛnna “ 2300 wulafɛ-sɔgɔma ” kama k’a daminɛ loon – 458 la, o wagati laban be ban saan 1843 ka sɛnɛkalo la : 2300 – 458 = 1842 +1. O jatebɔ kɔnɔ, an be ni saan dafanin 1842 ye an ka ɲi ka +1 fara minw kan walisa ka saan 1843 daminɛ ka sɛnɛ wagati yira, kiraya kuma min fɔra ko " 2300 wulafɛ-sɔgɔma " be ban yɔrɔ min na. O loon ye Ala ka yɛlɛmani daminɛ ye tugun, o min b’a fɛ k’a ka mɔgɔ senuman sɔbɛw hɔɔrɔnya ka bɔ diinan galonw na minw sɔrɔla ka bɔ pape ka Ɔrɔmu Katoliki diinan na saan 1260 kɔnɔ. O la, k’a daminɛ ka hakilimaya kununi dɔ sigi sen kan Etazini jamana na, Porotɛstanw tun ye dogoyɔrɔ sɔrɔ yɔrɔ min na, Niin ye William Miller lasun a k’a mako don Daniyɛli 8:14 ka kiraya kuma na ani loon fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ, u y’a fɔ ko Yezu Krista bena segi ka na, fɔlɔ ye saan 1843 ka sɛnɛkalo ye , filanan ye saan 1843 ka santuru ye. ning ka dugukolo saniya. Jigitigɛ fila kɔ loon latigɛninw na, Niin be tagamasiɲɛ dɔ di mɔgɔ minw ye muɲuli kɛ ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan, olu minw y’u sen don limaniya kɔrɔbɔli fila nunu na. Sankolola yeli dɔ kɛra saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23 sɔgɔma, mɔgɔ senuman dɔ fɛ min tun be kongo tigɛra. Sankolo dayɛlɛla ka koo dɔ yira min b’a yira ko Yezu Krista lo ye sarakalasebagaw kuntigi ye ani a be baara kɛra sankolo yɔrɔ senuman na. O yelifɛn na, a tun be bɔra yɔrɔ saninman na ka taga yɔrɔ saninmanba kɔnɔ. O cogo la, saan 1260 dibi tɛmɛnin kɔ, Yezu Krista y’a daminɛ ka jɛnɲɔgɔnya kɛ tugun n’a ka kantigiw ye, minw sugandira kɔrɔbɔli fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ.     
1- Ka perpetuel daminɛ tugun . O kama, o yelifɛn sababu fɛ, Ala y’a ka sarakalasebagaya min be to sen na tuma bɛɛ ani min be sankolo la , o mara tugun saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23nan na.    
2- Lafiɲɛlon kɔsegi . O kalo kelen na , mɔgɔ senuman wɛrɛ y'a daminɛ ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon labato, muso Rachel Oaks ka viziti kɔ min ye gafe dɔ di a ma ka bɔ a ka legilizi la min tɔgɔ ko " Seventh Day Baptists ." Kɔrɔbɔli fila nunu fɛ, mɔgɔ senuman minw sugandira ka tugu ɲɔgɔn kɔ, olu fana ye tile wolonfilanan lafiɲɛlon ta. O cogo la, Ala ye jurumu jugu min sigi sen kan Ɔrɔmu kafiriw fɛ, nka Ɔrɔmu min tun ye papa ye, ale y’o sariya sigi n’a tɔgɔ ye ko “ dimansi .”          
3- Tɔɔrɔw banni . Barokun sabanan tun ɲɛsinna senuya ma ani kerecɛnw ma minw tɔɔrɔla saan 1260 kɔnɔ. Ani tugun, saan 1843 ni saan 1844 la, diinankow hɛɛrɛ tun be tileben fan fɛ jamanaw bɛɛ la, kiraya kuma tun be minw na. O kɛra sabu Faransi min tun be yɛlɛmani donna diinankow la, ale y’olu datugu n’a ka gilotini ye. O la, jolibɔ saan labanw kɔ, diinan mɔgɔkɔrɔw ɲangili ka kɛɲɛ ni Yir. 2:22-23 ye, saan 1260 laban na min daminɛna saan 538, o loon min tun be taga ni perpetuel bɔli ye papa ka mara sigili fɛ, o kɔrɔ, hɛɛrɛ , saan 179 . Ani, dusukun hɔɔrɔnya min sigira sen kan, o b’a to mɔgɔ senumanw be se ka baara kɛ Ala ye ka kɛɲɛ n’u ka sago ye ani u ka lɔnniya ye ko Ala bena dɔ fara a kan. Saan 1843, mɔgɔ senumanw ni mɔgɔ senumanw ka kɛlɛbolo , o minw ye sankolo masaya jamanadenw ye, Yezu Krista ye minw sugandi, u tɛ tɔɔrɔla tugun i n’a fɔ Daniyɛli 8 :13-14 ka kiraya kuma tun y’a fɔ cogo min na.    
 
O koow bɛɛ labɛnna ani k’u ɲɛminɛ Sebagayabɛɛtigi Ala fɛ min be adamadenw hakiliw labɔ yebali la pewu walisa u k’a ka laɲinitaw dafa, a ka porogramu bɛɛ, fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma tuma min na a ka mɔgɔ sugandininw sugandili bena ban. A gwɛnin lo nin bɛɛ la ko adamaden t’a sugandi ka bonya la lafiɲɛlon n’a ka yeelen kan, Ala lo be nin fɛɛn nunu di a ma k’a yira ko a sɔnna a ma ani ko a b’a kanu sɔbɛ la i n’a fɔ a kalanna cogo min na Ezekiyɛli 20 :12-20 kɔnɔ : Ne fana ye n’ ka lafiɲɛlonw di u ma walisa u ka kɛ tagamasiɲɛ ye ne n’u cɛ am sanLOfies ani ne... o ka kɛ tagamasiyɛn ye ne ni aw cɛ, janko o ye a lɔn ko ne le ye Matigi Ala ye, aw ta Ala . Komi ale lo b’a ka saga tununinw ɲinina, an ka la a la ko mɔgɔ sugandininw si tɛna tunu. 
 
Dan. 8 kɔnɔ, Ala ye jaabili kelenpe min di vɛrise 14nan na vɛrise 13nan ka ɲiningali ma, kumaden " senuya " bɛnnin lo kosɔbɛ bari senuya ɲɛsinna fɛɛn o fɛɛn ma diɲɛ bɛɛ kɔnɔ min ye Ala ta ye ani min ɲɛsinna ale ma kɛrɛnkɛrɛnnin na. O tun kɛra a ka sarakalasebagaya ye sankolo la tuma bɛɛ , a ka lafiɲɛlon min tun saniyanin lo kabini diɲɛ dantuma, Adama dannin kɔ loon min na, ani a ka mɔgɔ senumanw , a ka mɔgɔ kantigimanw.   
O koo minw kofɔra Daniyɛli 8:13-14 kɔnɔ, u dafara saan 1843 cɛ, o min ye Ala ka sariya daminɛna ka baara kɛ loon min na, ani saan 1844 tileben tuma na, u fila bɛɛ basiginin lo Yezu Krista ka kɔsegi makɔnɔni lo kan o loonw kama, ani u jigi tun be miiriya nin lo kan ko Yezu Krista ka nali makɔnɔna . me « Adventiste » , o bɔra latɛnkan na « adventus » la min kɔrɔ ye tigitigi ko « na ». An bena o “ Adventiste ” ka koow sɔrɔ Daniyɛli ka kitabu sapitiri 12nan na, yɔrɔ min na Nii bena na k’a yira ko o “ jɛnɲɔgɔnya ” laban min kɛra sariya ye , o nafa ka bon kosɔbɛ.          
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 10
 
Dan 10:1   Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ka masaya saan sabanan na, kuma dɔ fɔra Daniyɛli ma, min tɔgɔ ko Bɛlisasari. Nin kuma min ye can ye, o bɛ kojuguba dɔ kofɔra. A k’a janto o kuma ra, ka yelifɛn faamu.
1a- Pɛrɛsi masacɛ Sirusi ta masaya san sabanan na, Ala ka kuma dɔ fɔ Daniyɛli ye, min tɔgɔ tun ye ko Bɛlisazari.
 Sirusi 2 ye masaya kɛ ka bɔ – 539. O la, yeli loon ye – 536 ye.
1b- Nin kuma min ye can ye, o bɛ kojuguba dɔ kofɔra.
 O kumaden, balawoba, o be mɔgɔfaga kofɔ ka caya.
1c- A k’a janto o kuma ra, ka yelifɛn faamu.
 Ni Daniyɛli y’o kɔrɔ faamu, an fana bena o faamu.
Dan 10:2   O wagati ra, ne Daniyɛli ka kasi lɔgɔkun saba kɔnɔ.
 O mɔgɔ yɛrɛ ka kasi min be Daniyɛli kan, o b’a yira ko fagali min bena kɛ ni balawoba min kofɔra, o bena kɛ sarakabɔ cogoya ye.
Dan 10:3   Ne ma dumuni diiman si dumu, sogo ni diwɛn ma don ne daa ra, ne ma tulu kɛ ne yɛrɛ ra fɔ ka taga se lɔgɔkun saba ma.
 Daniyɛli ka labɛn min kɛra ka dɔ fara senuya ɲini kan, o be koo kabakoman dɔ kofɔra, mɛlɛkɛ bena min fɔ Dan.11:30 kɔnɔ.
Dan 10:4   Kalo fɔlɔ tile mugan ni naaninan na, ne tun be bajiba daa la, min be weele ko Hidekɛli.
 Hidɛkɛli be weele ko Tiger faransɛkan na. O ye baji ye min tun be Mezopotami jamana jii ni Efarati baji ye min tun be Babilɔni dugu tigɛ ka jii di masacɛ Nabukodonozɔri ka yɛrɛbonya ɲangili kosɔn. Daniel tun tɛ se k’o faamu, nka o ɲɛfɔli tun labɛnna ne lo kama. Sabu saan 1991 dɔrɔn lo la, n’ ye Daniyɛli 12 ka ɲɛfɔli lakikaw lɔn yɔrɔ min na Tigiri baji bena kɛ i n’a fɔ “ jara ” min be adamadenw niinw dumu. A ka baji tigɛcogo faratiman b’a yira ko limaniya kɔrɔbɔli lo. Mɔgɔ minw sugandira, olu dɔrɔn le be se k’a tigɛ ka taga ɲɛ n’u ka tagama ye ni Yezu Krista ye. Nin ye ja ye tugun min bɔra Heburuw ka Kɔgɔji Wuliman tigɛyɔrɔ la, o min tun tɛ se ka kɛ ani min tun be mɔgɔ faga Ezipitikaw ka jɛgɛminɛlaw fɛ. Nka Daniyɛli 12 be min kofɔ, o be “ Adventiste ” sugandinin labanw sugandi, u ka baara bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma. O la, mɔgɔ labanw bena balawoba laban sɔrɔ , a cogoya jugu min bena Krista ka dɛmɛ ɲini ka segi ka na ni fanga ni nɔɔrɔ ye, min be kisi ani min be jurusara kuntaalajan kɛ.    
 
Balawo fɔlɔ min fɔra Daniyɛli ye, o kofɔra Dan.11:30 kɔnɔ. A ɲɛsinna Yahutuw ka jama kɔrɔ ma, nka o ɲɔgɔnna balawo wɛrɛ bena fɔ ni jaa ɲɔgɔn ye min be sɔrɔ Yir. O bena kɛ kɛlɛba sabanan kɔ , o min na cɛɛw tilannin sabanan bena faga . Ani o kɛlɛ be yira Yirali 9:13 ka taga se 21 ma ni tagamasiɲɛw ye, nka a be yiriwa cogo gwɛnin na Daniyɛli ka kitabu nin kɔnɔ sapitiri 11nan laban na vɛrise 40nan ka taga se 45nan ma. Yahutu kantigiw minw bɛna yɛlɛma ka kɛ Kirisita ye, o balawo bɛ fɔra o yɔrɔ ra ni kumadenw ye, minw ye « tɔɔrɔ wagati » ye, ani Ala ka lafiɲɛlon min saninyara, o bɛna kɛ.  
 
Balawo minw kofɔra, yelifɛn fila minw be yen, u sanganin lo ɲɔgɔn ma .
1- Layiri kɔrɔ Daniyɛli ka mɔgɔw ma : Dan.10:5-6.      
2- Daniyɛli ka jama deenw ma, minw be jɛnɲɔgɔnya kura la : Yir. 1:13-14.      
Walisa k’a faamu ka ɲɛ ko an ka ɲi ka nin balawo fila jati fɛɛn nafaman min ye, an ka ɲi k’a faamu ko hali n’u be tugu ɲɔgɔn kɔ wagati dɔ la, fɔlɔ ye misaliya ye min be kiraya kɛ filanan koo la, min bena kɛ a ka laɲinita ye, Yezu Krista kɔsegi tuma na, o min ye Ala dencɛ kantigiman labanw ye minw be komi Daniyɛli n’a teriw saba. Saan tan caaman hɛɛrɛ kɔ, ani atomu kɛlɛ jugu min be mɔgɔ halaki, o kɔ, Ɔrɔmukaw ka dimansi lafiɲɛlon bena sigi duniɲa kuru bɛɛ ka gofɛrɛnɛman fɛ min labɛnna mɔgɔ minw kisira o kasaara ma. O kɔ, saya bena na tugun ka mɔgɔ kantigimanw niin bila farati la, i n’a fɔ Daniyɛli, Hananiya, Misayɛli ani Azariya ka wagati la ; ani i n’a fɔ “ Makabekaw ” ka wagati la saan –168 la, balawo min kofɔra Daniyɛli sapitiri nin kɔnɔ, o be min ɲɛsinna ; ani a laban, Adventiste laban minw tora kantigiya la tile wolonfilanan lafiɲɛlon na saan 2029.    
Nka sanni o kɔrɔbɔli laban ka kɛ, papa ka masaya jan min bena kɛ saan 1260 kɔnɔ, o bena kɛ sababu ye ka danfɛn caaman sara Ala tɔgɔ la ka ban.
A ka surun, yelifɛn min dira Daniyɛli ma, n’an y’o faamu, a ye min di Zan ma Yir. 1:13 ka taga se 16 ma, an bena o kɔrɔ faamu.
 
Dan 10:5   Ne ka ne ɲaa kɔrɔta ka cɛ dɔ ye, min tun bɛ lɛnfani donna, min tun sirinin lo ni sanu ye min bɔra Ufazi la.
 5a- Cɛɛ dɔ tun be yen min ka lɛnfaniw ka fani don .
 Tilenninya baara min tagamasiɲɛ ye lɛnfani ye, Ala bena o kɛ adamaden dɔ sababu fɛ. Ja min kofɔra, Ala ye Grɛki masacɛ Antiyɔsi 4 ye, min be weele ko Epifani. A tun ye Yahutuw tɔɔrɔbaga ye saan – 175 ni – 164 cɛ, a ka masaya wagati. 
5b- A cɛsirinan tun bɛ ni sanin ye, min bɔra Ufazi
 N’u y’o cɛsirinan bila kɔkiliw kan, o b’a yira ko tiɲɛn lo be fɔra mɔgɔw fɛ ni fanga ye. Ka fara o kan, sanu min dilanna ni sanu ye, o bɔra Ufazi la, min be kuma kafiriw ka boliw batoli koo la Zer.
Dan 10:6   A farikolo tun be i n’a fɔ nɛgɛkuru, a ɲɛda tun be komi sanpɛrɛ, a ɲaa tun be komi tasuma yeelen, a bolow n’a seenw tun be komi zira min be nɛnɛ, a kaan tun be komi jamaba mankan.
6a- A fari tun bɛ i ko kirizoliti kabakuru .
 Ala lo ye yelifɛn nin sɛbɛbaga ye nka a be kafiriw ka ala dɔ ka nali kofɔra o lo kama o nɔɔrɔ be sɔrɔ yelifɛn nin na.
6b- a ɲada tun bɛ manamanana i ko sanpɛrɛ
 Grɛkiw ka Ala min tun be yen, o b’a yira ka gwɛ. Nin ye Zewu ye, masacɛ Antiyɔsi ka Grɛkiw ka ala 4. Sanpɛrɛ ye Olimpiki ala Zewu tagamasiɲɛ ye ; Grɛkiw ka ntalenw na, Olɛmpiki alaw ka ala 
6c- a ɲadenw tun bɛ i ko tasumamana
 a be min filɛ ani a ma sɔn min ma , a bena o tiɲɛ ; a ɲa bɛna to Yahudiyaw kan ka kaɲa ni Dan.11:30 : ... minw ka jɛnɲɔgɔnya saninman to yi, a ɲa bɛna olugu kan. Balawo tɛ na gwansan, murutili be jama nɔgɔ.   
6d- a borow ni a senw tun bɛ i ko siranɛgɛ wulenin
 Ala bena mɔgɔ fagabaga min ci, ale fana bena kɛ jurumunkɛla ye i n’a fɔ a bena mɔgɔ minw faga. A ka halakiri kɛwale minw tagamasiɲɛ b’a bolow n’a senw fɛ, o ye zira tagamasiɲɛ ye Grɛkiw ka jurumun tagamasiɲɛ kan Dan.2 ja kan.
6nan- A kumakan tun bɛ i ko jamaba mankan .
 Grɛki masacɛ tɛna o kɛ a kelen. Sɔrɔdasi jamaba bena kɛ a kɔfɛ ani a ɲɛfɛ, minw ye kafiriw ye i n’a fɔ ale yɛrɛ, walisa k’a ka cikanw labato.
 O kiraya kuma laban n’a laban bena se Dan.11:31 dafa wagati la : Sɔrɔdasiw bena u yɛrɛ yira a ka cikan na; O bɛna Ala ta yɔrɔ saninman lanɔgɔ, ka saraka min bɔ lon o lon , o bɛna o lalɔ, ka fɛn haramunin dɔ lɔ min bɛ cɛnri kɛ. Bibulu ka tiɲɛtigiya kama, ne ye saraka kumaden min ma sɛbɛ heburukan sɛbɛnin kɔnɔ, o bɔ yen, bari Ala ye baara fila labɛn “ loon o loon ” kama minw tɛ kelen ye ka tugu ɲɔgɔn kɔ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ ani jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ. Fɔlɔfɔlɔ, o tun ye ka sagaden dɔ bɔ k’a kɛ saraka jɛnita ye sɔgɔma ni wulafɛ. Tariku kɔnɔ, a be kuma Yezu Krista ka sankolola delili koo la min b’a hakili jigi a ka saraka la walisa ka delili kɛ mɔgɔ sugandininw ka delili ye. Dan.11:31 nin kɔnɔ, min ye jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ta ye, Grɛki masacɛ bɛna Musa ta sariya sarakaw ban . O la, a fɔra wagati min na, o dɔrɔn lo be dugukolo kan sarakalasebaga dɔ wala sankolola sarakalasebagaw kuntigiba ka delili baara kɔrɔ fɔ : Yezu Krista. O la , perpetuel be siri adamaden ka cidenyabaara dɔ la wala, a filanan ani dantigɛlen, Yezu Krista ka sankolola cidenyabaara la.    
  
Dan 10:7   Ne Daniyɛli kelen le ka o ye, nka mɔgɔ minw tun bɛ ni ne ye, o ma o ye, nka o siranna kosɛbɛ, o bolila ka dogo.
7- O siranya min be mɔgɔw bɛɛ la, o ye yelifɛn ka dafali jaa dɔrɔn lo ye. Sabu fagari min kofɔra lon min na, o lon na, mɔgɔ terennin bɛna bori ka taga dogo, hali ni o kɛra dugukolo jukɔrɔ.
Dan 10:8   Ne kelen tora, ne ka nin yelifɛnba ye. ne fanga banna, ne ɲada yɛlɛmana ka toli, ne fanga banna.
8a- Daniyɛli be to ka balawo min bena na, o kɔlɔlɔw fɔ a dusukunnakow sababu fɛ.
Dan 10:9   Ne k’a ta kumaw mankan mɛn; ne k’a ta kumaw mɛn minkɛ, ne benna dugu ma, ne kabakoyara, ne ɲada benna dugu ma.
9a- Balawo loon na, masacɛ tɔɔrɔbaga kaan bena o siranyako kelenw lawuli ; gɛrɛnw bɛna ɲɔgɔn gosi, senw bɛna ɲɔgɔn gosi, farikolo minw bɛna ben dugukolo kan, o tɛna se ka o ta. 
Dan 10:10   O kɔ, bolo dɔ magara ne la, ka ne gɛrɛnw ni ne bolow yuguyugu.
10a- A ka kunnadiya kama, Daniyɛli ye kira dɔrɔn lo ye min tun ka ɲi ka nin balawoba nin lase a ka mɔgɔw ma ani Ala ka dimi tilennin tɛ ale yɛrɛ minɛ.
Dan 10:11   A ko ne ma ko: «Daniyɛli, mɔgɔ kanulen, ne bɛ kuma minw fɔra i ye, i ye o lamɛn, i ye lɔ yɔrɔ min na. sabu ne cira ele fɛ sisan.» A ka o kuma fɔ ne ye minkɛ, ne lɔnin tora ka yɛrɛyɛrɛ.
11a- Daniyɛli, ne kanunin, ne bɛ kuma minw fɔra i ye, i ye o lamɛn;
 Ala ka kanubaga kuun t’a la ka siran a ka sankolola baara ɲɛ. Ala ka dimi be jurumunkɛla murutininw, juguw ani farimanw lo kan. Daniyɛli ye o mɔgɔw ɲɔgɔn ye. A ka kan ka to a nɔɔ na bari o lo ye danfara min be yen, o tagamasiɲɛ yɛrɛ lo min bena laban ka ben mɔgɔ sugandininw kan. Hali n’u lanin be dugukolo saya buguri la, u bena kunu ka lɔ u seenw kan tugun. Mɔgɔjuguw bena to u ka layɔrɔ la ani mɔgɔ juguw bena kunu walisa kiti laban ka halaki pewu. Mɛlɛkɛ y’a fɔ ka gwɛ ko “ i be yɔrɔ min na .” Ani a be min ? Nature la " Hiddekel " baji daa la , faransɛkan na, Efarati, min bena Erɔpu kerecɛnw ka jɛnɲɔgɔnya kura yira Yirali kɔnɔ. Kalan fɔlɔ ye ko adamaden be se ka Ala kunbɛn yɔrɔ bɛɛ ani a be se ka dugawu sɔrɔ yen. Nin kalan be boliw batoli ka miiriya juguw yɛlɛma, minw b’a yira ko mɔgɔ caaman fɛ, Ala be se ka sɔrɔ legiliziw, boon senumanw, batosobaw, sarakabɔlanw dɔrɔn lo kɔnɔ, nka yan, o si tɛ yen. A ka wagati la, Yezu bena kalan kura nin fɔ Yuhana 4:21 ka taga se 24 ma ko : Muso, Yezu y’a fɔ a ye ko: “La ne la, wagati be na, aw tɛna Faa bato kulu nin kan ani Zeruzalɛmu . Aw bɛ min le bato, aw tɛ o lɔn; An bɛ min bato, an bɛ min lɔn, sabu kisiri bɛ bɔ Yahudiyaw le ra. Nka wagati dɔ bɛna se, a sera sisan, o wagati min na Ala batobagasɔbɛw bɛna Fa Ala bato Nin Saninman* ni can ra. sabu Fa Ala bɛ Ala batobagaw le ɲinina. Ala ye Nin le ye, o kosɔn minw bɛ a bato, olugu ka kan ka a bato Nin le ra, ani can ra.»                    
 Kalansen filanan ka gwɛlɛ ka tɛmɛ, a basiginin be Hidekɛli baji kan sabu Nii y’a latigɛ k’a ka gafe faamuyali dayɛlɛ a ka baarakɛla kantigiman labanw dɔrɔn lo ye minw ka kolɔnni n’u ka sugandili be kɛ ni kɔrɔbɔli min ye, o b’a yira Hidekɛli baji tigɛcogo faratinin jaa la faransɛkan na, Tiger of the men so also the faithul, the animal of this faithul, the faithul, the animal of this.
11b- sabu ne cira ele fɛ sisan.» A ka o kuma fɔ ne ye minkɛ, ne lɔnin tora ka yɛrɛyɛrɛ.
 O ɲɔgɔnye tɛ yelifɛn dɔrɔn ye tuguni, a be kɛ baro ye, Ala ka danfɛn fila be ɲɔgɔn sɔsɔ cogo min na, kelen be bɔ sankolo la, tɔ kelen bele be bɔ dugukolo kan.             
Dan 10:12 A ko ne ma ko: «Daniyɛli, kana siran. sabu kabini lon fɔlɔ min na i y’a latigɛ ka faamuyali kɛ, ani k’i yɛrɛ majigi i ka Ala ɲakɔrɔ, i ka kumaw mɛnna, ani i ka kumaw le kosɔn ne nana . 
 Nin vɛrise bɛɛ kan, ne bɛna kuma kelen le fɔ. N’i ​​ka ɲi k’i hakili tiɲɛ, hali dɔɔni, i hakili to nin vɛrise nin na min b’a yira an na cogo min na an be se k’an danbaga Ala diyabɔ.
 Vɛrise ye suguya misaliya ye ; tuguɲɔgɔnna min basiginin be a kan ko sababu kelen kelen bɛɛ b’a ka nɔɔ lase Ala ma : faamuyali minɔgɔ min be taga ni majigilenya sɔbɛ ye, o be mɛn ani a be dafa.  
 
Yirali jan dɔ be daminɛ yan, min tɛna ban fɔɔ ka taga se Daniyɛli ka kitabu laban ma, o min ye sapitiri 12nan ta ye .
 
Dan 10:13   Pɛrɛsi masacɛ kuntigi ye ne kɛlɛ tile mugan ni kelen kɔnɔ. nka Mikayilu min tun ye ɲamɔgɔbaw dɔ ye, ale nana ne kisi, ne tora Pɛrɛsikaw ta masacɛw kɔrɔ yi.»
13a- Pɛrɛsi masacɛ kuntigi ka ne kɛrɛ fɔ tere mugan ni kelen .
 Mɛlɛkɛ Gabiriyɛli be Pɛrɛsi masacɛ Sirusi II dɛmɛ ani a ka cikan min be Ala fɛ, o ye ka nɔɔ to a ka desizɔnw kan, walisa kɛwale minw be kɛ, u kana a ka laɲinitaba kɛlɛ. O mɛlɛkɛ ka dɛsɛ misaliya b’a yira ko tiɲɛn na, Ala ka danfɛnw be hɔɔrɔnya ani u be u yɛrɛ minɛ ani o lo kama u ka desizɔnw n’u ka baaraw bɛɛ ka ɲi ka kɛ u kunko ye.
13b- nka Mikayilu min tun ye kuntigiw dɔ ye, ale nana ne dɛmɛ .
Ɲɛyirali min yirala, o b’an kalan fana ko ni makoya b’a la tiɲɛn na, " ɲɛmɔgɔw dɔ, Mikayɛli ", be se k’a bolo don o la walisa ka latigɛli waajibiya. O dɛmɛ sanfɛla ye Ala ka dɛmɛ ye sabu Mikayɛli kɔrɔ ko : “ Jɔɔn lo be komi Ala ”. Ale le bɛna na dugukolo kan ka kɛ Yesu Kirisita ye. Sankolo la, a tun ye mɛlɛkɛw ye Ala ka Nii jaa ye n’u ye. O la, kumaden nin “ ɲɛmɔgɔbaw dɔ la kelen ” be se k’an kabakoya cogo bɛnnin na. Ayiwa, o tɛ bari an na, bari Yezu bena majigilenya, dususuman, tilanni ani kanuya min yira dugukolo kan, o tun be kɛra ka ban a ka sankolola ɲɛnamaya la n’a ka mɛlɛkɛ kantigiw ye. Sankolo sariyaw, a ye minw yira a ka dugukolo kan cidenya baara wagati la, olu lo. Dugukolo kan, a k’a yɛrɛ kɛ a ta baaradenw ta baaraden ye. Ani, an b’a lɔn ko sankolo la, a y’a yɛrɛ kɛ i n’a fɔ mɛlɛkɛ kuntigi tɔɔw.        
13c- Ne tora o yɔrɔ ra Pɛrɛsikaw ta masacɛw fɛ .
 O kama, Pɛrɛsi masacɛw ka masaya fanga bena to ka kɛ wagati dɔ la fɔɔ ka taga se Grɛkiw ka fanga ma.
Dan 10:14   Sisan, ne nana ka i ka mɔgɔw lalɔnniya, min bena kɛ loon nataw la. sabu yelifɛn bɛ o wagatiw le kofɔra hali bi.
14a- Fo ka taga se diɲɛ laban ma, Daniyɛli ka mɔgɔw bena hami, kɔrɔ la i n’a fɔ jɛnɲɔgɔnya kura la, bari a ka mɔgɔw ye Isirayɛli ye Ala be min kisi ka bɔ Ezipitikaw ka jurumun na , ka bɔ Adama ka jurumun na Yezu Krista sababu la ani ka bɔ jurumun na min sigila Ɔrɔmu fɛ kerecɛnya la min saniyanin lo Yezu joli fɛ.
 Mɛlɛkɛ ye min yira Daniyɛli la, o kuun ye k’a ka mɔgɔw lasɔmi balawo minw bena kɛ. Daniyɛli be se k’a faamu ka ban ko min yirala a la, o tɛ ale yɛrɛ koo ye tugun, nka a lanin b’a la fana ko o kalanw bena nafa lase a ka jama ka baarakɛlaw ma sini ma, ani o la, Ala be kuma minw bɛɛ fɛ ani k’u latigɛ ale sababu la.
Dan 10:15   Tuma min na a tun bɛ nin kumaw fɔra ne ye, ne ka dugukolo flɛ, ka ne makumu.
15a- Zan bele be balawo yeli jugu min kɛra a hakili la ani a b’a ɲinina k’a sinsin a be min mɛnna, a t’a ja gwɛlɛya tugun k’a kuun kɔrɔta ka mɔgɔ min be kumana a fɛ, o filɛ.
Dan 10:16   Mɔgɔ dɔ min bɔnin be adamadenw ma, ale magara ne dawolo la. Ne ka ne da yɛlɛ ka kuma, k’a fɔ mɔgɔ min ye, ko: «Ne matigicɛ, ne ye siranyaba le mina ne ra, ne baraka banna.
1a- Mɔgɔ dɔ bɔnin tun be adamadenw ma, ale magara ne dakunw na .
 Hali ni yelifɛn jugu tun ye ja lafilinin dɔ ye min danna Daniyɛli hakili la, o tɛ tiɲɛn ye, o tɛ, mɛlɛkɛ y’a yɛrɛ yira adamaden cogoya la min be i n’a fɔ dugukolo kan mɔgɔ. A fɔlɔ, ale fana danna Ala jaa la, nka a danna sankolola farikolo la ani dugukolo ka sariyaw tɛ yen. A ka sankolola cogoya b’a to a be se ka yɔrɔ fila nunu sɔrɔ, setigiya be yen u kelen kelen bɛɛ la. A be maga Daniyɛli dakun na min b’o magali mɛnna.
Dan 10:17   Ne matigi ka baaraden bɛ se ka kuma ne matigi fɛ cogo di? Sisan ne baraka banna, nɛnɛkiri tɛ ne ra tuun.
17a- Dugukolo kan adamaden saniyanin fɛ, koow cogoya tɛ kelen ye fewu, dugukolo sariyaw lo be fanga sɔrɔ ani siranya y’a to a fanga n’a ka ninakali bɔra a la.
Dan 10:18   O kɔ, mɔgɔ min tun be komi mɔgɔ, ale magara ne la tugun ka fanga di ne ma.
18a- Mɛlɛkɛ y’a sinsin a kan dɔɔni dɔɔni ani a sera ka fanga di Daniyɛli ma tugun k’a hakili sigi.
Dan 10:19   A ko ne ma ko: «Ne kanubaga, kana siran, hɛra ka kɛ i ye.» jagwɛlɛya, jagwɛlɛya! A kumana ne fɛ minkɛ, ne baraka donna, k’a fɔ ko: «Ne matigicɛ, kuma, sabu ele le ka baraka di ne ma.»
19a- Hɛɛrɛ cikan ! Yezu bena kuma min fɔ a ka kalandenw ye, o ni min ɲɔgɔn lo ! O ɲɔgɔn tɛ yen min be se ka mɔgɔ hakili sigi min siranna. Kumaden nunu jagwɛlɛya, jagwɛlɛya b’a dɛmɛ k’a ka ninakali minɛ ani ka fanga sɔrɔ tugun.  
Dan 10:20   A ko ne ma ko: «I b’a lɔn mun na ne nana i fɛ wa? Sisan ne bɛ sekɔra ka taga Pɛrɛsikaw ta kuntigi kɛrɛ; Ni ne tagara, Yavan ta kuntigi bɛna na.»
20a- Sisan ne be kɔsegira ka taga Pɛrɛsiw ka kuntigi kɛlɛ .
 O Pɛrɛsi ɲɛmɔgɔ ye Sirusi II ye , Ala b'a jati a ka mɔn ye ; min t’a bali ka kɛlɛ kɛ n’a ye walisa k’a ka desizɔnw ɲɛminɛ a ka sira kan. 
20b- Ni ne tagara tuma min na, Yavan mara kuntigi bɛna na
 Tuma min na mɛlɛkɛ bɔra Sirusi 2 la, o wagati la Grɛkiw ka ɲɛmɔgɔ bena kɛlɛ dɔ lawuli Pɛrɛsiw ni Grɛkiw ka mara fila cɛ min be juguyara ka taga.
Dan 10:21   Nka min sɛbɛra can kitabu kɔnɔ, ne bɛna o yira i ra. Mɔgɔ si tɛ ne dɛmɛ o kama ni aw ta ɲamɔgɔ Mikayilu tɛ.
21a- O yiracogo min bena Daniyɛli sɔrɔ, o be weele ko tiɲɛn kitabu. Bi saan 2021, ne be se k’a sɛmɛntiya ko min bɛɛ yirala a kɔnɔ, o bɛɛ dafara, bari a faamuyali dira ka ban an ɲɛmɔgɔ Mikayɛli ka Nii sabali fɛ, Daniyɛli kama layidu kɔrɔ kɔnɔ ani ne kama, layidu kura kɔnɔ, kabini Yezu Krista b’o tɔgɔ fɔra ka kiti tigɛ jinaw kan minw bele be baara la fɔɔ a ka Glo.
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 11
 
Kɔlɔsili ! Hali ni sapitiri yɛlɛmana, baro min kɛra mɛlɛkɛ ni Daniyɛli cɛ, o be taga ɲɛ fɔɔ ka taga se sapitiri 10nan ka vɛrise laban ma . 
 
Dan 11:1   Ne, Medika Dariyusi ka masaya saan fɔlɔ la, ne tun be n’a ye k’a dɛmɛ ani k’a barika bonya.
1a- Ala y’a dan walisa a ka ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada, mɛlɛkɛ min be kumana Daniyɛli fɛ, ale y’a fɔ a ye ko ale ye Dariyusi dɛmɛ ani k’a dɛmɛ, o min ye Medi masacɛ ye, ale min ye Babilɔni minɛ a saan 62nan na ani a tun be masaya la Dan.6. O masacɛ tun be Daniyɛli n’a ka Ala kanu nka, a tun be nɛgɛrifɛn min kɔnɔ, a tun y’a niin bila farati la k’a di jaraw ma. O la, ale lo, tugun, min y’a bolo don o koow la walisa ka jaraw daa datugu ani k’a niin kisi. O ra, ale fana le ka nin masacɛ Dariyusi dɛmɛ k’a faamu ko Daniyɛli ta Ala kelenpe le ye Ala yɛrɛ yɛrɛ ye, min ye fɛɛn bɛɛ dan, min be niin na, ani ko ale ɲɔgɔn tɛ yen.
Dan 11:2   Sisan, ne bɛna can yira aw ra. A flɛ, masacɛ saba bɛna sigi Pɛrɛsi jamana ra tuun. A naaninan bɛna naforo caman lajɛn ka tɛmɛ tɔw bɛɛ kan; Ni a nana fanga sɔrɔ a ta naforo baraka ra tuma min na, a bɛna mɔgɔ bɛɛ lasu ka Yavan masacɛ kɛrɛ.
2a- Sisan ne bɛna a to aw ye tiɲɛ lɔn .
 Tiɲɛ be lɔn Tiɲɛ Ala dɔrɔn lo fɛ ani Ala be tɔgɔ min di a yɛrɛ ma a ka jɛnɲɔgɔnya la n’a ka mɔgɔ labanw ye Krista la ka kɛɲɛ ni Yirali 3:14 ye. Tiɲɛn tɛ Ala ka sariya dɔrɔn ye, a ka sariyaw n’a ka cikanw. Ala be koo minw bɛɛ labɛn ani k’u kɛ ni hakiliman ye a ka wagati la, u bɛɛ be sɔrɔ o kɔnɔ fana. An be an ka ɲɛnamaya loon kelen kelen bɛɛ dɔrɔn lo lɔnna, o porogaramuba nin yɔrɔ dɔ la, an be taga ɲɛ min kɔnɔ fɔɔ ka taga se an ka ɲɛnamaya laban ma ani ɲɔgɔn fɛ, fɔɔ ka taga se kisili poroze laban ma min bena a to sugandininw be se ka banbali layidu sɔrɔ.
2b- A flɛ, masacɛ saba bɛna sigi Pɛrɛsi jamana ra tuun.
 Masacɛ fɔlɔ Sirusi kɔ 2 : Kambizi 2 (– 528 – 521) y’a dencɛ Bardiya faga, Grɛkiw tun b’a tɔgɔ la ko Smerdis. 
 Masacɛ 2nan : Smerdis ngalonman, Gaumâta jinamoriyakɛla min ye Smerdis tɔgɔ minɛ, ale ye masaya kɛ wagati dɔɔni dɔrɔn kɔnɔ. 
 Masacɛ 3nan : Dariyusi fɔlɔ Pɛrɛsi jamana na (– saan 521 – 486) Isitapisi dencɛ . 
2c- A naaninan bena nafolo caaman lajɛn ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan.
 Masacɛ 4nan : Sɛrisɛsi fɔlɔ ( – saan 486 – saan 465). A kɔ, yɔrɔnin kelen, Aritasɛrisɛsi I bena masaya kɛ ani ka Yahutuw bɛɛ bɔ kaso la a ka masaya saan wolonfilanan na , sɛnɛ wagati la – 458 ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi 7:7-9 ye.                  
2d- Ni a nana baraka sɔrɔ a ta naforo baraka ra tuma min na, a bɛna mɔgɔ bɛɛ lasu ka Yavan masaya kama .
 Sɛrisɛsi fɔlɔ ye Ezipiti murutininw kɛlɛ ani k’u hɛɛrɛ sigi, o kɔ, a ye kɛlɛ daminɛ ni Gɛrɛsi ye, ka Atiki dugu minɛ ani ka Atɛni dugu tiɲɛ. Nka a ye see sɔrɔ Salamini dugu la saan – 480. Gɛrɛsi bena to ka fanga sɔrɔ a ka mara kan. Ani, Pɛrɛsi masacɛ tora Azi mara la, o bɛɛ n’a ta, a ye kɛlɛw daminɛ minw b’a yira ko a b’a fɛ ka Gɛrɛsi mara minɛ.
Dan 11:3 Nka masacɛ barikaman dɔ bɛna wuli, min bɛna masaya kɛ ni fangaba ye, ka min diyabɔ, a bɛna o kɛ.
3a- A ka mara kɔnɔ, Pɛrɛsi masacɛ Zɛrisɛsi fɔlɔ , min tun be tugura a kɔ, ale bena laban ka saya sɔrɔ, a ka mɔgɔba fila y’a faga. A tun ye kanbele dɔ min lɔgɔbɔ ni nanbara ye, o see sɔrɔla a kan. Gɛrɛsi ye Alɛkisandiri Belebele sugandi, min tun ye Maseduwani kanbele dɔ ye, min tun be ni saan 20 ye, k’a kɛ a ka masacɛ ye (a wolola saan 356 KRISTA TILE ɲɛ, a ye masaya kɛ saan 336 KRISTA TILE ɲɛ, a sara saan 323 KRISTA TILE ɲɛ). Kiraya kuma b’a fɔ ko ale lo ye Dan.2 ka ja masaya 3nan sigi , Dan.7 ka bɛgɛn sabanan ani Dan.8 ka bɛgɛn filanan.
Dan 11:4   Ni a nana wuli tuma min na, a ta masaya bɛna tilan, ka sankolo fiɲɛ naani ta. a tɛna kɛ a ta duruja ta ye tuun, a fanga fana tɛna kɛ i n’a fɔ a tun bɛ cogo min na fɔlɔfɔlɔ, sabu a bɛna tigɛtigɛ, ka taga don mɔgɔ wɛrɛw ta ra ni olugu tɛ.
4a- An be ɲɛfɔli tigitigi sɔrɔ yen min dira Grɛkiw ka bakɔrɔn ka biɲɛ karininba kan Dan.8:8 kɔnɔ ani a ka ɲɛfɔli min kɛra vɛrise 22nan na : Biɲɛ naani minw wulila ka biɲɛ karinin nin nɔɔ ta, olu ye masaya naani ye minw bena bɔ nin siya la, nka fanga tɛna u sɔrɔ i n’a fɔ . 
 N’ hakili b’a la ko “ biɲɛ belebele naani ” be min yira.  
 1nan : Grɛkiw ka Selewusi masaya min sigira sen kan Siri jamana na Selewusi I Nicator fɛ . 
 2nan : Gɛrɛkiw ka masaya Lagid min sigira sen kan Ezipiti jamana na Ptolémée I Lagos fɛ . 
 3nan : Grɛkiw ka masaya min sigira sen kan Trastevere dugu la Lisimaki fɛ. 
 4nan : Grɛkiw ka masaya min sigira sen kan Maseduwani jamana na Kasander fɛ . 
Dan 11:5   Worodugu masacɛ bena fanga sɔrɔ. Nka a ta ɲamɔgɔ dɔ baraka bɛna bonya ka tɛmɛ ale kan, ka fanga sɔrɔ; a ta fanga bɛna kɛ fangatigi ye.
5a- Sahili masacɛ bɛna fanga sɔrɔ .
 Ptolémée I Soter Lagɔsi –383 –285 Ezipiti masacɛ wala “ worodugu masacɛ ”.  
5b- Nka a ta ɲamɔgɔ dɔ baraka bɛna bonya ka tɛmɛ ale kan, ka fanga sɔrɔ; a ta fanga bɛna kɛ fangatigi ye.
 Selewusi fɔlɔ Nikatɔri –312–281 Siri masacɛ wala “ worodugu masacɛ ”.   
Dan 11:6   Saan damadɔ tɛmɛnin kɔ, u bena jɛnɲɔgɔnya kɛ ɲɔgɔn fɛ, ani worodugu masacɛ denmuso bena taga worodugu masacɛ fɛ ka hɛɛrɛ sigi. Nka muso tɛna a boro baraka mara, a boro fana tɛna se ka muɲu; Minw nana n'a ye, ani a facɛ ani min y'a dɛmɛ o wagati la, a bena don a la.
6a- Kiraya kuma be Antiyɔsi fɔlɔ ( –281–261) ka masaya wagati tɛmɛ , o min ye “ worodugu masacɛ ” filanan ye min ye “ Siri kɛlɛ fɔlɔ ” kɛ (-274-271) ni “ worodugu masacɛ “ Ptolémée II Filadɛlifi (–282–286) ye. O kɔ, “   Siri kɛlɛ ” 2nan (- 260 - 253) be na min be “ worodugu masacɛ ” kura Antiyɔsi 2 Teɔsi (– 261 – 246) kɛlɛ ni Ezipitikaw ye .           
6b- Saan dama dama tɛmɛnin kɔ, u bena jɛnɲɔgɔnya kɛ, k'a sɔrɔ sahili ɲafan masacɛ denmuso bena taga worodugu ɲafan masacɛ fɛ ka bɛn sigi.
 O jogo jugu be daminɛ. Walisa ka Berenisi furu, Antiyɔsi II y’a ka muso furu sa min tɔgɔ ko Lawodisi. Facɛ be taga n’a denmuso ye ani a be to n’a ye a burancɛ ka soo.
6c-  Nka muso tɛna a boro baraka mara, a boro fana tɛna se ka muɲu; Minw nana n'a ye, ani a facɛ ani min y'a dɛmɛ o wagati la, a bena don a la.
 Nka sanni a ka sa, Antiyɔsi II ye Berenisi ka ciyɛn bɔsi a la. Lawodise ye jurusara kura k’a faga n’a facɛ n’a denmusonin ye ( bolo = den). Kɔlɔsili : Yir. 3:16 kɔnɔ, Yezu bena a ka Adventiste muso furu sa min tɔgɔ ko Laodise ye tagamasiɲɛ ye ; o ka jugu ka tɛmɛ fɔlɔ kan, sabu Antiyɔsi 2 b’a yɛrɛ weele ko “ Tewosi ”, Ala. Angletɛri jamana na, masacɛ Henri VIII y’a kɛ ka ɲɛ ka tɛmɛ o kan; O kɔ, “ Siri kɛlɛ ” sabanan be kɛ (-246-241).      
Dan 11:7   Yiribolo dɔ bɛna bɔ a liliw ra a nɔ ra; a bɛna na kɛrɛkɛjama ra, ka don sahiliyanfan masacɛ ta bon barakamanw kɔnɔ, ka o kɛ a sago ye, k’a yɛrɛ bonya.
7a- Yiribolo dɔ bena bɔ a lilin na a nɔɔ na .
 Ptolémée 3 Ewurizɛti -246-222 Berenisi balimacɛ.
7b- a bɛna na kɛrɛkɛjama kama, a bɛna don sahiliyanfan masacɛ ta bon barakamanw kɔnɔ
 Selewuki 2 Kalinikɔsi -246-226
7c- a bɛna o kɛ a sago ye, ka fanga kɛ a yɛrɛ ye . 
 Fanga ye worodugu masacɛ ta ye. O Ezipitikaw ka fanga ka di Yahutuw ye ani a tɛ i n’a fɔ Grɛkiw ka Seleucides. A ka kan ka faamu joona ko fangatigi fila minw be kɛlɛ la, olu cɛma, Israɛl mara be yen, kɛlɛbolo fila nunu ka ɲi ka min tigɛ u ka kɛlɛw la wala u ka kɔsegiw la.
Dan 11:8   A bɛna o ta alaw, ani o ta jow, ani o ta minan sɔngɔ gwɛlɛw, minw dilanna ni warigbɛ ni sanu ye, ka taga n’u ye Misiran. O kɔ, a bena to ka to worodugu yanfan fɛ masacɛ fɛ saan damanin.
8a- O kama, Ezipitikaw y’a tɔgɔ nin fara a tɔgɔ kan, Ptolémée 3, ko “ Evergetes ” wala ɲumankɛla.  
Dan 11:9   A bena na worodugu masacɛ ka masaya kɛlɛ la, ka kɔsegi a ka jamana na.
9a- Selewusi 2 ka jaabili ma ɲɛ fɔɔ ka taga se " Siri kɛlɛ " 4nan daminɛ ma (-219-217) min ye Antiyɔkusi 3 ni Ptolemée 4 Filopatɔri kɛlɛ.  
Dan 11:10   A dencɛw bɛna bɔ ka taga kɛrɛkɛjama caman lajɛn. o dɔ bɛna bɔ ka na, ka jɛnsɛn i ko baji, ka fa, ka sɔrɔ ka kɔsegi; o bɛna kɛrɛkɛjamaw labɔ sahili masacɛ ta bon barakamanw na.
10a- Antiyɔsi 3 Megasi (-223-187) ni Pitolemɛ 4 Filopatɔri (-222-205) kɛlɛ. Tɔgɔ wɛrɛ minw farala ɲɔgɔn kan, olu b’a yira Ptolemaic mɔgɔw tun be yɛlɛ cogo min na, bari Philopator kɔrɔ ye gɛrɛkikan na, facɛ kanuya ; facɛ min tun ye Ptolemy faga... Siɲɛ kelen tugun, Selewusiw ka kɛlɛw ma ɲɛ. Fanga bena to Lagid ka kanpaɲi bolo. 
Dan 11:11   Worodugu masacɛ bena dimi, a bena bɔ ka taga worodugu masacɛ kɛlɛ. a bɛna kɛrɛkɛjama caman lawuri, k’a to sahiliyanfan masacɛ ta kɛrɛkɛjamaw bɛna don a boro.
11a- O Selewusiw ka see sɔrɔli jugu tun ye koo ɲuman ye Yahutuw fɛ minw tun be Ezipitikaw lo fɛ sabu u tun b’u minɛ ka ɲɛ.
Dan 11:12   O jamaba bɛna yɛrɛbonya, masacɛ jusukun bɛna yɛrɛbonya. a bɛna mɔgɔ waga caman lajigi, nka a tɛna se sɔrɔ.
12a- O koo bena yɛlɛma ni “ Siri kɛlɛ ” 5nan ye (-202-200) min bena Antiyɔsi 3 ni Pitoleme 5 Epifani kɛlɛ (-205 -181).  
Dan 11:13   Sabu woroduguyanfan masacɛ bɛna sekɔ ka na, ka kɛrɛkɛjama caman lajɛn ka tɛmɛ fɔlɔ ta kan. Wagati dama tɛmɛnin kɔ, ani san damanin, a bɛna wuri ni kɛrɛkɛjama caman ye, ani naforo caman.
13a- Ayiwa, Yahutuw fɛ, Grɛkiw minw tun be Seleucide la, olu kɔsegira u ka mara la ka Ezipiti kɛlɛ.
Dan 11:14   O wagati la, mɔgɔ caaman bena wuli ka worodugu masacɛ kɛlɛ, mɔgɔ farimanw bena wuli i ka mɔgɔw cɛma walisa ka yelifɛnw dafa, u bena ben.
14a- Misiran woroduguyanfan masacɛ kura, Ptolémée 5 Epiphanes - walima Illustrious (-205-181), min tun be ni saan duuru ye, o tun be gɛlɛya la Antiyɔsi 3 ka kɛlɛ fɛ min kɛlɛbagaw tun b’a dɛmɛna. Nka Yahutuw be Ezipiti masacɛ dɛmɛ u kɛtɔ ka Selewusiw kɛlɛ. U ma see sɔrɔ ani u fagara dɔrɔn, nka u ye Siri Selewusi Grɛkiw kɛ jugu satɔw ye sisan sisan sisan.
Yahutuw ka murutili min yirala nin vɛrise kɔnɔ , o be joo sɔrɔ Yahutuw ka diyanyeko dɔ fɛ Ezipiti ka sigiyɔrɔ la ; O kama, u be juguya kɛra Seleucid ka kɛlɛbolo ma min be koow mara tugun. Nka yala Ala m’a ka mɔgɔw lasɔmi u ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ezipitikaw ye wa ? " Ezipiti , o bere min be mɔgɔ bolo sɔgɔ min b'a jigi la a kan ," ka kɛɲɛ ni Esayi 36:6 ​​ye : " A filɛ, i y'a sigi Ezipiti jamana na, i y'o bere sɔgɔ k'a kɛ i n'a fɔ nɛgɛkunbɛnnan, min be don ka mɔgɔ min jigi la a kan, o tigi bolo sɔgɔ . A be komi yahutuw ka jamanadenw tɛ sɔn o lasɔmini ma ani u ka jɛnɲɔgɔnya ni Ala ye a ka juguyɔrɔ la ; ɲangili be surunyana ani a be mɔgɔ bugɔ. Antiyɔsi 3 b’a to u be wari caaman sara u ka juguya kosɔn.        
A ka kan ka fɔ ko Yahutuw ka murutili nin laɲini ye ka " yelifɛn dafa " o kɔrɔ la, a be Sirikaw ka kɔniya labɛn ani k'a lawuli Yahutuw ka jamanadenw kan. O la, balawoba min kofɔra Dan.10:1 kɔnɔ, o bena na u sɔrɔ.   
Dan 11:15   Woroduguyanfan masacɛ bɛna na, ka kuluw lɔ, ka dugu barikamanw minɛ. Worodugu ɲafan ka kɛrɛkɛjamaw ni masacɛ ta mɔgɔbaw tɛna se ka o kɛrɛ, fanga tɛna o sɔrɔ ka o kɛrɛ.
15a- Faaman ye fan yɛlɛma pewu, a be Selewusiw ka kanpaɲi kɔnɔ. A ɲɛɛ kɔrɔ, Ezipiti masacɛ be ni saan duuru dɔrɔn lo ye.
Dan 11:16   Mɔgɔ min bɛ na a kama, o tigi bɛna a yɛrɛ sago kɛ, mɔgɔ si tɛna se ka lɔ a ɲa kɔrɔ. A bɛna lɔ jamanaw bɛɛ ra cɛɲumanw le ra, ka fɛn o fɛn ben a boro, a bɛna o bɛɛ halaki.
16a- Antiyɔsi 3nan bele ma se ka Ezipiti minɛ ani a ka minɔgɔ min b’a la ka see sɔrɔ, o b’a dimi, Yahutuw ka jama kɛra a ka jurumukɛla ye. A b’a ka dimi tɔɔ bɔn Yahutuw ka siya kan min fagara limaniya kosɔn, o min kofɔra ni kumaden nin ye: “ Jamana minw cɛ ka ɲi ka tɛmɛ jamanaw bɛɛ kan ” i n’a fɔ a fɔra cogo min na Dan 8:9 kɔnɔ.  
Dan 11:17   A bena a latigɛ ka na n’a ka masaya kɛlɛbolow bɛɛ ye, ka hɛɛrɛ sigi ni worodugu masacɛ ye. a bɛna a denmuso di a ma k’a kɛ a muso ye, ni a laɲini ye k’a halaki; nka o tɛna kɛ, a fana tɛna ɲa.
17a- Komi kɛlɛ ma ɲɛ, Antiyɔsi 3nan y’a ɲini ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ptolemée ka kɛlɛbolo ye. O fɛɛrɛ yɛlɛmani sababu b’a la : Ɔrɔmu kɛra Ezipiti latangabaga ye. O kama, a y’a ɲini k’o bɛnbaliyakow ɲɛnabɔ a kɛtɔ k’a denmuso Keleopatra di Ptolémée ma 5. O furu kɛra, nka o furuɲɔgɔnw tun b’a fɛ k’u ka yɛrɛmahɔrɔnya to Seleucides ka kɛlɛbolo la. Antiyɔsi 3nan tun ye min latigɛ ka Ezipiti mara minɛ, o dɛsɛra tugun.              
Dan 11:18   A bɛna a ɲasin kɔgɔji kan, ka o caman minɛ. nka a tun b’a fɛ ka lɔgɔbɔri min lase a ma, ɲamɔgɔ dɔ bɛna o ban, k’a kɛ a bɛna sekɔ a kan.
18a- A tagara jamanaw minɛ Azi mara ra nka a labanna ka Ɔrɔmu sɔrɔdasi sɔrɔ a ta sira kan, min tɔgɔ fɔra yan i n’a fɔ Dan.9:26 kɔnɔ ni kumaden " kuntigi " ye ; O sababu ye ko Ɔrɔmu bele ye jamana ye min b’a ka sɔrɔdasiw ci ka taga hɛɛrɛko dɔ la min be kɛ Legatiw ka ɲɛminɛli kɔrɔ min be senatɛriw ni jamanadenw ka fanga yira, plebs. Ka yɛlɛma ka don masacɛ ka fanga la, o tɛna sɔrɔdasi jɛnkulu sugu nin yɛlɛma. O ɲɛmɔgɔ tɔgɔ ko Lucius Scipio, a be weele ko Africanus, masacɛ Antiochus ye farati ta k’a kɛlɛ ani a ye see sɔrɔ Magnesia kɛlɛ la saan 189 ani u y’a jalaki ko a ka juruba dɔ sara Ɔrɔmu ye min ye talan 15 000 ye i n’a fɔ kɛlɛ sara. Ka fara o kan, a dencɛ fitinin, min tun bena kɛ Antiyɔsi 4 Epifani ye, Yahutuw tɔɔrɔbaga min bena “ balawo ” dafa vɛrise 31nan na, min kofɔra Dan.10:1 kɔnɔ, Ɔrɔmukaw y’a minɛ ka kɛ jɔn ye.     
Dan 11:19   O kɔ, a bena taga a ka jamana ka yɔrɔ barikamanw na. A bɛna talon ka ben, a tɛna ye tuun.
19a- O siko minw tun be kɛ ka kɛlɛ minɛ, u banna masacɛ saya la, a dencɛ fɔlɔ Selewusi 4 (-187-175) lo y’a nɔɔ ta.
Dan 11:20   Min bɛna a lɔyɔrɔ ta, o bɛna warisarabaga dɔ ladon masaya yɔrɔ ɲuman na, nka tile damadɔ kɔnɔ, a bɛna kari, dimi tɛ, kɛlɛ tɛna kɛ.
20a- Walisa ka juru min tun be Ɔrɔmukaw kan, masacɛ y’a ka minisiri Heliodɔri ci Zeruzalɛmu ka taga Alabatosoba nafolofɛnw minɛ , nka komi a ye yelifɛn jugu dɔ ye Alabatosoba kɔnɔ, a siranna ani a y’o baara dabila. O warisarabaga ye Heliodorus ye min bena a to u ka Seleucus IV faga o kɔ, ale min tun y’a ka baara kalifa a ma Zeruzalɛmu. Laɲinita ka kan ni wale ye, ani Ala y’a to a ka Alabatosoba senuman nɔgɔnin lo k’o sara n’a sigibaga ka saya ye, ale min faganin kɔ, a ma sa dimi fɛ ani kɛlɛ fɛ .
 
Antiyɔsi 4 cɛɛ min jaa yirara yelifɛn na balawoba koo la .
 
Dan 11:21   Mɔgɔ min bɛ dɔgɔya, o bɛna sigi a nɔ ra, masacɛ bonya tɛna don a ra. a bɛna a yɛrɛ yira hɛra cɛ ra, ka masaya mina ni nanbara ye.
21a- Nin ye Antiyɔsi ye, Antiyɔsi 3nan dencɛw la fitinin, Ɔrɔmukaw tun ye jɔn ye min minɛna, an be se k’a miiri o ye nɔɔ min to a ka jogo kan. Komi a tun kɛra masacɛ ye, a tun ka ɲi ka jurusara kura a ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Ka fara o kan, a tun be Ɔrɔmukaw fɛ minkɛ, o y’a to u ye faamuyali dɔ kɛ n’u ye. A ka Siri masasigilan sigili basiginin lo nɛgɛrifɛnw lo kan, bari dencɛ wɛrɛ, Demetiriyusi, min tun ka kɔrɔ n’a ye, ale lo tun be n’a ye fɔlɔ. Komi Demetiriyusi y’a ye ko a be bɛnkan dɔ kɛra ni Maseduwani masacɛ Pɛrɛsi ye, min tun ye Ɔrɔmukaw jugu ye, Pɛrɛsi y’u teri Antiyɔsi diyabɔ ani k’a sigi masaya la. 
Dan 11:22   Sɔrɔdasi minw bɛna bɔn i ko jiba, o bɛna jigi a ɲa kɔrɔ, ka halaki, ani jɛnɲɔgɔnya kuntigi.
22a- Kɛrɛkɛjama minw bɛna jɛnsɛn i ko baji, o bɛna olugu faga a ɲa kɔrɔ, ka o halaki .
Juguya daminɛna tugun ni “ Siri kɛlɛ ” 6nan ye (-170-168) .  
Nin sen fɛ, Ɔrɔmukaw y’a to Antiyɔsi 4nan y’a facɛ ka kɛlɛ daminɛ tugun ni Ptolemée ka kɛlɛbolo ye Ezipiti jamana na. A ma deli ka kan n’a ka jurumu tagamasiɲɛ ye ka tɛmɛ o kan, Grɛkikan na, o ye tiɲɛn ye o koo la. Nka, i ka koow jati i n’a fɔ Ala tun b’a kɛ cogo min na o wagati la. Lagid ka kanpaɲi la, Ptolémée 6 furunin lo n’a balimamuso Cleopatra 2. U dɔgɔcɛ Ptolémée 8 min be weele ko Physcon, ale be jɛn n’u ye. O la, an be se k’a faamu fɛɛn min kama Ala y’a to Antiyɔsi y’u ka kɛlɛbolo halaki.
22b- ani jɛnɲɔgɔnya ɲɛmɔgɔ dɔ.
Menelaus min tun be Seleucides ka baarakɛɲɔgɔnw fɛ, ale tun be sarakalasebagaw kuntigi Oniyasi ka lɔyɔrɔ nege donna a la ani a y’a to Androniki y’a faga ani a y’a lɔyɔrɔ ta. Yala nin ye Ala ta Izirayɛlimɔgɔw le ye hali bi wa ? O teyatiri kɔnɔ, Ala y’a daminɛ k’a hakili jigi koo dɔw la Ɔrɔmu bena minw kɛ saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ. Tiɲɛn na, Ɔrɔmu masacɛ bena Masiya faga ani Ɔrɔmu Papa bena nege don a la ani k’a ka sarakalasebagaya banbali bɔ a la i ko Menelayusi ye Oniyasi faga cogo min na walisa k’a nɔɔ ta. 
Dan 11:23   Ni a nana fara a kan, a bɛna nanbara kɛ; a bɛna wuri, a bɛna se sɔrɔ ni mɔgɔ dama dama dɔrɔn le ye.
23a- Antiyɔsi be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni bɛɛ ye, a labɛnnin lo k’u tiɲɛ n’o lo b’ale nafa. O jogo dɔrɔn ye Faransi ni Erɔpu masacɛw ka tariki ja ye ; jɛnɲɔgɔnya minw kɛra, jɛnɲɔgɔnya minw tiɲɛna ani kɛlɛ minw kɛra joli bɔnw ye, u kɛra hɛɛrɛ wagati surunw ye. 
 Nka nin vɛrise fana be taga ɲɛ, kalan fila kɔnɔ, ka papa ka fanga jaa di an ma min bena mɔgɔ senumanw tɔɔrɔ saan 120 kɔnɔ. Sabu Gɛrɛki masacɛ ni papasi bɛ ɲɔgɔn na kosɛbɛ : nanbarakow ni nɛgɛrifɛnw o fla bɛɛ ra. 
Dan 11:24   A bɛna don hɛra ra, hali mara yiridenw yɔrɔ minw na; a bɛmaw, a bɛmaw fana ma min kɛ, a bɛna o le kɛ; a bɛna fɛn mina, ani fɛn minw mina, ani naforo mina, a bɛna o tarantaran; a bɛna labɛnw kɛ ka yɔrɔ barikamanw kɛlɛ, o bɛna kɛ wagati dɔ kɔnɔ.
24a- Juruba min tun be Ɔrɔmukaw kan, u ka ɲi k’o sara. O kama, Antiyɔsi 4 be lanpo sara a ka maraw la ani o la, a be mara kɛra Yahutuw ka jama min kan. A ma danni kɛ yɔrɔ minw na, a b’o ta ka jɔɔnw ka nafolo bɔsi u la, minw donna a ka fanga kɔrɔ. A m’a ka laɲinita to yen, o min ye ka Ezipiti minɛ fanga la wala ni fanga ye. Ani, walisa a ka sɔrɔdasiw k’a waleɲuman lɔn ani k’a dɛmɛ, a be bololafɛnw tilan n’a ka sɔrɔdasiw ye ani a b’a ka Grɛkiw ka alaw bonya kosɔbɛ, u la belebeleba ye Zewu ye, o min ye Grɛkiw ka ntalenw ka alaw ka ala ye. 
 Kalan fila la, Ɔrɔmu ka papa ka fanga bena koow kɛ o cogo kelen na. Komi a barika ka dɔgɔ, a ka ɲi ka masayaw ka mɔgɔbaw lafili ani k’u kɛ nafolotigiw ye walisa u n’u ka sɔrɔdasiw k’a lɔn ani k’a dɛmɛ.
Dan 11:25   A bɛna bɔ ni kɛrɛkɛjama caman ye, a ta fanga ni a ta sebagaya, ka taga worodugu masacɛ kɛlɛ. Sahili masacɛ bɛna taga kɛrɛ ra ni kɛrɛkɛjama camanba dɔ ye, min baraka ka bon kosɛbɛ. nka a tɛna a sɔsɔ, sabu jankojuguw bɛna a latigɛ a kama.
25a- Saan 170 KRISTA TILE ɲɛ, Antiyɔsi 4nan ye Pelusiyɔmu minɛ ani a ye Ezipiti jamana bɛɛ minɛ fɔɔ a faaba Alɛkisandiri.
Dan 11:26   Minw bɛ a ta tabali domuni dumu, olugu le bɛna a halaki. a ta kɛrɛkɛjama bɛna jɛnsɛn i ko bajiba, suw bɛna benben ka caya.
26a- O kɔ, Ptolémée 6 y’a daminɛ ka kumaɲɔgɔnya kɛ n’a belencɛ Antiyɔsi 4. A donna Selewusiw ka kɛlɛbolo la. Nka komi Ezipitikaw ma sɔn a ma, a balimacɛ Ptolémée 8 lo y’a nɔnabila Alɛkisandiri dugu la, o cogo la a somɔgɔw y’a janfa minw tun be dumuni dumu a ka tabali kan . Kɛlɛ be tagara ka taga ani mɔgɔ caaman sara .
Dan 11:27   Masacɛ fila bɛɛ bena kojugu ɲini u dusukun na, u bena ngalon tigɛ tabali kelen kan. Nka o tɛna se, sabu laban tɛna se fɔ wagati latigɛnin ma se.
27a- Siɲɛ kelen tugun, Antiyɔsi 4nan ka nanbarakow ma ɲɛ. A n’a balimacɛ dencɛ Pitoleme 6 min farala a kan, u ka jɛnɲɔgɔnya basiginin lo nanbara lo kan.
27b- Nka o tɛna se, sabu laban tɛna se fɔ wagati latigɛnin ma se.
Nin vɛrise be kuma laban juman lo koo la ? Tiɲɛn na, a be labanko caaman yira , fɔlɔ, kɛlɛ min tun be Antiyɔsi 3nan n’a balimacɛ dencɛw n’a balimamuso Ezipitikaw cɛ, o banna. O laban surunyana. Laban wɛrɛw bena ɲɛsin papa ka masaya saan 1260 wagati ma Dan.12:6 ani 7 kɔnɔ ani wagati min be vɛrise 40nan laban na min bena kɛ sababu ye ka diɲɛ kɛlɛba sabanan dafa min be duniɲa ka balawoba laban labɛn . 
Nka vɛrise nin na, o kumaden tɛ taga ɲɔgɔn fɛ ni “ laban wagati ” ye min kofɔra vɛrise 40nan na i ko an bena a lɔn ani k’a yira cogo min na. Nin sapitiri labɛnnin lo cogo min na, o be mɔgɔ lafili ni hakilitigiya ye.  
Dan 11:28   A bɛna kɔsegi a ta jamana ra ni naforo caman ye; a bɛna jɛnɲɔgɔnya saninman jugu kɛ a jusukun na, a bɛna o kɛ, o kɔ, a bɛna sekɔ a ta jamana ra.
28a- A bɛna kɔsegi a ta jamana ra ni naforo caman ye .
 Nafolo minw tun bɔra Ezipitikaw bolo, Antiyɔsi 4nan tun be n’a ye ani a kɔsegira ka taga Antiyɔsi fan fɛ, ka Ptolémée VI to yen, a tun ye min kɛ masacɛ ye Ezipitikaw tilancɛ kan, a ye min minɛ. Nka o see sɔrɔli tilancɛ be masacɛ min ma wasa, ale dimi.
28b- Masacɛ ye dusukasi min sɔrɔ, o b’a to Yahutuw lo be kɛ a ka dimi sababu ye. O la, n’a tɛmɛna u ka soo kɔnɔ, a bena o dimi dɔ bɔ u kan, nka a tɛna a hakili sigi.             
Dan 11:29   Wagati latigɛnin dɔ ra, a bɛna segi ka na woroduguyanfan kɛlɛ; nka nin wagati laban na, koow tɛna kɛ i n’a fɔ fɔlɔfɔlɔ.
29a- An be donna balawoba saan kɔnɔ.
 Ka bɛn -168, Antiyɔsi y’a mɛn ko a dencɛw bɛnna tugun n’ale ye, Ptolémée 6 tun ye hɛɛrɛ sigi n’a balimacɛ Ptolémée 8. Ezipiti jamana minw tun minɛna, u kɔsegira Ezipitikaw ka sigiyɔrɔ la. O la, a y’a daminɛ tugun ka taga kɛlɛ kɛ n’a dencɛw ye, a cɛsirinin lo ka kɛlɛ bɛɛ tiɲɛ, nka...
Dan 11:30   Kurunw bɛna bɔ Kitimu, ka na a kama; ni a fari fagara, a bɛna kɔsegi. O la, a diminɛnin lo jɛnɲɔgɔnya senuman kama minkɛ, a tɛna to baarabali ye; Ni a kɔsegira, minw banna jɛnɲɔgɔnya saninman na, a bɛna olugu flɛ.
30a- Kurunbaw bɛna bɔ Kitimu ka na a kama .
 O la, Nii Senuman b’a yira ko Ɔrɔmukaw ka kurunw be Sipiri gun kan bi. U be bɔ o yɔrɔ la ka Mediterane kɔgɔji daa la mɔgɔw mara, ani Azi mara kɔgɔjida la mɔgɔw. A facɛ Antiyɔsi 3nan kɔ, Ɔrɔmu ka veto y’a kɛlɛ. A be maloya min sɔrɔ, o bena a dimi. Ɔrɔmu ka lasigiden Popilius Laenas ye yɔrɔ dɔ sɛbɛ dugukolo kan a senw lamini na ani a y’a fɔ a ye ko a kana bɔ yen fɔɔ n’a y’a latigɛ ka Ɔrɔmu kɛlɛ wala ka mɛnni kɛ a fɛ. Antiyɔsi min tun ye mɔgɔ minɛ ka kɔrɔ, ale ye kalan min sɔrɔ a facɛ la, a y’o kalan ani a ka ɲi ka ban a ka Ezipiti mara minɛli la, o min tun be Ɔrɔmukaw ka mara kɔnɔ pewu. O dimiba nin koo la, a y’a lɔn ko komi Yahutuw lanin b’a la ko a sara, u ninsɔn ka di ani u be dumuni kɛra. U bena a lɔn cogo gwɛlɛman na ko a bele be niin na kosɔbɛ.
Dan 11:31   Sɔrɔdasiw bɛna bɔ a ta kuma ra; O bɛna yɔrɔ saninman, o yɔrɔ barikaman nɔgɔ, ka saraka min bɔ tuma bɛɛ , o bɛna o lalɔ, ka fɛn haramunin dɔ lɔ, min bɛ yɔrɔ tiɲɛ (walima min bɛ mɔgɔ halaki ) .
31a- Nin vɛrise bɛ ko minw kofɔra 1 Macc.1:43-44-45 ka maana kɔnɔ, o bɛ tiɲɛtigiya : O kɔ, masacɛ Antiyɔsi ka sɛbɛ ci a ta masaya bɛɛ ma, ko o bɛɛ ka kɛ jamana kelen ye, ko bɛɛ kelen kelen ka kan ka bɔ a yɛrɛ ta sariya ra. Siyaw bɛɛ sɔnna masacɛ Antiyɔsi ka o cikan ma, Izirayɛlimɔgɔw caman fana sɔnna o jɔnya ma, ka sarakaw bɔ boliw ye, ka lafiɲɛlon tiɲɛ (ka nɔgɔ). Daniyɛli n’a tɔɲɔgɔn saba ye gwɛlɛya minw sɔrɔ Babilɔni, an b’u sɔrɔ o ɲɛfɔli la. Ani, an minw be niin na Krista la, an bena min kunbɛn, o bena kɛ balawoba laban min ye, sanni Yezu Krista ka segi ka na ni nɔɔrɔ ye, Ala b’o ɲɛfɔ an ye 1 Makabe kitabu kɔnɔ. An ka wagati ni Makabe Yahutuw ka wagati cɛ, balawoba wɛrɛ kɛra min y’a to Yezu Krista ka mɔgɔ senumanw sara saan 120 kɔnɔ. 
31b- O bɛna yɔrɔ saninman, o yɔrɔ barikaman nɔgɔ, ka saraka min bɔ tuma bɛɛ , o bɛna o lalɔ, ka fɛn haramunin dɔ lɔ, min bɛ yɔrɔ tiɲɛ (walima min bɛ mɔgɔ halaki ) .
 O kɛwalew bena sabati tariki seereya nin na, Yahutuw ni Ɔrɔmukaw ka tariki sɛbɛbaga Zozɛfu y’o min kɔrɔsi. O koo nafa b’a yira ko joo b’a la, o la, an k’o seereya lajɛ, an be koo dɔw sɔrɔ minw na minw be taga ɲɔgɔn fɛ ni tile labanw ka dimansi sariya ye, duniɲa kuru bɛɛ ka fanga min sigira sen kan, mɔgɔ minw kisira kɛlɛba sabanan ma, olu lo y’o fɔ.
Nin ye 1 Mak.1:41-64 ka kitabu fɔlɔ dɔ ye : 
1Ma 1:41  O kɔ, masacɛ y'a fɔ ko a ka jamana mɔgɔw bɛɛ ka kɛ kelen ye .
1Ma 1:42 bɛɛ tun ka ɲi k’u ka landakow dabila. Kafiriw bɛɛ sɔnna ka sɔn masacɛ ta kumaw ma .
1Ma 1:43 ani fana Izirayɛli jamana ra, mɔgɔ caman sɔnna a ta batoli ma, ka saraka bɔ jow ye, ka lafiɲɛlon nɔgɔya.
1Ma 1:44  Masacɛ ye cidenw ci ka taga Zeruzalɛmu ani Zuda duguw la, k'a fɔ u ye ko u ka tugu jamana wɛrɛw ka landakow kɔ.
1Ma 1:45  ka Alabatosoba saraka jɛnitaw, sarakaw ani sarakabɔfɛnw ban. O ka kan ka Nɛnɛkirilonw, ani ɲanagbɛlonw lanɔgɔ;
1Ma 1:46  Aw ye yɔrɔ senuman ni fɛɛn saninmanw bɛɛ nɔgɔ.
1Ma 1:47 ka sarakabɔlanw lɔ, ka jow batoyɔrɔw ni batosow lɔ, ka lɛw ni bɛgan nɔgɔninw saraka.
1Ma 1:48 U tun ka ɲi k’u dencɛw to yen u ma kɛnɛkɛnɛ, ani o cogo la, u tun b’u yɛrɛ kɔniya nɔgɔko ni koo nɔgɔnin sifa bɛɛ la.
1Ma 1:49  Kumaden kelen na, sariya tun ka kan ka ɲinɛ, k’a labatoli bɛɛ to yen.
1Ma 1:50  Mɔgɔ o mɔgɔ tun tɛ masacɛ ka cikanw labato, o tigi tun ka kan ka faga.
1Ma 1:51 Masacɛ ka lɛtɛrɛ minw cira a ta jamana bɛɛ ra, olugu le ye nin ye. a ka mɔgɔw sigi jama bɛɛ kunna, k’a fɔ Zuda mara duguw bɛɛ ye ko o ye sarakaw bɔ.
1Ma 1:52  Jama caman sɔnna o ma, hali minw ka sariya bila. o ka kojugu kɛ jamana kɔnɔ;
1Ma 1:53 ka Israɛldenw waajibiya ka dogoyɔrɔw ɲini.
1Ma 1:54  Kisilɛvu kalo tile tan ni duurunan na, saan 145nan na, masacɛ ye fɛɛn haramunin dɔ lɔ sarakajɛnifɛn kan, ka sarakabɔlanw lɔ Zuda lamini duguw kɔnɔ.
1Ma 1:55 O tun bɛ wusunan jɛni bonw daa ra, ani siradaw ra.
1Ma 1:56  Ni o tun ka sariya kitabuw sɔrɔ tuma o tuma, o tun b’a farafara ka o fili tasuma ra.
1Ma 1:57  Ni jɛnɲɔgɔnya kitabu sɔrɔla mɔgɔ o mɔgɔ fɛ, walama ni mɔgɔ min ka Ala ta sariya labato, o tigi tun ka kan ka faga ka kaɲa ni masacɛ ta sariya ye.
1Ma 1:58 Isirayɛliden minw tun be kojugu kɛra kalo o kalo u ka duguw kɔnɔ, u tun b'olu ɲangi.
1Ma 1:59 ani kalo o kalo tile mugan ni duurunan na, sarakabɔlan tun be bɔ sarakabɔlan kan, sarakabɔlan min tun siginin be sarakabɔlan nɔɔ na.
1Ma 1:60 Ka kɛɲɛ ni sariya nin ye, muso minw tun ye deenw kɛnɛkɛnɛ, u tun b'olu faga.
1Ma 1:61 n’u ka denmisɛnw sirinin be u kan na; U somɔgɔw ni minw tun ye kɛnɛkɛnɛ kɛ, u y'olu fana faga.
1Ma 1:62 O bɛɛ n’a ta, Israɛlden caaman tora kantigiya la ani u y’u jaa gwɛlɛya ka dumuni nɔgɔninw dumu.
1Ma 1:63  U y'a latigɛ ka sa, sanni k'u yɛrɛ nɔgɔ ni dumunifɛnw ye minw be bɛn ni jɛnɲɔgɔnya senuman ye, o la, u fagara.
1Ma 1:64 O kɛra kɔrɔbɔliba ye Israɛldenw fɛ.
 Nin maana kɔnɔ, an ka vɛrise 45 ka taga se 47 ma min b’a yira ko saraka minw be bɔ Ala deli tuma bɛɛ , olu banna ani vɛrise 54 min be seereya kɛ ko yɔrɔ senuman nɔgɔra : masacɛ ye Tiɲɛni fɛn haramunin sigi saraka jɛnita sarakabɔlan kan. 
O jugumanw bɔyɔrɔ la, Israɛldenw ka murutili nin : 1Ma 1:11 O wagati lo la, mɔgɔ juguw bɔnsɔn dɔ wulila Israɛldenw cɛma min ye mɔgɔ caaman sama ka tugu u kɔ: “An ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni siya minw b’an lamini na,” u ko, “bari kabini an y’an yɛrɛ mabɔ u la, balawo caaman y’an sɔrɔ .”   O balawow tun ye u ka kantigiyabaliw nɔɔ ye ka ban Ala fɛ ani u tun bena balawo wɛrɛw lase u yɛrɛ ma u ka murutili miiriya fɛ.  
 O jolibɔ kasaara nin na, Grɛkiw ka fanga y’a ka jurumu tagamasiɲɛ min be yɔrɔ bɛɛ, o tiɲɛtigiya ka ɲɛ Dan.2 ka yiriden zira kɔnɔ ; Dan.7 ka kongowuluw nɔgɔnin ; ani Dan ka bakɔrɔn kasadiman.8 . Nka koo dɔ be yen min ka ɲi ka kɔrɔsi hali bi. Antiyɔsi IV ye misiyɔnɛri ɲangibaga min ci ka taga Zeruzalɛmu saan -168, o tɔgɔ ko Apollonius, ani o Gɛrɛkikan tɔgɔ min kɔrɔ ye " Tiɲɛbaga " faransɛkan na, Niin bena o sugandi ka Bibulu Senuman tiɲɛni sɔsɔ Yirali 9:11 kɔnɔ, o min ye Bibulu Senuman tiɲɛni ye loon labanw na ; o kɔrɔ, minw bena balawoba laban labɛn . Apoloni nana Zeruzalɛmu ni sɔrɔdasi 22 000 ye ani lafiɲɛlon dɔ la , marifaw yiracogo kabakoman dɔ la jama ɲɛfɛ, a ye Yahutuw bɛɛ faga minw tun be filɛli kɛra. U ye lafiɲɛlon nɔgɔ n’o nafa gwansan ye ani Ala y’a to u y’u faga. Ani, a ka dimi tɛ suma sabu o jolibɔko kɔ, yamaruya dira ko Yahutuw ka kɛ Gɛrɛkiw ye. Atɛnika Gerontius min tun ye masacɛ ka ciden ye, ale y’a fɔ jama bɛɛ ye ko Zeruzalɛmu ka batoli n’a ka landakow ka kɛ Gɛrɛkiw ye i n’a fɔ Samari dugu la . O kɔ, Zeruzalɛmu batoso be di Zewu ma min tun be Olɛmpiki mara la ani Gerizimu kulu ta be di Zewu ma min be lonanw bisimila. O cogo la, an b’a ye ko Ala b’a ka latanga bɔra a yɛrɛ ka batoso la, Zeruzalɛmu la ani jamana bɛɛ la. Dugu saninman fanin be dimiw na, u kelen kelen bɛɛ ka jugu ka tɛmɛ tɔɔw kan. Nka Ala sago dɔrɔn lo tun be kɛra, o kama jogo ni diinankow tun be mɔgɔw lafilila lasɔmini kɔ min tun b’a yira ko u bena mɔgɔw gwɛn ka taga Babilonɛ.              
Dan 11:32   Minw be jɛnɲɔgɔnya janfakɛlaw lafili, a bena olu lafili ni kuma gwansanw ye. Nka siya minw ka o ta Ala lɔn, olugu bɛna a ta kow kɛ joona;
32a- A bɛna jɛnɲɔgɔnya janfabagaw lafili ni mɔgɔw tandori ye.
 O tigitigiya b’a yira ko Ala ka ɲangili tun ka kan ani ko joo tun b’a la. Yɔrɔ senumanw na, mɔgɔw tun be to ka mɔgɔw nɔgɔ.
32b- Nka siya minw ka o ta Ala lɔn, olugu bɛna a ta kow kɛ joona;
 O kasaara la, limaniyabaga sɔbɛw ani minw ka kan n’u ye, olu y’u yɛrɛ danfara ka bɔ tɔɔw la u ka kantigiya fɛ ani u y’a fɛ ka sa i n’a fɔ martiriw sanni u ka ban ka Danbaga Ala n’a ka sariya senumanw bonya.
 Siɲɛ kelen tugun, kalan filanan na, o jolibɔko min kɛra tile 1090 yɛrɛ yɛrɛ la, o bɔnin be papa ka masaya cogoya ma tile-saan 1260 kɔnɔ min kiraya kɛra ka tugu ɲɔgɔn kɔ cogoya wɛrɛw la Dan.7:25, 12:7 ani Yir.12:6-14 ; 11:2-3 kɔnɔ ; 13:5 kalan.  
 
Ka segi ka koow lajɛ minw be kɛra bi ka bɔ wagati kɔrɔw la .
Walisa k’a faamu min be kɛra, n’ bena kamerakɛla dɔ jaa ta min be yɔrɔ dɔ ja n’a ka kamera ye ani a tun be tugura min kɔ koɲuman. O wagati la, a be zoom kɛ k’a sɔrɔ a be janya ani yɔrɔ min be ye, o be bonya ka taga. O la, n’an be baara kɛ ni diinan tariki ye, Niin filɛri be kerecɛnya ka diinan tariki bɛɛ kɔlɔsi, k’a ta a daminɛ fitininw na, a ka tɔɔrɔ wagatiw la, a ka sarakaw wagati la, ka taga a bila a laban nɔɔrɔman na min be tagamasiɲɛ kɛ ni Kisibaga min makɔnɔna, ale ka kɔsegi ye.
Dan 11:33   ani mɔgɔ minw ka hakilitigi ka bon n’u bɛɛ ye, olu bena jama kalan. Mɔgɔ dɔw bɛ yen minw bɛna sɔn murujan ni tasuma ma, jɔnya ni bololafɛnw ma wagati dɔ kɔnɔ.
33a- min ka hakiri ka bon o bɛɛ ra, o bɛna jama ladi .
 Yezu Krista ka cidenw, ani Pol min bɔra Tarisi, an ka ɲi ka layidu kura sɛbɛ 14 di min ma. O diinɛ kalan kura tɔgɔ b'a la: " Kibaru Duman ", o kɔrɔ, kisili Kibaru Duman min be di mɔgɔ sugandininw ma Ala ka nɛɛma fɛ. O cogo la, Nin b’an lasun ka taga ɲɛfɛ wagati la ani laɲinita kura min be sɛgɛsɛgɛra, o be kɛ kerecɛnw ka limaniya ye.  
33b- Mɔgɔ dɔw bɛ yen minw bɛna sɔn murujan ni tasuma ma, jɔnya ni bololafɛnw ma wagati dɔ kɔnɔ.
 Wagati dɔ la, Nii y’a fɔ mɛlɛkɛ sababu la ani o wagati bena kɛ saan 1260 janw ye kiraya kuma fɔra nka Ɔrɔmu masacɛ dɔw ka wagati la, Kaligula, Nero, Domisiyan ani Dioclétien ka kɛ kerecɛn ye, o kɔrɔ ko i ka ɲi ka sa i n’a fɔ martiri. Yirali 13:10 kɔnɔ, Nii Senuman be kuma Ɔrɔmukaw ka papaw ka sarakabɔ wagatiw koo la, a ko : Ni mɔgɔ min be mɔgɔ minɛ ka taga jɔnya la, o tigi bena taga jɔnya la; Ni mɔgɔ min ka mɔgɔ faga ni kɛrɛkɛmuru ye, o tigi ka kan ka faga ni kɛrɛkɛmuru le ye. O ye mɔgɔ senumanw ka muɲuli n'u ka limaniya ye . 
Dan 11:34   Ni o benna, o bɛna dɛmɛ dɔɔnin dɔrɔn, mɔgɔ caman bɛna fara o kan flankafuya ra.
34a-  Tiɲɛn na, papaya ka fanga jugu wagati lo la, vɛrise nin ka filankafow ka dɛmɛ bɔra. U ka danbe basiginin lo u ka danbew n’u ka cikanw kɔniyali kan Yezu Krista ye minw kalan, ani o koo la, o wagati laɲinin kama, mɔgɔfaga bali ni muru ye. N’i ​​be segi ka tariki lajɛ tugun, i be se k’a faamu o tuma na ko Protestantiw ka jɛnkuluba min tun be yen k’a ta saan kɛmɛkulu 15nan na ka taga se bi ma, kititigɛla tilennin Yezu Krista y’o jati filankafoya ye. O kama, u y’u bila pewu kabi saan 1843, o bena nɔgɔya ka faamu ani ka sɔn o ma.
Dan 11:35   Hakilitigi dɔw bɛna ben, janko o ye saninya, ka saninya, ka gwɛ fɔ ka taga se laban wagati ma, sabu laban bɛna na wagati latigɛnin na.
35a- Hakilitigi dɔw bɛna ben, janko o ye saninya, ka saninya, ka gbɛ, fɔ ka taga se wagati laban ma .
 N’an be kiti tigɛ ka kɛɲɛ n’o kuma ye, kerecɛnw ka ɲɛnamaya sariya ye kɔrɔbɔli ni sugandili ye , n’an be se ka muɲu ani ka tɔɔrɔw muɲu fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. O cogo la, bi mɔgɔ min delila hɛɛrɛ ni muɲuli la, ale tɛ foyi faamu tugun. A t’a ka ɲɛnamaya lɔn o cikanw na. O kama, ɲɛfɔliw bena kɛ o koo la Yir. 7 ani 9:5-10 kɔnɔ. Diinɛ hɛɛrɛ wagati jan dɔ min ye saan 150 yɛrɛ yɛrɛ ye, wala " kiraya kalo duuru ", Ala lo y’o labɛn, nka kabi saan 1995, o wagati banna ani diinan kɛlɛw daminɛna tugun. silamɛya be mɔgɔ faga Faransi ani yɔrɔ wɛrɛw la diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la ; ani a ka kɛwale laɲini ye ka juguya fɔɔ a ka dugukolo bɛɛ jɛni.    
35b- sabu a bɛna se wagati latigɛnin dɔrɔn le ra .
 O laban bena kɛ duniɲa ta ye ani mɛlɛkɛ b’a fɔ an ye ko hɛɛrɛ wala kɛlɛ tagamasiɲɛ si t’a to mɔgɔ si k’a ye ko a be na. A be bɔ koo kelen lo la : Ala ye " wagati min yira ", o kɔrɔ, saan 6000 laban min tun be kɛ a ka dugukolo kan mɔgɔ sugandininw sugandili kama. Ani, sabu an ma saan tan bɔ nin kumaden na, o lo y’a to Ala ye nɛɛma di an ma k’a loon lɔn : saan 2030, awirilikalo tile 3nan, sɛnɛkalo tile 20nan , o kɔrɔ, saan 2000 Krista ka jurumu yafa saya kɔ. A bena a yɛrɛ yira i n’a fɔ fangatigi ani seetigi walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi ani ka mɔgɔfagala murutininw halaki minw tun b’a fɛ k’u faga.    
 
 
Katolikiw ka Papa ka fanga min tun be Ɔrɔmu " kerecɛnw " kɔnɔ : Tɔɔrɔbagaba min be tilebenyanfan ka diinankow tariki kɔnɔ.   
Antiyɔsi 4nan ka modɛli tun ka kan k’an ɲɛminɛ ale fan fɛ. Tipi y’a ka antitype labɛn ani an be se ka mun lo fɔ o sangali koo la ? Certainly of a phenomenal magnitude , Grɛkiw ka tɔɔrɔbaga ye baara kɛ tile 1090 yɛrɛ yɛrɛ kɔnɔ, nka papayimu, yɛrɛ, bena wuli saan 1260 yɛrɛ yɛrɛ kɔnɔ, o cogo la, a be tɛmɛ tariki ka misaliyaw bɛɛ kan. 
 
Dan 11:36   Masacɛ bɛna a yɛrɛ sago kɛ; a bɛna a yɛrɛ kɔrɔta, k’a yɛrɛ bonya ka tɛmɛ alaw bɛɛ kan, ka kuma kabakomanw fɔ alaw ta Ala ma; a bɛna ɲa fɔ ka taga Ala ta dimi ban, sabu ko min latigɛra, o bɛna kɛ.
36a- O vɛrise ka kumadenw ma gwɛya hali bi ani u bele be se ka yɛlɛma ka kɛɲɛ ni Grɛki masacɛ ni Ɔrɔmu ka papa masacɛ ye. Kiraya kuma be min yira, o ka ɲi ka dogo koɲuman kalankɛlaw ɲɛɛ na. O bɛɛ n'a ta, fɛn fitinin dɔ b'a yira ko papa ka laɲinita lo ; it is precision : bari min latigɛra, o bɛna dafa. Nin kuma nin be Dan.9:26 ɲɔgɔnna : Lɔgɔkun biwɔɔrɔ ni fila tɛmɛnin kɔ, mɔgɔ min mɔnna, o tigi ka kan ka tigɛ, a tɛna foyi sɔrɔ . Kuntigi dɔ ka jama min bɛna na, o bɛna dugu ni yɔrɔ saninman , yɔrɔ saninman halaki, o laban bɛna na i n’a fɔ sanjiba ; a latigɛra ko tiɲɛni (walima tiɲɛni) bena to ka kɛ fɔɔ kɛlɛ ka ban .   
Dan 11:37   A tɛna a bɛnbaw ta alaw jate, ani musow ta alaw . a tɛna batofɛn si jate tuun, nka a bɛna a yɛrɛ bonya ka tɛmɛ o bɛɛ kan.
37a- A tɛna a bɛmaw ta alaw jate .
 O ye nin ye, o koo fitinin min b’an ka hakilimaya yeelen bɔ. Yan, an be dalilu jɔnjɔnw sɔrɔ minw b’a yira ko masacɛ min laɲinina a ka kumaw fɛ, o tɛ se ka kɛ Antiyɔsi ye 4 min tun be bonya la a bɛnbaw ka alaw kan ani u cɛma min ka bon ni bɛɛ ye, o ye Zewu ye, Olɛmpi alaw ka ala min tun be Yahutuw ka Zeruzalɛmu batoso di min ma. O la, an be dalilu dɔw sɔrɔ minw tɛ se ka sɔsɔ ko masacɛ min laɲinina, o ye Ɔrɔmu ka pape ka fanga ye tiɲɛn na kerecɛnw ka wagati la. Kabini sisan, kuma minw bɛɛ yirala, o bɛna kɛ masacɛ nin ko ra, min ni Dan.7 tɛ kelen ye, ani min ye mɔgɔ fariman ni nanbara ye, min ni Dan.8 tɛ kelen ye ; Ne b’a fara a kan, nin masacɛ min be Dan.9:27 tiɲɛ wala min be mɔgɔw halaki . " Stages de la roquette " bɛɛ be papa kungolo dɛmɛ , fitinin ani kuncɛbaya, min be bila maraw sanfɛ.    
 Yala Ɔrɔmu min tun be Pape la, ale b’a faaw ka Alaw bonya wa ? Faamanw y’a fɔ ko ɔnhɔn, sabu a kɛnin kɔ ka kɛ kerecɛnw ye, o y’a to a y’a dabila ka Ɔrɔmukaw ka kafiriw ka alaw tɔgɔw fɔ. Nka, a y’u ka batoli cogoyaw n’u ka batocogo mara : jaaw minw sɛgɛsɛgɛra, minw sɛgɛsɛgɛra wala minw dilanna, a batobagaw be kunbiri gwan ani ka ɲɔngiri u ɲɛfɛ ka delili kɛ. Walisa ka to ka o jogo mara, Ala ye min jalaki a ka sariyaw bɛɛ kɔnɔ, a y’a to mɔgɔ gwansanw tɛ se ka Bibulu sɔrɔ ani a ye Ala ɲɛnaman ka cikan tan filanan bɔ yen sabu a be o kɛcogo bali ani a be ɲangili min labɛnna a tiɲɛbagaw ye, o yira. Jɔn lo be se k'a fɛ ka ɲangili min sɔrɔ, o dogo ni jinɛ tɛ ? O kama, papa ka fanga ka jogo be don ɲɛfɔli min kɔnɔ, o vɛrise kɔnɔ.   
37b- ani alaya min be musow diyabɔ .
 Ni Ɔrɔmu kafiriw ka diinan min bilara papew fɛ, o lo b’a to Ala ka Nii b’o barokun jugu lawuli. Sabu a y’a kɔ don a ka cɛnimusoko ciyɛn na kɛnɛ kan walisa ka senuya jogow yira. O ala min be fɔra, o ye Priapus ye, Ɔrɔmu ka legilizi facɛw kafiriw tun be cɛɛ min bonya i n’a fɔ ala. O tun ye Grɛkiw ka jurumu ciyɛn wɛrɛ ye tugun. Ani, walisa ka ban o cɛnimusoko ciyɛn na, a be farisogo ni hakili saniyako lafasa ka dama tɛmɛ.
Dan 11:38   O bɛɛ n’a ta, a bɛna fangatigiw ta ala bonya a sigiyɔrɔ kan. a bɛna o ala bato ni sanin ni warigbɛ ye, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw, ani minan sɔngɔgwɛlɛnw.
38a- O bɛɛ n’a ta, a bɛna fangabonw ta ala bonya a sigiyɔrɔ ra .
 Kafiriw ka ala kura wolola : fangabonw ka ala . A sigiyɔrɔ be adamadenw hakili la ani a janya be bɛn n’a be mɔgɔ hakili sama . 
Ɔrɔmu kafiriw ye kafiriw ka batosow lɔ minw dayɛlɛnin lo fiɲɛw bɛɛ ye ; kapitaliw minw tun be dɛmɛ ni kolonw ye, olu tun be bɔ. Nka komi Ɔrɔmu sɔnna kerecɛnya ma, a tun b’a fɛ ka Yahutuw ka ɲɛyirali min tiɲɛna, o nɔɔ ta. Yahutuw tun be ni Alabatosoba datugunin ye min tun be ni fanga ye min tun be nɔɔrɔ ni bonya di a ma. O kama, Ɔrɔmu bena a ladegi ani a bena Ɔrɔmukaw ka legiliziw lɔ minw be komi masaso barikamanw, sabu lafiyabaliya be yen ani Matigi nafolotigiw b’u ka sigiyɔrɔw barika bonya. Ɔrɔmu fana b’o lo kɛ. A y’a ka legiliziw lɔ cogo gwɛlɛman na fɔɔ ka taga se katedrali wagati ma ani o kɔ, koo bɛɛ yɛlɛmana. Sanbon koorininw be kɛ biɲɛw ye minw be sankolo fan fɛ, ani nin, ka taga sanfɛ ka taga sanfɛ. O kɛnɛmayɔrɔw be kɛ i n’a fɔ danni, u be yɛlɛma ni vitri kulɛri bɛɛ ye minw b’a to yeelen be don a kɔnɔ min be baarakɛlaw, tugubagaw ani lonanw kabakoya . 
38b- a bɛna o ala bato ni sanin ni warigbɛ ye, ani kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw, ani minan sɔngɔgwɛlɛnw.
 Walisa k’u ɲɛɛ sama ka tɛmɛ fɔlɔ kan, u kɔnɔna kogow masirinin lo ni sanu, warigwɛ, nɛgɛ sɔngɔ gwɛlɛw ani fɛɛn sɔngɔ gwɛlɛw ye : kakalamuso Babilonɛba min kofɔra Yir. 17:5 kɔnɔ, ale b’a lɔn a b’a yɛrɛ yira cogo min na walisa k’a ka sannikɛlaw sama ani k’u lafili. 
Tiɲɛn Ala t’a to mɔgɔw k’a lafili sabu o bonya t’a nafa. A ka kiraya kuma kɔnɔ, a be o pape Ɔrɔmu jalaki, a ma deli ka jɛnɲɔgɔnya fitinin kɛ n’o ye . A fɛ, a ka Romanesque walima Gothique legiliziw ye kafiriw ka alaw dɔrɔn lo ye minw be baara kɛ dɔrɔn ka hakilimaya mɔgɔw lafili minw y’u yɛrɛ mabɔ a la : ala kura wolola : fangabonw ka ala ani a be jamaba lafili minw lanin b’a la k’u bena Ala sɔrɔ n’u donna a ka kogow kɔnɔ sanbonw jukɔrɔ minw ka jan kojugu.  
Dan 11:39 A bɛna baara kɛ ni ala wɛrɛ ye ka fangabonw kɛlɛ, ka baara kɛ ni ala wɛrɛ ye ka fangabonw kɛlɛ, minw bɛ sɔn a ma, a bɛna olugu bonya, ka o kɛ mɔgɔ caman kuntigiw ye, ka jamanaw di o ma k’a kɛ sara ye. 
39a- A tun bɛ baara kɛ ni siya wɛrɛ ta jow ta bon barakamanw ye .
 Ala fɛ, ala kelenpe le bɛ baara kɛ a ɲa kɔrɔ, o kɔrɔ, min ye lonan ye a fɛ : o ye jinɛ ye, Sutana, Yesu Kirisita ka a ta ciradenw n’a ta karamɔgɔdenw lasɔmi min kama. Yahutukan sɛbɛnin kɔnɔ , a ma kɛ “ ka koow kɛ ” koo la , nka a be kuma “ ka koow kɛ ” koo la . O cikan kelen bena kalan Yirali 13:3 kɔnɔ, o cogo la : ... kongokolon y’a ka sebagaya n’a ka masasigilan n’a ka kuntigiyaba di a ma . Dragon min ye jinɛ ye Yir. 12:9 kɔnɔ nka o wagati kelen na Ɔrɔmu masacɛ ka kɛɲɛ ni Yir. 12:3 ye .       
 Ka fara o kan, u kɛtɔ ka don kerecɛnw ka diinan na , Ɔrɔmu ka faamanw ye tiɲɛn Ala ta min tun ye lonan ye u fɛ sabu ale lo tun ye Yahutuw ka Ala ye fɔlɔ la, o min ye Eburuw ye minw bɔra Ibrayima bɔnsɔnw na.
39b-  minw bɛ a lɔn, a bɛna olugu bonya .
 O bonya nunu ye diinankow lo ye. Masacɛ minw b’a lɔn ko ale lo ye Ala ka lasigiden ye dugukolo kan, o be na ni Ala ka kuntigiya tagamasiɲɛ ye u yɛrɛ ka kuntigiya kama. Masacɛw be kɛ masacɛw ye tiɲɛn na dɔrɔn ni legilizi y’u saniya a ka fangabonw dɔ la minw be kɛ alaw ye , Faransi, Saint-Denis ani Reims.
39c- a bɛna a to o ye fanga sɔrɔ mɔgɔ caman kan .
 Papismu be masaya tɔgɔ di min b’a yira ko masacɛ min be fanga la masacɛ tɔɔw kan. Minw tɔgɔ bɔra kosɔbɛ : Sariliba, Sarili Kuinti, Napoleyɔn fɔlɔ , Itilɛri . 
39d- A bɛna jamanaw taran o cɛ k’a kɛ sara ye.
 O dugukolo ni sankolo wagati ka fangaba, ka kɛɲɛ n’a ka fɔta ye, o tun bɛnnin lo dugukolo masacɛw ma kosɔbɛ. Sabu a tun b’u ka bɛnbaliyakow ɲɛnabɔ, sanko jamana minw minɛna wala minw sɔrɔla. O la, saan 1494, u y’a to Alɛkisandiri 6 Borgia, min tun ye papew bɛɛ la jugu ye, min tun ye mɔgɔfagala ye ani a tun be baara la, ale ye meridiyɛn dɔ labɛn walisa ka Ameriki worodugu fan fɛ mara min sɔrɔ tugun kabi wagatijan, o tilan Ɛsipaɲi ni Pɔritigali cɛ.
 
Diɲɛ kɛlɛba sabanan wala burufiyɛnan 6nan Apo.9 .
A be adamadenw hakɛ dɔgɔya n’u ka jama tilanyɔrɔ sabanan ye ani, ka jamana ka yɛrɛmahɔrɔnya ban, a be diɲɛ mara labɛn min bena balawoba laban sigi sen kan min kofɔra Apo.1 kɔnɔ. Silamɛya min bɔra silamɛ jamanaw na, o ye kɛlɛkɛlaw cɛma, o la, n’ be Bibulu ka miiriya di aw ma o koo la.
 
Silamɛya lɔyɔrɔ
Silamɛya be yen sabu Ala mako b’a la. A ma kɛ ka kisi, o lɔyɔrɔ be Yezu Krista ka nɛɛma dɔrɔn lo kan, nka a be bugɔ, k’a juguw faga, k’u faga. Layiri kɔrɔ kɔnɔ ka ban, walisa ka Isirayɛlidenw ka kantigiyabali ɲangi, Ala tun be tɛmɛ “ Filisikaw ” mɔgɔw fɛ . O maana kɔnɔ, walisa ka kerecɛnw ka kantigiya ɲangi, a be silamɛw weele. Silamɛw ni Arabuw bɔyɔrɔ la, Isimayɛli lo be yen, Ibrayima ni Agari dencɛ, a muso Sara ka baaraden Ezipitika . O wagati la, Sumayila ni Isiyaka dencɛ tun be sɔsɔli la. O kama, Ala sɔnna minkɛ, Sara ka delili kosɔn , Ibrayima ye Agari ni Sumayila gwɛn ka bɔ u ka sigiyɔrɔ la. Ala y’a janto mɔgɔ minw gwɛnna ka bɔ jamana na, olu bɔnsɔnw, minw ye balimacɛw ye, olu tun ka kan ka juguya miiriya to Ibrayima bɔnsɔnw na ; fɔlɔ, Yahutu ; a filanan, Yesu Kirisita le ra, kerecɛn. Ala ye kiraya kɛ cogo min na Sumayila n’a bɔnsɔn arabuw koo la Zɛnɛzi 16:12 kɔnɔ : “ A bena kɛ i n’a fɔ kongokolon fali ; a bolo bɛna kɛ bɛɛ kan, bɛɛ bolo bɛna kɛ a kan ; a bena sigi a balimaw bɛɛ ɲɛfɛ .” Ala b’a fɛ k’a ka miiriyaw n’a ka kitiko yira mɔgɔw la koow kan. Krista ka mɔgɔ sugandininw ka kan ka Ala ka nin labɛn lɔn ani k’a fɔ mɔgɔw ye, ale min be baara kɛ ni dugukolo mɔgɔw ni fanga ye ka kɛɲɛ n’a sagoba ye. A ka kan ka fɔ ko kira Muhamadu , silamɛya sigibaga , wolola saan kɛmɛkulu 6nan laban na Ɔrɔmu Katolikiw ka papasi siginin kɔ saan 538. A kɛra komi silamɛya ye Katoliki kafiriw ni kerecɛnw bɛɛ minɛ tuma min na Ala ka dangali y’u minɛ. Ani, o kɛra kabini marisikalo tile 7, saan 321, tuma min na masacɛ Kɔnsitantɛn fɔlɔ ye tile wolonfilanan lafiɲɛlon to yen k’a ka loon fɔlɔ ta min tun be di “ tile ma se sɔrɔ ” (Sol Invictvs) ma, o min ye an ka bi dimansi ye. I ko kerecɛn caaman bi, Kɔnsitanti tun tɛ tiɲɛn ye k’a ɲini ka danfara don kerecɛnw ni Yahutuw cɛ. A y’a ka wagati ka kerecɛnw nɛni sabu u tun be Yahutuw lo kɛra u kɛtɔ ka Ala ka lafiɲɛlon senuman bonya. O kiti min tun tɛ tiɲɛn ye ka bɔ masacɛ kafiri dɔ fɛ, o sarala ani a bena to ka sara fɔɔ ka taga se a laban ma, o ye “ buru wolonfila ” ka ɲangiliw ye minw yirala Yirali 8nan ani 9nan na, o kɔrɔ, balawow ni dramuw ka tugu ɲɔgɔn kɔ minw tɛ tigɛ. Yafa laban bena kɛ jigitigɛba ye, tuma min na Yezu Krista bena a yɛrɛ yira k’a ka mɔgɔ sugandininw bɔ dugukolo kan. Nka barokun min kofɔra sisan, o ye “ Diɲɛ kɛlɛba sabanan ” ye.                 " o yɛrɛ ye nin Ala ka ɲangili minw fɔra kiraya la, olu wɔɔrɔnan ye, silamɛya ye baarakɛlaba ye min kɔnɔ. Sabu Ala tun ka kiraya kɛ Sumayila ta ko ra fana, a ko Zɛnɛzi 17:20 kɔnɔ : “ Sumayila ta ko ra, ne ka i lamɛn. «A flɛ, ne bɛna baraka don a ra, ka den caman di a ma, k’a ta duruja caya kosɛbɛ; A bena kuntigi tan ni fila wolo, ne bena a kɛ siyaba ye .” N be nin parantezi datugu walisa ka Dan.11 :40 kalan daminɛ tugun.  
 
Dan 11:40   Laban wagati la, worodugu masacɛ bena a kɛlɛ. Worodugu masacɛ bɛna na a kama i ko fɔɲɔba, ni sowotorow ye, ani sotigiw, ani kurun caman ye ; a bɛna taga ɲa ka taga jamana kɔnɔ, ka jɛnsɛn i ko baji min bɛ woyo ka fa.
40a- Wagati laban na .
 Nin waati la, tiɲɛ na, adamadenw ka tariki laban lo ; dugukolo siyaw ta wagati laban le. Yezu tun kɔnna k’o wagati fɔ, k’a fɔ Mat.24:24 kɔnɔ ko : Nin Masaya Kibaru Duman bɛna fɔ diɲɛ bɛɛ ra, janko siyaw bɛɛ ye seereya kɛ. O kɔ, laban bena se.  
40b- worodugu ɲafan masacɛ bɛna a kɛrɛ
 Yan, an ka kan ka Alako lɔnniyaba min b’a to a sagokɛlaw be se ka koo minw dogonin be adamaden tɔɔw la, u b’u faamu yan. N’an y’a filɛ, nka n’an y’a filɛ dɔrɔn, a be komi kɛlɛ min tun be Seleuci masacɛw ni Ptolemaïque masacɛw cɛ, o be daminɛna tugun ani a be to ka kɛ vɛrise nin kɔnɔ min be mɔgɔw lafili ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. Sabu tiɲɛ na, an y’o yɔrɔ to vɛrise 34 ka taga se 36 ma ani o kɛlɛ kura laban wagati ɲɛsinna kerecɛnw ka wagati ma, o min ye papa ka Katolikiw ka fanga ye ani diɲɛ bɛɛ ka porotesitanti diinɛ min donna a ka ekumeniki jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ. O yɛlɛmani b’an waajibiya ka lɔyɔrɔw tilan tugun.
 " Ale " lɔyɔrɔ la : Erɔpu Katoliki papa n'a ka kerecɛn diinanw minw b'a fɛ.   
 " Worodugu masacɛ " lɔyɔrɔ la : ka silamɛya minɛ min ka kan ka adamadenw yɛlɛma fanga la walima k'u kɛ jɔnw ye , ka kɛɲɛ ni kɛwalew ye minw ɲɛminɛna a sigibaga Muhamed fɛ.   
 An k' a kɔlɔsi yan wale sugandili la : ka gosi ; heburukan na , “ nagah ” min kɔrɔ ko ka mɔgɔ bugɔ n’i ka biɲɛw ye. Komi sifa ye , a be mɔgɔ jugu dɔ yira min ka teli ka mɔgɔ bugɔ . O wale nin bɛnnin lo kosɔbɛ ni arabu silamɛya ye min tun be kɛlɛ kɛra tubabu jamanaw kan k’a sɔrɔ a ma tigɛ kabini diɲɛ kɛlɛba filanan banna. Wale minw ye " ka kɛlɛ , ka kɛlɛ, ka ɲɔgɔn gosi " b'a yira ko mɔgɔw ka surun ɲɔgɔn na kosɔbɛ , o la , jamana sigiɲɔgɔnya walima duguw ni siraw sigiɲɔgɔnya miiriya be sɔrɔ. O koo fila bɛɛ be silamɛya tiɲɛntigiya, o min siginin lo koɲuman Erɔpu jamanaw na sabu Erɔpukaw t’u mako don diinankow la. Kɛlɛw juguyara kabi Yahutuw kɔsegira Palɛsitini saan 1948. Palɛsitinikaw ka gwɛlɛyaw y’a to silamɛ jamanaw be ɲɔgɔn sɔsɔra ni tubabu kerecɛnw ka jɔnw ye . Ani, saan 2021, silamɛya kɛlɛw be cayara ka taga ani ka lakanabaliya bila Erɔpu jamanaw cɛma, fɔlɔ la, Faransi, min tun ye farafinna woroduguyanfan ni farafinna jamanaw ka jɔnw marabaga kɔrɔ ye. Yala jamana kɛlɛba dɔ bena kɛ wa ? N’a sɔrɔ, nka sanni kɔnɔnakow ka juguya fɔɔ ka se ka kɛlɛ juguw lawuli jɛnkuluw ni jɛnkuluw cɛ duguba yɛrɛ dugukolo kan. Faransi bena kɛ jamanadenw ka kɛlɛ cogoya la o loon na ; tiɲɛ na, diinan kɛlɛ lakika la : silamɛya be kerecɛnya kɛlɛ wala lannabaliw minw tɛ Ala fɛ .           
40c- Worodugu masacɛ bɛna na a kama i ko fɔɲɔba , ni sowotorow, ani sotigiw, ani kurun caman ye.
 Ezek.38: 1 kɔnɔ, o woroduguyanfan masacɛ be weele ko Magɔgi , Rosi (Irisi) masacɛ min be Mesɛki (Mɔsuku) ani Tubali (Tobɔli) mara la ani an b’a kalan vɛrise 9nan na ko : I bena yɛlɛ, ka na i n’a fɔ fɔɲɔba , ka kɛ i n’a fɔ sankaba ka jamana bɛɛ datugu, ani jama caaman, ani. 
Jɔrɔw tilannin lo tugun : “ Worodugu masacɛ ” ka lɔyɔrɔ la , Irisi Ɔrɔmu Ɔrɔmu Ɔrɔmu ka jamana n’a ka silamɛ jamanaw . Yan fana, wale min sugandira ko “ a bena yɛlɛma a kan ” o b’a yira ko fiɲɛ be mɔgɔ kabakoya yɔrɔnin kelen . Tiɲɛn na, Mɔsuku min ye Irisi jamana faaba ye, o yɔrɔ ka jan Erɔpu jamanaw ka faaba Birikisɛli la ani Pari, min ye a ka sɔrɔdasiw ɲɛmɔgɔ ye. Erɔpu jamanaw ka nafolo sɔrɔli y’a ɲɛmɔgɔw fiyen fɔɔ u y’a daminɛ ka Irisi jamana barikaman ka sɔrɔdasiw jati fɛɛn dɔgɔman ye. A ka kɛlɛ la, a bena awiyɔnw ni tanki waa caaman ci dugukolo siraw kan ani kɛlɛkuru caaman minw be baji kɔnɔ ani baji kɔnɔ. Ani walisa ka ɲangili fanga bonya, o Erɔpu ɲɛmɔgɔw ma Irisi jamana n’a ɲɛmɔgɔw maloya dabila k’a ta Vladimir Zhirinovsky tasumaman ma ka taga a bila a ka sisan “ Tsar ” kura la, Vladimir Putin (Vladimir : diɲɛ masacɛ Irisikan na) .         
 O kokɛlaw lɔnna ka ban , " masacɛ " saba minw kofɔra , olu bena ɲɔgɔn kunbɛn min be kɛ i n'a fɔ " Siri kɛlɛ " 7nan , jamana kura Isirayɛli bena sen don min na ; vɛrise nata bena min sɛmɛntiya. Nka sisan, " masacɛ " ( ale ) min binna Irisi jamana kan, o ye Erɔpu jamana ye min be Ɔrɔmu bɛnkan kɔnɔ.       
40d- a bɛna taga ɲa ka taga jamana kɔnɔ, ka jɛnsɛn i ko baji min bɛ woyo ka fa. A ka sɔrɔdasi fanga tun ka bon minkɛ, o y’a to Irisi jamana sera Erɔpu jamanaw na ani k’a ka mara bɛɛ minɛ. Faransi sɔrɔdasiw tɛ se a ma ; o bɛ o ɲɔɲɔ, ka o halaki.                            
Dan 11:41   A bɛna don jamana nɔɔrɔman kɔnɔ, mɔgɔ caman bɛna halaki. nka Edɔmukaw, ani Mohabukaw, ani Amɔnkaw ta ɲamɔgɔw bɛna bɔsi ka bɔ a boro.
41a- A bena don jamanaw bɛɛ la ɲuman na, mɔgɔ caaman bena ben .
 Irisi jamana ka yiriwali be kɛra a worodugu fan fɛ yɔrɔ min na Isirayɛli be yen , tilebenyanfan jamanaw ka tericɛ min kɔfɛ Irisi sɔrɔdasiw be binkanni kɛ ; Yahutuw bele bena sa. 
41b- nka Edɔmukaw, ani Mohabukaw, ani Amɔnkaw ta ɲamɔgɔw bɛna bɔsi ka bɔ a boro.
 O ye sɔrɔdasi jɛnkuluw nɔɔ ye minw bena o tɔgɔw bila bi Zurudɛn baji yira Irisi jamana fan fɛ. Saan 2021, Irisi jamana ye Siri jamana ka teri ye ka ban , a be kɛlɛkɛminanw di a ma ani k’a latanga.
Dan 11:42   A bɛna a boro kɔrɔta jamanaw kan, Misiran jamana tɛna bɔsi.
42a- Kabi saan 1979, o politikikow labɛnnin lo k’o kiraya kuma tiɲɛntigiya. Sabu o saan, Etazini ka Camp David dugu la, Ezipiti ɲɛmɔgɔ Anwar Sadat ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Israɛl minisiriɲɛmɔgɔ Menachem Begin ye cogo bɛnnin na. Fɛɛrɛ ni politiki sugandili min kɛra o wagati la, o tun ye ka lɛrɛ barikamanw ka koo lafasa sabu Isirayɛli tun be dɛmɛna ni fanga ye Etazini fɛ. O cogo la, Ala ka Nii b’a ɲini a fɛ a k’a ɲini ka “ bɔ ” tiɲɛni ni kasaara la. Nka wagati tɛmɛnin kɔ, tulon be bolo yɛlɛma, ani Isirayɛli ni Ezipiti b’u yɛrɛ sɔrɔ, kabini saan 2021, Etazini be ɲini ka bila u la. Siri mara la, Irisi jamana b’a ka sariya sigi.  
Dan 11:43   A bɛna kɛ sanu ni warigbɛ naforow, ani Misiran jamana nafolofɛnw bɛɛ marabaga ye. Libikaw, ani Etiyopikaw bɛna tugu a kɔ.
43a- A bɛna sanin ni warigbɛ naforow bɛɛ boro, ani Misiran jamana fɛnɲumanw bɛɛ.
 Misira jamana kɛra nafolotigiba ye sabu u tun be wari min sara walisa ka baara kɛ ni Suwezi baji ye. Nka o nafolo be sɔrɔ hɛɛrɛ wagati dɔrɔn lo la sabu kɛlɛ wagati la, jago siraw be kɛ kongokolon ye. Ezipiti jamana kɛra nafolotigi ye turisimu sababu fɛ. Mɔgɔw ​​be bɔ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la ka na miiri a ka piramidiw la, a ka mizew be nafolo sɔrɔ sabu u be to ka Ezipitikaw ka kaburuw sɔrɔ minw dogonin be dugukolo jukɔrɔ kabi wagatijan. O kaburuw kɔnɔ, masacɛ kanbele Tutankhamen ta tun be sanufɛn barikamanw yira minw sɔngɔ tɛ se ka jati. O kama, Irisi jamana bena fɛɛn dɔ sɔrɔ Ezipiti jamana na min bena a ka kɛlɛbolow nege wasa.
Zanwuyekalo tile 22, saan 2022, lafiɲɛlon laban na, Nii Senuman nana ni sɔsɔli dɔ ye min b’a yira ko sɔsɔli tɛ yen , n ’ be kɔrɔ min di Daniyɛli 11 ma . Sisan , vɛrise 5nan ka taga se 32nan ma, Ptolemy ka Lagid “ Ezipiti ” tun be ni maskɛ ye nka a tun be yira ko a ye “ worodugu masacɛ ” ye. O la , yɛlɛmani min kɛra tariki kɔnɔ , o be sabati ani a be se ka sɔsɔ . Ka daminɛ ni kɔrɔlenkow ye, Daniyɛli 11 ka maana be ban ni “ diɲɛ laban wagati ” ye, o min na “ Ezipiti ” , min be jɛn ni tilebenyanfan kerecɛnw ni agnostikiw ka kanpaɲi ye kabi saan 1979 , o ye “ worodugu masacɛ ” kura ka laɲinita ye, o kɔrɔ, kɛlɛkɛbaga silamɛya , ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, nothoth orking of the new Russian.                    
43b- Libikaw ni Etiyopikaw bena tugu a kɔ .
 Bayɛlɛmabaga ye kiraya kumaden " Puti ni Kusi " bayɛlɛma ka ɲɛ min b'a yira ko " Libi " , silamɛ jamana minw be Sahara worodugu fan fɛ, farafinna kɔgɔjida jamanaw ani Etiyopi, farafinna, jamana minw bɛɛ be Sahara worodugu fan fɛ. O mɔgɔ caman fana sɔnna silamɛya ma ani k' a ta ; Kote d’Ivoire ka koo la, ni Faransi ɲɛmɔgɔ Nicolas Sarkozy ka dɛmɛ ye , an fana be Libi ka ɲagamini juru don min na.     
 O la, Irisi jamana y'a bugɔ, " Ezipiti " kɛra kongosogow bɛɛ ka fɛnɲɛnamafagalan ye, ani silamɛ kongokolonw, a balimaw, be wuli a kan , k'a suu saniya ani k'u niyɔrɔ ta bololafɛnw na minw tora hali bi , Irisikaw ka binkanni kɔ.  
 Ni " Libi ni Etiyopi " kofɔra ka gwɛ, Niin b'a yira ko farafin diinɛ teriw ye " worodugu masacɛ " ye minw ka kan ka lɔn ni Arabu jamana ye , kira Muhamed bɔra yɔrɔ min na saan 632 , ka jɛnsɛn , ka bɔ Mɛki , a ka diinɛ kura min be weele ko silamɛya . A dɛmɛna ni Turki fangatigi ye, min kɔsegira , nin kuma laban na , ka silamɛ diinɛ layidu fundamentalisimu, see sɔrɔbaga ani jurusara kuntaalajan , a ka maloya wagati dɔɔni kɔ tubabuw ka diinankow ma . Nka silamɛ jamana wɛrɛw, minw tɛ " woroduguyanfan " na, i n'a fɔ Iran, Pakisitan, Ɛndonezi, be se ka fara " woroduguyanfan masacɛ " kan ka tubabu jamanaw kɛlɛ, silamɛ jamanaw bɛɛ b'u ka jogo ɲumanw kɔniya . O kɔniya ye tiɲɛn na Ala sɔbɛ Yezu Krista dɔrɔn lo ta ye, tubabu kerecɛnw be min mafiɲɛya. O cogo la, a be ɲangili kɛ silamɛya ni Ɔrɔtodɔksi, yahutuw, Katolikiw, Ɔrɔmu, Porotɛstanw, ani hali Adventisiw ka kantigiyabaliw fɛ tubabu jamanaw na ; Ala kelenpe limaniya bɛɛ jalakilen lo a kan .          
Dan 11:44   Kibaruyaw bɛna bɔ kɔrɔn ni woroduguyanfan na, o bɛna a lasiran, a bɛna bɔ ni dimiba ye, ka taga mɔgɔ caman halaki, ka o faga.
44a- Kibaroyaw bɛna bɔ terebɔyanfan ni sahiliyanfan fɛ ka na a lasiran
 O yɔrɔ fila nunu " kɔrɔn ni worodugu " be Irisi jamana dɔrɔn lo ɲɛsin, o be kɛɲɛ n’a kofɔra ka bɔ Erɔpu jamana na wala ka bɔ Israɛl jamana na, sabu kiraya kuma b’a yira ko Irisi jamana bena u kɛlɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ vɛrise 40nan ani 41nan na . Mun lo kɛra a ka jamana na min y'a lasiran ten ? O ɲiningali jaabili tɛ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, nka a be sɔrɔ Yirali 9nan na, min be Porotɛstanw ka diinan yira ani k’a laɲini, min ka diɲɛ barika be Etazini. O gundo bena bɔ kɛnɛ kan n’an be Etazini ka ɲɛnamaya jati. Kabi saan 1917, tuma min na Irisi jamana murutinin y’a ka sosiyalisimu ni kominisimu mara ta, danfara dɔ y’a ni Etazini kapitalisimu kapitalisimu cɛ pewu. Mɔgɔ kelen tɛ se k' a yɛrɛ nafolotigiya a sigiɲɔgɔn ka wari la n' a ye komini ye ; O lo kama, o fɛɛrɛ fila tɛ se ka bɛn ɲɔgɔn ma. Hɛɛrɛ buguri jukɔrɔ, kɔniya tasuma be wuli ani u be kɔnɔni kɛra k’a yira. Fadenyabolow ni nukeleyɛri kɛlɛw dɔrɔn lo sera ka koo juguw bali. O tun ye nukeleyɛri siranya ka balansi ye. Nka n’u ma baara kɛ ni nukeleyɛri marifaw ye, Irisi jamana bena Erɔpu jamanaw, Israɛl ani Ezipiti jamanaw minɛ. Ni balansiw tiɲɛna, Etazini bena a miiri k’u ye nanbara kɛ ani k’u ye siranya bila u la, o la, walisa k’u ka salenw hakɛ dɔgɔya, u bena don kɛlɛ la, ka gosi kosɔbɛ fɔlɔ. Ni Irisi jamana halakira ni nukeleyɛri ye, o bena siranya bila Irisi sɔrɔdasiw la minw jɛnsɛnnin be mara minw minɛna.     
44b- A bɛna bɔ ni dimiba ye ka taga jamabaw halaki ka o halaki.
 Ka kɔn o wagati ɲɛ, Irisi jamana bena kɛ kɛlɛkɛminanw ni bololafɛnw minɛ miiriya la, nka yɔrɔnin kelen a miiriya bena yɛlɛma, Irisi sɔrɔdasiw tɛna jamana sɔrɔ tuguni ka kɔsegi ani a ka jigitigɛ bena yɛlɛma ka kɛ nɛgɛ ye ka " jamabaw halaki ani k'u tunu " ; min bena kɛ “ mɔgɔ minw fagara, u tilanyɔrɔ sabanan ye ” Yir. 9nan ka burufiyɛkan 6nan na . O la, jamana minw bɛɛ be ni marifakisɛw ye, koow bena u jagoya k’u kɛ u juguw ye minw be se ka kɛ u yɛrɛ ye.     
Dan 11:45   A bena a ka masaso ka fanibuguw lɔ bajiw cɛma kulu senuman nɔɔrɔman kan ; o kɔ, a bɛna se a laban ma, mɔgɔ tɛna a dɛmɛ. 
45a- A bɛna a ta fanibonw lɔ kɔgɔji cɛ ma, ka ɲasin kulu nɔɔrɔman saninman ma
 Finibuguw be bajiw cɛma , bari a ka masabonw tɛ dugukolo kan tugun. Irisi sɔrɔdasiw jigi tigɛnin be cogo min na, o ɲɛfɔra ka gwɛ Niin min y’u jalaki o koo la. U juguw ka tasuma kɔrɔ, u y’u gwɛn ka kɔsegi Isirayɛli jamana na. Komi bɛɛ tun b’u kɔniya, u m’u dɛmɛ ani u m’u makari ani u y’u halaki Yahutuw ka jamanaw na. O la, Ala ye kiti min tigɛ a kan kabi a ye Israɛl juguw dɛmɛ Alako ta fan fɛ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ la, wagati min na u y’u gwɛn ka taga Babilɔni, Irisi jamana bena sɔngɔ gwɛlɛ sara o kosɔn. A tun be soow feere Tiri dugumɔgɔw ma, kafiriw ka nege tun be minw na. Ezeki.27:13-14 b’a sɛmɛntiya, Ala k’a fɔ Tiri ye ko: Yavan, Tubali (Tobɔli) ani Mesɛki (Mɔsuku) tun ye i ka jagokɛlaw ye; O ka jɔnw ni siranɛgɛminanw di aw ta jagofɛnw nɔ ra. Togarma (Arimeni) ka soo mɔgɔw tun be soow, sotigiw ani misiw di aw ka suguw ma. A tun ye jagokɛfɛn ye fana Yahutuw fɛ, minw fana tun bɛ jago kɛ n’a ye : Ezek.27:17 : Zuda ni Izirayɛli jamana tun ye aw ta jagokɛlaw ye; O ka Miniti ta simanw di aw ma, ani buruw, ani li, ani turu, ani kasadimanw. O la, Tiri kɛra nafolotigi ye u ka wari sababu la . Ka fara o kan , Ezek . A faamuna ko ale lo tun be nafa sɔrɔ nafolo ni nafolo la min tun be lajɛnna kafiriw ka dugubaw kɔnɔ minw tun be baara kɛ a ye kafiriw ka ala caaman ka fani dontɔ, sanni a k’a lɔn, nka tuma bɛɛ ani yɔrɔ bɛɛ batoli sifa dɔw la, Ala be minw jati fɛn haramuninw ye. A be dusukasi min lajɛnna, o fana be adamadenw ka tariki saan kɛmɛkuluw ni saan waa caaman kɔnɔ, o girinya b’a dusukun na. O dusukasi b’a ka dimi jalaki, min fanba be bɔ kɛnɛ kan ni nin diɲɛ kɛlɛ laban ye min be mɔgɔ halaki kosɔbɛ.     
 Nka o Ala ka dimi min be jagokɛlaw ka jagokow kan wagati kɔrɔ la, o b’an weele k’a faamu Ala be se ka min miiri bi tile diɲɛ jago koo la diɲɛ kɔnɔ, min basiginin lo pewu sugu ka sɔrɔko kan. N’ ka miiri la, World Trade Center ka sankaso minw tiɲɛna Niyɔriki saan 2001, sɛtanburukalo tile 11nan na, o ye jaabili ye. Ka fara o kan, sabu, Yirali 18nan na, kiraya kuma b’a yira ko nafolo sɔrɔli be nɔɔ jugu min to jago ani jamanaw ni ɲɔgɔn cɛ, Ala ka diinankow wala sariyaw bɛɛ be ben minw ɲɛfɛ, o ye Alakobaliya ye.
Dan.11 laban na, Etazini ka jugu min ye Irisi jamana ye, o halakira. O la, o bena fanga di u ma pewu mɔgɔ minw bɛɛ kisira diɲɛ kɛlɛ la. Bɔnɛ ye see sɔrɔbaga ye ! A ka kan ka kunbiri gwan ani ka kolo se sɔrɔbaga ka sariya ma a mana kɛ yɔrɔ o yɔrɔ dugukolo kan, a kɛtɔ ka kisi.  
Daniyɛli 12
 
Dan 12:1   O wagati ra, Mikayilu bɛna wuri, min ye kuntigiba ye, min bɛ i ta mɔgɔw ta mɔgɔw kosɔn. wagati dɔ bɛna kɛ tɔɔrɔ wagati le ra, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini siya dɔ danna fɔ ka na se o wagati ma. O wagati ra, i ta mɔgɔw bɛna kisi, minw tɔgɔ sɛbɛra kitabu kɔnɔ.
1a- O wagati ra, Mikayɛli bɛna wuri;
 Nin wagati ye duniɲa laban wagati ye, yɔrɔ min na, kuma laban be Yezu Krista fɛ, a be kɔsegira a ka alaya nɔɔrɔ n’a ka sebagaya la, diinan minw be ɲɔgɔn sɔsɔra, olu tun b’o sɔsɔra kabi wagatijan. An bena a kalan Yir. 1:7 kɔnɔ ko : A filɛ, a be na ni sankaba ye. Mɔgɔ bɛɛ ɲaa bɛna a ye, hali minw k’a sɔgɔ; dugukolo siyaw bɛɛ bɛna kasi a kosɔn. Ɔnhɔn. Amina! An ka kan ka deli o miiriya la, bari a ka lɔyɔrɔ kelen kelen bɛɛ kama , Ala ye tɔgɔ wɛrɛ di a yɛrɛ ma, o lo kama Daniyɛli ni Yir. 12:7 kɔnɔ, a b’a yɛrɛ yira i n’a fɔ Mikayɛli , mɛlɛkɛw ka sankolola ɲɛnamaya kuntigiba min be fanga di a ma jinɛw ni jinaw kan. A tɔgɔ min ye Yezu Krista ye, o b’a yira dugukolo kan mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo la, a nana minw kisi o tɔgɔ la.   
1b- kuntigiba, .
 O la, o ɲɛminɛbagaba ye YaHWéH Mikayɛli Yezu Krista ye ani ale lo y’a to a ka fanga juguya la, papa ka fanga y’a ka baara min kɛ sankolola delilikɛla ye tuma bɛɛ fɔɔ saan 1843, o kɛra kabini saan 538, papa ka fanga daminɛ loon min na Laelime la, saan 1843 la. . O barokun tun be sɔrɔ Daniyɛli 8 kɔnɔ.
1c- i ka jamana denw lafasabaga ; 
 Lafasabaga dɔ be don o koow la ni kɛlɛ be kɛra. Ani, o bena kɛ ten dugukolo kan ɲɛnamaya wagati labanw na, mɔgɔ sugandininw minw tora kantigiya la, hali ni murutinin labanw y’u jalaki saya la. Daniyɛli ka maanaw kɔnɔ, an be se ka misaliya minw bɛɛ sɔrɔ yan sabu u dafara koo jugu laban dɔ la. Nin balawoba laban kɔnɔ , an bena kabako minw kofɔra Dan.3 kɔnɔ, o ye furi n’a ka mɔgɔ ɲɛnama naani ye, Dan.5 kɔnɔ, Ala ye Babilonɛba min minɛ , Dan.6 kɔnɔ, jaraw kɛra fɛn ye min tɛ mɔgɔ tɔɔrɔ nka balawoba laban fana min kofɔra min ye Kisi min ye -8, desanburukalo tile 18nan na, lafiɲɛlon na.
1d- wagati dɔ bɛna kɛ tɔɔrɔ wagati le ra, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini siya dɔ danna fɔ ka na se o wagati ma.
 N’an be kiti tigɛ ka kɛɲɛ n’o kuma ye, balawoba laban bena tɛmɛ Yahutuw ta kan, Grɛkiw tun ye min labɛn. Tiɲɛn na, Grɛkiw tun be Yahutu minw sɔrɔ siradaw la wala u ka soow kɔnɔ, u tun b’u dɔrɔn lo bugɔ. Duniɲa laban na, koow tɛ kelen ye fewu ani bi fɛɛrɛw b’a to mɔgɔw be se ka dugukolo kan mɔgɔw mara pewu. O kama, n’an be baara kɛ ni adamadenw ka lɔnniya fɛɛrɛw ye, an be se ka mɔgɔ bɛɛ sɔrɔ yɔrɔ o yɔrɔ, u dogonin be yɔrɔ o yɔrɔ. O kama, mɔgɔ minw be ban cikanw na, olu tɔgɔw be se ka sigi cogo tigitigi dɔ la. O kuma laban na, mɔgɔ sugandininw tununi bena kɛ adamadenw ka setigiya ye. Hali ni limaniya ni jigiya b’u la u ka kisili la, mɔgɔ sugandininw bena wagati gwɛlɛw sɔrɔ ; minw bele bena hɔɔrɔnya, fɛɛn bɛɛ bena bɔ u bolo, tɔɔw be murutininw ka kasow kɔnɔ k’u fagali kɔnɔna. Dusukasi bena mara mɔgɔ sugandininw dusukunw na minw be tɔɔrɔla n’u ma faga. 
1nan- O wagati ra, i ta mɔgɔw bɛna kisi, minw tɔgɔ sɛbɛra kitabu kɔnɔ.
 Nin ye ɲanamaya gafe ye, bari ni ɔridinatɛri tɛ yen, Adama ni Awa n’u bɔnsɔnw ye danfɛn minw bɛɛ wolo, Ala fana y’olu tɔgɔw sɛbɛ. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka ɲanamaya laban na, Ala lo tun be dankan laban latigɛ min tun be lisi fila mara : mɔgɔ sugandininw ta ani mɔgɔ benninw ta , ka kɛɲɛ ni sira fila ye minw yirala adamadenw na Deter.30:1 9-20 : Ne be sankolo ni dugukolo weele bi ka kɛ seere ye aw kama ko ne ye dangali ni dangali, ɲɛnamaya bila aw ɲɛfɛ. Aw ye ɲanamaya sugandi, janko aw ye ɲanamaya kɛ, aw ni aw ta durujaw , ka Matigi Ala, aw ta Ala kanu, ka a kan lamɛn, ka nɔrɔ a ra, sabu aw ta ɲanamanya ni aw ta si janya bɛ bɔ o le ra ... A ka juguya sugandi yeelen le ra, o le kosɔn Ɔrɔmu ka papaya laban, fire in :1 burned in . o kɛra a ta kuncɛbaya kumaw le kosɔn alaw ta Ala fɛ ka kaɲa ni Dan.11:36 ye.     
Yirali 20:5 kɔnɔ, Krista ka kɔsegi be taga ni suuw kununi ye Krista la min be weele ko kununi fɔlɔ : Min be ni yɔrɔ ye sukununi fɔlɔ la, o tigi dubanin lo ani a ka senu , bari saya filanan tɛ se o ɲɔgɔnw kan .              
Dan 12:2   Minw bɛ sinɔgɔra dugukolo buguri ra, olugu caman bɛna kunu, dɔw bɛna kunu ɲanamaya banbari ra, dɔw bɛna kunu maloya ni maloya banbari ra.
2a- Mɔgɔ minw bɛ sunɔgɔra bɔgɔ ra , olugu caman bɛna kunu ka ɲanamanya banbari sɔrɔ.
An k’a kɔrɔsi fɔlɔ ko mɔgɔw ka teli ka sinɔgɔ cogo min na, suuw be sinɔgɔ koɲuman dugukolo buguri kɔnɔ ani u tɛ sinɔgɔ alijɛnɛ kabakoman dɔ kɔnɔ wala jahanama jeninin dɔ kɔnɔ i ko ngalon kerecɛnw wala kafiriw ka diinanw b’a kalan ani u lanin b’a la cogo min na. O tiɲɛtigiya be suuw ka lɔyɔrɔ lakika lasegin i n’a fɔ a kalanna cogo min na Waajulikɛla 9:5-6-10 kɔnɔ : Minw bɛɛ be balo yen, jigi be yen; hali wulu ɲanaman ka fisa ni jara sanin ye. Sabu mɔgɔ ɲanamanw b’a lɔn ko o bɛna sa ; nka suw tɛ foyi lɔn, sara tɛ o fɛ tuun, sabu mɔgɔw ɲinɛna o kɔ. O ka kanuya, ani o ka juguya, ani o ka ɲangoya, o tununa ka ban ; ani ko minw be kɛ dugukolo kan , u tɛna u niyɔrɔ sɔrɔ u la tugun . ... I bolo mana fɛɛn o fɛɛn sɔrɔ ka kɛ, i k’o kɛ n’i seko ye ; sabu i bɛ tagara yɔrɔ min na, baara tɛ yi, ani miiri, lɔnniya, ani hakiritigiya tɛ yi. ( Suw sigiyɔrɔ min ye dugukolo buguri ye ). 
Miirili tɛ yen saya kɔ bari miiriya be adamaden kunsɛmɛ kɔnɔ , dɔrɔn , n’a bele be niin na ani a be balo joli fɛ min be ci a dusukun tantan fɛ. Ani, o joli yɛrɛ ka ɲi ka saniya fɔgɔfɔgɔw ka nɛnɛkili fɛ. Ala ma kuma wɛrɛ fɔ abada, kabini a y’a fɔ Adama ye min kɛra jurumunkɛla ye lamɛnnibaliya kosɔn, Zɛnɛzi 3:19 kɔnɔ : I bena dumuni kɛ i ɲɛda wɔsi la, fɔɔ i ka kɔsegi dugukolo la, i bɔra min na; sabu i ye buguri ye, i bɛna segi ka kɛ buguri ye . Walisa k’o cogoya tiɲɛtigiya, o min ye ko suw tɛ foyi ye , an b’o kalan Zaburuw 30:9 kɔnɔ ko : Nafa juman lo b’i la ka ne joli bɔn, ka ne jigi dingɛ kɔnɔ? Yala buguri be tanuli kɛ i ye wa? Yala a b’i ka kantigiya kofɔra wa? Ayi, bari a tɛ se ka kɛɲɛ ni Zaburuw 115:17 ye : Suuw tɛ Matigi Ala tando, mɔgɔ minw be jigi yɔrɔ sumanin na, olu fana tɛ. Nka o tɛ Ala bali ka se ka ɲanamaya dɔ kunu tugun min tun be yen ka kɔrɔ ani o danni fanga lo b’a kɛ Ala ye, a tɛ kɛ mɛlɛkɛ ye wala mɔgɔ ye.   
Sira fila nunu bɛɛ be ni laban fila ye ani Yirali 20 b’a fɔ an ye ko u be ɲɔgɔn dan saan waa wolonfilanan na. Tuma min na adamadenw ka ɲɛnamaya bɛɛ bena tunu dugukolo kan nin saan waa kelen daminɛ na , mɔgɔ minw benna, olu tɛna kunu fɔɔ u ka kiti tigɛra mɔgɔ senumanw ni Yezu Krista fɛ a ka sankolo masaya la. O cikan fɛ min sirinin be burufiyɛnan 7nan na , Yir. 11:18 b’o lo yira, k’a fɔ ko : Siyaw dimina; I ka dimi sera , ani wagati sera i ka kiti tigɛ suuw kan , k’i ka baaradenw sara, minw ye kiraw ye, ani mɔgɔ senumanw, ani minw be siran i tɔgɔ ɲɛ, fitininw ni mɔgɔbaw, ani ka dugukolo halakibagaw halaki . Nin vɛrise kɔnɔ, suuw kiti b’a to Ala be kunu, fɔlɔ, a ka suu kantigimanw sugandininw walisa u ka se ka kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan minw maranin be saya cogoya la. 
2b- tɔw bɛna kɛ maroya ni mafiyɛnya banbari le ye.
 Banabari bena kɛ mɔgɔ ɲanamanw dɔrɔn ta ye. U ka halaki laban kɔ kiti laban na , mɔgɔ minw benna , olu ka tɔɔrɔw n’u ka maloya bena to mɔgɔ sugandininw, mɛlɛkɛw ani Ala hakili banbali dɔrɔn lo la.             
Dan 12:3   Hakiritigiw bɛna mɛnɛmɛnɛ i ko sankolo yeelen, minw bɛ mɔgɔ caman lasun ka terenninya kɛ, olugu bɛna mɛnɛmɛnɛ i ko lolow, fɔ abada.
3a- Minw tun ye hakiritigiw ye, olugu bɛna manamana i ko sankolo nɔɔrɔ.
 Hakilitigiya bɛ adamaden kɔrɔta ka tɛmɛ bɛganw kan. A be yira a ka setigiya fɛ ka miiri, ka kuncɛli kɛ n’an be koow filɛ wala n’an be koo dɔw bɔ a la cogo nɔgɔman na. Ala be hɔɔrɔnya min di u ma , ni adamadenw tun ma muruti , hakili tun bena adamadenw bɛɛ bila ka Ala n' a ka sariyaw lɔn cogo kelen na . Sabu kabini Musa, Ala ka ko minw yira adamadenw na, a ka o ko kɔrɔtalenw bɛɛ sɛbɛ . Hakilijagabɔ sira min ka kan ka tugu, o filɛ. Ala kelenpe ka limaniya bɔra Yahutuw ka tariki kɔnɔ. O kama, a ka seereya n’a ka sɛbɛninw ka ɲi ka tɛmɛ sɛbɛnin tɔɔw bɛɛ kan minw be fɔ ko o Ala kelenpe lo y’u sɛbɛ. Ko Ala ta mɔgɔw ka kɛlɛ, o bɛ to ka kɛ fɛn ye min bɛ se ka kɛ, nka ko sɛbɛnin senumanw ka kɛlɛ, o bɛ kɛ jinɛ ka baara ye. Yezu Krista ye limaniya min sigi, a bɔyɔrɔw n’a ka yɔrɔw bɔra jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka sɛbɛninw na minw be sɔrɔ Heburukan na, o min b’a to a be se ka kɛ sariya ye. Nka Ɔrɔmu Katolikiw ka kalan t’o sariyakolo bonya, o le kosɔn ale ni silamɛya alikurana tɛ se k’a fɔ k’u bɔra Ala ɲɛnama fɛ, fɛɛn bɛɛ danbaga min be niin na ani min be yen. Yezu y’o sariyakolo sabati k’a hakili jigi Zan 4:22 kɔnɔ, ko kisili be bɔ Yahutuw lo la : Aw be min bato, aw t’o lɔn; An be min bato, an b’o lɔn, sabu kisili be bɔ Yahutuw lo fɛ .                
Sugandili kulu fɔlɔ nin kɔnɔ, Ala be cɛɛw sugandi minw kisira k’a sɔrɔ u tɛ lɔnniya kɛrɛnkɛrɛnnin sɔrɔ u ka kantigiya kosɔn min y’a yira k’u niin bila farati la kabi Adama ni Awa ; ani o kɛra fɔɔ saan 1843. U kisira sabu u ka baara y’a yira ko u ka hakili ka di ani u be sɔn Ala ka sariyaw ma min b’a yira u ka lamɛnni fɛ. O jɛnkulu kɔnɔ, Porotɛstanw minw tun be kantigiya kɛ ani u tun be hɛɛrɛ la, olu lo ye nafa sɔrɔ Ala ka muɲuli la fɔɔ ka taga se saan 1843 ka tilema ma , ale min y’a to a ka lafiɲɛlon senuman labatoli dɔrɔn lo be se ka kɛ k’a ta o loon ma. Yirali 2:24-25 bena nin danfara sabati : Nka ne b’a fɔ aw ye ko , aw minw bɛɛ be Tiyatiri, aw minw ma nin kalan lɔn , aw ma Sutana ka miiriya juguw lɔn, i n’a fɔ u b’a fɔ cogo min na , ko ne tɛ doni wɛrɛ la aw kan. min b'i fɛ, i k'o mara fɔɔ ka taga se ne ka na.  
3b- minw bɛ mɔgɔ caman bla terenninya ra, olugu bɛna manamana i ko lolow, wagati bɛɛ, ani tuma bɛɛ.
 O jɛnkulu filanan danfaranin lo sabu a ye saniyali hakɛ min yira dugukolo kan kabi saan 1843. A sugandila ka kɛɲɛ ni limaniya kɔrɔbɔli dɔ ye, min basiginin lo Yezu Krista ka kɔsegi jigiya kan fɔlɔ la, ka tugu ɲɔgɔn kɔ saan 1843 ka sɛnɛkalo la ani saan 1844 ka tileben tuma na, a ka saniyali waleyali min kɛra saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ, Ala y’o kɛ. dibi, ɲinan ani a dɔgɔyali.
 O tilanni na kulu fila kɔnɔ , min b’u danfara ka bɔ ɲɔgɔn na, o ye u ka cogoya ye Ala ka tilenninya koo la, o kɔrɔ, u ka lɔyɔrɔ koo la a ka cikan tan koo la ani a ka kɛnɛyako tɔɔw n’a ka sariya wɛrɛw koo la. A ka sɛbɛnin fɔlɔ kɔnɔ, Ɛkizɔmu 20:5-6, cikan filanan min bɔra Ɔrɔmu fɛ, o b’a yira ka gwɛ ko Ala be nafa min di a ka cifɔniw ma ani a be hakili jigi sira fila nunu n’u ka danbe labanw na minw be ɲɔgɔn sɔsɔ : ... Ne ye Ala ye min be koniya, n’ be n’ faaw ka jurumuw filɛ ani n’ ka deenw be n’ ka jurumuw filɛra. minw be ne kanu ani ka ne ka cifɔniw labato , ne be makari olu la . 
 Nin vɛrise kɔnɔ, Niin b’a yira fɛɛn min kama lolow be yen an ka dugukolo danfɛnw na. U tun be ni kuun dɔrɔn lo ye ka kɛ dugukolo kan mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ ye , Ala ye minw sugandi ; ani Gen.1:17 le b’u ka cikan yira : Ala y’u bila sankolo la walisa ka yeelen bɔ dugukolo kan. O kɔ, Ala be baara kɛ n’u ye k’a yira Ibrayima la a bɔnsɔnw ka caya la Zɛnɛzi 15:5 kɔnɔ : Sankolo lolow jati, n’i be se k’u jati ; aw ta duruja bɛna kɛ o ɲɔgɔn le ye.    
Nka, o hakilimaya lolow lɔyɔrɔ be se ka yɛlɛma ka kɛɲɛ ni baara minw kɛra lanabaga kunmabɔlen fɛ. Ni a benna Alako ta fan fɛ a ka kanminɛbaliya sababu fɛ, lolo be ben , a be ben ka bɔ sankolo la . O ja bena lawuli ka Porotɛstanw ka limaniya bentɔ yira saan 1843 la, min fɔra sankolo tagamasiɲɛ yɛrɛ yɛrɛ fɛ saan 1833 la, Yirali 6:13 ka tagamasiɲɛ 6nan na : ani sankolo lolow benna dugukolo kan, i n’a fɔ nɛrɛsun be fiɲɛ fili n’a y’a yuguyugu nɛrɛmugu barikaman fɛ. Ani tugun Yirali 12:4 kɔnɔ : A kukala ye sankolo lolow tilan sabanan sama k’u fili dugukolo kan. Nin cikan be na ka Dan.8:10 ka cikan kurakuraya : A wulila ka taga sankolo kɛlɛbolo fɛ, a ye nin kɛlɛbolo ni lolow fanba ben dugukolo kan, k’u talon . Niin be Ɔrɔmu ka papa ka fanga jalaki ko lanabagaw kunmabɔninw tilannin sabanan benna hakilimaya la ; mɔgɔw lafilinin minw bɛna la Kirisita ta kisiri ra gbansan, ka a ta terenninya ɲini.    
Dan 12:4   Nka ele Daniyɛli, i ye kuma nunu datugu, ka kitabu datugu fɔɔ ka taga se wagati laban ma. O la, mɔgɔ caaman bena a kalan ani dɔ bena fara u ka lɔnniya kan.
4a- O laban wagati be tugu ɲɔgɔn kɔ yɔrɔ caaman na nka a daminɛna, saan 1843, sɛnɛkalo la , Ala ka sariya min sɛbɛra ka kɔn Dan 8:14 kɔnɔ, o donna fanga la fɔɔ ka taga se wulafɛ-sɔgɔma 2300 ani senuya bena jati tiɲɛn ye . Saan 1994, wagati laban filanan kɛra tuma min na, u ye duniɲa kuru bɛɛ ka Adventistew ka jɛnkulu jalaki. Kabi saan 1843, Daniyɛli ka kitabu kalanna, nka a ma deli ka kɔrɔ fɔ ka ɲɛ ka kɔn baara nin ɲɛ min bele be labɛnna saan 2021 ani nin kabi saan 2020. O la, o loon lo b’a yira ko a ka lɔnniya ka apogee lo ani o cogo la, laban wagati lakika min bena ban ni see ye tiɲɛn ye Krista ka re3, . ɲinan saan 2020 kɛra Ala ka tagamasiɲɛ ɲuman ye ka ban kabini adamadenw bɛɛ tɔɔrɔla ni Covid-19 banakisɛ ka saya ye min bɔra Sinuwa jamana na saan 2019, nka Erɔpu jamanaw ka Katoliki jamanaw na , kabini saan 2020 dɔrɔn. 
 
Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔli ɲɛyirali .
 
Dan 12:5   Ne Daniyɛli ka filɛli kɛ, ne ye cɛ fila wɛrɛ lɔnin ye, kelen be baji daa la, kelen be baji daa la.
5a- Hakiliya ! Daniyɛli be " Hidekɛli " baji daa la , Tigiri baji nin, o mɔgɔdunbaga. Sisan, cɛɛ fila be baji faan fila bɛɛ la, o kɔrɔ ko kelen sera k’a tigɛ ani tɔɔ kelen be ɲini ka tigɛ. Kabini Dan.8:13, baro dɔ kɛra mɔgɔ senuman fila cɛ.   
Dan 12:6   O la kelen y'a fɔ cɛɛ ye min tun be lɛnfani donna ani a tun lɔnin be baji kan ko : «Nin kabakow bena ban tuma juman ?»
6a- Dan.8:14 kɔnɔ, mɔgɔ senumanw ka ɲiningaliw tun ye jaabi sɔrɔ Ala fɛ 2300 wulafɛ-sɔgɔma min tun be saan 1843 loon yira . O fɛɛrɛ be segi yan ani ɲiningali min be kɛ sisan , o ɲɛsinna diɲɛ laban ma ; wagati min na kiraya kuma nafa tɛna bɔ. O ɲiningali be kɛ Krista lo ye, o cɛɛ min be lɛnfani don ani a lɔnin be baji sanfɛ , k’a filɛ cɛɛw b’a tigɛra. Ala be Kɔgɔji Wuliman tigɛli jaa ta min ye Heburuw kisi, nka u juguw Misirankaw tununa. 
Dan 12:7   Ne ye cɛɛ min tun be lɛnfani donna, ale tun be baji sanfɛ, ne y'o mɛn. A k’a kininboro ni a numanboro kɔrɔta san fɛ, ka kari Ala banbari tɔgɔ ra, ko o kow bɛna kɛ wagati kelen, ani wagati fla, ani wagati tilancɛ, ko nin kow bɛɛ bɛna ban, ni mɔgɔ saninmanw ta fanga nana ban pewu.
7a- Ayiwa, ne ka cɛ min tun bɛ lɛnfani donna, a tun bɛ baji kunna, ne ka o mɛn; a k’a kininboro ni a numanboro kɔrɔta san fɛ;
 Kititigɛla Arbiter lɔyɔrɔ la, Yezu Krista b’a ka dugawu kinibolo kɔrɔta ani k’a ka ɲangili numanbolo kɔrɔta ka taga sankolo la walisa k’a fɔ ni bonya ye.
7b- a karira Ala banbari tɔgɔ ra ko nin kow bɛna kɛ wagati kelen, ani wagati fla, ani wagati tarancɛ .
 Ka kiraya kuma fɔ papa ka masaya wagati la, Krista b’a yira ani a b’a hakili jigi a ka kiti min na, fɔlɔ la, a tun b’a ka legilizi jalaki ko a ka tɔɔrɔ sɔrɔ papa ka mara ka sarakow fɛ ani baribariw ka binkanniw ka dangali minw tun be yen ka kɔn o ɲɛ ; O sababu bɔra lafiɲɛlon bilali la kabi marisikalo tile 7, saan 321. O la, lanabagaw minw be Adventistew ka kɔrɔbɔli wagati la, u be lasɔmi o la. Nka sababu filanan b'a to Ala b' o papa ka masaya lawuli ; O ye a daminɛ loon ye, o ye saan 538 Krista tile la. O sugandili ka ɲi sabu o loon 538 lo bena kɛ sababu ye ka jatebɔw kɛ, kiraya kuma bena minw di an ma, a kɛtɔ ka kiraya kuma wagati kuraw yira an na vɛrise 11nan ani 12nan na.  
7c- ani ko o kow bɛɛ bɛna ban wagati min na jama saninman ta fanga banna pewu .
 Nin kumasen surun nin be laban wagati yɛrɛ yɛrɛ lajɛ ka ɲɛ sisan : o min na balawoba laban laban na , mɔgɔ sugandininw bena sɔrɔ ka tunu, ka tunu ka bɔ dugukolo sanfɛ ; a ka tiɲɛn kɔrɔsi : a karinin lo pewu .   
Dan 12:8   Ne y'o mɛn, nka ne m'a faamu : ne ko: «Ne matigicɛ, nin kow laban bɛna kɛ mun le ye?»
8a- Daniyɛli ye fantan ye ! N’a ka gafe faamuyali bele ye gundo ye mɔgɔ minw be niin na saan 2021 kɔnɔ, o faamuyali tun be tɛmɛ a ka setigiya kan ani nafa tun t’a la a yɛrɛ ka kisili kama cogo di !  
Dan 12:9   A ko: «Daniyɛli, taga, sabu o kumaw datugunin lo, fɔ ka taga se wagati laban ma.»
9a- Mɛlɛkɛ ka jaabili bena kongo bila Daniyɛli la nka o b’a yira ko kiraya kuma min tun marala kerecɛnw ka wagati laban wagati la, o dafara kɔfɛ.
Dan 12:10   Mɔgɔ caaman bena saniya, ka gwɛ, ka saniya ; mɔgɔjuguw bɛna kojugu kɛ, mɔgɔjugu si tɛna a faamu, nka faamurikɛbagaw bɛna a faamu.
10a- Mɔgɔ caaman bena saniya, ka gwɛ ani ka saniya .
 Mɛlɛkɛ be segi ka kumaden tigitigi min fɔ yan, o ye Dan.11:35 ye, a b’a yira ko masacɛ kuncɛbayabaga ani fangatigi min b’a yɛrɛ kɔrɔta ka tɛmɛ alaw bɛɛ kan ani hali Ala kelenpe kan , o ye pape ye , vɛrise 36nan na.
10b- mɔgɔjuguw bɛna kojugu kɛ, mɔgɔjuguw si tɛna o faamu;
 Mɛlɛkɛ be sariyakolo dɔ lawuli min bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, juguman ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma Daniyɛli ka kiraya kumaw na, o ye Grɛkiw ka jurumun ka “zira ” ani Ɔrɔmukaw ka fanga “ nɛgɛ ” ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma. Mɔgɔjuguw bena bali siɲɛ fila ka faamuyali kɛ : fɔlɔ, u yɛrɛ ka sɔsɔli fɛ, ani filanan, Ala ka lafili fanga fɛ min b’a to u be se ka la galon na ka kɛɲɛ ni 2 Tes . .      
10c- nka faamurikɛbaga bɛ minw fɛ, olugu le bɛna faamuri kɛ.
 Nin ɲɛyirali b’a yira ko hakilimaya hakili ye Ala ka nilifɛn kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye, nka hakili jɔnjɔn baara ɲuman be kɛ ka kɔn o ɲɛ min dira mɔgɔ gwansanw bɛɛ ma. Sabu hali o sariya kɔnɔ, adamadenw be kalan n’a ka degerew ɲagami ni hakilitigiya ye . O la, n hakili b’o danfara la : kalan b’a to kunnafoniw be don adamaden hakili la, nka hakili dɔrɔn lo b’a to u be se ka baara kɛ n’u ye cogo ɲuman na ni hakilitigiya ye. 
Dan 12:11   Kabini saraka min tun be bɔ tuma bɛɛ , o bena bɔ yen, ani fɛɛn haramunin min tun be yɔrɔ lakolon na , o bena lɔ , tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni bi kɔnɔntɔn bena tɛmɛ.
11a- K’a ta wagati min na saraka min tun bɛ bɔ lon o lon , o dablara .
 Ne ka kan k’aw hakili jigi tugun, nka kumaden “ saraka ” tɛ sɔrɔ heburukan sɛbɛnin fɔlɔ kɔnɔ. Ani, o tiɲɛn fɔcogo kɔrɔtanin lo kosɔbɛ sabu o koo banbali ɲɛsinna Yezu Krista ka sankolola sarakalasebagaya ma. N’a y’a ka delili lakali tugun dugukolo kan, pape b’a ka lɔyɔrɔ bɔ Yezu Krista la i n’a fɔ delilikɛla a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kosɔn.  
O dugukolo kan cidenyabaara min minɛna ka bɔ ɲɔgɔn na, o daminɛna saan 538 la ; loon min na Vigilius I , min tun ye pape fɔlɔ ye min tun be masaya la, ale sigira Ɔrɔmu, Lateran masaso kɔnɔ, Caelian kulu kan (sankolo). 
11b- ani yɔrɔ min na yɔrɔ haramunin dɔ bena sigi yen .
 O kɔrɔ, kabini saan 538, loon min na Ɔrɔmu ka papa ka masaya daminɛna, min kofɔra Dan.9:27 kɔnɔ : ani fɛn haramuninw bena kɛ a kaman kan , fɔɔ ka taga se halakili ma ani a bena kari [ ka kɛɲɛ ni] min latigɛra , [ jamana] lakolon kan .  
Nin vɛrise kɔnɔ, min ɲɛsinna saan 538 ma, Niin b’a ɲɛsinna Ɔrɔmu dɔrɔn lo ma, o min be kumaden “ fɛn haramunin ” kelenpe ɲɛfɔ. O tun tɛ Dan.9:27 kɔnɔ, yɔrɔ min na Ɔrɔmu ka faan fila bɛɛ, kafiriw ani o kɔ, papew, tun be kumana.  
 An k’a kɔrɔsi ko fɛn fila minw be ɲɔgɔn lajɛn vɛrise nin kɔnɔ, olu be mɔgɔ nafa ani u nafa ka bon kosɔbɛ : “ loon o loon ” ka bɔ Krista la Dan 8:11 kɔnɔ ani papa ka “ kaman ” min be “ yɔrɔ lakolon ” ta min kofɔra Dan 9:27 kɔnɔ. N’an y’o kɛwale fila nunu siri saan 538 ka loon kelen na ani fɛɛn kelen na, Niin b’a sɛmɛntiya ani k’a yira ko o koo juguw kɛbaga ye Ɔrɔmukaw ka papasi ye tiɲɛn na.       
 Dan. 11:31 kɔnɔ, koo min fɔra ko Grɛki masacɛ Antiyɔsi lo y’o kɛ, o b’a yira an na Ala be min weele ko “ fɛn haramunin min be mɔgɔ halaki .” Papismu y’a wolo tugun, nka saan 1260 kɔnɔ, joli bɔra min na.  
1 1c- o bɛna kɛ tere waga kelen ni tere kɛmɛ fla ni tere bikɔnɔntɔn.
 Walisa kiraya wagati minw kofɔra minw ɲɛsinna laban wagati ma, u kana se ka tiɲɛtigiya, u ye jateden bila Daniyɛli ka kiraya kumaw bɛɛ la : tile 1290 ; tile 1335 (vɛrise nata) ; Dan.8:14 : wulafɛ-sɔgɔma 2300 ; ani ka ban Dan.9:24 : lɔgɔkun 70nan na.      
Jatebɔ nɔgɔman dɔrɔn lo b’an bolo k’a kɛ : 538 + 1 2 90 = 1828. 
 O loon nafa ye saan 1828 ye ka Adventistw ka lajɛnba kɛ diɲɛ bɛɛ ta ye sabu a ɲɛsinna Adventistw ka lajɛnba sabanan ma saan duuru kɔnɔ minw kɛra Albury Park la Lɔnduru dugu la Angletɛri masacɛ denbaya ɲɛɛ kɔrɔ .
Dan 12:12 Mɔgɔ min be kɔnɔni kɛ fɔɔ ka se tile waa kelen ni kɛmɛ saba ni bi saba ni duuru ma, o tigi be duga . 
12a- O vɛrise dɔrɔn lo b’o kiraya kuma fila kɔrɔ fɔ an ye. A barokun ye ka Krista ka kɔsegi makɔnɔ, nka kɔnɔni kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ min basiginin lo jatedenw ka laɲinitaw kan, Bibulu be minw di. Jatebɔ kura ka kan ka kɛ : 538 + 1335 = 1873. Mɛlɛkɛ be loon fila yira an na minw be Adventistw ka limaniya kɔrɔbɔli daminɛ n’a laban yira min kɛra saan 1828 ni saan 1873 cɛ. mɔgɔw jigi be Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ kan Etazini, o la, Porotɛstanw ka jamanaw na . 
Ba " Tiger " tigɛli jaa la , tiger min be adamaden niin dumu, o ye o loonw ye saan 1843-1844 minw b’a to porotesitanti jalakilenw be bɔ hakilimaya ɲɛnamaya la ka taga hakilimaya saya la. Nka, min tɛmɛna kɔrɔbɔli la, ale be bɔ niin na ani Ala b’a duga ka bɔ o kurun tigɛyɔrɔ faratiman na. A be duba kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ sɔrɔ Ala fɛ : “ Min sera saan 1873 la , o tigi ka duba sɔrɔ !” »      
Dan 12:13   Ele fana, taga i laban na ; i bɛna nɛnɛkiri, ka lɔ i ta cɛn ra dunuɲa labanw na.
13a- Daniyɛli bena a lɔn sukununi fɔlɔ kɔ, a bena kunu min na, a ye koo minw bɛɛ lase an ma, u kɔrɔ ye min ye. Nka Adventiste min bele be niin na, a ka kalan bena dafa tugun ni yiraliw ye minw be sɔrɔ Zan ka Apokalipisi kɔnɔ.
 
Daniyɛli ka kitabu b’a ka nafolo caaman dogo koɲuman. An ye dusudon kalan minw kɔrɔsi yen, Matigi be minw fɔ a ka mɔgɔ sugandininw ye loon labanw na sabu nin loon labanw bena siranya ni lafiyabaliya sariya sɔrɔ tugun, o min tun be adamadenw ka tariki bɛɛ la dugukolo kan. Siɲɛ kelen tugun, nka a siɲɛ laban na, mɔgɔ sugandininw bena bɔ ɲɔgɔn na ani balawo minw bena kɛ murutininw na minw kisira kɛlɛba sabanan na, o kofɔra Dan.11:40-45 ani Yir.9:13 kɔnɔ. Ezekiyɛli 14 be limaniya misaliya dɔw yira : Nuhun, Daniyɛli ani Zɔbu. I ko Nuhun, an bena bɔ duniɲa ka miiriyaw la ani k’an yɛrɛ tanga o ma an kɛtɔ k’an ka kurun lɔ walisa ka kantigiya kɛ Ala ye. I ko Daniyɛli, an ka ɲi k’an jija kosɔbɛ k’an ka kunkanbaara dafa i n’a fɔ mɔgɔ sugandininw, an kɛtɔ ka ban ngalon diinanw ka sariyaw la. Ani i n’a fɔ Zɔbu, an bena sɔn tɔɔrɔw ma farikolo ni hakili ta fan fɛ tuma o tuma ni Ala b’a to, ka nafa sɔrɔ Zɔbu kan : a ka kolɔnni sababu fɛ, an y’a lɔn mun na Ala b’a to o kɔrɔbɔliw ka kɛ.  
Daniyɛli ka kitabu fana y’a to an ye sankolola niin yebali koo faamu ka ɲɛ. O, n’an y’o jogo lɔn min tɔgɔ ko Gabiriyɛli , tɔgɔ min kɔrɔ ko “ min be Ala ɲɛda ye ”. A be sɔrɔ Ala ka kisili labɛn ka baara jɔnjɔnw bɛɛ la. Ani, an ka ɲi k’a faamu ko Ala ka sankolo masaya la , ale ni mɛlɛkɛ ɲumanw bɛɛ bɔra Mikayɛli , Ala ka mɛlɛkɛ yiracogo la, a ka dugukolo kan wagati la, o min tun ye saan 3-5 ye . Kanuya tilanninba dɔ la, Mikayɛli fana b’a ka kuntigiya tilan, a sɔnna ka kɛ “ ɲɛmɔgɔbaw dɔ dɔrɔn lo ye ” . Nka Gabiriyɛli y' a yira fana Daniyɛli la , min tun sugandinin lo sugandininw cɛma , ko ale lo ye « i ka jamana ɲɛmɔgɔ ye ». Ani Dan.9 b’a yira an na ka gwɛ kosɛbɛ Yesu nana min bɛɛ kɛ ka a ta mɔgɔ kantigimanw kisi. O la, Ala ka kisili baara be fɔ ka gwɛ, o kɔ, a be ban awirilikalo tile 3, saan 30nan na Yezu Krista ka kuruwa kan.       
Daniyɛli ka kitabu y’a yira an na ko mɔgɔkɔrɔba dɔrɔn lo be se ka limaniya yira. Ani ko ka kɛɲɛ ni Ala ka miiriya ye, den be kɛ mɔgɔkɔrɔba ye n’a donna a saan tan ni sabanan na. An be se k’a kɔrɔsi fana ko deenw ka batɛmu be na ni yiriden jugu minw ye ani diinanw ka wololonfɛti min be sɔrɔ ngalon diinanw bɛɛ la. Yezu y'a fɔ Mariki 16:16 kɔnɔ ko : Ni mɔgɔ min lara , ka batize , o tigi bena kisi ; Min ma la a la, o tigi bena jalaki . O la , o kɔrɔ ko sanni i ka batɛmu , limaniya ka kan ka kɛ yen ani k' a yira . A batizenin kɔ, Ala y’a kɔrɔbɔ. Ani fana, lulu wɛrɛ min yirala Daniyɛli kɔnɔ, Yezu ka kuma nunu minw be sɔrɔ Mat.7:13 kɔnɔ , u be sabati : Aw ka don da dɔgɔmannin fɛ . Sabu da min bɛ taga halaki ra, o sira ka bon , o sira fana ka bon , mɔgɔ caman bɛ tɛmɛ o fɛ ; ani fana Mat.22:14 kɔnɔ : Sabu mɔgɔ minw welera , olu ka ca , nka minw sugandira, olu ka dɔgɔ ; ka kɛɲɛ ni Dan.7:9 ye, mɔgɔ miliyari tan weelera ka jateminɛ kɛ Ala fɛ , dɔrɔn , mɔgɔ miliyɔn kelen kunmabɔninw sugandininw kisira , bari u bena baara kɛ tiɲɛn na danbaga Ala ye koɲuman , Krista la Nii Senuman na.        
 
 Sapitiri 12nan ye Yirali gafe ka sigicogo jusigilanw sigi dɔrɔn k’a hakili jigi loonw na: 538, 1798, 1828, 1843-1844 minw dogonin lo ani u be ladili di nka u kɔrɔtanin lo kosɔbɛ wagati tilannin koo la Yirali kɔnɔ, ani saan 1873 .

Kiraya tagamasiɲɛw daminɛ .
 
Bibulu ka ntalenw bɛɛ la, Niin be baara kɛ ni dugukolo kan fɛɛnw ye, u dɔw ka sariyakolow be se ka kɛ fɛɛn dɔw tagamasiɲɛ ye minw tɔgɔ tɛ fɔ ani u be sariyakolow yira minw be ɲɔgɔn fɛ. O la, tagamasiɲɛ kelen kelen bɛɛ minw be kɛ, u ka ɲi k’u sɛgɛsɛgɛ u faan bɛɛ la, walisa ka kalan minw dogo Ala fɛ, u ka bɔ u la. An ka “ baji ” daɲɛ ta misaliya la . Ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:20 ye, Ala y’a fa ni bɛgɛn sifa bɛɛ ye, minw tɛ se ka jati ani minw tɔgɔ tɛ fɔ. A lamini be mɔgɔ faga min be balo fiɲɛ nɛnɛkili la. O la, a be kɛ saya tagamasiɲɛ ye adamaden fɛ min, joo b’a la, a be se ka siran a ka kɔgɔ ɲɛ fana min be dugukolo kɛ den sɔrɔbali ye. A gwɛnin lo ko o tagamasiɲɛ man ɲi adamadenw ma ani, a saya kɔrɔ kosɔn, Ala bena a tɔgɔ di heburuw ka koyɔrɔ ma min be batɛmu jii yira. Sisan, ka batize, o kɔrɔ ye ka su, ka sa jii la walisa ka ɲɛnamaya kɛ tugun Yezu Krista la. Cɛkɔrɔba min ma tilen, ale bɛ kunu ka Kirisita ta terenninya ta. An be Ala ka danfɛn kelen ka nafolo bɛɛ ye yan : baji . O kalan jukɔrɔ, Ala be vɛrise nin kɔrɔ min di Daniyɛli 7:2-3 kɔnɔ , an bena o faamu ka ɲɛ : “ ... sankolo fiɲɛ naani ye kɛlɛ kɛ bajiba kan . kongosogo belebeleba naani bɔra kɔgɔji kɔnɔ , u kelen kelen bɛɛ tɛ kelen ye . A lɔn ko " sankolo fiɲɛ naani " be diɲɛ bɛɛ kɛlɛw yira minw be na ni jamana minw ye see sɔrɔ, olu ka fanga sɔrɔ. Yan, “ kɔgɔjiba ” ye adamadenw ka jamaba tagamasiɲɛ ye, minw ye kafiriw ye, minw tɛ Ala bonya, a ɲɛɛ na, u be i n’a fɔ “ kɔgɔjiba ” ka bɛgɛnw. Kumaden nin kɔnɔ, " sankolo fiɲɛ naani ", " naani " be yɔrɔ 4 kardinaliw yira minw be worodugu, worodugu, kɔrɔn ani tileben fan fɛ. " Sankolo fiɲɛw " be na ni yɛlɛmaniw ye sankolo yecogo la, ka sankabaw ɲɔndi, u be sanfiɲɛw lawuli ani ka sanji lase ; U kɛtɔ ka sankabaw ɲɔndi kɛrɛfɛ, u be tile yeelen lawuli. O cogo kelen na, kɛlɛw be na ni politikikow ni sigida yɛlɛmanibaw ye, yɛlɛmanibaw minw be fanga di Ala ka see sɔrɔbaga kura ma, nka a m’u duga. Komi a sugandira ka kɛ « bɛgɛn » ye , a ka kan ka dugawu minw di mɔgɔ yɛrɛ yɛrɛw ma ; a ka mɔgɔ kantigiman sugandininw minw bɛ tagama Ala ta yeelen kɔnɔ kabini Adama ni Awa, ani o kɛra fɔ ka taga se dunuɲa laban ma. Ani a ka mɔgɔ sugandininw ye jɔn lo ye ? Minw na a b’a jaa lɔn kabini adamaden danna Ala jaa ra ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:26 ye. aw ye nin danfara kɔrɔsi : adamaden danna walima a danna Ala fɛ a jaa ra , k'a sɔrɔ bɛgɛn ye .                      min be bɔ a lamini na, baji kɔnɔ, dugukolo kan wala sankolo la, Ala ka cikan fɛ. Wale min sugandira, o b’a yira ko lɔyɔrɔ danfara be yen.
Ɲɛyirali filanan, an k’a daɲɛ “ dugukolo ” ta. Ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:9-10 ye, o tɔgɔ “ dugukolo ” dira dugukolo jalen ma min bɔra “ baji ” kɔnɔ ; ja min Ala bɛna baara kɛ ni min ye Yirali 13 kɔnɔ, ka Porotɛstanw ka limaniya tagamasiɲɛ yira min bɔra Katolikiw ka limaniya ra. Nka an k’a filɛ “ dugukolo ” koo wɛrɛw la tugun. A ka ɲi adamaden ma n’a b’a balo, nka a man ɲi n’a be komi kongokolon jalen. O kama, a be bɔ jii ɲuman lo la min be bɔ sankolo la walisa ka kɛ duga ye adamaden fɛ. O jii be se ka bɔ bajiw ni jikuruw la fana minw b' a tigɛ ; O lo kama, Ala ka kuma yɛrɛ be suma ni “ jii ɲɛnama ” ye Bibulu kɔnɔ. O " jii " sɔrɔli walima a sɔrɔbaliya lo be " dugukolo " cogoya yira , ani hakilimaya ta fan fɛ, adamaden ka limaniya ɲuman min be kɛ ni jii 75% ye.                
Ɲɛyirali sabanan, an k’a filɛ lolo minw be sankolo la. A fɔlɔ, “ tile ”, a fan fɛ, a be yeelen bɔ ; ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:16 ye, o ye " tile " yeelen ye, a be falenfɛnw sumaya ani k'u falenni dɛmɛ, adamaden be minw kɛ dumuni ye. A juguman na, a be sɛnɛfɛnw jeni funteni kojugu wala sanji dɛsɛ kosɔn. Galileo tun ye tiɲɛn fɔ, a be an ka duniɲa cɛmancɛ la ani tilebɔfɛn minw bɛɛ b’a ka sisitɛmu kɔnɔ, olu bɛɛ be munumunu a lamini na. Ani ale le ka bon kɛrɛnkɛrɛnniya la, Bibulu b’a weele ko " min ka bon " Zɛnɛzi 1:16 kɔnɔ, min ka ca ani a tɛ se ka san. O sariyaw bɛɛ b’a to a be kɛ Ala jaa dafanin ye, o jogow bɛɛ be sɔrɔ min kɔnɔ. Mɔgɔ si tɛ se ka Ala ye ka balo, i n’a fɔ a tɛ se k’a senw bila " tile " kan cogo min na ; lolo cɛman kelenpe, tɔw bɛɛ ye tilebɔfɛnw walima lolow ye minw kɛra muso ye. A kɔ, " kalo ", " min ka dɔgɔ ni bɛɛ ye " : ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:16 ye, o ye suu yeelen ye, dibi min marala. O la, " kalo " be ni cikan jugu dɔrɔn lo ye a fɛ. Hali ni lolo nin ka surun an na ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan, a ɲɛda dogonin gundo y’a mara kabi wagatijan. A tɛ yeelen bɔ a yɛrɛ ma nka i n’a fɔ tilebɔfɛn tɔw bɛɛ, a be yeelen barikaman dɔ ci an ma, a be min sɔrɔ " tile " fɛ. O sariyaw bɛɛ fɛ, " kalo " ye tagamasiɲɛ dafanin ye min b'a yira, fɔlɔ, Yahutuw ka diinan, ani filanan, Ɔrɔmu Katolikiw ka ngalon diinan, k'a ta saan 538 la ka na se bi ma, ani Lutheran, Kalivini ani Anglikan Porotesitantiw ka diinan, kabini saan 1843. Lolo fila be yen fana sankolo la minw be Gen-7ing, the:1. ka tila ni " tile ni kalo " ye min ye " wagatiw, loonw ni saanw tagamasiɲɛ ye ", ani min ye " dugukolo yeelen bɔ ". U be mɛnɛmɛnɛ, u fanba la, dibi wagati dɔrɔn lo la, sufɛ. O ye tagamasiɲɛ ɲuman ye ka Ala ka baarakɛlaw yira, minw ye tiɲɛtigiw ye, fɔɔ kiraya kuma b’a fɔ k’u benna ; min b’a yira ko yɛlɛmani donna u ka Alako ta fan fɛ. O bɛna kɛ cikan ye Ala bɛna min ta ka kerecɛnya benkanni lawuli Ɔrɔmukaw ka ngalon kan Dan.8:10 ani Yir.12:4 kɔnɔ ; ani duniɲa kuru bɛɛ ka Porotɛstanw ka diinɛ benni Yir. 6:13 ani 8:12 kɔnɔ. A kelen na, "lolo " b'a yira ko Katolikiw ka papaya be Yir. 8:10-11 kɔnɔ, Porotɛstanw ka limaniya be Yir. 9:1 kɔnɔ ; ani u lajɛnna masafugula dɔ kɔnɔ min hakɛ tun ye mɔgɔ 12 ye, o ye Sugandili Jama ye min ye see sɔrɔ, Yir. 12:1 kɔnɔ. Dan.12:3 b’u yira k’u ye “ minw ye tilenninya kalan jamaba la ” ka tagamasiɲɛ ye, o kɔrɔ, “ .                                    minw be yeelen bɔ dugukolo kan ” ni yeelen ye Ala be min di. 
O tagamasiɲɛ duuru bena lɔyɔrɔba ta Apokalipisi ka kiraya kuma na. O kama, i be se k’i yɛrɛ dege ka cikan dogoninw lɔn minw be sɔrɔ tagamasiɲɛw ka sariyaw fɛ. Nka dɔw lɔnni tun bena gwɛlɛya, o la Ala yɛrɛ be gundo kunba yira Bibulu ka vɛrisew kɔnɔ, i n’a fɔ kumaden minw be weele ko “ kungolo ni kukala ” minw be se ka faamu dɔrɔn ni Ala be min di u ma Es.9:14 kɔnɔ, an b’a kalan yɔrɔ min na ko : “ kititigɛla wala diinan mɔgɔkɔrɔ ye kungolo ye, kira, ale lo be mɔgɔw kalan .” Nka vɛrise 13nan be ɲɔgɔn fɛ, o la, a be kɔrɔ kelenw lo ta, " nɛrɛbolo ni bɔgɔ " ; “ bere ” min bena Ɔrɔmu ka papaya tagamasiɲɛ yira Yir.          
 
Tagamasiɲɛ kɔrɔ dɔ fana be jatidenw ni jaaw la. Ka kɛɲɛ ni sariyakolo jɔnjɔn ye, an be ni : 
Jatiden “ 1 ” kama : a kelenpe lo (ala ka jateden wala jateden) .   
Jatiden “ 2 ” kama : dafabaliya.   
Jatiden “ 3 ” kama : dafalenya.   
Jatiden “ 4 ” kama : duniɲa kuru bɛɛ (4 yɔrɔ kardinali) .   
Jateden “ 5 ” kama : cɛɛ (adamaden cɛ walima muso).   
Jateden “ 6 ” kama : sankolola mɛlɛkɛ ( sankolola mɔgɔ wala ciden ).   
Jatiden “ 7 ” kama : dafa. (Ani fana : danbaga Ala ka tagamasiɲɛ)    
O jateden sanfɛ an be ni jateden jɔnjɔn wolonfila fɔlɔw farali ye ɲɔgɔn kan ; misaliyaw : 8 =6+2 ; 9 =6+3 ; 10 =7+3 ; 11 =6+5 ani 7+4 ; 12 =7+5 ani 6+6; 13 =7+6. O sugandiliw kɔrɔ be Alako ta fan fɛ ka kɛɲɛ ni barokunw ye minw kofɔra Yirali sapitiri nunu kɔnɔ. Kiraya kuma minw ɲɛsinna kerecɛnw ka Masiya wagati ma, an be olu sɔrɔ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ sapitiri 2, 7, 8, 9, 11 ani 12 kɔnɔ.      
Yirali kitabu min yirala ciden Zan na, tagamasiɲɛ min be sapitiriw jatedenw na, o be koo caaman yira. Kerecɛnw ka wagati tilanin lo tariki yɔrɔba fila la.
Fɔlɔ, min be taga ni jatiden " 2 " ye, o be kerecɛnw ka limaniya "dafabaliya" ka kalanw wagati fanba kofɔ minw yirala ka bɔ saan 538 la Ɔrɔmu Katolikiw ka papismu fɛ, min ye diinan sariya ciyɛntabaga ye min sigira sen kan kabini marisikalo tile 7, saan 321 Ɔrɔmu masacɛ kafiri Kɔnsitanti fɔlɔ fɛ. Sapitiri 2nan be wagati bɛɛ kofɔ saan 94 ni saan 1843 cɛ.    
Tilanyɔrɔ filanan min yirala ni jatiden " 3 " ye, o ɲɛsinna, k'a ta saan 1843 ma, " Adventist " wagati ma, wagati min na Ala b'a ɲini cidenw ka kalanw ka " dafalen " lasegin ka kɛɲɛ ni porogaramu ye min kiraya kɛra Ala ka sariya kɔnɔ min kofɔra Dan.8:14 kɔnɔ. O dafalenya bena sɔrɔ dɔɔni dɔɔni fɔɔ ka taga se Krista ka segili ma min be kɛra saan 2030, sɛnɛkalo la .      
Jatiden 7 sanfɛ, jatiden 8, wala 2+6, o be jinɛw ka baara dafabaliya wagati (2) lawuli (6). Jatiden 9, wala 3+6, o be dafa wagati yira (3) ani jina baara minw be kɛ cogo kelen na (6). Jatiden 10, wala 3+7, o be kiraya kɛ dafalenya wagati (3) koo la, o min ye Ala ka baara dafanin (7) ye.
Jateden " 11 ", walima 5+6 ka caya, o be Faransi ka Alakolɔn wagati lo yira, o min na adamaden (5) be jɛn ni jinɛ ye (6).  
Jateden " 12 " walima 5+7, o b'a yira ko adamaden (5) ni danbaga Ala ka jɛɲɔgɔnya (7 = dafalen n'a ka masaya tagamasiɲɛ).  
Jateden " 13 " walima 7+6, o b'a yira kerecɛnw ka diinɛ dafanin (7) min be taga ni jinɛ ye (6) ; papa fɔlɔ ( baji ) ani Porotɛstan ( dugukolo ) loon labanw na.   
Jatiden “ 14 ” wala 7+7, o ɲɛsinna Adventistew ka baara n’a ka cikanw ma minw be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ ( Kibaru Duman banbali ).  
Jatiden “ 15 ”, wala 5+5+5 wala 3x5, o be adamadenw ka dafa wagati (5) hakili jigi (3). O le bɛ nɛɛma wagati laban yira. “ Bile ” Alako ta fan fɛ , o kɔgɔra ka sɔrɔ k’a tigɛ ani k’a mara sankolo la. Sugandilikɛlaw labɛnnin lo ka ban sabu Ala b’a fɛ u ka se hakɛ min na, u sera o ma.    
Jatiden min be sɔrɔ Yirali kitabu kɔnɔ, o b’a yira wagati min na Ala bena “ a ka dimi tasa laban wolonfila ” bɔn a ka diinan juguw kan, o minw ye kerecɛn kantigibaliw ye, minw kofɔra sapitiri 13nan na.    
Jateden " 17 " b'a kɔrɔ ta, i n'a fɔ fɔlɔ ta, Ala be barokun min di a ma a ka kiraya kuma kɔnɔ, o kɔrɔ, Yirali 17 kɔnɔ, Ala be " kakalamusoba kiti " tigɛ cogo min na. Bibulu kɔnɔ, u y’o tagamasiɲɛ jatiden fɔ fɔlɔ min na, o ɲɛsinna Paki lɔgɔkun ma min be daminɛ saan kalo fɔlɔ tile 10nan na ani a be ban tile 17nan na . A dafara ka kɛɲɛ ni lɛtɛrɛ ye ka kɛɲɛ ni “Ala ka Sagaden ” Yezu Krista ka saya loonw ye, Tɛmɛnkan seli kiraya kɛra tile-saanw na saan 70nan na, min be sɔrɔ Dan 9:24 ka taga se saan 27nan ma. kiraya kuma ye Tɛmɛnkan seli ye min be kɛ sɛnɛ wagati la , o saan wolonfila cɛmancɛ la, min kofɔra Dan 9:27 kɔnɔ.          
" Adventistes " labanw fɛ , jateden 17 bena ɲɛsin saan kɛmɛkulu 17 ma minw be kɛ ka Ɔrɔmukaw ka dimansi kɛ, o ye jurumun ye min sigira sen kan marisikalo tile 7, saan 321. O saan kɛmɛkulu 17 laban sanyɛlɛma loon, marisikalo tile 7, saan 2021, o ye “ laban wagati ” dayɛlɛ. Nin " wagati " ka ɲi ka nin lasɔmini ɲangili laban dafa min, be diɲɛ kɛlɛba sabanan kofɔ, Ala fana y'o kiraya kɛ ni " buru wɔɔrɔnan " ye min yirala Yir. Ala ka ɲangiliw daminɛ.        
Sapitiri “ 18nan ” be kuma “ Babilonɛba ” ka ɲangili koo la .    
Sapitiri “ 19nan ” be kuma Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ koo la ani a bena adamaden murutininw kɛlɛ cogo min na.  
Sariyasen 20nan be kuma saan waa wolonfilanan koo la, dugukolo lakolon kan, jinɛ be kaso la yɔrɔ min na ani sankolo la, yɔrɔ min na mɔgɔ sugandininw be taga kiti tigɛ murutinin juguw ka ɲɛnamaya n’u ka baaraw kan, minw sara Ala banna minw na.  
Sapitiri “ 21 ” be tagamasiɲɛ 3x7 sɔrɔ, o kɔrɔ, Ala ka senuya dafanin (3) (7) min be sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw na minw kunmabɔra dugukolo kan.  
O la, an b’a ye ko kiraya kuma be Adventisme ka mɔgɔ sugandininw lo ta k’u kɛ a ka barokun ye Yir. 3, 7, 14 = 2x7 ani 21 = 3x7 (yiriwali ka taga senuya dafalen ma ).
Sariyasen 22nan be wagati daminɛ, dugukolo min lakurayara ani min kurakurayara, Ala bena a ka masasigilan n’a ka masaya banbali sugandininw sigi.                                                                                                     
 
 
 
 
 
 
 
 
Advɛntisimu
 
O tuma na, Ala dencɛw n'a denmusow ye jɔn ye ? An k'a fɔ o yɔrɔnin bɛɛ, bari nin sɛbɛnin bena dalilu nafamanw bɛɛ di, Ala ka Yirali nin ɲɛsinna " Adventist " kerecɛnw ma. Sabu a ka di an ye wo, a ma di an ye wo, Ala sago be se ka kɛ, ani kabini saan 1843, sɛnɛkalo la, tuma min na sariya dɔ min tun fɔra Daniyɛli 8:14 kɔnɔ, o sariya donna baara la, " Seventh-day Adventist " sariya lo kɛra sira kelenpe ye min bele be Ala n’a ka adamaden baarakɛlaw jɛn ɲɔgɔn na. Nka aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! O sariyakolo be yɛlɛma tuma bɛɛ, ani o yɛlɛmani banni, Ala b’a fɛ min na, o y’a to a ka sariyakolo lɔyɔrɔba sɔrɔla ka fɔnɔ Yezu Krista fɛ kabi saan 1994. Adventisme ye mun ye ? O kumaden bɔra latɛnkan “ adventus ” la min kɔrɔ ko : nali. Yezu Krista ta, a ka kɔsegi labanba kosɔn Faa ka nɔɔrɔ la, o tun be makɔnɔna saan 1843, saan 1844 tilema na ani saan 1994 tilema na. , danbagaba Ala fɛ. O la, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ Yesu Kirisita ye yeelen minw laɲini, o sɛbɛ nin kɔnɔ, o tigi bɛna kɛ, o nɔfɛko tilennin na, « Adventiste » ye, « tile wolonfilanan ta », n’o tɛ adamadenw fɛ, o bɛna kɛ Ala fɛ ; nin, n’a bɔra tile fɔlɔ ka diinan lafiɲɛlon na dɔrɔn, ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon kɛ, min be weele ko Nɛnɛkirilon, Ala y’o min saniya kabini diɲɛ dantuma na. Ka kɛ Ala ta ye , o be Ala ka laɲinita wɛrɛw fara a kan ; Ni lafiɲɛlon sera, Adventiste sugandinin bena a faamu ko ale farikolo fana ye Ala ta ye, ani o kama, a ka ɲi k’a balo ani k’a ladon i n’a fɔ Ala ka bolofɛn nafamanba, farisogo ka yɔrɔ senuman. Sabu Ala y'a fɔ adamaden ye, Zɛnɛzi 1:29 kɔnɔ, a ka dumuni ɲuman ye : " Ala ko: «A filɛ, ne ye binw bɛɛ di aw ma minw be kisɛ bɔ dugukolo kan, ani yiri minw bɛɛ be kisɛ bɔ, olu bɛɛ bena kɛ aw ka dumuni ye ."                   
Adventistw ka miiriya ni kerecɛnw ka poroze min yirala Ala fɛ, u tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na. Yezu Krista kɔsegi koo fɔra Bibulu ka kuma caaman na: Zab.50:3 : “ An ka Ala be na ; tasuma bɛ a ɲa kɔrɔ, fɔɲɔba bɛ a lamini na " ; Zab.96:13 : “ ...Matigi Ala ɲa kɔrɔ! Sabu a nana, sabu a nana dugukolo kiti tigɛ ; A bɛna dunuɲamɔgɔw ta kiti tigɛ can kan, ka siyaw ta kiti tigɛ a ta kankelentigiya sababu ra. » ; Es.35:4 : “ Minw dusu kasinin lo, aw k’a fɔ u ye ko: Aw ye aw jaa gwɛlɛya, aw kana siran; aw ta Ala le ye nin ye, jurusarabɔri bɛna na, Ala ta jurusarabɔri bɛna na; Ale yɛrɛ bɛna na aw kisi ” ; Oze 6:3 : “ An k’a lɔn, an k’a ɲini ka Matigi Ala lɔn; a nali ye sigiya ye i n’a fɔ fajiri ta. a bɛna na an fɛ i ko sanji , i ko sɛnɛ sanji min bɛ dugukolo jigi » ; layidu kura sɛbɛninw na an b’a kalan ko : Mat.21:40 : “ Ni rɛzɛnforotigi nana , a bɛna mun le kɛ o sɛnɛkɛlaw ra? » ; 24:50 : “ ... o baaraden matigi bena na loon min na, a ma miiri min na, ani wagati min na a ma lɔn, ” ; 25:31 : “ Tuma min na Mɔgɔ Dencɛ bena na n’a ka nɔɔrɔ ye , ani mɛlɛkɛ senumanw bɛɛ be n’a ye, o tuma na, a bena sigi a ka nɔɔrɔ masasigilan kan. » ; Yah.7:27 : “ Nka an b’a lɔn nin cɛ bɔra yɔrɔ min na; nka ni Kirisita nana , mɔgɔ si tɛna a bɔyɔrɔ lɔn. » ; 7:31 : “ Jama caaman lara a la ani u y’a fɔ ko: “ Ni Krista nana , yala a bena kabako caaman kɛ ka tɛmɛ nin cɛɛ nin kan wa?” » ; Eburuw.10:37 : “ Wagati dɔɔni tora, min ka kan ka na, ale bena na , a tɛna mɛɛn .” Yesu ka seereya laban : Yah.14:3 : « Ni ne tagara yɔrɔ labɛn aw ye , ne bɛna segi ka na aw ta ne yɛrɛ fɛ , janko ne bɛ yɔrɔ min na , aw fana ka kɛ yen » ; Mɛlɛkɛw ka seereya : Kɛwalew 1:11 : “ O ko: «Aw Galilekaw, mun na aw lɔnin be sankolo filɛra? Ayiwa, aw k’a ye a tagatɔ cogo min na, o cogo le ra, ale fana bɛna segi ka na ten le.»                                     ". Adventistw ka Masiya ka poroze be sɔrɔ : Es.61:1-2 : “ Matigi Ala ka Nii be ne kan, bari Matigi ye ne mɔn ka kibaru diman fɔ mɔgɔ majigininw ye; A ka ne ci ka na mɔgɔ jusukasininw kɛnɛya, ka hɔɔrɔnyako lase jɔnw ma, ka hɔrɔnyako lase jɔnw ma; ka YaHWéH ka nɛɛma saan fɔ, ... " Yan, ka nin sɛbɛnin kalan Nazarɛti ka batosoba kɔnɔ, Yezu ye kalan dabila ka gafe datugu, bari a tɔ, min ɲɛsinna " jurusara kuun " ma, o tun tɛna dafa fɔɔ saan 2003 o kɔ, a ka alako ani an ka Ala ka nɔɔrɔ kɔsegi loon kosɔn " : ka kasibagatɔw bɛɛ jusu saaro; »         
Adventism ɲɛda ka ca bi, ani fɔlɔ, ofisiyɛli institution aspect min banna saan 1991 yeelen labanw na Yezu ye minw di a ma, adamaden majiginin minɛn fɛ min ye ne ye. N’a ka ɲi, o kunnafoniw bena bɔ sɛbɛ nin kɔnɔ. Adventist jɛnkulu caaman be yen minw jɛnsɛnnin lo duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. O yeelen ɲɛsinna u ma i n’a fɔ fɛɛn fɔlɔ. An balimamuso kɔrɔ Ellen White tun b’a fɛ ka Adventiste mɔgɔw ɲɛminɛ ka taga yɔrɔ min na, ale lo ye “ yeelenba ” ye. A y’a ka baara yira i n’a fɔ “ yeelen fitinin ” min be taga ni “ yeelenba ” ye. Ani, a ka foroba cikan laban na, a ye Bibulu senuman minɛ fiɲɛ na n’a bolo fila ye ani a y’a fɔ ko : “ Balimaw, n’ be gafe nin ladi aw ye .” A ka laɲinita dafara sisan ; Daniyɛli ni Yirali be faamu pewu sabu u be baara kɛ ni Bibulu ka sariyaw ye cogo gwɛlɛman na. Bɛɛn dafaninw b’a yira ko Ala ka hakilitigiya ka bon kosɔbɛ. Kalankɛla, i mana kɛ mɔgɔ o mɔgɔ ye, n b’i jija i kana fili tɛmɛninw kɛ, ele lo ka kan ka i yɛrɛ degera Ala ka laɲinita la, bari Sebagayabɛɛtigi tɛna i yɛrɛ degera i ka miiriya la. Ka ban yeelen na , o ye jurumun ye min be sa ani fura tɛ min na ; Yezu Krista joli min bɔnna, o t’a datugu. N’ be o parantezi kɔrɔtanin datugu ani ka kɔsegi “ balawo ” min kofɔra .             
 
 
 
Sanni n ka se Apokalipisi ka maana ma, n ka kan k’a ɲɛfɔ aw ye mun na, a ka ca a la, kiraya kuma minw bɔra Ala fɛ, olu nafa ka bon an adamadenw ma, bari u ka lɔnniya walima u ka dɔgɔya bena na ni ɲɛnamaya banbali ye wala saya banbali ye. A sababu ye nin ye : adamadenw be basigi kanu ani o cogo la, u be siran yɛlɛmani ɲɛ. O kama, a b’o basigi latanga ani a b’a ka diinan yɛlɛma ka kɛ laada ye, fɛɛn o fɛɛn be yira koo kura dɔ la, a b’o fili. O cogo la, Yahutu minw tun be Ala ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ, olu ye koow kɛ fɔlɔ, k’u halaki, Yezu ma sigasiga k’u jalaki ko u ye “ Sutana ka batoso ” ye Yir. 2:8 ani 3:9 kɔnɔ. U kɛtɔ ka tugu faaw ka landa kɔ, u tun lanin b’a la k’o cogo la, u bena se k’u ka jɛnɲɔgɔnya tanga ni Ala ye. Nka mun lo be kɛ o koo la ? Adamaden tɛ Ala lamɛn tuun ni a bɛ kumana ni a ye, nka a bɛ Ala daari ko a ye a lamɛn a ta kuma ra. O cogoya la, Ala t’a ka jatebɔ sɔrɔ tugu, ka tɛmɛ o kan, bari, n’a ye tiɲɛ ye ko ale yɛrɛ tɛ yɛlɛma a ka jogo n’a ka kititigɛcogo la min be to a nɔɔ na abada, o fana ye tiɲɛ ye ko a ka poroze be yiriwara tuma bɛɛ ani a be yɛlɛma tuma bɛɛ. Vɛrise kelen be se ka o miiriya sabati : “ Mɔgɔ tilenninw ka sira be komi yeelen min be manamana, a be manamana ka taga fɔɔ ka taga se tile dafanin ma. (Talenw 4:18) ». Nin vɛrise ka “ sira ” ni “ sira ” min be Yezu Krista la, u be taga ɲɔgɔn fɛ. O b’a yira ko lanaya min bɛ Kirisita ra, o tiɲɛ fana bɛ yɛlɛma wagatiw ra, ka kaɲa ni Ala ta sugandili ye, ka kaɲa ni a ta labɛn ye. Minw b’a fɛ ka banbali sɔrɔ, olu ka ɲi ka Yezu ka kumaw kɔrɔ di u ma tuma min na a y’a fɔ u ye ko : “ Min be ne ka kɛwalew labato fɔɔ ka taga se a laban ma, ne bena o di o tigi ma... (Yir. 2:26).” Mɔgɔ caman b'a miiri ko i ye min kalan kabini a daminɛ na fo ka taga a laban na , o b'a bɔ ; ani o tun ye jamana Yahutuw ka fili ye ka ban ani Yezu ye kalan min sɔrɔ a ka ntalen na talanw koo la. Nka nin ye ka ɲinɛ ko limaniya lakika ye jɛnɲɔgɔnya banbali ye ni Ala ɲanaman Nin ye, min b’a kɔrɔsi k’a denw di o dumuni ma, min bɛ bɔ a da ra wagati bɛɛ, ani wagati bɛɛ. Ala ka kuma tɛ dan Bibulu ka sɛbɛnin senumanw dɔrɔn ma, o kɔ, a be to yen kudayi, o min ye " Logos " ye.                  » ɲɛnama, Kuma kɛra farisogo ye wagati dɔɔni kɔnɔ, Kirisita bɛ baara kɛra Ni Senu baraka ra ka taga ɲɛ ni baro ye ni minw b’a kanu, k’a ɲini ni o niin bɛɛ ye. Ne be se ka seereya kɛ o koo nunu na sabu ne yɛrɛ ye nafa sɔrɔ yeelen kura nin na, n’ be min tilan ni yeelen kura ye minw b’a kanu i n’a fɔ ne. Fɛɛn kura min sɔrɔla ka bɔ sankolo la, o b’an ka faamuyali fisaya tuma bɛɛ a ka poroze yiranin koo la ani an ka ɲi k’a lɔn an be se ka latigɛ cogo min na ani ka kɔrɔ kɔrɔw to yen n’u kɛra fɛn kɔrɔw ye. Bibulu b’an weele k’o kɛ : “ Aw ka koo bɛɛ sɛgɛsɛgɛ ; aw ka fɛn ɲuman minɛ ; (1 Tes.5:21)».     
Ala ka kiti be to ka yɛlɛma ka kɛɲɛ n’o yeelen ka ɲɛtaga ye min be kɛra dɔɔni dɔɔni ani min be yira a ka kumaw marabaga sugandininw na. O la, ka laada labato kosɔbɛ, o be bɔnɛ bila mɔgɔ la, bari o be adamaden bali ka delili kɛ kisili porogaramu ka ɲɛtaga la min be yira dɔɔni dɔɔni fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma. Kumaden dɔ be yen min b’a ka nafa bɛɛ ta diinanko la, o ye : bi wagati ka tiɲɛn walima bi wagati ka tiɲɛn . Walisa k’o miiriya faamu ka ɲɛ, an ka ɲi ka koo tɛmɛninw filɛ, yɔrɔ min na an tun be ni limaniya kalan dafanin ye cidenw ka wagati la. Kɔfɛ, dibiba wagati minw na kiraya kɛra, cidenw ka kalan yɛlɛmana ka kɛ " Ɔrɔmu " fila ta ye ; masacɛ ni papa ta, o ye alako poroze kelen ka faan fila ye minw labɛnna jinɛ kama. O kama, yɛlɛmani baara b’a tɔgɔ tiɲɛ, sabu o ye ka ngalon kalanw bɔ yen ani ka cidenw ka kalan kisɛ ɲumanw dan tugun minw tun tiɲɛna. Ni muɲuliba ye, Ala ye wagati di, wagati caaman, walisa a ka yeelen ka segi ka bɔ a dafanin na. Danbaga Ala tɛ i n’a fɔ kafiriw ka ala minw tɛ foyi kɛ, bari u tɛ yen, ale be balo abada, ani a b’a yira ko a be yen, a ka foyi n’a ka kɛwalew fɛ minw tɛ se ka ladegi ; adamaden ka bɔnɛ, ɲangili gwɛlɛw cogoya la. Min be danfɛnw ci, min be sanpɛrɛnw, sanpɛrɛw ani pɛrɛnkanw ɲɛminɛ, min be tasumaji kunu ani k’a to u be tasuma tu adamaden jalakibagaw kan, min be dugukoloyɛrɛyɛrɛw lawuli ani ka jikuruw lawuli minw be tiɲɛni kɛ, ale fana lo be na kumaɲɔgɔnya kɛ a ka sugandininw hakili la sanni, a ka poroze ka ɲɛtaga ye, a ka poroze ka ɲɛtaga ye wagati jan kɔnɔ. “ Tiɲɛ na, Matigi Ala tɛna foyi kɛ n’a m’a ka gundo yira a ka baaradenw na, minw ye kiraw ye ,” ka kɛɲɛ ni Amɔsi 3:7 ye.       
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Apokalipisi ka kitabu lajɛ fɔlɔ .
 
Ala bɛ ja minw di a ma yelifɛnw na, ani a bɛ cikan minw mɛn, Yuhana, Matigi Yesu Kirisita ta ciraden, a bɛ o ɲafɔ an ye a ta yiracogo ra. A yecogo la, nka a yecogo dɔrɔn na, Yirali, min ye Gɛrɛkikan " apocalupsis " bayɛlɛmani ye , o tɛ foyi yira, bari a b'a ka gundo yɔrɔ mara, lanabaga jamaba minw b'a kalan, olu tɛ se k'o faamu. O gundo b’u fari faga ani u be dɔgɔya k’u janto gundo minw yirala.  
Ala tɛ koow kɛ ten gwansan. O kɛtɔ, a b’an kalan a ka Yirali senuman ye cogo min na ani ko, o cogo la, a labɛnna a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo kama. Ani yan yɔrɔ la, a ka kan ka gwɛya o koo la, a ka mɔgɔ sugandininw tɛ minw b’a fɔ k’u ye a ka baarakɛlaw ye, nka ale yɛrɛ b’u lɔn k’u ye a ka baarakɛlaw ye, bari u b’u yɛrɛ danfara ka bɔ ngalon lanabagaw la u ka kantigiya n’u ka lamɛnni fɛ.
“ Ala ye Yezu Krista ka yiracogo min di a ma, walisa a ka koo minw ka kan ka kɛ joona , a k’u yira a ka baaradenw na ; (Yir. 1:1-2) ».  
O la, min y’a fɔ Yuhana 14:6 kɔnɔ ko: “ Ne le ye sira ye, ani tiɲɛ, ani ɲanamaya ; mɔgɔ si tɛ na Faa fɛ ni ne sababu tɛ ", a be na, a ka Apokalipisi fɛ, a ka Yirali fɛ, ka tiɲɛ sira yira a ka baaradenw na min b’a to o be se ka ɲanamaya banbali sɔrɔ min saraka ani min laɲinina a tɔgɔ la. O kama, a be minw jati k’u ka kan n’o sɔrɔli ye, olu dɔrɔn lo bena o sɔrɔ. Yezu kɛnin kɔ k’a yira ka gwɛ a ka dugukolo kan cidenya baara fɛ min ye limaniya sɔbɛ ka ɲɛyirali ye, a bena mɔgɔ minw lɔn, u ka kan n’ale n’a ka jurumu yafa saraka ye, sabu u y’u sen don tiɲɛn na o sira ɲɛyirali la, a tun be tagamana min kan u ɲɛfɛ. A k’a yɛrɛ di Ala ka baara ma cogo dafanin na ani k’a dafa, o lo ye sariya ye min labɛnna. Ni Karamɔgɔ y’a fɔ Pilati ye ko : “ ...Ne nana diɲɛ kɔnɔ ka tiɲɛ seereya kɛ... (Yuhana 18:37) ,” nin diɲɛ kelen kɔnɔ, a ka mɔgɔ sugandininw fana ka kan k’o ɲɔgɔn kɛ.     
 
Gundo bɛɛ n’a ka ɲɛfɔli lo, nka walisa k’o sɔrɔ, mɔgɔ ka ɲi ka baara kɛ ni kilɛw ye minw be gundow dayɛlɛ ani k’u datugu. Nka bɔnɛ lo, mɔgɔ minw b’a fɛ ka koow lɔn ka ɲɛ, u kunba dɔ ye Ala yɛrɛ lo ye, a yɛrɛ yɛrɛ la. Lafiya wagati la ani ka kɛɲɛ n’a ka kititigɛcogo tilennin ye min tɛ fili ani min dafanin lo, a be adamadenw ka hakili dayɛlɛ wala k’u datugu. O kunbalan fɔlɔ b’a to gafe min yirala, mɔgɔ tɛ se k’o faamu ani Bibulu senuman be kɛ, n’a bila ngalon lanabagaw ka kalan na, diinankow ka alibis barokunw lajɛnnin ye. Ani o ngalon lanabagaw ka ca kosɛbɛ, o le kosɔn, dugukolo kan, Yesu tun ka a ta lasɔminiw caya ka bɔ Krista ngalonmanw kan, minw bɛna bɔ kɛnɛ kan fɔ ka taga se diɲɛ laban ma, ka kaɲa ni Mat.24:5-11-24 ani Mat.7:21 ka taga se 23 ma, yɔrɔ min na a be lasɔmini kɛ mɔgɔ minw b’a fɔ ni kaanba ye ko o ye a kɔmɔgɔw ye, olu ka ngalon kumaw ma.
O ra, Apokalipisi ye limaniya lakiika tariku yiracogo ye, min lɔnna Yesu Kirisita fɛ ko a ye Fa ye, ani ko Nin Saninman min bɔra Fa Ala kelenpe ra, min ye danbaga Ala ye. O limaniya sɔbɛ b’a to a ka mɔgɔ sugandininw be se ka baara kɛ ni dibi wagatiw ye saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ, diinankow ɲagaminin lo kosɔbɛ. O koo b’a to Ala be lolow tagamasiɲɛ min di mɔgɔ sugandininw ma, a b’u lɔn, hali wagati dɔɔni kɔnɔ, sabu i n’a fɔ olu, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:15 ye, u be mɛnɛmɛnɛ dibi kɔnɔ, “ ka yeelen bɔ dugukolo kan .” »    
 
Apokalipisi kitabu kilɛ filanan dogonin be kira Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, min ye jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kitabuw dɔ ye, min ye Ala ka “ seereya fila ” fɔlɔ ye, minw kofɔra Yir. 11:3 kɔnɔ; a flanan ye Apokalipisi ye, ani jɛnɲɔgɔnya kura kitabuw. A ka dugukolo kan cidenya baara wagati la, Yezu y’a ka kalandenw hakili sama o kira Daniyɛli ma, min ka seereya sɛbɛnin be tariki gafew kɔnɔ Yahutuw ka “ Tawurata ” senuman kɔnɔ.     
Ala ka Yirali be kɛ i n’a fɔ yɔrɔ fila minw be Alako ta fan fɛ. Tiɲɛ lo kosɔbɛ ko Daniyɛli ka kitabuw ni Apokalipisi ka kitabu minw dira Zan ma, u be ɲɔgɔn minɛ ani u be ɲɔgɔn dafa walisa ka Ala ka sankolola yiracogo faaba ta i n’a fɔ boon fila.
O la, Apokalipisi ye limaniya sɔbɛ ka maana ye, Ala b’o min ɲɛfɔ nin vɛrise kɔnɔ : “ Minw be nin kiraya kumaw kalan, ani minw b’u lamɛn, ani minw sɛbɛra a kɔnɔ, u be minw labato, olu dubanin lo! Sabu wagati surunyana (Yir. 1:3) .”   
Wale " kalan " kɔrɔ tigitigi dɔ b'a la Ala fɛ min b'a jɛn ni cikan kalannin faamuyali ye. O miiriya fɔra Ezayi 29:11-12 kɔnɔ : “ Yiraliw bɛɛ be i n’a fɔ kitabu dɔ ka kuma minw datugunin lo, mɔgɔ be min di mɔgɔ ma min be se ka sɛbɛri kɛ, k’a fɔ a ye ko: ‘I ka nin kalan! A ko: «Ne tɛ se, sabu a datugunin lo; walama i n’a fɔ kitabu min dira mɔgɔ ma min tɛ se ka kalan kɛ, k’a fɔ a ye ko: Nin karan! Ani min b'a jaabi ko: N t'a lɔn ka kalan kɛ ." O sangali nunu fɛ, Nii b’a sɛmɛntiya ko mɔgɔ minw “ b’a bonya n’u daa n’u dakunw ye, nka u dusukunw ka jan a la ,” Ala ka cikanw faamuyali tɛ se ka kɛ, ka kɛɲɛ ni Esayi 29:13 ye : “ Matigi ko: “Ni nin mɔgɔw be gwɛrɛ ne la, u be ne bonya n’u dakunw ye ani n’u dakunw ye; nka a dusukun yɔrɔ ka jan ne ra , a bɛ siran ne ɲɛ , o ye adamadenw ka laada sariya dɔrɔn le ye .           
 
Kili sabanan be fara fɔlɔ kan. A be sɔrɔ fana Ala fɛ min be mɔgɔ sugandi a ka mɔgɔ sugandininw cɛma ni setigiya ye, a bena min kɛ mɔgɔ ye min be se ka kiraya kuma “ kalan ” walisa k’a balimaw n’a balimamusow yeelen bɔ Yezu Krista la. Sabu Pol y’an hakili jigi 1 Kor.12:28-29 kɔnɔ : “ Ala ye mɔgɔ dɔw sigi egilisi kɔnɔ: fɔlɔ, cidenw, filanan, kiraw, sabanan, karamɔgɔw, o kɔ, kabakow, o kɔ, kɛnɛyali nilifɛnw, dɛmɛbagaw, kuntigiw, ani kaan caman fɔbagaw. Bɛɛ le ye ciradenw ye wa? O bɛɛ ye ciraw le ye wa? Yala u bɛɛ ye dɔgɔtɔrɔw ye wa? ".      
Ala be min ɲɛminɛ, mɔgɔ tɛ kira dɔ labɛn adamaden yɛrɛ ka desizɔn fɛ. A be komi Yezu y’a kalan ntalen kɔnɔ cogo min na, an man kan ka teliya ka sigiyɔrɔ ta ɲɛfɛ, nka, an ka ɲi ka sigi so kɔfɛ, ka kɔnɔni kɛ, n’o bena kɛ, Ala k’an weele ka taga ɲɛfɛ. N’ tun tɛ ni ŋaniya kɛrɛnkɛrɛnnin ye ka lɔyɔrɔ dɔ ta a ka baara la ani n’ tun be ni negeba dɔrɔn lo ye k’o cikan kabakomanw kɔrɔ faamu, n’ tun be minw kalan Apokalipisi kɔnɔ. Ala le ka ne wele yelifɛn dɔ ra, sani ne ye o kɔrɔ faamu. O la , n be baara minw yira , u ka yeelenbɔcogo danfaranin tɛ aw kana kabakoya ; o ye ciradenw ka cidenyabaara dɔ yiri ye min ye tiɲɛn ye.  
O la, a ka gundow faamuyabaliya wagati dɔɔni kɔnɔ min yirala sariya kɔnɔ, o ye koo ɲuman ye ani a be makɔnɔna ka kɛɲɛ ni Ala ka sigicogo ye. Kunfinya tɛ jalaki ye, fɔɔ n’a ma kɛ yeelen min dira, o banni kɔlɔlɔ ye. A be min yira kiraw sababu la, a be minw ci ka taga baara nin na, n’u banna o la, Ala ka kiti be sɔrɔ o yɔrɔnin bɛɛ : o ye jɛnɲɔgɔnya, latanga ani jigiya tigɛli ye. O la, kira dɔ min tun be cidenyabaara la, n’o ye Zan ye, ale ye yelifɛn dɔ sɔrɔ min tun be ni kode ye ka bɔ Ala fɛ, wagati laban na, kira wɛrɛ min tun be cidenyabaara la, ale be Daniyɛli ni Yirali ka yelifɛn minw kofɔra, u yira aw la bi, k’u ka Ala ka dugawu garantiw bɛɛ di aw ma u ka gwɛya sanuman fɛ. O dekodi kama, a sɔrɔyɔrɔ kelen dɔrɔn lo be yen : Bibulu, foyi tɛ yen ni Bibulu tɛ, nka Bibulu bɛɛ lo, Nii Senuman ka yeelen kɔrɔ. Ala ka hakili n’a ka kanuya be adamadenw ka danfɛn nɔgɔmanw lo kan, i n’a fɔ denmisɛn minw be mɛnni kɛ, ani u man ca wagati labanw na. Ala ka miiriya faamuyali be se ka sɔrɔ dɔrɔn ni Ala n’a sagokɛla be baara kɛ ɲɔgɔn fɛ kosɔbɛ ani u be baara kɛ ɲɔgɔn fɛ kosɔbɛ. Tiɲɛ tɛ se ka sonya ; a ka kan n’a ye. Minw b’a kanu, olu b’a minɛ i n’a fɔ Ala ka bɔli, yiriden, Matigi kanulen ani batobaga ka fɛn dɔ.   
Yirali belebele min be sɔrɔ Daniyɛli ni Yirali gafew fɛ cogo dɔ la min be ɲɔgɔn dafa, o bɛɛ belebeleba lo ani a ka gwɛlɛ kosɔbɛ. Sabu tiɲɛn na, tuma caaman na, Ala be barokun kelenw kofɔ yɔrɔ dɔw la ani u tɛ kelen ye ani u be ɲɔgɔn dafa. N’ be min lɔn o koo la sisan, diinanw ka tariki minw yirala, u ka nɔgɔ kosɔbɛ k’u surunya.
Hali bi, fɛn naaninan be yen : an yɛrɛ. An ka kan ka sugandi, bari an niin n’an ka jogo bɛɛ ka kan ka tilan ni Ala ye a ka miiriyaw bɛɛ la ɲuman ni juguman koo la. Ni mɔgɔ dɔ tɛ ale ta ye, siga t’a la, a bena a ka kalan sɔsɔ koo dɔ la. Yirali nɔɔrɔman be ye ka gwɛ mɔgɔ sugandininw ka miiriya senumanw dɔrɔn lo la. Tiɲɛ ye min ye, a ma se ka ɲɔgɔn sɔsɔ, a ma se ka ɲɔgɔn sɔsɔ, i ka kan k’a ta i n’a fɔ a be cogo min na walima k’a to yen; I ko Yezu y’a kalan cogo min na, koo bɛɛ be ɲɛnabɔ ni “ ɔnhɔn ” wala “ ɔnhɔn ” ye. Adamaden bɛ fɛn o fɛn fara a kan, o bɛ bɔ Sutana le ra.     
Ala be sariyakolo jɔnjɔn kelen to yen : majigilenya dafanin. Waso baara dɔ la, o ka ɲi, nka waso tɛna kɛ abada : “ Ala be wasobagaw kɛlɛ, nka a be nɛɛma kɛ majigininw ye (Zaki 4:6).” Komi kuncɛbaya ye juguman ju ye min ye jinɛ halaki n’a kɔlɔlɔ juguw ye a yɛrɛ kan ani Ala ka sankolola ni dugukolo kan danfɛnw bɛɛ kan, kuncɛbayabaga tɛ se ka sugandili sɔrɔ Krista la.    
Majigilenya lakika ye k'an ka adamaden barikantanya lɔn ani ka la Krista ka kumaw na tuma min na a y'a fɔ an ye ko : " Ni ne tɛ yen, aw tɛ se ka foyi kɛ (Yuhana 15:5)." O “ foyi ” kɔnɔ, i n’a fɔ fɛɛn fɔlɔ, a ka kiraya kuma minw sɛbɛra ni kode ye, u kɔrɔ faamuyali be se ka sɔrɔ. N’ bena o sababu fɔ i ye ani k’a ɲɛfɔ i ye. A ka hakilitigiya la, a ka Alako lɔnniya la, Matigi ye Daniyɛli lasun a ka kiraya kumaw fɔ fɛnw na minw danfaranin lo saan tan caaman kɔnɔ. Sanni a ka n’ hakili sigi ko n’ ka kiraya kuma nunu bɛɛ tilan sapitiriw la, mɔgɔ si tun m’o kɛ ka kɔn n’ ɲɛ. Sabu o fɛɛrɛ dɔrɔn le sababu ra Ala bɛ jalaki minw fɔ, o bɛ se ka tiɲɛtigiya, ka gwɛya. Yeelen ka gundo be sɔrɔ kiraya kumaw bɛɛ lajɛli la, a ka sapitiri danfaraninw ka kunnafoniw kalanni na ɲɔgɔn fɛ ani min ka bon n’o bɛɛ ye, o ye ka tagamasiɲɛ minw sɔrɔ, u kɔrɔ ɲinini kɛ Bibulu kɔnɔ Alako ta fan fɛ. Kabini o fɛɛrɛ ma kɛ, o ye Daniyɛli ka kitabu ye, n’o tɛ, mɔgɔw tɛ se ka Apokalipisi ka kiraya kuma faamu pewu, Ala ka jalaki minw kofɔra, u tun tɛ mɔgɔ minw hakili ɲagami kojugu. Walisa ka nin koo nin yɛlɛma, Yezu Krista ka Nii Senuman ye n’ lasun ka fɛɛn min tun be dibi la fɔɔ ka na se o wagati ma, n’ k’o ɲɛfɔ ka gwɛ. O la, Ala ka dimi laɲinita jɔnjɔn naani lɔnni be yira cogo dɔ la min tɛ se ka sɔsɔ. Ala tɛ fanga wɛrɛ lɔn n’a tɛ a ka kuma sɛbɛnin ye, ani o lo be dugukolo kan ani sankolo jurumunkɛlaw jalaki ani k’u jalaki, i n’a fɔ a ka “ seere fila ” ka kɛɲɛ ni Yirali 11:3 ye. Sisan, an k’o kiraya kuma lajɛ min yirala ka surunya.        
 
Tilanyɔrɔ fɔlɔ : Isirayɛli ka tariki min gwɛnna ka bɔ jamana na kabini – saan 605 
 
Daniyɛli sera Babilɔni (-605) Dan.1.
Masacɛ minw tugura ɲɔgɔn kɔ, Daniyɛli ka yelifɛnw b’o yira
1-Kalidekaw ka masaya : Dan.2:32-37-38 ; 7:4 kalan.  
2-Mediyaw ni Pɛrɛsikaw ka masaya : Dan.2:32-39 ; 7:5 ; 8:20 kalan.   
3-Gɛrɛkiw ka masaya : Dan.2:32-39 ; 7:6 ; 8:21 ; 11:3-4-21 kalan.    
4-Ɔrɔmu masaya : Dan.2:33-40 ; 7:7 ; 8:9 ; 9:26 ; 11:18-30 kalan.     
5-Erɔpu masayaw : Dan.2:33 ; 7:7-20-24 kalan.  
6-Pape ka fanga : . . . . . . . . . . . . . . . . Dan.7:8 ; 8:10 ; 9:27 ; 11:36 kalan.    
 
Tilanyɔrɔ filanan : Daniyɛli + Yirali . 
 
Kiraya kuma min fɔra Masiya ka nali fɔlɔ koo la, Yahutuw banna min na : Daniyɛli 9. 
Gɛrɛki masacɛ Antiyɔsi IV Epifani ka Yahutuw tɔɔrɔ (-168) : balawoba dɔ kibaroya : Dan.10:1. A dafali : Dan.11:31. Ɔrɔmukaw ka tɔɔrɔw (70) : Dan.9:26.    
Kalidekaw kɔ, Mɛdikaw ni Pɛrɛsikaw, Grɛkiw, Ɔrɔmu ka fanga, masaya, o kɔ, papaya, k’a ta saan 538. Ɔrɔmu dugu kɔnɔ, kerecɛnw ka limaniya b’a jugu satɔ kunbɛn a ka masaya ni papaya yɔrɔ fila la minw tugura ɲɔgɔn kɔ : Dan.2:40 ka taga se 43 ma ; 7:7-8-19 ka taga se 26 ma ; 8:9 ka taga se 12 ma ; 11:36 ka taga se 40 ma ; 12:7 ; Apo.2 ; 8:8 ka taga se 11 ma ; 11:2 ; 12:3 ka taga se 6-13 ma ka taga se 16 ma ; 13:1 ka taga se 10 ma ; 14:8 kalan.           
K’a ta saan 1170 (Pierre Valdo), yɛlɛmani baara fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma: Yir. 2:19-20-24 ka taga se 29 ma ; 3:1 ka taga se 3 ma ; 9:1 ​​ka taga se 12 ma ; 13:11 ka taga se 18 ma.    
Saan 1789 ni saan 1798 cɛ, Faransi ka Alalɔnbaliya yɛlɛmani ka ɲangili wale : Yir. 2:22 ; 8:12 ; 11:7 ka taga se 13 ma.   
Napoleon fɔlɔ ka masaya : Yir. 
Kabi saan 1843, Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔra .  n’a kɔlɔlɔw: Daniyɛli 8:14 ; 12:11-12 kɔnɔ ; Apo.3. Laada porotesitantiw ka ben : Yir. 3:1-3 ; a ka ɲangili : Yir. 9:1 ka taga se 12 ma ( burufiyɛnan 5nan ) . Adventist piyɔniyew be duga : Yir. 3:4-6.         
Kabi saan 1873, diɲɛ bɛɛ ka tile wolonfilanan jɛnkulu ka dugawu min bɔra jamana kɔnɔ: Daniyɛli 12:12 ; Yirali 3:7 ; Ala ka tagamasiɲɛ : Yirali 7 ; a ka cikan wala mɛlɛkɛ saba ka cikan minw be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ: Yir. 14:7 ka taga se 13 ma.      
Kabini saan 1994, kiraya limaniya kɔrɔbɔli kɛra minkɛ, Adventistew ka limaniya min tun be sigi sen kan, o benna : Yir. 3:14 ka taga se 19. A nɔfɛko : a donna Porotɛstanw ka kanpaɲi la min banna kabini saan 1844 : Yir. 9:5-10. A ka ɲangili : Yir. 14:10 ( a bena minni kɛ, ale fana , ... ).    
Saan 2021 ni saan 2029 cɛ, kɛlɛba sabanan : Daniyɛli 11:40 ka taga se 45 ma ; Yir. 9:13 ka taga se 19 ma ( burufiyɛnan 6nan ) .  
Saan 2029, nɛɛma min be kɛ jamakulu ni mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ, o wagati laban lo : Yir. 
Duniɲa kuru bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔli : dimansi sariya min bilala : Yir. 12:17 ; 13:11 ka taga se 18 ma ; 17:12 ka taga se 14 ma ; tɔɔrɔ laban wolonfila : Yir.      
Saan 2030, sɛnɛkalo la , “ Arimagedɔn ” : saya sariya ani Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman : Daniyɛli 2:34-35-44-45 ; 12:1 ; Yirali 13:15 ; 16:16 kalan. Buru wolonfilanan : Yir. 1:7 ; 11:15 ka taga se 19 ma; 19:11 ka taga se 19 ma.           Tɔɔrɔ laban wolonfilanan : Yir.16:17. Sugandili walima mɔgɔ sugandininw ka sumatigɛ wagati : Yir . 16:19 kɔnɔ ; 17 ; 18 ; 19:20-21 kalan.       
Ka bɔ . saan 2030, saan waa wolonfilanan na walima lafiɲɛlonba Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw fɛ : u ye see sɔrɔ, Sutana be jɔlɔkɔ la dugukolo lakolon kan saan waa kelen kɔnɔ : Yir. 20:1 ka taga se 3. Sankolo la, mɔgɔ sugandininw be kiti tigɛ mɔgɔ benninw kan : Daniyɛli 7:9 ; Apo.4 ; 11:18 kɔnɔ ; 20:4 ka taga se 6 ma.       
Saan 3030 ɲɔgɔn na, kiti laban : mɔgɔ sugandininw ka nɔɔrɔ : Yir.  Saya filanan min bena kɛ dugukolo kan : Daniyɛli 7:11 ; 20:7 ka taga se 15. Dugukolo kura kan: Yir . Dan.2:35-44 ; 7:22-27 kalan.       
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ɔrɔmu ka tagamasiɲɛw kiraya kuma kɔnɔ
 
Kiraya kumaw yɔrɔ min ma gwɛ, o ye ko u be tagamasiɲɛ sifa caaman lo fɔ hali k’a sɔrɔ u be kuma fɛɛn kelen lo koo la. O kama, u be kɛ ɲɔgɔn dafabaga ye, sanni u ka ɲɔgɔn bɔ ɲɔgɔn na. O b’a to Ala be sɛbɛninw ka gundo faan mara ani ka barokun min laɲinina, o faan sifa caaman yira robo dɔ la. O cogo kelen lo n’a ka laɲinitaba ye : Ɔrɔmu. 
Dan.2 kɔnɔ, yiriden nin ka yelifɛn na, o ye masaya naaninan ye min ka tagamasiɲɛ ye " nɛgɛ senw " ye. " Nɛgɛ " ye a ka jogo gɛlɛn n'a ka latɛnkan kumakan jaa ye .      DVRA LEX SED LEX ", min bayɛlɛmana ko : " sariya ka gwɛlɛ, nka sariya ye sariya ye ". Ka fara o kan, “ nɛgɛ senw ” b’an hakili jigi Ɔrɔmu ka sɔrɔdasiw yecogo la minw tun be ni nɛgɛkunbɛnnanw ye u farikolo, u kuun na, u kamankunw na, u bolow n’u seenw na , u tun be tagamana senna ka kɛ kulu janw ye, u labɛnnin lo ani u kolonin lo.      
Dan. 7 kɔnɔ, Ɔrɔmu, a ka kafiriw ka wagati fila la, repibliki ni masaya, o bele ye masaya naaninan ye min kofɔra i n’a fɔ “ fɛn jugu min ɲinw be nɛgɛ la .” A ɲinw nɛgɛ b’a ni Dan nɛgɛ senw siri ɲɔgɔn na.2 . A fana be ni " biɲɛ tan " ye minw be Erɔpu masaya tan yɛrɛmahɔrɔnyalenw yira minw tun bena sigi Ɔrɔmu masaya bennin kɔ. O ye kalan ye min be sɔrɔ Dan.7:24 kɔnɔ.    
Dan.7:8 be “ biɲɛ ” tan ni kelennan bɔli kofɔ min bena kɛ Ala ka dimi bɛɛ ka laɲinita fɔlɔ ye kiraya kuma kɔnɔ. A be weele ko “ biɲɛ fitinin ” nka, min be sɔsɔli don, Dan.7:20 b’a fɔ ko a “ yecogo ka bon ni tɔɔw ye .” O ɲɛfɔli bena kɛ Dan.8:23-24 kɔnɔ, “ o masacɛ fariman ani nanbarakɛla ... bena ɲɛtaga sɔrɔ a ka laɲinitaw la ; a bɛna fangatigiw ni mɔgɔ senumanw halaki .” Nin ye kɛwale dɔw dɔrɔn ye Ala be minw jati Ɔrɔmu ka fanga filanan nin na, min kɛra k’a ta saan 538 la, ni papa ka fanga sigili ye min ye Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya sigi sen kan masacɛ Justinien fɔlɔ ka fanga fɛ. Ala be jalaki minw bɛɛ lase mɔgɔw ma cogo jɛnsɛnnin na, kiraya kuma bɛɛ kɔnɔ, an bena o jalaki minw bɛɛ ta o fangatigi ni fangatigi, nka diinankow kan, Ɔrɔmukaw ka papasiya be min yira. Ni Dan.7:24 y' a weele ko " a ni fɔlɔw tɛ kelen ye ," o ye tigitigi ye ko a ka fanga ye diinɛ ta ye ani a be fangatigiw ka lannaya lo kan , minw be siran a ɲɛ ani u be siran a ka fanga ɲɛ Ala fɛ ; min Dan.8:25 b’a fɔ ko o sababu bɔra “ a ka nanbarakow ɲɛnabɔli la .” Dɔw be se k’a ye ko a man ɲi n’ be Daniyɛli 7 ka masacɛ ni Daniyɛli 8 ka masacɛ siri ɲɔgɔn na. O kama, n’ ka ɲi k’a yira fɛɛn min kama o jɛnɲɔgɔnya be yen.              
Dan.8 kɔnɔ, an tɛ Dan.2 ni 7 ka masaya naani minw tugura ɲɔgɔn kɔ, an b’u sɔrɔ tugun, nka o masaya fila dɔrɔn lo, ka fara o kan, u yiranin lo ka gwɛ sɛbɛnin kɔnɔ : Medi ni Pɛrɛsi masaya, min yirala ni " sagaden " ye, ani Grɛki masaya min yirala ni " bakɔrɔn " ye min tun be kɔn Ɔrɔmu masaya ɲɛ. Saan 323, Grɛkiw ka kɛlɛkɛlaba Alɛkisandiriba sara, “ bakɔrɔn ka biɲɛ belebele karila .” Nka komi cɛɛntabaga tun tɛ yen, a ka masaya tun be tilan a ka zenerali kuntigiw cɛ. Saan 20 kɛlɛ kɔ u ni ɲɔgɔn cɛ, masaya 4 dɔrɔn lo tora " biɲɛ naani wulila sankolo fiɲɛ naani kɔnɔ k'a nɔnabila ". O gban naani ye Misiran, Siri, Gɛrɛsi ani Trasi ye. Nin sapitiri 8nan na, Niin b’a yira an na nin masaya naaninan wolocogo min, a daminɛ na, tun ye tilebenyanfan dugu dɔrɔn ye, masaya fɔlɔ, o kɔ, repibiliki kabini – 510. A ka repibiliki mara kɔnɔ, Ɔrɔmu ye fanga sɔrɔ dɔɔni dɔɔni k’a yɛlɛma ka kɛ Ɔrɔmu ka maraw ye upon peoples who called. O la, vɛrise 9nan na, tɔgɔ min be weele ko “ biɲɛ fitinin ” min be Ɔrɔmu ka papa ka fanga yira ka ban Dan 7 kɔnɔ, Ɔrɔmu ka repibliki nali kɔrɔn fan fɛ tariki kɔnɔ, Israɛl be sɔrɔ yɔrɔ min na, o be dafa a ka donni fɛ Gɛrɛsi jamana na, “ biɲɛ naani dɔ la kelen .” I n’a fɔ n y’a fɔ cogo min na sisan, a weelera saan -214 la ka kɛlɛ dɔ ɲɛnabɔ Grɛkiw ka jɛnkulu fila cɛ, n’o ye Akeya jɛnkulu ye ani Aetoli jɛnkulu ye, ani o nɔɔ kɛra Gɛrɛsi ka yɛrɛmahɔrɔnya bɔnɛni ye, ani jɔnw ka mara kɔnɔ Ɔrɔmukaw bolo saan -146 la. kiraya kuma juguw lo . O miiriya be sɔrɔ yɔrɔ min na, o ye Itali jamana ta ye, Ɔrɔmu be yɔrɔ min na. A sigibaga Romulus ni Remus ka wololi be waramuso dɔ kofɔ min y’u sinsin. Latɛnkan na, wulumuso daɲɛ ye “ lupa ” ye min kɔrɔ ko wulumuso nka kakalamuso fana. O la, kabini a dantuma na, Ala y’o dugu tagamasiɲɛ yira a ka kiraya kuma fila kosɔn. An bena a sɔrɔ i n’a fɔ wulu min be Yezu ka sagaw cɛma, ale bena a suma ni kakalamuso ye Yir. O kɔ, a ka yiriwali ka taga a ka " worodugu fan fɛ ", o kɛra Itali worodugu fan fɛ (– 496 ka taga se – 272 ma), o kɔfɛ, a bɔra ka see sɔrɔ kɛlɛw la minw kɛra Karitazi kan, bi Tunisi, k'a ta saan 264 KRISTA TILE ɲɛ. O yɔrɔ min be tugu a ka " kɔrɔn fan fɛ ", o ye a ka donni ye Gɛrɛsi jamana na i n'a fɔ an y'a ye cogo min na sisan. O yɔrɔ lo la, a kofɔra ko a “ be wuli ka bɔ biɲɛ naani dɔ la .                        » Grɛkiw ka masaya min tiɲɛna, o min sɔrɔla Alɛkisandiriba fɛ. Fanga min be to ka bonya ka taga, saan -63 la, Ɔrɔmu bena laban k'a ka lɔyɔrɔ n'a ka jɔnw fanga bila Zude mara kan min Niin b'a weele ko " jamanaw bɛɛ la cɛɲumanba " bari o lo y'a ka baara ye kabini a dantuma na a ka mɔgɔw bɔnin kɔ Ezipiti jamana na. O kumaden be fɔ tugun Ezek. Tariku tiɲɛn : siɲɛ kelen tugun, Ɔrɔmu weelera Hirikani fɛ ka taga kɛlɛ kɛ n’a balimacɛ Aristobulu ye. Ɔrɔmukaw ka kɛlɛ saba minw kofɔra, dugukolo cogoya kelen na i n’a fɔ Mɛdi ni Pɛrɛsikaw ka “ sagaden ” min kofɔra sapitiri kelen kɔnɔ, u bɛnnin lo ni tariki ka seereya ye. Ala ka laɲinita dafara o cogo la : kumaden min fɔra Dan.7:8 ani Dan.8:9 kɔnɔ , o bɛ kuma, o yɔrɔ fila bɛɛ ra, Ɔrɔmukaw ka danbe le ra. O koo sɛgɛsɛgɛra ani sɔsɔli tɛ se ka kɛ o koo la. O dannaya kan, Alako Nii bena se k’a ka kalan n’a ka jalaki dafa nin papa ka diinɛ mara kan, min be sankolo sanpɛrɛnw bɛɛ sinsin a yɛrɛ kan. Ka bɔ Ɔrɔmu masaya la ka taga Ɔrɔmu masaya la, o yiranin kɔ Dan 7 kɔnɔ, yan, Dan 8 kɔnɔ, Nii be panpan saan kɛmɛkuluw kɔnɔ minw b’u faran ɲɔgɔn na, ani k’a ta vɛrise 10nan na, a b’a ta tugun k’a kɛ a ka laɲinita ye, o min ye papa ka fɛɛn ye, a jugu satɔ min ka di a ye kosɔbɛ ; ani a ma kɛ gwansan. Sabu a sɔnna sankolo masaya jamanadenw ka kerecɛnw ka diinɛ ma, Yezu Krista ye min lajɛn: “ a wulila ka taga sankolo kɛlɛbolo la .” O kɛra saan 538 la masacɛ Justinien fɔlɔ ka sariya sababu fɛ, o min y’a fɔ Vigilius fɔlɔ ye ko a bena diinankow kɛ ani ko a bena kɛ Vatikan ka papa sigiyɔrɔ ye. Nka n’o fanga ye, a be koow kɛ Ala ka mɔgɔ senumanw kama, a be minw tɔɔrɔ kerecɛnw ka diinan tɔgɔ la, i n’a fɔ a nɔnabilabagaw bena min kɛ saan 1260 ɲɔgɔn kɔnɔ (saan 538 ni saan 1789-1793 cɛ). Tariku ka tiɲɛtigiya dɔ b’a yira ko o wagati hakɛ ye tiɲɛn ye, k’a lɔn ko sariya sɛbɛra saan 533. O la, saan 1260, jatebɔ nin na, o banna saan 1793, saan min na, yɛlɛmaniba " Siranya " kɔnɔ, sariya bɔra Ɔrɔmu ka legilizi banni na. “ A y’a to lolo dɔw benna duguma k’u sennatigɛ .” O ja bena wuli tugun Yir. 12:4 kɔnɔ : “ A kukala ye sankolo lolow tilanyɔrɔ saba bɔ ka taga n’u ye dugukolo kan .” O kilew be sɔrɔ Bibulu kɔnɔ. Lolow ta fan fɛ , u be sɔrɔ Zɛnɛzi 1:15 kɔnɔ : “ Ala y’u bila sankolo la walisa u ka yeelen bɔ dugukolo kan ” ; Zɛnɛzi 15:5 kɔnɔ, u be suma ni Ibrayima bɔnsɔnw ye : “ Aw ye sankolo filɛ ka lolow jati , n’aw be se k’u jati ;                             o ɲɔgɔn le bɛna kɛ i kɔmɔgɔw ye ” ; Dan.12:3 kɔnɔ : " minw be mɔgɔ caaman lasun u ka tilenninya kɛ, olu bena mɛnɛmɛnɛ i n'a fɔ lolow tuma bɛɛ ." Daɲɛ " kukala " bena nafaba sɔrɔ Yezu Krista ka Apokalipisi kɔnɔ, bari a be tagamasiɲɛ yira ani a b'a yira ko " kira min be ngalon kalan ", i n'a fɔ Ezayi 9:14 b'a yira an na cogo min na, o cogo la, an be se ka faamuyali dayɛlɛ Ala ka cikan koo la. O la, Ɔrɔmu ka papa ka fanga, a ka fanga saan kɛmɛkuluw bɛɛ kɔnɔ ani kabini a daminɛ na, ngalon kiraw lo b’a ɲɛminɛna, ka kɛɲɛ ni kiti senuman ni tilennin ye Ala ye min yira.           
Dan. 8:11 kɔnɔ, Ala be papaya jalaki ko a wulila ka Yezu Krista kɛlɛ, ale kelenpe min ye “ kuntigiw ka kuntigi ” ye, i n’a fɔ vɛrise 25 bena a yira cogo min na, min be weele fana ko “ masacɛw ka masacɛ ani matigiw ka Matigi ,” Yir . 19:16 kalan. An b’a kalan ko : “ A y’a yɛrɛ kɔrɔta fɔɔ ka taga se kɛlɛbolo kuntigi ma, k’a ka loon o loon saraka bɔ a la, k’a ka yɔrɔ senuman jusigilan ben .” O bayɛlɛmani ni bayɛlɛmani wɛrɛw tɛ kelen ye, nka nafa b’a la sabu a be heburukan sɛbɛnin fɔlɔw bonya kosɔbɛ. Ani, o cogo la, Ala ka cikan be bɛn ɲɔgɔn ma ani a be tiɲɛn fɔ. « Perpétuel » kumaden tɛ « saraka » ko ye yan, bari o kumaden ma sɛbɛ heburukan sɛbɛnin kɔnɔ, a ka kɛli ye sariyabali ye, a tɛ joli bɔ ; ka fara o kan, a be kiraya kuma kɔrɔ yɛlɛma. Tiɲɛn na, kiraya kuma be kuma kerecɛnw ka wagati lo koo la, ka kɛɲɛ ni Dan.9:26 ye, sarakaw ni sarakabɔfɛnw tun be bɔ yen. Nin kumaden " abada " be kuma Yezu Krista ka bolofɛn kelenpe dɔ koo la min ye a ka sarakalasebagaya ye, o kɔrɔ, a ka sebagaya min be se ka delili kɛ a ka mɔgɔ sugandininw kelenpe ka nafa kama, a be minw lɔn ani k’u sugandi. Sisan, n’a y’o fɔcogo minɛ, papa ka fanga be danganinw duba ani ka Ala ka dubadenw danga, a be minw jalaki ngalon na k’u ye ngalon diinan ye, k’a yɛrɛ sigi i n’a fɔ Ala ka limaniya misaliya ; Ala y'o kuma sɔsɔ pewu a ka kiraya kuma kɔnɔ min b'a jalaki, Dan.7:25 kɔnɔ, ko a ye "waatiw ni sariya yɛlɛma ." O kama, ngalon be papa ka fanga ka baara bɛɛ la, o kama a man kan ka kiti tigɛ wala ka kiti tigɛ diinankow kan. O kama, min be to sen na tuma bɛɛ , o ye Yezu Krista ka “ sarakalasebagaya ye min tɛ yɛlɛma ” ka kɛɲɛ ni Eburuw 7:24 ka kalanw ye . O la, papasi tɛ se k’a fɔ ko a ka fanga n’a ka fanga bɔra Ala fɛ Yezu Krista la ; o la, a tun be se k’a sonya a bolo dɔrɔn sariyabali la ani o sonyali bena kɔlɔlɔ minw bɛɛ lase ale n’a be minw lafili. O kɔlɔlɔw be sɔrɔ Dan.7:11 kɔnɔ. Kiti laban na, a bena tɔɔrɔ “ saya filanan na, min filila ɲɛnama tasuma ni kibiri baji kɔnɔ ,” min na a yɛrɛ tun be masacɛw ni mɔgɔw bɛɛ lasiran kabi wagatijan, walisa u ka baara kɛ a ye ani ka siran a ɲɛ : “ Ne tun be filɛli kɛra tuma min na, kuma gwansanw kosɔn, biɲɛ tun be min fɔra, ani k’a sɔrɔ ne tun be destro be animal to, jeni ." O kɔ, Yirali min be sɔrɔ Yirali kɔnɔ, o bena nin kiti tigɛ min be tiɲɛn Ala ka kiti tilennin koo la, min diminɛnin lo ani min dusu tiɲɛna, Yirali 17:16 kɔnɔ ; 18:8 kɔnɔ ; 19:20 kalan. N y'a sugandi k'a bayɛlɛma i n'a fɔ, "                                ani k'a ka yɔrɔ senuman jusigilan yɛlɛma " k'a sababu kɛ jalaki minw tun be papa ka fanga kan, u tun ye Alako ta fan fɛ. Tiɲɛn na, heburukan kumaden “ mecon ” be se ka bayɛlɛma ko : yɔrɔ wala sigiyɔrɔ . Ani, o koo la, Alako ta fan fɛ, yɔrɔ senuman jusigilan yɛrɛ lo be yɛlɛmana. O kumaden “ jusigilan ” ɲɛsinna, ka kɛɲɛ ni Efɛz.         ", nka fana, cidenw ka jusigilan bɛɛ ni hakilimaya boon dɔ, o kɔrɔ, " yɔrɔ senuman " min ye Yezu Krista ta ye, Ala y'a lɔ a kan. O kama, u b’a fɔ ko Piyɛri senuman ka ciyɛn lo, Ala yɛrɛ b’o sɔsɔ. Papismu fɛ, Piyɛri ka ciyɛn kelenpe min tora, o ye a fagabagaw ka baara tagaɲɛ ye, minw y’a gwengwe yiri kan a ka Alako Matigi kɔ. A ka Inkizisiyɔn ka fanga ye kafiriw ka ɲɛyirali fɔlɔ ladegi ni kantigiya ye. Ala tun ye min sigi, o fanga min tun tɛ muɲu ani min tun be mɔgɔw tɔɔrɔ, a ka papa kuntigi dɔw tun ye mɔgɔfagalaw ye, mɔgɔfagala tɔgɔjuguw, i n’a fɔ Alɛkisandiri VI Borgia n’a dencɛ Sezari, min tun ye mɔgɔ fagabaga ani kardinali ye, o b’a yira ko Ɔrɔmu ka papa ka fanga tun ye jinɛw ka fanga ye. Mɔgɔ hɛɛrɛmanw fagalibaw bɔra o diinɛ ɲɛmɔgɔ fɛ, mɔgɔw y’u yɛrɛ yɛlɛma fanga la, saya jalaki fɛ, ani kuruwazi kɛlɛw ka diinɛ sariyaw fɛ minw tun be kɛ silamɛw kama minw tun ye Isirayɛli jamana minɛ ; jamana min danganin lo Ala fɛ kabini saan 70, Ɔrɔmukaw nana " dugu ni yɔrɔ saninman " halaki yɔrɔ min na, ka kɛɲɛ ni min fɔra Dan.9:26 kɔnɔ, o ye Yahutuw ka Masiya banni nɔɔ ye. “ A ka yɔrɔ senuman jusigilan ” ɲɛsinna kalan tiɲɛnw bɛɛ ma cidenw ye minw sɔrɔ ani u y’u lase bɔnsɔn nataw ma layidu kura ka sɛbɛninw sababu fɛ ; Ala ka “ seere fila ” filanan , ka kɛɲɛ ni Yir. 11:3 ye. Ka bɔ o seereya kumabali la, papayizi ye bibulu limaniya cɛsiribagaw tɔgɔw dɔrɔn lo mara, a ye minw bato ani ka baara kɛ minw ye jamaba la a ka kalanden caaman fɛ. Tiɲɛ min be Ɔrɔmu ka fɔta la, o sɛbɛra, a fanba la, a ka " missal " (Misa ɲɛminɛbaga) kɔnɔ, min be Ala ka " seere fila " nɔɔ ta ; jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ni jɛnɲɔgɔnya kura sɛbɛninw minw bɛɛ faranin ɲɔgɔn kan ka kɛ Bibulu senuman ye, a ye min kɛlɛ k’a ka kalanden kantigiw faga.                 
Dan.8 vɛrise 12nan bɛna a yira an na mun na Ala yɛrɛ waajibiyara ka nin diinan kɔniyanin ni haramunin lawuli. " Sɔrɔdasiw tun be di ni loon o loon jurumu kosɔn ." O la, o fanga ka kɛwale juguw ani koo haramuninw tun be yen, Ala sago fɛ, walisa ka “ jurumun ” ɲangi, o min ye sariya tiɲɛni ye ka kɛɲɛ ni 1 Zan 3:4 ye. Ani nin ye wale ye min tun be se ka kɛ Ɔrɔmu ka ban nka a tun be a ka kafiriw ka masaya wagati la, bari jurumu min ka jugu kosɔbɛ, min ka kan ni ɲangili ɲɔgɔn ye, o ye Ala minɛ koo fila la minw ka gwɛlɛ kosɔbɛ : a ka nɔɔrɔ i n’a fɔ Ala danbaga ani i n’a fɔ setigi Krista la. An bena a ye Yir. 8:7-8 kɔnɔ, ko papa ka fanga sigili, saan 538, o ye ɲangili filanan ye, Ala y’o min kɛ, ani min kiraya kɛra ni lasɔmini tagamasiɲɛ ye min ye “ buru filanan ” ye. Yafa wɛrɛ be yen ka kɔn o ɲɛ, o min kɛra Erɔpu jamanaw ka binkanniw fɛ minw tun kɛra kerecɛn kantigibaliw ye. O kɛwalew be daminɛ saan 395 ni saan 476 cɛ, ɲangili minw kɛra, u sababu bele be sɔrɔ ka kɔn saan 395 ɲɛ. O la, saan 321, marisikalo tile 7, loon min na, o be se ka tiɲɛtigiya, o min na Ɔrɔmu masacɛ kafiriw, Constantin I , min ye hɛɛrɛ di kerecɛnw ma minw tun be decred the empire the rest by the empire. tile fɔlɔ ta. Sisan, o loon fɔlɔ tun be kɛ kafiriw ka tile batoli ye min ma se ka kɛ ala ye. Ala ye dimi fila sɔrɔ : a ka lafiɲɛlon bɔnɛna, a ka danbaga baara hakilijigi ani a ka see laban min sɔrɔla a juguw bɛɛ kan, nka fana, a nɔɔ na, ​​kafiriw ka bonya min dira loon fɔlɔ la, o y’o lase Yezu Krista ka kalandenw yɛrɛ ma. Mɔgɔ damadɔ lo bena o jurumu nafa faamu, bari a ka ɲi k’a faamu ko Ala tɛ ɲɛnamaya danbaga dɔrɔn ye, a ye wagati danbaga n’a labɛnbaga fana ye, ani o lo kama a ye sankolo lolow dan. Tile be bɔ tile naaninan loon na ka tilew yira, kalo be suu yira ani tile be bɔ tugun ani lolow be saanw yira. Nka lɔgɔkun tɛ tagamasiɲɛ ye lolow fɛ, a basiginin lo danbaga Ala ka desizɔnba dɔ dɔrɔn lo kan. O kama, a bena kɛ a ka kuntigiya tagamasiɲɛ ye ani Ala bena a kɔlɔsi.        
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yeelen be lafiɲɛlon na
 
Lɔgɔkun kɔnɔnakow labɛnni fana ye a ka Ala sago yiracogo ye ani Ala bena an hakili jigi o la wagati bɛnnin na a ka cikan naaninan sɛbɛnin kɔnɔ : “ Aw k’aw hakili to lafiɲɛlon na, k’a kɛ senuman ye. Tile wɔɔrɔ le bɛ aw fɛ ka aw ta baaraw bɛɛ kɛ, nka tile wolonfilanan ye Matigi Ala ta lon ye, aw kana baara si kɛ o lon na, aw ni aw muso, aw ta denw, aw ta bɛganw, ani lonan minw bɛ aw ta duguw kɔnɔ, sabu Matigi Ala le ka sankolo ni dugukolo dan, kɔgɔji ni o bɛɛ ye six ye ; O kosɔn a ka tere wolonflanan duga k’a saninya .    
Aw k’a filɛ ka ɲɛ, nin kumasen nin kɔnɔ, jateden " wɔɔrɔ ni wolonfila " ɲiningali dɔrɔn lo ; lafiɲɛlon kuma yɛrɛ ma fɔ. Ani, a cogoya la “ wolonfilanan ”, jateden ordinal, Danbaga Sariya sigibaga b’a sinsin lɔyɔrɔ min kan, o tile wolonfilanan be min ta. Mun na o be sinsin a kan ? Ne bena sababu dɔ di i ma walisa i k’i ka miiriya yɛlɛma cikan nin koo la, n’a ka ɲi. Ala tun ka wagati min sigi kabini dunuɲa dantuma, a tun b’a fɛ ka o lakuraya. Ani n’a y’a sinsin ten, o ye ko lɔgɔkun lɔra a ka kisili poroze wagati dafanin jaa la : saan 7000 walima ka fɔ ka gwɛ, saan 6000 + 1000. Sabu Musa tun ka a ta kisiri laɲinita yɛlɛma, ka Horɛbu kuru bugɔ siɲaga fla, o kosɔn Musa ma se ka don dugukolo kan Kanaan jamana ra. O lo tun ye kalan ye Ala tun b’a fɛ ka min di a ka kanminɛbaliya koo la. Kabi saan 1843-1844, tile fɔlɔ ka lafiɲɛ kɔlɔlɔ kelenw lo, nka sisan, a be mɔgɔ bali ka don sankolo Kanaan jamana na, o min ye mɔgɔ sugandininw ka limaniya sara ye min be di Yezu Krista ka jurumuw yafa saya fɛ. O Ala ka kiti be ben murutininw kan, bari i n’a fɔ Musa ka kɛwale, loon fɔlɔ tɔɔ tɛ bɛn ni Ala ka labɛn ye. Tɔgɔw be se ka yɛlɛma k’a sɔrɔ u tɛ nɔɔba to mɔgɔw kan, nka jatidenw ka jogo ye u ka yɛlɛmanibali ye. Danbaga Ala fɛ, ale min b’a ka danfɛnw kɔrɔsira, wagati min be yɛlɛma dɔɔni dɔɔni, o be kɛ lɔgɔkun wolonfila kɔnɔ minw be tugu ɲɔgɔn kɔ. A tɛ yɛlɛma, loon fɔlɔ bena to ka kɛ loon fɔlɔ ye ani “ loon wolonfilanan ” bena to ka kɛ “ loon wolonfilanan ” ye. Ala ye nafa min di a ma, loon o loon bena to a la fɔɔ abada, kabini a daminɛ na. Ani, Zɛnɛzi b’an kalan, sapitiri 2nan na, ko tile wolonfilanan ye danfɛn kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye : a “ saniyanin lo ” walima a bilara dan na. Fo ka na se bi ma, adamadenw tun tɛ o nafa kɛrɛnkɛrɛnnin sababu lɔn, nka bi, a tɔgɔ la, ne be Ala ka ɲɛfɔli di. A ka yeelen kɔnɔ, Ala ka sugandili be gwɛya ani a be tiɲɛtigiya : tile wolonfilanan be kiraya kɛ saan waa wolonfilanan koo la, min bena kɛ tile barika ye saan 7000 kɔnɔ, o min na " saan waa kelen " laban min kofɔra Yirali 20nan na, o bena Yezu Krista ka mɔgɔ sugandininw ye ka don u ka kanubaga ka ninsɔndiya n’a ka ɲɛda la. Ani, o sara bena sɔrɔ Yezu ka see sɔrɔli sababu fɛ jurumu ni saya kan. Lafiɲɛlon senuman tɛ Ala ka an ka dugukolo danni hakilijigi dɔrɔn ye tugun, a be tagamasiɲɛ fana yira lɔgɔkun o lɔgɔkun ka taga don sankolo masaya la yɔrɔ min na, ka kɛɲɛ ni Zan 14:2-3 ye, Yezu “ be yɔrɔ labɛn .                   " a ka mɔgɔ kanulenw kosɔn. Nin ye kuun ɲumanba ye min b’a to an b’a kanu ani k’a bonya nin loon senuman wolonfilanan na, tuma min na a bena na an ka lɔgɔkunw laban tagamasiɲɛ yira, tileben tuma na, tile 6nan laban na .
Kabini sisan, n'i ye nin cikan naaninan kumaw kalan walima k'u mɛn, i ka kan k'a mɛn sɛbɛnin kumaw kɔfɛ, Ala b'a fɔra adamaden ye ko: " I be ni saan 6000 ye ka mɔgɔ sugandininw ka limaniya baaraw kɛ, bari i sera nin wagati laban na, saan 1000 wagati .    nolonger ka wagati kɛ i ye ; a bena lase ne ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ma minw donna ne ka sankolola banbali kɔnɔ, limaniya lakika sababu la, Yezu Krista y’o min lɔn . ”   
O la, lafiɲɛlon be kɛ i n’a fɔ tagamasiɲɛ ani kiraya kuma min b’a yira ko ɲɛnamaya banbali be sɔrɔ dugukolo kan mɔgɔ kunmabɔninw ye. Ani fana, Yezu y’a jate ni “ lulu sɔngɔ gwɛlɛ ” ye a ka ntalen kɔnɔ min fɔra Mat.13:45-46 kɔnɔ : “ Sankolo masaya be i n’a fɔ jagokɛla min be lulu cɛɲumanw ɲinina. A ka lulu sɔngɔ gwɛlɛ dɔ sɔrɔ ; A tagara a bololafɛnw bɛɛ feere ka muso san .” O vɛrise be se ka ɲɛfɔli fila sɔrɔ minw tɛ kelen ye. Kumaden “ sankolo masaya ” ɲɛsinna Ala ka kisili labɛn ma. Yezu Krista b’a ka poroze yira tuma min na, a b’a yɛrɛ suma ni “ nɛgɛdaga ” jagokɛla dɔ ye min be nɛgɛdaga ɲinina , min ka ɲi ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan, min dafanin lo ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan ani o kama , min be sɔngɔ gwɛlɛman ɲini. Walisa k’o nɛgɛdaga sɔrɔ min man ca ani o kama a sɔngɔ ka gwɛlɛ , Yezu ye sankolo n’a ka nɔɔrɔ to yen ani dugukolo kan a ka saya jugu kosɔn, a y’o nɛgɛdaga nunu kunmabɔ walisa u ka kɛ ale ta ye fɔɔ abada. Nka o cogo kelen na, jagokɛla ye mɔgɔ sugandinin ye min be fɛn dafanin ɲini, alako dafanin lo min bena kɛ limaniya lakika sara ye. Yan fana, walisa ka sankolola weele sara sɔrɔ, a be dugukolo ka jogo gwansanw ni tilenbaliyakow to yen walisa k’a yɛrɛ di ka batoli kɛ Danbaga Ala ye min ka di a ye. Nin vɛrise kɔnɔ, nɛgɛ sɔngɔ gwɛlɛ ye ɲɛnamaya banbali ye Yezu Krista bena min di a ka mɔgɔ sugandininw ma saan 2030 ka sɛnɛ wagati la.            
O la , nin nɛgɛ sɔngɔ gwɛlɛ be se ka ɲɛsin Adventisimu wagati laban dɔrɔn ma ; min ka lasigiden labanw bɛna to ɲanamaya ra fɔ ka taga se Yesu Kirisita kɔsegilon yɛrɛ yɛrɛ ma. O ra, nin nɛgɛ sɔngɔ gwɛlɛ bɛ Nɛnɛkirilon, Kirisita kɔsegilon, ani mɔgɔ sugandinin labanw ta senuya fara ɲɔgɔn kan. Hakilina dafanin min be sɔrɔ nin wagati laban na, o be nɛgɛkunbɛnnan jaa di mɔgɔ senumanw ma . U ka koow kɛcogo kɛrɛnkɛrɛnnin min y’a to u donna abada la niin na, o b’o jaa nin tiɲɛntigiya . Ani u ka nɔrɔli min be tile wolonfilanan lafiɲɛlon na, u b’a lɔn ko a be kiraya kɛ saan waa wolonfilanan koo la, o be lafiɲɛlon ni saan waa wolonfilanan jaa kɛ i n’a fɔ kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ min ɲɔgɔn tɛ yen ani foyi tɛ se ka suma n’o ye fɔɔ “ lulu sɔngɔ gwɛlɛman .” O miiriya bena bɔ Yir. 21:21 kɔnɔ : “ Da tan ni fila tun ye lulu tan ni fila ye ; daa kelen kelen bɛɛ tun kɛra ni lulu kelen ye . Dugu kɛnɛba tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, i n’a fɔ filɛrifɛn gwɛman . Nin vɛrise b’a yira ko Ala be mɔgɔ min ɲini ka saniya, o sariya kelenpe lo, ani o wagati kelen na , sara kelenpe min be sɔrɔ ɲɛnamaya banbali sɔrɔli la u ka donni fɛ saan waa wolonfilanan lafiɲɛlon na tagamasiɲɛw fɛ “ daaw ” fɛ minw be Adventistw ka limaniya kɔrɔbɔliw yira . Mɔgɔ laban minw kunmabɔra, olu man fisa ni minw tun be yen u ɲa. Ala ye tiɲɛn min yira u la , o dɔrɔn lo b’u ka jaa yira i n’a fɔ nɛgɛdaga min be kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw tigɛninw nɔɔ ta . Ala tɛ mɔgɔw danfara ka bɔ ɲɔgɔn na abada , nka ka kɛɲɛ ni wagati min kofɔra, a ye joo di a ma ka danfara don senuya sariya la min ka ɲi ka kɛ walisa ka kisili sɔrɔ. Kerecɛnw ka wagati min sɛgɛsɛgɛra, o ɲɛsinna wagati min ma, o ye jurumu min tun be diinankow la, o kɔsegira kabini Ɔrɔmu ka papa ka fanga sigira sen kan, o kɔrɔ, kabini saan 538. Ani fana, diinɛ yɛlɛmani daminɛw be datugu a ka makari n’a ka makari fɛ , ani sariya tiɲɛni min kɛra ka kɔn i ka lafiɲɛlon ɲɛ, o tun tɛ: ce the spring of 1843. Ka kuma dɔ fɔ ka gwɛ, Yezu y’a fɔ ko a ka ɲi ka nɛgɛkunbɛnnan san Yir. 3:18 kɔnɔ ko : “ Ne b’aw ladi ko aw k’a san ne fɛ .          sanu min sɛgɛsɛgɛra tasuma kɔnɔ, janko aw ka kɛ nafolotigiw ye, ani fani gwɛmanw, janko aw ye fani don, ani aw fari lakolon maloya kana bɔ kɛnɛ kan, ani ɲɛdafura min bɛ kɛ aw ɲa ra, janko aw ye yeli kɛ .” O fɛɛnw, Yezu be minw di mɔgɔ minw ma, olu lo ye fɛɛnw ye minw be mɔgɔ sugandinin ka tagamasiɲɛ ye i n’a fɔ “ nɛgɛ ” Matigi Yezu Krista ɲɛɛ na n’a ka kititigɛyɔrɔ la. “ Lulu ” ka kan ka “ san ” ale fɛ, a ma sɔrɔ gwansan. O sɔngɔ ye yɛrɛminɛ ye, o min ye limaniya kɛlɛ jusigilan ye. O yɔrɔ kelen kelen bɛɛ la, Yezu b’a fɛ ka limaniya dɔ feere min kɔrɔbɔra kɔrɔbɔli fɛ min be mɔgɔ sugandinin ka nafolo sɔrɔ Alako ta fan fɛ ; a ka tilenninya saniyanin min tɛ ni fiɲɛ ye min be jurumunkɛla yafalen ka hakilimaya lakolon datugu ; Nin Saninman ta dɛmɛ min bɛ jurumunkɛbaga ɲakiliw ni a hakiri dayɛlɛ, Ala ka labɛn min yira a ta Bibulu sɛbɛnin saninmanw kɔnɔ.         
Kerecɛnw ka wagati saan 6000 wagati la, Ala ye kɔnɔni kɛ fɔɔ ka taga se nin dugukolo yɛlɛmani laban ma walisa a ka mɔgɔ labanw k’a to a ka loon wolonfilanan senuman wala lafiɲɛlon senuman ka bonya lɔn a ka lafiɲɛlon kama. Sugandili minw b’a kɔrɔ faamu sisan, kuun caaman b’u fɛ k’a kanu ani k’a bonya i n’a fɔ Yezu Krista ka nilifɛn. Minw t’a fɛ ani u b’a kɛlɛ, kuun caaman b’u fɛ ani u bena kɛ ten k’a kɔniya sabu o bena kɛ u ka bɛgɛnw ka dugukolo kan ɲɛnamaya laban ye.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Daniyɛli 8:14 ka sariya
 
Dan.8:12 be taga ɲɛfɛ k’a fɔ ko , “ O biɲɛ ye tiɲɛn fili duguma, a ye min kɛ, a ye ɲɛtaga sɔrɔ .” Ka kɛɲɛ ni Zab. 119:142 ye, “ tiɲɛn ” ye “ sariya .” Nka a fana ye “ ngalon ” faan wɛrɛ ye min, ka kɛɲɛ ni Es.9:14 ye, o be papa ka “ ngalon kira ” yira ni kumaden “ kukala ” ye min b’a jalaki tiɲɛn tiɲɛn na Yir.12:4 kɔnɔ. Tiɲɛn na, a be tiɲɛn fili duguma walisa k’a ka diinan “ ngalon ” sigi a nɔɔ na. A ka “ baaraw ” tun be se ka “ ɲɛtaga sɔrɔ ” dɔrɔn, sabu Ala yɛrɛ lo y’a ka yecogo lawuli walisa ka kerecɛnw ka kantigiyabali ɲangi min tun be kɛra kabi marisikalo tile 7, saan 321.                
Vɛrise 13nan ani 14nan bena kɛ koo kɔrɔtaninw ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. Vɛrise 13nan na, mɔgɔ senumanw b’u yɛrɛ ɲininga wagati min na « loon o loon » ani « jurumu min be mɔgɔ halaki » ka mɔgɔw minɛ, o bena kɛ wagati min na ; an ye koo minw lɔn sisan. Nka an k’an janto dɔɔni o “ jurumu jugu ” la. Tiɲɛni min kofɔra, o ye adamadenw niinw wala u niinw lo ye. A laban, adamadenw bɛɛ bena taga, o wagati la "         saan waa kelen " kɔnɔ, dugukolo tilebɔyɔrɔ a cogoya fɔlɔ la " cogoya tɛ min na ani a lakolon lo " min bena a sɔrɔ, Yir .    
" Senumanw " fana b'a ɲininga ko kerecɛnw ka " senuya n'u ka kɛlɛbolo " bena sennatigɛ fɔɔ tuma juman ? ". Nin yɔrɔ nin na, nin "         mɔgɔ senumanw " be kɛ i n'a fɔ Ala ka baarakɛla kantigiw, minw be niin na i n'a fɔ Daniyɛli, min dira i n'a fɔ misaliya ye Dan 10:12 kɔnɔ, nɛgɛ min be sariya kɔnɔ " ka Ala ka poroze faamu ". U be barokun saba minw lawuli, u be jaabili kelen dɔrɔn lo sɔrɔ vɛrise 14nan na.    
Ka kɛɲɛ ni latilenniw ni yɛlɛmaniw ye Ala ye n bila ka minw kɛ ka bɔ heburukan sɛbɛnin fɔlɔ la, jaabili min dira, o ye nin ye : " Fo wulafɛ ni sɔgɔma, mɔgɔ waa fila ni kɛmɛ saba, ani senuya bena tilen ." A tɛ yen tuguni, laada sɛbɛnin dibiman : « Fo ka taga se wulafɛ ni sɔgɔma waa fila ni kɛmɛ saba ma ani yɔrɔ senuman bena saniya .» A tɛ yɔrɔ senuman ko ye tugu , nka senuya koo lo ; ka fara o kan, walekɛcogo " saniyanin " yɛlɛmana ka kɛ " tilenninya " ye, ani yɛlɛmani sabanan ɲɛsinna kumaden " wulafɛ sɔgɔma " ma min be sɔrɔ tiɲɛn na kelen na heburukan sɛbɛnin kɔnɔ. O cogo la, mɔgɔ minw b’a ɲini ka jateden bɛɛ yɛlɛma k’a tilan fila ye, k’a fɔ k’u be wulafɛw ni sɔgɔmaw bɔ ɲɔgɔn na, Ala be joo bɛɛ bɔ u la. A ka fɛɛrɛ ye ka jatebɔ hakɛ yira min ye " wulafɛ sɔgɔma " ye min be tile lɛrɛ 24 ɲɛfɔ Zɛnɛzi 1 kɔnɔ. O kɔ dɔrɔn, Niin b’o yɔrɔ hakɛ yira : “ 2300 ”. O la, kiraya loon hakɛ min kofɔra, o bɛɛ latanganin lo. Waleya min be weele ko “ tilenninya ” a bɔyɔrɔ ye, heburukan na, kumaden “ tilenninya ” “ tsédèq ” ye. O la, n’ be bayɛlɛmani min laɲinina, o yɛrɛ lo be joo di. O kɔ, fili dɔ kɛra yahutukan kumaden " qodesh " koo la min b'o daɲɛ bayɛlɛma ni " yɔrɔ senuman " ye min be sɔrɔ yahutukan na " miqdash ". Daɲɛ “ yɔrɔ senuman ” bayɛlɛmana ka ɲɛ Daniyɛli 8nan ka vɛrise 11nan na, nka yɔrɔ si t’a la vɛrise 13nan ni 14nan na, Nii Senuman be baara kɛ ni “ qodesh ” daɲɛ ye yɔrɔ min na, o min ka kan ka bayɛlɛma ko “ sanuman .”                                  
N’an b’a lɔn ko “ jurumu min be mɔgɔ halaki ” ɲɛsinna kɛrɛnkɛrɛnnin na lafiɲɛlon bilali ma, o min yɛrɛ ye Ala ka saniya kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ka laɲinita ye, o kumaden “ saniya ” be kiraya kuma kɔrɔ yira kosɔbɛ. Ala b’a fɔ ko " 2300 wulafɛ ni sɔgɔma " min kofɔra, o laban na , bonya bena ɲini a fɛ a ka " tile wolonfilanan " lakika tɔɔ la, mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɔ ko a ye senuya ni " tilenninya banbali " ye min sɔrɔla Yezu Krista fɛ. “ Jurumun min be mɔgɔ halaki ” o laban ye ka ban dimansi batoli la, o min tun ye tile kɔrɔ ye, Kɔnsitanti fɔlɔ , kafiriw ka masacɛ tun ye min sigi sen kan. O cogo la, Ala be kisili sariyaw sigi tugun, minw tun be yen cidenw ka wagati la. O kumaden “ senuya ” dɔrɔn lo be kerecɛnw ka limaniya jusigilanw ka tiɲɛnkow bɛɛ lajɛ. Komi kalan min dira Yahutuw ma, o ye misaliya ye ani a bɔyɔrɔ ye min ye, kerecɛnw ka limaniya tɛ na ni fɛɛn kura ye, fɔɔ bɛgɛn sarakaw nɔnabila, Yezu Krista joli min bɔnna jurumuw yafayɔrɔ la min dogonin be dugukolo jukɔrɔ kuluwo dɔ kɔnɔ min tun be a senw jukɔrɔ Golgota, i n’a fɔ a diyara an Kisibaga ye cogo min na k’a yira ko Wscoya y’a yira. barokun minw ɲɛsinna " senuya " daɲɛ ma, o be taga ɲɛfɛ ani a be mɛn ɲɛnamaya wagati dɔ kɔnɔ, nka kabini saan 2018, o wagati be jati ani a be dan na, ani bi, saan 2020, saan 9 dɔrɔn lo tora k’a faanw bɛɛ labɛn kokura.            
Daniyɛli 8:14 ye sariya ye min be mɔgɔ niin faga, bari Ala ka kititigɛcogo yɛlɛmani be na ni Krista ka kisili saraka bɔnɛ ye Ɔrɔmu Katolikiw ka dimansi kerecɛnw bɛɛ fɛ minw be baara kɛ. O la, laada min be sɔrɔ tiɲɛn na, o hakili bena kɛ sababu ye ka jamabaw faga fɔɔ abada, sabu tuma caaman na, u t’a lɔn ko Ala y’u jalaki. O yɔrɔ la, tiɲɛ kanuya yiracogo b’a to Ala be tagamasiɲɛ kɛ “ danfara ” kan, min be “ minw be baara kɛ a ye ani minw tɛ baara kɛ a ye (Mal. 3:18) ”.    
Hakili murutinin dɔw bena a ɲini ka sɔsɔli kɛ yɛlɛmani dɔ miiriya yɛrɛ la min be sɔrɔ Ala fɛ ale yɛrɛ b’a fɔra ko : “ Ne tɛ yɛlɛma .    ”, Mal 3:6 kɔnɔ. O tuma na , an ka kan k' a faamu ko yɛlɛmani min kɛra saan 1843-1844 , o ye ka sariya fɔlɔ dɔ sigi sen kan tugun min tun yɛlɛmana ka kɔrɔ ani min tun yɛlɛmana ka kɔrɔ . O lo kama, yɛlɛmanibaw ka mɔgɔ sugandininw ka dugawu, min be jati hali k’a sɔrɔ u ka baara dafanin tɛ, o be jogo danfaranin dɔ yira, min ka kalanw faan tɛ se ka yira i n’a fɔ limaniya sɔbɛ ka misaliya. O kiti kɛrɛnkɛrɛnnin min tigɛra yɛlɛmani donbaga fɔlɔw kan, o ye danfara ye fɔɔ Ala y’a ta k’a yira Yirali 2:24 kɔnɔ yɔrɔ min na a y’a fɔ Porotɛstanw ye, sanni saan 1843 ka se, ko: “ Ne ma doni wɛrɛ la aw kan, aw ye min sɔrɔ, aw k’o mara fɔɔ n’ ka na .”   
“ Bɔlɔ ” min be Dan 8:14 ka sariya nin ka fanga donni na, o “ ka bon ” fɔɔ Ala b’o yira k’a fɔ “ bɔlɔba ” saba ye Yir. Ani, o kɔlɔlɔ juguw kosɔn, a ka ɲi ka teliya k’a lɔn a daminɛna ka baara kɛ loon min na. O lo tun ye “ mɔgɔ senumanw ” ka haminanko ye tigitigi, min kofɔra Dan 8:13 kɔnɔ. O wagati wagati yirala sisan ko “ kiraya tile 2300 ” wala tile saan yɛrɛ yɛrɛ 2300, ka kɛɲɛ ni sariya ye min dira Ezekiyɛli ma, min tun ye Daniyɛli ka wagati kira dɔ ye (Ezekiyɛli 4:5-6). Nin sapitiri 8nan, min barokun ye ka Ɔrɔmukaw ka " jurumun " ban , a bena fɛɛn minw sɔrɔ Dan 9 kɔnɔ yɔrɔ min na, yen fana, a bena kɛ " jurumun " banni koo ye, nka nin sen fɛ, ka taga " jurumun " fɔlɔ la min kɛra sababu ye ka ɲɛnamaya banbali bɔnɛ, kabini Adama ni Awa. Opereli bena kɛ ka kɛɲɛ ni Masiya Yezu ka dugukolo kan cidenya baara ye ani a ka niin dafanin saraka ye a yɛrɛ sago la, a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kunmabɔli kama, ani ne b’a fɛ k’a gwɛya, u dɔrɔn lo kan. A na wagati min na adamadenw cɛ ra, o latigɛra kiraya kumaw fɛ kiraya wagatiw ra. O cikan ɲɛsinna Yahutuw ka jama ma i n’a fɔ u ka ɲi ka min kɛ fɔlɔ sabu u be jɛnɲɔgɔnya la ni Ala ye. A be Yahutuw ka jama di, ka “ jurumun ban ”, wagati dɔ la min ye “ lɔgɔkun biwolonfila ” ye min be tile-saan 490 yɛrɛ yɛrɛ yira. Nka a be jatebɔ daminɛyɔrɔ lɔn cogo min na, o fana yira. " Kabini wagati min na kuma fɔra ko Zeruzalɛmu ka kan ka lɔ kokura, fɔɔ ka taga se mɔgɔ mɔninw ma, o be yen... (7 + 62 = lɔgɔkun 69 )." Pɛrɛsi masacɛ saba lo y’o sira di, nka masacɛ sabanan dɔrɔn lo, o min ye Aritasɛrisɛsi fɔlɔ ye , ale lo y’o sira di ka kɛɲɛ ni Ɛsidirasi 7:7 ye. A ka masacɛ ka sariya bɔra saan 458 ka tilema tuma na KRISTA TILE ɲɛ. Lɔgɔkun 69 ka wagati be Yezu Krista ka cidenya baara daminɛ saan 26. Ka ɲɛsin kɛrɛnkɛrɛnnin na “ saan wolonfila ” labanw ma minw marala Yezu ka baara kama, ale min be jɛnɲɔgɔnya kura jusigilanw sigi, a ka saya sababu fɛ, Nii b’o yira vɛrise 27nan na Dankst his vold , the wee- , « a bɛ saraka ni saraka lalɔ » ; fɛn minw dira Yesu Kirisita ma, janko o ye jurumunw yafa. Nka a ka saya kɔnna ka kɔn fɛɛn bɛɛ ɲɛ walisa ka “ jurumu ban .” An ka ɲi k’o cikan faamu cogo di ? Ala b’a ka kanuya yiracogo dɔ di min bena a ka mɔgɔ sugandininw dusukun minɛ, minw, kanuya ni waleɲumanlɔn sara la, u bena kɛlɛ kɛ n’a ka dɛmɛ ye ka jurumun kɛlɛ. 1 Zan 3:6 b’o lo yira, a ko : “ .                                ni mɔgɔ min tora ale ta jɛnɲɔgɔnya ra , o tigi tɛ jurumun kɛ ; min be jurumun kɛ, o tigi m’a ye, a m’a lɔn fana .” Ani, a b’a ka cikan sabati ni kumaden caaman wɛrɛw ye.  
Layidu kura ta fan fɛ, Yezu Krista ye jɛnɲɔgɔnya kura min sigi, o be kɔrɔman dɔrɔn lo nɔɔ ta. O la, o jɛnɲɔgɔnya fila bɛɛ basiginin lo kiraya kuma kelen lo kan min kofɔra Dan.9:25 kɔnɔ. O la, loon – 458 be se ka kɛ sababu ye ka lɔgɔkun 70 jati minw latigɛra Yahutuw ka jama ye, nka a be se ka kɛ sababu ye fana ka tile-saan 2300 yɛrɛ yɛrɛ jati Dan.8:14 kɔnɔ minw ɲɛsinna kerecɛnw ka limaniya ma. O loon tigitigi sababu fɛ, an be se k’a yira ko Masiya sara saan 30nan na ani ko Dan 8:14 ka sariya donna baara la saan 1843 la. O cikan fila bɛɛ be na " ka jurumu ban " ni kɔlɔlɔ banbaliw ye, minw be mɔgɔ faga, minw be banbaliya kɛ fɔɔ ka taga se saya ma, wala nɛɛma min be kɛ jamakulu ni mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ, o wagati bannin kɔ min bena kɔn Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ɲɛ. Kabini o wagati laban na, ɲɛnamaya b’a to mɔgɔw be yɛlɛma ni kɔnɔgwɛ ye minw b’a to u be se ka mɔgɔ sugandinin ka lɔyɔrɔ sɔrɔ.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
P labɛn Apokalipisi kama .
 
Kitabu sɛbɛri bɛɛ kɛra Ala le ye. Ale lo be kumadenw sugandi ani Yir. 22 :18-19 kɔnɔ, a be bayɛlɛmabagaw ni sɛbɛrikɛlaw lasɔmi minw bena kɛ maana fɔlɔ lase wala k’a sɛbɛ , ka bɔ bɔnsɔn dɔ la ka taga bɔnsɔn wɛrɛ la , ko kumadenw yɛlɛmani dɔɔni bena kɛ sababu ye k’u bɔnɛ u ka kisili la. O la, baara kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ b’an fɛ yan min ka senuya ka bon kosɔbɛ. N’ be se k’a suma ni “ puzzle ” belebeleba dɔ ye min lajɛnnin tun tɛ se ka ban n’u tun y’a yɔrɔ fɔlɔ yɛlɛma hali dɔɔni. O la, baara ye Alako ta fan fɛ ani ka kɛɲɛ n’a cogoya ye, Ala be min fɔ yen, o bɛɛ ye tiɲɛ ye, nka tiɲɛ lo a ka kisili poroze laban kama ; sabu a be kiraya kuma nin ɲɛsinna a ka “ baaradenw ” lo ma , o kɔrɔ, “ a ka jɔnw ” , minw be duniɲa laban koo la. Kiraya kuma bena se ka kɔrɔ fɔ dɔrɔn ni fɛɛn minw kofɔra kiraya la, u bena dafa wala, u fanba , u bena dafa.       
Ala ka kisili baara tun ka ɲi ka kɛ wagati min bɛɛ la , adamadenw tun tɛ miiri o la tuma bɛɛ . O cogo la, wagati bɛɛ, Ala ka baarakɛla tun be se ka jigi la a kan ko a bena duniɲa laban ye, ani Pol b'o seereya a ka kumaw fɛ : « Balimaw, ne b'a fɔ nin ye ko wagati surun lo ; Kabini sisan, minw be ni muso ye, olu ka kɛ i n’a fɔ muso t’u fɛ, minw be kasi i n’a fɔ u tɛ kasi, minw be nisɔndiya i n’a fɔ u tɛ nisɔndiya, minw be sanni kɛ i n’a fɔ bololafɛnw tɛ u fɛ, minw be baara kɛ ni diɲɛ ye i n’a fɔ nafa t’u fɛ, bari diɲɛ cogoya be tɛmɛna (1).    Kor . - 1: 7) . 
 An be ni nafa ye, ka tɛmɛ Pol kan, k’an yɛrɛ sɔrɔ nin wagati la , Ala bena a ka mɔgɔ sugandininw sugandili ban abada. Ani bi, a ka ladili minw bɔra hakili senu barika la, an ka laban wagati mɔgɔ sugandininw lo ka ɲi k’u sira tagama. Duniɲa bena ban, ani mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo bena to ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Ani fana, Ala ka kuma minw fɔra Krista kɔnɔ, “ Ne bena na joona ,” Yirali 1:3 kɔnɔ, u ye tiɲɛn ye, u dafanin lo ani u bɛnnin lo an ka wagati laban nin ma ; saan kɔnɔntɔn a kɔseginin kɔ , nin sɛbɛn sɛbɛtuma na .   
An y’a ye Dan 7:25 kɔnɔ ko Ɔrɔmu tun be ni laɲinita dɔ ye walisa ka “ wagatiw ni Ala ka sariya yɛlɛma .” Ka Yezu Krista ka Yirali gundow faamu , min dira ciden Zan ma min tun be kaso la Patimɔsi guun kan , o basiginin lo Ala ka wagati lakika lɔnniya lo kan. O kama, wagati koo kɔrɔtanin lo kosɔbɛ walisa ka Apokalipisi faamu, Ala be min labɛn o wagati miiriya lo kan. O la, a bena tulon kɛ ni o kunnafoniw ka tiɲɛbaliya ye walisa gafe ka to a ka gundo cogoya la, min tɛ mɔgɔ tɔɔrɔ min b’a to a be se ka tɛmɛ an ka wagati saan kɛmɛkulu 20 kɔnɔ k’a sɔrɔ mɔgɔ minw jalakilen don ani minw jalakilen don, olu m’a tiɲɛ. Wagati minw yɛlɛmana , ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, Ɔrɔmu ye kaloladon min sigi sen kan ngalon loon dɔ la min be taga ni Yezu wololon ye, o m’a to mɔgɔ sugandininw ka lafili n’u be Ala ka kiraya kumaw kɔrɔ fɔra ; O be kɛ sabu Ala be wagati dɔw yira a ka kiraya kumaw na, u daminɛ n’u laban basiginin lo tariki koow lo kan, tarikilɔnbaga ŋanaw be se k’u lɔn nɔgɔman na ani u be se k’u lɔn loon min na.   
Nka Apokalipisi kɔnɔ, wagati miiriya lo ye fɔlɔ ye , sabu gafe labɛnnin bɛɛ basiginin lo o lo kan. O la, a faamuyali tun basiginin lo lafiɲɛlon kɔrɔfɔli ɲuman kan min tun ɲinina Ala fɛ ani k’a lakuraya saan 1844. Ne ka cidenyabaara , min daminɛna saan 1980 , o tun laɲini ye ka lafiɲɛlon ka kiraya lɔyɔrɔ nafa yira , min be kiraya kɛ Ala ka saan waa wolonfilanan na ani a ka saan waa wolonfilanan na. Ka kɛɲɛ ni 2 Piyɛri 3:8 ye, " loon kelen be i n'a fɔ saan waa kelen, ani saan waa kelen be i n'a fɔ tile kelen ," jɛnɲɔgɔnya min be danni tile wolonfila jaa cɛ min yirala Zɛnɛzi 1 ani 2 kɔnɔ ani saan waa wolonfila min be Ala ka poroze ka gafe labɛncogo bɛɛ la, o dɔrɔn lo y'a to an be se ka faamu. N’an b’o lɔnniya sɔrɔ, kiraya kuma be gwɛya ani a b’a ka gundow bɛɛ bɔ kɛnɛ kan, nɛgɛ kelen kelen.
O la, kiraya kuma be ɲɛnamaya sɔrɔ ani a be nɔɔ bɔ dɔrɔn n’o cikan be se ka jɛn ni loon dɔ ye kerecɛnw ka wagati ka tariki kɔnɔ. Ala ka Nin Saninman min donna Yesu Kirisita ra, o le ka ne dɛmɛ ka o sɔrɔ. O la, n’ be se ka nin “ gafenin, dayɛlɛnin ” fɔ min b’a yira ko Ala ka baara min kofɔra Yir. 5:5 ani 10:2 kɔnɔ, o dafara.  
 
A lɔcogo ta fan fɛ, Apokalipisi yelifɛn be kerecɛnw ka wagati lo kofɔ, cidenw ka wagati laban cɛ, saan 94 ɲɔgɔn na , ani saan waa wolonfilanan laban min be tugu Yezu Krista ka kɔsegi laban kɔ saan 2030 . O kama, a be kerecɛnw ka wagati lajɛ ka kɛɲɛ ni Daniyɛli sapitiri 2nan, 7nan, 8nan, 9nan, 11nan ani 12nan ye . Kerecɛnw fɛ, kalan jɔnjɔn min be sɔrɔ gafe nin kalan na, o ye saan 1843 ka sɛnɛkalo loon jɔnjɔn ye min latigɛra Dan 8:14 kɔnɔ , nka saan 1844 ka sɛnɛkalo fana, limaniya kɔrɔbɔli banna min na. Kabi saan 1844, Ala ye tile wolonfilanan ka limaniya jusigilanw sigi tugun . O loon fila kɔrɔtanin lo kosɔbɛ fɔɔ Ala bena tɛmɛ u fɛ k’a ka Apokalipisi yelifɛn labɛn. Walisa k’o loon fila nunu nafa faamu, an ka ɲi ka saan 1843 jɛn ni limaniya kɔrɔbɔli daminɛ ye kiraya kuma koo la. Alako ta fan fɛ, mɔgɔ fɔlɔ minw ye tɔɔrɔ sɔrɔ, olu benna ka bɔ o loon na u ka William Miller ka Adventistw ka laseli fɔlɔ banni fɛ ni maloya ye . Nka kititigɛ wagati be sababu filanan di u ma n’a ka Yezu kɔsegiko laseli filanan ye saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22. Ɔkutɔburukalo tile 23, kititigɛ be ban ani o cogo la, Ala ka kiti be se ka labɛn ani ka yira. Kɔrɔbɔli min kɛra jamakulu fɛ, o banna, nka mɔgɔ kelen kelen bɛɛ be se ka yɛlɛma hali bi. Ka fara o kan, tiɲɛn na, Adventistew bɛɛ be Ɔrɔmukaw ka dimansi lafiɲɛlon labato, o min ma jati hali bi ko jurumun lo. Ani, lafiɲɛlon be ta dɔɔni dɔɔni Adventistew kelen kelen bɛɛ fɛ, k’a sɔrɔ Adventistew bɛɛ t’a lɔyɔrɔba faamu. O miiriya b’a to n’ be saan 1843 ka tilema loon lo fɛ, min ye porotesitantiw ka ngalon limaniya banni ye ani saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23, min ye tilema loon ye, min ye Adventisme daminɛ ye , Ala ye min duga . tilenninya banbali " sagaden " min fagara sɛnɛ tuma na " Tɛmɛnkan seli " , fan kelen na, ani " bakɔrɔn " min fagara " jurumuw yafa loon" ka jurumu laban .           «jurumuw, ka ɔtɛrɛ, fan dɔ fɛ.» O diinan ka fɛti fila bɛɛ dafara saan 30 ka Tɛmɛnkan seli la, Masiya Yezu y’a niin di min na. O la, saan 1843 ka tilema ni saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22 fana be ɲɔgɔn minɛ kɔrɔ fɛ sabu limaniya kɔrɔbɔli laɲini ye tiɲɛn na ka “ jurumun ban ” ka kɛɲɛ ni Dan.7:24 ; min ye lɔgɔkun lafiɲɛlon ka kɛwale jugu ye loon fɔlɔ la, k’a sɔrɔ Ala y’a fɔ loon wolonfilanan na min yɛrɛ y’a saniya o baara kama , k’a ta dugukolo danni lɔgɔkun fɔlɔ laban na ; saan 2021, saan 5991 ka kɔn an ɲɛ .    
An be se ka sɔn fana Daniyɛli 8:14 ka sariya loon ma min b’a yira ko saan 1843, tilema loon lo. Walisa k’o sugandili joo di, an ka ɲi k’a jati ko o wagati be jɛnɲɔgɔnya minw bɛɛ tigɛ Ala n’a ka danfɛnw cɛ fɔɔ ka taga se o wagati ma ; Ala min , kabini o loon , a ye sugandili laban dɔ kɛ min basiginin lo Adventistew ka laseli fila kan minw tugura ɲɔgɔn kɔ . Kabi saan 1843 tilema fɛ , lafiɲɛlon tun ka ɲi ka kɛ, nka Ala tun bena o di mɔgɔ minw ma, olu dɔrɔn lo ye see sɔrɔ o kɔrɔbɔli la k’a ta saan 1844 tilema na, k’a yira ko u ye ale taw ye , ka kɛɲɛ ni Bibulu ka kalan ye min be sɔrɔ Ezekiyɛli 20:12-20 kɔnɔ . 
Gafe nin kɔnɔ, sapitiri 5nan b’a fɛ k’an hakili jigi ko , ni Yezu Krista, " Ala ka Sagaden " tun ma see sɔrɔ min sara ni sɔngɔ gwɛlɛ ye , Ala ka dɛmɛ bɛɛ, yeelen min bɛɛ yirala, o tun tɛna se ka kɛ, o la, adamaden niin si tun tɛna se ka kisi. A ka kiraya yeelen b’a ka mɔgɔ sugandininw kisi i n’a fɔ a sɔnna ka gwengwen cogo min na a yɛrɛ ma. Lanaya min b’a la a ka saraka la, o b’a jati an ye a ka “ tilenninya banbali ” la ka kɛɲɛ ni Dan 7:24 ye , nka a ka Yirali be yeelen bɔ an ka sira kan ani a b’a yira an na Alako ta fan fɛ, jinɛ ye nɛgɛ minw sigi , walisa k’a to an ka kɛ n’a ka danbe jugu ye. O koo la, kisili be kɛ cogo tigitigi dɔ la.    
O nɛgɛrifɛnw misaliya dɔ filɛ nin ye. A bɛnnin lo mɔgɔw ka Bibulu jati ani k’a jati ko Ala ka Kuma sɛbɛnin lo. Nka, cɛɛ dɔw lo y’o kumaden sɛbɛ minw tun be sinsinna u ka wagati ka koow kan. Sisan, ni Ala ma yɛlɛma, a jugu jinɛ, Sutana, be wagati sɔrɔ k’a ka fɛɛrɛ n’a ka kɛwalew yɛlɛma Ala ka mɔgɔ sugandininw koo la , wagati be tɛmɛna . O kosɔn, jinɛ min tun be baara kɛra i n’a fɔ “ kongokolon ” ja, a ka tɔɔrɔ kɛlɛ kɛnɛ kan , a ka wagati la, nka o wagati dɔrɔn lo kama , Zan tun be se k’a fɔ 1 Zan 4:1 ka taga se 3 ma ko: “ Ne kanubagaw, aw kana la hakili bɛɛ la; Aw ye ninw kɔrɔbɔ k’a lɔn ni olugu bɔra Ala le ra, sabu cira faninyafɔbaga caman le bɔra dunuɲa ra.» Niin min bɔra Ala la, aw b'o lɔn nin fɛ: Ni mɔgɔ o mɔgɔ sɔnna a ma ko Yezu Krista nana adamadenya la, Nii min bɔra Ala la. nka ni mɔgɔ min ma sɔn Yesu ma, o tigi ye Ala ta ye, aw tun ka Kirisita jugu ta hakiri min mɛn, ko a bɛna na, nka a bɛ dunuɲa ra ka ban. " A ka kumaw na , Zan b'a yira ka gwɛ ko " a nana farisogo la " walisa k'a ka seereya kɛ Krista ye dɔrɔn. Nka a ka kuma min fɔra ko " hakili o hakili min sɔnna a ma ko Yezu Krista nana farisogo la, o ye Ala ta ye " o nafa bɔra a la kabini kerecɛnw ka diinan benna murutili ni jurumun na k'a ta saan 321, marisikalo tile 7 ma, k'a sɔrɔ u ye lafiɲɛlon lakika kɛli dabila, o min ye tile wolonfilanan lakika ye, Ala ye min saniya. Jurumu kɛcogo ye, fo ka taga se saan 1843 ma, ka " sɔn Yezu Krista ma ko a nana farisogo la " nafa dɔgɔya ani kabini o loon kelen na, a ye nafa bɛɛ bɔ a la ; Yezu Krista jugu labanw b'a ka " tɔgɔ " fɔ i n'a fɔ a y'a fɔ cogo min na Mat. 7:21 ka taga se 23 ma : " Mɔgɔ o mɔgɔ be ne weele ko 'Matigi, Matigi,' o tigi tɛna don sankolo masaya la, fɔɔ min be ne Faa min be sankolo la, ale sago kɛ. O loon na, mɔgɔ caaman bena a fɔ ne ye ko: «Matigi, Matigi, yala an ma kiraya kɛ ele tɔgɔ la wa ? An ma jinaw gbɛn ka bɔ mɔgɔw ra ele tɔgɔ le ra wa ? An ma kabako caman kɛ ele tɔgɔ ra wa ? O tuma na, ne bena a fɔ u ye ka gwɛ ko: ‹ Aw minw be kojugu kɛ , aw ye bɔ ​​ne kɔrɔ . “ A ma deli k’a lɔn ” !                      O kama, o “ kabakow ” kɛra jinɛ n’a ka jinaw lo fɛ.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Apokalipisi kuma surunyana .
 
Sariyasen fɔlɔ ka kuma daminɛ na, a ka Yirali nɔɔrɔman daminɛ na , Nii Senuman be dumuni labɛnninw ka dumuniw yira an na. O yɔrɔ la, an be Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ laseli barokun sɔrɔ, min labɛnna ka ban saan 1843 ni 1844 la, walisa ka diɲɛ bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔ ani Ameriki ka porotesitantiw ka limaniya kɔrɔbɔ ; O barokun be yɔrɔ bɛɛ : vɛrise 3nan, Sabu wagati surunyana ; vɛrise 7nan, a filɛ, a be na ni sankaba ye... ; vɛrise 10nan na, Matigi ka loon na, ne tun be Nii Senuman na, ne ye mankanba dɔ mɛn n kɔfɛ i n’a fɔ burufiyɛkan . Niin y’a ta ka taga n’a ye, Zan b’a yɛrɛ sɔrɔ Yezu ka kɔsegi nɔɔrɔman loon na , Matigi ka loon na , “ lonba min be mɔgɔ siranya bila ” ka kɛɲɛ ni Mal. 4:5 ye, ani a be ni kerecɛnw ka wagati ka tariki tɛmɛninw ye minw be yira tɔgɔ wolonfila tagamasiɲɛ kɔrɔ minw juru tara ka bɔ dugu wolonfila la min be weele ko Turki mara la bi). O kɔ, i n’a fɔ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, barokun saba minw ye lɛtɛrɛw, tagamasiɲɛw ani buruw ye, u bena kerecɛnw ka wagati bɛɛ lajɛ ɲɔgɔn fɛ, nka u kelen kelen bɛɛ tilanin lo sapitiri fila la. Kalan min kɛra ka gwɛ, o bena a yira ko o tilannin kɛra saan 1843 ka loon jɔnjɔn na min sigira Dan.8:14 kɔnɔ. Within each theme , cikan minw be bɛn ni hakilimaya sariyaw ye minw sigira Daniyɛli kɔnɔ, wagati laɲininw kama, u be wagati 7 yira wagati min kofɔra ; 7, Ala ka senuya hakɛ min be kɛ a ka “ tagamasiɲɛ ” ye ani min bena kɛ Apo.7 ka barokun ye .          
Nin ɲɛfɔli min be tugu o la, o ma se ka kɛ abada sabu wagati miiriya be yira “ egilisi wolonfila ” tɔgɔw kɔrɔ dɔrɔn lo la, minw kofɔra sapitiri fɔlɔ kɔnɔ. Batakiw barokun kɔnɔ, ka bɔ Yirali 2nan ni 3nan na, an tɛ tiɲɛn fɔ cogo si la : " mɛlɛkɛ fɔlɔ, mɛlɛkɛ filanan... n'a ɲɔgɔnnaw. " » ; i n’a fɔ a bena kɛ cogo min na “ tagamasiɲɛw, burufiyɛkanw ani Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” koo la . O cogo la, dɔw sera ka la a la ko o cikanw tun ɲɛsinna , tiɲɛn na ani tiɲɛn tiɲɛn na , kerecɛnw ma minw be Kapadɔsi kɔrɔ dugu nunu na, bi Turki jamana na. Kiraya kuma be duguw tɔgɔw fɔ cogo min na, o be tugu ɲɔgɔn kɔ ka kɛɲɛ ni diinankow ka tarikikow dafara cogo min na kerecɛnw ka wagati bɛɛ la. Ani, ka kɛɲɛ ni yiraliw ye minw sɔrɔla ka ban Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ , Ala be jogo min di wagati kelen kelen bɛɛ ma, a b’o ɲɛfɔ a ka dugu tɔgɔ kɔrɔ fɛ. O kɔ, o labɛn min yirala, o bayɛlɛmana nin cogo la :          
1- Ɛfɛzi : kɔrɔ : laseli (Ala ka jamakulu walima a ka yɔrɔ senuman ta).  
2- Simirina : kɔrɔ ye : miri ( kasa diman ani suuw labɛnni Ala ye ; Ɔrɔmukaw tun be tɔɔrɔ minw lase mɔgɔ kantigiw ma minw sugandira saan 303 ni 313 cɛ).     
3- Pɛrigamu : kɔrɔ ye : kakalaya (kabini lafiɲɛlon bilara, marisikalo tile 7, saan 321. Saan 538, pape ka fanga min sigira sen kan, o ye diinankow kɛ loon fɔlɔ tɔɔ ye min tɔgɔ yɛlɛmana ka kɛ dimansi ye).  
4- Tiyatira : kɔrɔ : fɛn haramunin ani tɔɔrɔ min be mɔgɔ faga (o b’a yira ko Porotɛstanw ka yɛlɛmani wagati lo min tun be Katolikiw ka diinɛ ka jinɛya sɔsɔ kɛnɛ kan ; wagati min ɲɛsinna saan kɛmɛkulu 16nan ma, yɔrɔ min na mɔgɔw tun be dusu don mɔgɔw la u ka Bibulu jɛnsɛn ni masinw ye ).   
5- Sardi : kɔrɔ fila ani kɔrɔ fila : kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ. (A be kiti min tigɛ Ala ye saan 1843-1844 ka limaniya kɔrɔbɔli kan, o kɔrɔ yira : o kɔrɔ min be mɔgɔw lasun u ka yɛlɛma, o ɲɛsinna Porotɛstanw ka limaniya ma min banna : « I sara » , ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ be mɔgɔ sugandininw lo yira minw ye see sɔrɔ kɔrɔbɔli kan : « u bena tagama ni ne ye fani gwɛmanw na sabu u be ni fani gwɛmanw ye ) .           
6- Filadɛlifi : kɔrɔ : Balimaya kanuya ( Saridi kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw lajɛnna Seventh-day Adventist ka baarakɛyɔrɔ la kabi saan 1863 ; cikan be di saan 1873 kama min ɲɛfɔra Dan.12:12 fɛ.    : 12 fɛ .  
7- Laodise : kɔrɔ : mɔgɔw tun be kiti tigɛ : " nɛnɛ tɛ, funteni tɛ nka funteni tɛ " (o ye Filadɛlifi ye min ye " a ka masafugula ta " : " I ye tɔɔrɔbaga ye, i ye tɔɔrɔbaga ye, i ye fantan ye, i ye fiyentɔ ye, ani i lankolon lo " . d a ka piyɔniyew saan 1844 u ka Ala ka dugawu : saan 1994, o baarakɛyɔrɔ benna , nka cikan tora ka taga ɲɛ Adventistew fɛ minw jɛnsɛnna ani Ala y’u lɔn ani k’u sugandi u ka .            kanuya fɛ a ka kiraya yeelen yiranin koo la , ani u ka dususuman n’u ka kololi cogoya fɛ min be Yezu Krista ka kalandenw bɛɛ yira ).
" Dugukolo kan wagati min banna ni Krista Ala ka segi nɔɔrɔman ye, o tagamacogo la , Apo 4 bena ɲɛyirali kɛ ni " masasigilan 24 " tagamasiɲɛ ye , sankolo kiti yɔrɔ dɔ ( sankolo la ) Ala bena a ka mɔgɔ sugandininw lajɛn yɔrɔ min na walisa u ka kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan minw sara . Ka fara Yir. 20nan kan, sapitiri nin be kuma “ saan waa kelen .       ” koo la, o min ye saan waa wolonfilanan na. Ɲɛfɔli : mun na 24, ani 12 tɛ, masasigilanw ? Sabu kerecɛnw ka wagati tilanin lo yɔrɔ fila la saan 1843-1844, o wagati ka limaniya kɔrɔbɔli daminɛ n’a laban loonw na.  
O kɔ, i n’a fɔ yɔrɔ nafaman dɔ, Yirali 5nan bena a yira ko a nafa ka bon ka kiraya kumaw kitabu faamu ; min bɛna se ka kɛ an Matigi ni an Kisibaga Yesu Kirisita ta sebagaya dɔrɔn le sababu ra. 
Kerecɛnw ka wagati wagati bena lajɛ tugun Yirali 6 ani 7 kɔnɔ ni barokun kura dɔ ye ; min ye “ tagamasiɲɛ wolonfila ” ta ye. Fɔlɔ wɔɔrɔ bena kokɛla jɔnjɔnw yira ani wagati tagamasiɲɛ minw be kerecɛnw ka wagati tilannin yɔrɔ fila yira.     : fɔɔ ka taga se saan 1844 ma, Apo.6 kama ; ani k’a ta saan 1844 la, Apo.7 kama. 
O kɔ, “ burufiyɛw ” ka barokun be na , o min be lasɔmini ɲangiliw tagamasiɲɛ yira Yirali 8nan ni 9nan ka yɔrɔ wɔɔrɔ fɔlɔw la, ani ɲangili dantigɛlenw, minw be “ lasɔmi.    burufiyɛnan wolonfilanan ” kama, min be bila dan na tuma bɛɛ, Yirali 11:15 ka taga se 19 ma. 
Apo.9 kɔfɛ, Apo.10 be duniɲa laban wagati lo laɲini , a kɛtɔ ka Yezu Krista juguba fila minw b’a fɔ k’olu y’a kɔmɔgɔw ye, olu ka hakilimaya cogoya lawuli : Katolikiw ka diinɛ ani Porotɛstanw ka diinɛ , ani Adventisimu min benna kabi saan 1994 .  Nka barokun jɔnjɔnw bena ɲɛfɔ ani k’u yiriwa sapitiri nataw la.
O la, Apo.11 bena kerecɛnw ka wagati lajɛli daminɛ tugun ani ka yiriwa , kɛrɛnkɛrɛnninya la , Faransi ka yɛlɛmani lɔyɔrɔba la , min ka jamana Alakolɔnbaliya siginin Ala be baara kɛ n’a ye, ni tagamasiɲɛ tɔgɔ ye min ye “ wara min be wuli ka bɔ dingɛ kɔnɔ ” , ka Katolikiw ka fanga tiɲɛ min ye “ wara min be wuli ka bɔ Aposes,3 in. Duniɲa kuru bɛɛ ka diinan hɛɛrɛ, min kofɔra Yirali 7nan na, o bena sɔrɔ o cogo la ani k’a kɔrɔsi saan 1844. O kɔ, n’an be o yɛlɛmani fanga ta k’a kɛ i n’a fɔ kɛlɛba sabanan min be surunyana wala “ burufiyɛnan 6nan ” min be sɔrɔ Yirali 9:13 kɔnɔ, o min ye “ bɔnɛ filanan ” laban ye min be sɔrɔ Yirali 9:13 la .          ye . min bɛ dafa Yesu Kirisita ta sekɔli ra nɔɔrɔ ra, o bɛ yira. 
Yirali 12nan na, Niin b’an dɛmɛ ka kerecɛnw ka wagati lajɛ tugun . A b’a ka kunnafoniw dafa , kɛrɛnkɛrɛnniya la, jinɛ n’a dɛmɛbaga mɛlɛkɛw ka koow cogoya koo la . A b’an kalan ko a ka see sɔrɔnin kɔ kuruwa kan, Mikayɛli sankolola tɔgɔ la  min kofɔra ka ban Dan. 10:13, 12:1 kɔnɔ, tɔgɔ min tun b’a la sankolo la sanni a ka kɛ adamaden ye Yezu la, an Matigi ye sankolo saniya u ka yɔrɔ juguw la ani u tun tɛ se ka don Ala fɛ abada. Nin ye kibaro diiman dɔ ye ! Yezu ka see sɔrɔli ye ninsɔndiya sɔrɔ sankolo la an balima sankolola minw kisira ka bɔ jinaw ka kɔrɔbɔliw n’u ka miiriyaw la. Kabi o gɛnni na, u danna an ka dugukolo yɔrɔ la , yɔrɔ min na u bena faga ni Ala juguw ye dugukolo kan , saan 2030 la Krista Ala ka kɔsegi nɔɔrɔman na . O la, Niin b’a yira ko “ kongokolon ” ni “ saa ” ka tuguɲɔgɔnna minw b’a yira , ka tugu ɲɔgɔn kɔ , jinɛ ka kɛlɛ fɛɛrɛ fila nunu : kɛlɛ dayɛlɛnin , Ɔrɔmu masacɛ walima papa min jalakilen don , ani Ɔrɔmu ka Vatikan ka papasikɛ lafili min be mɔgɔ lafili , o min ye unhuman ye . Jaw kɔnɔ, minw juru ta ka bɔ heburuw ka koow la, “ dugukolo b’a daa yɛlɛ ” walisa ka Katolikiw ka jɛnkuluw ka papa ka kɛlɛ kunu. I ko an y’a ye cogo min na, baara bena kɛ Faransi ka yɛlɛmanikɛlaw fɛ minw tɛ Ala bato. Nka a bena daminɛ fana Porotɛstanw ka sɔrɔdasiw fɛ, minw ye kerecɛn ngalonmanw ye, minw be kɛlɛ kɛ ani u be kɛlɛ kɛ. O lajɛba bena ban ni “ muso bɔnsɔn tɔɔ ” lawulili ye . O kɔ, Niin b’a ka ɲɛfɔli di wagati laban ka mɔgɔ senumanw lakika koo la : “ O ye mɔgɔ senumanw ka muɲuli ye, minw be Ala ka cifɔniw labato ani ka Yezu ka seereya mara .” Niin be mɔgɔ minw tɔgɔ fɔ o kuma nunu na, i n’a fɔ ne, u be nɔrɔ a ka kiraya kumaw na ani u t’a to mɔgɔ si k’u bɔ u la , u be sankolo ka luluw lajɛn fɔɔ ka taga se a laban ma .               
Sapitiri 13nan be diinan jugu fila nunu kofɔ minw ye kerecɛnw ka limaniya tabaga ye. O la, a b’u yira i n’a fɔ “ bagan ” fila , filanan bɔra fɔlɔ la, i n’a fɔ jɛnɲɔgɔnya min be kumaden nunu cɛ “ kɔgɔji ni dugukolo ” Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ min b’u ɲɛfɔ nin sapitiri 13nan na . O " wara " fila nunu ye, fɔlɔ ye, Katolikiw ye, legilizi bamuso, filanan ye, porotesitantiw ka legilizi yɛlɛmaniw ye minw bɔra a kɔnɔ, a denmusow.      
Ka kerecɛnw ka wagati yɔrɔ filanan dɔrɔn lo kofɔ kabini saan 1844, Yirali 14nan be tiɲɛn saba nunu lawuli tile wolonfilanan na kuma banbaliw kan : Ala ka nɔɔrɔ min b’a ɲini an fɛ an k’a ka lafiɲɛlon senuman labato tugun, a ka Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan jalaki min b’a yira ko “ adamadenw ni jinɛw ka fanga min tun be Ɔrɔmu masacɛ ni papa ka fanga la. Ni labɛn baara wagati banna, ka tugu ɲɔgɔn kɔ, ni mɔgɔ senuman sugandininw bɔli ye, minw jaa be bɔ “ sumatigɛ ” la, ani karamɔgɔ murutininw ni lannabaliw bɛɛ halakili, kɛwalew minw jaa be bɔ “ ɛrɛzɛnforo ” fɛ , dugukolo bena kɛ tugun danni loon fɔlɔ ka “ dingɛba ” ye. Nka, a bena to niin na fɔɔ “ saan waa kelen ” kɔnɔ, mɔgɔ sugandinin dɔ, Sutana, jinɛ yɛrɛ, min b’a ka halakili makɔnɔna kiti laban na n’a ka mɔgɔ murutininw ni mɛlɛkɛ tɔɔw bɛɛ ye .            
Yirali 15nan be kuma kɔrɔbɔli laban wagati lo koo la.
Yirali 16 be “ Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” yira, minw be murutinin labanw minɛ, kɔrɔbɔli bannin kɔ, minw be to ka juguya ka taga, fɔɔ ka taga se Ala ka lafiɲɛlon labatobagaw ka saya ma sanni tɔɔrɔ wolonfilanan ka se.  
Yir. 17nan be kuma “ jatɔmusoba ” min be weele ko “ Babilonɛba ” lɔnni koo la . O kumadenw lo fɛ, Niin be masacɛ ni papa ka “ duguba ” yira, o min ye Ɔrɔmu ye. O cogo la, Ala ye kiti min tigɛ a kan, o b’a yira ka gwɛ. O sapitiri b’a ka kiti nata n’a ka halaki tasuma fɛ fana fɔ, sabu Sagaden ni a ta mɔgɔ kantigiman minw sugandira, o bɛna se sɔrɔ a kan.      
Yir. 18 be kuma “ ɛrɛzɛnsun ” wala “ Babilonɛba ” ka ɲangili wagati lo koo la .    
Yirali 19 be Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ yira ani a bena kɛlɛ kɛ ni dugukolo kan murutininw ye minw siranna.
Apo.20 be wagati laɲini . saan waa kelen wagati lo koo la, saan waa wolonfilanan na, mɔgɔw tun be ɲɛnamaya kɛ cogo min na, o tun tɛ kelen ye fewu, sankolo la, mɔgɔ sugandininw lo tun be yen, ani dugukolo lakolon kan, Sutana tun be u kelen na. Saan waa kelen laban na, Ala bena kiti laban labɛn : dugukolo kan adamadenw ni sankolo mɛlɛkɛ murutininw bɛɛ ka halaki sankolo ni dugukolo jukɔrɔ tasuma fɛ. 
Yirali 21 be jamakulu ka nɔɔrɔ yira, min sigira sen kan Yezu Krista joli fɛ ka mɔgɔ sugandininw lajɛn. Minw sugandira, u dafanin lo cogo min na, o b’a yira n’an b’o suma ni dugukolo be min di min nafa ka bon ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan adamadenw ɲɛɛ na.  : sanu, warigwɛ, nɛgɛ ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw.
Yirali 22 be kɔsegi Edɛn tununin na, min sɔrɔla ani min siginin lo abada jurumu dugukolo kan, min lakurayara ani min yɛlɛmana ka kɛ Alaba kelenpe, danbaga, sariya sigibaga ani . kunmabɔbaga min be fanga sɔrɔ a ka duniɲaw bɛɛ kan n’a ka dugukolo kan kunmabɔbagaw ye, o lawuli jaa la.
Yirali kitabu ka sɛgɛsɛgɛri teliman nin be ban yan, n’an y’o kalan ka ɲɛ, o bena min fɔra sisan, o bena o tiɲɛtigiya ani k’o sabati.
Ne be nin Alako ɲɛfɔliba nin fara a kan min be Ala ka miiriya dogonin yira. A be cikanw di an ma sigasiga minw na, a be tɛmɛ kumaden gwansanw fɛ minw b’a yira ko Bibulu bena an dɛmɛ. Ni a tugura, Apokalipisi lɔli la, a tun be baara kɛ ni fɛɛrɛ minw ye a ka yiraliw lɔli la, a y’u minw di Daniyɛli ma, Ala b’a sɛmɛntiya ko ale “ tɛ yɛlɛma ” ani ko a bena kɛ “ ten abada ” . Ani fana, ne ye o cogo kelen sɔrɔ Apokalipisi kɔnɔ, min ye barokun saba bila ɲɔgɔn kan, o minw ye " Bataki minw cira jamabaw ma ", " tagamasiɲɛw " ani " buruw ". Ka kɛɲɛ ni Apo.5 ye, yɔrɔ min na Apokalipisi be ɲɛfɔ ni gafe dɔ ye min datugunin lo ni “ tagamasiɲɛ wolonfila ” ye, “ tagamasiɲɛ wolonfila ” dayɛlɛli dɔrɔn lo bena a to mɔgɔ be se ka dalilu dɔw sɔrɔ minw bena a yira sapitiri 8nan ka taga se sapitiri 22 ma , o kɔrɔw ani sigasigali minw be sɔrɔ sapitiri 1nan ka taga se sapitiri 6nan ma, olu kalanni fɛ. stɛriw. Ani, kana kabakoya, bari a barokun ye lafiɲɛlon ye tigitigi, o min ye danfara bɛɛ don senuya lakika ni ngalon cɛ kabi saan 1843. O la, an be tiɲɛnba sɔrɔ Apocalypse 7 kɔnɔ, min ye Porotɛstanw ka diinan hakili ɲagami saan 1843 ka sɛnɛkalo la . Nka , Adventisimu min ye see sɔrɔ o loon na , Apokalipisi bena saan 1994 yira , kɔrɔbɔli min bena a yɛlɛma . O yeelen kura bena , siɲɛ kelen tugun , “ tugun, ” danfara don minw be baara kɛ Ala ye ani minw tɛ baara kɛ a ye , ” wala ka tɛmɛ o kan.                  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tilanyɔrɔ filanan : Apokalipisi ka kalan fɛsɛfɛsɛnin . 
 
 
Yirali 1  : Daminɛ kuma – Krista ka kɔsegi –
adventistew ka barokun
 
 
Yirali .
Vɛrise 1 : “ Ala ye Yezu Krista ka yiracogo min di a ma, walisa koo minw ka kan ka kɛ yanni dɔɔni , a k’u yira a ka baaradenw na .     ka
Zan, Yezu tun be ciden min kanu, ale lo ye Ala ka Yirali nin marabaga ye, a be min sɔrɔ Faa fɛ Yezu Krista tɔgɔ la . Yuhana, heburukan na “ Yohan ”, o kɔrɔ ko : Ala ka di ; ani ne tɔgɔ fɔlɔ fana lo. Yala Yezu m’a fɔ ko : “ Ni min be ni fɛɛn ye, u bena dɔ fara a kan ” wa? O cikan “ dira ” Faa “ Ala ” fɛ , o kama a kɔnɔkow tɛ dan. Sabu kabini a kununa ka bɔ saya la, Yezu Krista y’a ka Alako jogow daminɛ tugun, ani i n’a fɔ sankolola Faa, a be se ka koo dɔ kɛ a ka baarakɛlaw wala a ka “ jɔɔnw ” ye ka bɔ sankolo la . I n’a fɔ mɔgɔw b’a fɔ cogo min na, “ min lasɔmina, o tigi be ni kɛlɛkɛminanw ye .” Ala be o miiriya la ani a b’o yira a kɛtɔ ka yiraliw ci a ka baarakɛlaw ma siniɲasigi koo la. Kumaden min fɔra ko " min ka kan ka kɛ joona " o be se ka bari an na n'an b'a lɔn ko o cikan dira saan 94 la ani ko an be saan 2020-2021 la sisan , o min ye sɛbɛ nin sɛbɛra wagati min na . Nka n’an y’a ka cikanw lɔn , an bena a faamu ko o “ joona joona ” be kɔrɔ tigitigi dɔ ta, sabu u sɔrɔbagaw bena kɛ wagati kelen na ni Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ye. O barokun bena kɛ yɔrɔ bɛɛ la Yirali kɔnɔ , bari Yirali ɲɛsinna « Adventiste » labanw ma Ala ye minw sugandi , limaniya fɛ min yirala kɔrɔbɔli laban dɔ la min lɔra Yirali 9 :1 ka taga se 12 ka kunnafoniw kan , minw be kuma « burufiyɛkan duurunan » barokun kan . Nin sapitiri kɔnɔ , vɛrise 5nan ani 10nan be kiraya kuma dɔ kofɔ min ye “ kalo duuru ” ye ani mɔgɔw y’o kɔrɔ fɔ cogo bɛnbali la fɔɔ ka na se bi ma. N’ ka kalan na o barokun kan, o wagati ye loon kura dɔ latigɛ min ka kan ka Yezu ka kɔsegi kofɔ saan 1994 , o min ye saan 2000 yɛrɛ yɛrɛ ye Krista wololon yɛrɛ yɛrɛ la . O limaniya kɔrɔbɔli ye, a siɲɛ laban na, Adventisme diinan min tun kɛra fangatigi ye ani min tun be sariyaw labato, ani min tun b’a labɛnna ka bɛnkan dɔ sigi ni mɔgɔ minw ye Ala y’a yira k’u ye a juguw ye .                           ye a ka Apokalipisi. Kabi saan 2018, n’ be Yezu Krista ka segili tiɲɛn loon lɔn ani a ma basigi kunnafoni si kan min bɔra Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kumaw na , minw ka jatedenw bɛɛ dafara k’u ka sɛgɛsɛgɛri baara dafa wagati latigɛninw na. Yezu ka kɔsegi lakika be se ka faamu ka bɔ Zɛnɛzi ka maana la, an lanin b’a la ko an ka lɔgɔkunw ka tile wolonfila lɔra saan 7 000 ja kan, Ala ye poroze min bɛɛ labɛn , ka jurumun ni jurumunkɛlaw ban , ani ka na n’a ka banbali ye a ka kanulen sugandininw na saan 600 fɔlɔw kɔnɔ. I n’a fɔ Heburuw ka yɔrɔ senuman wala fanibugu hakɛ , saan 6000 wagati be kɛ saan 2000 tilanyɔrɔ saba ye. A sabanan laban daminɛna, awirilikalo tile 3, saan 30, an Kisibaga Yezu Krista ka jurumuw yafa saya fɛ. Yahutuw ka kalandiriye dɔ b’o loon tiɲɛntigiya. O kama, a ka kɔsegi bena kɛ saan 2030, sɛnɛkalo la , o kɔrɔ saan 2000 o kɔ. Komi an b’a lɔn ko Krista ka kɔsegi be an ɲɛfɛ , a ka surun o la, kumaden “ joona joona ” min be Yezu ka kumaw na, o be bɛn pewu. O la, hali k’a sɔrɔ mɔgɔw tun b’a lɔn ani k’a kalan saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ , Yirali kitabu tora ka datugu, ka nɛnɛ , ka tagamasiɲɛ bila a la fɔɔ ka taga se wagati laban ma, o min ɲɛsinna an ka bɔnsɔn ma.     
Vɛrise 2nan : “ ... ale ye seereya kɛ Ala ka kuma ni Yezu Krista ka seereya koo la, ani a ye fɛɛn minw bɛɛ ye .    
Yuhana b’a seereya ko a ka yelifɛn sɔrɔ Ala fɛ. Yirali min be Yezu Krista ka seereya yira, Yir. 19:10 b’a yira ko o ye “ kiraya kuma hakili ” ye . O cikan basiginin lo jaaw kan minw “ yera ” ani kuma minw mɛnna. Yuhana bɔra dugukolo kan koow la Ala ka Niin fɛ min ye kerecɛnw ka wagati ka diinɛ tariki barokunbaw yira a la jaaw fɛ ; a bɛna ban ni a ta sekɔri ye a juguw kosɔn, ni nɔɔrɔ ni siranya ye.     
Vɛrise 3nan : “ Minw be nin kiraya kumaw kalan, ani minw b’u lamɛn, ani minw sɛbɛra a kɔnɔ, u be tugu u kɔ , olu dubanin lo ! Sabu wagati surunyara . »    
Ne be yɔrɔ min ta, n’ b’o ta n’ yɛrɛ ye, o ye baraka ye “ min be kiraya kumaw kalan ” ye, bari Matigi be wale kalan kɔrɔ tigitigi dɔ di. A b’o ɲɛfɔ Ezayi 29:11-12 kɔnɔ : “ Yirali bɛɛ be i n’a fɔ kitabu dɔ ka kuma minw datugunin lo, u be di mɔgɔ dɔ ma min be kalan lɔn, k’a fɔ a ye ko: I ka nin kalan! A ko: «Ne tɛ se, sabu a datugunin lo; walama i n’a fɔ kitabu min dira mɔgɔ ma min tɛ se ka kalan kɛ, k’a fɔ a ye ko: Nin karan! Ani min b'a jaabi ko: N t'a lɔn ka kalan kɛ ." Vɛrise 13nan , min be tugu o kɔ , o b’o sebaliya sababu yira : “ Matigi ko: “Ni nin mɔgɔw gwɛrɛla ne la, u be ne bonya n’u daa n’u daa ye; nka a dusukun yɔrɔ ka jan ne ra, a bɛ siran ne ɲa, o ye adamadenw ta landaw dɔrɔn le ye . Kumaden " tagamasiɲɛ " walima " tagamasiɲɛ " be Apokalipisi yecogo yira, min tɛ se ka kalan sabu a datugunin lo. O la, k’a dayɛlɛ ani k’a dayɛlɛ pewu, ne min ye Zan wɛrɛ ye wagati laban na, Ala y’a weele ; o kɛra walisa a ka mɔgɔ sugandinin sɔbɛw bɛɛ, u ka tiɲɛnkow “ lamɛn ani k’u mara ” minw yirala kiraya kumaw n’u ka jaaw kɔnɔ. O wale nunu kɔrɔ ko “ ka koow faamu ani k’u kɛ .” Nin vɛrise kɔnɔ, Ala b’a ka mɔgɔ sugandininw lasɔmi ko u bena yeelen sɔrɔ, u balimacɛ dɔ fɛ Krista la, " min be kalan kɛ ", yeelen min be kiraya kuma gundow ɲɛfɔ walisa u fana ka se ka , u yɛrɛ la, ka ninsɔndiya o la ani k’a ka kalan kɛ waleya la. O kama, i n’a fɔ Yezu ka wagati la, limaniya, lannaya ani majigilenya bena kɛ wajibi ye kosɔbɛ. O fɛɛrɛ sababu fɛ, Ala be mɔgɔw sɛgɛsɛgɛ ani k’u bɔ yen minw be waso kojugu fɔɔ u tɛ se ka kalan kɛ. O la, n b’a fɔ sugandininw ye ko : “ Aw ka ɲinɛ o cɛɛ kɔ, nin jamana baarakɛla fitinin bayɛlɛmabaga ani lasebaga, ka Sɛbɛbaga lakika filɛ : Sebagayabɛɛtigi Ala Yezu Krista .”                       
Vɛrise 4 : “ Yuhana ka nin sɛbɛ ci Egilizi wolonfila ma minw be Azi mara la : Ala ka nɛɛma ni hɛɛrɛ sɔrɔ aw fɛ, min be bɔ Ala fɛ, min tun be yen, min tun be yen, min bena na, ani Nii wolonfila minw be a ka masasigilan ɲafɛ, ... ”     
" Lajɛnba wolonfila " kofɔli be sigasiga , bari Lajɛnba min sɛbɛnin be ni sɛbɛninba A ye , o ye kelen ye, abada. O la, " Lajɛnba wolonfila " b'a yira ko wajibi lo Yezu Krista ka lajɛnba min be kɛ kelen ye wagati wolonfila kɔnɔ minw be tagamasiɲɛw kɛ ani u be tugu ɲɔgɔn kɔ. O koo bena sabati ani an b’a lɔn ka ban ko Ala be kerecɛnw ka wagati tilan wagati kɛrɛnkɛrɛnnin 7 la. Azi mara kofɔli nafa ka bon ani joo b’a la , sabu tɔgɔ minw kofɔra vɛrise 11nan na, olu ye duguw tɔgɔw ye minw be Azi mara fitinin kɔnɔ, Anatoli kɔrɔ la min be bi Turki tileben fan fɛ . Niin b’a yira ka ban ko Erɔpu jamana dan be yen ani Azi jamana be daminɛna. Nka Azi mara , i n’a fɔ Anatoli mara, o be Alako ta fan fɛ cikan dɔ dogo . A kɔrɔ ye ko : tilebɔ Akadikan ni Gɛrɛkikan na , ani o cogo la, a be Ala ka yɔrɔ yira min filɛra Yezu Krista fɛ, " tilebɔ " , Luka 1:78-79 kɔnɔ : " An ka Ala ka hinu kɔnɔ, tile bɔra sanfɛ ka na bɔ an ye, ka yeelen di minw siginin be dibi sira kan, ka don an ka hɛɛrɛ kɔnɔ. » Ale fana ye “ tilenninya tile ” ye Mal. 4:2 : “ Nka aw minw be siran ne tɔgɔ ɲɛ , tilenninya tile bena bɔ aw fɛ ni kɛnɛyali ye a kamanw na ; aw bɛna bɔ ka pan i ko misiden minw bɛ bɔ kongokolon kɔnɔ. » Kerecɛnw tun be lɛtɛrɛ minw ci ɲɔgɔn ma Zan ka wagati la, o foli kɛcogo bɛnnin lo n’o ye. Nka , Ala tɔgɔ fɔra ni kumaden kura dɔ ye, min tun ma lɔn fɔlɔ : “ min be yen, min tun be yen ani min bena na, o bɔra ale lo fɛ .” O kumaden be Ala tɔgɔ kɔrɔ dɔrɔn le bayɛlɛma , gɛrɛkikan fɔlɔ la ani bayɛlɛmani wɛrɛw la , heburukan na : « YaHweh ».                          ". O ye walekɛcogo ye min tɔgɔ ko " to be " min be ɲɔgɔn sɔrɔ ni mɔgɔ sabanan ye, min be sɔrɔ heburukan wagati dafabali la. O wagati min be weele ko dafabali, o be min kɛra, o lo yira min be mɛn wagati kɔnɔ , sabu sisan wagati tɛ yen heburukan ɲɔgɔndan na. " ani min be na ", o be Yezu Krista ka kɔsegi barokun sabati tugun , o min ye Adventisme ye . Kerecɛnw ka limaniya dayɛlɛli kafiriw ma , o be sabati o cogo la ; Ala b’a tɔgɔ yɛlɛma olugu le kosɔn. O kɔ, koo kura wɛrɛ be bɔ ka Nii Senuman yira : “ Nii wolonfila minw be a ka masasigilan ɲɛfɛ .” O kumaden bena sɔrɔ Yir. 5 :6 kɔnɔ . Jateden 7nan be saniyali yira , o cogo la , Ala ka Nii min bɔnna a ka danfɛnw na, o la, “ a ka masasigilan ɲɛfɛ ”. Yirali 5:6 kɔnɔ, " sagadennin faganin " be taga n'o tagamasiɲɛw ye, o cogo la, kiraya kuma b'a yira ko Yezu Krista ka Alako be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ. “ Ala ka hakili wolonfila ” tagamasiɲɛ be sɔrɔ “ lanpan bolo wolonfila ” fɛ min be Heburuw ka fanibugu kɔnɔ ani a be kiraya kɛ Ala ka laɲinita ka kisili labɛn koo la. O cogo la, a ka porogramu tun ɲɛfɔra ka gwɛ. Kabi Adama, saan 4000, ani a ka saya fɛ Yezu be mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafa awirilikalo tile 3, saan 30nan na, o cogo la, a be jurumu fani tigɛ ani ka sankolo sira dayɛlɛ mɔgɔ sugandininw ye minw kunmabɔra saan waa fila labanw na saan waa wɔɔrɔ kɔnɔ, minw labɛnna mɔgɔ sugandininw sugandili kama minw jɛnsɛnna diɲɛ kɔnɔ , fɔɔ ka taga se saan waa kelen ma .                  
Vɛrise 5nan : “ ... ani ka bɔ Yezu Krista fɛ, seere kantigiman, dencɛ fɔlɔ min kununna ka bɔ saya la, ani dugukolo masacɛw ka kuntigi ! ale min b'an kanu , ka an kisi ka bɔ an ka hakɛw la a joli barika la .    
Ala nana dugukolo kan cidenya baara min kɛ dugukolo kan, tɔgɔ “ Yezu Krista ” be taga n’o ye. Nin vɛrise b’an hakili jigi a ka baara minw kɛra walisa ka kisili sɔrɔ nɛɛma barika la, a be min di a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ma. A ka kantigiya dafanin na Ala n'a ka jogow la , Yezu tun ye " seere kantigiman " ye min laɲinina k'a kɛ ɲɛyirali ye a ka cidenw n'a ka kalandenw fɛ wagati bɛɛ la , hali anw ta kalandenw fɛ . A ka saya tun fɔra kiraya la ni bɛgɛn fɔlɔ min fagara walisa ka Adama ni Awa fari lakolon don u ka jurumu kɔ. O kama , ale sababu fɛ, a tun ye “ suuw dencɛ fɔlɔ ye ” tiɲɛn na. Nka o fana ye , a ka Alako nafa kosɔn, a saya dɔrɔn lo tun be ni fanga ni fanga ye ka jinɛ, jurumun ani jurumunkɛlaw jalaki. A be to ka kɛ “ dencɛ fɔlɔ ” ye ka tɛmɛ “ dencɛ fɔlɔ ” bɛɛ kan diinan tariki kɔnɔ. A ka saya tun b’a hakili la, min kɛra wajibi ye k’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumu kunmabɔ , Ala y’a to Ezipiti murutininw ka adamadenw ni bɛgɛnw bɛɛ sara , o min ye jurumun ja ye , walisa k’a ka yahutu jamana “ kisi ” ka bɔ jɔnya la, min tun ye jurumu tagamasiɲɛ n’a ja ye ka ban . Komi ale lo ye “ dencɛ fɔlɔ ” ye, Alako ta fan fɛ, dencɛ fɔlɔ ka joo b’ale lo fɛ. Yezu kɛtɔ k’a yɛrɛ yira i n’a fɔ “ dugukolo masacɛw ka kuntigi ,” a b’a yɛrɛ kɛ a kunmabɔninw ka baarakɛla ye . “ Dugukolo masacɛw ” ye minw be don a ka masaya la k’u kunmabɔ a joli fɛ ; u bena dugukolo kura sɔrɔ . Sankololafɛnw minw tora kantigiya la sankolola ɲɛnamaya ka Alako sariyaw ma, olu ka majigilenya, u ka makari, u ka teriya, u ka balimaya ani u ka kanuya hakɛ lɔn, o ye kabako ye. Dugukolo kan, Yezu y’a ka cidenw seenw ko , k’a sɔrɔ a y’a yira ko ale lo ye “ Karamɔgɔ ni Matigi ye .” Sankolo la, a bena kɛ a ka “ masacɛw ” ka “ kuntigi ” ye fɔɔ abada . Nka « masacɛw » fana bɛna kɛ o balemaw ta jɔnw ye. Ani fana, k’a kɛ a yɛrɛ ye ko “ masacɛ ”, Yezu b’a yɛrɛ bila jinɛ ka nivo la , a jugu n’a ka ɲɔgɔndanna min ye see sɔrɔ a kan , a b’o min weele ko .                                    , o yɔrɔ la . nin diɲɛ kuntigi lo .» Ala ka farisogo sɔrɔli Yezu la, o tun be kɛra “ kuntigi ” fila nunu ɲɛda ni ɲɛda ye ; diɲɛ n'a ka danfɛnw ka siniɲɛsigi be bɔ setigiba Yezu Mikayɛli YaHweh ka sebagaya lo la .  Nka Yesu ka se sɔrɔ a ka Alaya kosɔn, sabu a ye jinɛ kɛlɛ cogo kelen na, farisogo farikolo la min bɔnin be an ta ma, saan 4000 Adama fɔlɔ ka kɛlɛ kɔ. A ka miiriya n’a ka ŋaniya min tun b’a la ka see sɔrɔ ani k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi, o dɔrɔn lo y’a to a ye see sɔrɔ. A ye sira dayɛlɛ a ka mɔgɔ sugandininw ye, k’a yira ko “ sagadennin ” min be mɛnni kɛ, o be se ka see sɔrɔ “wulu ” kan minw be sogo ni jinaw dumu, n’u be dɛmɛ don .         ” kan minw be sogo ni hakiliw dumu, Ala kantigiman ani tiɲɛntigi ka
Vɛrise 6nan : “ ani a y’an kɛ masaya ye, sarakalasebagaw ye Ala n’a Faa ye, nɔɔrɔ ni sebagaya ka kɛ ale ta ye fɔɔ abada ! Amiina ! »    
Sugandilidenw ka jamaba ye min ye, Yuhana lo y’o ɲɛfɔ . Yezu Krista la, Isirayɛli kɔrɔ be taga ɲɛ ni hakilimaya sifaw ye, minw tun fɔra kiraya la jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka landakow la. N’u be baara kɛ “ Masacɛw ka Masacɛ ani matigiw ka Matigi ” ye, mɔgɔ minw sugandinin lo tiɲɛn na, olu be yɔrɔ sɔrɔ a ka masaya la ani n’a ye, u be kɛ sankolo masaya jamanadenw ye. U ye “ sarakalasebagaw ” ye fana Alako ta fan fɛ , sabu u be baara kɛ u farikolo ka Alabatosoba kɔnɔ, u be baara kɛ Ala ye yɔrɔ min na, u b’u yɛrɛ di ni senuya ye a ka baara kama. Ani, u ka delili sababu fɛ Ala fɛ, u be tulu kasadiyaninw jɛnsɛn Zeruzalɛmu Alabatosoba kɔrɔ ka sarakabɔlan kan. Danfara min be Yezu ni Faa cɛ, o be mɔgɔ lafili, nka o be bɛn ni kerecɛn ngalonman caaman ka faamuyali ye o koo la. O be taga fɔɔ k’a fɔ ko u be Dencɛ “ bonya ” Faa kan. O ye kerecɛnw ka limaniya ka jurumu ye, wala u ka jurumu ye kabi saan 321, marisikalo tile 7. Mɔgɔ caaman fɛ, lafiɲɛlon lafiɲɛlon ye sariya ye min ɲɛsinna layidu kɔrɔ Yahutuw dɔrɔn lo ma, o min ye Faa ka wagati ye. Faa ni Yezu ye mɔgɔ kelen ye minkɛ, u tun b’a miiri k’u be bonya la Yezu kan, u bena ale ka dimi sɔrɔ. A ka Alako la i n’a fɔ Faa, Yezu be ni “ nɔɔrɔ ni sebagaya ye fɔɔ abada!” Amina! »  “ Amin ” min kɔrɔ ko : tiɲɛn lo ! Tiɲɛn lo !              
 
 
Adventistew ka barokun .
Vɛrise 7nan : “ A filɛ, a be nana ni sankaba ye. Ɲɛ bɛɛ bɛna a ye, hali minw y’a sɔgɔ ; dugukolo siyaw bɛɛ bɛna kasi a kosɔn. Ɔnhɔn. Amina! »    
A kɔsegira tuma min na tigitigi , Yezu bena a ka nɔɔrɔ n’a ka sebagaya yira. Ka kɛɲɛ ni Kɛwalew 1:11 ye, a bena kɔsegi “ i n’a fɔ a yɛlɛla ka taga sankolo la cogo min na , ” nka a kɔsegi kama a bena kɛ sankolo nɔɔrɔba dɔ la min bena a juguw siranya bila ; " minw y'a sɔgɔ " k'a ka poroze yɛrɛ yɛrɛ kɛlɛ. Sabu o kumaden ɲɛsinna adamadenw dɔrɔn lo ma minw be wagati kelen na n’a ka nali ye. Ni u y'a ka baarakɛlaw lasiran k'u bena u faga wala k'u faga, Yezu b'u ka dannatigɛ tilan sabu a b'a yɛrɛ yira u la : " Masacɛ bena u jaabi ko : "Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko aw y'o kɛ ne balimaw la fitinin dɔ ye minkɛ, aw y'o kɛ ne lo ye. (Mat.25:40) ». Yahutuw ni Ɔrɔmu sɔrɔdasi minw y’a gwengwen lɔgɔ kan, olu tɛ o kibaroya kɔnɔ. Ala Nin b’o kɛwale jati adamadenw bɛɛ ye minw b’a ka kisili baara bali, k’a to a ka nɛɛma ni kisili banbali min di, o bɛ dɛsɛ o yɛrɛ ni mɔgɔ tɔw ye. Yezu kɛtɔ ka “ dugukolo ka kabilaw ” kofɔ , a be kerecɛn ngalonmanw lo kofɔra, Israɛl ka kabilaw ka ɲi ka minw sababu fɛ ka don jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ. Komi u y’a ye a kɔsegitɔ k’u b’u yɛrɛ labɛnna k’a ka mɔgɔ sugandininw faga tiɲɛn na, kuun tigitigiw bena sɔrɔ u fɛ ka kasi, u bena a ye ko u ye Ala juguw ye min tun ka ɲi k’u kisi. Loon labanw ka porogramu yɛrɛ yɛrɛ bena yira ka gwɛ Yirali gafe sapitiriw bɛɛ kɔnɔ. Nka ne be se k’a fɔ ko Yir. 6:15-16 b’o koo ɲɛfɔ cogo nin na : “ Dugukolo masacɛw, mɔgɔbaw, sɔrɔdasi kuntigiw, nafolotigiw, fangatigiw, jɔnw bɛɛ ani hɔɔrɔnw bɛɛ, u dogora kuluwow kɔnɔ ani kuluw ka farakuruw kɔnɔ. O tun b’a fɔra kuruw ni faraw ye ko: «Aw ye ben an kan ka an dogo masasiginan siginin ɲa kɔrɔ, ani Sagaden ta dimi ma. ".               
Vɛrise 8nan : “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, Matigi Ala ko ten, min be yen, min tun be yen ani min bena na, Sebagayabɛɛtigi . »   
Min be kuma ten , o ye Yezu ɲuman ye min y' a ka alaya nɔɔrɔ sɔrɔ sankolo la , ale lo ye « Sebagayabɛɛtigi » ye . An ka kan ka nin vɛrise ni Yir. 22:13-16 ta siri ɲɔgɔn na dɔrɔn walisa k’o dalilu sɔrɔ : “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, fɔlɔ ni laban, daminɛ ni laban... /... Ne Yezu, ne ye n ka mɛlɛkɛ ci ka na nin koow seereya aw ye egilisiw kɔnɔ. Ne ye Dawuda bɔnsɔn ye, sɔgɔma lolo min be manamana . I n’a fɔ a fɔra cogo min na vɛrise 4nan na, Yezu b’a yɛrɛ yira danbaga Ala ka jogow kɔrɔ, Musa tericɛ, min tɔgɔ ye heburukan na ko “ YaHweh ” ka kɛɲɛ ni Ɛkiz.3:14 ye . Nka n b’a fɛ k’a yira ko Ala tɔgɔ be yɛlɛma ka kɛɲɛ n’ale lo b’a tɔgɔ fɔra walima ni mɔgɔw b’a tɔgɔ fɔra : « Ne ye » be kɛ « Ale » ye « YaHWéH » cogoya la .                
Kɔlɔsili min farala a kan saan 2022 la : kumaden “ alfa ni omega ” be Ala ka yiraliw bɛɛ lajɛ ka surunya a ka Bibulu kɔnɔ , k’a ta Zɛnɛzi 1 ma ka taga a bila Yirali 22 la . Nka kabini saan 2018, kiraya kuma min fɔra saan “ waa wɔɔrɔ ” kɔrɔ la min dira lɔgɔkun tile wɔɔrɔ ma , o y’a yira k’a sɔrɔ u ma sigasiga a nafa la i n’a fɔ tile wɔɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ , Ala ye dugukolo dan ani a tun ka ɲi ka ɲɛnamaya min dɛmɛ. Nka, k’u ka kiraya kɔrɔ mara, nin tile wɔɔrɔ walima saan " 6000 " y’a to an sera ka Yezu Krista ka sebagaya laban ani a ka mɔgɔ senuman kantigiw ka wulicogo ɲɛfɔ saan 2030 ka sɛnɛkalo kama. Kumaden " alfa ni omega " sababu fɛ , Yezu be kilɛ dɔ di a ka loon laban mɔgɔ senumanw ma min bena a to u be se k'a ka nali filanan wagati tigitigi lɔn. Nka saan 2018 ka sɛnɛkalo la, an y’a faamu cogo min na an be se ka baara kɛ n’o saan 6 000 ye, ani fɔɔ saan 2022, zanwiyekalo tile 28 , k’u jɛn ni kumaden nunu ye : " alfa ni omega ", " daminɛ ni laban ".             
Vɛrise 9nan : “ Ne Zan, n’aw balimacɛ, n’aw be ɲɔgɔn fɛ tɔɔrɔw la, masaya la, ani muɲuli la Yezu kosɔn, ne tun be gun dɔ kan min be weele ko Patimɔsi, Ala ka kuma ani Yezu ka seereya kosɔn. »   
Yezu Krista ka jɔɔn tigitigi fɛ , nin koo saba nunu be ɲɔgɔn minɛ : tɔɔrɔ niyɔrɔ, masaya niyɔrɔ ani muɲuli niyɔrɔ Yezu la. Zan be seereya kɛ a ka yelifɛn min bɔra Ala fɛ, o koo la. Komi Ɔrɔmukaw y’a ye ko a tɛ se ka halaki, u labanna k’a bila jɔnya la Patimɔsi guun kan, walisa a ka seereya kɛ cɛɛw dɔrɔn lo ye. a ka ɲɛnamaya bɛɛ la , a ma ban ka seereya kɛ Ala ka kuma koo la walisa ka Yezu Krista bonya . Nka an bɛ se k’a faamu fana ko Yuhana tun bilala ka taga Patimɔsi, janko a ye Yesu ta seereya sɔrɔ, hɛra ra, min ye Yirali ye, a bɛ min sɔrɔ yen ka bɔ Ala fɛ. 
An k' a kɔrɔsi ka tɛmɛ ko kiraya kuma fila sɛbɛbaga fila minw tɔgɔ ko Daniyɛli ni Yirali ; Daniyɛli kisira jaraw ɲinw ma ani Zan kisira tulu wulinin dɔ kɔnɔ k’a sɔrɔ a ma foyi sɔrɔ. U ka koow b’an dɛmɛ ka kalan dɔ sɔrɔ : Ala be danfara don a sagokɛlaw cɛma a kɛtɔ ka mɔgɔ minw bonya ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan ani u be ɲɛyirali dɔ yecogo yira, a b’a fɛ kɛrɛnkɛrɛnniya la k’olu jija. O la, kiraya baara kofɔra 1Kor.12:31 kɔnɔ ko o ye “ sira ɲumanba ye . ” Nka ciraw ni ciraw bɛ yi. Kiraw bɛɛ ma weele ka yelifɛnw wala kiraya kumaw sɔrɔ Ala fɛ. Nka mɔgɔ sugandininw bɛɛ bɛ ladi ko o ye kiraya kɛ, o kɔrɔ, o ye seereya kɛ Matigi ta canw kan o sigiɲɔgɔnw ye, janko o ye kisi.    
 
 
Zan ka yelifɛn min be Adventistew ka wagati koo la
Vɛrise 10 : “ Matigi ka loon na, Nii Senuman tun be ne la, ne ye mankanba dɔ mɛn n kɔfɛ, i n’a fɔ buru fiyɛkan, ”   
Kumaden min fɔra ko “ Matigi ka loon ” bena dusu don mɔgɔw la u ka kɔrɔfɔli juguw kɛ. A ka Bibulu bayɛlɛmani kɔnɔ, J. N. Darby ma sigasiga k'a bayɛlɛma ni kumaden " dimansi " ye , Ala b'o min jati " wara " ka " tagamasiɲɛ " jalen ye min ɲɛminɛna jinɛ fɛ Yir. 13:16 kɔnɔ ; O be sɔsɔ pewu a ka masaya “ tagamasiɲɛ ” ma, o min ye a ka lafiɲɛlon senuman loon wolonfilanan ye. Etimolozi la, kumaden " Dimansi " kɔrɔ ye tiɲɛ na " Matigi ka loon " , nka gɛlɛya be bɔ a la ko a be lɔgɔkun loon fɔlɔ di lafiɲɛlon ma, Ala ma min yamaruya abada, k'a sɔrɔ a ta fan fɛ, a ye tile wolonfilanan saniya tuma bɛɛ o kosɔn. O la, “ Matigi ka loon ” min kofɔra vɛrise nin na, o kɔrɔ ye mun lo ye tigitigi ? Nka o jaabili dira ka ban vɛrise 7nan na k’a fɔ ko , “ A filɛ, a be na ni sankaba ye. » O ye nin ye, “ Matigi ka loon ” min laɲinina Ala fɛ : “ A filɛ, ne bena kira Eliya ci aw ma sanni Matigi ka loonba ni siranyako ka se . (Mal.3:5)” ; min ye Adventisimu kɛ ani a ka " jigiya " saba minw ye Yezu ka segikanni ye, o dafara ka ban ni kɔlɔlɔ ɲumanw ni jugumanw bɛɛ ye minw nana ni nin kɔrɔbɔli saba nunu ye, saan 1843, saan 1844 ani saan 1994. O cogo la, a be balo saan 94 la, Zan be taga n’a ye Nii fɛ ka taga gloven the sevitu ka Yezu daminɛ yɛrɛ la , saan 1844. O la, mun lo b’a “ kɔ ” ? Kerecɛnw ka wagati tariki tɛmɛnin bɛɛ ; kabini Yezu ka saya, saan 2000 kerecɛnw ka diinɛ kɔnɔ ; Saan 2000 minw kɔnɔ, Yezu lɔra a ka mɔgɔ sugandininw cɛma, k’u dɛmɛ, Nii Senuman barika la, ka see sɔrɔ juguya kan i n’a fɔ ale yɛrɛ tun ye see sɔrɔ jinɛ , jurumun ani saya kan cogo min na. " Kanba min " mɛnna " a kɔfɛ , o ye Yezu ta ye min be don a ka koow la i n' a fɔ " burufiyɛnan " , k' a ka mɔgɔ sugandininw lasɔmi ani k' a yira u la jinɛw ka diinɛ nɛgɛw cogoya min na u bena ɲɔgɔn sɔrɔ u ka ɲɛnamaya kɔnɔ wagati " wolonfila " bɛɛ la , vɛrise nata bena minw tɔgɔ fɔ .                                           
Vɛrise 11 : “ A ko , I be min yera, i k’o sɛbɛ kitabu dɔ kɔnɔ k’a ci egilisi wolonfila nunu ma: Ɛfɛzi, Simirini, Pɛrigamu, Tiyatiri, Saridi, Filadɛlifi ani Lawodise. » .    
A tun be komi sɛbɛri cogoya tun be Azi mara duguw lo yira i n’a fɔ mɔgɔw minw tɔgɔ fɔra Zan ka wagati la ; o bɛɛ kelen kelen bɛ a yɛrɛ ta cira le fɔ. Nka o tun ye nanbarako dɔrɔn lo ye min tun b’a fɛ ka Yezu ka cikanw kɔrɔ lakika dogo. Bibulu kɔnɔ, tɔgɔ yɛrɛ yɛrɛ minw be di cɛɛw ma, u kɔrɔ dogonin lo u bɔyɔrɔ la , a ka kɛ heburukan, kalidekan wala gɛrɛkikan ye. O sariyakolo ɲɛsinna fana o dugu wolonfila tɔgɔw ma gɛrɛkikan na. Tɔgɔ kelen kelen bɛɛ b’a yira a be wagati min yira, o cogoya lo. Ani, o tɔgɔw fɔra cogo min na, o be bɛn ni ɲɛtaga min kɛra wagati la, Ala ye min labɛn. An bena a ye Yirali 2nan ni 3nan ka kalan na yɔrɔ min na o tɔgɔw tuguɲɔgɔnna be bonya la a kan ani k’a sinsin , o tɔgɔ wolonfila nunu kɔrɔ , nka fɔlɔ ni laban ta , « Ɛfɛzi ni Lawodise », olu b’a yira u yɛrɛ ma, Nii Senuman be baara min kɛ n’u ye. Kɔrɔ, ka tugu ɲɔgɔn kɔ, " ka mɔgɔw lawuli " ani " kiti tigɛbagaw ," an be " alfa ni omega, daminɛ ni laban , " kerecɛnw ka nɛɛma wagati sɔrɔ. A ma bari an na k’a ye ko Yezu y’a yɛrɛ kofɔ vɛrise 8nan na, nin ɲɛfɔli kɔrɔ : “ Ne lo ye Alifa ni Omega ye . ” O cogo la, a b’a sɛbɛ ko a tun be n’a ka jɔncɛ kantigiw ye kerecɛnw ka wagati bɛɛ la.            
Vɛrise 12nan : “ Ne y’a kɔ filɛ k’a filɛ mɔgɔ min be kumana n’ fɛ. Ne ka ne ɲa yɛlɛ tuma min na, ne ka sanu fitina wolonfla ye .   
" Ka yɛlɛma " wale b'a to Zan be kerecɛnw ka wagati bɛɛ filɛ kabini a yɛrɛ ladonna ka taga Yezu ka kɔsegi nɔɔrɔ wagati la . " Kɔfɛ " tiɲɛtigiya kɔ , an be yan " N y'a yɛrɛ yɛlɛma " , ani tugun , " ani, n' y'a yɛrɛ yɛlɛma " ; Niin b’a sinsin kosɔbɛ o filɛri kan ka ɲɛsin wagati tɛmɛninw ma, walisa an ka tugu a kɔ a ka miiriya la. Ani, Jean be mun lo yera o tuma na ? " Buti sanulaman wolonfila " . Yan fana , koo be sigasiga i n' a fɔ " Lajɛnba wolonfila " . Sabu « buzidaga » misaliya tun bɛ Heburuw ta fanibon kɔnɔ, ani bolo wolonfla tun b’a ra, minw tun bɛ Ala Nin ni a ta yeelen saninyari tagamasiɲɛ yira ka ban. O kɔrɔsili kɔrɔ ye ko, i n’a fɔ “ Lajɛnba wolonfila ” , “ buzi wolonfila ” be Ala ka yeelen saniyali tagamasiɲɛ yira , nka wagati wolonfila la minw be tagamasiɲɛ yira kerecɛnw ka wagati bɛɛ la. Buzi be wagati dɔ ka mɔgɔ sugandininw lo yira , a be Ala ka Nii tulu sɔrɔ min kan a be jigi la mɔgɔ sugandininw kan n’a ka yeelen ye.                    
 
 
 
Balawoba dɔ kibaroya .
Vɛrise 13nan : “ ani mɔgɔ dɔ tun be fitinɛ wolonfila nunu cɛma min tun be komi Mɔgɔ Dencɛ, a tun be ni fani ye min tun be se a seen na, a tun be ni cɛsirinan sanulaman ye a disi la. »  
Matigi Yezu Krista ka tagamasiɲɛ yiracogo be daminɛ yan. Nin yɔrɔ be Yezu ka layiduw yira : Luka 17:21 : “ Mɔgɔw ​​tɛna a fɔ ko : ‘Aw ka filɛ yan,’ wala ko: ‘A filɛ yan.’” Sabu Ala ta Masaya bɛ aw cɛ ra . » ; Mat.28:20 : “ ani ne ye ci minw fɔ aw ye, aw k’u kalan u k’u bɛɛ labato. Ne bɛ ni aw ye wagati bɛɛ fɔ ka taga dunuɲa laban na.» ". O yelifɛn bɔnin be Daniyɛli 10nan ka yelifɛn ma kosɔbɛ yɔrɔ min na vɛrise 1nan b’a yira ko a be “ balawoba ” dɔ lase a ka Yahutuw ma. Yirali 1nan ta fana be “ balawoba ” dɔ kofɔ , nka sisan, Kerecɛnw ka lajɛnba lo kama . O yelifɛn fila sangali be mɔgɔ lasun kosɔbɛ , sabu u be bɛn ni tariki koo fila nunu kelen kelen bɛɛ ye minw tɛ kelen ye fewu. Tagamasiɲɛ minw bena fɔ, u ɲɛsinna Yezu Krista ma a ka kɔsegi nɔɔrɔ laban koo la. O " balawo " fila bɛɛ be ɲɔgɔn fɛ, o ye k'u be dafa Ala ye jɛnɲɔgɔnya fila minw sigi ka tugu ɲɔgɔn kɔ, u laban na . Sisan, an k’o yelifɛn fila nunu sanga ɲɔgɔn ma : “... adamaden dencɛ ” min be vɛrise nin kɔnɔ, o tun ye “ mɔgɔ ” ye Daniyɛli kɔnɔ , bari Ala tun ma kɛ mɔgɔ ye fɔlɔ Yezu la. Nka, " adamaden dencɛ " kɔnɔ, an be " adamaden dencɛ " sɔrɔ, Yezu be min tɔgɔ fɔ tuma bɛɛ n'a be kumana a yɛrɛ koo la Kibaru Dumanw kɔnɔ. Ni Ala sinsinna o kumaden kan kosɔbɛ , o ye ko a b’a yira ko a be se ka mɔgɔw kisi. Yan, a “ be ni fani jan ye ,” “ a be ni lɛnfani ye ” Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ. O fani jan kɔrɔ be sɔrɔ Yir. 7:13-14 kɔnɔ. Minw sara i n’a fɔ martiriw limaniya lakika kosɔn, olu lo b’o don : “ Diinan mɔgɔkɔrɔw dɔ y’a fɔ ne ye ko: “Nin minw be ni fani gwɛmanw ye, olu ye jɔn lo ye ani u bɔra min ? N ko a ma : N matigi, i b’a lɔn. A k’a fɔ ne ye ko: «Mɔgɔ minw bɔra tɔɔrɔba ra, olugu le ye nin ye. o ka o ta deregew ko k’a gbɛ ni Sagaden jori ye. » . Yezu be “ cɛsirinan sanulaman don a disi la ” o kɔrɔ, a dusukun na, nka “ a cɛmancɛ la ”, o ye fanga tagamasiɲɛw ye, Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ. Ani " sanulaman cɛsirinan ".                                       " tagamasiɲɛ . tiɲɛn tagamasiɲɛ yira ka kɛɲɛ ni Efɛz.6:14 ye : “ O la, aw ka lɔ ka tiɲɛ siri aw cɛmancɛ la ; aw ye tilenninya nɛgɛkunbɛnnan don ; ".  I ko Yezu, tiɲɛn ka di minw ye, olu dɔrɔn lo be bonya la a kan.  
Vɛrise 14 : “ A kungolo n’a kunsigi tun gwɛra i n’a fɔ wuluwulu, a tun gwɛra i n’a fɔ nɛzi ; a ɲakiliw tun be i n'a fɔ tasuma yeelen ; »     
Gwɛman, min ye saniya dafanin tagamasiɲɛ ye , o be Ala Yezu Krista yira min , o kama , be jurumu kɔniya. Sisan, " balawoba " laseli be se ka kɛ ni jurumunkɛlaw ɲangili dɔrɔn lo ye . O sababu ɲɛsinna balawo fila bɛɛ ma , o la, an be Ala sɔrɔ yan ani Daniyɛli kɔnɔ, kititigɛlaba min ka “ ɲɛɛw be i n’a fɔ tasuma ye .” A filɛri be jurumun wala jurumunkɛla ban, nka Yezu ka mɔgɔ sugandinin b’a latigɛ ka ban jurumun na, a tɛ i n’a fɔ Yahutu ngalon ani kerecɛn murutinin ngalon, Yezu Krista ka kiti bena laban ka min ban. Ani, o “ balawo ” ka kuma laban b’a yira a juguw la fɔlɔ la, u bɛɛ kofɔra gafe nin sapitiriw kɔnɔ ani Daniyɛli ta kɔnɔ. Apo.13 b'u yira an na ni " wara " fila ye minw lɔnna u tɔgɔ fɛ " baji ni dugukolo " min be Katolikiw ka limaniya yira ani Porotɛstanw ka limaniya min bɔra o la , i n' a fɔ u tɔgɔw b' a yira cogo min na ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:9-10 ye . A kɔseginin kɔ, o kongosogo fila minw be jɛnna, olu kɛra kelen ye, u jɛnna ka kɛlɛ kɛ n’a ka lafiɲɛlon n’a kɔmɔgɔw ye. A juguw bena siran ka kɛɲɛ ni Yir. 6:16 ye ani u tɛna lɔ.           
Vɛrise 15 : “ A senw tun be komi zira ɲuman, i n’a fɔ a be jɛnina tasuma kɔnɔ ; a kumakan tun bɛ i ko jibaw mankan. »    
Yezu senw saniyanin lo i n’a fɔ a farikolo tɔɔw, nka o ja nin na, u be nɔgɔ sabu u be jurumunkɛla murutininw joli sennatigɛ. I ko a fɔra cogo min na Dan.2:32 kɔnɔ, “ zira , ” min ye nɛgɛ nɔgɔnin ye , o ye jurumu tagamasiɲɛ ye. Yirali 10 :2 kɔnɔ, an b’a kalan ko , “ Kitabunin dɔ tun b’a bolo min dayɛlɛnin lo. a y'a kininsen bila kɔgɔji kan , k'a numansen bila dugukolo kan ; ". Yir. 14 :17-20 b’o kɛwale tɔgɔ la ko “ sumatigɛ ” ; a theme developed in Isaiah 63. “ Jii caaman ” be tagamasiɲɛ yira , Yir. 17:15 kɔnɔ, “ jamanaw , jamabaw , siyaw ani kaanw ” minw be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni “ jatɔmuso Babilonɛba ” ye ; tɔgɔ min be sɔrɔ Ɔrɔmu Katoliki Egilizi min be papa fɛ. O jɛnɲɔgɔnya min kɛra miniti laban na, o bena u jɛn ka kɛ kelen ye walisa ka Ala ka lafiɲɛlon sanuman kɛlɛ. U bena taga fɔɔ k’a latigɛ k’a filɛbaga kantigimanw faga. O kama, an be se k’a ka dimi tilennin tagamasiɲɛw faamu. Yirali kɔnɔ , Yezu y’a yira a ka mɔgɔ sugandininw na ko ale kelenpe ka “ kan ” barika ka bon ni dugukolo kan siyaw bɛɛ ta ye n’u farala ɲɔgɔn kan.                    
Vɛrise 16 : “ Lolo wolonfila tun b’a kininbolo la. Murujan dɔ bɔra a da ra, min da fila ye ; A ɲada tun bɛ i ko tere min bɛ manamanana a ta fanga ra. »    
“ Lolo wolonfila ” tagamasiɲɛ min minɛna “ a kinin fɛ ” b’a hakili jigi a ka kuntigiya banbali la min kelenpe tun be se ka Ala ka dugawu di ; ni a jugu kafiriw y’a fɔ tuma caaman na ani n’a y’a fɔ cogo tiɲɛn na. Lolo ye diinɛ ciden tagamasiɲɛ ye bari i n’a fɔ Zɛnɛzi 1:15 ka lolo , a lɔyɔrɔ ye " ka dugukolo yeelen bɔ ", a ka koo la, ni Ala ka tilenninya ye. A kɔsegi loon na, Yezu bena a ka mɔgɔ sugandininw kunu ( k’u lakunu tugun , wala k’u lakunu tugun wagati dɔɔni kɔnɔ, o min be weele ko saya ) a ka mɔgɔ sugandininw ka bɔ wagati bɛɛ la, minw tagamasiɲɛ be lajɛnba wolonfila tɔgɔw fɛ . O nɔɔrɔ kɔnɔ, ale n’a ka mɔgɔ kantigimanw fɛ, a b’a yɛrɛ yira i n’a fɔ “ Ala ka kuma ” min ka tagamasiɲɛ “ ye muru da fila ye min be se ka mɔgɔ faga ” min kofɔra Eburuw 4:12 kɔnɔ. Nin ye wagati ye, o muru bena ɲɛnamaya ni saya di , ka kɛɲɛ ni limaniya min yirala Ala ka kuma nin na min sɛbɛra Bibulu kɔnɔ, Yir. 11:3 be tagamasiɲɛ min yira, o ye Ala ka “ seere fila ” ye. adamadenw na , ɲɛda cogoya dɔrɔn lo b' u lɔn ani k'a to u be se ka danfara kɛ ; O kama, a ye dantigɛli fɛn ye par excellence. O yelifɛn kɔnɔ, Ala b’a ɲɛda yɛlɛma fana ka kɛɲɛ ni yɔrɔ min laɲinina. Daniyɛli kɔnɔ, yelifɛn na, Ala b’a ɲɛda tagamasiɲɛ yira ni “ sanpɛrɛ ” ye min ye Grɛkiw ka ala Zewusi tagamasiɲɛ ye, bari kiraya kuma jugu bena kɛ masacɛ Antiyɔkusi IV ka Grɛkiw ka Selewusi mɔgɔw ye , minw ye kiraya kuma dafa saan - 168. O ɲɛda ka yelifɛn kɔnɔ, a ye Yezu ka tile wagati ta fana. a be mɛnɛmɛnɛ a ka fanga la ." Tiɲɛn lo ko nin laɲinita laban min kɛra ka Ala ka lafiɲɛlon senuman labatobaga o mɔgɔ tunu dugukolo kan, o ye murutininw ka kɛlɛba ye min be kɛra walisa ka bonya la “ tile min ma se ka see sɔrɔ ” loon kan, masacɛ Kɔnsitanti fɔlɔ lo y’o loon sigi marisikalo tile 7nan na, saan 321 . O murutininw ka jɛnkulu bena “ Ala ka tilenninya tile ” sɔrɔ a ɲɛfɛ a ka Ala ka sebagaya bɛɛ la, ani nin, saan 2030, sɛnɛkalo tile fɔlɔ la .                       
Vɛrise 17 : “ Ne y’a ye tuma min na, ne benna a sen kɔrɔ i n’a fɔ mɔgɔ min sara. A k’a kininboro la ne kan, k’a fɔ ko : «I kana siran !» »    
N’a y’a yɛrɛ minɛ o cogo la, Zan be mɔgɔ minw bena a kɛlɛ n’a kɔsegira, u ka siniɲasigi lo makɔnɔna dɔrɔn. Daniyɛli tun ye koow kɛ o cogo kelen na ani o koo fila bɛɛ la, Yezu b’a ka baaraden hakili sigi ani k’a barika bonya, o min ye a ka jɔncɛ kantigiman ye. " A kininbolo " b'a ka dugawu sabati ani a ka kantigiya la, a ni kanpaɲi tɔɔ murutininw tɛ kelen ye, mɔgɔ sugandinin tɛ ni kuun ye ka siran Ala ɲɛ min be na a kisi kanuya kosɔn. Kumaden " kana siran " b'a yira ko kabini saan 1843, Adventistew ka mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan nin be Yirali 14:7 kɔnɔ: " A y'a fɔ ni kaanba ye ko: " Aw ka siran Ala ɲɛ, aw k'a bonya : bari a ka kiti wagati sera . Aw ye ale le bato, min ka sankolo ni dugukolo ni kɔgɔji ni bununw dan.» » ; o kɔrɔ, danbaga Ala .        
Vɛrise 18nan : “ Ne lo ye fɔlɔ ye, ne lo ye laban ye, ani ne ye ɲanamaya ye. Ne tun sara ; A flɛ, ne ɲanaman lo wagati bɛɛ, ani wagati bɛɛ.» saya ni lahara ta konnɛgɛ bɛ ne le boro. »    
Tiɲɛn na, Yezu lo, min ye see sɔrɔ jinɛ, jurumu ani saya kan, ale lo be kuma o kumaw na. A ka kumaw “ fɔlɔ ni laban ” be wagati daminɛ ni laban cikan tiɲɛtigiya min kofɔra kiraya kuma kɔnɔ, nka o wagati kelen na , Yezu b’a ka alaya tiɲɛtigiya min ye ɲɛnamaya di a ka danfɛn adamadenw ma k’a ta fɔlɔw ma ka taga a bila u labanw na . Min be “ saya kilɛw bolo ” ale lo be se k’a latigɛ mɔgɔ min bena kisi ani min bena sa. A kɔsegi wagati ye wagati min na a ka mɔgɔ senumanw bena kunu “ sukununi fɔlɔ ” la min maranin lo “ mɔgɔ minw sara Krista la ” ka kɛɲɛ ni Yir. 20:6 ye. An k’a to an ka Grɛkiw ni Ɔrɔmukaw ka ciyɛnw ka landakow ka landakow bɛɛ bɔ yen, ani k’a faamu ko “ sawolo min sara ” o ye dugukolo dɔrɔn lo ye min yɛlɛmana ka kɛ buguri ye , ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra Zɛnɛzi 3:19 kɔnɔ : “ I ɲɛda la, i bena buru dumu, fɔɔ i ka segi ka taga dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan, ka bɔ dugukolo kan. sabu i ye buguri ye, i bɛna sekɔ ka kɛ buguri ye.» » . O fɛn tɔw tɛna nafa foyi sɔrɔ tugu, bari u Danbaga bena u lakunu n’u ka jogo bɛɛ sɛbɛnin ye a ka Alako hakili la, sankolola farikolo dɔ kɔnɔ min tɛ se ka tiɲɛ (1 Kor. 15:42) min be i n’a fɔ mɛlɛkɛ minw tora kantigiya la Ala ye : " Sabu sukununi na, u tɛ i n’a fɔ Ala ka furu, nka u tɛ i n’a fɔ Ala ka furu. Mat.22:30 » .               
 
Kiraya kuma min fɔra siniɲasigi koo la, o b’a yira ko tiɲɛn lo .
Vɛrise 19 : “ O la, i ye koo minw ye, ani minw be kɛra sisan, ani minw bena kɛ o kɔ, i k’u sɛbɛ. ”   
O ɲɛfɔli kɔnɔ, Yezu be kiraya kuma min fɔra kerecɛnw ka wagati la, o min bena ban n’a kɔsegira nɔɔrɔ la, o sɛmɛntiya. Cidenw ka wagati ɲɛsinna kumaden nin ma " aw ye min ye " ani o cogo la Ala be Zan sugandi i n'a fɔ cidenw ka cidenyabaara seere sɔbɛ. A ye “ kanuya fɔlɔ ” ye min kofɔra Yir. 2:4 kɔnɔ. “... minw be yen ” be kuma nin cidenw ka wagati laban koo la, Zan be niin na ani a be baara kɛra min kɔnɔ. “ ... ani minw bena kɛ u kɔ ” be kuma diinankow lo koo la minw bena kɛ fɔɔ ka taga se Yezu Krista kɔsegi wagati ma, ani o kɔ, fɔɔ ka taga se saan waa wolonfilanan laban ma.        
Vɛrise 20 : “ i ye lolo wolonfila minw ye ne kininbolo la, ani lanpan sanulaman wolonfila minw ye, olu ka gundo ye. Lolo wolonfla ye Egilizi wolonfila ka mɛlɛkɛw ye, fitinɛ wolonwula ye Egilizi wolonfila ka mɛlɛkɛw ye. » .   
“ Lajɛnba wolonfila ka mɛlɛkɛw ” lo ye mɔgɔ sugandininw ye o wagati wolonfila bɛɛ la. Sabu kumaden " mɛlɛkɛ ", min bɔra Gɛrɛkikan na " aggelos ", o kɔrɔ ye ciden, wa a be sankolola mɛlɛkɛw lo yira dɔrɔn ni kumaden " celestial " b'o yira. O cogo kelen na, " buzi wolonfila " ni " Lajɛnba wolonfila " minw be sigasiga ne ka ɲɛfɔli la, olu bɛɛ be ɲɔgɔn fɛ yan. O la , Nin Saninman be ne ka kɔrɔfɔli tiɲɛtigiya : « buzi wolonfila » be Ala ka yeelen saniya wagati wolonfila minw kofɔra ni « lajɛnba wolonfila » tɔgɔw ye .                 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 2nan : Krista ka jamakulu . 
k’a ta a daminɛ na fɔɔ ka taga se saan 1843 ma .
 
Batakiw barokun kɔnɔ , an be cikan naani sɔrɔ Yirali 2nan na minw ɲɛsinna wagati ma min be saan 94 ni saan 1843 cɛ , ani Yirali 3nan na , cikan saba be kuma wagati min koo la k’a ta saan 1843-44 la ka taga se saan 2030 ma . unch , ani mɔgɔw tun be kiti tigɛ ; kerecɛnw ta nɛɛma wagati damina ni a laban. Yirali 2nan na, sapitiri laban na, Nii Senuman be “ Adventistew ka barokun min ɲɛsinna Krista ka segili ma” daminɛ ma , o min ɲɛsinna saan 1828 ma, min tun kɔnna ka sigi Dan 12:11 kɔnɔ. Ani fana, wagatiw ka tugutugu ɲɔgɔn kɔ, Yirali sapitiri 3nan daminɛ be se ka taga ɲɔgɔn fɛ cogo bɛnnin na ni saan 1843 ye min tun ye Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔli daminɛ ye. Cikan bɛnnin dɔ be na ka Porotɛstanw ka limaniya kɔrɔbɔnin jalaki : “ I sara .” O ɲɛfɔliw tun ka ɲi ka kɛ walisa k’a yira ko cikanw ni loon minw kofɔra Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, u be taga ɲɔgɔn fɛ. Nka Yirali ka yelifɛn be na ni yiraliw ye kerecɛnw ka wagati daminɛ koo la Daniyɛli ma minw yiriwa . Yezu be lɛtɛrɛw wala cikan minw ci a sagokɛlaw ma an ka wagati bɛɛ la, u be diinankow faamuyabaliya bɔ yen, o min be kerecɛn limaniyabaga caaman hakili ɲagami . O yɔrɔ la, an be Yezu yɛrɛ yɛrɛ sɔrɔ n’a ka laɲinitaw ye minw daganin lo ani a ka nɛni minw be kɛ tuma bɛɛ, u be bɛn n’u ye. Apo.2 ka lɛtɛrɛ naani laɲini , ka tugu ɲɔgɔn kɔ , wagati naani minw be sɔrɔ saan 94 ni saan 1843 cɛ.             
 
Wagati fɔlɔ : Ɛfɛzi . 
Saan 94, Krista ka lajɛnba daminɛ seereya laban .
Vɛrise 1 : “ Ɛfɛzi egilisi ka mɛlɛkɛ sɛbɛ ko : Lolo wolonfila min b’a kininbolo la, min be tagamana sanu fitinɛ wolonfila cɛma, ale ko nin kumaw ma : ”   
Ɛfɛzi tɔgɔ la , ka bɔ Gɛrɛkikan " Ɛfɛzi " bayɛlɛmani fɔlɔ la min kɔrɔ ye ka daminɛ, Ala be kuma a ka baarakɛlaw fɛ Krista ka jamakulu daminɛ wagati la , Ɔrɔmu masacɛ Domisiyan ka wagati la (81-96) . O ra, Niin b’a ɲɛsin wagati min ma, Zan be yiracogo min ɲɛfɔra an ye, a bena o sɔrɔ Ala fɛ. Ale lo ye ciden laban ye min tora niin na kabako sira fɛ ani a yɛrɛ lo ye seere laban ye min ye Yezu Krista ka lajɛnba daminɛ . Ala b'a hakili jigi a ka alako fanga la ; Ale kelenpe lo b'a bolo minɛ a kininbolo la , a ka duba tagamasiɲɛ , a ka mɔgɔ sugandininw ka ɲɛnamaya , " lolow " , a be minw ka baaraw kiti , u ka limaniya yiridenw . Ka kɛɲɛ n’o koo ye, a be duga wala a be danga. Ala " be tagama " , a b' a faamu ko a be taga ɲɛfɛ a ka poroze wagati la , a be taga n'a ye , bɔnsɔn ni bɔnsɔn , a ka mɔgɔ sugandininw ka ɲɛnamaya ani a be diɲɛ koow minw labɛn walima k'u kɛlɛ : " ani k'u kalan u ka ne ka cikanw bɛɛ labato . Ne bɛ ni aw ye wagati bɛɛ fɔ ka taga dunuɲa laban na.» Mat.28:20 » . Fo ka taga se duniɲa laban ma, a ka mɔgɔ sugandininw ka ɲi ka baara minw labɛn u ye ka kɔn, u ka ɲi k’u dafa : “ Sabu anw ye a ka baara ye, Ala y’an dan Krista Yezu la walisa ka baara ɲumanw kɛ, Ala tun kɔnna ka minw labɛn, walisa an ka tagama u la. Efɛz.2:10 » . Ani, u bena u yɛrɛ degera cogoya kɛrɛnkɛrɛnninw na minw ka ɲi ka kɛ wagati wolonfila nunu kelen kelen bɛɛ la. Sabu kalan min be sɔrɔ “ Ɛfɛzi ” kɔnɔ , o ɲɛsinna wagati wolonfila bɛɛ ma ; " lolo wolonfila minw minɛna a kinin fɛ " a be se k'u bila ka ben ka ben duguma, minw ɲɛsinna kerecɛn murutininw ma. I k'a to i hakili la ko " buzidaga " nafa ka bon n'a be yeelen bɔ dɔrɔn, ani walisa ka yeelen bɔ, a ka kan ka fa ni tulu ye, min ye Ala ka Nii tagamasiɲɛ ye.                       
Vɛrise 2nan : “ Ne b’i ka baaraw, n’i ka baara n’i ka muɲuli lɔn. Ne k’a lɔn ko i tɛ se ka mɔgɔjuguw sɔn; ko minw b’a fɔra ko o ye ciradenw ye, k’a sɔrɔ o tɛ ciradenw ye, i ka olugu kɔrɔbɔ, k’a ye ko o ye faninyafɔbagaw ye; »    
Kɔlɔsili ! Walew ka ɲɔgɔndan wagatiw nafa ka bon kosɔbɛ , sabu u lo be cidenw ka wagati laɲinin yira. O vɛrise kɔnɔ, wale min be sɔrɔ bi wagati la, o be kuma saan 94 lo koo la, minw be sɔrɔ wagati tɛmɛninw na, u be kuma Ɔrɔmu masacɛ Nero ka tɔɔrɔw wagati lo koo la , saan 65 ni saan 68 cɛ. 
Saan 94, tiɲɛn min tun be yen hali bi ani a tun ma yɛlɛma , o tun ka di kerecɛnw ye ani u tun be kafiriw “ juguw ” kɔniya , sanko u cɛma , Ɔrɔmukaw minw tun be fanga la o wagati la . O kuun b’a la, o kɔrɔ, ciden Zan bele be niin na i n’a fɔ seere kɔrɔ caaman wɛrɛw minw tun be Yezu Krista ka tiɲɛn kalan koo la . O la, " galontigɛlaw " be bɔ kɛnɛ kan nɔgɔman na. Sabu wagati bɛɛ ra, binjugu minw ma yɛlɛma, o b’a ɲini ka ɲagami ni sumanɲuman ye, sabu Ala siranya bele ka bon, kisili kibaro bɛ mɔgɔ lafili, ka mɔgɔ sama. U be ngalon miiriyaw don kalan kɔnɔ. Nka tiɲɛn kanuya kɔrɔbɔli la, u be dɛsɛ ani mɔgɔ sugandininw minw ye yeelen sɔrɔ tiɲɛn na, olu b’u yɛrɛ yira . O cogo kelen na , ka ɲɛsin cidenw ka wagati tɛmɛnin ma, “ aw ye kɔrɔbɔli kɛ ”, Nii hakili b’a la cogo min na saya kɔrɔbɔli y’a to ngalon kerecɛnw ka fanikolonw benna , “ galontigɛlaw ” yɛrɛ yɛrɛ minw laɲinina nin vɛrise kɔnɔ, saan 65 ni saan 68 cɛ, tuma min na Nero ye Krista Sugandili di a ka kongokolon mara ma saan 1914 la. Ɔrɔmu . Nka an k’a yira ko Yezu b’o kisɛya lawuli ka bɔ wagati tɛmɛnin dɔ la.         
Vɛrise 3nan : “ i be muɲu, i ye tɔɔrɔ ne tɔgɔ kosɔn, i ma sɛgɛ. »   
Yan fana, i k’i janto walekɛɲɔgɔnya wagatiw la ! 
Ni muɲuli seereya bele be mara, tɔɔrɔ seereya tɛ yen tugun. Ani, Ala ka ɲi k’a hakili jigi tɔɔrɔ sɔnni la min tun yirala ani min tun be bonya la a kan kosɔbɛ saan 30 ɲɔgɔn ka kɔn o ɲɛ, saan 65 ni saan 68 cɛ , tuma min na Ɔrɔmu jolibɔbaga, Nero, ye kerecɛnw di saya ma , k’u di i n’a fɔ ɲɛnagwɛfɛn , a ka mɔgɔw ye minw tun be mɔgɔw lafili ani minw tun be mɔgɔw lafili . O wagati dɔrɔn lo la Sugandili ka kanpaɲi " tɔɔrɔla " a " tɔgɔ la " ani " ma sɛgɛ ."       
Vɛrise 4nan : “ O bɛɛ n’a ta, ne be min fɔra i ye, o ye ko i y’i ka kanuya fɔlɔ to yen. »   
O siranya min fɔra, o be kɛ tiɲɛn ye ani a be sinsin a kan. O wagati la, kerecɛnw tun be kantigiya kɛ, nka kisɛya min tun be yira Nero ka wagati la, o tun barika ka dɔgɔ wala a tun tɛ yen tugun ; Yezu be min weele ko “ ka bɔnɛ i ka kanuya fɔlɔ la ” , o cogo la, a b’a yira wagati 94 la, ko kanuya filanan be yen, min ka dɔgɔ ni fɔlɔ ye kosɔbɛ .   
Vɛrise 5nan : “ O la, i hakili to i benna yɔrɔ min na, i ka nimisa, ka koo fɔlɔw kɛ. ni o tɛ, ne bɛna taga i fɛ ka i ta fitinadaga ta ka bɔ a nɔ ra, fɔ ni i ma nimisa i ta jurumunw na.» »   
Ka bonya la mɔgɔ kan dɔrɔn wala ka tiɲɛn lɔn dɔrɔn, o tɛ kisili di an ma. Ala be mɔgɔ minw kisi, a be koo caaman ɲini u fɛ walisa k’u kɛ a teriw ye fɔɔ abada. Lanaya min be ɲɛnamaya banbali la, o be ɲɛnamaya fɔlɔ nafa dɔgɔya. Yezu ka cikan be to a kelen na tuma bɛɛ ka kɛɲɛ ni Mat. 16:24 ka taga se 26 ma : “ O kɔ, Yezu y’a fɔ a ka kalandenw ye ko: “Ni mɔgɔ min b’a fɛ ka tugu ne kɔ, o tigi ka ban a yɛrɛ la, k’a ka kuruwa ta ka tugu ne kɔ. Sabu ni mɔgɔ o mɔgɔ b’a fɛ k’a nin kisi, o tigi bɛna bɔnɔ a nin na. Ni mɔgɔ ka dunuɲa bɛɛ sɔrɔ ka taga bɔnɔ a nin na, dunuɲasɔrɔ ka mun le ɲa o tigi ye? Walima mɔgɔ bɛ se ka mun le di k’a nin kunmabɔ? “ Siranya min b’a la k’a ka Nii bɔ a la , min tagamasiɲɛ ye “ buzi ” ye, o b’a yira ko, Ala fɛ, limaniya sɔbɛ tɛ tagamasiɲɛ nɔgɔman ye min be nɔrɔ niin na. Ɛfɛzi wagati la, Ala ka Nii ka fintɛni tagamasiɲɛ tun be kɔrɔn fan fɛ, Zeruzalɛmu, kerecɛnw ka limaniya wolola yɔrɔ min na ani Pɔli ye egilisi minw sigi Gɛrɛsi jamana na ani bi Turki jamana na. Yanni dɔɔni, o diinankow bena taga Tileben fan fɛ ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, Ɔrɔmu, Itali jamana na.      
Vɛrise 6nan : “ Nka min ka ɲi i ma, o ye ko i be Nikola ka mɔgɔw ka kɛwalew kɔniya, ne fana be minw kɔniya. »   
Nin lɛtɛrɛ kɔnɔ , Ɔrɔmukaw tɔgɔ fɔra tagamasiɲɛ ye , " mɔgɔjuguw " kɔ : " Nikolayikaw ", o kɔrɔ ye, se sɔrɔbagaw walima se sɔrɔbagaw , o kɔrɔ, wagati kuntigiw . Gɛrɛkikan na, kumaden " Nike " ye see sɔrɔli tɔgɔ ye min be mɔgɔ yira. O la, Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw kɔniyanin lo “ Nikola ka baara ” jumanw lo la ? Kafiriw ni diinanw ka jɛnɲɔgɔnya. U be kafiriw ka ala caaman bonya ani u la belebelew be ni loon dɔ ye lɔgɔkun kɔnɔ . An ka bi kaloladon min be lolo wolonfila, tilebɔfɛnw wala an ka tilebɔyɔrɔ ka lolo tɔgɔw di lɔgɔkun tile wolonfila ma, o ye Ɔrɔmu ka diinan ka ciyɛn ye tiɲɛn tiɲɛn na . Ani, loon fɔlɔ ka batoli min tun be kɛ “ tile min ma se ka see sɔrɔ ” kan, o bena sababu kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ di danbaga Ala ma a ka Ɔrɔmukaw ka diinan “ baaraw ” kɔniya.               
Vɛrise 7nan : “ Min be ni tulo ye, o tigi k’a mɛn, Nii Senuman be min fɔra legiliziw ye : Ni mɔgɔ min ye see sɔrɔ, ne bena a to a ka ɲɛnamaya yiriden dumu, min be Ala ka alijɛnɛ kɔnɔ. »    
O vɛrise kɔnɔ, cikan fila be kuma dugukolo kan see sɔrɔli wagati koo la, “ min be see sɔrɔ ,” ani a ka sara wagati sankolo la.  
O fɔrimili ye cikan laban ye Yezu be min fɔra a ka baarakɛlaw ye wagati wolonfila minw koo la, kiraya kuma be minw kofɔra. Niin b’a yɛlɛma ka kɛɲɛ ni wagati kɛrɛnkɛrɛnninw ye. Ɛfɛzi ta ye wagati daminɛ ye, kiraya kuma be min kofɔra, o kama Ala be kisili banbali di a ma dugukolo ka tariki daminɛ cogo la. Ala tun ye min dan walisa ka mɔgɔ jalakibali ani mɔgɔ saniyanin bila yen dugukolo kan nanko yiri jukɔrɔ , Yezu jaa tun be lawuli o yɔrɔ la . Yirali 22 be kiraya kɛ o Edɛn kura labɛnni koo la, walisa mɔgɔ sugandininw ka se sɔrɔ dugukolo kura kan, olu ka ninsɔndiya kama. O fɔrimili tun be haminankow yira tuma o tuma, Yezu Krista be ɲɛnamaya banbali faan dɔ min di a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ma.
 
Wagati 2nan : Simirina . 
Saan 303 ni saan 313 cɛ, Ɔrɔmu ka “ masacɛ ” ka tɔɔrɔ laban .  
Vɛrise 8nan : “ Simirina jamakulu ka mɛlɛkɛ ma, i k’o sɛbɛ : Fɔlɔ ni laban min sara, nka a kununa, ale bɛ nin kuma fɔra : ”    
Ni tɔgɔ min ye " Smirna " ye lɛtɛrɛ filanan na, min bayɛlɛmana ka bɔ Gɛrɛkikan kumaden " smurna " la min kɔrɔ ye " miri ", Ala b'a fɛ ka tɔɔrɔba dɔ wagati lo ɲinina, min ɲɛminɛna Ɔrɔmu masacɛ Dioclétien fɛ . " Miri " ye kasadiyanan ye min tun be Yezu senw kasa diyabɔ dɔɔni ka kɔn a ka saya ɲɛ , ani Magi minw bɔra kɔrɔn fan fɛ , olu tun nana n' a ye saraka ye a wolotuma na . Yezu be limaniya sɔbɛ kisɛya lɔn tugun o kɔrɔbɔli la, a tun tɛ min sɔrɔ tugun saan 94. Minw sɔnna ka sa a tɔgɔ la, u ka ɲi k’a lɔn ko Yezu ye see sɔrɔ saya kan, ani ko n’a be niin na tugun, a bena se k’u kunu i n’a fɔ a y’a kɛ cogo min na a yɛrɛ ye. Kiraya kuma ɲɛsinna kerecɛnw dɔrɔn lo ma, Yezu yɛrɛ lo ye u ka ciden “ fɔlɔ ” ye . N’a y’a ka jogo ɲɔgɔnnabɔ a sagokɛlaw ka ɲɛnamaya la, a bena kɛ kerecɛn “ laban ” fana lo ye .                   ye .
Vɛrise 9nan : “ Ne b’aw ka tɔɔrɔw n’aw ka fantanya lɔn (hali n’aw ye nafolotigiw ye), ani minw b’a fɔra ko olu ye Yahutuw ye, k’a sɔrɔ u tɛ Yahutuw ye, nka u ye Sutana ka batoso ye, olu be aw nɛni cogo min na. »   
Komi Ɔrɔmukaw tun be kerecɛnw tɔɔrɔla, u tun b’u ka nafolo bɔsi u la ani tuma caaman na, u tun b’u faga. Nka o bololafɛnw ni farikolo fantanya b’u kɛ nafolotigiw ye Alako ta fan fɛ Ala ka kitiko limaniya sariyaw la . Faan wɛrɛ fɛ, a t’a ka kiti dogo ani a b’a yira , kuma gwɛninw na , a be nafa min di yahutuw ka diinan ma min banna Ala ka kisili sariya la , a kɛtɔ ka Yezu Krista lɔn , i n’a fɔ Masiya min kofɔra Sɛbɛnin senumanw kɔnɔ. Ala ye Yahutuw to yen, jinɛ n’a ka jinaw y’u mara ani u kɛra Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw ye tiɲɛn na, “ Sutana ka batoso .  .”
Vɛrise 10nan : “ I bena tɔɔrɔ min sɔrɔ, i kana siran o ɲɛ. A flɛ, Setana bɛna aw dɔw bla kaso ra janko ka aw kɔrɔbɔ; I ka to kankelentigiya ra fɔ ka taga se saya ma, o tuma ne bɛna ɲanamanya masafugula di i ma. »   
O vɛrise kɔnɔ, jina be weele ko Dioclétien, o Ɔrɔmu masacɛ jugu n’a ka “ tetrarques ” ɲɔgɔnw tun be kerecɛnw kɔniya kosɔbɛ a tun b’a fɛ ka minw halaki . O tɔɔrɔ walima " tɔɔrɔ " min kofɔra , o kɛra " tile tan " walima " saan tan " kɔnɔ saan 303 ni saan 313 cɛ . O dɔw minw ye " kantigiya kɛ fo ka taga se saya ma " i n' a fɔ martiriw minw duba sɔrɔla kosɔbɛ , Yezu bena " ɲɛnamaya masafugula " di u ma ; ɲanamanya banbari le ye o ta se sɔrɔri tagamasiyɛn ye.                
Vɛrise 11nan : “ Min be ni tulo ye, o tigi k’a mɛn, Nii Senuman be min fɔra legiliziw ye : Ni min ye see sɔrɔ, saya filanan tɛna foyi kɛ a la. »    
Wagati laban cikan be ni barokun ye : saya. Nin sen fɛ, Nii be kisili lawuli k’a hakili jigi ko minw ma sɔn saya fɔlɔ ma min ye martiri ye Ala kosɔn, olu bena tɔɔrɔ, k’a sɔrɔ u ma se ka bɔ o la, " saya filanan " min be " tasuma baji " la kiti laban na. “ Saya filanan ” min tɛna nɔɔ to mɔgɔ sugandininw kan sabu u bena don ɲɛnamaya banbali la fɔɔ abada.       
 
Wagati 3nan : Pɛrigamu . 
Saan 538, pape ka fanga sigira sen kan Ɔrɔmu .
Vɛrise 12nan : “ Pɛrigamu jamakulu ka mɛlɛkɛ, i k’a sɛbɛ ko : Murujan da fila be min bolo, ale ko: ”   
Pɛrigamu tɔgɔ fɛ , Ala be kakalaya wagati kofɔra Alako ta fan fɛ . Pɛrɛgamu tɔgɔ kɔnɔ , Gɛrɛkikan bɔyɔrɔ fila , “ pérao, ani gamos ”, o kɔrɔ ko “ furu tiɲɛni ”. Nin ye balawow daminɛ wagati ye, minw bɛna kerecɛnw sɔrɔ fɔ ka taga se diɲɛ laban ma. Komi u tun be saan 313 lo laɲinina , wagati min tun kɔnna o ɲɛ , o tun b’a yira ko masacɛ Kɔnsitantin fɔlɔ , min ye masacɛ kɔnsitanti Klɔri dencɛ ye ani a ye see sɔrɔ Makisitansi kan, ale lo bena fanga sɔrɔ ani ka kafiriw ka mara kɛ . Masacɛ ka sariya fɛ, saan 321, marisikalo tile 7nan na, a ye lɔgɔkun o lɔgɔkun lafiɲɛlon senuman lafiɲɛlon to yen , o min ye Ala ka loon wolonfilanan ye , an ka sibirilon min be yen bi, ani a y’a sugandi loon fɔlɔ min tun be di, o wagati la, kafiriw ka tile ala bato ma, o min ye “ Sol Invictus Tile ye, o min ma se sɔrɔ. Kerecɛnw kɛtɔ ka mɛnni kɛ a fɛ, u ye “ kakalaya kɛ Alako ta fan fɛ ” , o min tun bena kɛ Ɔrɔmu ka pape ka sariya ye k’a ta saan 538 ma ka taga a bila Pɛrigamu wagati la . Kerecɛn kantigibaliw tugura Vigilius kɔ, o min tun ye diinan kuntigi kura ye masacɛ Justinien fɔlɔ lo tun ye min sigi. O labɛnkɛla ye tɔnɔ bɔ a ka jɛnɲɔgɔnya la ni Theodora ye, o min tun ye kakalamuso ye min furunin lo masacɛ ma, walisa k’o papa lɔyɔrɔ sɔrɔ min bonyana a ka duniɲa kuru bɛɛ ka diinan fanga kura fɛ, o kɔrɔ, Katoliki . O la, Pɛrigamu tɔgɔ kɔrɔ , Ala be “ dimansi ” kɛcogo sɔsɔ , o min ye tɔgɔ kura ye ani min be kakalaya kɛ Alako ta fan fɛ , o min kɔrɔ, Ɔrɔmu kerecɛnw ka legilizi be to ka bonya la “ tile loon ” kɔrɔ kan min sɔrɔla Kɔnsitantini fɛ . A b'a fɔ ko ale ye Yezu Krista ye ani a b'a fɔ ko , a ka papa ɲɛmɔgɔ ka tɔgɔ fɛ , " Ala Dencɛ nɔnabila walima a nɔnabilabaga ), latɛnkan na " VICARIVS FILII DEI " , a sɛbɛnin hakɛ ye " .                       666 » ; jateden min be bɛn ni Yir. 13:18 ka miiriya ye min be sɔrɔ “ wara ” ka diinankow la . O la, wagati min be weele ko Pɛrigamu , o be daminɛ ni papa ka masaya ye min tɛ muɲu ani min be mɔgɔw minɛ, o min be Yezu Krista, sebagayabɛɛtigi Ala min kɛra farisogo ye , a ka jamakulu kuntigi tɔgɔ bɔsi a la, ka kɛɲɛ ni Dan.8:11 ye ; Efɛz.5:23: “ Sabu cɛ le ye muso kun ye, i n’a fɔ Kirisita ye Egilisi kun ye cogo min na, ale le ye a farikolo Kisibaga ye. » Nka aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! O kɛwale bɔra Ala yɛrɛ lo la. Tiɲɛn na , ale lo ye kerecɛnw ka limaniya bɔ yen ani k’a di pape ka fanga ma, o min tun kɛra kafiri ye jamana kɔnɔ. O fanga ka fariyakow , min fɔra Dan . 8:23, a be taga fɔɔ k’a to a b’a daminɛ ka “ wagatiw ni sariyaw yɛlɛma ” Ala ye minw sigi, a yɛrɛ ma , ka kɛɲɛ ni Dan.7:25 ye . Ani ka fara o kan , k’a ban a ka lasɔmini na ko a kana adamaden si weele ko “ facɛ ” hakilimaya ta fan fɛ , a y’a yɛrɛ bato ni “ Faa Senumanba ” tɔgɔ ye , o cogo la, a y’a yɛrɛ kɔrɔta ka tɛmɛ danbaga-sariya sigibaga Ala kan, ani loon dɔ, a bena a ye ko a be sara di mɔgɔ ma : “ Ani kana mɔgɔ si weele ko i ka facɛ; sabu aw Fa kelenpe le bɛ aw sankolo ra. (Mat. 23:9) » . O adamaden masacɛ nɔnabilalaw be yen minw sababu fɛ, fanga n’a ka dantɛmɛkow bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se kiti loon ma, min labɛnna mɔgɔba, barikaman ani tilenninyaba fɛ, o min ye “ Sankolola Faa Senumanba ” ye.                        
O kama, masacɛ Justinien fɔlɔ y’o diinan mara sigi sen kan, Ala tun b’o min jati “ kakalaya ” ye a fɛ. O kama, dimi nafa ka kan ka sɛbɛ ani ka sɛbɛ tariki kɔnɔ. Saan 535 ani 536, a ka masaya wagati la, tasumaji tun be yɛlɛma cogo kabakoman fila la minw ye fiɲɛ dibi ani ka bana jugu dɔ lawuli saan 541 la min ma ban fɔɔ saan 767 , ani a tun be kɛlɛ la saan 592 .  
Vɛrise 13 : “ Ne b’a lɔn i be yɔrɔ min na, n b’a lɔn ko Sutana ka masasigilan be yen. Hali lon min na o ka ne seere kankelentigi Antipasi faga aw fɛ yan, Setana ta sigiyɔrɔ ra, aw ma ban ne ra. »   
Kiraya kuma be sinsin " masasigilan " kan ani a lɔyɔrɔ kan a tɔgɔba kosɔn ani jurumunkɛlaw bele be bonya min la a kan bi . O ye siɲɛ kelen tugun " Ɔrɔmu " ye min b'a ka fanga daminɛna tugun , sisan, o kerecɛn ngalonman ani kafiriw ka diinɛ faan kɔrɔ. Min b’a fɔ ko ale lo y’ale ka “ nɔnabilabaga ” (walima a nɔnabilabaga) ye , o min ye pape ye, ale yɛrɛ t’a sɔrɔ Ala fɛ ko a yɛrɛ be kuma ale fɛ. Kiraya kuma sɔrɔbaga ye mɔgɔ sugandinin ye, a tɛ mɔgɔ benbaga ye, a tɛ mɔgɔ minɛbaga ye min be kafiriw ka landakow bonya. Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ yɔrɔba nin be ni papa sigilan ye Ɔrɔmu , Lateran masaso kɔnɔ , Kɔnsitantin fɔlɔ ye min di Ɔrɔmu ka Evɛri ma ni dusudiya ye . O Lateran masaso be sɔrɔ Kaliya kulu kan, min ye " Ɔrɔmu kulu wolonfila " dɔ ye min be dugu worodugu ni kɔrɔn cɛ ; o tɔgɔ ko Kaliyusi kɔrɔ ye : sankolo. O kulu lo ka jan ani a ka bon ka tɛmɛ kulu wolonfila bɛɛ kan , a bonya la. Lateran Egilizi gɛrɛfɛ, min bele be tagamasiɲɛ ye bi , papa n’a ka diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ, min ye Katolikiw ka legilizi ye min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ legilizi tɔɔw bɛɛ kan, obeliski belebeleba dɔ lɔnin be Ɔrɔmu, yɔrɔ min na 13 be yen , a janya be se mɛtɛrɛ 47 ma. A sɔrɔla dugukolo mɛtɛrɛ 7 jukɔrɔ ani a tigɛra yɔrɔ saba la, a bilala saan 1588 la Pape Sixtus V fɛ min , o wagati kelen na , ye Vatikan jamana ka fanga labɛn kiraya wagati nata la min be weele ko Tiyatiri . Ezipitikaw ka tile batoli tagamasiɲɛ nin sɛbɛnin be stele kan min b’a kan , o b’an hakili jigi Kɔnsitantini ka saraka la. tiɲɛ na , a dencɛ Kɔnsitanti II lo y' a facɛ sanin kɔ , k' a ta ka bɔ Ezipiti ka taga n' a ye Ɔrɔmu , a fanba tun ye k ' a facɛ ka laɲini dɔ dafa min tun b' a fɛ k' a ladon Kɔnsitantinɔpili . O y’a yɛrɛ di Kɔnsitantin fɔlɔ ka nɔɔrɔ ma .            a be bɔ Ala ka nege la ka tɛmɛ Kɔnsitanti dencɛ kan. Sabu obeliski bɛɛ n’a ka lɔyɔrɔba be ɲɔgɔndan min fɔra kiraya la, o b’a yira ko Kɔnsitantin fɔlɔ lo be kɛ siwili kuntigi ye min be “ tile loon ” tɔɔ sigi sen kan , ani pape, o wagati la, Ɔrɔmu kerecɛnw ka legilizi ka evɛri nɔgɔman dɔ, diinan kuntigi min be tile pagin jukɔrɔ , o lo bena “ ’ ka loon na. O obeliski sanfɛ, tagamasiɲɛ naani be yen minw b’a yira ka gwɛ ani u be tugu ɲɔgɔn kɔ o yɛlɛcogo la : jara 4 siginin be a kuncɛ la, u ɲɛsinna yɔrɔ kardinali naani ma , u sanfɛ kulu naani be yen minw lamininin be tile yeelenw fɛ , ani o kulu sanfɛ kerecɛnw ka kuruwa be mara la . A ɲɛsinna yɔrɔ naani ma, jara tagamasiɲɛ be masaya yira a ka duniɲa kuru bɛɛ fanga la ; min b’a ka ɲɛfɔli min yirala Dan kitabu kɔnɔ , o tiɲɛtigiya . 7 ani 8nan . Yir. 17:18 bena kuma min fɔra Ɔrɔmu koo la, o tigitigiya : “ I ye muso min ye, o ye duguba ye, min be dugukolo masacɛw mara. » Ka fara o kan, Ezipitikaw ka kariti min sɛbɛra obeliski kan, o be “ masacɛ ka nege nɔgɔnin min fɔ Amɔn ye ” tile ala lawuli. O koo nunu bɛɛ b’a yira kerecɛnw ka limaniya cogoya yɛrɛ yɛrɛ la, min tun be Ɔrɔmu ka fanga la kabini Kɔnsitanti fɔlɔ, o kɔrɔ, kabini saan 313, a ka see sɔrɔ loon. O obeliski , ani tagamasiɲɛ minw b’a kan , o be seereya kɛ jinɛ ka baaraden ka “ ɲɛtaga ” koo la min kofɔra Dan 8:25 kɔnɔ , ale min, Kɔnsitantɛn fɔlɔ sababu la , sera ka kerecɛnw ka limaniya di i n’a fɔ diinan sinkɛrɛtisimu min jalakilen lo kosɔbɛ Yezu Krista la. N be tagamasiɲɛ nunu ka cikan surunya : “ kuruwa ” : kerecɛnw ka limaniya ; “ tile yeelen ” : tile batoli ;                           “ kuluw ” : dugukolo fanga ; " jara naani .      ” : masaya ni diɲɛ bɛɛ fanga ; " obelisk " : Ezipiti, jurumun , kabini bɔli Farahuna ka murutili, ani jurumun min ye tile ala Amɔn batoli ye. Ala b’a fɔ ko o sariyakolow bɔra Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ la min tun be Kɔnsitantin fɔlɔ la. Ani o tagamasiɲɛw kan, Ezipitikaw ka kariti fɛ, a b’a ka kiti fara Ɔrɔmu ka evɛriw ka diinɛko kan, a fila bɛɛ b’u jati mɔgɔ nɔgɔninw ye ; Dugu ka diinan balimaw b’u weele ka ban ko “ pape ” . Kerecɛnw ka limaniya ni tile bato min tun be kɛ ka ban ani min tun be bonya la a kan , o ye dangali jugu dɔ sababu ye adamadenw bena min sara , tuma bɛɛ, fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. O Lateran masasigilan tɛ ɲɔgɔn sɔsɔ ni Ɔrɔmu masacɛw ye , bari kabini Kɔnsitantin fɔlɔ , u tɛ sigi Ɔrɔmu tugun , nka u be masaya kɔrɔn fan fɛ , Kɔnsitantinɔpili dugu la . O la , Yezu Krista ye kiraya kuma min fɔ Zan ye, n’u y’u janto o la, adamaden caaman be benna diinan ka nanbaraba la min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ. Nka u ka kunfinya be jalaki sabu u tɛ tiɲɛn kanu ani o cogo la , Ala yɛrɛ lo y’u bila galonw ni ngalontigɛlaw sifa bɛɛ bolo. Pɛrigamu wagati la, mɔgɔw tun ma kalan kɛ minkɛ, o lo b’a yira fɛɛn min kama Ɔrɔmu masacɛ minw tugura ɲɔgɔn kɔ o wagati la, olu ye pape ka fanga min sigi ani k’a dɛmɛ, o ye ɲɛtaga sɔrɔ. Min tɛ mɔgɔ sugandinin lakika dɔw bali ka ban ani ka ban o fanga kura la min tɛ sariya kɔnɔ ; min b’a to Yezu b’a lɔn k’u y’a ka baarakɛla sɔbɛw ye. Ɔrɔmu ka yɔrɔ min sugandira, o kɛra, a kɔrɔsi ko Nii sɔrɔla yen baaraden 538 la minw tun be limaniya la Yezu tɔgɔ la k’a sɔrɔ u tun be dimansi bonya . Nka, Ɔrɔmu yɔrɔ nin na , martiri labanw walima “ seere kantigiw ” yera dɔrɔn Nero ka wagati la , saan 65-68 ani Dioclétien ka wagati la saan 303 ni 313 cɛ . Ka Ɔrɔmu dugu laɲini, Niin b’a hakili jigi kantigiya la "                     Antipasi ” a ka “ seere kantigiman ” koo la wagati tɛmɛninw na. O tɔgɔ kɔrɔ ye Gɛrɛkikan na : bɛɛ kama. A be komi a be ciden Pol lo tɔgɔ fɔra, ale lo tun ye Yezu Krista ka Kibaru Duman fɔbaga fɔlɔ ye dugu nin na, a sara yɔrɔ min na a ka limaniya kosɔn, u y’a kuun tigɛ, saan 65, masacɛ Nero ka wagati la. O la, Ala be sɔsɔli kɛ papew ka ngalon ani lafiliko tɔgɔ la min ye ko “ Ala Dencɛ nɔɔ na ” . Vikari sɔbɛ tun ye Pol kantigiman ye, Vigilius kantigibali tɛ, ani a nɔnabilabaga si tɛ.      
Danbaga sebagayabɛɛtigi Ala ye kerecɛnw ka wagati diinɛ tariki wagati nafamanw sɛbɛ danfɛnw na ; wagati dɔw la, dangali be juguya ka taga ani o kɔlɔlɔw be juguya kerecɛn jama ma. A ka dugukolo kan cidenya baara wagati la ka ban, Yezu Krista y’a ka ciden tan ni fila minw kabakoyara ani u kabakoyara, u y’a yira ko a be se sanfiɲɛ dɔ la Galile baji kan ; sanfiɲɛ min tun ka suma yɔrɔnin kelen, a ta cifɔniw ra. An ka wagati la, wagati min be saan 533 ni saan 538 cɛ, o y’o cogoya danganin kɛrɛnkɛrɛnnin ta, sabu masacɛ Justinien fɔlɔ ye papa ka fanga sigi sen kan minkɛ , Ala tun b’a fɛ ka kerecɛnw ɲangi minw tun be mɛnni kɛ masacɛ Constantin fɔlɔ ka sariya fɛ , min tun b’a to u ka to ka marce ka loon tɔɔ kɛ saan 1990. 321. O wagati la, a ye min danga, Ala y’a to tasumaji fila kununa minw ye dugukolo woroduguyanfan yɔrɔ nɔgɔ ani ka tagamasiɲɛw to dugukolo woroduguyanfan yɔrɔ la fana fɔɔ ka taga se Antartiki ma. Kalo damadɔw kɔ, minw tun be ekuwatɛri faan fila la, dibi jɛnsɛnni tun be nɔɔba to mɔgɔ kan ani a tun be mɔgɔ faga kosɔbɛ. Buguri tɔni miliyari caaman jɛnsɛnna fiɲɛw cɛma, o min y’a to mɔgɔw tɛ yeelen sɔrɔ ani u ka delinanko sɛnɛfɛnw tɛ yen tugun. Tile min tun be a sanfɛyɔrɔ la, o tun be yeelen kelen lo bɔra i n’a fɔ kalo dafanin min yɛrɛ tununa pewu. Tarikulɔnbagaw y’o seereya kɔrɔsi min b’a yira ko Justinian ’s ka sɔrɔdasiw ye Ɔrɔmu minɛ tugun Ostrogoth ka bolo la nɛziba dɔ wagati la zuluyekalo cɛmancɛ la. Tasumaji fɔlɔ min tɔgɔ ko " Krakatoa ", o be sɔrɔ Ɛndonezi jamana na ani a kununa saan 535, ɔkutɔburukalo la ni bonya ye min tɛ se ka miiri, a ye kuluyɔrɔ dɔ yɛlɛma min janya ye kilomɛtɛrɛ 50 ye ka kɛ baji yɔrɔ ye. Ani filanan, min tɔgɔ ko " Ilopango " be sɔrɔ Ameriki cɛmancɛ la ani a pɛrɛnna feburukalo saan 536.        
Vɛrise 14nan : “ O bɛɛ n’a ta, ne be koo damadɔ fɔ i ye, o ye ko mɔgɔ dɔw be yen minw be tugu Balamu ka kalan kɔ, ale min ye Balaki kalan ko a ka Isirayɛlidenw kunnatiɲɛ, ka boliw saraka dumuniw dumu ani ka kakalaya kɛ. »    
Alako ta fan fɛ, min tun siginin bɛ Ɔrɔmu dugu kɔnɔ, Nin Saninman bɛ o le fɔ. Kabi saan 538, o wagati ka mɔgɔ sugandininw kantigiw y’a ye ko diinan kuntigi dɔ sigira sen kan, Ala be min suma ni kira “ Balamu ” ye . O cɛɛ tun be baara kɛ Ala ye nka a y’a to tɔnɔ ni dugukolo nafolo nɛgɛ k’a lafili ; fɛɛn minw bɛɛ tun be Ɔrɔmu ka papa ka fanga fɛ. Ka fara o kan, " Balamu " ye Isirayɛli halakili sababuya k'a yira " Balaki " la a be se ka min kɛ k'a ben : o tun be se ka a lasun a ka sɔn Yahutuw ni kafiriw ka furu ma ; Ala tun be koo minw jalaki kosɔbɛ. Ala kɛtɔ k’a suma ni “ Balamu ” ye, a b’a yira an na i n’a fɔ robo min be papa ka fanga yira. O la, Ala yɛrɛ y’a to jinɛ n’a ka sankolola ni dugukolo kan baarakɛɲɔgɔnw ka kɛwale minw kɛ, mɔgɔ min sugandinin lo, ale b’o kɔrɔ faamu. Kerecɛnw ka legilizi ka dangali be bɔ kafiriw ka “ tile min ma se ka see sɔrɔ ” loon tali lo kan , kerecɛn kantigibaliw b’o min labato kabi saan 321. Ani, papa ka fanga, i n’a fɔ “ Balamu ” , bena baara kɛ walisa u ka ben ani k’u ka Ala ka dangali juguya. " Sogo minw saraka boliw ma " o ye ja dɔrɔn lo ye n' u y' u suma ni kafiriw ka " tile loon ye . " Ɔrɔmu ye kafiriw don kerecɛnw ka diinan na. Nka i ka kan ka min faamu, o ye k’u cogoya ye kelen ye ani u be kɔlɔlɔ jugu kelenw lo ta Ala ka kiti kɔrɔ .... Ka fara o kan, bari kerecɛnw ka wagati ka “ Balamu ” ye dangali minw lawuli , u bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, min be tagamasiɲɛ kɛ ni Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ye. Kerecɛnw ka kantigiyabali fana be suma ni heburuw ta ye minw y’u yɛrɛ di “ nɔgɔw ma ” .                          ma Ala kɛnin kɔ k’a to u y’a ka cikan tan mɛn. Saan 321 ni saan 538 cɛ, kerecɛn kafiriw y’o kɛ i n’a fɔ olu. Ani, o kɛwale be kɛra hali bi.
Vɛrise 15nan : “ O cogo kelen na, aw fana be ni mɔgɔ dɔw ye minw be tugu Nikolasi ka kalan kɔ.    »
O cikan kɔnɔ , “ Nikolayikaw ” minw kofɔra Ɛfɛzi, olu tɔgɔ be sɔrɔ tugun lɛtɛrɛ nin kɔnɔ. Nka « baara minw » be u tɔɔrɔla Ɛfɛzi yan , olu kɛra « kalan » ye . Ɔrɔmukaw dɔw ye tiɲɛn na , kabini Ɛfɛzi , kɛ kerecɛnw ye , o kɔ, kerecɛn kafiriw kɛra kerecɛnw ye kabini saan 321, ani o, diinɛko la kabini saan 538 , u kɛtɔ ka Ɔrɔmu papa ka Katolikiw ka “ kalan ” bonya .          
 Vɛrise 16nan : “ O la, aw ka nimisa aw ka kojuguw la; ni o tɛ, ne bɛna taga aw fɛ joona joona , ka o kɛrɛ ni muru ye min bɛ bɔ ne da ra. »   
Ni “ kɛlɛ ” min ɲɛminɛna a ka “ Kuma ” fɛ , “ a daa ka muru ” fɛ , Niin be cikan naaninan min be na, o kɔnɔkow labɛn . O bena kɛ saan kɛmɛkulu 16nan ta ye , yɔrɔ min na Bibulu, a ka kuma sɛbɛnin senuman, a ka “ seere fila ” ka kɛɲɛ ni Yir. 11:3 ye, u bena Ala ka tiɲɛn jɛnsɛn ani ka Ɔrɔmu Katolikiw ka ngalon limaniya bɔ kɛnɛ kan.        
Vɛrise 17 : “ Min be ni tulo ye, o tigi k’a mɛn, Nii Senuman be min fɔra legiliziw ye: Ni mɔgɔ min ye see sɔrɔ, ne bena mana dogonin dɔ di a ma, ka kabakuru gwɛman dɔ di a ma ; Tɔgɔkura dɔ sɛbɛnin be o kabakuru kan, mɔgɔ si te min lɔn fɔɔ min y'a sɔrɔ. »    
I ko a be kɛ cogo min na tuma bɛɛ, Nii be ɲɛnamaya banbali faan dɔ lawuli. Yan, a b’a yira an na ja jukɔrɔ, mana min tun dira Heburuw kongotɔw ma kongokolon jalen, kongokolon ani yɔrɔ jalen na, o tun ye kiraya kɛ. Ala y' a kalan o tuma na ko ale be se k' a ka mɔgɔ sugandininw latanga ani k'u sii janya a ka danni fanga fɛ ; o min bɛna kɛ, a bɛna ɲanamanya banbari di a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw ma, minw kunmabɔra. O bena kɛ a ka kisili baara bɛɛ laban ye. 
Min sugandira o wagati ra, o bɛna ɲanamanya banbari sara, Nin Saninman bɛ min ɲɛfɔ jaaw ra. " mana " min ye sankolo dumuni ja ye , o dogonin be sankolo masaya kɔnɔ , Ala yɛrɛ lo y' a dilanbaga ye . Tagamasiɲɛ kɔrɔw la, mana tun be yɔrɔ senumanba la min tun be sankolo tagamasiɲɛ yira ka ban, Ala be masaya kɛ yɔrɔ min na a ka masasigilan kan. Ɔrɔmukaw ka kɛwalew la, " kabakuru gwɛman " tun be " ɔnhɔn " vote yira, finman tun be " ɔnhɔn " yira. " Kabakuru gwɛman " fana b'a yira ko mɔgɔ sugandinin min kɛra banbali ye, ale ka ɲanamaya saniyanin lo. A ka ɲɛnamaya banbali ye Ala ka ɔnhɔn ye min b’a yira ko Ala be mɔgɔ caaman bisimila ni dusudiya ye. Komi mɔgɔ sugandinin be kunu sankolola farikolo la, a ka cogoya kura be suma ni “ tɔgɔ kura ” ye . Ani o sankolola danfɛn ye, a sugandininw fɛ , gundo ye tuma bɛɛ ani mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ta ye : “ mɔgɔ si t’a lɔn ” . O la, an bena ɲi ka tiɲɛn sɔrɔ ani ka don o nature kɔnɔ walisa k’a lɔn a ye min ye.                  
 
4nan wagati  Tiyatiri .
Saan 1500 ni saan 1800 cɛ, . diinanw ka kɛlɛw .
Vɛrise 18nan : “ Tiyatiri jama ka mɛlɛkɛ min be yen, i k’o sɛbɛ ko: Ala Dencɛ min ɲɛɛw be i n’a fɔ tasuma yeelen, a senw be i n’a fɔ zira ɲuman, ale ko:    ”
Bataki naaninan min tɔgɔ ko " Tiyatiri ", o be wagati dɔ lawuli tuma min na Katolikiw ni Porotɛstanw ka jɛnkuluw ka kerecɛnw ka limaniya tun be koo jugu dɔ kɛra u ka jolibɔ kɛlɛw sababu fɛ. Nka o cikan be mɔgɔ kabakoya kosɔbɛ. Tiyatira tɔgɔ kɔnɔ , Gɛrɛkikan kumaden fila minw be weele ko “ thuao, teiro ” kɔrɔ ko “ fɛn haramunin ani saya di ni tɔɔrɔ ye ”. Gɛrɛkikan kumaden min b’a yira ko fɛn haramunin nin kɔrɔ fɔra, o b’a yira, Bailly Grɛkikan daɲɛgafe kɔnɔ, lɛɛ walima kongosogo n’u be nɔgɔ la. Ani yan , ɲɛfɔli dɔw ka ɲi ka kɛ. Saan kɛmɛkulu 16nan na , Porotɛstanw kununa ani u tun be Ɔrɔmu ka papa ka fanga sɔsɔra. Ani fana, walisa k’a ka wagati fanga sabati, Pape Sixtus V tun be min lɔyɔrɔ fa, ale y’a ka Vatikan jamana sigi sen kan min tun bena sariya di a ma min be taga n’a ka diinan fanga ye. O lo kama, kabini saan kɛmɛkulu 16nan na , papa ka fanga y’a ka sigiyɔrɔ yɛlɛma, min tun be Lateran masaso kɔnɔ fɔɔ ka taga se o wagati ma, k’a bila a ka dugukolo kan Vatikan mara la, o min tun ye papa ka jamana yɛrɛmahɔrɔnyalen ye ka ban . Nka o yɛlɛmani ye nanbara dɔrɔn ye, bari min b’a fɔ ko a bɔra Vatikan jamana na, o bele siginin be Laterani masaso kɔnɔ ; sabu o yɔrɔ le ra, Lateran dugu kɔnɔ, jamana wɛrɛw ka cidenw minw be na bɔ u ye, papew be olu bisimila. O la, saan 1587 , obeliski min labɛnna , min lɔra tugun Lateran masaso gɛrɛfɛ kabi saan 1588, ɔkutɔburukalo tile 3 , o sɔrɔla dugukolo mɛtɛrɛ 7 jukɔrɔ ani a tun be yɔrɔ saba la . Vatikan jamana be Ɔrɔmu kɔfɛ, Vatikan kulu kan, Tibɛri baji tileben fan fɛ min be dugu dancɛ la k’a ta worodugu fan fɛ ka taga se worodugu fan fɛ. An tun be Vatikan dugu nin labɛncogo filɛra tuma min na, n’ kabakoyara k’a ye ko a be komi lɛ kungolo, a tulow be worodugu fan fɛ ani a nuun be worodugu ni tilebɔ cɛ. O la, Gɛrɛkikan " thuao " ka cikan be sabati ani k'a tilen siɲɛ fila, Ala min ye o koo nunu labɛnbaga ye. Katolikiw ka limaniya min sɔrɔla Pɛrigamu , o be se a ka koo haramuninw dan na. A ye koow kɛ ni fanga ye ni kɔniya ani juguya ye mɔgɔ minw kan , Bibulu ka yeelen fɛ , labanna ka jɛnsɛn barikada sɛbɛw bɔyɔrɔ la , k’a ka jurumuw n’a ka sarakow jalaki . Fisama            , fɔɔ ka taga se o wagati ma, a tun be Sɛbɛnin senuman minw bɔ a ka mɔnpɛriw fɛ monasitɛriw ni abatiw kɔnɔ, a tun be Bibulu tɔɔrɔla min tun b’a ka jurumuw jalaki. A y'a to kunnafonidilaw ka faga masacɛ fiyentɔw ni masacɛw fɛ minw be u yɛrɛ lafiya ; a sago kɛbaga minw bɛ mɛnni kɛ. Yezu b’a yɛrɛ yira kumaden minw kɔrɔ , k’a fɔ ko , “ min ɲɛɛw be i n’a fɔ tasuma yeelen ani min senw be i n’a fɔ zira ɲuman ”, o b’a yira a ka ɲangili wale min kɛra a ka diinan juguw kan, a bena minw halaki n’a kɔsegira dugukolo kan. Kerecɛnw ka miiriya fila nunu yɛrɛ lo ye ɲɔgɔn kɛlɛ fɔɔ ka taga se saya ma " ni muru ye " ani marifaw ye Tiyatiri wagati ka tariki kɔnɔ . O kɔ, “ a senw ” bena la “ baji ni dugukolo kan ” min ye Katolikiw ka limaniya ni Porotɛstanw ka limaniya tagamasiɲɛ ye Yir. 10:5 ani Yir. Katolikiw ni Porotesitantiw, o fila bɛɛ ye jurumutɔw ye ( jurumu = zira ) , minw tɛ nimisa , u ɲɛfɔra i n’a fɔ “ zira ɲuman ” min be Ala Yezu Krista ka kiti dimi sama. Ala ye nin ja ta min fɛ a be “ balawo ” belebele kofɔ Yir. 1:15 kɔnɔ, a be wagati min yira, tɔɔrɔbaga labanw jɛnna ka kɛlɛ kɛ a deen kantigiw kama, u ye kɛlɛ kɛ fɔɔ ka taga se saya ma i n’a fɔ “ kongosogow ” minw bena kɛ u tagamasiɲɛ ye kiraya kuma bɛɛ kɔnɔ. K’a ta Francis fɔlɔ ma ka taga a bila Louis XIV la, diinanw ka kɛlɛw tun be tugura ɲɔgɔn kɔ . Ani, a ka ɲi k’a kɔrɔsi cogo min na Ala be Faransikaw ka dangali yira, min be papaya dɛmɛ ni kɛlɛkɛminanw ye kabi Clovis, min tun ye Faransikaw ka masacɛ fɔlɔ ye. Walisa k’o dangali laban yira, Ala ye kanbele Luwizi XIV, min tun be ni saan " duuru " ye, bila Faransi masasigilan kan. Nin Bibulu vɛrise min bɔra Waaj.10:16 kɔnɔ, o b’a ka cikan yira : “ Bɔnɛ b’i sɔrɔ, jamana min ka masacɛ ye denmisɛn ye, min ka kuntigiw be dumuni kɛ sɔgɔma! " Louis XIV ye Faransi tiɲɛ n'a ka wari caaman ye Versailles masaso la ani a ka kɛlɛw sɔngɔ gwɛlɛw fɛ. A ye Faransi jamana dɔ to yen min tun benna fantanya kɔnɔ ani a nɔnabilabaga Luwizi XV tun be balo hɔɔrɔnya dɔrɔn lo kama min tun b’a fɛ n’a ka tericɛ min tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na kakalayako la, n’o ye kardinali Dubois ye. A tun ye mɔgɔ jugu ye , Louis XV tun t'a mako don a la pewu .                       y' a sɔsɔ be hami a ka mɔgɔw ka siniɲɛsigi la ani o ye jama ka dimi min lawuli , o tun bena ben a nɔnabilabaga kan, baarakɛlaw ka masacɛ, hɛɛrɛtigi Luwi XVI. Ala kɛtɔ ka mɔgɔ dususuman ani hɛɛrɛman dɔ lo minɛ n’o dimi ye, a y’a yira ko a b’a fɛ ka masacɛ ka fanga min be sɔrɔ tiɲɛn na, o tiɲɛ, sabu a ye lannaya fiyentɔ min bila papa ka diinankow la kabi Clovis ka wagati.
Vɛrise 19 : “ Ne b’a lɔn ko i ka baaraw, i ka kanuya, i ka limaniya, i ka baara, i ka muɲuli, ani i ka baara labanw ka ca ni fɔlɔw ye. »   
Ala b' o kuma nunu fɔ a ka baarakɛlaw ye " minw be kantigiya kɛ fɔɔ ka taga se saya ma " , u b' u yɛrɛ di saraka ye u ka Matigi jaa la ; u ka “ kɛwalew ” ka di Ala ye sabu u b’u ka “ kanuya ” sɔbɛ yira u ka Kisibaga koo la . U ka “ limaniya ” bena kɛ joo ye sabu a be taga ni “ baara kantigiman ” ye. Daɲɛ min kofɔra yan , o ye “ tuma bɛɛ ” ye , o be tariki nafaba ta. " Constance Tower " kɔnɔ, Aigues-Mortes dugu la, Marie Durand y'a ka jɔnya kɛ saan 40 kɔnɔ i n'a fɔ limaniya ɲɛyirali saan 40 kɔnɔ. Kerecɛn caaman wɛrɛw y’o seereya kelen kɛ, ani tuma caaman na, tariki t’o koo lɔn . O be kɛ sabu mɔgɔ minw sara u ka limaniya kosɔn , u hakɛ cayara wagati tɛmɛtɔ . O baara labanw ɲɛsinna masacɛ Luwi XIV ka masaya wagati ma (saan 1643 ka taga se saan 1715 ma) min ka mara kɔnɔ, farikolo ka “ dragonnades ” minw tun be kɛ o koo kama, u tun be porotesitanti kerecɛn kantigiw ɲinina minw tun be bɔra ka taga kungo kɔnɔ ani yɔrɔ lakolonw na. A kɔrɔsi koɲuman tɔgɔ “ dragon ” min b’a yira ko “ jinɛ ” ani Ɔrɔmu masacɛ ni papa ka kɛlɛkɛcogo kɛnɛ kan Yir. 12: 9-4-13-16 kɔnɔ . Min y'a yɛrɛ weele ko " tile masacɛ ", ale lo ye Katolikiw ka kɛlɛ min kɛ ka " tile loon " lafasa, o kɛlɛ min sɔrɔla Kɔnsitantin fɔlɔ fɛ, o sera a dakun na. Nka, walisa ka seereya kɛ a kama, Ala y’a ka masaya wagati jan bɛɛ don dibi la, k’a ban a ka tile sɔbɛ ka funteni n’a ka yeelen dafalen sɔrɔ ani o ye nɔɔ jugu to Faransikaw ka dumuniko kan.                          
Vɛrise 20 : “ O bɛɛ n’a ta, ne be koo damadɔ fɔ i ye, o ye ko i b’a to Zezabɛli muso min b’a yɛrɛ weele ko kiramuso, ale be ne ka baaradenw kalan ani k’u lafili u ka kakalaya kɛ ani ka boliw saraka dumuniw dumu. »   
Saan 1170, Ala y’a kɛ Pierre Vaudès ye Bibulu bayɛlɛma porovansi kaan na. Ale lo tun ye kerecɛn fɔlɔ ye min ye cidenw ka tiɲɛn kalan lɔn tugun, o min ye ka bonya la lafiɲɛlon sɔbɛ kan ani ka dumunifɛnw dumu . A tɔgɔ ko Pierre Valdo , ale lo ye " Vaudois " sigibaga ye min sigira Itali ka Piyɛri kuluw kan. U tun be yɛlɛmani baara min yira, Pape y’o kɛlɛ ani o cikan tununa. O la, Ala ye Erɔpu jamana bɛɛ kisi Mɔngoliw ka binkanni jugu dɔ ma min kɛra Mɔngoliw ka banajugu dɔ ye min ye mɔgɔ faga k’a ta saan 1348 la ka taga a bila saan 1348 la , a ka jamanadenw tilanyɔrɔ sabanan ani u tilancɛ ɲɔgɔn. Nin vɛrise ka cikan , " i be muso Zezabɛli to yen... " , o ye nɛni ye min ɲɛsinna yɛlɛmani donbagaw ma minw ma Pierre Valdo ka baara jati i n’a fɔ a tun ka kan ka min sɔrɔ , bari a tun dafanin lo. Saan 1170 ni saan 1517 cɛ, u y’u janto kerecɛnw ka kisili tiɲɛn kalan dafanin na ani u ka yɛlɛmani min kɛra nin wagati laban na, o ye yɔrɔ dɔ ye ani a dafanin tɛ kosɔbɛ.    
Kɔlɔsili : Pierre Valdo ye kalan dafanin min faamu ani k’a sira tagama, o b’a yira ko ale kɔnɔ, Ala ye yɛlɛmani porogaramu dafanin yira, a tun ka kan ka min kɛ. Tiɲɛn na , koo dɔw kɛra.  cogo fila la, lafiɲɛlon tun ma daminɛ fɔɔ saan 1843-1844, ka kɛɲɛ ni wagati ye min kofɔra Dan 8:14 ka sariya kɔnɔ.
Ka pape ka Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya yira , Ala b’a suma ni masacɛ Akabu ka jamana wɛrɛ muso ye, " Zezabɛli " jugu min ye Ala ka kiraw faga ka mɔgɔ jalakibaliw joli bɔn. O kopi ye tiɲɛn ye ka kɛɲɛ ni modɛli ye ani fana a ka juguman ye ko a be se ka mɛn kosɔbɛ baara la. Ala y’a tɔgɔ la ko “ kiramuso ,” a b’a ɲɛsinna a ka “ masasigilan ” yɔrɔ kura tɔgɔ ma : Vatikan, min kɔrɔ ye “ vaticinare ” : ka kiraya kɛ faransɛkan kɔrɔ la ani latɛnkan na . Tariku minw be sɔrɔ o yɔrɔ koo la, u b’an dɛmɛ kosɔbɛ. A daminɛ na , o yɔrɔ tun be tagamasiɲɛ kɛ ni Ɔrɔmukaw ka batoso dɔ ye min tun dilanna “ saa ” ala Esculapius ma. O tagamasiɲɛ bena jinɛ ni papa ka fanga yira Yir. 12:9-14-15 kɔnɔ. Masacɛ Nero y’a ka wotorow boliyɔrɔw bila yen ani u ye “ Simɔn Magus ” sutura kaburu dɔ kɔnɔ yen . A be komi a ka suu lo, min tun bena bonya la a kan i n’a fɔ ciden Piyɛri min gwengwenna yiri kan Ɔrɔmu. Yan fana , Kɔnsitantin tun ye basiliki min di, o tun be kerecɛnw ka nɔɔrɔ bonya. A daminɛ na, o yɔrɔ tun ye kongokolon ye. O galon min lɔra o cogo la, o bena a to Vatikan ka batoso nin tɔgɔ kura be joo, min bonyana ani k’a cɛɲumanya saan kɛmɛkulu 15nan na , o bena tɔgɔ lafilibaga ta min ye “ Saint Peter’s Basilique in Rome ” ye . O bonya , min dira tiɲɛ na jinamoriyakɛla dɔ ma ani “ saa ” Esculapius ma , o bena tɔgɔ “ jinamoriya ” min di Ɔrɔmu Katolikiw ka diinankow ma Yir. 18:23 kɔnɔ yɔrɔ min na Darby ka bibulukalan b’a fɔ an ye ko : “ Ani lanpan yeelen tɛna mɛnɛmɛnɛ tugun; Kɔɲɔcɛ ni kɔɲɔmuso kan tɛna mɛn i fɛ tuun; sabu aw ta jagokɛbagaw le tun ye dunuɲa mɔgɔbabaw ye; sabu i ta jinamoriya le ka siyaw bɛɛ lafiri.» « Tiɲɛn na , o basiliki « Saint-Pierre de Rome » baaraw banni , min tun be wari caaman ɲini , o lo bena a to prelati Tetzel y’a ka « indulgences » feere .                           ". Komi Martin Luther min tun ye mɔnpɛri ye ani a tun be jurumuw yafa, ale y’a ye ko jurumuw be feere wari kama minkɛ, a y’a lɔn a ka Ɔrɔmu Katoliki legilizi ye min ye tigitigi. O cogo la, a y’a fɔ ko a ye jinɛw ye ani a ka fili dɔw ye k’a ka sɛbɛnin 95 tɔgɔtigiw sɛbɛ saan 1517, Alemaɲi ka legilizi daa la min be Ɔgisiburug dugu la. . O cogo la, Ala tun ye yɛlɛmani min labɛn Pierre Valdo ye kabi saan 1170, a y’o baara kɛ sariya ye.
Ka kuma a ka baarakɛlaw fɛ minw tun yɛlɛmana o wagati la, o minw tun ye hɛɛrɛ sɔrɔbaga sɔbɛw ye ani u y’u ka baara dabila, Niin b’u kɔrɔfɔ sabu u y’a to Zezabɛli y’a ka baarakɛlaw kalan ani k’u lafili . An be se ka yɛlɛmani daminɛ nin ka kalanw dafabaliya bɛɛ kalan o nɛni kɔnɔ. A b’a ka “ baarakɛlaw ” kalan ani k’u lafili ” , o minw ye Yezu ta ye, o lo b’a to a be kɛ kerecɛnw ka legilizi ye. Nka a ta kalan ye Pɛrigamu wagati ta ye, yɔrɔ min na « nɔgɔ » ani « sogo saraka boliw » ja jalaki tun bɛ fɔra ka ban. Hali ni a be komi a be mɔgɔ lafili, o vɛrise kɔnɔ, mɔgɔ min kɔrɔtanin lo, o tɛ “ muso Zezabɛli ” ye, nka kerecɛn porotesitanti yɛrɛ lo . Kabini a daminɛ na, n’a y’a fɔ a ye ko " i be muso Zezabɛli to yen... " Niin b’a yira ko Porotɛstan fɔlɔw tun be ni fili minw ye. O kɔ, a b’o jurumu cogoya yira : kafiriw ka boliw batoli. O kɛtɔ, a be “ doni ” sifa yira , a ma min bila a kan fɔlɔ , o wagati la , nka a bena min ɲini k’a ta saan 1843. Ani, o cikan kɔnɔ, danbaga Ala be Ɔrɔmukaw ka “ dimansi ” lo laɲinina min ka kɛwale ye boliw batoli baara ye a ɲɛɛ na min be bonya la adamadenw ka tile kafiriw ka ngalon tariki kɔrɔman kan. Kabi saan 1843, a tun ka ɲi ka “ Dimansi .                     " la, walima a ka jɛnɲɔgɔnya la ni Yezu Krista ye, dugukolo kan jurumunkɛlaw kisibaga kelenpe.
Vɛrise 21 : “ Ne ye wagati di a ma a ka nimisa, nka a ma sɔn ka nimisa a ka kakalayakow la.    »
O wagati yirala kabini Dan. 7:25 ani a sabatira cogo saba la Apokalipisi kɔnɔ sapitiri 11, 12 ani 13. O kumadenw ye nin ye : " wagati wagati ni wagati tilancɛ ; Tile 1260, wala kalo 42 " minw bɛɛ ɲɛsinna papa ka masaya ma min tun be kɛra saan 538 ni saan 1798 cɛ. Tiɲɛn jɛnsɛnni Bibulu sababu fɛ ani yɛlɛmani donbaga sɔbɛw ka waajuli ye sababu laban di Katolikiw ka limaniya ma ka nimisa ani k’a ka jurumuw to yen. A ma foyi kɛ, ka Ala ɲanaman ta ciraden hɛɛrɛmanw tɔɔrɔ, k’u tɔɔrɔ, a ta ɲininkari fanga tɔgɔ ra. O cogo la, a ye Yahutuw ka jama ka murutili baaraw lakali tugun, ka Yezu ka ntalen dafa filanan di : o ye ɛrɛzɛnforotigiw ka ntalen ye minw be Ala ka ciden fɔlɔw faga, ka sɔrɔ ka ɛrɛzɛnforotigi dencɛ faga, n’a y’a yɛrɛ yira u la, walisa k’a ka ciyɛn sonya.      
Vɛrise 22 : “ A filɛ, ne bena a fili layɔrɔ la, ani minw be kakalaya kɛ n’a ye, n’u ma nimisa u ka kɛwalew la, ne bena u fili tɔɔrɔba la. »   
Ala bena a minɛ i n’a fɔ “ kakalamuso ” min “ filila dilan kan ,” o min b’a to an be se ka “ muso Zezabɛli ” min kofɔra barokun nin na, o ni “ kakalamuso Babilonɛba ” cɛ min kofɔra Yir. “ Tɔɔrɔba ” min kofɔra, o bena kɛ Bibulu ka waajuli dɛsɛnin kɔ. O cikan kelen lo bena a yira ko o “ tɔɔrɔba ” be taga ɲɔgɔn fɛ ni “ wara min bɔra dingɛ kɔnɔ ” min be sɔrɔ Yir. A be na Ala ka “ seere fila ” ka baara kɔ minw ye Bibulu senuman ka Ala ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ni kura sɛbɛninw ye. Alako ta fan fɛ " kakalaya " be sabati ani ka tɔgɔ la ani " minw " Ala b'u jalaki k'u y'o kɛ ni  " Zezabɛli " ye , olu ye Faransi masacɛw ni masacɛw ye. Ka fara Katolikiw ka sarakalasebagaw kan, masacɛw tun ka ɲi ka kɛ jamana ka Alalɔnbaliya yɛlɛmanibaw ka dimi sababuw ye, o min tun ye sebagayabɛɛtigi Ala Yezu Krista ka dimi yiracogo dɔrɔn lo ye. U ma nimisa, o kama, dimi fila y’u minɛ wagati min na Ala tun y’a latigɛ, pape ka masaya laban na saan 1793 ni saan 1798 cɛ.                      
Kumaden " tɔɔrɔ " b'a yira Ala ka dangali kɔlɔlɔ la ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm . ". Nka " tɔɔrɔ " min be Katolikiw ka masaya n'a ka jɛnɲɔgɔn Ɔrɔmu Katoliki Egilizi ka jurumuw ɲangi , min tagamasiɲɛ be yira Yirali 17:5 kɔnɔ , ni tɔgɔ ye " Babilonɛba " , o ye , ka bɛn , " tɔɔrɔba " ye .            
Vɛrise 23 : “ Ne bena a deenw faga ni saya ye; ni o kɛra, lanabagaw ta jɛnkuruw bɛɛ bɛna a lɔn ko ne le bɛ mɔgɔw ta hakiriw, ani o jusukunnakow sɛgɛsɛgɛ. »   
" Ka sa saya la " ye kumaden ye min be fɔ ni Niin ye ka " siranya " fila lawuli saan 1793 ni 1794 ka yɛlɛmani fanga la . Adamadenw ma deli ka joli bɔn baara ɲɔgɔn lɔn min be kɛ ni fagali mansinw ye, dɔgɔtɔrɔ Louis lo y’o dilan, nka dɔgɔtɔrɔ Guillotin lo y’o waleɲuman lɔn min tɔgɔ dira minɛn yɛrɛ ma, min be weele kabini o wagati la : guillotine. O kɔ, kiti surunw ye saya sariya caaman bɔ , ani sariyakolo dɔ farala o kan min b’a yira ko u ka kan ka kititigɛlaw ni jalakibagaw bugɔ ni saya ye loon tɛmɛninw na. Ka kɛɲɛ n’o sariyakolo ye, a tun be komi adamadenw tun ka ɲi ka tunu ani o lo kama Ala y’o fanga min tun be mɔgɔw halaki, o weele ko “ dingɛ ”. A laban, a tun bena dugukolo dan , “ dingɛ dunba ” min kɔnɔ, ɲɛnamaya sifa si tun tɛ yen Danni loon fɔlɔ la, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:2 ye. Nka sankolo dɔrɔn lo la, sankolo kiti min tigɛra mɔgɔ sugandininw fɛ minw lajɛnna , o wagati la, " Egiliziw bɛɛ ( walima Lajɛnbaw ) ", o kɔrɔ, wagati wolonfila sugandininw, bena o tarikikow lɔn ni Ala ye kɔrɔ min di u ma. Ala ka tilenninya dafanin lo ; minw tun be kiti tigɛ ngalon na, a ka tilenninya y’olu tɔɔrɔ, “ ka kɛɲɛ n’u ka ” kɛwalew ye .” U tun be mɔgɔ faga tilenbaliya la ani u be faga u nɔɔ na Ala ka tilenninya dafanin fɛ : « ani ne bena aw kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwalew ye .»                       
Vɛrise 24 : " Nka ne b'a fɔ aw ye, aw minw bɛɛ be Tiyatiri, aw minw ma sɔn nin kalan ma, aw ma Sutana ka miiriya juguw lɔn, i n'a fɔ u b'a fɔ cogo min na, ne tɛ doni wɛrɛ la aw kan. »   
Minw be Katolikiw ka diinɛ sɔsɔ ani k’a ka diinankow weele ko “ Sutana ka duɲa ” olu be se ka kɛ yɛlɛmani donbagaw dɔrɔn lo ye minw bɔra k’a ta saan 1200 ɲɔgɔn na ka taga se Faransi ka yɛlɛmaniba ma saan 1789. U ka jogo mana kɛ min o min ye, u ka kalan tun ka jan kosɔbɛ tiɲɛn saniyanin na, Niin tun be min kalan Yezu Krista ka cidenw ni cidenw ma. Fɛɛn ɲuman saba dɔrɔn lo kɔrɔsira u ka nafa kama : ka limaniya Yezu ka saraka dɔrɔn na , ka la Bibulu dɔrɔn na ani k' u yɛrɛ n' u niin di ; kalan tɔɔw bɛɛ bɔra Katolikiw ka diinan na ani o kama, u tun be se ka ɲiningali kɛ u la. O la, hali n’u tun dafanin tɛ kerecɛnw ka limaniya tiɲɛn kalan na, yɛlɛmani donbaga sugandininw tun b’a lɔn u ka ɲi k’u niin di Ala ma cogo min na i n’a fɔ saraka ɲɛnamaw ani k’u to saan 1844 makɔnɔni na, Dan 8:14 ka sariya donna fanga la loon min na, Ala y’u ka baara kɛ wagati dɔɔni kɔnɔ. A b’o lo yira ka gwɛ kosɔbɛ tuma min na a ko : “ Ne tɛ doni wɛrɛ la aw kan .” Ala ka kitiko min ɲɔgɔn tɛ yen, o cogoya b’a yira ka gwɛ o kumaw na.      
Vɛrise 25 : “ Fɛɛn min b’i fɛ, i k’o mara fɔɔ n’ ka na. »   
Kuma minw b’a to Ala be se ka Porotɛstanw ka limaniya dafanin barikada, olu ka kan ka to mɔgɔ sugandininw fɛ ani k’u kɛ fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi ma.
Vɛrise 26 : “ Ni min ye see sɔrɔ, ka ne ka kɛwalew labato fɔɔ ka taga se a laban ma, ne bena fanga di o tigi ma siyaw kan. »    
Fɛɛn min bena kɛ sababu ye ka kisili tunu k’a ta nin yɛlɛmani wagati ma fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma, o vɛrise b’o yira. Yezu Krista ye baara minw labɛn ani k’u yira, mɔgɔ sugandininw bena to k’u mara fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. Minw weelera, olu be ben Ala ka laɲinita kuraw banni fɛ. O bɛɛ n’a ta, a ma a ta ŋaniya dogo abada, ka dɔ fara a ta yeelen kan dɔɔni dɔɔni, fɔ ka taga se a na wagati ma ni nɔɔrɔ ye. “ Mɔgɔ tilenninw ka sira be i n’a fɔ yeelen min be manamana, a be manamana ka taga fɔɔ ka taga se tile dafanin ma ” (Talenw 4:18) ; Bibulu ka vɛrise nin b’o lo yira. Ani o la, a ka poroze kɔnɔ, k’a ta saan 1844 , Ala ka laɲinitaw bena bɔ loon minw na, a ka Bibulu ka kiraya kuma min ɲɔgɔn tɛ yen, ale y’o fɔ ka kɔn ani k’o kiraya kɛ. Ala bena “ fanga sɔrɔ siyaw kan ” i n’a fɔ sankolola kititigɛla dɔrɔn lo.     
Vɛrise 27 : “ A bena u mara ni nɛgɛbere ye i n’a fɔ daga dilanbaga ka minanw be kari cogo min na, i n’a fɔ ne ye fanga sɔrɔ n’ Faa fɛ cogo min na. »   
O kumaden b’a yira ko joo b’a la ka mɔgɔ faga. Jogo min b’a la, mɔgɔ sugandininw bena jɛn ni Yezu Krista ye u ka kiti tigɛli la mɔgɔjuguw kan minw sigira kiti laban kama , saan waa wolonfilanan ka lafiɲɛlonba “ saan waa kelen ” kɔnɔ.  
Vɛrise 28 : “ Ne bena sɔgɔma lolo di a ma. »   
Ala bena a ka alako yeelen dafanin di a ma min be tagamasiɲɛ yira an ka dugukolo kan sisan ni tile yeelen ye. Nka Yezu ko : “ Ne lo ye yeelen ye .” O cogo la, a be sankolola ɲɛnamaya yeelen kofɔ, yɔrɔ min na Ala yɛrɛ lo ye yeelen bɔyɔrɔ ye min tɛ jigi la sankolola lolo dɔ kan tugun i n’a fɔ an ka tile.   
Vɛrise 29 : “ Min be ni tulo ye, Nii Senuman be min fɔra egilisiw ye, o k’o lamɛn! »   
Apokalipisi lɔli be komi sankaso min be ni etazi wolonfila ye, etazi wolonfila bena kɛ ɲɔgɔnye wagati ye ni Ala ye. In this construction , sapitiri 2nan ni 3nan lo ye kerecɛnw ka wagati bɛɛ ka miiriya jɔnjɔn ye saan 94 ni saan 2030 cɛ. Nka o yɔrɔ la, etazi fɔlɔw be yɛlɛyɛlɛnanw dɔrɔn lo lɔyɔrɔ ta minw be taga sanfɛ. Yirali nafa be sɔrɔ nivo 3nan na min tɔgɔ ko Pɛrigamu . O nafa be sabati tugun nivo 4nan na min be weele ko Tiyatiri . O wagati lo la kerecɛnw ka limaniya be ɲagami ani k’u lafili. Ala ye kiti min tigɛ nin wagati ka Alako ta fan fɛ, o nɔfɛkow bena kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. O la, walisa k’aw ka kiti faamuyali sabati, Ala ye cikan min ci a ka porotesitanti mɔgɔ sugandininw ma Luwi XIV ka masaya wagati la, ne bena o cikan surunya.
Kuma surun : Reforme wagati la , kerecɛnw ka jogow tun ka ca. Mɔgɔ senumanw be yen minw be tɔɔrɔla , nka u be hɛɛrɛ la tuma bɛɛ , ani mɔgɔw be diinan ni politikikow ɲagami, u be kɛlɛkɛminanw ta ani ka Katoliki masacɛ ka sɔrɔdasiw bugɔ ni bugɔli ye. Daniyɛli 11:34 kɔnɔ , Nii Senuman b’u weele ko “ filankafow .” diinɛ mɔgɔ damadɔ lo y' a faamu ko ka kɛ kerecɛn ye , o ye ka Yesu ladegi koo bɛɛ la , k' a ka cikanw labato ani ka kolo a ka baliw ma ; marifaw baarali y' o dɔ ye , o tun ye a ka kalan laban ye a minɛtuma na . Yezu ka kɔrɔfɔli be bɛn sabu , n’u be to ka Katolikiw ka ciyɛnw labato, Porotɛstanw yɛrɛ be sɔn , u ka ɲɛyirali fɛ, kalan ni lafili min ye Katolikiw ka Zezabɛli ta ye . U ka diinan dafabali b’u tɔgɔ tiɲɛ Ala ka kiti la , u be min tɔgɔ tiɲɛ a juguw ɲɛɛ kɔrɔ . O yɔrɔ min ye yɛlɛmani daminɛ ye , o b'a to a be kiti tigɛ minw tɛ kelen ye ; a b' o sinsin a kan k' a fɔ ko : « ne ma doni wɛrɛ la aw kan , min b'aw fɛ , aw k' o minɛ fɔɔ ka taga se n' ka na .» Nka kalan dafabaliya be sariya kɔnɔ nin daminɛ na ani minw sɔnna tɔɔrɔ ni saya ma a tɔgɔ la, Ala be sɔn olu ka baara ma. U tun tɛ se ka min di ka tɛmɛ o kan , ka min di : u ka ɲɛnamaya. Ala be sinsin o sarakabɔ hakili kan, a b’o min kofɔra ko “ baara caaman ka ca ni fɔlɔw ye (vɛrise 19nan).” Ɔrɔmu Katolikiw ka kafiriw be suma ni sogow ye minw be saraka boliw ye . Ɔrɔmukaw ka nanbarakow sɔsɔli daminɛna ni Pierre Valdo (Vaudés) ka gafew ye minw ye yeelen dafanin lo ani , kabini saan 1170, a ye Bibulu yɛlɛmani dɔ sɛbɛ kaan wɛrɛ la min tɛ latɛnkan ye , o min ye Provençal ye . A ka lɔnniya n’a ka faamuyali Ala ka laɲinitaw koo la, o tun dafanin lo cogo kabakoman na ani a kɔ, Porotɛstanw ka limaniya dɔgɔyara. John Calvin ka hakili senu sababu fɛ, Porotɛstanw ka limaniya yɛrɛ gwɛlɛyara, a y’a kɛ i n’a fɔ Katoliki jugu. Ani, kumaden “ Diinan kɛlɛw ” be seereya kɛ ko Ala ye koo haramunin ye.               , bari Yezu Krista ka mɔgɔ sugandininw, minw ye mɔgɔ sɔbɛw ye, u be bugɔli minw kɛ u la, u tɛ segi o ma. O ta kojuguw bɛna bɔ Matigi Ala yɛrɛ le ra. Porotɛstanw ka kɛlɛkɛminanw fɛ, minw ka kumakan tun ye " sola scriptura ", " Sɛbɛnin dɔrɔn ", u y'a yira ko u be Bibulu mafiɲɛya min b'u ka fangafin bali. Yezu ye koo caaman kɛ o koo la a kɛtɔ k’a ka kalandenw kalan ko u ka ɲi ka “ dakun tɔ kelen ” yɛlɛma mɔgɔ min b’u bugɔra.      
 O wagati la, Katolikiw ka tɔɔrɔ be Yezu ka baarakɛla kantigiw faga siɲɛ saba Apokalipisi kɔnɔ, yan nin Tiyatiri wagati la , nka a be sɔrɔ fana sapitiri 6nan ka tagamasiɲɛ 5nan na ani sapitiri 8nan ka burufiyɛkan 3nan na. Ɔrɔmu n’a ka masacɛ baarakɛlaw fɛ . Kumaden jɔnjɔn min dogonin be Pɛrigamu tɔgɔ la , o b’a yira ka gwɛ ko Katolikiw ka diinan be kakalaya kɛ Ala kama , ani minw b’o kɛ n’a ye, Katoliki masacɛw, u ka jɛnkuluw n’u ka ngalon mɔgɔw bena sara , Faransi ka yɛlɛmanikɛlaw ka gilotini kɔrɔ , joli min sara tilenbaliyako la. Apo . 2:22-23 : “ A filɛ, ne bena a fili dilan kan, ani minw be kakalaya kɛ n’a ye , ne bena u fili tɔɔrɔba la , n’u ma nimisa u ka kɛwalew la . Ne bɛna a denw faga ; o la , lanabagaw bɛɛ bena a lɔn ko ne lo be mɔgɔw ka miiriyaw n'u ka dusukunw sɛgɛsɛgɛ , ani ko ne bena aw kelen kelen bɛɛ sara ka kɛɲɛ n'aw ka kɛwalew ye ” . Nka aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! Sabu saan 1843 kɔ, " minw be kakalaya kɛ n'a ye " olu fana bena kɛ Porotɛstanw ye , o la Ala bena labɛn kɛ ni nukeleyɛri ye " diɲɛ kɛlɛba sabanan " , Katolikiw, Ɔrɔmu ka Ɔrɔmu, Anglikanw, Porotɛstanw ani Advɛntisiw ka kakalaya ɲangili kura. O cogo kelen na, Nii Senuman b’a fɔ tagamasiɲɛ 5nan na : Yir 6:9 ka taga se 11 ma : “ Sagaden ye tagamasiɲɛ duurunan dayɛlɛ tuma min na, mɔgɔ minw fagara Ala ka kuma n’u ka seereya kosɔn, ne ye olu niinw ye sarakabɔlan jukɔrɔ. O pɛrɛnna ni kanba ye ko : «E, Matigi saninman, cantigi, i bɛna kiti tigɛ dugukolo kan mɔgɔw kan, ka an joli hakɛ bɔ o ra fɔ wagati juman le ? Fani gwɛman dɔ dira u kelen kelen bɛɛ ma ; o k’a fɔ o ye ko o ye nɛnɛkiri wagati dɔɔnin tuun, fɔ o baarakɛɲɔgɔnw, ani o balema minw tun bɛna faga i n’a fɔ olugu, o ye dafa. ".                      
O koo min be sɔrɔ tagamasiɲɛ 5nan na, o be se ka mɔgɔ hakili tiɲɛ ani k’a lafili. A ka gwɛ, nin ja nin be Ala ka gundo miiriya yira an na , bari ka kɛɲɛ ni, Waajulikɛla 9:5-6-10 , mɔgɔ minw sara Krista la, olu be sinɔgɔ cogo dɔ la , u hakili be ɲinɛ u kɔ , u tɛ u seen don tugun koo bɛɛ la minw be kɛ tile kɔrɔ . Bibulu be saya fɔlɔ kɔrɔ di ko danfɛn bɛɛ halaki ; mɔgɔ sanin be i n’a fɔ a ma deli ka kɛ yen, danfara min b’a la, o ye ko, komi a tun be yen, a ka ɲɛnamaya bɛɛ be to ka sɛbɛ Ala ka miiriya la. O kama, Ala be dususaalo kuma nin fɔ a sagokɛlaw ye minw be niin na , walisa k’u jija . A b'u hakili jigi ko ka kɛɲɛ n'a ka layiduw ye , saya sinɔgɔ kɔ , wagati dɔ latigɛra u ka kunu kama , o wagati la , u bena kunu ale sababu la . O tuma na, u bena sababu sɔrɔ ka kiti tigɛ , Ala ka filɛri n’a ka kiti kɔrɔ Yezu Krista la, u tɔɔrɔbagaw minw fana kununa ka bɔ saya la , nka saan waa kelen laban na . Tiyatiri ka cikan kɔnɔ , saya min fɔra mɔgɔ minw ye kakalaya kɛ ni Katoliki Zezabɛli ye, o bena dafa siɲɛ fila. Dugukolo kan, yɛlɛmanikɛlaw ka baara ye yɔrɔ fɔlɔ ye, nka o kɔ, a bena na, a ka wagati la ani yɔrɔ filanan na , kiti laban ka saya filanan , wagati min na “ Lajɛnbaw bɛɛ ” kerecɛnw, kantigibaliw wala kantigiw , kerecɛnw ka wagati wagatiw bɛɛ la, u bena kiti tilennin ye Ala ka appdultery kan .    
A ka tagamasiɲɛ jaa la, sapitiri 8nan ka burufiyɛnan 4nan nana ka “ tɔɔrɔba ” ka wale tiɲɛtigiya min labɛnna walisa ka papaw ka kakalaya ɲangi ani masacɛw minw y’a dɛmɛ. Tile , Ala ka yeelen, kalo , Katoliki diinan dibiman , ani lolow , diinanmɔgɔw, be gosi ɲɔgɔn na yɔrɔ saba la wala yɔrɔ dɔ la , Faransi ka yɛlɛmanikɛlaw ka Alakolɔnbaliya tɔɔrɔw fɛ saan 1793 ani 1794 la .   
Cikan min ɲɛsinna Porotɛstanw ma minw be hɛɛrɛ la, o laban na, Nii y’a sɛmɛntiya ko a be marifaw jalaki, k’a hakili jigi ko kiti laban min labɛnna sankolo kiti wagati la saan waa wolonfilanan na, o dɔrɔn lo kama mɔgɔ sugandinin bena jurusara kuun ta. O la, a ma daga k’a yɛrɛ hakɛ ta, sanni nin sankolola kiti ka se yɔrɔ min na a bena kiti tigɛ a tɔɔrɔbagaw kan , ni Yezu Krista ye , ani k’a seen don u ka saya kiti la. “ A bena u mara ni nɛgɛbere ye i n’a fɔ daga dilanbaga ka minanw be ci cogo min na .” O kiti kuun bena kɛ ka mɔgɔ minw jalaki fɔɔ ka taga se kiti laban ka saya filanan ma, olu ka tɔɔrɔ wagati latigɛ. Vɛrise 29nan be kuma : sɔgɔma lolo koo la . “ Ne bena sɔgɔma lolo di a ma .” O kumaden be tile lo yira, o min ye Ala ka yeelen jaa ye. Setigi bena don Ala ka yeelen kɔnɔ fɔɔ abada. Nka sanni o yɔrɔ banbali ka se, o kumaden be lɛtɛrɛ duurunan labɛn min be na. Sɔgɔma lolo kofɔra 2 Piyɛri 1: 19-20-21 kɔnɔ : “ An be ni kiraya kuma ye min ka ɲi ka tɛmɛ fɔlɔ kan : aw ka ɲi k’aw janto o la, i n’a fɔ yeelen min be mɛnɛmɛnɛ dibiyɔrɔ la fɔɔ ka taga se fajiri ma, ani tilefɛ lolo ka bɔ aw dusukunw na . aw k’a lɔn fɔlɔ ko Kitabu kɔnɔ kiraya kuma si tɛ mɔgɔ kelen kelen ka kuma kɔrɔ fɔ, bari kiraya kuma ma bɔ adamaden sago la abada, nka Ala ka mɔgɔ senumanw lo be kuma i n’a fɔ Nii Senuman b’u lasun cogo min na . Nin vɛrise b’a yira ko kiraya kuma nafa ka bon sabu wagati nata kɔnɔkow bena kɛ Alako ta fan fɛ Ala ka sariya min kofɔra Dan.8:14 kɔnɔ, o bena don baara la. " Fo 2300 wulafɛ-sɔgɔma ani senuya bena tilen ." Nka o wagati la , o vɛrise tun be lɔn bayɛlɛmani dɔrɔn kɔnɔ : « fɔɔ wulafɛ ni sɔgɔma 2300 ani yɔrɔ senuman bena saniya .» Hali nin bayɛlɛmani kɔrɔ, Ala ka cikan tun ye kelen ye, nka a tun tɛ tiɲɛn ye, a tun be se ka kɔrɔ fɔ o cogo la ko a be duniɲa laban kofɔra an Matigi n’an Kisibaga Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ la. Ala tɛmɛna Ameriki porotesitanti William Miller fɛ ka Adventistw ka limaniya kɔrɔbɔli fila kɛ ɲinan sɛnɛkalo la .                 1843 ani saan 1844 tileben tuma na I ko Daniyɛli 12:11-12 b’an kalan cogo min na, o loon fila cɛma, saan 1843, Ala ka sariya ye Yezu Krista ka tilenninya kisili bɔ Porotɛstanw la minw benna ; sabu Ala bɛ saninyari kura min ɲini, o tɛ bɛn o ma tugu. Yezu ka tilenninya be to fɔɔ abada, nka a be mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo nafa, Yezu yɛrɛ ye minw sugandi, ani o lo, wagati bɛɛ la ani fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. 
Yan, Tiyatiri ni Saridi cɛ , saan 1843, sɛnɛkalo tile fɔlɔ la , Dan 8:14 ka sariya be don baara la ani an bena a kɔlɔlɔw lɔn Niin ye cikan minw ci kerecɛnw ma o loon na.
 
 
Yirali 3nan : Lajɛnba min kɛra kabini saan 1843 – 1843 . 
cidenw ka kerecɛnw ka limaniya lakurayara .
 
5nan wagati : Saridi . 
Yezu Krista ye kiti min tigɛ saan 1843 tilema ani saan 1844 ɔkutɔburukalo tile 22 ka kiti tigɛnin kɔ .
Vɛrise 1nan : “ Saridi jamakulu ka mɛlɛkɛ ma, i k’o sɛbɛ ko : Ala ka Nii wolonfila ni lolo wolonfila be min fɛ, ale ko nin ye : Ne b’i ka kɛwalew lɔn . Ne b’a lɔn ko i bɛ i n’a fɔ i bɛ ɲanamaya ra, k’a sɔrɔ i sanin lo. »   
" Sardi " wagati , o min ye lɛtɛrɛ duurunan ka barokun ye, o bena porotesitanti kerecɛnw ka jogo fila yira minw be ɲɔgɔn sɔsɔ ani u be jate : mɔgɔ minw benna, Yezu b'a fɔra minw ye ko : « I be tɛmɛ sabu i be niin na, ani i sara » ; ani mɔgɔ sugandininw fɛ, vɛrise 4nan na : “ u bena tagama ni ne ye ni fani gwɛmanw ye sabu u ka kan n’o ye .” I n’a fɔ a ka cikan fila kɔnɔkow, tɔgɔ “ Sardesi ” kɔrɔ fila lo, u kɔrɔw be ɲɔgɔn sɔsɔ pewu . N’ be Gɛrɛkikan lili nin ka miiriya jɔnjɔnw mara : kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ, o kɔrɔ, saya ni ɲɛnamaya. Grimacing ani convulsif be yɛlɛko sardoniki ɲɛfɔ ; gɛrɛkikan na, sardonion ye donsoya jɔɔ sanfɛ juru ye ; sardin ye jɛgɛ ye ; ani o kɔrɔ wɛrɛ la, sardo ni sardoniki ye kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw ye; sardonikisi ye kalisedoni wuleman sugu dɔ ye . Nin lɛtɛrɛ damina ra, Yesu k’a yɛrɛ yira ko ale le ye « Ala ta Nin wolonfla ni lolo wolonfla bɛ min fɛ » o kɔrɔ, Nin Saninman ka saninyari ani kiti min tigɛra a ta baaradenw kan wagati wolonfla kɔnɔ. I n’a fɔ a fɔra cogo min na Dan 12 kɔnɔ, a lɔnin be saya baji sanfɛ, min ye Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔli ye, ani a b’a ka kitiko fɔra yan. An k’a kɔrɔsi ko i be “tu” fɔ cogo min na, o b’a yira ko i be kumana mɔgɔ min fɛ, o ye kelen ye jamakulu kɔrɔ la. Porotɛstanw ka sariya bɛɛ lo ɲɛsinna o ma. Yezu ye Protestantiw ka danfara ban min kofɔra Tiyatiri ka cikan kɔnɔ . “ Doni ” kura (i n’a fɔ lanabagaw murutininw b’a ye cogo min na) be bila mɔgɔw kan sisan ani u be ɲini u fɛ. Ɔrɔmukaw tun be min kɛ dimansi loon na, u ka ɲi k’o dabila ani ka sibirilon lafiɲɛlon nɔɔ ta. O sariya min be Dan.8:14 kɔnɔ, o be koow cogoya yɛlɛma kabini masacɛ Kɔnsitantɛn fɔlɔ tun ye min sigi kabini marisikalo tile 7, saan 321 . Saan 1833, saan 11 ka kɔn saan 1844 ɲɛ, lolow tun be benna tuma o tuma, k’a ta suu tilancɛ ma ka taga se sɔgɔma 5h ma, ani u tun be ye Ameriki mara bɛɛ la, Ala tun ye ɲɛyirali dɔ di ani ka kiraya kɛ ko Protestant kerecɛnw bena ben kosɔbɛ. Walisa k’i lasun o kɔrɔ la, Ala ye sankolo lolow yira Ibrayima la, k’a fɔ a ye ko : “ I bɔnsɔnw bena kɛ ten .” O kama, saan 1833 ka lolow benni ye kiraya kɛ ko Ibrayima bɔnsɔn nin bena ben kosɔbɛ. O sankolo tagamasiɲɛ be sɔrɔ Yir . 6:13 ka barokun 6nan na .                            .Yezu y’a fɔ ko : “ A be komi aw be niin na k’a sɔrɔ aw sara .” O kama, a be kuma min koo la, o tɔgɔ bɔra ko a be Ala lɔyɔrɔ fa ani o koo fitinin be bɛn ni Porotɛstanw ka diinɛ ye min lanin b’a ka yɛlɛmaniw na ani u b’a miiri k’u y’u yɛrɛ bɛn ni Ala ye . Ala ka kitiko be ben : “ Ne b’i ka kɛwalew lɔn ,” “ ani i sara .” O kiti be bɔ Ala yɛrɛ lo fɛ, min ye kititigɛlaba ye. Porotɛstan be se k’a ɲɛɛ tugu o kiti kan, nka a tɛ se ka bɔ a kɔlɔlɔw la. Saan 1843, sariya min be sɔrɔ Daniyɛli 8:14 kɔnɔ, o donna baara la ani kerecɛn si man kan ka Ala ɲɛnaman ka sariya lɔn. O kunfinya sababu bɔra Bibulu ka kiraya kuma mafiɲɛyali la, ciden Piyɛri b’an ladi ko an k’an janto o la kosɔbɛ 2 Piyɛri 1:19-20 kɔnɔ : “ An be kirayakuma min lamɛn, o ka ɲi ka aw janto o la kosɔbɛ, i n’a fɔ lolo min be bɔ dibi la fɔɔ ka taga se tilefɛ. Aw k’a lɔn fɔlɔ ko Ala ka kuma si tɛ se ka fɔ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ . " Ka tɛmɛ Bibulu sɛbɛninw bɛɛ cɛma minw be kuma jɛnɲɔgɔnya kura koo la, o vɛrisew be , sanko ka bɔ saan 1843 la , danfara min be ɲɛnamaya ni saya cɛ, o yira.           
Vɛrise 2 : “ Aw ka kɔrɔsili kɛ ani ka fanga di fɛɛn minw tora minw be ɲini ka sa ; sabu ne k’a ye ko aw ta kɛwalew ma dafa ne ta Ala ɲa kɔrɔ. »    
N’u ma don senuya sariya kura kɔnɔ, “ Protestant diinɛ tɔɔ ” bena “ sa .” Sabu Ala b’a jalaki koo fila kosɔn. A fɔlɔ ye Ɔrɔmukaw ka dimansi kɛcogo ye min jalakilen don Dan.8:14 ka sariya donni fɛ ; A filanan ye kiraya kuma ma diyabɔli ye, bari Ala ye kalan min di Adventisiw ka kolɔnni fɛ, n’u y’u janto o la, Porotɛstan bɔnsɔnw bena jalaki min sɔrɔ u bɛnbaw fɛ, u bena o ta. O yɔrɔ fila bɛɛ la , Yezu ko : « Ne m'a ye ko aw ka kɛwalew dafanin lo ne ka Ala ɲɛɛ kɔrɔ .» Yezu y'a fɔ ko " ne ka Ala ɲɛfɛ ", a be porotesitantiw hakili jigi cikan tan sariya la min sɛbɛra Ala bolokunnaden fɛ, u be Faa min mafiɲɛya Dencɛ min ka kan k'u kisi. A ka limaniya dafanin min be mɛnni kɛ , a ye min di k’a kɛ ɲɛyirali ye, o ni Porotɛstanw ka limaniya tɛ kelen ye, min ye Katolikiw ka jurumu caaman ciyɛnta ye, ani fɔlɔ, lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛ loon fɔlɔ la. Kisili daa be datugu abada Porotɛstanw ka diinɛ sariya kan, “ tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan ” ka “ lolow ” be ben.             
Vɛrise 3nan : “ O la, i ye min sɔrɔ ani i ye min mɛn, i hakili to o la, i ka to o la ani i ka nimisa. Ni aw ma ɲa, ne bɛna na aw kama i ko son, aw tɛna ne nawagati lɔn. »   
O wale , “ hakili to a la, ” b’a yira ko an ka ɲi ka miiri koɲuman baara tɛmɛninw na. Nka mɔgɔ minw sugandinin lo tiɲɛn na, olu dɔrɔn lo be majigi fɔɔ u be se k’u yɛrɛ ka baaraw kɔrɔfɔ. Ka fara o kan, o cikan “ hakili to ” be “ hakili to ” lawuli cikan naaninan daminɛ na min be tile wolonfilanan lafiɲɛ senuman ci. Yan fana, siɲɛ fila, Porotesitantiw ka diinɛ be weele ko a ka kiraya cikanw bisimila cogo min na William Miller fɛ saan 1843 ka tilemafɛ ani saan 1844 ka tileben tuma na, nka a be Ala ka cikan 4nan sɛbɛnin fana lajɛ , a be min tiɲɛna ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. formulated : " N'aw ma sinɔgɔ, ne bena na i n'a fɔ sonyanikɛla, aw t'a lɔn wagati min na ne bena na aw fɛ." » An bena a ye cogo min na kabi saan 2018, o cikan be kɛra tiɲɛn ye. Ni kɔrɔsili, nimisali ani nimisali yiriw tɛ yen, Porotɛstanw ka limaniya sara tiɲɛn na.           
Vɛrise 4nan : “ O bɛɛ n’a ta, mɔgɔ damadɔ be yen Saridi dugu la minw m’u ka faniw nɔgɔ ; u bena tagama ni ne ye ni fani gwɛman ye , bari u ka kan n'o ye . »    
Sanuya kura dɔ bena wolo. O cikan kɔnɔ, Yezu be seereya kɛ dɔrɔn ko " mɔgɔ damadɔ " be yen , ka kɛɲɛ ni kunnafoni minw yirala Ellen G. White la min tun b'u cɛma, mɔgɔ 50 dɔrɔn lo sɔnna Ala ma. O “ cɛɛ damadɔw ” ye cɛɛw ni musow ye minw sɔnna ani u be duga sɔrɔ, u kelen kelen bɛɛ, u ka limaniya seereya kosɔn ka kɛɲɛ ni Matigi ka jigiya ye. Yesu ko : « O bɛɛ n’a ta, cɛ dɔw bɛ aw fɛ Saridɛsi, minw ma o ta faniw nɔgɔ. u bena tagama ni ne ye ni fani gwɛman ye , bari u ka kan n’o ye .” Jɔɔn be se ka sɔsɔli kɛ bonya la min lɔnna Yezu Krista yɛrɛ fɛ ? 1843 ni 1844 ka limaniya kɔrɔbɔliw la , Yezu be ɲɛnamaya banbali ni dugukolo kan lɔnniya dafanin layidu di olu ma , o min bena kɛ cikan nata ye min be bɔ Filadɛlifi . " Fini " nɔgɔnin be sɔrɔ adamaden ka hɔɔrɔnya jogo fɛ. Komi “ fani ” ye tilenninya ye min jati Yezu Krista ye, o koo la, “ gwɛman ” lo, a nɔgɔnin b’a yira ko o tilenninya tununa Protestantw ka laada ka kanpaɲi fɛ. Yan, o tɛ, nɔgɔ tɛ min na, o b’a yira ko Yezu Krista ka “ tilenninya banbali ” jate wagati be janya ka kɛɲɛ ni Dan.9:24 ye . Yanni dɔɔni , lafiɲɛlon lɔnniya n’a kɛcogo bena senuya sɔbɛ di u ma, yiriden ani tilenninya tagamasiɲɛ min be Yezu Krista fɛ. O hakilitigiya ni hakilitigiya sugandili bena u kɛ yanni dɔɔni ka to senumanw ni sankolola nɔɔrɔ la, i n’a fɔ “ fani gwɛmanw ” minw be sɔrɔ vɛrise 5nan na. Niin bena a fɔ k’u ye “ jalakibaliw ye ” : “ ani nanbara si ma sɔrɔ u daa la, bari jalakibaliw lo (Yir. 14:5).” U bena “ hɛɛrɛ sɔrɔ ni mɔgɔ bɛɛ ye, ani senuya, n’o tɛ, mɔgɔ si tɛna Matigi ye ,” ka kɛɲɛ ni Pol ka fɔta ye Eburuw 12:14 kɔnɔ. Tiɲɛn na, o “ fani gwɛmanw ” bena kɛ jurumu bɔli cogoya ye min ye Ɔrɔmukaw ka dimansilon kɛcogo ye. Komi u y’a makɔnɔ ni kantigiya ye siɲɛ fila, a nɔɔ na, ​​k’a yira ko a sɔnna o ma, Ala ka tagamasiɲɛ be di u ma lafiɲɛlon fɛ min be na ka Matigi ka mɔgɔ sugandininw gwɛya, minw b’a ka tilenninya mara. O cogo la, " " .                              ka yɔrɔ senuman saniya ,” Daniyɛli 8:14 bayɛlɛmana cogo min na o wagati la. O filɛri jukɔrɔ, k’a ta saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23nan na, Yezu ye sankolola yelifɛn dɔ di mɔgɔ sugandininw ma minw ye see sɔrɔ, a ka bɔyɔrɔ senuman na ka taga dugukolo ka yɔrɔ senuman yɔrɔ senumanba la. O cogo la, a y’a hakili jigi ntalen na, wagati min na a tun be sa kuruwa kan, a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw tun be yafa, o cogo la, a tun be “ yafa loon ” dafa, o min ye heburukan na “ Yom Kippur ” ye. Komi o koo kɛra ka ban, wale kura min kɛra yelifɛn kɔnɔ, o tun laɲini ye dɔrɔn ka sigasiga tilenninya banbali sɔrɔli fɔlɔ la min sɔrɔla Yezu ka saya fɛ. O min dafara tiɲɛn tiɲɛn na Saridi mɔgɔ benninw ye, minw ka limaniya yiranin tɛ Danbaga Ala wasa. Kuma fila kosɔn, Ala be se k’u ban sabu a tɛ kanuya yira a ka kiraya kuma tiɲɛn na min fɔra, ani lafiɲɛlon tiɲɛni min kɛra kabini saan 1843, Daniyɛli 8:14 ka sariya donni fɛ .     
Vɛrise 5nan : “ Min bena see sɔrɔ, o tigi bena fani gwɛmanw don ; Ne tɛna a tɔgɔ jɔsi ka bɔ ɲanamanya kitabu kɔnɔ, nka ne bɛna a fɔ ne Fa Ala ɲa kɔrɔ, ani a ta mɛlɛkɛw ɲa kɔrɔ ko ne ye o tigi ye. »   
Sugandili min kunmabɔra Yezu Krista fɛ, o ye mɔgɔ ye min be mɛnni kɛ , a b’a lɔn ko a ka ɲɛnamaya n’a ka ɲɛnamaya banbali ka kan ka di danbaga Ala ma, min ka ɲi, min ka hakilitigi ani min tilennin lo. O le y’a ka see sɔrɔli gundo ye. A tɛ se ka sɔsɔri kɛ ni a ye, sabu a bɛ min bɛɛ fɔ, ani a ta kɛwalew, o bɛɛ ka di a ye. O la, ale yɛrɛ be ninsɔndiya lase a Kisibaga ma min b’a lɔn ani k’a weele a tɔgɔ la, kabini diɲɛ dantuma na, a y’a ye yɔrɔ min na a ka lɔnniya fɛ . O vɛrise b’a yira cogo min na ngalon diinanw ka ngalon kumaw ye fuu ye ani u be mɔgɔ lafili hali u fɔbagaw fɛ. Kuma laban bena kɛ Yezu Krista ta ye min b’a fɔ bɛɛ ye ko : “ Ne b’aw ka kɛwalew lɔn .” Ka kɛɲɛ n’o baara nunu ye, a b’a ka sagakulu tilan, k’a ka sagaw bila a kinin fɛ , ani k’u bila a numan fɛ, bakɔrɔn murutininw ni wulu juguw minw tun labɛnna kiti laban ka saya filanan tasuma kama .   
Vɛrise 6nan : “ Tulo be min fɛ, Nii Senuman be min fɔra egilisiw ye, o k’o lamɛn! »   
Hali ni bɛɛ be se ka Nii Senuman ka kiraya kumaw mɛn, o tɛ, a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo be se k’u kɔrɔ faamu , a be minw lasun ani k’u kalan . Niin be kuma koo tigitigi dɔw lo koo la, minw kɛra tariki wagati la, o la, mɔgɔ min sugandira, o ka ɲi k’a mako don diinankow ni duniɲakow la, ani Bibulu kuru bɛɛ la min be seereyakow, tandoliw ani kiraya kumaw lakali.
Kɔlɔsili : Vɛrise 3nan na , Yezu Krista y’a fɔ Porotɛstan bentɔ ye ko : “ O la, i ye min sɔrɔ ani i ye min mɛn, i hakili to o la, i k’o minɛ ani i ka nimisa. N’aw ma sinɔgɔ, ne bena na aw fɛ i n’a fɔ sonyanikɛla, aw tɛna a lɔn wagati min na ne bena na aw fɛ .” O cogo kelen na, setigiw ka ciyɛntalaw fɛ, kabini saan 2018, sɛnɛkalo la, o cikan yɛlɛmana ka kɛ : " N’aw y’aw janto, ne tɛna na i n’a fɔ sonyanikɛla, ani aw bena a lɔn wagati min na ne bena na aw fɛ . " Ani Matigi y’a ka layiduw dafa, kabini bi saan 2020, a ka mɔgɔ sugandininw ye lɔnniya sɔrɔ a ka kɔsegi loon lakika koo la min yirala ka ɲɛsin saan 2030 ka sɛnɛkalo ma . Sabu a ka kɛwalew tɛ kelen ye ni a ta baaradenjuguw ye, " Matigi tɛ foyi kɛ n'a ma a ka baaradenw lasɔmi, minw ye kiraw ye " Amo.3:7.           
 
Wagati 6nan : Filadɛlifi 
Adventisimu donna duniɲa kuru bɛɛ ka cidenyabaara la .
Saan 1843 ni saan 1873 cɛ , sibirilon lafiɲɛlon min ye Ala ka lafiɲɛlon ye , o min ye tile wolonfilanan ye tiɲɛn na, Ala ye min latigɛ, o labɛnna tugun ani u y’a latigɛ tile wolonfilanan ka piyɔniyew fɛ min kɛra Ameriki kerecɛnw ka diinanko jɛnkulu dɔ cogoya ye min be weele ko kabini saan 1863 : " Adventist Church- ". Ka kɛɲɛ ni kalan ye min labɛnna Dan.12:12 kɔnɔ, Yezu ka cikan ɲɛsinna a ka mɔgɔ sugandininw ma minw saniyanin lo ni lafiɲɛlon lafiɲɛlon ye, saan 1873 loon na . ".        
 
Sariya kura minw sigira kabi saan 1843, u kɛra duniɲa kuru bɛɛ ta ye saan 1873 .
Vɛrise 7nan : “ Filadɛlifi jamakulu ka mɛlɛkɛ, i k’a sɛbɛ ko: «Mɔgɔ senuman, tiɲɛtigi, min be ni Dawuda ka konnɛgɛ ye, ale min be dayɛlɛ, mɔgɔ si tɛ datugu, ani min be datugu, mɔgɔ si tɛ dayɛlɛ , ale b’a fɔ ko : .     
“ Filadɛlifi ” tɔgɔ fɛ , Yezu b’a ka Sugandili yira. A ko : “ Ni aw be ɲɔgɔn kanu, bɛɛ bena a lɔn o le fɛ ko aw ye ne ka kalandenw ye. Yuhana 13:35 » Filadɛlifi dugu min bɔra Gɛrɛkikan na, o kɔrɔ ye : balimaya kanuya. A ye mɔgɔ sugandininw sugandi minw b’a sɛbɛ , k’u ka limaniya kɔrɔbɔ ani o setigiw fɛ, a ka kanuya be caya. A b’a yɛrɛ yira o cikan kɔnɔ, k’a fɔ ko : “ Sanuman, Tiɲɛntigi ko ten .” Sanuman , bari o ye wagati ye min na lafiɲɛlon ni mɔgɔ sugandininw ka kan ka saniya ka kɛɲɛ ni Dan.8:14 sariya ye min donna baara la saan 1843 sɛnɛkalo la . Tiɲɛtigi , bari nin kira waati nin na , tiɲɛ sariya be segi ka na ; Ala b’a ka cikan 4nan ka senuya lɔn tugun, kerecɛnw y’o min senna kabi marisikalo tile 7, saan 321. A ko fana : “ min be ni Dawuda ka kilɛ ye .” Olu tɛ Piyɛri senuman ka kilɛw ye minw b’a fɔra ko Ɔrɔmu ta lo. “ Dawuda ka kilɛ ” ye “ Dawuda dencɛ ” ta ye, o min ye Yezu yɛrɛ ye. Mɔgɔ wɛrɛ tɛ se ka kisili banbali di ni ale tɛ, bari a ka nin kilɛ sɔrɔ k’a ta " a kamankun kan " a ka kuruwa cogoya la, ka kɛɲɛ ni Es.22:22 ye : " Ne bɛna Dawuda ka so kilɛ bila a kamankun kan: ni a ka dayɛlɛ, mɔgɔ si tɛ se ka datugu; ni a datugura, mɔgɔ si tɛna dayɛlɛ ." O kilɛ min b’a ka tɔɔrɔ kuruwa yira, ka vɛrise nin dafa , an b’o kalan yan ko : “ min be dayɛlɛ, mɔgɔ si tɛna a datugu, min be datugu, mɔgɔ si tɛna a dayɛlɛ .” Kisili da yɛlɛla Seventh-day Adventism ma min be lɔra ani a datugura Ɔrɔmu ka dimansi diinan mɔgɔkɔrɔw ye kabini saan 1843 , sɛnɛkalo la . Ayiwa, a flɛ, fanga dɔɔnin le bɛ i fɛ, i n’a fɔ i ka ne ta kuma sira tagama, i ma ban ne tɔgɔ ra, o kosɔn ne ka da dɔ yɛlɛ i ɲa kɔrɔ, mɔgɔ si tɛ se ka min datugu                                   ". O diinan kulu fitinin tun ye, sariya sira fɛ, Amerikikaw dɔrɔn lo ta ye kabini saan 1863. Nka saan 1873, lajɛnba dɔ senfɛ min kɛra Battle Creek, Nii ye diɲɛ bɛɛ ka misiyɔnɛri da dɔ dayɛlɛ a ye min tun ka kan ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi lakika ma. Mɔgɔ si tɛna o bali ani Ala bena a lajɛ. A ka kan k’a lɔn ko Yezu be fɛɛn ɲuman minw bɛɛ yira mɔgɔ senumanw la, u b’a yira fana ko Porotɛstanw ka limaniya benna sababu minw kama saan 1843. O cikan be sɔsɔ tigitigi ni Yezu be min fɔra Saridi benbagaw ye vɛrise 3nan na, sabu baara minw laɲinina, u yɛrɛ be yɛlɛmana.
 
Apo.7 kabilaw 12 be yiriwara .
Vɛrise 8nan : “ Ne b’i ka kɛwalew lɔn . A flɛ, fanga dɔɔnin dɔrɔn le bɛ i fɛ, i n’a fɔ i ka ne ta kuma sira tagama, i ma ban ne tɔgɔ ra, o kosɔn ne ka da dɔ yɛlɛ i ɲa kɔrɔ, mɔgɔ si tɛ se ka min datugu. »   
O wagati ra, mɔgɔ min sugandinin lo, o bɛ kiti tigɛ a ta kɛwalew kosɔn, Yesu bɛ minw jate mɔgɔ terennin ye. A ka " fanga fitinin " b'a yira ko kulu wolola min basiginin be " mɔgɔ damadɔ " kan min kofɔra vɛrise 4nan na. Saan 1873, Yezu y'u ka ɲɛtaga kofɔ Adventistew ye a ka kɔsegi fan fɛ ni sankolola daa dayɛlɛnin tagamasiɲɛ ye min bena dayɛlɛ saan 2030 ka tilemafɛ , o kɔrɔ, saan 157. Cikan min be tugu o kɔ, o min ɲɛsinna Lawodise ma, Yezu bena lɔ o da ɲɛfɛ , o cogo la a b’a yira ko a kɔsegi wagati surunyana : “ A filɛ, ne lɔnin be daa la ka daa gosi. Ni mɔgɔ min ye ne kaan mɛn ka daa yɛlɛ, ne bena don o tigi fɛ ka dumuni kɛ n'a ye, ale fana bena dumuni kɛ ni ne ye. Yirali 3:20 »       
 
Yahutuw tun b’a to mɔgɔw be se ka don kerecɛnw ka limaniya la .
Vɛrise 9nan : “ A filɛ, ne bena Sutana ka kalanso dɔw kɛ, minw b’a fɔ k’olu ye Yahutuw ye, k’a sɔrɔ u tɛ Yahutuw ye, nka u be ngalon tigɛra. A flɛ, ne bɛna a to o ye na o kinbiri gban i sen kɔrɔ, k’a lɔn ko ne bɛ i kanu. »   
Ni nin vɛrise ye Yahutu lakikaw ka donni kofɔ ka kɛɲɛ ni siya ni farisogo ye , o b'a yira ko lafiɲɛlon lafiɲɛlon be segi ka kɛ ; Dimansi tɛ bali ye tugun u ka yɛlɛmani na. Sabu kabi saan 321, n’u y’a to yen, o ye Yahutu kɔnɔgwɛw bali ka sɔn kerecɛnw ka limaniya ma fana. A ka kiti min tigɛ Yahutuw kan siya ka kɛɲɛ n’o ye, o tun tɛ Pɔli yɛrɛ ka miiriya ye, seere kantigiman ; o ye Yezu Krista ta ye min b’o tiɲɛntigiya Yirali nin kɔnɔ, min be sɔrɔ Apo.2:9 kɔnɔ ka ban, cikan min ɲɛsinna a ka baarakɛlaw ma Yahutuw tun be minw tɔgɔ tiɲɛna ani Ɔrɔmukaw tun be minw tɔɔrɔla Simirini wagati la . An k’a kɔrɔsi ko siyawoloma Yahutuw bena sɔn kerecɛnw ka kisili ma Adventistew ka sariya kɔnɔ walisa ka Ala ka nɛɛma nafa sɔrɔ. Universel Adventism dɔrɔn lo be alako yeelen ta min kɛra a ka marayɔrɔ ye kabi saan 1873. Nka aw k’aw yɛrɛ kɔrɔsi ! O yeelen, a ka kalan n’a ka cikanw ye Yezu Krista dɔrɔn ta ye ; Mɔgɔ si ani jɛnkulu si tɛ se ka ban a ka ɲɛtaga la k’a sɔrɔ u m’u ka kisili bila farati la. A laban, vɛrise nin na, Yezu y’a yira ka gwɛ ko “ ne b’aw kanu .” Yala o kɔrɔ ko nin dugawu wagati tɛmɛnin kɔ, a be se ka kɛ ko a tɛna a kanu tugun wa ? Ɔnhɔn, ani cikan min dira “ Lawodise ” ma, o kɔrɔ lo bena kɛ ten .         
 
Ala ka cifɔninw ani Yezu ka lanaya
Vɛrise 10 : “ I ye ne ka muɲuli kuma labato minkɛ , ne fana bena i tanga kɔrɔbɔli wagati ma min bena na dugukolo lɔnnin kan , ka dugukolo sigibagaw kɔrɔbɔ. »   
Muɲuli kumaden b’a yira ko Adventistw ka kɔnɔni min kofɔra Daniyɛli 12:12 kɔnɔ : “ Mɔgɔ min be kɔnɔni kɛ , ka se tile waa kelen ni kɛmɛ saba ni bi saba ni duuru ma, o tigi duga lo.” ". Kɔrɔbɔli ɲɛsinna " dugukolo mɔgɔw " ka limaniya ma, minw siginin be " dugukolo lɔnnin " kan, o kɔrɔ, Yezu Krista, danbaga Ala y'u lɔn. A be na adamadenw ka sago kɔrɔbɔ ani ka murutili hakili bɔ kɛnɛ kan min be “ ecumenique ” ka kanpaɲi la min be Grɛkikan na “ oikomèné “ weele ko “ jamana lɔnnin ” min be sɔrɔ nin vɛrise kɔnɔ.            
O layidu be Yezu di dɔrɔn ni sarati kelen dɔrɔn lo ye: o baarakɛyɔrɔ be limaniya min tun be yen a daminɛ na, o mara. Ni Adventistew ka cikan ka kan ka to ka taga ɲɛ fɔɔ ka taga se diɲɛ bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔli laban wagati ma, min kofɔra vɛrise nin kɔnɔ, o tɛna kɛ wajibi ye ka kɛ i n’a fɔ sigiyɔrɔma. Sabu siranya be o cikan kan vɛrise 11nan na min be tugu o kɔ , fɔɔ ka taga se o wagati ma, Ala y’a duga pewu. Yezu ka layidu bena ɲɛsin a bɔnsɔnw ma minw bena to niin na saan 2030. O wagati la, saan 1873 ka mɔgɔ sugandininw tigitigiw bena sinɔgɔ “ Matigi la ” ka kɛɲɛ ni Yirali 14:13 ye : “ Ne ye mankan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la k’a fɔ ko , Aw k’a sɛbɛ ko: Matigi ka barika don suuw la minw be sa saan 1873 la. Ɔnhɔn, Nin Saninman ko: «Ɔnhɔn, o bɛna nɛnɛkiri o ta sɛgɛw ra, sabu o ta kɛwalew bɛ tugu o kɔ.» » O la, nin ye duba filanan ye Yezu Krista ye min di o Sugandili ɲɛyirali ma. Nka Yezu be min duga, o ye jogo ye min be yira kɛwalew fɛ. " Filadɛlifi " ciyɛntalaw bena kantigiya kɛ , saan 2030, a ka baaraw, a ka limaniya, a ka sɔnni tiɲɛw na sankolo Ala ye minw di u ma cogoya labanw na, a bena minw di u ma ; sabu yɛlɛmanibaw bena kɛ u la fɔɔ ka taga se laban ma, tuma min na Ala ka poroze faamuyali bena dafa.         
 
Yezu Krista ka layidu n’a ka lasɔmini .
Vɛrise 11 : “ Ne be na joona . Fɛɛn min b'i fɛ, o minɛ ka ɲa waasa mɔgɔ si kana se k'i ka masafugula bɔsi i la. »   
Cikan min ko “ N’ be na joona ” o ye Adventistew ka cikan sifa dɔ ye. O cogo la, Yezu b’a yira ko diinan tɔɔw bɛɛ banna . A ka kɔsegi makɔnɔni nɔɔrɔ kɔnɔ, o bena to ka kɛ sariyakolo jɔnjɔnw dɔ ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, o min b’a yira ko a ye mɔgɔ sugandininw tigitigiw lɔn. Nka cikan tɔɔ be gɛlɛya ni siranyaba dɔ ye : “ Fɛɛn min b’i fɛ, i k’o minɛ, janko mɔgɔ si kana i ka masafugula bɔsi i la. « Jɔn le bɛ se k’a ta masafugula bɔsi a ra ni a juguw tɛ ? O la, u bɔnsɔnw ka kan ka, fɔlɔ , u lɔn, ani o ye sabu u tɛna o kɛ, u ka adamadenya hakili ka tɔɔrɔw, u bena jɛnɲɔgɔnya kɛ n’u ye, k’a ta saan 1966 la.      
Vɛrise 12nan : “ Ni min ye see sɔrɔ, ne bena o tigi kɛ ne ka Ala ka batoso kɔnɔ, a tɛna bɔ yen tugun ; Ne bɛna ne ta Ala tɔgɔ sɛbɛn a kan, ka ne ta Ala ta dugu tɔgɔ sɛbɛ a kan, Zeruzalɛmukura min bɛ jigi ka bɔ sankolo ra ne ta Ala fɛ, ka ne tɔgɔkura tɔgɔ sɛbɛ a kan. »   
A ka duba kuma labanw na minw dira setigiw ma, Yezu ye kisili jaaw bɛɛ lajɛn minw sɔrɔla. “ Pilatiri min be ne ka Ala ka batoso kɔnɔ ” kɔrɔ ko : nɛgɛrifɛn barikaman min be ne ka tiɲɛn ta ne ka Lajɛnba kɔnɔ , min ye Sugandili ye. " ... a tɛna bɔ tugun abada " : a ka kisili bɛna kɛ banbari ye. " ... ; Ne bɛna ne ta Ala tɔgɔ sɛbɛ a kan ” : Ala jogo min tununa Edɛn kɔnɔ, ne bɛna o ja sɛbɛ a kan. “ ... ani ne ka Ala ka dugu tɔgɔ ” : a bɛna Sugandili nɔɔrɔ ta, min kofɔra Yir. 21 kɔnɔ. “ ... Zeruzalɛmu kura min be jigira ka bɔ sankolo la ka bɔ ne ka Ala fɛ, ” “ Zeruzalɛmu kura ” ye mɔgɔ sugandininw ka nɔɔrɔ ye, minw kɛra sankolola mɔgɔw ye pewu i n’a fɔ Ala ka sankolola mɛlɛkɛw, olu ka lajɛn tɔgɔ ye. Yirali 21 b'o ɲɛfɔ kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw ni nɛgɛdaga tagamasiɲɛw fɛ minw b'a yira ko Ala be kanuya barikaman min yira a kunmabɔninw na ka bɔ dugukolo kan . A be jigi dugukolo kura kan ka sigi yen fɔɔ abada Ala ɲakɔrɔ, ale min b’a ka masasigilan sigi yen. “... ani ne tɔgɔ kura ” : Yezu b’a tɔgɔ yɛlɛmani jɛn n’a ka bɔ dugukolo kan ka taga sankolo la . Sugandili minw kisira, minw tora niin na wala minw kununna ka bɔ saya la, olu bena ɲɛnamaya kɛ o cogo kelen na ani u bena sankolola farikolo sɔrɔ, min be nɔɔrɔ la, min tɛ tiɲɛ ani min be to abada .                     
Nin vɛrise kɔnɔ, sinsin min kɛra ka sangali kɛ ni Ala ye, o bɛ jate ko Yesu yɛrɛ sɔrɔra sugandininw fɛ a ka alaya faan fɛ.
Vɛrise 13nan : “ Tulo be min fɛ, Nii Senuman be min fɔra egilisiw ye, o k’o lamɛn ! »    
Min sugandinin lo, ale lo y’o kalan faamu, nka ale kelen lo be se k’o faamu. Tiɲɛn lo k’o cikan labɛnna ale dɔrɔn lo kama. O cikan b’a yira ko gundo minw yirala, u kɔrɔfɔli n’u faamuyali be bɔ Ala dɔrɔn lo la , ale min b’a ka baarakɛlaw kɔrɔbɔ ani k’u sugandi.
 
Adventiste min be wagati laban na, o ma kalan ani a ma kiti tigɛ Yezu fɛ, a be fɔnɔna ka tugu a ka banbaliya kɔ Adventiste 3nan ka jigiya cikan na .
" N be na joona . Fɛɛn min b’i fɛ, i k’o minɛ ka ɲɛ, janko mɔgɔ si kana se k’i ka masafugula minɛ .” Ayiwa, o wagati ka Adventisme ofisiyɛli kama, laban bele ka jan, ani ni wagati be tɛmɛna , saan 150 o kɔ , limaniya tɛna kɛ i n’a fɔ fɔlɔ la tugun . Joo tun be Yezu ka lasɔmini kumaw kan, nka mɔgɔw m’u janto u la ani u m’u faamu. Ani saan 1994, Adventistw ka jɛnkulu bena bɔnɛ a ka “ masafugula ” la tiɲɛn na , k’a ban “ yeelenba ” laban na min tun fɔra fɔlɔ Ellen G. White fɛ, Yezu Krista ka ciden tun y’o min fɔ a ka gafe “ Sɛbɛnin fɔlɔw ” kɔnɔ sapitiri “ Nne ka yeli fɔlɔ ” kɔnɔ, ɲɛɛ 14nan ani ɲɛɛ 15nan na , o ye sɛbɛnin dɔ ye min bɔra nin na. N b' a fɛ k' a yira fana ko a be kiraya kɛ Adventistew ka baara ka siniɲɛsigi koo la ani a be kalan minw bɛɛ yira 3 : 1843-44 Sardi , 1873 Filadɛlifi , 1994 Lawodise .             
 
 
 
Adventisimu ka siniɲɛsigi .
min yirala Ellen G. White ka yelifɛn fɔlɔ kɔnɔ .
 
“ N’ tun be delili kɛra denbaya ka batoli la tuma min na, Nii Senuman tun be n’ kan ani a tun be komi n’ tun be yɛlɛla ka taga sanfɛ ka tɛmɛ nin duniɲa dibiman kan. N’ y’a ɲɛsin n’ kɔ ka n’ balima Adventistew ye minw tora kɔfɛ duniɲa nin kɔnɔ, nka n’ ma se k’u lɔn. O kɔ, kumakan dɔ y’a fɔ n’ ye ko : “ I ka filɛ tugun, nka i ka yɛlɛ dɔɔni.” N ye n ɲaa la yɔrɔ min na, n ye sira gɛrɛnnin dɔ ye, min ka jan nin diɲɛ sanfɛ. O yɔrɔ la, Adventistew tun be taga ɲɛfɛ ka taga dugu senuman fan fɛ. O kɔfɛ, sira daminɛ na, yeelenba dɔ tun be yen, mɛlɛkɛ y’a fɔ n ye ko o ye suu tilancɛ kulekan ye. O yeelen tun be yeelen bɔ sira janya bɛɛ la walisa u seenw kana talon. Yezu tun be taga u ɲɛfɛ k'u ɲɛminɛ ; Ni o tun ka o ɲa lɔ a kan tuma min na, o tun bɛ lafiya ra.    
Nka dɔɔni o kɔ, dɔw sɛgɛnna ani u y’a fɔ ko dugu bele ka jan kosɔbɛ ani k’u tun b’a miiri k’u bena se yen joona. O kɔ, Yezu y’u jija k’a bolo kinibolo nɔɔrɔman kɔrɔta min tun be yeelen bɔra ani a jɛnsɛnna Adventistew kan. U pɛrɛnna ko : “ Aleluya ! «Nka o dɔw ja gbɛlɛya ka ban o yeelen na, k’a fɔ ko Ala le ma o bla o ɲa. Yeelen min tun b’u kɔ, o labanna ka faga, ani u y’u yɛrɛ sɔrɔ dibiba kɔnɔ. U tun be yɛlɛla ani u ɲɛɛ tun tɛ laɲinita ni Yezu fila bɛɛ la tugun, o kɔ, u benna ka bɔ sira kan ka sin duguma duniɲa juguman kɔnɔ. » .     
Ala ye yelifɛn fɔlɔ min di kanbele Ellen Gould- Harmon ma , o maana ye kiraya kuma ye min be ni kode ye ani a nafa ka bon i n’a fɔ Daniyɛli wala Yirali ta. Nka walisa ka nafa sɔrɔ a la , an ka ɲi k’ a kɔrɔ fɔ ka ɲɛ . O kama, n’ bena o ɲɛfɔ.
Kumaden “ suu tilancɛ kulekan ” ɲɛsinna furucɛ ka nali kibaroya ma min be sɔrɔ “ sunguru tan ka ntalen kɔnɔ ” Mat. 25:1 ka taga se 13 ma . Gɛlɛya min tun be yen ka Krista ka kɔsegi makɔnɔ saan 1843 sɛnɛkalo la ani saan 1844 tilemafɛ , o tun ye baara fɔlɔ ni filanan ye ; O jigiya fila nunu bɛɛ faranin ɲɔgɔn kan , o be maana ka “ yeelen fɔlɔ ” yira min bilara “ “ Tile wolonfilanan ” kulu kɔfɛ , minw tun be taga ɲɛfɛ wagati kɔnɔ , sira wala sira kan Yezu Krista ye duga min la . Adventist piyɔniyew fɛ, saan 1844 tun ye duniɲa laban loon ye ani Bibulu ka loon laban min tun be se ka kiraya kuma fɔ o wagati ka mɔgɔ sugandininw ye . Komi u tɛmɛna o loon laban kan, u tun be Yezu ka kɔsegi makɔnɔna k’a miiri ko a ka surun. Nka wagati tɛmɛna , Yezu ma segi ka na ; yelifɛn be min lawuli k'a fɔ ko : « u y'a ye ko dugu yɔrɔ ka jan kosɔbɛ ani u tun b'a miiri k'u bena se yen joona » . a be se ka kɛ saan 1844 la wala dɔɔni o loon kɔ. O la, jigitigɛ y’u minɛ fɔɔ saan 1980 ɲɔgɔn na tuma min na n’ nana yɔrɔ la, ka yeelen kura ni nɔɔrɔman nin sɔrɔ min be Adventistew ka jigiya sabanan sabati . Nin sen fɛ , Yezu ka kɔsegi bena kɛ saan 1994 tilema fɛ . Tiɲɛn na, o cikan fɔli tun ɲɛsinna duniɲa kuru bɛɛ ka Adventisme diinan fitinin dɔ dɔrɔn lo ma min be sɔrɔ Faransi, Valence-sur-Rhône dugu la . Ala ye dugudennin min sugandi Faransi worodugu ni kɔrɔn cɛ, o ɲɛfɔli b’a la. O yɔrɔ lo la, Pape Piye VI sara kaso la saan 1799, o min ye kiraya kuma min fɔ Yir. Ka fara o kan, Ala y’a ka Adventiste legilizi fɔlɔ sigi Faransi jamana na, Valence lo tun ye dugu ye. O la, o yɔrɔ lo la a nana n’a ka alako yeelen laban ye ani saan 2020 laban na, n’ b’a sɛmɛntiya ko n’ y’a ka yiracogo labanw sɔrɔ a fɛ tuma bɛɛ ani ni kantigiya ye, n’ be minw yira sɛbɛ nin kɔnɔ. Adventisme ka diinɛ misɛnnin min tun be Valencia, o kɛra duniɲa kuru bɛɛ ka yɔrɔ ye walisa ka yɔrɔ min ɲɛsinna yeelen nɔɔrɔman laban ma an balimamuso Ellen ka yelifɛn na , o dafa. Yezu ye kiti min tigɛ koo min kɛra Valencia dugu la, o yelifɛn b’o yira an na .                     o kɔrɔ, npogotigi tan ka ntalen dafara cogo sabanan na . Yezu be Adventiste sɔbɛ lɔn a ka jogo fɛ yeelen min be yira. Adventiste sɔbɛ b’a ka ninsɔndiya yira ni “ Aleluya !” » ; Nii Senuman y’a duga minkɛ, a y’a ka minan fa ni tulu ye . O cogo kelen na, ngalon Adventistew “ be ban o yeelen na ni jagwɛlɛya ye .” o ala yeelen banni ye saya ye u ma , bari Ala y' u lasɔmi o miiriya jugu ma cikanw kɔnɔ minw labɛnna u ye , a ka ciden ma ; u bena kɛ minan lankolonw ye minw tɛ ni tulu ye min be fintɛni “yeelen ” bɔ . O kɔlɔlɔ min tɛ se ka bɔ yen , o fɔra : « yeelen min tun b' u kɔ , o labanna ka faga » . U be ban Adventisme ka jusigilan jɔnjɔnw na. Yezu b’a ka sariyakolo sira tagama : “ Sabu min be ni fɛɛn ye, dɔ bena fara a kan, ka dɔ fara a kan, nka min tɛ ni fɛɛn ye, hali min b’a fɛ, o bena bɔsi a la. Mat.25:29 » . " ... u labanna ka ɲinɛ laɲini ni Yezu fila bɛɛ kɔ ," u be kɛ mɔgɔ hakilitanw ye Adventistew ka cikanw na minw be Krista ka kɔsegi kofɔ , walima u be ban Adventistew ka jɛnkulu ka laɲini la min sɛbɛnin be " Adventistes " tɔgɔ yɛrɛ la ; " ani o kɔ, u benna ka bɔ sira kan ka jigi duguma duniɲa jugu kɔnɔ ," saan 1995, u y’u yɛrɛ di porotesitantiw ka jɛnɲɔgɔnya n’u ka diinan bɛɛ ma. O cogo la, u bɔnɛna Yezu la, ani sankolo donyɔrɔ min tun ye Adventistew ka limaniya laɲini ye. U farala ɲɔgɔn kan ka kɛɲɛ ni Dan.11:29 ye, " filankafow ", ani " dɔrɔminbagaw ", i n'a fɔ Yezu y'a fɔ cogo min na Mat.24: 50 kɔnɔ ; fɛɛn minw yirala baara daminɛ na.                             
Bi, o kiraya kumaw be dafara. U dafara saan 1844 cɛ, yeelen fɔlɔ " min tun be u kɔfɛ " loon , ani saan 1994 cɛ, kiraya yeelenba min banna Adventiste legilizi fɔlɔ fɛ min sigira sen kan Faransi, Valence-sur-Rhône dugu la , Ala ye baara kɛ n’o ye a ka ɲɛyirali kama . Bi, Adventisme ofisiyɛli be ecumenisme ka “ dibiba ” kɔnɔ ni tiɲɛn juguw ye, o min ye Porotɛstanw ni Katolikiw ye.    
 
 
 
Wagati 7nan : Lawodise . 
Adventisme institutionnel laban – Adventisme sabanan ka jigiya banni.
Vɛrise 14nan : “ Lawodise egilisi ka mɛlɛkɛ, i k’a sɛbɛ ko : « Amin, seere kantigiman, seere tiɲɛtigi, Ala ka danfɛnw daminɛbaga , ale ko : ”    
Lawodise ye wagati wolonfilanan ni wagati laban tɔgɔ ye ; min ye Adventisimu ka dugawu laban ye. O tɔgɔ bɔra Grɛkikan fila la “ laos, dikéia ” min kɔrɔ ko : “ mɔgɔw minw kitira ”. Ka kɔn ne ɲɛ, Adventistew tun b'a bayɛlɛma ko : " kiti mɔgɔw ," nka o baarabolo tun t'a lɔn ko o kiti bena daminɛ n'o ye, i n'a fɔ 1 Piyɛri 4:17 b'a kalan cogo min na : " Sabu kiti wagati sera Ala ka soo kɔnɔ. Ayiwa, ni kiti daminana an le fɛ fɔlɔ, o tuma mɔgɔ minw ma sɔn Ala ta Kibaro Diman ma, olugu laban bɛna kɛ mun le ye sa? » Yezu nana ɲɛfɛ k’a fɔ ko : « Nin ye Amin ka kumaw ye, seere kantigiman ani tiɲɛtigi, Ala ka danni daminɛ : » Amin kɔrɔ ye heburukan na : tiɲɛ kɔnɔ. Ka kɛɲɛ ni ciden Zan ka seereya ye, Yezu y’o kuma fɔ siɲɛ caaman (siɲɛ 25), a y’o kuma fɔ siɲɛ fila, a daminɛ na, sanni a ka kumaw fɔ. Nka laada diinankow la, a kɛra delili wala kumaw laban tagamasiɲɛ ye. O kɔ, u ka teli k’a kɔrɔ fɔ ko “ a ka kɛ ten ” min sɔrɔla Katolikiw ka diinan na. Ani, Niin be baara kɛ n’o miiriya ye “ tiɲɛn na ” walisa ka Amin daɲɛ kɔrɔ fila di min dafanin lo. Lawodise ye wagati ye min na Yezu be yeelenba dɔ di walisa ka kiraya kuma minw labɛnna laban wagati kama, u ka yeelen bɔ ka ɲɛ. I be gafe min kalanna, o b’o lo yira. Min bena kɛ sababu ye ka Yezu ni Adventistew ka jɛnkuluba cɛ, o ye ka ban a ka yeelen na. Sugandili dɔ la min tun bɛnnin lo ani min tun bɛnnin lo, Ala ye Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔ, saan 1980 ni saan 1994 cɛ, min tun be i n’a fɔ min tun kɛra sababu ye ka Porotɛstanw tunu ani ka Adventistew ka piyɔniyew duga . Kɔrɔbɔli tun basiginin lo ka ban limaniya kan Yezu ka kɔsegi koo la min tun fɔra saan 1843 ka tilemafɛ , o kɔ , saan 1844 ka tilemafɛ . 0. N’an y’o barokun bila Porotɛstanw ka dangali la saan 1844 la, o wagati min kofɔra, o ye “ kalo duuru ” ye, o kɔrɔ, saan 150 yɛrɛ yɛrɛ, o y’a to saan 1994. Komi n’ ye Yezu Krista ka kɔsegi dɔrɔn lo ye k’o wagati laban tagamasiɲɛ yira, ani Ala y’a fiyen dɔɔni dɔɔni sɛbɛnin ka koo dɔ la, n’ y’a fɔ ko n’ ye min fɔ, n’ y’o lafasa. Faamanw ye n’ lasɔmi minkɛ, o baarakɛyɔrɔ y’a fɔ ko u bena n’ gwɛn ka bɔ baara la saan 1991, novanburukalo la.                            ; nin, k’a sɔrɔ san saba tun tora, ka ne ta laseliw tiɲɛtigiya ani ka ban o ra. Kɔfɛ dɔrɔn, saan 1996 ɲɔgɔn na, o koo kɔrɔ tigitigi gwɛnin lo n’ ɲɛɛ na. Yezu ye kuma minw fɔ a ka lɛtɛrɛ kɔnɔ min cira “ Lawodise ” ma , u tun dafara sisan ani u ye kɔrɔ tigitigi dɔ sɔrɔ sisan. Saan 1991, Adventist diinan mɔgɔkɔrɔw tun tɛ tiɲɛn kanu tugun i n’a fɔ saan 1873. Bi duniɲa fana y’u barika dɔgɔya k’u lafili ani k’u dusukun sɔrɔ. I n' a fɔ " Ɛfɛzi " wagati la , Adventisimu ofisiyɛli bɔnɛna a ka " kanuya fɔlɔ la " . Ani, Yezu “ y’a ka lanpan n’a ka masafugula bɔ a la ,” sabu ale fana man kan n’u ye tugun. O koo nunu sababu fɛ, cikan be gwɛya kosɔbɛ. “ Amin ” kumaden b’a yira ko tiɲɛn dafanin lo ani ko jɛnɲɔgɔnya barikaman be ban. “ Seere kantigiman ani tiɲɛn ” be ban Sugandili min tɛ kantigi ye ani a be ngalon tigɛ . " Ala ka danni sariyakolo " , o la, danbaga, be na ka mɔgɔ minw man kan, olu ka hakili datugu ɲɔgɔn fɛ ani k'a ka mɔgɔ sugandininw ta hakili dayɛlɛ kelen kelen ka tiɲɛw sɔrɔ minw be sɔrɔ ani u dogonin be Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ. O wagati kelen na, a kɛtɔ ka “ Ala ka danni sariyakolo ” lawuli, a b’o min jɛn ni “ Amin ” kumaden ye , Nii b’a yira ko Yezu Krista ka kɔsegi laban ka surun kosɔbɛ : “ joona joona ” . O bɛɛ n’a ta, saan 36 bele bena tɛmɛ saan 1994 ni saan 2030 cɛ, o min ye adamadenw ka banni loon ye dugukolo kan.               
O funteni min be mɔgɔ faga .
Vɛrise 15nan : “ Ne b’i ka kɛwalew lɔn . Ne b’a lɔn ko i tɛ nɛnɛ ye, i tɛ gwan fana. Nɛnɛ ka kɛ aw ye, aw ka kɛ funteni ye! »    
“Tu” min tɛ sɛbɛri ye, o lo be fɔ ka kuma baarakɛyɔrɔ koo la. Nin ye diinanw yiriden ye minw be sɔrɔ facɛ fɛ ka taga dencɛ ni denmuso fɛ, yɔrɔ min na limaniya be kɛ laada ye, ka kɛ cogoya ye, ka kɛ fɛn ye min be kɛ tuma bɛɛ ani ka siran fɛɛn kura bɛɛ ɲɛ ; cogoya min na Yezu tɛ se k’a duga tugun k’a sɔrɔ yeelen kura caaman b’a fɛ k’a tilan n’a ye.  
Vɛrise 16nan : “ O la, komi i ka suma, nɛnɛ tɛ, gwansan fana tɛ, ne bena i funu ka bɔ n daa la. »   
O kɔrɔsili kɛra Yezu fɛ saan 1991, novanburukalo la, tuma min na kira min tun b’a ka cikan ta, faaman ka baarakɛyɔrɔ y’o tigi bɔ baara la. Saan 1994, sɛnɛkalo la , a bena fɔnɔ i ko Yezu tun kɔnna k’a fɔ cogo min na. A yɛrɛ tun bena o dalilu di n’a donna, saan 1995, Katoliki Egilizi ka jɛnkulu kɔnɔ min labɛnna, ani a tun bena fara Porotɛstan murutininw kan yen, sabu sisan, ale fana be n’u ka dangali ye.
 
Lafilikow minw basiginin lo Alako ciyɛn kan .
Vɛrise 17nan : “ Sabu i b’a fɔ ko , ko ne ye nafolotigi ye, ko ne ye nafolo sɔrɔ, ko ne mako tɛ foyi ra, ko ne ye mɔgɔ tɔɔrɔnin ye, ko ne ye fantan ye, ko ne ye fiyentɔ ye, ko ne fari lakolon lo .    
" ... nafolotigi , " Adventist Elect tun be saan 1873 la, ani yiraliw caaman minw dira Ellen G. White ma, u y’a nafolotigiya tugun Alako ta fan fɛ. Nka kiraya kumaw fɛ, o wagati ka kɔrɔfɔliw yɛlɛmana joona joona i ko James White, Matigi ka ciden cɛɛ tun b’a miiri cogo min na. Yezu Krista , Ala ɲɛnaman , y’a ka kiraya kumaw labɛn walisa u ka dafa cogo dafanin na ani fiɲɛ tɛ min na. O lo kama, wagati tɛmɛtɔ, min be na ni yɛlɛmanibaw ye duniɲa kɔnɔ, o b’a to ɲiningali be kɛ tuma bɛɛ kɔrɔ minw sɔrɔla ani minw kalanna. Matigi Ala ka dugawu maranin lo ; Yezu ko : « Min be ne ka kɛwalew mara fɔɔ ka taga se a laban ma , ale lo . Nka saan 1991, tuma min na a banna yeelen na, laban tun be yɔrɔjan hali bi. O kama, a tun ka ɲi k’a janto yeelen kura o yeelen na Matigi tun be min labɛn a yɛrɛ ka fɛɛrɛw fɛ. Danfara min be baarakɛyɔrɔ ka jinajikow ni Yezu b’a ye cogo min na ani a b’a kiti tigɛ cogo min na , o tɛ kelen ye ! Kumaden minw bɛɛ fɔra, kumaden " lankolon " le ka jugu ka tɛmɛ kumaden dɔ kan, bari o kɔrɔ ye ko Yesu y'a ka tilenninya banbali bɔ a la, a b'a da ra, saya jalaki ani kiti laban saya filanan ; ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra 2 Kor.5:3 kɔnɔ : " O le kosɔn an be ŋunuŋunu nin fanibugu kɔnɔ, an b'a fɛ ka an ka sankolo sigiyɔrɔ don, n'an be se ka sɔrɔ fani donnin na , an lankolon tɛ ." »             
 
Seere kantigiman ani tiɲɛntigi ka ladili .
Vɛrise 18nan : “ Ne b’aw ladi ko aw ka sanu san ne fɛ, min sɛgɛsɛgɛra tasuma ra, janko aw ye kɛ nafolotigiw ye, ka fani gwɛmanw san, janko aw ka maloya kana bɔ aw ɲɛɛw na, janko aw ye yeli kɛ. »    
Ka tugu saan 1991 ka rapɔɔri kɔ, saan saba tun be o baarakɛyɔrɔ fɛ ka yɛlɛmani don ani ka nimisa yiri bɔ, o min ma na. Ani, o tɛ, a ka jɛnɲɔgɔnya ni Porotɛstan minw benna, u y’u sinsin fɔɔ u ye jɛnɲɔgɔnya dɔ sigi min bɔra saan 1995. Yezu y’a yɛrɛ yira ko ale lo ye limaniya sɔbɛ jagokɛla kelenpe ye, “ sanu min kɔrɔbɔra tasuma fɛ ” kɔrɔbɔli la. A ka legilizi jalaki dalilu b’a yira ko a ka piyɔniyew tun “ ka kan ” ni “ fani gwɛman ” min ye, o tɛ yen Yir . O sangali fɛ, Yezu b’a yira ko a be tiɲɛn na , sanni saan 1994 ka se , “ Lawodise ” ka Adventisiw ma , Adventisiw ka jigiya dɔ ma min ni minw tun be yen ka kɔn saan 1843 ani saan 1844 ɲɛ, u bɔnin be ɲɔgɔn ma ; walisa ka limaniya kɔrɔbɔ o koo saba nunu na , i ko a be kalan cogo min na saan 1844 la, cikan min cira “ Sardi ” ka Adventistew ma . Murutili miiriya datugunin kɔnɔ, o baarada tun tɛ se k’a faamu Yezu tun b’a kɔrɔfɔra min na ; a tun ye “ fiyentɔ ” ye i n’a fɔ Fariziɲɛ minw tun be Yezu ka cidenya baara la dugukolo kan. O la, a tun tɛ se ka Krista ka welekan faamu ko a ka “ lulu sɔngɔ gwɛlɛ ” san Mat. 13:45-46 ka ntalen kɔnɔ min be Ala ka ɲɛnamaya banbali sariya min ɲini, o jaa yira Yir. 3 .                   
 
Hinɛ welekan .
Vɛrise 19 : “ Ne be minw kanu, n’ b’u kɔrɔfɔ ani k’u kolo. O ra, i jija, ka nimisa ka faran i ta kojuguw ra. »  
Yezu be mɔgɔ minw kanu fɔɔ a y’u fɔnɔ, ɲangili be kɛ olu lo kan. O welekan ma mɛn ka nimisa . Ani, kanuya tɛ sɔrɔ mɔgɔ fɛ, a be sɔrɔ bonya sababu fɛ. O baarabolo gɛlɛyara minkɛ, Yezu ye mɔgɔ kelen kelen bɛɛ weele k’a fɔ sankolola baara ɲinibagaw ye ko :  
 
Duniɲa kuru bɛɛ ka welekan .
Vɛrise 20 : “ A filɛ, ne lɔnin be daa la ka daa kɔnkɔn. Ni mɔgɔ min ye ne kaan mɛn ka daa yɛlɛ, ne bena don o tigi fɛ ka dumuni kɛ n’a ye, ale fana bena dumuni kɛ n’a ye .    
Yirali kitabu kɔnɔ, kumaden " da " be sɔrɔ Yir. 3:8 kɔnɔ, yan Yir. 3:20 kɔnɔ, Yir. 4:1 kɔnɔ, ani Yir. 21:21 kalan. Yir. 3 :8 b’an hakili jigi ko daaw be dayɛlɛ ani u be datugu. O la, u be kɛ limaniya kɔrɔbɔliw tagamasiɲɛ ye minw be sira dayɛlɛ wala k’a datugu Krista la, a ka tilenninya n’a ka nɛɛma la.  
nin vɛrise 20nan na , daɲɛ kɔrɔ saba tɛ kelen ye nka u be ɲɔgɔn dafa . A y’a bolo ɲɛsin Yezu yɛrɛ ma ko: “ Ne lo ye daa ye .” Yuhana 10:9 » ; sankolo daa yɛlɛla Yir 4:1 kɔnɔ : “ Da dɔ yɛlɛla sankolo la. » ; ani adamaden dusukun daa min na, Yezu be na k’o daa gosi walisa ka mɔgɔ sugandinin weele k’a dusukun dayɛlɛ a ye walisa k’a ka kanuya yira.          
A ka danfɛn ka kan k’a dusukun dayɛlɛ a ka tiɲɛn yiranin na walisa jɛnɲɔgɔnya ɲuman ka se ka kɛ ale n’a danbaga alaman cɛ. O be surafana dumu wulafɛ, tuma min na suu be se ka tile baara ban . Adamadenw bena don o suu ɲɔgɔn na yanni dɔɔni " mɔgɔ si tɛ se ka baara kɛ yɔrɔ min na tuguni ." ( Zan 9:4 ) ». Nɛɛma wagati laban bena adamadenw ka diinɛ sugandili labanw lalɔ abada, cɛɛw ni musow ka kunkanbaaraw be ɲɔgɔn fɛ ani u be ɲɔgɔn dafa kosɔbɛ farisogo ta fan fɛ.  
Ni an y’o cikan suma ni Filadɛlifi ka cikan ye , mɔgɔ min sugandira, o be Lawodise wagati la , Yezu Krista ka kɔsegi wagati surunyana. “ Sankolo daa yɛlɛnin ” bena dayɛlɛ ka taga ɲɛ ni cikan nin ye Yir. 4:1 kɔnɔ.   
 
Niin ka ladili laban
Setigi kelen kelen bɛɛ fɛ, Yezu ko :  
Vɛrise 21 : “ Ni min ye see sɔrɔ, ne bena a to a ka sigi n’ ka masasigilan kan i n’a fɔ ne fana ye see sɔrɔ ka sigi n’ Faa ye a ka masasigilan kan cogo min na. »  
O cogo la, a be sankolo kiti baara min be tugu o cikan kɔ ani min bena kɛ Apo.4 ka barokun ye, a b’o lo fɔra. Nka o layidu b’a siri dɔrɔn ni se sɔrɔbaga sugandinin ye tiɲɛn na . 
Vɛrise 22nan : “ Min be ni tulo ye, Nii Senuman be min fɔra egilisiw ye, o k’o lamɛn ! »    
" Bataki " barokun be ban ni nin baarakɛyɔrɔ kura ka dɛsɛ ye. A laban, bari k’a ta sisan ma, yeelen bena ta mɔgɔ dɔ fɛ min be ni hakili senu ye, o kɔ, jɛnkulu fitinin dɔ lo bena ta. A bena yɛlɛma kelen kelen ka bɔ mɔgɔ kelen kelen na ka taga mɔgɔ wɛrɛ la ani ɛntɛrɛnɛti sababu fɛ, Yezu yɛrɛ bena min ɲɛminɛ k’a ka mɔgɔ sugandininw ɲɛminɛ ka taga a ka tiɲɛn labanw jɛnsɛnni bɔyɔrɔ fan fɛ, min ka senu i n’a fɔ a ka Alako. O la, a be yɔrɔ o yɔrɔ dugukolo kan : “ Tulo be min fɛ, Nii Senuman be min fɔra egilisiw ye, o k’o lamɛn ! »    
 
Barokun min be tugu o kɔ, o bena kɛ sankolo saan waa kelen kɔnɔ, o min ye mɔgɔ senumanw ka kiti tigɛli ye. O barokun bɛɛ basiginin be kalanw lo kan minw jɛnsɛnna Yirali 4, 11 ani 20. Nka Yirali 4 b’a yira ka gwɛ ko o baara kɛra sankolo la min be tugu dugukolo kan Sugandili wagati laban kɔ ka kɛɲɛ ni wagatiw ye.
 
 
 
Yirali 4nan : Sankolola kiti . 
 
Vɛrise 1 : “ O kɔ, ne ye daa dɔ yɛlɛnin ye sankolo la . Ne ye kumakan fɔlɔ min mɛn, i n'a fɔ burufiyɛkan , a tun be kumana ne fɛ, a ko : «Yɛlɛ yan , ne bena koo minw kɛ kɔfɛ , ne bena olu yira i la .»     
A kɛtɔ k’a fɔ ko: “ Ne ye mankan fɔlɔ min mɛn, i n’a fɔ burufiyɛkan , ” Niin b’o “ Lawodise ” wagati ka cikan ɲɛfɔ i n’a fɔ a ye Zan ta ka taga yɔrɔ min na Yir . O la, Lawodise ye wagati ye min laban be tagamasiɲɛ kɛ ni “ Matigi ka loon ye ”, o min ye a ka nɔɔrɔba kɔsegi loon ye.        
A ka kumaw na, Nii Senuman b’a yira ko barokun nin ka kan ka tugu ɲɔgɔn kɔ ni Lawodise ka cikan ye . O tiɲɛtigiya kɔrɔtanin lo, sabu o baarakɛyɔrɔ ma se ka sankolola kiti kalanw yira a juguw la abada. Bi, ne b’o dalilu di, min kɛra sababu ye ka loonw ɲɛfɔ ka ɲɛ minw nɔrɔnin be Yirali 2nan ni 3nan ka lɛtɛrɛw ka cikanw na. Lawodise ni Yirali 4nan cɛ , ni Yirali 11nan ka “ burufiyɛnan wolonfilanan ” ye, Yezu y’u ka “ dunuɲa mara ” bɔ jinɛ ni mɔgɔ murutininw bolo . Ni "sumantigɛ " ye, Yirali 14 kɔnɔ, a y'a ka mɔgɔ sugandininw ta ka taga sankolo la, k'u kalifa u ma ka kiti tigɛ n'ale ye mɔgɔjuguw ka dugukolo kan ɲɛnamaya tɛmɛnin koo la. O wagati lo la, “ min bena see sɔrɔ, ale bena siyaw mara ni nɛgɛbere ye ” i ko a fɔra cogo min na Yir. Ni tɔɔrɔbagaw tun be ni , i n’a fɔ ne , siga t’a la, u tun bena u ka kɛwalew yɛlɛma. Nka u ka ŋaniya gwɛlɛ tigitigi lo k’u janto lasɔmini o lasɔmini na min b’u bila koo juguw la ani o cogo la u be ɲangili jugu labɛn u yɛrɛ ye min tɛ se ka kɛ tugun dugukolo ka cogoyaw la bi. O la, an ka kɔsegi sapitiri 4nan ka sɛbɛri ma: “ Ne ye kumakan fɔlɔ min mɛn i n’a fɔ burufiyɛkan, a tun be kumana ne fɛ, o ko: “Yɛlɛ yan, ne bena koo minw kɛ nin kɔ, n’ bena olu yira i la .” Zan be kuma Yir. 1:10 koo la ko : “ Matigi ka loon na, Nii Senuman tun be ne la, ne ye mankanba dɔ mɛn n kɔfɛ, i n’a fɔ buru fiyɛkan , ” O barokun min ye Kirisita kɔsegi ye nɔɔrɔ kɔnɔ, o kofɔra ka ban vɛrise 7nan na yɔrɔ min na a sɛbɛra ko : " A filɛ, a be na ni sankaba ye." Mɔgɔ bɛɛ ɲaa bɛna a ye, hali minw k’a sɔgɔ; dugukolo siyaw bɛɛ bɛna kasi a kosɔn. Ɔnhɔn. Amina! " O sɛbɛnin saba nunu be ɲɔgɔn minɛ cogo min na, o b’a yira ko Matigi Yezu kɔsegi loon laban nɔɔrɔman lo, a ka mɔgɔ sugandininw n’a ka mɛlɛkɛ kantigiw y’a weele fana ko Mikayɛli . Ni Yezu kaan be suma ni burufiyɛnan ye , o be sɔrɔ sabu, i n’a fɔ sɔrɔdasiw ka mankanba nin, a kuun na                       sankolola mɛlɛkɛw ka kɛlɛbolow, Yezu y'a ka sɔrɔdasiw weele k'u ka kɛlɛ daminɛ . Ka fara o kan, i n’a fɔ burufiyɛnan , a kaan ma ban k’a ka mɔgɔ sugandininw lasɔmi k’u kɔlɔsi walisa k’u labɛn walisa ka see sɔrɔ i n’a fɔ ale yɛrɛ ye see sɔrɔ jurumu ni saya kan cogo min na. Yezu kɛnin kɔ ka nin kumaden « buru » fɔ , a b’a yira an na ko a ka Yirali bɛɛ ra, barokun min ka bon ani a kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ barokun bɛɛ kan. Ani, tiɲɛn lo ko a ka baarakɛla labanw fɛ, o barokun tun be kɔrɔbɔli dɔ dogo min tun bena u bɔ yen. Yan, Yir. 4:1 kɔnɔ, koo min kofɔra, o dafanin tɛ sabu a be kuma a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo koo la, a nana minw kisi saya ma. O yɔrɔ kelen na, mɔgɔjuguw ka kɛwalew bena ɲɛfɔ Yir. 6:16 kɔnɔ ni kuma nunu ye minw b’a yira ko : “ O y’a fɔ kuluw ni faraw ye ko: «Aw ka ben an kan, k’an dogo masasigilan sigibaga ɲɛda la, ani Sagaden ka dimi ma. sabu Ala ta dimi lonba sera, jɔn le bɛna se ka lɔ a ɲa?» "Nin ɲiningali min sirinin be , a be komi jaabi tɛ yen , Ala bena minw yira sapitiri 7nan na min be tugu o kɔ, minw be se ka ban : mɔgɔ sugandininw minw tagamasiɲɛ be kɛ ni jatiden 144 000 ye , o ye jamaba ye min be 12 sɛrɛkili la, wala 144 . Nka olugu ye mɔgɔ sugandininw dɔrɔn le ye, minw tora ɲanamaya ra Kirisita kɔsegi wagati ra. Sisan, Yirali 4nan ka yɔrɔ nin na , sanfɛla yɛlɛli be ɲɛsin mɔgɔ sugandininw fana ma minw sara kabini Abɛli , Yezu be minw lakunu walisa ka sara min layidu ta u ka limaniya kosɔn , o fana di u ma : ɲɛnamaya banbali. O kama, tuma min na Yezu y’a fɔ Zan ye ko : “ Yɛlɛ yan !” " , Nii be kɔn ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ minw kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ, olu ka yɛlɛ ka taga Ala ka sankolo masaya la dɔrɔn, o ja nin fɛ. O yɛlɛli sankolo la, o ye adamadenw ka dugukolo kan cogoya laban ye, mɔgɔ sugandininw be kunu i n’a fɔ Ala ka mɛlɛkɛ kantigiw, ka kɛɲɛ ni Yezu ka kalan ye Mat.22:30 kɔnɔ . Sogo n’a ka dangali banna, u b’u to yen k’a sɔrɔ u ma nimisa . O wagati min be adamadenw ka tariki kɔnɔ, o ka di mɔgɔw ye kosɔbɛ fɔɔ Yezu b’a hakili to o la tuma bɛɛ a ka yiracogow la kabi Daniyɛli ka wagati la. I ko dugukolo , min danganin lo adamadenw kosɔn, mɔgɔ sugandinin sɔbɛw be ŋunuŋunu u ka kisili kosɔn. A be komi vɛrise 2nan bɔra Yir. 1:10 ; O la sa ,              Niin b' o fila ka jɛɲɔgɔnya sabati ka tɛmɛ fɔlɔ kan , o min be kuma koo kelen kan Ala ka poroze tariki kɔnɔ , a ka kɔsegi a ka " loonba " la min kofɔra Yir. 16:16 kɔnɔ .   
Vɛrise 2nan : “ O yɔrɔnin bɛɛ, Nii Senuman donna ne la. Masasigilan dɔ tun siginin be sankolo la, mɔgɔ dɔ tun siginin be o masasigilan kan .”   
I n’a fɔ Zan ka kolɔnni na, mɔgɔ sugandininw ka yɛlɛli ka taga “ sankolo la ” b’u lawuli hakilimaya la ani u be yira sankolo la min tora tuma bɛɛ adamadenw tɛ se ka min sɔrɔ, bari Ala be masaya kɛ yen ani a be ye.    
Vɛrise 3nan : “ Min tun siginin be yen, ale bɔnin tun be jasipe ni sardi kabakuru ma. sankaba tun be masasigilan lamini i n’a fɔ emerodi .”   
O yɔrɔ la, u b’u yɛrɛ sɔrɔ Ala ka masasigilan ɲɛfɛ, Danbaga Ala kelenpe siginin be min kan ni nɔɔrɔ ye. O sankolola nɔɔrɔ min tɛ se ka ɲɛfɔ, o bɛɛ n’a ta, o be yira kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw fɛ, adamadenw be minw minɛ. “ Jaspe kabakuruw ” be kɛ ni yɔrɔw n’u kulɛriw ye minw tɛ kelen ye fewu, o cogo la, u be Ala ka jogo caaman yira. “ Sardonikisi ” ɲɛgɛn wulenman lo ani a bɔnin be o ma. " Sankaba " ye danfɛn ye min be mɔgɔw kabakoya tuma bɛɛ , nka an ka ɲi k’an hakili to a bɔyɔrɔ la hali bi . O tun ye jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ye , Ala tun ye layidu min ta adamadenw ye ko a tɛna u halaki tugu ni sanjiba ye , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 9:9 ka taga se 17 ma . Ani fana, tuma o tuma ni sanji be ben ni tile ye, Ala ka jaa tagamasiɲɛman, o min ye sanmuru ye, o be bɔ walisa k’a ka danfɛnw hakili sigi dugukolo kan. Nka Piyɛri kumatɔ jii sanjiba koo la, a b’an hakili jigi ko “ tasuma ni kibiri sanjiba ” be Ala ka laɲinita kɔnɔ (2 Piyɛri 3:7) . O " tasumajiba " min be mɔgɔ faga , o lo kama tigitigi Ala be kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan a ka sankolo la , minw ka kititigɛlaw bena kɛ mɔgɔ sugandininw ye minw kunmabɔra ani Yezu , u Kunmabɔbaga .           
Vɛrise 4 : “ Ne ye masasigilan mugan ni naani ye masasigilan lamini na , ani diinan mɔgɔkɔrɔ mugan ni naani tun siginin be masasigilan nunu kan , fani gwɛmanw tun b’u la, masafugula sanulaman tun b’u kuun na .”   
O la, yan, min tagamasiɲɛ ye diinan mɔgɔkɔrɔ 24 ye , o ye kiraya wagati fila kunmabɔninw ye minw yirala ka kɛɲɛ ni sariyakolo nin ye : saan 94 ni saan 1843 cɛ , ciden 12 jusigilan ; saan 1843 ni saan 2030 cɛ, Israɛl min be bɔ “ kabilaw 12 la ” hakilimaya la , o ye “ Ala ka tagamasiɲɛ ” ye , o min ye tile 7nan lafiɲɛlon ye , Yirali 7nan na. O labɛnnin bena sabati , Yirali 21 kɔnɔ , “ Zeruzalɛmu kura min be jigi ka bɔ sankolo la ” ka na sigi dugukolo kura kan ; " kabila 12 " be yira ni " daa 12 " ye min be kɛ " nɛgɛ " 12 ye . Kititigɛ barokun ɲɛfɔra Yir. 20:4 kɔnɔ , an b’a kalan yɔrɔ min na ko: “ Ne ye masasigilanw ye; minw tun siginin bɛ o kan , o tun ka se ka kiti tigɛ . O tun ka mɔgɔ minw kuun tigɛ Yesu ta seereya kosɔn, ani Ala ta kuma waajuri kosɔn, minw ma wara bato, walama a ja bato, ani a ma tagamasiyɛn kɛ o ten kan, walama o boro kan, ne ka olugu ninw ninw ye. U kununna ka kuntigiya kɛ ni Krista ye saan waa kelen kɔnɔ . Sugandilikɛlaw ka masaya ye kititigɛlaw ka masaya ye. Nka an bɛ jɔn le kitira ? Yir. 11:18 b’o jaabili di an ma ko: “ Siyaw dimina ; I ka dimi sera, i ka suuw kiti wagati sera , k’i ka baaradenw sara, minw ye kiraw ye, ani mɔgɔ senumanw, ani minw be siran i tɔgɔ ɲɛ, fitininw ni mɔgɔbaw, ani ka dugukolo halakibagaw halaki .” Nin vɛrise kɔnɔ, Niin b’a hakili jigi barokun saba tuguɲɔgɔnna na minw yirala ka ɲɛsin wagati laban ma : “ buru wɔɔrɔnan ” ye “ siyaw dimi ” ye, “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” wagati ye “ aw ka dimi sera ” ye, ani sankolo kiti min bena tigɛ “ saan waa kelen kɔnɔ ” sabu, “ kiti tigɛ wagati sera . Vɛrise laban be porogramu laban kofɔ min bena kɛ tasuma ni kibiri baji ka kiti laban fɛ min bena mɔgɔjuguw halaki . Olu bɛɛ bena kɛ sukununi filanan na .                                         ., “ saan waa kelen ” laban na, ka kɛɲɛ ni Yir. 20:5 ye: “ Suu tɔɔw ma kunu fɔɔ saan waa kelen ka ban .” Niin b’a ka ɲɛfɔli di an ma mɔgɔjuguw koo la : “ minw be dugukolo tiɲɛ .” O kɛwale kɔ, “ jurumu min be mɔgɔ halaki wala min be mɔgɔ halaki ” min kofɔra Dan.8:13 kɔnɔ ; jurumun min be dugukolo faga ani k'a ci ; min y'a to Ala ye kerecɛnya di Ɔrɔmu ka papa fanga jugu ma saan 538 ni saan 1798 cɛ ; min be adamadenw tilanyɔrɔ sabanan kisi nukeleyɛri tasuma ma saan 2021 kɔ wala saan 2021. Mɔgɔ si tun tɛna miiri ko , kabini marisikalo tile 7, saan 321 , tile wolonfilanan tiɲɛn tiɲɛn lafiɲɛlon senuman tiɲɛni bena na ni kɔlɔlɔ juguw ni bɔnɛ caaman ye ten. Diinan mɔgɔkɔrɔ 24 nunu tɛ kelen ye Daniyɛli 8:14 ka sariya dɔrɔn lo la, sabu u kelen lo: u kisira Yezu Krista joli kelen lo fɛ . O kama , n’u y’a ye ko u ka kan, ka kɛɲɛ ni Yir. 3 :5 ye, u bɛɛ be “ fani gwɛmanw ” don, ani “ ɲɛnamaya masafugulan ” min layidu tara limaniya kɛlɛ la setigiw ye, Yir. 2:10 kɔnɔ. “ Sanu ” min be masafugulanw kan , o b’a yira ko limaniya min saniyanin lo kɔrɔbɔli sababu fɛ ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 1:7 ye.                      
Nin sapitiri 4nan na, kumaden “ siginin ” be sɔrɔ siɲɛ 3. Komi jateden 3 ye dafalenya tagamasiɲɛ ye, Niin be saan waa wolonfilanan ka kiti barokun nin bila setigiw ka lafiɲɛ dafanin tagamasiɲɛ kɔrɔ , ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra ye : " Sigi ne kinin fɛ fɔɔ ne k'i juguw kɛ i seenw ye " Zab.110:1 ani Mat . Ale ni minw siginin be lafiɲɛ na ani o ja fɛ, Nii b’a yira ka ɲɛ , saan waa wolonfilanan , i n’a fɔ lafiɲɛlonba walima lafiɲɛlon kiraya la , kabini danni , an ka lɔgɔkun tile wolonfilanan lafiɲɛlon senuman fɛ .     
Vɛrise 5 : “ Sanpɛrɛnw, mankanw ani sanpɛrɛw tun be bɔra masasigilan kɔnɔ. Tasumaman wolonfila tun be masasigilan ɲafɛ, o minw ye Ala ka Nii wolonfila ye .   
Yirali minw “ be bɔ masasigilan kan ” u be sɔrɔ danbaga Ala yɛrɛ lo fɛ. Ka kɛɲɛ ni Ɛkiz.19:16 ye, o koo nunu tun be tagamasiɲɛ yira ka ban, Heburuw ka siranya la , ko Ala be Sinayi kulu kan. O kama, o ladili b’an hakili jigi Ala ka cikan tan bena lɔyɔrɔ min ta o wale nin na, o min ye ka kiti tigɛ mɔgɔ juguw kan minw sara. O hakilijigi kuma b’a yira fana ko k’a sɔrɔ a tun tɛ ye saya farati la a ka danfɛnw fɛ fɔlɔ la, Ala min m’a ka cogoya yɛlɛma, a ka kunmabɔli sugandininw b’a ye farati tɛ min na, u kununa ka bɔ saya la ani u be bonya la a kan. Kɔlɔsili ! Nin kumaden surun min kɔrɔfɔra sisan , o bena kɛ tagamasiɲɛ ye Yirali kitabu labɛncogo la. Tuma o tuma n’a bɔra, kalanbaga ka ɲi k’a faamu ko kiraya kuma be saan waa wolonfilanan ka kiti daminɛ koo lo lawuli min bena kɛ Ala ka baara yecogo fɛ Mikayɛli, o min ye Yezu Krista ye . O cogo la, gafe kuru bɛɛ labɛnnin bena an dɛmɛ ka kerecɛnw ka wagati lajɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ barokun sifa caaman na minw be dan na ni kumaden jɔnjɔn nin ye : “ sanpɛrɛnw, kanw ani sanpɛrɛw tun be yen .” An bena o sɔrɔ tugun Yir. 8:5 kɔnɔ yɔrɔ min na “ dugukoloyɛrɛyɛrɛ ” farala kilɛ kan. A bena Yezu Krista ka sankolola delili banbali barokun ni burufiyɛkanw barokun bɔ ɲɔgɔn na . O kɔ , Yir. 11:19 kɔnɔ , “ sanbɛrɛba ” bena fara kilɛ kan . O ɲɛfɔli bena sɔrɔ Yir. 16:21 kɔnɔ yɔrɔ min na o “ sanbɛrɛba ” be Ala ka tɔɔrɔ laban wolonfila wolonfilanan barokun datugu . O cogo kelen na, “ dugukoloyɛrɛyɛrɛ ” be kɛ, Yir. 16:18 kɔnɔ, “ dugukoloyɛrɛyɛrɛba .” O fɛn nafa ka bon kosɛbɛ ka Yirali gafe ka kalanw mara cogo lɔn ani k'a sigicogo sariyakolo faamu .                   
N’an kɔsegira an ka vɛrise 5nan na, an b’a kɔrɔsi ko , minw bilara sisan “ masasigilan ɲɛfɛ ,” u ye “ fintɛni wolonfila ye minw be jɛnina tasuma na .” U ye “ Ala ka hakili senu wolonfila ” tagamasiɲɛ ye. Jateden “ wolonfila ” be saniyali tagamasiɲɛ yira , yan, Ala ka Nii ta lo. Ala b'a ka danfɛnw bɛɛ mara a ka Nii sababu la , min kɔnɔ ɲanamaya bɛɛ be sɔrɔ ; a b’u kɔnɔ , ani a b’u bila “ a ka masasigilan ɲɛfɛ ,” sabu a y’u dan u hɔɔrɔnya la, u ɲɛɛ kɔrɔ. “ Fitinɛ wolonfila ” jaa b’a yira ko Ala ka yeelen saniyanin lo ; a ka yeelen dafanin ani barikaman be dibi sifa bɛɛ bɔ yen. Sabu dibi yɔrɔ tɛ mɔgɔ kunmabɔninw ta ɲanamanya banbari ra.              
Vɛrise 6nan : “ Kɔgɔji dɔ tun be masasigilan ɲɛfɛ tugun i n’a fɔ kristali. Masasigilan cɛmancɛ n’a lamini na, danfɛn ɲɛnaman naani tun be yen minw tun fanin be ɲɛɛw na u ɲɛfɛ n’u kɔfɛ .”   
Niin be kuma an fɛ a ka tagamasiɲɛw kaan na. Min be “ masasigilan ɲɛfɛ ” o ɲɛsinna a ka sankolola danfɛnw ma minw be na nka u tɛ kiti tigɛ . O fɛnw ka ca, u be kɛ i n’a fɔ baji min ka jogo saniyanin lo fɔɔ a b’a suma ni kristali ye . Sankolola ni dugukolo kan danfɛnw minw tora kantigiya la Danbaga Ala ye, olu ka jogo jɔnjɔn lo. O kɔ, Nin ye tagamasiɲɛ wɛrɛ weele min ɲɛsinna Ala ma, masasigilan cɛmancɛ la , ani a ka sankolola danfɛnw minw bɔra diɲɛ wɛrɛw la, ani dimensiyɔn wɛrɛw la , masasigilan lamini na ; lamini be danfɛnw yira minw jɛnsɛnnin be Ala ɲɛɛ kɔrɔ min siginin be masasigilan kan . Kumaden " danfɛn ɲɛnaman naani " b'a yira danfɛn ɲɛnamanw ka sariya min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. Ɲɛ caman be joo sɔrɔ caman kumaden fɛ, ani u lɔyɔrɔ " ɲɛfɛ ani kɔfɛ " be koo caaman tagamasiɲɛ yira. A fɔlɔ, a be fɛɛn caaman filɛcogo di o danfɛn ɲɛnamanw ma, wala u be se ka koow filɛ cogo caaman na. Nka ka tɛmɛ Alako ta fan fɛ, kumaden min fɔra ko « ɲafɛ ani kɔfɛ » o bɛ Ala ta sariya le yira, Ala bolokunnanden min sɛbɛra Sinayi kuru kan, kabakurulaman fila ɲada naani kan. Niin be duniɲa ka ɲɛnamaya suma ni duniɲa ka sariya ye. O fila bɛɛ ye Ala ka baara ye min be ɲɛnamaya dafanin sariya sɛbɛ kabakuruw kan, farisogo kan wala hakiliw la walisa a ka danfɛnw ka ninsɔndiya sɔrɔ minw b’a faamu ani k’a kanu . O ɲɛɛ jamaba be koo minw be kɛra dugukolo kan, u b’u filɛra ani u be tugu u kɔ ni kanuya ani makari ye. Kor. 4 :9 kɔnɔ, Pol y’a fɔ ko , “ Sabu a be ne fɛ i n’a fɔ Ala y’an kɛ cidenw bɛɛ la laban ye, minw jalakilen don saya la, bari an kɛra filɛrifɛn ye diɲɛ mɔgɔw ɲɛɛ na, ani mɛlɛkɛw ɲɛɛ na, ani mɔgɔw ɲɛɛ na .” “ Duniɲa ” min be sɔrɔ o vɛrise kɔnɔ, o ye Grɛkikan na “ kosmɔsi ” ye. O kɔsɔmu lo n’ b’a ɲɛfɔ i n’a fɔ duniɲa minw be ni yɔrɔ caaman ye. Dugukolo kan, mɔgɔ sugandininw n’u ka kɛlɛw be tugu filɛlikɛla yebaliw kɔ minw b’u kanu ni Alako kanuya kelen ye, Yezu Krista y’o min yira. U be ninsɔndiya u ka ninsɔndiya la ani u be kasi ni kasibagaw ye, o kama kɛlɛ ka gwɛlɛ ani a be mɔgɔ tɔɔrɔ. Nka o duniɲa be duniɲa dannabaliw fana yira i n’a fɔ Ɔrɔmukaw, minw be kerecɛn kantigiw faga u ka ɲɔgɔndanw na.                   
Yirali 5nan b’an yira nin sankolola filɛlikɛla kulu saba nunu na : danfɛn naani, mɛlɛkɛw, ani diinan mɔgɔkɔrɔw , u bɛɛ ye see sɔrɔ, u be ɲɔgɔn fɛ danbagaba Ala ka kanuya filɛri kɔrɔ fɔɔ abada. 
Jɛn min be " ɲɛɛ caman " ni Ala ka sariya siri ɲɔgɔn na, o ye " seereya " tɔgɔ ye, Ala be min di a ka sariya tan ma. A bena to an hakili la ko sariya nin tun maranin be “yɔrɔ senumanba ” la min tun maranin lo Ala dɔrɔn lo ye ani min tun balinin lo adamadenw fɛ fɔɔ “ jurumuw yafa loon ” seli . Sariya tora Ala fɛ i n’a fɔ “ seereya ” ani a ka “ tabali fila ” bena kɔrɔ filanan di tagamasiɲɛ “ seere fila ” ma minw kofɔra Yir. » Kalansen nin na, “ ɲɛɛ caaman ” b’a yira ko seere yebali caaman be yen minw ye dugukolo kan koow ye. Ala ka miiriya la, seereya daɲɛ ni kantigiya daɲɛ tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na. Gɛrɛkikan kumaden " martus " min bayɛlɛmana ko " martyr " b'o ɲɛfɔ ka ɲɛ, bari Ala be kantigiya min ɲini, dan tɛ o la. Ani, a ka dɔgɔ ni min ye, Yezu ka " seere " ka kan ka Ala ka sariya bonya, Ala b'a suma ni min ye ani k'a kiti tigɛ a kan.                       
 
 
ALA ka sariya be kiraya kɛ .
 
Yan, n’ be parantezi dɔ dayɛlɛ , walisa ka Alako yeelen lawuli min sɔrɔla saan 2018, sɛnɛkalo la . A ɲɛsinna Ala ka cikan tan sariya ma. Niin y’a to n’ y’a faamu ko nin ɲɛfɔli nin nafa ka bon : “ Musa kɔsegira ka jigi ka bɔ kulu kan, seereya sɛbɛ fila tun b’a bolo; o sɛbɛri tun sɛbɛnin be fan fila bɛɛ la , u tun sɛbɛnin be fan kelen na ani fan wɛrɛ la . O walakaw tun ye Ala ka baara ye, sɛbɛri tun ye Ala ka sɛbɛri ye, min tun sɛbɛnin be walakaw kan (Ɛkiz.32:15-16).” A daminɛ na, ne kabakoyara k’a ye ko mɔgɔ si ma deli ka jateminɛ kɛ o tigitigi kan, sariya sɛbɛnin fɔlɔw sɛbɛnin be min kan u ɲɛda naani kan, o kɔrɔ, “ ɲɛfɛ ani kɔfɛ “ i n’a fɔ “ danfɛn ɲɛnaman naani ɲɛɛw ” min be sɔrɔ vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ min kalanna. O tiɲɛn fɔcogo min fɔra ni sinsin ye, kuun dɔ tun b’a la min kama Nii y’a to n’ y’o lɔn. A daminɛ na, sɛbɛri bɛɛ tun tilanin lo cogo kelen na ani cogo kelen na kabakuru fila nunu faan naani bɛɛ la . Fɔlɔ ɲɛfɛla tun be cikan fɔlɔ yira ani filanan tilancɛ ; a kɔ tun be ni filanan yɔrɔ filanan ye ani sabanan bɛɛ. Tabali filanan kan, ɲɛfɛla tun be cikan naaninan yira a bɛɛ la ; cikan wɔɔrɔ labanw tun sɛbɛnin be a kɔfɛ. O labɛn kɔnɔ, rectos fila minw be ye, olu be cikan fɔlɔ ni filanan yira an na , u tilancɛ la, ani naaninan min ɲɛsinna tile wolonfilanan ka lafiɲɛyɔrɔ senuman ma. N’an ye o koo nunu filɛ, an be nin cikan saba nunu bɔ kɛnɛ kan minw ye senuya tagamasiɲɛw ye saan 1843 la, tuma min na lafiɲɛlon labɛnna tugun ani Ala y’a ɲini an fɛ. O loon na, Porotɛstanw tun be Ɔrɔmukaw ka dimansi min kɛra u ka ciyɛn ye, u y’o lo kɛ. O la, Adventistew ka sugandili ni Protestantiw ka sugandili kɔlɔlɔw bena yira tabali fila nunu kɔfɛ. A be komi, ni lafiɲɛlon ma labato, kabini saan 1843, cikan sabanan fana tiɲɛna : « Ala tɔgɔ be ta gwansan » , o kɔrɔ ye ko « galon » , minw b’a weele k’a sɔrɔ Krista ka tilenninya tɛ yen wala u bɔnɛna a la. O cogo la, u be Yahutuw ka jalaki kurakuraya, minw b’a fɔra ko u ye Ala ta ye, Yezu Krista b’o yira k’u ye ngalonfin ye Yir . 3:9 kɔnɔ : "                 minw be Sutana ka batoso kɔnɔ, olu minw b’a fɔ k’olu ye Yahutuw ye, k’a sɔrɔ u tɛ Yahutuw ye, nka u be ngalon tigɛ . Saan 1843 , o lo kɛra Katolikiw ka ciyɛntigiw ye minw tun be Porotɛstanw fɛ. Nka sanni cikan sabanan , filanan yɔrɔ filanan b’a yira Ala be kiti min tigɛ o jɛnkuluba fila kan minw be ɲɔgɔn sɔsɔra. Porotɛstanw ma, minw ye Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ ciyɛntalaw ye , Ala ko : « Ne ye Ala ye min be koniya, ne bɛ facɛw ka jurumuw ɲangi denw na fo ka taga se ne kɔniyabagaw bɔnsɔn sabanan ni naaninan ma » ; a ka jugu, Adventisimu ofisiyɛli " fɔnɔ " saan 1994 bena u ka siniɲɛsigi tilan ; nka a b' a fɔ fana , o cogo kelen na , mɔgɔ senumanw ma minw bena a ka lafiɲɛlon senuman n' a ka kiraya yeelen labato k'a ta saan 1843 la ka taga se saan 2030 ma : " ani min be makari bɔnsɔn waa caaman na , minw be ne kanu ani ka ne ka cikanw labato ." Jateden " waa " min kofɔra cogo dɔ la, o be " saan waa " lawuli cogo nɔgɔman na Apo.20 ka saan waa wolonfilanan na min bena kɛ mɔgɔ sugandininw ka sara ye minw donna banbali la. Kalan wɛrɛ be sɔrɔ o la. O la, ni Yezu Krista ka Nii Senuman ka dɛmɛ bɔra u la, Ala ye Porotɛstanw ni Adventisiw minw bila ka tugu ɲɔgɔn kɔ saan 1843 ni 1994 la, u tɛna se ka cikan wɔɔrɔ labanw labato minw sɛbɛnin be tabali 2 kɔfɛ , o min ɲɛfɛla ɲɛsinna Ala ka loon sevennan lafiɲɛlon ma. Nka, o lafiɲɛlon kɔrɔsibagaw bena Yezu Krista ka dɛmɛ sɔrɔ ka nin cikanw labato, minw ɲɛsinna adamaden ka baara ma a mɔgɔɲɔgɔn adamadenw ma. Ala ka baara minw yɔrɔ ka jan i n’a fɔ sariya sɛbɛninw dili Musa ma, u be kɔrɔ sɔrɔ wagati laban na, saan 2018 la, kɔrɔ dɔ , lɔyɔrɔ dɔ ani baarakɛcogo dɔ min be mɔgɔ kabakoya i n’a fɔ a ma miiri min na . Ani, lafiɲɛlon labɛnni kibaro be barika sɔrɔ o la ani Sebagayabɛɛtigi Ala Yezu Krista b’o cikan sabati.                
Sisan, cikan tan nunu be yira cogo min na, o filɛ.
 
Tabali 1 – Kɔrɔfɛla : furaw sɛbɛnw . 
Ala b’a yɛrɛ yira .
“ Ne le ye Matigi Ala ye , aw ta Ala, min ka aw bɔ Misiran jamana ra, jɔnya ra .” (Sugandili minw bɛɛ bɔra jurumun na, ka kisi Yesu Kirisita joli bɔnni fɛ, o bɛɛ bɛ hami ; jɔnyabon ye jurumun ye ; jinɛ yiriden ladeginin ).    
Cikan fɔlɔ : Katolikiw ka jurumu kabini saan 538 , Porotɛstanw ka jurumu kabini saan 1843 , ani Adventisiw ka jurumu kabini saan 1994) . 
“ Ala wɛrɛw kana kɛ ne kɔ .”  
Cifɔni 2nan : yɔrɔ fɔlɔ : Katolikiw ka jurumu kabini saan 538.  
“ Fɛɛn minw be sankolo la sanfɛ, minw be dugukolo kan duguma, minw be jii kɔnɔ dugukolo jukɔrɔ, i kana o ɲɔgɔn ja dilan i yɛrɛ ye. Aw kana aw kinbiri gban o kɔrɔ , aw kana baara kɛ o ye ; ".  
 
Tabali 1 – Kɔfɛ : A kɔlɔlɔw . 
Cikan 2nan : yɔrɔ 2nan . 
" ... bari ne, YaHWéH , i ka Ala, ne ye Ala ye min be koniya, ne be faaw ka jurumuw ɲangi denw na fɔɔ ka taga se bɔnsɔn sabanan ni naaninan ma , minw be ne kɔniya, (Katolikiw kabini saan 538 ; Porotɛstanw kabini saan 1843 ; Adventisiw kabini saan 1994) ani n be makari ne ka cikanw na minw be ne ka cifɔniw labato . ( Adventistes du septième jour, kabini saan 1843 ; laban, kabini saan 1994. )      
cikan 3nan : Katolikiw y' a tiɲɛ kabini saan 538 , porotesitantiw y' a tiɲɛ kabini saan 1843 , ani adventisiw y' a tiɲɛ kabini saan 1994 ) . 
“ Aw kana YaHWéH , aw ka Ala tɔgɔ fɔ ka galon tigɛ ; sabu mɔgɔ min bɛ Matigi Ala tɔgɔ fɔ ka galon tigɛ , Matigi Ala tɛna o tigi ɲangi . »   
 
Tabali 2nan – ɲɛfɛla : fura sɛbɛn . 
Cifɔni 4nan : a ka sariya tiɲɛni min kɛra kerecɛnw ka jamakulu fɛ kabini saan 321, o b’a to a be kɛ “ jurumun jugu ” ye Dan.8 :13 kɔnɔ; Katolikiw ka diinan y’a tiɲɛ kabi saan 538, ani Porotɛstanw ka diinan y’a tiɲɛ kabi saan 1843. Nka, tile wolonfilanan ka diinan y’a bonya kabi saan 1843 ani saan 1873 .   
“ Aw ye aw hakiri to Nɛnɛkirilon na , k’a saninya. Aw ye baara kɛ tere wɔɔrɔ, ka aw ta baaraw bɛɛ kɛ. Nka tere wolonflanan ye Matigi Ala , i ta Ala ta Nɛnɛkirilon ye, o lon na, ele ni i dencɛw, ani i denmusow, i ta jɔncɛw, i ta jɔnmusow, i ta bɛganw, ani lonan minw bɛ i ta duguw ra, i kana baara si kɛ o lon na. Sabu Matigi Ala ka sankolo ni dugukolo, ani kɔgɔji, ani fɛn minw bɛɛ bɛ o kɔnɔ, o dan tere wɔɔrɔ kɔnɔ , ka lafiɲɛ tile wolonflanan na : o le kosɔn Matigi Ala ka lafiɲɛlon duga k’a saniya . »   
 
Tabali 2 : Verso : a kɔlɔlɔw : Nin cikan wɔɔrɔ labanw , kerecɛnw ka limaniya y'u tiɲɛ kabini saan 321 ; Katolikiw ka diinɛ fɛ kabini saan 538 ; porotesitantiw ka limaniya fɛ, kabini saan 1843 , ani Adventisiw ka limaniya fɛ " fɔnɔ " saan 1994. Nka u be bonya la tile wolonfilanan Adventisiw ka limaniya kan min barika la Yezu Krista ka Nii Senuman fɛ , kabini saan 1843 ani saan 1873 ; “ laban ” min be daminɛ saan 1994 ka taga se saan 2030 ma .          
Cikan 5nan
“ I facɛ n’i bamuso bonya, janko Matigi Ala, i ta Ala bɛ jamana min di i ma, i ye sijan sɔrɔ o jamana ra. »  
Cikan 6nan
“ I kana mɔgɔ faga .” Kana mɔgɔ faga . ( kojuguba min be kɛ mɔgɔfaga la wala ngalon diinan tɔgɔ la ) .  
Cikan 7nan
“ I kana kakalaya kɛ. »  
Cikan 8nan
“ Kana sonyali kɛ .​ »  
Cikan 9nan
“ Kana ngalon seereya kɛ i mɔgɔɲɔgɔn kama . »  
Cikan 10nan
“ I kana i mɔgɔɲɔgɔn ka soo nege don i la ; I kana i mɔgɔɲɔgɔn ka muso, walama a ta jɔncɛ, walama a ta jɔnmuso, walama a ka misi , walama a ka fali, walama i mɔgɔɲɔgɔn ta fɛɛn o fɛɛn fɛ. » 
 
N be nin parantezi ɲumanba nin datugu yan .
 
Vɛrise 7nan : “ Danfɛn fɔlɔ tun be komi jara, danfɛn filanan tun be komi misiden, danfɛn sabanan ɲɛda tun be komi mɔgɔ, danfɛn naaninan tun be komi kongokolon min be panna .”    
An k’a fɔ o yɔrɔnin bɛɛ ko nunu ye tagamasiɲɛw dɔrɔn lo ye. O cikan kelen lo be sɔrɔ Ezekiyɛli 1 :6 kɔnɔ ani a ɲɛfɔcogo be yɛlɛma yɛlɛma. Bɛgɛn naani lo be yen minw bɔnin be ɲɔgɔn na, u kelen kelen bɛɛ ɲɛda tɛ kelen ye. Yan, an bele be ni bɛgɛn naani ye , nka u kelen kelen bɛɛ ɲɛda kelen dɔrɔn lo , o tɛ kelen ye bɛgɛn naani bɛɛ la . O kama, o fɛn juguw tɛ tiɲɛn ye, nka u ka tagamasiɲɛ be mɔgɔ kabakoya. U kelen kelen bɛɛ be duniɲa ka ɲɛnamaya banbali sariya dɔ yira min ɲɛsinna Ala yɛrɛ n’a ka danfɛn caaman ma i n’a fɔ an y’a ye cogo min na . Min y’a ka Alako dafalen yira , o sariya naani minw be duniɲa ka ɲɛnamaya koo la , o ye Yezu Krista ye , min kɔnɔ, jara ka masaya n’a ka fanga be sɔrɔ ka kɛɲɛ ni Kititigɛlaw 14:18 ye ; misiden saraka ni baara hakili ; Ala ja min be adamaden na ; ani sankolola sanfɛla sanfɛla min be panna , o ka fanga . O sariyakolo naani be sɔrɔ sankolola ɲɛnamaya banbali bɛɛ kɔnɔ . U lo ye sariya ye min b’a yira ko Ala ka baara min kɛra hakili murutininw fɛ, o ɲɛtaga sɔrɔla . Ani Yezu y' o misaliya dafanin yira a ka cidenw n' a ka kalandenw na a ka cidenya baara surun kɔnɔ dugukolo kan ; a tagara fɔɔ ka taga se a ta karamɔgɔdenw senw ko ma, sanni a k’a su di tɔɔrɔ ma , ka gwengwe yiri kan , ka jurumuw yafa , u nɔɔ na , ​​i n’a fɔ “ misiden ”, a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ ka jurumuw kosɔn. O la , bɛɛ kelen kelen k’a yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ k’a lɔn ni ɲɛnamaya banbali sariya nin ka yɛrɛminɛ be bɛn n’a ka cogoya ye , n’a ka laɲinitaw n’a ka negelakow ye. O ye kisili saraka sariya ye min ka kan ka ta walima ka ban.       
Vɛrise 8nan : “ Danfɛn naani nunu kelen kelen bɛɛ tun be ni kaman wɔɔrɔ ye, ɲɛɛw tun fanin be u lamini n’u kɔnɔyɔrɔ bɛɛ la. U tɛ lalɔ suu ni tile k’a fɔ ko : Matigi Ala, Sebagayabɛɛtigi , min tun be yen, min be yen, min bena na! »     
Sankolola kiti min tigɛra, o koo be sariyakolow yira minw be labato tuma bɛɛ sankolo la ani dugukolo kan danfɛnw fɛ minw be to ka kantigiya kɛ Ala ye.
Danfɛn minw bɔra duniɲa wɛrɛw la , olu ka sankololafɛnw mako tɛ kamanw na walisa ka tagama sabu u tɛ dugukolo janya sariyaw labato . Nka Nin Saninman bɛ dugukolo ta tagamasiyɛnw ta, adamaden bɛ se ka minw faamu. A kɛtɔ ka “ kaman wɔɔrɔ ” di u ma , a b’a yira an na jatiden 6 ka tagamasiɲɛ nafa min be kɛ sankolola mɔgɔ ni mɛlɛkɛw ta jatiden ye . A ɲɛsinna duniɲaw ma minw tora jurumun tɛ minw na ani mɛlɛkɛw, Sutana, mɛlɛkɛ murutinin, tun danna fɔlɔ minw na . Ala ye jateden " wolonfila " ta k'a kɛ a yɛrɛ ka masaya " tagamasiɲɛ " ye , jateden 6 be se ka jati " tagamasiɲɛ " ye , walima jinɛ ka koo la , " tagamasiɲɛ " , a ka jogo la, nka a be jateden 6 nin tilan ni diɲɛw ye minw tora saniyanin ye ani Ala ye mɛlɛkɛw bɛɛ dan , ɲumanw ni jugumanw. Mɛlɛkɛ jukɔrɔ, cɛɛ min jateden bena kɛ " 5 " ye , min be tilenninya sɔrɔ a ka hakili 5 fɛ, a boloden 5 fɛ ani a senkunnaden 5 fɛ . Duniɲa kuru bɛɛ ka tagamasiɲɛ jateden 4 be sɔrɔ duguma, min yirala ni yɔrɔ 4 ye, o min ye Worodugu, Saheli, Kɔrɔn ani Tileben ye. O duguma, dafalenya jatiden 3 be sɔrɔ, o kɔ, dafabaliya jatiden 2 ani kelenya wala jɛnɲɔgɔnya dafanin jatiden 1 be sɔrɔ. danfɛn naani nunu ɲɛɛw be " lamini bɛɛ la ani kɔnɔna na , " ani ka fara o kan , " ɲɛfɛla ni kɔfɛla la ." Foyi tɛ se ka bɔ nin sankolola ɲɛnamaya nin ɲɛɛ na min be yɔrɔ caaman na , Alako Nii be min sɛgɛsɛgɛra a bɛɛ la sabu a bɔyɔrɔ be ale lo la . O kalan nafa ka bon bari , bi dugukolo kan, jurumunkɛlaw ka jurumun n'u ka juguya kosɔn, n'a y'u mara " a kɔnɔ ", adamaden be se k'a ka gundo miiriyaw n'a ka laɲinita juguw dogo mɔgɔ wɛrɛw la minw ɲɛsinna a sigiɲɔgɔn ma. Sankolo la , o ɲɔgɔnna koow tɛ se ka kɛ. Sankolola ɲɛnamaya gwɛnin lo i ko kristali kabini juguya gwɛnna ka bɔ a kɔnɔ , .                    ɲɔgɔn fɛ ni jinɛ n’a ka mɛlɛkɛ juguw ye, u filila dugukolo kan, ka kɛɲɛ ni Yirali 12:9 ye, Yezu ka see sɔrɔnin kɔ jurumun ni saya kan. Ala ka senuya waajuli be kɛ a dafanin na (siɲɛ 3 : senuman ) nin diɲɛ saniyaninw sigibagaw fɛ . Nka nin laseli ma kɛ kuma ye ; U kelen kelen bɛɛ ka senuya dafanin lo ani u ka jamakulu ka senuya dafanin lo min b’a fɔ baara banbaliw la ko Ala min y’u dan, ale ka senuya dafanin lo. Ala b’a ka cogoya n’a tɔgɔ yira cogo min na, a fɔra Yir. 1:8 kɔnɔ : “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, Matigi Ala ko ten, min be yen, min tun be yen, min bena na, Sebagayabɛɛtigi .” Kumaden nin “ min be yen, min tun be yen ani min bena na ” b’a yira ka gwɛ ko Danbaga Ala ye banbali ye. Komi mɔgɔw banna k’a weele tɔgɔ min na, “ YaHweh , ” u b’a weele ko “ Banbali . ” Tiɲɛn lo ko Ala mako tun tɛ tɔgɔ la, sabu komi ale kelenpe lo ani Alako ɲɔgɔn tɛ yen, a mako tɛ tɔgɔ la min b’a danfara ka bɔ ala tɔɔw la minw tɛ yen. O bɛɛ n’a ta, Ala sɔnna ka Musa ka delili jaabi, ale min tun b’a kanu ani min tun b’a kanu . O la, a y'a tɔgɔ di a yɛrɛ ma ko " YaHWéH " min kɔrɔ ye ko " ka kɛ " , min be ɲɔgɔn sɔrɔ ni mɔgɔ sabanan ye min be sɔrɔ heburukan dafabali la . O “ dafabali ” wagati be wagati dafanin dɔ yira min be taga fɔɔ ka taga se wagati ma, o kama, wagati min ka jan n’an ka siniɲasigi ye, o cogoya “ min be yen, min tun be yen ani min bena kɛ ” be wagati dafabali nin kɔrɔ bayɛlɛma ka ɲɛ. O la, fɔrimili min fɔra ko “ min be yen, min tun be yen, ani min bena na ” o ye Ala ka cogo ye k’a ka heburukan tɔgɔ “ YaHweh ” bayɛlɛma , tuma min na a ka ɲi k’a yɛlɛma ka kɛɲɛ ni tubabuw ka kanw ye , wala ka kɛɲɛ ni kan wɛrɛw ye minw tɛ heburukan ye . " Ani min bena na " yɔrɔ be kerecɛnw ka limaniya yɔrɔ laban yira, min sigira Ala ka laɲinita kɔnɔ Dan 8:14 ka sariya fɛ kabini saan 1843. O la, Adventist sugandininw farisogo la, Ala ka senuya saba fɔli be dafa. Tuma caaman na, mɔgɔw be sɔsɔli kɛ Yezu Krista ka Alaya koo la , nka sɔsɔli tɛ se ka kɛ o la. Bibulu b’o fɔ Eburuw 1:8 kɔnɔ ko: “ Nka a ko Dencɛ ma.                                : Ala, i ta masasiginan bɛ to fɔ abada, fɔ abada ; I ta masaya bere ye terenninyabere le ye; » . Ani Filipu min y’a ɲini Yezu fɛ a k’a Faa yira a la, Yezu y’a jaabi ko : “ Yala ne be n’i ye kabi wagatijan, nka i ma ne lɔn hali bi, Filipu! Ni min ye ne ye, o tigi ye Faa ye ; I b’a fɔ cogo di ko: I ka Faa yira an na? (Yuhana 14:9) ».      
Vɛrise s 9-10-11 : " Ni danfɛn ɲanamanw be bonya ni bonya ni barikada ale ye min siginin be masasigilan kan, ale min be niin na fɔɔ abada, diinan mɔgɔkɔrɔ mugan ni naani nunu be kunbiri gwan masasigilan kan fɔɔ abada, u b'o bato ani k'a bato , u be Matigi Ala bato. ka nɔɔrɔ ni bonya ni sebagaya sɔrɔ ; sabu ele le ka fɛɛn bɛɛ dan, i sago le y’a to u be yen ani u danna .”     
Sapitiri 4nan be ban ni koo dɔ ye min be Danbaga Ala bonya. Nin yɔrɔ b'a yira ko Ala ka laɲinita min ye , " aw ka siran Ala ɲɛ ani ka bonya la a kan ... " , min fɔra mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan kɔnɔ Yir. 14:7 kɔnɔ , mɔgɔ sugandinin laban minw sugandira kabini saan 1843 ; nka ka tɛmɛ o bɛɛ kan, o ye mɔgɔ sugandininw le ye, minw tora niin na Yesu Kirisita ta segi nɔɔrɔ wagati ra ; sabu u dɔrɔn lo kama Yirali Apokalipisi labɛnna ka yeelen bɔ ka ban Ala ye wagati min sugandi , o kɔrɔ, kabi saan 2018, sɛnɛkalo la . O cogo la , kunmabɔbagaw b’u ka waleɲumanlɔn bɛɛ yira Yezu Krista la , o min ye Sebagayabɛɛtigi nana bɔ u ye walisa k’u kisi jurumu ni saya ma, o min ye a ka sara ye. Adamaden lannabaliw be la u ɲɛɛ be min na dɔrɔn, i n’a fɔ ciden Toma, ani komi Ala tɛ ye, u jalakilen don k’u janto u ka barikantanyaba la min b’a kɛ tulonkɛfɛn dɔrɔn ye a be min minɛ ka kɛɲɛ n’u ka Ala sago ye. A be ni sababu ye hali dɔɔni , min tɛna a jalaki, ko a ma Ala lɔn, sababu min tɛ Sutana fɛ, komi a be Ala lɔn, a y’a latigɛ ka don kɛlɛ la n’a ye ; A ka gwɛlɛ ka la a la, nka tiɲɛn lo, ani a ɲɛsinna mɛlɛkɛ juguw fana ma minw tugura a kɔ. A be mɔgɔ kabakoya k’a ye ko hɔɔrɔnya ka yiriden caaman minw tɛ kelen ye ani u yɛrɛ be ɲɔgɔn sɔsɔ, olu b’a yira ko Ala ye hɔɔrɔnya sɔbɛ ni hɔɔrɔnya dafanin di a ka danfɛnw ma minw be sankolo la ani dugukolo kan .       
 
 
 
 
 
Yirali 5 : Mɔgɔ Dencɛ . 
 
 
 
Tuma min na a ye Yezu yira jama la, Pilati ko : “ Cɛɛ filɛ nin ye . ” A tun ka kan ka kɛ ko Ala yɛrɛ ka na farisogo cogoya ta, walisa “ Cɛɛ ” ka se ka bɔ kɛnɛ kan ka kɛɲɛ n’a dusukun n’a negelakow ye. Saya tun ye adamaden fɔlɔ fila minɛ , Ala ka kanminɛbaliya jurumun kosɔn. U ka maloya kura tagamasiɲɛ ye, Ala tun y’a to u y’u farikolo lakolon lɔn min tun ye u kɔnɔna hakilimaya lakolon kɛnɛma tagamasiɲɛ dɔrɔn ye. Kabini o daminɛ na, u ka kunmabɔli laseli fɔlɔ tun be kɛ ni fani minw dilanna ni bɛgɛn golo ye, u tun b’u di u ma. O cogo la, bɛgɛn fɔlɔ fagara adamadenw ka tariki kɔnɔ, mɔgɔ be se k’a miiri ko sagadennin wala sagadennin lo tun ye tagamasiɲɛ ye. Saan 4000 o kɔ, Ala ka Sagaden , min be duniɲa ka jurumuw bɔ yen , ale nana a ka ɲɛnamaya dafanin di sariya sira fɛ walisa ka mɔgɔ sugandininw kunmabɔ adamadenw cɛma. O la , Ala ye nin kisili min di ni nɛɛma saniyanin ye , o bɛɛ be bɔ Yezu ka saya la min b’a to a ka mɔgɔ sugandininw be nafa sɔrɔ a ka tilenninya dafanin na ; ani o wagati kelen na , a ka saya b’u ka jurumuw yafa, a y’u ka jurumu minw ta a yɛrɛ ma. Kabi o wagati , Yezu Krista kɛra tɔgɔ kelenpe ye min be se ka jurumunkɛla kisi an ka dugukolo bɛɛ kan , ani a ka kisili be daminɛ kabini Adama ni Awa .    
O kuunw bɛɛ kosɔn, nin sapitiri 5nan min be " Cɛɛ " hakɛ jukɔrɔ , o be di a ma. Yezu t’a ka mɔgɔ sugandininw kisi dɔrɔn a ka jurumuw yafa saya fɛ, nka a b’u kisi k’u latanga u ka dugukolo kan ɲɛnamaya bɛɛ la. Ani, o lo kama a b’u lasɔmi Alako ta fan fɛ, jinɛ ye farati minw bila u ka sira kan. A ka fɛɛrɛ ma yɛlɛma : i n’a fɔ cidenw ka wagati la, Yezu be kuma u fɛ ntalenw na, walisa diɲɛ mɔgɔw k’a mɛn nka u kana faamu ; min tɛ a ka mɔgɔ sugandininw ta ye, minw b’a ka ɲɛfɔliw sɔrɔ a yɛrɛ fɛ i n’a fɔ cidenw. A ka jirali " Apokalipisi " tora o Gɛrɛkikan tɔgɔ nin kɔnɔ min ma bayɛlɛma , o ntalen belebeleba min diɲɛ man kan ka faamu. Nka a ka mɔgɔ sugandininw fɛ, o kiraya kuma ye a ka “ Yirali ” ye tiɲɛn na .        
Vɛrise 1 : “ Min tun siginin be masasigilan kan, ne ye kitabu dɔ ye a kinin fɛ min sɛbɛnin be a kɔnɔna n’a kɔfɛla la, ani tagamasiɲɛ wolonfila tun b’a kan .”    
Ala lɔnin be masasigilan kan ani gafe dɔ b’a kininbolo la, o kama a ka dugawu kɔrɔ, gafe dɔ sɛbɛra ko “ kɔnɔna ni kɛnɛma ”. Min sɛbɛra “ kɔnɔ ” o ye cikan ye min bɔra a ka mɔgɔ sugandininw kama min be to ka datugu ani diɲɛ mɔgɔw minw ye Ala juguw ye, olu t’o faamu . Min sɛbɛra " kɛnɛma " o ye sɛbɛnin dogonin ye, min be ye nka adamaden caaman tɛ se k’a faamu. Yirali kitabu be ni “ tagamasiɲɛ wolonfila ” ye. O tiɲɛn na , Ala b’a fɔ an ye ko “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” dayɛlɛli dɔrɔn lo bena a to a be dayɛlɛ pewu. Ni tagamasiyɛn dɔ bɛ yi k’a datugu, kitabu tɛ se ka dayɛlɛ. O la, gafe dayɛlɛli bɛɛ bena kɛ ka kɛɲɛ ni wagati ye Ala ye min latigɛ “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” barokun kama . A bena fɔ i n’a fɔ “ Ala ɲɛnaman ka tagamasiɲɛ ” Yirali 7nan na, yɔrɔ min na a be tile wolonfilanan tɔɔ yira, a ka lafiɲɛlon senuman, a ka kɔsegi bena taga ni saan 1843 ye min bena kɛ o la fana “tagamasiɲɛ wolonfilanan” dayɛlɛ wagati ye min be na ni, a ka pedagogi ye so the important of the, .                   
Vɛrise 2nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ barikaman dɔ ye min tun be pɛrɛnna ni kaanba ye ko : “Jɔn lo ka kan ni kitabu dayɛlɛli ye ani k’a tagamasiɲɛw bɔ? »     
O koo be sɔrɔ parantezi kɔnɔ kiraya kuma ka montage kɔnɔ. Sankolo la, sapitiri 4nan tɛmɛnin ka kumaw kɔnɔ, Yirali kitabu bena dayɛlɛ yɔrɔ min na. Mɔgɔ sugandininw mako b’a la sanni Yezu Krista ka segi ka na, k’a sɔrɔ u be jinɛ ka nɛgɛw kɔnɔ. Fanga be Ala ka kɛlɛbolo kɔnɔ, ani mɛlɛkɛ barikaman ye YaHWéH ka mɛlɛkɛ ye , o kɔrɔ, Ala min b’a ka mɛlɛkɛ cogoya la, o min ye Mikayɛli ye. Gafe min datugunin lo, o nafa ka bon kosɔbɛ ani a senuman lo sabu a be bonyaba lo ɲini walisa k’a ka tagamasiɲɛw kari ani k’a dayɛlɛ.
Vɛrise 3nan : “ Nka mɔgɔ si tun tɛ se ka kitabu dayɛlɛ, walama k’a filɛ sankolo la, dugukolo kan, dugukolo jukɔrɔ . »    
Ala yɛrɛ lo y’o kitabu sɛbɛ ani a ka danfɛn minw be sankolo la wala dugukolo kan, u si tɛ se k’u dayɛlɛ.
Vɛrise 4nan : “ Ne kasira kosɔbɛ, bari mɔgɔ si ma sɔrɔ min be se ka kitabu dayɛlɛ k’a kalan wala k’a filɛ .” »   
Zan ye dugukolo kan danfɛn ye i n’a fɔ anw ani a ɲɛji b’a yira ko adamadenw dusu tiɲɛnin lo jinɛ ka nɛgɛw kosɔn. A be komi a b’a fɔra an ye ko : “ Ni yirali tɛ, jɔn lo be se ka kisi ? » . O la, a b’a yira ko a kɔnɔkow lɔnbaliya ka jugu kosɔbɛ, ani a kɔlɔlɔ jugu : saya fila.      
Vɛrise 5nan : “ Diinan mɔgɔkɔrɔw dɔ y’a fɔ ne ye ko : “I kana kasi. A flɛ, Zuda ta gba jara, min ye Dawuda bɔnsɔn ye, ale le ka se sɔrɔ ka kitabu dayɛlɛ, k’a tagamasiɲɛ wolonfla bɔ . »      
“ Cɛkɔrɔba ” minw kunmabɔra dugukolo kan Yezu fɛ , olu lɔyɔrɔ ka ɲi ka Yezu Krista tɔgɔ kɔrɔta danfɛn ɲɛnamanw bɛɛ kan . U b'a lɔn ko a yɛrɛ y'a fɔ ko a ye kuntigiya min sɔrɔ Faa fɛ ani sankolola danfɛnw fɛ Mat. 28:18 kɔnɔ : " Yezu gwɛrɛla u la tuma min na, a y'a fɔ u ye ko : Fanga bɛɛ dira ne ma sankolo la ani dugukolo kan . " A ka farisogo sɔrɔli laɲini min kɛra Yezu la, o lo y’a to Ala ye Yakuba lasun a ka kiraya kɛ a dencɛw koo la ani a y’a fɔ Zuda koo la ko : “ Zuda ye jaradennin ye. I kɔsegira ka bɔ fagali la, n dencɛ ! A b'a ɲɔngiri, a be la i n'a fɔ jara, i n'a fɔ jaramuso : jɔn le bɛna a lawuli ? Masayabere tɛna bɔ Zuda boro, sariya sigibaga tɛna bɔ a sen kɔrɔ fɔ Silo ye na, siyaw ye mɛnni kɛ ale fɛ. A b'a ka fali siri ɛrɛzɛnsun na, k'a ka faliden siri rɛzɛnsun ɲuman na ; A b’a ta derege ko duvɛn na, k’a ta faniw ko rɛzɛnji jori ra. A ɲakiliw be wulen ni diwɛn ye, a ɲiiw be gwɛ nɔnɔ fɛ (Zɛnɛzi 49 :8-12). Rezɛn joli bena kɛ “ ɛrɛzɛnsun ” barokun ye min kofɔra Yirali 14 : 17-20 kɔnɔ , o min fana kofɔra Ezayi 63 kɔnɔ . Matigi Ala Nin bɛna sigi a kan , ka hakiritigiya ni faamuri Nin di a ma, ka ladili ni sebagaya Nin di a ma, ka lɔnniya ni Matigi Ala ɲasiran Nin Nin di a ma. A bɛna Matigi Ala ɲasiran fiyɛ; A tɛna kiti tigɛ ka kɛɲɛ ni yecogo ye, a tɛna kiti tigɛ ka kɛɲɛ ni kuma minw mɛnna. Nka a bɛna dɛsɛbagatɔw ta kiti tigɛ ka kaɲa ni can ye, ka kiti tigɛ dugukolo kan mɔgɔ majigininw ye; A bɛna dugukolo bugɔ ni a ta kuma ye, k’a kɛ i n’a fɔ bere, a nɛnɛkiri bɛ mɔgɔjuguw faga. Tilenninya bena kɛ a ka cɛsirinan ye, kantigiya bena kɛ a ka cɛsirinan ye .” Yezu ka see sɔrɔli jurumun ni saya kan, o min ye a ka sara ye, o b’a to a be se ka Yirali kitabu dayɛlɛ sariya sira fɛ ani cogo bɛnnin na , walisa a ka mɔgɔ sugandininw ka se ka lasɔmi ani k’u tanga diinankow ma minw be mɔgɔ faga, a ye minw sigi , jinɛ sababu fɛ , .                    janko ka lanabariw lafiri. O la, gafe bena dayɛlɛ ka ban wagati min na Daniyɛli 8:14 ka sariya bena don baara la, o kɔrɔ, saan 1843, tilema loon fɔlɔ la ; hali n’a faamuyali dafanin tɛ, o bena a ɲini an fɛ an k’a sɛgɛsɛgɛ tugun wagati dɔ kɔnɔ, fɔɔ saan 2018 . 
Vɛrise 6nan : “ Ne ye Sagaden dɔ lɔnin ye masasigilan ni danfɛn naani ni diinan mɔgɔkɔrɔw cɛma, i n’a fɔ a fagara. Biɲɛ wolonfila tun b’a la ani ɲɛɛ wolonfila, o minw ye Ala ka hakili wolonfila ye minw cira ka taga dugukolo yɔrɔ bɛɛ la . »    
A ka kan k’a kɔrɔsi ko Sagaden be yen “ masasigilan cɛmancɛ la “ , bari ale lo ye Ala ye a ka senuya sifa caaman na , ka kɛ o wagati kelen na, danbaga Ala kelenpe, mɛlɛkɛba Mikayɛli, Yezu Krista Ala ka Sagaden, ani Nii Senuman wala “ Ala ka hakili wolonfila minw cira ka taga dugukolo bɛɛ kan ”. A ka " biɲɛ wolonfila " b'a ka sebagaya senuman yira ani a ka " ɲɛɛ wolonfila " b'a ka filɛri senuman yira , min b'a ka danfɛnw ka miiriyaw n'u ka kɛwalew sɛgɛsɛgɛ koɲuman.        
Vɛrise 7nan : “ Min tun siginin be masasigilan kan, a gwɛrɛla a la ka kitabunin bɔ a kininbolo la . »    
O koo be Yirali 1:1 ka kumaw yira : “ Ala ye Yezu Krista ka yiracogo min di a ma, walisa koo minw ka kan ka kɛ joona , a k’u yira a ka baaradenw na . Nin cikan b’a fɛ k’a fɔ an ye ko Yirali kɔnɔkow tɛna dan bari Ala, Faa yɛrɛ lo y’a di ; ani o kɛra k’a bila a kan , a ka dugawu bɛɛ min b’a yira a “ kininbolo ” fɛ .        
Vɛrise 8nan : “ A ye kitabu min ta tuma min na, danfɛn naani ni diinan mɔgɔkɔrɔ mugan ni naani y’u kunbiri gwan Sagaden kɔrɔ, u kelen kelen bɛɛ tun be ni dɔnkiliw ye ani sanulaman tasa minw tun fanin be kasadiyananw na, o minw ye mɔgɔ senumanw ka delili ye . »    
An k’an hakili to o tagamasiɲɛ kilɛ la ka bɔ vɛrise nin na : “ tasa sanulamanw minw fanin be kasadiyananw na, o ye mɔgɔ senumanw ka deliliw ye .” Sankolola ni dugukolo kan danfɛn minw bɛɛ sugandira u ka kantigiya kosɔn, olu be kunbiri gwan “ sagadennin ” Yezu Krista ɲɛfɛ k’a bato. “ Harpa ” b’a yira ko duniɲa kuru bɛɛ be tanuli ni batoli kɛra ɲɔgɔn fɛ cogo min na .       
Vɛrise 9 : “ O kɔ, u ye dɔnkili kura dɔ la k’a fɔ ko: “I ka kan ka kitabu ta k’a tagamasiɲɛw dayɛlɛ. sabu i fagara, ka mɔgɔ kunmabɔ Ala ye i jori baraka ra , ka bɔ gbaw bɛɛ ra, ani kanw bɛɛ ra, ani jamanaw bɛɛ ra, ani siyaw bɛɛ ra. »     
Nin " dɔnkili kura " be kisili ka bɔ jurumun na ani , wagati dɔɔni kɔnɔ , murutili lawulibagaw ka tununi yira. Sabu u bena tunu pewu dɔrɔn Kiti laban kɔ. Yezu Krista ye mɔgɔ minw kunmabɔ, olu bɔra yɔrɔ bɛɛ la, u kulɛriw bɛɛ la ani u siyaw bɛɛ la, “ kabilaw bɛɛ la, kaanw bɛɛ la, jamanaw bɛɛ la, ani siyaw bɛɛ la ” ; min b'a yira ko kisili poroze labɛnna Yezu Krista tɔgɔ dɔrɔn na , ka kɛɲɛ ni Kɛwalew 4:11-12 be min fɔ : " Yezu ye kabakuru ye, aw boon lɔbagaw banna min na, nka a kɛra kabakuru ye min be boon lɔ. Kisiri tɛ mɔgɔ wɛrɛ fɛ; sabu Ala ma tɔgɔ wɛrɛ di adamadenw ma dunuɲa yan yan, an bɛ se ka kisi min sababu ra.» » . O kama, diinan tɔɔw bɛɛ ye nanbarakow ye minw tɛ sariya kɔnɔ ani u be mɔgɔ lafili. Kerecɛn sɔbɛw ka limaniya tɛ i n’a fɔ ngalon diinanw, Ala lo y’u labɛn cogo bɛnnin na. A sɛbɛra ko Ala tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la ; A ka laɲinitaw ye kelen ye a ka danfɛnw bɛɛ fɛ, ani a ye kisili min di, sɔngɔ tun b’a la a yɛrɛ nana min sara . Komi a ye tɔɔrɔ sɔrɔ o kunmabɔli kosɔn, a bena mɔgɔ minw kisi, a b’u jati ko u ka kan ni nafa ye a ka saya la .        
Vɛrise 10nan : “ I y’u kɛ masaya ni sarakalasebagaw ye an ka Ala ye, u bena masaya kɛ dugukolo kan .”   
Yezu tun be sankolo masaya min kofɔra, o y’a daminɛ ka baara kɛ. Komi mɔgɔ sugandininw be “ kiti tigɛ , ” u be suma ni masacɛw ye ka kɛɲɛ ni Yir. 20:4 ye. U ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ baaraw la, “ sarakalasebagaw ” tun be bɛgɛnw saraka tagamasiɲɛw ye jurumu kosɔn. Sankolola kiti " saan waa kelen " kɔnɔ, mɔgɔ sugandininw fana bena, u ka kiti sababu fɛ, ka mɔgɔ labanw labɛn diɲɛ sarakaba dɔ kama , min bena sankolola ni dugukolo kan danfɛnw bɛɛ halaki , yɔrɔnin kelen . “ Saya filanan ka baji tasumaman ” tasuma bena u halaki kiti loon na. O halakili kɔ dɔrɔn lo , Ala y’a lakuraya, dugukolo kura bena mɔgɔ sugandininw minɛ minw kunmabɔra . O tuma dɔrɔn lo la, ni Yezu Krista ye, masacɛw ka Masacɛ ani matigiw ka Matigi min kofɔra Yir. 19:16 kɔnɔ , “ u bena masaya kɛ dugukolo kan .”           
Vɛrise 11 : “ Ne ye mɛlɛkɛ caaman kaan mɛn masasigilan lamini na, ani danfɛn ɲɛnamanw, ani diinan mɔgɔkɔrɔw lamini na: u hakɛ tun ye mɔgɔ waa tan ni mɔgɔ waa tan ye, ani mɔgɔ waa caaman .”    
Nin vɛrise be filɛlikɛla jɛnkulu saba minw be dugukolo kan Alako kɛlɛw yera, u kelen kelen bɛɛ yira an na. Niin y' a fɔ ka gwɛ sisan ko mɛlɛkɛw ye kulu kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye min hakɛ ka ca kosɛbɛ : " mɔgɔ waa waa caaman ani waa waa caaman ." Matigi ka mɛlɛkɛw ye kɛlɛkɛlaw ye minw ka surun ɲɔgɔn na sisan, u bilara a kunmabɔninw ka baara la, a ka dugukolo kan mɔgɔ sugandininw, u be minw kɔlɔsi, k’u latanga ani k’u kalan a tɔgɔ la. Fɛɛn fɔlɔ la, o Ala ka seere fɔlɔw be dugukolo kan ɲɛnamaya tariki sɛbɛ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ n’u bɛɛ ka ɲɛnamaya koo la.   
Vɛrise 12nan : “ U y’a fɔ ni kaanba ye ko: ‘Sagaden min fagara, ale ka kan ni sebagaya, ni nafolo, ni hakilitigiya, ni fanga, ni bonya, ni nɔɔrɔ, ani duba ye . »   
Mɛlɛkɛw ye dɛmɛ don dugukolo kan u ka ɲɛmɔgɔ Mikayɛli ka cidenya baara la, ale min y’a ka alako sebagaya bɛɛ bɔ a yɛrɛ la ka kɛ Cɛɛ dafanin ye min y’a yɛrɛ di a ka cidenya baara laban na, i n’a fɔ saraka min be bɔ a yɛrɛ ma , walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kunmabɔ. A ka nɛɛma saraka laban na , mɔgɔ sugandininw kununa ka don layidu banbali kɔnɔ, mɛlɛkɛw be jogo minw bɛɛ tun b’a la Mikayɛli la, u b’u bɛɛ lase Ala ka Krista ma : “ fanga, nafolo, hakilitigiya, fanga, bonya, nɔɔrɔ ani tanuli . »    
Vɛrise 13 : “ Danfɛn minw bɛɛ be sankolo la, ani dugukolo kan, ani dugukolo jukɔrɔ, ani baji kɔnɔ, ani fɛɛn minw bɛɛ be u kɔnɔ, ne y’u bɛɛ mɛn, u b’a fɔra ko: “Min siginin be masasigilan kan, ani Sagaden, tanu ni bonya, nɔɔrɔ ani sebagaya ka kɛ olu ta ye fɔɔ abada. »   
Ala ka danfɛnw be bɛn kelen ma. A ka kanuya yiracogo min yirala a yɛrɛ ka nilifɛn fɛ Yezu Krista barika la, o diyara u bɛɛ ye . Ala ye poroze min labɛn, o ye ɲɛtaga nɔɔrɔman ye. A ka kanuya danfɛnw sugandili dafanin lo. O vɛrise be i n’a fɔ mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan min be sɔrɔ Yirali 14:7 kɔnɔ : “ A y’a fɔ ni kaanba ye ko: “Aw ka siran Ala ɲɛ, k’a bonya, bari a ka kiti wagati sera . Ala min ye sankolo ni dugukolo ni baji ni jii bɔyɔrɔw dan, aw k’o tigi bato .” Sugandili laban min kɛra kabi saan 1843, o basiginin lo vɛrise nin faamuyali lo kan. Ani mɔgɔ sugandininw y’o mɛn ani k’u jaabi k’u kɛ ka tile wolonfilanan lafiɲɛ kɛcogo lasegin kerecɛnw ka limaniya la, Yezu ka cidenw n’a ka kalandenw tun b’o kɛ fɔɔ ka taga se a bilali ma kabini marisikalo tile 7, saan 321. Danbaga Ala ye bonya sɔrɔ cikan naaninan bonya fɛ min ka surun a dusukun na. O nɔfɛko ye sankolo nɔɔrɔ ye yɔrɔ min na a ka danfɛnw bɛɛ , ka tugu Yir. 14 :7 ka mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan kɔ fɔɔ ka taga se lɛtɛrɛ ma, u b’a fɔ ko : “ Min siginin be masasigilan kan, ale ni Sagaden ka kɛ tanu ni bonya ni nɔɔrɔ ani sebagaya ye fɔɔ abada! ” ". A kɔrɔsi ko kumadenw be segi kuma minw kan, mɛlɛkɛw ye minw fɔ vɛrise 13nan ka kɔn o ɲɛ. Kabi Yezu kununa ka bɔ saya la, a y’a ka sankolola ɲɛnamaya sɔrɔ tugun : a ka Alako “ sebagaya , nafolo ani hakilitigiya ” . Dugukolo kan, a jugu labanw banna a la " tanuli, bonya, nɔɔrɔ ani fanga " min tun ka kan n'a ye i n'a fɔ danbaga Ala. A ye “ a ka fanga ” weele , a labanna ka see sɔrɔ u bɛɛ kan ani k’u gosi a sen kɔrɔ. Ani fana , u fanin be kanuya ni waleɲumanlɔn na, ɲɔgɔn fɛ , a ka danfɛn senumanw n’u saniyaninw b’a ka maradenw segi a ma cogo bɛnnin na .                 
Vɛrise 14 : “ Danfɛn naani nunu ko : « Amina ! Cɛkɔrɔbaw nana ɲɛfɛ ka yɛlɛ .   
Duniɲa saniyaninw sigibagaw sɔnna o yɛlɛmani ma , u ko : “ Tiɲɛ na ! Tiɲɛ lo ! " Dugukolo kan mɔgɔ sugandininw minw kunmabɔra kanuya sanfɛla fɛ, olu b'u kunbiri gwan u ka Danbaga Ala Sebagayabɛɛtigi ɲɛfɛ min nana farisogo kɛ Yezu Krista la.     
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 6 : Kokɛlaw , Ala ka ɲangiliw . 
 ani kerecɛnw ka wagati tagamasiɲɛw .
 
 
N’ hakili b’a la kalan min dira Yirali 5nan na : gafe be se ka dayɛlɛ dɔrɔn ni “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” bɔra. Walisa k’o dayɛlɛli kɛ, Krista ka mɔgɔ sugandinin ka kan ka sɔn tile wolonfilanan lafiɲɛlon kɛcogo ma wajibi la ; ani o hakilimaya sugandili b’a to a be se, ka Ala ka hakilitigiya n’a ka faamuyali sɔrɔ Alako ta fan fɛ ani kirayako ta fan fɛ min sɔnna a ma . O la, ni sɛbɛnin yɛrɛ m’o fɔ ka gwɛ, mɔgɔ sugandinin bena " Ala ka tagamasiɲɛ " min kofɔra Yirali 7:2 kɔnɔ, o lɔn ni " tagamasiɲɛ wolonfilanan " ye, min bele be Yirali kitabu datugu, ani a bena jɛn ni nin " tagamasiɲɛ " fila nunu ye, tile wolonfilanan min saniyanin lo ka lafiɲɛ Ala fɛ. Limaniya be na ni danfara ye yeelen ni dibi cɛ. O la, mɔgɔ o mɔgɔ tɛ sɔn lafiɲɛlon senuman ma , kiraya kuma bena to ka kɛ gafe datugunin ye min be se ka yɛlɛma. N’a sɔrɔ a be koo dɔw lɔn ka gwɛ, nka yiracogo jɔnjɔnw ani minw be mɔgɔ tigɛ, minw be danfara don ɲɛnamaya ni saya cɛ, a tɛna u faamu. “ Tagamasiɲɛ wolonfilanan ” nafa bena yira Yir. 8 :1-2 kɔnɔ yɔrɔ min na Nii Senuman be baara di a ma ka “ burufiyɛ wolonfila ” barokun dayɛlɛ . Sisan, Ala ka laɲinita bena gwɛ o “ buru wolonfila ” ka cikanw lo kɔnɔ tigitigi . Sabu Yirali 8 ni 9 ka burufiyɛkanw barokun be na , ka kɛɲɛ ni ɲɔgɔn ye , ka tiɲɛn minw fɔra Yirali 2 ni 3 ka “ lɛtɛrɛw ” barokunw na, u dafa ; ani “ tagamasiɲɛw , ” minw be sɔrɔ Yir. 6 ani 7. Ala ka fɛɛrɛ min kɛra, a y’o min kɛ k’a ka kiraya yiracogo labɛn Daniyɛli ye, u bɔnin be ɲɔgɔn ma. Komi n’ tun be se ka baara nin kɛ n’ sɔnna lafiɲɛlon senuman labatoli ma ani a ka masaya sugandili fɛ, Nii Senuman y’a ka Yiraliw kitabu dayɛlɛ n’ ye k’a sɔrɔ a ye “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” bɔ. Sisan, an k’a ɲini k’a lɔn a ka “ tagamasiɲɛw ” ye min ye.                          
Vɛrise 1 : “ Ne ye Sagaden filɛ tuma min na, a ye tagamasiɲɛ wolonfila nunu dɔ bɔ, n ye danfɛn naani nunu dɔ la kelen mɛn a b’a fɔra i n’a fɔ sanpɛrɛkan . »    
O “ danfɛn ɲɛnama ” fɔlɔ be “ jara ” ka masaya n’a ka fanga yira Yir. 4:7 kɔnɔ , ka kɛɲɛ ni Kiritigɛlaw 14:18 ye . O sanpɛrɛnkan ye Ala ta ye , a be bɔ Ala ka masasigilan na Yir. 4:5 kɔnɔ. O la, Sebagayabɛɛtigi Ala lo be kumana. “ Tagamasiɲɛ ” kelen kelen bɛɛ dayɛlɛli ye Ala ka weele ye ne fɛ walisa n’ ka se ka yelifɛn ka cikan ye ani k’a faamu. Yezu tun kɔnna k’a fɔ Filipu ye ko: “ Na k’a filɛ ” walisa k’a jija a ka tugu ale kɔ.          
Vɛrise 2nan : “ N’ ye filɛri kɛ, n’ ye soo gwɛman dɔ ye. Min tun b'a kan ; Masafugulan dira a ma, a bɔra ka taga see sɔrɔ ani ka see sɔrɔ .    
Gwɛman b ' a saniya dafanin yira ; so ye mɔgɔ sugandininw jaa ye, a be minw ɲɛminɛ ani k'u kalan ka kɛɲɛ ni Zaki 3:3 ye : " N'an be nɛgɛw don soow daa la walisa u ka mɛnni kɛ an fɛ, an b'u farikolo bɛɛ mara fana " ; a ka “ kala ” b’a ka alako kuma ka biɲɛw tagamasiɲɛ yira ; a ka “ masafugula ” ye “ ɲɛnamaya masafugula ” ye min sɔrɔla a ka martiri fɛ min sɔnna a yɛrɛ ma ; a ka se sɔrɔli tun labɛnna kabini a ye ɲɛda ni ɲɛda fɔlɔ dan ; Siga t’a la, o ɲɛfɔli ye Sebagayabɛɛtigi Ala Yezu Krista lo ta ye. A ka see laban ye siga t’a la, bari a ye see sɔrɔ jinɛ kan, jurumu ni saya kan ka ban, Gɔligota dugu la. Zakari 10:3-4 b’o jaaw tiɲɛtigiya k’a fɔ ko: “ Ne diminin lo sagadɛndɛlaw kɔrɔ, ne bena bakɔrɔnw ɲangi; sabu Matigi Ala , Fangatigi Ala bɛna a ta sagakuluw kɔrɔsi, Zuda mara mɔgɔw, a bɛna o kɛ i n’a fɔ a ta so nɔɔrɔman min bɛ kɛrɛ ra; nɛgɛkunbɛnnan bɛna bɔ ale le ra, nɛgɛkunbɛnnan bɛna bɔ ale le ra, kɛlɛkala bɛna bɔ ale le ra ; kuntigiw bɛɛ bɛna bɔ ale le ra ka ɲɔgɔn lajɛn. " Kirisita Ala ka sebagaya fɔra an ka lɔgɔkunw " tile wolonfilanan saninyali " fɛ , kabini diɲɛ dantuma ; lafiɲɛlon , min be kiraya kɛ saan waa kelen “ wolonfilanan ” tɔɔ koo la , min be weele ko “ saan waa kelen ” Yir. 20 :4-6-7 kɔnɔ, o min kɔnɔ, a ka see sɔrɔli fɛ , Yezu bena a ka mɔgɔ sugandininw ladon fɔɔ abada. Lafiɲɛlon sigili kabini dugukolo dan tuma na , o b' o kumaden tiɲɛtigiya : " a tora ka see sɔrɔ ." Lafiɲɛlon ye kiraya tagamasiɲɛ ye min b’o Ala ni adamaden ka see kofɔ jurumun ni jinɛ kan ani o cogo la, Ala b’a ka porogaramu bɛɛ basigi o kan min ye " saniyali " ye, o kɔrɔ, min ye ale ta ye ani a be min bɔsi jinɛ bolo.                               
Vɛrise 3 : “ Tuma min na Sagaden ye tagamasiɲɛ filanan bɔ , ne ye danfɛn filanan mɛn a b’a fɔra ko : “Na . ”    
“ Danfɛn ɲɛnaman filanan ” ɲɛsinna “misiden ” ma min be saraka bɔ Yir. Saraka hakili ye Yezu Krista n'a ka kalanden sɔbɛw lakunu, a y'a fɔ minw ye ko : " Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka tugu ne kɔ, o tigi ka ban a yɛrɛ la, k'a ka kuruwa ta ka tugu ne kɔ ."        
Vɛrise 4nan : “ So wɛrɛ bɔra, min tun ye wuleman ye. Min tun siginin bɛ a kan, fanga dira ale ma ka hɛrɛ bɔ dugukolo kan, janko mɔgɔw ye ɲɔgɔn faga ; O ka murujanba dɔ di a ma .    
« Bilen , » wala « tasuma wulen , » b’a yira ko jurumun min dusu donna Tiɲɛbagaba Sutana fɛ , o ye « Abbadon Apollyon » jaa ye min be sɔrɔ Yir. 9:11 kɔnɔ ; “ tasuma ” min ye halakili sababu n’a tagamasiɲɛ ye. Ale fana b’a ka kɛlɛbolo jugu ɲɛminɛna min be kɛ ni mɛlɛkɛ juguw ye minw benna ani dugukolo kan fanga minw be mɔgɔw lafili ani k’u lafili. A ye danfɛn dɔrɔn lo ye min be “ fanga sɔrɔ ” Ala fɛ ka hɛɛrɛ bɔ dugukolo kan, walisa mɔgɔw ka ɲɔgɔn faga . O kɛwale nin bena jati Ɔrɔmu ye, “ Babilonɛba jatɔmusoba ” Yirali 18:24 kɔnɔ : “ ani bari kiraw ni mɔgɔ senumanw ani mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan , olu joli sɔrɔla ale lo kɔnɔ .” O la, kerecɛn kantigiw “ Tiɲɛbaga ” be lɔn ani a be mɔgɔ minw faga . " Muru " min sɔrɔla, o b'a yira ko Ala ka ɲangili jugu naani minw kofɔra Ezekiyɛli 14: 21-22 kɔnɔ : " Ɔnhɔn, Matigi ko ten, YaHWéH : Hali ni ne ye ne ka ɲangili jugu naani ci Zeruzalɛmu kama , muru, kongo, kongosogow bena kɛ yen abada ka bɔ mɔgɔ la, nant min bɔsi, min bɛna bɔ a ra, dencɛw ni denmusow ...".                          
Vɛrise 5nan : “ Tuma min na Sagaden ye tagamasiɲɛ sabanan bɔ, ne ye danfɛn ɲɛnama sabanan mɛn a b’a fɔra ko : “Na ka filɛ.” Ne ka flɛri kɛ, ka so finman dɔ ye. Min tun b’a kan, peseli fila tun b’a bolo .    
“ Danfɛn ɲɛnaman sabanan ” ye “ adamaden ” ye min danna Ala jaa la, Yir. 4:7 kɔnɔ. O mɔgɔ sifa ye nɛgɛrifɛn ye , nka ale lo ye Ala ka ɲangili filanan ye jurumu kosɔn ka kɛɲɛ ni Ezek.14:20 ye. Ka koow kɛ ka mɔgɔw ka dumuni sɔrɔ, sisan, kongo lo . An ka wagati la, a bena mɔgɔw lasun u ka koow kɛ cogo tigitigi la ani Alako ta fan fɛ. O baarakɛcogo fila bɛɛ la, a be ni saya kɔlɔlɔw ye , nka a ka hakilimaya kɔrɔ la, o min ye ka Ala ka yeelen bɔnɛ, a be ni kɔlɔlɔ tilennin ye “ saya filanan ” ka saya la min maranin be benbagaw ye , kiti laban na. Nin sobolila sabanan ka cikan be se ka surunya nin cogo la : komi adamaden tɛ Ala jaa la tugu, nka a be bɛgɛnw jaa la, ne b’a bɔ a la min b’a to a be ɲɛnamaya kɛ : a ka farisogo dumuni n’a ka hakilimaya dumuni. Peseli ye tilenninya tagamasiɲɛ ye, yan, Ala ta lo min be kerecɛnw ka limaniya baaraw kiti.        
Vɛrise 6nan : “ Ne ye mankan dɔ mɛn danfɛn naani nunu cɛma ko : « Alikama kiti kelen be sara warigwɛ kelen na, ɔrzi kiti saba be sara warigwɛ kelen na ; nka kana tulu ni diwɛn tiɲɛ .    
O kan ye Krista ta ye min mafiɲɛyara ani min dusu tiɲɛna ngalon lanabagaw ka kantigiyabaliya kosɔn . O sɔngɔ kelen na, an be alikama hakɛ dɔgɔya ka tɛmɛ ɔrzi hakɛ kan . O ɔrzi saraka ɲuman kɔ, cikan dɔ be yen min be Alako ta fan fɛ kosɔbɛ . Tiɲɛn na, Nɔnb. 5:15 , sariya be “ ɔrzi ” saraka kofɔ walisa ka gwɛlɛya dɔ ɲɛnabɔ min be cɛɛ dɔ la a ka muso koo la. O kama , i ka o kɛcogo kalan ka gwɛ , a bɛɛ la , min ɲɛfɔra vɛrise 1 , 2 ka taga se 31 ma n’i b’a fɛ k’ a faamu . A yeelen kɔnɔ, n y'a faamu ko Ala yɛrɛ, min ye Kɔɲɔcɛ ye Yezu Krista la Lajɛnba la , a ka kɔɲɔmuso , ale be yan ka sɔsɔli kɛ " sigasiga koniya la " ; min bena sabati ni “ jii kunaman ” min kofɔra “ burufiyɛ sabanan ” kɔnɔ Yir. 8:11 kɔnɔ. Jatedenw 5nan ka sariyaw kɔnɔ, muso tun ka ɲi ka jii bugurilaman min , k’a sɔrɔ a ma nɔɔ to a kan, n’a ma foyi kɛ nka, n’a be dimi n’a be jalaki, a bena danga. Kɔɲɔmuso ka kakalayako fɔra Yir. 2:12 ( min dogonin be Pɛrigamu tɔgɔ la : furu tiɲɛni) ani Yir . 2:22 kɔnɔ, ani o cogo la, a bena sabati tugun ni jɛnɲɔgɔnya dɔ ye min be tagamasiɲɛ 3nan ni burufiyɛnan 3nan cɛ . Kabini , Daniyɛli kɔnɔ, o fɛɛrɛ kelen lo “ sɛbɛnna ” Daniyɛli 8 kɔnɔ , Ɔrɔmukaw ka danbe min be Dan.7 ka “ biɲɛ fitinin ” kan , o yirala i n’a fɔ “ miirili ” dɔ . O danfara min be Daniyɛli 2, 7 ani 8 cɛ, o lo tun ye koo kura ye min y’a to n’ sera ka Ɔrɔmukaw ka tagamasiɲɛ yira ; o kɛra siɲɛ fɔlɔ ye kabi Adventisimu diinan be yen. Yan, Apokalipisi kɔnɔ, koow be yira o cogo kelen na . N bi yira                   kerecɛnw ka wagati min be taga ɲɔgɔn fɛ, o lajɛnin lo barokunba saba nunu na: lɛtɛrɛw, tagamasiɲɛw ani burufiyɛkanw. Ani, Yirali kitabu kɔnɔ, “ buruw ” barokun be baara kelen lo kɛ i n’a fɔ Daniyɛli 8nan be min kɛ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ. O fɛɛn fila nunu be dalilu dɔw di minw tun tɛ yen, kiraya kuma tun bena “ sigasiga ” dɔrɔn lo di, ne ye min weele ko “ miiriya ” Daniyɛli ka kalan na. O la, nin kumaden , “ sigasigali koniya la ” min yirala Jatebɔ 5: 14 kɔnɔ , o ɲɛsinna Ala ni Jama ma k’a ta Yir.1 la ka taga a bila Yir.6 la ; o kɔ, ni gafe dayɛlɛli ye min kɛra sababu ye ka " tagamasiɲɛ wolonfilanan " ni tile wolonfilanan lafiɲɛlon lɔn, o min ye Yirali 7nan ka barokun ye, Lajɛnba ka " sigasigali min be kɛ kakalaya la " bena " sɛmɛntiya " " burufiyɛkanw " barokun kɔnɔ ani sapitiri 10nan ka taga se 22nan ma minw be tugu o kɔ. O la, Niin b’a yira, sapitiri 7nan na, duani yɔrɔ lɔyɔrɔ , yɔrɔ min na yamaruya ka don. Yirali ta ko ra, o fanga ye Yesu Kirisita ye, Sebagayabɛɛtigi Ala ni Nin Saninman, ale yɛrɛ le. A ko donyɔrɔ daa dayɛlɛnin lo ale ye, min be “ ne kaan mɛn ” min be dayɛlɛ ne ye n’ y’a ka daa kɔnkɔn (dusukun daa), ani min be dumuni kɛ n’a ye ani ne be dumuni kɛ n’a ye ,” ka kɛɲɛ ni Yirali 3:20 ye. “ Diwɛn ni tulu ” ye Yezu Krista joli bɔnna ani Ala ka Nii tagamasiɲɛ ye . Ka fara o kan , u fila bɛɛ be kɛ ka joli furakɛ. Cikan min dira ko “ aw kana koo jugu kɛ u la ” o kɔrɔ ko Ala be ɲangili kɛ, nka a bele b’o kɛ n’a ka makari ɲagaminin ye. O tɛna kɛ a ka “ dimi ” “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” koo la dugukolo laban loonw na ka kɛɲɛ ni Yir. 16:1 ani 14:10 ye .                             
Vɛrise 7nan : “ Tuma min na Sagaden ye tagamasiɲɛ naaninan bɔ, ne ye danfɛn naaninan kaan mɛn ko : “Na, i k’a filɛ.” »     
" Danfɛn ɲanaman naaninan " ye sankolo sanfɛla sanfɛla " kongokolon " ye. A be Ala ka ɲangili naaninan yiracogo fɔ : saya.     
Vɛrise 8nan : “ N’ ye filɛli kɛ, n’ ye soo nɛrɛmuguman dɔ ye. Min tun siginin bɛ a kan, o tɔgɔ tun ye ko saya, lahara tun bɛ tugura a kɔ. Fanga dira o ma dugukolo tilanyɔrɔ naaninan na, janko o ye mɔgɔ faga ni murujan ye, ani kongo, ani banajuguw, ani kongosogow ye .   
O laseli sinsinna, tiɲɛ na, o ye " saya " ye , nka a kɔrɔ la, saya min be bila ɲangiliw la minw be kɛ cogoya dɔw la. Saya ye adamadenw bɛɛ minɛ kabini jurumun fɔlɔ, nka yan , " dugukolo tilancɛ " dɔrɔn lo be minɛ a fɛ, " murujan , kongo, saya " banajuguw kosɔn, ani " kongosogow " bɛgɛnw ni adamadenw bɛɛ. Nin " dugukolo tilancɛ " in ɲɛsinna Erɔpu kerecɛn kantigibaliw ma ani jamana barikaman minw bena bɔ a la saan kɛmɛkulu 16nan ɲɔgɔn na : Ameriki jamana fila ani Ɔsitarali .           
Vɛrise 9nan : “ Sagaden ye tagamasiɲɛ duurunan bɔ tuma min na, mɔgɔ minw fagara Ala ka kuma n’u ka seereya kosɔn, ne ye olu niinw ye sarakabɔlan jukɔrɔ .   
Olu ye " bɛgɛn " kɛwalew ka tɔɔrɔw ye minw be kɛ ngalon kerecɛn limaniya tɔgɔ la . A be kalan kɛ Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka fanga fɛ , min tagamasiɲɛ yirala ka ban Yirali 2:20 kɔnɔ , muso Zezabɛli fɛ , Nii be min jati a ka baarakɛlaw kalanni wale ye wala a ka jɔnw . U be bila “ sarakabɔlan jukɔrɔ , ” o la, Krista ka kuruwa jukɔrɔ min b’a to u be nafa sɔrɔ a ka “ tilenninya banbali ” la (Dan.9:24 lajɛ) . I ko Yir. 13:10 bena a yira cogo min na, mɔgɔ sugandininw ye mɔgɔ faganinw ye ani u tɛ adamadenw faga wala k’u faga abada . Sugandili minw kofɔra nin vɛrise kɔnɔ, Yezu y'u lɔn, olu y'a ladegi hali saya la i n'a fɔ martiriw : " Ala ka kuma n'u ka seereya kosɔn " ; sabu limaniya sɔbɛ be baara kɛ, a tɛ tagamasiɲɛ nɔgɔman ye abada min be mɔgɔ hakili sigi ni ngalon ye. U ka “ seereya ” tun ye k’u niin di Ala ka nɔɔrɔ kama tigitigi.                 
Vɛrise 10 : “ U kulera ni kaanba ye ko : « Matigi senuman, tiɲɛtigi, i bena kiti tigɛ dugukolo kan mɔgɔw kan ani k’an joli hakɛ bɔ u la fɔɔ tuma juman ? »    
Aw kana a to nin ja k’aw lafili, sabu o joli min bɔnna dugukolo kan, o dɔrɔn le bɛ kulela ka jurusara kuntaalajan ɲini Ala tulo ra , i n’a fɔ Habili joli min fagara a balimacɛ Kayɛn fɛ ka kaɲa ni Zɛnɛzi. 4:10 : “ Ala ko: «I ye mun le kɛ? I dɔgɔcɛ jori kulekan bɛ dugukolo kan ne welera. ". Suuw cogoya yɛrɛ yɛrɛ b’a yira Waajulikɛla 9 :5-6-10 kɔnɔ. Ka fara Enɔki, Musa, Eliya ani mɔgɔ senumanw kan minw kununa ka bɔ saya la Yezu Krista ka saya wagati la , tɔɔw “ u tɛ koo si kɛ tile kɔrɔ, bari u ka miiriya n’u ka hakili tununa .” " Hakilitigiya, miiriya, lɔnniya tɛ suuw ka soo, bari mɔgɔw ɲinɛna u kɔ . " O ye sariyakolow ye minw bɔra Ala ka miiriya la saya koo la . Ngalon lannabagaw be tɔɔrɔla ngalon kalanw fɛ minw sɔrɔla Grɛkiw ka hakilijagabɔbaga Platon ka kafiriw ka batoli la, ale min ka miiriya tɛ saya koo la kerecɛnw ka limaniya kɔnɔ minw be kantigiya kɛ tiɲɛn Ala ye. An ka Platon ka kan ka di a ma ani Ala ka kan ka di a ma : tiɲɛn min be koo bɛɛ koo la, ani an ka kɛ mɔgɔ hakilitigiw ye, sabu saya ye ɲɛnamaya faan wɛrɛ ye pewu , a tɛ ɲɛnamaya kɛcogo kura ye.         
Vɛrise 11 : “ U ye fani gwɛman di u kelen kelen bɛɛ ma ; A fɔra o ye ko o ye lafiɲɛ wagati dɔɔnin, fɔ ka taga se o baarakɛɲɔgɔnw ni o balemaw ma, minw tun bɛna faga i n’a fɔ olugu .    
“ Fani gwɛman ” ye martiriw ka saniya tagamasiɲɛ ye, Yezu ye min don fɔlɔ Yir. 1:13 kɔnɔ. " Fani gwɛman " ye a ka tilenninya ja ye min be jati diinankow ka tɔɔrɔw wagati la. Martiriw ka wagati be daminɛ Yezu ka wagati la fɔɔ ka taga se saan 1798. O wagati laban na, ka kɛɲɛ ni Yirali 11:7 ye, “ wara min be yɛlɛla ka bɔ dingɛ kɔnɔ min tɛ se ka jigi ,” min ye Faransi ka yɛlɛmani tagamasiɲɛ ye ani a ka Alakow siranya minw kɛra saan 1793 ani saan 1794 la, u bena percu e . ves min kofɔra i n’a fɔ “ wara min be yɛlɛ ka bɔ baji kɔnɔ ” Yir. 13:1 kɔnɔ. O yɛlɛmani kɔ, hɛɛrɛ bena sigi diinankow la kerecɛnw ka duniɲa kɔnɔ. An b'a kalan tugun ko : " A fɔra u ye k'u ka lafiɲɛ dɔɔnin tugun fɔɔ u ka baarakɛɲɔgɔnw n'u balimaw ka faga i n'a fɔ u fagara cogo min na ." Minw sara Kirisita ra, o tɔw bɛna to ka taga fɔ ka taga se a ta nɔɔrɔ laban ma. N’an y’a miiri ko nin “ tagamasiɲɛ duurunan ” ka cikan ɲɛsinna porotesitantiw ma minw tɔɔrɔla Katolikiw ka papa ka ɲinini fɛ “ Tiyatiri ” wagati la, mɔgɔ sugandininw faga wagati bena ban Faransi ka yɛlɛmani wale kosɔn min bena yanni dɔɔni, saan 1789 ni saan 1798 cɛ, ka Faransi ka papaki fanga tiɲɛ. O la, “ tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan ” min bena dayɛlɛ, o bena ɲɛsin Faransi ka yɛlɛmaniba nin ma, Yirali 2:22 ani 7:14 b’o min weele ko “ tɔɔrɔba ”. Hakilina dafabaliya min b’a yira, Porotɛstanw ka limaniya fana bena kɛ Alalɔnbaliw ka yɛlɛmani fanga ka muɲubaliya sababu ye. Minw tun ka kan ka faga, o hakɛ bɛna se ale ta kɛwalew le ma.                   
Vɛrise 12 : “ Ne ye tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan bɔ tuma min na, ne y’o filɛ ; Dugukolo yɛrɛyɛrɛra kosɔbɛ, tile finna i n’a fɔ bɔrɔfani, kalo bɛɛ kɛra i n’a fɔ joli .    
" Dugukoloyɛrɛyɛrɛ " min dira i n'a fɔ " tagamasiɲɛ 6nan " lɛrɛ tagamasiɲɛ, o b'a to an ka se ka wale nin bila sibirilon, novanburukalo tile fɔlɔ , saan 1755 , sɔgɔma 10h wagati la. A ka dugukolo cɛmancɛ tun ye Lisibɔni dugu ye, Katolikiw ka legilizi 120 tun be yen. O cogo la, Ala y’a yira a ka dimi be mɔgɔ minw kan, o “ dugukoloyɛrɛyɛrɛ ” fana tun be kiraya kɛra Alako ta fan fɛ. Wale min fɔra kiraya la , o bɛna dafa saan 1789 ni Faransi jamanadenw ka murutili ye u ka masaya kama ; Ala y' ale n ' a ka ɲɔgɔnyeɲɔgɔn min ye Ɔrɔmu Katolikiw ka papasi ye jalaki minkɛ , u fila bɛɛ fagara saan 1793 ni 1794 ; “ Siranya fila ” yɛlɛmani donw na . Yir. 11:13 kɔnɔ, Faransikaw ka yɛlɛmani min kɛra, u y’o suma ni “ dugukoloyɛrɛyɛrɛ ” ye . N’an be se ka kɛwale minw kofɔra, u kɛra loon min na, kiraya kuma be kɛ tiɲɛn ye ka tɛmɛ fɔlɔ kan. " ... tile finna i n'a fɔ bɔrɔfani " mɛkalo tile 19, saan 1780 , ani o koo min kɛra Ameriki woroduguyanfan na , o tɔgɔ lara ko " dibi loon ." O tun ye loon ye tile yeelen tun tɛ min na min fana tun be kiraya kɛ wale min kɛra Faransi ka Alako yɛlɛmanibaw fɛ Ala ka kuma sɛbɛnin yeelen kama min tagamasiɲɛ ye yan ni " tile " ye ; Bibulu senuman jɛnina oto-da-fé dɔ kɔnɔ. " Kalo bɛɛ kɛra i n'a fɔ joli " , nin dibi loon laban na, sankaba gwilimanw ye kalo yira ni kulɛri wuleman ye min be fɔ ka gwɛ. Ni o ja ye, Ala y’a sɛmɛntiya min tun bilara pape ni masacɛ ka dibi kanpaɲi la, saan 1793 ni saan 1794 cɛ.                     
Kɔlɔsili : Yir. 8:12 kɔnɔ, n’an ye “ tile tilanyɔrɔ sabanan, kalo tilanyɔrɔ sabanan, ani lolow tilanyɔrɔ sabanan ” bugɔ, “ burufiyɛkan naaninan ” ka cikan bena a sɛmɛntiya ko mɔgɔ minw bena faga, olu bena kɛ mɔgɔ sugandininw ye tiɲɛn na ani mɔgɔ benninw ye Ala ye minw ban Yezu Krista la. O fana b’a yira ko “ tagamasiɲɛ duurunan ” ka cikan kɔrɔ ye tiɲɛn ye, an ye min ye sisan. Alalɔnbali wale sababu fɛ, mɔgɔ kantigiman sugandininw fagali labanw bena kɛ.       
Vɛrise 13 : “ Lolo minw bɔra sankolo la, olu benna dugukolo kan i n’a fɔ fɔɲɔba y’a yuguyugu cogo min na, n’a y’a yuguyugu, n’a y’a yuguyugu, n’a y’a yɛrɛ yuguyugu. »   
O wagati tagamasiɲɛ sabanan , o min ye sankolola tagamasiɲɛ ye, o dafara tiɲɛn tiɲɛn na saan 1833 , novanburukalo tile 13nan na , min be ye ka bɔ Etazini mara yɔrɔ bɛɛ la suu tilancɛ ni sɔgɔma 5h cɛ. Nka i n’a fɔ tagamasiɲɛ tɛmɛnin , a tun be koo dɔ kofɔra Alako ta fan fɛ min bonya tɛ se ka miiri. O lolo minw benna sankolo bɛɛ kan k’a ta suu tilancɛ ma ka taga se sɔgɔma 5h ma, jɔn lo tun be se k’u hakɛ jati ? Ala be ja min di an ma, o ye Porotɛstanw ka benkanni ye saan 1843 la, o loon min na u benna Dan 8:14 ka sariya kɔrɔ min donna baara la. Saan 1828 ni saan 1873 cɛ, baji min be weele ko “ Tigiri ” (Dan.10 :4) ka baara , o kongofɛn min be mɔgɔ faga, o tɔgɔ be sabati o cogo la Dan.12:5 ka taga se 12 ma . Nin vɛrise kɔnɔ, " ɛrɛzɛnsun " be Ala ka mɔgɔw ka kantigiya yira, fɔɔ o kantigiya be sɔsɔli kɛ " ɛrɛzɛnsun binkɛnɛmanw " ja fɛ minw filila dugukolo kan. O cogo kelen na , Porotɛstanw ka limaniya tun be sɔrɔ Ala fɛ ni yɛlɛmaniw ye ani wagati dɔɔni kɔnɔ , nka William Miller ka kiraya kuma mafiɲɛyali ani lafiɲɛlon labɛnni banni y’a to a benna saan 1843 . A bena to o cogo la, a benna ka bɔ Matigi ka nɛɛma la fɔɔ ka taga se a ka nɔɔrɔ kɔsegi wagati ma saan 2030. Nka aw k’aw yɛrɛ kɔlɔsi, a banni fɛ yeelen labanw na, kabini saan 1994, Adventisme ofisiyɛli kɛra, " ale fana " , " yiriden binkɛnɛman " ye min latigɛra ka sa siɲɛ fila.                  
Vɛrise 14nan : “ Sankolo bɔra i n’a fɔ sɛbɛnin min nɔrɔnin lo ; Kuruw, ani gunw bɛɛ bɔra o lɔyɔrɔ ra. »    
O dugukoloyɛrɛyɛrɛ be kɛra duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ sisan. A ka nɔɔrɔ yira wagati la , Ala bena dugukolo yuguyugu ani fɛɛn minw bɛɛ be adamadenw ni bɛgɛnw kɔnɔ. O koo bena kɛ “ Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila la ” wolonfilanan wagati la, ka kɛɲɛ ni Yir. O bena kɛ mɔgɔ sugandininw ka kununi wagati ye, “ fɔlɔw ” , ka kɛɲɛ ni Yirali 20:6 ye.      
Vɛrise 15nan : “ Dugukolo masacɛw, mɔgɔbaw, sɔrɔdasi kuntigiw, nafolotigiw, fangatigiw, jɔɔnw bɛɛ ani hɔɔrɔnw bɛɛ dogora kuluwow kɔnɔ ani kuluw farakuruw kɔnɔ. »   
Ni Danbaga Ala y’a yɛrɛ yira a ka nɔɔrɔ n’a ka sebagaya bɛɛ la, adamaden si tɛ se ka lɔ, ani dogoyɔrɔ si tɛ se k’a juguw tanga a ka dimi tilennin ma. O vɛrise b’a yira ko Ala ka tilenninya be siranya bila adamadenw bɛɛ la minw be jalaki. 
Vɛrise 16 : “ U y’a fɔ kuluw ni faraw ye ko : “Aw ka ben an kan, k’an dogo masasigilan sigibaga ɲɛda la ani Sagaden ka dimi ma . »    
Sagaden yɛrɛ lo siginin be Ala ka masasigilan kan, nka nin wagati la, Sagaden faganin tɛ min b'a yɛrɛ yira u la tugu, " masacɛw ka masacɛ ani matigiw ka Matigi " lo be na k'a juguw gosi loon labanw na.  
Vɛrise 17nan : “ Sabu a ka dimi loonba sera, jɔn lo be se ka lɔ ? »    
Gɛlɛya min b’a la, o ye ka “ balo ”, o kɔrɔ, ka kisi Ala ka tilenninya kɛnin kɔ.  
Minw be se ka " lɔ " nin wagati jugu nin na , olu ye minw tun ka kan ka sa, ka kɛɲɛ ni dimansi sariya labɛn ye min kofɔra Yir. Minw tun b’a fɛ k’u faga, siranya min tun b’u la, o ɲɛfɔra vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ. O la, minw bena se ka kisi Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ loon na, olu bena kɛ Yirali 7nan ka barokun ye, Ala bena a ka laɲinita dɔ yira an na min kɔnɔ min ɲɛsinna u ma.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 7nan : Tile wolonfilanan na . 
min sɛbɛra ni Ala ta tagamasiɲɛ ye : lafiɲɛlon . 
 
 
 
Vɛrise 1nan : “ O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ naani ye minw lɔnin be dugukolo yɔrɔ naani na ; O ka dugukolo fɔɲɔ naani bɛɛ mina, janko fɔɲɔ si kana fiyɛ dugukolo kan, kɔgɔji kan, walama yiri si kan. »   
O “ mɛlɛkɛ naani ” ye Ala ka sankolola mɛlɛkɛw ye minw be baara dɔ kɛra duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ min tagamasiɲɛ ye “ dugukolo yɔrɔ naani ” ye . “ Fiɲɛ naani ” ye duniɲa kuru bɛɛ ka kɛlɛw , kɛlɛw tagamasiɲɛ ye ; O la, u be " minɛ ", k'u bali, k'u bali , o min be na ni hɛɛrɛ ye duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ diinankow la. " Kɔgɔji " min ye Katolikiw ka tagamasiɲɛ ye ani " dugukolo " min ye limaniya yɛlɛmani tagamasiɲɛ ye, olu be hɛɛrɛ la ɲɔgɔn ni ɲɔgɔn cɛ. Ani, o hɛɛrɛ ɲɛsinna fana “ yiri ” ma , o min ye adamaden jaa ye i n’a fɔ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ. Tariku b’a yira an na ko o hɛɛrɛ tun be sɔrɔ papa ka fanga barikaman fɛ min tun tiɲɛna Faransi ka Alakolɔnbaliya fɛ saan 1793 ni saan 1799 cɛ , o loon na Pape Piye VI sara kaso la Citadel kaso la Valence-sur-Rhône dugu la, n’ wolola ani n’ be yɔrɔ min na . O koo kɛra “ wara min bɔra dingɛ kɔnɔ ” lo fɛ min be sɔrɔ Yir. A be weele fana ko “ burufiyɛnan 4nan ” Yir. A kɔ , Faransi jamana na, Napoleon fɔlɔ ka masaya fanga min tagamasiɲɛ be sɔrɔ “ sankololafɛn ” kɔnɔ Yir.                     
Vɛrise 2nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ ye a be yɛlɛla ka bɔ kɔrɔn fan fɛ, Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ b’a bolo ; a ka kanba fɔ mɛlɛkɛ naani ma, minw tun ka se ka dugukolo ni baji tɔɔrɔ, a ko : » .    
“ Tilebɔ ” tun ɲɛsinna Ala ka viziti ma , Yezu Krista la , a ka dugukolo kan sagakulu Luka 1:78 kɔnɔ. “ Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ ” be ye Yezu Krista ka sankolola yɔrɔ la. Ni " kanba " ye min b'a ka fanga tiɲɛtigiya, mɛlɛkɛ be cikan di duniɲa kuru bɛɛ ka jinɛw ka mɛlɛkɛ fanga ma minw ye yamaruya sɔrɔ Ala fɛ " ka kojugu kɛ " , " dugukolo " ani " baji " la, o kɔrɔ , Porotɛstanw ka limaniya la ani Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya la. O hakilimaya kɔrɔfɔliw tɛ baarakɛcogo sɛbɛn dɔ bali min bena ɲɛsin an ka danfɛnw ka " dugukolo, baji ani yiriw " ma ; min tun bena gwɛlɛya k’u yɛrɛ tanga ni marifakisɛw ye “ buru wɔɔrɔnan ” wagati la, min be sɔrɔ Yir. 9:13 ka taga se 21 ma.                 
Vɛrise 3nan : “ Aw kana dugukolo ni baji ni yiriw tɔɔrɔ fɔɔ an ka tagamasiɲɛ bila an ka Ala ka baarakɛlaw teen na. »   
O kunnafoni b’a to an be se ka mɔgɔ sugandininw ka tagamasiɲɛ baara daminɛyɔrɔ lɔn k’a ta saan 1843 ka tilema na ka taga a bila saan 1844 ka tileben tuma na. A ma mɛɛn, a balimacɛw n’a balimamusow bɛɛ tun bena a ladegi dɔɔni dɔɔni o wagati la. O tagamasiɲɛ daminɛna saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22 kɔ , ani a tun ka ɲi ka to ka kɛ “ kalo duuru ” kɔnɔ, kiraya kuma min fɔra Yir . “ kalo duuru ” wala saan 150 yɛrɛ yɛrɛ ka kɛɲɛ ni tile saan sariya ye min be sɔrɔ Ezekiyɛli 4:5-6 kɔnɔ . O saan 150 nunu tun fɔra ka ɲɛsin hɛɛrɛ ma diinanw ta fan fɛ. Hɛɛrɛ min sigira sen kan, o y’a to " Seventh-day Adventist " ka cikan jɛnsɛnna ani a yiriwara diɲɛ bɛɛ kɔnɔ , min be yira bi tubabu jamanaw bɛɛ la ani yɔrɔ wɛrɛw la, o sera ka kɛ yɔrɔ minw na. Adventistw ka cidenyabaara ye duniɲa kuru bɛɛ ta ye ani o kama, a be bɔ Ala dɔrɔn lo la. O la, a tɛ foyi sɔrɔ kerecɛnw ka lannaya wɛrɛw fɛ ani a ka kan ka, walisa ka duba sɔrɔ, k’a jigi la Yezu Krista ka hakili dɔrɔn kan, a ka sankolola kuntigiba min be “ Bibulu senuman ” kalanni hakilimaya di ; Bibulu, Ala ka kuma sɛbɛnin min b’a ka “ seere fila ” yira Yir . Ala ye hɛɛrɛ wagati min latigɛ, o daminɛna saan 1844 la ani a bena ban saan 1994 tilema na i ko Yirali 9nan ka kalan bena a yira cogo min na.            
Kɔlɔsili nafaman “ Ala ka tagamasiɲɛ ” koo la : Lafiɲɛlon dɔrɔn tɛ se ka kɛ sababu ye k’a yira ko a lɔyɔrɔ ka bon i n’a fɔ “ Ala ka tagamasiɲɛ .” Tagamasiɲɛ b' a yira ko Yezu ye baara minw labɛn a ka mɔgɔ senumanw ye , o be taga n' a ye : tiɲɛ kanuya ani kiraya tiɲɛ , ani yiridenw ka seereya min kofɔra 1 Kor 13 kɔnɔ . Mɔgɔ caaman minw be lafiɲɛlon labato k’a sɔrɔ u m’o sariyaw labato, n’u be siranya bila u la k’u bena u faga a labatoli kosɔn, u bena ban o la. Lafiɲɛlon tɛ tiɲɛn ye, Ala lo b’o di mɔgɔ sugandinin ma, k’a yira ko ale ta lo . According to Ezek.20:12-20 : “ Ne ka ne ta lafiɲɛlonw fana di o ma, k’a kɛ tagamasiyɛn ye ne ni o cɛ, janko o ye a lɔn ko ne le ye Matigi Ala ye, min bɛ o saninya.../...Aw ye ne ta lafiɲɛlonw saninya, janko o ka kɛ tagamasiyɛn ye ne ni aw cɛ, janko o ye a lɔn ko ne le ye Matigi Ala ye, aw ta Ala . » . An ma sɔsɔli don min fɔra sisan, nka an b'o kalan 2 Tim 2:19 kɔnɔ ko : " O bɛɛ n'a ta, Ala ka jusigilan barikaman lɔnin be yen : Matigi b'a lɔn mɔgɔ minw ye ale ta ye ; ani: «Ni mɔgɔ o mɔgɔ bɛ Matigi Ala tɔgɔ fɔ, o tigi ka bɔ kojugu ra.» »              
Vɛrise 4nan : “ Ne ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi naani ni naani (144 000) hakɛ mɛn, minw bɔra Isirayɛlidenw ka kabilaw bɛɛ la : ”   
Ciden Pol y’a yira Ɔrɔm . O kafiri minw yɛlɛmana ka kɛ kerecɛnw ye, u kisira limaniya sababu fɛ i n’a fɔ ale, u be Israɛl kabilaw 12 lamɔ Alako ta fan fɛ. Isirayɛli farisogomanw , minw ka tagamasiɲɛ tun ye kɛnɛkɛnɛli ye , u benna, u y’u di jinɛ ma, u banna Masiya Yezu ma. Kerecɛnw ka limaniya min benna murutili la kabi saan 321, marisikalo tile 7nan na, o fana ye Alako ta fan fɛ Israɛl ye min benna kabi o loon na . Yan, Ala be Israɛl hakilimaya lakika dɔ yira an na a ye min duga k’a ta saan 1843 la . O ye min be duniɲa kuru bɛɛ ka cidenyabaara ta, o min ye Adventisme ye. Ani ka ban, jateden, " 144000 " , min kofɔra , o ka kan ni ɲɛfɔli ye. A tɛ se ka jati cogoya kelen na, bari n’an ye Ibrayima bɔnsɔnw suma ni “ sankolo lolow ” ye, a be komi u hakɛ ka dɔgɔ kojugu. Danbaga Ala fɛ, jatidenw be kuma i n’a fɔ lɛtɛrɛw. O tuma na, an ka kan k’a faamu ko kumaden " jateden " min be nin vɛrise kɔnɔ, o ma kan ka kɔrɔ fɔ i n’a fɔ jateden hakɛ, nka i n’a fɔ hakilimaya sariya min be diinɛ jogo dɔ yira, Ala be min duga ani k’a danfara (saniya). O la, " 144 000 " ɲɛfɔra nin cogo la : 144 = 12 x 12 , ani 12 = 7 , Ala hakɛ + 5 , adamaden hakɛ = jɛnɲɔgɔnya min be Ala ni adamaden cɛ. O jateden ka kibe ye dafalenya tagamasiɲɛ ye ani a ka kaare , o min ye a sanfɛla ta ye. O hakɛw bena kɛ Zeruzalɛmu kura ta ye min kofɔra Yir. 21:16 kɔnɔ hakilimaya sariya dɔ kɔnɔ . Kumaden " waa " min be tugu o kɔ , o ye jamaba tagamasiɲɛ ye min tɛ se ka jati . Tiɲɛn na, “ mɔgɔ 144 000 ” kɔrɔ ko mɔgɔ dafanin caaman minw kunmabɔra ani u be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye. O kuma min fɔra Israɛl kabilaw koo la, o man kan ka bari an na sabu Ala m’a ka baara to yen hali k’a sɔrɔ a ye jɛnɲɔgɔnya minw kɛ ni adamadenw ye, u dɛsɛra ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Yahutuw ka ɲɛyirali min yira kabini u bɔra Ezipiti, o ma to ka kɛ fɔɔ ka taga se Krista ma kuun t’a la. Ani, a ka kerecɛnya tiɲɛn sababu fɛ ani a ka cikanw bɛɛ bonyali fɛ , kɛrɛnkɛrɛnniya la, lafiɲɛlon ta, ani a ka jogo ɲumanw, saniyako ani sariya wɛrɛw, u y’u labɛn kokura, Ala b’a ye ko , Adventisme dissent .                kantigi minlaban loonw na, Israɛl ka misaliya min be bɛn n’a ka miiriya ye. An k’a fara a kan ko cikan 4nan sɛbɛnin kɔnɔ , Ala y’a fɔ a ka Sugandili ye lafiɲɛlon koo la ko: “ Tile wɔɔrɔ lo b’i fɛ k’i ka baara bɛɛ kɛ ... nka tile 7nan ye YaHWéH , i ka Ala ka loon ye .” A be komi tile 6 minw be lɛrɛ 24 kɛ, u bɛɛ lajɛnnin ye lɛrɛ 144 ye. O kama, an be se k’a fɔ ko mɔgɔ 144 000 minw tagamasiɲɛw sɛbɛra, olu ye Ala ka sariya labatobaga kantigimanw ye. O bonya lo b’u ka ɲɛnamaya kɔnɔ tile wɔɔrɔ minw daganin lo u ka baara kama. Nka a tere wolonflanan, o bɛ o ciw ta lafiɲɛyɔrɔ saninman le bonya. O “ Adventiste ” Israɛl ka Alako ta fan fɛ, an bena a yira vɛrise 5nan ka taga se 8nan ma minw be tugu o kɔ. Heburuw bɛnbaw tɔgɔ minw kofɔra, olu tɛ minw tun be Israɛl farisogomanw kɔnɔ. Ala ye minw sugandi, olu be yen dɔrɔn ka cikan dogonin dɔ lase u ka bɔyɔrɔ tilenninya la. I n’a fɔ " jamaba wolonfila " tɔgɔw , " kabila tan ni fila " taw be cikan fila lo fɔ. U ka bayɛlɛmani lo b’a yira min ka nɔgɔ ka tɛmɛ . Nka min ka nafolo ka ca ani min ka gwɛlɛ ka tɛmɛ, o basiginin lo bamuso kelen kelen bɛɛ ka kumaw lo kan n’u b’a yira ko u ka ɲi ka tɔgɔ di u deen ma.             
Vɛrise 5 : “ Zuda kabila la, mɔgɔ waa tan ni fila (12 000) ; Rubɛn ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; Gadi ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; »     
Tɔgɔ kelen kelen bɛɛ ra, jateden min fɔra ko " mɔgɔ waa tan ni fila minw tagamasiɲɛw sɛbɛra " o kɔrɔ ye : mɔgɔ caman min bɛ jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye, minw tagamasiɲɛ sɛbɛra lafiɲɛlon na.   
Zuda : Tanuli ka kɛ Matigi Ala ye ; bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi 29:35 kɔnɔ : “ Ne bena Matigi tando ”.     
Rubɛn : A ye dencɛ dɔ ye ; bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi 29:32 kɔnɔ : “ Matigi Ala ye ne ka maloya ye ” .     
Gad : Ninsɔndiya ; bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi 30:11 kɔnɔ : “ Ninsɔndiya lo ! »      
 
Vɛrise 6 : “ Asɛri kabila la, mɔgɔ waa tan ni fila ; Nɛfitali ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; Manase ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; »    
Tɔgɔ kelen kelen bɛɛ ra, jateden min ko " mɔgɔ waa tan ni fila minw tagamasiɲɛw sɛbɛra » o kɔrɔ ye : mɔgɔ caman min bɛ jɛn ni Ala ye, minw tagamasiɲɛw sɛbɛra lafiɲɛlon na.   
Asɛri : Nisɔndiya : bamuso ka kuma minw bɔra Zɛnɛzi 30:13 kɔnɔ : “ Ne ninsɔn ka di kosɔbɛ ! »      
Nɛfitali : Kɛlɛ : bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi 30:8 kɔnɔ : “ Ne ye n’ balimamuso kɛlɛ Alako ta fan fɛ ani n’ ye see sɔrɔ .”      
Manase : Ɲinan : facɛmanw ka kumaw Zɛnɛzi. 4 1:51 : “ Ala y’a to n’ ɲinɛna n’ ka tɔɔrɔw bɛɛ kɔ . ”      
Vɛrise 7 : “ Simeyɔn kabila la, mɔgɔ waa tan ni fila ; Levi ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; Isakari ta gba ra, cɛ waga tan ni fla (12,000); " Tɔgɔ kelen kelen bɛɛ kama, jateden " mɔgɔ waa tan ni fila minw tagamasiɲɛ bilara " kɔrɔ ye : mɔgɔ caman min bɛ jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye, minw tagamasiɲɛ bilara lafiɲɛlon na.       
Simeyɔn : Ka mɛnni kɛ : Bamuso ka kuma minw bɔra Zɛnɛzi 29:33 kɔnɔ : “ Matigi Ala y’a mɛn ko ne tɛ kanu .”     
Levi : Attached : bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi 29:34 kɔnɔ : “ Sabu sisan, ne cɛɛ bena nɔrɔ ne la .”     
Isakari : Sara : bamuso ka kuma minw fɔra Zɛnɛzi 30:18 kɔnɔ : “ Ala ye ne ka sara di ne ma .”     
Vɛrise 8 : “ Zabulɔn kabila la, mɔgɔ waa tan ni fila ; Yusufu ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla ; Boniyaminu ta gba ra, mɔgɔ waga tan ni fla (12,000). »    
Tɔgɔ kelen kelen bɛɛ ra, jateden min ko " mɔgɔ waa tan ni fila minw tagamasiɲɛw sɛbɛra » o kɔrɔ ye : mɔgɔ caman min bɛ jɛn ni Ala ye, minw tagamasiɲɛw sɛbɛra lafiɲɛlon na.   
Zabulɔn : Siyɔrɔ : bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi30 :20 kɔnɔ : “ Nin sen fɛ, ne cɛɛ bena sigi n’ fɛ .”     
Yusufu : A be bɔ (walima a b’a fara a kan) : bamuso ka kuma minw be sɔrɔ Zɛnɛzi30 : 23-24 kɔnɔ : “ Ala ye ne ka nɛni bɔ ne kan... / ( ... YaHWéH ka dencɛ wɛrɛ fara ne kan ) ”     
Benjamin : Kininbolo dencɛ : ne ka kuma banbaliw ani facɛmanw Gen.35 :18 : “ A tun bɛ ɲini ka a niin bɔ tuma min na, bari a tun bɛ satɔ , a y’a tɔgɔ la ko Ben-oni ( Ne ka dusukasi dencɛ) nka a facɛ y’a tɔgɔ la ko Benjamin (Kinbolo Dencɛ).    
Nin tɔgɔ 12 nunu, ani bamuso ni facɛ ka kumaw, o be Adventistew ka lajɛnba laban min sugandi, Ala ye min sugandi, o ye min kɛ ; “ kɔɲɔmuso labɛnna ” a cɛɛ Krista ye Yir. 19:7 kɔnɔ . Tɔgɔ laban min kofɔra, o min ye " Bɛnzamɛn " ye , Ala be kiraya kɛ a ka Sugandili laban koo la, mɔgɔ murutininw tun b’a fɛ k’a faga. Facɛ Israɛl ye tɔgɔ yɛlɛmani min kɛ, o be kiraya kɛ ko Ala bena don a ka mɔgɔ sugandininw nafa kama. A ka kɔsegi nɔɔrɔman be koow yɛlɛma. Minw tun ka kan ka sa , olu be nɔɔrɔ sɔrɔ ani u be yɛlɛ sankolo la yɔrɔ min na u be fara Yezu Krista kan , danbaga Ala sebagayatigi ani nɔɔrɔman . Kumaden " Kininbolo dencɛw " b'a ka kiraya kɔrɔ bɛɛ ta : kininbolo tun ye Sugandili ye, walima Isirayɛli hakilimaya laban, ani a dencɛw, mɔgɔ sugandininw kunmabɔninw minw b'a labɛn. Ani fana, o ye sagaw ye, minw bilara Matigi kinin fɛ (Mat.25.33).        
Vɛrise 9nan : “ O kɔ, ne ye jamaba ye, mɔgɔ si tun tɛ se ka minw jati, u bɔra siyaw bɛɛ la, ani kaanw bɛɛ la, ani kaanw bɛɛ la. O tun lɔnin bɛ masasiginan ni Sagaden ɲa fɛ, deregegbɛw bɛ o ra, tamaro yiriborow bɛ o boro. »   
O “ jamaba, mɔgɔ si tun tɛ se ka min jati ” b’a yira ko “ jateden ” “ 144 000 ” ani “ 12 000 ” minw kofɔra vɛrise tɛmɛninw na, u ye tagamasiɲɛ ye min be sɔrɔ Alako ta fan fɛ . Ka fara o kan, kumaden dɔ be fɔ Ibrayima bɔnsɔnw koo la : « mɔgɔ si tun tɛ se k’u jati » ; Ala tun ka « sankolo lolow » yira a la k ' a fɔ ko : « i kɔmɔgɔw bena kɛ ten » . U bɔyɔrɔw ka ca , u bɔra siya bɛɛ la, kabilaw bɛɛ la, jamana bɛɛ la, ani kaan bɛɛ la, ani wagati bɛɛ la. Nka, nin sapitiri ka barokun ɲɛsinna kɛrɛnkɛrɛnnin na Adventistew ka cikan laban ma n’a ka duniɲa kuru bɛɛ cogoya ye Ala ye min di. U be “ fani gwɛmanw ” don sabu u tun labɛnnin lo ka sa i n’a fɔ martiriw , murutinin labanw ka sariya dɔ y’u jalaki ka kɛɲɛ ni Yir. 13:15 ye . " Nɛgɛkunbɛnnan " minw minɛna u bolo la , u b'a yira k'u ye see sɔrɔ jurumunkɛlaw ka kɛlɛbolo kan.                        
Vɛrise 10 : “ U kulela ni kaanba ye ko : “Kisili be bɔ an ka Ala la, min siginin be masasigilan kan, ani Sagaden fɛ. »    
O kɛwale be Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman koo lawuli , o min be taga ɲɔgɔn fɛ ni murutininw ka jɛnkulu ka koow kɛcogo ɲɛfɔli ye min kofɔra Yir. 6:15-16 kɔnɔ. Yan, mɔgɔ sugandininw minw kisira, olu ka kuma minw fɔra, o ni murutininw ta kumaw tɛ kelen ye pewu. Krista ka kɔsegi tɛ siranya bila u la, nka a b’u ninsɔndiya, k’u hakili sigi ani k’u kisi. Murutininw ye ɲiningali min kɛ: “ Jɔn lo be se ka lɔ ?” " b'a ka jaabili sɔrɔ yan : Adventiste minw tora kantigiya la Ala ye baara min kalifa u ma fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, k'u niin bila farati la, n'a tun ka kan. O kantigiya basiginin be u ka nɔrɔli kan Ala ka lafiɲɛlon senuman bonya la kabini diɲɛ dantuma , ani u ka kanuya min b'a yira a ka kiraya kuma na . O ka jugu ka tɛmɛ o kan , bari u b' a lɔn sisan ko lafiɲɛlon be kiraya kɛ saan waa wolonfilanan na lafiɲɛba min na , n'u ye see sɔrɔ Yezu Krista kɔ , u bena se ka don o la ni ɲɛnamaya banbali sɔrɔli ye min layidu tara a tɔgɔ la .    
Vɛrise 11 : “ Mɛlɛkɛw bɛɛ lɔnin tun be masasigilan ni diinan mɔgɔkɔrɔw ni danfɛn naani lamini na ; o ka o ɲa biri dugu ma masasiginan ɲa kɔrɔ, Ala ɲa kɔrɔ .    
O koo min yirala an na, o b’an hakili jigi Ala ka sankolo lafiɲɛyɔrɔba donyɔrɔ la. An be jaaw sɔrɔ sapitiri 4nan ni 5nan na minw be kuma o barokun koo la .
Vɛrise 12nan : “ k’a fɔ ko : Amina ! Tandori, ani bonya, ani hakiritigiya, ani barakari, ani bonya, ani sebagaya, ani sebagaya ka kɛ an ta Ala ta ye wagati bɛɛ, ani wagati bɛɛ! Amiina ! »    
Nisɔndiya ni nin laban cɛɲuman ye dugukolo kan kisili kolɔnni na, mɛlɛkɛw b’u ka ninsɔndiya n’u ka waleɲumanlɔn yira ɲumanya Ala fɛ min ye an Danbaga ye , u ta, an ta, min ye dugukolo kan mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kunmabɔli daminɛ , u kɛtɔ ka na sufferci himself and the . tilenninya . O ɲɛɛ yebali jamaba nunu tugura o kisili labɛn faan bɛɛ kɔ ani u kabakoyara Ala ka kanuya yiracogo ɲuman na. U be kuma fɔlɔ min fɔ, o ye “ Amina !” Tiɲɛn lo ! Tiɲɛ lo ! Sabu Ala ye cantigi Ala ye, ani Tiɲɛtigi Ala. Daɲɛ filanan ye “ tanuli ” o tun ye kabilaw 12 tɔgɔ fɔlɔ ye fana : “ Zuda ” = Tanuli. Kumaden sabanan ye " nɔɔrɔ " ye ani Ala ka kan ka nɔrɔ a ka nɔɔrɔ la bari a bena a hakili jigi o la Yir. 14 :7 kɔnɔ k'o ɲini, i n'a fɔ danbaga Ala kelenpe , minw y'a ka kisili fɔ kabini saan 1843. Kumaden naaninan ye " hakilitigiya " ye. Nin sɛbɛn kalanni laɲini ye k’a to a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ k’a lɔn. O Ala ka hakilitigiya tɛmɛna an ka miirili kan. Fɛɛn nɔgɔmanw, hakili tulonw, fɛɛn bɛɛ be yen alako cogoya la. A duurunan ye “ barikada ” ye. O ye barikada cogo ye min be kɛ ni kuma senumanw ni baara senumanw ye. A wɔɔrɔnan na, “ bonya ” be sɔrɔ. O lo ye murutininw dusu tiɲɛ ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan . U y’a mafiɲɛya u kɛtɔ k’a ka testaman min yira, u y’o sɔsɔ. Nka, mɔgɔ sugandininw ye bonya min di a ma, u y’o di a ma , u seko bɛɛ la . “ Sebagaya ni fanga ” be sɔrɔ wolonfilanan ni seeginan na . O koo fila minw tun be mɔgɔ waajibiya , u tun ka ɲi ka kɛ walisa ka dugukolo ka fangatigiw jigi, ka murutinin kuncɛbayabagaw gosi k’a sɔrɔ u bele be dugukolo kan. Ni o fanga ni fanga tun tɛ yen , mɔgɔ laban minw sugandira, olu tun bena sa i n’a fɔ mɔgɔ caaman minw sara kerecɛnw ka wagati la.                     
Vɛrise 13 : “ Diinan mɔgɔkɔrɔw dɔ y’a fɔ ne ye ko : “Nin minw be ni fani gwɛmanw ye, olu ye jɔn lo ye ani u bɔra min ? »    
Ɲiningali min kɛra, o b’a fɛ k’a yira an na ko “ fani gwɛmanw ” ka tagamasiɲɛ kɛrɛnkɛrɛnnin be taga ni fani “ gwɛmanw ” ye minw kofɔra Yirali 3:4 kɔnɔ ani “ lɛnfani ɲuman ” min b’a yira, Yirali 19:8 kɔnɔ, “ mɔgɔ senumanw ka baara tilenninw ” min be sɔrɔ “Labɛn kɔɲɔmuso laban na.” ts yɛlɛma ka taga sankolo la.          
Vɛrise 14 : “ N y’a fɔ a ye ko : N matigi, i b’o lɔn. a ko ne ma ko : ‹ nunu bɔra tɔɔrɔba ra ; o ka o ta deregebaw ko k’a gbɛ ni Sagaden jori ye. »    
Komi " fani gwɛmanw " be don cɛkɔrɔba dɔw fɛ, Zan be se ka , tiɲɛn na , jigiya sɔrɔ u dɔ ka jaabili la . Ani jaabili min makɔnɔna , o be na : « olu ye minw bɔra tɔɔrɔba kɔnɔ », o kɔrɔ ye mɔgɔ sugandininw ye , minw sara ani minw sara diinɛ kɛlɛw ni Alalɔnbaliya kosɔn i n' a fɔ « tagamasiɲɛ 5nan » min yirala an na , Yirali 6:9 ka taga se 11 ma : « fani gwɛman dɔ dira u kelen kelen bɛɛ ma ; o k’a fɔ o ye ko o ye nɛnɛkiri wagati dɔɔnin tuun, fɔ o baarakɛɲɔgɔnw, ani o balema minw tun bɛna faga i n’a fɔ olugu, o ye dafa. » Yir. 2:22 kɔnɔ, “ tɔɔrɔba ” ɲɛsinna Faransi ka Alakow yɛlɛmani fanga fagali ma min kɛra saan 1793 ni saan 1794 cɛ . Ka sinsin a kan, Yir. 11:13 kɔnɔ, an b’a kalan ko : “ ...mɔgɔ waa wolonfila sara dugukoloyɛrɛyɛrɛ la ” ; “ Wolofila ” ye diinankow ye ani “ waa ” ye jamaba ye. Faransi ka murutili be komi dugukoloyɛrɛyɛrɛ min be Ala sagokɛlaw fana faga. Nka o “ tɔɔrɔba ” tun ye o dafacogo fɔlɔ dɔrɔn lo ye. A cogoya filanan bena dafa Apo.9 ka “ burufiyɛnan 6nan ” fɛ, yɛlɛmani dɔ min kɛra Apo.11 kɔnɔ, o bena o koo yira. Kerecɛn kantigibali caaman bena faga diɲɛ kɛlɛba sabanan wagati la, “ Buru 6nan ” be min tagamasiɲɛ yira ani k’o koo tiɲɛntigiya. Nka kabini saan 1843, Ala be mɔgɔ sugandininw sugandi ani a be mɔgɔ laban minw danfara, u nafa ka bon kojugu a ɲɛɛ kɔrɔ fɔɔ u tɛ se ka halaki. A b' u labɛn seereya laban kama dugukolo kisili tariki kɔnɔ ; kantigiya seereya min bena di a ma n’u be to ka kantigiya kɛ a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon na, hali ni murutininw ka jɛnkulu be siranya bila a la k’u bena a faga. Ala ka laɲinita kɔrɔbɔli laban nin b’a yira cikan min lasera “ Filadɛlifi ” ma Yir. 3:10 ani Yir. 13:15 kɔnɔ (saya sariya) . Ala fɛ , ŋaniya ka kan ni wale ye, ani fɔɔ ka taga se hakɛ min ma , n’a kɔrɔbɔra, .                                     sɔnna saya farati maa fɛ ka taga martiriw ka kulu ma ani o la , u be jati martiriw lakikaw ka " fani gwɛman " ye . U bena bɔ saya la Yezu Krista ka kisili sababu dɔrɔn lo kosɔn . O kɔrɔbɔli laban na, “ tɔɔrɔba ” filanan kɔ , u ka kantigiya seereya fɛ , u bena “ u ka faniw ko, k’u gwɛ Sagaden joli la ” u kɛtɔ ka to kantigiya la fɔɔ ka taga se saya ma, u bena min lasiran . Nin limaniya kɔrɔbɔli laban laban na , minw tun ka kan ka sa i n’a fɔ martiriw, olu hakɛ bena dafa ani “ tagamasiɲɛ duurunan ” ka mɔgɔ senuman minw sara limaniya la, olu ka “ lafiɲɛ ” saya bena ban n’u ka kununi ye. Kabi saan 1843 ani sanko kabini saan 1994, Ala ye saniya baara min daminɛ, o b’a to mɔgɔ sugandinin lakika minw tora niin na ani u be kantigiya kɛ fɔɔ ka taga se a kɔsegi wagati ma ani nɛɛma wagati laban min be kɔn o ɲɛ, o b’a kɛ nafantan ye tugun.           
Vɛrise 15nan : “ O kama, u be Ala ka masasigilan ɲɛfɛ, u be baara kɛ a ye suu ni tile a ka batoso kɔnɔ. Min siginin be masasigilan kan , ale bena sigi u cɛma ; »    
A be faamu ko Ala fɛ, o mɔgɔ sugandininw ɲɔgɔn be mɔgɔba dɔ lo yira. A bena bonya kɛrɛnkɛrɛnninw di a ma . Nin vɛrise kɔnɔ, Nii Senuman be baara kɛ ni wagati fila ye, bi ni wagati nata. Wale minw be ɲɔgɔn sɔrɔ sisan wagati la “ u be ” ani “ u be baara kɛ a ye ” b’a yira u ka jogo be taga ɲɛ u ka farisogo farikolo la min ye Ala ka batoso ye min siginin be u kɔnɔ. Ani, o kɛwale bena taga ɲɛ sankolo la u yɛlɛnin kɔ sankolo la Yezu Krista fɛ. Wagati nata la, Ala b'a ka jaabili di u ka kantigiya ma : " Min be masasigilan kan, ale bena a ka fanibugu lɔ u kunna " fɔɔ abada.        
Vɛrise 16nan : “ Kɔngɔ tɛna u minɛ tugun, minnɔgɔ tɛna u minɛ tugun, tile tɛna u minɛ tugun, funteni tɛna u minɛ tugun. »   
O kumaw kɔrɔ ye Adventist sugandininw fɛ minw sara , ko u tun be “ kongotɔ ” sabu u tun ma dumuni sɔrɔ ani “ minnɔgɔ tun b’u la ” sabu u tɔɔrɔbagaw n’u ka kasobon kɔrɔsibagaw tun y’u bɔ jii la. “ Tile tasuma ,” min ka “ funteni ” be juguyara Ala ka tɔɔrɔ laban wolonfila naaninan na, o bena u jeni ani k’u tɔɔrɔ . Nka , o tun ye papa ka sɛgɛsɛgɛli tasuma tasuma ye fana , o min ye " funteni " sugu wɛrɛ ye min tun be " tagamasiɲɛ duurunan " ka martiriw dumu walima k' u tɔɔrɔ . Daɲɛ " funteni " b' a yira fana marifa kɔrɔw ni atomiki tasuma min be kɛ burufiyɛnan wɔɔrɔnan kɔnɔ . Minw kisira o kɛlɛ laban na, olu bena tɛmɛ tasuma kɔnɔ. O kow tɛna kɛ tuun ɲanamanya banbari ra, mɔgɔ ɲanawolomaninw dɔrɔn le bɛna don yɔrɔ min na.               
Vɛrise 17nan : “ Sabu Sagaden min be masasigilan cɛmancɛ la, ale bena u mara, k’u bilasira jii bɔyɔrɔw la, Ala bena ɲɛji bɛɛ jɔɔsi u ɲɛda la. »   
“ Sagaden ” ye tiɲɛn na , fana , sagadɛndɛla ɲuman ye min bena a ka saga kanulenw mara. A ka alaya be sinsin tugun yan a ka lɔyɔrɔ fɛ “ masasigilan cɛmancɛ la ”. A ka Alako sebagaya b’a ka mɔgɔ sugandininw bila “ ɲɛnamaya jii bɔyɔrɔw la ,” o min ye ɲɛnamaya banbali tagamasiɲɛ ye. Ani, k’a ɲɛsin koo laban ma min na , a kɔsegitɔ , a ka mɔgɔ labanw ɲɛji bena bɔ, a bena “ ɲɛji bɛɛ jɔɔsi u ɲɛda la .” Nka ɲɛji fana kɛra a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ ta ye minw tɔɔrɔla ani u tɔɔrɔla kerecɛnw ka wagati bɛɛ la , tuma caaman na fɔɔ ka taga se u niin laban ma .        
Kɔlɔsili : Hali ni mɔgɔw be mɔgɔw lafili an ka saan 2020 wagati la , a be komi limaniya sɔbɛ tununa , Ala be kiraya kɛra ko “ jamaba ” minw bɔra dugukolo kan siyaw, siyaw ani kaanw bɛɛ la, olu bena yɛlɛma ani u bena kisi . A ye nɛɛma yɛrɛ yɛrɛ di a ka mɔgɔ sugandininw ma k’a lɔn ko , ka kɛɲɛ ni Yirali 9 :5-10 ye, a ye diinankow faamuyali ni hɛɛrɛ wagati labɛn saan “ 150 ” dɔrɔn kɔnɔ (walima kiraya kalo duuru ) saan 1844 ni saan 1994 cɛ . :8 : " I ye wara min ye , o tun be yen, nka a tɛ yen tugun. A ka kan ka bɔ dingɛjugu kɔnɔ ka taga halaki. Dugukolo sigibagaw, minw tɔgɔ ma sɛbɛ ɲanamaya kitabu kɔnɔ kabini dunuɲa dantuma, olugu bɛna kabakoya, ni o ka wara ye : bari a tun be yen, a ma kɛ tugun, a bena kɛ tugun. " Ala ye koo minw fɔ u ye a ka kirayakuma fɛ , mɔgɔ minw sugandira tiɲɛn na, u tɛna kabakoya n'u y'a ye k'u be dafara.           
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 8nan : Buru naani fɔlɔw . 
Ala ka ɲangili naani fɔlɔw .
 
 
 
Vɛrise 1 : “ Sagaden ye tagamasiɲɛ wolonfilanan bɔ tuma min na, sankolo la, mɔgɔw bɛɛ sumana fɔɔ lɛri tilancɛ ɲɔgɔn. »    
" Tagamasiɲɛ wolonfilanan " dayɛlɛli nafa ka bon kosɛbɛ, bari o be sira di ka Yirali kitabu dayɛlɛ pewu " min datugunin be ni tagamasiɲɛ wolonfila ye " ka kɛɲɛ ni Yirali 5:1 ye. Suu min be kɛ o daminɛ na, o be koo nin kɛ ni bonya ye min ɲɔgɔn tɛ yen. A be ni joo fila ye. A fɔlɔ ye miiriya ye min b’a yira ko sankolo ni dugukolo ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛna, o min sababu bɔra lafiɲɛlon bilali la marisikalo tile 7nan na, saan 321. A filanan ɲɛfɔra ten : limaniya sababu fɛ, ne be nin “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” lɔn ni “ Ala ɲɛnaman ka tagamasiɲɛ ” ye min be sɔrɔ sapitiri 7nan na, min b’a yira ko ho sabbath by the . . A y’a hakili jigi a nafa la a kɛtɔ k’a kɛ a ka cikan tannan naaninan ka barokun ye. Ani, n’ ye dalilu dɔw sɔrɔ yen minw b’a yira ko a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ Ala fɛ, an Danbagaba. Nka Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ ka ban, n’ y’a kɔrɔsi ko tile wolonfilanan kofɔra dan na dan na sapitiri 2nan na. Tile wɔɔrɔ fɔlɔw kofɔra sapitiri 1nan na. Ka fara o kan, tile wolonfilanan ma datugu i n’a fɔ tile tɛmɛninw, ni fɔrimili nin ye ko “ wulafɛ ni sɔgɔma tun be yen .” O kɛrɛnkɛrɛnnin be joo sɔrɔ a ka kiraya baara fɛ Ala ka kisili baara saan waa wolonfilanan na. Sugandili minw kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ, n’u y’u bila abada tagamasiɲɛ kɔrɔ, saan waa wolonfilanan yɛrɛ be komi loon banbali. Ka o koo nunu sabati, a ɲɛfɔcogo la heburukan Bibulu kɔnɔ, o min ye Tawurata ye, cikan naaninan sɛbɛnin be danfara ka bɔ tɔɔw la ani tagamasiɲɛ dɔ be bila a ɲɛfɛ min b’a ɲini an fɛ an ka to ka kumabali fɔ ni bonya ye. O tagamasiɲɛ ye heburukan sɛbɛnin “ Pé ” ye ani o kama, a be yɔrɔ dɔ yira min be sɛbɛnin tigɛra, a be tɔgɔ “ pétuhot ” ta . O la, lafiɲɛlon tile wolonfilanan be ni sababu bɛɛ ye walisa Ala ka tagamasiɲɛ kɛ a kan cogo kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ la. Kabi saan 1843, sɛnɛkalo la, o y’a to Porotɛstanw ka laada diinɛ tununa, min ye Katolikiw ka “ Dimansi ” ciyɛnta ye. Ani kabini o tɔɔrɔ kelen, nka saan 1844 tilemafɛ, a kɛra Ala ta tagamasiɲɛ ye tugun, Ezekiyɛli 20:12-20 b’o min di a ma : " Ne fana ye ne ka lafiɲɛlonw di u ma k’u kɛ tagamasiɲɛ ye ne ni u cɛ, walisa u k’a lɔn ko ne lo ye Matigi ye min b’u saniya ani ko u ka ne ka lafiɲɛlonw kɛ, Matigi Ala , aw ta Ala. " Ale dɔrɔn le sababu la, mɔgɔ sugandinin be se ka don Ala ka gundo kɔnɔ o kɔ, k'a ka poroze yiranin porogaramu tigitigi lɔn.                      
O la, sapitiri 8nan na, Ala be kuma dangali cikanw koo la minw be ɲɔgɔn minɛ. O min b’a to n’ be lafiɲɛlon ka tiɲɛn filɛ ka bɔ dangali minw na, kerecɛnw fɛ kabini marisikalo tile 7, saan 321, o ye jɔlɔkɔw lawuli kerecɛnw ka wagati la. O ye min ye, vɛrise nata bena o tiɲɛtigiya n’a ye lafiɲɛlon barokun ni “ burufiyɛ wolonfila ” siri ɲɔgɔn na , o min ye “ Ala ka ɲangili wolonfila ” tagamasiɲɛw ye minw bena kerecɛnw ka kantigiyabaliw minɛ saan 321, marisikalo tile 7nan na .      
Vɛrise 2nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ wolonfila minw lɔnin be Ala ɲakɔrɔ, u ye buru wolonfila di u ma. »   
Tile wolonfilanan lafiɲɛlon saniyali fɛ , Ala y' a yɛrɛ saniya , nɛɛma minw sɔrɔla , u la fɔlɔ ye k' a faamu a be min di " burufiyɛn wolonfila " barokun ma . Fɛɛrɛ min dira a ma, o barokun be mɔgɔ sugandinin ka hakili dayɛlɛ pewu. Sabu a be dalilu di " jurumun " jalaki ma min kofɔra Dan.8:12 kɔnɔ kerecɛnw ka jamakulu kan , Ala fɛ . Tiɲɛn na, Ala tun tɛna o “ ɲangili wolonfila ” lase n’o jurumu tun tɛ yen. Ka fara o kan, ka kɛɲɛ ni Levitiki 26 ye, o ɲangiliw be bɛn sabu u b’a ka cikanw kɔniya. Layiri kɔrɔ kɔnɔ, Ala tun ye sariyakolo kelen lo ta ka ban, walisa ka Israɛl farisogo ta kantigiyabaliw ani mɔgɔw ka jurumuw ɲangi . Danbaga ani sariya sigibaga Ala min tɛ yɛlɛma, ale be dalilu ɲuman dɔ di an ma yan. O jɛnɲɔgɔnya fila bɛɛ ka ɲi ka lamɛnni ni kantigiya ɲini cogo kelen na.       
Ka se ka " burufiyɛnanw " barokun sɔrɔ, o bena an dɛmɛ ka kerecɛn diinanw bɛɛ ka jalaki yira : Katoliki, Ɔrɔtodɔksi, Porotɛstan kabini saan 1843 , nka Adventisiw fana kabini saan 1994 . A be “ buru wɔɔrɔnan ” ka ɲangili min bena u bugɔ ɲɔgɔn fɛ sanni kɔrɔbɔli ka ban, o fana yira . O la, an be se k’a nafa lɔn . " Buru wolonfilanan " min be taga ni Krista ka kɔsegi ye, o kɔrɔ, Ala ka baara tilennin, o bena jati dan na, i n’a fɔ lafiɲɛlon, sapitiri 11nan na, o kɔ, a bena yiriwa kosɛbɛ sapitiri 18nan ni 19nan na.       
Saan kɛmɛkulu 17 labanw na, kabini saan 321 , wala saan 1709 , saan 1522 tun be danga minw sɔrɔ lafiɲɛlon tiɲɛni kosɔn fɔɔ ka taga se a labɛnni ma saan 1843 la Dan.8:14 ka sariya kɔnɔ. Ani, k’a ta o loon ma fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi ma saan 2030, lafiɲɛlon y’a ka dugawu di saan 187 dɔrɔn kɔnɔ. O la, lafiɲɛlon ye koo jugu kɛ mɔgɔ kantigibaliw la ka tɛmɛ ɲumanya kan mɔgɔ kantigiman sugandininw kan. Dankali be se ani o la, o barokun b’a lɔyɔrɔ la nin sapitiri 8nan na min be Ala ka dangaliw yira.
Vɛrise 3nan : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ nana lɔ sarakabɔlan kɔrɔ, wusulanfɛn sanulaman dɔ b’a bolo ; O ka wusunan caman di a ma, janko a ye o jɛni sarakajɛnifɛn saninlaman kan, min bɛ masasiginan ɲa fɛ, ani Ala ta mɔgɔ saninmanw bɛɛ ta daariliw. »    
Daniyɛli 8:13 kɔnɔ , u ye “ jurumu min be mɔgɔw halaki ” kofɔ ka ban , mɔgɔ senumanw kumana “ banbali ” koo la min ɲɛsinna Yezu Krista ka “ sankolola “ sarakalasebagaya ” ma min tɛ yɛlɛma , ka kɛɲɛ ni Eburuw 7:23 ye . Dugukolo kan, kabini saan 538, pape ka fanga y’a bɔsi a la ka kɛɲɛ ni Dan.8:11 ye. Saan 1843, walisa ka bɛn ni Yezu Krista ye, o tun ka ɲi k’a labɛn kokura . An be kuma barokun min koo la nin vɛrise 3nan na, o kuun ye nin ye min be sankolo dayɛlɛ ani k’a yira an na Yezu Krista ka tagamasiɲɛ baara la i n’a fɔ sankolo sarakalasebagaw kuntigiba min be delili kɛ a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw kosɔn, ani olu dɔrɔn lo. I k’a to i hakili la ko dugukolo kan, saan 538 ni saan 1843 cɛ, o koo n’o lɔyɔrɔ be mɔgɔw ladegi ani k’u bɔsi Ɔrɔmu Katolikiw ka papew ka baara fɛ minw be ɲɔgɔn nɔnabila wagati dɔ la, ani u be to ka Ala dusukasi a ka jogoba la min be sariya kɔnɔ.        
Komi a kofɔra nin sapitiri 8nan na ani ko a dabilara wagati kelen na ni lafiɲɛlon bilali ye, Yezu Krista ka delili barokun nin be yira an na, an fana, o delili dabilali dangali fan fɛ kerecɛn jamabaw kama, minw ye kafiriw ka tile ka Ɔrɔmu ka loon tɔɔrɔninw ye minw tɛ u yɛrɛ lɔn ; nin, hali ani ka tɛmɛ o bɛɛ kan , a tɔgɔ yɛlɛmani kɔ min be mɔgɔ lafili ani min be mɔgɔ lafili : “ Dimansi ” : Matigi ka loon. Ɔnhɔn, nka a bɔra matigi juman lo ra ? Ayiwa ! Min be duguma.         
Vɛrise 4nan : “ Wusulan sisi bɔra mɛlɛkɛ bolo ka yɛlɛ Ala ɲɛfɛ ni mɔgɔ senumanw ka deliliw ye. »   
“ Kasadiman ” minw be sɔrɔ “ mɔgɔ senumanw ka deliliw ” fɛ , u be Yezu Krista ka saraka kasa diman tagamasiɲɛ yira. A ka kanuya n’a ka kantigiya yiracogo lo b’a to a ka mɔgɔ sugandininw ka delili be sɔn a ka Ala ka kiti ma. A kɔrɔtanin lo an k’a lɔn vɛrise nin kɔnɔ ko kumaden “ sisi ” ni “ mɔgɔ senumanw ka delili ” be ɲɔgɔn minɛ cogo min na , o nafa ka bon kosɔbɛ . O koo bena fɔ Yir. 9:2 kɔnɔ walisa ka porotesitanti ngalon kerecɛnw ka deliliw yira, kabini koow cogoya kura sigira sen kan saan 1843.         
Ala be kuma min koo la vɛrise nin na, o ye koow cogoya ye min tun be yen cidenw ka wagati ni danganin loon cɛ, o min ye marisikalo tile 7, saan 321. Sanni lafiɲɛlon ka bila , Yezu tun be mɔgɔ sugandininw ka deliliw minɛ ani a tun be delili kɛ u nɔɔ na. Nin ye kalan ja ye min b’a yira ko jɛnɲɔgɔnya lɔnin min be Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw cɛ, o be to a nɔɔ na. A bena kɛ ten fɔɔ n’u y’a yira ko u be kantigiya kɛra a ka mɔgɔya n’a ka tiɲɛn kalan na, o kɔrɔ, fɔɔ saan 321. Saan 1843, Yezu ka sarakalasebagaya bena a ka baara barikamanw bɛɛ daminɛ tugun ka Adventiste mɔgɔ senuman sugandininw nafa. Nka, saan 321 ni saan 1843 cɛ, yɛlɛmani donbagaw ye nafa sɔrɔ a ka nɛɛma la i n’a fɔ Tiyatiri wagati la .
Vɛrise 5 : “ Mɛlɛkɛ ye wusulan ta k’a fa sarakabɔlan tasuma la k’a fili dugukolo kan. Sanmanakanw bɔra, ani sanmanakanw, ani dugukoloyɛrɛyɛrɛw. »   
O koo min kofɔra, a be ye ka gwɛ. O ye Yesu Kirisita ta ye a ta delili baara laban na, ni nɛɛma wagati laban wagati sera. " Sarakabɔlan " lɔyɔrɔ be ban, ani " tasuma " , min ye Yezu Krista ka jurumu yafa saya jaa ye, o be " fili dugukolo kan " , ka ɲangili ɲini mɔgɔ minw fɛ, minw y'a dɔgɔya, ani dɔw fɛ, u y'a dɔgɔya. Duniɲa laban min be tagamasiɲɛ kɛ Ala ka dɛmɛ fɛ, o be fɔ yan ni kumaden jɔnjɔn ye min be sɔrɔ Yir. 4:5 ani Ɛkiz . Kerecɛnw ka wagati lajɛnin be ban ni Yezu Krista ka “ Adventist ” nin nali ye.        
I n’a fɔ a kɛra cogo min na lafiɲɛlon na, Yezu Krista ka sankolola delili barokun be yira a ka kiti dangali faan fɛ saan 321 ni saan 1843 cɛ .   
Kɔlɔsili : N’an ma sigasiga ɲɛfɔli tɛmɛnin na , ɲɛfɔli filanan be kɔrɔ dafanin lo. Nin kɔrɔfɔli filanan na, Yezu Krista ka delili barokun laban be se ka taga ni saan 321, marisikalo tile 7nan ye, o wagati la, kerecɛnw ye lafiɲɛlon to yen minkɛ, o be Ala bila ka don dimi dɔ kɔnɔ min bena yafa tilebenyanfan kerecɛnya fɛ , o ye “ buru wolonfila 6 ye minw be bɔ. O ɲɛfɔli filanin be tiɲɛn fɔ ka tɛmɛ fɔlɔ kan sabu lafiɲɛlon bilali be na ni kɔlɔlɔw ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma , saan 2030, saan min na, a ka nɔɔrɔ yeta kɔsegi sababu fɛ, Yezu Krista bena bɔ abada Ɔrɔmu ka papa ka fanga la ani a ka Ameriki Porotɛstanw ka dɛmɛbaga laban na, k’u ka ngalon fɔcogo yira. O kɔ, Yezu bena a ka tɔgɔ “ Kuntigi ” daminɛ tugun Egilizi min minɛna pape fɛ. Tiɲɛ na, kerecɛn kantigimanw minw benna , olu tɛna Dan.8:14 ka sariya n’a kɔlɔlɔw to yen fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma ; min b’u ka siranya jalaki tuma min na Yezu bena segi ka na ka kɛɲɛ ni Yir. 6: 15-16 ka kalan ye . Sanni saan 2030 ka se, “ burufiyɛkan ” wɔɔrɔ fɔlɔw bena dafa saan 321 ni saan 2029 cɛ . " Buru wɔɔrɔnan " fɛ , o min ye lasɔmini ɲangili laban ye sanni halakili laban ka kɛ, Ala ye kerecɛn murutininw ɲangi kosɔbɛ. O ɲangili wɔɔrɔnan kɔ, a bena cogoyaw labɛn duniɲa kuru bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔli laban kama ani o koo la, yeelen min yirala, o bena fɔ ani k’a lɔn mɔgɔ minw bɛɛ be niin na. Tiɲɛ yiranin dɔ ɲɛfɛ, o ye ko sugandininw ni benninw bena o tuma na, u ka hɔɔrɔnya sugandili fɛ, ka taga ɲɛfɛ saya siranya ɲɛfɛ ka taga u ka siniɲɛsigi laban fan fɛ min bena kɛ : ɲɛnamaya banbali sugandininw ye , saya dantigɛlen ani dafanin benninw fɛ.              
Vɛrise 6 : “ Mɛlɛkɛ wolonfila minw tun be ni buru wolonfila ye, olu y’u yɛrɛ labɛn k’u fiyɛ . »   
Ka bɔ nin vɛrise kɔnɔ, Nii be kerecɛnw ka wagati lajɛcogo kura di an ma , k’a kɛ a ka barokun ye “ buru wolonfila ” wala “ ɲangili wolonfila minw tugura ɲɔgɔn kɔ ” minw tilala kerecɛnw ka wagati bɛɛ la kabi marisikalo tile 7, saan 321, saan min na “ jurumun ” sigira sen kan sariya kɔnɔ ani jamana kɔnɔ . N hakili b’a la ko Yirali 1nan ka kitabu daminɛ na , Krista ka “ kan ” yɛrɛ be suma ni “ burufiyɛkan ” mankan ye ka ban . O minɛn min tun be kɛ ka mɔgɔw lasɔmi Israɛl jamana na, o be Apokalipisi ka yiracogo kɔrɔ bɛɛ ta a yɛrɛ kɔnɔ. O lasɔmini b’an lasɔmi juguw ka nɛgɛw koo la.            
Vɛrise 7nan : “ Fɔlɔ ye pɛrɛn. Sanbɛrɛ ni tasuma ɲagamina ni joli ye, o benna dugukolo kan ; Dugukolo tilan sabanan jɛnina, yiriw tilan sabanan jɛnina, bin binkɛnɛmanw bɛɛ jɛnina. »    
Yafa fɔlɔ : a kɛra saan 321 ni saan 538 cɛ, Ɔrɔmu masaya binkanni sifa caaman fɛ minw be weele ko “ barbari ” jamanaw fɛ . N hakili b'a ra kɛrɛnkɛrɛnnin na ka " Huns " mɔgɔw la, minw ka ɲɛmɔgɔ Attila tun b'a yɛrɛ weele ko " Ala ka bugɔli ". Banaba min ye Erɔpu jamana yɔrɔ dɔ jɛni ; Gaul worodugu fan fɛ, Itali worodugu fan fɛ ani Panoni (Kɔrɔwasi ani Ɔngɛrɛ tileben fan fɛ) . A ka kumakan tun ye ko, O tɔgɔ bɔra ! " Ne ka so be taga yɔrɔ min na, bin tɛ falen ka kɔsegi ." A ka kɛwalew lajɛnin lo ka ɲɛ vɛrise 7 nin na ; Foyi tɛ fɔnna, fɛɛn bɛɛ be yen.  " Sanbɛrɛ " ye sɛnɛfɛnw tiɲɛni tagamasiɲɛ ye ani " tasuma " ye minanw tiɲɛni tagamasiɲɛ ye. Ani tiɲɛn na, " joli min bɔnna dugukolo kan " ye adamadenw niinw fagali tagamasiɲɛ ye ni fanga ye. Wale min fɔra ko " fili " o b' danbaga , sariya sigibaga ani kisibaga Ala ka dimi yira , ale min be baara lawuli ani k' a ɲɛminɛ a kɛnin kɔ ka " tasuma fili ka bɔ sarakabɔlan kan " vɛrise 5nan na .                      
O cogo kelen na, Lev. 26: 14-17 kɔnɔ , an b’a kalan ko : “ Nka n’aw ma ne lamɛn, ka nin cifɔniw bɛɛ labato, nka n’aw ye ne ka sariyaw mafiɲɛya, ka ne ka sariyaw kɔniya, fɔɔ aw tɛ ne ka cifɔniw bɛɛ labato, nka ka ne ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ, o tuma na, ne bena nin kɛ aw ye. Ne bɛna siranya ni farigwan bila aw ra, min bɛna aw ɲadenw sɛgɛ, ka aw niin dimi ; aw bɛna aw ta dannifɛnw dan gbansan : aw juguw bɛna o domu. Ne bɛna ne ɲasin aw ma, aw bɛna se aw juguw ma ; minw bɛ aw kɔninya, olugu le bɛna sigi aw kunna, aw bɛna bori, k’a sɔrɔ mɔgɔ si tɛ aw gbɛnna. »     
Vɛrise 8nan : “ Cɛn filanan pɛrɛnna . Fɛɛn dɔ filila kɔgɔji kɔnɔ i n'a fɔ kuluba min be tasuma na ; kɔgɔji tilan sabanan kɛra joli ye .    
Yafa filanan : O jaaw kunba be sɔrɔ Yer .​​ ​A flɛ, ne bɛ i kɛlɛra, ele min bɛ dugukolo bɛɛ halaki, Matigi Ala ko ten! Ne bɛna ne boro kɔrɔta i kama, ka i kolonkolon ka bɔ faraw kan, ka i kɛ kuru tasumaman ye. » Nin vɛrise 8nan na, Niin be Ɔrɔmu ka papa ka fanga lawuli a ka tagamasiɲɛ tɔgɔ la min ye “ Babilonɛ ” ye min bena bɔ “ Babilonɛba ” cogoya la Yir . 14:8, 17:5 ani 18:2 kɔnɔ. " Tasuma " bɛnnin lo n'a ka jogo ye, a be min lawuli min bena a halaki Krista ka kɔsegi tuma na ani kiti laban na, ani a be min kɛ ka mɔgɔ minw sɔnna a ma ani k'a dɛmɛ, olu kɔniya : Erɔpu masacɛw n'u ka Katoliki jamanaw. Yan i n'a fɔ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, " baji " be adamadenw lo yira minw ɲɛsinna kiraya datugu ma ; jamana minw tɔgɔ ma fɔ, olu ka adamadenya ma, minw tigitigi tora kafiriw ye hali k’a sɔrɔ a be komi kerecɛnw yɛlɛmana ka kɛ kerecɛnw ye. Pape ka fanga sigili kɔlɔlɔ fɔlɔ saan 538, o ye ka mɔgɔw kɛlɛ walisa k’u yɛlɛma ni sɔrɔdasiw ye minw be ni kɛlɛkɛminanw ye. Daɲɛ “ kulu ” b’a yira ko dugukoloko ka gwɛlɛ kosɔbɛ. O ye min ka kan ka papa ka fanga ɲɛfɔ min, Ala jugu, o bɛɛ n’a ta, a be wuli a ka Ala sago fɛ ; O kɛra walisa ka gɛlɛya don kerecɛn kafiriw ka diinɛko la min bayɛlɛmana ni tɔɔrɔw, tɔɔrɔw ani sayaw ye u cɛma ani kɛnɛma mɔgɔw fɛ minw ka diinɛ tɛ kelen ye. Wajibi diinɛ ye koo kura ye min be sɔrɔ Ala ka lafiɲɛlon senuman tiɲɛni kosɔn. An be juru don a la mɔgɔfaga nafamanw na, minw kɛra Charlemagne fɛ ka mɔgɔw yɛlɛma fanga la ani kuruwazi kɛlɛw ka yamaruya minw ɲɛsinna silamɛ jamanaw ma, minw daminɛna Pape Urbain II fɛ ; koo minw bɛɛ tun fɔra kiraya kɛ o “ buru filanan ” kɔnɔ.                       
 
Vɛrise 9 : “ danfɛn minw tun be baji kɔnɔ , u tilanyɔrɔ sabanan sara, kurunw tilanyɔrɔ sabanan tiɲɛna .    
O kɔlɔlɔw be duniɲa kuru bɛɛ la ani u bena to ka kɛ fɔɔ duniɲa laban na. Kumaden " baji " ani " kurunw " bena u kɔrɔ sɔrɔ kɛlɛw la ni Mediterane baji silamɛw ye, nka fana ni farafinw ni Ameriki woroduguyanfan mɔgɔw ye yɔrɔ min na Katolikiw ka diinɛ min be se sɔrɔ, o bena na ni fagali juguw ye dugudenw kan.    
O cogo kelen na, an b’a kalan Lev. 26:18 ka taga se 20 ma ko: “ N’aw ma ne lamɛn, ne bena aw ɲangi siɲɛ wolonfila aw ka jurumuw kosɔn. Ne bɛna aw ta sebagaya bonya kari, ne bɛna aw ta sankolo kɛ i ko nɛgɛ , ka aw ta dugukolo kɛ i ko zira. Aw baraka bɛna cɛn, aw ta dugukolo siman tɛna den, yiriw fana tɛna den. " Nin vɛrise kɔnɔ, Ala be diinanko gɛlɛya dɔ kofɔ min be kɛ kerecɛnw ka wagati la, Ɔrɔmu ka bɔ kafiriw ka diinan na ka taga papayiri la. A ka di an ye k’a lɔn ko o yɛlɛmani wagati la, Ɔrɔmukaw ka fanga ye “ Kapitoli ” to yen ka papaya sigi Laterani masaso kɔnɔ min be “ Caelius ” kan tigitigi, o kɔrɔ, sankolo la. Pape ka fanga gwɛlɛ b’a yira ko kiraya kɛra ko diinankow bena gwɛlɛya. Kerecɛnw ka limaniya yiridenw be yɛlɛma. Krista ka dususuman be yɛlɛma ni kɛlɛ ni juguya ye ; ani kantigiya min be kɛ tiɲɛn koo la, o be yɛlɛma ka kɛ kantigiyabaliya ye ani kisɛya ye diinanw ka ngalonkow la.        
Vɛrise 10nan : “ Cɛn sabanan pɛrɛnna . Lolo belebele dɔ bɔra sankolo la ka ben, a bɛ manana i ko lanpan ; A benna baji ni bununw taran saba kan. »    
Yafa sabanan : Juguya min be sɔrɔ, o be juguya ani a be se a dan na Moyen Âge laban na. Komi sɛbɛw bɔli tun be kɛra ni mansinw ye, o y’a to Bibulu senuman bɔra. N’u b’a kalan, mɔgɔ sugandininw b’a lɔn a be tiɲɛn minw kalan. O cogo la, Ala be “ seere fila ” minw di a ma Yir. 11:3 kɔnɔ , a be joo di u ma ko: “ Ne bena fanga di ne ka seere fila ma, u bena kiraya kɛ tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni biwɔɔrɔ kɔnɔ, u be bɔrɔfaniw donna . "K'a yɛrɛ ka diinankow kanu, Katolikiw be basigi Bibulu dɔrɔn lo kan walisa ka mɔgɔ senumanw tɔgɔw tiɲɛtigiya, a ka maradenw be minw bato." Sabu Bibulu be mɔgɔ min bolo, a b’o jalaki ani a b’a tigi bila tɔɔrɔ ni saya la. Bibulu ka tiɲɛn lɔnni lo b’a to jaa min kofɔra vɛrise nin na, o ye joo ye : “ Lolo belebele dɔ bɔra sankolo la ka ben, a be jɛnina i n’a fɔ lanpan .” Tasuma bele be Ɔrɔmu ja kan min tagamasiɲɛ be kɛ ni “ lolo belebele jeninin ” ye i n’a fɔ “ kulu belebele jeninin .” “ Lolo ” kumaden b’a yira ko a b’a fɔra ko a be “ yeelen bɔ dugukolo kan ” diinanko ta fan fɛ ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:15 ye ; ani o kɛra Yezu Krista tɔgɔ la, a b’a fɔra ko ale be komi “ lanpan ” sɔbɛ , yeelenbɔla min be suma ni min ye Yir. 21:23 kɔnɔ . A bele ye “ ba ” ye i n’a fɔ a daminɛna tuma min na , nka a ka tɔɔrɔ tasuma cayara, ka bɔ “ tasuma ” la ka taga “ tasuma ” la . A ɲɛfɔli ka nɔgɔ, Bibulu b’a sɔsɔ, a ka dimi ka bon ka tɛmɛ fɔlɔ kan sabu a waajibiyara ka Ala ka mɔgɔ sugandininw kɛlɛ kɛnɛ kan. O min ka kɛɲɛ ni Yir. 12:15-16 ye, o b’a jagoya a ka bɔ “ saa ” ka nanbarakow n’a ka nanbarakow la ka taga “ kongokolon ” ka fɛɛrɛ la min be mɔgɔw tɔɔrɔ kɛnɛ kan . A juguw tɛ Ala ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ye minw be hɛɛrɛ la ani minw be mɛnni kɛ, a be yen fana ani min ka bon n’a bɛɛ ye, o ye porotesitanti ngalonman ye, min ka politikikow ka ca ni diinankow ye, sabu a be Yezu Krista ka cikanw labato ani a be marifaw ta, a be mɔgɔ faga, a be mɔgɔ faga i n’a fɔ Katolikiw ka kanpaɲi. " Baw sabanan " , o kɔrɔ, Erɔpu kerecɛnw ka jamanadenw yɔrɔ dɔ, be Katolikiw ka kɛlɛ kɔnɔ, i n'a fɔ " jii bɔyɔrɔw " .                                       O jii bɔyɔrɔw ka misaliya ye Ala yɛrɛ ye ka kɛɲɛ ni Yir . "A ka caya la, nin vɛrise kɔnɔ, Nii Senuman b'a yira ni " jii bɔyɔrɔw " ye mɔgɔ sugandininw ye minw danna ka kɛɲɛ ni Ala jaa ye. Yuhana 7:38 b’o fɔ k’a fɔ ko , “ Ni mɔgɔ min lara ne la, i n’a fɔ Sɛbɛnin b’a fɔ cogo min na, jii ɲɛnaman bena bɔ o tigi kɔnɔ.” " Nin kumaden b'a yira fana ko denmisɛnw ka batɛmu kɛcogo be kɛ, kabini u wolotuma , k'a sɔrɔ u m'u ɲininga , u be diinan tagamasiɲɛ dɔ sɔrɔ min bena u kɛ diinanko dɔ ka baarakɛlaw ye minw ma sugandi . U bonyatɔ, loon dɔ, u bena marifaw ta k’u juguw faga sabu u ka diinan tagamasiɲɛ b’o lo ɲini u fɛ. Bibulu b’o sariyakolo jalaki sabu a ko : “ Ni mɔgɔ min lara a la ka batize, o tigi bena kisi, nka min ma la a la, o tigi bena kisi (Mariki 16:16).”                
Vɛrise 11nan : “ Lolo tɔgɔ ko Ɲɔgɔn ; Jii tilan sabanan kɛra kunanya ye, mɔgɔ caaman sara ji nin fɛ, bari a tun kunana. »    
Ka kɛɲɛ ni jii saniyanin ye, min be minnɔgɔ faga, min be Bibulu yira, Ala ka kuma sɛbɛnin, Katolikiw ka kalan be suma ni " absinthe " ye, minfɛn min ka kuna, min be baga bɔ ani hali min be mɔgɔ faga ; o ye tiɲɛn ye sabu o kalan laban bena kɛ “ kiti laban ka saya filanan ” tasuma ye . A fanba , " mɔgɔ sabanan " , be yɛlɛma Katolikiw ka ngalon kalan fɛ wala porotesitantiw ka ngalon kalan min sɔrɔla. “ Jii ” ye mɔgɔw ni Bibulu ka kalan ye. Saan kɛmɛkulu 16nan na , Porotɛstanw ka jɛnkulu minw tun be ni kɛlɛkɛminanw ye, olu tun be baara kɛ ni Bibulu n’a ka kalanw ye cogo bɛnbali la ani vɛrise nin ka jaa la , cɛɛw be faga cɛɛw fɛ ani ngalon diinanw ka kalanw fɛ. O kɛra sabu cɛɛw ni diinanw ka kalan kɛra koo jugu ye. Ala kɛtɔ k’a fɔ ko “ jii tun be kuna ,” a be “ keliya ka sigasigali ” jalaki jaabi min tun be yen kabi Yir. 6:6 la tagamasiɲɛ 3nan na . A b’a sɛmɛntiya, wagati min na a ka kuma sɛbɛnin be na k’o kɛ, a be jatɔya jalaki min bila Lajɛnba kan kabi saan 321, marisikalo tile 7nan na, o min tun be kɔn diinan ka jatɔya wagati ɲɛ min tɔgɔ ko Pɛrigamu Yir. 2:12 kɔnɔ saan 538 kama .             
O cogo kelen na, an b’a kalan Lev. 26:21-22 kɔnɔ ko: “ N’aw ye ne kɛlɛ, n’aw ma sɔn ka ne lamɛn, ne bena aw ɲangi siɲɛ wolonfila ka kɛɲɛ n’aw ka jurumuw ye. Ne bɛna kongosogow ci aw cɛ ra, minw bɛna aw denw bɔsi aw ra, ka aw ta bɛganw halaki, ka aw dɔgɔya ; aw ta siraw bɛna kɛ yɔrɔ lakolonw le ye. » Lev. 26 ni Yirali ka burufiyɛnan 3nan kalan ɲɔgɔn fɛ, o b’a yira Ala be kiti min tigɛ Diinɛ yɛlɛmani wagati daminɛ na. A ka mɔgɔ sugandininw yɛrɛ yɛrɛ be to hɛɛrɛ la ani u be baara dabila, u be sɔn saya wala jɔnya ma i n’a fɔ martiri sɔbɛw. Nka k'u ka misaliya ɲuman to yen, a be " kongosogo " juguw dɔrɔn lo ye minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, tuma caaman na, u yɛrɛ ka bonya kosɔn, ani minw be mɔgɔw faga ni kongosogo sogodunbagaw ka juguya ye. O miiriya bena bɔ Yir. 13:1 ani 11. O ye wagati laban ye , tɔɔrɔ sariya kɔnɔ , Sugandili be bila ka taga “ kongokolon kɔnɔ ” (= kɔrɔbɔli) Yir. 12:6-14 kɔnɔ ni Bibulu ka “ seere fila ” sɛbɛninw ye Yir . 11:3 kɔnɔ. Pape ka masaya min tun be kɛra saan 1260 kɔnɔ, o tun be ɲini ka ban.           
Vɛrise 12nan : “ Cɛn naaninan pɛrɛnna . Tile tilan sabanan, ni kalo tilan sabanan, ani lolow tilan sabanan benna, fɔɔ tile tilan sabanan ma yeelen bɔ, suu fana ma yeelen bɔ. »   
Yafa naaninan : Niin be “tɔɔrɔba ” lo yira yan , min kofɔra Yir. 2:22 kɔnɔ . Tagamasiɲɛw kɔnɔ, a b’a nɔw yira an na : a fanba la, “ tile ” , Ala ka yeelen tagamasiɲɛ, be gosi. Ani fana, a fanba la, " kalo ", dibi ka diinɛ kanpaɲi tagamasiɲɛ min, saan 1793, tun ɲɛsinna Katolikiw ni Porotɛstan filankafow ma, o fana tun be gosi. " Lolo " tagamasiɲɛ jukɔrɔ , kerecɛnw yɔrɔ dɔ min weelera ka dugukolo yeelen bɔ, o fana be bugɔ kelen kelen. O la jɔn lo be se ka kerecɛnw ka diinɛ yeelen tiɲɛn ani ngalon gosi o cogo la ? Jaabi : Alalɔnbaliya miiriya min jatilen lo i n' a fɔ wagati yeelenba . A yeelen be tɔɔw bɛɛ datugu. Sɛbɛnnikɛlaw minw be gafew sɛbɛ o koo la , u b' u jati kosɔbɛ ani u b' u yɛrɛ weele ko " yeelenbɔlaw " i n' a fɔ Voltaire ni Montesquieu . O bɛɛ n’a ta , o yeelen be tiɲɛ , fɔlɔ, adamadenw ka ɲɛnamaya be kɛ jɔlɔkɔ kɔnɔ, ka joli bɔn bajibaw la. Masacɛ Luwi XVI n’a muso Marie-Antoinette ka kuntigiw kɔ , Katolikiw ni Porotɛstanw minw tun be diinanw labato, olu fana benna yɛlɛmanikɛlaw ka gilotiniw kɔrɔ. O Ala ka tilenninya wale tɛ Alalɔnbali jalaki ; nka laban be fɛɛrɛw tilen , ani Ala be se ka fangatigiw ben dɔrɔn n’a b’u kɛlɛ ni fangatigi dɔ ye min ka bon n’u ye, min ka fanga ka bon ani a ka barika ka bon n’u ye. “ Fanga ni fanga ” ye Matigi ta ye Yir. 7:12 kalan.                  
O cogo kelen na, an b’a kalan Lev. 26: 23-25 ​​kɔnɔ ko: “ Ni nin ɲangiliw ma aw kolo ani aw be ne kɛlɛ, ne fana bena aw kɛlɛ, ka dɔ fara aw ka jurumuw kan siɲɛ wolonfila. Ne bɛna murujan dɔ lase aw ma, min bɛna ne ta jɛnɲɔgɔnya hakɛ ta ; ni aw ka ɲɔgɔn lajɛn aw ta duguw kɔnɔ tuma min na, ne bɛna banajugu ben aw kan, ka aw don juguw boro. » . " Muru min bena ne ka jɛnɲɔgɔnya hakɛ ta " o ye lɔyɔrɔ ye Ala ye min di Faransi jamana Alalɔnbaliw ka fanga ma, k'a kɛ a ye kungolo minw jalakilen don Alako ta fan fɛ kakalayakow la, u y'u di a ma. I n’a fɔ vɛrisew ka bana, o Alalɔnbaliw ka fanga ye mɔgɔ caaman faga sariya dɔ sigi sen kan fɔɔ kunu fagabagaw kɛra sini fagabagaw ye . Ka kɛɲɛ n’o sariyakolo ye, a tun be komi o jahanama ka fanga tun ka ɲi ka adamadenw bɛɛ kunu saya la. O le kosɔn Ala bɛna tɔgɔ di a ma ko “ dingɛ ”, o min ye “ wara ye min be bɔ dingɛ kɔnɔ ”, Yir. 11:7 kɔnɔ, a b’a ka barokun yiriwa yɔrɔ min na. O sababu ye ko Zɛnɛzi 1:2 kɔnɔ, o tɔgɔ b’a yira ko dugukolo tɛ ni ɲɛnamaya ye, cogoya tɛ min na, ɲagaminin lo ani wagatijan kɔnɔ, Alalɔnbaliw ka fanga tun bena tiɲɛni min kɛ cogo labɛnnin na, o tun bena a lawuli. Ɲɛyirali fɛ, an be Katoliki ni masacɛ Vendée ka siniɲɛsigi sɔrɔ min tɔgɔ yɛlɛmana ka kɛ " Venge " ye, yɛlɛmanikɛlaw fɛ minw ka laɲini tun ye k'a kɛ jamana lakolon ye, mɔgɔ si tɛ min na.           
Vɛrise 13nan : “ Ne ye sankololafɛn dɔ mɛn a be panna ka tɛmɛ sankolo cɛmancɛ la, a b’a fɔra ni kaanba ye ko : “Bɔnɔ, bɔnɛ, bɔnɛ dugukolo mɔgɔw ma, mɛlɛkɛ saba minw tun bena buru fiyɛ, olu ka buru fiyɛkan tɔw kosɔn ! »     
Faransi ka kɛlɛ y’a ka mɔgɔfaga kɔlɔlɔw bɔ nka Ala tun b’a fɛ min na, a y’o dafa. A ye diinanw ka fangafin ban ani a kɔ , u y’a daminɛ ka muɲuli kɛ. O wagati lo la, ka kɛɲɛ ni Yir. 13:3 ye, Katolikiw ka “ kongosogo min bɔra baji kɔnɔ ” “ joginna ka sa nka a kɛnɛyara ” Napoleon ka “ sankolon ” ​​ka fanga barikaman kosɔn , min kofɔra vɛrise nin kɔnɔ , ale min y’a labɛn kokura a ka Kɔnkɔrdi sababu fɛ . " ... kongokolon min be panna sankolo cɛmancɛ la " o ye masacɛ Napoleon fɔlɔ ka fanga bonya tagamasiɲɛ ye. A y’a ka fanga bonya Erɔpu jamanaw bɛɛ kan ani a ma se ka Irisi jamana kɛlɛ . O sugandili b’a to an be se ka koow kɛ wagati lɔn ka ɲɛ kosɔbɛ, o la, a be fɔ ko saan 1800 ka taga se saan 1814 ma. O masaya kɔlɔlɔbaw be kɛ tagamasiɲɛ barikaman ye min b’a to a be joo di Daniyɛli 8:14 , saan 1843 ka loon kɔrɔtaninba ma . . Ni segi a kan siɲɛ saba, o ye “ balawo ” dafalen ye ; o sababu ye ko n’an donna saan 1843 la, i n’a fɔ Yirali 3:2 b’a yira cogo min na, Ala b’a ɲini kerecɛnw fɛ , minw b’a fɔ ko Yezu Krista ka kisili lo , u ka laban ka yɛlɛmani dafa min daminɛna saan 1170, o min na Pierre Valdo ye Bibulu ka tiɲɛn lasegin a ma pewu , ani u ka “ baara dafaninw bɔ ; o dafanin min ɲinina Yir. 3:2 kɔnɔ ani Daniyɛli 8:14 ka sariya fɛ. A donni kɔlɔlɔw be ye yan “ balawo ” belebele saba cogoya la , an bena minw kalan sisan kelen kelen. N b’a fɛ k’a yira kokura ko min b’a to nin diinɛ hɛɛrɛ wagati, ka kɛ " balawo " belebele ye, o ye Faransi jamana ka Alalɔnbaliya ciyɛn ye min be don ani min bena don, fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, tubabu adamadenw ka hakiliw na. Ala tun ye yɛlɛmani minw ɲini u fɛ k’a ta saan 1843 la, o tɛna u dɛmɛ k’u kɛ.                      Nka ka ban, Apo.6:13 ka “ tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan ” tun ye fɔlɔ yira.  " balawow " ni " lolow benni " jaa ye ka suma ni " yiriden binkɛnɛmanw " ye , o cogo la, u ma sɔn hakilimaya kɔgɔli dafalen ma Ala tun b'a ɲini min fɛ ka bɔ saan 1843. Ani Ala ka lasɔmini tagamasiɲɛ sankolo la , o dira saan 1833, novanburukalo tile 13nan na, min be taga ɲɔgɔn fɛ ni wagati min laɲinina ka bɔ kalanba saba la annou " .         
A ka yiracogo la, Niin be kumaden “ dugukolo mɔgɔw ” lawuli walisa ka adamadenw yira minw laɲinina “ bɔnɛba ” saba nunu na minw kofɔra kiraya la. Komi u bɔra Ala la ani u farala ɲɔgɔn na u ka lannayabaliya n’u ka jurumu kosɔn, Nii Senuman b’u fara ɲɔgɔn kan tugun “ dugukolo kan .” Nka, Yezu b’a ka mɔgɔ kantigimanw sugandi ni kuma nin ye: “ sankolo masaya jamanadenw ” ; u ka jamana tɛ “ dugukolo ” ye, nka “ sankolo ” lo, Yezu ye “ yɔrɔ labɛn u ye ” yɔrɔ min na ka kɛɲɛ ni Zan 14:2-3 ye. O la, tuma o tuma n’o kumaden “ dugukolo mɔgɔw ” fɔra Apokalipisi kɔnɔ, o b’a yira ko adamaden murutinin minw farala ka bɔ Ala la Yezu Krista barika la.                  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 9 : Buru 5nan ni 6nan . 
“ Fɔlɔ ” ani “ balawoba filanan ” .    
 
Buru 5nan : “ Balawoba fɔlɔ ” .   
Porotɛstanw (saan 1843) ani Advɛntisiw (saan 1994) kama.
 
 
Kɔlɔsili : Kalan fɔlɔ la, " burufiyɛnan 5nan " ka barokun nin be tagamasiɲɛw yira Ala be kiti min tigɛ Porotɛstanw ka diinanw kan minw benna maloya la kabi saan 1843, sɛnɛ wagati la . i n’a fɔ a ta ciraden . A ka kiraya baara ye yeelen bɔ kɛrɛnkɛrɛnnin na limaniya kɔrɔbɔli laban wagati la ; a ka kiraya kumaw bena sabati nin cikan kɔnɔ. Nka an balimamuso tun tɛ min lɔn, o ye ko Ala tun ye Adventistew ka kɔnɔni sabanan labɛn walisa ka Adventistew ka legilizi yɛrɛ kɔrɔbɔ. Siga t’a la, o jigiya sabanan ma foroba yiriwali ta i n’a fɔ fila tɛmɛninw , nka tiɲɛn kura minw yirala ka taga ani u be taga n’a ye , u hakɛ b’o barikantanya min be yera, o sara. O lo kama, k’a sɔrɔ Yezu Krista y’a kɔrɔbɔ saan 1983 ni saan 1991 cɛ Valence-sur-Rhône dugu la , Faransi jamana na ani Morisi jamana na , a banna a ka kiraya yeelen labanw na tuma min na, Adventisme ka kalan min tun be kɛ ni fanga ye, o tun “ fɔnɔra ” niinw Kisibaga fɛ saan 1999. 5 ani 10 nin sapitiri 9. O lo kama, kalan filanan na, Matigi ye kiti min tigɛ porotesitantiw ka limaniya faan sifa caaman kan, o be ɲɛsin tile wolonfilanan ka diinan ma min benna murutili la , o kɔfɛ , Ala ka kiraya yeelen banni fɛ ; O kɛra hali ni Ellen G. White ye lasɔmini minw kɛ a ka gafe kɔnɔ min ɲɛsinna Adventistew ka kalanfaw ma “ Le ministère évangélique ”. Saan 1995, Adventisimu ni Porotɛsitanti diinɛ ka jɛnɲɔgɔnya min kɛra jamana kɔnɔ, o y’a yira ko Ala tun ye kiti tilennin min fɔ, o tun be tiɲɛn fɔra. A ka kan k’a lɔn ko o benni fila bɛɛ sababu ye kelen ye : Ala ye kiraya kuma min fɔ, a ye baarakɛla min sugandi o baara kama , ale y’o ban ani k’a mafiɲɛya .              
“ Balawo ” ye juguya wagati ye min lawulibaga n’a lasunbaga ye Sutana ye , Yezu n’a ka mɔgɔ senuman sugandininw jugu. Niin bena a yira an na a jaa la min be kɛ Yezu Krista ka kalanden ye n' a banna k'a di jinɛ ma ; min o kɔ, o be kɛ “ balawo ” belebele ye tiɲɛn na .     
Vɛrise 1nan : “  Cɛn duurunan pɛrɛnna . O kɔ, ne ka lolo dɔ bentɔ ye ka bɔ san fɛ ka na dugukolo kan. dingɛ dannba konnɛgɛ dira a ma .   
Lasɔmini “ duurunan ” nka min ka bon, o ɲɛsinna Krista ka mɔgɔ sugandininw ma minw bilara ka bɔ sankolo la kabini saan 1844. “ Lolo min benna ka bɔ sankolo la ” o tɛ “ Absinthe lolo ” ye min kofɔra sapitiri tɛmɛnin kɔnɔ min ma “ ben ” dugukolo kan , nka “ bajiw ni jii bɔyɔrɔw kan . ” O ye “ Saridi ” wagati ta ye , Yezu hakili b’a la ko ale “ be ni lolo wolonfila ye a bolo la ” . A ka “ baaraw ” kosɔn minw fɔra ko u dafanin tɛ , Yezu ye Porotɛstanw ka ciden ka “ lolo ” fili duguma .                           
Adventistew ka gwɛlɛyaw kɛra saan 1843, sɛnɛkalo la , tuma min na Yezu Krista ka kɔsegi makɔnɔni fɔlɔ banna. O kɔsegi makɔnɔni filanan banna saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22. O kɔrɔbɔli filanan kɔ dɔrɔn, Ala y’a ka sibirilon lafiɲɛlon senuman lɔnniya n’a kɛcogo di setigiw ma. O kɔ, nin lafiɲɛlon ye " Ala ka tagamasiɲɛ " lɔyɔrɔ ta min kofɔra nin sapitiri 9nan ka vɛrise 4nan na. O la, a ka baarakɛlaw ka tagamasiɲɛ daminɛna kɔrɔbɔli filanan bannin kɔ, saan 1844 tilemafɛ. Adventistw ka kɔrɔbɔli fɔlɔ, min be sɔsɔli don saan 1844 ka tileben tuma na min be mɔgɔ sugandininw ka tagamasiɲɛ daminɛ yira ani nin “ burufiyɛnan 5nan ” ka barokun , min ka laɲinita ye Ala fɛ ka Protestantiw ka limaniya benkanni yira ani Adventistw ka limaniya min bena jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye saan 1899 kɔ . 10. O la, k’a sɔrɔ barokun nin ka “ kalo duuru ” daminɛna saan 1844, tilemafɛ, tagamasiɲɛ daminɛyɔrɔ ka koow cogoya, i n’a fɔ barokunba, . Protestantw ka limaniya “ tun benna ” ka kɔn o loon ɲɛ, saan 1843 , sɛnɛkalo la . Loon fila minw ye saan 1843 ani saan 1844 ye, u kelen kelen bɛɛ be ni lɔyɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye.              
Yezu min y’a di jinɛ ma , ale y’a to yen , Porotɛstanw ka limaniya benna Katolikiw ka “ dingɛ ” kɔnɔ wala “ Sutana ka dun ” kɔnɔ, yɛlɛmani donbagaw yɛrɛ tun be min jalaki yɛlɛmani wagati la Yir. 2:24 kɔnɔ . Ni hakilimaya ye, k’a fɔ ko a be ben “ dugukolo kan ”, Nii b’a yira ko Porotɛstanw ka limaniya tagamasiɲɛ ye “ dugukolo ” kumaden ye min b’an hakili jigi a ka bɔli la Katolikiw ka diinan na min be weele ko “ baji ” Yirali 13 ani 10:2 kɔnɔ. “ Filadɛlifi ” ka cikan kɔnɔ , Yezu be “ daaw ” yira minw dayɛlɛnin lo wala minw datugunin lo. Yan, kilɛ dɔ be sira wɛrɛ dayɛlɛ u ye min tɛ kelen ye kosɔbɛ sabu a b’a to u be se ka don "dunba " kɔnɔ, min ye ɲɛnamaya tununi tagamasiɲɛ ye. o wagati le ra , o fɛ , « yeelen bɛ kɛ dibi ye » ani « dibi bɛ kɛ yeelen ye » . Komi u be repibliki ka filozofi miiriya sariyakolow ta k’u kɛ u ka ciyɛn ye, u be ɲinɛ limaniya ka senuya yɛrɛ yɛrɛ kɔ min saniyanin lo Yezu Krista joli fɛ. An k’a kɔrɔsi ko “ a dira a ma ”. Min be mɔgɔ kelen kelen bɛɛ di o cogo la ka kɛɲɛ n’u ka kɛwalew ye, o ye Yezu Krista ye, min ye Ala ka kititigɛla ye. Sabu ale fana le ye konnɛgɛw marabaga ye ; " Dawuda ka kilɛ " mɔgɔ sugandininw ye minw ye duba sɔrɔ saan 1873 ani saan 1994 la , ka kɛɲɛ ni Yirali 3:7 ye , ani " dingɛ dunbali kilɛ " mɔgɔ minw benna saan 1843 ani saan 1994 la .                             
Vɛrise 2nan : “ a ye dingɛ dunba dayɛlɛ. O tuma na, sisi dɔ bɔra dingɛ kɔnɔ i n'a fɔ tasumaba sisi ; Dingaba sisi tun ka tere ni fiɲɛ dibi. »    
Porotɛstanw ka diinɛ b’a kuntigi n’a ka siniɲɛsigi yɛlɛma, a ka baaraw fana be yɛlɛma. O cogo la, a be se ka kiti laban halaki “ saya filanan ” ka “ tasuma ” fɛ min kofɔra Yir . 19:20 ani 20:10 kɔnɔ. Ka "tasuma ni kibiri baji " ja ta, o kiti laban " tasuma " bena kɛ " tasumaba " ye min be Ala ka sariyaw tiɲɛbagaw lasiran kabini u y'o fɔ Sinayi kulu kan ka kɛɲɛ ni Ɛkizɔdi 19:18 ye : " Sinayi kulu tun be sisi la pewu ; O sisi bɔra i ko tasuma sisi , kuru bɛɛ yɛrɛyɛrɛra kosɛbɛ. "O kɔfɛ, Niin be baara kɛ ni sinema fɛɛrɛ ye min be weele ko " flashback ", o min be baara minw kɛra k'a sɔrɔ mɔgɔ minw benna, olu tun be niin na ani u tun be jinɛ baara kɛra. « Sisi » kumaden min fɔra yan, o kɔrɔ ye fila ye : « tasumaba » tasuma min kofɔra Yirali 14:11 kɔnɔ : « U ka tɔɔrɔ sisi bɛ yɛlɛ fɔɔ abada ; ani suu ni tile, minw be wara n'a ja bato, ani mɔgɔ o mɔgɔ be a tɔgɔ tagamasiɲɛ sɔrɔ , " nka " mɔgɔ senumanw ka delili " ka kɛɲɛ ni Yirali 5:8 ye, yan, mɔgɔ senuman ngalonmanw ta. Sabu diinɛ baara caman min be yira delili fɛ , o be nin kuma nunu tiɲɛtigiya , Yezu ye minw fɔ a ye Saridi , saan 1843 : « I be tɛmɛ sabu i be niin na ; ani i sara ." Salen, ani siɲɛ fila, sabu saya min kofɔra, o ye “ saya filanan ” ye “ kiti laban ” la . O diinan baara be mɔgɔ bɛɛ lafili fɔɔ Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw, a be minw yeelen bɔ. O nanbara min jɛnsɛnna yɔrɔ bɛɛ, o ye “ intox ” ye i ko bi mɔgɔw b’a fɔ cogo min na. Ani tiɲɛ na , dɔrɔmin miiriya lo , Nii be min yira ni « sisi » ja ye min be jɛnsɛn « fiɲɛ » kɔnɔ fɔɔ ka « tile » dibi . Ni laban ye Ala ka yeelen lakika tagamasiɲɛ ye, o min ye “ fiɲɛ ” ye.                                            a be kuma mara min maranin lo jinɛ ye , o min be weele ko “ fiɲɛ ka sebagaya kuntigi ” Efɛz . Duniɲa kɔnɔ, kunnafoni gwansanw kuun ye ka tiɲɛnkow dogo minw ka ɲi ka to gundo la. Diinɛ ta fan fɛ, o kelen lo : tiɲɛ ye mɔgɔ sugandinin dɔrɔn ta ye. Porotɛstanw ka jɛnkuluw cayali ye nɔɔ to tiɲɛn na ka tile wolonfilanan limaniya ka ɲɛnamaya dogo ; o fo saan 1995 la , u y' a bisimila u ka mɔgɔw cɛma a ka " balawoba " kosɔn . O cogoya kura la, u bena kɛ saya filanan ka tɔɔrɔw ye min bena dugukolo sanfɛla yɛlɛma ka kɛ tasuma tasumaman ye . O cikan be mɔgɔ siranya ani an be se k’a faamu ko Ala m’a di ka gwɛ. A maranin lo mɔgɔ sugandininw lo ye walisa u k’a faamu u bɔra dannatigɛ min na.          
Vɛrise 3nan : “ Tɔnw bɔra o sisi kɔnɔ ka jɛnsɛn dugukolo kan ; Sebagaya dira o ma i n’a fɔ dugukolo kan bundɛninw ta sebagaya. »    
Delili minw tagamasiɲɛ be kɛ ni " sisi " ye , olu be bɔ Porotɛstan minw benna, olu daa n'u hakili la, o lo kama cɛɛw ni musow be tagamasiɲɛ kɛ ni " kongokolon " ye u ka caya kosɔn. Tiɲɛn na, adamaden danfɛn caaman lo benna saan 1843 ani n b’aw hakili jigi ko saan 1833, saan tan ka kɔn o ɲɛ, Matigi tun ye miiriya dɔ di o jamaba koo la “ lolow ka benni ” fɛ min kɛra saan 1833, novanburukalo tile 13nan suu fɛ , suu tilancɛ ni sɔgɔma 5h cɛ . . O la fana, kumaden “ dugukolo kan ” kɔrɔ fila lo: dugukolo yɛlɛmani ani porotesitantiw ka tagamasiɲɛ. " Ɲɛnabɔli " min be mɔgɔ tiɲɛ ani ka mɔgɔw halaki, o ka di jɔn lo ye ? Sɛnɛkɛlaw tɛ, ani Ala tɛ lanabagaw waleɲuman lɔn minw b’a janfa ani ka baara kɛ ni jugu ye walisa k’a ka sumatigɛ sugandinin tiɲɛ, o le kosɔn o tagamasiɲɛ be kɛ u kan. O kɔ, Ezekiyɛli 2nan na, nin sapitiri surun min be ni vɛrise 10 ye, kumaden “ murutinin ” fɔra siɲɛ 6 ka Yahutuw ka “ murutininw ” yira, Ala be minw minɛ i n’a fɔ “ ŋaniw, kongokolonw ani kongokolonw ” . Yan, o kumaden " scorpion " ɲɛsinna Porotɛstan murutininw ma. Vɛrise 3nan na, a ka sebagaya kofɔra minkɛ, o b’a labɛn ka tagamasiɲɛ dɔ labɛn min kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. " sɛrɛkiliw " ka fanga ye k' u ka mɔgɔ faganinw sɔgɔ n' u ka " kukala " sɔgɔli ye . Ani o kumaden “ kukala ” be kɔrɔ jɔnjɔn dɔ ta Ala ka miiriya la min be sɔrɔ Ezayi 9:14 kɔnɔ : “ kira min be ngalon kalan , o ye kukala ye .” Bɛgɛnw b’u ka " kukala " ta ka nɔgɔw ni fɛnɲɛnama wɛrɛw gwɛn ani k’u bugɔ minw b’u tɔɔrɔ. An be ngalon " kiramuso Zezabɛli " jaa sɔrɔ yan, min b'a ka wagati kɛ ka Ala n'a ka baarakɛla kantigibaliw ɲangi ani k'u tɔɔrɔ. Ka fara o kan, ka mɔgɔ bugɔ ni yɛrɛ sago ye walisa ka jurumu yafa, o ye Katolikiw ka diinan ka kalan dɔ ye. Yirali 11:1 kɔnɔ, Niin b'o sangali tiɲɛtigiya ni kumaden " bɔgɔ " ye , Ezayi 9:14 ka kilɛ be min kɔrɔ kelen di ni kumaden " kukala " ye.                                   . O papa ka legilizi jaa be ɲɛsin fana, kabini saan 1844, Porotɛstan limaniyabagaw ma minw benna ani u kɛra kiraw ye Ala ye minw be ngalon kalan, o kɔrɔ, ngalon kiraw. Daɲɛ “ kukala ” min laɲinina, o bena fɔ ka gwɛ vɛrise 10nan na.  
 
 
 
 
Adventiste 3nan lɔli be kɔnɔni kɛra .
(sisan kɔni, k’a ta tere wolonflanan le ra).
 
Vɛrise 4nan : “ O y’a fɔ u ye ko u kana dugukolo bin si, ani yiri si, ani yiri si tɔɔrɔ, fɔɔ Ala ka tagamasiɲɛ tɛ mɔgɔ minw teen na .” »   
O " kongokolon " nunu tɛ binkɛnɛmanw dumu , nka u be tɔɔrɔ lase cɛɛw ma minw ma latanga ni " Ala ka tagamasiɲɛ " ye . O kuma min fɔra “ Ala ka tagamasiɲɛ ” koo la , o b’a yira ko wagati min kofɔra ka ban Yir. O la, cikanw be taga ɲɔgɔn fɛ, sapitiri 7nan be kuma mɔgɔ sugandininw koo la minw tagamasiɲɛ be u kan ani sapitiri 9nan be kuma mɔgɔ benninw koo la minw bilara. N b’aw hakili jigi ko ka kɛɲɛ ni Mat.24:24 ye, mɔgɔ sugandinin lakika tɛ se ka lafili. O cogo kelen na, kiraw be ɲɔgɔn lafiri.   
O tiɲɛn, " Ala ka tagamasiɲɛ min be mɔgɔw teen na ," o b'a yira ko Ala ka Adventiste baarakɛlaw sugandininw ka tagamasiɲɛ daminɛna , o ye saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23. O koo fɔra ka kɔn kiraya kuma " kalo duuru " wagati fɔli ɲɛ dɔɔni vɛrise nata kɔnɔ ; saan 150 yɛrɛ yɛrɛ wagati min bena basigi o loon kan.     
Vɛrise 5 : “ A ma di u ma k’u faga, nka u y’u tɔɔrɔ kalo duuru kɔnɔ . o tun bɛ tɔɔrɔ min lase mɔgɔw ma, o tun bɛ i ko fɔɲɔ bɛ tɔɔrɔ min lase mɔgɔ ma, ni a ka mɔgɔ sɔgɔ. »      
Ala ka cikan be kɛwale minw kɛra wagati wɛrɛw la, u fara ɲɔgɔn kan a jaa la ; min be mɔgɔw ɲagami ani k’a to jaaw kɔrɔfɔli ka gwɛlɛya. Nka n’u y’o fɛɛrɛ faamu ani k’a sɔrɔ, cikan be gwɛya kosɔbɛ. Nin vɛrise 5nan tun ye ne ka laseli jusigilan ye Yezu Krista ka kɔsegi koo la saan 1994. Kiraya kuma nafaman min be sɔrɔ a kɔnɔ, o ye " kalo duuru " ye min, k’a daminɛ saan 1844 la, o b’a to an be se ka saan 1994 loon latigɛ. O la, n’ fiyentɔ fanba la sɛbɛri tigitigi dɔ kosɔn min tun bena a to o jigiya tɛ se ka sɔrɔ, n’ ye n’ jija n’ Danbaga ka sira kan. Tiɲɛn na, sɛbɛnin b’a yira ka gwɛ ko : “ a ma di u ma k’u faga, nka k’u tɔɔrɔ kalo duuru kɔnɔ .” Tiɲɛn min fɔra ko " k'u faga ", o ma sɔn ka " burufiyɛ 6nan " barokun don , mɔgɔfaga kɛlɛ jugu, wagati min kɔnɔ " burufiyɛ 5nan " be min datugu ; saan 150 yɛrɛ yɛrɛ wagati. Nka a ka wagati la, William Miller tun fiyentɔ lo ka ban walisa ka koo dɔ kɛ min tun be Ala sago la ; ka fili dɔ lɔn min b’a to Krista ka kɔsegi jigiya be se ka lakunu saan 1844 ka tilemafɛ ; fili ngalonman lo, sabu jatebɔ fɔlɔ minw tun be saan 1843 ka tilema sigi sen kan , u sinsinna bi an ka jatebɔ labanw na. Ala sago n’a ka sebagaya be masaya la ani a ka mɔgɔ sugandininw ka kunnadiya kama, foyi ani mɔgɔ si tɛ se k’a ka laɲinita bali. O fili min kɛra laseli la, o y’a to Adventistew ye seereya kɛ, saan 1991, ko u tun be Yezu Krista ka kɔsegi jigiya dɔ mafiɲɛya min kofɔra saan 1994. be se ka dalilu sɔrɔ bi n’i be sɛbɛ nin kalan . O kɛli la, Ala ye yeelen kura tɔw minw di ne ma kabini saan 2018 sɛnɛkalo la , a ka sariya koo la ani Krista ka kɔsegi koo la min bena segi, an b’o lɔn sisan, saan 2030 sɛnɛkalo la, u be bɔ u la fana ; ani o basiginin lo basigiyɔrɔ kuraw kan minw danfaranin lo ni Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kumaw lɔli ye. Saan 1982 ni saan 1991 cɛ, ne fɛ, kalo duuru .                tun be taga ni ngalon kiraw ka baara ye min tun ka kan ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi ma. Komi n’ lanin b’o miiriya la, min ka ɲi ka kɛ, n’ ma wagati dantigɛli ye min be sɔrɔ “ fagali ” balili fɛ . Ani o wagati la, saan 1994 tun be Yezu Krista wololon tiɲɛn na saan 2000 lo yira. N b' a fara a kan ko mɔgɔ si ma ne ka fili sababu lɔn ka kɔn ne ɲɛ ; min b’a yira ko koo dɔ kɛra ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. Sisan, an k’an janto koo tigitigi dɔ la min tɔgɔ ko “ nka k’u tɔɔrɔ kalo duuru kɔnɔ .” O fɔrimili be mɔgɔ lafili kosɔbɛ sabu “ tɔɔrɔ ” min kofɔra , o ma tɔɔrɔ mɔgɔ tɔɔrɔninw fɛ “ kalo duuru ” kɔnɔ min kofɔra kiraya la . Niin be kuma “ tɔɔrɔ ” min koo la, o bena kɛ mɔgɔ benninw na kiti laban na, yɔrɔ min na a bena sɔrɔ “ tasuma baji ” jenininw fɛ , o min ye “ saya filanan ” ka ɲangili ye . O " tɔɔrɔ " kofɔra mɛlɛkɛ sabanan ka cikan kɔnɔ min be sɔrɔ Yirali 14:10-11 kɔnɔ , vɛrise tɛmɛnin y'o min lawuli k'u ka tɔɔrɔ " sisi " " kofɔ ; cikan min Adventistew b’a lɔn koɲuman sabu o b’u ka baara dɔ ye min be kɛ duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. Komi a kɔnna k’a lɔn ko nin Adventism faaman bena ben, ni hakilitigiya ye, Niin y’a fɔ nin cikan kɔnɔ ko “ ale fana bena Ala ka dimi diwɛn min, min bɔnna a ka dimi tasa kɔnɔ k’a sɔrɔ a ma ɲagami, ani a bena tɔɔrɔ tasuma ni kiribi kɔnɔ mɛlɛkɛ senumanw ni Sagaden ɲɛfɛ .” O tiɲɛn “ ale fana ” be laɲini , ka tugu ɲɔgɔn kɔ, Porotɛstanw ka limaniya kan, o kɔ, Adventisimu kantigibali min banna saan 1994 la Yezu Krista yɛrɛ fɛ. Kabi o loon na, k'a ka dangali tiɲɛtigiya, o " murutinin " kura donna ekumɛniki jɛnɲɔgɔnya la min be Katolikiw ni Porotɛstanw fara ɲɔgɔn kan minw tigɛra Ala la ka ban. Nka sanni Adventisme ofisiyɛli ka ben, fɔrimili " ale fana " tun be ɲɛsin Porotɛstanw ma minw benna, bari komi u benna saan 1844, kabi sisan, u tun bena Katolikiw, Ɔrɔmu ka Ɔrɔmu ka Yahutuw ani ngalon Yahutuw ka siniɲɛsigi tilan. Tiɲɛn na, " ale fana " ɲɛsinna mɔgɔ minw bɛɛ ma minw tɛ Katolikiw ye ani u be bonya la Ɔrɔmu Katoliki Egilizi kan, u kɛtɔ ka don a ka jɛnkulu kɔnɔ, ani u kɛtɔ ka bonya la .                                 Kɔnsitanti fɔlɔ ka sariyaw : a ka dimansi " tile loon " , ani wololon, (Nowɛli desanburukalo tile 25nan) . N’an ye “ ale fana ” cogoya kelen sugandi .     ", sanni a ka caya " olu fana ", Niin b'an hakili jigi ko diinɛ sugandili ye mɔgɔ kelen kelen ka sugandili ye min b'a to mɔgɔ kelen kelen bɛɛ be kɛ kuntigi ye , tilenninya walima jalakibaga ye Ala ɲɛfɛ, ani jamakulu tɛ ; i n’a fɔ “ Nuhun, Daniyɛli ani Zɔbu minw tun tɛna dencɛw ni denmusow kisi ” ka kɛɲɛ ni Ezek.14:18 ye.      
 
Kiti laban ka saya filanan ka tɔɔrɔw .
Vɛrise 6 : “ O loonw na, mɔgɔw bena saya ɲini, u tɛna a sɔrɔ ; o b’a fɛ ka sa, nka saya bɛna bori o ɲa. »      
Hakilinaw be tugu ɲɔgɔn kɔ cogo bɛnnin na kosɔbɛ. Komi an ye “ saya filanan ka tɔɔrɔw ” kofɔ sisan , Nii be kiraya kɛ nin vɛrise 6nan na, a waleyali loonw na, o min bena kɛ saan waa 7nan laban na , kumaden min ɲɛsinna “ o loonw na ”. O kɔ, a b’o ɲangili laban ka koo kɛrɛnkɛrɛnninw yira an na, o min ka jugu kosɔbɛ. “ Mɔgɔw ​​bɛna saya ɲini, nka o tɛna a sɔrɔ ; u bena saya nege don u la, saya bena boli u ɲɛ .” Adamadenw tɛ min lɔn, o ye ko mɔgɔjuguw ta kununi farikolo bɛna kɛ ni jogo wɛrɛw ye minw ni sisan farikolow tɛ kelen ye. I n’a fɔ u ka ɲangili laban, Danbaga Ala bena u ka ɲɛnamaya dan kokura, k’a to a be se ka to ka kɛ hakilimaya la fɔɔ ka taga se u ka atomu laban halakili ma. Ka fara o kan, tɔɔrɔ wagati janya bena kɛɲɛ ni mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ye, ka kɛɲɛ ni kiti min tigɛra a kelen kelen bɛɛ ka jurumu kan. Mariki 9:47-48 b’o sinsin ni nin kuma nunu ye : “... aw ka fili jahanama kɔnɔ, u ka tumu tɛ sa yɔrɔ min na, tasuma fana tɛ faga yɔrɔ min na. " A ka kan ka fɔ fana ko Porotɛstanw ka lannaya be ɲɔgɔn fɛ ni Katolikiw ka ngalon kalan caaman ye ; ka fara dimansi kan, o min ye lafiɲɛlon fɔlɔ ye, lannaya be yen min b’a to niin tɛ sa, o lo b’a to Porotɛstanw be la a la ko jahanama be yen, i n’a fɔ Katolikiw b’a kalan cogo min na. O la, Katolikiw ka jahanama siranya, yɔrɔ min na danganinw be tɔɔrɔ tasuma kɔnɔ fɔɔ abada, siranya min tun be kerecɛn jamanaw ka masacɛw bɛɛ bila a ka mara kɔnɔ, tiɲɛn dɔ tun b’a la, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, ngalon caaman tun b’a la. Sabu, fɔlɔ, Ala ka jahanama min labɛn, o tɛna cogoya sɔrɔ fɔ ka taga se « san waa kelen » laban ma, mɔgɔ saninmanw bɛna mɔgɔjuguw kiti sankolo ra. Ani, a filanan, tɔɔrɔ tɛna to abada, hali n’a bena mɛn, n’an y’o suma ni dugukolo cogoya ye bi. Minw bena a ye ko saya bolila ka bɔ u ɲɛ, olu dɔw ye Grɛkiw ka kafiriw ka kalan ye min b’a fɔ ko niin tɛ sa ani k’a lafasa ni kɔnɔgwɛ ye. O la, Ala bena u dɛmɛ u k’a miiri u ka siniɲasigi tun bena kɛ min ye n’u niin tun tɛ sa tiɲɛn na. Nka " tile min ma se ka see sɔrɔ " loon batobagaw bɛɛ kan , olu lo bena u ka alaya kunbɛn ; dugukolo yɛrɛ min y'u wolo, o kɛra " tile " ye tasuma ni kibiri ka magma farali fɛ.                 
 
O yecogo min be mɔgɔ lafili .
Vɛrise 7nan : “ O kongokolonw tun be komi soow minw labɛnna kɛlɛ kama ; Masafugula tun bɛ o kun na, i n’a fɔ sanin, o ɲada tun bɛ i ko adamaden ɲada. »      
Vɛrise 7nan b’a yira n’a ka tagamasiɲɛw ye Porotɛstanw ka jɛnkulu min benna, o tun be min kɛra. Diinɛkuluw ( soow ) lajɛnna hakilimaya " kɛlɛ " dɔ kama min bena kɛ nɛɛma wagati laban dɔrɔn na, nka laɲinita laban be yen. O kɛlɛ be weele ko “ Arimagedɔn ” Yir . O tuma na, a bɛnnin lo k’a kɔrɔsi ko Niin b’a sinsin a kan k’a suma ni fɛnw ye tiɲɛn na ; min b'a kɛ ni " i n'a fɔ " kumaden cayali ye . O ye a ka fɛɛrɛ ye ka diinan mɔgɔkɔrɔw ka ngalon kumaw sɔsɔ. Fɛɛn bɛɛ ye yecogo dɔrɔn ye min be mɔgɔ lafili : " masafugulan " min layidu tara limaniya sebaga ye, ani limaniya ( sanu ) yɛrɛ min " bɔɲɔgɔnya " dɔrɔn lo be limaniya lakika la. O ngalon lanabagaw ka " ɲɛda " yɛrɛ be mɔgɔ lafili sabu adamaden yecogo dɔrɔn lo tora u la. Min b’o kiti fɔ, ale be mɔgɔ kɔnɔkow n’a dusukunw sɛgɛsɛgɛ. A be adamadenw ka gundo miiriyaw lɔn ani a b’a ka tiɲɛn yelifɛnw fɔ a ka mɔgɔ sugandininw ye.             
Vɛrise 8 : “ U kunsigi tun be komi muso kunsigi, u ɲiiw tun be komi jara ɲinw. »   
Ka kɛɲɛ ni 1 Kor.11:15 , musow ka kunsigi be kɛ i n’a fɔ fani min b’u datugu. Ani, fanikolon ka baara ye ka mɔgɔ ɲɛda dogo wala a ka tagamasiɲɛ dogo. Nin vɛrise 8nan be kerecɛn diinanw ka nanbarakow sɔsɔ a ka tagamasiɲɛw fɛ. O la , u be ni kɛnɛma yecogo ( kunsigi ) ye i n’a fɔ legilizi musow ( musow , Efɛz.5:23-32 kɔnɔ ) , nka u ka hakili be niin ye ni “ jaraw ” ka fariya ( ɲinw ) ye . An be se k’a faamu ka ɲɛ fɛɛn min kama u ɲɛda be komi adamadenw dɔrɔn lo. Kuun t’a la Yezu k’u suma ni jaraw ye. O la, a b’an hakili jigi Ɔrɔmukaw ka miiriya la, minw y’a to jaraw ye kerecɛn fɔlɔw dumu u ka tulonkɛyɔrɔw la. Ani, o sangali be tiɲɛn fɔ sabu duniɲa laban na, u bena a ɲini, siɲɛ kelen tugun, ka Yezu Krista ka mɔgɔ sugandinin labanw faga.  
Vɛrise 9nan : “ U disilafɛnw tun be i n’a fɔ nɛgɛdaga, u kamanw mankan tun be komi wotorow mankan, soo caaman be bolila ka taga kɛlɛ la. »   
Nin vɛrise be kuma Yezu Krista ka sɔrɔdasi sɔbɛ ka panoply galonman lo koo la min be tilenninya “ disi ” don (Efɛz . 6:14), nka yan, o tilenninya ka gwɛlɛ i n’a fɔ “ nɛgɛ ” min tun ye Ɔrɔmu masaya tagamasiɲɛ ye ka ban Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ. " Binw " be mankan kɛ n'u " kamanw " ye n'u be baara la. O kama, sangali min be kɛ, o ɲɛsinna kɛwalew ma. O yɔrɔ tigitigi b’a yira ko jɛnɲɔgɔnya be yen ni Ɔrɔmu ye min ka wotorow boli ni “ soo caaman ” ye min tun be Ɔrɔmukaw ninsɔndiya u ka yɔrɔw la. O ja nin na, " so caman " kɔrɔ ye : diinan caman lajɛnna ka Ɔrɔmu ka " wotoro " sama, o kɔrɔ, ka Ɔrɔmu ka fanga bonya ; Ɔrɔmu, min tun b’a lɔn a be se ka diinan kuntigi tɔɔw lafili cogo min na walisa k’u mara a ka lafilikow sababu fɛ. Nin Saninman bɛ murutininw ta kɛwalew surunya ten le. Ani, o lajɛnba min be kɛra Ɔrɔmu ka dɛmɛ kama, o b’u labɛn “ Arimagedɔn kɛlɛ ” laban kama min ɲɛsinna dimansi kɛlɛbagaw ma, minw ye Ala ka lafiɲɛlon sanuman labatobaga kantigimanw ye, ani k’u yɛrɛ lɔn, Krista kama, u Latangabaga.                  
Vɛrise 10nan : “ Kukala tun b’u la i n’a fɔ sɔgɔsɔgɔninw, ani se tun b’u kukala la ka mɔgɔw tɔɔrɔ kalo duuru kɔnɔ. »    
O vɛrise be fani bɔ vɛrise 3nan na, yɔrɔ min na u tun b’a fɔra ko “ kukala ” ye “ sɔgɔsɔgɔninw ka sebagaya ” ye. A fɔra ka gwɛ hali n’a kɔrɔ ma gwɛ mɔgɔ min t’a ɲini Ezayi 9:14 kɔnɔ. Nin tɛ ne ta ye, o la ne hakili be nin kunba nafaman na : " kira min be ngalon kalan, o ye kukala ye ." N be cikan min kofɔra, o ɲɛfɔ nin kuma nunu na : O jɛnkuluw tun be ni kiraw ngalontigɛlaw ye ( kukala ) ani murutininw ( sɔgɔsɔgɔninw ) ani nɛɛnw ( sɔgɔsɔgɔninw ) minw be ngalon tigɛ, ani o kiraw ngalontigɛlaw ( kukala ) lo tun be ni fanga ye ka mɔgɔ tɔɔrɔ , o kɔrɔ, k’u lafili ani k’u lasun u ka bonya la Ɔrɔmu ka dimansi loon kan fiante peah saanw kɔnɔ ( 100 ) . min b’u bila “ saya filanan ka tɔɔrɔw ” la cogo si la min tɛ se ka ɲɛnabɔ , o min bena kɛ kiti laban na saan baa 7nan laban na . Ni ne miirila ko jamaba tɛ lafiɲɛlon nafa ye ! N’u tun lanin b’o cikan yiranin na min dekodinin lo, u tun bena u ka miiriya yɛlɛma.             
Vɛrise 11nan : “ Dingɛ dunbatigi ka mɛlɛkɛ lo tun b’u kunna, a tɔgɔ ko Abadɔn heburukan na, nka Apoliyɔn gɛrɛkikan na. »    
Ka fara o kan, Ala ka jalaki be se a dan na : o diinanw ka masacɛ ye Sutana ye, “ dingɛ kɔnɔ mɛlɛkɛ ” min bena siri dugukolo lakolon kan “ saan waa kelen ” ka kɛɲɛ ni Yir. 20:3 ye. Daɲɛ min fɔra Zɛnɛzi 1:2 kɔnɔ, o ye dugukolo lo ye sanni a ka ɲɛnamaya tagamasiɲɛ si yira. O la, o kumaden b’a yira ko dugukolo kɛra yɔrɔ lakolon ye, ɲɛnamaya sifa bɛɛ bena halaki Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman fɛ. A bena kɛ o cogo la fɔɔ “ saan waa kelen ” , ani mɛlɛkɛ Sutana dɔrɔn lo bena kɛ kasoden ye a kan. Ala be min weele Yirali 12nan na, ko “ kongokolon , ani saa , jinɛ , ani Sutana , ” o tɔgɔ lara yan ko Tiɲɛbaga, o kɔrɔ ye heburukan ni gɛrɛkikan kumadenw ye , Abadɔn ani Apoliyɔn . Niin b’a yira an na cogo min na nin mɛlɛkɛ be tagama ka Ala ka baara tiɲɛ, a be min kɛlɛla. “ Heburukan ni Gɛrɛkikan ” lo ye Bibulu sɛbɛnin fɔlɔw ye. O la, kabini Porotɛstanw ka limaniya benna saan 1844, nin " buru 5nan " barokun daminɛ na , jinɛ y'a sɔrɔ tugun n'a ka nafa lɔnnin ye Bibulu senuman na. Nka ka kɛɲɛ ni yɛlɛmaniw daminɛ nɔɔrɔman ye, sisan, u be baara kɛra n’a ye walisa ka Ala ka laɲinita tiɲɛ . Sutana be baara kɛ ni limaniya yɛlɛmani ye min benna, sisan, a be se k’o kɛ, a tun ye min ɲini gwansan ka Krista yɛrɛ jigi, a ka kɛlɛ kɔrɔbɔli wagati la.               
Vɛrise 12 : “ Bɔnɛ fɔlɔ tɛmɛna. A filɛ, bɔnɛ fila wɛrɛ bena na nin kɔ . »    
Yan, vɛrise 12nan na, “ burufiyɛkan 5nan ” ka barokun kɛrɛnkɛrɛnnin nin be ban . O wagati b’a yira ko adamadenw donna saan 1994 la u ka delinanko la. Ka kɔn o wagati ɲɛ, hɛɛrɛ tun be diinanw bɛɛ cɛma minw be Ala kelen lo bato. Mɔgɔ si tun tɛ faga Alako ta fan fɛ sabu u y’u yɛrɛ di diinankow ma. O kama, mɔgɔfaga bali min be vɛrise 5nan na, u y’o bonya ani o dafara i ko Ala tun y’a fɔ cogo min na. 
Nka saan 1994, utikalo tile 3nan na, GIA ye silamɛ diinɛ kɛlɛ fɔlɔ yɛrɛ min kɛ, o ye Faransi ɲɛmɔgɔ duuru faga Faransi ka lasigidenso gɛrɛfɛ Alizeri dugu la, o kɔfɛ, Nowɛli wulafɛ, saan 1994, desanburukalo tile 24nan na, Faransi ka awiyɔn dɔ binkanni kɛra min ye mɔgɔ saba faga Alizeri dugu la, Faransi jamanaden dɔ fana tun b’o la. O samiɲa min tugura o kɔ, GIA ka Alizeri silamɛ kɛlɛbolo ye binkanni juguw kɛ RER kan Pari, Faransi faaba la. Ani, saan 1996, u ye Faransi Katolikiw ka diinan mɔgɔkɔrɔ 7 kuun tigɛ Tibhirine dugu la, Alizeri jamana na. O la, o seereya nunu b’a yira ko “ kalo duuru ” min kofɔra kiraya la, o tɛmɛna. O kama, diinanw ka kɛlɛw be se ka daminɛ tugun ani ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, min be tagamasiɲɛ kɛ ni Krista nɔɔrɔman ka kɔsegi ye.  
 
 
 
Buru 6nan : “ Balawo ” belebele filanan .    
Kerecɛn ngalonmanw ka senuya bɛɛ ɲangili wɔɔrɔnan .
 
Diɲɛ kɛlɛba sabanan
 
 
Vɛrise 13nan : “ Cɛn wɔɔrɔnan pɛrɛnna . , ne ye mankan dɔ mɛn ka bɔ sarakabɔlan sanulaman naani na min be Ala ɲakɔrɔ .   
O lasɔmini ɲangili wɔɔrɔnan ye “ bɔnɛba ” filanan ye min kofɔra Yir . A be kɔn jamakulu ni mɔgɔ kelen kelen ka nɛɛma wagati laban ɲɛ ani o cogo la a bena dafa saan 2021 ni saan 2029 cɛ . Ni nin vɛrise 13nan ye, “ burufiyɛkan 6nan ” ka barokun donni bena kɛlɛ kɔsegi ani yamaruya “ ka mɔgɔ faga ” sɛmɛntiya . O barokun kura ɲɛsinna diinan kelenw lo ma i n’a fɔ “ burufiyɛnan 5nan ” tɛmɛnin . Tagamasiɲɛ minw be kɛ, u kelen lo. O la, koow be se ka ɲɛfɔ nin cogo la : " burufiyɛnan 5nan " mɔgɔw delila ka " mɔgɔ faga " , fɔɔ ka taga se saya jalaki balili ma Erɔpu jamanaw na ani Etazini jamana dɔw la. U ye fɛɛrɛ dɔ sɔrɔ walisa ka jamanaw ni ɲɔgɔn cɛ jagokow kɛ ni tɔnɔ ye, o min y’u kɛ nafolotigiw ye. O kama, u tɛ kɛlɛ dɛmɛbagaw ye tugun, nka u be hɛɛrɛ lafasa cogo o cogo. O la, kɛlɛ min be kɛ kerecɛnw ni ɲɔgɔn cɛ, a be komi o be bɔ yen, nka a ka jugu ko diinan sabanan min be Ala kelen lo bato, o tɛ hɛɛrɛ la kosɛbɛ, o ye silamɛya ye min be tagama sen fila kan : fariyakɛlaw ta min be koow kɛ ani tugubaga tɔw ta minw b’u ka fagali kɛwalew fo. O la, o barokɛɲɔgɔn b’a to hɛɛrɛ banbali jigiya tɛ se ka sɔrɔ, ani a bena bɔ danbaga Ala fɛ k’a ka yamaruya “ pɛrɛn ” walisa siwilizasiyɔnw ni diinanw ka kɛlɛ ka kɛ ni saya kɔlɔlɔ caaman ye. Dugukolo tɔɔ kan, jamana kelen kelen bɛɛ fana bena kɛ n’u ka laada jugu ye, o min ye tilanyɔrɔ ye, jinɛ n’a ka jinaw ye min labɛn ka ɲɛsin dugukolo bɛɛ ma.                     
Nka, yan, kiraya kuma be kuma kiin kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ koo la, o min ye kerecɛnw ye minw tɛ kantigiya kɛ Tileben fan fɛ.
Yafa laban, ka kɔn “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” ɲɛ minw be kɔn Krista ka kɔsegi ɲɛ, o be na “ burufiyɛkan 6nan ” tɔgɔ la . Kabini sisan, sanni an ka don barokun nin kɔnɔnakow la, an b’a lɔn ko tiɲɛn na, o barokun ye “ balawobaw ” filanan ye, Napoleon ka masaya “ sankolola ” ye minw kofɔ Yir. 8:13 kɔnɔ. Sisan, montage dɔ kɔnɔ min labɛnna o kosɔn, Apo 11 ka kiraya kuma b’o tɔgɔ di “ bɔnɛ filanan ” ma Faransi ka yɛlɛmani min be weele ko “ wara min be wuli ka bɔ dingɛ kɔnɔ ”. O fana ye Yir. 8nan ka “ burufiyɛkan 4nan ” ka barokun ye . O la, Niin b’a yira an na ko jɛnɲɔgɔnya gwɛlɛ be koow ni ɲɔgɔn cɛ minw ɲɛsinna “ burufiyɛkan 4nan  ni 6nan ” ma . An bena a ɲini k’a lɔn o jɛnɲɔgɔnyaw ye min ye.                 
Ni " burufiyɛ 6nan " fɔra , Kirisita kan , min ye delili kɛ wusulan sarakabɔlan ɲɛfɛ, o be cikan dɔ yira. (Ka kɛɲɛ ni dugukolo kan fanibugu ja ye min tun b’a fɔra ko a bena kɛ sankolola baara min na, i n’a fɔ mɔgɔ sugandininw ka delilikɛlaw ka delilikɛla).   
 
Erɔpu tileben fan fɛ, Yezu Krista ka dimi be mɔgɔw minɛna
Vɛrise 14nan : “ A y’a fɔ mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan ye min tun be ni burufiyɛ ye ko : “Mɛlɛkɛ naani minw sirinin be Efarati bajiba la, u labila.” »    
Yezu Krista y' a fɔ ko : « Mɛlɛkɛ naani minw sirinin be Efarati bajiba kɔnɔ , aw k'olu bɔ yen » : aw ka diɲɛ bɛɛ ka jinɛw ka fanga bɔ Erɔpu jamana na min tagamasiɲɛ ye Efarati tɔgɔ ye ; Erɔpu tilebenyanfan n’a ka Ameriki ni Ɔsitarali jamanaw yɔrɔ minw na u be kɛ kabi saan 1844, ka kɛɲɛ ni Yir. 7:2 ; O ye mɛlɛkɛ naani ye minw ye se sɔrɔ ka dugukolo ni baji tɔɔrɔ . Kɔrɔfɔli kunbabaw ka nɔgɔ ani u be bɛn ɲɔgɔn ma. " Efarati " ye baji ye min tun be Daniyɛli ka Babilɔni kɔrɔ jigi. Yirali 17nan na, “ jatɔmuso ” min be weele ko “ Babilonɛba ” siginin be “ jii caaman kan ,” o ye “ jamanaw, siyaw ani kaanw ” tagamasiɲɛw ye . " Babilɔni " min be Ɔrɔmu yira, jamana minw kofɔra, olu ye Erɔpu jamanaw ye. A kɛtɔ ka Erɔpu jamanaw sugandi k’u kɛ a ka mɔgɔfaga dimi kunba ye, Krista Ala b’a fɛ ka mɔgɔ minw janfa ani ka tɔɔrɔ minw muɲu a ka kuruwa tɔɔrɔnin kan, u ka dɔgɔya, vɛrise tɛmɛnin y’o hakili jigi sisan, a kɛtɔ ka “ sarakabɔlan ” kumaden fɔ, min tun ye kiraya kɛ o koo la jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka tagamasiɲɛw la.                         
Ni Erɔpu jamanaw laɲinina, Niin b’a ka jurusaara laɲini jamana fila lo kan minw b’u ka jalaki sinsin a kan. O ye Katolikiw ka diinɛ ye, legilizi bamuso, ani denmuso fɔlɔ, i n’a fɔ a b’a weele cogo min na Faransi, min y’a dɛmɛ kosɔbɛ saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ, kabini a daminɛ na, ni Clovis ye, Franki masacɛ fɔlɔ.
Jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ ni " burufiyɛ 4nan " ye, o ye Faransi ye, jamana yɛlɛmabaga min y'a ka lannaya danni kɛ dugukolo kan kerecɛn siyaw bɛɛ cɛma, k'a ka filozofikɛlaw ka sɛbɛnw jɛnsɛn, Alalɔnbaliw, hɔrɔnya miiribaga . Nka Faransi ka kɛlɛ tun ka ɲi ka min halaki ani k’a dabila, o tun ye Ɔrɔmu min tun be papa fɛ. Burukuruw ni lasɔmini ɲangiliw minw kofɔra Heburuw ye Levitiki 26 kɔnɔ, n’an y’u suma ɲɔgɔn ma, an b’a yira ko naaninan be Ala ka “ muru ” lɔyɔrɔ yira min be “ a ka jɛnɲɔgɔnya hakɛ ta .” Nin sen fɛ, “ burufiyɛnan 6nan ” sababu fɛ , Yezu yɛrɛ bena a ka jɛnɲɔgɔnya hakɛ ta a kɛtɔ ka jamana fila nunu n’u ka Erɔpu teriw bugɔ. Sabu ka kɛɲɛ ni Yirali 11nan ye, Faransikaw ka Alalɔnbaliya tun ye “ nisɔndiya ” ani k’a lamini mɔgɔw “ nisɔndiya ” la : “ u bena nilifɛnw ci ɲɔgɔn ma ” an b’o kalan Yirali 11:10 kɔnɔ. O kɔ, Krista alaman bena na n’a ka nilifɛnw ye u fɛ : bɔnbu kɔrɔmanw ani bɔnbu atomiki ; o bɛɛ kɔnna banakisɛ dɔ ɲɛ min be mɔgɔ faga ani a bɔra Erɔpu jamanaw na saan 2019 laban na. Kado minw ka kan ka kɔrɔsi, u dɔw ye Faransi ye hɔɔrɔnya ja min di Niyɔriki dugu ma Etazini jamana na. O ɲɛyirali tun ka di kosɔbɛ fɔɔ ka tugu Faransi kɔ, Erɔpu jamana wɛrɛw kɛra repiblikiw ye . Saan 1917, Irisi jamana tun bena segi ka o ɲɔgɔn kɛ ni mɔgɔfaga kelen ye.                 
 
Duniɲa kuru bɛɛ ka kɛlɛ
Vɛrise 15nan : “ Mɛlɛkɛ naani minw tun labɛnna lɛrɛ, ni loon, kalo, ani saan kama, u y’u labila ka adamadenw tilan sabanan faga. »   
U labɛnnin lo ka “ dugukolo ni baji tɔɔrɔ ” ka kɛɲɛ ni Yir. 7:2 ye, “ mɛlɛkɛ naani nunu labilara ka adamadenw tilan sabanan faga “ ani o koo labɛnna ani u makɔnɔna wagatijan kɔnɔ, i n’a fɔ nin koo nin b’a yira cogo min na : “ minw labɛnnin lo lɛrɛ kelen, tile kelen, kalo kelen, ani saan kelen kama .” Nka kabini tuma jumɛn o ɲangili kɛra wajibi ye ? Kabi saan 321, marisikalo tile 7nan na, Kɔnsitanti fɔlɔ tun ye tile loon min latigɛ, o loon dafara . Ka kɛɲɛ ni Yir. 17nan ye, min barokun ye “ kakalamuso Babilonɛba kiti ,” jatiden 17 be Ala ka kiti tagamasiɲɛ yira. Ni an y’o jateden 17 jati ka kɛɲɛ ni saan kɛmɛkulu hakɛ ye k’a ta saan 321, marisikalo tile 7nan na, o jatiden 17 be bɔ saan 2021, marisikalo tile 7nan na ; k’a ta o loon ma, Ala ka dangali saan 9 labanw bena a to Yir. 9:13 ka “ burufiyɛkan 6nan ” be dafa .               
An k ' a kɔrɔsi ko " mɔgɔ tilanyɔrɔ sabanan " kofɔli min b' an hakili jigi ko hali n' a ka jugu cogo o cogo , nin diɲɛ kɛlɛ sabanan min be mɔgɔ halaki , o be lasɔmini sifa dɔ ( tilanyɔrɔ sabanan ) mara ; O la, nafa b’a la ka mɔgɔw lasun u ka sɔn diinankow ma ani ka mɔgɔ sugandininw bilasira u k’u sen don kosɔbɛ Adventist baara la, Yezu Krista be min ɲɛminɛna. O halakili be na ka adamadenw ɲangi ani k' u weele ka nimisa minw ye nafa sɔrɔ " saan 150 yɛrɛ yɛrɛ la " diinɛ hɛɛrɛ la , min kiraya kɛra " kalo duuru " la " burufiyɛ duurunan " fɛ .         
Walisa k’o ɲangili kɔrɔ faamu ka ɲɛ, o min ye duniɲa kɛlɛba sabanan ye kabi saan 1914, an ka ɲi ka koo dɔw bɔ ɲɔgɔn na ani k’u suma ni Yahutuw minɛcogo sabanan ye ka taga n’u ye Babilonɛ. O kɛlɛ laban na, saan -586, masacɛ Nabukodonozɔri ye Zuda masaya halaki, o min tun ye Isirayɛli siya tɔ laban ye ; Zeruzalɛmu dugu ni a ta Alabatosoba saninman kɛra tomow le ye. Diɲɛ kɛlɛba sabanan ye yɔrɔ minw to yen, u bena dalilu di ko kerecɛnw ka jɛnkulu bɔra diinan na i n’a fɔ Yahutuw ka jɛnkulu min tun be Yahutuw ka jamana na . O la, nin yirali kɔ, mɔgɔ minw ma la a la walima diinɛmɔgɔw minw kisira , olu bena kɛ diɲɛ bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔli laban ye min be kisili sababu laban di diinɛ kelenpew bɛɛ ka lanabagaw ma ; nka Danbaga Ala be tiɲɛn kelen dɔrɔn lo kalan min ɲɛsinna Yezu Krista n’a ka lafiɲɛlon senuman ma , o min ye sibirilon ye, o min ye tile wolonfilanan kelenpe ye tiɲɛn na .  
fagali min fɔra nin diɲɛ kɛlɛba nin kama , o ye " balawo filanan " yɔrɔ wɛrɛ ye min b' a ni Faransi ka yɛlɛmaniba Alalɔnbaliya " buru naaninan " siri ɲɔgɔn na . Faransi ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, a faaba Pari, be sebagayabɛɛtigi Ala ka kuruwa kɔnɔ. Yirali 11:8 kɔnɔ, a be tɔgɔw fɔ a ye ko “ Sodɔmu ni Ezipiti ,” jugu kɔrɔw tɔgɔw minw halakira misaliya la cogo dɔ la min tɛ se ka ɲinɛ Ala fɛ, kelen tasuma fɛ ka bɔ sankolo la , tɔ kelen a ka fiɲɛminɛ sebagaya fɛ . O b’a to an b’a faamu ko a bena koo jugu ani cogo gwɛlɛman kelen lo kɛ a la. An ka ɲi k’a lɔn ko an ka kunkanbaara ka bon limaniya sɔbɛ tununi na . Diinan kɔniyanin kɔ , repibliki fanga benna Napoleon fɔlɔ ka fangatigiw bolo , diinan tun ye fɛn nafaman dɔrɔn lo ye a yɛrɛ ka nɔɔrɔ kama. A ka bonya n’a ka sababuw ɲinini lo y’a to Katolikiw ka diinɛ y’a ka ɲɛnamaya sɔrɔ a ka Kɔnkɔrdi sigili fɛ min tun ye Ala ka tiɲɛn sariyakolo tiɲɛbaga ye.      
 
A demogarafi tilennin : kɛlɛkɛla miliyɔn kɛmɛ fila . 
Vɛrise 16nan : “ Sɔrɔdasiw ka sotigiw hakɛ tun ye waa fila ye, ne y’u hakɛ mɛn. »    
Vɛrise 16nan be ɲɛfɔli nafaman dɔ di an ma kɛlɛkɛlaw hakɛ koo la minw be kɛlɛ la : “ mɔgɔ waa caaman ” wala sɔrɔdasi miliyɔn kɛmɛ fila. Kabini saan 2021 , n’ be sɛbɛ nin sɛbɛra tuma min na, kɛlɛ si ma se nin hakɛ ma a ka kɛlɛw la. O bɛɛ n’a ta, bi, komi adamaden miliyari wolonfila ni tilan lo be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ , o kiraya kuma be se ka dafa. Nin vɛrise ye tiɲɛn min fɔ , o be kɔrɔfɔli bɛɛ jalaki minw y’a fɔ ko nin kɛlɛ bɔra koo tɛmɛninw na .   
 
Hakilina kɛlɛ
Vɛrise 17nan : “ Ne ye soow ni minw tun siginin be yeli la, olu ye ten, u ka disilafaniw tun be i n’a fɔ tasuma, n’u tun be nɛrɛmuguman ani n’ tun be nɛrɛmuguman. Sow kungolo tun bɛ i ko jaraw kungolo ; tasuma ni sisi ni kiribi tun bɛ bɔra o da ra. »    
Nin vɛrise 17nan na, min ye Ala ka kiti hakɛ ye, an be “ burufiyɛnan 5nan ” tagamasiɲɛw sɔrɔ : jɛnkuluw ( soow ) ani minw b’u ci ( sootigiw ). U ka tilenninya ( kɛlɛkɛminanw ) kelenpe ye tasuma jeni wale ye, ani tasuma juman lo ! Nukeleyɛri tasuma be se ka suma ni dugukolo jukɔrɔla magma tasuma ye. Niin be Hyacinthe ka jogow jati u ye min be bɛn ni kumaden min fɔra vɛrise laban na ka sigarɛti min . Nin min tun be mɔgɔ senumanw ka delili tagamasiɲɛ yira ka ban barokun tɛmɛnin kɔnɔ, o ye a ka kasadiyanan cogoya ye, an ka ɲi k’an hakili to min na, ani yen, an b’a faamu a kofɔli kɔrɔ ye min ye. Nin falenfɛn baga be mɔgɔ la, a be farigolo dimi, a kasa b’i kunkolodimi. O sariyakolow be kɛlɛkɛlaw ka deliliw ɲɛfɔ. O delili nunu si ma sɔn Danbaga Ala ma ; U b’a to a be nɔgɔ bɔ ani k’a kɔniya kosɔbɛ. A ka kan ka faamu ko nin kɛlɛba min ye diinankow ni miiriyakow ye, diinanw dɔrɔn lo be yen minw tigɛra a la pewu, nka o bɛɛ n’a ta, u fanba ye Ala kelenpe lo ye: Yahutuya, Katoliki, Porotɛsitanti, Ɔrɔtodɔksi, silamɛya. Tagamasiɲɛ jɔnjɔn kura min be sɔrɔ Ezayi 9:14 kɔnɔ, o kofɔra yan : “ kuntigi ye kititigɛla wala diinan mɔgɔkɔrɔ ye .” O la, kulu minw be kɛlɛ la, olu kun na, kititigɛlaw lo be yen bi minw be weele ko " peresidanw " repiblikiw kɔnɔ. Ani o ɲɛmɔgɔw be ni " jara " fanga ye , bɛgɛnw masacɛ ani kungo masacɛ. Fanga kɔrɔ be sɔrɔ Kiritigɛlaw 14:18 kɔnɔ. A ka cikan kɔnɔ, Niin be kɛlɛko layidu dɔ kofɔra min be ɲɛminɛna yɔrɔjan jamanakuntigiw fɛ minw be ni fanga ye kosɔbɛ, minw be fangatigiw mara ani minw be diinankow kɛ, sabu u ka deliliw be bɔ u ka “ da ” la, minw be yira ni kumaden “ sisi ” ye . U ka “ da ” kelen kɔnɔ, yamaruya be bɔ ka halaki ni “ tasuma ” ye , delili minw be kɛ ni “ sisi ” ye , ani ka jamabaw halaki, ka yamaruya di ka bɔnbu nukeleyɛriw kɛ minw jaa be bɔ “ kibiri ” fɛ.                          . A gwɛnin lo ko Nii b’a fɛ k’a yira ko o nukeleyɛri fanga min be mɔgɔ kelen bolo, o nafa ka bon. Dugukolo ka tariki kɔnɔ, o tiɲɛni fanga ma deli ka bɔ mɔgɔ kelen ka desizɔn na. Tiɲɛn na, o koo be mɔgɔ kabakoya ani a ka ɲi ka sɛrɛkili kɛ a kan. Nka an minw be politiki jɛnkulu sifa nin kɔnɔ, o koobaw yɛrɛ t’an kabakoya tugun. An bɛɛ ye jamakulu ka fatɔya sugu dɔ ka tɔɔrɔw ye.
Vɛrise 18nan : “ O tɔɔrɔ saba nunu ye adamadenw tilannin saba faga: tasuma, sisi ani kibiri min tun be bɔra u daa la. »   
Vɛrise 18nan b’o koo sinsin ka bɔ vɛrise tɛmɛninw na, k’a yira ka gwɛ ko “ tasuma , sisi ani kibiri ” ye tɔɔrɔw ye Ala b’a fɛ minw na ; o vɛrise y’o koo sɛmɛntiya k’a fɔ ko Krista min be jurusara kuun ta, ale lo ye yamaruya di ko a ka adamadenw tilannin sabanan faga.   
 
Jamanaw ɲɛmɔgɔw ka nukeleyɛri fanga .
Vɛrise 19 : “ Sabu soow ka fanga tun b’u daa n’u kukala la ; U kukalaw tun be i n'a fɔ sa kuun be minw na, u tun be mɔgɔ tɔɔrɔ n'u le ye. »    
Vɛrise 19nan be kɛlɛ ka diinan miiriya sifa sɛmɛntiya k’a fɔ ko : Sabu kɛlɛbolow ( sow ) ka fanga tun be u ka kumaw na (u daaw la ) ani u ka ngalon kiraw la (u kukalaw ) minw tun be komi mɔgɔw be mɔgɔw lafili ( saaw ) minw tun be nɔɔ to kuntigiw kan, u tun be kɛlɛkɛlaw ( kititigɛlaw ) kɛlɛ. O sariyakolo min ɲɛfɔra o cogo la , o be bɛn ni jogo ni jogo ye jamanaw ka jɛnkulu min be yen bi laban wagati la . 
Nin kɛlɛba sabanan min be “ buruw ” wala lasɔmini ɲangiliw barokun datugu , o kɔrɔtanin lo kosɔbɛ fɔɔ Ala y’o fɔ fɔlɔ Yahutuw ye minw tun be jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ la, ka tugu ɲɔgɔn kɔ Dan 11 :40-45 ani Ezekiyɛli 38 ani 39 kɔnɔ , ani o kɔ , burufiyɛnan kura kerecɛnw ma sanni o ka di lavex of the “ . nɛɛma wagati lo. O kama, an be kalan nafaman nunu sɔrɔ yan minw be ɲɔgɔn dafa.     
 
Daniyɛli 11:40-45
Kumaden nin , “ laban wagati , ” b’an bila ka siyaw ka kɛlɛ laban kalan , min yirala ani min yiriwara Dan 11:40 ka taga se 45 ka kiraya kuma kɔnɔ . A tun siginin be Erɔpu tilebenyanfan na fɔlɔ la, silamɛya jugu min be weele ko " worodugu masacɛ ", o ye kɛlɛ kɛ ni Erɔpu jamanadenw ye minw ka ca ni Katolikiw ye ; Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka limaniya lo ye barokun ye min ɲɛsinna kiraya kumaw ma kabi Dan.11:36 . Ɔrɔmu ka papa ɲɛmɔgɔ min kofɔra fɔɔ ka na se bi ma , o yirala ni kumaden " ale " ye ; komi " masacɛ " , a binna " worodugu masacɛ " fɛ , silamɛya min " bena kɛlɛ n'a ye " . Wale min sugandira “ ka ɲɔgɔn gosi ” o ye tiɲɛn ye ani a be bɛn ni hakilitigiya ye, sabu minw be kiin kelen kɔnɔ, olu dɔrɔn lo be “ ɲɔgɔn gosi ” ɲɔgɔn na. O wagati lo la, ka sababu min sɔrɔ, o sababu ye Erɔpu tilebenyanfan bila ɲagamini ni siranya la pewu, " worodugu masacɛ " " tun be yɛlɛma i n'a fɔ sanfiɲɛ " o fɛnɲɛnamafagalan kan gɛlɛya kɔnɔ, k'a minɛ k'a minɛ. A be baara kɛ ni " kurun caman " , " tankiw " ani kɛlɛkɛlaw ye minw tɛ foyi ye ni " sotigiw " tɛ ani u be worodugu fan fɛ, ani u tɛ Erɔpu tilebenyanfan worodugu fan fɛ, nka Erɔpu ni Azi jamana worodugu fan fɛ . Ani, ka gwɛ Israɛl worodugu fan fɛ, vɛrise 41 b’o lo yira k’a weele ko “ jamana cɛɲumanba ”. Irisi jamana min kofɔra, o ye " sotigiw " (Kozakiw) jamana ye , minw be soow lamɔ ani k’u di Israɛl ka tariki juguw ma.  Nin sen fɛ, ka kɛɲɛ ni nin kunnafoniw bɛɛ ye, a ka nɔgɔ k’o “ kɔrɔnfɛ masacɛ ” lɔn ni Irisi Ɔrɔmu Ɔrɔmu ka fangatigi ye, min ye kɔrɔnfɛla diinɛ jugu ye tilebenyanfan ka papa ka Ɔrɔmu diinan ma kabi saan 1054 , kerecɛnw ka diinanw farala ɲɔgɔn kan .                                    
An ye kɛlɛkɛbaga dɔw sɔrɔ sisan kɛlɛba sabanan kɔnɔ. Nga Erɔpu jamanaw ka teri barikamanw be yen minw y’u janto a la dɔɔni sɔrɔko ɲɔgɔndan kosɔn min kɛra kasaara ye kabini banakisɛ dɔ nana, koronawirisi kovid-19. Joli tɛ, sɔrɔko be kɛlɛ kɛra walisa ka balo, ani jamana kelen kelen bɛɛ be to ka yɛlɛma u yɛrɛw kan. Nka, ni kɛlɛ daminɛna Erɔpu jamanaw na, Ameriki ka tericɛ bena a ka wagati kɔnɔ ka koo dɔ kɛ.
Erɔpu jamanaw na, Irisi sɔrɔdasiw tɛ kɛlɛ kɛ kosɔbɛ. Erɔpu worodugu fan fɛ mɔgɔw be minɛna kelen kelen. Faransi kelenpe tɛ sɔrɔdasi kɛlɛ kosɔbɛ ani Irisi sɔrɔdasiw be mara jamana worodugu fan fɛ. Worodugu fan fɛ, gɛlɛyabaw be silamɛya la min sigira sen kan ka ban ka caya o yɔrɔ la. Bɛnkansɛbɛn sugu dɔ be silamɛ kɛlɛkɛlaw ni Irisikaw jɛn ɲɔgɔn na. U fila bɛɛ be nataba kɛ bololafɛnw na ani Faransi ye jamana nafolotigi ye hali n’a ka sɔrɔko tiɲɛna. Arabu ye mɔgɔw minɛbagaw ye u ka laadakow fɛ.
Isirayɛli fan fɛ, koow be juguyara, jamana minɛna. Arabu silamɛ jamana minw tun b’a lamini na, olu kisira : Edɔmu, Mowabu, Amɔnkaw : bi Zurudɛn baji.  
Fɛɛn min tun tɛ se ka kɛ ka kɔn saan 1979 ɲɛ, tuma min na Ezipiti bɔra Arabu ka kanpaɲi la ka taga jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Isirayɛli ye, sugandili min kɛra o wagati la , ni Etazini ka dɛmɛ barikaman ye , o y’a yɛrɛ yɛlɛma ; Irisikaw lo b’a minɛna. Ani k’a yira ka gwɛ ko " a tɛna bɔsi ", Niin b’a yira ko sugandili min kɛra saan 1979, o ye sababu ye. Ani balawo ka bon, Irisikaw minw b’a minɛna, olu b’a ka nafolo bɔsi a la. Ani, i n’a fɔ o ma bɔ, Libikaw ni Etiyopikaw fana b’a minɛna Irisikaw kɔ.    
 
Duniɲa kɛlɛ ka nukeleyɛri yɔrɔ .
Vɛrise 44nan be yɛlɛmaniba dɔ yira koow cogoya la. Tuma min na u be Erɔpu tilebenyanfan, Isirayɛli ani Ezipiti mara minɛna, Irisi sɔrɔdasiw siranna " kibaruya " dɔw fɛ minw ɲɛsinna u yɛrɛ ka Irisi mara ma. Niin be " kɔrɔnfan " kofɔ ka ɲɛsin Erɔpu tilebenyanfan mara ma nka " worodugufan " fana kofɔra ka ɲɛsin Isirayɛli mara minɛni ma ; Irisi jamana tun be fɔlɔ ka “ kɔrɔn fan fɛ ” ani filanan ka “ worodugu fan fɛ ” . O kibaro ka jugu fɔɔ a be mɔgɔfaga lawuli. O yɔrɔ la, Etazini donna kɛlɛ la, k’a latigɛ ka Irisi jamana halaki ni nukeleyɛri tasuma ye. O kɔ, kɛlɛ nukeleyɛri yɔrɔ daminɛna. Fungi juguw be yɛlɛla yɔrɔ caaman na , walisa ka adamadenw ni bɛgɛnw ka ɲɛnamaya caaman tunu ani k’u “ tunu ” . O kɛwale nin kɔnɔ , « cɛɛw tilanyɔrɔ sabanan be faga » ka kɛɲɛ ni « burufiyɛnan 6nan » laseli ye . U y’u ɲɔndi ka kɔsegi Israɛl ka “ kuluw ” kan ani “ kɔrɔnfɛ masacɛ ” ka Irisi sɔrɔdasiw halakira k’a sɔrɔ u ma dɛmɛ foyi sɔrɔ : “ mɔgɔ si ma na a dɛmɛ .”                          
 
Ezekiyɛli 38 ani 39
Ezekiyɛli 38 ani 39 fana be tariki kɛlɛ laban nin lawuli u yɛrɛ ka cogo la . Fɛɛn dɔw be yen minw ka di mɔgɔw ye, i n’a fɔ o tiɲɛn min b’a yira ko Ala tun b’a fɛ ka “ nɛgɛkunbɛnnan don Irisi masacɛ dakun na ” walisa k’a sama ka don kɛlɛ kɔnɔ ani k’a seen don kɛlɛ la. O jaa be sababu dɔ yira min b’a to a be se ka nafolo sɔrɔ n’a ka mɔgɔw ye, a tɛna se k’o kɛlɛ.   
O kiraya kuma jan nin kɔnɔ , Niin be tɔgɔ dɔw di an ma i n’a fɔ yɔrɔw : Gɔgi , Magɔgi, Rosi (Irisikan), Mesɛki (Mɔsuku), Tubali (Tobɔli). Loon labanw ka koow lakalicogo be sabati ni koo dɔ ye min ɲɛsinna jamanaw ma minw kɛlɛla : “ I bena a fɔ ko : Ne bena taga jamana dayɛlɛnin dɔ kɛlɛ, ne bena taga mɔgɔw kɛlɛ minw lafiyanin lo, minw be sigi hɛɛrɛ la, u bɛɛ be boonw kɔnɔ kogow tɛ minw na , u tɛ ni dakunw ye ani u tɛ ni daaw ye ” (Ezek. 38:1). Tiɲɛn na, bi duguw dayɛlɛnin lo pewu . Ani, fanga minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, u tɛ kelen ye cogo min na, o be mɔgɔ dusukasi. Niin min be yan, o be Daniyɛli ka “ kɔrɔdugu masacɛ ” daa la nin sen fɛ , wale min be weele ko “ ne bena na ” min b’a yira ko kɛlɛba dɔ bena kɛ , min be teliya ani min be bɔ sanfɛ ka kɛɲɛ ni wale ni jaa ye min be weele ko “ bena yɛlɛma i n’a fɔ sanfiɲɛ ” min be sɔrɔ Dan.11:40 kɔnɔ, ka bɔ yɔrɔ dɔ la min ka jan kosɔbɛ. Ezekiyɛli ka kiraya kuma nin kɔnɔ , gundo si tɛ jamana minw kofɔra ; Irisi jamana ni Israɛl jamana be lɔn ka gwɛ. O gundo tun be Dan.11:36-45 dɔrɔn kɔnɔ yɔrɔ min na a tun be Ɔrɔmu ka papa n’a ka Erɔpu mara koo la. Ani, k’a tɔgɔ di “ worodugu masacɛ ” ma Irisi jamana ma min be Erɔpu Katolikiw ka papa kɛlɛ la , Ala be kuma a ka yiracogo lo koo la min dira Ezekiyɛli ma. Sabu n b’aw hakili jigi, a ka ca a la, Isirayɛli jamana ka dugukoloko lo b’a to Irisi jamana be “ worodugu fan fɛ ”. Tiɲɛn na, a be Erɔpu tileben fan fɛ Ɔrɔmu Katolikiw ka pape ka lɔyɔrɔ “kɔrɔn fan fɛ .” O la, k’a yira ko Irisi sɔrɔdasiw lɔyɔrɔ be Erɔpu jamana nin na, u be min minɛna ani u be min marala, o ye ko Niin be kibaro jugu min bɔra “ kɔrɔn fan fɛ ” nali la. “ Ne bena tasuma ni kiribi ben a n’a ka kɛlɛbolo kan (Ezek. 38:22) ” ; An b’a kalan Ezek 39:6 kɔnɔ ko: “ Ne bena tasuma ci Magɔgi mara la .” O la, kibaro jugu min be “ worodugu masacɛ ” dimi, o sababu lo, min kofɔra Dan.11:44 kɔnɔ. I n'a fɔ Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, Irisi kɛlɛkɛbaga bena sɔgɔ ka halaki Isirayɛli kuluw kan : " I bena ben Isirayɛli kuluw kan, ele n'i ka kɛlɛbolow bɛɛ" (Ezek. 39:4).                                 ". Nka Etazini ka danbe min b’o wale nin kɔ, o bele ye gundo ye. N’ be koo dɔ sɔrɔ min ka di n’ ye kosɔbɛ Ezekiyɛli 39:9 kɔnɔ. Sɛbɛnin b’a fɔ ko tasuma be se ka kɛ " saan wolonfila " kɔnɔ ni marifa minw be kɛ ka nin diɲɛ kɛlɛ jugu nin jeni. Yiri tɛ bi marifaw dilanfɛn ye tugun, nka “ saan wolonfila ” minw kofɔra, u b’a yira ko kɛlɛ nin ka jugu ani marifa hakɛ min be yen . Kabini saan 2021, marisikalo tile 7, saan kɔnɔntɔn dɔrɔn lo tora fɔɔ Krista ka kɔsegi ; Ala ka dangali saan 9 laban minw kɔnɔ diɲɛ kɛlɛ laban bena dafa ; kɛlɛ min be mɔgɔ niinw ni bololafɛnw tiɲɛ kosɔbɛ . Ka kɛɲɛ ni vɛrise 12nan ye, u bena Irisikaw ka suuw sutura “ kalo wolonfila ” kɔnɔ.         
 
Ala ka tilenninya jugu ani min tɛ se ka yɛlɛma
Suuw bena caya ani Ala be hakilina dɔ di an ma Ezekiyɛli 9 kɔnɔ, a bena fagali min labɛn. Sabu diɲɛ kɛlɛba sabanan min makɔnɔna ka kɛ saan 2021 ni saan 2029 cɛ, o ye kɛlɛ sabanan misaliya ye min ɲɛminɛna Nebukadnezar fɛ ni Israɛl kɔrɔ ye saan -586 la . 
" Eze . 9:1  ​​O kɔ, a pɛrɛnna ne tulo la ni kaanba ye ko : “Aw minw bena dugu ɲangi, aw ka gwɛrɛ, aw kelen kelen bɛɛ n’aw ka halakikɛminanw b’aw bolo .” 
Eze . 9:2  Cɛɛ wɔɔrɔ nana ka tɛmɛ sanfɛla donda fɛ worodugu fan fɛ, u kelen kelen bɛɛ n'u ka halakikɛminanw b'u bolo. Cɛɛ dɔ tun b'u cɛma, lɛnfani kaan b'a la, foro dɔ tun b'a cɛɛ la. O nana lɔ sarakajɛnifɛn siranɛgɛraman kɔrɔ.
Eze . 9:3  Isirayɛli ka Ala ka nɔɔrɔ bɔra serubenw kan, a tun be yɔrɔ min na, ka taga Alabatosoba daa la. a ka lɛnfani don cɛ min ka lɛnfani tun bɛ a karankun na, a ka o cɛ wele.
Eze . 9:4  Matigi Ala k’a fɔ a ye ko: «Taga dugu kɔnɔ, Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ, ka tagamasiyɛn kɛ mɔgɔ minw ten na, minw bɛ kasira, ka kasi ko haramuninw bɛɛ kosɔn, minw bɛ kɛra dugu kɔnɔ.»
Eze . 9:5 Ne y'a mɛn, a y'a fɔ tɔw ye ko : «Aw ka tugu a kɔ ka don dugu kɔnɔ ka mɔgɔ faga. i ɲa kana makari, i kana makari ! 
Eze. 9:6  Aw ye cɛkɔrɔbaw, ani kanbelew, ani sunguruw, ani denmisɛnw, ani musow faga, ka o halaki. nka tagamasiɲɛ be mɔgɔ min kan , aw kana gwɛrɛ o tigi la ; ani a daminɛ ni ne ta yɔrɔ saninman ye ! O k’a damina cɛkɔrɔbaw le ra, minw tun bɛ bon ɲa fɛ.
Eze. 9:7  A ko o ma ko : «Aw ye bon nɔgɔ, ka luw fa ni suw ye .» Aw ye bɔ ​​!... O bɔra ka taga dugu kɔnɔ.
Eze. 9:8  O tun bɛ bugɔra tuma min na, ne tun bɛ yi, ne benna ne ɲaa kan ka kule ko: «Ah ! Dunuɲatigi Ala, yala i bɛna Izirayɛli ta mɔgɔ tɔw bɛɛ halaki, tuma min na i bɛna i ta dimi bɔn Zeruzalɛmu kan wa ?
Eze. 9:9  A ka ne jaabi ko : « Izirayɛlimɔgɔw ni Zuda mara mɔgɔw ta jurumun ka bon , a ka ca kojugu ; jamana fanin lo mɔgɔfaga ra, dugu fanin bɛ terenbariya ra, sabu o b’a fɔra ko: «Matigi Ala ka jamana to yi, Matigi Ala ɲa tɛ o ra.»
Eze. 9:10  Ne fana tɛna makari, ne tɛna makari ; Ne bɛna o ta kɛwalew lase o yɛrɛ kun ma.
Eze. 9:11 Cɛɛ min tun be lɛnfani donna, ani ɛnkiri tun b'a gɛrɛfɛ, ale y'a jaabi ko : «I ye min fɔ ne ye, ne y'o kɛ.» »
 Minw be faga diinankow kosɔn, u bɛɛ tɛ sarakabɔlaw ye u ka limaniya kosɔn. Fanatiki caaman be o jɛnkulu kɔnɔ minw labɛnnin lo k’u niin di , n’a sɔrɔ, u ka diinan kosɔn , nka politikikow wala miiriya wɛrɛw fana kosɔn. Lanaya sarakalasebaga yɛrɛ yɛrɛ ye, fɔlɔ ani fɔlɔ, Yezu Krista dɔrɔn lo ye. O la, o ye , wajibi , mɔgɔ sugandinin ye min ka ɲɛnamaya saraka be diya danbaga Ala ye dɔrɔn , n’a ka saya tun kɔnna ɲɛnamaya dɔ ɲɛ min bɛnnin lo n’a ka laɲinitaw ye minw yirala a ka wagati la.
Sisan, an k’a ye , " burufiyɛnan 6nan " barokun kɔnɔ , kɛlɛ kɔfɛ wagatiw ka jogo ɲumanw lawulili . 
 
Minw kisira, olu ka nimisabaliya .
Cɛɛw fanba be min miiri ani u be siran min ɲɛ, o tɛ kelen ye, hali n’u be mɔgɔ halaki, nukeleyɛri marifaw tɛna adamadenw halaki ; sabu “ mɔgɔ kisininw ” bena sɔrɔ kɛlɛ bannin kɔ. Kɛlɛw koo la, Yezu y’a fɔ Mat. 24:6 kɔnɔ ko: “ Aw bena kɛlɛw ni kɛlɛw kibaruya mɛn, aw kana siran, bari o koo nunu bɛɛ ka kan ka kɛ. Nka nin tɛna kɛ laban ye fɔlɔ. " Adamadenw ka halakili bena kɛ Danbaga Ala ka wale ye a ka nɔɔrɔ kɔseginin kɔ Yezu Krista yɛrɛ la. Sabu mɔgɔ minw kisira, olu ka kan ka limaniya kɔrɔbɔ laban na . Kabi saan 1945, marifa atomiki baara daminɛna fɔlɔ loon min na, dugukolo fanga minw b’a bolo, olu ye pɛrɛnkan waa fila ni kɔ kɛ k’u kɔrɔbɔ ; Tiɲɛn lo ko, ka tugu ɲɔgɔn kɔ, saan 75 kɔnɔ ani dugukolo ka bon kosɔbɛ , hali n’a ka dɔgɔ, adamadenw be tɔɔrɔ minw lase a ma, a be muɲu ani k’u dɛmɛ. Nukeleyɛri kɛlɛ nata la , o tɛ , pɔtɔpɔtɔ caaman bena kɛ wagati dɔɔni kɔnɔ ani tilebɔfɛnw jɛnsɛnni bena a to ɲɛnamaya tɛ se ka kɛ dugukolo kan tugun. A kɔsegitɔ, Alako Krista bena adamadenw ka tɔɔrɔw ban, minw be tɔɔrɔla ani u be muruti.       
Vɛrise 20 : “ Mɔgɔ tɔɔ minw ma faga o tɔɔrɔw fɛ, olu ma nimisa u ka bolow ka kɛwaliw la hali bi, fɔɔ u kana jinaw bato, ani boliw minw dilanna ni sanu ye, ni warijɛ ye, ni zira ye, ni kabakuru ye, ni yiriw ye, minw tɛ se ka yeli kɛ, ka mɛnni kɛ, ka tagama. »   
Vɛrise 20nan na, Nii Senuman be kiraya kɛ ko siya minw tora niin na, olu ka dusukun gwɛlɛya. “ Mɔgɔ tɔɔ minw ma faga o tɔɔrɔw fɛ, olu ma nimisa u bolow ka baaraw la .” « Bɔnɛ filanan » min fɔra masaya wagati la , o ye Ala ka « bɔnɛ » ye tiɲɛn na , nka a be kɔn « bɔnɛ wolonfila labanw » ɲɛ minw bena ben jurumunkɛlaw kan , nɛɛma wagati bannin kɔ , Yirali 15 kɔnɔ . A ka kan k'an hakili jigi yan ko o " tɔɔrɔw " bɛɛ be Ɔrɔmukaw ka kɛlɛ ɲangi wagati sigicogo kan, Danbaga Ala Sebagayabɛɛtigi ye min dan.    
" ... u ma jinaw batoli dabila, ani sanu, warigwɛ, zira, kabakuru ani yiri boliw batoli, minw tɛ se ka yeli kɛ, ka mɛnni kɛ, ka tagama ."  
O jatebɔ kɔnɔ, Niin b’a ɲɛsin Katolikiw ka diinɛ ka batoli jaaw ma minw ye batofɛnw ye o bolibatoli diinan kɔmɔgɔw fɛ. O jaaw be, fɔlɔ, " Mariyamu sungurunin " yira, ani a kɔfɛ, mɔgɔ senumanw caman na, minw tɔgɔ ma fɔ, bari a be hɔɔrɔnya caaman to bɛɛ ye k'u ka mɔgɔ senuman sugandi min ka di u ye. Suguba be dayɛlɛ lɛrɛ 24 kɔnɔ U be pads di nɛgɛkunbɛnnanw bɛɛ ma, u sifa bɛɛ n’u bonya bɛɛ la. Ani o kɛwale sugu be mɔgɔ min tɔɔrɔla Gɔligota kuruwa kan , o tigi dimi kɛrɛnkɛrɛnnin na ; ani fana, a ta jurusaara bɛna kɛ siranyako ye. Ani ka ban, a kɛnin kɔ ka saan 2018 la a ka mɔgɔ sugandininw lalɔnniya a ka segikanni barikaman n’a ka nɔɔrɔ la saan 2030 kama, k’a ta saan 2019 la, a be dugukolo jurumunkɛlaw bugɔ ni banakisɛ jugu ye min be mɔgɔ faga. O ye a ka dimi nata tagamasiɲɛ fitinin dɔrɔn lo ye, nka a be ni baarakɛcogo ɲuman ye a fan fɛ ka ban, sabu an ka ɲi ka sɔrɔko tiɲɛni dɔ kɛ a ye ka ban, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kerecɛnw bɔyɔrɔ tilebenyanfan ka tariki kɔnɔ. Ani, n’u tiɲɛna, siyaw be kɛlɛ kɛ, o kɔ, u be kɛlɛ kɛ ani ka kɛlɛ kɛ.    
Ala ye nɛni min fɔ, o ye tiɲɛn ye ka tɛmɛ fɔlɔ kan bari Yezu Krista ka yiracogo kɔrɔ, Ala lakika nana farisogo la, adamadenw cɛma ani yen i n’a fɔ u dɔ , a ye “ ye, ka mɛn, ka tagama ”, a tɛ i n’a fɔ boliw sɛgɛsɛgɛnin walima minw dilanna, minw tɛ se k’o kɛ.  
Vɛrise 21nan : “ O ma nimisa u ka mɔgɔfaga, u ka jinamoriyakow, u ka kakalayakow, ani u ka sonyali la. »   
Ni vɛrise 21nan ye, barokun be ban. Ka kuma " u ka fagali " kan , Niin be dimansi sariya saya yira min laban bena Ala ka lafiɲɛlon senuman labatobaga kantigiw ka saya wajibiya. A kɛtɔ ka " u ka jinamoriyakow " fɔ , a be Katolikiw ka jamaba lo ɲɛsinna minw be bonya la a ka " dimansi " kan, Matigi ka ngalon loon nin ani kafiriw ka " tile loon " lakika. Ka hakili jigi “ u ka kakalaya la , ” Nii b’a bolo yira Porotɛstanw ka limaniya la, min ye Katolikiw ka “ kakalaya ” ciyɛntabaga ye, min ye ngalon “ kiramuso Zezabɛli ” ye min kofɔra Yir. 2:20 kɔnɔ. Ani k’a fɔ u ye ko “ u ka sonyali , ” a b’a yira ko sonyali minw kɛra Alako ta fan fɛ, fɔlɔ, Yezu Krista yɛrɛ lo kan , ka kɛɲɛ ni Dan . nka, a ka “ wagati n’a ka sariya ” sigicogo fana, ka kɛɲɛ ni Dan.7:25 ye. O kɔrɔfɔli minw be kɛ Alako ta fan fɛ kosɔbɛ, olu tɛ kumaden gwansanw bɔ yen, nka u be tɛmɛ u kan kosɔbɛ Ala ka kiti n’a kɔlɔlɔw koo la kojugukɛlaw kan minw jalakilen lo.                      
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 10 : Gafe fitinin dayɛlɛnin . 
 
Krista ka kɔsegi ani murutininw ka ɲangili .
 
Gafe fitinin dayɛlɛnin n’a kɔlɔlɔw .
 
 
Krista ka kɔsegi Adventiste naaninan laban na min be kɔnɔni kɛra . 
Vɛrise 1 : “ Ne ye mɛlɛkɛ barikaman wɛrɛ ye a be jigira ka bɔ sankolo la, sankaba tun b’a kan ; Sanmuru tun bɛ a kuun sanfɛ, a ɲada tun bɛ i ko tere, a senw tun bɛ i ko tasuma samasenw. »     
Alako ta fan fɛ, min tun siginin lo fɔɔ ka taga se o wagati ma, sapitiri 10nan b’o lo yira dɔrɔn. Krista b'a yɛrɛ yira Ala ka jɛnɲɔgɔnya senuman ka Ala cogoya la, " sankaba " jaa la min dira Nuhun n'a bɔnsɔnw ma sanjiba kɔ. O tun ye Ala ka layidu tagamasiɲɛ ye ko a tɛna dugukolo kan ɲɛnamaya halaki ni sanjiba ye tugun abada. Ala bena a ka layidu dafa , nka a y' a fɔ Piyɛri daa la ko sisan dugukolo " maranin lo tasuma kama " . tasuma sanjiba. O bena kɛ saan waa wolonfilanan ka kiti laban tuma dɔrɔn lo la. Tasuma ma ban ka mɔgɔw niin halaki fɔlɔ, bari Ala ye kɛlɛkɛminan dɔ lo kɛ ka Sodɔmu ni Gɔmɔri duguw kɛlɛ ka ban. Nin sapitiri kalan kɔnɔ, Niin be koo minw kɛra “ burufiyɛkan 6nan ” kɔ , u ɲɛfɔra dɔɔni dɔɔni. O sapitiri daminɛna ni Krista min be jurusara kuntaalajan kɛ, ale ka kɔsegi nɔɔrɔman jaa ye.       
 
Kiraya kuma nin bɔra kɛnɛ kan pewu .
Vɛrise 2nan : “ Sɛbɛnin dɔ tun b’a bolo min dayɛlɛnin lo . A k’a kininboro sen bila baji kan, k’a numanboro sen bila dugukolo kan ; »     
Kabi gafe daminɛ na, ka kɛɲɛ ni Yir. 1:16 ye, Yezu nana “ tile ” batobagaw kɛlɛ. Tagamasiɲɛw lɔyɔrɔ be gwɛya ka ɲɛ : « a ɲɛda tun be komi tile » ani mun lo bena kɛ a juguw la, minw ye « tile » batobagaw ye ? Jaabi : A senw sigiyɔrɔ, ani bɔnɛ b’u la ! Sabu “ a seenw be i ko tasuma samasenw .” O la, Bibulu ka vɛrise nin bena dafa : “ Sigi ne kinin fɛ fɔɔ n’ k’i juguw kɛ i seen kɔrɔ (Zab.110:1 ; Mat.22:44) .” U ka jalaki tun be juguyara sabu sanni a ka segi ka na, Yezu tun ye “ Yirali kitabu fitinin dayɛlɛ ” k’a datugu , kabini saan 1844, “ tagamasiɲɛ wolonfilanan ” min tun b’a datugunin na hali bi Yirali 5:1-7 kɔnɔ Saan 1844 ni saan 2030 cɛ, saan min na sapitiri nin kɔrɔ be sɔrɔ. yeelen. O la, bi wagati cɛɛw tɛ ni sababu ye n’u y’a latigɛ k’a bonya. O kɔ , " gafe fitinin " dayɛlɛla " Krista ka Nii Senuman fɛ ani tile batobagaw m' u janto o la . Vɛrise 2nan na, u ka siniɲasigi ɲɛfɔra. Walisa ka tagamasiɲɛw kɔrɔ faamu minw be sɔrɔ vɛrise nin na, i n’a fɔ “ baji ni dugukolo ”, an ka ɲi ka Yir. 13 kalan, Ala b’u jɛn ni hakilimaya “ wara ” fila ye minw bena bɔ kerecɛnw ka wagati la saan 2000 kɔnɔ. " Bagan fɔlɔ , min be wuli ka bɔ baji kɔnɔ " , o be tagamasiɲɛ yira min tɛ adamaden ye, o la, a be bɛn, jamanadenw ni diinanw ka fanga jɛnkulu kɔnɔ, u ka masaya cogoya fɔlɔ la ani Ɔrɔmu Katolikiw ka papasi. O masaya nunu tagamasiɲɛ be kɛ ni “ biɲɛ tan ” ye min be taga ni tagamasiɲɛ ye min be Ɔrɔmu yira Dan.7 kɔnɔ ni “ biɲɛ fitinin ” ye ani Yir.12, 13 ani 17 ni “ kunkolo wolonfila ” ye . O " wara ", ka kɛɲɛ ni Ala ka nafaw kititigɛcogo ye, a be tagamasiɲɛ minw kofɔra Daniyɛli 7 kɔnɔ, olu lo yira : Ɔrɔmu masaya minw tun be yen ka kɔn o ɲɛ, u tugutugunin ɲɔgɔn kɔ ni Dan.7 ta ye : jara, kongowuluw, jara . " O wara .                                             » o la, o yɛrɛ lo ye Ɔrɔmukaw ka fɛn jugu ye min kofɔra Dan.7:7 kɔnɔ. Nka yan, Yirali 13nan na, papa ka " biɲɛ fitinin " tagamasiɲɛ , min be " biɲɛ tan " nɔnabila, o yɛlɛmana ka kɛ " kunkolo wolonfila " tagamasiɲɛ ye min b'a yira ko Ɔrɔmukaw be yen. Ani, Nii Senuman b’a jati ko a ye “ Ala tɔgɔ tiɲɛ ” , o kɔrɔ, diinankow ka ngalonw. " Masafugula " minw be " biɲɛ tan " kan, o b'a yira wagati min na " biɲɛ tan " minw kofɔra Dan.7:24 kɔnɔ, olu donna masaya la. O wagati fana ye " biɲɛ fitinin " walima " masacɛ wɛrɛ " yɛrɛ be baara kɛra. " O wara " lɔnna, a kɔfɛtagama b'a ka siniɲɛsigi kofɔ. A bena koow kɛ a yɛrɛ ma “ wagati kelen, wagati fila ( siɲɛ 2 ) ani wagati tilancɛ ” kɔnɔ . O kumaden be kiraya saan 3 ni tilan yira, wala saan 1260 yɛrɛ yɛrɛ la, Dan.7:25 ani Yir.12:14 kɔnɔ ; an b’a sɔrɔ “ tile 1260 ” -saanw wala kiraya kuma “ kalo 42 ” cogoya la Yir. 11:2-3, 12:6 ani Yir. Nka nin sapitiri 13nan ka vɛrise 3nan na, Niin y’a fɔ ko a bena bugɔ ani “ i n’a fɔ a joginna ka saya ” , tigitigi Faransi ka Alalɔnbaliya fɛ saan 1789 ni saan 1798 cɛ . O la, minw tɛ Ala ka tiɲɛn kanu, olu bena se ka to ka lafiɲɛ wagati la ka ngalonw bonya minw be niin ni farikolo faga.                                     
Loonw laban na, “ kongofɛn fɔlɔ min bɔra baji kɔnɔ ” jaa bena bɔ. O wara kura be dan na ni tɔɔw ye sabu a bena, sisan, “ wuli ka bɔ dugukolo kan .” Ka sinsin Zɛnɛzi ja kan, yɔrɔ min na " dugukolo " bɔra " baji " kɔnɔ, ni hakilimaya ye, Niin b'a fɔ an ye ko nin " wara " filanan bɔra fɔlɔ la, o cogo la, a be min weele ko Katolikiw ka legilizi yɛlɛmana ; porotesitantiw ka limaniya yɛlɛmani kɔrɔ tigitigi . Saan 2021 , a be sɔrɔdasi fangaba lo yira ka ban dugukolo kan ani a ye fanga ye kabi a ye see sɔrɔ Zapɔn ni Nazi Alemaɲi kan saan 1944-45. Tiɲɛ na, nin ye Etazini ye, fɔlɔ la, Porotɛstanw lo tun ka ca yen, nka bi, u fanba ye Katolikiw ye, k’a sababu kɛ Hisipaɲikaw ka jamanadenw hakɛ min ye a sɔrɔ. N’a y’a jalaki ko a ye “ wara fɔlɔ bato sanni a ka na ,” a b’a ka ciyɛn sɔsɔ min bɔra Ɔrɔmukaw ka dimansilon na. O kɔrɔ, diinanw ka tagamasiɲɛw be mɔgɔw lafili. Bi Porotɛstanw ka limaniya nɔrɔnin lo Ɔrɔmu ka ciyɛn nin na fɔɔ a bena taga fɔɔ ka sariya dɔ sigi min be dankari kɛ, k’a to dimansi lafiɲɛ be kɛ wajibi ye ni ɲangili ye : jagokɛlaw ka boykot fɔlɔ, ani saya kiti wagatijan kɔnɔ. Dimansilon tun be kɛ Ɔrɔmukaw ka “bagan” ka fanga “ tagamasiɲɛ ” ye, o min ye “ bagan ” fɔlɔ ye . Ani jateden " 666 " ye hakɛ min sɔrɔla ni " VICARIVS FILII DEI " sɛbɛninw ye , Nii be min weele ko " wara jateden ". Jatebɔ kɛ, jateden be yen:                              
ƝƐFƆLI
5 + 1 + 100 + 1 + 5 = 112 + 1 + 50 + 1 + 1 = 53 + 500 + 1 = 501
                          112    +                              53       + 501 = 666   
Ɲɛfɔli nafaman dɔ : Tagamasiɲɛ be sɔrɔ “ bolo kan ” wala “ teen na ” fɔɔ ka taga se yɔrɔ min na “ bolo ” be baara, wale tagamasiɲɛ yira ani “ teen na ” be danfɛn kelen kelen bɛɛ ka yɛrɛmabila yira, i n’a fɔ Ezekiyɛli 3:8 b’a fɔ an ye cogo min na : “ Ne bena i kungolo gwɛlɛya walisa i ka se k’o kɛ .”              
 
Yezu Krista, min ye Ala ka Kititigɛla Tilennin ye, ale ka “ senw bilayɔrɔ ” minw bena kɛ sini ma, u yirala ka gwɛ yan . Ani cogo nɔgɔman na, n’a y’a yira ko “ kinibolo seen ” wala “ numanbolo seen ” lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ tɔɔw kan , Niin b’a yira a be min jati ko ale lo ye mɔgɔ jalakibaga ye ka tɛmɛ tɔɔw kan. “ Kinin fɛ seen ” min be tasuma bɔra, o ye Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka limaniya lo ye, Ala be min jalaki “ mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan ” joli bɔnni kama , ka kɛɲɛ ni Yir. 18:24 ye. O kama, a ka ɲi ka min kɛ fɔlɔ dimi koo la, o ka kan n’o ye. O kɔ, a ka jalaki kelen, sabu a y’a ladegi, ka Katolikiw ka “ bagan ” fɔlɔ ka “ ja ” dan , Porotɛstanw ka limaniya , min be weele ko “ dugukolo ”, o be tasuma sɔrɔ ka bɔ Yezu Krista ka “ numanbolo seen ” na min be mɔgɔ senuman sugandininw joli hakɛ ta o cogo la min tun be taga n’a ye.                  
Vɛrise 3nan : “ a kulela ni kaanba ye i n’a fɔ jara be mankan kɛ cogo min na. A kulera tuma min na, sanpɛrɛnkan wolonfla y'u kaan bɔ. »    
Gundo min dogonin lo wala min datugunin lo vɛrise 4nan ka taga se 7nan ma, “ sanpɛrɛ wolonfila kaan ” y’o min fɔ, o bɔra bi. O la , Ala ka " kan " be suma ni " sanpɛrɛ " mankan ye min be taga ni jatiden " wolonfila " ye min b' a ka senuya tagamasiɲɛ yira . O kumakan be cikan dɔ fɔra min dogonin lo kabini wagatijan ani adamadenw t’u janto o la. Nin ye an Matigi Yesu Kirisita, min ye Alako ye, ani min ka bon, ale ka kɔsegi saan ye. O loon yirala a ka mɔgɔ sugandininw na saan 2018 ; Nin ye saan 2030 ka sɛnɛ ye , o min na , kabini Yezu ka jurumu yafa saya kɛra awirilikalo tile 3, saan 30nan na, Ala ye saan 6000 minw labɛn a ka mɔgɔ sugandininw sugandili kama, saan 2000 tilan sabanan sabanan bena ban.          
Vɛrise 4 : “ Sanpɛrɛ wolonfila y’u kaan bɔ tuma min na, ne tun b’a fɛ k’a sɛbɛ ; Ne ka kumakan dɔ mɛn ka bɔ sankolo ra, k’a fɔ ko : «Sanpɛrɛn wolonfla ka min fɔ, o dogo, i kana o sɛbɛ.» »    
O koo la, Ala be laɲinita fila lo ɲinina. A fɔlɔ ye ko a ka mɔgɔ sugandininw ka kan k'a lɔn ko Ala ye wagati dɔ latigɛ tiɲɛ na diɲɛ laban kama ; a dogonin tɛ tiɲɛn na, bari a be bɔ an ka limaniya la saan 6000 porogramu koo la, an ka lɔgɔkunw ka loon nɔgɔnin wɔɔrɔ minw kofɔra. Laɲinita filanan ye ka dusu tiɲɛ o loon ɲinini na fɔɔ wagati min na a yɛrɛ bena faamuyali sira dayɛlɛ. O kɛra, sabu Adventistw ka kɔrɔbɔli saba minw nafa ka bon ka mɔgɔ sugandininw sɛgɛsɛgɛ ani k’u sugandi, u kelen kelen bɛɛ tun ka kan ka nafa sɔrɔ tilenninya banbali la Yezu Krista ye min di saan 1843, saan 1844 ani saan 1994 la . 
Vɛrise 5nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ min ye kɔgɔji ni dugukolo kan, ale y’a kinibolo kɔrɔta sankolo la, ” .   
O Kititigɛlaba min ye see sɔrɔ, ale ka miiriya la, a senw bilara a juguw kan, Yezu Krista bena kali barikaman dɔ labɛn min b’a kɛ Alako ta fan fɛ.
Vɛrise 6nan : " ani a ye kali ale tɔgɔ la min be niin na fɔɔ abada, ale min ye sankolo ni fɛɛn minw be yen, ani dugukolo ni fɛɛn minw be yen, ani kɔgɔji n'u kɔnɔfɛnw dan, ko wagati tɛna kɛ tugun .   
Yezu Krista ka kali kɛra Danbaga Ala tɔgɔ la ani a ɲɛsinna a ka mɔgɔ sugandininw ma minw be bonya la mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan kan Yirali 14:7 kɔnɔ ; o, u kɛtɔ k’a yira u ka lamɛnni fɛ, u ka “ siranya ” fɛ Ala ɲɛ, a ka cikan naaninan labatoli fɛ min be bonya la a ka danni baara kan. Kuma min fɔra ko “ wagati man kan ka kɛ tugun ” o b’a yira ko a ka porogramu kɔnɔ, Ala tun ye Adventistew ka jigiya gwansan saba di saan 1843, 1844 ani 1994. I ko n’ y’a fɔ cogo min na ka ban, o jigiya gwansanw nafa tun be kerecɛn limaniyabagaw sɛgɛsɛgɛli la. Sabu k’a sɔrɔ u kɔlɔlɔw tun ye gwansan ye, u tun be mɔgɔ kabakoya ani u tun be mɔgɔ faga Alako ta fan fɛ u tun be minw tɔɔrɔla, wala, mɔgɔ sugandininw fɛ, Ala ka dugawu n’u ka saniya sababuw fɛ.     
 
Bɔnɛba 3nan min kofɔra Yir. 8:13 kɔnɔ, o laseli.
Vɛrise 7 : " nka ni mɛlɛkɛ wolonflanan ka buru fiyɛ , Ala ka gundo bɛna dafa, i n'a fɔ a tun ka min fɔ a ta jɔnw ye, minw ye kiraw ye. »   
Kirayakow ka loonw lɔ wagati banna. Minw tun siginin lo kiraya kumaw fɛ, olu y’u ka baara dafa, ka porotesitantiw ka limaniya kɔrɔbɔ, ka tugu ɲɔgɔn kɔ saan 1843-44 , ani Adventisiw ka limaniya saan 1994. O la, kabi sisan, loon ngalonmanw tɛna kɛ tugun, jigiya ngalonmanw tɛna kɛ tugun ; kibaruya min daminɛna kabini saan 2018, o bena kɛ tiɲɛn ye, ani mɔgɔ sugandininw bena " buru wolonfilanan " mankan mɛn, u ka kisili kama, o min bena kɛ Ala ka Tilenninya Krista ka donni tagamasiɲɛ ye ; wagati min na ka kɛɲɛ ni Yir. 11:15 : “ diɲɛ masayaw be di an Matigi n’a ka Krista ma ,” ani o cogo la, u be bɔ jinɛ bolo.        
 
 
Kiraya baara kɔlɔlɔw n’a wagati .
Vɛrise 8nan : “ Ne ye kumakan min mɛn ka bɔ sankolo la, o kumana ne fɛ tugun ko : ‹Taga kitabunin min dayɛlɛnin be mɛlɛkɛ bolo, min lɔnin be baji ni dugukolo kan, i k’o ta. »    
Vɛrise 8-11 b’a yira baaraden min tun ka ɲi ka kiraya kuma sɛbɛnin fɔ kaan gwɛninw na, ale ka baara kɛra cogo min na.
Vɛrise 9nan : “ Ne tagara mɛlɛkɛ fɛ, k’a fɔ a ye ko a ye kitabunin di ne ma. a ko ne ma ko : « a ta k' a kunu ; a bɛna kuna i kɔnɔbara ra, nka a bɛna di i da ra i ko li. » .    
Ka na fɔlɔ, " kɔnɔdimiw " be tɔɔrɔ ni tɔɔrɔ minw sɔrɔ kerecɛn murutininw ka ban yeelen min tun labɛnna, o yira koɲuman. O tɔɔrɔw bena se u dan na limaniya kɔrɔbɔli laban kama, dimansi sariya wagati la, tuma min na mɔgɔ sugandininw ka niin bena farati la ni saya ye. Sabu fɔɔ ka taga se a laban ma, yeelen n’a marabagaw bena kɛlɛ kɛ jinɛ n’a ka sankolola ni dugukolo kan jinaw fɛ, minw be o “ Tiɲɛbaga ” , “ Abadɔn wala Apoliyɔn ” ka jɛnɲɔgɔnw fɛ minw b’a lɔn wala minw t’a lɔn . " Li diya " fana b'a yira ka ɲɛ Ala ka gundow faamuyali la , a be min tilan n'a ka mɔgɔ sugandininw ye tiɲɛ na, tiɲɛ minɔgɔ be minw na. Dugukolo kan fɛɛn wɛrɛ si tɛ yen min b'a ka diya nɔgɔya i n'a fɔ ale . A ka c’a la, adamadenw b’o diya diyabɔ min ka di u ye, u b’o waleɲuman lɔn ani k’a ɲini. O cogo kelen na, Krista ka mɔgɔ sugandinin be kanuya ni hɛɛrɛ ka diya ɲini Ala fɛ ani a ka cikanw fana.           
A ka jirali " Apokalipisi " (= Yirali) " li diya " ditɔ , Ala Nin b'o suma ni " sankolola mana " ye min tun be ni " li diya ye " ani min tun be heburuw balo , kongokolon kɔnɔ , saan 40 kɔnɔ minw tun be kɔn u ka donni ɲɛ ka bɔ taken jamana na . I n’a fɔ heburu tun tɛ se ka kisi n’a ma o “ mana ” dumu cogo min na , kabini saan 1994, “ kalo duuru ” laban min kofɔra Yir. 9:5-10 kɔnɔ, Adventistew ka limaniya be kisi dɔrɔn n’u be balo o kiraya kuma laban nin na hakilimaya “ dumuni ” na (Mat. 24:45 min labɛnna Yezu ka nɔɔrɔ wagati kama ) . Nin kalan min tiɲɛ Ala be min di n ma k’a faamu nin lafiɲɛlon sɔgɔma dɔrɔn, saan 2021, zanwiyekalo tile 16, lɛrɛ 4nan na   ( nka saan 2026 Ala fɛ) o tun bena kɛ nafaman ye ka mɔgɔ min ɲininga loon dɔ la kiraya kumaw kalan koo la, o tigi jaabi " Nin be se ka mun lo lase n ma ? "Yezu ka jaabili ka surun ani a ka nɔgɔ : hakilimaya ɲɛnamaya ka bɔ hakilimaya saya la . Ni Nin ma " gato " ja ta , nka " li diya " dɔrɔn lo, o ye ko heburuw ka farikolo ɲanamaya tun ɲɛsinna o " mana " dumuni ma . Yirali ta fan fɛ, dumuni ye mɔgɔ sugandininw ka hakili dɔrɔn lo ta ye. Nka, o sangali la, a be komi a ka ɲi, a ka ɲi ani a ka ɲi ka kɛ Ala ɲɛnaman fɛ i n’a fɔ sarati min b’a to an be to ka ɲɛnamaya kɛ Alako ta fan fɛ. Ani, o waajibi be bɛn , sabu Ala ma o dumuni labɛn walisa a ka loon laban baarakɛlaw k’u janto a la ani k’u mafiɲɛya. A ye fɛɛn sanuman ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan kabini Yezu Krista ka saraka ani Surafana Senuman cogoya laban n’a dafacogo laban ” ; Yezu be dumuni di a ka mɔgɔ sugandininw ma, a farikolo n’a ka kiraya kalanw .                               
Vɛrise 10 : “ Ne ye kitabunin bɔ mɛlɛkɛ bolo k’a dumu ; A tun ka di ne da ra i ko li, nka ne k’a kunu minkɛ, ne kɔnɔ ka kuna. »    
O koow la , baaraden ye yeelen min be mɔgɔ ɲɛɛ gwan, Yezu tun ye kiraya min fɔ , a y’o ye a kelen ani a y’o sɔrɔ tiɲɛn na, fɔlɔ la, “ lii ka diya ” , diyanye min be se ka suma ni lii ka sukaro diya ye. Nka nɛnɛ min tun be Adventist mɔgɔw n’u karamɔgɔ minw yira, n’ tun b’a fɛ k’o yira u la, o ye kɔnɔdimi lakika dɔw bɔ n’ fari la minw be weele ko koliti. O kama, ne be seereya kɛ ko o koo nunu be dafa Alako ta fan fɛ ani cogo yɛrɛ yɛrɛ la.  
Nka, ɲɛfɔli wɛrɛ ɲɛsinna kiraya yeelen be bɔ wagati laban min na. A be daminɛ hɛɛrɛ wagati la, nka a bena ban kɛlɛ wagati la ani mɔgɔfaga siranya wagati la. Dan.12:1 y’a fɔ ko a bena kɛ “ gwɛlɛya wagati ye, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini siya dɔ sigila fɔɔ ka na se o wagati ma ” ; yan, fɛɛn dɔ be yen min be se ka “ kɔnɔbara dimi ” bila mɔgɔ la. Ka fara o kan, i n’a fɔ an b’a kalan cogo min na Lam kɔnɔ . 1:20,: “ Matigi , ne ka tɔɔrɔ filɛ! Ne kɔnɔnɔyɔrɔ bɛ fununa, ne jusu ɲagaminin lo, sabu ne tun murutira. Kɛnɛma, muru ye tiɲɛni kɛ, kɔnɔna na saya. » Yir. 4:19 kɔnɔ fana : “ Ne kɔnɔnafɛnw ! N kɔnɔyɔrɔw : N be tɔɔrɔ n dusukun kɔnɔ, n dusukun be pɛrɛn, n tɛ se ka n makumu; sabu i bɛ burufiyɛkan mɛnna, ne niin , kɛlɛ kulekan . » « Kɔnɔnafɛnw » ka kuna be sangali kɛ Adventistew ka cikan laban ni min tun kalifara kira Zeremi ma. O koo fila bɛɛ la, mɔgɔ sugandininw be baara kɛ u ka wagati ka kuntigi murutininw ka juguya kɔnɔ. Yeremi ani Adventiste lakika minw nana kɔfɛ, olu be jurumun minw kɛra u ka wagati la, jamanadenw ni diinan ɲɛmɔgɔw fɛ, olu jalaki ani o kɛtɔ, jalakibagaw ka dimi be yɛlɛma u kan, fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, min be tagamasiɲɛ kɛ ni Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ye, min ye “ masacɛw ka masacɛ ani matigiw ka Matigi ” ye min be sɔrɔ Yir.19.              
 
Yirali kitabu yɔrɔ fɔlɔ laban .
 
Nin yɔrɔ fɔlɔ kɔnɔ, an ye kuma daminɛcogo ni barokun saba minw be taga ɲɔgɔn fɛ, o ye Bataki minw cira Egilizi wolonfila ka mɛlɛkɛw ma, wagati tagamasiɲɛw wala tagamasiɲɛ wolonfila, ani burufiyɛnan wala lasɔmini ɲangili wɔɔrɔ minw nana ni Ala ka dimi ye.
 
Vɛrise 11 : “ O kɔ, u y’a fɔ ne ye ko ‹I ka kan ka kiraya kɛ tugun jamana caaman, siyaw, kaan caaman ani masacɛ caaman koo la. »    
Vɛrise 11nan be Ala ka porogramu labɛnnin saan 6000 kɔnɔ, saan 2000 laban bɛɛ koo bɛɛ tiɲɛntigiya. Komi an sera Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ wagati la, kiraya kuma fɔli bena kerecɛnw ka wagati lajɛ tugun sapitiri 11nan na ni barokun wɛrɛ ye : “ Aw ka kan ka kiraya kɛ tugun jamana caaman, siyaw caaman, kaan caaman ani masacɛ caaman koo la .”    
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali kitabu yɔrɔ filanan daminɛ na .
 
Nin yɔrɔ filanan na, ka kerecɛnw ka wagati lajɛ ka kɛɲɛ ni ɲɔgɔn ye, Nii bena koo kɔrɔtaninw lo ɲɛsin minw kofɔra ka ban gafe yɔrɔ fɔlɔ la, nka yan, yɔrɔ filanan na, a bena a ka kiti yira an na cogo yiriwaralen na o barokun kelen kelen bɛɛ kan . Yan fana, sapitiri kelen kelen bɛɛ bena baara kɛ ni tagamasiɲɛw ni jaaw ye minw tɛ kelen ye nka u be ɲɔgɔn dafa tuma bɛɛ. O kalanw bɛɛ lajɛnnin lo minkɛ, o lo b’a to kiraya kuma be barokun minw laɲinina, u yira. Kabi Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, o sariyakolo min b’a yira ko kiraya kumaw sapitiriw ka kan ka kɛ kelen ye, Nii min b’a yira , ale lo b’o sira tagama , i n’a fɔ i b’a yera cogo min na. 
 
Yirali 11, 12 ani 13
 
O sapitiri saba nunu be kerecɛnw ka wagati lakali cogo kelen na, u be yeelen bɔ koo sifa caaman na , nka u be to ka ɲɔgɔn dafa kosɔbɛ tuma bɛɛ. N’ bena barokunw lajɛ ka surunya , o kɔ, n’ bena u ɲɛfɔ ka gwɛ .
 
 
Yirali 11
 
Pape ka masaya – Jamana Alakolɔnbaliya – Burufiyɛ wolonfilanan
 
 
Vɛrise 1-2 : Katolikiw ka ngalon kira ka masaya saan 1260 kɔnɔ : Tɔɔrɔbaga.  
Vɛrise 3-6 : O masaya muɲubali ani tɔɔrɔ wagati la, Ala ka " seere fila ", o min ye jɛnɲɔgɔnya fila ka sɛbɛnin senumanw ye, bena tɔɔrɔ ani ka tɔɔrɔ, " wara " fɛ , Ɔrɔmu ka diinan jɛnkulu min tun be jɛnɲɔgɔnya kɛra ni Erɔpu tilebenyanfan masacɛw ye.     
Vɛrise 7nan ka taga se 13nan ma, o be kuma " wara min be wuli ka bɔ dingɛ kɔnɔ " wala, " Faransi ka yɛlɛmani " n'a ka jamana ka Alakobaliya min bɔra siɲɛ fɔlɔ la adamadenw ka tariki kɔnɔ.      
Vɛrise 15nan ka taga se 19nan ma, u ka barokun bena kɛ “ burufiyɛnan wolonfilanan ” ka yiriwali dɔ ye.  
 
Pape ka masaya lɔyɔrɔ tun b’a yira .
Vɛrise 1 : “ O kɔ, u ye bere dɔ di n ma min be komi bere, a ko : ‹Wili ka Ala ka Alabatosoba suma, ani sarakabɔlan, ani mɔgɔ minw be Ala bato a kɔnɔ. »    
Wagati min laɲinina , o ye ɲangili wagati ye min be yira “ bere ” kumaden fɛ . Yafali be se ka kɛ " jurumun kosɔn " min labɛnna siwili sira fɛ kabini saan 321 ani diinan sira fɛ kabini saan 538. Kabini o loon filanan na, jurumu be bila papa ka fanga fɛ min tagamasiɲɛ be yan ni " bɔgɔ " ye min b'a yira ko " ngalon kira min be ngalon kalan " Es.9:13-14 kɔnɔ. O cikan be Dan. 8:12 ka cikan yira : “ sɔrɔdasiw kisira ni loon o loon jurumun kosɔn ” , min kɔnɔ “ sɔrɔdasiw ” be kerecɛnw ka lajɛnba lo yira , “ lon o loon ” , Yezu ka sarakalasebagaya min bɔra papa ka fanga fɛ, ani “ jurumu ” , o min be to ka kɛ mɔgɔ caaman ka jurumuw ye a3 tissa1 ye. yɔrɔw ani tagamasiɲɛw . Ala be ɲangili lɔyɔrɔ min di Ɔrɔmu ka papa ka fanga sigili ma, o b’o lo yira. Waleya min be weele ko “ suman ” kɔrɔ ko “ kititigɛ .” O la, ɲangili ye Ala ka kiti dɔ nɔɔ ye min tigɛra " Ala ka batoso " kan, Krista ka jamakuluba kan , " sarakabɔlan " min ye a ka saraka kuruwa tagamasiɲɛ ye, ani " minw be batoli kɛ yen " , o kɔrɔ, kerecɛnw minw b'a fɔ ko a kisira.                            
Vɛrise 2 : “ Nka Alabatosoba kɛnɛmayɔrɔ to yen , kana a suma ; sabu a dira siya wɛrɛw ma, o bɛna dugu saninman dɔndɔn fɔ karo binaani ni fla. »    
Kumaden min kɔrɔtanin lo vɛrise nin kɔnɔ, o ye “ kɛnɛma .” A kelen lo be Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya yira min ɲɛsinna a ka mara tile 1260 jaa ma min be yira yan i n’a fɔ “ kalo 42 ”. " Dugu senuman " sugandili lakika ja " bena sennatigɛ siyaw fɛ " minw be jɛn ni papa ka despot fanga ye, o kɔrɔ, Erɔpu masayaw ka masacɛw " minw be kakalaya kɛ ni " Katoliki " Zezabɛli " ye a ka masaya wagati jan kɔnɔ min tɛ muɲu 1260 real faise ni mar198 cɛ. th k’a jigi la heburuw ta yɔrɔ saninman tagamasiɲɛ kan : Musa ta fanibon ani Sulemani ka Alabatosoba min lɔ. O koo fila bɛɛ la, " ɲɛfɛla la, Alabatosoba kɔfɛ " , an be farisogo ka diinankow sɔrɔ : sarakabɔlan ani koyɔrɔ. Alako ta senuya lakika be sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ : yɔrɔ senuman na, yɔrɔ min na : lanpan wolonfila , buru 12 minw be yira, ani wusulan sarakabɔlan min be bila fanibugu ɲɛfɛ min be yɔrɔ senumanba dogo, sankolo jaa, Ala siginin be yɔrɔ min na a ka masasigilan kan. Kerecɛnw ka kisili ɲinibagaw ka tiɲɛtigiya lɔnnin lo Ala dɔrɔn lo fɛ , ani dugukolo kan adamadenw be lafili ni " kɛnɛma " facade diinan ye min be Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ yira fɔlɔ an ka wagati kerecɛnw ka diinɛ tariki kɔnɔ .                    
 
Bibulu senuman, Ala ka Kuma, Tɔɔrɔ .
Vɛrise 3nan : “ Ne bena fanga di ne ka seere fila ma, u ka kiraya kɛ tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni biwɔɔrɔ kɔnɔ, u ka bɔrɔfaniw don. »   
O masaya jan kɔnɔ min sinsinna yan " tile 1260 " cogoya la , Bibulu min tagamasiɲɛ ye " seere fila " ye, o yɔrɔ dɔ bena to yen fɔɔ ka taga se yɛlɛmani wagati ma tuma min na Katolikiw ka jɛnkuluw yɛrɛ bena a tɔɔrɔ minw be papew kanu, u be minw dɛmɛ ni muruw ye. Ja min ye " bɔrɔfani don " b'a yira ko Bibulu bena tɔɔrɔ min muɲu fɔɔ saan 1798. Sabu o wagati laban na, Faransi ka Alakolɔnbaliya yɛlɛmani bena a jeni forobayɔrɔw la, k'a ɲini fana k'a tunu pewu.      
Vɛrise 4nan : “ O ye oliviyeyiri fila ni finfin fila ye minw lɔnin be dugukolo Matigi ɲakɔrɔ. »   
O “ oliviyeyiri fila ani lanpan fila ” ye jɛnɲɔgɔnya fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ, Ala ye minw labɛn a ka kisili labɛn kɔnɔ, olu tagamasiɲɛw ye. Diinɛ wagati fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ ani u be n’a ka Nii ye ani u ka ciyɛn ye Bibulu n’a ka jɛnɲɔgɔnya fila sɛbɛninw ye. Layidu fila nunu ka laɲinita tun fɔra Zak 4:11-14 kɔnɔ, “ oliviyeyiri fila minw be fitinɛ kinibolo n’a numanbolo la . Ani ka ban, ka kɔn " seere fila " ɲɛ vɛrise 3nan na , Ala y'a fɔ u koo la Zakariya ka seereya la ko : " Nin ye tulu dencɛ fila ye minw lɔnin be dugukolo bɛɛ Matigi ɲakɔrɔ. » O tagamasiɲɛ kɔnɔ, “ tulu ” be Ala ka Nii lo yira. " Buru " be kiraya kɛ Yezu Krista koo la min be adamaden farikolo la, a bena na ni Nii yeelen ye a ka saniyali la (= 7) ani k'o lɔnniya jɛnsɛn adamadenw cɛma, i n'a fɔ buru tagamasiɲɛ be yeelen jɛnsɛn cogo min na , n'a be tulu jeni min b'a ka " minan wolonfila " kɔnɔ.                    
Kɔlɔsili : “ wolonfila ” lanpan buzilan be cɛmancɛ nɛgɛdaga cɛmancɛ la ; nin, i n’a fɔ lɔgɔkun cɛmancɛ min be kɛ , Paki lɔgɔkun tile 4nan ye , loon min na , a ka jurumu yafa saya fɛ , Yezu Krista ye “ saraka ni saraka ban ” , yahutuw ka diinɛ landa, ka kɛɲɛ ni Ala ka laɲinita ye min kofɔra Dan.9:27 kɔnɔ. O kama, lanpan wolonfila “ buzidaga ” fana tun be kiraya kuma dɔ fɔra.           
Vɛrise 5 : “ Ni mɔgɔ b’a fɛ ka koo jugu kɛ u la, tasuma be bɔ u daa la k’u juguw jɛni ; ni mɔgɔ min b’a fɛ ka kojugu kɛ o ra, o tigi ka kan ka faga o cogo le ra. »  
Yan, i n’a fɔ a be sɔrɔ Yir. 13:10 kɔnɔ cogo min na , Ala b’a sinsin a ka mɔgɔ sugandininw kan a ka banbagatɔw la, u kana ɲangili kɛ , u yɛrɛw , kojugu min kɛra Bibulu n’a sababu la. O ye wale ye a be min mara a yɛrɛ dɔrɔn lo ye. Kojuguw bɛna bɔ Danbaga Ala da ra. Ala b’a yɛrɛ yira ni Bibulu ye, o min be weele ko “ Ala ka kuma ,” o kama mɔgɔ o mɔgɔ be koo jugu kɛ a la, o tigi b’a yɛrɛ lo kɛlɛla.  
Vɛrise 6nan : “ Olu be se ka sankolo datugu walisa sanji kana ben u ka kiraya wagati la ; o bɛ se ka ji yɛlɛma k’a kɛ jori ye, ka tɔɔrɔ sifa bɛɛ lase dugukolo ma tuma o tuma ni o b’a fɛ. »    
Koo minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, Niin b’u fɔ. A ka wagati la, kira Iliya y’a ɲini Ala fɛ ko sanji kana ben fɔɔ n’ale ka kuma tɛ ; Ka kɔn ale ɲɛ, Musa ye see sɔrɔ Ala fɛ ka jii yɛlɛma ka kɛ joli ye ani ka tɔɔrɔ 10 lase dugukolo ma. O Bibulu ka seereya nunu nafa ka bon ka tɛmɛ o bɛɛ kan sabu loon labanw na , ni mɔgɔ be Ala ka kuma sɛbɛnin ani min bɔra Ala ka kumaw na, o bena ɲangili sɔrɔ o ɲɔgɔnna tɔɔrɔw fɛ, ka kɛɲɛ ni Yirali 16 ye .  
 
Faransi ka yɛlɛmani min kɛra jamana ka Alakolɔnbaliya la
Dibi yeelenw
Vɛrise 7 : “ Ni u y’u ka seereya kɛ ka ban tuma min na, kongofɛn min be bɔ dingɛ kɔnɔ, o bena kɛlɛ kɛ n’u ye, ka see sɔrɔ u kan ani k’u faga. »   
Niin be koo kɔrɔtanin dɔ yira an na yan , an ka ɲi k’o kɔrɔsi ; Saan 1793 lo ye Bibulu ka seereya laban ye, nka jɔn lo kama ? A jugu minw tun be Bibulu tɔɔrɔla o wagati la , olu minw tun be banna a ka Alako fanga la i n’a fɔ limaniya dɛmɛnan ; o kɔrɔ, masacɛw, masacɛw ka mɔgɔbaw , Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka fanga n’a ka diinan mɔgɔkɔrɔw bɛɛ. O loon na, Ala be porotesitanti ngalon diinɛbagaw fana jalaki minw t’a ka kalanw jati ka ban . Dan. 11:34 kɔnɔ, a ka kiti tigɛtuma na, Ala b’u jati “ filankafoya ” ye : “ Ni u benna, u bena dɛmɛ dɔɔni dɔrɔn, mɔgɔ caaman bena fara u kan filankafoya la .” " Nin ye Bibulu ka seereya yɔrɔ fɔlɔ dɔrɔn ye min be ban, bari saan 1843 la, a lɔyɔrɔ bena kɛ nafaba ye tugun ka mɔgɔ sugandininw weele ka Adventistew ka kiraya kumaw lɔn. Jamanaw ka Alalɔnbaliya sigili Faransi jamana na, o bena Bibulu lo ɲɛsin ani k’a ɲini k’a tunu. Joli bɔli caya min kɛra " a ka gilotini " la, o b'a kɛ " wara " kura ye min, sisan, tun ka kan ka " wuli ka bɔ dingɛ kɔnɔ ". O kumaden min bɔra danni maana la Zɛnɛzi 1 :2 kɔnɔ , o b’an hakili jigi ko ni Ala, a Danbaga tun tɛ yen, ɲanamaya si tun tɛna yiriwa dugukolo kan. “ Dɔgɔkolon ” ​​ye dugukolo tagamasiɲɛ ye min kɔnɔ mɔgɔ si tɛ yen, k’a sɔrɔ a “ cogoya tɛ yen ani a lakolon lo .” A tun be ten “ daminɛ na ” , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:2 ye, ani a bena kɛ ten tugun “ saan waa kelen ” kɔnɔ, duniɲa laban na, Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman kɔ, o min ye barokun ye min be tugu nin kɔ nin sapitiri 11nan na. Sabu mɔgɔ murutininw b’a lɔn u ka kan ka jɛn cogo min na ka halaki, nka u tilanin lo kosɔbɛ cogoya minw ka kan ka di ka lɔ kokura. Nin seereya be yiriden minw bɔ adamadenw na n'u tigɛra Ala la pewu ; a bɔnɛna a ka baara nafaman na.                        
Nka k'a weele ko " dingɛ ", Danbaga Ala ka Nii fana b'an ka dugukolo dancogo fɔlɔ ka koow cogoya n'a cogoya yira. O la, k’a ɲɛsin nin danni loon fɔlɔ ma, a b’a yira an na ko dugukolo dɔ be “ dibi ” kɔnɔ pewu sabu o wagati la, Ala tun ma lolo si yeelen di dugukolo ma fɔlɔ . O miiriya b’o “ wara min be yɛlɛ ka bɔ dingɛ kɔnɔ ” ni “ tagamasiɲɛ naaninan ” cɛ Alako ta fan fɛ , min be sɔrɔ Yir . O jɛnɲɔgɔnya be sɔrɔ fana ni “ buru 4nan ” ye min be sɔrɔ Yir . O jaaw sababu fɛ, Nii b’a yira ko a be ni jogo “ dibiman ” dɔ ye kɛrɛnkɛrɛnnin na . Nka, o " dibi " yɔrɔ nin na ani jamana nin na, Faransi bena a ka hɔɔrɔnya miiriyakɛlaw bonya k'a tɔgɔ di u ma ko " yeelen ". O kɔ, an hakili be to Yezu Krista ka kumaw na minw fɔra Mat. 6:23 kɔnɔ : “ nka n’i ɲɛɛ ka jugu, i farikolo bɛɛ bena kɛ dibi ye. Ayiwa, yeelen min b’i fɛ, ni o kɛra dibi ye, o dibi ka bon dɛ! "O cogo la, dibi hɔɔrɔnya miiriya be taga kɛlɛ la ni diinɛ hakili ye ani o hɔɔrɔnya hakili kura nin bena to ka kɛ wagati kɔnɔ ani ka jɛnsɛn tubabu jamanaw bɛɛ la... min be weele ko kerecɛnw ani a bena a ka fanga jugu mara fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma." Faransi ka yɛlɛmani kɔ , " dibi " sigila jurumu kɔnɔ tuma bɛɛ . Sabu hɔrɔnya miiriya hakilijagabɔbagaw ka gafe minw sɛbɛra ; min b’a siri ni “ jurumu ” ye min be Gɛrɛsi jamana yira Daniyɛli 2-7-8 ka kiraya kumaw na. O gafe kuraw bena ɲɔgɔn dan ni Bibulu ye ani u bena se k’a nɔgɔya, fɔɔ ka taga se hakɛ dɔ ma. O kama, “ kɛlɛ ” min jalakilen don, o ye miiriyakow lo ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. Revolution kɔ ani diɲɛ kɛlɛba filanan kɔ , .                                     O dibi bena kɛ i n’a fɔ hadamadenyaba min ka bon ni bɛɛ ye, ka danfara don ani ka muɲubali fɔlɔ tiɲɛ , nka miiriya “ kɛlɛ ” be senna . Tubabutileben adamadenw bena sɔn ka fɛɛn o fɛɛn saraka o “ hɔɔrɔnya ” kosɔn. Tiɲɛn na, u bena u ka jamanaw, u ka lafiya saraka ani Ala ye saya min labɛn, u tɛna bɔ o la.    
Vɛrise 8nan : “ U suw bena la duguba sira kan, min be weele ko Sodɔmu ni Ezipiti, an Matigi gwengwera yɔrɔ min na. »   
" suuw " minw kofɔra , olu ye " seere fila " minw ka binkannikɛla fɔlɔw fana fagara o " dugu " kelen ka " kɛnɛba " kan . O " dugu " ye Pari ye, ani " yɔrɔ " min kofɔra, o tun be weele ko , ka tugu ɲɔgɔn kɔ, " Luwizi XIV yɔrɔ ", " Luwizi XV yɔrɔ ", " Yɛlɛmani yɔrɔ " , ani a be sisan " Konkɔrdi yɔrɔ " yira . Alalɔnbali tɛ diinan sifa si nafa . Mɔgɔ minw be faga ni gilotini ye, u be bugɔ u ka diinan kosɔn tigitigi. Ani i ko “ Buru 4nan ” ka cikan b’a yira cogo min na, mɔgɔ minw laɲinina, olu ye yeelen sɔbɛ (tile) , ngalon jamakulu (kalo) ani diinan ciden kelen kelen bɛɛ (lolo) ye . Ka fara o kan, diinan sifa dɔw minw be mɔgɔw lafili, u be sɔn u ma n’u be bɛn ni Alakow tɛ minw na. O la, sarakalasebaga dɔw be weele ni yɛlɛmisɛn ye ko “ defrocked ”. L’Esprit be Pari, Faransi faaba suma ni “ Sodɔmu ” ani “ Ezipiti ” ye . Hɔɔrɔnya yiriden fɔlɔw tun ye cɛnimusoko dantɛmɛni ye min tun be taga ni laada bɛnkanw tiɲɛni ye sigiɲɔgɔnya ni denbaya kɔnɔ. O sangali bena na ni kɔlɔlɔ juguw ye wagati dɔ kɔ. Niin b'a yira an na ko nin dugu bena tɔɔrɔ i n'a fɔ " Sodɔmu " ni " Ezipiti " min kɛra Ala fɛ jurumun ni murutili tagamasiɲɛ ye a kama. Jɛnɲɔgɔnya min be yen sanfɛ ni “ Grɛkiw ” ka filozofi “ jurumu ” ye min kofɔra Daniyɛli 2-7-8 kɔnɔ, o be sabati yan. Walisa k’o faamu Ala be min fɔ Grɛkiw ka jurumu koo la , an k’a jati ko, k’a ɲini ka filozofi kumaw fɔ ka Kibaru Duman fɔ Atɛnikaw ye, ciden Pol dɛsɛra ani u y’a gwɛn ka bɔ o yɔrɔ la. O lo kama, filozofi miiriya bena to ka kɛ danbaga Ala jugu ye tuma bɛɛ.                                        Wagati tɛmɛnin kɔ ani fɔɔ ka taga se a laban ma, o dugu be weele ko “ Pari ”.   , o bena mara, ani a bena seereya kɛ a ka kɛwalew fɛ , ko a ka sangali tiɲɛnnin lo ni nin tɔgɔ fila nunu ye , cɛnimusoko ni diinanko jurumu tagamasiɲɛw . A tɔgɔ " Paris " kɔfɛ, " Parisii " ka ciyɛn be yen , kumaden min bɔyɔrɔ sɛlitiki la, o kɔrɔ ye " minw be nɛgɛdaga kɔnɔ ", o ye kiraya tɔgɔ ye min be mɔgɔ kabakoya. Ɔrɔmukaw ka wagati la, o yɔrɔ tun ye kafiriw ka Isis batobagaw ka fangayɔrɔ ye , Ezipitikaw ka alamuso, tigitigi , nka a tun be Pari ka jaa cɛɲumannin ani mɔgɔw ka yɛlɛko fana ye, Troy masacɛ dencɛ, Priam kɔrɔ . Ale min ye kakalaya kɛ ni Grɛki masacɛ Menelaus muso Helen cɛɲumanba ye , ale lo bena kɛlɛ dɔ lawuli ni Gɛrɛsi ye. Grɛkiw ye dugu lamini minkɛ, u ma se ka foyi sɔrɔ, u kɔsegira, ka yiriso belebele dɔ to baji daa la. Komi Trojankaw tun b’a miiri ko Grɛkiw ka ala dɔ lo, u nana ni soo ye dugu kɔnɔ. Su tilancɛ la , diwɛn ni dumuni banna tuma min na , Gɛrɛki sɔrɔdasiw bɔra u ka sow kɔnɔ ka daaw yɛlɛ Gɛrɛki sɔrɔdasiw ye minw tun be kɔsegira nɔgɔman na ; dugumɔgɔw bɛɛ fagara , k’a ta masacɛ ma ka taga a bla a ta jamanadenw bɛɛ ra. O Trojan wale nin bena kɛ sababu ye ka Pari bɔnɛ loon labanw na sabu, n’a ma kalan min sɔrɔ, a bena segi a ka filiw kan k’a to a juguw, a tun ye minw mara, u ka sigi a ka mara kɔnɔ . Sanni u ka Pari tɔgɔ ta , o dugu tun be weele ko “ Lutèce ” min kɔrɔ ko “ kongokolon kasadiman ” ; a ka siniɲasigi dusukasi porogaramu bɛɛ. O sangali ni " Ezipiti " ye tiɲɛn ye bari n'a ye repibliki fanga ta, Faransi kɛra fanga jurumunkɛla fɔlɔ ye tilebenyanfan jamanaw na. O kɔrɔfɔli bena sabati Yir. 17:3 kɔnɔ ni “ wara ” kulɛri “ wuleman ” ye , o min ye masacɛw ni jamanaw ka jɛnkuluw jaa ye loon labanw na , min lɔra Faransi ka misaliya kan . A fɔtɔ ko : " u Matigi gwengwera yɔrɔ min na ", Nii be sangali kɛ kerecɛnw ka limaniya banni na Faransi ka Alakolɔnbaliya la ani Yahutuw ka jamana ka Masiya Yezu Krista banni cɛ.                        ; sabu o koo fila bɛɛ ye kelen ye ani u bena na ni kɔlɔlɔ kelenw ye ani u bena na ni Alaɲasiranbaliya ni kojugu ye. O sangali bena to ka kɛ vɛrise nataw la.
Ala y’a faaba weele ko “ Ezipiti ,” a be Faransi suma ni Farahuna ye, o min ye adamadenw ka kɛlɛkɛcogo misaliya ye a sago kama. A bena to o murutili lɔyɔrɔ la fɔɔ ka taga se a halaki tuma ma. A tɛna nimisa abada. Ka “ juguman weele ko ɲuman ani ɲuman ko juguman , ” a bena jurumu juguw kɛ minw ka jugu ni Ala ye minw jalaki ; o ye ka " yeelenw " weele , " dibi " sigibaga miiribagaw " a ka adamaden ka hakɛw ", minw be Ala ka hakɛw kɛlɛ. Ani jamana caaman fɛ, a ka misaliya bena ladegi, hali saan 1917, Irisi jamana barikaman fɛ min bena a halaki ni atomu marifa ye “ buru wɔɔrɔnan ” wagati la , min tun kiraya kɛra n’a tɔgɔ ye “ Parisii ” sɛlitikikan na, o kɔrɔ ko “ minw be nɛgɛdaga kɔnɔ ” . O la, a bena to fɔɔ ka taga se a laban ma, a tɛ se ka Ala ye kɔrɔbɔliw la minw bena a tiɲɛ fɔɔ k’a halaki. Sabu a y’a laɲini ani a tɛna a to a ka taga fɔɔ a ka ban tugun.                 
Vɛrise 9nan : “ Siyaw bɛɛ, kabilaw bɛɛ, kaanw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ, mɔgɔw bena u ka suuw filɛ tile saba ni tilan kɔnɔ, u tɛna a to u k’u suu don kaburuw kɔnɔ. »   
Faransi jamana na, jama donna Revolution kɔnɔ saan 1789 , ani saan 1793, u y'u ka masacɛ faga ani o kɔfɛ u ka masamuso, u fila bɛɛ kungolo tigɛra jama ɲɛfɛ dugu cɛmancɛ kɛnɛba kan, min tugura ɲɔgɔn kɔ ka weele ko " Place Louis XV ", " Place de la Révolution ", ani sisan P la decord ", ". Ka " tile saba ni tilan " di tiɲɛni wale wagati ma, a be komi Esprit ye ​​Valmy kɛlɛ fana don a la yɔrɔ min na saan 1792, yɛlɛmanikɛlaw ye Erɔpu masayaw ka masaya kɛlɛbolow kɛlɛ ani k’u kɛlɛ minw ye Faransi Repibliki kɛlɛ k’a ta Ɔtirisi ma, masamuso Marie-Antoin ka denbaya bɔyɔrɔ jamana . Walisa k’o kɔniya bɔyɔrɔ faamu, an ka ɲi k’a to an hakili la ko saan 1260 kɔnɔ, papa ni masacɛ ka jɛnkulu ye mɔgɔw minɛ cogo min na, o labanna ka Faransikaw dimi minw tun be mɔgɔw tɔɔrɔla, k’u tɔɔrɔ, k’u tɔɔrɔ ani k’u halaki pewu . Luwizi XIV ka masaya laban fila n’a ka ɲɛyirali juguw ye ani Luwizi XV , masacɛ jugu min tun be kakalaya kɛ , o labanna ka Ala ni adamadenw ka muɲuli tasa fa . Kɔlɔsili ! Repibliki tɛ ani a tɛna kɛ dugawu ye Faransi ma. A be taga a laban na , a ka cogoya duurunan na, ka Ala ka dangaliw n’a yɛrɛ ka filiw kɛ minw bena kɛ sababu ye k’a ben. O jolibɔ fanga , a bɔyɔrɔ la , o bena kɛ " adamaden ka hakɛw " ni adamadenya ka jamana ye min bena laban ka jalakibaga lafasa ani ka mɔgɔ dusukasi , a ka tilenbaliya fɛ , mɔgɔ min tɔɔrɔla . A yɛrɛ bena a juguw bisimila ani k’u sigi a ka mara kɔnɔ, ka ladegi , fɔɔ ka taga se a jugu ma, Trojan dugu ka misaliya tɔgɔtigi min tɔgɔ bɔra Grɛkiw ye yiriso min to yen , o donni kosɔn , i n’a fɔ an y’a ye cogo min na ka tɛmɛ.            
Vɛrise 10 : “ Dugukolo kan mɔgɔw bena ninsɔndiya ka ninsɔndiya, ka nilifɛnw ci ɲɔgɔn ma, bari o kira fila ye dugukolo kan mɔgɔw tɔɔrɔ. »   
Nin vɛrise kɔnɔ, Niin b’a laɲini wagati min na, i n’a fɔ gangrene walima kansɛri, Faransi ka filozofi juguya bena jɛnsɛn ani ka jɛnsɛn i n’a fɔ banajugu tubabu jamana wɛrɛw la. A be “ wagati tagamasiɲɛ ” yira “ tagamasiɲɛ 6nan ” la ; min ye yɔrɔ min na " tile be kɛ fiɲɛ ye i n'a fɔ bɔrɔfani " : Bibulu yeelen be tunu, hɔrɔnya miiribaga ka filozofi gafew b'a nɔgɔya.        
Alako kalan na, a tɛ i n’a fɔ “ sankolo masaya jamanadenw ” min be Yezu ka mɔgɔ sugandininw ɲɛfɔ, “ dugukolo mɔgɔw ” be Ameriki Porotɛstanw lo yira ani ka tɛmɛ o kan, adamadenw minw be muruti Ala n’a ka tiɲɛn ma . Erɔpu masayaw ka mɔgɔw ani hali Ameriki masayaw ka mɔgɔw be Faransi fan fɛ. O yɔrɔ la, jamana dɔ b'a ka masaya ni Katoliki kerecɛn diinɛ tiɲɛ min be Bibulu kalan mɔgɔw, " seere fila " , lasiran n'a ka " jahanama " tɔɔrɔw ye ; “ tɔɔrɔ ” sɔbɛw minw be mara kiti laban dɔrɔn lo kama, walisa ka ngalon diinanw halaki minw yɛrɛ be baara kɛ n’o ɲɔgɔnna siranya ye ka mɔgɔw lafili , ka kɛɲɛ ni Yir. 14:10-11 ye. Dunanw fana, minw ye tɔɔrɔ kelenw sɔrɔ Faransi jamana kɔfɛ, olu y’a daminɛ ka jigiya sɔrɔ k’u bena se ka nafa sɔrɔ o baara la. O ka jugu ka tɛmɛ fɔlɔ kan, sabu, ni Faransi ka dɛmɛ ye min dira Louis XVI fɛ, diɲɛ kɔnɔ, saan damadɔ ka kɔn o ɲɛ, Ameriki woroduguyanfan Etazini kura tun y’u ka yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔ , k’u yɛrɛ bɔ Angletɛri ka fanga kɔrɔ . Hɔɔrɔnya be tagamana ani yanni dɔɔni, a bena se jamana caaman ma. O teriya tagamasiɲɛ b’a yira ko “ u bena nilifɛnw ci ɲɔgɔn ma .” O nilifɛnw dɔ ye Faransikaw ka nilifɛn ye min dira Amerikikaw ma " Statue de la Liberté " min lɔra saan 1886 gun dɔ kan Niyɔriki ɲɛfɛ. Amerikikaw y’o tagamasiɲɛ segi a ma k’a ɲɔgɔnna dɔ di a ma min lɔra saan 1889, ani a be Pari dugu la, gun dɔ kan Seine baji cɛmancɛ la, Eiffel Tower gɛrɛfɛ. Ala b’o nilifɛn sugu laɲini min b’a yira ko tilanni ni yɛlɛmani be kɛ hɔɔrɔnya dantɛmɛ dangali ye min ka laɲinita ye ka ban a ka hakilimaya sariyaw la.                  
Vɛrise 11nan : “ Tile saba ni tilan tɛmɛnin kɔ, Ala ka ɲɛnamaya hakili donna u kɔnɔ, u wulila u senw kan ; minw ka o ye, siranyaba ka olugu mina. »    
Awirilikalo tile 20, saan 1792, Ɔsitarali ni Prusi ye Faransi lasiran ani u y’a ka masacɛ , Luwi XVI, ben fanga kan saan 1792, utikalo tile 10. O kɛlɛkɛlaw ye see sɔrɔ Valmy dugu la saan 1792, sɛtanburukalo tile 20. saan 1794, zuwekalo tile 28. « Lajɛnba » yɛlɛmana ka kɛ « Annuaire » ye saan 1795, ɔkutɔburukalo tile 25. Saan 1793 ni saan 1794 ka « Siranya » fila nunu kɛra ɲɔgɔn fɛ saan kelen dɔrɔn kɔnɔ . Saan 1792, awirilikalo tile 20nan ni saan 1795, ɔkutɔburukalo tile 25nan cɛ , n’ y’a ye ko kiraya kuma fɔra o “ tile saba ni tilan ” wala “ saan saba ni tilan ” wagati yɛrɛ yɛrɛ la . Nka n’ ka miiri la, o wagati be Alako ta fan fɛ fana . O wagati be lɔgɔkun tilancɛ lo yira, o be se ka kɛ sababu ye ka kuma Yezu Krista ka cidenya baara koo la dugukolo kan min kɛra “ tile saba ni tilan ” tigitigi kiraya kumaw na ani a banna ni Masiya Yezu Krista ka saya ye. Niin b'a ka wale suma ni Bibulu ta ye , a ka " seere fila " , olu fana ye wale kɛ ani ka mɔgɔw kalan sanni u k'u jeni Place de la Révolution kan Pari. O sangali fɛ, Bibulu ye , o limaniya , min be yira ni Yezu Krista ye min be, a kɔnɔ, tugun kuruwa kan ani “ a sɔgɔra ” i n’a fɔ Yir. 1:7 b’a yira cogo min na. Joli min bɔnna, o labanna ka Faransikaw lasiran. Ani fana, a kɛnin kɔ k’a ka lajɛnba ɲɛmɔgɔ Maximilien Robespierre n’a teriw Couthon ni Saint-Just faga , fagali surunw ani fagali labɛnninw banna. Ala ka Nii ye adamadenw ka hakilimaya minɔgɔ kunu ani diinankow kɛli kɛra sariya ye tugun , ani ka tɛmɛ o bɛɛ kan, hɔɔrɔnya. " Ala siranya " min be mɔgɔ latanga, o bɔra tugun ani mɔgɔw y'u mako don Bibulu la tugun, nka fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, a bena kɛlɛ ani ka ɲɔgɔn sɔsɔ ni filozofi gafew ye minw sɛbɛra hɔɔrɔn miiribagaw fɛ minw ka Gɛrɛkikan misaliya lo y'a suguya sifaw bɛɛ bɔyɔrɔ ye.                     
Vɛrise 12 : “ U ye kumakan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la k' a fɔ u ye ko : « Aw ka yɛlɛ yan . O kɔ, o yɛlɛla ka taga sankolo ra sankaba kɔnɔ ; o juguw ka o ye. »   
O Ala ka kuma ɲɛsinna Bibulu ka “ seere fila ” ma saan 1798 kɔ.  
O sangali ni Yezu ye, o be taga ɲɛ, bari a ka mɔgɔ sugandininw y’a ye (kira Eliya kɔ) a yɛlɛtɔ sankolo la u ɲɛɛ kɔrɔ. Nka , a ka mɔgɔ sugandininw fana bena koow kɛ o cogo kelen na wagati laban na. U juguw bena u ye fana u be yɛlɛla sankolo la sankaba kɔnɔ yɔrɔ min na Yezu bena u sama ka na a fɛ. Ala be dɛmɛ min di a ka koo ma, o kelen lo, Yezu Krista kama, a ka mɔgɔ sugandinin, ani Faransi ka yɛlɛmani koo nin na, Bibulu be sɔrɔ saan 1798 kɔ. 94 , hɛɛrɛ wagati jan min be saan 150 kɔnɔ , o kiraya kɛra “ kalo duuru ” cogoya la Yir . 9 : 5-10 kɔnɔ . Luwizi XVI ka saya, masaya banni ani pape min tun minɛna jɔnya la, o ye bɔnɛba lase diinankow ma min be sɔrɔ “ wara min be bɔ baji kɔnɔ ” la Yir. 13:1-3 kɔnɔ. Concordat of the Directory b’a ka joli kɛnɛya nka a tɛ nafa sɔrɔ tugun masacɛ ka dɛmɛ tiɲɛnin na , a tɛna tɔɔrɔ tugun fɔɔ ka taga se wagati laban ma tuma min na Porotɛstanw ka muɲubaliya bena bɔ kɛnɛ kan ni “ wara min be wuli ka bɔ dugukolo kan ” tɔgɔ la Yir. 13:11 kɔnɔ .     
Vɛrise 13 : “ O wagati la, dugukolo yɛrɛyɛrɛra kosɔbɛ, dugu tilanyɔrɔ tannan benna ; Dugukoloyɛrɛyɛrɛ nin ye cɛɛ waa wolonwula faga, mɔgɔ tɔw siranna fɔɔ u ye sankolo tigi Ala boɲa. »    
O wagati la ( o lɛrɛ la ) “ dugukoloyɛrɛyɛrɛ ” min tun fɔra ka ban Lisbon ka dafali fɛ saan 1755, min ɲɛsinna Yir. 6:12 ka “ tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan ” barokun ma , o dafara Alako ta fan fɛ . Ka kɛɲɛ ni Ala ka Nii ye , Pari dugu bɔnɛna a ka jama " tannan na " . Nka kɔrɔ wɛrɛ be se ka ɲɛsin ka kɛɲɛ ni Dan.7:24 ani Yir.13:1 ye, o min ye “ biɲɛ tan ” wala tilebenyanfan kerecɛnw ka masaya minw be Ɔrɔmu Katolikiw ka masaya kɔrɔ, u tannan lo . Faransi, min tun be jati Ɔrɔmu ye i n’a fɔ Ɔrɔmu Katoliki Egilizi ka “ denmuso fɔlɔ ” , o be ben Alako la, k’a ka dɛmɛ bɔ a la ani a be taga fɔɔ k’a ka fanga tiɲɛ. Buru 4nan y’a yira ko, “ tile tilanyɔrɔ sabanan be gosi ” ; cikan min ko " mɔgɔ waa wolonfila fagara nin dugukoloyɛrɛyɛrɛ nin na " o b'o koo tiɲɛtigiya k'a fɔ ko : jamaba ( waa kelen ) diinɛ " cɛɛw " ( wolonfila : diinan saniyali o wagati la ), fagara nin politiki jamakulu dugukoloyɛrɛyɛrɛ nin na.                        
Vɛrise 14 : “ Bɔnɛ filanan tɛmɛna. A filɛ, bɔnɛ sabanan be na joona joona .   
O la, joli bɔnniba ye Ala siranya lakunu, ani " Siranya " banna , Napoleon fɔlɔ ka masaya y'a nɔnabila , " kongokolon " min ye " buru " saba labanw fɔ , " balawoba " saba dugukolo sigibagaw ye. Komi o laseli kɛra Faransi ka yɛlɛmani kɔ k’a ta saan 1789 la ka taga se saan 1798 ma, “ balawo filanan ” min fɔra a ye vɛrise 14nan na, o tɛ se k’a ɲɛsin a ma tiɲɛn tiɲɛn na. Nka Nin ta fan fɛ, o ye fɛɛrɛ ye min b’a fɔ an ye ko Faransi ka yɛlɛmani cogo kura dɔ bena bɔ ka kɔn Yezu Krista ka kɔsegi ɲɛ ni nɔɔrɔ ye. Sisan, ka kɛɲɛ ni Yirali 8:13 ye, “ bɔnɛ filanan ” ɲɛsinna Yirali 9:13 ka burufiyɛkan 6nan ka barokun ma ka gwɛ min bena, tigitigi, “ mɔgɔw tilan sabanan faga ” sanni Yezu Krista ka segi ka na a ka mɔgɔ senuman kantigiw ka kiti tilenbaliw hakɛ ta k’u ka saya halaki . An be se k’a faamu ko, i n’a fɔ Faransi ka yɛlɛmanikɛlaw ye fagali min kɛ, Ala be diɲɛ kɛlɛba sabanan fagali labɛnna, sisan, nukeleyɛri, min bena dugukolo mɔgɔw hakɛ dɔgɔya kosɔbɛ, sanni a ka tunu pewu min bena a ka “ dingɛ ” cogoya fɔlɔ lasegin a ma, Yezu Krista ka tiɲɛni laban kɔ.                 
“ Bɔnɛ filanan ” kɔrɔ fila be buru naaninan ni wɔɔrɔnan jɛn ɲɔgɔn na Alako ta fan fɛ. Apokalipisi ka kitabu labɛnnin be kerecɛnw ka wagati tilan yɔrɔ fila la . Fɔlɔ la, " balawo " be mɔgɔ minw ɲangi sanni saan 1844 ka se ani filanan na, minw ɲangira saan 1844 kɔ, sanni diɲɛ ka ban dɔɔni. Sisan , o ɲangili wale fila bɛɛ be Ala ka ɲangili naaninan kɔrɔ min di Levitiki 26:25 kɔnɔ : “ Ne bena muru ci min bena ne ka jɛnɲɔgɔnya hakɛ ta .” Minw ma yɛlɛmani cikan sɔrɔ, o ye baara ye min labɛnna Yezu ka mɔgɔ sugandininw ye, ani filanan, minw ma Ala ka waajibi jaabi k’o yɛlɛmani dafa k’a ta saan 1843 la ka taga a bila saan 1843 la ka taga a bila saan 1843 la, yeelen min yirala , Ala be yɛlɛmani banbali nin lɔra min fɛ , o bena yira fɔɔ ka taga se saan 1843 ma.       
Ala ye fɛɛn minw ni kɛwale minw jati Faransi ka yɛlɛmani cɛɛw ye k’a ta saan 1789 ka taga se saan 1795 ma , n’an y’u ta , an be minw sɔrɔ a be se ka minw jati tileben cɛɛw ye loon labanw na. an be diinɛ sariyaw n' u kalanbagaw kɔniya , o Alaɲasiranbaliya ani kɔniya kelen sɔrɔ ; jogo min be bɔ lɔnniya ni fɛɛrɛw yiriwali kabakoman na sisan . Hɛɛrɛ saanw na, Alalɔnbaliya ni ngalon diinan ye see sɔrɔ tubabu jamanaw kan. o la , kuun ɲuman b' Ala fɛ ka kalan fila laɲini an ye , nin barokun nin kama ; " Kisibagaw " ka kɛwalew lo ye danfaraba ye yɛlɛmani wagati ni adamadenw ka loon labanw ka lɔnniya wagati cɛ. Walisa k’o fɔ ka gwɛ, ka kɛɲɛ ni Yir. 11:11-13 ye, kalan fɔlɔ min ɲɛsinna “ burufiyɛ naaninan ” ma, “ minw kisira ” olu “ nimisara ,” k’a sɔrɔ “ minw kisira ” filanan na min ɲɛsinna “ burufiyɛ wɔɔrɔnan ” ma, “olu ma nimisa ,” ka kɛɲɛ ni Yir. 9:20-20 ye.                  
 
“ Bɔnɛba ” sabanan (jurumukɛlaw fɛ) : Krista min ye jurusara kuun ye, ale ka kɔsegi nɔɔrɔman na .   
Vɛrise 15nan : “ Mɛlɛkɛ wolonfilanan y’a ka buru fiyɛ . O tuma na, kanba dɔw bɔra sankolo la ko : « Duniɲa masaya kɛra an Matigi n'a ka Krista ta masaya ye ; A bɛna kuntigiya kɛ wagati bɛɛ, ani wagati bɛɛ. »    
O sapitiri barokun laban ye " burufiyɛnan wolonfilanan " ye min b'a yira, n b'aw hakili jigi, wagati min na danbaga yebali Ala b'a yɛrɛ yira a juguw ɲɛɛ na, k'a sinsin Yirali 1:7 kan : " A filɛ, a be na ni sankaba ye, ɲɛɛ bɛɛ bena a ye ; hali minw y'a sɔgɔ ." " Minw y'a sɔgɔ " , minw ye Yezu sɔgɔ, olu lo y'a juguw ye kerecɛnw ka wagati bɛɛ la hali wagati labanw na. U y'a sɔgɔ, k'a ka kalanden kantigiw tɔɔrɔ, a y'a fɔ minw koo la ko : " Ni aw y'o kɛ ne balimaw la fitinin dɔ ye, aw y'o kɛ ne le ye (Mat.25:40)." Ka bɔ sankolo la , mankanbaw be wuli ka o koo bonya. Olu ye sankolo sigibagaw ye minw y'u yɛrɛ yira ka ban k'u bena jinɛ n'a ka jinaw gwɛn ka bɔ sankolo la, Krista min ye se sɔrɔ, min be weele ko " Mikayɛli " , Yir. 12:7 ka taga se 12 ma . Dugukolo kan jurumun tariku bena ban jurumunkɛlaw dɛsɛ kosɔn minw halakira Krista alaman da fɛ. Sutana, min ye “ nin diɲɛ kuntigi ” ye ka kɛɲɛ ni Yezu ka fɔta ye, Ala ye duniɲa jurumukɛla min halaki, o bɔnɛna a bolo. A bena to dugukolo lakolon kan saan waa kelen wɛrɛ kɔnɔ k’a sɔrɔ a ma mɔgɔ si tɔɔrɔ , k’a ka halaki makɔnɔ pewu kiti laban na n’a ka jurumunkɛla tɔɔw bɛɛ ye, Ala bena minw lakunu o kosɔn.              
 
Sugandili minw kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ, olu ka sankolola ninsɔndiyaba .
Vɛrise 16 : “ Cɛkɔrɔba mugan ni naani minw tun siginin be Ala ɲɛfɛ u ka masasigilanw kan, olu y’u kunbiri gwan ka Ala bato , ”   
Sugandilikɛlaw donna Ala ka sankolo masaya la, u siginin be masasigilanw kan Ala ɲakɔrɔ, u bena masaya kɛ, ka kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan ka kɛɲɛ ni Yirali 20:4 ye. Nin vɛrise be kunmabɔninw ka sankolo daminɛ koo lawuli Yir. Ala batoli sɔbɛ ka kan ka kɛ cogo min na, o vɛrise b’o yira. Sujudu, ɲɔngiri, ɲɛda duguma, o lo ye Ala ka sariya ye .
Vɛrise 17nan : “ A ko : An b’i fo, Matigi Ala, Sebagayabɛɛtigi, min tun be yen ani min tun be yen fɔlɔ la, bari i y’i ka sebagayaba ta k’i ka masaya kɛ. »    
Kunmabɔninw b'u ka barikada kurakuraya ani k'u kunbiri gwan Yezu Krista ɲɛfɛ, " Sebagayabɛɛtigi Ala min be yen ani min tun be yen " " ani min nana " , i n'a fɔ Yir. 1:4 y'a fɔ cogo min na. “ I y’i ka sebagayaba minɛ ” i tun ye min to yen walisa k’i ka mɔgɔ sugandininw kisi ani k’u ka jurumuw yafa i ka saya fɛ i ka “ sagaden ” cidenyabaara la ; “ Ala ka sagaden min be duniɲa ka jurumuw bɔ u kun .” I ye “ i ka masaya ta ” ; yɔrɔ min laɲinina, o ye tiɲɛn na, Nii Senuman ye Zan ta yɔrɔ min na Yir. 1:10 kɔnɔ ; Krista ka jamakulu min be dugukolo kan, o tariki be tɛmɛna. O wagati la, " lajɛnba wolonfila " be mɔgɔ sugandininw kɔ. Yezu ka masaya, min ye mɔgɔ sugandininw ka limaniya jigi ye, o kɛra tiɲɛn ye.                 
Vɛrise 18 : “ Siyaw dimina ; I ta dimi sera, i ta kiti tigɛ wagati sera, ka i ta jɔnw sara, minw ye ciraw ye, ani mɔgɔ saninmanw, ani i tɔgɔ ɲasiranbagaw, mɔgɔ fitiniw fara mɔgɔbaw kan, ka dunuɲa halakibagaw halaki. »    
Vɛrise 18nan na an be kunnafoni nafamanw sɔrɔ kiraya kumaw ka tugutugu ɲɔgɔn kɔ koo minw na . Buru 6nan ye jama tilayɔrɔ sabanan faga , o kɔrɔ ko, " Siyaw tun dimina ", ani an ɲɛɛ kɔrɔ, saan 2020-2021 , an be o dimi sababuw yera : Covid -19 ani sɔrɔko tiɲɛni min kɛra, silamɛya kɛlɛ, ani joona joona , Irisi kɛlɛw ni. O kɛlɛ jugu ni tiɲɛni kɔ , dimansi sariya bɔnin kɔ “ dugukolo ka kongosogo ” fɛ, o kɔrɔ, Ameriki ni Erɔpu jamanaw ka porotesitantiw ni Katolikiw ka jɛnkulu min kisira, Ala ye “ a ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila bɔn u kan , min kofɔra Yir. 16 kɔnɔ. Tile wolonfilanan wagati la, Yezu y’a yɛrɛ yira walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi ani ka mɔgɔ benninw halaki. O kɔ, porogramu min labɛnna saan waa wolonfilanan ka “ saan waa kelen ” kama, o be na. Sankolo la, ka kɛɲɛ ni Yir. 4:1 ye, mɔgɔjuguw kiti bena tigɛ : “ ani suuw kiti wagati sera .” Mɔgɔ senumanw b' u ka sara sɔrɔ : ɲɛnamaya banbali min layidu tara a ka mɔgɔ sugandininw ye . U labanna ka sɔgɔma lolo sɔrɔ ani masafugula min layidu tara mɔgɔ sugandininw ye minw sɔrɔla ka see sɔrɔ limaniya kɛlɛ la : « k' i ka baaradenw sara , minw ye kiraw ye » . Ala b’an hakili jigi yan ko kiraya kuma nafa ka bon wagati bɛɛ la (Ka kɛɲɛ ni 2 Piyɛri 1:19 ye) ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, loon labanw na. “ Mɔgɔ senumanw ani minw be siran i tɔgɔ ɲɛ ” o kɔrɔ, minw ye mɛlɛkɛ saba nunu ka cikanw minɛ koɲuman Yir. 14:7 ka taga se 13 ma ; min fɔlɔ b'a hakili jigi hakilitigiya la min ye ka siran a ɲɛ, ka mɛnni kɛ a fɛ ani ka sɔsɔli don a ka cikanw na, k'a fɔ ko : " Aw ye siran Ala ɲɛ, ka bonya la a kan ", a ka danbaga Ala cogoya la, " bari a ka kiti wagati sera, aw ka ale bato min ye sankolo, baji, dugukolo jiibolisiraw dan ".                          
Vɛrise 19 : “ Ala ka Alabatosoba dayɛlɛla sankolo la, a ka layidu kɛsu yera a ka batoso kɔnɔ. Sanmanamanakanw, mankanw, sanpɛrɛnkanw, dugukoloyɛrɛyɛrɛw, sanbɛrɛbaw bɔra. »  
Barokun minw bɛɛ fɔra Yirali kitabu nin kɔnɔ, u bɛɛ be ɲɔgɔn sɔrɔ ka taga an Matigi Alako Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔba nin tariki wagati la. Nin vɛrise be kuma yɔrɔ min na, barokun nunu be dafa ani u be dafa yɔrɔ min na :  
Yirali 1 : Adventisimu :  
Vɛrise 4nan : “ Yuhana ka nin sɛbɛ ci Egilizi wolonfila ma minw be Azi mara la : Ala ka nɛɛma ni hɛɛrɛ kɛ aw ye ka bɔ Ala fɛ, min tun be yen, min tun be yen ani min tun bena na , ani Nii wolonfila minw be a ka masasigilan ɲafɛ ” .    
Vɛrise 7nan : “ A filɛ, a be nana ni sankaba ye . Mɔgɔ bɛɛ ɲaa bɛna a ye, hali minw k’a sɔgɔ; dugukolo siyaw bɛɛ bɛna kasi a kosɔn. Ɔnhɔn. Amina! »  
Vɛrise 8nan : “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, Matigi Ala ko ten, min be yen, min tun be yen ani min bena na , Sebagayabɛɛtigi. »  
Vɛrise 10nan : “ Matigi ka loon na , Nii Senuman tun be ne la ani ne ye mankanba dɔ mɛn n kɔfɛ, i n’a fɔ buru fiyɛkan, ”  
Yir. 3 : Lajɛnba wolonfilanan : “ Lawodise ” wagati laban (= mɔgɔw kiti tigɛra).    
Yir. 6:17 : Ala ka dimi loonba adamaden murutininw kan " bari a ka dimi loonba sera , jɔn lo be se ka lɔ? »    
Yirali 13 : “ kongofɛn min be bɔ dugukolo kan ” (Protestantw ni Katolikiw ka jɛnkulu) n’a ka dimansi sariya ; vɛrise 15 : “ A tun be se ka kongofɛn jaa niin di a ma, walisa kongofɛn jaa ka se ka kuma, ani mɔgɔ o mɔgɔ tɛna kongofɛn jaa bato, u k’olu bɛɛ faga. »       
 
Yirali 14 : Barokun fila minw ye “ sumatigɛ ” (duniɲa laban ani mɔgɔ sugandininw ka yɛlɛmani) ani “ ɛrɛzɛnsun ” (ngalon sagadɛndɛlaw fagali u ka kalandenw fɛ minw y’u lafili ani k’u lafili ) .      
 
Yir. 16 : Vɛrise 16 : “ kɛlɛba loon min be weele ko Arimagedɔn ” .    
 
 Nin vɛrise 19nan na, an be Ala ka baara kɛcogo jɔnjɔn sɔrɔ min be ye, “ ani sanpɛrɛnw, mankanw, sanpɛrɛnw, dugukoloyɛrɛyɛrɛw kɛra ” , minw kofɔra ka ban Yir. 4:5 ani 8:5 kɔnɔ . Nka yan, Nin Saninman bɛ “ ani sanbɛrɛba ” fara a kan ; “ sanbɛrɛ ” min be “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” wolonfilanan barokun kuncɛ Yir. 16:21 kɔnɔ.       
 O la , Yezu Krista ka segikanni kɔnɔkow be tagamasiɲɛ kɛ ni Adventistew ka barokun laban ye min be na ni kisili lakika ye min be di mɔgɔ sugandininw ma , min sɔrɔla Yezu Krista ka joli bɔnni fɛ. A ka kɛlɛ wagati sera ni murutininw ye minw b’a labɛnna k’a ka mɔgɔ sugandininw faga minw banna Ɔrɔmukaw ka dimansilon na ani u be kantigiya kɛ Ala ka lafiɲɛlon min senuman ye k’a ta a ka duniɲa danni lɔgɔkun fɔlɔ ma. Yirali 6nan ka " tagamasiɲɛ wɔɔrɔnan " b'o murutininw ka kɛwalew n'u ka ɲagamini yira, Matigi ye minw minɛ a ka mɔgɔ sugandininw ni kanulenw fagali la ni ŋaniya ye . Bɛnbaliya koo be fɔra vɛrise 19nan nin na . O ye Ala ka sariya ye min maranin be “ seereya kɛsu ” kɔnɔ fanibugu yɔrɔ senumanba kɔnɔ ani heburuw ka “ Alabatosoba ” kɔnɔ. O kɛsu be bonya la a kan ani a ka senuya ka bon kosɔbɛ sabu sariya sɛbɛninw be sɔrɔ a kɔnɔ minw sɛbɛra Ala yɛrɛ boloden fɛ , a yɛrɛ ɲɛɛ na , Musa ɲɛɛ kɔrɔ, a ka baarakɛla kantigiman. Bibulu b’an dɛmɛ k’a faamu fɛɛn min b’a to murutininw be siranna Yezu Krista kɔsegi wagati la. Sabu Zaburu 50nan vɛrise 1-6 b’o lo yira :        
“ Asafu ka Zaburu. Ala, Ala, YaHWéH , be kuma, ka dugukolo weele, k’a ta tilebɔyɔrɔ la ka taga a bila tilebenyɔrɔ la. Ka bɔ Siyɔn, cɛɲa dafanin, Ala be yeelen bɔ. A bɛ na, an ta Ala, a ma je; Tasuma b’a ɲɛfɛ, sanfiɲɛba b’a lamini . A be kule sankolo la sanfɛ, ani dugukolo ma, k'a ka mɔgɔw kiti : Aw ka ne ka kantigiw lajɛn ne fɛ, minw ye jɛnɲɔgɔnya don ni ne ye saraka fɛ! - Sankolo bɛna a ta terenninya fɔ , sabu Ala le ye kititigɛbaga ye. »  
Siranyako dɔ la, murutininw bena Ala ka cikan tannan naaninan sɛbɛnin ye sankolo la ni lɛtɛrɛw ye minw be i n’a fɔ tasuma. Ani, o Ala ka kɛwale sababu fɛ, u bena a lɔn ko Ala y’u jalaki saya fɔlɔ ni “ saya filanan ” na .  
Nin vɛrise laban min be “ burufiyɛkan wolonfilanan ” barokun kan, o b’a yira ani k’a sɛmɛntiya ko Ala be nafa min di a ka sariya ma, ngalon kerecɛn murutininw be min sɔsɔra. Ala ka sariya dɔgɔyara k’a fɔ ko sariya ni nɛɛma be ɲɔgɔn sɔsɔ. O fili bɔra ciden Pol ka kuma minw fɔra a ka lɛtɛrɛw kɔnɔ, u y’u kalan cogo bɛnbali la. O kama, n’ bena sigasigali bɛɛ bɔ yan n’ kɛtɔ ka ɲɛfɔli gwɛninw ni nɔgɔmanw di. Ɔrɔm. 6nan na, Pol be danfara don mɔgɔ minw be “ sariya kɔrɔ ” ni minw be “ nɛɛma kɔrɔ ” la, a ka wagati dɔrɔn lo kosɔn, jɛnɲɔgɔnya kura be daminɛna min na . A be jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ Yahutuw lo yira minw be ban jɛnɲɔgɔnya kura la min basiginin lo Yezu Krista ka tilenninya dafanin kan. Ani, a be mɔgɔ sugandininw tɔgɔ fɔ minw be don o jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ ni fɔrimili nin ye “ ni sariya ye ”. Sabu nɛɛma be na ni nafa min ye , o le ye nin ye , Yezu Krista tɔgɔ la, Nii Senuman barika la, a b’a ka mɔgɔ sugandinin dɛmɛ ani k’a kalan a ka Ala ka sariya senuman kanu ani k’a labato. N’a be mɛnni kɛ a fɛ, o tuma na, a be “ sariya kɔrɔ ” ani komi a be “ nɛɛma kɔrɔ ” fana, a tɛ “ sariya kɔrɔ ” fana. N hakili b' a la tugun ko Pol y'a fɔ Ala ka sariya koo la ko a " senuman lo ani ko cikan tilennin lo ani a ka ɲi " ; ne bɛ min tilan ni a ye Yesu Kirisita ta jɛnɲɔgɔnya ra. Tuma min na Pol ye jurumu kɛ, a tun b’a fɛ k’a ka kalanbagaw lasun u k’a miiri ko u mako tɛ jurumu na tugun sabu u be Krista la, bi murutininw b’a ka sɛbɛninw ta k’a sɔsɔ, u b’a fɔ k’u ye min ye, u b’a fɔ k’o ye “ jogotigi ” ye marisikalo tile 7, saan 321. Tuma min na Pol y’a fɔ Gal fɔ 2:17 : “ Nka, n’an fana ye jurumu kɛ , an fana ye jurumu kɛ?” A ka jan o la ! " An k'a kɔrɔsi ko tiɲɛtigiya nafa ka bon, " yɔrɔjan o la ", min be diinɛ miiriya jalaki bi tile kerecɛnw ka lannaya murutinin ngalon na, ani o kɛra kabini marisikalo tile 7, saan 321, loon min na Ɔrɔmukaw ka " jurumun " donna tileben ani kɔrɔnfan kerecɛnw ka lannaya la kafiri dɔ ka fanga fɛ, o min ye emperor Constant Roman I e ye.                                
O " burufiyɛkan wolonfilanan " kɔnɔ, Ala ye saan waa wɔɔrɔ fɔlɔ minw bila dugukolo kan mɔgɔ sugandininw sugandi kama, a ka saan waa wolonfila baara bɛɛ la, u be ban. O kɔ, saan waa wolonfilanan , wala “ saan waa kelen ” min be sɔrɔ Yirali 20nan na, o be daminɛ , min ɲɛsinna murutininw ka kiti ma sankolo la, mɔgɔ sugandininw fɛ minw kunmabɔra Yezu Krista fɛ, o min ye Yirali 4nan ka barokun ye .     
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 12nan : Cɛmancɛ labɛnba . 
 
Muso – Ɔrɔmukaw ka kɛlɛkɛbaga – Muso min be kongokolon kɔnɔ – Parantezi : kɛlɛ dɔ sankolo la – Muso min be kongokolon kɔnɔ – Diɲɛ yɛlɛmani – Alalɔnbaliya- 
Adventiste tɔɔ .
 
Muso min ye see sɔrɔ, Krista ka furumuso, Ala ka Sagaden .
Vɛrise 1nan : “ Tagamasiɲɛba dɔ yera sankolo la : muso dɔ tun be ni tile ka fani ye, kalo tun b’a seenw kɔrɔ, lolo tan ni fila masafugula tun b’a kuun na. »    
Yan fana, barokun caaman be tugu ɲɔgɔn kɔ desɛn wala yɔrɔ caaman na. Jaa fɔlɔ b’a yira ko jamakulu sugandinin min bena nafa sɔrɔ Yezu Krista ka see sɔrɔli la, ale kelenpe min ye a kuntigi ye, ka kɛɲɛ ni Efɛz.5:23 ye. “ Muso ” tagamasiɲɛ kɔrɔ , Krista ka “ Kɔɲɔmuso ” lamininin lo ni “ tilenninya tile ” ye min kofɔra Mal 4:2 kɔnɔ. Ni a fɔra cogo fila la, “ kalo ” be dibi tagamasiɲɛ yira ani a be “ a sen kɔrɔ .” O juguw ye tariki ni wagatiw ye, layidu kɔrɔ ka Yahutuw ye, ani kerecɛnw minw benna, Katolikiw, Ɔrɔmu ka Ɔrɔmu, Porotɛstanw ani Advɛntisiw, minw be layidu kura kɔnɔ. A kuun na, " masafugulan min be ni lolo tan ni fila ye " b'a yira ko a ye see sɔrɔ Ala ka jɛnɲɔgɔnya la, 7, ni adamaden ye, 5, o kɔrɔ ye jatiden 12 ye.          
 
Muso min tun be tɔɔrɔla sanni see sɔrɔli laban ka kɛ .
Vɛrise 2nan : “ A tun kɔnɔman lo, a tun be kulera, a be jigitɔ dimi, ani a be jigitɔ dimi. »    
Vɛrise 2nan na, “ wolo dimiw ” ɲɛsinna dugukolo kan tɔɔrɔw ma minw tun be kɛra ka kɔn sankolola nɔɔrɔ wagati ɲɛ. Yezu ye baara kɛ n’o ja ye Zan 16:21-22 kɔnɔ : “ Ni muso be jigi la, a be nisɔngoya, bari a ka wagati sera. nka ni a ka den woro ka ban tuma min na, a hakiri tɛ to dimi ra tuun, sabu a ɲagarinin lo ko den worora dunuɲa ra. Aw fana bɛ nisɔngoya la sisan ; nka ne bɛna aw ye tuun, aw jusukun bɛna ɲagari; »       
 
Kafiri min tun be musow tɔɔrɔ : Ɔrɔmu, masacɛ duguba . 
Vɛrise 3 : “ Tagamasiɲɛ wɛrɛ yera sankolo la ; kunkolo wolonfla ni gban tan b’a fɛ, masafugula wolonfla bɛ a kunw kan. »   
Vɛrise 3nan b’a tɔɔrɔbaga yira : jinɛ lo, tiɲɛn na, nka a be baara kɛ dugukolo kan, farisogo fanga sababu fɛ minw be mɔgɔ sugandininw tɔɔrɔ, ka kɛɲɛ n’a sago ye. A ka wale la, a be baara kɛ ni fɛɛrɛ fila ye minw tugura ɲɔgɔn kɔ ; “ kongokolon ” ta ani “ saa ” ta . A fɔlɔ, o min ye “ dragon ” ta ye , o ye Ɔrɔmu masacɛ kafiriw ka kɛlɛ ye min kɛra kɛnɛ kan. O la, an be tagamasiɲɛ minw yera ka ban Dan.7:7 kɔnɔ, yɔrɔ min na Ɔrɔmu y’a yɛrɛ yira i n’a fɔ bɛgɛn jugu naaninan min be ni “ biɲɛ tan ” ye. Kafiriw ka koow be sabati ni “ masafugula ” minw be yan “ kungolo wolonfila ” kan, o min ye Ɔrɔmu dugu tagamasiɲɛ ye ka kɛɲɛ ni Yirali 17nan ye. O tiɲɛtigiya ka kan n’an ka jateminɛ ye, bari a b’a yira an na, tuma o tuma ni ja nin be yira, " tiaras " lɔyɔrɔ fɛ , tariki kɔnɔkow min fɔra kiraya la.          
 
Musow tɔɔrɔbaga diinɛko la : Pape Katoliki Ɔrɔmu . 
Vɛrise 4nan : “ A kukala ye sankolo lolow tilan sabanan bɔ k’u fili dugukolo kan. Sago nin lɔra muso ɲafɛ, ko a b'a fɛ k'a den ɲimi a jigituma na. »    
Nin vɛrise be tagama tugun, tagamasiɲɛ kuraw kɔrɔ, Yir. 11:1 ka taga se 3 ka cikan ma yɔrɔ min na Ala ye yamaruya di Ɔrɔmu ma , min tɔgɔ ko “ bere ” , ka “ dugu senuman talon sen kɔrɔ kalo 42 kɔnɔ ”.    
Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, Ɔrɔmu masaya ka “ biɲɛ tan ” tun ka ɲi ka kɛ papa ka “ biɲɛ fitinin ” ye (k’a ta saan 538 la ka taga se saan 1798 ma). O tuguɲɔgɔnna koo be sabati yan Yirali 12nan na, vɛrise 4nan na.    
Kumaden “ kukala ” min ɲɛsinna ngalon “ kiramuso Zezabɛli ” ma min be sɔrɔ Yir. 2:20 kɔnɔ, o b’a yira ko kerecɛn ngalonmanw ka diinan min tun be Ɔrɔmu, o tun be tugura ɲɔgɔn kɔ . Jalaki min kofɔra Dan 8:10 kɔnɔ, o be kuraya yan. A ka nanbarakow n’a ka lafilikow ye mɔgɔ minw tɔɔrɔ, minw ka kan ni Zɛnɛzi ka “ saa ” ye, u be sennatigɛ u senw kɔrɔ “ sankolo lolow ” tagamasiɲɛ kɔrɔ, o kɔrɔ, “ sankolo masaya jamanadenw ” tɔgɔ kɔrɔ , Yezu b’o min di a ka kalandenw ma. " Mɔgɔ sabanan be sama ka jigi a ka benni la ." A sabanan ma fɔ a kɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ la, nka i n’a fɔ a fɔra cogo min na kiraya kumaw yɔrɔ bɛɛ la, a be kerecɛnw hakɛ bɛɛ la minw kɔrɔbɔra. Minw be tɔɔrɔla, olu yɛrɛ be se ka tɛmɛ o hakɛ kan ni tilanyɔrɔ sabanan yɛrɛ yɛrɛ ye.                
Vɛrise 5 : “ A ye dencɛ wolo min bena siyaw bɛɛ mara ni nɛgɛbere ye. Ayiwa, o ka Mariyamu den ta ka taga ni a ye Ala ni a ta masasiginan kɔrɔ. »  
O kiraya kuma be baara kɛ cogo fila la ani a b’an hakili jigi cogo min na jinɛ ye Masiya kɛlɛ k’a ta a wolotuma na ka taga a bila a ka saya la ni see sɔrɔli ye. Nka o see sɔrɔli ye dencɛ fɔlɔ ta ye min kɔ, a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ bena se sɔrɔ, ka taga ɲɛ ni kɛlɛ kelen ye fɔɔ ka see sɔrɔ laban na. O wagati la, ka sankololafɛn dɔ sɔrɔ, u bena tilan n’a ye, a ka kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan ani o yɔrɔ lo la , ko ɲɔgɔn fɛ, “ u bena siyaw mara ni nɛgɛbere ye “ min bena kiti tigɛ “ saya filanan ka tɔɔrɔw ” kan kiti laban na. Krista n'a ka mɔgɔ sugandininw ka kolɔnni be fara ɲɔgɔn kan ka kɛ kolɔnni kelen ye, ani " den min yɛlɛmana ka taga Ala fɛ n'a ka masasigilan kan ", o la, ka taga sankolo la, o ja ye mɔgɔ sugandininw ka dugukolo kan "kisili " ye min bena dafa saan 2030, ni Krista jurusara kuun kɔsegili ye. U bena kisi “ jigitɔ dimiw ma . ” Denmisɛnnin ye kerecɛn sɔbɛ ka yɛlɛmani ɲuman ani see sɔrɔli tagamasiɲɛ ye .          
Vɛrise 6nan : “ Muso bolila ka taga kongokolon kɔnɔ, Ala ye yɔrɔ labɛn a ye yɔrɔ min na, walisa u k’a balo yen tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni biwɔɔrɔ kɔnɔ. »     
Lajɛnba min tɔɔrɔla , o ye hɛɛrɛ ye, kɛlɛkɛminanw t’a la, a ka kɛlɛkɛminan kelenpe ye Bibulu ye, Ala ka kuma, Nii ka muru, a be se ka boli a ka kɛlɛkɛlaw ɲɛfɛ dɔrɔn. Vɛrise 6nan b’an hakili jigi pape ka masaya wagati la min tun be mɔgɔ tɔɔrɔla “ kiraya tile 1260 ” kɔnɔ wala saan 1260 yɛrɛ yɛrɛ la ka kɛɲɛ ni sariya ye min be sɔrɔ Ezekiyɛli 4:5-6 kɔnɔ. Nin wagati ye kerecɛnw ka limaniya fɛ kɔrɔbɔli wagati ye min be mɔgɔ tɔɔrɔ, o min be sɔrɔ “ kongokolon ” kumaden fɔli fɛ yɔrɔ min na “ Ala b’a ɲɛminɛna ”. O la, a be tɔɔrɔla i n’a fɔ “ seere fila ” minw kofɔra Yir. Dan 8:12 kɔnɔ , o Ala ka kuma fɔra ten : « sɔrɔdasiw dira ni loon o loon jurumu kosɔn » ; jurumu min kɛra k’a dabila ka lafiɲɛlon lafiɲɛlon labato kabi saan 321, marisikalo tile 7.            
 
Ka paranteziw dayɛlɛ : kɛlɛ dɔ be kɛra sankolo la . 
Vɛrise 7 : “ Kɛlɛ dɔ kɛra sankolo la. Mikayɛli n'a ka mɛlɛkɛw ye sago nin kɛlɛ. kongokolon n'a ka mɛlɛkɛw ye kɛlɛ kɛ .   
Mɔgɔ senumanw ka yɛlɛko min fɔra, o ka kan ni ɲɛfɔli ye, Nii b’o min yira an na parantezi sugu dɔ kɔnɔ. O bena se ka kɛ sabu Yezu Krista ye see sɔrɔ jurumu ni saya kan. O se sɔrɔli sabatira a kununin kɔ, nka Nii Senuman b’a yira an na yan, a ye min kɛ sankolo sigibagaw la, minw tun be kɛlɛ kɛra ni jinaw ye ani Sutana yɛrɛ ye fɔɔ ka taga se o wagati ma.
A kɔrɔtanin lo kosɔbɛ : o sankolo kɛlɛ min tora adamaden ɲɛɛ na, o be yeelen don Yezu ka kuma gwansanw kɔrɔ la, a tun be minw fɔra tuma min na a tun be dugukolo kan . Yuhana 14 :1-3 kɔnɔ , Yezu ko , “ Aw kana jɔrɔ. Aw ye la Ala ra, aw ye la ne ra fana. Siyɔrɔ caaman be n Faa ka luu kɔnɔ. Ni o tun tɛ, ne tun bɛna o fɔ aw ye. Ne bɛna yɔrɔ dɔ labɛn aw ye . Ni ne tagara yɔrɔ labɛn aw ye , ne bɛna segi ka na aw ta ka taga ne fɛ, janko ne bɛ yɔrɔ min na, aw fana ye kɛ o yɔrɔ le ra. » Kɔrɔ min dira o “ yɔrɔ ” “ labɛnni ” ma , o bena bɔ vɛrise min be tugu o kɔ.        
Vɛrise 8 : “ Nka u ma se ka see sɔrɔ, u lɔyɔrɔ ma sɔrɔ sankolo la tugun. »   
Nin sankolola kɛlɛ ni an ka dugukolo kɛlɛw tɛ kelen ye ; A tɛ mɔgɔ faga o yɔrɔnin bɛɛ ani faan fila minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, u tɛ kelen ye. Danbaga Alaba min b’a yɛrɛ yira mɛlɛkɛba " Mikayɛli " ka majigilenya ni balimaya faan kɔrɔ, o bɛɛ n’a ta, o ye sebagayabɛɛtigi Ala ye, a ka danfɛnw bɛɛ ka kan ka biri a kɔrɔ ka mɛnni kɛ a fɛ. Sutana n’a ka jinaw ye o danfɛn murutininw ye , minw be mɛnni kɛ ni fanga dɔrɔn lo ye , ani a laban , u tɛ se ka ban ani u be jagoya k’u yɛrɛ minɛ, tuma min na Alaba y’u gwɛn ka bɔ sankolo la a ka sebagaya fɛ . A ka dugukolo kan cidenya baara wagati la, mɛlɛkɛ juguw tun be siranna Yezu ɲɛ minw tun be mɛnni kɛ a fɛ ani u tun be seereya kɛ ko tiɲɛn na, ale lo ye “ Ala Dencɛ ” ye Ala ka laɲinita la , k’a tɔgɔ la o cogo la.      
Nin vɛrise kɔnɔ , Niin b' a yira ka gwɛ ko : " u lɔyɔrɔ ma sɔrɔ sankolo la tugu ." O “ yɔrɔ ” min tun be sankolola murutininw fɛ Ala ka masaya kɔnɔ, o tun ka ɲi ka bɔ yen walisa o sankolola masaya ka se ka “ saniya ” ani ka “ labɛn ” walisa ka Krista ka mɔgɔ sugandininw bisimila a ka kɛlɛ laban na dugukolo kan murutininw kama tuma min na a bena na nɔɔrɔ la. O tuma na , , k'a ka mɔgɔ sugandininw ta n'a ye, " u bena to n'a ye tuma bɛɛ, a be yɔrɔ min na " o kɔrɔ, sankolo saniyanin kɔnɔ o cogo la " labɛnnin " k'u bisimila. O tuma na, dugukolo yɔrɔ bena kɛ yɔrɔ lakolon ye i n’a fɔ “ dingɛ gwansan ” kumaden tun kɔnna ka min fɔ kabi Zɛnɛzi 1:2. O kɛlɛ yeelen kɔnɔ, Ala ka kisili poroze be yeelen bɔ ani a ka laɲinita kumaden jɔnjɔn kelen kelen bɛɛ b’a kɔrɔ yira. O cogo kelen na, nin vɛrise minw kofɔra Eburuw 9:23 kɔnɔ : " O la, ni sankololafɛnw ɲɔgɔnw tun ka kan ka saniya o cogo la, sankololafɛnw yɛrɛ tun ka kan ka saniya ni saraka ɲumanw ye minw ka fisa ni nunu ye."  » O la, " saraka belebeleba " min tun ka kan ka kɛ , o tun ye Masiya min tɔgɔ ko Yezu ye, ale ka saya min tun be kɛ a yɛrɛ sago la, a tun be min sara walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafa, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, o tun ye ka sariya ka joo sɔrɔ a ka danfɛnw n’a yɛrɛ ye ka sankolola ni dugukolokan murutininw jalaki saya la . O cogo la, " Ala ka sankolola yɔrɔ senuman " saniyanin lo " , fɔlɔ ani o kɔ, se sɔrɔbaga Krista ka kɔsegi tuma na, o bena kɛ dugukolo yɛlɛmani ye, a be min sugandi k'a kɛ a ka "sennayɔrɔ " ye , nka a ma kɛ a ka " yɔrɔ senuman " ye Ezayi 66:1-2 kɔnɔ : " Matigi ko ten: Sankolo ye ne ka sen ye . Aw bɛna so juman lɔ ne ye, walama aw bɛna yɔrɔ juman le di ne ma? Ne bolo le ka nin fɛnw bɛɛ dan, o bɛɛ kɛra, Matigi Ala ko ten . Ne bɛna ne ɲa lɔ min le ra, o le ye nin ye: mɔgɔ min jusu kasira, min jusu kasira, min bɛ siran ne ta kuma ɲa. » ; wala, ka kɛɲɛ ni Ezek.9: 4 , “ .                                     minw be nisɔngoya ani ka kasi koo haramuninw kosɔn . 
Vɛrise 9 : “ O kɔ, kongokolon belebele min filila dugukolo kan, o ye saa kɔrɔ ye, min be weele ko Sutana ani Sutana, min be diɲɛ bɛɛ lafili. »   
Sankolola danfɛnw lo tun ye nafa fɔlɔ sɔrɔ Alako ta fan fɛ, Krista min ye see sɔrɔ, ale ye saniyako min kɛ. A ye Sutana n’a ka mɛlɛkɛ jinaw gwɛn ka bɔ sankolo la, minw tun “ filila ” dugukolo kan saan waa fila kɔnɔ. O la, jinɛ b'a lɔn " wagati " min tora ale yɛrɛ n'a ka jinaw ye ka koow kɛ mɔgɔ senuman sugandininw ni Ala ka tiɲɛ kama.    
Kɔlɔsili : Yezu ma Ala ka jogo dɔrɔn yira adamadenw na, a y’u fana yira o jogo siranya la, o min ye jinɛ ye, layidu kɔrɔ ma kuma min koo la kosɔbɛ, o y’a to a tun be ɲini ka foyi lɔn. Kabi Yezu ye see sɔrɔ jinɛ kan, kɛlɛ min be jɛnkulu fila nunu cɛ, o juguyara ka sabu kɛ jinaw ka kaso ye minw be balo sisan adamadenw cɛma dugukolo kan ani an ka dugukolo yɔrɔ bɛɛ la min be sankolo tilebɔfɛnw ni lolow ladon . Olu dɔrɔn lo be dugukolo kɔfɛfɛnw na an ka dugukolo hakɛ la. 
N’ ka ɲi k’a to n’ hakili la yan ko Ala ye porogramu min labɛn, o ka kisili poroze bɛɛ faamuyali ɲuman ye nɛɛma ye min be sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo fɛ. Sabu ngalon limaniya be lɔn sabu a be fili tuma bɛɛ a ka poroze kɔrɔfɔliw la. O yirala kabini yahutuw ye Masiya min kofɔra sɛbɛnin senumanw kɔnɔ , o baara di a ma ko a ka na ni farisogo kisili ye , k'a sɔrɔ Ala tun ye kisili hakilimaya dɔrɔn lo labɛn ; jurumun ta le. O cogo kelen na, bi, kerecɛnw ka ngalon limaniya be Yezu Krista ka kɔsegi makɔnɔna, a ka masaya n’a ka sebagaya sigili dugukolo kan ; koo minw Ala ma don a ka porogramu kɔnɔ i n’a fɔ a ka kiraya kuma Yirali b’an kalan cogo min na. Nka, a ka nɔɔrɔ nali bena kɛ u ka ɲɛnamaya laban ye min tora u ka jurumuw n’u ka jalaki bɛɛ tabaga ye a ɲɛɛ kɔrɔ.   
Krista ka mɔgɔ sugandinin b’a lɔn ko hɔɔrɔnya ɲɛnamaya daminɛna sankolo la ani ko dugukolo kan parantezi min kɛra wajibi ye walisa k’a ka kanuya n’a ka tilenninya yira cogo dafanin na, o kɔ, danbaga Ala bena a ka danfɛnw ka sii janya, minw tora kantigiya la sankolo la ani dugukolo kan, fɔɔ abada a ka sankolo cogoya la. O tuma na, sankolola ni dugukolo kan murutininw bena kiti tigɛ, u bena halaki ani u bena halaki.
 
Sankolo Masaya be hɔɔrɔnya .
Vɛrise 10 : “ Ne ye kumakanba dɔ mɛn sankolo la ko : Sisan, kisili ni fanga, ani an ka Ala ka masaya, n’a ka Krista ka sebagaya nana ; sabu an balemaw jarakibaga min tun bɛ o jaraki an ta Ala ɲa kɔrɔ su ni tere, ale ka o jaraki. »    
Nin “ Sisan ” ɲɛsinna awirilikalo tile 7, saan 30 ma, o min ye lɔgɔkun fɔlɔ ye min be tugu araba, awirilikalo tile 3 kɔ, o min na Yezu sɔnna kuruwa ma ani a ye see sɔrɔ jina, jurumu ani saya kan. Lɔgɔkun loon fɔlɔ nin na , a ko Mariyamu ma ko : « kana maga ne la ; Ne ma yɛlɛ sankolo la ne Faa fɛ fɔlɔ . A ka see sɔrɔli tun ka kan ka kɛ sariya ye sankolo la ani o kɔ, a ka alako sebagaya la, a ka mɛlɛkɛ tɔgɔ min sɔrɔla tugun “ Mikayɛli ” , a ye jinɛ n’a ka jinaw gwɛn ka bɔ sankolo la. A ka ɲi ka kuma nin kɔrɔsi ko: “ An balimaw jalakibaga, min tun b’u jalaki an ka Ala ɲɛfɛ suu ni tile .” A b’a yira an na Ala ka kɛlɛbolo ka balimayaba min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, o min be ban murutininw ka kɛlɛbolo la ni dugukolo kan mɔgɔ sugandininw ye. O “ balimaw ” ye jɔn lo ye ? Minw be sankolo la ani dugukolo kan, i n’a fɔ Zɔbu min y’a yɔrɔ dɔ di jinɛ ma walisa k’a yira a la ko a ka “ jalaki ” tɛ tiɲɛn ye.               
Vɛrise 11 : “ U ye see sɔrɔ a kan Sagaden joli n’u ka seereya kuma barika la, u m’u niin kanu fɔɔ ka taga se saya ma. »   
O vɛrise be kuma misaliya min koo la, o be sɔrɔ “ Simirina ” loon ka cikan na, ani o cikan b’a yira ko Yezu Krista tun be limaniya sariya min ɲinina kiraya kumaw bɛɛ la fɔɔ ka taga se a ka segi ma ni nɔɔrɔ ye.  
" Mikayɛli " ka see sɔrɔli , o min ye an Kisibaga Yezu Krista ka sankolola tɔgɔ ye , o b'a ka kumaw tiɲɛtigiya minw fɔra Mat . O la, aw ye taga siyaw bɛɛ kɛ ne ka kalandenw ye k'u batize Faa, ni Dencɛ ni Nii Senuman tɔgɔ la, k'u kalan u ka ne ka kumaw bɛɛ bato. Ne bɛ ni aw ye wagati bɛɛ fɔ ka taga dunuɲa laban na.» »     
O la, a ka jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ jusigilan tuma na, Ala y’an ka dugukolo dimensiyɔn bɔyɔrɔ tariki yira Musa la , nka an minw be adamadenw ka loon labanw na, a b’a ka diɲɛ kisili poroze faamuyali yira an dɔrɔn lo la, a kɛtɔ ka dugukolo ka jurumun ka kolɔnni min be yen saan waa caaman kɔnɔ, o datugu . O kama, an be jigi la Ala kan ko a ka mɔgɔ kantigimanw bɛɛ bena lajɛn tugun sankolo la ani dugukolo kan. O kama, nɛɛma lo mɔgɔ sugandininw fɛ k’an ɲɛɛ sin sankolo n’a kɔnɔfɛnw ma. O ta fan fɛ, o ma ban k’u janto mɔgɔ sugandininw ka siniɲɛsigi la ani an ka dugukolo tariki la, k’a ta Danni ma ka taga a bila diɲɛ laban na, ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra 1Kor.4:9 kɔnɔ: " Sabu, a be komi Ala y’an kɛ adamadenw ka cidenw laban ye, an jalakilen don saya la cogo dɔ la, an kɛra mɛlɛkɛw ye diɲɛ kɔnɔ, kabini an ye. »   
 
Dugukoloko be juguyara ka taga .
Vɛrise 12 : “ O la, aw ka nisɔndiya, aw sankolow, ani aw minw siginin be sankolow kɔnɔ. Bɔnɛ ye dugukolo ni baji ye ! Sabu Setana jigira aw fɛ, a dimininba lo, sabu a k’a lɔn ko wagati dɔɔnin tɔɔ le t’a fɛ. »     
“ Sankolo sigibagaw ” lo tun ye fɔlɔ ye ka “ ninsɔndiya ” Krista ka see sɔrɔli kosɔn. Nka o ninsɔndiya ɲɔgɔnna ye " balawo " juguyali ye " dugukolo mɔgɔw " kan . Sabu jinɛ b’a lɔn ko ale ye mɔgɔ jalakilen ye, ko wagati dɔɔni lo b’a fɛ ka koow kɛ ka kɛɲɛ n’a ka kisili laɲini ye. Jinɛw ka jɛnkulu min tun be dugukolo kan, olu ye koo minw kɛ saan 2000 kɔnɔ, Yezu Krista y’u bɛɛ yira a ka Yirali wala Apokalipisi kɔnɔ. Ne bɛ nin baara min sɛbɛra aw ye, o kun ye nin ye. Ani kabini saan 2018, Yezu Krista ka mɔgɔ sugandininw y’o lɔnniya tilan wagati laban koo la min maranin lo jinɛ ye a ka lafili baara kama; A bena ban saan 2030, sɛnɛkalo la n’u ka Matigi Alako ka kɔsegi ye nɔɔrɔ la. O barokun ka parantezi be ban ni vɛrise 12nan ye.             
Ka sankolo kɛlɛ ka paranteziw datugu
 
Muso min be taga kongokolon kɔnɔ , o barokun daminɛ tugun .
 
Vɛrise 13nan : “ Tuma min na kongokolon y’a ye ko ale filila dugukolo kan, muso min tun ye dencɛ wolo, a y’o muso tɔɔrɔ. »     
O parantezi b’a to Niin be papa ka masaya barokun ta vɛrise 6nan na.Kumaden “ dragon ” min be vɛrise nin kɔnɔ, o bele be jinɛ, Sutana yɛrɛ lo yira. Nka a ka kɛlɛ min kɛra ni " muso " ye , o be kɛ Ɔrɔmukaw ka kɛwalew fɛ, masacɛ ka tugu ɲɔgɔn kɔ, o kɔ, papa ka kɛwalew.    
Vɛrise 14 : “ O kɔ, u ye kongokolon kaman fila di muso ma walisa a ka pan ka taga kongokolon kɔnɔ, a ka yɔrɔ la, a bena balo yɔrɔ min na wagati kelen, ani wagati fila, ani wagati tilancɛ, ka bɔ saa ɲɛɛ kɔrɔ. »   
Nin vɛrise 14nan na, a be cikan ta tugun k’a yira ko papa ka masaya wagati be se ka kɛ “ saan saba ni tilan ” , “ wagati kelen, wagatiw ani wagati tilancɛ ”, min kofɔra ka ban Dan.7:25 kɔnɔ. Nin replay kɔnɔ , koo kuraw bena yira ka kɛɲɛ ni wagatiw ye. An ka kan ka fɛn kelen kɔrɔsi : vɛrise 4nan ka " kongokolon " yɛlɛmana ka kɛ " saa " ye i n'a fɔ vɛrise 3nan ka " kongokolon " yɛlɛmana ka kɛ " kukala " ye cogo min na . Kumaden minw ye « saa ni kukala » ye, o b’a yira an na ko Ala , min ye « kongokolonba » ye, a be fɛɛrɛ dɔ yɛlɛma min be se ka kɛ jinɛ n’a ka jinaw kɔnɔ. " Dragon " ka kɛlɛ kɛnɛ kan kɔ, " saa " ka nanbarakow n'a ka diinɛko galonw be na minw be dafa ni papa ka masaya ye saan 1260 kiraya kumaw fɛ. “ Saa ” kofɔli b’a to Ala b’a fɔ an ye ko an ka koow suma ni jurumu fɔlɔ ka koow cogoya ye. I n'a fɔ Awa tun lafilila cogo min na " saa " fɛ , jinɛ tun be kuma min fɛ ; " muso ", Krista ka " furumuso " , a be kɔrɔbɔli kɛ galon kumaw fɛ, jinɛ be minw fɔ a ye a ka baarakɛlaw ka " daa " fɛ, minw ye Ɔrɔmu Katoliki diinɛ ye.                                 
Vɛrise 15nan : “ Saa ye jii bɔ a daa la i n’a fɔ bajiba muso kɔ, walisa bajiba k’a ta ka taga n’a ye. »   
Katolikiw ka tɔɔrɔ min be sɔrɔ kerecɛnw ka limaniya kantigibaliw la , vɛrise 15nan b'o yira ; i n’a fɔ “ baji jii ” min be fɛɛn o fɛɛn “ ta ” a bolo . Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka " daa " y'a ka Katolikiw ka jɛnkulu fanatikiw ni juguya daminɛ u ka diinan juguw kama . O wale nin dafalen ye " dragons " ka kulu danni ye Luwizi XIV fɛ , Evɛri Le Tellier ka ladilikanw fɛ . O sɔrɔdasikulu min danna ka porotesitantiw ka kɛlɛkɛbagaw ɲini hɛɛrɛ kɔnɔ , o tun laɲini ye ka Krista ye mɔgɔ barikamanw ni mɔgɔ majigininw bɛɛ “ sama ” a ka diinankow kɔnɔ , k’u jagoya k’u sugandi ka don Katolikiw ka diinan kɔnɔ wala k’u bila ka taga jɔnya la wala k’u faga tɔɔrɔ juguw ni tɔɔrɔw kɔ.            
Vɛrise 16nan : “ Dugukolo ye muso dɛmɛ, dugukolo y’a daa yɛlɛ ka jii min bɔ, kongokolon tun be min bɔra a daa la, a y’o kunu. »    
Niin be kɔrɔ fila di an ma minw be ɲɔgɔn kunbɛn nin vɛrise kelen koo la. A kɔrɔsi ko " muso " ni " dugukolo " ye fɛɛn fila ye yan minw tɛ kelen ye , ani ko " dugukolo " be se ka kɛ Porotɛstanw ka limaniya tagamasiɲɛ ye wala dugukolo yɛrɛ yɛrɛ, an ka dugukolo dugukolo. O bena kɔrɔ fila di nin vɛrise ma minw be tugu ɲɔgɔn kɔ wagatiw la Ala ka Yirali kɔnɔ.      
1nan cikan : porotesitanti ngalonman bɛgɛnw : Ka kɛɲɛ ni wagatiw ye, fɔlɔ, " muso " be bɛn ni porotesitanti hɛɛrɛmanw ka jaaw ɲɛfɔli ye, minw ka " daa " ( Martin Luther ta saan 1517 ) tun be Katolikiw ka jurumuw jalaki ; min y ' u tɔgɔ tilen : " porotesitanti " walima minw be sɔsɔli kɛ Katolikiw ka tilenbaliyakow kama minw be jurumu kɛ Ala kɔrɔ ani k' a sagokɛla sɔbɛw faga . Porotesitantiw ka filankafoya yɔrɔ wɛrɛ min tagamasiɲɛ ye ni kumaden “ dugukolo ” ye, o fana y’a “ daa ” dayɛlɛ ka Katolikiw ka diinɛ sɔsɔ, nka a ye marifaw ta ani a ka bugɔli farimanw ye “ Katolikiw ka jɛnkuluw ka kɛlɛkɛlaw fanba kunu . " Jamana " kumaden min fɔra yan, o ye " Huguenots " tɔgɔtigiw tagamasiɲɛ ye , Cévennes ka porotesitanti kɛlɛkɛlaw , ani sɔrɔdasi barikamanw i n'a fɔ La Rochelle " diinan kɛlɛw " wagati la , kɛlɛkɛla kulu fila minw tun be kɛlɛ la, olu tun tɛ baara kɛ Ala ye ani u tun t'a bonya.                         
2nan cikan : Faransi jamana ka Alalɔnbaliya muru min be jurusara kuun . Kalan filanan na, ani ka kɛɲɛ ni wagatiw ye, nin vɛrise 16nan b’a yira cogo min na Faransi ka yɛlɛmani bena Katolikiw ka masacɛw ka papa ka kɛlɛw minɛ pewu . O lo ye vɛrise nin ka cikan jɔnjɔn ye. Ani, Ala be min di “ 4nan burufiyɛnan ” lɔyɔrɔ ma Yir. 8:12 kɔnɔ, ani “ wara min be wuli ka bɔ dingɛ kɔnɔ ” Yira . 11 : 7 kɔnɔ, ka kɛɲɛ ni Lev. O jaa basiginin be murutinin “ Kore ” ka ɲangili lo kan min be sɔrɔ Nɔnburuw 16:32 kɔnɔ : “ Dugukolo y’a daa yɛlɛ k’u kunu n’u ka soow ye ani Kore ka cɛɛw bɛɛ n’u ka nafolo bɛɛ ye .” Ka kɛɲɛ ni Ala ka Yirali ani tariki ka dafali ye, o jaa sanganin be min na, o b’an hakili jigi murutininw banna Ala ka sariya la cogo min na o koo fila bɛɛ la.            
 
Dragon ka jugu laban : Adventiste musow tɔ . 
Vɛrise 17 : “ O kongokolon dimina muso kɔrɔ, a tagara kɛlɛ kɛ n’a bɔnsɔn tɔɔw ye, minw be Ala ka sariyaw labato ani u be Yezu Krista ka seereya kɛ. »   
Ka tɛmɛ ni nɔgɔman ye Porotɛstanw ka baara saan 150 kɔnɔ minw bugɔra Ala ka dangali fɛ, o min ye “ burufiyɛnan 5nan ” ka barokun ye, Niin be jinɛ n’a ka sankolola ni dugukolo kan baarakɛlaw ka dugukolo kɛlɛ laban lawuli , ani a b’u ka ɲɔgɔn kɔniya laɲiniw yira an na. O laɲinita labanw bena kɛ Sugandilikɛlaw ye, saan 1873 ka Adventist piyɔniyew bɔnsɔn labanw n’u ciyɛntalaw, o kɔrɔbɔli laban kofɔra minw ye ka kɛɲɛ ni Yir. 3:10 ye . Piyɔniye minw ka baara bena dafa , u bena u ka Ala ka dugawu kelen sɔrɔ . Yezu ye baara min kalifa u ma, u ka ɲi k’o dɛmɛ ni fanga ye ani ni kantigiya ye : ka ban ka bonya la cogo si la “ wara ka tagamasiɲɛ ” kan, o kɔrɔ, Ɔrɔmukaw ka dimansi loon , u kɛtɔ ka lafiɲɛlon lafiɲɛlon labato , kantigiya la , ani o sɔngɔ mana kɛ min o min ye , sibirilon wagati la, o min ye tile wolonfilanan ye tiɲɛn na. . O tiɲɛ lo be ye nin ɲɛfɔli nin na « muso bɔnsɔn tɔ » koo la vɛrise nin kɔnɔ : « minw be Ala ka cifɔniw labato », tan minw tɛ kɔnɔntɔn ye ; " ani minw be Yezu ka seereya minɛ kosɔbɛ ," bari u t'a to mɔgɔ si k'o seereya bɔ u bolo ; “ kongokolonw ” ni “ saaw ” tɛ . Ani, o “ Yezu ka seereya ” lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan sabu ka kɛɲɛ ni Yir. 19:10 ye, “ Yezu ka seereya ye kiraya kuma hakili ye .” O kiraya seereya lo b’a to “ Sutana tɛ se ka Krista ka mɔgɔ sugandininw lafili ” i n’a fɔ Mat. O bɛna tagamasiyɛnbaw ni kabakobaw kɛ, janko ka Ala ta mɔgɔ ɲanawolomaninw lafili , ni o bɛ se ka kɛ . ".                              
 
Sutana ka see sɔrɔli be ɲini ka... dafa .
Vɛrise 18 : “ A lɔra baji daa la bɔgɔ kan ” .  
Nin vɛrise laban b’a yira an na ko jinɛ min ye see sɔrɔ, ale sera ka kerecɛnw ka diinankow bɛɛ sama ka jigi a ka benni n’a ka saya jalaki la, a be minw mara ani k’u mara a ka fanga kɔrɔ. Es. 10:22 kɔnɔ, Ala y’a fɔ ko : “ Hali ni i ta mɔgɔw, Izirayɛlimɔgɔw, o ka ca i n’a fɔ kɔgɔjida bɔgɔ, mɔgɔ tɔw bɛna kɔsegi. halakiri ka ɲa, a bɛna terenninya caya. » O la, ka kɛɲɛ ni kiraya kuma nin ye, duniɲa laban na , Adventiste minw be sɔsɔli kɛ , olu dɔrɔn lo be bɔ o sitani ka fanga kɔrɔ, minw ye “ muso tɔɔ ”, “ Sugandili, Krista ka furumuso ” ani Ala ka “ Israɛl ” hakilimaya ye. N hakili b' a la ko " Adventist " tɔgɔ la , Nii be limaniya sariya ɲɛfɔ min ye mɔgɔ sugandinin labanw ka kisili ye kabini saan 1843 ; saan 2020 la, o ye diinankow ye, nka a tɛ baarakɛyɔrɔ ye tugun Ala ye min kiti, k’a jalaki ani k’a ban (“ fɔnɔ ”) saan 1994 .              
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 13 : Kerecɛnw ka ngalon balimaw . 
 
Kɔgɔji kɔnɔ wara – Dugukolo kan wara .
 
 
 
Jateden 13 be boliw batobagaw ka lannayakow yira , o ye fɛn ye min be mɔgɔ nisɔndiya wala min tɛ mɔgɔ nisɔndiya ka kɛɲɛ ni mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka miiriya ye ani jamana kelen kelen bɛɛ ka miiriya ye . Yan, a ka Yirali nɔɔrɔman kɔnɔ, Ala b’a yɛrɛ ka jatedenw yira an na, min basiginin be jateden 1 ka taga se 7 ma ani u ka faraɲɔgɔnkan sifa caaman kan. Jateden 13 be sɔrɔ ni jateden " 6 " farala ɲɔgɔn kan , mɛlɛkɛ Sutana jateden, ani jateden " 7 ", Ala hakɛ ani o la, diinan sariyaman min dira danbaga Ala ma Yezu Krista la. O la, an bena “ kerecɛnw ka diinan ka ngalon balimaw ” sɔrɔ sapitiri nin kɔnɔ , nka u ye mɔgɔ sugandinin sɔbɛw ka juguw ye minw be sa. O “ binjugu ” be dogo “ suman ɲuman ” cɛma diinankow jukɔrɔ minw be mɔgɔ lafili ani sapitiri nin b’u yira.           
 
Wara fɔlɔ : min bɔra kɔgɔji ra . 
Dragon-Serpent ka kɛlɛ fɔlɔ .
Vɛrise 1 : “ Ne ye kongosogo dɔ ye min bɔra baji kɔnɔ, a be ni biɲɛ tan ye ani a kungolo wolonfila , masafugulan tan tun b’a biɲɛw kan , ani tɔgɔw tun sɛbɛnin be a kuunw kan minw be Ala nɛni .    
I ko an y’a ye cogo min na Yir. 10nan ka kalan na, an be an ka wagati ka kerecɛnw “ kongosogo ” fila minw weele ko kerecɛnw, an b’u sɔrɔ sapitiri nin kɔnɔ. Fɔlɔ, “ min be bɔ baji kɔnɔ ,” i n’a fɔ Dan.7:2 kɔnɔ, o ɲɛsinna Katolikiw ka limaniya ma ani u ka tɔɔrɔw ma minw kɛra “ kiraya kalo 42 kɔnɔ ,” wala saan 1260 yɛrɛ yɛrɛ la. N’an ye masaya tagamasiɲɛw ta minw tun be yen ka kɔn o ɲɛ Dan.7 kɔnɔ, an be “ biɲɛ fitinin ” ka masaya sɔrɔ min tun ka kan ka bɔ “ biɲɛ tan ” ka masaya sɔrɔnin kɔ ka kɛɲɛ ni Dan.7:24 ye. " tiaras " minw bilara " biɲɛ tan " kan , o b' a yira ko o tariki yɔrɔ lo laɲinina . Yan, papa ka Ɔrɔmu tagamasiɲɛ ye " kunkolo wolonfila " ye min b'a yira kɛrɛnkɛrɛnnin na cogo fila la. Min ka ca ni tɔɔw bɛɛ ye , o ye “ kulu wolonfila ” ye, Ɔrɔmu lɔra minw kan ka kɛɲɛ ni Yir. 17:9 ye. Tɔɔ kelen min ka bon Alako ta fan fɛ, o lo be bila ɲɛfɛ ; kumaden min fɔra ko « kunkolo wolonfila » b’a yira ko kititigɛsoba ka saniya : « wolonfila » ye saniya hakɛ ye , ani « kunkolo » ye kititigɛla walima diinan mɔgɔkɔrɔ yira Es.9:14 kɔnɔ. O kititigɛsoba min ka bon, o be sɔrɔ Ɔrɔmu min tun be papa fɛ, ale lo fɛ sabu a b’a yɛrɛ yira jamana yɛrɛmahɔrɔnyalen dɔ la, jamanadenw ni diinankow la, min kuntigi ye pape ye. Niin b' a fɔ ka gwɛ ko : " ani Alatɛnɛ tɔgɔw tun b' a kuun na ." « Ala tɔgɔ tiɲɛni » kumaden ye kelen ye ani an ka kan k' a bayɛlɛma ko : « galon tɔgɔw », ka kɛɲɛ ni « Ala tɔgɔ tiɲɛni » daɲɛ kɔrɔ ye . Yezu Krista be “ ngalon ” jalaki Ɔrɔmu ka pape ka fanga lo kan. O la, a be tɔgɔ min di a ma ko “ ngalon facɛ ” , a ye jina tɔgɔ min fɔ a ye, o ye Sutana yɛrɛ ye Zan 8:44 kɔnɔ : “ Aw bɔra aw facɛ jinɛ la , aw b’a fɛ k’aw facɛ negelakow kɛ. Kabini a daminɛ na, ale tun ye mɔgɔfagala ye, a te tiɲɛ kan, bari tiɲɛ te a fɛ. Ni a ka faninya fɔ, a bɛ bɔ a yɛrɛ le ra; sabu ale ye galontigi ye, galon facɛ lo .”                                      
 
Vɛrise 2 : “ Ne ye wara min ye, o tun be komi kongowuluw ; a senw tun bɛ i n'a fɔ kongokolon ta , a da tun bɛ i ko jara daa . Sa belen y'a ka sebagaya n'a ka masasigilan n'a ka fangaba d'a ma. »     
“ Bɛgɛn naaninan ” min kofɔra Dan 7: 7 kɔnɔ, n’a be weele ko “ fɛn jugu, min be mɔgɔ siranya bila ani min ka fanga ka bon kosɔbɛ ,” o ɲɛfɔra yan cogo tigitigi dɔ la. Tiɲɛ na, a yɛrɛ be masaya saba minw tun be yen ka kɔn Kalide masaya ɲɛ, olu ka sariyaw yira. " jara " ka teliya b' a la , " ursi " ka fanga b' a la ani " jara " ka sogodunbaga fanga jugu b' a la . Yir. 12 :3 , vɛrise 3nan na, “ kongokolon ” min kofɔra, yɔrɔ min na “ masafugula ” tun be “ kungolo wolonfila ” kan , o tun be Ɔrɔmu lo yira a ka kafiriw ka masaya wagati la ani a tun be kerecɛn fɔlɔw tɔɔrɔla. O la, i n'a fɔ Dan.7:8-24 ka " biɲɛ fitinin " be Dan.8:9 ta nɔɔ ta cogo min na, yan fana, papaya b'a ka fanga sɔrɔ Ɔrɔmu masaya fɛ ; min tariki b’o sɛmɛntiya ni masacɛ ka sariya ye min tun ka kan ka bɔ Justinien fɔlɔ fɛ saan 533 (sɛbɛri) ani saan 538 (waleyali). Nka , aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! “ Dragon ” fana be kuma “ jinɛ ” koo la Yir. 12:9 kɔnɔ, o kɔrɔ ko papaya b’a ka fanga, “ a ka fanga, a ka masasigilan n’a ka kuntigiyaba ” sɔrɔ jinɛ yɛrɛ lo fɛ. An b’a faamu fɛɛn min kama Ala y’o fɛɛn fila kɛ “ ngalon faaw ” ye vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ.                           
Kɔlɔsili : Sɔrɔdasiw ta fan fɛ, papa Ɔrɔmu b’a ka masaya cogoya fanga n’a ka fanga mara, bari Erɔpu masacɛw ka sɔrɔdasiw be baara kɛ a ye ani k’a ka latigɛliw wasa. I n’a fɔ Dan. 8:23-25 ​​b’a yira cogo min na, a ka fanga be sɔrɔ “ a ka nanbarakow ka ɲɛtaga la ” min ye k’a fɔ ko ale lo be Ala lɔyɔrɔ fa dugukolo kan, ani o cogo la, a be se ka ɲɛnamaya banbali sira dayɛlɛ wala k’a datugu min kofɔra Krista ka Kibaru Duman kɔnɔ : “ At the end of their dominion are consumed an sinner will . A ta sebagaya bɛna caya, nka a yɛrɛ ta sebagaya tɛ ; a bena tiɲɛni kɛ min tɛ se ka la a la, a bena ɲɛtaga sɔrɔ a ka baaraw la , a bena fangatigiw ni mɔgɔ senumanw ka mɔgɔw halaki. A ka nafolotigiya n’a ka nanbarakow ka ɲɛtaga kosɔn , a bena yɛrɛbonya kɛ a dusukun na, a bena mɔgɔ caaman halaki minw tun be hɛɛrɛ la, ani a bena wuli kuntigiw ka kuntigi kama; nka a bɛna kari, k’a sɔrɔ mɔgɔ si tɛna o kɛ. »      
 
San 1260 laban na, Faransi ka kɛlɛbolo ka Alakolɔnbaliya y’a ka despot fanga ban min tun sigira sen kan kabi saan 538 .
Vɛrise 3nan : “ Ne y’a kungolo kelen ye i n’a fɔ a mandimina ka saya ; nka a saya jori kɛnɛyara. Dunuɲamɔgɔw bɛɛ kabakoyara ka tugu wara kɔ. »    
Komi a ma nimisa abada a ka tariki kɔnɔ, o lo y’a to papa ka kititigɛsoba bena ban a ka tɔɔrɔ fanga la. O bena kɛ k’a ta saan 1792 la tuma min na masaya, a ka kɛlɛkɛminanw dɛmɛbaga, bena ben ani ka kuun tigɛ Faransi ka Alakolɔnbagaw fɛ. I ko a fɔra ka kɔn Yir. 2:22 kɔnɔ cogo min na, o “ tɔɔrɔba ” min tɛ Ala bato, o b’a fɛ ka “ muso Zezabɛli ” ka Ɔrɔmu ka diinan fanga tiɲɛ ani a ka laɲinitaw ye “ minw be kakalaya kɛ n’a ye ” ; masacɛw, masacɛw kɛlɛbagaw ani Katolikiw ka sarakalasebagaw. O cogo la , a ka kan ka kɛ " i n'a fɔ a joginna ka sa ." Nka sababu dɔw kosɔn, masacɛ Napoleon fɔlɔ tun bena a sigi tugun saan 1801 a ka Kɔnkɔrdi tɔgɔ la. A tɛna mɔgɔ tɔɔrɔ tugun abada. Nka a ka lafili fanga bena to ka kɛ Katoliki limaniyabaga caaman ye minw bɛɛ bena la a ka ngalonw n' a ka kumaw na fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka nɔɔrɔ segili ma : « Duniɲa bɛɛ tun be kabakoyara kongofɛn kɔ . » " Dugukolo bɛɛ tugura kongofɛn kɔ ," ani nin kumaden dugukolo , kɔrɔ fila la, o ɲɛsinna dugukolo ma, nka a be porotesitantiw ka limaniya yɛlɛmani fana kofɔ min bɔra a kɔnɔ. Kabi o wagati, ekumeni (= dugukolo kan, Gɛrɛkikan na) jɛnɲɔgɔnya b’o laseli tiɲɛntigiya. Ni Nii tun b' a fɛ ka nin cikan fɔ ka gwɛ , an tun b' a kalan ko : " porotesitanti diinan bɛɛ tugura Katoliki diinan kɔ min tɛ muɲu ." O kuma bena sabati ni “ wara ” filanan kalan ye min “ bɔra dugukolo kan sisan ” sapitiri 13nan ka vɛrise 11nan na.                         
Vɛrise 4nan : “ O ye kongofɛn bato, bari a tun ye fanga di kongofɛn ma ; O ka wara bato, k’a fɔ ko : «Jɔn le bɛ se ka kɛlɛ kɛ ni wara ye? » »    
Ka Ɔrɔmu masacɛ ni Sutana fila bɛɛ yira, ka kɛɲɛ ni Yirali 12:9 ye, minw be papa ka fanga bonya, olu be kongokolon, o la, jinɛ yɛrɛ lo bato ; o kɛra sababu ye ani kunfinya bɛɛ la , bari ale lo “ y’a ka sebagaya di wara ma ”. O la, papa ka “ baara ka ɲɛtaga ” min kofɔra Dan 8:24 kɔnɔ, tariki b’o lo yira. A be masaya kɛ masacɛw sanfɛ a ka diinan fanga sababu fɛ, cogo dafanin na, min ma sɔsɔ kabi wagatijan. A be dugukolow ni bonyaw tilan ni tɔgɔw ye minw be baara kɛ a ye walisa k'u sara, i n'a fɔ an be se k'a kalan Dan.11:39 kɔnɔ cogo min na : " A bena kɛ ni jamana wɛrɛw ka ala ye ka yɔrɔ barikamanw kɛlɛ; minw b'a lɔn, a bena u bonya, a bena u kɛ mɔgɔ caaman kuntigiw ye, a bena jamanaw tilan u ye k'u kɛ sara ye .» O kɛra tiɲɛn na cogo tɔgɔtigi dɔ la tuma min na Pape Alexander VI Borgia ( mɔgɔfagala tɔgɔjugu dɔ ) ye jamana tilan saan 1494 ani a ye Pɔritigali di Berezili ni Ɛndi jamana kɔrɔn fan fɛ , ani Ɛsipaɲi ye jamana tɔɔw di minw sɔrɔla kura . Nin Saninman b’a sinsin a kan. Yezu Krista ka mɔgɔ sugandinin ka kan ka la a la kosɔbɛ ko Katolikiw ka limaniya ye jinɛ ta ye, ani ko a ka kɛlɛkɛcogow wala adamadenw ka kɛwalew bɛɛ be bɔ Sutana lo bolo, min ye Ala ni mɔgɔ sugandininw jugu ye. O sinsinni bɛnnin lo sabu a ye kiraya kɛ Dan.8:25 kɔnɔ ko, “ a ka baaraw ka ɲɛtaga n’a ka nanbarakow ka ɲɛtaga .” A ka diinankow, masacɛw, fangatigiw ani Erɔpu jamanaw ka kerecɛnw b’a lɔn minkɛ, o b’a to a be bonya la a kan min basiginin lo lannaya kan , o min ka gwɛlɛ kosɔbɛ tiɲɛn na. Nka ni Ala ni jinɛ be ɲɔgɔn minɛ ka ɲangili kɛ, jamaba, adamadenw ka jamaba be tugu ngalon sira kɔ min tugura ani min ka bon n’o bɛɛ ye, min be bila mɔgɔw kan. Dugukolo kan, fanga be fanga weele , bari a ka di mɔgɔw ye k’a miiri ko fanga b’u la, ani o yɔrɔ la, papa ka fanga min b’a fɔ ko a be Ala lɔyɔrɔ fa, ale lo ye o suguw ka kuntigi ye. I ko Yir. 6nan na, barokun be ɲiningali dɔ lawuli : “ Jɔn lo be komi kongofɛn, ani jɔn lo be se k’a kɛlɛ? ". Sapitiri 11nan ani 12nan y’o ɲiningali jaabi .              : Ala min be Krista la min bena kunu saan 1793, Faransi ka Alako yɛlɛmani yɛlɛmani min bena a minɛ joli bɔli la. Nka fɔɔ ka taga se o " muru min be jurusara kuntaalajan kɛ " ( min lɔyɔrɔ be sɔrɔ ɲangili 4nan na Lev. 26:25 kɔnɔ ) bɔli ma , ka ban, Porotɛstan minw be ni kɛlɛkɛminanw ye, olu b’a kɛlɛ, k’a sɔrɔ u ma se k’a kɛlɛ. Cɛɛw , Porotɛstanw, Faransikaw ni Alemaɲikaw, ani Anglikanw , u bɛɛ ka gwɛlɛ i n’a fɔ ale, u bena kɛlɛ kɛ n’a ye kabi saan kɛmɛkulu 16nan na , k’a ka saya bugɔliw segi a ma, sabu u ka limaniya ka bon ni politikikow bɛɛ ye.  
 Vɛrise 5 : “ Da dira a ma ka kumabaw fɔ ani ka Ala nɛni ; Se dira a ma ko a ye baara kɛ karo binaani ni fla kɔnɔ. »    
O kuma nunu ni an be se ka minw kalan Dan 7 :8 kɔnɔ , o be taga ɲɔgɔn fɛ min ɲɛsinna Ɔrɔmu ka papa ka “ biɲɛ fitinin ” ma min be wuli Erɔpu masayaw ka “ biɲɛ tan ” kɔ . Yan, an b'a ka " kuncɛbaya " sɔrɔ nka yan, Nii be " Alatɔgɔ tiɲɛni " fara a kan, o kɔrɔ , ngalonkow ani diinan galonw, " a ka ɲɛtaga " tun sinsinnin be minw kan . Ala b’a ka masaya sɛmɛntiya ko saan 1260 yɛrɛ yɛrɛ minw kofɔra Bibulu ka kiraya kumaw na, o ye “ kalo bi naani ni fila ” ye, ka kɛɲɛ ni sariya ye min be sɔrɔ Ezek 4:5-6 kɔnɔ .                 
Vɛrise 6nan : “ A y’a daa dayɛlɛ ka Ala nɛni , k’a tɔgɔ n’a ka fanibugu n’a ka sankololamɔgɔw nɛnɛ. »   
N ka kan ka n hakili sama yan, adamadenw be kɔrɔ min di " Ala tɔgɔ tiɲɛ " kumaden ma, o kɔrɔ , nɛni. O miiriya be mɔgɔ lafili sabu, ka ngalonw fɔ , “ Alatɔgɔ tiɲɛni ” tɛ nɛni faan ta fewu , ani Ala be minw jati papa ka Ɔrɔmu ye , u be ni senuya ye min be ngalon tigɛ ani min be mɔgɔ lafili .    
Pape daa be “ Ala tɔgɔ tiɲɛ ” ; min b’a yira ko a ye mɔgɔ min ye Dan.11:36 kɔnɔ, an be se k’a kalan yɔrɔ min na ko : “ Masacɛ bena a sago kɛ; a bɛna a yɛrɛ kɔrɔta, ka a yɛrɛ bonya ka tɛmɛ alaw bɛɛ kan, ka kuma kabakomanw fɔ alaw ta Ala kama ; a bɛna ɲa fɔ ka taga Ala ta dimi ban, sabu ko min latigɛra, o bɛna kɛ. " Niin be ngalonw, walima " Alatɔgɔ tiɲɛni " jalaki papa ka fanga kan , o min b'a ka diinɛ kalanw bɛɛ yira ; " Ala kama, k'a tɔgɔ nɛnɛ ," a be Ala tɔgɔ ta gwansan, k'a jogo yɛlɛma, k'a ka jinɛko kɛwalew jalaki a kan ; “ a ka fanibugu ”, o kɔrɔ, a ka hakilimaya yɔrɔ senuman min ye a ka Lajɛnba ye , a ka Sugandili ; " ani minw siginin be sankolo la ", bari a be sankolo n'a sigibagaw yira a yɛrɛ ka ngalontigɛ la, a kɛtɔ ka sankolo jahanamaw lawuli a ka kalanw na , Grɛkiw ka ciyɛn dɔ min y'a bila dugukolo jukɔrɔ , alijɛnɛ ani purgatɔri. " Sankolo sigibagaw ," minw saniyanin lo ani u senumanw , u be tɔɔrɔla ani u be dimi sabu dugukolo kan jinaw ka jɛnkulu be juguya ni juguya min lawuli adamadenw na , o be jati u ye cogo tilenbali la.                    
Vɛrise 7 : “ A tun be se ka kɛlɛ kɛ ni mɔgɔ senumanw ye ani ka see sɔrɔ u kan. Kuntigiya dira a ma gbaw bɛɛ, ani jamanaw bɛɛ, ani kanw bɛɛ, ani siyaw bɛɛ kunna. »   
Nin vɛrise be Dan.7:21 ka cikan sɛmɛntiya ko : “ Ne y’a ye ko o biɲɛ kelen nin ye kɛlɛ kɛ ni mɔgɔ senumanw ye, ka see sɔrɔ u kan . Erɔpu jamanaw ni diɲɛ kerecɛnya lo ye laɲini ye tiɲɛn na, bari Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ tun be Erɔpu jamanaw bɛɛ kan, minw tun be kɛ, i n’a fɔ, “ kabilaw, jamanaw, kanw ani jamanaw ” minw tun be u yɛrɛ la . A ka “ kuntigiya min be kabilaw bɛɛ, jamanaw bɛɛ, kaanw bɛɛ ani jamanaw bɛɛ kan ” b’a yira ko a jaa ye “ kakalamuso Babilonɛba ye ,” Yir. 17:1 kɔnɔ min b’a yira ko a “ siginin be jii caaman kan ” ; “ jii ” min ye “ jamanaw , jamabaw , siyaw ani kaanw ” tagamasiɲɛ ye ka kɛɲɛ ni Yir . A ka di an ye k' a lɔn ko kumaden " kabila " tɛ yen nin sapitiri 17nan kɔnɔ. O sababu ye wagati laɲinin laban ye min ɲɛsinna Erɔpu jamanaw ni tilebenyanfan kerecɛnya ma , o min na kabila cogoya yɛlɛmana ka kɛ jamana cogoya wɛrɛw ye .                   
Faan wɛrɛ fɛ, papa ka fanga sigili daminɛ tuma na , Erɔpu jamanadenw tun labɛnnin lo ka kɛ “ kabilaw ” ye i n’a fɔ Ɔrɔmu Gali, min tun tɛ ɲɔgɔn fɛ ani a tun tilanin lo “ kanw ” ni kanbolow fɛ . Ka kɛɲɛ ni wagatiw ye, Erɔpu jamana tun be ni " kabilaw " ye, o kɔfɛ " jamaw " minw tun be masacɛw ka mara kɔnɔ, ani laban na, ni saan kɛmɛ 18nan ye , repibliki " jamanaw " fɛ, i n'a fɔ Ameriki woroduguyanfan Etazini min y'a ka bɔyɔrɔ nafaman ye. " Mɔgɔw ​​" ka sariyasun ka kan ka kolo Ɔrɔmu ka papa ka fanga ma, bari o lo be Erɔpu kerecɛnw ka masacɛw ka fanga lɔn ani k'u sigi sen kan , kabini Clovis I, Franki masacɛ .            
Vɛrise 8nan : “ Dugukolo kan mɔgɔ minw bɛɛ tɔgɔ ma sɛbɛ kabini diɲɛ dantuma, Sagaden min fagara, ale ka ɲanamaya kitabu kɔnɔ, olu bɛɛ bena a bato. »   
Wagati labanw na, ni tagamasiɲɛ " dugukolo " be Porotɛstanw ka limaniya yira, o cikan be kɔrɔ tigitigi dɔ ta : Porotɛstanw bɛɛ bena Katolikiw ka limaniya bato ; bɛɛ , fɔɔ mɔgɔ sugandininw , Nii Senuman be nin ɲɛfɔli di minw ma cogo nɔgɔman na : " minw tɔgɔ ma sɛbɛ kabini diɲɛ dantuma, Sagaden min fagara, ale ka ɲanamaya kitabu kɔnɔ . " Ani ne b'aw hakili jigi yan ko a ka mɔgɔ sugandininw ye " sankolo masaya jamanadenw " ye ka kɛɲɛ ni murutininw ye minw ye, o yɛrɛ, " dugukolo sigibagaw " ye. Ko minw kɛra, o b’a yira ko Ala Nin ka kiraya kuma min labɛn, o ye tiɲɛn ye. Sabu kabini yɛlɛmani daminɛna, fɔɔ Peter Waldo ka koo la saan 1170, Porotɛstanw be Katolikiw ka diinan bato k’a bonya k’a ka “ dimansi ” bonya min sɔrɔla kafiriw ka masacɛ Kɔnsitanti fɔlɔ fɛ kabi saan 321 , marisikalo tile 7 .                
Vɛrise 9nan : “ Tulo be min fɛ, o ka mɛnni kɛ !” »    
Ala ye min “ tulo ” dayɛlɛ ka faamuyali kɛ, ale bena cikan faamu min be Nii Senuman fɛ.   
 
Faransi jamana ka Alakolɔnbagaw ka muru min be jurusara kuntaalajan kɛ, o ye ɲangili min kɛ, o lakali .
Vɛrise 10 : “ Min be mɔgɔ minɛ ka taga jɔnya la , o tigi bena taga jɔnya la ; Ni mɔgɔ min ka mɔgɔ faga ni kɛrɛkɛmuru ye, o tigi ka kan ka faga ni kɛrɛkɛmuru le ye. O le ye Ala ta mɔgɔ saninmanw ta jijari ni lanaya ye. »    
Yezu Krista hakili b’a la a be hɛɛrɛ min ɲini a ka mɔgɔ sugandininw fɛ tuma bɛɛ. I ko martiri fɔlɔw, papa ka mara jugu ka mɔgɔ sugandininw ka ɲi ka sɔn Ala ye danbe min labɛn u ye. Nka a b' a fɔ a ka tilenninya bena kɛ min ye , o min bena masacɛw ni papew ani u ka diinan mɔgɔkɔrɔw ɲangi wagati bɛnnin na . Komi u ye mɔgɔ sugandininw " ɲɛminɛ " ka taga jɔnya la, u yɛrɛ bena taga Faransi yɛlɛmanikɛlaw ka kasobonw na. Ani, Yezu tun be mɔgɔ sugandininw minw kanu, u y'u " faga ni muru ye ", olu yɛrɛ bena faga Ala ka " muru " jurusara kuntigi fɛ min ka baara bena dafa ni Faransi yɛlɛmanikɛla kelenw ka gilotini ye . Faransi ka yɛlɛmani sababu la, Ala bena jurusara nege jaabi min yirala mɔgɔ minw sara u ka limaniya kosɔn, olu joli fɛ Yir. 6:10 kɔnɔ : " O kulera ni kanba ye ko: «E Matigi, min ka senu ani min ye tiɲɛ ye, fɔɔ tuma juman, i bena kiti tigɛ ani k'an joli hakɛ bɔ dugukolo kan mɔgɔw la? ". Ani, gilotini min be mɔgɔw faga, o bena Katolikiw ka masacɛw ni Ɔrɔmu ka papa ka diinan mɔgɔkɔrɔw ka denmisɛnw “ faga ni saya ye i ko a fɔra cogo min na Yir. 2:22 kɔnɔ. Nka a ka mɔgɔ minw fagara , an bena porotesitanti filankafow fana sɔrɔ minw tun be limaniya ɲagami ni jamanadenw ka politikikow ye ani u tun b’u yɛrɛ ka miiriyaw n’u ka diinankow n’u ka bololafɛnw lafasa . O tun ye John Calvin n'a ka baarakɛɲɔgɔn juguw ni jolibɔlaw ka jogo ye Zɛnɛzi dugu la . Ka kuma kɛwale minw kɛra saan 1793 ani 1794 la, kiraya kuma b’an bila diinan hɛɛrɛ jan min sigira sen kan saan “ 150 ” kɔnɔ, kiraya kuma “ kalo duuru ” min kofɔra Yir. 9:5-10 kɔnɔ. Nka saan 1994 kɔ , o wagati laban na, k’a ta saan 1995 la, joo min tun be yen ka " mɔgɔ faga " diinankow kosɔn, o sigira sen kan tugun. O kɔfɛ , jugu min be se ka kɛ , o be kɛ silamɛya diinɛ ye fɔɔ ka taga se a ka kɛlɛ wagati ma min bena na ni “ kɛlɛba sabanan ” ye saan 2021 ni 2029 cɛ . Dɔɔni ka kɔn Krista ka kɔsegi ɲɛ min be ɲini ka kɛ saan 2030, sɛnɛkalo la, “ wara ” filanan bena bɔ.                         ”min be sɔrɔ sapitiri 13nan na.
 
Wara filanan : min bɔra dugukolo kan . 
Sagaden-Dragon ka kɛlɛ laban .
Vɛrise 11 : “ Ne ye kongosogo wɛrɛ ye a be bɔra dugukolo kan, a biɲɛ fila tun be i n’a fɔ sagaden, a tun be kuma i n’a fɔ kongokolon. »   
Fɛɛn min b'a to an be se ka " dugukolo " daɲɛ lɔn, o be sɔrɔ Zɛnɛzi 1:9-10 kɔnɔ : " Ala ko: «Ji minw be sankolo jukɔrɔ, u ka lajɛn yɔrɔ kelen na, dugukolo jalen ka bɔ kɛnɛ kan.» A kɛra ten le. Ala ka yɔrɔ janin wele ko dugukolo, ka jiw wele ko kɔgɔji. Ala k’a ye ko o ka ɲi. »     
O la, i n’a fɔ “ dugukolo ” jalen bɔra “ baji ” kɔnɔ dugukolo danni loon filanan na cogo min na, o “ wara ” filanan bɔra fɔlɔ la fana. O " wara " fɔlɔ be Katolikiw ka diinan yira, filanan, min bɔra o la, o ɲɛsinna Porotɛstanw ka diinan ma, o kɔrɔ, Egilizi min yɛlɛmana. O yiracogo kabakoman man kan ka an kabakoya tuguni, nka , bari sapitiri tɛmɛninw ka kalanw y’a yira an na , cogo dɔ la , Ala be hakilimaya lɔyɔrɔ min di a ka Alako kiti la, o porotesitanti diinan ma min, wagati min be weele ko “ Tiyatiri ” tun be yen , o tɛ yɛlɛmani dafa . O bɛɛ n'a ta, o dafali tun ka kan ka kɛ Dan.8:14 ka sariya fɛ, a ka kan ka Ala ka cikan min sɔrɔ Yir.3:1 kɔnɔ : " Aw jatelen don i n'a fɔ mɔgɔ ɲanamanw ; ani i sara ." O hakilimaya saya b’a fili jinɛ bolo min b’a labɛn a ka hakili senu fɛ a ka “ Arimagedɔn kɛlɛ ” kama , min be sɔrɔ Yir. 16:16 kɔnɔ, dugukolo kan jurumu wagati laban na. O limaniya kɔrɔbɔli laban wagati la , min kofɔra a ka cikan kɔnɔ min ɲɛsinna a ka Adventist baarakɛlaw ma Filadɛlifi wagati la , ko a bena muɲubaliw ka koow kɛ minw bena a kɛ “ wara ye min be wuli ka bɔ dugukolo kan .” “ Biɲɛ fila ” b’a fɛ minw vɛrise 12nan min be na, o bena joo di ani k’u yira. Sabu u be ɲɔgɔn fɛ diinanw ka jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ, Porotesitanti ni Katoliki diinanw be ɲɔgɔn fɛ u ka kɛlɛ la Ala ye lafiɲɛlon min sanuya don lɔgɔkun tile wolonfilanan lakika la ; Yahutuw ka sibirilon wala lafiɲɛlon, nka Adama, Nuhun, Musa ani Yezu Krista fana minw ma sigasiga o la a ka cidenya baara n’a ka kalan wagati la dugukolo kan sabu Yahutu murutininw ye Yezu jalaki ko a ye lafiɲɛlon tiɲɛ, o tun tɛ tiɲɛn ye ani a tun tɛ tiɲɛn ye. Komi a tun b’a fɛ ka kabakow kɛ lafiɲɛlon na, o tun b’a lasun ka Ala ka miiriya tigitigi ɲɛfɔ tugun lafiɲɛlon lafiɲɛlon koo la. o diinɛ fila minw b' a fɔ ko kisili sɔrɔla " sagaden min be diɲɛ ka jurumuw bɔ yen " , olu ka kan ni , u ka sariyaw ɲɛfɔli ye , .                           “ sagaden min be kuma i n’a fɔ kongokolon ” jaa . Sabu ka muɲubali lafasa lafiɲɛlon kɔlɔsibagaw ma, u bena taga fɔɔ ka taga se k’u jalaki saya la, o ye kɛlɛ dayɛlɛnin ye tiɲɛn na, " dragon " ka fɛɛrɛ , min be bɔ tugun.    
Vɛrise 12 : “ A ye kongofɛn fɔlɔ ka fanga bɛɛ kɛ a ɲɛfɛ, ka dugukolo n’a sigibagaw lasun u ka kongofɛn fɔlɔ bato, a ka joli min tun be mɔgɔ faga, o kɛnɛyara. »   
An be relay sugu dɔ lo yera , Katolikiw ka diinan tɛ fanga la tugun, nka a ka kuntigiya kɔrɔ dira Porotɛstanw ka diinan ma. O sababu ye ko nin Porotɛstan diinɛ ye jamana min ka fanga ka bon ni jamana tɔɔw bɛɛ ye dugukolo kan : Etazini min be Ameriki worodugu fan fɛ wala Etazini . diinan sifa caaman ka lannayakow la . Ni mɔgɔw y’a ye ko nin koo nunu ka ɲi, u ka miiriya sanfɛla n’u ka diinankow kosɔn, ale ta fan fɛ, danbaga Ala min tɛ yɛlɛma, ale fana t’a ka miiriya yɛlɛma, ani a be o kanminɛbaliya ɲangi min tɛ miiri a ka tariki kalanw na minw be seereya kɛ Bibulu kɔnɔ. Ka Ɔrɔmu ka dimansi tile fɔlɔ lafasa , o min ye lafiɲɛlon ye min sigira sen kan Kɔnsitantin fɔlɔ fɛ , Porotɛstan filanan ka “ bagan ”” be Katolikiw ka wara batoli fɔlɔ kɛ min y’a ka diinɛ lɔyɔrɔ lɔn ani k’a tɔgɔ lafilibaga di a ma ko “ dimansi ”. Niin hakili b' a la ko o jɛnɲɔgɔnya laban min tun be Porotɛstanw ni Katolikiw cɛ, o kɛra sabu " joli min tun be saya la " , o tun ye " wara min be yɛlɛ ka bɔ dingɛ kɔnɔ ", o " kɛnɛyara ." A y’a weele tugun sabu wara filanan tɛna o sababu sɔrɔ ka kɛnɛya. A bɛna halaki Yesu Kirisita ta nɔɔrɔ nawagati ra.                
Vɛrise 13 : “ A ye kabakobaw kɛ fɔɔ a ye tasuma jigi ka bɔ sankolo la dugukolo kan mɔgɔw ɲɛɛ na. »   
Kabi u ye see sɔrɔ Zapɔn kan saan 1945, Ameriki porotesitantiw lo kɛra nukeleyɛri fanga ye diɲɛ kɔnɔ. A ka fɛɛrɛba min ka bon kosɛbɛ , o be ladegi tuma bɛɛ nka a ma se ka ɲɔgɔn sɔrɔ abada ; tuma bɛɛ, a be tɛmɛ a ka ɲɔgɔndanbolilaw wala a juguw ɲɛ siɲɛ kelen. O ɲɛmɔgɔya bena sabati “ kɛlɛba sabanan ” koo la yɔrɔ min na ka kɛɲɛ ni Dan.11 :44 ye, a bena a jugu, Irisi jamana halaki, min ye “ worodugu masacɛ ” ka jamana ye kiraya kuma nin kɔnɔ. O la, a ka bonya bena kɛ kosɔbɛ ani mɔgɔ minw bena kisi kɛlɛ ma, u kabakoyara ani u bena a kanu, u bena u niin kalifa a ma ani u bena sɔn a ma ko ale lo be adamadenw ka ɲɛnamaya bɛɛ kunna. " Tasuma min bɔra sankolo la " tun ye Ala dɔrɔn ta ye, nka kabini saan 1945, Ameriki y'a mara ani k'a mara. A ka see sɔrɔli ka kan n’a ye ani a ka bonya bɛɛ min be yen sisan, o min bena bonya ka taga n’a ka see sɔrɔli ye nukeleyɛri kɛlɛ nata la.       
Vɛrise 14 : “ A tun be se ka kabako minw kɛ wara ɲɛɛ kɔrɔ, a tun be dugukolo kan mɔgɔw lafili u fɛ, a tun b’a fɔ dugukolo kan mɔgɔw ye ko u ka wara ja dilan, wara min mandimina ni muru ye, nka a tora niin na. »   
Fɛɛrɛ minw be “ kabako ” kɛ, u tɛ se ka jati. " Dugukolo sigibagaw " y'u jigi la a ka fɛɛn dilanninw bɛɛ kan minw b'u ka ɲɛnamaya n'u ka miiriyaw sama. Ni Ameriki m’a ɲini u fɛ u k’o minanw to yen minw b’u niin minɛ, i n’a fɔ dɔrɔgiminɛlaw, “ dugukolo mɔgɔw ” labɛnnin lo ka diinankow muɲubali sariya sigi “ kulu fitinin dɔ ” kan , o min ye “ muso tɔɔ ” ye min kofɔra Yir. 12:17 kɔnɔ. “ ... ka ja dilan kongofɛn ma ” o ye ka Katolikiw ka kɛwalew ladegi ani k’u bɔ tugun Porotɛstanw ka fanga kɔrɔ. O kɔsegi hakili gwɛlɛya la bena basigi kɛwale fila lo kan. “ Minw kisira ” olu bena kisi kɛlɛ juguw ma ani Ala bena to k’u tɔɔrɔ dɔɔni dɔɔni ni “ a ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” ye, min kofɔra Yir.                
 
Dimansilon saya sariya .
Vɛrise 15nan : “ A tun be se ka kongofɛn jaa niin di a ma, walisa kongofɛn jaa ka se ka kuma, ani mɔgɔ o mɔgɔ tɛna kongofɛn jaa bato, u k’olu bɛɛ faga. »   
Sutana ka laɲinita, min bɔra Ala ka hakili senu la, o bena kɛ cogo dɔ la ani a bena dafa. “ Tɔɔrɔ laban wolonfila ” la, tile wɔɔrɔnan na, Niin b’a yira cogo min na, o bena danbe min kɛ. Faamanw ka sariya dɔ fɛ, murutininw bɛɛ minw tora niin na dugukolo kan, olu sɔnna o ma, u bena latigɛ ko loon dɔ la, saan 2030, sɛnɛ daminɛ ni awirilikalo tile 3 cɛ, Adventiste laban minw tora, minw be lafiɲɛlon labato tile wolonfilanan na, u bena u faga. A bɛnnin lo k’a fɔ ko o loon ye Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman saan ye . Ɲinan saan 2030 ka sɛnɛ wagati lo, a ka ɲi ka don wagati min na walisa murutininw ka fagali baara kana kɛ a ka mɔgɔ sugandininw kan, a be na minw kisi k’u ka “ tɔɔrɔba loonw surunya ” (Mat. 24:22) .       
Vɛrise 16nan : “ A y’a to bɛɛ, fitininw ni mɔgɔbaw, nafolotigiw ni fantanw, hɔɔrɔnw ni jɔɔnw, u ka tagamasiɲɛ sɔrɔ u kininbolo la wala u teen na, ”  
O fɛɛrɛ min tara , o ye mɔgɔ minw kisira o wagati la, u tila ka kɛ yɔrɔ fila ye. Murutinin b’a yɛrɛ yira ni “ tagamasiɲɛ ” ye adamaden ka fanga la min be Katolikiw ka “dimansi ” yira , o kɔrɔ “ tile min ma se ka see sɔrɔ ” min tun be bila a batobagaw dɔ la , Ɔrɔmu masacɛ Kɔnsitantini fɔlɔ fɛ , kabini marisikalo tile 7, saan 321. A fana be sɔrɔ “ teen na ” min be adamaden danfɛn kelen kelen bɛɛ yɛrɛ sago tagamasiɲɛ yira, o min ka kunkanbaara be kɛra o cogo la pewu danbaga Ala ka kiti tilennin kɔrɔ. Walisa ka Bibulu ka nin kɔrɔfɔli tiɲɛtigiya min be “ bolo ” ni “ tereke ” tagamasiɲɛ kan , nin vɛrise be yen min be sɔrɔ Deter . »                     
 
Jurusara kuntaalajanw
Vɛrise 17 : “ Mɔgɔ si tun tɛ se ka fɛɛn dɔ san wala k’a feere, n’o tagamasiɲɛ tɛ yen, o min ye kongofɛn tɔgɔ ye, walama a tɔgɔ jateden. »    
O kumaden “ mɔgɔ ” kɔfɛ, Adventistew ka mɔgɔ senumanw ka kanpaɲi be yen minw tora kantigiya la Ala ka lafiɲɛlon senuman na. Komi u banna ka “ tagamasiɲɛ ” bonya , dimansilon, kafiriw ka loon fɔlɔ tɔɔ la, u b’u bila kɛrɛfɛ . A fɔlɔ , u tun ye " boycott " dɔ sɔrɔ min lɔnnin lo kosɔbɛ Ameriki ka fɛɛrɛw la juguw kama minw tun b'u kɛlɛla. Walisa ka se ka jago kɛ, mɔgɔ ka kan ka bonya la “ tagamasiɲɛ ” kan, dimansilon, min ɲɛsinna porotesitantiw ma, “ kongofɛn tɔgɔ ”, “ Ala Dencɛ nɔnabila ”, min ɲɛsinna Katolikiw ma, wala “ a tɔgɔ jateden ”, o kɔrɔ, jateden 666.               
Vɛrise 18 : “ Hakilitigiya be sɔrɔ yan. Mɔgɔ min be faamuri kɛ, o tigi k'o wara jate jati. Sabu o jate ye mɔgɔ kɛmɛ wɔɔrɔ ni biwɔɔrɔ ni wɔɔrɔ ye. »   
Adamaden ka hakiritigiya tɛ se ka Ala Nin ta cirayakumaw faamu. A ka kan k’a sɔrɔ a fɛ i n’a fɔ a kɛra cogo min na Sulemani fɛ, ale min ka hakiritigiya ka bon ni adamadenw bɛɛ ta ye, ani a tɔgɔ bɔra dugukolo bɛɛ kan. Sanni arabukan jatedenw ka ta, heburuw, gɛrɛkiw ani ɔrɔmukaw cɛma, u ka sɛbɛnni sɛbɛninw fana tun be ni jatedenw nafa ye, o la, sɛbɛnin minw be daɲɛ dɔ la, n’u farala ɲɔgɔn kan, o lo b’a hakɛ yira. A be sɔrɔ “ jatebɔ ” fɛ i ko vɛrise b’a yira cogo min na. " ... a tɔgɔ hakɛ " ye " 666 " ye, o kɔrɔ, hakɛ min sɔrɔla ni Ɔrɔmu sɛbɛninw jateden farali ye a ka latɛn tɔgɔ " VICARIVS FILII DEI " kɔnɔ ; fɛɛn dɔ yirala sapitiri 10nan ka kalan na.O tɔgɔ yɛrɛ lo ye a ka kumaw la “ Alatɔgɔ tiɲɛni ” wala “ ngalon ” ye min ka bon ni bɛɛ ye, sabu cogo si la, Yezu ma “ nɔnabila ” di a yɛrɛ ma , o kɔrɔ ye “ vicari ” daɲɛ ye .                 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 14nan : Tile wolonfilanan wagati . 
 
Mɛlɛkɛ saba ka cikanw – sumatigɛ – ɛrɛzɛnsun .
 
 
 
Nin sapitiri be kuma saan 1843 ni saan 2030 cɛ.
Saan 1843, u ye baara kɛrɛnkɛrɛnnin kɛ ni kiraya kuma min ye Dan 8:14 kɔnɔ, o y’a to “ Adventistes ” mɔgɔw ye Yezu Krista ka kɔsegi makɔnɔ min tun latigɛra o loon ka sɛnɛ wagati la . O ye limaniya kɔrɔbɔli dɔw daminɛ ye minw be tugu ɲɔgɔn kɔ yɔrɔ min na, kerecɛnw kelen kelen minw b’a fɔ ko Yezu Krista kisira, olu bena u mako don kiraya kuma hakili la, wala “ Yezu ka seereya ” la ka kɛɲɛ ni Yir. 19:10 ye . “ Baaraw ” minw yirala , olu dɔrɔn lo b’a to mɔgɔw be se ka sugandi wala u tɛ se ka sugandi. O baara nunu be se ka lajɛ ka surunya cogo fila la : ka sɔn wala ka ban yeelen min sɔrɔla ani a ka Alako laɲiniw ma.       
Saan 1844, kɔnɔni kura dɔ kɔ min tun latigɛra saan 1844 tileben tuma na, Yezu bena a ka mɔgɔ sugandininw ɲɛminɛ ka taga baara dɔ la min ye ka yɛlɛmani baara dafa min daminɛna ni Ala ye lafiɲɛlon min saniya kabini diɲɛ dan, o kɛcogo laseginni ma . Nin ye " senuya " ka barokun ye min ka bon ni bɛɛ ye min " jatelen don " ka bɔ saan 1844 la, o loon min na o sariya tiɲɛni be hakili jigi a ka baarakɛlaw ka lɔnniya la. Nin Dan.8:14 bayɛlɛmani, min bayɛlɛmana fɔɔ ka taga se ne ka cidenya baara ma ko : " wulafɛ ni sɔgɔma waa fila ni kɛmɛ saba ani yɔrɔ senuman bena saniya ", o ye tiɲɛn ye, ka kɛɲɛ ni heburukan sɛbɛnin fɔlɔ ye : " wulafɛ ni sɔgɔma waa fila ni kɛmɛ saba ani senuya bena tilen ". Bɛɛ be se k’a ye ko Ala ka lafiɲɛlon tiɲɛni kabini saan 321, o be taga ni kalan tiɲɛnw bilali caaman wɛrɛw ye Ala tun ye minw sigi cidenw ka wagati la. Saan 1260 tɛmɛnin kɔ, galon tigɛbaga dɔw ye limaniya tiɲɛ , papasi ye ngalon caaman to Porotɛstanw ka kalanw na tiɲɛn Ala tɛ se ka minw muɲu. O lo kama, nin sapitiri 14nan na, Niin be barokunba saba yira minw ye, ka tugu ɲɔgɔn kɔ : Adventistew ka cikan walima “ mɛlɛkɛ saba ” ka cikan ; “ sumatigɛ ” min be kɛ duniɲa laban na, o ye ka mɔgɔ sugandininw bɔ ɲɔgɔn na ani k’u bɔ yen ; “ ɛrɛzɛnsun ” min be bɔ dimi la, o ye ngalon sagadɛndɛlaw ka ɲangili laban ye, o min ye kerecɛnw ka ngalon diinan kalanbagaw ye.                   
A kalanna kabini saan 1844 walisa ka mɔgɔ sugandininw tanga Ala ka dimi ma, kɔrɔbɔli laban maranin lo wagati laban yɛrɛ la min dira adamadenw ma k’u yɛrɛ bila Ala sago yiranin ni adamaden murutininw ka laɲinita cɛ min benna ka don murutili la min ka bon ni bɛɛ ye. Nka sugandili min kɛra, o nɔfɛkow be mɔgɔ minw bɛɛ sara kabini saan 1844. Mɔgɔ sugandininw minw ye yeelen ye ani minw be kantigiya kɛ, olu dɔrɔn lo be “ sa Matigi la ” ka kɛɲɛ ni vɛrise 13nan ka kalan ye yɔrɔ min na u fɔra ko u ye “ dugawuw ye ” wala u ye Krista ka nɛɛma nafa sɔrɔbagaw ye, n’a ka dugawu bɛɛ ye min fɔra u ye ka ban . a ma dan ka batise " Adventist " ka jate, Ala fɛ, i n'a fɔ mɔgɔ sugandinin.        
Ni bilali minw kɛra, u faranfaranninw ka kan ka lɔn, fan wɛrɛ fɛ, Niin be yɔrɔ jɔnjɔnw sɛgɛsɛgɛ ani k’u surunya i n’a fɔ “ mɛlɛkɛ saba ka cikanw ” minw be sɔrɔ vɛrise 7nan ka taga se 11nan ma.  
N hakili b’a la yan , sɛbɛnin min be gafe nin ɲɛɛ 2nan kan, o kɔ, o cikan saba nunu be cikan saba dɔw yira minw yirala ka ban tagamasiɲɛ jaaw la Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ Dan.7 ani 8. U ka hakilijigi, min be sɔrɔ Yirali sapitiri 14nan nin na, o b’a yira ani k’a sɛmɛntiya ko Ala be nafa min di u ma kosɔbɛ.
Adventiste kunmabɔlaw ye see sɔrɔ .
Vɛrise 1 : “ Ne ye Sagaden dɔ lɔnin ye Siyɔn kulu kan, ani mɔgɔ waa kɛmɛ ni bi naani ni naani [ mɔgɔ ] , minw tɔgɔ n’a Faa tɔgɔ sɛbɛnin be u teen na. »   
" Siyɔn kuru " ye yɔrɔ min ye Israɛl jamana na, Zeruzalɛmu lɔra yɔrɔ min na. A be kisili jigiya yira ani o kisili bena kɛ cogo min na dugukolo kan ani sankolo la limaniya kɔrɔbɔliw laban na. O baara bena dafa ka ban fɛɛn bɛɛ kurakuraya wagati la, dugukolo ni sankolo koo la ka kɛɲɛ ni Yir. 21:1 ye. " Mɔgɔ 144 000 [ mɔgɔw ] " ye Krista ka mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ ye minw sugandira saan 1843 ni saan 2030 cɛ, o kɔrɔ, Adventist kerecɛnw minw kɔrɔbɔra, u sɛgɛsɛgɛra ani Yezu Krista sɔnna u ma ani u ka kiti be ɲɛsin jama ma ani u kelen kelen bɛɛ ma. Jama kiti be kiti tigɛ baarakɛyɔrɔ kan ani mɔgɔ kelen kelen ka kiti be danfɛn kelen kelen bɛɛ lo minɛ. “ Mɔgɔ 144 000 [ mɔgɔ ] ” ye mɔgɔ sugandininw ye, Yezu Krista ye minw sugandi ka bɔ Adventistew ka limaniya kɔmɔgɔw cɛma. O jateden ye tagamasiɲɛ dɔrɔn lo ye ani mɔgɔ minw sugandira, olu hakɛ yɛrɛ yɛrɛ ye gundo ye Ala b’o min lɔn ani k’a mara. U sugandili kuun be se ka faamu ja min labɛnna, o ɲɛfɔli fɛ. " U teen na " min b'u sago n'u ka miiriyaw yira, " Sagaden tɔgɔ ", Yezu, ani " a Faa tɔgɔ " , Ala min yirala layidu kɔrɔ kɔnɔ, o sɛbɛnin be yen. O kɔrɔ ye ko Danbaga Ala tun ye Ala ja min di adamaden fɔlɔ ma sanni jurumu ka kɛ, tuma min na a y’a dan k’a ɲɛnamaya di a ma, u y’o ja sɔrɔ tugun ani k’o ja bɔ tugun ; ani nin ja ye a jogo ta ye . Ala tun b’a fɛ ka yiriden minw sɔrɔ, k’a kɛ a ka mɔgɔ kantigimanw kelenpe ka jurumuw kunmabɔli fɛ Yezu Krista barika la, olu lo ye yiriden ye. A be komi mɔgɔ sugandininw teenw kan, u ka miiriyaw, u ka miiriyaw n’u ka sagokow la, Ala ka tagamasiɲɛ be sɔrɔ Yir. 7:3 kɔnɔ , wala Dekalogu ka cikan naaninan ka lafiɲɛlon ani Sagaden Yezu Krista ka jogo min tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na ani a ka yirali min kɛra i n’a fɔ Danbaga, o min ye Faa Ala ye jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ. O la, kerecɛn limaniya sɔbɛ tɛ diinan sariyaw kɛlɛ minw be Dencɛ ni Faa kan i n’a fɔ Ɔrɔmukaw ka dimansi kalandenw b’a fɔ cogo min na, n’o tɛ kumaw ye, hali kɛwalew lo.                
Vɛrise 2nan : “ Ne ye mankan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la, i n’a fɔ jiba mankan, i n’a fɔ sanpɛrɛba mankan : . ne tun bɛ o kumakan min mɛnna, o tun bɛ i ko gɔnifɔbagaw ta gɔnikan. »    
Mɔgɔ minw kofɔra vɛrise nin na minw be ɲɔgɔn sɔsɔ, u be ɲɔgɔn dafa tiɲɛn na. “ Jibaw ” ye danfɛn ɲɛnaman caaman tagamasiɲɛ ye, n’u fɔra, u be kɛ i n’a fɔ “ sanpɛrɛba .” Nka, Ala be bɛn dafanin min yira, o min b’a ka danfɛnw fara ɲɔgɔn kan, minw be se sɔrɔ .      
Vɛrise 3nan : “ O tun be dɔnkili kura dɔ lara masasigilan ɲɛfɛ, ani danfɛn ɲɛnaman naani ni diinan mɔgɔkɔrɔw ɲɛfɛ. Mɔgɔ si tun tɛ se ka o dɔnkiri degi, fɔ mɔgɔ waga kɛmɛ ni binaani ni naani, minw kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan. »   
Ala b’a sɛmɛntiya ani k’a yira yan ko “ Adventiste ” ka limaniya min sigira sen kan kabini saan 1843-1844, o saniyanin lo kosɔbɛ . A ka mɔgɔ sugandininw be danfara ka bɔ tagamasiɲɛ kulu wɛrɛw la ; “ masasigilan, danfɛn naani ani diinan mɔgɔkɔrɔw ” ; o laban min b’a yira ko mɔgɔ minw bɛɛ kunmabɔra dugukolo kan koow la. Nka Ala ka Yirali min be weele ko Yirali, o be kuma kerecɛnw ka limaniya saan waa fila dɔrɔn lo koo la, Dan 8:14 ka sariya be min tilan yɔrɔ fila la minw be tugu ɲɔgɔn kɔ. Ka kɔn saan 1843-1844 ɲɛ , “ diinan mɔgɔkɔrɔ ” 12 lo tun be mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ yira “ diinan mɔgɔkɔrɔ 24 ” cɛma minw kofɔra Yir. “ Diinan mɔgɔkɔrɔ ” 12 tɔɔw ye Adventist “ kabilaw 12 ” ye minw “ tagamasiɲɛ ” be sɔrɔ Yir.                 
Vɛrise 4nan : “ Olu ye mɔgɔ minw ma nɔgɔ ni muso ye, bari u ye sunguruw ye ; sagaden bɛ taga yɔrɔ o yɔrɔ, o bɛ tugu a kɔ. Olu kunmabɔra adamadenw cɛma, ka kɛ Ala ni Sagaden fɔlɔw ye ; »    
Nin vɛrise ka kumaw ɲɛsinna Alako ta fan fɛ dɔrɔn ; kumaden " musow " min b'a yira kerecɛnw ka legiliziw la minw benna murutili la kabini u bɔyɔrɔ, i n'a fɔ Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ, walima kabini saan 1843-44, Porotɛstanw ka diinɛ kama, ani kabini saan 1994, Adventisiw ka diinan sigicogo kama. “ Nɔgɔ ” min kofɔra, o ɲɛsinna jurumu ma min be sɔrɔ Ala ka sariya tiɲɛni fɛ ani min ka “ sara ye saya ye , ” ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm. O tun ye k’u bɔ jurumun kɛcogo la, Yezu Krista ye min saniya, o kɔrɔ, k’u bila dan na, o ye tagamasiɲɛ ye “ mɔgɔ 144 000 [ mɔgɔ ] . U ka “ sunguruya ” fana ye Alako ta fan fɛ ani a b’u yira i n’a fɔ mɔgɔ “ saniyaninw ” minw ka tilenninya gwɛra Yezu Krista joli fɛ min bɔnna u ka nafa kama. Jurumu n’a ka nɔgɔ cɛntalaw, i n’a fɔ Adama ni Awa bɔnsɔnw bɛɛ, u ka limaniya min lɔnna Yezu Krista fɛ, o y’u “ saniya ” cogo dafanin na. Nka walisa Yezu Krista k’o limaniya lɔn ka ɲɛ, o saniyako ka kan ka kɛ tiɲɛn ye ani k’a yira u ka “ baaraw ” la . O kama, o kɔrɔ ko an ka ɲi ka jurumuw to yen minw sɔrɔla ngalon kerecɛnw wala yahutuw ka diinanw na wala, ka tɛmɛ o kan, Ala kelenpe diinanw fɛ. Ani, a ka kiraya yiracogo la , Ala b’a ɲɛsinna kɛrɛnkɛrɛnnin na a ka wagati sigicogo ma, a ye min sigi kabini a ka dugukolo n’a ka sankololafɛnw danni lɔgɔkun fɔlɔ la.                   
“ Dɔnkili kura dɔnkili ” jaa kɔfɛ, koo tigitigi dɔ be yen min kɛra “ mɔgɔ 144 000 ] dɔrɔn lo fɛ minw tagamasiɲɛ be u kan . " Musa ka dɔnkili " kɔ min tun be bɔli nɔɔrɔman ka bɔ Ezipiti jamana na, jurumun tagamasiɲɛ, " mɔgɔ 144 000 " sugandininw ka dɔnkili b'u ka hɔɔrɔnya ka bɔ jurumun na bari u ye Dan 8:14 ka sariya labato ani u ye dɛmɛ don u ka saniyali la min tun b'a fɛ , ani hali min tun b'a ɲini Ala fɛ , 14 . O loon na, sankolola yelifɛn dɔ tun b’an hakili jigi jurumuw saniyako la min kɛra Gɔligota kuruwa kan Yezu Krista ka saya sababu fɛ. O cikan tun ye kɔrɔfɔli ni kalan ye Ala tun be min di Porotɛstan diinan mɔgɔkɔrɔ sifa dɔ ma min tun ye Ɔrɔmukaw ka dimansi loon n’a ka ngalon jurumu dɔw ciyɛntabaga ye. Yahutuw ka landakow sifaw la , o “ jurumuw saniyako ” tun ye diinan fɛti ye samiɲa wagati la ani o wagati la, bakɔrɔn faganin joli tun be taga n’a ye yɔrɔ senumanba la, jurumuw yafayɔrɔ kan min tun be bila o yɔrɔ la, mɔgɔ tɛ se ka se min ma ani min tun ye bali ye saan tɔɔ kɔnɔ. nin bakɔrɔn joli min ye jurumu tagamasiɲɛ ye , o tun ye kiraya kɛ Yezu Krista joli koo la min yɛrɛ kɛra a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw tabaga ye walisa ka ɲangili min sɔrɔ u nɔɔ na ; Yezu yɛrɛ kɛra jurumun ye. O seli la, bakɔrɔn be jurumu lo yira ani Krista tɛ min b’a ta. Sarakalasebagaw kuntigiba min be bɔ yɔrɔ senuman na min daganin lo ka taga yɔrɔ senumanba la min daganin tɛ saan tɔɔ kɔnɔ , o farikolo tagamasiɲɛ lo , vɛrise nin be kuma o koo la tuma min na a ko : “ u be tugu Sagaden kɔ a be taga yɔrɔ o yɔrɔ .” Ka hakili jigi o koo la saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 23 ka yelifɛn na, Krista ka Nii y’a hakili jigi a ka mɔgɔ sugandininw na, minw ye kalanw ka ngalonw tiɲɛtigiw ye minw tɛ u yɛrɛ lɔn , jurumun balili koo la. O la, k’a ta saan 1844 ma, jurumu min bɔra a yɛrɛ sago la , o min be kɛ , o min ye Ɔrɔmukaw ka dimansi loon ye, o b’a to jɛnɲɔgɔnya min be kɛ ni Ala ye , o tɛ se ka kɛ, ani jurumu min bilala, o b’a to o jɛnɲɔgɔnya be janya min be mɔgɔ sugandinin bila a ka senuya dafalen na ni recepting, the realized of the reve in the revineal ye.                    
Komi u jatilen lo i n’a fɔ “ yiriden fɔlɔw Ala ni Sagaden fɛ , ” Ala ye mɔgɔ minw sugandi dugukolo kan, u ka fisa n’u bɛɛ ye. Heburuw ka landakow la, “ yiriden fɔlɔw ” tun be jati “ sanumanw ye .” O bɛgɛnw wala yiriden fɔlɔw saraka tun be mara Ala ye walisa k’a bonya ani ka adamadenw ka waleɲumanlɔn yira a ka ɲumanya n’a ka nilifɛnw kosɔn. Kuun wɛrɛ, tiɲɛ na " yiriden fɔlɔ senumanw ", o ye u ka Ala yeelen min yirala u la a bɛɛ la, o minɛli ye bari u be balo laban wagati la tuma min na yeelen yiranin be se a ka apogee ma, a ka alako ta fan fɛ.        
Vɛrise 5nan : “ Nanbara foyi ma sɔrɔ u daa la, bari jalakibaliw lo. »   
Sugandili tigitigi, min wolola tiɲɛn na woloko kura sababu fɛ, ale tɛ se ka “ ngalon ” kɔniya , o min tɛ diya a ye. Ngalon tigɛli ka gwo sabu a be na ni tɔɔrɔ dɔrɔn lo ye ani a be mɔgɔ ɲumanw tɔɔrɔ. Min lara " ngalon " na , o tuma na, a b'a lɔn jigitigɛ dimi ye min ye, janfa ka dusukasi ye min ye. Krista ye mɔgɔ min sugandi, o tigi tɛ se ka ninsɔndiya k’a mɔgɔɲɔgɔnw lafili ani k’u lafili. Nka, tiɲɛn be mɔgɔ hakili sigi, a be jɛnɲɔgɔnya ɲuman sigi ni balimacɛ sɔbɛw ye, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, fɔlɔ, n’an ka kisili Ala danbaga n’a kunmabɔbaga ye min b’a fɔ ani k’a tɔgɔ kɔrɔta ko “ Tiɲɛn Ala ”. O la, n’u tɛ jurumu kɛ tugun kalanw na, n’u be mɛnni kɛ tiɲɛn yiraninw na, tiɲɛn Ala yɛrɛ be mɔgɔ sugandinin jati ko “ jalakibali lo ” ye.         
 
Mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan
Vɛrise 6nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ ye a be panna sankolo cɛmancɛ la, Kibaru Duman banbali b’a bolo, k’o fɔ dugukolo kan mɔgɔw ye, siyaw bɛɛ ye, ani kaanw bɛɛ ye, ani kaanw bɛɛ ye, ani jamanaw bɛɛ ye. »   
“ Mɛlɛkɛ wɛrɛ ” wala ciden wɛrɛ be Ala ka yeelen dafanin dɔ kofɔ min tagamasiɲɛ ye “ sankolo cɛmancɛ ” wala tile sanfɛyɔrɔ ye. O yeelen be taga ni “ Kibaru Duman ” wala “ Kibaru Duman ” ye min be kisili kofɔ Yezu Krista fɛ. A be weele ko “ banbali ” sabu a ka cikan ye tiɲɛn ye ani a tɛ yɛlɛmani si lɔn wagati ni wagati ma. O cogo ra, Ala b’a yira ko a bɛnnin lo ni min karan Yesu Kirisita ta ciradenw ma. O kɔsegi tiɲɛn na saan 1843 la , yɛlɛmani caaman minw kɛra Ɔrɔmu Katolikiw ka limaniya la, u kɔ. O welekan be diɲɛ bɛɛ ta ka kɛɲɛ ni cikan ye min be sɔrɔ Daniyɛli 12:12 kɔnɔ min be Ala ka dugawu yira Adventistew ka baara la . " Kibaru Duman banbali " kofɔra yan i n'a fɔ limaniya yiriden lakika , ka tugu Ala ka laɲinita kɔ min yirala Daniyɛli 8:14 ka sariya kɔnɔ. Ka nafa sɔrɔ kiraya kuma na, o ye “ kibaro diiman banbali ” ka sariya yiriden dɔ ye min daganin lo .          
Vɛrise 7 : “ A y’a fɔ ni kaanba ye ko : “Aw ka siran Ala ɲɛ, k’a bonya, bari a ka kiti wagati sera . Aw ye ale le bato, min ka sankolo ni dugukolo ni kɔgɔji ni bununw dan.» »    
Vɛrise 7nan na, mɛlɛkɛ fɔlɔ be lafiɲɛlon tiɲɛni sɔsɔ min be danbaga Ala ka nɔɔrɔ bonya, Ala ka sariya tan kɔnɔ. O kama, a y’a ɲini u fɛ u k’a ka baara lasegin a ma k’a ta saan 1844, ɔkutɔburukalo la, nka a y’a fɔ ko a ka sariya tiɲɛni sababu bɔra Porotɛstanw lo la, kabi saan 1843, sɛnɛkalo la.
 
Mɛlɛkɛ filanan ka cikan
Vɛrise 8nan : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ tugura o kɔ, k’a fɔ ko : « Babilɔni be benna, o benna, sabu a ye siyaw bɛɛ min a ka kakalaya dimi diwɛn na ! »    
Vɛrise 8nan na, mɛlɛkɛ filanan b’a yira ko pape ka Ɔrɔmu Katoliki Egilizi ka jalakiba lo min ye mɔgɔw lafili ani k’u lafili k’a kɛ ni Kɔnsitantin fɔlɔ ka kafiriw ka “tile loon ” tɔgɔ yɛlɛmana ka kɛ “ Matigi ka loon ” bayɛlɛmani ye latɛnkan montage la min be sɔrɔ a ka “ dimansi ” bɔyɔrɔ la : dies dominica. N’an y’o kumaden nin fɔ siɲɛ fila ko: “ Babilonɛba benna, a benna ,” o b’a yira ko ale n’a cɛɛntalaw fɛ, Ala ka muɲuli wagati banna pewu. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ be se ka yɛlɛma, nka o be se ka kɛ ni yiridenw bɔli ye, o kɔrɔ, nimisali “ baaraw ” dɔrɔn.           
Hakilijigi : “ a benna ” kɔrɔ ko : a minɛna ka se sɔrɔ a kan tiɲɛ Ala fɛ i n’a fɔ dugu be ben a jugu bolo cogo min na . A be “ gundo ” min b’a yira Yir. 17:5 kɔnɔ, a b’o lawuli ani k’o yeelen bɔ saan 1843 kɔ, saan 1844 ni saan 1873 cɛ, a ka baarakɛla kantigiw ye minw be weele ko Seventh-day Adventist. A ka ngalonw be mɔgɔ lafili cogo min na , o tɛ nɔɔ bɔ a la tugun.       
Vɛrise 8nan na, kiti min tigɛra cikan tɛmɛninw na, o be sabati , ani lasɔmini jugu dɔ be yen. Kɔnsitantin fɔlɔ ye lafiɲɛlon min sigi saan 321, o sugandili ni hakili ye ani u yɛrɛ sago la , o y’a to kabini saan 1844, murutininw minw b’o loon jati, u tɛ foyi kɛ Ala ka jalaki la min be kiti laban ka saya filanan ka tɔɔrɔw la . Walisa k’a ka jalaki datugu dimansi kan, Ala b’o dogo ni “ tagamasiɲɛ ” tɔgɔjugu dɔ ye min be sɔsɔli kɛ n’a yɛrɛ ka Ala ka “ tagamasiɲɛ ” ye. O adamaden ka kuntigiya tagamasiɲɛ min b’a to sigasigali be kɛ a ka wagati sigicogo la, o ye dimiba ye min ka kan ni ɲangili ye a fɛ. Ani ɲangili min fɔra, o bɛna kɛ jugu ye tiɲɛ na : « a bɛna tɔɔrɔ ni tasuma ni kibiri ye » min bɛna murutininw halaki, nka kiti laban wagati dɔrɔn le ra.       
 
 
 
Mɛlɛkɛ sabanan ka cikan
Vɛrise 9nan : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ, sabanan, tugura u kɔ, a tun b’a fɔra ni kaanba ye ko : “Ni mɔgɔ o mɔgɔ y’a kunbiri gwan kongofɛn n’a jaa kɔrɔ, k’a ka tagamasiɲɛ sɔrɔ a teen na wala a bolo la, o tigi y’a kunbiri gwan . ”    
O cikan sabanan ni cikan fila tɛmɛninw be ɲɔgɔn dafa cogo min na ani u be tugu ɲɔgɔn kɔ cogo min na, o b’a yira ni fɔrimili nin ye “ tugura u kɔ ”. “ Kanba ” b’a yira ko mɔgɔ min b’o fɔra, ale ka Alako kuntigiya ka bon kosɔbɛ.    
O siranya ɲɛsinna adamaden murutininw ma minw be “ wara min bɔra dugukolo kan ” ka mara dɛmɛ ani k’a sɔn a ma ani minw b’a ka kuntigiya “ tagamasiɲɛ ” minɛ ani k’a bonya , u ka lamɛnni fɛ , dimansilon , min kofɔra Yir. 13:16 kɔnɔ , o kɔrɔ, sisan, kerecɛnw bɛɛ.    
O “ tagamasiɲɛ ” ka kɛlɛ tilennin ni “ Ala ka tagamasiɲɛ ” ye , o kɔrɔ, k’a ta dimansi loon fɔlɔ la ka taga se lafiɲɛlon loon wolonfilanan ma , o b’a yira ko u fila bɛɛ be sɔrɔ “ u teen na ”, o min ye testaman sigiyɔrɔ ye, ka kɛɲɛ ni Yir. 7:3 ani 13:16 ye min fɔra Yir . 1 : " Sagaden tɔgɔ n'a Faa tɔgɔ ". O vɛrise nunu b’a yira ka gwɛ “ bolo la ” min be sɔrɔ Deter .               
“ Izirayɛlimɔgɔw, aw ye lamɛnni kɛ! Matigi Ala , an ta Ala, ale kelenpe le ye Matigi Ala ye . I ka Matigi Ala, i ta Ala kanu ni i jusukun bɛɛ ye, ani i nin bɛɛ, ani i baraka bɛɛ . Ne be cikan minw fɔra aw ye bi, u ka kan ka to aw dusukun na . Ni aw siginin bɛ aw ta so kɔnɔ, walama ni aw tagamatɔ, walama ni aw lanin bɛ, walama ni aw lara, walama ni aw bɛ wurira, aw ka kan ka o kow fɔ aw ta so kɔnɔ. aw k' o siri aw bolow la i n' a fɔ tagamasiɲɛ , k' u siri aw teenw cɛ . Aw y’a sɛbɛ aw ta bon donda yiriw kan, ani aw ta dugu donda yiriw kan. " " Bolo " be wale, kɛwale, ani " ɲɛfɛ ", miiriya sago yira. Nin vɛrise kɔnɔ, Niin b’a fɔ ko : “ Aw ka kan ka Matigi Ala kanu n’aw dusukun bɛɛ ye, n’aw niin bɛɛ ye, n’aw fanga bɛɛ ye ” ; Yezu be min fɔ Mat. 22:37 ani a b’o lo yira i n’a fɔ “ cikan fɔlɔ min ka bon ni cikan bɛɛ ye . ” O la,  mɔgɔ sugandininw minw be ni “ Ala ka tagamasiɲɛ ” ye, olu ka ɲi ka sariya saba nunu labato : “ Ala kanu n’u dusukun bɛɛ ye ” ; ka bonya la a kan k' a kɛ a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon tɔɔ la ; ani “ Sagaden tɔgɔ ” Yezu Krista “ n’a Faa tɔgɔ ” YaHWéH ka to a hakili la . Ka " ani a Faa tɔgɔ " fɔ ka gwɛ , Nii b'a yira ko a ka kan ka Ala ka cifɔni tan labato, ani cikanw ni cikan minw be mɔgɔ sugandininw ka senuya sabati jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ. A ka wagati la ka ban, ciden Zan y’o koo nunu sɛmɛntiya k’a fɔ 1 Zan 5:3-4 kɔnɔ ko:                       
“ Sabu kanuya min b’a la, o ye ka Ala ka cifɔniw labato. A ka cifɔniw tɛ gɛlɛya ye, bari Ala deen o mɔgɔ be se diɲɛ ma ; Se min bɛ se diɲɛ ma, o ye an ta lanaya ye. »  
Vɛrise 10nan : “ A yɛrɛ bena Ala ka dimi diwɛn min, min bɔnna a ka dimi tasa kɔnɔ k’a sɔrɔ a ma ɲagami, a bena tɔɔrɔ tasuma ni kiribi la mɛlɛkɛ senumanw ni Sagaden ɲɛɛ kɔrɔ. »   
Ala ka dimi bena kɛ tiɲɛn ye ka ban sabu minw be “ wara tagamasiɲɛ ” sɔrɔ, olu be adamadenw ka jurumuw bonya k’a sɔrɔ u be Yezu Krista ka tilenninya fɔra . Yirali 6 :15-17 kɔnɔ, Nin ye u ka kɛlɛ laban ni Yezu Krista ka dimi tilennin min be mɔgɔ halaki, o nɔfɛkow yira.  
Kɔlɔsili min kɔrɔtanin lo kosɔbɛ : Walisa k’o Ala ka dimi faamu ka ɲɛ , an ka ɲi k’a faamu fɛɛn min kama n’an tɛ lafiɲɛlon senuman jati, o be Ala dimi kosɔbɛ. Jurumu gwansanw be yen , nka Bibulu b’an lasɔmi jurumu min be kɛ Nii Senuman kama, a b’a fɔ an ye ko saraka si tɛ yen tugun walisa ka Ala ka yafa sɔrɔ . Cidenw ka wagati la , o jurumu sifa misaliya kelenpe min dira an ma, o ye kerecɛn dɔ banna Krista la min tun y’a yɛrɛ yɛlɛma. Nka nin ye misaliya kelen dɔrɔn ye, sabu tiɲɛ na, ka Ala Nin Saninman tɔgɔ tiɲɛ, o ye ka ban Ala Nin seereya ra, ka ban o ra. Walisa ka adamadenw lasɔn ani k’u kalan, Nii Senuman ye Bibulu ka sɛbɛnin senumanw sɛbɛ. O la, mɔgɔ o mɔgɔ be sɔsɔli kɛ Nii Senuman ka seereya la Bibulu kɔnɔ, o tigi be Ala Nii tɔgɔ tiɲɛna ka ban. Yala Ala be se ka koo ɲuman kɛ k’a sago lɔn ka tɛmɛ minw weelera ka Bibulu n’a sɛbɛninw ɲɛminɛ wa ? Yala a be se k' a sago , a ka miiriya n' a ka masaya kititigɛcogo fɔ ka gwɛ wa ? saan kɛmɛkulu 16nan na , o Bibulu mafiɲɛyali min kɛra kɛlɛ la , o ye Ala ka muɲuli laban ye pewu Ɔrɔmu Katoliki diinan na ; a ka muɲuli laban kalan dɔ kama a ma min lɔn abada . O kɔ, saan 1843, kiraya kuma mafiɲɛyali y’a to Porotɛstanw ka limaniya minɛcogo banna a sifa caaman bɛɛ la min sɔrɔla Ɔrɔmukaw ka dimansi loon na , o kɔrɔ, ka bɔ “ wara tagamasiɲɛ ” la . Ani laban na, o kɔ, Adventisimu ye Nii Senuman tɔgɔ tiɲɛ, k’a ban kiraya yiracogo laban na, Yezu ye min yira a la a ka baaraden majiginin sababu la, ne be min kɛ ; Alatɔgɔ tiɲɛni min sabatira ani k' a bonya u ka jɛnɲɔgɔnya fɛ ni Sunday Observers ye kabi saan 1995 . Ni mɔgɔ be Nii Senuman tɔgɔ tiɲɛ , o be jaabili tilennin sɔrɔ Ala fɛ tuma bɛɛ , a ka kan n'o ye ; kiti tilennin min be mɔgɔ fɔlɔ ni “ saya filanan ” jalaki , o min sinsinna vɛrise 10nan nin kan .           
Vɛrise 11nan : “ U ka tɔɔrɔ sisi bena yɛlɛ fɔɔ abada ; Minw bɛ wara ni a ja bato, ani mɔgɔ o mɔgɔ ka a tɔgɔ tagamasiyɛn sɔrɔ, olugu tɛna laganfiya su ni tere. »    
“ Sisi ” bena kɛ dɔrɔn kiti laban wagati la, tuma min na murutinin minw benna, u bena “ tɔɔrɔ tasuma ni kiribi kɔnɔ ” tasuma baji ” kɔnɔ min kofɔra Yir. 19:20 ani 20:14 kɔnɔ ; nin, saan waa wolonfilanan laban na. Nka hali sanni o wagati jugu ka se, Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ wagati bena u ka siniɲasigi laban tiɲɛtigiya. O vɛrise ka cikan be kuma “ lafiɲɛ ” koo la . O ta fan fɛ, mɔgɔ sugandininw b’u janto lafiɲɛ wagati la, Ala ye min saniya, nka mɔgɔ minw benna, olu tɛ hami o cogo kelen na, bari u tɛ Ala ka kumaw nafa ani u ka ɲi ka minw jati. O la, u ka dɔgɔyali jaabi la, u ka ɲangili laban wagati la, Ala tɛna lafiɲɛ foyi di u ma walisa k’u ka tɔɔrɔw nɔgɔya.         
Vɛrise 12nan : “ O ye mɔgɔ senumanw ka muɲuli ye, minw be Ala ka cifɔniw labato ani ka Yezu ka limaniya labato. »   
Kumaden minw ye " muɲuli walima muɲuli " ye Masiya alaman Yezu ka mɔgɔ senumanw lakika yira k'a ta saan 1843-44 la fɔɔ ka taga se a ka kɔsegi ma nɔɔrɔ la. O vɛrise kɔnɔ , “ Faa tɔgɔ ” min be sɔrɔ vɛrise fɔlɔ la , o be kɛ “ Ala ka cikanw ye ” ani “ Sagaden tɔgɔ ” be yɛlɛma ka kɛ “ Yezu ka limaniya ” ye. Fɛɛn minw ka ɲi ka kɛ fɔlɔ ye, u be yɛlɛma fana. Nin vɛrise kɔnɔ, Niin bɛ « Ala ka cifɔniw » kofɔ fɔlɔ, a filanan ko « Yesu ta limaniya » ; min ye tariki ni nafa ta fan fɛ, Ala sɔnna min ma a ka kisili labɛn kɔnɔ. Vɛrise 1nan ye “ Sagaden tɔgɔ ” lo bila a ɲɛfɛ walisa ka “ mɔgɔ 144 000 ” sugandininw jɛn ni kerecɛnw ka limaniya ye.                    
Vɛrise 13nan : “ Ne ye mankan dɔ mɛn ka bɔ sankolo la ko : ‹ , a sɛbɛ ko : ‹ Minw sara Matigi la , o tigiw duganin lo . Ɔnhɔn, Nin Saninman ko: «Ɔnhɔn, o bɛna nɛnɛkiri o ta sɛgɛw ra, sabu o ta kɛwalew bɛ tugu o kɔ.» »    
Kumaden min ko “ kabi sisan ” ka kan ni ɲɛfɔli ye ka gwɛ sabu a kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. Sabu a be kuma saan 1843 ka sɛnɛkalo ani saan 1844 ka tilema loon lo koo la, o min na , Daniyɛli 8:14 ka sariya be daminɛ ka baara kɛ, ani Adventistew ka kititigɛ fila minw labɛnna William Miller fɛ, u be ban.  
Wagati caman kɔnɔ , Adventisimu ka fanga tun tɛ nin fɔrimili kɔrɔ lɔn tugun " kabini sisan ." Adventistew ka limaniya sigibagaw dɔrɔn lo tun be Ala ka lafiɲɛlon ɲini kɔlɔlɔw faamu kabi saan 1843. Walisa ka tile wolonfilanan ka o kɛcogo ta, o y’u lasun k’a faamu ko dimansi min tun be kɛ fɔɔ ka taga se o wagati ma, Ala y’o danga. U kɔ, Adventisme min tun be sɔrɔ cɛɛn na, o kɛra laada ye ani min tun be kɛ ka kɛɲɛ ni sariyaw ye ani a ka diinɛmɔgɔw n’a ka kalanfaw fanba fɛ, dimansi ni lafiɲɛlon tun be kɛ kelen ye cogo tilenbali la . O bɔnɛ min kɛra fɛn senumanw ni senuya lakika kɔrɔ la, o y’a to mɔgɔw m’u mako don kiraya kuma la ani Adventistew ka cikan sabanan na, n’ ye min fɔ saan 1983 ni saan 1994 cɛ . " tɔɔrɔ " siranya min be sɔrɔ vɛrise 10nan na , o b' a yɛrɛ minɛ , kumaden nin hakilina fɛ " a fana bena minni kɛ " ; kabini saan 1994, Adventisme diinɛ min tun be yen, o tun be Protestantw ka diinɛ kɔ , u y’o kiti tigɛ ani k’a jalaki kabi saan 1843 .       
I n’a fɔ nin vɛrise b’a yira cogo min na, Daniyɛli 8:14 ka sariya b’a to porotesitanti kerecɛnw tilannin lo saan 1843 la ka kɛ kulu fila ye, Adventist kulu fana tun b’o la , min be nafa sɔrɔ hɛɛrɛ la min fɔra ko : " Suu minw be sa Matigi la kabi sisan, olu be duba sɔrɔ!" » . A fɔ man gwɛlɛ ko Yezu y’a fɔ “ Lawodise ” ko a bena a “ fɔnɔ ” ale, Adventist institution , Krista ka ciden ofisiyɛli saan 1991, yeelen banni ofisiyɛli loon na, min be weele ko “ lankolon ” tɛ se ka nafa sɔrɔ o hɛɛrɛ la tugun .             
 
Sumantigɛ wagati
Vɛrise 14nan : “ Ne ye sankaba gwɛman dɔ ye, mɔgɔ dɔ siginin be o sankaba kan min bɔnin be Mɔgɔ Dencɛ ma, masafugula sanulaman b’a kuun na, ani sɔgɔlan gwɛman dɔ b’a bolo. »   
O ɲɛfɔli be Yezu Krista hakili jigi a ka kɔsegi nɔɔrɔ wagati la. “ Sankaba gwɛman ” b’an hakili jigi a ka tagama n’a ka yɛlɛli sankolo la cogoya minw na saan waa fila ka kɔn o ɲɛ. “ Sankaba gwɛman ” b’a yira ko a saniyanin lo, a ka “ masafugulan sanulaman ” b’a yira ko a limaniyanin lo min be see sɔrɔla ani “sɛgɛsɛgɛrikɛlan ” be Ala ka “ kuma gwansan ” lo yira min be sɔrɔ Eburuw 4:12 kɔnɔ, ani “ a bolo ” lo b’o kɛ.            
Vɛrise 15nan : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra Alabatosoba kɔnɔ ka pɛrɛn ni kaanba ye min tun siginin be sankaba kan ko : “I ka wɔrɔsi don ka suman tigɛ . sabu simantigɛwagati sera, dugukolo ta simanw kɔgɔra. »    
“ Sumantigɛ ” faan fɛ , i n’a fɔ a ka ntalen na, Yezu hakili b’a la ko o koo la, wagati tun bena se ka “ suman ɲuman ni mugu bɔ ɲɔgɔn na pewu . A ka Yirali sababu la, a b’a to an be nin barokun lɔn min be yɔrɔ fila nunu danfara : mɔgɔ sugandininw ka lafiɲɛlon ani benninw ka dimansilon, bari o diinɛ tɔgɔ kɔfɛ, kafiriw ka tile ala dɔ ka batoli n’a ka fanga dogonin lo. Ani, adamadenw ka wagati yɛlɛmaniw bɛɛ n’a ta, Ala be to k’a filɛ i n’a fɔ a be cogo min na tigitigi ale fɛ. Mɔgɔw ​​ka miiriya danfaraninw tɛ nɔɔ to a ka kititigɛcogo kan ; a ka wagati sigicogo la, loon fɔlɔ ye loon nɔgɔnin ye, a tɛ se ka Ala ka senuya ta cogo si la. O nɔrɔnin lo tile wolonfilanan dɔrɔn na min saniyanin lo a ka wagati sigicogo la min sɛbɛnna ka bɔ dugukolo kan wagati banbali daminɛ na ; o kɛra tile saan 6000 kɔnɔ.        
Vɛrise 16nan : “ Min tun siginin be sankaba kan, ale y’a ka sɔgɔlan fili dugukolo kan. Siman tigɛra jamana ra. »   
Niin b’a yira ko “ dugukolo ka sumatigɛ ” bena dafa sini ma. Krista Kisibaga ani jurusara kuntigi bena a filɛ ani k’a dafa ka kɛɲɛ n’a ka laseli ye min fɔra a ka cidenw ye ntalen na Mat. 13:30 ka taga se 43 ma.     
 
Sumantigɛ wagati (ani jurusara kuntaalajan) . 
Vɛrise 17 : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra Alabatosoba kɔnɔ sankolo la, nɛgɛkunbɛnnan dɔ tun b’a bolo fana. »   
Ni "mɛlɛkɛ " tɛmɛnin tun ka baara tun ka di mɔgɔ sugandininw ye, o tɛ , nin " mɛlɛkɛ wɛrɛ " ka baara tun ɲɛsinna ɲangili murutininw ma minw benna. Nin " sɔgɔlan " filanan fana be " Ala ka kuma gɛlɛn " tagamasiɲɛ yira min bilala baara la a sago fɛ , nka a bolo tɛ sabu , a ni sumatigɛ tɛ kelen ye, bari rɛzɛn sumatigɛ , kumaden " a bolo la " tɛ yen. O la , ɲangili baara bena kalifa baarakɛlaw ma minw be Ala sago kɛ ; tiɲɛn na, a ka lafilikow be minw tɔɔrɔla.            
Vɛrise 18 : “ Mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra sarakabɔlan kan, min tun be ni setigiya ye tasuma kan, a y’a fɔ ni kaanba ye ko : “I ka wɔrɔnkɛlan don ka dugukolo ka ɛrɛzɛnsunw tigɛ . sabu dugukolo rɛzɛnw mɔna. »    
O kɔ, mɔgɔ sugandininw yɛlɛnin kɔ sankolo la, “ sumatigɛ ” wagati be na . Es.63:1-6 kɔnɔ, Nii be wale min laɲinina o tagamasiɲɛ kumaden fɛ, o yiriwa . Bibulu kɔnɔ, ɛrɛzɛn wuleman jii be suma ni adamaden joli ye. Yezu y’a kɛ cogo min na, Surafana Senuman na, o b’o miiriya tiɲɛntigiya. Nka " ɛrɛzɛnforo " be taga ni " Ala ka dimi " ye ani a bena kɛ mɔgɔ minw ye baara kɛ cogo bɛnbali la a ka baarakɛlaw faan fɛ, bari Krista joli min bɔnna a yɛrɛ ma, o tun man kan n'u ka janfa caaman ye. Sabu Yezu be se k’a miiri ko mɔgɔ minw b’a ka kisili labɛn yɛlɛma fɔɔ ka taga se k’a fɔ ko a y’a niin di jurumu min kosɔn ani a ye tɔɔrɔ minw muɲu walisa o jurumu ka ban. O kama, minw b’a ka sariya tiɲɛ ni ŋaniya jugu ye, olu ka ɲi k’u yɛrɛ jalaki a ɲɛɛ kɔrɔ. U ka fiyentɔya la, u bena taga fɔɔ k’a ɲini k’a ka mɔgɔ sugandininw faga tiɲɛn na, walisa ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon kɛcogo tunu dugukolo kan, Ala tun be min saniya ani k’a ɲini mɔgɔw fɛ kabini saan 1843-44. Ala ka fanga tun tɛ mɔgɔ sugandininw fɛ ka fanga don u ka diinɛ juguw la ; Ala tun y’o koo mara a yɛrɛ dɔrɔn lo ye. " Hasara ye ne ta ye, sara ye ne ta ye," a y'o fɔ a ka mɔgɔ sugandininw ye, ani wagati sera k'o jurusara kɛ.         
Nin sapitiri 14nan na, vɛrise 17nan ka taga se 20nan ma, o be “ sumatigɛ ” barokun nin lawuli . Jurumukɛla rɛzɛnw fɔra ko u mɔnna sabu u y’u yɛrɛ yira ka gwɛ u ka kɛwalew fɛ u ye mɔgɔ sifa min ye. O jori bɛna woyo i ko rɛzɛnji min bɛ woyo daga kɔnɔ, ni rɛzɛntigɛbagaw sen bɛ o dɔndɔn.  
Vɛrise 19nan : “ Mɛlɛkɛ y’a ka sɔgɔlan don dugukolo la. A ka dugukolo rɛzɛnsunw tigɛ k’a firi Ala ta dimi rɛzɛnforogayɔrɔba ra. »   
O waleya be seereya kɛ ni nin laseli ye min yirala o yɔrɔ la. Ala be kiraya kɛ ni sigasigali ye ko Katolikiw ni Porotɛstanw ka kuncɛbaya bena ɲangi. U bena tɔɔrɔ Ala ka dimi nɔfɛkow la, o min be i n’a fɔ rɛzɛnsun minw tigɛra, mɔgɔw be ɛrɛzɛnsun minw tigɛ, olu senw b’u gosi min kɔnɔ.
Vɛrise 20 : “ O kɔ, u ye ɛrɛzɛnforo gosi dugu kɔfɛ ; Jori tun bɛ bɔra rɛzɛnfogiyɔrɔ ra, fɔ ka taga se sow ta nɛgɛw ma, fɔ ka taga se nɔngɔn ɲa waga kelen ni kɛmɛ wɔɔrɔ ma. »    
Es.63:3 b’a yira ka gwɛ ko : “ Ne kelen le ye rɛzɛnforo gosi ; mɔgɔ si tun tɛ ni ne ye... ”. Rezɛnsun be Babilonɛ duguba ka ɲangili dafa Yir. 16:19 kɔnɔ. A ye Ala ka dimi tasa fa , a ka ɲi ka min min sisan fɔɔ ka taga se nɔgɔ ma. " O tun be rɛzɛnforo gosi dugu kɔfɛ " o kɔrɔ, mɔgɔ sugandininw tun tɛ yen minw yɛlɛla ka taga sankolo la ka ban. Zeruzalɛmu dugu la, mɔgɔ minw tun ka kan ka faga, u tun b’olu faga dugu senuman kogow kɔfɛ walisa u kana dugu nɔgɔ. O kɛra Yezu Krista ka kuruwa kan, min b’an hakili jigi, o cikan sababu fɛ, sɔngɔ min tun ka kan ka sara, minw tun b’a yɛrɛ ka saya dɔgɔya. Wagati sera a juguw ka kan k’u joli bɔn ɲɔgɔn kɔ walisa k’u ka jurumu caaman yafa. " Joli bɔra rɛzɛnbɔyɔrɔ la fɔɔ ka taga se soow ka nɛgɛw ma ." Dimi be mɔgɔ minw minɛ, olu ye kerecɛnw ka diinan karamɔgɔw ye ani Ala b’u weele ni “ biti ” jaa ye, sotigiw be min don “ soow daa la ” walisa k’u ɲɛminɛ. O ja labɛnna Zaki 3:3 kɔnɔ, min barokun ye tigitigi : diinan karamɔgɔw. Zaki y’a fɔ ka gwɛ kabi sapitiri 3nan daminɛ na ko: “ N balimaw, aw caaman kana kɛ karamɔgɔw ye, bari aw b’a lɔn ko kiti bena gwɛlɛya an ma ka tɛmɛ .” “ Sumantigɛ ” ka wale b’o lasɔmini hakiliman yira. Ni a y’a yira ka gwɛ ko “ hali soow ka nɛgɛkunbɛnnanw na ,” Niin b’a yira ko laver ɲɛsinna, fɔlɔ, Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan mɔgɔkɔrɔw ma minw be “ Babilonɛba ” la, nka a be ɲɛsin Protestantw ka karamɔgɔw ma minw , kabini saan 1843 , be baara kɛra ni Bibulu Senuman ye cogo “ tiɲɛni na ” ka kɛɲɛ ni Re19 ye. An be lasɔmini min di Yirali 14:10 kɔnɔ, o waleyali sɔrɔ yan : " A yɛrɛ bena Ala ka dimi diwɛn min, min bɔnna a ka dimi tasa kɔnɔ k'a sɔrɔ a ma ɲagami... ".                           
Cikan min ko " a ka jan ni stade waa kelen ni kɛmɛ wɔɔrɔ ye " , ka taga ɲɛ ni cikan tɛmɛnin ye, ɲangili be taga se limaniya yɛlɛmani ma kabini saan kɛmɛkulu 16nan na , jateden 1600 be kuma min kan. O wagati lo la, Martin Luther ye Katolikiw ka diinɛ jalaki fɔ sariya ye saan 1517. Nka nin saan kɛmɛkulu 16nan na fana, Porotɛstanw ka kalanw sigira sen kan minw ɲɛsinna “ Krista ngalonmanw ” ani kerecɛn ngalonmanw ma , minw ye fangafin ni muru min bali Yezu Krista fɛ, o sariya sigi sen kan. Apokalipisi b’a yɛrɛ ka kɔrɔfɔli kilɛw di ani nin saan kɛmɛkulu 16nan kofɔra Yirali 2:18 ka taga se 29 ma o wagati tagamasiɲɛ tɔgɔ la " Tiyatiri ". Daɲɛ " stade " b'u ka diinan baara yira, u ka boli la, sara min be sɔrɔ, o ye see masafugula ye min layidu tara setigi ye. Nin ye Pol ka kalan ye 1 Kor. 9:24 kɔnɔ : " Yala aw m'a lɔn ko minw be boli boli la, olu bɛɛ be boli, nka mɔgɔ kelen lo be sara sɔrɔ wa ? Aw ka boli cogo dɔ la walisa aw ka se ka see sɔrɔ .” O la , sankolola weleli sara tɛ sɔrɔ cogo si la dɔrɔn ; kantigiya ani jijali lamɛnni na, o dɔrɔn lo be se ka see sɔrɔ limaniya kɛlɛ la. A b’o sɛmɛntiya Filip. 3:14 kɔnɔ k’a fɔ ko : “ Ne be bolila ka taga sankolo sara sɔrɔ, o min ye Ala ka welekan ye Yezu Krista barika la .” “ Sumantigɛ ” wagati la, Yezu ka kuma nunu bena tiɲɛtigiya : “ Sabu mɔgɔ caaman welera, nka mɔgɔ damanin lo sugandira (Mat. 22:14) .”                         

Yirali 15 : Kɔrɔbɔli laban . 
 
 
 
Sanni “ sumatigɛ ni ɛrɛzɛntigɛ ” ka ban, kɔrɔbɔli laban wagati be na min be mɔgɔ siranya bila. O min na adamadenw ka desizɔnw be bila kabakuru kan wagati fɛ, cogo si tɛ yen k’o desizɔnw yɛlɛma. O wagati ra, kisili min dira Kirisita ra, o bɛ ban. O ye Yezu Krista ka Yirali kitabu sapitiri 15nan surunba nin barokun ye. Nɛɛma wagati laban be na " burufiyɛnan " wɔɔrɔ fɔlɔw kɔ , minw be sɔrɔ sapitiri 8nan ni 9nan na, ani ka kɔn " Ala ka tɔɔrɔ laban wolonfila " ɲɛ, minw be sɔrɔ sapitiri 16nan na. " wara min be yɛlɛ ka bɔ dugukolo kan " ka fanga mara kɔnɔ, min be sɔrɔ Yir. 13:11-18 kɔnɔ , sira laban fila be taga, kelen, ka taga Ala ka sibirilon wala lafiɲɛlon senuman na, tɔ kelen, ka taga Ɔrɔmu ka papa ka fanga ka dimansilon na. Sugandili minw be kɛ ɲɛnamaya ni ɲumanya, saya ni juguman cɛ, u ma deli ka gwɛ ten. Adamaden be siran jɔn lo ɲɛ ka tɛmɛ ? Ala wama adamaden ?​ Nin ye koow cogoya ye. Nka ne bɛ se k’a fɔ fana ko : Adamaden bɛ jɔn le kanu ka tɛmɛ ? Ala wa, walama adamaden ? Sugandilikɛlaw bena jaabili di o koo fila bɛɛ la : Ala, min b’a lɔn a ka kiraya yiracogo fɛ a ka poroze labanko yɔrɔw la. O tuma na, ɲɛnamaya banbali bena surunya u la kosɔbɛ, u bena se k’o sɔrɔ.               
 
Vɛrise 1 : “ Ne ye tagamasiɲɛ wɛrɛ ye sankolo la, min ka bon ani a be mɔgɔ kabakoya : mɛlɛkɛ wolonfila be ni tɔɔrɔ laban wolonfila ye, bari Ala ka dimi be dafa u fɛ. »  
O vɛrise be “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” yira minw bena ngalon diinɛbagaw sɔrɔ u ka Ɔrɔmukaw ka dimansi loon sugandili kosɔn. Nin sapitiri ka barokun, o min ye kɔrɔbɔli laban ye , o be “ Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” wagati daminɛ .    
Vɛrise 2nan : “ Ne ye fɛɛn dɔ ye i n’a fɔ baji min be i n’a fɔ nɛgɛdaga, tasuma ɲagaminin lo min na, ani minw tun ye see sɔrɔ kongofɛn kan, n’a ja kan, ani a tɔgɔ jateden kan, olu lɔnin be nɛgɛdaga baji kan, Ala ka dɔnkiliw b’u bolo. »  
Walisa k’a ka baarakɛlaw jija, a ka mɔgɔ sugandininw, o kɔ, Matigi be koo dɔ yira min b’u hakili jigi u ka see sɔrɔli la min be ɲini ka kɛ, jaaw fɛ minw bɔra kiraya kuma yɔrɔ wɛrɛw la. " U lɔnin be baji min be i n'a fɔ nɛgɛ, min ɲagaminin lo ni tasuma ye ," bari u tɛmɛna limaniya kɔrɔbɔli dɔ la min na u tɔɔrɔla ( ɲagaminin ni tasuma ye ) ani u bɔra ka see sɔrɔ. “ Kɔgɔji min be i n’a fɔ filɛrifɛn ” b’a yira ko mɔgɔ sugandininw saniyanin lo i n’a fɔ a fɔra cogo min na Yir. 4:1 kɔnɔ.   
Vɛrise 3nan : “ O tun be Ala ka baarakɛla Musa ka dɔnkili la, ani Sagaden ka dɔnkili la, k’a fɔ ko: “Matigi Ala, Sebagayabɛɛtigi, i ka baaraw ka bon ani u be mɔgɔ kabakoya! Siyaw bɛɛ ta Masa, i ta siraw terennin lo, ani i ta siraw terennin lo! »  
" Musa ka dɔnkili " tun be Israɛldenw ka bɔli nɔɔrɔman yira Ezipiti jamana na, o min ye jurumun ka jamana ye ani a ka tagamasiɲɛ ye . Dugukolo kan Kanaan jamana min donna o kɔ saan 40 o kɔ, o tun be mɔgɔ labanw ka don sankolo Kanaan jamana na. O kɔ, a kɛnin kɔ k'a niin di ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw yafa, Yezu, " sagaden ", yɛlɛla sankolo la, a ka nɔɔrɔ n'a ka sankolola sebagaya la. Yezu ka seere kantigiman labanw, minw bɛɛ ye Adventistew ye limaniya ni baara la, olu fana be sankolo yɛlɛli lɔn tuma min na Yezu kɔsegira ka na u kisi. Ka a ka “ baarabaw ni baara kabakomanw ” bonya, mɔgɔ sugandininw be nɔɔrɔ la danbaga Ala kan min y’a ka jogow yira Yezu Krista la : a ka “ tilenninya ” dafanin n’a ka “ tiɲɛn ” ye . O kumaden « tiɲɛ » fɔli be koow kɛcogo ni « Laodise » wagati laban siri ɲɔgɔn na , a y' a yɛrɛ yira min na ko ale ye « Amin ani Tiɲɛ » ye . O la, o ye “ kisili ” wagati ye min be “ muso ka denmisɛnya ” wagati laban yira, Yir. 12:2 kɔnɔ. “ Denmisɛn ” nana diɲɛ kɔnɔ sankolola jogo saniyanin cogo la, min yirala Yezu Krista la ani a sababu la. Sugandilikɛlaw be se ka Ala tando a ka “ sebagaya bɛɛ ” kosɔn sabu u ka kisili n’u ka kisili ka kan ka bɔ o Alako sebagaya lo la. Komi Yezu Krista y’a ka kunmabɔbagaw lajɛn ani k’u sugandi dugukolo kan siyaw bɛɛ cɛma, tiɲɛn na, ale lo ye “ siyaw ka Masacɛ ” ye. Minw tun b’a kɛlɛla ani a ka mɔgɔ sugandininw, olu tɛ yen tugun.                             
Vɛrise 4nan : “ Matigi, jɔn lo tɛna siran k’i tɔgɔ bonya? Sabu ele kelenpe le saninyanin lo. Siyaw bɛɛ bɛna na i kinbiri gban i ɲa kɔrɔ, sabu i ta kolatigɛninw k’a yira kɛnɛ kan. »  
Ka fɔ ​​ka gwɛ, o kɔrɔ ye ko : Jɔɔn le bɛna ban ka siran i ɲɛ, Danbaga Ala, ka ja gwɛlɛya k’i ka nɔɔrɔ min ka kan, k’i nanbara, k’a ban ka i ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon senuman bonya ? Sabu ele kelen le ka saninya , ani ele kelen le ka i ta tere wolonflanan saninya, ani i ka o di mɔgɔ minw ma, k’a yira ko o sɔnna o ma, ani ko o ye i ta saninyari ta ye. Tiɲɛ na, ka " a ka siranya " lawuli , Nii Senuman b'a ɲɛsin " mɛlɛkɛ " fɔlɔ ka cikan ma min be sɔrɔ Yirali 14:7 kɔnɔ : " Aw ka siran Ala ɲɛ , ka bonya la a kan , bari a ka kiti wagati sera; ani aw ye sankolo ni dugukolo ni baji ni jii bɔyɔrɔw dan .” Ala ka laɲini kɔnɔ, jamana murutininw bena kunu ka kɛ kuun fila ye : o ye k’u yɛrɛ majigi Ala ɲɛɛ kɔrɔ ani ka nɔɔrɔ la, ani k’a ka ɲangili laban dɔrɔn lo kɛ min bena u halaki ka ɲɛ, " ka fara a kan , ka kɛ " kiiri laban ye, o min fɔra " mɛlɛkɛ sabanan 14:10 ka cikan kɔnɔ . Sanni o koo nunu ka kɛ, mɔgɔ sugandininw ka kan ka tɛmɛ Ala ka kiti wagati la min bena yira “ tɔɔrɔ wolonfila ” ka kɛwalew fɛ, minw kofɔra vɛrise fɔlɔ kɔnɔ.                 
Vɛrise 5nan : “ O kɔ, ne ye filɛri kɛ, sankolo la, Alabatosoba dayɛlɛnin lo. »  
Sankolola “ Alabatosoba ” dayɛlɛli nin b’a yira ko Yezu Krista ka delili banna , sabu kisili weleli wagati be banna. “ Seereya ” ye Ala ka cikan tan lo ye minw tun be kɛsu senuman kɔnɔ. O la, k’a ta bi ma, danfara min be mɔgɔ sugandininw ni mɔgɔ tununinw cɛ, o ye danfara ye . Dugukolo kan, murutininw y’a latigɛ sisan, sariya dɔ fɛ, ko wajibi lo ka bonya la lɔgɔkun lafiɲɛlon kan tile fɔlɔ la min sigira sen kan siwili sira fɛ ani min sinsinna diinanko ta fan fɛ , ka tugu ɲɔgɔn kɔ , Ɔrɔmu masacɛw fɛ , Kɔnsitantin fɔlɔ , ani Justinien fɔlɔ fɛ min ye Vigilius I kɛ kerecɛnw ka papa fɔlɔ ye Catho , saan 1999 la.  saya sariya laban tun fɔra kiraya la Apo.13:15 ka taga se 17 ma ani a tun be Ameriki porotesitantiw ka diinɛ ka fanga kɔrɔ min be dɛmɛ ni Erɔpu Katolikiw ka diinan ye .     
Vɛrise 6nan : “ Mɛlɛkɛ wolonfila minw tun be ni tɔɔrɔ wolonfila ye, olu bɔra Alabatosoba kɔnɔ, u tun ye fani gwɛmanw don minw be manamana, ani u tun ye cɛsirinan sanulamanw siri u disiw la. »  
Kiraya kuma tagamasiɲɛw na , “ mɛlɛkɛ wolonfila ” be Yezu Krista kelen lo yira wala “ mɛlɛkɛ wolonfila ” minw be kantigiya kɛ a ka kanpaɲi la i n’a fɔ ale. “ Lini ɲuman, min saniyanin lo ani a be manamana ” be “ mɔgɔ senumanw ka baara tilenninw ” lo yira Yir. O la, “ sanulaman cɛsirinan min be disi lamini ”, o be tiɲɛn kanuya lawuli min kofɔra ka ban Krista jaa la min kofɔra Yir. 1:13 kɔnɔ. Tiɲɛtigi Ala b’a labɛnna ka ngalontigɛlaw ɲangi. O hakilijigi fɛ , Nii b'a yira ko " balawoba " min cogoya yirala a ɲɛda la k' a suma ni " tile ye n'a be kɛnɛbɔ a ka fanga la ." Yezu Krista ni kafiri murutininw ka kɛlɛ laban wagati sera.              
Vɛrise 7nan : “ O danfɛn naani nunu dɔ ye tasa sanulaman wolonfila di mɛlɛkɛ wolonfila ma, minw tun fanin be Ala ka dimi la, ale min be niin na fɔɔ abada. » 
“ danfɛn ɲɛnaman naani ” minw kofɔra Yir. 4 kɔnɔ, Yezu yɛrɛ lo tun ye ɲɛyirali ye . A fana ye, " Ala min be niin na fɔɔ abada ani abada " ye " dimi " . A ka alaya be lɔyɔrɔw bɛɛ di a ma o cogo la : Danbaga, Kunmabɔbaga , Delilikɛla , ani kudayi, Kiritigɛla, o kɔ, a b’a ka delili ban, a be kɛ tilenninya Ala ye min b’a jugu murutininw bugɔ ani k’u ɲangi ni saya ye , bari u y’a ka tilenninya “ tasa ” fa . " Tasa " fanin lo sisan , ani o dimi bena kɛ ɲangili " wolonfila laban " ye , Ala ka makari tɛna yɔrɔ min na tugu .                 
Vɛrise 8nan : “ Alabatosoba tun fanin be sisi la Ala ka nɔɔrɔ n’a ka sebagaya kosɔn. Mɔgɔ si tun tɛ se ka don Alabatosoba kɔnɔ fɔ ni o mɛlɛkɛ wolonfla ta tɔɔrɔw ye ban. »  
Ka nɛɛma dabilali barokun nin yira, Niin be “ Alabatosoba dɔ jaa yira nin vɛrise kɔnɔ min fanin be sisi la “ Ala ka nayɔrɔ ” kosɔn ani a b’a fɔ ka gwɛ ko : “ mɔgɔ si tun tɛ se ka don Alabatosoba kɔnɔ fɔɔ mɛlɛkɛ wolonfila ka tɔɔrɔ wolonfila ka ban .” O cogo la, Ala b’a ka mɔgɔ sugandininw lasɔmi ko u bena to dugukolo kan a ka dimi “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” wagati la . Mɔgɔ laban minw sugandira, olu bena Heburuw ka koow lajɛ tugun “ tɔɔrɔ tan ” wagati la, minw ye Ezipiti murutininw minɛ. Tɔɔrɔw tɛ u ta ye, nka murutininw ta lo, Ala ka dimi be minw kan . Nka u ka donni “ Alabatosoba ” kɔnɔ surunyana minkɛ, o be sabati o cogo la, o be se ka kɛ, “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” laban na .                 

Yirali 16 : Tɔɔrɔ laban wolonfila . 
Ala ta dimi ta .
 
 
 
 
Sapitiri 16nan be o “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” bɔnni kofɔ, o minw sababu fɛ “ Ala ka dimi ” be yira.     
Sapitiri bɛɛ kalan bena o tiɲɛtigiya, nka an ka ɲi k’a lɔn ko “ Ala ka dimi ” ka laɲinitaw bena kɛ kelen ye ni minw bugɔra “ buruw ” fɔlɔ wɔɔrɔ ka ɲangiliw fɛ . O ra, Nin Saninman b’a yira ko « tɔɔrɔ laban wolonfila » ni « burufiyɛ wolonfla » ta ɲangiliw bɛ jurumun kelen le ɲangi : Ala ka « tile wolonflanan min saninyara » lafiɲɛlon tiɲɛni kabini diɲɛ dantuma na.            
N’ be parantezi dɔ dayɛlɛla yan, kɔfɛ. A kɔrɔsi danfara min be Ala ka “ buruw ” ni “ tɔɔrɔw wala tɔɔrɔw ” cɛ. " Buruw " ye adamaden fagali bɛɛ ye minw be kɛ adamadenw fɛ nka Ala lo y'u yamaruya , a duurunan ye hakilimaya ta ye. “ Banakisɛw ” ye koo juguw ye Ala be minw kɛ a yɛrɛ ma a ka danfɛn ɲɛnamanw sababu fɛ. Yirali 16 b’an yira ni “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” ye min b’a yira an na , cogo nɔgɔman na, ko “ tɔɔrɔ wɛrɛw ” tun kɔnna u ɲɛ , adamadenw ye minw sɔrɔ sanni nɛɛma wagati ka ban, o min be tilan , hakilimaya ta fan fɛ , ka kɛ yɔrɔ fila ye, “ laban wagati ” min kofɔra Dan.11:40 kɔnɔ . Fɔlɔ la, o laban ye jamanaw ka wagati ta ye, filanan na , diɲɛ bɛɛ ka gofɛrɛnaman wagati ta min labɛnna Etazini ka ladonni n’a ka laɲini kɔrɔ. Nin kunnafoni kura nin kɔnɔ, min kɛra lafiɲɛlon, desanburukalo tile 18, saan 2021, n be se ka nin ɲɛfɔli tiɲɛtigiya, bari kabini saan 2020 daminɛ na, sɔrɔko tiɲɛni kɛra adamadenw bɛɛ la banakisɛ dɔ kosɔn min be mɔgɔ minɛ, n’o ye Koronavirisi Kovidi - 19 ye , min bɔra fɔlɔ Sinuwa jamana na . Duniɲa ka yɛlɛmaniw ni lɔnniyaw ka koow la, hakilimaya la a ka nɔfɛkow yɛrɛ yɛrɛ la , siranya, jamana ɲɛmɔgɔw y’a dabila ka sa , yiriwali ani yiriwali min be kɛra tuma bɛɛ Erɔpu tilebenyanfan ni Ameriki sɔrɔko bɛɛ la. Komi u y’a jati ko banajugu lo, Tileben jamana , min tun b’a miiri ko loon dɔ, a bena see sɔrɔ saya kan , o nisɔngoyanin lo ani u tɛ se ka foyi kɛ. Siranya fɛ, alabaliw y’u yɛrɛ farikolo n’u niin di diinan kura ma min b’a nɔnabila : furakɛli lɔnniya min be se ka fɛɛn bɛɛ kɛ . Ani, nanbarakɛlaw ka jamana, min ka nafolo ka ca ni jamana tɔɔw bɛɛ ye dugukolo kan, ale ye sababu sɔrɔ ka cɛɛw kɛ jɔnw ye ani k’u kɛ jɔɔnw ye u ka banaw, u ka bolociw, u ka furaw ani u ka baarakɛyɔrɔw ka desizɔnw na. O wagati kelen na , an be cikan dɔw mɛn Faransi minw be sɔsɔli don ɲɔgɔn na , n’ b’u surunya i n’a fɔ nin cogo la:                    : " a ka ɲi ka fiɲɛ don boonw kɔnɔ ani ka fani don min be mɔgɔ tanga lɛrɛ caaman kɔnɔ, o kɔ, a donbaga be nɔgɔ bɔ . " Faransi ani jamana wɛrɛw ka ɲɛmɔgɔw kanbelew ni sunguruw ka “ hakili ɲuman ” yira . A ka di an ye k' a lɔn ko jamana min tun be o tiɲɛni kɛcogo ɲɛminɛna , o tun ye Isirayɛli fɔlɔ ye ; jamana fɔlɔ min danganin lo Ala fɛ diinanw ka tariki kɔnɔ. Ka masiki don , min tun balinin lo fɔlɔ la k’a sɔrɔ a tun tɛ yen , o kɔ, u y’a kɛ waajibi ye walisa ka mɔgɔ tanga bana dɔ ma min be nɔɔ to mɔgɔ ka ninakiliyɔrɔw kan. Ala ka dangali be yiriw bɔ minw ma lawuli , nka u be mɔgɔ halaki kosɔbɛ . N lanin b'a la ko saan 2021 ni " buru wɔɔrɔnan " daminɛ cɛ , o min ye diɲɛ kɛlɛba sabanan ye, " Ala ka tɔɔrɔ " wɛrɛw bena adamaden jalakibagaw minɛ dugukolo yɔrɔ caaman na, ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, tilebenyanfan tiɲɛninw na ; " banajuguw " i n'a fɔ " kongo " ani diɲɛ bɛɛ ka banajugu wɛrɛw, minw lɔnna ka ban i n'a fɔ banajugu ni kolera. Ala b’a fɔ ko ɲangili sugu nin lo bena kɛ Ezek . A kɔrɔsi ko nin lisi tɛ dan , bari bi bi la, Ala ka ɲangiliw be kɛ cogo caaman na : Kansɛri, sidabana, Chikungunya , Alzheimer ... n’a ɲɔgɔnnaw . N’ b’a kɔrɔsi fana ko siranya be bɔra dugukolo ka funteni kosɔn. Adamaden caaman be siranna ani u be siranna n’u be miiri ko jii be yɛlɛma ani jii be se ka jigi o la. O la fana, Ala ka dangali yiriden dɔ min be adamadenw hakili minɛ ani ka kogow lɔ ka mɔgɔw fara ɲɔgɔn kan ani ka ɲɔgɔn kɔniya. N be nin parantezi datugu walisa ka kalan daminɛ tugun nɛɛma laban koo la min be “ Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” yira.                      
Kuun wɛrɛ b’a to u be laɲinitaw sugandi. “ Tɔɔrɔ laban wolonfila ” ye danfɛnw halaki duniɲa laban na . Ala , Danbaga fɛ, a ka baara halaki wagati sera. O kama, a be tugu danni kɛcogo kɔ, nka sanni a ka danni kɛ, a be fɛɛnw tiɲɛ. Ni " tɔɔrɔ laban wolonfilanan " nana dugukolo kan , adamadenw ka ɲanamaya bena tunu, ka dugukolo to yen siɲɛ kelen tugun " dingɛ " kɔnɔ ɲagaminin kɔnɔ, n'a sigibaga kelenpe ye , Sutana, jurumun sababu ; jamana lakolon bena kɛ a ka kaso ye “ saan waa kelen ” kɔnɔ fɔɔ ka taga se kiti laban ma tuma min na a ni murutinin tɔɔw bɛɛ bena halaki ka kɛɲɛ ni Yir .          
Vɛrise 1 : “ Ne ye mankanba dɔ mɛn ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ k’a fɔ mɛlɛkɛ wolonfila nunu ye ko : “Aw ka taga Ala ka dimi tasa wolonfila bɔn dugukolo kan.” »  
O “ kanba min bɔra Alabatosoba kɔnɔ ” ye danbaga Ala ta ye min tiɲɛna a ka joo la min ka ɲi ka tɛmɛ bɛɛ kan. Komi Ala ye Danbaga ye , a ka fanga ka bon ani a tɛ tiɲɛn ye ani hakilitigiya tɛ k’a sɔsɔ a ka ŋaniya la ko mɔgɔw k’a bato ani k’a bonya n’a ye lafiɲɛlon min “ saniya ” o kama. A ka hakilitigiyaba ni Alako la, Ala y'a kɛ cogo min na, mɔgɔ min b'a ka hakɛw n'a ka fanga sɔsɔ, o tigi kana a ka gundow lɔn ka ɲɛ sanni a ka " saya filanan " la a ka dimiw sara Sebagayabɛɛtigi Ala kan.      
Vɛrise 2nan : “ Matigi fɔlɔ tagara a ka tasa bɔn dugukolo kan. Wara tagamasiyɛn tun bɛ mɔgɔ minw kan, ani minw tun b’a ja bato, sumunin dimiman dɔ bɔra olugu ra. »  
Komi a ye murutili laban ka fangatigi ye ani a ka fangatigi ye , min ka kan ka kɛ fɔlɔ ye o koo la, o ye " jamana " tagamasiɲɛ ye min ye Porotɛstanw ka limaniya bentɔ ye.  
Banaba fɔlɔ ye " joli jugu " ye min be farikolo tɔɔrɔ lase murutininw farikolo ma minw y'a latigɛ ka mɛnni kɛ adamadenw ka lafiɲɛlon na. O laɲiniw ye Katolikiw ni Porotɛstanw ye minw kisira nukeleyɛri kɛlɛ ma ani minw , n’o loon fɔlɔ sugandili ye, Ɔrɔmukaw ka dimansi, u be ni “ wara tagamasiɲɛ ye . ”     
Vɛrise 3 : “ A filanan y’a ka tasa bɔn baji kɔnɔ, a kɛra joli ye i n’a fɔ mɔgɔ sanin joli ; Fɛɛn ɲanamanw bɛɛ sara kɔgɔji kɔnɔ. »  
" filanan " be " baji " bugɔ a be min yɛlɛma ka kɛ " joli " ye , i n ' a fɔ a y' a kɛ cogo min na Ezipitikaw ka Nili baji la Musa ka wagati la ; " baji " , min ye Ɔrɔmu Katolikiw ka tagamasiɲɛ ye , o min ɲɛsinna Mediterane baji ma. O wagati la, Ala ye bɛgɛnw bɛɛ halaki “ baji . ” A be danni baara daminɛ kɔfɛ, wagatijan kɔnɔ, " dugukolo " bena kɛ " cogoyabali ani lakolon " ye tugun ; a bena kɔsegi a cogo kɔrɔ la “ dingɛ ” kɔnɔ.                   
 
Vɛrise 4nan : “ Matigi sabanan y’a ka tasa bɔn bajiw ni jii bɔyɔrɔw la. O kɛra jori ye. »  
A “ sabanan ” be “ bajiw ni jii bɔyɔrɔw ” ka “ jii ɲuman ” gosi min be bari ka kɛ “ joli ” ye . Jii tɛ yen tugun ka minnɔgɔ ban. O ɲangili ka gwɛlɛ ani u ka kan n’o ye sabu u be ɲini ka mɔgɔ sugandininw ka “ joli ” bɔn . O ɲangili tun ye Ala ka ɲangili fɔlɔ ye Musa ka bere fɛ Ezipitikaw kan , heburuw ka " joli minbagaw " minw tun be minɛ i n'a fɔ bɛgɛnw jɔnya gwɛlɛ kɔnɔ yɔrɔ min na mɔgɔ caaman sara.            
Vɛrise 5nan : “ Ne ye jii ka mɛlɛkɛ mɛn a b’a fɔra ko : « E min be yen ani min tun be yen ; aw ye mɔgɔ saninmanw le ye, sabu aw ka nin kiti le kɛ. »  
Aw k’a kɔrɔsi ka ban, nin vɛrise kɔnɔ , kumaden minw ye “ tilenninya ” ani “ senuman ” ye, olu be ne ka sariya bayɛlɛmani ɲuman tiɲɛtigiya Dan 8:14 kɔnɔ : “ 2300 wulafɛ ni sɔgɔma ani senuya bena kɛ tilenninya ye ” ; Ala be fɛɛn minw bɛɛ jati fɛɛn senumanw ye, “ senuya ” lo b’u bɛɛ ladon. Nin kuma laban na , a ka lafiɲɛlon “ senuman ” kɛlɛli ka kan ni Ala ka kiti ye tilenninya bɛɛ la , ale min be “ jii ” yɛlɛma ka kɛ “ joli ” ye . Daɲɛ " jii " be tagamasiɲɛ ni adamadenw ka jamaba ni diinan kalan yira cogo fila la . Pape Ɔrɔmu y’u yɛlɛma, Yir. 8:11 kɔnɔ, u fila bɛɛ yɛlɛmana ka kɛ “ nɔgɔ ” ye. A kɛtɔ k’a fɔ ko “ i ye mɔgɔ tilennin ye...bari i ye nin kiti tigɛ ” mɛlɛkɛ be tilenninya dafanin sɔbɛ min ɲini, Ala kelenpe lo be se k’o kɛ, o hakɛ be tiɲɛn fɔ. Ni hakilimaya ye, ani cogo tigitigi la, Nii b’a to “ ani min be na ” cogoya be tunu Ala tɔgɔ la, bari a nana ; ani a yecogo be nilifɛn banbali dɔ dayɛlɛ ale n’a ka kunmabɔbagaw ye, k’a sɔrɔ a ma ɲinɛ duniɲa minw tora saniyanin ye ani mɛlɛkɛ senumanw kɔ minw tora kantigiya la a ye.                           
 
Vɛrise 6nan : “ Sabu u ye mɔgɔ senumanw ni kiraw joli bɔn, i ye joli di u ma u ka min : u ka kan n’o ye. »  
Komi murutininw labɛnnin lo ka mɔgɔ sugandininw faga minw ka kisili ka kan ka bɔ Yezu ka dɛmɛ dɔrɔn lo la, u tun bena kojugu minw kɛ, Ala b’u jati fana . O kuun kelenw kosɔn, u be minɛ i n’a fɔ Ezipitikaw minw tun be bɔli wagati la. Nin ye siɲɛ filanan ye Ala b'a fɔra ko : « O ka kan .» O yɔrɔ laban na , an b’a ye ko Adventist sugandininw ka kɛlɛkɛbaga lo, Sardi ciden min tun ye Yezu ye ko : “ I be tɛmɛna i n’a fɔ i be niin na, nka i sara .” Nka o wagati kelen na , a y’a fɔ saan 1843-1844 ka mɔgɔ sugandininw koo la ko: “ u bena tagama ni ne ye, fani gwɛmanw na, bari u ka kan n’o ye .” O la, bonya min ka kan ka di mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ma ka kɛɲɛ n’a ka limaniya baaraw ye : “ fani gwɛmanw ” sugandili kantigiw ye, “ joli ” ka min murutinin kantigibaliw ye minw benna .                  
 
Vɛrise 7nan : “ Ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ mɛn ka bɔ sarakabɔlan kan k’a fɔ ko : “ O lo, Matigi Ala , Sebagayabɛɛtigi , i ka kitiw ye tiɲɛn ye ani u tilennin lo. »  
O kan min bɔra " sarakabɔlan " kan , kuruwa tagamasiɲɛ , o ye Kirisita min gwengwenna kuruwa kan min bɛ ni kuun kɛrɛnkɛrɛnninw ye ka sɔn o kiti ma. Sabu a be mɔgɔ minw ɲangi nin wagati la , olu y' u ja gwɛlɛya k' a ka kisili ɲini , k' a sɔrɔ u ye jurumuba dɔ jalaki , k ' u b' a fɛ ka mɔgɔ ka cifɔni labato ; O kɛra hali ni Sɛbɛnin senumanw ka lasɔminiw kɛra : Es.29:13 kɔnɔ “ Matigi ko : Ni nin mɔgɔw gwɛrɛla ne la, u be ne bonya n’u daa n’u dawolo ye ; nka a dusukun yɔrɔ ka jan ne ra , siranya min bɛ a ra ne ɲa, o ye adamadenw ka laada dɔrɔn le ye . Mat.15:19 : “ U be ne bato gwansan , u be adamadenw ka sariyaw lo kalan. »          
 
Vɛrise 8nan : “ Matigi naaninan y’a ka tasa bɔn tile kan. A tun dira a ma ka mɔgɔw jɛni ni tasuma ye ; »  
A naaninan be baara kɛ “ tile kan ” ani a b’a to a be gwan ka tɛmɛ fɔlɔ kan. Murutininw sogo be “ jeni ” o funteniba fɛ. Ala ye " senuya " tiɲɛni ɲangi ka ban tuma min na , a bena " tile loon " bolibatoli ɲangi sisan min sɔrɔla Kɔnsitantin fɔlɔ fɛ . Mɔgɔ caaman be bonya min la “ tile ” kan k’a sɔrɔ u m’a lɔn, o be murutininw farikolo “ jeni ” sisan. Ala bɛ jo yɛlɛma jo batobagaw kama. O ye “ balawoba ” laban ye min kofɔra Yir . Wagati min na min be " tile " ci , ale b'o kɛ k'a batobagaw ɲangi.                
Vɛrise 9nan : “ Funteniba ye mɔgɔw jɛni, u ye Ala tɔgɔ nɛnɛ, ale min be ni tɔɔrɔ nunu ye, u ma nimisa ka bonya la a kan. »  
U sera gɛlɛya hakɛ min na, murutininw tɛ nimisa u ka jurumuw na ani u t’u yɛrɛ majigi Ala ɲɛɛ kɔrɔ, nka u b’a nɛni k’a tɔgɔ “ nɛni . ” A tun be u ka cogoya la ka ban , o ye delinanko ye , min be sɔrɔ lanabagaw cɛma minw be mɔgɔw ɲɛɛ na ; U t’a ɲini k’a ka tiɲɛn lɔn ani k’a ka nɔgɔya kumabali kɔrɔ fɔ k’u yɛrɛ nafa. Ani, ni gwɛlɛyaw be yen, u b’a “ tɔgɔ ” danga . Komi u ma “ nimisa ” o b’a yira ko “ mɔgɔ minw kisira ” o kumaw be tiɲɛn fɔra Yir. 9:20-21 kɔnɔ. Lanabali murutininw ye diinanmɔgɔw ye wala diinanbaliw ye minw lanin tɛ Danbaga Sebagayabɛɛtigi Ala la. U ɲɛɛw tun ye saya nɛgɛ ye u fɛ.             
Vɛrise 10 : “ Mɛlɛkɛ duurunan y’a ka tasa bɔn wara ka masasigilan kan. Dibi tun bɛ a ta masaya ra ; Cɛw tun bɛ o nɛɛnkunw ci dimi kosɔn, »  
" Duurunan " b'a ɲɛsin kɛrɛnkɛrɛnnin na " kongofɛn ka masasigilan " ma, o kɔrɔ, Ɔrɔmu mara la, Vatikan be yɔrɔ min na , diinɛ fitinin dɔ min be weele ko papisme, Piyɛri senuman ka batoso lɔnin be yɔrɔ min na . Nka, i n’a fɔ an y’a ye cogo min na, Pape ka “ masasigilan ” yɛrɛ yɛrɛ be sɔrɔ Ɔrɔmu kɔrɔ la, Caelian kulu kan diɲɛ kɔnɔ legiliziw bɛɛ ka legilizi bamuso kɔnɔ, o min ye Basilique Saint-Jean Lateran ye . Ala b’a don “ dibi ” dɔ kɔnɔ min be yelikɛla bɛɛ bila fiyentɔ ka cogoya la. The effect is terribly painful , nka diinankow ka ngalonw daminɛyɔrɔ min yirala i n’a fɔ Ala kelenpe ka yeelen ani Yezu Krista tɔgɔ la, o ka kan n’o ye pewu ani a be joo di. “ Nimisa ” tɛ se ka kɛ tugun, nka Ala b’a sinsin a ka mɔgɔ ɲɛnamaw ka hakili gɛlɛya kan .          
 
Vɛrise 11 : “ U ye sankolola Ala nɛni u ka dimiw n’u ka joli kosɔn, u ma nimisa u ka kɛwalew la . »  
O vɛrise b’an dɛmɛ k’a faamu ko tɔɔrɔw be to ka na ani u tɛ ban abada. Nka ni Nin Saninman bɛ sinsin a kan ko « nimisa » tɛ yen , ani ko « Ala tɔgɔ tiɲɛni » be to ka kɛ, o b’a to an b’a faamu ko murutininw ka dimi n’u ka juguya be dɔ fara a kan dɔrɔn. Ala be laɲinita min ɲinina, o lo b’u ɲɔndi ka taga dan na , walisa u ka mɔgɔ sugandininw ka saya sariya sigi.    
Vɛrise 12 : “ Mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan y’a ka tasa bɔn Efarati bajiba kan. A ta ji jara, janko masacɛ minw tun bɛ nana ka bɔ terebɔyanfan na, olugu ye sira labɛn olugu ye. »  
A " wɔɔrɔnan " ɲɛsinna Erɔpu ma, min yirala ni tagamasiɲɛ tɔgɔ ye min ye " Efarati baji " ye, o min b'a yira o cogo la, ka kɛɲɛ ni Apo 17:1-15 ja yeelen ye, siya minw be " kakalamuso Babilonɛba " bato, Katolikiw ka pape Ɔrɔmu. " A ka jii ja " tun be se k'a yira ko a ka jama bena tunu joona, nka a ka surun hali bi k'o kɛ. Tiɲɛn na, o koo ye tariki hakilijigifɛn ye, sabu “ Efarati baji ” yɔrɔ dɔ jatɔ lo y’a to Mɛdi masacɛ Dariyusi ye Kalidekaw ka “ Babilɔni ” minɛ . O la, Nin Saninman ka cikan ye Ɔrɔmu Katolikiw ka " Babilɔni " min be ni dɛmɛbagaw ni lafasabagaw ye hali bi, o ka see sɔrɔli pewu surunya laseli ye, nka wagati dɔɔni dɔrɔn kɔnɔ. “ Babilonɛba ” bena “ ben ” tiɲɛn na sisan, Sebagayabɛɛtigi Ala Yezu Krista bena see sɔrɔ a kan.                   
 
Jinɛ saba nunu ka ɲɔgɔnye .
Vɛrise 13 : “ Ne ye jinaw saba ye minw bɔnin be tɔriw ma, u bɔra kongowuluw daa la, ani kongofɛn nin daa la, ani kira ngalontigɛbaga daa la. »  
Vɛrise 13-16 be labɛnw yira “ Arimagedɔn kɛlɛ ” kama min b’a yira ko u y’a latigɛ ka lafiɲɛlon labatobagaw faga minw tun be kantigiya kɛ Danbaga Ala ye ni fanga ye . A daminɛ na, jinamoriyakow sababu fɛ, jinɛ, min tun be Yezu Krista ladegi, ale y’a yɛrɛ yira walisa ka murutininw lasun u k’a miiri ko u ye dimansi min sugandi, o tun bɛnnin lo. O kama, a b’u jija u ka kɛlɛkɛden kantigiw niin bɔ minw be lafiɲɛlon bonya. O la, jinɛ saba nunu be jinɛ, Katolikiw ka diinɛ ani Porotɛstanw ka diinɛ lajɛ ɲɔgɔn fɛ kɛlɛ kelen kɔnɔ, o kɔrɔ, “ kongokolon, wara ani ngalon kira .” “ Kɛlɛ ” min kofɔra Yir. 9:7-9 kɔnɔ, o kɛra yan. " daaw " kofɔli b' ladilikanw kumaɲɔgɔnya minw kɛra sababu ye ka sariya sigi ka mɔgɔ sugandininw faga ; o min tɛ o lɔn pewu, walama o bɛ ban o ra pewu. Siga t’a la , Ala fɛ , “ tɔriw ” ye bɛgɛnw ye minw jatilen lo i n’a fɔ nɔgɔninw, nka o cikan kɔnɔ, Nii b’a yira ko bɛgɛn nin be se ka pankurunw pan ka taga yɔrɔ minw na . Erɔpu " wara " ni Ameriki " ngalon kira " cɛ , Atlantik bajiba be yen ani u fila ka ɲɔgɔnye be na ni pankurunbaw ye. Angilɛw ni Amerikikaw cɛma , Faransikaw be karikati kɛ i n' a fɔ " tɔri " ani " tɔri dumunikɛlaw " . Nɔgɔ ye Faransi ka koo kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye, min ka jogo ɲumanw tiɲɛna wagati dɔ kɔnɔ, kabini a ka yɛlɛmani saan 1789 la yɔrɔ min na a tun be hɔɔrɔnya bila fɛɛn bɛɛ ɲɛ . Hakili nɔgɔnin min be mɔgɔ saba nunu lakunu, o ye hɔɔrɔnya ye min tɛ Ala fɛ ani Matigi fɛ . U bɛɛ ye Ala sago n'a ka kuntigiya kɛlɛ, o la, u bɛnnin lo o koo la. U be ɲɔgɔn sɔrɔ sabu u bɔnin be ɲɔgɔn ma.                      
Vɛrise 14 : “ O ye jinaw ka hakili ye, u be kabakow kɛ, u be taga dugukolo masacɛw fɛ k’u lajɛn kɛlɛ kama Sebagayabɛɛtigi Ala ka loonba loon na. »  
Kabi Dan.8:14 ka sariya dangali, jinaw ka jinaw y’u yɛrɛ yira ni ɲɛtagaba ye Angletɛri ni Etazini jamanaw na. O wagati la, jinakow lo tun be kɛra , ani cɛɛw degira o jɛnɲɔgɔnya ɲɔgɔn na ni jinaw yebaliw ye , nka u be baara kɛ. Porotɛstanw ka diinɛ kɔnɔ, diinan caaman be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni jinaw ye , u b’a miiri k’u be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Yezu n’a ka mɛlɛkɛw ye. Ala banna kerecɛn minw na, jinaw be se k’u lafili nɔgɔman na , ani u bele bena se k’u lasun nɔgɔman na u ka lajɛn ka mɔgɔ faga , ka taga se laban ma , kerecɛnw ni yahutuw minw be Ala bato , lafiɲɛlon labatobagaw . O jateminɛba min be jɛnkulu fila nunu lasiran ni saya ye, o bena u kɛ kelen ye Yezu Krista ka dugawu la. Ala fɛ, o lajɛnba laɲinita ye ka murutininw lajɛn “ Sebagayabɛɛtigi Ala ka loonba kɛlɛ kama .” O lajɛnba laɲini ye ka mɔgɔfaga ŋaniya di murutininw ma min bena a to u yɛrɛ ka kan ni saya ye mɔgɔ minw lafilila ani k’u lafili u ka diinɛ ngalonw fɛ. Kɛlɛ kunba tun ye, tigitigi, lafiɲɛlon sugandili ye, ani cogo nɔgɔman na, Niin b’a yira ko loon minw labɛnna, u tɛ kelen ye. Sabu min b’a janto lafiɲɛlon senuman na, o tigi tɛ foyi ye a ka cogoya la ni “ Sebagayabɛɛtigi Ala ka loonba ye .” Loonw tɛ kelen ye ani fanga minw be ɲɔgɔn kɛlɛ, olu fana tɛ kelen ye. I ko a ye jinɛ n’a ka jinaw gwɛn ka bɔ sankolo la cogo min na, Yezu Krista min ye “ Mikayɛli ” barikaman ye, ale bena a ka see sɔrɔ a juguw kan.       
Vɛrise 15 : “ A filɛ, ne be na i n’a fɔ son. Mɔgɔ min be to ɲɛɛ na k'a ka derege mara k'a mara, janko a fari lakolon kana yaala, mɔgɔw k'a maroya, o tigi dagamunin lo.» »  
Kanpaɲi min be kɛlɛ kɛ ni ala ka lafiɲɛlon labatobagaw ye, o ye ngalon kerecɛn kantigibaliw ta ye, i n’a fɔ porotesitantiw, Yezu y’a fɔ minw ye , Yir. 3:3 kɔnɔ ko: “ O la, i ye min sɔrɔ ani i ye min mɛn, i hakili to o la, i k’o minɛ ani i ka nimisa. N’aw ma sinɔgɔ, ne bena na aw fɛ i n’a fɔ son, aw tɛna a lɔn wagati min na ne bena na aw fɛ . Nka, Niin b’a fɔ Adventist sugandininw ye minw be nafa sɔrɔ a ka kiraya yeelen dafalen na “ Laodise ” wagati laban na ko: “ Mɔgɔ min be kɔrɔsili kɛ, ani k’a ka faniw mara ”, o tigi dubanin lo, ani a be kumana Adventist ka baarakɛyɔrɔ min fɔnɔna kabi saan 1994, a b’a fɔ fana ko : “ o la, an kana a yɛrɛ yuguyugu ani an tɛ tagama! ". A fɔra ani a tora “ lankolon ” , Krista ka kɔsegi wagati la, a bena kɛ maloya ni banbagatɔw ka yɔrɔ la , ka kɛɲɛ ni 2 Kor .               
Vɛrise 16 : “ U y’u lajɛn yɔrɔ dɔ la, min be weele heburukan na ko Arimagedɔn. »  
O " lajɛnba " min kofɔra, o tɛ dugukolo yɔrɔ dɔ kofɔ, bari hakilimaya " lajɛnba " lo min be Ala juguw ka kanpaɲi lajɛn a ka saya poroze kɔnɔ. Ka fara o kan, kumaden " har " kɔrɔ ye kulu ye ani a be kɛ ten, tiɲɛn na, Me guid do kuluwo dɔ be yen Israɛl jamana na nka kulu si tɛ yen min tɔgɔ ko kulu.      
Tɔgɔ “ Arimagedɔn ” kɔrɔ ko : “ kulu sɔngɔ gwɛlɛ ” , tɔgɔ min b’a yira, Yezu Krista ye, a ka Lajɛnba , a ka Sugandili min b’a ka sugandininw bɛɛ lajɛn. Ani, vɛrise 14nan y’a yira an na ka gwɛ kosɔbɛ “ Arimagedɔn ” kɛlɛ ye min ye ; murutininw fɛ , u ka laɲini ye ala ka lafiɲɛlon n' a labatobagaw ye ; nka Ala fɛ, a ta mɔgɔ kantigimanw juguw le ye a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw ye.          
O « kulu sɔngɔ gwɛlɛ » b’a yira , o wagati kelen na, « Sinayi kuru » min na Ala bɔra min na ka a ta sariya fɔ Izirayɛlimɔgɔw ye a siɲɛ fɔlɔ ra, o bɔnin kɔ Misiran jamana ra. Sabu murutininw ka laɲinita ye tiɲɛn na, tile wolonfilanan lafiɲɛlon min saniyanin lo a ka cikan naaninan fɛ, ani a labatobaga kantigimanw. Ala fɛ, nin " kulu " jogo " nafaman " tɛ sɔsɔli ye, bari a ɲɔgɔn tɛ yen adamadenw ka tariki bɛɛ kɔnɔ. Walisa k’a tanga adamadenw ka boliw batoli ma, Ala y’a to adamadenw m’a lɔn a lɔyɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ la . A be sɔrɔ galon na Ezipiti jamana worodugu fan fɛ laada la, tiɲɛn na a be sɔrɔ " Madiyan " worodugu-kɔrɔnfan na , yɔrɔ min na " Zetoro " tun be yen , " Sefora " facɛ , Musa muso, o kɔrɔ, bi Arabi Saudite worodugu fan fɛ . A sigibagaw be Sinayi kulu yɛrɛ yɛrɛ tɔgɔ la ko " al Law z " min kɔrɔ ko " sariya " ; tɔgɔ min be se ka seereya kɛ ko Musa ye Bibulu ka maana min sɛbɛ, o be bɛn n’o ye. Nka o dugukoloko " yɔrɔ " nin tɛ , murutininw bena Krista nɔɔrɔman ani Alako see sɔrɔbaga kunbɛn. Sabu nin kumaden " yɔrɔ " be mɔgɔ lafili ani tiɲɛ na, a be duniɲa kuru bɛɛ ta, bari mɔgɔ sugandininw bele be, o wagati la, dugukolo bɛɛ kan. Sugandili minw be niin na ani minw bena kunu, Yezu Krista ka mɛlɛkɛ ɲumanw bena u “ lajɛn ” walisa ka fara Yezu kan sankolo sankaba kan.                             
Vɛrise 17nan : “ Matigi wolonfilanan y’a ka tasa bɔn fiɲɛ na. O kɔ, kumakanba dɔ bɔra Alabatosoba kɔnɔ, masasigilan kan, k’a fɔ ko : A kɛra ! »  
« Tɔɔrɔ wolonfilanan min bɔnna fiɲɛ na » tagamasiɲɛ jukɔrɔ , sanni murutininw k’u ka kojugukɛ laɲinita dafa, Yezu Krista, min ye tiɲɛn ye, ale lo y’a yɛrɛ yira sebagayatigi ani nɔɔrɔba la, sankolo nɔɔrɔ la min tɛ se ka ladegi, ani mɛlɛkɛ waa caaman be n’a ye. An be “ burufiyɛkan wolonfilanan ” wagati sɔrɔ yɔrɔ min na ka kɛɲɛ ni Yir. 11:15 ye , Yezu Krista, Sebagayabɛɛtigi Ala, be duniɲa ka masaya bɔsi jinɛ bolo. Efɛz. 2:2 kɔnɔ, Pol y’a fɔ ko Sutana ye “ fiɲɛw kuntigi ye .” " Fiɲɛ " ye dugukolo kan adamadenw bɛɛ be min tilan, a be fanga min kan fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ ma. A ka nɔɔrɔ na wagati ye wagati min na a ka Alako sebagaya bɛ o fanga ni o sebagaya bɔ jina ra adamadenw kan, k’a ban.         
Ala min be saan 6000 kɔnɔna wagati min na a bena a fɔ ko : “ A kɛra !” " ani o kɔ , a b' a faamu nafa min be " loon senuman wolonfilanan na " min be kiraya kɛ o wagati nali koo la , hɔɔrɔnya min tora a ka danfɛn kantigibaliw ma , o bena ban . Danfɛn murutininw tɛna a dusu tiɲɛ, k’a dimi, k’a dɔgɔya ani k’a tɔgɔ tiɲɛ tugun sabu u bena halaki. Dan.12:1 kɔnɔ , Nii ye kiraya kɛ o nɔɔrɔ nali la , a b'o min fɔ " Mikayɛli " ye , o min ye Yezu Krista ka sankolo mɛlɛkɛ tɔgɔ ye : " O wagati la , Mikayɛli bena wuli , o ye kuntigiba ye min be lɔ i ka mɔgɔw denw nɔɔ na ; wagati dɔ bɛna kɛ tɔɔrɔ wagati le ra, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini siya dɔ danna fɔ ka na se o wagati ma. O wagati la, i ka mɔgɔw bena kisi, minw tɔgɔ sɛbɛra kitabu kɔnɔ . Ala t'a to a ka kisili laɲini faamu ka nɔgɔya bari Bibulu ma tɔgɔ " Yezu " fɔ ka Masiya yira ani a be tagamasiɲɛ tɔgɔw di a ma minw b'a ka alaya dogonin yira: " Emanuel " (Ala be n'an ye) Ezayi 7 :14 : " O la, Matigi yɛrɛ bena tagamasiɲɛ dɔ di aw ma min bena a dencɛ wolo ani a bena a dencɛ wolo. el "; “ Faa banbali ” min be sɔrɔ Es.9:5 kɔnɔ : “ Sabu dencɛ wolola an ye, dencɛ dira an ma, kuntigiya bena kɛ a kamankun kan. A tɔgɔ bena weele ko Kabako, Ladilikɛla, Ala Sebagaya, Faa banbali , Hɛɛrɛ Masacɛ .                            
Vɛrise 18nan : “ Sanpɛrɛnw, mankanw, sanpɛrɛnw, dugukoloyɛrɛyɛrɛba dɔ kɛra, dugukoloyɛrɛyɛrɛ min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kabini adamadenw danna dugukolo kan, dugukoloyɛrɛyɛrɛba min ɲɔgɔn ma kɛ ten. »  
Yan, an be Yir. 4:5 ka vɛrise jɔnjɔn ka kumaden kura sɔrɔ Yir. 8:5 kɔnɔ . Ala bɔra a ka yebaliya ra, lanabagaw kantigibaliw ni lannayabaliw, nka fana, Adventiste kantigiman sugandininw, be se ka Danbaga Ala Yezu Krista ye a ka kɔsegi nɔɔrɔ la. Yirali 6nan ni 7nan ye kanpaɲi fila nunu ka jogow yira an na minw be ɲɔgɔn sɔsɔ o koo jugu ni nɔɔrɔman nin na. 
Ani, dugukoloyɛrɛyɛrɛba dɔ kɛra minkɛ, u be sukununi fɔlɔ ye min marala Krista ka mɔgɔ sugandininw ye, ka kɛɲɛ ni Yir. 20:5 ye, ani u be yɛlɛ sankolo la yɔrɔ min na u be fara Yezu kan. Koow be kɛra i n’a fɔ u tun fɔra cogo min na 1 Tes. Matigi yɛrɛ bɛna jigi ka bɔ sankolo ra ni pɛrɛnkanba ye, ani mɛlɛkɛw kuntigibakan, ani Ala ta burufiyɛkan. O kɔ , an minw tora niin na , an bena wuli n'u ye sankaba kɔnɔ ka taga Matigi kunbɛn fiɲɛ na . N be tɔnɔ bɔ nin vɛrise la ka cidenw ka miiriya yira " suuw " cogoya kan : " an minw be niin na ani an be to yen fɔɔ Matigi ka nali ma , an tɛna kɔn suuw ɲɛ . " Pol n’a ka wagati mɔgɔw tun tɛ miiri i n’a fɔ bi ngalon kerecɛnw, ko mɔgɔ sugandininw “ saninw ” be Krista ɲɛɛ kɔrɔ, sabu a ka miiriya b’a yira ko o tɛ, bɛɛ tun b’a miiri ko mɔgɔ sugandininw “ ɲɛnamaw ” lo bena don sankolo la ka kɔn “ saw ” ɲɛ.            
Vɛrise 19 : “ Duguba tilanin lo yɔrɔ saba, jamanaw ka duguw benna, Ala hakili jigira Babilɔni duguba la, k’a ka dimiba diwɛn di a ma. »  
“ Tilanyɔrɔ saba ” ɲɛsinna “ kongokolon, wara ani ngalon kira ” ma minw lajɛnna sapitiri nin ka vɛrise 13nan na. Kɔrɔfɔli filanan basiginin be nin sɛbɛnin kan min bɔra Zek.11:8 kɔnɔ : “ Ne bena sagadɛndɛla saba nunu halaki kalo kelen kɔnɔ; Ne dusukun ma muɲu u kɔrɔ, u fana tun be ne kɔniya . O ra, « sagadɛndɛbaga saba » ye Izirayɛlimɔgɔw yɔrɔ saba le ye : masacɛ, diinan mɔgɔkɔrɔw ani kiraw. Ni an ye yɔrɔ laban jate, min kɔnɔ Porotɛstanw ka diinan ni Katolikiw ka diinɛ be ɲɔgɔn minɛ ani u be ɲɔgɔn minɛ, " o yɔrɔ saba " be lɔn ni : " kongokolon " = jinɛ ; “ wara ” = Katolikiw ni Porotɛstanw ka mɔgɔw lafili ; “ ngalon kira ” = Katolikiw ni Porotɛstanw ka diinan mɔgɔkɔrɔw.                    
Kanpaɲi min tun ye see sɔrɔ, faamuyali ɲuman banna, " duguba tilanin lo yɔrɔ saba " ; Mɔgɔ minw lafilila ani minw lafilila , wara ni ngalon kira ka kanpaɲiw la , kɔniya ni dimi be mɔgɔ lafili lafilibagaw la minw y’u ka kisili bɔnɛ . O wagati la, “ sumatigɛ ” barokun be dafa ni joli bɔli ye min ka laɲinitaw ye , ka bɛn ni tilenninya ye, diinan karamɔgɔw ye. O lasɔmini min be sɔrɔ Yaki.3:1 kɔnɔ, o kɔ, a kɔrɔ dafanin lo : “ Ne balimaw, aw caaman kana kɛ karamɔgɔw ye, bari aw b’a lɔn ko kiti bena tigɛ an kan ka gwɛlɛya ka tɛmɛ .” Nin " tɔɔrɔw " wagati la , o wale be lawuli ni nin kuma nin ye : " Ala hakili jigira Babilonɛba la k' a ka dimiba diwɛn di a ma ." Apo.18 bena ɲɛsin diinan mɔgɔkɔrɔw ka ɲangili nin lawulili ma pewu.               
Vɛrise 20nan : “ Gunw bɛɛ bolila, kuluw ma sɔrɔ. »  
Nin vɛrise be dugukolo yɛlɛmani lajɛ ka surunya , min yɛlɛmana kosɔbɛ , a be kɛ duniɲa kuru bɛɛ ka ɲagamini faan dɔ ye , min tun be “ cogo si la ” ka ban ani yanni dɔɔni a be “ lakolon ” walima a be “ lakolon ” kɛ . O ye “ jurumu min be mɔgɔ halaki ” min kofɔra Daniyɛli 8:13 kɔnɔ ani min ka ɲangili laban kofɔra Dan kitabu kɔnɔ , o nɔɔ lo . 9:27 kalan.          
Vɛrise 21 : “ Sanbɛrɛba dɔ bɔra sankolo la ka ben mɔgɔw kan , a girinya tun ye talan kelen ye . Mɔgɔw ​​ka Ala tɔgɔ cɛn o sanbɛrɛ tɔɔrɔ kosɔn, sabu o tɔɔrɔ tun ka jugu kosɛbɛ. »  
U ka baara jugu dafanin kɔ , dugukolo mɔgɔw bena halaki ni tɔɔrɔ dɔ ye u tɛna se ka bɔ min na : kabakuruw bena ben u kan i n’a fɔ “ sanbɛrɛ ” . Niin b’u jati ko “ talan kelen ” wala kilo 44,8 lo . Nka o kumaden “ talan ” ye Alako ta fan fɛ jaabili ye min basiginin lo “ talan ntalen ” kan . O cogo la, a be mɔgɔ minw ma “ talan ” wala Ala ye nilifɛn minw di u ma ntalen kɔnɔ, olu lɔyɔrɔ jati mɔgɔ benninw ye. Ani o jogo jugu labanna k’u niin bɔnɛ, fɔlɔ , ani filanan min tun be sɔrɔ mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo fɛ. Fo ka taga se u ka ɲanamaya laban ma, u be to ka sankolo ka " Ala " nɛni min b'u ɲangi.                
O la, “ talanw koo la ” ntalen bena dafa tiɲɛn tiɲɛn na. Ala bɛ o di mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ma , ka kaɲa ni a ta limaniya baaraw seereya ye ; kerecɛn kantigibaliw ma a bena saya di u ma ani a bena a yɛrɛ yira ko a ka gwɛlɛ ani a ka jugu i n’a fɔ u tun b’a miiri cogo min na ani u tun b’a jati cogo min na . Ani mɔgɔ kantigiman sugandininw , a bena ɲɛnamaya banbali di u ma ka kɛɲɛ n' u tun ye limaniya min kɛ a ka kanuya la ani a ka kantigiya dafanin na min bonyana Yezu Krista la u ye ; o bɛɛ kɛra ka kɛɲɛ ni sariyakolo ye min kofɔra Yezu fɛ Mat.8:13 kɔnɔ ko: “ a ka kɛ i ye ka kɛɲɛ n’i ka limaniya ye ”.       
O tɔɔrɔ laban kɔ, dugukolo be kɛ yɔrɔ lakolon ye, adamaden sifa bɛɛ tɛ yen tugun. O cogo la, a be “ dingɛ ” sifa sɔrɔ Zɛnɛzi 1:2 kɔnɔ.  
 
 
 
 
 
Sapitiri 17nan : Jatɔmuso ka ɲɛda bɔ ani k’a lɔn . 
 
 
 
Vɛrise 1 : “ Mɛlɛkɛ wolonfila minw tun be ni tasa wolonfila ye, olu dɔ nana kuma ne fɛ k’a fɔ ne ye ko : «Na yan, ne bena jatɔmusoba min siginin be jii caaman kan, kiti min tigɛra i kan, o yira i la. »    
Ka bɔ nin vɛrise fɔlɔ la , Niin b’a yira ko nin sapitiri 17nan ka laɲinita ye min ye : “ jatɔmusoba ” min “ siginin be jii caaman kan ” ka “ kiti” tigɛ, o kɔrɔ, min be fanga la , ka kɛɲɛ ni vɛrise 15nan ye, “ mɔgɔw, jamakuluw, siyaw ani kaanw ” min, tagamasiɲɛ kɔrɔ min be weele ko kerecɛnw ka planɛti Euphra , ex . Apo.9 : 14 ka " buru wɔɔrɔnan " : Etazini , Ameriki woroduguyanfan , Farafinna ani Ɔsitarali. Kititigɛ baara be taga ni “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” wala “ tasa wolonfila ” minw bɔnna “ mɛlɛkɛ wolonfila ” ye sapitiri tɛmɛnin 16nan kɔnɔ .                    
" Kiti " min kofɔra, o ye Sebagayabɛɛtigi Ala ka kiti ye, danfɛn bɛɛ ka kan ka jateminɛ kɛ min fɛ sankolo ni dugukolo kan ; O b’a yira ko sapitiri nin kɔrɔtanin lo kosɔbɛ. An y’a ye mɛlɛkɛ 3nan ka cikan kɔnɔ sapitiri 14nan na ko o tagamasiɲɛ be na ni ɲɛnamaya banbali wala saya ye. O kama, o “ kiti ” kɔnɔkow ye “ wara min bɔra dugukolo kan ” koo ye min be sɔrɔ sapitiri 13nan na.       
Hali ni tariki ni kiraya kumaw ye lasɔminiw kɛ, o kɔ, Porotɛstanw ka limaniya min tun be yen saan 1843, ani Adventisiw ka limaniya min tun be sariya kɔnɔ saan 1994, Ala y’u kiti tigɛ k’u man kan ni Yezu Krista ka kisili ye. Walisa k’o kitiko sabati, u fila bɛɛ donna Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ tun be jɛnɲɔgɔnya min labɛnna, hali k’a sɔrɔ o jɛnkulu fila ka piyɔniyew tun y’a fɔ ko a tɛ jinɛw ye. Walisa a kana o jurumu kɛ, mɔgɔ min sugandira, ale ka ɲi ka la a la kosɔbɛ ko Yezu Krista juguba ye min ye: Ɔrɔmu, a ka kafiriw ni papaw ka tariki bɛɛ la. Porotɛstanw ni Adventistew ka diinanw ka jalaki ka bon ka tɛmɛ o kan sabu u fila bɛɛ ka piyɔniyew tun be Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan ka jinɛya sɔsɔ ani k’u kalan. O fila yɛlɛmani ye janfako ye Yezu Krista ma, min ye Kisibaga kelenpe ani Kititigɛlaba ye. O kɛra cogo di ? Diinɛ fila nunu bɛɛ ye dugukolo hɛɛrɛ ni faamuyali ɲuman dɔrɔn lo jati ; ani fana, komi Katolikiw ka limaniya tɛ mɔgɔ tɔɔrɔ tugun, a be kɛ u fɛ, min be sɔn a ma wala min ka fisa n’o ye, min be se ka jɛn n’a ye fɔɔ ka bɛnkan dɔ sigi ani ka jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye. O cogo la, Ala ka miiriya n’a ka kiti tilennin min yirala , u b’o mafiɲɛya ani k’u senw talon. Fili min tun be yen, o tun ye k’a miiri ko Ala be hɛɛrɛ ɲini adamadenw ni ɲɔgɔn cɛ, sabu tiɲɛn na , kojugu minw be kɛ a yɛrɛ la, a ka sariya la ani a ka ɲumanya sariyakolow la minw yirala a ka sariyaw kɔnɔ, a b’olu jalaki. O koo ka jugu kosɔbɛ sabu Yezu y’a ka miiriya fɔ ka gwɛ kosɔbɛ o koo la k’a fɔ Mat . Ne ma na ni hɛra ye, ne nana ni kɛrɛkɛmuru le ye. Sabu ne nana ka dencɛ ni a facɛ faran, ka denmuso ni a bamuso faran, ka buranmuso ni a buranmuso faran. Mɔgɔ juguw bɛna kɛ a yɛrɛ ta somɔgɔw le ye .» A ka fan fɛ , Adventisme ofisiyɛli ma Ala ka Nii mɛn min, a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon labɛnni fɛ saan 1843 ni saan 1873 cɛ, y’a yira a la ko Ɔrɔmukaw ka dimansi min be weele ko “ wara ka tagamasiɲɛ ” kabini a siginin lo marisikalo tile 7, saan 321. a kɛra teriw ni balimaya ye, a ni Ala ta tɛ kelen ye min be to a nɔɔ na tuma bɛɛ.        , kerecɛnw ka dimansi min sɔrɔla tile kafiriw fɛ, o lo b’a ka dimi sababuba ye.Kiti min kɔrɔtanin lo, o ye Ala ta ye ani a ka kiraya Yirali b’a fɛ k’an jɛn n’a ka kiti ye. O kama, hɛɛrɛ man kan ka Ala ɲɛnaman ka dimi dogo min ka ɲi. Ani, an ka ɲi ka kiti tigɛ i n’a fɔ a be kiti tigɛ cogo min na ani ka siwili wala diinanw ka maraw lɔn ka kɛɲɛ n’a ka Alako filɛri ye. O fɛɛrɛ sababu fɛ, an be “ wara ” n’a ka kɛwalew ye hali hɛɛrɛ wagati la min be mɔgɔ lafili.  
Vɛrise 2nan : “ Dugukolo masacɛw ye kakalaya kɛ n’a ye, dugukolo mɔgɔw y’a ka kakalaya diwɛn min. »  
Nin vɛrise kɔnɔ, jɛnɲɔgɔnya dɔ be kɛ ni “ muso Zezabɛli ” ka kɛwalew ye, Yezu Krista ye min jalaki ko a y’a to a ka baarakɛlaw be “ kakalaya (walima cɛnimusoko ) diwɛn min hakilimaya la , Yir. 2:20 kɔnɔ; koo minw sɛmɛnin lo Yir. 18:3 kɔnɔ. O kɛwalew fana be “ kakalamuso ” ni “lolo mugu ” cɛ, min kofɔra Yir. 8:10-11 kɔnɔ ; absinthe ye a ka baga diwɛn ye , Niin b'a ka Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ kalan suma n'o ye .           
O vɛrise kɔnɔ, Ala be Katolikiw ka diinan nɛni cogo min na, o be bɛn hali an ka hɛɛrɛ wagati la sabu u be jalaki min fɔra, o b’a ka Alako kuntigiya kɛlɛ. Bibulu senuman sɛbɛninw, minw ye a ka " seere fila " ye, olu be seereya kɛ Ɔrɔmu diinan nin ka diinɛ kalan ngalonmanw kama. Nka tiɲɛ lo ko a ka ngalon kalan bena na ni kɔlɔlɔ juguw ye a ka mɔgɔ lafilininw kan : saya banbali ; min bena joo di u ka “ ɛrɛzɛnsun ” ma min kofɔra Yir. 14:18 ka taga se 20 ma.      
Vɛrise 3nan : “ A ye ne ta ka taga n’a ye kongokolon kɔnɔ, hakili senu barika la. O kɔ, ne ka muso dɔ siginin ye wara wulenman dɔ kan; »  
  " ... kongokolon kɔnɔ ", limaniya kɔrɔbɔli tagamasiɲɛ nka an ka " laban wagati " jalen " hakilimaya cogoya fana (Dan.11:40) " , nin wagati la, limaniya kɔrɔbɔli laban dugukolo tariki kɔnɔ , Nii be hakilimaya cogoya yira min be yen o wagati laban na . " Muso be kongosogo wuleman dɔ marala ." O ja nin kɔnɔ, Ɔrɔmu be fanga sɔrɔ “ wara min be wuli ka bɔ dugukolo kan ” kan min be Etazini porotesitantiw yira wagati min na u be “ wara tagamasiɲɛ bato ” Katolikiw fɛ k’a ka lafiɲɛlon sigi sen kan min sɔrɔla masacɛ Kɔnsitantɛn fɔlɔ fɛ. O yɔrɔ laban na, masafugula tɛ yen tuguni, diinan Ɔrɔmu ka “ kunkolo wolonfila ” kan, ani “ biɲɛ tan ” tagamasiɲɛw kan , o cogo la, Erɔpu jamanaw ni diɲɛ kerecɛn jamanaw ka siwili kuntigiw kan, a be minw minɛ. Nka o jɛnɲɔgɔnya bɛɛ ye jurumun ɲɛgɛn ye : « wuleman ».                   
  Apo.13 :3 kɔnɔ an b’a kalan ko : “ Ne y’a kungolo kelen ye i n’a fɔ a jogira ka saya ; nka a saya jori kɛnɛyara. Duniɲa bɛɛ kabakoyara kongofɛn nin kɔ . An b’a lɔn ko o kɛnɛyali sababu bɔra Napoleon fɔlɔ ka bɛnkansɛbɛn lo la. Kabini o wagati la , Ɔrɔmu Katolikiw ka papadiya tɛ tɔɔrɔ tugun, nka, an k’a kɔrɔsi ko a kɔrɔtanin lo, Ala be to k’a weele ko “ wara ” : “ Ani diɲɛ bɛɛ tun be kabakoya la wara kɔ . ” O b’a yira ko ɲɛfɔli min kɛra sanfɛ, o be tiɲɛn lo. Ala jugu bɛ to a jugu le ra, sabu a ta sariya ta jurumunw tɛ ban, hɛra wagati ra, i n’a fɔ kɛrɛ wagati. O la, Ala jugu ye a ka mɔgɔ kantigimanw fana ye minw sugandira hɛɛrɛ wala kɛlɛ wagati la.         
  Vɛrise 4nan : “ Muso tun ye fani wuleman ni fani wuleman don, a tun masirinin lo ni sanu ni kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw ani nɛgɛw ye . Filen saninlaman dɔ tun b’a boro, min tun fanin bɛ fɛn haramuninw na, ani a ta jatɔya nɔgɔw ra. »  
Yan fana, ɲɛfɔli min kɛra, o ɲɛsinna hakilinakow ka filiw ma . Ala b'a ka diinankow jalaki ; a ka jamaba n’a ka eukaristiw kɔniyalenw ani fɔlɔ, a ka nafolobaya ni nafolo diya min b’a bila bɛnkanw na masacɛw, mɔgɔbaw ani dugukolo nafolotigiw bɛɛ b’a fɛ minw na. " Jatɔmuso " ka kan k'a ka " kiliyanw " walima a ka kanubagaw wasa.     
O “ wuleman ” kulɛri bɔra “ kakalamuso ” yɛrɛ la : “ wuleman ni wuleman .” O kumaden “ muso ” b’a yira ko “ egilizi ” dɔ lo, o min ye diinankow lajɛnba dɔ ye , ka kɛɲɛ ni Efɛz . Ala be Katolikiw ka jamaba jaa yira, n’a be baara kɛ ni " sanulaman " tasa ye, dɔlɔminfɛn min kɔnɔ, a ka kan ka kɛ Yezu Krista joli tagamasiɲɛ ye. Nka Matigi bɛ mun le miiri o ra ? A b’a fɔ an ye ko sanni a k’a joli kunmabɔ, ale be “ a ka kakalayakow n’a ka nɔgɔw ” dɔrɔn lo yera. Dan.11:38 kɔnɔ, “ sanu ” kofɔra i n’a fɔ a ka legiliziw ka masirifɛn, Nii Senuman be min jati “ barikamanw ka ala ” ye.                          
Vɛrise 5nan : “ Tɔgɔ dɔ sɛbɛnin tun b’a ten na min ko : Babilonɛba, kakalamusow ni dugukolo ka koo haramuninw bamuso lo. »  
“ Gundo ” min kofɔra nin vɛrise kɔnɔ, o ye “ gundo ” ye Yezu Krista ka Nii tɛ yeelen bɔ minw na dɔrɔn ; Olu fana, a ka jugu, u ka ca ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. Sabu, " papa ka fanga min kofɔra kabini Dan 8:24-25, o bɛna sabati fɔ ka taga se a kiti wagati ma, diɲɛ laban na. Ala fɛ, o ye " kojugu gundo " ye , jinɛ tun y'o fɔ ka ban, a tun y'o kɛ ka ban cidenw ka wagati la, ka kɛɲɛ ni 2 Tes.2:7 ye : " Sabu kojugu gundo be baara kɛra ka ban; « A ka kan ka kɛ dɔrɔn ko min tun b'a minɛna hali bi , o ka tunu . » O " gundo " be taga ni " Babilɔni " tɔgɔ yɛrɛ ye, o kɔrɔ b'a la, bari dugu kɔrɔ min tun be o tɔgɔ la, o tɛ yen tugun. Nka Piyɛri tun ye o tɔgɔ di Ɔrɔmu ma ka ban Alako ta fan fɛ, 1 Piyɛri 5:13 kɔnɔ ani a ka jugu jamaba lafilininw ma, mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo b’u janto o tigitigi la Bibulu be min di. Aw ye aw yɛrɛ kɔlɔsi " dugukolo " daɲɛ kɔrɔ fila la min fana b'a yira yan, porotesitantiw ka lamɛnni, bari i n'a fɔ Katolikiw ka limaniya be ɲɔgɔn fɛ cogo min na, porotesitantiw ka limaniya ka ca, ka tɔgɔ la i n'a fɔ " kakalamusow ", u ka Katoliki " bamuso " denmusow . Denmusow fana b’u “ bamuso ” ka “ koo haramuninw ” kɛ ɲɔgɔn fɛ . Ani o " fɛn haramuninw " la, min ka bon , o ye dimansi ye, " a ka diinɛ fanga tagamasiɲɛ " min sirinin be a la.                            
« jamana » daɲɛ kɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ fana ka ɲi sabu Katolikiw ka diinanw ka muɲubaliya lo be diɲɛ kɔnɔ diinanw ka kɛlɛbaw lawuli . A ye kerecɛnw ka limaniya nɔgɔ ani k’a to mɔgɔw y’u kɔniya a kɛtɔ ka masacɛw lasun u ka dugukolo mɔgɔw lasun u ka mɛnni kɛ a fɛ. Nka a ka fanga bɔnin kɔ, a ka " ko haramuninw " tora sen na, Ala bɛ mɔgɔ minw danga, a bɛ olugu danga, ka olugu danga. A ka kafiriya b'a yira tuma min na a be silamɛw weele ko " balimacɛ ", u ka diinɛ be Yezu Krista yira i n'a fɔ kira fitininw dɔ.        
Vɛrise 6 : “ Ne y’a ye ko muso nin tun be dɔrɔ minna mɔgɔ senumanw joli la ani Yezu ka seereyakɛlaw joli la. Ne k’a ye minkɛ, ne kabakoyara kosɛbɛ. »  
Nin vɛrise be Dan.7:21 ka kuma dɔ ta, k’a yira ka gwɛ yan ko “ mɔgɔ senumanw ” minw be kɛlɛ kɛ ani k’u mara, olu lo ye “ Yezu seerew ” ye tiɲɛn na. O be “ Babilonɛba ” ka gundo yira kosɔbɛ . Ɔrɔmukaw ka diinɛ be mɔgɔ sugandininw ka “joli ” min fɔɔ ka taga se dɔrɔmin ma. Jɔn lo tun bena sigasiga kerecɛnw ka legilizi dɔ la, i n’a fɔ bi ka Ɔrɔmu min be papa la, ko o ye nin “ kakalamuso ” ye min kɛra “ ka dɔrɔ min ni Yezu seerew ka joli bɔnna ” ye ? Mɔgɔ sugandininw, nka olu dɔrɔn lo. Sabu Nin Saninman ka o juguw ta fagako laɲiniw yira o ra kirayakumaw sababu ra . O kɔsegi a ka jogo jugu n’a ka juguya ma, o bena kɛ nɛɛma wagati laban kɔlɔlɔ yeta ye. Nka o juguya bena kɛ, ka tɛmɛ o bɛɛ kan, ani min yɛrɛ be mɔgɔ kabakoya, o ye Porotɛstanw ka limaniya min be fanga la nin wagati laban wagati la. Niin be “ mɔgɔ senumanw ” ani “ Yezu ka seerew ” kofɔra dan na dan na . " Sankololafɛnw " fɔlɔw ye tɔɔrɔ sɔrɔ Ɔrɔmukaw, kafiriw, repibiliki ani masacɛw ka tɔɔrɔw fɛ ; " Yezu ka seerew " be gosi kafiriw ka masacɛw ni papaw ka Ɔrɔmu la. Sabu jatɔmuso ye dugu ye : Ɔrɔmu ; " duguba min be masaya la dugukolo masacɛw kan " kabini a nana Israɛl, Zude mara la saan - 63, ka kɛɲɛ ni Dan.8:9 : " jamanaw bɛɛ la cɛɲumanba ". Kisili tariki bena ban ni limaniya kɔrɔbɔli ye min kɔnɔ " Yezu seerew " bena bɔ ka baara kɛ walisa ka nin kumaden tiɲɛtigiya ; O la, u bena kuun ɲuman di Ala ma a k’a bolo don u ka koow la walisa k’u kisi saya labɛnnin ma. A ka wagati la, kuun tun b’a la Zan ka kabakoya “ gundo ” min tun be Ɔrɔmu dugu koo la. A tun b’a lɔn a ka kafiriw ka masacɛ cogoya dɔrɔn lo la min tun ka gwɛlɛ ani a tun tɛ makari mɔgɔw la, o min y’a to a y’a bila kaso la Patimɔsi guun kan. O kama, diinan tagamasiɲɛw i n’a fɔ “ tasa sanulaman ” min tun be “ kakalamuso ” bolo, o tun be se k’a kabakoya ni joo ye.                                         
Vɛrise 7 : “ Mɛlɛkɛ ko ne ma ko : Mun na i kabakoyara ? Sogo min b'a kunna, kunkolo wolonwula ni gɔɔn tan b'a fɛ, ne bena o muso ka gundo fɔ i ye. »  
" Gundo " ma laɲini ka to abada, ani k'a ta vɛrise 7nan na ka taga a fɛ, Nii bena kunnafoni dɔw di minw bena a to Zan n'an yɛrɛ be se ka " gundo " wuli ani ka Ɔrɔmu dugu n'a lɔyɔrɔ lɔn ka gwɛ vɛrise 3nan jaa la min ka tagamasiɲɛw be fɔ, siɲɛ kelen tugun.    
“ Muso ” be kuma Ɔrɔmu ka papa ka diinankow lo koo la , a b’a fɔ ko ale lo ye “ Sagaden ka furumuso ye ,” Yezu Krista ye. Nka Ala b’o sɔsɔ a kɛtɔ k’a weele ko “ kakalamuso . ”       
" Baran min b'a ta " o ye fangatigiw ni jamanaw tagamasiɲɛ ye minw b'a ka diinankow lɔn ani k'u jati sariya ye. U ka tariki bɔyɔrɔ ye masaya minw sigira sen kan Erɔpu jamanaw na , u bɔnin kɔ Ɔrɔmu masacɛ ka fanga kɔrɔ ka kɛɲɛ ni ja ye min dira Dan kɔnɔ . 7:24 kalan. U be “ bɛgɛn naaninan ” ka Ɔrɔmu masacɛ nɔɔ ta . Ani, o kiin minw nɔɔ be mɔgɔw kan, u be to ten fɔɔ ka taga se a laban ma. Dancɛw be yɛlɛma, fanga be yɛlɛma, u be bɔ masaya la ka taga repiblikiw la, nka Ɔrɔmu ka ngalon pape ka kerecɛnya sariya b’u jɛn ka kɛ kelen ye ka juguya. San kɛmɛ 20nan na , o jɛnɲɔgɔnya min tun be Ɔrɔmu ka mara kɔnɔ , Erɔpu jamanaw ka jɛnkulu y ' o sigi senkan " Ɔrɔmu bɛnkanw " fɛ saan 1957 ani saan 2004 marisikalo tile 25 .        
Vɛrise 8nan : “ I ye wara min ye, o tun be yen fɔlɔ la, nka a tɛ yen tugun. A ka kan ka wuri ka bɔ dingɛjugu kɔnɔ ka taga halaki. Dugukolo kan mɔgɔ minw tɔgɔ ma sɛbɛ ɲanamanya kitabu kɔnɔ kabini dunuɲa danwagati ra, ni o ka wara ye, olugu bɛna kabakoya, sabu wara tun bɛ yi fɔlɔfɔlɔ, nka a tɛ yi tuun, a fana tɛna kɛ tuun. »  
" I ye wara min ye, o tun be yen, nga a te yen tuguni . " Bayɛlɛmani : Kerecɛnw ka diinɛ muɲubali tun be yen kabini saan 538, ani a tɛ yen tugun, kabini saan 1798. Niin b’a yira wagati min fɔra cogo caaman na papa ka masaya muɲubali koo la kabi Dan.7:25 : " wagati dɔ, wagatiw ani wagati tilancɛ ; kalo 42 kɔnɔ ; Tile 1260 ”. Hali n’a ka muɲubaliya banna ni “ wara min be yɛlɛ ka bɔ dingɛ kɔnɔ min tɛ duguma , ” ka wale ye min be Faransi ka yɛlɛmani n’a ka jamana Alakolɔnbaliya yira Yirali 11 :7 kɔnɔ, yan, kumaden “ dingɛ min tɛ duguma ” be yira i n’a fɔ baara min be taga ni jinɛ ye, o ye “ Destroys e : v. lls " dingɛ dunbali mɛlɛkɛ ." Yir. 20:1 bena ɲɛfɔli kɛ ko: “ jinɛ ” bena siri “ saan waa kelen ” kɔnɔ dugukolo kan min tɛ adamaden ye ani a be weele ko “ dingɛ dunba .” Ala y' a bɔyɔrɔ fɔ a ye " dingɛ kɔnɔ " , Ala b'a yira ko nin dugu tun ma jɛɲɔgɔnya foyi kɛ n'ale ye abada ; ni, a ka kafiriw ka fanga wagati la, min be bɛn kosɔbɛ, nka fana, a ka papa ka diinɛ baara bɛɛ la, min be sɔsɔ ni adamaden jamaba lafilininw lanin b’a la u ka tununi kosɔn , komi u bena ɲɔgɔn sɔrɔ n’a ye, a ka “ tununi ” laban min yirala yan. Komi u ye kiraya kuma mafiɲɛya, Ɔrɔmu ka lafilikow bena mɔgɔ minw tɔɔrɔ, u bena kabakoya sabu diinankow bena “ bɔ tugun ” o koo laban na min kofɔra ani min yirala. O la, Ala b’an hakili jigi ko ale be mɔgɔ sugandininw tɔgɔw lɔn kabi “ diɲɛ dantuma ” . U “ tɔgɔw ” sɛbɛra “ Sagaden ka ɲɛnamaya kitabu ” kɔnɔ min tɔgɔ ko Yezu Krista. Ani, walisa k’u kisi, a y’u hakili dayɛlɛ u ka Bibulu ka kiraya kumaw gundow lɔn.                                     
N’ be vɛrise nin sɛgɛsɛgɛri filanan laɲini yan min ɲɛsinna “ dingɛ ” kumaden ma. Nin miirili kɔnɔ, ne be jateminɛ kɛ yɔrɔ laban min kan, Nii tun b’a fɛ ka kɛɲɛ n’a ka ɲɛfɔli ye “ wara wuleman ” koo la vɛrise 3nan na. I n’a fɔ an y’a ye cogo min na, “ masafugula ” minw tɛ “ biɲɛ tan ” kan ani “ kunkolo wolonfila ” kan, o b’a bila “ laban wagati ” la ; an ka wagati ta. N y’a miiri kabini wagatijan ko “ naloman ” miiriya tun be se ka ɲɛsin muɲubali ni fangatigi wale dɔrɔn ma, ani min kɔfɛ , o tun be se ka kɛ muɲubali fanga dɔrɔn lo ye min be kɛ loon labanw yɛrɛ la, min be tagamasiɲɛ kɛ ni diɲɛ bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔli laban ye. Nka tiɲɛ na, saan 2020 ka nɛnɛ wagati nin laban na Ala ka wagati la, miiriya wɛrɛ be n’ kɔnɔ. Tiɲɛn na, " wara " be adamadenw niinw fagara tuma bɛɛ, ani a ka adamadenya ka kalan juguw n’a ka juguyakow be mɔgɔ minw tɔɔrɔ, olu ka ca kosɔbɛ ka tɛmɛ minw be sɔrɔ a ka muɲubali fɛ. O adamadenya ka jogo kura min be mɔgɔ lafili ani min be mɔgɔ lafili, o bɔra min ? O ye hɔɔrɔnya miiriya ciyɛn yiriden ye min bɔra filozofikɛlaw la minw tun be yɛlɛmani donna Ala ka miiriya la Yir. 11:7 kɔnɔ ni “ wara min be yɛlɛla ka bɔ dingɛ kɔnɔ ” tɔgɔ la . Kulɛri " wuleman " min be taga an ka wagati ka " wara " la , sapitiri nin vɛrise 3nan na, o be jurumu min lawuli adamaden ye hɔɔrɔnya min di a yɛrɛ ma ka tɛmɛ, o b'o sɔsɔ. A be jɔn lo lo yira ? Tubabutileben fangatigiw minw bɔra kerecɛnw na ani u ka diinɛ jusigilanw bɔra Erɔpu Katoliki diinan na : Etazini ni Erɔpu jamanaw bɛɛ lafilila Katoliki diinɛ fɛ. Ala be “ wara ” min yira an na , o ye kɛwalew laban ye minw kofɔra “ burufiyɛkan duurunan ” ka cikan kɔnɔ. Protestant limaniya, min lafilila Katolikiw ka limaniya fɛ min kɛra hɛɛrɛ ye, o be Porotestant diinan ni Katoliki diinan fara ɲɔgɔn kan Ala ye min danga, min farala ɲɔgɔn kan ni Adventisme institutionnel ofisiyɛli ye saan 1994, ka " kɛlɛ labɛn " min be sɔrɔ Yirali 9 :7-9 kɔnɔ, " Armagedɔn ka kɛlɛ la " , ka kɛɲɛ ni Yirali 9 : 1,6 . Ala ka baarakɛla kantigimanw labanw .                                       minw b'a ka lafiɲɛlon mara ani k'a labato ; tile wolonfilanan lafiɲɛ min labɛnna a ka cifɔni tan nunu naaninan fɛ. Hɛɛrɛ wagati la , u ka kumaw be balimaya kanuya ni dusukun hɔɔrɔnya bonya. Nka o hɔɔrɔnya jugu ni ngalonfin y'a to hɔɔrɔnyaɲinibagaw bila ka taga " saya filanan " na jamakulu minw be tubabu jamanaw kɔnɔ ; min be yira, a fanba la, Alakolɔnbaliya la, a fanba la, mɔgɔw tɛ u janto u la ani a fanba la, diinankow layidu minw be kɛ nafantanw ye , sabu Ala b’u jalaki , u ka diinan kalan ngalonmanw kosɔn . O cogo la, o hadamadenya « wara » bɔra tiɲɛ na « dingɛ » kɔnɔ i n’a fɔ Nii b’a yira cogo min na nin vɛrise kɔnɔ , o kɔrɔ la ko kerecɛn diinɛ kɛra filozofikɛlaw, Gɛrɛkiw, Faransiw walima jamana wɛrɛw ka yɛlɛmanikɛlaw ka hadamadenya miiriya ja n’a waleyali ye . I ko Zuda ye Yezu mugan cogo min na, hɛɛrɛ wagati la , adamadenw ka kanuya ngalonman min be mɔgɔ lafili , o be mɔgɔ faga ka tɛmɛ muru kan . An ka hɛɛrɛ wagati ka " wara " fana be " dibi " jogo min sɔrɔ, kumaden " dingɛ " be min di a ma Zɛnɛzi kɔnɔ . 1:2 : “ Dugukolo tun tɛ foyi la, a tun lakolon lo, dibi tun be jii dunbaw kan , Ala ka Nii tun be tagama jii sanfɛ .” O " dibi " jogo min be sɔrɔ kerecɛnw bɔyɔrɔ la , o yɛrɛ bɔra " yeelen " la , tɔgɔ min dira Faransi ka hɔrɔnya miiriyakɛlaw ma .                        
O sɛgɛsɛgɛli laɲini fɛ, Niin b’a ka laɲini dafa min ye k’a ka kiti yira a ka baarakɛla kantigiw la an ka tubabu diɲɛ kan ani a be nɛni minw fɔ a ye. O cogo la, a b’a ka jurumu caaman n’a ka janfa minw kɛra Yezu Krista la, ale min ye Kisibaga kelenpe ye, u ka kɛwalew be min tɔgɔ tiɲɛ.
Vɛrise 9nan : “ Hakilitigiya be min na , o ye nin ye : kunkolo wolonfila ye kulu wolonfila ye, muso siginin be minw kan. »   
O vɛrise b’a yira ko Ɔrɔmu tun be weele cogo min na kabi wagatijan : “ Ɔrɔmu, kulu wolonfila dugu .” N’ y’o tɔgɔ sɔrɔ lakɔli ka dugukoloko sɛbɛ kɔrɔ dɔ kɔnɔ min bɔra saan 1958. Nka sɔsɔli tɛ o koo la; " Kulu wolonfila " minw be weele ko " kuluw " , olu tɔgɔw bele be yen hali bi : Kapitolini, Palatini, Seliyani, Avɛntini, Viminali, Esikilini ani Kirinali. A ka kafiriw ka wagati la, o kuluw “ yɔrɔbaw ” bɛɛ tun be ni batosow ye minw tun dilanna boliw ma Ala tun be minw jalaki. Ani ka " fangabonw ka ala " bonya, Katolikiw ka limaniya y'a ka basiliki lɔ, Ca elius kan min b'a yira ko " sankolo " ka kɛɲɛ ni Ɔrɔmu ka fɔta ye. Kapitoli kan, " kunkolo ", duguba lɔyɔrɔ lɔnin be, kititigɛsoba siwili faan . An k'a yira ko tile labanw ka tericɛ, Ameriki, fana be fanga la ka bɔ " Kapitoli " dɔ la min be sɔrɔ Wasintɔn. Yan fana, tagamasiɲɛ “ kunkolo ” be joo sɔrɔ o kititigɛsoba nin fɛ min bena Ɔrɔmu nɔɔ ta , ani ka fanga sɔrɔ dugukolo mɔgɔw kan , “ ale ɲɛɛ kɔrɔ ” ka kɛɲɛ ni Apocalypse 13:12 ye.                      
Vɛrise 1 0 : " Masacɛ wolonfila fana be yen : duuru benna, kelen be yen, kelen ma na fɔlɔ, n'a nana, a ka kan ka to yen wagati dɔɔnin." »  
nin vɛrise kɔnɔ , ni kumaden nin ye " masacɛ wolonfila " , Niin b' a fɔ ko Ɔrɔmu ye " masacɛ wolonfila " marabolow ye minw be tugu ɲɔgɔn kɔ , fɔlɔ wɔɔrɔ kama : masaya k'a ta -753 la ka taga se -510 ma ; Repibliki, Konsila , Dictature, Triumvirate, Empire kabini Oktavien, Sezari Ogusiti min ka mara kɔnɔ Yezu wolola, ani Tetaraki (masacɛ 4 minw be ɲɔgɔn fɛ) min be lɔyɔrɔ wolonfilanan na saan 284 ni 324 cɛ, o min b’a yira ka gwɛ ko “ a ka kan ka mɛn wagati dɔɔni kɔnɔ ” ; tiɲɛn na, saan 30 lo. Masacɛ kura Kɔnsitantin fɔlɔ bɔra Ɔrɔmu joona ka taga sigi kɔrɔn fan fɛ Bizansi dugu la (Tirikikaw ye Kɔnsitantinɔpili tɔgɔ yɛlɛma ka kɛ Istanbul ye) . Nka k'a ta saan 476 la , Ɔrɔmu tilebenyanfan masaya tigɛra ani Daniyɛli ni Yirali ka " biɲɛ tan " y'u ka yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔ Erɔpu tilebenyanfan masayaw sigili fɛ. Kabi saan 476, Ɔrɔmu tora Ostrogoths baribariw ka mara kɔnɔ, u y’a bɔ u bolo saan 538 la, zɛnɛrali Belisarius fɛ min cira n’a ka sɔrɔdasiw ye masacɛ Justinian fɛ min tun siginin be kɔrɔn fan fɛ Kɔnsitantinɔpili dugu la.             
Vɛrise 1 1 : “ O wara min tun be yen fɔlɔ la, nka a tɛ yen tugun, ale fana ye masacɛ seeginan ye, a bɔra masacɛ wolonfila nunu na, a bena taga halaki. »  
" Masacɛ seeginan " ye papa ka diinɛ mara ye min sigira sen kan saan 538 la masacɛ Justinien I ka sariya ɲuman fɛ. O cogo la, a y’a muso Theodora , min tun ye “ kakalamuso ” ye ka kɔrɔ, ale ka ɲiningali jaabi, ale min y’a bolo don o koo la Vigilius tɔgɔ la, min tun y’a teri dɔ ye. I ko vɛrise 11nan b’a yira cogo min na, papa ka fanga be sɔrɔ gofɛrɛnɛman “ wolonfila ” minw kofɔra , u wagati la k’a sɔrɔ a be cogoya kura dɔ labɛnna, min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ, Daniyɛli y’a yira ko a ye masacɛ “ wɛrɛ ye .” Min tun be yen ka kɔn " wolonfila " masacɛ tɛmɛninw ka wagati ɲɛ, o ye Ɔrɔmu diinan ɲɛmɔgɔ tɔgɔ ye min tun be di a ka masacɛw ma ka ban ani kabini a bɔyɔrɔ la : " Pontifex Maximus " , latɛnkan kumaden min bayɛlɛmana ko " Sovereign Pontiff ", o fana ye , kabini saan 538, Ɔrɔmu ka Katolikiw tɔgɔ ye. Ɔrɔmu ka fanga min tun be yen wagati min na Zan ye yelifɛn sɔrɔ, o ye Masaya ye , o kɔrɔ, Ɔrɔmu ka mara wɔɔrɔnan ; ani a ka wagati la, " pontife masacɛ " tɔgɔ tun be masacɛ yɛrɛ lo bolo.                    
Ɔrɔmu ka kɔsegi tarikiko la, o sababu bɔra Franki masacɛ, Clovis I la , min " y'a yɛrɛ yɛlɛma " ka don o wagati ka kerecɛnw ka ngalon diinan na , saan 496 ; o kɔrɔ, ka taga Ɔrɔmu Katoliki diinan na min tun be mɛnni kɛ Kɔnsitantini fɔlɔ fɛ ani Ala ka dangali tun y’a minɛ ka ban kabi marisikalo tile 7, saan 321. Masacɛw ka fanga kɔ, jamana wɛrɛw ka jamanadenw nana Ɔrɔmu minɛ ani k’u mara . Kaanw ni mɔgɔw ka landakow faamuyabaliya lo be murutili ni kɔnɔna kɛlɛw lawuli minw ye Ɔrɔmukaw ka bɛnkelenya n’u ka fanga tiɲɛ. O kɛwale be kɛ Ala fɛ an ka wagati la Erɔpu jamanaw na walisa k’a barika dɔgɔya ani k’a di a juguw ma. O la, " Babɛli sankaso " ka kolɔnni dangali b'a kɔlɔlɔw bɛɛ mara saan kɛmɛkuluw ni saan waa caaman kɔnɔ ani a be se ka adamadenw bila balawo la cogo min na. Ɔrɔmu ta fan fɛ, a labanna ka kɛ Ostrogoth Arienians ka fanga kɔrɔ, olu minw tun be Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan kɛlɛla Bizansi masacɛw tun be min dɛmɛna . A tun ka kan ka bɔ o fanga kɔrɔ walisa Ɔrɔmu ka papa ka fanga sigili ka se ka kɛ a ka dugukolo kan saan 538 la Walisa k’o kɛ ka kɛɲɛ ni Dan.7:8-20 ye, " biɲɛ saba jigira " ka kɔn papismu ( biɲɛ fitinin ) ɲɛ ; mɔgɔw minw be Ɔrɔmu ka Evekiw kɛlɛ , u tugura ɲɔgɔn kɔ, saan 476, Heruliw, saan 534, Vandaliw ani zuwekalo tile 10, saan 538 la , “ sanfiɲɛ dɔ fɛ ” , min bɔra Ostrogothw ka mara kɔnɔ, sɔrɔdasi kuntigi Julisatius fɛ , min tun be mini ani min tun tɛ muɲu, o masacɛ lo y’o sigi sen kan Vigilius min tun be fɛɛrɛ tigɛra, o min tun ye pape fɔlɔ ye min tun be masaya la, ale ka ɲinini kosɔn. Kabi o wagati la, Ɔrɔmu kɛra tugun “ duguba ye min be mara kɛ dugukolo masacɛw kan ,” vɛrise 18nan na, min be taga “ tununi , ” i n’a fɔ Nii Senuman b’a yira cogo min na, yan, siɲɛ filanan, vɛrise 8nan kɔ.                    
O kama, Papew ka diinɛ tɛ kɔsegi Piyɛri senuman ma i n’a fɔ a b’a fɔ cogo min na, nka a bɔra Justinien I , Bizansi masacɛ min y’a tɔgɔ n’a ka diinan kuntigiya di a ma, ale ka sariya lo ma. O la, Ɔrɔmu masacɛ Kɔnsitantɛn fɔlɔ lo y’a fɔ ko dimansi loon ka sigi saan 321, marisikalo tile 7nan na ani pape min b’a yira ko a ka ɲi, Bizansi masacɛ Justinien fɔlɔ lo y’o sigi saan 538 la ; loon fila minw kɔlɔlɔw ka jugu ka tɛmɛ adamadenw bɛɛ kan. Saan 538 fana lo la, Ɔrɔmu ka Evɛri ye Pape tɔgɔ ta a siɲɛ fɔlɔ la.  
Vɛrise 1 2 : “ I ye biɲɛ tan minw ye, olu ye masacɛ tan ye, minw ma masaya sɔrɔ fɔlɔ, nka u bena fanga sɔrɔ masaya la lɛrɛ kelen kɔnɔ ni wara ye. »  
Yan, a ni Dan tɛ kelen ye . 7:24 , o cikan be kuma wagati dɔɔni dɔrɔn lo koo la min be sɔrɔ “ wagati laban ” laban na .  
I n’a fɔ Daniyɛli ka wagati la, Zan ka wagati la fana Ɔrɔmu masaya “ biɲɛ tan ” tun ma yɛrɛmahɔrɔnya sɔrɔ wala k’a sɔrɔ tugun. Nka, yɔrɔ min laɲinina nin sapitiri 17nan na, o ye diɲɛ laban ta ye, o ye lɔyɔrɔ min ye " biɲɛ tan " ye o yɔrɔ tigitigi nin na, min be lawuli Niin fɛ, i n’a fɔ vɛrise minw be tugu o kɔ, olu bena o yira cogo min na. “ Wagati ” min kofɔra kiraya la, o ɲɛsinna limaniya kɔrɔbɔli laban wagati ma min kofɔra, Yir. 3:10 kɔnɔ, ka ɲɛsin Adventiste ka piyɔniye kantigiw ma saan 1873. O cikan tun ye anw ye, u ka ciyɛntalaw, Adventiste yeelen kantigiw, Yezu Krista ye min di a ka mɔgɔ sugandininw ma, saan 2020 la.      
Ka kɛɲɛ ni kiraya sariya ye min dira kira Ezekiyɛli ma (Ezek. 4 :5-6), kiraya kuma “ loon ” be se ka kɛ “ saan ” yɛrɛ yɛrɛ ye , o kama, kiraya kuma “ lɛrɛ ” be se ka kɛ tile 15 yɛrɛ yɛrɛ ye. Niin ka cikan min bena kumaden nin fɔ siɲɛ saba “ lɛrɛ kelen kɔnɔ ” ka bɔ sapitiri 18nan na, o b’a to n’ b’a miiri ko nin “ lɛrɛ ” ɲɛsinna wagati ma min be “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” ka tile 6nan daminɛ na ani an ka Matigi Alako ka kɔsegi nɔɔrɔ la ka taga yɛlɛmani don a ka porogaramu la . O kama, o “ wagati ” lo be kɛ “ Arimagedɔn kɛlɛ ” kɔnɔ.                  
Vɛrise 1 3 : “ Olu bɛɛ ka miiriya ye kelen ye, u bena u ka fanga n’u ka kuntigiya di wara ma. »  
Ka o kɔrɔbɔli laban wagati yira, Niin b’a fɔ “ biɲɛ tan ” koo la ko: “ Olu bɛɛ ka miiriya ye kelen ye, u bena u ka fanga n’u ka kuntigiya di wara ma .” O laɲinita min be ɲɔgɔn fɛ , o ye k’a to mɔgɔ minw bɛɛ kisira diɲɛ kɛlɛba sabanan ma, olu bɛɛ ka bonya la dimansi lafiɲɛlon kan. O tiɲɛni ye Erɔpu jamana kɔrɔw ka sɔrɔdasi fanga dɔgɔya kosɔbɛ. Nka minw ye see sɔrɔ o kɛlɛ la, n’o ye Ameriki Porotɛstanw ye, olu y’a sɔrɔ mɔgɔ minw tora niin na, u y’u ka kuntigiya to yen pewu. O laɲinita ye jinɛ ka miiriya ye, nka mɔgɔ minw benna, olu t’o lɔn ani u hakili min dira Sutana ma, o be se k’a sago dafa dɔrɔn.     
" Dragon ", " wara " ani " ngalon kira " ka jɛnɲɔgɔnya dɔrɔn lo la , " biɲɛ tan " b'u ka fanga to " wara " bolo. Ani, Ala ka bugɔli be tɔɔrɔ minw lase u ma, o be sɔrɔ o banbaliya fɛ. Saya sariya fɔli n’a waleyali cɛ, tile 15 wagati be di lafiɲɛlon labatobagaw ma walisa u ka “ wara tagamasiɲɛ ” ta , u ka Ɔrɔmukaw ka “ dimansi ” min nɔgɔnin lo kafiriw ka tile batoli fɛ. Komi Yezu Krista ka segili bena kɛ sɛnɛkalo la min be kɔn saan 2030, awirilikalo tile 3 ɲɛ, fɔɔ ni fili dɔ kɛra “ lɛrɛ ” kumaden kɔrɔfɔli la , saya sariya ka kan ka fɔ o loon kama wala loon dɔ min be ale ni saan 2030 ka sɛnɛkalo cɛ an ka kaloladonnan na min be kɛ tuma bɛɛ.                 
Walisa k’a faamu wagati laban na, an ka koo nunu lajɛ. nɛɛma wagati laban be lɔn mɔgɔ sugandininw dɔrɔn fɛ minw b' a siri ni dimansi sariya laseli ye ; ka fɔ ka gwɛ, a kɔ. Jamana lannabaliw ni murutininw ka lajɛnba kama minw bele be niin na, dimansi sariya laseli be kɛ i n’a fɔ nafa dɔrɔn lo min be mɔgɔ bɛɛ nafa ani kɔlɔlɔ tɛ u la. Ani, u ye tɔɔrɔ fɔlɔ duuru sɔrɔ ka ban tuma min na, u ka jurusara kuntaala dimi b’u lasun ka sɔn o latigɛli ma pewu ka mɔgɔ minw yira u la k’u kɛ u ka sankolola ɲangili kuntigiw ye, u k’olu “ faga . ”   
Vɛrise 1 4 : “ Olu bena kɛlɛ kɛ ni Sagaden ye, nka Sagaden bena see sɔrɔ u kan, bari ale lo ye matigiw ka Matigi ye, masaw ka Masacɛ lo. »  
“ U bena kɛlɛ kɛ ni Sagaden ye, Sagaden bena see sɔrɔ u kan ...”, bari ale lo ye sebagayabɛɛtigi Ala ye, fanga si tɛ se k’a kɛlɛ. " Masacɛw ka masacɛ ani matigiw ka matigi " bɛna a ta alako fanga la dugukolo masacɛw ni matigiw kan minw ka fanga ka bon ni tɔw bɛɛ ye. Ani mɔgɔ sugandininw minw y’o faamu, olu bena see sɔrɔ n’a ye. Niin b’a hakili jigi sariya saba minw na Ala b’a ɲini mɔgɔ minw fɛ, a be minw kisi ani minw y’a daminɛ ka kisili sira ta, o min be daminɛ u fɛ ni “ weeleli ” hakilimaya cogoya ye ani o kɔ, a be yɛlɛma, n’o lo, ka kɛ “ sugandili ” lɔyɔrɔ ye, “ kantigiya ” fɛ min be yira danbaga Ala n’a ka bibulu yeelen bɛɛ la. Kɛlɛ min kofɔra, o ye “ Arimagedɔn ” kɛlɛ ye, min be sɔrɔ Yir . " wagati " min na " mɔgɔ sugandinin " " min weelera " ka " kantigiya " kɔrɔbɔra. Yir. 9:7-9 kɔnɔ, Niin y’a yira ko Porotɛstanw ka limaniya labɛnnin lo o hakilimaya “ kɛlɛ ” kama. Minw jalakilen lo ka sa, u ka kantigiya kosɔn lafiɲɛlon na, mɔgɔ sugandininw be seereya kɛ ko u jigi be Ala ka layiduw kan ani o seereya min dira a ma, o be “ nɔɔrɔ ” di a ma, a be min ɲini mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan kɔnɔ Yir. 14 :7 kɔnɔ. Wajibi dimansi lafasabagaw n’a dɛmɛbagaw bena sɔrɔ , o koo la, saya min bena labɛn ka di Yezu Krista ka mɔgɔ sugandininw ma. N b'u hakili jigi yan, minw be sigasiga ani u be sigasiga ko Ala be lafiɲɛlonw nafa kosɔbɛ, ko an ka adamadenya bɔnɛna a ka banbali la, a tun ye nafa min di dugukolo kan nanko " yiri fila " ma, o kosɔn. " Armagedɔn " basiginin be o sariyakolo kelen kan, an be ni " yiri fila " minw ye bi , " ɲuman ni juguman lɔnni loon " , dimansilon, ani " ɲɛnamaya senuman loon " , lafiɲɛlon walima sibirilon nɔɔ na;                                      
Vɛrise 1 5 : “ A ko ne ma : I ye ji minw ye, jatɔmuso siginin be yɔrɔ minw na, o ye siyaw ye, ani jamabaw, ani siyaw, ani kaanw. »  
Vɛrise 15nan be kilɛ di an ma min b’a to an be se ka Erɔpu jamanaw ka tagamasiɲɛw jati “ jii ” minw kan “ kakalamuso siginin be ”, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, o ye “ kerecɛnw ” ye ngalon ni nanbara la . Erɔpu jamanaw ka jogo ye ka mɔgɔw lajɛ ɲɔgɔn fɛ minw ka " kan " tɛ kelen ye ; min be jɛnkuluw ni jɛnɲɔgɔnya minw kɛra, olu barika ka dɔgɔya. Nka kɔsa nin na , angɛlɛkan be kɛ i n’a fɔ nɛgɛjuru ye ani a be jamanaw ni ɲɔgɔn cɛ yɛlɛmaniw lawuli ; Adamadenw ka kalan min jɛnsɛnna yɔrɔ bɛɛ , o be Ala ka dangali marifa ka fanga dɔgɔya ani k’a Danbaga ka laɲinita kɛlɛ. O la, a ka jaabili bena kɛ siranya ye ka tɛmɛ : saya kɛlɛ fɛ ani laban na, a ka nali nɔɔrɔman yeelen fɛ.             
Vɛrise 1 6 : “ I ye biɲɛ tan minw ye, ani wara nin, olu bena kakalamuso kɔniya, u bena a ka faniw bɔ a la, k’a fari lakolon kɛ, k’a sogo dumu, k’a jɛni tasuma na. »  
Vɛrise 16nan be sapitiri 18nan nata ka porogramu kofɔ. A be “ biɲɛ tan ni wara ” ka yɛlɛmani sɛmɛntiya , o min, u kɛnin kɔ k’a dɛmɛ ani k’a sɔn, u labanna ka “ kakalamuso ” halaki. N hakili b’a la yan ko “ wara ” ye siwili ni diinan fangaw ka jɛnkulu ka mara ye ani ko a be Ameriki jamanadenw ka fanga yira ani Katolikiw ni Erɔpu jamanaw ka fanga , k’a sɔrɔ “ kakalamuso ” be diinan mɔgɔkɔrɔw ka fanga yira , o kɔrɔ, diinan mɔgɔkɔrɔw ka fanga min be bishops the, Pape . O la, o yɛlɛmani na, Erɔpu jamanaw ka Katolikiw ani Ameriki jamanaw ka porotesitantiw , olu fila bɛɛ ye Ɔrɔmu ka ngalonfinw tɔɔrɔ, u be lɔ Ɔrɔmu ka pape ka Katolikiw ka diinan kuntigiw kama. Ani, u bena “ a jɛni ni tasuma ye ” tuma min na, a ka nɔɔrɔ sababu fɛ, Yezu bena a ka fani min be mɔgɔ lafili, min be jinɛw lafili, o ci. " Biɲɛ tan " bena " a ka fani bɔ k'a kɛ lankolon ye " bari a tun be balo nafolobaya la, a bena fani bɔ a la, ani komi a ye senuya yecogo don a yɛrɛ la, a bena bɔ " fari lakolon " la, o kɔrɔ, maloya la hakilimaya ta fan fɛ , sankolo tilenninya si tɛ yen min bena a don a la. O kumaden tigitigi min ko: “ u bena a sogo dumu ,” o b’a yira ko a ka ɲangili tun ka jugu kosɔbɛ. Nin vɛrise be Yir. 14:18-20 ka barokun “ ɛrɛzɛnforo ” tiɲɛtigiya ko : Bɔnɛ ye dimi rɛzɛnforo sɔrɔ !                       
Vɛrise 1 7 : “ Sabu Ala y’a don u dusukunw na k’u ka ale sago kɛ, ka bɛn kelen ma, k’u ka masaya di wara ma fɔɔ Ala ka kumaw ka dafa. »  
Vɛrise 17nan, min be kiti hakɛ jukɔrɔ, o be sankolola Ala ka miiriya kɔrɔtanin dɔ yira an na, adamadenw ka ɲi ka min mafiɲɛya wala k’a minɛ ni miiriya gwansan ye. Ala b’a sinsin yan, janko a ka mɔgɔ sugandininw ka la a ra, ko ale kelenpe le ye « tulon jugu » Matigi ye, min bɛna kɛ wagati latigɛnin na. O porogramu ma labɛn jinɛ fɛ, nka Ala yɛrɛ lo y’o labɛn. A ye koo minw bɛɛ fɔ a ka Yirali kitabuba kɔnɔ min be Daniyɛli ni Yirali kitabu koo la, u bɛɛ kɛra ka ban wala u ka ɲi ka kɛ. Ani, komi " fɛɛn dɔ laban ka fisa n'a daminɛ ye " ka kɛɲɛ ni Waajulikɛla 7:8 ye , Ala b'o kantigiya kɔrɔbɔli laban laɲini an ye min bena an bɔ ɲɔgɔn na ni ngalon kerecɛnw ye ani k'an kɛ mɔgɔ ye min ka kan ni don a ka sankolola banbali kɔnɔ kɛlɛba sabanan ka halakili kɔ. An be se ka kɔnɔni kɛ ni jigiya dɔrɔn lo ye sabu fɛɛn o fɛɛn bena labɛn dugukolo kan, Ala yɛrɛ lo y’o labɛn . Ani, ni Ala be an fɛ, jɔn lo be se k’an kɛlɛ, fɔɔ minw ka mɔgɔfaga “ laɲiniw ” bena yɛlɛma u kama ?          
“ Fo Ala ka kumaw ka dafa ” kɔrɔ tigitigi ye mun lo ye ? Niin be kuma dankan laban koo la min maranin be papa ka “ biɲɛ fitinin ” ye i n’a fɔ a fɔra ka ban cogo min na , Dan 7:11 kɔnɔ : “ O tuma na, ne y’a filɛ biɲɛ ka kumabaw kosɔn ; ne tun be filɛli kɛra tuma min na, u ye bɛgɛn faga, k'a farikolo tiɲɛ, k'a di tasuma ma k'a jeni " ; Dan. 7:26 kɔnɔ : “ O tuma na, kiti bena na, u bena a ka fanga bɔsi a la, a bena halaki ka tunu pewu ” ; ani Dan.8:25 : “ A ka nafolotigiya n’a ka nanbarakow ka ɲɛtaga kosɔn, a bena yɛrɛbonya kɛ a dusukun na, ka mɔgɔ caaman halaki minw tun be hɛɛrɛ la, ka wuli ka kuntigiw ka kuntigi kɛlɛ ; nka a bɛna kari, k’a sɔrɔ bolo si tɛ . “ Ala ka kuma ” tɔɔ minw ɲɛsinna Ɔrɔmu laban ma, u bena yira Yir. 18, 19 ani 20 kɔnɔ.                   
Vɛrise 1 8 : “ I ye muso min ye, o ye duguba ye, min be dugukolo masacɛw mara. »  
Vɛrise 18nan be dalilu jɔnjɔn di an ma min b’a yira ko “ duguba ” ye Ɔrɔmu lo ye tiɲɛn na. An k’a fɔ k’o mɛlɛkɛ be kumana Zan yɛrɛ lo fɛ. Ani fana, k’a fɔ a ye ko : « I ye muso min ye, o ye o duguba ye min be mara kɛ dugukolo masacɛw kan », Yuhana b’a to a b’a faamu ko mɛlɛkɛ be kumana Ɔrɔmu koo la, « kulu wolonfila dugu », min, a ka wagati la, tun be mara kɛra masaya cogoya la a ka maraw bɛɛ ka masaya sifa caaman kan. A ka masaya fan fɛ, a be ni " masaya ye dugukolo masacɛw kan " ani a bena to a ka papa ka fanga kɔrɔ.          
Nin sapitiri 17nan na, i be se k’a ye ko Ala y’a ka yiraliw lajɛ ɲɔgɔn fɛ k’a to an be se ka “ jatɔmuso ” lɔn ni sigasigali ye, a jugu min ye kerecɛnw ka “ saan kɛmɛkuluw ka kasaara ” ye. O cogo la, a be jatiden 17 yira cogo sɔbɛ la a ka kitiko la. O kɔrɔsili lo y’a to n ye jurumu sigili saan kɛmɛ 17nan sanyɛlɛma lajɛn yira , o min ye tile loon tali ye, min ye marisikalo tile 7, saan 321 (loon min be fɔ jamana kɔnɔ nka 320 Ala fɛ) an ye min ye ɲinan saan 2020 kɔnɔ, min tɛmɛna sisan. An be se k’a ye ko Ala y’a tagamasiɲɛ kɛ tiɲɛn na ni dangali ye min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ kerecɛnw ka wagati la (Covid-19) min ye duniɲa ka sɔrɔko tiɲɛni kɛ min ka jugu ka tɛmɛ diɲɛ kɛlɛba filanan kan . Ala ka kiti tilennin ka dangali tɔw be na kɔfɛ, an bena u lɔn, loon o loon.    
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 18 : Jatɔmuso y’a ka ɲangili sɔrɔ . 
 
 
O kɔ, sapitiri 18nan bena an bila “ Arimagedɔn kɛlɛ ” laban koo kɛrɛnkɛrɛnninw na minw b’a to an be se ka kakalamuso lɔn . Kumadenw b'a kɔnɔkow yira : " Babilonɛba ɲangili waati, dugukolo kakalamusow bamuso " ; “ sumatigɛ ” jolibɔ wagati la .        
 
Vɛrise 1 : “ O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ ye a be jigira ka bɔ sankolo la, fanga b’a la kosɔbɛ. a ta nɔɔrɔ ka yeelen bɔ dugukolo kan. »  
Mɛlɛkɛ min be ni kuntigiyaba ye, ale be Ala faan fɛ, tiɲɛn na, Ala yɛrɛ lo. Mɛlɛkɛw kuntigi Misɛli ye tɔgɔ wɛrɛ ye Yezu Krista tun be min ta sankolo la sanni a ka cidenya baara daminɛ dugukolo kan. O tɔgɔ le ra, ani fanga min tun lɔnna mɛlɛkɛ senumanw fɛ, o le ra, a ka jinɛ ni a jinaw gbɛn ka bɔ sankolo ra, a ka se sɔrɔnin kɔ kuruwa kan. O ra, o tɔgɔ fila le ra, a bɛ kɔsegi dugukolo kan, Fa Ala ta nɔɔrɔ ra, ka a ta mɔgɔ sugandininw bɔ a ra ; nafa ka bon sabu u be kantigiya kɛ ani o kantigiya yirala tuma min na u kɔrɔbɔra. O koo lo la, a be bonya la mɔgɔ minw kan n’a ka kantigiya ye, a kɛtɔ ka “ nɔɔrɔ ” di a ma, a tun be min ɲini kabi saan 1844 ka kɛɲɛ ni Yir. 14:7 ye. A ka mɔgɔ sugandininw kɛtɔ ka lafiɲɛlon labato, u y’a bonya i n’a fɔ Danbaga Ala, min be ale kelenpe fɛ ka kɛɲɛ ni sariya ye kabini a ye sankolola ni dugukolo kan ɲɛnamaya dan.   
Vɛrise 2nan : “ A pɛrɛnna ni kaanba ye ko : “Babilɔni duguba benna, a benna ! A kɛra jinaw ka sigiyɔrɔ ye, jinaw bɛɛ ka sigiyɔrɔ, kɔnɔ nɔgɔninw bɛɛ ka sigiyɔrɔ, minw kɔniyanin lo .  
“ A benna, a benna, Babilonɛba ! ". An be Yir. 14:8 ka kumaden sɔrɔ tugun vɛrise 2nan nin na, nka sisan, a ma fɔ kiraya kuma na, o sababu ye ko a benni dalilu be di adamadenw ma minw tora niin na a ka nanbarako lafiliko wagati laban nin na. Ɔrɔmu ka papa ka Babilonɛ ka senuya masiki fana be benna. Tiɲɛn na, “ jinaw ka sigiyɔrɔ lo, jinaw bɛɛ ka sigiyɔrɔ lo, kɔnɔ nɔgɔninw ni kɔnɔ nɔgɔninw bɛɛ ka sigiyɔrɔ lo, ”. " Kɔnɔnin " kofɔli b'an hakili jigi ko dugukolo kan kɛwalew kɔ , Sutana ka kanpaɲi ka mɛlɛkɛ juguw ka sankolola miiriyaw be yen, u ɲɛmɔgɔ ani Ala ka danfɛnw murutinin fɔlɔ.        
Vɛrise 3nan : “ Sabu siyaw bɛɛ y’a ka kakalaya diwɛn min, dugukolo masacɛw ye kakalaya kɛ n’a ye, dugukolo jagokɛlaw kɛra nafolotigiw ye a ka nafolofɛn caaman kosɔn. »  
"... bari siyaw bɛɛ y'a ka kakalaya dimi duvɛn min , ... " Diinɛ kɛlɛ wulila Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka fanga lasun min tun b'a fɔra ko a be Yezu Krista ka baara la, a tun be jogo kalan minw kalan dugukolo kan a ka kalandenw n'a ka kalandenw na, u y'o kalanw mafiɲɛya pewu. Yezu fanin be dususuman na, papew fanin be dimi la ; Yezu, majigilenya misaliya, papew, gwansanw ni waso misaliyaw, Yezu min be balo bololafɛnw fantanya la, papew be balo nafolobaya ni nafolobaya kɔnɔ. Yezu ye mɔgɔw kisi, papew ye adamaden caamanba faga cogo tilenbali la ani kuntan na. O kama, o kerecɛnya min tun be Ɔrɔmu Katolikiw fɛ, o ni Yezu ka limaniya tun tɛ kelen ye . Daniyɛli ka kitabu kɔnɔ, Ala tun ye kiraya kɛ ko “ a ka nanbarakow bena ɲɛ , ” nka mun na o ɲɛtaga sɔrɔla ? A jaabili ka nɔgɔ : bari Ala lo y’a di a ma. Sabu an ka kan ka an hakiri to a ra ko « burufiyɛnan filanan » ɲangili tɔgɔ jukɔrɔ, min fɔra Yirali 8:8 kɔnɔ, o le y’a to a ye nin fanga jugu ni fangatigi nin lawuli walisa ka lafiɲɛlon tiɲɛni ɲangi, min bilala kabini marisikalo tile 7, saan 321. a ko : « Ne bɛna aw ta sebagaya bonya kari, ne bɛna aw ta sankolo kɛ i ko nɛgɛ , ka aw ta dugukolo kɛ i ko zira .» Layidu kura kɔnɔ, papa ka fanga wulila ka o dangali kelenw dafa. A ka laɲinita kɔnɔ, Ala ye mɔgɔ tɔɔrɔbaga, kititigɛla ani fagabaga ye yɔrɔnin kelen walisa k’a ka kanuya sariya n’a ka tilenninya dafanin ka laɲinitaw wasa . Kabi saan 221, lafiɲɛlon tiɲɛni ye adamadenw sara kosɔbɛ, k’a ka sara sara kɛlɛw ni mɔgɔfaga nafantanw na, ani banajuguw la minw be mɔgɔ faga ani ka mɔgɔw halaki, Danbaga Ala lo y’u dan. O vɛrise kɔnɔ, “ kakalayakow ” (wala “ kakalayakow ” ) ye Alako ta fan fɛ ani a be diinankow lo kofɔra minw man kan n’u ye. " Diwɛn " b'a ka kalan tagamasiɲɛ yira min be jina " dimi " ni kɔniya bɔ, Krista tɔgɔ la, siyaw bɛɛ cɛma minw kɛra, o sababu la, kɛlɛkɛlaw walima kɛlɛkɛlaw ye.                      
Katolikiw ka kalanw ka jalaki man kan ka adamadenw bɛɛ ka jalaki dogo, olu minw be se ka kɛ i n’a fɔ Yezu Krista ye jogo minw kɔrɔta, u tɛ kelen ye. Ni dugukolo masacɛw tun be " Babilɔni " ka " kakalaya diwɛn " ( kakalaya ) min , o ye ko i n' a fɔ " kakalamuso " , a ka haminanko dɔrɔn tun ye k' a ka sannikɛlaw diyabɔ ; O ye sariya ye, sannikɛla ka kan ka wasa n’o tɛ a tɛ segi ka na. Ani, Katolikiw ye natabaya lawuli fɔɔ ka taga se kojuguba ma, ani nafolo ni ɲɛnamaya kɛcogo ɲuman kanuya ma. I ko Yezu y’a kalan cogo min na, kɔnɔw be ɲɔgɔn lajɛn. Cɛɛ juguw ni kuncɛbaw tun bena tunu cogo o cogo n’a tun be yen wala n’a tun tɛ yen. Hakilijigi : juguya donna adamadenw ka ɲɛnamaya kɔnɔ Kayɛn sababu la, min y’a balimacɛ Habili faga, dugukolo ka tariki daminɛ yɛrɛ la. " Dugukolo jagokɛlaw kɛra nafolotigiw ye a ka nafolobaya barika la ." O b’a yira cogo min na Ɔrɔmu Katolikiw ka pape ka fanga ye ɲɛtaga sɔrɔ. Dugukolo jagokɛlaw lanin be wari dɔrɔn lo la, u tɛ diinankow lɔnbagaw ye nka ni diinan y’u nafolotigiya, a be kɛ baarakɛɲɔgɔn ye min be sɔn a ma, hali min be se ka waleɲuman lɔn. Barokun ka kuma laban b’a to n’ be Ameriki porotesitanti jagokɛlaw lo lɔn ka caya sabu jamana be porotesitanti limaniya yira Alako ta fan fɛ. Kabi saan kɛmɛkulu 16nan na , Ameriki worodugu fan fɛ, min tun ye Porotɛstanw ye a bɔyɔrɔ la, o tun be Hisipaɲi Katolikiw bisimila ani kabi o wagati, Katolikiw ka limaniya tun be yira i n’a fɔ Porotɛstanw ka limaniya. Nin jamana fɛ, yɔrɔ min na " jago " dɔrɔn lo be jati, diinankow tɛ foyi ye tugun. Komi Porotɛstan jagokɛlaw ye se sɔrɔ u ka nafolo sɔrɔli diyabɔli la, o min tun be jijali la Zɛnɛzi ka yɛlɛmani donbaga John Calvin fɛ, u ye Katolikiw ka limaniya sɔrɔ cogo dɔ la min tun b’u dɛmɛ k’u yɛrɛ nafolo sɔrɔ, Porotɛstanw ka sariya fɔlɔ tun tɛ min di. Protestantw ka batosow lakolon lo ani kogow gwansan lo, k’a sɔrɔ Katolikiw ka legiliziw fanin be fɛn nafamanw na minw dilanna ni minan sɔngɔ gwɛlɛw ye, sanu, warijɛ, sama ɲin, o minanw bɛɛ be sɔrɔ nin barokun kɔnɔ vɛrise 12. O la, Katolikiw ka batoli nafolo ye, Matigi Ala fɛ, Protestantw ka limaniya ɲɛfɔli ye Ameriki ka weaken. Dolari, o min ye Mamɔn kura ye, o nana Ala nɔɔ ta dusukunw na ani kalanw koo ma diya mɔgɔw ye tugun. Opozisiyɔn be yen nka politikikow dɔrɔn lo la.            
Vɛrise 4nan : “ Ne ye kumakan wɛrɛ mɛn ka bɔ sankolo la k’a fɔ ko : «Ne ka mɔgɔw, aw ka bɔ dugu kɔnɔ, janko aw kana kɛ a ka jurumunw ta ye, aw kana a ka tɔɔrɔw dɔ sɔrɔ.» »  
Vɛrise 4nan be kuma faranfasi laban wagati koo la : “ Aw ka bɔ a la, ne ka mɔgɔw ”; O wagati le ra, mɔgɔ sugandininw bɛna yɛlɛ sankolo ra ka taga Yesu kunbɛn. Nin vɛrise be min yira, o ye “ sumatigɛ ” wagati ye , o min ye Yir. 14:14-16 ka barokun ye, u be bɔ yen, sabu i ko vɛrise b’a yira cogo min na, u man kan ka “ yɔrɔ sɔrɔ ” “ tɔɔrɔw ” la minw bena kɛ Ɔrɔmu n’a ka diinan mɔgɔkɔrɔw kan. Nka sɛbɛnin b’a yira ka gwɛ ko walisa ka se ka kɛ mɔgɔ sugandininw hakɛ ye minw tagara, mɔgɔ man ɲi ka “ seen don a ka jurumuw na .” Ani, komi jurumunba ye dimansi lafiɲɛ ye, Katolikiw ni Porotɛstanw be min bonya limaniya kɔrɔbɔli laban na, o ye “ wara tagamasiɲɛ ” ye, o diinanba fila nunu ka lanabagaw tɛ se k’u niin don mɔgɔ sugandininw ka yɛlɛli la. Mako be yen tuma bɛɛ ka “ bɔ Babilɔni ” , nka o bɛɛ n’a ta, nin vɛrise kɔnɔ, Nii b’a fɛ ka wagati laban min sɔrɔ ka Ala ka cikan nin labato, o lo be sɔrɔ sabu dimansi sariya fɔli be kɔrɔbɔli laban yira. Nin laseli b’a to mɔgɔ minw bɛɛ kisira " buru wɔɔrɔnan " (Diɲɛ kɛlɛba sabanan) ma, olu bɛɛ ka lɔnniya sɔrɔ , o min b’a to u ka sugandili be kɛ kunkanbaara ye Danbaga Ala ɲɛɛ kɔrɔsitɔ.                    
Vɛrise 5nan : “ Sabu a ka jurumunw sera sankolo la, Ala hakili jigira a ka kojuguw la. »  
A ka kumaw na, Niin be “ Babɛli sankaso ” ja yira, min tɔgɔ be sɔrɔ “ Babilɔni ” tɔgɔ lili la . Kabi saan 321 ani saan 538, Ɔrɔmu, " duguba " min kɔnɔ " kakalamuso " be n'a ka " masasigilan " ye, a ka " senuman " sigiyɔrɔ " papa sigiyɔrɔ kabini saan 538, o y'a ka jurumuw caya Ala kan. Ka to sankolo la, a tun b’a ka jurumuw jati ani k’u sɛbɛ saan 1709 kɔnɔ (kabini saan 321). A ka kɔsegi nɔɔrɔ fɛ, Yezu ye papa ka fanga bɔ kɛnɛ kan ani Ɔrɔmu n’a ka ngalon senuya kosɔn, wagati sera k’u ka kojuguw sara.            
Vɛrise 6 : “ A ye sara min kɛ, aw k’o sara a ye, a ka kɛwalew sara siɲɛ fila . A ka ji bɔn minan min kɔnɔ, aw ye ji fla bɔn a ye o min kɔnɔ. »  
Ka tugu Yir. 14 ka barokunw ka ɲɛtaga kɔ, sumatigɛ kɔ, ɛrɛzɛntigɛ wagati be na . Katolikiw ni Porotɛstanw ka mɔgɔ juguw bɛɛ la, Ala b'a ka kuma fɔra a ye ko : " Aw k'a sara i n'a fɔ a ye min sara, aw k'a sara siɲɛ fila ka kɛɲɛ n'a ka kɛwalew ye ." Tariku b’a yira ko a ka baaraw tun ye a ka kititigɛsow ka tasuma n’u ka tɔɔrɔw ye. O la, Katolikiw ka diinan karamɔgɔw bena tɔɔrɔ siɲɛ fila, n’o be se ka kɛ. O cikan kelen be segi ka fɔ nin cogo la : “ A ye jii bɔn tasa min kɔnɔ, i ka ji bɔn a la siɲɛ fila .” Minfɛn minnifɛn jaa lo tun be kɛ ka Yezu ka tɔɔrɔw yira, fɔɔ ka taga se tɔɔrɔ laban ma kuruwa kan, Ɔrɔmu tun y’o lɔ ka ban, Gɔligota kulu jukɔrɔ. O cogo la, Yezu b’an hakili jigi ko Katolikiw ka diinan y’a yira ko a sɔnna ka tɔɔrɔ minw muɲu, u y’u kɔniya kosɔbɛ, o kama, ale lo y’u sɔrɔ. Talen kɔrɔ dɔ bena a nafa bɛɛ ta nin wagati la : i t’a fɛ mɔgɔw ka min kɛ i ye, i kana o kɛ abada. O kɛwale nin na, Ala be jurusara kuntaala sariya dafa : ɲɛɛ ni ɲɛɛ, ɲin ni ɲin ; sariya tilennin dafanin, a tun b’o min mara mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka baara kama. Nka jamakulu la, a waleyali tun daganin lo adamadenw ma, o bɛɛ n’a ta, u y’a jalaki, k’a miiri k’u be se ka kɛ mɔgɔ tilenninw ni mɔgɔ ɲumanw ye ka tɛmɛ Ala kan. O nɔfɛko ye kasaara ye, juguya n’a ka murutili hakili juguyara ani u ye fanga sɔrɔ tubabu jamanaw kan minw bɔra kerecɛnw na.          
Yirali 17 : 5 kɔnɔ, “ Babilonɛba ,” “ kakalamuso ,” “ tun be ni tasa sanulaman dɔ ye min tun fanin be a ka koo haramuninw na . ” O tigitigi ɲɛsinna a ka diinankow ma ani a be baara min kɛ ni Ekaristi tasa ye kɛrɛnkɛrɛnnin na. Komi a tun tɛ bonya la o landa senuman kan, Yezu Krista tun be min kalan ani k’a saniya, o y’a to a ye ɲangili kɛrɛnkɛrɛnnin sɔrɔ o cogo kelen na. Kanuya Ala be sira di tilenninya Ala ma ani a ka kiti miiriya be yira adamadenw na ka gwɛ.        
Vɛrise 7nan : “ A y’a yɛrɛ bonya cogo min na, ani a ye nafolobaya kɛ cogo min na, tɔɔrɔ ni kasi caaman b’a la ten. Sabu a b’a fɔra a yɛrɛ kɔnɔ ko : «Ne siginin bɛ masamuso ra, ne tɛ firiyamuso ye, ne tɛna kasi ye .» »  
Vɛrise 7nan na, Niin b’a yira ko ɲanamaya ni saya be ɲɔgɔn sɔsɔ. Ɲɛnamaya min ma maga saya ka balawo ma, o ye ninsɔndiyako ye, jɔrɔnanko, fɛn gwansan, ɲɛnagwɛ kuraw ɲinini na. Pape ka Ɔrɔmu " Babilɔni " tun be nafolo ɲinina min be nafolobaya san . Ani, walisa k’o sɔrɔ fangatigiw fɛ ani masacɛw fɛ, a tun be baara kɛ ni Yezu Krista tɔgɔ ye ani a be baara kɛ n’a ye hali bi walisa ka jurumunw yafa feere “ indulgences ” kɔnɔ. O ye koo fitinin ye min ka gwɛlɛ kosɔbɛ Ala ka kitiko hakɛ la, a ka ɲi ka min yafa sisan hakilimaya ni farikolo ta fan fɛ. O nafolo ni fɛnbaw kɔrɔfɔli basiginin lo a kan ko Yezu n’a ka cidenw tun be fantanya la ani u tun be wasa u ka makoɲɛfɛn gwansanw na. O la, “ tɔɔrɔ ” ani “ kasi ” be Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka diinan mɔgɔkɔrɔw ka “ nafolo n’u ka nafolobaya ” nɔɔ ta.           
A ka nanbara baara wagati la, Babilɔni b’a fɔ a dusukun na ko : “ Ne siginin be i n’a fɔ masamuso ” ; min b’a yira ko “ a ka masaya be dugukolo masaw kun na ” min kofɔra Yir. Ani ka kɛɲɛ ni Yirali 2:7 ani 20 ye, mɔgɔ ka “ masasigilan ” be Vatikan (vaticinate = kiraya) , Ɔrɔmu. « Ne tɛ firiyamuso ye » ; a cɛɛ Krista, a b’a fɔra ko ale ye ale muso ye, ale be nii na. “ Ne tɛna dusukasi ye fana .” Egilizi kɔfɛ kisili tɛ yen, a y’o fɔ a juguw bɛɛ ye. A y’o fɔ siɲɛ caaman fɔɔ a labanna ka la a la. Ani, a lanin b’a la tiɲɛn na ko ale ka masaya bena to fɔɔ abada. Kabi a tun siginin be yen, yala Ɔrɔmu tɔgɔ ma di a ma ko “ dugu banbali ” wa ? Ka fara o kan, komi dugukolo kan tilebenyanfan fangatigiw tun b’a dɛmɛna, kuun tun b’a la k’a miiri ko adamaden tɛ se ka maga a la ani ko mɔgɔ tɛ se k’a tɔɔrɔ. A tun tɛ siran Ala ka sebagaya ɲɛ fana sabu a tun b’a fɔra ko a be baara kɛra a ye ani k’a lɔyɔrɔ fa dugukolo kan.                
Vɛrise 8nan : “ O kosɔn, tɔɔrɔw bena na a kan loon kelen na: saya, ni kasi ani kongo. Sabu Matigi Ala sebɛrɛtigi le ka kiti ben o kan. »  
Nin vɛrise b’a ka jinajikow bɛɛ ban : “ o la, loon kelen kɔnɔ ” ; min Yezu bena segi ka na nɔɔrɔ la, “ a ka tɔɔrɔw bena na ” o kɔrɔ, Ala bena ɲangili min di, o bena na ; " saya, kasi ani kongo " tiɲɛn na, koow be kɛ cogo wɛrɛ la. Mɔgɔ tɛ sa kongo fɛ loon kelen kɔnɔ, o la, fɔlɔ, hakilimaya “ kongo ” ye ɲɛnamaya buru min ye kerecɛnw ka diinɛ limaniya jusigilan ye, o tununi ye. O kɔ, an be “ kasi ” don walisa ka mɔgɔ minw ka surun an na, an ka denbaya dusukunnakow fɔra u ye, olu ka saya tagamasiɲɛ ye. Ani, a laban, “ saya ” be jurumunkɛla jalakibaga minɛ sabu “ jurumu sara ye saya ye ,” ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm. “ A bena jɛni tasuma fɛ ,” ka kɛɲɛ ni kiraya kumaw ye minw be segi ka fɔ Daniyɛli ni Yirali kɔnɔ. A yɛrɛ lo y’a to danfɛn caaman jeni yiri kan , tilenbaliya la , fɔɔ Ala ka tilenninya dafanin lo y’a to ale yɛrɛ ka kan ka tunu tasuma kɔnɔ. “ Sabu Matigi min b’a kiti tigɛ, o le ka bon ” ; A ka lafili baara wagati la, Katolikiw ka diinan tun be Mariyamu bato, min tun ye Yezu bamuso ye ani a tun be bɔ denmisɛnnin dɔrɔn lo la a tun be min minɛna a bolo la. O faan tun be adamadenw hakili diyabɔ minw ka teli ka kɛ ni miiriya juguw ye. Muso, ka fisa, bamuso, diinan kɛra hakilisigi ye cogo di ! Nka nin wagati le ye tiɲɛ wagati ye, ani Kirisita min bɛ kiti tigɛ a kan, o bɔra sisan sisan, Sebagayabɛɛtigi Ala ta nɔɔrɔ ra ; ani Yesu Kirisita ta Alako sebagaya min k’a bɔ kɛnɛ kan, o b’a halaki, k’a di a ka mɔgɔ janfaninw ka jurusara kuntaala dimi ma.                        
Vɛrise 9nan : “ Dugukolo masacɛ minw bɛɛ ye kakalaya kɛ n’a ye ani ka ɲɛnagwɛkow kɛ n’a ye, n’u y’a jeni sisi ye, u bena kasi ani ka kasi a kosɔn. » 
O vɛrise be “ dugukolo masacɛ minw tun be kakalaya kɛ n’a ye ani ka nafolo kɛ n’a ye ” olu ka kɛwalew yira . O ye masacɛw, peresidanw, dictateurs, jamana ɲɛmɔgɔw bɛɛ ye minw ye Katolikiw ka diinan ka ɲɛtaga n’a ka baara sabati, ani minw, kititigɛ laban na, u sɔnna lafiɲɛlon labatobagaw fagali ma. U bena “ kasi ka kasi a kosɔn, n’u y’a tasuma sisi ye .” A gwɛnin lo ko dugukolo masacɛw b’a yera ko koow be yɛlɛmana ka bɔ u kɔrɔ. U tɛ mɔgɔ si ɲɛminɛ tugun ani u be tasuma min mɛnɛna Ɔrɔmu dɔrɔn lo filɛra mɔgɔ lafilininw fɛ, o min ye Ala ka jurusara kuntaalajanw ye. U ka kasikanw n’u ka kasikanw be bɛn sabu duniɲa ka jogow, minw y’u lasun ka se fangaba ma, u be benna yɔrɔnin kelen.    
Vɛrise 1 0 : “ U bena lɔ yɔrɔjan, a ka tɔɔrɔ siranya kosɔn, u bena a fɔ ko : Bɔnɛ ! A ka jugu ! Duguba, Babilɔni, dugu barikaman ! Lɛrɛ kelen kɔnɔ , i ka kiti sera ! »  
" Dugu banbali " be sa, a be jɛni ani dugukolo masacɛw b'u yɛrɛ mabɔ Ɔrɔmu la. U be siranna sisan k’u ka ɲi k’a ka siniɲasigi ɲɔgɔn sɔrɔ. Min be kɛra, o ye balawoba ye u fɛ : “ Bɔnɛ ! Bɔnɔ ! Duguba Babilonɛ , bɔnɛ be segi a kan siɲɛ fila i n’a fɔ, “ a benna, a benna, Babilonɛba .” “ Dugu barikaman !” » ; fanga tun b' a la fo a ye diɲɛ mara a ka fanga fɛ kerecɛn jamanaw ka ɲɛmɔgɔw kan ; O jɛɲɔgɔnya min jalakilen don Ala fɛ, o lo y’a to masacɛ Luwi XVI n’a ka muso Ɔsitarali Marie-Antoinette yɛlɛla ka taga gilotini ka yɛlɛyɛlɛnan kan, ani u dɛmɛbagaw, minw ye “ tɔɔrɔba ” ka tɔɔrɔw sɔrɔ, i n’a fɔ Nii tun y’a fɔ cogo min na, Yir. 2:22-23 kɔnɔ. “ I ka kiti sera lɛrɛ kelen kɔnɔ ! » ; Yezu kɔsegili be duniɲa laban wagati yira. Kɔrɔbɔli laban tun ye “ lɛri kelen ” tagamasiɲɛ ye min kofɔra Yir. 3:10 kɔnɔ, nka o bena bɔ Yezu Krista ka bɔli la, walisa sisan ka koow bɛɛ ka yɛlɛma, ani sisan, “ lɛri kelen ” kɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ la, o bena bɔ ka se ka o yɛlɛmani kabakoman sɔrɔ.                       
Vɛrise 1 1 : “ Dugukolo jagokɛlaw be kasira ani u be kasi a kosɔn, bari mɔgɔ si t’u ka doni san tugun, ”  
Nin sen fɛ, hakili be “ dugukolo jagokɛlaw ” lo ɲɛsinna kɛrɛnkɛrɛnniya la, a ɲɛsinna Ameriki jagokɛla hakili ma min be ta mɔgɔ kisininw fɛ dugukolo bɛɛ kan i n’a fɔ a fɔra cogo min na sapitiri tɛmɛnin 17nan ka kalan na. O fana " kasi ka kasi a kosɔn, bari mɔgɔ si t'u ka doni san tugu ; ...». Nin vɛrise b’a yira ko Porotɛstanw ka kanuya be Katolikiw ka diinɛ koo la ani u be kasi o ma , o cogo la, u b’a yira k’u yɛrɛ be nɔrɔla a la sɔrɔko nafa kosɔn . Hali ni, o tɛ kelen ye pewu, yɛlɛmani baara lawulila Ala fɛ walisa ka Ɔrɔmu Katolikiw ka papa ka jalaki jalaki ani ka tiɲɛn faamuninw lasegin u ma ; yɛlɛmani donbaga sɔbɛw i n’a fɔ Piyɛri Waldo, Zan Wikilifu ani Martin Luther ye min kɛ u ka wagati la. Jagokɛlaw fana b’a ye ni nisɔngoya ye u be nafa minw jati, u be tiɲɛna u ɲɛɛ kɔrɔ, sabu u be balo u ka jagokow sababu fɛ k’u yɛrɛ nafolo sɔrɔ diyabɔ dɔrɔn lo kama ; jago kɛli b’u ka ɲɛnamaya ninsɔndiyaw lajɛ ka surunya.       
Vɛrise 1 2 : “ sanu, warijɛ, kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw, nɛgɛw, lɛnfaniw, fani wulemanw, fani wulemanw, fani wulemanw, yiri ɲuman sifa bɛɛ, sama ɲin sifa bɛɛ, yirifɛn sɔngɔ gwɛlɛ sifa bɛɛ, zira, nɛgɛ, ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw, ”  
Sanni ne ka minan suguya caaman tɔgɔ fɔ, minw ye Ɔrɔmu Katolikiw ka boliw batoli jusigilan ye, ne hakili be nin yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnin nin na yan, Yezu Krista ye min kalan limaniya lakika koo la. A tun y’a fɔ Samarika muso ye ko : “ Muso, la a la ko wagati dɔ bena se, aw tɛna Faa bato kulu nin kan ani Zeruzalɛmu. Aw bɛ min le bato, aw tɛ o lɔn; An be min bato, an b’o lɔn, sabu kisili be bɔ Yahutuw lo fɛ . Nka wagati dɔ bɛna na, a sera sisan, wagati min na batobaga lakikaw bɛna Fa Ala bato ni Nin ni can ye ; sabu Fa Ala bɛ Ala batobagaw le ɲinina. Ala ye Nii ye, minw b’a bato, olu ka kan k’a bato ni Nii ye ani tiɲɛn na . (Yuhana 4:21-23) ». O la, limaniya sɔbɛ mako tɛ bololafɛnw wala bololafɛnw na, sabu a basiginin lo miiriya dɔrɔn lo kan. Ani o kosɔn, o limaniya sɔbɛ tɛ nafa foyi lase diɲɛ natabaw ni sonyanikɛlaw ma, bari a tɛ mɔgɔ si nafolotigiya, fɔɔ, Alako ta fan fɛ, mɔgɔ sugandininw. Sugandilikɛlaw be Ala bato hakilimaya la, o kama u ka miiriyaw la, nka tiɲɛn fana na , o kɔrɔ ko u ka miiriyaw ka kan ka lɔ sariyakolo kan Ala ye min yira. Fɛɛn o fɛɛn min tɛ o sariya kɔnɔ, o ye boliw batoli sifa dɔ ye yɔrɔ min na tiɲɛn Ala be baara kɛ i n’a fɔ boliw. A ka kɛlɛw wagati la, Ɔrɔmu min tun be ni Repibliki ye, ale tun be jamana minw minɛna, u ka diinanw lo ta. Ani, a ka diinankow fanba bɔra Grɛkiw lo la, o min tun ye siwilizasiyɔnba fɔlɔ ye fɔlɔ la. An ka wagati la, papa cogoya la, an b’a ye ko o ciyɛn bɛɛ farala “ kerecɛnw ” “ senumanw ” kuraw kan k’a daminɛ ni Matigi ka ciden 12 ye. Nka, komi u sera fɔɔ ka Ala ka cikan filanan bɔ yen min b’o bolibatoli jalaki, Katolikiw ka limaniya b’a to mɔgɔw be to ka jaaw bato minw sɛgɛsɛgɛra, minw be sɛbɛri kɛ wala minw be bɔ jinaw ka yelifɛnw na. O la, o batofɛnw ka landakow le ra, an bɛ o boliw sɛgɛsɛgɛninw sɔrɔ, minw bɛ minanw ɲini ka se ka cogoya sɔrɔ; minɛn minw Ala yɛrɛ b’u lisi yira : “ ... ; ... sanu, warijɛ, kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw, nɛgɛw, lɛnfani ɲuman, fani wuleman, siliki, fani wuleman, yiri ɲuman sugu bɛɛ, sama ɲin sugu bɛɛ, yiri sɔngɔ gwɛlɛman sugu bɛɛ, zira, nɛgɛ, ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw, ... ». “ Sanu, warigwɛ, kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw ani fɛɛn sɔngɔ gwɛlɛw ” “ be bonya la fangabonw ka ala kan ” min tun be papa masacɛ fɛ Dan.11:38. O kɔ, “ fani wuleman ni fani wuleman ” be jatɔmuso ka fani don Babilonɛba .                     Yir . "  sanu, kabakuru sɔngɔgwɛlɛnw ani lulu " le y'a ka masirifɛnw ye ; “ lɛnfani ɲuman ” b’a yira ko a b’a fɔra ko a ye senuya ye, ka kɛɲɛ ni Yir. 19:8 ye : “ Sabu lɛnfani ɲuman ye mɔgɔ senumanw ka tilenninya ye .” Minan tɔɔ minw kofɔra, a b’a ka boliw dilan ni minw ye. O fɛɛn nafamanw b’a yira ko Katolikiw ka boliw batobaga be Ala bato kosɔbɛ .        
Vɛrise 1 3 : “ kanɛli, kasadiyananw, tulu kasadiyaninw, mugu, wusulan, diwɛn, tulu, mugu ɲuman, alikama, misiw , sagaw, soow, wotorow, adamadenw farikolow n’u niinw. »  
“ Kasadimanw , miri, wusulan, diwɛn ani tulu ” minw kofɔra, u b’a yira a ka diinankow la . Fɛɛn tɔw ye balofɛnw ni nafolofɛnw ye minw be kuma Sulemani ka masaya koo la, Dawuda dencɛ, min ye Alabatosoba fɔlɔ lɔ Ala ye, ka kɛɲɛ ni 1 Masacɛw 4 : 20-28 ye . 8:11 kalan . Vɛrise ka tiɲɛtigiya laban, min ɲɛsinna " mɔgɔw farikolow n'u niinw " ma, o b'a ka baaraɲɔgɔnya sɔsɔ ni masacɛw ye, a be minw tilan, sariyabali la, wagati fanga la. Krista tɔgɔ la, a tun be koo haramuninw jati diinɛ sira fɛ, i n’a fɔ jɔnya, tɔɔrɔ ani Ala ka danfɛnw fagali ; fɛɛn min marala a yɛrɛ ye diinɛko la ; fɔɔ a b’a ka kɛwalew surunya nin kuma nunu na : " mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan , olu joli sɔrɔla a la " , nin sapitiri 18nan ka vɛrise 18nan na .                    
Hakilijigi : Bibulu kɔnɔ ani Ala ka miiriya la , kumaden “ niin ” be mɔgɔ yira a faan bɛɛ la, a farikolo n’a ka hakili wala a ka miiriya , a ka hakili n’a dusukunnakow. Hakilina min b’a yira ko “niin ” ye ɲɛnamaya fɛɛn dɔ ye , min b’a yɛrɛ bɔ farikolo la saya tuma na ani a be to niin na , o bɔra Grɛkiw ka kafiriw dɔrɔn lo la. Layiri kɔrɔ kɔnɔ, Ala b'a ka danfɛnw adamadenw walima bɛgɛnw joli yira : " Sabu joli min b'a kɔnɔ, o ye fɛɛn bɛɛ niin ye . O kosɔn ne k’a fɔ Izirayɛlimɔgɔw ye ko aw kana bɛgan si jori domu; sabu fɛnɲanaman bɛɛ nin ye a joli ye ; » . O la, a be Grɛkiw ka miiriya wɛrɛw ta sini ma ani a be Bibulu ka paradi dɔ labɛn filozofi miiriyaw kama minw bena wolo kafiriw cɛma. Adamadenw ni bɛgɛnw ka ɲɛnamaya be bɔ joli ka baara lo la. Joli bɔnna , wala a nɔgɔnin lo ni nɔgɔ ye, a tɛ nɔgɔ di farikolo yɔrɔ dɔw ma tugun, i n’a fɔ kunsɛmɛ , min be miiriya dɛmɛ. Ani ni laban ma oxygène sɔrɔ, miiriya sariyakolo be lɔ ani foyi tɛ to niin na o yɔrɔ laban kɔ ; n’o tɛ, hakilijigi min be kɛ salenw ka “ niin ” labɛncogo la Ala ka miiriya banbali kɔnɔ n’a ɲɛsinna a ka siniɲɛsigi “ kununi ” ma, wagati min na a bena “kunun” a la , wala wagati min na a bena “ kunun tugun ”, i n’a fɔ a be se ka kɛ cogo min na, ɲɛnamaya banbali kama wala “ saya filanan ” halakili laban kama .                      
Vɛrise 1 4 : “ I niin tun be yiriden minw fɛ, u bɔra i kɔrɔ ; ani fɛn nɔgɔmanw ni fɛn cɛɲumanw bɛɛ tununa i fɛ, i tɛna o sɔrɔ tuun. »  
Min ɲɛfɔra vɛrise tɛmɛninw na, k’o sinsin, Nii be Ɔrɔmu ka papa ka “ negelakow ” jati a ka “ niin ” ye , o min ye a ka jogo ye min be mɔgɔ lafili ani k’a lafili. Katolikiw ka diinɛ min ye Grɛkiw ka filozofiw ciyɛntabaga ye, ale lo ye ɲiningali fɔlɔ kɛ ko niin be bɛgɛnw ni mɔgɔw la minw sɔrɔla jamana kuraw kan. Tiɲɛ na ɲiningali jaabili b' a la ; a sinsinnin be wale dɛmɛbaga ɲuman sugandili kan : niin tɛ adamaden na , bari niin  lo .      
Niin be saya sɔbɛ kɔlɔlɔw lajɛ ka surunya, a ye minw sigi ani k’u yira Waajulikɛla 9:5-6-10 kɔnɔ. O koow tɛna segi ka fɔ tugun layidu kura sɛbɛninw na. O kama, an be se k’a faamu ko a kɔrɔtanin lo an ka Bibulu kuturu bɛɛ sɛgɛsɛgɛ. Ni " Babilɔni " halakira, a niin tun be yiriden minw fɛ " ani " fɛɛn ɲumanw ni fɛɛn cɛɲumanbaw bɛɛ " minw tun be waleɲuman lɔn ani k'u ɲini, a bena " tunu " olu la abada . Nka Nin Saninman b’a yira ka gwɛ fana ko : “ aw kosɔn ” ; sabu mɔgɔ sugandininw, minw tɛ i n’a fɔ ale, olu bena se ka Ala bena kabako minw di u ma walisa u k’u tilan, u ka waleɲumanlɔn wagati janya, fɔɔ abada.            
Vɛrise 1 5 : “ Jagokɛlaw minw kɛra nafolotigiw ye a sababu la, olu bena lɔ yɔrɔjan, a ka tɔɔrɔ siranya kosɔn ; o bɛna kasi ka kasi , .  
Vɛrise 15-19 kɔnɔ, Niin be “ jagokɛlaw lo ɲinina minw kɛra nafolotigiw ye a sababu la .” Seginkanniw b’a yira ko sinsin be kɛra kumaden nin kan “ lɛrɛ kelen kɔnɔ ”, min be segi ka fɔ siɲɛ saba sapitiri nin kɔnɔ, ani kulekan min be fɔ ko “ Bɔnɛ ! Bɔnɔ ! ". Jatiden 3nan be dafalenya tagamasiɲɛ yira. O la , Ala b' a sinsin a kan ko kiraya kuma min fɔra , o tɛ se ka yɛlɛma ; o ɲangili bɛna dafa a ta Alako dafanin bɛɛ ra. O kulekan ko: “ Bɔnɛ ! Bɔnɔ ! ", min bɔra jagokɛlaw fɛ, o be lasɔmini kulekan lakali a ka sugandininw fɛ Yir. 14:8 kɔnɔ : " A benna ! A benna ! Babilonɛba . O jagokɛlaw b’a ka halakili filɛra ka to yɔrɔjan, “ u be siranna a ka tɔɔrɔ ɲɛ .” Ani, u ka ɲi ka siran Ala ɲɛnaman ka dimi tilennin yiriden nin ɲɛ, bari n’u nimisara a halakili la, u b’u yɛrɛ bila a ka sigiyɔrɔ la, ani u bena halaki fana adamadenw ka dimi fagabaga fɛ, min be sɔrɔ diinankow ka nanbarakow la minw dususaalo tɛ se ka sɔrɔ. O vɛrise b’a to an b’a faamu ko jagokɛlaw ka kunkanbaara be Ɔrɔmu Katolikiw ka ɲɛtaga la. " Jagokɛlaw " tun be kakalamuso n'a ka desizɔn juguw n'a ka fangatigiya dɛmɛ , wariko ni bololafɛnw nege dɔrɔn kosɔn. U y’u ɲɛɛ tugu a ka koo juguw bɛɛ la ani u ka kan n’a ka danbe laban ye. Tariku misaliya dɔ ɲɛsinna Parikaw ma minw tun be Katolikiw ka diinɛ fan fɛ ka yɛlɛmani don diinan na kabi yɛlɛmani daminɛ na masacɛ François fɔlɔ ka wagati la ani a kɔ.                      
Vɛrise 1 6 : “ ani a bena a fɔ ko : Bɔnɛ ! A ka jugu ! Duguba min tun bɛ fani ɲumanw don, ani fani wulenmanw, ani fani wulemanw, ani sanu, ani kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw, ani luluw ! Lɛrɛ kelen dɔrɔn kɔnɔ , nafolo caaman tiɲɛna ! »  
Nin vɛrise be laɲinita sabati ; “ Babilonɛba, min be fani gwɛmanw, fani wulemanw ani fani wulemanw don ” ; masacɛw ka faniw kulɛriw, sabu o lo kama Ɔrɔmu sɔrɔdasi minw tun be mɔgɔw lɔgɔbɔra, olu tun be Yezu kamankun datugu ni fani  “ wuleman ” ye . U tun tɛ se ka miiri Ala ye kɔrɔ min di u ka kɛwale ma : i n’a fɔ jurumuw yafabaga, Yezu kɛra a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw tabaga ye, minw yirala ni nin ɲɛgɛnw ye, wulemanw, walima wulemanw , ka kɛɲɛ ni Es.1:18 ye. " Lɛrɛ kelen " bena se ka Ɔrɔmu, n'a ka pape n'a ka diinan mɔgɔkɔrɔw halaki, Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔ kɔ min bena na k'a ka mɔgɔ sugandininw saya bali. O kɔrɔbɔli laban na, u ka kantigiya lo bena fɛɛn bɛɛ kɛ, o kama an be se k’a faamu fɛɛn min kama Ala b’u sinsin kɛrɛnkɛrɛnnin na k’u ka limaniya sabati ani u ka ɲi k’u yɛrɛ dege ka la a la pewu. Wagatijan kɔnɔ, adamaden tun be se ka la a la dɔrɔn ko o halakili ɲɔgɔn “ lɛrɛ kelen kɔnɔ ” tun ye kabako ye ani o la, Ala y’a bolo don a la cogo tilennin na, i n’a fɔ Sodɔmu ni Gomɔri kɛra cogo min na. An ka wagati la, adamadenw ye nukeleyɛri tasuma lɔn ka ɲɛ, o tɛ mɔgɔ kabakoya kosɔbɛ.            
Vɛrise 1 7 : “ Kurunbolilaw bɛɛ, minw bɛɛ be taga o yɔrɔ la, kurunbolilaw ani kurunbolilaw bɛɛ lɔra yɔrɔjan, ” .  
O vɛrise ɲɛsinna kɛrɛnkɛrɛnnin na “ minw be baara kɛ ni baji ye, kurun bolilaw, kurunbolila minw be kurun boli ka na nin yɔrɔ la, u bɛɛ lɔra yɔrɔjan .” Masacɛw tun b’a fɛ ka nafolo sɔrɔ minkɛ, o lo y’a to pape ka legilizi yɛrɛ kɛra nafolotigi ye. A tun be jamanaw minɛni dɛmɛ ani k’u jati joo ye cɛɛw tun t’u lɔn fɔɔ ka taga se u sɔrɔ wagati ma tuma min na a ka Katoliki baarakɛlaw ye mɔgɔ faga cogo jugu la Yezu Krista tɔgɔ la. O tun be kɛ Ameriki worodugu fan fɛ ani joli bɔli kɛlɛw la minw ɲɛminɛna ni zɛnɛrali Kɔrtɛsi ye . Sanu min tun be bɔ o maraw la, u tun b’o kɔsegi Erɔpu jamanaw na walisa ka Katoliki masacɛw ni papa minw tun be ɲɔgɔn fɛ, olu nafolotigiya. Ka fara o kan , sinsin min kɛra baji kan , o b’a hakili jigi ko i n’a fɔ “ kongofɛn min be bɔ baji kɔnɔ ” ka mara lo y’a to a ni “ kurunbolilaw ” ka jɛnɲɔgɔnya sabatira u ka nafolo sɔrɔli kama ɲɔgɔn fɛ.      
Vɛrise 1 8 : " u y'a jeni sisi ye ka kule ko : Dugu jumɛn lo be i n'a fɔ nin duguba ? »  
“ Dugu juman lo tun be komi duguba ? " kurunbolilaw kulera k' u ye " a ka tasuma sisi ye ." A jaabili ka nɔgɔ ani a ka teli : foyi tɛ. Sabu dugu si ma fanga caaman lajɛn ten, siwili i n’a fɔ masacɛ dugu, o kɔ, diinankow kabini saan 538. Katolikiw ka diinɛ bɔra dugukolo jamanaw bɛɛ la fɔɔ Irisi jamana yɔrɔ min na kɔrɔnfɛla Ɔrɔmu ka diinɛ banna a la. A bisimilanin kɔ, Sinuwaw fana y’a kɛlɛ ani k’a tɔɔrɔ. Nka a bele be fanga la bi Tileben fan bɛɛ kan ani a bɔyɔrɔw la Ameriki, Farafinna ani Ɔsitarali. O ye diɲɛ kɔnɔ turisiw ka diinɛyɔrɔ ye min be lonanw sama ka bɔ diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la. Dɔw be na " yɔrɔ kɔrɔw tiɲɛnin " filɛ , dɔw be taga yen ka Pape n'a ka kardinaliw sigiyɔrɔ filɛ.       
Vɛrise 1 9 : “ U ye buguri bɔ u kuun na, u be kasi ani u be kasi, u be kule k’a fɔ ko : Bɔnɛ ! A ka jugu ! Duguba nin, kurun be minw bɛɛ fɛ kɔgɔji kan, olu bɛɛ kɛra nafolotigiw ye a ka nafolo kosɔn, o dugu nin halakira lɛrɛ kelen kɔnɔ! »  
Nin ye segikanni sabanan ye yɔrɔ min na kumaden tɛmɛninw bɛɛ lajɛnna, ani tiɲɛtigiya min b’a yira ko " lɛrɛ kelen kɔnɔ, a tiɲɛna ". " Duguba min kɔnɔ , kurun be minw bɛɛ fɛ baji kan , olu bɛɛ kɛra nafolotigiw ye a ka nafolo kosɔn ." Jalaki be gwɛya kosɔbɛ: papa ka fanga ka nafolobaya lo y’a to kuruntigiw kɛra nafolotigiw ye u kɛtɔ ka na ni duniɲa ka nafolo ye Ɔrɔmu. Ɔrɔmu y’a ka nafolo sɔrɔ a juguw ka nafolo tilanninw na minw fagara a ka tericɛ banbali fɛ, o min ye jamanadenw ka masaya fanga ye, a ka kɛlɛbolo min be ni kɛlɛkɛminanw ye. Tariku misaliya la, an be " Templier " ka saya sɔrɔ , o min ka nafolo tun be tilan Filipe the Fair ka masafugula ni Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan mɔgɔkɔrɔw cɛ. Kɔfɛ, o lo bena kɛ “ Porotɛstanw ” fɛ.        
Vɛrise 20 : “ Aw ka nisɔndiya a kosɔn, sankolow ! Ani aw mɔgɔ senumanw, cidenw, ani kiraw, aw fana ka nisɔndiya ! Sabu Ala ka a ta kiti tigɛ ka ele ta jo yira. »  
Nin Saninman bɛ sankolo sigibagaw ni dugukolo kan mɔgɔ saninmanw, ciradenw, ani kiraw wele , ko o ye nisɔndiya Ɔrɔmukaw ta Babilɔni halakili ra. O la , ninsɔndiya bena bɛn ni dimiw ni tɔɔrɔw ye a ye tiɲɛn Ala ka baarakɛlaw bila ka minw muɲu wala a tun b’a fɛ k’ u muɲu , ka ɲɛsin mɔgɔ labanw ma minw sugandira ka kantigiya kɛ lafiɲɛlon senuman na .
Vɛrise 2 1 : “ O tuma na, mɛlɛkɛ barikaman dɔ ye kabakuru dɔ ta min be komi mugu belebeleba, k’a fili baji kɔnɔ, k’a fɔ ko , Babilɔni duguba nin bena fili duguma ni fanga ye ten, a tɛna sɔrɔ tugun. »  
N’u ye Ɔrɔmu suma ni “ kabakuru ” ye, o be miiriya saba lo yira . A fɔlɔ, Pape be ɲɔgɔn sɔsɔ ni Yezu Krista ye min yɛrɛ ye tagamasiɲɛ ye ni “ kabakuru ” ye Dan 2:34 kɔnɔ : “ I y’a filɛ fɔɔ kabakuru dɔ tigɛra bolo tɛ min na, ka ja gosi a senw na nɛgɛ ni bɔgɔ la, k’u karikari. » Bibulu ka vɛrise wɛrɛw fana b’a fɔ ko o tagamasiɲɛ min ye “ kabakuru ” ye, o bɔra ale lo la Zak.4:7 kɔnɔ ; “ kabakuruba ” min be sɔrɔ Zaburuw 118:22 kɔnɔ ; Mat.21:42 ; ani Kɛwaliw 4:11 : “ Yezu lo ye kabakuru ye aw boon lɔbagaw banna min na , min kɛra kabakuru jɔnjɔn ye .” Hakilina filanan ye papa ka fɔta ye min b' a fɔ ko ale lo bena ciden " Piyɛri " nɔnabila ; min ye “ a ka baaraw ɲɛtaga n’a ka nanbarakow ɲɛtaga sababu ye , ” Ala ye minw jalaki Dan.8:25 kɔnɔ. O ka bon ka tɛmɛ fɔlɔ kan, sabu ciden Piyɛri tun tɛ kerecɛnw ka Egilizi kuntigi ye abada sabu o tɔgɔ ye Yezu Krista yɛrɛ ta ye. O kama, papa ka “ nanbara ” fana ye “ ngalon ” ye. Ladili sabanan ɲɛsinna papa ka diinan barikaman tɔgɔ ma , a ka basiliki tɔgɔtigi min be weele ko “ Saint Peter’s of Rome ”, min lɔli sɔngɔ gwɛlɛ kosɔbɛ y’a to u ye “ indulgences ” feereli ta min y’a ka ɲɛda bɔ yɛlɛmani donna mɔnpɛri Martin Luther ɲɛɛ na. O ɲɛfɔli be taga ɲɔgɔn fɛ ni miiriya filanan ye hali bi. Vatikan yɔrɔ tun ye kaburu ye nka Matigi ka ciden Piyɛri ka kaburu min fɔra, o tun ye " Simɔn Piyɛri jinamoriyakɛla " ta ye tiɲɛn na , min tun ye saa ala batobaga n'a ka sarakalasebaga ye min tɔgɔ ko Eskulapi.                                 
N’an be segi ka na an ka wagati la, Nii be kiraya kɛ Ɔrɔmukaw ka “ Babilonɛ ” koo la. A b'a ka halakili nata suma ni " mansin kabakuruba " jaa ye min be bɔ " kabakuru " la , " mɛlɛkɛ dɔ be min fili baji kɔnɔ " . O ntalen fɛ, a be jalaki dɔ lase Ɔrɔmukaw ma min kofɔra Mat. 18:6 kɔnɔ ko: “ Nka ni mɔgɔ o mɔgɔ ye nin denmisɛnninw dɔ lafili, o ka fisa n’u ye mugu kabakuru dɔ siri a kan na k’a tunu kɔgɔji kɔnɔ .” O muso ma nin denmisɛn minw lara Yesu ra, olugu kelen kelen le maroya, nka jamaba lo. Fɛɛn kelen lo ye tiɲɛn ye: n’a “ tiɲɛna, a tɛna sɔrɔ tugun abada .” A tɛna mɔgɔ si tɔɔrɔ tugun abada.              
Vɛrise 22nan : “ Mɔgɔ si tɛna fɔlikɛlaw mankan mɛn i cɛma, ani fɔlikɛlaw, ani burufiyɛliw mankan, ani bololabaarakɛla si tɛna mɛn i cɛma tugu .  
O kɔ, Niin be dɔnkiliw mankanw lawuli minw tun be Ɔrɔmukaw ka haminankow n’u ka ninsɔndiya yira. Ni u halakira ka ban, u mankan tɛna mɛn yen tugun. Alako ta fan fɛ , a be Ala ka cidenw lo kofɔ minw ka kumaw tun be mɛn ni nɔɔ kelen ye i n’a fɔ " fɔlifɛn walima burufiyɛlaw " ka dɔnkiliw mankanw ; ja min dira ntalen na Mat.11:17 kɔnɔ. A be bololabaarakɛlaw ka " mankan " kofɔ fana minw tun be baara yamaruya la, bari ka bɔ dugu kɔrɔ dɔ la , baarakɛlaw ka " mankan " dɔrɔn lo tun be bɔ, o minw cɛma, " mansin kabakuru mankan " min tun be yɛlɛma ka sumanw mugu mugu, walima ka tigɛminanw mugumugu i n'a fɔ sɔgɔlan k, ani s ; nin, tun be yen ka ban Babilɔni kɔrɔ la, ka kɛɲɛ ni Zer.25:10 ye.          
Vɛrise 23 : “ Fiti yeelen tɛna bɔ i kɔnɔ tugu, kɔɲɔmuso ni kɔɲɔmuso kaan tɛna mɛn i kɔnɔ, bari i ka jagokɛlaw tun ye dugukolo mɔgɔbaw ye, siyaw bɛɛ tun be lafili i ka jinamoriyakow fɛ ” .  
“ Fini yeelen tɛna bɔ i kɔnɔ tugun . " Alako kan na, Niin be Ɔrɔmu lasɔmi ko Bibulu yeelen tɛna na tugun ka sababu di a ma ka yeelen sɔrɔ walisa ka tiɲɛn lɔn ka kɛɲɛ ni Ala ye. Zer. 25:10 ka jaaw be segi ka fɔ nka “ kɔɲɔmuso ni kɔɲɔmuso ka dɔnkiliw ” be kɛ yan “ kɔɲɔmuso ni kɔɲɔmuso kaan ye min tɛna mɛn aw kɔnɔ tugun .” Alako ta fan fɛ, o ye Krista n’a ka jamakulu sugandinin ka welekanw ye minw be kɛ niin tununinw ye walisa u ka yɛlɛma ani ka kisi. O cogoya bena tunu pewu, a halakili kɔ. “ Sabu i ka jagokɛlaw tun ye dugukolo mɔgɔbaw ye .” A ka dugukolo mɔgɔbaw lafilili lo y’a to Ɔrɔmu sera k’a ka Katoliki diinan lase dugukolo sifa caaman ma. A tun be baara kɛ n’u ye i n’a fɔ a ka diinankow ka cidenw. Ani, o nɔɔ ye ko “ i ka jinamoriyakow ye siyaw bɛɛ lafili .” Yan, Ala be Katolikiw ka jamaba kofɔ i n’a fɔ “ jinamoriyakow ” minw be kafiriw ka jinamoriya juguw ni jinamoriyakɛlaw ka batoli yira. Tiɲɛn lo ko n’u be baara kɛ ni fɔrimiliw ye minw be segi ka fɔ ani k’u fɔ gwansanw ye, u tɛ yɔrɔ caaman to danbaga Ala ye k’a ka miiriya fɔ. A yɛrɛ t'a ɲini k'o kɛ, bari a b'a jati " ala wɛrɛ " ye Dan.11:39 kɔnɔ ani a m'a lɔn abada ko a ye baaraden ye ; " Ala Dencɛ ka nɔnabila ", o min ye Pape ka tɔgɔ ye, o la, o tɛ a ka nɔnabila ye . Vɛrise nin bena o kuun yira.                 
Vɛrise 24 : “ sabu kiraw ni mɔgɔ senumanw, ani mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan, olu joli sɔrɔla ale kɔnɔ. »  
" ... ani bari kiraw ni mɔgɔ senumanw joli sɔrɔla a la " : A ka gwɛlɛ, a tɛ yɛlɛma, a tɛ mɔgɔw minɛ ani a ka jugu a ka tariki bɛɛ kɔnɔ, Ɔrɔmu ye sira dɔ tigɛ a ka mɔgɔ faganinw joli fɛ. O tun ye tiɲɛn ye Ɔrɔmu kafiriw fɛ nka o tun ye tiɲɛn ye fana Ɔrɔmu papa fɛ min y’a to masacɛw y’a juguw faga, Ala sagokɛlaw minw ye yeelen bɔ ani u y’u ja gwɛlɛya k’a ka jinɛya sɔsɔ. Ala tun be dɔw latanga, i n’a fɔ Waldo, Wycliffe ani Luther , dɔw tun tɛ ani u y’u ka ɲɛnamaya ban i n’a fɔ mɔgɔ minw sara limaniya kosɔn, yiriw kan, bɔgɔkuruw kan, yiriw kan wala yiriw kan . Kiraya kuma min b’a yira ko a ka kɛwalew bena ban pewu, o be se ka sankolo mɔgɔw ni dugukolo kan mɔgɔ senuman sɔbɛw dɔrɔn lo ninsɔndiya. " ... ani mɔgɔ minw bɛɛ fagara dugukolo kan " : Min be nin kiti tigɛ, ale b' a lɔn a be min fɔra , bari a be tugura Ɔrɔmu ka kɛwalew kɔ kabini a sigira sen kan saan 747 KRISTA TILE ɲɛ. Duniɲa ka koow cogoya min be loon labanw na, o ye yiriden laban ye min be sɔrɔ dugukolo kan jamana tɔɔw ka Tileben fan fɛ minw be see sɔrɔla ani u be fanga la. Ɔrɔmu min tun be masaya la ani o kɔ, a tun be repibliki mara la, a tun be dugukolo sifa minw mara, a y’olu dumu. O jamakulu ka misaliya tora saan 2000 kɔnɔ kerecɛn sɔbɛw ni kerecɛnya ngalonmanw na . O kɔ, kafiriw ka Ɔrɔmu, papa ka Ɔrɔmu ye Krista ka hɛɛrɛ ja tiɲɛ ani ka misaliya min tun bena nisɔndiya lase mɔgɔw ma, u y’o bɔ adamadenw na. A kɛtɔ ka sagadennin sɔbɛw fagali jalaki, o min ye Yezu Krista ka kalandenw ye , o ye sira dayɛlɛ diinanw ka kɛlɛw kama minw be adamadenw bila ka taga siyawoloma kɛlɛba sabanan na min be mɔgɔ siranya bila. A ma kɛ kunntan ye ko silamɛya kɛlɛbolow be kanɲɛ tigɛcogo sariya yira jama ɲɛfɛ. O silamɛya kɔniya ye jaabi kɔfɛ ye kuruwazi kɛlɛw la minw daminɛna Urban II fɛ ka bɔ Clermont -Ferrand Nowanburukalo tile 27, saan 1095.      
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 19 : Yezu Krista ka Arimagedɔn kɛlɛ . 
 
 
 
Vɛrise 1 : “ O kɔ, ne ye jamaba dɔ kaan mɛn sankolo la ko : ‘Aleluya ! Kisili, nɔɔrɔ, ani sebagaya ye an ta Ala ta le ye .  
Ka taga ɲɛ ni sapitiri tɛmɛnin 18nan ye, mɔgɔ sugandininw minw kunmabɔra ani u kisira, olu b’u yɛrɛ sɔrɔ sankolo la, “ tɔgɔ kura ” tabaga minw b’u ka sankolola cogoya kura yira . Ninsɔndiya ni ninsɔndiya be masaya kɛ ani sankolo mɛlɛkɛ kantigiw be kisibaga Ala bonya. O “ jamaba ” ni “ jamaba min kofɔra Yir. 7:9 kɔnɔ, mɔgɔ si tun tɛ se k’o jati ” tɛ kelen ye . A be Ala ka sankolola mɛlɛkɛ senumanw ka lajɛn dɔ lo yira min b' a ka " nɔɔrɔ " kɔrɔta bari vɛrise 4nan na , dugukolo kan mɔgɔ sugandininw minw tagamasiɲɛ ye " diinan mɔgɔkɔrɔ 24 " ye , olu bena jaabili di ani k' u ka tugu kuma fɔninw kɔ , k' a fɔ ko : " amiina ! » O kɔrɔ ko : Tiɲɛn na !                     
“ Kisili, nɔɔrɔ, sebagaya ” kumadenw labɛnnin lo cogo min na, o be n’a ka miiriya ye. “ Kisili ” dira dugukolo kan mɔgɔ sugandininw ma ani mɛlɛkɛ senumanw ma minw ye “ nɔɔrɔ ” di Danbaga Ala ma min , walisa k’u kisi, a y’a ka alako “ sebagaya ” weele ka juguw bɛɛ halaki.        
Vɛrise 2nan : “ bari a ka kitiw ye tiɲɛn ye ani u tilennin lo ; sabu jatɔmuso min tun ka dugukolo cɛn ni a ta jatɔya ye, a ka kiti ben o kan, ka a ta jɔnw faga hakɛ bɔ a ra. »  
Sugandili minw tun be tiɲɛn ni tilenninya sɔbɛ minɔgɔ la, olu wasanin lo ani u wasanin lo sisan. A ka fiyentɔya la, adamaden min tigɛra ka bɔ Ala la, o tun b’a miiri k’a be se ka siya labanw nisɔndiya n’a ka tilenninya sariya nɔgɔyali ye ; Juguya dɔrɔn lo ye nafa sɔrɔ o sugandili la ani i n’a fɔ gangrene , a ye adamadenw farikolo bɛɛ minɛ. Ala ɲuman ani hinɛbaga b’a yira a ka kiti min tigɛra “ Babilonɛba ” kan , ko min be saya di, o tigi ka ɲi ka saya tɔɔrɔ. O tɛ koo jugu ye, nka tilenninyako lo. O la, n’a t’a lɔn tugun ka mɔgɔ jalakibaga ɲangi cogo min na, tilenninya be kɛ tilenbaliya ye.   
Vɛrise 3 : “ O kɔ, u y’a fɔ siɲɛ filanan ko : Aleluya ! ...a sisi be yɛlɛ fɔɔ abada. »  
O ja be mɔgɔ lafili , bari tasuma min be Ɔrɔmu halaki, o “ sisi ” bena tunu a halakili kɔ. " Saanw ka saanw " be banbali sariyakolo yira min ɲɛsinna diɲɛ sankolo ni dugukolo kɔrɔbɔliw ka setigiw dɔrɔn ma. O kumaden kɔnɔ , kumaden « sisi » be halakili yira ani kumaden « kɛmɛ ni kɛmɛ » be nɔ banbali di a ma, o kɔrɔ, halakili dantigɛlen ; a tɛna wuri tuun fiyo. Tiɲɛn na, a ka jugu ka tɛmɛ o bɛɛ kan, “ sisi ” be se ka wuli mɔgɔ ɲɛnamaw hakili la k’a kɛ hakilijigifɛn ye Ala ye nɔɔrɔ min kɛ Ɔrɔmu kama, o min ye jugu jolibɔbaga ye.              
Vɛrise 4nan : “ Cɛkɔrɔba mugan ni naani ni danfɛn naani nunu y’u kunbiri gwan ka Ala bato min siginin be masasigilan kan, k’a fɔ ko : « Amina ! Aleluya ! »  
Tiɲɛn lo ! Matigi Ala tando ! ... aw ka dugukolo kunmabɔninw ni diɲɛ minw tora saniyanin ye, aw k’o fɔ ɲɔgɔn fɛ. Ala batoli be kɛ ni sujudu ye ; sɛbɛ min daganin lo ani min marala ale dɔrɔn lo ye.   
Vɛrise 5 : “ O kɔ, kumakan dɔ bɔra masasigilan na k’a fɔ ko : “Aw minw bɛɛ be siran a ɲɛ, denmisɛnw ni mɔgɔbaw, aw k’an ka Ala tando ! »  
O kan ye “ Mikayɛli ” ta ye , o min ye Yezu Krista ye , o min ye sankolola ni dugukolokan kumaden fila ye, Ala b’a yɛrɛ yira a ka danfɛnw na minw sababu fɛ. Yezu ko : " aw minw tun be siran a ɲɛ ", o cogo la, a be hakili jigi " Ala siranya " la min tun ɲinina mɛlɛkɛ fɔlɔ ka cikan kɔnɔ Yir. 14:7 kɔnɔ. " Ala siranya " ye danfɛn ka hakilimaya miiriya surunya dɔrɔn ye a Danbaga fɛ min be ni ɲɛnamaya ni saya fanga ye a kan . I ko Bibulu b’a yira cogo min na 1 Zan 4:17-18 kɔnɔ , “ kanuya dafanin be siranya gwɛn ” : “ Kanuya dafanin lo an fɛ, walisa an ka se ka jagwɛlɛya sɔrɔ kiti loon na.” Siranya tɛ kanuya ra, nka kanuya dafanin bɛ siranya gbɛn; sabu siranya be na ni ɲangili ye, ani min be siran, o tigi ma dafa kanuya la .” O kama, ni mɔgɔ sugandinin be Ala kanu kosɔbɛ, a be mɛnni kɛ a fɛ kosɔbɛ ani kuun bɛrɛ t’a la ka siran a ɲɛ. Ala be mɔgɔ sugandininw sugandi ka bɔ denmisɛnw cɛma i n’a fɔ cidenw ani kalanden majigininw, nka a be olu fana sugandi mɔgɔbaw cɛma i n’a fɔ masacɛba Nabukodonozɔri. A ka wagati masacɛw ka masacɛ nin ye ɲɛyirali dafanin ye min b’a yira ko masacɛ mana kɛ mɔgɔba ye adamadenw cɛma cogo o cogo, a ye danfɛn barikaman dɔrɔn lo ye Danbaga Ala Sebagayabɛɛtigi ɲɛɛ kɔrɔ.               
Vɛrise 6nan : “ Ne ye jamaba mankan mɛn, i n’a fɔ jii caaman mankan, ani i n’a fɔ sanpɛrɛba mankan, u b’a fɔra ko : ‘Aleluya ! Sabu Matigi, an ta Ala, Fangatigi le bɛ masaya ra. »  
O vɛrise be kumaden minw yera ka ban, u fara ɲɔgɔn kan. “ Jamaba ” min be suma ni “ jii caaman mankan ” ye , a Danbaga lo b’o yira Yir. 1:15 kɔnɔ . " kanw " minw fɔra , olu " ka ca " fɔɔ u be se ka suma ni mankanw dɔrɔn ye , " sanpɛrɛ mankan " . “ Aleluya!” Sabu Matigi, an ta Ala, Fangatigi le bɛ masaya ra. » O cikan tun be “ burufiyɛnan wolonfilanan ” ka baara tagamasiɲɛ yira Yir. 11:17 kɔnɔ : “ An b’i barikada, Matigi Ala, Sebagayabɛɛtigi, min be yen ani min tun be yen fɔlɔ la, bari i y’i ka sebagayaba minɛ ani i ye masaya kɛ .”                 
Vɛrise 7nan : “ An ka nisɔndiya, ka nisɔndiya, ka bonya la a kan ; sabu Sagaden ka furu wagati sera, a muso fana labɛnna .    
" Ninsɔndiya " ni " nisɔndiya " be bɛn pewu, bari " kɛlɛ " wagati banna. Sankolo " nɔɔrɔ " kɔnɔ , " kɔɲɔmuso " , mɔgɔ sugandininw ka jamakulu min kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan , o farala a ka " kɔɲɔmuso " kan , Krista , Ala ɲanaman " Mikayɛli " , YaHweh . U sankolola teriw bɛɛ ɲɛɛ kɔrɔ, kunmabɔninw ni Yezu Krista bena “ furu ” fɛti kɛ min b’u jɛn ɲɔgɔn na . " Kɔɲɔmuso y'a yɛrɛ labɛn " k'a kɛ Ala ka tiɲɛw bɛɛ lasegin u ma, Katolikiw ka limaniya y'a to u tununa a ka kerecɛn limaniya yɛlɛmani kɔnɔ. " Labɛn " tun ka jan, a tun lɔra saan kɛmɛkulu 17 ka diinɛ tariki kan, nka sanko kabini saan 1843, o min ye Ala ka laɲinita daminɛ loon ye yɛlɛmani sifa caaman na minw tun kɛra fɛn ye min tɛ se ka bɔ yen, o kɔrɔ, tiɲɛnw bɛɛ minw ma labɛn kokura Porotɛstanw ka yɛlɛmanikɛlaw fɛ minw tun be tɔɔrɔla . O labɛn banni kɛra tile wolonfilanan kɛlɛkɛla labanw fɛ minw tora Ala ka sɔnni kɔnɔ ani Yezu ye yeelen min di a ma fɔɔ ka taga se a laban ma ani ka ban fɔɔ ka taga se saan 2021 daminɛ ma tuma min na n’ be a ka yeelenw ka nin yɛlɛmani sɛbɛra .                    
Vɛrise 8nan : “ O y’a to a ye fani gwɛman don, min saniyanin lo ani a be manamana. Sabu faniɲuman ye Ala ta mɔgɔ saninmanw ta kɛwalew terennin le ye. »  
« Lini ɲuman » ye « mɔgɔ senuman labanw » ka baara tilenninw ye . O " baara " minw Ala b'u weele ko " tilenninw " , olu ye Ala ka yiraliw yiridenw ye minw dira ka tugu ɲɔgɔn kɔ kabini saan 1843 ani saan 1994. O baara ye yiriden laban ye min be Ala ka hakililataw yira minw dira kabini saan 2018 a be minw kanu ani a be minw duga ani a be " labɛn " nin vɛrise la " we . Ni Ala y'a ka " mɔgɔ senumanw " tiɲɛtigiw ka " baara tilenninw " duga , o tɛ , a ye ngalon senumanw ka sigiyɔrɔ danga ani ka kɛlɛ kɛ , fɔɔ a ka halaki , minw ka " baaraw " tun ye " tilenbaliyakow " ye .                       
Vɛrise 9nan : « Mɛlɛkɛ ko ne ma ko : « Minw welera Sagaden ka furusiri dumuni na , olu dagamunin lo ! A ko ne ma ko : Nin kumaw ye Ala ta kuma can yɛrɛ le ye .»  
O hɛɛrɛ be di mɔgɔ senumanw ma minw kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ minw ka piyɔniyew tun be hami Dan.12:12 ( Minw bena kɔnɔni kɛ fɔɔ tile 1335 ) piyɔniyew ka piyɔniye minw bena tagamasiɲɛ tigitigi kɛ ni " 144,000 " ye walima 12 X10. Ka don sankolo la fɔɔ abada, o ye ninsɔndiyaba sababu ye tiɲɛn na min bena mɔgɔ minw be ni ninsɔndiya ye, olu “ ninsɔndiya ” Alako ta fan fɛ. Kunnadiya dɔrɔn tɛ sababu ye min b’a to an be nafa sɔrɔ o nɛɛma la, nka kisili min dira an ma, Ala b’o di an ma i n’a fɔ “ sababu filanan ” jurumu fɔlɔ ka ciyɛn n’a ka jalaki kɔ. Kisili ni sankolola ninsɔndiya nataw layidu be seereya ko Ala ka layidu min fɔra da kɔnɔ, o ka kan n’an ka limaniya ye sabu a b’a ka layiduw dafa kudayi. Laban loonw ka kɔrɔbɔliw bena an ɲini ka koo dɔw kɛ minw na sigasigali tɛna kɛ tugun. Sugandilikɛlaw bena u jigi la limaniya kan min basiginin lo Ala ka layidu minw yirala bari min sɛbɛra, o fɔra ka kɔn . O le kosɔn Bibulu, sɛbɛnin senuman bɛ wele ko : Ala ta kuma .        
Vɛrise 10nan : “ Ne benna a sen kɔrɔ k’a bato ; nka a ko ne ma : I janto i kana o kɛ ! Ne fana ye i baarakɛɲɔgɔn dɔ ye, ani i balema minw bɛ Yesu ta seereya yira. Ala bato. Sabu Yesu ta seereya le bɛ cirayakumaw hakiri sɔrɔ. »  
Ala be tɛmɛ Zan ka fili fɛ k’a yira an na ko a be Katolikiw ka diinɛ jalaki min b’a ka mɔgɔw kalan danfɛnw batoli sifa nin na. Nka, a be Protestant diinɛ fana laɲini min fana be o jurumu kɛ ka kafiriw ka “tile loon ” bonya min sɔrɔla Ɔrɔmu fɛ. Mɛlɛkɛ min be kuma a fɛ, siga t’a la, o ye “ Gabiriyɛli ” ye, Ala ka misiyɔnɛri min ka surun Ala la ani a y’a yɛrɛ yira Daniyɛli ni Mariyamu la ka ban, Yezu bamuso “ nɔnabila ” . A ka bon cogo min na, “ Gabiriyɛli ” b’a yɛrɛ majigi i n’a fɔ Yezu. A be Zan ka “ baarakɛɲɔgɔn ” tɔgɔ dɔrɔn lo ɲini fɔɔ ka taga se wagati laban ka Adventiste tan labanw ma minw tɛ sɔn o ma. Kabi saan 1843, mɔgɔ sugandininw tun be ni “ Yezu ka seereya ” ye min be “ kiraya kuma hakili ” yira, ka kɛɲɛ ni vɛrise nin ye . Adventistew ye, u yɛrɛ ka tɔɔrɔ la, dan sigi o " kiraya hakili " la baara min kɛra Ellen G. White fɛ, Matigi ka ciden fɛ, saan 1843 ni saan 1915 cɛ. O cogo la, u yɛrɛ ye dan sigi Yezu ye yeelen min di. Sisan, " kiraya hakili " ye nilifɛn ye min be to sen na tuma bɛɛ, min be bɔ jɛnɲɔgɔnya sɔbɛ la Yezu n'a ka kalandenw cɛ ani min be bɔ a ka latigɛli la ka cikan dɔ kalifa baaraden dɔ ma, a be min sugandi n'a ka alaya fanga bɛɛ ye. O baara b’a yira ko “kiraya kuma hakili ” bele be baara kɛra kosɔbɛ ani a be se ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.                    
Vɛrise 11 : “ O kɔ, ne ye sankolo dayɛlɛnin ye, soo gwɛman dɔ be yen! Min tun siginin bɛ o kan, ale tɔgɔ tun ye ko Kantigi, ani Tiɲɛ; »  
O yɔrɔ la, Nii b’an bila ka taga dugukolo kan tugun, sanni “ Babilonɛba ” ka see sɔrɔ ani a ka halaki laban ka kɛ . Niin b’a yira wagati min na , a kɔsegitɔ, Krista nɔɔrɔman be dugukolo kan murutininw kɛlɛ. Yezu Krista min be nɔɔrɔ la, Ala be bɔ a ka yebaliya la : “ sankolo dayɛlɛnin lo .” A be ye Yir. 6:2 ka “ tagamasiɲɛ fɔlɔ ” jaa la , i n’a fɔ sobolila , o kɔrɔ, ɲɛminɛbaga, a bɔra ka taga “ se sɔrɔ ani ka see sɔrɔ ” a yɛlɛnin “ so gwɛman ” kan , a ka yɔrɔ jaa min be tagamasiɲɛ kɛ ni saniya ni senuya ye. A be tɔgɔ min di a yɛrɛ ma ko “ kantigi ani tiɲɛ ” o yɔrɔ nin na, o b’a to o koo be kɛ wagati laban min kofɔra Yir. 3:14 kɔnɔ, o wagati laban be taga ɲɔgɔn fɛ . O tɔgɔ kɔrɔ ko “ mɔgɔ minw kitira ”, o min be sabati yan ni kumaden tigitigi nin ye : “ A be kiti tigɛ ” . A y’a yira ka gwɛ ko a be “ kɛlɛ kɛ ni tilenninya ye , ” Nii be “ Arimagedɔn kɛlɛ ” wagati lawuli min be sɔrɔ Yir. 16:16 kɔnɔ, o min na a be tilenbaliya kɛlɛ kɛ ni jinɛ ka kanpaɲi ye ani bonya min dira “ tile loon ” ma min sɔrɔla ka bɔ Kɔnsitanti fɔlɔ ni Ɔrɔmu ka popes fɛ.                           
Vɛrise 12 : “ A ɲɛɛw tun be i n’a fɔ tasuma yeelen ; masafugula caman tun bɛ a kuun na ; tɔgɔ dɔ tun sɛbɛnin b’a kan, mɔgɔ si tɛ min lɔn fɔ ale yɛrɛ ; »  
N’an b’a lɔn o koo kɛra cogo min na, an be se k’a faamu ko “ a ɲɛɛw ” be suma ni “ tasuma tasuma ” ye , u b’a ka dimi laɲiniw filɛ, murutininw minw be ɲɔgɔn fɛ, u labɛnnin lo ka kɛlɛ kɛ kabini Yir . 9 : 7-9, o kɔrɔ , kabini saan 1843. matigiw . " A ka “ tɔgɔ sɛbɛnin min mɔgɔ si t’a lɔn fɔɔ ale yɛrɛ ” b’a yira ko a ye Ala ye fɔɔ abada.               
Vɛrise 13nan : “ a tun be ni fani dɔ ye min tun sumanin lo joli la. A tɔgɔ ko Ala ka Kuma. »  
O “ fani min nɔgɔnin lo joli la ” be koo fila lo yira. A fɔlɔ ye a ka tilenninya ye , a ye min sɔrɔ a yɛrɛ ka “ joli ” bɔnni fɛ a ka mɔgɔ sugandininw kunmabɔli kama. Nka o saraka min kɛra a yɛrɛ ma walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi, o b’a ɲini u ka kɛlɛkɛlaw n’u ka tɔɔrɔbagaw ka saya fɛ. A ka “ fani ” bena datugu tugun ni “ joli ” ye , nka sisan, a bena kɛ a juguw ta ye minw “ talonna Ala ka dimi rɛzɛnsunw kɔnɔ ” ka kɛɲɛ ni Ezayi 63 ani Yir. 14:17 ka taga se 20 ma. th ani ka bɔ sankolo la a kununin kɔ. An Kisibaga tun ye Ala yɛrɛ le ye, min dogonin bɛ dugukolo kan. A ka kalan banbali min sɔrɔla a ka mɔgɔ sugandininw fɛ, o lo bena danfara bɛɛ don kanpaɲi kisili ni kanpaɲi tununin cɛ.            
Vɛrise 14nan : “ Sankolola kɛlɛbolow tun be tugura a kɔ soo gwɛmanw kan, u tun be fani gwɛmanw don minw saniyanin lo. »  
Jaa ye nɔɔrɔ ye, saniya " jɛman " be Ala ka sigiyɔrɔ n'a ka mɛlɛkɛ jamaba minw tora kantigiya la, olu ka senuya yira. “ Lini ɲuman ” b’u ka “ baara tilenninw ” n’u ka baara saniyaninw   yira .      
Vɛrise 15nan : “ Murujan dɔ bɔra a daa la, a tun ka ɲi ka siyaw faga n’o ye ; a bɛna o mara ni nɛgɛbere ye ; a bena Sebagayabɛɛtigi Ala ka rɛzɛnji bɔyɔrɔ gosi .    
" Ala ka kuma " tun ɲɛsinna Bibulu ma , a ka " kuma senuman " min tun b'a ka kalan lajɛn min tun be sugandininw bilasira a ka Alako tiɲɛ kɔnɔ. A kɔsegi loon na, “ Ala ka kuma ” bena na i n’a fɔ “ murujan ” k’a jugu murutininw, sɔsɔlikɛlaw, sɔsɔlikɛlaw faga, minw labɛnnin lo k’a ka mɔgɔ labanw joli bɔn. A juguw halakili be yeelen bɔ kumaden nin na “ a bena u mara ni nɛgɛbere ye ” o min fana be kiti baara yira min be kɛ mɔgɔ sugandininw fɛ minw bena see sɔrɔ ka kɛɲɛ ni Yir. 2:27 ye. Ala ka jurusara kuntaalajan min be weele ko “ ɛrɛzɛnsun ” min be sɔrɔ Yir. 14:17-20 kɔnɔ, o be sinsin tugun yan. O barokun bɛ yiriwa Es.63 kɔnɔ, yɔrɔ min na Nin Saninman b’a yira ka gwɛ ko Ala bɛ baara kɛ a kelen, mɔgɔ si tɛ ni a ye. O sababu ye ko mɔgɔ sugandininw minw tun be taga sankolo la ka ban, olu tɛ dramu ye min be murutininw sɔrɔ.            
Vɛrise 16 : “ Tɔgɔ dɔ tun sɛbɛnin b’a ka fani n’a woto kan ko : Masacɛw ka masacɛ ani matigiw ka Matigi. »  
" Fini " be danfɛn ɲɛnaman dɔ ka baaraw lo yira ani " a seen " b'a ka fanga n'a ka fanga yira, bari fɛn nafaman dɔ ye ko a be bɔ i n'a fɔ sobolila, ani ka lɔ so kan , " seen " fasaw , minw ka bon ni adamadenw bɛɛ ye, u be kɔrɔbɔ ani k'a to wale be se ka kɛ walima a tɛ se ka kɛ. A ka ja i n’a fɔ sotigi, o tun kɔrɔtanin lo fɔlɔ la sabu kɛlɛkɛlaw tun be ja min ta, o lo tun be kɛ. Bi an tora ni ja nin tagamasiɲɛ ye min b' a fɔ an ye ko sobolila ye karamɔgɔ ye min be adamaden kulu dɔ mara min tagamasiɲɛ ye " so " ye min be yɛlɛ . Yezu be min kan , o ɲɛsinna a ka mɔgɔ sugandininw ma minw jɛnsɛnnin be dugukolo yɔrɔ bɛɛ la sisan. A tɔgɔ ko " Masacɛw ka Masacɛ ani matigiw ka Matigi " ye dususaalo lakika ye a ka kanulen sugandininw fɛ minw be dugukolo masacɛw ni kuntigiw ka sariya tilenbaliw kɔrɔ. O barokun ka kan ni ɲɛfɔli ye. Dugukolo kan masaya misaliya ma labɛn ka kɛɲɛ ni sariyakolow ye Ala sɔnna minw ma. Tiɲɛ na, Ala y'a to Isirayɛlidenw, ka kɛɲɛ n'u ka ɲinini ye , masacɛ dɔ k'u mara dugukolo kan, n b'o fɔ, " i n'a fɔ siya tɔw " kafiriw minw tun be yen o wagati la. Ala ka o jusukunjuguw ta delili dɔrɔn lo jaabi. Sabu dugukolo kan, masacɛw bɛɛ la ɲuman ye mɔgɔ " haramunin " dɔrɔn ye min " be suman tigɛ a ma danni kɛ yɔrɔ min na " ani min be Ala lɔn, o tigi tɛ kɔnɔni kɛ a ka mɔgɔw k'a ben k'a yɛrɛ labɛn. Yezu ye misaliya min yira, o be misaliya min be yɛlɛma dugukolo kan ka bɔ bɔnsɔn dɔ la ka taga bɔnsɔn wɛrɛ la, mɔgɔ hakilitanw, kunfinya ani mɔgɔ juguw fɛ, o b’o jalaki. Ala ka sankolola duniɲa kɔnɔ, ɲɛminɛbaga ye a ka jama ka baarakɛla lo ye ani a be nɔɔrɔ bɛɛ sɔrɔ o lo la. Ninsɔndiya dafanin kunba be yen, bari mɔgɔ ɲɛnaman si tɛ tɔɔrɔ a mɔgɔɲɔgɔn kosɔn. A ka nɔɔrɔ kɔsegi la, Yezu be na masacɛw ni kuntigi juguw halaki, ani u ka kojuguw, u be minw jati ale lo ye k’a fɔ k’u ka kuntigiya ye Ala ka joo ye. Yezu bena u kalan ko o tɛ ; u fɛ , nka adamaden caaman fana fɛ minw b’u ka tilenbaliyakow jalaki. O ye “ talanw koo la ” ka ɲɛfɔli ye min be dafa o kɔ ani a be baara kɛ n’a ye.                     
O kɛlɛ kɔ .
Vɛrise 17 : “ Ne ye mɛlɛkɛ dɔ lɔnin ye tile kɔrɔ. A pɛrɛnna ni kanba ye, k’a fɔ kɔnɔw bɛɛ ye, minw tun bɛ panna sankolo cɛmancɛ ra, ko: «Aw ye na lajɛn Ala ta domuniba ra .  
Yezu Krista " Mikayɛli " nana tile tagamasiɲɛ Ala ka yeelen jaa la ka tile ala batobaga ngalon kerecɛnw kɛlɛ minw be masacɛ Kɔnsitantin fɔlɔ ka lafiɲɛlon yɛlɛmani jalaki. U ka kɛlɛ la ni Krista Ala ye, u bena a ye ko Ala ɲanaman be siranya bila u la ka tɛmɛ u ka tile ala kan. Yezu Krista be kɔnɔ sogodunbagaw weele ni kaanba ye.  
Kɔlɔsili : N ka kan k’a yira yan tugun ko murutininw t’a fɛ ka tile ala bato ni hakili ye ani ni yɛrɛ sago ye, nka u b’a jati ko Ala fɛ, u be loon fɔlɔ min bonya u ka lɔgɔkun lafiɲɛlon na, o nɔgɔ be to a ka kafiriw ka baarakɛcogo kɔrɔ la. O cogo kelen na, u ka sugandili b’a yira ko a ye wagati min sigi kabini a ka dugukolo danni daminɛ na, a b’o mafiɲɛya kosɔbɛ. Ala be tile minw jati dugukolo be yɛlɛma a ka yɔrɔ la. A ka baara minw kɛra a ka jama Israɛl ye, a y’a hakili jigi lɔgɔkun ka sigicogo la k’a yira , k’a tɔgɔ la , tile wolonfilanan min be weele ko “ lafiɲɛlon ”. Mɔgɔ caaman lanin b’a la ko Ala be se k’u jati mɔgɔ tilenninw ye u ka kɔnɔgwɛ kosɔn. Ala ye tiɲɛn min fɔ ka gwɛ, minw be sɔsɔli kɛ o la, nafa t’o la ni kɔnɔgwɛ ye ani ni lannaya ye . A ka tiɲɛn lo ye sariyakolo kelenpe ye min b’a to bɛn be se ka kɛ limaniya sababu fɛ Yezu Krista ka saraka min kɛra a yɛrɛ sago la. Danbaga Ala tɛ mɔgɔ ka miiriyaw mɛn wala k’u lɔn, Bibulu b’o sariyakolo sabati ni vɛrise nin ye min be sɔrɔ Ezayi 8:20 kɔnɔ: “ Sariya ni seereya ! Ni mɔgɔ ma kuma ten, fajiri tɛna kɛ jama ye ."      
Ala ye " seli " fila labɛn : " Sagaden ka furu dumuni " min ka dunanw ye mɔgɔ sugandininw yɛrɛ kelen kelen ye, bari , u bɛɛ lajɛnnin , u be " Kɔɲɔmuso " lo yira. " Fɛti " filanan ye makabre sugu ye ani a nafa sɔrɔbagaw ye " kɔnɔw " dɔrɔn lo ye minw be mɔgɔw faga, kongokolonw, kongokolonw, kongokolonw ani kongokolon sifa wɛrɛw.            
Vɛrise 18nan : “ O la, ne bena masacɛw sogo dumu, ani sɔrɔdasi kuntigiw sogo, ani kɛlɛkɛlaw sogo, ani soow sogo, ani minw be sigi u kan, ani mɔgɔ bɛɛ sogo, hɔɔrɔnw ni jɔnw, denmisɛnw ni mɔgɔbaw. »  
Adamadenw bɛɛ halakinin kɔ, mɔgɔ si tɛna to ka suuw bila dugukolo jukɔrɔ ani ka kɛɲɛ ni Zer 16 :4 ye, “ u bena jɛnsɛn dugukolo kan i n’a fɔ nɔgɔ .” An ka vɛrise bɛɛ sɔrɔ min b’an kalan Ala be dannatigɛ min mara a be mɔgɔ minw danga: “ Bana bena u faga; Ɲaji tɛna di o ma, o tɛna sutura fana; o bɛna kɛ i ko nɔgɔ dugukolo kan; o bɛna halaki kɛrɛkɛmuru ni kɔngɔ sababu ra; o suw bɛna kɛ sankolo kɔnɔw ni kongosogow ta dumuni ye . Ka kɛɲɛ ni jatebɔ ye min yirala Nin Saninman fɛ nin vɛrise 18nan na, mɔgɔ si tɛ bɔ saya ra. N hakili b'a ra ko " soow " ye jamanaw tagamasiɲɛ ye , u ka siwili ni diinan ɲɛmɔgɔw b'u ɲɛminɛna ka kɛɲɛ ni Zaki 3 :3 ye : " N'an ye biti don soow daa la walisa u ka mɛnni kɛ an fɛ, an fana b'u farikolo bɛɛ mara. »         
Vɛrise 19nan : “ Ne ye kongosogo ye, ani dugukolo masacɛw n’u ka kɛlɛbolow lajɛnna ka kɛlɛ kɛ ni min siginin be soo kan, ale n’a ka kɛlɛbolow ye. »  
An y’a ye ko “ Arimagedɔn kɛlɛ ” tun ye Alako ta fan fɛ ani ko dugukolo kan, a faan tun ye ka sariya sigi ko Yezu Krista ka jɔncɛ sɔbɛ labanw bɛɛ ka sa. O latigɛli kɛra ka kɔn Yezu Krista ka kɔsegi ɲɛ ani murutininw tun lanin b’u ka desizɔn na. Nka a daminɛna ka baara kɛ wagati min na, sankolo dayɛlɛla ka Krista n’a ka mɛlɛkɛw ka kɛlɛbolow yira minw be jurusara kuntaalajan kɛ. Kɛlɛ tɛ se ka kɛ tugun. Mɔgɔ si tɛ se ka Ala kɛlɛ n’a y’a yɛrɛ yira ani o nɔɔ ye min ye Yir. 6:15-17 y’a yira an na : “ Dugukolo masacɛw, mɔgɔbaw, kɛlɛkuntigiw, nafolotigiw, fangatigiw, jɔɔnw bɛɛ ani hɔɔrɔnw bɛɛ, u dogora kuluwow kɔnɔ ani kuluw farakuruw kɔnɔ. O tun b’a fɔra kuruw ni faraw ye ko: «Aw ye ben an kan ka an dogo masasiginan siginin ɲa kɔrɔ, ani Sagaden ta dimi ma. sabu Ala ta dimi lonba sera, jɔn le bɛna se ka lɔ a ɲa?» "Ɲiningali laban na, o jaabili ye nin ye : mɔgɔ sugandininw minw tun bɛna faga murutininw fɛ ; mɔgɔ sugandininw, minw saninyara o ta kantigiya ra Nɛnɛkirilon saninman na, min tun bɛ Yesu ta sebagaya ko fɔra a juguw bɛɛ kan, ani a kunmabɔbagaw bɛɛ kan.          
Vɛrise 20 : “ O kongofɛn nin minɛna, ani kira ngalontigɛbaga min tun be kabakow kɛ a ɲɛɛ kɔrɔ, ka kongofɛn tagamasiɲɛ sɔrɔbagaw lafili n’o ye, ani minw tun b’a jaa batora. U fila bɛɛ ɲanaman filila dingaba tasumaman kɔnɔ, kiribi be min na. »  
Kɔlɔsili ! Niin b’a yira an na ko kiti laban bena kɛ cogo min na, i n’a fɔ Ala b’a labɛnna cogo min na “ wara ni ngalon kira ” kama, o min ye Katolikiw ka limaniya ye ani porotesitantiw ka limaniya min farala ɲɔgɔn kan kabi saan 1994. tively, kiti laban kɔ. O vɛrise b’a yira an na an Danbaga Ala ka tilenninya dafanin kɔrɔ kabakoman min na. A be danfara min be mɔgɔ minw jalaki tiɲɛn na ani mɔgɔ minw lafilila nka u jalakilen lo cɛ, u b’o yira sabu olu lo be u ka desizɔnw jalaki. Diinɛ kuntigiw be “ fili tasuma baji kɔnɔ ɲɛnama la ” sabu ka kɛɲɛ ni Yirali 14:9 ye, u ye dugukolo kan cɛɛw ni musow lasun u ka bonya la “ kongofɛn tagamasiɲɛ ” kan , min ka ɲangili tun fɔra.         
Vɛrise 21 : “ Min tun siginin be so kan, ale ka muru min tun be bɔ a daa la, u y’u tɔw faga ; kɔnɔw bɛɛ fa o sogo ra ».  
O " tɔw " ɲɛsinna adamadenw ma minw tɛ kerecɛnw ye walima minw tɛ dannabagaw ye, minw tugura diɲɛ bɛɛ ka jɛnkulu kɔ ani u tun be sariyaw labato k’a sɔrɔ u yɛrɛ ma u yɛrɛ di kerecɛn diinɛ murutininw ka wale ma. Komi Yezu Krista ka joli bɔnna tilenninya ma u datugu, u tɛ kisi Krista ka kɔsegi ma nka o bɛɛ n’a ta, u be faga a ka kuma fɛ min tagamasiɲɛ ye “ muru min bɔra a daa la . ” O danfɛn benninw minw ye Ala lakika yecogo yera u yɛrɛ ɲɛɛ na, olu bena na kiti laban na nka u tɛna saya tɔɔrɔ min sɔrɔ wagatijan kɔnɔ “ tasuma baji ” kɔnɔ min maranin lo diinan mɔgɔbaw ye minw be murutili la. U kɛnin kɔ ka Danbaga Alaba, Kititigɛlaba ka nɔɔrɔ kunbɛn, u bena halaki yɔrɔnin kelen.      
Yirali 20 : 
saan waa kelen, saan waa wolonfilanan na .
ani kiti laban .
 
 
 
Sutana ka ɲangili
Vɛrise 1 : “ Ne ye mɛlɛkɛ dɔ ye a be jigira ka bɔ sankolo la, dingɛ dunba kilɛ b’a bolo, ani jɔlɔkɔ belebele dɔ. »  
" Mɛlɛkɛ " walima Ala ka ciden " jigira ka bɔ sankolo la " ka na dugukolo kan min, dugukolo kan ɲanamaya sifa bɛɛ bɔra min na, adamaden ni bɛgɛn, yan a tɔgɔ ta " dingɛ " min b'a yira Zɛnɛzi 1:2 kɔnɔ. " Kilɛ " be sira dayɛlɛ wala k'a datugu ka don jamana kolon nin na. Ani " jɔlɔkɔba " min be " a bolo " la , o b'a yira ko mɔgɔ ɲanaman dɔ bena siri ka taga jamana lakolon na min bena kɛ a ka kaso ye.            
Vɛrise 2 : “ A ye kongokolon minɛ, saa kɔrɔ min ye Sutana ni Sutana ye, k’a siri saan waa kelen kɔnɔ. »  
Kumaden minw b'a yira ko " Sutana " ye mɛlɛkɛ murutinin ye, Yir. 12:9 kɔnɔ, u fɔra yan tugun. U b' an hakili jigi a ka kunkanbaara la kosɛbɛ tɔɔrɔ minw nana a ka murutili jogo fɛ ; farikolo ni jogo tɔɔrɔw ni dimi minw tun be adamadenw kan fangatigiw fɛ minw tun be a ka hakililataw n’a ka fanga kɔrɔ sabu u tun ye mɔgɔjuguw ye i n’a fɔ ale. Komi " dragon " lo tun be kafiriw ka masaya Ɔrɔmu ɲɛminɛna, ani i n'a fɔ " saa " a tun be kerecɛnw ka papa Ɔrɔmu ɲɛminɛ , nka a tun ma fani bɔ yɛlɛmani wagati la , a y'a yɛrɛ kɛ tugun i n'a fɔ " dragon " min tun be baara kɛ Katolikiw ni Porotɛstanw ka jɛnkuluw fɛ minw tun be ni marifaw ye ani Luwizi XIV ka " dragonnades " . Ka bɔ jinɛw ka mɛlɛkɛw ka kanpaɲi la, " Sutana " kelenpe lo tora niin na, k'a to a ka yafa saya makɔnɔna kiti laban na, a bena to niin na " saan waa kelen " wɛrɛ kɔnɔ a kelen na, a ma ɲɔgɔn sɔrɔ ni danfɛn si ye, dugukolo kan min kɛra kongokolon ka kaso lakolon ye min tɛ ni cogoya ye ani a lakolon lo, min be mɔgɔw suuw ni kolow dɔrɔn lo fɛ.                 
 
Mɛlɛkɛ min be dingɛ kɔnɔ dugukolo lakolon kan: Tiɲɛbaga min kofɔra Yir. 9:11 kɔnɔ . 
Vɛrise 3nan : “ A y’a fili dingɛ kɔnɔ, k’a datugu, k’a datugu, walisa a kana siyaw lafili tugun fɔɔ saan waa kelen ka ban. O kɔ, a ka kan ka foni ka wagati dɔɔnin kɛ. »  
Ja min dira, o ye tiɲɛn ye, Sutana bilara dugukolo lakolon kan datugulan dɔ jukɔrɔ min b’a bali ka don sankolo la ; o la, a b’a yɛrɛ sɔrɔ ka kɛɲɛ ni adamadenw ka sariya dancɛw ye, a ye minw bɔnɛ wala k’u jija. Danfɛn ɲɛnama tɔw, sankolola mɛlɛkɛw ani mɔgɔw minw kɛra mɛlɛkɛw ye, olu be a sanfɛ, o kɔrɔ, sankolo la, a tɛ se ka don yɔrɔ min na tugun kabini Yezu Krista ye see sɔrɔ jurumu ni saya kan . Nka a ka koo juguyara sabu jɛnɲɔgɔn si t’a fɛ tugun, mɛlɛkɛw, adamadenw fana tɛ yen. Nin vɛrise be “ siyaw ” minw kofɔra k’a sɔrɔ a ma “ dugukolo ta ” kofɔ , olu be yen sankolo la . O kɛra sabu o siyaw kunmabɔninw bɛɛ bɛ sankolo ra Ala ta Masaya ra. O la, “ jɔlɔkɔ ” lɔyɔrɔ be yira ; a b’a waajibiya a ka to a kelen na, ka to a kelen na dugukolo kan. Ala ka porogaramu kɔnɔ , jinɛ bena to kaso la “ saan waa kelen ” kɔnɔ , o laban na a bena bɔ kaso la, ka se ka don ani ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni suu juguw ye minw kununa sukununi filanan na , kiti laban ka “ saya filanan ” kama, dugukolo kan min bena kɛ, wagati dɔɔni kɔnɔ tugun, mɔgɔw be sigi yen tugun. A bena siya murutinin minw jalaki sabu u y’a ɲini gwansan ka kɛlɛ kɛ ni mɛlɛkɛ senumanw ye minw kunmabɔra ani Yezu Krista min ye Kititigɛlaba ye, a bena olu mara tugun .            
 
Mɔgɔ minw kunmabɔra, olu be kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan .
Vɛrise 4nan : “ Ne ye masasigilanw ye; minw tun siginin bɛ a kan, se dira olugu ma ka kiti tigɛ. O tun ka mɔgɔ minw kuun tigɛ Yesu ta seereya kosɔn, ani Ala ta kuma waajuri kosɔn, minw ma wara bato, walama a ja bato, minw ma tagamasiyɛn kɛ o ten kan, walama o boro kan, ne ka olugu ninw ninw ye. U kununna ka kuntigiya kɛ ni Krista ye saan waa kelen kɔnɔ .  
« Minw siginin be masasigilanw kan , masacɛ ka fanga b ' u fɛ ka kiti tigɛ . Ala be “ masacɛ ” daɲɛ kɔrɔ min fɔ, o ye koo jɔnjɔn ye min b’an dɛmɛ k’o faamu . Sisan, a ka masaya kɔnɔ, Yezu Krista “ Mikayɛli ” kɔnɔ , Ala b’a ka kiti tilan n’a ka adamaden danfɛnw bɛɛ ye minw kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan. Mɔgɔjugu minw be dugukolo kan ani sankolo la, u bena kiti tigɛ u kan ɲɔgɔn fɛ ani u bena tila Ala ni ɲɔgɔn cɛ. O dɔrɔn lo ye mɔgɔ sugandininw ka masaya faan ye. Fangaya ma mara mɔgɔ sugandininw ka kulu dɔ dɔrɔn ma, nka a be mara bɛɛ ye, ani Nii hakili b’a la ko wagati min tɛmɛna dugukolo kan , mɔgɔfaga tɔɔrɔ juguw kɛra fɔlɔ, a b’u lawuli k’a fɔ ko : “ minw tun kungolo tigɛra Ala ka kuma kosɔn ani “ , olu niinw ; Pol tun ye u dɔ ye. O la, Niin be kerecɛnw lawuli minw tun be tɔɔrɔla Ɔrɔmu ka kafiriw fɛ ani Ɔrɔmu ka papa ka limaniya min tun be baara kɛra saan 30 ni saan 1843 cɛ . saan 2029 kɔnɔ fɔɔ ka taga se saan 2030 ka tilema loon fɔlɔ ma ka kɔn Tɛmɛnkan seli ɲɛ.                   
Ka kɛɲɛ ni " burufiyɛnan wolonfilanan " laseli ye Yir. 11:18 kɔnɔ , " suuw kiti wagati sera " ani o ye " saan waa kelen " wagati nafa ye min kofɔra nin vɛrise 4 kɔnɔ. U bena “ kiti tigɛ ” mɔgɔ juguw ni sankolola mɛlɛkɛw kan minw benna. Pol y’a fɔ 1 Kor. 6:3 kɔnɔ ko: “ Aw m’a lɔn ko an bena mɛlɛkɛw kiti wa? Ani, an ka ɲi ka kiti tigɛ, ni hakilitigiya ye ka tɛmɛ o kan, nin ɲɛnamaya koow la wa? »          
 
Murutinin minw benna, olu ka sukununi filanan bena kɛ .
Vɛrise 5nan : “ Suu tɔw ma kunu fɔɔ saan waa kelen ka ban. O le kɛra sukununi fɔlɔ ye. »  
Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi nɛgɛrifɛnw ma ! Kumaden min ko " Suu tɔw ma kunu fɔɔ saan waa kelen ka ban " o ye parantezi ye ani kumaden min be tugu o kɔ " Nin ye sukununi fɔlɔ ye " o ɲɛsinna suu fɔlɔw ma minw sara Krista la minw kununa " saan waa kelen " daminɛ na min kofɔra. O parantezi b’a lawuli, k’a sɔrɔ a tɔgɔ ma fɔ, " kununi " filanan laseli min maranin be suu juguw ye minw bena kunu " saan waa kelen " laban na kiti laban kama ani " tasuma ni kibiri baji " ka saya ɲangili kama ; min be “ saya filanan ” dafa.               
Vɛrise 6 : “ Minw be sukununi fɔlɔ la, olu dubanin lo ani u ka senu! Saya flanan tɛ se ka o mɔgɔ ɲɔgɔnw kunna; O bɛna kɛ Ala ni Kirisita ta sarakalasebagaw ye, ka sigi kuntigiya ra ni Kirisita ye fɔ san waga kelen. »  
Ala ka kiti tilennin min yirala, o vɛrise b’o surunya cogo nɔgɔman na. O hɛɛrɛ ɲɛsinna mɔgɔ sugandininw ma tiɲɛn na minw be “ saan waa kelen ” daminɛ na “ suuw kununi na Krista la ” . U tɛna kiti tigɛ nka u yɛrɛ bena kɛ kititigɛlaw ye kiti min labɛnna Ala fɛ, sankolo la, “ saan waa kelen ” kɔnɔ. " saan waa kelen " mara min kofɔra , o ye " masaya " dɔrɔn lo ye min be kititigɛ baara la ani a be dan o " saan waa kelen " nunu ma . Komi mɔgɔ sugandininw donna banbali la, u man kan ka siran wala ka tɔɔrɔ " saya filanan " kosɔn, bari o tɛ, olu lo bena a to saya jugu minw kitira, u k'o tɔɔrɔ. Ani, an b’a lɔn ko olu lo ye diinan mɔgɔkɔrɔw ye minw ka jugu ani u ka jugu ani u be mɔgɔ faga ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. Kititigɛlaw sugandininw bena kan ka tɔɔrɔ wagati hakɛ latigɛ, danfɛn minw kitira, u kelen kelen bɛɛ ka kan ka min sɔrɔ, u ka " saya filanan " halakili siratigɛ la, min ni sisan dugukolo kan saya fɔlɔ tɛ kelen ye. Sabu Danbaga Ala le bɛ tasuma ta halakiri wale cogoya di. Tasuma tɛ nɔɔ foyi to sankolola fɛɛnw ni dugukolo kan fɛɛnw kan Ala be minw latanga i n’a fɔ Daniyɛli teri saba ka koow b’a yira cogo min na Daniyɛli 3. Kiti laban kama, sukununi farikolo bena koow kɛ cogo wɛrɛ la ni dugukolo kan fɛɛn min be yen sisan ye. Mariki 9:48 kɔnɔ , Yezu y’a yira an na ko a ye mɔgɔ kɛrɛnkɛrɛnnin ye k’a fɔ ko : “ u ka tulonkɛfɛnw tɛ sa yɔrɔ min na, tasuma fana tɛ faga yɔrɔ min na .” I ko dugukolo nɔgɔ farikolo nɛgɛw be to ka ɲɛnamaya kɛ kelen kelen , o cogo kelen na, mɔgɔ danganinw farikolo bena ɲɛnamaya sɔrɔ fɔɔ ka taga se a atomu laban ma. O kama, u bena ban joona cogo min na, o bena kɛɲɛ ni tɔɔrɔ wagati min ye, kititigɛlaw senumanw ni Yezu Krista ye min latigɛ.                     
 
Kɛlɛ laban .
Vɛrise 7 : “ Ni saan waa kelen nin banna, Sutana bena bɔ kaso la. »  
" Saan waa kelen " laban na , wagati dɔɔni kɔnɔ, a bena ɲɔgɔn sɔrɔ tugun. Nin ye “ sukununi ” filanan wagati ye min labɛnna dugukolo kan murutininw ye.    
Vɛrise 8nan : “ A bena bɔ ka taga siyaw lafili dugukolo faan naani na , Gɔgi ni Magɔgi, k’u lajɛn kɛlɛ kama. U jaa ka ca i n’a fɔ kɔgɔji cɛncɛn ” .  
O jɛnkulu ye “ siyaw ” ta ye minw kununa dugukolo bɛɛ kan i n’a fɔ “ dugukolo yɔrɔ naani ” ka fɔrimili b’a yira cogo min na, walima yɔrɔ naani minw be wale nin kɛ diɲɛ bɛɛ ta ye. O lajɛn ɲɔgɔn tɛ se ka suma ni foyi ye, fɔɔ kɛlɛ fɛɛrɛ min bɔnin be diɲɛ kɛlɛba sabanan kɛlɛ ma, o min ye “ buru wɔɔrɔnan ” ye min be sɔrɔ Yir. 9:13 kɔnɔ. O sangali lo b'a to Ala be tɔgɔ minw di mɔgɔ minw lajɛnna kiti laban na, olu be weele ko " Gɔgi ni Magɔgi " minw kofɔra fɔlɔ la Ezek . nka fɛn dɔɔnin b’o welekan sangali fanba dɔrɔn lo yira, bari Ezekiyɛli ka kitabu kɔnɔ, Magɔgi ye Gɔgi jamana ye, ani a be Irisi jamana lo yira min bena sɔrɔdasi caaman don baara la, diɲɛ kɛlɛba sabanan wagati la, adamadenw ka kɛlɛ tariki bɛɛ kɔnɔ ; min b’a to a ka yiriwaliba n’a ka Erɔpu tilebenyanfan jamanaw minɛna joona joona.            
Niin b’u suma ni “ baji bɔgɔ ” ye, o cogo la a b’a yira ko kiti laban na, mɔgɔ hakɛ min bena faga, o nafa ka bon. O fana ye u ka kololi ye jinɛ n’a ka adamadenw ka baarakɛlaw kɔrɔ min yirala Yir. 12:18 wala 13:1 kɔnɔ (o be kɛɲɛ ni Bibulu ka yɛlɛmani ye): ka kuma “ kongokolon ” koo la, an b’a kalan ko : “ A lɔra baji bɔgɔ kan. ”       
Murutinin min tɛ se ka yɛlɛma, Sutana b’a daminɛ k’a jigi la a kan ko a be se ka see sɔrɔ Ala ka kɛlɛbolo kan ani a be cɛɛ tɔɔw lafili k’u lasun u ka kɛlɛ kɛ ni Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw ye. 
Vɛrise 9nan : “ O tagara dugukolo kan, ka mɔgɔ saninmanw ka sigiyɔrɔ lamini, ani dugu kanulen. Nga tasuma jigira ka bɔ sankolo la k'u jɛni pewu. "Nga mara minɛni kɔrɔ tɛ foyi ye tugu ni mɔgɔ tɛ se ka jugu minɛ bari a kɛra mɔgɔ ye min tɛ se ka maga a la ; i n’a fɔ Daniyɛli tɔɲɔgɔnw, tasuma, walama fɛn wɛrɛ tɛ se ka kojugu kɛ o ra. O tɛ, « tasuma min bɔra sankolo ra » bɛ o bugɔ hali « mɔgɔ saninmanw ta sigiyɔrɔ ra » , a tɛ nɔɔ foyi to o kan. Nka o tasuma be Ala juguw n’a ka mɔgɔ sugandininw “ jɛni ” . Zakari 14 kɔnɔ, Nii Senuman be kiraya kɛ kɛlɛ fila minw be dan na ni “ saan waa kelen ” ye. Min be kɔn ani min be dafa ni “ buru wɔɔrɔnan ” ye , o be sɔrɔ vɛrise 1 ka taga se 3 ma, a tɔɔ ɲɛsinna kɛlɛ filanan ma min kɛra kiti laban wagati la, ani o kɔ, duniɲa kuru bɛɛ ka labɛn min sigira dugukolo kura kan. Vɛrise 4nan na, kiraya kuma be kuma Krista n’a ka mɔgɔ sugandininw jiginin koo la dugukolo kan nin cogo la : “ O loon na, a senw bena lɔ oliviyeyiri kulu kan, min be Zeruzalɛmu kɔrɔn fan fɛ; Oliviyesunw kuru bɛna ci fla ye, terebɔyanfan ni terebenyanfan na, kurufurancɛba dɔ bɛna kɛ yi, kuru tarancɛ bɛna taga woroduguyanfan na, a tarancɛ bɛna taga sahiliyanfan na. «Kiti laban ta mɔgɔ saninmanw ta sigiyɔrɔ bɛ lɔn o cogo le ra, ani a bɛ sɔrɔ yɔrɔ min na. An k’a kɔrɔsi ko sankolola “ saan waa kelen ” laban dɔrɔn lo la , Yezu “ senw ” bena “ lafiɲɛ ” dugukolo kan, “ Oliviyeyiri kulu kan min be Zeruzalɛmu ɲɛfɛ, kɔrɔn fan fɛ .” Komi o vɛrise kɔrɔ ma tiɲɛn fɔ, o y’a to mɔgɔw y’a miiri ko Yezu Krista bena mara kɛ dugukolo kan “ saan waa kelen ” kɔnɔ.                           
Vɛrise 10 : “ Sutana min tun b’u lafilila, ale filila tasuma ni kiribi baji kɔnɔ, wara ni ngalon kira be yɔrɔ min na. O bɛna tɔɔrɔ su ni tere, ani wagati bɛɛ. »  
Kiti min tigɛra diinan murutininw kan, o min kofɔra Yir. 19:20 kɔnɔ, o wagati sera . Ka kɛɲɛ ni nin vɛrise ka laseli ye, “ jinɛ , wara ani ngalon kira ” be ɲɔgɔn fɛ , “ u be fili ɲanama tasuma ni kibiri baji kɔnɔ “ min be bɔ “ tasuma min be bɔ sankolo la ” ka baara la, o min be fara dugukolo jukɔrɔla magma yɛlɛmanin kan min be bɔ dugukolo jukɔrɔla yɔrɔ bɛɛ la. O kɔ, dugukolo be kɛ i n’a fɔ " tile " min ka " tasuma " be murutininw sogo dumu , u yɛrɛw ye Ala ka tile batobagaw ye ( u tɛ u yɛrɛ lɔn nka u be jalaki) . O kɛwale lo la, dugukolo kan ani sankolola jalakibagaw be tɔɔrɔ “ saya filanan ” ka “ tɔɔrɔ ” la , min kofɔra kabi Yir. 9:5-6 . Tilenbaliyako min tun be kɛ ka ngalon lafiɲɛlon dɛmɛ, o lo y’a to o laban jugu kɛra. Sabu a ka ɲi mɔgɔ jalakilenw fɛ, hali n’a ka jan cogo o cogo, " saya filanan " fana be ban. Ani kumaden « abada ani abada » tɛ « tɔɔrɔw » yɛrɛ lo ye nka a be ɲɛsin « tasuma » ka tiɲɛni kɔlɔlɔw ma min b’u lawuli , bari o kɔlɔlɔw lo bena kɛ dantigɛli ye ani abada .                          
 
Kiti laban sariyakolow .
Vɛrise 11nan : “ O kɔ, ne ye masasigilan gwɛmanba dɔ ye, ani min tun siginin be a kan. Dugukolo ni sankolo bolila ka bɔ a ɲa kɔrɔ, yɔrɔ si ma sɔrɔ o ye . »  
“ Gwɛman ” ni saniya dafanin ye, a ka “ masasigilanba ” ye Ala min ye ɲɛnamaya ni fɛɛn bɛɛ dan , ale ka jogo saniyanin dafanin ani senuman jaa ye. A ka dafalenya tɛ se ka muɲu " dugukolo " ka kɛ yen a tiɲɛnin n'a tununin na, kiti laban ye min di a ma. Ka fara o kan, ni mɔgɔ juguw bɔyɔrɔ bɛɛ halakira , tagamasiɲɛw wagati banna ani sankolola duniɲa n’a ka lolo miliyari caaman tɛ ni sababu ye tugun ka to yen ; " sankolo " an ka dugukolo hakɛ n'a kɔnɔfɛnw bɛɛ be tunu o la , u be tunu ka kɛ fu ye . Ɲanamanya banbari wagati sera loon banbari dɔ la.         
Vɛrise 12nan : “ Ne ye suuw ye, fitininw ni mɔgɔbaw, u lɔnin be masasigilan ɲɛfɛ. Gafew tun be dayɛlɛ. O kɔ, o ka kitabu wɛrɛ dayɛlɛ, min ye ɲanamanya kitabu ye. Suw ta kiti tigɛra ka kaɲa ni o ta kɛwalew ye, ka kaɲa ni o ta kɛwalew ye, minw sɛbɛra kitabuw kɔnɔ. »  
O mɔgɔ " salenw " minw jalakilen don, olu kununna kiti laban kama. Ala tɛ mɔgɔ si bɔ ɲɔgɔn na, a ka kiti tilennin be nɔɔ to " mɔgɔbaw " ni " fitininw " kan, nafolotigiw ni fantanw ani a be danbe kelen lo bila u kan, saya, a siɲɛ fɔlɔ la u ka ɲɛnamaya kɔnɔ, ka kɛ kelen ye.      
O vɛrise minw be tugu ɲɔgɔn kɔ, u be kiti laban ka koow lakali ka gwɛ. Dan.7:10 kɔnɔ, kiraya kuma fɔra ka ban ko mɛlɛkɛw ka seereya “ gafew ” dayɛlɛla ani o seere yebaliw ye mɔgɔ jalakilenw ka jurumuw n’u ka kojuguw kɔrɔsi ani mɔgɔ sugandininw ni Yezu Krista ka kiti tigɛnin kɔ, kiti laban dɔ tigɛra min tɛ se ka yɛlɛma ani min tɛ se ka yɛlɛma . Kiti laban wagati la, kiti min tigɛra, o bena tigɛ.    
Vɛrise 13 : “ Kɔgɔji ye suu minw tun b’a kɔnɔ, u y’u di, saya ni lahara ye suu minw tun b’u kɔnɔ, u y’u di. o bɛɛ kelen kelen ta kiti tigɛra ka kaɲa ni o tigi ta kɛwalew ye. »  
Sariyakolo min ɲɛfɔra o vɛrise kɔnɔ, o ɲɛsinna o sukununi fila bɛɛ ma. “ Suuw ” be tunu “ baji ” kan wala “ dugukolo ” kan ; O koo fila lo kofɔra vɛrise nin kɔnɔ. An k’a kɔrɔsi “ suuw ka sigiyɔrɔ ” cogo min na, o be “ dugukolo ” kofɔ. Sabu tiɲɛ na, o tɔgɔ tilennin lo , Ala y’a fɔ mɔgɔ jurumunkɛla ye ko : “ I ye buguri ye ani i bena segi ka kɛ buguri ye ” Zɛnɛzi 3:19 kɔnɔ. O kama, “ suuw ka sigiyɔrɔ ” ye “ dugukolo ” ka “ buguri ” ye . Saya ye adamadenw jɛni tuma dɔw la tasuma fɛ minw ma " kɔsegi buguri la " ka kɛɲɛ ni sutaracogo ɲuman ye. O kama , n'an ma nin ko nin bɔ a la , Nii b'a yira ka gwɛ ko " saya " yɛrɛ bena mɔgɔ minw bugɔ, u ka kɛ cogo o cogo la ; ka tiɲɛni faamu nukeleyɛri tasuma fɛ min tɛ adamaden farikolo tiɲɛnin pewu tagamasiɲɛ si to.                        
Vɛrise 14nan : “ Saya ni saya filila tasumaji kɔnɔ. O le ye saya flanan ye, min ye dingaba tasumaman ye. »  
" Saya " tun ye sariyakolo ye min tun be ɲɛnamaya ta kɛlɛ pewu ani a kuun tun ye ka danfɛnw halaki , Ala tun be minw ka ɲɛnamaya koow kiti ani k’u jalaki . Ɲɛnamaya kuun kelenpe ye ka mɔgɔ kura yira Ala la a ka teri banbaliw sugandili la. O sugandili kɛra minkɛ, ani mɔgɔjuguw halakira minkɛ, " saya " ani " dugukolo " " suuw ka sigiyɔrɔ " tɛ yen tuguni. O fɛɛn fila nunu ka sariyakolo minw be mɔgɔ halaki, Ala yɛrɛ lo b’u halaki. " Tasumaji " kɔ , yɔrɔ be yen ɲɛnamaya kama ani Ala yeelen min b'a ka danfɛnw yeelen.          
Vɛrise 15 : “ Mɔgɔ o mɔgɔ tɔgɔ ma sɛbɛ ɲanamaya kitabu kɔnɔ, o tigi filila tasumaji kɔnɔ. »  
Nin vɛrise b’a sɛmɛntiya ko Ala ka sira fila dɔrɔn le bila adamaden ɲa kɔrɔ tiɲɛ na, sugandili fila, danbe fila, danbe fila (Deter.30:19). Sugandilikɛlaw tɔgɔw lɔnnin lo Ala fɛ kabini diɲɛ dantuma na walima ka kɔn o ɲɛ, kabini a ka poroze porogaramu la min kuun tun ye ka danfɛnw hɔɔrɔnw ni yɛrɛmahɔrɔnyalenw di a yɛrɛ ma i n’a fɔ ɲɔgɔnye. O sugandili tun bena tɔɔrɔba lase a ma farisogo farikolo la, nka komi a ka kanuya nege tun ka bon n’a ka siranya ye, a y’a ka poroze daminɛ ani a tun kɔnna k’a lɔn an ka sankolola ɲɛnamaya ni dugukolo kan ɲɛnamaya maana bena dafa cogo min na. A tun b’a lɔn ko a ka danfɛn fɔlɔ tun bena kɛ a jugu satɔ ye loon dɔ. Nka o lɔnniya bɛɛ n’a ta, a ye sababu bɛɛ di a ma a k’a ka laɲinita dabila. A tun b’a lɔn k’o tɛ se ka kɛ, nka a y’a to o lo kɛra. O cogo la, a tun be mɔgɔ sugandininw tɔgɔw lɔn, u ka kɛwalew, u ka ɲɛnamaya bɛɛ ka seereya ani a tun b’u ɲɛminɛ ani k’u bilasira a kelen kelen bɛɛ fɛ u ka wagati n’u ka wagati la. Fɛɛn kelen dɔrɔn lo tɛ se ka kɛ Ala fɛ : kabako. 
Adamadenw wolocogo ye adamaden caaman minw dan, u t’u janto u la, u murutinin lo ani u be boliw bato, a tun b’olu tɔgɔw fana lɔn. Ala ka kiti danfara min yirala Yir. 19:19-20 kɔnɔ, o ɲɛsinna a ka danfɛnw bɛɛ ma. O dɔw minw jalaki man bon, olu bena faga " Ala ka kuma " fɛ k'a sɔrɔ u m'a lɔn " saya filanan tasuma tɔɔrɔw " minw labɛnna kerecɛnw ni yahutu diinan mɔgɔkɔrɔw dɔrɔn lo kama . Nka “ sukununi ” filanan ɲɛsinna a ka danfɛnw bɛɛ ma minw wolola dugukolo kan ani mɛlɛkɛ minw danna sankolo la , bari Ala y’a fɔ Ɔrɔm .         
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Apokalipisi 21 : Zeruzalɛmu kura min tun be nɔɔrɔ la, o tun be tagamasiɲɛ ye . 
 
 
 
Vɛrise 1 : “ O kɔ, ne ye sankolo kura ni dugukolo kura ye. sabu sankolo fɔlɔ ni dugukolo fɔlɔ tun tɛmɛna, kɔgɔji fana tun tɛ yi tuun. »  
Niin be dusukunnakow fɔ an ye minw be sɔrɔ mɔgɔw ka koow labɛncogo kura sigili la saan baa 7nan bannin kɔ . Kabini o wagati la, wagati tɛna jati tugun, fɛɛn o fɛɛn be niin na, o be don abada banbali kɔnɔ. Fɛɛn bɛɛ ye koo kura ye wala ka fɔ ka gwɛ, a be kuraya. Jurumu wagati ka " sankolo ni dugukolo " tununa, ani " saya " tagamasiɲɛ , " baji " tɛ yen tuguni. Komi Ala ye Danbaga ye, a ye dugukolo yecogo yɛlɛma, ka fɛɛn o fɛɛn tun be farati wala farati lase a sigibagaw ma, o bɛɛ tununa ; o la, kɔgɔjibaw tɛ yen tugun, kuluw tɛ yen tugun minw sanfɛla ka gwɛlɛ ni farakurunw ye . A kɛra nankɔba ye i n’a fɔ “ Edɛn ” fɔlɔ , nɔɔrɔ ni hɛɛrɛ be yɔrɔ min na ; min bena sinsin Yirali 22nan na.           
Vɛrise 2nan : “ Ne ye dugu senuman ye, Zeruzalɛmu kura, a be jigira ka bɔ sankolo la Ala fɛ, a labɛnnin lo i n’a fɔ kɔɲɔmuso min masirinin lo a cɛɛ kama. »  
Nin ɲɛnagwɛ kura bena mɔgɔ senuman sugandininw ka lajɛn bisimila minw kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan ani u tɔgɔ fɔra nin vɛrise kɔnɔ ko “ dugu senuman ” , i n’a fɔ a fɔra Yirali 11: 2 kɔnɔ cogo min na , “ Zeruzalɛmu kura ”, Yezu Krista ka “ furumuso ” min y’a “ cɛ ye ”. A “ jigira ka bɔ sankolo la , ” ka bɔ Ala ka masaya la, a donna min na a Kisibaga kɔsegi tuma na ni nɔɔrɔ ye. O kɔ, a jigira dugukolo kan a siɲɛ fɔlɔ la sankolola kiti “ saan waa kelen ” laban na kiti laban kama. O kɔ, komi a kɔsegira sankolo la, a y’a kɔnɔ fɔɔ “ sankolo kura ni dugukolo kura ” ka labɛn k’a bisimila. A kɔrɔsi ko kumaden " sankolo " ye kelen ye, bari a be bɛnkelenya dafanin lawuli, ka sɔsɔ ni caman ye , " sankolo ", min tun b'a yira Zɛnɛzi 1:1 kɔnɔ, ko sankolola danfɛnw tilannin lo ka kɛ yɔrɔ fila ye minw be ɲɔgɔn sɔsɔ.                  
Vɛrise 3nan : “ Ne ye mankanba dɔ mɛn ka bɔ sankolo la ko: «Ala ka fanibugu be adamadenw cɛma! A bena sigi u cɛma, u bena kɛ a ka mɔgɔw ye, ale Ala bena kɛ u cɛma. »  
" Dugukolo kura " be dunanba dɔ bisimila, bari " Ala yɛrɛ " , k'a ka sankolo masasigilan kɔrɔ to yen, ka na a ka masasigilan kura sigi dugukolo kan yɔrɔ min na a ye see sɔrɔ jinɛ kan, jurumu ni saya kan. " Ala ka fanibugu " ye Ala Yezu Krista ka sankolola farikolo ye " Mikayɛli " (= min be i n'a fɔ Ala) . Nka a ye mɔgɔ ɲanawolomaninw ta jamaba tagamasiyɛn ye fana, Yesu Kirisita Nin bɛ masaya kɛ min kan. “ Tabernacle , Alabatosoba, batoso, legilizi ,” o kumadenw bɛɛ ye mɔgɔ senumanw ka mɔgɔw tagamasiɲɛw ye sanni u ka kɛ boonw ye adamadenw y’u lɔ ; U kelen kelen bɛɛ be tagamasiɲɛ dɔ yira Ala ka baara ɲɛtaga la. Ani fɔlɔ, “ buguso ” b’a yira ko Heburuw bɔra Ezipiti jamana na, Ala y’u ɲɛminɛ ani k’u bila kongokolon kɔnɔ, o min y’a yira ka gwɛ sankaba fɛ min jigira i n’a fɔ boon senuman kan . O wagati la, a tun be “ ni mɔgɔw ye ” ka ban ; min b’a to an be kumaden nin fɔ vɛrise nin kɔnɔ . O kɔ, “ Alabatosoba ” be “ fanibugu ” lɔcogo barikaman yira ; baara minw tun ka kan ka kɛ masacɛ Sulemani ta wagati ra. Heburukan na, dɔrɔn, kumaden " sinagogi " kɔrɔ ye : lajɛnba. Yir. 2:9 ani 3:9 kɔnɔ, Krista ka Nii be Yahutuw ka siya murutinin weele ko “ Sutana ka batoso .” Daɲɛ laban min ko « egilisi » kɔrɔ ye lajɛnba ye Gɛrɛkikan na (ecclesia) ; kerecɛnw ka Bibulu kalan be jɛnsɛn cogo min na . Yezu y'a ka " farikolo " suma ni " Alabatosoba " ye min be " Zeruzalɛmu , " ani ka kɛɲɛ ni Efɛz .​​​​ Yezu ka cidenw dusu tun kasinin lo cogo min na tuma min na a y’u to yen ka taga sankolo la, an hakili b’o la. Nin sen fɛ, " ne cɛɛ bena sigi ni ne ye " be se ka Sugandili fɔ a ka sigiyɔrɔ la " .                                               jamana kura " . O yɔrɔ le ra, Yirali 7nan kɔnɔ, " siya tan ni fila " tɔgɔ tan ni fila ka cikanw be se k'u ka see sɔrɔli nisɔndiya ni nisɔndiya ɲagaminin yira.   
Vɛrise 4nan : “ Ala bena ɲɛji bɛɛ jɔɔsi ka bɔ u ɲɛda la, saya tɛna kɛ tugun, kasi, kasi, dimi tɛna kɛ tugun, bari fɛɛn fɔlɔw tɛmɛna. »  
Jɛnɲɔgɔnya min be Yir. 7:17 cɛ, o be sabati n’an be Ala ka layidu sɔrɔ yan, Yir. 7 be ban ni min ye ko: “ A bena ɲɛji bɛɛ jɔɔsi u ɲɛda la .” Kasi fura ye ninsɔndiya ni ninsɔndiya ye. An be kumana wagati lo koo la, o min na Ala ka layiduw bena dafa ani u bena dafa. Aw k’o siniɲasigi kabakoman filɛ koɲuman, bari wagati labɛnnin lo an ɲɛfɛ “ saya, kasi, kasi, dimiw ” kama min tɛna kɛ tugun, dɔrɔn, an ka danbaga Ala sanuman ani kabakoman ka fɛɛn bɛɛ kurakuraya. N b'a fɛ k'a yira ko o koo juguw bena tunu dɔrɔn kiti laban kɔ min bena kɛ " saan waa kelen " laban na . Sugandilidenw fɛ, nka olugu dɔrɔn le fɛ, kojugu kɔlɔlɔw bɛna ban Matigi Ala Sebɛɛtigi ta nɔɔrɔ kɔsegi wagati ra.        
Vɛrise 5 : “ Min tun siginin be masasigilan kan, ale ko: «Ne be fɛɛn bɛɛ kɛ kura ye. A ko: «A sɛbɛ; sabu o kumaw ye can le ye, ani can. »  
Danbaga Ala, ale yɛrɛ b’a yɛrɛ di ni layidu ye, ani a be seereya kɛ kiraya kuma nin na : “ A filɛ, ne be fɛɛn bɛɛ kɛ kura ye .” Nafa t’a la ka ja ɲini an ka dugukolo kibaruyaw kɔnɔ walisa k’a ɲini ka hakilina dɔ sɔrɔ Ala be min labɛnna, bari min ye koo kura ye, o tɛ se ka ɲɛfɔ. Ani fɔɔ ka na se bi ma, Ala y'an hakili jigi an ka wagati ka koo juguw dɔrɔn na k'a fɔ an ye k'u tɛna kɛ tugu " dugukolo kura ni sankolo kura " la min b'u ka gundo n'u ka kabako bɛɛ mara o cogo la. Mɛlɛkɛ y' a fara o kuma kan ko : « bari nin kumaw ye tiɲɛ ye . » Ala ka nɛɛma weleli min kɛra Yesu Kirisita ra, o bɛ limaniya barikaman wajibiya, janko ka Ala ta layiriw sara sɔrɔ. O ye sira gwɛlɛman ye min be duniɲa ka sariyaw sɔsɔ . A be sarakabɔ hakiliba ɲini, yɛrɛminɛ, jɔɔn min be kolo a Matigi ma, o majigilenya la. O la, Ala be jijali minw kɛ walisa k’an ka lannaya sabati, u be bɛn kosɔbɛ : “ lannaya tiɲɛn min yirala ani min fɔra ” lo ye limaniya sɔbɛ ka sariya ye.            
Vɛrise 6 : “ A ko ne ma ko: A kɛra! Ne le ye Alafa ni Omega ye, a damina, ani a laban. Minnɔgɔ bɛ min na, ne bɛna o ji di o ma gwansan , min bɛ ɲanamanya ji bɔyɔrɔ ra .  
Danbaga Ala Yezu Krista be “ fɛɛn bɛɛ dan . " A banna ! » ; Zab.33:9 : “ Sabu a kumana, a kɛra; a be yamaruya di, ani a be yen .” A ka danni kuma be dafa ni kumaw bɔra a daa la dɔrɔn. Kabi saan 30nan na, an kɔfɛ, kerecɛnw ka wagati porogramu min kofɔra Daniyɛli ni Yirali kɔnɔ, o dafara fɔɔ ka taga se a koo fitininw ma. Ala b'an weele ko an ka siniɲɛsigi lajɛ tugun a ye min labɛn a ka mɔgɔ sugandininw ye ; fɛn minw fɔra, o kɛra o cogo kelen na, ni siga t’a ra. Yezu b’a fɔ an ye i n’a fɔ a fɔra cogo min na Yir. 1 :8 kɔnɔ : “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, daminɛ ni laban .” " Daminɛ ni laban " miiriya be kɔrɔ sɔrɔ dɔrɔn an ka dugukolo kan jurumun koo la min bena ban pewu saan waa wolonfilanan " laban " na jurumunkɛlaw halakili ni saya kɔ. Ala dencɛ minw jɛnsɛnnin be jagokɛyɔrɔ dɔ la, Yezu b’u di, “ gwansan ,” “ ka bɔ ɲɛnamaya jii bɔyɔrɔ la .” Ale yɛrɛ lo ye o “ ɲɛnamaya jii ” bɔyɔrɔ ye min be ɲɛnamaya banbali tagamasiɲɛ yira. Ala ka nilifɛn ye gwansan ye, o tigitigi be Ɔrɔmu Katolikiw ka “ indulgences ” feereli jalaki min tun be yafali sɔrɔ wari sɔngɔ la ka bɔ pape fɛ .                           
Vɛrise 7nan : “ Min be see sɔrɔ, o tigi bena fɛɛn bɛɛ sɔrɔ; Ne bena kɛ a ka Ala ye, ale bena kɛ ne dencɛ ye .  
Ala ka mɔgɔ minw ɲanawoloma, olu fana ye Yezu Krista cɛɛntalaw ye. A fɔlɔ, a yɛrɛ ka “ see ” sababu fɛ, Yezu ye masaya nɔɔrɔ “ sɔrɔ ” min lɔnna a ka sankolola danfɛnw bɛɛ fɛ. A kɔ, a ka mɔgɔ sugandininw, olu fana “ ye see sɔrɔ ” , nka a ka “ see sɔrɔli ” sababu fɛ , “ u bena o fɛɛn kuraw sɔrɔ ” Ala ye minw dan kɛrɛnkɛrɛnnin na u ye. Yezu y’a ka Alaya sɛmɛntiya ciden Filipu ye Zan 14:9 kɔnɔ : “ Yezu y’a fɔ a ye ko : « Ne be n’i ye kabi wagatijan, nka i ma ne lɔn hali bi Filipu wa ? Ni min ye ne ye, o tigi ye Faa ye ; I b'a fɔ cogo di : Faa yira an na ? " Cɛɛ Masiya y'a yɛrɛ yira i n'a fɔ " Faa banbali ", o cogo la, a be kiraya kuma min fɔra Es.9:6 (walima 5) kɔnɔ, o min ɲɛsinna a ma, o be tiɲɛtigiya. O kama, Yezu Krista ye a ka mɔgɔ sugandininw ta ye , u balimacɛ n’u Faa. Olugu yɛrɛ fana ye a balemaw ni a dencɛw ye. Nka welekan ye mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ta ye, o la, Niin b’a fɔ , i n’a fɔ a fɔra cogo min na “ Batakiw ” barokun ka wagati 7 laban na : “ min bena see sɔrɔ ”, “ ale bena kɛ ne dencɛ ye ”. A ka ɲi ka see sɔrɔ jurumu kan walisa ka se ka kɛ Ala ɲɛnaman “ dencɛ ” ye.                           
Vɛrise 8nan : “ Nka siranyabagatɔw, lannabaliw, mɔgɔ haramuninw, mɔgɔfagalaw, kakalayakɛlaw, jinamoriyakɛlaw, bolibatobagaw, ani galontigɛlaw bɛɛ, olu ka niyɔrɔ bena kɛ tasuma ni kibiri baji kɔnɔ, o min ye saya filanan ye. »  
O adamaden jogo sariyaw be sɔrɔ kafiriw ka adamadenw bɛɛ kɔnɔ , nka, Nii be sinsin yan, kerecɛnw ka ngalon diinɛ yiridenw kan ; Yahutuw ka diinan jalaki min fɔra ka gwɛ ani min yirala ka gwɛ Yezu fɛ Yir. 2:9 ani 3:9 kɔnɔ. 
Ka kɛɲɛ ni Yir. 19:20 ye, “ ... baji min be jɛnina ni tasuma ni kibiri ye ” bena kɛ, kiti laban na, yɔrɔ ye min maranin be “ kongosogo ni ngalon kira ” ye : Katolikiw ka limaniya ani Porotɛstanw ka limaniya. Kerecɛn ngalon diinan ni Yahutu ngalon diinan tɛ kelen ye. A be min jati fɛɛn fɔlɔ ye, o ni Ala ta tɛ kelen ye. O la, k’a sɔrɔ Yahutuw minw tun ye Farisiw ye, olu tun be Yezu ka kalandenw kɔrɔfɔra k’u m’u bolo ko ka kɔn dumuni ɲɛ (Mat.15:2) , Yezu m’u kɔrɔfɔ abada ani o kɔ , a ko , Mat.15:17 ka taga se 20 ma ko: “ Aw m’a faamu ko fɛɛn o fɛɛn be don mɔgɔ daa la, o be don kɔnɔbara la ka fili wa? Nka min be bɔ mɔgɔ daa la, o be bɔ a dusukun na , ani o lo be mɔgɔ nɔgɔ. Sabu miiriya juguw, mɔgɔfaga, kakalaya, kakalaya, sonyali, ngalon seereya, ani tɔgɔjugu be bɔ mɔgɔ dusukun lo la . O kow le bɛ mɔgɔ lanɔgɔ; nka ka dumuni kɛ ni bolo ko tɛ mɔgɔ nɔgɔ . O cogo kelen na , ngalon kerecɛn diinan b’a ka jurumuw dogo Nii Senuman na, a kɛtɔ ka farisogo ka jurumuw ɲangi fɔlɔ. Yezu y’a ka miiriya fɔ Yahutuw ye k’a fɔ Mat.21:3 kɔnɔ ko: “ lanpominɛlaw ni kakalaw bena don sankolo masaya la aw ɲɛ ” ; a gwɛnin lo, ni bɛɛ ka nimisa, ka Ala n’a ka saniyako yɛlɛma. Yezu be ngalon diinan min weele ko “ ɲɛminɛbaga fiyentɔw ” lo, a b’o min nɛni Matiyu 23:24 kɔnɔ, sabu a be “ nɔgɔ bɔ ka ɲɔgɔmɛ kunu ” , wala n’o tɛ , a be “ nɔgɔ ye i mɔgɔɲɔgɔn ɲɛɛ na k’a sɔrɔ i ma yiri min ye i yɛrɛ ɲɛɛ na ” ka kɛɲɛ ni Luka 2 : 3 : 6 ye.                   
Mɔgɔ o mɔgɔ b’a yɛrɛ lɔn o jogo sifaw bɛɛ la, Yezu ye minw kofɔ, jigiya foyi t’o tigi fɛ. Ni kelen dɔrɔn lo bɛnnin lo n’i ka jogo ye, i bena a kɛlɛ ani ka see sɔrɔ i ka fiɲɛ kan. Lanaya kɛlɛ fɔlɔ ye mɔgɔ yɛrɛ ye ; ani gwɛlɛyaw lo ka gwɛlɛ ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. 
O jatebɔ kɔnɔ, k’u ka kɔrɔ Alako ta fan fɛ, Yezu Krista , min ye Ala ka kititigɛlaba ye, ale be fili minw kofɔra kerecɛnw ka ngalon limaniya la, i n’a fɔ Ɔrɔmu Katoliki diinɛ min be sɔrɔ pape fɛ. N’a y’a ɲɛsin “ siranyabagaw ” ma, a b’a fɛ ka kuma mɔgɔ minw koo la minw banna ka see sɔrɔ u ka limaniya kɛlɛ la sabu a ka layiduw bɛɛ maranin lo “ see sɔrɔbaga .” Sisan , mɔgɔ min banna ka kɛlɛ kɛ, see sɔrɔli tɛ yen . “ Seere kantigiman ” ka kan ka jagwɛlɛya sɔrɔ ; Aw ka bɔ siranyabagatɔw fɛ. “ Ni limaniya tɛ, mɔgɔ tɛ se ka Ala diyabɔ ” (Eburuw 11:6) ; bɔ, " dannabali " . Ani limaniya min tɛ bɛn ni Yezu ka limaniya ye min dira i n’a fɔ ɲɛyirali, o ye limaniyabali dɔrɔn lo ye . " Fɛɛn haramuninw " ye Ala kɔniyalen ye ani u be to kafiriw ka yiridenw ye ; bɔ, " fɛn haramunin " . O ye kojugu ye min be fɔ ko “ Babilonɛba , kakalaw ni dugukolo ka koo haramuninw bamuso ” lo y’o kɛ ka kɛɲɛ ni Yir. " mɔgɔfagalaw " be sariya wɔɔrɔnan tiɲɛ ; bɔ, " mɔgɔfagala " . O fagali jalakilen don Katolikiw ka diinan ni porotesitantiw ka diinan na minw ye “ filankafow ” ye ka kɛɲɛ ni Dan.11:34 ye . " Mɔgɔ minw tɛ bonya la " olu be se k'u ka kɛwalew yɛlɛma k'u ka juguya kɛlɛ, n'o tɛ ; bɔ “ yɛrɛminɛbaliw ” la . Nka hakilimaya " nɔgɔ " min be fɔ Katolikiw ka diinɛ ma, n'a y'o suma ni " kakalamuso " ye, o be sankolo daa tugu pewu . Ka fara o kan, Ala b’a jalaki a ka “ nɔgɔ ” la min be na ni “ jatɔya ” ye hakilimaya ta fan fɛ : jago ni jinɛ ye . " Jinamoriyakɛlaw " ye Katolikiw ka sarakalasebagaw ni Porotɛstanw ye minw be tugu jinamoriyakow kɔ.                                               ; bɔyɔrɔ, “ jinamoriyakɛla ” ; O koo kɛra “ Babilonɛba ” lo fɛ Yir. 18:23 kɔnɔ. " Bogow batobagaw " fana ye Katolikiw ka diinɛ ye, a ka boliw n'a ka batofɛnw n'a ka delilifɛnw ; bɔ, " boliw batobaga " . Ani a laban na, Yezu be “ galontigɛlaw ” kofɔ minw ka hakilimaya facɛ ye “ jinɛ ye, galontigi ani mɔgɔfagala kabini daminɛ na ani galon facɛ ” ka kɛɲɛ ni Zan 8:44 ye ; bɔ " galontigɛla " la .                  
Vɛrise 9nan : “ O kɔ, mɛlɛkɛ wolonfila minw tun be ni tasa wolonfila ye minw tun fanin be tɔɔrɔ laban wolonfila la, u dɔ nana kuma n’ fɛ ko : ‘Na, n’ bena kɔɲɔmuso yira i la, min ye Sagaden muso ye. »  
O vɛrise kɔnɔ, Nii be jijali kuma dɔ fɔra mɔgɔ sugandininw ma minw bena tɛmɛ ni see sɔrɔli ye Ala ka “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” wagati jugu ni siranya wagati la. U ka sara bena kɛ k’a ye (" Ne bena a yira i la ") nɔɔrɔ min maranin be mɔgɔ sugandininw ye minw ye see sɔrɔ, minw be jurumu dugukolo ka tariki yɔrɔ laban nin na, " kɔɲɔmuso, Sagaden muso ", Yezu Krista.     
“ Mɛlɛkɛ wolonfila minw tun be ni tasa wolonfila ye minw tun fanin be tɔɔrɔ laban wolonfila la ” tun be adamadenw lo ɲɛsinna minw be ngalon kerecɛn diinan ka sariyaw labato, minw kofɔra vɛrise tɛmɛninw na. O “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” lo tun ye yɔrɔ ye Ala tun bena min di yanni dɔɔni kɛlɛbolo min benna. A bena a yira an na sisan , tagamasiɲɛw fɛ , yɔrɔ min bena segi mɔgɔ sugandininw ma minw ye see sɔrɔ ani u kunmabɔra . Tagamasiɲɛ dɔ la min b’a yira Ala be min miiri u koo la, mɛlɛkɛ bena mɔgɔ sugandininw yira, u ka lajɛnba ye “ Sagaden ka furumuso ” ye. N’a y’a fɔ ka gwɛ ko, “ Sagaden muso ,” Nii b’a yira ko kalan min be sɔrɔ Ɛfɛzikaw 5:22 ka taga se 32. Ciden Pol be cɛɛ ni muso ka jɛnɲɔgɔnya ɲuman kofɔra, min, bɔnɛ lo, o bena dafa dɔrɔn Sugandili ni Krista ka jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ. Ani, an ka ɲi k’a dege ka Zɛnɛzi ka maana kalan tugun, ka kɛɲɛ ni kalan nin ye min dira Ala ɲɛnaman ka Nii fɛ , min ye ɲɛnamaya bɛɛ danbaga ye , ani min y’a ka nafa dafaninw dilan ni hakilitigi ye. Daɲɛ “ muso ” be “kɔɲɔmuso ” , Krista ka “ Sugandili ” ni “ muso ” jaa siri ɲɔgɔn na min kofɔra Yirali 12 kɔnɔ.                
Sugandili min be bonya la a kan, o ɲɛfɔli bɛɛ lajɛnnin .
Vɛrise 10nan : “ O kɔ, a ye ne ta ka taga n’a ye kuluba dɔ kan, min ka jan kosɔbɛ. A ka Zeruzalɛmu dugu saninman yira ne ra, o dugu saninman bɛ jigira ka bɔ Ala fɛ sankolo ra; »  
Hakilimaya ta fan fɛ, Zan be taga n’a ye wagati min na Yezu Krista n’a ka mɔgɔ sugandininw jigira ka bɔ sankolo la sankolo kiti kɔ, o min ye “ saan waa kelen ” ye, saan waa wolonfilanan na. Yir. 14:1 kɔnɔ, kerecɛnw ka “ kabila tan ni fila ” ka Alako ta fan fɛ, “ mɔgɔ 144 000 ” minw “ tagamasiɲɛ bilara ” u yirala “ Siyɔn kulu ” kan . “ Saan waa kelen ” tɛmɛnin kɔ, kiraya kuma min fɔra, o be dafa “ dugukolo kura ” tiɲɛn na . Kabi Yezu Krista kɔsegira , mɔgɔ sugandininw ye sankolo farikolo nɔɔrɔman dɔ sɔrɔ Ala fɛ min kɛra banbali ye. O cogo la, u be “ Ala ka nɔɔrɔ ” yira . O yɛlɛmani kofɔra ciden Pol fɛ 1 Kor. 15:40 ka taga se 44 ma : “ Sankololafɛnw ni dugukolokanfɛnw fana be yen ; nka sankolofɛnw ta yeelen tɛ kelen ye, dugukolo kan fɛnw ta fana tɛ kelen ye. Tile nɔɔrɔ ye kelen ye, kalo nɔɔrɔ ye kelen ye, lolow ka nɔɔrɔ ye kelen ye ; hali lolo kelen ta yeelen ni lolo wɛrɛ ta tɛ kelen ye. Suw kununi fana bɛna kɛ ten le. Farikolo bɛ dan ka toli ; a bɛ kunu ka bɔ saya ra ; a bɛ dan ni nɔɔrɔ ye, a bɛ kunu ni nɔɔrɔ ye ; a bɛ dan barakatan ra, a bɛ kunun baraka ra; a bɛ dan ka kɛ bɛgan farisogo ye, a bɛ kunun ka kɛ Nin farisogo ye. Ni bɛgɛn farikolo be yen, hakili farikolo fana be yen .                  
Vɛrise 11 : “ A ka nɔɔrɔ tun be komi kabakuru sɔngɔ gwɛlɛba, i n’a fɔ jasipi kabakuru, min be gwɛ i n’a fɔ kristali. »  
A fɔra vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ ko “ Ala ka nɔɔrɔ ” min b’a yira , o be sabati sabu “ jasipe kabakuru ” fana be “ Min siginin be masasigilan kan ” faan yira Yir. O vɛrise fila cɛ , an be danfara dɔ ye sabu Yirali 4nan na, kiti tigɛyɔrɔ la , o “ zasipe kabakuru ” min be Ala tagamasiɲɛ yira, o fana be ni “ sardiyusi ” ye . Yan, jurumun ka gwɛlɛya ɲɛnabɔnin kɔ, Sugandili b’a yɛrɛ yira saniya dafanin faan dɔ la “ min be gwɛ i n’a fɔ kristali ”.            
Vɛrise 12nan : “ Kogoba tun b’a la ani a tun ka jan. Da tan ni fila tun b'a la, mɛlɛkɛ tan ni fila tun b'a daa la, Isirayɛlidenw ka kabilaw tan ni fila tɔgɔw tun sɛbɛnin be o daaw kan .  
Yezu Krista ka Nii ye ja min labɛn, o basiginin lo hakilimaya “ Alabatosoba senuman ” tagamasiɲɛ lo kan min kofɔra Efɛz. O bon bɛɛ bɛ bonya ka kɛ Alabatosoba saninman ye Matigi ta jɛnɲɔgɔnya ra, ale le baraka ra. Ale barika la, aw fana be lɔra ɲɔgɔn fɛ ka kɛ Ala ka sigiyɔrɔ ye Nii Senuman barika la. » . Nka o ɲɛfɔli tun ɲɛsinna cidenw ka wagati ka Sugandili dɔrɔn lo ma. " Kogo jan " b'a yira kerecɛnw ka limaniya yiriwali la k'a ta saan 30 la ka taga se saan 1843 ma ; An k’a kɔrɔsi ko fɔɔ ka na se bi ma, cidenw tun be tiɲɛn sariya min faamu ani k’a kalan, o ma yɛlɛma . O le kosɔn lafiɲɛlon yɛlɛmani min sigira sen kan saan 321, o be jɛnɲɔgɔnya senuman min kɛra ni Ala ye Yezu Krista joli barika la, o tiɲɛ . Ka ɲɛsin nin kiraya kuma sɔrɔbaga lakikaw ma, tagamasiɲɛ minw be Adventist ka limaniya , minw bilala Ala fɛ kabini saan 1843 , u be jati " da tan ni fila " , " dayɛlɛ " Sardis " ( Yirali 3 :7) ani " datugunin ka kɔn " ɲɛnamaya ma min be balo ( Yir . 3:7) . U be “ kabila 12 tɔgɔw ta minw tagamasiɲɛ be Ala ka tagamasiɲɛ kan ” Yir.                          
Vɛrise 13 : “ kɔrɔn fan fɛ, daa saba, worodugu fan fɛ, worodugu fan fɛ, worodugu fan fɛ, ani tileben fan fɛ. »  
O “ daaw ” ka ɲɛsin yɔrɔ naani ma , o b’a yira ko a be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ ; min be diinan jalaki ani k’a kɛ sariyabali ye min b’a fɔ ko a be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, min bayɛlɛmana ni Grɛkikan daɲɛ “ katholikos ” wala “ katoliki ” ye . O la, kabini saan 1843, Ala fɛ, Adventisme lo ye kerecɛn diinan kelenpe ye a y’a ka “ Kibaru Duman banbali ” kalifa min ma ( Yir. 14:6 ) walisa ka dugukolo mɔgɔw kalan duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. A be tiɲɛn min yira a ka Alako ta fan fɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, kisili tɛ yen . Adventisimu daminɛna i n’a fɔ diinɛ lakununi jɛnkulu min lasunna Yezu Krista ka kɔsegi laseli fɛ, min tun be makɔnɔna fɔlɔ saan 1843 sɛnɛkalo la ; ani a ka kan ka to o jogo la fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi laban ma min labɛnna saan 2030 ka sɛnɛkalo la . Sabu , " jɛɛkulu " ye baara ye min be yɛlɛma tuma bɛɛ , n'o tɛ , a tɛ " jɛɛkulu " ye tuguni , nka a ye " baarada datugunin " ye ani salen ye , min be laada ni diinankow labɛn ; o kɔrɔ, Ala bɛ fɛn o fɛn kɔniya, ka fɛn o fɛn jalaki ; ani a ka Yahutu murutininw jalaki ka ban, minw tun ma la a ra fɔlɔ.                     
 
A ɲɛfɔcogo fɛsɛfɛsɛnin ka kɛɲɛ ni wagatiw ye
 
Kerecɛnw ka limaniya jɔnjɔnw .
Vɛrise 14nan : “ Dugu kogo tun be ni jusigilan tan ni fila ye, Sagaden ka ciden tan ni fila tɔgɔ tan ni fila tun sɛbɛnin be o jusigilanw kan. »  
Nin vɛrise be cidenw ka kerecɛn limaniya yira min be , i n’a fɔ an y’a ye cogo min na, wagati min be saan 30 ni saan 1843 cɛ, ani min ka kalan yɛlɛmana Ɔrɔmu fɛ saan 321 ni saan 538. mɔgɔ ɲanawolomanin lo , min ka bon Ala ɲa kɔrɔ; Aw yɛrɛw i n’a fɔ kabakuru ɲɛnamaw , aw be lɔra ka kɛ Ala ka soo ye , ka kɛ sarakalasebaga senuman ye , ka Ala ka sarakaw bɔ minw ka di Ala ye Yezu Krista barika la .       
Vɛrise 15nan : “ Min tun be kumana ne fɛ, ale tun be ni sanukuru dɔ ye walisa ka dugu n’a dondaw n’a kogow suma. »  
Yan, i n’a fɔ Apo. 11:1 , o ye “ sumani ” koo ye wala, ka kiti tigɛ , Sugandili nɔɔrɔman nafa kan , Adventistew ka wagati ( daa 12 ) ani cidenw ka limaniya ( jusigilan ni kogo ) koo la . Ni Yirali 11 :1 ka “ bɔgɔ ” tun be “ i n’a fɔ bere ,” ɲangili minan, o tɛ kelen ye pewu, nin vɛrise ta ye “ bɔgɔ sanulaman ” ye ; " sanu " min ye " limaniya min saniyara kɔrɔbɔli fɛ " tagamasiɲɛ ye , ka kɛɲɛ ni 1 Piyɛri 1:7 ye : " janko aw ka limaniya kɔrɔbɔli ka fisa ni sanu ye min be tunu, hali n'a kɔrɔbɔra tasuma fɛ, o ka se ka tando ni nɔɔrɔ ni bonya sɔrɔ Yezu Krista ka yiratuma na " . O la, limaniya lo ye Ala ka kiti sariya ye.                
Vɛrise 16nan : “ Dugu tun be komi yɔrɔ nɔrɔnin, a janya n’a bonya tun be bɛn ɲɔgɔn ma. A ka dugu suma ni bere ye, k’a ye ko a janya ye yɔrɔ waga tan ni fla ye ; a janya, ani a bonya, ani a janya tun bɛ kelen ye. »  
" Kaare " ye yɔrɔ dafanin ye cogoya ɲuman na. A daminɛ na, a be sɔrɔ fanibugu min lɔra Musa ka wagati la, o “ yɔrɔ senumanba ” wala “ yɔrɔ senumanba ” faan fɛ . " Kaare " cogoya ye hakilimaya yiracogo seere ye , danfɛnw tɛ " kaare " dafanin si yira. Ala ka hakilitigiya be ye heburuw ka yɔrɔ senuman janya la min tun be kɛ ni “ kaare ” saba ye . Fila tun be kɛ “ yɔrɔ senuman ” ye ani sabanan, “ yɔrɔ senumanba ” wala “ yɔrɔ senumanba ” kama , min tun maranin lo Ala ɲɛɛ kɔrɔ dɔrɔn lo kama ani o kama, a tun be danfara ni “ fani ” ye , o min ye jurumu ja ye, Yezu bena min yafa a ka wagati la . O yɔrɔ saba nunu tun be saan 6000 wala saan 2000 siɲɛ saba jaa la, minw tun be kɛ ka mɔgɔ sugandininw sugandi kisili baara la Ala ye min labɛn. O sugandili laban na , mɔgɔ sugandininw be yira o cogo la ni " yɔrɔ senumanba " ka " kɛnɛba " ye min tun be kisili poroze kuncɛli kiraya kɛ ; o hakilimaya yɔrɔ kɛra mɔgɔ sɔrɔyɔrɔ ye, bɛnkan min nana ni Kirisita ye, o le kosɔn. Ani, Alabatosoba ka “ kɛnɛba ” min kofɔra o cogo la, o y’a ka jusigilan sɔrɔ awirilikalo tile 3, saan 30 , tuma min na kisili daminɛna n’an Kunmabɔbaga Yezu Krista ka jurumuw yafa saya ye a yɛrɛ ma. " Kaare " ja ma se ka dafalen lakika ɲɛfɔli nin dafa min ka tagamasiɲɛ jateden ye " saba " ye. Ani fana, o ye “ kibe ” dɔ ta ye min be yira an na. Ka sumanin kelen sɔrɔ, " janya, bonya, ani janya " la, an be ni nin wagati ye, tagamasiɲɛ " saba " dafanin " kubi " dafanin, sugandininw ka jamakulu min kunmabɔra Yezu Krista fɛ. 2030 saan, " dugu kaare " (ani hali kubiki : " a janya " ) lɔli , .                                             a jusigilan n’a da tan ni fila ” bena lɔ ka ban. N'a y'a di a ma i n'a fɔ kubi, jamaba be min di a ma, o be " dugu " kɔrɔ tigitigi bali.   
Jateden min sumana , “ stade 12 000 , ” kɔrɔ kelen lo ni “ 12 000 minw tagamasiɲɛw be ” min kofɔra Yir. Hakilijigi kama : 5 + 7 x 1000 walima, mɔgɔ (5) + Ala (7) x jamaba (1000) . Kumaden « stade » b'a yira k'u sen be boli la min ka laɲinita ye ka « sankolo weleli sara sɔrɔ » ka kɛɲɛ ni Pol ka kalan ye Filipi 3:14 kɔnɔ : « Ne be bolila ka taga laɲinita fan fɛ, Ala ka sankolo weleli sara sɔrɔ Krista Yesu ra. » ; ani 1 Kor.9:24 kɔnɔ : “ Aw m’a lɔn ko minw be boli boli la , olu bɛɛ be boli, nka kelen lo be sara sɔrɔ wa ? Aw ye boli cogo dɔ la min b’a to aw be se k’a sɔrɔ. " Minw sugandira ka se sɔrɔ, olu bolila ka taga Ala ka sara sɔrɔ Yezu Krista barika la.                  
Vɛrise 17 : “ A ye kogo suma k’a ye ko a janya tun ye mɛtɛrɛ kɛmɛ ni bi naani ni naani ye, ka kɛɲɛ ni mɔgɔ ka sumanin ye, mɛlɛkɛ ka sumaninfɛn. »  
" Kubitiw " kɔfɛ , minw be mɔgɔ lafili, Ala b'a ka kiti yira an na ani a b'a yira an na ko cɛɛw dɔrɔn lo be tagamasiɲɛ kɛ ni jatiden " 5 " ye, minw ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye min jatiden ye " 7 " ye, olu lo be don Sugandili ka jɛnkulu kɔnɔ . O jatiden fila bɛɛ lajɛnnin be “ 12 ” di min n’u y’u jate kaare la , o be “ 144 ” di . “ Mɔgɔw ​​ka sumanin ” ka tiɲɛn b’a yira ko “ mɔgɔw ” minw sugandira Yezu Krista joli bɔnna, u ka kiti tigɛra . O la, jateden “ 12 ” be sɔrɔ jɛnɲɔgɔnya senuman min kɛra ni Ala ye, o poroze faan bɛɛ la : Yahutuw ka bɛnbaw 12, Yezu Krista ka ciden 12 ani kabilaw 12 walisa ka Adventistew ka limaniya yira min sigira sen kan kabini saan 1843-1844 .                   
Vɛrise 18nan : “ Kogo tun lɔra ni zasipi ye, dugu tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, i n’a fɔ filɛrifɛn min be gwɛ. »  
O tagamasiɲɛw sababu fɛ, Ala b’a yira ko a be limaniya waleɲuman lɔn a ka mɔgɔ sugandininw ye min yira fɔɔ saan 1843. Tuma caaman na, yeelen tun tɛ u fɛ, nka u ka seereya min tun be Ala koo la, o tun b’a sara ani k’a fa ni kanuya ye. Vɛrise nin ka “ sanu saniyanin ani vɛɛri saniyanin ” b’a yira k’u niin saniyanin lo. Tuma caaman na, u tun b’u yɛrɛ di Ala ka layidu minw ma, u y’u jigi la u kan Yezu Krista barika la. Lanaya min bilala a la, o tɛna nisɔngoya, a yɛrɛ bena u bisimila “ sukununi fɔlɔ ” la , o min ye “ salenw ye minw sara Krista la ” tiɲɛn na, saan 2030 ka sɛnɛ wagati la .      
 
Cidenw ka jusigilan .
Vɛrise 19nan : “ Dugu kogo jusigilanw tun masirinin lo ni kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ sifa bɛɛ ye : jusigilan fɔlɔ tun ye jasipi ye, filanan tun ye safiri ye, sabanan tun ye kalisedoni ye, naaninan tun ye emerodi ye . ”  
Vɛrise 20nan : “ A duurunan ye sardoniki ye, a wɔɔrɔnan ye sardonikisi ye, a wolonfilanan ye kirizoliti ye, a seeginan ye berili ye, a kɔnɔntɔnnan ye topazi ye, a tannan ye kirizopirazi ye, a tan ni kelennan ye yasinti ye, a tan ni filanan ye ametisi ye. »  
Ala b' adamadenw ka miiriyaw lɔn ani u be min miiri n'u be kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw cɛɲumanya filɛra n'u tigɛra wala n'u yɛlɛmana . Walisa k’o fɛɛnw sɔrɔ, dɔw be wari caaman sara fɔɔ k’u yɛrɛ tiɲɛ , o kama u ka kanuya ka bon kosɔbɛ u koo la . O cogo kelen na, Ala bena tɛmɛ o adamaden dusukunnakow fɛ k’a yira a dusukunnakow la a ka kanulenw n’u ka dugawuw koo la.
O " kabakuru sɔngɔ gwɛlɛw " danfaraninw b'an kalan ko mɔgɔ sugandininw tɛ klon kelen ye, bari mɔgɔ kelen kelen bɛɛ n'a ka jogo lo, farikolo ta fan fɛ, o gwɛnin lo, nka sanko hakilimaya ta fan fɛ, a jogo ta fan fɛ. Yezu ka “ ciden tan ni fila ” ye ɲɛyirali min di, o b’o miiriya tiɲɛntigiya. Jean ni Pierre cɛ, danfara min be yen ! Nka, Yezu tun b’u kanu n’u ka danfaraw ye ani u ka danfaraw kosɔn. Ala ka ɲanamaya nafolo lakika min dan, o bɛ sɔrɔ o jogo sifaw le ra, minw bɛɛ y’a lɔn cogo min na k’a bila yɔrɔ fɔlɔ la u dusukunw n’u niin bɛɛ la.     
 
 
Advɛntisimu
Vɛrise 21 : “ Da tan ni fila tun ye lulu tan ni fila ye ; da bɛɛ kelen kelen tun lalagara ni lulu lulu kelen ye. Dugu kɛnɛba tun ye sanin yɛrɛworo ye, i ko nɛgɛ kɛnɛman. »  
Kabi saan 1843, mɔgɔ sugandininw ma limaniya yira min ka bon ni minw tun be yen ka kɔn u ɲɛ, Kisibaga Kititigɛla ka kiti tigɛli la. “ Lulu kelen ” tagamasiɲɛ sababu bɔra Adventisme barikaman sɔrɔli la ka Ala ka kisili labɛn faamu ka ɲɛ . Ala fɛ, kabini saan 1843, Adventiste sugandininw y’a yira k’u ka kan n’a ka yeelen bɛɛ ye. Nka komi o be fɔra ni yiriwali ye tuma bɛɛ, Adventiste laban minw tɛ sɔn o ma, olu dɔrɔn lo be kiraya kuma ɲɛfɔli dafanin laban sɔrɔ. Ne b’a fɛ ka min fɔ, o ye ko Adventiste laban min sugandira, o tɛna nafa sɔrɔ ka tɛmɛ cidenw ka wagati kunmabɔra tɔw kan. “ Lulu ” b’a yira ko Ala ye kisili baara min daminɛ, o banna . A be koo kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ yira min tun ye ka tiɲɛn kalanw bɛɛ lasegin u ma minw tun tiɲɛna ani u tun be kɛlɛ kɛra ni pape ka Ɔrɔmu Katoliki diinɛ ye ani Porotɛstanw ka diinɛ min tun benna murutili la. Ani, a laban, a b’a yira an na ko Ala be nafaba min di Daniyɛli 8:14 ka sariya donni ma saan 1843, sɛnɛkalo la : “ Fo ka taga se wulafɛ ni sɔgɔma waa fila ni kɛmɛ saba ma ani senuya bena kɛ tilenninya ye .” " Lulu " ye o " senuya tilennin " ja ye min tɛ i n'a fɔ kabakuru sɔngɔ gwɛlɛ wɛrɛw, wajibi tɛ ka tigɛ walisa k'a cɛɲa yira . O kuma laban na, a be komi mɔgɔ sugandininw ka jamakulu be bɛn ɲɔgɔn ma, “ jalakibali ” ka kɛɲɛ ni Yir. 14:5 ye, u be bonya bɛɛ di Ala ma a ka kan ni min ye. Kiraya lafiɲɛlon ani saan waa wolonfilanan min kofɔra a fɛ, u be ɲɔgɔn sɔrɔ ani u be dafa danbagaba Ala ka kisili baara dafanin bɛɛ la. A ka “ lulu sɔngɔ gwɛlɛ ” min be sɔrɔ Mat. 13:45-46 kɔnɔ, o b’a yira a tun b’a fɛ ka nɔɔrɔ min bɛɛ di a ma .                  
 
Yɛlɛmaniba minw kɛra Zeruzalɛmu kura kɔnɔ
Niin b’a yira ka gwɛ ko : “ dugu sira tun ye sanu yɛrɛ yɛrɛ ye, i n’a fɔ nɛgɛ gwɛman . »   A kɛtɔ ka nin " sanu saniyanin yɔrɔ " kofɔ, o kɔrɔ, limaniya saniyanin, a b'a fɛ ka sangali kɛ ni Pari ta ye min be jurumu jaa ta, k'a sɔrɔ a ye tɔgɔw sɔrɔ " Sodɔmu ni Ezipiti " Yirali 11:8 kɔnɔ.       
Vɛrise 22 : “ Ne ma Alabatosoba si ye dugu kɔnɔ ; sabu Matigi Ala Sebɛɛtigi le ye a ta batoso ye, ani Sagaden fana. »  
Tagamasiɲɛw wagati tɛmɛna, mɔgɔ sugandininw donna alako kisili baara dafali lakika la. I ko an b’a faamu cogo min na bi dugukolo kan, lajɛnba " Alabatosoba " tɛna nafa sɔrɔ tugun. Banbali ni tiɲɛ donyɔrɔ bena kɛ nafantan ye " sumaw " minw tun ye kiraya kɛ u ye ka kɛɲɛ ni Kɔlɔsikaw 2:16-17 ye : " O la, mɔgɔ si kana aw kiti dumuniko la, walima minfɛnko la, walima fɛti ko la, walima kalokura ko la, walima lafiɲɛlon ko la . Kɔlɔsili ! Nin vɛrise kɔnɔ , " lafiɲɛlonw " ka fɔrimili ɲɛsinna " lafiɲɛlonw " ma minw be kɛ diinanw ka fɛtiw fɛ ani a tɛ " lɔgɔkun lafiɲɛlon " ye min siginin lo ani k'a saniya tile wolonfilanan na kabini diɲɛ danna. I n’a fɔ Krista ka nali fɔlɔ ye fɛti landakow kɛ nafantanw ye minw tun fɔra a koo la jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ , o cogo kelen na, abada donni bena dugukolo tagamasiɲɛw kɛ fɛn kɔrɔw ye ani a bena a to sugandininw be se ka Sagaden ye, k’a mɛn ani ka tugu a kɔ , o kɔrɔ , Yezu Krista, min ye Ala ka hakili senu yeta yeta ye “ Alabatosoba be , min bena kɛ .                  
Vɛrise 23 : “ Dugu mako tɛ tile ni kalo la ka yeelen bɔ a kan ; sabu Ala ta nɔɔrɔ le bɛ yeelen bɔ a ra, Sagaden le ye a fitina ye. »  
Ala ka banbali kɔnɔ, mɔgɔ sugandininw be balo yeelen banbali kɔnɔ yeelenbɔyɔrɔ tɛ min na i n’a fɔ an ka sisan tile min ka ɲɛnamaya be jati ni " tile ni suu " yɛlɛmani dɔrɔn ye ; “ suu wala dibi ” min be jati jurumu kosɔn . Jurumu banna ani a banna, yɔrɔ dɔrɔn lo tora “ yeelen ” ye, Ala tun ye min fɔ ko “ a ka ɲi ” Zɛnɛzi 1:4 kɔnɔ.          
Ala ka Nii be to yebali ye ani Yezu Krista ye yɔrɔ ye a ka danfɛnw be se k'a ye cogo min na . O lɔyɔrɔ lo la, a be yira i n’a fɔ Ala yebali ka “ lanpan ”.  
Nka Alako ta fan fɛ, o kɔrɔfɔli be yɛlɛmaniba dɔ yira. Komi mɔgɔ sugandininw donna sankolo la, Yezu bena u kalan ka ɲɛ, o tuma na, u mako tɛna kɛ “ tile ” la tugun, min ye jɛnɲɔgɔnya kura tagamasiɲɛ ye , ani “ kalo ” min ye Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ tagamasiɲɛ ye ; u fila bɛɛ ye , ka kɛɲɛ ni Yir. 11:3 ye, Sɛbɛninw kɔnɔ, Ala ka “ seere fila ” minw kofɔra Bibulu kɔnɔ , nafa b’u la ka yeelen don adamadenw na u ka kisili labɛn lɔnni n’u faamuyali la. A ka surun, mɔgɔ sugandininw mako tɛna kɛ Bibulu senuman na tugun.        
Vɛrise 24nan : “ Siyaw bena tagama a yeelen na, dugukolo masacɛw bena u ka bonya don a kɔnɔ. »  
" Siyaw " minw kofɔra, olu ye sankololafɛnw ye walima sankololafɛnw minw kɛra " siyaw " ye. “ Dugukolo kura ” fana kɛra Ala ka masaya kura ye minkɛ , danfɛn ɲɛnamanw bɛɛ be se ka danbaga Ala sɔrɔ yen . " Dugukolo masacɛw " minw ye mɔgɔ sugandininw ye , olu bena " na ni nɔɔrɔ " ye u ka niin saniyalen na nin ɲɛnamaya banbali nin kɔnɔ min siginin be " dugukolo kura " kan . Nin kumaden " dugukolo masacɛw " min ka teli ka dugukolo kan faaman murutininw lo ɲɛsin , ni mɔgɔ dɔgɔyali ye , o b' a yira , cogo dɔ la , mɔgɔ sugandininw minw be Apo kɔnɔ . 4:4 ani 20:4 kɔnɔ, u y’a yira ko u “ siginin lo ” “ masasigilanw ” kan. O cogo kelen na, an b’a kalan Yir. 5:10 kɔnɔ ko: “ I y’u kɛ masaya ni sarakalasebagaw ye an ka Ala ye, u bena masaya kɛ dugukolo kan .”                      
Vɛrise 25 : “ A ka daa tɛna datugu tilefɛ, bari suu tɛna kɛ yen. »  
O cikan b’a yira ko sisan ka lafiyabaliya tununa. Hɛɛrɛ ni lafiya bena dafa loon banbali ani banbali yeelen na. Ɲɛnamaya tariki kɔnɔ, dibi ja danna dugukolo kan dɔrɔn, kɛlɛ min tun ka kan ka kɛ ka alako " yeelen " kɛlɛ ni jinɛ ka yɔrɔ " dibi " ye.    
Vɛrise 26 : “ Siyaw ka nɔɔrɔ n’u ka bonya bena don dugu kɔnɔ. »  
Kabi saan 6000, cɛɛw y’u yɛrɛ labɛn kabilaw, jamanaw ani siyaw ye. Kerecɛnw ka wagati la , tilebenyanfan na , mɔgɔw y'u ka masayaw yɛlɛma ka kɛ siyaw ye ani kerecɛn sugandininw tun be sugandi u cɛma u tun be " nɔɔrɔ ni bonya " min di Ala ma, Yezu Krista la.  
Vɛrise 27 : “ Fɛɛn nɔgɔnin si man kan ka don dugu kɔnɔ, mɔgɔ min be koo haramuninw kɛ, walima ka ngalon tigɛ ; Minw tɔgɔ sɛbɛra Sagaden ka ɲanamaya kitabu kɔnɔ, olu dɔrɔn lo bena don .  
Ala b’o sɛmɛntiya, kisili ye fɛn ye min ka kan ka ɲini a fɛ kosɔbɛ. Niin saniyanin dafanin , minw be Ala ka tiɲɛn kanuya seereya , olu dɔrɔn lo be se ka sugandi ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Siɲɛ kelen tugun, Niin b'a ka banni kurakuraya " nɔgɔnin " min b'a yira ko Porotɛstanw ka limaniya benna " Saridi " cikan kɔnɔ Yir. 3:4 kɔnɔ, ani Katolikiw ka limaniya min kɔmɔgɔw " b'a yɛrɛ di fɛn haramuninw ni ngalonfinw ma " diinankow ni jamanadenw ta fan fɛ. Sabu minw tɛ Ala ta ye, u b’a to Sutana n’a ka jinaw k’u lafili.      
O la tugun, Nii b’an hakili jigi ko kabakofɛnw maranin be adamadenw dɔrɔn lo ye bari Ala, kabini diɲɛ dantuma na, a y’a ka mɔgɔ sugandininw tɔgɔw lɔn sabu u “ sɛbɛnin be a ka ɲɛnamaya kitabu kɔnɔ .” Ani, k’a fɔ ka gwɛ ko “ Sagaden ka ɲɛnamaya kitabu kɔnɔ ”, Ala be diinanw bɛɛ bɔ a ka kisili labɛn na minw tɛ kerecɛnw ye . Komi a y’a yira a ka Apokalipisi kɔnɔ ko kerecɛnw ka ngalon diinanw tɛ yen, kisili sira be komi a “ ka dɔgɔ ani a ka dɔgɔ ” i n’a fɔ Yezu y’a fɔ cogo min na Mat . Sabu halakiri donda ni sira fana ka bon, mɔgɔ minw bɛ tɛmɛ o fɛ, o ka ca fana.» Nka da min be taga ɲɛnamaya la, o ka dɔgɔ ani sira min ka gwɛlɛ , mɔgɔ minw b’o sɔrɔ, olu man ca .”         
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yirali 22 : Abada loon min tɛ ban . 
 
 
 
Dugukolo kan Ala ka sugandili wagati dafanin banna ni Yirali 21 : 7 x 3. Jateden 22 be maana dɔ daminɛ yira cogo sɔsɔli la hali n’a be kɛ , gafe nin kɔnɔ , a laban ye. O kuraya min ɲɛsinna “ fɛɛn bɛɛ ” ma ka kɛɲɛ ni Ala ka miiriya ye, o be taga ni “ dugukolo kura ani sankolo kura ” ye , u fila bɛɛ be to abada .     
Vɛrise 1 : “ O kɔ, a ye ɲɛnamaya jii gwɛman dɔ yira ne la, a gwɛnin lo i n’a fɔ kristali, a be bɔra Ala ni Sagaden ka masasigilan na. »  
O ja sanfɛla la, min be ɲɛnamaya di, min ye kura ye , Nii b’an hakili jigi ko mɔgɔ sugandininw ka lajɛn min kɛra banbali ye , min jaa be bɔ “ ɲɛnamaya jii baji ” fɛ , o ye danfɛn ye, Ala ka baara min danna kokura hakilimaya la Krista la, min ka yecogo be yira a ka “ masasigilan ” fɛ ; ani o, “ sagaden ” saraka sababu la , Yezu Krista ; abada kɛra wolokokura yiriden ye, o saraka ye min kɛ mɔgɔ sugandininw na.        
" Baji " ye jii ɲuman ye min be bɔ joona joona. A be ɲɛnamaya lo yira min be baara la tuma bɛɛ i n’a fɔ ale. Jii ɲuman be an ka adamaden dugukolo farikolo 75% bɔ ; o kɔrɔ ko ni ji ɲuman ye fɛn ye min tɛ se ka bɔ a bolo , ani o lo y’a to Ala b’a ka kuma suma, i n’a fɔ a ka ɲi ka kɛ cogo min na ka ɲanamaya banbali sɔrɔ, ni “ ɲanamaya jii bɔyɔrɔ dɔ ye ” ka kɛɲɛ ni Yir. A ka Yirali kɔnɔ an y’a ye Apo. 17:15 ko “ jii ” ye “ jamanaw ” tagamasiɲɛ ye ; Yan, “ baji ” ye mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ ye minw kunmabɔra ani u kɛra banbaliw ye.              
Vɛrise 2 : “ Dugu sira cɛmancɛ la, ani baji faan fila bɛɛ la, ɲɛnamaya yiri dɔ tun be yen min tun be yiridenw bɔ siɲɛ tan ni fila, a tun be yiridenw bɔ kalo o kalo, ani a furaburuw tun be siyaw kɛnɛya. »  
O ja filanan na, min ye Yezu Krista ye, " ɲanamaya yiri " be sɔrɔ " a ka mɔgɔ sugandininw ka jama cɛma " min lajɛnna a lamini na " lajɛnba kɛnɛba " kɔnɔ. A be u “ cɛmancɛ la ” nka a b’u gɛrɛfɛ fana, o min be yira ni “ baji daa fila ” ye. Sabu Yesu Kirisita ta Ala Nin bɛ yɔrɔ bɛɛ ; a be sɔrɔ yɔrɔ bɛɛ ani mɔgɔ bɛɛ kɔnɔ. O “ yiri ” yiriden ye “ ɲɛnamaya ” ye min be kuraya , tuma bɛɛ , sabu “ a yiriden ” be sɔrɔ an ka dugukolo kan saan “ kalo 12 ” kelen kelen bɛɛ la . Nin ye ɲanamaya banbali ja cɛɲumannin wɛrɛ ye, min b’an hakili jigi ko a be mara abada Ala sago fɛ.                    
Yezu tun be to ka adamaden suma ni yiridenw ye minw be “ kiti tigɛ u yiridenw fɛ . ” A y’a fɔ a yɛrɛ ye, kabini a daminɛ na Zɛnɛzi 2 :9 kɔnɔ, ko “ ɲɛnamaya yiri ” tagamasiɲɛ lo . Sisan, yiriw ka “ fani ” ye u ka “ furaburuw ” ye . Yezu fɛ, a ka " fani " b'a ka baara tilenninw tagamasiɲɛ yira , o la, a be kunmabɔ a ka mɔgɔ sugandininw ka jurumuw na , minw ka kan ka kisi a ye. O la , i n’a fɔ “ yiriw “ furaburuw ” be banaw furakɛ cogo min na , Yezu Krista ye baara tilennin minw kɛ, u be “ jurumu fɔlɔ ka bana jugu furakɛ “ min sɔrɔla mɔgɔ sugandininw fɛ kabi Adama ni Awa fɛ minw tun ye baara kɛ ni yiriw “ furaburuw ” ye k’u ka farikolo n’u ka hakilimaya lakolon datugu, jurumu ka kolɔnni y’o min ye.                     
Vɛrise 3nan : “ Ndangali tɛna kɛ tugun. Ala ni Sagaden ta masasiginan bɛna kɛ dugu kɔnɔ ; a ta jɔnw bɛna a bato , ka a ɲada ye , .  
Kabini nin vɛrise kɔnɔ , Nii Senuman be kuma wagati nataw la, k’a ka cikan di dusudonkuma kɔrɔ ma mɔgɔ sugandininw fɛ minw bele bena juguya n’a kɔlɔlɔw kɛlɛ fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi ma ani u bɔli ma jurumun ka dugukolo kan.
O ye " anathema " ye , Awa ni Adama ye jurumun min kɛ, o dangali, min tun ye Ala kɛ adamadenw ɲɛɛ tɛ ye. Layiri kɔrɔ Izirayɛli danni tun ma foyi yɛlɛma, sabu jurumun tun bɛ Ala kɛ yebali ye hali bi. A tun ka ɲi ka dogo sankaba yecogo jukɔrɔ tilefɛ min be manamana sufɛ. Yɔrɔ senuman min ka bon ni yɔrɔ bɛɛ ye, o tun maranin lo ale dɔrɔn lo ye , ani ni mɔgɔ tun ye kojugu kɛ, u tun be se k’a faga. Nka o dugukolo kan koow tɛ yen tugun. Dugukolo kura kan, Ala be ye a sagokɛlaw bɛɛ ɲɛɛ na, u ka baara bena kɛ min ye, o bele ye gundo ye , nka u bena jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye i n’a fɔ cidenw tun be ɲɔgɔn mɔmɔ ni Yezu Krista ye ani ka baro kɛ n’a ye cogo min na ; ɲada ni ɲada.   
Vɛrise 4nan : “ a tɔgɔ bena sɛbɛ u teen na. »  
Ala tɔgɔ lo ye “ Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ ” ye tiɲɛn na . Lafiɲɛlon lafiɲɛlon ye a kɛnɛma “ tagamasiɲɛ ” dɔrɔn lo ye . Sabu Ala ka " tɔgɔ " b'a ka jogo yira, a b'o min yira ni " bɛgɛn naani " ɲɛda ye : " jara, misiden, cɛɛ, ani kongokolon " minw be Ala jogo danfara bɛnninw yira ka ɲɛ : masaya ni fangatigi, nka a labɛnnin lo saraka kama, adamaden cogoya, nka sankolo cogoya. Yezu ka kumaw dafara ; Kɔnɔ minw be ni siɲɛ kelen ye, olu be ɲɔgɔn lajɛn. Ani fana, minw be ni Alako jogow ye, Ala y’olu sugandi ɲɛnamaya banbali kama ani u be lajɛn ale fɛ. " tereke " kɔnɔ , cɛɛ kunsɛmɛ be sɔrɔ, o min b'a ka miiriya n'a ka jogow lawuli. Ani, Ala be tiɲɛn sariya min yira a la walisa k’a kisi, o kunsɛmɛ ɲɛnama b’o kalan, k’a miiri ani k’a sɔn wala k’a ban. Sugandili kunsɛmɛw tun be kanuya yiracogo kanu min labɛnna Ala fɛ Yezu Krista la ani u tun be kɛlɛ kɛ , ka kɛɲɛ ni sariyaw ye minw tun siginin lo , ka see sɔrɔ juguman kan n’a ka dɛmɛ ye , walisa ka joo sɔrɔ ka ɲɛnamaya kɛ n’a ye.               
A laban, minw bɛɛ bɛ Ala jogo yira Yesu Kirisita sababu ra, o bɛ o yɛrɛ sɔrɔ ni a ye ka baara kɛ a ye fɔ abada. Ala ka “ tɔgɔ ” min “ sɛbɛra u teen na ” min be yen, o b’u ka see sɔrɔli ɲɛfɔ ; ani o, kɛrɛnkɛrɛnniya la, Adventistw ka limaniya kɔrɔbɔli laban na, o min na mɔgɔw tun be se k’a latigɛ ka “ Ala tɔgɔ ” sɛbɛ “ u teen na ” wala “ baga murutinin ” tɔgɔ .           
Vɛrise 5nan : “ Suu tɛna kɛ tugun ; o mako tɛna kɛ fitina ra, walama yeelen na, sabu Matigi Ala le bɛna yeelen bɔ o ra. O bɛna sigi kuntigiya ra tuma bɛɛ. »  
Ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 1:5 ye, “ suu ” daɲɛ kɔ, “ dibi ” daɲɛ be yen min be jurumu ni juguya tagamasiɲɛ yira. “ Fitinɛ ” ɲɛsinna Bibulu ma, Ala ka kuma senuman sɛbɛnin min be “ a ka yeelen ” ka sariya yira , o min ye ɲuman ni tilenninya ye. Nafa tɛna a la tuguni, mɔgɔ sugandininw bena se k’a ka Alakotigi sɔrɔ, nka a be marala sisan , jurumu dugukolo kan, a ka “ yeelen ” lɔyɔrɔ min tɛ se ka bɔ yen, o min be mɔgɔ bila, a kelen, ɲɛnamaya banbali la.          
Vɛrise 6nan : “ A ko ne ma : « Nin kumaw ye tiɲɛ ye , u ye tiɲɛ ye ; Matigi Ala, min ye kiraw saninmanw ta Ala ye, ale ka a ta mɛlɛkɛ ci ka na a ta baaradenw yira, min ka kan ka kɛ joona joona . »  
A siɲɛ filanan na, an be Ala ka kuma nunu sɔrɔ ko : “ Nin kumaw ye kantigiyakow ye ani tiɲɛnkow lo .” Ala b’a ɲini ka kiraya kuma kalanbaga lasɔn, bari a ka ɲɛnamaya banbali be farati la a ka sugandiliw la. Ka ɲɛsin o Alako sɔsɔliw ma, adamaden be cogoya duuru la, a Danbaga ye minw di a ma. Kɔrɔbɔliw ka ca ani u be se k’a lasun ka bɔ Alako ta fan fɛ. O kama, Ala ka sinsin koo kan, joo b’o la pewu. Farati min be niinw kan, o ye tiɲɛn ye ani a be yɔrɔ bɛɛ.    
A bɛnnin lo an k’an ka vɛrise kalan kurakuraya min be mɔgɔ sifa dɔ yira min man ca kiraya kuma nin kɔnɔ. Tagamasiɲɛ foyi tɛ nin vɛrise kɔnɔ, nka a b’a yira ko Ala lo ye kiraw ka hakilitigi ye minw ye Bibulu ka kitabuw sɛbɛ ani ko yiracogo laban na, a ye “ Gabiriyɛli ” ci Zan fɛ, walisa a ka se k’a yira a la jaa la min , saan 2020, bena kɛ “ joona joona ” been , or has very larre, in. Nka saan 2020 ni saan 2030 cɛ, wagati min ka jugu ka tɛmɛ wagati bɛɛ kan, o ka kan ka tɛmɛ ; wagati juguw minw be tagamasiɲɛ kɛ ni saya, nukeleyɛri halakili ani “ Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila ” juguw ye ; Adamaden ni danfɛnw bena tɔɔrɔ kosɔbɛ fɔɔ u ka tunu .       
Vɛrise 7 : “ Ne bena na joona joona . Mɔgɔ min bɛ nin kitabu ta cirayakumaw sira tagama , o tigi ta ɲana ! »  
Yezu ka kɔsegi kofɔra saan 2030, sɛnɛkalo kama.Duba be an fɛ, fɔɔ ka taga se hakɛ min na an be “ mara ” , fɔɔ ka taga se a laban ma , “ gafe nin ka kiraya kumaw “ Yirali .      
O kumaden " joona joona " b'a yira ko Krista bena bari ka bɔ a ka kɔsegi wagati la, bari wagati yɛrɛ be tɛmɛ tuma bɛɛ k'a sɔrɔ a ma teliya wala a ma sumaya. Kabini Daniyɛli 8:19, Ala b’an hakili jigi ko : " laban wagati latigɛnin lo " : " O kɔ, a ko ne ma ko: Min bɛna kɛ dimi laban na, ne bɛna o fɔ i ye, bari laban wagati latigɛra ." A be se ka kɛ saan 6000 laban dɔrɔn na, Ala ye min labɛn walisa ka mɔgɔ sugandininw sugandi , o kɔrɔ, tilema loon fɔlɔ ka kɔn saan 2030, awirilikalo tile 3 ɲɛ .       
Vɛrise 8 : “ Ne Zan, ne y’o koo nunu mɛn ani k’u ye. Ne y’o mɛn ani k’a ye tuma min na, ne y’a kunbiri gwan mɛlɛkɛ sen kɔrɔ k’a bato . »  
A siɲɛ filanan lo, Nii nana a ka lasɔmini kuma fɔ an ye . Gɛrɛkikan sɛbɛnin fɔlɔw kɔnɔ, waleden “ proskuneo ” kɔrɔ ko “ ka kunbiri gwan ɲɛfɛ ”. Wale min be weele ko “ ka bato ” ye Latɛnkan ka ciyɛn dɔ ye min be weele ko “ Vulgate ”. A be komi o bayɛlɛmani jugu ye sira dayɛlɛ farikoloɲanagwɛli dabilali la kerecɛn murutininw ka diinankow la fɔɔ ka taga se delili ma “ lɔnin ” , k’a sababu kɛ Grɛkikan walekɛcogo jugu wɛrɛ ye min be weele ko “ istemi ” , min be sɔrɔ Mariki 11:25 kɔnɔ. Sɛbɛn kɔnɔ , a cogoya " st é kété " kɔrɔ ye " ka to fanga la walima ka muɲu " , nka Oltramare bayɛlɛmani min tara L.Segond ka bayɛlɛmani kɔnɔ, o y'a bayɛlɛma ka kɛ " stasis " ye min kɔrɔ ye " lɔ " a kɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ la . O la, Bibulu bayɛlɛmani ngalonman be mɔgɔw lafili cogo dɔ la min tɛ se ka kɛ , min be kuncɛbaya ani min be mɔgɔ dusu tiɲɛ Danbaga Alaba, Sebagayabɛɛtigi koo la, minw tɛ fɛɛn senumanw faamu tugun . Ani nin kelen tɛ... O le kosɔn an ka miiriya ka kan ka kɛ Bibulu bayɛlɛmaniw koo la ani k’an yɛrɛ kɔrɔsi, ka tɛmɛ o kan, sabu Yirali 9:11 kɔnɔ, Ala y’a yira ko Bibulu min sɛbɛra “ heburukan ni gɛrɛkikan na ” be baara kɛ ni “ tiɲɛni ye ” ( Abaddon-Apollyon ) . Tiɲɛn be sɔrɔ sɛbɛnin fɔlɔw dɔrɔn lo kɔnɔ, minw maranin be heburukan na nka u tununa ani layidu kura sɛbɛninw lo y’u nɔɔ ta gɛrɛkikan na. Ani yen, a ka kan ka lɔn ko delili " lɔnin " bɔra porotesitanti diinɛbagaw cɛma, min laɲinina ni " burufiyɛnan 5nan " ka alako kumaw ye . Sabu, min be sɔsɔli don, delili min be kɛ ni ɲɔngiri ye, o mɛnna ka tɛmɛ Katolikiw cɛma, nka o man kan ka bari an na , sabu o Katolikiw ka diinan kɔnɔ, jinɛ b’a kɔmɔgɔw n’a ka mɔgɔ minw tɔɔrɔla, u k’u kunbiri gwan jaaw ɲɛfɛ, Ala ka cikan tan filanan be minw bali.                                ; cikan min Katolikiw tɛ sɔn o ma , sabu Ɔrɔmukaw ka kitabu kɔnɔ, u y’o cikan bɔ yen ani k’a nɔnabila.
Vɛrise 9 : “ Nka a ko ne ma ko : « I kana o kɛ ! Ne fana ye ele ni i balema ciraw ta baaraden ɲɔgɔn ye, ani minw bɛ nin kitabu ta kumaw sira tagama. Ala bato , aw k’aw kunbiri gwan . »  
Yuhana ye jurumu min kɛ , Ala b' o laɲini i n' a fɔ lasɔmini min ɲɛsinna a ka mɔgɔ sugandininw ma : « aw k' aw yɛrɛ kɔlɔsi aw kana ben boliw batoli la ! " min ye kerecɛn diinanw ka jurumuba ye, Ala banna minw na Yezu Krista la. A y’o koo labɛn cogo min na a y’a ka kalan laban labɛn cogo min na, a y’a fɔ a ka cidenw ye k’u ka marifaw ta lɛrɛ min na u bena a minɛ. Tuma min na wagati sera, a y’u bali u ka baara kɛ n’a ye. Kalan tun dira ani a ko : « Aw k’aw janto aw kana o kɛ .» O vɛrise kɔnɔ , Zan y’ o ɲɛfɔ ko: “ Ne ye i baarakɛɲɔgɔn ye .” " Mɛlɛkɛw " , i n'a fɔ " Jibiriyɛli " , olu ye , i n'a fɔ adamadenw , danbaga Ala ka danfɛnw ye min y' ban a ka cifɔni tan filanan na ka kunbiri gwan a ka danfɛnw ɲɛfɛ , jaaw ɲɛfɛ , walima jaaw ɲɛgɛnw ; boli be se ka kɛ cogo minw bɛɛ la . O la, an be se ka kalan sɔrɔ o vɛrise la n’an be mɛlɛkɛw ka jogow kɔrɔsi minw be ɲɔgɔn sɔsɔ. Yan, Gabiriyɛli , min ka kan ni sankolola danfɛn bɛɛ ye Mikayɛli kɔ, ale be sujudu bali a ɲɛfɛ. Faan wɛrɛ fɛ , Sutana, a ka lafilifɛnw na , a ka " Sugurun " cogoya la , a b'a ɲini ko monumentw ni batoyɔrɔw ka lɔ walisa k'ale bato ani k'a baara... dibi ka yeelenbɔlan be ben.                  
Mɛlɛkɛ y’a fɔ ka gwɛ ko “ ani aw balimaw, kiraw ani minw be nin kitabu ka kumaw labato .” Nin kumasen ni Yirali 1 :3 ta cɛ, an b’a kɔrɔsi ko danfara min be yen , o be sɔrɔ wagati min tɛmɛna decryption wagati daminɛ na , saan 1980 , ani saan 2020 ka sisan ta cɛ . O cayali b’a to mɔgɔ minw weelera, u caamanba yɛrɛ be se ka don kalafili la n’u be tiɲɛn yiranin lamɛn ani k’a waleya cogo tigitigi la.       
Vɛrise 10nan : “ A y’a fɔ ne ye ko : “I kana kitabu nin ka kiraya kumaw datugu. Sabu o wagati surunyara. »  
O cikan be mɔgɔ lafili, sabu a ɲɛsinna Zan ma, Ala y’a ta ka taga n’a ye an ka wagati laban na kabi gafe daminɛ na , ka kɛɲɛ ni Yir. 1:10 ye . Ani fana, an ka kan k’a faamu ko cikan min dira ko an kana gafe kumaw datugu, o ɲɛsinna ne ma tiɲɛ tiɲɛ na , wagati min na gafe datugunin lo pewu ; o kɔ, a be kɛ Yir. 10:5 ka “ gafenin dayɛlɛnin ” ye. Ani n'a " dayɛlɛla " ni Ala ka dɛmɛ n'a ka sira ye, ɲiningali tɛ yen tugun k'a datugu ni " tagamasiɲɛw " ye . Ani nin, “ bari wagati surunyana ” ; saan 2021 , sɛnɛkalo la , saan 9 tora sanni Matigi Ala Yezu Krista ka segi ka na nɔɔrɔ la.           
Nka, “ gafenin ” dayɛlɛli fɔlɔ daminɛna Dan.8:14 ka sariya kɔ, o kɔrɔ, saan 1843 ni saan 1844 kɔ ; sabu faamuyali nafaman min be sɔrɔ Adventistew ka limaniya kɔrɔbɔli laban koo la, o be sɔrɔ Yezu Krista yɛrɛ ka yiraliw la , wala a ka mɛlɛkɛ fɛ, minw dira an balimamuso Ellen G. White ma , a ka cidenya baara wagati la .   
Vɛrise 11nan : “ Min tɛ tilenbali ye, o tigi ka to ka tilenbaliya kɛ, min ka nɔgɔ, o tigi ka to ka nɔgɔ ; mɔgɔ terennin ye to terenninya ra, mɔgɔ min saninyanin lo, o tigi ye to saninyari ye tuun. »  
Kalan fɔlɔ la, o vɛrise b’a yira ko Dan 8:14 ka sariya donna fanga la. Ala ye Adventist minw sugandi saan 1843 ni saan 1844 cɛ, olu ka faranfaran be “ Sardi ” ka cikan tiɲɛtigiya yɔrɔ min na an be Porotɛstanw sɔrɔ “ u be niin na ” nka u “ sara ” ani u “ nɔgɔnin lo ” Alako ta fan fɛ, ani Adventist piyɔniyew “ minw ka kan ni gwɛman ye ” minw be weele nin vɛrise kɔnɔ ko “ tilenninya ani .” Nka « gafenin » dayɛlɛli be taga ɲɛfɛ i n’a fɔ « mɔgɔ tilenninw ka sira min be to ka bonya ka taga i n’a fɔ tile yeelen, k’a ta fajiri ma ka taga se a kuncɛ ma » . Ani Adventiste piyɔniyew tun t' a lɔn ko limaniya kɔrɔbɔli dɔ tun bena u sɔrɔ saan 1991 ni saan 1994 cɛ i n' a fɔ " buru 5nan " kalan y' a yira an na cogo min na . O vɛrise kalan wɛrɛw be se ka kɛ yɔrɔnin kelen.                  
Tagamasiɲɛ wagati be ɲini ka ban i n’a fɔ an b’a kalan cogo min na Yir. 7:3 kɔnɔ ko: “ Aw kana dugukolo ni baji ni yiriw tɔɔrɔ fɔɔ an ka tagamasiɲɛ kɛ an ka Ala ka baarakɛlaw teen na.” " An ka kan ka yamaruya min di ka dugukolo, baji ani yiriw tɔɔrɔ ? O be se ka kɛ cogo fila la. Sanni “ buru wɔɔrɔnan ” ka fɔ wala sanni “ tɔɔrɔ laban wolonfila ” ka se ? " Buru wɔɔrɔnan " min ye lasɔmini ɲangili wɔɔrɔnan ye Ala ye min di dugukolo kan jurumunkɛlaw ma, a be komi a ka ɲi ne fɛ nin koo la ka se ka kɛ cogo filanan mara. Sabu « Ala ka dimi tɔɔrɔ laban wolonfila » ɲɛsinna tiɲɛn na Porotɛstanw ka « dugukolo » ani Katolikiw ka « baji » ma. An k’a jati ko halakili minw kɛra ni " buru wɔɔrɔnan " ye, o tɛ mɔgɔ sugandininw bali, nka o be mɔgɔ sugandininw dɛmɛ u ka yɛlɛma, minw weelera ko u kunmabɔra Yezu Krista joli fɛ.                     
O la, " buru wɔɔrɔnan " kɔ, ani sanni " tɔɔrɔ laban wolonfila " ka se dɔɔni, ani tagamasiɲɛ lalɔ wagati la min be nɛɛma jamakulu ni mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka nɛɛma wagati laban yira, an be se ka nin vɛrise nin ka kumaw bila hali bi : " Min tɛ tilenbali ye, o tigi ka to tilenbaliya la hali bi; mɔgɔ terennin ye to terenninya ra, mɔgɔ min saninyanin lo, o tigi ye to saninyari ye tuun. » Bɛɛ bena se k’a ye yan cogo min na Nii be na ka bayɛlɛmani ɲuman min yira nin vɛrise kɔnɔ “ Adventiste ” vɛrise jɔnjɔn kama min ye Daniyɛli 8:14 ye : “ ... senuya bena tilen ”. Kumaden minw ko “ tilenninya ani senuman ” be dɛmɛ kosɔbɛ ani o lo kama Ala b’u sinsin u kan. O ra, nin cikan bɛ nɛɛma wagati laban wagati kofɔra, nka ɲɛfɔli wɛrɛ ye nin ye. Ka se gafe laban ma, Nii b’a laɲini wagati min na gafe min kɔrɔfɔra ka ban, o be kɛ “ gafe fitinin dayɛlɛnin ” ye ani k’a ta o wagati ma , a sɔnni wala a banni bena danfara don “ min tilennin ni min nɔgɔnin ” cɛ ani an Matigi be “ sanuman weele k’a yɛrɛ saniya tugun ” cɛ . N’ hakili b’a la fana ko “ nɔgɔ ” tun be sɔrɔ Porotɛstanw ka diinan lo fɛ “ Saridi ” ka cikan kɔnɔ . Niin b' a ka kumaw laɲini porotesitantiw ni adventisimu nin kan min y' a ka dangali tilan ɲɔgɔn fɛ kabini saan 1994 , loon min na a donna o la k ' a don ɲɔgɔnyeba la . O la , ka sɔn gafe nin ka cikan ma min bɔra, o bena “ danfara don mɔgɔ min be baara kɛ Ala ye ani min tɛ baara kɛ a ye ” ka kɛɲɛ ni Mal 3:18 ye.                           
O kama, n’ be vɛrise nin ka kalanw surunya. A fɔlɔ, a b’a yira ko Adventistw ni Porotesitantiw bɔra saan 1843 ni saan 1844 cɛ. sanni saan 2030, awirilikalo tile 3 ka se .
O ɲɛfɔliw kɔ, an tora k’a faamu ko Adventisme institutionnel benni sababu, min y’a to Yezu Krista y’a “ fɔnɔ ” a ka cikan na min cira Laodise ma, o tɛ banli ye ka la a ka kɔsegi la saan 1994 kama, ka tɛmɛ banni kan ka yeelen ka dɛmɛ jate min nana Daniel ka true4 kɔnɔ ; yeelen min yirala cogo dɔ la min tɛ se ka sɔsɔ, heburukan sɛbɛnin fɔlɔ yɛrɛ fɛ. O jurumu tun be se ka jalaki tilenninya Ala dɔrɔn lo fɛ min tɛ mɔgɔ jalakibagaw jati mɔgɔ jalakibaliw ye.   
Vɛrise 12nan : “ A filɛ, ne be na joona , ne bena n’ sara sɔrɔ ka kɛɲɛ n’a ka baara ye .  
Saan 9 o kɔ , Yezu bena kɔsegi ni Ala ka nɔɔrɔ ye min tɛ se ka fɔ. Yirali 16-20 kɔnɔ, Ala y’a yira an na a ka sara hakɛ min marala Katolikiw , Porotɛstanw ani Adventisiw murutininw ye minw ye jurumunkɛlaw, tilenbaliw ani muɲubaliw ye . A ye yɔrɔ min mara a ka Adventiste kantigiw ye , minw b’a ka kiraya kuma n’a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon senuman bonya , a y’o fana yira an na Yirali 7:14, 21 ani 22 kɔnɔ . Yɛrɛlafasa kumaw be kɛ nafantan ye sabu o tuma na, a bena kɛ wagatijan ye ka fili minw kɛra sugandili tɛmɛninw na, u yɛlɛma.    
Vɛrise 13nan : “ Ne lo ye Alifa ni Omega ye, fɔlɔ ni laban, daminɛ ni laban. »  
Fɛɛn min daminɛ be yen, a laban fana be yen. O sariyakolo ɲɛsinna wagati min ma dugukolo kan, Ala ye min di walisa a ka mɔgɔ sugandininw sugandi. Alfa ni omega cɛ, saan 6000 bena tɛmɛ. Saan 30nan na, awirilikalo tile 3nan na, Yezu Krista ka saya min kɛra a yɛrɛ sago la, o fana kɛra saan 2000 kerecɛnw ka jɛnɲɔgɔnya alfa wagati ye ; Saan 2030 ka tilema bena pɛrɛn kosɔbɛ a ka omega wagati la . 
Nka alfa fana ye 1844 n’a ka omega ye 1994. Ani a laban, alfa ye ne ni sugandili labanw ta ye, 1995 n’a ka omega, 2030.
Vɛrise 14nan : “ Minw b’a ka cifɔniw labato ( ani u t’u ka faniw ko ) , olu dagamunin lo , walisa u ka se ka ɲɛnamaya yiri dumu ani ka don dugu kɔnɔ dondaw fɛ . »  
" Tɔɔrɔba " cogoya filanan be an ɲɛfɛ n'a ka saya kɔlɔlɔ ye jamaba kɔnɔ. O kama, a be kɛ kɔrɔtɔko ye ka Ala ka latanga n’a ka dɛmɛ sɔrɔ Yezu Krista sababu fɛ. I ko jaa b’a yira cogo min na, jurumunkɛla ka kan ka “ a ka cikanw labato ” ; Ala ta ani Yezu ta , “ Ala ka sagaden ” o kɔrɔ ko a ka ɲi ka ban jurumu sifa bɛɛ la. O vɛrise bayɛlɛmani min datugunin lo ani a maranin lo an ka bi Bibuluw kɔnɔ, o sababu bɔra Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan na min tun be ɲɛminɛna ka bɔ Vatikan. Sɛbɛnin tɔɔw , minw kɔrɔla ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan ani o lo kama u ka kantigiya ka bon, u b’a fɔ ko : “ Minw b’a ka cifɔniw labato , olu duganin lo . ” Ani, komi jurumu ye sariya tiɲɛni ye, o be cikan yɛlɛma ani a be lamɛnni min ka ɲi ani min kɔrɔtanin lo, o nɔɔ ta k’a fɔ cogo nɔgɔman na ko an ye kerecɛnw ta ye. Jɔɔn lo be nafa sɔrɔ o kojugu la ? Minw bɛna lafiɲɛlon kɛlɛ fɔ ka taga se Yesu Kirisita ta nɔɔrɔ segi ma. Cikan yɛrɛ yɛrɛ be fɔ ka surunya i n’a fɔ nin cogo la : “ Min be mɛnni kɛ a Danbaga fɛ, o tigi be duba sɔrɔ .” O cikan be segi min kofɔra Yirali 12:17 ani 14:12 kɔnɔ dɔrɔn, o min ye : “ minw be Ala ka cikanw labato ani ka Yezu ka limaniya labato .” Yezu ye cikan laban min fɔ, o mɔgɔw lo y’o sɔrɔ. Jaabi min sɔrɔla, o kititigɛbaga ye Yezu Krista yɛrɛ lo ye ani a ka ɲiningali be bɛn ni tɔɔrɔ minw muɲu a ka limaniya kosɔn. mɔgɔ sugandininw ka sara bɛna bonya kosɛbɛ ; u bena sayabali sɔrɔ , ani ka don ɲɛnamaya banbali la Adventistw ka sira fɛ min tagamasiɲɛ be “ Zeruzalɛmu kura ” tagamasiɲɛ ka “ daa tan ni fila ” fɛ.                         
Vɛrise 15nan : “ Aw ka bɔ ni wuluw ye, jinamoriyakɛlaw , kakalayakɛlaw, mɔgɔfagalaw, boliw batobagaw ani mɔgɔ o mɔgɔ be ngalon kanu ani k’a kɛ ! »  
Yezu be mɔgɔ minw weele ten, olu ye jɔn lo ye ? O jalaki dogonin be kerecɛnw ka limaniya bɛɛ lo kan min bɔra diinan na ; Katolikiw ka diinɛ, porotesitantiw ka diinɛ min be ni yɔrɔ caaman ye ani Adventisiw ka diinɛ min donna a ka jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ saan 1994 ; Adventist limaniya min tun be dugawu caaman sɔrɔ a ka ɲɛnamaya daminɛ na, ani a ka lasigiden labanw koo la minw tun waajibiyara ka sɔsɔli kɛ. " Wulu " ye kafiriw ye nka , ani min ka bon n'o bɛɛ ye, minw b'a fɔ k'olu y'a balimaw ye ani k'a janfa . O kumaden " wuluw " ye sɔsɔli ye bi tilebenyanfan adamadenw fɛ , bɛgɛn min be jati kantigiya tagamasiɲɛ ye , nka kɔrɔnfankaw fɛ , o ye fagali ja ye . Ani yan, Yezu b’u sɔsɔ hali u ka adamaden cogoya la ani a b’u jati bɛgɛnw ye minw tɛ se ka foyi kɛ . Kumaden tɔɔw b’o kitiko tiɲɛntigiya. Yezu be kuma minw fɔra Yir. 21:8 kɔnɔ, u b’olu tiɲɛntigiya ani yan, “ wulu ” kumaden min farala a kan , o b’a yira ko a yɛrɛ be min jati. A ye kanuya yiracogo ɲuman min kɛ adamadenw na, o kɔ, foyi tɛ juguya ka tɛmɛ mɔgɔ minw b’a fɔra ko ale n’a ka saraka lo, olu k’a janfa.          
O kɔ, Yezu b'u weele ko " jinamoriyakɛlaw " u ka koow kosɔn ni mɛlɛkɛ juguw ye, jinamoriya, min ye Katolikiw ka limaniya lafili fɔlɔ ni " Mariyamu npogotiginin " ka yelifɛnw ye, o min tɛ se ka kɛ Bibulu kɔnɔ. Nka jinaw tun be kabako minw kɛ, u bɔnin be Farawona ka “ jinamoriyakɛlaw ” ma minw tun be kɛ Musa ni Arɔn ɲɛɛ kɔrɔ.      
Yezu y'u weele ko " mɔgɔ minw tɛ bonya la ", a be jogow hɔɔrɔnyali jalaki nka min ka bon n'o bɛɛ ye, o ye diinɛ jɛnɲɔgɔnya ye min tɛ danfɛn ye , porotesitantiw ka legiliziw be min kɛ ni Katolikiw ka limaniya ye , Ala ka kiraw b'o jalaki ko jinɛ ka baarakɛla lo. U be wolo, “ i n’a fɔ denmusow ,” u ka “ kakalamuso Babilonɛba ” ka “ nɔgɔ ” min kofɔra Yir.          
Murutilikɛlaw fana ye “ mɔgɔfagalaw ” ye minw bena labɛn kɛ ka Yezu ka mɔgɔ sugandininw faga n’a ma don u cɛma k’u bali a ka nɔɔrɔ nali fɛ.  
U ye " boliw batobagaw " ye bari u be bololafɛnw jati fɛɛn nafamanba ye ka tɛmɛ Alako ta fan fɛ. U tɛ u janto u la tuma min na Ala b’a ka yeelen di u ma, u be ban o la ni jagwɛlɛya ye k’a ka ciden sɔbɛw kɛ jinaw ye.  
Ani ka nin vɛrise laban , a b’a yira ka gwɛ ko : " ani mɔgɔ o mɔgɔ be ngalon kanu ani k’a kɛ ! "O kɛtɔ , a be mɔgɔ minw jalaki, u ka jogo nɔrɔnin be ngalon tigɛli la, fɔɔ u tɛ tiɲɛn lɔn pewu. A fɔra ko jatebɔ tɛ diyako la ; O kelen lo fana ni tiɲɛn wala ngalon kanuya ye. Nka a ka banbaliya kama, Ala be mɔgɔ minw sugandi, a ka danfɛnw cɛma, adamadenw ka wololi be minw wolo, olu dɔrɔn lo be tiɲɛn kanuya nin sɔrɔ.      
Ala ka kisili labɛn laban ye siranyako ye. O kɔ , u ye jurumunkɛlaw minw dusu ka gwɛlɛ ani u ma nimisa ka kɔn sanjiba ɲɛ , Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ min tun ma la a la , Ɔrɔmu ka Katolikiw ka limaniya haramunin , Ɔrɔmu ka limaniya min be boliw bato, Porotɛstanw ka limaniya n’a ka kalivinisimu jogo ye , ani a laban, Adventist ka limaniya min be weele ko la. s bɛɛ ye nɛɛma sɔrɔ cogo kelen na.
" Adventist " cikan tun be ni kɔlɔlɔ juguw ye, fɔlɔ, Yahutuw fɛ, minw benna u ka banbaliya kosɔn ka la Masiya ka nali fɔlɔ la min kofɔra Dan 9:24 ka taga se 27. A filanan, kerecɛnw minw gwɛnna ka bɔ yen, Yezu ye minw bɛɛ jalaki k'u tɛ u mako don " Adventist cossage " laban na . U tɛ a ka tiɲɛn kanu minkɛ, o be mɔgɔ faga u ma. Saan 2020, o diinanba nunu bɛɛ be nin cikan jugu fɔra Yezu ye min fɔ saan 1843 la “ Saridi ” wagati ka Porotɛstan diinanw ma Yir . 3:1 kɔnɔ ko: “ Aw be tɛmɛna sabu aw be niin na, nka aw sara .”          
Vɛrise 16 : “ Ne Yezu, ne ye n ka mɛlɛkɛ ci ka na nin koo nunu seereya aw ye egilisiw cɛma. Ne ye Dawuda bɔnsɔn ye, a ta duruja, ne le ye sɔgɔmada lolo ye min be manamana. »  
Yezu y’a ka mɛlɛkɛ Gabiriyɛli ci Zan fɛ, ani Zan sababu fɛ, a y’a ci an ma, an minw ye a ka baarakɛla kantigimanw ye laban loonw na. Sabu bi dɔrɔn lo , o cikan min kɔrɔfɔra ka ban , o b'a to an be cikan minw fɔ a ka baarakɛlaw n'a ka kalandenw ye wagati wolonfila kɔnɔ walima lajɛnba wolonfila kɔnɔ , an b' o faamu . Yezu be sigasigali bɔ a ka tagamasiɲɛ koo la min be Apo.5 : “ Dawuda lili n’a bɔnsɔnw ”. A y’a fara a kan ko : “ sɔgɔma lolo min be manamana .” O lolo ye tile ye nka a b’a yɛrɛ yira n’a ye i n’a fɔ tagamasiɲɛ dɔrɔn lo. Sabu, u yɛrɛ tɛ, danfɛn kɔnɔgwɛ minw be Yezu Krista kanu a ka saraka kosɔn, olu b’an ka tile bonya, o lolo min be kɛ ala ye kafiriw fɛ. Ni mɔgɔ caaman t’o lɔn , jamaba, hali minw be yeelen sɔrɔ o koo la, u labɛnnin tɛ, ani u tɛ se k’a faamu o kafiriw ka boliw batoli koo ka jugu cogo min na . Adamaden ka kan ka ɲinɛ a yɛrɛ kɔ, k’a yɛrɛ bila Ala nɔɔ na min be koow jati cogo wɛrɛ la kosɔbɛ sabu a hakili be tugura adamadenw ka kɛwalew kɔ kabi saan 6000 ɲɔgɔn ka ban. A be wale kelen kelen bɛɛ lɔn a be min yira tigitigi ; min tɛ cɛɛw ta ye, minw ka ɲɛnamaya surun be u janto u ka negelakow wasali la ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, fɔlɔ la, farisogo ni dugukolo ta, nka o be kɛ fana minw ye hakilimayakow ye ani minw be diinankow kɛ kosɔbɛ ani minw be to ka bali ni bɛnbaw ka landakow bonyali ye.        
Tiyatiri ka cikan laban na , Nii Senuman y’a fɔ “ min ye see sɔrɔ ” ko : “ Ne bena sɔgɔma lolo di a ma . ” Yan, Yezu b’a yira ko ale lo ye “ sɔgɔma lolo ”. O ra, setigi bɛna Yesu sɔrɔ, ka ɲanamanya yeelen bɛɛ sɔrɔ, min bɔyɔrɔ bɛ a ra. O kumaden hakilijigi b’a yira ko “ Adventiste ” labanw bɛɛ ka ɲi k’u janto 1 Piyɛri 2:19-20-21 ka vɛrise nunu na : “ An be ni kiraya kuma ye min latanganin lo kosɔbɛ, aw ka ɲi k’aw janto o la, i n’a fɔ yeelen min be yeelen bɔ dibiyɔrɔ la, fɔɔ ka taga se tilefɛ lolo ma. Aw k'a lɔn fɔlɔ ko kiraya kuma si tɛ se ka fɔ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ, bari kirayakuma ma bɔ mɔgɔ yɛrɛ sago la abada, nga Ala ka mɔgɔ saninmanw le kumana Nii Senuman barika la. " A tun tɛ se ka fɔ ka tɛmɛ o kan. O kumaw mɛnnin kɔ, mɔgɔ min sugandira, ale b’u yɛlɛma ka kɛ baara ye, Yezu Krista be minw jati.          
Vɛrise 17nan : “ Nii Senuman ni kɔɲɔmuso ko : « Na . Min b’a mɛnna, o tigi k’a fɔ ko : «Na!» Minnɔgɔ be min na, o tigi ka na ; Ni mɔgɔ o mɔgɔ b’a fɛ, o tigi ye ɲanamanya ji ta gwansan .  
Kabi Yezu ka cidenya baara daminɛ na dugukolo kan, a be mɔgɔw weele ko: “ Na .” Nka ni a ye " minɔgɔ " ja ta , a b'a lɔn ko min tɛ " minɔgɔ " ye, o tigi tɛna na minni kɛ. Minw “ minnɔgɔ ” be nin ɲɛnamaya banbali la, a ka tilenninya dafanin be min di an ma a ka nɛɛma dɔrɔn sababu fɛ, olu dɔrɔn lo bena a ka weelekan mɛn , i n’a fɔ sababu filanan. Yezu kelen lo y’o sɔngɔ sara ; O kama, a b’o di “ gwansan ” . Katolikiw ka " indulgence " si t'a to a ka sɔrɔ wari sɔngɔ la. O duniɲa kuru bɛɛ welekan be mɔgɔ sugandininw ka lajɛn labɛn, minw bɔra siyaw bɛɛ la ani bɔyɔrɔw bɛɛ la. “ Na ” welekan be kɛ mɔgɔ sugandininw ka lajɛnba nin kunba ye, laban loonw ka limaniya kɔrɔbɔli bena min lawuli. Nka, u bena kɔrɔbɔli kɛ dugukolo kan ani u tɛna ɲɔgɔn sɔrɔ tugun fɔɔ Yezu Krista ka segi ka na a ka nɔɔrɔ la k’u bɔ jurumu dugukolo kan .                 
Vɛrise 18nan : “ Mɔgɔ o mɔgɔ be nin kitabu ka kiraya kumaw lamɛn, ne b’a fɔ o tigi ye ko : ni mɔgɔ min ye dɔ fara o kan, Ala bena tɔɔrɔ minw sɛbɛ nin kitabu kɔnɔ, u fara o tigi kan ; »  
Apokalipisi tɛ Bibulu ka gafe gwansan ye. O ye gafe dɔ ye min sɛbɛra Ala ka kode kɔnɔ Bibulu kaan na ani minw be Bibulu kuru bɛɛ sɛgɛsɛgɛ k’a ta a daminɛ na ka taga a laban na, olu be se k’o lɔn. Kumadenw be lɔn ka ɲɛ n’an be segi ka kalan kɛ. Ani, “ bibulu ka bɛnkanw ” b’a to an be se ka kumaden ɲɔgɔnw sɔrɔ. Nka komi a ka sariyaw ka ɲi kosɔbɛ, u be bayɛlɛmabagaw ni sɛbɛrikɛlaw lasɔmi ko : “ Ni mɔgɔ dɔ ye fɛɛn dɔ fara a kan, Ala bena tɔɔrɔ minw kofɔra gafe nin kɔnɔ, u b’o tigi tɔɔrɔ .”    
Vɛrise 19 : “ Ni mɔgɔ min ye kiraya kuma nin bɔ nin kitabu kɔnɔ, Ala bena a niyɔrɔ bɔ a la ɲɛnamaya yiriw la, ani dugu senuman na, minw sɛbɛra nin kitabu kɔnɔ. »  
O kuun kelenw lo kama, mɔgɔ o mɔgɔ be “ fɛɛn dɔ bɔ kiraya kumaw na ,” Ala b’o tigi lasiran . Mɔgɔ o mɔgɔ be o farati ta, o tigi fana be lasɔmi ko : « Ala bena a niyɔrɔ bɔ ɲɛnamaya yiriw la ani dugu senuman na, minw kofɔra gafe nin kɔnɔ .» O kama, yɛlɛmani minw kɔrɔsira, u bena nɔɔ jugu to minw y’u kɛ.   
N ’ b’i hakili sama kalan nin na. Ni nin gafe kodeman faamuyabali yɛlɛmani , Yezu Krista y'o ɲangili sɔrɔ o cogo gwɛlɛ fila nunu na , mɔgɔ min banna a ka cikan dekodilen faamuyali dafanin na , o tigi bena mun lo kɛ ? 
Ala be ni kuun ɲuman ye k' o lasɔmini kuma fɔ ka gwɛ , bari nin Yirali , min ka kumadenw sugandira ale yɛrɛ fɛ , o nafa ka bon n' a ka " cikan tan " sɛbɛnin ye " min sɛbɛra n' a boloden ye kabakurukuruw kan . " Sisan , Dan.7:25 kɔnɔ, a y’a fɔ ko ale ka masaya “ sariya ” bena “ yɛlɛma ” i n’a fɔ “ wagati ” fana . O koo kɛra, i n’a fɔ an y’a ye cogo min na, Ɔrɔmu ka faamanw lo y’u kɛ, minw tugura ɲɔgɔn kɔ masacɛw fɛ saan 321, o kɔ, papaw , saan 538 la . O kɛwale , a ye min jati ko a ye “ kuncɛbaya ,” o bena ɲangi ni saya ye , ani Ala b’an ladi ko an kana segi, ka taga kiraya kuma fan fɛ, o jalaki sugu nin na, a be min jalaki kosɔbɛ.             
Ala ka baara be to a ka baara ye, a mana kɛ wagati o wagati. A ka kiraya kuma kɔrɔ tɛ se ka fɔ n’a t’an ɲɛminɛ. O kɔrɔ ko baara min bɔra, o ni baara min bɔra, u nafa ye kelen ye. O kama, a’ y’a faamu ko Ala ka miiriya be yira yɔrɔ min na ka gwɛ, o baara ye “ senuya ” ye min ka bon kosɔbɛ. O ye Ala ka " Yezu seereya " laban ye a ka tile wolonfilanan baarakɛlaw tɔw ye minw be sɔsɔli kɛ ; ani o wagati kelen na, ni sibirilon lafiɲɛlon yɛrɛ yɛrɛ kɛcogo ye, o ye saan 2021 ye , o min ye “ senuya tilennin ” laban ye min labɛnna kabi Dan.8:14 ka sariya donna fanga la saan 1843 la .        
Vɛrise 20 : “ Min be nin koo nunu seereya , ale ko: ‘Tiɲɛn na, ne bena na joona . Amiina ! Na, Matigi Yesu ! »   
Komi Yezu Krista ye kuma laban minw fɔ a ka kalandenw ye, o lo be sɔrɔ a kɔnɔ, o kama, Yirali kitabu nin ka senuya ka bon kosɔbɛ. An bɛ sariya walaka minw sɛbɛ, Ala bolokunnaden sɛbɛra minw kan, k’a di Musa ma, an bɛ o le sɔrɔ ale le ra. Yesu ka seereya kɛ ; Jɔɔn lo bena ja gwɛlɛya ka sɔsɔli kɛ o Ala ka seereya koo la ? Fɛɛn bɛɛ fɔra, fɛɛn bɛɛ yirala, a ma foyi wɛrɛ fɔ fɔɔ : « Ɔnhɔn, ne be na joona .» “ Ɔnhɔn ” nɔgɔman min b’a ka alako bɛɛ minɛ, o ye k’a fɔ n’a ka nali min be ɲini ka kɛ, o ye sigasigali ye sabu a b’a ka layidu kurakuraya ko: “ Ne be na joona ” ; a “ promptement ” daté qui prend son sens complet : en printemps de l’année 2030. Ani a b’a ka kumaw sinsin k’a fɔ ko “ Amiina ” ; min kɔrɔ ye ko : « Tiɲɛ na ».                  
O tuma na, jɔn lo ko : “ Na, Matigi Yezu ” ? Ka kɛɲɛ ni sapitiri nin ka vɛrise 17nan ye, olu lo ye “ Nii Senuman ni kɔɲɔmuso ye .”       
Vɛrise 21 : “ Matigi Yezu ka nɛɛma ka kɛ mɔgɔ senumanw bɛɛ ye ! »  
Nin vɛrise laban min be sɔrɔ Apokalipisi kɔnɔ, o be gafe datugu k’a fɔ ko “ Matigi Yezu ka nɛɛma ” lo . O ye barokun ye min tun be to ka sɔsɔ sariya ma, Kerecɛnw ka lajɛnba daminɛ na . O wagati ra, minw banna Kirisita ta saraka ra, olugu tun bɛ nɛɛma kɛlɛ sariya ra. Sariya min sɔrɔla Yahutuw fɛ, o kɔrɔ ko u tun be Ala ka tilenninya ye o sariya dɔrɔn lo sababu fɛ. Yezu tun t’a fɛ k’u bɔ sariya labatoli la nka a nana walisa bɛgɛn sarakaw tun ye min fɔ a ye, k’o “ dafa ” . O lo kama a y’a fɔ Mat. 5:17 kɔnɔ ko: “ Aw kana a miiri ko ne nana sariya ni kiraw ka kuma bɔ yen. Ne ma na k’o ban, nka ne nana k’a dafa .”       
Min be mɔgɔ kabakoya ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan, o ye k’a mɛn ko kerecɛnw be sariya ni nɛɛma kɛlɛla. Sabu, i n’a fɔ ciden Pol y’a ɲɛfɔ cogo min na , nɛɛma laɲini ye ka adamaden dɛmɛ ka sariya labato fɔɔ ka taga se yɔrɔ min na Yezu y’a fɔ Zan 15:5 kɔnɔ ko: “ Ne ye ɛrɛzɛnsun ye, aw ye bolow ye. Ni mɔgɔ min tora ne fɛ, ne fana tora ale fɛ, o tigi bɛ yiriden caman bɔ, sabu ni ne tɛ, aw tɛ se ka foyi kɛ .” A be kumana koo jumanw lo koo la ani a be kumana “ yiriden ” jumanw lo koo la ? Ka bɔ sariya bonya la, a ka nɛɛma b’a to a be se ka kɛ a ka dɛmɛ sababu la Nii Senuman sababu la.        
A tun bɛna diya ani ka hɛɛrɛ sɔrɔ ni « Matigi Yesu ta nɛɛma tun kɛra » , ani ko a tun bɛ se ka baara kɛ , « bɛɛ ra » ; nka o vɛrise yɛlɛmanin be nege dɔ dɔrɔn lo yira min be se ka dafa . An bɛɛ ka jigi la a kan k' u caya ; a ka ca i n'a fɔ a be se ka kɛ cogo min na ; an ka Ala, Danbaga ani Kisibaga, min be bonya la a kan, o ka kan n’o ye ; a ka kan n’o ye ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan. Ni a y'a yira ko " ni mɔgɔ senumanw bɛɛ ye ", sɛbɛnin fɔlɔ be gɛlɛya bɛɛ bɔ yen ; Matigi ka nɛɛma be se ka nafa sɔrɔ u dɔrɔn lo la , minw “ a be minw saniya a ka tiɲɛ barika la ” (Yuhana 17:17). Ani minw b’a miiri k’u bena ɲanamaya banbali sɔrɔ n’u ye sira min ta, Yezu Krista b’a fɔra ko ale be min ta, ne b’aw hakili jigi ko “ sira ” ni “ ɲɛnamaya ” cɛ, “ tiɲɛ ” be yen min tɛ se ka bɔ yen , ka kɛɲɛ ni Yuhana 14:6 ye. Murutininw minw b’a fɔra ko nin vɛrise be dugawu lase u ma, o diyara u ye kosɔbɛ sabu kabini saan 1843, Matigi ka nɛɛma be mɔgɔ minw saniya, a b’u dɔrɔn lo nafa a ka lafiɲɛlon senuman lafiɲɛlon na sibirilon na. O kɛwale lo, n’a farala kanuya seereya kan a ka “ tiɲɛ ” koo la, o b’a to mɔgɔ senuman sugandininw ka kan ni nɛɛma ye min kofɔra. O kama, nɛɛma tɛ se ka di “ bɛɛ ” ma. O kama, aw k’aw yɛrɛ kɔlɔsi Bibulu bayɛlɛmani juguw ma minw be mɔgɔ lafili, minw be na ni jigitigɛba laban ye minw be jigi la u kan !                         
Ala ka Yirali min kofɔra gafe nin kɔnɔ, o nana kalan minw fɔra Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ, an sera k’u kɔrɔsi ko u nafa ka bon kosɔbɛ. Nin baara laban na, a be komi nafa b’a la n’ ka hakili jigi kalan jɔnjɔn nunu na . O ye tiɲɛn ye ani n b’a fɛ k’a yira ko an ka bi duniɲa kɔnɔ , kerecɛnw ka limaniya be yira ka caya cogo tiɲɛnin na k’a sababu kɛ Ɔrɔmu Katolikiw ka landakow ye. Ala be tiɲɛn min ɲini, o tora cogo nɔgɔman na ani min be bɛn, Yezu Krista ka ciden fɔlɔw tun b’a faamu cogo min na, nka o nɔgɔya, min tun tɛ jati tuma caaman na, o be kɛ , a ka jogo fitinin kosɔn , gɛlɛya ye mɔgɔ minw ma kalan kɛ . Tiɲɛn na, walisa ka Yezu Krista ka loon laban mɔgɔ senumanw lɔn ani Yirali ka Alako ta fan fɛ, Daniyɛli 8:14 ka sariya ka ɲi ka bɔ yen. Nka walisa k’o sariya lɔn, a ka ɲi ka Daniyɛli ka kitabu kuru bɛɛ kalan ani k’a ka kiraya kumaw kɔrɔ lɔn fana . O koo nunu faamuyanin lo , Apokalipisi b’a ka gundow yira an na. O kalan wajibiyalenw b’a yira gɛlɛya min be sɔrɔ n’u b’a ɲinina k’an ka wagati ka mɔgɔ lannabali lasɔn Tileben fan fɛ , ani kɛrɛnkɛrɛnniya la Faransi.
Yezu ko mɔgɔ si tɛ se ka na ale fɛ fɔɔ Faa min b’a ɲɛminɛna ani a y’a fɔ fana, a ka mɔgɔ sugandininw koo la , ko u ka ɲi ka wolo jii ni Nii Senuman fɛ. O kalan fila kɔrɔ ye cogo dɔ la min be ɲɔgɔn dafa, ko Ala b’a lɔn a ye mɔgɔ minw sugandi a ka danfɛnw bɛɛ cɛma, olu ye mɔgɔ sifa min ye Alako ta fan fɛ. O la, u kelen kelen bɛɛ bena koow kɛ ka kɛɲɛ n’u yɛrɛ ka cogoya ye ; Ani fana, mɔgɔ min be ni miiriya juguw ye lafiɲɛlon koo la , Yahutuw tun be min kɛra ka ban, o tigi bena sɔn kiraya kumaw ma minw b’a yira ko Ala lo b’a ɲinina kabi saan 1843. O cogo kelen na, mɔgɔ min be ni miiriya juguw ye o koo la, ale bena ban Bibulu ka sɔsɔliw bɛɛ la minw be fɔ ani a bena a ka sababu ɲuman sɔrɔ. N’an b’o sariyakolo faamu, o b’an tanga an jigi tigɛli ma, an be Krista ka tiɲɛn kalan minw kofɔra u ye. Ala ka miiriya tiɲɛn yirali la , kiraya kuma be fanga di “kibaru diman banbali ” ma, Yezu ka kalandenw ka ɲi ka min “ kalan siya wɛrɛw la fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma .”     
Apokalipisi ka “ waraw ” .  
Ka kɛɲɛ ni wagatiw ye ani ka tugu ɲɔgɔn kɔ, Ala juguw n’a ka mɔgɔ sugandininw bɔra “ kongosogow ” jaa la .  
Fɔlɔ be Ɔrɔmu masacɛ yira min jaa tun be “ kongokolon kɔnɔ min be ni biɲɛ tan ye ani a kungolo wolonfila be ni masafugula ye ” Yirali 12 : 3 kɔnɔ ; “ Nikola ka mɔgɔw ” be sɔrɔ Yir. 2 :6 kɔnɔ ; “ jinɛ ” min be sɔrɔ Yir.        
A filanan ɲɛsinna pape Katolikiw ka Ɔrɔmu ma min jaa yiranin lo ni “ kongofɛn min be wuli ka bɔ baji kɔnɔ, a be ni biɲɛ tan ye, a be ni masafugula ye ani a be ni kungolo wolonfila ye ” Yir. 13:1 kɔnɔ ; “ Sutana ka masasigilan ” min be sɔrɔ Yir . “ muso Zezabɛli ” min be sɔrɔ Yir . “ kalo min joli bɔra ” Yir. 6:12 kɔnɔ ; “ kalo tilanyɔrɔ sabanan ” min be sɔrɔ “ buru naaninan ” kɔnɔ min be sɔrɔ Yir. 8:12 kɔnɔ ; “ baji ” min be sɔrɔ Yir. 10:2 kɔnɔ ; “ bere min be i n’a fɔ bere ” Yir. 11:1 kɔnɔ ; “ kongokolon ” kukala ” min be sɔrɔ Yir. 12:4 kɔnɔ ; “ saa ” min be sɔrɔ Yir. 12:14 kɔnɔ ; ani “ dragon ” min be sɔrɔ vɛrise 13, 16 ani 17nan na ; “ Babilonɛba ” min be sɔrɔ Yir. 14:8 ani 17:5 kɔnɔ.                                    
A sabanan ɲɛsinna Faransi ka Alakolɔnbaliya yɛlɛmani ma, min jatebɔra ni " kongofɛn min be wulila ka bɔ dingɛ kɔnɔ " min be sɔrɔ Yir. 11 : 7 kɔnɔ ; “ tɔɔrɔba ” min be sɔrɔ Yir. 2:22 kɔnɔ ; “ burufiyɛkan naaninan ” min be sɔrɔ Yir. 8:12 kɔnɔ ; “ daa min be baji kunu ” min be Katolikiw ka jama tagamasiɲɛ yira, Yir. O ɲɛsinna “ bɔnɛ filanan ” sifa fɔlɔ ma min kofɔra Yir. A cogoya filanan bena dafa ni Yir. 9:13 ka “ burufiyɛkan wɔɔrɔnan ” ye , o kɔrɔ, ka kɛɲɛ ni Yir. 8:13 ye min tɔgɔ ko “ bɔnɛ filanan ” , saan 2021, marisikalo tile 7nan ni saan 2029 cɛ , kɛlɛba sabanan min bena ban ni nukeleyɛri kɛlɛ ye, o yɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ la . Adamadenw ka siyawoloma min be dugukolo ( dingɛ ) mɔgɔw bɔ yen, o lo ye jɛnɲɔgɔnya ye min be “ buru naaninan ni wɔɔrɔnan ” cɛ. O kɛlɛ kɛra cogo min na, o ɲɛfɔra Dan.11:40-45 kɔnɔ.                     
" Bara " naaninan be kuma Porotɛstanw ka limaniya n'a ka Katolikiw ka limaniya koo la, a ka teri, limaniya kɔrɔbɔli laban na dugukolo tariki kɔnɔ. A “ be bɔ dugukolo kan ,” Yir . o kɔrɔ ko ale yɛrɛ bɔra Katolikiw ka diinan na min tagamasiɲɛ ye “ baji ” ye. Diɲɛ yɛlɛmani wagati ye Porotɛstanw ka diinan dɔ sigi sen kan kosɔbɛ, min tun be ni koo caaman ye, minw tun be tagamasiɲɛw kɛ ni murutili ye , min be seereya kɛ John Calvin ka gafew kɔnɔ ko a tun be kɛlɛ kɛ, a tun be mɔgɔ tɔɔrɔ, a tun be mɔgɔ tɔɔrɔ ani a tun be mɔgɔ tɔɔrɔ . Dan.8:14 ka sariya donni fanga la, o b’a jalaki duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ k’a ta saan 1843 ka sɛnɛ wagati ma .       
Adventistw ka lannaya min tun be sigi sen kan, o min bɔra ɲɛnamaya la ka bɔ porotesitantiw ka limaniya kɔrɔbɔli la saan 1843-1844, o kɔsegira ka kɔsegi porotesitantiw ka lannaya n’a ka ala ka dangali lɔyɔrɔ ma kabini saan 1994 benni ; O sababu bɔra Ala ka kiraya yeelen min yirala o baara kɔnɔ kabi saan 1991 , faamanw banna o la . O saya min be sɔrɔ hakilimaya la, o be sɔrɔ Yir. 3:16 kɔnɔ ko : “ Ne bena aw fɔnɔ ka bɔ n’ daa la .”     
Kiraya kumaw dafali labanw be an ɲɛfɛ ani bɛɛ ka limaniya bena kɔrɔbɔ. Matigi Yezu Krista bena lɔn, adamadenw bɛɛ cɛma, minw ye ale taw ye , o kɔrɔ, minw b’a ka yiraliw nafamanw bisimila, minw ye Ala ka kanuya yiriden ye, ni ninsɔndiya ani kantigiya ye min be waleɲuman lɔn .
Sugandili laban wagati la, mɔgɔ sugandininw bena danfara ka bɔ ɲɔgɔn na k’a lɔn mun na mɔgɔ min benna, Ala ka Yirali bena danfara don o cogo la mɔgɔ kisininw ni mɔgɔ tununinw cɛ minw fɛ ka bɔ cidenw ka wagati la “ Ɛfɛzi ” , Yirali 2:5 kɔnɔ, Ala ko : “ o la, i hakili to i benna yɔrɔ min na ” . ani saan 1843, "Sardis " wagati la , a y'a fɔ Porotɛstanw ye fana, Yirali 3:3 kɔnɔ ko : " aw hakili to aw ye min sɔrɔ ani aw ye min mɛn ; ani aw k’a mara ani ka nimisa ” ; o fɔɔ ka taga se Adventistew ma minw benna kabini saan 1994, hali n’u ye lafiɲɛlon labatobagaw ye, u be nin cikan sɔrɔ Yezu fɛ Yirali 3:19 kɔnɔ : “ Ne be mɔgɔ minw kanu, n’ b’u kɔrɔfɔ ani k’u kolo ; o la, i ka jija ani ka nimisa .”                  
Nin kiraya Yirali labɛnni na, Danbaga Ala , min ye ɲɔgɔn kunbɛn Yezu Krista cogoya la , a y’a laɲini a yɛrɛ ye k’a to a ka mɔgɔ sugandininw k’u juguw lɔn ka gwɛ ; o koo kɛra ani Ala ka laɲinita dafara . O cogo la , a ka Sugandili kɛra “ kɔɲɔmuso ye min labɛnna Sagaden ka furu dumuni kama .” A “ ye fani gwɛman don a la, o min ye mɔgɔ senumanw ka tilenninya ye ” Yir. 19 :7 kɔnɔ. Aw minw ye baara nin kɔnɔkow kalan, n’aw ye sababu sɔrɔ ani dugawu b’aw fɛ ka kɛ u cɛma, " aw k’aw yɛrɛ labɛn ka aw ka Ala kunbɛn " (Amɔsi 4:12) , a ka tiɲɛ kɔnɔ !          
Sisan, komi Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kuma gundomanw faamura ka ban ani Krista ka kɔsegi wagati tiɲɛn na, an b’o lɔn sisan, Yezu Krista ka ɲiningali min kofɔra Luka 18:8 kɔnɔ, o be sigasigali dɔ to u la min be mɔgɔ dusukasi dɔɔni : “ Ne b’a fɔ aw ye ko a bena u hakɛ bɔ joona joona.” Nka, Mɔgɔ Dencɛ nana tuma min na, yala a bena lanaya sɔrɔ dugukolo kan wa?» ". Sabu tiɲɛ lɔnniya caman min be sɔrɔ hakilimaya la, o tɛ se ka o limaniya ɲuman ka barikantanya sara. Adamadenw, minw bena ɲɔgɔn kunbɛn ni Yezu Krista ka kɔsegi ye, olu yiriwara yɔrɔ dɔ la min be bɛn ni yɛrɛsaraka sifa bɛɛ ye minw be dusu don mɔgɔw la kosɔbɛ. Mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ka ɲɛtaga kɛra laɲinita ye min ka ɲi ka sɔrɔ cogo o cogo, hali n’a y’a mɔgɔɲɔgɔn gosi, ani o kɛra duniɲa ka hɛɛrɛ wagati jan kɔnɔ min be saan 70 ni kɔ bɔ. N’an b’a lɔn ko sankolola nafa minw laɲinina, Yezu Krista ye minw laɲini, u be sɔsɔli don pewu an ka wagati ka sariya nin na, a ka ɲiningali be komi a be tiɲɛn fɔra, sabu a be se ka ɲɛsin mɔgɔw ma minw tun lanin b’a la k’u ye “ sugandininw ” ye, nka u bena to “ weeleninw ” dɔrɔn lo la ; sabu limaniya sifa min ka kan ka sɔrɔ ka se ka kɛ a ta nɛɛma ye, Yesu tɛna o sɔrɔ o ra.        
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sariya bɛ mɔgɔ faga, nka Nin Saninman bɛ ɲanamanya di .
 
Nin sapitiri laban be Apokalipisi ka Yirali kitabu ɲɛfɔli dafa. Tiɲɛ na, ne ye Bibulu sariyaw yira sisan minw b’a to an be tagamasiɲɛ minw lɔn Ala be baara kɛ n’u ye a ka kiraya kumaw na, nka k’a sɔrɔ u kuun ye k’a ka laɲinita yira lafiɲɛlon kɔsegi koo la kabi saan 1843-1844 , lafiɲɛlon kumaden ma sɔrɔ siɲɛ kelen Daniyɛli wala Reve ka kiraya kuma sɛbɛninw na. A be ladili di tuma bɛɛ nka a ma fɔ ka gwɛ. Kuun min kama an m’a tɔgɔ fɔ ka gwɛ, o ye ko lafiɲɛlon kɛli ye cidenw ka kerecɛnw ka lannaya jɔnjɔn dɔ ye, bari bɛɛ b’a ye ko lafiɲɛlon koo ma kɛ sɔsɔli ye abada Yahutuw ni ciden fɔlɔw cɛ, minw ye Yezu Krista ka kalandenw ye. Nka , jinɛ ma ban k’a kɛlɛ, fɔlɔ a ye Yahutuw lasun u k’a “ nɔgɔ ”, o kɔ, kerecɛnw, k’a kɛ a “ banna ” pewu. Walisa k’o sɔrɔ, a ye sɛbɛnin fɔlɔ minw kofɔra, u bayɛlɛma ngalon na. Ani fana, Ala ka tiɲɛn yiracogo nin tun tɛna dafa n’o kɛwale juguw ma sɔsɔ, minw ka tɔɔrɔw ye , fɔlɔ, Ala ye Yezu Krista kɔnɔ , o kɔ, a ka jurumuw yafa saya tun be se ka ɲɛnamaya banbali di minw ma.    
Ne b’a sɛmɛntiya Ala ɲa kɔrɔ ko vɛrise kelen tɛ layidu kɔrɔ ni layidu kura sɛbɛninw na, o kɔrɔ, Bibulu bɛɛ, min be yɛlɛmani don lafiɲɛlon lɔyɔrɔ la ka bɔ a ka cikan tannan naaninan na ; ka fara o kan , Ala y’a saniya , kabini a ka an ka dugukolo danni daminɛ na. 
K’a ta Porotɛstanw ka murutili ma sabu Daniyɛli 8:14 ka sariya donna fanga la , saan 1843 , sɛnɛkalo la fɔɔ ka na se bi ma, Bibulu kalan be mɔgɔ faga. N b'a fɛ k'a fɔ ka gwɛ ko Bibulu tɛ mɔgɔ faga a yɛrɛ sago la, baara min be kɛ n'a ye ka kɛɲɛ ni bayɛlɛmani filiw ye minw be sɔrɔ " heburukan ni gɛrɛkikan " sɛbɛnin fɔlɔw bayɛlɛmaniw na ; nka a fana ye gɛlɛya ye ka tɛmɛ o bɛɛ kan , o sababu bɔra kɔrɔfɔli juguw la . Ala yɛrɛ b’o koo tiɲɛtigiya, a jaa la, Yirali 9:11 kɔnɔ ko: “ Dingɛ dunbali ka mɛlɛkɛ lo tun b’u ka masaya la, a tɔgɔ ko Abadɔn heburukan na, Apoliyɔn gɛrɛkikan na . ” N hakili be cikan dogonin na yan min be nin vɛrise kɔnɔ : « Abadɔn ni Apoliyɔn » kɔrɔ ye, « heburukan na ani gɛrɛkikan na » : Tiɲɛbaga. “ Dingɛ dunbali mɛlɛkɛ ” be limaniya tiɲɛ n’a be baara kɛ ni Bibulu ka “ seere fila ” ye minw be sɔrɔ Yir.                
Ani fana, kabi saan 1843, ngalon lannabagaw ye fili fila kɛ u ka Bibulu ka tariki seereya kalantɔ. A fɔlɔ ye ka Yezu Krista wololon jati fɛɛn nafamanba ye ka tɛmɛ a saya kan ani filanan b’o fili sabati , a kɛtɔ k’a kununi jati fɛɛn nafamanba ye ka tɛmɛ a saya kan. O fili filanin be seereya kɛ u kama, bari Ala ka kanuya yiracogo b’a ka danfɛnw na , a yɛrɛ ma , a ka latigɛli lo kan k’a yɛrɛ di , Krista la , a ka mɔgɔ sugandininw kunmabɔli kama. Ka Yezu kununi bila a ɲɛfɛ, o ye ka Ala ka kisili labɛn tiɲɛ, ani jalakibagaw fɛ, o nɔfɛko ye k’u yɛrɛ tigɛ a la ani k’a ka jɛnɲɔgɔnya senuman, tilennin ani ɲuman tiɲɛ . Krista ka see sɔrɔli b’a la a ka saya sɔnni lo kan, a ka kununi ye a ka alako dafalen kɔlɔlɔ hɛɛrɛman ni tilenninya dɔrɔn lo ye.
 
Kɔlɔsikaw 2: 16-17 : “ O la, aw kana a to mɔgɔ si k’aw kiti dumuniko la, walima minfɛnw koo la, walima kalokura koo la, walima lafiɲɛlon koo la . »   
Tuma caaman na, u be baara kɛ n’o vɛrise ye walisa k’a yira ko u ka ɲi ka “ lafiɲɛlon ” dabila lɔgɔkun o lɔgɔkun . Kuun fila lo b’a to u y’o sugandi. A fɔlɔ ye ko kumaden " lafiɲɛlonw " b'a yira " lafiɲɛlonw " minw be sɔrɔ saan o saan diinɛ " fɛtiw " la Ala ye minw sigi Levitiki 23 kɔnɔ . U kofɔra ni kumaden nin ye: “ aw kana baara gwɛlɛ si kɛ o loon na .” U tɛ jɛnɲɔgɔnya foyi kɛ ni lɔgɔkun " lafiɲɛlon " ye fɔɔ u tɔgɔ " lafiɲɛlon " min kɔrɔ ko " ka dabila , ka lafiɲɛ " ani min be sɔrɔ siɲɛ fɔlɔ la Zɛnɛzi 2:2 kɔnɔ : " Ala lafiɲɛna . " A ka kan ka fɔ fana ko kumaden " lafiɲɛlon " min kofɔra cikan naaninan sɛbɛnin kɔnɔ heburukan na , o ma sɔrɔ L.Segond ka bayɛlɛmani kɔnɔ min b' a yira , dɔrɔn , a tɔgɔ la ko " lafiɲɛlon " walima " tile wolonfilanan " . Nka, a bɔra wale min kofɔra Zɛnɛzi 2:2 kɔnɔ : “ lafiɲɛlon ” wala “ lafiɲɛlon ” min tɔgɔ fɔra ka gwɛ Bibulu JNDarby kɔnɔ .                                       
Kuun filanan ye nin ye : Pol y’a fɔ “ fɛtiw ni lafiɲɛlonw ” koo la ko u ye “ fɛn nataw sumaw lo ye, ” o kɔrɔ, fɛɛn minw be kiraya kɛ tiɲɛn koo dɔ la min tun be yen wala min bena kɛ . N'an y'a miiri ko " tile wolonfilanan lafiɲɛlon " kofɔra nin vɛrise kɔnɔ, " suma min bena na " be to yen fɔɔ ka taga se saan waa wolonfilanan na ma, a be kiraya kɛ min koo la. Yezu Krista ka saya ye " tile wolonfilanan lafiɲɛlon " kɔrɔ yira min be kiraya kɛ, a ka see sɔrɔli kosɔn jurumun ni saya kan , sankolo " saan waa kelen " min kɔnɔ a ka mɔgɔ sugandininw bena kiti tigɛ dugukolo kan ani sankolo kan suuw kan minw benna.             
O vɛrise kɔnɔ, “ fɛtiw, kalo kuraw ” ani u ka “ lafiɲɛlonw ” tun be taga ɲɔgɔn fɛ ni jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka Israɛldenw ka jamana cogoya ye . Yezu Krista ye jɛnɲɔgɔnya kura sigi a ka saya barika la minkɛ, a ye o kiraya kumaw kɛ nafantan ye ; u tun ka ɲi ka lalɔ ani ka tunu i n’a fɔ “ suma ” min be tununa ka kɔn a ka cidenya baara dafanin ɲɛ dugukolo kan. Tuma min na lɔgɔkun o lɔgɔkun " lafiɲɛlon " be saan waa wolonfilanan nali kɔnɔna walisa k' a ka kiraya kumaw dafa ani k' a nafa bɔ a la .          
Pol y’a fɔ fana ko “ ka dumuni kɛ ani ka minni kɛ .” Komi a ye baarakɛla kantigiman ye, a b’a lɔn ko Ala kumana o koo nunu na Levitiki 11 ani Deteronɔmu 14 kɔnɔ yɔrɔ min na a be dumuni saniyaninw kofɔ minw daganin lo ani dumuni nɔgɔnin minw daganin tɛ. Pol ka kumaw laɲini tɛ ka Ala ka sariyaw sɔsɔ nka adamadenw ka miiriyaw dɔrɔn lo ( minw ma mɔgɔ si... ) fɔ o koo la a bena minw yiriwa Ɔrɔmukaw 14 ani 1 Kor.8 kɔnɔ yɔrɔ min na a ka miiriya be bɔ kɛnɛ kan ka tɛmɛ fɔlɔ kan . O barokun ɲɛsinna dumunifɛnw ma minw be saraka boliw ni ngalon alaw ye. A be mɔgɔ sugandininw hakili jigi u ka baara la ale fɛ , a ko 1 Kor. 10:31 kɔnɔ ko : “ O la, aw be dumuni kɛ wo, aw be minni kɛ wo, aw be fɛɛn o fɛɛn kɛ, aw k’o bɛɛ kɛ Ala ka nɔɔrɔ kama .” Yala Ala be bonya la a ka sariyaw kan ani k’u mafiɲɛya o koo nunu na wa ?     
 
Yezu balimacɛ Zaki lo be kuma cidenw nɔɔ na kɛnɛkɛnɛli koo la , Kɛwaliw 15: 19-20-21 kɔnɔ : “ O kama, ne b’a ɲini u fɛ, aw kana siya wɛrɛ mɔgɔw tɔɔrɔ, minw be kɔsegira Ala ma, nka aw k’u sɛbɛ k’u yɛrɛ tanga jolifɛnw ma, ani joli, ani fɛn nɔgɔninw ma. sabu kabini wagatijan, mɔgɔ dɔw bɛ cira Musa ta kitabu waajuri kɛ duguw bɛɛ ra, o bɛ kalan Alabatosow kɔnɔ lafiɲɛlonw bɛɛ ra .   
Tuma caaman na, u be baara kɛ n’o vɛrise nunu ye walisa ka kafiriw ka hɔɔrɔnya jalaki lafiɲɛlon fan fɛ, nka o vɛrisew lo b’a yira ko cidenw tun be dusu don mɔgɔw la ani k’u kalan . Tiɲɛn na, Zaki b’a jati ko nafa t’a la ka kɛnɛkɛnɛli waajibiya u ma ani a be sariyakolo jɔnjɔnw lajɛ ka surunya sabu diinan kalan min ka jan , o bena yira u la n’u be taga “ lafiɲɛlon bɛɛ ” Yahutuw ka batosow la u ka sigidaw la . 
 
Kuma wɛrɛ min tun be kɛ ka dumunifɛnw tilanyɔrɔ dabila ka kɛ fɛɛn saniyaninw ni fɛɛn nɔgɔninw ye: yeli min dira Piyɛri ma Kɛwaliw 10. A ka ɲɛfɔli be yiriwa Kɛwaliw 11 kɔnɔ yɔrɔ min na a be yeli nin ka “ bɛgɛn nɔgɔninw ” yira ɲɔgɔn na ni kafiriw ka “ cɛɛw ” ye minw nana k’a ɲini a fɛ a ka taga Ɔrɔmu ka sɔrɔdasi kuntigi fɛ . O yelifɛn na, Ala be kafiriw ka nɔgɔw lo yira, minw t’ale bato ani u be ngalon alaw bato. O bɛɛ n’a ta, Yesu Kirisita ta saya ni a kununi bɛ na ni yɛlɛmaba ye o ra, sabu nɛɛma da dayɛlɛnin lo o ye, Yesu Kirisita ta saraka min ka jurumuw yafa saraka ra, o lanaya sababu ra. O yelifɛn lo sababu fɛ, Ala be Piyɛri kalan o koo kura la. O kama, Ala ye mɔgɔ saniyaninw ni mɔgɔ nɔgɔninw tilan cogo min na Levitiki 11 kɔnɔ, o be yen ani a be to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. N’a sɔrɔ, kabini saan 1843, ni Dan. 8:14 ka sariya ye, adamadenw ka dumuni be “ saniya ” fɔlɔ ka sariya ta, min sigira sen kan ani min tun fɔra Zɛnɛzi 1:29 kɔnɔ : “ Ala ko: “A filɛ, ne ye yiriw bɛɛ di aw ma minw be kisɛ bɔ, minw be yiridenw bɛɛ kan, minw be yiridenw bɛɛ kan. ; Nin bena kɛ aw ka dumuni ye .”             
Yezu y’a niin di farikolo ni hakili tɔɔrɔ la walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi. O saya min be mɔgɔ dusu kasi, o be senuya hakɛ min ɲini a fɛ a be min kisi, kana sigasiga o la. Tiɲɛn lo ! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yezu Krista ka dugukolo kan wagati .
 
Marsikalo tile 20, saan 2021, lafiɲɛlon ka lɔgɔ
Kabi n’ ka cidenya baara daminɛ na, n’ tun lanin b’a la , ani n’ y’o dɔnkili la , ko “ Yezu wolola sɛnɛ wagati la .” Nin lafiɲɛlon na, saan 2021, marisikalo tile 20nan na, sɔgɔma 10h37 wagati la, Alako lajɛn dɔ daminɛna. O kɔ, Niin ye n bila ka dalilu ɲini min tun ye limaniya dannaya nɔgɔman ye fɔɔ ka taga se o wagati ma. Yahutuw ka kalolabɛn dɔ y’a to an be se ka saan 6nan ka tilebɔ wagati lɔn – sanni an ka kerecɛnw ka Kisibaga wololon ka sigi , marisikalo tile 21 ka “ lafiɲɛlon ” na .     
Mun na saan –6 ? 
Sabu an ka sariyaw be Yezu Krista wololon min fɔ, o basiginin lo fili fila lo kan. Katolikiw ka mɔnpɛri Dionysius le Petit y’a daminɛ ka kaloladon sigi sen kan saan kɛmɛkulu 6nan na dɔrɔn . Komi Bibulu wala tarikikow tɛ yen , a y’o wololon bila masacɛ Erɔdi ka saya loon na, a y’o bila saan 753 la k’a ta Ɔrɔmu sigili ma. Kabi o wagati tarikilɔnbagaw y'a sɛmɛntiya ko saan 4 fili dɔ kɛra a ka jatebɔ la ; min b’a yira ko Erɔdi sara saan 749 la k’a ta Ɔrɔmu sigituma ma. Nka Yezu wolola ka kɔn Erɔdi ka saya ɲɛ ani Mat. 2:16 be ɲɛfɔli dɔ di an ma min b’a yira ko Yezu sii tun be “ saan fila ” la masacɛ Erɔdi diminɛnin tun ye “ mɔgɔ jalakibaliw faga ” wagati min na , bari a tun be tɔɔrɔla ani a tun b’a miiri ko saya be na min tun bena a bɔ fanga diyanyekow la. O kunnafoni nafa ka bon , bari sɛbɛnin b’a yira ko, “ saan fila, ka kɛɲɛ ni loon ye a tun ye min ɲininga koɲuman Magiw fɛ .” Ni an ye fili tɛmɛnin saan naani fara a kan, saan –6, wala saan 747, Ɔrɔmu siginin kɔ, o siginin lo Bibulu kɔnɔ.       
Saan ka tilebɔ wagati – 6 .
Ka ben lafiɲɛlon dɔ kan, nin saan – 6 kɔnɔ, Bibulu b’an kalan ko mɛlɛkɛ dɔ y’a yɛrɛ yira “ sagadɛndɛlaw la minw tun b’u ka sagakuluw kɔrɔsira ” . Lafiɲɛlon be jago bali nka bɛgɛnw marali n'u ladonni bali ; Yezu y’o koo tiɲɛntigiya k’a fɔ ko : “ Ni saga dɔ benna dingɛ kɔnɔ, aw cɛma, a tɛ na a kisi hali lafiɲɛlon na ? ". O la, mɛlɛkɛ dɔ sababu la, " Sagagwɛla ɲuman " wololi , adamaden sagaw kisibaga n'u ɲɛminɛbaga, o fɔra, fɔlɔ, adamaden sagagwɛlaw ye , saga bɛgɛnw kɔlɔsibagaw n'u latangabagaw ye . Mɛlɛkɛ ko : “ ...bari bi, Kisibaga wolola aw ye Dawuda ka dugu la, o min ye Krista ye, Matigi .” O la, nin " bi " tun ye lafiɲɛlon ye ani laseli min tun be kɛra sufɛ, Yezu wololon be kɛ wulafɛ 6 h cɛ, lafiɲɛlon daminɛ, ani sufɛ lɛrɛ min na mɛlɛkɛ ye laseli kɛ sagadɛndɛlaw ye. An ka kan ka wagati tigitigi min latigɛ sisan, Israɛl ka wagati jatebɔsɛbɛn kɔnɔ, saan –6 ka tilefɛ tilebɔ wagati kɛra. Nka o tɛ se ka kɛ fɔlɔ sabu an tɛ kunnafoni si sɔrɔ o wagati koo la.             
Yezu wololi lafiɲɛlon na, o b’a to Ala ka kisili labɛn be yeelen bɔ ani a be bɛn kosɔbɛ. Yezu y’a fɔ ko ale lo ye “ Mɔgɔ Dencɛ ” ye , “ Lafiɲɛlon Matigi ” . Sabu lafiɲɛlon ye wagati dɔɔni dɔrɔn ye ani a nafa be to ka taga fɔɔ a ka nalon filanan na, o lanaya be ni fanga ye ani nɔɔrɔ be min na. Yezu be lafiɲɛlon kɔrɔ bɛɛ fɔ sabu a be kiraya kɛra ko saan waa wolonfilanan tɔɔ bena sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo fɛ a ka see sɔrɔli fɛ jurumu ni saya kan .    
Walisa k’a ka balikuya donni tagamasiɲɛ yira, a saan " tan ni fila " , Yezu be don diinan mɔgɔkɔrɔw la Alako ta fan fɛ, a be ɲiningali minw kɛ Masiya koo la, min kofɔra Sɛbɛnin senumanw kɔnɔ. Komi a farala ka bɔ a bangebagaw fɛ minw b’a ɲinina tile saba kɔnɔ, a be seereya kɛ a ka Alako yɛrɛmahɔrɔnya koo la ani a b’a lɔn ko a ka baara ye dugukolo kan adamadenw ye.  
O kɔ, a ka cidenya baara wagati be se dugukolo kan min be kɛ ni fanga ye ani min be kɛ sariya kɔnɔ. Daniyɛli 9:27 ka kalanw b’a yira i n’a fɔ “ jɛnɲɔgɔnya ” min ye “ lɔgɔkun kelen ” ye min be saan wolonfila tagamasiɲɛ yira saan 26 ni saan 33 cɛ . 3, 30, Yezu Krista y’a to “ bɛgɛn saraka ni saraka ” min be sɔrɔ heburuw ka landakow la , o banna , a kɛtɔ k’a niin di walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ka jurumuw yafa. Yezu fagara loon min na, a sii tun ye saan 35 ni tile 13 ye. Komi Yezu sara ka see sɔrɔ jurumu ni saya kan , a tun be se k’ a ka hakili di Ala ma k ’ a fɔ ko “ a banna .” O tuma na, a ye see sɔrɔ saya kan a ka sukununi sababu fɛ. O cogo la, a tun be taga n’a ka cidenw n’a ka kalandenw ye ani k’u kalan fɔɔ , u ɲɛɛ kɔrɔ, a yɛlɛla sankolo la sanni Pantekɔte seli ka se , ka kɛɲɛ ni seereya ye min be sɔrɔ Kɛwaliw 1 :1 ka taga se 11 ma . Nka mɛlɛkɛw y’a ka kɔsegi nɔɔrɔ kibaro labɛn o wagati la, k’a fɔ ko : “ Galilekaw, mun na aw lɔnin be yan ka sankolo filɛ? O Yezu min kɔrɔtara ka bɔ aw kɔrɔ ka taga sankolo la, aw y’a ye a be taga sankolo la cogo min na, ale fana bena segi ka na ten . Pantekɔte loon na, a y’a ka sankolola baara daminɛ i n’a fɔ “ Nii Senuman ” min b’a to a be se ka koow kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, o wagati kelen na, a ka mɔgɔ sugandininw kelen kelen bɛɛ ka hakili la minw jɛnsɛnnin be dugukolo kan. O tuma na, a tɔgɔ min fɔra kiraya la Es.7:14, 8:8 ani Mat.1:23 kɔnɔ, “ Emanuwɛli ” min kɔrɔ ko, “ Ala be n’an ye ”, o b’a kɔrɔ yɛrɛ yɛrɛ ta, ka tɛmɛ o kan.                         
Fɛɛn minw fɔra sɛbɛ nin kɔnɔ, u ye sara ye Yezu be min di a ka mɔgɔ sugandininw ma k’a yira ko a b’u waleɲuman lɔn u ka limaniya yiracogo kosɔn. O cogo la , a saya loon b'a to an b'a lɔn ani k'a tilan n'a ye a ka kɔsegi nɔɔrɔman laban na , a ye min labɛn saan 2030 tilema loon fɔlɔ la ; o kɔrɔ, saan 2000 a ka kuruwa kan , awirilikalo tile 3, saan 30nan na. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sanuya ani saniya .
 
Sanuya ni saninyali tɛ se ka bɔ ɲɔgɔn na ani Ala be kisili min di Yezu Krista la, o saratiw lo. Pol b’an hakili jigi Eburuw 12:14 kɔnɔ ko: “ Aw ka hɛɛrɛ ɲini ni mɔgɔ bɛɛ ye, ka kɛ mɔgɔ senuman ye, n’o tɛ, mɔgɔ si tɛna Matigi ye .”  
O Ala ka miiriya min ye “ saniyali ” ye, o ka kan ka faamu ka ɲɛ sabu a ɲɛsinna “ Ala ta fɛɛnw bɛɛ ” ma ani i n’a fɔ a tigiw bɛɛ, a t’a to mɔgɔw k’a bɔ a ka mara la k’a sɔrɔ a ma nɔɔ to mɔgɔ minw kan, minw b’u ja gwɛlɛya k’o kɛ . Sisan, nafa t’a la ka fɛɛn minw b’a ta ye, k’olu tɔgɔ sɛbɛ ani k’u labɛn ; Ɲɛnamaya n’a kɔnɔfɛnw bɛɛ danbaga, fɛɛn bɛɛ y’ale ta ye. O kama, joo b’a fɛ ka ɲɛnamaya ni saya sɔrɔ a ka danfɛn ɲɛnamanw bɛɛ kan. Nka, k’a to bɛɛ be se ka balo n’a ye wala ka sa n’a tɛ yen, a ka mɔgɔ sugandininw be fara a kan hɔɔrɔnya ani u yɛrɛ sago la walisa ka kɛ ale ta ye fɔɔ abada. O bɛn min b’a ni a cɛ, o bɛ a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw kɛ a yɛrɛ ta ye. A be minw bisimila ani k’u lɔn, olu be don a ka sanuya miiriya kɔnɔ min tun ɲɛsinna dugukolo kan ɲɛnamaya ka sariyaw bɛɛ ma ka ban. O kama, ka mɔgɔ saniya, o ye ka sɔn ka kolo farikolo ni jogo sariyaw ma , Ala ye minw sigi , ani o la, u sɔnna minw ma . O cogo fila lo la, lafiɲɛlon ni sariya tan b’o Ala ka senuya yira ka gwɛ, o sariya tiɲɛni bena kɛ sababu ye ka Masiya Yezu faga.     
O saniyako miiriya kɔrɔtanin lo kosɔbɛ fɔɔ Ala y’a ye ko a ka ɲi k’o ɲɛfɔ Bibulu daminɛ yɛrɛ la Zɛnɛzi 2 :3 kɔnɔ, a kɛtɔ ka tile wolonfilanan saniya. O la , a ma bari an na k' a ye ko nin jateden wolonfila kɛra a ka " masaya tagamasiɲɛ " ye Bibulu kɔnɔ ani kɛrɛnkɛrɛnniya la Yir. 7:2 kɔnɔ : " ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ ye a be yɛlɛla ka bɔ kɔrɔn fan fɛ , Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ b' a bolo ; a ka kanba fɔ mɛlɛkɛ naani ma, minw tun ka se ka dugukolo ni baji tɔɔrɔ, a ko : » . Minw be ni tulo ye ka Ala ka Nii nɔgɔman ka miiriya lamɛn, olu bena a kɔrɔsi ko o “ Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ ” kofɔra Yirali kitabu sapitiri “ 7nan nin kɔnɔ.          
 
Nin Tɛmɛnkan seli ni lafiɲɛlon min kɛra awirilikalo tile 3, saan 2021, an ka kisibaga Yezu Krista ka saya sanyɛlɛma loon na, Ala ka Nii ye n’ ka miiriya ɲɛsin Musa ka heburukan yɔrɔ senuman ma ani Alabatosoba min lɔra masacɛ Sulemani fɛ Zeruzalɛmu. N ye fɛn dɔ kɔrɔsi yen min b' n ye kɔrɔ min di nin yɔrɔ senuman kan ; o ye kisili baaraba min labɛnna Ala ka mɔgɔ sugandininw ye, o kiraya lɔyɔrɔ dɔ. 
Kabi saan 1948 , Ala ka dangali bele b'u kan sabu u banna ka Yezu Krista jati " Masiya " ye Ala ye min ci, Yahutuw y'u ka jamana jamana sɔrɔ tugun. Kabi o wagati, miiriya kelen, miiriya kelen lo y’u minɛ : ka Zeruzalɛmu Alabatosoba lɔ kokura. O ye bɔnɛ ye, nin koo tɛna kɛ abada, bari Ala be ni sababu ɲuman ye k’o bali ; a lɔyɔrɔ banna ni Yesu Kirisita saya ni kununi ye. Alabatosoba ka senuya dafara pewu “ Masiya ” niin na, a farisogo n’a hakili la, a dafanin lo ani nɔgɔ si t’a la. Yezu y’o kalan yira tuma min na a y’a fɔ Zan 2:14 kɔnɔ, a be kumana a farikolo koo la ko: “ Aw ka nin Alabatosoba ci, ne bena a lɔ tile saba kɔnɔ .”         
Alabatosoba nafa banna cogo min na, Ala y’o yira cogo caaman na. A fɔlɔ, a y’a to Ɔrɔmu ka sɔrɔdasiw y’a halaki saan 70 la, Titi ka sɔrɔdasiw fɛ, ka kɛɲɛ ni kiraya kuma ye min fɔra Daniyɛli 9:26 kɔnɔ. O kɔ, a ye yahutuw gwɛn ka bɔ yen, a ye alabatoso lɔyɔrɔ di silamɛya diinɛ ma min ye misiri fila lɔ yen ; min kɔrɔla ka tɛmɛ “ Al- Aqsa ” kan ani Farakurun ka Dome. O la, Isirayɛlidenw tɛ se k’u ka Alabatosoba lɔ kokura ani u tɛ yamaruya sɔrɔ u fɛ fana. Sabu o lɔkokura tun bena a ka kisili labɛn min fɔra kiraya la, o tiɲɛ.   
Zeruzalɛmu Alabatosoba tun be baara kɛ wagati min na, o tun sɛbɛnin be a lɔcogo kan. Nka walisa k’o faamu ka ɲɛ, an ka ɲi k’a filɛ fɔlɔ o diinanbon min be ni senuya ye, o koo minw yirala. An k’a kɔrɔsi ko Alabatosoba tun ka kan ka lɔ masacɛ Dawuda fɛ, ale min y’a yira ko a b’a fɛ k’a lɔ ani a ye Zeruzalɛmu sugandi k’a ladon ; Ala sɔnna o ma. Walisa k’o kɛ, a tun ye dugu kɔrɔ nin cɛɲumanya ani k’a barika bonya min be weele ko “ Yebusi ” Ibrayima ka wagati la. O la, Dawuda ni “ Dawuda dencɛ ” cɛ, o min ye “ Masiya ” ye, “ saan waa kelen ” tɛmɛna . Nka Ala ma sɔn, a ka o sababu yira a ra ; a tun kɛra jolibɔbaga ye, k’a to a ka baaraden kantigiman " Hɛtika Uriya " faga walisa k’a muso " Baseba " minɛ, min kɛra masacɛ Sulemani bamuso ye kɔfɛ. O la, Dawuda y’a ka jurumu sɔngɔ ta, a ɲangira a dencɛ fɔlɔ ka saya fɛ , min wolola Batiseba fɛ, o kɔ , k’a sɔrɔ a y’a ka mɔgɔw jati k’a sɔrɔ Ala ka cikan tɛ, a ɲangira ani Ala y’a fɔ a ye ko a k’a ka ɲangili sugandi sugandili saba cɛma. Ka kɛɲɛ ni 2 Sam. 24:15 ye, a y’a sugandi banajugu min ye mɔgɔ 70 000 faga tile saba kɔnɔ.               
Sulemani ye Alabatosoba min lɔ, an b’o ɲɛfɔ Masacɛw fɔlɔ 6 kɔnɔ. A y’o yɔrɔ weele ko “ Matigi Ala ka soo .” O kumaden “ bon ” b’a yira denbayamɔgɔw be lajɛn yɔrɔ min na. So min lɔra, o bɛ kiraya kɛ danbaga Ala kunmabɔbaga ta denbaya ko ra. A be kɛ ni fɛɛn fila ye minw be ɲɔgɔn gɛrɛfɛ : yɔrɔ senuman ni Alabatosoba.     
Dugukolo kan, diinankow be kɛ yɔrɔ minw na daganin lo adamadenw ka kɛ yen. Sulemani b’a weele ko : Alabatosoba. Yɔrɔ saninmanba yɔrɔ la, a b’o min weele ko yɔrɔ saninman, ani fani dɔrɔn lo b’a danfara ka bɔ ɲɔgɔn na, Alabatosoba bon janya ye mɛtɛrɛ binaani ye, o kɔrɔ, a bonya be se ka kɛ yɔrɔ saninman ye siɲɛ fila. O la, Alabatosoba be soo kuru bɛɛ tilanyɔrɔ 2/3 bɔ. 
Hali ni Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya lɔra kɔfɛ Musa ka wagati la, Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya bɛɛ be Ala ni Ibrayima cɛ saan waa sabanan daminɛ na kabi Adama ka wagati, o jɛnɲɔgɔnya jukɔrɔ. " Masiya " bena a yɛrɛ yira Yahutuw ka jama la saan waa duurunan daminɛ na, o kɔrɔ, saan 2000 o kɔ. Sisan, Ala ye wagati min di dugukolo ma a ka mɔgɔ sugandininw sugandili kama, o ye saan 6000 ye. O la, an be wagati sɔrɔ, YaHWéH ka soo 2/3 + 1/3 hakɛ . Ani o sangali ra, Iburahima ta jɛnɲɔgɔnya 2/3 bɛ bɛn ni YaHweh ’s so 2/3 ye min bɛ ban fani min bɛ mɔgɔw danfara. O fanikolon lɔyɔrɔ ka bon bari a be bɔ dugukolo kan ka taga sankolo la ; o k’a lɔn ko o yɛlɛmani b’a yira ko dugukolo kan Alabatosoba ka kiraya baara dafara. O miiriya nunu be jurumu kɔrɔ di fani min be danfara kɛ, o min be sankolola Ala dafanin ni dugukolo kan mɔgɔ dafanin ani jurumunkɛla danfara ka bɔ Adama ni Awa wagati la. O fani min be mɔgɔw danfara, o be ni jogo fila ye, bari a ka ɲi ka bɛn ni sankolo dafalenya ni dugukolo dafabaliya ye, o yɔrɔ fila minw be ɲɔgɔn minɛ. O wagati lo la Masiya lɔyɔrɔ be bɔ kɛnɛ kan sabu a b’o jogo yira cogo dafanin na. A ka Alako dafalen na, Yesu Kirisita kɛra jurumun ye, k’a ta mɔgɔ sugandininw ta o nɔ ra, ka jurumunw yafa o ma, ka saya sɔngɔ sara.  
O sɛgɛsɛgɛri b’a to an b’a ye yɔrɔ senuman na ko kiraya kuma be tugu ɲɔgɔn kɔ hakilimaya faanbaw la minw be tagamasiɲɛ kɛ saan 2000 o saan 2000 : Saraka fɔlɔ min be bɔ Adama fɛ – Saraka min be bɔ Ibrayima fɛ Moriya kulu kan, Golgota min bena kɛ sini ma – Krista ka saraka min be bɔ Gogota kulu sen kɔrɔ– rious ka kɔsegi kisibaga Yezu Krista la Mikayɛli kɔnɔ. 
Ala fɛ, ka kɛɲɛ ni 2 Piyɛri 3:8 ye, " loon kelen be i n'a fɔ saan waa kelen, ani saan waa kelen be i n'a fɔ tile kelen " (Zaburuw 90:4 fana lajɛ) , dugukolo kan porogaramu lɔra lɔgɔkun jaa kan ka tugu ɲɔgɔn kɔ : tile 2 + tile 2 + tile 2. Ani, o tuguɲɔgɔnna kɔ, “ tile wolonfilanan ” banbali dɔ be dayɛlɛ.     
So senuman ka so fila nunu kɔnɔkow be mɔgɔ lasun ka koo caaman kɛ.
 
Yɔrɔ senuman wala yɔrɔ senumanba .
 
Serubɛn mɛlɛkɛ fla minw kamanw foninin lo
Yɔrɔ senuman min be weele ko yɔrɔ senumanba , a janya ye mɛtɛrɛ 20 ye ani a bonya ye mɛtɛrɛ 20 ye . Kaare dafanin lo. A janya fana ye nɔngɔn 20 ye ; min b'a kɛ kibe ye ; dafalen ja saba (= 3 : L = W = H ) ; nin ye i n’a fɔ “ Zeruzalɛmu kura min be jigira ka bɔ sankolo la ka bɔ Ala fɛ ” ɲɛfɔli ye Yir. O yɔrɔ senuman yɛrɛ, Ala y’o yɔrɔ bali adamaden ma, saya jalaki kama. O sababu ka nɔgɔ ani a bɛnnin lo ; O yɔrɔ be se ka Ala dɔrɔn lo ladon sabu a be sankolo tagamasiɲɛ yira ani a be Ala ka sankolo jogo yira. A ka kisili labɛnnin lo a ka miiriya la , tagamasiɲɛfɛn minw bɛɛ be yɔrɔ senuman nin na , olu bɛɛ b' u lɔyɔrɔ dafa . Tiɲɛn be Ala la sankolo la , ani dugukolo kan, a be tagamasiɲɛw sababu fɛ k’o tiɲɛn yira . O la, n’ be gwɛrɛ nin Tɛmɛnkan seli nin ka lɔnniya kɛrɛnkɛrɛnnin barokun na saan 2021. An b’a kalan 1 Masacɛw 6:23 ka taga se 27 ma ko: “ A ye serubɛn fila dilan yɔrɔ senuman na ni kongokolon oliviyeyiri ye, u janya tun ye mɛtɛrɛ tan ye. Serubɛn mɛlɛkɛw kaman fla bɛɛ kelen kelen janya tun ye nɔngɔn ɲa looru, k’a ta kaman kelen kun na ka taga a bla tɔ kelen kun na. Serubɛn mɛlɛkɛ flanan fana janya tun ye nɔngɔn ɲa tan. O serubɛn mɛlɛkɛ fla bɛɛ janya ni o cogoya tun ye kelen ye. Serubɛn mɛlɛkɛ fla bɛɛ kelen kelen janya tun ye nɔngɔn ɲa tan ye. Sulemani ka serubɛn mɛlɛkɛw bla Alabatosoba cɛmancɛ ra, a kɔnɔnɔyɔrɔ ra. O kamanw tun foninin lo: fɔlɔ ta kaman magara kogo kelen na, flanan ta kaman magara kogo tɔ kelen na; o kaman tɔw tun bɛ ɲɔgɔn kunbɛn bon cɛmancɛ ra .          
O serubɛnw tun tɛ Musa ta fanibon kɔnɔ, nka k’u bila Sulemani ta batoso kɔnɔ, Ala bɛ o yɔrɔ saninmanba kɔrɔ yira. A bonya fan fɛ, serubɛn fila ka kaman fila fila be so nin tigɛ, o cogo la, a be sankolola sariya dɔ di, adamaden min be dugukolo kan dɔrɔn, ale tɛ se k’o sɔrɔ tiɲɛn na. N be sababu nin ta ka tiɲɛn dɔ sɔsɔ ani ka sigi sen kan tugun o serubɛnw koo la, kafiriw ka gundo delirium kɔnɔ, desɛnkɛlaw minw tɔgɔ bɔra i n’a fɔ “ Michelangelo ” tun be deenw lo yira minw be ni kamanw ye ani u be fɔlifɛnw fɔra wala u be kala ci ka bɔ kala la. Denmisɛnw tɛ yen sankolo la. Ani Ala ta fan fɛ, ka kɛɲɛ ni Zaburuw 51:5 walima 7 ye : " A filɛ, ne wolola jurumun na, ne bamuso ye ne kɔnɔ jurumun na " , ani Rom.3:23 : " Sabu bɛɛ ye jurumun kɛ, u ma se ka Ala ka nɔɔrɔ sɔrɔ " , o ɲɔgɔn tɛ yen bari mɔgɔ jalakibali walima jurumu saniyanin lo Adama fɛ. Sankolola mɛlɛkɛw bɛɛ danna ka kɛ kanbelew ye i ko Adama tun be cogo min na dugukolo kan. U tɛ kɔrɔ ani u be to cogo kelen na tuma bɛɛ. Kɔrɔya ye dugukolo kan jogo dɔ ye min ɲɔgɔn tɛ yen, o ye jurumu ni saya kɔlɔlɔ ye, o ye a ka sara laban ye, ka kɛɲɛ ni Ɔrɔm 6:23 ye.        
 
Jɛnɲɔgɔnya senuman ka kɛsu .
1 Masacɛw 8:9 : " Foyi tun tɛ kɛsu kɔnɔ ni Musa tun ye kabakuru fila minw bila yen Horɛbu kuru kan, tuma min na Matigi Ala tun ye jɛnɲɔgɔnya don ni Izirayɛlimɔgɔw ye, o bɔnin kɔ Misiran jamana ra ."  
Yɔrɔ senuman kɔnɔ walima yɔrɔ senumanba kɔnɔ, seruben belebeleba fila be yen minw ka kamanw foninin lo , minw ye sankolola baara tagamasiɲɛw ye , nka fana ani min ka bon n’o bɛɛ ye , layidu kɛsu min be so cɛmancɛ la serubɛn belebele fila nunu cɛ. Sabu o boon lɔra walisa k’a latanga. Ala ka kan ka diinanko minw kɛ, a bɛ o yira Musa ra cogo min na, o fɔlɔ ye Layiri kɛsu ye. Nka nin minan nin sɔngɔ ka dɔgɔ n’a kɔnɔfɛnw ye : Ala y’a ka sariya senumanba sɛbɛ n’a bolokunnaden ye kabakuru tan nunu kan. O b’a ka miiriya yira, a ka sariyakolo, a ka jogo min tɛ yɛlɛma . Kalan danfaranin dɔ kɔnɔ (2018-2030, Adventistew ka jigiya laban) n y’a ka kiraya jogo yira ka ban kerecɛnw ka wagati la. Yɔrɔ senuman kɔnɔ, an be Ala ka miiriya gundoman kalan. O yɔrɔ la, an be fɛɛn dɔw sɔrɔ minw b’a to an be se ka jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye ani k’a to an be se ka jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye. O kɔrɔ, jurumunkɛla min be to k’a ka sariya tan tiɲɛ a yɛrɛ ma, n’a lanin b’a la ko a be se k’a ka kisili ɲini, o tigi b’a yɛrɛ janfara. O jɛnɲɔgɔnya basiginin lo limaniya dɔrɔn lo kan min be kɛ tagamasiɲɛw kan minw be sɔrɔ o yɔrɔ senumanba nin na. Cifɔni tan kɔnɔ , Ala b’a ka ɲɛnamaya sariyaw lajɛ ka surunya adamadenw ye minw danna a jaa la ; o kɔrɔ ko Ala yɛrɛ bɛ bonya la a ta ciw kan, k’a sira tagama. Niin min dira adamaden ma, o basiginin be o sariyaw bonya kan. Ani, u ka kojugu be jurumu wolo min be ɲangili kɛ ni mɔgɔ min ye kojugu kɛ, ale saya ye. Ani, kabini Adama ni Awa, kanminɛbaliya y’a to adamadenw bɛɛ be nin saya cogoya kɔrɔ. O kama, saya benna adamadenw kan i n’a fɔ bana min fura tɛ yen.   
 
Hinɛ sigiyɔrɔ
Yɔrɔ senuman kɔnɔ, hinnayɔrɔ sanfɛ, Ala ka Sagaden bena sarakabɔlan min kan, o tagamasiɲɛ jaa lo, mɛlɛkɛ fitinin fila wɛrɛ be sarakabɔlan filɛra ani u kamanw be ɲɔgɔn minɛ u cɛmancɛ la. Nin ja nin na, Ala b’a yira ko mɛlɛkɛ kantigiw b’u mako don kisili labɛn na min basiginin be Yezu Krista ka jurumuw yafa saya kan. Bari Yezu bɔra sankolo la ka na adamaden cogoya ta. Min y' a niin di Gɔligota kuruwa kan, ale lo tun ye u ka sankolola tericɛ " Mikayɛli " ye fɔlɔ, mɛlɛkɛw ɲɛmɔgɔ ani danbaga Niin Ala ka sankolola yiracogo yeta ani mɛlɛkɛw b' u yɛrɛ weele ko a sugandininw ka " baarakɛɲɔgɔnw " .    
Yɔrɔ senumanba kɔnɔ, kɛsu min datugunin be ni serubɛn mɛlɛkɛw ye, u be bila serubɛn mɛlɛkɛw belebelew ni mɔgɔfitimanw kamanw jukɔrɔ. O ja nin kɔnɔ , an be nin vɛrise ka ɲɛyirali sɔrɔ min bɔra Mal . aw bena bɔ ka pan i n’a fɔ misiden minw be bɔ kongokolon kɔnɔ .” Hinɛ sigilan , tagamasiɲɛ min be Yezu gwengwe kuruwa kan , tiɲɛn na, o bena kɛnɛyali lase jurumu bana ma min be mɔgɔ faga. Yezu sara walisa ka kisi ka bɔ jurumun na ani a kununna walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw kisi ka bɔ jurumunkɛlaw bolo juguw la minw ma nimisa ani u murutinin lo. Sariya tiɲɛni min tun be kurun kɔnɔ, o tun be saya lase adamadenw bɛɛ ma dugukolo kan. Ala ye mɔgɔ sugandininw minw sugandi Krista la, olu dɔrɔn lo kama, yafa min bilara kurun sanfɛ, sariya tiɲɛni be min kɔnɔ, o ye se sɔrɔ ɲɛnamaya banbali la, u bena don min kɔnɔ sukununi fɔlɔ wagati la ; mɔgɔ saninmanw ta, minw kunmabɔra Yesu Kirisita jori ra, min bɔnna nin jurumunyafa saraka kan. O tuma na, u ka kɛnɛyali bena dafa ka bɔ saya la. Ka kɛɲɛ ni Mal. 4:2 ye, serubɛnw ye sankolola Nii Ala jaa ye, Yir . Sabu kɛnɛyali min be kɛ ni yafayɔrɔ ye, o be bila ka ɲɛ seruben belebele fila nunu cɛmancɛ kaman fila jukɔrɔ.       
I n’a fɔ a tun be kɛ cogo min na heburuw ka landa la min be kɛ saan o saan, o min ye “ Jurumuw yafa loon ” ye , bakɔrɔn joli tun be bɔn a ɲɛfɛ ani a kan , kɔrɔn fan fɛ , a tun ka ɲi Yezu Krista joli fana ka bɔn tiɲɛn na o hinan sigiyɔrɔ kelen kan. O kama , Ala ma adamaden ka sarakalasebaga weele. A tun kɔnna ka koo bɛɛ labɛn ani k’a labɛn, k’a to u ka kurun ni fɛɛn senumanw ta ka taga n’u ye , kira Zeremi ka wagati la , ka bɔ yɔrɔ senumanba la ani ka bɔ yɔrɔ senuman na ka don kuluwo dɔ kɔnɔ min be dugukolo jukɔrɔ Gɔligota kulu jukɔrɔ , farakurun dɔ jukɔrɔ , min dunni ye mɛtɛrɛ wɔɔrɔ ye, min be jukɔrɔ cm la . Yezu tun gwengwenna kuruwa min kan , Ɔrɔmu sɔrɔdasiw lo y’o lɔ. Dugukoloyɛrɛyɛrɛ min kofɔra Bibulu kɔnɔ, o ye fili jan dɔ kɛ min tun ka jan ani a tun ka bon kosɔbɛ , a joli bɔra tiɲɛn tiɲɛn na ka taga hinna sigilan kinibolo fan fɛ, o kɔrɔ, Krista min gwengwenna yiri kan, ale kinibolo fan fɛ . O la, a ma kɛ gwansan ye ko Mat.27:51 be seereya kɛ o koo nunu na : " Alabatosoba fanikolon farafara fila ye k'a ta sanfɛ ka taga se duguma, dugukolo yɛrɛyɛrɛra, faraw farafara , ..." 1982 saan, lɔnnikɛlaw ka sɛgɛsɛgɛri dɔ y’a yira ko joli jalen min lajɛnna Ron Wyatt fɛ , o tun be ni kromozomu 2 3 X ye ani Y kromozomu kelen lo tun b’a la cogo bɛnbali la . O cogo la, sariya tiɲɛnin min tun be kurun kɔnɔ, o y’a ka sara dafalen sɔrɔ a kɛtɔ k’an Kisibaga Yezu Krista joli sɔrɔ a ka sarakabɔlan kan , jurumun tɛ min na tiɲɛn na . Sabu k’o fɛnw yira Ron Wyatt la, Ala tun t’a fɛ ka adamadenw ka ɲinini wasa , nka a tun b’a fɛ ka a ka Alaya saniyanin ka kalan sabati Yesu Kirisita ra . Sabu joli min be mɔgɔ tɔw la , o tɛ kelen ye .        a be sababu di an ma ka la a la ko a dafanin lo ani a saniyanin lo, jurumu sifa si tɛ yen. O cogo la, a b’a sɛmɛntiya ko a nana farisogo kurawalima " Adama laban " i n'a fɔ Pol y'a fɔ cogo min na 1 Kor.15: 4 5 kɔnɔ, bari hali n'a yera, k'a mɛn ani k'a faga farisogo farikolo la i n'a fɔ an ta, a tun tɛ ni adamaden sifa ye . O cogo min na a y’a janto koo fitininw na a ka kisili laɲinita dafali la, o b’a yira ko Ala b’a ka kalan tagamasiɲɛw jati fɛɛn nafamanba ye. Ani, an b’a faamu ka ɲɛ fɛɛn min kama u ye Musa ɲangi sabu a ye o Ala ka kisili baara ngalon tigɛ k’a sɔrɔ a ye Horɛbu kulu bugɔ siɲɛ fila. A siɲɛ filanan na, ka kɛɲɛ ni Ala ka cikan ye, a tun ka ɲi ka kuma n’a ye dɔrɔn walisa ka jii sɔrɔ.  
 
Musa ta bere , ani maanɛ, ani Musa ta kitabu
Num.17:10 : " Matigi Ala k’a fɔ Musa ye ko: «Aw ye Haruna ta bere lase seereya kɛsu ɲa kɔrɔ , k’a to a ye tagamasiyɛn ye, janko aw ye o ka ŋunuŋunu ban ne ɲa kɔrɔ, janko o kana sa . »   
Exo.16:33-34 : “ Musa k’a fɔ Haruna ye ko: «I ye daga dɔ ta, ka mana litiri kelen fa a kɔnɔ, k’a bila Matigi Ala ɲa kɔrɔ , k’a mara i bɔnsɔnw ye. Ka kɛɲɛ ni cikan min ye YaHWéH fɛ Musa ye, Haruna y’a bila seereya kɛsu ɲɛfɛ , walisa a ka mara .   
Deut.31 :26 : “ Aw ye sariya kitabu nin ta k’a bila Matigi Ala ka jɛnɲɔgɔnya kɛsu kɛsu gɛrɛfɛ , janko a ka kɛ seere ye aw kama .  
An ka basigi o vɛrisew kan , an ka yafa ciden Pol ma a ka fili kosɔn k’o fɛɛnw bila kɛsu kɔnɔ ani k’u bila kɛsu gɛrɛfɛ wala a ɲɛfɛ , Eburuw 9: 3-4 kɔnɔ : “ Fanibon filanan kɔfɛ, fanibugu yɔrɔ dɔ tun be yen min be weele ko yɔrɔ senumanba , min kɔnɔ sarakabɔlan sanulaman tun be yen ani sarakabɔlan sanulaman tun be yen. Daga sanulaman dɔ tun be kɛsu ɲafɛ , mana tun be min kɔnɔ, ani Arɔn ka bere min tun be falenna, ani jɛnɲɔgɔnya sɛbɛninw . O cogo kelen na, wusunan sarakajɛnifɛn tun tɛ yɔrɔ saninman kɔnɔ, a tun bɛ Alabatosoba faan fɛ, boncɛtigɛfani ɲa fɛ. Nka fɛɛn minw tun be kɛsu gɛrɛfɛ, u tun be yen walisa ka seereya kɛ Ala ye kabako minw kɛ a ka Yahutuw ka jama ye minw kɛra Israɛl ye, siya min hɔɔrɔnyanin lo ani a be ni kunkanbaaraw ye .   
Kɛsu gɛrɛfɛ, Musa ni Arɔn ka bere b’a ɲini an fɛ an ka la Ala ka kiraw lakikaw la. Ka kɛɲɛ ni Deu.8:3 ye, mana be mɔgɔ sugandininw hakili jigi minw tun be Yezu ɲɛfɛ ko “ mɔgɔ tɛ balo buru ni jii dɔrɔn na, nka kuma minw bɛɛ be bɔ Matigi daa la .” Ani o kuma fana yirala o yɔrɔ la, Musa ye sɛbɛnin min sɛbɛ, Ala ka sariya kɔnɔ. Kurun sanfɛ , hinna sarakabɔlan b’a yira ko ni limaniya tɛ Yezu Krista ka niin saraka la, jɛnɲɔgɔnya tɛ se ka kɛ ni Ala ye. O fɛɛnw jɛnkulu lo ye Alakokow jusigilan ye jɛnɲɔgɔnya kura min sigira adamaden joli kan min bɔnna Yezu Krista fɛ. Ani, a bɛnnin lo kosɔbɛ, loon min na, ale kɔnɔ, Ala ka laɲinita dafara ani a dafara, tagamasiɲɛw lɔyɔrɔ ani " Yom Kippur " walima " jurumu yafa loon " min tun be kiraya kɛ o koo la, o kɛra koo kɔrɔman ye ani nafa t’a la. Tiɲɛnkow ɲɛfɛ, sumaw be tunu. O kama, kirayakow tun be kɛ Alabatosoba min kɔnɔ, o tun ka ɲi ka tunu ani a kana bɔ tugun abada. I ko Yezu y’a yira cogo min na, Ala batobaga ka ɲi k’a bato “ ni hakili senu ye ani tiɲɛn na ,” ka se ka “ sɔrɔ ” a ka sankolola Nii na Yezu Krista sababu fɛ. Ani, o batoli ma nɔrɔ dugukolo yɔrɔ si la, Samari dugu la, Zeruzalɛmu dugu la, hali Ɔrɔmu, Santiyago de Kɔmpɔsitɛla, Luridi wala Mɛki dugu la.           
Hali ni limaniya ma siri dugukolo kan yɔrɔ dɔ la, Ala ye baara minw labɛn ka kɔn a ka mɔgɔ sugandininw ye k’u to dugukolo kan, o b’a yira o la. Yɔrɔ senuman tagamasiɲɛ banna saan waa duurunan daminɛ na, saan 4000 jurumun kɛnin kɔ. Ani ni Ala ka laɲinita tun lɔra ka tɛmɛ saan 4000 kan, mɔgɔ sugandininw tun bena don Ala ka lafiɲɛyɔrɔ la, min tun be kiraya kɛ lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon fɛ. Nka o ma kɛ ten, bari kabini Zakari , Ala be jɛnɲɔgɔnya fila koo fɔra. A y’a filanan ɲɛfɔ ka gwɛ, k’a fɔ Zek. 2:11 kɔnɔ ko : “ Siya caaman bena fara Matigi Ala kan o loon na, u bena kɛ ne ka mɔgɔw ye; Ne bɛna sigi aw cɛ ra, aw bɛna a lɔn ko Fangatigi Ala le ka ne ci aw fɛ. » Layidu fila nunu tagamasiɲɛ be sɔrɔ “ oliviyeyiri fila ” la Zak . Ne kumana siɲɛ filanan na , k’a fɔ a ye ko: Oliviye yiribolo fila minw be sanukuru fila gɛrɛfɛ, sanu be bɔ minw na, u kɔrɔ ye mun lo ye? A ka ne jaabi ko: «I m’a lɔn o kɔrɔ ye min ye wa? N ko : Ɔn ɔn, n matigi . A ko: «Nin ye mɔgɔ fila nunu ye minw lɔnin be dugukolo bɛɛ Matigi ɲakɔrɔ . O vɛrisew kalanni b’a to n’ be danbaga Ala ka fɛɛrɛba dɔ lɔn, o min ye Nii Senuman ye min be bibulu ka kumaw lawuli. Zakari waajibiyara ka “ oliviyeyiri fila ” kɔrɔ ɲininga siɲɛ fila walisa Ala k’a jaabi. O sababu ye ko Ala ka jɛnɲɔgɔnya poroze bena yɔrɔ fila sɔrɔ ka tugu ɲɔgɔn kɔ nka yɔrɔ filanan be kalan ni fɔlɔ ka kalanw ye. U ye fila ye, nka tiɲɛn na, u ye kelen dɔrɔn lo ye, sabu filanan ye fɔlɔ ka kuncɛyɔrɔ dɔrɔn lo ye. Tiɲɛn na, layidu kɔrɔ nafa ye mun lo ye ni Masiya Yezu ka jurumuw yafa saya tɛ yen ? Foyi tɛ, hali puwari kukala, i ko mɔnpɛri Martin Luther tun bena a fɔ cogo min na. Ani, o ye dramu sababu ye min bele be Yahutuw ka jamanadenw tɔɔrɔla bi. O vɛrisew kɔnɔ, Ala fana ye kiraya kɛ ko u bena ban jɛnɲɔgɔnya kura la Zakariya ka ɲiningali nin jaabili fɛ ko: “ Aw t’a lɔn nin kɔrɔ ye min ye wa?” Ne ko: Ɔn ɔn, ne matigi . Sabu tiɲɛ na, jamana Yahutuw tɛna o kɔrɔ to yen fɔɔ ka taga se kɔrɔbɔli laban wagati ma min bena kɛ ka kɔn Yezu Krista ka kɔsegi ɲɛ yɔrɔ min na u bena yɛlɛma wala k’u ka banbagatɔya sɛmɛntiya k’a sɔrɔ u bena u ka ɲɛnamaya sara.            
A gwɛnin lo ko kafiriw ka kerecɛnya yɛlɛmani y’o yira, Ala ka laɲinita dafara Yezu Krista yɛrɛ la ani o lo ye tagamasiɲɛ kelenpe ye Ala bele be min di jamana Yahutuw ma walisa u ka to a ka jɛnɲɔgɔnya senuman kɔnɔ. O cogo la, o jɛnɲɔgɔnya filanan wala kura tun ka ɲi ka kɛ dugukolo kan jurumu wagati saan 6 000 laban tilanyɔrɔ sabanan kɔnɔ. A ka kɔsegi nɔɔrɔ laban dɔrɔn lo la , Yezu Krista bena jɛnɲɔgɔnya filanan dafa wagati tagamasiɲɛ yira ; sabu fɔɔ ka taga se nin kɔsegi ma, kalan min kofɔra tagamasiɲɛw fɛ, o nafa ka bon hali bi walisa ka Ala ka duniɲa poroze labɛnnin faamu sabu an ka ɲi k’a lɔn a ka kɔsegi nɔɔrɔman wagati la : saan 2030 ka tilema daminɛ . O la, saan 1844, Ala ye lafiɲɛlon di a ka mɔgɔ sugandininw ma tuma min na, a ye kalan minw sɔrɔ Yahutuw ka yɔrɔ senuman ni Sulemani ka batoso tagamasiɲɛw na, a y’u ta. A be Katolikiw ka dimansi jurumun sɔsɔ min sɔrɔla masacɛ Kɔnsitanti fɛ kabini marisikalo tile 7, saan 321, k’a yira ko a ka ɲi ka “ yɔrɔ senuman saniya ” kura dɔ kɛ min kɛra tiɲɛn na siɲɛ kelen pewu Yezu Krista la min gwengwenna yiri kan ani a kununa ka bɔ saya la. Tiɲɛn na, Ala ye kɔnɔni kɛ fɔɔ saan 1844 walisa k’a yira ka gwɛ ko a ye “ Ɔrɔmukaw ka dimansi ” jalaki . Sabu a ladonni ye kerecɛnw ka limaniya saniyanin fɔlɔ bila jurumun ka dangali kɔrɔ min be jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ ni Ala ye ka kɛɲɛ ni laseli ye min dira Dan.8:12 kɔnɔ.       
O kama, ka mɔgɔ saniya, o kɔrɔ ko an ka ɲi ka bonya la lafiɲɛlon senuman kan, Ala yɛrɛ y’o loon saniya k’a ta dugukolo danni lɔgɔkun fɔlɔ laban na. O bɛɛ n’a ta, komi a be kiraya kɛ ko mɔgɔ sugandininw bena don lafiɲɛyɔrɔ la min sɔrɔla Yezu ka see sɔrɔli sababu fɛ ani komi a be sɔrɔ Ala ka cikan tan nunu na, min be sɔrɔ seereya kɛsu kɔnɔ yɔrɔ senumanba la, o min ye yɔrɔ senuman ye , min ye sankolola Faa senuman ka Nii tagamasiɲɛ ye. Niin . Fɛɛn minw bɛɛ be sɔrɔ a kɔnɔ, u ka di Ala ye ani u ka ɲi ka diya a ka mɔgɔ sugandininw, a deenw, a ka “ somɔgɔw ” ka miiriyaw n’u dusukunw ye fana . O cogo la, mɔgɔ sugandininw ka senuya lakika sugandili be sigi sen kan ani k’a lɔn.  
Min sɛbɛra kabakuruw kan, o be to ka nafa sɔrɔ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma, o tɛ i n’a fɔ Musa ka sariya, o min be yɛlɛma yɛlɛma Ala ka laɲinita be tagara ɲɛ. Ani, a ka cikan tan koo lo, u si tɛ se ka yɛlɛma, hali n’u tɛ se ka jɔsi, i n’a fɔ pape Ɔrɔmu y’a ja gwɛlɛya k’a kɛ cogo min na ni cikan tan nunu filanan ye. O ŋaniya jugu min b’a la ka mɔgɔ minw be ɲini ka kɛ abada ye, olu lafili, o b’a yira cikan dɔ farali la walisa o hakɛ ka to tan na. Nka Ala ka bali min tun be danfɛnw, jaaw wala jaaw kunbiri gwan, o bɔra yen tiɲɛn na. An be se ka nimisa o koo ɲɔgɔn na, nka o bɛɛ n’a ta, o b’a to an be ngalon limaniya bɔ kɛnɛ kan. Min t' a ɲini ka faamuyali kɛ ani ka to yɔrɔ sanfɛla la , o tigi be tɔɔrɔ a ka kɛwalew kɔlɔlɔw la ; a tɛ a ta kiti sariyaw lɔn fɔ ka taga se Ala ta kiti ma. 
 
Alabatosoba wala yɔrɔ senuman .
An ka sankolola diinanko yɔrɔ to yen min be ye ka bɔ sankolo la k’a filɛ diinanko senuya be min di a ma dugukolo kan, o jukɔrɔ. An b’o sɔrɔ fɛɛn minw be sɔrɔ “ YaHWéH ka soo ” yɔrɔ “ Alabatosoba ” kɔnɔ. Musa ka wagati la, fanibugu nin lo tun ye Ɲɔgɔnkunbɛn fanibugu ye. O fɛɛn saba lo be yen, u ɲɛsinna sarakaburu tabali ma, fitinɛ min be ni jii bolisiraw wolonfila ye ani fintɛni wolonfila, ani wusulan sarakabɔlan min be fanibugu ɲɛfɛ dɔɔni so cɛmancɛ la. Ka bɔ kɛnɛma, buru tabali be numanbolo la , worodugu fan fɛ , ani buzilan be kinin fɛ , worodugu fan fɛ . O tagamasiɲɛw ye tiɲɛn dɔ ta ye min bɛ kɛ mɔgɔ sugandininw ta ɲanamaya ra, minw kunmabɔra Yesu Kirisita joli bɔnni fɛ. U be ɲɔgɔn dafa cogo dafanin na ani u tɛ se ka fara ɲɔgɔn kan.    
 
Sanu fitinadaga min tun be ni fitinɛ wolonfila ye .
Exo.26 :35 : “ I ka tabali bila fanibugu kɔfɛ, ani fitina bila tabali ɲɛfɛ, fanibugu woroduguyanfan na. i ka tabali sigi worodugu fan fɛ .”   
Alabatosoba kɔnɔ, a be bila numanbolo la , worodugu fan fɛ. Tagamasiɲɛw kalan be kɛ wagati la , k’a ta worodugu fan fɛ ka taga se worodugu fan fɛ. Fitinadaga ye Ala ta Nin ni a ta yeelen le ye kabini jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ damina ra. Layidu senuman basiginin lo ka ban Paska saraka kan min ye " Ala ka sagaden " ye min tagamasiɲɛ ye ani sagadenninw walima sagadennin minw be saraka bɔ kabi Adama ka wagati la . Yirali 5:6 kɔnɔ, lanpan tagamasiɲɛw nɔrɔnin be a la : “ ɲɛɛ wolonfila minw ye Ala ka hakili wolonfila ye minw cira ka taga dugukolo bɛɛ kan ” ani “ biɲɛ wolonfila ” minw b’a yira ko sebagaya be se k’a saniya .       
Buti be yen walisa ka mɔgɔ sugandininw mako wasa yeelen na. U b’o sɔrɔ Yezu Krista tɔgɔ la, Ala yeelen ka saniya (= 7) be min kɔnɔ. O saniyali tagamasiɲɛ be sɔrɔ jatiden “ wolonfila ” fɛ min be sɔrɔ Bibulu ka yiraliw kɔnɔ kabi tile wolonfila lɔgɔkun danna kabi a daminɛ na. Zakari ta kitabu kɔnɔ, Nin Saninman bɛ « ɲakili wolonfla » jate kabakuruba min kan, Zorobabɛli bɛna Sulemani ta batoso lɔ kokura min kan, Babilɔnikaw tun ka min ci. Ani, a y’a fɔ o “ ɲɛɛ wolonfila ” koo la ko: “ Nin wolonfila ye Matigi Ala ɲɛɛw ye , minw be boli dugukolo bɛɛ kan. » Yir. 5:6 kɔnɔ, a fɔra ko o cikan bɔra Yezu Krista lo fɛ, “ Ala ka Sagaden ”: “ Ne ye Sagaden dɔ lɔnin ye masasigilan ni danfɛn naani cɛma, ani diinan mɔgɔkɔrɔw cɛma, i n’a fɔ a tun fagara cogo min na. Biɲɛ wolonfila tun b’a la ani ɲɛɛ wolonfila, o minw ye Ala ka hakili wolonfila ye minw cira ka taga dugukolo bɛɛ kan .” O vɛrise b’a yira kosɔbɛ ko Masiya Yezu ka alaya saniyanin lo . Danbaga Alaba y’a yɛrɛ ci dugukolo kan walisa k’a ka saraka min sara a yɛrɛ ma, o dafa Yezu sababu la. O Ala Nin ka baara le kosɔn ne bɛ ɲɛfɔli minw kɛ ne ta baaraw kɔnɔ. Yeelen be taga ɲɛ ani lɔnniya be yiriwa wagati be tɛmɛna. An y’a ka kiraya kumaw faamu cogo min na, an ka ɲi k’o lo kɛ ale lo ye.              
 
Turu kasadiman sarakabɔnan .
A kɛtɔ k’a farikolo saraka saya ma, a ka hakili n’a niin bɛɛ ka sariya dafanin na, Yezu Krista be kasa diman dɔ bɔ Ala ɲɛfɛ, heburuw ka landa be min yira ni kasadiyananw ye. Krista lo yirala o kasadiyananw na, nka a be yira fana baarakɛla min b’u di, ale lɔyɔrɔ la.
O fani ɲɛfɛ dɔrɔn , ani seereya kɛsu n’a ka makari sigilan ɲɛfɛ, wusulan sarakabɔlan be yen min be baarakɛla, sarakalasebagaw kuntigi, a lɔyɔrɔ di a ka mɔgɔ sugandininw dɔrɔn ka jurumuw kosɔn. Sabu Yesu ma dunuɲa bɛɛ ta jurumunw ta a kun na, nka a bɛ a ta waleɲumanlɔn tagamasiyɛnw kɛ minw ye, a ka olugu dɔrɔn ta jurumunw ta. Dugukolo kan, sarakalasebagaw kuntigiba ka kiraya nafa dɔrɔn lo be yen, bari delili jo be Krista Kisibaga dɔrɔn lo bolo. Delili ye a kelenpe ka joo ye ani a be ni jogo “ banbali ” ye ka kɛɲɛ ni Mɛlikisedɛki ka cikan ye i n’a fɔ a fɔra cogo min na Dan 8:11-12 kɔnɔ : “ A y’a yɛrɛ bonya fɔɔ ka taga se sɔrɔdasiw ka kuntigi ma, ka saraka min tun be bɔ a bolo tuma bɛɛ , ani a ka yɔrɔ senuman min tun be bɔ a la. Saraka min tun bɛ bɔ tuma bɛɛ , o ka kɛrɛkɛjama di o ma jurumun kosɔn; biɲɛ ye tiɲɛ fili duguma, ka se sɔrɔ a ka baaraw la " ; ani Eburuw 7:23 kɔnɔ. Kumaden minw sɛbɛra ni yɔrɔw ye , u tɛ fɔ heburukan sɛbɛnin fɔlɔw kɔnɔ. O vɛrise kɔnɔ, Ala be Ɔrɔmu ka papa ka fanga kɔlɔlɔw sɔsɔra. Kerecɛn ni Yezu ka jɛnɲɔgɔnya tilennin be yɛlɛma ka kɛ papa ɲɛmɔgɔ ka nafa ye ; Ala be bɔnɛ a ka baaradenw na minw be bɔnɛ u niin na. A ka Alako dafalen na, Ala kelenpe min be Krista kɔnɔ, ale lo be se k’a ka delili kɛ sariya ye, bari a be delili kɛ mɔgɔ minw ye, a b’o saraka di, i n’a fɔ kunmabɔsara, a ka hinɛ saraka min be kasa diman bɔ Ala kititigɛbaga ye min be Kanuya ni Tilenninya tigɛ, a be min lɔyɔrɔ fa o wagati kelen na. A ka delili tɛ kɛ a yɛrɛ ma; Yezu Krista ka delili b’a lasun a ka makari la a ka mɔgɔ sugandininw ka farisogo barikantanyaw la, nka mɔgɔ si tɛ se k’a lafili, a be kiti tigɛ ani ka kɛlɛ kɛ ni tilenninya ni tilenninya ye ani a b’a batobagaw n’a ka jɔnw lɔn ; a ka kalanden sɔbɛw ye min ye. O landa la, tulu nunu be Yezu kasa diman tagamasiɲɛ yira min be se k’a ka mɔgɔ senuman kantigiw ka delili kɛ o cogo la n’a yɛrɛ ka tulu ye min ka di Ala ye. O sariyakolo be komi ka dumuni dɔ nɔgɔ min ka kan ka dumu. Dugukolo kan Sarakalasebagaw Kuntigi min ye Krista ye min ye see sɔrɔ, o jaa lo be kiraya kɛ, o be kɛ fɛɛn kɔrɔ ye ani a ka ɲi ka tunu, ani a be a ka diinankow kɛ Alabatosoba min kɔnɔ. Delili sariya be to o kɔ, bari mɔgɔ senumanw be delili minw kɛ Ala ye, u be kɛ Yezu Krista tɔgɔ la ani a ka ɲumanya sababu la, min ye sankolo delilikɛla ye ani Ala dafanin lo wagati kelen na.         
 
Buru yiracogo tabali
Alabatosoba kɔnɔ, a bilara kininboroyanfan na, sahiliyanfan na. Buru min be di Ala ma, o ye hakilimaya dumuni ye min be Yezu Krista ka ɲɛnamaya kɔnɔ, o min ye sankolola mana lakika ye min be di mɔgɔ sugandininw ma. Buru tan ni fila le bɛ i n’a fɔ kabilaw tan ni fla bɛ Ala ni adamaden jɛnɲɔgɔnya ra min dafara Yesu Kirisita ra Ala dafanin (= 7) ani Mɔgɔ dafanin (= 5) ; jateden tan ni fila ye o jɛnɲɔgɔnya jateden ye Ala ni adamaden cɛ, Yezu Krista lo y’a waleyali n’a ka misaliya dafanin ye. Ala b’a ka jɛnɲɔgɔnyaw lɔ ale lo kan bɛnbaw 12 kan, Yezu ka ciden 12, kabilaw 12 minw tagamasiɲɛw sɛbɛra Yir. A ɲɛsinna “ Alabatosoba ” worodugu fan fɛ kalan na , o tabali be jɛnɲɔgɔnya kura faan fɛ ani Serubɛnba faan fɛ min bilara ɲumanfɛ yɔrɔ senuman na.   
 
Luu ɲɛfɛla
Sarakabɔyɔrɔ .
Yirali 11 :2 kɔnɔ, Nii Senuman be danbe kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ di yɔrɔ senuman ka “ lu ” ma : “ Nka lu min be Alabatosoba kɔfɛ, i k’o to yen , i kana o suman. sabu a dira siya wɛrɛw ma, o bɛna dugu senuman talon kalo binaani ni fla kɔnɔ .” " Parvis " ye kɛnɛma lu ye min be yɔrɔ senuman wala Alabatosoba datugunin donyɔrɔ ɲɛfɛ . An be diinankow dɔw sɔrɔ yen minw ɲɛsinna danfɛnw farikolo ma. A fɔlɔ, sarakabɔlan be yen, saraka bɛgɛnw be jɛni min kan. Kabi Yezu Krista nana ka saraka dafanin dafa, o landa kɛra fɛn kɔrɔ ye ani a banna ka kɛɲɛ ni Dan 9:27 ka kiraya kuma ye : “ A bena jɛnɲɔgɔnya dɔ sigi ni mɔgɔ caaman ye lɔgɔkun kelen kɔnɔ, lɔgɔkun cɛmancɛ la, a bena saraka ni sarakabɔli dabila ; tiɲɛnikɛla bena koo haramuninw kɛ, fɔɔ halakili ni min latigɛra ka ben tiɲɛnikɛla kan . Eburuw .​​ ​O kɔ, ne ko: «A flɛ, ne nana ( A sɛbɛra ne ta ko ra kitabu kɔnɔ ) ka i sago kɛ, Ala. O kɔ, a y'a fɔ fɔlɔ ko: «Sarakaw ni saraka wɛrɛw, ani saraka jɛnitaw ani jurumunyafa sarakaw (minw be bɔ ka kɛɲɛ ni sariya ye), aw ma sɔn u ma, aw ma diya u ye, o kɔ, a ko: «A filɛ, ne nana i sago kɛli la.» O cogo la, a be koo fɔlɔ bɔ yen walisa ka filanan sigi sen kan. Yezu Krista y'an saniya siɲɛ kelen pewu . A bɛ i n’a fɔ Pol, min bɛ jatera ko ale le ye nin lɛtɛrɛ sɛbɛbaga ye, min cira « Heburuw » ma, ale le k’a sɛbɛ Yesu Kirisita ta kuma kɔrɔ ; min b’a ka yeelenba n’a ka tiɲɛntigiya yira min ɲɔgɔn tɛ yen. Tiɲɛn na, Yezu Krista yɛrɛ dɔrɔn lo tun be se k’a fɔ a ye ko : “ ( Gafe sɛbɛnin kɔnɔ, ne ka ɲiningali lo ) ”. Nka Zaburu 40nan ka vɛrise 8nan b’a fɔ ko : “ ni kitabu sɛbɛnin ye min sɛbɛra ne ye .” O la, o yɛlɛmani be se ka tiɲɛtigiya ni Krista yɛrɛ ka wale nin ye ni Pol ye, min tora a kelen na saan saba kɔnɔ Arabu jamana na, Nii Senuman y’a labɛn ani k’a kalan. Ani, n b’aw hakili jigi ko o tun be kɛra ka ban sɛbɛnin kɔnɔ min sɛbɛra Musa fɛ, ale min y’a sɛbɛ Ala ka sariya kɔnɔ.                        
 
Kɔgɔji, koyɔrɔ
Fɛɛn filanan min be boon ɲɛfɛla la, o ye koyɔrɔ ye, o min be batɛmu landa yira. Ala y’a tɔgɔ la ko “ baji .” Adamadenw ka koow la, baji kɔrɔ ye “ saya ” ye. A ye sanjiba ɲɛfɛmɔgɔw kunu n’a ka jii ye ani a ye Farahuna ka sotigiw bɛɛ tunu, minw tun be tugura Musa n’a ka jama yahutuw kɔ. Batiseli la, min ka kan ka kɛ jii la pewu, jurumunkɛla kɔrɔ ka kan ka sa walisa ka bɔ jii kɔnɔ i n’a fɔ danfɛn kura min kunmabɔra ani k’a lakuraya Yezu Krista fɛ min b’a ka tilenninya dafanin jati a ye. Nka o ye sariyakolo dɔrɔn lo ye, min waleyali bena kɛɲɛ ni mɔgɔ min b’a yɛrɛ yira, ale cogoya lo ye. Yala a be na, i n’a fɔ Yezu, ka batize, ka Ala sago kɛ wa ? Jaabi be sɔrɔ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ fɛ ani Yezu b’a ka tilenninya jati wala a t’a jati ka kɛɲɛ ni koo ye. Min ye tiɲɛn ye, o ye ko mɔgɔ o mɔgɔ b’a fɛ k’a sago kɛ, o tigi bena bonya la Ala ka sariya senuman kan ni ninsɔndiya ani waleɲumanlɔn ye, n’a y’o sariya tiɲɛ, o ye jurumun ye. N’a ka kan ka sa batizeli jii la, a ka wolokokura koo tɛ yen Krista ka baara la, fɔɔ n’a y’a sɔrɔ a ma lawuli adamaden farisogo barikantanya kosɔn.     
O la, ni kerecɛn sugandinin ko ka bɔ a ka jurumunw na ani ka Yezu Krista ka tilenninya min jati, i n’a fɔ layidu kɔrɔ ka sarakalasebaga, a be se ka don yɔrɔ senuman wala Alabatosoba kɔnɔ ka baara kɛ Ala ye Yezu Krista la. O la, Ala ka diinɛ lakika sira b’a yira o jaaw lɔli fɛ bari o ye tagamasiɲɛw dɔrɔn lo ye, tiɲɛn bena bɔ baaraw la, mɔgɔ sugandininw minw tilennin lo, olu bena na ni minw ye adamadenw, mɛlɛkɛw ani danbaga Ala ɲɛfɛ.
 
Ala ka poroze kiraya kɛra jaaw kan
A ta laɲinita ra, Ala ka mɔgɔ sugandininw ta jurumun bɔsi Yesu Kirisita joli ra, min nana yɔrɔ saninman wala yɔrɔ saninmanba yɔrɔ saninman sigiyɔrɔ kan. Komi u ye sira di ka yɔrɔ dɔw sɛgɛsɛgɛ minw tɛ kelen ye Goligota kulu yɔrɔ la Zeruzalɛmu fɔɔ saan 1982, Adventistw ka sɛgɛsɛgɛrikɛla Ron Wyatt y’a yira ko Yezu joli tun be bɔra tiɲɛn na ka jigi hinna sigilan kinibolo fan fɛ min tun be dugukolo jukɔrɔ kuluwo dɔ kɔnɔ min tun be se mɛtɛrɛ mugan ma Krista ka kuruwa jukɔrɔ ; o koo kɛra Gɔligota kuru kɔrɔ. Sarakalasebagaya la, sarakalasebaga min be bila yɔrɔ senuman na, o be hinan sigilan ni sankolola fɛɛn minw bila yɔrɔ senumanba la, o min ye yɔrɔ senuman ye, u ɲɛɛ b’o la. O ra, min bɛ adamaden numanboroyanfan na, o bɛ Ala kininboroyanfan fɛ. O cogo kelen na, heburukan sɛbɛri be kɛ ka bɔ mɔgɔ kinin fɛ ka taga a numanbolo la, ka worodugu ni worodugu fan fɛ , o kama, ka bɔ numanbolo la ka taga Ala kinin fɛ. O ra, jɛnɲɔgɔnya fila ta labɛn sɛbɛra nin yɔrɔ saninmanba kalan na, k’a ta mɔgɔ kininboro ra ka taga a bla a numanboro ra ; walama o kɔfɛko lo Ala fɛ. Yahutu minw tun be layidu kɔrɔ kɔnɔ, olu tun be Ala bato serubɛn tagamasiɲɛ jaa kɔrɔ min tun be yɔrɔ senuman na u kinin fɛ. U ka jɛnɲɔgɔnya wagati la, u tun be bakɔrɔn min faga “ Jurumuw yafa loon ” na, u tun b’o joli kɛ a ɲɛfɛla n’a ka yafa datugulan kan. Sarakalasebagaw kuntigi tun b'o fɛnsɛ siɲɛ wolonfila n'a bolokunnanden ye kɔrɔn fan fɛ . Tiɲɛn lo ko layidu kɔrɔ tun ye a ka kisili baara kɔrɔn fan fɛ. Jurumukɛla minw tun ka kan ka yafa, olu yɛrɛ tun be kɔrɔn fan fɛ, Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ. Loon min na Yezu y’a joli bɔn , a benna o hinan sigilan kelen kan ani jɛnɲɔgɔnya kura min sigira sen kan a joli n’a ka tilenninya kan, o daminɛna serubɛn filanan ka tagamasiɲɛ kɔrɔ min be numanbolo la , worodugu fan fɛ . O la, i n’a fɔ Ala y’a ye cogo min na, o ɲɛtaga kɛra k’a ta a numanbolo la ka taga a “ kininbolo ” la, a ka dugawu fan fɛ, i n’a fɔ a sɛbɛnin be Zaburuw 110:1 kɔnɔ cogo min na: “ Dawuda ta. Zaburuw. Matigi Ala ko ne Matigi ma ko: «Sigi ne kininboroyanfan fɛ , fɔ ne ye i juguw kɛ i sen kɔrɔ . Ani, ka Eburuw 7:17 tiɲɛntigiya, vɛrise 4-7 b’a yira ka gwɛ ko : “             YaHWéH.a karira ko: «Ele le ye sarakalasebaga ye wagati bɛɛ, i n’a fɔ Mɛlikisedɛki tun bɛ cogo min na.» Matigi Ala min bɛ i kininboroyanfan fɛ, ale bɛna masacɛw ɲɔɲɔ a ta dimilon na. A bɛ terenninya kɛ siyaw cɛ ra, o bɛɛ fanin bɛ suw ra; a bɛ mɔgɔw kuun cici jamana fan bɛɛ ra. A be baji min k’a to tagamana: o lo kama a b’a kuun kɔrɔta . O la, Yezu Krista min be dususuman na nka min tilennin lo, ale b’a to yɛlɛkokɛlaw ni murutininw be sɔngɔ sara u ka kɔniya kosɔn a ka kanuya kanuya seereyaba min b’a yira a ka mɔgɔ sugandininw na minw kunmabɔra.
Walisa n’u donna masaso kɔnɔ wala Alabatosoba kɔnɔ, heburuw k’u kɔ bila “ tilebɔyɔrɔ la ” min batora wagati bɛɛ la kafiriw fɛ dugukolo yɔrɔ caaman na, Ala tun b’a fɛ yɔrɔ senuman ka lɔ, a janya bɛɛ la, kɔrɔn ni tileben fan fɛ. O kama, a bonya la, yɔrɔ senumanba kogo kinibolo tun be “ worodugu fan fɛ ” ani numanbolo kogo tun be “ worodugu fan fɛ ” .      
Mat. 23:37 kɔnɔ, Yezu y'a yɛrɛ di i n'a fɔ " kɔnɔnin min b'a ka kɔnɔw latanga a kamanw jukɔrɔ " : " Zeruzalɛmu, Zeruzalɛmu, min be kiraw faga, ka cidenw bon ni kabakuruw ye, ne tun b'a fɛ k'i deenw lajɛn siɲɛ joli, i n'a fɔ kɔnɔnin b'a kɔnɔw lajɛn cogo min na, nka aw t'a fɛ! » . Serubɛn fila nunu ka kamanw minw foninin lo, olu be min kalan jɛnɲɔgɔnya fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ, u kelen kelen bɛɛ koo la, o le ye nin ye. Ka kɛɲɛ ni Ɛkiz. 19 :4 ye, Ala b’a yɛrɛ suma ni “ kongokolon ” ye : “ Ne ye min kɛ Ezipitikaw la, ani ne ye aw ta cogo min na kongokolon kamanw kan, ka na n’aw ye n’ yɛrɛ fɛ , aw y’o ye .” Yirali 12:14 kɔnɔ, a y’a fɔ ka gwɛ ko “ sankololafɛnba ” ko: “ O kɔ, sankololafɛnba kaman fila dira muso ma walisa a ka pan ka taga kongokolon kɔnɔ, a ka yɔrɔ la, a bena balo yɔrɔ min na wagati dɔ, wagati fila ani wagati tilancɛ, ka bɔ saa ɲɛda la .” O jaaw b’o tiɲɛn kelen lo yira : Ala b’a kanubagaw latanga sabu u b’a kanu , jɛnɲɔgɔnya fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ, sanni Yezu Krista ka na ani a kɔ .               
A laban, tagamasiɲɛ fɛ, yahutuw ka batoso tun be Krista farikolo lo yira, o min ye mɔgɔ sugandinin ta ye ani n’u bɛɛ lajɛnna, Krista ka Kɔɲɔmuso, a ka Sugandili, mɔgɔ sugandininw ka lajɛnba. O sababuw bɛɛ kosɔn, Ala ye dumuniko saniyalen sariyaw sigi sen kan walisa Alabatosoba sugu nunu ka saniya ani ka bonya la a kan ; 1Kor.6:19 : “ Yala aw t’a lɔn ko aw farikolo ye Nii Senuman ka batoso ye, min b’aw kɔnɔ, aw ye min sɔrɔ Ala fɛ wa? »   
Sanu, foyi tɛ ni sanu tɛ .
O sariyakolo nafa fana ka kan ka kɔrɔsi : minanw ni minanw bɛɛ, serubɛnw ani kɔnɔna kogow yɛrɛ dilanna ni sanu ye walima u datugunin lo ni sanu gosinin ye. Sanu jogo ye a cogoya ye min tɛ yɛlɛma ; Ala be nafa min di a ma, o dɔrɔn lo . A ma bari an na k’a ye sanu kɛ limaniya dafanin tagamasiɲɛ ye, min ɲɔgɔn tɛ yen ani min dafanin lo, o ye Yezu Krista ye. Alabatosoba kɔnɔyɔrɔ ni yɔrɔ senuman be Yezu Krista ka hakili kɔnɔyɔrɔ yira min siginin be saniyali fɛ , Ala ka Nii Senuman ka saniya ; a jogo tun tɛ se ka yɛlɛma ani o lo y'a to a ye see sɔrɔ jurumu ni saya kan . Yesu ye misaliya min di , Ala b' o yira i n' a fɔ misaliya min ka kan ka ladegi a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ fɛ ; O ye a ka laɲinita ye, min ye sarati kelenpe ye min b’a to mɔgɔ kelen kelen bɛɛ be se ka bɛn ni sankolola ɲɛnamaya banbali ye , o ye setigiw ka sara n’u ka sara ye . Valeur minw tun b'a fɛ, olu ka kan ka kɛ an ta ye, an ka kan ka bɔ a la i n'a fɔ clones , i n'a fɔ a fɔra cogo min na 1 Zan 2:6 kɔnɔ : " Mɔgɔ min ko ale be to ale la, o tigi fana ka kan ka tagama i n'a fɔ ale tun be tagama cogo min na . " Sanu kɔrɔ fɔra an ye 1 Piyɛri 1:7 kɔnɔ : " O la, aw ka limaniya kɔrɔbɔli ka fisa ni sanu ye min be tunu, hali n'a kɔrɔbɔra tasuma la, aw ka se ka tanuli ni nɔɔrɔ ni bonya sɔrɔ Yezu Krista ka yiratuma na. " Ala bɛ a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw ta lanaya kɔrɔbɔ. Hali ni sanu tɛ se ka yɛlɛma, fɛɛn nɔgɔninw be se ka sɔrɔ a la ani walisa k’u bɔ yen, a ka ɲi ka kalaya ani ka yeelen. O kɔ, nɔgɔ wala nɔgɔw be yɛlɛ a sanfɛ ani u be se ka bɔ yen. O ye kalanden kunmabɔninw ka dugukolo kan ɲɛnamaya kolɔnni jaa ye, o min na Krista be juguman bɔ u la ani k’u saniya , k’u bila kɔrɔbɔli sifa caaman na. Ani, n’u ye see sɔrɔ o gwɛlɛya la dɔrɔn , u ka ɲɛnamaya laban na , kititigɛlaba Yezu Krista lo bena u ka siniɲasigi banbali latigɛ. O see sɔrɔli be se ka sɔrɔ a ka dɛmɛ n’a ka dɛmɛ dɔrɔn lo fɛ , ka kɛɲɛ n’ a ye min fɔ Zan 15:5-6 ani 10-14 kɔnɔ : “ .            Ne le ye rɛzɛnsun ye, aw ye a borow ye. Ni mɔgɔ min tora ne ta jɛnɲɔgɔnya ra, ni ne fana tora o tigi ta jɛnɲɔgɔnya ra, o tigi bɛ den caman kɛ, sabu ni ne tɛ, aw tɛ se ka foyi kɛ. Ni mɔgɔ min ma to ne ta jɛnɲɔgɔnya ra, o tigi bɛ firi kɛnɛma i ko yiriboro, ka ja; O kɔ, an be yiribolow tigɛ k’u fili tasuma na, u be jɛni . Ala ka cifɔniw labatoli ka kan ka kɛ : " N'aw be ne ka cifɔniw labato, aw bena to ne ka kanuya kɔnɔ i n'a fɔ ne ye ne Faa ka cifɔniw labato cogo min na, ka to a ka kanuya kɔnɔ cogo min na." ". Ka sa a teriw kosɔn, o be kɛ a ka kanuya sanfɛla sariya laban dafanin ye : “ Ne ka cikan ye nin ye, aw ka ɲɔgɔn kanu i n’a fɔ ne y’aw kanu cogo min na. Mɔgɔ min b'a niin di a teriw kosɔn, kanuya si tɛ yen min ka bon n'o ye . Nka o lɔnniya min be Yezu fɛ, o be kɛ ni sarati dɔ ye : “ Aw ye ne teriw ye, n’aw be ne ka cikanw labato .”            
A fan fɛ, lanpan wolonfila tun dilanna ni sanu barikaman ye. O la, a tun be se ka kɛ Yezu Krista ka dafalenya tagamasiɲɛ dɔrɔn lo ye. O kɔ, sanu min sɔrɔla Ɔrɔmu Katolikiw ka legiliziw kɔnɔ, o b’a yira ko u b’a fɔra ko ale be ni ngalon limaniya ye. O lo kama, nka, u tun be Porotɛstanw ka batosobaw ka masirifɛnw bɛɛ bɔ u la , u tun be majigi ani u tun be mɔgɔw tɔɔrɔ. Yɔrɔ senuman ni Alabatosoba tagamasiɲɛw na , sanu be yen minkɛ, o b’a yira ko yɔrɔ senuman be se ka Yezu Krista alaman dɔrɔn lo yira. Nka ka tɛmɛ a kan, a sɛbɛra ko ale le ye Kuntigi ye, Egilisi kuntigi min ye a farikolo ye Efɛz.5:23-24 kɔnɔ: " sabu cɛ ye muso kuntigi ye, i n’a fɔ Kirisita ye Egilisi kuntigi ye cogo min na, min ye a farikolo ye , ale ye min Kisibaga ye. Krista ka jama b'u yɛrɛ majigi Krista ye cogo min na, musow fana ka kan k'u yɛrɛ majigi u cɛɛw ye koo bɛɛ la. "Nga o kɔ, Nii b'a ɲɛfɔ ko : " Cɛɛw, aw k'aw ka musow kanu i n'a fɔ Krista ye Egilisi kanu cogo min na, k'a yɛrɛ di a kosɔn, janko a k'a saniya , k'a saniya ni jii ye a ka kuma fɛ, k'a yira a yɛrɛ la Egilisi nɔɔrɔman na, nɔgɔ tɛ min na, nɔgɔ tɛ min na, nɔgɔ tɛ min na, nɔgɔ tɛ min na, nɔgɔ tɛ min na ." O la, n’an y’o fɔ ka gwɛ, o lo ye kerecɛn diinan sɔbɛ ye. A ka sariya tɛ tewori dɔrɔn ye bari a ye kɛwale ye min be waleya a ka tiɲɛn bɛɛ la. A ka “ kuma ” min yirala ka bɛn ni sariya ye , o ka ɲi ka bɛn ; min ye Ala ka cifɔniw n’a ka sariyaw labatoli ye ani ka gundo minw yira a ka kiraya kumaw na Bibulu kɔnɔ, u lɔnni ye. O sariyakolo, " min tɛ jalaki walima min tɛ jalaki " sugandininw fɛ , o be hakili jigi ani a be sinsin Yirali 14:5 kɔnɔ yɔrɔ min na a be jati " Adventiste " senumanw ye Krista ka kɔsegi laban lakika koo la . U be tagamasiɲɛ min yira, o ye “ mɔgɔ 144 000 ” ye min be tagamasiɲɛ kɛ ni “ Ala ka tagamasiɲɛ ” ye Yir. U ka koow kɛra cogo min na, o ye saniyali bɛɛ ye . Nin kalan b’a yira ko fanibugu, yɔrɔ saninman , Alabatosoba n’u ka tagamasiɲɛw bɛɛ tun be Ala ka kisili labɛnba kofɔra. U b’u ka .                  . laɲinita n’u ka dafali Yezu Krista ka dugukolo kan baara yiracogo la, min yirala adamadenw na. o la , mɔgɔ sugandinin be jɛnɲɔgɔnya min kɛ n'a ye , o ye kiraya cogoya n' a jogo ye ; mɔgɔ kuntan b' a jigi la danbaga Ala kan min bɛ fɛn bɛɛ lɔn ; min b’a ka siniɲasigi lɔ, k’a yira a ra.  
Masacɛ Sulemani ye Alabatosoba min lɔ , o kalan y' a yira an na sisan ko an man kan ka " Alabatosoba " yɔrɔ min be se ka sɔrɔ adamadenw fɛ , o ni " yɔrɔ senuman " min maranin be sankolola Ala dɔrɔn lo ye , o ɲagami ɲɔgɔn na . O kama, kumaden “ sanctuaire ” min be fɔ Dan.8:14 kɔnɔ, o be bɔnɛ sariya bɛɛ la sisan , sabu a be kuma sankolo yɔrɔ dɔ koo la, yɔrɔ min na saniyako tɛ mako ɲɛ saan 1843. .          
Yezu Krista satuma na, fani min tun be “ Alabatosoba ” ni “ yɔrɔ senuman ” cɛ , Ala y’o fara, nka mɔgɔ senumanw ka delili dɔrɔn lo tun bena se ka don sankolo yɔrɔ senuman na hakilimaya sira fɛ, Yezu tun bena delili kɛ u ye yɔrɔ min na. Alabatosoba yɔrɔ tun ka ɲi ka to ka kɛ mɔgɔ sugandininw lajɛnyɔrɔ ye dugukolo kan. O koo kelen lo kɛra saan 1843, u y’o sariyakolo kurakuraya. Mɔgɔ senumanw ka " Alabatosoba " tora dugukolo kan ani " yɔrɔ senuman " kɔnɔ , sankolo dɔrɔn, Krista ka delili be daminɛ tugun cogoya dɔ la ka Adventiste sugandininw dɔrɔn lo nafa . O kama, “ yɔrɔ senuman ” tɛ yen tugun dugukolo kan layidu kura kɔnɔ a tagamasiɲɛ tununa yɔrɔ min na. Sugandili minw kunmabɔra, olu ka “ Alabatosoba ” dɔrɔn lo tora .            
Nɔgɔ minw tun ka kan ka saniya, olu dɔrɔn lo tun ye adamadenw ka jurumuw ye dugukolo kan, bari u ka jurumuw si ma na sankolo nɔgɔ. Jinɛ n’a ka jinaw murutininw ka kɛli dɔrɔn lo tun be se k’o kɛ, o le kosɔn, se sɔrɔnin, Mikayɛli fɛ, Yezu Krista y’u gwɛn ka bɔ sankolo la k’u fili jurumun dugukolo kan u ka kan ka to yɔrɔ min na fɔɔ ka taga se u saya ma.
Fɛɛn kelen tora min ka ɲi ka faamu an kɛnin kɔ ka baro kɛ senuya tagamasiɲɛ kan. O tagamasiɲɛw ka senu cogo min na, u ye bololafɛnw dɔrɔn lo ye. Sanuya lakika be mɔgɔ ɲanamanw na, o la, Yezu Krista tun ka bon ni Alabatosoba ye min yɛrɛ tun be yen dɔrɔn walisa ka Ala ka sariya mara, a jogo n’a ka tilenninya jaa min tun be dugukolo kan jurumunkɛla fɛ. Ala y’a to Musa n’a ka baarakɛlaw sababu la, walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka kalan dɛmɛ dɔrɔn. O la, Ala y’a to cɛɛ dɔ, a ka baarakɛla, Ron Wyatt , y’a ka seereya kɛsu sɔrɔ ani k’a maga a la saan 1982. Sabu “ Yezu ka seereya ” min “ ye kiraya kuma hakili ” ye, o ka bon n’a ye kosɔbɛ ani a nafa ka bon ka tɛmɛ a ka poroze kan. Ron Wyatt tun be se ka cikan tan minw bɔ kurun kɔnɔ mɛlɛkɛw fɛ, u y’u jati, nka a banna k’o jaaw mara. O koo nunu b’a yira ko Ala tun kɔnna k’a lɔn ko a bena ban, nka o sugandili b’an tanga boliw batoli ma, o sɛbɛri tun be se ka min kɛ a ka mɔgɔ sugandinin dɔw la minw ka dɔgɔ ni tɔɔw ye. O tiɲɛn yirala an na, walisa an k’a to an hakili la i n’a fɔ nɛɛma diman min dira an ka Ala kanulen ma.     

Zɛnɛzi kitabu ka farafaraliw .
 
Sisan, komi nin kitabu kalan ye gundo minw dogonin be Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kumaw kɔnɔ, n’ ka ɲi k’olu yira aw la sisan, minw yirala Zɛnɛzi kitabu kɔnɔ, kumaden min kɔrɔ ko “ daminɛ .”  
Kɔlɔsili !!! An bena seereya min kɔrɔsi Zɛnɛzi kitabu kalan nin na, o bɔra Ala daa la tigitigi min y’o fɔ a ka baaraden Musa ye. Ka lannaya kɛ o maana la, o ye dimiba ye min be se ka kɛ Ala la, dimi min be sankolo daa tugu pewu sabu a b’a yira ko “ lannaya tɛ yen pewu, n’o tɛ, mɔgɔ tɛ se ka Ala diyabɔ ,” ka kɛɲɛ ni Eburuw 11:6 ye.   
A ka Yirali kitabu daminɛ na, Yezu y’a sinsin kosɔbɛ o kuma nin kan ko: “ Ne le ye Alifa ni Omega ye, daminɛ ni laban ” min fɔra tugun a ka Yirali kitabu laban na Yirali 22:13 kɔnɔ . An y’a kɔrɔsi ka ban ko Zɛnɛzi kitabu be kiraya kɛ cogo min na , kɛrɛnkɛrɛnniya la, tile wolonfila lɔgɔkun min be kiraya kɛ saan waa wolonfila koo la . Yan, ne be gwɛrɛ nin Zɛnɛzi kitabu la ka bɔ " faranfaran " barokun faan fɛ min b'a yira kɛrɛnkɛrɛnniya la i n'a fɔ an bena a ye cogo min na.     
 
Zɛnɛzi 1
 
Loon fɔlɔ​
 
Zɛnɛzi 1:1 : “ A daminɛ na, Ala ye sankolo ni dugukolo dan .”   
I n'a fɔ kumaden " daminɛ " b'a yira cogo min na , " dugukolo " danna tiɲɛn na Ala fɛ i n'a fɔ dimensiyɔn kura cɛmancɛ n'a jusigilan , min be taga ni sankolola ɲɛnamaya sifaw ye minw tun be yen ka kɔn a ɲɛ . Ka baara kɛ ni desɛnkɛla ja ye, o ye ale lo ye ka desɛn kura dilan ani k’a labɛn. Nka an k’a kɔrɔsi ka ban ko , ka bɔ u bɔyɔrɔ la , “ sankolo ni dugukolo ” be dan na . " Sankolo " ye lolow cɛma yɔrɔ lakolon, dibiman , dantan ; ani o kɔ, “ dugukolo ” be bɔ i n’a fɔ bɔlɔ min datugunin lo ni jii ye. " Dugukolo " tun tɛ yen ka kɔn danni lɔgɔkun ɲɛ bari a danna o dugukolo yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnin danni daminɛ na walima " daminɛ na ". A be bɔ fu la ani a be cogoya ta Ala ka cikan fɛ ka lɔyɔrɔ dɔ dafa min kɛra wajibi ye hɔɔrɔnya kosɔn min be jurumun bɔyɔrɔ la sankolo la a ka danfɛn fɔlɔ yɛrɛ fɛ ; min tɔgɔ ko Ezayi 14:12 , o ye " sɔgɔma lolo " ani " fajiri dencɛ " ye min kɛra Sutana ye kabini a ye Ala ka kuntigiya sɔsɔ . Kabi o wagati, ale lo tun ye sankolola murutininw ka jɛnkulu ɲɛminɛbaga ye ani dugukolo kan jɛnkulu min bena kɛ sini ma .                      
Zɛnɛzi 1:2 : “ Dugukolo tun tɛ yɔrɔ si la , dibi tun be jii dunbaw kan ani Ala ka Nii tun be tagama jii sanfɛ .”  
I ko desɛnkɛla b’a daminɛ ka dugukolo fani don fani kan cogo min na, Ala be koow cogoya yira sankolola ɲɛnamaya la min danna ka ban ani dugukolo kan ɲɛnamaya min danna. O la , a be fɛɛn o fɛɛn tɔgɔ fɔ ni « dibi » ye , a bena min tɔgɔ la ko « yeelen » , o min be sɔsɔli kɛ pewu . An k’a kɔrɔsi ko nin vɛrise be jɛnɲɔgɔnya min sigi daɲɛ “ dibi ” cɛ, min be sɔrɔ tuma bɛɛ a ka caya la sabu a faanw ka ca , ani daɲɛ “ dingɛba ” min b’a yira ko dugukolo tɛ ni ɲɛnamaya sifa si ye. Ala ye tagamasiɲɛ nin kɛ k’a juguw yira : yɛlɛmanikɛlaw ni hɔɔrɔnya miiriya “ Alatanw ” minw be sɔrɔ Yir. 11:7 kɔnɔ ani papa ka Katoliki diinɛ murutininw Yir. 17:8 kɔnɔ . Nka, Porotɛstan murutininw farala u kan saan 1843, ka tɛmɛ ɲɔgɔn fɛ Sutana ka fanga kɔrɔ, " dingɛ dunbali mɛlɛkɛ " min be sɔrɔ Yir. 9:11 kɔnɔ ; minw farala Adventisimu kantigibaliw kan saan 1995.                  
Ja min dira nin vɛrise kɔnɔ , an b'a ye ko " dibi " be " Ala ka Nii " bɔ " jii " la min bena kiraya kɛ tagamasiɲɛ fɛ , Daniyɛli ni Yirali kɔnɔ , jamaba minw be " jamanaw , siyaw ani kaanw " tagamasiɲɛw jukɔrɔ " baji " kɔnɔ Dan.7:2-3 kɔnɔ ani Yir.10 : 13 kɔnɔ . , 16:12, 17:1-15 kalan . Yanni dɔɔni, mɔgɔw bena a fɔ ko o farali sababu bɔra “ jurumu ” fɔlɔ la, o min bena kɛ Awa ni Adama fɛ. I n’a fɔ ja min dira, Ala be dibi duniɲa kɔnɔ ani a be jɛn ni mɛlɛkɛ murutininw ye minw be tugu Sutana kɔ a ka desizɔn na ka Ala ka kuntigiya sɔsɔ.                 
Zɛnɛzi 1 :3 : “ Ala ko , yeelen ka kɛ ! Yeelen tun be yen "    
Ala b’a ka sariya sigi “ ɲuman ” koo la ka kɛɲɛ n’a yɛrɛ ka kititigɛcogo ye. O " ɲuman " sugandili be taga ni " yeelen " daɲɛ ye a ka nɔɔrɔ fan fɛ, min be ye bɛɛ fɛ ani bɛɛ fɛ, bari ɲuman tɛ " maloya " lawuli min b'a to adamaden be dogo walisa k'a ka baara juguw dafa . O “ maloya ” bena kɛ Adama fɛ jurumu kɛnin kɔ ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 3 ye , n’a y’o suma ni Zɛnɛzi 2:25 ye.           
Zɛnɛzi 1 :4 : “ Ala y’a ye ko yeelen ka ɲi ; Ala ye yeelen ni dibi bɔ ɲɔgɔn na .”  
O ye kiti fɔlɔ ye Ala ye min fɔ. A b’a yira ko a ye koo ɲuman min sugandi “ yeelen ” kumaden be min lawuli ani a be koo jugu min jalaki “ dibi ” kumaden fɛ .    
Ala b’a ka dugukolo danni kuun yira an na ani o la, a ka poroze bena nɔɔ laban min sɔrɔ : minw b’a ka “ yeelen ” kanu , olu ni minw be “ dibi ” kanu, olu bena bɔ ɲɔgɔn na pewu . Ala tun b’a fɛ ka hɔɔrɔnya sariyakolo min di a ka danfɛnw bɛɛ ma sankolo la ani dugukolo kan, o ye sugandili fila ye minw be se ka kɛ . O kanpaɲi fila minw be ɲɔgɔn kɛlɛ ; , olu labanna ka ɲɛmɔgɔ fila sɔrɔ ; Yezu Krista ye “ yeelen ” ye ani Sutana ye “ dibi ” ye . ani nin yɔrɔ fila minw be ɲɔgɔn kɛlɛ , i n'a fɔ dugukolo yɔrɔ fila , olu fana bena kɛ ni laban fila ye minw tɛ kelen ye pewu ; mɔgɔ sugandininw bena balo abada Ala ka yeelen kɔnɔ ka kɛɲɛ ni Yirali 21:23 ye ; ani u bena halaki Krista ka kɔsegi fɛ, murutininw bena laban ka kɛ “ buguri ” ye dugukolo lakolon kan min kɛra tugun Zɛnɛzi 1: 2 ka “ dingɛba ” ye .                         
Zɛnɛzi 1 :5 : “ Ala ye yeelen weele ko tile, ka dibi weele ko suu. O la , wulafɛ , sɔgɔma , o kɛra loon fɔlɔ ye .  
Nin " Danni loon fɔlɔ " ɲɛsinna yɔrɔ fila nunu ka faranfaran danfara ma min labɛnna " yeelen ni dibi " sugandiliw fɛ minw bena ɲɔgɔn kunbɛn dugukolo kan fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka see laban ma ani dugukolo danni kuraya ma. O la, “ loon fɔlɔ ” be “ tagamasiɲɛ ” kɛ Ala ka sira di murutininw ma u ka kɛlɛ kɛ n’a ye saan “ waa wolonfila ” kɔnɔ, lɔgɔkun kuru bɛɛ tun be kiraya kɛ min na. O la, a bɛnnin lo kosɔbɛ ka kɛ tagamasiɲɛ ye , walima " tagamasiɲɛ " ye ngalon Ala batoli la min sɔrɔla saan waa wɔɔrɔ kɔnɔ kafiriw cɛma walima Yahutu kantigibaliw cɛma , nka kɛrɛnkɛrɛnniya la, kerecɛnw ka wagati la, kabini "Tile min ma se ka see sɔrɔ" ta k'a kɛ lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon ye min tun be fɔra Marsi ka tile fɔlɔ la. s , kabini o loon, sisan " kerecɛn " dimansi kɛra " wara tagamasiɲɛ " ye ka tugu diinɛ dɛmɛ kɔ min tun dira a ma pape ka Ɔrɔmu Katoliki limaniya fɛ ka bɔ saan 538. A gwɛnin lo ko Zɛnɛzi ka " alfa " tun be ni fɛɛn caaman ye ka se ka di Yezu Krista ka baarakɛla kantigiw ma minw tun be " omega " wagati la. Ani, a ma ban o la.                      
 
Loon 2nan​
 
Zɛnɛzi 1 :6 : “ Ala ko : «Sankolo ka kɛ jii cɛmancɛ la, ka jii ni jii bɔ ɲɔgɔn na   .”  
Yan fana, o ye danfara ɲiningali ye : “ jii ni jii ”. O kɛwale be Ala ka danfɛnw faran ɲɔgɔn na min tagamasiɲɛ ye “ jii ” ye. Nin vɛrise b’a yira ko sankolola ɲɛnamaya ni dugukolo kan ɲɛnamaya be danfara ka bɔ ɲɔgɔn na ani o fila bɛɛ la, “ Ala dencɛw ” ni “ jinɛ dencɛw ” be danfara ka bɔ ɲɔgɔn na, o bɛɛ n’a ta, u weelera ka sigi ɲɔgɔn fɛ fɔɔ ka taga se kiti ma min be tagamasiɲɛ kɛ Yezu Krista ka saya fɛ mɛlɛkɛ jugu murutininw kosɔn. O faranfasi bena joo di a ma ko adamaden bena dan ka dɔgɔ dɔɔni sankolo mɛlɛkɛw ma sabu sankolo yɔrɔ tɛna se a ma. Dugukolo ka tariki bena kɛ tariki ye min be to ka yɛlɛma yɛlɛma fɔɔ ka taga se a laban ma. Jurumu ye ɲagamini dan ani Ala b’o ɲagamini labɛn ni mɔgɔw sugandili ye.         
Zɛnɛzi 1:7 : “ Ala ka sankolo dan, ka sankolo jukɔrɔ ji ni ji min bɛ sankolo sanfɛ, o faran ɲɔgɔn na . A kɛra ten ."   
Ja min dira, o be dugukolo kan ɲɛnamaya min kofɔra “ jii minw be duguma ” ani sankolola ɲɛnamaya min be “ sankolo sanfɛ ” la, u danfara ka bɔ ɲɔgɔn na .    
Zɛnɛzi 1:8 : “ Ala ye sankolo weele ko sankolo. wulafɛ , sɔgɔma , o kɛra tile filanan ye .   
O sankolo ɲɛsinna fiɲɛbɔyɔrɔ ma min bɔra gazi fila la (idɔrɔzɛni ni ɔksijɛni) minw be jii bɔ, o be dugukolo sanfɛla bɛɛ lamini ani adamaden tɛ se ka min sɔrɔ a yɛrɛ ma . Ala b’a siri ni sankolola ɲanamaya yebali dɔ ye, o lo kɛra kabini jinɛ yɛrɛ bena tɔgɔ sɔrɔ ko “ fiɲɛ sebagaya kuntigi ” Efɛz . miiriya min tun b’a la ka ban sankolo la.     
 
Loon sabanan​
 
Zɛnɛzi 1:9 : “ Ala ko : «Ji minw be sankolo jukɔrɔ, u ka lajɛn yɔrɔ kelen na, dugukolo jalen ka bɔ kɛnɛ kan. A kɛra ten ."    
Kabini o wagati, " jii " tun ye dugukolo bɛɛ datugu nka baji kɔnɔfɛnw sifa si tun tɛ yen fɔlɔ min bena dan tile   5nan na . o tiɲɛtigiya bena a ka tiɲɛtigiya bɛɛ di Zɛnɛzi 6 ka jikuruw ka wale ma min bena se ka , a yɛrɛ , ka bɛgɛnw ka baji kɔnɔfɛnw cogoya jɛnsɛn dugukolo jikurunin kan ; min bena kɛ sababu ye ka baji kɔnɔ fɛnɲɛnamafagalanw ni fɛnɲɛnamafagalanw sɔrɔ yen .   
Zɛnɛzi 1:10 : “ Ala ye dugukolo jalen weele ko dugukolo, ka jii min lajɛnna, a y’o weele ko kɔgɔji. Ala y’a ye ko o ka ɲi .   
O faranfasi kura jatelen don " ɲuman " ye Ala fɛ bari kɔgɔjibaw ni jamanaw kɔfɛ , a be tagamasiɲɛ fila lɔyɔrɔ di o kumaden fila ma " baji ni dugukolo " minw bena Katolikiw ka kerecɛnw ka legilizi ni porotesitanti kerecɛnw ka legilizi yira min bɔra fɔlɔ la ni Egilizi yɛlɛmani tɔgɔ ye. O kama, u ka farali , min kɛra saan 1170 ni saan 1843 cɛ, Ala b’a jati ko a “ ka ɲi ” . A ka jijali min kɛra a ka baarakɛla kantigiw ye yɛlɛmani wagati la, o yirala Yirali 2: 18-29 kɔnɔ. aw tɛ doni wɛrɛ ye ; min b’i fɛ, i k’o minɛ fɔɔ ne ka na . Siɲɛ kelen tugun, o lajɛn sababu fɛ, Ala be labɛn sigi mɛlɛkɛw ni adamadenw ka hakili murutininw ka ɲagamini kɔnɔ. An k'o kalan wɛrɛ kɔrɔsi, " dugukolo " bena a tɔgɔ di dugukolo bɛɛ ma bari " jalen " labɛnna ka kɛ adamaden ka ɲɛnamaya lamini ye, Ala ye nin danfɛn min dan. Kɔgɔji sanfɛla ka bon ni dugukolo jalen sanfɛla ye siɲɛ naani , dugukolo tun be se ka tɔgɔ min ta ko “ kɔgɔji ” min ka kan n’a ye nka a ma jati Ala ka laɲinita ye. O " kuma " nin kumadenw : " kɔnɔw be ɲɔgɔn lajɛn ani kɔnɔw be ɲɔgɔn lajɛn ", o be sɔrɔ o kuluw kɔnɔ. O la , saan 1170 ni saan 1843 cɛ , Porotɛstan kantigiw ni hɛɛrɛtigiw kisira Krista ka tilenninya fɛ min jatera u ye cogo dan na k’a sɔrɔ u ma mɛnni kɛ lafiɲɛlon lafiɲɛlon na min ye tile wolonfilanan tigitigi ye : sibirilon . Ani o lafiɲɛ wajibi lo min b'a to " dugukolo " be kɛ kerecɛnw ka ngalon limaniya tagamasiɲɛ ye k'a ta saan 1843 la , ka kɛɲɛ ni Dan.8:14 ye . O Ala ka kiti dalilu be sɔrɔ Yir. 10:5 kɔnɔ sabu Yezu y’a “ senw ” bila “ baji ni dugukolo ” kan walisa k’u gosi n’a ka dimi ye.                                  
Zɛnɛzi 1:11 : “ Ala ko: «Dugukolo ka binw bɔ dugukolo kan, bin minw kisɛ be bɔ, ani yiriden minw be yiriden bɔ, u sifaw bɛɛ la, u kisɛ be u yɛrɛ la. A kɛra ten . »   
Ala ye dugukolo jalen bila fɔlɔ min na, o b'o sabati : fɔlɔ, a be fanga sɔrɔ ka " binkɛnɛmanw bɔ " " , binw minw be kisɛ bɔ, yiridenw minw be yiridenw bɔ ka kɛɲɛ n'u suguya ye " ; fɛɛn o fɛɛn dilanna fɔlɔ adamaden mako kama, o kɔ, dugukolo kan ni sankolola bɛgɛnw kama minw bena a lamini. Dugukolo danfɛn nunu, Ala bena kɛ tagamasiɲɛw ye walisa k’a ka kalanw yira a ka baarakɛlaw la. Mɔgɔ, i n'a fɔ " yiri " , a bena yiridenw bɔ, ɲuman wala juguman.       
Zɛnɛzi 1:12 : “ Dugukolo ye binw bɔ, bin minw kisɛ be bɔ u sifaw la, ani yiri minw be yiridenw bɔ, u kisɛ be u kɔnɔ, u sifaw bɛɛ la. Ala k’a ye ko o ka ɲi. »    
 O loon 3nan na , jalaki si tɛ Ala ka baara dancogo nɔgɔ, danfɛnw dafanin lo, o kɔrɔ, u jatilen lo ko “ ɲuman ”. Fiɲɛ ni dugukolo saniyanin dafanin na, dugukolo b’a ka fɛɛnw caya. Yiridenw labɛnna danfɛnw kama minw bena balo dugukolo kan : mɔgɔw ni bɛgɛnw minw fana bena yiridenw bɔ ka kɛɲɛ n’u ka jogow ye.   
Zɛnɛzi 1:13 : “ Sufɛ , sɔgɔma , o kɛra tile sabanan ye .”   
 
 
 
Loon 4nan​
 
Gen.1:14 : “ Ala ko: «Yeelenw ka kɛ sankolo la, ka tile ni suu danfara ; O ka kɛ wagatiw, ani loonw, ani saanw tagamasiɲɛw ye .”   
Tilanyɔrɔ kura dɔ be bɔ : “ tile ni suu ”. Fo ka taga se o tile naaninan ma, tile yeelen tun tɛ sɔrɔ sankolola fɛɛn dɔ fɛ. Tile ni suu danfara tun be yen ka ban cogo dɔ la min be se ka kɛ i n’a fɔ Ala lo y’o dan. Walisa k’a ka danfɛnw kɛ a yɛrɛ ma, Ala bena sankololafɛnw dan tile naaninan na minw bena a to adamadenw be se ka kalolajɛw sigi sen kan ka kɛɲɛ n’o fɛɛnw lɔyɔrɔ ye diɲɛ kɔnɔ. O cogo la, Zodiac , lolow lɔnniya tagamasiɲɛw bena bɔ ka kɔn a wagati ɲɛ nka sisan ka jinamoriya min nɔrɔnin be a la, o kɔrɔ, lolow lɔnniya tɛ yen.   
Zɛnɛzi 1:15 : “ u ka kɛ yeelen ye sankolo la, ka yeelen bɔ dugukolo kan. A kɛra ten ."  
" Dugukolo " ka kan ka yeelen bɔ " tile " la i n'a fɔ " suu " , nka " tile " yeelen ka kan ka tɛmɛ " suu " ta kan bari o ye tiɲɛ Ala ka tagamasiɲɛ jaa ye, min ye fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ dan . Ani, tuguɲɔgɔnna min be kɛ " sufɛ tile " kɔnɔ, o b'a ka see laban kofɔ a juguw bɛɛ kan minw fana ye a ka kanulenw n'a ka mɔgɔ sugandininw ye minw be duba sɔrɔ. O baara min ye ka " dugukolo yeelen bɔ ", o bena o lolow dɛmɛ ka tagamasiɲɛ dɔ di diinankow ma minw be tiɲɛnw wala ngalonw kalan minw be yira danbaga Ala tɔgɔ la.                
Zɛnɛzi 1:16 : “ Ala ye yeelenba fila dan, u ye tile mara, yeelen fitinin, u ye suu mara. A ye lolow fana dan .  
A kɔrɔsi nin fɛn nin na : ka " tile " ni " kalo " , " yeelenba fila " lawuli , Ala be tile tɔgɔ fɔ ni kumaden nin ye " min ka bon ni bɛɛ ye " k'a sɔrɔ tilebɔw b'o yira, tile ni kalo diski fila be ye an ɲɛɛ na u bonya ye kelen ye, kelen be tɔ kelen datugu ɲɔgɔn na. Nka Ala min y' a dan , ale b' a lɔn adamaden ɲɛfɛ ko a yecogo fitinin sababu bɔra a yɔrɔjan na dugukolo la , tile ka bon siɲɛ 400 nka a ka jan kalo la siɲɛ 400 . O tigitigi fɛ, a b’a ka danbaga Ala tɔgɔba tiɲɛntigiya ani k’a sinsin. Ka fara o kan , Alako ta fan fɛ, a b’a yira ko a ka “ bonya ” tɛ se ka suma ni kalo fitinin ye , min ye suu ni dibi tagamasiɲɛ ye. O tagamasiɲɛw baara bena ɲɛsin Yezu Krista ma min be weele ko “ yeelen ” Zan 1:9 kɔnɔ : “ O yeelen tun ye yeelen lakika ye, min be yeelen bɔ mɔgɔ bɛɛ la minw be na diɲɛ kɔnɔ .” An k' a kɔlɔsi ko Yahutu farisogo jamakulu ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ min lɔra kalo kalolabɛn dɔ kan , o tun bilala " dibi " wagati tagamasiɲɛ kɔrɔ ; o kɛra fɔɔ ka taga se Kirisita ka na fɔlɔ ni a na filanan ma . I n'a fɔ " kalo kura fɛtiw , " ni kalo tununa ka kɛ fɛn yebali ye, o tun ye kiraya kɛ ko Krista ka tile wagati nana , Mal . aw bɛna bɔ ka pan i n’a fɔ misidenw ka bɔ kongokolon kɔnɔ , ...   ” . Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔ, " kalo " kɛra kerecɛnw ka ngalon limaniya tagamasiɲɛ ye, Katolikiw ka tugu ɲɔgɔn kɔ kabini saan 321 ani 538, o kɔ, Porotɛstanw ka diinan kabini saan 1843, ani... Adventistiw ka diinan sigicogo kabini saan 1994.                              
O vɛrise be “ lolow ” kofɔ fana. U ka yeelen ka dɔgɔ, nka u ka ca kojugu fɔɔ o bɛɛ n’a ta, u be yeelen bɔ dugukolo kan suuw ka sankolo la. " Lolo " be kɛ o cogo la diinan cidenw ka tagamasiɲɛ ye minw be to lɔnin na walima minw be ben i n'a fɔ Apo.6 :13 ka " tagamasiɲɛ 6nan " min kɔnɔ lolow benni nana kiraya kɛ Nowanburukalo tile 13, saan 1833 ka ɲɛsin mɔgɔ sugandininw ma , porotesitantiw ka cidenw ka benni belebele min kɛra saan concerned1999 la. " Sardi " ka cikan min fɔra Yezu ye ko : " i be tɛmɛ sabu i be niin na ani i sara ". O benkanni be sɔrɔ Yir. 9:1 kɔnɔ : “ Mɛlɛkɛ duurunan ye buru fiyɛ. Ne ye lolo dɔ ye min bɔra sankolo la ka ben dugukolo kan . Dingɛ dunba kilɛ dira a ma . Sanni Porotɛstanw ka ben, Yir. 8:10 ani 11 be Katolikiw ka diinan koo lawuli Ala ye min jalaki pewu : “ Mɛlɛkɛ sabanan y’a ka buru fiyɛ. Lolo belebele dɔ bɔra sankolo la ka ben, a bɛ manana i ko lanpan ; A benna baji ni bununw taran saba kan. » Vɛrise 11nan b’a tɔgɔ la ko “ Absinthe ” : “ Lolo nin tɔgɔ ko Absinthe ; Jii tilan sabanan kɛra nɔgɔ ye , mɔgɔ caaman sara jii kosɔn, bari a tun kunana . O be sabati Yir. 12:4 kɔnɔ : “ A kukala ye sankolo lolow tilan sabanan sama k’u fili dugukolo kan. Muso min tun be ɲini ka jigi, kongokolon lɔnin tun be yen walisa k’a deen ɲimi n’a y’a wolo tuma min na . Diinɛ cidenw tun bena ben kɔfɛ Faransi ka murutilikɛlaw fagali la Yir . 8:12 kɔnɔ : “ Mɛlɛkɛ naaninan y’a ka buru fiyɛ. Tile tilanyɔrɔ sabanan, kalo tilanyɔrɔ sabanan, ani lolow tilanyɔrɔ sabanan benna fɔɔ u tilanyɔrɔ sabanan dibira, tile ma yeelen bɔ fɔɔ ka taga se suu tilanyɔrɔ sabanan ma . Hɔrɔnya miiriya yɛlɛmanikɛlaw ka laɲiniw fana ye , tuma bɛɛ yɔrɔ dɔ la ( sabanan ) , " tile " ani " kalo " .                              
Zɛnɛzi 15:5 kɔnɔ, " lolow " ye " bɔnsɔn " tagamasiɲɛ ye min tun layidu tara Ibrayima ye : " A bɔra n'a ye kɛnɛma, k'a fɔ a ye ko : «I ka sankolo filɛ, i ka lolow jati, n'i be se k'u jati.» A ko a ma ko : « I ta denw bɛna caya ten . Kɔlɔsili ! Cikan b’a yira ko mɔgɔ caaman be yen nka a ma foyi fɔ o jamaba ka limaniya sifa koo la, Ala bena min sɔrɔ “ mɔgɔ caaman weelera, nka mɔgɔ damadɔ lo sugandira ” ka kɛɲɛ ni Mat.22:14 ye. “ Lolo ” be mɔgɔ sugandininw tagamasiɲɛ yira tugun Dan 12 :3 kɔnɔ : “ Hakilitigiw bena mɛnɛmɛnɛ i n’a fɔ sankolo yeelen, minw be mɔgɔ caaman lasun u ka tilenninya kɛ , olu bena mɛnɛmɛnɛ i n’a fɔ lolow fɔɔ abada .”               
Zɛnɛzi 1:17 : “ Ala y’u bila sankolo la walisa u ka yeelen bɔ dugukolo kan, ”   
An b’a ye yan ko Ala be sinsin lolow ka baara kan Alako ta fan fɛ : “ ka yeelen bɔ dugukolo kan .”   
Zɛnɛzi 1:18 : “ ka tile ni suu mara, ka yeelen ni dibi bɔ ɲɔgɔn na . Ala y’a ye ko o ka ɲi .  
Yan, Ala b’o lolow lɔyɔrɔ yira Alako ta fan fɛ a kɛtɔ ka “ tile ni yeelen ” siri ɲɔgɔn na fan kelen na, ani “ suu ni dibi ” fan dɔ fɛ .     
Zɛnɛzi 1:19 : “ Sufɛ, sɔgɔma, o kɛra tile naaninan ye .”  
Dugukolo be se ka nafa sɔrɔ sisan tile yeelen n’a ka funteni na walisa a ka se ka sɛnɛ ani ka yiriw balo. Nka tile lɔyɔrɔ bena kɛ nafaman ye Awa ni Adama ka jurumu kɛnin kɔ dɔrɔn. Ɲɛnamaya fɔɔ ka taga se o wagati jugu ma, o basiginin lo Ala ka danni sebagaya kabakoman lo kan. Dugukolo kan ɲanamaya labɛnnin lo Ala fɛ o wagati kama, jurumun bena dugukolo minɛ n’a ka dangali bɛɛ ye.
 
Loon 5nan​
 
Zɛnɛzi 1:20 : “ Ala ko: «Jii ka fɛɛn ɲɛnamanw caya, kɔnɔw ka pan dugukolo sanfɛ sankolo la .”  
O loon 5nan na , Ala be se di “ jii ” ma ka “ bɛgɛn ɲɛnamaw wolo ka caya ” minw ka ca ani u suguw ka ca fɔɔ a ka gwɛlɛ bi lɔnnikow ma k’u bɛɛ jati. Dibi kɔnɔ, an be ɲɛnamaya sifa dɔ ye min lɔnnin tɛ, o ye bɛgɛn misɛnninw ye minw be yeelen bɔ , u be yɛlɛ ani u be yeelen fanga yɛlɛma ani hali u kulɛri . O cogo kelen na, sankolo bonya bena “ kɔnɔw ” ka pankurun ɲɛnamaya sɔrɔ . Yan, " kamanw " tagamasiɲɛ be bɔ min b'a to sogomanw be se ka tagama fiɲɛ kɔnɔ. O tagamasiɲɛ bena nɔrɔ sankolola jinaw la minw mako t’a la sabu u tɛ dugukolo ni sankolola farikolo sariyaw kɔrɔ. Ani dugukolo kan fɛnɲɛnama sifa minw be ni kamanw ye , Ala bena " sankolola " jaa di a yɛrɛ ma, min be yɛlɛ sanfɛ ka tɛmɛ kɔnɔw ni bɛgɛn sifaw bɛɛ kan minw be pan. " Sankolon " fana kɛra masaya tagamasiɲɛ ye , masacɛ Nabukodonozɔri ka Dan.7:4 kɔnɔ ani Napoleyɔn fɔlɔ ta Yir.8:13 kɔnɔ : " Ne ye sankololafɛn dɔ mɛn a be panna sankolo cɛmancɛ la , a b'a fɔra ni kaanba ye ko: «Bɔnɔ, bɔnɛ, bɔnɛ saba minw be buruw kan, minw bɛ ɲini ka mankan bɔ! "Nin masaya fanga yecogo tun ye " balawo " saba minw tun bena tileben jamanaw sigibagaw minɛ ni Apo ka " buru " saba laban tagamasiɲɛ ye, o tun ye kiraya kɛ. 9 ani 11, k’a ta saan 1843 la, tuma min na Dan.8:14 ka sariya donna baara la.                    
Ka fara " sankolo " kan , " sankolo kɔnɔ " tɔw bena kɛ sankolo mɛlɛkɛw tagamasiɲɛ ye , ɲumanw ni jugumanw.    
Zɛnɛzi 1:21 : “ Ala ye jɛgɛbaw dan, ani fɛɛn ɲanamanw bɛɛ dan, minw be yɛlɛmayɛlɛma, jii be minw sɔrɔ ka caya, u sifaw bɛɛ la. A ka kɔnɔ kamanw bɛɛ dan ka kaɲa ni o suguya ye. Ala y’a ye ko o ka ɲi .   
Ala be baji kɔnɔfɛnw labɛnna jurumu cogoya kama, wagati min na " jɛgɛ belebelew " bena fitininw kɛ u ka dumuni ye, o ye danbe porogaramu ye ani u ka caya nafa ye jɛgɛ sifa kelen kelen bɛɛ la. " Kɔnɔnin minw be ni kamanw ye " tɛna bɔ o sariyakolo la bari olu fana bena ɲɔgɔn faga walisa k'u yɛrɛ balo. Nka sanni jurumu ka kɛ , baji kɔnɔfɛn wala kɔnɔ si tɛ mɔgɔ wɛrɛ tɔɔrɔ, ɲɛnamaya b’u bɛɛ lakunu ani u be ɲɔgɔn fɛ bɛnbaliya dafanin na. O kama, Ala b’a jati ko koow “ ka ɲi . ” Kɔgɔji “ bɛgɛnw ” ani “ kɔnɔw ” bena tagamasiɲɛ dɔ kɛ jurumu kɔ. O la , kɛlɛ minw be kɛ fɛnɲɛnama sifaw ni ɲɔgɔn cɛ , olu bena “ baji ” kɔrɔ di “ saya ” ma , Ala be min di a ma heburuw ka sarakalasebagaw ka kokɛcogo la . Tanki min bena kɛ o kama, u bena weele ko “ baji ” walisa ka hakili jigi “ Kɔgɔji Wuliman ” tigɛli la , o koo fila bɛɛ ye kerecɛnw ka batɛmu ɲɛyirali ye. O kama, Ala y’a tɔgɔ di a ma ko: “ wara min be bɔ baji kɔnɔ ” Yir. 13:1 kɔnɔ, a b’a yira ko Ɔrɔmu Katoliki diinan ani masacɛ min b’a dɛmɛna, o ye “ suuw ” jɛnkulu ye minw b’u mɔgɔɲɔgɔn faga ani k’a dumu i n’a fɔ “ baji ” jɛgɛ . O cogo kelen na, kongokolonw, kongokolonw ani kongokolonw bena kongokolonw ni kongokolonw dumu, Awa ni Adama ka jurumun kosɔn ani minw , minw ka ca kosɔbɛ, u bɔnsɔnw adamadenw na fɔɔ ka taga se Krista ka nɔɔrɔ segi ma.                         
Zɛnɛzi 1:22 : “ Ala ka barika don o ra, k’a fɔ o ye ko: «Aw ye denw wolo, ka caya, ka kɔgɔjiw fa. ani kɔnɔw ka caya dugukolo kan .”  
Ala ka dugawu be sɔrɔ caya sababu fɛ, o koo la, baji kɔnɔfɛnw ni kɔnɔw ta, nka yanni dɔɔni , adamadenw ta fana. Krista ka Egilisi fana weelera k’a ka kalandenw hakɛ caya, nka yan, Ala ka dugawu ma bɔ , bari Ala be weele , nka a t’a jagoya mɔgɔ si ma k’a ka kisili dicogo jaabi.
Zɛnɛzi 1:23 : “ Sufɛ , sɔgɔma , o kɛra tile duurunan ye .”   
An k’a lɔn ko baji kɔnɔfɛnw danna tile duurunan na o cogo la k’u danfara ka bɔ dugukolo kan ɲɛnamaya danni na, a ka hakilimaya tagamasiɲɛ kosɔn min ɲɛsinna kerecɛnya danganin ni kerecɛnya murutinin sugu fɔlɔ ma ; Ɔrɔmu ka Katoliki diinan bena min yira kabini marisikalo tile 7, saan 321, kafiriw ka ngalon lafiɲɛlon , loon fɔlɔ ani " tile loon ", min tɔgɔ yɛlɛmana kɔfɛ ko : dimansi, o kɔrɔ, Matigi ka loon. O ɲɛfɔli be sabati Ɔrɔmu Katolikiw ka diinan bɔli fɛ saan waa 5nan na ani Porotɛstan diinɛ min bɔra saan waa 6nan na .    
 
Loon 6nan​
 
Zɛnɛzi 1:24 : “ Ala ko: «Dugukolo ka fɛɛn ɲanamanw bɔ u sifaw bɛɛ la: bɛgɛnw, ani fɛnɲɛnamanw, ani kongosogow, u sifaw. A kɛra ten ."   
Loon 6nan be tagamasiɲɛ ye dugukolo kan ɲɛnamaya danni fɛ min , o kɔfɛ, baji kɔ, " ye danfɛn ɲɛnamanw wolo ka kɛɲɛ n’u suguw ye, bɛgɛnw, fɛnɲɛnamaw ani dugukolo kan bɛgɛnw, ka kɛɲɛ n’u suguw ye . " Ala y’a to o danfɛn ɲɛnamaw bɛɛ be wolo cogo dɔ la . O bɛna jɛnsɛn jamana yɔrɔ bɛɛ ra.    
Zɛnɛzi 1:25 : “ Ala ye dugukolo kan kongosogow dan, ani bɛgɛnw, ani fɛnɲɛnamaw bɛɛ dan. Ala y’a ye ko o ka ɲi .   
O vɛrise be koo min fɔra vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ, o b’o lo sɛmɛntiya. An k’a kɔrɔsi sisan ko Ala lo ye o dugukolo kan bɛgɛnw danbaga n’u ɲɛminɛbaga ye. I ko kɔgɔji kɔnɔfɛnw, dugukolo kan bɛgɛnw bena sigi ɲɔgɔn fɛ fɔɔ ka taga se adamadenw ka jurumu wagati ma. Ala b' a ye ko nin bɛgɛn danfɛn min kɔnɔ tagamasiɲɛw lɔyɔrɔw be dan , o ye " ɲuman ye " ani a bena baara kɛ n' o ye a ka kiraya cikanw na jurumu siginin kɔ . Fɛɛn minw be yɛlɛmayɛlɛma, olu cɛma, “ saa ” bena lɔyɔrɔba ta i n’a fɔ jurumu lawulibaga min be baara kɛ ni jinɛ ye . Jurumun kɔ, dugukolo kan bɛgɛnw bena ɲɔgɔn halaki suguw ni suguw kan. O juguya bena joo di , Yirali 13:11 kɔnɔ , tɔgɔ min be “ wara min be bɔ dugukolo kan ” min b’a yira ko Porotɛstan diinan be a lɔyɔrɔ laban na , Ala y’o danga Adventisiw ka limaniya kɔrɔbɔli laban na min be joo di Yezu Krista ka kɔsegi lakika ma min labɛnna saan 2030 ka sɛnɛ wagati la . Nka, an k’a kɔrɔsi ko Porotɛstanw ka diinan lo y’o dangali ta , jama m’u janto o la kabi saan 1843.       
Zɛnɛzi 1:26 : “ Ala ko: «An ka adamaden dan an jaa ra, ka kɛ an bɔɲɔgɔnko ye, kɔgɔji jɛgɛw, ni sanfɛ kɔnɔw, ni bɛgɛnw, ni dugukolo bɛɛ, ani fɛnɲɛnamanw bɛɛ ye minw be yɛlɛmayɛlɛma dugukolo kan .”   
N’a y’a fɔ ko “ An k’o kɛ ,” Ala b’a ka danni baara jɛn ni mɛlɛkɛ kantigimanw ye minw b’a ka kɛwalew ye ani u b’a lamini ni dusudiya ye. Ka fara ɲɔgɔn kan , yan, min lajɛnna ɲɔgɔn fɛ tile 6nan na , o ye dugukolo kan bɛgɛnw dilanni ye ani adamaden ta ye, min kofɔra vɛrise 26nan na, Ala tɔgɔ hakɛ, o ye, o ye jateden ye min sɔrɔla ni Heburukan sɛbɛn naani nunu farali ye " Yod = 10 + , Wav = 5 + , A = 5 + , A = 26 " ; lɛtɛrɛ minw b’a tɔgɔ la , u bayɛlɛmana ko “ YaHWéH ” . O sugandili ka ɲi ka tɛmɛ fɔlɔ kan sabu , “ danna Ala jaa la ”, “ mɔgɔ ” Adama nana tagamasiɲɛ yira dugukolo danfɛnw na i n’a fɔ Krista jaa. Ala b’a farikolo n’a hakili di a ma, o kɔrɔ, a be se ka kiti tigɛ ɲuman ni juguman cɛ min bena a to a be jalaki . Komi “ adamaden ” danna loon kelen na ni bɛgɛnw ye, a bena a ka “ bɔɲɔgɔnko ” sugandi : Ala wala bɛgɛn , wala “ wara ” . Sisan, n’u y’a to “ bɛgɛn ” dɔ , “ saa ” k’u lafili , o lo b’a to Awa ni Adama bena u yɛrɛ tigɛ Ala la ani u tɛna bɔ a la tugun . Ala ka fanga di adamaden ma " fɛnɲɛnamanw kan minw be yɛlɛmayɛlɛma dugukolo kan " kan, Ala b'a weele ko a ka fanga sɔrɔ " saa " kan, o la, a kana a to a k'a yɛrɛ kalan. Ayiwa, adamadenw ta fan fɛ, Awa bena to a dan na ani a bena faran ka bɔ Adama la tuma min na a bena lafili ani k’a jalaki kanminɛbaliya jurumun na.                              
Ala b’a ka dugukolo danfɛnw bɛɛ kalifa adamaden ma, ani ɲɛnamaya minw be sɔrɔ a kɔnɔ ani minw be sɔrɔ kɔgɔjiw kɔnɔ, dugukolo kan ani sankolo la.
Zɛnɛzi 1:27 : “ Ala ye mɔgɔ dan a yɛrɛ jaa la, a y’u dan cɛɛ ni muso la a yɛrɛ jaa la .”   
Tile 6nan be mɛn i n’a fɔ tɔw, lɛrɛ 24 ani a be komi cɛɛ ni muso ka danfɛnw lajɛnna yan ni kalan laɲini ye k’u ka danfɛnw surunya. Tiɲɛn na , Zɛnɛzi . 2 be adamaden dancogo nin ta k’a yira ko koo caaman kɛra, n’a sɔrɔ u kɛra tile damanin kɔnɔ. O la, sapitiri fɔlɔ nin ka maana be sariyako dɔ ta min b’a yira Ala tun b’a fɛ ka tagamasiɲɛ minw di lɔgɔkun tile wɔɔrɔ fɔlɔw ma.
Nin lɔgɔkun ye tagamasiɲɛ ye ka tɛmɛ fɔlɔ kan, sabu a be Ala ka kisili labɛn yira. " Cɛɛ " ye Krista tagamasiɲɛ ye ani a be kiraya kɛ ani " muso " ye " Egilizi Sugandili " tagamasiɲɛ ye ani a be kiraya kɛ min bena kunu ka bɔ a la. Ka fara o kan, sanni jurumu ka kɛ, wagati yɛrɛ yɛrɛ tɛ foyi ye sabu dafanin cogoya la, wagati tɛ jati ani “ saan 6000 ” jate bena daminɛ sɛnɛ fɔlɔ la min be tagamasiɲɛ kɛ adamaden ka jurumu fɔlɔ fɛ . Ka kɛɲɛ ni sariya dafanin ye, suu minw be lɛri 12 kɛ ani tile minw be lɛri 12 kɛ, u be tugu ɲɔgɔn kɔ tuma bɛɛ. O vɛrise kɔnɔ, Ala b’a sinsin adamaden dancogo kan ka kɛɲɛ n’a yɛrɛ jaa ye. Adama barika ka dɔgɔ , a fanin be fanga la ani a danna ka se ka jinɛ ka kɔrɔbɔliw kɛlɛ.        
Gen.1:28 : “ Ala ka o barikada, k’a fɔ o ye ko: «Aw ye denw wolo, ka caya, ka dugukolo fa, k’a mara aw yɛrɛ kɔrɔ. Aw ka kɛ kɔgɔji jɛgɛw, ani kɔnɔw, ani fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ ye minw be yaala dugukolo kan .”  
Ala be cikan min ci adamadenw bɛɛ ma, Adama ni Awa ye minw ka ɲɛyirali fɔlɔw ye. I ko bɛgɛnw, u fana be duga sɔrɔ ani u be jija u ka deenw wolo walisa ka adamadenw caya. Adamaden be fanga sɔrɔ Ala fɛ bɛgɛn danfɛnw kan, o kɔrɔ ko a man kan k’a to u k’a mara , dusukunnakow ni dusukunnakow barikantanya sababu fɛ. A man kan ka koo jugu kɛ u la, nka a ka ɲi ka to ka bɛn n’u ye. Nin, kuma min fɔra ka kɔn jurumu dangali ɲɛ.
Zɛnɛzi 1:29 : “ Ala ko: «A flɛ, dugukolo bɛɛ kan, binfɛn minw bɛɛ be kisɛ bɔ, ani yiriden minw be kisɛ bɔ, ne y’olu bɛɛ di aw ma .”    
A ka yiriw dancogo la, Ala b’a ka ɲumanya n’a ka nilifɛnw bɛɛ yira a kɛtɔ ka yiri sifa kelen kelen bɛɛ kisɛ hakɛ caya , yiridenw, sumanw, binw ani nankɔfɛnw. Ala be balocogo dafanin misaliya di adamaden ma min be farikolo ni hakili kɛnɛya sabati min be adamaden farikolo n' a niin bɛɛ nafa , hali bi i n' a fɔ Adama ka wagati la . O barokun yira kabini saan 1843 Ala fɛ i n’a fɔ waajibi ye a ka mɔgɔ sugandininw fɛ ani a be nafaba sɔrɔ an ka loon labanw na yɔrɔ min na dumuni be kɛ kemikɛli, nɔgɔ, fɛnɲɛnamafagalanw ani fɛɛn wɛrɛw ka tɔɔrɔ ye minw be ɲɛnamaya tiɲɛ sanni k’a latanga.
Gen.1:30 : “ Ne ye bin binkɛnɛmanw bɛɛ di dugukolo kan kongosogow bɛɛ ma, ani kɔnɔw bɛɛ ma, ani fɛɛn minw bɛɛ be yɛlɛma dugukolo kan, ani fɛɛn minw bɛɛ be niin na, ne ye bin binkɛnɛmanw bɛɛ di olu ma k’u balo. A kɛra ten .   
O vɛrise be koo jɔnjɔn dɔ yira min b’a to o ɲɛnamaya bɛnnin be se ka kɛ. Danfɛn ɲɛnamaw bɛɛ ye sogodumunikɛlaw ye, o la, kuun t’a la u ka koo jugu kɛ u yɛrɛ la. Jurumu kɔ, bɛgɛn bena to ka ɲɔgɔn kɛlɛ dumuni kama, o kɔ, saya bena u bɛɛ minɛ cogo dɔ la.
Zɛnɛzi 1:31 : “ Ala ye fɛɛn minw bɛɛ dan, a y’u bɛɛ filɛ k’u ka ɲi kosɔbɛ. O la, wulafɛ sera, sɔgɔma sera, o kɛra tile wɔɔrɔnan ye .  
Tile 6nan laban na , Ala wasanin lo a ka danfɛn na min , ni adamaden be dugukolo kan , a jatera sisan ko a " ka ɲi kosɛbɛ " , k'a sɔrɔ a tun ye " ɲuman " dɔrɔn lo ye tile 5nan laban na .    
Ala b’a fɛ ka lɔgɔkun tile 6 fɔlɔw ni tile 7nan bɔ ɲɔgɔn na , o b’a yira u ka jɛnkuluw la Zɛnɛzi sapitiri fɔlɔ nin kɔnɔ. O cogo ra, a bɛ a ta Ala ta sariya cikan 4nan labɛn, a bɛna min yira o wagati ra, Heburuw ye, minw bɔra Misiran jɔnya ra. Kabi Adama , adamadenw be tile 6 sɔrɔ tile 7 kɔnɔ, lɔgɔkun o lɔgɔkun, k’u ka dugukolo baaraw kɛ. Adama fɛ, koow daminɛna ka ɲɛ, nka a dannin kɔ ka bɔ ale la, muso, a ka " dɛmɛbaga " min dira Ala ma , ale lo bena jurumu don dugukolo danfɛnw na i ko Zɛnɛzi 3 bena a yira cogo min na. Komi Adama b’a muso kanu, ale fana bena yiriden min bali, o dumu ani jurumun ka dangali bena furuɲɔgɔnw bɛɛ minɛ. O kɛwale kɔnɔ, Adama be kiraya kɛ Krista ye min bena na a ka Egilizi Sugandili kanulen ka jurumu tilan ani k’a sara a nɔɔ na . A ka saya kuruwa kan, Goligota kulu jukɔrɔ, o bɛna jurumu min kɛra, o kunmabɔ ani, ka se sɔrɔ jurumun ni saya kan, Yesu Kirisita bɛna joo sɔrɔ k’a to a ka mɔgɔ sugandininw ka nafa sɔrɔ a ta tilenninya dafanin na. O cogo la, a be se ka ɲɛnamaya banbali di u ma min tununa kabi Adama ni Awa wagati la. Sugandilikɛlaw bena don ɲɔgɔn fɛ wagati kelen na nin ɲɛnamaya banbali kɔnɔ saan waa 7nan daminɛ na , o wagati lo la, lafiɲɛlon ka kiraya baara bena dafa. O la , i be se k’ a faamu fɛɛn min kama tile 7nan tɔɔ barokun be sɔrɔ Zɛnɛzi sapitiri 2nan na , min be dan na ni tile 6nan fɔlɔw ye minw be sɔrɔ sapitiri fɔlɔ kɔnɔ .  
 
Zɛnɛzi 2
 
Tile wolonfilanan .
 
Zɛnɛzi 2:1 : “ O cogo la, sankolo ni dugukolo danna ka ban .  
Tile wɔɔrɔ fɔlɔw be dan na ni “ tile wolonfilanan ” ye sabu Ala ka dugukolo ni sankolo danni baara banna. O tun ye tiɲɛ ye, ɲanamaya jusigilanw sigili kama min danna lɔgɔkun fɔlɔ la, nka o ka ca n’o ye, saan 7000 minw fana be kiraya kɛra. Tile wɔɔrɔ fɔlɔw b’a yira ko Ala bena baara kɛ gwɛlɛyaw kɔnɔ ka jinɛ ka kɛlɛbolo n’a ka halakili kɛwalew kɛlɛ saan 6 000 kɔnɔ. A ka baara bena kɛ k’a ka mɔgɔ sugandininw sama ka na a fɛ walisa k’u sugandi adamadenw bɛɛ cɛma. A bena dalilu sifa caaman di u ma k’a yira ko a b’u kanu ani minw b’a kanu ani u be sɔn a ma a ka koow bɛɛ la ani a ka koow bɛɛ la, a bena olu to u bolo. Sabu minw tɛ o cogo ra, olugu bɛna don jinɛ ka yɔrɔ danganin na. " Sɔrɔdasi " min kofɔra, o ye kɛlɛbolo fila nunu ka fanga ɲɛnamaw ye minw bena ɲɔgɔn kɛlɛ ani ka ɲɔgɔn kɛlɛ " dugukolo kan " ani " sankolo la " yɔrɔ min na " sankolo lolow " b'u tagamasiɲɛ yira. Ani, o kɛlɛ min be kɛ ka mɔgɔ sugandi, o bena kɛ saan 6000 kɔnɔ.          
Zɛnɛzi 2:2 : “ Ala tun ye baara min kɛ, a y’o ban tile wolonfilanan na ani a lafiɲɛna a ka baara bɛɛ la tile wolonfilanan na .”    
Dugukolo tariki lɔgɔkun fɔlɔ nin laban na, Ala ka lafiɲɛ be kalan fɔlɔ di : Adama ni Awa ma jurumun kɛ fɔlɔ ; min b’a yira ko Ala be se ka lafiɲɛ sɔbɛ sɔrɔ. O kama, Ala ka lafiɲɛ be kɛ sabu jurumu tɛ a ka danfɛnw na.  
Kalan filanan ka surun ka tɛmɛ ani a dogonin be kiraya kuma nin na " tile wolonfilanan " min ye kisili baaraba " wolonfilanan " jaa ye Ala ye min labɛn.    
Saan waa kelen “ wolonfilanan ” donni , min be weele ko “ saan waa ” Yir. 20:4-6-7 kɔnɔ, o bena kɛ sababu ye ka mɔgɔ sugandininw sugandi ka ban. Ani Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw fɛ minw kisira ɲanamaya ra , walama minw kununa ka bɔ saya ra, nka o bɛɛ bɛ bonya la a kan, lafiɲɛ min sɔrɔla, o bɛna kɛ Ala ta sebagaya nɔ ye Yesu Kirisita ra, a ta juguw bɛɛ kan. Heburukan sɛbɛnin kɔnɔ, walekɛcogo “ lafiɲɛ ” ye “ shavat ” ye min bɔra kumaden “ lafiɲɛlon ” lili kelen na.          
Zɛnɛzi 2:3 : “ Ala ye tile wolonfilanan barikada k’a saniya, bari a ye baara minw bɛɛ kɛ, a lafiɲɛna o loon na .”  
Lafiɲɛlon kumaden ma fɔ nka a jaa be sɔrɔ ka ban “ tile wolonfilanan ” ka saniyali la . O la, Ala ka o saniyako sababu faamu koɲuman . A be kiraya kɛ wagati min na a ka saraka min kɛra Yezu Krista la, o bena a ka sara laban sɔrɔ : ninsɔndiya min b’a la k’a lamini a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ fɛ minw y’u ka kantigiya yira u ka wagati la martiri, tɔɔrɔ, bɔnɛ, tuma caaman na, fɔɔ ka taga se saya ma. Ani, saan waa kelen “ wolonfilanan ” daminɛ na , u bɛɛ bena to niin na ani u tɛna siran saya ɲɛ tugun. Ala n’a ka kɛlɛbolo kantigimanw fɛ, yala mɔgɔ be se ka miiri “ lafiɲɛ ” sababu la min ka bon ni nin ye wa ? Ala tɛna a kanubagaw ye tɔɔrɔ la tugu, a tɛna u ka tɔɔrɔ tilan tugu, o " lafiɲɛ " lo a be min kɛ an ka lɔgɔkun banbaliw ka " tile wolonfilanan lafiɲɛlon " kelen kelen bɛɛ la. A ka see sɔrɔli laban yiriden nin bena sɔrɔ Yezu Krista ka see sɔrɔli fɛ jurumun ni saya kan. Ale kɔnɔ, dugukolo kan ani adamaden tɔw cɛma, a ye baara dɔ kɛ min tɛ se ka la a la : a ye saya ta a yɛrɛ kan k’a ka mɔgɔw dan ani lafiɲɛlon y’a fɔ adamadenw ye kabini Adama wagati la ko a bena see sɔrɔ jurumun kan walisa k’a ka tilenninya n’a ka ɲɛnamaya banbali di minw b’a kanu ani k’a baara ni kantigiya ye ; fɛɛn dɔ min fɔra Yir. 6:2 kɔnɔ ani k’a sɛmɛntiya ko: “ Ne ye filɛri kɛ ka soo gwɛman dɔ ye. Min tun b’a kan, kala tun bɛ o boro; masafugulan dira a ma, a bɔra ka taga see sɔrɔ ani ka see sɔrɔ .”                 
San waa wolonfilanan donni b’a yira ko sugandininw donna Ala ka banbali kɔnɔ , o le kosɔn, nin Alako tariku kɔnɔ, tile wolonfilanan ma datugu ni kumaden nin ye " wulafɛ tun be yen, sɔgɔma tun be yen, o tun ye ... tile ye ". A ka Apokalipisi kɔnɔ min dira Yuhana ma, Kirisi bɛna nin san waa wolonfilanan lawuli ani a bɛna a yira ko a fana bɛna kɛ " san waa kelen " ye ka kaɲa ni Yirali 20 :2-4 ye , i n’a fɔ san wɔɔrɔ fɔlɔ minw tun kɔnna a ɲɛ. O bena kɛ sankolo kiti wagati ye, o wagati la, mɔgɔ sugandininw bena kiti tigɛ mɔgɔw kan minw sara yɔrɔ danganin na. O kama, jurumu hakili bena to nin “ saan waa kelen ” labanw na, o min ye lafiɲɛlonba ye min kofɔra wikɛni o wikɛni. Kiti laban dɔrɔn lo bena jurumun miiriya ban tuma min na , saan waa wolonfilanan laban na, mɔgɔ minw bɛɛ benna, u bena halaki ka ban “ saya filanan ka tasuma baji kɔnɔ . ”          
 
 
Ala be ɲɛfɔliw kɛ a ka dugukolo kan danfɛnw koo la .
Lasɔmini : Mɔgɔ minw lafilinin lo, olu be sigasigali dan n’u be Zɛnɛzi 2nan yɔrɔ nin yira i n’a fɔ seereya filanan min bena sɔsɔli don Zɛnɛzi 1nan ka maana la.O mɔgɔw ma Ala ka maana lakalicogo faamu. Zɛnɛzi 1 kɔnɔ, a y’a ka danni tile wɔɔrɔ fɔlɔw bɛɛ kofɔ. O kɔ, ka bɔ Zɛnɛzi 2:4 la, a kɔsegira ka kunnafoni wɛrɛw di barokun dɔw kan minw ma ɲɛfɔ Zɛnɛzi 1 kɔnɔ. 
Zɛnɛzi 2:4 : “ Sankolo ni dugukolo danyɔrɔ ye nin ye .”  
O ɲɛfɔli wɛrɛw ka ɲi kosɔbɛ sabu jurumu koo ka ɲi k’a yɛrɛ ka ɲɛfɔliw sɔrɔ. Ani, an y’a ye ko o jurumun barokun be yɔrɔ bɛɛ, Ala ye cogo minw di a ka dugukolo kan ani sankolo la baaraw ma. Tile wolonfila lɔgɔkun lɔli yɛrɛ be ni gundo caaman ye, wagati dɔrɔn lo bena u yira Krista ka mɔgɔ sugandininw na.
Zɛnɛzi 2 : 5 : “ Tuma min na Matigi Ala ye dugukolo ni sankolo dan, yiriden si tun tɛ dugukolo kan fɔlɔ, bin si tun ma falen fɔlɔ, bari Matigi Ala tun ma sanji lase dugukolo kan, mɔgɔ si tun tɛ yen ka dugukolo sɛnɛ . ”    
A kɔrɔsi tɔgɔ “ YaHweh ” min na Ala y’a yɛrɛ tɔgɔ la Musa ka delili kosɔn ka kɛɲɛ ni Ɛkizɔdi 3:14-15 ye. Musa ye o yiracogo sɛbɛ Ala ka cikan kɔrɔ, a ye min weele ko “ YaHweh ” . Ala ka yiracogo min be yan, o be bɔ a ka tariki la ka bɔ Ezipiti bɔli la ani Israɛl siya danni na.  
A be komi o koo misɛnninw kɔ, kiraya kuma dɔw lo be yen. Ala be kuma yiriw ka ɲɛnamaya yiriwali koo la, " kongo kɔnɔ yirimisɛnw ni binw ", a be " sanji " fara o kan ani " adamaden " min bena " dugukolo sɛnɛ ". Saan 1656 , Adama ka jurumu kɔ , Zɛnɛzi 7:11 kɔnɔ , “ sanjiba ” ka “ sanji ” bena yiriw ka ɲɛnamaya , “ kongo kɔnɔ yirimisɛnw ni binw ” ani “ adamaden ” n’a ka “ sɛnɛfɛnw ” halaki jurumun ka juguya kosɔn.                  
Zɛnɛzi 2:6 : “ Nka bugun dɔ bɔra dugukolo kan ka dugukolo bɛɛ jigi .”   
Sanni a ka halaki, sanni jurumu ka kɛ, Ala “ be dugukolo jii n’a bɛɛ ye ni bugun ye . ” O kɛwale be kɛ ni dususuman ye ani a be nɔɔ bɔ ani a bɛnnin lo ɲɛnamaya jurumubali, nɔɔrɔman ani saniyanin dafanin ma. Jurumun kɔ, sankolo bena sanfiɲɛw ni sanjibaw ci k’a kɛ a ka dangali tagamasiɲɛ ye.  
Mɔgɔ dancogo .
Gen.2:7 : “ Matigi Ala ka mɔgɔ dan ni dugukolo buguri ye, ka ɲanamaya fiyɛ a nuun na, mɔgɔ kɛra danfɛn ɲanaman ye .   
Adamaden danni basiginin be faranfasi kura dɔ kan : o min ye " dugukolo buguri " ye, yɔrɔ dɔ be bɔ min na ka ɲɛnamaya kɛ min dilanna Ala jaa la. O kɛwale kɔnɔ, Ala b’a ka laɲinita yira walisa ka laban ka mɔgɔ sugandininw sɔrɔ ani k’u sugandi dugukolo kan, a bena minw kɛ banbaliw ye.   
Ni Ala y’a dan, a Danbaga b’a janto a la kosɔbɛ. A kɔrɔsi koɲuman ko a y’a “ dan ” ka bɔ “ dugukolo buguri ” la ani o bɔyɔrɔ dɔrɔn lo b’a ka jurumu, a ka saya ani a ka kɔsegi “ buguri ” cogoya kofɔra . O Ala ka wale be se ka suma ni “ daga dilanbaga ” ta ye min be “ bɔgɔdaga ” dilan ; ja min Ala bena a fɔ Zer.18:6 ani Ɔrɔm.9:21 kɔnɔ . Ka fara o kan, “ mɔgɔ ” ka ɲɛnamaya bena basigi a ka “ nɛnɛkili ” lo kan , Ala be min fiyɛ a “ nuun na ” la. O kama, mɔgɔ caaman be miiri min na, o ye fɔgɔfɔgɔ “ nɛnɛkili ” lo ye tiɲɛn na , hakilimaya nɛnɛkili tɛ. O koow bɛɛ be yira walisa k’an hakili jigi ko adamadenw ka ɲɛnamaya ka gwɛlɛ kosɔbɛ ani u be Ala lo dɛmɛ k’u janya . A be to kabako dɔ yiriden ye min be to fɔɔ abada sabu ɲɛnamaya be sɔrɔ Ala dɔrɔn lo fɛ ani ale kelenpe lo fɛ. A ka Ala sago lo y’a to “ adamaden kɛra niinman ye .” Ni mɔgɔɲuman wala mɔgɔjugu ka sii be janya, o be kɛ Ala ka sira dɔrɔn kosɔn. Ani, ni saya y’a sɔrɔ, a ka desizɔn lo bele be sɔsɔli la.                        
Sanni jurumu ka kɛ, Adama danna ka dafa ani a ma foyi kɛ, fanga b’a la ani a donna ɲɛnamaya banbali dɔ la, fɛɛn banbaliw b’a lamini. A ka danfɛnw cogoya dɔrɔn lo b’a ka siniɲasigi jugu kofɔra.
Gen.2:8 : “ O kɔ, Ala ye nankɔ dɔ dan Edɛn kɔrɔn fan fɛ, a ye mɔgɔ min dan, a y’o bila yen .”   
Nakɔ ye yɔrɔ ɲuman jaa ye adamaden fɛ min b' a ka balofɛnw n' a ka yelifɛnw bɛɛ lajɛnnin sɔrɔ yen ; feeren cɛɲuman minw tɛ tunu abada ani u tɛ tunu abada u ka kasa dimanw na minw be caya fɔɔ ka taga se dan na. Nin dumuni min saraka nanko ra, o t’a ka ɲanamaya lɔ min bɛ, ka kɔn jurumun ɲɛ, min tɛ basigi dumuni kan. O la, dumuni be dumu adamaden fɛ a yɛrɛ ka diyanyeko kama. A kumaden tigitigi min fɔ ko “ Ala ye nanko dɔ dan ” o b’a yira ko a b’a ka danfɛnw kanu. A kɛra nakɔtigi ye walisa k’o yɔrɔ cɛɲumanba di adamaden ma a ka sigi yen.   
Edɛn daɲɛ kɔrɔ ye " nisɔndiya nanko " ani ka Isirayɛli ta k'a kɛ yɔrɔ cɛmancɛ ye, Ala b'o Edɛn bila Isirayɛli kɔrɔn fan fɛ. A ka “ diyanyefɛnw ” kosɔn, Ala, a Danbaga y’a bila o nankoyɔrɔ cɛɲumanba kɔnɔ.    
Zɛnɛzi 2:9 : “ Matigi Ala ka yiri sifa bɛɛ falen dugukolo kan, minw ka di mɔgɔw ye, minw ka di dumuni ye , ani yiri minw bɛ ɲuman ni juguman lɔn .”   
Nakɔ ka jogo ye yiriden yiriw sɔrɔli ye minw be " dumuni labɛnnin " di min b'u ka yiridenw kɛ ni sukaro ni sukaro caman ye. U bɛɛ be yen Adama ka diyanyeko dɔrɔn lo kama , u bele be u kelen.  
Nakɔ kɔnɔ yiri fila fana be yen minw ka jogow tɛ kelen ye : "ɲɛnamaya yiri " min be yɔrɔ cɛmancɛ ta, " nakɔ cɛmancɛ la ". O cogo la, nankoyɔrɔ n’a ka saraka ɲuman be taga n’a ye pewu. A gɛrɛfɛ, “ɲuman ni juguman lɔnniya yiri ” be yen. Kabini, a tɔgɔ la, kumaden " juguman " be kiraya kɛ jurumun sɔrɔli koo la. An be se k’a faamu o tuma na ko nin yiri fila nunu ye yɔrɔ fila nunu jaa ye minw bena ɲɔgɔn kunbɛn jurumu dugukolo kan : Yezu Krista ka yɔrɔ min yirala ni “ ɲɛnamaya yiri ” ye , o be jinɛ ka yɔrɔ kɛlɛ min , i n’a fɔ “ yiri ” tɔgɔ b’a yira cogo min na , a y’a lɔn, a y’a lɔn , a y’a lɔn, a tugura ɲɔgɔn kɔ, a ye “ ɲuman ” kɛlɛ kabini a dantuma loon na fɔɔ ka taga se “ jugu ” ma . Ala be min weele ko “ ka jurumun kɛ a la .” N b'aw hakili jigi ko nin " ɲuman ni juguman " sariyakolow ye sugandili fila ye walima yiriden dantɛmɛ fila minw be se ka kɛ ɲɔgɔn sɔsɔli ye , " danfɛn ɲɛnama " ka hɔɔrɔnya bɛɛ be minw bɔ. Ni mɛlɛkɛ fɔlɔ tun m’o kɛ, mɛlɛkɛ tɔɔw tun bena muruti hali bi i ko dugukolo kan adamadenw ka kɛwalew y’a yira ka ban cogo min na sisan.                          
Ala ye nankɔ min labɛn Adama ye, o saraka ɲuman bɛɛ kɔnɔ, nin yiri nin be yen " ɲuman ni juguman lɔnniya " min be yen ka adamaden ka kantigiya kɔrɔbɔ. O kumaden « lɔnniya » ka kan ka faamu ka ɲɛ bari Ala fɛ , wale min ye « lɔn » be kɔrɔba dɔ ta min ye « ɲuman walima juguman » lɔnni ye min bena sigi lamɛnni walima kanminɛbali waleyaw kan . Yiri min be nanko la, o ye lamɛnni kɔrɔbɔli dɛmɛnan dɔrɔn lo ye ani a yiriden be juguya lase mɔgɔw ma dɔrɔn sabu Ala y’o lɔyɔrɔ di a ma k’a yira i n’a fɔ balifɛn. Jurumun tɛ yiriden nin na, nka a b’a dumuni na k’a lɔn ko Ala y’a bali.        
Zɛnɛzi 2:10 : “ Baji dɔ tun be bɔ Edɛn yiri kɔnɔ ka jii bɔ o yɔrɔ la ka kɛ baji naani ye . ”  
Tilanni cikan kura dɔ be fɔ, i n’a fɔ baji min be bɔ Edɛn kɔnɔ, o tilanin lo ka kɛ “ bolo naani ” ye cogo min na, o jaa be kiraya kɛ adamadenw ka wololi koo la, u bɔnsɔnw bena jɛnsɛn diɲɛ bɛɛ kɔnɔ, walima ka taga se yɔrɔ naani naani ma, wala sankolo fiɲɛ naani ma, dugukolo bɛɛ kan. " Baji " ye jama tagamasiɲɛ ye, jii ye adamadenw ka ɲɛnamaya tagamasiɲɛ ye . O tilanni fɛ " bolo naani na " , baji min be bɔ Edɛn kɔnɔ, o bena a ka ɲɛnamaya jii jɛnsɛn dugukolo bɛɛ kan ani o miiriya be kiraya kɛ ko Ala b’a fɛ k’a ka lɔnniya jɛnsɛn dugukolo bɛɛ kan. A ka laɲinita bena dafa ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 10nan ye Nuhun n’a dencɛ saba ka faran ɲɔgɔn na jii sanjiba bannin kɔ. O sanjiba seere nunu bena Ala ka ɲangili jugu hakili jigi bɔnsɔn kelen na ka taga bɔnsɔn wɛrɛ la .       
An t’a lɔn dugukolo tun be cogo min na sanni sanjiba ka na, nka sanni siyaw ka fara ɲɔgɔn kan, dugukolo tun bena kɛ i n’a fɔ jamana kelen min be jigi o jii bɔyɔrɔ dɔrɔn lo fɛ min be bɔ Edɛn nankɔ kɔnɔ . Kɔgɔji minw be dugukolo kɔnɔ sisan , olu tun tɛ yen ani u ye jii ka jigi min nana ka dugukolo bɛɛ datugu saan kelen kɔnɔ , o nɔfɛko lo . Ka kɔn sanjiba ɲɛ, o baji naani tun be jamana kuru bɛɛ jigi ani u bɔyɔrɔw tun be jii ɲuman tilan dugukolo jalen bɛɛ kan. Sanjiba wagati la, Gibraltar baji ni Kɔgɔji Wulinin baji benna, o min kɛra sababu ye ka Mediterane baji ni Kɔgɔji Bilen labɛn, kɔgɔjiw ka jii kɔgɔnin be min minɛ . Aw k’a lɔn ko dugukolo kura kan, Ala bɛna a ta masaya sigi yɔrɔ min na, baji tɛna kɛ ka kaɲa ni Yirali 21:1 ye i n’a fɔ saya tɛna kɛ cogo min na. Tilanni ye jurumun kɔlɔlɔ ye ani a jugumanba bena ɲangili sɔrɔ sanjiba jii min be mɔgɔ halaki . Ka nin cikan kalan, a ka kiraya fan fɛ dɔrɔn , baji " bolo naani " be siya naani yira minw be adamadenw yira.    
Zɛnɛzi 2:11 : “ Fɔlɔ tɔgɔ ko Pisɔn; O yɔrɔ lo be Havila jamana bɛɛ lamini, sanu be yɔrɔ min na .  
Ba fɔlɔ min tɔgɔ ko Pisɔn walima Fisɔn , o kɔrɔ ye : jii caya . Ala tun ye Edɛn yiri dan yɔrɔ min na, n’a sɔrɔ bi Tigiri ni Efarati bajiw bɔra yɔrɔ min na ; Efirati baji be taga se Ararati kuru ma, Tigiri baji be taga se Torosi ma. Turki kɔrɔnfan na ani a cɛmancɛ la , Van baji bele be yen hali bi min be jii ɲuman marayɔrɔba ye . Ala ka duga sababu fɛ, jii caaman min tun be yen, o y’a to Ala ka nankɔ tun be sɛnɛ kosɔbɛ. Havila jamana min tɔgɔ bɔra a ka sanu kosɔn, dɔw b’a fɔ ko a tun be bi Turki jamana worodugu ni kɔrɔn cɛ . A tun be se fɔɔ ka taga se bi Zɔrzi jamana baji daa la. Nka o kɔrɔfɔli be gwɛlɛya dɔ lawuli sabu ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 10:7 ye, “ Avila ” ye “ Kusi dencɛ ” ye , ale yɛrɛ ye “ Kamu dencɛ ” ye , ani a be Etiyopi jamana yira min be Ezipiti worodugu fan fɛ. O b'a to ne be nin " Havila " jamana bila Etiyopi jamana na, walima Yemɛn jamana na, Saba masamuso tun ye sanu min di masacɛ Sulemani ma , o tun be bɔ yɔrɔ min na .                 
Zɛnɛzi 2:12 : “ O jamana ka sanu saniyanin lo; bedeliyɔmu ni onikisi kabakuruw fana be sɔrɔ yen .  
" Sanu " ye limaniya tagamasiɲɛ ye ani Ala be kiraya kɛ Etiyopi koo la, limaniya saniyanin. O jamana kelenpe lo bena kɛ ka ban diɲɛ kɔnɔ min ye Saba masamuso ka diinankow mara a kɛnin kɔ ka to masacɛ Sulemani fɛ. An k’a fara u ka nafa kan fana ko u ka yɛrɛmahɔrɔnya la min marala saan kɛmɛkulu caaman kɔnɔ diinɛ dibi kɔnɔ min tun be Erɔpu tilebenyanfan " kerecɛnw " mɔgɔw la , Etiyopikaw tun be kerecɛnya limaniya mara ani u tun be lafiɲɛlon lakika min sɔrɔ ɲɔgɔnye sababu fɛ ni Sulemani ye, u tun b’o labato. Ciden Filipu ye Etiyopi kerecɛn fɔlɔ batize i n’a fɔ a yiralen be cogo min na Kɛwalew 8:27-39 kɔnɔ . Fɛɛn wɛrɛ b’a yira ko o jama ye duga sɔrɔ: Ala y’u tanga u juguw ma kɛlɛko fɛ min kɛra kurunbolila tɔgɔtigi Vasco de Gama fɛ ani min y’a latigɛ a yɛrɛ ma.    
Ka Etiyopikaw farigolo kulɛri finman sɛmɛntiya, " onikisi kabakuru " ye " finman " ye a kulɛri la ani a be kɛ ni silisiyɔmu diwɔsidi ye ; nafolo wɛrɛ fara jamana nin kan ; sabu a be kɛ ka transistorw dilan , o b'a to mɔgɔw b'a waleɲuman lɔn kosɔbɛ bi .      
Zɛnɛzi 2:13 : “ Ba filanan tɔgɔ ko Giyɔn; O le bɛ Kusi jamana bɛɛ lamini .    
An ka ɲinɛ “ bajiw ” kɔ ani u be mɔgɔ minw tagamasiɲɛ yira, an k’olu nɔɔ ta. O jama filanan “ be Kusi jamana lamini ,” o kɔrɔ , Etiyopi jamana. Sɛmu ta durujaw bɛna jɛnsɛn Arabi jamana yɔrɔ bɛɛ ra , ka taga se fɔ Pɛrɛsi jamana ra. A be Etiyopi mara lamini tiɲɛn na, o kama a be se ka tagamasiɲɛ kɛ ani k’a yira ni “ baji ” “ Giɔn ” tɔgɔ ye . An ka wagati labanw na, o lamini ye " silamɛ " diinɛ ye Arabu ni Pɛrɛsi jamanaw na. O cogo la, danni daminɛ ka kɔnfiguration be bɔ tugun wagati laban na.           
Zɛnɛzi 2:14 : “ A sabanan tɔgɔ ko Hidekɛli ; O le bɛ woyo Asiri jamana terebɔyanfan na. Ba naaninan ye Efarati ye .   
" Hiddekel " kɔrɔ ye " Tiger baji " ye , ani mɔgɔ minw tun sugandira , olu tun bena kɛ Ɛndi jamana ye min tagamasiɲɛ ye " Bɛngali Tiger " ye ; Azi n'a ka kɔrɔnfan siwilizasiyɔn min tɔgɔ lara galon na ko " siya nɛrɛmuguman " o la kiraya kɛra ani a be hami ani a be sɔrɔ tiɲɛn na " Asiri kɔrɔnfan na " . Dan. 12nan na, Ala ye baara kɛ ni nin " baji " " Tiger " min be mɔgɔ dumu, o tagamasiɲɛ ye ka Adventistw ka tɔɔrɔ yira min kɛra saan 1828 ni saan 1873 cɛ, sabu a ye mɔgɔ caaman faga Alako ta fan fɛ.               
Tɔgɔ “ Efarati ” kɔrɔ ko : filɛri, sɛnɛfɛnw. Yirali ka kiraya kuma kɔnɔ, “ Efarati ” ye Erɔpu tileben fan fɛ n’a bolofaraw tagamasiɲɛ ye, Ameriki ani Ɔsitarali, Ala b’a yira ko Ɔrɔmu ka papa ka diinan mara lo be yen, a y’o tɔgɔ la n’a ka dugu ye ko “ Babilonɛba .” O Nuhun bɔnsɔn bena kɛ Zafɛti ta ye min be taga tileben fan fɛ ka taga Gɛrɛsi ni Erɔpu jamanaw na, ani worodugu fan fɛ ka taga Irisi jamana na. Erɔpu jamana tun ye dugukolo ye kerecɛnw ka limaniya y' a ka yiriwali ɲumanw n' a ka jugumanw bɛɛ sɔrɔ yɔrɔ min na Isirayɛli jamana bennin kɔ ; o tɔgɔw ye ko " filɛri, den " be tiɲɛtigiya ani ka kɛɲɛ ni tagamasiɲɛ ye, Leya dencɛw, muso min ma kanu, o bena caya ka tɛmɛ Arasɛli ta kan, Yakuba tun be muso min kanu.           
A ka ɲi ka hakilijigi sɔrɔ o cikan kɔnɔ ko hali n’u ka diinanw tilanin lo laban na, o dugukolo kan siwilizasiyɔn sifa naani nunu tun be ni danbaga Ala kelen ye i n’a fɔ Faa , walisa k’u ka ɲɛnamaya joo di.
Zɛnɛzi 2 :15 : “ Matigi Ala ka cɛ ta k’a bila Edɛn nankɔ kɔnɔ, janko a ye baara kɛ a kɔnɔ, k’a mara .    
Ala ye baara dɔ di Adama ma min ye ka “ nankɔ sɛnɛ ani k’a ladon ” . O sɛnɛ cogoya t’an lɔn, nka a tun be kɛ k’a sɔrɔ a ma sɛgɛ ka kɔn jurumu ɲɛ. O cogo kelen na , k’a sɔrɔ kɛlɛ sifa si tun tɛ danfɛnw bɛɛ la, a ka kɔrɔsili nɔgɔyara fɔɔ ka taga se dan na. O bɛɛ n'a ta , o kɔrɔsili baara tun b' a yira ko farati dɔ be yen min tun bena kɛ tiɲɛn ye yanni dɔɔni : adamadenw ka miiriya jinɛw ka lafili o nanko kelen kɔnɔ .    
Gen.2 :16 : “ Matigi Ala ka ci di cɛ ma ko: «I bɛ se ka nanko yiriw bɛɛ den dumu. »     
Yiriden caaman be bila Adama bolo gwansan. Ala b’a wasa ka tɛmɛ a makoya kan min ye ka dumuni nege wasa ni dumuni diya n’a kasa sifa caaman ye. Ala ka saraka min di, o ka di, nka a ye " cikan " min di Adama ma, o yɔrɔ fɔlɔ dɔrɔn lo . O “ yamaruya ” yɔrɔ filanan be tugu o kɔ.    
Zɛnɛzi 2:17 : “ Nka ɲuman ni juguman lɔnniya yiri min na, i kana o yiriden dumu, bari n’i y’a dumu loon min na, i bena sa .”    
Ala ka " labɛn " kɔnɔ , o yɔrɔ ka jugu kosɛbɛ, bari farati min be fɔra, o bena to ka kɛ tuma bɛɛ ni kanminɛbaliya, jurumu den, banna ani ka dafa dɔrɔn. Ani, kana ɲinɛ ko walisa duniɲa kuru bɛɛ ka jurumu banni poroze ka dafa, Adama ka ɲi ka ben. Walisa ka min bena kɛ, an k’a to an k’a to an hakili la ko Adama bele be a kelen na tuma min na Ala y’a lasɔmi k’a ka “ cikan ” di a ma ko a kana “ɲuman ni juguman lɔnniya yiri ” yiriden dumu , o kɔrɔ, a kana balo ni jinɛ ka miiriyaw ye. Ka fara o kan, ɲɛnamaya banbali koo la, Ala tun ka ɲi k’a ɲɛfɔ a ye ko “ sa ” kɔrɔ ye min ye. Sabu farati be yen, o “ i bena sa ” kɔnɔ. A ka surun, Ala ye kungo dɔ di Adama ma nka a y’a bali ka yiri kelen dɔrɔn lo sɔrɔ. Ani mɔgɔ dɔw fɛ, o bali dɔrɔn tɛ se ka muɲu, o tuma na yiri be kungo dogo , i n’a fɔ mɔgɔw b’a fɔ cogo min na . Ka “ɲuman ni juguman lɔnni yiri ” yiriden dumu, o kɔrɔ ko ka jinɛ ka kalan dumu, o min be Ala n’a ka tilenninya murutili hakili la ka ban. Sabu " yiri " min banna ka bila nanko kɔnɔ, o ye a yɛrɛ ja ye , i n'a fɔ " ɲanamaya yiri " ye Yezu Krista ka jogo ja ye cogo min na.                   
Zɛnɛzi 2:18 : “ Ala ko : « A ma ɲi cɛɛ ka to a kelen ; Ne bena dɛmɛbaga dɔ kɛ a ye min bɛnnin lo a ma .   
Ala ka dugukolo ni adamaden dan janko k’a ta ɲumanya ni jinɛ ta juguya yira. A ka kisili labɛn b’a yira an na koo minw be tugu o kɔ. Walisa k’a faamu, a lɔn ko adamaden be Ala lɔyɔrɔ dafa a yɛrɛ la min b’a to a be miiri, ka koow kɛ ani ka kuma i n’a fɔ a yɛrɛ be miiri, ka koow kɛ ani ka kuma cogo min na. O Adama fɔlɔ ye Kirisita ja ye kiraya kuma kɔnɔ, Pol bena min yira i n’a fɔ Adama kura.
Walisa ka jinɛ ka juguya ni Ala ka ɲumanya yira, a ka ɲi Adama ka jurumun kɛ walisa jinɛ ka se dugukolo kan ani a ka kɛwale juguw ka bɔ kɛnɛ kan diɲɛ bɛɛ kɔnɔ. Furuɲɔgɔnw ka miiriya be sɔrɔ dugukolo dɔrɔn lo kan min danna jurumun kama, bari o fila minw danna o cogo la, u ye hakilimaya kuun dɔ lo ye min be kiraya kɛ Krista alaman ka jɛnɲɔgɔnya koo la n’a ka furumuso ye min b’a ka mɔgɔ sugandininw sugandi. Sugandili ka kan k'a lɔn ko ale lo ye Ala ka kisili labɛn ka tɔɔrɔbaga ye ani a ka nafa sɔrɔbaga ye ; ale lo ye jurumun ka jurumun kɛbaga ye min kɛra wajibi ye Ala fɛ walisa a ka se ka jinɛ jalaki laban na, ani a ka kisili nɛɛma nafa sɔrɔbaga ye sabu, k’a lɔn ko jurumun ka kɛli kosɔn, a yɛrɛ le bɛna jurumun yafa sɔngɔ sara Yesu Kirisita ra. O kama, fɔlɔ, Ala y’a ye ko ka to a kelen, o man ɲi ani ko a mako tun be kanuya la fɔɔ a tun labɛnnin lo ka sɔngɔ gwɛlɛ sara walisa k’o sɔrɔ. O tɔn, o ɲɛda ni ɲɛda ɲɔgɔnye, min b’a to mɔgɔw be se ka tilan, Ala b’a weele ko “ dɛmɛ ” ani cɛɛ bena o kumaden ta tuma min na a b’a ka muso adamaden ɲɔgɔn lawulira. Tiɲɛn na, a bena a ben ani k’a bila jurumun na kanuya sababu fɛ. Nka o kanuya min tun be Adama fɛ Awa fɛ, o be i n’a fɔ Krista ka kanuya min tun b’a fɛ a ka mɔgɔ sugandininw fɛ minw sɔrɔla jurumunkɛlaw fɛ, minw ka kan ni saya ye fɔɔ abada.   
Gen.2:19 : “ Ala ye kongosogow bɛɛ ni sankolo kɔnɔw bɛɛ dan ni dugukolo ye, ka na n’u ye Adama fɛ, a k’a filɛ a bena tɔgɔ min la u kan .  
Fɛɛn min ka dɔgɔ n’a ye, o tigi lo be tɔgɔ di o ma. Ala y’a tɔgɔ di a yɛrɛ ma ani k’o joo di Adama ma, a b’a yira o cogo la ko adamaden be ni fanga ye dugukolo kan fɛɛn bɛɛ kan. Dugukolo dancogo fɔlɔ nin na, kongo kɔnɔ bɛgɛnw ni sankolo kɔnɔw suguw dɔgɔyara ani Ala b’u ladon Adama fɛ i n’a fɔ a bena u ɲɛminɛ fila fila ka kɔn sanjiba ɲɛ ka taga Nuhun fɛ cogo min na.
Zɛnɛzi 2:20 : “ Cɛɛ ye tɔgɔ la bɛgɛnw bɛɛ la, ani kɔnɔw bɛɛ la, ani kongosogow bɛɛ la ; nka adamaden tɛna dɛmɛbaga sɔrɔ min bɛ bɛn a ma . O fɛn minw be weele ko fɛnɲɛnamanw minw tun be yen ka kɔn tariki ɲɛ, olu danna jurumun kɔ walisa ka Ala ka dangali kɔlɔlɔw juguya min bena dugukolo bɛɛ minɛ hali baji . Jalakibali wagati la , bɛgɛnw ka ɲɛnamaya be kɛ ni “ misiw ” ye minw nafa ka bon adamaden ma , “ sanfɛ kɔnɔw ” ani “ kongo kɔnɔ bɛgɛnw ” minw be u yɛrɛ la . Nka o ɲɛyirali la, a ma adamaden ɲɔgɔn sɔrɔ sabu a tɛ yen fɔlɔ.         
Zɛnɛzi 2:21 : “ O kɔ, Ala ye sinɔgɔba bila Adama la, a sinɔgɔra ; a y’a kɔkolo kelen ta k’a sogo datugu a nɔɔ na .   
O opereli sɛbɛ min dira, o b’a yira tugun ko baara min kɛra ka kisi. Mikayɛli kɔnɔ, Ala b'a yɛrɛ bɔ sankolo la, a be bɔ yen ani a b'a yɛrɛ mabɔ a ka mɛlɛkɛ ɲumanw na min ye " sinɔgɔba " sariya ye, Adama be min kɔnɔ. Yezu Krista la min wolola farisogo la, ala ka kɔkolo be ta ani a saya n’a kununin kɔ, a ka ciden tan ni fila kan, a b’a ka “ dɛmɛbaga ” dan, a ye min ka farisogo cogoya n’a ka jurumuw ta ani a b’a ka “ Nii Senuman ” di min ma . Nin kumaden " dɛmɛ " kɔrɔ ka bon hakilimaya ta fan fɛ bari a b'a ka Egilizi, a ka Sugandili , lɔyɔrɔ di " dɛmɛbaga " ma a ka kisili labɛnni n'a ka diɲɛ bɛɛ ka jurumun sigicogo n'a ka jurumunkɛlaw ka siniɲɛsigi labɛnni na.           
Zɛnɛzi 2:22 : “ Ala tun ye muso min bɔ cɛɛ la, a y’o dilan ni muso ye, ka na n’a ye cɛɛ fɛ .”  
O la, muso labɛncogo be kiraya kɛ Krista ka Sugandili koo la. Sabu Ala ka na farisogo ra minkɛ, o le bɛ a ta lanabagaw ta jɛnkuru kantigiman kɛ a ta farisogo cogoya ta jurumun ye. Walisa ka mɔgɔ sugandininw kisi ka bɔ farisogo la , Ala tun ka ɲi ka farisogo ta. Ani fana, ɲanamaya banbali b’a yɛrɛ kɔnɔ , a nana k’o tilan n’a ka mɔgɔ sugandininw ye.
Zɛnɛzi 2:23 : “ Adama ko: «Nin ye ne kolow ye, ne sogo ye ! A bena weele ko Muso, bari a bɔra cɛɛ la .   
Ala nana dugukolo kan ka dugukolo sariyaw minɛ walisa ka se ka Adama ka kuma fɔ a ka Sugandili koo la a ka muso ɲɔgɔn koo la , a be min tɔgɔ la ko “ muso .” O be ye ka gwɛ heburukan na sabu cɛɛya kumaden min be fɔ cɛɛ ma, " ish ", o be kɛ " isha " ye musoman kumaden min be muso kɔrɔ fɔ. O kɛwale fɛ, a b’a yira ko a be se a kan. Nka komi a bɔra a la, o " muso " bena kɛ fɛn ye min tɛ se ka bɔ a bolo i n'a fɔ " kɔkolo " min bɔra a fari la, o tun b'a fɛ ka kɔsegi a fɛ k'a lɔyɔrɔ ta. O koo ɲɔgɔn tɛ min na, Adama bena dusukunnakow sɔrɔ a muso koo la i ko bamuso be den min wolo a kɛnin kɔ k’a ta a kɔnɔbara la. Ani o kolɔnni fana be ɲɛnamaya kɛ Ala fɛ bari a be danfɛn ɲɛnaman minw dan a lamini na , olu ye denmisɛnw ye minw be bɔ a la ; min b’a kɛ Bamuso ye i n’a fɔ Facɛ.           
Zɛnɛzi 2:24 : “ O kama, cɛɛ bena a faa n’a bamuso to yen ka nɔrɔ a muso la, u bena kɛ farisogo kelen ye .”  
Nin vɛrise kɔnɔ, Ala b’a ka laɲinita yira a ka mɔgɔ sugandininw na, minw bena to ka farisogo denbaya jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ walisa ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni mɔgɔ sugandinin ye, Ala ye min duga. Ani kana ɲinɛ ko fɔlɔ, Yezu Krista la, Mikayɛli y’a ka sankolo Faa lɔyɔrɔ to yen walisa ka na a ka kalanden sugandininw ka kanuya sɔrɔ dugukolo kan ; o kɛra fɔɔ a banna ka baara kɛ n' a ka alako fanga ye ka jurumu ni jinɛ kɛlɛ . Yan, an b’a faamu ko faranfasi ni jɛnɲɔgɔnya barokunw tɛ se ka faran ɲɔgɔn na. Dugukolo kan, mɔgɔ sugandinin ka kan ka bɔ a ka kanubagaw la farisogo ta fan fɛ walisa ka don jɛnɲɔgɔnya la hakilimaya ta fan fɛ ani ka kɛ " kelen " ye ni Krista n'a ka mɔgɔ sugandininw bɛɛ ye, n'a ka mɛlɛkɛ kantigiman ɲumanw ye.    
" Kɔkolo " nege min b'a la ka segi a lɔyɔrɔ fɔlɔ la, o b'a kɔrɔ sɔrɔ adamadenw ka cɛnimusoko la, farisogo ni hakili wale min na cɛɛ ni muso farikolo be kɛ farisogo kelen ye.  
Zɛnɛzi 2:25 : “ Cɛɛ n’a muso fila bɛɛ tun lankolon lo, u tun tɛ maloya .”  
Farikolo lakolon tɛ bɛɛ tɔɔrɔ. Naturisme kɔmɔgɔw be yen. Ani, adamadenw ka tariki daminɛ na, farikolo lakolon tun tɛ “ maloya ” bila mɔgɔ la . " Maloya " yecogo bena kɛ jurumun nɔɔ ye, i n'a fɔ ka " ɲuman ni juguman lɔnni yiri " yiriden dumuni kɛ , o be se ka adamaden hakili dayɛlɛ ka koo dɔw kɛ minw tun ma lɔn fɔlɔ ani minw tun ma jate. Tiɲɛ na, yiri min banna, o yiriden tɛna kɛ o yɛlɛmani sababu ye, a bena kɛ sababu dɔrɔn ye, bari min be fɛɛnw ni hakili nafaw yɛlɛma, o ye Ala ye ani ale kelen lo. Ale lo bena " maloya " dusukunnakow lawuli , jurumunkɛla ni muso bena min sɔrɔ u hakili la u ka farikolo lankolonya koo la min tɛna kɛ sababu ye ; sabu o jurumu bena kɛ jogo ta fan fɛ ani a bena ɲɛsin kanminɛbaliya dɔrɔn lo ma min kɛra, Ala y’o kɔrɔsi.          
 
Zɛnɛzi 2nan ka kalan surunyatɔ, Ala ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon walima lafiɲɛlon saniyako yira an na fɔlɔ min be lafiɲɛlonba kofɔ min bena di Ala ma saan waa wolonfilanan na i n’a fɔ a ka mɔgɔ kantigiman sugandininw. Nka o lafiɲɛ tun ka kan ka se sɔrɔ dugukolo kan kɛlɛ ra, Ala bɛna min kɛ ni jurumun ni jinɛ ye, ka kɛ farikolo ye Yesu Kirisita ra. Adama ye min kɛ dugukolo kan, o tun be Ala ka kisili labɛn lo yira. Krista la, a kɛra farisogo ye walisa k’a ka Sugandili dan farisogo la min bena laban ka sankolo farikolo sɔrɔ i n’a fɔ mɛlɛkɛw ta.
 
 
 
Zɛnɛzi 3
 
Ka faran ka bɔ jurumun na .
 
Zɛnɛzi 3:1 : “ Matigi Ala tun ye kongosogo minw bɛɛ dan, saa tun ka ɲi ka tɛmɛ o bɛɛ kan. A y'a fɔ muso ye ko : « Yala Ala y'a fɔ tiɲɛn na ko aw kana yiriden si deen dumu wa ? »   
Ala ka mɛlɛkɛ minw danna, olu la, mɛlɛkɛ minw ka " nanbara " ka tɛmɛ bɛɛ kan, olu ye balawo sɔrɔ " saa " la. Bɛgɛn minw be yɛlɛmayɛlɛma i n'a fɔ " saa " tun tɛ kuma ; kan tun ye Ala ja min di adamaden ma, o ja kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ ye. Jinɛ b’a to a be kuma muso fɛ wagati min na a n’a cɛɛ farala ɲɔgɔn na. O danfara bena kɛ saya ye a fɛ bari ni Adama tun be yen, jinɛ tun bena gwɛlɛya ka adamaden bila ka Ala ka cikan tiɲɛ.       
Yezu Krista y’a yira ko jinɛ be yen, a be kuma min koo la a kɛtɔ k’a fɔ Zan 8:44 kɔnɔ ko ale lo ye “ ngalon facɛ ye ani mɔgɔfagala ye kabini a daminɛ na . ” A ka kumaw laɲini ye ka adamadenw ka dannayakow yuguba ani Ala be min ɲini “ Ɔnhɔn wala Ɔnhɔn ” kan , a be “ nka ” wala “ n’a sɔrɔ ” fara a kan min be dannayakow bɔ yen minw be fanga di tiɲɛn ma. Ala ye cikan min di, Adama y’o sɔrɔ ani o kɔ, a y’o lase a muso ma, nka a ma Ala kaan mɛn min ye cikan di. O la, a ka sigasigali be to a cɛɛ kan, i n’a fɔ : « Ala ye min fɔ a ye, a y’o faamu wa ? »            
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         Gen.3: 2 : “ Muso ko saa ma ko : « An be se ka nanko yiridenw dumu .  
A be komi dalilu minw be yen, u be jinɛ ka kumaw dɛmɛ ; a be miiri ani a be kuma ni hakilitigi ye . " Muso " b' a ka fili fɔlɔ kɛ ka " saa " kumatɔ jaabi ; min tɛ koo ɲuman ye. A fɔlɔ, a be Ala ka ɲumanya yira, ale min y’a to u be se ka yiriw bɛɛ deenw dumu, fɔɔ yiri min daganin lo.      
Gen.3: 3 : “ Nka yiriden min be nankɔ cɛmancɛ la, Ala y’a fɔ ko , aw kana a den dumu, aw kana maga a la, n’o tɛ, aw kana sa .  
Adama ye Alako cikan min lase mɔgɔw ma, o be sɔrɔ kumaden nin na: “ Aw kana sa .” Nin tɛ Ala ka kuma tigitigiw ye bari a y'a fɔ Adama ye ko : « n'i y'a dumu loon min na , i bena sa .» Ala ka kumaw barika ka dɔgɔ, o bena kɛ sababu ye ka jurumun ban. Ni a y'a ka Ala ka mɛnni kɛ Ala fɛ " siranya " sababu dɔ kosɔn , " muso " be sababu di jinɛ ma k'o " siranya " tiɲɛtigiya, min ka kɛɲɛ n'ale ka miiriya ye, o tɛ tiɲɛn ye.           
Gen.3: 4 : “ O tuma na, saa ko muso ma ko: «I tɛna sa ; »  
Ani Galontigi Kuntigi b’a yɛrɛ yira nin kuma nin na min be sɔsɔli don Ala ka kumaw na : “ aw tɛna sa siga t’a la .”   
Gen.3: 5 : “ Nka Ala b’a lɔn ko ni aw y’a dumu loon min na, aw ɲɛɛw bena yɛlɛ, aw bena kɛ i n’a fɔ alaw, ka ɲuman ni juguman lɔn .  
Sisan, a ka kan ka Ala ka yamaruya min di, a b’o miiriya jugu ni yɛrɛsaraka miiriya sababuya : Ala b’a fɛ k’i to i ka dɔgɔya ni i ka dɔgɔya la. A yɛrɛ nafa dɔrɔn lo kama a b’a fɛ k’i bali ka kɛ i n’a fɔ ale. A b’a yira ko ɲuman ni juguman lɔnni ye nafa ye, Ala b’a fɛ ka min mara a yɛrɛ kelen ye. Nka ni nafa bɛ koɲuman lɔnni na, nafa min bɛ juguman lɔnni na ? Ɲumaya ni juguman ye fɛnw ye minw tɛ kelen ye pewu i n’a fɔ tile ni suu, yeelen ni dibi ani Ala fɛ lɔnniya ye kolɔnni ye walima ka koo dɔ kɛ. Tiɲɛ na, Ala tun ye ɲuman ni juguman lɔnniya hakili di adamaden ma ka ban, a kɛtɔ ka yamaruya di nanko yiriw ma ani ka min bali min be " ɲuman ni juguman " yira ; sabu a ye jina tagamasiɲɛ ye min ye “ ɲuman ” sɔrɔ ka tugu ɲɔgɔn kɔ, o kɔ, “ juguman ” a kɛtɔ ka muruti a Danbaga ma.         
Zɛnɛzi 3: 6 : “ Muso y’a ye ko yiri nin ka di dumuni ye, ko a ka di ɲɛɛ ye, ko yiri min ka di mɔgɔ ye ka hakili sɔrɔ , . a y'a yiriden dɔ tigɛ k'a dumu ; A ye dɔ di a cɛɛ ma fana, ale fana ye dɔ dumu .  
Kuma minw bɔra saa kɔnɔ, u ye nɔɔ to a kan, sigasigali tununa ani muso tun be to ka la a la ko saa ye tiɲɛn fɔ a ye. Yiriden nin be komi a ka di a ye ani a ɲɛɛ ka di a ye, nka min ka bon n’o bɛɛ ye, a b’a jati ko “ nafa b’a la ka hakili dayɛlɛ ”. A tun be min ɲinina, jina y’o sɔrɔ, a y’a ka murutili miiriya tugubaga dɔ ta dɔrɔn. Ani, yiriden min banna , n’a y’o dumu , a yɛrɛ be kɛ juguman lɔnniya yiri ye. Komi a fanin be kanuya la a muso koo la, a labɛnnin tɛ ka sɔn k’a faran n’a ye , Adama b’a fɛ k’a ka sayako tilan n’a ye sabu a b’a lɔn ko Ala bena a ka saya ɲangili sira tagama. Ani, ka yiriden bannen dumu ɲɔgɔn kɔ, o ye furuɲɔgɔnw bɛɛ ye minw bena tɔɔrɔ jinɛ ka fanga jugu fɛ. Nka, min be mɔgɔ kabakoya, o ye ko kanuya min be mɔgɔ lasun ka koow kɛ, o be i n’a fɔ Krista bena min kɛ a ka Sugandili la, a fana bena sɔn ka sa a kosɔn. Ka fara o kan, Ala be se ka Adama faamu. 
Gen.3: 7 : “ U fila bɛɛ ɲɛɛw yɛlɛla, u y’a lɔn k’u fari lakolon lo, u ye yiriden furaburuw siri ɲɔgɔn na ka fani don u yɛrɛ ye .  
O wagati la, tuma min na jurumu banna adamadenw ni ɲɔgɔn cɛ, Ala tun ye saan 6000 minw labɛn, u jate daminɛna. A fɔlɔ, Ala b’u ka miiriya yɛlɛma. Ɲɛ minw tun be yiriden nege don yiriden “ min ka di yeli ye ” ye, olu be koow kiti kura tigɛra . Ani nafa min jigi tun be min kan ani u tun b’a ɲinina, o be yɛlɛma ka kɛ nafa ye , sabu u be “ maloya ” u ka lankolonya kosɔn min tun tɛ gwɛlɛya foyi lase u ma fɔɔ ka taga se o wagati ma, Ala fana ma. Farikolo lakolon min tun be yira, o tun ye farikolo lakolon dɔrɔn lo ye, o furuɲɔgɔnma murutininw tun be min kɔnɔ. O hakilimaya lankolonya y’u bɔ Ala ka tilenninya la ani saya ɲangili donna u la, fɔɔ u ka lankolonya lɔnni kɛra Ala ka saya nɔɔ fɔlɔ ye. O la, saya tun ye juguman lɔnniya kolɔnni kɔlɔlɔ ye ; Pol be min kalan tuma min na a ko Ɔrɔm.6:23 kɔnɔ ko: “ bari jurumun sara ye saya ye .” Walisa k’u ka lankolonya datugu, furuɲɔgɔn murutininw ye adamadenw ka fɛɛrɛ dɔ ta min tun ye ka “ yiriburuw tigɛ ” ka “ cɛsirinanw ” dilan . O kɛwale be adamadenw b’a ɲini k’u yɛrɛ jalaki cogo min na Alako ta fan fɛ. “ Cɛsirinan ” bena kɛ “ tiɲɛn ” tagamasiɲɛ ye Efɛz.6:14 kɔnɔ. O la, Adama ye " cɛsirinan " min dilan ni " yiriburu " ye , o be sɔsɔli la, o ye ngalon tagamasiɲɛ ye, jurumunkɛla be dogo min kɔ walisa k'a yɛrɛ hakili sigi.                    
Gen.3: 8 : " O ka Matigi Ala kumakan mɛn, a be tagamana nankɔ kɔnɔ tilefɛ, Adama n'a muso dogora Matigi Ala ɲa kɔrɔ nankɔ yiriw cɛma . "   
Min be mɔgɔw ka miiriya n’u ka dusukunw sɛgɛsɛgɛ, ale b’a lɔn min kɛra sisan ani min bɛnnin lo n’a ka kisili labɛn ye . Nin ye fɛɛrɛ fɔlɔ dɔrɔn lo ye min bena yɔrɔ dɔ di jinɛ ma k’a ka miiriyaw n’a ka jogo juguw yira. Nka, a ka ɲi k’o cɛɛ kunbɛn sabu koo caaman b’a fɛ k’a fɔ a ye. Sisan, adamaden tɛ teliya ka Ala kunbɛn, a Faa, a Danbaga , a be min ɲinina sisan ka boli dɔrɔn, o la, a be siran kosɔbɛ k’a ka nɛni kumaw mɛn. Ani ka dogo yɔrɔ juman na nin nanko kɔnɔ ka bɔ Ala ɲɛɛ ma ? O la fana, ka la a la ko " nanko yiriw " be se k'a dogo a ɲɛda la, o b'a yira ko Adama benna hakili min na kabini a kɛra jurumunkɛla ye.    
Gen.3: 9 : “ Nka Matigi Ala ka Adama wele, k’a fɔ a ye ko: «I bɛ min? »  
Ala b’a lɔn koɲuman Adama dogonin be yɔrɔ min na nka a be ɲiningali nin kɛ a ye ko: “ I be min ?” " ka dɛmɛ bolo bɔ a ma k'a sama ka taga a ka jurumu sɔnni fan fɛ.  
Gen.3: 10 : “ A ko , Ne y’i kaan mɛn nankɔ kɔnɔ, ne siranna, bari ne fari lakolon lo, ne dogora .   
Adama ka jaabili yɛrɛ ye a ka kanminɛbaliya sɔnni ye ani Ala bena tɔnɔ bɔ a ka kumaw na k’a ka jurumun ka kolɔnni yira cogo sɔrɔ.
Gen.3: 11 : “ Ala ko : Jɔn le k’a fɔ i ye ko i lankolon lo ? Ne y'a fɔ aw ye ko aw kana yiri min deen dumu, aw y'o dumu wa ? »  
Ala b’a fɛ ka Adama waajibiya a ka sɔn a ka fili ma. Ka bɔ deduction dɔ la ka taga dɔ wɛrɛ la a labanna ka ɲiningali nin kɛ a ye ka gwɛ : " Ne y'i bali ka yiri min dumu, i ye o yiriden dumu wa?" ".  
Zɛnɛzi 3:1 2 : “ Cɛɛ y’a jaabi ko : “I ye muso min di ne ma, ale lo ye yiriden nin wolo ne ye, ne y’o dumu . ”  
Hali ni tiɲɛn lo, Adama ka jaabili tɛ nɔɔrɔ ye. A be ni jinɛ ka tagamasiɲɛ ye a kɔnɔ ani a t’a lɔn tugun a bena ɔnhɔn wala ayi jaabi cogo min na, nka i n’a fɔ Sutana, a be jaabili kɛ cogo nɔgɔman na walisa a kana sɔn a yɛrɛ ka jurumuba ma dɔrɔn. A be taga fɔɔ ka Ala hakili jigi a lɔyɔrɔ la o koo la, sabu a y’a muso di a ma, a ka miiri la, ale lo tun ye jalakibaga fɔlɔ ye ka kɔn ale ɲɛ. O maana yɔrɔ barikaman ye ko a bɛɛ ye tiɲɛ ye ani Ala tɛ o lɔnbali ye bari jurumun tun ka kan ka kɛ a ka laɲinita kɔnɔ. Nka a filila yɔrɔ min na, o ye ko a kɛtɔ ka tugu muso ka ɲɛyirali kɔ, a y’a yira ko a koo ka di a ye Ala lo kama ani o lo tun ye a ka filiba ye. Sabu kabini fɔlɔfɔlɔ, Ala tun b’a fɛ mɔgɔw ye kanuya di ale ma ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan ani mɔgɔ bɛɛ kan.
Gen.3:1 3 : “ Matigi Ala ko muso ma ko : « Mun na i ye nin kɛ ? Muso y'a jaabi ko : «Saa le ye ne lafili, ne y'o dumu . »  
O kɔ, kititigɛlaba y'a ɲɛsin muso ma min jalakilen don cɛɛ fɛ ani o yɔrɔ la tugun, muso ka jaabili bɛnnin lo ni tiɲɛn ye : « Saa ye ne lafili, ne y'a dumu .» O kama, a y’a to mɔgɔw y’a lafili ani o tun ye ale ka saya jurumu ye.  
Gen.3:1 4 : “ Matigi Ala ko saa ma ko : «I ka nin kɛ minkɛ, i danganin lo ka tɛmɛ bɛgɛnw bɛɛ kan , ani kongosogow bɛɛ kan .  
Nin sen fɛ, Ala ma " saa " ɲininga ko mun na a y'o kɛ, bari Ala t'a lɔn ko Sutana, jinɛ, y'a kɛ jinamoriyakɛla ye . Ala be min di “ saa ” ma , o ɲɛsinna jinɛ yɛrɛ lo ma tiɲɛn na. " Saa " fɛ , o baarakɛcogo tun be kɛ o yɔrɔnin bɛɛ, nka jinɛ fɛ, o tun ye kiraya kuma dɔrɔn lo ye min tun bena dafa Yezu Krista ka see sɔrɔnin kɔ jurumun ni saya kan. Ka kɛɲɛ ni Yir. 12:9 ye, o fɔcogo fɔlɔ ye k’a gwɛn ka bɔ sankolo masaya la n’a ka mɛlɛkɛ juguw ye a ka yɔrɔ la. U filila dugukolo kan, u tun tɛna bɔ yen tugun fɔɔ u ka saya , ani saan waa kelen kɔnɔ, u kelen na dugukolo lakolon kan, Sutana tun bena yɛlɛma buguri kɔnɔ min tun ye mɔgɔ minw bisimila ale kosɔn ani a ye baara kɛ ni hɔɔrɔnya min ye cogo bɛnbali la . Dugukolo kan, Ala ye min danga, u bena kɛ i n’a fɔ saa, u bena siran ani u bena u yɛrɛ kɔrɔsi sabu Yezu Krista ye see sɔrɔ u kan ani u be bolila cɛɛ min kɛra u jugu ye. U bena koo jugu kɛ cɛɛw la minw dogonin be u ka sankololafɛnw yebali la k’u bila ɲɔgɔn kan.      
Zɛnɛzi 3:1 5 : “ Ne bɛna juguya don i ni muso cɛ, juguya bɛna i kungolo gosi, ele fana bɛna a talon gosi .  
N’an y’o kumaden ɲɛsin “ saa ” ma, o b’a yira ko tiɲɛn min kɛra ani min kɔlɔsira, o b’o lo yira. A ɲɛsinna jinɛ ma cogo min na , o ka gwɛlɛ ka tɛmɛ. Juguya min b’a ka kanpaɲi ni adamadenw cɛ, o be sabati ani k’a lɔn. " Muso min b'a kuun gosi " o bɔnsɔn bena kɛ Krista n'a ka mɔgɔ kantigiw ta ye. A bena laban k’a halaki, nka sanni o cɛ, jinaw bena se ka “ muso ” talon jogi tuma bɛɛ , o min ye Krista ka Sugandili yɛrɛ ye , fɔlɔ , o “ tankun ” fɛ. Sabu “ talon ” ye adamaden farikolo sinsinyɔrɔ ye i n’a fɔ “ boon gɛrɛfɛla ” ye kabakuru min ye Ala ka Alabatosoba lɔra min kan.              
Zɛnɛzi 3:1 6 : “ A y’a fɔ muso ye ko : “Ne bena i tɔɔrɔ kosɔbɛ denmisɛnw wolotuma na, i bena i cɛɛ nege don i la .  
Sanni a ka den sɔrɔ a saya fɛ, muso ka kan ka " tɔɔrɔ a ka kɔnɔtiɲɛw la " ; a bena “ deen wolo ni dimi ye ,” koo minw bɛɛ bena kɛ tiɲɛn tiɲɛn na ani k’u kɔrɔsi. Nka yan fana, an ka ɲi k’a kɔrɔsi kiraya kuma kɔrɔ min be ja nin kan. Yuhana 16:21 ani Yir. 12 :2 kɔnɔ , " muso min be denmisɛnya tɔɔrɔ la " o ye Krista ka Egilizi tagamasiɲɛ ye Ɔrɔmu masacɛw ka tɔɔrɔw wagati la ani o kɔ , papaw ka tɔɔrɔw wagati la kerecɛnw ka wagati la .       
Gen.3:1 7 : “ A ko Adama ma ko : « I ka i muso ta kuma lamɛn, ka yiriden min dumu, ne ka min fɔ i ye , ko i kana o yiriden dumu . Dugukolo bɛna danga aw kosɔn. I bɛna a domu i ta si bɛɛ ra. »  
Ala kɔsegira cɛɛ ma minkɛ, a tun b’a fɛ ka min dogo ni maloya ye, a b’a ka koow cogoya ɲɛfɔ a ye tiɲɛn na. A ka jalaki dafanin lo ani Adama bena a lɔn fana ko sanni a k’a kisi, dangali caaman bena kɔn a ka saya ɲɛ minw bena a to dɔw be saya lo fɛ ka tɛmɛ ɲɛnamaya kan. Dugukolo dangali ye koo jugu ye ani Adama bena o kalan a ɲɛda wɔsi fɛ.
Zɛnɛzi 3:1 8 : “ A bena ŋaniw ni binjuguw bɔ aw ye, aw bena kongo yiriw dumu .  
Edɛn nanko sɛnɛ nɔgɔman banna, a nɔnabilara kɛlɛ min be kɛ tuma bɛɛ ni binjuguw ye , “ binjuguw, ŋaniw ” ani binjugu minw be caya dugukolo dugukolo kan. Ka fara o kan, bari dugukolo dangali nin bena adamadenw ka saya teliya bari, ni lɔnniya " ɲɛtaga " ye, tile laban mɔgɔ bena baga don a yɛrɛ la ni kemikali baga donni ye a ka sɛnɛfɛnw dugukolo la, ka binjuguw ni fɛnɲɛnamaw tunu. Dumuni caaman minw be sɔrɔ nɔgɔman na, u tɛna sɔrɔ tugun nanko kɔfɛ , a bena gwɛn ka bɔ yɔrɔ min na n’a muso ye, Ala ka muso kanulen.    
Gen.3:1 9 : “ I bena dumuni kɛ i ɲɛda wɔsi la, fɔɔ i ka kɔsegi dugukolo la, i bɔra yɔrɔ min na ; sabu i ye buguri ye, i bena segi ka kɛ buguri ye .  
O dankan min be ben adamaden kan, o be na Ala ka danfɛnw n’a ka dancogo yira cogo min na tigitigi, ka bɔ “ dugukolo buguri ” la. Adama b’a lɔn saya ye min ye, i ko Ala y’a fɔ cogo min na. An k’a kɔrɔsi ko mɔgɔ sanin tɛ foyi ye ni “ buguri ” tɛ ani ko nin “ buguri ” kɔfɛ, hakili ɲɛnaman si tɛ to min be bɔ nin suu nin na. Eccl.9 ani kumaden wɛrɛw b’o lɔyɔrɔ sɛmɛntiya ko saya cogoya be yen.      
Gen.3: 20 : “ Adama y’a muso tɔgɔ la ko Awa : bari ale lo tun ye mɔgɔ ɲanamanw bɛɛ bamuso ye . ”  
Yan fana, Adama b’a ka fanga yira “ muso ” kan k’a tɔgɔ di a ma ko “ Awa ” wala “ Ɲɛnamaya ” ; tɔgɔ min be jati adamadenw ka tariki ka tiɲɛn jɔnjɔn dɔ ye. An bɛɛ ye bɔnsɔn yɔrɔjanw ye , minw wolola Awa fɛ, Adama ka muso lafilinin, min sababu fɛ saya dangali yɛlɛmana ani a bena yɛlɛma fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ma saan 2030, tilema daminɛ na.       
Gen.3: 21 : “ Matigi Ala ka golofaniw dilan Adama n’a muso ma , k’u don .”  
Ala tɛ ɲinɛ ko dugukolo kan furuɲɔgɔnw ka jurumu tun b’a ka kisili labɛn dɔ kɔnɔ min bena kɛ sisan cogoya dɔ la min be yira. Jurumun kɔ, Ala ka yafa be sɔrɔ Krista tɔgɔ la min bena saraka ani k’a gwengwen kuruwa kan Ɔrɔmu sɔrɔdasiw fɛ. O kɛwale nin na , mɔgɔ min ma foyi kɛ , min bɔra jurumu bɛɛ la , o bena sɔn ka sa walisa ka jurumuw yafa , u nɔɔ na , a ka mɔgɔ kelenpe kantigiman sugandininw ka jurumuw kosɔn . Kabi a daminɛ na, Ala tun be bɛgɛnw faga minw ma foyi kɛ walisa u ka “ golow ” ka se ka Adama ni Awa ka farikolon datugu. O kɛwale kɔnɔ, a be " tilenninya " min miiri adamadenw fɛ, a b'o yɛlɛma n'a ka kisili labɛn be min jati a ye limaniya sababu la. Adamaden tun be miiri “ tilenninya ” min na, o tun ye ngalon dɔrɔn lo ye min be mɔgɔ lafili ani a nɔɔ na , ​​Ala be “ fani” dɔ jati u ye min be “ a ka tilenninya ” tagamasiɲɛ yira , “ a ka tiɲɛn cɛsirinan ” min basiginin be Krista ka saraka yɛrɛkun kan ani a niin saraka kan a ka kunmabɔli kama minw be kanuya kɛ a ye.            
Gen.3: 22 : “ Matigi Ala ko : A flɛ, adamaden kɛra i n’a fɔ an kelen, ka ɲuman ni juguman lɔn. Sisan , an k’a bali a kana a bolo monɛbɔ ka ɲanamaya yiriden bɔ, ka dumu, ka to niin na fɔɔ abada .  
Mikayɛli kitabu kɔnɔ, Ala b’a ka mɛlɛkɛ ɲumanw lo fɔra minw be kabako min kɛra dugukolo kan sisan, olu lo be seereya kɛra. A ko o ma ko : « A flɛ, cɛ kɛra i n’a fɔ an dɔ, a bɛ ɲuman ni juguman lɔn .» Loon dɔ ka kɔn a saya ɲɛ, Yezu Krista tun bena o kumaden kelen fɔ ka ɲɛsin Zuda ma, janfakɛla min tun ka ɲi k’a di Yahutu diinanmɔgɔw ma ani o kɔ, Ɔrɔmukaw ma walisa k’a gwengwen yiri kan , o be sɔrɔ Zan 6:70 kɔnɔ : “ Yezu y’u jaabi ko : Yala ne m’aw sugandi, aw tan ni fila wa? Aw ra kelen ye jina ye! ". “ An ” min be vɛrise nin kɔnɔ, o be kɛ “ aw ” ye sabu a be fɔ cogo min na, o tɛ kelen ye, nka Ala ka fɛɛrɛ ye kelen ye. Kumaden “ an dɔ ” ɲɛsinna Sutana ma min bele be se ka don ani ka tagama Ala ka sankolola masaya la mɛlɛkɛw bɛɛ cɛma minw danna dugukolo danni daminɛ na .            
Ka adamaden bali ka "ɲɛnamaya yiri " yiriden dumu , o tun ye tiɲɛn waajibi ye, Yezu nana min seereya a ka kumaw na Ɔrɔmu mara ɲɛmɔgɔ Pɔnsi Pilati ye. " Ɲɛnamaya yiri " tun ye Krista kunmabɔbaga jaa ye ani k'a dumu, o kɔrɔ ko k'i yɛrɛ balo n'a ka kalan ye ani n'a ka hakilimaya jogo bɛɛ ye , o kɔrɔ, k'a ta i n'a fɔ mɔgɔ nɔnabilabaga ani mɔgɔ yɛrɛ kisibaga. O lo tun be se ka kɛ sababu ye ka “ ɲɛnamaya yiri ” nin dumu . Ɲɛnamaya fanga tun tɛ yiri ra, nka yiri tun bɛ min tagamasiɲɛ yira : Kirisita. Ka fara o kan, o yiri tun be ɲɛnamaya banbali labɛn ani jurumun fɔlɔ kɔ, o ɲɛnamaya banbali tununa abada fɔɔ ka taga se Ala ka kɔsegi laban ma Krista ni Mikayɛli sababu la. O la, " ɲanamaya yiri " ni yiri tɔw tun be se ka tunu i n'a fɔ Ala ka nanko.          
Gen.3: 23 : “ Ala y’a ci ka bɔ Edɛn nankɔ kɔnɔ, ka taga dugukolo baara, a bɔra yɔrɔ min na .  
Min tora Danbaga fɛ, o ye ka adamaden fila minw danna ka bɔ Adama fɔlɔ la (kumaden min be adamaden sifa yira : wuleman = joli), u y’a yira k’u man kan n’o ye u ka kanminɛbaliya fɛ. Ani nanko kɔfɛ , ɲɛnamaya dimi , farikolo ni hakili barikaman kɔnɔ , o bena daminɛ a ye . Jamana min kɛra jamana gɛlɛn ani murutinin ye, n’u kɔsegira o la, o bena adamadenw hakili jigi u ka “ buguri ” bɔyɔrɔ la .   
Zɛnɛzi 3:24 : “ O cogo la, a ye Adama gwɛn ka bɔ yen ; A ka serubɛn dɔw sigi Edɛn nankɔ kɔrɔn fan fɛ, minw bɛ muru tasumaman fiyɛra, janko ka ɲanamanya yiri sira kɔrɔsi .  
Adama tɛ nankɔ kɔrɔsira tugun, nka mɛlɛkɛw lo b’a bali ka don a kɔnɔ. O nankoyɔrɔ tun bena laban ka tunu dɔɔni ka kɔn sanjiba ɲɛ min nana saan 1656, Awa ni Adama ka jurumu kɔ.
Vɛrise nin kɔnɔ, an be ɲɛfɔli nafaman dɔ sɔrɔ walisa k’a lɔn Edɛn nankɔ tun be yɔrɔ min na. Mɛlɛkɛ minw be mɔgɔw latanga, olu bilara " nankoyɔrɔ kɔrɔn fan fɛ " min yɛrɛ be Adama ni Awa bɔra yɔrɔ min na tileben fan fɛ. Yɔrɔ min fɔra sapitiri nin daminɛ na, o be bɛn ni nin ɲɛfɔli ye : Adama ni Awa kɔsegira jamana na Ararati kulu worodugu fan fɛ ani nankoyɔrɔ min balila, o be sɔrɔ Turki jamana na, yɔrɔ min be weele ko “ jii caaman ” Van baji gɛrɛfɛ, u lɔyɔrɔ tileben fan fɛ.      
 
 
 
 
Zɛnɛzi 4
 
Saya be mɔgɔ bɔ ɲɔgɔn na .
 
Nin sapitiri 4nan bena an dɛmɛ k’a faamu ka ɲɛ fɛɛn min kama a tun ka ɲi Ala ka laboratuwari dɔ di Sutana n’a ka jinaw murutininw ma min b’a yira u ka juguya hakɛ ye min ye.
Sankolo la, dan tun be juguya la sabu sankolola danfɛnw tun tɛ se ka ɲɔgɔn faga ; sabu o bɛɛ tun tɛ sa wagati dɔɔni kɔnɔ. O kama, o koo m’a to Ala y’a yira a juguw tun be se ka juguya ni juguya hakɛ min kɛ. O kama, dugukolo danna walisa ka saya to a ka juguya la, mɔgɔ min be komi Sutana, ale hakili be se k’o miiri. 
Nin sapitiri 4nan, min bilala nin jateden 4nan kɔrɔ tagamasiɲɛ jukɔrɔ min ye diɲɛ bɛɛ ta ye , o la, o bena dugukolo kan adamadenw ka saya fɔlɔw cogoyaw lawuli ; saya k’a kɛ a ka jogo kɛrɛnkɛrɛnnin ye min ɲɔgɔn tɛ yen Ala ka danfɛnw bɛɛ cɛma. Adama ni Awa ka jurumun kɔ, dugukolo kan ɲɛnamaya tun ye “ ɲɛnajɛ ye diɲɛ ni mɛlɛkɛw fɛ ” i n’a fɔ seere kantigiman Pol , min tun ye Tarisika Sɔli ye, min tun ye Krista ka egilisi tɔɔrɔbaga fɔlɔ ye , ale y’a fɔ cogo min na 1 Kor.   
 
Gen.4:1 : “ Adama y’a muso Awa furu ; a ye kɔnɔ ta ka Kayɛn wolo ani a ko : « Ne ye cɛɛ sɔrɔ ni Matigi Ala ka dɛmɛ ye .   
Nin vɛrise kɔnɔ , Ala b’a yira an na a be kɔrɔ min di walekɛcogo ma “ k’a lɔn ” ani o miiriya kɔrɔtanin lo kosɔbɛ sariyakolo la min be mɔgɔ tilen limaniya sababu la ka kɛɲɛ ni min sɛbɛra Zan 17:3 kɔnɔ : “ Ɲɛnamaya banbali ye nin ye: u ka ele lɔn , i ye Ala kelenpe min ye tiɲɛn ye, ani Yezu Krista min cira . ” Ka Ala lɔn, o kɔrɔ ko ka jɛnɲɔgɔnya kɛ n’a ye ni kanuya ye, Alako ta fan fɛ o koo la , nka farisogo ta fan fɛ Adama ni Awa ta fan fɛ. Ka tugu o furuɲɔgɔn fɔlɔw ka misaliya kɔ tugun , “ den ” wolola o farisogo kanuya la ; ani ɲuman “ denmisɛn ” fana ka kan ka wolo kokura an ka kanuya jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ Alako ta fan fɛ min be ɲɛnamaya kɛ ni Ala ye. O wololi kura min sababu bɔra Ala ka “ lɔnniya ” yɛrɛ yɛrɛ la, o b’a yira Yir. 12: 2-5 kɔnɔ ko: “ A tun be kɔnɔtiɲɛ la, a tun be kasira, a tun be jigitɔ, ani a tun be jigitɔ dimi la. ...A ye dencɛ wolo, min tun bena siyaw bɛɛ mara ni nɛgɛbere ye. O kɔ, u y’a deen minɛ ka taga n’a ye Ala n’a ka masasigilan kɔrɔ .” Den min wolola Ala fɛ, o ka kan k’a Faa jogo yira nka o tun tɛ ten adamadenw dencɛ fɔlɔ la.              
Kayɛn tɔgɔ kɔrɔ ko fɛɛn sɔrɔli. O tɔgɔ b’a yira ko a bena kɛ farisogo ni dugukolo kan, o min tɛ kelen ye ni Alako ta fan fɛ, a dɔgɔcɛ Abɛli bena kɛ min ye.
An k’a kɔrɔsi ko adamadenw ka tariki daminɛ na nin na , bamuso min be den wolo, ale be Ala jɛn ni wolo nin ye sabu a b’a lɔn ko nin ɲɛnamaya kura danni ye kabako dɔ nɔfɛko ye min kɛra danbagaba Ala Y aHWéH fɛ. An ka loon labanw na, o tɛ kɛ tugun wala a ka teli ka kɛ ten.
Zɛnɛzi 4:2 : “ A y’a balimacɛ Abɛli wolo tugun. Abɛli tun ye sagadɛndɛla ye, Kayɛn tun ye sɛnɛkɛla ye .   
Abɛli kɔrɔ ko nɛnɛkili . Ka tɛmɛ Kayɛn kan, denmisɛn Abɛli lo yirala i n’a fɔ Adama ɲɔgɔn, ale lo fɔlɔ ye fɔgɔfɔgɔ ninakali sɔrɔ Ala fɛ. Tiɲɛ na, a ka saya fɛ, a balimacɛ y’a faga minkɛ, a be Yezu Krista jaa lo yira, Ala Dencɛ yɛrɛ yɛrɛ, mɔgɔ sugandininw kisibaga, a bena minw kunmabɔ a joli fɛ.
O balimacɛ fila ka baara b’a yira k’u tɛ kelen ye. I ko Krista, “ Abɛli tun ye sagadɛndɛla ye ” ani i n’a fɔ dugukolo kan bololafɛnw ɲinibaga dannabali, “ Kayɛn tun ye sɛnɛkɛla ye .” O adamadenw ka tariki den fɔlɔw be Ala ka kiraya kuma fɔra. Ani u be na kunnafoni wɛrɛw di a ka kisili poroze koo la .    
Gen.4:3 : “ Wagati dɔ nana se, Kabila nana ni dugukolo yiridenw dɔ ye k’u di Matigi Ala ma ; »   
Kayɛn b’a lɔn ko Ala be yen ani walisa k’a yira a la ko a b’a fɛ k’a bonya, a b’a kɛ “ dugukolo yiridenw saraka ye ”, o kɔrɔ, a ka baara ye fɛɛn minw bɔ. O baara la, a be Yahutuw, kerecɛnw wala silamɛw ka diinan mɔgɔ caaman jaa ta minw b’u ka baara ɲumanw yira k’a sɔrɔ u tɛ hami k’a ɲini k’a lɔn ani k’a faamu Ala be min kanu ani a be min ɲini u fɛ. Kadow be mɔgɔ nafa dɔrɔn n’u tigi b’u waleɲuman lɔn. 
Gen.4:4 : " Abila fana nana n'a ka sagadenw den fɔlɔw ye, ani u tulu dɔw. Matigi Ala ka Abila ni a ta saraka jate; »   
Abɛli b’a balimacɛ ladegi ani a ka sagadɛndɛla baara kosɔn, a be saraka bɔ Ala ye “ a ka sagakulu den fɔlɔw n’u tulutanw na . ” O ka di Ala ye sabu a b’a yera o “ dencɛ fɔlɔw ” ka saraka la, a yɛrɛ ka saraka jaa min makɔnɔna ani min kofɔra kiraya la Yezu Krista la. Yirali 1:5 kɔnɔ, an b’a kalan ko : “... ani Yezu Krista fɛ, seere kantigiman, suuw dencɛ fɔlɔ , ani dugukolo masacɛw ka kuntigi.” Min b’an kanu, k’an bɔ an ka jurumunw na a joli barika la, …». Ala y’a ka kisili labɛn ye Abɛli ka saraka la ani a tɛ se k’a to a ka di a ye.      
Gen.4:5 : " Nka a ma Kayɛn n'a ka saraka bonya. Kayɛn dimina kosɔbɛ, a ɲaa yɛlɛla. »   
N’an y’o suma ni Abɛli ka saraka ye, a bɛnnin lo Ala ka Kayɛn ka saraka jati kosɔbɛ sabu a tun be se ka nisɔngoya ani ka nisɔngoya dɔrɔn lo kɛ. " A ɲɛda be duguma ," nka an k'a kɔrɔsi ko dusukasi b'a to a be " dimi kosɔbɛ " ani o tɛ koo ɲuman ye sabu o koo kɛcogo ye waso jigitigɛnin yiriden ye. Dimi ni waso bena yiriden jugu dɔ bɔ yanni dɔɔni : a balimacɛ Abɛli fagali, a ka keliya ka barokun.     
Gen.4:6 : “ Matigi Ala k’a fɔ Kayɛn ye ko: «Mun kosɔn i diminin lo? »   
Ala kelenpe lo b’a lɔn fɛɛn min kama a diyara Abɛli ka saraka ye. Kayɛn tɛ se k’a to Ala ka koow kɛcogo tɛ tiɲɛn ye, nka sanni a ka dimi, a ka ɲi ka Ala deli a k’a to a k’a faamu fɛɛn min kama a y’o desizɔn ta min be komi tiɲɛn tɛ. Ala be Kayɛn cogoya lɔn ka ɲɛ, ale min be baaraden jugu lɔyɔrɔ dafa a yɛrɛ ye a yɛrɛ ma Mat. 24 :48-49 kɔnɔ : “ Nka n’a kɛra baaraden jugu ye, k’a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko : ‘ Ne matigi be na kɔfɛ . Ala be ɲiningali dɔ kɛ a ye ani a b’o jaabili lɔn koɲuman, nka yan fana, o kɛtɔ, a be sababu di Kayɛn ma a k’a ka tɔɔrɔ sababu fɔ a ye. O ɲiningaliw tɛna jaabi Kayɛn fɛ, o kama Ala b’a lasɔmi kojugu min bena a minɛ.  
Gen.4:7 : “ Tiɲɛ na , n’i ye koo ɲuman kɛ, i bena i ɲɛda kɔrɔta, n’i ye koo jugu kɛ, jurumun bena la i ka daa la, a nege bena kɛ i la . »   
Awa ni Adama kɛnin kɔ ka dumuni kɛ ani ka jinɛ ka lɔyɔrɔ ta k’a sɔrɔ u ye “ ɲuman ni juguman lɔn , ” a y’a yɛrɛ yira tugun ka Kayɛn jija a k’a balimacɛ Abɛli faga. Sugandili fila, " ɲuman ni juguman " , o b'a ɲɛfɛ ; “ ɲuman ” bena a lasun k’a yɛrɛ bila ani ka sɔn Ala ka sugandili ma hali n’a t’o faamu. Nka ni a ye “ juguman ” sugandi , o bena a to a be jurumun kɛ Ala kɔrɔ , k’a ka sariya wɔɔrɔnan tiɲɛ : “ I kana mɔgɔ faga ” ; ani a tɛ, “ i kana mɔgɔ faga ” i ko bayɛlɛmabagaw y’a yira cogo min na. Ala ka cifɔni be kojugu jalaki, kojugukɛlaw fagali tɛ min kɛra sariya ye a ka yamaruya fɛ ani o koo la, Yezu Krista ka nali ma foyi yɛlɛma Ala ka kiti tilennin nin na.               
Ala be kuma “ jurumu ” koo la cogo min na, i k’ o kɔrɔsi i n’a fɔ a be kumana muso lo koo la i n’a fɔ a tun y’a fɔ Awa ye cogo min na Zɛnɛzi 3:16 kɔnɔ ko: “ i cɛɛ nege bena kɛ i la , ale lo bena i mara .” Ala fɛ , kɔrɔbɔli min be kɛ , o ye muso min b' a fɛ k' a cɛɛ lafili ani a cɛɛ man kan k'a to a k' a yɛrɛ " mara " a kan , walima ale yɛrɛ ka fanga sɔrɔ . O cogo la , Ala ye cikan di cɛɛ ma ko a kana a to " jurumun " k'a lafili min be muso yira.           
Zɛnɛzi 4:8 : “ Kayɛn y’a fɔ a balimacɛ Abɛli ye ko: nka k’a to kongo ra, Kabila wurira a dɔgɔcɛ Abila kama k’a faga. »   
Ala ka lasɔmini nin bɛɛ n’a ta, Kayɛn ka jogo bena a deenw bɔ. O kɔ, Kayɛn, min tun ye mɔgɔfagala ye a hakili la kabini a daminɛ na i n’a fɔ a facɛ hakilimaya ta fan fɛ, Sutana, “ wilila a balimacɛ Abɛli kan k’a faga .” O koo be adamadenw ka siniɲasigi kofɔra yɔrɔ min na balimacɛ bena balimacɛ faga, tuma caaman na, o be sɔrɔ nɔgɔko wala diinankow fɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.  
Gen.4:9 : “ Matigi Ala ko Kayɛn ma ko: «I balimacɛ Habila bɛ min? A ko : Ne m’a lɔn; Ne le ye ne balemacɛ kɔrɔsibaga ye wa? »   
I n’a fɔ a tun k’a fɔ Adama ye cogo min na, min tun dogonin bɛ a kɔrɔ, ko: “ I bɛ min ? " , Ala ko Kayɛn ma ko: " I balimacɛ Abila be min ? ", tuma bɛɛ ka sababu di a ma a ka sɔn a ka jurumu ma. Nka nalomanya la , bari a tɛ se k'a ɲɛɛ tugu ko Ala b'a lɔn ko ale lo y'ale faga, a b'a jaabi ni jagwɛlɛya ye ko " N m'a lɔn ", ani ni bonya ye min tɛ se ka la a la , a be ɲiningali dɔ kɛ Ala ye : " Ne lo ye n balimacɛ marabaga ye wa ?" »            
Gen.4:10 : “ Ala ko : « I ye mun le kɛ ? I dɔgɔcɛ jori pɛrɛnna ka bɔ dugukolo kan ka ne wele. »   
Ala b’a ka jaabili di a ma min kɔrɔ ye ko : i t’a marabaga ye bari i ye a fagabaga ye. Ala b'a lɔn koɲuman a ye min kɛ ani a b'o yira a la jaa dɔ la : « i balimacɛ joli kan be kulera ne fɛ ka bɔ dugukolo kan .» O fɔrimili min be joli bɔnni kan di min be kule ka Ala ɲininga, o bena fɔ Yirali 6nan na walisa ka mɔgɔ minw sara u ka limaniya kosɔn , olu ka kulekan lawuli min fagara Ɔrɔmu ka papaw ka tɔɔrɔw fɛ Katolikiw ka diinan koo la : Yirali 6 :9-10 : “ When he had the sacriw the I opened . ced Ala ta kuma kosɔn, ani o tun ka seereya min kɛ. O pɛrɛnna ni kanba ye ko: «E, Matigi saninman, cantigi, i bɛna kiti tigɛ dugukolo mɔgɔw kan fɔ tuma juman?» ". O la, joli min bɔnna tilenbaliya la, o be jurusara kuun ɲini mɔgɔ jalakilenw fɛ. O jurusara kuun min daganin lo, o bena na, nka o ye fɛɛn ye Ala be min mara ale yɛrɛ dɔrɔn lo ye. A b’a fɔ Deter.32:35 kɔnɔ ko: “ Ni u sen yɛlɛla, ne lo be jurusara kuntaalajan sɔrɔ, ani sara be ne ta lo kan!” Sabu o ta tɔɔrɔlon surunyana, min bɛna o kɔnɔna, o tɛna mɛn .” Es.61:2 kɔnɔ, ka fara " nɛɛma saan ," " jurusara kuntaalajan " be masiya Yezu Krista ka porogaramu kɔnɔ : "... a ye ne ci...ka YaHWéH ka nɛɛma saan fɔ, ani an ka Ala ka jurusaara loon ; ka dusukasibagatɔw bɛɛ dusu saalo ; ...». Mɔgɔ si tun tɛ se k’a faamu ko nin " nɛɛma saan " ka " bɔli " tun ka kan ka danfara ka bɔ " jurusara kuun " na saan 2000 kɔnɔ.                          
O la, suuw tɛ se ka kasi tugun fɔɔ ni Ala hakili be min na, dan tɛ min na.
Kayɛn ye kojugu min kɛ, o ka kan ni ɲangili tilennin ye.
Zɛnɛzi 4:11: “ Sisan, i danganin lo dugukolo kan, min y’a daa yɛlɛ k’i balimacɛ joli minɛ i bolo la . »  
Kayɛn bena danga ka bɔ dugukolo kan ani a tɛna faga. Walisa k’o Ala ka ɲumanya yira, an ka ɲi ka sɔn a ma ko o kojugu fɔlɔ tun ma deli ka kɛ. Kayɛn tun t’a lɔn mɔgɔfaga kɔrɔ ye min ye, ani dimi lo tun ye miiriya hakili bɛɛ fiyen min y’a lasun ka mɔgɔ faga. Sisan, a balimacɛ sara, adamadenw tɛna se k’a fɔ tugun ko u tun t’a lɔn saya ye min ye. Ala ye sariya min sigi Ɛkiz.21:12 kɔnɔ, o bena daminɛ ka baara kɛ o tuma na : “ Mɔgɔ o mɔgɔ ye mɔgɔ bugɔ k’a faga , o tigi ka kan ka faga .”  
Nin vɛrise fana b' o kumaden yira : " jamana min y' a daa dayɛlɛ k' i balimacɛ joli minɛ i bolo ." Ala be dugukolo kɛ mɔgɔ ye a kɛtɔ ka daa dɔ di a ma min be joli min bɔnna a kan, a b’o sama. O kɔ, o daa be kuma a fɛ ani k’a hakili jigi saya koo la min y’a nɔgɔ . O ja bɛna ta tugun Deter.26 :10 : " Dugukolo y'a daa yɛlɛ k'u kunu ni Kore ye, tuma min na minw tun lajɛnna, olu sara, tasuma ye cɛ kɛmɛ fila ni bi duuru jɛni: u kɛra lasɔmini ye jama fɛ ." O kɔ, a bena kɛ Yir. 12:16 kɔnɔ : “ Dugukolo ye muso dɛmɛ, kongokolon ye jii min bɔ a daa la, dugukolo y’a daa yɛlɛ k’o kunu .” O " baji " ye Faransi Katolikiw ka masacɛw ka jɛnkuluw tagamasiɲɛ ye minw ka sɔrɔdasikulu kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ min tɔgɔ ko " dragons ", olu tun be Porotɛstan kantigiw tɔɔrɔ ani k'u gwɛn ka taga jamana kuluw kan. Nin vɛrise kɔrɔ ye fila ye : Porotɛstanw ka kɛlɛkɛminanw kɛlɛli, o kɔ, Faransi ka joli bɔli kɛlɛ. O koo fila bɛɛ la, kumaden min fɔra ko “ dugukolo y’a daa yɛlɛ ” b’a yira ko a be mɔgɔ caaman joli bisimila.                
Zɛnɛzi 4:12 : “ N’i ye dugukolo sɛnɛ, a tɛna a ka nafolo di i ma tugun. I bɛna kɛ yaalabaga ye dugukolo kan. »   
Kayɛn ka ɲangili be dan dugukolo ma , a tun ye min nɔgɔ fɔlɔ ni adamaden joli bɔnni ye a kan ; adamaden ta min danna fɔlɔfɔlɔ Ala jaa ra. Kabi a ye jurumu kɛ, Ala ka jogow be to a la nka a ka saniya dafanin tɛ yen tugun. Adamaden ka baara tun ye ka dumuni sɔrɔ dugukolo baara fɛ. O kama, Kayɛn bena fɛɛrɛ wɛrɛw ɲini walisa k’a balo. 
Zɛnɛzi 4:13 : “ Kayɛn y’a fɔ Matigi Ala ye ko: “Ne ka ɲangili ka bon kojugu . ”   
O kɔrɔ ye : nin cogoyaw la, a ka fisa n’ ka n’ yɛrɛ faga. 
Gen.4:14 : “ A filɛ, i ye ne gwɛn ka bɔ jamana kɔnɔ bi ; Ne bɛna dogo i ɲa kɔrɔ, ne bɛna kɛ yaalabaga ye dugukolo kan, ni mɔgɔ o mɔgɔ ka ne sɔrɔ, o tigi bɛna ne faga .   
Sisan, a be kuma caaman fɔ ani a b’a ka koow cogoya surunya i n’a fɔ saya.
Gen.4:15 : “ Matigi Ala k’a fɔ a ye ko : «Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka Kayɛn faga, o tigi bɛna a hakɛ ta siɲɛ wolonfla. Matigi Ala ka tagamasiyɛn dɔ kɛ Kayɛn kan, janko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka Kayɛn sɔrɔ , o tigi kana a faga .   
Komi Ala tun b’a fɛ ka Kayɛn niin kisi kuun minw kosɔn, an y’u ye ka ban, a y’a fɔ a ye ko a ka saya sara bena sara , o kɔrɔ, “ a bena a sara ” , “ siɲɛ wolonfila . ” O kɔ, a ko “ tagamasiɲɛ ” dɔ kofɔ min bena a latanga. O sumanin na , Ala be kiraya kɛ jateden " wolonfila " ka tagamasiɲɛ nafa kan min bena lafiɲɛlon yira ani tɔw saniyali min , kiraya kɛra lɔgɔkun labanw na , o bena dafa dafalen sɔrɔ a ka kisili baara saan waa wolonfilanan na . Lafiɲɛlon bena kɛ Danbaga Ala ta tagamasiɲɛ ye Ezek.20:14-20 kɔnɔ. Ani Ezekiyɛli 9 kɔnɔ, " tagamasiɲɛ " dɔ be bila Ala taw kan walisa u kana faga Ala ka ɲangili wagati la. A laban, walisa k’o sariyakolo tiɲɛtigiya min b’a yira ko mɔgɔw ka kan ka ɲɔgɔn dan , Yir. 7nan na, “ tagamasiɲɛ dɔ ,” “ Ala ɲɛnaman ka tagamasiɲɛ ,” be na Ala sagokɛlaw “ teen na ” ani o “ tagamasiɲɛ ni tagamasiɲɛ ” ye a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon ye.                    
Gen.4:16 : " O kɔ, Kayɛn bɔra Matigi Ala ɲakɔrɔ ka taga sigi Nodi jamana na, Edɛn kɔrɔn fan fɛ . "   
Adama ni Awa tun gwɛnna ka bɔ Ala ka nanko la tuma min na, o tun be Edɛn kɔrɔn fan fɛ ka ban. Nin jamana tɔgɔ lara yan ko Nod min kɔrɔ ye : tɔɔrɔ. O la, Kayɛn ka ɲɛnamaya bena kɛ ni hakiliɲagami ni farikolo tɔɔrɔ ye sabu n’u y’a ban yɔrɔjan Ala ɲɛɛ kɔrɔ, o be tagamasiɲɛw to hali Kayɛn dusukun gwɛlɛman na min tun y’a fɔ vɛrise 13nan na, a siranya kosɔn ko: “ Ne bena dogo yɔrɔjan i ɲɛda la .”     
Zɛnɛzi 4:17 : “ Kayɛn y’a muso minɛ ; a ka kɔnɔ ta ka Enɔki woro. O kɔ, a ye dugu dɔ lɔ k'o dugu tɔgɔ la a dencɛ Enɔki tɔgɔ la .   
Kayɛn bena kɛ dugu dɔ ka mɔgɔw facɛ ye, a y’a dencɛ fɔlɔ tɔgɔ la min kan : Enɔki min kɔrɔ ko : ka daminɛ , ka mɔgɔw kalan, ka baara kɛ, ani ka baara daminɛ ni fɛɛn dɔ ye. O tɔgɔ be fɛɛn o fɛɛn yira, o walekɛcogow b’o bɛɛ lajɛ ani a be don ka ɲɛ sabu Kayɛn n’a bɔnsɔnw be jamakulu sifa dɔ daminɛ Ala tɛ min na ani o bena to ka kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.  
Zɛnɛzi 4:18 : “ Enɔki ye Iradi wolo, Iradi ye Mehuyayɛli wolo, Mehuyayɛli ye Metusayɛli wolo, Metusayɛli ye Lamɛki wolo . »   
Nin bɔnsɔn surun b’a laɲini ka lɔ mɔgɔ dɔ kan min tɔgɔ ko Lamɛki, min kɔrɔ tigitigi ma lɔn fɔlɔ nka o lili kumaden ɲɛsinna kalan ma i n’a fɔ Enɔki tɔgɔ , ani fana fanga miiriya dɔ .
Zɛnɛzi 4:19 : “ Lamɛki ye muso fila furu : kelen tɔgɔ ko Ada, tɔ kelen tɔgɔ ko Sila . »   
An be tagamasiɲɛ fɔlɔ sɔrɔ Lamɛki kɔnɔ min b’a yira ko a ni Ala be ɲɔgɔn danna, o min b’a yira ko “ cɛɛ bena a facɛ n’a bamuso to yen ka jɛn n’a muso ye, u fila bena kɛ farisogo kelen ye ” ( Zɛnɛzi 2:24 lajɛ ) . Nka Lamɛki fɛ, cɛɛ be nɔrɔ muso fila la ani u saba bena kɛ farisogo kelen ye. A gwɛnin lo ko farali min be kɛ ni Ala ye, o ye pewu ye.  
Zɛnɛzi 4:20 : “ Ada ye Yabali wolo : minw tun be sigi fanibuguw kɔnɔ ani bɛgɛnw kɔnɔ , ale lo tun ye olu facɛ ye . ”   
Yabali ye sagadɛndɛlaw ka kuntigi ye i n’a fɔ Arabu jamana dɔw bele be cogo min na bi.
Zɛnɛzi 4:21 : “ A balimacɛ tɔgɔ tun ye Zubali ye : ale lo tun ye nɛgɛkunbɛnnanw ni nɛgɛkunbɛnnanw bɛɛ facɛ ye . »   
Jubal tun ye dɔnkilidalaw bɛɛ kuntigi ye minw lɔyɔrɔ ka bon Alabali siwilizasiyɔnw na , hali bi yɔrɔ min na seko ni lɔnko, lɔnniya ani dɔnkilidala lo ye an ka bi mɔgɔw ka sigidaw jusigilan ye.
Zɛnɛzi 4:22 : “ Sila fana ye Tubali Kayɛn wolo, ale lo tun be zira ni nɛgɛ minɛnw bɛɛ dilan. Tubali Kayɛn balimamuso tun ye Naama ye . »   
O vɛrise be sɔsɔli don tarikikow sɛbɛbagaw ka kalanw na minw b’a miiri ko nɛgɛ wagati dɔ tun be yen sanni nɛgɛ wagati ka se. Tiɲɛn na, ka kɛɲɛ ni Ala ka fɔta ye, mɔgɔ fɔlɔw tun be nɛgɛ dilan lɔn, ani n’a sɔrɔ kabini Adama yɛrɛ lo, sabu sɛbɛnin t’a fɔ ko Tubali Kayɛn lo tun ye nɛgɛ dilanbagaw facɛ ye. Nka o koo minw yirala, u dira an ma walisa an k’a faamu ko siwilizasiyɔn be yen kabi mɔgɔ fɔlɔw. U ka landakow minw tun tɛ Ala bato, u tun saniyanin lo ka dɔgɔ n’an ka landakow ye bi.
Zɛnɛzi 4:23 : “ Lamɛki y’a fɔ a musow ye ko : Ada ni Sila, aw ye ne lamɛn ! Lemɛki musow, aw ye ne ta kuma lamɛn ! Ne ka kanbelen dɔ faga ne mandimi kosɔn . »   
Lamɛki b’a yɛrɛ bonya a ka muso fila ɲɛfɛ ko ale ye cɛɛ dɔ faga, o min b’a jogi Ala ka kitiko la. Nka ni kuncɛbaya ni yɛlɛko ye, a y’a fara a kan ko ale ye kanbele dɔ fana faga, o min b’a ka koo juguya Ala ka kititigɛyɔrɔ la ani k’a kɛ “ mɔgɔfagala ” ye min be segi ka kɛ.  
Zɛnɛzi 4:24 : “ Kayɛn bena sara siɲɛ wolonfila, Lamɛki bena sara siɲɛ biwolonfila ni wolonfila. »   
O kɔ, Ala ye ɲumanya min kɛ Kayɛn na, a b’o lɔgɔbɔ. Komi cɛɛ faganin kɔ , Kayɛn ka saya tun ka kan ka hakɛ ta “ siɲɛ wolonfila ,” cɛɛ ni kanbele dɔ faganin kɔ, Ala bena Lamɛki hakɛ ta “ siɲɛ biwolonfila ni wolonfila .” Mɔgɔ tɛ se k’a miiri o kuma kolonw na. Ani Ala tun b’a fɛ k’a yira adamadenw na k’u ka ciden fɔlɔw k’a ta bɔnsɔn filanan na, Kayɛn ta ka taga a bila wolonfilanan na , Lamɛki ta, o sera Alaɲasiranbaliya hakɛ la min ka bon ni bɛɛ ye. Ani, a ka yiracogo min b’a yira ko n’an y’a yɛrɛ bɔ a la, o kɔlɔlɔ be min na.    
Zɛnɛzi 4:25 : “ Adama y’a muso lɔn tugun ; A ka dencɛ woro, k’a tɔgɔ la ko Sɛti, sabu a ko: «Ala ka dencɛ wɛrɛ di ne ma Habila nɔ ra , Kayɛn tun ka min faga .»   
Sɛti tɔgɔ min be fɔ ko “ cheth ” heburukan na, o b’a yira ko adamaden farikolo jusigilan lo. Dɔw b'a bayɛlɛma ko " equivalent walima restitution " nka ne ma se ka joo sɔrɔ o laɲinita kama heburukan na. O la, ne be “ farikolo jusigilan ” mara sabu Sɛti bena kɛ bɔnsɔn kantigiman lili wala jusigilan jɔnjɔn ye, Zɛnɛzi 6 bena min yira ni kumaden “ Ala dencɛw ” ye, ka Kayɛn bɔnsɔn murutininw to “ musow ” ye minw b’u lafili, ka sɔsɔli la , cɛɛw tɔgɔ la “ da .             
Sɛti kɔnɔ, Ala be danni kɛ ani k’a to “ kisɛ ” kura dɔ be bɔ min kɔnɔ bɔnsɔn wolonfilanan, min ye Enɔki wɛrɛ ye , o be di i n’a fɔ misaliya Zɛnɛzi 5:21 ka taga se 24. A tun be ni nɛɛma ye ka don sankolo la niin na, k’a sɔrɔ a ma tɛmɛ saya fɛ, saan 365 dugukolo kan kantigiya kɔ danbaga Ala tun be niin na. O Enɔki tun be ɲɛnamaya kɛ ka kɛɲɛ n’a tɔgɔ ye sabu a ka “ kalan ” tun be Ala nɔɔrɔ la, a tun tɛ i n’a fɔ a tɔgɔɲɔgɔn, Lamɛki dencɛ, Kayɛn bɔnsɔn dencɛ. Ani, u fila bɛɛ , Lamɛki murutinin ani Enɔki mɔgɔtilennin tun ye u bɔnsɔn “ wolonfilanan ” ye .      
Zɛnɛzi 4:26 : “ Sɛti fana ye dencɛ sɔrɔ, a y’a tɔgɔ la ko Enɔsi. O kɔ, mɔgɔw y'a daminɛ ka Yahuwe tɔgɔ weele . »   
 Enosch kɔrɔ ye : mɔgɔ, mɔgɔ satɔ, mɔgɔjugu. O tɔgɔ be taga ni wagati min na mɔgɔw y’a daminɛ ka YaHWéH tɔgɔ weele. Ala b’a fɛ ka min fɔ an ye, k’a sɔrɔ a ka nin ko fla siri ɲɔgɔn na, o ye ko mɔgɔ min bɔra kantigiya ra, o tigi y’a lɔn ko a ka jogo juguw ka ca, o min ye saya ye ka tɛmɛ o kan. Ani, o lɔnniya y’a lasun k’a Danbaga ɲini walisa k’a bonya ani k’a bato ni kantigiya ye cogo dɔ la min bena diya a ye. 
 
Zɛnɛzi 5
 
Danfara min be kɛ saniyali sababu fɛ .
 
Nin sapitiri 5nan na, Ala ye bɔnsɔn minw tora kantigiya la a ye, olu lajɛn ɲɔgɔn kan. N be vɛrise fɔlɔw dɔrɔn kalan ka ɲɛ, minw b’a to an be nin jatebɔ kuun faamu, min be kuma wagati min be Adama ni Nuhun cɛ, min tɔgɔ bɔra.
 
Zɛnɛzi 5:1 : “ Nin ye Adama bɔnsɔnw kitabu ye. Ala ye adamaden dan tuma min na, a y’a kɛ i n’a fɔ Ala .  
O vɛrise be sariya sigi cɛɛ minw kofɔra, u tɔgɔw lisi koo la. A bɛɛ basiginin be hakilijigi nin lo kan : “ Ala ye adamaden dan tuma min na, a y’a dan i n’a fɔ Ala .”  O la, an ka ɲi k’a faamu ko walisa ka don o lisi kɔnɔ, adamaden ka ɲi k’a ka “ Ala bɔɲɔgɔnko ” mara. O la, an be se k’a faamu fɛɛn min kama tɔgɔ minw kɔrɔtanin lo i n’a fɔ Kayɛn tɔgɔ, olu tɛ sɛbɛ o lisi kɔnɔ. Sabu farikolo bɔɲɔgɔnya tɛ, nka jogo bɔɲɔgɔnko lo, ani sapitiri 4nan ye Kayɛn n’a bɔnsɔnw ta yira an na sisan.    
Zɛnɛzi 5:2 : “ A y’u dan cɛɛ ni muso ye, k’u duga, k’u tɔgɔ la ko Adama, u dan loon min na .”  
Yan fana, Ala ka cɛɛ ni muso ka dugawu hakilijigi, o kɔrɔ ye ko tɔgɔ minw bena fɔ, Ala y’u dugawu . Ala y’u dan cogo min na, o b’a yira ko a be nafa min di mɔgɔw ma k’u lɔn i n’a fɔ danbaga Ala min b’a ka baarakɛlaw danfara ka bɔ ɲɔgɔn na, k’u saniya, lafiɲɛlon tagamasiɲɛ fɛ, o min be tɔw labato u ka lɔgɔkunw bɛɛ tile wolonfilanan na. Ka Ala ka dugawu mara ni lafiɲɛlon saniyali ye ani a jogo bɔɲɔgɔnko ye Ala ka saratiw ye walisa adamadenw ka to ka se ka weele ko “ adamaden .” Ka fara o yiridenw kan , adamaden be kɛ a ka kititigɛ la , a ka miiriya la , a be kɛ “ bɛgɛn ” ye min yiriwara ani a kalannin lo ka tɛmɛ fɛnɲɛnama sifa tɔɔw kan .     
Zɛnɛzi 5:3 : “ Adama ka san kɛmɛ ni bisaba sɔrɔ tuma min na, a ka dencɛ sɔrɔ, min bɔnin bɛ a yɛrɛ ma, a ka o tɔgɔ la ko Sɛti .”  
A be komi, Adama ni Sɛti cɛ, tɔgɔ fila tɛ yen : Kayɛn (min tɛ bɔnsɔn kantigimanw na) ani Abɛli (min sara k’a sɔrɔ a bɔnsɔn tɛ yen) . O cogo la, sugandili barikaman sariya be yira. O kelen lo bena kɛ tɔgɔ tɔɔw bɛɛ la minw kofɔra. 
Zɛnɛzi 5:4 : “ Sɛti wolonin kɔ, Adama sii tun ye saan kɛmɛ seegi ye. A ye dencɛw ni denmusow sɔrɔ .”  
An ka kan ka min faamu, o ye ko Adama ye " dencɛw ni denmusow wolo " sanni " Sɛti " ka wolo ani a wolonin kɔ , nka olu ma facɛ ka limaniya wala " Sɛti " ka limaniya yira. U farala “ bɛgɛn mɔgɔw ” kan minw tun tɛ kantigiya kɛ ani u tun tɛ bonya la Ala ɲanaman kan. O la , minw bɛɛ wolola a fɛ, Abɛli sanin kɔ, " Sɛti " lo tun ye mɔgɔ fɔlɔ ye k'a yɛrɛ danfara a ka limaniya n'a ka kantigiya fɛ Ala YaHWéH ma min y'a facɛ dan k'a labɛn dugukolo kan. A kɔ , mɔgɔ wɛrɛw minw tɔgɔ ma fɔ, n’a sɔrɔ olu tugura a ka ɲɛyirali kɔ, nka u tɔgɔ ma fɔ sabu Ala ye lisi min sugandi, o basiginin lo bɔnsɔn minw kofɔra, u kelen kelen bɛɛ ka cɛɛ kantigi fɔlɔw ka nɔnabila lo kan. O ɲɛfɔli b’a to an b’a faamu ko Adama tun be ni saan caaman ye ka ban, o min ye “ saan 130 ” ye tuma min na a dencɛ “ Sɛti ” wolola. Ani, o sariyakolo ɲɛsinna mɔgɔ sugandininw kelen kelen bɛɛ ma minw kofɔra lisi jan kɔnɔ min be ban ni Nuhun ye , sabu a dencɛ saba : Sɛmu, Kamu ani Zafɛti tɛna kɛ mɔgɔ sugandininw ye, u tɛna bɔ a la Alako ta fan fɛ.                
Zɛnɛzi 5:5 : “ Adama ka sii bɛɛ lajɛnnin kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni bi saba ye. o kɔ, a sara .”  
 
Ne be taga mɔgɔ wolonfilanan fɛ min sugandira ko Enɔki ; Enɔki min ka jogo ni Kayɛn dencɛ Enɔki tɛ kelen ye fewu. 
Zɛnɛzi 5:21 : “ Enɔki sii sera saan biwɔɔrɔ ni duuru ma tuma min na, a ye Matusalɛmu wolo .”  
Gen.5:22 : “ Enɔki tagamana ni Ala ye san kɛmɛ saba, Matusalɛmu wolonin kɔ. A ye dencɛw ni denmusow sɔrɔ .”  
Zɛnɛzi 5:23 : “ Enɔki sii bɛɛ kɛra saan kɛmɛ saba ni biwɔɔrɔ ni duuru ye .”  
Zɛnɛzi 5:24 : “ Enɔki tagamana ni Ala ye; o kɔ, a tun tɛ yen tugun, bari Ala y’a ta ka taga n’a ye .”  
Ni Enɔki ka koo fɔcogo kɛrɛnkɛrɛnnin nin ye, Ala b’o yira an na : sanjiba ɲɛfɛmɔgɔw fana y’a to u ka “ Eliya ” yɛlɛla ka taga sankolo la k’a sɔrɔ u ma tɛmɛ saya fɛ. Tiɲɛn na, nin vɛrise ka fɔcogo ni tɔɔw bɛɛ tɛ kelen ye minw be ban i n’a fɔ Adama ka ɲɛnamaya koo la, ani kumaden nunu: “ O kɔ, a sara .”     
O kɔ, Metusela , ale lo ye mɔgɔ min sii janya ka tɛmɛ mɔgɔ bɛɛ kan dugukolo kan, o ye saan 969 ye; o kɔ, Lamɛki wɛrɛ bɔra o bɔnsɔn nin na Ala ye min duga .
Zɛnɛzi :5:28 : “ Lamɛki ye saan kɛmɛ ni biwɔɔrɔ ni fila sɔrɔ ka sɔrɔ ka dencɛ sɔrɔ .”   
Gen :5:29 : " A y'a tɔgɔ la ko Nuhun, k'a fɔ ko: «Nin cɛɛ bena an dusu saalo an ka baara n'an ka bolow ka gwɛlɛyaw la, minw be bɔra Masaba ye jamana min danga ."   
Walisa ka vɛrise nin kɔrɔ faamu, i ka ɲi k’a lɔn ko Nuhun tɔgɔ kɔrɔ ko : lafiɲɛ. Siga t’a la, Lamɛki tun ma miiri ko a ka kumaw bena dafa hakɛ min na , sabu a tun be “ jamana danganin ” yera “ an ka baara n’an bolow ka sɛgɛsɛgɛri dɔrɔn lo fɛ , a ko ten . Nka Nuhun ka wagati la , Ala bena a halaki a be mɔgɔ minw ta, u ka juguya kosɔn , i n’a fɔ Zɛnɛzi 6 bena a to an b’a faamu cogo min na. Nka, Nuhun facɛ Lamɛki tun ye mɔgɔ sugandinin ye min , i n’a fɔ a ka wagati ka mɔgɔ sugandininw minw man ca, a tun ka ɲi ka nisɔngoya k’a ye ko cɛɛ minw tun b’u lamini na, olu ka juguya be yiriwara.     
Zɛnɛzi 5:30 : “ Nuhun wolonin kɔ, Lemɛki ye saan kɛmɛ duuru ni bi kɔnɔntɔn ni duuru kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ. ”   
Gen.5 :31 : “ Lamɛki sii bɛɛ kɛra saan kɛmɛ wolonfila ni biwolonfla ni wolonfila ye. o kɔ, a sara "   
Zɛnɛzi 5:32 : “ Nuhun ye saan kɛmɛ duuru sɔrɔ tuma min na, a ye Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti wolo .”   
 
 
Zɛnɛzi 6
 
Tilanyɔrɔ ma se ka kɛ
 
Gen.6:1 : “ Tuma min na mɔgɔw y’a daminɛ ka caya dugukolo kan, u ye denmusow wolo, ”   
Ka kɛɲɛ ni kalan minw sɔrɔla ka tɛmɛ, o adamaden jamaba ye bɛgɛnw ka sariya ye min be Ala mafiɲɛya ani o cogo la, kuun b’a la k’u fana ban . Adama ka lafili min kɛra a muso Awa fɛ, o be sɔrɔ adamadenw bɛɛ la ani o ye nɔgɔman ye ka kɛɲɛ ni farisogo ye : sunguruw be cɛɛw lafili ani u be min fɛ, u b’o sɔrɔ u fɛ. 
Gen.6: 2 : " Ala dencɛw y'a ye ko adamadenw denmusow cɛ ka ɲi, u ye muso minw bɛɛ sugandi, u y'u furu ."   
O yɔrɔ lo la koow be gwɛlɛya. Danfara min tun be mɔgɔ senumanw ni diinanbaliw cɛ, o labanna ka tunu. Mɔgɔ senuman minw be weele yan ko “ Ala dencɛw ,” olu be ben adamadenw ka denmusow ka lafili kɔrɔ, o kɔrɔ, adamadenw ka “ bɛgɛnw ” ka jɛnkulu kɔnɔ . O la, furuɲɔgɔnya bɛnkanw be kɛ sababu ye ka Ala ka furuɲɔgɔnya min ɲini ani k’a ɲini, o be tiɲɛ. O koo min tɛ se ka ɲinɛ , o lo tun bena a lasun kɔfɛ ka Israɛldenw bali ka siya wɛrɛ musow furu . Sanjiba min bena bɔ o la, o b’a yira cogo min na o bali ka kan ka labato. Sariya bɛɛ la, dɔw be yen minw tɛ kelen ye , sabu muso dɔw ye tiɲɛn Ala minɛ ni Yahutu cɛɛ ye i n’a fɔ Ruti. Farati tɛ ko muso nin ye lonan ye, nka a be “ Ala dencɛ ” dɔ bila kafiriw ka murutili la k’a to a be laada kafiriw ka diinan ta a bɔyɔrɔ la. Ka fara o kan, o kɔfɛko ye bali ye i n’a fɔ muso min ye “ Ala denmuso ” ye, o b’a yɛrɛ bila saya farati la k’a furu “ adamaden dencɛ ” min ye “ bɛgɛn ” ye ani min be ngalon diinan dɔ kɔnɔ , o min ka jugu n’a ye ka tɛmɛ o kan. Sabu " muso " walima " sunguru " bɛɛ ye " muso " dɔrɔn lo ye a ka ɲanamaya kɔnɔ dugukolo kan, ani minw sugandira u cɛma, olu bena sankolo farikolo sɔrɔ, i n'a fɔ cɛɛw, cɛnimusoko tɛ min na, i n'a fɔ Ala ka mɛlɛkɛw. Banbali ye cɛnimusoya ye ani a be Yezu Krista ka jogo jaa yira, o min ye Ala ka ɲɛyirali dafanin ye.                      
Furu gwɛlɛya bele be yen hali bi. Sabu ni mɔgɔ min ka mɔgɔ dɔ furu, min tɛ a ta diinan mɔgɔkɔrɔ ye, o tigi bɛ seereya kɛ a yɛrɛ ta limaniya kan , a ka ɲi wala a ka ɲi. Ka fara o kan, o kɛwale b’a yira ko a t’a janto diinan na ani o la, a t’a janto Ala yɛrɛ la. Sugandili ka kan ka Ala kanu ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan walisa a ka se ka sugandi. Sisan, jɛnɲɔgɔnya min be kɛ ni lonan ye, o ma diya a ye, mɔgɔ sugandinin min b’o bɛnkan kɛ, o be kɛ mɔgɔ ye min man kan ni kalafili ye ani a ka limaniya be kɛ kuncɛbaya ye, o ye nɛgɛrifɛn ye min bena ban ni jigitigɛba ye. Deduction laban kelen tora min ka kan ka bɔ. Ni furu bele be o gwɛlɛya bila mɔgɔw la , o ye ko bi adamadenw be kakalayakow kɛ i n’a fɔ Nuhun ka wagati la. O la, nin cikan ye an ka wagati laban ye tuma min na ngalon be adamadenw hakili minɛ ani u be datugu pewu Ala ka “ tiɲɛn ” ma.   
Komi a kɔrɔtanin lo an ka “ wagati laban ” kama, Ala ye n’ bila ka cikan nin yiriwa laban na min yirala Zɛnɛzi ka maana nin kɔnɔ. Sabu ka kɔn sanjiba ɲɛ, mɔgɔ sugandininw ka kolɔnni be surunya ni “ daminɛ ” ni nisɔndiya ye ani “ laban ” ye min be mɔgɔ dusu kasi , o min ye murutili ni koo haramunin ye. Sisan, o kolɔnni fana b'a ka legilizi laban ta surunya a ka sigicogo la " Seventh-day Adventist ", min ye duba sɔrɔ saan 1863 la sariyako la ani tariki sira fɛ , nka hakilimaya ta fan fɛ saan 1873 la , " Filadɛlifi " kɔnɔ , Yir . 3:7 kɔnɔ , a ka " daminɛ " kosɔn , Yir . , a laban na , a ka fɔrɔmalisimu nɔgɔya kosɔn ani a ka jɛɲɔgɔnya kosɔn ni juguw ka jɛnkulu ye saan 1995 . O la, Ala bena sɔn wagati min na o kerecɛnw ka diinan jɛnkulu ma, o latigɛra ni “ daminɛ ni laban ye . ” Nka i n’a fɔ Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya tun be taga ɲɛ cogo min na Yezu ye ciden tan ni fila minw sugandi, Adventistew ka baara be taga ɲɛ ne fɛ ani mɔgɔ minw bɛɛ, n’u ye nin kiraya seereya sɔrɔ, u be limaniya baaraw lakali tugun, Ala tun ye minw duga fɔlɔ la Adventistew ka piyɔniyew fɛ saan 1843 ani saan 1844 la. ka ɲiningali kɛ . Komi lafiɲɛlon kɛcogo be kɛra cogoya ye ani laada ye, Ala ka kititigɛcogo tɛ foyi duga tugun fɔɔ tiɲɛn kanuya min be sɔrɔ a ka mɔgɔ sugandininw na, “ k’a ta a daminɛ na ka taga a laban na ” o kɔrɔ , fɔɔ ka taga se Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ma, min bena sigi siɲɛ laban na saan 2030 ka sɛnɛ wagati la.                         
A kɛtɔ k’a yɛrɛ yira Yirali 1:8 kɔnɔ ko ale lo ye “ alfa ni omega ” ye, Yezu Krista be koo dɔ yira an na min b’a to an be se ka faamu cogo min na a be min yira an na Bibulu kɔnɔ , a ka “ kiti ” basiginin lo tuma bɛɛ “ eglizi ” ka koow cogoya filɛri kan ani a ka “ ɲɛnamaya ” ka koow cogoya kan. s . O sariyakolo be sɔrɔ Dan. 5 kɔnɔ yɔrɔ min na Ala ye kuma minw sɛbɛ kogo kan ko: “ jate, jate ” , o kɔ, “ suma ani ka tilan ” , o be masacɛ Balitazari ka ɲɛnamaya “ daminɛ ” yira ani a ka “ laban wagati ” . O cogo la , Ala b’a yira ko ale ka kiti basiginin lo mɔgɔ min kiti tigɛra, a ka sebagaya kan kudayi . A tun b’a kɔrɔsira k’a ta a “ daminɛ ” ma, walima “ alfa ,” ka taga a bila a “ laban ” na , “ a ka “ omega ” la.                          
Yirali kitabu kɔnɔ ani lɛtɛrɛ minw cira " Egilizi wolonfila " ma , o sariyakolo kelen lo be " Egilizi " bɛɛ daminɛ n' u laban latigɛ . A fɔlɔ, an be cidenw ka Egilizi sɔrɔ , min ka “ daminɛ ” nɔɔrɔman be hakili jigi cikan min lasera “ Ɛfɛzi ” ma ani a ka “ ban ” b’a bila farati la ko Ala ka Nii bena bɔ a la a ka kisɛyabaliya kosɔn . A diyara an ye ko cikan min fɔra " Simirina " ka kɔn saan 303 ɲɛ, o b'a yira ko Krista ka welekan mɛnna Ala ka nɔɔrɔ kama. O kɔ, papa ka Ɔrɔmu Katoliki Egilizi daminɛna “ Pɛrigamu ” la saan 538 , ani a banna “ Tiyatiri ” la Porotɛstanw ka yɛlɛmani wagati la nka kɛrɛnkɛrɛnniya la, o ye Pape Piyɛri 6 ka saya ye, min tun be kaso la fana Valensi, n’ ka dugu la, Faransi jamana na, saan 1799 la, min ye appval faith ye, min be dan na. A “ daminɛ ” kofɔra “ Tiyatiri ” kɔnɔ ani a “ laban ” kofɔra “ Saridi ” kɔnɔ saan 1843, sabu a tun be dimansi kɛ min sɔrɔla Ɔrɔmukaw ka diinan na. Yezu tun tɛ se ka gwɛya ka tɛmɛ a ka cikan kan, “ aw sara ”, aw kana ɲagami. Ani sabanan , " Filadɛlifi ni Lawodise " jukɔrɔ , an ye Adventisimu sigicogo min ye ka tɛmɛ , o be cikan minw ɲɛsinna " egilizi wolonfila " ma ani u be wagati minw yira , olu barokun datugu .                                 
A kɛtɔ k’a yira an na bi, a ye kiti tigɛ cogo min na koo minw kɛra ka ban, ani k’a ta “ daminɛ na ” i n’a fɔ Zɛnɛzi, Ala be kilɛw di an ma walisa an k’a faamu a be kiti tigɛ cogo min na koow n’a ka legiliziw la an ka wagati la. O la, “ kiti ” min be bɔ an ka kalan na, o b’a ka alaya Nii ka “ Tagamasiɲɛ ” kan.       
Gen.6: 3 : “ O kɔ, Matigi Ala ko : «Ne ta Nin tɛna adamadenw kɛlɛ tuma bɛɛ, sabu o fana ye farisogo le ye . »   
Saan 10 yɛrɛ ma tɛmɛ ka kɔn Krista ka kɔsegi ɲɛ, o cikan be mɔgɔw kabakoya bi. Ala ye ɲɛnamaya hakili min di, o “ tɛna to adamaden kɔnɔ tuma bɛɛ, bari a fana ye farisogo ye, nka a ka sii bena kɛ saan kɛmɛ ni mugan ni kɔnɔntɔn ye .” Tiɲɛn na , Ala tun be min di a ka kumaw ma , o kɔrɔ tɛ . Aw ye ne faamu , ani aw k’a faamu : Ala tɛ jigi tigɛ a ka san waa wɔɔrɔ laɲini na, min ye ka mɔgɔ sugandininw weele ani k’u sugandi. A ka gwɛlɛya b’a la a ye ɲɛnamaya janya min di ka kɔn sanjiba ɲɛ kabini Adama min sara a saan 930 la , a kɔ, Matusalɛmu wɛrɛ bena balo, ale, fɔɔ ka taga se saan 969 ma . N’o ye saan 930 kantigiya ye, o koo be se ka muɲu ani a yɛrɛ ka di Ala ye, nka n’o ye Lamɛki ye min be bonya la a kan ani a be mɔgɔ haramunin lo, Ala b’a jati ko n’a y’a muɲu saan 120 kɔnɔ, o bena tɛmɛ o kan. Tariku b’o ɲɛfɔli tiɲɛntigiya sabu kabi sanjiba banna, adamadenw ka sii janya dɔgɔyara ka se an ka wagati saan 80 ma.  
Gen.6: 4 : " O wagati la, mɔgɔba dɔw tun be dugukolo kan, ani o kɔ, Ala dencɛw tun be ɲɔgɔn fɛ ni adamaden denmusow ye, u tun be deenw wolo u ye : olu tun ye cɛfariw ye minw tɔgɔ bɔra fɔlɔ la . "   
N tun ka kan ka " ani fana " tigitigi fara a kan ka bɔ heburukan sɛbɛnin kɔnɔ, bari cikan kɔrɔ be yɛlɛma. Ala b’a yira an na ko a ka danfɛn fɔlɔ min danna ka kɔn sanjiba ɲɛ, o tun ka bon kosɔbɛ, n’a sɔrɔ Adama yɛrɛ janya tun be se mɛtɛrɛ 4 wala 5 ɲɔgɔn ma. Dugukolo sanfɛla maracogo be yɛlɛma ani a be dɔgɔya. O " mɔgɔbaw " ka sennatagama kelen tun be se an ta duuru ma, ani a tun ka ɲi ka dumuni bɔ dugukolo kan siɲɛ duuru ka tɛmɛ bi mɔgɔ kan. O kama, jamana fɔlɔ tun be mɔgɔw sɔrɔ joona ani mɔgɔw tun be sigi a dugukolo bɛɛ kan. O tiɲɛn “ ani fana “ b’an kalan ko “ mɔgɔbaw ” ka sariya ma yɛlɛma mɔgɔ senumanw ni mɔgɔ banninw ka jɛnɲɔgɔnya fɛ, “ Ala dencɛw ” ani “ adamaden denmusow .” O la, Nuhun yɛrɛ tun ye mɔgɔba ye mɛtɛrɛ 4 ka taga se mɛtɛrɛ 5 ma, i n’a fɔ a deenw n’u musow. Musa ka wagati la, o sariya minw tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ, u tun be sɔrɔ Kanaan jamana na hali bi, ani o mɔgɔba nunu lo, n’o ye “ Anakikaw ” ye, olu lo tun be siranya bila heburuw ka sɛgɛsɛgɛrikɛlaw la minw tun cira ka don jamana kɔnɔ.              
Gen.6: 5 : “ Matigi Ala k’a ye ko adamadenw ta juguya ka ca dugukolo kan , ko o miiriyaw bɛɛ tun ka jugu tuma bɛɛ .   
O kɔrɔsili ɲɔgɔn b’a to mɔgɔw b’a ka desizɔn faamu. N b' aw hakili jigi ko a ye dugukolo ni adamaden dan walisa k'o juguya yira min dogonin be a ka sankolola danfɛnw ni dugukolo kan danfɛnw ka miiriyaw kɔnɔ . O la , yiracogo min tun laɲinina , o sɔrɔla sabu “ u dusukun miiriyaw bɛɛ tun ye jugumanw dɔrɔn lo ye loon o loon .”  
Zɛnɛzi 6:6 : “ Matigi Ala nimisara a ka adamaden dan dugukolo kan minkɛ, o ka a dusu kasi .   
Ka kɔn k’a lɔn fɛɛn min bena kɛ, o ye koo dɔ ye, nka k’o ɲɔgɔn sɔrɔ a dafatuma na, o ye koo wɛrɛ ye. Ani, n’a y’a ye ko juguya be se tiɲɛn na, nimisa miiriya, wala ka nimisa, o be se ka bɔ Ala hakili la wagati dɔɔni kɔnɔ, o la, a ka tɔɔrɔ ka bon o jogo kasaara ɲɛfɛ.
Gen.6:7 : “ Matigi Ala ko : « Ne ka mɔgɔ min dan, ne bɛna o bɛɛ halaki ka bɔ dugukolo kan, adamadenw ni bɛganw, ani fɛnɲɛnamanw, ani kɔnɔw ; sabu ne nimisara ka o kɛ .   
Dɔɔni ka kɔn sanjiba ɲɛ, Ala y’a ye ko Sutana n’a ka jinaw ye see sɔrɔ dugukolo n’a kɔnɔmɔgɔw kan. Ale fɛ, gwɛlɛya ka jugu nka a tun b’a fɛ ka ɲɛyirali min sɔrɔ, a y’o sɔrɔ. Min tora, o ye ka nin ɲɛnamaya sifa fɔlɔ nin halaki, cɛɛw be sii min kɔnɔ ka mɛn kojugu ani fanga b’u la kojugu ka tɛmɛ mɔgɔbaw kan. Dugukolo kan bɛgɛn minw ka surun adamadenw na i n’a fɔ misiw, fɛnɲɛnamaw ani sanfɛ kɔnɔw, olu ka kan ka tunu abada n’u ye.
Zɛnɛzi 6:8 : “ Nka Nuhun koo diyara Matigi Ala ye .   
Ani ka kɛɲɛ ni Ezekiyɛli 14 ye, ale kelen lo ye nɛɛma sɔrɔ Ala fɛ, a deenw n’u ka musow tun man kan ni kisili ye .
Zɛnɛzi 6:9 : “ Nin ye Nuhun bɔnsɔnw ye. Nuho tun ye mɔgɔ terennin ye , mɔgɔ terennin lo a ta wagati ra ; Nuhun tagamana ni Ala ye .   
I ko Zɔbu, Ala be Nuhun jati ko a “ tilennin lo ani a tilennin lo .” Ani, i n’a fɔ Henɔki min tun ye mɔgɔ tilennin ye ka kɔn ale ɲɛ, Ala b’a jati ko a be “ tagama ” n’ale ye.    
Zɛnɛzi 6:10 : “ Nuhun ye dencɛ saba sɔrɔ : Sɛmu, Kamu ani Zafɛti . ”   
A saan 500 ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 5:22 ye, “ Nuhun ye dencɛ saba sɔrɔ: Sɛmu, Kamu ani Zafɛti .” O dencɛw bɛna bonya, ka kɛ cɛw ye, ka musow furu. O kama, Nuhun bena a dencɛw dɛmɛ ani k’a dɛmɛ n’a ka ɲi ka kurun lɔ. U wolotuma ni sanjiba cɛ , saan 100 bena tɛmɛ. O b’a yira ko “ saan 120 ” min kofɔra vɛrise 3nan na, o tɛ wagati min dira a ma walisa k’a ka lɔli ban.    
Zɛnɛzi 6:11 : “ Dugukolo tun tiɲɛna Ala ɲɛɛ kɔrɔ, dugukolo tun fanin be fangafin na .   
Sɔrɔfɛndi tɛ fangafin ye wajibi, nka ni fangafin b’a yira ani k’a yira, kanuya Ala ka tɔɔrɔ be juguya ani a tɛ se ka muɲu. O fangafin, min sera a dan na, o ɲɔgɔn lo, Lamɛki tun b’a yɛrɛ bonya min na Zɛnɛzi 4:23 kɔnɔ ko: “ Ne ye cɛɛ dɔ faga ne ka joli kosɔn, ka kanbele dɔ faga ne ka joli kosɔn .”  
Gen.6:12 : “ Ala ye dugukolo filɛ, a y’a ye ko a tiɲɛna ; sabu adamadenw bɛɛ tun k’a ta sira tiɲɛ dugukolo kan .   
Saan 10 tɛ tɛmɛna, Ala bena dugukolo filɛ tugun ani a bena a ye i n’a fɔ a tun be cogo min na sanjiba wagati la , “ adamadenw bɛɛ y’u ka sira tiɲɛ .” Nka i ka ɲi k’a faamu Ala b’a fɛ ka min fɔ n’a be kumana surafɛndi koo la. Sabu n’o kumaden be kuma adamadenw koo la , o jaabiliw ka ca i n’a fɔ miiriya minw be sɔrɔ o koo la. Danbaga Ala fɛ, o jaabili ka nɔgɔ ani a tilennin lo. A be surafɛndi weele ko yɛlɛmaniw bɛɛ minw be kɛ cɛɛ ni muso fɛ a ye labɛn ni sariya minw sigi : Sɔrɔfɛndi kɔnɔ, cɛɛ t’a ka cɛɛ lɔyɔrɔ ta tuguni, muso fana t’a ka muso lɔyɔrɔ ta tugun. Lamɛki ka koo, min tun ye muso fila furubaga ye, Kayɛn bɔnsɔn, o ye misaliya ye, bari Ala ka sariya b’a fɔ a ye ko : “ Cɛɛ ka kan k’a facɛ n’a bamuso to yen ka fara a muso kan .” U farikolo cogoya b’a yira cɛɛ ni muso lɔyɔrɔ ye min ye. Nka walisa ka mɔgɔ min dira i n’a fɔ " dɛmɛ " Adama ma, ale lɔyɔrɔ faamu ka ɲɛ , a ka tagamasiɲɛ jaa min ye Krista ka Egilizi ye, o b’o jaabili di an ma. Egilizi be se ka “ dɛmɛ ” juman lo di Krista ma ? A ka baara ye ka dɔ fara mɔgɔ sugandininw hakɛ kan minw kisira ani ka sɔn tɔɔrɔw ma ale kosɔn. O kelen lo ni muso min dira Adama ma. Lacking the muscular power of Adam , a ka baara ye k’a deenw wolo ani k’u lamɔ fɔɔ u ka denbaya sɔrɔ ani o cogo la dugukolo bena fa , ka kɛɲɛ ni Ala ka cikan ye Zɛnɛzi 1:28 kɔnɔ : “ Ala y’u duga, Ala y’a fɔ u ye ko: Aw ka deenw wolo, ka caya, ka mɔgɔw caya . Aw ka kɛ kɔgɔji jɛgɛw, ani kɔnɔw, ani fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ ye minw be yaala dugukolo kan .” A ka yɛlɛmaniw na, bi ka ɲɛnamaya y’a kɔ don o sariyakolo la . Dugubaw ka ɲɛnamaya kɛcogo ani izinibaara minw be kɛ ɲɔgɔn fɛ, o y’a to wari mako be to ka caya. O y’a to musow y’u ka bamuso lɔyɔrɔ to yen ka taga baara kɛ iziniw wala magazɛnw na. Denmisɛn minw lamɔna cogo jugu la, olu kɛra mɔgɔ gwansanw ye ani u be koo caaman ɲini ani saan 2021, u be fangafin yiriden bɔ ani u be bɛn tigitigi ni Pol ye ɲɛfɔli min kɛ Timote ye 2 Tim. 3:1-9.Ne b’aw jija ko aw ka wagati ta ka kalan, ni hakili bɛɛ ye , a ka lɛtɛrɛ fila minw cira Timote ma, k’u sɔrɔ o lɛtɛrɛw kɔnɔ, Ala ye sariya minw sigi, kabini a daminɛ na, k’a lɔn ko a tɛ yɛlɛma ani ko a tɛna yɛlɛma ka bɔ sisan ni a ka nɔɔrɔ segi ma saan 2012.               
Gen.6:1 3 : “ Ala ko Nuhun ma ko : « Adamaden bɛɛ laban bɛna ne ɲa kɔrɔ ; sabu o ka dugukolo fa ni fanga ye ; ne bɛna o halaki ni dugukolo ye .   
Komi juguya sigira sen kan cogo dɔ la min tɛ se ka yɛlɛma, dugukolo mɔgɔw halakili dɔrɔn lo tora Ala be se ka min kɛ. Ala b’a ka laɲinita jugu lɔn a teri kelenpe min be dugukolo kan, sabu a ka desizɔn be ta ani a latigɛra pewu. Ala ye danbe kɛrɛnkɛrɛnnin min di Enɔki ma, ale kelenpe min be don abada la k’a sɔrɔ a ma tɛmɛ saya fɛ, ani Nuhun , ale kelenpe min sɔrɔla ka kan ka kisi sanjiba halakitɔ ma, a ka ɲi k’o kɔrɔsi . Sabu Ala ko a ta kumaw ra ko “ o ye ... ” ani ko “ ne bɛna o halaki .” Komi Nuhun tora kantigiya la, Ala ka desizɔn ma nɔɔ to Nuhun kan.     
Zɛnɛzi 6:1 4 : “ I ka kurun dɔ dilan ni yiri ye ; Aw ka kan ka kurun nin labɛn boonw kɔnɔ, k’a kɔnɔna n’a kɛnɛmayɔrɔ nɔrɔ ni bɔgɔ ye .   
Nuhun ka kan ka kisi ani ale kelen tɛ bari Ala b’a fɛ a ka danfɛnw ka ɲɛnamaya ka to ka kɛ fɔɔ ka taga se saan 6000 laban ma, a ka poroze sugandili la. Walisa ka ɲɛnamaya sugandininw kisi jii sanjiba wagati la, kurun dɔ bena lɔ min be jigi. Ala y’a ka cikanw di Nuhun ma. A bena baara kɛ ni yiri nɔgɔmanw ye minw tɛ se ka jigi ani u bena arc kɛ jii tɛ se ka don a la ni pɔtɔpɔtɔ dɔ ye , o min be bɔ pɛnɛ wala pɛnɛ yiri la. A bena seliliw lɔ walisa bɛgɛn sifa kelen kelen bɛɛ ka se ka balo u dan na walisa bɛgɛn minw be kurun kɔnɔ, u kana ɲɔgɔn sɔsɔ minw be mɔgɔ tɔɔrɔ. O baara bena kɛ kurun kɔnɔ saan kelen kuru bɛɛ kɔnɔ, nka Ala lo be baara ɲɛminɛna, foyi tɛ se ka min bali.
Gen.6:15 : “ I ka kan k’a dilan cogo min na, o filɛ nin ye : kurun janya ka kan ka kɛ mɛtɛrɛ kɛmɛ saba ye, a bonya ka kan ka kɛ mɛtɛrɛ bilooru ye, a janya ka kan ka kɛ mɛtɛrɛ bisaba ye .   
Ni " kibe " tun ye mɔgɔba dɔ ta ye, a tun be se ka kɛ heburuw ta siɲɛ duuru ye min tun be se santimɛtiri 55 ɲɔgɔn ma. Ala ka o hakɛw yira sariya ra, Heburuw ni Musa min bɛ nin maana sɔrɔ Ala fɛ, o bɛ o sariya le lɔn. O kama, boon min lɔra, o janya tun ye mɛtɛrɛ 165 ye, a bonya tun ye mɛtɛrɛ 27,5 ye ani a janya tun ye mɛtɛrɛ 16,5 ye. O kama, kurun min tun be komi kɛsu tilannin, o tun ka bon kosɔbɛ nka cɛɛw lo y’a lɔ minw bonya tun be bɛn n’a ye. Sabu an b’a sɔrɔ, a janya kama, etazi saba minw be se mɛtɛrɛ duuru ɲɔgɔn ma cɛɛw fɛ minw yɛrɛ janya tun be mɛtɛrɛ 4 ni 5 cɛ.  
Gen.6:16 : “ I ka kan ka finɛtiri dɔ kɛ kurun ye , k' a janya kɛ mɛtɛrɛ kelen ye ; aw ka kan ka da dɔ sigi kurun kɛrɛfɛyɔrɔ ra ; ani aw bena dugumayɔrɔ dɔ lɔ, a filanan ani a sabanan . »   
Ka kɛɲɛ n’o ɲɛfɔli ye, kurun ka “ da ” kelenpe tun be etazi fɔlɔ nivo la “ kurun gɛrɛfɛ . ” Kurun tun datugunin lo pewu ani boon sabanan sanfɛla jukɔrɔ, finɛtiri kelen tun ka ɲi ka datugu fɔɔ ka taga se sanjiba ma, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 8:6 ye . Mɔgɔ minw tun be kurun kɔnɔ, olu tun be dibi kɔnɔ ani yeelen min tun be bɔ tulu lanpanw na sanjiba wagati bɛɛ la , o kɔrɔ, .    
Zɛnɛzi 6:17 : “ Ne bena jiiba lase dugukolo kan, ka fɛɛn o fɛɛn halaki, nɛnɛkili be min na sankolo jukɔrɔ ; dugukolo kan fɛɛn o fɛɛn bena tunu .   
Ni o halakili ye, Ala b’a fɛ ka lasɔmini kuma dɔ to mɔgɔw ye minw bena dugukolo fa tugun sanjiba kɔ ani fɔɔ ka taga se Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ma, Ala ka baara saan 6000 laban na. Ɲɛnamaya bɛɛ bena tunu n’a ka sariya ye ka kɔn sanjiba ɲɛ. Sabu sanjiba kɔ, Ala bena danfɛn ɲɛnamaw, cɛɛw ni bɛgɛnw hakɛ dɔgɔya dɔɔni dɔɔni ka kɛ farafinw ka pigmɛw hakɛ ye.
Gen.6:18 : “ Nka ne bɛna ne ta jɛnɲɔgɔnya sigi ni aw ye ; i bena don kurun kɔnɔ, i n’i dencɛw, i muso n’i dencɛw musow . »   
U mɔgɔ seegi lo kisira sanjiba nata ma, nka u mɔgɔ wolonfila be nafa sɔrɔ Nuhun ka duga kɛrɛnkɛrɛnnin na ani u kelen kelen bɛɛ la. O dalilu be sɔrɔ Eze. 14 : 19-20 yɔrɔ min na Ala ko : “ Walima ni ne ye banajugu dɔ ci o jamana na, ni ne ye ne ka dimi bɔn a kan ni banajugu ye, ka adamadenw ni bɛganw halaki, Nuhun , Daniyɛli ani Zɔbu tun be yen , n’ be niin na! Matigi Ala ko: « O tun tɛna dencɛw ni denmusow kisi, nka o tun bɛna o niin kisi o ta terenninya le fɛ . U bena kɛ nafaman ye dugukolo ka mɔgɔw ladon kokura , nka komi u tɛ Nuhun ka hakilimaya hakɛ la , u be na n’u ka dafabaliya ye duniɲa kura kɔnɔ min bena yiri juguw bɔ yanni dɔɔni.  
Zɛnɛzi 6:19 : “ I ka kan ka fɛnɲɛnaman sifa bɛɛ la fila fila don kurun kɔnɔ, walisa u ka to niin na n’i ye : u ka kɛ cɛman ni musoman ye .   
Furuɲɔgɔn kelen suguya kelen kelen bɛɛ la " fɛnɲɛnamaw bɛɛ la " - sariya min ka kan ka sɔrɔ denmisɛnw wololi la - olu dɔrɔn lo bena to niin na dugukolo kan bɛgɛn sifaw cɛma.  
Zɛnɛzi 6:20 : “ Kɔnɔw bɛɛ la, ani bɛgɛnw la, ani fɛnɲɛnamanw bɛɛ la, fila fila bena na i fɛ, i k’u kisi .   
Nin vɛrise kɔnɔ , a ka jatebɔ la, Ala ma kongosogow kofɔ , nka u bena kofɔ i n’a fɔ u donna kurun kɔnɔ Zɛnɛzi 7:14 kɔnɔ .
Zɛnɛzi 6:21 : “ E fana, dumuni minw bɛɛ be dumu, i k’u dɔw ta k’u mara i yɛrɛ kɔrɔ, walisa u ka kɛ dumuni ye i n’u ye .   
O dumuni tun ka ɲi ka mɔgɔ seegi balo ani bɛgɛn minw bɛɛ tun be kurun kɔnɔ saan kelen kɔnɔ, u tun ka ɲi ka yɔrɔ caaman ta kurun kɔnɔ.
Zɛnɛzi 6:22 : “ Ala ye min fɔ a ye, a y’o bɛɛ kɛ . ”   
Ala ye baara min kalifa Nuhun n’a dencɛw ma, u b’o kɛ ni kantigiya ye ani Ala y’u dɛmɛ . Ani yan, an ka ɲi k’a to an hakili la ko dugukolo ye jamana kelen ye min be jii bɔ bajiw ni bajibaw dɔrɔn lo fɛ. Ararati kulu yɔrɔ la, Nuhun n’a dencɛw siginin be yɔrɔ min na , kɛnɛba dɔrɔn lo be yen ani baji tɛ yen. Nka yɛlɛkokɛlaw bena yɛlɛko dabila joona mɔgɔ sugandinin na ani u bena tunu sanjiba jii la, u tun t’a fɛ ka la min na.
 
 
 
Zɛnɛzi 7
 
Sanjiba ka tilannin laban .
 
Gen.7:1 : “ Matigi Ala k’a fɔ Nuhun ye ko : «Aw ye don kurun kɔnɔ, aw ni aw ta somɔgɔw bɛɛ. sabu ne k’a ye ko ele terennin lo ne ɲa kɔrɔ nin mɔgɔw cɛ ra . »   
Tiɲɛn wagati sera ani danfɛnw tilanyɔrɔ laban be dafa . N’u “ donna kurun kɔnɔ , ” Nuhun n’a ka denbaya bena kisi. Ala be min jati Nuhun ye, jɛnɲɔgɔnya dɔ be o kumaden ni “ tilenninya ” cɛ . O ɲɔgɔndan be tɛmɛ siniɲɛsigi " seereya kɛsu " fɛ min bena kɛ kɛsu senuman ye Ala ka " tilenninya " be min kɔnɔ , min be yira sɛbɛnin fila cogoya la , a boloden bena a ka " cikan tan " sɛbɛ minw kan . O sangali la, a yira ko Nuhun n’a tɔɲɔgɔnw ye kelen ye sabu u bɛɛ be kisili nafa sɔrɔ n’u donna kurun kɔnɔ, hali ni Nuhun kelen lo ka kan ni Ala ka sariya nin ye i n’a fɔ Ala ka tiɲɛtigiya b’a yira cogo min na : “ Ne y’i ye tiɲɛn na . ” O kama, Nuhun tun be bɛn koɲuman ni Ala ka sariya ye min tun kalanna a ka baarakɛlaw ma ka ban a ka sariyakolow kɔnɔ ka kɔn sanjiba ɲɛ.                
Zɛnɛzi 7:2 : “ Aw ka kan ka bɛgan saniyaninw bɛɛ ta, cɛman ni musoman ; bɛgɛn fila minw saniyanin tɛ, cɛman n’a musoman ; »   
An be wagati dɔ la min be kɛ ka kɔn sanjiba ɲɛ ani Ala be danfara min be bɛgɛn min jati “ saniyanin wala nɔgɔnin ” cɛ, o yira. O la, o sariyakolo kɔrɔnin lo i n’a fɔ dugukolo danfɛnw ani Levitiki 11 kɔnɔ, Ala y’a hakili jigi o sariyakolow dɔrɔn lo la, a ye minw sigi kabini a daminɛ na . O la, Ala be ni kuun ɲumanw ye i n’a fɔ “ lafiɲɛlon ,” a ka mɔgɔ sugandininw ɲininga, an ka wagati la, u ka bonya la fɛɛn minw kan, minw b’a ka sariya bonya min sigira adamadenw ye. Ni Ala ye " furuɲɔgɔn saniyanin wolonfila " sugandi ka kɛ " saniyanin " kelen ye, a b'a yira ko a ka saniyako ka di a ye, a b'o tagamasiɲɛ kɛ n'a ka " tagamasiɲɛ " ye, o min ye " 7 " ye a ka dugukolo poroze wagati ka saniyako la .             
Zɛnɛzi 7 : 3 : “ kɔnɔ fila fila wolonfila, cɛman ni musoman, walisa u denw ka to niin na dugukolo bɛɛ kan .   
Mɛlɛkɛw ka sankolola ɲɛnamaya jaa kosɔn, “ kɔnɔ fila fila ” wolonfila fana kisira .    
Zɛnɛzi 7 : 4 : “ Sabu tile wolonwula kɔnɔ, ne bena sanji ben dugukolo kan tile bi naani ni suu bi naani kɔnɔ, ne bena fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ halaki ka bɔ dugukolo kan .   
Jateden " wolonfila " (7) be fɔra hali bi , o kɔrɔ ko " tile wolonfila " min be bɛgɛnw ni mɔgɔw don wagati ni jikuru fɔlɔw cɛ . Ala bena sanji ben fɔɔ “ tile 40 ni suu 40 . ” O jatiden “ 40 ” ye kɔrɔbɔli ta ye. A bena kuma “ tile 40 ” koo la , o min na Heburuw ka sɛgɛsɛgɛrikɛlaw cira ka taga Kanaan jamana na ani “ saan 40 ” minw kɛra ɲɛnamaya ni saya la kongokolon kɔnɔ, u ka banbaliya kosɔn ka don jamana min na, mɔgɔbaw be yen. Ani, n’a donna a ka cidenya baara la dugukolo kan, Yezu bena bila jina ka kɔrɔbɔli la “ tile 40 ni suu 40 ” ka sunɔgɔ kɔ. “ Tile 40 ” fana bena kɛ Krista ka kununi ni Nii Senuman bɔnni cɛ Pantekɔte loon na.                
Ala fɛ, sanjiba nin kuun ye ka “ danfɛnw ” halaki . O la, a b’a hakili jigi ko komi ale lo ye danbaga Ala ye, a ka danfɛnw bɛɛ niin ye ale ta ye , k’u kisi wala k’u halaki . A b’a fɛ ka kalan gwɛlɛ dɔ di siniɲasigi ma, u man ɲi ka ɲinɛ min kɔ.   
Zɛnɛzi 7:5 : “ Nuhun tun ye min bɛɛ fɔ a ye, a y’o bɛɛ kɛ . ”   
Nuhun tun be kantigiya kɛ ani a tun be mɛnni kɛ Ala fɛ minkɛ, a ma Ala nisɔngoya ani a ye min bɛɛ ci a ma, a y’o bɛɛ kɛ .
Zɛnɛzi 7:6 : “ Nuhun tun be ni saan kɛmɛ wɔɔrɔ ye tuma min na sanjiba nana dugukolo kan .” »   
O wagati koo la, an bena kunnafoni wɛrɛw di, nka o vɛrise b’a yira ka ban ko sanjiba kɛra Nuhun ka ɲɛnamaya saan 600nan na. Kabi a dencɛ fɔlɔ wolola a saan 500nan na , saan 100 tɛmɛna.
Gen.7:7 : " Nuhun, ale n'a dencɛw, n'a muso n'a dencɛw musow donna kurun kɔnɔ walisa ka bɔ sanjiba ma . "   
Mɔgɔ seegi dɔrɔn le bɛna bɔsi sanjiba ma.
Zɛnɛzi 7:8 : “ Bɛgɛn saniyaninw ni bɛgɛn saniyabaliw, kɔnɔw ani fɛɛn o fɛɛn be yɛlɛma dugukolo kan, ” .   
Ala be sɔn o ma . " Fɛɛn minw bɛɛ be tagama dugukolo kan " fila donna kurun kɔnɔ walisa ka kisi . Nka ka bɔ “ jamana ” juman lo la , ka kɔn sanjiba ɲɛ wala sanjiba kɔ ? Waleya " meet " min be fɔra bi, o b'a yira ko Musa ka wagati la, jikuruw kɔfɛ jamana lo, Ala be kuma min koo la a ka maana kɔnɔ. O fɛɛrɛ tun be se ka kɛ sababu ye ka fɛnɲɛnama sifa dɔw to yen ani k’u halaki pewu, minw tun man ɲi dugukolo kan , n’u tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ .        
Zɛnɛzi 7:9 : " A donna kurun kɔnɔ ni Nuhun ye fila fila, cɛɛ kelen ni muso kelen, i n'a fɔ Ala tun y'a fɔ Nuhun ye cogo min na ."   
Sariyakolo ɲɛsinna bɛgɛnw ma nka a dencɛ saba n’u ka musow ye adamaden furuɲɔgɔn saba minw sigi ani ale yɛrɛ ta min ɲɛsinna ale n’a muso ma. Ala ka sugandi min kɛra ka furuɲɔgɔnw dɔrɔn sugandi, o b’a yira an na Ala be baara min di u ma : ka deenw wolo ani ka caya. 
Zɛnɛzi 7:10 : “ Tile wolonfila o kɔ , sanjiba jigira dugukolo kan .   
Ka kɛɲɛ n’o tigitigi ye, kurun kɔnɔ donna Nuhun ka saan 600nan kalo filanan tile tannan na, o kɔrɔ, tile 7 ka kɔn tile 17nan ɲɛ min kofɔra vɛrise 11nan na. O tile tannan lo la, Ala yɛrɛ ye kurun “ daa ” datugu a kɔnɔmɔgɔw bɛɛ ye, ka kɛɲɛ ni tiɲɛn ye min fɔra sapitiri 7nan ka vɛrise 16nan na.  
Zɛnɛzi 7:11 : “ Nuhun ka sii kɛmɛ wɔɔrɔnan na, kalo filanan na, kalo tile tan ni wolonfilanan na , o loon kelen na, jii bolisiraw bɛɛ bɔra, sankolo daa yɛlɛla .”   
Ala ye Nuhun ka saan 600nan “ kalo filanan tile tan ni wolonfilanan ” sugandi walisa ka “ sankolo finɛtiriw dayɛlɛ . ” Jatiden 17 be kiti tagamasiɲɛ yira Bibulu ka jatidenw n’a ka kiraya kumaw na .   
Jateminɛ min sigira sen kan ni mɔgɔ sugandininw ka tuguɲɔgɔnna ye Zɛnɛzi6 kɔnɔ, o b’a yira ko jii be bɔra saan 1656 la , kabini Awa ni Adama ka jurumu kɛra, o kɔrɔ, saan 434 ka kɔn saan 6001 ka tilema ɲɛ min bena dafa an ka delinanko la saan 2000 ka kɔn Krista ka jurumuw yafa ma. 30 an ka adamadenw ka kalolabɛn ngalonman ani lafilibaga kɔnɔ.
Ɲɛfɔli min be tugu o la, o bena kurakuraya Zɛnɛzi 8:2 kɔnɔ. Ala be kuma “ jii dunyɔrɔw ” ka baara dafalen koo la vɛrise nin kɔnɔ minkɛ, a b’a yira an na ko sanji min bɔra sankolo la, o dɔrɔn lo y’a to jii be ben. Komi an b’a lɔn ko " dunba " ye dugukolo ye min bɛɛ datugunin lo ni jii ye kabini danni loon fɔlɔ la, a " bɔyɔrɔw " b’a yira ko jii cayara min sababu bɔra baji yɛrɛ la. O koo be sɔrɔ kɔgɔji dugukolo hakɛ yɛlɛmani fɛ min, n’a yɛlɛmana, o be jii hakɛ lawuli fɔɔ ka taga se hakɛ min ma, o min tun be dugukolo bɛɛ datugu loon fɔlɔ la. Kɔgɔji dunni jiginin lo y’a to dugukolo jalen bɔra jii kɔnɔ tile 3nan na ani kɔfɛko dɔ lo y’a to dugukolo jalen datugura ni jii ka jigi ye. Sanji min be weele ko “ sankolo finɛtiri ” nafa tun b’a la dɔrɔn k’a yira ko ɲangili bɔra sankolo la, sankolo Ala fɛ. Kɔfɛ, o “ sankolo finɛtiri ” jaa bena dugawu minw bɔ sankolola Ala kelen lo fɛ, u lɔyɔrɔ wɛrɛ ta.          
Zɛnɛzi 7:12 : “ Sanji benna dugukolo kan tile bi naani ni suu bi naani kɔnɔ .   
O koo tun bena jurumunkɛla dannabaliw kabakoya. Sanko sanji ma ben ka kɔn o sanjiba ɲɛ. Sanjiba ka dugukolo tun be jigi ani ka ji bɔ a ka bajiw n' a ka jikuruw fɛ ; o la , sanji tun tɛ wajibi ye , sɔgɔma nɛnɛ tun b' a nɔɔ na . Ani, o b’a yira fɛɛn min kama a tun ka gwɛlɛ lanabaliw ma ka la jiiba la Nuhun tun ye min fɔ, kumaw ni kɛwalew fɛ kabini a ye kurun lɔ dugukolo jalen kan. 
“ Tile 40 ni suu 40 ” wagati be kɔrɔbɔli wagati lo kofɔra. O kɔ, Izirayɛli farisogomanw, minw bɔra Ezipiti jamana na sisan sisan, u bena kɔrɔbɔ Musa tɛ yen wagati min na, Ala y’o min mara n’a ye o wagati la. O nɔɔ bena kɛ “ misiden sanulaman ” ye min yeelenin lo ni Musa balimacɛ farisogoman Haruna ka bɛnkan ye. O kɔ, " tile 40 ni suu 40 " bena kɛ ka Kanaan jamana sɛgɛsɛgɛ, o min bena a to mɔgɔw be ban ka don yen , mɔgɔba dɔw kosɔn minw siginin be yen. A ka yɔrɔ la, Yezu bena kɔrɔbɔ " tile 40 ni suu 40 " kɔnɔ, nka sisan, hali n'a barika ka dɔgɔ o sunɔgɔ jan kosɔn, a bena jinɛ kɛlɛ min bena a kɔrɔbɔ ani a bena laban k'a to yen k'a sɔrɔ a m'a ka see sɔrɔ. Ale lo tun be Yezu fɛ min y’a to a ka dugukolo kan cidenya baara sera ka kɛ ani sariya tun b’a la.        
Gen.7:13 : " O loon kelen na, Nuhun, ani Sɛmu, ani Kamu, ani Zafɛti, Nuhun dencɛw, ani Nuhun muso, n'a dencɛ saba musow donna kurun kɔnɔ : "   
O vɛrise b’a yira ko dugukolo kan adamadenw cɛɛ ni muso fila lo sugandira. Adamaden cɛ bɛɛ be taga n' a ka " dɛmɛbaga " ye , a muso min be weele ko " muso " . O cogo la , furuɲɔgɔn kelen kelen bɛɛ b’u yɛrɛ yira Krista n’a ka Egilizi jaa la, “ a dɛmɛbaga ”, a ka Sugandili min bena kisi. Sabu “kurun ” dogoyɔrɔ ye kisiri ja fɔlɔ ye, a bɛna min yira adamadenw na.        
Zɛnɛzi 7:14 : " olu, ani bɛgɛnw bɛɛ n'u sifaw, bɛgɛnw bɛɛ n'u sifaw, fɛnɲɛnamaw bɛɛ minw be yɛlɛma dugukolo kan n'u suguw ye, kɔnɔw bɛɛ n'u sifaw, kɔnɔw bɛɛ n'u kamanw ye, kamanw bɛɛ be minw na . "   
Ala kɛtɔ ka sinsin kumaden " suguw " kan, a b'a hakili jigi a ka danfɛnw sariyaw la, adamadenw be minw diyabɔ an ka wagati laban na ka sɔsɔli kɛ, ka sariya tiɲɛ ani ka ɲiningali kɛ bɛgɛnw ani hali adamaden sifaw koo la. Mɔgɔ si tun tɛ se ka fɛn sifaw ka saniya lafasa ka tɛmɛ ale kan. Ani, a b’a ɲini a ka mɔgɔ sugandininw fɛ u k’a ka Alako miiriya fɔ o koo la sabu a ka danfɛn fɔlɔ dafanin lo tun be o saniya ni danfara sifaw danfaranin na pewu.  
Ala kɛtɔ ka sinsin fɛnɲɛnama sifa minw be ni kamanw ye, a b’a yira ko dugukolo ni jurumun ka fiɲɛ ye masaya ye min be Sutana ka mara kɔnɔ, ale yɛrɛ be weele ko “ fiɲɛ ka sebagaya kuntigi ” Efɛz. 2:2 kalan.  
Zɛnɛzi 7:15 : “ O donna kurun kɔnɔ Nuhun fɛ fila fila, fɛɛn o fɛɛn be ninakili la .   
Ala ye furuɲɔgɔn minw sugandi, u kelen kelen bɛɛ be bɔ u bɔɲɔgɔnw na walisa u ka ɲɛnamaya ka to ka kɛ sanjiba kɔ. O faranfasi dantigɛlen kɔnɔ , Ala be sira fila minw bila adamadenw ka hɔɔrɔnya sugandili ɲɛfɛ, u sariyakolo lo bila baara la : ɲuman ta be na ni ɲɛnamaya ye nka juguman ta be na ni saya ye.  
Zɛnɛzi 7:16 : " Cɛɛ ni muso, fɛɛn bɛɛ donna, i n'a fɔ Ala tun y'a fɔ Nuhun ye cogo min na. O kɔ, Matigi Ala ka da tugu a kɔrɔ . »   
" Suguya " ka wololi kuun b'a yira yan ni " cɛɛ ni muso " kofɔli ye .    
Nin ye wale ye min b’a to o kolɔnni nafa ka bon kosɔbɛ ani a be kiraya kɛ Ala ka nɛɛma wagati laban koo la : “ O kɔ, YaHWéH ye daa tugu a la .” O ye wagati ye, ɲɛnamaya ni saya ka danbe be faran ɲɔgɔn na k’a sɔrɔ yɛlɛmani si tɛ se ka kɛ. O kelen bena kɛ saan 2029 la, tuma min na o wagati la, mɔgɔ minw kisira, olu bena kɛ ka desizɔn ta ka Ala n’a ka tile wolonfilanan lafiɲɛlon bonya, o be se ka kɛ sibirilon ye, wala ka Ɔrɔmu n’a ka tile fɔlɔ dimansi bonya, ka kɛɲɛ ni ultimatum ye min dira adamaden murutininw ka sariya cogoya la. Yan fana, “ nɛɛma daa ” bena datugu Ala fɛ, “ min be dayɛlɛ, ani min be datugu ” ka kɛɲɛ ni Yir.      
Zɛnɛzi 7:17 : “ Sanjiba benna dugukolo kan tile bi naani kɔnɔ. Jii cayara ka kurun kɔrɔta fɔɔ ka taga se dugukolo sanfɛ .   
Kurun kɔrɔtara.
Zɛnɛzi 7:18 : “ Jii tun be yɛlɛla dugukolo kan kosɔbɛ , kurun tun be yɛlɛla jii kan .   
Kurun be jigi.
Zɛnɛzi 7:19 : “ Jii tun be to ka bonya ka taga, kulu janw bɛɛ minw tun be sankolo jukɔrɔ, u tun be datugu .   
Dugukolo jalen be tunu duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ , jii b’a jigi.
Zɛnɛzi 7:20 : " Jii yɛlɛla kuluw sanfɛ fɔɔ ka se mɛtɛrɛ tan ni duuru ma, u datugura . "   
O wagati la, kulu min tun ka jan ni kulu bɛɛ ye, jii tun be mɛtɛrɛ 8 ɲɔgɔn lo datugu.
Zɛnɛzi 7:21 : “ Fɛɛn o fɛɛn tun be dugukolo kan, kɔnɔw, bɛgɛnw, kongosogow, fɛɛn o fɛɛn be dugukolo kan, ani adamadenw bɛɛ tununa .   
Bɛgɛn minw bɛɛ be fiɲɛ sama, u be tunu jii la . Kɔnɔw ka koo tigitigi min fɔra, o be mɔgɔ ɲɛnajɛ ka tɛmɛ fɔlɔ kan sabu sanjiba ye kiraya kuma ye min be kiti laban yira, o min na sankolola danfɛnw i n’a fɔ Sutana bena halaki ni dugukolo kan danfɛnw ye.
Zɛnɛzi 7:22 : “ Fɛɛn o fɛɛn min tun be dugukolo jalen kan, o fɛɛn o fɛɛn tun be niin na u nun na, o bɛɛ sara . ”   
Danfɛn ɲɛnamaw bɛɛ danna i n’a fɔ adamaden, u ka ɲɛnamaya basiginin lo u ka ninakili kan, u be sa jii la. Nin ye suma kelenpe ye sanjiba ɲangili kan, bari jalaki be adamaden lo kan ani yɔrɔ dɔ la, bɛgɛnw saya min ma foyi kɛ, o ye tilenbaliyako ye . Nka walisa ka adamaden murutininw tunu pewu, Ala be jagoya k’o bɛgɛnw halaki n’u ye, minw be dugukolo fiɲɛ fiyɛ i n’a fɔ olu. A laban, walisa k’o latigɛli faamu, an ka miiri ko Ala ye dugukolo dan adamaden kama min danna a jaa la ani a ma dan bɛgɛnw kama minw danna walisa k’a lamini, k’a bilasira ani, bɛgɛnw koo la, k’a baara.
Zɛnɛzi 7:23 : “ Fɛɛn ɲanamanw bɛɛ tununa dugukolo kan, k’a ta adamadenw na ka taga a bila bɛgɛnw na ka taga a bila kɔnɔw la ; Nuho ni minw tun bɛ ni a ye kurunba kɔnɔ, olugu dɔrɔn le tora . »   
Nin vɛrise b’a yira ko Ala be danfara min don Nuhun n’a teri adamadenw cɛ, olu minw b’u yɛrɛ sɔrɔ u be ɲɔgɔn fɛ ni bɛgɛnw ye, u bɛɛ kofɔra ani u be hami “ min tun be n’a ye kurun kɔnɔ ” kɔnɔ .  
Zɛnɛzi 7:24 : “ Jii tun be dugukolo kan fɔɔ tile kɛmɛ ni biduuru .   
" Tile kɛmɛ ni biduuru " tun daminɛna tile 40 ni suu 40 sanji banbali kɔ min ye jikuruw lawuli. Komi a janya tun sera " 15 cubits " ma , o kɔrɔ, mɛtɛrɛ 8 ɲɔgɔn sanfɛ " kulu janba " kan o wagati la, jii tun be to a nɔɔ na fo " tile 150 ". O kɔ, a bena dɔgɔya dɔɔni dɔɔni fɔɔ a ka ja i n’a fɔ Ala b’a fɛ cogo min na.        
 
Kɔlɔsili : Ala ye ɲɛnamaya dan sariyakolo belebele dɔ kɔnɔ min ɲɛsinna cɛɛw ni bɛgɛnw ma ka kɔn sanjiba ɲɛ. Nka sanjiba kɔ, a ka laɲinita ye k’a ka danfɛnw bɛɛ hakɛ dɔgɔya ka kɛɲɛ n’u ye, o la, ɲɛnamaya bena wolo sanjiba kɔ ka sariya kɔnɔ. U dontɔ Kanaan jamana na, Yahutuw ka sɛgɛsɛgɛrikɛlaw ye seereya kɛ k’u yɛrɛ ɲɛɛw ye rɛzɛnsunw muguw ye minw ka bon fɔɔ mɔgɔ fila lo tun ka ɲi k’u ta. O la, ka dɔ bɔ a bonya la, o fana ɲɛsinna yiriw, yiridenw ani nankɔfɛnw ma. O la, Danbaga tɛ danni dabila abada, sabu wagati be tɛmɛna ani a b’a ka dugukolo danfɛnw yɛlɛma ani k’u kɛ ka kɛɲɛ ni ɲɛnamaya kɛcogo kuraw ye minw be sɔrɔ. A ye adamadenw farigolo ɲɛgɛn fimanw dan minw be balo tile yeelen barikamanw na dugukolo yɔrɔ minw na tile yeelen be ben dugukolo kan degere 90 la . Farikolo ɲɛgɛn wɛrɛw be gwɛ wala u be gwɛ ani u be kɛ zira ye ka kɛɲɛ ni tile yeelen hakɛ ye . Nka Adama ka wulen jɔnjɔn (wulen) min bɔra joli la, o be sɔrɔ adamadenw bɛɛ la. 
Bɛgɛn sifa minw tun be niin na ka kɔn sanjiba ɲɛ, Bibulu t’u tɔgɔw fɔ ka gwɛ. Ala b’o barokun to gundo la, k’a sɔrɔ a ma yira kɛrɛnkɛrɛnnin na, bɛɛ hɔɔrɔnyanin lo a ka miiricogo la. Nka, n ye miiriya dɔ lawuli ko komi Ala tun b’a fɛ ka dugukolo kan ɲɛnamaya sifa fɔlɔ nin di jogo dafanin ma, Ala tun ma , o wagati la, fɛnɲɛnamaw dan minw tun be yen ka kɔn tariki ɲɛ, u kolow be sɔrɔ bi, lɔnnikɛlaw fɛ , dugukolo dugukolo kan. O la , n y' a fɔ ko Ala y' u dan sanjiba kɔ , walisa ka dugukolo dangali juguya adamadenw ma minw bena u yɛrɛ mabɔ a la joona joona tugun . N’u y’u yɛrɛ tigɛ a la, u bena bɔnɛ u ka hakilitigiya la ani Ala tun ye lɔnniyaba min di k’a ta Adama ma ka taga a bila Nuhun na . O, fɔɔ ka taga se yɔrɔ dɔw la dugukolo kan , adamaden bena a yɛrɛ sɔrɔ “ kuluwo mɔgɔ ” cogoya tiɲɛnin na , bɛgɛn juguw b’a kɛlɛ ani k’a lasiran , o bɛɛ n’a ta , a bena a lɔn a be se k’u halaki cogo min na ni wagati juguw ka dɛmɛ nafaman ye ani Ala ka hinɛ ɲuman ye.  
 
 
 
Zɛnɛzi 8
 
Kurun kɔnɔmɔgɔw ka faran ɲɔgɔn na wagati dɔɔni kɔnɔ .
 
Zɛnɛzi 8:1 : “ Ala hakili jigira Nuhun na, ani bɛgɛnw bɛɛ la, ani bɛgɛnw bɛɛ la minw tun be n’a ye kurun kɔnɔ ; Ala ka fɔɲɔ dɔ ci dugukolo kan, ji sumana .   
I hakili sigi, a ma ɲinɛ o kɔ abada, nka tiɲɛn lo ko o ɲɛnamaya lajɛnnin ɲɔgɔn tɛ yen min datugunin be kurun kɔnɔ min be jigi, o b’a to adamadenw ni bɛgɛn sifaw be dɔgɔya fɔɔ a be komi Ala y’u bila. Tiɲɛn na, o niinw latanganin lo pewu sabu Ala b’u kɔrɔsira i n’a fɔ nafolo . Min nafa ka bon ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan , o b' u bolo : u y'a daminɛ ka dugukolo fa tugun ani ka jɛnsɛn a sanfɛ . 
Zɛnɛzi 8:2 : “ Jii jukɔrɔyɔrɔw ni sankolo daaw datugura, sanji ma ben ka bɔ sankolo la .”   
Ala be sanjiba ji dan ka kɛɲɛ n’a makoya ye. U bɔra min ? A bɔra sankolo la , nka ka tɛmɛ o bɛɛ kan , a bɔra Ala ka danni sebagaya la . A ye dakun kɔrɔsibaga jaa ta ka sankolola jii daa tagamasiɲɛmanw dayɛlɛ ani wagati sera a b’u datugu tugun. 
Ni Ala kumana “ dingɛ kɔnɔyɔrɔw ” ka baara dafanin koo la , o vɛrise kɔnɔ, Ala b’a yira an na ko sanjiba ma bɔ sankolo la dɔrɔn min y’a to jii be bɔra . Komi an b’a lɔn ko “ dunba ” ye dugukolo ye min bɛɛ datugunin lo ni jii ye kabi danni loon fɔlɔ la , a “ bɔyɔrɔw ” b’a yira ko jii cayara min sababu bɔra baji yɛrɛ la. o koo be sɔrɔ kɔgɔji dugukolo hakɛ yɛlɛmani fɛ min , n' a yɛlɛla , o be ji hakɛ lawuli fɔɔ ka se hakɛ ma min tun be dugukolo bɛɛ datugu loon fɔlɔ la . Kɔgɔji dunni jiginin lo y’a to dugukolo jalen bɔra jii kɔnɔ tile 3nan na ani kɔfɛko dɔ lo y’a to dugukolo jalen datugura ni jii ka jigi ye. Sanji min be weele ko “ sankolo finɛtiri ” nafa tun b’a la dɔrɔn k’a yira ko ɲangili bɔra sankolo la, sankolo Ala fɛ. Kɔfɛ, o “ sankolo finɛtiri ” jaa bena kɛ dugawuw ye minw be bɔ sankolola Ala kelen lo fɛ .          
Komi Ala lo ye danbaga ye, a tun be se ka jii dan ɲɛɛ yɛlɛtɔ, a sago la. Nka, a tun ka di a ye ka koow kɛ dɔɔni dɔɔni a ka danfɛn minw danna ka ban. O cogo la, a b’a yira adamadenw na ko danfɛnw b’ale bolo i n’a fɔ marifa barikaman, a be baara kɛ ni min ye walisa k’a ka dugawu wala a ka dangali di ka kɛɲɛ n’a be baara kɛ ɲuman wala juguman na.
Zɛnɛzi 8:3 : " Jii bɔra dugukolo kan ka taga, jii dɔgɔyara tile kɛmɛ ni biduuru tɛmɛnin kɔ . "   
Tile 40 ni suu 40 sanji banbali kɔ , tile 150 basigili kɔ jii sanfɛyɔrɔ la , jii be daminɛ ka dɔgɔya . Dɔɔni dɔɔni, baji dunni be jigira, nka a tɛ jigira i n’a fɔ a tun be cogo min na sanni jii ka na.
Zɛnɛzi 8:4 : “ Kalo wolonfilanan na, o kalo tile tan ni wolonfilanan na, kurun tagara lɔ Ararati kuluw kan . ”   
Kalo duuru laban na , ka taga se loon min ma , " kalo wolonfilanan tile tan ni wolonfilanan na " , kurun be jigi dabila ; A be Ararati kulu janba dɔ kan . O jatiden “ tan ni wolonfila ” b’a yira ko Ala ka kitiko banna. A gwɛnin lo o ɲɛfɔli fɛ ko , sanjiba wagati la, kurun ma taga yɔrɔjan Nuhun n’a dencɛw y’a lɔ yɔrɔ min na. Ani, Ala tun b’a fɛ o sanjiba dalilu ka to ka ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma , Ararati kulu sanfɛ kelen nin na, Irisi jamana ni Tiriki jamana ka faamanw tun balila ka taga yen ani u be yen hali bi . Nka a ye wagati min sugandi, Ala y’a to u ye fotow ta sanfɛ minw b’a yira ko kurun yɔrɔ dɔ be yen min minɛna gɛrɛsi ni nɛzi kɔnɔ. Bi, satelitiw ka filɛli be se k’a yira kosɔbɛ ko o be yen. Nka dugukolo kan fangatigiw t'a fɛ tigitigi ka Danbaga Ala bonya ; U be kɛ i n’a fɔ juguw a fan fɛ, ani tilenninya bɛɛ la, Ala b’u sara koɲuman , a kɛtɔ ka banajugu ni fariyakow kɛ u la.      
Zɛnɛzi 8:5 : “ Jii tora ka dɔgɔya fɔɔ kalo tannan na. Kalo tannan na, kalo tile fɔlɔ la, kuluw sanfɛlaw bɔra .   
Jii dɔgɔyali be dan na sabu sanjiba kɔ, jii hakɛ bena caya ka tɛmɛ dugukolo kan min tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ. Kɔgɔji kɔrɔw bena to jii la ani u bena kɛ i n’a fɔ sisan dugukolo kɔnɔ bajiw i n’a fɔ Mediterane baji, Kaspi baji, baji wuleman, baji fiman ani fɛn wɛrɛw.
Zɛnɛzi 8:6 : “ Tile binaani tɛmɛnin kɔ, Nuhun tun ye finɛtiri min dilan kurun kɔnɔ , a y’o dayɛlɛ .   
Tile 150 basiginin kɔ ani tile 40 kɔnɔni kɔ, Nuhun ye finɛtiri fitinin dayɛlɛ a siɲɛ fɔlɔ la. A ka dɔgɔ, o min ye santimɛtiri kelen wala santimɛtiri 55 ye , o tun be se ka kɛ sabu a ka baara dɔrɔn lo tun ye ka kɔnɔw bɔ minw tun be se ka bɔ ɲɛnamaya kurun kɔnɔ o cogo la .
Zɛnɛzi 8 : 7 : “ A ye kanbele dɔ ci ka taga, a bɔra ka segi ka na fɔɔ jii ja dugukolo kan .   
Dugukolo jalen sɔrɔli be lawuli ka kɛɲɛ ni danni daminɛ na " dibi ni yeelen " walima " suu ni tile " ye. Ani fana, mɔgɔ fɔlɔ min cira ka na, o ye “ kongokolon ” nɔgɔnin ye , min ka siɲɛw ye “ finman ” ye i n’a fɔ “ suu ”. A be koow kɛ a yɛrɛ ma Nuhun kɔ, Ala ye mɔgɔ min sugandi. O la, a be dibi diinanw tagamasiɲɛ yira minw bena baara kɛ k’a sɔrɔ jɛnɲɔgɔnya foyi tɛ u ni Ala cɛ.         
Ka fara o kan, a be jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka Isirayɛli farisogo tagamasiɲɛ yira, Ala y’a ka kiraw ci ka taga min fɛ siɲɛ caaman, i n’a fɔ kongokolon ka nali n’a ka taga, walisa k’a ɲini k’a ka mɔgɔw bɔ jurumun kɛwalew la. I n'a fɔ " kongokolon " , o Isirayɛli min labanna ka ban Ala fɛ, o tagara ɲɛ n'a ka tariki ye k'a faran a la .  
Zɛnɛzi 8:8 : “ A ye tuganin dɔ ci fana k’a filɛ ni jii dɔgɔyara dugukolo kan . ”   
O cogo kelen na, " kongokolon " saniyanin , min ka siɲɛw " gwɛman " i n'a fɔ nɛzi, o be ci ka taga sɛgɛsɛgɛri kɛ. A be bila “ tile ni yeelen ” tagamasiɲɛ jukɔrɔ . O lɔyɔrɔ la, a be kiraya kɛra jɛnɲɔgɔnya kura koo la min basiginin lo Yezu Krista joli kan min bɔnna.      
Zɛnɛzi 8:9 : " Nka kongokolon ma yɔrɔ sɔrɔ k'a seen bila, a kɔsegira kurun kɔnɔ, bari ji tun be dugukolo bɛɛ kan. A y'a bolo bɔ k'a minɛ ka don n'a ye kurun kɔnɔ .   
A tɛ i n’a fɔ “ kongokolon ” fiman yɛrɛmahɔrɔnyanin , “ kongokolon ” gwɛman ni Nuhun ka surun ɲɔgɔn na kosɔbɛ min b’a fɔ ko a bena “ a bolo di k’a minɛ k’a don kurun kɔnɔ ” n’a ye. O ye jɛnɲɔgɔnya jaa ye min be mɔgɔ sugandinin ni sankolo Ala cɛ. “ Tubabu ” bena lafiɲɛ Yezu Krista kan loon dɔ tuma min na a bena a yɛrɛ yira Zan Batizelikɛla ɲɛɛ kɔrɔ walisa a k’a batize.          
N b'a ɲini aw fɛ aw ka nin bibulu kuma fila nunu sanga ɲɔgɔn ma ; min ye nin vɛrise nin ye : " Nka kongokolon ma yɔrɔ sɔrɔ k'a seen bila " ni nin vɛrise ye min bɔra Mat.8:20 kɔnɔ : " Yezu y'a jaabi ko : Wulu be ni dingɛw ye, kɔnɔw be ni boonw ye; nka Mɔgɔ Dencɛ tɛ se ka a kun layɔrɔ sɔrɔ » ; ani nin vɛrisew minw be sɔrɔ Yuhana 1: 5 ani 11 kɔnɔ , yɔrɔ min na a be kuma Krista koo la min ye “ ɲɛnamaya ” ka alako “ yeelen ” farikolo ye , a ko : “ Yeelen be mɛnɛmɛnɛ dibi kɔnɔ, dibi m’a faamu ... / ... A nana a yɛrɛ ma, a yɛrɛ ta m’a faamu .” I n'a fɔ " kongokolon " kɔsegira Nuhun fɛ cogo min na, k'a to a k'a minɛ, " a bolo la ", ka kunu, Kunmabɔbaga Yezu Krista kɔsegira sankolo la ka taga a ka alaya fan fɛ i n'a fɔ sankolola Faa, a ye a ka mɔgɔ sugandininw kunmabɔli cikan to a kɔ dugukolo kan a ka calle kura " 4lav "44 la. Ani Yir. 1:20 kɔnɔ : a bena u minɛ “ a bolo ” “ wagati wolonfila ” kɔnɔ, “ Egilizi wolonfila ” ye kiraya kɛ yɔrɔ min na a b’a to u be yɔrɔ sɔrɔ Ala ka senuya la a ka “ yeelen ” la min be yira “ fitina wolonfila ” la.                                
Zɛnɛzi 8:10 : “ A ye kɔnɔni kɛ tile wolonfila wɛrɛ kɔnɔ ka sɔrɔ ka tuganin bɔ kurun kɔnɔ tugun .   
Nin hakilijigi fila min kɛra " tile wolonwula " kan, o b'an kalan ko Nuhun fɛ, i n'a fɔ an bi, Ala ye ɲɛnamaya sigi ani k'a labɛn " tile wolonfila " lɔgɔkun ka kelenya kan , o fana ye tagamasiɲɛ ye a ka kisili porozeba " waa wolonfila " ka kelenya kan. O sinsin min kɛra o jatiden “ wolonfila ” kofɔli kan, o b’a to an b’a faamu Ala be nafa min di a ma ; min bɛna a yira ko jinɛ bɛna a kɛlɛ kɛrɛnkɛrɛnnin na ka taga se Kirisita ta nɔɔrɔ segi ma min bɛna a ta dugukolo kan kuntigiya ban.         
Zɛnɛzi 8:11 : “ Tubabu segira ka na a fɛ wulafɛ ; a k’a ye ko oliviyeyiri furaburu dɔ le bɔra a da ra. Nuhun y'a lɔn ko jii dɔgɔyara dugukolo kan .   
Wagati janw kɔ, " dibi " min fɔra " wulafɛ " kuma fɛ , kisili jigi ni kisili ninsɔndiya ka bɔ jurumun na, o bena na " oliviyeyiri " ja jukɔrɔ , ka tugu ɲɔgɔn kɔ layidu kɔrɔ la o wagati la. I n'a fɔ Nuhun tun b'a lɔn ka bɔ " oliviye yiriburu " dɔ la ko jamana min jigi tun b'a kan ani min tun be makɔnɔna, o tun labɛnnin lo ka ale bisimila cogo min na, o cogo kelen na, " Ala dencɛw " bena kalan ani k'a faamu ko sankolo masaya dayɛlɛla u ye mɔgɔ min cira ka bɔ sankolo la, o min ye Yezu Krista ye.          
O " oliviye yiriburu " ye seereya kɛ Nuhun ye ko yiriw falenni n'u ka bonyali be se ka kɛ tugun.  
Zɛnɛzi 8:12 : “ A ye tile wolonfila wɛrɛ kɔnɔ ; a ka tuganin labla. Nga a ma segi ka na a fɛ tuguni .   
O tagamasiɲɛ tun ye latigɛbaga ye, bari o tun b'a yira ko " kongokolon " y'a latigɛ ka to danfɛnw na minw tun be dumuni di a ma tugun.  
I n'a fɔ " kongokolon " tununa a ka jigiya cikan fɔnin kɔ , a kɛnin kɔ k'a niin di dugukolo kan k'a ka mɔgɔ sugandininw kunmabɔ, Yezu Krista, " Hɛɛrɛ Masacɛ " , bena bɔ dugukolo n'a ka kalandenw kan, k'u to u ka hɔɔrɔnya la ani u ka yɛrɛmahɔrɔnya la k'u ka ɲɛnamaya ɲɛminɛ fɔɔ a ka kɔsegi nɔɔrɔman laban na.    
Zɛnɛzi 8:13 : “ A saan kɛmɛ wɔɔrɔ ni kelennan na, kalo fɔlɔ tile fɔlɔ la, jii banna dugukolo kan. Nuhun ye kurun datugulan bɔ , k’a filɛ, a y’a ye ko dugukolo janin lo .   
Dugukolo jalen bele be yɔrɔ dɔ la nka a be mɔgɔ jigi tigɛ, o kama Nuhun y’a latigɛ ka kurun sanfɛla dayɛlɛ walisa ka kurun kɛnɛma filɛ ani k’a lɔn ko a benna Ararati kulu sanfɛ, a ka yelifɛn tun be yɔrɔjan ani a tun be yɔrɔjan kosɔbɛ sanfɛ . Sanjiba koo la, kurun be kɛ i n’a fɔ fan min bɔra. N’a bɔra, a tun be yɔrɔ min na, a dennin b’o kari. Nuhun fana y'o ɲɔgɔn kɛ ; a be " kurun datugulan bɔ " min tɛna nafa sɔrɔ tugun k'a tanga sanjiba ma. A kɔrɔsi ko Ala yɛrɛ tun ye kurun min datugu ; O kɔrɔ ko a t’a ka kitiko sariya yɛlɛma dugukolo kan murutininw koo la, kisili ni sankolo daa bena datugu minw ye tuma bɛɛ.     
Zɛnɛzi 8:14 : “ Kalo filanan, kalo tile mugan ni wolonfilanan na, jamana tun jalen lo .   
Dugukolo be kɛ sigiyɔrɔ ye tugun a datugunin kɔ kurun kɔnɔ pewu tile 377 kɔnɔ k’a ta kurun donyɔrɔ loon ma ani Ala ye daa tugu loon min na. 
Zɛnɛzi 8:15 : “ O kɔ, Ala kumana Nuhun fɛ ko : .   
Zɛnɛzi 8:16 : “ E n’i muso, i dencɛw n’i dencɛw ka musow bɔ kurun kɔnɔ .   
Ala lo be tagamasiɲɛ di tugun “ kurun ” bɔyɔrɔ koo la , ale lo tun ye “ da ” kelenpe datugu a kɔnɔmɔgɔw kan sanni jii ka na.      
Zɛnɛzi 8:17 : “ Aw ye fɛɛn ɲɛnamaw bɛɛ bɔ n’aw ye, kɔnɔw ni bɛgɛnw ani fɛnɲɛnamaw bɛɛ minw be yɛlɛma dugukolo kan ;   
O koo bɔnin be danni lɔgɔkun tile duurunan ta ma, nka a tɛ danni kura ye , sabu sanjiba kɔ, dugukolo ka mɔgɔw ladon tugun ye poroze dɔ ye min tun fɔra kiraya la dugukolo ka saan 6 000 fɔlɔw la. Ala tun b’a fɛ o faan ka kɛ siranyako ye ani ka mɔgɔ lasun ka miiri. A ye dalilu satɔw di adamadenw ma a ka Ala ka kiti nɔɔw koo la. A dalilu min bena an hakili jigi 2 Piyɛri 3 :5 ka taga se 8 ma : " Sabu u b'a fɛ k'a lɔn ko sankolo tun be yen ka kɔrɔ Ala ka kuma fɛ, ko dugukolo tun be yen jii fɛ ani jii sababu la, ani ko o fɛɛnw lo y'a to diɲɛ min tun tununa o wagati la, jii y'a mara, k'a sɔrɔ Ala y'a mara. tasuma min bɛ Alaɲasiranbaliw ta kiti ni halakilon kama. Nka, ne kanulenw, aw kana ɲina nin koo kelen kɔ: Matigi fɛ, loon kelen be i n’a fɔ saan waa kelen, saan waa kelen be i n’a fɔ loon kelen . Tasuma jikuru min tun fɔra ka kɔn, o bena kɛ saan waa wolonfilanan laban na , kiti laban tuma na , dugukolo jukɔrɔla fɛnɲɛnamafagalanw tasumabɔyɔrɔw dayɛlɛli fɛ minw bena dugukolo yɔrɔ bɛɛ datugu. O " tasumaji " min kofɔra Yir. 20:14-15 kɔnɔ, o bena dugukolo sanfɛla bɛɛ jɛni n'a sigibaga murutininw ye, ani u ka baara minw tun b'a fɛ ka nɛɛma sɔrɔ u la k'u yɛrɛ mafiɲɛya Ala ka kanuya yiranin na. Ani, o saan waa wolonfilanan tun fɔra ka kɔn lɔgɔkun tile wolonfilanan ɲɛ, o ka kɛɲɛ ni ɲɛfɔli ye “ loon kelen be komi saan waa kelen ani saan waa kelen be komi loon kelen .”        
Gen.8:18 : " Nuhun bɔra kɛnɛma, n'a dencɛw n'a muso n'a dencɛw musow ye . "   
Bɛgɛnw bɔnin kɔ, adamaden kura ka cidenw fana bɔra kurun kɔnɔ. U be tile yeelen sɔrɔ ani yɔrɔ belebeleba min be yen ani dan tɛ min na, tile 377 ni suu 377 kɔnɔ, u kɛnin kɔ ka to yɔrɔ datugunin dɔ la min ka dɔgɔ ani min be dibi la. 
Zɛnɛzi 8:19 : “ Bɛgɛnw bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ , fɛnɲɛnamanw bɛɛ, kɔnɔw bɛɛ, ani fɛnɲɛnamanw bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ ka kɛɲɛ n’u sifaw ye .   
Kurun bɔyɔrɔ be kiraya kɛ ko mɔgɔ sugandininw bena don sankolo masaya la, nka Ala be minw jati mɔgɔ saniyaninw ye, olu dɔrɔn lo bena don. Nuhun ka wagati la, o tun ma kɛ fɔlɔ, bari mɔgɔ saniyaninw ni mɔgɔ nɔgɔninw tun bena sigi ɲɔgɔn fɛ dugukolo kelen kan, ka ɲɔgɔn kɛlɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.
Zɛnɛzi 8:20 : “ Nuhun ye sarakabɔlan lɔ Matigi Ala ye ; a tun bɛ bɛganw ni kɔnɔw bɛɛ dɔ ta, ka o kɛ saraka jɛnita ye sarakajɛnifɛn kan .   
Saraka jeninin ye wale dɔ ye min fɛ Nuhun min sugandira, ale b’a ka waleɲumanlɔn yira Ala la. Jalakibali ka saya, nin koo la, bɛgɛn, o be Danbaga Ala hakili jigi cogo min na, Yezu Krista sababu la, a bena na a ka mɔgɔ sugandininw niinw kunmabɔ. Bɛgɛn saniyaninw ka kan ni Krista ka saraka ye min bena saniya dafanin yira a niin, a farikolo n’a hakili bɛɛ la.
Gen.8:21 : “ Matigi Ala ka kasa diman mɛn, Matigi Ala k’a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko : «Ne tɛna dugukolo danga tuun adamadenw kosɔn, sabu kabini a denmisɛnman, miiriyaw ka jugu adamadenw jusukun na . ne tɛna fɛn ɲanaman si faga tuun i n’a fɔ ne k’a kɛ cogo min na . ”   
Nuhun ye saraka jɛnita min bɔ, o ye limaniya wale sɔbɛ ye, ani limaniya min be mɛnni kɛ. Sabu n’a ye saraka bɔ Ala ye , o ye saraka landa dɔ jaabi ye, a y’a fɔ a ye ko a k’o kɛ , wagatijan kɔnɔ sanni a k’o kalan heburuw ye minw bɔra Ezipiti. Kumaden " kasa diman " tɛ Ala ka kasa lɔnniya kofɔ nka a ka Ala ka Nii min b'a ka mɔgɔ kantigiman sugandinin ka lamɛnni waleɲuman lɔn ani kiraya yeli min be di a ka saraka makari ma min bena kɛ sini ma , Yezu Krista la.  
Ka kɔn kiti laban ɲɛ, sanjiba tɛna kɛ tugun min be mɔgɔ halaki. Ko minw kɛra, u y’a yira sisan ko adamaden ye “ jugu ” ye farisogo la ani a bɔra a la cogo min na , i n’a fɔ Yezu y’a fɔ cogo min na a ka cidenw koo la Mat. 7:11 kɔnɔ ko: “ O la, n’aw minw ye mɔgɔjuguw ye , aw b’a lɔn aw be se ka fɛɛn ɲumanw di aw deenw ma cogo min na, aw Faa min be sankolo la, ale tɛna fɛɛn ɲumanw di minw b’a ɲininga . ” O kama, Ala bena o “ bɛgɛn jugu ” mara , o min ye Pol ka miiriya ye 1 Kor. 2:14 kɔnɔ, ani n’a y’a yira Yezu Krista la ko a be kanuya min yira u la, u dɔw bena kɛ adamaden sugandininw ye minw be kantigiya kɛ ani u be mɛnni kɛ u fɛ .            
Zɛnɛzi 8:22 : “ Ka dugukolo to yen, danni wagati ni sumatigɛ wagati, nɛnɛ ni funteni wagati, samiɲa ni nɛnɛ wagati, suu ni suu tɛna ban .   
Nin sapitiri seeginan be ban ni hakilijigi ye yɛlɛmaniw koo la minw be ɲɔgɔn sɔsɔ pewu, minw be dugukolo ka ɲɛnamaya cogoyaw mara kabini danni loon fɔlɔ la, o min na, a ka sariyasun fɛ “ suu ni tile ” fɛ, Ala y’a yira dugukolo kan kɛlɛ min be “ dibi ” ni “ yeelen ” cɛ, o min bena see sɔrɔ a laban na Yezu Krista sababu la. A be o yɛlɛmaniw kofɔ vɛrise nin kɔnɔ minw be sɔrɔ jurumu yɛrɛ fɛ, o min be sɔrɔ hɔɔrɔnya la min dira o sankolola ni dugukolo kan danfɛnw ma, o cogo la, u hɔɔrɔnyanin lo k’a kanu ani k’a bato wala k’a ban fɔɔ k’a kɔniya. Nka o hɔɔrɔnya kɔlɔlɔ bena kɛ ɲɛnamaya ye ɲuman kanubagaw fɛ ani saya ani halakili ye jugumanw fɛ i n’a fɔ sanjiba y’a yira cogo min na sisan.      
Barokun minw kofɔra, u bɛɛ be Alako ta fan fɛ : 
“ Danni ni sumatigɛ ” : o be Kibaru Duman fɔli daminɛ ani duniɲa laban yira ; jaaw minw ta Yezu Krista fɛ a ka ntalenw na, kɛrɛnkɛrɛnniya la, Mat.13:37 ka taga se 39 ma : “ A y’a jaabi ko: “Mɔgɔ min ye dannifɛn ɲuman dan, o ye Mɔgɔ Dencɛ ye; foro, o ye dunuɲa ye; simankisɛɲuman, o ye Ala ta Masaya mɔgɔw le ye; binjuguw ye Setana ta denw le ye; jugu min ka suman seri, o ye Setana ye; sumatigɛ wagati ye diɲɛ laban ye ; Sumantigɛlaw ye mɛlɛkɛw ye .      
“ Nɛnɛ ni funteni ” : “ funteni ” kofɔra Yir .​​​​ Nka o tɛ, " nɛnɛ " fana ye jurumun ka dangali nɔ ye.          
“ Samiya ni nɛnɛ ” : o ye wagati fila ye minw be dan na dan na, u kelen kelen bɛɛ man di i n’a fɔ tɔ kelen u ka dantɛmɛ wagati la.   
" Tile ni suu " : Ala b'u fɔ ka kɛɲɛ ni adamaden be min di a ma , bari a ka laɲinita la, Krista kɔnɔ, tile wagati be na, o min ye welekan ye ka don a ka nɛɛma kɔnɔ, nka o wagati kɔ, o be na " suu min na mɔgɔ si tɛ se ka baara kɛ " ka kɛɲɛ ni Yuhana 9:4 ye , o kɔrɔ, ka mɔgɔ ka siniɲɛsigi yɛlɛma bari o ye definitively for the defece of the time for.     
 
 
 
Zɛnɛzi 9
 
Ka faran ka bɔ ɲɛnamaya kɛcogo la .
 
Gen.9:1 : “ Ala ye Nuhun n’a dencɛw barikada, k’a fɔ u ye ko : «Aw ka deenw wolo, ka caya, ka dugukolo fa. »  
Nin bɛna kɛ jɔyɔrɔ fɔlɔ ye Ala bɛ min di danfɛn ɲanamanw ma, minw sugandira ka kisi kurun min lɔra adamadenw fɛ : Nuhun n’a dencɛ saba. 
Zɛnɛzi 9:2 : “ Dugukolo kan kongosogow bɛɛ, ani kɔnɔw bɛɛ, ani dugukolo kan fɛnɲɛnamanw bɛɛ, ani baji kɔnɔ jɛgɛw bɛɛ bɛna siranya i ɲa . »   
Bɛgɛnw ka ɲɛnamaya sababu bɔra adamadenw na , o lo kama, hali ka tɛmɛ sanni sanjiba ka na, adamaden bena se ka fanga sɔrɔ bɛgɛnw kan. Fo ni bɛgɛn tɛ se ka a yɛrɛ minɛ siranya walima dimi sababu la, i n’a fɔ sariya, bɛgɛnw bɛɛ be siran adamaden ɲɛ ani u b’a ɲini ka boli a ɲɛ n’u y’a kunbɛn.
Zɛnɛzi 9:3 : “ Fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ bena kɛ aw ka dumuni ye i n’a fɔ ne ye nin bɛɛ di aw ma cogo min na bin binkɛnɛmanw fɛ ” .   
O dumuni yɛlɛmani kuun caaman be yen . N’ ma nafa caaman di yamaruya min fɔra , fɔlɔ , n’ be yiriw dumuni minw banna jii ka yɛlɛli wagati la, olu tɛ yen yɔrɔnin kelen ani dugukolo min datugunin lo ni kɔgɔji ye min kɛra yɔrɔ dɔ ye min tɛ se ka den sɔrɔ , o bena sɔrɔ dɔɔni dɔɔni dɔrɔn a ka sɛnɛfɛnw n’a ka sɔrɔ dafaninw na. Ka fara o kan, Yahutuw ka sarakabɔ landakow sigili bena a ɲini , wagati bɛnnin na , ka sarakabɔbaga sogo dumu kiraya yeli la Surafana Senuman koo la yɔrɔ min na buru bena dumu i n’a fɔ Yezu Krista farikolo tagamasiɲɛ , ani ka rɛzɛnji min i n’a fɔ a joli tagamasiɲɛ. Kuun sabanan, min tɛ se ka fɔ, nka min tɛ tiɲɛn ye, o ye ko Ala b’a fɛ ka adamaden ka sii surunya ; ani sogo dumuni min be ɲɛnamaya tiɲɛnifɛnw tiɲɛ ani k’u don adamaden farikolo la, o lo bena kɛ a ka nege n’a ka latigɛli ɲɛtaga jusigilan ye. Mɔgɔ min be dumuni kɛ ni yiridenw ye wala min tɛ sogo dumu, ale ka koow dɔrɔn lo b’o yira. Walisa k’o miiriya sabati, a kɔrɔsi ko Ala t’a bali ka bɛgɛn nɔgɔninw dumu , hali n’u be nɔɔ jugu to a ka kɛnɛyako kan. 
Zɛnɛzi 9:4: “ Nka aw kana sogo dumu n’a niin ye, n’a joli b’a la .  
O bali bena to ka kɛ layidu kɔrɔ kɔnɔ ka kɛɲɛ ni Lev . " ani kibaroyaw kɔnɔ , ka kɛɲɛ ni Kɛwaliw 15:19 ka taga se 2 1 ma : " O la, ne b'a miiri ko siya wɛrɛ mɔgɔw minw be Ala fɛ, an kana olu tɔɔrɔ, nka an ka sɛbɛri kɛ u ye k'u ka ban boliw ka fɛn nɔgɔninw na, ka jatɔya kɛ, ka ban sogo nɔgɔninw na, ani joli . Sabu kabi wagatijan, mɔgɔ minw bɛ cira Musa ta kitabu waajuri kɛ duguw bɛɛ ra, sabu o bɛ cira Musa ta kitabu kalan karansow kɔnɔ lafiɲɛlonw bɛɛ ra .     
Ala be " niin " weele ko danfɛn bɛɛ min dilanna ni farisogo ye ani hakili min be farisogo lo kan pewu. O farisogo kɔnɔ, motɛri farikolo yɔrɔ ye kunsɛmɛ ye min be sɔrɔ joli yɛrɛ fɛ ani a be saniya nɛnɛkili kelen kelen bɛɛ la fɔgɔfɔgɔw ka nɔgɔ fɛ . In the living state , kunsɛmɛ be kuran ka tagamasiɲɛw dilan minw be miiriya ni hakilimaya lawuli ani a be farisogo yɔrɔ tɔɔw bɛɛ ka baara ɲɛminɛ minw be farikolo la. " Joli " lɔyɔrɔ min fana ye , genome fɛ , min ɲɔgɔn tɛ yen niin ɲɛnama kelen kelen bɛɛ fɛ , o man kan ka dumu kɛnɛyako kama, bari a be nɔgɔ ni nɔgɔw ta minw danna farikolo bɛɛ kɔnɔ, ani hakilimaya kuun dɔ kama. Ala y’a mara a yɛrɛ ye, cogo dɔ la min tɛ kelen ye pewu , a ka diinan kalan kama , o min ye ka Krista joli min, nka a be kɛ rɛzɛnji tagamasiɲɛ dɔrɔn lo la . Ni ɲanamaya be joli la, mɔgɔ min be Krista joli min, o tigi b’a yɛrɛ labɛn kokura a ka cogoya senuman n’a dafanin na , ka kɛɲɛ ni sariyakolo yɛrɛ yɛrɛ ye min b’a fɔ ko farikolo be balo min na, o lo be bɔ a la.     
Gen.9:5 : “ Aw k’a lɔn fana ko ne bɛna aw joli ɲini bɛgɛnw bɛɛ fɛ ; ne bɛna mɔgɔ niin ɲini mɔgɔ fɛ, hali mɔgɔ min ye a balemacɛ ye . »   
Ɲɛnamaya lo kɔrɔtanin lo ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan Danbaga Ala fɛ min y’a dan . Mɔgɔ ka kan k’a lamɛn walisa k’a faamu o kojugu be dimi min lase ale ma, ale min ye mɔgɔ min minɛna, o tigi yɛrɛ yɛrɛ ye. O kama, ale kelen lo be se ka yamaruya di ka mɔgɔ niin bɔ. Vɛrise tɛmɛnin kɔnɔ, Ala y’a to adamaden ye bɛgɛnw niin ta k’u dumu, nka yan, o ye kojugu ye, mɔgɔfaga min be adamaden niin ban pewu. O ɲɛnamaya min tara, o tɛna sababu sɔrɔ tugun ka gwɛrɛ Ala la, wala ka jogo yɛlɛmani ye n’a tun ma bɛn n’a ka kisili sariya ye fɔɔ ka taga se o wagati ma. Ala ye jurusara kuntaalajan sariya jusigilanw sigi yan , “ ɲɛɛ ni ɲɛɛ, ɲin ni ɲin, niin ni niin .” Bɛgɛn bena mɔgɔ fagali sara n’a yɛrɛ ka saya ye ani Kayɛn ɲɔgɔnna mɔgɔ bena faga n’a y’a yɛrɛ joli " balimacɛ " faga min ye Abɛli ɲɔgɔnna ye.    
Gen.9:6 : “ Ni mɔgɔ min ye mɔgɔ joli bɔn, mɔgɔ le bena a joli bɔn ; sabu Ala ka adamaden dan a yɛrɛ jaa ra . »   
Ala t’a ɲini ka dɔ fara saya hakɛ kan bari o tɛ , n’a ye yamaruya di ka mɔgɔfagala faga, a b’a jigi la a kan ko, farati min be yen , o lo y’a to adamadenw fanba bena dege k’u ka fariyakow mara, walisa u kana kɛ mɔgɔfagala ye min be se ka mɔgɔ faga, o kɔfɛ,.
Mɔgɔ min be ni limaniya sɔbɛ ye , ale dɔrɔn lo be se k’a faamu ko “Ala ye adamaden dan a yɛrɛ jaa la” o kɔrɔ ye min ye . Sanko ni adamadenw kɛra fɛn juguw ye ani fɛn haramuninw ye i n’a fɔ a be cogo min na bi tilebenyanfan jamanaw na ani dugukolo yɔrɔ bɛɛ la lɔnnikow be minw lafili.  
Zɛnɛzi 9:7 : “ Aw ka deenw wolo ka caya, ka jɛnsɛn dugukolo kan ka caya a kɔnɔ . »   
Ala b’a fɛ tiɲɛ na o cayali la, ani kuun ɲuman b’a la, mɔgɔ sugandininw hakɛ dɔgɔyara ten , hali ka ɲɛsin welekanw ma minw be ben sira kan , ko n’a ka danfɛnw hakɛ cayara , a bena se k’a ka sugandininw sɔrɔ ani k’u sugandi u cɛma ; sabu ka kɛɲɛ ni dan.7:9 ka tiɲɛn ye, o hakɛ ye miliyɔn kelen ye min sugandira ka kɛ miliyari tan ye min weelera, wala 1 ye mɔgɔ 10 000 ye .  
Gen.9:8 : “ Ala kumana Nuhun n’a dencɛw fɛ tugun ko .   
Ala be kuma cɛɛ naani nunu fɛ sabu n’u ye fanga di adamadenw ka cɛɛ ciden ma, u y’a to musow ni denmisɛn minw be u ka mara kɔnɔ, u ka min kɛ, u bena jalaki o la. Fanga ye lannaya tagamasiɲɛ ye Ala be min di adamadenw ma nka a b'u kɛ u ka kunkanbaara ye a ɲɛda n'a ka kiti ɲa kɔrɔ .
Gen.9:9 : “ A filɛ, ne be ne ka jɛnɲɔgɔnya sigi n’i ye ani n’i kɔmɔgɔw ye ; »   
Bi, a kɔrɔtanin lo an k’a faamu ko an lo ye o “ bɔnsɔn ” ye, Ala y’a ka “ jɛnɲɔgɔnya ” sigi ni min ye . Bi ka ɲɛnamaya n’a ka fɛɛn minw be mɔgɔ lafili, u t’an ka adamaden bɔyɔrɔ yɛlɛma. Ala ye daminɛ kura min di adamadenw ma sanjiba kɔ, an ye o daminɛ kura ciyɛntalaw ye. Jɛnɲɔgɔnya min sigira ni Nuhun n’a dencɛ saba ye, o ye koo tigitigi dɔ ye . A be Ala deli ko a kana adamadenw bɛɛ halaki ni sanjiba jii ye. O kɔ, Ala bena jɛnɲɔgɔnya min sigi ni Ibrayima ye, o bena dafa a faan fila nunu kɔnɔ minw sinsinnin be , wagati yɛrɛ yɛrɛ la ani Alako ta fan fɛ, Yezu Krista ka kunmabɔli baara kan. O jɛnɲɔgɔnya bena kɛ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ta ye i n’a fɔ kisili lɔyɔrɔ min kofɔra. Saan kɛmɛkulu 16 kɔnɔ ka kɔn a ka nali fɔlɔ ɲɛ , Ala y’a ka kisili labɛn yira diinankow sababu fɛ minw tun be yamaruya di Yahutuw ma. O kɔ , o labɛn min yirala a ka yeelen bɛɛ la, o dafanin kɔ Yezu Krista la, saan kɛmɛkulu 16 ɲɔgɔn wɛrɛ kɔnɔ, kantigiyabali bena kantigiya nɔɔ ta ani saan 1260 kɔnɔ , dibi min ka bon ni dibi bɛɛ ye, o bena mara kɛ Ɔrɔmukaw ka papaw ka fanga kɔrɔ. Kabi saan 1170, tuma min na Peter Waldo sera ka kerecɛnw ka limaniya saniyanin ani kantigiman labato tugun ni lafiɲɛlon sɔbɛ labatoli ye , mɔgɔ sugandininw minw ma yeelen sɔrɔ kosɔbɛ , olu sugandira , a kɔ , yɛlɛmani baara la min kɛra nka a ma ban. Ani fana, k’a ta saan 1843 la dɔrɔn , limaniya kɔrɔbɔli fila sababu fɛ, Ala sera ka Adventisme ka piyɔniyew cɛma , kantigiw sugandininw sɔrɔ . Nka gundo minw yirala a ka kiraya kumaw kɔnɔ, a tun ka surun u ma k’u faamu bɛrɛbɛrɛ. Jɛnɲɔgɔnya ni Ala ka tagamasiɲɛ ye tuma bɛɛ a ka yeelen dɛmɛni n’a minɛli ye , o lo kama ne be baara min sɛbɛra a tɔgɔ la, k’a ka mɔgɔ sugandininw yeelen bɔ, o be kɛ " Yezu ka seereya " tɔgɔ kɔrɔ, a cogoya laban, tagamasiɲɛ min b’a yira ko a ka jɛnɲɔgɔnya ye tiɲɛn ye kosɔbɛ ani a sabatira.        
Zɛnɛzi 9:10 : “ ni fɛɛn ɲɛnamanw bɛɛ ye minw be n’aw ye, kɔnɔw, ani bɛgɛnw, ani dugukolo kan kongosogow bɛɛ, minw bɛɛ bɔra kurun kɔnɔ, walama dugukolo kan kongosogow bɛɛ . »   
Ala ye jɛnɲɔgɔnya min sigi, o ɲɛsinna fana bɛgɛnw ma, o kɔrɔ, fɛɛn o fɛɛn be niin na ani u bena caya dugukolo kan.
Zɛnɛzi 9:11 : “ Ne bɛna ne ta jɛnɲɔgɔnya sigi ni aw ye ; »   
Sanjiba be kalan min di, o ka ɲi ka to min ɲɔgɔn tɛ yen. Ala bena kɛlɛba dɔ kɛ sisan sabu a ka laɲinita ye k’a ka mɔgɔ sugandininw dusukun sɔrɔ.
Gen.9:12 : « Ala ko : « Ne bɛ jɛnɲɔgɔnya min sigi ne ni aw cɛ , ani danfɛn ɲanamanw bɛɛ cɛ , o tagamasiɲɛ ye nin ye , o ye nin ye , o ye nin ye , o ye jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ye » .   
Ala bɛ nin tagamasiyɛn min di, o ɲɛsinna fɛn o fɛn ma, min bɛ ɲanamaya ra, fɛn saninyaninw ni fɛn saninyaninw bɛɛ ra. O tɛ tagamasiɲɛ ye fɔlɔ min b’a yira ko a yɛrɛ ta lo, o min bena kɛ tile wolonfilanan lafiɲɛlon ye. O tagamasiɲɛ be danfɛn ɲɛnamaw hakili jigi a ye layidu min ta ko a tɛna u halaki tugun ni sanjiba jii ye ; O ye a dan ye. 
Zɛnɛzi 9:13 : “ Ne ye ne ka kala bila sankaba kan, o bena kɛ jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ye ne ni dugukolo cɛ .”   
Lɔnniyakow bena sankaba ka ɲɛnamaya sababu farikolo ta fan fɛ ɲɛfɔ. O ye tile yeelen ka toli ye min be lafiɲɛ jii yɔrɔ misɛnninw kan wala yɔrɔ sumaninw kan. Bɛɛ y’a kɔrɔsi ko sankaba be bɔ ni sanji be benna ani tile b’a ka yeelen jɛnsɛn. O bɛɛ n’a ta, sanji be mɔgɔ hakili jigi sanjiba koo la ani tile yeelen be Ala ka yeelen yira min be mɔgɔ waleɲuman lɔn, min be mɔgɔ nafa ani min be mɔgɔ dusu saalo.
Gen.9:14 : “ Ni ne nana sankaba lase dugukolo kan tuma min na, sankaba bɛna bɔ sankaba kɔnɔ : »   
O kama, Ala ye sankabaw dilan walisa ka sanji dan sanjiba kɔ dɔrɔn ani o wagati kelen na ni sankaba sariyakolo ye. Nka , an ka wagati haramuninw na, cɛɛw ni musow minw tɛ Alakow ye, olu ye sankaba koo nin yɛlɛma ani k’a nɔgɔ , u kɛtɔ k’o alako jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ta k’a kɛ cɛnimusoko kɛbagaw ka lajɛn tagamasiɲɛ surun ye ani k’a kɛ tagamasiɲɛ ye . Ala ka kan ka sababu ɲuman sɔrɔ o la ka nin adamaden kɔniyanin ni bonyabali nin bugɔ ale ni adamaden sifaw kan. A ka dimi tagamasiɲɛ labanw bena yira yanni dɔɔni, u bena jɛni i n’a fɔ tasuma ani u bena halaki i n’a fɔ saya.
Gen.9:15 : “ Ne bɛna ne hakiri to ne ta jɛnɲɔgɔnya ra, min bɛ ne ni aw cɛ, ani danfɛn ɲanamanw bɛɛ cɛ, ji tɛna kɛ sanjiba ye tuun ka danfɛn bɛɛ halaki . »   
N’ be nin ɲumanya kuma nunu kalan ka bɔ Ala daa la, n’ be sɔsɔli suma n’ be miiri a be se ka kuma minw fɔ bi, adamadenw ka yɛlɛmaniw kosɔn minw be kɔsegira ka taga sanjiba ɲɛfɛ mɔgɔw ka hakɛ la.
Ala bɛna a ta kuma labato, jiba tɛna kɛ tugu, nka murutininw bɛɛ fɛ , tasumaba dɔ maranin lo kiti laban loon na ; ciden Piyɛri y’an hakili jigi min na 2 Piyɛri 3:7 kɔnɔ . Nka sanni o kiti laban ka se , ani sanni Krista ka segi ka na, tasuma nukeleyɛri min be diɲɛ kɛlɛba sabanan na wala “ burufiyɛ 6nan ” min be sɔrɔ Yirali 9:13 ka taga se 21 ma, o bena na , ka kɛ “ fɛnɲɛnamafagalanw ” caaman ye minw be mɔgɔ faga , ka juguya dogoyɔrɔw ta ka taga n’u ye minw be ni dugubaw ye wala dugubaw ye .      
Zɛnɛzi 9:16 : “ Sankaba bena kɛ sankaba kɔnɔ ; ne bɛna a flɛ, ka ne hakiri to jɛnɲɔgɔnya banbari ra, Ala ni danfɛn ɲanamanw bɛɛ cɛ, minw bɛ dugukolo kan .»   
O wagati ka jan an na ani a tun be se ka adamadenw ka ciden kuraw to ni jigiyaba ye k’u yɛrɛ tanga filiw ma minw kɛra ka kɔn sanjiba ɲɛ. Nka bi, jigiya ma daga tugun bari sanjiba ɲɛfɛ yiridenw be ye yɔrɔ bɛɛ an cɛma.
Gen.9:17: “ Ala y’a fɔ Nuhun ye ko : “Ne ye jɛnɲɔgɔnya min sigi ne ni dugukolo kan fɛɛn bɛɛ cɛ, o tagamasiɲɛ ye nin ye . »  
Ala be sinsin o jɛnɲɔgɔnya cogoya kan min sigira ni “ adamadenw bɛɛ ye .” Nin ye jɛnɲɔgɔnya ye min bena adamadenw hami tuma bɛɛ jamakulu kɔnɔ.  
Zɛnɛzi 9:18 : “ Nuhun dencɛ minw bɔra kurun kɔnɔ, olu ye Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti ye. Kamu tun ye Kanaan facɛ ye . »   
A ɲɛfɔra an ye ko: “ Kamu lo ye Kanaan facɛ ye .” I hakili to a la ko Nuhun n’a dencɛw bɛɛ ye mɔgɔbaw ye minw ka bonya ma to sanjiba ɲɛ. O la, mɔgɔbaw bena to ka caya, kɛrɛnkɛrɛnniya la " Kanaan " jamana na , yɔrɔ min na heburuw minw bɔra Ezipiti, olu bena u sɔrɔ u ka balawo la, bari siranya min be sɔrɔ u ka bonya fɛ, o bena u jalaki ka yaala yaala saan 40 kɔnɔ kongokolon kɔnɔ ani ka sa yen.    
Zɛnɛzi 9:19 : “ Nuhun dencɛ saba nunu lo, dugukolo bɛɛ bɔra u bɔnsɔnw na . »   
A kɔrɔsi ko fɔlɔ la, mɔgɔ minw tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ, olu bɛɛ bɔra mɔgɔ kelen na : Adama. Post - diluvian ɲɛnamaya kura lɔra mɔgɔ saba lo kan, Sɛmu, Kamu ani Zafɛti. O la , u bɔnsɔnw ka siyaw bena faran ka bɔ ɲɔgɔn na . Bangeli kura kelen kelen bɛɛ bena jɛn n’a bɛnba Sɛmu, Kamu wala Zafɛti ye. Tilanni hakili bena bɔ o bɔyɔrɔ sifa caaman na ka cɛɛw bila ɲɔgɔn kama minw nɔrɔnin lo u bɛnbaw ka landakow la. 
Zɛnɛzi 9:20 : “ Nuhun y’a daminɛ ka dugukolo baara kɛ, ka ɛrɛzɛnforow dan . »   
O baara, hali n’a ka ɲi, o bɛɛ n’a ta, a bena na ni kɔlɔlɔ juguw ye. Sabu a ka sɛnɛ laban na, Nuhun be rɛzɛnw tigɛ ani jii min pɛrɛnna, a be oksidi kɛ, a be dɔrɔ min.
Zɛnɛzi 9:21 : “ A ye duvɛn min, ka dɔrɔ min, a y’a yɛrɛ bɔ a ka fanibugu kɔnɔ. »   
Nuhun tɛ se k’a ka kɛwalew mara tugun minkɛ, a lanin b’a la ko ale kelen lo, a b’a yɛrɛ bɔ kɛnɛ kan ani a b’a ka fani bɔ pewu.
Gen.9:22 : “ Kanaan facɛ Kamu y’a facɛ fari lakolon ye, a y’o fɔ a balimacɛ fila ye kɛnɛma. »   
O wagati la, adamaden hakili tun be jɔrɔla kosɔbɛ o lankolon koo la, jurumunkɛla Adama ye min ye. Ani, Cham, min be yɛlɛla ani siga t’a la, a be yɛlɛla dɔɔni, miiriya jugu b’a la k’a ka yelifɛnw lakali a balimacɛ fila ye.
Gen.9:23 : “ O kɔ, Sɛmu ni Zafɛti ye fani ta k’a don u kamankun na, ka kɔsegi ka taga u facɛ fari lakolon datugu. sabu o ɲada tun yɛlɛmana, o ma o facɛ lakolon ye . »   
O balimacɛ fila y’u yɛrɛ kɔrɔsi cogo bɛɛ la ani u y’u facɛ farikolo lakolon datugu.
Zɛnɛzi 9:24 : “ Nuhun kununa ka bɔ a ka dɔrɔmin na tuma min na, a dencɛ fitinin ye min kɛ a la, a y’o mɛn . »   
O kama, o balimacɛ fila tun ka ɲi k’a kalan. Ani, o jalaki bena Nuhun dusu diya min b’a miiri ko u y’a ka bonya kɛlɛ i n’a fɔ Faa. A tun ma dɔlɔ min ni ŋaniya ye ani a tun ye rɛzɛnji min be yɛlɛma wagati dɔ kɔnɔ ani sikaro be yɛlɛma ka kɛ dɔlɔ ye, o lo y’a tɔɔrɔ .
Zɛnɛzi9:25 : « A ko : « Kanaan danganin lo ! A ka kɛ jɔɔnw ka jɔɔn ye a balimaw fɛ ! »   
Tiɲɛn na, o koo be kɛ sababu dɔrɔn lo ye danbaga Ala fɛ ka kiraya kɛ Nuhun dencɛw bɔnsɔnw koo la. Sabu Kanaana yɛrɛ tun tɛ foyi kɛ a facɛ Kamu ta kɛwalew ra; o kosɔn a tun ma foyi kɛ a ta jurumun na. Nuhun y'a danga, bari a tun ma foyi kɛ. Ko min siginin lo, o b’a daminɛ ka Ala ka kiti sariyakolo dɔ yira an na min be sɔrɔ a ka cifɔni tan filanan na min be se ka kalan Ɛkiz.20:5 kɔnɔ : “ I kana i kunbiri gwan u kɔrɔ, i kana u bato; sabu ne Matigi Ala, aw ta Ala, ne ye Ala ye, min bɛ koniya, ne bɛ facɛw ta jurumunw hakɛ bɔ ne denw na, fɔ ka taga se ne kɔniyabagaw bɔnsɔn sabanan ni naaninan ma, » . O tilenbaliya min be komi, Ala ka hakilitigiya bɛɛ dogonin be o kɔnɔ. Sabu, miiri k’a filɛ, dencɛ ni facɛ ka jɛɲɔgɔnya ye fɛn ye min be sɔrɔ mɔgɔw fɛ ani dencɛ bena a facɛ fan fɛ tuma bɛɛ n’u y’a kɛlɛ ; fɔɔ ni koo dɔw be kɛ minw man teli ka kɛ. Ni Ala ye facɛ bugɔ, dencɛ bena a kɔniya k’a facɛ lafasa. Nuhun kɛtɔ k’a dencɛ Kanaan danga, a ye Hamu ɲangi , o min tun be hami a bɔnsɔnw ka ɲɛtaga koo la. Ani, Kanaan ta fan fɛ, ale lo bena a ka Hamu dencɛ kɔlɔlɔw muɲu. O kama, a bena dimi fɔɔ abada Nuhun n’a dencɛ fila kɔrɔ, a ye minw duga : Sɛmu ni Zafɛti. An b’a lɔn ka ban ko Ala bɛna Kanaan bɔnsɔnw halaki ka Izirayɛlimɔgɔw di, a ta mɔgɔw minw bɔra Misirankaw ta jɔnya ra (Hamu dencɛ wɛrɛ : Misirayimu), k’a ta jamana mara di o ma.         
Zɛnɛzi 9:26 : “ A ko tugun ko : Matigi Ala , Sɛmu ka Ala tando, Kanaan ka kɛ o ta jɔn ye ! »   
Ala ye labɛn min kɛ u kelen kelen bɛɛ ye, Nuhun be kiraya kɛ a dencɛw koo la. O la, Kanaan kɔmɔgɔw bena kɛ Sɛmu kɔmɔgɔw ka jɔɔnw ye. Ham tun bena bonya ka taga worodugu fan fɛ ani ka Farafinna jamana caaman fa fɔɔ ka taga se bi Israɛl jamana ma. Shem bena bonya ka taga kɔrɔn fan fɛ ani worodugu-kɔrɔn fan fɛ, ka Arabu silamɛ jamanaw sigi sisan. Ibrayima bɔra Kalide jamana na, min be weele bi ko Iraki jamana na, ale min tun ye Semi mɔgɔ saniyanin ye. Tariku b’a yira ko tiɲɛn na, Kanaan Farafinna tun ye Arabuw ka jɔɔn ye minw bɔra Sɛmu la.
Zɛnɛzi 9:27 : “ Ala ka Zafɛti ka mara bonya, a ka sigi Sɛmu ka fanibuguw kɔnɔ, ka Kanaan kɛ o ta jɔn ye! »   
Zafɛti bena bonya worodugu fan fɛ , kɔrɔn fan fɛ ani tileben fan fɛ . Wagatijan kɔnɔ, worodugu bena mara worodugu fan fɛ. Woroduguyanfan jamana minw kɛra kerecɛnw ye, olu bena fɛɛrɛw ni lɔnniya yiriwali sɔrɔ min bena a to u be se ka woroduguyanfan Arabu jamanaw minɛ ani ka farafinna mɔgɔw, Kanaan bɔnsɔnw, kɛ jɔɔnw ye.
Gen.9:28 : “ Sanjiba kɔ, Nuhun ye saan kɛmɛ saba ni biduuru kɛ sii la . »   
Saan 350 kɔnɔ, Nuhun sera ka seereya kɛ sanjiba koo la a ka wagati mɔgɔw ye ani k’u lasɔmi mɔgɔw ka filiw koo la minw tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ.
Gen.9:29 : “ Nuhun sii bɛɛ kɛra saan kɛmɛ kɔnɔntɔn ni biduuru ye ; o kɔ, a sara . »   
Saan 1656, sanjiba saan min na kabi Adama, Nuhun tun be ni saan 600 ye , o kama a sara saan 2006 kabi Adama ka jurumu, o kɔrɔ, a tun be ni saan 950 ye. Ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 10:25 ye, " Pelɛgi " wolotuma na saan 1757, " dugukolo tilanin lo " Ala fɛ masacɛ Nɛmurɔdi n'a ka Babɛli sankaso ka murutili murutili kosɔn. Tilanin , walima faranfaran , o tun ye kan suguyaw nɔɔ ye Ala ye min di siyaw ma walisa u ka faran ɲɔgɔn na , u kana kɛ jɛnkulu kelen ye tugun a ɲɛda n' a sago ɲɛfɛ . O kama, Nuhun ye ɲɛnamaya kɛ o koo la ani a tun be ni saan 757 ye o wagati la.    
 
Tuma min na Nuhun sara , Ibrayima wolola ka ban (saan 1948, wala saan 2052 ka kɔn Yezu Krista ka saya ɲɛ , o min be sɔrɔ an ka wagati ka saan 30nan na, an ka delinanko ngalon kalandriye kɔnɔ), nka a tun be Uri, Kalide jamana na, yɔrɔ min ka jan Nuhun na min tun be worodugu fan fɛ Ararati kulu fan fɛ .
A wolola saan 1948, tuma min na a facɛ Tera tun be ni saan 70 ye, Abramu bɔra Karan , ka taga Ala ka cikan labato , a saan 75nan na saan 2023, saan 17 Nuhun sanin kɔ saan 2006 . O la, jɛnɲɔgɔnya min be kɛ Alako ta fan fɛ, o be sabati ani a be dafa.
A saan 100nan na, saan 2048, Ibrayima ye Isiyaka wolo. A sara a saan 175nan na saan 2123.
A saan 60nan na , saan 2108 la, Isiyaka y’a filaninw Ezawu ni Yakuba wolo , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 25:26 ye.
 
 
 
Zɛnɛzi 10
 
Mɔgɔw ​​faran ɲɔgɔn na .
 
Nin sapitiri b’an yira Nuhun dencɛ saba bɔnsɔnw na. O yiracogo bena kɛ nafaman ye sabu a ka kiraya kumaw na, Ala bena kiin minw kofɔra, u tɔgɔ fɔlɔw fɔ tuma bɛɛ. O tɔgɔ dɔw be se ka lɔn nɔgɔya la ni sisan tɔgɔw ye sabu u y’u ka liliw mara, misali la : " Madai " ye Mɛdikan ye, " Tubal " ye Tobolski ye, " Meshech " ye Mɔsuku ye.       
Zɛnɛzi. 10:1 : “ Nuhun dencɛw bɔnsɔnw filɛ nin ye: Sɛmu ni Kamu ani Zafɛti. Ayiwa, sanjiba tɛmɛnin kɔ, o ka dencɛw sɔrɔ. »   
Zafɛti dencɛw tun ye .
Zɛnɛzi. 10:2 : “ Zafɛti dencɛw ye nin ye : Gomɛri, Magɔgi, Madayi, Yavan, Tubali, Mɛsɛki ani Tirasi . »     
“ Madaï ” ye Mediya ye ; “ Yavan ” , Gɛrɛsi jamana na ; “ Tubali ” , Tobɔli, “ Mɛsɛki ” , Mɔsuku.          
Zɛnɛzi. 10:3 : “ Gomɛri dencɛw ye : Asikenazi, Rifati ani Togarima. »     
Zɛnɛzi. 10:4 : “ Yavan dencɛw ye: Elisa, Tarisisi, Kitimu ani Dodanimu. »    
« Tarisi » kɔrɔ ye Tarisi ye ; " Kitimu ", Sipiri jamana na.     
Zɛnɛzi. 10:5 : “ Siyaw ka gunw tun be sɔrɔ u fɛ , u ka jamanaw, u ka kaanw , u ka denbayaw, u ka siyaw. »   
Kumaden " jamanaw ka gunw " b'a yira bi Erɔpu tilebenyanfan jamanaw n'u ka yɔrɔbaw i n'a fɔ Ameriki jamanaw ni Ɔsitarali jamanaw.  
O tiɲɛn “ ka kɛɲɛ ni u kelen kelen bɛɛ ka kaan ye ” bena a ɲɛfɔ Babɛli sankaso koo la min yirala Zɛnɛzi 11 kɔnɔ.  
 
Kamu dencɛw tun ye .
Zɛnɛzi. 10:6 : “ Kamu dencɛw ye : Kusi, Misirayimu, Puti ani Kanaan. »     
Kusi kɔrɔ ye Etiyopi ye ; “ Misirayimu ” , Ezipiti ; “ Puti ” , Libi jamana na ; ani “ Kanaan ” , o min ye bi Israɛl wala Palɛsitini kɔrɔ ye.          
Zɛnɛzi 1 0:7 : “ Kusi dencɛw ye: Seba, Havila, Sabita, Raama ani Sabita. Rayema ​​dencɛw tun ye Saba ni Dedan ye. »     
Zɛnɛzi 1 0:8 : “ Kusi ye Nɛmurɔdi wolo ; A ka sebagaya damina dugukolo kan. »     
O masacɛ “ Nimurɔdi ” bena kɛ “ Babɛli sankaso ” lɔbaga ye , Ala ye kanw tilan cogo min na min be mɔgɔw tilan ani k’u bɔ ɲɔgɔn na ka kɛ siyaw ni siyaw ye ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 11 ye.    
Zɛnɛzi. 10:9 : “ A tun ye donsocɛ barikaman ye Matigi Ala ɲɛɛ kɔrɔ ; O kosɔn a fɔra ko : I ko Nɛmurɔdi, donsocɛ barikaman Matigi Ala ɲa kɔrɔ . »     
Zɛnɛzi. 10:10 : “ A tun ye masaya kɛ Babɛli duguw kan fɔlɔ, ani Erɛki duguw, ani Akadi duguw, ani Kaline duguw, Sineari jamana na. »    
“ Babɛli ” ye Babilonɛ kɔrɔ lo ye ; " Akadi " , Akadi kɔrɔ ani bi Bagidadi dugu ; “ Sinɛri ” , Iraki jamana na.         
Zɛnɛzi. 10:11 : “ Asiri bɔra o jamana na ; a ka Ninive dugu lɔ, ani Rehobɔti-Iri, ani Kala .     
« Asiri » kɔrɔ ye Asiri ye. “ Ninivu ” kɛra bi Mosul ye .    
Zɛnɛzi. 10:12 : “ ani Resɛn min be Ninive ni Kala cɛ ; Duguba lo. »     
O dugu saba nunu tun be bi Iraki jamana na worodugu fan fɛ ani “ Tigiri ” baji daa la .  
Zɛnɛzi. 10:13 : “ Misirayimu ye Ludiw, ani Anamiw, ni Lehabiw, ani Nafituw wolo, ” .    
Zɛnɛzi. 10:14 : “ Paturusikaw, ani Kasiluhikaw, Filisitikaw ni Kafitɔrikaw bɔra minw na. »    
" Filisikaw " ye sisan Palɛsitinikaw ye, minw bele be kɛlɛ la ni Isirayɛli ye i n'a fɔ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ la. O ye Ezipiti dencɛw ye, min tun ye Isirayɛli jugu wɛrɛ ye kabi wagatijan fɔɔ ka taga se saan 1979 ma, Ezipiti ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Isirayɛli ye.  
Zɛnɛzi. 10:15 : “ Kanaan y’a dencɛ fɔlɔ Sidɔn wolo, ani Ɛti ; »    
Zɛnɛzi. 10:16 : “ ani Yebusikaw, ani Amɔrikaw, ani Girigasikaw, ” .    
« Yebusi » kɔrɔ ye Zeruzalɛmu ye ; Ala tun ye mara min di Israɛldenw ma, “ Amɔrikaw ” lo tun ye o mara sigibaga fɔlɔw ye . Hali n’u tora sariya belebeleba kɔnɔ , Ala y’u faga ani k’u halaki ni baga ye a ka mɔgɔw ɲɛfɛ walisa ka yɔrɔ bɔ.     
Zɛnɛzi. 10:17 : “ Hevikaw, ani Arikiw, ani Sinikaw, ” .   
" Jurumu " kɔrɔ ye Sinuwaw ye.  
Zɛnɛzi. 10:18 : “ Arvadikaw, Zemarikaw, ani Amatikaw. O kɔ, Kanaanakaw ka fadenyabolow janjanna. »    
Zɛnɛzi. 10:19 : “ Kanaankaw ka dancɛ tun be daminɛ Sidɔn, ka taga se Gerari, ka taga se Gaza, ka taga se Sodɔmu, Gomɔri, Adima, ani Zeboyimu, ka taga se Lasa. »    
O tɔgɔ kɔrɔw be Isirayɛli jamana dantigɛ worodugu fan fɛ worodugu fan fɛ Sidɔn be yɔrɔ min na, worodugu fan fɛ bi Gaza be yɔrɔ min na hali bi, ani worodugu fan fɛ kɔrɔn fan fɛ , ka kɛɲɛ ni Sodɔmu ni Gomɔri lɔyɔrɔ ye “ Kɔgɔji Sanin ” yɔrɔ la , worodugu fan fɛ Zeboyimu be yɔrɔ min na .     
Zɛnɛzi. 10:20 : “ Olu ye Kamu dencɛw ye, u ka denbayaw, u ka kanw, u ka jamanaw n’u ka siyaw la. »    
 
Sɛmu dencɛw tun ye .
Zɛnɛzi. 10:21 : “ Sɛmu fana ye dencɛw wolo, min ye Ebɛri dencɛw bɛɛ facɛ ye, min ye Zafɛti dencɛ fɔlɔ balimacɛ ye. »   
Zɛnɛzi. 10:22 : “ Sɛmu dencɛw ye : Elamu, Asiri, Arifasadi, Ludi ani Aramu. »    
" Elam " ye Pɛrɛsi jamana kɔrɔw ye minw be bi Iran jamana na , ani Ɛndi jamana woroduguyanfan na ; " Asiri " , Asiri kɔrɔ min be bi Iraki jamana na ; “ Ludi ” , n’a sɔrɔ Lodi tun lo Israɛl jamana na ; « Aramu » , o ye Siri jamana ta Arikaw ye .              
Zɛnɛzi. 10:23 : “ Aramu dencɛw ye: Usi, Huli, Getɛri ani Masi. »    
Zɛnɛzi. 10:24 : “ Arfakisadi ye Sela wolo ; Sela fana ka Ebɛri woro. »    
Zɛnɛzi. 10:25 : “ Ebɛri ye dencɛ fila wolo : kelen tɔgɔ ko Pelɛgi, bari a ka wagati la, dugukolo tilanna , a balimacɛ tɔgɔ ko Yokitan. »    
An b' o yɔrɔ tigitigi sɔrɔ vɛrise nin na : " bari a ka wagati la , dugukolo tilanin lo ." An ka ɲi k’a lɔn, saan 1757, Adama ka jurumu kɛnin kɔ, kaanw tilannin min bɔra murutininw ka jɛnɲɔgɔnya laɲini na ni Babɛli sankaso lɔli ye. O ra, nin ye masacɛ Nɛmurɔdi ta masaya wagati le ye.  
Zɛnɛzi. 10:26 : “ Yokitan ye Alimodadi, ani Selɛfu, ani Hasarimavɛti, ani Yera wolo. ”    
Zɛnɛzi. 10:27 : “ Hadoramu, Uzali, Dikila, ” .   
Zɛnɛzi. 10:28 : “ Obali, Abimayɛli, ani Seba, ” .   
Zɛnɛzi. 10:29 : “ Ofiri, Havila ani Zobabu. O bɛɛ tun ye Yokitan ta durujaw le ye. »    
Zɛnɛzi. 10:30 : “ U tun siginin be Mesa, Sefari fan fɛ, fɔɔ ka taga se kɔrɔn fan fɛ kuluw ma. »    
Zɛnɛzi. 10:31 : “ Nin ye Sɛmu dencɛw ye, u ka fadenyabolow, u ka kanw, u ka jamanaw n’u ka siyaw. »    
Zɛnɛzi. 10:32 : “ Nuhun dencɛw ka denbayaw lo, u bɔnsɔnw n’u ka siyaw la. Siya minw tun jɛnsɛnna dugukolo kan sanjiba kɔ , olu bɔra olugu le ra . »   
 
 
 
Zɛnɛzi 11
 
Kaanw ka danfara
 
Zɛnɛzi. 11:1 : “ Dugukolo bɛɛ tun be kaan kelen fɔ, ani kuma kelen .   
Ala b’a hakili jigi yan ko adamadenw bɛɛ bɔra furuɲɔgɔn kelen lo la : Adama ni Awa. O kama, kaan min tun be fɔ, o tun be yɛlɛma bɔnsɔnw bɛɛ la. 
Zɛnɛzi. 11:2 : “ U bɔra kɔrɔn fan fɛ tuma min na, u ye kɛnɛba dɔ sɔrɔ Sineari jamana na ani u sigira yen . ”   
" Schinar " jamana " kɔrɔn fan fɛ " bi Iraki jamana na, bi Iran tun be yen. O cɛɛw bɔra yɔrɔ janw na, u lajɛnna kɛnɛba dɔ la, bajiba fila nunu be jii di minw ma koɲuman, " Efarati ni Tigiri " (Heburukan na : Phrat ani Hiddekel) ani u be sɛnɛfɛnw bɔ. A ka wagati la, Lɔti, Ibrayima balimacɛ dencɛ , fana bena o yɔrɔ sugandi ka sigi yen , tuma min na a bena fara a belencɛ kan. Kɛnɛba bena duguba dɔ lɔli dɛmɛ, " Babɛli ", min tɔgɔ bena to fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.         
Zɛnɛzi. 11:3 : “ U y’a fɔ ɲɔgɔn ye ko : ‘ Aw ka na ! An ka birikiw dilan k’u jɛni tasuma na. Biriki tun ye u ka kabakuru ye, bitumi tun ye u ka siman ye .    
Cɛɛ minw lajɛnna , olu tɛ sigi buguso kɔnɔ tuguni ; O lɔnniya lo ye duguw bɛɛ bɔyɔrɔ ye. U ka jɔnya wagati la Ezipiti jamana na, o biriki nunu dilanni, ka Ramsɛsi lɔ Farahuna ye, o lo bena kɛ heburuw ka tɔɔrɔ sababu ye. Danfara min b’u ni ɲɔgɔn cɛ, o ye ko u ka birikiw tɛna jɛni tasuma na, nka u be dilan ni bɔgɔ ni bin ye, u bena ja Ezipiti tile jeninin kɔnɔ.
Zɛnɛzi. 11:4 : “ U ko tugun ko : Na ! An ka dugu dɔ lɔ an yɛrɛ ye, ani sankaso min kuncɛ bɛ se sankolo ma , ka tɔgɔba sɔrɔ an yɛrɛ ye, janko an kana jɛnsɛn dugukolo bɛɛ kan .    
Nuhun dencɛw n’a bɔnsɔnw tun jɛnsɛnnin lo dugukolo kan, i n’a fɔ kongokolonw ani tuma bɛɛ u tun be buguso kɔnɔ minw tun be bɛn n’u ka tagamacogo ye. O yiracogo la, Ala b’a ɲɛsin wagati ma, a siɲɛ fɔlɔ lo adamadenw ka tariki kɔnɔ, mɔgɔw y’a latigɛ ka sigi yɔrɔ dɔ la ani sigiyɔrɔw la kudayi , o cogo la, u kɛra mɔgɔ fɔlɔw ye minw siginin be yen. Ani o lajɛn fɔlɔ b’a to u be jɛn ka kɛ kelen ye k’a ɲini ka bɔ farali la min be na ni kɛlɛw, kɛlɛw ani sayaw ye. U ye Nuhun fɛ , mɔgɔw ka juguya n'u ka fangafin tun be yen ; fɔɔ Ala tun ka kan k’u halaki. Ani, walisa ka se ka segi ka fili kelenw kɛ tugun, u b’a miiri ko n’u be lajɛnna yɔrɔ kelen na, u bena se k’u yɛrɛ tanga o fariyakow ma. Mɔgɔw ​​b’a fɔ ko : kelenya ye fanga ye. Kabi Babɛli wagati la, kuntigibaw ni kuntigibaw bɛɛ y’u ka fanga basigi jɛnɲɔgɔnya ni lajɛn kan. Sapitiri tɛmɛnin ye masacɛ Nɛmurɔdi kofɔ min tun ye , a be komi , adamadenw ɲɛminɛbaga fɔlɔ ye min y’u kɛ kelen ye a ka wagati la, Babɛli n’a ka sankaso lɔli tigitigi fɛ .  
Sɛbɛnin b' a yira ko : " sankaso min kuncɛ be maga sankolo la ." O miiriya min ye " maga sankolo la " b' a yira ko ŋaniya b' a la ka fara Ala kan sankolo la k' a yira a la ko adamadenw be se ka koow kɛ n' a tɛ yen ani ko miiriya b' u bolo k ' u yɛrɛ tanga ani k' u ka gwɛlɛyaw ɲɛnabɔ . O tɛ foyi ye n’a ma danbaga Ala sɔsɔ.     
Zɛnɛzi. 11:5 : “ Matigi jigira ka taga dugu ni sankaso filɛ, adamadenw tun be min lɔra .   
Nin ye ja dɔrɔn ye min b’a yira an na ko Ala b’a lɔn adamadenw ka laɲinita ye min be ɲɛnamaya kɛ tugun murutili miiriyaw fɛ.
Zɛnɛzi. 11:6 : “ Matigi Ala ko : «A flɛ, jama ye kelen ye, o bɛɛ ka kan kelen lo ; Sisan , foyi tun tɛna u bali ka koo o koo kɛ .    
Babɛli wagati ka koow cogoya be bi diɲɛlatigɛbagaw ɲɛgoya minw be siko kɛ n’o miiriya ye : ka jamana kelen sigi ani ka kaan kelen fɔ. Ani, an ka duniɲa kuru bɛɛ ka mɔgɔw, i n’a fɔ Nimɔrɔdi ye minw lajɛn ɲɔgɔn fɛ, Ala be min miiri o koo la, u t’u janto o la. O bɛɛ n’a ta, saan 1747, kabini Adama ka jurumu kɛra , Ala y’a ka miiriya fɔ ani k’a fɔ. I ko a ka kumaw b’a yira cogo min na, adamadenw ka poroze miiriya man di a ye ani o b’a dusukasi. Nka, u halaki tugun koo tɛ yen. Nka an k’a kɔrɔsi ko adamaden murutininw ka fɛɛrɛ be nɔɔ min to Ala kan, Ala t’o sɔsɔ. A ka dɛsɛ kelen dɔrɔn lo ani a ye ale ta ye : n’u be lajɛn ka caya, u b’a ban, u tɛ baara kɛ a ye tugun, wala min ka jugu n’o bɛɛ ye, u be ngalon alaw bato a ɲɛɛ kɔrɔ.  
Zɛnɛzi. 11:7 : “ Aw ka na ! An ye jigi ka taga o ta kan ɲagami, janko o kana ɲɔgɔn ta kuma faamu . »    
Ala b’a ka fura fɛ : “ An k’u ka kaan ɲagami, u kana ɲɔgɔn ka kaan faamu .” O kɛwale laɲini ye ka Ala ka kabako dɔ kɛ . Wagati dɔɔni kɔnɔ, cɛɛw be kaan wɛrɛw fɔ ani komi u tɛ ɲɔgɔn faamu tugun, u be jagoya k’u yɛrɛ mabɔ ɲɔgɔn na. O yɔrɔ min ɲinina, o karila . Cɛɛw faranfaran, o min ye kalan nin barokun ye, o bele be yen, a dafara ka ɲɛ .  
Zɛnɛzi. 11:8 : “ Matigi Ala y’u jɛnsɛn ka bɔ yen ka taga dugukolo bɛɛ kan ; o ka dugu lɔli dabila .    
Minw be kaan kelen fɔ, olu be jɛn ɲɔgɔn kan ani u b’u mabɔ tɔɔw la. O la, o “ kanw ” lɔnniya kɔ , jama bena sigi yɔrɔ caaman na, u bena duguw sɔrɔ yɔrɔ minw na kabakuruw ni birikiw kɔnɔ. Siyaw bena sigi ani k’u ka jurumuw ɲangi, Ala bena se k’u bila ɲɔgɔn kama. " Babɛli " min tun b'a fɛ ka hɛɛrɛ sigi duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, o ma ɲɛ.    
Zɛnɛzi. 11 : 9 ;​​​​​   
Tɔgɔ min ye " Babɛli " ye, o kɔrɔ ye " ɲagami " , o ka kan k'a lɔn bari a b'a yira mɔgɔw la Ala ye min kɛ u ka ɲinini na ka diɲɛ bɛɛ jɛn ka kɛ kelen ye : " kanw ɲagami ". O kalan tun laɲini ye ka adamadenw lasɔmi fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma , komi Ala tun b’a fɛ k’o koo yira a ka seereya kɔnɔ , min y’a di Musa ma min y’a ka Bibulu senuman gafe fɔlɔw sɛbɛ o cogo la , an be minw kalanna hali bi. Waajibi tun tɛ Ala ka fariyakow kɛ o wagati murutininw kama. Nka a tɛna kɛ ten diɲɛ laban na tuma min na , ka nin diɲɛ bɛɛ lajɛnba nin lawuli kokura Ala ye min jalaki, murutinin laban minw bena kisi kɛlɛba sabanan kɔ, olu bena halaki Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman fɛ. O tuma na, u bena “ a ka dimi ” kunbɛn , ka fara o kan, u y’a latigɛ k’a ka mɔgɔ labanw faga sabu u bena to ka kantigiya kɛ a ka lafiɲɛlon senuman ye kabini diɲɛ dantuma na . Ala ye kalan min di, adamadenw m’o kɔrɔsi abada ani tuma bɛɛ dugukolo bɛɛ kan, dugubaw sigira sen kan fɔɔ Ala y’a to siya wɛrɛw y’u halaki wala banajugu minw be mɔgɔ faga ani u ka bon kosɔbɛ.         
 
 
Sɛmu ta durujaw;
Ka ɲɛsin Ibrayima ma, min ye lanabagaw facɛ ye ani bi Ala kelenpe diinanw .
Zɛnɛzi 11:10 : “ Nin ye Sɛmu bɔnsɔnw ye. Sɛmu ye saan kɛmɛ sɔrɔ tuma min na, a ye Arifakisadi wolo saan fila sanjiba tɛmɛnin kɔ .    
Sɛmu dencɛ, Arifasadi wolola saan 1658 (1656 + 2) .
Zɛnɛzi. 11:11 : “ Aripakisadi wolonin kɔ, Sɛmu ye saan kɛmɛ duuru kɛ sii la. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Sɛmu sara saan 2158 la a saan 600 (100 + 500) la.
Zɛnɛzi. 11:12 : “ Arfakisadi ye saan bi saba ni duuru kɛ ka sɔrɔ ka Sela wolo .   
Arpa c Sadi dencɛ , Sela wolola saan 1693 (saan 165 8 + 35).
Zɛnɛzi. 11:13 : “ Sela wolonin kɔ , Arifasadi ye saan kɛmɛ naani ni saba kɛ . A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .    
Arpaksi sara saan 2096 a saan 438 (35 + 403) la.
Zɛnɛzi. 11:14 : “ Sela ye saan bi saba sɔrɔ tuma min na, a ye Ebɛri wolo .   
Héber wolola saan 1723 (saan 1693 + saan 30) la.
Zɛnɛzi. 11:15 : “ Ebɛri wolonin kɔ, Sela ye saan kɛmɛ naani ni saba kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Sela sara saan 2126 (1723 + 403) a saan 433 (30 + 403) la.
Zɛnɛzi. 11:16 : “ Hebɛri ye saan bi saba ni naani sɔrɔ tuma min na, a ye Pelɛgi wolo .   
Pelɛgi wolola saan 1757 (saan 1723 + 34). A wolotuma na , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 10:25 ye , Ala ye kaan minw dan walisa ka cɛɛw tilan ani k’u bɔ ɲɔgɔn na Babɛli .   
Zɛnɛzi. 11:17 : “ Pelɛgi wolonin kɔ, Ebɛri ye saan kɛmɛ naani ni bi saba kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Hebɛri sara saan 2187 (1757 + 430) a saan 464 (34 + 430) la.
Zɛnɛzi. 11:18 : “ Pelɛgi ye saan bi saba kɛ ka sɔrɔ ka Rewu wolo . ”   
Rehu wolola saan 1787 (saan 1757 + 30) la.
Zɛnɛzi. 11:19 : “ Rewu wolonin kɔ, Pelɛgi ye saan kɛmɛ fila ni kɔnɔntɔn kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Pelɛgi sara saan 1996 (1787 + 209) a saan 239 (30 + 209) . A b’a yira ko mɔgɔw ka ɲɛnamaya surunyana cogo jugu la, n’a sɔrɔ o sababu bɔra Babɛli sankaso murutili la min kɛra a ka wagati la.
Zɛnɛzi. 11:20 : “ Rehu ye saan bi saba ni fila kɛ ka sɔrɔ ka Serugi wolo . ”   
Serug wolola saan 1819 (saan 1787 + 32) la.
Zɛnɛzi. 11:21 : “ Serugi wolonin kɔ, Rewu ye saan kɛmɛ fila ni wolonfila kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Rehu sara saan 2096 (saan 1819 + 207) a saan 239 (saan 32 + 207) la.
Zɛnɛzi. 11:22 : “ Serugi ye saan bisaba sɔrɔ tuma min na, a ye Nahɔri wolo .   
Nakɔri wolola saan 1849 (saan 1819 + 30) la.
Zɛnɛzi. 11:23 : “ Nahɔri wolonin kɔ, Serugi ye saan kɛmɛ fila kɛ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Serug sara saan 2049 (saan 1849 + 200) a saan 230 (saan 30 + 200) la.
Zɛnɛzi. 11:24 : “ Nahɔri ye saan mugan ni kɔnɔntɔn kɛ ka sɔrɔ ka Tera wolo . ”   
Teraki wolola saan 1878 (saan 1849 + saan 29) la.
Zɛnɛzi. 11:25 : “ Nawɔri ye saan kɛmɛ ni tan ni kɔnɔntɔn kɛ, Tera wolonin kɔ. A ka dencɛw ni denmusow sɔrɔ .   
Nakɔri sara saan 1968 (saan 1849 + 119) a saan 148 (saan 29 + 119) la.
Zɛnɛzi. 11:26 : “ Tera ye saan bi wolonwula sɔrɔ, a ye Iburama ni Nawɔri ni Haran wolo . ”   
Abramu wolola saan 1948 (saan 1878 + 70) la.
Abramu bena a dencɛ fɔlɔ sɔrɔ, o min ye Isiyaka ye, n’a bena saan 100 sɔrɔ, saan 2048 , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi ka fɔta ye. 21:5 : “ Ibrayima tun be ni saan kɛmɛ ye tuma min na a y’a dencɛ Isiyaka wolo .”   
Ibrayima bena sa saan 2123 la a saan 175 la , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 25:7 ye : « Nin ye Ibrayima ka sii saanw ye : a ye saan kɛmɛ ni biwolonfila ni duuru kɛ .    
Zɛnɛzi. 11:27 : “ Tera bɔnsɔnw filɛ nin ye. Tera ka Iburama woro, ani Nawɔri, ani Haran. Haran ye Lutu wolo .   
I k’a kɔrɔsi ko Abrama lo ye Tera dencɛ saba nunu bɛɛ la fɔlɔ ye. O la, ale lo wolola tuma min na a facɛ Tera tun be ni saan 70 ye i ko a fɔra cogo min na vɛrise 26nan na sanfɛ.
Zɛnɛzi. 11:28 : " Haran sara ka kɔn a facɛ Tera ɲɛ a wolodugu la, Uri dugu la, Kalide jamana na . "   
O saya b’a yira fɛɛn min kama kɔfɛ, Lɔti be tugu Abramu kɔ a ka voyaziw la. Iburama k’a ta k’a latanga.
Iburama wolola Uri, Kalide jamana na ani Babilɔni, Kalide jamana na, Israɛl murutininw tun bena minɛ ka taga n’u ye jɔnya la kira Zeremi ni kira Daniyɛli ka wagati la.
Zɛnɛzi. 11:29 : " Iburama ni Nahɔri ye muso furu : Iburama muso tɔgɔ tun ye Sarayi ye, Nahɔri muso tɔgɔ tun ye Milika, Haran denmuso, Milika facɛ ni Isika facɛ . "    
O wagati la, jɛnɲɔgɔnya minw be kɛ, u be ɲɔgɔn minɛ kosɔbɛ : Nahɔri y’a balimacɛ Haran denmuso Milika furu. O tun ye sariya ye ani ka mɛnni kɛ baara dɔ la min ka laɲinita ye ka bɔnsɔnw ka siya saniya mara. O kɔ, Isiyaka bena a ka baaraden ci ka taga muso ɲini a dencɛ Isiyaka ye Aramika Laban ka denbaya gɛrɛfɛ. 
Zɛnɛzi. 11:30 : “ Sarayi tun ye den sɔrɔbali ye : den tun t’a fɛ . ”    
O den sɔrɔbaliya bena a to danbaga Ala b ' a ka danni fanga yira ; o kɛtɔ k’a to a be se ka deen wolo tuma min na a bena saan kɛmɛ ɲɔgɔn sɔrɔ i n’a fɔ a cɛɛ Iburama. O den sɔrɔbaliya tun ka kan ka kɛ kiraya sira fɛ, bari Isiyaka yirala i n’a fɔ Adama kura misaliya, Yezu Krista bena min kɛ a ka wagati la ; O cɛɛ fila bɛɛ tun ye “Ala ka layidu denw ” ye u ka wagati la . O la, tuma bɛɛ, a ka kiraya baara kosɔn, i n'a fɔ " Ala dencɛ ", a yɛrɛ tɛna a muso sugandi, bari Yezu farisogo la, Ala lo b'a ka cidenw n'a ka kalandenw sugandi, o kɔrɔ, Faa Nii min b'a kɔnɔ, min b'a ɲɛnamaya.      
Zɛnɛzi. 11:31 : “ O kɔ, Tera y’a dencɛ Iburama ta, n’a dencɛ Haran dencɛ Lɔti, ani a buranmuso Sarayi, a dencɛ Iburama muso. U bɔra ɲɔgɔn fɛ Uri, Kalide jamana na ka taga Kanaan jamana na. U sera Haran ka sigi yen .   
Denbaya bɛɛ, hali Iburama, tagara sigi jamana woroduguyanfan na, Karan dugu la. O tagama fɔlɔ b’u lasun ka gwɛrɛ adamadenw woloyɔrɔ la. U b’u yɛrɛ mabɔ duguba minw na, mɔgɔw ka ca yen ka ban ani u be murutinin lo kosɔbɛ ka ban, kongokolon yɔrɔ min be yiriw sɔrɔ ani min be yiriwa.
Zɛnɛzi. 11:32 : “ Tera sii tun ye saan kɛmɛ fila ni duuru ye. Tera sara Haran .   
Terach wolola saan 1878 ani a sara saan 2083 a saan 205nan na.
 
Nin sapitiri kalan laban na, an k’a kɔrɔsi ko baara min kɛra ka mɔgɔ sii dɔgɔya ka se saan 120 ma, o baara be ɲini ka ban. Sɛmu ka " saan 600 " ni Nahɔri ka " saan 148 " wala Ibrayima ka " saan 175 " cɛ, a be ye ka gwɛ ko mɔgɔ sii be surunyana. Saan kɛmɛkulu 4 ɲɔgɔn o kɔ , Musa tun bena saan 120 kɛ tigitigi. Ala ye hakɛ min kofɔ, o bena sɔrɔ i n’a fɔ misaliya dafanin.       
 
Ibrayima ka koow la, Ala b’a yira ale yɛrɛ labɛnnin lo ka min kɛ walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw niin kunmabɔ, a be minw sugandi a ka adamadenw bɛɛ cɛma ka kɛɲɛ n’u be to a ka jaa la. O tariki yɔrɔ la, Ibrayima ye Ala ye i n’a fɔ Faa, Isiyaka, Ala ye i n’a fɔ Dencɛ ani dafali bena kɛ Yezu Krista la ani a yɛrɛ sago saraka kan, jɛnɲɔgɔnya kura bena wolo.
 
 
Zɛnɛzi 12
 
Ka bɔ dugukolo kan denbaya la .
 
Zɛnɛzi. 12:1 : “ Matigi Ala k’a fɔ Iburama ye ko : « I bɔ i ta jamana ra, i ta somɔgɔw ra, ani i facɛ ta so, ka taga jamana min na, ne bɛna o yira i ra . »    
Ala ka cikan fɛ, Ibrayima be taga bɔ a ka dugukolo kan denbaya la, a facɛ ka soo , ani an ka ɲi k’a ye o cogo la Ala ye kɔrɔ min di Alako ta fan fɛ Zɛnɛzi 2:24 kɔnɔ, a ka kumaw na minw ko : “ O la, cɛɛ bena a facɛ n’a bamuso to yen, ka nɔrɔ a muso la, u bena kɛ kelen ye .” Ibrayima ka kan ka " a facɛ n'a bamuso to yen " ka don Krista ka kiraya baara la hakilimaya ta fan fɛ, min kama " Kɔɲɔmuso " dɔrɔn lo , a ka mɔgɔ sugandininw ka jamakulu, be jati. Farikolo jɛɲɔgɔnya ye gɛlɛya ye min be se ka ɲɛtaga bali Alako ta fan fɛ, mɔgɔ sugandininw ka ɲi k’u yɛrɛ tanga o ma, walisa ka se ka kɛ , tagamasiɲɛ jaa la , “ farisogo kelen ” ye ni Yezu Krista danbaga Ala YaHWéH ye.         
Zɛnɛzi. 12:2 : “ Ne bena i kɛ siyaba ye, ne bena i barikada ; Ne bɛna i tɔgɔ bonya, i bɛna kɛ dugawu ye .    
Ibrayima bena kɛ Bibulu ka Facɛmanw la fɔlɔ ye, Ala kelenpe batobagaw b’a jati ko ale lo ye “ lannabagaw facɛ ye .” A fana be Bibulu kɔnɔ, Ala ka baarakɛla fɔlɔ min ka ɲɛnamaya koow bena tugu a kɔ wagatijan kɔnɔ ani k’a yira .  
Zɛnɛzi. 12:3 : “ Minw b’i duga, ne bena olu duga, minw b’i danga, n’ bena olu danga ; dugukolo kan siyaw bɛɛ bɛna dugawu sɔrɔ aw le sababu ra .    
Ibrayima ka tagamaw n’a ka ɲɔgɔnkunbɛnw bena o dalilu di, ani a tun be Ezipiti jamana na ka ban tuma min na Farahuna tun b’a fɛ ka la ni Sarayi ye, a tun lanin b’a la ko Sarayi y’a balimamuso ye ka kɛɲɛ ni Iburama ye min fɔ walisa k’a niin tanga. Yirali dɔ la , Ala y’a to a y’a lɔn ko Sara ye kira dɔ muso ye ani ko a tun be ɲini ka sa.
Nin vɛrise yɔrɔ filanan min ko: « Dugukolo kan siyaw bɛɛ bɛna dugawu sɔrɔ ele le sababu ra », o bɛna dafa Yesu Kirisita ra, min ye Dawuda dencɛ ye, min bɔra Zuda kabila la, Izirayɛli dencɛ, Isiyaka dencɛ, Iburama dencɛ. Ala bena a ka jɛnɲɔgɔnya fila minw be tugu ɲɔgɔn kɔ, olu lɔ Ibrayima kan , minw b’a ka kisili sariyaw yira . Sabula o sariyaw tun ka kan ka yɛlɛma ka bɔ tagamasiɲɛ suguya la ka taga suguya yɛrɛ yɛrɛ la ; ka kaɲa ni jurumunkɛbaga bɛ ɲanamaya ra cogo min na ka kɔn Kirisita ɲɛ, walama a kɔ.   
Zɛnɛzi. 12:4 : “ Iburama tagara i n’a fɔ Matigi Ala tun k’a fɔ a ye cogo min na, Lutu fana tagara n’a ye. Abramu bɔra Haran tuma min na, a sii tun be saan bi wolonwula ni duuru la .   
Abramu be ni saan 75 ye ani a be ni koo caaman ye ka ban. O lɔnniya ka kan ka sɔrɔ walisa ka se ka Ala lamɛn ani ka Ala ɲini ; min be kɛ adamadenw ka dangali minw farala a kan, u y’o lɔn ka ban. Ni Ala y’a weele , o ye ko Iburama tun b’a ɲinina, ani fana, ni Ala y’a yɛrɛ yira a la, a be teliya ka mɛnni kɛ a fɛ. Ani, o lamɛnni ɲuman bena sabati ani k’a hakili jigi a dencɛ Isiyaka la vɛrise nin kɔnɔ min kofɔra Zɛnɛzi kɔnɔ. 26 :5 : “ bari Ibrayima ye ne ka kuma mɛn, ka ne ka cikanw, ne ka cikanw, ne ka sariyaw ani ne ka sariyaw labato .” Ibrayima tun be se k’o fɛɛnw mara ni Ala tun y’u yira a la . O seereya min bɔra Ala fɛ, o b’a yira an na ko koo caaman kɛra minw ma fɔ Bibulu kɔnɔ. Bibulu be adamadenw ka sii janw dɔrɔn lo yira an na. Ani, mɔgɔ ka ɲɛnamaya saan 175 kɔnɔ, Ala kelenpe lo be se k’a fɔ a ye min kɛ miniti ni miniti, sekɔndi ni sekɔndi , nka an fɛ, koo jɔnjɔnw surunyanin lo be bɔ.   
O la, Ala ye duba min di Iburama ma, o basiginin lo a ka lamɛnni kan, ani an ka Bibulu n’a ka kiraya kuma kalan bɛɛ tun bena kɛ gwansan ye n’an m’o lamɛnni nafa faamu sabu Yezu Krista y’a yɛrɛ ka misaliya di an ma k’a fɔ Yuhana 8:29 kɔnɔ ko: “ Min ye ne ci, ale be ni ne ye; A ma ne to ne kelen na, sabu min ka di a ye, ne bɛ o le kɛ tuma bɛɛ .» O kelen lo ni mɔgɔ bɛɛ ye ; Jɛnɲɔgɔnya ɲuman o jɛnɲɔgɔnya be sɔrɔ n’i b’a fɛ ka mɔgɔ min diyabɔ, i b’o kɛ " min ka ɲi " . O kama, limaniya , o min ye diinan sɔbɛ ye, o tɛ koo gɛlɛn ye, nka jɛnɲɔgɔnya nɔgɔman lo min be diya Ala n’a yɛrɛ ye .      
An ka wagati labanw na, tagamasiɲɛ min be bɔ kɛnɛ kan, o ye denmisɛnw ka kanminɛbaliya ye u bangebagaw ma ani jamana ka faamanw ma. Ala b’o koo nunu labɛn walisa mɔgɔkɔrɔba murutininw, waleɲumanlɔnbaliw wala minw t’u janto u yɛrɛ la, u k’a lɔn ale yɛrɛ be min miiri u ka juguya kosɔn . O la, Ala ye kɛwale minw dan, u be kule ka tɛmɛ kulekanw ni kumaw kan, walisa k’a ka dimi tilennin n’a ka nɛni tilennin yira.  
Zɛnɛzi. 12:5 : “ Ibrayima y’a muso Sarayi n’a balimacɛ dencɛ Lɔti ta, n’u ka bololafɛnw bɛɛ, ani u tun ye baaraden minw sɔrɔ Aran. U bɔra ka taga Kanaan jamana na, u sera Kanaan jamana na .   
Aran dugu be Kanaan worodugu ni kɔrɔn fan fɛ. Iburama bɔra Karan ka taga terebenyanfan na, ka taga sehiliyanfan na, ka taga don Kanaana jamana ra.
Zɛnɛzi. 12:6 : “ Iburama tɛmɛna jamana kɔnɔ ka taga se yɔrɔ min be weele ko Sisɛmu, ka taga se More yiriw ma. O wagati la , Kanaankaw tun be jamana nin kɔnɔ .   
Yala an ka ɲi k’aw hakili jigi wa ? “ Kanaankaw ” ye mɔgɔbaw ye, nka o kɔ, Ibrayima yɛrɛ do ? Sabu sanjiba tun be surunyana kosɔbɛ ani Ibrayima tun be se ka kɛ mɔgɔba ye. N’a donna Kanaan jamana na, a t’a fɔ ko o mɔgɔba nunu be yen, o min bɛnnin lo n’ale yɛrɛ bele be o sariya kɔnɔ. Iburama tagara worodugu fan fɛ ani a ye bi Galile mara tigɛ ka se bi Samari mara la, Sisɛmu dugu la. Samari jamana nin bena kɛ Kibaru Duman fɔyɔrɔ ye, Yezu Krista ye nɛɛma min di o ma. O yɔrɔ la, a ye limaniya sɔrɔ " Samarika muso " n'a ka denbayamɔgɔw la, minw ka soo kɔnɔ , a siɲɛ fɔlɔ la, u kabakoyara kosɔbɛ , Yahutu dɔ donna.       
Zɛnɛzi. 12:7 : “ O kɔ, Matigi Ala y’a yɛrɛ yira Iburama la k’a fɔ a ye ko : “Ne bena jamana nin di i bɔnsɔnw ma. Iburama ka sarakabɔnan dɔ lɔ o yɔrɔ ra Matigi Ala ye , min tun k’a yɛrɛ yira a ra .    
Ala ye bi Samari sugandi fɔlɔ k’a yɛrɛ yira Iburama la , ale min tun bena o ɲɔgɔnye saniya k’a kɛ sarakabɔlan dɔ lɔli ye yen , min ye kiraya tagamasiɲɛ ye min b’a yira ko Krista tɔɔrɔla kuruwa kan. O sugandili b’a yira ko jɛnɲɔgɔnya dɔ be yen ni Yezu Krista n’a ka cidenw ka kibaro diiman fɔli ye jamana kɔnɔ sini ma. O yɔrɔ le ra Ala b’a fɔ a ye ko a bɛna jamana nin di a kɔmɔgɔw ma. Nka jumɛn lo, Yahutuw ta wala kerecɛnw ta ? Hali ni tarikikow be Yahutuw dɛmɛ, a be komi o layidu ɲɛsinna Krista ka mɔgɔ sugandininw ma walisa u ka dafa dugukolo kura kan ; sabu Kirisita ta mɔgɔ ɲanawolomaninw fana, ka kaɲa ni lanaya sababu ra, mɔgɔ minw bɛ jate mɔgɔ terenninw ye, olugu le ye Iburama bɔnsɔn ye.   
Zɛnɛzi. 12:8 : “ A bɔra o yɔrɔ la ka taga kulu dɔ kan Betɛli kɔrɔn fan fɛ, k’a ka fanibugu lɔ, Betɛli tun be tileben fan fɛ, Ayi tun be kɔrɔn fan fɛ. A ka sarakabɔnan dɔ lɔ Matigi Ala ye o yɔrɔ ra , ka Matigi Ala tɔgɔ wele .   
 Iburama jigira worodugu fan fɛ ani a y’a ka fanibugu sigi kulu dɔ kan Betɛli ni Ayi cɛ . Ala y’a yira dugu fila nunu be yɔrɔ min na. Betɛli kɔrɔ ye " Ala ka bon " ani Ibrayima y'a bila tileben fan fɛ , yɔrɔ min bena di Zeruzalɛmu ka fanibugu ni Alabatosoba ma, walisa n'u donna ka taga Ala ka senuya fan fɛ, a ka soo, baarakɛlaw k'u kɔ don tilebɔ fan fɛ min be bɔ kɔrɔn fan fɛ, kɔrɔn fan fɛ. Kɔrɔnfɛla la, Ayi dugu be yen, a lili kɔrɔ ye : kabakuruw nɔrɔnin, tiɲɛni walima kulu ani kabakuru. Ala b’a ka kiti yira an na : mɔgɔ sugandininw ka donyɔrɔ ɲɛfɛ, kɔrɔn fan fɛ, yɔrɔ tiɲɛninw ni kabakurukuruw dɔrɔn lo be yen. O ja ra, Ibrayima tun ye hɔɔrɔnya sira fila dayɛlɛ a ɲa kɔrɔ : tilebenyanfan na, Betɛli ni ɲanamaya, walima kɔrɔnfan na, Ayi ni saya. A diyara a ye ko a tun ye ɲɛnamaya sugandi ka ban ni YaHWéH ye.     
Zɛnɛzi. 12:9 : “ Ibrama tagara n’a ka tagama ye ka taga worodugu fan fɛ . ”   
A kɔrɔsi ko Kanaan jamana tigɛli fɔlɔ nin na, Ibrayima ma taga “ Yebusi ” la, o min ye Dawuda ka dugu tɔgɔ ye : Zeruzalɛmu, o cogo la, a y’a ɲɛɛ tugu o dugu kan pewu.   
Zɛnɛzi. 12:10 : “ Kɔngɔba donna jamana kɔnɔ. Ibrayima jigira ka taga sigi yen, bari kɔngɔ tun ka jugu jamana na .   
I ko a tun bena kɛ cogo min na, wagati min na Yakuba dencɛ Yusufu, wala Isirayɛli, tun bena kɛ Ezipiti ka viziri fɔlɔ ye, kongo lo ye Ibrama gwɛn ka don Ezipiti. A ye koo minw sɔrɔ yen , u ɲɛfɔra sapitiri nin ka vɛrise nunu na.
Abramu ye mɔgɔ hɛɛrɛman ye ani a yɛrɛ be siranya bila mɔgɔw la. Komi a tun be siranna ko u bena ale faga sabu a y’a ka muso Sarayi minɛ, ale min tun cɛ ka ɲi kosɔbɛ, a y’a latigɛ k’a yira ko a balimamuso lo, tiɲɛn tilancɛ . O fɛɛrɛ fɛ, Farawona diyara a ye, ka nafolofɛnw don a ra, minw bɛna nafolo ni fanga di a ma. O sɔrɔnin kɔ, Ala ye Farahuna tɔɔrɔ ni tɔɔrɔw ye ani a y’a lɔn ko Sarayi y’a muso ye. O kɔ, a ye Ibrayima gwɛn ka taga, min tora Ezipiti nafolotigi ani fangatigi ye. O koo be kiraya kɛ ko Heburuw bena to yen , u kɛnin kɔ ka kɛ jɔɔnw ye Ezipiti jamana na , u y’a to yen k’a ka sanu n’a ka nafolo ta ka taga n’a ye. Ani, yanni dɔɔni, o fanga bena a nafa kosɔbɛ.
 
 
Zɛnɛzi 13
 
Iburama ni Lutu faranna ɲɔgɔn na .
 
Ka bɔ Ezipiti, Ibrama , a somɔgɔw n’a balimacɛ dencɛ Lɔti kɔsegira Betɛli , a tun ye sarakabɔlan lɔ yɔrɔ min na ka Ala deli. K’u bɛɛ to yɔrɔ nin na min be Betɛli ni Ayi cɛ, o kɔrɔ, “ Ala ka soo ” ni “ tiɲɛni ” cɛ. U ka baaradenw ka kɛlɛw kɔ, Ibrayima y’a yɛrɛ mabɔ Lɔti la ani a y’a to a b’a fɛ ka sira min ta , a y’o sugandi . Ani, Lɔti ye tɔnɔ bɔ o la ka kɛnɛba n’a ka sɛnɛfɛnw sugandi minw be ɲɛtaga layidu ta. Vɛrise 10nan b’a fɔ ko : “ Lɔti y’a ɲaa la Zurudɛn baji daa la, jii be yɔrɔ bɛɛ la. Sanni Matigi Ala ka Sodɔmu ni Gomɔri halaki, a tun bɛ i ko Matigi Ala ta yiritu, i ko Misiran jamana, fɔ ka taga se Sohari . O kɛli la, a be " tiɲɛni " sugandi ani a bena o lɔn tuma min na Ala bena tasuma ni kibiri bugɔ nin kulu fila nin duguw la bi , " Kɔgɔji Sanin " be minw fanba datugu ; ɲangili min na a bena bɔ yen n’a denmuso fila ye, Ala ka makari sababu la min bena mɛlɛkɛ fila ci ka na a lasɔmi ani k’a to a be bɔ Sodɔmu, a be yɔrɔ min na . An b’a kalan vɛrise 13nan na ko: “ Sodɔmukaw tun ye mɔgɔjuguw ye, u tun be jurumun kɛ kosɔbɛ Masaba ɲɛɛ kɔrɔ .”               
O kama, Abramu tora Betɛli gɛrɛfɛ, “ Ala ka soo ” min be kulu kan.  
Gen.13:14-18 : “ Lɔti ni Iburama farannin kɔ, Matigi Ala k’a fɔ a ye ko: «I ɲaa kɔrɔta ka bɔ i bɛ yɔrɔ min na, k’a flɛ, woroduguyanfan na, woroduguyanfan na, kɔrɔnfan na, ani tilebenyanfan na ; sabu i bɛ jamana min bɛɛ yera, ne bɛna o jamana le di ele ni i ta duruja ma wagati bɛɛ. ne bɛna i ta denw caya i ko dugukolo buguri , fɔ ni mɔgɔ bɛ se ka dugukolo buguri jate , i ta denw fana bɛna jate . Aw ye wuli ka jamana tagama a janya ni a bonya ra ; sabu ne bɛna a di i ma . Iburama k’a ta fanibonw wuri ka taga sigi Mamire yirisunbaw cɛ ra, Heburɔn dugu kɛrɛ fɛ. A ka sarakabɔnan lɔ Matigi Ala ye o yɔrɔ ra .    
Komi a ye sugandili di Lɔti ma, Ala b’a fɛ ka min di a ma, Ibrayima y’o sɔrɔ ani o yɔrɔ la tugun, a y’a ka dugawuw n’a ka layiduw kurakuraya. A ka “ bɔnsɔn ” ni “ dugukolo buguri ” sangali , adamaden niin , farikolo ni hakili bɔyɔrɔ n’a laban , ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 2:7 ye, o bena sinsin “ sankolo lolow ” ta kan Zɛnɛzi 15:5 kɔnɔ.       
 
 
Zɛnɛzi 14
 
Danfara ni fanga ye
 
Masacɛ naani bɔra kɔrɔn fan fɛ ka na kɛlɛ kɛ ni masacɛ duuru ye, Sodɔmu be yɔrɔ min na, Lɔti siginin be yɔrɔ min na. O masacɛ duuru ye see sɔrɔ ani u y’u minɛ ka taga n’u ye kaso la, ani Lɔti fana. Iburama lasɔmina minkɛ, a nana a dɛmɛ ani a ye jɔnw bɛɛ bɔ kaso la. An k’a kɔrɔsi ko vɛrise min be tugu o kɔ, o be mɔgɔ nafa.
Zɛnɛzi 14:16 : “ A nana ni nafolo bɛɛ ye ; A nana n’a balimacɛ Lutu fana ye, n’a ka nafolo, ani musow ni mɔgɔw ye .    
Tiɲɛn na, Lɔti dɔrɔn lo kama Abramu y’a bolo don o koo la. Nka koow lakalitɔ, Ala b’o tiɲɛn dogo walisa k’a ka nɛni lawuli Lɔti kan min y’a latigɛ ka sigi mɔgɔjuguw ka dugu kɔnɔ.
Zɛnɛzi 14:17 : « Iburama kɔsegira ka bɔ Kedɔrilawomɛri ni masacɛ minw tun b'a fɛ ka kɛlɛ kɛ, Sodɔmu masacɛ bɔra ka na a kunbɛn Saweh kuluwo kɔnɔ , o min ye masacɛ kuluwo ye . "   
Min ye see sɔrɔ, o ka kan ka barikada. “ Shaweh ” kumaden kɔrɔ ye : kɛnɛma ; min tigitigi ye Lɔti lafili ani k’a nɔɔ to a ka desizɔn kan.     
Zɛnɛzi 14:18 : “ Salɛmu masacɛ Mɛlikisedɛki nana ni buru ni diwɛn ye : a tun ye Ala Kɔrɔtaninba ka sarakalasebaga ye .”    
O Salɛmu masacɛ tun ye “ Ala Kɔrɔtaninba ka sarakalasebaga ye .” A tɔgɔ kɔrɔ ko : “ ne ka Masacɛ ye tilenninya ye ” . A ka nacogo n’a ka donko b’a yira ko tiɲɛn Ala batoli be to ka kɛ dugukolo kan kabi sanjiba banna, o min bele be Iburama ka wagati mɔgɔw ka miiriyaw la kosɔbɛ. Nka Ala bena kisili labɛn min yira Iburama n’a bɔnsɔnw ka kirayakow sababu fɛ, o tiɲɛn Ala batobagaw tɛ o lɔn .     
Zɛnɛzi 14:19 : “ A ye dugawu kɛ Iburama ye k’a fɔ a ye ko : «Ala Kɔrɔtaninba, sankolo ni dugukolo Matigi ka Iburama duga . »     
Ala ka lasigiden nin ka dugawu b’a yira tugun ko Ala ye dugawu min di Iburama ma a yɛrɛ ma.
Zɛnɛzi 14:20 : “ Ala Kɔrɔtaninba tando, ale min y’i juguw don i bolo ! Iburama ka fɛn o fɛn bɛɛ tannan di a ma .    
Mɛlikisedɛki ye Ibrayima duga nka a y' a janto a kana a fɔ ko a ye see sɔrɔ ale lo kan ; a b' o fɔ ko " Ala Kɔrɔtaninba , min y' a juguw don a bolo ." Ani , an be ni misaliya jɔnjɔn ye min b’a yira ko Ibrayima tun be Ala ka sariyaw labato sabu a ye “ fɛɛn bɛɛ tannan di ” Mɛlikisedɛki ma min tɔgɔ kɔrɔ ko : “ Ne ka masacɛ ye tilenninya ye . ” O kama, o tannan sariya tun be yen kabi sanjiba banna dugukolo kan ani n’a sɔrɔ hali sanni “ sanjiba ” ka na .              
Zɛnɛzi 14:21 : « Sodɔmu masacɛ ko Iburama ma ko : « Mɔgɔw ​​di ne ma , ka nafolo ta i yɛrɛ ye . »    
Sodɔmu masacɛ ka juru be Iburama la min y’a ka mɔgɔw kisi. O kama, a b’a fɛ ka masacɛ sara a ka baara kosɔn.
Zɛnɛzi 14:22 : “ Ibrayima ye Sodɔmu masacɛ jaabi ko: “Ne be n bolo kɔrɔta Masaba ye , Ala Kɔrɔtaninba, sankolo ni dugukolo tigi. ”   
Iburama ye tɔnɔ bɔ o koo la ka masacɛ jugu hakili jigi ko " YaHwe Ala Kɔrɔtaninba " be yen , ale kelenpe lo ye " sankolo ni dugukolo Matigi " ye ; min b’a to masacɛ bɛ naforo minw bɛɛ sɔrɔ a ta juguya sababu ra, o bɛɛ bɛ kɛ ale kelen ta ye.       
Gen.14:23 : " Ne tɛna foyi ta i ta fɛnw na, hali juru, walama sanbara juru, janko i kana a fɔ ko ne le ka Iburama kɛ nafolotigi ye. Foyi tɛ ne fɛ! »    
O miiriya la, Iburama be seereya kɛ Sodɔmu masacɛ ye ko ale nana o kɛlɛ la dɔrɔn walisa k’a balimacɛ dencɛ Lutu kisi. Iburama bɛ masacɛ nin jalaki i n’a fɔ Ala, min bɛ balo juguya, yɛlɛmani ni fangafin kɔnɔ. Ani, a b’o yira a la ka gwɛ a kɛtɔ ka ban a ka nafolo la min sɔrɔla cogo dɔ la min man kan n’a ye .
Gen.14:24 : " Kanbelew ye min dumu, ani cɛ minw tun be tagama ni ne ye, Anɛri, Ɛsikɔli ani Mamire, olu dɔrɔn lo ka kan k'u niyɔrɔ ta ."   
Nka Ibrayima ka nin sugandili ɲɛsinna ale dɔrɔn lo ma, Ala ka baarakɛla cɛɛ , ani a ka baarakɛlaw be se k’u niyɔrɔ ta nafolo minw dira.
 
 
Zɛnɛzi 15
 
Tilanni jɛɲɔgɔnya fɛ
 
Zɛnɛzi 15:1 : “ O kɔ, Matigi Ala ka kuma dɔ fɔ Iburama ye yelifɛn dɔ ra, k’a fɔ a ye ko: «Iburama, kana siran; Ne le ye i ta nɛgɛkunbɛnnan ye, i sara bɛna caya kosɛbɛ .”   
Ibrayima ye mɔgɔ hɛɛrɛman ye min be duniɲa jugu kɔnɔ, o kama yelifɛn dɔ la, Ala, a tericɛ YaHWéH, nana a hakili sigi ko: “ Ne lo y’i ka nɛgɛkunbɛnnan ye, i ka sara bena bonya kosɔbɛ .”  
Zɛnɛzi 15:2 : “ Iburama ko: «Matigi Ala, i bɛna mun le di ne ma? Ne bɛ taga ni denw tɛ; Ne ta so cɛntabaga ye Eliyezɛri ye min bɔra Damasi .»   
Wagatijan kɔnɔ, Ibrama tun be tɔɔrɔla sabu a tun tɛ se ka kɛ facɛ ye sabu a muso Sarayi tun tɛ den sɔrɔ . Ani, a b’a lɔn ko n’a sara, a somɔgɔ dɔ lo bena a ka nafolo sɔrɔ : “ Eliyezɛri min bɔra Damasi .” An k’a filɛ tɛmɛtɔ, o “ Damasi ” dugu min be Siri jamana na, o saan hakɛ lo.     
Zɛnɛzi. 15:3 : “ Ibrayima ko : «I ma dencɛ si di ne ma, min wolola ne ta so kɔnɔ, o le bɛna kɛ ne ta ciyɛntigi ye .    
Layidu minw tara a bɔnsɔnw ye, Ibrayima t’u faamu sabu a tɛ ni dencɛw ye.
Zɛnɛzi. 15:4 : “ O tuma na, Matigi Ala y’a fɔ a ye ko : “Nin cɛɛ tɛna kɛ i ka ciyɛntigi ye, nka min bɔra i yɛrɛ la, ale lo bena kɛ i ka ciyɛntigi ye . ”    
Ala y’a fɔ a ye ko a bena kɛ deen facɛ ye tiɲɛn na.
Zɛnɛzi. 15:5 : “ A y’a labɔ kɛnɛma tuma min na, a y’a fɔ a ye ko : “I ka sankolo filɛ ka lolow jati, n’i be se k’u jati.” A ko a ma ko : «I ta duruja bɛna caya ten le . »    
O yelifɛn min dira Ibrayima ma, Ala be tagamasiɲɛ dɔ yira an na min b’a yira an na ko a be kɔrɔ min di “ lolo ” daɲɛ ma Alako ta fan fɛ. A fɔra fɔlɔ Zɛnɛzi 1:15 kɔnɔ ko "lolo " lɔyɔrɔ ye " ka yeelen bɔ dugukolo kan " ani o lɔyɔrɔ ye Iburama ta ye ka ban, Ala ka min wele k'a bila dan na o kosɔn, nka a bɛna kɛ fana lanabagaw bɛɛ ta ye, minw b'a fɔ ko ale limaniyanin lo ani ko a bɛ baara kɛra Ala ye. A kɔrɔsi ko ka kɛɲɛ ni Dan.12:3 ye, " lolow " lɔyɔrɔ bena di x sugandininw ma n'u donna banbali la : " Minw tun ye hakilitigiw ye, olu bena mɛnɛmɛnɛ i n'a fɔ sankolo yeelen, ani minw ye mɔgɔ caaman yɛlɛma ka taga tilenninya la, olu bena mɛnɛmɛnɛ i n'a fɔ lolow, fɔɔ abada ." “Lolo ” jaa be fɔ dɔrɔn u lo fɛ sabu Ala y’u sugandi.             
Zɛnɛzi. 15:6 : “ Ibrayima lara Masaba la , a y’a jati mɔgɔ tilennin ye . ”   
Nin vɛrise lo ye limaniya ɲɛfɔcogo ani sariyakolo ye min b’a to mɔgɔ be tilen limaniya sababu la. Sabu limaniya tɛ foyi ye ni yeelen tɛ , min tilennin lo ani min ka kan ni lannaya ye. Ka la Ala la, o be se ka kɛ sariya kɔnɔ dɔrɔn n’an b’a sago lɔn ka ɲɛ ani fɛɛn minw bɛɛ ka di a ye, n’o tɛ, o be kɛ sariyabali ye. Ka la Ala la, o ye ka la a la ko minw be mɛnni kɛ a fɛ, olu dɔrɔn lo be barikada, ka tugu Ibrayima ka ɲɛyirali kɔ ani Yezu Krista ka ɲɛyirali dafanin kɔ.
Ala ka kiti min tigɛ Iburama kan, o bɛ kiraya kɛ, a bɛna min lase mɔgɔ minw bɛɛ ma, minw bɛna kɛ i n’a fɔ ale, o lamɛnni kelen na Alako tiɲɛ ma, min labɛnna ani min ɲinina o wagati ra.
Zɛnɛzi. 15:7 : “ Matigi Ala y’a fɔ a ye tugun ko: “Ne lo ye Matigi ye , min y’aw bɔ Uri, Kalide jamana na, ka jamana nin di aw ma . ”    
A ni Iburama ka jɛnɲɔgɔnya min kɛra, o yiracogo daminɛ na, Ala b’a hakili jigi ko ale lo y’a labɔ Uri, Kalide jamana na. O fɔrimili be bɔ Ala ka “ cikan tan ” fɔlɔ la , min kofɔra Ɛkiz.20:2 kɔnɔ : “ Ne lo ye YaHWéH ye, i ka Ala, min y’i bɔ Ezipiti jamana na, jɔnyaso la .”    
Zɛnɛzi. 15:8 : “ Iburama y’a jaabi ko: “Matigi Ala , ne bena a lɔn cogo di ko a bena kɛ ne ta ye? »    
Iburama ka tagamasiyɛn dɔ ɲini Matigi Ala fɛ.
Zɛnɛzi. 15:9 : “ Matigi Ala y’a fɔ a ye ko : ‘I ka misimuso dɔ ta min sii be saan saba la, ani bakɔrɔnmuso dɔ min sii be saan saba la, ani kongokolon dɔ min sii be saan saba la .    
Zɛnɛzi. 15:10 : “ Ibrayima ye nin bɛgɛnw bɛɛ ta k’u tigɛ fila, k’u kelen kelen bɛɛ bila ɲɔgɔn ɲɛfɛ ; nka a ma kɔnɔw tilan .    
Ala ka jaabili ani Ibrayima ye min kɛ, o be ɲɛfɔli ɲini. Nin saraka bɔli sinsinnen be tilanni miiriya kan min ɲɛsinna mɔgɔ fila minw be don jɛnɲɔgɔnya la, o kɔrɔ ye : an ka ɲɔgɔn tilan. Bɛgɛn minw tigɛra cɛmancɛ ra, o ye Kirisita farikolo tagamasiɲɛ ye, min, k’a sɔrɔ a ye kelen ye, o bɛna tilan Ala ni a ta mɔgɔ sugandininw cɛ Alako ta fan fɛ. Sagaw ye adamaden ni Kirisita ja ye, nka Ala ka Kirisita min ci, o jaa tɛ o kɔnɔw fɛ. O kama, i n’a fɔ sankolo tagamasiɲɛ, u be sɔrɔ jɛnɲɔgɔnya kɔnɔ nka u tɛ tigɛ. Yezu ka jurumu yafa bena kɛ dugukolo kan mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo ta ye, sankolo mɛlɛkɛw tɛna kɛ o ye.  
Zɛnɛzi 15:11 : “ Kɔnɔw tun be yɛlɛ suuw kan ; Iburama y’u gwɛn ka bɔ yen .    
Ala ka kiraya kuma min fɔ , mɔgɔjuguw ni murutininw suw dɔrɔn lo bena di kɔnɔw ma k’u kɛ dumuni ye Krista Kisibaga ka kɔsegi nɔɔrɔ la . A laban, minw be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye Krista barika la ani a ka sariyaw sababu la , o koo tɛna olu minɛ . Sabu bɛgan minw suw bɛ kɛnɛ kan o cogo ra, olugu le ye fɛn saninmanba ye Ala ni Iburama fɛ. Ibrayima ka koo nin be bɛn sabu koow man kan ka sɔsɔ kiraya kuma ma min ɲɛsinna Krista ka senuya koo ma ani a laban koo la.
Zɛnɛzi. 15:12 : “ Tile benna tuma min na, sinɔgɔba ye Iburama minɛ ; Siranya ni dibiba donna a la .    
O sinɔgɔ tɛ koo ɲuman ye. O ye “ sinɔgɔba ” ye , i n’a fɔ Ala ye min don Adama la walisa ka muso dan, a ka “ dɛmɛbaga ” ka bɔ a kɔkolo dɔ la. A ye jɛnɲɔgɔnya min kɛ ni Iburama ye, o kɔnɔ, Ala bena kiraya kuma kɔrɔ min di o “ dɛmɛ ” ma, o min bena kɛ Ala ka kanuya sababu ye Krista la, o yira a la. Tiɲɛn na, yecogo dɔrɔn na, Ala b’a to a be sa walisa ka don a ka ɲɛnamaya banbali kɔnɔ, o cogo la, a be kɔn k’a don ɲɛnamaya banbali la , o kɔrɔ, ɲɛnamaya sɔbɛ la , ka kɛɲɛ ni sariyakolo ye min b’a fɔ ko mɔgɔ si tɛ se ka Ala ye ani ka ɲɛnamaya kɛ.      
" Dibiba " kɔrɔ ye ko Ala b'a kɛ fiyentɔ ye dugukolo kan ɲanamaya la walisa ka kiraya cogoya jaaw lɔ a hakili la, Ala yɛrɛ yecogo n'a ka lɔyɔrɔ fana b'o la . O cogo la, Ibrayima donna dibi kɔnɔ ani a be “ siranya ” dɔ sɔrɔ min daganin lo. Ka fara o kan, o b’a yira ko danbaga Ala min be kuma a fɛ, ale ka jogo kabakoman lo.     
Zɛnɛzi. 15:13 : “ Matigi Ala k’a fɔ Iburama ye ko : «I k’a lɔn ko i bɔnsɔnw bɛna kɛ lonanw ye jamana wɛrɛ ra, min tɛ o ta ye ; U bena kɛ jɔɔnw ye ani u bena tɔɔrɔ fɔɔ saan kɛmɛ naani .    
Ala be siniɲasigi kofɔ Ibrayima ye, siniɲasigi min marala a bɔnsɔnw ye.
"... i kɔmɔgɔw bena kɛ lonanw ye jamana wɛrɛ la min tɛ u ta ye " : o be Ezipiti le kofɔ.   
" ... u bena kɛ jɔn ye yen " : ka Farahuna kura yɛlɛma min tun ma Yusufu lɔn, heburu min kɛra a ɲɛmɔgɔ ka viziri belebele ye. O jɔnya bena dafa Musa ka wagati la.   
"... ani u bena u tɔɔrɔ fɔɔ saan kɛmɛ naani " : O tɛ Ezipitikaw ka tɔɔrɔ dɔrɔn ye, nka a ka bon ka tɛmɛ o kan, tɔɔrɔ min bena Ibrayima bɔnsɔnw minɛ fɔɔ ka taga se Kanaan jamana ma, Ala ye min layidu ta u ka jamana na.   
Zɛnɛzi. 15:14 : “ Nka u bena kɛ jɔɔn ye siya min fɛ, ne bena kiti tigɛ o kan, o kɔ, u bena bɔ yen ni nafolo caaman ye . ”   
Jamana min laɲinina sisan, o ye Ezipiti dɔrɔn lo ye, u bena bɔ yen, tiɲɛn na, u bena taga n’a ka nafolo bɛɛ ye. A kɔrɔsi ko vɛrise nin na, Ala t’a fɔ ko “tɔɔrɔ ” min kofɔra vɛrise tɛmɛninw na, o bɔra Ezipiti jamana na. O b' a yira ko " saan kɛmɛ naani " min kofɔra , o tɛ ɲɛsin Ezipiti jamana dɔrɔn ma .     
Zɛnɛzi. 15:15 : “ I bena taga i bɛnbaw fɛ hɛɛrɛ la , i kɔrɔbayara tuma min na .   
Fɛɛn bɛɛ bena dafa i n'a fɔ Ala tun y'a fɔ a ye cogo min na. A bɛna sutura Heburɔn Makipela kuruwo ra , dugukolo min tun san Iburama fɛ Hɛtika dɔ fɛ a ɲanamaya ra .
Zɛnɛzi. 15:16 : “ U bena kɔsegi yan bɔnsɔn naaninan na ; sabu Amɔrikaw ta jurumun ma dafa fɔlɔ .    
O Amorekaw cɛma , Hɛtikaw be jɛnɲɔgɔnya ɲuman kɛ ni Iburama ye, u b’a jati ko Alaba ka ciden lo. O kama, u sɔnna k’o dugukolo feere a ma k’a kɛ a ka kaburu ye. Nka " bɔnsɔn naani " kɔnɔ walima " saan kɛmɛ naani " kɔnɔ , koow bena kɛ cogo wɛrɛ la ani Kanaankaw bena se murutili dakun na Ala tɛ min dɛmɛ ani u bɛɛ bena halaki k' u ka jamana to heburuw bolo minw bena a kɛ u ka jamana dugukolo ye.     
Walisa k’o baara faamu ka ɲɛ min ye kasaara lase Kanaankaw ma, an ka ɲi k’a to an hakili la ko Nuhun tun ye Kanaan danga min tun ye a dencɛ Ham dencɛ fɔlɔ ye. O la, layidu jamana tun be ni Hamu bɔnsɔn nin ye, Nuhun ni Ala ye min danga. Ala tun ye wagati min latigɛ walisa k’a ka laɲinitaw dafa dugukolo kan, u halakili tun ye wagati dɔ dɔrɔn lo ye.
Zɛnɛzi. 15:17 : “ Tile benna tuma min na, dibiba donna ; tasuma tun be sisi bɔra, tasuma tun be tɛmɛna bɛgɛnw cɛma minw tilannin lo .    
O seli la, tasuma min be mɛnɛ adamaden fɛ, o ye bali ye. Komi Arɔn dencɛ fila y’u ja gwɛlɛya k’o sariyakolo tiɲɛ, loon dɔ, Ala bena u faga. Ibrayima tun ye tagamasiɲɛ dɔ ɲini Ala fɛ ani a nana sankolo tasuma cogoya la min tɛmɛna bɛgɛnw cɛma minw tigɛra fila ye. Ala be seereya kɛ a ka baarakɛlaw ye ten i n’a fɔ kira Eliya, Baaliw ka kiraw ɲɛfɛ, jamana wɛrɛ masamuso ani masacɛ Akabu muso min tɔgɔ ko Zezabɛli, ale y’u dɛmɛ. A ka sarakabɔlan tununa jii kɔnɔ, Ala ye tasuma min ci, o bena sarakabɔlan ni Eliya ka jii min labɛn , o jɛni , nka ngalon kiraw ka sarakabɔlan tɛna a janto a ka tasuma fɛ.
Zɛnɛzi. 15:18 : “ O loon na, Matigi Ala ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Iburama ye, k’a fɔ a ye ko : ‘Ne ye jamana nin di i bɔnsɔnw ma, k’a ta Ezipiti baji la ka taga a bila bajiba la , min ye Efarati baji ye , ” .    
Nin sapitiri 15nan laban na, nin vɛrise b’o sɛmɛntiya, a barokunba ye tiɲɛn na, jɛnɲɔgɔnya min be mɔgɔ sugandininw danfara ka bɔ mɔgɔ tɔɔw la walisa u ka se ka jɛnɲɔgɔnya nin tilan ni Ala ye ani u ka baara kɛ a ye.
Jamana min layidu tara Eburuw ye, o daan ye .  jamana bɛna minw mina Kanaana jamana minanin kɔ, o ka tɛmɛ o kan. Nka Ala bɛ Siri jamana ni Arabu jamana kongokolonbaw don a ta saraka ra , minw bɛ fara " Efarati " kan terebɔyanfan na , ani Suri kongokolon min bɛ " Misira " ni Izirayɛli danfara. O kongokolonw cɛ ra, layidu jamana bɛ kɛ i n’a fɔ Ala ta nankɔ.    
Kiraya kalan na Alako ta fan fɛ, " bajiw " ye siyaw tagamasiɲɛ ye, o la Ala be se ka kiraya kɛ Ibrayima bɔnsɔnw koo la, o kɔrɔ, Krista koo la min bena a batobagaw n'a ka mɔgɔ sugandininw sɔrɔ Israɛl ni Ezipiti kɔfɛ, tileben fan fɛ " Erɔpu " min tagamasiɲɛ be sɔrɔ Yirali 9:14 kɔnɔ ni " bajiba E " tɔgɔ ye .      
Zɛnɛzi. 15:19 : “ Kenikaw, Kenizikaw, ani Kadmonikaw ka jamana . ”   
Zɛnɛzi. 15:20 : “ Hɛtikaw, ani Perezikaw, ani Refayikaw, ” .   
Zɛnɛzi. 15:21 : “ Amɔrikaw ni Kanaankaw ni Girigasikaw ani Yebusikaw fɛ .   
Iburama ka wagati la, o tɔgɔw tun be denbayaw lo yira minw tun be lajɛn duguw kɔnɔ minw tun be Kanaan jamana kɔnɔ ani u tun be mɔgɔw kɔnɔ. Olu cɛma, Refayikaw be yen minw bena kɛ ka sanjiba ka tagamasiɲɛ belebeleba mara ka tɛmɛ tɔɔw kan tuma min na Zozuwe bena mara minɛ “ bɔnsɔn naani ” wala “ saan kɛmɛ naani ” o kɔ.     
Iburama le ye Ala ta layiri ta jɛnɲɔgɔnya fla bɛmacɛ ye. A bɔnsɔn minw bɛna bɔ farisogo ra, olugu bɛna den caman sɔrɔ, minw bɛna wolo Ala ta siya ra, nka a ma min sugandi. O la , nin jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ min basiginin be farisogo kan , o b’a ka kisili poroze yɛlɛma ani k’a ka faamuyali ɲagami , bari kisili bena kɛ limaniya wale dɔrɔn lo kan jɛnɲɔgɔnya fila nunu kɔnɔ. Farikolo kɛnɛkɛnɛli ma heburucɛ kisi hali ni Ala tun b’a ɲinina o fɛ . Min y’a to a kisira , o ye a ka lamɛnni baaraw ye minw y’a ka limaniya n’a ka jigiya yira Ala la ani k’a sabati. Ani, o kelen lo be kisili sarati layidu kura kɔnɔ, o min kɔnɔ, limaniya min be Krista la, o be ɲɛnamaya kɛ ni Ala ka cikanw, sariyakolow ani Ala ka sariyakolow labatoli ye, Bibulu kuru bɛɛ kɔnɔ. Jɛɲɔgɔnya dafanin kɔnɔ ni Ala ye, lɛtɛrɛ kalan be yeelen bɔ hakili hakilimaya fɛ ; O lo kama Yezu y’a fɔ ko : “ sɛbɛnin be mɔgɔ faga, nka hakili senu be ɲɛnamaya di .”    
 
 
Zɛnɛzi 16
 
Danfara sariya sira fɛ
 
Zɛnɛzi .16:1 : “ Iburama muso Sarayi tun ma den sɔrɔ a ye. Misira baaradenmuso dɔ tun b'a fɛ min tɔgɔ ko Agari .   
Zɛnɛzi. 16:2 : “ Sarayi y’a fɔ Iburama ye ko : «A filɛ, Matigi Ala ye ne kɛ denmisɛn ye. aw ye na ne ta jɔncɛ fɛ; N'a sɔrɔ ne bena deenw sɔrɔ a fɛ.» Iburama ye Sarayi ka kuma lamɛn .    
Zɛnɛzi. 16:3 : " Iburama muso Sarayi y'a ka jɔnmuso Agari minɛ, min tun ye Ezipitikamuso ye, k'a di a cɛɛ Iburama ma k'a kɛ muso ye, Iburama ye saan tan kɛ Kanaan jamana na tuma min na . "   
A ka nɔgɔ an fɛ k’o sugandili jugu kɔrɔfɔ Sarayi ka ŋaniya kosɔn, nka i ka koow cogoya filɛ i n’a fɔ a y’a yɛrɛ yira furuɲɔgɔnma duganinw na cogo min na.
Ala tun y’a fɔ Abrama ye ko deen dɔ bena wolo ale kɔnɔ. Nka a m’a muso Sarayi koo fɔ a ye , ale tun tɛ se ka deen sɔrɔ. Ka fara o kan, Abrama m’a Danbaga ɲininga walisa a ka ɲɛfɔli kɛ a ka laseliw koo la. A tun be Ala kɔnɔna ko a ka kuma n’a ye ka kɛɲɛ n’a ka masaya sago ye. Ani yan, an ka ɲi k’a faamu ko o ɲɛfɔli dɛsɛ tun laɲinina tigitigi ka nin adamadenw ka laɲinita lawuli min sababu fɛ Ala be koo dɔ dan min tɛ sariya kɔnɔ dugawu layidu hakɛ kan, nka min nafa ka bon, k’a bila Israɛl nata ɲɛfɛ min lɔra Isiyaka kan , kɛlɛkɛbaga ani sɔsɔli ɲɔgɔndan , even e adversary ani adversary. Ala y'a faamu ko ka fara sira fila kan, ɲuman ni juguman minw bilara adamaden ka sugandiliw ɲɛfɛ, " karɔti ni bere " fila bɛɛ tun ka kan ka kɛ kelen ye walisa ka " fali " murutinin lataga ɲɛfɛ. Sumayila wololi, min fana ye Ibrayima dencɛ ye, o bena kɛ sababu ye ka Arabu ka baarakɛlaw labɛn fɔɔ ka taga se a cogoya laban ma tariki kɔnɔ, diinɛko, silamɛya (kolonya ; yɛlɛko sanfɛla nin jama murutinin fɛ min be bɔ a yɛrɛ la ani min be sɔrɔ tiɲɛn na).     
Zɛnɛzi. 16:4 : “ A ye Agari ladon, a ye kɔnɔ ta. Tuma min na a y'a ye ko a kɔnɔmanin lo, a y'a ka kuntigimuso filɛ ni mafiɲɛya ye .   
O kɔniya min tun be Agari, Ezipitikamuso fɛ a ka muso ma, o bele be arabu silamɛ jamanaw ka koow la bi. Ani, u kɛtɔ k’o kɛ, u ma fili pewu sabu tubabu jamanaw ye nɛɛmaba min sɔrɔ, o ye ka kibaro diiman fɔ Alako Yezu tɔgɔ la, u y’o mafiɲɛya. O la, o ngalon arabu diinɛ be to k’a fɔ ko Ala ka bon k’a sɔrɔ tilebenyanfan mɔgɔw y’a jɔsi ka bɔ u ka miiriya sɛbɛw kɔnɔ.
Jaa min be sɔrɔ vɛrise nin na, o b’an ka laban wagati cogoya tigitigi yira, sabu tilebenyanfan kerecɛnya , hali n’a yɛlɛmana, i n’a fɔ Sarayi tɛ dencɛw wolo tugun ani a be sinna dibi ka den sɔrɔbaliya la Alako ta fan fɛ. A fɔra ko : fiyentɔw ka jamana na, ɲɛ kelentigiw ye masaw ye.  
Zɛnɛzi. 16:5 : “ Sarayi y’a fɔ Iburama ye ko : “Ne ka maloya be i kan. ne ka ne ta jɔncɛ bla i kɔrɔ ; a k’a ye ko a kɔnɔman lo minkɛ, a ka ne flɛ ni mafiyɛnya ye. Matigi Ala ye kititigɛ ne ni aw cɛ ! »    
Zɛnɛzi. 16:6 : “ Ibrayima y’a fɔ Sarayi ye ko : “I ka jɔnmuso be i ka mara kɔnɔ. Sarayi y'a tɔɔrɔ ten ; Agari bolila ka bɔ a kɔrɔ .    
Abramu y’a yɛrɛ kunko ta , ani a t’a jalaki Sarayi la ko ale lo y’a lasun k’o wolo cogo bɛnbali la. O la, kabini a daminɛ na, sariyako b’a ka sariya bila sariyako kan ani ka tugu o kalan kɔ, k’a ta sisan ma, furu bena mɔgɔw dɔrɔn lo fara ɲɔgɔn kan minw bɔra denbaya gɛrɛfɛ fɔɔ ka taga se siniɲɛsigi Israɛl ma ani a ka jamana cogoya min sɔrɔla bɔnin kɔ Ezipiti jamana na min tun be jɔnw mara.
Zɛnɛzi. 16:7 : “ Matigi Ala ka mɛlɛkɛ y’a sɔrɔ kongokolon kɔnɔ jii bɔyɔrɔ dɔ gɛrɛfɛ, Suri sira kan .   
O yɛlɛmani tilennin min be Ala ni Agari cɛ, o be se ka kɛ dɔrɔn Iburama ka dugawu sababu fɛ. Ala y’a sɔrɔ Suri kongokolon kɔnɔ, o min tun bena kɛ Arabu mɔgɔw ka soo ye minw tun be sigi buguso kɔnɔ ka to ka dumuni ɲini u ka sagaw n’u ka ɲɔgɔmɛw ye. Jii bɔyɔrɔ tun ye Agari ka balocogo ye ani a be ɲɔgɔn kunbɛn ni " ɲɛnamaya jii bɔyɔrɔ " ye , min nana a jija a ka sɔn a ka baaraden lɔyɔrɔ n'a ka siniɲasigi sɔrɔli ma.   
Zɛnɛzi. 16:8 : “ A ko , Agari, Sarayi ka baaradenmuso, i bɔra min, i be taga min? A y'a jaabi ko : «Ne be bolila n ka muso Sarayi ɲɛ .    
Agari ye ɲiningali fila nunu jaabi : i be taga min ? Jaabi : N be boli. I bɔra min ? Jaabi : Ka bɔ Sarayi fɛ, ne ka muso.     
Zɛnɛzi. 16:9 : “ Matigi Ala ka mɛlɛkɛ y’a fɔ a ye ko : “Segi i matigimuso fɛ, i k’i yɛrɛ majigi a bolo . ”    
Kititigɛlaba t’a to a ka se ka foyi wɛrɛ kɛ, a be yamaruya di ko a ka kɔsegi ani k’a yɛrɛ majigi, sabu gwɛlɛya yɛrɛ yɛrɛ sababu bɔra a ka kuntigimuso mafiɲɛyali la min ka den sɔrɔbaliya kɔ, a bele ye a ka kuntigimuso ye min ka ɲi ka baara kɛ ani k’a bonya .
Zɛnɛzi. 16:10 : “ Matigi Ala ka mɛlɛkɛ y’a fɔ a ye ko : “Ne bena i bɔnsɔnw caya fɔɔ u tɛna jati mɔgɔ caaman ye . ”     
YaHWéH b’a jija a kɛtɔ ka “ karɔti ” di a ma. A ye layidu ta a ye ko a bena bɔnsɔn dɔ sɔrɔ “ min ka ca fɔɔ a tɛ se ka jati .” Kana fili , o jamaba bena kɛ farisogo ta ye, hakilimaya ta tɛ. Sabu Ala ta kumaw bɛna taga fɔ ka taga se jɛnɲɔgɔnyakura sigilon ma, Heburuw bɔnsɔnw dɔrɔn le bɛna o fɔ. Nka tiɲɛn lo , Arabu mɔgɔ kɔnɔgwɛ o mɔgɔ kɔnɔgwɛ be se ka don Ala ka jɛnɲɔgɔnya la n’a sɔnna a ka sariyakolow ma, Heburuw y’u sɛbɛ Bibulu kɔnɔ. Ani kabini a bɔra, silamɛw ka alikurana ma bɛn n’o sariya ye. A be Bibulu ka tiɲɛnkow jalaki, k’u kɔrɔfɔ ani k’u yɛlɛma, Yezu Krista ye minw sɛgɛsɛgɛ.   
N’an ye kumaden min fɔ ka ban Iburama koo la, n’an y’o ta Sumayila ye ko: “ U ka ca kojugu fɔɔ u tɛ se ka jati ”, an b’a faamu ko adamadenw ka caya dɔrɔn lo koo lo, mɔgɔ sugandininw koo tɛ minw sugandira ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. Ala be sangali minw labɛn, u be kɛ tuma bɛɛ ni sarati dɔw ye minw ka ɲi ka dafa. Ɲɛyirali fɛ : “ lolo minw be sankolo la ” o ye diinan baara o baara ye min be kɛ ni “ dugukolo yeelen ye ” ye . Nka yeelen juman lo ? Tiɲɛ yeelen min daganin lo Ala fɛ, o dɔrɔn lo be “ lolo ” kɛ min ka kan ni “ yeelen ye fɔɔ abada ” sankolo la , ka kɛɲɛ ni Dan ka fɔta ye. 12 :3 , sabu u bena kɛ “hakilitigiw” ye tiɲɛn na ani u bena “ tilenninya kalan ” tiɲɛn na ka kɛɲɛ ni Ala ka miiriya ye.                  
Zɛnɛzi. 16:11 : “ Matigi Ala ka mɛlɛkɛ y’a fɔ a ye ko : “I kɔnɔman lo, i bena dencɛ wolo, i bena a tɔgɔ la ko Sumayila ; sabu Matigi Ala ka aw ta tɔɔrɔ mɛn .     
Zɛnɛzi. 16:12 : “ A bena kɛ i n’a fɔ kongokolon fali ; a bolo bɛna kɛ bɛɛ kan, bɛɛ bolo bɛna kɛ a kan ; a bena sigi a balimaw bɛɛ ɲɛfɛ .     
Ala be Sumayila n' a bɔnsɔn arabuw suma ni « kongo fali » ye , bɛgɛn min lɔnna a ka yɛlɛmani n' a ka tulonkɛcogo fɛ ; ani ka fara o kan , a ka jugu sabu a be weele ko “ savage ”. O kama, mɔgɔ tɛ se k’a mara, k’a mara wala k’a lasun. A ka surun, a t’a kanu ani a t’a to mɔgɔw k’a kanu, ani a be tiɲɛn dɔ ta a yɛrɛ balimaw n’a lonanw fɛ min be mɔgɔ kɛlɛ. Nin kiti min sigira sen kan ani k’a yira Ala fɛ, o nafa ka bon kosɛbɛ , nin laban wagati la , ka silamɛya diinɛ ɲangili lɔyɔrɔ faamu , Ala fɛ, min tun be kɛlɛ kɛra ngalon kerecɛnw fɛ wagati minw na kerecɛnw ka “ yeelen ” tun ye “ dibi ” dɔrɔn ye. Kabi a kɔsegira a bɛnbaw ka jamana na, Isirayɛli kɛra a ka laɲinita ye tugun, i n’a fɔ tilebenyanfan, min tɔgɔ lara ko kerecɛn, Ameriki ka fanga b’a latanga, u b’o min weele, k’a sɔrɔ fili caman tɛ, “ Sutana belebele .” Tiɲɛn lo ko “ Sutana ” fitinin be se ka “ mɔgɔba ” lɔn .                 
Sumayila wolotɔ, tɔgɔ min kɔrɔ ye " Ala y'a mɛn " , sɔsɔli dencɛ, Ala ye farafarali wɛrɛ lawuli Iburama ka denbaya kɔnɔ. A be dɔ fara kaanw ka dangali kan minw danna Babɛli kɔrɔbɔli la. Nka n' a ye ɲangili fɛɛrɛw labɛn , o ye ko a kɔnna ka adamadenw ka murutili jogo lɔn a ka jɛnɲɔgɔnya fila minw tugura ɲɔgɔn kɔ fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma .  
Zɛnɛzi. 16:13 : “ A ye Atta El roï weele, Matigi min tun kumana a fɛ ; sabu a ko : Yala ne ka fɛn dɔ ye yan, a ka ne yenin kɔ wa ? »    
Atta El roï tɔgɔ kɔrɔ ko : E ye Ala yebaga ye. Nka ka ban , o labɛn min kɛra ka tɔgɔ di Ala ma, o ye dimi ye a ka sebagaya kama. Nin vɛrise tɔɔ min bayɛlɛmana cogo caaman na, o be sɔrɔ miiriya nin kɔnɔ. Agari ma la o la. She , baaraden fitinin, tun ye danbaga Alaba ka miiriya ye min be danbe ye ani k’a yira. O koo kɛnin kɔ, a be se ka siran mun lo ɲɛ ?   
Zɛnɛzi 16:14  “ O kosɔn o kɔlɔn tɔgɔ lara ko Lahayi Royi kɔlɔn ; a be Kadɛsi ni Barɛdi cɛ . ”   
Ala y’a yɛrɛ yira dugukolo kan yɔrɔ minw na, u tɔgɔ ka bon, nka mɔgɔw be bonya minw di u ma, u ka teli ka bɔ u ka boliw batoli hakili lo la , o min t’u ni ale bɛn.
Zɛnɛzi 16:15  “ Hagari ye dencɛ wolo Iburama ye ; Ibrayima y'a dencɛ tɔgɔ la ko Sumayila .   
Tiɲɛn na, Sumayila ye Ibrayima dencɛ sɔbɛ ye, ani min ka bon n’o bɛɛ ye, a bena nɔrɔ min na a yɛrɛ ma. Nka ale tɛ layidu dencɛ ye, Ala tun ka min fɔ ka kɔn. O bɛɛ n’a ta, Ala y’a sugandi, tɔgɔ min dira a ma ko “ Isimayɛli ”, o kɔrɔ ko “ Ala y’a mɛn ”, o basiginin lo Agari ka tɔɔrɔ kan ka tɛmɛ fɛɛn bɛɛ kan , min tun be tɔɔrɔla a ka muso n’a ka kuntigi ka desizɔnw na . Nka kɔrɔ filanan na, a be sinsin fana Iburama ni Sarayi ka fili kan, u tun lanin b’a la wagati dɔɔni kɔnɔ ko nin dencɛ min kɔnɔtiɲɛna Agari fɛ, Ezipitikamuso fɛ, o lo tun ye Ala ka laseli tiɲɛni ye, o kɔrɔ, “ a dafali ” , ani a dafali. O fili bena joli bɔn fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma.       
Ala donna adamaden ka miiriya tulon kɔnɔ ani ale fɛ, min kɔrɔtanin lo, o dafara : sɔsɔli ni kɛlɛ faranfaran den be niin na. 
Zɛnɛzi. 16:16 : “ Iburama tun be ni saan biwɔɔrɔ ni wɔɔrɔ ye tuma min na Agari ye Sumayila wolo Iburama ye . ”    
O la, " Isimayɛli " wolola saan 2034 (saan 1948 + 86) tuma min na Ibrayima tun be ni saan 86 ye.  
 
 
 
 
Zɛnɛzi 17 
Danfara min be kɛ kɛnɛkɛnɛli fɛ : o ye tagamasiɲɛ ye farisogo la . 
 
Zɛnɛzi 17:1 : “ Iburama sii sera saan bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn ma tuma min na, Matigi Ala y’a yɛrɛ yira Iburama la k’a fɔ a ye ko: «Ne le ye Sebagayabɛɛtigi Ala ye. Aw ye tagama ne ɲa kɔrɔ, aw ye kɛ mɔgɔ jalakibaliw ye .   
Saan 2047, a saan 99 ani Isimayɛli saan 13, Ala y’a yɛrɛ yira a la siɲɛ fɔlɔ la i n’a fɔ “ Sebagayabɛɛtigi Ala ”. Ala be koo dɔ labɛnna min bena o “ sebagaya bɛɛ ” jogo yira. Ala yecogo ye kuma ni mɛnni kɛcogo ye ka tɛmɛ bari a ka nɔɔrɔ be to yebali ye nka a bɔɲɔgɔnko be se ka ye k’a sɔrɔ a ma sa.    
Zɛnɛzi 17:2 : “ Ne bena ne ka jɛnɲɔgɔnya sigi ne ni aw cɛ, ne bena aw caya kosɔbɛ .   
Ala y’a ka caya layidu kura ta, k’o wagati yira “ fo ka taga se danbali ma ” o kɔrɔ, i n’a fɔ “ dugukolo buguri ” ani “ sankolo lolow ” minw “ mɔgɔ si tɛ se k’u jati .”        
Zɛnɛzi 17:3 : “ Iburama benna a ɲɛda kan ; Ala kumana a fɛ, ko :    
Komi Iburama y’a faamu ko min be kumana ale fɛ, o ye “ Sebagayabɛɛtigi Ala ” ye, a y’a ɲaa ben walisa a kana Ala filɛ, nka a y’a ka kumaw lamɛn minw b’a niin bɛɛ lasun.  
Zɛnɛzi. 17:4 : “ Ne be jɛnɲɔgɔnya min kɛ n’aw ye, o le ye nin ye. I bena kɛ siya caaman faa ye . »   
Layidu min tun be Ala ni Ibrayima cɛ, o be sabati o loon na : “ I bena kɛ siya caaman faa ye .”  
Zɛnɛzi. 17:5 : “ I tɔgɔ tɛna kɛ Ibrayima ye tugun ; nka i tɔgɔ bɛna kɛ Iburahima ye, sabu ne ka i kɛ siya caman bɛmacɛ ye . »    
Tɔgɔ min yɛlɛmana ka bɔ Ibrayima la ka kɛ Ibrayima ye, o ye kooba ye ani a ka wagati la, Yezu bena o ɲɔgɔn lo kɛ k’a ka cidenw tɔgɔ yɛlɛma.
Zɛnɛzi. 17:6 : “ Ne bena aw kɛ denmisɛnw ye kosɔbɛ ani k’aw kɛ siyaw ye ; Masacɛw bena bɔ aw la . »    
Ibrayima ye Arabu siyaw facɛ fɔlɔ ye Sumayila fɛ, Isiyaka fɛ a bena kɛ Heburuw facɛ ye, Isirayɛlidenw ; ani Madiyan jamana na , a bɛna kɛ Madiyan bɔnsɔnw bɛma ye ; Musa bena a muso Sipora sɔrɔ ale fɛ, Zetoro denmuso.  
Zɛnɛzi. 17:7 : “ Ne bena ne ka jɛnɲɔgɔnya sigi ne n’i kɔmɔgɔw cɛ, ani i bɔnsɔnw cɛ, o bena kɛ jɛnɲɔgɔnya banbali ye, ne bena kɛ i n’i kɔmɔgɔw ka Ala ye .    
Ala b’a ka jɛnɲɔgɔnya kumaw sugandi cogo nɔgɔman na minw bena kɛ “ banbali ” ye nka u tɛna ban abada. O kɔrɔ ko layidu min tara n’a bɔnsɔn ye farisogo ta fan fɛ, o layidu bena mɛɛn. Ani o dan bena se tuma min na , a ka na fɔlɔ la ani a ka adamadenya la, Alako Krista bena sigi a ka yɛrɛmabila saya kan , jɛnɲɔgɔnya kura jusigilan min bena kɛ, a yɛrɛ, kɔlɔlɔw banbaliw ye.  
O yɔrɔ la, a ka ɲi k’a faamu ko adamaden fɔlɔw bɛɛ minw laɲinina ani u tɔgɔ fɔra kabi a daminɛ na, u tɛ sariyaw labato tugun. O kɛra Kayɛn ka koo ye, Adama dencɛ fɔlɔ, ani Sumayila, Iburama dencɛ fɔlɔ nka min ma furu, ani a kɔ, o bena kɛ Isiyaka dencɛ fɔlɔ Ezawu ka koo ye . O sariyakolo min be dencɛ fɔlɔw ka dɛsɛ koo la, o be Yahutuw ka farisogo jɛnɲɔgɔnya dɛsɛ koo fɔra. Layidu filanan bena kɛ Alako ta fan fɛ ani a bena kafiriw dɔrɔn lo nafa minw yɛlɛmana tiɲɛn na, hali ni adamadenw ka ngalonkow be mɔgɔw lafili.
Zɛnɛzi. 17:8 : “ I ye lonan ye jamana min na, ne bena o di i n’i bɔnsɔnw ma, Kanaan jamana bɛɛ, k’o kɛ u ta ye fɔɔ abada ;  
O cogo kelen na, Kanaan jamana bena di “ a ma fɔɔ abada ,” o kɔrɔ , fɔɔ ni Ala be nɔrɔla a ka jɛnɲɔgɔnya la. Ani, Masiya Yezu banni bena a kɛ fu ye, o kama saan 40 o dimi kɔ, Ɔrɔmu sɔrɔdasiw bena jamana n’a faaba Zeruzalɛmu halaki ani Yahutu minw tora niin na, u bena jɛnsɛn duniɲa jamana caaman na. Sabu Ala ye jɛnɲɔgɔnya sarati dɔ fɔ ka gwɛ ko : “ Ne bena kɛ u ka Ala ye .” Ani fana, tuma min na jama banna Yezu la komi Ala ka ciden lo, Ala bena se k’a ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ ni sariya ye pewu.     
Zɛnɛzi. 17:9 : “ Ala y’a fɔ Ibrayima ye ko: “I n’i bɔnsɔnw ka kan ka ne ka jɛnɲɔgɔnya labato, u ka bɔnsɔnw bɛɛ la . ”    
Nin vɛrise be o diinankow bɛɛ ban, minw b’a to Ala be kɛ diinan kelenpew ka Ala ye, minw lajɛnna diinanw ka jɛnkulu kɔnɔ hali k’a sɔrɔ u ka kalanw tɛ bɛn ɲɔgɔn ma ani u be ɲɔgɔn sɔsɔ. Ala yɛrɛ ka kumaw dɔrɔn lo b’a ka jɛnɲɔgɔnya jusigilan yira, o min ye bɛnkan sugu dɔ ye min be kɛ ni minw be mɛnni kɛ a dɔrɔn lo fɛ. N’o cɛɛ b’a ka jɛnɲɔgɔnya mara, a b’o jɛnɲɔgɔnya sabati ani k’a janya. Nka adamaden ka kan ka tugu Ala kɔ a ka poroze la min lɔra yɔrɔ fila kan minw tugura ɲɔgɔn kɔ ; fɔlɔ ye farisogo ta ye, filanan ye Ala ta ye. Ani, nin yɔrɔ min be daminɛ fɔlɔ la ka taga se filanan ma, o be adamadenw kelen kelen bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔ, ani fɔlɔ la, Yahutuw ta. N’u banna Krista la, Yahutuw ka siya b’u ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ ni Ala ye min be daa yɛlɛ kafiriw ye, ani minw be sɔn Krista ma, a b’u minɛ u cɛma ani k’u jati Ibrayima deenw ye Alako ta fan fɛ. O la, minw bɛɛ b’a ka jɛnɲɔgɔnya labato, olu bɛɛ ye Ibrayima dencɛw wala denmusow ye farikolo ta fan fɛ wala Alako ta fan fɛ. 
An b’a ye vɛrise nin na ko tiɲɛn na, Israɛl, min bena kɛ o tɔgɔ ye, o bɔra Ibrayima lo la. Ala y’a latigɛ k’a bɔnsɔnw kɛ jama ye min “ danfaranin lo ” walisa k’a yira dugukolo kan. O tɛ jamana kisilen dɔ ka ko ye, nka adamadenw ka lajɛnba sariyasun lo min be dugukolo kan mɔgɔ sugandininw sugandili kama minw kisira Ala ka nɛɛma nata fɛ min bena sɔrɔ Yezu Krista fɛ.  
Zɛnɛzi. 17:10 : “ Aw ka kan ka jɛnɲɔgɔnya min kɛ ne ni aw cɛ, ani aw kɔmɔgɔw cɛ, o ye nin ye : Aw cɛdenw bɛɛ ka kan ka kɛnɛkɛnɛ . ”    
Kɛnɛyali ye jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ye min sigira Ala ni Ibrayima n’a kɔmɔgɔw cɛ, o kɔrɔ , a bɔnsɔnw farisogo ta fan fɛ. A ka barikantanya ye a ka ɲɔgɔnye cogoya ye min ɲɛsinna a bɔnsɔnw bɛɛ ma, limaniya be u la wo, limaniya tɛ wo, u be mɛnni kɛ wo, u tɛ mɛnni kɛ wo. Nka, layidu kura kɔnɔ, mɔgɔ sugandininw kelen kelen bɛɛ bena ɲɛnamaya banbali sɔrɔ min be farati la layidu nin kɔnɔ. Kɛnɛkɛnɛli kan ka kan ka kɔlɔlɔ jugu dɔ fara a kan : silamɛw fana kɛnɛkɛnɛna kabini u ka bɛnba Sumayila ani u be hakilimaya nafa di o kɛnɛkɛnɛli ma min b’a to u b’a fɔ k’u be ni joo ye ka ɲɛnamaya banbali kɛ. Nka, kɛnɛkɛnɛli be nɔɔ to mɔgɔ farisogo kan fɔɔ abada ani a tɛ nɔɔ to abada.   
Zɛnɛzi. 17:11 : “ Aw ka kan ka aw yɛrɛ kɛnɛkɛnɛ ; o bɛna kɛ jɛnɲɔgɔnya tagamasiyɛn ye ne ni aw cɛ .    
Tiɲɛ na, a ye jɛnɲɔgɔnya tagamasiɲɛ ye ni Ala ye nka a ka nɔɔ ye farisogo dɔrɔn lo ye ani vɛrise 7, 8 , ani vɛrise 13nan min be tugu o kɔ , o b’a sɛmɛntiya ko a be baara kɛ “ abada ” dɔrɔn.   
Zɛnɛzi. 17:12 : “ Ni tile seegi sɔrɔla, aw ka kan ka kɛnɛkɛnɛ, aw bɔnsɔnw bɛɛ la, minw wolola aw ka soo wala minw sanna lonan fɛ ni wari ye, minw tɛ aw bɔnsɔnw ye . ”   
O bele be mɔgɔ kabakoya kosɔbɛ, nka hali n’a yɛrɛ be to ka kɛ, o bɛɛ n’a ta, a ye kiraya kuma ye min be Ala ka laɲinita yira saan waa 8nan na . O le y'a to u ye " tile seegi " sugandi , bari tile wolonfila fɔlɔw be dugukolo kan mɔgɔ sugandininw sugandi wagati tagamasiɲɛ yira saan waa wɔɔrɔ kɔnɔ ani saan waa wolonfilanan kiti . Ala kɛtɔ ka jɛnɲɔgɔnya gwɛlɛ dɔ labɛn dugukolo kan ni Yahutuw ka siya n’a ka denkisɛ fɔlɔ ye, Ibrayima, a be mɔgɔ sugandininw ka siniɲɛsigi banbali jaa yira minw hɔɔrɔnyanin lo ka bɔ farisogo ka cɛnimusoko barikantanya la min be sinsin cɛɛw ka fanikolon kan min tigɛra. O kɔ, i n’a fɔ mɔgɔ sugandininw bena bɔ dugukolo kan siyaw bɛɛ la cogo min na, nka Krista dɔrɔn lo la , jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ, kɛnɛkɛnɛ ka kan ka kɛ hali lonanw na n’u b’a fɛ ka sigi ni Ala ye yɔrɔ min sugandi.  
Kɛnɛyali miiriya jɔnjɔn ye k’a yira ko Ala ka masaya banbali kɔnɔ, mɔgɔw tɛna deenw wolo tugun ani ko farisogo negelakow tɛna se ka kɛ tugun. Ka fara o kan, ciden Pol be jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka farikolo kɛnɛkɛnɛcogo suma ni mɔgɔ sugandininw dusukun ye min be jɛnɲɔgɔnya kura kɔnɔ. O la, a be farisogo saniyako yira ani dusukun min b’a yɛrɛ di Krista ma.
Kɛnɛyali kɔrɔ ye ka tigɛli kɛ ani o miiriya b’a yira ko Ala b’a fɛ ka jɛnɲɔgɔnya dɔ sigi n’a ka danfɛn ye min ɲɔgɔn tɛ yen. Komi Ala ye “ koniya ” ye , a be kanuya ɲini a ka mɔgɔ sugandininw fɛ minw ka kan ka, n’a ka ɲi, ka adamadenw ka jɛnɲɔgɔnya tigɛ u lamini na min be nɔɔ jugu to u ka kisili kan ani ka jɛnɲɔgɔnya tigɛ ni fɛɛnw ni mɔgɔw ye minw be nɔɔ jugu to u ka jɛnɲɔgɔnya kan n’ale ye . In a prophetic educational image , o sariyakolo ɲɛsinna a ka Israɛl farisogo ma, fɔlɔ, ani a ka hakilimaya Israɛl min be wagati bɛɛ la min be yira Yezu Krista la a ka dafalen na.    
Zɛnɛzi. 17:13 : “ Min wolola luu kɔnɔ ani min sanna ni wari ye, u ka ɲi ka kɛnɛkɛnɛ ; ne ka jɛnɲɔgɔnya bɛna kɛ aw farisogo ra, ka kɛ jɛnɲɔgɔnya banbari ye .    
Ala b’a sinsin o miiriya kan : denmisɛn minw be sariya kɔnɔ ani minw tɛ sariya kɔnɔ , olu bɛɛ be se k’u nɔrɔ a la sabu a be kiraya kɛ o cogo la a ka kisili labɛn ka jɛnɲɔgɔnya fila koo la. . . O kɔ, sinsin min be kɛ ni kumaden “ min sɔrɔla ni wari ye ” kɔsegi ye, o be kiraya kɛ Yezu Krista koo la min bena jati warigwɛ 30 ye Yahutu diinan mɔgɔkɔrɔw fɛ. Ani o cogo la , warigwɛ 30 kama , Ala bena a ka adamaden niin di ka Yahutuw ni kafiriw sugandininw kunmabɔ a ka jɛnɲɔgɔnya senuman tɔgɔ la. Nka kɛnɛkɛnɛli tagamasiɲɛ min be yen tuma bɛɛ , o b' an hakili jigi ani a ka tiɲɛni min be kɛ i farisogo la , o b' a ka wagati dɔɔni cogoya sɛmɛntiya . Sabu nin jɛnɲɔgɔnya min damina yan, o bɛna ban tuma min na Masiya nana “ ka jurumun ban , ” ka kaɲa ni Dan.7:24 ye.          
Zɛnɛzi. 17:14 : “ Cɛɛ min ma kɛnɛkɛnɛ, n’a ma farikolo kɛnɛkɛnɛ, o tigi bena bɔ a ka mɔgɔw cɛma : a bena ne ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ .”    
Ala ye sariya minw sigi, u labatoli ka gwɛlɛ kosɔbɛ ani a tɛ sɔn o ma sabu u ka sariya tiɲɛniw b’a ka kiraya poroze yɛlɛma, ani a bena a yira n’a bena Musa bali ka don Kanaan jamana na ko o jurumu ka bon kosɔbɛ. Minw ma kɛnɛkɛnɛ farikolo la, olu tɛ se ka sigi dugukolo kan Yahutuw ka jama cɛma i n’a fɔ minw ma kɛnɛkɛnɛ dusukun na, olu tun bena kɛ cogo min na Ala ka sankolo masaya banbali kɔnɔ sini ma.
Zɛnɛzi. 17:15 : “ Ala y’a fɔ Ibrayima ye ko : ‘I kana i muso Sarayi weele ko Sarayi tugun ; nka a tɔgɔ bɛna kɛ Sara h .    
Ibrayima kɔrɔ ye jama facɛ ye nka Ibrayima kɔrɔ ye jamaba facɛ ye. O cogo kelen na , Sarai kɔrɔ ko mɔgɔba nka Sara kɔrɔ ko masamuso.
Ibrayima ye Sumayila facɛ ye ka ban, nka a tɔgɔ yɛlɛmani Ibrayima be joo di a bɔnsɔnw caya ma Isiyaka dencɛ la Ala bena min fɔ a ye , Sumayila tɛ . O kuun kelen lo kama, Sara min tun tɛ se ka den sɔrɔ, ale bena dencɛ caaman wolo ani ka dencɛ caaman wolo Isiyaka sababu la ani a tɔgɔ bena kɛ Sara ye.
Zɛnɛzi. 17:16 : “ Ne bena a barikada, ne bena dencɛ di i ma a sababu la ; Ne bɛna baraka don a ra, a bɛna kɛ siyaw ye ; siyaw ka masacɛw bɛna bɔ a ra .    
Ibrayima be tagama ni Ala ye, nka a ka loon o loon ɲɛnamaya be kɛ dugukolo kan ani a basiginin lo dugukolo ka koow lo kan, Ala ka kabakow tɛ. A ka miiriya la fana, a be Ala ka kumaw kɔrɔ di Sarayi ka dencɛ sɔrɔ cogo min na a ka baaradenmuso Agari fɛ.
Zɛnɛzi. 17:17 : “ Ibrayima y’a ɲaa ben duguma; a yɛlɛra, k’a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Mɔgɔ min si ka san kɛmɛ sɔrɔ, yala den le bɛna sɔrɔ wa? ani Sara h , k’a sɔrɔ a tun bɛ ni san bi kɔnɔntɔn ye, yala a tun bɛna den sɔrɔ wa? »   
Komi a y’a faamu ko n’a sɔrɔ Ala tun b’a fɛ k’a fɔ ko Sarayi bena se ka deenw wolo hali k’a sɔrɔ Sarayi tɛ se ka deen sɔrɔ ani a be ni saan 99 ye ka ban, a be yɛlɛ a dusukun na. O koo tɛ se ka miiri dugukolo kan adamadenw fɛ fɔɔ a be komi a ka miiriya yɛlɛmani be kɛ cogoya dɔ la. Ani, a b’a ka miiriyaw kɔrɔ di.
Zɛnɛzi. 17:18 : “ Ibrayima y’a fɔ Ala ye ko : “E! Sumayila ye si sɔrɔ i ɲa kɔrɔ! »     
A gwɛnin lo ko Ibrayima be miiri farisogo ta fan fɛ ani ko a be miiri dɔrɔn a ka caya koo la Sumayila sababu fɛ, dencɛ min wolola ka ban ani a be ni saan 13 ye .
Zɛnɛzi. 17:19 : “ Ala ko , Siga t’a la, i muso Sara bena dencɛ wolo i ye; I bɛna a tɔgɔ la ko Isiyaka. Ne bɛna ne ta jɛnɲɔgɔnya sigi ni a ye , k’a kɛ jɛnɲɔgɔnya banbari ye a kɔmɔgɔw fɛ .    
Ala b' Ibrayima ka miiriyaw lɔn minkɛ , a b' a kɔrɔfɔ ani a be laseli kura kɛ a ye k' a sɔrɔ a ma fili dɔɔni to a kɔrɔ la .
Ibrayima ka sigasigali min kɛra Isiyaka wololi kabakoman na, o be kiraya kɛ sigasigali ni lannayabaliya koo la , adamadenw bena min yira Yezu Krista koo la. Ani, sigasigali bena kɛ i n’a fɔ Ibrayima bɔnsɔn farisogomanw ka banbagatɔw.
Zɛnɛzi 17:20   Sumayila ta fan fɛ, ne y’i ka kuma mɛn. A flɛ, ne bɛna baraka don a ra, ka denw caya, k’a caya kosɛbɛ ; A bena kuntigi tan ni fila wolo, ne bena a kɛ siyaba ye .  
Sumayila kɔrɔ ye ko Ala ye jaabili di, fana, o donɲɔgɔnna kɔnɔ, Ala ye tɔgɔ min di a ma, a b’o tilen tugun. Ala bena a to a be den, a bena caya ani a bena kɛ Arabu jamanaba ye min be kɛ ni “ kuntigi tan ni fila ” ye. O jateden 12 bɔnin be Yakuba dencɛ 12 ma a ka jɛnɲɔgɔnya senuman kɔnɔ minw bena Yezu Krista ka ciden 12 nɔnabila , nka o ɲɔgɔn tɛ kelen ye sabu a be Ala ka dɛmɛ sɛmɛntiya nka a tɛ kisili jɛnɲɔgɔnya ye min ɲɛsinna a ka ɲɛnamaya banbali labɛn ma. Ka fara o kan, Sumayila n’a bɔnsɔnw bena juguya kɛ mɔgɔ minw bɛɛ ye minw be don Ala ka jɛnɲɔgɔnya senuman kɔnɔ , Yahutuw ka tugu ɲɔgɔn kɔ ani kerecɛnw. O lɔyɔrɔ jugu bena den wololi ɲangi cogo bɛnbaliw fɛ, bamuso min tɛ se ka deen sɔrɔ ani facɛ min be u yɛrɛ wasa kojugu, olu be miiri minw na. O kama, Ibrayima dencɛ farisogomanw bena dangali kelen lo sɔrɔ ani u labanna ka tɔɔrɔ Ala ka banbagatɔ kelen na.  
Komi Sumayila bɔnsɔnw ye Ala n’a ka jogow lɔn, u be se k’a latigɛ ka ɲɛnamaya kɛ ka kɛɲɛ n’a ka sariyaw ye fɔɔ ka taga don Yahutuw ka jɛnɲɔgɔnya la, nka o sugandili bena to mɔgɔ kelen kelen bɛɛ ta ye i n’a fɔ kisili banbali min bena di mɔgɔ sugandininw ma. O cogo kelen na , i n’a fɔ a be kɛ cogo min na ni mɔgɔ wɛrɛw ye minw bɔra yɔrɔ bɛɛ la , kisili bena di u ma Krista la ani abada sira bena dayɛlɛ u ye, nka Krista Kisibaga ka sariya lamɛnni dɔrɔn lo kan, min gwengwenna yiri kan, min sara ani min kununa ka bɔ saya la.
Zɛnɛzi. 17:21 : “ Ne bena jɛnɲɔgɔnya sigi ni Isiyaka ye, Sara bena min wolo i ye saan nata nin wagati latigɛnin na . ”   
Komi Sumayila tun be ni saan 13 ye yelifɛn nin wagati la ka kɛɲɛ ni vɛrise 27nan ye, o la, a bena saan 14 sɔrɔ Isiyaka wolotuma na. Nka Ala b’a sinsin o kan : A ka jɛnɲɔgɔnya bɛna sigi ni Isiyaka ye, Sumayila tɛ . Ani, Saran lo bena a wolo.   
Zɛnɛzi. 17:22 : “ A ye kuma fɔ a ye ka ban tuma min na, Ala kɔrɔtara ka bɔ Ibrayima kɔrɔ .   
Ala ka yecogow man ca ani u tɛ kelen ye, ani o b’a yira fɛɛn min kama adamadenw tɛ deli Ala ka kabakow la ani fɛɛn min kama , i n’a fɔ Ibrayima , u ka miiriya be to ka kɛɲɛ ni dugukolo ka ɲɛnamaya sariyaw ye. A ka cikan fɔra, Ala b’a yɛrɛ mabɔ.
Zɛnɛzi. 17:23 : “ Ibrayima y’a dencɛ Sumayila ta, ani minw bɛɛ wolola a ka soo, ani minw bɛɛ sanna ni wari ye, Ibrayima ka soo cɛɛw bɛɛ ; A ka o kɛnɛsigi o lon yɛrɛ ra, ka kaɲa ni Ala ta cifɔni ye .    
Ala ye cikan min di, o be dafa o yɔrɔnin bɛɛ. A ka kanminɛli b’a to a be jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala ye. O kuntigi barikaman min tun be yen fɔlɔ la, ale tun be baaradenw san ani jɔɔn lɔyɔrɔ tun be yen ani u tun t’o sɔsɔ. Tiɲɛn na , min bena a to sigasigali be kɛ o barokun na, o ye fangafin kɛli ani baarakɛlaw minɛcogo jugu ye. Mɔgɔ minw bɛɛ kunmabɔra Yezu Krista fɛ, olu fana ka lɔyɔrɔ ye jɔɔn ye, hali bi .
Zɛnɛzi. 17:24 : “ Ibrayima tun be ni saan bi kɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn ye tuma min na a kɛnɛkɛnɛna . ”   
O tiɲɛtigiya b’an hakili jigi ko Ala b’a ɲini adamadenw fɛ u ka mɛnni kɛ, u sii mana kɛ min o min ye ; k’a ta denmisɛnw na ka taga a bla mɔgɔkɔrɔbaw ra. 
Zɛnɛzi. 17:25 : “ A dencɛ Sumayila tun be ni saan tan ni saba ye tuma min na a kɛnɛkɛnɛna . ”   
O kama, a bena kɔrɔya a balimacɛ Isiyaka ye saan 14 la , o min bena a to a be se ka koo jugu kɛ a dɔgɔcɛ la, o min ye a muso dencɛ ye min be sariya kɔnɔ.
Zɛnɛzi. 17:26 : “ O loon kelen na , Ibrayima kɛnɛkɛnɛna, ani a dencɛ Sumayila .   
Ala be Sumayila hakili jigi a ka sariyako la Ibrayima fɛ, min y’a facɛ ye. U ka kɛnɛkɛnɛ min be kɛ ɲɔgɔn fɛ, o be mɔgɔ lafili i n’a fɔ u bɔnsɔnw b’a fɔ cogo min na k’u bɔra Ala kelen lo la. Sabu k’a fɔ ko an bɔra Ala yɔrɔ, o dama tɛ bɔri kɛ n’an bɛnbaw ye farisogo facɛ kelen ye. Ani, ni Yahutu minw ma la a la, olu b’a fɔra ko u be jɛnɲɔgɔnya kɛra ni Ala ye u facɛ Ibrayima sababu la, Yezu bena ban o sɔsɔli la ani k’u jati u facɛ ye, Sutana, Sutana, ngalon facɛ ani mɔgɔfagala kabini a daminɛ na. Yezu ye min fɔ a ka wagati ka Yahutu murutininw ye, o be bɛn an ka Arabuw ni silamɛw ka yɛlɛmaniw ma fana .
Zɛnɛzi. 17:27 : “ A ka soo cɛɛw bɛɛ, minw wolola a ka soo, wala minw sanna ni wari ye lonanw fɛ, u bɛɛ kɛnɛkɛnɛna n’a ye . ”   
O lamɛnni misaliya kɔ, an bɛna a ye ko Heburuw minw bɔra Misiran, olugu ta balawow bɛna bɔ tuma bɛɛ, o ka o lamɛnni dɔgɔya, Ala bɛ min ɲini, wagati bɛɛ ra, fɔ ka taga se diɲɛ laban ma.
 
 
Zɛnɛzi 18
 
Juguw ka balimaw faran ɲɔgɔn na .
 
Zɛnɛzi. 18:1 : “ Matigi Ala y’a yɛrɛ yira a la Mamire yiriw cɛma, k’a to a siginin be a ka fanibugu daa la tilefɛ .”   
Zɛnɛzi. 18:2 : “ A y’a ɲaa la yɔrɔ min na, a y’a ye ko cɛɛ saba lɔnin be a gɛrɛfɛ. A y'u ye tuma min na, a bolila ka bɔ a ka fanibugu daa la ka taga u kunbɛn k'a kunbiri gwan duguma .    
Ibrayima be ni saan kɛmɛ ye, a b’a lɔn ko a kɔrɔla sisan nka a farikolo ka ɲi, komi a be “ bolila ka taga ” a ka lonanw kunbɛn . Yala a y’a lɔn ko u ye sankolola cidenw ye wa ? Nka a be min ye , o ye " mɔgɔ saba " ye ani an be se k'o ye a ka koow kɛcogo la, a ka lonanw bisimilacogo min be sɔrɔ a yɛrɛ ma, o min ye a ka kanuya jogo yiriden ye.      
Zɛnɛzi. 18:3 : “ A ko : “Matigi, n’i ye nɛɛma sɔrɔ i ɲɛɛ kɔrɔ, kana i ka baaraden to yen .”    
Ka lonan dɔ weele ko " matigi ", o tun ye Ibrayima ka majigilenyaba nɔɔ ye ani dalilu si tɛ yen tugun min b'a yira ko a tun b'a miirila ko a be kumana Ala fɛ. Sabu Ala ka nin viziti min kɛra adamaden yecogo bɛɛ ra, o ye fɛn ye min tɛ kelen ye, sabu hali Musa yɛrɛ tɛna sɔn ka Ala ɲada " nɔɔrɔ " ye ka kɛɲɛ ni Ɛkiz.33:20 ka taga se 23 ma : " Matigi ko: Aw tɛna se ka ne ɲada ye, bari adamaden tɛ se ka ne ye ka ɲanamaya sɔrɔ. Matigi Ala ko: «Yɔrɔ dɔ bɛ ne gɛrɛfɛ; aw bɛna lɔ farakuru kan. Ni ne ta nɔɔrɔ tɛmɛna tuma min na, ne bɛna i don farawo dɔ kɔnɔ, ka i datugu ni ne boro ye fɔ ka taga tɛmɛ. Ni ne ka ne boro yɛlɛma, aw bɛna ne kɔ ye, nka ne ɲada tɛna ye . Ni Ala ka "nɔɔrɔ " yeli ye bali ye, a t'a yɛrɛ bali ka adamaden cogoya ta ka gwɛrɛ a ka danfɛnw na. Ala b’o kɛ walisa ka taga bɔ Ibrayima ye, a tericɛ, ani a bena o kɛ tugun Yezu Krista cogoya la k’a ta a kɔnɔtiɲɛ tuma na ka taga a bila a ka saya la min be jurumuw sara.         
Zɛnɛzi. 18:4 : “ Aw ka na ni jii dɔɔni ye, aw k’aw seenw ko; ka lafiɲɛ yiri nin jukɔrɔ .”   
Vɛrise 1nan b’a yira ka gwɛ ko funteni be yen ani ko buguri min be bɔ senw na , o be joo di lonanw senw ko ma. O ye fɛɛn ɲuman ye min dira u ma. Ani, o jantoli bɛɛ be bɔ Ibrayima lo ma.
Zɛnɛzi. 18:5 : “ Ne bena buru dɔɔni ta k’i dusukun sabati ; o kɔ , i bena taga ɲɛ n' i ka sira ye ; sabu o le kosɔn i bɛ tɛmɛna i ta jɔncɛ fɛ. U y' a jaabi ko : " i y' a fɔ cogo min na , i k' o kɛ .    
An b’a ye yan ko Ibrayima m’a yira ko o lonanw ye sankololafɛnw ye . O kama, a b’a janto u la cogo min na, o b’a yira ko a ye adamaden jogow ye. A majiginin lo, a be kanuya yira, a be dususuman kɛ, a be mɔgɔ dɛmɛ ani a be lonanw bisimila ; koo minw b’a to Ala b’a waleɲuman lɔn. O adamaden faan fɛ, Ala sɔnna a ka laɲinitaw bɛɛ ma ani a be sɔn u ma. 
Zɛnɛzi. 18:6 : « Ibrayima donna joona joona a ka fanibugu kɔnɔ Sara fɛ , k’a fɔ a ye ko : «Teliya ka mugu ɲuman kilo saba ta, k’a mugu ka buruw dilan .»     
Dumuni nafa ka bon farisogo ma ani k’a ye farisogo saba ye a ɲɛfɛ, Ibrayima ye dumuni labɛn walisa k’a ka lonanw farikolo fanga kurakuraya.
Zɛnɛzi. 18:7 : " Ibrayima bolila ka taga a ka sagakulu fɛ, ka misiden dɔ minɛ, min ka ɲi, min ka ɲi, k'a di a ka baaraden ma .   
Misiden ɲuman sugandili b'a ka nilifɛnw n'a ka ɲumanya yira tugun ; a ka diya min b’a ra ka a sigiɲɔgɔn diyabɔ. Walisa k’o sɔrɔ, a be fɛɛn ɲumanw di a ka lonanw ma. 
Zɛnɛzi. 18:8 : “ A ye tulu ni nɔnɔ ta, ani misiden min tun labɛnna, k’u bila u ɲɛfɛ. Ale yɛrɛ tun lɔnin bɛ o kɛrɛ fɛ, yiri jukɔrɔ. O ka dumuni kɛ ."   
O dumuni diimanw be di lonanw ma minw be tɛmɛna, a t’u lɔn nka a b’u minɛ i n’a fɔ a yɛrɛ somɔgɔw. Lonanw ka farikolo yɛlɛmani ye tiɲɛn ye kosɔbɛ sabu u be dumuni minw dumu adamadenw kama, u b’u dumu.
Zɛnɛzi. 18:9 : “ O kɔ, u y’a ɲininga ko : “I muso Sara be min ? A y’a jaabi ko: “A be yen, fanibugu kɔnɔ .    
Komi jatigi ka gwɛlɛya ye ɲɛtaga sɔrɔ Ala ka nɔɔrɔ n’a yɛrɛ ka nɔɔrɔ kama, lonanw b’u yɛrɛ yira u kɛtɔ k’a muso tɔgɔ la ko “ Sara ,” Ala tun ye min di a ma a ka yelifɛn tɛmɛninw na.  
Zɛnɛzi. 18:10 : “ U dɔ ko : « Ne bena segi ka na aw fɛ nin wagati ɲɔgɔn na ; I ta muso Saran fana bɛna dencɛ woro.» Sara tun be lamɛnni kɛra fanibugu daa la, min tun b’a kɔ .    
An k’a kɔrɔsi ko lonan saba nunu yecogo la , foyi t’a to an be YaHWéh lɔn ka bɔ mɛlɛkɛ fila minw be n’a ye. Sankolola ɲɛnamaya be yira yan ani a be kelenya miiriya yira min be yen.
Tuma min na lonan saba nunu dɔ b’a fɔra ko Sara wolola surunyana, a be lamɛnni kɛra ka bɔ buguso donyɔrɔ la ka kuma min fɔra ani sɛbɛnin b’a yira jɔn lo “ tun b’a kɔ ” ; kɔrɔ ko a m’a ye ani adamaden tɛ se k’a lɔn ko a be yen. Nka u tun tɛ cɛɛw ye.   
Zɛnɛzi. 18:11 : “ Ibrayima ni Sara tun kɔrɔla kosɔbɛ , Sara tun tɛ se ka deen sɔrɔ tugun .”    
O vɛrise be adamadenw ka cogoya ɲumanw lo ɲɛfɔ minw be adamadenw bɛɛ fɛ.
 
Zɛnɛzi. 18:12 : “ A yɛlɛla a yɛrɛ kɔnɔ k’a fɔ ko : «Sisan, ne kɔrɔla, yala ne bɛna fɛn wɛrɛ ɲini tugun wa? Ne matigicɛ fana kɔrɔla .”    
A kɔrɔsi tugun a ka tiɲɛn fɔli la : “ A be yɛlɛ a yɛrɛ kɔnɔ ” ; o kosɔn mɔgɔ si ma a yɛlɛtɔ mɛn, ni Ala ɲanaman tɛ, min bɛ mɔgɔ hakiriw ni jusukunw sɛgɛsɛgɛ.   
Zɛnɛzi. 18:13 : “ O kɔ, Matigi Ala ko Ibrayima ma ko : «Mun kosɔn Sara yɛlɛra, k’a fɔ ko : «Yala ne ka kan ka den sɔrɔ, k’a sɔrɔ ne kɔrɔla wa? »    
Ala be sababu ta k’a ka alaya yira , o min b’a to YaHWéH kofɔli be joo sɔrɔ sabu tiɲɛn na, ale lo be kuma Ibrayima fɛ adamaden yecogo nin jukɔrɔ. Ala kelenpe lo be se ka Sara ka miiriya dogoninw lɔn ani sisan, Ibrayima b’a lɔn ko Ala lo be kumana ale fɛ.
Zɛnɛzi. 18:14 : “ Yala koo dɔ ka gwɛlɛ Matigi ma wa ? Wagati latigɛnin na, ne bɛna segi ka na aw fɛ, nin wagati kelen na ; Saran bena dencɛ sɔrɔ . ”    
Ala be kɛ fangatigi ye ani a b’a ka kiraya kuma kurakuraya ka gwɛ YaHWéH tɔgɔ la a ka alaya koo la.
Zɛnɛzi. 18:15 : “ Sara ye ngalon tigɛ ko , ne ma yɛlɛ. Sabu a tun be siranna. Nka a ko : Nka, i yɛlɛla .    
" Sara ye ngalon tigɛ " sɛbɛnin ko sabu Ala y'a ka gundo miiriya mɛn, nka yɛlɛ si ma bɔ a daa la ; O kama, o tun ye ngalon dɔɔni dɔrɔn lo ye Ala fɛ nka adamadenw fɛ tɛ. Ani, ni Ala y’a kɔrɔfɔ, o ye ko a ma sɔn a ma ko Ala be se a ka miiriyaw kan. A b’o dalilu di a kɛtɔ ka taga fɔɔ ka ngalon tigɛ a la. O kama, a b’a sinsin a kan k’a fɔ ko : « Nka (o ye ngalon ye), i yɛlɛla .» An kana ɲinɛ ko Ala ye adamaden min duga, o ye Ibrayima ye, Sara tɛ, a ka muso sariya kɔnɔ, min be nafa sɔrɔ a cɛɛ ka duba dɔrɔn lo la . A ka miiriyaw ye den bɔ ka ban Sumayila wololi dangali la, min tun bena kɛ Isirayɛli ka jugu n’a ka kɛlɛkɛɲɔgɔn ye ; tiɲɛn lo ka Ala ka baara dɔ dafa.        
Zɛnɛzi. 18:16 : “ O cɛɛw wulila ka taga, u y’u ɲɛsin Sodɔmu dugu ma. Ibrayima tagara n’u ye, ka taga n’u ye .”   
Komi u y’u ka minɔgɔ faga, k’u balo ani k’a fɔ Ibrayima ni Sara ye ko dencɛ Isiyaka bena wolo cogo min na , sankolola lonanw y’a yira Ibrayima la k’u ka viziti dugukolo kan fana ka baara wɛrɛ b’a la : o ɲɛsinna Sodɔmu ma. 
Zɛnɛzi. 18:17 : “ O kɔ, Matigi Ala ko: «Ne bɛna min kɛ, ne bɛna o dogo Iburahima ma wa ?... »    
An be vɛrise nin ka baarakɛcogo tigitigi sɔrɔ yan min be sɔrɔ Amɔsi 3:7 kɔnɔ: “ Tiɲɛ na, Matigi Ala tɛna foyi kɛ n’a m’a ka gundo yira a ka baaradenw na, minw ye kiraw ye .” 
Zɛnɛzi. 18:18 : “ Siga t’a la, Ibrayima bena kɛ siyaba ye min barika ka bon, dugukolo kan siyaw bɛɛ bena duga sɔrɔ a sababu la .”   
Ka sabu kɛ kɔrɔ tununin ye min be kɛ n' a ka teli ka kɛ " siga t' a la , n hakili b' a la k' a kɔrɔ ye : cogo dɔ la ani cogo dafanin na . Sanni Ala k’a ka halakili laɲinita yira, a teliyara ka Ibrayima hakili sigi ko a yɛrɛ lɔyɔrɔ ka bon a ɲɛɛ kɔrɔ ani a bena duga minw di a ma, a y’u kurakuraya. Ala y’a daminɛ ka kuma Ibrayima koo la mɔgɔ sabanan na walisa k’a kɔrɔta ka kɛ adamadenw ka tariki mɔgɔba dɔ ye. O kɛtɔ, a be ɲɛyirali min duga ani a hakili be min na ani a b’o ɲɛfɔ vɛrise min be na, a b’o yira a bɔnsɔnw na farisogo ta fan fɛ ani Alako ta fan fɛ.   
Zɛnɛzi. 18:19 : “ Sabu ne y’a sugandi, janko a ka ci di a denw n’a ka somɔgɔw ma, u ka Matigi Ala ka sira tagama , ka tilenninya ni tilenninya kɛ, ani Matigi ka layidu min ta Ibrayima ye, a k’o dafa... ”   
Ala be min ɲɛfɔra vɛrise nin na, o be danfara bɛɛ yira ni Sodɔmu ye, a bena min halaki. Fo ka taga se diɲɛ laban ma, a ka mɔgɔ sugandininw bena kɛ i n’a fɔ nin ɲɛfɔli : ka Matigi Ala ka sira mara, o ye ka tilenninya ni tilenninya kɛ ; tilenninya yɛrɛ yɛrɛ ni tilenninya yɛrɛ yɛrɛ, Ala bena min lɔ sariya sɛbɛninw kan walisa k’a ka mɔgɔw kalan Isirayɛlidenw ye. Ka bonya la o fɛɛnw kan, o lo bena kɛ sababu ye Ala be bonya la a ka dugawu layidu kan.  
Zɛnɛzi. 18:20 : “ Matigi Ala ko : Sodɔmu ni Gomɔri ka kulekan cayara, u ka jurumuw ka bon .”    
Ala be kiti nin tigɛ Sodɔmu ni Gomɔri kan, Ibrayima tun nana masacɛ minw kisi tuma min na u y’u kɛlɛ . Nka a balimacɛ dencɛ Lɔti tun y’a latigɛ ka sigi Sodɔmu dugu la fana, n’a ka denbaya n’a ka baaradenw ye. Komi Ala b’a lɔn ko Ibrayima be nɔrɔ a balimacɛ dencɛ la cogo min na, a b’a janto cɛkɔrɔba la cogo caaman na walisa k’a ka ŋaniya fɔ a ye. Ani k’o kɛ, a b’a yɛrɛ jigi ka se adamaden hakɛ ma walisa k’a yɛrɛ kɛ adamaden ye i n’a fɔ a be se k’a kɛ cogo min na walisa k’a yɛrɛ bila a ka baarakɛla Ibrayima ka adamaden miiriya hakɛ la.
Zɛnɛzi. 18:21 : “ O la, ne bena jigi k’a filɛ n’u ye min fɔ, n’ y’o lo kɛ. ni o tɛ, ne bɛna o lɔn ."   
O kumaw be dan na ni Sara ka miiriya lɔnniya ye sabu Ala tɛ se k’a lɔn kakalayako hakɛ min sera o dugu fila nunu na kɛnɛba kan ani u ka nafolo caaman be yen. O koow kɛcogo b’a yira a b’a janto cogo min na walisa a sagokɛla kantigi ka sɔn a ka kiti tilennin ma.
Zɛnɛzi. 18:22 : “ O cɛɛw bɔra ka taga Sodɔmu. Nka Iburahima lɔra Matigi Ala ɲa kɔrɔ .   
Yan, lonanw ka farali b’a to Ibrayima be Ala ɲɛnaman lɔn u cɛma, YaHWéH, min be n’a ye adamaden yecogo nɔgɔman dɔ kɔrɔ min b’a to kumaɲɔgɔnya be nɔgɔya. Ibrayima bena jagwɛlɛya sɔrɔ ka bɛnkan dɔ kɛ ni Ala ye walisa ka dugu fila nunu kisi, a balimacɛ dencɛ kanulen Lɔti lo be dugu dɔ la.
Zɛnɛzi. 18:23 : “ Ibrayima gwɛrɛla a la k’a fɔ ko : « Yala i bena mɔgɔ tilenninw halaki ni mɔgɔjuguw ye wa ? »    
Ibrayima ye ɲiningali min kɛ, o be bɛn , sabu a ka tilenninya wale minw be kɛ ɲɔgɔn fɛ , adamadenw be mɔgɔ jalakibaliw faga min be weele ko collateral damage. Nka ni adamadenw tɛ se k' o danfara lɔn , Ala be se k' o lɔn . Ani, a bena o dalilu di Ibrayima ma ani an minw b’a ka Bibulu ka seereya kalan.  
Zɛnɛzi. 18:24 : “ Ni mɔgɔtilennin bilooru lo be dugu kɔnɔ, yala i bena u halaki ka dugu to mɔgɔ tilennin bilooru minw be dugu kɔnɔ wa ? »    
A ka dusukun ɲuman n’a ka kanuya kɔnɔ, Ibrayima fanin be jinaji la ani a b’a miiri ko a be se ka mɔgɔ tilennin 50 sɔrɔ dugu fila nunu kɔnɔ ani a be mɔgɔ tilennin 50 nunu weele walisa ka dugu fila nunu ka nɛɛma sɔrɔ Ala fɛ a ka tilenninya dafanin tɔgɔ yɛrɛ la min tɛ se ka mɔgɔ jalakibaliw bugɔ ni mɔgɔ jalakibaliw ye.
Zɛnɛzi. 18:25 : “ Ka mɔgɔ tilenninw faga ni mɔgɔjuguw ye, janko mɔgɔ tilenninw ka kɛ i n’a fɔ mɔgɔjuguw, i ka kan ka nin kɛ ! A yɔrɔ ka jan aw la ! Min be dugukolo bɛɛ kiti, yala ale tɛna tilenninya kɛ wa ? »    
O la, Ibrayima b’a miiri k’o gwɛlɛya ɲɛnabɔ a kɛtɔ ka Ala hakili jigi a tɛ se ka min kɛ k’a sɔrɔ a ma ban a ka jogo la min nɔrɔnin lo tilenninya dafanin miiriya la kosɔbɛ.
Zɛnɛzi. 18:26 : “ Matigi Ala ko : «Ni ne ka mɔgɔ terennin bilooru sɔrɔ Sodɔmu dugu kɔnɔ, ne bɛna dugu bɛɛ to yi o kosɔn . »    
Ni muɲuli ni ɲumanya ye, YaHWéH ye Ibrayima to a ka kuma ani a ka jaabili la, a y’a yira ko a ka tiɲɛ fɔ : mɔgɔ tilennin 50 kama, duguw tɛna halaki. 
Zɛnɛzi. 18:27 : “ Ibrayima y’a fɔ ko : “Ne ye buguri ni bugurimugu dɔrɔn lo ye, ne y’a latigɛ ka kuma Matigi fɛ .”    
Yala o ye “ buguri ni bugurimugu ” miiriya ye min b’a yira ko Alaɲasiranbaliw bena to yen dugu fila minw be kuluwo kɔnɔ, olu halakinin kɔ wa ? O bɛɛ n’a ta, Ibrayima sɔnna a ma ko ale yɛrɛ ye “ buguri ni buguri ” dɔrɔn lo ye.     
Zɛnɛzi. 18:28 : “ N’a sɔrɔ mɔgɔ tilennin bi duuru cɛma, mɔgɔ duuru bena dɛsɛ : yala i bena dugu bɛɛ halaki mɔgɔ duuru kosɔn wa? Matigi Ala ko : «Ne tɛna dugu halaki, ni ne ka mɔgɔ terennin binaani ni duuru sɔrɔ yen . »    
Ibrayima ka jagwɛlɛya bena a to a be taga ɲɛ n’a ka bɛnkan ye tuma o tuma n’a be mɔgɔ sugandininw hakɛ dɔgɔya ani a bena lɔ vɛrise 32nan na mɔgɔ tilennin tan hakɛ kan. Ani tuma o tuma, Ala bena a ka nɛɛma di Ibrayima ka hakɛ min fɔ, o kosɔn.
Zɛnɛzi. 18:29 : “ Ibrayima y’a fɔ a ye tugun ko : “N’a sɔrɔ mɔgɔtilennin binaani lo be sɔrɔ yen. Matigi Ala ko: «Ne tɛna foyi kɛ nin mɔgɔ binaani kosɔn .    
Zɛnɛzi. 18:30 : “ Ibrayima ko , Matigi kana dimi, ne bena kuma. A bɛ se ka kɛ ko mɔgɔ terennin bisaba le bɛna sɔrɔ o yɔrɔ ra. Matigi Ala ko: «Ne tɛna foyi kɛ, ni ne ka mɔgɔ terennin bisaba sɔrɔ yen . »    
Zɛnɛzi. 18:31 : “ Ibrayima ko , A filɛ, ne be se ka kuma Matigi fɛ. N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin mugan le bena sɔrɔ yen. Matigi Ala ko : « Ne tɛna dugu halaki nin mɔgɔ mugan kosɔn .    
Zɛnɛzi. 18:32 : “ Ibrayima ko: «Matigi, kana dimi, ne bena kuma siɲɛ kelen dɔrɔn. N'a sɔrɔ mɔgɔtilennin tan bena sɔrɔ yen. Matigi Ala ko: «Ne tɛna dugu halaki, nin mɔgɔ terennin tan kosɔn . »   
Ibrayima ka bɛnkan be ban yan, sabu a b’a faamu ko dan dɔ be yen min ka ɲi ka sigi ani n’a y’a sinsin a kan, o tɛna kɛ kunntan ye. A be lɔ mɔgɔ tilennin tan hakɛ la. A lanin b’a la ni jigiya ye ko mɔgɔ tilenninw hakɛ nin ka ɲi ka sɔrɔ o dugu fila nunu kɔnɔ, n’an be Lɔti n’a somɔgɔw dɔrɔn lo jati.
Zɛnɛzi .1 8:33 : “ Matigi Ala ka kuma Ibrayima fɛ ka ban tuma min na, a tagara. Ibrayima kɔsegira a ka soo .   
Teri fila ka dugukolo kan ɲɔgɔnye, kelen ye sankolola Ala ye ani sebagayabɛɛtigi Ala ani tɔ kelen, adamaden, dugukolo buguri, o be ban ani u kelen kelen bɛɛ be kɔsegi u ka baara la. Ibrayima ka taga a sigiyɔrɔ la, ani YaHWéH ka taga Sodɔmu ni Gomɔri, a ka halaki kiti bena ben minw kan.
In his exchange with God , Ibrayima y’a ka jogo yira min be Ala jaa la, min b’a janto a la k’a ye ko tilenninya sɔbɛ be kɛra k’a sɔrɔ a be ɲɛnamaya nafaman barikaman di. O kama, a ka baaraden ka bɛnkan tun be se ka Ala dusukun diyabɔ ani k’a ninsɔndiya dɔrɔn, ale min be n’ale dusukunnakow ye pewu .
 
 
Zɛnɛzi 19
 
Ka fara ɲɔgɔn kan kɔrɔtɔko dɔ la
 
Zɛnɛzi. 19:1 : “ Mɛlɛkɛ fila nunu sera Sodɔmu wulafɛ ; o y’a sɔrɔ Lutu tun siginin bɛ Sodɔmu dugu donda ra. Lutu y'u ye tuma min na, a wilila k'u kunbɛn k'a kunbiri gwan duguma .    
An b’a lɔn o jogo la ko Ibrayima ye nɔɔ ɲuman to a balimacɛ dencɛ Lɔti kan sabu a be miiri o cogo kelen na lonanw koo la minw be tɛmɛna. Ani, a b’o kɛ ni hakili sigi ye ka tɛmɛ fɔlɔ kan, bari a be Sodɔmu dugu mɔgɔw ka jogo juguw lɔn, a sigira yɔrɔ min na ka sigi yen.
Zɛnɛzi. 19:2 : “ A ko : « Ne matigiw, aw ye taga aw ta jɔncɛ ta so, ka si yen ; aw ye aw senw ko ; i bɛna wuri sɔgɔmada joona fɛ ka taga i ta sira fɛ. Ɔn ɔn, u y’a jaabi ko an bena suu kɛ sira kan .    
Lɔti b’a kɛ a ka kunkanbaara ye ka mɔgɔw bisimila minw be tɛmɛna a ka soo walisa k’u tanga dugudenw ka koo juguw ma minw tɛ maloya ani minw be kɛ ni juguya ye. Abramu tun ye bisimila kuma minw fɔ a ka lonan saba ye, an b’o ɲɔgɔnw lo sɔrɔ yen. Tiɲɛn na, Lɔti ye mɔgɔ tilennin ye min ma sɔn k’a yɛrɛ tiɲɛ a ka jɛnɲɔgɔnya fɛ ni dugu nin ka mɔgɔ kolonw ye. O mɛlɛkɛ fila nana dugu halaki nka sanni u k’a halaki, u b’a fɛ ka dugudenw ka juguya ɲagami u kɛtɔ k’u minɛ bolo wuleman na, o kɔrɔ, k’u ka juguya yira ni timinandiya ye. Ani, walisa k’o nɔɔ sɔrɔ, u ka ɲi ka suu dɔrɔn lo kɛ sira kan walisa Sodɔmukaw ka se k’u kɛlɛ .
Zɛnɛzi. 19:3 : “ Nka Lɔti y’u jagoya kosɔbɛ fɔɔ u nana a fɛ ka don a ka soo kɔnɔ. A ka ɲanagbɛ dɔ labɛn o ye, ka burufunubari dɔ dilan o ye. O ka dumuni kɛ .   
O la, Lutu sera k’u lasɔn, u sɔnna a ka lonanw ma ; min bele be sababu di a ma k’a ka nilifɛnw yira i n’a fɔ Ibrayima tun y’a kɛ cogo min na ka kɔn ale ɲɛ. Koo minw kɛra, u b’u kalan ka Lɔti ka niin cɛɲuman lɔn, o min tun ye mɔgɔ tilennin ye mɔgɔ tilenbaliw cɛma. 
Zɛnɛzi. 19:4 : “ Nka sanni u ka la, dugumɔgɔw, Sodɔmukaw, denmisɛnw ni mɔgɔkɔrɔbaw, u ye bon lamini. jama bɛɛ tun girinna ka taga yen .   
Dugudenw ka juguya yiracogo be tɛmɛ mɛlɛkɛ fila nunu ka miiriya kan, sabu u nana u ɲini Lɔti y’u bisimila boon min kɔnɔ. An k' a lajɛ , o juguya be se ka jɛnsɛn cogo min na : " k' a ta denmisɛnw na ka taga a bila mɔgɔkɔrɔbaw la " . O ra, YaHweh ka kiti bɛnnin lo pewu.   
Zɛnɛzi. 19:5 : “ U ye Lutu weele k’a fɔ a ye ko : “Cɛɛ minw nana i fɛ bi sufɛ, olu be min? Aw k’u bɔ ka na an fɛ, janko an k’u lɔn .    
Mɔgɔ minw tɛ foyi lɔn, olu be se ka lafili ni Sodɔmukaw ka ŋaniya ye, sabu o tɛ ɲɔgɔn lɔnni ɲini ye nka u b’a ɲini ka ɲɔgɔn lɔn Bibulu ka kumaden kɔrɔ la, i n’a fɔ “ Adama y’a muso lɔn ani a ye dencɛ wolo .” O la, o mɔgɔw ka tiɲɛni be kɛ pewu ani fura tɛ yen.  
Zɛnɛzi. 19:6 : “ Lɔti bɔra ka taga u fɛ soo daa la, ka daa tugu a kɔ . ”   
Lutu jagwɛlɛn min be bolila ka taga o fɛɛn haramuninw kunbɛn ale yɛrɛ ani min b’a janto a ka soo daa tugu a kɔ walisa k’a ka lonanw tanga.
Zɛnɛzi. 19:7 : “ A ko : « Ne balimaw, aw kana kojugu kɛ ! »    
Mɔgɔɲuman bɛ mɔgɔjugu ladi ko a kana kojugu kɛ. A b'u weele ko " balimaw " bari u ye cɛɛw ye i n'a fɔ ale ani a ye jigiya mara a yɛrɛ kɔnɔ k'u dɔw kisi saya ma, u ka kɛwalew b'u bila ka taga min fɛ.   
Zɛnɛzi. 19:8 : “ A filɛ, denmuso fila be ne fɛ minw ma cɛɛ lɔn ka ye ; Ne bɛna o labɔ aw ye, aw ye aw sago kɛ o ra.» Nga aw kana foyi kɛ nin cɛɛw la kabini u nana ne ka bon suma kɔrɔ .    
Lɔti fɛ, Sodɔmukaw ka kɛwalew be se yɔrɔ dɔ la min ɲɔgɔn ma deli ka kɛ o koo la. Ani, walisa k’a ka lonan fila tanga, a be na k’a denmuso fila minw ma furu fɔlɔ, u ɲininga u nɔɔ na.
Zɛnɛzi. 19:9 : “ U ko : Taga ! U ko tuguni : Nin cɛ nana i n’a fɔ lonan, a bena kɛ kititigɛla ye ! Ayiwa, an bɛna kojugu kɛ aw ra ka tɛmɛ olugu kan. O ka Lutu ɲɔngiri kosɔbɛ, ka na da ci .    
Lɔti ka kumaw ma jama hakili sigi ani u ko o danfɛn juguw labɛnnin lo ka koo jugu kɛ a la ka tɛmɛ u kan. O kɔ, u b’a ɲini ka daa ci.
Zɛnɛzi. 19:10 : “ O cɛɛw y’u bolo monɛbɔ ka na ni Lɔti ye soo kɔnɔ, ka daa tugu . ”   
Komi Lɔti jagwɛlɛn yɛrɛ tun be farati la, mɛlɛkɛw y’u bolo don o koo la ani u nana ni Lɔti ye soo kɔnɔ.
Zɛnɛzi. 19:11 : “ Cɛɛ minw tun be soo daa la, u y’u fiyen, u fitininw fara u mɔgɔbaw kan, fɔɔ u ma gwɛlɛya sɔrɔ ka daa sɔrɔ . ”   
Kɛnɛma, mɔgɔ minw ka surun ɲɔgɔn na, olu be fiyentɔw bugɔ ; O kama , boon kɔnɔmɔgɔw be latanga . 
Zɛnɛzi. 19:12 : “ O cɛɛw y’a fɔ Lɔti ye ko : “Mun wɛrɛ b’i fɛ yan ?” Aw ye aw dencɛw, ani aw dencɛw, ani aw ta dugumɔgɔw bɛɛ bɔ nin yɔrɔ ra . »    
Lɔti koo diyara mɛlɛkɛw ye ani a cibaga Ala ye. Walisa a niin ka kisi , a ka kan ka " bɔ " dugu kɔnɔ ani kongokolon kuluwo kɔnɔ bari mɛlɛkɛw bena kuluwo nin mɔgɔw halaki min bena kɛ yɔrɔ tiɲɛnin ye i n'a fɔ Ayi dugu. Mɛlɛkɛw ka saraka be ɲɛsin fɛɛn o fɛɛn ma min ye ale ta ye adamaden ɲɛnamanw na.  
O faranfasi barokun kɔnɔ, Ala ka cikan min ko “ aw ka bɔ ” be to sen na tuma bɛɛ. Sabu a b’a ka danfɛnw jija u k’u yɛrɛ mabɔ kojugu sifa bɛɛ la i n’a fɔ ngalon kerecɛnw ka legiliziw. Yirali 18 :4 kɔnɔ, a b’a fɔ a ka mɔgɔ sugandininw ye ko u ka “ bɔ ” “ Babilonɛba ” la , o min ɲɛsinna Katolikiw ka diinɛ ma fɔlɔ, ani a filanan, Porotɛstanw ka diinan min be yɔrɔ caaman na, u tora min ka fanga kɔrɔ fɔɔ ka na se bi ma. Ani, i n’a fɔ a kɛra cogo min na ni Lɔti ye, u niin bena kisi dɔrɔn n’u ye Ala ka cikan labato joona joona. Sabu, sariya min b’a to dimansi lafiɲɛlon ka kan ka kɛ wajibi ye loon fɔlɔ la, o bɔra dɔrɔn, nɛɛma wagati laban bena ban. Ani, o kɔ, a bena kɛ wagatijan ye k’i ka miiriya n’i ka lɔyɔrɔ yɛlɛma o gwɛlɛya koo la.       
N’ b’a fɛ k’i hakili sama farati min be yen n’an be desizɔn ɲuman ta, n’an b’o bila kɔfɛ. An ka ɲɛnamaya ka dɔgɔ, an be se ka sa bana, kasaara , wala kɛlɛ fɛ, koo minw be se ka kɛ ni Ala m’an ka sumaya waleɲuman lɔn, ani o koo la, nɛɛma jamakulu ka wagati laban be bɔnɛ a nafa bɛɛ la, bari mɔgɔ o mɔgɔ sara a ɲɛfɛ, o tigi be sa a ka tilenbaliyakow n’a ka jalaki kɔnɔ Ala fɛ. Komi Pol tun b’o gwɛlɛya lɔn, a ko Eburuw. 3:7-8 : “ Bi, n’aw y’a kaan mɛn , aw kana aw dusukunw gwɛlɛya i n’a fɔ murutili wagati la ... ” . O la, Ala ka layidu min di an ma, an k’o jaabi tuma bɛɛ , ani Pol b’o miiriya la ka kɛɲɛ ni Eburuw 4:1 ye : “ O la, an ka siran, k’a sɔrɔ layidu be yen ko an bena don a ka lafiɲɛyɔrɔ la, walisa a kana kɛ i n’a fɔ aw dɔ tɛ se ka don a lafiɲɛyɔrɔ la .”       
Zɛnɛzi. 19:13 : “ Sabu an bena nin yɔrɔ halaki, bari mɔgɔw be kulekan min fɔra a kɔnɔ, o ka bon Masaba ɲakɔrɔ . Matigi Ala ka an ci ka taga a halaki .   
Nin sen fɛ, wagati surunyana minkɛ, mɛlɛkɛw y’a yira Lɔti la fɛɛn min kama u nana a ka soo. Dugu ka kan ka halaki joona ni YaHWéH ka latigɛli ye .
Zɛnɛzi. 19:14 : “ Lɔti bɔra ka taga kuma a burancɛw fɛ minw tun y’a denmusow minɛ , ko: «Aw ka wuli ka bɔ yan ; sabu Matigi Ala bɛna dugu halaki. Nka a burancɛw ɲɛɛ na, a tun be komi a be tulon kɛra .    
Siga t’a la, Lɔti burancɛw tun tɛ Sodɔmu tɔɔw ka juguya ɲɔgɔn ye nka walisa ka kisi, limaniya dɔrɔn lo kɔrɔtanin lo. Ani, a be komi o tun t’u fɛ. U burancɛ ka lannakow tun ma diya u ye ani u y’a miiri yɔrɔnin kelen ko Ala YaHWéH labɛnnin lo ka dugu halaki, o tun tɛ se ka la u la tugun.
Zɛnɛzi. 19:15 : “ Tuma min na tile gwɛra, mɛlɛkɛw ye Lɔti jija k’a fɔ a ye ko : “Wuli, i ka muso n’i denmuso fila minɛ, n’o tɛ, i kana sa dugu halakili la . ”    
Sodɔmu halakili be na ni farali ye min be mɔgɔ dusu tiɲɛ ani o b’a yira ko limaniya ni limaniyabaliya be yen. Lɔti denmusow ka ɲi k’a latigɛ n’u bena tugu u facɛ kɔ wala n’u bena tugu u cɛɛ kɔ.
Zɛnɛzi. 19:16 : “ K’a to a be mɛɛnna, cɛɛw y’a bolo minɛ, n’a muso n’a denmuso fila, bari Masaba tun b’a fɛ k’a kisi ; O k’a mina ka taga ni a ye dugu kɔfɛ .    
O kɛwale la, Ala b’a yira an na ko “ fɛn dɔ bɔra tasuma na .” Siɲɛ kelen tugun, Ala ye Lɔti mɔgɔtilennin kisi, n’a denmuso fila n’a muso ye. O kama, u bɔra dugu kɔnɔ ani u y’u yɛrɛ sɔrɔ kɛnɛma, u hɔɔrɔnyanin lo ani u be niin na.  
Zɛnɛzi. 19:17 : “ U y’u bɔ kɛnɛma tuma min na, u dɔ ko : « Boli ka i niin kisi ; aw kana aw kɔ flɛ, aw kana lɔ kɛnɛba bɛɛ ra ; aw ye boli ka taga kulu kan, janko aw kana tunu .    
Kisili bena kɛ kulu kan, sugandili min tora Ibrayima bolo. O la, Lɔti be se k’a faamu ani a be nimisa a ka fili la sabu a ye kɛnɛba n’a ka nafolo sɔrɔ. A ka niin be farati la, a ka ɲi ka teliya n’a b’a fɛ ka lafiya sɔrɔ tuma min na Ala ka tasuma bena ben kulu fila cɛma. A fɔra a ye ko a kana kɔ filɛ. O yamaruya ka kan ka ta cogo yɛrɛ yɛrɛ la ani cogoya wɛrɛ la . Siniɲɛsigi ni ɲɛnamaya be Sodɔmu dugumɔgɔw ɲɛfɛ minw kisira, sabu yanni dɔɔni, foyi tɛna kɛ u kɔ fɔɔ yɔrɔ tiɲɛninw, kibiri kabakuruw be minw fili ka bɔ sankolo la.
Zɛnɛzi. 19:18 : “ Lɔti y’a fɔ u ye ko : « ! Ɔn ɔn, Matigi ! »    
Mɛlɛkɛ ye cikan min di Lɔti ma, o ye siranya bila Lɔti la.
Zɛnɛzi. 19:19 : “ A flɛ, ne ye nɛɛma sɔrɔ i ɲɛɛ kɔrɔ, i ye hinuba kɛ ne ye ka ne niin kisi ; nka ne tɛ se ka bori ka taga kuru kan, sani balawo ye ne sɔrɔ, ka ne halaki .    
Lɔti be mara min na, a b’o mara lɔn ani a b’a lɔn ko walisa ka se kulu kan, a bena wagati caaman ta. O kama, a be mɛlɛkɛ deli ani a be fura wɛrɛ kofɔ a ye.
Zɛnɛzi. 19:20 : “ A filɛ, nin dugu ka surun, ne be se ka boli ka taga yen, a ka dɔgɔ fana. Wala ! janko ne ka se ka bɔ yen,... yala a man dɔgɔ wa?... ani janko ne niin ka kisi ! »    
O kulu laban na , Tsoar be yen, o kɔrɔ ko fitinin. A kisira kuluwo ka dramu ma walisa ka kɛ dogoyɔrɔ ye Lɔti n’a ka denbaya fɛ.
Zɛnɛzi. 19:21 : “ A y’a fɔ a ye ko : “A filɛ, i be dugu min kofɔra, ne tɛna o halaki . ”    
O dugu ka kɛli bele be seereya kɛ o koo kabakoman koo la min kɛra Sodɔmu ni Gomɔri dugu fila tun be yɔrɔ minw na, kongokolon kuluwo duguw la.
Zɛnɛzi. 19:22 : “ Aw ka teliya ka boli yen, bari ne tɛ se ka foyi kɛ n’aw ma se yen. O le kosɔn o dugu tɔgɔ lara ko Sohari .   
Mɛlɛkɛ jigi b’a ka bɛnkan lo kan sisan ani a bena kɔnɔni kɛ fɔɔ Lɔti ka don Sowari dugu kɔnɔ walisa ka kuluwo nin gosi.
Zɛnɛzi. 19:23 : “ Tile bɔra dugukolo kan tuma min na Lɔti donna Sohari dugu la . ”   
Sodɔmukaw fɛ , a tun be komi loon kura dɔ tun be bɔra tilebɔ cɛɲumannin dɔ kɔrɔ ; loon min be komi loon tɔɔw bɛɛ... 
Zɛnɛzi. 19:24 : “ O kɔ, Matigi Ala ye kibiri ni tasuma jigi Sodɔmu ni Gomɔri kan ka bɔ sankolo la .   
Ala ka kabako min kɛra, o ye seereya barikaman sɔrɔ Adventistew ka sɛgɛsɛgɛrikɛla Ron Wyatt ka sɛgɛsɛgɛri fɛ. A ye Gomɔri dugu lɔyɔrɔ yira, o min ka soow tun be ɲɔgɔn kunbɛnna kulu tileben fan fɛ min be dan na o kulu fila cɛma. O yɔrɔ dugumayɔrɔ dilanna ni kibiri kabakuruw ye minw n’u donna tasuma na, u bele be tasuma mɛnɛ hali bi. O la, Ala ka kabako be sabati ka ban ani a ka kan ni mɔgɔ sugandininw ka limaniya ye.
Min tun be to ka miiri ani ka fɔ, o tɛ kelen ye ni Ala ma baara kɛ ni nukeleyɛri fanga ye k’o kuluwo nin tiɲɛ, nka a ye kibiri ni kibiri saniyanin kabakuruw lo ta, minw saniyanin lo 90% la, o min ye koo danfaranin ye ka kɛɲɛ ni lɔnnikɛlaw ka fɔta ye. Sankolo tɛ kibiri sankaba ta , o la, ne be se k’a fɔ ko o halakili ye danbaga Ala ka baara ye. A be se ka fɛɛn o fɛɛn dan ka kɛɲɛ n’a makoya ye kabi a ye dugukolo , sankolo ani fɛɛn o fɛɛn dan.  
Zɛnɛzi. 19:25 : “ A ye o duguw halaki , kɛnɛba bɛɛ, ani dugudenw bɛɛ, ani fɛɛn o fɛɛn falenna dugukolo kan .   
Mun lo be se ka kisi yɔrɔ min na kibiri kabakuru jenininw be sanji la ? Foyi tɛ yen hali bi ni faraw ni kibirikuruw tɛ. 
Zɛnɛzi. 19:26 : “ Lɔti muso y’a kɔ filɛ, a kɛra kɔgɔkuru ye . ”   
O kɔfɛla filɛri min kɛra Lɔti muso fɛ, o b’a yira ko a nimisara ani ko a b’a mako donna o yɔrɔ danganin na fɔɔ abada. O miiriya ma diya Ala ye ani a b’o yira k’a farikolo yɛlɛma k’a kɛ kɔgɔ nɛgɛ ye, o min ye den sɔrɔbaliya pewu hakilimaya ta fan fɛ.
Zɛnɛzi. 19:27 : “ Ibrayima wulila sɔgɔma joona ka taga yɔrɔ min na a tun lɔnin be Masaba ɲakɔrɔ .   
Komi Ibrayima tun t’a lɔn o koo min kɛra, a nana Mamre yiriden gɛrɛfɛ ani a y’a ka lonan saba bisimila yɔrɔ min na.
Zɛnɛzi. 19:28 : “ A ye Sodɔmu ni Gomɔri, ani kongokolon jamana bɛɛ filɛ ; A ka sisi dɔ ye min bɛ bɔra dugukolo kan, i n’a fɔ tasuma sisi .    
O kulu ye filɛlikɛyɔrɔ ɲuman ye. Ibrayima lɔnin be yɔrɔ min na, a be mara filɛra ani a b’a lɔn Sodɔmu ni Gɔmɔri kuluwo be yɔrɔ min na. Ni o yɔrɔ dugukolo bele ye tasumaminɛnan ye min be mɛnɛmɛnɛ , sisi jugu dɔ be bɔ sanfɛ min be sɔrɔ kibiri fɛ ani adamadenw be fɛɛn minw bɛɛ lajɛn dugu dɔ kɔnɔ, u be minw bɛɛ dumu. O yɔrɔ jalakilen lo ka kɛ den sɔrɔbaliya ye fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma. Farakuruw, kabakuruw, kibiri kabakuruw ani kɔgɔ dɔrɔn lo be yen, kɔgɔ caaman be dugukolo nɔgɔya.
Zɛnɛzi. 19:29 : “ Tuma min na Ala ye kongokolon duguw halaki, a hakili jigira Ibrayima la ; a ka Lutu bɔ balawo ra, a ka dugu minw ci, Lutu tun siginin bɛ minw kan . »    
O ɲɛfɔli kɔrɔtanin lo sabu a b’a yira an na ko Ala ye Lɔti kisi walisa k’a ka baarakɛla kantigiman Ibrayima diyabɔ dɔrɔn. O kama, a tun m’a dabila k’a nɛni sabu a ye kulu filanan nafoloman n’a ka dugu nɔgɔninw sugandi. Ani, o b’a yira ko a kisira tiɲɛn na Sodɔmu tun be min lɔn i n’a fɔ “ tagamasiɲɛ min bɔra tasuma na ” - a ka surun kosɔbɛ.  
Zɛnɛzi. 19:30 : “ Lɔti bɔra Sowari ka taga kuluw kan, ale n’a denmuso fila, bari a tun be siranna ka to Sowari. A tun be kuruwo dɔ kɔnɔ, ale n’a denmuso fila .   
Sisan, Lɔti y’a faamu ko a ka ɲi ka fara ɲɔgɔn kan. Ani ale lo y’a latigɛ ko a tɛna to Sowari dugu la min , hali ni a tun “ ka dɔgɔ ” fana, mɔgɔ juguw ni jurumunkɛlaw tun be yen Ala ɲɛɛ kɔrɔ. A kɔ, a tagara kulu kan ani, a yɔrɔ ka jan dususaalo si la, a n’a denmuso fila be sigi kuluwo dɔ kɔnɔ, o min ye yɔrɔ lafiyanin ye Ala ka danfɛnw be min di.  
Zɛnɛzi. 19:31 : “ Kɔrɔcɛ ko dɔgɔcɛ ma ko : ‹ An facɛ kɔrɔla ; mɔgɔ si tɛ jamana kɔnɔ min bɛ se ka na an fɛ, ka kaɲa ni jamanaw bɛɛ ta landa ye . »    
Lɔti denmuso fila ye koo minw kɛ, u tɛ koo jugu si kɛ u la. U ka laɲinita be bɛn ani Ala sɔnna o ma sabu u be koow kɛ n’a laɲinita ye ka bɔnsɔnw di u facɛ ma. Ni o jijali tun tɛ yen, o koo tun bena kɛ cɛnimusoko ye.
Zɛnɛzi. 19:32 : “ Na, an k’an facɛ min diwɛn ma, ka la n’a ye walisa an ka deenw sɔrɔ an facɛ fɛ . ”   
Zɛnɛzi. 19:33 : “ O la, u y’u facɛ di dɔlɔ ma o suu la ; Cɛkɔrɔba tagara la n'a facɛ ye : a m'a lɔn a lara wagati min na, a wulila wagati min na .    
Zɛnɛzi. 19:34 : “ O tuma na, dencɛ fɔlɔ y’a fɔ a dɔgɔcɛ ye ko : ‘A filɛ, kunu sufɛ, ne lara n’ facɛ fɛ ; An k'a di duvɛn ma bi suu nin na fana, ka taga la n'a ye, janko an ka deenw kisi an facɛ ma . »    
Zɛnɛzi. 19:35 : “ U y’u facɛ di dɔlɔ ma o suu la fana ; dɔgɔmuso tagara la n'a ye : a m'a lɔn a lara wagati min na, ani a wurira wagati min na .    
Lutu ka hakilitan pewu o wale nin na, o b’a to o baarakɛcogo be kɛ i n’a fɔ kɔnɔtiɲɛ dilanin min be kɛ bɛgɛnw ni adamadenw na an ka wagati laban na. Diyanyeko nege t’a la ani a tɛ mɔgɔ kabakoya ka tɛmɛ balimacɛw ni balimamusow ka furuɲɔgɔnya kan adamadenw daminɛ na.
Zɛnɛzi. 19:36 : “ Lɔti denmuso fila kɔnɔtiɲɛna u facɛ fɛ . ”   
An be jogo kɛrɛnkɛrɛnninw sɔrɔ Lɔti denmuso fila nunu na: u be ban u yɛrɛ la u facɛ ka bonya kosɔn. Komi u ye denmuso minw be u kelen, u bena u deen lamɔ u kelen, faaman tɛ u fɛ ani o cogo la, u be ban ka cɛɛ, furuɲɔgɔn, tericɛ ta.
Zɛnɛzi. 19:37 : “ Dencɛ fɔlɔ ye dencɛ wolo k’a tɔgɔ la ko Mowabu : ale lo ye Mowabuw facɛ ye fɔɔ ka na se bi ma . ”    
Gen .1 9:38 : " Dɔgɔcɛ ye dencɛ wolo k'a tɔgɔ la ko Bɛn Ami, ale lo ye Amɔnkaw facɛ ye fɔɔ ka na se bi ma . "   
Daniyɛli 11:41 ka kiraya kuma kɔnɔ, an b’a ye ko dencɛ fila nunu bɔnsɔnw kofɔra : “ A bena don jamana nɔɔrɔman na, mɔgɔ caaman bena halaki; nka Edɔmukaw, ani Mohabukaw , ani Amɔnkaw ta kuntigiw bɛna bɔsi a boro . O la, farisogo ni hakilimaya jɛnɲɔgɔnya bena o bɔnsɔnw jɛn ka kɛ Israɛl ye min sigira Ibrayima kan, min bɔra Hebɛri kɔ, Yahutuw ka siya la. Nka o liliw kelenw bɛna kɛlɛw lawuri , ka o bɔnsɔnw lawuli Izirayɛli siya kama . Sofoni 2:8 ani 9 kɔnɔ, Ala be kiraya kɛ ko Mowabu ni Amɔnkaw bena halaki : “ Ne ye Mowabuw ni Amɔnkaw ka nɛni mɛn , u ye ne ka mɔgɔw nɛnɛ, k’u yɛrɛ kɔrɔta u ka dancɛw kan. O lo kama n’ be niin na ! Fangatigi Ala, Izirayɛli ta Ala ko: «Mohabukaw bɛna kɛ i ko Sodɔmu, ani Amɔnkaw bɛna kɛ i ko Gomɔri. ne ta mɔgɔw tɔw bɛna o fɛnw bɔsi, ne ta siya tɔw bɛna o ta .”     
O b’a yira ko Ala ka dugawu tun be Ibrayima dɔrɔn lo kan tiɲɛn na ani ko a balimaw minw wolola facɛ kelen fɛ, n’o ye Tera ye, olu fana m’o duga . Ni Lɔti sera ka nafa sɔrɔ Ibrayima ka ɲɛyirali la, o tɛna kɛ a bɔnsɔnw ye minw wolola a denmuso fila fɛ.
 
 
 
Zɛnɛzi 20
 
Danfara ka kɛɲɛ ni Ala ka kira lɔyɔrɔ ye .
 
Ka koo min kɛra ni Farahuna ye, o min kofɔra Zɛnɛzi 12 kɔnɔ , Ibrayima b’a yira ko a muso Sara y’a balimamuso ye Abimelɛki fɛ, min tun ye Gerari masacɛ ye (bi Palɛsitini, Gaza gɛrɛfɛ). O la fana , Ala y' a ɲangi cogo min na , o y'a to a y' a faamu ko Sara cɛɛ lo y' a ka kira ye . O cogo la, Ibrayima ka sebagaya n’a ka siranya jɛnsɛnna o mara bɛɛ la .
 
Zɛnɛzi 21
 
Sariya ni sariyabali danfara .
 
An be min kanu, o saraka sababu fɛ, an be faran ɲɔgɔn na .
 
Zɛnɛzi. 21:1 : “ Matigi Ala ka Sara h filɛ i n’a fɔ a tun k’a fɔ cogo min na, a ka o kɛ Sara h ye i ko a tun k’a fɔ cogo min na. »   
O viziti la, Ala ye daan sigi Sara ka den sɔrɔbaliya wagatijan kɔnɔ.
Zɛnɛzi. 21:2 : “ Sara ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo Ibrayima ye a kɔrɔya la, Ala tun ye wagati min fɔ a ye, o wagati la. »   
Es.55:11 b’o sɛmɛntiya ko : “ Ne ka kuma min be bɔ ne daa la , o tɛ segi ka na ne fɛ lakolon, nka a bena ne sago dafa, a bena ne sago dafa ” ; layidu min tara Ibrayima ye, o dafara, o la, vɛrise be tiɲɛn fɔ. O dencɛ nana diɲɛ kɔnɔ Ala y’a woloko fɔ ka ban. Bibulu b'a yira ko a ye " layidu dencɛ " ye , o min b'a to Isiyaka ye masiya " Ala Dencɛ " misaliya ye : Yezu.          
Zɛnɛzi. 21:3 : “ Sara ye dencɛ min wolo a ye, Ibrayima y'o tɔgɔ la ko Isiyaka. »   
Isiyaka tɔgɔ kɔrɔ ye : a be yɛlɛ. Ibrayima ni Sara fila bɛɛ yɛlɛla tuma min na u y’a mɛn ko Ala y’u ka dencɛ nata kofɔ. Hali ni yɛlɛko min be kɛ ni ninsɔndiya ye, o ye koo ɲuman ye, yɛlɛko min be kɛ ni yɛlɛko ye, o tɛ koo ɲuman ye. Tiɲɛn na , furuɲɔgɔn fila bɛɛ tun be koow jati cogo kelen na k’u ye adamadenw ka miiriya juguw ye. Sabu u tun be yɛlɛ n’u tun be miiri u lamini mɔgɔw ka adamadenw ka koow kɛcogo la. Kabi sanjiba, mɔgɔ sii surunyana kosɔbɛ ani adamadenw fɛ , saan 100 be kɔrɔya yira ; min na an tɛ foyi makɔnɔ ɲɛnamaya la. Nka saan kɔrɔ tɛ foyi ye jɛnɲɔgɔnya la ni Danbaga Ala ye min be dan sigi fɛɛn bɛɛ la. Ani Ibrayima y’o lɔn a ka koow la ani a ye , Ala fɛ, nafolo, bonya ani facɛya sɔrɔ, sisan, sariya kɔnɔ.    
Zɛnɛzi. 21:4 : “ Ibrayima y’a dencɛ Isiyaka kɛnɛkɛnɛ a tile seeginan tuma na, i n’a fɔ Ala tun y’a fɔ a ye cogo min na. »    
O kɔ, dencɛ min be sɔrɔ sariya sira fɛ, ale be kɛnɛkɛnɛ. Ala ka cikan be labato.
Zɛnɛzi. 21:5 : “ Ibrayima tun be ni saan kɛmɛ ye tuma min na a dencɛ Isiyaka wolola. »   
O koo be mɔgɔ kabakoya, nka a ma kɛ ka kɛɲɛ ni sariyaw ye minw tun be yen ka kɔn sanjiba ɲɛ.
Zɛnɛzi. 21:6 : « Sara ko : « Ala ka yɛlɛko sababu di ne ma ; Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka o mɛn, o tigi bɛna yɛlɛ ni ne ye. »    
O koo be Sarah layɛlɛ sabu ale ye adamaden ye ani adamadenw be mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. Nka o yɛlɛko nege be ninsɔndiya dɔ fana yira min tun tɛ mɔgɔ kɔnɔnafili. I ko a cɛɛ Ibrayima, a be se ka deen wolo saan min na, o tɛ se ka miiri tugun adamadenw ka koow cogoya la.
Zɛnɛzi. 21:7 : “ A ko : “Jɔn lo tun bena a fɔ Ibrayima ye ko Sara bena deenw lamɔ? Sabu ne ka dencɛ woro a ye a kɔrɔya ra.» »    
Tiɲɛn na, o koo be dan na ani kabako lo pewu. N’an ye Sara ka kuma nunu filɛ kiraya cogo la , an be se k’a ye Isiyaka dencɛ la min be kiraya kɛ jɛnɲɔgɔnya kura koo la Krista la, k’a sɔrɔ Sumayila be kiraya kɛ ko jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ dencɛ lo be kɛra. A banna Krista Yezu la minkɛ, o dencɛ yɛrɛ yɛrɛ min wolola ka kɛɲɛ ni farisogo ye kɛnɛkɛnɛli tagamasiɲɛ fɛ, Ala bena ban o la ka kerecɛn dencɛ min sugandi limaniya barika la, ale lo bena sɔn o ma. I ko Isiyaka, Krista min ye layidu kura sigibaga ye, ale bena wolo kabako dɔ la walisa ka Ala yira ani k’a lɔyɔrɔ ta adamaden cogoya la. Nka, Sumayila be wolo ka kɛɲɛ ni farisogo koow dɔrɔn lo ye ani adamadenw ka faamuyali dɔrɔn lo ye.
Zɛnɛzi. 21:8 : “ Denmisɛn tun be bonya ka taga, a bɔra sinji la ; Isiyaka bɔra sin na loon min na , Ibrayima ye dumuniba dɔ kɛ . »    
Den min be sin min na, o bena kɛ kanbele ye ani Facɛ Ibrayima fɛ, siniɲasigi dɔ dayɛlɛla min fanin be layidu ni ninsɔndiya la, a be min bonya ni ninsɔndiya ye.
Zɛnɛzi. 21:9 : “ Sara ye Ezipitikamuso Agari dencɛ min wolo Ibrayima ye, a y’o ye a be yɛlɛla ; a y'a fɔ Ibrayima ye ko : «    
Siga t’a la, yɛlɛko be lɔyɔrɔba ta furuɲɔgɔnma duganinw ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Sumayila ka juguya n’a ka koniya Isiyaka koo la, o min tun b’a dencɛ sɔrɔ cogo bɛnnin na, o b’a to a be yɛlɛ ani k’a lɔgɔbɔ. Sara fɛ, min be se ka muɲu, o dan sera : bamuso ka yɛlɛ kɔ, dencɛ ta be na ; a ka ca kojugu.  
Zɛnɛzi. 21:10 : “ Aw ye baaraden nin n’a dencɛ gwɛn ka bɔ kɛnɛma ; sabu nin jɔnmuso dencɛ tɛna cɛn cɛnta sɔrɔ ni ne dencɛ Isiyaka ye.» »    
Sara ka dimi be se ka faamu, nka i ka n’ filɛ sanfɛ . Sara be kiraya kɛra ko jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ min tɛna jɛnɲɔgɔnya kura sɔrɔ ni mɔgɔ sugandininw ye, o min basiginin lo limaniya kan Yezu Krista ka tilenninya koo la.
Zɛnɛzi. 21:11 : “ O koo ma diya Ibrayima ye kosɔbɛ a dencɛ kosɔn. »   
Ibrayima ma koow kɛ i n’a fɔ Sara sabu a dusukunnakow tilannin lo a dencɛ fila cɛ. Isiyaka wololi tɛ kanuya min tun b’a ni Isimayɛli cɛ saan 14 kɔnɔ, o bɔ yen.
Zɛnɛzi. 21:12 : “ Ala y’a fɔ Ibrayima ye ko : “I kana koo jugu kɛ i ɲɛɛ na dencɛ n’i ka jɔnmuso kosɔn. Saran ye min fɔ i ye, i k'o bɛɛ lamɛn , bari i dencɛ bena bɔ Isiyaka le la. »    
O cikan kɔnɔ, Ala be Ibrayima labɛn walisa a ka sɔn a dencɛ fɔlɔ Sumayila ka bɔ ɲɔgɔn na. O faranfasi be Ala ka kiraya labɛn kɔnɔ ; sabu a be kiraya kɛ ko Musa ka jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ bena tiɲɛ . I n’a fɔ dususaalo, Isiyaka ra, A bɛna a bɔnsɔnw caya. Ani, o Ala ka kuma dafali bena kɛ ni jɛnɲɔgɔnya kura sigili ye yɔrɔ min na “ mɔgɔ sugandininw ” bena “ weele ” Ala ka Kibaru Duman banbali cikan fɛ Yezu Krista la.      
O la, min be sɔsɔli don, Isiyaka bena kɛ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ka kuntigi ye ani kɛrɛnkɛrɛnniya la, a dencɛ Yakuba la, ka kɛɲɛ ni farisogo ni kɛnɛkɛnɛ tagamasiɲɛ ye, Ala ka Israɛl bena sigi a jusigilanw kan . Nka min bɛ sɔsɔ, o ye ko o Isiyaka kelen bɛ kiraya kɛ kalan dɔrɔn le ra jɛnɲɔgɔnya kura min kɛra Kirisita ra.  
Zɛnɛzi. 21:13 : “ Ne bena jɔnmuso dencɛ kɛ siya ye, bari i bɔnsɔn lo. »  
Sumayila ye Moyɛn Azi jamana caaman ka kuntigi ye. Fo ka kɔn Krista ka yirali ɲɛ a ka dugukolo kan cidenya baara kama min be mɔgɔ kisi, Alako ta fan fɛ, sariya tun be Ibrayima dencɛ fila nunu bɔnsɔnw dɔrɔn lo fɛ. Tubabutileben jamanaw tun be kafiriw bato cogo caaman na, u tun t’u janto ko danbagaba Ala be yen.
Zɛnɛzi. 21:14 : " Ibrayima wulila sɔgɔmada joona, ka buru ni jii ta k'u di Agari ma, k'u bila a kamankun kan. Hagari tagara yaala Bɛri Seba kongokolon kɔnɔ. »   
Ala y’a bolo don o koow la minkɛ, o ye Ibrayima hakili sigi. A b’a lɔn ko Ala yɛrɛ lo bena Agari ni Sumayila kɔlɔsi ani a sɔnna ka bɔ u la, sabu a lanin b’a la ko Ala bena u latanga ani k’u ɲɛminɛ. Sabu ale yɛrɛ le latangara, k’a ɲɛminɛ fɔ ka na se bi ma.
Zɛnɛzi. 21:15 : “ Jii min tun be bɔrɔ kɔnɔ, o banna tuma min na, a ye deen fili yiritu dɔ jukɔrɔ .   
Bɛriseba kongokolon kɔnɔ, jii min tagara n’a ye, o be tunu joona ani ni jii tɛ yen, Agari be saya dɔrɔn lo ye i n’a fɔ a ka bɔnɛ laban.
Zɛnɛzi. 21:16 : “ a tagara sigi ɲɔgɔn ɲɛfɛ, yɔrɔ min tun be se ka kala ci ; sabu a ko : Ne kana den satɔ ye. A sigira k’a ɲasin o ma, k’a kan kɔrɔta ka kasi. »    
O koo juguba nin na, a siɲɛ filanan lo, Agari y’a ɲɛji bɔ Ala ɲɛɛ kɔrɔ.
Zɛnɛzi. 21:17 : “ Ala ye denmisɛnnin kaan mɛn, Ala ka mɛlɛkɛ bɔra sankolo la ka Agari weele k’a fɔ a ye ko : «Mun lo b’i la, Agari ? Aw kana siran, bari den nin be yɔrɔ min na, Ala y'a kasikan mɛn.» »    
Ani, a siɲɛ filanan na , Ala y’a bolo don a ka koow la ani a kumana a fɛ walisa k’a hakili sigi.
Zɛnɛzi. 21:18 : “ I ka wuli ka deen kɔrɔta k’a minɛ i bolo la ; sabu ne bɛna o kɛ siyaba le ye.» »    
N b’aw hakili jigi ko denmisɛn Sumayila ye kanbele ye min sii be saan 15 ka taga se saan 17 ma, nka o bɛɛ n’a ta, a ye denmisɛn ye min be kolo a bamuso Agari ye ani u fila tɛ jii min tugun. Ala b’a fɛ a k’a dencɛ dɛmɛ sabu siniɲasigi barikaman dɔ maranin lo a ye.
Zɛnɛzi. 21:19 : “ Ala y’a ɲaa yɛlɛ, a ye kɔlɔn dɔ ye ; a tagara forogo fa ji ra, ka den min. »    
O kɛra kabako ye wo, a ma kɛ wo, o jii kɔlɔn bɔra wagati bɛnnin na walisa ka Agari n’a dencɛ dɛmɛ u ka ɲɛnamaya nɛnɛ tugun. Ani, u b’u ka ɲɛnamaya juru don Danbaga barikaman na min be fɛɛnw ka yelifɛnw n’u ka hakilimaya dayɛlɛ wala k’u datugu.
Zɛnɛzi. 21:20 : “ Ala tun be ni dencɛ ye, a bonyana ka sigi kongokolon kɔnɔ, ka kɛ kalafilila ye. »   
O la, kongokolon tun ma lakolon ye kabini Sumayila tun be bɛgɛnw faga n’a ka kala ye walisa k’u dumu.
Zɛnɛzi. 21:21 : “ A tun siginin be Paran kongokolon kɔnɔ ; A bamuso ka muso dɔ furu a ye Misiran jamana ra. »    
O kama, jɛnɲɔgɔnya min be Isimayɛlikaw ni Ezipitikaw cɛ, o bena sabati ani wagati be tɛmɛna ani Isimayɛli ni Isiyaka ka kɛlɛ bena bonya fɔɔ u bena kɛ juguw ye kudayi.
Zɛnɛzi. 21:22 : “ O wagati la, Abimelɛki n’a ka kɛlɛdenw kuntigi Pikɔli kumana Ibrayima fɛ ko . Ala bɛ ni aw ye aw ta kokɛtaw bɛɛ ra. »    
Koo minw kɛra, n’u y’a fɔ ko Sara y’a balimamuso ye, u sɛbɛnin be Zɛnɛzi 20 kɔnɔ, u y’a yira Abimelɛki la ko Ibrayima ye Ala ka kira ye. Sisan, mɔgɔw be siran a ɲɛ ani u be siranna a ɲɛ.
Zɛnɛzi. 21:23 : “ Sisan, i ka kali ne ye yan Ala tɔgɔ la ko i tɛna ne ni ne deenw ni ne deenw deenw nanbara: ne ye ɲumanya min kɛ i ye, i bena ne ni jamana min kɔnɔ, i bena o lo kɛ. »   
Abimelɛki t’a fɛ ka Ibrayima ka nanbarakow kɛ tugun ani a b’a fɛ ka layidu barikamanw ni layidu gwɛlɛw sɔrɔ a fɛ walisa ka jɛnɲɔgɔnya hɛɛrɛman kɛ.
Zɛnɛzi. 21:24 : “ Ibrayima ko: «Ne be kali. »   
Ibrayima tɛ ni ŋaniya jugu si ye Abimelɛki koo la ani o la, a be se k’a ka sɔnni di o bɛnkan ma.
Zɛnɛzi. 21:25 : " Ibrayima ye Abimelɛki kɔrɔfɔ jii kɔlɔn dɔ kosɔn, Abimelɛki ka baaradenw tun ye min minɛ fanga la. »   
Zɛnɛzi. 21:26 : Abimelɛki ko : «Ne m’a lɔn mɔgɔ min ka nin ko kɛ, ele fana m’a fɔ ne ye, ne fana m’a mɛn fɔ ka na se bi ma.» »    
Zɛnɛzi. 21:27 : “ Ibrayima ye sagaw ni misiw ta k’u di Abimelɛki ma, u fila bɛɛ ye jɛnɲɔgɔnya kɛ. »   
Zɛnɛzi. 21:28 : “ Ibrayima ye sagadenmuso wolonfila bɔ a ka sagakulu kɔnɔ ; »  
Ibrayima ye " saga wolonfila " sugandi minkɛ, o b'a yira ko a be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni danbaga Ala ye, o cogo la, a b'a fɛ ka min fara a ka baara kan. Ibrayima sigira jamana wɛrɛ la nka a b’a fɛ a ka baara nɔɔ ka to a bolo.  
Zɛnɛzi. 21:29 : “ Abimelɛki ye Ibrayima ɲininga ko : « I ye sagaden musoman wolonfila minw bila dan na , olu ye mun ye ? »    
Zɛnɛzi. 21:30 : A ko: «Aw ye nin sagaden musoman wolonfila ta ne bolo, k’a yira ko ne le ka nin kɔlɔn sogi.» »   
Zɛnɛzi. 21:31 : “ O kama, u y’o yɔrɔ tɔgɔ la ko Bɛriseba, bari u fila bɛɛ kalila yen. »   
Sɔsɔli kɔlɔn tɔgɔ lara ko " sheba " kumaden min ye " wolonfila " jateden lili ye heburukan na, ani min be sɔrɔ " shabbat " kumaden na min be tile wolonfilanan yira , an ka sibirilon min saniyanin lo i n'a fɔ lɔgɔkun lafiɲɛlon Ala fɛ kabini a ka dugukolo danni daminɛ na. Walisa o jɛnɲɔgɔnya hakili ka to, u y’o kɔlɔn weele o cogo la ko “ mɔgɔ wolonfila ka kɔlɔn ”.         
Zɛnɛzi. 21:32 : “ U ye jɛnɲɔgɔnya dɔ sigi Bɛri Seba. O kɔ, Abimelɛki ni a ta kɛrɛkɛjama kuntigi Pikɔli wurira ka sekɔ ka taga Filisikaw ta jamana ra. »   
Zɛnɛzi. 21:33 : “ Ibrayima ye yiri dɔ dan Bɛriseba ; o yɔrɔ ra, a ka YaHWéH , Ala banbari tɔgɔ wele . »    
Zɛnɛzi. 21:34 : “ Ibrayima tora Filisikaw ka jamana na wagatijan kɔnɔ. »   
Ala tun ye hɛɛrɛ ni lafiya labɛn a ka baarakɛla ye.
 
 
 
 
Zɛnɛzi 22
 
Facɛ ni dencɛ kelenpe min saraka, olu ka faran ɲɔgɔn na .
 
Nin sapitiri 22nan be kiraya kuma barokun dɔ yira min ɲɛsinna Krista ma min saraka Ala fɛ i n’a fɔ Faa. A be kisili sariyakolo yira min labɛnna Ala fɛ dogo la kabi a ka latigɛli daminɛ yɛrɛ la ka mɔgɔ hɔɔrɔnw, hakilitigiw ani yɛrɛmahɔrɔnya ɲɔgɔnw dan a ɲɛfɛ . O saraka bena kɛ sɔngɔ ye min ka kan ka sara walisa a ka danfɛnw ka kanuya segi a ma. Minw sɔnna Ala ka jigiyaw ma ni hɔɔrɔnya dafanin ye, olu lo bena kɛ mɔgɔ sugandininw ye.
 
Zɛnɛzi 22:1 : “ O kɔ, Ala ye Ibrayima kɔrɔbɔ k’a fɔ a ye ko: «Ibrayima! A ka a jaabi ko: «Ne le bɛ yan!» »   
Ibrayima be mɛnni kɛ Ala fɛ kosɔbɛ, nka o mɛnni be se ka taga fɔɔ yɔrɔ juman ? Ala b’a jaabi lɔn ka ban , nka Ibrayima ka kan ka to a kɔ , i n’a fɔ seereya ye mɔgɔ sugandininw bɛɛ ye, dalilu jɔnjɔn dɔ min b’a yira ko a be lamɛnni kɛ min b’a to a ka kan n’a ka Ala ka kanuya ye min b’a kɛ bɛnba ye min bɔnsɔnw bena yɛlɛma Krista Yezu wololon fɛ. 
Gen.22:2 : “ Ala ko: «I dencɛ kelenpe, i dencɛ Isiyaka min ka di i ye, o ta. taga Moriya mara ra, i ye taga a kɛ saraka jɛnita ye o yɔrɔ ra, ne bɛna kuru minw kofɔ i ye.» »   
Ala b’a laɲini ka min digi, a b’o digi, fɔɔ ka taga se min ma, o cɛkɔrɔba min be ni saan kɛmɛ ni kɔ ye, ale be se k’o muɲu. Ala ye kabako kɛ k’a to a ye ninsɔndiya sɔrɔ ka dencɛ wolo ale n’a ka muso Sara fɛ. O kama, a bena Ala ka delili kabakoman dogo a lamini mɔgɔw la : “ I dencɛ kelenpe saraka ye . ” Ani, Ibrayima ka jaabili ɲuman bena nɔɔ to adamadenw bɛɛ kan fɔɔ abada. Sabu, Iburahima sɔnna ka a dencɛ saraka minkɛ, Ala yɛrɛ tɛna se ka ban a ta kisili laɲini ra tugu ; ni a tun bɛ se ka jatiminɛ kɛ k’a dabila.    
An k' a kɔrɔsi ko , n' bena kulu minw fɔ aw ye, olu dɔ kan ." O yɔrɔ tigitigi labɛnnin lo ka Krista joli minɛ. 
Zɛnɛzi. 22:3 : “ Ibrayima wulila sɔgɔmada joona, k’a ka fali siri, ka baaraden fila n’a dencɛ Isiyaka ta ka taga n’a ye. Ala tun ka yɔrɔ min ko fɔ a ye, a ka saraka jɛnita* lɔgɔ tigɛtigɛ. »   
Ibrayima y’a latigɛ ka mɛnni kɛ o dimi fɛ ani ni dusukun gwɛlɛ ye , a ye joli bɔli seli labɛn, Ala tun ye min ci.
Zɛnɛzi. 22:4 : “ Tile sabanan loon, Ibrayima y’a ɲaa kɔrɔta ka yɔrɔ ye yɔrɔjan. »   
Moriya jamana ni a sigiyɔrɔ cɛ bɛ tere saba tagama le kɛ.
Zɛnɛzi. 22:5 : « Ibrayima y'a fɔ a ka baaradenw ye ko : « Aw ka to yan ni fali ye ; Ne ni kanbelen nin bɛna taga Ala bato o yɔrɔ ra, o kɔ, an bɛna sekɔ i fɛ.» »    
A bena koo jugu min kɛ, a mako tɛ seerew la. O kama, a y’a yɛrɛ mabɔ a ka baaraden fila la minw bena a kɔsegi makɔnɔ.
Zɛnɛzi. 22:6 : “ Ibrayima ye saraka jɛnita lɔgɔ ta k’a la a dencɛ Isiyaka kan, ka tasuma ni muru ta a bolo. O fila bɛɛ tun be tagamana ɲɔgɔn fɛ . »   
O kiraya kuma kɔnɔ, i n’a fɔ Kirisita bena " patibul um " girinman min ta , a bolokunnadenw bena nɔrɔ min na, Isiyaka be doni ni yiri ye min, n’a y’a jɛni, o bena a farikolo sarakanin dumu.  
Zɛnɛzi. 22:7 : “ O kɔ, Isiyaka kumana a facɛ Ibrayima fɛ ko : « Ne facɛ ! A y'a jaabi ko : Ne filɛ, n dencɛ ! Isiyaka ko : « tasuma ni lɔgɔ ye nin ye ; Nka saraka jɛnita sagaden bɛ min ? »    
Isiyaka ye diinan saraka caaman ye ani joo b’a la ka kabakoya k’a ye ko bɛgɛn min ka kan ka saraka bɔ, o tɛ yen.
Zɛnɛzi. 22:8 : “ Ibrayima y’a jaabi ko : “Ne dencɛ, Ala yɛrɛ lo bena sagaden di min bena kɛ saraka jɛnita ye. O fla bɛɛ tagamana ɲɔgɔn fɛ. »    
Ibrayima ka nin jaabili bɔra Ala lo fɛ ka ɲɛ sabu a be kiraya kɛ ka ɲɛ saraka belebeleba min koo la, Ala bena sɔn min ma k’a yɛrɛ saraka kuruwa kan adamaden farisogo la , o cogo la, a be jurumunkɛla sugandininw mako wasa Kisibaga ɲuman ani tilennin na Ala ka dafalenya kɔnɔ. Nka Ibrayima tɛ o kisili siniɲasigi ye, o Kirisita Kisibaga lɔyɔrɔ min kiraya kɛra bɛgɛn min saraka YaHWéH ye, danbaga Ala sebagayabɛɛtigi ye. Ale fɛ, o jaabili b’a to a be wagati san dɔrɔn, k’a sɔrɔ a be kojugu min kɛra, a b’o filɛra ni siranya ye.
Zɛnɛzi. 22:9 : “ Ala tun ye yɔrɔ min fɔ a ye, u sera yen tuma min na, Ibrayima ye sarakabɔlan lɔ yen, ka lɔgɔw labɛn. A k’a dencɛ Isiyaka siri k’a la sarakajɛnifɛn kan lɔgɔ kunna. »   
Ayiwa, Ibrayima ye sarakabɔlan ɲɛfɛ, cogo si tɛ yen tugun k’a dogo Isiyaka la ko ale lo bena kɛ saraka saga ye. Ni Facɛ Ibrayima y’a yira ko a ye mɔgɔba ye o sɔnni kabakoman na, Isiyaka ka jogo kolonin be i n’a fɔ Yezu Krista bena kɛ min ye a ka wagati la : mɔgɔba a ka lamɛnni n’a ka yɛrɛminɛ na. 
Zɛnɛzi. 22:10 : “ O kɔ, Ibrayima y’a bolo monɛbɔ ka muru ta k’a dencɛ faga. »   
A kɔrɔsi ko walisa ka koow kɛ, Ala be kɔnɔni kɛ fɔɔ ka taga se kiti laban yɛrɛ ma walisa k’a ka mɔgɔ sugandininw ka seereya yira min nafa ka bon ani min ye tiɲɛn ye. “ Muru be bolo la ” ; Min tora, o ye ka Isiyaka faga i n’a fɔ saga caman minw saraka ka ban.   
Zɛnɛzi. 22:11 : “ O tuma na, Masaba ka mɛlɛkɛ bɔra sankolo la k'a weele ko : « Ibrayima ! Iburahima ! A ko : « Ne le ! »    
Ibrayima ka limaniya min be mɛnni kɛ, o yiracogo kɛra ani a dafanin lo. Ala be cɛkɔrɔba n’a dencɛ ka gwɛlɛyaw ban, minw ka kan n’ale n’a ka kanuya ye kosɔbɛ.
A ta, tuma o tuma ni Ala y’a weele wala a dencɛ y’a weele, Ibrayima b’a jaabi tuma bɛɛ k’a fɔ ko : “ Ne filɛ ”. O jaabili min be bɔ a yɛrɛ ma, o b’a yira ko a be sɔn ka fɛɛnw di a sigiɲɔgɔnw ma ani a be sɔn ka sɔn u ma. Ka fara o kan , a be danfara don ni Adama ka miiriya ye min minɛna jurumun ka koow la ani a dogora Ala la, fɔɔ Ala tun ka ɲi k’a fɔ a ye ko : « I be min ? ".        
Zɛnɛzi. 22:12 : “ Mɛlɛkɛ ko : « I kana i bolo la den kan , i kana foyi kɛ a la ; sabu sisan ne k’a lɔn ko i bɛ siran Ala ɲa, i ma ban ka i dencɛ kelenpe di ne ma.» »    
Ni a ka limaniya kantigiman n’a ka lamɛnni yiracogo ye, Ibrayima be se ka kɛ bɛɛ ɲɛɛ na, ani fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma , k’a yira i n’a fɔ limaniya sɔbɛ misaliya, Ala fɛ, fɔɔ ka taga se Krista ka nali ma min bena a yɛrɛ kɛ farikolo ye Alako dafalen na. O lamɛnni misaliya min tɛ se ka jalaki, o lo b’a to Ibrayima kɛra lanabaga sɔbɛw facɛ ye Alako ta fan fɛ, minw kisira Yesu Kirisita joli bɔnni fɛ. O koo la, Ibrayima ye Faa Ala lɔyɔrɔ ta sisan sisan min bena a dencɛ kelenpe min tɔgɔ ko Yezu Nazarɛtika, saraka bɔ saraka lakika ani saya la.
Zɛnɛzi. 22:13 : “ Ibrayima y’a ɲaa la yɔrɔ min na, a ye sagajigi dɔ ye a kɔfɛ, a biɲɛw nɔrɔnin lo yiritu dɔ la . Iburahima tagara sagajigi mina k’a kɛ saraka jɛnita ye a dencɛ nɔ ra. »    
O wagati la, Ibrayima be se k’a faamu ko a ka jaabili min di Isiyaka ma ko : “ Ne dencɛ, Ala bena sagaden di saraka jɛnita ma , ” o tun bɔra Ala ka miiriya la, bari “ sagaden , ” tiɲɛn na, “ sagadennin , ” tiɲɛn na, Ala lo y’a di ani ale lo y’a di. A kɔrɔsi ko bɛgɛn minw be saraka Matigi ye , olu ye cɛdenw ye tuma bɛɛ , sabu kunkanbaara ni fanga min dira adamaden ma , o min ye cɛɛ Adama ye . Krista Kunmabɔbaga fana bena kɛ cɛɛ ye.           
Zɛnɛzi. 22:14 : “ Ibrayima y’o yɔrɔ tɔgɔ la ko Yahwɛ Jirɛ. O kosɔn, a fɔra bi ko : Matigi Ala ta kuru kan, a bɛna ye. »    
Tɔgɔ min ko “ Matigi Ala ” kɔrɔ ko : Matigi Ala bɛna ye. O tɔgɔ tali ye kiraya kuma lakika ye min b’a fɔ ko Moriya jamana na, Alaba yebali min be siranya ni siranya bila mɔgɔw la, ale bena ye adamaden yecogo dɔ kɔrɔ min tɛ siranya bila mɔgɔ la , walisa ka mɔgɔ sugandininw kisi ani k’u sɔrɔ . Ani, o sigiyɔrɔ bɔyɔrɔ, o min ye Isiyaka saraka ye, o b’a yira ko “ Ala ka Sagaden min be diɲɛ ka jurumuw bɔ yen ” ka dugukolo kan cidenya baara lo . Komi an b’a lɔn ko Ala b’a mako don a ka bonya la a ka suguw n’u ka misaliyaw kan minw be bɔ ani u be segi ka kɛ, a be se ka kɛ ani a be se ka kɛ ko Ibrayima y’a ka saraka bɔ yɔrɔ min na , saan kɛmɛkulu 19 o kɔ , Yezu tun ka ɲi ka gwengwe yiri kan, o kɔrɔ, Golgota kulu jukɔrɔ , ho a for Zeruzalɛmu kɔfɛ, wagati kelenpe ci.     
Zɛnɛzi. 22:15 : “ Matigi ka mɛlɛkɛ ye Ibrayima weele siɲɛ filanan na ka bɔ sankolo la, ”   
O tɔɔrɔba bena kɛ Ibrayima ka tɔɔrɔ laban ye. Ala ye limaniya lamɛnbaga ka ɲɛyirali ɲuman sɔrɔ a la ani a y’a to a b’o lɔn.
Zɛnɛzi. 22:16 : “ ani a ko : Ne bɛ kali ne yɛrɛ ra, Matigi Ala ko ten ! Sabu i ka o kɛ, i ma ban i dencɛ kelenpe ra , .    
Ala be sinsin o kuma nunu kan " i dencɛ, i dencɛ kelenpe " bari u be kiraya kɛ a ka saraka min bena kɛ Yezu Krista la ka kɛɲɛ ni Zan 3:16 ye : " Ala ye diɲɛ kanu kosɔbɛ fɔɔ a y'a Dencɛ kelenpe di , walisa mɔgɔ o mɔgɔ lara a la, o tigi kana tunu, nka a ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ ."     
Zɛnɛzi. 22:17 : “ Ne bena i duga, k’i bɔnsɔnw caya i n’a fɔ sankolo lolow, i n’a fɔ baji daa la bɔgɔ; aw ta duruja bɛna o juguw ta duguw mina. »   
Kɔlɔsili ! Ibrayima ka dugawu tɛ sɔrɔ cɛɛn ye, a be ale kelen lo ta ani a bɔnsɔn cɛɛ wala muso kelen kelen bɛɛ bena , u nɔɔ na , ka kan ni Ala ka dugawu ye. Sabu Ala ka bɔnsɔn caman layidu ta a ye, nka o bɔnsɔnw cɛ ra , mɔgɔ sugandininw dɔrɔn le bɛna kɛ kantigiya ni lamɛnni kelen ye, Ala bɛna o baraka sɔrɔ. O la, i be se ka Yahutuw ka kunfinya bɛɛ suma Alako ta fan fɛ, minw tun b’a fɔra ni bonya ye k’olu ye Ibrayima dencɛw ye ani o la, dencɛw minw ka kan n’a ka dugawuw ciyɛn ye. Yezu y’u sɔsɔ a kɛtɔ ka kabakuruw yira u la ani k’a fɔ ko Ala be se ka Ibrayima bɔnsɔn di o kabakuruw lo ma. A ma Iburahima jate, nka Sutana lo. 
Kanaan jamana minɛtɔ, Zozuwe bena a juguw ka daa minɛ, Zeriko dugu min benna fɔlɔ. A laban, ni Ala ye, mɔgɔ senuman sugandininw bena jugu laban ka daa sɔrɔ : « Babilonɛba » ka kɛɲɛ ni kalan sifa caaman ye minw yirala Yezu Krista ka Yirali kɔnɔ .   
Zɛnɛzi. 22:18 : “ Dugukolo siyaw bɛɛ bena duga sɔrɔ i bɔnsɔn sababu la , bari i ye ne ka kuma mɛn . »   
Tiɲɛ na, o ye " dugukolo siyaw bɛɛ " ye , bari kisili saraka min dira Krista la, o labɛnna adamadenw bɛɛ ye , bɔyɔrɔ bɛɛ ani siyaw bɛɛ. Nka o siyaw ka kan ka Ibrayima fana sara, sabu o sera ka Ala ta kumaw lɔn, minw fɔra Heburuw ye, minw bɔra Misiran jamana ra. Kisili min be sɔrɔ Krista la, o be sɔrɔ Ibrayima n’a bɔnsɔnw ka dugawu fila fɛ min be Yahutuw ka jama yira ani Yezu Nazarɛtika, o kɔrɔ, Yezu Krista .  
A ka ɲi k’a kɔrɔsi koɲuman , nin vɛrise kɔnɔ , dugawu n’a sababu : Ala sɔnna Ala ka lamɛnni ma. 
Zɛnɛzi. 22:19 : “ Ibrayima kɔsegira a ka baaradenw fɛ, u wulila ka taga ɲɔgɔn fɛ Bɛriseba ; sabu Iburahima tun siginin bɛ Bɛri Seba. »    
Zɛnɛzi. 22:20 : “ O kɔ, u y’a fɔ Ibrayima ye ko Milika fana ye dencɛw wolo i balimacɛ Nahɔri ye .    
Vɛrise minw be tugu ɲɔgɔn kɔ, u laɲini ye ka jɛnɲɔgɔnya labɛn ni “ Erebɛka ” ye min bena kɛ muso ɲuman ye Ala ye min sugandi Isiyaka kantigiman ani mɛnnikɛla ye. A bɛna bɔ Iburahima ta gba ra, a balemacɛ Nawɔri ta duruja ra.  
Zɛnɛzi. 22:21 : “ A dencɛ fɔlɔ Usi, a balimacɛ Buzi, Aramu facɛ Kemuyɛli . ”   
Zɛnɛzi. 22:22 : “ Kesɛdi, Hazo, Pilidasi, Idilafu ani Betuwɛli. »   
Zɛnɛzi. 22:23 : “ Betuwɛli ye Erebɛka wolo . Milika ye dencɛ seegi minw wolo Ibrayima balimacɛ Nawɔri ye, olu lo . »   
Zɛnɛzi. 22:24 : “ A ka muso min tun ye Rewuma ye, ale fana ye Teba, Gahamu, Tahasi ani Maaka wolo. » .   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Layidu minw tara Ibrayima ye, u dafara
 
 
Zɛnɛzi 23 b’a fɔ ko a muso Sara sara ani a suu donna Heburɔn, Makipela kuruwo kɔnɔ. Ibrayima ye sutarayɔrɔ dɔ ta Kanaan dugukolo kan k’a to a be kɔnɔni kɛra Ala ka jamana bɛɛ di a bɔnsɔnw ma saan 400 ɲɔgɔn o kɔ.
O kɔ, Zɛnɛzi 24nan na, Ibrayima bele be Ala lɔyɔrɔ la. Walisa a ka to a dan na ni yɔrɔ kafiriw ye, a bena a ka baaraden ci ka taga yɔrɔjan dɔ la, a ka denbaya gɛrɛfɛ, ka muso ɲini a dencɛ Isiyaka ye ani u bena a to Ala k’a sugandi u ye. O cogo kelen na, Ala bena mɔgɔ sugandininw sugandi minw bena kɛ Krista ka furumuso ye, Ala Dencɛ. O sugandili la, adamaden tɛ foyi kɛ o la bari a daminɛ ni kiti ye Ala ta ye. Ala ka sugandili dafanin lo, mɔgɔ tɛ se ka jalaki ani a be nɔɔ bɔ , i n’a fɔ Rebeka muso sugandinin, kanubaga, hakilitigi ani cɛɲumanya yecogo la, ani ka tɛmɛ o bɛɛ kan, hakilimaya ni kantigiya ; Alako ta fan fɛ cɛɛ minw bɛɛ b’a fɛ ka muso furu, olu ka ɲi ka nɛgɛ min ɲini .   
 
Yakuba ni Ezawu
Kɔfɛ, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 25nan ye, Erebɛka tun tɛ deen sɔrɔ fɔlɔ la i n’a fɔ Iburama muso Sarayi min tun be yen ka kɔn ale ɲɛ. O den sɔrɔbaliya min be ɲɔgɔn fɛ, o sababu bɔra o la sabu muso fila nunu bena bɔnsɔn barikamanw ta fɔɔ ka taga se Krista ma min yɛrɛ bena dan Ala fɛ sungurunin dɔ kɔnɔ min tɔgɔ ko Mariyamu. O cogo la, Ala ka kisili baara bɔnsɔn be tagamasiɲɛ kɛ a ka kabako baara fɛ. Komi Rebeka be tɔɔrɔla o den sɔrɔbaliya kosɔn, a be YaHweh deli ani a be filanin fila sɔrɔ a fɛ minw be kɛlɛ kɛ a kɔnɔbara la. A jɔrɔtɔ, a ye Ala ɲininga nin koo la : “ Matigi y’a fɔ a ye ko : “ Siya fila lo b’i kɔnɔ, siya fila bena bɔ i kɔnɔbara la ; o siyaw la kelen bɛna fanga sɔrɔ ka tɛmɛ tɔ kelen kan, min ka bon, o bɛna kɛ baara ye min ka dɔgɔ . » A be filaninw wolo . A ka kunsigi caman kosɔn , ani a tun ye “ wulen ” ye pewu, o lo kama tɔgɔ min dira a bɔnsɔnw ma ko “ Edɔmu ”, a kɔrɔba tɔgɔ lara ko “ Esawu ” , tɔgɔ min kɔrɔ ko “ kunsigi ” . A dɔgɔcɛ be weele ko « Yakuba » , o tɔgɔ kɔrɔ ye ko : « Janfabaga » . O tɔgɔ fila be kiraya kɛ u ka siniɲasigi koo la. " Velu " bena a ka wololonfɛti feere a dɔgɔcɛ ma " roux ", walima lenburu wuleman dumuni ɲuman dɔ kama. A b’o kɔrɔya feere sabu a b’a nafa tigitigi dɔgɔya . Nka , hakilimaya " Janfabaga " b'o tɔgɔ nege don min tɛ bonya dɔrɔn ye , bari Ala ka dugawu nɔrɔnin b'a la . " nanbarakɛla " ye o mɔgɔ farimanw dɔ ye minw b'a fɛ ka sankolo masaya minɛ cogo o cogo la ani ale lo b' a hakili la ko Yezu kumana o koo la . Ani, k’o kisɛya wulinin ye, Ala dusu ninsɔn ka di kosɔbɛ. O la , a ka jugu kosɔbɛ “ Kunsigi ” ma ani o ka fisa ni “ Janfabaga ” ye , bari ale lo bena kɛ “ Isirayɛli ” ye , Ala ka latigɛli fɛ.                                   Kana fili, Yakuba tɛ nanbarakɛla gwansan ye ani a ye mɔgɔ kabakoman ye, bari Bibulu ka ɲɛyirali wɛrɛ si t’a yira ko a tun cɛsirinin lo ka Ala ka dugawu sɔrɔ, ani walisa k’o laɲinita dafa dɔrɔn lo b’a to a be “ nanbara kɛ .” O la, an bɛɛ be se k’a ladegi ani sankolo kantigiman bena ninsɔndiya. A ta fan fɛ, Ezawu bɔnsɔnw bena kɛ " Edɔmu " mɔgɔw ye , tɔgɔ min kɔrɔ ko " wuleman ", min lili n'a kɔrɔ ye kelen ye ni Adama ta ye, o mɔgɔw bena kɛ Isirayɛli jugu ye i n'a fɔ Ala ka kiraya kuma y'a fɔ cogo min na.       
N b’a fɛ k’a yira ko ɲɛgɛn " wuleman " be jurumu yira Ala ye kisili poroze min yira, o kiraya jaaw dɔrɔn lo la ani o sariyakolo ɲɛsinna a ka filimuw kɛbagaw dɔrɔn lo ma, i n’a fɔ " Ezawu " . Moyɛn Azi dibi wagati la, u tun be denmisɛn kunsigi wulemanw faga sabu u tun b’u jati mɔgɔ juguw ye. O le kosɔn, n b’a fɔ ka gwɛ, ɲɛgɛn wuleman tɛ mɔgɔ gansan kɛ jurumunkɛla ye ka tɛmɛ muso wuleman kan, walima muso wuleman kan, bari jurumunkɛla be lɔn a ka limaniya baara juguw fɛ. O la, tagamasiɲɛ nafa dɔrɔn lo la, " wuleman " , adamaden joli kulɛri, ye jurumun tagamasiɲɛ ye, ka kɛɲɛ ni Esayi 1:18 ye : " Aw ka na, an ka miiri ɲɔgɔn fɛ! Matigi Ala ko ten. Hali ni aw ta jurumunw wulennin lo, o bɛna gwɛ i ko neje; hali n’u wulennin lo i n’a fɔ wuleman, u bena kɛ i n’a fɔ wuluwulu . "  O cogo kelen na, a ka Apokalipisi kɔnɔ, a ka Yirali kɔnɔ, Yezu be ɲɛgɛn wuleman ni adamadenw ka baarakɛminanw siri ɲɔgɔn na minw be baara kɛ, u m’a lɔn wala u m’a lɔn, jinɛ ma, Sutana min ye ɲɛnamaya jurumunkɛla fɔlɔ ye Ala ye min dan ; misaliya dɔw la : Yir. 6:4 ka “ soo wuleman ” min kofɔra, Yir. 12:3 ka “ kongokolon wuleman wala wuleman tasumaman ” ani Yir. 17:3 ka “ kongofɛn wuleman ” min kofɔra .                  
sisan , o wolobaga hakɛ b' a bolo , Yakuba bena , a ka ɲɛnamaya kɛcogo dɔw kɛ minw be Ala ka laɲinitaw kiraya kɛ , i n' a fɔ Ibrayima nɔnabilabaga .
A y’a ka denbaya to yen a balimacɛ Ezawu ka dimi siranya kosɔn , ani kuun bɛrɛ b’a la, ka kɛɲɛ ni Zɛnɛzi 27:24 ye, sabu a tun y’a latigɛ k’a faga, a facɛ min tun be sa, ale ka dugawu minɛcogo jugu kɔ, “ min y’a lafili ” nɛgɛrifɛn dɔ fɛ min bɔra a muso Erebɛka hakili la. O mɔgɔ minɛko la, filanin tɔgɔ fila bɛɛ b’a yira k’u nafa ka bon. Sabu " Janbarakɛla " ye farigolo nɔgɔnin dɔ ta ka fiyentɔ Isiyaka lafili, o cogo la a y'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ a kɔrɔcɛ " nɔgɔman " yɛrɛ yɛrɛ la. Alako ta fan fɛ mɔgɔw be ɲɔgɔn dɛmɛ ani Rebeka tun be komi Yakuba ka tɛmɛ Ezawu kan . O kɛwale la, Ala be sɔsɔli don Isiyaka ka adamaden ni farisogo sugandili la min tun be Ezawu kanu, min tun be na ni kongosogo ye a fɛ, a tun be min waleɲuman lɔn. Min ka kan n'o ye ka tɛmɛ bɛɛ kan, Ala b'o di o tigi ma : Yakuba min ye janfakɛla ye.       
Tuma min na Yakuba sera Laban fɛ, a belencɛ min ye aramekan ye ani Rebeka balimacɛ , walisa ka baara kɛ a ye, Yakuba y’a daminɛ ka Rasɛli kanu, ale min tun ye Laban denmusow bɛɛ la fitinin ye nka a tun cɛ ka ɲi ka tɛmɛ tɔɔw bɛɛ kan. A tɛ min lɔn, o ye ko a ka ɲanamaya yɛrɛ yɛrɛ kɔnɔ, Ala b’a to a be kiraya baara kɛ min ka kan ka kiraya kɛ a ka kisili poroze la. O la, " saan wolonfila " baara kɔ walisa k'a ka kanulen Arasɛli sɔrɔ, Laban y'a denmuso fɔlɔ " Leya " wajibiya a kan k'a di a ma k'a kɛ muso ye. Walisa ka Rasɛli sɔrɔ ani k’a furu , a bena baara kɛ “ saan wolonfila wɛrɛ ” a belencɛ ye. O koo la, “ Yakuba ” be kiraya kɛ Ala bena min sɔrɔ a ka kisili labɛn kɔnɔ. Sabu ale fana bɛna jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ kɛ min tɛ bɛn n’a dusukun nege ye, sabu Izirayɛli farisogoman ni jamanaden ka kolɔnni tɛna tagamasiɲɛ kɛ ni ɲɛtaga ni nɔɔrɔ ye, a ka ɲumanya ka kan ni min ye. " Kititigɛlaw " ni " masacɛw " ka tuguɲɔgɔnnakow be ban tuma bɛɛ cogo jugu la, hali ni mɔgɔ damadɔw be bɔ yen. Ani kɔɲɔmuso min ɲinina ka kan n'a ka kanuya ye, a bena o sɔrɔ jɛnɲɔgɔnya filanan dɔrɔn na a kɛnin kɔ k'a ka kanuya yira ani k'a ka kisili labɛn yira Yezu Krista ka cidenyabaara la ; a ka kalan, ani a ta saya, ani a kunuko. A kɔrɔsi ko adamadenw ni Ala ka koow diyara ɲɔgɔn ye pewu. Yakuba ka kanubaga ye Rasɛli ye min tun tɛ se ka deen sɔrɔ , nka Ala ka kanubaga ye Leya ye min tun be deenw wolo. Ala ye Leya di Yakuba ma fɔlɔ k’a kɛ muso ye minkɛ, a b’a to a ka kira be jigitigɛ min sɔrɔ u fila bɛɛ bena min sɔrɔ u ka jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ la. O koo la , Ala y’a fɔ ko ale ka jɛnɲɔgɔnya fɔlɔ bena kɛ dɛsɛba ye. Ani, Masiya Yezu bɔnsɔnw banna minkɛ, o y’o kiraya kuma tiɲɛntigiya. Leya min tun tɛ kanubaga ye min sugandira furucɛ fɛ, o ye ja ye min be kiraya kɛ ko jɛnɲɔgɔnya kura sugandininw lo, minw bɔra kafiriw la, u ye ɲɛnamaya kɛ wagatijan kɔnɔ k’a sɔrɔ u m’a lɔn ko danbaga Ala kelenpe be yen. Nka , Leya tun be deenw wolo cogo min na, o tun be jɛnɲɔgɔnya dɔ kofɔra min tun bena nafa caaman lase Ala ma. Ani, Ezayi 54:1 b’o fɔ k’a fɔ ko: “ E den sɔrɔbaga min tɛ deen sɔrɔ tugun, i ka ninsɔndiya ! Aw ka ninsɔndiya ni aw ka ninsɔndiya ka bɔ, aw minw tɛ tɔɔrɔ la tugu ! Sabu muso min furunin lo, ale denw bɛna caya ka tɛmɛ muso furunin ta denw kan, Matigi Ala ko ten . Yan, min bilara, o bɛ kiraya kɛ, Leya sababu ra, o bɛ jɛnɲɔgɔnya kura ra, ani min tun furunin lo, Rasɛli sababu ra, o bɛ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ye heburukan na.                
 
Yakuba kɛra Isirayɛli ye .
Komi Yakuba n’a ka mɔgɔw ye Laban to yen nafolotigi ani nafolotigiya la, u kɔsegira a balimacɛ Ezawu fɛ, a be siranna a ka dimi tilennin n’a ka jurusara kuntaalajan ɲɛ. Loon dɔ sufɛ, Ala y’a yɛrɛ yira a la ani u ye ɲɔgɔn kɛlɛ fɔɔ ka gwɛ. Ala labanna k'a jogi a seen na k'a fɔ a ye ko kabini sisan, a bena weele ko " Isirayɛli " , bari a bɔra ka see sɔrɔ Ala ni mɔgɔw kɛlɛli la. O koo la, Ala tun b’a fɛ ka Yakuba ka niin kɛlɛbaga ja yira a ka limaniya kɛlɛ la. Ala y’a tɔgɔ la ko Isirayɛli, a tun be min fɛ ani a tun be min ɲinina ni fanga ye, a b’o sɔrɔ : a ka dugawu Ala fɛ. O cogo la, Ibrayima ye duba min sɔrɔ Isiyaka la, o ye cogoya sɔrɔ Isirayɛli farisogo sariyasun fɛ min lɔra Yakuba kan min kɛra Isirayɛli ye, yanni dɔɔni, a bena kɛ siya ye min be siranya bila mɔgɔ la, a bɔnin kɔ jɔnya la Ezipiti jamana na. Ala ka nɛɛma ye Ezawu labɛn minkɛ, o balimacɛ fila y’u yɛrɛ sɔrɔ hɛɛrɛ ni ninsɔndiya la.    
Yakuba n’a ka muso fila n’u ka baaradenmuso fila , y’a ye ko a ye dencɛ 12 ni sunguru kelen dɔrɔn lo wolo. A daminɛ na, Rasɛli tun tɛ den sɔrɔ i n’a fɔ Sarayi ni Erebɛka, nka a tun be boliw bato , a ye deen fila sɔrɔ Ala fɛ , Yusufu tun ye fɔlɔ ye ani Bɛnzamɛn tun ye dɔgɔcɛ ye. A sara k’a to a den filanan wolotuma na . O la , a be kiraya kɛ ko jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ bena ban , o min bena ban ni jɛnɲɔgɔnya kura sigili ye min basiginin lo Yezu Krista ka jurumuw yafa joli kan . Nka baarakɛcogo filanan na, o sayako nunu be kiraya kɛ a ka mɔgɔ sugandininw ka siniɲasigi laban koo la, minw bena kisi a ka ninsɔndiya sababu fɛ tuma min na a bena kɔsegi a ka Alako nɔɔrɔ la Mikayɛli Yezu Krista la. O yɛlɛmani min kɛra sugandili labanw ka koow la, o kiraya kɛra ni den min tɔgɔ yɛlɛmani ye ko “ B en- O ni ” wala “ ne ka dimi dencɛ ” bamuso min tun be satɔ fɛ , o tɔgɔ yɛlɛmana Yakuba fɛ , facɛ , “ Bɛnzamɛn ” wala “ kinin fɛ dencɛ ” (kinin fɛ) wala dencɛ barikaman. Ka sinsin a kan, Mat. 25:33 kɔnɔ, Yezu Krista bena “ a ka sagaw bila a kinin fɛ , ka bakɔrɔnw bila a numanbolo la .” O tɔgɔ " Bɛnzamɛn " sugandira Ala fɛ, a ka kiraya poroze dɔrɔn kosɔn, o la anw fɛ, bari Yakuba fɛ, a kɔrɔ tun ka dɔgɔ ; ani Ala ɲɛɛ na, Arasɛli min tun be boli bato, ale tun man kan ni tɔgɔ nin ye ko “ jo .” O koo minw ɲɛsinna duniɲa laban ma, u ɲɛfɔra Yir. 7 :8 ka ɲɛfɔliw kɔnɔ .                  
 
 
Yusufu min be mɔgɔw kabakoya .
Isirayɛli ka tariki kɔnɔ, Ala ye lɔyɔrɔ min di Yusufu ma, o bena a to a be se a balimaw ma minw , a ka kuntigiya kosɔn Alako ta fan fɛ , u y’a feere Arabu jagokɛlaw ma. Ezipiti jamana na, a ka hɔɔrɔnya n’a ka kantigiya b’a to mɔgɔw b’a waleɲuman lɔn , nka a kuntigi muso b’a fɛ k’a tɔɔrɔ minkɛ, a b’a kɛlɛ ani Yusufu labanna ka don kaso la . O yɔrɔ la , ka siko ɲɛfɔ, koo dɔw bena a lasun ka lɔyɔrɔba sɔrɔ farawona duguma: Viziri fɔlɔ. O kɔrɔtali basiginin lo a ka kiraya nilifɛn kan i n’a fɔ Daniyɛli tun be cogo min na a kɔ. O nilifɛn y’a to Farahuna min ye Ezipiti kalifa a ma, ale y’a waleɲuman lɔn. Kɔngɔba dɔ wagati la, Yakuba balimacɛw tagara Ezipiti ani yen , Yusufu n’a balimacɛ juguw bɛnna. Yakuba ni Boniyaminu bena fara u kan ani Heburuw bena sigi Ezipiti jamana na Gosɛn mara la ten.
 
 
Bɔli ani Musa kantigiman
 
Jɔɔnya la, heburuw bɛna Musa sɔrɔ, heburu dencɛ min tɔgɔ kɔrɔ ye ko " kisira ka bɔ ji ra " , Nili baji ra, Farahuna denmuso y’a lamɔ ani k’a lamɔ, hɔɔrɔnyabaga min labɛnna Ala fɛ.  
Komi u ka jɔnya cogoya tun be juguyara ka taga ani u tun be juguyara ka taga, walisa ka yahutu dɔ lafasa, Musa ye Ezipitika dɔ faga , ani a bolila ka bɔ Ezipiti jamana na. A ka tagama y’a ta ka taga Madiyan jamana na, Arabi Saudite jamana na, Ibrayima n’a muso filanan Ketura bɔnsɔnw be yɔrɔ min na , u furula Sara sanin kɔ . Saan 40 o kɔ, Musa ye Zipora furu , min tun ye a burancɛ Zetoro denmuso fɔlɔ ye ani a ye Ala kunbɛn tuma min na a tun b’a ka sagaw marala Horɛbu kulu gɛrɛfɛ. Danbaga b’a yɛrɛ yira a la i n’a fɔ yiriden min be manamana ani a be jɛni nka a tɛ jɛni. A y’a ka laɲinita yira a la Israɛldenw koo la ani a y’a ci ka taga Ezipiti walisa k’a ka mɔgɔw bɔli ɲɛminɛ.
Tɔɔrɔ tan bena kɛ sababu ye ka Farahuna waajibiya k’a ka jɔɔn nafamanw labila ka taga . Nka tannan le bɛna kiraya nafa ta, min bɛna kɛ yɔrɔ fɔlɔ ta ye. Sabu Ala ka Misirankaw dencɛ fɔlɔw bɛɛ faga, mɔgɔw fara bɛganw kan. Ani, o loon kelen na , Heburuw be Tɛmɛnkan seli fɔlɔ kɛ u ka tariki kɔnɔ. Tɛmɛnkan seli tun be kiraya kɛ Masiya Yezu ka saya koo la, ale min tun ye “ Ala ka dencɛ fɔlɔ ” ani “ Ala ka sagaden ” ye min saniyanin lo ani fiɲɛ tɛ min na, u y’o saraka bɔ i n’a fɔ “ sagaden ” min fagara bɔli loon na Ezipiti jamana na. Ala ye Isiyaka saraka min ɲini Ibrayima fɛ, o kɔ, bɔli Ezipiti ka Tɛmɛnkan seli ye kiraya kuma filanan ye min be Masiya (Mɔgɔ mɔlen) Yezu ka saya kofɔ, wala, Grɛkikan na , Yezu Krista. O bɔli kɛra Ezipiti jamana na saan kalo fɔlɔ tile 14nan na, saan kɛmɛkulu 15nan ɲɔgɔn na KRISTA TILE ɲɛ, wala saan 2500 ɲɔgɔn Awa ni Adama ka jurumu kɔ. O jatedenw b'a yira ko Ala ye " bɔnsɔn naani " min di Amɔrikaw ma, minw siginin be Kanaan jamana na, o ye " saan 400 " ye .          
Farahuna ka bonya ni murutili hakili bena tunu n’a ka kɛlɛbolo ye “ Kɔgɔji Wuliman ” jii kɔnɔ min b’a kɔrɔ sɔrɔ o cogo la, bari a be datugu u kan a dayɛlɛnin kɔ ka sira di Yahutuw ma ka don Arabi Saudite jamana na , Ezipiti jamana worodugu fan fɛ . Ala y’a yɛrɛ tanga Madiyankaw ma minkɛ, a y’a ka mɔgɔw ɲɛminɛ ka tɛmɛ kongokolon kɔnɔ ka taga Sinayi kulu kan yɔrɔ min na a bena a ka sariya “ sariya tan ” yira u la. Tiɲɛn Ala kelenpe ɲɛfɛ, Israɛl ye siya kalannin ye sisan min ka ɲi ka kɔrɔbɔ. O kama , Musa weelera ka na a fɛ Sinayi kulu kan ani Ala y’a to yen tile 40 ni suu 40 kɔnɔ. A be sariya walaka fila minw sɛbɛra n’a ka ala boloden ye, u b’u di a ma. Yahutuw ka kanpaɲi kɔnɔ , Musa ka yɔrɔ min tun tɛ yen wagatijan kɔnɔ , o be hakili murutininw nafa minw be Arɔn degun ani u labanna k'a to a be sɔn ka “ misiden sanulaman ” yɛlɛma ani k' a dilan . Nin koo nin dɔrɔn be mɔgɔ murutininw ka kɛwalew lajɛ ka surunya Ala fan fɛ, o sii hakɛ mana kɛ min o min ye . U banna ka kolo a ka kuntigiya ma minkɛ, o b’a to u b’a fɛ ka sigasiga a la ko a be yen. Ala ka ɲangili caman minw kɛ, o fana tɛ foyi yɛlɛma. Nin tile 40 ni suu 40 kɔrɔbɔli kɔ, Kanaan mɔgɔbaw ka siranya bena jama jalaki u ka yaala yaala kongokolon kɔnɔ saan 40 kɔnɔ ani, nin bɔnsɔn kɔrɔbɔnin dɔrɔn lo la, Zozuwe ni Kalɛbu dɔrɔn lo bena se ka don layidu jamana na Ala ye min di saan 2540 ɲɔgɔn na kabi Adama ka jurumu kɛra .        
 
Zɛnɛzi ka maana kɔnɔ, mɔgɔ minw ɲɛminɛna, olu ye kokɛlaw ye minw be kɛra yɔrɔ dɔ la danbaga Ala lo y’o labɛn. O kelen kelen bɛɛ be kalan dɔ di , kiraya kuma kama wala n’o tɛ , ani o miiriya min be mɔgɔw ɲɛɛ na, o sinsinna ciden Pol fɛ min ko 1 Kor . » Kabi o wagati, Matigi ka ciden Ellen G. White y’a ka gafe tɔgɔtigi dɔ sɛbɛ min tɔgɔ ko “ Sɔsɔliba .” O la, " ɲɛnajɛ " miiriya be sabati, nka gafe senuman ka " lolow " kɔ , an kelen kelen bɛɛ ka kan k'an yɛrɛ ka baara kɛ, k'a lɔn ko, u ka kolɔnniw b'an kalan cogo min na , an be bila u ka baara ɲumanw ladegi , k'a sɔrɔ an ma u ka filiw lakali tugun. Anw fɛ, i n’a fɔ Daniyɛli (Ne ka Kititigɛla ye Ala ye) , Ala tora " an ka Kititigɛla " ye, hinɛbaga, siga t’a la, nka " Kititigɛla " min tɛ mɔgɔ si bɔ ɲɔgɔn na.              
Yahutuw ka jamana Israɛl ka koow kɛra kasaara ye , nka o ma tɛmɛ an ka wagati ka kerecɛnw ka limaniya kan min be ban ni murutili ye yɔrɔ bɛɛ. An man kan ka kabakoya o bɔɲɔgɔnya ra, sabu jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ ta Izirayɛlimɔgɔw tun ye adamadenw ta fɛn misɛn dɔrɔn le ye, minw tun bɛ dugukolo bɛɛ kan. O lo kama limaniya sɔbɛ tun man ca yen i n’a fɔ jɛnɲɔgɔnya kura min lɔra Kisibaga ani “ Seere kantigiman ” Yezu Krista kan.  
 
Ka bɔ Bibulu kɔnɔ .
 
Bibulu bɛɛ min sɛbɛra ani o kɔfɛ , Ala y' a sɛbɛ a ka adamaden baarakɛlaw ma , o be kiraya kalanw lase ; k’a ta Zɛnɛzi ma ka taga a bla Yirali kitabu ra. Ala ye kokɛla minw sugandi, u b’u yira an na i n’a fɔ u be cogo min na tiɲɛn na. Nka ka kiraya kumaw lɔ o ɲɛnajɛ banbali kɔnɔ, danbaga Ala lo be kɛ koow labɛnbaga ye. O bɔnin kɔ Ezipiti jamana na, Ala y’a ka sankolo sariya yɔrɔ dɔ di Isirayɛlidenw ma hɔrɔnya la saan 300 kɔnɔ, o min ye “ kititigɛlaw ” ka wagati ye min banna saan 2840 ɲɔgɔn na . Ani o hɔɔrɔnya kɔnɔ, o min ye ka kɔsegi jurumu ma, o be Ala waajibiya k’a ka mɔgɔw ɲangi “ siɲɛ wolonfila ” a be minw di laban na Filisitikaw ma, u ka tiɲɛn juguw. Ani, “ siɲɛ wolonwula ” a be “ hɔɔrɔnyabagaw ” lawuli . Bibulu b’a fɔ ko o wagati la , “ bɛɛ tun b’a sago kɛ .” Ani, o hɔɔrɔnya pewu wagati tun ka ɲi ka kɛ walisa yiriden min be bɔ mɔgɔ kelen kelen bɛɛ la, o ka yira. O kelen lo be kɛra an ka “ wagati laban ” na fana . O hɔɔrɔnya saan kɛmɛ saba minw be tagamasiɲɛ kɛ ni heburuw ka kɔsegi ye tuma bɛɛ jurumun na, Ala b’an weele k’u suma ni saan kɛmɛ saba ye, mɔgɔ tilennin Enɔki ka ɲɛnamaya kɔnɔ, a b’o min yira an na i n’a fɔ misaliya ɲuman a ka mɔgɔ sugandininw koo la , k’a fɔ ko : “ Enɔki ye saan kɛmɛ saba kɛ ka tagama Ala fɛ tuguni, bari a tun tɛ Ala fɛ tugun , . n’a ye, k’a to a ka don fɔlɔ a ka banbali kɔnɔ i n’a fɔ, a kɔ, Musa ni Eliya, ani mɔgɔ senuman minw kununa ka bɔ saya la Yezu saya tuma na, mɔgɔ sugandininw bɛɛ ɲɛ, hali Yezu Krista ka cidenw ; o bɛɛ bɛna yɛlɛma walama ka kunu laban lon na.                  
" Kititigɛlaw " ta kɔ , masacɛw ka wagati nana ani yen tugun, Ala y'a ka kokɛla fɔlɔ fila di kiraya baara ma min b'a yira ko juguya be taga ɲɛfɛ ka taga ɲuman laban na, o kɔrɔ, ka bɔ suu la, walima dibi la, ka taga yeelen na. O cɛ fila, Sayuli ni Dawuda , be kiraya kɛ ten , kisili labɛn min labɛnna dugukolo kan mɔgɔ sugandininw ye, o kɔrɔ, yɔrɔ fila wala jɛnɲɔgɔnya senuman fila minw be tugu ɲɔgɔn kɔ. Take it with me, Dawuda be kɛ masacɛ ye masacɛ Sayuli saya dɔrɔn lo la , i n’a fɔ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ min be to sen na tuma bɛɛ, o saya b’a to Krista be se k’a ka jɛnɲɔgɔnya kura sigi sen kan , a ka masaya n’a ka kuntigiya banbali.  
N y' o kuma fɔ ka ban , nka n b' aw hakili jigi ko dugukolo kan masayaw tɛ ni Ala ka sariya ye bari heburuw tun b'a ɲini Ala fɛ a ka masacɛ sɔrɔ " i n'a fɔ dugukolo kan siya tɔw " , olu , " kafiriw " . O kɔrɔ ko masacɛ nunu ka misaliya ye sitani ka jogow sifa ye, Ala ta tɛ. I n’a fɔ, Ala fɛ, masacɛ ka ɲi, a majiginin lo, a fanin be yɛrɛminɛ ni makari la, a b’a yɛrɛ kɛ bɛɛ ka baaraden ye, i n’a fɔ jinɛ ta ka gwɛlɛ, a be waso, a be yɛrɛɲini ani a be mɔgɔ mafiɲɛya , ani a b’a ɲini bɛɛ fɛ u k’ale baara . A ka mɔgɔw banna a la minkɛ , Ala y’a ka delili jaabi ani a ka balawo kosɔn, a ye masacɛ di a ma ka kɛɲɛ ni jinɛ ka sariyaw ye ani a ka tilenbaliyakow bɛɛ ye . Kabi o wagati, a ka jama Israɛl fɛ, nka ale kelenpe lo fɛ , masaya y’a ka Ala ka sariya sɔrɔ .     
Dalafɔli walima sɛbɛri ye mɔgɔ fila ka kumaɲɔgɔnya fɛɛrɛ ye .   Bibulu ye Ala ka kuma ye o kɔrɔ la ko walisa k’a ka kalanw lase a ka dugukolo kan danfɛnw ma, Ala ye seereya dɔw lajɛn minw sɛbɛra wala minw sɛbɛra a sagokɛlaw ye ; seereya minw labɛnna, k’u sugandi ani k’u lajɛn wagati dɔ kɔnɔ. An man kan ka kabakoya k’a ye ko tilenninya min sigira dugukolo kan, o dafanin tɛ, bari adamadenw be se k’u ka tilenninya sigi sariya ka sɛbɛri dɔrɔn lo kan. Sisan, Ala b'a fɔ an ye Yezu sababu la ko " sɛbɛ be mɔgɔ faga nka hakili be ɲɛnamaya di " , nin sɛbɛ. O kama, Bibulu ka sɛbɛnin senumanw be se ka kɛ “ seerew ” dɔrɔn lo ye i n’a fɔ a yirala cogo min na Yir. 11 :3 kɔnɔ, nka u tɛ se ka kɛ “ kititigɛlaw ” ye cogo si la . Komi Ala b’a lɔn ko sariya sɛbɛnin tɛ se ka kiti tigɛ cogo tilennin na, a be tiɲɛn dɔ yira min basiginin lo a ka Alaya dɔrɔn lo kan. Ale kelen lo be se ka kiti tigɛ cogo tilennin na, sabu a be se k’a ka danfɛnw hakili gundokow sɛgɛsɛgɛ cogo min na, o b’a to a be kiti tigɛ mɔgɔ minw kan, u b’u ka miiriya lɔn, o ye koo dogoninw ye ani danfɛn tɔɔw t’u lɔn. O kama, seereya minw be kɛ ka kiti tigɛ, Bibulu be basigi olu dɔrɔn lo kan. Sankolo kiti “ saan waa kelen ” kɔnɔ, mɔgɔ senuman sugandininw bena se ka niin minw kiti tigɛ, u ka miiriya lɔn. O la, n’u be ni Yezu Krista ye, u bena se ka kiti dafanin dɔ tigɛ min kɛra wajibi ye sabu kiti laban b’a yira tɔɔrɔ wagati min na saya filanan na. O lɔnniya min b’a yira ko mɔgɔ min y’o koo kɛ, o b’a to an be Ala ka makari faamu ka ɲɛ Kayɛn , dugukolo kan mɔgɔfagala fɔlɔ la. Ka kɛɲɛ ni seereya kelenpe min be sɔrɔ lɛtɛrɛ kɔnɔ Bibulu kɔnɔ, Kayɛn tun be koniya la Ala ka desizɔn fɛ ka Abɛli ka saraka duga ani ka Kayɛn ta mafiɲɛya , k’a sɔrɔ Kayɛn tun t’o danfara sababu lɔn min tun ye Alako ta fan fɛ ani min tun ma lɔn hali bi . O lo, ɲɛnamaya be kɛ ni paramɛtiriw ni cogoyaw ye minw tɛ se ka jati ani Ala dɔrɔn lo be se k’u lɔn ani k’u kiti tigɛ n’a be koow lɔn ka ɲɛ. O fɔra, Bibulu kelenpe min tora adamadenw fɛ, o ye kitabu kelenpe ye min be sariya jusigilanw yira lɛtɛrɛw kɔnɔ, min b’u ka kɛwalew kiti, k’a sɔrɔ u be kɔnɔni kɛra u ka gundo miiriyaw ka yira mɔgɔ senuman sugandininw na sankolo la. Sisan, lɛtɛrɛ ka baara ye k’o koo jalaki wala k’a kiti tigɛ. O lo kama, Yezu be cɛɛw hakili jigi a ka Apokalipisi kitabu kɔnɔ ko u ka “ baara ” nafa ka bon ani a man teli ka kuma u ka limaniya koo la. 17, o            Zaki 2 kɔnɔ: ciden Zaki y’a hakili jigi ko “ ni baara tɛ, limaniya sanin lo ”, o la, k’o miiriya tiɲɛtigiya, Yezu be kuma “ baara ɲumanw wala jugumanw ” dɔrɔn lo koo la minw be sɔrɔ limaniya fɛ. Ani, walisa o baaraw ka bɔ limaniya sababu fɛ, Bibulu be minw kalan i n’a fɔ Ala ka sariyaw dɔrɔn lo. Katoliki Egilizi be wale ɲuman minw jati, u tɛ jati, sabu u ye adamadenw ka jogo n’u ka hakilimaya baaraw ye.    
Laban wagati la, mɔgɔw be Bibulu mafiɲɛya pewu ani adamadenw ka jɛnkulu be ngalon tigɛcogo dɔ yira min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ ani a be mɔgɔ kabakoya. O tuma na, kumaden " tiɲɛ " min be Bibulu senuman yira, Ala ɲanaman ka kuma , ani min ka bon n'o bɛɛ ye, a ka duniɲa kuru bɛɛ poroze, o b'a ka nafa bɛɛ ta. Sabu o " tiɲɛ " kelenpe nin mafiɲɛyali b'a to adamadenw b'u yɛrɛ lɔ ngalonw kan jɛɲɔgɔnya , nɔgɔko , diinɛ , politiki walima sɔrɔko yɔrɔw bɛɛ la .     
Nin barokun be sɛbɛra lafiɲɛlon na, saan 2021, utikalo tile 14nan na, sini, utikalo tile 15nan na , lajɛnbaw la , ngalon diinanw be mɔgɔ minw lafili , olu bena bonya la sitani ka gundokow kan minw ye ɲɛtaga sɔrɔ ka tɛmɛ a ka baara bɛɛ kan : kabini a ye baara kɛ ni “ saa ” ye i n’a fɔ Mariyamu “ the “ image the medium in . Tiɲɛ yɛrɛ tun tɛ sunguru ye tugu, bari Yezu kɔ, a ye dencɛw ni denmusow wolo ; Yezu balimacɛw n’a balimamusow. Nka ngalon be sa kosɔbɛ ani a be Bibulu ka sɔsɔli ɲumanw yɛrɛ kɛlɛ. O bɛɛ n’a ta, nin utikalo tile 15 kɔ , fɛti seegi dɔrɔn lo bena to ka Ala dimi ani k’a ka dimi tilennin lawuli min bena ben jalakibagaw kuun na . An k’a kɔrɔsi ko o yelifɛn na, denmisɛnw lo sugandira ka “ sungurunin ” ka yelifɛn tiɲɛntigiya . Yala u jalakibaliw lo i n'a fɔ u b'a fɔra cogo min na ani u b'a fɔra cogo min na wa ? Komi u wolola ka kɛ jurumunkɛlaw ye, u b’a fɔ ka gwɛlɛya ko u ma foyi kɛ, nka u tɛ se k’u jalaki k’u y’u sen don o koo la. O denmisɛnw ye yeli min sɔrɔ, o tun ye tiɲɛn ye kosɔbɛ, nka jinɛ fana ye murutinin hakili yɛrɛ yɛrɛ ye ani Yezu Krista y’a ka kuma caaman di a ma walisa k’a ka baarakɛlaw lasɔmi a koo la . Tariku b'a ka nanbara lafili fanga seereya min be na ni " saya filanan " ye a ka lafilibagaw n'a lafilibagaw fɛ. Sutana batoli min be kɛ papa ni Ɔrɔmu Katolikiw ka legilizi fɛ , Ala b’o sɔsɔ, Yirali 13:4 ka vɛrise nin na : “ O ye kongokolon bato, bari a ye fanga di kongofɛn ma : . O ka wara bato k’a fɔ ko: «Jɔn le bɛ se ka wara kɛrɛ? ". Tiɲɛ na, o « batoli » min tun be Yezu Krista ka mɔgɔ senumanw lakikaw jagoya ani k’u tɔɔrɔ, o batoli banni kɔ dɔrɔn , muɲuli wagati la, koow tun b’a bila a kan cogo min na, o batoli tun be janya ni jinɛ ka “ sungurunin ” ka yelifɛnw ye minw be mɔgɔ lafili ; a " muso " ka " nɔnabila " .                              saa ” kɔ, “ saa ” ye “ muso ” lafili min y’a cɛɛ lafili. O sariyakolo bele be ten ani a bele be nɔɔ bɔ i n’a fɔ fɔlɔ la.                                  
 
Sugandili laban wagati .
 
Nin Ala ka yiraliw kalan be ban ni Zɛnɛzi kitabu sɛgɛsɛgɛli ye min y’a yira an na ko Ala ye jɔn ye a ka jogow bɛɛ la. An y' a ye sisan , a b' a jija cogo min na a ka danfɛnw ka mɛnni kɛ a fɛ , a kɛtɔ ka Ibrayima bila limaniya kɔrɔbɔli kabakoman dɔ la tuma min na a tun be ɲini ka saan kɛmɛ sɔrɔ ; O kama, o Ala ka waajibi tɛ mako ɲɛ tugun k’a yira. 
Sugandili laban min labɛnna Ala fɛ kabini saan 1843 ka sɛnɛ wagati la , ani min tun ka ɲi ka kɛ kabini saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22 , lafiɲɛlon labatoli wajibiyalen lo Ala fɛ k’a yira ko a ka mɔgɔ senuman sugandininw ye kanuya min segi a ma. O la , diɲɛ bɛɛ ka hakilimayako be yira ɲiningali kelen kɔnɔ min ɲɛsinna diinanw bɛɛ ma , kerecɛnw dɔrɔn .
Ɲiningali min be mɔgɔ faga wala k’a to i be ɲɛnamaya kɛ fɔɔ abada .
Yala masacɛ, masacɛ, wala pape be ni fanga ye ani u be se ka Ala ka kumaw yɛlɛma ani k’u sɛbɛ , wala a ka dicte la i n’a fɔ Musa y’a kɛ cogo min na wa ? 
 
Komi Yezu tun kɔnna ka koo bɛɛ lɔn, hali o ɲiningali yɛrɛ, a y’a ka jaabili di ka kɔn , a ko Mat. 5:17-18 : “ Aw kana a miiri ko ne nana sariya ni kiraw ka kalan bɔ yen. Ne ma na janko k'o ban, ne nana k'a kɛ k'a dafa. Tiɲɛ na, ne b'a fɔ aw ye ko hali ni sankolo ni dugukolo ma ban, sariya ka sɛbɛnin kelen, walima a ka sɛbɛnin kelen tɛna bɔ yen, fɔɔ a bɛɛ ka dafa . » O Yezu kelen y’a fɔ fana ko a ye kuma minw fɔ, u bena kiti tigɛ an kan , Zan 12:47 ka taga se 49 ma : “ Ni mɔgɔ min be ne ka kumaw lamɛn, n’a m’u labato, ne t’o tigi kiti. sabu ne ma na ka na kiti ben dunuɲamɔgɔw kan, ne nana ka na o kisi le. Ni mɔgɔ min banna ne ra, ni a ma sɔn ne ta kuma ma, o tigi bɛ kiti tigɛ; Ne ye kuma min fɔ, o lo bena kiti tigɛ a kan labanlon na . Sabu ne ma kuma ne yɛrɛ ra; nka ne Fa min ka ne ci, ne ka kan ka min fɔ, ani ne ka kan ka min fɔ, ale le ka o fɔ ne ye. »      
Ala bɛ a ta sariya faamu cogo min na, o le ye nin ye. Nka Dan. 7:25 y’a yira ko ŋaniya min tun b’a la ka “ yɛlɛma ” o tun ye ka bɔ kerecɛnw ka wagati la , a ko Ɔrɔmu Katolikiw ka pape koo la ko : “ A bena kuma fɔ Alaba kama, ka Alaba ka mɔgɔ senumanw sɛgɛ , ani a bena miiri ka wagatiw ni sariyaw yɛlɛma ; Ala ta mɔgɔ saninmanw bɛna don a boro ka wagati kelen, ani wagati fla, ani wagati tarancɛ.» " Dimi min bena ban ani a bena a lɔn ka ɲangili kɛ cogo tilennin na ka kɛɲɛ ni vɛrise 26nan ye min be tugu o kɔ : " O tuma na, kiti bena na, a ka fanga bena bɔ a bolo, o min bena halaki ani ka tunu pewu. » O " wagatiw " walima kiraya saanw b'a ka tɔɔrɔko lakali min kɛra saan 1260 kɔnɔ, k'a ta saan 538 la ka taga se saan 1798 ma.           
O “ kiti ” be kɛ yɔrɔ caaman na.  
A yɔrɔ fɔlɔ ye labɛn ye ; O ye “ Adventiste ” ka limaniya min sigi kabini saan 1843 ka sɛnɛ wagati la , o baara ye min b’ o danfara ani k’ a saniya . Adventisme diinan be dan na ni Katolikiw ni Porotɛstanw ka diinanw ye. Yirali kɔnɔ, o yɔrɔ ɲɛsinna “ Saridi, Filadɛlifi ani Lawodise ” wagati ma Yirali 3 :1-7-14 kɔnɔ.      
A filanan be se ka waleya : " a ka fanga bena bɔsi a la ." Nin ye Yezu Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman ye min makɔnɔna saan 2030, sɛnɛkalo la.Adventist sugandininw be don abada la k’u faran ka bɔ Katolikiw , Porotestantiw ani Adventist murutininw na minw man kan n’u ye ani u be sa dugukolo kan. O koo kɛra “ Laodise ” wagati laban na, Yir.      
A sabanan ye suu minw benna, olu ka kiti ye , mɔgɔ sugandininw minw donna Ala ka sankolo masaya la, olu lo b’o kɛ . Minw fagara, olu lo kɛra kititigɛlaw ye ani murutininw kelen kelen bɛɛ ka ɲɛnamaya kiti tigɛra u kelen kelen bɛɛ la ani kiti laban min be bɛn n’u ka jurumu ye, u y’o tigɛ. O kumasenw b’a yira “ tɔɔrɔw ” minw bena kɛ u ka “ saya filanan ” ka kɛwalew fɛ . Yirali kitabu kɔnɔ, o barokun ye Yirali 4nan ka barokun ye ; 11:18 ani 20:4 ; o kɛra kabini Dan.7:9-10 .       
A naaninan, saan waa wolonfilanan laban na, o min ye Ala n’a ka mɔgɔ sugandininw ka lafiɲɛlonba ye Krista la, Krista n’a ka mɔgɔ sugandininw ka kiti minw tigɛra, u ka kiti tigɛyɔrɔ be na. Jurumu jamana na, u be kunu yɔrɔ min na, murutinin minw jalakilen lo, u be halaki, “ abada ,” “ saya filanan tasuma ” sababu fɛ. Yirali kɔnɔ, o kitiba wala “ kiti laban ” lo ye Yirali 20:11-15 ka barokun ye.       
 
Sugandili laban wagati la, diinan miiriya fila minw tɛ se ka bɛn , sabu u be ɲɔgɔn kɛlɛ kosɔbɛ, u be ɲɔgɔn dan pewu . Krista ka mɔgɔ sugandininw b’a kaan mɛn ani u b’u yɛrɛ degera a ka laɲinitaw la wagati min na a be kuma u fɛ ani k’u weele. O yɔrɔ wɛrɛ la , kerecɛnw be tugu diinankow kɔ minw be yen kabi saan kɛmɛkulu caaman i n'a fɔ tiɲɛn ye wagati koo ye , hakilimaya , miiriya ani seereya tɛ . O mɔgɔw tun t’a faamu ko « jɛnɲɔgɔnya kura » min kofɔra Yeremi 31:31 ka taga se 34 ma : « Lon dɔ bɛna na, Matigi Ala ko ten, ne bɛna jɛnɲɔgɔnya kura don ni Izirayɛli ta somɔgɔw ye, ani Zuda ta somɔgɔw ye , ka bɛn ni ne bɛna jɛnɲɔgɔnya min kɛ ni o ye. Misiran jamana, o ka jɛnɲɔgɔnya min cɛn, hali ni ne tun ye o cɛ ye, Matigi Ala ko ten. Nka ne bɛna jɛnɲɔgɔnya min kɛ ni Izirayɛlimɔgɔw ye o wagatiw tɛmɛnin kɔ, o ye nin ye : ne bɛna ne ta sariya don o kɔnɔ, k’a sɛbɛ o jusukunw na . Ne bɛna kɛ o ta Ala ye, o bɛ kɛ ne ta mɔgɔw ye.» Mɔgɔ si tɛna a mɔgɔɲɔgɔn karan tugu, walama a balema, k’a fɔ ko : ‹Aw ye Matigi Ala lɔn! Sabu o bɛɛ bɛna ne lɔn, k’a ta o bɛɛ ra fitini na ka taga a bla o ra mɔgɔba ra, Matigi Ala ko ten; Sabu ne bɛna o ta jurumunw yafa o ma, ne tɛna o ta jurumunw hakiri to o ra tuun . » Ala be se ka se cogo di k’a ka sariya senuman kanuya “ sɛbɛ adamaden dusukun na ” , o min tun ma se ka kɛ layidu kɔrɔ ka sariya ye ? O ɲiningali jaabili, ani danfara kelen min be jɛnɲɔgɔnya fila nunu cɛ, o ye Ala ka kanuya yiracogo ye min be kɛ Yezu Krista nɔɔ na, ​​a ye mɔgɔ min sɔrɔ ani a y’a yɛrɛ yira min kɔnɔ, ale ka jurumuw yafa saya sababu fɛ . Nka Yezu ka saya ma lamɛnni ban, nka a ye sababuw di mɔgɔ sugandininw ma walisa u ka lamɛnni kɛ Ala ye tugun, min be se ka kanuya kɛ kosɔbɛ. Ni a ye adamaden dusukun sɔrɔ, Ala tun be laɲini min ɲinina, o be dafa ; a be mɔgɔ sugandinin dɔ sɔrɔ min ka kan n’a ka ɲɛnamaya banbali ye.           
Ala ye cikan laban min di aw ma gafe nin kɔnɔ, o ye faranfasi koo ye . O lo ye koo jɔnjɔn ye min be danfara bɛɛ don mɔgɔ sugandininw ni mɔgɔ weeleninw cɛ. A ka cogoya la, adamaden t’a fɛ mɔgɔw k’a tɔɔrɔ a ka delinankow n’a ka miiriyaw la koow koo la. Nka, o ɲagamini be kɛ wajibi ye sabu, a delila galon siginin na, walisa ka kɛ a ka mɔgɔ sugandinin ye, adamaden ka ɲi ka tigɛ ani ka sira wɛrɛ ta walisa a ka bɛn tiɲɛn ma Ala be min yira a la. O tuma na, a ka ɲi ka fara o kan ani Ala tɛ sɔn minw ma . Min sugandinin lo, ale ka ɲi k’a yira ko a be se k’a ka miiriyaw, a ka delinankow ani a ka farisogo jɛnɲɔgɔnya kɛ ni danfɛnw ye, minw ka siniɲɛsigi tɛna kɛ ɲɛnamaya banbali ye abada.
Sugandilikɛlaw fɛ, diinɛko kɔrɔtanin lo ; O laɲinita ye ka jɛnɲɔgɔnya barikaman sigi ni danbaga Ala ye, hali n’o be adamadenw ka jɛnɲɔgɔnya tiɲɛ. Minw benna, diinɛ ye yɔrɔnin kelen ye ; Jɛnɲɔgɔnya min be u ni adamaden tɔɔw cɛ, u b’o lo bila u ɲɛnako fɔlɔ ye, hali n’o be Ala tɔɔrɔ.  
 
Tile wolonfilanan : Danfara, tɔgɔ, tariki . 
 
Kerecɛnw ka limaniya mɔgɔ laban minw sugandira, olu lajɛnna Alako ta fan fɛ ka kɛ Israɛlden ye min be bɔ “ kabila 12 ” kɔnɔ , Yir. U ka sugandili kɛra ni limaniya kɔrɔbɔli caaman ye minw basiginin lo nafa min yirala kiraya kuma na min be saan 1843 loon kofɔ Dan.8:14 kɔnɔ . O tun ye ka Ala ka kerecɛnya daminɛ kokura tagamasiɲɛ yira , fɔɔ ka taga se o wagati ma , Katolikiw ka limaniya tun b’a yira kabini saan 1170. ka taga saan 1843 ni saan 1844 cɛ . O cikan tun tɛ kuma lafiɲɛlon koo la, nka a tun be fɔra kɛnɛma dɔrɔn , bari Krista ka kɔsegi bena kɛ saan waa wolonfilanan donni tagamasiɲɛ ye , o kɔrɔ, lafiɲɛlonba min tun fɔra kiraya la, lɔgɔkun o lɔgɔkun , tile wolonfilanan lafiɲɛlon na : Yahutuw ka lafiɲɛlon. Komi Adventiste fɔlɔw tun t’o jɛnɲɔgɔnya lɔn, u m’a lɔn ko Ala kɔrɔtanin lo lafiɲɛlon na fɔɔ o kɔrɔbɔli wagati tɛmɛnin kɔ. Ani tuma min na u y’o faamu, piyɔniyew ye tiɲɛn kalan ni fanga ye lafiɲɛlon koo la min hakili be to legilizi tɔgɔ la min sigira sen kan, “ tile wolonfilanan .” Nka wagati tɛmɛnin kɔ, baara ciyɛntigiw ma lafiɲɛlon jati tugun i n’a fɔ Ala b’a di cogo min na, u y’a kɛ loon min ka kan ka kɛ, u y’o siri ni Yezu Krista kɔsegi wagati ye sanni k’a siri ni saan 1843 loon ye, Daniyɛli ka kiraya kuma b’a yira cogo min na. Ka o Ala ka laɲinita jɔnjɔn ɲɔgɔn bila kɔfɛ, o tun ye fili ye, o min nɔfɛko ye, saan 1994, Ala banna ɔriganisasiyɔn n’a mɔgɔw la, a ye minw di murutininw ka jɛnkulu ma, a tun ye min jalaki ka ban kabi saan 1843. cept adamadenw ka jɛɲɔgɔnya faranfaran . Kanubaliya min be Ala ka tiɲɛn koo la ani o la, Ala yɛrɛ koo la, o lo be sɔsɔli la, ani nin ye kalan laban ye kerecɛnw ka limaniya tariki kɔnɔ ne be se ka min ɲɛfɔ aw ye , k’aw kalan ani k’aw lasɔmi, Sebagayabɛɛtigi Ala tɔgɔ la , YaHweh-Michael-Jesus Christ.          
A laban, hali bi o barokun kelen kan, bari a ye n’ sara ni dimi ye Alako ta fan fɛ, n’ b’aw hakili jigi vɛrise nin na min be sɔrɔ Mat. 10:37 kɔnɔ ani , komi vɛrise minw be kɔn a ɲɛ , olu be kerecɛnw ka limaniya sɔbɛ ka danfara cogoya lajɛ ka gwɛ , n’ b’u bɛɛ kofɔ k’a ta vɛrise 34nan na ka taga a bila vɛrise 38nan na : 
“ Aw kana a miiri ko ne nana hɛrɛ lase dugukolo kan ; Ne ma na ni hɛɛrɛ ye, nka ne nana ni muru ye . Sabu ne nana ka dencɛ ni a facɛ danfara, ka denmuso ni a bamuso danfara, ka muso ni a buranmuso danfara ; Mɔgɔ jugu le bɛna kɛ a yɛrɛ ta somɔgɔw le ye. min b' a fa walima a ba kanu ka tɛmɛ ne kan , o tigi man kan ni ne ka kalanden ye , min b'a dencɛ walima a denmuso kanu ka tɛmɛ ne kan ; Ni mɔgɔ min m'a ka gwengwenlɔgɔ ɲun ka tugu ne kɔ, o tigi man kan ni ne ka kalanden ye. » Nin vɛrise 37nan be Ibrayima ka dugawu tiɲɛtigiya ; a ka seereya kɛ ko ale bɛ Ala kanu ka tɛmɛ a yɛrɛ dencɛ kan. Ani, ka Adventiste balimacɛ dɔ hakili jigi a ka baara la, k’o vɛrise fɔ a ye, an ka siraw farala ɲɔgɔn kan ani n’ ye dugawu kɛrɛnkɛrɛnnin dɔ sɔrɔ Ala fɛ. O kɔ, o " balimacɛ " tun be n’ minɛ i n’a fɔ fanatiki ani kabini o koo kɛra, a tun be tugura Adventistw ka laada sira kɔ. Min tun ye n’ lalɔnniya Adventisme la ani yiridenw dumuni nafaw la, o kɔ, ale sara Alzheimer bana fɛ, k’a sɔrɔ n’ bele be kɛnɛya la , n’ be niin na ani n’ be baara kɛra n’ ka Ala ye, n’ be ni saan 77 ye ani n’ tɛ taga dɔgɔtɔrɔw fɛ ani n’ tɛ furaw ɲini . Nɔɔrɔ bɛɛ ye Danbaga Ala n’a ka ladili nafamanw lo ye. Tiɲɛn lo !       
Walisa ka Adventisme ka tariki surunya , an ka ɲi k’an hakili to koo nunu na. O tɔgɔ la " Adventist " , Ala b'a ka mɔgɔ senuman labanw lajɛn Katolikiw ka diinɛ ka fanga jan kɔ min ye sariya sigi , diinɛko la , dimansi min sigira sen kan a ka kafiri tɔgɔ la " tile ma se ka min sɔrɔ " Constantin I fɛ marisikalo tile 7, saan 321. Nka Adventiste fɔlɔw tun ye kerecɛnw ye minw tun be bonya la Pro Catholique kan saan 321. O la, Ala y’u sugandi u ka kɛwalew fɛ k’a sɔrɔ u nisɔndiyara Yezu Krista ka kɔsegi la min fɔra u ye ka tugu ɲɔgɔn kɔ saan 1843 ka sɛnɛkalo la ani saan 1844, ɔkutɔburukalo tile 22. O sugandili kɔ dɔrɔn, lafiɲɛlon yeelen yirala u la. Ani fana, u ye Daniyɛli ni Yirali ka kiraya kumaw kɔrɔfɔ cogo min na, filibaw tun be yen , ne be minw latilen baara nin na. K'a sɔrɔ u tun ma lafiɲɛlon lɔn, piyɔniyew ye kiti min be weele ko " sɛgɛsɛgɛli ", u tun t'a lɔn abada k'o ɲiningali kɛ ; hali ni yeelen tun dira o ma Nɛnɛkirilon na. Minw t’a lɔn, ne b’aw hakili jigi ko ka kɛɲɛ ni nin miiriya ye, kabini saan 1843, o kɔ, saan 1844, sankolo la, Yezu be seereya gafew sɛgɛsɛgɛ walisa k’a ka mɔgɔ labanw sugandi minw ka kan ka kisi. O bɛɛ n’a ta, dimansi jurumu yiracogo gwɛnin ye Dan 8:14 ka cikan kɔrɔ tigitigi di, hali n’a bayɛlɛmana cogo bɛnbali la ko “ ka yɔrɔ senuman saniya .” Ani , o bayɛlɛmani jugu ye sɔsɔli juguw lawuli , bari o kumaden tun ɲɛsinna fɔlɔ ma , min tun be kɛ Yezu-Krista ka saya hakɛ la ka kɛɲɛ ni Ebɛrɛ ye . Sabu Kirisita ma don Alabatosoba min lɔra mɔgɔ boro fɛ, min ye Alabatosoba yɛrɛ yɛrɛ ladegi ye, nka a donna sankolo yɛrɛ ra, janko a ye bɔ ​​Ala ɲa kɔrɔ sisan an kosɔn . " O la, fɛɛn o fɛɛn tun ka kan ka saniya sankolo la, o saniyara Yezu Krista ka saya fɛ : o la, sɛgɛsɛgɛri kiti kɔrɔ tɛ yen tugun. Yezu sanin kɔ ani a suu kununin kɔ, jurumu wala jurumukɛla si tɛ don sankolo la k’a nɔgɔ tugun.               , bari Yezu y' a ka sankolola ɲɔgɛnyɔrɔ saniya ka Sutana n'a ka mɛlɛkɛw gwɛn ka jigi dugukolo kan .ka kɛɲɛ ni Yir. 12:7 ka taga se 12 ma ani kɛrɛnkɛrɛnniya la vɛrise 9nan na : “ Sa kɔrɔ min be weele ko Sutana ani Sutana, ale min be diɲɛ bɛɛ lafili, u y’o kongokolon fili dugukolo kan , a ka mɛlɛkɛw filila n’a ye. »   
Adventisme ka fili filanan fana bɔra lafiɲɛlon lɔyɔrɔ lɔnbaliya fɔlɔ la ani a nafa ka bon kosɔbɛ kɔfɛ kosɔbɛ. Adventistew y’u hakili bila limaniya kɔrɔbɔli laban, laban, min bena kɛ tiɲɛn na, olu dɔrɔn lo koo ye minw bena to niin na Yezu Krista ka segili tiɲɛn wagati la. Kɛrɛnkɛrɛnniya la, u tun b’a miiri cogo tiɲɛn na ko dimansi bena kɛ “ wara ka tagamasiɲɛ ye ” o kɔrɔbɔli laban wagati dɔrɔn na , ani o lo be teriya ɲinini ɲɛfɔ ni dimansi kɛbagaw ye Ala ye minw danga, tiɲɛn na, kabini a bɔyɔrɔ la . Ne be dalilu min di, o ye ko " burufiyɛ wolonfila " minw be sɔrɔ Yirali 8, 9 ani 11 kɔnɔ , olu be yen, u wɔɔrɔ fɔlɔw , saan 321 kɔ, kerecɛnw ka wagati bɛɛ la, u be mɔgɔw lasɔmi u ka kɛwale la dimansi jurumun koo la , Ala ye min jalaki. Dan.8:12 tun ye min yira ka ban tuma min na a ko : “ Sɔrɔdasiw dira ni saraka ye tuma bɛɛ jurumun kosɔn ; biɲɛ ye tiɲɛ fili duguma, ka se sɔrɔ a ka baaraw la. » O « jurumun » tun be yen ka ban, dimansilon kɛcogo min sɔrɔla Kɔnsitantin fɔlɔ fɛ kabini saan 321 ani min tun be tiɲɛn fɔ diinanko ta fan fɛ Ɔrɔmu ka pape fɛ kabini saan 538 , « kongofɛn tagamasiɲɛ » min kofɔra Apo.13:15 kɔnɔ ; 14:9-11 kɔnɔ ; 16:2 kalan. Saan 1995, n’ tun ye kiraya yeelen min labɛn saan 1982 ni saan 1991 cɛ , n’ y’a yira ko u banna o la , Adventisme faamanw ye filiba kɛ ka jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ala juguw ye minw fɔra ani u y’u yira. Ala ye nɛni caaman minw fɔ Israɛl kɔrɔ ye a ka jɛnɲɔgɔnya kosɔn ni Ezipiti ye, o ye jurumu sifa tagamasiɲɛ ye, o misaliya , o wale nin na, a ma jate pewu ; min b’a to Adventistew ka jurumu be bonya ka taga.              
Tiɲɛn na, n’u y’a faamu lafiɲɛlon lɔyɔrɔ ye min ye ani a be min di a ma i n’a fɔ Danbaga Ala, u tun ka ɲi k’u ka diinan juguw lɔn ka gwɛ ani k’u yɛrɛ tanga balimaya jɛnɲɔgɔnya sifa bɛɛ ma n’u ye. Sabu, sibirilon lafiɲɛlon kɛra “ Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ ” ye Yir. 7:2 kɔnɔ, o kɔrɔ , danbaga Ala ka masaya tagamasiɲɛ, a jugu, dimansilon , o tun be se ka kɛ “ wara tagamasiɲɛ ” dɔrɔn lo ye Yir. 13:15 kɔnɔ .      
N b’a fɛ k’a yira yan ko Adventisme min be sariya kɔnɔ, o bin sababuw ka ca, nka minw ka bon ani minw ka jugu ka tɛmɛ, olu ɲɛsinna yeelen min bɔra Daniyɛli 8:14 ka bayɛlɛmani lakika kan, o banni ma ani mɔgɔw ka kɔniya min kɛra Daniyɛli 12 ka ɲɛfɔli kura la min ka kalan ye ka Adventisme divith leven - day yira. O kɔ , jalaki be sɔrɔ k' u m' u jigi la Yezu Krista ka kɔsegi kan min kofɔra saan 1994 kama ; i n’a fɔ baara piyɔniyew tun y’a kɛ cogo min na saan 1843 ani saan 1844 la. 
 
 
Ala ka kiti kunbabaw .
 
A ka dugukolo ni sankolo dan ka ban, tile wɔɔrɔnan na, Ala ye adamaden sigi dugukolo kan. Ani, adamadenw ka kanminɛbaliya kosɔn, o la, jurumun, Ala bena a bila, ka tugu ɲɔgɔn kɔ, a ka saan waa wolonfila tariki kɔnɔ , a ka kiti caaman kɔrɔ . O kiti kelen kelen bɛɛ fɛ, yɛlɛmaniw be kɛ ani u be faamu cogo tigitigi dɔ la min be ye. Adamadenya be tugu dantɛmɛ minw kɔ, o be o Ala ka dɛmɛw wajibiya minw ka laɲini ye k’a lasegin tiɲɛn sira kan, a ka kititigɛsoba sɔnna min ma.
 
Layidu kɔrɔ ka kiti minw tigɛra .
Kititigɛyɔrɔ fɔlɔ : Ala be kiti tigɛ Awa ni Adama ka jurumu kan, u danganin lo ani u gwɛnna ka bɔ “ Edɛn nankɔ ” kɔnɔ .   
Kiti 2nan : Ala be adamaden murutininw halaki ni “ sanjiba ” jii ye min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ .   
Kiti 3nan : Ala be mɔgɔw danfara ka bɔ ɲɔgɔn na ni kaan sifa caaman ye u “ Babɛli sankaso ” kɔrɔtali kɔ .   
Kiti 4nan : Ala ye jɛnɲɔgɔnya kɛ ni Ibrayima ye min kɛra Ibrayima ye o kɔ . O wagati la, Ala ye Sodɔmu ni Gomɔri halaki, jurumunba tun be kɛ yɔrɔ minw na ; “ lɔnniya ” min kɔniyanin lo ani min ka ɲi .     
Kiiri 5nan : Ala ye Isirayɛlidenw bɔ jɔnya la Ezipiti jamana na , Isirayɛli kɛra jamana hɔɔrɔn ye min be yɛrɛmahɔrɔnya la , Ala b' a ka sariyaw di min ma . 
Kiti 6nan : Saan 300 kɔnɔ, a ka ɲɛminɛli kɔrɔ ani kititigɛla 7 minw y’u hɔɔrɔnya, olu ka kɛwalew sababu fɛ, Ala ye Israɛldenw kisi , juguw tun be minw minɛna jurumu kosɔn . 
Kiti 7nan : Jama ka ɲinini kosɔn , ani u ka dangali kosɔn , dugukolo masacɛw n’u ka masaya janw (Zuda masacɛw ni Isirayɛli masacɛw) be Ala nɔnabila. 
Kiti 8nan : Izirayɛlimɔgɔw gwɛnna ka taga Babilɔni. 
Kiti 9nan : Isirayɛlidenw banna alako “ Masiya ” Yezu la – Layidu kɔrɔ laban . Layidu kura be daminɛ ni kalan dafanin lo ye.   
Kititigɛsoba 10nan : Ɔrɔmukaw ye Israɛl jamana halaki saan 70nan na . 
 
Layidu kura ka kitiw .
U kofɔra Yirali kɔnɔ “ burufiyɛkan wolonfila ” fɛ.  
Kiiri fɔlɔ : Barbariw ka binkanniw kɛra saan 321 kɔ saan 395 ni saan 538 cɛ . 
Kititigɛsoba 2nan : Pape ka diinan fanga sigili saan 538. 
Kiti 3nan : Diinɛ kɛlɛw : u be Katolikiw kɛlɛ ni Porotɛstanw ye minw be yɛlɛmani donna ani Ala ma sɔn minw ma : “ filankafow ” min be sɔrɔ Dan.11:34 kɔnɔ.     
Kititigɛsoba 4nan : Faransi ka Alakolɔnbaliya yɛlɛmani ye masaya ben ani ka Ɔrɔmu Katolikiw ka fanga ban . 
Kititigɛsoba 5nan : saan 1843-1844 ani saan 1994 . 
– Daminɛ : Dan. 8:14 ka sariya be don baara la – a be baara min daminɛna Reformasiyɔn fɛ kabini Piyɛri Waldo, misaliya dafanin, kabini saan 1170, o ka ban . 3. O cogo la, yɛlɛmani baara be ban ani a be ban .   
– A laban : “ fɔnɔ ” Yezu fɛ, a sara baarakɛyɔrɔ la saan 1994 , ka kɛɲɛ ni cikan ye min cira “ Lawodise ” ma. Ala ka kiti daminɛna tuma min na a ka soo tun be limaniya kɔrɔbɔli la min be mɔgɔ faga. Komi o tun ma sɔn o ma, o mɔgɔ sugandinin kɔrɔ donna Katolikiw ni Porotɛstan murutininw ka jɛnkulu kɔnɔ .      
Kititigɛyɔrɔ 6nan : " Buru 6nan " be dafa diɲɛ kɛlɛba sabanan cogoya la, sisan, nukeleyɛri lo, min ɲɛfɔra Dan 11:40-45 kɔnɔ . O kama, lafiɲɛlon tile wolonfilanan lafiɲɛlon min tun be kɛ sibirilon na, u y’o bali, a daminɛ na, u y’o bali sabu u tun be mɔgɔw jalaki , ani a laban, u y’o ɲangi ni saya ye sariya kura dɔ sababu fɛ.   
Kiti 7nan : Ka kɔn tɔɔrɔ laban wolonfila ɲɛ, minw kofɔra Yirali 16nan na, saan 2030, sɛnɛkalo la, Krista ka kɔsegi nɔɔrɔman be adamadenw ka dugukolo kan siwilizasiyɔn ka kɛli ban . Adamadenw be tununa. Sutana dɔrɔn lo bena to kaso la dugukolo lakolon kan, Yirali 20 ka “dingɛba ” kɔnɔ , “ saan waa kelen ” kɔnɔ .     
Kiti 8nan : Yezu Krista y’u ta ka taga sankolo la, a ka mɔgɔ sugandininw be taga kiti tigɛ mɔgɔjuguw kan minw sara . O ye kiti min kofɔra Yir. 11:18 kɔnɔ . 
Kiti 9nan : Kiti laban ; Suu juguw be kunu ka “ saya filanan ” ka tagamasiɲɛ sɔrɔ “ tasuma baji ” sababu la min be dugukolo datugu ani ka jurumu ka baaraw bɛɛ tunu n’u ye.      
Kiti 10nan : Dugukolo ni sankolo nɔgɔninw be kuraya ani ka nɔɔrɔ sɔrɔ . Aw ye mɔgɔ sugandininw bisimila Ala ka masaya kura banbali kɔnɔ !  
 
Ala ka bɔ A la ka taga Z la , ka bɔ Alef la ka taga Tav la , ka bɔ alfa la ka taga omega la .
Bibulu ni adamadenw ka gafe wɛrɛw tɛ kelen ye fɔɔ a ɲɛda yecogo. Sabu tiɲɛn na , an b’a ɲɛda dɔrɔn lo ye, an b’o kalan ka kɛɲɛ ni sɛbɛri bɛnkanw ye minw ɲɛsinna heburukan ni gɛrɛkikan , sɛbɛnin fɔlɔw cira an ma minw na. Nka a ka Bibulu sɛbɛtuma na, Musa ye baara kɛ ni heburukan kɔrɔman ye, min ka sɛbɛriw tun tɛ kelen ye ni bi sɛbɛriw ye , u tun be yɛlɛma lɛtɛrɛ kelen kelen bɛɛ la jɔnya wagati la Babilonɛ, k’a sɔrɔ u ma gwɛlɛya foyi lase mɔgɔw ma . Nka lɛtɛrɛw tun be nɔrɔ ɲɔgɔn na k’a sɔrɔ u tun tɛ kumadenw bɔ ɲɔgɔn na , o min tun t’a to u kalan man nɔgɔ. Nka o nafa kɔ, nafa min b’a la ka kumaden sifa caaman dilan ka kɛɲɛ ni lɛtɛrɛ min sugandira k’a daminɛ yira. A be se ka kɛ ani a yirala ka gwɛ, o min b’a yira ko tiɲɛn na, Bibulu ka bon ni adamadenw ka miiriya n’u ka setigiya ye. Danbaga Ala ka miiriya n’a ka hakili dɔrɔn lo tun be se k’o baara ɲɔgɔn miiri. Sabu Bibulu kalanni caaman kɔlɔsili b’a yira ko kumaden kelen kelen minw be sɔrɔ yen, Ala lo y’u sugandi ani k’u di a ka gafew sɛbɛbaga sifa caaman ma wagati dɔ kɔnɔ fɔɔ ka taga se a laban ma, o min ye a ka Yirali wala Apokalipisi ye .
Saan 1890 ɲɔgɔn na, Irisi jamana na, jatikalankɛla dɔ min tɔgɔ ko Ivan Panin , ale y’a yira ko jatedenw be yen Bibulu sɛbɛninw lɔcogo faan caaman na . Sabu heburukan ni gɛrɛkikan be ɲɔgɔn fɛ: u ka sɛbɛninw ka sɛbɛninw fana be kɛ jatidenw ni jatidenw ye. Yvan Panin ye ɲɛyirali minw kɛ, u ye cɛɛw jalaki juguya kosɔbɛ minw tɛ Ala ka Bibulu jati kosɔbɛ. Sabu n’o lɔnniya nunu ma nɔɔ foyi to adamadenw ka se ka Ala kanu, o bɛɛ n’a ta, u be sariya bɛɛ bɔ u la walisa u kana la a la ko a be yen. Yvan Panin y’a yira cogo min na jatiden “ wolonfila ” tun be yɔrɔ bɛɛ Bibulu lɔcogo bɛɛ la ani kɛrɛnkɛrɛnniya la Bibulu vɛrise fɔlɔ yɛrɛ la, Zɛnɛzi 1:1 kɔnɔ. Komi ne yɛrɛ y’a yira ko tile wolonfilanan lafiɲɛlon ye “ Ala ɲanaman ka tagamasiɲɛ ” ye min be sɔrɔ Yirali 7:2 kɔnɔ , o la, o baara be dalilu dɔrɔn lo sabati minw sɔrɔla o jatikalankɛla ŋana fɛ min ye lɔnnikɛlaw ɲininga , a ka wagati n’an ka wagati la, lɔnnikow dalilu sɔsɔbaliw.    
Kabi Yvan Panin, bi tile ɔridinatɛri ye sɛbɛnin 304805 tagamasiɲɛw sɛgɛsɛgɛ minw be Sɛbɛnin kɔnɔ jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kelenpe la ani porogramu be kalan sifa caaman di k’a bila tablo belebeleba dɔ kan min ka tilenninya sekow be daminɛ ni sɛbɛnin kelen ye min be yɛlɛma yɛlɛma 30 la. 5 lɛtɛrɛw ; ani o yɔrɔ fila nunu cɛ , ɲɔgɔndan minw tɛ se ka jati . O yɔrɔ la, an be cikanw sɔrɔ minw ɲɛsinna dugukolo kan diɲɛ ma, a ka diɲɛ koow ani mɔgɔ kɔrɔw ni bi mɔgɔw tɔgɔw ani o be se ka kɛ cogo min na, o ka ca kosɔbɛ sabu wajibi kelenpe min be yen, o ye ka yɔrɔ kelen to (k’a ta 1 la ka taga a bila n... la) kumaden minw labɛnna, olu sigininden kelen kelen bɛɛ cɛ. Ka fara yɔrɔ minw be yɛlɛma yɛlɛma ani minw be lɔ, yɔrɔ caaman be yen minw be yɛlɛma yɛlɛma, k’a ta sanfɛ ka taga duguma ani ka bɔ duguma ka taga sanfɛ , k’a ta kinibolo la ka taga numanbolo la ani k’a ta numanbolo la ka taga kinibolo la. 
O kama, n’ be baji jaa ta, n’ b’a sɛmɛntiya ko an ka Bibulu lɔnniya be a sanfɛla hakɛ la. Fɛɛn min dogonin lo, o bena yira mɔgɔ sugandininw na wagati banbali la, u be ɲini ka don min kɔnɔ. Ani, Ala bena a ka kanubagaw kabakoya tugun n’a ka sebagaya dantan ye .
O ɲɛyirali minw be mɔgɔ ɲɛɛ gwan, u tɛ se ka adamadenw dusukun yɛlɛma fɔɔ u ka Ala kanu “ n’u dusukun bɛɛ ye, n’u niin bɛɛ ye, n’u fanga bɛɛ ye, n’u hakili bɛɛ ye ” ( Deter. 6:5 ; Mat. 22:37) ; ka kɛɲɛ n’a ka delili tilennin ye. Dugukolo kan koow y’a yira ko nɛni, kɔrɔfɔli ani ɲangili tɛ mɔgɔ yɛlɛma, o lo kama Ala ka kisili labɛn kabini hɔɔrɔnya ɲɛnamaya daminɛ na, o basiginin lo nin vɛrise kan : “ kanuya dafanin be siranya gwɛn ” ( 1 Zan 4:18) . Sugandili be kɛ ka kɛɲɛ n’u ka kanuya dafanin yiracogo ye Ala koo la, u sankolola Faa koo la. O " kanuya dafanin " kɔnɔ , sariya ni cikanw mako tɛ yen tugu, ani mɔgɔ fɔlɔ min y'o faamu, o ye Enɔki kɔrɔ ye min y'a ka kanuya yira Ala la k'a " tagama " n'a ye , k'a janto a la a kana koo si kɛ min bena a dusu tiɲɛ. Sabu ka mɛnni kɛ, o ye kanuya ye, kanuya ye ka mɛnni kɛ walisa ka ninsɔndiya ni ninsɔndiya di i kanubaga ma. A ka Alako dafalen na, Yezu nana a nɔɔ na ka nin kalan tiɲɛtigiya kanuya " lakika " koo la adamaden fɔlɔw ka misaliya kɔ, Ibrayima, Musa, Eliya, Daniyɛli, Zɔbu ani mɔgɔ caaman wɛrɛw, Ala kelen lo b'u tɔgɔw lɔn.               
 
 
Deformasiyɔn minw be sɔrɔ wagati fɛ
Kan kelen si tɛ dugukolo kan min ma yɛlɛma ani ka yɛlɛmaniw kɛ adamadenw ka hakili jugu kosɔn. Ani o koo la, heburukan ma bɔ o adamadenw ka yɛlɛmani na fɔɔ an be heburukan sɛbɛnin min jati ko a sɛbɛnin fɔlɔ lo, o tɛ foyi ye ka ban ni Musa ka sɛbɛninw fɔlɔ tɛ min be cogo dɔ la min yɛlɛmana. N’ ye nin lɔnniya sɔrɔ Ivan Panin ka baara kosɔn ani a ye baara kɛ ni heburukan sɛbɛnin min ye saan 1890, Zɛnɛzi 1:1 kɔnɔ, a ye Ala daɲɛ sɛbɛ ni heburukan daɲɛ “ elohim .” Heburukan na , " elohim " ye " eloha " caya ye min kɔrɔ ye ala kelen ye. A cogoya sabanan be yen : “Él ”. A be fɔ ka Ala daɲɛ ni tɔgɔw siri ɲɔgɔn na : Daniyɛli ; Samuyɛli ; Betɛli ; etc... O kumaden minw be tiɲɛn Ala yira, u be sɛbɛnin be ni sɛbɛninba ye an ka bayɛlɛmaniw na walisa k’a yira danfara min be Ala tiɲɛn ni adamadenw ka kafiriw ka ngalon alaw cɛ .             
Bibulu b’a fɔ ka gwɛlɛya ani k’a sinsin a kan ko Ala ye “ kelen ” ye min b’a to a be kɛ “ eloha ” ye, “ eloha ” kelenpe min ye tiɲɛn ye . O kama, k’a sɔrɔ a ye kumaden “ elohim ” di a yɛrɛ ma , Zɛnɛzi 1 kɔnɔ ani yɔrɔ wɛrɛw la , Ala be cikan dɔ lase an ma min sababu fɛ a b’a fɔ ko a ye ɲɛnamaya caaman Faa ye ka ban, minw tun be yen ka kɔn an ka dugukolo ka danni ɲɛ , ani minw bena kɛ ɲɛnamaya bɛɛ la . O sankolola ɲanamaya minw danna ka ban, o tun tilanin lo ka ban jurumun fɛ min bɔra a ka danfɛn fɔlɔ hɔɔrɔn kɔnɔ. Danbaga Ala kɛtɔ k’a yɛrɛ weele ko “ elohim ,” a b’a yira ko ale lo be fɛɛn bɛɛ kan minw be niin na ani minw wolola ale lo fɛ. O setigiya le ra , a bɛna se kɔfɛ , Yesu Kirisita ra , ka a ta mɔgɔ sugandininw caman ta jurumunw ta ka adamaden caman kisi , a ka jurumuw yafa saya dɔrɔn fɛ . O kama, kumaden “ elohim ”, min be sɔrɔ mɔgɔ caaman fɛ, o be Ala lo yira a ka danni sebagaya la fɛɛn ɲɛnamaw bɛɛ la. Nin kumaden fana be kiraya kɛ ko a bena lɔyɔrɔ caaman minw kɛ a ka kisili labɛn kɔnɔ, a be min kɔnɔ ka ban ani a be tugu ɲɔgɔn kɔ, " Faa, Dencɛ ani Nii Senuman " min bena baara kɛ batɛmu kɔ ka a ka mɔgɔ sugandininw ka ɲɛnamaya saniya ani k'u saniya . O caya fana ɲɛsinna tɔgɔ sifa caaman ma Ala bena minw ta : Mikayɛli a ka mɛlɛkɛw ye ; Yezu Krista ye a ka adamaden sugandininw ye minw kunmabɔra a joli fɛ.                 
Ɲɛyirali fɛ, adamadenw ka yɛlɛmaniw sababu la, n be walekɛcogo dɔ di min be weele ko “ to bless ”, min be fɔ heburukan na ni “ brq ” lili ye ani a ka kanɲɛw sugandili bena laban ka bayɛlɛma ko “ ka duba ” wala “ ka danga ”. O yɛlɛmani jugu be cikan kɔrɔ yɛlɛma Zɔbu koo la, a muso b’a fɔ min ye tiɲɛn na ko: “ Ala barikada ka sa , ” ani a tɛ, “ Ala danga ka sa ,” i n’a fɔ bayɛlɛmabagaw b’a fɔ cogo min na. Yɛlɛmani jugu dɔ misaliya wɛrɛ, faransikan na, kumaden “ siga t’a la ” min kɔrɔ tun be cogo dɔ la fɔlɔ la, o ye “ n’a sɔrɔ ” kɔrɔ ta adamadenw ka miiriya la , o kɔrɔ tɛ kelen ye pewu . Ani, o ɲɛyirali laban ka kan ka fɔ sabu a bena kɛ nafaman ye ani a bena na ni kɔlɔlɔ juguw ye. " Petit Larousse " daɲɛgafe kɔnɔ n ye yɛlɛmani dɔ kɔrɔsi " dimansi " daɲɛ kɔrɔ la . A tun be lɔgɔkun loon fɔlɔ la saan 1980 ka gafe kɔnɔ, nka a kɛra loon wolonfilanan ye saan nata ka gafe kɔnɔ. O la, tiɲɛn Ala denw ka ɲi k’u janto adamadenw ka ɲɛtaga bɛnkanw na sabu ale ta fan fɛ, danbagaba Ala tɛ yɛlɛma ani a ka jogow tɛ yɛlɛma, i n’a fɔ a ye fɛɛnw ni wagati sigi cogo min na kabini a ka duniɲa dantuma.                    
Adamadenw ka baara juguw ye tagamasiɲɛ bila hali Bibulu ka heburukan sɛbɛninw na, yɔrɔ min na kanɲɛw be fɔ cogo tilenbali la k’a sɔrɔ o tɛ nɔɔ to kisili kan, nka walisa k’a ka sɛbɛnin ofisiyɛli latanga, Ala y’a labɛn ni jatebɔ fɛɛrɛ ye, o min ye fɛɛrɛ ye min b’a to an be se ka sɛbɛnin tiɲɛn ni ngalonman lɔn. O bena a to an be se k’a sɛgɛsɛgɛ ani k’a kɔrɔsi ko jateden caaman be yen minw be Bibulu ka sɛbɛri lakika dɔrɔn lo yira , heburukan na i n’a fɔ gɛrɛkikan na, u tagamasiɲɛw ma yɛlɛma kabini saan kɛmɛkulu filanan na KRISTA TILE ɲɛ.
 
Niin be tiɲɛ lase mɔgɔ ma tilenninya koo la limaniya barika la ( a ka limaniya barika la).
 
N ye bibulu sɛbɛn yɛlɛmaniw kofɔ sisan ; fɛnw sababu bɔra sɛbɛnin fɔlɔw bayɛlɛmabaga caaman na . Walisa k’a ka mɔgɔw yeelen bɔ wagati laban na, tiɲɛn Nii b’a ka tiɲɛn lasegin a ma , a kɛtɔ k’a ka mɔgɔ sugandininw hakili ɲɛsin sɛbɛninw ma, yɛlɛmanibaw be yen yɔrɔ minw na . Nin ye min kɛra sisan nin lafiɲɛlon nin na, saan 2021, sɛtanburukalo tile 4nan na fɔɔ n’ y’a tɔgɔ la ko “ Crystal Sabbath ” . N’ tun ye barokun min sugandi walisa ka kalan kɛ, n’ y’o to Ruwanda balimamuso dɔ bolo ani an be an ka lafiɲɛlonw ɲɛtaga kofɔ n’a ye ɛntɛrɛnɛti kan. A y’a fɔ ko “ tilenninya be sɔrɔ limaniya sababu fɛ .” O kalan ye koo nafaman dɔw sɔrɔ minw b’a to barokun nin faamuyali ka gwɛ kosɔbɛ .     
Bibulu kɔnɔ, 1 Piyɛri 1:7 kɔnɔ, Nii Senuman be limaniya tagamasiɲɛ yira ni sanu saniyanin ye : " janko aw ka limaniya kɔrɔbɔli ka fisa ni sanu ye min be tunu, hali n'a kɔrɔbɔra ni tasuma ye , aw ka se ka tanuli ni nɔɔrɔ ni bonya sɔrɔ Yezu Krista ka yiratuma na . " An y’a faamu ka ban o sangali fɛ ko limaniya, min ye tiɲɛn ye, o ye fɛɛn ye min ka ca kojugu, an be kabakuruw ni kabakuruw sɔrɔ yɔrɔ bɛɛ, o tɛ sanu ye.   
O kɔ, ka bɔ vɛrise kelen na ka taga vɛrise wɛrɛ la, an y'a lɔn fɔlɔ ko : " ni limaniya tɛ, mɔgɔ tɛ se ka diya Ala ye " , ka kɛɲɛ ni Eburuw 11 :6 ye : " Sisan, ni limaniya tɛ, mɔgɔ tɛ se ka diya Ala ye ; sabu ni mɔgɔ min bɛ gbara Ala ra, o tigi ka kan ka la a ra ko Ala bɛ yi, ko a bɛ a yɔrɔɲinibagaw sara. "Kalan fila sirinin be limaniya la : lanaya min b'a la ko a be yen, nka sigasigali fana b'a la ko a be " minw b'a ɲini " duga , tiɲɛn na , o ye fɛn nafaman ye min kan a tɛ se ka lafili. Ani komi limaniya laɲini ye ka Ala diyabɔ, mɔgɔ sugandininw bena Ala ka kanuya jaabi n’u b’a ka sariyaw n’a ka cifɔniw bɛɛ labato, a be minw yira a ka kanuya tɔgɔ yɛrɛ la a ka danfɛnw koo la. O kanuya jɛɛ min be ɲɔgɔn kanu ani ka Ala kanu Krista la, o tigiw fara ɲɔgɔn kan i n’a fɔ magneti, o yiriden be yira an na kalan tɔgɔtigi min kofɔra 1 Kor 13 kɔnɔ, min be kanuya sɔbɛ ɲɛfɔ min ka di Ala ye. N’ ye nin kalan ka ban tuma min na, n’ miirila cikan dɔ la min tɔgɔ bɔra kosɔbɛ ani min be sɔrɔ Abakuki 2 :4 kɔnɔ : “ ... mɔgɔtilennin bena balo a ka limaniya barika la .” Nka, nin vɛrise kɔnɔ, Louis Segond ye bayɛlɛmani min laɲini, o b’a fɔ an ye ko : « A filɛ, a niin b’a yɛrɛ bonya, o ma bɛn a ma; nka mɔgɔ terennin bɛ ɲanamanya a ta lanaya baraka ra. “Kabi wagatijan , o vɛrise tun ye gwɛlɛya dɔ lawuli n’ kan n’ tun m’a ɲini k’o ɲɛnabɔ. Cɛɛ min be “ yɛrɛ bonya ” ni bonya ye, Ala be se k’a jati “ mɔgɔ tilennin ” ye cogo di ? Min , ka kɛɲɛ ni Talenw 3:34, Zaki 4:6 ani 1 Piyɛri 5:5 ye, “ a be kuncɛbayabagaw kɛlɛ, nka a be nɛɛma kɛ majigininw ye ” ? O fura bɔra an kɛtɔ ka kumaden “ incredulous ” sɔrɔ heburukan sɛbɛnin kɔnɔ kumaden “ swollen ” nɔɔ na min fɔra Segond kɔnɔ ani ni kabako ye an y’a ye , “ Katoliki ” Vigouroux ka bayɛlɛmani dɔ kɔnɔ , bayɛlɛmani ɲuman ani logic min b’a to Nii ka cikan be gwɛya kosɔbɛ. Sabu, tiɲɛ na, Nii Senuman be Habakuki lasun ni cikan dɔ ye cogo dɔ la min tun be masacɛ Sulemani kɔnɔ ka ban, a ka ntalenw cogoya la, a be sɔsɔli paramɛtiriw sigi minw kɔnɔ, minw be ɲɔgɔn sɔsɔ pewu ; yan, Abakuki kɔnɔ, “ lannayabaliya ” ani .                                  " lannaya " . Ani ka kɛɲɛ ni Vigouroux ani Latɛnkan Vulgate ye, a ka bayɛlɛmani basiginin be min kan, o vɛrise be fɔ ten : " A filɛ, mɔgɔ min ma la a la, (a) niin tilennin tɛna sɔrɔ a la; nka mɔgɔ terennin bɛna ɲanamanya a ta lanaya le sababu ra . " Ni Louis Segond ye vɛrise yɔrɔ fila bɛɛ jati barokun kelen ye, a be Nii ka cikan yɛlɛma ani a ka kalanbagaw be bali ka Ala ka cikan lakika faamu. O la, an bena a lɔn sisan cogo min na Abakuki be “ Adventiste ” ka kɔrɔbɔliw ɲɛfɔ ka ɲɛ saan 1843-1844 , saan 1994, ani loon laban min ɲɛsinna Krista ka kɔsegi laban ma tiɲɛn na , o ye saan 2030 ka tilema ye. ive Adventist ka kokɛtaw sɛmɛntiyara ka ban , Yirali 10:6-7 kɔnɔ , ni kumaden nin ye : " wagati tɛna kɛ tugun ... nka Ala ka gundo bena dafa ." Nin ɲɛyirali kama, n’ bena Abakuki 2nan ka sɛbɛninw ta a daminɛ na, ka ɲɛfɔli kumaw don ɲɔgɔn na.          
L.Segond ka yɛlɛmani yɛlɛmana ne lo fɛ
Vɛrise 1 : “ Ne bena lɔ n’ ka lɔyɔrɔ la, ne bena lɔ sankaso kan ; ne bɛna a flɛ , ka Matigi Ala bɛna min fɔ ne ye , ani ne bɛna min jaabi ne ta sɔsɔli ra . »   
Kira ka “ kɔnɔni ” miiriya kɔrɔsi min bena kɛ Adventistw ka kɔrɔbɔli tagamasiɲɛ ye , Nii b’a fɔ an ye Dan.12:12 ka cikan kɔnɔ ko: “ Mɔgɔ min be kɔnɔni kɛ fɔɔ tile 1335 , o tigi duganin lo .” Walisa k'o faamu ka ɲɛ, o " sɔsɔli " kɔrɔ dira an ma sapitiri tɛmɛnin kɔnɔ yɔrɔ min na Abakuki ye gɛlɛya min lawuli, o ye mɔgɔjuguw ka nafolo sɔrɔli janyali ye dugukolo kan : " O la, yala a bena a ka jɔɔ lakolon kɛ, ka siyaw faga tuma bɛɛ, k'a sɔrɔ a ma u to yen wa? » (Ab 1:17). O miirili ni ɲiningali kɔnɔ, Abakuki be adamadenw bɛɛ ka kɛwalew yira minw be kɔrɔsili kelen kɛ fɔɔ ka taga se duniɲa laban ma . O la, Ala bena a ka jaabili yira kiraya kuma na , a be Yezu Krista kɔsegi koo fɔra, o min bena mɔgɔjuguw, mɔgɔ minw be mɔgɔw lɔgɔbɔ, minw tɛ la a la, minw tɛ kantigiya kɛ ani minw be muruti, olu ka fanga ban pewu.           
Vɛrise 2nan : “ Matigi Ala ka kuma nana ne fɛ, k’a fɔ ko : «I ye kirayakuma sɛbɛn , k’a sɛbɛn walakaw kan, janko a ka se ka kalan ka ɲɛ. »   
Saan 1831 ni saan 1844 cɛ, William Miller ye tablo dɔw yira minw b’a ka laseli dɔw lajɛ ka surunya minw tun be kiraya kɛ ko Yezu Krista bena kɔsegi saan 1843 ka tilema wagati la fɔlɔ, o kɔ, saan 1844 ka tilema wagati la. Tiɲɛ Matigi an ka " laban wagati ." Ni kɔlɔlɔ tigitigi minw tun be saan 1994 ka gwɛlɛya nin na, u tun faamura wagati latigɛnin kɔ dɔrɔn , i n’a fɔ a tun be cogo min na saan 1844 la, o loon n’a jatebɔ be se ka tiɲɛtigiya fɔɔ ka na se bi ma Ala ɲɛnaman ka Nii fɛ.  
Vɛrise 3nan : “ Sabu nin ye kiraya kuma ye min ka wagati latigɛra ka ban, ” .  
Ala ye wagati min latigɛ, o yira kabi saan 2018. Ka Yezu Krista kɔsegi loon lo laɲini, o wagati latigɛnin ye saan 2030 ka tilema ye.
“ A be tagamana ka taga a laban na, a tɛna ngalon tigɛ; »   
Krista min ye see sɔrɔ, ale ka kɔsegi bena dafa a wagati la ani kiraya kuma min b’o kofɔra, o “ tɛna ngalon tigɛ .” Yezu Krista bena segi ka na saan 2030, sɛnɛ wagati la.   
“ N’a be mɛɛnna, i k’a kɔnɔ , bari a bena kɛ tiɲɛn na. »  
Ni loon latigɛra Ala fɛ, ale fɛ, Krista ka kɔsegi lakika bena dafa o wagati latigɛnin na, ale kelen tun b’o lɔn fɔɔ ka taga se saan 2018. O la , wagati min laɲinina , o be se ka kɛ adamadenw dɔrɔn lo koo ye , bari Ala be se ka baara kɛ ni ngalon laseli ye Krista ka kɔsegi kɔrɔbɔli la4. , saan 1994 ani fɔɔ ka taga se an ka wagati laban ma, kerecɛnw ka limaniya minw b’a fɔra ko ale lo y’u kisi , o lo b’a to a b’a ka mɔgɔ sugandininw sugandi . O ngalon laseli minw fɔra ka kɔn Yezu Krista kɔsegi koo la, Ala be baara kɛ n’u ye walisa ka mɔgɔw bɔ ɲɔgɔn na fɔɔ ka taga se diɲɛ laban ma, “ suman ɲumanw bɔ binjuguw la, sagaw bɔ bakɔrɔnw na , kantigiw bɔ kantigibaliw la , “ lanabagaw ni lannabaliw la , mɔgɔ sugandininw ni benkanw na.       
O vɛrise be Adventistw ka “ kɔnɔni ” paramɛtiri tiɲɛtigiya min be to ka kɛ mɔgɔ senuman labanw ka ɲɛfɔlifɛn ye min danfaranin lo ani u be tagamasiɲɛ bila a kan tile wolonfilanan lafiɲɛlon lakika kɛcogo fɛ kabi saan 1844, Adventistw ka kititigɛ filanan laban. Nin vɛrise kɔnɔ, Niin b’a sinsin dannaya miiriya kan min be Krista ka kɔsegi nin yira, see sɔrɔbaga, hɔɔrɔnyabaga ani jurusara kuntaalajan.  
Vigouroux ka yɛlɛmani
Vɛrise 4nan : “ A filɛ, mɔgɔ min ma la a la, o tigi bena niin tilennin ye; nka mɔgɔ terennin bɛna ɲanamanya a ta lanaya le sababu ra . »   
O cikan b’a yira Ala ka kiti min tigɛra adamadenw kan, minw tun be Adventistew ka kiti naani kɔnɔ minw sɛbɛra saan 1843, 1844, 1994 ani 2030. Ala ka kiti be gwɛlɛya wagati kelen kelen bɛɛ la. Kiraya kuma sababu fɛ, Ala be kerecɛn “filankafow” bɔ kɛnɛ kan minw b’u ka “ lannayabaliw” yira u kɛtɔ k’a ka cidenw sugandininw ka kiraya kumaw lɔgɔbɔ , o kɔrɔ , a ka kiraw. O tɛ kelen ye fewu ni mɔgɔ sugandinin ye, ale be bonya la Ala kan n’a b’a ka kiraya kumaw sɔrɔ ani n’u be cikan kuraw labato u be minw yira. O lamɛnni, Ala y’a jati ko a “ ka ɲi ,” o , o wagati kelen na , a jatilen lo ko a ka kan ni tilenninya marali ye min jatera Yezu Krista tɔgɔ la.      
O lamɛnni limaniya dɔrɔn lo “ min bɔra kanuya la ” Ala koo la, o lo jatilen lo ka kan ka don abada nata la. Krista joli be mɔgɔ min ko a ka jurumuw na, ale dɔrɔn lo be kisi “ a ka limaniya barika la . ” Komi limaniya jaabi ye mɔgɔ yɛrɛ ta ye , o lo kama Yezu b'a ka cikanw ɲɛsin a ka mɔgɔ sugandininw ma kelen kelen , misaliya la : Mat.24:13 : " Nga min be muɲu fɔɔ ka taga se a laban ma , o tigi bena kisi ." Limaniya be se ka kɛ jamakulu ka koow ye n’a be sɔn sariyakolo kelen lo ma. Nka, aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi ! Adamadenw ka kumaw be mɔgɔ lafili, sabu Yezu kelen lo b’a latigɛ mɔgɔ min ka ɲi ka kisi wala min ka ɲi ka tunu ka kɛɲɛ n’a ka kititigɛcogo ye limaniya koo la, minw b’a fɛ ka don sankolo la .           
A ka surun, Abakuki ka vɛrise nunu kɔnɔ, Niin b’a yira ani k’a sɛmɛntiya ko jɛnɲɔgɔnya gwɛlɛ min be “ limaniya ” ni “ kɛwalew ” cɛ , a be min lawuli ; fɛɛn dɔ min lawulila ka ban ciden Zaki fɛ (Yak. 2:17 : « O cogo kelen na, ni limaniya tɛ ni kɛwalew ye , a yɛrɛ sanin lo .» ) ; min b’a yira ko kabini kibaro diiman fɔli daminɛ na, mɔgɔw tun tɛ limaniya koo faamu ani k’a kɔrɔ fɔ cogo bɛnbali la. Dɔw, i n’a fɔ bi , u tun be lannaya faan dɔrɔn lo nɔrɔ a la, u tun tɛ miiri baara minw b’a nafa n’a ka ɲɛnamaya di a ma, olu ka seereya ma . Mɔgɔw ​​ka kɛwalew , Ala b’a ka kibaroya minw fɔra Yezu Krista ka kɔsegi koo la , o b’u ka limaniya cogoya yira. Ani wagati min na Ala b’a ka yeelenba bɔnna a ka baarakɛla labanw kan, mɔgɔ minw tɛ Ala ka laɲinita kuraw faamu kabi saan 1843. Kisili be taga ɲɛ , nka kabi o loon na, a be mɔgɔ sugandininw dɔrɔn lo nafa minw sugandira Yezu Krista fɛ , ka tɛmɛ seereya yɛrɛ yɛrɛ kan u be kanuya min di mɔgɔw ma. A daminɛ na, lafiɲɛlon tun ye o Ala ka dugawu tagamasiɲɛ ye, nka kabini saan 1844 , a ma deli ka bɔ a yɛrɛ ma, bari a ka kiraya tiɲɛn kanuya , min yirala saan 1843 ni saan 2030 cɛ , o tun ye , a yɛrɛ , Ala ka ɲinini ye tuma bɛɛ . Tiɲɛn na, yeelen kura minw sɔrɔla kabi saan 2018, u be taga ɲɔgɔn fɛ kosɔbɛ ni tile wolonfilanan lafiɲɛlon ye min kɛra saan waa wolonfilanan ka kiraya kuma ye min bena daminɛ ni Yezu Krista ka kɔsegi ye saan 2030 ka sɛnɛ wagati la. a ka yeelen kɔrɔw n’a ka yeelen kuraw yirala Yezu Krista tɔgɔ la i n’a fɔ a kalanna cogo min na Mat. 13:52 : “ A y’a fɔ u ye ko: “ O la, sariya karamɔgɔ o sariya karamɔgɔ min kalanna sankolo masaya koo la, o be komi sotigi min be fɛɛn kuraw ni fɛɛn kɔrɔw bɔ a ka nafolo marayɔrɔ la .”                Min be Ala kanu, o tigi tɛ se k’a to a ka laɲinitaw n’a ka gundow lɔn, minw dogonin lo kabini wagatijan ani adamadenw t’u lɔn.
 
 Abakuki ani Masiya ka na fɔlɔ .
O kiraya kuma dafara Yahutuw ka jamana Israɛl fana kan, a tun be Masiya nali fɔlɔ kofɔra minw ye. O na wagati tun latigɛra ka fɔ Dan.9:25 kɔnɔ. Ani, a ka jatebɔ kunba tun be sɔrɔ Ɛsidirasi ka kitabu kɔnɔ, sapitiri 7. A kɛra ten, Yahutuw tun be Daniyɛli ka kitabu jati tariki kitabuw cɛma, ani a tun be Ɛsidirasi ka kitabu ɲɛ. Nka o cogo la, a ka kiraya baara dɔgɔyara ani kalanbaga tun tɛ se k’a ye tugun. Yezu lo ye kira fɔlɔ ye min y’a ka cidenw n’a ka kalandenw hakili sama ka taga Daniyɛli ka kiraya kumaw kan.
 O wagati min kofɔra, " n'a ye wagati jan kɛ, aw k'a kɔnɔ ", o fana tun b'a dafa , bari Yahutuw tun be masiya jurusara kuun makɔnɔna ani Ɔrɔmukaw hɔɔrɔnyabaga , u tun b'u jigi la Ezayi 61 kan yɔrɔ min na Nii Senuman b'a fɔ Krista koo la vɛrise 1 kɔnɔ ko : " Matigi ka hakili, YaHponé the good to b , walima ; A ka ne ci ka na mɔgɔ jusukasininw kɛnɛya, ka hɔrɔnyako lase mɔgɔ minaninw ma, ka hɔrɔnya lase mɔgɔ minaninw ma; » . Vɛrise 2nan na , Nii b’a yira ka gwɛ ko : “ Ka Matigi Ala ka nɛɛma saan fɔ , ani an ka Ala ka jurusara kuntaalajan loon ; Ka dusukasibagatɔw bɛɛ dusu saalo ; ". Yahutuw tun t’a lɔn ko “ nɛɛma saan ” ni “ jurusara kuun ” cɛ , saan 2000 tun ka kan ka tɛmɛ hali bi walisa ka jama bila ka taga Krista ka kɔsegi la, see sɔrɔbaga, hɔɔrɔnyabaga ani jurusara kuntaalajan , ka kɛɲɛ ni Ezayi 61:2 ye. O kalan be ye ka gwɛ seereya min kofɔra Luka 4:16-21 kɔnɔ : “ A tagara Nazarɛti, a lamɔna yɔrɔ min na. Ayiwa, o ka cira Ezayi ta kitabu di a ma. A y'a dayɛlɛ tuma min na, a ye yɔrɔ dɔ sɔrɔ min sɛbɛra ko : « Matigi ka Nii be ne kan, bari a ye ne woloma ka kibaru diman fɔ fantanw ye . A ye ne ci ka mɔgɔ dusukasininw kɛnɛya, ka hɔɔrɔnya fɔ jɔnw ye , ka fiyentɔw yeli kɛ, ka tɔɔrɔw labɔ, ka Matigi ka ɲumanya saan fɔ . O kɔ, a ka kitabu mekolon k’a di baaraden ma, ka sigi. " A kɛtɔ k'a ka kalan lalɔ yan, a y'a sɛmɛntiya ko a ka na fɔlɔ ɲɛsinna nin " nɛɛma saan " dɔrɔn ma, kira Ezayi tun y'o min fɔ. Vɛrise 2: 1 be taga ɲɛfɛ ko , “ Minw bɛɛ tun be kalanso kɔnɔ, olu bɛɛ tun b’a filɛra. O kɔ, a y'a daminɛ k'a fɔ u ye ko : «Bi, nin kuma nin dafara aw ɲɛɛ na.» » " Hasɔrɔ loon ".                             » min ma jate ani min ma kalan, Ala y’o sigi, saan 2030 ka sɛnɛ kama, a ka nali filanan kama, sisan, a ka Alako sebagaya bɛɛ la. Nka sanni o kɔsegi ka na, Abakuki ka kiraya kuma tun ka kan ka dafa ni " wagati jan ye " , ka tɛmɛ " Adventist " ka kɔrɔbɔliw fɛ , saan 1843-1844 ani saan 1994 , i n'a fɔ an y'a ye cogo min na sisan.    
Ladili laban .
 
Tiɲɛn kunbɛn .
Saan 2021, sɛnɛkalo la , Alako saan daminɛ na, tubabu adamaden nafolotigiw nka kerecɛn ngalonmanw y’a yira sisan ko u b’a fɛ ka mɔgɔkɔrɔbaw niin kisi, hali n’o bena jamana ka sɔrɔko tiɲɛ. O le kosɔn Ala bɛna a di diɲɛ kɛlɛba sabanan ma min bɛna mɔgɔ caman niin bɔsi, sanji bɛɛ ra, k’a lɔn ko fura wala boloci tɛ yen ka Ala ka ɲangili filanan nin kɛlɛ. An ɲɛfɛ, saan 8 kɔnɔ , dugukolo danni saan 6000 lo , o saan laban bena kɛ Yezu Krista ka kɔsegi ye. A ye see sɔrɔ ani a ye see sɔrɔ, a bena a kunmabɔninw, a ka mɔgɔ sugandininw ani a bena minw lakunu, u ɲɛminɛ ka don a ka sankolo masaya la ani a bena adamadenw ka ɲɛnamaya bɛɛ halaki dugukolo kan, a bena min to a kelen na dibi kɔnɔ , daminɛ mɛlɛkɛ murutinin, Sutana, jinɛ.
Ka limaniya saan 6000 sariyakolo la, o nafa ka bon kosɔbɛ walisa ka sɔn o porogramu ma. Jatebɔ tigitigiw kɛra ka bɔ jatedenw na minw kofɔra Bibulu kɔnɔ, o ma se ka kɛ sabu mɔgɔw ma Ibrayima wololon lɔn (lon kelen dɔrɔn lo Tera dencɛ saba koo la : Zɛnɛzi 11:26 ) . Nka adamadenw ka bɔnsɔnw tugutugunin kɔ cogo min na k’a ta Adama ma ka taga a bila Krista ka kɔsegi la, o b’a yira ko o jateden 6000 be surunyana . N’an y’an ka limaniya di o jateden koorinin, tigitigi ma, an b’o sugandili di danfɛn “ hakilitigi ” dɔ ma , o kɔrɔ, danbaga Ala lo, min ye hakilitigiya ni ɲɛnamaya bɛɛ bɔyɔrɔ ye. Ka kɛɲɛ ni " lafiɲɛlon " sariyakolo ye min kofɔra a ka cikan naaninan kɔnɔ, Ala ye " tile wɔɔrɔ " ni saan waa wɔɔrɔ di adamaden ma walisa a k'a ka baara bɛɛ kɛ, nka tile wolonfilanan ni saan waa wolonfilanan ye lafiɲɛ wagatiw ye minw " saniyanin lo " (minw bilara dan na) Ala n'a ka mɔgɔ sugandininw ye.             
Nin gafe kɔnɔkow y’a yira ko limaniya min ka di Ala ye, o be lɔ a ka mɔgɔ sugandininw ka “ hakilitigiw wala hakilitigiw ” ka kɛwalew fɛ, minw be nafa sɔrɔ Ala ka kumaw bɛɛ la, a ka kiraya kumaw wala a ka miiriyaw bɛɛ la (Daniyɛli 12 :3 lajɛ : “ Hakilitigiw bena mɛnɛmɛnɛ i n’a fɔ sankolo ka yeelen, ani minw be mɔgɔ caaman yɛlɛma i n’a fɔ lolow, olu bena kɛ mɔgɔ tilenninw ye ” . Ala ka sugandili kɛ k’a to u ka nafa sɔrɔ a ka kunmabɔli tilenninya la min be yira Yezu Krista la.     
Ka baara nin datugu, sanni dramu min be na, n’ b’a fɛ k’o di, n’ ka yɔrɔ la, Ala dencɛ lakikaw bɛɛ ma minw bena a kalan, ani k’a bisimila ni limaniya ni ninsɔndiya ye , nin vɛrise min bɔra Zan 16:33 la min tun dira n’ ma yɔrɔ fila fɛ n’ ka batɛmu wagati la zuwɛnkalo tile 14 ;90 . kelen tun be n’ ka batɛmu sɛbɛn kan min bɔra o baarada la, tɔ kelen tun be gafe “ Yezu Krista ” ɲɛɛ fɔlɔ kan, n’ baarakɛɲɔgɔn y’o min di n’ ma o wagati la, a tun be ɲini ka se Yezu y’a niin di saraka ye min na : “ Ne y’o koo nunu fɔ aw ye, walisa aw ka hɛɛrɛ sɔrɔ ne la. Aw bɛna tɔɔrɔ sɔrɔ dunuɲa ra ; nka aw ye aw ja gbɛlɛya, ne ka se sɔrɔ diɲɛ kan . »       
Samuyɛli , Yezu Krista ka baarakɛla barikaman, “ Tiɲɛn lo !  
 
 
 

Weele laban
 
 
 
N’ be nin cikan sɛbɛra tuma min na, saan 2021 laban na, diɲɛ bele be hɛɛrɛ la diinankow la min be mɔgɔ waleɲuman lɔn ani min be mɔgɔ waleɲuman lɔn. O bɛɛ n’a ta, n’ be basigi n’ ka lɔnniya kan kiraya kuma minw labɛnna Ala fɛ ani u kɔrɔfɔra , n’ b’a fɔ, siga t’a la , ko diɲɛ kɛlɛba dɔ labɛnnin lo ani a be ɲini ka dafa saan 3 ka taga se saan 5 nataw ma. Ni a b’a yira ni tagamasiɲɛ tɔgɔ ye min ye “ buru wɔɔrɔnan ” ye Yir. 9 kɔnɔ, Niin b’an hakili jigi ko ɲangili jugu duuru nana ka ban ka kantigiya bila a ka lafiɲɛlon senuman na ani a ka sariya wɛrɛw minw ma bonya la kabini marisikalo tile 7, saan 321 tɛmɛninw na. ed ka Ala ka diinankow porogramu dɔ kan. A ka ɲangili wɔɔrɔnan be na k’a lasɔmi, siɲɛ laban na, kerecɛnya min be kantigiya kɛ a ye. Ni Ala n’a ka kisili labɛn tɛ, adamaden ka ɲɛnamaya kɔrɔ tɛ yen. O la, komi " buruw " be ni jogo ye dɔɔni dɔɔni min yirala ɲɔgɔnnabɔli fɛ Levitiki 26nan na, " wɔɔrɔnan " ka fagali fanga bena se siranya hakɛ dɔ ma adamadenw tun be siranna min ɲɛ ani u tun be siranna min ɲɛ kabi wagatijan. “ Buru wɔɔrɔnan ” be kuma diɲɛ kɛlɛba laban koo la min bena adamaden caaman halaki, “ adamadenw tilanyɔrɔ sabanan ” ka kɛɲɛ ni Yirali 9:15 ye. Ani o hakɛ be se ka sɔrɔ tiɲɛn tiɲɛn na kɛlɛ dɔ la, kɛlɛkɛla ŋanaw 200 000 000 minw be ni kɛlɛkɛminanw ye, minw fɔrɔmasɔnnin lo ani minw be ni kɛlɛkɛminanw ye, olu bena ɲɔgɔn kɛlɛ , ka kɛɲɛ ni tiɲɛn ye min fɔra Yirali 9:16 kɔnɔ : “ Sɔrɔdasiw ka sotigiw hakɛ tun ye mɔgɔ waa fila ye : u tun ye mɔgɔ waa caaman ye . o kɔrɔ, 2 x 10000 x 10000. Sanni o kɛlɛ laban ka kɛ, saan kɛmɛkulu 20nan na , diɲɛ kɛlɛba fila minw kɛra saan 1914-1918 ani saan 1939-1945, olu tun ye ɲangiliba min be na ka jamanaw ka yɛrɛmahɔrɔnya wagati ban, o yira. Ala ma dogoduguw di a ka mɔgɔ sugandininw ma, nka a ye tagamasiɲɛ dɔw to an ye minw gwɛnin lo walisa an ka se ka boli yɔrɔ minw na a ka Ala ka dimi tun b’u laɲinina ka kɛ yɔrɔ fɔlɔw ye . Adamadenw minw weelera o baara kama, olu ka kan ka bugɔli minw kɛ, ale lo bena olu ɲɛminɛ. Nka o si tɛna kɛ a ta mɔgɔ ɲanawolomaninw dɔ ye. Murutinin minw lannabaliw wala minw lannabaliw, minw jɛnsɛnnin be dugukolo yɔrɔ bɛɛ la, olu lo bena kɛ a ka Alako dimi ka minanw n’a ka mɔgɔw ye. Diɲɛ kɛlɛba filanan​                 diɲɛ kɛlɛba ye tubabu jamanaw bila ɲɔgɔn na, u ka diinanw tun ye kerecɛnw ye ani u tun be ɲɔgɔn sɔsɔra. Nka Sabanan nata la, kɛlɛw sababu bena kɛ diinankow lo ye, u bena diinanw kɛlɛ minw ma deli ka bɛn ɲɔgɔn ma kalanw ta fan fɛ. Hɛɛrɛ ni jago dɔrɔn lo y’a to o jinaji be yiriwa . Nka Ala ye wagati min sugandi, ka kɛɲɛ ni Yirali 7:2-3 ye, jinaw ka duniɲa kuru bɛɛ min tun be Ala ka mɛlɛkɛw fɛ, o bena bɔ ka “ dugukolo ni baji tɔɔrɔ ” wala, tagamasiɲɛw be dekodi la, “ ka tɔɔrɔ lase ” “ Porotɛstanw ni Katolikiw ma “ minw tɛ kantigiya kɛ Yezu Krista ye. A bɛnnin lo kosɔbɛ, kerecɛnw ka limaniya min tɛ kantigi ye, o lo ye kititigɛla tilennin Yezu Krista ka dimi sababu ye ; i n’a fɔ a tun be cogo min na jɛnɲɔgɔnya kɔrɔ kɔnɔ cogo min na, Isirayɛli ɲangira a ka kantigiyabaliw kosɔn tuma bɛɛ fɔɔ ka taga se a ka jamana halakili ma saan 70. Ka kɛɲɛ n’o “ buru wɔɔrɔnan ” ye , Dan 11:40 ka taga se 45 ka kiraya kuma b’a yira, k’a fɔ ko “ masacɛ saba ani Erɔpu ka diinɛ saba “, ani Erɔpu ka diinɛ saba nunu ka diinan kɔrɔ . tɔdɔkisi. Kɛlɛ banna ni koow yɛlɛmani ye ka sababu kɛ Ameriki porotesitantiw ka donni ye, min tɔgɔ ma fɔ masacɛ ye, nka a fɔra, i n’a fɔ laada jugu min be se ka kɛ Irisi jamana ye. Fanga minw be ɲɔgɔn sɔsɔ, olu ka banni be sira dayɛlɛ a ka fanga laban kama i n’a fɔ “ wara min be yɛlɛla ka bɔ dugukolo kan ” min kofɔra Yir. 13:11 kɔnɔ. An k’a yira ka gwɛ ko nin kuma laban na, Ameriki porotesitantiw ka diinan kɛra mɔgɔ fitininw ye, Ɔrɔmu Katolikiw ka diinɛ lo tun ka ca, sabu Hisipaɲikaw tun be tugu ɲɔgɔn kɔ ka na jamana wɛrɛw la. Saan 2022, a ka ɲɛmɔgɔ min bɔra Irlandi, ale yɛrɛ ye Katoliki ye i n’a fɔ John Kennedy, ɲɛmɔgɔ min fagara.                
Yir. 18:4 kɔnɔ, i n’a fɔ Sebagayabɛɛtigi Ala, Yezu Krista be ci di mɔgɔ minw bɛɛ ma ani u be jigi la a kan , a ka mɔgɔ sugandininw, u ka “ bɔ Babilonɛba kɔnɔ .” A lɔnna ni dalilu dɔw ye o baara kɔnɔ ni papa ka Ɔrɔmu Katoliki Egilizi ye, “ Babilonɛ ” kiti tigɛra ani jalaki “ a ka jurumuw kosɔn . ” Tariku ciyɛn fɛ " a ka jurumuw " , Katolikiw ka jalaki be se Porotɛstanw ni Ɔrɔmu ka diinanw ma minw be joo di u ka diinankow fɛ , dimansi lafiɲɛ min sɔrɔla Ɔrɔmu fɛ. Ka bɔ Babilɔni, o ye ka “ mɔgɔ ka jurumuw ” to yen, o min ka bon ni bɛɛ ye , bari Ala b’a kɛ “ tagamasiɲɛ ” ye min b’a yira ko mɔgɔ b’a lɔn : lɔgɔkun o lɔgɔkun ka lafiɲɛlon , Ala ka sariya lɔgɔkun loon fɔlɔ, Ɔrɔmukaw ka dimansilon .             
Nin cikan kɔnɔ , k’a sababu kɛ wagati kɔrɔtɔko ye, ne be Ala dencɛw n’a denmusow jija u ka bɔ Faransi worodugu fan fɛ min be a faaba Pari cɛmancɛ la . Sabu yanni dɔɔni, Ala ka dimi bena a minɛ , ka tɔɔrɔ sɔrɔ “ tasuma min be bɔ sankolo la ” , sisan nukeleyɛri, i n’a fɔ “ Sodɔmu ” dugu min b’a suma n’a ye , a ka Yirali kɔnɔ , Yirali 11 :8 kɔnɔ. A b' a weele fana ko " Ezipiti " , o ye " jurumu " tagamasiɲɛ ye , k' a sababu kɛ a ka diinɛbali layidu murutili miiriya ye min be Ala kɛlɛ , i n' a fɔ farawona min fɔra heburuw ka bɔli tariki kɔnɔ . Kɛlɛ wagati la, siraw tigɛra ani u balila, a tɛna se ka bɔ yɔrɔ min laɲinina ka bɔ o dramu jugu la .         
 
Samuyɛli ye Ala ɲanaman ka baarakɛla ye , o ye Yezu Krista ye .
 
 
Minw b’a fɛ k’a lɔn, fɔlɔ, min kofɔra baara nin laban na, o bena gɛlɛya sɔrɔ k’a faamu mun na ne lanin b’a la kosɔbɛ ko Faransi ni Erɔpu jamanaw ka halakili min be ɲini ka kɛ, o tɛ se ka yɛlɛma. Nka minw y’a kalan, k’a ta a daminɛ na ka taga a laban na, olu bena dalilu minw lajɛn, kalan senfɛ, minw be ɲɔgɔn lajɛn, tuma bɛɛ, fɔɔ k’a to u be se ka ɲɔgɔn tilan, laban na, dannaya min tɛ se ka yɛlɛma, Ala ka Nii ye min sigi ne kɔnɔ ani mɔgɔ minw bɛɛ ye a taw ye ; tiɲɛ na. BORO bɛɛ ye ale ta le ye. 
Kabako juguw bena kɛ mɔgɔ minw dɔrɔn lo ta ye, minw be to k’a ɲini k’a ka sebagaya lɔn, min tɛ se ka suma ni mɔgɔ caaman ye, ani a ka setigiya min b’a to a be se ka koo bɛɛ ɲɛminɛ ka kɛɲɛ n’a ka laɲinita ye fɔɔ ka taga se a dafanin ma.
N be nin baara datugu yan, nka Yezu be to ka hakili min di n ma, o b’o kɔrɔsi ani k’o sɛbɛ tuma bɛɛ cikanw cogoya la minw be sɔrɔ baara nin na min tɔgɔ ko " Sankolola mana min be tagamakɛlaw fɛ " .    
1